________________
શ્રી સ`વેગર ગશાળા ગ્રંથના ગુજરાતી અનુવાદ : દ્વાર પહેલ
ઇગિનીમરણુ-આમાં પ્રતિનિયત (અમુક) ભૂમિભાગમાં જ અનશનક્રિયાની ઈંગન એટલે ચેષ્ટા (પ્રવૃત્તિ) કરવાની હોવાથી તેથી તે ચેષ્ટાને ઈંગિની કહેવાય છે અને તેના દ્વારા જે મરણ તેને ઈંગિનીમરણુ કહ્યું છે. તે ચારેય પ્રકારના આહારના ત્યાગ કરનાર, શરીરનુ (શુશ્રુષા-સભાળ વગેરે) પ્રતિકમ નહિ કરનાર અને ઈંગિની અમુક દેશમાં રહેનારને જ હાય છે. (૩૫૬૩-૬૪) ભક્તપરિજ્ઞામાં વિસ્તારપૂર્વક જે ઉપક્રમ (જ્ઞાનપૂર્વક પ્રયત્ન કરવાના) કહ્યો, તે જ ઉપક્રમ ઇંગિનીમરણમાં પણ યથાયાગ્ય જાણવા. (૩૫૬૫) દ્રવ્યથી (શરીરાદિની) અને ભાવથી (રાગાદિની) સ‘લેખના(કૃશતા)ને કરનાર, ઇંગિનીમરણમાં જ એકબહુવ્યાપારવાળા, પ્રથમના ત્રણ (સંઘયણા પૈકી કોઈ એક) સઘયણવાળા અને બુદ્ધિમાન (જ્ઞાની ), એવા મુનિ પેાતાના ગણને (ગચ્છને ) ખમાવીને, અંદર અને બહારથી પણ (વિશુદ્ધ=) સચિત્ત કે છવાદિથી સ’સક્ત ન હોય એવી સ્થઢિલ એટલે ભૂમિ ઉપર બેસીને ત્યાં તૃણુ વગેરેને પાથરીને, ઉત્તર કે પૂર્વમાં મસ્તકને (મુખને) રાખીને અને મસ્તકે અંજલિ કરીને, વિશુદ્ધ ચિત્તવાળા તે શ્રી અરિહતાદિની પાસે (સમય) આલેચના દઈ ને, ચારેય પ્રકારના આહારને સિરાવે. (૩૫૬૬ થી ૬૮) પોતાની આચનાદિ (અવયવને લાંબા ટૂકા કરવા વગેરે) ક્રિયાઓને તે સ્વયં કરે, જ્યારે ઉપસર્ગ રહિત ાય ત્યારે વડીનીતિ વગેરેને સમ્યગ્ સ્વય' પરઠવે (૩૫૬૯) અને તેને જ્યારે દેવના કે મનુષ્યેાના ઉપસર્વાં થાય, ત્યારે લેશ પણ કપ્યા વિના, નિભય એવા તે ઉપસનેિ સહન કરે. (૩૫૭૦) (એમ પ્રતિકૂળ ઉપસંગેŕ સહ્યા) પછી કિન્નર, કિપુરૂષ વગેરે ( બ્યતાની) દેવકન્યાઓ (ભોગાદિની અનુકૂળ) પ્રાર્થના કરે, તે પણ તે ક્ષેાભને ન પામે તથા તે (માન-સન્માનાદિ) ઋદ્ધિથી વિસ્મયને ન કરે. (૩પ૭૧) વળી તેના (શરીરાદિના) સર્વ પુદ્ગલા દુઃખદાયી અને (પીડા કરે), તે પણ તેને ધ્યાનમાં થોડી પણ વિશ્રોતસિકા (સ્ખલના) ન થાય. (૩૭૨) અથવા તેનાં સર્વ પુદ્ગલો સુખરૂપે પરિણમે (સુખદાયક અને), તો પણ તેને ધ્યાનમાં વિશ્રોતસિકા (ભંગ) ન થાય. (૩૫૭૩) (ઉપસગ કરનાર કોઇ ) તેને જે બલાત્કારે ચિત્ત ભૂમિમાં નાખે, તેા ત્યાં ભાવથી શરીરમુક્ત થઇને શરીરથી આત્માને ભિન્ન માનીને તેની ઉપેક્ષા કરે અને જ્યારે ઉપસગ શાન્ત થાય, ત્યારે જયા કે શુદ્ધ (નિર્જીવ—અચિત્ત) ભૂમિમાં જાય (૩૫૭૪) (સૂત્રની) વાચના, પૃચ્છના, પરાવના અને ધર્મકથાને તજીને સૂત્ર અને અથ ( ઉભય ) પેરિસમાં એકાગ્ર મનવાળા સૂત્રનું સ્મરણ કરે. (૩૫૭૫) એમ આઠેય પ્રહર અનુટ્ટો=સ્થિર-એકાગ્ર, પ્રસન્ન ચિત્તવાળા ધ્યાનને કરે અને બલાત્કારે નિદ્રા આવે તા પણ તેને થોડો પણ સ્મૃતિને નાશ ન થાય. (૩૫૭૬) સજ્ઝાય, કાલગ્રહણ, પલેિહણ વગેરે ક્રિયાઓ તેને ન હોય, કારણ કે–તેને સ્મશાનમાં પણ ધ્યાનના નિષેધ નથી. (૩૫૭૭) તે ઉભયકાળ આવશ્યકને કરે, જ્યાં શકય હોય, ત્યાં ઉપધિને પડિલેહે અને કોઇ સ્ખલના થાય તેના મિચ્છામિ દુક્કડં કરે. (૩૫૭૮) વૈક્રિય, આહારક ચારણ કે ક્ષીરાશ્રવ વગેરે લબ્ધિને જે કોઇ કાય આવી પડે, તે પણ વૈરાગીપણાથી તે
૧૯૮
