________________
સૂરતેજ રાજાને પ્રબંધ
૨૯. ક્ષણમાં નાશ પામે છે. (૫૧૭૦) એવા પ્રકારનો સંસાર છતાં, પરમાર્થના જાણુ પુરુષે વિશ્વાસ કરીને પોતાના ઘરમાં ક્ષણ પણ કેમ રહી શકે છે? અહા હા! તેઓની આ (કેવી) મોટી ધિાઈ છે. (૫૧૭૧) એમ સંસારથી વિરાગી બને તે મહાત્મા પોતાના રાજ્ય ઉપર પુત્રને સ્થાપીને, અનશન કરીને, શુભ ભાવમાં વર્તત અને શ્રી સર્વજ્ઞશાસનમાં અપૂર્વ બહુમાનને ધારણ કરતો, મરીને બ્રહ્મદેવલોકમાં દેદીપ્યમાન કાન્તિવાળો દેવ થયો. (૫૧૭૨-૭૩) તે પછી ઉત્તરોત્તર વિશુદ્ધિના વશથી કેટલાક ભ સુધી મનુષ્યની અને દેવની ઋદ્ધિને ભેળવીને તે પરમ સુખવાળા મુક્તિપદને પામ્યા. (૫૧૭૪) એમ છે રાજન ! તે જે અવંતીનાથનું અને નરસુંદર રાજાનું પણ ચરિત્ર પૂછયું હતું, તે સઘળુંય કહ્યું. (૫૧૭૫) એને સાંભળીને હે સૂરતેજ! શત્રુના પક્ષનાં (મેહનાં) સર્વ અશુભ કર્તા
ને તજી દઈને તેવી કે ઉત્તમ પ્રવૃત્તિ કર, કે જેથી હે સુરતેજ ! તું દેવમાં તેજસ્વી બને. (૫૧૭૬) ગુરુએ એમ કહેવાથી અત્યંત વધી રહેલા સંવેગવાળો રાજા ધારણી રાણીની સાથે ગુરુ પાસે દીક્ષિત થયો. (૫૧૭૭) પછી સૂત્ર-અર્થના જાણ, પ્રતિદિન વધતા શુભ ભાવવાળા, અતિચારરૂપી કલંકથી રહિત (નિરતિચાર), એવી સાધુકિયાના રાગવાળા, છદ્ર-અક્રમ વગેરે કઠોર તપશ્ચર્યામાં એક બલક્ષવાળા, એવા તે બન્નેના દિવસે અપ્રમત્તભાવે પસાર થવા લાગ્યા. (૫૧૭૮-૭૯) પછી તે મહાત્મા વિવિધ દૂર દેશોમાં વિચરીને કોઈ પ્રસંગે હસ્તિનાગપુર નગરમાં આવ્યા. (૫૧૮૦) અને અવગ્રહની અનુમતિ મેળવીને એક ગૃહસ્થના સ્ત્રી, પશુ, પંડક વિનાના ઘરમાં વર્ષાઋતુમાં વાસ (ચોમાસું) કરવા રહ્યા. (૫૧૮૧) પછી તે સાધ્વી (રાણી) પણ કઈ રીતે વિહાર કરતી તે જ નગરમાં ઉચિત સ્થાનમાં ચોમાસું કરવા રહી. (૫૧૮૨) સાધુધર્મનું પાલન કરતાં વિશુદ્ધ ચિત્તવાળાં (પણ) તેઓને તે નગરમાં જે વૃત્તાન્ત બન્યો, તે હવે સાંભળે. (૫૧૮૩)
ત્યાં પિતાના ધનસમૂહથી કુબેરના વૈભવને પણ જીતનારા વિષ્ણુ નામના ધનપતિનો કામદેવ જેવા રૂપવાળે, સર્વ કળાઓમાં કુશળ, વિવિધ વિલાસનું ઘર (વિલાસી), નિર્મળ શિયળવાળો, “દત્ત’ એવા નામે પ્રસિદ્ધ પુત્ર, બુદ્ધિમાન મિત્રોની સાથે નરનું નાટક જોવા ગયો (૫૧૮૪-૮૫) ત્યાં વિકાસી (કદર) નીલકમળનાં જેવાં લંબા નેત્રવાળી તથા સાક્ષાત્ રતિ જેવી નટની પુત્રીને તેણે જોઈ અને તેણી પ્રત્યે તેને રાગ શ. (૫૧૮૬) (તેથી) તે જ સમયે (પાઠાં. આજમ= ) જીવતા સુધીના પિતાના કુળના કાળા કલંકને (પણ) વિચાર્યા વિના, લજજાને (પણ) દૂર ફેકીને, ઘેર જઈને તેનું જ સ્મરણ કરતે, ગીની જેમ સર્વ પ્રવૃત્તિને તજીને, ગાંડાની જેમ અને મૂઈિતની જેમ ઘરના એક ખૂણામાં તે એકાન્તમાં રહ્યો. (૫૧૮૭-૮૮) ત્યારે પિતાએ પૂછ્યું કેહે વત્સ! તું આ રીતે અકાળે જ હાથ-પગથી દબાયેલા ચંપાના ફૂલની જેમ શેભારહિત (નિરાશ ) કેમ દેખાય છે? (૫૧૮૯) શું કેઈએ રોષ કરવાથી (પાડ રેગવસાર ) રોગથી, અથવા શું (કેઈએ) અપમાન કરવાથી, કે શું કઈ પ્રત્યે રાગ
