________________
ચિલાતીપુત્રના પ્રબંધ
કલેશાને (પાપમેલને) ધોઇને, વાંકચૂલીની જેમ જીવા શ્રેષ્ઠ ગતિને પામે છે, તે શ્રી વીતરાગ ભગવાના જગપૂજ્ય ધર્મ' જયવંતે રહેા! (૧૧૩૦)
ચિલાતિપુત્રના મબ ધ –એમ વાંકચૂલીનું ચિરત્ર કહ્યું. હવે પૂર્વ' (ગા. ૮૩૭માં) નિર્દે'શૈલ' ચિલાતિપુત્રનું વૃત્તાન્ત કહું છુ’: (૧૧૩૧) પૃથ્વીપ્રતિષ્ઠિત નગરમાં શ્રી જૈનશાસનની નિંદામાં આસક્ત પતિમાની એવા યદેવ નામના બ્રાહ્મણ હતા. (૧૧૩૨) વાદમાં જે જેનાથી હારે તે તેના શિષ્ય (થાય), એવી પ્રતિજ્ઞાપૂર્વક (વાદ કરતા) પ્રવર બુદ્ધિવાળા સાધુએ તેને વાદમાં જીતી લીધા (૧૧૩૩) અને દીક્ષા આપી. પણ પછી દીક્ષાને તજવા ઈચ્છતા તેને દેવીએ નિષેધ કર્યાં, તેથી તે સાધુધમ માં નિશ્ચલ થયા. (૧૧૩૪) તે પણ જાતિમદથી મનમાં ( મલિન ગાત્ર વગેરેની ) કઈ દુ છા ધારણ કરતો રહ્યો. પછી તેણે પેાતાના સમગ્ર સ્વજનવગને પ્રતિમાધ્યા. (૧૧૩૫) પણ (તેના પ્રત્યે ) પ્રગટેલા ગાઢ પ્રેમવાળી તેની સ્ત્રી રાગરૂપી દ્વેષથી તેને પ્રત્રજ્યાને ત્યાગ કરાવવા ઈચ્છે છે (૧૧૩૬) છતાં નિશ્ચલ ચિત્તવાળા સદ્ધમ'માં તત્પર તે દિવસેા પસાર કરે છે. તે પછી કોઈ અન્ય દિવસે તેણીએ તે સાધુને (આહારમાં) કામ`ણુ (વશ કરવાનુ` મંત્રેલુ' ઔષધ ) આપ્યુ. (૧૧૩૭) તેના દોષથી મરીને તે દેવલાકમાં દેવ તરીકે ઉત્પન્ન થયા અને તે દુઃખથી ખળેલી તેની પત્ની પણ દીક્ષિત થઇ. (૧૧૩૮) તે પણ આલોચના કર્યા વિના મરીને દેવલાકમાં ઉત્પન્ન થઈ. પછી યદેવના જીવ ત્યાંથી ચવીને રાજગૃહનગરમાં ધન સાવાહના ઘરે સાધુપણાની કરેલી તે દુ છાના દેષથી (બાંધેલ નીચ ગાત્રથી) ચિલાતી નામની દાસીને પુત્ર થયા. (૧૧૩૯-૪૦) અને લાકોએ તેનું (ઘુત્ત–પૌત્ર) અર્થાત્ ગુણને અનુસરતું એવું યથા ચિલાતીપુત્ર નામ પાડ્યુ. સ્ત્રી પણ દેવલોકમાંથી ચ્યવીને તે જ ધન સાવાહની ભાર્યાની કુક્ષિમાં પાંચ પુત્રો ઉપર સુસુમા નામે પુત્રી થઈ અને (શેઢે) તે ચિલાતીપુત્રને તેને (બાલગ્રાહ)માળકાને રમાડનારા નીમ્યા. (પુત્રીને રમાડવા રાખ્યા.) (૧૧૪૧–૪ર) પછી અત્યંત કલહકારી અને વિનીત હાવાથી સાવાડે તેને ઘરમાંથી કાઢી મૂકયો અને તે રખડતા એક પલ્લીમાં ગયા. (૧૧૪૩)ત્યાં તેણે ગાઢ વિનયથી પલ્લીપતિને અતિ પ્રસન્ન કર્યાં. પછી પલ્લીપતિ મર્યાં ત્યારે ચારાના સમૂહે ભેગા થઈ ને ‘આ યાગ્ય છે’– એમ સમજીને તેને પલ્લીપતિ નીમ્યા અને મહા મળવાળા અત્યંત ક્રૂર તે ગ્રામ, પુર, નગર, સા વગેરેને મારવા (લૂંટવા) લાગ્યો. (૧૧૪૪-૪૫) પછી એક પ્રસંગે તેણે ચારાને આ પ્રમાણે કહ્યું, રાજગૃહનગરમાં ધન નામે સાવાહ છે. (૧૧૪૬) તેની સુસુમા નામે પુત્રી છે, તે મારી અને ધન (લૂટો તે) તમારુ', માટે ચાલેા ત્યાં જઈએ અને તેને લૂટી આવીએ. (૧૧૪૭) ચારો સંમત થયા. તે પછી રાત્રે (તે) રાજગૃહમાં ગયા અને અવસ્થાપિની (નિદ્રા) આપીને તુર્ત ધનના ઘરમાં પેઠા. (૧૧૪૮) ચારોએ ઘર લૂંટ્યું અને ચિલાતીપુત્રે પણ તે સુસુમાને ગ્રહણ કરી. પુત્રા સહિત સાવાહ ( ભયથી ) તુ અન્ય સ્થળે ખસી ગયા (૧૧૪૯) અને ઈચ્છિત વસ્તુ લઈને પલ્લીપતિ પોતાના સ્થાન
શેર
