________________
અવિધિમરણમાં જયસુંદર અને સામદત્તના પ્રશ્નધ
૧૯૩
( કોઈ વિશેષ ) કાય પ્રસંગે કૃતયેાગી ( જ્ઞાની ) મુનિને અવિધિથી કરાતું મરણ પણુ શુદ્ધ માન્ય' છે. (૩૪૬૦) તેથી જ જયસુંદર અને નામદત્ત નામના બે શ્રેષ્ઠ મુનિઓએ વેહાયસ અને ગૃપૃષ્ઠમરણુને સ્વીકાર્યાં. હતાં. (૩૪૬૧) તે આ પ્રમાણે
વ્યાપાર કરવાથી
અવિધિમરણમાં જયસુંદર અને સામદત્તને પ્રબધ-નરવિક્રમ રાજાથી રક્ષા કરાયેલી વૈદ્દેશાનગરીમાં સુદન નામે શેડ હતા. તેને બે પુત્રો થયા. પહેલાં જયસુદર અને બીજો સેમદત્ત. તે બન્નેય કળાએમાં કુશળ અને રૂપ વગેરે ગુણયુક્ત હતા. (૩૪૬૨-૬૩) પરસ્પર સ્નેહભરપૂર ચિત્તવાળા (સ્નેહાળુ ) અને પ્રકૃષ્ટ સત્ત્વવાળા તે બંને આ લાક-પરલેાકથી અવિરુદ્ધ ( ઉત્તમ ) કાર્યાંમાં તે છે. (૩૪૬૪) એક પ્રસંગે ઘણા મોટા મૂલ્યનાં કરિયાણાં લઈ ને ઘણા મનુષ્યેાના પરિવાર સહિત તે અહિછત્રા નગરીએ ગયા. (૩૪૬૫) ત્યાં રહેતાં તેઓને પરસ્પર જવન શેઠની સાથે સદ્ભાવભરી મિત્રતા થઈ. (૩૪૬૬) તે શેઠને સામશ્રી અને વિજયશ્રી નામે બે પુત્રીઓ હતી, તે શેઠે તેઓને આપી અને વિધિપૂર્ણાંક બંનેના વિવાહ કર્યાં. (૩૪૬૭) તે પછી તેઓ તે સ્ત્રીએની સાથે સજ્જનાને અનિંદનીય ( ચેાગ્ય ) એવાં સમયાનુરૂપ પાંચ પ્રકારનાં વિષયસુખને ભાગવતા ત્યાં રહ્યા. (૩૪૬૮) અન્યદા પોતાની ( વૈક્રેશા ) નગરીથી આવેલા પુરુષે તેઓને કહ્યું કે-હ‘ ભો ! · શીઘ્ર ( ઘેર ) આવા ’–એમ (તમારા ) પિતાએ તમને આજ્ઞા કરી છે, (૩૪૬૯) કારણ કે—સતત શ્વાસ, ખાંસી વગેરે ઘણા રાગેાથી પીડાતા તે શીઘ્ર તમારા દર્શનને ઇચ્છે છે. (૩૪૭૦) એમ સાંભળીને તેએ સસરાને વૃત્તાન્ત કહીને પત્નીઓને ત્યાં જ મૂકીને, તે જ ક્ષણે શીઘ્ર પિતા પાસે જવા રવાના થયા. (૩૪૭૧) અખ’ડ પ્રયાણે થી જતાં તે પેાતાને ઘેર પહેાંચ્યા અને ત્યાં પરિવારને શાકથી નિસ્તેજ–મુખ-શાભાવાળા ( શાકાતુર ) જોયા. (૩૪૭૨) ઘરને પણ શૈાભારહિત, અતિ ભય'કર સ્મશાન જેવુ અને દીન-અનાથેની દાનશાળા માટે રાકેલા નાકરાથી પણ રહિત જોયુ.. (૩૪૭૩) હા હા ! અમે હણાયા ! અમારા પિતા નિચ્ચે મરી ગયા, તેથી આ ઘર સૂર્યાસ્ત પછીના કમળવન જેવું' આનંદન આપતું નથી, (૩૪૭૪) એમ વિચારતાં તે દાસીએ આપેલા આસન ઉપર બેઠા, એટલામાં અત્ય’ત ાકના વેગથી અશ્રુભીનાં નેત્રોવાળા પરિજનેાએ પગમાં નમીને તેના પિતાના મરણની અતિ શાકજનક વાત સ‘પૂર્ણ કરી, (૩૪૭૫-૭૬ ) તેથી તે મુક્તક ઠે-મેટા અવાજે રડવા લાગ્યા અને પિરવારે મધુર વાણીથી મુશીખતે (રડતા) અટકાવ્યા. (૩૪૭૭) પછી તેઓએ કહ્યું કેકહા ! અસાધારણ ( ઘણી ) પ્રીતિને ધારણ કરના પિતાજીએ નિપુણ્યક એવા અમારે માટે શુ' આદેશ કર્યાં છે? (૩૪૭૮) તે સાંભળીને શાકના ભારથી ગદ્ગદ્ વાણીવાળા પરિવારે કહ્યુ` કે–સાંભળેા ! તમારા દર્શનની અત્યંત અભિલાષવાળા, “તે મારા પુત્રો આવશે ( ત્યારે) તેની આગળ હુ આ કહીશ અને તે કહીશ ” –એમ ખેલતાં પિતાજીએ અમે પૂછવા છતાં પણ અમેને કંઈ પણ કહ્યું નહિ અને અતિ પ્રચંડ રોગને વશ તમારા
૨૫
