________________
૨૩૪
શ્રી સ`વેગર ગશાળા પ્રથના ગુજરાતી અનુવાદ : દ્વાર મીજી
અને (નિષ્ફાયગેણુ=) શિષ્યાદિને જ્ઞાન-ક્રિયામાં કુશળતા પ્રગટાવવાથી, સ કાળમાં અને સર્વાં ક્ષેત્રામાં દેશથી અને સવથી વૃદ્ધિ પામતા પુષ્કરાવત મેઘની સાથે ઉપમાને ધારણ કરતા, ( પુષ્કરાવત મેઘના પક્ષે–ગજનારહિત વરસવામાં તત્પર અને તે તે કાળે, તે તે ક્ષેત્રમાં, દેશથી અને સથી ધાન્યને ઉગાડનાર અને વૃદ્ધિ-પુષ્ટિ કરનાર, એવા વૃદ્ધિમાન્ મેઘ-એમ અર્થ ઘટાવવેા. ) અભ્યંતર અને બાહ્ય (સાર =) સામ વાળા તથા સ્વ-પરની અનુક’પામાં તત્પર (૪૨૦૩–૪) તથા સૂત્ર ભણાવવાથી ક્રિયામાં સીતા-સીતાદાના દ્રહની જેમ ( પરિગલ તસાય =) નિત્ય ગળતા શ્રેત જેવા અને ભણવાની ક્રિયામાં સવ માજુથી (આસ‘ગલ તસાયં=) પાણીને પ્રાપ્ત કરતા શ્રેત જેવા, (એવા સાધુને શેાધે.) (૪૨૦૫)
છતાં કાળની પરિહાણિના દેષથી (એવે સમ્પૂર્ણ ગુણવાળા કેઈ ન હોય તે) એનાથી એકાદિ એછા ગુણવાળાને અથવા નાના-ઘેાડા દેષવાળા પણુ બીજા ઘણા–મેટા ગુણવાળાને (૪૨૦૬), એવા પ્રકારના ઉત્તમ (પુરુષરત્ન ) શિષ્યને શેાધીને (યેાગ્ય છે-એમ માનીને, ઋણમુક્તિ કરવાની ઈચ્છાવાળા આચાય પાતાના ગણુને પૂછીને (તેને) ગણાધિપતિપણે ( આચાય પદે ) સ્થાપે. (૪૨૦૭) માત્ર (એટલ* વિશેષ કે–) પેાતાને અને શિષ્યને બન્નેને પણ જ્યારે લગ્ન શ્રેષ્ઠ ચંદ્રમળયુક્ત હાય, ઉચ્ચ સ્થાનમાં રહેલા સવ શુભ ગ્રહેાની દૃષ્ટિ લગ્ન ઉપર પડતી હાય, તેવા ઉત્તમ લગ્ન સમયે ગચ્છના હિતમાં ઉપયુક્ત તે (આચાય સમગ્ર સ`ઘ સાથે શાસ્ત્રાક્ત વિધિથી તે શિષ્યમાં પેાતાના (આચાય) પદને આરેાપે. (૪૨૦૮–૯) પછી નિઃસ્પૃહ તે આચાય સૂત્રેાક્ત વિધિથી સમગ્ર સધ સમક્ષ જ “ આ ખ્રિસા= ) ( ગણુ લે != ) તમારે છે’–એમ ખેલતાં (દ્વિસ =) ગચ્છની અનુજ્ઞા કરે. (નવા આચાર્યને ગચ્છ સોંપે. ) (૪૨૧૦)
પરંતુ જે આચાર્ય (ઉપર કહ્યા તેવા) વિશેષ સઘળા ગુણુસમૂહથી યુક્ત એવા પુરુષના અભાવે, અન્ય સાધુએની અપેક્ષાએ કેટલાક (વિશેષ) સદ્ગુણવાળા પણ (સાધુને) પેાતાના પદે સ્થાપે નહિ અને તેને ગચ્છસોંપે પણ નહિ. તે શિવભદ્રાચાય ની જેમ પેાતાના હિતને અને ગચ્છને પણ ગમાવે છે. (૪ર૧૧-૧૨) તે આ પ્રમાણે
ગચ્છની અનુજ્ઞા નહિ કરવામાં શિવભદ્રાચાય ના પ્રબધ-કંચનપુરનગરમાં શ્રુતરૂપી રત્નાના મોટા રત્નાકર, મેટા ભાગ્યવાન અને ઘણા શિષ્યરૂપ ગચ્છના નેત્રતુલ્ય, એવા શિવભદ્ર નામે આચાય હતા. (૪૨૧૩) તે મહાત્મા એક અવસરે મધ્યરાત્રિના સમયે આયુષ્યને જાણવા માટે જ્યારે આકાશને જોવા લાગ્યા, ત્યારે અકસ્માત્ જેએએ ઉછળતી કાન્તિના પ્રવાહથી સમગ્ર દિશાચક્રને ઉજ્વળ કરતાં એવા એ ચ'દ્રોને સમકાળે જોયા. (૪૨૧૪–૧૫) તેથી શુ' મતિભ્રમથી એ ચ'દ્ર દેખાય છે કે શુ' દૃષ્ટિદેષ છે ? અથવા શુ' (ામભીષિકા=) કૃત્રિમ ભય છે ?–એમ વિસ્મિત ચિત્તવાળા તેએએ બીજા સાધુને ઉઠાડયો. (૪૨૧૬) અને કહ્યુ` કે-હે ભદ્ર! આકાશમાં તને શુ' એ ચંદ્રમ ́ડલ દેખાય છે ? તેણે કહ્યું કે–હુ એક જ ચદ્રને દેખું છું. (૪૨૧૭) ત્યારે સૂરિજીએ જાણ્યું કે-નિશ્ર્ચ