________________
વ'કચૂલની કથા
૫૩
ચઢીને ચારેય દિશામાં જુએ ! કે અહીં કયાંય જળાશય અથવા ( વસિમ= ) ગામ વગેરે વસતિ છે ? (૮૫૦) તેના કહેવાથી પુરુષો ઊંચા શ્રેષ્ઠ વૃક્ષ ઉપર ચઢીને ચારેય ક્રિશ્નમાં લાંખી નજરે જોવા લાગ્યા. (૮૫૧) ત્યારે તેઓએ થાડે દૂર મશી, કાયલ અને જગલી પાડાના જેવા કાળા શરીરવાળા, અગ્નિને સળગાવતા ભિલ્લાને જોયા. (૮પર) અને તે રાજપુત્રને કહ્યું. તેણે પણ કહ્યું કે હે ભદ્રો ! તેએની પાસે જાઓ અને ગામ તરફના માર્ગ પૂછે. (૯૫૩) એ સાંભળીને પુરુષો તે ભિલ્લાની સમીપે ગયા અને મા પૂછવા લાગ્યા. ત્યારે ભિલ્લાએ કહ્યું કે-તમે અહી. કયાંથી આવ્યા ? અથવા તમે કાના (કાણ) છે ? કયા દેશાન્તરે જવા ઈચ્છે છે ? એ સઘળું કહે ! (૮૫૪-૮૫૫) પુરુષોએ કહ્યું કે–શ્રીપુર નગરથી વિમલયશ રાજાના પુત્ર નામે વકચૂલ, પિતાના અપમાનથી નીકળેલા, પરદેશ જતા અહી આવ્યા છે અને અમે તેના સેવકો તમારી પાસે મા પૂછવા આવ્યા છીએ. (૮૫૬-૮૫૭) જિલ્લાએ કહ્યું કે–ભો ! અમારા રાજાના તે પુત્રને અમને દેખાડો. પુરુષોએ કબૂલ્યુ, અને પાછા વળીને રાજકુંવરને દેખાડયો. (૮૫૮) પછી દૂરથી જ ધનુષ્ય, બાણુ વગેરે શસ્રાને છોડીને જિલ્લા કુમારને નમીને વિચારવા લાગ્યા (૮૫૯) કે—આવા પ્રકારના સુંદર રાજાનાં લક્ષણાથી અલ'કૃત આજે કાઈ રીતે આપણા સ્વામી થાય, તેા સ` સંપત્તિ થાય. (૮૬૦) એમ વિચારીને તેઓએ બે હાથે ભાલતલમાં અંજલિ કરીને વિનય અને સ્નેહ સહિત કહ્યું કેન્કુમાર ! ( અમારી ) વિનતિને સાંભળેા ! (૮૬૧) લાંખા કાળના સચિત પુણ્યથી નિશ્ચે તમારા જેવા પ્રવર પુરુષનુ દર્શીન મળે છે, તેથી પ્રસાદ કરે અને અમારી પલ્લીમાં પધારે ! (૮૬૨) પલ્લીને નિજચરણકમળથી પવિત્ર કરો અને તેનું રાજ્ય કરી ! સ્વામી વિનાના અમારા આજથી તમે જ સ્વામી. (૮૬૩) એમ દેશનિકાલ થયેલા હેાવાથી પેાતાના કુટુંબની વ્યવસ્થાને ઈચ્છિતા, પ્રાથના કરાયેલા કુમારે તેના સ્વીકાર કર્યાં, વિષયેાના રાગીઓ શુ' ન કરે ? (૮૬૪) તે પછી પ્રસન્ન ચિત્તવાળા તે જિલ્લાએ માગ દેખાડચો અને પરિવાર સાથે તે પલ્લી તરફ ચાલ્યા (૮૬૫) અને અતિ ગાઢ વૃક્ષાથી દુગાઁમ ( વિષમ ) માગે. ધીમે ધીમે ચાલતા તે સિહગુઢ્ઢા નામની પલ્લીની પાસે આવ્યેા. (૮૬૬) જોવા માત્રથી અતિ ભયાનક, વિષમ પ°તારૂપી કિલ્લાની વચ્ચે રહેલી યમની માતા જેવી ભયંકર, તે પલ્લીને જોઈ. (૮૬૭) તે પલ્લી (કેવી છે ?) એક બાજુ મારેલા હાથીઓના મોટા દાંતથી કરેલી વાડવાળી અને અન્યત્ર માંસ વેચવા આવેલા મનુષ્યેાના કોલાહલવાળી છે. (૮૬૮) એક ખાજી કેન્રી તરીકે પકડેલા મુસાફરોના કરુણ રુદનના શબ્દેાવાળી અને અન્યત્ર મારેલા પ્રાણીઓના લેાહીંથી (વિલફિલિય =) ભરેલી ( લોહિયાળ ) પૃથ્વી તળવાળી છે. (૮૬૯) એક બાજુ ઘાર સ્વરથી ધુત્કાર કરતા શુકરાના (અથવા કુતરાઓના ) સમૂહથી દુ:પ્રેક્ષ્ય અને ખીજી બાજુ લટકાવેલા માંસના ભક્ષણ માટે આવેલા પક્ષીઓવાળી છે. (૮૭૦) એક માજી પરસ્પર વૈરભાવથી લડતા ભયંકર લડવૈયા ( ભિલ્લા ) વાળી અને
