________________
શ્રી સવગરંગશાળા પ્રથમ ગુજરાતી અનુવાદ : દ્વાર બીજું (૪૪૧૫) કારણ કે-પૂર્ણ વિશ્વાસુ, ઉપકારમાં તત્પર અને દઢ સ્નેહવાળા, એવા પણ પતિને લેશ અપ્રિય (ઈચ્છા વિરુદ્ધ) કરતાં જ હતાશ (નિભંગી) સ્ત્રીઓ તૃત મરણને પમાડે છે. (૪૪૧૬) પંડિતે પણ સ્ત્રીઓના દોષના પારને પામતા નથી, કારણ કે જગતમાં મેટા દોષની (સીમાડ્ય) અંતિમ હદ તેઓ જ હોય છે. (૪૪૧૭) રમણીયરૂપવાળી, સુકુમાર અંગ (પુ) વાળી, દોરાથી ગૂંથેલી નવમાલતીની માળાની જેમ રમણીય દેખાવવાળી, સુંવાળા અંગવાળી અને ગુણથી વશ કરેલી સ્ત્રીઓ પુરુષોના મનનું હરણ કરે છે, (૪૪૧૮) કિન્તુ માત્ર દેખાવની સુંદરતાથી મેડ પ્રગટાવનારી તે સ્ત્રીઓનું આલિંગન વજની માળાની જેમ તૂર્ત વિનાશ કરે છે. (૪૪૧૯) નિષ્કપટ પ્રેમથી વશ મનવાળા પણ રાજાને (પતિને) સુકુમારિકાએ પાંગળા જારને કારણે ગંગા નામની નદીમાં નાંખે. (૪૪૨૦) તે આ પ્રમાણે - સ્ત્રીની દુષ્ટતાના વિષયમાં મુકુમારિકાને પ્રબંધ-વસંતપુર નગરમા જગપ્રસિદ્ધ જિતશત્રુ રાજા હતો તેને અપ્રતિમ રૂપવાળી સુકુમારિકા નામની સ્ત્રી હતી. (૪૪ર૧) અત્યંત રાગથી હરાયેલા ચિત્તવાળે તે રાજ્યકાર્યને તજીને તેની સાથે સતત કીડા કરતો કાળને પસાર કરતો હતે (૪૪૨૨) (ત્યારે) રાજ્યનો વિનાશ થતે જોઈને મંત્રીઓએ સહસા તે સ્ત્રી સહિત તેને કાઢી મૂકે અને તેના પુત્રને રાજ્યાભિષેક કર્યો. (૪૪ર૩) પછી માર્ગે જતે જિતશત્રુ જ્યારે એક અટવીમાં જઈ ચઢ, ત્યારે તૃષાથી પીડાતી રાણીએ પાણી પીવાની માંગણી કરી. (૪૪૨૪) ત્યારે (રાણી) ભય ન પામે એમ વિચારીને, તેની આંખ બંધ કરીને અને રાજાએ ઔષધિના પ્રયોગથી પિતે મરે નહિ તે રીતે (પિતાની) ભુજાનું રુધિર તેને પાયું. (૨૫) પુનઃ પણ ભૂખથી પીડાતી રાણીને રાજાએ (પિતાની) સાથળ કાપીને માંસ ખવરાવ્યું અને સંરહિણી ઔષધિથી તૂર્ત સાથળને પુનઃ નવી (સ્વસ્થ) કરી. (૪૪ર૬) પછી તેઓ દરના નગરમાં જ્યારે પહોંચ્યા, ત્યારે સર્વ કળાઓમાં કુશળ રાજાએ તેણીને આભરણેથી (વેચીને તે ધનથી) વ્યાપાર કરવા માંડયે (૪૪ર૭) અને નિર્વિકારી જાને બીજા પાંગળા પુરુષને (રક્ષણ માટે) તેની પાસે રાખે. (ગરિત્ર) પછી તેણે ગીતથી અને ચતુરાઈની કથાઓ વગેરેથી રાણને વશ કરી. (૮૪૨૮) (તેથી) રાણ તેની સાથે એકચિત્તવાળી અને પતિ ઉપર ઠેલવાળી બની. અન્ય અવસરે તે પાંગળાની સાથે કીડા કરતી તેણુએ ઉદ્યાનમાં રહેલા અતિ વિશ્વાસુ જિતશત્રુને અતિ-બહ મદિરા પાઈને ગંગા નદીમાં ફેંકી દીધે, (૪૪૨૯-૩૦)
સ્ત્રીઓનાં દૂષણે-એમ પિતાનાં માંસ અને રૂધિરને આપીને પણ પિધેલા શરીરવાળી હતાશ (નિભંગી) સ્ત્રીએ ઉપકારને વિસરીને (પુરુષને) મારી નાંખે છે. (૪૪૩૧) જે સ્ત્રીઓ વર્ષાકાળની નદી જેવી નિત્યમેવ કલુષિત હૃદયવાળી, ચેરની જેમ ધન લેવાની એક બુદ્ધિવાળી, પિતાના કાર્યનું ગૌરવ માનનારી, વાઘણના જેવી ભયંકર રૂપવાળી, સંધ્યાની જેમ ચપળ (અસ્થિર) રાગવાળી અને હાથીઓની શ્રેણીઓની જેમ નિત્ય મદથી