________________
૨૬૦
શ્રી સંગરંગશાળા ગ્રન્થને ગુજરાતી અનુવાદ : દ્વાર બીજુ પ્રતીકાર(ઔષધ)ને (પણ) જાણે. (૪૬૫૧) ઉત્સર્ગ–અપવાદના જાણ તે ગીતાર્થ નિચે ક્ષેપકના (પ્રગલિત=) ભાગેલા (નિરાશ) પણ ચિત્તને સમ્યફ ઉપાયપૂર્વક વિધિથી શાન્ત કરતા સમ્યફ સમાધિના ઉપાયને કરે, કોઈ કારણે કર્મવશ તુટેલી સમાધિને પુનઃ સાંધે અને અસંવરની (સાવઘ) ભાષાને (બેલ નાં) પણ કે. (૪૬૩ર-પ૩) (એમ) શ્રી જિન વચનશ્રવણના પ્રભાવથી (પુન:) પ્રશમગુણને પામેલે (પક) મેહરૂપી અંધકાર દૂર થવાથી હર્ષ–શેકરહિત બનેલો, રાગ દ્વેષથી મુક્ત બનીને સુખપૂર્વક ધ્યાન કરે. (૪૬૫૪) (ધ્યાન દ્વારા) મોહસુભટને જીતીને અને મત્સર સહિત રાગરૂપી રાજાનો (પણ) પરાભવ કરીને, તે પછી ચતુરંગ (અનંતજ્ઞાન, દર્શન, ચરિત્ર અને વીર્યના) પ્રભાવે તે નિર્વાણરૂપી રાજ્યના સુખને ભેગ. (૪૬૫૫) એમ ગીતાર્થના ચરણકમળમાં (નિશ્રામાં લપકને) ઉપર કહ્યા તે વગેરે ઘણા ગુણો થાય, નિચે સંકલેશ ન થાય અને અસાધારણ (શ્રેષ્ઠ) સમાધિ પ્રગટે. (મારે એવા આધારવાન ગુરુની નિશ્રા જોઈએ.) (૪૬૫૬)
૩. વ્યવહારવાનુ-જે પાંચ પ્રકારના વ્યવહારોનો તત્ત્વથી વિસ્તારપૂર્વક માતા અને (બીજા દ્વારા અપાતાં પ્રાયશ્ચિતને) ઘણી વાર જોઈ ને (પકાઓ) પ્રાયશ્ચિત્ત આપનારો (અનુભવી), તે વ્યવહારવાનું જાણુ, (૪૬૫૭) અજ્ઞા, શ્રત, આગમ, ધારણા અને જીત, એ વ્યવહારના પાંચ પ્રકારો છે. તેની વિસ્તારપૂર્વક પ્રરૂપણા શાસ્ત્રોમાં કહેલી છે. (૪૬૫૮) પ્રાયશ્ચિત્ત માટે આવેલા પુરૂષને, તેના પર્યાયને (વયને), સંઘયણને પ્રાયશ્ચિત કરવાના તેના પરિણામને, ઉત્સાહને અને દ્રવ્ય, ક્ષેત્ર, કાળ તથા ભાવને જાણીને વ્યવહાર કરવામાં કુશળ, શ્રી જિનવચનમાં વિશારદ (પડિત), ધીર તે(વ્યવહારવાન) રાગ-દ્વેષને તજીને તેને વ્યવહારમાં પ્રસ્થાપિત કરે. (પ્રાયશ્ચિત્તને આપે.) (૪૬૫૯-૬૦) વ્યવહારનો અજાણ : (અનધિકારી છતાં) વ્યવહારોગ્યને વ્યવહાર કરે (આલોચકને પ્રાયશ્ચિત આપે), તે સંસારરૂપી કાદવમાં ખૂલે (લેપાય) અને અશુભ કર્મોને બાંધે. (૪૬૬૧) જેમ ચિકિત્સા (ઔષધ)ને અજાણ વૈદ્ય રેગીને સાજે ન કરે, તેમ વ્યવહારનો અજાણ શુદ્ધિને ઈચ્છતા (આલેચક)ની શુદ્ધિ ન કરે. (૪૬૬૨) તે કારણે વ્યવહારના જ્ઞાતાની નિશ્રામાં રહેવું જોઈએ. ત્યાં જ્ઞાન, ચારિત્ર, સમાધિ અને બોધિ નિયમા (પ્રાપ્ત) થાય. (૪૬૬૩)
૪. એવીલગ-(અપવીડક પરાક્રમી, તેજસ્વી (દીપ્તિમાન), વાકપટુ, વિસ્તૃત કીતિવાળા અને સિંહસમા (નિર્ભય અથવા રક્ષક) આચાર્યને શ્રી જિનેશ્વરોએ, (વી. લગs) આલેચકની શરમને છોડાવીને શુદ્ધ આચના કરાવનાર કહ્યો છે. (૪૬૬૪) કોઈ ક્ષપકને (તપસ્વીને), પરહિત કરવામાં તત્પર મનવાળા તે (નિયામક) આચાર્ય સ્નેહાળ, મધુર, મનની પ્રસન્નતા કરનારા અને પ્રીતિજનક વચને દ્વારા સમ્યફ સમજાવે, છતાં તીવ્ર ગારવ વગેરે દેષો)થી પિતાના દોષોને સ્પષ્ટ ન કહે, તો તે એવીલગ ગુરુએ (ઓવલેપોત્ર) તેની લજજાને છેડાવવી જોઈએ. અથવા જેમ (પિતાના તેજથી) સિંહણ શિયાણીના પેટમાં રહેલા માંસનું વમન કરાવે છે, તેમ આચાર્ય (દેવોને
