________________
શ્રી સંગરંગશાળા ગ્રંથને ગુજરાતી અનુવાદ: દ્વાર ત્રીજું અતિશના ભંડાર અને (તેથી) ત્રણ ભુવનથી પૂજાએલા, સાન ભગવંતને કાળ, વિનય વગેરે (આચાર) અંગે વિરૂદ્ધ પ્રવૃત્તિ કરવાથી થએલે, આત્મસુખમાં વિનભૂત, એ જે કઈ પણ અતિચાર, તેને સમ્યગ આલેચ. (૫૦૪૬-૪૭) (તે આ પ્રમાણે) સમ્યગજ્ઞાનરૂપી લક્ષ્મીના વિસ્તારના ધારક એવા પુરુષસિહોને (જ્ઞાનીઓને) તથા જ્ઞાનના આધારભૂત પુસ્તક, પેટ, પાટી વગેરે ઉપકરણોને પગ વગેરેના સંઘઠ્ઠન દ્વારા, નિંદા કરવાથી કે અવિનય કરવાથી જે અતિચાર સેવ્યો હોય, તેને પણ આલેચવો. (૫૦૪૮-૪૯)
એમ નિચે દર્શનાચારમાં પણ કઈ રીતે પ્રમાદને દેષથી શંકા, કાંક્ષા વગેરે (અકરણીયને) કરવાથી તથા ઉપવૃંહણાદિ (કરણયને) નહિ કરવાથી તથા લોકપ્રસિદ્ધ બાવચની વગેરે શાસનપ્રભાવક વિશિષ્ટ પુરુષ પ્રત્યે ઉચિત વ્યવહાર નહિ કરવાથી, તેમજ સમ્યક્ત્વના નિમિત્તભૂત શ્રી જિનમંદિરે, જિનપ્રતિમાઓ વગેરેની તથા શ્રી અરિહંત, સિદ્ધ, આચાર્ય, ઉપાધ્યાય અને સાધુઓની તથા તપસ્વીઓની અને ઉત્તમ શ્રાવક-શ્રાવિ. કાઓની અતિ આશાતના કે અવજ્ઞા (નિંદા) વગેરે કરવાથી જે અતિચાર સેવ્યો હોય, તે પણ નિચે આલેચવાયેગ્ય જાણવો. (૫૦૫૦ થી ૫૩)
મૂળગુણરૂપ અને ઉત્તરગુણરૂપ, તથા અષ્ટપ્રવચનમાતારૂપ ચારિત્રાચારમાં પણ જે કોઈ અતિચાર સેવ્યો હોય, તેને આલે. તેમાં (મૂળગુણેમાં) છકાય જીવોની સંઘ દૃણા, પરિતાપ તથા વિવિધ પીડા વગેરે કરવાથી (પહેલા) પ્રાણાતિપાતવિરમણ વ્રતમાં અતિચાર થાય. (૫૦૫૪-૫૫) એ રીતે બીજા વ્રતમાં પણ કેધ, માન, માયા, લેભ હાસ્ય કે ભયથી તથાવિધ અસત્ય વચન બોલવાથી અતિચાર થાય. (૫૦૫૬) માલિકે નહિ આપેલા જે સચિત્ત, અચિત્ત, કે મિશ્ર દ્રવ્યનું હરણ કરવું તે ત્રીજા વ્રત સંબંધી અતિચાર જાણ. (૫૦૫૭) દેવ, તિર્યંચ કે મનુષ્યની સ્ત્રીને ભોગવવાની (મનથી) અભિલાષા, (વચનથી) પ્રાર્થના અને કાયાથી સેવવી (સ્પેશ કરવો) વગેરેથી લાગેલા ચોથા વ્રતના અતિચારને આલેચવાયોગ્ય જાણ. (૫૦૫૮) તથા છેલા (પાંચમાં) વ્રતમાં દેશમાં, કુળમાં કે ગૃહસ્થમાં, તથા અતિરિક્ત (વધારાની) વસ્તુમાં (પાઠાં મમીઆરત્ર) મમકારરૂપ જે અતિચાર, તેને પણ આલેચવાયેગ્ય જાણો. (૫૦૫૯) દિવસે લાવેલું રાત્રે, રાત્રે લાવેલું દિવસે, રાત્રે લાવેલું રાત્રે અને (પૂર્વ) દિવસે લાવેલું (બીજા) દિવસે–એમ ચાર પ્રકારના ત્રિભેજનમાં જે અતિચાર સેવ્યો હોય, તે પણ સમ્યગ રીતે સદ્દગુરુ સમીપે આલેચવાય જાણવો. (૫૦૬૦)
ઉત્તરગુણરૂપ ચારિત્રમાં પણ આહારદિપિંડ મેળવવામાં અથવા સાધુની બાર પડિમાઓમાં બાર ભાવનાઓમાં, તથા દ્રવ્યાદિ અભિગ્રહમાં પ્રતિલેખનામાં પ્રમાનામાં પાત્રમાં,ઉપધિમાં કે બેસવા-ઉઠવા વગેરેમાં જે કેઈ અતિચાર સેવ્યો હોય તે પણ નિચે આલેચવાયેગ્યજાણ. (૫૦૬૧-૬૨) ઇસમિતિમાં ઉપયોગ વિના ચાલવાથી, ભાષા સમિતિમાં સાવદ્ય કે અવધારણી ભાષા બોલવાથી, એષણસમિતિમાં અશુદ્ધ આહાર પાણી વગેરે લેવાથી (ચોથી
