________________
७०
શ્રી સ`વેગર ગશાળા ગ્રંથના ગુજરાતી અનુવાદ : દ્વાર પહેલુ’
જ અતિ રાગી, નિત્ય અઢાર પાપસ્થાનકમાં આસક્ત ચિત્તવાળા, (૧૧૯૦) વળી શિષ્ટ પુરુષોને અને ધમ શાસ્ત્રાને જે અસંમત (વિરુદ્ધ) કાર્યાંમાં પણ ગાઢ રાગવાળા હોય, તેવાઓને આરાધનાના નિષેધ છે. ( અર્થાત્ તે અયેાગ્ય છે. ) (૧૧૯૧) અહીં શિષ્ય પ્રશ્ન કરે છે કેજે શસ્ર, અગ્નિ, ઝેર, વિચિકા ( કોલેરાના રોગ ), શિકારી પશુ કે પ્રાણી વગેરેના સ'કટને પામ્યા હૈાય, તે ( તું મરનારા ) કેવી રીતે આરાધક થાય ? કારણ કેરૂપે દરેક સંકટો શીઘ્ર પ્રાણ લેનારાં છે. (૧૧૯૨) ગુરુના ઉત્તર ઃ-નિશ્ચે તે પણ જેમ મધુરાજા અથવા સુકેશલ મહા રાજિષ એ કરી, તેમ પૂર્વે` કહી તે રીતે સક્ષેપથી આરાધના કરે. (૧૧૯૩) કારણ કે-નિષ્ચ બુદ્ધિ-ખળથી યુક્ત, શીઘ્ર ઉપસગ ઉપસ્થિત થતાં અથવા આવી પડતાં પણ ઉપસર્ગજન્ય ભયને જે નહિ ગણતા નિર્ભીય છે, (૧૧૯૪) અદ્યાપિ જ્યાં સુધી મળવાળા છે, ત્યાં સુધી પણ આત્મહિતમાં સમ્યગ્ર મનને જોડનારા, અમૂઢ લક્ષવાળા, જીવન-મરણમાં રાગ-દ્વેષ વિનાના, મરણ (નજીકમાં) સંભવિત છતાં પણ રણમાં સુભટની જેમ જેના મુખની પ્રસન્નતા તૂટે નહિ તેવા મહા સત્ત્વવાળા હોય, તે સંક્ષેપથી પણ આરાધના કરી શકે. (૧૧૯૫-૯૬) એ પ્રમાણે શાસ્ત્રામાં કહેલી યુક્તિઓથી યુક્ત અને પરિકવિવિધ વગેરે ચાર મોટાં મૂળદ્વારોવાળી આ સંવેગ ર’ગશાળામાં આરાધનાના પહેલા ( પરિકમ) દ્વારના પંદર પેટાદ્વારામાં પહેલા આ (અહુ = ) યોગ્યતા સ'ખ'શ્રી દ્વારને વિસ્તારથી કહ્યું. (૧૧૯૭–૯૮)
ખીજુ` લિ’ગદ્વાર :-આરાધનાને ચેાગ્ય ગ્રુહસ્થનાં લિંગા-આરાધનામાં ચેાગ્ય (કાણ તે) જણાવ્યું. હવે એ ( યાગ્યને ) જે ચિહ્નોથી ઓળખી શકાય, તે લિ’ગાને (ચિહ્નોને ) લેશ માત્ર કહીશુ. (૧૧૯૯) પરલોકને સાધનારા નિત્ય કત્તવ્યરૂપ જિનકથિત જે ચાંગા ( વ્યાપારો) પૂર્વે ચાલુ હતા, તેમાં જ હવે સંવેગરસની વૃદ્ધિથી સવિશેષ પ્રમાણમાં જે સમ્યક્ દૃઢ ઉદ્યમ કરવા, તે આરાધનાને ચેાગ્ય જીવનું આરાધના રૂપી લિંગ છે. (૧૨૦૦-૧૨૦૧) ઉત્સગથી તે શ્રાવકને શસ્ત્ર-મૂશળ વગેરે અધિકરણાના ત્યાગ, ( પુષ્પાદિની ) માળા, વણુક (પીઠી વગેરે), તથાં ચંદનાદિનાં વિલેપન અને ઉનાર્ત્તિને ત્યાગ, શરીરનુ પ્રતિકમ ( ઔષધાદિ) કરવાના ત્યાગ, એકાન્ત પ્રદેશમાં રહેવુ, લજ્જાને ઢાંકવા પૂરતું જ વસ્ત્ર પહેરવું, સમભાવથી ભાવિત થવું, પ્રાયઃ પ્રતિક્ષણે ( જ્યારે જ્યારે સમય મળે ત્યારે ત્યારે) પણ સામાયિક, પૌષધ વગેરેમાં રક્ત રહેવુ', રાગના ત્યાગ કરવા તથા સ'સારની નિર્ગુ ણુતા વિચારવી, સદ્ધમ`કમ માં ઉદ્યત એવા માણસોથી રહિત ગામના ( સ્થાનનો ) ત્યાગ કરવા, કામવિકારનાં ઉત્પાદક દ્રવ્યેાની અભિલાષા તજવી, નિત્ય ગુરુજનનાં વચનાના અનુરાગને સાતેય ધાતુઓમાં વ્યાપ્ત કરવા, પ્રતિદિન પરિમિત, પ્રાસૂક અન્ન-પાણીનો ભોગ કરવા, ઈત્યાદિ ગુણોનો અભ્યાસ કરવાપણું, તે નિશ્ચે આરાધક ગૃહસ્થનાં લિંગે છે. સાધુનાં પણ સર્વસાધારણ લિંગે આ પ્રમાણે જાણવાં. (૧૨૦૨ થી ૭) આરાધનામાં ચેગ્ય સાધુનાં લિંગા :-૧-મુહપત્તિ, ર–રોહરણ, ૩–શરીરની
