Book Title: Updeshpad Mahagranth Satik Part 01
Author(s): Jinendrasuri, 
Publisher: Harshpushpamrut Jain Granthmala
Catalog link: https://jainqq.org/explore/600268/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ KRXIKEKOKEKOKEXEXEXEXXEXPOKMXEXOXOXOXOKEKUKURE zrI harSapuSpAmRta jaina granthamAlA granthAGkaH-199 zrI mahAvIrajinendrAya namaH zrI maNibuddhyANaMda harSakarpUrAmRtasUribhyo namaH pUjyaprAvacanikasU-ripuraMdarazrIharibhadrasUrIzvara-praNItaH sUrizArdUla-zrImanmunicandrasUri-vinirmita-TIkAlaGkRtaH // upadezapada-mahAgranthaH // ( prathamo vibhAgaH) -: saMpAdakaH saMzodhakazca :tapomUrti pUjyAcAryadevazrI vijayakarparasUrIzvara paTTadhara-hAlAradezoddhAraka pUjyAcArya devadhI vijayAmatasUrIzvara-paTTadharaH pUjyAcAryadevazrI vijayajinendrasUrIzraraH - sahAyakaH - paramazAsanaprabhAvaka vyA, vA, sUrigaNaziradAra tapAgacchAdhinAyaka pUjyAcAryadeveza zrImadavijaya rAmacandrasUrIzvarANAM AzAnuvAta tapasvIratna pUjya munirAjazrI kamalaratna vijayasadupadezena ratalAma zrI dAna prema rAmacandrasUrIzvara ArAdhanA bhavana sthArAdhakazrAvikAsamudAyo jJAnadravyataH / prakAzikA-zrI harSapuSpAmRta jaina granthamAlA lAkhAbAvala - zAMtipurI (saurASTra) KKeXOXOXOXOKIKEKOKEKEXOXOXOXOKE-KeXOXOXOXOKERA Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzikA - zrI harSapuSpAmRta jaina graMthamAlA (lAkhAbAvala) C1o zrutajJAna bhavana 45 digvijaya ploTa jAmanagara ( saurASTra ) : vikrama saM. 2045 : san 1989 : prathamAvRtti darzana AbhAra amArI granthamAlA taraphathI prAcIna sAhitya prakAzana yojanAmAM A upadezapada vibhAga pahelA pragaTa karatAM AnaMda anubhavIe chIe ! vIra saM. 2515 : pratayaH 750 A grantha mATe parama pUjya vyA. vA. parama zAsana prabhAvaka zAsanaziromaNi pUjyAcArya deveza zrImad vijaya rAmacandrasUrIzvarajI mahArAjAnA nizrAvartI parama pUjya tapasvI ratna munirAja zrI kamalaratnavijayajI mahArAjanA sadupadezathI pU. A. zrI dAna- prema rAmacandrasUrIzvara ArAdhanA bhavana ratalAma zrAvikAonA jJAna khAtA taraphathI suMdara sahakAra malyo. che. manA taraphathI A grantha prakAzita thAya che. te mATe pUjya munirAja zrI tathA zrI ArAdhana bhavana zrAvikA 'benAno AbhAra mAnIe chIe. tA - 20-10-89 zAkamArakeTa sAme, jAmanagara li. mahetA maganalAla catrabhuja vyavasthApaka, zrI harSapuSpAmRta jaina graMthamAlA. saTIka : / / 2 / / Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA -*zrI jaina zAsananI tAranArI vANIthI koNa prabhAvita na thAya ? zrI haribhadra bhaTTa paNa sUtranI gAthAno artha na ] samajI sakatA pU. sAdhvojI yAkinI mahattarA pAse gyaa| teo pUjyAcAryadeva pAse gayA ane ziSya banI 1444 pranthanA kartA pU. haribhadrasUri banyA. ane pUjya sAdhvIjI yAkinI mahattarAnA upakAra jIvanabhara na bhUlyAM. pote potAnA mATe 'yAkinI mahattarA sunu.' yAkinI mahattarAnA putra tarIke saMbodhI kRtajJa ziromaNi banyA. prAkANDa vidvAna brAhmaNa AvA mahAna AcArya banyA paraMtu temanA haiyAmAM jaina zAsananI sarvaziromaNitA, sarva zreSThatA, sarvajIva hitakArakatA tathA sarva siddhAMta zreSThatA keTalI badhI vasela tenA purAvA mATe teonA aneka grantha ratno chatAM A upadeza pada mahAgrantha eka mAtra basa thai paDe tema che. brAhmaNa paNa paraM zraddhAvAn ane jaina zAsana parama prabhAvaka mahApuruSano A grantha na vAMce tyAM sudhI AvA mahAna zAsananI mahAna olakha thavI kaThIna che. niSpakSa ane mAtra hitakAMkSI evA teozrIe niSpakSa ane mAtra hitakAMkSI jIvo mATe parama kalyANakara jaina zAsana aija AdhAra che aivaM niSpakSa pratipAdana karIne jIvAne jaina zAsanamAM samAI javA sagavaDa karI ApI che. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pradeza da lA muni mahAtmAo paNa AgamathI paNa vizeSa bodha pAmavAnA sarala sUkSma saMyoga rUpa A upadezapada mahA granthane na vAMce na vicAre na samajena sadhe ane na Acare tyAM sudhI uNapa raheze ema kahIe to paNa khoTaM nathI. AvA mahAna grantha upara mahAna AcArya pU. zrI municandra sUrIzvarajI mahArAje TIkA racIne sonerI kAMgarA caDhAvyA che. prasaMgAnurUpa prAkRtamAM prasaMgo kathAo mUkIne mahAna granthane saralatA samajavA samajAvavA bhagiratha ? prayatna karyo che te mATe granthakAra sAthe teozrIne paNa namaskAra karI dhanyatA anubhavIe. A granthaneo khUba khUba svAdhyAya vAcana manana vigere thAya ane jaina zAsanane samajI pAmI sau jIvo samyaktvAdi guNo pAmI mokSa sukhanA arthI bane eja abhilASA. 2045 bhAdaravA vada-10 ozavAla yAtrika gRha. pAlItANA 5 - jinendrasUri saTIka : // 4 // Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | // 5 // rel pRSThaM paMktiH zuddham .6 12 prajJAn zrotRn 7 1 diTuMtA 7 10 mahArAjyalAbha11 3 bhai sAhINe 8 ghettUNa 12 12 kaNNAi 13 viceyaNo 12 ekkammi 1 jalahI 9 pari rakkhiyA 39 13 nivaData0 // zuddhi patrakam // pRSThaM paMktiH zuddham 44 4 siddhArthAnA . 46 5 khurevArthaH, 626 pUrvasmin 626 aparasmin / 5 dRSyantastasmAd 13 vaggapaDiuzva 2 kramastato'saMkhyAtA 65 5 0tvantarmuhartta 14 dAriddavidaduyatteNa 12 aMbaga / 73 2 caurai paMktiH zuddham 11 0NAgamagranthAnA0 12 svasAdhya. 79 . 6 rehA 7 .rityarthaH 11 buddhayutpAdAt 9 tiyaccarAideso0 12 turayArUDho 8 suNiyAe 10 bhaNad 6 piti jagamaNa 10 kRta.. . Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saTIkaH paSThaM paMktiH zuddham 2 mANusametta0 9 tatastai 11 bhayAttAbadaso 98 14 kukkuTastAmacUDAH, kRtA, 1206 vivikte 9 tathApyanyasyA 122 5 rAyAha'tti 10 tatkAla. 125 5 nivezitaH 6 yathaiSA 128 7 aNNe 1 kapiNa | pRSTha 136 138 147 154 155 161 162 163 164 .166 paMkti: / zuddham 11 ceDakayoH 13 aNNe 12 saccapainno 13 jaNeNa 14 purINaM . 12 cAmIkara. 1 samakAlameva 2 grAmeyakAdibhi2 vimaggemu 9 dasaraheNe 7 rAiNo 5 iya 10 tie paMktiH . zuddham 174 14 sikkhiyasseha 185 10 nicchina ehiti 193 1 baduo 194 8 pariNAmiya. 2 tIpavi 1969 rAmasaMjAya. 1 prAgeva 1991 taM natthi 2 muNIsa 5 vasaNAo 206 - 5 ApAyasIsa 207 5 ghettuM 210 14 sappaM 116 // 171 172 173 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSThaM 227 231 233 paMktiH zuddham 8 daDhuM 12 rigayA 3 aTThAvayammi // 7 // WWW mm M M M Mmmm vr mmm m""""99 89mmom mo.. 6 mahaMta sIha 5 uttamaphalayaM 1 dAumA raddho 2 nigghosaM 343 pRSThaM paMktiH zuddham 276 10 tahapurisakArajuyaM 276 / 11 sambandhaH 281 14 bAdhakA 4 anubandhaM 5 jamacittaM 1 galAmacchabhavavimAyana 5 viSAnabhAjI ceti 306 2 yathaivetyarthaH 5 nandasanye 8 ki kIrau 2 jamavattaM 2 .kevalAlIo orrrrrr mmm yooo or Frr | pRSThaM paMktiH zuddham 6 salila. 8 manuSya 13 dravyAbhigraha 1 khyAtikacittA 337 7 sphArAkSo 3 svasAmarthyAnu343 10 0yAntarahA0 344 7 0pariNAmAd 8 sukriyAyAM 1 ata evAha 8 labdhyAdyayekSayAyi 5 prazastamatinA 243 G 12 evaM . 12 kannAo 11 sumateH mmmmm 270 273 |322 Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza- pa paMktiH saTIkaH zuddham pada | pRSThaM 392 | pRSThaM 413 7- paMktiH zuddham 4 0vaNiga suNNa 14 vaidhastato 7 bhukte 6 tvamAsI0 .13 annaladdhI 8 aDaNaM paMktiH zuddham 4 vihAviyavva 14 virahAo 9 // 13 // 382 o 401 422 11811 CNS. 118 // Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 1 // aham / / tapAgacchaziromaNi pU. A. zrIvijayarAmacandrasUribhyo namaH // parahitAdhAnanibiDanibaddhabuddhisugRhItanAmadheyabhagavat-zrIharibhadrasUriviracitaH zrImanmunicandrasUrivinirmitayA TokayA vibhUSitaH // zrIupadezapada-mahAgranthaH // namaH zrIsarvajJAya / yasyopadezapadasaMpadamApadaMtasaMpAdikA sapadi saMghaTitazriyaM ca / / AsAdya santi bhavinaH kRtinaH prAyatnAt taM vIramIritarajastamasaM praNamya // 1 // tatvAmRtodadhInAmAnanditasakalavibudhahRdayAnAm / upadezapadAnAmahamupakrame vivaraNaM kiMcit // 2 // pUrvairyadyapi kalpiteha gahanA vRttiH samastyalpadhIrlokaH, kAlabalena tAM sphuTatayA borbu yato na kSamaH / tattasyopakRti vidhAtumanadhAM svasyApi tattvAnugAM, prIti saMtanituM svabodhavacano yatno'yamAsthIyate // 3 // // 1 // Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade zapade upoddhAtamaGgalAdi. ||2|1 iha khalvAryamaNDalamadhyopalabdhajanmAno'pi niSpakapaGkajapuJjojvalakulajAtiprabhRtigaNamaNiramaNIyatAbhAjo'pi tathAvidhazAstrAbhyAsavazopajAtajAtyamatimAhAtmyApahastitabRhaspatayo'pi vihitaudAryadAkSiNyapriyaMvadatvAdyanupamakRtyaparaMparAsaMpAditasakalamanasvimAnavamanaHpramodasaMpado'pi svabhAvata eva mandamohamadirAmadatayA manAprAptanirvANapurapathAnukUlaviSaya vairAgyA api prANinaH prAyo jinopajJAni sakalakuzalArambhamUlabIjAni ata evaadhriikRtnidhaankaamdhenuprmukhpdaarth| prabhAvANi dUrasamutsAritapracurataramohatimiraprasarANyupadezapadAni vinA na samyagdarzanAdiparipUrNamokSamArgAvatArasArA bhavitumarhanti / kathaMcittatrAvatIrNA apyanAdikAlavilagnavilInavAsanAsaMtAnaviSavegAvezavazena kSobhyamANamanaso na sthairyamavalambitumalaM, yad vakSyati,-"saphalo esuvaeso guNaThANAraMbhagANa bhavvANa / parivaDamANANa tahA pAyaM na u tadviyANaM tu // " ityavadhArya parahitAdhAnanibiDanibaddhabuddhirbhagavAna sugRhItanAmadheyaH zrIharibhadrasUrirupadezapadanAmakaM prakaraNaM cikIrSurAdAveva maGgalAbhidheyaprayojanapratipAdakamidaM gAthAyugmamAha, namiUNa mahAbhAgaM tiloganAhaM jiNaM mahAvIraM / loyAloyamiyaMka siddhaM siddhovadesatthaM // 1 / / vocchaM uvaesamae kaii ahaM taduvadesao suhume / bhAvatthasArajutte maMdamaivibohaNaTAe // 2 // ___ iha cAdyagAthayA sakalAkuzalakalApanirmUlonmUlakatvena samIhitazAstraniSpattiheturAdimaGgalamuktam, dvitIyayA tu prekSAvatpravRttyarthaM sAkSAdevopadezapadalakSaNamabhidheyaM, mandamatizrotRjanAvabodhalakSaNaM ca prayojanam / sAmarthyAccAbhidhAnAbhidheyayorvAcyavAcakabhAvalakSaNaH, abhidheyaprayojanayozca sAdhyasAdhanabhAvasvabhAvaH saMbandha ukta iti samudAyArthaH / / // 2 // Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpratyavayavArthaH pratanyate ;-tatra natvA praNamya prazasta manovAkkAyabyApAragocarabhAvamAnIyeti yAvat, mahAvIramityutareNa yogaH / kIdRzamityAha, bhAgo'cintyA zaktiH, tato mahAn prazasyo bhAgo yasya sa tathA taM mahAbhAgam / mahAbhAgatA cAsya janmamajjanakAla eva sahasrAkSazaGkAzaGkusamutkhananAya vAmacaraNAmu chakoTivighaTTitAmaragirivazAt saMkulazailarAzerilAyA visaMsthUlatAsaMpAdanena, zakrakRtaparAkramaprazaMsA'sahiSNoH krIDanavyAjAnItAtmaparibhavasya svaskandhabhagavadAropaNAnantaramevArabdhagaganatalollaGghanakArikAyavRddhaH surasya vajraniSTharamuSTiyUThaghAtAd bhUmivatkubjatAkaraNena, sakalatralokyasAhArayanirapekSatayA pravrajyAnanta rameva divyAdya pasagasaMsargAdhisahanAGgIkAreNa, kevalajJAnalAbhakAle cASTamahAprAtihAyasaparyopasthApanena, tadanu AntaratamaHpaTalapATanapaTIyasA samastajanamanAhAriNA'vitathakathApathasphItikAriNA jAtijarAmaraNApahAriNA pradhAnArdhamAgadhabhASAvizeSeNa samakAlameva mittrasvarUpanarAvarAdijantusaMzayasaMdohApohasamutpAdanena, svavihArapavanaprasareNa ca paJcaviMzatiyojanapramANacaturdigvibhAgamahomaNDalamadhye sarvAdhivyAdhirajorAzerapasAraNena, sakalasurAsurAtizAyizarIrasaundaryAdiguNagrAmavazena ca tribhUvanasyApi pratItaiva / punarapi kIdRzamityAha;-lokyate kevalAlokalocanabalena kevalibhidRzyate yaH sa lokaH, sa ca dharmAdharmajIvapudgalAstikAyopalakSita AkAzadezaH, taduktam ; --"dharmAdInAM vRttivyANAM bhavati yatra tat kSetram / taivyaiH saha lokastadviparItaM hyalokAkhyam // 1 // " iha tu tadekadezo'pyUddha dimikadezagrAmavalloka ityucyate, tatastrayo lokAH samAhatAstrilokam, trilokasya lokatrayattino bhavyajanasya nAthaH-aprAptasamyagdarzanAdiguNAdhAnena prAptaguNAnAM ca tattadupAyaprarUpaNena rakSaNato yogakSemakartA yastaM // 3 // Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zroupadezapade lA / / 4 / / trilokanAtham ; jina durantarAgAdyantaravairivArajetAram / kamityAha-:durgasurAdhamasaMgamakAdikSadrajantukRtopasargavarjasaMsarge'pyavicalitasattvatayA mahAna bRhadvIraH zUro yastaM mahAvIram apazcimatIrthAdhIzvaraM varddhamAnanAmAnamityarthaH / panarapi zrImahAkIdRzamItyAha;-loka uktalakSaNastadviparItazcAlokaH, lokAlokayormagAGka iva kevalAlokapUrvakavacanacandrikAprAgbhA vIra reNa yathAvasthitatatsvarUpaprakAzanAt taM lokAlokamagAGkam / tathA, 'SiA bandhane' iti vacanAtsitaM cirakAlabaddha guNadarzanam karmadhmAtaM nirdagdhaM zukaladhyAnAnalAdya na sa niruktAtsiddhaH; 'Sidhu gatyAm' iti gato nirvati yAto bhavanAdabhatabhatavibhUtibhAjanatayA, "Sidha zAstre mAMgalye ca' iti vacanAt samastavastustomazAstA vihitamaGgalaH, 'Sidhu saMrAddhau' 'rAdha sAdha saMsiddhau' iti vacanAt sAdhitasakalaprayojano vA siddha staM siddham-uktaM ca ;-"mAtaM sitaM yena parANakarma yo vA gato nirvatisaudhamUdhina / khyAto'nuzAstA parinihitArtho yaH so'stu siddhaH kRtamaGgalo me // 1 // " tathA, siddhaH pramANabalopalabdhAtmatattva upadezasya pravacanasyArthaH jIvAjIvAdirUpo'bhidheyavizeSo yasya sa tathA; athavA siddhaH sakalaklezavinirmukto jIvavizeSaH sa evopadezasyAjJAyA artha prayojanaM yasya sa tathA, bhagavadAjJAyA mokSakaphalatvena paramaSibhiH pratipAditatvAta, atastaM siddhopadezArtham / atra ca vizeSaNabAhulyamajJAtajJApanaphalamevoktama, na pUnarvyavacchedA| rtham, yathA kRSNo bhramaraH zuklA balAkA ityAdIveti // 1 // B vakSaye'bhidhAsye kimityAha ;-upadezapadAni, iha sakalalokapuruSArtheSu mokSa eva pradhAnaH puruSArtha iti tasyaiva / matimatAmupadezamahatvena tadupadezAnAmeva bhAvata upadezatvamAmananti tata upadezAnAM mokSamArgaviSayANAM zikSAvizeSANAM Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / 5 / / padAni sthAnAni manuSyajanmadurlabhatvAdIni, yadvA, upadezA eva padAni vacanAni upadezapadAni tAni / katicita svalpAni sUtrataH, arthatastvaparimANAni, sarvasUtrANAmanantArthAbhidhAyakatvena pAragatagaditAme pratipAdanAt / tathA cArSama; -"savvanaINaM jA hujja vAluyA savvaudahi jaM toyaM / etto aNaMtaguNio attho suttassa ekkassa // 1 // " kathaM vakSye ityAha;-tasya mahAbhAgAdiguNabhAjanasya bhagavato mahAvIrasyopadezAstadupadezAstebhyastadupadezataH mahAvIrAgamAnu-4 sAreNetyarthaH, svAtantrayeNa cchdmsthsyopdeshdaanaandhikaaritvaat| kIdRzAnItyAha,-sUkSmANi sUkSmArthapratipAdakatvAt kuzAgrabuddhigamyAni, ata eva bhAvArtha aidamparya tadeva sAraH padavAkyamahAvAkyArtheSu madhye pradhAnaM tena yuktAni bhAvArthasAra yuktAni / bhAvArthazca "eyaM paNa evaM khalu" ityAdinA vakSyate / kimarthamityAha;-mandA jaDA saMzayaviparyayAnadhyavasAA yaviplavopetA tattvapratIti prati matirbuddhiryeSAM te tathA teSAM vibodhanaM saMzayAdibodhadoSApohena paramArthaprakAzanaM tadevArthaH prayojanaM yatra bhaNane tanmandamativibodhanArtham, kriyAvizeSaNametat // 2 // atha padeSUpadezapadeSu sarvapradhAnamupadezapadaM tadabhi dhitsurAhaH laddha Na mANusattaM kahaMci aidullahaM bhavasamudde / sammaM niuMjiyavvaM kusalehi sayAvi dhammammi // 3 // labdhvA samupalabhya mAnuSatvaM manujabhAvalakSaNa kathaMcitkenApi prakAreNa tanukaSAyatvAdinAdhyavasAyavizeSeNetyarthaH, yadavAci;-"payaIi taNukasAo dANarao sIlasaMjamavihUNo / majjhiguNehi jutto maNayAuM baMdhae jIvo // 1 // " atidurlabhamatIva durApaM vakSyamANaireva collakAdibhitibhavasamudre'nekaparajAtyantaranIrabharAkIrNe'narvApAre saMsArAka // 5 // Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupadezapade / / 6 / / pAre / kimityAha-samyak svAvasthocitAnuSThAnArambharUpasaMgatabhAvayuktaM yathA bhavati evaM niyoktavyaM manovAkkAyasama- dazasudRSTA*gopanena vyApAraNIyaM kuzalarajJAnAdidoSakuzalavaJcanakalAkalApakalitaiH matimadbhiH puMbhirityarthaH / sadapi bAlayuva * nteSu 1 collakanitvAdisarvAvasthAvyAptyA sarvakAlameva, dharme zrutacAritralakSaNe jinapraNIte, eta eva paThyate ;-"bAla eva dhareddharmamanityaM darzanam. khalu jIvitam / phalAnAmiva pakvAnAM zazvat patanato bhayam / / 1 / / adya zvo vA parazvo vA zroSyate nipativyataH / paripakvaphalasyeva vapuSopi TaNakvakaH / / 3 // " manujatvadurlabhatvamevAha ;- . aidullahaM ca eyaM collagapamUhehi attha samayammi / bhaNiyaM diTuMtehiM ahamavi te saMpavikkhAmi / 4 / / atidurlabhaM cAtidurApameva etanmAnuSatvaM collaka pramukhairanantarameva vyAkhyAsyamAnairdazabhiratrAhate samaye siddhAnte bhaNitaM nirUpitaM vartate dRSTAMtaMrudAharaNaH / yadi nAmaivaM tataH kimityAha ;-ahamapi kartA, na kevala pUrvai revoktA ityadizabdArthaH, tAna collakAdidRSTAntAn saMpravakSyAmi bhagavadbhadrabAhusvAmibhaNitAnusArasAMgatyena pratipAdayiSyAmi / nanu X. pUrverevApadezapadAnAmuktatvAta kiM bhavataH piSTapeSaNaprAyeNa tadbhaNanena prayojanamiti ? ucyate-pUrvaistatkAlabhAvinaH prauDha prakSAna zrotadana svayameva bhAvArthapratipattisahAnapekSya bhAvArthAviSkaraNAnAdareNa nopadezapraNayanamakAri, saMprati tu tucchabuddhiH zrotRloko na svayameva bhAvArthamavaboddha kSamata iti tadanura hadhiyA bhAvArthasArayuktopadezapadaNayanaM prastutamiti / / 4 / / collakAdidRSTAntAnevAhaH Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 7 // XXXXXXXXXXXXXXXXXXXX collagapAsagadhaNNe-jUe rayaNe ya sumiNacakke ya / cammajuge paramANU-dasa dida'tA maNuyalaMbhe // 5 // collakazca pAzakau ca dhAnyAni ceti collakapAzadhAnyAni, 'dhanne' ityekavacananirdezaH prAkRtatvAta, evamanyatrApi 1-2-3, vU taM pratItameva 4, ratnAni ca 5, svapnazca cakraM ceti svapnacakre 6-7, caH samuccaye, carma ca yugaM ceti carmayuge 8-9, padaikadeze'pi padasamudAyopacArAdiha yugazabdena yugasamile gRhyate, paramANavaH 10 amI dazasaMkhyAH , dRSTaM pramANopalabdhamarthaM manujatvadurlabhatvAdilakSaNamantaM zrotuH pratItipathaM nayantIti dRSTAntAH manujalambhe mAnuSyaprAptAvityarthaH / dRSTAntabhAvanA caivaM kAryA:-jIvA mAnuSyaM labdhvA punastadeva duHkhena lapsyata iti pratijJA, akRtadharmatve sati bahvantarAyAntaritatvAditi hetuH, yadyadvahubhirantarAyairantaritaM tata tata punarduHkhena labhyate, brahmadattacakravattimittrasya brAhmaNasyaikadA cakravattigRhe prAptabhojanasya sakalabharatakSetravAstavya rAjAdilokagRhaparyavasAne punazcakravatigRhe collakAparanAmabhojanavat 1, cANAkyapAzakapAtavat 2, bharatakSetrasarvadhAnyamadhyaprakSiptasarSapaprasthapunIlakavat 3 aSTAdhikastambhazatoSTottarAzrizatASTasamargalazatavArAnirantaradya tajayavat 4, mahAzreSThiputranAnAvaNikdezavikrItaratnasamAhAravat 5, mahArAjyalAsvapnadarzanAkAGgisvapnakArpaTikatAdRzasvapnalAbhavat 6, mantridauhitrarAjasutasurendradattASTacakrArakaparivartAntaritarAdhAvedhavat 7, ekacchidramahacavinaddhamahAhRdasaMbhUtakacchapagrIvAnupravezopalabdhapunastacchidralAbhavat 8, mahAsamudramadhye vighaTitapUrvAparAntavikSiptayuge samilAsvayaMchidrAnupravezavat 9, anantaparamANusaMghAtaghaTitadevasaMcUrNitavibhaktatatparamANusamAhArajanyastambhavad vA 10, iti dRSTAntAH / anekajAtyantaraprAptilakSaNabahvantarAyAntaritaM ca mAnuSatvaM janmetyupanayaH, tasmA XXXXXX******************* // 7 // Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade__ zapade manujajanmadurlabhatA. // 8 // durApamiti nigamanamiti // 5 // arthatAneva dRSTAntAn vistarataH krameNa bhAvayannAhaHcolla tti bhoyaNaM baMbhadattaparivArabhArahajaNammi / sayameva puNo dulahaM jaha tattha, tahettha maNuyattaM // 6 // gAthAbhAvArthaH kathAnakAdavaseyastaccedam ;-atthi iha bharahavAse daahinnbhrhddhmjjhkhNddmmi| niccamakaMpillaM parabhayAhi kaMpillanAmapuraM / / 1 / / suiNA sIleNa dhaNeNa bhUriNA baaddhvuuddhmaahppo| sumiNevi jattha na kuNai paradArAloyaNaM logo // 2 // dakkhinnAmayajalahI piyaMvao thiragahIracitto ya / aipauro paurajaNo jAyapamoo sayA sai / / 3 / / sajjAIo sumaNoharAu aiphaartilykliyaao| punnAgasaMgasugayA ramaNijjapayoharAo ya // 4 // sacchAyAo savaojuyAo saralAo surhigNdhaao| jatthaMto rAmAo bahiyA ArAmapaMtIo / / 5 / / ujalasavannatArunnayAu paarddhdukkrvyaao| lacchIu jattha sajaNagihesu vihavaMgaNAo ya / / 6 / / aviya jattha jiNamaMdirovari ghaNapavaNapaNolliyA paDAyAo rehaMti va dhammiyajaNakittIo saggacaliyAo / / 7 // taM ca aNegaccherayasAraM pAlei viulblklio| ikkhAguvaMsabasaho baMbho nAmeNa naranAho ||8| aipIvarehi aidIharehi katthavi apattatoDehiM / jassa guNehi va guNehiM dAmiyA sai thirA lacchI / / 9 / sAmeNa ya daMDeNa ya bheeNa uvappayANakaraNeNa / avasarapatroNa jaso jeNa pavitthArio dUra / / 10 // tassubbhaDariubhaDakoDighaDaNaunbhaDiyapurisakArassa / bahupaNayarayaNakhANI culaNInAmA ya Asi piyA H // 11 // abhavisu tassa mittA nikkittimamittibhAvasaMjuttA / cauro caurANaNacaurabuddhikaliyA mahIpAlA // 12 // M ||8|| Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / 9 / / K************************** kAsINAho kaDao kaNerudatto ya gayaurAhivaI / kosalasAmI dIho caMpApaha pupphacUlotti // 13 // niravajjarajacitAdhuraMdharo taha dhaNU mahAmacco / putto tassa vara dhaNU dhaNiyaM kalio pioguNehiM / / 14 // te paMcavi rAyANo baMbhAIyA | pruuddhpnnyvsaa| virahaM aNicchamANA paropparaM evamaNisu / / 15 / / patteyaM patteyaM paMcasu rajesu varisamekkaka niyaparivArajuehiM jugavaM ciya saMvaseyavvaM // 16 // voliNammi ya kAle kevaie. dUramuNNayamaNANaM / bahupuNNapAvaNijjaM bhogasuhaM bhuMjamANANaM // 17 / / aha annayA kayAI rayaNIe rajjhabhAgasamayammi / culaNI aiphAraphale caudasa sumikhe niyacchei / / 18 / / jahA;- 'kaMjaravasahasIhaaiseyA-dAmasomaravijhayaabhiseyA / kuMbhaMbhoruhasarajalanihiNo-divvavimANarayaNagaNasihiNo' // 1 // takkhaNameva pabuddhA sA muddhA kahai bNbhnrvinno| jaha sAmi! saMpai mae ca udasa sumiNA ime diTThA // 19 // rAyA raMjiyahiyao dhaaraahyniivkusumsmpulo| phulliMdIvaranayaNo bhaNai imaM devI ! te hohI // 20 // amha kulakappa rukkho kulajhao kulpiivsNkaaso| mahimaMDalamaulamaNI guNarayaNakhaNI suputto tti / / 21 / sAhiyanavamAsaMte saMtesu ca vAodhUliDamaresu / ujjoiyadisicakko jAo taNao kayacamako // 22 // vaddhAvaNayAIsuM vihieK vivihajAikammasu / samayammi tassa nAma paiTTiyaM baMbhadattatti // 23 // siyapakkhasomamaMDalamiva buddhi esa laddha caarddho| lacchInivAsasirivacchakaliyavacchatthalo eso / / 24 / / katthai samae kaDagAiesu pattesu baMbhanivapAse / baMbhassa sire rogo jAo dAviyasuyaNasogo // 25 / / suttatyapAragehiM pahANavijehi osahAIsu / sammaM pauMjiesuvi na nivattai jA KX**************** // 9 // Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupadezapade // 10 // siroviyaNA // 26 / / maraNAvasANameyaM jayamevaM nicchayaM maNe kAo vAhariyA kaDagAI samappio baMbhadatto 1 collksiN||27|| jaha sayalakalAkusalo paaviyniisesrjpbbhaaro| jAyai suo mameso taha kAyavvaM ti bhaNiyA ya // 28 // nidarzanam tatto kameNa patto paraloyapahammi bhanaranAho / mayakajjesu kaesuM savvesuvi jaNapasiddha suM / / 29 / / te rajjakajasajjaM saMchAviya tattha dIhanaranAhaM / kaDagAI tinni nivA saMpattA niyaniyayarajesu // 30 // culaNIe dIhassa ya doNhavi kanjAiM ciMtayaMtANaM / sIlavaNadahaNapavaNo jalaNovva vijaMbhio mayaNo // 31 // agaNiyakulamAliNNA culaNI caDulattaNeNa cittassa / dUrujjhiyajaNalajjA rajjitthA pAvadIhaMmi // 32 / / iyaro uNa chiddarao kuDilagaI visayagiddhivisapuNNo / culaNIe rattaccho saMjAo dIhapaTTho vv||33|| nAyaM nIsesamiNaM cariyaM culaNIi sIlabhaMgaphalaM / dhaNuNA'macceNa vicitiyaM ca no kumarakusalamao // 34 / / bhaNio ya varadhaNU teNa puna kumarassa appamatteNaM / kujA | sarIrarakkhA jaNaNI No suMdarA jeNa / / 35 // samae ya mAucariyaM jANAveyavvaaM tae savvaM / jeNa Na pAveja imo uvaDhavaM keNai chaleNa // 36 // uvaladdha jaNaNIe carie to tivvaamarisasaNAho / kumaro kAla vaseNaM sNjaao| jovaNAbhimuho // 37 / / jaNaNIi jANaNakae je je asamANajAiNo jIvA / koilakAyAIyA visarisaAyArakaraNarayA / / 38 / / aMteurassa aMte gayAi tIe ya te padaMsei / bhaNai ya sakovavayaNo amba ! nigiNhAmi ahamee // 39 / / annocciya jo majjhaM raje'NAyArasevaNaM kAhI / dUraM nigihiyavvo niravekkhamaNeNa so samvo // 40 / / evaM aNegavAre viNigiNhataM tahA pabhAsaMtaM / daTuNa baMbhadattaM dIho culaNi samullavai / / 41 / / neyaM pariNAmasuhaM jaM jaMpai Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 11 // esa tujjha kila putto / sA bhaNai bAlabhAvo itthavarajjhai na sabbhAvo // 42 / / muddha! na annaheyaM ArUDho jovvaNaM imo kumaro / mujhaM tujjha ya maraNAya hohihI bhaNai iya dIho // 43 / / to mArijau eso keNAvi alakkhieNuvAeNa / bhai sAhINe bhadde anne hohiMti tuha puttA // 44 / / rairAgaparavasAe ihaparabhavakajavaMjhavittAe / paDivannaM | culaNIe dhiratthu itthINa cariyAI // 45 // jaM savvalakkhaNadhare lAyaNNukarisanijiyakusumasare / savvAviNayavirahie niyaputte vavasiyA evaM // 46 / / variyA ya tehiM tattoM tassa kae bhUmipahasuyA egaa| pauNIkayaM ca savvaM vivAhapAuggamuvagaraNaM // 47 / / thaMbhasanniviTTha aigUDhapavesaniggamaduvAraM / kArAviyaM jauharaM vAsanimittaM kumArassa // 48 / / NAo esa vaiyaro ghaNuNA to rajakajjakusaleNa / bhaNio ya dIharAyA esa suo varadhaNU majjha / / 49 // saMpattajovvaNabharo nivvAhasaho ya rajjakajANa / vaNagamaNAvasaro me aNumaNNasu jAmi jaM tattha / / 50 // to kaiyaveNa bhaNio dIheNa amacca ! eyanayaraThio / dANAiNA pahANaM karesu paraloyaNaDhANaM // 51 // paDivajiUNa evaM puraparisarabAhigaMgatIrammi / kArAviyA visAlA egA dhaNuNA pavA pavarA / / 52 // parivAyagANa taha bhikkhugANa NANAvihANa pahiyANa / bhaddagaiMdovva tahi dANaM dAuM payaTTo so // 53 / / sammANadANa gahiehi appaNo nivvisesapurisehi / caugAuyaM suraMga karAvai jAva ja ugehaM / / 54 / / evaM Thiyammi naravaikaNNA sA niyypriyrsmeyaa| vIvAhatthaM pattA kaMpille UsiyapaDAe // 55 / / vittaM pANiggahaNaM vAsanimittaM tao ya rynniie| varadhaNuvahUsameo pavesio jauharaM kumaro // 56 / / jAmadugammi aigae nisAi pajjAliyaM ca taM bhavaNaM / jAo ya kalayalaravA aibhImo savao tassa // 57 / / pakkhuhiyajalani Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * hinihaM kumAreNAyaNNiUNa halabolaM / Apucchio varadhaNU kimakaMDe DamarameyaMti // 58 // kumara ! tuhANatthakae eso zroupade- vIvAhavaiyaro rio| esA na rAyakaNNA aNNa cciya kAi tassarisA / / 59 // to toi maMdapaNao kumaro jaMpei * collakazapade kiM viheyamao! / to bhaNio varadhaNuNA paNhipahAraM aho desu / / 60 // diNNammi tammi pattaM suraMgadAraM viNi-nidarzanam X gayA teNa / doNNivi gaMgAtIre pavApaesammi saMpattA / / 61 // puvvaM ciya dhaNuNA ThAviyammi jaccami turayajuyalammi / / / 12 / / takSaNamArUDhA te paNNAsaM joyaNANi gayA // 62 / / aidIharapahakheeNa kheiyA jhatti nivaDiyA turyaa| pAehiM ceva gaMtuM laggA pattA tao gAmaM // 63 / / kuDDAbhihANametthaM kumareNaM varadhaNa imaM bhnnio| jaha bAhae chahA me parisaMtotaha daDhaM jAo // 64 / / gAmabahimmi ya taM ThAviUNa gAmaMtare paviTro so| ghettu pahAviyaM AgaeNa muMDAvio kumaro / / 65 / / vatthe kasAyaratte nivAsio paTTaeNa baddho y| cauraMguleNa vacche sirivaccho lacchikUlanilao // 66 // vesavivajjAsAo varadhaNaNAvi ya kao parAvatto / jai kahavi dIharAyA jANejja haNejja to amhe / / 67 iya saMbhamaM vahaMtA tappaDiyAraM tahA kuNaMtA ya / gAmaMto saMpattA egAo mAhaNagihAo / / 68 // niggamma dAsaceDeNa bhAsiyA bhuMjaheha gehaMmi / bhuttA tattha nivAciyanIIe tadavasANammi / / 69 / / egA pahANamahilA kumarassa sirammi akkhae dei / bhaNai ya baMdhumaIe kaNNa i varo imo hohI // 70 // aJcaMtaM NiyagovaNapareNa bhaNiyaM / / 12 / * amaJcaputteNa / kiM assa kae kiJjai kheo mukkhassa baDuyassa / / 71 / / upphullaloyaNaNaM bhaNiyaM gharasAmiNA suNasu sAmi ! / nemittieNa puvvaM bhaNiyamiNaM jo ghare ehI / / 72 / / paTTAcchAiyavattho mitta juo bhoyaNaM karissai ya / Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 13 // eyAe bAlAe varo sa hohI na uNa anno // 73 // to tammi ceva divase pANiggahaNaM karei so kumro| takkhaNameva vilaggo paropparaM nibbharo neho / / 74 / / tucchIhUo jaNagAiesu cirapariciesuvi jaNesu / paDibaMdho tIe jaM bhaNaMti kusalA i erisagaM / / 75 / / bAlattaNammi piimAibhAisahiyAyaNo pio hoi| ArUDhajovaNANaM juvaINa | pio pio ego // 76 / / nIyA rayaNo sA teNa tIe saddhi skougmnnaae| ailajjAluttaNao savvaMgamaNappaNaMtIe // 77 / / bIyadiNe varadhaNuNA bhaNio gaMtavvamatthi te durN| kahio baMdhumaIe sabbhAvo niggayA dovi / / 78 / / gAmaMtarammi pattA aidUrapahammi varadhaNU tattha / salilanimittamaigao lahuM tao niggao bhaNai // 79 // nisuo jaNappavAo mae jahA dIharAiNA maggA / savvevi baMbhadattassa gahaNaheo niruddhatti / / 8 / / tA nAsijau dUreNa maggacAgaM karittu gacchAmo / jAyA mahADavIe paDiyA tisio bahuM kumaro // 81 // varadhaNuNA vaDahiTThA Thavio eso gao sa salilaTThA / jAyaM diNAvasANaM na laddhamudagaM paraM eso // 82 // diTTho dIhabhaDehi daDhaM ca hammaMtao sarosehiM / patto kumarAsanne kahiMvi viraladdumaMtario / / 83 / / kayasaMkeo vihio teNa kumAro palAyasu sudUraM / tatto sa tivva. a vego palAyamANo duruttAraM / / 8 / / katAraM kAyaraloyasoyasaMpAyagaM gao jattha / hariNAriNo viyaMbhaMti bhImaravabhariyagirikuharA // 85 / / ravipAyA jattha na oyaraMti tarubahalapallavaMtariyA / manne navanavautadaMbhasUI kayabhayAo / / 86 // mayarAyapahayagayakuMbhagaliyamuttAhalAI rehati / jatthuNNayatarusiharaggakhaliyatArAvalIo ya // 87 / / jattha bahubhillabhallayasalliyacittagajharaMtaruhireNa / // 13 // Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zapade * colako dAharaNam. 14 / / bhAi mahI baNadevayacalaNAlattayaraseNeva / / 88 // jaM jamapuraMba savarAhaehi uiMDapuMDarIehiM / tarusAhAsiharolaMbiehi zroupade- bhImehiM egattha / / 89 / / annatto harihiMsiyasamayagaiMdaTTiviyaDakUDehiM / nicaM saMtAsukarisakAragaM pahiyaloyANaM // 10 // gayagaMdhagabbhiNesu tarUsu sattacchaesu guvilesu / karisaMkiNo maIdA bhamaMti vihallakamA jattha / / 91 / / jattha gamaiMti * kaiNahemaMtaM taruvaraggasaMlaggA / sayayaM pasariyaaigurUNI sAsuNhehi pavaNehiM / 92 // taNhAchuhAkilaMto taM aDavimaikkamittu tiydinne| pecchai tAvasamekaM tavasusiyataNuM pasannamaNaM // 93 / / taiMsaNamittaNavi saMjAyA tassa jIviyAsaMsA / payapaNivAyapurassaramApuDho teNa so bhagavaM // 94 // tumhANamAsamo kattha teNa kahio tao kulavaissa / nIo samIvamAbhAsio ya sappaNayameeNaM // 95 / / bahapaJcavAyameyaM raNaM suNNaM ca sajjaNajaNeNa / MtA kaha tuha AgamaNaM jAyaM saMpai mahAbhAga ! // 96 // sabbhAvagabbhameyaM nAUNa jahaTThio niyagihassa / kumareNaM vRttaMto kahio savvovi kulavaiNo // 97 / / dUbhaggappaNayaparavvaseNa kulasAmiNA tao bhaNio / baMbhassa tumha piuNo KI bhAyAhaM collago Asi / / 98 / / tA vaccha ! nio ciya esa Asamo nibbhayaM parivasAhi / muMcasu visAyameyAri sAI saMsAracariyAI / / 99 / / hoUNa unnayAo taha bhariyAo jalassa tammi / jaha ghaDiyAu khaNAo jAyate iyararUvAo / / 100 // taha itthaM bhavaJcake lacchI nilayA jaNattamakUlA ya / hoo kAlavasAo jIvA jAyati vivarIyA // 101 / / itthocariesu na koi keNaI vimhao visAo vA / kajo jao aNajjAo imAu aNavaTThiyamaNAo // 102 / / rajjati arattesuvi NiyamaNacavalattaNeNa eyAo / aNimittaM ciya rattesu jhatti pAvaMti ya viratiM // 13 // XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khaNarattANaM kurANa ceva avasANavihiyatimirANa / saMjhANa va rAmANaM vasammi ko kusalabhuvvahai ? // 104 // tamhA cayasu bisAyaM jaM dhIracciya taraMti visamadasaM / iyare gahirajale iva atAragA jhatti vuTuMti // 105 / / laddhAbhippAo kulavaissa so tattha acchiuM lggo| patto vAsAratto jalavAhAuliyagayaNayalo // 106 / / navanIliyavatthehi va samvattha samutthiyA tiNehi mahI / virahijaNummAhehiM va phuriyaM taha idagovehi // 107 // sumuNINa mANasANi va dhavalAu viyaMbhiyA balAyAo / sayaNANa saMgameNa va niyaTTadAho jaNo jAo / / 108 // ujoiyabhuvaNayalA pattA bacciya nihayadUratimirabharA / dhammiyajaNadhammakahadhva jhatti bijjoiyA vijjU / / 109 / / aigahiraghaNAravasavaNakhuhiyava-1 llahajaNANurAgAo / niyaThANAbhimuhAo paMthiyamAlAu caliyAo / / 110 / / so kulavaiNA dhaNuveyamAiyAo kalAu sayalAo / aNahinjiyapuvAo sammamahijjAvio kumaro // 111 / / patto ya sarayakAlo paripaMDurajalayavalakaliyanaho / upphullakamalavaNalolahaMsakalarAvaramaNio // 112 / / kaiyAi kaMdaphalajalagavesage tAvase aNusaraMto / DajhaMto kulavaiNA kumhalA taralio saMto // 113 // so raNaparisarammI AloiMto vaNAI rammAiM / aMjaNagirivva tuMgaM mAyaMgamaho paloei // 114 // thirathorakaraM siyadasaNakoDimoDijjamANavaNasaMDaM / nijjharajharaMtamayajalanimbharalolAliparikiNNaM / / 115 / / sattaMgapaiTThANaM kuMbhatthalajiyanabhatthalAbhoyaM / palayaghaNagahiragalagajjiehi paripUriyadiyaMtaM / / 116 / / so daTUNa kumAraM saMmuhA~mataM srossigdhgii| calio'bhimUhaM paccakkhameva najai jamo bhImA / / 117 // takkelikougerNa tilatusamettamapalAthamANeNaM / pakkhittamuttarIyaM kAUNaM maMDalAgAraM // 118 // saMmuhamimassa teNAvi takkhaNA ceva / / 15 / / Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zapade 1 collako dAharaNam. zrIupade-8 gahiyamUkkhittaM / saMDAdaMDeNa nahaMgaNammi jAo . sarosaMdho // 119 / / jA so raNNagaiMdo gahiyaM dakkhattaNeNa chaliUNa / taM kumareNa akkhuddho to taM kIlAvio laggA // 120 / / suMDaggabhAyaphusaNavaDDiyavegassa tassa vaNakariNo / aNumagga- gAmiNo khaNamaha kumaro dhAvio purao ||12shaa tA jA so khaliyakamA jAo caliUNa pacchime bhAge / muTri pahAreNa hao vimukkahakAravaraudda // 122 / / parivattai jA tatto avarAhuttaM kamei tA iyaro / pAyaMtarAlabhAgeNa // 16 // karayalAmusiyatalabhAgo / / 123 // evaM kulAlacakkeNa bhAmio jA samaM paraM ptto| tatto thaMbhiyataddesacArimayajahama imahuraM / / 124 / / laggo kAgaligIeNa gAiuM mukksesvaavaaro| kumaro tAva karido AyaNNai taDuviyakaNNo / / 125 / / kiMci apecchaMto taha thiravihiyakaro niruddhakamapasaro / cittalihiuvva jAo khaNeNa seo vAraNAhivaI / / 12 / / dasaNaggalaggapayapaMkaeNa pavimukkasavvatAseNa / piTTipaese kumareNa seo tao sudaDhamArUDho // 127 / / paDipunnakougo aha jhaNiyaM saNiyaM samuttarittANa / laggA gaMtuM paDipahaparAyaNo mUDhadisicakke / / 128 / / tatto visaMThulagaI paribhamaMto naIe egaae| taddesaTThiyagiriNo kuharAo nIharaMtIe // 129 // taDasaMThiyaM purANaM paDiyagihaM khaMDabhittibhitteNa / uvalakkhijaMtaM nagaramegamaha pAsaI kumAro / / 130 / / tahasaNammi saMjAyakouhallo nirikkhiuM lggaa| jAvaM tAva niyacchai vaMsakuDaMgaM mahAguvilaM // 131 / / parimukkapAsakheDagakhaggaM to kougeNa taM khaggaM / vAhei vaMsayAlIi tIi cheyatthamAyarao // 132 / / paDiyaM vaMsakuDaMgaM taM jhatti tadaMtarAlabhAgammi / paDipuNNacaMdamaMDala sarisaM taha vayaNatAmarasaM / 133 / / daThThaNa duvaceTThiyameyaM vihiyaM mae jmerisgo| nihao akayavarAho koi naro sajaNasarUvA // 134 // haddhI maha bAhubalaM // 16 // XXX Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ koUhalamaliyamerisaM majhaM / pacchAyAvaparavaso kiM karaNiJjati citei // 135 // AlAyaMteNa disaMtarAI diTuM kabaMdhamuddhakamaM / pAraddhadhUmapANaM vijAsaMsAhaNapahANaM // 136 / ahiyayaraM se adhiI jAyA hA hA mae kao vigyo / eyassa tA kimitto hojA me paDivihANaMti // 137 // iya jhara mANahiyao jA parisakkai nihAlae tAva / ujjANamujuyAgArasAlasaMdohasohillaM / / 138 // viyasiyasavvouyasAhikasamasaMbhAraparimalavilolaM / jatthAlijAlamaikalaravaruddhadisaM sayA sahai / 139 / / taha uccatAlatarusaMDamaMDalI bhAi pavaNakayakaMpA / kumaranavarUvadaMsaNavimhayarasadhuNiyasIsavva // 140 / / tattha mahallapalla kakillitaruhiM savvao ceva / parikiNNaM pAsAyaM sattatalaM UsiyapaDAgaM / / 141 // niybhittibhaagpsrNtktipbbhaarslildhoydisN| taMgattaNagaNadhaTriyaravirahapahasiharasaMtANaM / / 142 // pAsai pAsapariTriyasarasIjalasIyaleNa pavaNeNa / durosAriyadAhappasaraM maNikammarammatalaM // 143 / / tattha kameNArUDho bhUmoe sattamIi pecchei / egaM kamaladalacchaM kaNNaM lAyaNNajalajalahiM / / 144 / / to rUvAkhittamaNo upphullavilAyaNI ya puNaruttaM / taM ceva pAsamANA vicitio iya samADhatto // 145 / dhetaM kei apavve paramANa mIsiUNa amaeNa / niyasippadaMsaNatthaM | nUNamimA nimmiyA vihiNA // 146 / / NaNaM paehi dalio caMdo muhamaccharaM privhNto| payanahachalAu khaMDIbhAvaM kahamaNNahA vahai / / 147 / / isse niyaMbavibaM jiyasurasariviulavAlayApuliNaM / uvabhAi tijayajayasaMtakusumasarasayaNaphalagaM va // 148 / / maNNe aNaMgakariNo niviDakaraggahanipIDaNAtaNayaM / majjhamajjhaTriyaromarAimisadANalehamimaM // 149 / / esA sahAvagahirA nAhI eyAhi najai jaNeNa / jayavehakAriNo kavigavva meyaraddhayarasassa // 150 / / tivalImiseNi // 17 // // 17 // phaNNEL Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade- zapade 1 collaka // 18 // mIe uyare rehati tiNNi rehAo / manne vihivihiyAo niyataNunijjiyatihayaNAe // 151 // uTuMtapINathaNamaMDalassa vacchatthalassa ko sAhaM / lahai imIe jaM samarasArajuyajyaphalagasamaM // 152 // kappataruNo layAuvva dovi rehaMtimIe baahuuo| karapallavAu kararuhakusumAu saNiddharUvAo // 153 / / sohai vayaNamimIe kasiNu jjalakaliyaMkuMtalakalAvaM / sasimaMDalaM va uri dhaDaMtaaikasiNaghaNapaDalaM // 154 // dIharanayaNanaIe vammahavAho niraMtaraM vhAi / kahamannahA taDIe dIsai bhamuhA dhaNa layavva ! // 155 // gore muhammi eIi bhAi aharo nisaggasoNapaho / rattoppalapattacauvva dhavalakamale kayanivAso / / 156 // savaNA sahati eIi nayaNasaripabahapaDikhalaNakusalA / bhamuhAdhaNa No aMte vammahavAhassa pAsavva // 157 / / avvA jaM jaM dIsai avayavarUvaM imAi dehammi / taM taM maNaNivvuikAri hoi suratarulayAe vva // 158 / / diTTho tIe abbhuTTio ya diNNaM ca AsaNaM tatto / puTThA sA teNa tumaM kA suMdarI ettha parivasasi? // 159 / / sajjhasarujjhatagalAi tIi parijaMpiyaM mahAbhAga ! / garuo maha vRttaMto na tarAmi sayaM parikaheuM // 160 / / tA kahasu tumaM niyameva vaiyaraM ko tuma iha kahaM vA ? / gaMtuM payaTTao hosi soumevaM tao kumaro // 161 / / tIse kalakoilakomalAi ainiuNabhaNaNakusalAe / vANIi raMjiyamaNo jahaTThiyaM kahiumADhatto // 162 // paMcAla sAmiNo baMbharAINo suyaNu ! baMbhadatto haM / putto kajjavasAo samAgao raNamajjhammi / / 163 / / tavvayaNANaMtarameva harisasalileNa pUriyacchipuDA / savvaMguggayaromaMcakaMcuyA somavayaNA ya // 164 // paDiyA kamakalesuM tao ya sA tassa roviuM laggA / kAruNNamahaNNavasaNNibheNa teNunnayaM kAuM / / 165 / / vayaNasaroruhamAbhAsiyA ya mA ruyasu / 18 / / Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 19 // H kaluNaravaganbhaM / kahasu jahaTThiyamAkaMdaNassa jaM kAraNamimassa // 166 // pariphusiyanayaNasalilA sA bhaNai kumAra ! haM tuhaM ceva / culaNIe devIe 'sahoyarappupphacUlassa / / 167 / / naravaiNo dhUyA tumha ceva dinnA paDicchamANIe / | maha vIvAhassa diNaM jAyaM tidiNA gharujjANe // 168 / / puliNammi dIhiyAe NANAkIlAhi kIlamANI taa| vijAharAhameNaM keNAvi ahaM samANIyA // 169 / / baMdhuvirahaggiDajjJatamANasA jAva ettha ciTThAmi / tAva tumaM avitakkiyahiraNNavuDhIsamo sahasA // 170 / / kattovi Agao majjha puNNajogeNa jIviyabvAsA | saMpunnA teNa puNo vuttA so kattha maha sattu ? // 171 / / jeNa parikkhemi balaM tassa ahaM, bhAsiyaM tao tIe / dinnA me vijA saMkaritti teNaM paDhiyasiddhA / / 172 / / bhaNiyaM ca tujjha esA sumariyamettA bhavitta parivAro / sAhiyamANaM kajaM kAhI paDiNIyarakkhaM ca // 173 / / sAhissai ya vaiyaraM mama saMtaM, samariyA tae esA / nAmeNa naTTamatto vikkhAo sovi bhavaNammi / / 174 / / punnehiM samahiyAe mama teyaM asahamANao saMto / vijAsiddhinimittaM maM mottumimammi pAsAe | // 175 / / bhagiNINa jANaNakae vijaM jANAvaNaM ca peseuM / vaMsakuDaMge gahaNammi saMpayaM so paviTThotti / / 176 / / maM pariNehI sAhiyavijo ajaM ca siddhidivaso se| siTU kumareNaM tao jahA tao so mae anja // 177 / / harisussasiyasarIrA sA bhAsai suSTha suSTha te vihiyaM / jaM tArisANa dunnayaparANa maraNaM ciya varaM ti // 178 / / - gaMdhavvavivAheNaM pariNIyA takkhaNaM paNayakhANI / tIe ya samaM sa Thio jA kAlaM kiMci tA nisuo // 179 / / / / 19 // 1 'sahoyarassa iha pupphacUlassa' / Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade- samae annammi suhAvuTThisamo savaNatosamuvaNito / divvavalayANa saddo puTThA sA teNa kimiyaM ti ? // 180 // colako zapade eyAo tAo tuha ajautta ! sattussa naTTamattassa / bhagiNIo khaMDavisAhanAmagAo surUvAo / / 181 / / tassa vivA-dAharaNam. - hanimittaM ghettuM uvagaraNamAgayA ettha / tA tumhe thovamavakkameha lahu eyaThANAo / / 182 // jANAmi bhAvameyAsimatthira / / 20 / / nattho tumammi aNurAo / jai hAhI tA rattaM paDAgamuvari payAlissaM // 183 / / annaha paripaMDuramevamesa tIe viiNNa saMkeo / thevAe velAe dhavalapaDAgaM paricalaMtaM / / 184 // daLUNamavakato tao paesAo girinigujammi / patto diTTha ca mahAsarovaraM kerisaM taM ca // 185 / / sajaNamaNaM va sacchaM parapiyakaraNaM va sIyalasahAvaM / sAvegaM saM-gahaciTTiyaM va bahulolakallolaM // 186 / / kAmikulaM va, samujjalarUvaM caMdassa viyayaThANaM va / hiyayaM va phalihagiriko jalanihisalilaM va gayapAraM // 187 / / gayaNaMgaNAvadappaNakappaM galiehiM kesakusumehiM / nayaNaMjaNehiM / taNukuMkumehiM kamalagalahiM / / 188 // taha tilagacaMdaNehi io tao nayaNagoyaragaehiM / saMsUiyakheyaranAriNhAmaNalikulasamAlIDhaM / / 189 / / // 20 // NhAo tattha jahicchAi chinnapahalagavvasaMtAvo / agghAiyaviyasiyapuMDaroyasuisurabhigaMdhamaro / / 190 // tIruttiNNeNa paloiyA ya sarapaJchimuttare bhAe / navatAruNNA unnayapaoharA kannagA egA // 191 / / takAlAroviyacAvadaMDamukkehi mammahasarehiM / sallijaMtasarIro vaNNeo so samADhatto / / 192 / / avvo sukayapariNaI majjhaM sA jaM kuraMgasuyanayaNA / / / HraNe eyammi kahiMci diTripahacArINI jAyA // 193 / / dhavalehiM siNehasamuJjalehi nayaNehiM taM paloyaMtI / caliyA tao paesA vijuvva asaNIhUA // 194 // Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / // 21 // EL. tatto muhUttametteNa pesiyA ceDiyA imIi ihaM / pattA samappiyaM vatthajuyalamaikomalamahagdhaM // 195 / / taMbolaM pupphANi ya annapi sarIrasaMThiIjoggaM / bhaNiyaM ca tIi jA sA saraperate tae diTThA / / 196 / / saMtosadANameyaM pahiyaM tIe tuhaM tahA bhaNiyaM / majjhAbhimuhaM hali ! vaNalayAi eso mahAbhAgo / / 197 / / jaha mahapiumaMtigihe saMjAya i saMThio tahA kuNasu / tA eha tattha tubbhe nItA to maMtigehammi // 198 / / mauliyakarakamalAe bhaNio maMtIi tIi jaha eso / tuha sAmiNo suyAe pahio sirikaMtanAmAe // 199 / / to daTTavvo taha ThAuraveNa vihiyaM taheva saciveNa / bIyadINe kamalAyarabaMdhummi samuTThie sUre // 200 / / nIo raNNo vajAuhassa pAsammi teNa seA daTuM / abbhuTThio vidiNNaM dhurammi aha AsaNaM tassa // 201 // puTTho vuttaMtaM sAhio ya teNavi jahociyaM eso| bhuttuttarakAle * bhAsio ya jaha tumhamamhehiM // 202 / / annaM visiTThasAgayakiccaM kAuM na tIrae kiMci / sirikatAe pANiggahaNaM tA kIrau iyANi // 203 // suddha diNammi vitto viivaahe| pucchiyA aha kayAi / sirikatA maha egAgiNovi taM kaha Nu dinnAsi ? // 204|| siyadasaNapahApahakarapaMDuravihiyAharA bhaNai esA / mama esa piyA bahubaladAiyaparipIDio saMto // 205 // aivisamapallimaggaM samassio taha ya nagaragAmAiM / paidivasaM gaMtUNaM imammi duggammi pavisei / / 206 // sirimainAmAe paNaiNIi jAyA cauNha puttANaM / uvari ahaM piuNo vallahA ya niyajIviyAovi // 207 // pattA tAruNNabharaM bhaNiyA savvevi putti ! naravaIyo / dUraM majjha viruddhA vaTTati tao iha eva / / 208 / / jo maNaharaNA kaiyAi koi bhattA ghaDeja to majjha / so kahiyavvA jeNAhamassa kAhAmi jaM joggaM // 209 / / anna Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zroupade- zapade 1 collako dAharaNam. / / 22 / / mmi diNe varakouhallapaDipelliyA imaM palliM / mellituM ahaM pattA sarovaraM jattha taM vhAo / / 210 // diTTho tuma salakkhaNa ! sAhaggiyamANiNImayaNajaNaNo / iya esA paramatthAM jo puTTho Asi te puvvaM // 211 / / seo sirikatAi samaM visayasuhaM nibbharaM aNuhavaMtA / vAlei kAlamannammi vAsare pallinAhA seA // 212 // niyayabaleNa sameo samIvadesaMtarAiM haNiumaNo / pallIo niggao sAvi teNaM saddhi samuJcalio / / 213 // haMtavvagAmabAhiM kamalasarovarataDammi sahasatti / AbhAio varadhaNU teNAvi imo tato dAvi // 214 / / paDhamaghaNasaliladhArAsamUhasittavva marutthalAbhogA / uvaladdhapunnimAcaMdakaMtiNo gimhakumuyabva // 215 / / kiMpi aNakkheyaM dAhapasamamuvagamma roviuM laggA / saMThavio ya kumAro varadhaNuNA suhanisanno ya // 216 / / paripuTTo kumaro suhaya ! kahasu kiM te mamapparokkhammi / aNuhUyaM teNAvi ya kahiyaM savvaMpi niyacariyaM / / 217 / / varadhaNaNAvi ya bhaNiyaM kumAra ! suvvau mamAvi jaM vittaM / taiyA haM naggIhassa heTThabhAge tuma ThaviuM / / 218 // jalaheuM jAva gao diTTa ca mahAsaraM naliNipuDae / ghettUNa jalaM calio tUhaM| tige tAva diTTho haM / / 219 / / dIhapurisehiM sannaddhabaddhakavaehiM tADio ya bahuM / puTTho re re varadhaNa! kahasu kahiM baMbhadatto so? ||220 / / bhaNiyaM mae na yANAmi tehiM to daDhayaraM hao mhi ahN.| aitADijjateNaM bhaNiyaM jaha vagghakhaio so // 22 / / etto tao bhagato kavaDeNa gao vilAyaNapahammi / vihiyA palAyasu mae tuha sannA to kayA vayaNe // 222 / / parivAyagadinnA veyaNAi saMhArakAriNI gliyaa| jAo viceyaNo to maotti NAUNa paricatto // 223 / / tesu gaesu cirAo guliyA sA kaDDiyA muhAu mae / laggA gavesio taM sumiNevi na katthai diTTho // 224 // egaM // 22 // Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 23 // gAmamaigao dido parivAyagA mae tattha / sappaNayaM paNamittA komalavayaNehiM AbhaTTho // 225 / / teNutaM tuha piuNo vasubhAgo nAma paramamittamahaM / kahiyaM ca tujjha jaNao palAyamANo vaNammi gao // 226 / / mAyA te caMDAlANa pADage dIharAiNA tthviyaa| tadukkhagahillo callio ya kaMpillaNagaramahaM // 227 / / kAo kAvAliyavesamittha patto tao pavaMceNa / keNavi amuNijjateNa pADagAo tao jaNaNI // 228 / / avahariyA piumittassa devasammassa mAhaNassa gihe / mukkA gAme egammi tumha aNNesaNaparo haM // 229 / / ihamAgao mhi ciTuMti jAva suhadukkhapucchaNapayaTTA / te dAvi tAva ekko Agamma naro iya bhaNei // 230 / / bhI bhI mahANubhAvA ! na kiMci tumhANa hiMDiyavveNa / jamhA dIhaniuttA pattA jamasaNNibhA purisA // 231 / / te dovi lahuM tAo vaNagahaNAo kahici niggaMtuM / mahimaMDalaM bhamaMtA pattA kAsaMbinAmapuri // 232 // bahirujjANe diTuM siTThisuyANaM mahallavihavANa / sAgaradatto aha buddhilo ya iha rUDhanAmANaM // 233 / / laggaM kukkuDajujjhaM sayasAhasso paNo ko tattha / nihao sAgaradattassa kukkuDeNaM payaMDeNaM // 234 // seTTisayabuddhilakukkuDo tao teNa iyarao niho| raNalaggabhaggacittoM sAgaradattassa kukkuDao // 235 / / kijaMtovi abhimuhaM seo buddhilakukkuDassa necchei / jujjhaM kahaMci laggaM sAgaradatto jio teNa / / 236 // etthaMtarammi bhaNiyA varadhaNuNA seTTinaMdaNA dovi / eso kiM uttamajAigovi iya kukDo bhaggo? // 237 / / tA pecchAmi na kuppaha jai tubbhe, bhAsiyaM pahilaiNa / sAgaradatteNa na me lobho etthatthi davvakao / / 238 // kiMtu abhimANasiddhIi kajamamhaM tao ya mNtisuo| pecchai buddhilakukaDamaha taccalaNesu Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade- diTThAo // 239 / / saNhAu lohamaiyAu sUiAo nahesu bddhaao| to buddhileNa NAyaM jaha vinnAo vaiyaro me zapade // 240 / / saNiyaM samIvadesaM tassAgaMtUNa bhAsiyaM teNa / mA payaDasu vaiyarameyamaddhagaM te payacchAmi // 241 / / paNa dAharaNam. lakkhassa varadhaNa, bhaNAi mecchA na kiMci pecchAmi / taha buddhilo na yANai jahA tahA sannio iyaro // 242 // / / 24|| teNAvi kaDDiyAo sUIo taha nhgglggaao| AbheDio tao puNa sa taMbacUDo parAjiNio / / 243 / / paDikukkuDo sa buddhilalakkhovi ya harimAgao taahe| jAyA dovi saricchA sAgaradatto ya bahatUTro / 244 // te dovi nei niyamaMdirammi Arovio rahaM rammaM / vihiociyapaDivattI te tattha nayaMti kevi diNe / / 245 / / tannehaniyaDiyA a Agao ya aha annayA naro ego / nIo egate teNa varadhaNU bhAsio evaM // 246 / / jo sUivaiyare jaM paNammi A tuha buddhileNa paDivaNNA / dINAraaddhalakkhA tassa nimittaM tuhaM pahio / / 247 / / hAro cAlIsasahassamollao vottumiya samappeo / hArakaraMDagamaha sA gao tao kaDDio hAro // 248 // sArayasasaharakiraNukaro bva pripNdduriikpdisaaho| H AmalagathUlanittulanimmalamuttAphaladharo so // 249 / / seo daMsio kumArassa teNa niuNaM nibhAlayaMteNa / diTTho ni niyanAmako tadegadesaTThio leho // 250 / / Apucchio varadhaNU kassesa vayaMsa ! saMtio leho| so bhaNai kumara ! ko muNAi eyavuttaMtaparamatthaM ? // 251 / / jaM tumhasarisanAmA saMti aNege narA mhiivle| evaM paDihayavayaNo kumaro to moNamallINo // 252 / / varadhaNuNAvi sa leho vihADio pehiyA tahi gAhA / aitivvavammahummAhakAriyA eyarUvatti // 253 / / jahAH-patthijjai jai hiyae jaNeNa saMjoyajaNiyajatteNa / tahavi tamaM ciya dhaNiyaM rayaNa ||24|| Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaI mahai mANeuM // 254 / / varadhaNuNo ciMtAsaMgayassa kahameyalehabhAvattho / NAyavvo bIyadiNe pvvigaa| AgayA egA / / 255 // kumarassa sire kusume tahakkhae nikkhivei bhaNaI ya / puttaya ! vAsasahassaM jIvasu to varadhaNaM nei / / 256 // egate teNa samaM kiMcivi sA maMtiuM jhaDitti gayA / to pucchaI kumAro varadhaNumeyAi kiM kahiyaM? / / 257 / / IsIsihasiravayaNo to sAhai varadhaNa jahA esA / pavvaiyA paDilehaM maM maggai tassa lehassa // 25 // bhaNiyaM mae jaheso leho nivabaMbhadattanAmaMko / dIsai tA kahasu tumaM ko eseo baMbhadatto tti? // 259 / bhaNiyaM tIe sUNa soma! kiMtu na tae payAsiyavvamimaM / atthi iheva puravare rayaNavaI seTThiNo dhUyA // 260 / / sA bAlakAlao cciya mai niddhA jovvaNaM samaNupattA / tijagaja ujjayavammahabhillassa mahalla bhallisamaM // 261 / / divA diNammi annammi sA mae kiMci kiMci jhaayNtii| palhatthiyagaMDayalA vAme karapallave vimaNA // 262 / / tIi samIvaM gaMtuM paNNattA sA mae jahA putti ! | citAsAyaralaharIhi hIramANavva taM bhAsi // 263 // to pariyaNeNa bhaNiyaM | // 25 // bahUNi divasANi evmeiie| vimaNummaNA ya puTThA puNo puNo jAva na kahei / / 264 / / bhaNiyaM tassa sahIe piyaMgulaiyAi bhagavai ! jahesA / lajjati tujjha na kiMpi akkhiuM sakai iyANi // 265 // tA sAhemi ahaM te / | paramatthaM voliyammi ekamNi / divase kIlAheuM vammi caMdAvayArammi / / 266 / niyabhAugeNa buddhilanAmeNa samaM gayAi eyAe / laggammi kukkuDANaM jujjhammi kaovi tattha gao // 267 / / diTTho apuvvarUvA kAvi kumAro tayA i ceva / jhINasarIrasirIyA vicchAyamUhA imA jAyA // 268 // taM ca mae soUNaM vinnAyaM vammaho imIi // 25 // Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1collako dAharaNam. KXXXXX zrIupade- maNe / caMdodae vva jahalI ullasio lolakallolo // 269 // dAviyasiNehavayaNA pabhAsiyA sA mae jahA vacche ! zapade niyasabbhAvaM sabbhUyarUvamakkhAhi to bhaNiyaM // 270 / / tIe bhagavai ! jaNaNI tuma mama natthi kiMcivi rahassaM / jaM tujjha no kahijai tA suNa egaggacittA taM // 271 / / eyAi piyaMgulayAi jANio esa baMbhadattotti / paMcAlA hivaputto kahio ya sagauravaM majjha / / 272 / / tappahiI me hiyaya tatto nosarai suviNakAlevi / tA jai paInaeso / / 26 / / maraNaM saraNaM paraM majjha // 273 // to puNaravi sA bhaNiyA mae jahA dhIrimaM kuNasu vacche ! taha kAhamuJjamaM jaha saMpajjai citiyamimaM te // 274 // jAyA sasthataNU sA hiyayAsAsaNakae mae bhaNiyA / kalle mae sa diTTho K. kumaro nayarIi majjhammi // 275 / / sAumimaM sA harisiyayiyA vayaNaM bhaNei jaha tumha / bhayavai ! pasAyao majjha suMdaraM hAhiI savvaM // 276 / / kiMpuNa vissAsakae tassa imaM buddhilassa vavaesA / hArarayaNaM samappasu lehaM ca tadaMcale laggaM / / 277 / / iya esa lehajutto hAro ghettuM karaMDagassaMto / purisassa kare dAuM tavvayaNAo mae pahio // 278 // to lehavaiyaro te tIe kahio iyANi puNa dehi / paDilehaM to dinnA tuhanAmaMko mae leho // 279 / / jahAH-siribaMbharAyaputto varadhaNukalio viddhttmaahppo| rayaNavaI ramiumaNo komuimiva puNNahariNako // 280 / / varadhaNuNA kahiyamiNaM vRttaMtaM soumummalo kumro| jAo rayaNavaIe uri aNibhAliyAevi // 281 // Dajjhai naliNIdalasattharevi caMdaNaraseNa sittovi / so tibvavirahajalaNAliddho ko NivvuiM lahai // 282 / / annammi diNe purabAhirAu desAu varadhaNU kumaraM / Agamma bhaNai jo iha tumhamuvaTTANamuiyaM ti // 283 / / XxxxxxXXXXXXXX Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 27 / / jamhA kosalavaiNA dIheNa gavesaNAkae tujjha / iha purisA pesaviyA kao ya purasAmiNA jatto // 284 // savvatto amha gavesaNammi iya summae jaNe vAo / to NAyavaiyareNa sAgaradatteNa bhUmihare / / 285 / / saMgAviyA duvevi pattA rayaNI disAu timireNa / ApUriyAu kaJjalakAilakulanIlavaNeNa // 286 // bhaNio ya seTThiputto kumareNa jahA tahA kusu ahaM / jaha to niggamaNaM sijjhai lahumeva eyaM ca // 287 // seAUNa seTThiputto sAgaradatto viNiggao nayarA / tassahio bhUbhAgaM tiSNivi theva gayA jAva // 288 // | sAgaradattaM kahakahaviM Thaviya te dAvi gaMtumAraddhA / tI niyarI bAhi jakkhAlayasamIve // 289 / / ghaNapAyavaMtarAlaTThiyAi eyAi taruNa mahilAe / NANAvihapaharaNa| bhariyaravarAsaNNattA ||290 // daThThe sAyaramabbhuTThiUNa bhaNiyaM cirAu kiM tumbhe / etyAgayA tao taM nisuNettA bhaNiyame ehiM / / 291 / / bhadde ! ke amhe sAvi bhaNai kila baMbhadattavaradhaNuNo / kahameyamuvagayaM te summau tA tIi paDibhaNiyaM // 292 // ettheva pure seTThI dhaNapavaro nAma bhAriyA tassa / dhaNasaMcayAbhihANA jAyA kucchIi tIi ahaM / / 293 / / aTThaNhamuvari puttANa pattajovvaNabharAi no kovi / rucca varo tayaTThe jakkhassArAhaNaM vihiyaM // 294 // / teNa ya mahabhattiparavvaseNa paJcakkhaeNa hoUNaM / bhaNiyaM vacche ! jaha tuha bhavissaI cakkavaTTi 1I / / 295 / / nAmeNa baMbhadatto mae kahaM so viyANiyaoat tti / bhaNiyamaNeNa payaTTe kukkuDajujjhammi jo diTTho / / 296 / / buddhila - sAyaradattANa saMtie mANasammi tuha ramihI / so baMbhadattanAmA / taha kukkuDajujjhakAlAo / / 297 // jaM kiMci tujjha vittaM varadhaNuNA saMgayassa // 27 // Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade- zapade taM kahiyaM / taha hArapesaNAivi kiccaM vihiyaM mae tumha / / 298 / / iya nisuNiyavuttaMto maha rakkhAe kayAdarA - 1 collakA esA / kahamannahA rahavaro sapaharaNo majjha uvaNIo ? ||299 / / iya paribhAviya tIe dUraM ratto rahaM tamArUDho / dAharaNam. nAyA jaha rayaNavaI esA puTThA kaohuttaM // 300 / / gaMtabvamimIe bhaNiyamatthi magahApurammi maha piuNo / bhAyA | dhaNAbhihANo kaNiTThago seTThipayapatto // 301 // vinAyavaiyaro so tumhaM majjha ya parammi saMtAse / varseto gauravamAyareNa paramaM vihehi tti // 302 / / tA tattha gamo kIrau taduttaraM tumha ruccae jaM taM / kuNasu tti payaTTo tassa saMmuho gatumaha kumaro / / 303 / / vihio sArahibhAvo varadhaNuNA to kameNa gacchaMto / kosaMbijaNavayAo viNiggao'NegaduggAo // 304 / / patto girigahaNaMtaramegaM tarusiharahariyasUrakaraM / kaMTayasukaMTayA nAma tattha corANa mahivaiNo // 305 // nivasaMti, pahANarahaM mahilArayaNaM ca bhUsiyasarIraM / daLUNamappapariyaralAyaM kumaraM ca to laggA // 306 / / saMnaddhabaddha kavayA uppIliyadhaNuhapaTTiyA houM / navanIravAhadhArAsarisaM saravarisaNaM kAuM // 307 / / / / 28 / / kumareNavi dhIrimamaMdireNa kiMcivi avakhubbhamANeNa / hariNavva hariNagA takkhaNeNa te hArimANIyA / // 308 / / nivaDatachattaciMdhA NANAuhaghAyadhummirasarIrA / jAyA palAyamANA disodisi nipphalAraMbhA // 309 / / / tatto tameva rahavaramArUDho jAva jAi varadhaNuNA / bhaNio kumaro parisamamasamaM taM pAvio iNhi // 310 // tA niddAsuhamegaM muhuttamuvalaMbha rahavare etthaM / sutto rayaNavaIe saheva ainehabhariyAe / / 311 // ettarammi girinaimegaM pAvittu rahahayA thakkA / kahamavi kumaro niddAmukko paviyaMbhamANataNU // 312 / / jAva nibhAlei disaMtarAiM no tAva Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ KXXXX XXXXXXXX // 29 // varadhaNaM niyai / paribhAviyaM jalaTThA io tao hohii gautti // 313 / / navajalayagahiraghoseNa teNa saddo karettumAraddho (graMthAgraM 500) / paDivayaNamalabhamANeNa kahavi diTuM rahassa dhuraM // 314 // aibahalaruhiradhArAlittaM saMjAyasaMbhamo tAhe / vAvAio varadhaNU NaNaMti vigappiuM paDio // 315 // tassa rahassucchaMge niruddhasavvaMgaceyaNo dhaNiyaM / rayaNavaIe sIyalajalapavaNAsAsio saMto // 316 / / ummIliyaceyaNNA hA hA bhAya ! ti roviuM laggA / rayaNavaIe kahakahavi uvaramo royaNassa kao // 317 / / sA teNa tao bhaNiyA suMdari ! najai phuDaM na kiMci* jao / kiM varadhaNU mao jIvaitti tA tassa vuttaMtaM / / 318 / / uvaladdha juttaM gamaNamihi pacchAmuhassa me suyaNu ! / bhaNiyamimIe raNNe imammi bahusAvayAiNNe // 319 / / kaha maMsapesisarisaM bahusAmaNNaM vimuttu jiyanAha ! / icchasi / mamaM tuma, taha niyaDe ciya vaTTae vasimaM // 320 // jeNa