________________
નિયતવિહાર અને સ્થિરવાસમાં શેલકસૂરિને પ્રબંધ
૧૨૧ (નવા નવા) ગણેમાં રહેવાથી ઘણા પ્રકારના આચાર્યોને ગણમાં સમ્યમ્ પ્રવેશનિષ્ક્રમણ વગેરે જેવાથી, તે તે વિધિમાં અને અન્ય સામાચારીમાં પણ કુશળતા પ્રગટે, છે. (૨૧૪૬)
વળી વિહાર કરવાથી સાધુને જ્યાં નિર્દોષ આહારાદિ) આજીવિકા સુલભ હોય, તેવા સંયમને યોગ્ય ક્ષેત્રને પરિચય (પરીક્ષા) થાય છે. (૨૧૪૭)
માટે એ વગેરે ગુણોની ઈચ્છાવાળા મુનિએ જંઘાબળ હોય ત્યાં સુધી અનિયતવિહારના વિધિને પાળ જોઈએ. (અપ્રતિબદ્ધવિહાર કરવો જોઈએ.) (૨૧૪૮) પુનઃ જે બળવાન છતાં પણ રસ વગેરેની આસક્તિથી વિહારમાં પ્રમાદ કરે તેને માત્ર સાધુઓ જ છોડી દે છે એમ નહિ, ગુણે પણ તેને છોડી દે છે, (૨૧૪૯) અને તેજ પ્રગટેલા શુભ ભાવથી પુનઃ વિહારમાં ઉદ્યત થાય છે, તે તુર્ત સાધુના ગુણોથી પરિવરેલ (યુક્ત) બને છે. આ (પ્રમાદ–અપ્રમાદ) અને વિષયમાં શેલક(સૂરિ) દષ્ટાન્તરૂપ છે. (૨૧૫૦) તે આ પ્રમાણે -
નિયતવિહાર અને સ્થિરવાસમાં શેલરિને પ્રબંધા-સેલપુર નગરમાં પૂર્વે સેલકરાજા, તેની પદ્માવતી રાણી અને તેઓને મ ડુક નામે પુત્ર હતે. (૨૧૫૧). થાવસ્થાપુત્રસૂરિની ચરણસેવાથી પ્રાપ્ત થયેલા જૈન ધર્મવાળો તે રાજા ન્યાય પૂર્વક નિરવદ્ય એવું રાજ્યનું સુખ ભોગવે છે. (૨૧પર) એક પ્રસંગે થાવસ્થાપુત્રસૂરિના પદ(સ્થાને) રહેલા (તેઓના શિષ્ય ) શુસૂરિજી વિહાર કરતા તે નગરમાં પધાર્યા, મુનિઓને ઉચિત મૃગવન નામના ઉદ્યાનમાં ઉતર્યા અને (તેમનું) આગમન જાણીને રાજા વંદન માટે આવ્યું. (૨૧૫૩-૫૪) પછી ત્રણ પ્રદક્ષિણાપૂર્વક તેમના ચરણોને નમીને હર્ષવશ પુલક્તિ અંગવાળે (બનેલે) રાજા ધર્મ સાંભળવા બેઠો. (૨૧૫૫) મુનિ પતિએ (શુકસૂરિજીએ) પણ તેને સંસારપ્રત્યે પરમ નિવેદકારક, વિષયે પ્રત્યે વૈરાગ્ય પ્રગટાવવામાં પરાયણ, સંમેહને નાશ કરનારી, સંસારમાં આવી મળતી સઘળી વસ્તુઓના દેશોને જણાવવામાં સમર્થ (પ્રધાન), એવી ધમકથા કાનને સુખ આપે તેવા (મધુર) વચનના વિસ્તારથી લાંબા સમય સુધી કહી. (૨૧૫૬-૫૭) તેથી રાજા પ્રતિબંધ પામે, (અને ) અત્યંત હર્ષથી ઉછળતી રોમરાજીવાળા તેણે ગુરુચરણમાં પ્રણામ કરીને આ પ્રમાણે કહ્યું, (૨૧૮૫) હે ભગવંત ! મારા પુત્રને રાજ્ય ઉપર બેસાડીને, રાજ્યને તજીને તુત તમારી પાસે હું પ્રવજ્યાને સ્વીકારીશ. (૨૧૫૯) (ગુરુએ કહ્યું,) હે રાજન ! સંસારસ્વરૂપને જાણનાર તમારા જેવાને એ ગ્ય છે, માટે હવે એ વિષયમાં (સંસારમાં) ઘેડ પણ રાગ કરશે નહિ. (૨૧૬૦) એ પ્રમાણે ગુરૂએ પ્રતિબંધેલે તે રાજા પિતાના ઘરે ગયે અને મડડક નામને શ્રેષ્ઠ કુવરને પોતાના પર (
રાજ્યગાદીએ) બેસાડ્યો. (૨૧૬૧) તે પછી પંથક વગેરે પાંચસો મંત્રીઓ સહિત રાજા સુંદર શણગાર કરીને, એક હજાર પુરુષોએ ઉપાડેલી
૧૬
