________________
શ્રેણીની વિરાધના વિશે સ્વયંભૂદત્તનો પ્રબંધ
૨૦૦ ઉત્તમ લેકને દૂષિત (દુખી) કરનારી અને યુદ્ધ કરવામાં બદ્ધરંગ(રસ)વાળી, એવી તે ધાડ યુદ્ધ કરવા લાગી. (૩૭૬પ થી ૬૮) પછી યુદ્ધમાં સમર્થ એવા સાર્થના સુભટે પણ ભાલા, તલવાર, ભાલ(બરછી) વગેરે શસ્ત્ર હાથમાં લઈને તેની સાથે યુદ્ધ કરવા લાગ્યા. (૩૭) (ર્ત યુદ્ધ કેવું થયું ?) બળવાન સુન્ટોને નાશ કરતું, યુદ્ધમાંથી રભસવશ નાસતા મનુષ્યના સમૂહવાળું અને સાર્થવાહને ત્રાસ પમાડતું, (અર્થાત્ સમર્થ સુભટો મર્યા, કારે રંભસવી નાશી છૂટ્ય અને સાર્થવાહ ત્રાસ પામે) એવું મહા ભયંકર યુદ્ધ થયું. (૩૭૭) કલિકાળ જેમ ધર્મના નાશ કરે, તેમ અત્યંત નિર્દય અને પ્રચંડ બળવાળા ભિલેખ સમૂહે સંઘળા પણ સાથે હર લુંટ) (૩છ૭) તે પછી સાર સાર વસ્તુઓને (ધનને) લૂંટીને એને રૂપવતી સ્ત્રીઓને તથા પુરુષને કેદ કરીને ભિલોની સેના પલીમાં ગઈ. (૩૭૭૨) પિતાના નાના ભાઈ વિખૂટા પડેલા તે સ્વયંભૂદત્તને પણ કોઈ રીતે આ ધનવાન છે એમ માનીને ભિલ્લેની સેનાએ પકડ અને ભિલ્લેએ ચિરકાળ સુધી અબૂકે નો પ્રહાર અને બંધન વગેરેથી નિર્દય રીતે સખ્ત મારવા છતાં જ્યારે તેણે આપવાથે કંઈપણ વસ્તુને ( ક) ન માની, ત્યરે ભયથી કંપતા સંઈ શરીરવાળા તેને, તે ભિલે પ્રચંડ રૂપવાળી ચામુંડાદેવીને બલિદાન કરવા લઈ ગયા. (તે દેવી કેવી છે ?) મારી નાખેલા પશુઓ અને પાડાઓના લેહીની ધારાઓથી જેનું મંદિર ખરડાયેલું છે, બરણીમાં બાંધેલી મોટી અનેક ઘટાઓ વિરસ અવાજેથી વાગી રહી છે. પુણ્યની સામ્યતા (બધા)થી દરાજે ભિલે જેની તપ ક્રિયા (જીવેનાં બલિદાન કરે છે, રાતી કણેરનાં (પુષ્પની) માળાથી જેને પૂજેપચાર કરે છે અને હાથીના ચામડાની વસ્ત્રવાળી તેમજ ભયકર રૂપવાળી છે. (૩૭૭૩ થી ૭૭) (એવી ચામુંડા પાસે લઈ જઈને ભિલે એ તે સ્વયભેદને કહ્યું કે- હૈ અધમ વાણિયા ! જે જીવનને ઈચ્છતે હોય, તે હજુ પણ શીદ અમને ધમ આપવાનું કબૂલ કર ! અકાળે રામમંદિરમાં કેમ જાય છે? (૩૭૭૮) એમ બેલતાં તે સ્વયંભૂદત્તને તલવારથી ઘાત કરે, તે પહેલાં અણધાર્યો મેટો કેલાહલ પ્રગટયે, (૩૭૯) હું હે! એ રાંકડાને છેડે અને સ્ત્રીઓને, બાળકોને તથા ઘરડાઓને નાશ કરતા આ શવ્વર્ગની પાછળ લાગે, વિલંબ ન કરે. (૩૭૮૦) આ પલ્લીને નાશ થઈ રહ્યો છે અને ઘરે બળી રહ્યાં છે. એ શબ્દોને સાંભળીને સ્વયંભૂદત્તને મૂકીને ચિરરી સુભટનું આગમન યાદ કરીને (માનીને) પવનને પણ જીતે તેવા વેગથી તે ભિલ્લે ચામુંડાના મંદિરમાંથી તુર્ત નીકળ્યાં, (૩૭૮૧-૮૨) અને હું આજે જ જમે, અથવા આજે જ સઘળી સંપત્તિને પામે'એમ માનતે સ્વંયભૂદત્ત ત્યાંથી તુર્ત નાઠો. (૩૭૮૩) પછી ભયંકર ભિલેના ભયથી ગભરાએલા (અને તેથી) પર્વતની ખીણના મધ્યમાં થઈને ઘણા વૃક્ષો અને વેલડીઓના સમૂહથી વ્યાપ્ત એવા ઉત્પથે ઉજાડ માગે) ચાલતાં તેને સર્પ કરે, મહાઘેર વેદના થઈ અને તેણે માની લીધું કે-હવે નિચે હું મરી જઈશ. (32-૫) જે મુશીબતે હિથી છૂટય, તો યમ જેવો સર્વે કરડે. હા હા ! વિધિનું ન્યૂ વિચિત્ર છે. (90) અથવા જન્મ મરણની સાથે, યૌવન જરાની સાથે અને