kusakaMTayAI jaNacalaNaviloliyA iha paese / dIsaMti tattha gammau tatto juttaM kareja tumaM // 321 // tatto laggA gaMtuM magahAbhimuhaM Thiyammi saMdhIe / visayassa gao gAme ekammi sa, bhAvieNa tahiM // 322 // gAmapahuNA viloiya rUvaM tassa paribhAviyaM maNasA / esa mahappA | divvassa vasagao kovi egAgI / / 323 / / paDivanno bahagauravamANIo niyaghare suhAsaNNo / puDho jahA mahAbhAga ! kiM samuvviggacitto si? // 324 / / pariphasiyanayaNasalilo so bhaNai mahaM sahoyaro lahuo / corehiM samaM bhaMDaNamADhatto kAumaha tattha / / 325 / / patto kimavatthaMtaremetto tassA gavesaNaM kAuM / gaMtavvamatthi bhaNiyaM teNa tao gAmapahuNevaM // 326 / / mA ettha kuNasu kheyaM jai vaNagahaNe imammi so hAhI / taM lahihI dhuvaM jamhA esA // 29 // Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupadezapade // 30 // aDavI vase majjha // 327 / / to pesiyA niyanarA savvatto AgaehiM tehiM imaM / siTuM jahA na amhehiM koi 1 collako dAharaNama. Aloio tattha // 328 / / kevalamesa luThaMto mahIyale pAvio pahariUNa / suhaDassa kassai taNuM jamajihAsannibho bANo ||329 / / tavvayaNAyaNNaNajAyativvakheo sa soiuM sucirN| kahakahavi divasasesaM gamei rayaNIi pattAe // 330 // sutto rayaNavaIe samameso ekjaammittaae| rayaNIi tattha dhADI paDiyA corANa kumareNa // 331 / / dUrAyaDDiyadhaNuNA sarehi kaDuyAviyA daDha bhaggA / cArA payaMDapavaNeNa dhUNiyA jaha ghaNA gayaNe / / 332 / / gAmapahuNA sagAmeNa dUramabhiNaMdio paNaya-- sAraM / ko nAma tuha sariccho jayalacchImaMdiraM puriso // 333 // patte pabhAyasamae gAmapahuM pucchiUNa paricalio / rAyagihasaMmuhaM tassueNa sahio gao bAhiM / / 334 // egammi tattha parivAyagANa nilae Thavittu rayaNavaI / nayarabbhaMtaradesaM paviTThao diTThameyaM ca // 335 / / aibhUrikhaMbhasayasanniviTTamaviNaTThacittakammajuyaM / dhabalaharamegamuttuMgasiMgasohaMtajhayamAlaM // 336 / / AloiyAu niyarUvavijiyasuramahiliyA visAlAo / do tattha suMdarIo, daLUNa kumArameyAhiM // 337 // bhaNiyaM kiM tumhANaM sahAvao paruvayArakArINaM |bhttmnnurttmujjhiy jaNaM samuciyaM paribhameuM ? // 338 / / bhaNiyamimiNA jaNo ko seA jo catto mae bhaNaha subbhe / kIrau AsaNagahaNaM pasAyamamhAsu kAUNa // 339 // iya viNNatteNa kayaM AsaNagahaNaM kao ya uvayAro / sAyaramAhArapayANamAio tadavasANammi / / 340 / / bhaNiuM tAu pavattAu asthi ittheva bharahavAsammi / veyaDDo nAma girI jharatabahunijamarajalohA // 341 / / niyaAyAmaguNAo puvAvarajalahiruddha mahimiNaNe / jo mANadaMDalIlavalaMbae khaliya / / 30 / / Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 31 // sUrapahA // 342 / / NANAmaNiNiyarapahApahakaraparibhijamANatimirabhare / jattha na sUro caMdo va kiMci parabhAgamuvalabhai / '343 / / talavAhigaMgasiMdhUpavAharehataparisaruddeso / ThANadANaviloijjamANamANAsahIsama ho / / 344 / / vijAharehi kIlAparehi nivvuimaNehi savvatto / paribhuJjamANadeso dIsaMtaccherayasahasso // 345 / jo maNibhAsurakUDo uccasilo / sahai aMbaratalAo / vijajao vva paDio ghaNanivaho'NNoNNaghaTTaNao // 346 / / acaMtuccAsu ca mehalAsu sohaMti jattha tArAo / peraMtacaraMtIo phAlihamaNakiMkiNIu vva // 347 / / jattha ya vijAharakAmiNINa muhamuMDaNe pasattANa / nisi siharagayANa sasI maNidappaNalIlamuvvahai / / 348 / / taha jattha mahAsahigaMdharuddhavIriyaphaNidavaMdesu / caMdaNavaNesu nibbhayamaNAI kIlaMti mihuNAI // 349 / / NiyamAhappoNAmiyasamatthasAmaMtamatthayamaNINa / bahalakarajAlasalileNa niccasiJcatakamakamalo // 350 // jo tattha dAhiNAe seDhIi sudigAmanagarAe / sivamaMdire pure atthi patthivo jalaNasihinAmo // 351 / / joNhavva sisirakiraNassa tassa sohaggasaMpayanihANaM / vija sihA nAma piyA amhe tasse sUyA dAvi // 352 / / amhANa naTTamatto jeTTho bhAyA ahaNNayA jnngo| aggisihimittasahio acchai goTThIi jA tAva // 353 / / pecchai gayaNe aTThAvayammi jiNabiMbavaMdaNanimittaM / devAsurasaMdAhaM gacchaMtamatucchavicchaDu // 354 // taM daThUNa pavaDDiyasaDDo rAyA samaM ciya pvtto| mittehiM amhehi ya kameNa patto ya tattha nage // 355 / / gaMdhuddha rehi baMdhurabaMdhehiM milaMtabhasalamAlehiM / maMdArapArijAyAitiyasatarukUsamaniyarehiM // 356 // paripUiya bhayavaMte kappUrAgurusugaMdhadhUvaM ca / uggAhiUNa thuNiUNa niggao ceiyaharAo // 357 // niggacchaMteNa paloiyaM ca paJcakkhapasamapuMjasamaM / // 31 // Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upade i***XXXXXX zapade 1 collako dAharaNam. // 32 // XXXKAKKXXXXXXXXXXXXX heDhA asoyasAlassa saMnividraM paNa?mayaM // 358 // cAraNamuNijuyalaM paNamiUNa bhattIe saMniviTTho so / nIrabharabhariyajalaharagahirAe bhAraIi tao ||359 / / pAraddhA dhammakahA egeNaM tesi samaNasIheNa / tesi surANa asurANa kheyarANaM ca jaha ettha // 360 // kadalIdalaM va pelavamimaM kalevaramaNegaroyagihaM / taDidaMDADaMbarabhaMgurAiM hI visayasokkhAI / / 361 / / sarayasamubbhavabahalabbhavibbhamaM jIviyaM jiyANa jae / kipAgaphalaM va vivAgadAruNA vallahasiNehA // 362 / / uvvaNapavaNAloliyakusadalalavajalacalAo lcchiio| animittameva dukkhaM paikkhaNaM pekkhai jaNo ya // 363 / / sayalapurisatthakAraNamaidulahA mANaso bhavo eseo / niccaM paccAsanno parisakkai savvao maccU // 364 // saMsArapariccAyaM kAumaNehi kusalehiM jiNabhaNio / savvAyareNa dhammo parisuddho sevaNijotti / / 365 // iya suyamuNidavayaNA uvaladdhavisuddhabohiNo saMtA / je AgayA jaucciya tatto ciya te niyattatti // 366 / / aggisi hiNA vayaMseNamamha jaNagassa avasaraM lddh| paripucchiyaM jahA ko bhattA eyANa bAlANaM ? // 367 / / bhayavaM ! hAhI, bhaNiyaM ca teNa eyAo bhAyavahagassa / bhanjA hohiMti nisAmiUNa kasiNANaNo rAyA // 368 / / etthAvasare vutto amhehiM tAya ! esa saMsAro / eyAriseA iha cciya kahio alamittha visaehiM // 369 // dAruNapariNAmehi | tAeNaM manniyaM imaM savvaM / bhAugavallahayAe vimukkaniyadehasokkhAo // 370 / / tasseva bhoyaNAI vicitayaMtIu jAva ciTThAmo / tAvaNNadiNe prahavi gAmAgarasaMkUlaM teNa // 371 / didA bhamaMtaeNaM amhANaM bhAugeNa pupphavaI / tuha mAulassa dhUyA kannA vA rUvakhittamaNo // 372 / / hariUNamAgao tIi diTThimasahaMtao gao vija / sAheuM vaMsa Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 33 // SA kUDaMgayammi jaM puNa io uri // 373 // taM bhavao nAya ciyaM tumha sayAsAu tammi kAlammi / Agamma sAmapuvvaM pupphavaIe imaM bhaNiyaM // 374 / / paMcAlasAmiputtaM paI pavvajjeha tumha jo bhAyA / so aliyakhaggavAvAraNeNa imiNA khayaM nIo // 375 / / tA soyanibharAo bahirIkayaaDaviaMtarAlAo / jA roviuM pavatAu tAva ainiuNavayaNehi // 376 / / pupphavaIe saMbohiyAu taha nttttmNtvynnaao| . viNNAyavaiyarAo bhattA eyAsi baMbhasao // 377 / / hohitti tahA bhaNiyaM na vigappA ettha kovi kAyavvA / sumarijau muNivayaNaM mannijjau babhadattapaI / / 378 / / tavvayaNAyaNNaNao maNNiyamamhAhiM sANurAyAhiM / to rahasaparavasAe tIe caliyA siyapaDAgA // 379 / / to rattAsaMkee vivarIyattaNavAgae saMte / aNNattha katthai tumaM pautthamannesamANIo // 380 // bhUmImaMDalamAhiMDamANigAo Thiyou na ya diTTho / katthai tumaM visaNNAo ettha amhe sAmAyAo / / 381 / / aviyakiyajaJcasuvannavaTrivibbhamamaciMtaNijjamao / jAyaM tujjha nihAlaNamajamhANaM suhanihANaM / / 382 / / tA patthiyakappaduma ! tumaM mahAbhAga ! sumariUNa thaa| pupphavaIe vaiyaramAyarasu samIhiyaM amha // 383 // to rahasaparavasamaNo tAo vIvAhiUNa uujaanne|| B rattIe tAhi samaM vuttho patte vibhAyammi // 384 / / vuttAo jaha samIve pupphavaIe viNIyarUvAhiM / tA ThAyavvaM HI||33 // jA amha rajalAbho viyaMbhei // 385 / / iya kAhAmutti payaMpiUNa tAsuM gayAsu pAsAiM / jAva paloyai no kiMci tAva taM dhavalaharamAI 386 / / pAsai, ciMtiyameeNa NaNaM mAyA imA kayA savvA / vijAharIhiM kahamaNNahA imaM iMdayAlasamaM? // 387 / / jAyaM vilasiyamaha sumariUNa rayaNavaIe saMcalio / aNNesaNatthamAsamasaMmuhamAloyae na tayaM A Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade zapade / / 34 // // 388 / / kaM pucchAmi pautti evaM citiya paloiyAu disA / na ya koI saccavio Thio saraMto tayaM ceva 1 collk||389|| khaNamettAo ego kallANAkArao pariNao ya / patto puriso paripucchio ya bho bho mahAbhAya ! nidarzanama // 390 / / evaM vihanevatthA kalle vA anja vA na diTThatti / bAlA kAya bhamaMtI imAi aDavIi majoNmmi? // 391 / / / teNuttaM bhattAro kiM puttaya! tIi hosi, AmaMti / bhaNie kumareNa bhaNAi sA mae bhadda! royNtii||392|| diTThA'varaNahasamae kAsi tumaM pucchiyA kuo ceha / ki kAraNaM imassA soyassa kahimmi gaMtavvaM? // 393 / / kahiyamimIe gaggaragirAi kiMci viyANiyA tAhe / bhaNiyA jahA mama cciya taM putti ! duhittiyA hosi // 394 / / tIe ciya cullapiussa sAhiyaM sAyaraM ca sagihammi / nIyA teNa tumaM ciya gavesio na uNa diTTho si // 395 / / tA suMdaramiha jAyaM jaM milio saMpayaMti bhaNiUNa / so satthavAhagehaM nIo vihio ya va vAho // 396 / / rayaNavaIetassaMgalAlaso jA gamai divasAI / tA varadhaNumaraNadiNo samAgao kappiyaM bhojaM // 397 / / bhuMjaMti baMbhaNAI baMbhaNanevatthadhArago tAhe / tatthAgao varadhaNU bhoyaNakajeNa bhaNiyaM ca // 398 / / bho bho sAhijau bhojakAriNo dUradesao // 34 // ego / cauveo cUDArayaNasannibho sayalavippANa / / 399 / / maggai bhoyaNamuyarammi jassa bhattaM kahaMpi saMpattaM / uvaNamai bhavaMtaravattiNovi tumhANa piyarassa / / 400 // siTuM kumarassa tayaM bhoyaNaviNiuttaehi purisehiM bAhiM viNiggao jA tA kumaro varadhaNuM niyai / / 401 / / kici rasaMtaramapuvvameva savvaMgamuvvahaMteNa / AliMgio paviTTho ya maMdire majio saMto // 402 / / kayabhoyaNakaraNijjo ya pucchio teNa jaha vayaMsa ! tuhaM / volINo kattha imo Thiyassa kAlo, bhaNai Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tAhe // 403 / / gahaNammi tammi rayaNIi tIi tumhANa suhapasuttANa / egeNa piTThao dhAviUNa niviDe kUDaMgammi // 404 / / corapuriseNa majjhaM bANo gADhaM nivesio dehe / tagghAyaveyaNAe amuNato mahiyale pddio||405|| uvaladdhaceyaNo tA tumha avAe bahU nirikkhaMto. / goviyaniyayAvattho Tio tahi ceva vaNagahaNe // 406 / / volINammi rahavare tamaMtarAlamaha pAyacAreNa / saNiyaM avakamaMto patto gAmaMtare tattha // 407 / / jattha nisAi navasiyA tubbhe, gAmAhiveNa parikahio / tuha vaiyaro vicittosahehiM maha rohio ya vaNo / / 408 / / tatto ThANe ThANe tuma gavasaMtao ihAyAo / bhoyaNavavaeseNa ya diTThA tubbhe mae ihaI / / 409 / / ciTThati jAva nivvayacittA virahaM khaNaMpi asahaMtA / tAvaNNayA paropparamAlAvo eriso jAo / / 410 / / jaha kAlo kevaio gamiyavvA mukkapurisagArehiM / kiMci io niggamaNovAyaM aNahaM uvalahAmo // 411 // tA mahumAso patto vammahapaharijamANasayalajaNo / AyaDDiyacaMdaNaparimalehi malayAnilehi suho / / 412 / / tattha pavattAsu purIjaNANa NANAvihAsu kIlAsu / dhaNavicchaDuviDaMbiyakuberanayarIvilAsAsu / / 413 / / sumahallakouhallA tevi kumArA gayA purujANe / diTTho tattha gaiMdo gIyajjhuNijhariyadANajalo // 41 // bhUminivADiyamiTho niraMkuso savvao paribhamaMto / kadalIthabhasamAo jaNakIlAo vilolaMtA // 415 / / hallAhalae vaTuMtayammi kulabAliyA bhaubbhaMtA / gahiyA egA teNaM kariNA karaNaM vilavamANI / / 416 / / diTThA sA teNa gaiMdadhorakaragoyarA kumAreNa / uvvillamANakomalabAhumuNAlA kamaliNivva // 417 / / vilulaMtakesapAsA bhayataralanihittasayaladisinayaNA / niyarakkhamape // 35 // Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cchaMtI sumariyamaraNaMtakaraNIyA // 418 // hA mAi ! mAi! gahiyA rakkhasu karirakkhasA imaM turiyaM / citiyamaNNaM zroupade- tu mae vihiNA annaM samADhattaM / / 419 / / tatto kumareNAvi ya karuNArasaparavasaMtakaraNeNa / abhidhAviUNa pUrao collakazapade sadhIramukkosio hatthI // 420 // re 28 kariNNAhama! kujAya! saMbhaMtajuvaigahaNeNa / nikkiva! niyayassavi kiM na lajio nidarzanam thulakAyassa? // 42 // aidubbalAi ! nigdhiNa ! saraNavihINAi niravarAhAe / eyAI mAraNAo jahatthanAmAsi / mAyaMgo! // 422 / / sAvaTuMbhattaNadhIrasaddapaDisaddabhariyanahavivaraM / suNiUNa kumarahakka tassAbhimuhaM paloei // 423 // taM bAlaM muttUNaM rosAruNanayaNajuyaladuppeccho / dhAvai kumarAbhimuha tavvaNukkooi hatthI // 424 / / taDDaviyakannajuyalo // 36 // ghiirskkaarbhriynhvivro| dIhapasAriyahattho kumarANuvaheNa seA lggo||425|| kumarovi tassa purao IsIsi valaMtakaMdharo dhAi / karapaJjatanivesiyaniyapANi vidinnapaJcAso // 426 / / kmjnniykumaargglgipypsrNtkovbhvegaa| esesa pAvio iya maIe so dhAvaI gaido // 427 / / vivarIyabhamaNavasao kumAreNAvi ya samaM tahA nIo / | cittalihiovva jAo khaNeNa so mttmaayNgo||428|| uvaladdhanisiyaaMkusahattho karikaMdharaM samArUDho / kumaro nilappa laloyaNAhiM mahilAhi diisNto||429|| taha mahurAhiM girAhiM paNNatto so karI jahA roso / tassosario AlANa- khaMbhalINo ca se vihio // 430 // ucchalio jayasaddo aho parakkamanihI imo kumaro / jeNa jiyANa duhattANa tANakaraNammi pagaNamaNo / / 431 / / kahamavi tannagarapahU rAyA aridamaNanAmago tammi / samae samAgao niyai | kumaravuttamiyarUvaM // 432 / / vimhiyamaNo ya pucchai ko esA kassa nivaiNo putto ? / tatto tanvaiyarajANageNa saciveNa seo kahio // 433 / / nihilAbhAo samahiyamANaMdamapuvvamAgao saMto / nei nivo niyabhavaNaM Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kArAvai majaNNAINi // 434 // bhuttuttarammi diNNAu aTTha kaNNAu teNa kumarassa / supasatthavAsarammi ya vihio vArijao tAsi // 435 // kaivayadiNA jahAsuhamiya citANa annayA egA / mahilA Agamma kumAraaMtiyaM iya samullavai / / 436 / / kumara ! tthi iheva pure vesamaNo nAma stthvaahsuo| dhUyA tassa sirimaI sA ya mae bAlabhAvAo / / 437 / / Arabbha pAliyA jA tumae karisaMbhamA suhaya ! taiyA / rakkhiyapUvvA sA tujjha ghariNibhAvaM abhilasai // 438 // taiyacciya jIviyadAyagotti taM sAhilAsadiTTIe / avaloio ciraM tIe kijau tA maNassa piyaM // 439 / / volINe hathibhae NIyA kahakahavi pariyaNeNa gihaM / tatthavi na maJjaNAI dehaThiI kAumabhilasai // 440 // kIliyamuhavva kevalamacchai pricttvynnvaavaaraa| putti ! akaMDe taM kIsa erisaM pAviyA vasaNaM? // 441 // iya bhaNie sA sAhai tujhaM savvaM payAsaNijaM me| lajA itthavarajjhai jaivi tahAvi ya bhaNAmi ahaM // 442 // rakkhasarUvAu tao kariNo niyapANadANao jenn| parirakkhayA samaM teNa pANigahaNaM R jai na hohI // 443 / / tA me avassamaraNaM saraNaMti tao nisAmiuM khio| piuNo imIi savvo vRttaMto teNavi samIve // 444 // tumhamahaM pesaviyA bAlamimaM tA paDicchasu tumaM ti / kAlovavannameyaMti manniyA sAvi varadhaNaNA // 445 / / tahamacceNavi diNNA kaNNA naMdAbhihANagA vihiyaM / vIvAhamaMgalaM jaMti vAsarA duNhavi suheNa // 446 / / savvakalaMkavimukkA ucchaliyA savvao viya puttii| jaha paMcAlanivasuo savvattha jayaM uvalabhaMto // 447 // himavaMtakANaNagao jahA gaiMdo niraMkuso bhamai / varadhaNuNA dhaNakulanaMdaNeNa aNugammamANapaho // 448 / / vANArasiM gayA ||37 // // 37 // Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upade- zapade // 38 // XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX te ahannayA ThAviuM bAheM kumaraM / kaDayAbhihANapaMcAlarAyamittassa pAsammi / / 449 / / varadhaNuNA gamaNaM kayameso kamalAyaro vva sUrudae / jAo harisaparavaso viloyaNe tassa. puTTho ya // 450 / / kumarapautti teNAvi sAhiyaM jaha samAgao ihiN| niyabalavAhaNasahio se niggao saMmuho tassa // 451 / / diTTho kaDaeNa nivAu baMbhanAmAu nivvi- nidarzanam. seseNa / jayakuMjaramAroviya siyacAmaravIio saMto / / 452 // paDipunnacaMdamaMDalanibheNa chatteNa uri dharieNa / uggijjamANacario pae pae cAraNagaNeNa / / 453 / / nIo so nayarabbhaMtarammi niyamaMdirammi Thavio y| kaDagavaI niyadhUyA paNAmiyA tIi vIvAho // 454 / / nnaannaavihhygyrhvraaisaamggiyaapyaannenn| jutto pasatthadivase pavattio tIi visayasuhaM / / 455 / / sevaMto jA ciTThai tA dUyAkArio samaNupatto / naranAhapupphacUlo dhaNumaMtikaNerudatto ya // 456 / / taha sIho naranAho bhvdtto'soycNdmaaiiyaa| bahavo narAhivA miliya tehiM to varadhaNU vihio // 457 / / abhisiMciya seNAvaipayammi curNgviulblklio| dIhassa pellaNakae kaMpillapurammi pesavio / / 458 / / aNavarayaM jA gaMtuM sa pavatto tAva dIhanaravaiNA / kaDagAInaravaINaM dUo saMpesio, bhaNiyaM // 459 // teNa jaha dIharAyA X tumhovari amarisaM paraM ptto| jaM esa baMbhadatto tubbhehiM purassaro vihio // 460 / / NUNaM tumha na kallANamatthi / // 38 / dIhe samottharaMtammi / palayAnilaloliyajalahisalilasAricchaviulabale / / 461 / / tA etto viniyattaha khamaNijjo bhe imo'varAho me / sappurisA viNayapare narammi nimmaccharA jeNa / / 462 / / kayaubbhaDabhiuDobhaMgapayaDaairuddarosapasarehiM / Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / 39 // EXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX nibbhacchio sa dUo sayaM ca paMcAlavisayammi // 463 // jA pattA tAva puraM palIviyAsannagAmasaMdohaM / bahiniggAliyasarajalamaMto ya paviTThabahudhaNNaM // 464 / / saMgahiyapaurajavasiMdhaNaM ca nissAraniggayajaNaM c| nippaMkavihiyaciravAvikUvanaiduggapAgAraM // 465 / / apamattapurisakIraMtapolirakkhaM niruddhsNcaarN| sayayabhamaMtaturaMgamaseNAmuccaMtapajjaMtaM // 466 / / ThAviyapAgArovarivicittajaMtaM kayaM nariMdeNa / dIheNa rohasajjhaM asajjhaparabalabhayavaseNa // 467 / / etto aNugammato sa baMbhadatto nariMdacakkeNa / kaMpillapuraM ruMbhai samaMtao saMbhamunbhaMtaM // 468 // talabhAgasaMThiyANaM sAlovaritalagayANa ya bhaDANaM / aNNoNNAgayadussahamaccharavisavegavihurANaM // 469 / / aighoravihiyasaMhArabANanIraMdhauvalavarisANaM / kayaniddayapahayapahANatUraravakAyarabhaDANaM // 470 // jNtvinnikkhittsuttttillvihddNtpttibNdhaannN| pharagatirohiyarakkhaNNamaNNapAgAramUlANaM // 471 // rosaparavvasadaTThoTThabaMdhamuccaMtaniThura girANaM / dittataNamUlapakkhevajaliyakarisArisUrANaM // 472 // nisiyakuhADayatADiyaviyaDapaolIkavADabaMdhANaM / kayarolajaNAloijjamANavihaDiyakarighaDANaM // 473 / / bhImANi kuUhalakAragANi hAsAvahANi jAyANi / AohaNANi paidiNamaidAruNarosapasarANi // 474 / / dIhabhaDesuM nivveyamAgaesuM purassaro houM / alahaMto annamuvAyamattaNo jIviyavvassa // 475 / / dIho ugghADiyapurakavADapuDao jhaDatti nyraao| nikkhaMto viulabalo avalaMbiyaporisukkariso / / 476 / / tANa seNANa saMgAma sumahallao, ThANaThANammi nivddNnnsiybhllo| laggu maggesu ucchaliyarayamaMDalo, poDhadhANukakijaMtavaNukuMDalo // 477 // bheribhaMkAraravabhariyabhavaNoyaro, kuNtsillaasisrbhiirubhuykaayro| satthasaMghaTTaucchaliyaviju KXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX.* // 39 // Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade zapade |40 / / cchaDo pANaniravekkhapaharaMtasaMmuhabhaDo // 478 // baddhakaMdhAranacaMtaveyAlao, saainniiloypijNtkiilaalo| satthasaMpAya- 1 collaka chijaMtachattajjhao, ninnagAvegavahamANabhaDarattao // 479 / / viyaDavicalaMtabahusUrajaNabhaMDao, lkkhsNkhovlkkhijbhddmuNddo| nidarzanam. jAu jamanayaraloyANa paramUsavo, bhIsaNo tANa dunhavi balANAhavo // 480 // tatto muhuttamettA darcha bhaMgaM balassa niyayassa / dhiTTattaNeNa dIho pahAvio baMbhadattassa // 481 // bAvallabhallasellAiehi siribaMbhadattadIhANa / vaTTate samarabhare accherakare suranarANaM // 482 / / nvrvimNddlsnnibhmiivnisiyggdhaarmighorN| paracakkakkhayakAragamArUDhaM karayale cakkaM // 483 / / jakkhasahassAhiTThiyamaha paMcAlAhivaMgajAyassa / takkhaNakhitteNaM teNa dohasIsaM tao chiNNaM // 484 // gaMdhavvasiddhakheyaranarehi mukkAu kusumvutttthiio| vuttaM jahesa cakkI bArasamo iNhimuvavanno // 485 / / kaMpillapurassa bahiM bArasa vAsANi ckkvttttimho| jAo ya aimahaMto coddasarayaNAhinAhassa // 486 / / navanihipahuNo tassannayA u bhoge nisevamANassa / desAhiMDaNadiTTho samAgao mAhaNo ego // 487 // sA tassa aNegesuM ThANesu vihiyvivihsaahejo| acaMtabhattimaMto ya Asi paramaM paNayaThANaM // 488 // rAyAbhiseyamahimAi vaTTamANIi vAsabArasagaM / cakkI teNa na diTTho aladdhadArappaveseNaM // 489 / / tappajate bADhaM nisevamANeNa daarpaalnrN| tayaNuggaheNa divo bArasame vAsare rAyA // 49 // aNNe bhaNaMti jAhe na lahai so daMsaNaMpi cakkissa / to jiNNuvAhaNAo vaMse dIhammi vilaei // 491 / / bahiniggamasamae so raNNo je ciMdhavAyA tesi / milio niyaciMdhakaro pahAvio uggavegeNa / / 492 // nijjhAio |40 / Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ******* KXXXXXXXXXXXXXX ya raNNA kimiyaM cidhaMti citiyaM teNa / puTThoya teNa bhaNiyaM tuha sevAkAlamANamiNaM // 493 / / ettiyauvAhaNAo ghaTAo taM nisevamANassa / na ya daMsaNamuvaladdha kahiMci tuha deva ! calaNANaM // 494 // sakayaNNuyAi teNaM puvvaX vayAre maNe sarateNaM / bhaNio saMtuTumaNeNa bhadda! maggAhi varamegaM // 495 / / Apucchiya niyabhajaM pacchA maggAmi jaM piyaM tIse / iya bhaNiUNamaigao niyagehaM, pucchiyA sA ya // 496 / / ainiuNabuddhijuttA pAeNa havaMti [ittha naariio| to ciMtiyameIe bahuvihavo paravaso hohI // 497 // ekke kammi gihammo paidivasaM bhAyaNaM tumaM magga / dINAradakkhiNaM taha pajjattaM ettieNAvi // 498 // iya bhaNio so tIe rAyANaM vinnavei taha ceva / rAyA bhaNai kimevaM aitucchaM maggiyaM tumae? // 499 / / mai tuTe maggijai rajaM caladhavalacAmarADovaM / vippakuluppannANaM kimamha rajeNa so bhaNai / / 500 / paDhamaM niyagehammi ya to raNNA bhAyaNaM sdiinnaarN| diNNaM tao kameNaM aMteurigAiloeNaM // 501 // battIsa sahassA naravaINa bahuyA kuTuMbakoDIo / tattha nivasaMti nayare tappajjaMtaM na so jAi // 502 // chaNNavaI gAmANaM koDIo tattha kulshssaaiN| kaiyA bhArahapajaMtamesa saMjAhihi varAo? // 503 // taiyA vAsasahassaM saMbhavaI AuyaM narANa prN| kaha eyakAlajIvI nayarassavi lahai pajaMtaM? // 504 // evaM puNaravi dulahaM jaha cakkigihammi bhAyaNaM tassa / taha maNuyattaM jIvANa jANa saMsArakaMtAre // 505 / / ayaM cAtra pUrvAcAryakRto vizeSopanayo dRzyate;-yathA sa sAdhitasakalabharato brahmadattazcakravartI, tathA nikhilajIvalokamadhyasamujambhitadharmacakravattitvasAmrAjyastIrthakaraH / yathAsau mahATavIparyaTanapaTurbaTuH, tathA naranArakAdiparyAya **** ***** Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PN Bel zapade zrIupade- bhAji anarvApAre saMsAre'nekadhA bhrAntapUrvo'yaM jIvaH / yathA sa cakravartidarzanadAyako dvArapAlaH, tathA mithyAtva-2-3 pAzamohAdighAtikarmavivaraH / yathA cAsAvanyabhAryAsaktaM tamanicchantI bhojanamAtra eva saMtuSTaM cakAra brAhmaNI, tathA'muM caka-dhAnya nidrshne| jIvamekAntikamAtyantikaM ca muktivadhUsukhaM prati kRtotsAhamupasthitarAjyasamasaMyamalAbhamapi karmaprakRtibhAryA bhojn||42|| mAtratulye vaiSayikasukhe pratibaddha karoti / yathA ca tasya cakravattigRhaprabhRtiSu sarveSu bharatakSetragRheSu kRtabhojanasya punazcakravatigRhe bhojanamasaMbhAvanIyam, tathAsya jIvasyAkRtasamyagdharmasya samyagdarzanAdimuktibIjalAbhaphalaM mAnuSa janmeti // | atha saMgrahagAthAkSarArthaH;-colla'tti bhoyaNamiti, prAguktadRSTAntadvAragAthAyAM yazcollaka iti padamupanyastaM taddezIvazAd bhojanasya vAcakamityarthaH / tacca bhojanaM 'parIvArabhArahajaNammi'tti sUcanAt sUtramiti nyAyAt prathamaM tAvad brahmadattagRhe, / tatontaHpurAdiparivAravezmasu, tato'pi bhAratavAsilokamandireSu kararUpatayA prAguktabrAhmaNasya nirUpitaM rAjJA, tAvad bhojanaparyante ca svayameva tasyaiva brAhmaNasya na punaH putrapautrAdyapekSayA punadvitIyavAraM durlabhaM durApaM tannirUpitabhojanaM yathA - yena prakAreNa tatra cakravattigRhe, tathaiva prastutaM manujatvamiti // 6 // __ atha dvitIyadRSTAntasaMgrahagAthA;- . jogiyapAsicchiyapADaramaNadINArapattijUyammi / jaha ceva jao dulaho dhIrassa taheva maNuyattaM // 7 // cANakkassuppattI vattavvA paDhamayAi jA nNdo| pADaliputte nayare samUlamummUlio tAva // 1 // sayameva navari bhaNihI na ya teNa pavittharo ihaM gahio / rajami caMdagutte Thiyammi citei cANakko // 2 // laddhA na naMdalacchI samu // 42 / / Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ddharA kAi tIi virahammi / rajjaM kerisamevaM karesuvAyaM tadajaNaNe // 3 // to jaMtapAsayA teNa nimmiyA, kei biti aNNe devayapasAyaladdhA tao sudakkho naro ego // 4 // bhaNio teNa jahee pAse doNArathAlamegaM ca / giNDita bhaNAhi tuma tiyacaccaracaumuhAIsu / / 5 / / jo maM jiNAi jUe so dINArANa jiNai thAlamiNaM / aha kahavi jiNAmi ahaM to dINAro mamaM ego // 6 // evaM ca so payaTTo niraMkuso jUyamuddha raM ramiuM / na kayAi so jiNijai jiNai ciya so paraM aNNe / / 7 / / jaha tassa jao dulaho aidakkheNAvi keNai nareNa / taha maNuyattaNabhaTTho davvA tassa laMbhammi // 8 // iti / / atha gAthAkSarArthaH / yaugiko yantraprayoganiSpannau devatAvitINoM vA pAzako akSau--tAbhyAmIpsitapAtena ramaNaM krIDanaM prArabdhaM, tathA dInArapAtrIpaNaH kRtazcANakyaniyuktapuruSeNa, cU te tAdRze yathA caiva jayo durlabho'nyasya puruSasya dhIrasya buddhimato mAnavasya tathaiva manujatvaM durlabhaM pratibhAsata iti / / 7 / / ___ atha tRtIyadRSTAntasaMgrahagAthA:dhaNe tti bharahadhaNNe siddhatthagapatthakheva theriie| agicaNamelaNao emeva Thio maNuyalAmA // 8 // kila kappaNAi keNavi sureNa koUhaleNa svvaaiN| dhannAI meliyAI bhArahavAsassa taNayAiM // 1 // ego sarisavapattho pakkhitto tANa majjhayArammi / AloDiyAI tAI bhaNiyA egA tao therI / / 2 / / dubbaladehA dAliddadUmiyA kiMciroyavihuraMgI / taM suppasaNAhakarA vigiMcae tAI dhannAI // 3 // tA jA sarisavapattho puno so ceva sA tahA kaauN| pAraddhA Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupadezapade / / 44 / / melejjA kiM taM patthaM sarisavANa ? ||4|| emeva maNuyajammo aNegajeoNIsu paribhamaMtANaM / patto bhaTTho maNuyANa dulho mohamaliNANa ||5|| athAkSarArthaH / 'dhanne' tti dvAraparAmarzaH, 'bharahadhanne' tti bharatakSetra dhAnyeSu madhye kenApi devena dAnavena vA kutUhalinA siddhAthAMnAM sarSapANAM prasthasya setikA catuSTayAtmakasya kSepaH kRtaH / tataH sthavirayAtyantavRddhayA striyA kartRbhUtayA 'arvAgacaNa' tti avavecanenAzeSadhAnyebhyaH pRthakkaraNena yad mIlanaM prastRtasarSapalAbho manuSyaprAptiriti // 8 // atha caturthadRSTAntasaMgrahagAthA: jUyammi theranivasuyarajjasahaTThasayayaMsivAeNa / etto jayAu ahio muhAi neo maNuyalAbho ||9|| iha atthi vasaMtauraM nayaraM nAmeNa dhaNakaNasamiddha N / pADhaparakkamakalio jiyasattU Asi tattha nivA || 1 || bhajA ya dhAriNI se niyarUvaviNijjiyAmaravahUyA jAo tesi taNao puraMdaro raJjabhArasaho ||2|| cauvihabhUddhisameo ainimmalaviulasamuppanno / Asi amanco so nicaM sajjo nivaikaje || 3 || khaMbhaTThasayaNiviTTA susiNiddhANegarUvakaliyA ya / naravaiNo tassa sahA ahesi riecittakhAbhasahA // 4 // tatthekeke thaMbhe assINa sayaM samatthi aTThahiyaM / iya assINa sahassA egArasa cha saya causaTTA ||5|| evaM kAlammi gae bahummi rajaM nisevamANassa / naravaiNo tassa suo ahaSNayA ciMtai kucitto || 6 || rajjaM jahA kahaMci vi saMpattaM sohaNaM ti 4-5 dyUtaratna-nidarzane / / / 44 / / Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ EXXX / / 45 // * jaNavAo / tA thaviraM niyapiyaraM mAriya giNhAmi rajamiNaM / / 7 / / nAo ya tassa bhAvo'macceNa niveiyaM tao raNo / Ahao teNa sao bhaNio ya karma paDikkhAhi // 8 / / aha torasi rajakae dAeNegeNa aTusayavAre / jiNasa niraMtaramassi ekeka, demi. to raja / / 9 / / jaha tAsiM assoNaM tassa jao dullaho cireNAvi / taha maNyattaM jIvANa jANa bhavagahaNalIlANaM / / 10 / / iti / / athAkSarArthaH / 'jae'tti dvAraparAmarzaH-sthaviranRpasyoktanAmakasya suto nandanaH rAjyAkAkSI saMpannastato'sau pitrA proktaH, yathA-'sahasayayaMsidAraNeti' iyaM sabhA tvayA tadA jitA bhavati yadyaSTazataM vArAn ekaikAzrirekena dAyena jIyate, tatazca rAjyaM labdhumarhasi nAnyathA ito saMbhAvanIyAt 'jayAu' tti sabhAjayAt-adhikaH samadhiko durlabhatayA 'muhAe'tti mudhikayA zuddhadharmArAdhanatayA mahAmUlyaviraheNatyarthaH neyo jJAtavyo manujalAbha iti / / 9 / / atha paJcamadRSTAntasaMgrahagAthA ;rayaNe tti bhinnapoyassa tesi nAso samuddamajjhammi / aNNesaNammi bhaNiyaM tallAhasamaM khu maNuyattaM // 10 // rayaNakayANagavasa ucchalaMtakittIi tAmalittIe / Asi amuddiyacitto samuddadatto ti nAitto / / 1 / / so annayA kayAI nANAvihavatthabhariyabohittho / rayaNaddIvamaigao vihio rayaNANa saMjogA // 2 // pUriyamaNAraho so valio jA ei jalahimajjhammi / nayarIi tAmalittIi saMmuho tAva taM pAyaM / / 3 / / puNNakkhaeNa bhinnaM aIgahire tammi sAgarajalammi / samvovi rayaNarAsI disodisiM vippaINNA ya / / / / seo vi ya samuddadatto pAviya phalagaM kahici tiirmmi| // 45 // Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ proupadezapade / / 46 / / laggA visannacitto khArajalAsINasavvaMgA / / 5 / / pAraddha rayaNANaM gavesaNaM teNa pauNadeheNa / jaha tassa rayaNanivaho 5.6 ratnadulaho, taha ettha maNuyattaM / / 6 / / iti / / svapna-nida___akSarArthaH / 'rayaNe'tti dvAraparAmarzaH-bhinnapAtasya samudradatta vaNija iti zeSaH, teSAM ratnAnAM ratnadvIpopAttAnAM ne| nAzaH samudramadhye'bhUt, tatastena vaNijA anveSaNe ratnAnAM prArabdhe yAdRzo ratnalAbho, bhaNitaM pUrvamunibhistallAbhasama, 4 kharevArtha , tatastallAbhatulyameva manujatvaM prastutamiti / / AvazyakacUrNI tvanyathApi dRzyate ratnadRSTAntaH, yathA-Asi sukosalanayare nayarehirapaurajaNasamAINNe / ibbho| ababbhaya bhUibhAyaNaM dhaNayadatto tti // 1 / / tassa piyapaNaiNI dhaNasiriti jAyA suyAo tANaTTa / bahurayaNarAsisAro gharasAro agaNio taha ya / / 2 / / jAyammi vasaMtamahe tammi pure jassa jattiyA asthi / dhaNakoDIu, paDAyA tAvaiyA so samussei / / 3 / / so puNa ibbhA koDIhi rayaNamullaM kareumasamatthA / tesimaNagyattaNao no ubbhai to paDAyAo / / 4 / / kAleNa tammi buDDe jAyammi gayammi kasthavi ya samae / katovi kaJjavasao bahiyA desaMtaraM dUraM / / 5 / / to taruNabuddhiNoM te taNayA koUhalaM paDAgANa / kAMUNa maNe rayaNANa vikayaM kAumAraddhA // 6 / / vihiyA dhaNakoDIo patteyamahammi paMcavaNNAo / pavaNapaNollirakaNakaNi rakiMkiNIjAlakaliyAo // 7 // niyapAsAyassuvari sayasaMkhA UsiyA paDAyAo / evaM vaTuMtANaM tesiM tAo samAyAo / / 8 / / bhaNiyA teNa kimayaM ceTThiyamasamaMjasaM, jao tANi / - rayaNANi molarahiyANi vikkao tANa kaha vihio ? // 9 / / mollANi paDisamappiya tesi vaNijArayANa lahu ceva / // 46 // Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 47 / / jaha iMti majjha gehaM tAiM tumbhehi taha karja || 10 || to te aTThavi asu disAsu tesi gavesaNanimittaM / pArasakUlAIsuM pattA saMtaresu kamA / / 11 / / savvAyareNa tAI gavesiyAI, na savvasaMjogA / saMjAo vaNiyANaM kahipi kesici gamaNavasA / / 12 / / rayaNANa tesiM dulaho samAgamo jaha taheva jIvANa / maNuyattAu cuyANaM puNovi mANussao jammo // 13 // iti // 10 // atha SaSThadRSTAntasaMgraha gAthA ; - sumimmi caMdagilaNe maMDagarajAI doNha viinnnno| nAe'NutAva sumiNe tallAhasamaM khu manuyattaM // 11 // atthi atIsi samujjayA jA jiNeumamarapuriM / ainimmalavibhavavasA ujreNI nAma pavarapurI / / 1 / / uggaparakkamavasavijiyasayaladisimaMDalA kalAniuNo / nAmeNaM jiyasattU naranAho taM ca pAlei || 2 || tatthatthi satthavAho samatthadesesu pattavavahAro ayalo ayalA vva thiro cAgI bhAgI mahAbhAgA || 3 || tattha vi ya devadattA lAyaNNamahoyahI kamalanayaNA / gaNiyA gaNiyAgayalAyamANasA nivasai dhaNaDDhA ||4|| tahA - dhuttANaM teNANaM vasaNINaM kougINa kusalANaM / viusANa dhammiyANaM jo mUlasalAhaNaM lahai || 5 || rAyannakuluppanno saMpunno rAyalakkhaNasaehiM / tatthatthi mUladevo dhutto patto paraM kitti || 6 || sabhAvasAramaNahaM visayasuhaM tassa sevamANassa / gaNiyAi devadattAi dinnatAsassa jaMti diNA ||7|| aha annayA mahUsavasamae ujjANakI laNanimittaM / ayaleNa devadattA diTThA saha mUladeveNa ||8|| siviyArUDhA, pADhaM paNayaM takkhaNamuvAgao tIe / citei satthavAho tA dhaNNANaM ghaDaI esA || 9 || tA keNa uvAeNaM / / 47 / / Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upade da- zapade **RA // 48 // majjha samIhiyakarA bhavejesA ? / ADhatto dANAI uvayAro'NegahA tIe / / 10 / / uvayAramettagajjhA gaNiyAo jeNa teNa 5-6 ratnaso tIe ANIo bahumANassa goyaraM dAviyasiNeho / / 11 / / varacittabhittikalie nimmalamaNibhUmie saulloce / svapna-nida rshne| pajaliyarayaNadIvayapahAgalatthitimirapUre / / 12 / / kayaubhaDasiMgAro paosasamae ya vAsabhavaNe so / patto paDivaNNo AsaNAidANeNa so tIe // 13 / / evaM teNa samaM sA gamei kAlaM visaalbhogpraa| paramaJcaMtasiNehA NicaM ciya mUladevammi / / 14 / / akAbhaeNa esA na pavesaI taM niyammi gehammi / khijeI kiMci citte NAo jaNaNIi tabbhAvo / / 15 / / bhaNiyA putti ! pavesasu jo rucaI tujjha jharasi kimavaM? / samae pavesio so bhaNio akkAI to evaM / / 16 / / "apAtre ramate nArI girau varSati mAdhavaH / nIcamAzrayate lakSmIH prAjJaHprAyeNa nirdhanaH / / 1 / / " pabhaNei devadattA nAhaM luddhA dhaNammi kiMtu guNe / so u guNo savvA ciya nivasai iha mUladevammi / / 17 / / bhaNiyA jaNaNIe sA aNegaguNagaNasamaNNio aylo| tatto tuha ppiyAo sA pabhaNaI kIrau paricchA / / 18 / / to ayalassa samIve dAsI saMpe- * siyA jahA bhnnsu| tuha vallahAi jAyaM ucchRNaM bhakkhaNe cAjaM / / 19 / / tappatthaNAi sohaggiyANamaggesaraM muNaMto so| appANamaNegAiM saMpesai ucchusaga DAI / / 20 / / bhaNiyA jaNaNIe sA acalassodArayaM tuma picch| ekavayaNeNa jeNaM |* mahatvao eriso vihio / / 21 / / savisAyaM sA bhAsai kimahaM kariNI jamevamuvaNei / asamAraiyAu imA samUlaDAlAu laTThIo / / 22 / / to bhaNasa mUladevaM ki kAhI sAvi tAva picchaamo| pahiyA ceDI jANAvio ya so jayakhalayammi / / 23 / / tatto teNa kavaDDe dhettUNaM dasa dugeNa tammajjhA / gahiyA do laTThIo dugeNa do ahinavasarAve // 48. / / Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ D // 24 // seseNa cAujAyaM tikkheNa chureNa tAu ghaDiUNa / taha gaMDalI kayAo sUlAsu pAiyAo ya // 25 // cAu jAeNaM vAsiuNa Thaviu sarAvadugamajjhe / ceDIkarappiyAo kAraM saMpesiyA tIse // 26 / / jaNaNI i daMsiyAo pecchas vinnANaaMtaraM doNhaM / akileseNaM bhakkhaNarihAu saMpesiyA teNa // 27 / / ayaleNa puNa mahato atthavao kArio na - uNa majjha / eka vi ucchulaTThI jahovajujjai tahA vihiyA / / 28 / / egaMteNeva guNe esA pecchei mUladevassa / iya | savisAyA jaNaNI cite u evamAraddhA / / 29 / / kA nAma so uvAo jeNeso niggaha lahejAhi / ayalAu jeNa na puNo paviseJjA majjha gehammi / / 30 / / aha aNNavAsare ayalasatthavAho bhnn| vio tiie| cha umeNa gAmagamaNaM karettu ejAhi saMjhAe // 31 // teNa tahacciya vihie gamaNe tuTTAi devdttaae| gehammi maladevo pavesio jAva abhiramai // 32 // vijjujhaDappo vva tao AvaDio jhatti aylstthaaho| gihamajjhe ya aigao iyaro sejjAyale lINA // 33 / / NAo ya teNa bhaNiyA gaNiyA, pahAyavvaM majjha ittheva / sejAe sA pabhaNai, niratthaM ki viNAsesi / / 34 / / majhaM ceva viNassai Na uNA tuha kipi ki visUresi ? / pAraddho NhANavihI abbhNgubvttttnn| Io / / 35 / / kalasapalATraNasamae pArado citiuM tao iyro| hI hI vasaNANa vasA vasaNAiM jao bhavaMtevaM / / 36 / / "ko'rthAna prApya na gavito viSayiNaH kasyApado'staM gatAH strIbhiH kasya na khaNDitaM bhuvi manaH ko nAma rAjJAM priyH| kaH kAlasya na gocarAntaragataH ko'rthI gato gauravaM ko vA durjanavAgurAsu patitaH kSemeNa yAtaH pumAn ? // 1 // " viDau vva salilabhinno niggacchai jAva tAva aylenn| ayalaggakareNa sire givhiya kesesu so bhaNio // 49 // Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ XXXXX RRRRR. zrIupadezapade * svapna-- nidrshnm| XXXXXXXX // 50 // // 37 // kiM te karemi iNDiM, jaM ruccai taM karesu, so bhaNai / niyaducariyavasAo jamahaM tuha goyare jAo // 38 // vayaNapauttiM so tassa soumakkhittamANaso bhaNai / hI devapariNaIe suyaNAvi jamAvaiM iMti // 39 // nAsiyanIsesatamo jagacUDAmaNipayaM pavanno ya / pAvai ravIvi vasaNaM gahakallolA hi kAlavasA // 40 / / majjha kareja kayAivi sAhejaM bhadda! vasaNapaDiyassa / sakAriUNa mukko ayaleNaM mUladevo tti / / 41 / / apattapuvvaniggahakalaMkalajjAvilakkhabhAveNa / vinAyaDapurasaMmuhamAraddho esa aha gaMtuM // 42 / / saMbalamatteNavi vajjio ya patto mahADavIha muhe| vAyAsahAyagaM kiMci jAva avaloyae pahiyaM / / 43 / / lobhabhuyaMgamaDako Dhakko jAIe saddhaDo nAma / bhaggA maggapayaTTo sasaMbalA teNa to divo / / 44 / / eyarasa saMbalabaleNa jAmi iNhiM na vaMcaNaM kaahii| majjha imo te caliyA paroppara vihiyasaMbhAsA / / 45 // patto diNapaharatige niggAmapahAi tIi aDavIe / kattha vi sajalapadese vissAmaM kAumAraddhA // 46 / / nIhAriUNa vaiyAi. sattuyA teNa pattapuDiyAe / AleADiya salileNaM bhuttA egAgiNA ceva / / 47 / / vAyAmetteNaM pi ya iyaro na nimaMtio samIvevi / vaTTato niThuramANaseNa hI kiviNacariyAI // 48 // virasariyamiNaM naNaM eyassa NimaMtaNaM na teNa kayaM / kalle dAhiI. iya citiUNa teNeva saha calio / / 49 / / evaM bIevi diNe na teNa saMbhAsio maNAgaMpi / to patte taiyadiNe taM aDavimaicchiyA dovi // 50 // patte vasimasamIve AsAsaMpAyaNeNa mama emaa| dUramuvayArakAri tti citiuM mUladeveNa / / 51 / / bhaNio bhadda ! payaTTasa niyakajje saMbhalAhi maM jaiyA saMpattarajjamejasu taiyA jaM demi te gAmaM // 52 / / diNapaharaduge gAmaM samAgao tattha bhikkhaNaTTAe / karakaliyapattapuDao EXXXXXX******* k**************** Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 51 / / after paviTTho sA ||53|| kummAsehi ciya kevalehiM laddha hi pUrio puDao / calio talAgatIre accaMta - suo saNiyaM // 54 // etthaMtarammi mAsAvavAsatavavasavisAsiyasarIro / ujjANAo eMto gAmAbhimuhA muNI ego / / 55 / / pAraNagaka diTTho aNeNa papphullaleAyaNamaNeNa / to citiuM payaTTo abvo me puNNaparivADI ||56 || ciMtAmaNIva labbhai bhai kaiyAvi kapparukkhAvi / bhAyaNasamae eso na labbhae bhAgahINehiM // 57 // iha jaM jammi khaNe saMpajaI dAumaimahagghaM taM / tA kummAsa ciya majjha nA annaM saMpayaM dANaM / / 58 / / aibahalapulayakalio harisaMsuyaulalAyaNa jugallo | pabhaNai bhayavaM ! gehasu mama karuNaM kAuM kummAse / / 59 / / muNiNAvi davvakkhittAiehiM pariyANiUNa saMsaddhi / paJjattaM te patte gahiyA mahiyAbhimANeNa || 60 || dhaNNANaM khu narANaM kummAsA huMti sAhupAraNae / iya bhaNai mUladevA jA parituTTho tao gayaNe / / 61 || muNibhattadevayAe magga varaM padmaNio varei tao / gaNiyaM ca devadattaM daMtisahassaM ca rajaM ca / / 62 / / kummAsehi avasesaehi vihiyaM ca bhAyaNaM teNa / amayamayabhAyaNeNa va bADhaM sapAvio titi / / 63 / / vennAyaDavaranaparaM paosakAlammi pAviuM tattha / desiyasahAi sutto pabhAyasamayammi pAsei || 64 / / paDipunnacaMdamaMDalama idhavalapahApahA siyadisAhaM / pitamappaNA desiovi taM pecchae anno || 65 / / paDibuddhA te jugavaM halabAlaM uTThio tao kAuM / aimaMdabhAgadheo tesi sA desiyANa purA / / 66 / / jA pannavei suviNayaphalaM ca pucchei tAva ekkeNa / ghayagulasamaggamaMDayalAbho tujjhatti vAhariyaM // 67 // patto ya bIyadivase chAijjaMtammi kiMcivi gihami / hipahuNA niddiTTho saMpatto maMDao teNa || 68 || ainiuNattaNamaiNA u citiyaM tAva mUladeveNa / ettiyaphalA // 51 // Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade- zapade 6 svaptanidarzanama. // 52 // na eso suviNo, aviyANagA ee // 69 / / aha uggayammi ravimaMDalammi kAuM pbhaaykiccaaii| kusamabhariyaMjalI so patto suviNannuyasayAse // 7 // paripUjiyataccaraNo kAUNa payAhiNaM pnnymulii| baddhajalI niveeI caMdapANaM suviNayammi // 71 / / to suviNapADhaeNaM rajjaphalaM nicchiUNa taM suviNaM / lAyaNNAmayapuNNaM kannaM pariNAvio paDhama // 72 / / eso te rajjaphalo sattadiNabhaMtare dhuvaM suviNo / evaM ti mauliyaMjalipuDeNa paDivaSNameeNa ||73 / / patto kameNa vinAyaDammi paricitiyaM tao teNa / acaMtanidhaNo haM bhamAmi kaha nayaramajjhammi // 74 // to rayaNIe Isaragihammi egammi khaNiyakhatto so| ArakkhiehiM gahio baddho ya nIo ya karaNammi / / 75 / / caurassa vaho daMDo tti nIisatthaM saraMtao'macco / taM vajjhamANaveI nijjai jA vajjhabhUmIe / / 76 / / tA citei kimayaM satvaM pubuttamaliya gaM hAhI ? / ta-sevudayAgayoDhapuNNavasao pure tatto / / 77 / / uggADhasUlaviyaNo vihuursrii| aputtao marai / naranAhA divvAiM ahivAsijjaMti to paMca / / 78 / / taMberamo turaMgo chattaM cAmarajugaM ca taha kalasA / to devayAu lahu oyaraMti eesa rajjassa / / 79 / / maggijjai nararayaNaM joggaM rajjassa caccarAIsa / divvehi tehi nayarIi savvao hiMDamANehi / / 8 / / diTro ya kharArUDho chittarachatto sraavmaalglo| rattaMdaNakayarAo masimuddayamuddiyasarIro / / 8 / / samuhametA seo mUladevateNo tao giNdenn| pAraddhA galagajI haeNa hesAravo garuo // 82 / / ghetta Na karI kalasaM ahisiMciya nei niyykhNdhmmi| DhaliyAu cAmarAo chattaM uvariTTiyaM jhatti // 83 / / pUriyasayalanahaMgaNamaggaM tAhe pavAiyaM tUraM / aimuhalA jayasaddI paojio baMdividehi / / 84 / / patto rAyasahAe muttAmaNimaMDie caukkammi / sIhAsaNovarigao .paNaA sAmaMtacakkeNa // 85 / / jAo mahAna / / 5 / / Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 53 // XXXXXXXXXXXXXXXXX ravaI payAvaparibhUyaverinaranAho / so rajaM raMjiyasuyaNamANaso mANai jahicchaM / / 86 / / jAo jaNe pavAo jaha imiNA caMdamaMDalaM sumiNe / pIyaM tassa pasAeNa pAviyaM erisaM rajaM / / 87 / / suNiyaM ca teNa desiyana reNa ki erisaM na me jAyaM / naranAhattaM vINaNadosAo jaNeNa so bhaNio / / 88 / / etto jamannamevaM sumiNaM labbhAmi taM kahissAmi / niuNassa kassaI jeNa hAja iya rajasaMsiddhI / / 89 / / dahitakapaurabhAyaNaparAyaNo soviro jhicchaae| suviNaM maggaMtA so kilissio kAlamaibahuyaM // 90 // jaha tassa eyasuviNayalobhI aidullahA tahA bhaTTa / maNuyattaM maNuyANaM apArasaMsAranIrahare / / 91 / / eso sesakahANayaleso patthAvamAgao jeNa / teNa bhaNijai so annayA u citei naranAhA // 92 / / laddha rajjaM mayamaMDaNANa varavAraNANa ya shsso| egittha devadattA Na atthi to guNamAbhAi // 93 / / yataH"nehalinigga melai nikkAraNa rasI, vasaNasaevi amUDhai vihavi annullsii| sajjaNi saralasahAvai 'tahavi somathiri, mANusasaMgami saggu ki saggaha siMgu siri? ||1 // " ujjeNisAmiNA dANamANagahieNa vihiyapaNaeNa / abbhathieNa bahuhA samappiyA devadattA se / / 94 // visuyaM saddhaDabhaTTaNa mUladevA smjinniyrjjo| biNNAyaDammi nayare samAgao tattha lahu ceva // 95 / / diTTho rAyA, diNNo pahANagAmo visajio ttto| maha nayaNagoyare jaha na ehi taha kuNasu iya bhaNio // 96 / / aha annayA kayAi ujjeNIo dhaNajaNanimittaM / dezataraM pavaNNo ayalo bahuloyapariyario / / 97 / / tatthAvajjiyabahuvivabhariyasagaDo ya divvajoeNa / binnAyaDammi patto sukaM pADeumAraddho // 98 // 1 gha 'sUhavi' / kxxxx*************** XXXXXXX Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zroupadezapade // 54|| maMjivAikayANaMtaresu goviyamahagghabahurUvo / NAo suMkiyaloeNa daMsio naravaissa tao / / 99 / / to teNa saMbhamubbha- 6 svapnatalAyaNaNaM paloio aplo| kaha ettha satthavAho abbo aJcanmayaM eyaM // 100 // pariyANesi mahAyasa ! ko haM nidrshnm| paDibhaNai deva ! keNa tumaM / nA najasi sarayasasaMkakaMtakittIbhariyabhavaNo ? // 101 // sAhiyaniyavuttatA naranAhI dukkaraM kareUNa / sakAramassa samae taM tuTThamaNaM visajei // 102 / / patto ujeNIe ayalA milio ya baMdhavajaNassa / / - kahiyA ya mUladeveNa jA kayA tassa paDivattI // 103 / / aha binnAyaDanagare coreNegeNa cauracarieNa / paidivasaM IsaramaMdiresu pADijae khattaM / / 104 / / dikkhA vi ya ArakkhiyalAo payaovi taM na lakkhei / naravaiNo teNa niveiyaM ca no deva ! dIsai so // 105 / / NUNamadissIkaraNaM teNaM vihiyaM suro va khayaro vA / so hoja annahA kaha keNAvi kahipi no dittttho||106|| to nIlapaDAvaraNo payaMDaasidaMDamaMDiyakaraggA / sayameva mUladevo paDhamapavese viNikkhatA / / 107 / / devalapavAsahAsunnagehaujANamAiThAusu / uvaladdhapAraddho bahuehi sA uvAehiM / / 108 / / aha egAi pavAe rayaNIe majjhabhAgasamayammi / nibbharatimirabharavasA niruddhadiTThippayArammi / / 109 / / suttammi sahAlAe kaiyavavasao ya mUladevA vi| tattheva saMpayaTTo souM aha Agao tattha / / 110 // maMDiyanAmA coro' saNiyaM uTrAvio ya seo teNa / bhaNio ya bhadda ! ko taM so bhaNai aNAhapahio hN||11|| maM aNugacchasu jeNaM siddhI te hAi vaMchiyatthANa / AmaM ti bhaNiya laggA so rAyA tassa maggeNa / / 112 / / katthai Isaragehe khaNiyaM khattaM viNiggao tattha / aipauro gharasAro dinno ranno ya khaMdhammi / / 113 / / jiNNujANabhaMtaradeulamaDhamajjhabhUmiharayammi / nIo ya tattha diTThA tabbhagiNI rUvarayaNakhaNI // 114 // sA maMDieNa bhaNiyA // 54 // Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 55 / / sAyaM calaNANa kuNasu eyassa / kUvasamIve sA tassa ThAviDaM phusai jA caraNe / / 115 || phaMsANumANajANiyanivacaraNA paNayamAgayA tammi / tA jANAvai taM taha jaha soM turiyaM viNikkhaMto // / 116 / / jo uNa anno sA pAyaseAyachaumeNa tattha kUvammi / aJcaMta gahIratale khippara tIe gayadayAe / 117|| kAlAhale kae esa jAi iha niggao mamAhito | to sA khaggasahAo aNulaggo maggao tassa / / 118 || nAo ya mUladeveNa esa jahA ei turiypycaaro| to nayaracaccarasivaMtarammi parisaMThio bhIo / / 119 / / re|sAvesabhamAo khaggeNa zivaM vihADiya katthaM / appANaM mannato sa niyato piTThao jhatti / / 120 / / gayakhaMdhammi vilaggo bIyadiNe jA pure bhamai rAyA / tA kavaDavihiyapaTTagasaMchaiyataNU tao teNA / / 121 / / diTTho rannA kaMthAi sevaNaM caccare kuNemANo / vinnAo takkhaNameva to bhavaNaM huM nIo / / 122 / / nisivavahAro payaDIkao ya miliyAI dohavi maNAI / Thavio payammi ainiuNabuddhi mUladeve / / 123 / / bhaNio bhaiNi mama dehi teNa dinnA sagauravaM tassa / evaM vaccai kAlo tIi samaM visayasattassa / / 124 / / vinnAyabhavaNasAreNa rAiNA teNa teNuvAeNa / saMpADiyavissAo kao ya uvabhutsavvasso / / 125 / / sariuM puvvavarAhe tahAvihaM pAviuM chalaM kiMci / sUlAsirammi AroviUNa paMcattaNaM nIo / / 126 / / ettha visesovaNao eso daMsijae jahA rAyA / taha esa dhammiyajaNo jaha so cAro taha ya deho || 127|| jaha tassa dhaNuvaogo vihio vivihehiM teNuvAehiM / taha dehAu imAo kajjo sAmatthauvaogA / / 128 / / jaha so No te dhaNarahio esaii muNeUNaM / Aroviya sUlAe puvvillavarAhadeoseNa // / 129 / / nIo jIviyapaaMtamesa dehovi / / 55 // Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zapade zrIupadejhINasAmattho / sUlAsamANaaNasaNavihiNA aMtammi mottavvA // 130 // iti // *svapnaatha gAthAkSarArthaH-svapne iti dvAraparAmarzaH, caMdragrasane svapne iva candrapAnalakSaNe sati maNDakarAjye uktarUpe nida-rzanam saMpanne dvayordezikamaladevayoH, kuta ityAha-'voNaNao' tti svapnaphalavyaJjanAt kArpaTikaphalasvapnapAThakRtAt tato dezikena jJAtavyaJjanaprastutasvapne rAjyaphale'vabuddhe'nutApaH pazcAttApaH kRta 'suviNe' iti tataH punarapi prastutasvaptalAbhAya svapne // 56 // zayane prakrAnte sati tallAbhasamaM prastutasvapnalAbhasadRzaM, khuravadhAraNe, manujatvaM prastutamiti / / 11 / / atha saptamadRSTantasaMgrahagAthA ;cakkeNavi kaNNaharaNa aphiDiyamacchigahacakkanAlAhe / annattha NadvatacchedaNovamo maNuyalaMbho ti / / 12 / / iMdapure iva ramme iMdapuravarammi AsinaranAho / nAmeNa iMdadatto iMdo iva vibuhamahaNijjA / / 1 / / sirimAlipamuha- 12 puttA bAvIsamaNaMgacaMgarUvadharA / bAvIsAe devINamattayA tassa ya ahesi / / 2 / / egammi ya patthAve amaJcadhyA raivva paccakkhA / diTTA teNaM gehe kItI vivihakIlAhiM // 3 // tA pucchio pariyaNo kassesA teNa jaMpiyaM deva ! / * maMtisuyA, aha raNNA taduvarisaMjAyaMrAgeNa // 4 // . vivihapayArehi maggiUNa maMti sayaM samuvbUDhA / pariNayaNANaMtaramavi khittA aMteUre sA u / / 5 / / annannapavararAmApasagavAsaMgao ya naravaiNA / vissumariyA cireNa ya daLaM AloyaNagayaM taM / / 6 / / jaMpiyamaNeNa sshrsricchpsrNtktipbbhaaraa| kA esA kamalacchI lacchI viva suMdarA juvaI ? 7 / kaMcuiNA saMlattaM sA esA deva ! maMtiNo dhUyA / jA pariNikaNa mukkA tubbhehiM puvakAlammi // 8 // KXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX** 00RKAKKKKKKXXXXXXXXXXXXXX*** Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ {************ evaM bhaNie rAyA tIi samaM taM nisIhiNi vuttho| tau hAya tti tahacciya pAunbhUo ya se gabbho // 9 // aha sA I pUvvamamaJceNa Asi bhaNiyA jayA tuhaM putti ! / pAubbhaveja gabbhA jaM va narido samullavai // 10 // taM sAhejasa taiyA tahatti tIevi smbvRttNto| siTTho piuNI, teNAvi bhujakhaMDammi lihio so // 11 // paccayakaeNamacco paidiyaI / / 57 / sAravei apmtto| jAo tIe putto suriMdadatto kayaM nAma / / 12 / / tammi ya diNe pasUyANi tattha cattAri ceDarUvANi / aggiyao pavvayao bahulI taha sAgarayanAmo // 13 // uvaNIo paDhaNatthaM lehAyariyassa so amaJceNa / tehiM ceDehi samaM kalAkalAvaM ahijjei // 14 // tevi sirimAlipamuhA ranno puttA na kiMcivi paDhaMti / thevaMpi kalAyarieNa tADiyA niyayajaNaNIe // 15 // sAhiti royamANA evaM evaM ca teNa bhaNiya mh| aha kuviyAhiM bhaNijai ujjhAo rAyamahilAhiM / / 16 / / he kUDapaMDiya, sue amhANaM kIsa haNasi nissaMkaM / puttarayaNAiM jaha taha na hoMti eyaMpi no muNasi ? // 17 / / hA hou tujjha pADhaNa vihIe accaMtamUDhavihalAe / jo na sue thopi hu tADato vahasi aNakaMpaM. // 18 // iya tAhi pharusavayaNehi tajieNaM uvehiyA guruNA / accaMtamahAmukkhA tAhe jAyA nariMdasuyA / / 19 / / rAyAvi Iml vaIyaramiNaM ayANamANo maNammi citei| acaMtakalAkusalA mamameva suyA paraM ettha / / 20 / / so puNa suriMdadatto kalAkalAvaM ahijio sayalaM / agaNeto samavayasA ceDarUvaMpi paJcahaM // 21 / / aha mahurAnayarIe pavvayanagarAhivo niyayadhayaM / pucchai putti! tuha varo jo royai taM paNAmemi / / 22 // tIe payaMpiyaM tAya ! iMdadattassa saMtiyA puttA / suvvaMti kalAkusalA sUrA dhIrA surUvA ya // 23 / / tesiM eka suparikkhiUNa rAhAi vehavihiNA hN| jai MEXXXXXXXXXXX // 57 // XXXXXXXXXXXXX Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade zapade rAdhAvedha nidarzanam. // 58 / / // 58 // bhaNasi tA sayaM ciya gattUNa tahiM varemi tti // 24 // (naM0 1000)-paDivanaM naravaiNA tAhe paurAe raayriddhiie| sA parigayA payaTTA gaMtuM nayarammi iMdapure // 25 // taM iMti soUNaM tu?NaM teNa iMdanaravaiNA / kAraviyA niyanayarI ubbhaviyavicittadhayanivahA // 26 / / aha AgayAi tIe davAvio sohaNo ya aavaaso| bhoyaNadANappamuhA vihiyA guruuciyapaDivattIM // 27 // vinatto tIi nivo rAhaM jo vidhihI suo tujjh| so ciya meM pariNehi etto ciya AgayA hamiha // 28 // raNNA bhaNiyaM, mA suyaNu ! ettieNAvi taM kilissihasi / ekkakapahANaguNA savvevi suyA jao majjha // 29 / / uciyapaese ya tao svveyrbhmirckkpNtillo| siriraiyaputtigo lahu mahaM paiTTAvio thaMbho // 30 // akkhADao ya raio baddhA maMcA kayA ya ulloyA / harisullasaMtagatto AsINo tattha naranAho // 3 / / uvaviTTho nayarijaNo AhUyA rAiNA niyayaputtA / varamAlaM ghettUNaM samAgayA sAvi rAyasuyA // 32 / / aha savvapattajeTro sirimAlI rAiNA imaM vutto| he vaccha ! maNovaMchiyamavaMjhametto kuNasu majjha / / 33 / / dhavalesu niyakulaM paramamunnaI nesu rajamaNavajaM / jiNhAhi jayapaDAgaM sattUNaM vippiyaM kuNasu // 34 // evaM rAyasiri piva paccakkhaM nivvuiM nariMdasuyaM / pariNesu kusalayAe rAhAvehaM lahuM kAuM // 35 // evaM ca vottu so rAyaputtu saMjAyakhohu ninntttthaasohu| passeyakiNNu aicittasunnu dINANaNacchu pagalaMtakajchu // 36 // vicchAyagattu nayalacchiyayattu lajjAyamANu vihalAbhimANu / heTuu niyaMtu porisu muyaMtu thiu thaMbhiuvva daDhatiuvva // 37 / / puNaravi bhaNio raNNA saMkhohaM vajiUNa he putta ! / kuNasu samIhiyamatthaM kittiyamettaM imaM tujjha // 38 / / saMkhohaM putta ! kuNaMti te paraM je kalAsu na viyddddaa| tumhArisANa sa Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 59 / / kaha akalaMkakalAguNanihANa ? / / 31 / / iyaM saMlato dhiTTimamavalaMbiya so maNAgamaviyaDDo | kahakahavi dhaNuM geha pakaMpireNaM karaggeNaM / / 40 / / savvasarIrAyAseNa kahavi AroviUNa koyaMDaM / jattha va tattha va vacca mukko sirimAliNA bANo / / 41 / / thaMbhe AbhiTTittA jhaDatti so bhaMgamuvagao tayaNu | logo kayatumularavo nihuyaM hasiuM samAraddho / / 42 / / evaM sesehivi naravaissa puttehi kalaviuttehi / jaha taha mukkA bANA na kaJjasiddhI paraM jAyA ||43|| lajjAmilaMtanayaNo vajjAsaNitADiuvva naranAho / vicchAyamuho vimaNo sogaM kAuM samADhatto || 44 || bhaNio ya amaceNaM deva ! vimuMcasu visAyamannovi / asthi suo tumhANaM tA taMpi parikkhaha iyANi // / 45 / / raNNA bhaNiyaM ko puNa samappiyaM maMtiNA tao bhuJjaM / taM vAiUNa raNNA payaMpiyaM hou teNAvi / / 46 / / accaMta pADhiehiM imehi pAvehi jaM samAyariyaM / so vi hu tamAyarisai dhI dhI evaMvihamuehi ||47 || jai puNa tuha nibbaMdho vinnAsi tayA suo sAvi / to maMtiNovaNIo suridadatto saujjhAo ||48 || aha taM bhUmIvaiNA vicittapaharaNaparissamakiNakaM / ucchaMge viNivesiya payaMpiyaM jAyatoseNa // / 49 / / pUresu tumaM mama vaccha ! vaMchiyaM vidhiUNa rAhaM ca / pariNesu nivvuI rAyakaori aNi rajaM // 50 // tAhe sureMdadatto naranAhaM niyaguru ca namiUNa | AlIDhaTThANaThio dhIro dhaNudaMDamAdAya / / 51 / / nimmalatellAUriyakuMDaya saMkaMtacakkagaNachiddaM / pehaMto avarehi hIlijjatovi kumarehiM // 52 // | aggiyayappamuhi roDijjaMtovi tehi ceDehiM / guruNA nirUviehi pAsaTThiehiM ca purisehi ||53 || AyaDDiyakhaggehi jaI cukkasi tAva taM haNissAmo / ii jaMpirehiM dohiM tajijJjatovi puNaruttaM // 54 // lakkhummuhakaya cakkhU egaggamaNo mahAmuNido vva / / / 59 / / Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uvaladdhacakkavivaro rAhaM vidhai sareNa lahuM // 55 // viddhAi tIi khittA varamAlA nivvuIi se kNtthe| ANaMdio zrIupade- nariMdo jayajayasaddo samucchalio // 56 / / vihio vIvAhamaho diNNaM rajja ca se mhiivinnaa| jaha teNa cakkachidaM laddha, rAdhAvedha zapade Na hu sesakumarehi // 57 / / taha koi puNNapabbhArabhArio mANusattaNaM lhi| eyaM aNorapAraM bhavakatAraM pariyaDato // 58 // nidrshnm| ___atha gAthAkSarArthaH;-cakreNApyupalakSite kanyAharaNe nirvRtisaMjJarAjakanyakAdRSTAnte rAdhAvedhe prakrAnte satItyarthaH, asphiTitena lakSyAdanyatrAvyAkSiptena akSNA dRSTayA graho'vadhAraNaM ckraassttkoprivyvsthitraadhaasNjnyyntrputrikaavaamaakssilkss||60|| Nasya lakSyasyeti gamyate; 'cakkanAlAhiti cakranAlasya cakrAdhArastambhasyAdhaHsthitena surendradattena kRtaH tadanu sajjita- 2 *zareNa tatkSaNameva rAdhA viddhati sAmarthyAda gmyte| anyeSAM tu dvAviMzateH zrImAliprabhRtInAmazikSitahastatvenAlabdha rAdhAvedhacchidrANAM annattha naThutti anyatra lakSyAd bahistAnnaSTAH zarAH / tataH prastute kimAyAtamityAha-tacchedanopamo rAdhAvedhAkSicchedopamAno durApa ityarthaH, manujalabho mAnuSyaprAptiH, itizabdo gAthAparisamAptyarthaH / / 12 / / athASTamadRSTAntasaMgrahagAthA:cammAvaNaddhadahamajjhachiDDaduligIvacaMdapAsaNayA / aNNattha buDDaNagavesaNovamo maNuyalaMbho u // 13 // kila katthai vaNagahaNe annegjoynnshssvitthinno| Asi dahA aigahiro aNegajalayarakulAinno // 1 // aiibhlnividdsevaaddpddlsNchaaiiovrimbhaago| mAhisacammeNa va so avaNaddho bhAi savvatto // 2 // keNavi kAlavaseNaM caDulagIvo dulI pribhmNto| saMpatto uvaritale gIvA ya pasAriyA teNa // 3 // sevAlapaDalachidaM aha samae tammi | EXKXKXXXXXXXXXXXXXXX Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 61 // tattha saMjAyaM / dido teNa mayaMko paDipuNNo komuinisAe // 4 // joIsacakkANagao nirabhagayaNassa majjhabhAgammi / | khIramahAyahilaharIsamajoNhANhAviyadisAho // 5 // ANaMdapUriyaccho to citai kacchavo kimeyaM ti / kiM nAma esa saggo kiMvA aJcabbhuyaM kiMci // 6 / / kiM mama egassa palAieNa daMsemi sayaNalogassa / iya citiya nibbuDDo tesi annesaNanimittaM / / 7 / / ANIyasayalasayaNo jAva paloei taM kila paesaM / no pAsai vAuvaseNa pUriyaM tattha taM chir3a / / 8 / / pattevi kAmuI tammi dullahA sasaharo va nahamajjhe / abbhakaovavavajio ya jaha dullahaM eyaM // 9 / / taha saMsAramahaddahamajjhe buDDANa sayalajaMtUNa / puNaravi mANusajammo aidulaho puNNahINANa // 10 // atibahalatvanibiDatvabhAvAbhyAM carmeva carma sevAlasaMcayastenAvanaddhaH sarvathAcchAdito yo hradastasya madhye yat kathaMcit tucchapramANaM chidra saMjAtaM tena vinirgatayA dule. kacchapasya grIvayA galadezena candrasya nabhomadhyabhAgabhAjo mRgAkasya 'pAsaNaya'tti locanAbhyAM kadAcidvilokanamabhUt / tatastena svakuTambapratibandhaviDambitena grIvAmavakRSya 'annattha buDaNa'tti anyatra tatsthAnaparihArAt sthAnAntare bruDanena nimajjanena kathaMcit kUTambasya mIlane kRte 'gavesaNovamu'tti yA gaveSaNA prAgupalabdharandhrasya tadupamastattulyo durlabhatayA manuSyalAbho manuSyajanmaprAptiH / tu pUraNArthaH / / 13 / / atha navamadRSTAntasaMgrahagAthA;udahi juge puvvAvarasamilAchiDappavesadiTuMtA / aNuvAyaM maNuyattamiha dullahaM bhavasamuddammi // 14 // jaha kei dunni devA accabbhuyacariyakouhalleNa / jugachiDDAo samilaM vijojaittA lahuM ceva / / 1 / / kaha esA juga Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade- zapade