________________
૧૨૨
શ્રી સંવેગરંગશાળા ગ્રન્થને ગુજરાતી અનુવાદ : દ્વાર પહેલું પાલખીમાં બેઠે. (૨૧૬૨) ગુરુ પાસે જઈને, સર્વ સંગને (રાગને) છોડીને રાજાએ દીક્ષા લીધી અને પ્રતિદિન સંવેગપૂર્વક તે ધર્મક્રિયામાં ઉદ્યમ કરવા લાગ્યા. (૨૧૬૩) પછી તે મુનિ કાળક્રમે અગિયાર અંગેને ભણ્યા અને દુષ્કર તપ કરવામાં પરાયણ બની વાયુની જેમ (અપ્રતિબદ્ધ) વિહારથી પૃથ્વી ઉપર વિચારવા લાગ્યા. (૨૧૬૪) પછી શુકસૂરિજીએ પંથક વગેરે પાંચસે મુનિઓના (ગુરૂ) સેલકમુનિને સૂરિપદે સ્થાપીને, પોતે ઘણે કાળ વિહાર કરીને, સુરાસુરેથી પૂજાએલા તેઓ એક હજાર સાધુઓ સહિત પુંડરિક નામના મહાપર્વત (પુંડરિકગિરિ ) ઉપર અનશન કરીને મોક્ષને પામ્યા. (૨૧૬૫-૬૬) પુન; તે શેલકસૂરિનું શરીર વિવિધ તપથી અને અરસ-વિરસ આહાર-પાણીથી માત્ર હાડચામડારૂપ ( અતિ દુબળ) હાડપિંજર બન્યું (૨૧૬૭) અને રોગો પણ થયા, તે પણ સત્ત્વવાળા હોવાથી , વિહાર કરતા તેઓ શેલકપુર પહોંચ્યા અને મૃગવન ઉધાનમાં ઉતર્યા. (૨૧૬૮) ત્યાં પ્રીતિના બંધનથી મહૂડુક રાજા વંદનાર્થે આવ્યા અને ધર્મકથા સાંભળીને બેધ પામેલે તે શ્રાવક થશે. (૨૧) તે પછી સૂરિજીને રેગી અને અત્યંત દુર્બળ શરીરવાળા જોઈને તેણે કહ્યું, હે ભગવંત! હું (થાપ્રવૃત્ત5) નિનિમિત્ત તૈયાર થયેલાં, નિર્દોષ, આહારપા–ઔષધાદિથી તમારી ચિકિત્સા કરીશ. એ સાંભળીને સૂરિજીએ સ્વીકાર કર્યો અને કે પછી રાજાએ તેમની (ઔષધાદિ) ક્રિયા કરાવી. (૨૧૭૦-૭૧) તેથી સૂરિજી સ્વસ્થ શરી. રવાળા (સાજા) થયા, પણ પ્રબળ (માદક) રસની વૃદ્ધિ વગેરેમાં પાગી થયેલા (અને તેથી) સાધુના ગુણોથી વિમુખ બનેલા તેઓએ ત્યાં જ સ્થિર રહેવા માંડ્યું. (૨૧૭૨) તેથી પંથક સિવાયના શેષ સાધુઓએ તેમને છોડી દીધા. પછી માસીની રાત્રિએ ગાઢ સુખમાં સૂતેલા તેમને પંથકે માસી અતિચારને ખમાવવા માટે મસ્તકથી પાદસ્પર્શ કર્યો, તેથી જાગેલા, ક્રોધે ભરાયેલા સૂરિએ કહ્યું, કેણ આ દુરાચારી મસ્તકથી મને પગમાં ઘર્ષણ કરે છે? તેઓએ કહ્યું, હે ભગવંત! હું પંથક નામને સાધુ ચૌમાસિક ખમાવું છું, એક વાર (મન) ક્ષમા કરે, પુનઃ આમ નહિ કરું. તેથી સવેગને પામેલા સૂરિજીએ આ પ્રમાણે કહ્યું. (૨૧૭૩ થી ૭૬) હે પંથક ! રસ–ગારવાદિના ઝેરથી ભાન ભૂલેલા મને તે ઠીક જગાડે, મારે હવેથી અહીં (સ્થિરવાસ) રહેવાના સુખથી કર્યું. (૨૧૭૭) તે પછી તે મહાત્મા અનિયત વિહારથી (અપ્રતિબદ્ધપણે) વિચારવા લાગ્યા અને વિહાર કરતા તેઓ પૂર્વના શિથી પણ પુનઃ પરિવૃત્ત થયા (શિગે પણ આવી મળ્યા). (૨૧૭૮) પછી કાલાન્તરે કર્મરૂપી રજ અને મેલનો નાશ કરીને, પ્રબળ સુભટરૂપ મેહને ચૂરીને શત્રુજયગિરિ ઉપર તેઓ અનુત્તર એવા મેક્ષને પામ્યા. (૨૧૭૯) એમ રિથરવાસના દેને અને ઉદ્યત વિહારના ગુણોને જાણીને કણ કુશળને (કલ્યાણને) અર્થી અવિહારને પક્ષ કરીને (સ્થિરવાસ) રહે? (૨૧૮૦) વળી સ્થિરવાસને પક્ષ કરવાથી (ગૃહસ્થ પ્રત્યે) રાગ, (પિતાની-સંયમની) લઘુતા, લેકે પકારને અભાવ, તે તે દેશના (આચારાદિના ) વિજ્ઞાનને અભાવ અને જિનાજ્ઞાની અનારાધના (વિરાધના), એ વગેરે દે થાય છે.
