________________
દુર્ગત નારીને પ્રબંધ
૧૧૯ લેઓને બતાવ્યો, અને જે રીતે તે વૃદ્ધાને જીવ આ દેવ થયે, તે જણાવ્યું. તેથી આશ્ચર્ય પામેલા લેકે બોલ્યા, સુકૃત વિના પણ આવી દેવની અદ્ધિ તેણે કેવી રીતે મેળવી? (૨૧૦૯ થી ૧૧) હે નાથ ! તેણીએ સદ્ગતિના કારણભૂત જ્ઞાન, દાન, તપ, શીલ અથવા સર્વ પૂજન કેટલું કર્યું ? સદાય દારિદ્રને મેટો કંદ (જડ), જન્મથી દુઃખીઆરી અને પારકી નોકરીથી સદા સંતાપ કરતી, તેણીએ તે કેવી રીતે કર્યું? (ર૧૧૨-૧૩) તેથી શ્રી ત્રિજગગુરુએ તેને પૂજાની એકાગ્રતાને સઘળો વૃતાંત કહ્યો. પુનઃ લેકોએ પ્રભુને પૂછયું, હે ભગવંત ! શ્રી જિનવરના ગુણથી અજ્ઞાત આ “વૃદ્ધા” માત્ર પૂજાના ધ્યાનથી જ કેવી રીતે દેવલોકમાં ઉત્પન્ન થઈ? (૨૧૧૪-૧૫) શ્રી જિનેશ્વરે કહ્યું, જેના ગુણ જાણ્યા નથી તેવા પણ મણિઓ વગેરે જેમ તાવ-ગાદિના સમૂહને નાશ કરે છે, તેમ જગતગુરુ શ્રી જિનેન્દ્રો પણ, આરાધક આત્મા તેઓને ભલે સામાન્ય માત્ર જાણે (ઓળખે), છતાં સ્વયં અત્યંત (અનંત) ગુણના કારણે એ હેવાથી, બહુમાન કરનારા બીજાઓનાં અશુભ કર્મોને નાશ કરે છે. (૨૧૧૬-૧૭) એ કારણે જ આ શાસનમાં ગૃહસ્થોને દ્રવ્યસ્તવની અનુજ્ઞા કરી છે, કારણ કે-એના અભાવે દર્શનશુદ્ધિ પણ થતી નથી. (૨૧૧૮)એમ શ્રી જિનપૂજાનું ધ્યાન મુક્તિના સુખનું મૂળ છે, પૂર્વોપાર્જિત પાપરૂપી પર્વતને તેડવા વાસમાન છે અને મનોવાંછિત અર્થોનું નિધાન છે. (૨૧૧૯) છતાં મૂઢ જીવને જેમ અત્યન્ત મનોહર પણ ચિંતામણું મેળવવાની ઈચ્છા ન થાય, તેમ શુભ (પુણ્ય) કર્મને અભાવે શ્રી જિનપૂજાને પરિણામ (પણ) થતું નથી. (૨૧૨૦) તેથી હે દેવાનુપ્રિય (મહાશયે) ! આશ્ચર્ય માનો કે-આટલા (ભાવ) માત્રથી પણ અઘપિ આ મહાત્મા શિવપદને પણ પામશે. કારણ કે–આ અહિંથી એવીને શ્રેષ્ઠ કુળમાં જન્મ પામીને સુસાધુની સંગતિ (સેવા)થી શ્રેષ્ઠ પ્રવજ્યાને સ્વીકારશે, (૨૧૨૧-૨૨) ત્યાંથી દેવ થશે, પુનઃ પણ પુણ્યાનુબંધી પુણ્યથી મનુષ્ય થશે, એમ આઠમા ભવે કનકપુર નગરમાં જગપ્રસિદ્ધ કનકધ્વજ નામને રાજા થશે અને તે ધાત્મા અન્યદા શરદકાળ પ્રાપ્ત થતાં મહા વૈભવ સાથે ઈન્દ્રમહત્સવ જેવા નીકળશે,
ત્યાં દેડકાને ગળતા એક મેટા સાપને જોઈને, તે સાપને પણ તીર્ણ ચાંચથી ગળતા (મસ્યલક્ષી “કુર કુર” એવા શબ્દને કરનારા) કુરર નામના પક્ષીને જોઈને, અને કરુણ રડતા તે કુરર (નામના) પક્ષીને પણ ગળતા યમ જેવા અજગરને જોઈને, તે મહાત્મા વિચારશે કે-જેમ દેડકાને સર્પ ગળે, તેમ આ પાપી જીવને ભયંકર (રાજ્યનો) અધિકારી ગળે (દંડ) છે, અધિકારીને પણ કુરર જે મંડલને અધિપતિ (માંડલિક રાજા) દંડે છે અને તે માંડલિકને પણ અજગર જે યમરાજા એક કેળીયાથી ગળી જાય છે. (૨૧૨૩ થી ૨૮) એમ સતત આવી પડતી આપત્તિરૂપ દુખથી ભરેલા આ લોકમાં મનુષ્યની બેગ ભેગવાની ઈચ્છા તે ( હી હી= ખેદકારક મહામહ (મૂહતા) છે. (૨૧૨) એ રીતે ત્રણેય લેકમાં જન્મ-મરણથી મુક્ત કઈ નથી, તે પણ વૈરાગ્ય થતું નથી, તે મનુષ્યનું મૂઢપણું પણ ખેદજનક છે. (૨૧૩૦) એમ ચિંતવીને રાજ્યને,