durlbhtaa| XXXXKKXXKXEKS // 62 // chiDU pUNovi pAvija iya maNe dharilaM / pattA sumerusihare eko jUyaM kare kAuM // 2 // avaro uNa taM samilaM pahA manuSyatvaviyA puvvaavarajalahIsu / khittaM juggaM ca samilA ya pecchiuM te tao laggA // 3 // sAyarajale apAre sA samilA taM ca jugamahogADhaM / aicaMDacaDulapavaNappaNolliyAI bhamaMtAI // 4 // thakkAI tattha bahukAlamAgao na uNa tesi sNjogaa| saMjogevi na jAo chiDDupaveso ya samilAe // 5 // jaha tIe samilAe chiDDupaveso aIva dullNbho| taha mohamUDhacittANa mANusattaMpi maNuyANa // 6 // ____ atha gAthAkSarArthaH;--'udahi'tti udadhau 'juge'tti yugaM yUpaM 'puvya'tti pUrvatsman kSiptaM, 'avara'tti aparatsman jaladhAveva samilA pratItarUpA kSiptA kAbhyAMcit kautukikAbhyAM devAbhyAM, tatastasyAH samilAyAH 'chiDDuppavesadiTuMtA' a iti, tatra yugacchidre yaH pravezaH sa eva dRSTAntastasmAt anupAyaM tanukaSAyatvAdimanuSyajanmahetulAbhavikalaM manujatvamiha | durlabhaM bhavasamudre bhavabhAjAmiti // 14 // atha dazamadRSTAntasaMgrahagAthA;- . paramANu khaMbhapIsaNasuranaliyAmerukhevadiTuMtA / tagghaDaNevA'NucayA maNuyattaM bhavasamuddammi // 15 / / *||62 // iha keNaM tiyaseNaM ego khNbhe| annegkhNddaaii| kAUNa cunnio tAva jAva avibhAgio jAo // 1 // bhariyA mahApamANA naliyA egA kareNa sA teNa / patto sumerucUlAsihare sA phUmiyA tatto // 2 // udaMDapavaNavasao mahApayA* sattao ya tiyasassa / avibhAgimattaNeNa ya disodisi te gayA aNavo // 3 // picchAmi, kayAvi puNo milija | TEXXXXXXXXXXXXXXXRKe Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 63 // * te'Na haveja so thNbho| iya pecchaMtassavi se vAsasahassAI gAI // 4 // volINANi, Na tesiM aNuNa jogo, Na || yAvi so thNbho| saMjAo, taha eso maNuyANa cuo maNuyabhAvo / / 5 / / ___atha gAthAkSarArthaH;--'paramANu'tti paramANava iti dvAraparAmarzaH / 'khaMbhapIsaNa'tti stambhasya kASThAdimayasya peSaNaM cUrNanaM kenacit kautukinA sureNa kRtam / tatazca 'naliyAmerukhevadiTuMtA' iti tasya piSTastambhasya nalikAyAM pravezitasya merau meruzirasi kSepo dazasu dikSu yad vikiraNaM devena kRtaM tadeva dRSTantastasmad durlabhaM manujatvamiti gamyate / kimukta bhavatItyAha-'tagghaDaNevANucaya'tti-tasya piSTastambhasya ghaTanA iva nirvartanAvata aNucayAt tasmAdeva nalikAprakSiptapiNDAt sakAzAd manujatvaM bhavasamudre durlabhamiti / ayamapi paramANudRSTAnta AvazyakacUrNAvanyathApi vyAkhyAto dRzyate; yathA-iha kAi sahA mahaI aNegakhaMbhasayasaMnivesillA / kAleNa jalaNajAlAkarAliyA pAviyA palayaM / / 1 / / kiM so hoja kayAi vi iMdo caMdo'havA mnnussido| jo taM tehi ahiM puNovi aidugghaDaM ghaDihI? // 2 // jaha tehiM ciya aNuehiM sA sabhA dukkarA iha ghaDeuM / taha jIvANaM vihaDiyamitto maNuyattaNaM jANa // 3 // iti / diTuMtabhAvapattA avi te hoja dasAvi puNa atthaa| daTuMtiyabhAvagayaM na uNo maNayattaNaM soma! / / 1 / / iya dullahalaMbhaM mANusattaNaM pAviUNa jo jIvo / na kuNai pArattahiyaM so soyaI saMkamaNakAle / / 2 / / jaha vArimajjhachuDho vva gayavaro majchau vva galagahio / vaggupaDiu / mao saMvaTTaio jaha va pakkhI // 3 // so soyai macujarAsamatthao tuniyaniddapakkhitto / tA pAsai vidaMto kammabharapaNollio jIvo KX******XXXXXXX // 66 // XXXXX Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade- manuSyatva zapade durlbhtaa| // 4 // kAUNamaNegAiM jammaNamaraNapariyaTTaNasayAiM / dukkheNa mANusattaM jaI lahai jahicchiyaM jIvo // 5 // taM taha dullahalabhaM vijjulayAcaMcalaM ca maNuyattaM / laddha Na jo pamAyai so kAuriso na sappurisA // 6 // 15 // atha yaduktaM-bhAvArthasArayuktAnyupadezapadAni vakSye iti, tatprastutamanujatvadurlabhatvamadhikRtyAgamasiddhopapatyA darzayannAhaeyaM puNa evaM khalu aNNANapamAyadosao neyaM / jaM dIhA kAyaThiI bhaNiyA egidiyAiNaM // 16 // etanmanujatvaM, punaHzabdo vishessnnaarthH| tatazcAyamarthaH-prAk sAmAnyena manujatvadurlabhatvamuktaM, sAMprataM tadevopapattibhiH sAdhyata iti / evaM khalu'tti evameva durlabhameva / kuta ityAha-ajJAnapramAdadoSataH ajJAnadoSAta sadasadvivecanavirahAparAdhAta pramAdadoSAca viSayasevanAdirUpAjjJeyamavagantavyam / etadAviSTo hi jIva ekendriyAdijAtiSu dUraM manujatvavilakSaNAsu araghaTTaghaTIyantrakrameNa puna pUnarAvarttate / etadapi kathaM siddhamityAha-yatkAraNAddIrghA drAdhIyasI kAyasthiti punaHpunaH mRtvA tatrava kAye utpAdalakSaNA bhaNitA siddhAnte ekendriyAdInAM ekendriyadvIndriyAdilakSaNAnAM jIvAnAmiti // 16 // tAnevaikendriyabhedAn pRthivIkAyikAdIna paJcava pratItya darzayannAha ;assaMkhosappiNisappiNIu egidiyANa u cauNhaM / tA ceva u aNaMtA vaNassaIe u boddhavvA // 17 // 'assaMkhosappiNisappiNIu'tti prAkRtatvAdavibhaktiko nirdezastenAsaMkhyAtA utsapiNyavasarpiNyaH / tatrotsarpayati prathamasamayAdArabhya nirantaraM vRddhi nayati taistaH paryAya vAnityutsapiNI / tathA ca paJcakalpabhASyaM--"samae samae'NaMtA 64 // Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ EXXXXXXXXXXXXXXXXX // 65 / parivatA u vaNNamAIyA / davANaM pajAyAhorattaM tattiyA ceva // 1 // " tadviparItA tvvsrpinnii| turevakArArthI bhinnakramastato'taMkhyAtA evaikendriyANAM, turapyarthe bhinnakraMmaH, caturNAmapi pRthivyaptejovAyukAyikAnAM kAyasthitirboddhavyeti saMbandhaH / 'tA ceva u' iti tA eva cotsapiNyavasarpiNyo'nantAH vanaspatau tu vanaspatikAye punarboddhavyA kAyasthitirutkRSTeti / kimuktaM bhavati ? pRthivyaptejovAyukAyikeSu jIvo mRtvA punaHpunarutpadyamAna ekaikakAye asaMkhyAtA utsapiNyavasarpiNIryAvadArate, vanaspatikAthikeSu tu prANiSUtpadyamAnastA evAtsarpiNyavasarpiNIranantA gamayatyutkRSTataH, jaghanyatastvattarmuharttameveti / athotsapiNyavasarpiNyoH kiM pramANam ? ucyate-dvAdazArakAlacakramutsapiNyavasarpiNyau / tatsvarUpaM yathAdasa koDAkoDIo sAgaranAmANa huMti punaao| utsappiNIpamANaM taM cevosappiNIe vi // 1 // chaJceva kAlasamayA havaMti osappiNIe bharahammi / tAsi nAmavihitti ahakkama kittaissAmi // 2 // susamasusamA ya susamA taiyA puNa susamadussamA hoi / dusamasusamA cautthI dUsama aidUsamA chaTThI // 3 // ee ceva vibhAgA havaMti ussappiNIi cha cceva / paDilobhA parivADI navari vibhAgesu nAyavvA / / 4 // susamasusamAi kAlo cattAri havaMti koDIkoDIo / tiNNisusamAikAlo dunni bhave susamadusamAe // 5 // ekkA koDAkoDI bAyAlIsAi jA sahassehiM / vAsANa hoi UNA dUsamasusamAi so kAlo // 6 // aha dUsamAe kAlo vAsasahassAI ekavIsaM tu| tAvaio ceva bhave kAlo ai dUsamAe vi // 7 // ityAdi / evaM dvAbhyAmutsapiNyavasarpiNobhyAM kAlacakra dvAdazAraM viMzatisAgaropamakoTAkoTipramANam / tatra ca yathottaraM kAlAnubhAvasvarUpaM granthAntarAdavaseyam / vikalendriyANAM paJcendriyatirazcAM manuSyANAM ca kAyasthitiranayA gAthayA jJeyA, yathA-vAsasahassAsaMkhA vigalANa ThiI u hoi boddhavvA / sattaTTa bhavA u bhave paNiditi KXXXXXXXXXXXXXXXXXXX ka Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIu dezapade vinaya viSaye zreNika nidarzanam. / / 66 / // 66 // rimaNuya ukchosA // 1 // " // 17 // iti / bhavatu nAmaikendriyAdInAM dIrghA kAyasthitistathApi kiMnimittA'sAviti vaktavyamityAzaGkayAha;esA ya asaidosAsevaNao dhammabajjhacittANaM / tA dhamme jaiyavvaM samma sai dhIrapurisehi / / 18 / / . eSA ceyaM punarpradhIyasI sthitiH asakRdanekavArAn anekeSu bhaveSvityarthaH doSAsevanataH doSANAM rAhumaNDalavat zazadharakaranikaravAtaspaddhisvabhAvasya jovasya mAlinyAdhAyakatayA dUSakANAM nibiDavedodayAjJAnabhayamohAdInAM yadAsevanaM manovAkANaiH kRtakAritAnumatisahAyairAcaraNaM tasmAta / keSAmityAha-dharmabAhyacittAnAM zrutadharmAcAritradharmAca sarvathA bAhyacittAnAM svapnAyamAnAvasthAyAmapi tatrAnavatIrNamAnasAnAmityarthaH / yata evaM, 'tA' iti tasmAddharme uktalakSale eva ekAntenaivaikendriyAdijAtipravezanivAraNakAriNi bhavodbhavabhUriduHkhajvalanavidhyApanavAriNi yatitavyaM sarvapramAdasthAnaparihAreNodyamaH kAryaH samyag mArgAnusAriNyA pravRttyA svasAmarthyAlAcanasAraM sadA sarvAsvavasthAsu dhIrapuruSairbuddhimadbhiH pumbhiH / / 18 / / samyag dharma yatitavyamityuktamatha samyagbhAvameva bhAvayannAha;sammattaM puNa itthaM suttaNusAreNa jA pavittI uN| suttagahaNammi tamhA pavattiyavvaM ihaM paDhamaM / / 19 / / samyaktvamavitatharUpatA punaratra dharmaprayatne kA ityAha-sUtrAnusAreNa yA pravRttiH, tuzabdA'vadhAraNArtho bhinnakramazceti, tataH sUtrAnusAreNava sarvajJAgamAnusaraNenaiva yA caityavandanAdirUpA pravRttizceSTA samyaktvam / evaM sati yad vidheyaM tadAha-sUtrasya paramapuruSArthAnukUlabhAvakalApasUcakasyA'sArasaMsAracArakAvAsanirvAsanakAlaghaNTAkalpasyA''vazyakapraviSTAdibhe Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 67 // dabhAjaH zrutasya grahaNe naSTa dRSTestallAbhatuSTiddaSTAntenAMgIkaraNe tasmAta kAraNAtpravattitavyam iha yatne vidheyatayA upadiSTe, prathamamAdau / yataH, paDhama NANaM tao dayA evaM cii savvasaMjae / aNNANI kiM kAhI kiM vA NAhI cheyapAvagaM ? // 1 // sAccA jANai kallANaM socA jANai pAvagaM / ubhayapi jANaI sAccA jaM chagaM taM samAyare // 2 // " // 19 // tacca sUtragrahaNaM vinayAdiguNavataiva ziSyeNa kriyamANamabhIpsitaphalaM syAnnAnyatheti samayasiddha dRSTAntena spaSTayannAha ;devIdohala egatthaMbhappAsAya abhayavaNagamaNaM / rukkhuvaladdhahivAsaNa vaMtaratAse supAsAo // 20 // kathAnakasaMgrahagAthAsaptakam / rAyagihammi ya nayare rAyA nAmeNa seNio aasi| sammattathirattapahiTThasakkavipphAriyapasaMso / / 1 / / sayalaMteurapavarA devI nAmeNa cellaNA tassa / cauvihabuddhisameo maMtI putto ya abhao tti / / 2 / / egammi ya patthAve devIe jAyadohalAi nivo| bhaNio pAsAyaM me egakkhaMbhaM karAveha // 3 // dunniggaheNa itthIgaheNa saMtAvieNa nrvinnaa| paDivaNaM tanvayaNaM abhayakubhAro ya AiTro // 4 / / to vaDyUiNA samaga thaMbhanimittaM mahADavIi go| diTTho tehiM ca rukkho susaNiddho aimahAsAho // 5 // sAhiTThio sureNaM hohi tti vicittakusumadhUvehiM / ahivAsio sa sAhI kaovavAseNa abhaeNa // 6 // aha buddhiraMjieNaM taruvAsisureNa nisi pasuttassa / siTuM abhayassa mahANubhAva ! mA chidihisi eyaM / / 7 / / vaccasu sagihammi tumaM kAhamahamegakhaMbhapAsAyaM / savvouyataruphalaphullamaNaharArAmaparikaliyaM / / 8 / / iya paDisiddho abhao vaDDaiNA saha gao sagehammi / deveNavi Nimmavio ArAmasameyapAsAo / / 9 / / tammi ya devIi samaM vicittakIlAhiM kIlamANassa / raisAgarAvagADhassa rAiNo jaMti diyahAiM // 10 / / aha tannayaranivAsissa pANavaiNo kayAi gambhavasA / bhajAi samuppanno dohalao aMbayaphalassa // 11 // to tammi apuJjate Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sIpa zapade // 68 / / paidiyaha khijjamANasavvaMgiM / taM daLUNaM puDhe teNa, pie kAraNaM kimiha ? // 12 // paripakaMbayaphaladohalo ya tIe niveio tAhe / pANAhiveNa bhaNiyaM cUyaphalANaM akAlo'yaM // 13 / / jaivi hu, tahAvi kattovi suyaNu, saMpADimo thirA vinaya vihos / nisuo ya teNa ranno savvouyaphaladumArAmo // 14 // taM cArAmaM bAhi ThieNa pehaMtaeNa pkkphlo| diTTho aMba-IKSaye zreNika yasAhI tAhe jAyAi rayaNIe // 15 // oNAmaNIi vijAi sAhimoNAmiUNa ghiyaaii| aMbayaphalAiM puNaravi pacco- nidrshnm| NAmiNisuvijAe // 16 / / sAhaM visajiUNaM samappiyAI piyAi hiTeNa / paDipunnadohalA sA gabbhaM voDhuM samADhattA / / 17 / / aha avarAvarataruvarapaloyaNaM rAiNA kuNaMteNaM / puvadiNadiTThaphalapaDalaviyalamavaloiuM cUyaM // 18 // bhaNiyA rakkhagapurisA re keNA'so viluttphlbhaaro| vihio tti, tehiM bhaNiyaM deva ! na tAvettha parapuriso // 19 // nUNa paviTro na ya nIharaMtapavisaMtayassa ya payANi / kassavi dIsaMti mahIyalammi tA deva conjamiNaM // 20 // jassAmANu-* sasAmatthamerisaM tassa ki pakaraNijjaM / natthi tti ya citaMteNa rAiNA siTThamabhayassa // 21 // evaMvihatthakaraNakkhamaM lahuM lahasu putta ! coraM ti / jaha hariyAI phalAiM tahaNNayA dAramavi harihI / / 22 / / bhUmIyalanihiyasiro mahApasAu tti jaMpio abho| tiya caccaresu coraM nirUviuM bADhamADhatto / / 23 / / volINAI kaivayadiNAI pattA na tappauttIvi / citAvAulacitto tAhe abhao daDhaM jAo / / 24 / / pAraddhamahiMdamahe naDeNa nayarIi bAhi pecchaNayaM / milio pauraX* naragaNo abhaeNavi tattha gaMtuNaM // 25 // bhAvovalakkhaNaTuM payaMpiyaM, bho jaNA! nisAmeha / jAva naDo nAgacchai tAva mama kahANagaM egaM // 26 // tehiM payaMpiyaM nAha ! kahaha, kahaM to kheumaarddho| nayarammi vasaMtapure Asi suyA juNNaseTissa // 27 // dAriddaviduyatteNa neva pariNAviyA ya sA piuNA / vaDakumArI jAyA varatthiNI pUyae mayaNaM Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 69 // // 28 // ArAmAo sA coriUNa kusamuccayaM karemANI / pattA mAlAyAreNa jaMpiyaM kiMpi saviyAraM // 29 // tIe vuttaM kiM tujjha bhagiNidhUyAu maha sricchaao| nevatthi jaM kumAripi maM tumaM evamullavasi ? // 30 // saMlattaM teNa, tuma uvvuDhA bhattuNA abhuttA y| esi samIve jaI me maMcAmI annahA neva // 31 / / evaM ti paDisuNittA gayA gihaM sA, kayAi tuTeNa / mayaNeNaM se diNNo maMtissa suo varo pavaro // 32 / / supasatthe hatthaggahajogge laggammi teNa unbuuddhaa| etthaMtarammi atthagirimuvagayaM bhANuNo bibaM // 33 / / kajalabhasalacchAyA viyaMbhiyA disisu timirriNcholii| hayakumuyasaMDajar3e samuggayaM maMDalaM sasiNo / / 34 / / aha sA vicittmnnimybhuusnnsohNtkNtsvvNgii| vAsabhavaNammi pattA bhattA evaM ca viNNatto // 35 / / tavvelubbUDhAe AgaMtavvaM ti mAliyassa me| paDivannamAsi piyayama! tA jAmi tahiM visajesu / / 36 // saccapaiNNA esa tti maNNamANeNa tenn'nnunnaayaa| vaccaMtI parihiyapavarabhUsaNA sA purAu bahi // 37 / / diTTA corehi, tao mahAnihI so imo tti bhaNirehiM / gahiyA navaraM tIe niveio niyayasabbhAvo // 38 / / corehiM jaMpiyaM suyaNu jAhi sigghaM paraM vali jaahi| musiUNaM jeNa tumaM jahAgayaM paDiniyattAmo // 39 // evaM kAhaMti payaMpiUNa saMpaTThiyA ahaddhapahe / taralataratArayAulasamucchalaMtacchivicchoho // 40 // raNajhaNiradIhadaMto duurpsaariyruddmuhkuhro| cirahieNaM laddhA si ehi ehi tti jaMpato // 41 / / acaMtabhIsaNaMgo samuTTio rakkhaso suduppeccho| teNAvi kare dhariyA kahio tIe ya sabbhAvo // 42 / / pammukkA, ArAme gaMtUNaM bohio suhpsutto| mAlAgAro bhaNio ya suyaNu ! sA haM ihaM pattA // 43 / / evaMviharayaNIe sabhUsaNA kaha samAgayA taM si / iya teNaM sA puDhA siTuM tIe ya jahavittaM // 44 / / avvo saJcapaiNNA mahAsaIma tti bhAvamANeNa / calaNesu nivaDiUNaM mAlAgAreNa to // Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade 70 // - mukkA // 45 / / pattA rakkhasapAse siTTo se mAliyassa vuttNto| avvo mahappabhAvA esA, jA ujjhiyA teNa // 46 // vinaya vizapade ii bhAviteNaM nivaDiUNa pAesu teNavi vimukkA / corasamIve ya gayA siTTho taha puvavRttaMto // 47 // tehiM vi Saye zreNika aNappamAhappadaMsaNuppannapakkhavAehiM / sAlaMkAracciya vaMdiUNa sagihammi paTTaviyA // 48 / / aha AbharaNasameyA akkha nidarzanama. yadehA abhaggasIlA y| pattA paissa pAse kahiyaM savvaM jahAvittaM // 49 / / parituTumaNeNa samaM teNa pasuttA smtthr||70|- yaNipi / jAe pabhAyasamae ciMtiyamiya maMtiputteNa / / 50 / / chaMdaTThiyaM surUvaM samasuhadukkhaM anniggyrhssN| dhaNNA / suttavibuddhA mitta mahilaM ca pecchaMti // 51 / / iya bhAve teNa kayA gharassa sA sAmiNI samaggassa / kiM va na kIraI | nikkavaDapemmapaDibaddha hiyayammi ? // 52 / / iya paitakkararakkhasamAlAgArANa majjhao keNaM / tacAgeNaM kaya dukkaraM ti bho H majjha sAheha ? // 53 IsAluehiM bhaNiyaM sAmI ! paiNA sudukkaraM vihiyaM / parapurisasamove jeNa pesiyA svvriii| piyA / / 54 // bhaNiyaM chuhAluehi sudukkaraM ceva rakkhaseNa kayaM / jeNa ciraM chuhieNa vi na bhakkhiyA bhakkhaNijjAvi | // 55 / / aha pAradAriehi payaMpiyaM deva ! mAlio eko / dukkarakArI jeNaM cattA sA nisi sayaM pattA / / 56 / / pANeNa jaMpiyaM hou tAva corehiM dukaraM vihiyaM / 'pairikevi vimukkA sasuvannA jehiM sA taiyA // 5 // evaM vutte / coro tti nicchio so'bhaeNa maayNgo| gihAviUNa puTTho kahamArAmo vilutto tti / / 58 / / teNaM payaMpiyaM nAha ! navaraM vijjAbaleNa niyenn| kahio ya vaiyaro seNiyassa eso samaggovi / / 59 / / raNNAvi saMsiyaM dei majjha jai kahavi niyyvijaao| so pANo to muMha iharA se haraha jIyaM ti // 60 / / paDivannaM pANeNaM vijjAdANaMpi, aha Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 mahInAho / sIhAsaNe nisanno vijAe paDi umADhatto // 61 // puNaruttapayattukkittiyAvi raNo na ThaMti jA vijaa| soma tA tajjai ruTro na re tumaM desi sammaM ti // 62 / / abhaeNa bhaNiyamiha deva ! natthi eyassa thevamavi doso| viNa-2 yagahiyAu vijAu ThaMti phaladA ya jAyaMti // 63 // tA pANamimaM sIhAsaNammi ThaviUNa sayamavi mhiie| hoUNa viyaNasAraM paDhasu jahA ThaMti iNhipi / / 64 // taha ceva kayaM raNNA saMketAo lahu ca vijjaao| sakkAriUNa mukko pANo accaMtapaNai va // 65 / / iya jai ihaloiyatucchakajavijAvi bhAvasAreNa / pAvijai hINassavi guruNo anycNt||71|| viNaeNa / / 66 / / tA kaha samatthamaNavaMchiyatthadANavakhamAe vijaae| jiNabhaNiyAe dAINa viNayavimuho buho hojA ? // 67 / / iti / / atha saMgrahagAthAkSarArtha:--'devIdohala' tti devyAzcellanAbhidhAnAyA: kazcit samaye dohadaH samapAdi / 'egatthaMbhappAsAya' tti ekstmbhpraasaadkriiddnaabhilaassruupaaH| tato rAjAdiSTasya-'abhaya' tti abhayakumArasya-vanagamanaM mahATavIpravezaH samajAyata / tatra ca 'rukkhuvaladdhahivAsaNa' tti viziSTavRkSopalabdhiradhivAsanA ca vRkSasyaiva / tato 'vataratose'tti E tadadhiSThAyakavyantareNa toSe samutpanne sati suprAsAdo vyadhIyata // 20 // uusamavAe abaga akAladohalaga pANapattIe / vijjAharaNaM raNNA diDhe kovo'bhayANattI // 21 // tasya ca prAsAdasya catasRSvapi dikSvArAme SaNNAmRtUnAM vasantagrISmaprAvRTazaraddhemanta ziziralakSaNAnAM samavAyo mIlanaM nityamevAbhavad vyaMtarAnubhAvAdeva / evaM ca prayAti kAle kadAcit 'aMbaga'tti Amraphale vakAle Amraphalotpa Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zroupade- zapade // 72 // tyanavasare dohadakaH pANapatnyAzcaNDAlakalatrasya samudabhUt / tato vidyayA AharaNamAdAnamakriyata cUtaphalAnAM caNDAlena coropalatatrArAme / tadanu rAjJA zreNikena dRSTe phalavikalaMkazAkhe cUtazAkhini vilokite sati kopaH kRtaH / athAbhayasyAjJaptiH sambhanAthamacoragaveSaNagocarA AjJA vitIrNA / / 2 / / bhayakumAra kathitavRcoranirUvaNa iMdamaha loganiyarammi appaNA tthiao| corassa kae naTTiya vaDakumAri parihisu // 22 // hatkumAritatazcoranirUpaNe prakrAnte sati indramahe samAyAte lokanikare janasamUhamadhye AtmanA svayaM sthitaka Urdhvasthita kAkhyAeva corasya kRte coropalambhanimittaM 'naTTiya'tti nATayana naTane prastute sati 'vaDakumAritti bRhatkumArikAkhyAyikAMyikA, paryakatha yad niveditavAnabhayakumAraH / / 22 / / kathamityAhaH-- kAi kumArI paidevayatthamArAmakusumagahamokkho / navapariNIyambhuvagama paikahaNa-visajjaNA gamaNaM // 23 / / kAcit kumArI strI 'paidevayatthaM'iti patyuH kRte devatApUjA nimittaM 'ArAmakusuma'tti ArAme mAlAkArasya saMbandhini kusumAnyavacinvAnA 'gahamokkho'tti mAlAkAreNa kadAcid gRhItA, tato mokSo mocanaM kRtaM tasyA eva / 'navapariNIyambhavagama'tti navapariNItayA tvayA prathamata eva matsamIpe samAgantavyamityabhyupagame kRte sati bRhatkumAryA, 'paikahaNavisajjaNAgamaNati tata: kAlena tayA pariNItayA patyuryathAvasthitavastukathanamakAri / tenApi visarjanaM vyadhAyi / tasyAH / tadanu gamanaM mAlAkArasamIpe tayA prArabdham // 23 / teNagarakkhasadasaNa kahaNa muyaNameva mAlagAreNa / akkhayapaJcAgaya dukkarammi pucchAi niyabhAvo // 24 // Iltoa Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 73 // XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX . mArge ca gacchantyAstasyAH stenAnAM caurANAM rAkSasasya ca darzanaM saMjAtam / 'kahaNa'tti tayApi teSAM tasya ca S yathAvadvastUtattvakathanaM kRtam / tato 'muyaNaM'iti caure rAkSasena ca tasyA mocanamadhiSThitam / 'evamAlagAreNa'tti mAlAkAreNApi nivedite prAcyavRttAnta muktA ityarthaH / tata akSatA mAlAkAreNApratiskhalitA sphaTikopalojjvalazIlA rAkSasenAbhakSitA caurairaviluptA ca satI pratyAgatA patyuH pArzve / tataH 'dukkarammi pucchAi niyabhAvo'tti kena teSAM madhye duSkaramAcaritamiti pRcchAyAM kRtAyAmabhayakumAreNa, sarvaiH sAmAjikajanainijabhAvaH svAbhiprAyaH prakAzitaH // 24 // IsAlugAiNANaM coraggaha puccha vijja khnnaao| daMDo taddANAsaNabhUmI pANassa'pariNAmo // 25 / / M IrSyAlukAdInAM ISyAlukabhakSakacaurANAM jJAnaM saMpannamabhayakumAramahAmantriNaH / tatazcaurasya grahaH / 'puccha'tti pRSTazcA sAvabhayakumAreNa yathA bhoH ! tvayA kathaM bahiravasthitenaiva gRhItAnyAmraphalAni ? tadanu 'vijja'tti vidyAprasAdata iti niveditaM pANena / atha 'kahaNAo' abhayakumAreNa zreNikAgrataH punaH kathanA asya vRttAMtasya vihitaa| tataH daNDazcaNDAlasya 'tahANa'tti tasyA eva vidyAyA dAnalakSaNaH kRtH| pratipannaM ca ttten| prArabdhaM ca zreNikAya vidyApradAnam / 'AsaNabhUmI pANassa'tti AsanaM bhUmau pANasya dattaM, AtmanA tu siMhAsane niSaNNaH / tatazcApariNAmaH samyagapariNamanaM vidyAyAH zreNikasya / / 25 / / raNo kovo yaM vitahaM abhayaviNau tti pANassa / AsaNa bhUmI rAyA pariNAmo evamaNNattha // 26 // tataH rAjJaH kopaH prodbhUtaH, yathA-na tvaM karoSi mama samyag vidyApradAnam / tataH prAha pANaH-nedaM vitathaM KXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX // 73 // Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade zapade coropalambhanArthamabhanAra bhayakumArakathitavRhatkumArikAkhyA // 74 / yikA, vidhIyate mayA vidyAdAnam / tadanu bhaNitavAnabhayakumAra:-'aviNautti avinaya ityevamAtmanA tu siNhaasnaadhyaasn| lakSaNastvayA rAjan ! kriyate ityapariNAmo vidyAyAH / tatazca 'pANassa AsaNa'tti siMhAsanaM vitIrNam, 'bhUmI rAyA' iti rAjA svayaM vasuMdharAyAmupaviSTaH / tadanantaraM yathAvat pariNAmo vidyAyAH saMpanna iti / evamanyatrApi vidyAgrahaNe vinayaH kArya iti / yataH paThyate,-"viNaeNa suyamahIyaM kahavi pamAyA visumariyaM saMtaM / tamuvaTThAi parabhave kevalaNANaM ca Avahai // 1 // vijjAvi hoi baliyA gahiyA puriseNa viNayamaMteNa / sukulapasUyA kulabAliyavva pavaraM paI pattA // 2 // " / / 26 / / ___ amumevArthamanvayavyatirekAbhyAM bhAvayannAha; vihiNA guruviNaeNaM evaM ciya suttapariNaI hoi / iharA u suttagahaNaM vivajjayaphalaM muNeyavvaM // 27 // vidhinA maNDalIpramArjananiSadyApradAnakRtikarmakAyotsargakaraNAdinA siddhAntaprasiddhana, tathA guroH sUtrArthobhayapradAtuH sarevinayo'bhyutthAnAsanapradAnapAdaparidhAvanavizrAmaNAkaraNocitAnnapAnauSadhAdisaMpAdanalakSaNazcittAnuvRttirUpazca gRhyate, atastena garuvinayena, 'evaM ciya' tti evameva zreNikamahArAjanyAyenaiva sUtrapariNatiguhyamANAgamathagranthAnAmAtmanAsahaikI| bhAvo bhavati saMpadyate / na hi samyagupAyaH prayuktaH svAsAdhyamasAdhyaivoparamaM pratipadyate itarathA tvanyathA punaravidhinA garoravinayena cetyarthaH sUtragrahaNaM prastutameva viparyayaphalaM viparItasAdhyasAdhakaM muNitavyaM vijJeyam / sUtragrahaNaphalaM hi yathAvasthitotsargApavAdazuddhaheyopAdeyapadArthasArthaparijJAnaM tadanusAreNa caraNakaraNapravRttizca / avidhinA guruvinayaviraheNa ca / / 74 / / Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 75 // dUSitasya punaH prANinaH sUtragrahaNapravRttAvapyetadvitayamapi viparItaM prajAyata iti // 27 // viparyayaphalameva dRSTAntadvAreNa bhAvayati ;samaNIyaMpi jarudaye dosaphalaM ceva haMta siddhamiNaM / evaM ciya sutaM pi hu micchattajarodae NeyaM // 28 // zamayatyupazamayati zamanIyaM parpaTakAdi tadapi, kiMpunaranyattatprakopahetughRtAdi, jvarodaye pittAdiprakopajanye jvarodbhave / kimityAha-doSaphalaM caiva sannipAtAdimahArogavikArahetureva, 'haMta' tti sannihitabhavyasabhyAmantraNam, siddha pratyakSAdi pramANapratiSThitamidaM pUrvokta vastu / itthaM dRSTAntamupadarya dArzantikayojanAmAha;-'eva ciya'tti evameva 'suttapi hu'tti sUtramapyuktalakSaNaM mithyAtvajvarodaye / mithyAtvaM nAma sarvajJaprajJapteSu jIvAjIvAdibhAveSu nityAnityAdivicitraparyAyaparamparAparigateSu viparItatayA zraddhAnam / tacca saptadhA, aikAntikasAMzayikavainayikapUrvavyudgrAhaviparItarucinisargamUDhahaTibhedAta / yathoktam ;-"padArthAnAM jinoktAnAM tadazraddhAnalakSaNam / ekAntikAdibhedena saptabhedamudAhRtam // 1 // kSaNiko'kSaNiko jIvaH sarvathA saguNo'guNaH / ityAdi bhASamANasya tadaikAntikamucyate // 2 // sarvajJena virAgeNa jIvAjIvAdi bhASitam / tathyaM naveti saMkalpe dRSTiH sAMzayiko matA / / 3 / / AgamA liGgino devA dharmAH sarve sadA samAH / ityeSA kathyate buddhiH puMsA vanayiko jinaH // 4 // pUrNaH kuhetudRSTAntairna tattva pratipadyate / maNDalazcarmakArasya bhojyaM carmalava riva // 5 / / atathyaM manyate tathyaM viparItarucirjanaH / doSAturamanAstiktaM jvarIva madhuraM rasam / / 6 / / dono nisargamithyAtvastattvAtattva na budhyate / sundarAsundaraM rUpaM jAtyandha iva sarvathA / / 7 / / devo rAgI yatiH saGgI dharmaH // 75 // Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zapade sUtragrahaNa dyAvanva yavyatirekabhAvanA. KKKX zrIupade- prANinizumbhanaH / mUDhadRSTiriti brUte yuktAyuktAvivecakaH // 8 // " tadeva durnivAravaidhuryAdhAyakatayA jvaro rogavizeSasta- syodaya udbhavastatra jJeyam / ayamatra bhAvaH-yathA jvarodaye zamanIyamapyauSadhaM prayujyamAnaM na guNAya, kintu mahate do- SAya saMpadyate / evaM sUtramapi saMsAravyAdhibAdhAnirodhakArakatayA paramauSadhasamamapi duvinItaprakRteravidhipradhAnasya ca jIvasya mahati mithyAtvajvarodaye yojanIyam / anyatrApyuktam ;-"saptaprakAramithyAtvamohiteneti jantunA / sarva vi||76|| SAkuleneva viparItaM vilokyate // 1 // " tathA,-aprazAntamatau zAkhasadbhAvapratipAdanam / doSAyAbhinavodIrNe zamanI yamiva jvare // 2 // paThannapi vaco jaina mithyAtvaM na vimuJcati / kudRSTiH pannago dugdhaM pibanniva mahAviSam // 3 // " / / 28 // itthaM ziSyaviSayamupadezamabhidhAya sAMprataM tameva gurugocaramAha* guruNAvi suttadANaM vihiNA joggANa ceva kAyavvaM / suttANusArao khalu siddhAyariyA ihAharaNaM / / 29 / / gRNAti zAstrArthamiti vyutpattyA prAptayathArthAbhidhAnaH svaparatantravedI parAzayavedakaH parahita nirato yAtavizeSo guruH, tenApi, na kevalaM ziSyeNa, vidhinA vinayena ca sUtraM grahItavyamityapizabdArthaH, sUtradAnaM zrutaratnavitaraNaM vidhinA "sutattho khalu paDhamo" ityAdinA AvazyakaniyuktinirUpitena krameNa, 'joggANa ceva'tti yogyAnAmeva vinayAvanAmAdiguNabhAjanatvenocitAnAmeva karttavyaM, na punarayogyAnAmapi / yathoktam ;--"viNaoNaehiM paMjaliuDehi chaMdamaNavattamANehiM / ArAhio gurujaNo suyaM bahuvihaM lahuM dei // 1 // " tathA, "uvahiyajogaddavvA dese kAle pareNa viNaeNa / // 76 // Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 77 // cittaNa 'aNakalo sIso samma suyaM lahai / / 2 // " kathamityAha-sUtrAnusArataH sUtrasya vyavahArabhASyasyAnusAro'nuvatanaM tasmAt / khaluravadhAraNe / tataH sUtrAnusArAdeva tadatikrameNa sUtradAne taddveSitvameva kRtaM syAt / yathoktama ;-'ta. tkArI syAta sa niyamAttadveSI ceti yo jaDaH / AgamArthe tamullaGghaya tata eva pravartate // 1 // AgamAtsarva evAyaM vyavahAro vyavasthitaH / tatrApi hAThiko yastu hantAjJAnAM sa zekharaH // 2 // " sUtrAnusArazvAyam ;-tivarisapariyAgassa u AcArapakappanAma ajjhayaNaM / cauvarisassa u samma sUyagaDaM nAma aMgaM ti // 1 / / daMsakappavvavahArA saMvaccharapaNagadikkhiyasseva / ThANaM samavAo cciya do aMge aTravAsassa // 2 // dasavAsassa vivAho ekkArasavAsayassa u ime u / khulliyavimANamAI ajjhayaNA paMca nAyavvA // 3 // bArasavAsassa tahA aruNuvavAyAi paMca ajjhayaNA / terasavAsassa tahA uDhANasuyAiyA cauro // 4 // coddasavAsassa tahA AsIvisabhAvaNaM jiNA biti / pannarasavAsagassa ya diTThIvisabhAvaNaM taha ya // 5 // solasavAsAIsu ya eguttaravaDDiesu jahasaMkhaM / cAraNabhAvaNa-mahasuviNabhAvaNA teyaganisaggA // 6 / / egaNavAsagassa u diTThIvAo duvAlasamamagaM / saMpunnavIsavariso aNuvAI savvasuttassa // 7 // " iti / zramaNIstu pratItyA'kAlacAritvAdiparihAralakSaNaH sUtrAnusAraH / akAlacAritvalakSaNaM cedam ;-"aTThamIpakkhie mottuM vAyaNAkAlameva u / sesakAlamaiMtIo nAyavvA kAla cArio / / 1 // " siddhAcAryAH siddhAbhidhAnasUraya iha sUtrAnusArataH sUtradAne, Ahriyate AkSipyate pratItipathe'vatAryate dArzantiko'rthoM yena tadAharaNaM dRSTAntaH // 29 // tadevAha; | // 77 // Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade sUtradAne zapade XXXX naMdasuMdarIkathAbhi tasiddhA * cAryodAharaNam. // 78 // * * **** caMpA dhaNa suMdari tAmalitti vasu NaMda saDDa sNbNdho| suMdari gaMde poI samae paratIramAgamaNe // 30 // jANavivattI phalagaM tIre udagatthi sIha vANarae / siriuraraNNo suMdarigaharAge niccha kahadharaNA // 31 // cittaviNoe vANaraNaTTammI jAisaraNasaMvaraNaM / devaparicchA niyarUvakahaNa raNo u saMbohI // 32 // sAvatthI siddhagurUviuvvadikkhA pariccha sAmaie / AlAvagA Nimitta adANa kovetarA deve // 33 // logapasaMsA savvaNNusAsaNaM erisaM sudilR ti / bohIbIyArAhaNa evaM savvattha viNNeyaM // 34 // ettheva jaMbudIve bhArahavAsammi vAsavapuri vva / vibuhajaNahiyayahariNI aNavarayapayaTTaparamamahA / / 1 // sirivAsupuajiNavaravayaNiMduvibuddhabhaviyakumuyavaNA / lacchIe sohiyA cakapANimutti vva jayapayaDA / / 2 / / caMpA NAmeNa purI AsI, parihaviyadhaNavaidhaNoho / vatthavvA tattha dhaNo ahesi seTThI guNavisiTTo // 3 / / tassa ya vasunAmeNaM nivAsiNA tAmalittinayarIe / vaNieNa samaM mittI saMjAyA niruvacariyatti // 4 // jiNadhammapAlaNaparAyaNANa sussamaNacalaNabhattANa / tesi vaccaMtesuM diNesu egammi patthAve // 5 // avvocchinnaM pIiM pavaMchamANeNa nicakAlaMpi / suMdarinAmA dhUyA niyagA dhaNaseTThiNA dinA / / 6 / / naMdassa vasusuyassa kao vivAho ya sohaNamuhutte / dAviyabhuvaNacchario mahayA 'riddhIsamudaeNaM // 7 // aha suMdarIi saddhi puvajjiyapunnapAyavassuciyaM / naMdassa visayasuhaphalamuva jaMtassa jaMti diNA / / 8 / / * acaMtavimalabuddhittaNeNa vinnAyajiNamayassAvi / tassegammi avasare jAyA citA iyasarUvA // 9 // vavasAyavibhavavi 1 ka 'smudaaenn'| *** ||78 / / (XXXXX******* Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 79 // R galo puriso logammi hAi avagIo / kAuriso ti vimuccai puvasirIevi acireNa / / 10 / / tA puvapurisasaMta isa- * mAgayaM jANavattavANijjaM / pakaremi puvvadhaNavilasaNeNa kA caMgimA majjha? // 1 // ki sovi jIvai jae niyabhuyajuyala-1 jieNa davveNa / jo vaMchiyaM payacchai na maggaNANaM paidiNaMpi? // 12 // vijAvikkamaguNasalahaNijjavittIi jo dharai jIyaM / tasseva jIviyaM vaMdaNijjamiyarassa ki teNa ? // 13 // uppajaMti viNassaMti Negaso ke jayammi no purisA / jalabubbuu vva paramattharahiyasohehi kiM tehiM ? // 14 / / kaha sovi pasaMsijjai na jassa sppurikkittnnaavsre| cAgAR iguNagaNeNaM paDhama ciya jAyae rehA / / 15 / / iya citiUNa teNaM paratIradullaMbhabhaMDapaDahatthaM pAre pArAvArassa jhatti pagaNI- A kayaM poyaM / / 16 // gamaNummaNaM ca taM pecchiUNa aivirahakAyaratte Na / acaMtasogavihurAi suMdarIe imaM bhaNio / / 17 / / he ajautta ! ahamavi tumae saha nUNamAgamissAmi / pemaparAyattamimaM cittaM na tarAmi saMThaviuM / / 18 / / iya bhaNie daDhatarapaNayabhAvavakkhittacittapasareNaM / paDivannamiNaM naMdeNa tayaNu jAyammi patthAve / / 19 / / ArUDhAI donnivi tANi visimmi jANavattammi / pattANi ya paratIra khemeNANAulamaNANi / / 20 / / viNivaTTiyaM ca bhaMDaM uvajio bhuuriknnysNbhaaro| paDibhaMDaM ghettUNa ya iMtANa samuddamajjhammi / / 21 / / puvakayakammapariNaivaseNa accaMtapabalapavaNeNa / vilulijjaMtI nAvA khaNeNa sayasikarA jAyA // 22 / / aha kahavi tahAbhaviyavvayAi uvaladdhaphalagakhaMDANi / ekammi ceva velA ulammi laggANi lahu tANi / / 23 / / aghaDaMtaghaDaNasughaDiyavihaDaNavAvaDavihissa jogeNa / jAyaM paropparaM daMsaNaM ca guruvirahavihurANaM // 24 / / tA harisavisAyavasucchalaMtadaDhamaNNupuNNagalasaraNI / sahasatti suMdarI naMdakaMThamavalaMbiuM dINA // 25 / / Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade / / 80 // roviumAraddhA nivvirAmanivaDaMtanayaNasalilabharA / jalanihisaMguvalaggaMbubiMdunivahaM muyaMti vva // 26 // kahakahavi dhIrimaM sUtradAne dhAriUNa naMdeNa jaMpiyaM tAhe / suyaNu ! kimevaM sogaM karesi accaMtakasiNamuhI ? // 27 // ko nAma mayacchi ! jae naMdasuMdarI kathAgabhijAo jo jassa neva vasaNAI / pAubbhUyANi na vA jAyANi ya jammamaraNANi? // 28 / / kamalamuhi ! peccha gayaNaM tasiddhAgaNekacUDAmaNissavi rviss| udayapayAvaviNAsA paidiyasaM ciya viyaMbhaMti // 29 / / kiM vA na suyaM tumae jiNidabayaNammiA jaM suriMdAvi / puvvasukayakkhayammI dutthAvatthaM uvalahaMti / / 30 / / kammavasavattijaMtUNa suyaNu! kiM ettievi paritAvo ? / haraNam. jesi chAyavva samaM bhamaDai dukkhANa daMdolI / / 31 / / iya evamAivayaNehiM suMdari sAsiuM, vasimuhattaM / tIi samaM ciya calio naMdo taNhAchuhakilato / / 32 / / aha suMdarIi bhaNiyaM piyayama ! etto parissamakilaMtA / accaMtatisAbhihayA payamavi na tarAmi gaMtumahaM / / 33 / / naMdeNa jaMpiyaM suyaNu ! ettha vIsamasu taM khaNaM eka / jeNAhaM tujjha kaya salilaM kattovi ANemi // 34 // paDisuyamaNAe tAhe naMdo AsannakANaNU ise / salilAvaloyaNatthaM taM mottUNaM gao sahasA / / 35 / / | diTTho ya kayaMteNa va vigiciubbhaDamuheNa sIheNa / tivvachuhAbhihaeNaM aicavalalalaMtajIheNaM / 36 / / tatto bhysNbhNto| vissumriyannsnnaaikaayvvo| aTTajjhANovagao nihao so'saraNao teNa / / 37 / / uvavannoyatahi ciya vaNasaMDe bAlamaraNadoseNa / cuyasammattasuyahaguNo so naMdo vAnaratteNa // 38 // etto ya suMdarIe paripAlatIi aigayaM divasaM / tahavi huna jAva naMdA samAgao tAva saMbuddhA // 39 // NicchaiyataviNAsA dhasatti sA nibaDiyA dharaNivaTe / mucchAnimoliyacchI mayanva ThAUNa khaNamegaM // 40 // vaNakusumasurahimAruyamaNAgauvaladdhaceyaNA dINA / roviu. / / 80 // Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 81 // XXXXXXXXXXXXXXXX mAraddhA niviDadukkhapammukkapokkArA / / 41 / / hA ajautta ! hA jiNavariMdapaya umapUyaNAsatta ! / hA saddhammamahAnihi ! | kattha gao dehi paDivayaNaM // 42 // hA pAva daiva ! dhaNasayaNagehanAsevi kiM na tuTTo si ? / jamaNaja! ajaUttovi / nihaNamiNhi samuvaNIo // 43 / / he tAya ! suyAvajchala ! hA hA he jaNaNi ! nikvddpemme!| duhajalahinivaDiyaM kIsa niyayadhUyaM uveheha? // 44 // iya suciraM vilavittA niviDaparissamakilAmiyasarIrA / karayalanihittavayaNA sutikkhadukkhaM aNahavaMtI / / 45 / / turagaparivAhaNatthaM tatthovagaeNa siriuraniveNa / didA kahavi piyaMkaranAmeNaM, citiyaM ca imaM // 46 // sAvabhaTThA kimimA tiyasavahU, mayaNavirahiyA va rii| vaNadevayA va vijAharANa ramaNi bva hoja tti // 47 / / vimhi yamaNeNa puTTA suyaNu ! kA taM si kimiha Avasasi ? / katto ya AgayA, kIsa vahasi saMtAvamevaM ti ! // 48 / / aha / * saMdarIi dIhuNhamukkanIsAsataraliyagirAe / sogavasamauliyacchIi jaMpiyaM bho mahAsatta ! // 49 / / vasaNaparaMparanivvattaNekka-* pavihivihANavasagAe / majjha pauttIe alamimAi duhanivahaheUe // 50 // AvaigayA vi uttamakulappasUyattaNeNa No esA / sAhissai niyavattaM viciMtiUNaM mahIvaiNA // 51 // aNuNaiUNaM maMjulagirAhiM nIyA kahiMpi niyagehe / kArAviyA Rya gADhovarohao bhoyaNAivihiM // 52 / / maNavaMchiyaM ca savvaM saMpADai tIi meinniinaaho| aNurAeNaM sappurisavittibhAve Navi sayAvi // 53 // sammANadANasappaNayasaMkahAraMjiyatti munnmaanno| mahuragirAi nariMdo egate suMdara bhaNai / / 54 / / sasimuhi ! sarIramaNaNivvuIharaM puvvakAlavuttaMtaM / mottUNa mae saddhi jahicchiyaM bhuMja visayasuhaM / / 55 / / paidiNasogAvahayA sukumArA suyaNu ! tujjha kaaylyaa| dIvayasihovatattA mAlaimAla vva pamilAi // 56 / / mA suyaNu ! juvvaNaM pavvaNidubiMba Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade sUtradAne zapade KX***** naMdasuMdarI kathAbhi| tasiddhAcAryodAharaNam. // 82 // tXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX va jaNamaNANaMdaM / soyaviDappakaDappuppIDiyamuvaciNai sohaggaM // 56 // aJcaMtasuMdaraMpi hu maNobhirAmaMpi bhuvaNadulahapi / panbhaTuM naTuM vA vatthu soyaMti no kusalA // 58 / / tA hou bhUribhaNieNa kuNasu maha patthaNaM tumaM sahalaM / patthAvuciyapavittIi ceva juttaM kuNaMti buhA // 59 / / aJcatakaNNakaDuyaM assuyapuvaM ca tIi socemaM / vayabhaMgabhayavasaTTAi gaaddhdukkhaaulmnnaae||60|| bhaNiyaM bho narapuMgava ! kulappasUyANa jypsiddhaann| nayamaggadesagANaM tumhArisapavarapurisANaM / / 6 / / accaMtamaNaciyaM ubhayalogaviddhaMsaNekkapaDyaM ca / pararamaNiramaNameya avajasapaDaho tihayaNevi / 62 / / raNNA payaMpiyaM kamalavayaNi ! cirapUNNavihavauvaNIyaM / rayaNanihimaNusaraMtassa hoja ki dUsaNaM majjha ? // 63 / / to naravainiruvakkamanibbaMdhaM muNiya tIi paDibhaNiyaM / jai evaM tA naravara ! ciragahiyAbhiggaho jAva / / 64 / / pujai tA paDivAlesu majjha taM kettiyaMpi naNu kAlaM / pacchA ya tujjha vaMchANurUvamahamAyarissAmi / / 65 / / evaM socA tuTTho bhUmivaI naTTakheDDumAINi / cittaviNoyatthaM se darisAvaMto gamai kAlaM / / 66 / / aha puvvabhaNiyanaMdo vAnarabhAveNa vaTTamANo so| gahio makkaDakheDAvagehi uciu tti kAUNa / / 67 / / naTTavai bahukAlAo sikkhavio paipuraM ca daMsettA / te purisA taM ghettuM samAgayA tappure kahavi // 68 / / khillAvettA paimaMdiraM ca te rAyamaMdirammi gayA / pAraddho ya tahiM so paNacciuM savvajatteNa / / 69 / / aha nacaMteNa kahipi suMdarI dAyasannihinisannA / diTTA jeNaM cirapaNayabhAvaviyasaMtanayaNeNa // 70 / / kattha mae diTTeyaM vicitayaMteNa teNa puNaruttaM / jAI sariyA nAo savvovi ya puvavRttaMto / / 71 / / to paramaM nivveyaM samuvvahaMteNa citiyaM teNa / hAhA aNatthanihiNo dhiratthu saMsAravAsassa / / 72 / / jeNa tahAvihanimalavivegajutto vi dhammarAgI vi / | aNusamayasamayasaMsiyavihiyANuTThANakArI vi // 73 // taha bAlamaraNavasao visamadasaM erisaM smnnuptto| tiriyatte // 82 // Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1183 // XXXXXXXXRE KEKXXXXXXXXXXXXX bato ya saMpayaM kiM karemi ahaM ? // 74 / / ahavA kimaNeNa vicitieNa iya avasarANurUvaMpi / pakaremi dhammakamma paJjattaM jIviyavveNa / 75 / / iya so paribhAto suDhioti muNittu tehiM purisehiM / nIo sadANammI to teNaM aNasaNaM gahiyaM / / 76 / / paMcaparameTThimaMtaM aNusamaraMto ya suddhabhAveNa / mariUNaM uvavanno divo devo mhiddddiio||77|| takkhaNameva pautto ohI avaloiyA siripurammi / avicaliyasAlisIlAlaMkArA suMdarI teNa / / 78 / / sIlAmalattaguNaraMjieNa appA payAsio tIse / kahio ya vaiyaro puvvajammavisao naravaissa // 79 / / pariciMtiyaM ca raNNA jai jiNadhammappabhAvao evN| pasuNovi hoMti devA tA ki amhArisA purisA / / 80 // dhammatthakAmasAhaNasajjA majAyavajiyA houM / vibuhajaNaniMdaNijje visayasuhe gADhamaNurattA / / 81 / / pavisaMti dUggaIsu?, tA'vasaro esa dhammakaraNassa / dUraM virattacitteNa teNa devo imaM bhaNio / / 82 / / kiM kAyavvamao me ? eko ciya jiNuvaiTThao dhammo / saMjAyapaccaeNa sattaguruvaM pavanno to // 83 / / bhaNiyA deveNaM sA aha suMdari! kerisaM tumaM kAhI ? savvaMdhayArapaDibaMdhakArae uggae sUre // 84 // ki dIveNa paoyaNamao tuma ciya mamaM pamANaM ti / iya nicchiyataccitto devo sAvatthinayarIe // 85 / / takAlamaNipahANA siddhAyariyA guru paviharaMti / tesi sIlaparikkhaNanimittamaha kavaDadikkhAe // 86 // dikkhittA nei tayaM tesi samIve tahAvihaakAle / egAgiNiM ca sAmaiyasuttaAlAvaganimittaM // 87 / / bhaNIo ya tIi sUrI vaMdiya bhaalylmeliykraae| bhayavaM ! rogavasAo sAmaiyasuyaM viyaliyaM me / / 88 // houM dayAvarA me dehAlAvagamimaM khaNaM ega / guruNA dinnuvaogeNa citiyaM nocio samao / / 89 / / egAgiNI jamesA tahA akAle mahaMtao avihii| to / / 83 // Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ KKK zapade / sUtradAne naMdasuMdarIkathAbhi *cAryodA- . haraNam. zrIupade- kaha sAmaiyasuyassa demi AlAvagamimIe ? // 90 // paDisiddhA sA teNaM ajje ! nevociyaM tuhaM eyaM / dAviyako vaviyArA sahasatti adaMsaNIhUyA // 91 / / vihipakkhabaddhalakkhaM niuNaM NANittu sUrimaha devo / aibhattIe saMtosamuva gao tammi sUrimmi // 92 / / to niyarUvaM daMsiya vaMdiya viNaeNa dhrnninihiysro| kahIo savvaM niypuvvjmm||84|| vRttaMtamappei / 93 // taM suMdariM gurUNaM, tevi tahAvihapavittiNoi to| sAmannasamAsannaM kAuM sA saggamaNupattA // 94 / / NAo imo vaiyaro loeNaM avihINA na suyadANaM / guruNA kayaM ti avvo samujjalA jiNamae nII // 95 // saMpatabohibIo koI anno pvnnsmmtto| deseNaM savveNa ya caraNassArAhao jAo / / 96 / / evaM anneNavi suyahareNa sai appaNo paresi ca / bADhamaNuggahamaiNA payaTTiyavvaM vihipareNa / / 97 / / iti / / atrAkSarArthaH; --'caMpAdhaNasaMdari' tti caMpAnagaryAM dhano nAma zreSThI abhUt, tasya sundarI tanayA / 'tAmalitti- vasunaMda tti tAmraliptyAM pUrvapArAvAratIravattinyAM puri vasuzreSThI, tasya ca nando nandanaH samutpannaH / 'sasaMbaMdho' tti tau dvAvapi zreSThinau zrAddhau zrAvakAviti / saMbandhaH svApatyavaivAhyalakSaNa: kRtastAbhyAm / tataH 'saMdarinaMde pII' iti nandasUndaryoH parasparaM prItiH prakarSavatI sNpnnaa| samaye kvApi prastAve paratIraM jaladhiparakUlaM nandaH sasundarIko yyau| tadanvAgamane pratyAvarttane paratIrAt / / 30 / / yAnasya pravahaNasya vipattivinAzaH saMpannastataH phalakaM kASThazakalamAsAdya * tIre ekasminneva velAkUle dve apyuttIrNe / tata udakArthI parikrAmyannandaH siMhena hataH san vAnaraH saMjAtaH / itazca zrIpurarAjena sundaryA graho grahaNaM kRtam / rAgazcAbhiSvaGgastasyAmeva tasya jAtaH / 'nicchakahadharaNA' iti prArthitA ca EXXXXXXXXXXXKKRRRRR ||84 / / EXXXXXXXXXXXXX Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 85 / / sA tena savikAraM paraM tayA na icchAabhilASarUpA darzitA, -- tadanu tasyAstAbhistAbhiH kathAbhivinodahetubhirdharaNaM. kAlayApanaM prArabdhaM bhUbhujA ||31|| 'cittaviNoe' iti cittavinodamAtre ca tasya saMpanne anyadA vAnaranaTTammi' tti vAnareNa nandajIvena nRtye prArabdhe sati 'jAtisaraNa' tti jAtismaraNamAsAditam / tadanu saMvaraNamanazanaM vihitaM tena / 'deva' tti devastadanantaramabhUddhAnarajovaH / parIkSA kRtA tena sundarIzIlasya / tato'tha nijarUpamAdarzitam / 'kahaNa' tti kathanaM ca samagrasyApi prAcyavRttAntasya / 'raNNo u saMbohi' tti rAjJaH punaH saMbodhiH samyagbodhaH prAdurbhUtaH // 32 // tataH zrAvastyAM nagaryAM 'siddhagurU' iti siddhAbhidhAnasUrINAM 'viuvvadikkhA' iti vaikriyarUpeNa vihitadIkSAM sundarI vidhAya 'pariccha 'tti parIkSA 'sAmaie AlAvaganimitte' iti sAmAyikAlApakanimittaM vihitA devena / 'adANa'tti sAmAyikAlApakasyApradAne kRte sati guruNA, 'koveyarA' iti kopetarau 'deve' iti devena vihito bahirvRttyA kopa: aMtarvRttyA ca saMtoSaH kRtaH ityarthaH ||33|| tato jJAtavRttAntena lokena prazaMsA kRtA - yathA, sarvajJazAsanamIdRzaM sudRSTa nipuNaprajJApakanirUpitaM ityanenollekhena / tato 'bohibIya rAhaNa' tti bodhiH pAragatagaditadharmaprAptiH keSAMcijIvAnAM samabhUt, anyeSAM ca bIjasya samyagdarzanAdiguNakalApakalpapAdapamUlakalpasya devagurudharmagocarakuzala manovAkkAya pravRttilakSaNasyArAdhanaM sevanaM samapadyata / evaM prastutasUtrapradAnavat sarvatra pravrajyAdAnAdau sUtrAnusArAdeva matimatAM ca varttanaM vijJeyamiti // 34 // atha sUtrAnusArapravRttimadhikRtyAha ; - // 85 // Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupadezapade / / 86 / / Asanna siddhiyANaM liMgaM suttANusArao ceva / uciyataNe pavittI savvattha jiNammi bahumANA ||35|| AsannA tadbhavAdibhAvitvena samIpopasthAyinI siddhirmuktiryeSAM te tathA teSAM bhavyavizeSANAM liGgaM cihnaM vyaJjakamityarthaH / dhUma iva girikuharAdivattano vahneH / kAsAvityAha- sUtrAnusArAdevAgamArthAnuvRtta reva ucitatvena tattaddravyakSetrakAlabhAvAnurUpeNa yA pravRttiH svakuTumbacintanarUpA dravyastavabhAvastavarUpA ca / kuta etadevamityAha - sarvatra kRtye itthaM pravRttau dhArmikasya jine bhagavati sarvatraucityAt pratipAdayitarI bahumAnAd gauravAt / sa hi sUtrAsusAreNa pravarttamAno "bhagavatedamidamitthamitthaM coktam" iti nityaM manasA'nusmaran bhagavantameva bahu manyate / saMjAtabhagavadbahumAnazca pumAnavilambitameva bhagavadbhAvabhAk saMpadyate / yathoktam ; - akkhayabhAve milio bhAvo tabbhAvasAhago niyamA / na hu taMbaM rasaviddhaM puNovi taMbattaNamuvei ||1||" iti sarvatraucityapravRttirAsanna siddherjIvasya liGgamuktamiti // 25 // etadviparyaye doSamAha ; Aya para paricAo ANAkoveNa iharahA niyamA / evaM vicitiyavvaM sammaM aiNiuNabuddhIe // 36 // Atmapara parityAgaH AtmanaH svasya pareSAM cAnugRhItumiSTAnAM dehinAM parityAgaH durgatigarttAntargatAnAM projjhanaM kRtaM bhavati AjJAkopena bhagavadvacanavitathAsevanarUpeNa, itarathA sUtrAnusArapravRttirUpaprakAraparihAreNa pravRttau satyAM niyamAdavazyaMbhAvena / yathoktat; - ihaloyammi akittI paraloe duggaI dhuvA tesi / ANaM viNA jiNANaM je vavahAraM vavaharati ||1||" yata evaM tata evamuktaprakAreNa vicintayitavyaM vimarzanIyaM samyag yathAvad atinipuNabuddhayA kuzAgrAdapi tIkSNa Asanna siddhijIvasyaucityAnaucityapravattau guNa 'doSI tattvabAdhe nipuNabu dvirA zyikI. // 86 // Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 87 / / tarayA prajJayA, anipUNabuddhibhivicintitasyApyarthasya vyabhicArasaMbhavAta / 3 / / ___ata evAha;buddhijuyA khalu evaM tattaM bujmaMti, Na uNa sabvevi / tA tIi bheyaNAe vocchaM taDDiheutti // 37 / / buddhiyutA atinipuNohApoharUpaprajJAsamanvitAH / khaluravadhAraNe / tato buddhiyutA eva evamuktarUpeNa tattvaM sUtrAnusAreNa pravRttirAsannasiddhikajIvAnAM lakSaNamityevarUpaM budhyante / vyavacchedyamAha-na punaH sarve'pi buddhi vikalA apIti H bhAvaH, bahabuddhibodhyasyArthasya sAmAnyabuddhibhiH kRtaprayatnazatairapi boddhamapAryamANAtvAt / taduktam ;-"mahatAM na buddhi vibhavaH kRtaprayatnarapItarairlabhyaH / yatnazatairapi tADaya yadi sUcI bhavati pArAcI // 1 // " yata evaM tattasmAttasyA buddhaAMdajJAtAni bhedAnotpattikyAdIn, jJAtAni ca rohakAdidRSTAntAn vakSye bhaNiSyAmi / kimarthamityAha-'tavvuDDiheutti tadvaddhihetorbuddhiprakarSanimittam / itirvAkyaparisamAptyarthaH / buddhiprakarSayogyA hi puruSA buddharbhedAMstajjJAtAni ca dhImatpuruSAbhya% samyak samAkarNayanto nizcayena tathAvidhabuddhidhananidhAnabhUtAH sNpdynte| yadavAci;-"vimalaspaSTAtmAnaH sAMgatyAt prgunnaanupaaddte| upanihitapadmarAgaH sphaTiko'ruNimAnamAtanute // 1 // " // 37 / / yathoddezaM nirdeza iti nyAyAt buddhibhedAnAha;uppattiya veNaiyA kammaya taha pAriNAmiyA ceva / buddhI cauvvihA khalu niddiTThA samayakehiM / / 38 / utpatti: prayojanaM kAraNaM yasyAH sA autpattikI / Aha;-kSayopazamaH prayojanamasyAH, satyam kintu sa khalvantara // 87 / / Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupadezapade / / 88 / / Ggatva... sarvabuddhisAdhAraNa iti na vivakSyate / na cAnyacchAstrakarmAdikamapekSyata utpatti, vihAya / yadatra 'utpattigI 'ti nirdeSTavye 'utpattiya' iti nirdezaH sa prAkRtatvAt / evamanyatrApyanyathAnirdeze, heturvAcyaH (1) 'veNaiyA' iti vinayo guruzuzrUSA, sa ca kAraNamasyAstatpradhAnA vA vainayikI ( 2 ) 'kammaya'tti iha karmazabdena zilpamapi gRhyate / tatra anAcAryakaM karma, sAcAryakaM zilpam, kAdAcitkaM vA karma, zilpaM nityavyApAraH / tataH karmaNo jAtA karmajA (3) tathAzabdaH samuccaye 'pAriNAmiyA' iti pari samantAd namanaM pariNAmaH sudIrghakAlaM pUrvAparArthAvalokanAdijanya Atmadharma ityarthaH, sa kAraNamasyAstatpradhAnA vA pAriNAmikI (4) caivazabdastathAzabdavat, budhyate'nayeti buddhirmatiH sA caturvidhaiva, khaluzabdasya nirdhAraNArthatvAt / nirdiSToktA samaya kretubhiH siddhAntaprAsAdacihnabhUtaistIrthakara gaNadharAdibhirityathaH // 38 // autpattikyA lakSaNaM pratipAdayannAha ; - puvvama diTThamasuya bhaveiyata kkhaNavisuddhagahiyatthA / avvAhayaphalajogI buddhI utpatziyA nAma // 39 // 'puvvaM ityAdi pUrvaM zuddha tpAdAt prAg adRSTaH svagramanavalokitaH, 'masuya' iti makArasyAlAkSaNikatvAdazruto'nyato'pi nAkaNitaH, 'maveiya'tti atrApi makAraH prAgvata, tato'vedito manasA'pyanAlocitaH tasminneva kSaNe vizuddho yathAvasthito gRhIto'vadhArito'rtho'bhipretaH padArtho yayA sA tathA'dRSTAzrutAveditatatkSaNavizuddhagRhItArthA / 'avvAhaya phalajogI' iti ihaikAntikamihaparalokAviruddhaM phalAntarAbAdhitaM vA'vyAhatamucyate, phalaM prayojanaM avyAhataM ca tat phalaM buddhicatuSTaye prathamabuddhilakSa Nam.. ||88 / / Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 89 / / ca avyAhataphalaM yogo'syA astIti yoginI, avyAhataphalena yoginI; yogiNIti pAThe prApte yogIti nirdeza: prAkRtatvAt / anye tu 'abvAyaphalajogA' iti paThanti - avyAhata phalena yogo yasyAH sA'vyAhataphalayogA buddhi: autpattikI nAma autpattikyabhidhAnA boddhavyA // 39 // sAMpratametajjJAtAnyAha ; bharahasilapaNiyarukkhe khaDDagapaDasaraDakAyauccAre / gayaghayaNagolakhaMbhe khuDDugamaggitthite // 40 // dvAragAthA / asyAM saptadazodAharaNAni tadyathA - 'bharahasila' tti bharatazilA (1) 'paNiya'tti paNitaM (2), vRkSaH (3), 'khaDDaga'tti mudrAratnaM (4), 'paDasaraDakAyauccAre' iti paTa: ( 5 ) saraDa : ( 6 ), kAkaH ( 7 ), uccAraH (8) 'gayaghayaNagolakhaMbhe' iti gajaH (9), 'dhayaNa' tti bhANDa : (10), gola: ( 11 ), stambha : (12), 'khuDDagamaggitthi - patte' iti kSullaka : (13), mArga: ( 14 ), strI (15), dvau patI (16), putra: ( 17 ) iti etAni saptadaza padAni / tatra jJAtasUcAmAtraphalAnyeveti na sUkSmekSikA kAryA ||40|| tatrAdyajJAta saMgrahagAthA; - bharahasila miMDha kukkuDa tila vAluga hatthi agaDa vaNasaMDe / pAyasa aiyA patte khADahilA paMca piyaro ya / 'bharaha sila' ityAdi bharato naTastadvRttAntagatA zilA bharatazilA 1, meMDho meSaH 2, kukkuTastAmracUDaH 3, 'tila' tti tilA : 4, 'vAluga'tti vAlukAyAH saMbandhinI varatrA 5, hastI, 6, 'agaDa' tti avaTaM kUpaH 7, vanakhaNDa: / / 89 / / Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupadezapade ra paddha buddhicatuTaye prathamabuddhilakSaNama. 19011 8, pAyasaM 9, 'aiyA' iti ajikAyA chagalikAyAH purISagolikA 10, 'patte' iti pippalapatraM 11, 'khADahila'tti khillahaDikA 12, paJca pitarazca tava rAjan paJca janakAH 13 / iyaM ca saMgrahagAthA svayameva sUtrakRtA vyAkhyAsyata iti na vistAryate // 41 / / tathA,mahusitthamuddiyaMke jANae bhikkhuceDaganihANe / sikkhA ya atthasattthe icchA ya mahaM sayasahasse // 42 // 'mahusittha'tti madhusikthaka madanaM 1, mudrikA 2, aMkazca 3, jJAnakaM vyavahArAharUpakalakSaNaM 4, 'bhikkhuceDaganihANe' iti bhikSuH 5, ceTakanidhAnaM 6, zikSA ca 7, arthaH 8, zastraM 9, 'icchA ya mahaMti icchA ca mama 10, zatasahasraM * 11 etAnyapi svayameva sUtrakRtA vyAkhyAsyante / evaM cAdyasaMgrahagAthAyAH saMbandhIni saptadaza etAni caikAdaza mIlitAni aSTAviMzatirmUlajJAtAni autpattikyAM buddhAviti // 1 // 42 / / atha vainayikIsvarUpamAha;bharanittharaNasamatthA tivaggasuttatthagahiyapeyAlA / ubhaologaphalavaI viNayasamutthA havai buddhI // 43 // ihAtigurukArya dunirvahatvAd bhara iva bharastasya nistaraNe pAraprApaNe samarthA bharanistaraNasamarthA, trayo vargAstrivarga * lokarUDhedharmArthakAmAstadarjanaparopAyapratipAdanameva sUtraM tadanvAkhyAnaM tadarthaH peyAlo vicAraH sAra ityeko'rthaH, tatatrivargasUtrArthayorgRhItaM peyAlaM yayA sA trivargasUtrArthagRhItapeyAlA, 'ubhaologaphalavai'tti ubhayalokaphalavatI aihikAmu // 20 // XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX *******) Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 91 // KXXX***********XXXXXXXXXXXXX SmikaphalaprAptipraguNA, vinayasamutthA vinayodbhavA bainayikI ityarthaH bhavati buddhiH // 43 / / arthatajjJAtAni ;Nimitte atthasatthe ya lehe gaNie ya kUva Ase y| gaddabhalakkhaNagaMThI agae gaNiyA ya rahie ya // 44 // sIAsADI dIhaM ca taNaM avasavvayaM ca kuMcassa / nivvodae ya goNe ghoDagapaDaNaM ca rukkhAo // 45 // nimittaM 1, arthazAstraM ca 2, 'lehe' iti lekhanaM 3, gaNitaM ca 4, kUpaH 5, azvazca 6, gardabhaH 7, lakSaNaM 8, granthiH 9, agadaH 10, gaNikA ca rathikazceti 11 // 44 // zItasATI dIrdhaM ca tRNaM, apasavyakaM ca krauJcasya ityekameva 12, nIbodakaM ca 13, gauH ghoTakaH patanaM ca vRkSAdityekameva 14 / evaM vainayikyAM sarvAgreNa caturdaza * jJAtAni / etAnyapi svayameva zAstrakRtA vyAkhyAsyanta iti neha prayatnaH // 2 // 45 / / ____ atha karmajAyAH svarUpamAha;uvaogadiTThasArA kammapasaMgaparigholaNavisAlA / sAhukkAraphalavaI kammasamutthA havai buddho // 46 / / upayojanamupayogo vivakSitakarmaNi manaso'bhinivezaH, sArastasyaiva karmaNaH paramArthaH, upayogena dRSTaH sAro yayA sA upayogadRSTasArA abhinivezopalabdhakarmasAmarthyatyarthaH; karmaNi prasaGgo'bhyAsaH, parigholanaM vicAraH, AbhyAM vizAlA karmaprasaGgaparigholanavizAlA abhyAsavicAravistIrNA iti. yAvat / sAdhukRtaM suSThu kRtamiti vidvadbhyaH prazaMsA sAdhukArastena phalavatIti samAsaH sAdhukAreNa vA zeSamapi phalaM yasyAH sA tathA / karmasamutthA karmajA bhavati // 9 // Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zroupade- zapade / / 12 / / karmajAyA dRSTAntAbhidhAnApAriNAminikIsvarUpaMca. buddhiH // 46 / / arthatajjJAtAni ;heraNNie karisae koliyaDove ya muttighayapavae / tuNNAyavaDDaI pUie ya ghaDacittakAre ya // 47 // haraNyikaH sauvaNika: 1, karSakaH kRSIbalaH 2, 'koliya'tti kolikastantuvAyaH 3, 'Dove ya'tti darvIkarazca pariveSaka ityarthaH 4, 'mutti'tti mauktikaprotA 5, 'ghaya'tti ghRtaprakSepakaH 6, plavakaH 7, tunnAya'tti tunnavAyaH tunnaM truTitaM vayati sIvyati yaH sa tathA 8, varddhakiH 9, 'pUie ya' iti pUtikaH kAndavikaH 10, 'ghaDacittagAre ya' tti ghaTakAraH kumbhakAraH 11, citrkaarshcitrkrmvidhaat| 12 / evaM dvAdaza dRSTAntA: karmajAyAM matau / etAnapi svayaM sUtrakRdbhaNiSyatIti neha kRto vistaraH // 3 // 47 // atha pAriNAmikIsvarUpamAha- . aNamANaheudiTuMtasAhiyA vyvivkkaarinnaamaa| hiyanissesaphalavaI buddhI pariNAmiyA NAma // 48 / / anUmAnahetRdRSTAntaiH sAdhyamarthaM sAdhayatItyanumAnahetudRSTAntasAdhikA iha liGgijJAnamanumAnaM svArthamityarthaH / tatpratipAdakaM vaco hetUH parArthamityarthaH / athavA jJApakamanumAnaM, kArako hetuH, sAdhyavyAptipradarzanaviSayo dRssttaantH| anumAnagrahaNAdevAsya gatatvAda vyarthamupAdAnamiti cet, na, anumAnasya tattvato'nyathAnupapannatvalakSaNekarUpatvAnna gatArthatvaM dRSTAntasya / kAlakRto dehAvasthAvizeSo vaya ityucyate, tatastena vipakvaH puSTimAnItaH parINAmo'vasthAvizeSo yasyAH sA vayovipa / / 9 / / Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 93 // kvprinnaamaa| tathA 'hiyanissesaphalavaI' iti hitamabhyudayastatkAraNaM vA puNyaM, niHzreyaso mokSastannibandhanaM vA samyagdarzanAdi, tatastAbhyAM phalavatI buddhiH pAriNAmikI nAma // 48 // arthatajjJAtAni gAthAtrayeNAha;abhae seTTikumAre devI udiodae havai raayaa| sAhU ya NaMdiseNe. dhaNadatte sAvaga amacce // 49 // khamae amaJcaputte cANakke ceva thUlabhadde ya / nAsikkasuMdaroNaMda vaira pariNAmiyA buddhI // 50 // 'abhae' iti abhayakumAraH 1, 'siTThi'tti kASThazreSThI 2, 'kumAre' iti kSullakakumAraH 3, devI puSpavatyabhidhAnA * 4, uditodayo bhavati rAjA 5, sAdhuzca nandiSeNaH zreNikaputraH 6, dhanadattaH susumApitA 7, zrAvakaH 7, amAtyaH 9 | // 49 / / zamakaH 10, amAtyaputraH 11, cANakyazcaiva 12, sthUlabhadrazca 13, 'nAsikasuMdarInaMda'tti nAsikyanAmni nagare suMdarInando vaNik 14, vaira iti vairasvAmI 15, pariNAmikI buddhirityanena vAkyenAtra pAriNAmikIbuddhiyuktA brAhmaNI devadattA ca gaNikA gRhyate 16 // 50 / / calaNAhaNa AmaMDe maNI ya sappe ya khaggA bhide| pariNAmiyabuddhIe emAI hoMtudAharaNA // 5 // caraNAhananaM 17, 'AmaMDa' iti kRtrimAmalakaM 18, maNizca 19, sappazca 20, 'khagga'tti khaDgaH 21, stUpendraH 22 / pAriNAmikyAM buddhau 'evamAiya'tti evamAdIni bhvntyudaahrnnaani| evaM ca pAriNAmikyAM buddhau, sUtropAttAni dvAviMzatirjAtAni / etAnyapi svayameva sUtrakRtA bhaNiSyanta iti nehAzrito vistaraH // 51 // FXXXXXX************* / / 93 / / *** Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmajAyA dRSTantAbhidhAnA pAriNAminikIsvarUpaMca zrIupade-* sAMpratamuddiSTajJAtAnAM svarUpaM bibhaNISurAdAveva bharahasiletijJAtasaMgrahagAthAM bharahasilameM DhakukkuDetyAdikAmaSTAviMzatizapade gAthAbhirvyAcaSTe; ujjeNisilAgAme choyara rohaNNamAuvasaNammi / pitikovetaragohe chAyAkahaNeNamabbhudao // 52 // ___ mAlavamaMDalamaMDaNabhUyA nayarI samuddhara dhaNohA / nAmeNaM ujjeNI samatthi vitthiNNasurabhavaNA // 1 // tattha riupakkha||94 / vikkhohakArao sai guNI sudddhpnno| AsI jiyasatta nAmA naranAho nayaguNasaNAho // 2 / / so bhuMjai niravajaM niyarajjaM cojakAragaM bhuvnne| dhammatyakAmapurisatthasuMdarArAhaNapahANo // 3 // nADayanaTTakahANayagIyAisu kosalaM paraM ptto| kohalataralamaNo savijajaNajoggakanjesu // 4 / / aha unjeNisamIve atthi silAsaMgao silaagaamo| guNanipphAiyanAmo gAmo bharaho ya tattha naDo // 5 / / so nADayavijAe laddhapasaMso pahU ya tggaame| NAmeNa rohao sohao ya gAmassa tassa suo / / 6 / / aha annayA kayAivi rohayamAyA, mayA, tao bhrho| aNNaM tajjaNaNi saMThavei gharakajakara Nakae // 7 // bAlo ya rohao sA ya tassa hIlAparAyaNA havai / uppattiyabuddhisamannieNa to teNa sA bhaNiyA // 8 // * ammo ! mamaM na vaTTasi jaM samma, suMdaraM na taM hohii| taha kAhamahaM etto jaha taM pAesu me paDasi / / 9 // evaM vaccai kAlo ahaNNayA ssipyaasdhvlaae| rayaNIi jaNagasahio pAsutto egasijAe // 10 // to rayaNimajjhabhAge uTTittA ubbha*eNa hoUNaM / daTTa Na / niyaM chAyaM kAuM parapurisasaMkappaM // 11 / / uccasareNaM jaNao uTTAviya bhAsio jahA tAya / pekkhasu parapuriso esa jAi sahasuTTio koi / / 12 / / jAva sa niddAmokkhaM kAUNaM loyaNehiM joei / tAva na dITTho KXXXXXXXX*****kakkkkkkkkkXXXI kXXXXXXX******************** // 94 / / Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puTTho ya vacchA ! so kattha parapuriso? 