________________
વંકચૂલની કથા-સૂરિજીની ચાતુર્માસાથે વાતની માંગણી
૫૫ તેની પાસે વસતિ માગીને આ વર્ષાકાળને (અહીં ) પસાર કરીએ અને એ પ્રમાણે ચારિત્રનું નિષ્કલંક પાલન કરીએ. (૮૯૧) સાધુઓએ તે માન્યું. પછી તેઓ વંકચૂલના ઘેર ગયા અને ગર્વથી ઊંચી ડોકવાળા તેણે કંઈક માત્ર પ્રણામ કર્યો. (૮૨) તે પછી (ધર્મલાભ રૂપી) આશિષ આપીને સૂરિજીએ કહ્યું કે અહો ભાગ્યશાળી ! સાર્થથી વિખૂટા પડેલા અને (વરસાદ થવાથી આગળ) જવાને અસમર્થ બનેલા અમે, “ શ્રી જિનશાસન રૂપી સરોવરમાં રાજહંસતુલ્ય એવા વિમળયશ રાજાના પુત્ર તમે અહીં છે” એમ સાંભળીને (અહીં) આવ્યા છીએ. તેથી હે મહાભાગ! કઈ પણ વસતિ (રહેઠાણ) આપે, કે જેથી ચાતુર્માસ અહીં રહીએ, કારણ કે-હવે સાધુઓને એક પગલું પણ ચાલવું તે કલ્પતું નથી. (૯૯ થી ૮૫) તે પછી પાપથી વિટાએલા (અતિ પાપી) પણ તેણે કહ્યું કે-હેભગવંત! અનાર્યોની સંગતિથી દેષ પ્રગટે, માટે (તમારે) અહીં - રહેવું યોગ્ય નથી. (૮૯૬) કારણ કે–અહીં માંસાહારી, હિંસા કરવામાં તલ્લીન મનવાળા, કૂર, અનાર્ય શુદ્ર લેકે રહે છે. સાધુને તેઓનો પરિચય (પણ) યેગ્ય નથી. (૮૯૭) તે પછી સૂરિજીએ કહ્યું, અહો મહાભાગ! આ વિષયમાં લેકે (ગમે તેવા હોય તે) જેવાથી શું ? અમારે સર્વ યત્નોથી જીવનું રક્ષણ કરવું જ જોઈએ. (૮૯૮) કુંથુઆ -કીડીઓના સમૂહથી વ્યાસ અને નવી વનસ્પતિ અને પાણીથી ભરેલી ભૂમિ ઉપર ચાલતાં સાધુઓ ધર્મથી ભ્રષ્ટ થાય. (૮૯) તેથી નિવાસસ્થાન દેખાડે (આપ) અને અમને ધર્મમાં સહાય કરે છે ઉત્તમ કૂળમાં જન્મેલાને પ્રાર્થનાભંગ કરે તે દૂષણ છે. (૯૦૦) તે સાંભળીને બે હાથે અંજલિ જેડીને રાજપુત્રે કહ્યું કે–ભગવદ્ ! વસતિ આપીશ, પણ નિશ્ચ અહીં રહેલા તમેએ મારા માણસને અલ્પ માત્ર પણ ધર્મ સંબંધી વાત કરવી નહિ. માત્ર પિતાના જ કાર્યમાં યત્ન કરે. ૯૦૧–૯૦૨) કારણ કે–તમારા ધર્મમાં સર્વ ની સર્વ પ્રકારે રક્ષા, અસત્ય વચનની વિરતિ, પરધન અને પરસ્ત્રીનો ત્યાગ, મધ, સુરા અને માંસભક્ષણને ત્યાગ, તથા નિત્ય ઈન્દ્રિયેન જય કરવાનું કહેવાય છે. એ પ્રમાણે કરવાથી તે નિચે અમારે પરિવાર સદાય (ભૂખે મરે). (૯૦૩–૯૦૪) (તે સાંભળીને) અહહ! (આશ્ચર્ય છે કે-) આ વંકચૂલ દુઃસંગતિથી ગ્રસિત થવા છતાં હજુ
કુલક્રમના સંબંધવાળા જૈન ધર્મરૂપી સર્વસ્વને કઈ રીતે ભૂલ્યા નથી. (૦૫) એમ વિચારતા સૂરિજીએ તેની વ્યવસ્થા (માગણીને) સ્વીકારી. (કારણ કે–) મનુષ્ય ધર્મથી
જ્યારે અતિ વિમુખ હોય, ત્યારે તેની ઉપેક્ષા કરવી તે જ યોગ્ય છે. (૯૦૬) તે પછી વંકચૂલે તેઓને પ્રણામ કરીને વસતિ આપી અને સ્વાધ્યાયધ્યાનમાં અતિ રક્ત તે ભગવતે (સાધુ) ત્યાં રહ્યા. (૯૦૭) સગરુની પાસે રહેલા તે મહાનુભાવ મુનિવરે વિવિધ દુષ્કર શ્રેષ્ઠ એવી તપશ્ચર્યા કરે છે, નય–સપ્તભંગીથી ગહન આગમને ભણે છે, તેના અર્થનું પરાવર્તન કરે છે, ભાવનાઓને ભાવે છે અને વ્રતનું નિરતિચાર પાલન કરે છે. ૯૯૮-૯૯) પરિચયવશ કાંઈક માત્ર પ્રગટેલી ભક્તિવાળા વંકચૂલે પિતાના મુખ્ય
