________________
૨૭૪
શ્રી સંગરંગશાળા ગ્રંથનો ગુજરાતી અનુવાદ : દ્વાર ત્રીજું રેગના ક્ષયને અને સદા શુદ્ધ (સાચી) શાતિને પામે છે. એ ઉપમાઓ અહીં (આલેચના વિષે) પણ (એ રીતે) જાણવી કે વૈદ્યો જેવા શ્રી જિનેશ્વરે, રેગી જેવા સાધુઓ, રેગ એટલે અપરાધે, ઔષધે એટલે પ્રાયશ્ચિત્ત અને આરોગ્ય એટલે શુદ્ધ ચારિત્ર. (૪૮૮૮ થી ૯૦) જેમ વૈભંગિકૃત વૈદ્યકશાસ્ત્રોદ્વારા રેગને જાણીને વૈદ્યો કિયા (ચિકિત્સા) કરે છે, તેમ પૂર્વ ધરે પણ પ્રાયશ્ચિત્ત આપે છે. (૪૮૯૧) (મૃત વ્યવહારમાં) પાંચ આચારના પાલક, ક્ષમાદિ ગુણગણયુક્ત અને (કલ્પ–પ્રક૯પધર) જિતકલ્પ-મહાનિશિથને જે ધારક હોય, તે જ શ્રી જિનકથિત પ્રાયશ્ચિત્ત દ્વારા ભવ્ય જીને શુદ્ધ દેશમુક્ત) કરે છે. (૪૮૯૨) જંઘાબળ ક્ષીણ થવાથી અન્ય અન્ય દેશમાં રહેલા બન્નેને (આચાર્યોને) પણ અગીતાર્થ મુનિ દ્વારા ગૂઢ (રીતે મેકલવા-મંગાવવાપૂર્વક) આલે. ચના આપવી અને શુદ્ધિ (કરવી) (પ્રાયશ્ચિત્ત આપવું, તે વિધિ આજ્ઞાગ્યવહારને છે. (૪૮૩) ગુરુએ બીજાઓને વારંવાર આપેલા પ્રાયશ્ચિત્તના સર્વ રહસ્યને અવધારણું કરનારા જેને (સંમત=) ગુરુએ અનુમતિ આપી હોય, તે સાધુ તેવી જ રીતે વ્યવહાર (પ્રાયશ્ચિત્ત) પ્રદાન કરે, તે ધારણાવ્યવહારવાળે જાણ. (૪૮૯૪) નિર્યુક્તિપૂર્વક સૂત્રાર્થમાં (પીઠધર=) પ્રૌઢતાને ધારક એ જે તે તે કાળની અપેક્ષાએ ગીતાર્થ હોય અને જિતકલ્પ વગેરેને ધારક હોય, તેને પણ આ વિષયમાં યોગ્ય (પાંચમ છતવ્યવહારી) જાણો. (૪૮૯૫) તે સિવાય બાકીના પેગ્ય નથી. જેમ અજ્ઞાની બેટી ચિકિત્સા કરનારા રોગી મનુષ્યોની રેગવૃદ્ધિને (કરે છે), મરણને પમાડે છે, લેકમાં નિદાને પામે છે અને રાજા તરફથી શિક્ષાને પામે છે. તેમ લકત્તર (પ્રાયશ્ચિત્ત) વિષયમાં પણ સર્વ એ પ્રમાણે ઘટાવવું. (૪૮૯૬-૯૭) જેમ કે-કુટ (મિથ્યા) આલેચનાનું પ્રાયશ્ચિત્ત પ્રદાન, તેથી ઉલટી દોષની વૃદ્ધિ, તેથી ચારિત્રને અભાવ અને તેથી અહીં (આરાધનામાં) મરણ જાણવું. (૪૮૯૮) શ્રી જિનવચનના વિરાધકેને અન્ય ભામાં પણ નિદા, નિદિત સ્થાનેમાં ઉત્પત્તિ અને દીર્ઘ સંસાર, તે દંડ જાણ. (૪૮૯) એ રીતે ઉત્સર્ગથી અને અપવાદથી આલોચનાને યેય (કેરું તે) કહ્યું. હવે તે આલેચના જેવાએ (કેણે) આપવી તેવાને (તેને) કહું છું. (૪૯૦૦)
૩. પેટદ્વાર-આલેચના આપનાર કે હેય?-જાતિ, કુલ, વિનય અને જ્ઞાનથી યુક્ત તથા દર્શન અને ચારિત્રને (સંપન=) પામેલે (ગ્ય) હેય, ક્ષમાવાન, દાન્ત, માયારહિત અને પશ્ચાત્તાપ નહિ કરનારે, એ (આત્મા) આલોચના કરવામાં યોગ્ય જાણુ. (૪૯૦૧) તેમાં ઉત્તમ જાતિ અને કુળવાળે પ્રાયઃ કયાંય (કદાપિ) અકાર્ય કરે નહિ અને કઈ પ્રસંગે કરે, તો પછી જાતિ-કુળના ગુણથી તેને સમ્યગૂ આલે. (૪૯૦૨) શુદ્ધ સ્વભાવવાળો વિનીત (હેવાથી) આસન કરવું, વંદન કરવું વગેરે ગુરુના વિનયપૂર્વક શુદ્ધ પ્રકૃતિથી પાપને સ્વયં યથાર્થરૂપે આલેચે. (૪૯૦૩) જે જ્ઞાનયુક્ત હોય, તે અપરાધના ઘેર વિપાકને જાણીને પ્રસન્નતાથી આલેચે અને પ્રસન્નતાથી)
