________________
શ્રી સગરંગશાળ ગ્રંથનો ગુજરાતી અનુવાદ : દ્વાર પહેલું ક્ષેત્રજન્ય ગુણે સાધુઓને અને ગૃહસ્થને પણ કયી રીતે પ્રાપ્ત થાય? (૨૨૩૪-૩૫) તેમાં સાધુઓને આ લેકના ગુણ અશન–પાનાદિની પ્રાપ્તિ વગેરે અને પરલોકમાં હિતકર સંયમનું પરિપાલન વગેરે જાણવા, ગૃહસ્થને પણ મુનિના સંગથી કુસંગત્યાગ વગેરે આ ભવ સંબંધી અને સદુધર્મનું શ્રવણ વગેરે પરભવ સંબંધી અનેક ગુણે (જાણવા). (૨૨૩૬-૩૭) વળી સાધુઓ સ્વયં ઘરને મન-વચન-કાયાથી બાંધતા નથી, બીજાઓ દ્વારા કરાવતા નથી અને બીજાએ કરેલાની અનમેદના પણ કરતા નથી, (૨૨૩૮) કારણ કે સામાન્ય ઝુંપડી જેવું પણ ઘર સૂક્ષમ–બાદર છyવનિકાયની હિંસા વિ બને નહિ. તેથી જ કહ્યું છે કે-જેની હિંસા કર્યા વિના ઘર, તેની (સાબ= ) રક્ષા માટે (ત્તિ) વાડનું સંસ્થાપન, વગેરે કેમ થાય ? અને જેની તે હિંસા કરીને પણ (તક) તેવાં કાર્યો જે કરે, તે અસંયમીઓના માર્ગમાં પડે (સંયમથી ચૂકે). (૨૨૩૯-૪૦) જેણે વાજિંત્રના નાદપૂર્વક (મહત્સવથી). અનેક મનુષ્ય, સદ્ગુરુ અને સંઘની સમક્ષ ઘરને તજીને “હે ભગવંત! હવે હું સામાયિક કરું છું, સઘળાય પાપવ્યાપારને જાવજજીવ સુધી ત્રિવિધ વિવિધથી તળું છું.”—એવી જે મહા પ્રતિજ્ઞા કરી છે અને સર્વ રીતે જીવનિકાયના રક્ષણમાં તત્પર છે, તે મુનિએ પિતે કરેલી તેવી પ્રતિજ્ઞાને છોડીને સ્વયં ઘર વગેરેને કેવી રીતે કરે ? (૨૨૪૧ થી ૪૩) તે કારણે અન્યને માટે પ્રારંભેલું અને અન્યના માટે જ પૂર્ણ કરેલું, મન-વચન-કાયાથી સ્વયં કરેલું નહિ, બીજાઓ દ્વારા કરાવેલું નહિ અને એથી જ અનુમોદન પણ કરેલું નહિ, એવું મૂળ-ઉત્તરગુણોથી યુક્ત, પ્રમાણયુક્ત, સ્ત્રી, પશુ, પંડક અને દુરાચારીઓથી રહિત, તેવા પાડોશથી પણ રહિત, સ્વાધ્યાય, કાળગ્રહણ, સ્વડિલ અને પ્રશ્રવણ માટેની (નિવઘ) ભૂમિઓથી સંયુક્ત, સુરક્ષિત, સાધુઓને એગ્ય પાપરહિત સ્થાન ગૃહસ્થ સાધુઓને આપ. (૨૨૪૪ થી ૪૬) દ્રવ્ય, ક્ષેત્ર, કાળ અને ભાવને આશ્રીને તેવા પ્રકારની વસતિ) ન હોય, તે પણ સારાસાર(લાભ-હાનિ) ને વિવેક વિચારીને, સૂક્ષ્મ (અપ) દેલવાળી (છતાં) મેટા ઘણા ગુણવાળી વસતિ સદા મુનિઓને આપવી, કારણ કે–તેના વિના તેઓ સંયમ (પાળવા) માં સમર્થ બની શકે નહિ. (૨૨૪૭–૪૮) એ કારણે વસતિ દેવાથી તેને દેનાર ગૃહસ્થ દુસ્તર પણ સંસાર સમુદ્રને તરે છે. એથી જ શાસએ (તેને) “શય્યાતર' (શમ્યાથી તરત) કહ્યો છે. (૨૨૪૯) વળી તેણે આપેલી વસતિમાં રહેલા સાધુઓ બીજાઓ પાસેથી પણ વસ્ત્ર–પાત્રાદિ જે પ્રાપ્ત કરે, તે પણ પરમાર્થથી તેણે આપ્યું (ગણાય છે). (૨૨૫૦) યદ્યપિ પૂવે (૨૨૩૦ વગેરે ગાથાઓમાં) કહેલાં ભેજનાદિ તેઓને સ્વયં ક્યાંય ન મળે, તે પણ વસતિને દાતા તે તે દાનમાં મૂળ કારણ બને જ. (૨૨૫૧) કારણ કે વસતિ મળ્યા પછી અશનાદિ અન્ય વસ્તુ લઈ શકાય, માટે તે તે સર્વ વસ્તુના દાનને મૂળ દાતા તે (શય્યાતર) છે, પછી આપનારા બીજા તે ઉત્તર કારણે છે. પ્રાયઃ મૂળ અંગ (શરીર) હોય, તે જ તેની સાથે સંબંધવાળા હાથ-પગ વગેરે) ઉત્તર અંગોને તે