13 // bhaNio teNa imeNaM disAvibhAgeNa turiyaturiyaM so| gacchaMto me diTTho mA maNNasu aNNahA tAya ! / / 14 / / parikaliya naTusilaM mahilaM siDhilAyaro totiie| bharaho sabbhAvapayaMpaNAirahio tao jAo / / 15 / / pacchAyAvaparigayA sA bhAsai kuNasu vaccha ! mA evaM / so bhaNai na mama laTTha vaTTasi, sA bei vaTTissaM / / 16 / / taha kuNasu jahA eso tUha jaNao majjha AyaraM kuNai / paDivannamimaM roheNa sAvi taha vaTTiuM / / 95 // laggA / / 17 / / tahe ceva rayaNimajjhe kayAvi sattaTrio bhaNai jaNagaM / so esa esa puriseA kahiti puTTho ya piuNAvi // 18 // to niyayaM ciya chAyaM daMsittA bhaNai pecchaha imaM ti / sa vilakkhamaNo jAo pucchai ki erisA sAvi / / / 19 / / AmaMti teNa bhaNie avvo bAlANa kerisallAvA / iya citiUNa bharaho ghaNarAo tIi saMjAo // 20 // to RI visapayANabhIo piuNA saha rohao sayA jimai / aha ujjeNimaigao kayAi jaNaeNa saddhi sA // 21 // diTThA na yarI tiyacaccarAdesovasohiyA savvA / divasAvasANasamae gAmAbhimuhaM paDiniyattA / / 22 / / sippAnaIi pattA vAlu* yapuliNammi to suyaM ThaviuM / pamhaTagahaNaheu puNovi nayariM gao jaNao / / 23 / / to roheNa ainiuNabuddhiNA tammi vAluyApuliNe / tiyacaccarAikaliyA lihiyA nayarI sapAyArA // 24 / / aha jiyasattU rAyA nayarIbAhi gao IS paDiniyatto / paMsubhaeNegAgI turayarUDho tahiM dese ||25||jaavei turiyavegA bhaNio tA rohageNa mA vacca / purao : kiM na niyacchasi rAyaulaM tuMgapAsAyaM / / 26 / / katto rAyaulaM iha jA bhaNai narAhibo tao jaao| sauNo aibhUri-x guNo saviyako to nivo jAo / / 27 / / to rohaeNa nagarI savittharaM taM ca rAula kahiyaM / tubbhaM kattha nivAso bha XXXXXXXXXXXXXXXXXXX******** Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zroupade zapade autpa0 bharata. roha vi0 / / 96 / / Nio rannA, tao bhaNai // 28 / / ittheva silAgAme bharahassa suo basAmi kabjeNa / piuNA saddhi iha Agaomhi, saMpai tahiM jAmi // 29 / / raNNo paMca sagAI maMtI egUNagAiM aha saMti / jo cUDAmaNisariso tesi taM maggae ekaM // 30 // tatto khaNamettAo kAo kajAI Agao bhrho| teNa samaM saMpatto sa rohao niyayagAmammi / / 31 / / Araddha naravaiNA buddhIi parikkhaNaM tao tassa / bhaNio gAmo bAhiM silA visAlatthi jA tiie||32|| maMDiyaparisaradesaM maMDa* vmudNddthNbhpbbhaarN| kuNahatti eva bhaNie gAmo so aaulohuuo||33|| paDiyA bhoyaNavelA sa rohago no jimei piyrhio| mA me visasaMjogaM virAhiyA dAhihI jnnnnii||34|| aha so pasaNNavayaNo ussUrasamAgayaM bhaNai piyaraM / majjhaM mahallavelA chuhApivAsAparaddhassa / / 35 / / suhio si putta ! aidAruNettha ANA samAgayA rnno| to tIe vAulamANasANa saMjAyamussUraM / / 36 / / suNiyAeM ANAe laddharahasseNa teNa saMlattaM / bhujaha tAva jahicchaM pacchA juttaM karissAmi / / 37 / / bhuttuttareNa bhaNio so gAmo rohaeNa jaha khaNaha / heTThA silAtalaM taha thaMbhe utthaMbhae deha // 38 / / evaM vihie saMte sa maMDavo tesi takkhaNaM jaao| Aveio ya raNNo kaha keNa kao? nivo bhayai // 39 // talabhUmIkhaNaNeNaM thaMbhayautthaMbhaNeNa ya kao so| bharahataNayassa rohaganAmassa maippabhAveNa // 40 // vihio saMvAo se annaM ApucchiUNa saMnihiyaM / iya rohagassa buddhI bhaNiyA uppattiyA nAma // 41 / / evaM aNNesuvi meMDhagAinAesu jAyaNA kajA / uppattiyabuddhIe jA eyakahAparisamattI // 42 // atha pUrvoktasaMgrahagAthAcatuSTayasyAkSarArthaH; Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 97 / / ujjayinyAH samIpe zilAgrAme 'choyararoha'tti chokaro mRtasvamAtRkaH rohakanAmA bharatasutaH samabhUt / tasya ca anyamAtrA vyasane'samyagupacArarUpe kriyamANe sati pituH kopa itaraca saMtoSo'nyamAtRgocara eva tena saMpAditaH / kathamityAha-gAhasya parapuruSasya prathamaM pazcAtsvadehacchAyAyA gohatvena parikalpitAyA: kathanena piturnivedanena tato'bhyudayaH samyagupacArarUpA'nyamAtrA saMpAdito'sya / / 52 / / pitisamamujhe gIgamaNiggama pamhuTThaNadiNiyattaNayA / sai diTThanayarilihaNaM rAyaNiseho niyagharammi // 52 // pucchA sAhu nimittaM maMtiparicchA silAi maMDavae / AdaNNesuM pitibhuMjakamaNa khaNaNegathaMbho u / / 54 / / kahaNe cAlaNa saMbaddhabhAsago taMsi aNNahA NeyaM / mANusamettassuciyaM dayapucchaNa puccha roheNaM // 55 // pitrA samamuJjayinIgamo rAhakasya kadAcidabhUt / tadanu dRSTojayinI vRttAntasya nirgamaH pitraiva saha / tataH 'paTThati vismRtasya kasyacidarthasya nimittaM ' NainiyattaNayA' iti nadIpulinAt pitrA nivarttanaM kRtam / tatra ca sakRdRSTanagarIlekhanaM rohakeNa tadanu taddezAgatasya rAjJo niSedho nijagRhe Alikhita rAjakulamadhye pravizataH sataH kRta / / 53 / / tato rAjJA pRcchA kRtA / atrAntare sAdhu nimittaM zobhanazakunarUpaM saMjAtam / tadanu 'maMtiparicchA' iti mantripadanimittaM tasya parIkSA prArabdhA yathA zilAyA maNDapaH kAryaH / tataH 'AdaNNesu'tti AkuleSu grAmavRddheSu satsu 'piibhuMjagamaNa 'tti rohaka piturbhojanArthamutsUre gRhagamanaM saMpannam / tato rohakabuddhayA khanane saMpAdite ekamahAmUlastambhaH zilAmaNDapa : sapAditaH / tuH pAdapUraNArthaH // 54 // tato rAjJastadgrAmavAsinA kenacit kathane kRte sati 'cAlaNa'tti 113011 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ meMDha.kukkuTa za XXXXXXXXX zrIupade cAlanA vihitA pArthivena yathA'saMbaddhabhASakastvamasi / tenApyuktam anyathA nedam / tato bhUbhujA kAkvA pratyapAdi zade 'mANusagettassuciyaMti mAnuSamAtrasyocitaM kimevaMvidhArthakaraNam ? / tataH 'tadapucchaNa puncha 'roheNaM' ti tasya prathamanive dakasya puruSasyApRcchanena tamapRchyamAnaM kRtvetyarthaH anyasya kasyacinmadhyasthasya pRcchA kRtA / tenApyAveditaM yathA roh||98 keNAyamAzcaryabhUto maNDapaH kArita iti / / 55 / / 1 / / ___ atha meMDhetti dvAram ;tatto meDDApesaNamaNNUNAhiyamahaddhamAseNa / javasavigasaNNihANA saMpADaNa mo u eyassa // 56 // tatastadanantaraM meNDhakapreSaNaM meNDhakasya meSasya preSaNaM kRtaM rAjJA grAme / uktAzca grAmavRddhA yathAmu mama meSamanyUnAdhika *ca dhArayedhvam athArddha mAsena samarpayedhvamiti / tatastai rohakAdiSTairyavasavakasannidhAnAd yavasasya yavaharitakalakSaNasya vRkasya cATavyajIvavizeSasya samIpasthAnAt 'saMpADaNa'tti saMpAdanam ; 'mA utti pAdapUraNArthaH, etasyAdezasya kRtam / meNDho hi yavasaM caran yAvad balaM labhate, satataM vRkadarzanAtpannabhayAttAvadasau muJcatIti anyUnAdhikabalatA saMjAtA'syeti // 56 // 2 // ___atha kukkuDetti dvAram ;jujhAveyavvo kukkaDotti paDikukkuDaM viNA aannaa| AdarisagapaDidibappaogasaMpAdaNA NavaraM // 57 // yodhayitavyA yuddhaM kAraNIyo'yaM mama kukkuTaHstAmracUDaH, itizabdo bhinnakrama uttaratra yojyate, pratikukkuTaM dvitIyaku * *************** ****** Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ KXX*****XXXXXX // 99 / / kaTaM vinAntareNa ityeSA AjJA rAjJA prhitaa| tata Adarzake darpaNe yannijameva pratibimbaM pratikukkuTatayA saMbhAvitaM tena tasya prayogo vyApAraH tena saMpAdanA ghaTanA AjJAyAH kRtA rohakeNa, navaraM kevalaM nAnyaprayogeNetyarthaH / sa hi mugdhatayA nijapratibimbameva pratikukkuTatayA saMbhAvayan saMpannatIvramatsaratayA saMjAtotsAhI yudhyati, na ca kathaMcid bhajyata iti // 57 / / 3 / / tillasamamANagahaNaM tilANa tatto ya esa aadeso| AdarisagamANeNaM gahaNA saMpADaNamimassa // 58 // tailasamena mAnena grahaNaM tilAnAm, idamuktaM bhavati-yena mAnena madIyAnetAMstilAn kazcid gRhNAti tenaiva tailamapyasya dAtavyam, AtmavaJcanA ca rakSaNIyA tatazca pUrvoktAdezAnantaraM punareSa AdezaH preSito mahIpAlena / rohakabuddhayA ca AdarzakamAnena darpaNalakSaNena pramANena grahaNAttilAnAm, upalakSaNatvAttailapradAnAcca saMpAdanamasyAdezasya kRtaM grAmavRddhaiH / Adarzakena hi tileSu gRhyamANeSu dIyamAne ca taile grAmeyakANAM na kadAcidAtmavaJcanA saMpadyate, yadi paraM tilasvAmino rAjJaH // 58 // 4 / / ___ vAlugavarahANattI adiTThapubvotti dehapaDichaMda / ki esa hoi katthai bhaNaha imaM jANai devo // 59 // tato vAlukAvarahasya sikatAmayavaratrAlakSaNasya AjJaptirAjJA, dattA rAjJA-yathA, vAlukAvarahakaH kUpasalilasamuddharaNArthamiha preSaNIyaH, rohakavyutpAditazca tairbhaNitam, yathA, adRSTapUrvo'yamasmAkamIdRzo varahakaH ityasmAtkAraNAt datta | samarpayata deva ! yUyaM praticchandaM vAlukAvarahakapratibimbakam / evamukto rAjA pratibhaNati yathA-kimeSa praticchando / / 99 // Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupadezapade | // 100 / RXXXXXXXX bhavati kutrApi iti bhaNata yUyameva graamyaaH| tato rohakazikSitaireva tairuktam, yathedaM vAlukAvarahakaH kutrApi bhavati gajAdidR0 navetyevaMrUpaM vastu jAnAti devaH // 59 // 5 // appAuhatthiappaNa pautti aNiveyaNaM ca maraNasta / AhArAdinirohA pauttikahaNeNa paDibhedo // 6 // tataH 'appAuhatthiappaNa'tti alpAyuSaH pAraprAptaprAyaprANasya hastino gajasyArpaNaM DhaukanaM teSAM rAjJA kRtaM, idaM * coktaM-yathA, prayuktirvArtA pratidinamasya deyA, anivedanaM cAkathanameva maraNasya-eSa mataH sanna kathanIya ityarthaH / tatheti pratipannametattaiH / anyadA ca mRto hastI / vyAkulIbhUtazca grAmaH / rohakAdezena AhArAdinirodhAd AhArAdinirodhamAzrityetyarthaH, prayuktikathanena pratibhedaH pratyuttaraM grAmeNa kRtam ;-yathA deva ! yuSmadIyo hastI, no jAnImaH kiM tatkAraNamadya nottiSThati, na niSIdati, na samarpitamapi caraNaM carati, jalaM ca na pibati, nocchva siti, na niHzvasiti, nAkSibhyAM nirIkSate, na ca pucchAdi cAlayatIti / tato bhUmIbhujoktam-kimasau mRtaH ? tairuktam-evaMvidhavyatikare yadbhavati taddeva eva jAnAti, kiM vayaM grAmINA vidmaH ? // 60 // 6 // ANeha sagaM agaDaM udagaM miTuMtimoi aannaae| AraNNagotti pesaha-kRviyamrAkaraNamitIe // 6 // tata Anayata svakamavaTa kUpaM atra kutaH udakaM jalaM tatkUpasaMbandhi miSTaM madhuramityasmAddhetoH / atra hi nagaryAmatisaM / / 100 // bhArajanavAsavazena kSAlAdirasasaMkramAdvirasAni kRpajalAnIti kRtvA grAmAvaTAnayanamAdiSTaM bhavatAmiti / asyAmAjJAyAM patitAyAM satyAM taimiyakaiH AraNyako'raNyodbhavo'jJa ityartha ityasmAddha toH preSayata etadArSikAM kapikAM nagarIsaMba ******* Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 101 // dhinI suMdakSAmekAM, tena tadanumArgalagno'sAvasmadIyakUpaH purI samabhyetIti anena prakAreNa nivarttanamasyA AjJAyAH / yathA na rAjA kUpikAM preSayituM phTustathA te'pi svakamavaTamityanaparAdhataiva teSAmiti bhAvaH // 61 // 7 // gAmAvaravaNasaMDaM puvaM kuNahatti mIyaya imaM tu / tatto'vareNa ThavaNaM teNa niveseNa gAmassa // 2 // tataH grAmAdaparasyAM dizi yo vanaSaNDastaM pUrva pUrvadigbhAgavattinaM grAmAt kuruta / ityevaMrUpAyAmasyAM ca napAjJAyAM punaH idaM tvidameva vakSyamANalakSaNamuttaraM taiH kRtam, yathA, tato vanaSaNDAdapareNa pazcimAyAM dizi sthApanaM - kRtaM tena nivezenaivAkAreNetyartho grAmasya / evaM hi kRte pUrveNa vanaSaNDo grAmAt, apareNa grAmazca vanaSaNDAtra saMpannaH // 62 / / 8 / / aggi sUraM ca viNA cAulakhIrehiM pAyasaM kuNaha / Adese saMpADaNamukka ruDumhAi eyassa // 63 // _agni vaizvAnaraM sUraM cAdityaM vinA antareNa 'cAulakhIrehi'ti cAulakSIraiH cAulastaNDulaH kSIreNa ca payasA pAyasaM paramAnnaM kuruta / asminnAdeze rAjAjJArUpe Apatite sati saMpAdanaM kRtam / kathamityAha-utkuruTikoSmaNA utkuruTikA nAma bahukAlasaMmilitagomayAdikacavarapuJjastasyoSmA uSNasparzalakSaNastena etasyAdezasya / rohakAdiSTaistainibiDaM mRNmayabhAjanaM madhyanikSiptasamucitatanduladugdhaM vidhAyAgAdhe utkuruTikAkSetre nikSiptam / tataH katipayapraharaparyante supakvaM pAyasaM saMjAtaM rAjJazca niveditamiti // 63 / / 9 / / emAi rohagAo imaM ti nAUNa ANave rAyA / Agacchau so sigdhaM parivajjato ime thAne // 64 // // 101 // Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zroupadezapade / 102 / / evamAdi zilAmaNDapasaMpAdanaprabhRti rohakAtsakAzAdidaM pUrvokta kArya saMpannamityevaM jJAtvA AjJApayatyAdizati rAjA svasamIpA nayanArthajitazatruH / kathamityAha-Agacchatu mama samIpe sa rohakaH zIghramavilambameva, paraM parivarjayan pariharannimAni sthA tRprAjJI nAni etAnarthAnityarthaH // 64 / / tAnyevAha ;pakkhadurga diNarAI chAuNhe chattaNaha pahummagge / jANacalaNe ya taha NhaNamailago aNNahAgaccha // 65 // pakSadvikaM zuklakRSNapakSadvayalakSaNaM, dinarAtrI pratItarUpe, chAyoSNau chAyAmAtapAbhAvarUpAmuSNaM ca caNDakarakiraNalakSaNaM, chatranabhasI chatramAtapavAraNaM nabhazca zuddhamAkAzaM, tathA panthA mArga unmArgazcotpathaH, mArgamunmArga ca parihatyetyarthaH, yAnacalane ca yAnaM gantryAdi calanazabdena caraNaceSTA parigRhyate tataste parihRtyetyarthaH, tathAzabdaH samuccaye, snAnamalinakaH snAne satyapi malinako malinadehaH snAto malAvilakalevarazca sannityarthaH / anyathA pakSadvayAdiparihAravatA prakAreNAgacchatu matsamIpamiti / / 5 / / tato'sau rohaka evamAjJApito narapatinA tadAdezasaMpAdanArthamAgantu prArabdhaH yathA; // 102 // amavassAsaMdhIe saMjhAe ckkmjjhbhuumiie| eDakkagAIgaMgohali ca kAUNa saMpatto // 66 // iha candramAsasya dvau pakSau, tatrAdyaH kRSNo dvitIyazca zuklaH / tatra ca kRSNapakSo'mAvAsyAparyantaH, zuklazca paurNamAsIpariniSThitaH / evaM cAmAvAsyA pakSasaMdhitayA vyavahriyate / paurNamAsI ca mAsasaMdhitayA tato'mAvAsyaiva saMdhira Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 103 / / mAvAsyAsaMdhiragretanapakSAtyantasannidhAnalakSaNastasmin saMprApta iti yogaH / evaM ca kila tena pakSadvayaM parihRtaM bhavati / saMdhyAyAmAdityAstamayalakSaNAyAm, anena dinarAtriparihAraH / cakramadhyabhUmyA cakrayorgantrI saMbandhinorgacchatoryA madhyabhUmiH prasiddharUpA tathA etenApathamArgaparivarjanam / so hi na panthA nApyutpathaH / tathA 'eDakagAyaNaMgohali ca kAUNa'tti eDakAdinA eDakena AdizabdAddinAvasAnasaMbhUtAta pena cAlanikAchatreNa copalakSitaH san / anena yAna calana yozchAyoSNayeAH chatranabhasozca parihAro vihitaH / aMgohalimaGgAvakSAlanam, caH samuccaye, kRtvA vidhAya sarvAGgaprakSAlane hi snAnamiti lokarUDhiH ziraHprakSAlanaparihAreNa cAGgAvakSAlanam / tato'GgAvakSAlanamAtre kRte na snAto nApi malinakaH saMprApto rAjabhavanadvAre ||66 // rAjabhavanadvAraprAptena ca tena " kathaM riktahasto rAjAnaM drakSyAmi yata itthaM nItividvacanam ; - riktahasto na pazyeta rAjAnaM daivataM gurum" iti / na ca naTAnAmasmAkamanyat puSpaphalAdi rAjopanayanayogyaM maGgalabhUtaM kiMcidastIti vicintya -- puDhavIdarisaNaviulaMjalIi hotuM naridavaMdaNayA / AsaNadANAvasare caDupADho maNaharasareNa // 67 // 'puDhavIdarisaNa 'tti pRthivyAH kumAramRttikAlakSaNAyA darzanaM pazyataH sato rAjJaH prayojanaM vipulAJjalisthitAyAH tena kRtam / 'ghettuM nariMdavaMdaNayA' iti tato gRhItvA kareNa narendreNa vandanA praNAmaH kRto mRttikAyAH / tadanantaraM ca praNAmAdikAyAmucitapratipattau vihitAyAM satyAM rohakasyAsanadAnasya viSTaravitaraNasyAvasare prastAve rohaNa caTupAThaH / / 103 / / Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zroupadezapade / / 104 / / "priyavAkyoccAraNaM manohareNa svareNa madhuragambhIradhvaninA kRtamiti // 67 // caTupAThameva darzayati ; gaMdhavvamuravavasaddo mA suvvau tuha nariMda ! bhavaNammi / cakammaMtavilAsiNikhalaM tapayaNeu ra raveNa || 68 || gandharvasya gItasya muravasya ca mRdaGgasya zabdo dhvanirmA zrUyatAM samAkarNyatAM kenApi kRtAvadhAnenApi tava bhavataH he narendra rAjan ! bhavane prAsAde evamuccarite rAjA yAvat kiMcit savitarkamanAH saMjAtastAvadanena jhagityeva labdharAjAbhiprAyeNa paThitam - caGkramatInAM kuTilagatyA bhRzaM saMcarantInAM vilAsinInAM skhalanto visaMsthulabhAvabhAjI ye padAH pAdAsteSu yAni nUpurANi teSAM yo ravaH zijitalakSaNastena cakramadvilAsinIskhalatpadanUpuraraveNa / vyAjastutinAmako'yamalaMkAraH ||68 || sakkAraMtiyasovaNaviuddhanivakaMbipucchajaggAmi / kiM citisi aiyAliDivaTTayaM sA kuto jalaNA // 69 // evaM ca rohaNa paThite tuTamanA naranAthaH 'sakAraMtiyaseAvaNa'tti satkAraM vastrapuSpabhAjanAdipradAnarUpaM tasya cakAra / rAtrivRttAntopalambhanimittamantike svasyaiva samIpe svapnaM nidrAlAbharUpamanujJAtavAn / tato'sau mArgakhedaparizrAntatayA prathamayAminyAmeva nirbharanidrAbhAk saMpannaH / ' viuddhanivakaMbi' tti prathamayAminIyAmAnte ca tadutta radAnakRtakautukena vibuddhena kRtanidrAmokSeNa nRpeNAvibudhyamAno'sau kaMbikayA lIlAyaSTirUpayA spRSTaH, tadanu 'pUccha' tti jAgaritazca san pRSTaH "ki svapisi tvamiti" sa ca kila nidrAparAdhabhIrutayA prAha-- "jAgami, ko prAbhRtAdikaraNaM / / 104 / / Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1105 // hi mama tava pAdAntikasthasya deva zayanAvakAza: ?" rAjA,--yadi jAgarSi tarhi kRtAlApasyApi mama jhagiti kimiti nottaraM dattaM tvayeti ? rohakaH,--deva? cintayA vyAkulIkRtatvAt / rAjA,--kiM cintayasi ? rohakaH,-- 'aiyAliDiyavaTTayaM' ti ajikAnAM chagalikAnAM yA liNDikAH purISagAlirUpAstAsAM vRttatAM vartulabhAvaM cintayAmi / rAjA,-sA vRttatA kuto nimittAditi nivedayatu bhavAneva / rohakaH,-deva jvalanAdudaravaizvAnarAt / sa hi tAsAmudare jvalastathAvidhavAtasahAya upajIvitamAhAraM khaNDazo vidhAya tAvattatraivodaramadhye lolayati yAvat supakvAH savRttAzca purISagolikA: saMpannA iti / / 69 / / 10 // evaM puNovi pucchA AsotthapattapucchANa kiM dohaM ? / ki tattamittha doSNivi, pAyaM tullANi u havaMti // 70 // prathamapraharaparyavasAne iva dvitIyayAmAnte punarapi kambikAsparzadvAreNa pratibodhya taM, rAjJA pRcchA kutA, yathA-kiM | citayasIti? rohakaH,-'AsotthapattapucchANa kiM dIhaM' iti azvatthaH piSpalastatpatrasya tatpucchasya ca kiM dIrghamiti / rAjA,-kiM tattvamati kathayatu bhavAneva / rohakaH,dve api prAyo bAhulyena tulye eva bhavataH / prAyograhaNaM kasyacit kadAcit kiMcidatulyabhAve'pi na virodha iti khyApanArtham / iyaM ca gAthA prathamArddha paMcamAtrasaptamAMzA eva "bahulA vicitrA" iti vacanAnna duSyati bahuleti paMcamAtragaNayuktA iti // 70 / / 11 // evaM puNovi pucchA khADahilAkiNhasukkarehANa / kA bahugA kA tullA ? pucchasarIrANamanne u // 71 // evaM punarapi tRtIyapraharAnte pRcchA pUrvavat / rohaka:-khADahilAyAH khillahaDiketi lokaprasiddhanAmakasya bhujaparisa ININNERMINA // 105 Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupadezapade / / 106 / / paMjIvavizeSasya zarIre kRSNarekhANAM zuklarekhANAM ca madhye kA adhikA bahravyaH / rAjA kA iti kAstatra bahukA ityabhidhehi tvameva / rohaka :- tulyAH samAnasaMkhyAH kRSNAH zuklAzca rekhAH / atraiva matAntaramAha, - 'pucchasarIrANamanne u' iti, anye punarAcAryAH pucchazarIrayoH khADahilAyA eva saMbandhino: kataraddIrghamiti cintitaM rohaNa / rAjJA pRSTena ca tenaiva dve api same iti pratipAditamityAhuH / / 71 / / 12 / / I carimA kai piyA te ke paNa ke rAyadhaNayacaMDAlA / sohagaviccuga jaNaNI pucchA evaMti kahaNA ya / / 72 / / 'carimAi' ityAdi caramAyAM yAminyAM pazcimaprahara paryantabhAgarUpAyAM pUrvarAtribahujAgaraNAllabdhAtisvAdunidro rohakaH kambikAsparzanAtirekavazena pratibodhitaH sannavadat, yathA- ' kai piyA te iti kati kiyanta pitaro janakAstava he rAjan ! varttanta iti cintayAmi / rAjA ke iti kati me janakA iti nivedayitumarhasi tvameva / rohaka: - 'paNa'tti paJca / rAjA ke iti kiMrUpAH / rohaka: ; - rAjadhanadacaNDAlA 'sohagaviccuga'tti zodhako vastraprakSAlako vRzcikazceti / tato rAjJA saMdehApanacetasA jananIpRcchA kRtA yathA kimevaM me paJca pitaraH ? tayApi evamiti yathA rohakaH prAha kathanA ca tathaiva nivedanaM kRtaM punaH / / 72 / / 13 / / tAneva sahetukAn sA darzayati ; rAyA raibIeNaM dhaNao uuNhAyapujjaphAseNaM / caMDAlarayagadaMsaNa vicugama rahassabhakkhaNayA // 73 // 'rAyA' ityAdi rAjA tAvadratibIjena suratakAle bIjanikSeparUpeNa 1, dhanadaH kuberaH 'uuNhAyapuJjaphAseNaM ti RtusnA ********** khADa0 rekhA 0 rAjapitRsaMkhyAca / / 106 / / Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||107 // RXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX tayA caturthadivase tasya pUjAyAM kRtAyAM manoharatadAkArA kSiptacittayA yaH sparzastasyaiva sarvAGgamAliGganaM tena 2, ,caMDAlarayagadasaNa'tti caNDAlarajakayoH RtusnAtAyA eva tathAvidhapraghaTTakavazAddarzanamavalokanaM manAsaMyogAbhilASazca me saMpanna iti tAvapi pitarau 3-4, 'viccugamarahassabhakkhaNayA' iti atra makAro'lAkSaNikaH tato vRzciko rahasyabhakSaNena raha ekAntastatra bhavaM rahasyaM tacca tadbhakSaNaM ca tena janaka: sNpnnH| mama hi putra ! tvayyudaragate vRzcikabhakSaNadohadaH sama-2 jani / saMpAditazcAsau rahasi kaNikAmayasya tasya bhakSaNenetyasAvapi manAg janakatvamApannaH / / 73 / / kAraNapucchA, rajjaM NAeNaM dANarosadaMDehi / kabicchivaNA ya tahA rAyAdINaM sutositti / / 74 / / evaM janakasaMkhyAsaMvAde saMpannavismayena rAjJA kAraNagocarA pRcchA kRtA, yathA kena kAraNena tvayA'yamartho'tyantanipuNadhiyAmapi buddhe ragocaro jJAta iti ? / rohakaH,-rAjyaM pratItarUpameva nyAyena nItyA sAmAdiprayogarUpayA yat paripAlayasi, tathA dAnaroSadaNDairdAnena kRpaNAdijanasvavibhavavitaraNarUpeNa kuberadhanatyAgAnukAriNA, roSeNa kvacidavinayavattini jane caNDAlacANDikyakalpenAsahiSNutAlakSaNena, daNDena pUrvarAjanirUpitanItipathapramAthino janasya sarvasvApahA- * / / 107 / / rarUpeNa vastrazodhakavidhIyamAnavastrakSAlanatulyena, 'kambicchivaNA ya'tti kambikAcchopanAcca kambikayA lIlAyaSTayA punaH punarmama vighaTTanAca, tathAzabda uktasamuccaye, rAjAdInAM suto'si tvaM he rAjaniti / nayenaivaMvidhaprAjyarAjyaparipAlanAz2jJAyase yathA rAjaputrastvam, na hi arAjajAtA evaMvidhAnavadyarAjyabhAradhurAdharaNadhaureyA bhavitumarhanti / evaM dAnena dhanadajAtaH, roSeNa caNDAlaputraH, daNDena vastrazodhakaprasUtaH, kambikAghAtena ca vRzcikApatyam, kAraNasvarUpAnukAritvAt / Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para zrIupade- zapade ||108 // sarvakAryANAm / / 74 / / rAjJaHpraJcasAhaparigga saMdhaNa kovo aNNeNa'sajjha pesaNayA / dhammovAyaNasAhaNa buggaha Nivakiyagakovo u // 75 // pitRtA bIjapra0 tatastadIyabuddhikauzalAjitena napatinA 'sAhupariggaha'tti sAdhuH zobhano'yamiti matvA parigrahaH svIkAraH kRtstsy| tasmizca samaye kenacidantarabhUmivAsinA bhUpAlena saha kuto'pi nimittAdvairaM lagnamAsInnRpasya / tatra ca 'saMdhaNa'tti saMdhAnaM kartumabhilaSitaM raajnyaa| na cAsau tat pratipadyata iti taM prati 'kovo'tti kopaH samajani jitazatroH / tataH 'aNNeNasajjhapesaNayA' iti anyena rohakavyatiriktanAsAvasAdhyaH sAdhayitamazakya iti kRtvA rohakasya tatra preSaNaM kRtaM bhUbhujA / prAptazca tatra rohakaH / puSTazca sa pratyarthI npH| samaye ca 'dhammo vAyaNasAhaNa'tti yadAsau testairupAyairucyamAno'pi avizvAsAnna saMdhAnamanumanyate tadA dharma evopAyanaM DhaukanIyaM tena sAdhanaM svavazIbhAvakaraNaM rohakeNa tasya kRtam / ayamatra bhAvaH-idamuktaM rohakeNa taM prati, yadi sa madIyo nRpo bhavadbhiH saha saMdhAya pazcAt kicid vyabhicarati tadA tena yastIrthagamanadevabhavanasaMpAdanadvijAdipradAnavApItaDAgAdikhananAdinA vidhAnenopAjito dharmaH sa sarvA mayA bhavate dattaH, - tadrahitazcAsAvihalokaparalokayona kiMcitkalyANamavApsyatIti karotu bhavAMstena saha saMdhAnam / na hyevaMvidhAM pratijJAM / / 108 // H. kazcida bhnkti| evaM vizvAsite tasmin 'vuggaha'tti vyudgraho'vaskando ghATirityarthaH chalena tatra gatvA rAjJA sNpaaditH| | svahastagRhItazcAsau kuto dviSan / AnItazcojayinyAm / tatra ca cintitaM tena, kathamanena rAjJA AtmIyadharmasya matpradAnena vyayaH kRtH| iti tasya mithyAvikalpApanodAya 'nivakiyagakovo'tti napeMNa jitazatruNA rohaka prati kutakaH kRtrimaH Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 109 / **** punaH kopaH kRtaH // 75 // dhammo me hAravio kAUNannataNao tao dinnnno| kaha hoi majjha eso jaha tuha taNao u tasseva // 76 // tato rohaNAbhyadhAyi - kimarthamasmAnniraparAdhAnapi pratItya devena iyAn kopaH kRta iti / tatroktaM pRthivIpatinA 'dhammo me hAravio kAUNa' ti dharmo mama hi yastvayA hArita iti kRtvA tato rohakeNAnyasatko maharSeH kasyacit saMbandhI tako dharmo datto rAjJe / ayamabhiprAyaH - deva! yadi mayA datto dharmastvadIyo'nyaMtra prayAti, tadA'nena maharSiNA AbAlakAlAd yadanuSThito dharmaH sa mayA tubhyaM vitIrNa iti nAsti mayi kopasyAvakAzaH prabhoH / rAjA; - kathaM bhavati mama eSa dharmo maharSisatko yato mayA na kuto nApi kArita iti ? rohakaH ; yathA tavatanakastvatsaMbandhI ' punadharma: tasyaiva vipakSabhUpaterabhUnmayA vitIrNaH sanniti / / 76 / / jIvadA pesaNa- tadaNNavaggahagahANa, tesi tu / aputtaggaha goggahanimittatitthaM tao dhADI || 77 / / tataH suprasannamAnasena jitazatruNA rohakAya jIvanadAne paripUrNanirvAhasthAna vitaraNe kRte sati 'pesaNa 'tti preSaNaM kRtaM rohakasyaiva / kimarthamityAha - 'tayannavuggahagahANa 'tti vyudgrahe vivAde kuto'pi hetorutpanne sati graho lokaprasiddha eva ujjayinIviSayamadhyavarttino dvipadacatuSpadAderarthasya yeSAM te vyudgrahagrahAH parvatavanAdivyavasthitapallivAsino lokAstasmAnnRpAdanye ca tadanye te ca vyudgrahagrahAca tadanyavyudgrahagrahAsteSAM saMgrahanimittamiti gamyate / yadA ca te sukhena saMgrahItuM na zakyante tadA teSAM tu saMgrahanimittaM punaraputragrahagograhanimittatIrthaM prajJaptamiti gamyate, yathA - " aputrasya gRhItasya zatru // 109 // Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI upadezapade 110 / / bhirgavA ca yanmocanaM tanmahattIrthamiti pUrvamunayo vyAharanti" iti prajJapte ujjayinIrAjabalena rohaka prayuktena balaghAtinA pallisaMbandhinISu goSu gRhItAsu tanmocanAya pallIbhilleSu nirgateSu zUnyAsu pallISu tato ghATI nipAtitA / bahirnirgatAzca te gRhitA iti / / 77 / / tataH vIsAsANaNa pucchA siddhaM hiyaeNamappamatto u / taha dhammigeA sapuNNo abhao paracittanANI ya ||78 || vizvAsAnayane sarveSAM sAmanta mahAmAtyAdInAmAtmaviSaye vizvAse samutpAdite sati rohaNa, pRcchA rAjJA teSAM kRtA, yathA - kIdRzo rohako bhavatAM citte varttata iti ? taizca ziSTaM hRdayena bhAvasAramityartha yathA deva ! ekAntenaiva devkaayessvprmttstvprmtt eva / tathA zabdaH samuccaye, dhArmikaH svapakSaparapakSayeArapyanupadravakaraH / sapuNyaH puNyavAn / abhayA nirbhayA niHzaGkaM vipakSamadhye pravezAt / paracittajJAnI ca anyAnadhyavaseya parAbhiprAya parijJAnavAMzrva // 78|| tuTTho rAyA savve samuvari maMtINa ThAvio eso / paripAliyaM ca vihiNA taM buddhiguNeNa eeNaM // 79 // evaM tasya vicitraivitrIyitavidvajjanamAnasaizcaritaistuSTa AkSiptacetA rAjA jitazatruH saMpannaH / tatastena sarveSAmekonapaJcazatapramANAnAmuvari agresaratayA sirasi nAyakatvenetyarthaH, mantriNAmamAtyAnAM sthApitaH pratiSThitaH eSa rohakaH / paripAlitaM ca niSThAM nItaM punarvidhinA svAvasthaucityarUpeNa manmantrinAyakatvaM buddhiguNena autpattikInAmakamatisAmarthyena karaNabhUtena etena rohaNa, sarvaguNeSu buddhiguNAtizAyitvAt / yataH paThyate ; - "zriyaH prasUte vipado ruddha rohakabuddhe8 raMtimaparI. *****: / / 110 / / Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ EXXXKKKkki / / 111 // KI dugdhe malinaM pramASTi / saMskArazaucena paraM punIte zuddhA hi buddhiH kulakAmadhenuH // 11 // udanvacchannA bhUH sa ca nidhi rapAM yojanazataM, sadA pAnthaH pUSA gaganaparimANaM kalayati / iti prAyo bhAvAH sphuradavadhimudrAmukulitAH, satAM prajJanmeSaH punarasamasImA vijayate // 2 // " iti // 79 / / / / 1 / / vyAkhyAtaM saprapaJcaM bharahasiletti dvAram / atha paNiyatti dvAram ; paNie pabhUtalomasi bhakkhaNajaya daarnnipphiddgmoe| cakkhaNa khaddhA vikkaya bhayaMga dAre aNippheDo // 8 // ___'paNie' iti dvAraparAmarzaH / kazcid grAmeyakaH svabhAvata eva mugdhabuddhiH kvacinnagare dhUrtalokabahule 'bahUyalo-18 masi'tti bahukAH zakaTabharapramANA lomasikAH karkaTikAH samAdAya vikrayArthaM gatavAn / tAsu ca vipaNipathAvatAritAsu kenacidbhurtena sa uktaH, yathA-'bhakkhaNajaya'tti yadi kazcidetAH sarvA bhakSayati tadA tvaM kiM tena jIyase? tena cAsaMbhAvyo'yamartha iti manasi matvA'saMbhavanIyameva paNitakaM nibaddha, yathA 'dAraNipphiDagamoe' iti yo nagaradvAreNa modako na nirgacchati taM tasya prayacchAmi / tatastena tallomasikAzakaTamAruhya 'cakkhaNa'tti dantanirbhedamAtreNa 'khaddha'tti sarvAsAmapi tAsAM bhakSaNaM kRtam / 'vikkaya'tti vikretumArabdhazcAsau tAH, naca loko gRhNAti bhakSitAH kenApyetAH' iti pravadan san / tato dhUrtena lokapravAdasahAyena jito grAmeyakaH / tadanu taM modakaM yaacitumaarbdhH| grAmeyakazca azakyadAno'yaM modaka iti kRtvA tasya rUpakaM prayacchati, sa necchati, evaM dve trINi yAvacchatamapi necchtysau| cintitaM ca grAmeyakeNa-naitasmAddharttAnmama kathaMcinmuktirasti iti nipuNabuddhiparicchedyoyaM vyavahAraH, 'caturabuddhayazca prAyo kkkkkkkkXXXXXX********** 1111 / / XXXXXXXXXXXX Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupadezapade0 / 112 / / dyUtakArA eva bhavantIti tAnevAvalagAmi / tathaiva ca kRtaM tena / pRSTazcAsau taiH, yathA - bhadraka ! kimarthamasmAnnirantaramAsevase tvaM ? bhaNitaM ca tena, yathA-mamaivaMvidhaM vyasana mAyAtamiti / tato 'bhuyaMga dAre anippheDo' iti bhujaGgedyUtakArairasAvevaM zikSito yathA pUtikApaNe muSTipramANamekaM modakaM gRhItvA taddhUrtasahAyaH zeSanagaralokasahAyazca pratolIdvAre gatvA indrakIlasthAne taM vimucya pratipAdaya yathA nirgaccha bho modaka ! iti / vihitaM ca tenaivaM paraM dvAre modaka - sya appheiDo niSkAzanAbhAvaH saMpannaH / pratijitazvAsau tena / evaM ca dyUtakArANAmatpatti kI buddhiriti ||80|| atha rukkhe iti dvAram ; rukkhe phalapaDibaMdho vANaraehi tu leTTuphalakhevo / aNNe abharakaNijjA ime phalA paMthavahaNAo // 81 // 'rukkhe' iti dvAraparAmarzaH / phalAnAM gRhyamANAnAM pratibandhaH pratiskhalanA / kebhya ityAha-vAnarakebhyastu kapibhya eva / idamuktaM bhavati-kvacit pathi phalaprAgbhAranamrazAkhAsaMbhAraH kazcidAmrAdirmahAdrumaH samasti / tatsamIpena ca nirantaraM tattatprayojanAkSiptaH pathikalAko gacchannAgacchaMzca pakvAnyavalokya tatphalAni bubhukSAkSAmakukSitayA gRhiitumaarbhte| paraM tacchAkhAsamArUDhAticapalakapikulena pratiskhalitA na tAni gRhItuM zaknoti 'leTThaphalakhevo'tti-anyadA ca . kenacinnipuNabuddhinA pathikena leSTakSepaH kRto markaTAbhimukhaM tadanu kopAvegavyAkulIkRtamAna saistaistatpratighAtAya tAni phalAni kSiptAni / evaM ca paripUrNamanorathaH samajani pathikaH / iti tasyotpattikI buddhiriti / atraiva matAntaramAhaanye AcAryA vRkSadvAramitthaM vyAkhyAnti yathA kaizcitpathikaiH kvApi pradeze kenApyanupajIvitaphalAn vRkSAnAlokya '1Niya' dvAram / / 112 / / Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ k:*XXXX*** / 113 // EKXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX*** cintitam, yathA-abhakSaNIyAni imAni phalAni varttante kutaH, 'paMthavahANAo' iti pAnthavahanAt pathikalokasyAnena mArgeNa gamanAdAgamanAcca / yadi hyetAni phalAni bhakSayituM yogyAnyabhaviSyaMstadA kenApyavazyamabhakSayiSyanta, na ca kenApi bhakSitAni tannUnamabhakSyANi / iti pathikAnAmautpattikI buddhiriti // 81 / / atha khaDDugatti dvAram ;khaDDagamaMtiparicchA seNiyagama sumiNa seTThi NaMda bhe| muddA kUvataDaggaha chANuga jaNaNIpavesaNayA // 82 // rAyagiha iha nayaraM samatthi nayarammaparisaruddesaM / rAyA tattha paseNaiyanAmago pAlaI ya rajjaM // 1 // seNiyanAmA putto jutto nivalakkhaNehi savehiM / sayalasuesu pahANo tassAsi sahAvao guNavaM // 2 / / porisasajjaM rajaM punne saMtevi esa jaNavAo / to kAhAmi parikkhaM suyANa iya ciMtiuM raNNA // 3 / / annadiNe savvevi hu bhaNiyA taNayA jahA miliyagehiM / tumbhehi bhottavvaM evaM pII kayA havaI // 4 / / jaM bhaNai mahArAo taM kAyavbaM ti mauliyakarahiM / paDisUyamimehi samae uvaviTThA bhAyaNassa kae // 5 // tatto ya bhAyaNAiM pAyasabhariyAI tesi dinnaaii| jAva pavattA bhottaM * mukkA pAraddhisuNagAo // 6 / / sadUlaruddacaraNA thAlAbhimuhaM samAgayA jaav| seNiyavajakumArA tAva bhaeNaM palAyA te 7 // seNiyakumareNa puNo ghettUNaM tesiM tAI thAlAI / khittAI abhimuhAI laggA te pAyase tammi // 8 // bhutta * niyathAlagayaM pAyasameeNa dhIracitteNa / diTTho esa vaiyaro niveNa to tammi saMtuTTo / / 9 / / nUNaM suniuNabuddhI esa kumAro | jameva vasaNevi / no cukko niyakajA dhariyA suNagAvi saMtAse / / 10 / / evaM rajjAu imo khohijaMtoMvi annarAIhiM / nA ***** // 113 / / ******* * Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade- zapade zrIabhayakumArani0 1114|| rajaparicAyaM kAhI dANappayANAo // 11 // tA saMpai no goravajoggo eso jao ime kumarA / uppannamaccharA mAri- hiMti eyaMti muNiUNa / / 12 / / diTTho avadhUyagaIe seNio to na juttamiha maja / iya citiya paricalio kumaro desaM- tarAbhimuhA // 13 / / patto vinnAi naIi tIrabhAgappaiTThiyatteNa vinAyaDAbhihANe purammi parapaurajaNakalie // 14 // parimiyaniyabhiccehi-pasaMgao saMgao paviTTho ya / abhitarammi tatto patto egassa seTThissa // 15 // khINavihavassa haTTammi tattha laddhAsaNo smuvittttho| diTTho Asi nisAe jahA''gao mama gihe jalahI // 16 // suviNo maNoharo iya NUNaM tapphalamimaM ti citteNa / saMtuTTho so seTTho tammi diNe tassa punnehiM / / 17 // paTTaNasaMkhohakaro maho payaTTo tao jaNo bahuo / kuMkumacaMdaNadhUyAikiNaNakabjeNa haTTammi / / 18 / / oinno aibahuyaM viDhattamasaDhAe teNa niiiie| pacchA bhoyaNakAle udiukAmeNa so puTTo / / 19 / / kassa ihaM pAhuNagA tumhe, teNAvi tumha bhaNiyamiNaM / nIo gharammi uciyA vihiyA savvatthapaDivattI / / 20 / / to tassa vayaNakosalasubhagattaNaviNayasuyaNabhAvehiM / akkhittamaNo siTTI dhUyaM naMdaM niya dei // 21 / / pariNAvio pabaMdhaNa bhUriNA jaNiyajaNapamoeNaM / tatkAlociyasaMpannasavakajo samaM tIe // 22 / / aJcaMtaNurattAe suviNammivi vippiyaM muNaMtIe / eto ciya viNayaparAyaNAe miumaravaNAe // 23 / / laggo bhoge bhottuM mottuM savvAo sesacitAo / aijAmAuyavacchalasasurajaNANIyasammANo // 24 // suhapAsuttA pecchai ahannayA suviNayaMmmi sA naMdA harahAsakAsadhavalaM caudasaNaM UsiyakaraM ca / / 25 / / niyavayaNe pavisaMtaM mattaMgayakalahamegamaha buddhA takkhaNameva niveiya paiNo teNAvi sA bhaNiyA / / 26 / / uciyasamaeNa hohI te putto punnalakkhaNo daie! / suravAsA XXXXXXXXXXXXXX XXXXXXXXXXXX / / 114. / Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 115 // PREXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX caviUNaM sapunnaseso suro ego / / 27 / / to suhalagge lagge supasatthe vAsarammi sNlggo| gabbhoH tIe aipoDhapunnapabbhAralabbho tti / / 28 / / evaM baccaI kAlo jA tAva paseNaiya naranAho / jAo asamatthataNU gavesaNA seNiyassa kayA // 29 / / nAo jahA vinAyaDapurammi so saMpayaM suhaM vasai / to tassANayaNakae visajiyA takkhaNaM carayA / / 30 / / pattA tassa samIve niveiyo vaiyaro ya rAyamao / gamaNummaNo ya jAo to takkhaNameva seA kumaro // 31 // aha Apucchai seTTi niyajaNagagihaM paoyaNavasAo / baccAmi saMpai ahaM saMtuTumaNA bisajeha // 32 // bhaNiyA ya teNa* naMdA amhe rAyaggihammi govAlA / bAle! paMDurakuDDA jai kajaM tattha ejAhi // 33 // patto jaNayasamIvammi seNio pAviyaM ca taM rajjaM / savvo ANAsajo sajo jAo pariyaNovi / / 34 / / naMdAe puNa taie mAse gabbhANubhAvao jaao| aivimalo dohalao kahio tIe ya seTThissa // 35 / / jai tAya ! hatthikhaMdhArUDhA chatte dharijamANammi / nayare sabAhirabbhaMtarammi hiMDAmi abhayaM ca // 36 // ghosijaMtaM mahayA sareNa nisaNAmi to mamaM toso| saMpajjai aibahuo annaha me jIviyaJcAo / / 37 / / suThThatuTucitteNa seTTiNA bhriyrynnbhaannenn| diTTo rAyA teNAvi manio kuNaha jahaicchaM / / 38 / / varakarikhaMdhagayA sA siychttcchnnnylaabhogaa| nisuNaMtI abhaugghosaNaM ca parihiMDiyA nari // 39 / / saMmANiyadohalayA niccamaNuviggamANasA dhaNiyaM / sA sAhiyanavamAsAvasANasamayammi ya pasUyA / / 40 / / devakumArAgAraM daargmiregloynnaannNdN| vihio jammamaho seTTiNAvi takkAlajoggo jo // 41 / / pattammi pavittadiNe vihiyaM nAmaM suyassa abhao tti / saMjAo jaNaNIe imassa jaM abhayamohalao // 42 / / to sukkapakkhasasimaMDalaM va Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade zapade / / 116 / / so vaDio samADhatto / jAo ya aTThavariso bahubaMdhurabuddhiriddhilA ||43|| pucchai patthAvavasA ammo ! me kattha parivasai tAo ? bhaNiyaM rAyagihapure seNiyanAmA sa naranAho ||44 || tAhe bhaNiyA jaNaNI ammo ! nA ettha asthi juttaM / supasatthasatthasahio piugehaM patthio tatto / / 45 / / patto rAyagihabahiM sibiraniveseNa ThAviyA jaNaNI / tatthappaNA puNa gao nagarassabbhaMtaraM abhao ||46 || tammi samayammi rAyA accanbhUyabhUyabuddhisaMpannaM / maMti maggai savvAyareNa to tassa lAbhakae || 47|| niyayaM aMgulimuddArayaNaM khittaM mahAvaDe gahire / aJcataM sukkasi rattaNeNa jalavajjiyatalammi / / 48 / / bhaNio ya sayalalAgo taDe niviTTho kareNa jo gahihI / eyaM tassa jahicchiya vittipayANaM karemi ahaM / / 49 / / laggo loo lAo vivihovAyappaogasaMjutto / na ya phurai uvAo kAvi tArIsA, jeNa taggaNaM / / 50 / / patto abhayakumAro taddesaM pucchiyaM kimeyaM ti ? kahio jaNeNa savvA vRttaMtA jo kao rannA // 51 // phurio takkhaNameyassa eyaDiggAhagA uvAo ti / khitto ya alagomayapiMDo tassovari sahasA / / 52 / / khuttaM taM jhatti tahi jalaMtagA taNamao tao pUlA khitto tassuNhAe sukko so gomao savvA ||53|| tIraTThiyakUvaMtarasAraNisalileNa rio agaDo / to teNaM sA gomayapiMDo ucchAlio dUraM ||54 || patto uvaripaese gahio abhaeNa taDanividveNa / AyaDDiyaM ca tatto taM khittaM muddiyArayaNaM / / 55 / / nIo rAyasamIve takkajjaniuttagehiM purisehiM / Apucchioya raNA payapaNao ko si vaccha ! tuma ? || 56 // seA bhaNai tumha putto kiha kattha va pUcchio niveei / savvaM vinnAyaDanayarasaMtiyaM puSvavRttaMtaM // 57 // harisajalapUriyaccho ucchaMgeUNa niyayavacchami / pulayaMkurapariyario puNo puNo 'khaDDaga' dvAram, tatrAbhaya kumAranida0 / / 116 / / Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 117 / / **** tamavagUhei ||58 || puTTho kattha tuhaMbA ? so bhaNaI deva ! nayarabAhimmi / calio sapariyaroM tappavesa o rAyA / / 59 / / vinnAyavaiyarAe naMdAe maMDio tao appA / abhaeNaM sA vinivAriyA ya nA aMba ! juttamiNaM / / 60 / / paivirahiyAu sukuluggamAu rAmAu jeNa nevatthaM / accubbhaDaM na giNhaMti kiMtu supasatthameva tti / / 61 / / tA takkhaNAu tIe vayaNaM puttassa mannamANIe / gahio sA yi vesA jo puvvi Asi paribhutto ||62|| saMpADiya pavaramahaM UsiyaNANApaDAyarehilaM / abhao rannA nayaraM pavesio jaNaNisaMjutto ||63 || laddho pavarapasAo Thavio savvesi uvari maMtINaM / uppattiyabuddhiguNeNa esa evaM suhI jAo ||64 / / iti / / atha saMgrahagAthAkSarArthaH - ' khaDDaga 'tti dvAraparAmarza: / 'maMtiparicchA' iti mantriNaH parIkSAyAM prakAntAyAM abhayA dRSTAntaH / kathamayaM jAta ityAha- 'seNiyagama' tti zreNikasya kumArAvasthAyAM pitrAvajJAtasya vinnAtaTe gamo gamanamabhUt / 'sumiNa seTThinaMdabhae' iti tatra caikena zreSThinA nizi svapno dRSTo yathA ratnAkaro madgRhamAgataH / tatastena nandAbhidhAnA duhitA tasmai dattA / tasyAM cAsAvabhayakumAraM putramajIjanat / prastAve ca zreNikaH svarAjyaM gataH / abhayakumAro'pi samaye svajananIM bahirvyavasthApya rAjagRhaM pravizan san 'muddAkUva'tti mudrAM khaDDukamaGgulIyakamityarthaH kUpe patitaM dadarza, lokaM ca papraccha / sa cAvocat - yastaTasthita idamAdatte tasmai rAjA mahAntaM prasAdamAdhatte iti / tatA'bhayakumAreNa 'chANugata chagaNako gomayastadupari prakSiptaH, udakaM ca pravezitam / tataH kathAnakeAktakrameNa gRhItaM tat / dRSTaH / tadanu 'jaNaNIpavesaNayA' iti jananyA abhayakumArasavitryAH pravezanaM nagare kRtaM rAjJA iti // 82 // rAjJA ca / / 117 / / Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'saraTa zrIupadezapade 'kAka / 118 / / paDa juNNAdaMgohali vaccaya vavahAra sIsaolihaNA / aNNe jAyAkattaNa tadaNNasaMsaNA jANaM // 8 // 'paTa' iti dvAraparAmarzaH / 'junnAdaMgohali'tti-kila kaucit dvau puruSau, tayorekasya jIrNaH paTo'nyasya cAdizabdAditaraH prAvaraNarUpatayA vrttte| tau ca kvacinnadyAdisthAne samakAlamevAGgAvakSAlaM kartumArabdhau / tadevaM muktau paTau / 'vacaya'tti tayorjIrNapaTasvAminA lobhena viparyayo vyatyAsazcake nUtanapaTamAdAya prasthita ityarthaH / dvitIyazca taM nijaM paTaM yAcitumArabdhaH / avalaptazcAnena / saMpannazca tayo rAjabhavanadvAre kAraNikapuruSasamIpe vyavahAraH / (graM0 2000) kAraNikaizca kimatra tattvamityajAnadbhiH 'sIsaolihaNA' iti zIrSayostanmastakayo kaGkatakena avalekhanA pararomalAbhArthaM kRtA / labdhAni ca romANi / tatastadanumAnena yo yasya sa tasya vitIrNa iti kAraNikAnAmautpattikI buddhiriti / atra, matAntaramAha;-anye AcAryA bruvate, 'jAyA kattaNa'tti tau puruSau kAraNikaiH pRSTau gathA kenatau bhavatoH paTau. kattitau ? prAhatuH-nijanijajAyAbhyAm / tato dvayorapi jAye karttanaM kArite / tatastadanyasaMdarzanAd vyatyayena sUtrakarttanApalambhAjjJAnaM nizcayaH kAraNikAnAM saMpanno, vitIrNazca yo yasya tasyeti / / 83 / / __atha saraDetti dvAra;saraDahigaraNe sannAvosiradari vAhi dsnnaavgmo| aNNe tavvaNNigacellaNANa pucchAi purisAdI // 84 // __iha kila kazcidvaNik kvacid bahurandhrAyAM bhuvi puriissmutsrssttumaarbdhH| tatra ca daivasaMyogAt 'saraDahiMgaraNe' iti dvayoH saraTayoradhikaraNaM yuddhmbhuut| tatra caikaH 'sannAvosiradari'tti saMjJAM vyutsRjato vaNijaH pucchenApAnarandhramAcchoTya tadadho Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 119 / / bhAgavatiyAM daryAM praviSTaH / anyastu taddRSTa eva palAyyAnyatra gataH / evaM ca tasyAtyantamugdhamateH zaGkA samutpannA ; - yadayamekaH saraTo nopalabhyate tannUnaM mamApAnarandhreNodaraM praviSTaH ityevaM zaGkAvazena 'vAhi'tti vyAdhistasyAbhUdudare / niveditaM ca tena tathAvidhavaidyAya yathA mamAyaM vRttAntaH saMpannaH / vaidya enApi pratipAditaH - 'yadi mama dInArazataM vitarasi tadA tvAmahaM nIrujaM karomi' iti| abhyupagataM caitattena / tato vaidya ena 'lAkSArasaviliptamekaM saraTaM vidhAya ghaTamadhye ca prakSipya virecakauSadhaprayeogeNa purISotsargamasI kAritastatra / tataH 'daMsaNAvagamo' iti purISavegAhatasarasya ghaTAnnirgatasya darzane'pagamo vinAzaH saMpanno vyAdheriti / atraiva matAntaramAha / anye AcAryA evaM bruvanti - 'tabvannigacellaNANa pucchA' iti tRtIyavarNikaH zAkyabhikSuH kSullakazca laghuzvetAmbaravratI tayoH parasparaM pRcchAyAM pravRttAyAM satyAM kSullakena puruSAdi iti kimayaM puruSaH uta strItyuttaraM dattam / ayamatra bhAvaH - kvacit pradeze kenApi zAkyabhikSuNA saraTo nAnAvikAraiH zirazcAlayannupalabdhaH / tadanu kathaMcit tatpradeze samAgataH kSullakaH / tena sopahAsamevaM pRSTaH- "bho bhoH kSullaka, sarvajJaputrakastvaM, tatkathaya kiM nimittameSa saraTaH ziro dhUnayatyevaM ?" tadanu tatkSaNautpattikI buddhisahAyaH kSullakastasyaivattaraM dattavAn, yathA-"bho bhoH zAkya vratinnAkarNaya - ayaM saraTo bhavantamAlokya cintAkrAntamAnasaH sannUrdhvamadhazca nibhAlayati kiM bhavAn bhikSurupari kUrcadarzanAt uta bhikSukI lambazA TakadarzanAditi // 84 // / er saMkhe vaMci viNAyaDa saTThi UNa pavAsAI / aNNe ghariNiparicchA NihiphuTTe rAyaguNNAo // 85 // 'kAka' iti dvAraparAmarzaH saMkhe vaMciya'tti saMkhyApramANaM evameva prAcyakajJAte iva raktapaTena kSullakaH pRSTaH, yathA - 'vinnAya - / / 119 / / Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'saraTa' 'kAka' zroupade DasaTThitti' vinnAtaTe nagare kiyantaH kAkA vartante? tataH kSullakenoktam ;-aho bhikSo SaSTiH kAkasahasrANi atra nagare varttante / zapade X bhikSuH-nanu yadya nA adhikA vA kAkA bhaviSyanti tadA kA vArceti ? kSullaka:-'UNapavAsAI' iti UnA upalakSaNatvAd abhya-* dhikA vA yadi bhavato gaNayataH kAkAH saMpadyante tadA proSitAdayaH proSitA dezAntaraM gatAH, AdizabdAdanyato vA dezAntarAt prAghurNakAH AgatAH idamuktaM bhavati-yadi UnAH saMjAyante tadAnyatra gatA iti jJeyam, athAbhyadhikAstahi 0 // prAghurNakAH samAyAtA iti / tadanu niruttarI babhUva zAkyaziSyaH / atraiva matAntaramAha;--anye AcAryA bruvate, yathA-kenacidvaNijA tathAvidhAdbhutapuNyaprAgbhArodayena kvApi vivekte pradeze nidhidRSTo gRhItazca / tadanu ghariNiparicchANihi'tti-gahiNyA bhAryAyAH parIkSA tena nidhirakSaNArthaM kRtA, kimiyaM rahasyaM dhArayituM zaknoti na veti buddhyaa| idamatradaMparyam ;-tena nijajAyevaM pratipAditA, yathA-mama purISotsarga kurvANasya zvetavAyasopAnarandhaM praviSTa iti / tayA tu strItvacApalyApetayA nijasakhyAH khyApito'yaM vRttAntaH / tayApyanyasyAH / evaM yAvat paramparayA rAjJApi jJAtaiSA vArtA / tataH 'phu? rAyaNunnAoM' iti sphuTite prakaTaM gate'smin vyatikare pArthivena samAhUya pRSTo'sau, * yathA-vaNik ! kimidaM satyam, yataH zrUyate, tvadadhiSThAnaM pANDurAGgo dhvAGkSaH prAvikSaditi ? tato niveditaM tena, yathA-deva, mayA nidhiH prAptastato mahilAparIkSaNArthamidamasaMbhAvyaM mayA tasyAH purataH pratipAditaM, yadIyamidaM rahasyaM dhArayiSyati tadA nidhilAbhamasyA nivedayiSyAmi iti matvAneneti / evaM ca sadbhAve nivedite rAjJA tasya nidhiH / punaranujJAta iti // 85 / / / / 120 / / Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 121 / / *** uccAra buDataruNI tadaNNalaggatti nAyamAhAre / patteyapuccha sakkuli saNNAvosiraNa NANaM tu // 86 // 'uccAra' iti dvAraparAmarza: / 'buDataruNI iti kasyacid vRddhabrAhmaNasya taruNI jAyA samajani / anyadA cAsau tathAvidhaprayojanavazAttayA saha grAmaM gantuM pravRttaH / sA cAbhinavatAruNyonmattamAnasA tasminnanurAgaM svapne'pyakurvANA 'tadannalaggatti' tasmAnnijabharturanyasmistaruNe dhUrtte lagnAnurAgaM gatA svaM bharttAraM parimucya tena saha prasthitA ityarthaH / iti vAkyaparisamAptau / 'nAya'tti tatA nyAyo vyavahAraH kvApi grAme tayeArbrAhmaNadhUrttayeArabhUt / ' AhAre patteya puccha' tti tataH kAraNikaiH pratyekaM trINyapi tAnyatIta divasAhArAbhyavahAraM pRSTAni / 'sakkuli'tti tato brAhmaNena tadbhAryayA ca satkulikAlakSaNa eka evAhAraH kathitaH, 'tadanu sannAvosiraNa NANaM tu' iti virecakapradAne kRte teSAM dvitayasyaikAkArasaMjJAvyutsargopalambhAjjJAnaM punarajAyata kArNikAnAM yadutAsyaiva brAhmaNasyeyaM bhAryA, nAsya dhUrttasyeti // 86 // | atha gaja iti dvAram ; gayatulaNA maMtiparikkhaNattha nAvAi udagarehAo / pAhANabharaNatulaNA evaM saMkhApariNANaM // 87 // gajasya kuJjarasya tulanA prArabdhA mantriparIkSaNArtham / ayamabhiprAyaH - kvApi nagare mantripadaprAyeAgyavizadabuddhayapetapuruSopalakSaNArthaM rAjJA paTahapradAnapurassaramevamudghoSaNA kAritA, yathA - yo madIyamataMgajaM tulayati tasyAhaM zatasahasraM - dInArANAM prayacchAmIti / 'nAvAe udagarehAo' iti / tataH kenApi nipuNadhiSaNena nAvi droNyAM gajaM prakSipyAgAdhe udake nItAsau nauryAvaccAsau gajabhArAkrAntA satI bruDitA tAvati bhAge rekhA dattA / tateA gajamuttArya 'pAhANabharaNa' tti / / 121 / / Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *'gaja' dvA0 zrIupadezapade 1122 / / pASANAnAM bhRtAso tAvadyAvattAM rekhAM yAvajalamadhye nimagnA / tataste pASANAstulitAH / evaM saMkhyAyA gajagocarabhArapalAdipramANalakSaNAyAH parijJAnamabhUttasya yAvatI saMkhyA pASANapratibaddhabhArAdInAM tAvatyeva gajasyApIti jJAtaM teneti bhAvaH / tata: parituSTa mAnasena dharAdhirAjena mantripadamasmai vitIrNamiti / / 87 // ghayaNo'NAmayadevI rAyAha Na eva gaMdhapAricchA / NAte hasaNA pucchaNa kaha rose dhADuvAha ThitI // 8 // 'dhayaNa' iti dvAraparAmarzaH / 'aNAmayadevI rAyA'tti ko'pi rAjA sarvarAhasikaprayojanavettuH svakIyabhANDasyAgrata idaM prAha ;-yaduta mama devI paTTarAjJI anAmayA nirogakAyalatikA kadAcit sarogatAsUcakaM vAtakarmAdi kutsitaM karma na vidhatta iti ghayaNaH, 'na eva'tti deva ! naivAyamarthaH saMbhavati yanmAnuSeSu vAtAdi na saMbhavatIti / tato rAjJoktam, kathaM tvaM vetsi ? ghayaNaH, 'gaMdhaparicchA' iti mahArAja yadA devI tava gandhAnupalakSaNatvAt puSpAdi ca surabhidravyamayati tadA parIkSaNIyA samyag vAtakarma vidhatte naveti ? kRtaM caivameva dharAdhipena tato jJAte devyAH zaThatve 'hasaNA' iti rAjJA hasanaM kRtam / 'pucchaNa'tti tathApyakANDa eva hasantamAlokya taM pRSTo'sau, yathA kimarthaM deva ! hasitaM tvayA'prastAva eveti ? 'kaha'tti tato yathAvRttaM niveditaM devyA naranAthena atha 'rose dhADavAha'tti bhANDaM prati roSe jAte devyA ghATito nirdhATito ghayaNaH / tato mahatI vaMzayaSTi nibaddhabhUtopAnadbharAmAdAya deviiprnnaamaarthmupsthito'sau| pRSTazca tayA, yathA ki re etA upAnahastvayA vaMze nibaddhAH ? tenApyuktaM tAvakI kIrti nikhilAM mahIvalaye khyApayitvA etA gharSaNIyA iti / tato lajjitayA devyA sthitistasya kRtA vidhRto'sAvityarthaH / / 88 / / // 122 // EXXXXXXXXX Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / 123 / / golaga umayaNakke pavesaNaM dUragamaNadukkhammi / tattasalAgAkhoho sIyala gADhatti kaDUyA // 89 // 'golaga'tti dvAraparAmarzaH / 'jaumayanakke pavesaNaM' iti jatumayasya lAkSAmayasya golakasya nakke nAsikAyAM krIDataH kasyacicchizoH pravezanamabhUt / dUragamaNadukkhammitti duraM gate ca golake tasya gADhaM duHkhamutpannam / tasmin sati tatpitrAvArttA kathitA kalAdAya / tenApi ' tattasalAgAkhoho'tti taptayA'yaH zalAkayA kSobheA bhedaH kRto golakasya nAsikAmadhya gatasyaiva / tadanu 'sIyala 'tti pAnIyaM kSiptvA zItalA kRtA zalAMkA / tatazca' 'gADhatti kaDDaNayA' iti jalAvasiktA satI gADhA lagnA sA zalAkA golake iti kRtvA AkarSaNaM kRtaM zalAkAyAH / tadAkarSaNe ca golako'pyAkRSTaH / tadanu sukhitaH samajani dArakaH // 89 // khaMbhe talAgamajjhe tabbaMdhaNa tIrasaMThieNeva / khoMTaga dIhA rajjU bhamADaNe baMdhaNa siddhI // 90 // 'staMbha' iti dvAraparAmarzaH / kenacidrAjJA kvacinnagare sAtizayabuddhimantrilAbhArthaM rAjabhavanadvAre patramavalambitam, yathA taDAgamadhye iti nagaraparisaravattano'sya taDAgasya madhye ya stambhA varttate, 'tabbaMdhaNa'tti tasya stambhasya bandhanaM niyantraNaM yena kenacit subuddhibalena torasthitenaiva taDAgajalamadhye'navagADhenaiva kriyate dInArazatasahasramahaM tasmai prayacchAmi / evaM ca sarvatra pravAde pravRtte kenacinmatimatA 'khuMTaya'tti taDAgataTabhuvi khuNTakaH sthANureko nikhAtaH, tatra ca dIrghA taDAgAyAmavyApinI rajjuH pratItarUpA baddhA / tatastasyA bhramAnena bhramaNena pravRttyA'Tane satiH bandhana prasiddhiH stambhagocarA saMpannA / labdhaM ca tena yadrAjJA pratipannamAsIt tathA mantripadamapIti / / 90 / / / / 123 / / Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'staMbha' zroupadezapade 'kSullaka' dvA0 / / 124 // khuDDaga pArivvAI jo jaM kuNaitti kAigApaumaM / aNNe u kAgaviTThA pucchAe viNDamaggaNayA // 11 // 'khuDuga' iti dvAraparAmarzaH / 'pArivvAI jo jaM kuNaiti' kAcita sadarpaprakRtiH parivAjikA prasiddharUpA, yo yatkicit kurute jJAnavijJAnAdi tat sarvamahaM karomItyevaM pratijJApradhAnapaTahaka nagare daapitvto| kSullakena kenacid bhikSArthaM nagaramadhye praviSTena zruto'yaM vRttAntaH / cintitaM ca tena 'na sundarAvadhIraNA'syAH' / spRSTazca paTahakaH / gatazca rAjakulam / dRSTA ca tatra sA rAjasabhApaviSTA / tayA ca taM laghuvayasaM kSullakamavalokya bhaNitam,-kutastvAM-gilAmi ? nanaM tvaM mama bhakSaNanimittameva devena preSito'si / tena cAnurUpottaradAnakuzalena jhagityeva svamehanaM darzitam / evaM ca prathamata eva jitA saa| tathA, 'kAiyA paumati kAyikayA pratItarUpayA zanaiH zanaistadvArarUpaM bhuvi padma vilikhitam, bhaNitA ca-'dhRSTe ! saMprati sarvasabhyapuruSapratyakSaM svapratijJAM nirvAhaya yadi satyavAdinI tvamasi / na ca sA tallikhituM zaknoti, atyantalaJjanIyatvAt sAmagrayabhAvAcceti matAntaramAha; -anye punarAcAryA bruvate, yathA-'kAgaviTApucchAe' iti kAkaH kazcit kvacit pradeze viSThAM vikiran kenacid bhAgavatena dRSTaH / satkAladRSTigocarApannazca kSallakastena pRSTaH, yathA-bho laghuzvetAmbara! kimidaM kAko viSThAM 'vikSipannitastato nibhAlayatI' ti vada, sarvajJaputrako yatastvam / asyAM ca pRcchAyAM bhaNitaM kSullakena, yathA-viNhamaggaNayA' iti eSa hi kAkaH "jale viSNuH sthale viSNuviSNaH prvtmstke| jvAlAmAlAkule viSNuH sarvaM viSNumayaM jagat" / / 1 // iti zrutasmRtizAstraH saMpannakautuhalazca kimatra viSNuvidyate na veti saMzayApanodAya taM mArgayitumArabdhaH // 91 // *************************** / / 124 / / Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / 125 // Lai Lai Lai Lai Lai ****Wei Lai Lai Lai Lai Lai Lai Lai Lai Lai Lai Lai Lai Lai Lai Lai Lai maggammi mUlakaMDari ajjhavavAe kuDaMgi pasavatthaM / jAyaNa pesaNa ramaNe Agama hAse paDaggahaNaM // 92 // mArga iti dvaarpraamrshH| 'malakaMDari'tti mUladevakaNDarIkadhUrtI kadAcitkuto'pi nimittAt pathi vrajataH / tatra caikaH puruSastaruNaramaNIsahAyo gantryArUDhaH sanmukhamAgacchannavalokitaH / 'ajjhuvavAe' iti adhyupapannazca kaNDarIkastasyAM / yossiti| niveditazca svAbhiprAyo muuldevaay| tena coktam,-mA niSIda, ghaTayAmyenAM te / tataH 'kuDagIpasavatthaM || PM jAyaNa'tti mUladevena kaNDarIka ekasyAM kUDaGgayAM vakSagahanarUpAyAM vezitaH / svayaM ca mArgastha evAsitumArabdhaH / yAva dasau puruSaH sabhAryaH tatpradezamAgataH, bhaNitazca mUladevena-yathaiSA mama bhAryA'tra vaMzakuDaGgayAM prasavitumArabdhA''ste, ekAkinI cAsau, tatastasyAH prasavArtha svabhAryAM muhUrtamekaM preSayetyevaM yAcanaM kRtaM tsyaaH| 'pesaNa'tti preSaNaM ca kRtaM tena tasyAH / tata 'ramaNe' iti "aMbaM vA nibaM vA AsannaguNeNa Aruhai vllii| evaM itthIovi hu jaM AsannaM tamicchati // 1 // " iti nyAyamanuvartamAnAyAstasyAH kaNDarIkena saha krIDane ramaNe saMpanne sati "Agama hAse paDaggaha / / 125 // *NaM' iti mUladevAntikamAgatya sahAsamukhI 'priya ! tava putro jAtaH' iti ca vadantI mUladevamastakAt paTagrahaNaM kRta vatI saa| paThitaM ca tayA nijabhartAraM prati ;-"khaDi gaDDaDI bailla tuhaM beTA jAyA tAMha / raNNivi huti milAvaDA mitta sahAyA jAMha" // 92 // itthI vaMtari saJcityitulla tIyAdikahaNa vavahAre / hatthAvisae ThAvaNa gaha dohAgarisaNe gANaM // 93 // strIti dvAraparAmarzaH / 'vaMtarisaJcitthitulla'tti kazcidya vA gantryAmArUDhaH sabhAryo'dhvani vrajati / bhAryA ca prastAve XX Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade 'mArgastI' zapade BI dvA0 ||126 / / XXXXXXXXXXXXXXX jalanimittamuttIrNA zakaTAt / tata ekA vyantarI tasya yUno rUpe lubdhA satI satyatatsvItulyarUpamAdhAya gantryAmArUDhA / prasthitazcAsau tayA saha / tadanu satyabhAryA pazcAdavasthitA vilapati, yathA-priyatama! kimiti mAmekAkinI kAntAre parityajya pracalito'si ? 