________________
નવમું પરિણામ દ્વાર, ભાવશ્રાવકની ભાવના
૧૩૮ દાનમાં) ઉદ્યમ કરવું જોઈએ. (૨૪૮૦) એ પ્રમાણે રાજા (પણ) વસતિનું દાન કરવાથી ગુરુ પાસેથી (ધર્મને) સાંભળીને નિત્યમેવ વિશેષ ધર્મકાર્યોમાં પ્રવૃત્તિ કરે. હવે આ (સંબંધમાં અધિક) વર્ણનથી સયું. (૨૪૮૧) એ પ્રમાણે ઇન્દ્રિઓરૂપી પક્ષીને વશ કરવા માટે પાંજરાતુલ્ય, પરિકમવિધિ વગેરે ચાર મુખ્ય દ્વારેવાળી સંવેગ રંગશાળારૂપ આરાધનાના પંદર પેટાદ્વારવાળા પહેલા પરિકર્મ વિધિદ્વારમાં આઠમું રાજદ્વાર નામનું (રાજાના વિહારનું) પેટાદ્વાર કહ્યું. (૨૪૮૨-૮૩)
નવમું પરિણુમદ્વાર -પૂર્વે કહ્યા તે (સર્વ) ગુણના સમૂહથી અલંકૃત પણ જીવ વિશિષ્ટ પરિણામ વિના પ્રસ્તુત આરાધનાને આરાધવા શક્તિમાન ન થાય. (૨૪૮૪) તેથી હવે પરિણામ દ્વાર (કહીએ છીએ). તે સાધુના પરિણામ અને ગૃહસ્થના પરિણામ, એમ બે પ્રકારે છે. તેમાં ગૃહસ્થવર્ગના પરિણામ દ્વારા આ આઠ પટાદ્વાર છે. ૧. આ ભવ-પરભવના હિતની ચિંતા, ૨. ઘરવ્યવહાર સંબંધી પુત્રને શિખામણ, ૩. કાળનિર્ગમન, ૪. દીક્ષામાં અનુમતિ મેળવવા પુત્રને સમજાવ, ૫. સારા (સુવિહિત) ગુરુને વેગ સાથે, ૬. આલોચના આપવી, ૭. આયુષ્યનું જ્ઞાન કરવું, અને ૮. અનશનપૂર્વક અંતિમ સંથારે (અનશન) કરવારૂપ દીક્ષાને સ્વીકારવી (૨૪૮૫ થી ૮).
-પરિણામ દ્વારમાં ૧-આ ભવ-પરભવના હિતની ચિંતાદ્વાર -તેમાં આ ભવ-પરભવના ગુણની ચિંતા નામનું દ્વાર આ પ્રમાણે જાણવું. પૂર્વે જણાવ્યા તેવા ગુણવાળે રાજા કે સામાન્ય ગૃહસ્થ, જેણે શ્રી જિનમંદિર કરાવ્યું (કે કરાવ્યાં) હોય, અનેક ધર્મસ્થાની સ્થાપના કરી-કરાવી હોય, આ લેક-પરલેકનાં કાર્યોમાં પ્રશસ્ત રીતિથી વર્તતે હોય, વિષમાં રતિ મંદ પડી હોય, ધર્મમાં જ નિત્ય બદ્ધરાગી હોય અને ધન મેળવવું, વગેરે ઘરના વિવિધ કાર્યોની આસક્તિથી મનને વિરાગી બનાવ્યું હોય, (૨૪૮૮ થી ૯૦) એ તે રાજા કે ગૃહસ્થ કઈ દિવસ મધ્યરાત્રિના સમયે અતિ પ્રસન્ન (નિર્મળ) ચિત્તવાળ બનીને સમ્યગૂ ધર્મચિંતાને કરતે, દઢ સંવેગને પામેલે, સંસારવાસથી અતિ ઉદ્વિગ્ન મનવાળે (નિર્વેદી) અને નજીકના કાળમાં ભાવી કલ્યાણ વાળે (અલ્પસંસારી), નિર્મળ બુદ્ધિપૂર્વક આ પ્રમાણે વિચારે. (૨૧-૨)
ભાવશ્રાવકની ભાવના -કેઇક અનુકૂળ કર્મના પરિણામને વશ મેં અતિ દુર્લભ પણ અતિ ઊજ્જવળ (ચા) કુળમાં જન્મને મેળવ્યું. (“અ” અને “તાવત્' અહીં અથધિકાર અર્થમાં આવ્યો છે.) (૨૪૩) વળી અન્યાન્ય ગુણેની વૃદ્ધિ કરાવવામાં એક રસિક અંતઃકરણવાળા દુર્લભ, એવાં માતા-પિતાની પણ પ્રાપ્તિ થઈ. (૨૪૯૪) તેઓના પ્રભાવે નજરે જોયેલા અને શાસ્ત્રમાં સાંભળેલા પદાર્થોના પરમાર્થને (રહને) ગ્રહણ, કરવામાં (સમજવામાં) નિપુણ એવી (પાંઠાતર વૃદ્ધિ, વિ.) બુદ્ધિ અને વિદ્યા તથા વિજ્ઞાનને પ્રકર્ષ પણ મને પ્રાપ્ત થશે. (૨૪૫) વળી મારી ભુજાબળે મેળવેલા નિષ્પાપ ધનને
