________________
૫૬
શ્રી સંવેગ રંગશાળ ગ્રંથને ગુજરાતી અનુવાદ : દ્વાર પહેલું માણસને બોલાવીને આ રીતે સમ્યફ કહ્યું કે-હ ભે! દેવાનુપ્રિયે ! મને ક્ષત્રિય કુળમાં જન્મેલે સાંભળીને બ્રાહ્મણ, વણિકે, વગેરે સારા લેકે પણ અહીં આવશે, માટે હવેથી જીવહિંસા, માંસાહાર અને સુરાપાનની કીડા ઘરમાં નહિ કરતાં પલ્લી બહાર કરવી. (૧૦ થી ૧૨) એમ કરવાથી આ સાધુઓ પણ સર્વથા દુર્ગછાને છોડીને તમારા ઘરમાં યથાસમય આહાર–પાણી લેશે. (૧૩) “જેવી સ્વામિની આજ્ઞા તેમ કરીશુ”—રમ કહી તેઓએ કબુલ કર્યું અને પોતાની આરાધનામાં ઊજમાળ મુનિએ પણ દિવસે પસાર કરવા લાગ્યા. (૧૪) તે પછી મમત્વરહિત પણ સૂરિજીએ વિહારનો સમય જાણીને વંકચૂલ શય્યાતર હોવાથી વિધિપૂર્વક તેને આ પ્રમાણે કહ્યું. (૯૧૫) હે રાજપુત્ર! તારા વસતિદાનની એક સહાય પામીને આટલા દિવસ અમે અહીં સમાધિથી રહૃાા, પણ હવે અવધિ (માસી) પ્રતિપૂર્ણ થઈ છે અને આ પ્રત્યક્ષ ચિહ્નોથી વિહારનો સમય સમ્યગ પ્રાપ્ત થયે (પાક) જણાય છે. (૧૬-૯૧૭) જે, વાડે ચી વધી છે, આવતાં-જતાં શેરડીઓનાં ગાડાંઓથી (કચ્છા=) જંગલેના સઘળા માર્ગો પણ વટાયા છે. (૧૮) પર્વતની નદીઓમાં પાણી ઘટી ગયું છે, બળદ પણ દઢ બળવાળા થયા છે, માર્ગોમાં પાણી સૂકાઈ ગયાં છે અને ગામમાં ચીક્કણ (કાદવ) પણ સૂકાઈ ગયા છે. ) તેથી હે મહાયશ ! તું પરમ ઉપકારી હોવાથી હું એમ કહું છું કે-હવે અમને બીજા ગામે જવાની અનુમતિ આપ! (૨૦) ગોકુળ, શરદનાં વાદળો, ભ્રમરના સમૂહ, પક્ષીઓ અને ઉત્તમ મુનિઓ વગેરેનાં રહેઠાણ સ્વાભાવિક જ અનિયત હેય છે. (૨૧) એમ કહીને સૂરિજી મુનિઓની સાથે ચાલવા લાગ્યા, ત્યારે પહેલી પતિ તેઓને વળાવવા માટે ચાલે. (૨૨) સૂરિજીની સાથે તે ત્યાં સુધી ગયે કે જ્યાં સુધી પિતાની પલ્લીની હદ (સીમા) હતી. પછી સૂરિજીને વાંદીને કહેવા લાગે કે-(૨૩) હે ભગવંત! અહીંથી આગળ આ હદ (સીમા) પરદેશની છે, તેથી (હું આગળ નહિ આવું), આપ વિશ્વસ્ત(નિર્ભય)પણે પધારે, હું પણ મારે ઘેર જાઉં! (૨૪) સૂરિજીએ કહ્યું કે હે રાજપુત્ર ! ધર્મકથા નહિ કરવારૂપ તારી સાથે જે કબૂલાત કરી હતી, તે હવે પૂર્ણ થઈ. (૨૫) તેથી જે તારી અનુમતિ હોય તો કંઈક માત્ર ધર્મોપદેશ કહેવાની ઈચ્છા છે, તે હે વત્સ ! અમે ( ધર્મને) કહીએ કે પૂર્વની જેમ અહીં પણ તારો નિષેધ છે? (૨૬) “ચાલતા પગે અહીં સૂરિજી કેટલું કહેશે?” ( અર્થાત્ ભલે બે શબ્દો કહે.)-એમ વિચારીને તેણે કહ્યું કે-(સકરF). જે કષ્ટ વિના થાય તેવું કહો ! (૨૭) એ પ્રસંગે સૂરિજી જે નિયમથી એની બુદ્ધિ ધર્માભિમુખ થાય, જે નિયમથી પ્રત્યક્ષમેવ આપત્તિઓનો નાશ થાય અને નિશ્ચયથી એ જાણે કે-“નિયમોનું આ ફળ છે”—એવા નિયમોને શ્રુતજ્ઞાનના ઉપયોગથી સવિશેષ જાણીને પછી બોલ્યા કે-હે ભદ્રક! જ્યાં સુધી સાત-આઠ પગલાં પાછો ખસે નહિ, ત્યાં સુધી જીવને ઘા કરે નહિ. (૨૮ થી ૯૩૦) એક આ નિયમ. વળી બીજે નિયમ– તું ભૂખથી જે અત્યંત પીડાય, તે પણ જેનું નામ જાણ્યું ન હોય તેવાં (અજાણ્યાં) ફળ ખાઈશ