'tIyAikahaNatti tenApi nizcayArtha dve api svagRhavRttAntamatItamAdizabdAd vartamAnaM ca pRSTe tadanu yathAvad dvAbhyAmapi kathanaM kRtaM samagrasyApi tasya / vyavahAre iti tadanu kAraNikAgrataH prArabdhe vyavahAre kAraNikanipuNautpattikIbuddhiyuktaH 'hatthAvisae ThAvaNa'tti hastasyAviSaye'gocare sthApanaM kRtaM kasyacit paTAdervastunaH 'gaha'tti yA etadda gasthitaiva gRhISyati sA etadbhAryeti vadadbhiH / 'dohA garisaNe' iti tadanu vyantaryA vaikriyalabdhyA dIrgha hastaM kRtvA AkarSaNaM kRtaM tasya vastunaH / tasmizca sati jJAnaM saMzayApanodaH saMpannaH kAraNikAnAM yaduteyaM vyantarIti / tadanu nirghATitA sA tairiti / / 93 / / atha patiriti dvAram ;patidugatullA Na pariccha pesaNA varapiyassa aaio| iharAsaMbhava bhujjo samagagilANe asaMghayaNI // 14 // kvacinnagare kuto'pi praghaTTakAt kasyAzcit striyA dvau pato saMpannau / bhrAtarau ca tau parasparam / loke mahAn pravAda udghATito yathA;-aho mahadAzcayaM yadekasyA dvau patI, tathApi 'paidugatullatti' patidvaye'pi tulyA samAnapratibaddhA ekA strii| eSa ca vRttAnto jane vistaran rAjAnaM yAvad gataH / tulyopacArasArA ca kila sA tayorvarttate / neti-amAtyenoktam,-na naivAyaM vRttAntaH saMbhavati yaduta samAnamAnasikAnurAgA dvayorapIti tataH provAca mahIpatiH, 4 // 126 // KXXXXXXX Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 127 // XXXXXXXXXXXXXX kathametajjJAyate ? mantriNApyuktam,-'parIcchA' iti deva, tasyAH parIkSArthametAmAjJAM dehi, yathA-adya tvadIyabhartRbhyAM nagarAt pUrvAparadigbhAgavattinomiyorgantavyamAgantavyaM cAdya va / tato vitIrNA ceyamAjJA rAjJA / tayApi 'pesaNA varapiyassa'tti yaH priyaH patistasyAparasyAM dizi yo varttate grAmastatra preSaNaM kRtaM, sAmarthyAditarasyetaratra / tataH prokta mamAtyena-'Aio' iti-deva, yo'parasyAM dizi prahitaH sa tasyAH samadhikaM priyaH, yataH tasya gacchata Agacchata-- HzcAdityaH pazcAd bhavati, itarasya tubhayathApi lalATaphalakopatApakArIti / rAjA-'iharAsaMbhava'tti itarathApyanAbhogato 'pyevaM preSaNasaMbhavo ghaTate / ataH kathaM nizcinumo yadutAyameva preyAniti ? tato'mAtyena bhUyaH punaH parIkSArthaM grAme gatayoreva tayoH 'samagagilANe' iti samakamekakAlameva glAnatvaM sarogatvaM niveditam-tau tadIyo dvAvapi patI grAmagato glAnIbhUtau ityekakAlameva tasyA jJApitamiti bhAvaH tasmizca jJApite tayA proktaM yo'parasyAM dizi gato madbhartA'sau 'asaMghayaNI'ti-asaMhananI adRDhazarIrasaMsthAnabala iti tatpratijAgaraNArthaM gacchAmi tAvat / gatA ca tatra / jJAtaM ca sunizcitamamAtyAdibhiryadutAyameva priyo vizeSata iti // 94 / / patte savattimAyA Dibhaga paimaraNa majjha esttho| kiriyAbhAve bhAgA do putto bei No mAyA // 95 / / iha Asi katthavi pure nivamaMtIseTTisatthavAhANa / puttA. pavittacittA cattAri kalAkalAvaviU // 1 // annonnadaDhappaNayA pattA taruNattaNaM jaNamaNannaM / khaNamettaMpi na virahaM sahaMti, tatti ciya vahati // 2 // pabhaNaMti annayA te paropparaM ekamANasA houM / kiM sovi naro gaNaNaM lahei jaNamajjhayArammi? // 3 // jeNa na appA desaMtarammi gaMtUNa KKRXXKXKKKKKAKKK 127 // Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade- zapade / 128 / KARAXXXXXX tolio hoi / ko me kajjArUDhassa atthi sAmatthasaMjogo // 4 // niyasAmatthaparikkhAheuM caliyA pabhAyasamayammi / 'pati'niyataNumettasahAyA egaM desaMtaraM savve // 5 // pattA diNaddhasamae egammi pure anaaykulsiilaa| oinnA katthai deva 'putra'dva0 bhavaNaTTANe aipahANe // 6 // kaha aJja bhoyaNaM hohitti bhaNirANa stthvaahsuo| aja mae bho bhoyaNamuppAiya deyamii bhaNai // 7 // ThAvittu tinnivi tahiM ThANe NagaraMtaraM ahegAgI / patto purANavaNiyassa AvaNe samuvaiTTho ya // 8 // tammi diNe kila kassai devassa mahUsavo aha payaTTo / laggo dhUvavilevaNavAsAINaM viNimao ya / / 9 / / jAhe so | puDiyANaM baMdhaM kAuM na pArae vnnio| tAhe satthAhasuo sAheja kAumADhatto / / 10 / / patte bhoyaNakAle bhaNio vaNieNa pAhuNo hohi / paDibhaNiyaM teNa kahaM egAgI homi jaM majjha // 11 // aNNo tiNNi vayaMsA saMti bahi, to | bhaNAi vaanniyo| AkArajaMtu lahuM tevi ya te nivvisesA me // 12 / / diNNaM tesiM bhAyaNamaigauravasAramAyara kAuM / laggaM ca pacarUvagamesi kila bhAyaNavayammi / / 13 / / bIyadiNe seTrisUo bhAyaNadANe paiNNamaha kAuM / nijAo sAhaggiyajaNesu sirarayaNasAricchA // 14 / / patto gaNiyAvADagamajjhaTTiyapavaradevakulamegaM / uvaviTTho tattha tayA pecchaNa-16 / / 128 // gakhaNo mahaM Asi / / 15 / / egAe gaNiyAe dhUyA navajovvaNubbhaDA purisaM / kaMpi ta icchai ramio niyasubhagattaNamaummattA // 16 / / sA taM daTuM akkhittamANasA pecchio smaaddhttaa| sakaDakkhakhevamainiddhamuddhadiTThI puNo puNavi // 17 // muNio esa vaiyaro gaNiyAe to satosacittA saa| AmaMtiya niyagehaM nei paNAmaI ya sA dhUyaM / / 18 / / vihio cauNhavi tao bhoynntNbolvtthmaaiio| rUvagasayamollo'kivaNabhAvakaliyAi uvayAro // 19 / / taiyadiNe Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 129 / / So buddhihANo gao nivagharammi / jatthaM vivAyA vaTTaMti bahuvihA bhUrikAlA ya / / 20 / / tattha ya do mahilAo egaM puttaM uvaTThiyA ghettuM / bhaNio tAhiM amanco bhA sAmiya ! suNasuvarNAti // 21 // etyAgayANamamhaM dUrA desatarAu paimaraNaM / saMjAyaM, daviNamimaM putto ya imo samatthitti || 22|| tA jIi esa to davirNapi hu tIi nicchayaM hoi / laggo ya bahU kAlo amhe tumhaM saraMtINa ||23|| tA jaha aja vivAo eso paricchijJjaI tahA kuNasu / puttaM dhaNaM ca dAUNa bhAsigaM to amaccaiNa || 24|| avvo ! esa auvvo kaha chijisai suhaM vivAutti / iya bhaNirammi amace bhaNiya mahAmaJca putte ||25|| jai tumhANamaNunnA vivAyameyaM ahaM khu chidAmi / aNumannieNa teNaM bhaNiyA mahilAu tA dovi / / 26 / / etthamuvaTThavaha dhaNaM puttaM ca tao tahA kae tAhi / uvaNIyaM karavattaM dhaNassa bhAgA ya dovi kayA ||27|| puttassa nAbhidese karavattaM jA dubhAgakaraNAya / AroviyaM, na annaha chijjai eso vivAutti ||28|| tA suyajaNaNI nikkittimeNa neheNa laMghiyA bhaNai / dijau putto vittaM vimAe mA hou suyamaraNaM ||29|| nAyamamaccaeNaM jaha esa suo imAi, na imIe / nigghADiyA tao sA putto ya dhaNaM ca iyarAe ||30|| etto nIo niyamaMdirammi to tIi so amavasuo / dINArANa sahassaM kayannutte se dinnaM / / 31 / / patte cautthadivase rAyasuo niggao nayaramajjhe / bhaNiyaM ca saMti jai majjha rajasaMpattipuNNAI ||32|| to ughaDaMtu bADhaM aha tappuNNodaeNa tattha khaNe / tatpurarAyA animittameva jAo maraNasaraNo ||33|| apputtoya, pauttA gavesaNA raJjajogapurisassa / nemittiovaraTTho ThavioM so tassa rajjammi ||34|| cattArivi to miliyA ***** / / 129 / / Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupadezapade0 dvA0 1130 // pabhaNaMti paropparaM pahiTThamaNA sAmatthameta kittiyamamhANaM to bhaNaMtevaM // 35 / / davakhattaNayaM purisassa paMcagaM, saiyamAhu suMderaM / buddhI sahassamullA sayasAhassAI puNNAI / / 36 // satthAhasuo dakkhattaNeNa seTThIsuo ya rUveNa / buddhIi amaccasuo jIvai puNNehiM rAyasuo // 37 // ettha ya patthuyameyaM amaccaputtassa tassa kila buddhii| uppattiyatti neyA sesaM tu pasaMgao bhaNiyaM // 38 / / iti / atha gAthAkSarArthaH-putta iti dvAraparAmarzaH / iha kazcit pracuradravyasahAyo vaNika bhAryAyugalasamanvito rASTAntaramavAgamat / tatra caikasyAstatpatnyAH putraH samajani / evaM ca 'savattimAyADibhaga'tti tasya Dimbhakasya bAlasya tayormadhyAdekA mAtA savitrI anyA ca sapatnI saMpannA 'paimaraNa'tti daivaduryogAcca laghAveva tasmin putrake yazaHzeSatAM yayau sa vaNik / Dimbhakazca na jAnAti kA mama jananI tadanyA vaa| tadanu nibiDamAyAsahAyA prAha sapatnI,-mamaiSo'rthaH patyuH saMbandhI AbhAvyaH, yato mayA jAto'yaM putra iti / jAtazca tayordvayorapi vyavahAraH prabhUtaM kAlaM yAvat na ca chidyate'sau / tataH kiriyAbhAve' iti kriyAvyavahArastasyA abhAve tayoH saMpanne sati nipuNabuddhinA prAguktakathAnakoddiSTena mantriputreNa proktam ; -'bhAgA do putto' iti, eSa nau putro dvibhAgIkriyatAM karapatrakeNa tadarddha maddhaM putrArthayorbhavatyo | dAsyAmItyAnItaM ca karapatram, yAvat putrakodaropari dattaM tAvat 'bei no mAyA' iti-yA satyA mAtA sA bravIti sasnehamAnasA satI pratipAdayati yathA no naivAmAtya ! tvayaitat karttavyaM, gRhaNAtveSA matsutramarthaM ca, ahaM tu asya jIvato mukhAravindadarzanenaiva kRtArthA bhaviSyAmIti / tato jJAtaM mantrinandanena yaduteyameva mAtA, dattazca saputro'rtha eta / / 130 / / Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / 131 // sya / nirghATitA cAparA iti / / 95 / / mahasitthakarubhAmiya rayajAlIdiTukiNaNa ptikhnnaa| gamaNaadaMsaNa taha ThANapAsaNA duTThasIlatti // 16 // __ 'masittha' iti dvaarpraamrshH| 'karubbhAmIya'tti kenApi rAjJA sarvasminnijadeze madanakaraH pAtitaH, yaduta-sarve NApi lokena mamaitAvad madanamAnIya dAtavyamiti / itazca kvApi grAme kasyacit kolikasya udbhrAmikA kulaTA varttate jaayaa| 'rayajAlI diTTha'tti anyadA ca tayA kenacidupapatinA saha rataM nidhuvanamAsevamAnayA jAlyAH pIlukakuDaGgayA madhye bhrAmaraM dRSTam / tataH 'kiNaNapaikahaNA' iti rAjadeyamadanaM krINataH sataH patyuH kathanaM kRtaM tayA yathA mA krINIhi tvametat, yato mayA tatra sthAne bhrAmaramAlokitamAste svayameva, atastadeva gRhANa, kimanena niSprayo- || janena draviNavyayena kRtena prayojanamiti / 'gamaNe daMsaNa'tti tadanu tena sabhAryeNa kuDaGgayAM gamanaM kRtaM madanopalambhAya yadA cAdarzanaM nipuNaM nibhAlayato'pi anavalokanaM madanasya saMpannaM tasya, tadA bhaNitA tena sA, yathA-hale! na dRzyate tat / tataH 'tahaThANapAsaNA' iti tathAsthAnaM cauryanidhuvanakAlabhAvI AkArastayA dhRtaH, dRSTaM ca tadbhrAmaram, gRhItaM ca 'duTThasIla'tti tadanu jJAtaM kolikena yaduta duSTazIlA vinaSTazIlA ityasmAt sthAnakaraNalakSaNA- 1 / / 13 / / khetoriti // 96 // muddiya puroha NAsAvalAva gaha maMti raNNa paripucchA / siTe jUe muddA gaha lAbha paricchaya ppiNaNA // 9 // mudriketi dvAropakSepaH 'puroha'tti purodhA purohita ityarthaH tasya gRhe kvacinnagare kenacid dramakeNa dezAntaraM yiyA ***XX Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pIupade- zapade 132 / / sunA, 'nAsatti-nyAso nikSepo nijadravyasya kRtaH / pratyAgatazca yadAsau yAcate taM, tadA purodhasA 'avalAva'tti-apa-3 mahusi0' lApo'pahnavA-na kiJcit tvayA mama samarpitamevaMlakSaNo vihitaH / tatastasya svakIyaM dravyamalabhamAnasya graho ahilatvaM 'mudrikA' saMjAtam / 'maMti'tti anyadA rAjamArge vrajanmantrI tena dRSTaH, bhaNitazca purohitabhrAntyA, yathA-dehi me purohita ! dvA0 dInArasahastraM yanmayA prAg tava samarpitamAsIditi / cintitaM ca mantriNA,-nUnaM ayaM varAkaH purohitena anAtha iti | saMbhAvya muSitaH / kRpA cAsya taM prati saMpannA / niveditazcAyaM vRttAntastena pArthivAya / tataH 'raNNa paripacchA' iti rAjJA pRSTaH purohitaH tadagrato'pyapahranutametena / dramakazca sarvaM sapratyayaM divasamuhUrtasthApanAsamayasAkSilokaprabhRti nRpeNa nirvijane pRSTaH / 'siTTe iti ziSTe kathite tena sarvasminnapi vRttAnte 'jUe' iti anyadA rAjA purohitena saha chU taM rantumArabdhaH / tatra cAlakSitameva kenApyupAyena 'muddAgaha'tti purohitasya nAmAkaM mudrAratnaM gRhItaM bhuumiibhujaa| tadanu pUrvameva vyutpAditasyaikasyAtmapuruSasya haste nyastaM tat, bhaNitazcAsAvekAnte, yathA-purohitagRhe gatvA anenAbhijJAnena purohitena preSito'hamiti nivedanapUrvaM dramakasaMbandhinaM dInAranakulakaM yAcasva / gatazcAsau tatra / 'lAbha'tti labdhazca nkulkH| nikSiptazcAnyanakUlakamadhye / AkAritazca dramakaH, bhaNitazca,-gRhANAmISAM madhyAt svakIyaM nakulakam / gRhItazca tena svakIya / / 132 / / eva / paricchiyappiNaNA' iti evamautpattikIbuddhibalena parIkSyArpaNaM DhaukanaM kRtaM rAjJA tannakulasya / jihvA ca cchinnA purohitasyeti / / 97 / / aMkevaMciya pallaTTayammi taha sIvaNA visaMvayaNaM / aNNe bhuyaMgachohiya aMkiyagoceDigAmuyaNaM / 98 // KXXXXXX***** Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ XXXXXXXXXXXXX 133 / / yathA'yaM raktapaTo madIyaM nikSepakamapalapya sthita iti / tatastaistasyopari kRpAM kurvANarAdyabuddhisahAyaiH 'tavvesanAsa'tti | tasya bhikSorveSaM kRtvA raktapaTairbhUtvetyarthaH, tasyaiva bhikSoH samIpe gamanaM kRtam / bhaNitazcAsau yathA,-vayaM tIrthavandanArthaM gamiSyAma ityenamasmadIyaM suvarNaM nikSepakaM gRhANa / pratyAgatAnAmasmAkamarpayestvamiti / evaM ca te yAvadarpayitumArabdhA na cArpayanti tAvattena vaJcitapuruSeNa tatsaMketitenaivAvAntare samAgatya 'jAyaNayA' iti. yAcanaM kRtaM svakIyanikSepakasya yathA-madIyaM prAggRhItaM nikSepakaM tAvadarpaya bho bho bhikSo! / tatastena yadyahametasya nyAsaM na DhokayiSyAmi tadA ete na samarpagiSyanti mama svIkIyanikSepakAn vaJcaka mAM manyamAnAH, iti tatkSaNAdeva samarpitaH / dyU takAra| bhikSubhirapi miSAntaraM kRtvA nArpitA nikSepakA iti / atreva matAntarama , anye bruvate--yathA kazcicchAkyabhikSuH kvacit saMniveze saMdhyAkAle mArgazrAntaH san 'avAuDavasahI' iti avyApUtAnAM digambarANAM vasato maTharUpAyAM rAtrivAsAyopasthitaH / tatra ca prAgeva bhikSudarzanaM prati saMpannamatsaraistadupAsakaH sakapATaM sadIpaM cApavarakamekaM pravezitaH 'kharicIvaradAha uDDAho' iti, tato muhUrtAntare zayanIyasthasya tasya kharI dvayakSarikA pravezitA, dvAraM ca sthagitam / tataH paribhAvitaM ca tena 'nUnamete mAmuDDAhayitumicchanti / tato "bhAvAnurUpaphalabhAjaH sarne jIvA" ityeteSveva patatvavasAya iti vimRzya prajvalatpradIpazikhAnalena dagdhAni sarvANyapi cIvarANi, avalambitaM ca nAgnyam, daivAcca prAptA'pavarakamadhya eva picchikA / prabhAte ca digambaraveSadhArI gRhItvA dakSiNakareNa kharikAM yAvannirgantumArabdhastAvanmIlitastaiH so'pi tatsaMnivezalokaH / bhaNitaM ca tenoddharakandhareNoccasvareNa ca bhUtvA-'yAdRzo'haM tAdRzAH sarvepyete' iti // 133 // Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'aMke' 'jJAna' dvA0 zroupade- 'aMkevaMciya'tti aMke iti dvAraparAmarzaH / evameva prAcyajJAtavat kenApi kasyacidvezmani kharakadInArasahasrabhRto naka - zapade yA lako nikSiptaH / mudrA ca svakIyA dttaa| 'pallaTTayammi'tti tenApi kaTarUpakabharaNena parivartane kRte, 'taha sIvaNA' * iti tathaiva sIvanaM kRtaM naka lasya / Agatena svAminA yAcito'sau naka lako labdhazca / yAvannibhAlayati tAvat / ka TakAH sarve dInArA iti / kAraNikapratyakSaM ca vyavahAraH pravRttaH / taizca labdhadInArasaMkhyastathaiva satyadInArANAM 134 / sa naka lo bhRtaH truTitazca / tadanu 'visaMvayanaM' iti satyadInArANAM dravyAdhikatvena puSTarUpatvAt tatra amAnalakSaNaM * saMpannaM tato dApito'sau kharakadInArAn daNDitazceti / anye AcAryA bruvate, yathA-kenacit puruSeNa nijamitragA kale svakIyA gAvazcaraNArthaM prkssiptaaH| mitreNa ca labdhena svakIkAstAzca gAvaH svanAmAGkAH kRtAH / yAcita[*] ica prastAve tenAsau, yathA-samarpaya madIyA gAH / tenApi pratyuktam, yathA-gRhANa yAsAM nAstyaGkastAH / jJAtaM | ca tena, yathA--vaJcito'smIti / tataH 'bhuyaMgachohiya'tti bhujaGgA ghtakArAH chobhitena paribhUtena satA buddherlA*bhArthamavalagitAH, dattA ca tairautpattikIbuddhisArairbuddhiH, yathA-tasya putrIH kenApyupAyena svagRhamAnIyAtmapatrikAbhiH saha 'aMkiya' ti aGkitAH kuru / kRtaM ca tathaiva tena / yAcitazca mizeNa svaputrIH / pratibhaNitaM ca tena, yAH kAzcidapAtitAGkAH sutAstA gRhANa / tato dvAbhyAmapi vaJcitaprativaJcitAbhyAM 'gAceDiyAmuyaNa'ti gavAM ceTikAnAM ca | mocanaM kRtam // 98 // NANevaMciya pallaTTa NAsakAleNa navara viNNANaM / abhne nariMdadevaya uTThANaM TaMkao jhatti // 19 // C%XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX RRRRRRRRRXXXXXXXXXX // 134 // Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ XXXXX XXXXXXXXXXX / 135 / / K*XXXXXX 'nANevaM ciya'tti jJAnake iti dvaaroppH| evameva prAgjJAte iva kila kenacit kasyacinnikSepakaH samarpitaH / tena ca 'pallaTra'tti nakalakamadhyagatAnAM paNAnAM parivartaH kRtaH / pratyAgatena tena yAcito'sau / labdhazca nakulakaH / yAvadaghATayati tAvannavAnikSiptapaNAna pazyati / vivadamAnau ca to kAraNikAnupasthitau / labdhavRttAntazca taiH saMpannautpattikIbuddhibhiH 'nAsakAleNa navara viNNANaM'ti nyAsakAlena nikSepasaMvatsararUpeNa navaraM kevalaM paNAnAM jJAnaM kRtaM yathAnye ime paNA alpadravyatvAta , nikSepakAle ca TaGkakasAmye'pi anye Asan bahudravyatvAt / tasmAtprAcyapaNApalApakArI eSa iti nigRhItaH / atraiva matAntaram / anye bruvate-'nariMdadevaya'tti narendreNa kenacid dravyalobhinA kvApi parvataviSamapradeze mArgatattini yantraprayogeNa vicitrAbharaNabhUSitA devatApratimA kAritA / tataH sArthavAhAdilokastena pradezena gacchana kautukena taddarzanArthaM devakulagarbhagRhe pravizati yadA cAsau tavAri pAdanikSepaM karoti tadA 'udANaM Takao jhatti' iti-utthAnaM saMmukhaM calanaM TaGkAttato viSamaparvatapradezAjjhagityeva tasya devatA karoti / evaM ca chalena pratimAcaurastvamiti kRtvA gRhyate'sau pracchannaniyuktarAjapurupairAcchidyate ca sarvamapi dhanaM tataH sakAzAt / evamautpattikIbuddhaya pAyena rAjA dravyasaMgrahaM kRtavAniti / / 99 / / bhikkhummivi evaM ciya bhuyaMga tabvesa NAsa jAyaNayA / aNNe'vAuDavasahI kharicIvaraDAha uDDAho // 10 // 'bhikkhummivi evaMciya'tti bhikSAviti dvAraparAmarzaH / evameva prAcyajJAtavat kenApi bhikSuNA kasyacitpuruSasya saMbandhino gyAsasyApahnavaH kRta ityarthaH / tatastena vaJcitapuruSeNa 'bhuyaMga' iti bhujaGgAnAM dyUtakAriNAM niveditaM // 135 / / XXXXXX Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade bhikSorautpattikI buddhiriti // 10 // zapade ceDaganihANalAme bhaddadiNaMgAragaha'puNNatti / iyareNa leppavANaraNimaMtaNA ceDapuNNatti // 1 // dvA0 ___ ceDaga iti dvaarpraamrshH| kila kvacit kaucid dvau vayasyau parasparaM praNayarAyaNau vasataH / tayozca kadAcit kvacit zUnyagRhAdau hiraNyapUrNanidhAnalAbhaH samajani 'bhaddadiNaMgAragahaNapunna'tti paribhAvitaM ca tadgrahaNocitaM bhadraM dinaM taa||136|| bhyAm / labdhaM ca taddinAd dvitIyadine / gatau ca tau svagRham / tata ekanAzuddhAbhisaMdhinA tadrAtrAvevAGgArANAM bhRtvA grahaNamupAdAnaM kRtaM draviNasya / prabhAte ca yAvadAgatau tAvat pazyatoGgArAn kimidamitthamakasmAdevAnyathA | saMvRttamiti yAvat parasparaM jalpatastAvad bhaNitaM nidhigrAhakeNa,-'aho apuNyamAvayoriti rAtrimAtrAntare eva nidhirajhArarUpatayA pariNataH' iti / tato jJAtamitareNa nUnamasya mAyAvinaH karmedam / tataH leppavAnaranimaMtaNA ceDapuNNa' tti lepyaM tasyaiva vaJcakamitrasya pratibimba manmayaM nijagahamadhye tena kAritam tanmastake ca nityamasau bhaktaM muJcati / dvau ca vAnarau tanmastakopari bhaktaM grAhayati / tadabhyAsau ca to saMjAtau / anyadA ca tathAvidhotsavapravRto nimantraNA IR // 136 // bhocananimittaM vaJcakavayasyaceDayoH kRtA / gopitau ca to tena / na samarpayati ca pituH / uttaraM ca kurute--"kiM mandabhAgyA PSI vayaM kurmaH, yena pazyata eva me tvatsutau vAnarau jAtau' / azraddadhAnazca tadgRhamAgataH upavezito lepyasthAne agrata eva prasAritatatpratibimbena tena / muktau ca vAnarau kilakilArAvaM kurvANAvArUDhI tacchirasi / bhaNitazca sa tena, yathA'pUNyanidhiH parAvRttaH, tathaitAvapi tvatputrAviti / jJAtaM ca tena 'zaThaM prati zAThya kuryAt' iti vacanamanuSThitametena Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 137 / / tadanu datto nivibhAgaH / pratisamarpitAvitareNApi putrAviti ||1|| sikkhA ya dArapADhe bahulAhajvarattamArasaMvAe / gomaryApiDaNadIe Thititti tatto avakkamaNaM || 2 || zikSA ceti dvAraparAmarzaH / zikSA cAtra dhanurvedaviSayeA'bhyAsaH / tatra caikaH kulaputrako dhanurvedAbhyAsakuzala : pRthvItalanibhAlana kautuhalena paribhrAmyan kvacinnagare kasyacidIzvarasya gRhamavatIrNaH / gRhasvAminA ca sapraNayaM paripUjya bArapADhe' iti svakIyadArakapAThe niyuktaH / tasya ca tAn pAThayato bahulabha: saMpanna: / 'tataH avarattamArasaMvAe' iti / aparaktena dArakapitrA tadIyArthalAbhacchedanArthaM mAro maraNaM saMkalpitaM yathA kenApyupAyenAmuM nirgamanakAle mArayitvA'rtho grahISyata iti / na labhate cAsau gRhAnnirgantum / saMpAditazvAsau tena nijasvajanAnAM vRttAntaH, yathA - nUnamayaM mAM mArayitumabhivAJchatIti / tadanu ca 'gomayapiMDa naIe Thiittitti gomayapiMDeSu sarvo'pi nijo'rthaH saMcAritastena / zoSitAzca te piNDAH, bhaNitazca svajanaloka:, yathA'haM nadyAM gomayapiNDakAn madhyasaMgopitArthAn prakSepsyAmiH bhavadbhizva te taranto grAhyA iti / tato'sAvasmAkaM kule sthitinatirItireSA ityuktvA tithiSu parvadivaseSu ca tairdArakaM samaM tAn nadyAM nikSipati / nirvAhitazcAnenopAyena sarvo'pyarthaH 'tato avakkamaNaM'ti tata evaM kRto'pakramaNaM tataH sthAnAllabdhAvasareNa tena gamanaM kRtamiti || 2 || atthe bAladumAyA vavahAre deviputtakAlotti / aNNe u dhAuvAiyajogo siddhii nivaNANaM // 3 // artha iti dvAraparAmarzaH / 'bAladumAyA' iti kasyacidvAlasya dvau mAtarAvabhUtAM / pitA ca mRtaH / 'vavahAre' ******** / / 137 / / Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade-15 iti saMpannazca dvayorapi jananyAvivAdaH na cAnyaH ko'pi tatra sAkSI samasti, dUradezAntarAdAgatatvAttayAH tato rAjadvAre 'zikSA' zapade | upasthite te 'deviputtakAlo'tti / tatra ca paTTamahAdevI garbhavatI zrutazca tayaiSa vRttAntaH upAyAntaraM cApazyantyA pratipAdite 'artha' dvA0 yathA mamaiSa garbhe yaH putra utpatsyate, so'zokapAdapasyAdha upaviSTo vyavahAraM bhavatyoH chetsytiiti| tAvantaM ca kAlaM yAvad bhavatIbhyAM saMtuSTamAnasAbhyAM ucitAnnapAnavastrAdibhogaparAbhyAM ca sthAtavyam / tuSTA ca sapatnI yathA lbdhstaav|138|| diyAn kAla:, pazcAki bhaviSyatIti ko jAnIta iti / jJAtaM ca yathAvasthitaM devyA, tadIyaharSAvalokanAt / nirghA- * TitA cAso / samarpitazca svajananyA eva putro'rthazceti / anye tvAcAryA evaM bruvate, yathA-'dhAuvAijogA siddhIi nivaNaNaM' iti / kazcid dhAtuvAdika: kvacit parvatanikuJja sarvaH suvarNasiddhisaMyogo vihitaH na ca suvarNasiddhiH saMpadyate viSannAzcAsate te yAvat, tAvadatrAntare prAgeva zailAsannaM nivezitakaTakasannivezAdrAtrau jvalantaM jvalanamavalokya kautukena rAjA tatrakAkI gataH pRSTAzca taM kimidamArabdhaM bhavadbhiH ? kathitaM ca saprapaJca taiH / jJAtaM ' cautpattikIbuddhiyuktena rAjJA-'sattvasAdhyo'yaM vyavahAraH-na ca tadeteSu . samastIti, tat svakIyaM zirazchittvA kSipAmyatra jvalane' tathaiva katta mArabdho yAvattAvadAkRSTAsistambhitosdakSiNabhUjasta 8 // dadhiSThAyikayA devatayA raajpaurussaakssiptcittyaa| jAtaM suvarNamiti // 3 // ____sattholagga paricchA adANa gama thevadANagahaNaMti / aNe u pakkhavAyA causasthavisesaviNNANAM // 4 // zastra iti dvaarpraamrshH| kila kasyacidrAjJaH zastrapradhAnA avalagakA aMvalagitumArabdhAH parikSArtha ca 'adANa'tti KXXXXXXXXXXXXXX XXXXXXXXX***********XXXXXXXX Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||139 // SALARRRRRRRRRRRRXXEXXX rAjA teSAM na kiMciddadAti / tataH 'gama'tti anyatra gantumArabdhaM taiH / tataH 'thevadANagahaNaMti' stokadAnena parimitajIvikAvitaraNarUpeNa grahaNaM svIkaraNaM kRtaM kessaaNcit| anye tu svapauruSAnurUpAM vRttimlbhmaanaa| anyatra gatAH / jJAtaM cautpattikIbuddhisAreNa rAjJA-'nUnamete mahAparAkramAH' iti / anye tvAcAryA idamitthamabhidadhati;-pakSavAdAt / pratijJApUrvakapakSavAdakaraNAccaturNAM zAstrANAM vaidyakadharmArthakAmagocarANA AtreyakApilabRhaspatipAJcAlanAmakaRSivizeSapraNItAnAM vizeSeNa parijJAnamavabodha autpattikIbuddhayAM kRtm| kila kvacit pATaliputrAdau nagare kasyacidrAjJaH kvacitsamaye vaidyakAdizAsvahastAzcatvAraH pravAdinaH upasthitAH / babhaNuzca yathaitacchAstrAvabodhAnurUpAM pratipattimasmAkaM kartumarhati mahArAjaH / paribhAvitaM ca tena yathA na jJAyate kaH kIdRza zAstramavabudhyata iti / tatparIkSArthaM pratijJopanyAsapUrvakaM parasparaM vAdaM kArayitumArabdhAH / jJAtaM ca tatra prajJAprakarSAprakarSoM / kRtA ca tadanurUpA pratipattiriti / atra ca satthetti nirdezasya prAkRtazailIvazena zastrazAstrayoravirodhAditthaM vyAkhyAnadvayaM na | duSTamiti // 4 // icchAi mahaM raMDA pairiNa tammittasAhuvavahAre / maMtiparicchA dobhAga tayaNu appassa gAhaNayA // 5 / / . 'icchAi mahati dvaarpraamrshH| kila kvacinnagare kasyacitkulaputrakasya patnI bhartRmaraNe 'raMDe'ti vaidhavyamanuprAptA / sA ca 'pairiNatti patyubhartuH saMbandhi yadvattiprayuktaM dhanaM lokasya ca deyatvena RNatayA saMpanna tadgrAhayitumArabdhA / na cAso kiMcillabhate, sarvapuruSApekSatvAtsarvalabhyAnAm / bhaNitaM ca tayA tasya patyumitraM yathodgrAhayAdhamaNalokAd *RXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX 9 / / Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupadana zapade0 'icchA ' 'zatasA'0 dvA0 // 140 / / me vittama / bhaNitaM ca tena-'ko'trA me bhAgaH ?' tayA ca saralasvabhAvamavalambya nigaditam-'ugrAhaya tAvat pazcAdyatte rocate tanme dadyAstvam' iti| udgrAhitaM ca tena tatsarvam / bhAgavelAyAM ca 'asAhu'tti asAdhau vaJcake tucchabhAgadAnAttasmin saMpanne vyavahAro rAjadvAri pravRttaH / labdhavRttAntena ca 'maMtiparicchA' iti mantriNA parIkSArtha pRcchA kRtA-kIdRzaM tvaM bhAgamicchasi ?' sa prAha mahAntam / tato dravyasya dvau bhAgau kRtau alpo mahAMzca / tadanvalpasya bhAgasya gAhaNayatti alpaM bhAgaM grAhita ityrthH| kilAnayA prAgevedamuktamAste yaste rocate sa bhAgo me dAtavyaH, rocate ca te mahAnityayamevAsyA dAtumucita iti, pratipannanirvAhitvAcchiSTAnAm / yataH paThyate;--"alasAyaMteNavi sajjaNeNa je akkharA samullaviyA / te pattharaTakukkoriyavya na hu annahA huti / / " / / 5 / / sayasAhassI dhutto apuvvakhorammi logaDaMbhaNayA / tujjha piyA majjhevaM tadaNNadhutteNa chalaNatti / / 6 / / sayasahasatti dvAre zatasahasrI lakSapramANadhanavAn kazcidbhUtaH smaasiit| tena ca 'auvvakhorammi logaDaMbhaNayA' iti "ya: kazcidapUrva kiMcana mAM zrAvayati tasyAhaM khorakaM lakSadravyamUlyaM kaccolakamidaM dadAmi" evaM ca lokaM DambhayitumArabdhaH, yato yaH kazcidabhinavakAvyAdi zrAvayati tatrApi sa "pUrvametanme" iti mithyottaraM kRtvA taM vilakSIkaroti / pravattitazcAtmani pravAdo yathA'haM sarvazrutapAraga iti / zrutazcaiSa vRttAntastatrasthenaikena siddhaputreNa / tatkAlotpannabuddhinA ca tena tadagrato bhUtvA paThitaM, yathA-"tujha piyA maha piuNo dhArei aNUNayaM sayasahassaM / jai suyapuTavaM | dijjau aha na suyaM khorayaM dehi" / evamanena prakAreNa tadanyadhUrteNa siddhaputrarUpeNa cchalanA buddhiparibhavarUpA tasya *** EXXXXXXXXXXXXXXXXXXX // 140 / / *****XXXXX Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 14 // kRteti / / 106 // // samAptAnyotpattikIbuddhijJAtAni // 1 // // namaH zrutadevatAyai // atha vainayikIjJAtAni viviyante;veNaiyAi nimitte siddhasuyA hatthipaya viseseAtti / gumviNidAhiNaputte therI tajjAyaNANAdI // 7 // vainayikyAM buddhau nimitte iti dvAraparAmarzaH / 'siddhasuya'tti kasyacit siddhaputrasya pArzve dvau sutau, "puttA ya sIsA* ya samaM vihattA" iti vacanAta ziSyAvityarthaH, nimittazAstraM zikSitau, anyadA ca tRNakASThAdyarthamaTavyAM prvissttau| dRSTAni ca tAbhyAM tatra 'hatthipaya visesAtti'-hastipadAni, AdiSTazcaikena vizeSo, yathA-hastinyA evaitAni / kathaM jJAyate / iti ceta? kAyikotsargavizeSAt / sA ca kANA, ekapArzvana tRNAnAM khAdanAditi / tathA 'gunviNidAhiNaputta'tti tatra ca kAyikotsargavizeSAdeva ekA strIpuruSazca vilagna iti jJAyate / pIvaragarbhA ca sA, bhUmau hastastambhanenotthAnAt / dArakazca bhaviSyati tasyAH, yena dakSiNapAdo guruko nibiDanivezAllakSyate dakSiNakukSyAzrite ca garbhe kila puruSo bhavatIti / tathA raktA dazikA mArgataTavattini vRkSe yato lagnA dRzyate, tato'pi jJAyate putrotpattiH / mArgavRkSalagnA hi raktadazikA mArgagamanapravRttagarbhavatsvIsaMbandhinI nimittazAstreSu putrotpattisUcikA paThyata iti / tathA 'therI tajAyaNANAI' iti tAveva siddhaputrau nadItIre jalamApIya yAvat sthitAvAsAte, tAvadekayA sthavirayA jalabhRtahastaghaTayA saMpannanaimi EX****************** / / 141 // XXXXX Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ a dvA0 ||142 / / zrIupade-ttikasutatvajJAnayA ciraproSitapriyaputrayA tadAgamanaM pRSTI-'kadA me putraH svagRhamAyAsyatIti ?' tasmizca kSaNe pRcchA- dvitIyabu. ___ zapade vyagrAyAstasyA hastAt sa ghaTo bhUmau patitvA bhagnaH / bhaNitaM caikena-'tajAeNa ya tajja.yaM tannibhe ya tannibhaM' ityAdi nimitta zlokamuccArya yathA-mRtaste putraH / kathamanyathA'yaM sadya eva ghaTabhaGgo jAyeta? iti / dvitIyena tu pratipAditaM, yathAgaccha vRddha ! sAMpratameva svagRhamAgatastiSThati te'sau putraH / gatA ca sA / dRSTaputrA ca tuSTA cetasi vastrayugalakaM rUpakAMzca gRhItvA sagauravaM satkArito'sau dvitIyaH siddhsuunustyaa| itarazcAdezavisaMvAdAdvilakSIbhUto gurumupasthito nigadati, yathA-'kiM na mama itaratulyaM sabhaktikasyApi nimittazAstrasadbhAvaM kathayasi ?, iti / pRSTau ca to ten| kathitaM ca | tAbhyAM sarva yathAvRttam / guruNA ca bhaNitam-kathaM tvayA tasya maraNamAdiSTam ? sa prAha-ghaTavipattidarzanAt / dviyIyena coktam- 'tajAyeNa ya tajjAyaM' ityAdizlokamuccArya eva-ghaTo bhUmereva sakAzAdutpano bhUmyA eva ca militaH, evaM sa putro mAtureva sakAzAdutpanno mAtureva ca milita iti nirNItaM mayeti / bhaNitazcAsauM guruNA yathA bhadra ! nAhamaparAdhyAmi, kintu bhavata eva prajJAjADyaM yo vizeSAdiSTamapi na nimittazAstrarahasyamavabudhyase / ki na zrutaM tvayA sUktamidam, yathA-vitarati guruH prAjJe vidyAM yathaiva tathA jaDe, na tu khalu tayorjJAne zakti karotyapahanti vA / bhavati ca // 142 / / punarbhayAna bhedaH phalaM prati tadyathA, prabhavati maNibimbagrAhI zucirna mRdAdayaH // 1 // iti / atra ca yeSAM samyaka zAstraM pariNamitaM tasya vainayikI buddhiritarasya tu tadAbhAseti // 7 // ettheva atthasatthe kppggNddaaichedbhednnyaa| jakkhapauttI kiccappaoya ahavA sarAvammi // 8 // XXXXKAKKAKKKKK XXXXXXX Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ |143 // RAKAKKKRRIKAKKARXXXCEKXXXKAK seNiyarAe taha kANae ya pacattamuvagae sata / va ... koNie ya paMcattamuvagae sate / koNiyasuo udAI pADaliputtaM puramakAsi / / 1 / / caMDapayAvo disi tviumaarddho| maulAviyarikairavakhaMDo so caMDakiraNo vva / / 2 / / paripUriyabhaMDAro gayAicauraMgamAinIiniuNo paripAlai rajamaNavajaM / / 3 / / taha tavihagurupAyAravidasevovaladdhasaMmatto / pasamAirohaNagiri vva // 4 // tammi pure kAraviyaM purabAhIe maNoharAkAraM / himagirisiharuttuMgaM bhuvaNaM // aTThAhiyAimahimAniccAraMbheNa maNabhirAmeNa / sAhupayapUyaNeNa ya dINANAhAidANeNa / / 6 / / M Na taha posahAikaraNeNa / teNa jiNiMdapaNIo dhammo paramunnaI niio||7|| etto cciya jo tittha mhimgN| baMdhesu jeNa bhaNiyA ThANe tabbaMdhijiyasaMkhA // 8 // jhaa-"sennie-supaas-pottttil-dddhaau| sulasA ya sAviyA revaI ya nava vIratitthammi" // 1 // savve daMDanivaINo teNuggAe niyAe tA nizcameva khijjaMti citteNa // 9 // katto ciya avarAhA ege| bhUmIvaI saparivAro / uddAliya saMtarAvAsI / / 10 / / patto ujjeNIe jAo sevAparo tdhivinno| bhaNiyaM ca aNNayA teNa Son|11 / / ujjeNirAiNA natthi ettha so koi aMkusaM amhaM / jo imamudAyirAyaM avaNejA sirasa tassevagaranno bhaNiyaM putteNa garuyakhAreNa / sAhemi imaM kajaM jaipiTTibalaM tumaM vahasi // 13 // ba sa kaMkalohassa kattiyaM ghettuM / calio pADaliputte patto ya kameNa to ranno // 14 // vihiyA risAi sevagajaNassa / uciyA sevAvittI naya laddho citiyAvasaro // 15 // so puNa udAyirAyA kkkx 1143 / / Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ****** zrIupadena aTTabhicaudasidiNesu savvAiM / mottUNa rajakajjAiM posahaM kuNai uvautto // 16 // siridhammaghosanAmA sUrI accaMtakhI- arthazAstrazapade KnnjNghblo| ThANaMtare vihAraM kAu~ asaho vasai tattha // 17 // sAhusamIve posahakaraNe ranno bahU avAotti / dvA0kalpatattheva rAyabhavaNe peAsahadivasesu so jAi / / 18 / / bhaNio niyaparivAro rannA, sAhUNa iMtajaMtANa / rayaNIe divasa kamaMtri kathA mmi ya khalaNA keNai na kAyavvA / / 19 / / nAo esa vaiyaro teNaM duTThAbhisaMdhiNA dhaNiyaM / rAyasueNaM ee itthaM ||144 / / anivAriyappasarA // 20 // to seo vaJjiya sevAvitti AvajiUNa gurucittaM / aidaDhasaDhattaviNaovayArasAro gahiyadi kkho / / 21 // bhAvasamaNo vva jAo viNayarao tti ya paiTThiyaM tassa / nAmaM baccai kAlo evaM chalacitaNaparassa / / 22 / / sUrIvi ya gIyatthe thiravvae nAyajAikulasIle / sAhU appasahAe appe nivabhavaNamANei // 23 // so nizcaya ciya paguNatamappaNo AyareNa daMseti / paramahiNavadhammaM bhAviUNa vArei taM sUrI // 24 / / annammi diNammi. maNI kanjeNa gilANapAhuNAINa / accaMtavAulattaM pattA pauNoya so jAo // 25 // bahudivasadikkhiocciya tA savi sahAyao guruhiM kao / pattA rAyakulabhaMtarAlasAlAi rayaNimuhe // 26 / paDivannaM posahamosaha va rogAureNa * naravaiNA / vihio takAlociyavavahAro vaMdaNAIo / / 27 / / suttesu jhANasajjhAyamAikicceNa khINadehes / sarinivesa sa pAvo samuTTio kaDhiyA kattI // 28 // sA puvvaM ciya gUDhA Asi rajoharaNamAiuvahimmi / dinnA kaMThapaese rano. naTo ya saMbhaMto // 29 / / sA ruhireNa vilaggA pAseNaM bIyageNa nikkhamaI / chinno khaNeNa kaMTho to tIi * akuMThadhArAe / / 30 / / uvaciyataNuttaNAo ranno ruhirachaDAhi viyaDAhiM / sitto dehe sUrI sahasA nikkhayaM patto EXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX // 144 // Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ KXXXXX // 3 / / asamaMjasaM niyacchai savvaM taM ciMtiyaM tao teNa / NUNa kusIseNa kayaM kahaNNahA'dasaNaM tassa // 32 // kaha kallANakalAvekamUlamussappaNA jiNamayassa / pagayA, kaha mAliNNa akhAlaNijja imaM pattaM // 33 // bhaNiyaM ca,-- "annaha paricitijjai saharisakaM dujjaeNa hiyenn| pariNamai annaviya kajjAraMbhI vihivaseNa" // 34 // tA kiM etto IN uciyaM naNaM niyapANacAgakaraNeNaM / eso dhammakalaMko duraMtao me samuttarai / / 35 / / kAUNaM takAlociyAI kajAI dhIracitteNaM / dinA sA niyakaMThammi kattiyA kaMkalohassa / / 36 // jAva pabhAe sejApAlagalogo nibhAlae sAlaM / divo rAyA sUrI dovi ya paMcattaNaM pattA / / 37 / / 1145 // tatto saMkhuddho so amha pamAo imo tti mannato / tuNhikko cciya ciTTai jA tA sahasA pure tattha // 38 // * jAo jaNappavAo jaha eyamaNuTThiyaM kusIseNa / NUNamabhabvo eso kavaDeNa vayaM pavanno tti / / 39 // pattA te dAvi divaM io ya hAviyaduyakkharo naMdo / nhAviyasAlAi gao patthAvAdAgayassa bahiM // 40 // ujjhAyassa niveyai jahA *mae aJja suviNao diTTho / rayaNIvirAmasamae jaha nagaramimaM samaMtehiM // 41 / / AveDhiyaM samaMtA etto suviNayaphalaM. parikahehi / so suviNayasatthaNNU taM nei dharaM tao tattha // 42 // dhoyasirassa niyA se dinnA dhUyA pareNa vinnenn| uggacchaMto vva ravI sahasA so dipiuM laggA // 43 // sibiyAi samArUDho hiMDai jA so purassa majjhammi / * tAvaMteurasajjAvAlIhiM mao nivo diTro // 44 // sahasukkuiyameyAhi rajacitAkareNa o AsA / ahivAsio puro hiyaloeNa puraMtare NIo // 45 / / avaloio sa NhAviyaduyakkharo phuriyaphArataNukiraNo / ugghaDiyapuvvapuNNo KAKKAKKXXXXXXXI XXXXXXXXX********* // 145 / / Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupada zapade0 arthazAstradvA0kalpakamaMtri kathA / 146 / / AseNArovio piTaii // 46 / / caliyaM cAmarajuyalaM dhariyaM chattaMbaraM mahAchattaM / sayalAI vAiyAI turANivi bhaisaddAI // 47 // rAyAbhiseyasAraM sa rajaciMtAkareNa loeNa / Thavio udAiranno payammi sunne maNunnammi / / 48 // tassa ruyakkharabhAveNa te ya bhaDA daMDabhoiyA savve / na kareMti viNayamesA aha citai kassa haM rAyA ! // 49 // atthANImajjhagaoahannayA uTThiUNa nikkhaMto / puNa aigao na tehiM esoM abbhuTThio kiMci // 50 // dAviyakovaviyAreNa teNa ee haNeha bho gAhe / bhaNiyamavaropparamime souM hAsAulA jAyA // 51 // to tivvarosavisaparavaseNa atthANamaMDavaduvAre / leppamae paDihAre avaloiya bhAsiyaM teNa // 52 / / jaha nAmee viNayaM na kareMti, kimaMga tumha viNayassa / saMpannA parihANI samuTThiyA te tao sahasA // 53 / / gayapANA kei kayA hatthaTThiyanisiyakhaggaghAehiM / te bhaDadaMDAIyA anne naTThA bhao taTThA // 54 // to mauniyakarakamalA bhUvIDhaluThaMtamatthayA savve / khAmittA rAyANaM viNIyaviNayattaNaM pattA / / 55 / / tassa kumArAmacco na kovi savvo tahAviho atthi / taM AyareNa maggai nayalaggavi ko'vi se hatthe // 56 / / eyaM tA evaM ciya nagarabahiM kavilanAmago vippo / nivasai baMbhaNajaNasamuciyAI kajAiM kuNamANo // 57 / / pattA viyAlasamae aha keI sAhuNo, duhaM ihi / nagaraMto pavisijjai ThiyA tao tassa homagihe // 58 / so paMDiyAbhimANI kavilo pucchAu kAumADhatto / uvaNIo ainiuNo viNicchao pucchiyatthANa // 59 / / jAo ya sAvA so jiNavayaNaM ciya paraMti mannaMto / evaM kAle vaccaMtayammi aha annayA anne // 60 // vAsAvArsa KeXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXWTE / / 146 // Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 147 / / RXXXXXXX sAhU ThiyA, suo tassa jAyamettAvi / gahio dAruNarUvAi revaIe vaNayarIe // 61 // | tA mAyA sAhUNaM bhAvaNakappaM kareMti yANamahe / bhAveI taM kayAI kappANa pabhAvao sajI || 62|| saMjAo sA naTThA ya vaNayarI, tayaNu sesajAyANi / savvANi thirIbhUyANi teNa kappatti nAma kathaM // 63 // ammApi hi supasatthavAsare vihiyasayaNasakkAraM / parivaDDhimADhato deheNa sasivva siyapakkhe ||64 || kAlagae jaNagajaNe vijjAThANANi teNa caudasavi / mAhaNajaNajoggAI paDhiyAI vilaMbarahiyAI ||65 / / tAni cAmUni - "aGgAni caturo vedA mImAMsA nyAyavistaraH / purANaM dharmazAstraM ca sthAnAnyAhUcaturdaza || 1 || zikSA kalpo vyAkaraNaM niruktaM jyotiSa tathA / chandazceti SaDaGgAni prAhuretAni kovidAH ||2||" - so savvamAhaNANaM uvari nAmaM lahei, naya lei / aisaMto samuvagao nivadANaM dijamApa ||66|| pattovi jovvaNabharaM vijJAguNao ya paramaseAhaggaM / kannaM surUvapunnapi nicchae kipi pariNeuM // 67 // so'Ne gachattasayaparigao puraM hi~Dae sayAkAlaM / aha tassAgamaniggamapahammi ego dio vasaI ||68 || dhUyA tassa jalUsaganAmagavAhIi viburiyasarIrA / thUlattaNamaNupattA aIva rUvassiNI, taM ca / / 69 / / na varei kovi, evaM vaeNa sA aimuhalliyA jAyA / jAo riUsamao senAyamiNaM tIi jaNaeNa // 70 // / so citiuM pavatto satthe paDhiyA u baMbhavajjhesA / jaM kannagA kumArI riumahirapavAha mummuyai || 71 || saccAinno esA kappaMgabahuo tao uvAeNa / keNAvi demi eyassa annA vIvAhA // 72 // niyagihadAre khaNio teNagaDo tattha ThAviyA esA / mahayA saddeNa tao pakUvio nivaDiyA apaDe ||73 || bhA bhA esA kavilA ! jo nitthArei tassa me dinA / taM sAUNaM karuNAparAyaNo kappagI tatto ||74 / / taM / / 147 / / Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zapade atha0 0kalapa0 karmatri0 zrAde- uttArei tao bhaNio NeNa jaha saJcasaMdho si / putta ! tao teNaM ajasabhIruNA kahavi paDivannA // 75 / / dAUNa osahAiM nIrogasarIragA kayA lenn| nisuyaM rannA paMDiyasiromaNI kappago ettha // 76 / / saddAviya to bhaNio rannA, jaha racitago hohi / taM kappaya asarisasemuhIi uvahasiyagurubuddhI / / 77 / / taha savvaM ciya rajjaM tujjha vase jeNa bhadda ! mamhANaM / gAsacchAyaNamettaM mottuM nahu kaja mantreNa // 78 // kaha kivisameyamahaM paDivajjejjA bhaNei so taahe| eso na nir||148|| varAho citei nivA vase hohI / / 79 / / bhaNio rannA sAhIi tIi jo dhoyago parivvasai / kiM kappagavatthAiM taM dhovasi ahava annotti ? // 80 // ahameva teNa bhaNie ettAhe jai samappaI vatthe / tA savvahAvi mA deja evamesA paDinisiddho // 81 / / aha iMdamahe patte bhajAe kappago imaM bhaNio / mama piyayama ! vatthAI caMgAiM tumaM rayAveha / / 82 / / aisaMtuTramaNo so nicchai tA jA puNo puNo bhaNai / nIyANi tANi rayamassa maMdire tANi vatthANi // 83 / / so bhaNai ahaM mollaM viNAvi raMgemi te imANi tti / so maggio chaNadiNe ajaMhijo samappemi / / 84 // iyabhaNiro so kAlaM gamei XjA bIyamAgaNaM varisaM / evaM taiyaMpi tao gADhaM so maggiuM laggA // 85 / / tahavi na appei jayA tAhe so rosarattasa vvNgaa| taM bhaNai tujjha ruhireNa jai na raMgemi vatthAI / / 8 / / to jaliyabhImajAulammi pavisAmi nicchayaM jalaNe to patto niyagehe gahiyA asiputtagA nisiyA / / 87 / / rayagagihammi aigao tAhe rayageNa bhAriyA bhaNiyA ANehi | dehi vatthANi jAve sA taMtahA kuNai / / 88 / / kappeNa tassa udaraM phAlittA tAhi ruhirarattANi / vihiyANi tassa bhajAi kappago bhnniumaaddhtto||89|| kiM esa niravarAhA hao tae jeNa vArio rannA / teNesA cirakAlo jAo vatthANamappiNaNe // 90 // * / / 148 / / XXXX*** Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 149 // ******** citiyamimeNa nUNaM naravaimAyA imA na u imassa / hA dhI kahaM asaMbaddha merisaM ciTThiyaM sahasA // 91 // jaM tayA macattaM vijaMtaMpi hu paDicchayaM na mae / taM eyaphalaM jAyaM jai puNa pavvaigo hoto / / 92 / / to no evaMvihavasabhAyaNaM hotao, nivasamIve / tA vaccemi sayaM ciya jA no gohA balA neti ||13|| iya citiya rAyaulaM gao tao saviNayaM nivo diTTho / bhaNio saMdisaha mamaM kiM kAyavvaM ? nivo bhaNai / / 94 / / puvvaMciya jaM bhaNiyaM Thio o racita gapayammi / takkhaNamevovagayA kayAravA rAule rayagA / / 95 / / daThu raNNA saha bhAsamANameyaM parUDhapaNayaM ca / naTThA disodisi te iyaro bahubhajao jAo / / 96 / / jAyANi puttarayaNANi annayA puttapANigahaNammi / saMteurassa ranno bhattaM dAuM samADhattaM / / 97 / / AbharaNANi ghaDijaMti tattha vivihANi paharaNANi tahA / avaladdhaM chiddamiNaM puvvAmaceNa kuddha Na / / 98 / / laddhAvasareNa nivo vinnatto deva ! suMdaro na imo / kappo jeNa virUvaM kAuM tumhaM suyaM raje / / 99 / / icchai ThAveu evameva eyaM na annahA kiMci / saMgAmajogamuvagaraNamannahA kaha ghaDAvei ? / / 100 / / sAraNijalasAricchA rAyANo hoMti jeNa pAeNa / jatto nijaMti tao dhuttehiM tahiM ciya valiti // / 101 / / niyapurisapesaNeNaM saccaviu kappago saparivAro / khitto gabhIrakUve aikovapareNa naravaiNA / / 102 / / tattha Thiyassa ya dijai koddavakUrassa seigA egA / jalavAhaDiyA ya tahA niyayakuDaMbaM tao bhaNai || 103 / / patto kulapalao me satto kAuM kulassa uddhAraM / nijAma ca verassa so imaM jemau na anno || 104 bhaNiyaM kuDaMbaloeNa Natthi sattI tumaM pamottUNa / annasseyArisiyA bhuMja tumaM ciya imaM bhattaM // 105 / / paccakkhAyaM bhattaM sesehiM pAviyaM ca devattaM / tabbhattabhAyaNeNaM dhAreI kappago pANe / / 106 / / || / / 149 / / Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / zapade dvA0kalapa zrIupade- jAyA paccaMtanarAhivesu vattA jahA gao nihaNaM / kappo saputtadAro laddha cchAhA tao jhatti / / 107 / / te rohaMti * arthazA0 * samaMtA pADaliputtaM mahaMtaseNAhi / jAo ya niravakAso naMdo sahasA nirANaMdo / / 108 / / annamuvAyaM so alabhamANago cAragAhive bhaNai / kiM kovi atthi kappasaMbaMdhI tattha kavammi? // 109 / / putto vA mahilA vA dAso vA aipahANa kamaMtri0 buddhijuo| jaM tassa pariyaro buddhibhAyaNaM suvvai jaNammi // 110 // bhaNiyaM cAragapAlagapurisehiM deva! atthi kovi 150 // tahiM / jo bhattaM paDigAhai khitto AsaMdao tattha // 111 / / tammi samArovetA kuvAo kaDhio kissriiro| nANA vihosahehiM pauNasarIro ya saMjAo / / 112 // pAgArovari kAu gahiojalavesasuMdarAgAro / rAINa darisio so *te bhIyamaNA khaNe jAyA / / 113 // tahavi ya naMdaM parihINasAhaNaM jANiUNa suTTyaraM / kAumuvaddavamahigaM te pAraddhA, tao leho / / 114 / / NaMdeNesi dinno jo tubbhaM savvaaNumao koi / taM peseha jamucivaM saMdhi annaM ca kAhAmo // 115 / / kappo nAvArUDho gagAi mahAnaIi majjhammi / tappesio ya puriso miliyA thevaMtareNa ThiyA // 116 / / karasannAe tatto kappagamaMtI bahuM bhaNai tesi / jaha ucchRNa kalAve heTrA uri ca chiNNammi / / 117 / / evaM ca dahiyakuMDe heTThA uvariM ca vihiycheymmi| sahasatti bhUmipaDiyammi hoi taM bhaNasu kiM bhadda ! // 118 // vAmohajaNaA. gameyaM bhAsittA kappago tao jhtti| pAyAhiNIkarettA niyattao Agao tariyaM // 119 // iyarovi aivilakkho niyattao pucchio salajjo ya / naya kiMci akkhi tarai bhaNai baDuo bahu lavai / / 120 // muNiyaM ca tehiM eso * kappeNa vasIkao na amha hio| kahamannaha aikusalo. bahuppalAvi kao kappo / / 121 / / saMjAyacittabheyA disodisi | KXXXXXXXXXXXX XXXXXXXXXXXXXXXXXX Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 151 // te palAiu lggaa| bhaNioM kappeNa nivo pacchA esi vilaggehi / / 122 / / gahiyA hatthI AsA ya bahadhaNaM sibirasaMtiyaM tesi / Thavio niveNa so tammi ceva kappo niyapayammi / / 123 / / savvaMpi rajakajaM vasIkayaM teNa niyaya. buddhiie| maMtI puvvaviruddho dhaNiyaM ca niruddhao vihio / / 124 // aitikkhovi davaggI dahaMtao mUlarakkhaNaM kuNai / miusIyalo jaloho samUlamummUlai dumohaM / / 125 / / paribhAviteNa imaM teNa tato kevaleNa sAmeNa / niyalacchimasahamANA samUlamummUliyA riuNo / / 126 / / jaha jalaNAu suvannaM uttiNNaM bhUribhAsuraM hoi| taha so vasaNAu tao patto aisamahiyaM teyaM // 127 / / acca ggayaveraggeNa teNa paramaM samunnaI niio| dhammo jiNANa jiNaceiyANa pUyAikaraNeNa // 128 / sui sIlAo kulabAliyAu vIvAhIyAu niyvNso| noo visAlabhAvaM paramaM tosaM ca baMdhujaNo // 129 / / tassesA veNaigI buddhI buddhAkhilatthasatthassa / kAleNa samArAhiyajiNavayaNo so dovaM patto ||130||iti|| ahavA somaDanAmo cittayarasuo imIi AharaNaM / jaha tassesA buddhi saMjAyA vocchamahamitto / / / / sAMgeyaM nAma puraM samatthi svvtthsaahnnsmtthN| uttarapuracchimAe disAI airegaramaNija / / 2 / / surapiyajakkhAyayaNaM ttthttttiypttttnicrmmmhN| pavaNapaNolaNa caladhavaladhayavaDADovaramaNikaM // 3 // sannihiyapADihero so jakkho vivihacittakammehiM / paivarisaM cittijjai kIrai ya mahAmaho tassa / / 4 / / navaraM cittiyametto ta ceva ya cittakAragaM haNai / jai puNa no cittijai mArimapAraM pure kuNai // 5 // pANabhaeNa palAyA cittayarA citiyaM ca nrvinnaa| esa acittijato hohI amhANavi vahAya // 6 // savve jhatti niruddhA palAyamANA pahaMtarAlammi / saMkaliyA egaTThA tesi XXXXXXXXXXXXXXXXXXX / / 15 / / Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ citrakAra zrIupadezapade putraha0 / / 152 / / XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXRM savvesi nAmAiM // 7 // lihiyAiM pattae aha ghaDammi chUDhAiM muddIo ghddo| jo jassa jammi varise nAmugghADo tao tammi / / 8 / / cittei jakkhameyaM evaM kAlo gao bahU jAva / tA annayA kayAI kosaMbIo varapurIo // 9 / / ego cittayarasuo jaNagagharAo palAio tattha / sAgeyacittagaragahamAgao so ya therisuo / / 10 / / eso ya nivviseso diTro therIi niyyputtaao| mittIe jaMti divasA tesiM niyakammanirayANaM // 11 / / aha kahavi tammi varise therIputtassa vArao jaao| sA aivicchAyamuhI puNo puNo roviuM laggA / / 12 / / bhaNiyA teNa ma royasu amme! sacaM bhalAmi ahamettha / kiM meM tuma na putto appANaM tesi jaM vasaNe // 13 / / iya jaMpirIvi therI vayaNehi tehiM teNa saMThaviyA / teNujjhiyasogabharA jaha aMba ! nirAkulA ciTTha // 14 // nAo teNa uvAo viNaeNa jahA surA pasIyaMti / to uttamasaviNayasamannieNa me ittha hoyavvaM // 15 // vihiyaM chaTThakkhamaNaM baMbhaccerAio tahA vinno| vannagakucagamallagamAi savvaM navaM ca kayaM / / 16 / / hAo sadase vatthe parihitthA pottiyAi muhabaMdhaM / kAUNa'TuguNAe kalasehi | | navehiM pahAvittA / / 17 / / taM citei sapaNayaM pacchA pAesu nivaDio bhaNai / khamaha jamettha'varaddha mae tao tosamAvaNNo / / 18 / / jakkho bhaNei jaM tujjha royae taM varehi varamegaM / seo bhaNai logamAri mA kuNa esucciya varo me // 19 // bhaNiyaM jakkheNa jahA jaM taM na hao haNAmi no anne / to annaM varametto maggasu dUraM pasanno te / / 20 / / to jassa egadesaMpi kahavi pAsAmi dupayamAissa / cittemi tassa diTThANusArirUvaM samaggaMpi / / 21 / / iya bhaNie teNesA evaM hAutti mannae sammaM / to rannA sakkAraM sAhukkAraM ca sA nIo // 22 // ||152 // Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ** KXXI * * ** / / 153 / / - patto kosaMbIe sayANio tattha naravaI atthi / so annayA suhAsaNamArUDho pucchae dUyaM // 23 // jaM rAINaM annesi atthi kiM taM na atthi maha rajje? teNuttaM cittasahA ekacciya deva te natthi // 24 // to maNasA devANaM vAyAe patthiyANa sijhaMti / kajAI dusajjAivi ANattA takkhaNA savve / / 25 / / nagarIe cittayarA tehiM puNa sA sahA vibhajiUNaM / ADhattA citteuM savvuvagaraNovaveehiM // 26 // laddhavarassa ya cittayaradAragassa jao u avroho| tahisibhAgo jAo ahannayA jAlakaDagagao / / 27 // diTTho migAvaIe pAyaMguTTho varA ' ya sA devii| aiparamapemapattaM naravaiNo tassa nicaMpi // 28 // diTThANusAriNA teNa tayaNu cittayarasUNuNA savvA / AlihiyA sA cakkhussa tIi ummIlaNAvasare / / 29 // tassAyarasArassavi hatthAo kajalassa aha biMdU / UraMtare nivaDio phusio jAo puNovi tao // 30 // evaM jA vAratigaM vihiyamaNeNaM vibhAviyaM mnnsaa| eeNevaM hoyavvameva tA uvaramo seo // 31 // | nimmAyA cittasahA vinnatA naravaI jahA deva ! pAsaha cittaM, supasannamANasA pAsiuM laggA // 32 // niuNaM nivvanaMteNa teNa diTuM migAvaIrUvaM / biMdU ya NUNameeNa dharisiyA majjha pattitti / / 33 / / kAUNa maNe rosaM cittayarasuo nirUvio vjjho| cittayarANaM seNI uvaTTiyA esa laddhavaro // 34 // no jAggo mAreuM saami| nivo bhaNai paccao ko Nu ! / khujayadAsImuhametta darisaNA paccao vihio // 35 / / roso avaMjhao majjha tahavi saMDAsamassamavaNeha / * ANato nivissao gao ya sAgeyanayarammi // 36 // vihiyaM pADiccaraNaM tasseva ya surapiyassa jakkhassa / paDhamamuvA saste bhaNio vAmeNavi lihesi // 37 / / iya puNaravi laddhavaro jakkhAo seA sayANie rosaM / aidussahaM pavanno // 153 / / Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - zrIupadezapade / / 154|| vasaNuvavAevi citai ya // 38 // lihiyaM migAvaIe rUvaM phalayammi aisayasarUvaM / ujjeNIe pajjoyarAiNo taM ca * citrakAra darisei // 39 / / diTuM siTuM ca niveNa pucchie teNa takkhaNA ceva / kAsabInaravaiNo duo atidAruNA pahio / / 40 // putraha esA migAvaI te jA bhanjA taM lahuM mamaM dehi / annaha saMgAmasaho hoja mamaM ejamANassa // 41 // to bhiuDibhaMgabhIsaNaniDAlavaTTo sayANio dUyaM / dUramasakArettA niddhamaNeNaM nisArei // 42 // to dUyavayaNaparikuviyamANaso so avaMtinaranAho / savvabaleNa saNAho kosaMbi pai samuccalio // 43 / / taM jamadaMDAgAraM soUNaM iMtayaM patUraMtaM / appabalA se rAyA mao aIsArarogeNa // 44 / / aithiracittattaNao migAvaI NUNa esa puttovi / udayaNanAmA aibAlagotti me nAsihI sahasA / 45 / / Iya paribhAviya pajjoyagassa pesei dUyamacireNa / bhaNio esa kumAro bAlA amhehi tujjha ghare / / 46 / / saMpattehiM sAmaMtarAiNo nAma paribhavaM bahihI / anneNavi saMnihieNa keNaI mA na pelnejA / / 47 / / to saMpayaM na kAlo patthuyakajassa sahasu ya vilaMbaM / so bhaNai mae cittAgarammi ko ki khamo kAuM? ||681 / bhaNiyaM migAvaIe sIsasamIvammi nivasaI sppaa| gAruDio pUNa joyaNasayammi kiM kuNau seo'vasare? // 49 / jAhe bhaNiovi na gAI so daDhaM rAgamAgao tAhe / bhaNiyaM jahA susajja kosaMbipuraM karAvehi / / 50 / / paDivannaM kaha kIrau bha | // 154|| *.Nio ujjeNiiTTagA bliyaa| kIrau tAhi visAlo sAlo balava iha purIe / / 51 / / purisA mayaNavihurio patthijaMteo maNappiyajaNaNa / ki ki na dei kiM kiM karei nahu bahuakajaMpi ? // 52 / / tassa tayA rAyANI coddasa vasavattiNo | sprivaaraa| ThaviyA doNha parINaM pahammi guruaMtarAlaMmmi / / 53 / / purisaparaMparaeNaM ANIyA iTTagA to tehiM / EXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 155 / / vihio kosaMbIe pAyAro himanagAgAro || 54 | | tattoM imIi bhaNiyaM kimimIe dhaNNamAirahiyAe / saddhApunneNa tao bhariyA dhaNadhannamAINaM // 55 // " uzanA veda yacchAstraM yaca veda bRhaspatiH / svabhAvAdeva tat sarvaM khINAM buddhau pratiSThitam / / 56 / / " iya vayaNamaNusaraMtIi tIe vihio visessNvaao| rohagasajjA, sajjA saMjAyA sA purI pavarA // 57 // paricitiyaM ca NAe dhannA te gAmanagaramAIyA / savvajagajIvavacchalacario caramo jiNo vIro / / 58 / / viharai jattha aNatthe paracakkadukAlakAlamaraNAI / ucchArito dUreNa jaNiyajaNamAnasANaMdo ||59 // jai ija majjha punehi ettha sAmI karemi pavvajjaM / to tassa calaNakamalaMtiyammi paricattapaDibaMdhA || 60 / / parauvayArekkaraI nAu citiyaM mahAbhAgo / uttarapuratthimAe dUrA desaMtarAgamma / / 61 / / oiNNo ujjANe sAmI caMdAvAranAmam / jAo verovasamA samAgayA cauvvihA devA / / 62 / / savvajiyANaM saraNaM va osaraNaM tattha nimmiyaM tehi / AjoyaNamettamahI maMDaNabhUyaM khaNA ceva ||63 || maNihemaruppamaiyaM pAgArANaM tigaM samAraiyaM / UsiyapaDAgajharyAcadhaniyara nimmahiyamihirakaraM / / 64 / / sAlAsaeNa sachaNNamahiyalo bahaladalaharAbhAgo / duvihacchAyANugao asoganAmo ya pavaradumo / / 65 // sarayasasikaMtarUvaM dUrAdummukamottiujJjalayaM / veruliyarayaNadaMDaM caMDaM chattattayaM ca kayaM / / 66 / / aibhAsurarayaNakarohasohiyaM hariyatimirasaMbhAraM / sIhAsaNaM ca vihiyaM himagirisiharaM va aituMgaM / / 67 / / u tattha jiNo siyacAmaracAruvIiyasarIro / tADiyagahIraduMdubhiMkArAUriyadiyaMto ||68 || milio migAvaIpamuhanayariloo nivo ya pajjoo / vihio pUyApamuho sakkAro titthanAhassa || 68 || pAraddhA dhamma kahA pIUsAvarisasari / / 155 / / Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupadezapade0 / / 156 / / savANIe / dhamme kahijamANe sabarasarUvo naro ego // 70 // loyappavAyavasao eso kila koi ettha savvaSNU | nicchayamimaM dhareMto maNammi pucche mADhatto // 71 // tAhe bhaNio jayajIvabaMdhuNA bhagavayA jahA soma ! | vAyAi puccha bahave sattA jaM bohimuvaIti // 72 // evaM bhaNiovi sa lajjamANamANasavaseNa paDibhaNai / bhayavaM ! jA sA sA sA AmaMti rUvie pahuNA || 73 || pabhaNai goyamasAmI jA sA sA satti kiM bhaNiyamimiNA / uTThANapAriyAvaNiyamAha eyassa to bhayavaM ||74 || jahA ; caMpA NAmeNa purI purogamA puravarANamiha atthi / itthIlAlA parivasai tattha ego suvaNNAro / / 75 / / seA paMca suvaNNasae dAUNaM kaNNagANa jA jattha / rUvaguNamaNaharAo sagaurakhaM tAu pariNei ||73 || evaM paMcasayAI tAsi saMpiDiyAI, patteyaM / kArei, alaMkAraM tAsi so tilayacaudasamaM // 77 || jammi diNe jIi samaM bhAgaM bhuMjeumicchai tami / savvamalaMkAra dei tIi nA aNNadivasesu / / 78 / / seA accaMtaM IsAluotti gehaM kayAi nA muyai / na ya annassa pavesaM viyara mittassavi gimmi // 79 // annadiNe mittagihe acaMtuvarohaparigao saMtA / vaTTatammi pagaraNe gao o citiyamimAhi ||80|| pairikkamajamuvaladdha meyamaibhUrikAlao kahavi / tA vhAmA maMDemA AviddhAmo alaMkAre // 81 // vihiyaM tAhiM taha ceva savvamAdarisavaggahatthAo / jA pecchati samaMgaM sahasA sA Agao tAhe // 82 // airosAruNanayaNo daTThaNaM tAu annarUvAo / ginhai kareNa ekaM piTTei ya jA gayaM jIvaM || 83 || annAhi citiyaM nUNamesa amhevi mArihI ruTTho / tA AdarisagapuMjaM eyaM kuNimo tao mukkA ||84|| egUNA paMcasayA addAgANaM tao citrakAra putradR0 / / 156 / / Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ XXXXXXX ** ** mao sAvi / takkhaNameva visaNNAu tAu hI kerisaM jAyaM / / 85 / / paimAriyAu eyA iya asalAhA jaNe pribbhmihii| tA pattakAlameyaM jaM kijai maraNamiNhaMpi // 86 / / iya egIbhUyamaNAhiM tAhiM dAraM ghaNaM pihittA NaM / dinno gihammi aggI kao ya niyajIviyaccAo / / 87 / / pacchAyAveNaM sANukosabhAveNa kAmanijarayA / laddho maNussabhAvo eyammi girimmi savvAhi // 88 / / so puNa suvannagAro avasaTro tirikkhao jaao| jA sA paDhamaM pahayA sA | // 157 // egabhavaMtaraMtariyA / / 89 / / baMbhaNakulammi ceDo AyAo seo ya paMcame varise / jA vaTTai tA so hemakArajIvo tiri-3 kkhattaM // 90 // ujjhittu kule jAyA tammi ya dhUyA aIva rUvavaI / bAlattaNevi veo tIe aiukkaDo udio / / 19 / / jAo sarIradAhA niccaM ciya ruyai nA dhiI lhi| tA ceDeNaM teNaM poppayamuare kuNaMteNaM // 92 / / pahayA jINoddAre hattheNaM kahavi no ruyai tAhe / nAyaM teNuvaladdho cirA mae erisovAo // 93 / / sA rattIi divA vi ya lajjAcA eNa taM tahA kAuM / ADhatto jaNagehiM nAo niddhADio haNio // 94 // aiukkaDaveyavasA apattataruNattaNAvi sA * nadrA / so puNa ceDo acireNa duTTasIlattaNaM patto // 95 // jAo ya corapallIi jattha egaNagANi corANa / tesi paMca sayAI siNehabaddhAiM nivasati / / 96 / / sA puNa mahANadhyA pairika hiMDamANigA egaM / gAmaM gayA sa corehiM tehiM parimusi umAraddho // 97 / / gahiyA ya tehiM navajovvaNatti pAyaDiyaniyaruI kiMci / bhuttA kameNa savvehi IA evamesA gamaI kAlaM // 98 / / jAyA tesi ciMtA kaha varaI amha surayasammaI / egAgiNI imA sahai bIyamANesu tA aNNaM // 99 // ANIyA kaiyAvi biiyA taM ca ppadaThThameI se| maccharavasamucchaliyA laggA chidde nihAleu / / 157 / / ************** Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupadezapade 158 / / / / 100 / / ghahatthAoM dunni vi kUvammi gayA jalANayaNaheu / bhaNiyA bIyA kUve peccha halA ! dIsa kipi / / 101 / / daTThaM sA AraddhA chUDhA tattheva pelliuM pacchA / gihamAgayA bhaNei ya te niyamahilaM gaveseha / / 102 / / muNiyaM tehi imIe esA jaha mAriyA na saMdeho / mAhaNaceDassa tao hiyayammi khuDakiyaM eyaM / / 103 / / esA sA me bhaiNI pAvAvayA na annahA eyaM / suvvaI bhagavaM vIro savvannU savvadarisI ya / / 104 / / kosaMbI purIe samAgao jAmi tA ahaM tattha / Agamma pUcchai imo jA sA sA satti vayaNaM // 105 // evaM bhaNie pahuNA saMvegaM tivvamAgayA parisA / haddhI mohaviyAro kahaM viDaMbai bhave bhaviNo ? / / 106 / / so pavvaio bhayavaMtapAyamUle aNAulo maNA / saMbuddhA buddhidhaNA bahave annevi bhavvajiyA || 107 / / devI migAvaIvi ya vaMdittA evamAha jaM navaraM / pucchAmi avaMtinivaM tubbhaMte lemi to dikkhaM / / 108 / / jA pucchai paJjoyaM majjhammi sabhAi tIi mahaIe | takkhaNakisANurAo se lajjAparavaso jAo / / 109 / / na tarai taM vAreuM visajjiyA teNa sA tao kumaraM / nikkhevayanikkhittaM kAUNa vayaM jeti / / 110 / / aMgAravaIpamuhAu aTThadevIu tassavi nivassa / sahiyA migAvaIe tammI samayammi pavvaiyA / / 111 / / corANa ya paMca sayA teNaM gaMtUNa tAI pallIe / saMbohiyA, migAvaI ajA sA caMdaNajAe / / 112 / / uvaNIyA jayaguruNA . sAhu samAyArapariNaI jAyA / aha annamma vihAre ravisasiNo niyavimANesu / / 113 / / esuM ciya ArUDhA samAgayA vaMdiu bhuvanAhaM / avarahakAlasamae ajjAovi hu samaggAo / / 114 || nAyaniyaTTaNasamayA sesajAo samAgayA vasahi / ajA migAvaI puNa ujjoyapavaMciyA saMtI / / 115 / / tattheva ThiyA jA caMdasUradaMsaNamahAive geNa / pattesu