________________
૨૩.
શ્રી સંવેગરંગશાળા ગ્રંથનો રુજરાતી અનુવાદ : દ્વાર પહેલું (૪૧૭૦) ૧-દિશા, ૨-ખામણા ૩-અનુશાસ્તિક-પરગણગષણ,પ-સુસ્થિત(ગુરુ)ગવેષણા, ૬-ઉપસંપદા, ૭પરીક્ષા, ૮-પ્રતિલેખના, ૮-પૃચ્છા અને ૧૦–પ્રતિપૃચ્છા. (૪૧૭૧) તેમાં
૧. દિશદ્વાર-દિશા એટલે ગચ્છ, કારણ કે-દિશાથી અહીં યતિસમૂહને કહેવાને છે, તેથી હવે તે દિશાની (ગચ્છની) અનુજ્ઞાને યથાવિધિ કહું છું. (૪૧૭૨) આ ગ્રંકના પૂર્વ દ્વારમાં વિસ્તારથી કહેલા ક્રમ પ્રમાણે જેણે (સંસ્તારક) દીક્ષા સ્વીકારી છે તે શ્રાવક, અથવા દીર્ઘકાળ પ્રવજ્યાને પાળનાર કોઈ સાધુ, અથવા નિર્મળ ગુણ સમૂહથી પૂજ્ય એવા સૂરિપદને પામેલા સાધુ (સૂરિ) જે નિરતિચાર આરાધનાવિધિને કરવા ઈછે. (કરી શકે) (૪૧૭૩-૭૪) તેમાં જેઓ આગમવિધિથી દીર્ધકાળ સૂરિપદનું અનુપાલન કરીને, સમસ્ત સૂત્ર-અર્થને ભણાવવા દ્વારા શિષ્યને ઉછેર કરીને, શાસ્ત્રમર્યાદા પ્રમાણે અદ્ધિ-રસ અને શાતા, એ ત્રણ ગારોથી રહિત વિચરીને ભવ્ય પ્રાણીઓને પ્રતિબંધ કરીને, (પછી) આરાધના કરવાને જે છે, તે ઉત્તરેત્તર વધતા પ્રશસ્ત પરિણામરૂપ સંવેગવાળા તે (સૂરિ) પહેલાં ઘણા સાધુઓને (રહેવા) યોગ્ય મોટા ક્ષેત્રમાં જાય. (૪૧૭૫ થી ૭૭) ત્યાર પછી તે નગર, ખેર, કર્બટ વગેરેમાં વિચરતા પિતાના સાધુગણને બેલાવીને તેઓની સમક્ષ તે પ્રકારના પિતાના અભિપ્રાયને જણાવે. (૪૧૭૮) તે પછી પક્ષપાત વિના સમ્યગ બુદ્ધિથી પ્રથમ નિચે પિતાના જ ગચ્છમાં અથવા અન્ય ગચ્છમાં તે (આચાર્ય પદને) એગ્ય પુરુષરત્નને બુદ્ધિથી શોધે. (કેવા પુરુષને શેધે? તે હવે કહે છે.) (૪૧૭૯)
આચાર્યની યોગ્યતા-આર્યદેશમાં જન્મેલે, ઉત્તમ જાતિ, રૂપ, કુળ વગેરે (પુણ્ય) સંપત્તિથી યુક્ત, સર્વકળાઓમાં કુશળ, લેકવ્યવહારમાં સારી રીતે પ્રાપ્તાથ (કુશળ), હવભાવે જ સુંદર આચારવાળે, સ્વભાવે જ ગુણના અભ્યાસમાં સદા તલ્લીન, પ્રકૃતિએ જ આરૂપવાળો (શાન્ત સ્વભાવવાળે), પ્રકૃતિએ જ લેકના અનુરાગનું પાત્ર, પ્રકૃતિએ જ અતિ પ્રસન્ન ચિત્તવાળે, પ્રકૃતિએ જ પ્રિયભાષામાં અગ્રેસર, પ્રકૃતિએ જ અતિ પ્રશાન્ત આકારવાળે અને તેથી જ પ્રકૃતિ ગભીર, પ્રકૃતિએ જ અતિ ઉદાર આચારવાળે, પ્રકૃતિએ જ મહાપુરુષોના આચારમાં ચિત્તની પ્રીતિવાળે અને પ્રકૃતિએ જ નિષ્પાપ વિદ્યાને મેળવવામાં ઉધમી ચિત્તવાળ (૪૧૮૦ થી ૩) કલયાણ(ધર્મ)મિત્રાની મૈત્રી કરવામાં અગ્રેસર, નિદાને નહિ કરનાર, માયારહિત મજબૂત શરીરવાળા, બુદ્ધિબળવાળે, ધાર્મિક લેકેને માન્ય, ઘણા દેશમાં વિચરેલે અને સઘળા દેશની ભાષાને જાણ વ્યવહારમાં બહુ અનુભવી, (દેશ-વિદેશના) વિવિધ વૃત્તાન્તને સાંભળેલા હોય તે દીર્ઘદૃષ્ટા અક્ષુદ્ર, દાક્ષિણ્યને મહા સમુદ્ર, અતિ લજજાળુ, વૃદ્ધોને અનુસરનારે, વિનીત અને સર્વ વિષયમાં અતિ રિથર લક્ષ્યવાળે, સરળતાથી પ્રસન્ન કરી શકાય તેવ, ગુણોનો પક્ષપાતી, દેશ-કાળ-ભાવને જાણ પરહિત કરવામાં પ્રીતિવાળે, વિશેષજ્ઞ અને પાપથી અતિ ભીરુ, સદગુરુએ જેને વિધિપૂર્વક દીક્ષા આપી હોય, તે પછી અનુક્રમે સ્વ-ર શાસ્ત્રોના વિધાનોને ભણેલે,
