________________
સ્થુલભદ્રજીના પ્રબંધ
૨૪૭
(વિકારથી) વ્યાકુળ (હેાય છે), તે સ્ત્રીએ કપટી હાસ્યથી અને વાતેાથી, કપટ રુદનથી અને મિથ્યા સેાગનથી, અતિ વિચક્ષણ પુરુષના ચિત્તને વિવશ કરે છે. (૪૪૩૨ થી ૩૪) નિ ચ સ્ત્રી પુરુષને વચનથી વશ કરે છે અને હૃદયથી હણે છે, કારણ કે–તેની વાણી અમૃતમય અને હૃદય વિષમય જેવુ હેાય છે. (૮૪૩૫) શ્રી શાકની નદી, પાપની ગુફા, કપટનું ઘર, કલેશને કરનારી, વૈરરૂપી અગ્નિને પ્રગટ કરવામાં અરણી કાષ્ટ જેવી, દુઃખેાની ખાણુ અને સુખની શત્રુ હૈાય છે. (૪૪૩૬) એ કારણે જ મહાપુરુષો ‘રખે મન વિકારી અને’–એવા ભયથી માતા, વ્હેન કે પુત્રી સાથે એકાન્તમાં વાત કરતા નથી, (૪૪૩૭) સમ્યક્ (પરિક =) દૃઢ અભ્યાસને કર્યાં વિના (સ=) મ્લેચ્છ (પાપી) એવા કામદેવના (સરે હે=) માણસમૂહતુલ્ય સ્ત્રીએની દૃષ્ટિના કટાક્ષેાને જીતવા કેણુ સમર્થ છે? (૪૪૩૮) પાણીથી ભરપૂર વાદળાની શ્રેણી જેમ ગાનસ જાતિના સાપના ઝેરને (શરીરમાં) ફેલાવે, તેમ 'ચા સ્તનવાળી સ્ત્રીએ પુરુષમાં મેહરૂપી ઝેરને વિસ્તારે છે. (૪૪૩૯) તથા દૃષ્ટિવિષ સર્પ જેવી સ્ત્રીઓની દૃષ્ટિના ત્યાગ કરે!! (સામે ન જુએ !) કારણ કે–તે નજર પડવાથી પ્રાયઃ ચારિત્રરૂપી પ્રાણેા હણાય છે. (૪૪૪૦) જેમ અગ્નિથી ઘી ગળે, તેમ સ્ત્રીસ'સ'થી અલ્પસત્ત્વવાળા મુનિનું પણ મન મીણની જેમ તૂર્ત જ વિલય પામે છે. (૪૪૪૧) એ · કે સ`સના ત્યાગી અને તપથી દુખ`ળ શરીરવાળા હાય, તથાપિ કેશા વેશ્યાના ઘરમાં રહેલા (સિ’હુગુફાવાસી) મુનિની જેમ સ્ત્રીસ'સર્ગ'થી મુનિ (ચારિત્રથી) પડે છે. (૪૪૪૨) તે આ પ્રમાણે—
ગુરુએ સ્થૂલભદ્રજીની ઉપગૃહણા કરવાથી ઉત્પન્ન થયેલા મત્સરના વેગવાળા, વર્ષાકાળમાં ઉપકૈાશાના ઘરમાં રહેનારા, દુષ્કર તપશક્તિથી સિંહને (પણ) શાન્ત કરનારા, શ્રી સંભૂતિવિજયસૂરિના શિષ્યને, (તેના) શીયળનુ રક્ષણ કરવા માટે ઉપકેાશા નામની ઉત્તમ વેશ્યાએ વિકારી હાસ્ય, વિકારી વચના, વિકારી ચાલ અને અદ્ધ આંખથી જોવું ( વક્ર કટાક્ષો) વગેરેથી લીલા માત્રમાં એવે (વિકારી) કર્યાં, કે જેથી તૃત તે પેાતાને વશવતી થયા. પછી (તેને) અપૂર્વ (પૂર્વ` નહિ આવેલા) સાધુને લાખ સેાનૈયાના મૂલ્યવાળી રત્નકમળનું દાન આપતા (નેપાળ દેશના) રાજા પાસે રત્નકબળ લેવા મેકલ્યા. (૪૪૪૩ થી ૪૬) એમ તત્ત્વથી વિચારતાં, સ'યમરૂપી પ્રાણુનુ હરણ કરવામાં એકબદ્ધ લક્ષ્યવાળી અને દુઃખને દેનારી સ્ત્રીમાં, તેમજ પ્રાણ લેવાના લક્ષ્યવાળા દુઃખ દેનારા શત્રુમાં કેઇ અ’તર નથી. (૪૪૪૭) તથા મુનિએ શૃંગારરૂપી તરંગાવાળી, વિલાસરૂપી વેલા(ભરતી)વાળી, યૌવનરૂપી જળવાળી અને હાસ્યરૂપી ફેણવાળી, એવી સ્ત્રીરૂપી નદીમાં તણાતા નથી. (૪૪૪૮) કિન્તુ ધીર પુરુષા વિષયરૂપી જળવાળા, મેાહરૂપી કાદવવાળા, (વિલાસ બિખ્ખાય=) એના નેત્રવિકાર તથા વિકારી અંગચેષ્ટા વગેરે જળચરેથી વ્યાપ્ત કામના મરૂપી મગરમચ્છવાળા અને યૌવનરૂપી મહાસમુદ્રના પાર પામ્યા છે. (૪૪૪૯) જે સ્રીએ પુરુષને બંધન માટે પાશ જેવી અથવા (પાડાં ન॰) ઠગવા માટે પાસા જેવી