dUrade saMta rammi jAyaM citrakAra putraha 0 / / 158 / / Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ EXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX ||159 / / mahAtimiraM // 116 / / tA sA kiMci vilakkhA jA jAi uvassayammi tA vihiyaa| AvassayakiriyA sAhaNIhi bhaNiyA ya guruNIe // 117 / / akalaMkakulapasUyA jagasiramaNiNA jiNeNa diNNavayA / eyArisaM tamaje ! rayaNivihAraM kaha pavannA? // 118 / / to sA pAyanivaDiyA pavattiNIe khamAviu lggaa| eso mamAvarAho marisijau na puNa kAhAmi / / 119 / / esA mahANubhAvA pavattiNI sayalaloyanamaNijjA / kaha majjha, pamAeNaM evamasaMtosamANIyA // 120 // evaM saMvegaparA niyaduccariyaM puNo puNo jAva, / garihei. tAva jAyaM kevalanANaM jayapahANaM // 121 / / niddAvasAe bAhU ajAe caMdaNAi sejAo / paDio bahiM ahI puNa taddisimAgaMtumAraddho / / 122 / / Thavio sejAi migAvaII so jAva tAva pddibuddhaa| kiM me bAhU calio bhaNei bhayavai ! ihaM nAgA // 123 // saMcario kiha nAyaM nANAisaeNa so ya pddivaaii| kiM hojA iyaro vA / sA bhagavai ! bhaNai annotti // 124 / / samma micchAdukkaDaparAyaNA''sAyaNA mae vihiyaa| uppannakevalAe imIi niddApamAyAo // 125 / / iya veraggamudaggaM khaNamekkamuvAgayA tao tiie| lAyAlAyavilAo Na-NAisao samuppaNNo // 126 // nigghAiyakammamalA kAleNa sivaM aNaMtamamalaM ca / siddhigainAmadheyaM paramaM ThANaM gayA dovi // 127 / / pAyaM pasaMgasAraM bhaNiyamimaM patthuyaM ca puNa etthaM / veNaiyabuddhisAreNa somaDeNaM na anneNaM // 128 // iti atha gAthAkSarArthaH;-atraiva vainayikyAM buddhau arthazAstre'rthopArjanopAyapratipAdake sAmopapradAnabhedadaNDalakSaNe nItisUcake bRhaspatipraNIte zAstre pUrvameva dvAratayopanyaste, 'kappagatti' kalpako mantrI jJAtamiti gamyate kenetyAha / / 159 / / RASAN Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'kappaga' gAthAkSarArtha zrIupade- 'gaMDAicheyameyaNayA' iti gaNDAdicchedabhedanena gaNDAdInAmikSayaSTikalAparUpANAmAdizabdAddadhibhANDasya ca yathAkramamuparya- zapade dhastAca cchedena bhedanena ca pratipakSaprahitapradhAnapuruSasya matimohasaMpAdakenopanyasteneti yakSaprayuktiH surapriyayakSavArtA uktalakSaNA jJAtam / kathamityAha-'kiccapaoya ahavA sarAvammitti-kRtyAyA nAgarikalokakSayalakSaNAyAH prayoga upa zamanopAyavyApArarUpaH athavA yadi vA, kva satItyAha-zarAve mallake upalakSaNatvAt kalazakucikAvaNikAdau ca pratyagre // 160 // citrakaradArakeNa yo mallakAdau nUtane vihite sati yakSopazamanopAya upalabdhaH sa cAtra jJAtamiti bhAvaH / atra cArthazAstratvabhAvanaivam ;-paro hyavazIbhUtaH sAmAdibhirnItibhedaiH samyakprayuktairgrahItavya:, yathA-"adhISva putraka! prAtasyAmi tava modakAn / tAn vAnyasmai pradAsyAmi karNAvutpATayAmi te // 1 // iti / sAma ca citrakaradArakaprayukto vinaya | iti // 8 // lehe livIvihANaM vaTTakkheDDeNamakkharAlihaNaM / piDimmi lihiyavAyaNa makkharavidAi cuyaNANaM // 9 // lekha iti dvAropakSepaH / tatra lipividhAnaM lipibhedo jJAtam / taccASTAdazadhA ;-"haMsalivI bhUyalivI jakkhI taha rakkhasI ya boddhavvA / uDDI javaNi phuDakko kIDI daviDI ya siMdhaviyA // 3 // mAlaviNI naDi nAgari lADalivI pArasI ya boddhvvaa| taha animittA yA cANakko mUladevI ya // 2 // taddezaprasiddhAzcaitAH / tatra kila kenacidrAjJA kasyacidupAdhyAyasya nijaputrA lipizikSaNArtha samarpitAH te ca durlalitatayA AtmAnaM niyantrya na zikSitumutsahante, api tu krIDantyeva / tato rAjopAlambhabhIruNA upAdhyAyena 'vaTTakkheDeNamakkhaMrAlihaNaMti' vRttAnAM khaTikAmayagolakAnAM / / 16011 Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 161 / / khelanaM krIDanaM taiH saha kRtam / tena cAkSarapAtAnurUpatadgAlaka pratibimba dvAreNAkSarANAmakArAdInAmAlekhanaM kAritAste, te hi yadA zikSyamANA api na zikSAmAdriyante tata upAdhyAyena tatkrIDanakamevAnuvarttamAnena tathA golakapAtaM zikSitaM yA bhUmAvakSarANi samutpannAnIti / yadvA 'piTThimmitti bhUryapRSThAdo likhitAnAmakSarANAM yadvAcanaM tad vainayikI buddhiH / tathAkSarabidvAdicyutajJAnaM akSarasya varNarUpasya bindoH prasiddhasyaivAdizabdAnmAtrAyAH padAdezva cyutasya patrAdavalikhitasya yajjJAnaM tadapi vainayikI / tatrAkSarasya cyutaM yathA; - "goNAyorbadaraiH pakvairyaH prado vidhIyate / sa tasya svargalAbhe'pi manye na syAt kadAcana || 1 | " binducyutaM yathA; - " soSmANaM komalaM navyaM janaH zItanipIDitaH / himarttAvI hate ko na kabalaM mArgamAzritaH ? / 1 / / " iti // 9 // gaNi ya aMkaNAso aNNe u suvaNNajAyaNaM daMDe / AyavyayacatA taha aNNe u hiyAyariyasaMkhA / / 10 / / gaNite ceti dvAraparAmarzaH iha ca catvAryudAharaNAni tadyathA - aGkanAza: ( 1 ), suvarNayAcanaM (2), AyavyayacintA (3), hRtA bhautAcAryAzceti ( 4 ), tatrAGkanAzaH saMpannaH punarlabdhaH saJjJAtam ; - dyUtakArANAM dyUtaM ramamANAnAM tallekhyakaM ca kurvatAM yadA kuto'pi duSprayeAgAt kasyacidaGkasya nAzo bhavati tadA prastutabuddhivazena teSAM punarapyasAvunmIlatIti anye tu bruvate - suvarNayAcanaM cAmAkaraprArthanaM daNDe rAjasaMbandhini sarvanagarasAdhAraNe patite sati jJAtam ; kila kvacinnagare kenacinnaranAthena daNDaH pAtitaH, kAraNikaizca cintitaM mA loka udvijatAmiti vyutpattyAsau grAhyaH tato bhaNitA nAgarikAstaiH parimatakAlavyavadhAnena suvarNaM dviguNatriguNAdilAbhamutprekSamANairyathA; - " daNDamUlya / / 161 / / Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ azva0 dRSTAnta RRRRRRRR zrIupade-18 pramANaM bhavatAM vibhajya suvarNa rAjJo dAtumucitaM, svalpakAlAdeva tacca tattulyarUpameva dravyaM yathA haste bhavatAM caTizapade Syate tathA vidhAsyate, na kazcidasaMtoSo vidheyaH" / dattaM ca tattaiH kAlAntare ca maharSIbhUtaM vikrIya kAraNikaistad dviguNAdilAbho rAjabhANDAgAre nikSiptaH, mUladhanaM ca teSAmeva smppitmiti| anye tvityunuvarttate;-rAjyacintakAnAM kuTumbacintakAnAM ca prastutabuddhipradhAnAnAM puruSANAM rAjyeSu kuTumbeSu ca AyasyApUrvadhanalAbhalakSaNasya vyayasya ca 162 / / labdhadhanaviniyogarUpasya yA cintA sA jJAtam / tatheti jnyaataantrsmuccyaarthH| matimanto hi tAmrAlukAvadAyavyayayoH * pravarttante; tathAhi-tAmnAlukA ghRtajalAdimutkalena mukhena gRhNAti, vyayaM cAtisaMkIrNamukhena nAlakena karoti, yato | bahaLayakAlo'lpazcAyakAlaH, itItthameva vyavaharatAM sAMgatyamutpadyate iti / anye tu hRtabhautAcAryasaMkhyA prastutabuddhi| viSayatayA vartate iti vyAkhyAnti; yathA--kenacitkRpAlunA kecidbhautAcAryAH kAMcidgambhIrajalAM saritamuttaranto | jalapUreNa hriyamANA: smuttaaritaaH| teSAM ca prAgeva samavadhAritadazAdipramANaM svasaMkhyAnAM samakAleva jaDatvenAtmAnaM | vimucya parigaNayitumArabdhAnAM yadA prAkkRtaMsakhyA na pUryate tadA saviSAdamukhAste vilapitumArabdhAH; yathA-eko'smAsu nadIpUreNa hRti iti / bhaNitAzca te saMprati samIpavattinA kenacit, yathA-bho bhavatAmAtmA vismRto yadevaM gaNanAmArabdhamiti / / 10 // kUve sirAiNANaM tulle tatthavi tiricchamAhaNaNaM / aNNe NihANasaMpattuvAyamoviti evaM tu // 11 // kUpa iti dvAraparAmarzaH / zirAyA jalodgamapravAharUpAyA jJAnamavagamaH kathamityAha-bhUmimadhyagatatathAvidhakUpakArA // 162 // KXXXXXXXXXX KXXXXXXXXXXXX Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 163 // ******** diSTakhAta pramANarUpArAdhane'pi khAtakAnAM yadA jalaM na pravarttate tadA tulye khAtapramANasadRze bhAge tatrApi tasminneva kUpe tiryagvAmadakSiNAdirUpe AhananaM pASNiprahArAdinA tADanaM kRtam / ayamatra bhAvaH - kvacit kaicid grAmayakAdibhi ratIvasvAdujalArthibhirananyopAyaM jalamavabudhyamAnaiH kazcit kUpakArastathAvidhAkhanavazena bhUmigatAni jalAnyavalokamAnaH pRSTaH - kimasyAM bhuvi jalamasti na vA ?' iti / uktaM ca tena ; - 'nizcitamasti' / tahi kiyatpramANe khAte sati tadabhivyaktimAyAsyatIti ? sa prAha- puruSadazAdI / prArabdhazca taiH kUpaH khanitum / saMpAditaM coktapramANaM khAtam, tathApi jalAnAmanAgamane niveditamasya kiM jalaM nodgacchatIti ? tenApi svAJjanAvandhyarUpatAmavagamya bhaNitam ; 'khAtapramANasaMmitaM vAmaM dakSiNaM vA kUpabhAgaM pArSyAdinA prahataM kurUta' / vihitaM ca tathaiva taiH / udghaTitaM ca vipulaM jalamiti / anye bruvate ityuttareNa yoga, / evamevAkhanavazena bhUmigatAni vidhAnAni kazcit pazyan kenApi pRSTaH ; 'famasmadIyaM nidhAnamatrAsti na vA ?' iti / asti cet, kiyantyAM bhuvi ? / tatastenApi kUpe bhUvivararUpe prAgvat khAnite 'nihANa saMpattuvAyamo' iti nidhAnasaMpatterupAyo heturvAmasya dakSiNasya vA pArzvasya AghAtarUpastadAdiSTenaiva pravattitaH / labdhaM ca nidhAnamiti etattvidaM punaH || 11|| Ase rakkhayadhUyA dhammovalaruvakhadhIrajAyaNayA / aNNe kumAragahaNe lakkhaNajuyagahaNamAhaMsu // 12 // / iha asthi samuddata De pArasakUlaM jaNANukUlaguNaM / ego assAhivaI tatthAsi visAlavihavajuo ||1|| aha annA hANaM egokuladArao kao rakkho / aitiuNaviNayasaMpADaNeNa AnaMdio teNa ||2|| tassa ya dhUyA airUvamaNa / / 163 / / Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupadezapade0 / / 164 / / harA tamma rAyamaNupattA / pabhaNei jayA tuha dei veyaNaM esa me tAo ||3|| taiyA tumaM vimaggasu turayaM kAuM parikkhamainiuNaM / kahio ya esuvAo vIsatthesuM turaMgesu || 4 || jo turao saMtAsaM no vaccai tattha taM vimaggemu / teNAvi paDiyaM tIi vayaNamANaMdiyamaNeNa || 5 || veyaNadANAvasare puvvipi parikkhie duve turae / so maggar3a to bhAsai assAhivaIvi sappaNayaM || 6 || eesi assANaM majjhe ee turaMgamA ltttthaa| tA jai ee gisi tA savve kiM na gilesa ? ||7|| so bhaNai na sarvvehiM paoyaNaM majjha, citiyaM tAhe / assohiveNa jaha esa dArao lakkhaNanihANaM ||8|| kahamannaha eesi assesu imassa vIsamai diTThI / tA niyadhUyAdANeNa gehajAmAuo ko ||9|| kahiyaM niyabhajjAe sA necchai to bhaNAi he muddha e ! / lakkhaNajutto eso hohI me gehavuDhikaro || 10 || suNa etthamudAharaNaM jaha vaTTai ettha dAro kovi / niyadhuyA mAulageNa tassa dinnA paraM gehe // 11 // na karei kiMpi kammaM aDavIi gao virattao ei / khisijai bhajAe tamakicikaro kahaM hAMsi ? / / 12 / / chaTThe mAse laddha taM dAru salakkhaNaM havai jattha / damasaya sahassamullo kuDavo ghaDio ya so vihiNA || 13|| egassa dhannavaNiNo dinno laddhaM jahicchiyaM mullaM / tassa gihe teNegA jAyA tassANubhAvAoM / / 14 // evaM lakkhaNajutte gihe paviTThammi vaDDhai kuTuMbaM / dinnA niyayA dhUyA lakkhaNa jutta tassa tao || 15 || ahavA bAravaIe purIya kaNhammi raJjamaNupatte / kaithAvi assavANiyahatthAo kiNiumADhattA - ||16|| hariNA kumarehiM tahA turayA, kumarehi tattha thUlataNU / ee kila balavaMto kaliUNaMgIkayA te u / / 17 / / kaNheNego adu gaNitaddA0 60 / / 164 / / Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 165 // XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX bbalovi gahio salakkhaNo kAuM / to te taM hasamANA bhaNaMti kahameriso gahio ? // 18 / / paDibhaNiyaM aha hariNA jaha kajjasamatthao imo na ime / annesipi bahaNaM imesi saMpAyago hohI / / 19 / / assavaiNo harissa ya patthuyabuddhIi vilasiyaM eyaM / jaM seA gharajAmAyA asso ya vasittaNaM nIo // 20 / / iti / ___ atha gAthAkSarArtha:-azva iti dvAraparAmarzaH 'ravikhaya' tti--rakSako'zvarakSAvAn dArakaH 'dhUya' tti--duhitA cAzvapatereva tatpreritena ca tena 'dhammovala' tti-dharmopalai: kutapamadhyakSiptapASANakhaNDarUpairvRkSAnmukta: 'dhIra' tti-dhIrayoratrastayosturaGgayorvetanadAnakAle 'jAyaNayA' iti yAcanaM kRtam / zeSastu prapaMca uktaM eva / anye 'kumAragahaNa' iti kumAraH zAmbAdibhiH sthUlAzvagrahaNe sati viSNunA yallakSaNayutasyAzvasya durbalasyApi grahaNaM kRtam, tadAhudRSTAntatayeti / / 12 / / gaddabhataruNo rAyA tappiya vuDDhANa'dasaNaM kddge| piibhattaNayaNa vasaNe tisAi kharamuyaNasirasalilaM // 13 // gardabha iti dvAraparAmarzaH / iha taruNaH kazcidrAjA 'tappiya' tti-te taruNAH priyA yasya sa tatpriyaH / anyadA cAsau vijayayAtrAyAM pracalitaH / bhaNitazca tena sarvo'pi lokaH, yathA-'vuDDhANadaMsaNaM kaDage' iti madIyakaTake yathA vRddhAnAmadarzanaM bhavati tathA bhavadbhiH karttavyaM-vRddhaH ko'pi nAnetavyo madIyakaTake iti bhAvaH / tatheti pratipannaM ca taiH| gatazca saparivAro'sau vijayayAtrAyAm 'paibhattaNayaNa'tti-pitRbhaktena caikena kaTakavAsinA nareNa pitargaptasya nayanaM kRtaM kaTake 'vasaNe tisAI' iti / anyadA ca tathAvidhavijalakAntArAntargatasya sainyasya dinapraharadvayasamaye tRSaH saMbadhini vyasane Apatite sati rAjA tAMstaruNAn papraccha, yathA-AkarSayata bhoH kenApyupAyena sajalAM bhuvamavagamya jalamiti / te ca taruNatvenApariNatabuddhayo na jAnanti tadupAyam / tato vRddhagaveSaNA kRtaa| nopalabdhazca kenApi XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX // 165 // Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zro upadezapade / 166 / / kospi / tataH paTahapravAdanapurassaraM samudghoSaNA kAritA, yathA- Agatya ko'pi vRddhaH kathayatUpAyam / tatastenAnItajanakena chuptaH / AnItazca tatra pitA / tenApi kathitaM yathA - ' kharamuyaNa' tti kharAn muJcatATavImadhye yatra ca te utsiGghanaM kurvanti tatra 'sara'tti sirAH pratItarUpA eva saMbhavanti / kRtaM ca tathaiva / tadanu salilamupalabdhamiti / anye tu vyAkhyAnti - te gardabhAstAvadutsiGghanaM kurvanto gatA yAvannIraparipUrNa saraH saMprAptamiti // 13 // lakkhaNarAme devIharaNe sogammi Alihe calaNA / urvAra Na diTTajogo atthittAsAsaNe caiva // 14 // ojjhAurI dasaraharAyA raghuvaMsanaMdaNo Asi / accanbhuyaniyacaraNAvajjiyasurakhayarapahU || 1|| tassaMteurasArA tiNi abhavisu piyamA rammA / kosallA ya sumittA tahAvarA kekaI nAma ||2|| jAyA tiSNi pahANA tAsi puttA kameNa te ee / sirimaM rAmo taha lakkhaNo ya bharaho ya nayaniuNA ||2|| to dasaraharAyA kekaIi kaiyAvi tosio saMto / dei varaM, tIevi ya samae maggissamii bhaNio ||4|| vayapariNAme kila dasa heNa rAmo paryAmma niyayammi | ADhatto ThAu tao varo maggio tIe || 5 || jaha bharaho majjha suo kIrau rAyA, vilakkhao jAo / rAyA, vinnAyamiNaM rAmeNaM viNayarAmeNaM ||6|| pAyappaNAmapuvvaM jaNagaM vinnavai tAya saccagiro, / taM hosu, vaNavihAraM kAhamahaM lakkhaNasahAo ||7|| suyavacchaleAviM rAyA aNNamevAyaM maNe alabhamANo / aNumannai suyavirahe sunnaM mannaMtao puhavi ||8|| caliyA dAvi kumArA soyAsahiyA disAi jammAe / aigaruyaM raNaraNayaM jaNayaMtA sayalanayarIe || 9 || pattA marahaTTaya maMDalambhi gahire vaNaMtare tattha / saMjAyA baddhaThiDaM himagiriraNNe maiMdavva / / 10 / / phalaphullakaMdabhAyaNarayANa nijjharajalaM payaMtANaM / citaMtANaM sahalattamappaNo jaNagaviNayAo || 11|| parauvayAre citte tahA tahA nibamAyaraMtANa | gardabha lakSaNa hA0 / / 166 / Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 167 // sIyAvihiyasarIraTThiINa saMtuTThacitta Na / / 12 / / vaJcati vAsarA tANa jAva, laMkA haveNa tA nAyaM / puvvipi ya sIyAe ArUDhadaDhANurANa ||13|| jaha rAmo jaNaganivaMgayAi jutto vaNammi parivasai / pAraddho taggahaNovAo chalacAriNA teNa / / 14 / / katthai samae aivAulANa teNeva tesi vihiyANa / pupphagaeNaM sA rAvaNeNa laMkAuri nIyA || 15 | niyaThANa mAgayA jAtA te sIyaM kahivi na niyaMti / savvassavaMciyA iva sogaM ca parAbhavaM ca gayA / / 16 / / suggIvasahAehiM haNuvaMtacarovaladdhavRttaMto / gaMtuM laMkAnayari sabaMdhavo rAvaNo nihao / / 17 / / uvaladdhA jaNagasuyA tilanusa mittaM akhaMDiyAyArA / coddasavarisANate samuvajjiyapADhajasapasarA || 18 || ujjhAuri ca pattA paralogagaeNa virahiyaM piunn| / bharaheNaM niravaja paricitiyarajjakajaM te / / 19 / / jAo rajjabhiseo lakkhaNakumarassa rAmaNunnAe / rajapuhamaNurayANaM jA jati diNA suhamaNANa / / 20 / / alieNa ya balieNa ya tAhe loeNa jaNagataNayAe / Arovio mahaMtA sIlakkhalaNAkao ayasA ||21|| jahA - paramahilA lolamaNe savvatthesuvi viruddhasaMcAre / kaha rAvaNami taggihagayAi suisIlameyAe ? / / 22 / / niyajAyAsuibhAvaM rAmo jANaMtaovi jaNavAyA / kici avannaM daMsei sA gayA bahu tao sAgaM ||23|| ateuramajjhagayA ahannayA maccharaM vahatIe / hou khae khAro iya ciMtaMtIe savattIe / / 24 / / bhaNiyA hale ! sa rAvaNarAyA rUveNa vijiyatelokko / iya vaTTai jaNavAo tA lihasu sa kerisA Asi / / 25 / / niyayA mANakappiyaparAsao savvahA jaNo savvo / nIyANa nA'khalo nA mahANubhAvo mahaMtANa // 26 // iya maggamaNusaraMtIi tIi lihirAM payANa paDibiMbaM / uvari mae na diTTho ao na jANe kimAgAro ? / / 27 / / taM paDibiMbaM saMgAviUNa rAmassa daMsigaM tIe / aJjavi imA na taM para paDibaMdhaM muyai iha peccha ||28|| sIdhA / 167 / / Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade- uri rAmassa vippiyaM tIi sNjnnNtiie| kila veNaiyA buddhi teNovAeNa sabaviyA // 29 / / evaM rAmAyaNasaMkahAi lakSaNa zapade0 aivitthareNa pannattaM / to tatto vinneyaM tayatthiNA seviogeNa // 30 // iti / atha gAthAkSarArtha:-lakSadarzanAGkanayoriti graMthi DA0 vacanAt lakSayataH pazyato rAmasya sItAlikhitacalanapratibimbaM yat sapalyA prayojanaM kRtaM tallakSaNamityucyate / tatra ca rAme iti rAmadevaH, tasya ca devI sItA haraNe tasyA rAvaNenApaharaNe kRte pratyAgamane ca lokApavAdabhayena rAmeNAvajJAyAM kRtAyAM zoke ca saMpanne kadAcit sapatnI prayuktA sItA, 'Alihe' iti-AlikhitavatI caraNau rAvaNasaMbandhinau upari pAdapradezAdUvaM na dRSTo mayA'sAvityayogA lekhanasya sItayA kRtaH / tataH sapatnyA labdhacchidrA 'atthittAsAsaNe ceva'tti-athitAyA athitvasya zAsanA kathanA, caH samuccaye, evaM pAdalekhadarzananyAyena kRtA / atra Xca athitAzAsane vyAkhyAte'pi atthittAsAsaNe iti ya: pAThaH sa prAkRtalakSaNavazAt tacedaM ;-"nIyA loyamabhUyA ya ANiyA dAvi biMdudubbhAvA / atthaM vahati taM ciya jo esiM puvaniddaTTo // 1 // " 14 / / gaMTThI muruDa gUDhaM suttaM samadaMDa mayaNavaTTo ya / pAlitta mayaNagAlaNa laTThItara lAvusivvaNayA // 15 // granthiriti dvAram / sacAtra gUDhAgrasUtrapiNDalakSaNo grAhyaH, tatra pADaliputre nagare maruNDo nAma rAjA tasya kuto'pi // 168 // sthAnAt kaizcijjJAninamAtmAnaM manyamAnairmuruNDarAjapariSatparIkSArthaM 'gUDha' iti gUDhAna sUtram, 'samadaMDa'tti samaH samavRtto mUle upari ca daNDakaH, madanavRtazca madanalepopaliptavRttasamudgakazca preSita iti / darzitAni ca tAni tathAvidhakovidAnAm / tataH pAdaliptAcAryasya tatra paryAyAt kRtavihArasya darzitAni rAjakulAgatasya tataH pAlitta'tti 4 pAdaliptAcAryeNa 'mayaNagAlaNa'tti madanagAlanA gUDhasUtre uSNodakena kRtA / tataH sUtrAgrAmunmIlitam / 'laThThItara' tti XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX XXXXXXXX******XXXXXXXXXXXXX Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 169 / / * yaSTenaMdIjale pravahati tAraNaM kRtaM traya yo bhAgA gurutara eva bahu baeNDati sa mUlamiti jJAtam / madanavRttagola kazcAtyuSNe jale nikSipya madanagAlanena vyaktIbhUtadvAradezaH samudghATitaH svayaM ca 'lAbusivvaNayA' iti acchidraM mahApramANamekamalAbu gRhItvA sUkSmaM ca rAjirekhAmutpAdya madhye ratnanikSepaH kRtaH tato jainazAstraprasiddhacorasevanyA syUtA bhaNitAzca te, yathA-'etadalAbu avidArayaddhiH ratnagrahaH kaaryH'| na zakitazca taiH so'rthaH saMpAdayituM prastutabuddhivikalairiti / / 15 / / agae visakara javametta vejja sayaveha hathivImaMsA / maMtipaDivakkhaagae diTTe paMcchA pautti u // 16 // agara iti dvaarpraamrshH| kazcidrAjA nijapUroparodhakAri parabala svadezAntaH prAptaM zrutvAnyopAyena tannigrahamanIkSamANastadAgamamArgajalAni viSeNa bhAvayitumicchuH sarvatra nagare, 'visakara'tti viSakaraM pAtitavAn yathA-paJcapalakAdipramANaM sarveNApi mama bhANDAgAre viSamUpaDhokanIyam / 'javamitta'tti yavamAnaM 'vija'tti kazcidvaidyo viSamAnItavAn / kupitazca rAjA-'kiM tvamevaM madAjJAbhaGgakArI saMvRttaH?' iti / sa tvAha-'tucchasyApyasya deva ! 'sayaveha'tti zatavedyaH AtmanaH sakAzAt, upalakSaNatvAt sahasrAdiguNavastvantarasya ca vedhaH AtmanA pariNayitu zaktiH samasti' / tato 'hatthivImaMsa'tti-hastini kSINAyuSi pUcchekavAlotpATanaM kRtvA tasminniyojanena vimarzaH kRtaH / lagnaM ca tadviSaM krameNa hastinamabhibhavitum / mantriNA coktam ;-'pratipakSo'gadaH etasya nivarttakamauSadhaM kiM kiMcidasti na vA?' iti / asti cet, prayukSva / prayukta c| tato yAvadviSeNAbhibhUyate tAvat pazcAtprayuktenauSadhena praguNIkrIyate / evaM dRSTe viSasAmarthya pazcAnmantriNA prayuktistu prayogaH punarvyApAraNalakSaNaH kRtaH / atra ca vainathikI buddhiryanmantriNA dRSTasAmarthya viSaM vyApArimiti // 16 // R // 169 / / Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agada0 gaNikAthikaTTA0 ___ zrIupade- gaNiyA rahie eka sukosa saDhitti thuulbhddgunne| rahieNa aMbalaMbI siddhatthagaNaTTadukkarayA // 17 // zapade iha navamanaMdakAle kappagavaMsammi Asi supsiddho| sayasaMkhAvaccattaNaguNAu sayaDAlago maMtI / / 1 / / tassa pahA*Nakalattammi duNNijAyA suyA suyavariTThA / sirithUlabhaddanAmo paDhamo bIo ya siriu tti // 2 // jakkhA ya jakkha dinnA bhUyA taha bhUyadinnayA nAma / seNA veNA reNA taha satta imAu dhUyAo // 3 // eyA kameNa iga-do tigAhiM vArAhi suNiyagahaNasahA / jiNavayaNarattacitto egaMtaNeva saDDAlo / / 4 // tatthatthi vararuI nAma mAhaNo sylvisspkul||170|| keU / aTTasaeNa silogANa naMdamuvacaraI so nicaM // 5 // rAyA sagaDAlamuhaM pAsai miccattamiya muNato so / jA na pasaMsai eso vi tassa na pasannao hoi / 6 / / tabbhajjAe sevAparAyaNo so tao dRDhaM jaao| bhaNIo tIi kimatthaM tameva* mArAhisi mamaMti? ||7 / / parikahie sabbhAve taha kAhaM jaha pasaMsae eseo| iya paDivajjiya tIe bhaNio bhatA kimatthaM taM / / 8 / / na pasaMsasi vararuikavvamAha esovi macchimiya kaau| ainibbaMdhuvaruddho mahilAe kArio karaNi / / 9 / / aNNadiNo rAyapuro vararuiNA gAhiyaM niyaM kavvaM / pAsaTThio amacco bhaNAi abbo ! supaDhiya ti / / 10 / / to aTrasayaMrannA dInArANaM davAviyaM tassa / jAyA paidivasaM ciya ettiyamitA ya se vittI // 11 // atthakkhayaM paloiya bhaNiyamamaJceNa deva? kimimassa / dehitti teNa vuttaM salAhio jaM tae eso // 12 / / bhaNiyamamacceNa mae aviNaTuM paDhai puvvakavvaMti / salahiyameyassa tao rannA pudo kahaM evaM / / 13 / / teNaM bhaNiyaM majhaM dhUyAvi paDhaMti paDhai jaM eso| uciyasamae ya patto paDhaNatthaM so nivaste // 14 // javaNiyaaMtariyAe dhariyA matissa satta dhuuyaao| jakkhAi paDhamavArAi ahigayaM se paDhaMtassa / / 15 / / tA tIe naravaiNo purao aviNaTThamuccaraMtIe / vArAhiM dohiM ahiyaM boAe toi vuttammi / / 16 / / taiyAe vArAe taiyAe ahigayaM ca vRttaM ca / evaM vArAvUDaDhIi sesagAhiMpi uvaladdhaM / / 170 / k**XX Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 171 / / / / 17 / / tA kuvieNaM rannA duvAramavi vAriyaM vararuissa / pacchA sA gaMgAe jaMtapaogeNa dINAre || 18 || ThaviNa lei bhaNai ya thuituTThA dei majjha gaMgatti / kAlaMtareNa rannA souM siTTha amavassa / / 19 / / teNaM bhaNiyaM jai maha puro imA deI tA varaM deva ! / vaccAmo ya pabhAe gaMgAe paDisuyaM rannA ||20|| aha maMtiNA viyAle pacaio niyana samAiTTho / gaMgAe pacchanno acchasu jaM vararuI salile / / 21 / / kiM puN Thavei taM gihiUNa maha bhadda ! uvaNamejAsi / gaMtUNa nareNa tao ANIyA dammapATTaliyA || 22|| gosamma gao naMdoM maMtIi palAio thuNatA so / gaMgajalammi nibuDDo thuiavasANe ya taM jaMtaM // 23 // karacaraNehiM suciraMpi ghaTTiyaM jAva viyarai na kiMpi / atavilakkhattaNamaNupatto vararuI tAva || 24|| pAyaDiyA sayaDAleNa rAiNI sA ya dammapoTTeliyA / hasio ya rAiNA so kuvio maMtissa uvari tao / / 25 / / Araddho chiddAI palAiuM annayA ya sayaDAlA / vIvAhUM kAumaNo siriyasanariMdajogAI || 26 / / vivihAI AuhAI pacchaNNaM kAravei eyaM ca / uvayariyAe kahiyaM vararuiNo maMtidAsIe ||27|| pAviyachiddeNa tao teNaM DiMbhANi moyage dAuM / siMgADayatiyacaccaraThANesuM pADhiyANi imaM ||28|| eu leu na viyANai jaM saMgaDAlu karesai / naMdu rAu mAreviNu siriyau raji Thavesa " ||29|| suNiyaM ca imaM raNNA carehiM pehAviyaM ca maMtigiha~ / daTThUNa kIramANAI AuhAI pabhUyAi ||30|| siddhaM ranno tehiM kuvio rAyA Thio parAhutto / sevAgayassa calaNesu nivaDamANassa maMtissa ||31|| kuviyaMti nivaM nAuM sayaDAlA maMdirammi gaMtUNa / kahai siriyasa puttaya / rAyA mArei sabvAi ||32|| jai na marissAmi ahaM tA rano pAyanivaDiyaM vaccha ! maM mArijAsi tumaM ThagiyA sirieNa tA savaNA ||33|| sayaDAleNaM bhaNiyaM tAlauDe bhakkhiyammi mai putraM / nivapAyapaDaNakAle mAreJjasu taM gayAsaMkA ||34|| savvaviNAsAsaMkiyamaNeNa paDisuyamimaM ca sirieNa / tahameva pAyapaDiyassa / / 171 / / Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zroupade- zapade gaNikA rathikA bhAgA kiM ca sokkhaM ti ? / sayameva gahiyamuNiveso / gata mAha ti pehio rAiNa // 172 / / sIsameyassa chinnati // 35 // hAhA aho akajaMti jaMpiro uTThio ya naMdaniyo / bhaNio sirieNa tao deva ! alaM vAulatteNa // 36 / / jo tuhma paDikUlo teNaM piuNAvi natthi me kajaM / to so raNNA vutto paDivajasu maMtipayaviM ti // 37 // teNaM bhaNiyaM | bhAyA jeTro me thalabhahanAmo tti| bArasamaM se varisaM kosAi gihe vasaMtassa ||38||.sddaavio ya raNNA vutto ya bhayAhi maMtipayaviM ti| teNa bhaNiyaM ciMtemi rAiNA pesio tAhe // 39 / / sannihiyaasogavaNe tattha ya so ciMtiuM smaaddhtto| paraka javAvaDANaM ke bhogA kiM ca sokkhaM ti? / 40 // bhogehiMvi gaMtavvaM narae'vassaM alaM tadetehiM / taya ciMtiUNa veraggamavagao bhavavirattamaNo // 41 / / kAUNa paMcamuTTiyaloyaM sayameva ghiymunniveso| gaMtUNaM bhaNai nivaM imaM mae ciMtiyaM rAya ! // 42 / / uvavUhio niveNaM nihario maMdirAu sa mahappA / gaNiyAi gihe jAhi tti pehio rAiNA jaMto / / 43 / / daLUNa mayakalevaraduggaMdhapaheNa vaJcamANaM taM / rannA nAyaM nivinakAmabhogo dhuvamimo tti // 44 // Thavio payammi sirio iyaro sNbhuuyvijypaamuule| pavvaio acaggaM karei vivihaM tavacaraNaM // 45 // ahaviharaMto kaiyAvi pADalIputtamAgao eso| saMbhUyavijayagurUNA saddhi saddhammanirayamaNo // 46 // patte vAsAratte tiNNi muNI tivvabhavabhaubviggA / giNhaMti kameNee abhiggahe duggahasarUve / / 47 / / ego sIhaguhAe anno dAruNavisAhivasahIe / kUvaphalayammi anno cAummAsaM kayANasaNA // 48 // bhayavaM sa thUlabhaddo kosAgehammi atavakammarao / nivasissAmmi sa guruNA ahigayasatteNa'NunnAo // 49 / / saMpatto gharadAre tuThAe uTTiUNa jaha bhaggo / eso parIsahehi bhaNAhi jaM kAhamettAhe // 50 / / puvovabhuttaraimaMdirammi ujjaannmjjhyaarmmi| desu nivAsaM, dinno bhutto savvehiMvi rasehiM // 51 / / NhANaguNasuisarIrA savvAlaMkArabhUsiyA rAoM pattA dIvayahatthA kayatthamappANamicchaMtI // 52 // cADapaDU pAraddhA sA taM ramiu na sakkiyA jAva / tatto pasaMtamAhA suyadhammA sAviyA jAyA / / 53 // rAyAbhiogaviraheNa koi puriso mae na ramiyanvo / iya sA abaMbha / / 172 / / KXXXXX miAhA suyadhAyahatthA kayatthAnavAsa, dinAra eso parIsa nivasirasAmipa / kUvaphalayA Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 173 // EKKKAKKKAXXXXXXXXXXXX viratI paDivajjai vajjiyaviyArA // 54 / / usa miyasIhasappA caumAsovAsiyA gurusayAse / kayakUvaphalAvAso taiovi muNI samAyAo // 55 / / abbhuTThiyA maNAgaM dukkarakArINa sAgayaM tubbhaM / AbhAsiyA kayA jA guruNA tA thUlabhaddovi / / 56 / / gaNiyAgihammi paivAsarammi givhiya maNunnamAhAraM / bhuMjato rammataNU samAhiguNao ya saMpanno // 57 // aidukkara dukkarakArayassa abbhuTThiUNa sappaNayaM / bhaNiyaM guruNA tava sAgayaM ti te maccharaM pattA / / 58 // tinnivi bhaNaMti khamagA! | pecchai sUrI kahaM imaM bhaNai / esa amaJcassa suo atavovi pasaMsio evaM // 59 // maNamajjhaThaviyaroseNa pAusammI samAgae duie| sIhaguhAkhamageNaM bhaNio sUrI ahaM jAmi // 60 // uvakosAi gihammI kosAvesAi lahugabhaiNIe / taM bohemi kimaNo kovi ihaM thUlabhaddAo // 61 / / uvautteNaM guruNA NAyaM pAraM na pAvihI eso| paDisiddho tahavi | gao to maggiyaladdhavasahIo // 62 // laggo vAsArattaM kA sA bhaddigA suNai dhammaM / aiphArasarIrA bhUsiyA ya avibhUsiyA ceva // 63 / / so mayaNagAlagA iva jalaNasamIve tao paloyaMto / jAo aIvadaDhabhAvavajjio phuriyakAmasaro // 64 // vajjiyalajjo ajjhovavaNNao maggiuM tao laggA / niuNamaIe tae bhaNio kiM desi taM amhaM ? // 65 / / so bhaNai natthi me kiMci jeNa NiggaMthao ahaM bhadde ! / tahavi ya bhaNasa kimicchasi lakkhaM, nisuyaM ca // 173 / / teNevaM // 66 / / nevAlajaNavae jaha rAyA'puvvassa sAhuNo dei / kaMbalarayaNaM sayasahassamollameso tahiM jAi // 67 / / laddhaM taM tattha mahApamANavaMsassa nUmiyaM majhaM / ThaiyaM chidde jaha taM na kovi kiMcivi viyANAi // 68 // nagiNappAo || BI jA ei ekkao vissamaM akuNamANo / tA katthavi ya paese sauNo vAsai jahA lakkhA // 69 // eso iheti vRttaM | Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupadezapade XXXX gaNikArathikahA0 // 174 / / cAravaI sauNaruyaviyAraM tu / jA pAsai tA pAsai eka ciya iMtayaM samaNaM // 70 // avahIriyasauNaruo jA ciTTaI tA puNovi vaahrii| hatthagao sayasahaso eso tubbhaM aigao tti / / 71 / / saMjAyakAugeNaM bhaNio corAhiveNa so gaMtuM / jaM itthamatthi tattaM bhayarahio taM kahesu tumaM // 72 // kahiyaM kaMbalarayaNaM vaMsaMto ettha asthi to mukko / AgaMtuM gaNiyAe samappaI jAva tA tIe // 73 / / gihakhAlammi nihittaM nirikkhamANassa takkhaNaM tassa / bhaNai tao kahameyaM rayaNamiNaM mailiyaM tumae ? // 74 / / muddho si tumaM soyasi jameyamappANagaM na uNa samaNa ! / eyAovi vilINaM rayaNasamo maM jamaNusarasi / / 15 / / ainippivAsamesA tIe paDicoio pddiniytto| icchAmo aNusaddhi bhaNiya gao gurusamIvammi / / 76 / aidukkaradukkarakArago tti evaM sa thUlabhaddamuNI / cirapariciyA asaddhI samma ahiyAsiyA imiNA // 77 / / tumae adiTThadAsA uvakAsA jAiyA kayavayA ya / nibbhacchio pavanno pacchittaM cittasAraMti // 78 / / kaiyAi naMdaraNNA dinnA tuTeNa niyagarahiyassa / kAsA sA puNa niccaM pasaMsae thUlabhaddamuNiM // 79 / / kaha anno taha itthIparIsahaM jiNai jiyamayaNapabbhAro / jo na mamAo tilatusatibhAgamittaMpi saMkhuddho // 8 // saMti ciya accheragakarA jaNA bhUriNo ihaM lAe / nahu thUlabhaddasariso bhUo hou ciya 'kayAi // 81 / / evaM tagguNagauravakhittamaNA uvacarei taM na thaa| niyasohaggappAyaNaheuM sA annayA nIyA / / 82 / / niyavinnANassa ya dNsnntthmaavaassogvnniyaae| AroviyadhaNudaMDo aMbagapiMDIi kaMDANi / / 83 // aNupuMkhaM lAyaMto tA khivai jAva niyakarabhAsaM / ANIyA khiviUNaM chinnA sA addhacaMdeNa / / 84 // sA bhaNaI sikkhiyaraseha dukkaraM kiM va pecchasimaMpi / naTTavihiM to sarisavarAsiTriyasUiyaggesa / / 85 / / // 174 / / Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ X kayanaTTA harisamuhI bhaNAi bho! kassa maccharo guNisu? / taM ciya maNe vahaMtI taha bhaNaI subhAsiyaM eyaM / / 86 / / na dukkaraM aMbayalaMbitoDaNaM na dukkaraM naccaya sikkhiyaae| taM dukkaraM taM ca mahANubhAvaM jaM so muNI pamayavaNammi vuttho // 87 // puvvaM savvaM ciya se niveiyaM tIi tassa vuttaMtaM / taccariyAkkhittamaNo vihio so sAvagA paramo // 88 // // 175 // jAo ya tammi samae dukAlo doya dasa ya varisANi / savvA sAhusamUho gao to jalahitIresu / / 89 / / taduva-* varame so puNaravi pADaliputte samAgao vihiyA saMgheNaM suyavisayA citA kiM kassa atthitti // 90 // jaM jassa Asi pAse uddesajjhayaNamAI saMghaDiuM / taM savvaM ekkArasa aMgAI taheva ThaviyAiM / / 91 / / parikammaM suttAiM puvvagaNaM cUliyA'NuogA y| diTThIvAo iya paMcahAvi nA atthi tasthitti / / 9 / / BI nepAlavattiNIe visae kila bhaddabAhavA guravo / viharaMti didvivAyaM dharaMti iya ciMtiyaM teNa // 93 / / saMgheNa sAhujuyalaM pahiyaM tassaMtie pavAehi / diTThIvAyaM jaM saMti atthiNo sAhuNo ettha / / 94 / / kahiyammi saMghakaje paDibhaNiya teNa saMpaI payaTTo sAheuM / mahApANajjhANaM puvviM ca dukkAlo // 95 / / jaM Asi payaTTo teNa nAhameyammi uvarae sate / dAhAmi vAyaNaM jaM na jAi evammi sA dAuM // 96 / / Agamma teNa saMghassa sAhiyaM to puNovi sNghaaddo| tamsaMtie visaTTho saMghANaM jo na mannei // 97 / / ko tassa hoi daMDo eyaM bhaNAvio bhaNai tassa / ugghADaNaM tao so tubbhaM cevAgayAmiNaM ti // 98 / / mA ugghADaha pesaha sAhuNo je juyA sumehaae| divaseNa satta paDipucchaNAu dAhAmi jA jhANaM // 99 / / egA bhikkhAu samAgayassa divsddhkaalvelaae| bIyA, taiyA saNNAvosagge KXXXXXXXXXXXXXXXXXKKAKES // 175 / / Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zro upadezapade / / 176 / / kAlavelAe / / 100 / / divasassa bhAvaNIo cautthigA vAsae kae tinni / teA thUlabhaddapamuhA mehAvINaM sayA paMca / / 101 / / pattA tassa samIve paDipucchAe ya vAyaNaM liMti / ekkasi dohiM tihiM vA na taraMtavadhAriuM jAhe / / 102 / / tAhe te UsariyA eka mottUNa thUlabhaddamuNiM / thAvAvasesae sai jhANe aha pucchio guruNA / / 103 / / na kimmii sa bhaNai na kovi bhagavaM ! mamaM kilAmetti / tA khamasu kiMci kAlaM to divasa vAyae savvaM // 104 // pucchai sUriM bhayavaM ! kittiyamittaM mae ihAdhIyaM / aTThAsIsuttAiM uvamA merUsarisavehiM / / 105 / / eyakkAlAo UNage kAle paDhihisi suheNa / savvaMpi diTThivAyaM paDhiyA ya kameNa dasa puvvA // 106 // / vatthUhiM dAhiM UNA sathUlabhaddA gurU viharamANA / pattA pADaliputtaM ThiyA ya bAhiM tadujANe || 107 || jakkhAiyAu sattavi bhaiNIo thUlabhaddasAhussa / guruNoM jeTTajassa ya samAgayA vaMdananimittaM // 108 // | vaMdiya guruM kahiM so jiTujjA pucchio gurU bhaNai / deuliyAi imAe guNamANo ciTThai pahiTTho / 109 / / AyaMtIo daTThUNa tAu iDDhIi daMsaNanimittaM / sIhAgAro jAo taM tAo niyacchatA / / 110 / / taTThAu gurusayA se bhAMti sIheNa khaiyago bhaMte! / bhAyA, guruNA bhaNiyAu thUlabhaddo na so sIho // / 111 || paDiyAgayA ya vaMdiya ThiyA tao pucchiyA kusalavattaM / kahiAM jaha pavva sirio pavveAvavAseNaM / / 112 / / kArAvieNa amhehiM so mao amaravAsamaNupatto / sirivajjhAbhIyAhiM taveNa jaha devayA khittA / / 113 / / nIyA mahAvidehaM jaha puTThA tattha tittharAyANo / dA ajjhayaNA''NIyA egaM bhAvaNavimuttavaraM / / 114 // evaM vaMdittANaM gayAu bIe diNammi saMpatte / navasuttaddesatthaM uvaTThio so, na uddisaI / / 115 / / jA- sUrI, gaNikArathikA 0 / / 176 / / Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||177 // EXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX ko heU. tamajogAsi ti teNimaM nAyaM / kalle kao pamAo jo so evaM viyaMbhei // 116 / / na puNo kAhAmi bhaNai A sUriNo jaivi nA tuma kuNasi / anne kAhiMti tao kiccheNa kahiMci paDivannaM / / 117 / / cattAri uvarimAiM puvvANi paDhAviuM na uNa annaM / pAThijjasu, vAcchiNNA tA tammi duve ya vatthUNi / / 118 / / dasamassa aMtimAI sesaM aNumaniyaM suyaM savvaM / iha gaNiyArahiyANaM pagarya veNaiyabuddhIe / / 119 / / atha gAthAkSarArthaH-gaNikA tathA rathika uktarUpaH, ekaM jJAtaM na pun| 'sukosasaDiDha'tti-sukozA prAgeva yA kozAnAmatayoktA-zrAddhA jinazAsanAtirUDhAtizayazraddhAnA iti asmAddhetAH sthUlabhadraguNAnnirantaraM prazaMsantIM tAM dRSTavA rathikena tadAkSepArthaM AmralumbI prAguktaprakAreNa chinnaa| tayA ca siddhatthagarAsitti siddhArthakarAzisthitasUcyagreSu nATyamAdarzitam, bhaNitaM ca zikSitasya kA duSkarateti // 17 // ____ sItA sADI kajjaM dIhaM taNa gaccha kuMcapaivANI / lehAyariyapaNAmaNa avahammi tahA susissANaM // 18 // sIyA sADI dIhaM ca taNaM avasavvayaM ca kuMcassatti dvAre-kenacit kalAcAryeNa kvacinnagare kasyacinnaranAyakasya putrA atidAnasanmAnagRhItena lekhyAdikAH kalA grAhitA: saMjAtazca kAlenAtibhUyAn dravyasaMyogaH lubdhazca rAjA icchati * taM vyaparopayituM tatra / jJAtaM ca putraiH / "janitA copanetA ca yastu vidyAM prayacchati / annadAtA bhayatrAtA paJcate pitaraH smRtAH // 1 // " iti nItimadvAkyaM kRtajJatayA'nusmaradbhiH paribhAvitaM ca tai: (graM. 3000) yathA kenApyupAyena akSatamevAmumataH sthAnAniHsArayAmaH / tato yadA jemitumAgato'sau tadA snAnazATikAM yAcamAnastairuktaH zuSkAyAmapi XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX / / 177 // Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zroupadezapade vainayikI buddhijJA. / / 178 / / zATikAyAM yathA zItA zizirA zATI, kimuktaM bhavati-zItakArya te iti / tathA dIrgha tRNaM dvArAbhimukhaM dattvA sUcayanti, yathA-gacchadIrgha mArga pratipadyasveti yathA kauJcasya maGgalArthaM snAtasya pradakSiNatayottAryamANasya prAk tadAnIM 'paivANi'tti pratIparUpatayottAraNaM kRtam-pratikUlaM saMprati te rAjakulamiti / lekhyAcAryapraNAmanaM kalAcAryasya zATyAdInAM samarpaNAM kurvatAM avadhe avyApAdane-adyApi rAjJA vadhe'kriyamANe ityartha / tathA zItA zATI ityAdinA prakAreNa suziSyANAM kRtajJatayA sundarAntevAsibhAvaM prAptAnAM vainayikIbuddhiH sampannA / nissRtazcAsAvanupahata eva / / 18 / / Ninvode posiyajArakhurakae rattitisiyadagamaraNe / ujjhaya nAviyapucchA NAetayagoNasuladdho // 19 // 'Nivvode' iti nIbodakejJAtatayopanyaste-posiyajArakhurakae' iti kayAcit proSitabhartRkayA jAro viTo gRhe pravezitaH, tasya ca kSurakarma nakhAdya ddharaNAdikRtaM / kRteca 'rattitisiyadagamaraNe' iti rAtrau tRSitassannadakaM sannihitAnyajalAbhAve nIvrasalilaM pAyitastatkSaNAdeva maraNaM tasya sampannam / nizcite ca tatra ujjhanaM bahirdevakulikAyAstyAgaH kRt| dRSTazca lokena gaveSitazca kathamasau mRta? iti, sadbhAvaM cAlabhamAnena tatra kenacit sapratibhenoktaM-navame vAsya kSarakarma nApitavihitaM ca dRzyate tato lokenAhUya nApitAnAM pRcchA kRtA-kenAsya kSurakarma vihitam ? iti, kathitaM jaikena yathA-mayAmukasya gehe iti / jJAte ca pRSTA sA-kiM tvayA mArita ? iti, sA cAha tRSito mayA nIbodakameva kevalaM pAyitaH tato lokasya nIvasthitatvagviSagonasopalabdhiH prastutabuddhiprabhAvAt saMpannA / / 19 / / goNe NettuddharaNaM ghoDagajIhAi paDaNamo uri / maMdamaI vavahAre riutti maMtissa aNukaMpA // 20 // / / 178 // Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *************** / / 179 / / 'goNe'tti goNo ghoDagapaDaNaM ca rukkhAo itidvAraparAmarzaH / tatra kvacid grAme kenacinmandabhAgyena nirvAhopAyAntaramanyadalabhamAnena mitrAd yAcitairbalIvardaihalaM vAhayitumArabdham / vikAle ca tenAnIyate gAvo mitrasya saMbandhini govATake prakSiptAH / tacca mittraM tadA jemitumArabdham / lajjayA cAsau nopasarpitaH dRSTAzca tena te vATake kSipyamANAH / akRtataptayazca nirgatAste / tato hatAzcauraiH gRhItazca mandabhAgyA mitreNa yathA-samarpaya me balIvan / asamarpayamANazca rAjakule netumArabdho yAvattAvat pratipathena turaGgamArUDha ekaH puruSaH samAgacchati / sa ca kathaMcitturageNa bhUmau / pAtitaH / palAyamAnazca turaga Ahata Ahateti tadukte tena mandabhAgyena kazA dinA tADitaH kvacinmamaNi / mRtazca tatkSaNAdeva gRhItazca turaGgasvAminA'pyasau / saMpannazca gacchatAmeva vikAlaH / uSitAzca nagarabahireva / tatra ca kecinnaTA | AvAsitAH santi suptAzca te sarve'pi / cintitaM ca tena rAtrau mama nAsti jIvato mokSa iti varaM AtmA udbddhH| iti paribhAvya daNDikhaNDena vaTavRkSazAkhAyAM AtmA ulambitaH / sA ca daNDirdurbalA jhaTityeva truttitaa| patitena ca tena naTamattarako mAritaH tairapyasau gRhItaH nItikaraNe / kathitaM ca yathAvRttaM taiH / pRSTo'sAvamAtyena / pratipannazca sarvam / tato mantriNA niSpratibhA'yamiti mahatImanukampAM taM prati kurvatA prastutabuddhiprabhAvAnnyAyo dRSTaH; yathA-'nettuddharaNaM'iti-balIvaIviSaye netroddharaNaM locanotpATaH krttvyH| ayamabhiprAya:-balIvardasvAmI mandabhAgyazca bhaNitau mantriNA, yathA-dvAvapi bhavantAvaparAdhinau / tata ekasya balivana vATake prakSipyamANAn dRSTavato netrotpATanam, dvitIyasya ca vAcA balIvanisamarpitavato balIvardapradAnaM daNDa iti 'ghoDagajIhAi' iti-anena ghoTako daatvyH| ghoTakasvAminazca ghoTakamAhatAha **RRRRRRRXX) 9 / / Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupadezapade0 vainayikI buddhijJA0 ||18 // XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX teti bhaNitavato jihvAyAzchedo dnnddH| 'paDaNamo uvari'tti naTamahattarakana tathA kazcit daNDI khaNDenAtmAnamudvadhya patanamasyopari karotu / evaM mandabhAgyo vyavahAre pravRtte Rjuriti kRtvA mantriNo'nukaMpA saMpannA, na punarasau daNDita iti // 120 // // samAptAni vanayikIbuddhijJAtAni // // namaH zrutadevatAyai // atha karmajAbuddhijJAtAni;kammayabuddhIevi hu heraNNiyamAtiyA tdnbhaasaa| parisamuve ti tIse tatto yammi laha siddhI // 21 // karmabuddhAvapi jJAtanyucyante / tatra ca-'heraniyamAiyA' iti-hairaNyikAdayaH sauvaNikaprabhRtayaH kAravaH kimityAhatadabhyAsAt suvarNaghaTanAdikarmaNAM punaHpunaranuzIlanAt prakarSamatizayamupayAnti pratipadyante / tasyAH prastutabuddhestataH prakarSAjJaye suvarNAdau laghu jhaTityeva siddhiH suvarNaghaTanAdigocarA teSAM saMpadyata iti / / 21 / / etadeva bhAvayitumAhaheraNNio hiraNaM anbhAsAoM Nisipi jANei / emeva karisagovi hu bIyakkhevAti parisuddhaM // 22 // haraNyikaH hiraNyapaNyapradhAno vaNig hiraNyaM dInArAdirUpakarUpaM abhyAsAt punaHpunaranuzIlanAnnizyapi rAtrAvapi jAnAti, yathedaM suvarNaM palAdipramANaM ca varttate / 'emeva'tti evameva 'karisagovihu'tti karSako'pi kRSIvalalokaH bIjakSepAdi bIjakSepaM mudgAdibIjavapanarUpam, AdizabdAt kSetraguNAn, tulyAntaratayA ca bIjanipAtamurdhvamukhamadhomukhaM pArzva // 18 Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAnAti kIdRzamityAha-parizuddhamavisaMvAdi, abhyAsAdeva / atra cedamudAharaNam ;-kvacinnagare kenAcid mlecchAcAriNA malimlucena kasyaciddaviNapatervezmani rAtrau kSAtramaSTapatrapadmAkAraM pAtitam / niSkRSTazcArthasAraH / prabhAte ca svaka maNA vismymaagtH| sa ca zucizarIraH kRtaziSTa lokAcitanepathyazca taddezamAgatA janavAdaM zrotumArabdhaH-'aho' kuza latA dhRSTatA ca caurasya, ya itthaM prANasaMkaTasthAnapraviSTo'pi vyutpattimAna vartate / prahRSTazcAsAvatIva / smaagtshcaatraa||18|| ntarAle karSakaH skandhAropitakarSaNocitakuzIyUpAdisAmagrIkastadarzanArtham / dRSTvA coktamanena, -'ki zikSitasya duSkaram ?' iti zrutaM tskrenn| ruSTazca manasA / lagnA gRhItazastrastadanu mArgeNa / gataH kSetram / gRhIto'sau kezeSu / bhaNitazca yathA tvAM mArayAmi / pRSTazca tena nimittam / niveditaM cAnenAtmakRtapadmAkArakSAtrAvajJArUpam / tataH kRSIvalena-'muJca kSaNaM, darzayAmi te kautukam' ityuktvA paTaM prastArya svavacanaM satyaM kartukAmena bIjAnAM muSTi tA bhaNitazcauraH-'parAGmukhAnya dhomukhAni uddharvamukhAni pArzvatomukhAni ekAdyagulAntarANi vA etAni bIjAni kSipAmIti vadecchAnurUpam / kSiptAni Mca tadicchAnurUpeNa / tuSTazca caura iti / / 22 // emeva koligovi hu puMjA mANAi avigalaM muNai / Doe parivesaMto tallaM abbhAsao dei // 23 // 'emeva' tti evameva 'koligovi hatti kAlikopi pUjAt sUtrapiNDarUpAd dRSTAddhastagRhItAdvA mAnAdi mAnaM tantupramANama, AdizabdAttanniSpAdyapaTapramANaM ca avikalamavyabhicAri mUNati jAnIte / tathA 'Doe' iti dA pariveSayan nipuNasUpakAraH tulyaM mahatyAmapi paGkto samaM abhyAsato dadAti na punahInamadhikaM vA / / 23 / / PXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX // 18 // Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zroupade karmajAbu jJAtAni zapade XXXXXXXXXXXXXXXX ||182 / / kXXRRRRRRRRRXXXKAMARIKARANA mottiyaukkheveNaM anbhAsA kolvaalpotnnyaa| ghaDasagaDAruDhassavi etto ciya. kUvage dhArA // 24 // mAttietyAdi mauttikotkSepeNa muktAphalasyoddha rvotpATanena abhyAsAt punaHpunaH protanAnuzIlanarUpAt 'kolavAlapotaNayA iti, kAlavAle zUkarakandharAkezarUpe protanA pravezanam / mauktikaprotakA hi siddhatarikrayA adhastAdUrdhvamukhaM kroDakezaM dhRtvA urdhvamukhaM tathA mauktikaM kSipanti yathA nUnaM tatra pravezaM labhata iti / tathA ghRtazakaTArUDhasyApi nipuNavaNija:, 'ettocciya'tti, ata evAbhyAsAdeva kutaye dhArA ghRtapravAharUpA upariSTAd muktavato'pi nipatati // 24 // pavae taraMDacAgA sammaM taraNaM nahammi vA eyaM / tuNNAe puNa tuNNaNa maNAyasaMdhi duyaM ceva // 25 // plavakastArakastarakANDatyAgAnadIsarovarAdijaNeSu samyak svayamabruDanneva taraNaM plavanaM nabhasi vA AkAze tattaraNamabhyAsAt karoti / 'tunAe' iti tunnAvAyastuTitavastrAdisaMdhAnakArI punaH 'tuNNaNa' tti tuNNaNaM vastrasaMdhAnaM ajJAtasaMdhi parairanupalakSitavibhAgaM ddhataM caiva zIghramevAbhyAsAt karoti, yathA bhagavataH skandhavastrasya ;tathAhi-bhagavAn mahAvIraH sAMvatsarikadAnapUrva pratipannavratastatkAlameva zakrAropitaskandhapradezadevadUSyaH kuNDagrAmAd bahirdeze viharan dAnakAlasannihitagRhasthaparyAyamitvabrAhmaNenAgatya prArthanayoparuddhaH san tasmai devadUSyAddha dadau / sAdhikavarSAnte ca suvarNavAlukAnadItaTaprarUDhavRkSakaNTakAkSepAd bhUmau papAta dvitIyamarddham gRhItaM ca tattenaiva pRSThalagnena brAhmaNena / samapitaM ca khaNDadvitayamapi tannavAyasya / tenApi tathA tadajJAtasaMdhi yojitaM yathA labdhaprAcyalakSapramANamUlyaM saMjAtamiti // 25 // 2 // Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaDDhairahAidArugapamANaNANamaha behadakkhattaM / emeva pUiyammivi mAsAidale muNeyavvaM // 26 // varddhake rathakArasya rathAdidArukapramANajJAnaM rathAdeH rathazibikAyAna yugyAderghaTayitumArabdhasya dArukANAM kASThAnAM HdalabhUtAnAM yat pramANaM tasyApi jJAnaM saMpadyata eva / athadeti pakSAntare iha rathAdau nirmApaNIye yaddakSatvaM nirmANazIghra tvamabhyAsAdbhavati 'emeva'ti evameva prAgaktaharaNyakAdivat pUtiketti-kAndavike mASAdidale mASamudgagodhUmacUrNAdau | paktumiSTabhojanayogya pramANajJAnaM dakSatvaM vA muNitavyaM prastutabuddhiprabhAvAditi / / 26 // / / 183 / / ghaDakArapuDhavimANaM taha sukkuttAraNaM ca sayarAhaM / cittakare evaM ciya vaNNAto viddhalihaNaM ca // 27 / / ___ghaTakAraH kumbhakAraH pRthvImAnaM ghaTAdidalabhUtamatpiNDapramANaM jAnAti yathA iyatA matpiNDena iyaM ghaTAdiniSpattiH nipatsyate / tatheti samuccaye 'sakkuttAraNaMti zuSkasya manAk zoSamupAgatasya bhANDasya ghaTAderuttAraNaM cakrAvarakeNa pRthakkaraNamityetat 'sayarAha' ti zIna karoti 'cittakare evaM ciya'tti citrakaro'pyevameva varNAd varNakAdraktapItAdeH zakAzAt / pramANaM lekhanIyacitrasya buddhyte| viddhasya jIvata iva gajaturaGgamAderjIvasya lekhanaM karoti, prakrAntabuddhimAhAtmyAt / caH samuccaye / / 127 / / / / samAptAni karmajAyA mateqhatAni / / namaH zrutadevatAyai / / atha pAriNAmikIjJAtAni bhaNyante ;pariNAmiyA ya abhae lohaggAsivaNalAgirivaresu / pajjoyA jiyavajjaNajAyaNayA moio appA // 128 // / / 183 / / Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupadezapade karmajAbu0 jJAtAni ||184 / / XXXXE XECXKXXXKKKAKKKKE XXXX rAyagiha nAma puraM tatthAsi vipkkhraaymymlnno| khAigasammaTriI seNiyarAyA jayapasiddho / / 1 / / cauvihabuddhipahANo puvvaMpi pavaMciyAmalaguNoho / abhao ya tassa putto maMtI jaNamajjhabhamirajasA // 2 / aha ujeNipurapahU pajoyanarAhivo samAgamma / seNiyamuvaroheI bahudaMDapayaMDimAkalio // 3 // citte bhayaM vahato rAyA abhaeNa maMtiNA bhnnio| mA saMkaha bhaDavAo niheDiyanvo mae tassa // 4 // AgacchaMtaM soUNa tamabhao tassa daMDarAINa / jANato sennanivesabhUmimeIe dINAre / / 5 / / nihaNei lohasaMghADaesu tesaM apAvamANesu / tA saMpattA saTTANasaMThiyAyAvi saMjAyA // 6 / / jAo seNiyaraNNo pajoeNaM sahAhavo sumahaM / kaivayadivase pacchA abhao aMtaraM viyANittA // 7 // tabbuddhibheyaNakae lehaM pajjoyarAiNo dei / jaha savve tava daMDA uvayariyA seNieNae / / 8 / / acirAvi milittANaM kAhaMti samappaNo tava imassa / aha saMsao maNe hoja pecchaM amugassa daMDassa / / 9 / / amugapaesaM khaNiUNa teNa khANAviyaM tao diTThA / dINArabhariyakalasA lahaM paNaTTo ya so tatto // 10 // pacchA vi laggaseNiyaniveNa sennaM viloliyaM tassa / ujjeNipuri pattA kahiMti te rAiNo sahave // 11 // sAmi! na amhe eyassa kAriNo jANa abhayacariyamiNaM / saMjAyanicchao bhaNai annayA so sabhAe gao // 12 // so kovi natthi majjhaM jo ANojA mamaMtie abhayaM / gaNiyAe egAe paDivannaM dijau paraM tu // 13 // saMjogA to diNNA majjhimagavayAo satta gaNiyAo / therA ya narA sAhijakArayA saMbalaM ca bahuM / / 14 / / pavi saMjayamUle kaiyavasabhittaNaM gaheUNa / pAraddhA hiMDeuM gAmesu puresu aNNesu | // 15 / / sAhU taha saDDhajaNo ya jattha tahiM etagA ya suttttyrN| jAyAo vissuyAo pattAo kameNa rAyagihe / / 16 / / K*XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX // 184 Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . bAhiM ujANe saMThiyAo tacceiyANi vaMdeuM / laggAo gharaceiyAiM parivADIe ya abhayassa // 17 // gharamaigayA nisIhiyapuvvaM vihie pavesaNe tattha / ummukkabhUsaNAo dalR abbhUTThio abhao // 18 // saMtuTeNaM puDheM sAgayamiha ho nisIhiyAutti / gihaceiyANi paridaMsiyANi vihiyaM ca vaMdaNayaM / / 19 / / to abhayaM vaMdittA AsINAo ya AsaNesu * kmaa| bhayavaMtANaM titthaMkarANa jammAibhUmIsu / / 20 / / viNaA onamiyasarIrA jiNapaDimAo pareNa bhAveNaM / vNdaa||185|| viti kahiMti ya puDhAo jahA avaMtIo // 21 / / amugavaNiyassa bhajAu tassa maraNe smuggyviraagaa| amhe pavvaiumaNA vaMdAmo ceiyANi jao / / 22 / / pavvaiyAhiM paDhaNAikajjavakkhevao na tIraMti / tAI baMdiumabhaeNa bhUribhAveNa to bhaNiyA // 23 // ajja mahaM pAhuNiyA hoha, pabhArAMti tA kaovAsA / ajja mhe suciraM acchiUNa kayakAmalA-* lAvA // 24 // niyaThANammi gayAo abhao tAsiM gaNehiM akkhitto| bIyadiNammi pabhAe egAgI assamAruDho R // 25 / / tAsiM samIvamuvagao eha gihe majjha pAraNaM kunnh| tubbhe tAva iha ciya kareha pAraNagamiha bhaNio // 26 / / so tAhi, citai imaM mama gehaM nicchi ehiti / jai na bhaNiyANavitti karemi to pajimio tattha 27 / / saMmohakAribahuvatthujAtiyaM pAiyaM mahu ttto| sutto AsaraheNaM palAyamANo ko jjhatti // 28 // annevi IR rahA magge puvvaM ThaviyA prNprenneso| ujjeNi ANoo paNAmio sAmiNo tIe // 29 / / bhaNio teNa kahi te paMDiccaM, jeNa jagamiNaM naDiyaM? / dhammacchaleNa chalio imAhi aibahalamAyAhi / / 30 / / yataH paThantiH-"strINAmaKal zikSitapaTutvamamAnuSISu saMdRzyate kimuta yAH pratibodhavatyaH / prAgantarikSagamanAt svamapatyajAtamanyadvijaiH parabhRtaH khalu // 185 // Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . .. . pariNA mikyAM zrIabhaya zroupade- poSayanti // 31 // " iya bhaNie abhaeNaM baddho so tehiM tehiM vayaNehiM / jaha na amukko payaMpi gaMtuM niyayarajje zapade // 32 // puvvANIyA bhajA uvaNIyA tassa tIe uppattI / seNiyanivassa mitto ego vijAharo Asi / / 33 / / teNa samaM mittIe thirattamicchaMtao niyaM bhagiNiM / seNA nAma payacchai karei garuyaM nibaMdhaM ca // 34 // jaha esA annAsiM puvvamahelANa uvari ThaveyavvA / suviNevi vippiyaM pariharija eyAe kayapaNao // 35 / / sAvi ya sohaggaguNeNa tassa dUraM maNappiyA // 186 / / jaayaa| puvvaMteuravijAharIu pai vihiyakovA // 36 // bhUgoyarAe eIe amhaM mANo kahaM khayaM niio| iya ciMtiya laddhachalA mAriMti visAijogeNa // 37 / / tIe dhUyA bAlA sA jaNageNaM viNAsabhIeNa / uvaNIyA seNiyanaravaissa sAyaM ca so patto // 38 // jovaNabharamArUDhA dinnA abhayassa sAvi tassa piyaa| ucchaliyamaccharA sesigAo chidaM nihAliMti // 39 / / mAyaMgIo olaggiyAo bahusiddhakhuddavijAo / tAo bhaNaMti kajaM kiM amhAhiM, tao tAhiM / / 4 / / vijAharassa taNayA amhaM ohAvaNaM bahu kuNai / tA jAyaha jaha na esA havaitti niveiyaM tAsiM / / 41 / / uccho bhagaM pademo jahA virajai paI imIe lahuM / iya paribhAviya vihiyA mArI nayarIe aighorA // 42 / / logo * laggo mariu mAyaMgIo'bhaeNa to bhaNiyA / laha lahaha mArikAraNameyaM aMgIkayaM tAhi // 43 / / devIe tIe sejAharammi maannuskrNkmaaiiyaa| viuvittA nikkhittA muhaM ca vihiyaM ruhiralittaM // 44 // rano niveiyaM deva! niyaghare ceva maggahA mAri / jAva gaviTThA diTTA sA rakkhasarUviNI teNa / / 45 / / puNaravi mAyaMgIo AiTThAo vihIe ghaaeh| rattIe jaha na yANai kovi kahacivi nayariloo // 46 / / tAhiM puNa sA niddosiga tti evaM maNe dharatIhi / XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXE IXX XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX // 186 // Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IsiM jAyadayAhiM nIyA taddesapajjataM // 47 // bhepittA paricattA diNamuhI rovirI plaayNtii| viyaDamaDaviM paviTThA divA tattAvasajaNeNa // 48 // puTThA kao si bhadde ! siTuM tIevi sayalaniyacariaM / seNiyavaMsuppannA to tehiM nattugI amhaM // 49 / / kAuM ThaviyA kaivayadivase tatto pahANasattheNa / ujjeNIe nIyA sIvAe devIe uvaNIyA // 50 // evaM abhao tIe pahINanissesadosasaMkAe / saMsArasArabhUe saddhi bisae nisevei // 51 // pajoyabhUmivaiNo piyANi cattAri saMti rayaNANi / devI sivA, raho aggibhIranAmA'nalagirI ya // 52 // hatthI, lehAyariya lohajaMghanAmA cautthayaM rayaNaM / so divaseNaM muko ujjeNIe viyAlammi // 53 / / bharuyacchamei jAyaNapaNuvIsaM, ciMtayaMti raayaanno| tavvAsiNo jaheyaM mAremo pavaNavegaMti // 54 // jo anno gaNiehiM so ehI vAsarehiM tatkAlaM / homo suhiyA to tassa saMbalaM dAu. mAraddhA / / 55 / / so necchai vIhIe tAhe ya devAviyaM tayaM tassa / tatthavi kudavvajoiyamoyagarUvaM tayaM vihiyaM // 56 / / bhariyA saMbalathaiyA gaMtUNa pahammi joyaNe kaiti / Araddho jemeuM jA tA sauNo nivArei / / 57 // udvittA gaMtuNaM puNo'tidUraM pakhAio jAva / tatthavi ya sa paDisiddho evaM taiyaMpi se vAraM // 58 // ciMtiyamaNeNa bhaviyabvamettha | keNAvi kAraNeNaM ti / pajjoyapAyamUlaM gao niveei niyakajaM // 59 / / taha bhAyaNapaDisehaM rannA abhao viyakkhaNo kAuM / saddAvio jahA taM kahesu eyassa paramatthaM // 60 // AghAiya taM saMbalathaiyaM bhaNiyaM imIe kila sappA / diTThIviso kudavvANa jAyaNAo samuppanno // 61 // ugghADaNamitteNaM esA bhAsIkao dhuvaM hotaa| tA ki kAu'rane muMceha parammuhA houM / / 62 // mukko daDDhANi vaNANi teNa niyadiTTigoyaragayANi / aMtamuhutteNa mao eso tuTTho ya // 187 / / Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupadezapade0 // 188 // pajjoo // 6 // pAriNA mikyAM bhaNio varesu vajjiya baMdhaNamokkhaM tao'bhao bhaNai / tubhaM ciya hatthagao acchau eso varo majjha // 64 / / zrIabhaya annayA'nalagirI bhaggAlANo mayAulo dhettuM / nA tIrai to abhao puTTho teNAvi paDibhaNiyaM // 65 // udayaNanAmA / vacchAhinAyago gAyautti aanniio| kaha seo vAsavadattA pajjoyasuyA kalAkusalA // 66 // tatkAlaM gaMdhavve natthi pahANo'ttha udynnaadno| tA se ghippau abhao bhaNAi eIe sikkhatthaM // 67 / / seA puNa keNa uvAeNa dhippihI pucchio| bhaNai abhao sA jattha kari pecchai gAyaMto tattha taM savase // 68 // ANIya baMdhaTThANaM pAvei na jANai ya so khitto| imiNAvi jaMtamaio hatthI kArAvio mukko / / 69 // visayaMte cArijai vaNayaraloyAo lddhvRttNto| vacchAhivo saseNo gao tahi tassa perate // 70 / / mukko khaMdhAvAro sayaM ca kalarAvapUriyadiyaMto / jA laggo gAeu Thio karI leppagamauvva // 71 // jA saMnihANameso tassa gao tAva puvaThaviehi / gahio pacchannanarehiM pAvio nayarimujeNiM // 72 // bhaNio paJjoeNaM kANA dhUyA mamatthi sA geyaM / taM sikkhavehi pecchasu mA jeNaM lajiyA | // 188 // hohI / / 76 / / tIevi sAhiyamimaM esA ajjhAvagA viNa?taNU / ku?Na suThTha varlDa mA hojjA kayAyarA vacche ! // 74 / / so javaNiyaMtaraM taM sikkhAvei tassa saddeNa / sA hIrai acaMtaM gANisareNaM vaNahariNo // 75 / / eso kUTritti paraM na viloyai sA amaMgalaM hAhI / aJcataM kougaparA sA pariciMtai kahaM eso // 76 // daTTavvotti vimUDhA samma sarasaMgahaM kuNai na jayA / rudruNa teNa bhaNiyA visaMThulaM paDhasi kiM kANe ! // 77 / / sAvi sarosA bhAsai kiM EXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 189 / / koDhiya ! appayaM na yANesi / NUNaM jArisao haM kuTTI kANAvi taha esA / / 78 / / iya paribhAviya phAliyaaMtarapaDao paloyae jaav| akalaMkasomasavvaMgasuMdaraMmi tayaM niyai // 79 / / vammahamaNahararUvo sapivAsaM tIe sovi nijjhAo / poDhapaNayANa tANaM milaNA aJcaggalA jAyA / / 80 / / navaraM kaMcaNamAlA dAsI dhAIya saJciya muNei / nau anno kovi aha annayA o AlANakhaMbhAo / / 8 / / analagirI nipphaDio samuggauggADhamayabharo sNto| rannA abhao ki kIrautti paripucchio bhaNai / / 82 / / gAyao udayaNarAyA bhaNio so bhaNai kannaMgAe samaM / bhaddavaI AruDho kariNaM gAyAmi taha vihiyaM // 83 / / aMtaradinnapaDehi gaio hatthIvaro imA duio| laddho bhaeNa taha tammi ceva niskitao vihio // 84 / / muttaghaDiyAu cauro puvi AroviyA udayaNeNa / vAsavadattAsahiA palAio niyapugabhimuho / / 85 // saMnajjhai jAva karI analagirI tAva aigayA krinnii| paNuvIsajAyaNAI saMnaddho piTThao laggA / / 86 / / jAva adUrapadesaM patto so tAva pADiyA ghddiyaa| laggA ussigheuM kariNImuttaM tao jhatti / / 87 / / paNuvIsajoyaNAI annANi gayAu sAu iya tinni / jA bhinnA ghaDiyAo tA so kosaMbimaNupatto / / 88 / / jAyA ya aggamahisI sA tassa piyA ya jIviyAovi / evaM kittiyamette kAlammi gae avaMtIe // 89 / / asuraggI ubbhUo so dhUlIuvalaiTTagAhiMpi / jalai cciya evaM dAruNammi patte nayaridAhe / / 10 / / citai rAyA kerisamasamaMjasamihimAvaDiyamittha / paTTo abhao pabhaNai jANagajaNabhAsiyaM eyaM // 91 / / pratizAThya zaThasyeha viSasya viSamauSadham / agneragnivijAnIyAjADya syoSNaprayojanam // 92 // vihio vijAiaggI vijhAo tappaogao eso| evaM laddho taIo varo nihitto tahaceya / / 189 / / XXXR Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ K***** pAriNAmikyAM zrIabhaya 190 // zroupade-1 // 93 / / ujjeNIe aha annayA u asivaM samuTThiyaM bhImaM / rAyAbhayamApucchai so evaM taM paDibhaNAi / 94 / / atthAzapade NIe abbhaMtarAe siNgaarsaardehaao| devIo iMtu tujjhe paDigA hiyarAyalakAre // 95 / / jA niyadiTThIe jiNei taM lahuM mama kaheha taha ceva / vihiyaM ahomuhIo ThiyAo savvAo meottUNa / / 96 / / deviM sivaM niveiyameyaM tava tullamAugAi jio| bhaNai ya vasaNA rAo tahADhagabaliM gaheUNa // 97 / / sAyaM bhUyaM udvei jattha aTTAlagAiThANesu / tassa muhammi chuhijjA kUraM taha ceva vihiyammi // 98 / / jAo asivovasamo laddho u varo cautthamo ttto| ciMtai abhao kiJciramacchIhAmo paragihammi // 99 / / maggai puvvuvaladdha vare nivAo jhaanlgirimmi| tubbhesu miThabhAvaMgaesu devIe ucchaMge / / 100 // rahaaggibhIrudAruyabhAreNa jalaNaM visAmicchA / atthi mamaM to kIrau nivvahaNaM niyayavayaNassa // 101 / / niyaThANamicchai imo gaMtuM ii bhAviUNa kAUNa / sakkAramaimahaMtaM visa jio teNa to abhao / / 102 / / aha bhaNai imo dhammacchaleNa tubbhehi ANio hamihaM / kAu dIvagamAiJcamAraDaMto jai na nemi / / 103 / / nayarIloyasamakkhaM baMdheu abhayanAmago saMto / tubbhe tA jalaNamuhe pavisAmI kayapainno so // 104 // patto rAyagihapure Thio ya divasANikaivayANi tahiM / appasamAgArAo do gaNiyAdAriyA ghettuM / / 105 // patto ujeNIe .pddigaahiyvnniyvynnnevccho| pAraddhamapuvakayANagANa niuNaM ca vANijaM // 106 / / giNhai rAyapahogADhamegamAcAri| mamarisArUDho / annadiyahammi tAo gaNiyA dhUyAo naravaiNA / / 107 / / divA avaloyaNasaMThiyAo svisesghiyvesaao| nijjhAio ya suciraM diTThIhi visAladhavalAhi / / 108 // aMjali baMdho ya kao tazcittAgarisamaMtasAriccho / / / 19 / / KXXXXXXXXXXXXXX (KXXXXXX Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tadabhimuhaM khittamaNo gao ya seA niyagabhavaNammi // 109 / / paradAralolayAe dUI pesei tAhiM kuviyAhiM / niddhADiyA | na rAyA iya cario hoi sA bhaNiyA // 110 // bIyadivasammi bhaNiyaM ArusiyAo taijjae bhnniyaa| sattamadivase - amhaM devakule hohi hI jattA / / 111 / / tatthavi raho bhavissati bhAyA rakkhei iha rahA niccaM / pajjoyasamAgAro maNuo | pajjoyago nAma / / 112 / / ummattao kao bhannaI ya abhaeNa esa me bhaayaa| divvavaseNaM jAo imeriso sAravemi - aha / / 113 / / ruddho ruddho nassati ukkhiviUNaM raDatao sNto| ANiaI puNo puNa bhaNaMtao erisaM vayaNaM / / 114 // ugRha re re amugA! paJjoyanarAhivo ahaM imiNA / hIrAmi abhayavaNiNA evaM vissAsie loe / / 115 / / sattamadivase duI pesaviyA tAhi sA imaM bhaNiyA / eu iha egAgI diNaddhasamayammi naranAho / / 116 / / mayaNAuro acitiyapariNAmo gihagavakkhabhittIe / laggA puvanivesiyamaNaehi daDhaM ca paDivaNNo // 117 / / baddho pallaMkeNaM samaM tao niggao divsovi| puramajjheNaM abhao bhaNai vijjAlayaM eso // 118 / / nijai evamasaMbaddhabhAsA vaauvegvaaulio| tatto AsarahehiM rAyagihaM pAvio khippaM / / 119 / / nAyaM seNiyarannA asimuggIriyapahAvio jaav| abhaeNa vArio tA ki kajau bhaNai to abhao // 120 / / eso mahappabhAvo rAyA bahunivaimANaNijjo ya / sakArittA mayAdareNa nayariM niyaM ceva / / 12 / / pAvijau taha vihie paropparaM pemanibbharaM jAyaM / pariNAmigAo eyArisAo abhayassa buddhIo // 122 / / iti / / atha gAthAkSarArthaH,-pAriNAmikyAM buddhau abhayo dRSTAntaH / kathamityAha;-'lohaggasivaNalAgirivaresu' tti loha EKXXXXXXREAKKAKKEXX 1191 / / Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zroupade-* nakSepa satyu / palloyA' iti prayotAbaNDaprayottanapateH / zapade / 192 / / KXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX jaMghalekhavAhaka-agni-azivAnalagirivRttAntaviSayeSu caturSa labdheSu satsu / 'paJjoyA' iti pradyotAcaNDapradyotanRpateH sakAzAt / 'jiyavajjaNa jAyaNayA' iti jIvitavarjanena vahnipravezAbhyupagamAt prANatyAgarupeNa kRtvA yA yAJcA | prArthanA tayA mocita AtmA abhayakumAreNeti // 128 // seTThI pavAsa bhajA dhijAiyasaMgakukkuDagasAhU / sIsaM dAragaceDIhara rAyA samaNamAjoNI // 129 // 'seTThI' ityAdi / Asi iha vasaMtapure koTTho seTThI paiTThio laae| bhajjA bajA nAmeNa tassa taha devasammo tti // 1 // mAhaNaputto gihadevapUyakArI aIvahiyaiTTho / putto aIvabAlo piyaMkaro lakkhaNasaNAho // 2 // atthAvajaNaheuM pabhUyadavvA kayAI so siTThI / sohaNa divase desaMtarammi saMpaTThio teNa // 3 // bhaNiyA bhajjA tuha tinni saMti gehe sueNa tullANi / mayaNasalAyA kIro kukkuDao rakkhaNijjANi // 4 // aha seTTimmi pautthe niccaM sA teNa saMgayA sNtii| mAhaNasueNa jAyA laMghiyakulasIlamajjAyA / / 5 / / so niccaM rayaNIe tIe sagAsaM jayA gharaM ei / ko tAyassa na vIhai mayaNasalAgA tayA bhaNai / / 6 / / vArei suo jo anniyAe daio sa amhavi ya taao| avasaraviyANao evamappaNo rakkhaNaM kuNai // 7 // payaiamarisaNasIlA mayaNasalAMyA bahu parisavei / sA niyamuhadosAo pAvAe viNAsiyA tIe // 8 // sAhu- jugamannadivase bhikkhaTTA taggihaM aigayaMti / egAttha jIvalakkhaNaviyANao kukkuDaM daTuM // 9 / / kaya savvadisAlAo jo sIsamimassa khAi so raayaa| niyamA hoi tti bhaNei bIyasAhuM paDucca imaM // 10 // nisuyaM ca teNa mANasueNa kddgaaiaNtrttttienn| bhaNiyA vajA mArehi kukkuDaM jeNa bhakkhemi // 11 // sA bhaNai nivviseso suyAo eso na mAraNijjo 192 / / Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 193 // ***** me / ANemi annameso necchai tivveNa nibbaMdhe ||12|| vavarovio pacijjai jA so tA raJjakaMkhiro baTuA / hAuM gao ha putto tIse so lehasAlAo / / 13 / / gihamaigao chuhattoM rovai maMsaM ca sijjhai na tAhe / thAlImuhAo ukkaDiUNa dinnaM ca se sIsaM / / 14 / / so gahiyabhAyaNo jA kuNei uvavesaNaM na pecchei thAle kukkuDasIsaM kahi tayaM to bhai vajA / / 15 / / dannaM ceDassa sarosamAgao bhaNai eyakajreNa / so kukkuDo varAo viNAsio jai paramimassa / / 16 / / puttassa siraM khAemi saMpayaM hoja to kayattho haM / eyaM pi vavasiyA sA kae nibbaMdhe suyaM ceyaM dAsIe lehasAlAo ceva sA taM palAiyA ghettuM ||17|| pattA niyanayaraMtaramettha aputto mao rAyA / ahivAsiya-asseNaM parikkhio naravaI ya so jAo / / 18 / aitivvapayAvo ThAviyA ya jaNaNIpae sAvi / kAlaMtareNa seTThI samAgao jA hiM paloei ||19|| saDiyaM paDiyaM kukkuDamayaNAsuyavirahiyaM ceva / puTThA vajjA kaMThaggaheNa gahiyavva jA na bhAsei / / 20 / / tA paMjaramuNaM kIreNa niveio savvo / gihavuttaMto veraggamuggao gamma citaI tAhe / / 21 / / eIe kae erisakilesasayasaMpaogo me / eyAe vilasiyamimaM alAhi visaehiM visasaricchehi ||22|| sAvajjakajavajjaNasajjA gahiyA ya pavvajjA / paJjAyavaseNa puraM taM ceva gayA samAhaNA vajA ||23|| sAhU vi ya viharaMto jattha suo so nivo jAo / nAo ya tIe bhikkhAmajjhe chuhiyaM suvannayaM dinaM ||24|| vihio ya mahArolo jaha maha gihe teNao eso / rAyapurisehi gahio nIo ya narAhivassa pAsamma ||25|| dhAIe pariyANiya jaNagotti niveio ranno / tANi ya nivvisayAiM ANattAiM piyA ya bhogehiM // 26 // necchai nimaMtiovi hu vihio ya narAhivo saDDo / jAyA pabhAvaNA / / 193 / / Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade- zapade XXXXXXXXXXXXXXXXXXXX sAsaNassa ohAvaNannatitthINa / / 27 / vihio vAsAratto taduvarame viharamANaM taM / jA rAyA aNugacchai ucchali-kumAradda yAtucchamaccharehiM tao // 28 // dhijjAiehiM egA duyakkharA gambhiNI bhaNiyA / uvalohiya parivAiyavesaM ghettUNa rAyamaggaMmi / / 29 / / bAhAe ghettavvo vattavvo erisaM vayaNaM / kA me gaI io dehi kiMci vihie tahA muNI muNai / / 30 / / dhI dhI pavayaNamAlinnameyamavaNeja kahamihi / to bhaNai saJcavayaNo'varuddhasurakhayaramaNayamAhappo // 31 // jai me eso gabbho tA niggaccheu joNIe / aha na mae to puDheM bhidiya niggao otti / / 32 // iya bhaNie phAliyapoTTammi paDio gabbhI tIe duhajjAe / mattassa maraMtassa ya sabbhAvA jeNa pAyaDA hoti // 33 // dhijjAiehiM kArAviya tti bhaNio mayA jjhatti / jAo sArayasasaharakaraniyarasaricchau pavayaNassa // 34 // dhanno mahappabhAvvo jamerisA sAhuNo jattha / iya esA pariNAmiyabuddhI jIe pabhAviyaM titthaM / / 35 / / ahavA niyaghacariyaM paribhAviya jIe pavvaio / / iti / / atha gAthAkSarArtha :,-zreSThIti dvaarpraamrshH| tasya ca zreSThino vyavahArahetoH 'pavAsotti pravAso dezAntaragamanalakSaNo jAtaH : pazcAcca 'bhajAvijAiyasaMga'tti bhAryA vajrA nAmikA dhigajAtIyasaGgena vinaSTA 'kukkaDagasAhasIsaM'ti kukkuTasya sambandhizIrSa kadAcid gRhAgatena sAdhunA rAjyaphalabhakSaNaM vinirdiSTam / uktavRttAntena ca / 'dAragaceDIhara'tti dArakasya ceTayA nagarAntare haraNaM kRtam / sa ca tatra rAjA jAtaH / 'samaNamAjoNI' iti zreSThI ca zramaNaH san tatraiva nagare yayau / brAhmaNaizca preritayA dravyakSarayA avarNavAde utthApite tenoktaM yadi matto'nyena ayaM garbhaH samutpAditastadA Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / 195 // XXXXXXXXXXXXX mA yonyA nirgacchatviti // 29 // kumare puMDari bhA itthirAga paimaraNaNAsapavvajA / khuDaga kkhaNa dikkhA bhaMge gama gIya caubohI // 130 // X sAkeyammi puravare puMDario nAma bhUvaI tassa / kaMDario lahubhAyA jasabhaddA nAma se bhajA / / 1 / / anamaNaharaMgI caMkamaMti gharaMgaNe sA ya / diTThA puMDarIeNaM ajjhuvavaNNeNa aha teNa // 2 / / duI visaJjiyA lajirIe tIe ya sA paDinisiddhA / acaMtaM nibbaMghe ya rAiNo tIe paDibhaNiyaM / / 3 / kiM na lahubhAiNo vi hu taM. lajjasi jeNa ullavasi | evaM / pacchanno kaMDario tayaNa viNAsAvio raNNA // 4 // abbhatthiyA puNovi hu tAhe sA solakhaNDaNa bhaeNa / niyagAbharaNANi lahuM gahAya gehAu nIhariyA // 5 / / sattheNa samaM egAgiNI vi paDivanajaNagabhAvassa / therava-18 NiyanissAe nayariM sAvatthimaNupattA / / 6 / / jiyaseNasUrisissiNikittimayImayaharIsamIve ya / vaMdaNavaDiyAe gayA kahio sadhvo ya vRttaMto // 1 // saMbuddhA pavvaiyA vijaMtovi hu na sAhio gbbho| mayahariyAe, majjhaM mA | . pavvajja na dAhitti / / 8 / kAlakkameNa vuDhei gayammi gabbhammi myhriie| sA puTThA egaMtammi kAraNamavi tIe pari- kahiyaM // 9 // pacchA pacchannacciya tA dhariA jA suyaM pasUyA sA / saDakulammi saMvaDio ya so jAva pavvaio / / 10 / / sUrissa samIvammi kayaM ca se nAma khuDugakumAro / sikkhavio ya samaggaM jaijaNajoggaM samAyAraM / / 1 / / aha jovvaNamaNupatto saMjamamaNupAliuM acAyato / paDibhaggA jaNi so pucchai unnikkhamaNaheuM // 12 // paDisiddhI jaNaNIe bahuppayArehi tahavi no ThAi / pacchA tIe bhaNio puttaya ! majjhovaroheNa // 13 // paDipAlasu bArasavaccha // 195' / Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zro upadezapade / 196 / / rAI evaMti teNa paDivaNNaM / tesuM ca aikaMtesu paTTio tIe puNa bhaNio || 14 || maha guruNi ApucchasuTTha ya toevi ya dhario / tettiyamettaM kAlaM AyarieNAvi emeva / / 15 / / evaM ujjhAeNa vi aDayAlIsaM gayANi varANi / tahavihu aThAyamANo uvehio navari jaNaNIe || 16 || piunAmaMkA muddA kaMbalarayaNaM ca puvvasaMThaviyaM / tassappiUNa siddhaM mA puttaya ! jattha tattheva // 17 // vahisi kiMtu puMDariyabhUvaI hoi mahallapiyA / piunAmaMka mudda darisiJjAsI ya tassa imaM / / 18 / / teNaM sa tujjha rajjaM pariyANittA paNAmai avassaM / evaMti pavajjittA viNiggao khuDDugakumAro ||19|| kAlakameNa patto sAkeyapurammi rAiNo gehe / tabvelaM puNa vaTTai pecchaNayaM acchariyabhUyaM ||20|| kalle picchissaM bhUvaI ti saMcitiUNa tattheva / AsINo naTTavihiM egaggA daTTharAraddhI || 21|| tatthavi savvapi nisi paNaci naTTiya parissaMtA / Isi niddAyaMtI jaNaNIe pabhAyasamayammi ||22|| vivikaraNappaogAbhirAmajAya raMgabhaMga bhayA / gIIgANamiseNaM sahasacciya bohiyA evaM || 23 || "suThu gAiyaM suTThU vAiyaM suThu nazciyaM sAmasuMdari ! | aNupAliya doharAiyAo sumiNate mA pamAyae " ||24|| socemaM celleNaM kaMbalarayaNaM paNAmiyaM tIe / kuMDalarayaNaM naravaisueNa taha satthavAhIe ||25|| sirikaMtAe hAro kaDago jayasaMdhiNA amaceNa / rayaNaMkuso ya miTheNa lakkhamolAI savvAI ||26|| aha bhAvajANaNaTThA raNNA paDhamaMpi khuDago bhaNio / kIsa tae dinnamimaM teNaM to savvavattato ||27|| mUlAo yi kahio tA jAva samAgao mhi raJjakae / gIyamimaM nisAmiyaM saMbuddho visayavigaicchA ||28|| pavvajjAthiracitto jAo mhi ao imIe guruNitti / kaMbalarayaNaM dinaM paJcabhijANittu kumArAddA0 / / 196 / / Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ EXXXX 197 // taM ca nivo // 29 / / jai vaccha ! giNhasu rajjamima cellaeNa paDibhaNiyaM / Auyasesammi kiM cirasaMjamavihalaNeNihi / / 30 / / aha niyaputtappamuhA bhaNiyA rannA kaheha tumhANa / dANammi kAraNaM ki to battaM rAyapatteNa // 31 // tAya ! tumaM vAvAiya rajamima' gihiuM samIhaMto / gIyameyaM ca nisAmiUNa rajAo viNiyatto // 32 // taha satthAhIevi hu bhaNiyaM paiNo mama pautthassa / vokaMtAI bArasa, varisAiM ahaM ca citemi // 33 / / avaraM | paI karemi tti tassa AsAe ki kilissAmi / siTTamamacceNa tao tadeva aha annarAIhiM // 34 / / saddhi ghaDAmi kiMvA navatti puvvaM ima vicitaMto / miTheNavi iya bhaNiyaM sImAlarAIhiM / / 35 // ANeha paTTahatthi ahavA mArehi ii bahU vRtto / saMsayadolAcalacitavittio saMThio ya ciraM / / 36 // aha tesimabhippAyaM jANiya tuTreNaM puMDariyaraNA / diNNANunnA jaM bhe! paDihAsai taM karehi tti // 37 / / evaMvihaM akiccaM kAu kevacciraM vayaM kAlaM / jIvissAmotti payaMpiUNa saMjAyaveraggA // 38 / / khuDugakumAramale savvevi ya takkhaNeNa pavvaiyA / tehiM ca saha mahappA viharai so sayalajagapujjo // 39 / iya khuDugassa esA buddhI pariNAmiyA muNeyavvA / rAyasuyamaMtimiThilasirikatANaMpi emeva // 40 // iti / ____ atha gAthAkSarArthaH,-'kumare' ityanena kumAra iti dvAraparAmarzaH / sAketanAmni nagare 'puMDaritti puNDarIko nAma rAjA abhUt / 'bhA' iti bhrAtA ca laghuH kaNDarIkaH / anyadA ca puNDarIkasya 'itthirAgi'tti striyAM kaNDarIkajAyAyAM rAgA'bhiSvaGgaH sampannaH / tasyAzca nirUpitavRttAntena 'paimaraNanAsapavvajA' iti patyuH maraNe ||197 // Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupadezapade0 / 198 / / ****** svayaM ca nAze vihite pravrajyA samabhUt / 'khuDDaga' tti prageva ApannasattvabhAvatvAcca tasyAH kSudrakaH zizuH putrarUpaH samudapAdi | 'lakkhaNa' tti rAjalakSaNavAn 'dirakkhA' iti samaye ca dIkSA yAtA / tasya yauvanakAle ca 'bhaMge' pariSahAbhibhave 'gama'tti pitRvyasakAze gamanaM sampannam / tatra ca 'gIya'tti gItikAzravaNAt 'caubohI' tti kSullakasya caturNAM cAnyeSAM bodhi: sanmArgalAbhaH samajanIti // 130 // devIyapupphacUlAjuvalaga rAgammi narayasurasumiNe / pucchA agNiyabohI kevala bhattammi sijjhaNayA // 131 // siripupphadattanayare paDariupakkhadalaNadullalio / AsI mahAnariMdo nAmeNaM pupphakeutti || 1 | | devI se pupphabaI tI puNa jamalagattaNuppanno / puttotti pupphacUlo dhUyA uNa pupphacUla tti // 2 // tANi ya paropparaM gADhapaNayavaMtANi pecchiuM raNNA / aviyogakae pariNAviyANi annonnameva tao || 3 || pupphavaI teNaM ciya nivveeNaM pavajjiuM diktvaM / devattaM saMpattA aha sA karuNAe sumiNammi ||4|| narae neraie vi ya darisai taha tikkhadukkhasaMtatte / tIe paDibohaNaTTA suhasuttAe pupphacUlAe ||5|| aha te bhIsaNarUve daTTha sA jhatti jAyapaDibohA | sAhei narayavittaM naravaiNo sA vi vAhariraM ||6|| pAsaMDiNo asese pucchai devIe paccayanimittaM / bhA! kerisayA narayA taha tesu duhaMta sAheha / / 7 / / niyaniyamayANurUveNa tehi siTThI narayavattaMto / navaraM na ya paDivanno devIe tayaNu N bhUvaNA ||8|| anniyaputtAyario bahussuo taTThio ya thero ya / vAhariUNaM puTTho jahaTTio teNa siTThI ya ||9|| tA bhattininbharAe bhaNiyaM devIe puSphalAe / kiM bhayavaM ! tumaevi hu diTTho sumiNammi eseA tti ||10|| guruNA bhaNiyaM bhadde ! devIdvA0 / / 198 / / Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||199 // XXXXXXXX XXXXXXXXXXXXXXKARXXX jiNidasamayappaIvasAmatthA / te natthi jaM na najai kittiyamettaM narayavittaM // 11 / / avarasamae ya nirasAtIe jaNaNIe daMsio sggo| sumiNammi vimhayAvahavibhUirehaMtasuraniyaro / / 12 / / puTavaM piva puNaravi patthiveNa tA jAba pucchio surI / teNAvi tassa rUvaM niveiyaM harisiyA devI / / 13 / / calaNesu nivaDiUNaM bhattIe jaMpiuM smaaddhttaa| kaha hoja narayadakkhaM kaha vA suraseokkhasaMpatti? // 14 // guruNA bhaNiyaM bhadde ! visypsttipmokkhpaavehi| pAvijai narayaduhaM taccAgeNaM ca saggasuhaM / / 15 / / tAhe sA paDibuddhA visaMva mottUNa visyvaasNgN| pavvajAgahaNatthaM Apucchai patthivaM tatto / / 16 / / annattha vihariyavvaM tumae na kayAvi ii pinnaae| kahakahavi aNunAyA naravaiNA virahavihureNa // 17 // ghettUNa ya pavvajaM vicittatava kmmnimmhiypaavaa| omaMti dUradese pesiyanIsesasIsassa / / 18 / / jaMghAbalaparihINassa tassa egAgiNo Thiyassa tahiM / sUrissa asaNapANaM nivabhavaNAo paNAmei / / 19 / / evaM vaccaMtammI kAle acchtsuddhprinnaamaa| nidhuNiyaghAikammA saMpattA kevalAloyaM / / 20 / / "puvvapavattaM viNayaM ca kevalI amuNio na lNgheii"| ii sA puvakameNaM guruNo asaNAi uvaNei // 21 // egammi ya patthAve simeNabbhAhayassa sUrissa / jAyAe cittabhAyaNavaMchAe uciyasamayammi / / 22 / / tIe ya tahacciya pUriyAe vimhaiyamANaseo suurii| bhaNai kahaM nAyamimaM mANasiyaM majjha tae ajo! // 22 / ja uvaNIyaM aidullahaMpi bhAjaM akAlaparihINaM? / tIe bhaNiyaM NANeNa, keNa, paDivAyarahieNa / / 23 / / dhI dhI mae aNajjeNa kahamimo kevalI mhaastto| AsAiutti seogaM to sUrI kAumAraddho // 24 // mA muNivara! sA sAgaM amuNijjaMto kevalIvi jo| puvaTTiiM na bhidai evaM tIe ya paDisiddho / / 25 / / AAAAAXXRR88 88888888888) / / 19 Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thoupade devIdvA0 / zapade // 25 // cirasucariyasAmanno vi kiM na nivvuimaha lbhissaami| ii saMsayaM kuNaMto ya tIe sUrI puNo bhaNio // 26 // saMdehaM kIsa muNosa ! kuNasi nivvuikaeNaM jeNa lahuM / surasariyamuttaraMto kAhisi kammakkhayaM tumavi / / 27 / / evaM nisAmiUNaM sUrI nAvAe Aruhiya gaMgaM / ailaMghiuM pavatto paratIragamAbhilAseNa // 28 // navaraM jatto jatto sa nisIyai kammadosao ttto| nAvAdeso manjai surasarisalilammi atthAhe // 29 // savvaviNAsaM AsaMkiUNa nijAmaehi taha khitto| anniyaputtAyario nAvAhito salilamajjhe // 30 // aha paramapasamarasapariNayassa supasannacittavittissa / savvappaNAnirubhiyanIsesAvaduvArassa // 31 // daveNaM bhAveNa ya paramaM nissaMgayaM uvagayassa / suvisuddhamANadaDhasukkajhANanimmahiyakammassa // 3 / / jala saMthAragayassa vi accaMtaniruddhasavvajogassa / maNavaMcchiyatthasiddhI jAyA NibvA NalAbheNa // 33 // evaM ca tIe saviNe narae sagge ya darisayaMtIe / devIe devabhAvaM gayAe pariNAmiyA buddhI |||34 / / iti // ___atha gAthAkSarArthaH;-'devo'ca iti dvaarpraamrshH| sA ca pusspvtybhidhaanaa| tatra ca 'pupphacUlA juvalaga'tti puSpavatI devI yugalakaM puSpacUlaH, puSphacUlA ca iti abhidhAnaM apatyayugaM prsuutaa| tayozca parasparasaMjAtavivAhayoH puSpacUlAbhartaviSaye 'rAgammi'tti dRSTe rAge sati mAtrA devIbhUtayA 'narayasurasumiNe' iti narakAH suravimAnAni ca tatpratibodhanArthaM svapne pradarzitAni / 'pucchA aNNiyabohI' iti tataH pRcchA teSAM annikAputrAcAryAnte kRtA / bodhizca lbdhH| prajitAyAzca tasyAH 'kevala'tti 'kevalajJAnamutpannam 'bhattammi'tti kevalabalena ca bhakta AnIyamAne labdhasva ||200 / XXXXXXXXXXXXXXXXXXX Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / 201 // rUpeNa sUriNA tanniSedhe kRte 'sijjhaNayA' iti gaGgAmuttarataH sUreH siddhiH sampanneti / / 131 // udiodaya sirikatA parivAiya aNNarAya uvarohe / jaNamaNukaMpA deve sAharaNaM NiyaganayarIe // 132 // siriusabhasAmikevalalacchIlAbhucchalatamAhappe / sayalapurANa surAle purammi siripurimatAlammi // 1 // udiodayAbhihANo niccaM udiodao nivsiriie| rAyA ahesi jiyarAyadevapayapaumapaNayaparo // 2 // devI sirikatA samUvasaMtamicchattamohavisamavasA jiNasApaNavihiyAyArasevaNAsannakayakusalA / / 3 / / kaiyAi tIe aMteurammi parivAiyA niyaM dhammaM / natthiyavAyasarUvaM pavaMcao kahiumADhattA // 4 // pAragayavayaNakusalAe tIe sA nijiyA saheUhiM / takkhaNameva vilakkhA jAyA dAsIhiM hasiyA ya // 5 // nivvUDhA ya paesA tatto gADhaM posmaavnnaa| vANArasIpurIe gayA kayaM tattha paDibiMbaM // 6 // cittamayaM devIe sirikatAe payaMsiyaM rnno| dhammaruissa tannagarasAmiNo so ya aNuratto // 7 // udiodayassa dUyaM pesai avamANiUNa so teNa / nimbUDho, avamANaM mANaM ca maNammi avamANo // 8 // rohei purimatAlaM dhammaruI prmdhmmruisaaro| jAyaM nissaMcAraM rAyA udiodao tAhe / / 9 / / aNukaMpANugayamaNo citei alAhi sinnmrnnenn| mahayA imeNa vihio uvavAso baMbhaceraM ca // 10 // puvvArAhiyavesamaNanAmadeveNa smbblklio| dhammaruI sArahio nIo vANArasI purINa // 11 // pariNAmiyabuddha eyaM udiodayassa vinneyaM / avihiyaparovarohaM appA jaM rakkhio teNa / / 12 / / iti // . atha gAthAkSarArtha:-;-uditodayo nAma raajaa| zrIkAntA tad bhaaryaa| 'parivAiya'tti tayA ca parivrAjikA XXXXXXXXXXXXXX / / 201 / / XXX Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zroupadezapade // 202 // svadharmma AcakSANA khalIkRtA / tayA ca 'aNNarAya'tti anyasya dharmarUcinAmno rAjJo'nurAgagocaraM sA AnItA / tena ca sabalavAhanena uparodhe purimatAlanagarasya kRte 'jaNamaNukaMpa' tti uditodayasya janaM prati anukampA saMvRttA / tato deve vaizramaNasaMjJe viSayabhUte praNidhAnaM kRtam / tena ca tadIpsitamabhilaSatA dharmaruceH 'sAharaNaM'tti saMharaNaM upasaMhAraH kRto nijakanagaryAmiti / / 132 / / sAhU ya NaMdiseNe ohANAbhimuha rAyagihavIre / tassaMteurapAsa NasaMvegA nicalaM caraNaM / / 133 // seNiyanivarasa putto AnaMdiyasayala meiNIvalao / nAmeNa naMdiseNo ahesi siyakiraNasarisajaso || 1 || so vIyarAyaDavaladdhasuddhadhammo taNaM va mottUNa / puramaMteuramairamma rUvamuvahasiya surasoho ||2|| nikkhaMto khaMtAINa bhAyaNaM so guNANa saMjAo / aisayasuyamaNirohaNadharAdharo dhariyasuyasIlo ||3|| ainimmalajAikulo viNayAiguNannio bahU tassa / muNiparivAro vAriyakAmaviyA samuppanno || 4 || aha tassegA sIso kayAi kammANa cittabhAvAo / animittameva vammahanimmahiyamaNo parikahei ||5|| guruNo niyasanbhAvaM teNAvi vicitiyaM varaM hoi / jai bhayavaM vIrajiNo jAejA rAyagihanayare || 6 || mukkAoM mae devIo aisae pecchiUNa annevi / jaI nAma thiro hojA bhagavaM ca tao * gao tattha ||7|| rAyA baMdhu siMdhurakhaMdhagao uvaridhariyasiyachatto / siyacArucAmaruppIlavIio niyabalasameo ||8|| saMteuro ya nayarAo niggao taha kumAravaggo y| sirinaMdiseNaaMteuraM ca jiNavaMdaNaTTAe || 9 || osaraNe bhayavaMtaM vaMdiyasaTThANasaMniviTTeSu / tesu sa sIso pAsai devIo guruvimukkAu || 10|| siyavasaNAo aisIlasuddhisaMlINa UditodayaddvA / / 202 / / Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 203 // ***** savvagattAo / paumAgarodaragayA haMsIo iva virAyaMti / / 11 / / ummukkAbharaNao savvaMteurasiriM haraMtIo / citei so aho esa caiva dhanno gurU majjha ||12|| jo eicAgakArI majjhamapuNNassa dukkaro jAo / visayANamasaMtAvi dubbalamaNasA paricAo / / 13 / / iya bhAvaNAvasAo tivakhaM takkhaNamuvAgao pasamaM / AloiyapaDikaMto meruvva vae thiro jAo / / 14 / / sirinaMdiseNaguruNo rAyagihe sIsanayaNavisayA jA / sIsassavi tappatIdaMsaNao sA maI pagayA / / 15 / / iti / / atha gAthAkSarArthaH ; -sAdhuzca jJAtam / kasya ityAha- 'naMdiseNa 'tti nandiSeNasya sUreH / tasmin 'ohANAbhimuha 'tti abhidhAvanAbhimukhe pravrajyA parityAgasaMmukhe sati 'rAyagihavIre' iti rAjagRhe vIro gataH tatra ca tasya 'aMteurapAsaNasaMvegA' iti guroH antaHpuradarzanena saMvegAd uktalakSaNAd nizcalaM caraNaM saMjAtamiti // 133 // dharyatta saMsumitthI cilAirAgammi dhADigahaNaM tu / NayaNe laggaNa mAraNa vasaNe tabbhakkhaNA caraNaM / / 134 / / ziSyasya bhUmipaTTiyanayare nAmeNaM Asi jannadevo tti / vippo paMDiyamANI jiNasAsa khisaNAsatto ||1|| jo jeNa jippai iha so sisso tassa iha painnAe / vAyammi nijio paramabuddhiNA sAhuNA sA ya || 2 || pavvAvio ya navaraM pavvaja devayAe ujjhato / paDisiddho aha jAo suniccalo sAhudhammammi ||3|| taha vi hu jAimaeNaM dugaMchabhAvaM maNAgamuvvahai / paDibAhio ya teNaM nIseseA niyayasayaNajaNo || 4 || bhaJjA puNa puvvaparUDhagADhapemANubaMdhadoseNa / kArAviDaM samIhai taM pavvajjAparicAya ||5|| so puNa niccalacitto saddhammaparo gamei diyahAI / aha annavAsarammI dinna se 06:0 / / 203 / / Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ de devIdavA0 zapade. // 204 // kammaNaM tIe // 6 // taddoseNaM mariUNa devaloe suro smuppnno| iyarIvi ya pavvaiyA tannivveeNa saMtattA // 7 // AloyaNaM akAuM mayA samANI sure smuppnnaa| aha jannadevajIvo caiUNaM rAyagihanayare / / 8 / dhaNadattasiTThigehe cilAinAmAe dAsaceDIe teNa duguMchAdoseNa puttabhAvaM samaNupatto // 9 / / vihiyaM ca se jaNeNaM cilAiputtottaguttamabhihANaM * iyarIvi to caviuM tasseva dhaNassa bhajAe // 10 // paMcaNhasuyANuvari NAmeNaM suMsumA suyA jaayaa| so ya cilAtI putto bAlaggaho kao tIse // 11 / / aJcatakalahakAritti dubviNIotti satthavAheNa / nicchUDho gehAo pariyaDamANo gao palliM / / 12 / / ArAhio ya bADhaM pallivaI gADhaviNayao teNa / aha pallivaimmi mae miliUNaM coranivaheNa | / / 13 / / jogAtti kaliya vihio pallInAho mahAbalo so ya / aJcatanigghiNo haNai gAmapuranayarasatthAI / 14 / / egammi ya patthAve teNaM corANa eyamuvaiTuM / rAyagihammi ya nayare satthAho atthi dhaNanAmo / / 15 / / tassa ya dhUyAnAmeNa suMsumA sA ya majjha tumha dhaNaM / tA eha tattha jAmo avahariuM taM ca emotti / / 16 / / paDivannaM corehiM rayaNIe tao gayA ya rAyagihe osoyaNi ca dAuM jhatti paviTThA gihe tassa / / 17 / muTuM corehiM gihaM gahiyA sA suMsumAvi iyareNa / dhaNadatto suyasahio annatthaM lahuM gihoo gao // 18 // pAviyasamIhiyattho saTThANaM paTThio ya pallivaI aha uggayammi sUre paMcahivi suehi parikinno / / 19 / / daDhadehabaddhakavao naravai bahusuhaDaparivuDo sigcha / tammaggeNaM laggA dhUyAneheNa dhaNadatto / / 20 / bhaNiyA ya rAyamuhaDA dhaNeNa dhUyaM mama niyatteha / davvaM tumhaM dinnaM iya bhaNie dhAviyA suhddaa||21|| iMte ya te paloiya naTTA corA dhaNaM vimottuunn| ghettaNa ya taM suhaDA jahAgihaM paDigayA sabve |204 // Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 205 / / ||22|| suyasahio dhaNadatto gaMtuM eko paraM samAraddho / saMpatto ya samIve acireNa cilAiputtassa ||23|| mA hou kavi ii sIsaM suMsumAe ghettUNa / seA sigghamavato vimaNo valio ya satthAho // 24 // tatto chuhAparaddho pAraddho mariumaMga sameo / cite pANacAge kayammi iNhi na guNalAbho / / 25 / / tA keNa uvAeNaM dhariyavvA savvabhakkharahiyAe / pANA aDavIe imAe tao suyA bhAsiyA teNa ||26|| kayaki vo haM pAyaM mAriya maM khAha kuha nittharaNaM / vattaNAo imAo naro jaM jIvaMto lahai bhaddaM ||27|| ubhayakaraThaviyasavaNA bhaNati puttA gurU ya devo ya / tumamahamimamaka kahakajjaM bhaNasu taM ceva || 28 || jesueNaM bhaNiyaM uvajovaha maM aNicchie tammi / bhaNiyA esA aNujeTTeNaM sabvehiM ceva appevamuvaNIo ||29|| jAhe na kiMpi kAuM tIraMti piyAe kaJjakusaleNa / dhUyA sayameva gayAuyA jAyA / / 30 / / tA eyapisiyaparibhuMjaNeNa pANANa dhAraNaM kuNaha / savvesi aNumaeNaM araNIo paDio aggI / / 31 / / pakkaMca tammi pisiyaM khaiyaM pattA niyaM puraM tatto / sugurusamIve saMpatta bAhiyA sugamaNupattA ||32|| pattammi pANavasaNe dhaNadatto pagayabuddhisiddhIe / nitthario vihurAo tAo caraNaM va aNupatto // 33 // aha aDavIe majjhe cilAiputteNa paribhaMteNa daTThUNa sAhumegaM ussaggaThiyaM mahAsattaM ||34|| jaMpiyamaho mahAmuNi ! | saMkheveNaM kahesu mama dhammaM / iharA tujjhavi sIsaM phalaM va asiNA luNissAmi ||35|| muNiNA u nibbhaeNavi vAraM se muNittu bhaNiyamiNaM / uvasamaviveyasaMvarapayattiyaM dhammasavvassaM || 36 || ghettuM ca imaM samma egaMte so vicitiuM laggo / uvasamasaddatyo havai savtrakohAicAgammi ||37|| so kuddhassa kahaM me tA kohAI mae ya pari / / 205 / / Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zroupade- zapade dhanadatta vA0 KAR ||206 / / cattA / parihAre dhaNasayaNANa hAi NaNaM vivegAvi / / 38 / / tA ki khaggeNaM me kiM vA sIseNa majjha ittAhe / iMdiyamaNasaMvaraNeNa saMvaro nicchiyaM ghaDai // 39 // tA taMpi ahaM kAhaM iya citaMto vi mukkaasisIso / nAsagganihiyadiTTI niruddhmnnkaayvaavaaro||40|| paribhAvito puNaruttameva eyANi tinnivi payANi / kAussaggeNa Thio suniccalo kaMcaNagiriva // 41 // aha ruhiragaMdhaluddhAhiM kulisatikkhaggacaMDatuMDAhiM / mUiMgaliyAhi lahuM savvatto bhottumAraddho / / 42 / aviya // ApAyasosaM sayalaMpi dehaM muiMgaliyAhiM vibhakkhiUNaM / viNimmiyaM cAlaNiyAsamANaM tahAvi jhANAo na kaMpio so // 43 // payaMDatuMDAhiM pipIliyAhiM khaddhe sarIrammi muNissa tassa / chiDDAiM rehaMti samatthapAvanissAradArANiva dIharANi / / 44 / / aDDAiehiM diyahehiM dhImaM samma samArAhiya uttimttuN| surAlayaM so sahasA ranAmaM patto sucArittadhaNA mahappA / / 45 / / iti // ____ atha gAthAkSarArthaH;-'dhanadatta' iti. dvAraparAmarzaH / tatra ca dhanadattaveSThinaH suMsumAbhidhAnA strI iti knyaaruupaa| tasyAH 'cilAi'tti cilAtIputreNa rAge tadgocare jAte sati / 'dhADigahaNatutti dhATyA pratItarUpayA grahaNamAdAnaM kRtam / tuzabdaH puurnnaarthH| nayane svapalliprApaNe tena tasyAH prArabdhe sati 'laggaNa'tti zreSThinA saputreNa pRSThato laganaM kRtam / netumapArayatA ca tena 'mAraNa'tti mAraNaM kRtaM tsyaaH| tato vyasane bubhakSAlakSaNe saMpanne tadbhakSaNAt suMsumAbhakSaNAllabdhajIvitAnAM teSAM caraNaM kAlena cAritra sampannamiti // 134 / / sAvaya vayaMsirAge saMkA vattha ciNha saMvege / parisuddhe takkahaNaM viyaDaNamahasaNa pariNNA / 135 / / / / 206 / XXXXXXXXX Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 207 // katthai nayare kassavi parabhajjAramaNaviramaNamaNassa / gharavAsAo cAragagehA iva bhIrubhAvassa ||1|| saGghassa karhici udArabhUSaNA vihiyapavaranevatthA / bhajjAvayaMsiyA loyaNANa visae gayA tatto || 2 || rAgo visavego iva jAo aci - gicchaNeNa tassa taNU / laMghaNakhINabva khaNA saMpattA nirabhirAmatti || 3 || bhajAe pucchio so kimakaMDe duvvalattameyaM te / ainibbaMdhammi kae kahiyaM tIe ya paDibhaNiyaM ||4|| aitucchamiNaM kakhaM kiM khijjasi taha karemi maNasiddhI / jaha saMpajai saMjjhAsamae nevatthameIe || 5 || AbharaNANi ya dhettuM sejagehaMtamaMdhayArammi / sA saMThiyA paviTTho ya so tA chinnavaMchassa ||6|| pacchAyAvaparaddhassa tassa dhI me viNaTTasIlassa / kahiyaM tIe raikAlavihiyaceTThAsaraNapubbaM ||7|| ahamAsi tattha na ya sA taovi so dummaNo ghaNaM jAo / aikalusapariNaIo eyaMpi vayaM mae bhaggaM // 8 // AyArarayANa bahussuyANa sugurUNa pAyamUlammi / AloiyapaDikaMto bhaNio guruNA tahA eyaM || 9 || dUreNa daMsaNaM vaNijamaNavajayaM mahaMteNa / tIe tumae jahA rohiyA vighAyA paharaNANa // 10 // tahavihakupaogavasA puNarugghADaM lahaMti taha ceva / jakkAraNo hu doso taddiTThIe sa ucchalai ||11|| so puNaravi kayaviraI bhajAe pagayabuddhijoeNa / asubhagaIe maraMto dhario nIo ya sugaIe / / 12 / / iti / / atha gAthAkSarArthaH ; - zrAvaka iti dvAraparAmarzaH / tasya ca ' vayaMsi rAge' iti vayasyAyAM bhAryAsatkAyAM rAgaH sNpnnH| tadanurAgodrekadurbaladehaM taM dRSTvA zaMkA saMjAtA bhAryAyA patiramaNagocarA / pacAca tayA 'Nevattha 'tti vayasyAnepathyaM gRhItvA tasya saMtoSaH saMpAditaH / tadanu 'cinha'tti cihnasAre aho duSkRtaM kRtaM evaMlakSaNe saMvege parizuddhe / / 207 / / Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade- zapade zrAvakaamAtyadadrA0 KKRAKAT ||208 / / satyarUpe jAte sati tatkathanA yathAvasthitakathanA bhAryayA kRtA tasya, yathA ahamevAsau na anyA kAcit / tathApi bhAvadoSAt parakalatrAsevako'haM saMjAta iti vikaTanaM gurusamIpe kathanaM kRtamasyAparAdhasya / guruNA api bhaNito'sau yathA adarzanaM sAmprataM tasyAstvayA karttavyam / 'pariNA' iti paradArapratyAkhyAnaM ca asau punarapi kArita iti // 135 // taha yAmace rAyA devIvasaNammi saggapaDiyaraNA / dhutte dANaM pesaNa jalaNe muharammi ya vibhAsA / / 136 / / nagarammi suppaiTTe rAyA sirisaMgao mahaM Asi / devI maNadaiyA nAma tassa niyajIyasavvasaM // 1 // paMcapayAre sAre visae vissaMbhasaMbhave bhyo| tIe samaM naravaiNo volINo aibahU kAlo // 2 // aha annayA kayAi vijAINaM asajjharogeNa / vihuriyadehA devI kINAsagihaM samaNupattA // 3 // rAyA so ya para vaso na sarIraTTiiMSi kuNai jA taahe| bhaNio maMtIhi deva ! niyasu jagasaMThiI esA // 4 // jaha sassAI jAyAI kAsavo luNai taha jiyA ee| jAyA jAyA luvvaMti maccuNA Na ya parittANaM // 5 / / evaM bhaNio vi bhaNAi jAva devIe no sriirttttiii| vihiyA * tAva maevi duno kAyavvA tao tehiM // 6 // kayakUDakappaNehi bhaNio ego naro jahA tume| rAyasabhAe rAyA bhaNiyanvo deva devIe // 7 // pesavio saggAo ahaM jahA deva kusalavRttaMtaM / geNhasu ejasu ya mamaMtiyammi rAyAe to bhaNiyaM // 8 // devi ciTTai kusaleNa deva ! AmaMti maMtisattheNa / vRttaM devIe kae pesijau aMgasiMgAro // 9 // eyassa kareNaM jeNa kuNai devI ThiiM sriirss| to tammuhAo rannA uvaladdhe devivuttaMte // 1 // kaDisuttAdappiNaNe kae tao bAhiM niggae tammi / bhAge kAuM maMtIhi gheppae paidiNamimehi / / 11 / / aha annadiNe ego dhutto uva 208 / / Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lddhmNtivRttNto| devIkusalaM parikahai lahai taha ceva siMgAraM // 12 // naTuM kajaM maMtIhiM citiyaM bhAsiyaM ca egeNa / dhIrA hoha ahaM ho kajammi imaM jaissAmi / / 13 / / saMpADiya taM savvaM rAyasamIvaM uvaTThio bhaNai / kaha esa deva! jAhI (rAjA-) kaha annadiNesu gacchaMtI / / 14 / / 'mantrI'-jaha deva gayA devI (rAjA-) taha ceva imovi pesveyvyo| iya naravaiNA bhaNie caukhaMdhagao kao jhati // 15 / / ADhatto muhareNaM egeNuvahAsabuddhisAreNaM / rAyAe samakkhaM ||209 // ciya bhaNiuM devI imaM vaccA / / 16 / / jaha tujjha kae, rAyA aIva ukkaMThio tahA bhaNai / anneNAvi oyaNamiha savvaM sAhaNijjaMti // 17 // teNuttaM vinnANaM natthi mamaM tArisaM bhaNAmi jo| evaM vihamatthaM jANaovi no vayaNapar3ayattaM* // 18 // tubbhehiM tao eso peseyabvo tahA kao bhaNai / niyabaMdhuvaggamuggayahAhAravaruddhataddesaM // 19 // niyatuMDaM rakkhe jaha jassa pasAeNameyavasaNamiNaM / patto maMtIhi kharaMTiUNa mukko ya karuNAe / / 20 / / da8 ca annamaDayaM esA pariPNAmiyA maI tassa / maMtissa jeNa ee dovi jaNA sikkhamANIyA / / iti // 21 // atha gAthAkSarArthaH;-tathA ca iti tathaiva yathA pUrvajJAtAni pAriNAmikyAM buddhau tathA idamapi iti bhAvaH / 'amace' iti amAtyo mantrI tena ca yadA rAjA devIvyasane maraNalakSaNe jAte sati na zarIrasthitiM karoti, tadA 'saggapaDiyaraNa'tti svargasthitAyA devyA vyAjataH pratijAgaraNA zRMgArapreSaNena prArabdhA / atrAntare kasmizcid dhUrte mantriNo'nApRcchaya va tathA upasthite sati dAnaM pUrvavat kaTisUtrakAdipradAnaM kRtam / 'pesaNaM'tti preSaNaM prasthApanaM jvalane PR vaizvAnare prakSepeNa prakAntaM tasya / mukhare vAcAle anyasmina akasmAdevopasthite vibhASA vividhArthabhASaNarUpA, kartavyA, KXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX.* // 20 Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupadezapade zrAvaka kSamakadadvA0 // 210 // yathA;-prathamadhUrte jvalanapravezena vinAzayitumArabdhe'nyo mukharo viplAvakatayA bahaM devIsaMdezaM dAtuM aarbdhH| uktaM ca dhUrtena, nAhametAvat samartho'vadhArayituM kathayituM vA saMdezajAlam ato'yameva preSyatAm / prArabdhazcAsau tathaiva prahetuM, bhaNitazca tena svajanavargoM yathA nijatuNDaM rakSaNIyam, arakSitanijatuNDasya mama etat phalaM sampannamiti // 136 // khamae maMDukithaMbhe virAhiyAhi Nisi rAyasuyamaraNe / sIse svaga rehA. pucche suya dikkhacaukkhamagA // 137 // tavalacchIe atucche gacche katthai myNkscchaae| mAsAvasANabhAI ego khamago ahesi muNI / / 1 / / pAraNadiNammi aha annayA u so khuDDaeNa annujaao| laggA gAyaracariaM kAuM uccAigehesu / / 2 / / tivvachuhAe vaseNaM maMdIbhUyammi loyaNANa ble| maMDukiyA na diTTA teNaM pAyappaesagayA // 3 // tappAyacaMpaNeNaM mayA ya nijjhAiyA ya celleNa / vasahimuvagamma guruNo purao iriyaM paDikkato / / 4 / / sammaM viyaDiyabhikkhAcario tabbhattabhoyaNammi 3.e| Avassayammi saMjjhAkAle tIe viyaDaNAe // 5 / / maMDukkiyA ya khuDDeNa jaMpiuM khavaga ! kiM na viyddesi| maMDukki pAvarAhaM tavvayaNA | rosamAvaNNo / / 3 / / jAo paravvaso so tagghAyatthaM samuTTio jAva / tA thaMbhAbhiTTasiro paMcattaM so gao jjhatti // 7 // je rosAo maliNiyasAmannAM sppbhaavmaavnnaa| tANamahINa kulammI visamo diTThIviso jAo // 8 / jANaMti te paropparamamhe rosAu erisA jaayaa| jAIsaraNaguNAo caraMtI rattIe na. diNammi // 9 // mA jIvA mAremo phAsuyamAhAramAharaMti thaa| aha taddesanarAhivaputto Dakko bhayaMgeNa // 10 // mukko pANehiM tao rosAvanno narAhivo bhnnii| jo vavarovai saSpaM dINAraM tassa demi ahaM // 11 // sappAheDiyapuriseNa tANa rehAu tthumikenn| tesi visabhUyAu | ||210 // XXXXXXX Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RXXXXX ||211 / bilamale osahI dAuM // 12 // pAraddhaM dhammiyaM duddhareNa nIsesavAuNA tAhe / so dukkarakAruno bilamajjhe vasi umasamattho // 13 // puccheNa nIi mA marau esa diTThigoyaraM pddio| niggacchai jAvaiyaM tAvaiyaM chidai mA vi // 14 // uvaNIo naravaiNo so khamagAhI pahANapattIe / puttatteNuvavanno aidUraniruddhakohaviseA / / 15 / / te| nAgadevayAe / rAyA saMbohio jahA naagaa| mAreyavvA netto tumae putto bhavissai le / / 16 / / kAlakkameNa jAo vihio ya mahA. maho kayaM nAmaM / jaha nAgadevayAe dinno taha nAgadinno tti / / 17 / / ummukkabAlabhAvA sAhuM daLUNaM sNbhriyjaaii| jAyavirAgA pavvajjamaNugao aisaeNa khamI / / 18 / / seo puvatirikkhabhavANubhAvao nicamaichuhAlU ya / savvamuNINa samakkhaM na mae maraNAvi kuviyavvaM / / 19 / / evamabhiggahamuggaM ginhai hiDai pabhAyasamayammi / aitivvachuhAchohiyadeho dosINabhattakae / / 20 / / tassa ya guruNo gacche jassa samIve sa gahiyapavvajo / khamagA sAhU ciTuMti suThTha niTThiyasarIrabalA // 21 / / egabiticaumAse kaovavAsA kameNa cattAri / pavayaNaguNANurattA aharati devayA egA // 22 // te ullaMghiya cauro kamovaviThU muNI tao khuddN| vaMdai naMdiyahiyayA pucchai kusala ca dehassa / / 23 / / niggacchaMto ThANAo tAu amarisavaseNa egeNa / khamagarisiNA kare sA dhariyA bhaNiyA ya erisagaM / / 24 / / haMho kaDapUyaNi pUyanijacaraNA ime khamagasAhU / vaJjiya vaMdesi tikAlabhoiNaM khuDDayamimaMti // 25 / / sA bhaNai bhAvakhamagaM vaMde haiM dabbo ime khmgaa| esa viseso kalle pabhAyasamae phuDaM hohI // 26 // so dosINassa kae pabhAyasamae gihesu saDDANa / AhiMDiya vasahigao iriyAvahiyaM paDikkamiyaM / / 27 / / bhattaM pANaM cAloiUNa khamage nimaMtae jaav| logeNa // 211 / / Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ EXXXXX kSamakavA0 zapade // 212 / tAtApaparADA XXXXXX zroupade- kUragaDaDuyakayanAmo tAva ekkeNa // 28 / / khamageNa khamaM kAuM apArayaMteNa tassa pttmmi| chUDho khelo hIlApareNa * suibhattabhariyammi / / 29 / / evaM sesehipi ya micchAukkaDaparo ya seo bhaNai / dhI dhI alajja ceTussa majjha niyapoTa bharaNakae // 30 // nivvAulassa jo khelamallayaM novaNe umalamesi / tA kheleNamimesi kayatthao hou me appA // 31 / / AloDiya jA jemai tivvaM nibbeyamAgayA curo| te khamagA so khuDDo kevalanANaM samaNupattA // 32 / / khuDDayamuNiNo tesipi payagabuddhi phalaM imaM jAyaM / jaM kohaniggahAo nivveyAo ya NANaMti // 33 // * atha gAthAkSarArthaH;-'kSamaka'iti dvAraparAmarzaH / tasya 'maMDukkitti maNDukI laghvI dardurikA pAdatale lagnA, mRtA ca / sandhyAvazyakakAle saMpreritaH san kSullakena stambhe pratItarUpe Apatya mRtaH / 'virAhiyAhi'tti virAdhitazrAmaNyAnAM ahInAM kule jaatH| 'nisi'tti sa ca rAtrisaMcArI jAtaH / anyadA ca rAjasutamaraNe jAte sati rAjJA bhaNitaM / zIrSe sarpasambandhini samappite sati rUpaka dInAralakSaNaM dadAmi / tataH sapakheTakena rAtrisaMcaraNAkRtA rekhA upalabhya auSadhibalena bilAd AkraSTuM Arabdho'sau / tena dRSTiviSeNa dayAlunA satA pucche niSkAzite chidyamAne ca mRto'sau| 'suya'tti tasyaiva rAjJaH suto jAtaH / dIkSA ca krameNa labdhA / 'caukkhamaga'tti caturNAM kSamakANAM vaktavyatA bhaNanIyA // iti / / 137 // tahA ya amaccapute kumAra mitti siva alIgatti / khuDDetare paricchA gilANadANe maNApauNo // 138 // kila koi maMtiputto kappaDiyAgArarAyaputteNa / samamAhiMDai desaMtarAi bahu cojabhariyAI // 1 // katthai samayammi ||212 // XXXXXX***XX Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ XXXXXXXXXXX sivAruyAiM sabbhAvajANao ghddiio| nemittio naro tesimaha nisAe pasuttA te // 2 // egAe devakuliyAe tAva [25 // 213 // saTTeNa aimahalleNa / bhallaMkI laggA raDiumahakumareNa so puTTho // 3 // uvautteNaM nemittieNaM bhaNiyaM jahA naItitthe / eyammi salilapurANIyaM ciTui maDagamegaM // 4 // eyassa kaDIdese pAyaMkANaM sayaM gyvisaao| giNhAhi kumara! na mae kaDevaraM muddiyaM ghettuM // 5 / / sakkinnai evamimA bhAsai kumarassa kouyaM jAyaM / te vaMcittA egANio gao taM tahA jAyaM // 6 // ghettuM pAyaMkasayaM puNo gao sA tahA puNo raDai / puTTho puNovi bhaNiyaM ca (va)pphaligA kevalaM lavai / / 7 / / kahamesA iyarUvA bhaNai pAyaMkasayamimaM tujjha / maDayaM ca majjha jAyaM doNhaMpi kayatthayA jAyA / / 8 / / maMtisueNaM vinAyavaiyareNaM imaM maNe dhariuM / picchAmi sattasAreNa kiMva kivaNeNa gahiyamiNaM / / 9 / / jai kiviNa bhAvao to na raJjameyassa hoja niyameNa / iya vihiyakappaNeNaM pabhAyasamayammi so bhaNio // 10 // vacca tuma kumara PM mamaM sUlaMsUlAiregaviyaNakaraM / uppannamatthi na saho gaMtuM ThANAo eyAo // 11 / / bhaNiyaM kumareNa na savvahevva juttaM / viheumeyaM me| egAgiNaM videse jaM tumamujjhittu gamaNaMti // 12 // kiM puNa mA jANejA koi nivasaMtamegaThANe meN| aidukkaraMpi tuha moyaNeNa gamaNaM pagayamihi // 13 // tatto gAme pavisiya kulaputtagharaM samappio seo ya / pAyaMkasayaM pijjAmollaM vissANiyaM tassa / / 14 / / maMtisuyassa uvagayaM soDIrattAo gahiyamiNamimiNA / no kiviNabhAvao tayaNa | takkhaNA teNa bhaNiyamiNaM / / 15 / / uvasaMta me sUlaM saheva gacchAmi to gayA dovi / patto kumaro rajaM kameNa bhoge | rAya maMtisuo / 16 / / esA pagayA buddhI jaM teNa paricchieNa raayso| aNvattio mahaMtA laddhA bhAgA ya kAleNa / / 2 Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zroupade- zapade putradvA0 // 214 / KKK *KRNEKEXXXXXXXXXXXX) // 17 // iti / / amAtya__atha gAthAkSarArthaH;-tathA ca amAtyaputra iti amAtyaputrazca jJAtam / kathamityAha-'kumAritti kumAreNa rAjyAharAjaputreNa saha dezAntaraM prtipnnH| tayozca tatra vicaratoH 'Nemitti'tti naimittika ekaH zivArutAdivijJAtA militaH rAtrau ca kvacid devakule zayitAnAM teSAM 'siva'tti zivAraTitamabhUt / tasya ca naimittikena phale nirUpite / saMvAdite ca punarapi zivAraTite jAte naimittikenoktam-'alIka'tti / alIkeyam / mantriputreNa 'khuDDeyaratti kSudraH kRpaNa: itaro vA akSudra eSa rAjaputra iti parIkSAkartumArabdhA / tato mantriputro mAyayA glAno vRttaH / 'dANetti rAjaputreNa ca tat peyAmUlyArthaM pAyaMkazatasya dAnaM kRtam / tatastadAdAryaceSTitena AkSiptamanasA mantrinandanena 'maNApauNo' iti manAk praguNo'haM jAta iti bhaNitvA saha eva gamanaM kRtamiti / / 138 / / cANakkevaNagamaNaM moriyacaMda taha theri rohnnyaa| uvayAratthaggahaNaM dhaNasaMvaraNa ca vinneyaM // 139 // nAmeNa caNayagAmo gAmo pAmarajaNANamabhirAmo / nAmeNa caNI tatthAsi mAhaNo sAvago seo ya / / 1 / niises-2||214|| pUrisalakkhaNaviyANagA suriNo ghare tassa / kahavi vihAravasAo ThiyA suo tattha saMjAo / / 2 / / uggayadADho samayammi pADio so gurUNa calaNesu / tehiM ca aNAbhAgAo bhAsiyaM jaha imo rAyA / / 3 / / hohI taM soUNaM jaNao mA duggaI imo jaau| ghaTThA daMtA tassa sayameva kahiyaM ca sUrINa // 4 // hoyavvaM jeNa jahA taM tassa tahA iha havai. savvaM / iya citte paribhAviya bibaMtario tahAvi nivo // 5 / / hohI bhaNio muNinAyageNa caNiputtabhAvao tassa / Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ K****XXXXXXXXXXXXXX cANako iya nAma samvattha pasiddhimArUDhaM // 6 / / supasatthalakkhaNadharo kameNa so vaDiu smaaddhtto| ummukabAlabhAveNa teNa vijANa ThANANi / / 7 / / paDhiyANi sAvagattaM so paDivanno bhavAo nimvinno / aNurUvA aibhaddayamAhaNavaMsuggayA teNa // 8 // pariNIyA egA kannagA ya saMtuTThamANaso dhaNiyaM / ciTThai nitthursaanjknyjprivjnnujjutto||9|| aha annayA kayAi sA bhajA tassa ucchavavaseNa / mAigihammi aigayA aibahakAlAo paNayaparA // 10 // annAo bhagiNIo samAgayAo paraM samisu / pariNIyAu kulesuM poDhAlaMkArasArAo // 11 // harai parihINavihavassa naNaM niyapaNaiNIvi appANaM / savvaMgamasaMpunnassa ghaDai ki jAmiNI sasiNo / / 12 / / iya vayaNamaNNusaraMteNa teNa sabveNa pariyaNeNa imA / niddhaNapaitaNAo'vamANaNijjA kayA dUraM // 13 // sesAo pupphataMbolavasaNasiMgAracaM giyNgiio| gharadevayavva bADhaM laddhappasarA paribhamaMti // 14 // jAyA adhiI kaha egamAipiugAvi pariharaM pttaa| mottUNa vihavamegaM na vallaho kovi kassAvi ? // 15 // iya hiyayadhariyamaca cANakkagihe samAgayA ruyai / sAnibbaMdhammi kae kahei se savvuttaMtaM // 16 // thIparibhavo asajhotti takkhaNA dhaNagavesago jaao| naMdo pADaliputte taiyA diyadakkhiNaM dei / / 17 / / sa gao tattha tayA puNa puvillANaM kameNa naMdANaM / kattiyacarimatihIe vitthiNNA AsaNA savve / / 18 / / jaM paDhamamAsaNaM tattha laggasuddhi tahAvihaM kaliu / so sahasA uvaviTTho bhaNiyaM to siddhaputteNa / / 19 / / naMdeNa samaM tatthAgaeNa eeNa mAhaNeNa tuhaM / vaMsacchAyaM savvaM akkamiUNaM niviTuMti / / 20 // bhaNio dAsIe tao bhayavaM! bIyammi AsaNe nivasa / atthitti bhaNiu ThaviyA teNa niyA kuMDiyA tattha // 21 // taie daMDo turie gaNAtti yA baMbhasuttu pNcmge| evaM akkamamANo XXXXXXXXXXXX****** // 215 // // 215 // XXXXXXX Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dadvAram zroupade- dhiTTho baDuutti nicchUDho / / 22 / / eso pAukkhevo paDhamo desNtraabhigmruuvo| aha annayA visaMko vahujaNapaccakkha- cANakyazapade muccarai // 23 // "kozena bhRtyazca nibaddhamUlaM putraizca dArazca vivRddhazAkham / utpATaya nandaM parivarttayAmi mahAmaM vAyurivogavegaH" // 1 // nijAo nagarAo tAo maggaiya rAyapayajoggaM / purisaM nisuyaM ca purA biMbaMtario nivo hohaM // 24 // mahimaMDalaM bhamaMto patto to morapeAsagaggAme / cANako parivAyagavesadharo naMdataNayammi / / 25 / / tammi ya / 216 / / gAme gAmAhivassa dhUyAe Dohalo jaao| caMdapiyaNammi na ya so sakkinjai pUriu kahavi // 26 / / to sA apujamANammi tammi vicchaayvynntaamrsaa| avaMtamilANataNU jIviyasesattaNaM pattA // 27 // bhikkhaM gavesamAko so puTTho jai paraM imaM ganbhaM / mama dehi caMdakiMbaM pAemi paDisuyaM tehiM // 28 / / patte punnimadivase civaDo paDamaMDavo kao chidaM / kayamassa majjhabhAge patte to majjharatammi / 29 / / jaM jaM rasAludavvaM taM taM mIlittu bhriykhiirss| thAlaM takkhaNasuttuTTiyAe saddAviyA bhaNiyA / / 30 / / putte! picchasu caMdaM pibasu ya jA pAumujayA tAva / pacchannaThio puriso maMdaM chAeI taM chidaM / 31 / / avaNIo Dohalao kameNa , jAo suo kayaM nAmaM / jaha esa caMdagutto putto caMdassa pANAo // 32 // so " // 216 / / saMvaDi paidivasameva rjaannsaaricriypro| cANako atthatthI hiMDai mahimaMDalamasesaM / / 33 / / taha tavihapavvayamAiesa ThANes maggae niuNaM / ruppAidhAuvivihANi osahI rayaNamAINi / / 34 // annammi diNe so caMdagutto ceDo ramei cehiM / saddhi nivanIIe bADhaM tadaNuggahAiparo // 35 / / etthAvasare patto cANako taM niei ramamANaM / dijau amhavi kipitti maggio teNa seo bhaNai // 36 // eyAo gAvIo laehi, (cANakya:-) mA kAi maM na mArejA / (candra XXXXXX KXXXXKAKKXXXXKkkkkkkk. Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 217 // gaptaH-) esA vasuMdharA vIraloyabhujA na u kameNa / / 37 / / NAyamaNeNaM jaha kAlapattamassatthi vayaNavinnANaM / kassesa suo pucchai kahiyaM parivAyagassatti // 38 / / cANakaNa niveiyameso parivAyago ahaM ceva / vaccAmo rAyANaM karemi taM iya palANA do / / 39 / / milio abaddhamalo logo uvarohiyaM ca kusumapUraM / NaMdeNAmaMdabaleNa so palANo kao sahasA / / 40 / / laggoM aNumaggeNaM naMdo cANakyassa assa go| kAlannuNA ya teNaM paumasare volaittANaM // 41 // dinnaM poiNipattaM sIsapaesammi caMdaguttassa / jaha keNAvi na najai kayajatroNAvi esa imo||42|| vihiyapurIsussaggA sayamavi tIre sarassa Ayamai / jA tA pucchai egeNa re gao kattha cANako ? // 43 / / annAyatassa rUvassa tassa bhaNiyaM ciraM sa voliinno| anne puNa AyariyA bhaNaMti jAo sayaM rayao // 44 / / laggo pakkhAleu vatthANi pahANaghoDagagaeNa / maggAdavakkamittA puTTho so AsavAreNa // 45 // paribhAviya samayabalaM bhaNiyaM ciTTai sarassa majjhammi / eso sa caMdagutto ciraM palANo ya cANako // 46 / / teNAvi tassa hAtthe vihio asso asi ca bhUmie / mottUNaM jA niguDai salilapavesaTThayAmuyai / / 4 / / jAva ya kaMcugameso sa teNa khaggeNa tao hao mmme| jAo jahA parAsU caDAvio caMdagutto to // 48 / / tammi turage palAyA doNNivi paMthe gayammi kevie| eeNa caMdagutto puTTho tava kerisa samae // 49 / / cittaM mai visae jammi daMsio taM si veripurisassa / paDibhaNai caMdagutto eyaM me ciMtiyaM tiyaa||50|| ajo ciya jANai savvameva jAvai jahA jahA bhaTTa / cANakkassovagayaM kayavissAso mamaM eso // 51 // jAo chuhAkilaMtA sa caMdagutto bahiM ThavittANaM / katthai gAme tabbhattakAraNA aigao majjha // 52 // bIhei ya naMdanivassa // 217 // Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 zapade cANakyadvAram zrIupade- mA mamaM koi ettha jANejA / diTTo takkhaNajimio niggajchaMto bahiM DoDDo // 53 // to tassudaraM phAliya aviNaTuM| * kaDDiUNa dahikaraM / jemAvio sa caMdo pattA annattha gAmammi // 54 // ratti bhikkhaM hiMDai cANako therigehmnnuptto| tattha visAle thAle vileviyA puttabhaMDANa // 55 // parivesiyA imIe taraleNekeNa puttabhaMDeNa / majjhe chUDho hattho daDDo so royae jAva // 56 // tAe bhannai cANakkamaMgalo taM si pucchiyA bhaNai / pAsANi paDhamametthaM gheppaMti tao puNo // 218 // majhaM // 57 / / laddho teNa uvAo pAsesu asAhiesa kusumapuraM / no gijjhai majjha tao gao sa himavaMtagiriDaM / / 58 // pavvaio tattha nivo mittI sudiDhA samaM kayA teNa / bhaNai samayammi pADaliputte naMdaM vase kuNimo / / 59 / / rajaM samaM sameNaM vibhayAmo patthiyA lahu tatto / aMtarapuragAmesuM niyameNaM saMThaveMtA te // 60 / egattha nagaramegaM na paDai kayanibiDapArusANaMpi / tesi seA parivAyagaliMgI pavisIttu joei // 61 // vatthUNi jAva diTThA iMdakumArI umAi- ruuvaao| tAsi pabhAvajAeNa taM puraM na paDai kahiMci // 62 // mAyAe teNa nINAviyAo paDiyaM jjhaDatti taM nayaraM / ruddha pADaliputtaM jAo pauro ya saMmaddo / 63 / / tathAhi-khippaMti tattha tillANi katthaI katthaI pUNa vahati / bahuloyaniyarasaMghArakAriNa jaMtasaMghAyA // 64 / / katthai kaDhiNakuhAuppahAradaDhatADiyA purakavADA / vihaDaMti ghaDaMtA saMkaDAiM puraloya vihiyAI / / 65 / / jamajIhAsarisIo sattIo sttimNtkrmukkaa| nivaDaMti jhaMDatti.jaNaM jamagehe uvaNamaMtIo / / 66 / / sAlasi harAI katthai mhNtgirisihrtuNgruuvaaii| vijjujhaDappAvayAI jeva nivaDaMti dharaNIe // 67 / AyaNNAyaDDiyacAvadaMDamukkAu * baannsenniio| katthai doNhaMpi balANa pANapalayaM pANamiti / / 68 / / NANAyAradharAo pAgAre taha paDaMti khNddiio| 288888:R:XXXXXXXXXXXXXX) // 218 // Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ XXXXXXXXXXXXXXX // 219 // khannati saraMgasayA paDaMti sellAisatthAI / / 69 // evaM gaesa kaivayadiNes bhaggammi nNdsennnnmmi| dhammaduvAra nadI laggA maggiu mahamimehi / / 70 / / bhaNio egaraheNaM jaM tIrasi nINiuM tayaM ginha / to so do bha jAo egaM kaNaM dhaNaM kiMci // 71 / / giNhittu nagaradAre jA patto kannagAe tA khittaa| diTThI vahalavilAsA caMde piuNA aNunnAyA | // 72 // jAva rahammi vilaggA khaNeNa sA caMdaguttataNayammi / tA bhaggA nava aragA khaNeNa vimuho sa saMjAo / / 73 / / bhaNio tidaMDiNA mA niseha eyaM jao nava jugAI / purisANimettha kAhaMti pharatasattANi // 74 / / puramajjhamaigaehi ThaviyaM rajaM ca dohiM bhaagehi| naMdasUyA visabhAviyadehA egA nayaNavisayaM // 75 // pavvayaganivassa gayA jAyA icchA paNAmiyA tassa / pagao pariNayaNavihI jalaNo pajAlio tAhe // 76 / / pAraddha pariyaMcaNamimassa pavvaigarAiNo jaahe| * tadehagayaM sahasA saMketaM tammi visamungaM // 77 / / bhaNai vayaMsa ! marijA tappaDiyaraNe kayAyaro caMdo / jA jAo tA | bhiuDI diMDiNA payaDiyA bhImA / / 78 / / takkhaNameva niyatto so puNa paMcattamAgao jjhatti / jAyANi tassa doNNi vi rajjANi suhANa sajjANi / / 79 // naMdaparivArapurisA alahaMtA caMdaguttao vitti / laggA tattheva pure bhujo cArikyaM kAuM / / 80 / / maggai coraggAhaM cANako cikkaNaM paribhamaMto / nagarabahiM naladAma koliyamAloyae mAsaM // 8 // muiMgaliyAhi gharaM kuNaMtameyAhi tassa kila putto| Dakko so parikuddho taduvari mUlaM nibhAlittA // 82 / / tAsi bilaM kusIe khaNeNa niddahai jalaNadANeNa / eyAdanno na khamo maJcitiyasAhaNe kAi / / 83 // evaM tidaMDiNA citiUNa mahAvio nivasamIve / kusumapurArakkhapayaM dinnaM vIsAsiyA teNa / / 84 / / visabhAyaNadANAo sakuTuMbA viNiyA, kayaM KAKKARXXXXXXXXXXXXXXXX // 219 / / Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zapade zrIupade- nagaraM / niccorika kappaDiyagattaNe pAviyA bhikkhA // 85 / / gAme na jattha cANakaeNa tikkhaM saannmicchNto| Ae- cANakya samerisaM tattha dei aMbehi vaMsANa // 86 // kAyavvA vADI citiyaM ca gAmellaehiM kahameyaM / juJjai kahamapasAo na dadvArama hu esorAulA eseA // 87 / / tA chidittA vaMse aMbagarukkhANa nimmiyA vaaddii| vivarIyANAkArittaNeNa dosaM payaDiUNa / // 88 // bAranirAheNa palIviUNa gAmo sabAlavuDDo so| daDDo duviyaDDamaittaNeNa cANakpAveNa // 89 / / ||220 // ___ kosanimittaM jayaM jogiyapAsehiM jaha kayaM teNa / taha puvvaM ciya bhaNiyaM purANabhAvaM gae tammi / / 90 / / anna* muvAyaM citei kAsaparivaDDaNammi cANako / to nagarapahANANaM bhattaM majaM ca viyarei // 91 // mattesu tesu nibbharamuTThittA naciuM smaaddhttaa| taha gAiyaM ca gIyaM vihiuddhavuo kameNimiNA // 92 // do majjha dhAurattAI kaMcaNamaya kuDiyA tidaMDaM ca / rAya me va savattI etthavi me holavAe hi // 93 // anno ya asahamANo nAgarao bhuvnnijjlddhdhnno| taha ceva nacio gAiuM ca laggA bhaNiumevaM / / 94aa gayapoyassa mattassa uppaiyassa joynnshss| ee pae sayasahassaM etthavi tA me hollavAehi / / 95 / / tAo puNa annayaro aitibvAmarisapUrio bhaNai / naccato gAyaMtA maNa sabbhAvaM // 220 // imerisagaM // 96 // tilaADhayassa vRttassa nippannamsa baha saiyassa / tilatile sayasahassaM etthavi tA me holavAehi // 9 // tatto vijayo anno so ugghosnnmimesimshNto| pAraddhanadragIo gohaNamaMto imaM bhaNai // 98 / / navapAusammi punAe girinaiyAe sigdhvegaae| egAhamahiyamettaNa navaNIeNaM pAli baMdhAmi / etthavi tA me holavAehi // 99 / / jaccaturaMgANaM saMgaheNa saMpannatuMgahaMkAro / anno naTuM gIya kAumeyArisaM bhaNai / / 10.0 / / jaccANa navakisorANa ************* Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 taddivaseNa jAyamettANa / kesehiM nahaM chAemi etthavi tA me holavAehiM // 101 // dhaNNa paDipunnakoTThAgAro mANAcalaM samArUDho / supayaTTanaTTagIo anno eyArisaM bhaNai // 102 // do majjJa atthi rayaNANi sAlipasUIyA gaddabhiyA ya / chinnA chinnAvi ruhaMtI etthavi tA me holavAehiM // 103 / / anno saMtosaparo etto ya suhittaNaM paraM ptto| mNd||221 / / kayanagIo subhAsiyaM erisaM bhaNai // 104 / / maisukilaniccasuyaMdho bhanja aNuvvayanatthi pavAso / niriNo ya dupacasao etthavi tA me holavAehiM / / 105 // iya nAUNaM tesiM savvesiM pADhavicchaDDe / maggittA jahajoggaM kAsA buDDi paraM nIo // 106 / / hole gole vasuletti vayaNao niiypttsNbhaaseo| honjatti ihaM vihio taM puNa vAittao neo // 107 / / evaM ciMtijjaMto cANakkeNaM sa cNddguttnivo| pAlei rajamomaM ahannayA dAruNaM jAyaM // 108 // vuDDA vAseNa ThiyA guruNo sNbhuuvijynaamaanno| tattha pure niyasIsA visajjiyA jalahitIresu // 109 // ahiNavaThaviyamuNIsarakahijamANesu maMtataMtesu / khuDugadugassa sannihiyabhAvao uvagayaM savvaM // 110 // gaMtUNa paMthabhAgaM virahukaMThaM guruNa taM baliyaM / seso sAhusamUho patto niTiThANesu // 11 // sayameva guru hiMDai bhikkhaTThA sAvagAi gehesu / phAsuyamahe- saNijjaM jaM bhikkhaM parimiyaM lahai // 112 / / dAuM paDhamaM tesiM appaNA jamavasesayaM tassa / taM bhuMjai bhAyaNahINa bhAvaoM vuDDabhAvAo // 113 // jAo aitaNuyataNU taM daThTha khuDDugA vicitaMti / na kayaM suMdaramamhehimAgayA jamiha assa ko| 114 // uvaroho bADhamao annaM bhAyaNapahaM gvesemo| aMtaddhANakaraM jaM tamaMjaNaM jAiyaM tehiM / / 115 / / guruNo apa| rikahittA bhAyaNasamayammi caMdaguttassa / vihiyaMjaNA paviTThA naya diTThA keNai jaNeNa / / 116 // laggA saheva bhottuM / XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX 221 / / Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cANakya zroupade- zapade