________________
પતિમરણના મહિમા વિષે સુંઢરી-નના પ્રમધ
૨૦૩
મિલન થયુ. (૩૬૫૪) તે પછી હર્ષી અને ખેદવશ ઉછળતા અતિ શેકથી સૂઝેલી ગળાની નળીવાળી, જાણે સમુદ્રના સંગથી લાગેલા જળબિંદુએના સમૂહને વિખેરતી હોય તેમ સતત પડતા આંસુની ધારાવાળી, દીન, સુંદરી સહુસા નદના ગળે વળગીને રોવા લાગી. (૩૬૫૫-૫૬) ત્યારે મહા મુશીબતે ધીરજ ધારણ કરીને નંદે કહ્યું કે-હે સુંદરી ! અત્યંત શ્યામ મુખવાળી તું આમ શેક કેમ કરે છે ? (૩૬૫૭) હે મૃગાક્ષી ! જગતમાં તે કાણું જનમ્યા છે, કે જેને સ'કટ ન આવ્યાં હોય અને જન્મ-મરણા ન થયાં હોય ? (૩૬૫૮) હે કમળમુખી ! જો, આકાશતળના અસાધારણ ચૂડામણીતુલ્ય પણ સૂર્યના પ્રતિદિન ઉદય, પ્રતાપ અને વિનાશ થાય છે. (૩૬૫૯) અવા શું તે જિનેન્દ્રની વાણીમાં નથી સાંભળ્યું કે-પૂ પુણ્યના ક્ષય થતાં દેવેન્દ્રો પણ દુ;ખ દશાને પામે છે ? (૩૬૬૦) હે સુતનુ ! પડછાયાની જેમ દુ:ખાની પરંપરા જેને સાથે જ ભમાડે છે (ભમે છે), તે કર્મીને વશ પડેલા જીવાને આટલા માત્ર દુઃખમાં સતાપ કેમ ? (૩૬૬૧) ઇત્યાદિ વચનાથી એ રીતે સુંદરીને સમજાવીને ભૂખ-તૃષાથી પીડાતા નંદ તેની સાથે જ વસતિ (ગામ) તરફ ચાલ્યા. (૩૬૬૨) પછી સુંદરીએ કહ્યું કે-હે નાથ ! પરિશ્રમથી થાકેલી, અત્યંત તૃષાતુર, હું અહી થી એક પગલુ પણ (આગળ) ચાલી શકું તેમ નથી (૩૬૬૩) ત્યારે નંદે કહ્યુ` કે-હે સુતનુ ! તું એક ક્ષણ અહીં વિસામેા કર, કે–જેથી હું તારા માટે કયાંયથી પણ જળ લાવું. (૩૬૬૪) તેણીએ તે કબૂલ કર્યું. એટલે નંદ તેને મૂકીને તુત નજીકના વનપ્રદેશમાં પાણી શેાધવા ગયા. (૩૬૬૫) અને ( દુર્ભાગ્યવશ) ત્યાં યમ જેવા, ભૂખથી તીવ્ર પીડાતા ફાડેલા મોટા મુખવાળા અને અતિ ચપળ લપલપતી જીભવાળા સિંહે તેને જેયેા. (૩૬૬૬) પછી તે સિંહે ભયથી સભ્રમ પામેલા, (તેથી) અનશનાદિ (અ ંતિમ ધમ) કત ને વિસરી ગયેલા, આત્ત ધ્યાનને પામેલા, એવા શરણરહિત તે નંદને મારી નાંખ્યા. (૩૬૬૭) અને સમ્યક્ત્વરૂપ શુભ ગુણુને ચૂકી ગયેલા તે ન ખાલમરણના દોષથી તે જ વનખ’ડમાં વાનરપણે ઉત્પન્ન થયા. (૩૬૬૮)
આ બાજુ રાહ જોતી સુંદરી, દિવસ પૂર્ણ થયે તે પણ જ્યારે નંદ (પા) ન આબ્યા, ત્યારે પતિ મરી ગયા ’–એવા નિશ્ચય કરીને ક્ષેામ પામેલી, ‘ધસ’–એમ શબ્દ કરીને જમીન ઉપર પટકાઈ પડી. મૂર્છાથી મિ'ચાયેલાં નેત્રવાળી એક ક્ષણ મુડદાની જેમ (નિશ્ચેષ્ટ ) રહીને, વનમાં પુષ્પોની સુગંધવાળા પવનથી લેશ ચૈતન્યને પામેલી, દીન, તે ગાઢ દુ:ખથી પાક મૂકીને રોવા લાગી. (૩૬૬૯ થી ૭૧) હે શ્રી જિનેશ્વરદેવનાં ચરણકમળથી પૂજામાં પ્રીતિવાળા ! હું સદ્ધના મોટા ભડાર ! આ પુત્ર ! તમે કયાં ગયા ? મને જવાબ આપે. (૩૬૭૨) હે પાપી દેવ ! ધન, સ્વજ અને ઘરનેા નાશ થવા છતાં તુ ન ધરાયા ! કે હે અનાય ! આજે મારા પતિને પણ તે મરણને પમાડ્યેા. (મારી નાખ્યા.) (૩૬૭૩) પુત્રીવત્સલ હે પિતાજી! અને નિષ્કપટ પ્રીતિવાળા હે માતાજી ! હા હા, તમે દુઃખરિયામાં પડેલી પોતાની પુત્રીની ઉપેક્ષા કેમ કરેા છે ? (૩૬૭૪) એમ
