________________
ફૂલવાલક મુનિને પ્રબંધ
૭૩ દાન પણ અલ્પ છે, તેવા ઉપકારીને તું મારવાની બુદ્ધિ કરે છે ? (૧૨૪૧) કેટલાક શિષ્ય માત્ર તૃણ દૂર કરાયે છતે પણ ઉપકાર માને છે અને બીજા તારા જેવા દીર્ઘસમય સારી રીતે પાળવા છતાં પણ મારવા તૈયાર થાય છે. (૧૨૨) અથવા કુપાત્રને સંગ્રહ કરવાથી નિચે આવું જ પરિણામ આવે. મહા ઝેરી સર્પની સાથે મૈત્રી કદાપિ ન નહિ (૧૨૪૩) એમ હે પાપી ! આવા પ્રકારનાં મેટા પાપકર્મોથી સુકૃતને (પુણ્યને) મૂળમાંથી ચૂરી નાખનારા (અને તેથી) સર્વને ધર્મ પાળવામાં અત્યંત અગ્ય એવા તારે આ પાપથી નિચે સ્ત્રીના સંબંધથી લિંગને (ચારિત્રને) ત્યાગ થશે. એમ શ્રાપ દઈને સૂરિજી જે પ્રમાણે આવ્યા હતા તે પ્રમાણે પાછા ગયા. (૧૨૪૪-૪૫) “હવે તેમ કરું કે–જેમ સૂરિનું વચન અસત્ય થાય.”—એમ વિચારીને તે કુશિષ્ય અરણ્યભૂમિમાં ગયો. (૧૨૪૬) ત્યાં મનુષ્યના સંચાર વિનાના એક તાપસના આશ્રમમાં રહ્યો અને નદીના કાંઠે ઊગ્ર તપ કરવા લાગે. (૧૨૪૭) પછી વર્ષાકાળ આવ્યા, ત્યારે તેના તપથી પ્રસન્ન થયેલી તે દેવીએ
આ સાધુને પાણી વડે (નદી) ખેંચી ન જાય” એમ વિચારી નદીનું વહેણ સામે કાંઠે વાળ્યું. (૧૨૪૮) એમ નદીને બીજે કાંઠે વળેલી જાઈને તે પ્રદેશવાસી લેકેએ તેનું (ગર =) ગુણને અનુસરતું કલવાલક એવું નામ કર્યું. (૧૨૪૯) પછી તે માગે પ્રયાણ કરતા સાર્થો. માંથી મેળવેલી ભિક્ષાથી જીવતા તેને વેશત્યાગ જે રીતે થયે તે હવે કહીએ છીએ. (૧૨૫૦) ચંપાનગરીમાં શ્રેણિક રાજાને પુત્ર, પરાક્રમથી શત્રુસમૂહને હરાવતે, અશોકચંદ્ર નામે રાજા હતા. (૧૨પ૧) તેને હલ અને વિહલ નામના બે નાના ભાઈઓ હતા, તેઓને શ્રેણિકે શ્રેષ્ઠ હાથી અને હાર (ભેટ) આપ્યાં હતાં, ઉપરાન્ત દીક્ષા લેતાં અભયકુમારે પણ પિતાની માતાનું રેશમી વસ્ત્ર અને બે કુંડલ (ભેટ) આપ્યાં હતાં. તે વસ્ત્ર, હાર અને કુંડલેથી ભતા, હાથી ઉપર બેઠેલા તેઓને ચંપાના ત્રિક-ચત્વર(વગેરે માર્ગો)માં (ફરતા), દેગુંદક દેવની જેમ કીડા (આનંદ) કરતાં જોઈને, ઈર્ષ્યાથી રાણીએ અશકચંદ્રને કહ્યું (૧૨૫૨ થી ૫) હે! દેવ તત્વથી રાજ્યલક્ષ્મી આ તમારા ભાઈઓને (મળી) છે. કે જેથી આ રીતે અલંકૃત થઈને હાથીની ખાંધે બેઠેલા તે રમે (આનંદ અનુભવે) છે. (૧૨૫૫) તમારે પુનઃ એક (માત્ર) કષ્ટ સિવાય રાજ્યનું બીજું કાંઈ ફળ નથી. માટે તમે આ હાથી વગેરે રત્નો તેમની પાસે માંગે (૧૨૫૬) રાજાએ કહ્યું કે-હે મૃગાક્ષી ! પિતાજીએ સ્વયં નાના ભાઈઓને આપેલા એ રત્નોને માંગતો હું લજજા કેમ ન પામું.? (૧૨૫૭) તેણીએ કહ્યું, હે નાથ ! બીજું ઘણું રાજય તેઓને આપીને હાથી વગેરે રત્નોને લેવાથી તમને શી લજજા છે? (૧૨૫૮) એમ વારંવાર તેણથી તિરસ્કાર (ભટ્સના) કરાયેલા રાજાએ એક અવસરે હલ્લ–વિહલને સમ્યક (વિનયથી ) આ પ્રમાણે કહ્યું, (૧૫૯) હે ભાઈએ ! હું તમને બીજા ઘણા હાથી, ઘોડા, રત્નો, દેશ વગેરે આપું અને તમે મને બદલામાં આ શ્રેષ્ઠ હસ્તિરત્નને આપો. (૧૨૬૦) “વિચારીને આપીશ”—એમ કહીને તેઓ પિતાના સ્થાને ગયા અને બલાત્કારે લઈ ન લે, એવા ભયથી રાત્રિ સમયે
