________________
શ્રી સંવેગર’ગશાળા ગ્ર ંથના ગુજરાતી અનુવાદ : દ્વાર ત્રીજી
થવાથી હે પુત્ર ! તું આમ કરે છે ? (જે હાય તે) કહે, કે જેથી હુ· તેને ઉચિત (પ્રવૃત્તિ) કરુ. (૫૧૯૦) ત્યારે દત્તે કહ્યું કે-પિતાજી ! કાંઈ પણ સાચું કારણ હું જાણતા નથી, માત્ર પીલાતા હૈાઉ' તેમ અજ્ઞાનને અનુભવુ' છુ. (૫૧૯૧) તેથી શેઠ ( આર્દ્રન) વ્યાકુળ થયા અને તેની શાન્તિ માટે ઘણા ઉપાયેા કર્યાં, પણ થોડાય પ્રતિકાર ( લાભ ) ન થયેા. પછી શેઠને મિત્રાએ નાટકમાં જોએલી નટની પુત્રી પ્રત્યે પ્રગટેલા રણને વૃત્તાન્ત કહ્યો. આથી શેઠ વિચારવા લાગ્યા કે-અહા હા! દોષથી અટકાવવામાં સમથ એવી કુલીનતા અને સુંદર વિવેક વિદ્યમાન છતાં જીવને એવા કેાઇ ( ઉત્કટ ) ઉન્માદ પ્રગટે છે, કે જેથી તે ગુરુને ( વિલેને ), લેાકલાને, ધમ`ધ્વ'સને, કીતિને, ખંધુઓને અને દુતિમાં પડવારૂપ (પ્રતિઘાત=) સનાશને પણ ગણતેા નથી. (૫૧૯૨ થી ૯૫) તેા (હવે) શું કરું ? આવી રીતે રહેલા મૂઢ હૃદયવાળા આના તેવા કોઈ પણ ઉપાય નથી. કે જે ઉભય લેાકમાં અવિરુદ્ધ હાય ! (૫૧૯૬) તે પણ ઉત્તમ કુળમાં જન્મેલી મનેાહુર અંગ(કાન્તિ)વાળી ( ખીજી ) કન્યાએ દેખાડુ, કે જેથી કઇ રીતે પણ એનું મન તે નટની પુત્રીથી વિરામ પામે. (વૈશકાય. ) (૫૧૯૭) એમ વિચારીને અનેક કન્યાએ તેને બતાવી, પણ નટની કન્યામાં હરાયેલા ચિત્તવાળા તેણે તેની સામે જોયું પણ નહિ. (૫૧૯૮) આથી આ ( પુત્ર ) ચિકિત્સા ( સુધારવા ) માટે ચેાગ્ય નથી, એમ માની શેઠે ઉપાયને શિથિલ કર્યાં. ( ઉપેક્ષા કરી. ) ખાદ નિ જજ બનેલા તે નટને ધન આપીને તે કન્યાને પરણ્યાં. ( તેથી ) ‘અહા હા ! અકાય' કયુ’-એવા અને નિવારી ન શકાય તેવા લેાકાપવાદ સČત્ર ફેલાયા. (૫૧૯૯–પર૦૦) પછી મનુષ્યેાના મુખથી પર'પરાએ તે (હકીકતને) સાંભળીને રાગવશ લેશ વિસ્મયપૂર્વક સૂરતેજ મુનિએ કહ્યુ` કે-નિશ્ચે રાગને કઇ અસાધ્ય નથી. અન્યથા ઉત્તમ કુળમાં જન્મેલે પણ તે રાંકડા આવા પ્રકારનુ' અકાય કરવા કેમ ઉદ્યમ કરે ? (પર૦૧–૨) ( તે પ્રસ`ગે ) ત્યાં વદન માટે આવેલી તે સાધ્વીએ પણ આ વૃત્તાન્તને સાંભળીને લેશ દ્વેષવશ કહ્યું કે-ભેા ! નીચ માણસની વાત કરવાથી સયુ. પેાતાના કાર્યને સાધવા ઉદ્યમ કરા! કામને વશ પડેલાઓને અકાર્ય કરવુ' સુલભ જ છે, એમાં નિંદા કરવા જેવું શું છે ? (૫૨૦૩=૪) એમ પરસ્પર વાત કરવાથી મુનિને સૂક્ષ્મ રાગ અને સાધ્વીને સૂક્ષ્મ પ્રદ્વેષ થયેા. તે કારણે નીચગેાત્રને ખાંધીને પ્રમાદથી તેને ગુરુ પાસે સમ્યગ્ àાચ્યા વિના (બંને)અ ંતે અણુસણક્રિયાને કરીને મર્યા. (પ૨૦૫-૬)અને(ઘુસિણ ધણુસાર=) કેસર–કપૂર જેવી અતિ સુવાસના સમૂહથી ભરેલા સૌધર્મ દેવલાકમાં દેવપણે ઉત્પન્ન થયાં. (પ૨૦૭) ત્યાં પાંચ પ્રકારના વિષયનાં સુખાને ભાગવીને સૂરતેજને જીવ (ત્યાંથી ) સ્ત્રવીને મેટા ધનિક વણિકને ત્યાં પુત્રપણે જન્મ્યા અને દેવી (રાણી ) પણ ( લખગ= ) નટના ઘેર પુત્રીપણે જન્મી. બન્નેએ (યેાગ્ય વયે) કળાએ ગ્રહણ કરી ( ભણ્યાં ). (૫૨૦૮-૦૯) પછી તે અને યૌવનને પામ્યાં, પણ કેઇ રીતે તેને (સૂરતેજના જીવને ) યુવતીઓમાં અને તે નટકન્યાને પુરુષા પ્રત્યે રાગબુદ્ધિ થતી નથી (પર૧૦) એમ તેમને કાળ પસાર થતાં ભાગ્યયેાગે એકદા કેાઈ નિમિત્તે તેઓના મેળાપ
