________________
ત્રીજું અનુશાસ્તિદ્વારે
રેડ વિનાના, રેગી અને (નિરખરખીe=) અજ્ઞાન (અભણ) બાળ-વૃદ્ધાદિ, આ સર્વ મુનિઓને પરમ સહાયક તું, પ્રેમથી યુક્ત પિતા જેવો અથવા દાદા જે (અનાથમંડપત્ર) નિરાધારનો આધાર (અનાથને નાથ) બનજે. (૪૩૬૫-૬૬) તથા આ દુઃષમાકાળ રૂપી સખ્ત ઉનાળામાં ધર્મબુદ્ધિ(રૂપ જળ)ની તૃષ્ણા (તૃષા)વાળા સાધુઓને અને સંસર્ગથી દૂર રહેનારી એવી પણ “આ તારી અંતેવાસિણીઓ છે? –એમ સમજીને, સાધ્વીઓને પણ, મુક્તિપુરીના માર્ગે ચાલનારા સુવિહિત સાધુઓની ચર્યા(આચાર)રૂપી (પાણીની) પરબમાં રહેલે તું દેશનારૂપી પરનાળ વડે કર્તવ્યરૂપી જળને (સંપાડેજ=) પ્રાપ્ત (પાન) કરાવજે. (૪૩૬૭-૬૮)તથા આલાકમાં સારણા કરે, તે આ લોકને આચાર્ય અને પલેક માટે (જિન આગમને) જે સ્પષ્ટ ઉપદેશે, તે પરાકને આચાર્ય-એમ આચાર્ય બે પ્રકારે હોય છે. (૪૩૬૯) તેમાં જે આચાર્ય સારણ ન કરે, તે છઠ્ઠાથી (પગ) ચાટે, અર્થાત્ પંપાળે તે પણ હિતકર નથી. જે દંડાથી મારે, છતાં સારાદિ કરે, તે હિતકર છે. (૪૩૭૦) જેમ કઈ શરણે આવેલા પ્રાણનાશ કરે (તે પાપી છે.), તેમ ગચ્છમાં સારણાદિ કરવાગ્યની (પણ) સાવરણાદિ ન કરે, તે આચાર્ય પણ તે જાણો. (૪૩૭૧) માટે હે દેવાનુપ્રિય! તું સમ્યફ પરનો આચાર્ય બનજે, માત્ર આ લેકનો આચાર્ય બનીને સ્વ–પરનો નાશક બનીશ નહિ. (૩૭૨) કારણ કે-દુઃખીઓને તારવામાં સમર્થ એવા પરમ જ્ઞાનાદિ(ગણન)ને પામીને જે સંસારને ભયથી ડરતા જીવોનું દંઢ રક્ષણ કરે છે, તે ધન્ય છે. (૪૩૭૩) તથા સાધુઓ મન, વચન કે કાયાથી તને સેંકડો અનિષ્ટો (અપરાધો) કરે, તે પણ તું તેઓના હિતને જ કરજે, અપ્રીતિને લેશ પણ કરીશ નહિ. (૪૩૭૪) કોઈને એક પક્ષ (પક્ષપાત) કર્યા વિના રેષાદિને જય કરીને સર્વ સાધમિઓ પ્રત્યે સમચિત્તપણે વર્તજે. (૬૩૭૫) સર્વ જીવો પ્રત્યે બંધુભાવને કરવાગ્ય એવો પણ જે પિતાના) આત્માને એકના જ રાગી કરે છે, તેનાથી બીજે મૂઢ કેળુ છે ? (૪૩૭૬) સ્વયં કલેશ સહીને પણ તારે સાધમિકેનાં (સાધુઓનાં) કાર્યોમાં કોઈ એવી (ઉત્તમ રીતે વર્તવું જોઈએ, કે જેથી તે તેઓને આત્મતુલ્ય બને. (૪૩૭૭) એમ કરવાથી તારી કીતિ ત્રણેય જગતને શોભાવે તેવી (ઉજજવળ) થશે. આ કારણે જ કોઈએ ચંદ્રને ઉદ્દેશીને કહ્યું છે કે-(૪૩૭૮) હે ચંદ્ર! ગગનતળમાં પરિભ્રમણ, (દિન દિન) ખંડન વગેરે દુબેને સતત સહન કર, કારણ કે-સુખ ભેગવવાથી આત્માને જગપ્રસિદ્ધ કરી શકાય નહિ. (૪૩૭૯) તથા અજ્ઞાનવશ કે વિકારી (વક) પ્રકૃતિના દેષથી જેઓ તારે મનવચન-કાયાથી પરાભવ જ કરે, તેઓને પણ તારે “તું સ્વામી હોવા છતાં” ઘણું સહન કરીને પણ મધુર વચનો દ્વારા તે શુદ્ર ચર્યાથી (ભૂલેથી) પ્રયત્નપૂર્વક રોકવા જોઈએ. (૪૩૮૦-૮૧) હે ભદ્ર! અવિનીતને શિખામણ આપતો તું (કોઈ વાર ) કૃત્રિમ ક્રોધને કરે, તે પણ (અંતરની) પરિણામશુદ્ધિને (અનુગ્રહબુદ્ધિને) તજીશ નહિ. નિચે સર્વ વિષમાં આ (પરિણામશુદ્ધિ ) જ રહસ્ય (તાત્વિક ઘન) છે. (૪૩૮૨) કારણ કે-જેમ