________________
૬૪
શ્રી સંવેગરંગશાળા ગ્રન્થનો ગુજરાતી અનુવાદ : દ્વાર પહેલું થતી નથી. (૧૦૭૧) અથવા આ વિકલથી સયું', આને જ પૂછું, એમ વિચારીને નેહભર્યા નેત્રેથી રાજાએ તેની સામે જોયું. (૧૯૭૨) અને તેણે (રાજાને) પ્રણામ કર્યા, પછી તેને ઉચિત આસન અપાવ્યું, તેની ઉપર બેઠેલા વંકચૂલને રાજાએ સ્વયં પૂછયું, (૧૯૭૩) હે હે ! દેવાનુપ્રિય ! તું કોણ છે? અને અત્યંત નિંદનીય (અસદશ=) (કુલીનને) અઘટિત નીચ (આ ચારીનું) કામ તે કેમ આચર્યું છે? (૧૦૭૪) વંકચૂલે કહ્યું- કેવળ કાયરનો જ નહિ; સીદાતા પરિવારથી પ્રાર્થના કરાયેલા અને ક્ષીણ વૈભવવાળા, એવા મેટા પુરુષનો પણ બુદ્ધિવૈભવ ચલિત થાય છે. (અર્થાત્ દરિદ્રતાથી મારી બુદ્ધિ બગડી છે.) (૧૯૭૫) વળી જે તમે પૂછયું કેતું કોણ છે? તે પણ મારી આવી પ્રવૃત્તિથી મારું સ્વરૂપે પ્રગટ હેવાથી કંઈ પણ કહેવું ગ્ય નથી (૧૯૭૬) રાજાએ કહ્યું, એવું ન બેલ, તું સામાન્ય નથી, (ભલે) આ વાત રહેવા દે, રાત્રિનું વૃત્તાન્ત કહે. (૧૦૭૭) તેથી “રાણીના સર્વ શબ્દ રાજાએ જાણ્યા છે”—એમ નિશ્ચય કરીને તેણે કહ્યું, દેવ ! સાંભળે. (૧૦૭૮) તમારા ઘરને ઘેરવાની ઈચ્છાવાળો હું ત્યાં પેઠી અને રાણીએ પણ કઈ રીતે મને આવતે જે, હે રાજન! (આ સિવાય) અન્ય વૃત્તાન્ત નથી. (૧૦૭૯) વાર વાર પૂછવા છતાં પણ જ્યારે તે મહાત્મા એમ જ કહે છે, ત્યારે તેના પુરુષપણાથી (સજજનતાથી) પ્રસન્ન થએલા રાજાએ કહ્યું, તે હે ભદ્ર! વરદાન માગ ! હું તારી શુદ્ધ પ્રવૃત્તિથી પ્રસન્ન થયે છું. તેથી બે હાથનો કોશ (અંજલિ) લલાટે લગાડીને વંકચૂલીએ વિનંતિ કરી કે-હે દેવ ! આ જ વરદાન આપ કે-દેવી પ્રત્યે સર્વથા ક્રોધ ન કરે,” કારણ કે-મે તેને માતા કહી છે. (૧૦૮૦ થી ૯૨) રાજાએ તે સ્વીકાર્યું. તે પછી વધી રહેલા ગાઢસ્નેહથી તેના પ્રત્યે પુત્રની જેમ અત્યંત પક્ષપાત ધારણ કરતા રાજાએ, તે વંકચૂલીને મોટા સામંતના પદે સ્થાપે, અને . હાથી, ઘોડા, રત્ન ( વગેરે) વૈભવ તથા સેવકવર્ગ તેને સેં. (૧૦૮૩-૮૪) એમ વૈભવવાળ બને તે વિચારે છે કે-“સમગ્ર ગુણના ભંડાર તે સૂરિજી આવા કલ્યાણનું કારણ થયા.” (૧૯૮૫) અન્યથા હું તે રીતે કેમ જીવત ? અથવા મારી બેન કેમ જીવત? અથવા અત્યારે આવી લફમીને હું કેમ ભેગવત? (૧૮૮૬) હા ! મંદબુદ્ધિવાળા અને પરામુખ એવા પણ મને પરોપકારમાં એક રક્ત તે મહાનુભાવ ગુરુએ કે ઉપકાર કર્યો? (૧૮૮૭) તેઓ જ નિચે ચિંતામણી, કલ્પવૃક્ષ અને કામધેનુ છે. માત્ર નિપુણ્યક મેં લેશ પણ તેમને ઓળખ્યા નહિ. (૧૦૮૮) એમ તે સૂરિજીનું (કૃતજ્ઞતાથી) મિત્રની જેમ, સ્વજનની જેમ, માતા-પિતાની જેમ અને દેવની જેમ સતત સ્મરણ કરતા તે દિવસે ગાળે છે. (૧૦૮) તે પછી અન્ય અવસરે તેણે દમશેષ નામના સૂરિજીને જોયા અને અત્યંત પ્રસન્ન થઈને ભક્તિપૂર્વક તેમને વાંદ્યા. (૧૦૯૯) તેઓએ યોગ્ય છે –એમ જાણીને શ્રી અરિહંત ધર્મનો પરમાર્થ જણાવ્યું અને અનુભવસિદ્ધ હવાથી અતિ હર્ષથી તેણે તે ધર્મને ગ્રહણ કર્યો. (૧૦૯૧) પછી સમીપના ગામમાં રહેતા ધર્મમાં પરમકુશળ એવા જિનદાસ શ્રાવકની સાથે તેને મૈત્રી થઈતેથી તેઓની સાથે દરરોજ વિવિધ નથી અને ઘણું ભાંગાથી
