________________
૧૫૨
શ્રી સવેગર ગશાળા ગ્રન્થના ગુજરાતી અનુવાદ : દ્વાર પહેલુ
રાજા હતા, તેને પહેલેા પુત્ર અંધ અને બીજે દિવ્ય ચક્ષુવાળા (દેખતા) હતા. રાજાએ તે અંતેને ભણાવવા અધ્યાપકને સોંપ્યા (૨૭૧૭–૧૮) મોટો પુત્ર અંધ હાવાથી અધ્યાપકે તેને ગધ ( સ`ગીત, વાજિંત્ર, નૃત્ય) વગેરે અને બીજાને ધનુવેદ વગેરે સઘળી કળાઆને શીખવાડી. (૨૭૧૯) પછી પોતાના પરાભવ થયા ’–એમ માનીને અધે ઉપાધ્યાયને કહ્યું, મને તું શસ્ત્ર ( કળા ) કેમ શીખવતા નથી ? (૨૭૨૦) ઉપાધ્યાએ કહ્યું, અહે। મહાભાગ ! ઉદ્યમી પણ ચક્ષુરહિત તને હું તે કળાને કયી રીતે સમજાવી શીખવાડી શકું ? (૨૭૨૧) અધે સામેથી કહ્યું, જો એમ છે, તે પણ હજી મને ધનુર્વેદ શીખવાડો. પછી તેના અતિ આગ્રહથી ગુરુએ તેને ધનુવેદ ભણાવ્યેા, તેણે પણ અતિ બુદ્ધિરૂપી વૈભવથી તે ધનુવેદ જાણી(શીખી) લીધા અને શબ્દવેધી થયા. કોઈ રીતે પણ લક્ષ્યને તે ચૂકતા નથી. (૨૭૨૨-૨૩) એમ તે અને પુત્રો કળાઓમાં અતિ કુશળ થયા. (પછી કોઈ ) અન્ય પ્રસંગે ત્યાં શત્રુનું સૈન્ય આવ્યુ. ત્યારે શ્રેષ્ઠ લશ્કરથી શોભતા, યુદ્ધ કરવામાં અભ્યાસી ( કુશળ ) તે નાના પુત્ર પિતાની આજ્ઞાથી શત્રુના સૈન્યને જીતવા ચાલ્યા. (૨૭૨૪-૨૫) ત્યારે · મોટો ભાઇ વિદ્યમાન છતાં નાનાએ આ કરવું કેમ ઘટે ? '–એમ કહીને અતિ ક્રોધને ધારણ કરતા મત્સરપૂર્ણાંક શત્રુસૈન્યને જીતવા જતા અંધને પિતાએ સમજાવ્યો કે-ઢે પુત્ર! પેાતાની ભૂમિકાને (અવસ્થાને) ઉચિત જ કરવું ચેાગ્ય છે. (ર૭૨૬-૨૭) કળામાં અતિ કુશળ છતાં, બળવાન છે ભુજાઓનાં બળવાળા છતાં અને દૃષ્ટિ(નેત્ર) વિનાના હોવાથી તું યુદ્ધ કરવા માટે ચેાગ્ય નથી. (૨૭૨૮) ઈત્યાદિ ઘણાં વચનેદ્વારા અનેક વાર બહુ રીતે રોકવા છતાં તે અંધ તેને અવગણીને, મજબૂત બખ્તરથી શરીરને સજ્જ કરીને, ગડસ્થળથી ગળતા મઢવાળા (મદોન્મત્ત ) અને મજબૂત પલાણુના આડંબર કરેલ હાવાથી ભયંકર, એવા શ્રેષ્ઠ હાથી ઉપર ચઢીને તું નગરથી નીકળ્યા અને શબ્દના અનુસારે ફેકેલાં માણેાના સમૂહથી દિગતને ( સ` દિશાઓને) પણ ભરી દેતેા, તે શત્રુસૈન્યની સાથે યુદ્ધ કરવા લાગ્યા. (૨૭૨૯ થી ૩૧) પછી સર્વ બાજુથી શબ્દને અનુસારે આવી પડતા પ્રહારના સમૂહને જોઈ ને, તેના કારણને જાણીને, શત્રુઓએ મૌનના આશ્રય કર્યાં, (૨૭૩૨) તેથી શત્રુના શબ્દોને નહિ સાંભળતા અને (તેથી ) પ્રહારને નહિ કરતા 'ધને શત્રુઓએ મૌનપૂ ક સ દિશાઓથી પ્રહારો કરવા માંડયા. (૨૭૩૩) ત્યારે ચક્ષુવાળા (નાના) ભાઈ એ તુ તેને મુસીખતે પણ છેડાવ્યા ( બચાવ્યા ) આ દૃષ્ટાન્તને ઉપનય તે અહીં પૂર્વે જ જણાવેલ છે. (૨૭૩૪) હવે પ્રસ્તુતને કહીએ છીએ કે–( એ કારણે ) ગૃહસ્થ (પ્રથમ) ચાવજીવ સુધીનું સમ્યગ્દર્શન ઉચ્ચરીને, પછી નિરતિચાર દનપ્રતિમાને સ્વીકારે (૨૭૩પ) અને તેનુ સમ્યક્ પરિપાલન કરીને તેના ગુણાથી યુક્ત તે પુનઃ બીજી વ્રતપ્રતિમાને સ્વીકારે.
૨. વ્રતપ્રતિમાનું સ્વરૂપ:- આ પ્રતિમામાં પ્રાણિવધ, અસયભાષણ, અદત્તગ્રહણુ, અબ્રહ્મસેવન અને પરિગ્રહ, તેની નિવૃત્તિરૂપ તેને ગ્રહણ કરે અને તેના ‘ બંધ ’વગેરે
