________________
ન્મ
પતિ મરણનો મહિમા મને શું દુષણ છે? (૩૬ઠ્ઠું) તે પછી રાજાના અતૂટ આગ્રહને જાણીને તેણીએ જવાબમાં કહ્યું કે હે નરવર ! જે એમ જ છે, તે ચિરકાળથી ગ્રહણ કરેલે મારે અભિગ્રહ જ્યાં સુધી પૂર્ણ ન થાય, ત્યાં સુધી તે (ત્તિ= ) કેટલાક (અમુક) કાળનું રક્ષણ કરે. (અર્થાત્ તેટલે કાળ વિલંબ કરો. ) પછી તમારી ઈચ્છાને અનુરૂપ હું આચરીશ. (૩૬૯૪-૯૫) એ સાંભળીને પ્રસન્ન થયેલે રાત તેના ચિત્તવિદ માટે નાટક, ખેલ વગેરેને દેખાડતે કાળ પ્રસાર કરે છે. (૩૬૯૬) આ બાજુ પૂર્વે કહ્યો તે વાનરપણે જીવતા નંદને માંકડાના ખેલાડીઓએ એગ્ય જાને પકડયા, (
૩૭) તેને નાટય વગેરે ઘણું કળાઓ શિખવાડી અને દરેક નગમાં તેને (તેની કળાઓને) દેખાડતા તે ખેલાડીઓ કઈ પ્રસંગે તેને લઈને શ્રીપુરનગરમાં આવ્યા. (૩૬૯૮) ત્યાં ઘરે ઘરે તેને નચાવીને તેઓ રાજમંદિરે ગયા અને ત્યાં તેઓએ તે વાંદરાને સર્વ પ્રયત્નશી (કાળજીથી) નચાવવા માંડે. (૩૬૯) પછી નાચતા તે વાનરે કોઈ રીતે રાજાની પાસે બેલી સુંદરીને પૂરાણા સ્નેહભાવથી વિકસિત (એક) નજરે જોઈ. (૩૭૦૦) અને “મેં આને કયાંક જોઈ છે.’-એમ વારંવાર ચિંતવતાં તેને પૂર્વજન્મનું સ્મરણ થયું અને સઘળેય પૂર્વ (જન્મ)વૃત્તાંત જા. (૩૭૦૧) પછી પરમ નિર્વેદને પામેલા તેણે વિચાર્યું કે-હા હા, અનર્થની ખાણતુલ્ય આ સંસારવાસને ધિક્કાર થાઓ ! (૩૭૨) કારણ કે–તેવા નિર્મળ વિવેકવાળો પણ, ધર્મરાગી પણ અને પ્રતિસમય શાસ્ત્રોક્ત વિધિ પ્રમાણે અનુકાનને કરમારે પણ હું તેવા બાળ (અજ્ઞાન) મરણથી આવી વિષમદશાને પામે. હવે તિર્યચપણામાં રહેલે હું શું કરું ? (૩૭૦૩ ) અથવા આ વિચારથી શું? આ અવસરને (અવસ્થાને) ઉચિત પણ ધર્મકાર્ય કર્યું, (આવું) જીવવાથી સયું (૩૭૦૫) એમ વિચારતાં, તેને “થાકેલે છે”—એમ માનીને તે ખેલાડીઓ પિતાના સ્થાને લઈ ગયા અને તેણે ત્યાં અનશન સ્વીકાર્યું (૩૭૦૬) તે પછી શ્રી પંચપરમેષ્ઠિમંત્રનું વારંવાર સમરણ કરતે શુદ્ધ ભાવથી મરીને તે દેવલેકમાં મહદ્ધિક દેવ થર્યો. ત્યાં અવધિજ્ઞાનથી પૂર્વના વૃત્તાંતને જાણીને, અહીં આવીને રાજાને પ્રતિબંધ કર્યો અને સુંદરીને પણ (પ્રતિબંધીને) પ્રવજ્યા સ્વીકારવા માટે સૂરિમહારાજને સંપી.(૩૭૦૭૮)એમ તિર્યંચપણાને પામેલા પણ જીવને અહીં કહ્યું તે પ્રમાણે પંડિતમરણ્ય નિષ્પાપ એવા સગતિરૂપ નગરના મોટા રાજ્યને આપે છે. (૩૭૦૯)
પંડિતમરણને મહિમા-સમગ્ર જીવન સુધી પણ (કડમઘં) ઉગ હૃથ્યનાદિ) કરીને અને પાપસમૂહને ભેગો કરનારે જીવ અંતે પંડિતમરણને પામીને શુદ્ધ થાય છે. (૩૭૧૦) અનાદિકાળથી સંસારરૂપી અટવીમાં ફસાએલો જીવ ત્યાં સુધી પારને નહિ 'પામે, કે જ્યાં સુધી અહીં પૂર્વે કદાપિ નહિ મળેલા પંડિતમરણને નહિ પામે! (૩૭૧૧) પંડિતમરણથી મરેલા કેટલાક છે તે જ ભવમાં અને કેટલાક દેવલેકમાં જઈને પુનઃ અહીં (મનુષ્યભવમાં) આવીને શ્રાવકકુળમાં જન્મ લઈને અને દીર્ઘકાળ સાધુપણાને
