________________
શ્રી સંવેગર ગશાળા ગ્રંથના ગુજરાતી અનુવાદ : દ્વાર પહેલુ આરાધનામાં ચેાગ્ય ગૃહસ્થ-સાધુ ઉભયનાં સામાન્ય લિગેઃ–હવે ગૃહસ્થ અને સાધુ બન્નેનાં પણ તે ( લિંગા ) કંઈક વિશેષ કહું છું. (૧૨૨૩) જ્ઞાનાદિ ગુણગણની ખાણુ એવા ગુરુના પદ્મપંકજને પ્રસન્ન (સેવના) કરવાની તત્પરતા, થોડો પણ અપરાધ થતાં પુનઃ પુનઃ પેાતાની ગાઁ, (૧૨૨૪) સવિશેષ આરાધના કરવામાં રક્ત એવા મુનિની ઉત્તમ કથા સાંભળવાની ઈચ્છા, અતિચારરૂપી કાદવથી મુક્ત ( નિરતિચાર )પણે મૂળગુણ્ણાની આરાધનામાં પ્રીતિ, (૧૨૨૫) પિંડવિશુદ્ધિ વગેરે મુખ્ય ક્રિયાઓમાં બહુલક્ષ્ય, પૂર્વ સ્વીકારેલા સંયમમાં નિરવદ્ય ઉદ્યમ (સ્થિરતા), (૧૨૨૬) એ વગેરે ગુણાના સમૂહ તે સાધુઓનું વિશેષ લિંગ જાણવુ'. હિતની અભિકાંક્ષાવાળા ગૃહસ્થાને પણ એ લિ'ગા યથાયેાગ્ય જાણવાં. (૧૨૨૭) માત્ર અવા ગુણવાળા પણ જેઓ કોઈ કારણે ક્રધથી ફસાઈને, સયમમાં પ્રેરણા કરવા દ્વારા સદ્ગતિના પ્રયાણમાં સાવાહતુલ્ય એવા સદ્ગુરુ પ્રત્યે પ્રદ્વેષ કરે છે, તેઓ ફૂલવાલક મુનિની જેમ શીઘ્ર આરાધનારૂપી ધનના મોટા નિધાનની પ્રાપ્તિથી ઉકલી જાય ( ભ્રષ્ટ થાય) છે. (૧૨૨૮-૨૯) તે આ પ્રમાણે :
=
લવાલક મુનિને પ્રબંધ :-ચરણ (કરણ ) વગેરે ગુણમણીના ( પ્રાદુર્ભાવ ) માટે રાહણાચલ જેવા, ઉત્તમ સ`ઘયણવાળા, મેહમલ્લને જીતનારા, મોટા મહિમાથી કાઇથી પરાભવ નહિ પામનારા અને ઘણા શિષ્યાના પરિવારવાળા, એવા સંગમસિ'હુ નામના આચાય હતા. તેને પ્રકૃતિએ ઉદ્ધૃત સ્વભાવવાળા એક શિષ્ય હતા. (૧૨૩૦-૩૧) તે સ્વબુદ્ધિ પ્રમાણે દુષ્કર તપશ્ચર્યાં વગેરે કરવા છતાં કદાગ્રહને વશ આજ્ઞાનુસાર ચારિત્રને સ્વીકારતા ( પાળતા ) નથી. (૧૨૩૨) તેને સૂરિજી પ્રેરણા કરે છે કે-દુ;ખે સમજાવી શકાય તેવા હે દુષ્ટ ! આ રીતે શાસ્ત્રવિરુદ્ધ ( કષ્ટો કરીને ) આત્માને નિષ્ફળ સ`તાપ કેમ પમાડે છે ? (૧૨૩૩) આજ્ઞાપાલનમાં જ ચારિત્ર છે, તે આજ્ઞાને ભાંગ્યા પછી સમજ કે શું ન ભાંગ્યું ? (અર્થાત્ આજ્ઞા વિનાની દરેક પ્રવૃત્તિ વિરાધનારૂપ છે.) વળી આજ્ઞાનું ઉલ્લઘન કરતા તું શેષ અનુષ્ઠાનોને (કરે છે, તે) કોના આદેશથી કરે છે ? (૧૨૩૪) એમ શિખામણ આપવાથી ગુરુ પ્રત્યે તે ઉગ્ર વૈર રાખે છે. પછી અન્ય કોઇ દિવસે તેને એકને સાથે લઈને ગુરુ સિદ્ધશિલાના વંદન માટે એક પત ઉપર ચઢથા અને તેને ચિરકાળ નમસ્કાર કરીને ધીમે ધીમે (નીચે) ઉતરવા લાગ્યા. (૧૨૩૫-૩૬) ત્યારે તે દુવિનીતે વિચાયુ · કે—ખરેખર ! આ પ્રસંગ મળ્યું છે, કે જેથી દુંચનના ભંડાર સરખા આ આચાય ને હું ( અહીં) મારી નાખુ.. (૧૨૩૭) જો આ પ્રસંગે અસહાય છતાં પણ આની ઉપેક્ષા કરીશ, તે જીવતા સુધી દુષ્ટ વચનો વડે મારી તિરસ્કાર કર્યા કરશે. (૧૨૩૮) એમ ચિ'તવીને સૂરિજીને હણવા માટે પાછળ ચાલતા તેણે મેટી શિલા ગમડાવી અને કાઇ રીતે ગુરુએ તેને જોઈ (૧૨૩૯) તેથી શીઘ્ર ખસી જઇને ( સૂરિજીએ કહ્યું, હું મહા દુરાચારી ! ગુરુના શત્રુ ! આ અત્યંત (મહા) પાપમાં તુ કેમ ઉદ્યત થયા ? (૧૨૪૦) લાફવ્યવહારને પણ શુ' તુ નથી જાણતા, કે જેના ઉપકારના બદલામાં સમગ્ર ત્રણ લેાકનું
७२
