________________
હિતશિક્ષા સાંભળનારા શિષ્યોની ગુરુ પ્રત્યે કૃતાતા તમારે સેવવાયેગ્ય છે. (૪૫૬૮) અને વળી તેમના વચનથી તમોએ પરસ્પર સમ્યફ ઉપકારી ભાવથી વર્તવું. કારણ કે-વિપરીત વર્તવાથી ગુણ (હિત) થાય નહિ. (૪૫૬) અને વળી જેમ તુંબ (ચક્રની વચ્ચેની નાભી) વિના આરા (ચયંત્ર) શક્તિને (ન બંધતિક) બાંધી (પામી) શકતા નથી, તેમજ બિંટ વિના પુપ અને પત્રે જેમ (ચયં= ) શરીરને બાંધી શકતા નથી, તેમ તમે પણ નિચે આ ગુરુ વિના (ચયંત્ર) એકઠાપણુ-સંપને બધી (પામી) શકશે નહિ. (૪૫૮૦) વળી આરા વિનાનું તુંબડું પણ અને પાંદડાને સમૂહ તૂટી ગયેલું બિંદડું પણ જેમ શોભતું નથી, તેમ પરિવાર વિનાને સ્વામી પણ કાર્યકર થઈ શકતો નથી. (૪૫૭૧) પરંતુ જે અવયે અને અવયવી પરસ્પર અપેક્ષાવાળા બને. તે વાંછિત અર્થની સિદ્ધિ અને શોભા પણ થાય છે. (૪૫૭૨) જેમ નાક મુખથી અને મુખ પણ નાકથી શેભે છે, તેમ સ્વામી ઉત્તમ પરિવારથી અને પરિવાર પણ ઉત્તમ સ્વામીથી શોભે છે. (૪૫૭૩) એ રીતે વનના અને સિંહના પરસ્પર રહ્યરક્ષકપણને સમ્યફ વિચારીને તમારે (ગુરુ-શિષ્યએ) પરસ્પર વર્તન કરવું. (૪૫૭૪) ઘણું કહેવાથી શું? (વિહારાદિ) ભ્રમણ કરવામાં, જમવામાં, ભણવામાં (બેલવામાં) અને સર્વ પ્રવૃત્તિઓમાં અતિ (નિયા=) વિનીત (અનુદ્દત-ગંભીર) (પાઠાંતર મિયાત્ર નેહવાળા) થજો, એ ઉપદેશ સાર છે. (૪૫૭૫) એમ અમે તમને કરુણાથી અને હાલાપણાથી આ ઉપદેશ્ય છે, તેથી જેમ તે નિષ્ફળ ન થાય, તેમ તમે એ કરવું. (૪૫૭૬)
હિતશિક્ષા સાંભળનારા શિmોની ગુરુ પ્રત્યે કૃતજ્ઞતા-તે પછી પૃથ્વી સાથે ઘસાતાં મસ્તક ઉપર ગુરુના ચરણકમળને (વીસત=) ધારણ કરતા, આનંદના અશ્રુપ્રવાહને વરસાવતા, શેકથી (અથવા પશ્ચાત્તાપથી) ભરેલા ગળામાંથી મંદ મંદ પ્રગટતા ગદ્ગદ્ અવાજવાળા, (નિયંત=) નીકળતા ઉષ્ણ ઉષ્ણ લાંબા નિસાસને સખ્ત રેકતા, તે શિષ્ય (ગુરુને) હિતકર, મંગળરૂપ, દેવરૂપ અને ચૈત્યરૂપ માનતા, ગુરુની આગળ “ઈચ્છામે અણુસદ્ધિ (આપની શિક્ષાને વારંવાર ઈચ્છીએ છીએ.”—એમ કહીને પુનઃ આ પ્રમાણે બેલે. (૪પ૭૭ થી ૭૯) હે ભગવંત! આપને મેટો ઉપકાર છે, કે જે તમે (અમને) પિતાના શરીરની જેમ પાળ્યા, સાર-વારણ-પ્રતિનેદના વડે માર્ગે ચઢાવ્યા અને અંધને દેખતા કર્યા. (અહિયા = ) હદયરહિતને (મૂર્ખને) સહૃદય (દયાળુ) (અથવા અહિયા=અહિત કરનારને સ્વહિતકારી) કર્યા (નિકના=) કાનરહિત (બહેરીને) વિદ્વાન કર્યા અને અતિ દુર્લભ એવા મોક્ષમાર્ગને પ્રાપ્ત કરાવ્યું. પરંતુ તે સ્વામિન્ ! વર્તમાનમાં તમારા વિશે ભાન ભૂલેલા (અજ્ઞાન) અમે કેવા થઈશું ? (અમારું શું થશે ?) (૪૫૮૦. થી ૮૨) (પાઠાંતરવડા) જગતના સર્વ જીવોનું હિત કરનારે, તેમજ સ્થવિર અને એ જગતના સર્વ જીવોને નાથ જો પરદેશ જાય કે મરે, તે ખેદકારી છે કે-તે દેશે શૂન્ય બને છે. પરંતુ શીલ અને ગુણથી યુક્ત, તેમજ અન્યને સંતાપ નહિ કરનારે એ સ્વામી જ્યારે પ્રવાસી બને કે મરે, ત્યારે તે દેશે ભાંગી પડે છે. (૪૫૮૩-૮૪) હે
