________________
વિનય વિષે શ્રેણિક રાજાનો પ્રબંધ આંબાનાં ફળ લીધાં અને પુનઃ ઉત્તમ પ્રત્યવામિની વિદ્યાવડે તે ડાળીને પુનઃ ઉંચી પહોંચાડીને પ્રસન્ન થયેલા તેણે તે ફળ પત્નીને આપ્યાં અને પૂર્ણ દેહદવાળી તે ગર્ભને વહન કરવા લાગી. (૧૬૩૨ થી ૩૪) તે પછી બીજાં બીજાં વૃક્ષોનું અવેલેકન કરતા રાજાએ આંબાને પૂર્વદિવસે જેએલાં ફળ વિનાને જોઈને રખેવાળ પુરુષને કહ્યું, અહો ! આ આંબાને ફળના ભારરહિત ચૂંટેલે કેણે બનાવ્યા ? તેઓએ કહ્યું, હે દેવ ! નિચે અહીં કેઈ અન્ય પુરુષ પેઠે નથી, તેમ નીકળતા–પેસતા કેઈનાં પગલાં પણ પૃથવીતલમાં દેખાતાં નથી. તેથી હે દેવ! આ આશ્ચર્ય છે, (૧૬૩૫ થી ૩૭) પછી જેનું આવું અમાનુષી (અચિંત્ય) સામર્થ્ય છે, તેને કંઈ પણ અકરણીય નથી, ( અર્થાત્ તે શું ન કરે?) એમ વિચારીને શ્રેણિકે અભયને કહ્યું, હે પુત્ર! આવા પ્રકારનાં કાર્યો કરવામાં સમર્થ ચોરને જલ્દી પકડે. (કારણ કે-) (આજે) જેમ ફળને ચે, તેમ કઈ દિવસ પત્નીને પણ હરણ કરે. (૧૬૩૮-૩૯) ભૂમિતલે સ્પર્શતા મસ્તકવાળા (વિનયથી નમેલે) અભય “મહા પ્રસાદ”—એમ કહીને (આજ્ઞાને મસ્તકે ચઢાવીને), ત્રિકમાં
કેમાં (ચૌટામાં), ચારને કાળજીપૂર્વક શોધવા લાગ્યા. (૧૬૪૦) કેટલાક દિવસો વીત્યા પણ તેના સમાચાર પણ ન મળ્યા, ત્યારે અભયે અત્યંત ચિંતાતુર ચિત્તવાળે થયે. (૧૬૪૧) પછી અન્ય દિવસે (કેઈ) નટે નગરીની બહાર નાટક શરૂ કર્યું, ત્યાં ઘણે માનવસમૂહ ભેગે થયે, અભયે પણ ત્યાં જઈને સ્વભાવ ઓળખવા માટે કહ્યું, હે મનુષ્ય ! જ્યાં સુધી નટ ન આવે ત્યાં સુધી મારી એક વાર્તાને સાંભળે. (૧૬૪૨-૪૩) તેઓએ પણ કહ્યું, હે નાથ! કહે. તે પછી અભય કહેવા માંડે કે–વસંતપુર નગરમાં છણ શેઠને એક પુત્રી હતી, દરિદ્રતાથી હણાએલા પિતાએ તેને પરણાવી નહિ, પછી બૃહતકુમારી (મેટી ઉંમરની) તે વરના પ્રજનવાળી કામદેવને પૂજવા લાગી. (૧૬૪૪-૪૫) (એકદા પૂજા માટે) આરામમાંથી ચેરીથી પુપિને વિણતી તેને માળીએ જોઈ અને કંઈક વિકારપૂર્વક તેને બેલાવી. (૧૬૪૬) તેથી તેણીએ તેને કહ્યું, શું તારે મારા જેવી બહેન-બેટીઓ નથી?, કે જેથી કુમારી પણ મને તું આવું કહે છે? (૧૯૪૭) તેણે કહ્યું, જે તું પરણ્યા પછી ભર્તારે ભગવ્યા પહેલાં મારી પાસે આવે તે તને છડું, અન્યથા નહિ. (૧૬૪૮) પછી “એમ કરીશ”—એમ સ્વીકારીને તે ઘેર ગઈ પછી કઈ દિવસે પ્રસન્ન થએલા કામદેવે તેને સુંદર મંત્રીનો પુત્ર વર આપે (૧૬૪૯) અને અતિ શ્રેષ્ઠ લગ્નવેળાએ હસ્તગ્રહયેગે (હાથ મેળવવાપૂર્વક) તે તેને પરણી? એ સમયે સૂર્યનું બિંબ અસ્તાચળે પહોંચ્યું (અસ્ત થયે). (
૧૫) પછી કાજળ અને ભમરા જેવી કાન્તિવાળી અતિ (કાળી) અંધકારની શ્રેણી સર્વ દિશાઆમાં ફેલાણી. (તે પછી) કુમુદનાં (રાત્રિવિકાસી કમળોનાં) ખંડની જડતાને દૂર કરનાર ચંદ્રનું મંડલ ઊગ્યું. (અર્થાત્ કુમુદને વિકસાવતે ચંદ્ર ઊગે.) (૧૬પ૧) પછી વિવિધ મણિમય ભૂષણેથી શોભતાં મનેહ સર્વ અંગોવાળી તે વાસભુવનમાં પહોંચી અને શત
