________________
નવમું પરિણામકારે
૧૮૭ તે મહાત્મા સંસ્મારક પ્રવજ્યાને પણ સ્વીકારે. (૩૩૪૩-૪૪) તેમાં જે અણુવ્રતધારી અને (માત્ર) સંથારારૂપ શ્રમણદીક્ષાને પામેલો હોય, તે સંલેબના પૂર્વક અંતકાળે અનશનને (ચારેય આહારને ત્યાગ) કરે. (૩૩૪૫) એ રીતે (ગૃહસ્થનું) અનશન પૂર્વક સંસ્તારક દીક્ષાની પ્રાપ્તિ નામનું આઠમું દ્વાર કહ્યું. એ કહેવાથી ગૃહસ્થના પરિણામને કહ્યો. (૩૩૪૬)
હવે સમગ્ર ગુણમણિના નિધાન એવા મુનિઓને અંગે પરિણામ જણાવાય છે. તે પરિણામ આ રીતે ચિંતન દ્વારા શુભ થાય. (૩૩૪૭) મધ્યરાત્રે ધર્મજાગરિકોને (ભાવનાને) કરતે, ચઢતા પરિણામવાળે મુનિ મનમાં વિચારે કે-(૩૩૪૮) અહો ! આ સંસાર સમુદ્ર રેગ અને જરારૂપી મગરોથી ભરેલે, નિરંતર થતા જન્મ-મરણરૂપી પાણીવાળો દ્રવ્યક્ષેત્ર-વગેરેની ચાર પ્રકારની આપત્તિઓથી ભરેલે અનાદિ, સતત ઉઠતા વિકપરૂપી મિજાઓ દ્વારા નિરંતર જેને નાશ કરતે, શૈદ્ર (રડાવનારો ભયંકર) અને તીણ દુઓનું કારણ છે. (૩૩૪૯-૫૦) તેમાં અતિ દુર્લભ એવા મનુષ્ય જન્મને મુશીબતે કષ્ટથી પામીને પણ, જીવે અતિ દુર્લભ શ્રી જિનકથિત ધર્મને (સામગ્રીને) પામી શકતા નથી. (૩૩૫૧)તેને પામીને પણ અવિરતિરૂપી પિશાચિનીને ગાઢ બંધનમાં પડેલા (જીને) અસામાન્ય (કેઈક જ પામે તેવું), ગુણેથી શ્રેષ્ઠ, એવું સાધુપણું તે પરમ દુર્લભ જ છે. (૩૩૫૨) (ઈ) દુર્લભ પણ સાધુપણાને પામીને થાકેલા અને સુખશીલીઆ કાદવમાં ખૂતેલા મોટા હાથીની જેમ દુઃખી થાય છે. (૩૩૫૩) જેમ કાકિ માટે કઈ મહામૂલ્ય કોડ રને ગુમાવે, તેમ સંસારના સુખમાં આસક્ત છે મુક્તિના સુખને હારી જાય છે. (૩૩૫૪) અરર ! આ શરીર, જીવન, યૌવન, લક્ષ્મી, પ્રિય સંગે અને તેનું) સુખ પણ અનિત્ય, પરિણામે અસાર અને નાશવંત છે, તેથી અતિ દુર્લભ મનુષ્યપણું અને શ્રી જિનેન્દ્રવચન વગેરે સામગ્રીને પામીને પુરુષે શાશ્વત સુખમાં એકરસવાળા બનવું જોઈએ. (૩૩૫૫–૫૬) ભવ્ય જીવોને આજે જે (સંસારનું) સુખ છે, તે કાલે (સ્વપ્ન જેવું) માત્ર સ્મરણ કરવાગ્ય બની જાય છે. તે કારણે પડિતે ઉપસર્ગ વિનાનું મેક્ષનું (શાશ્વત) સુખ ઈચ્છે (બે) છે. (૩૩૫૭) ચકવતીના અને ઈન્દ્રના સુખને પણ જ્ઞાનીઓ તત્ત્વથી દુઃખ કહે છે, કારણ કે-તે પરિણામે ભયંકર અને અશાશ્વત છે, માટે (મારે) તે સુખેથી ગયું (૩૩૫૮) શાશ્વત સુખ એ નિયમા શ્રી જિનાજ્ઞાની આરાધનાનું ફળ છે, માટે શ્રી જિનવચનથી વિશુદ્ધ થયેલી બુદ્ધિપૂર્વક તે આજ્ઞાપાલનમાં ઉદ્યમ કરું. (૩૩પ૯) એટલે કાળ મેં સામાન્યથી શ્રમણપણું પાળ્યું, હવે વર્તમાનમાં કંઈક વિશિષ્ટ કિયાને કરું! (૩૩૬૦) કારણ કે–પશ્ચાત્તાપથી પીડાતા, ધર્મની પ્રીતિવાળા, દોષને દૂર કરવાની તૃષ્ણવાળા એવા પાસા વગેરે દુશીલે પણ તે વિશિષ્ટ આરાધનાને માટે એગ્ય છે. (તે મારે તે તે કરણીય છે જ.) વળી શરીરબળ નિત્ય ક્ષીણ થાય છે, પુરુષકાર (પુરુષાતન) અને (વગોત્ર) વાણી (વચનશક્તિ) પણ નિત્ય ક્ષીણ થાય છે તથા વીર્ય (સામર્થ્ય) પણ નિત્ય ક્ષીણ થાય છે. (૩૩૬૧-૬૨) કાનની શક્તિ નિત્ય ગળે છે, નેત્રનું તેજ નિત્ય ક્ષીણ થાય છે, બુદ્ધિ નિત્ય ઘટી રહી છે અને આયુષ્ય પણ