dadvAram // 222 // KXXXXXXXKAKKKKKKKKKKAKE ICELER ranA paJjattimAgayA jAva / evaM paidivasaM ciya tesuM bhuMjaMtaesu nivo // 117 / / achinnachuho tucchIbhUo deheNa pucchio bhaNai / aJja na najai kajaM keNai nijai mamAhAro // 118 / thevo ciya me bhogaM samei jAyA maNammi vImaMsA / cANakassa na eso aIva jaM suMdaro kAlo // 119 / / tA kovi aMtarahio thAle eyassa bhuMjae tUNaM / to iTTagANacunno bhAyaNasAlaMgaNe khitto // 120 / / bIyadiyahammi teNaM pavisaMtANaM nibhAliyA ya pyaa| diTThA payapaMtIo donni | na jesi ca tAo te // 12 // dAranirohaM kAuM dhUmo saMmohakArao vihio| jAyAI aMsusalilAiM tAI loyassa | nayaNAiM // 122 / / takkhaNamottinnaMjaNajogA te dovi khuDDugA ditttthaa| cANakaNa salajjo jAo vasahIe pesaviyA // 123 / / ahameehi .viTTAliotti rAyA jugaMchi laggo / bhaNio teNubbhaDabhiuDIbhImabhAleNa sakayattho / / 124 / / ajaM ciya taM jAo visuddhavaMsubbhavo ya tumamA / jaM bAlakAlapAliyavaehi eehi saha bhottaM / / 125 / / gaMtUNaM gurupAse sIsopAlaMbhamAha cANako / jA tA guruNA bhaNio tai sAsaNapAlage saMte / / 126 // ee chahAparaddhA niddhammA houmerisAyArA / jaM jAyA so savvo tavAvarAho na annassa // 127 / / laggo pAesu imo khAmaha avarAhamegameyaM me / etto pabhiI savvA ciMtA me pavayaNassAvi. // 128 / / jAo maNe camako eso cANakyassa jaha evaM / bahujaNavirohapattassa rAiNo mA na koi visaM / / 129 / / dijA, tao alakkhiyamaggeNa viseNa bhAviu lggo| taM jaha khuddapauttAI no visAI abhibhavaMti // 130 / / nicaM pAsovagao taM bhuMjAvei annayA kahavi / no patto gabbhavaIdevIpAsammi jemeI // 13 // ihe ya taggAsaM amuNiyaparamatthaeNa teNAvi / aipemaparavaseNaM dino niyathAlao gAso EXXXXX.kkkkkkkkkRRRRRRXX // 222 // Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 223 // // 132 // jAhe sA savisaM taM jimeI tA jjhatti paravasA jAyA / cANakassa niveiyameso patto ya turiyapayaM / / 133 / / no esAvamaNijA gabbho uyarammi jaM maNe muNai / takkAlakajjadakkho satthaM sayameva ghettUNa / / 134 / / udarasaraNi vidAriya bahupakkaM gabbhamappahatthehi / geNhaI purANadhaya puNNarUvamajjhammi nikkhivai / / 135 / / laddhovacayassa kameNa tassa nAmaM kayaM jahA eso / hou iha biMdusAro jaM visabiMdU sire tassa / / 136 / / gabbhatthassa nivaDio na tattha romuggamo tao jAo / kAleNa caMdagutte nihaNaM patte nivo se kao // 137 // puDhabutthAiyanivanaMdamaMtiNA egayAya tacchiddaM / pAvettA naravaiNo subaMdhunAmeNa bhaNiyamiNaM / / 138 || deva ! na hu jai vi tubbhe pasAyasaviyAsacakkhuNA vi mamaM / pecchaha tahAvi tubbhaM hiyamevamhehiM vattavvaM / / 139|| tubbhaM jaNaNI cANakkamaMtiNA phAliUNa phuDamuyaraM / paMcattaM uvaNIyA tA te etto vi ko verI ? / / 140 / / evaM socA kuvieNa rAiNA pucchiyA niyagadhAvI / tIevi tahA kahiyaM mUlAo na kAraNaM siddhaM / / 141 // patthAve cANakko samAgao bhUvaIvi taM daThThe / bhAlayalaraiyabhiuDI jhatti viparammuho jAo || 142 / / ahaha kahaM gayajIvAtti paribhavaM maha karei esa nivA ? / paribhAviUNa evaM cANako niyagihammi gao || 143 / / dAUNa gehasAraM puttapaputtAisayaNavaggassa / niuNamaIe vibhAvai mahapayasaMpattichAe / / 144 / / keNa vi pisuNeNa imo manne rAyAvi kovio evaM tA taha karemi jaha so dukkhAbhihao ciraM jiyai // 145 // | to pavaragaMdhabaMdhurajuttipaogeNa sAhiyA vAsA / khittA samuggayammI lihiyaM bhujammi taha evaM / / 146 / / jo ee vara vAse jaMghittA iMdiyANa aNukule / visae nisevaissai so vazcissa jamagharammi / / 147 / / / / 223 / / Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupadezapade // 224 // 2 varavatthAbharaNavilevaNAI tUlIu dissvmllaaiN| NhANaM siMgAraMpi hu jo kAhI sovi lahu marihI / / 148 // iyavA- cANakyasasarUvaparUvaNAparaM bhujayaM pivaasNto| pakkhiviUNa samuggA ThaviuM maMjusamajjhammi / / 149 / / sAvi hu pavarovaraera dvAram jaDiuM paurAhi kIliyAhi dddhN| paMsukkA tAlittA tassa kavADAiM niviDAiM // 150 / / khAmittA sayaNajaNa jiNidadhamme nijojiUNaM ca / raNo goulaThANe iMgiNimaraNaM pavanno so // 151 / / jANiya paramatthAe dhAIe aha narAhivo vutto| piuNo vi hu abbhahio cANako kIsa paribhUo / / 152 / / rannA bhaNiyaM jaNaNIviNAsago esa tIe to bhaNiyaM / jai taM na viNAsito eso tA tumavi nA hoto // 15 / / jamhA tuha piuvisabhAviyannakavalaM gahAya bhuNjtii| pai gabbhaThie devI visavihurA maraNa maNupattA // 154 / / tammaraNaM ca palAiya cANakkeNaM mahANubhAveNaM / uyaraM viyAriUNaM cchUriyAe tumaM viNicchUDho / / 155 / / taha tuha nIhariyassavi visabiMdU jo sirammi sNlggo| masivanno teNa tumaM niva ! vuccasi biMdusArotti // 156 / / evaM socA rAyA paramaM saMtAvamuvagao sNto| savvavibhUIIMgao sahasA cANakapAsammi // 157 / / diTTho ya so mahappA karIsamajjhaTThio vigysNgo| savvAyareNa rannA paNamittA khAmio bahuso / / 158 / / bhaNio ya ehi nayaraM rajaM ciMtehi teNa to. vuttaM / parivannANasaNo haM vimukkasaMgo ya vaTTAmi / / 159 / / na ya nAUNa vi siTU subaMdhuduvvilasiyaM tayA ranno / cANakkeNa pesunnakaDuvivAgaM muNaMteNa // 16 // aha bhAlayalAroviyakareNa rAyA subaMdhuNA bhnnio| aNujANaha deva ! mamaM jaha bhattimimassa pakaremi // 161 / / aNujANieNa ya tao subaMdhuNA khuddabuddhiNA dhUvaM / dahiUNa tadaMgArokarIsamajjhammi pakkhitto // 162 / / saTTANagae Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 225 // ya narAhiveNa logammi suddhalesAe / vaTTa to cANako teNa karIsaggiNA patto // 163 / / citesu ya so dhaNiyaM dhammajjhANammi acaliya sahAvo / aNuyaMpAgayacitto jalie jalaNammi DajhaMto // 164 / / dhannA te sappurisA je navaramaNattaraM gayA mokkhaM / jamhA te jIvANaM na kAraNaM hoMti dukkhANa // 165 / / amhArisA u pAvA bahuvihajIvANuhavaM kAuM / AraMbhAsattamaNA dhI dhI jIvaMti jiyaloe // 166 // jANiyajiNavayaNassa vi mohamahAsallasalliyamaNassa / iha paraloyaviruddha cariaM maha. kerisaM jAyaM // 167 / / je keI mae jIvA iha parajammesu dukkhamANIyA / te maha khamaMtu iNhi khAmemi ahaMpi te savve // 168 / ahigaraNAiM ca mae jAiM rajammi vaTTamANeNa / vihiyAiM pAvavasaeNa tAI tiviheNa cattAI // 169 / / jaha jaha karIsajalaNeNa tassa dhannassa Dajjhae deho / taha taha palayaM pAvaMti karakammAiM aMtevi // 170 // suhabhAvaNApahANo pahANaparameTrimaMtasaraNaparo / acaliya samAhicitto parAsubhAvaM samaNupatto. // 171 / / uvavanno suraloe bhAsuraboMdI mahiDDio devo / so puNa subaMdhusacivo tammaraNANaMdio saMto / / 172 / / avasarapatthiya patthivavidinnacANakamadirammi go| pecchai gaMdhovarayaM ghaTTiyaniviDubbhaDakavADaM // 173 / / iha savva matthasAraM lahihaMti kavADavihaDaNaM kAuM / nicchuDhA maMjasA tA jAvagdhAiyA vAsA // 174 / / diTuM ca bhuJjalihiyaM tassattho vi ya viyANio sammaM / to paJcayatthameko vAse agghAvio puriso||175| bhaMjAvio ya visae gao ya so takkhaNeNa pNcttN| evaM visiTTavatthusu sesesuvi paccao vihio // 176 // hA teNa maeNa vi mArio mhi ii parama dukkhsNttto| jIyatthI sa varAo sumuNI iva ThAumAraddho // 177 / / cANakarasa imA iha buddhI pariNAmiyA jao ptto| ||225 // - Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade- taM taM so maNavaMchiyamaNasaNapajaMtamatthaMti // 178 // cANakya zapade R atha gAthAkSarArthaH;-cANAkya iti dvAraparAmarzaH / tasya ca prathamataH kRtanandavarasya vanagamanaM suvarNAdhu tpAdanArthama | vAram bhUt / tato rAjapAtraM anveSamANasya 'moriyacaMda' tti mauryavaMzodbhavacandraguptanAmA zizuhastagato babhUva / tato'pi AhiM DamAnena 'thera'tti sthavirAvacanAllabdhopadezena 'rohaNae'tti rohaNAkhye nage gatvA suvarNaM utpAdya parvatakasAhAyyAtU paatt||226|| liputro sAdhite candragupte ca rAjye upaviSTaM sati upacAreNa prAguktena arthagrahaNaM kRtam / nAgarakebhyaH sakAzAt / 'dhaNa'tti kozavRddhilakSaNaM dhanaM vihitam / paryante ca saMvaraNaM iMginImaraNalakSaNaM vihitaM pAraNAmikI buddhibaleneti | vijJeyam / / 139 // emevaM thUlabhadde ukkaDarAgo sukosa pcchaao| vakkhevato Na bhogA caraNaM pi ya ubhayalogahiyaM / / 140 / / evameva prakRtabuddhau sthUlabhadraH prAgeva kathitavistaravRttAnto jJAtaM vijJayam / sa ca utkaTarAgaH 'sukesa'tti suko. zAyAM vezyAyAmabhUt / pazcAt sa nandarAjAmantritaH san paribhAvitavAna, yathA mantripadAGgIkAre vyAkSepato rAjakArya| vyAkulatayA na bhogA bhaviSyanti / bhogArthaM ca rAjyAdhikAracintA kriyate / tataH 'caraNapi ya'tti caraNameva cAritra // 226 // meva ubhayalokahitaM vartate iti tadeva tena kRtamiti / / 140 / / NAsekka suMdarINaMda bhAirisi bhANabhakkha niggamaNaM / maMdara vANari vijjA acchara dhammammi paDivattI / / 14 / / nAsikkaM nAmapuraM samatthi dakkhiNadisAtilayabhUyaM / vihavaDvajaNavilAsaM ca luttasayalAlayA'loyaM / / 1 / / pAviyaamaM Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ XXXXXXXXX // 227 // dadaviNo maNannatArunao tahiM Asi / naMdo nAmeNa vaNI bahumANapayaM purajaNANa / / 2 / / savvaMgasaMdaraMgI niyalAyaNNAvagaNiyannajaNA / nAmeNa suMdarI tassa Asi bhajA paNayasajjA / / 3 / / annevi saMti naMdA tatthANaMdiyamaNA jaNANa prN| so suMdarIe saMdAhiuvva na khaNaM viNA tIe / // 4 // lahai dhiI logeNaM paiTTiyaM tassa suMdarInaMdo / iya nAmaM visayAsevaNeNa gacchaMti tassa diNA // 5 // puvvaMpi ya tabbhAyA pavvaio so suNei paradese / jaha so sahoyaro suMdarIe me dUramaNuratto / / 6 / / to me na juttameso uvekkhiuM sAhiUNa niyaguruNo / so tassa pAhaNatteNa Agao laddhanilao ya | // 7 // bhikkhAkAle patto gihammi paDilAbhio bahuvivehiM bhAyaNavihIhi muNiNAvi pattayaM tassa hatthammi / / 8 / / dinnaM namirasireNaM savveNavi vaMdio pariyaNeNaM / laggo niyattiuM teNa citiyaM jAmi sayameva // 9 // jA maM muMcasu evaM nIo ujANamajjhabhUmIe / karakaliyasAhubhANaM daTraM, taM sovahAseNa / / 10 // bhaNiyaM puralogeNaM pavvaio esa suMdarInaMdo / vihiyA virAgajaNaNI ya desaNA sAhuNA suiraM // 11 // so suMdarIe tivvaM rAgaM vahamANao na maggammi / laggai jAva viuvviyaladdhI bhagavaM samuNisIho // 12 // citei na anneNaM keNAvi vibohiu uvaaenn| tIrai tA | ahigayaraM lobhaTThANaM padaMsemi / / 13 / / bhaNio meru niyakiraNajAlakavuriyagayaNaperaMtaM / daMsemi suMdarIviharabhIruo so na mannei // 14 // bhaNiyaM puNo muhutteNa ceva etthAgamaM karissAmo / paDivaNami payaTTo himavaMtagao viuvvei / / 15 / 6] egaM vAnarajuyalaM aNNe puNa biti savvameva bhayaM / bhaNio muNiNA bho ! suMdarIe taha vAnarIe ya // 16 // kAla ThayarA so bhaNai bAnamaghaTataM imaM bhaai| kaha meru kaha sarisava keNatti iya bhAsie teNa // 17 // vijAharamihuNa 227 // Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SEE zapade nAsikkasu darInaMdavA0 zrIupade maho padasiya tattha pucchio bhaNaI / nAivisesA tullattameva pAeNa paDihAi / / 18 / / pacchA khaNeNa suramihaNamegamA- loyagoyare paDiyaM / puTro-ya sAhuNA bhaNai bhagavameIe egammi- / / 19 / / no bAnarIviM yasamA bhaNiyaM muNiNA imA u dhammeNa / theveNaviM uvalabbhai jAyaM saDrANamayatti / / 19 / / pacchA cchinnamamatto 'so tIe suMdarIe pvvio| jAo / / 228111 sAmanarao sivapahalaggo na paDibhaggo // 20 // muNINo esA pariNAmiyA ya buddhI esa tAriso jiie| nIo virAgamagaM aNavajaguNaM ca pavvajaM // 21 // // iti / atha gAthAkSarArthaH-'nAsika suMdarINaMda' iti dvAraparAmarzaH / tasya ca 'bhAirisi'tti 'bhrAtA RSiH abhUt / sa ca tatsambodhanArthaM 'bhANabhakkha'tti bhAjanaM bhikSAbhataM bhojanakAle tasya haste samappitavAn / tato dvayorapi nagarAd nirgamanaM samapadyata / tato'sau RSiNA 'maMdara'tti maMdaraM meruM netumArabdhaH / darzitAzca krameNa 'vAnari' tti vAnarI, 'vijjA' iti vidyAdharI, 'acchara'tti apsarA divyatrI / tadanantaraM dharme zrutacAritralakSaNe pratipattiH tasya saMvRtteti // 141 / / .. . vairammi saMghamANaNa vAse uvaoga sesapuriyAe / kusumapurammi viuvaNa rakkhiyasAmimmi pesaNayaM // 142 / / sohammadevaloe loyaccherayakarAmarasamahe / sakko sUrAhirAo samatthi supstthcriypro||1|| somo jamo ya varuNo besamaNovi ya kameNa cattAri / tassatthi legipAlA puvvAidisAsu kayanilayA / / 2 / / vesamaNassa paricchayabhUo tallo ya teNa vihkaao| emA .tiyaso hotthA samappiyANappamaNapaNao / / 3 // io ya siddhatthapatthivasuo bhayavaM sirivaddhamANa // 228 / Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 229 // jiNasAmI / nAyakulaM varasasaharasAriccho'tuccha jasapasaro // 4 // patto himAlayanagottareNa nayarIe piTTi caMpAe / IsANakoNasaMThiyasubhUmibhAgammi ujANe // 5 / / vihiyaM tatthosaraNaM saraNaM jIvANa dukkhatattANaM / asurehiM surehi jayasirIe vissAmadhAmasamaM / / 6 / / sAlo tattha visAlA nivanIIe narAhivo aasi| sirimaM pasannacaMdassa rAiNo paDhamapurA puttotti / / 7 / / juvarAyapayaM patto tassa mahAsAlanAmagA bhAyA / tesi sahAyarI jasamaitti piDharo ya tabbhattA // 8 // nAmeNa gaggalI tesimaMgao saMgao guNagaNeNa / tinnivi kaMpillapure tAI nivatteNa nivasaMti // 9 // bhagavaMtAgamaNaviyANaNammi ujANapAlavayaNAo / sAlo narAhivo nayaraloyasaMkhohajaNaeNa // 10 // mahayA balajogeNaM samUsio | tuMgachattachannanaho / samakAlapphAliyabahalatUrarava bhariyadisi cakko // 11 // bhayavaMtavaMdaNakae viNiggao niyapurAo gayakhaMdhe / ArUDho poDhasamullasaMtapulayaMkuriyakAo // 12 // patto bhayavaMtasamIvabhUmIbhAgammi diTThachattatigA / paDivannapAyacAro paMcavihAbhigamamAyarai // 13 // jahA / saccittANaM puphphAiyANa davvANa kuNai vussaggaM / iyarANamaNussaggaM tahAvi khaggaM ca camare ya / / 14 / / mauDaM ca vAhaNAo chattamavi cayai, egasADeNa / pakuNei uttarAsaMgamaMjaliM cakkhuphAsamma // 15 // taha maNaso egattaM kAUNaM pavisio samosaraNe / dAuM payAhiNAtigamevaM thouM samADhatto // 16 // ___"dIharatArasaloNa-viloyaNa-dalakaliu, paurapavarasuMdera-suparimalasaMvaliu / tuha jiNa ! vayaNasaroru hu tihuyaNasiritilau, bhavibhaviloyaNa juyalahu jayapahu! maha milau // 1 // punnasarayasasilaMchaNa-maMDalasamasarisu, semittaNaguNa // 229 / / Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade- zapade pAriNA zrIvajrasvAmicari // 230 // payaDiyatihuyaNa jaNaharisu / tuha muhakamala mayaMkadalovamubhAlayalu, suttuTThiu kaha pecchau jayaguru ! jaNa samalu ? // 2 // saralaMguli-dalakomala-nahakesarapavaru, jaMghAjugalamuNAluya-pamoiyamuNibhamaru / tuhatihuyaNa-sarabhUsaNa ! nimmalu kamakamala, sAmi ! saraNu paDivajau vajjiyapAvamalu // 3 // cakaMkusa-jhasasatthiya-chattajhayaMkiyaha, namirAmara-sirasehara-kusumAlaM kiyaha / tuha caraNaha sumaraNaparabhavabhayabhIyamaNu, duhabharapaMki paDaMtu rakkhihi ehu jaNu // 4 // sAmi ! bhamiuM bhavasAyari jammaNasalili, narayatirikkha-narAmara-dAruNaduhakalili / ehu jaNasaraNavihINau dINu dayAvaNau, ehi tuha payapavahaNuttAraNu kuNau // 5 // sarayamayaMka-karujalajasabharabhariya jaya ! NimmalaNANa-paIvapayAsiyaparamapaya ! / parinijiya aiduJjaya-vammahasarapasara! tihuyaNa jaNasirasehara ! jaya jaya jayapavara ! // 6 // viyaDakavADa-savacchaha kamalovamakaraha, saralaggala-bhuyajuyalaha sNkhsirohrh| NiyasuMderANaMdiya-sayalaviyakkhaNaha, tuha aMgaha bali kijau sAmi ! salakkhaNaha // 7 / / varakaruNAjalasAyara ! tuha payapaNayamuNi !, navajalahara-ravagahira-viyaMbhiyadivvajhuNi ! / taha maha pasiya jiNesara ! tuha sevArayaha, jaha diNa jaMti pasaMtaha paripAliyavayaha / / 8 / / dAruNakova-davAnalanIraha, lakkhaNa-lakkhuvalakkhasarIraha / iya guNathui tuha pavvayadhIraha, siddhatthaya nivanaMdaNa ! vIraha // 9 // " ihA nAhaM thoUNaM bhUmItalamiliyamatthao namiuM | vaMdittA ya muNide IsANadisAe uvaviTro / / 17 / / amayaMbhodharadhArAsariseNa raveNa joyaNaM jAva / pAviyavitthAreNaM pAraddhA desaNA pahuNA // 18 / / jahA jAlAkarAla-jalaNovaruddha / / 230 / Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||231 // gehammi jaha khamo vAso / no buddhidhaNassa jaNassa taha bhave dukkhabharabharie / / 19 / / taha kAgatAla-saMjoyanAyao dullaha maNussatta / laddha saddhammamahAnihANa saMpattijoggamiNaM / / 20 / / jaha kAgiNIe luddho koDI hArei koimavi mnnuo| taha visayalAlasamaNA viveyaviyalA imaM jammaM / / 21 / / taha sayalakaja-karaNovamANa-mullaMghio iimo'vsro| laddho dhammassa muhAe neumucio na tumhANa // 22 // savve vi ya saMjogA na thirA taDiDaMDa-DambarasamANA / anilAloliya-dhayavaDaviDambaNA vittasaMtoyA // 23 / / kusadalasalila-lavAuvi caMcalaM jIviyaM muNaha maNuyA / saddhamma karaNa jalaNeNa bhavatarU jaha milAi imo // 24 // savvAyareNa taha ujjameha evaM ihAvi suhalAbho / savvasuharayANakhANI paramatthanivvuipayaM ca bhave // 25 / evaM nisamma dhammo sAlo bhAlayala-miliyakarakamalo / paNamittA bhaNai | jiNaM jAva mahAsAlamiha rajje // 26 // ahisiMcAmi samIve to tumhANaM karemi pavajja / gaMtUNaM niyabhavaNe teNAiTTho mahAsAlo // 27 // ginhasu rajjaM pavvajamaja kAhaM tao bhaNaI iyaro / jaha rajamasAraM bhAviUNa tubbhe paricayaha // 28 // taha ahamavi ujheuM vachAmi virAgamAgayA dovi / kaMpillAo gAgali mANittA rajamuvaNeti // 29 // so | vi ya tesi niyamAulANa aivacchalANa kArei / donarasahassavahaNociyAo aipavarasiviyAo // 30 // sIhAsaNAvariNayA te tAsu purAu nikkhamaNakAle / vihi ujjalanevatthA suracaMdaNalittasavvaMgA // 31 // udayagiri-seharArUDhamuttiNo ravisasivva rehNti| niyadehakaMti-saMbhArapUriyAsesadisivalayA // 32 // ayinibbhara-pahayapahANa-tUrarava pUriyaMbarA gaMtuM / bhayavaMtapAyamUle namiuM tipayAhiNA puvvaM // 33 // pavvaiyA vihiNA sAvi jasamaI sAviyA parA jAyA / sAlamahA Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zroupadezapade / / 232 / sAlAvi ya paDhiyA ekkArasaMgAI ||34|| aha annayA jayagurU rAyagihe vihariuM jao caMpA / tatto laggo gaMtuM eyAvasarammi eehiM / / 35|| vinnattamimaM amhe jaha piTThIcaMpamaNusarAmo tti / saMsAriyANa tesi na koi mA pavvaja tahA / / 36 / / sammattamuvalahejA sAmI sANAi niyamao bohI / hohI tesi guruNA sahAyao goyamo dinno || 37 || bhayavaM caMpAe gao gAyamasAmIvi piTTicapAe / bhaNio jiNappaNIo dhammo nisuo ya so tehi // 38 // tinnivi saMvegajuyAIM naMdaNaM gAgalissa rajjammi / ThaviUNamunnayamaNANi savvavirahaM pavannANi / / 39 / / tANI ya goyamasAmI ghettuM paMthamma ei jA tAhe / sAlamahAsAlANaM harisukkarisA imo jAo ||40|| saMsArAo uttAriyANi suddhe NemeNa bhAveNa / jAyaM kevalaNANaM citA iyaresi iya jAyA ||41 || raJjammi paDhamamamhe ThaviyA ehi saMpavaiesu / no anno uvayArI imesi amhaM bhavejatti ||42 || iya suddhajhANavasA'vasANapayapAviesu eesu / kammesu rammarUvaM kevalaNANaM samuppaNNaM / / 43 / / uppanna punnaNANANi tANi pattANi bhagavao pAse | caMpApurIe gurumaggamaNusaraMtANi kAleNa ||44|| kAUNaM tipayAhiNamabhivaMdiya titthamaha payaTTANi / gaMtuM kevaliparisaM bhayavaM piya goyamo jAva || 45 // tipakkhiUNa jiNaM paDio pAsu uTThio bhaNai / vaccaha kattha io eya sAmipayapaNamaNaM kuNaha ||46 || vAgario jayapahuNA mA goyama ! kevalINimANi tumaM / kuNa AsAyaNamAtuTTamANaso te khamAvei / / 47 / / to saMvegamaigao citei na me bhavissae siddhI / evamaidukkaratavo vi kevalaM jeNa na lahAmi ||48 || patto ya sAmiNA puvvameva vAriya parisAe / maNuyasurAsura sahiyAe jo saeNaM pabhAveNa // 49 // aTThAvayamArohai vaMdei g2a ceiyANi viNayaparo / zrIvajra | svAmicaritam / / 232 / / Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *** * // 233 // ******* teNeva bhavaggahaNeNa sijjhaI sA na saMdeho // 50 // tavvayaNasavaNaharisAUriyacittA paropparaM devA / sAheti evamevaM savvattha imA kahA jAyA // 51 / / aTThAvayammi naTThAvayammi jai kahavi hAja me gamaNaM / iya jA ciMtai bhayavaM goyamasAmI sugayagAmI // 52 / / to tammaNatosakae tAvasapaDibAhakAraNAe ya / bhaNio guruNA aTTAvayammi taM vaJca jiNabiMbe / / 53 / / vaMdehi tattha supasatthalakkhaNe vinnynnmirsdhvgaa| tAhe so muNisIhA haTTho tuTTo jiNaM | namiuM // 54 / / patto aTThAvayapAyamUlamAyanniUNa jiNabhaNiyaM / aha tinni tAvasapahU koDinna tahAvaro dino // 55 // taio puNa sevAlI patteyaM te ya paMcasayakaliyA / caliyA girimAruhiuM cautthaMbhattAvasANammi / / 56 // paDhamo kade mUle ya jemaI cittamaMtae bIo / chaTThatavaMte bhuMjai parisaDie paMDure patte // 57 // taio puNa sevAlaM sukaM sayameva aTTamatavaMte / te mehalAsu laggA kameNa paDhamAiyAsu tisu // 58 / / diTTho ya tehiM bhayavaM. goyamasAmI samuddha rasarIro / kaha esA iyarUvo girimmi eyammi laggihihI ? / / 59 / / bhayavaM jaMghAcAraNa laddhI layApuDaMpi kAUNa / nissAmayamuppayae pecchaMtANaM sa tesiM khaNA // 60 / / uppaio esa imo ei paloyaMti jAva upphullA / tAva vilAyaNavisayAo aigao * sUrabiMbaM va // 61 // saMpannamaNacamakA tinnivi tappasaMsaNe laggA / ciTuMti dUramukkaMThiyA ya tahasaNassa puNo // 62 / / ciMtaMti ya oinne imammi eyassa siisbhaavenn| hohAmo sAmI puNa patto tappavvayasirammi / / 63 // pecchai taM jiNabhavaNaM bhuvaNabbhuyabhUibhAyaNasamANaM / bhAraharannA bharaheNa cakkiNA kAriyaM paDhamaM // 64 / / ussehaMgulajAyaNadIhaM kose samussiyaM tinni / gAuyadugavitthinnaM gayaNaggavilaggajhayamAlaM // 65 // paMcaviharayaNa-niyarullasaMtakarakaliya-viulasuracAvaM / sayayamapattA ********************** // 233 / / kXXX******* Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIvajra* svAmoca zroupa- basaraMdhayArabhAraM cauduvAraM // 66 // jaMtamayalohapurisAvaruddha-paDihArabhUmibhAvaM ca / naMdaNavaNakusuma-samubbhavaMta-sorabhabharAinnaM zapade // 67 / / rayaNamayapIDhiuvariThiya-usabhAIjiNidapaDimAhiM / cauvIsAe niyaniyapamANa-parivArajuttAhi // 68 / taha pupphapaDalacAmara-dhUyakaDacchyaga-lomahatthAhiM / uvagaraNehi saehi saharisahiyayAhi sayakAlaM / / 69 / / rehatamajjhabhAga taha iMtavayaMtakheyarasurANa / nivapayaTTavisadvRta-naTTavihiNA maNabhirAmaM / / 70 / / egUNasayapamANehiM bhrhbhaauy-smtththuu||234|| bhehi / jiNapaDima-pajjuvAsaNaparAe taha bharahapaDimAe // 71 / / savvatto paribhUsiyasAhaMta-mahaMtathaMbha bharaM / supasannanisanna-mahatasohasaMThANasaMjuttaM / / 72 / / navabhiH kulakam / / harisavisaTTa-viloyaNajuyalo maNipIDhiyaM payakkhiNiuM / vadai jiNapaDimAo egaggamaNo thuNeI tau / / 73 jhaa| je riTuMjaNasannigAsataNuNo je kIrakAyappahA, je bAlAruNa soNacAruruiNo je kNcnnnnukrbhaa| je kaMdujalakAtaNA dhuvarayA cauvAsasaMkhA jiNA, savve saMtu bhavArivAramahaNA telakamANA ime / / 1 // " graM0 4000 / / cauvadaNAvatANa tasseva ya ceiyassa perate , uttarapuricchimAe disAe pUDhavIsilApaTro / / 74 / / hiTThA asoyataruNo vAsasthamuvAnamA *nisAimuhe / patto sakkassa disApAlo NAmeNa vesamaNo / / 75 // ceiyavaMdaNaheuM ubAgao tammi selsihrmmi| vadi tANaM tAI sAmi vaMdaI suNai dhamma / / 76 / / jhaa| haho dhammo nicaM rammo jammabhUmIsuhANaM / saddhAsuddho samma buddhA paDieNaM jaNeNaM / / 77 / / sajjo kajo bhajo bhajjA vajiUNa pamAyaM / saggaM mokkha kaMkhApakhaM nikkhivateNa savakhaM 78 / / iya dhammakahAvasareNa muNigaNe'NegahA parikahei / bhayava jahA imeM khala aMtaptAsiNo hoti / / 79 / / pari / / 234 // Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 235 // citai vesavaNo sAhuguNe erise parikahei / sayamavi imA sarIrassa caMgimA jA na annassa ||80|| devassa dANavassa va tassAbhippAyamerisa muNiuM / to puMDarIyanAmaM ajjhayaNaM saMparUveI || 81 // jahA | pukkhaladala-dhavalaguNe videhavAsamma pukkhalavaIe / vijae niyariddhivaseNa vijiyavaMdArayapurIe // 82 // puMDaragiripurIe puMDarakittI ahesi puMDarIo / nAmeNa nivA talahubhAyA puNa kaMDarIo tti ||83|| kaMDarIo tattha mahallabhAuNA bhUribhavavirAgaparo / paDisijjhato dijaMtayammi taha teNa niyarakhe // 84 // pavvajjamabbhuvagao asidhArAgAramAyaraMtassa / tavamaMtapaMtabhAyaNavaseNa tassAmao jAo / / 85 / / kaiyAvi teNa taNuIkayammi dehe saheva viharaMto / guruNA tI purI samAgao nigao rAyA // 86 // bahuNA bahumANeNa saha parivAreNaM vaMdio teNa / daThThe taM tadavatthaM bhaNiyA guruNo jahA esa || 87 // na cigicchAviraheNaM pauNo hohI cireNavi, na ettha / ujjANammi ThiyANaM sA saMpajJjai kahiMcidavi / / 88|| tamhA kaMDariyamuNI pesiJjau majjha rAyabhavaNammi / samuciyasAhusameo ahApavartteha sarvehiM / / 89 / / vijjosahAiehiM kias kiriyA gurUhi paDivanne / pAradvA caupAyA rogacigicchAkao niruo / / 90 / / "catuHpAdatvaM ca kriyAyA itthaM samavaseyam - bhiSagadravyANyupasthAtA rogI pAdacatuSTayam / cikitsitasya niddiSTaM pratyekaM taccaturguNam / / dakSastIrthAntizAstrArtho dRSTikarmA zucibhiSak / bahukalpaM bahuguNaM sampannaM yogyamauSadham // anuraktaH zucirdakSo buddhimAn praticArakaH / ADhayo rogI bhiSagvazyeo jJApakaH sattvatvAniti / / " suhasejo vi ya bhAyaNavihANao bhaMguro samaNadhamme / no bahimicchai vihariumiyarammi vihAramaNupatte // 91 // savvammi sAhuvaggesuo / / 235 / / Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupadezapade zrIvajrasvAmi M caritam // 236 // ranA na suMdaro esa / iha ciTuMto paribhAviUNameyaM tao bhaNiyaM // 92 // dhanno si tumaM dukkarakArI jaM nivasirIe lddhaae| cAyakaroM taha lahubhUyasaMniho kuNasi ya vihAraM // 93 / / nAuM nivacittamimo salajjacitto bahiM vihArAya / nikkhaMto tahavi ya bhaggamANaso na tarae soDhuM // 94 // chuhApivAsAIe parisahe kaivayANa divasANa / perate tIe purIe Agao nivagihojANe // 95 // diTTo ya aMbadhAIe sAhio naravaissa so muNai / esa akajaM pavvajavajaNAdujao kAuM // 96 / / jai kahavi thiro hojA sayameva samAgao vibhUIe / kAuM payakkhaNAtigamaha vaMdai taha salAhei // 97 // dhanno si tumaM kayalakkhaNo si jo taM pavanapavvajjo / narayaduvAraM rathaM sajo na caiumaNo jo'haM // 98 // ucchAhio vi evaM jayA ghaNaM kasiNamANaNaM kunni| to bhaNio kiM kajaM rajjeNa Thio sa tuNhikko | // 99 / / to tammi mukkarajo vihaDiyadaDhanigaDa baMdhaNanaro vdha / toseNa tassa liMgaM giNhai kallANakappatarUM // 10 // diTresu gurUsu mae bhottavbamabhiggahaM gaheumimaM / saMpaTTio sa patto taiyammi diNe gurusayAse // 101 // taddinnagahiyadikkhA aNuciyabhAyaNavaseNa taM rynni| uppannA'sajjhavisUigAjaro kAlamaNupatto // 102 // aJcatavisuddhamaNo laddhe savvaTUnAmagavimANe / tettIsasAgarAU suro sarUvo samuppanno // 103 / / iyaro pavannarajo masANadaradaDDadArugasamANo / dUramaNAejagiro garaM va paravajaNijjo ya // 104 // aha tivvachuhAbhihao sUyAre ADhavei jAvaiyA / iha saMti bhAyaNavihI savve te uvaNameha mahaM // 105 / / bhAyaNakAlammi uvaTThiesu samvesu bhaaynnvihiisu| pecchaNagAgaya-logAharaNeNaM jemiuM laggA // 106 / / jaha pecchaNage milievi duvvale baliyagAu pelneti / taha bhuttevi asAre sArAhAro 1||236 // Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 237 / lahaI ThANaM // 107|| bhattatikAmAhAro visUigAe nisAi tIevi / niyapariyaNAvahIriyakirio ahe so mao saMto // 108 / / ruhajjhANaparavaso sattamapuDhavIe appaiTThANe / raio saMjAo vAsasahassaM kayavaovi / / 10 / / baliyatta-mabaliyattaM na kAraNaM suddhasamaNabhAvassa / jaM puMDarIyasAhU baliovi surAlayaM patto / / 110 / / cammadisesadeho kaMDario kddynividdtvvso| ruddajjhANapahANo nihaNagao nArao jAo // 111 // tajjhANaniggaho iha pahANaheU jaittaNassa bhave / khINataNuNo vi muNiNo tavviraho dugpaikaro ti // 112 / / besamaNo taM nisuNiya tuTThamaNo muNai jANio mjjh| ajjhavasAo kerisamimassa nANaM pahANamiNaM / / 113 / / vaMdittA bhagavataM gao tao tattha jaMbhagA devo| ego vesamaNasamo puMDariyajhayaNamuccariyaM // 114 / / nAyAdhammakahAsu siTuM paMcasayagaMdhaparimANaM / avadhArei lahei ya suddha sammattamaha eso / / 115 / / paMcasu saesu varisANamaigaesa jiNAo voraao| kiMcUNesu sa jaMbhagadevo caviUNa suralogA // 116 / / tuMbavaNasannivese avaMtivisayammi dhaNagirI nAma / ibbhasuo Asi niyaMgacaMgimAvijiyasurarUvo // 117 / / so suyajiNida dhammo bAlattAo vi sAvago jaao| bhavabhIrU pavvaiDaM vaMchai nicchinnavisayatise / / 118 / / saMpattajoyaNabharassa tassa kaNNaM varaMti jaM piyro| taM taM so paDisehai ahaM jaha pavvaiu kAmo // 119 / / dhaNapAlo nAma pure ibbho tatthitthi tassuyA bhaNai / dehamahaM dhaNagiriNo jeNAhaM taM vase nemi // 120 / / guruNo ya sIhagiriNo niyathirayAvijiyameruNo pAse / jAIsarassa bhAyA tIe samio gahiyadikkho // 121 / / bhaNiyA aNeNa aliyaM na kiMci bhadde ! jahA ahaM smnno| hohAmi khippamevaM jaM royai R // 237 // Xxxx*** Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zroupade zrIvajra zapade svAbhi caritam tumaM kuNasu // 122 / / pAraddho vIvAho dhaNavicchaDDeNa aimahaMteNa / uvaroheNaM jagagANa pANigahaNaM kayaM tIe // 123 // |R] pecchaha mahANubhAvA dUraviratA ya visayasaMgesu / aNurattA iva uvarohavasagayA hoMti kajakarA / / 1-4 // takkhaNavatta- vivAho bhaNai sunaMdaM samAgayANaMdaM / bhadde ! muMca viciMtasu vayaNaM puvvaMpi me bhaNiyaM / / 125 // sA tammi poDhapaNayA so puNa tIya virattao dhaNiyaM / bahavo rattavirattANa tANa jAyA samullAvA // 126 // tA jAva tIe bhaNiyaM piugehaparaMmuhAe me ThANaM / taM vA tajjAyaM vA na kovi anno vicitesu / / 127 / / jamhA kumarINa piyA jovvaNabharabhAriyANa bhattAro / theratte puNa putto NArINaM rakkhao bhnnio||128|| iya nisuNiya tavvayaNeNa baMdhuloeNa taha ya iyareNa / taha uvaruddho so jaha naMdaNalAbhAmuho jAo / / 129 / / volINesu diNesu kevaiesu pahANasuviNeNa / so surajIvo A tIse gabbhammi suoM samuppanno ||130 / / nicchi papasattha-suyalAbhamaMgala dhaNagiri sunadamima / bhaNai sahAo hohI tuha esa salakkhaNo putto // 131 // kahavi vimuko tIe ugghosiy-svvjiivvhvirii| ceharesu kAriyabahuvibhavapayANarUvamaho // 132 / / dINANAhAijaNANa dinnadANo sabaMdhuloga ca / saMmANiya jahajogaM tahA samAhIe ThaviUNa // 133 // uciyapaDivattisAraM titthayarathuyaM ca cauvihaM saMghaM / samANiya vatthAINa dANao viNayasArAo // 134 / / sIhagiriNo sayAse nakkhattamuhuttalaggasuddhIsu / saMpattAsu mahAnihi-gahaNuvamANeNa lei vayaM // 135 / / navamAsANaM airittayANa tIe sutaM suheNaM to / bolINANa puraMdaradisi vva ravimuJjala jaNai // 136 / / puttaM milio mahilAloo evaM paropparaM bhaNai / jai na piyA pavvaio hoto tA ucchavo garuo / / 137 // hoto Asi sa saNNI XXX*** XXX** XXXXXXXXXXXXX // 2 38 // * Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 239 / / XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX * tivvamaNaNANasaMgao suNai / mahilANa samullAvaM jAIsaraNo tao jAo // 138 // citei na pavvajaM majjhamaNuvvigga mANasA esaa| ghettuM dAhI uvveyakAraNaM homi eIe / / 139 / / tibvapasAriyavayaNo rovelaM laggao jaha na esA / Asai bhujaI sayaI suheNa gihakammamAyaraI / / 140 / / evaM jA chammAsA ahAgayA sIhagirigurU tattha / nayarujjANa| mmi ThiyA vihie sajjhAyajogammi / / 141 // patte bhikkhAvasare dhaNagirisamiyA bhaNaMti sIhagiri / bhagavaM sannAyagalogadasaNatthaM gihe jAmo / / 142 / / guruNANumaNNiyA te sappaNihANA kuNaMti uvaogaM / jA tA uttamakalayaM kiMci nimittaM samuppaNNaM // 143 / / gururAha gayA saMtA sacittamiyaraM va jaM lahejAha / taM savvamuvAde jaha jamaja sauNo mahaM jAo // 144 / / to dAvI sunaMdAe gihe gayA sAvi niggayA tatto / ubhayakaradhariyaputtA kulamahilAo tahA miliyA | ||145 / / paNamiya pAe bhAsai mae ciraM pAlio imo bAlo / saMpai puNa paDigAhasu jao samatthA na etto haM | // 146 / / iya bhaNiyammi sa pabhaNai pacchAyAvaM karesi jai kahavi / taiyA kiM kAyavvaM sA pabhaNai imo jaNA sakkhI / / 147 / / jai kiMci bhaNAmi ahaM iya daDhabaMdhaM karettu tIe samaM / dhaNagiriNA seA bAlo patto baMdhammi saMgahio // 148 // tayaNaMtaraM na royai jANai jAo jahA ahaM smnno| nIo gurupayamUle salakkhaNatteNa seo garuo // 149 // dhaNagiriNo bAhuM nAmiUNa jA nei bhUmimaha sUrI / bhariyaM bhANaM paribhAviUNa hatthaM pasArei // 150 / / seo vi ya bhUmipatto jA jAo tAva sUriNA bhaNiyaM / avvA kiM vairamimaM jaM bhAriyabhAvamuvvahaI | / 151 // jA pecchai surakumarovamANameyaM savimhao bhaNai / sArakkhaha suyameyaM jaM pavayaNapAlagA hAhI // 152 / / / / 239 / / Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupadezapade / / 240 / / // 153 // vairottiya se nAmaM vihiyaM samaNINa seo vase vihio / tAhe sejAyaramaMdirammi nihio tao tattha jayA beDANaM rahANaM thaNapANamaMDaNAIyaM / kIrai tadA imassA vi phAsueNaM vihANeNaM / / 154 / / evaM seA saMvaDhai savvesimaIva cittasaMtAsI / sUrI bAhiM viharai taM jaNaNI maggiuM laggA / / 155 || nikkhevao imamhaM na samappAmA diNe disA u / thaNapANaM kAreI evaM jAo tivarisesA || 156 / / tatthAgayammi sUrimmi aha annayA sA vivAyamArUDhA / na samappaMti jayA taM vavahAro rAule jAo / / 157 / / puTTho ya dhaNagirI daMDieNa seo bhaNai me sahattheNa / dinno imIe navaraM puraM sunaMdAe pakkhammi / / 158 / / rannA bhaNiyaM puttaM mamaM puro ThAviUNa ullavaha / jaM sarai tassa eso paDivannamimehiM eyaMti / / 159 / / bAlajaNassuciyAI khelAvaNayAiM NegarUvAiM / giNhai jaNaNI sisuloyaloyaNANaMdadAINi / 160 / / patte pasatthadivase donnivi vaggA uvaTTiyA nivaI / rAyA puvvAbhimUho dAhiNao saMThio saMgho / / 161 / / vAmeNa sunaMdA pariyaNeNa savveNa aNugayA ThAi / rAyA bhaNai pamANaM tumhANaM ahaM suyaM tehi / / 162 || jAe disAe eseo nimaMtio jAti tesimeveso / dhammo jaM purisavaro tA jaNao vAharau putri / / 163 / evaM bhaNiyammi rannA nAgarayajaNeo bhAi kayaneho / eso paDhamaM ciya esu bhaNasu tA ambayA puvvaM / / 164 / / taha mAyA dukkarakAriNitti aitucchasattajuttA ya / to sAvaseva sehe karikarahe rayaNamaNikhavi / / 165 / / do ettA komalabhAsiehiM kAruNNayaM padaMsaMtI / aidINamuhI taM vaira ! ehi etto imaM bhaNai // 166 // / so taM poyamANo acchai jANai ya jai imaM saMghaM / avamannAmi sudIhaM to saMsAraM paribhamAmi / / 167 / / esAvi ya zrIvajrasvAmi caritam / / 240 / / Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 241 // padhvajaM mai pavvaiyammi niyamao kAhi / iya citaMto tIe vAratigaM saddio nei // 168 / / bhaNio jaNaeNa tao rayaharaNaM niyakare dharettUNa / kamaladalAmala-loyaNajuyalo sasimaMDalamuho ya // 169 / / jahA / / jai sukayajjhavasAo dhammajjhayamUsiyaM imaM vaira! / geNha lahu rayaharaNaM kammarayapamajaNaM dhIra ! // 170 / / tUriyamaNeNaM gaMtuM gahiyaM logeNa jayai dhammotti / ukkiTThasIhanAo kao tao ciMtae jaNaNI / / 171 / / mama bhattA putto bhAuo ya ee pvnnpvvjaa| kassa kae gihavAse vasAmi to sAvi pavvaiyA // 172 / / parivajiyathaNapANA dagveNavi samaNao sa saMjAo / ajavi vihArakiriyANucio so sAhuNIpAse // 173 // Thavio puNaravi tAsiM samIvao so suNei aNgaaii| ekkArasavi paDhaMtINa tANa teNeva laddhANi // 174 / / egapayAo payasayamaNusarai maI tahA sayA tassa / jAo ya aTUvariso Thavio guruNA niyasamIve / / 175 // viharaMtA ujeNi gayA ThiyA bAhirammi ujANe / kaiyAvi tivvadhAraM sudunnivAraM paDai vAsaM // 176 / / bhikkhAyariyAipaoyaNAI ta taraMti sAhuNo kAuM / jA tA jaMbhagadevA vairassa paricciyA puvvaM // 177 / / jAyA kahiMci taddesacAriNo pecchaUNa so jjhatti / pariyANio'NukaMpA bhattIvi ya tammi saMjAyA // 178 // tappariNAmaparikkhAheuM tAhe bhavittu vaanniygaa| satthabaille taddesabhUmibhAge nivesaMti / / 179 // saMsiddhabhattapANANa tAhe te vairakhuDDagaM pnnyaa| AmaMti te payaTTo guruNo AmaMtio saMto // 180 / / maMdaM madaM vAsa paDiitti niyaTTau tao taMpi / jAvaviyaM sahAviti tAva vihiyAyarA dUraM // 18 // vairovi gao tAhe taddesaM kuNai tivvamuvaogaM / // 241 // Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupadezapade davvAigoyaraM tattha davvao pussaphalameyaM / / 182 / / khettaM puNa ujreNI kAlo bahulA ya pAuse es| bhAveNa dharaNiparyAchavaNa - nayaNasaMkAya rahiyatti / / 183 / / accaMta pahiTThamaNA tAhe nAyaM jahA ime devA / kahamannahA imerisarUvattamimesu jAijA / / 184|| nA paDivannaM taM bhattapANamaituTTamANasA jAyA / pabhaNaMti tao taM daTThamAgayA ke ugavaNa / / 185 / / deti ya te veuvviyavijaM tIe vasAo khvANi / divvANi mANusANi ya kati aNeyaruvANi / / 186 / / puNaravi / / 242 / / ya jeTTamAse saNNAbhUmIgayaM nimaMti ti / ghayapunnehiM te cciya devA puvvaM va uvaoge / / 187 / / vihie sababhAve avagayammi paDisehiyammi dijaMte / vijaM viyaraMti nahaMgaNammi gamaNAvahamabAhaM // / 188 || tIe kila vijAe calio jA mANusuttaraM selaM / na khaliJjai aibaliNAvi devadAnavasamUheNa / / 189 / / evaM sa bAlakAlevi ThANamacca bhuyANagANa | viharai guruNA sahio gAmAgararehiraM vasuhaM / / 190 / / samaNImajjhammi ThieNa teNa gahiyANi jANi aMgANi / egapayAo payasyamaNusaraMtassa tANi puNo / / 191 / / sAhusamIve jAyAI phuDayarAI paDhei puvvagayaM / jo koi taMpi gahiraM kaNNAheDeNa taMpi lahuM / / 192 / / akileseNaM ciya so pAeNa bahussuo tao jAo / ajjhAvageNa amuNiyatabhAveNaM jayA bhaNio // 193 // paDhasu. imaM suyameso taM cevAlAvagaM vikuTTaMto / acchai annamma DhaM uoge paDhite // 194 / / aha annammi avasare diNaddhasamayammi sUri gaesu / bAhiM viyArebhUmi sAhUsu ya bhikkhaNaTThAe // 195 // vairo vasahI rakkhagoti saMThAvio tao teNa / bAlattavasasamuppannakougeNaM nihittAo / / 196 // sAhUNa veMTiyAo zrIvajra svAmi caritama / / 242 / Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ K**** maMDaliparivADimaNusaraMteNa / majjhe ThiccA sayameva vAyaNaM dAuvAraddho // 197 / / aMgANaM puvvagayassa jalahisaMkhohagahirasaddeNa / etthatarammi guravo viNiyaTTA suNiya nigghAsaM // 198 // citaMti lahuM muNiNo samAgayA aNNahA kaha ravo'yaM / ciTuMti jAva niyA pahiTriyA avagayaM tAva // 199 / / NUNaM na sAhusaddo eso vairassa kiMtu os||243|| riyA / tassaMkhohabhaeNaM NisIhiyAi ya kao saddo // 20 // aidakkhattaguNAo taM sadaM muNiya ThAviya saThANe / savvAo viTiyAo gahio guruhatthao daMDo / / 201 // vihiyaM pAyapamajaNamaha sIhagirI vicitae evaM / aisayasuyarayaNanihI eso, mA paribhavaM kuNau // 202 // eyassa sAhuloo tA jANAvemi eygunngrimaa| jeNaM eyaguNociyamee viNayaM pauMjaMti / / 203 / rayaNIkAle miliyA guruNA sAha nirUviyA evaM / jaha amhe vaccAmo gAme divasANi do tiNNi / / 204 / / acchihAmo to jogavAhiNo bhAsiu smaaddhttaa| amhaM vAyaNadAyA ko heAja gurU bhaNai viro||205|| payaIe viNayalacchIkulagehaM vihiyagurujaNAesA / te taM vayaNaM guruNo tahatti maNNaMti muNisIhA // 206 // patte pabhAyasamae kayavasahipamajjaNA ya kAyavvA / kAlaniveyaNamAIviNayaM vairassa pakareMti // 207 / / sIhANugaguruNo samuciyA u kappehi sAhu taNaehiM / tassa nisejjA raiyA so susiliTuM samuvaviTTho // 208 // tevi jahA guruNo vaMdaNAi viNayaM tahA pauMjaMti / sovi daDhakayapayanno kameNa aha vAyaNaM dei // 209 // je tattha maMdamaiNo tevi ya tassANubhAvao khippaM / laggA AThaveumAlAvage maNe visamarUve vi // 210 / / jAyA savimhayamaNA te sAhU puvamahigae tatto / vinnAsaNatthamAlAvage ya Nege ya pucchaMti // 211 / / jahapucchaM so takkhaNamAyakkhai dakkhayAguNasameo / tAhe satosacittA bhaNaMti jai XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX // 243 / Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIvajrasvAbhicaritam zrIupade- kaivayadiNANi / / 21 / / tattheva guru ciTuMti tA lahuM esa amha suyakhaMdho / pAvijja samatti jaM cireNa labbhai zapade A gurusayAse // 213 // ekkAe porisIe eso viarei ta tao tesi / so accanabahumao citArayaNAhio jAo // 214 / / vairaguNe jANAvidha samAgayA sUriyA varaM sesaM / acjhAvijjau eso tti tthviyniymaannsvi||244|| gappA / / 215 / / pucchaMti pAyavaDiyA sAhU sario suheNa sajjhAo / tumhANamAmamevaM bhaNaMti supasaMtamuhanayaNA / / 216 / / eso ciya tA kIrau vANAyario tao gurU bhaNai / eso hAhI niyamA maNorahApUragA tumhaM // 217 / / tubbhehiM to mA lahau paribhava channaguNagaNo eso / iya jANAvaNaheu eyassa vayaM gayA gAmaM // 218 / / saMpai na esa jAggo vaTTai suyavAyaNApayANassa / jamhA kannAheDaga vaseNa gahiyaM suyamaNeNa // 219 / / ussArakappajogI eso tA taM karemi seo ya imo| paDhamAe porisIe jAvaiyamahijau tarai / / 220 // acaMtaM mehAvI tAvaiyaM dijaI na diNamANaM / etda vihijai taha ceva sUriNA kAumAraddha // 221 / / bIyAe pArisIe kahei atthaM sa jeNa doNhaMpi / kappANa samucio kAumevamesi diNA jaMti // 222 // cattAri hoti sIsA aijAya-sujAya-hINajAyatti / savvAhamacariyaparo taha ya cauttho kuliMgAlo / / 223 / / gurugaNagaNAu ahio paDhamo bIo samANao tassa / UNo kiMcI taio sanAmasariso cauttho u // 224 / / evaM kuDaMbiyANaM pattAvi bhavaMti tattha so jaao| aijAo sIhagiri paDacca teNaM tao atthA // 225 // je Asi saMkiyA tassa tevi dUraM payAsiyA vihiyA / gahio ya didivAo jAvaio Asi kila guruNo // 226 / / EXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXKA ||244 / / Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 245 // KeXXXXXKE KXXXXXXXXXXXXXXXXXX dUriyAI haraMtA bhamimaMDale nagaragAmamAINaM / viharaMtA saMpattA nayara siridasauraM nAma / / 227 // taiyA ujeNI AyariyA bhguttnaamaanno| vuDDA vAseNa ThiyA vaTuMti dasAvi puvvANi // 228 / / tesiM saMti sayAse pahio saMghADao tadaMtammi / so sumiNaM rayaNIe pAsai jaha khIrapaDipuNNo // 229 / / pIo keNavi AgaMtugeNa eso paDiggaho majjha / patte pabhAyasamae kahio sAhUNa so guruNA // 230 / / tevi aladdhe lakkhammi annamannaM kheumaarddhaa| suviNaphalaM ! guruNA bhaNiyameyamatthaM na yANeha // 231 // kovaja mahAmeho paDicchao ehihitti so majjha / savvaM puvvagayasuyaM ghecchI | phalanicchao esa / 232 / / bhayapi vairasAmI taM rayaNi tappurIe bAhimmi / vutthI utkaMThiyamANasANa patto vasahimasi // 233 // kumuyavayaNeNa va caMdo meho vva siMhaDimaMDaleNa mnne| saMtuTeNa sa diTTo suyapuvvo sUriNA teNa // 234 / / nAo jahesa vairo mhimNddlmjjhpsriyjsoho| bhuyajugapasArapuvvaM savvaMgAligio vihio // 235 // pAhaNagaviNaya-vihANapuvvagaM so muNIhi pddivnno| paDhiyANi kameNa dasANi teNa pukhvANi savvANi // 236 / / jatthudeso'NannAvi tattha kijai imo kamo atthi / kila diTThivAyasuttattha-tadubhayassA tao patto // 237 / / sIhagirI vairovi ya siridasapuranagaramaha samADhattA / AyariyapayapaiTThA vairassA sIhagiriguruNA / / 238 // te puvvasaMgayA jaMbhagA surA kahavi tattha sNpttaa| vihio mahAmaho tehiM pavarasurapupphagaMdhehiM // 239 / / uvaladdhamuNivaipao sAraya-ravimaMDalaM va ahiyayaraM / phuriyapayAvo jAo bhaviyaMbhoruhapamoyakaro // 240 // jao // - vAsAvajavihArI jaivi hu navi katthae guNe niye| akahaMtovi muNijjai pagaI esA guNagaNANaM // 241 / / bhama XXXXXXX Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ |caritam thIupaderehi maharehi ya sUijjai appaNo ya gNdhnnN| pAusakAlakayaMbo jaivi nigaDho vaNanigaMje // 242 / / kattha va *zrIvajrazapade svAmina jalai aggI kattha va caMdo na pAyaDo loe ? / kattha va varalakkhaNadharA na pAyaDA huMti sappurisA? // 243 / / sIhagirI dinnagaNo vairassa samAgayammi smymmi| kayabhattaparicAo jAo devo mahi DDIo // 244 // bhayavaMpi vairasAmI saehiM paMcahi muNINa priyrio| kuNai vihAraM so jattha (tattha) [] / 246|| tatthujchalaMti ravA // 245 / / urAlA sayala viyakkhaNANa sNjnniymaannsaannNdaa| jaha aJcabbhaguNarayaNabhAyaNaM saMpai 8 imo tti // 246 / / aha atthi kusumanayare dhaNasiTThI sutthtthpaaviypitttto| bhajA tassa maNajA lajAsAhaggaguNagehaM | // 247 / / aha tANa suyA niyadeharUvalaclIe cchinnamAhappA / surasuMdarINavi navaM jovvaNamorAlamaNupattA // 248 / / jANANaM sAlAe tassa ThiyA sAhaNIo paidivasaM / vairassa guNe saraiMdunimmale saMthaNaMti jahA / / 249 // esa akhaDiyasIlA bahussuo esa esa pasamaDDo / esA ya guNanihANaM eyasariccho paro natthi / / 250 / / "dvAvetau puruSau loke prprtyykaarko| striyaH kAmitakAminyo lokaH pUjitapUjakaH // 1 // " iya vayaNamaNusaraMtI sA daDhamaNurAgatapparA jaayaa| vairammi vairadaDhamANasammi piyaraM bhaNai evaM // 251 / / jai me vairo bhattA hAjaM tA haM bhayAmi vIvAhaM / annaha pajaliyajalaNovamehi bhogehi nA kajja // 252 // uttamakulasaMbhUyA uti varagA na icchaI sA u| sAhati 'sAhuNIo jahA na vairo vivAhei // 253 / / sA bhaNai jai na vIvAhamesa kuNai ahaMpi pavajaM / ghecchAmi nicchao tIe esa Thavio niyamaNammi / / 254 / / bhayavaMpi vairasAmI pADaliputtaM kameNa saMpatto / tuhigujjalatajjasapasara-savaNa // 246 / / Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 247 / / raMjiyamaNo rAyA // 255 // niyapariyaNasaMjutto samAgao saMmuhA nibhaalei| phaDugapaDugarUveNa sAhuNo nagaramabhiite | // 256 / / tatthorAlasarIro bahave pAsai muNI maNuyanAho / pucchai kimesa bhayavaM imo va te viti nahu anno // 257 / / evaM pupphullaviloyaNeNa rannA purassa loeNa / dUramudikkhijjaMto kaivayamaNiparigao pacchA / / 258 // patto saMbhamasAraM mahimaMDalamiliyamauliNA rnnnno| abhivaMdio samANaMdio ya sappaNayavayaNehiM // 259 / nayarujANammi Thio khIrAsavaladdhiNA tao teNa / pAraddhA dhammakahA evaM saMmohanimmahaNI // 260 / / laddhe mANusajamme ramme nimmlklaaigunnklie| ghaDiyavvaM mokkhakae nareNa bahubuddhiNA dhaNiyaM // 261 // dhammo attho kAmo jao na pariNAmasuMdarA ee| kiMpAgapAga-khalaloyasaMga-visabhAyaNasamANA / / 262 / / jammi na saMsArabhayaM jammi na mokkhAbhilAsalesA vi / iha dhammo so Neo'viNAkao jo jiNANAe // 263 / / pAvANubaMdhiNocciya mAyAimahallasalladoseNa / etto bhogA bhuyagavva bhIsaNA vasaNasayaheU // 264 / / jo puNa khamApahANo parUvio purisapuMDarIehiM / so dhammo mokkhocciya jamakkhao tapphalaM mokkhA / / 265 // paJcakkhameva attho kAmo ya aNatthaheubhAveNa / dIsaMti pariNamaMtA kimahiyamiha bhANiyavvamao / / 266 // iya vivarIo mokkho jamettha no macchukesari- P247 // kisoro| hiMDai udaMDamakaMDa-khaMDiyAsesajIvamio // 267 // jovvaNavaNadAvAnala-jAlAmAlA na ittha atthi jarA / no duddharo samuddharamayaraddhaya-sadharasarapasaro // 268 / no lobhabhuyaMgamasaMgamo vi no kohmohucchaalo| taha no annakasAo na visAo no mayapisAo // 269 / / vallahaleogaviyogA duhamUlaM jattha natthi taha rogo| kiM bahuNA jo XXXXXXXXXXX oXXXXXX Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zro upadezapade |248 / / dAso savvA jatthAkayapaveseA // 270 // leAyAlAyavilAyaNa - le| yaNasamaNANadaMsaNAlAyA / sAhINA'NovamasAkkhasaMgayA huti jattha jiyA ||271|| jaha khajoo poyaNANa taha jadabhilAsamettAo / bhuvaNabbhuyAvi vibhavA na kiMci Nuttamo mokkhA / / 272 / / taddaMsaNaNANAikajjasajjA jao pavajjaMti / to tubbhe eesuM guNesu sattIe vaTTeha || 273 || ni tikAlacIvaMdaNeNa saivivihapUyapuvveNa / ceiyakaJjANaM bahuvihANamainiuNakaraNeNa || 274 / / AyAraparANa bahussuyANa sumuNINa vaMdaNeNaM ca / bahuNA bahumANeNaM guNIsu taha vacchalatteNa || 275 || saMkAisallapaDipellaNeNa sai daMsaNaM visAhejA / taha jiNajammaNa-ThANAidaMsaNeNaM jao bhaNiyaM // 276 // jammaNanikkhamaNAisu titthayarANaM mahANubhAvANaM / ettha kira jiNavarANaM AgADhaM daMsaNaM hoI || 277 || gANaM ca puNa sutitthe vihiNA siddha tasArasavaNeNa / navanavasuyapaDhaNeNaM guNaNeNaM puvvapaDhiyassa / / 278 || kAlAivivajjayavajjaNeNa taccANupehaNeNaM ca / pariyANiyasammaNANaM saMgeNa samANadhammANaM / / 279 / / sAhija caritaMpi hu AsavadAradaDhasaMnirAheNa / sai uttaruttarANaM guNANamabhilAsakaraNeNa / / 280 // iya guNarayaNapahANA sakayatthA ettha ceva jammammi / sarayasasisarisa - jasabharabhariya diyaMtA jiyaMti suhaM / / 281 / / parAe puNa kallANamAliyAmAliyA kameNeva / aNubhUyaceAkkhaseokkhA lahaMti mokkhaMpi khINarayA / / 282 / / actaM yahiyao vihio rAyA samaM purajaNeNa / niyamaMdiramaNupatto vairasarUvaM payAsei || 283 // aMteurINa aha tA vimyamaNA nivaM bhaNatevaM / amhevi tassa rUvaM daThThe IhAmahe nAha / / 284 / / aitibvabhattiparavasamaNeNa raNNANumanniyA savvA / aMteuraramaNIo nagarAo niggayA sA ya / / 285 / / siTThisuyA aisusiliTThadaMsaNA nisuyava zrIvajrasvAmIcaritam / / 248 / Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iravRttaMtA / ummAhiyA sudUraM kaha pecchAmittiM citaMtI // 286 // vinavio niyajaNao subhagasiromaNisamassa eyassa / maM dehi annahA jeNa natthi me jIviyavvamimaM // 287 / / savvAlaMkAravibhUsiyA kayA accharavva paJcakkhA / gahiyA ya aNegAo dhaNakoDIo tao teNa // 288 / / patto vairasamIve kahio dhammo savittharo guruNA / bhaNai jaNo'marasohaggamaggalaM na uNa rUvaM pi // 289 / / jai nAma rUvalacchI. huMtA eyarasa, tA na tiyloe| asuro suro va vijAharo va imiNA samo hojA // 290 / / bhayavaM nAuNa sabhAe mANasaM takkhaNA viuvvei| paumaM sahassapattaM , kaMcaNamayamujjalujoyaM / / 291 // tassovari niviTTho vijjupuMjovva saMtiyaM ruuvN| nimmavai maIvaM so nimmalalAyaNNasalilanihiM / / 292 / / AuTTo bhaNai jaNo rUvaM sAbhAviyaM imassa imaM / itthijaNapatthaNijjo mA homi na dasiyaM paDhamaM // 293 // bhaNiyaM bhUvaiNAvi ya aho! imasseriso aisautti / tAhe aNagAraguNe imerise pannavai tassa // 294 // tavaguNao aNagArA jaMbuddIvAie asaMkheje / bharie kuNaMti veuvviyANa rUvANa iya sattI // 295 / / jaM hoi tA kimayaM accabbhuyamettha tumha pddihaai| etthaMtarammi dhaNanAmaseTTiNA bhAsio sAmI // 296 / / taM nijjiyajagarUvo esA vi ya mahiliyANa savvANa / mama dhUyA dhuNai dhuvaM sohaggamaDappharamaNagdhaM // 297 // tA kuNa pANiggahaNaM 'jamUciyakamavattiNo mahAmaiNo / hoti tao so visae visovame kahiumADhatto / / 298 // jahA / / visayA visaMva visamA visayA biDisAmisaM va maraNakarA / visayA sevijetA chalabahulA taha masANaM va // 299 / / . 1 kha. samucciya / 249 // 1 // 249 // Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupadezapade 1250 // nisiyaggakhaggapaMjaragharaM va. savvaMgacheiNo visyaa| kiMpAmapAgasarisA visayA muhamahurabhAveNa // 30 // khaNadiTThA zrIvajra khaNanaTThA khalajaNamaNamIlaNovamA visyaa| kiM bahuNA savvesi visayA mUlaM aNatthANaM // 301 // eIe jai paoa svAmiNamatthi mama te tao vayaM leu / aivicchaDDasaNAhA pavvajjA tIe paDivaNNA // 302 // bhayavaM payANusArI ajjhayaNAoX caritam mhaaprinnaao| puvAyariyapamuTThA gayaNaMgaNagAmiNI vijA // 303 / / uddhariyA tIya vasA jaMbhagadevovaladdhavasao ya / icchAsaMcAraparo saMjAo so mahAbhAgA // 304 // puvAo desAo ahaNNayA uttarAvahaM bhagavaM / viharatA saMpatto dubbhikkhaM tattha saMjAyaM // 305 / / nA tatto nissAro labbhai avahaMtagA pahA jAyA / kaMThasamAgayapANo bhagavaMtaM bhaNai to saMgho // 306 // titthAhive tumammivi kaha saMgho varaguNANa sNghaao| aTTavasaTTovagao laheja maraNaM, na juttamiNaM // 3.7 / / tAhe paDivijjAe calio saMgho samei tA jAva / sejjAyaro gihAo gocArikae gao rannaM // 308 / / pAsai te uppaie siMhalavitteNa chidio bhaNai / bhayavaM! ahaMpi tubbhaM bADhaM sAhammio jAo // 309 / / sovi laio imaM suyamaNussarateNa saMtacitteNa / savvajiyagAyarApArasArakaruNAnihANeNa / 310 // sAhammiyavacchallammi ujjayA ujjayA ya sajjhAe / caraNakaraNesu ya rayA titthassa pabhAvaNAe ya // 311 // // 25 // __ patto puriyaM nAmeNa nayarimaha dakSiNAvahe tattha / atthi subhikkhaM bahugA ya sAvagA dhaNakaNasamiddhA // 312 // tavvanniyasaDrANaM amhaccANaM ca paaddisiddhiie| vaDai mallAruhaNaM nie nie ceiyagharammi // 313 / / savvattha bhikkhugANaM | saDDhA iyarehiM paribhavijaMti / rAyA bhikkhugabhatto ahannayA Ayae saMte / / 314 / / saMvacchariyammi nivo nivAraNA Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||25|| kArago kao tehiM / puSphANa pure sayale kila ceiyabhuvaNajoggANa / / 315 // accaMtavAulamaNo jAo savvo vi sAvagI logaa| tAhe sabAlavuDDo uvaDDio vairasAmi so / / 316 / / tubbhehi sAmi ! titthAhivehiM jai pavayaNaM lahUhoi / tA ko anno tassunnaIe saMpADago hojA? ||317 // evaM bahuppayAraM bhaNio tssmymevmuppio| mAhesari varapuri dAhiNakUlammi revAe // 318 / / mAlavamaMDalamajjhe patto tattha ya huyaasnngihmmi| 'vaMtaramaMdiramatthI maNoramArAmaparikaliyaM // 319 // AmoyabharAyaDDiyabhamasallayajAlamaliyamajjhANa / paivAsarammi kuMbhA nippajjai tattha pupphANaM // 320 // saDDIe asIIe saeNa kila ADhagANa jahasaMkhaM / esa jahanno majjho pagiDDao bhAsio kuMbhA / / 321 // daLUNaM saMbhaMtA taDio mAlAgaro piivyNso| abbhuTTio bhaNai bhaNaha keNai tumha ajotti // 322 // bhaNai imehiM kajja pupphehiM aNuggaho mahaM eso / taDieNa bhaNittA paNayasAramADhoiyANitti / / 323 / tubbhe jahApavattaM guMpheha huyAsadhUmasaMgeNa / phAsuyapAyANi havaMtu tAyadhetthaM paDiniyatto // 324|| cullahimavaMta-paumaddahammi patto sirIe pAsammi / tassa mayaM devaJcaNanimittameIe siyapaumaM / / 325 / / chiNNaM sahassapattaM gadhuddharamAgayaM tayaM drch| vaMdittA tIe nimaMtio * imo teNa paumeNa / / 326 / / ghettuM taM jalaNagharaM samAgao tattha divvsiNdaann| UsiyajhayaciMdhasahassasaMkulaM kiMkiNI rammaM // 327 // vihiyaM vimANamaMtA nikkhittsuyNdhipupphsNbhaarN| jabhagasurapariyario divveNaM geyasaddeNaM // 328 / / pUratA gayaNayalaM niori tthviyuddhmhpumo| saMpaTTio sa bhayavaM khaNeNa patto purIdese // 329 / / to tavvihakoUhalamavaloiya loyaNANa suhajaNayaM / saMjAyasaMbhamA bhikkhugANa saDDA bhaNaMtevaM // 330 // amhANa pADiheraM surehi uva 25zA Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zroupade zapade ||25shaa NIyamAyareNa to| tUraravabahiriyadisA agdhaM ghettuM purAhitA // 331 // jA niggayA paDicchaMti tAva tesi vihAra-1 zrIvajra svAmimaisariya / arahaMtagharaM patto devehiM kao maho tattha // 332 / / taiMsaNAo jAo bahabahamANo jo pavayaNammi / caritam rAyA vi samANaMdiyacitto sussAvago jAo // 333 / / iya pagayA buddhI vairasAmiNo NANuvattiyA mAyA / jaM mA 'hojA saMgho avamANapayaM mamAhito / / 334 / / veuvviyaladdhoe lAbho'vaMtIe jo smuppnnnno| pADaliputte mA hAja paribhavA vikiyA vihiyA / / 335 / / puriyApurIe titthubbhAvaNA maccabbhuyaM kayaM jaM ca / etto ciya paratitthiyamAnamilANI ya saMjAyA // 336 / / tathA tAsaliputtAyariyasayAse jaha rakkhio dspurmmi| pavvaio sirimAle purammi jaivairamaNupatto // 337 // paDhiyA jaha nava puvvA bhinno vAsayaThieNa teNa jo| evaM kahA kahijai satthesu purANapurisehiM // 338 / taM kiMpi anannasamaM seAhaggaM Asi vairasAmissa / marai marateNa samaM jo vuttho egarAiMpi // 339 / / dasame puvvammi jahA javiesu ya bhaggagahaNamasamattho / pucchijjaMtA kevaIyamatthi agge bhaNai vairo / 340 // biMdusamANamahIyaM samuddasarisaM samatthi aNahigayaM / bhujo bhujo pucchaMtu esa pahio gurusayAse // 341 // emAiajarakkhiyacariyaM AvassayANusAreNa / NeyaM tayatthiNA ettha aNuvaoMgitti nA kahiyaM // 342 / / // 25 // bhaviyANa kayANaMda sirigoyamasAmiNo bhaNissAmi / cariyaM pasaMgayattaM kiMcI taM bhe nisAmeha // 1 // selAo uttaraMto bhayavaM sirigoyamo pabhAyammi / taDitaruNaravikaranibhA palAio viyasiyamuhehiM // 2 // kamalehi va bAlaravI punvoiyatAvasehiM bhaNiyaM ca / tubbhe amhaM guravo taha nayasIsA vayaM sIsA // 3 / / tubbhaM amha ya jagajIvabaMdhavo bhavvakamalavaNa Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 25 bhANa / sagihIya nAmadheo sa bhaNai bhayavaM gurU vIro // 4 / / ki tubbhANavi anno kA vi gurU atthi, taggaNaggahaNaM / X IXI kuNai guruNa pabaMdheNa suppasannANaNo saMto // 5 / / yathA-siddhattharAyataNao viNaoNaya-sIsasurapahusaraNo / dhaNNo (mmo) dhammiyajaNasIsaseharo hArasarisajaso // 6 // duttarabhavasAyara-pAragamaNaNivvaNamahApavahaNaM va / sylsmiihimkllaa|| nn-laabhnvkppsaalsmo||7|| pavvAviyA ya takkhaNamuvANiyANi ya surAe liMgANi / uttariyA pavvayamehalAhiM laggA pahe gaMtuM / / 8 / / pattA bhikkhAvelA ANejau pAraNe'jamajja! mae / kiM tumhamuciyamevaM vuttA te pAyasaM biti / / 9 / / bhayavaM ca savvaladdhI bhikkhAyariyAe mhughysnnaahN| pattamaNAyAseNaM pAyasabhariyaM karittANa / / 11 / / tANa samIvamuvagao akkhINamahANaso jao sAmI / to ekkaNavi patteNa paDhamamuvaTTiyA vihiyA // 11 // te savve pacchA appaNAo jimau daDhaM sasaMtosA / saMjAyA savvesi tesi sevAlabhakkhINa // 12 // khINAvaraNANamapattapuvvamugghaDiyamaha mahANANaM / dinnassa dinnajayajIviyassa daThUNa chattAI / / 13 / / jayapahuNo NANamaNaMtamuggayaM niyayapariyaNajuyassa / koDinnassa ya bhayavaM tamuggiraMtaM paraM dhamma // 14 // aha goyamo payAhiNamANaMdiyamANaso jiNidassa / tevi aNupadivaggA kuNaMti to kevalisabhAe // 15 // gaMtUNa samAsINA titthassa namotti vihiyvNdnnyaa| pacchAvaloyaNaparo so bhaNai ima pahuM // 253 // namaha / / 16 // to jiNasAmI pabhaNei goyamA kevalINa mA hIlaM / kuNa pacchAyAvajuo micchAukkaDaparo sa tao // 17 // uddharamadhiiM parigao nAhaM jamme imammi sijjhissaM / jaM ee pavaIyA sajjo ciya kevalaM pattA // 18 // bhaNai8 bhayavaM surANa kiM saccaM vayaNamaha jiNANaMti / bhaNai sa jiNANa to kiM adhikaM kAuM samAraddho ? // 19 / / pacchAvasa Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade-18 rammi jiNo cattAri kaDe parUvaI evaM / saMbakaDe vidalakaDe cammakaDe kaMbalakaDe ya / / 20 / / evaM sissassa gurummi pema- zrIgautamazapade baMdho cauvviho hoi / tuha puNa goyama ! kaMbalakaDayasamANo maI mAho // 21 / / avi ya / / cirasaMsaTTho cirasaMthuo yara svAmi ko noTa ciraparicioya cirjhusio| ciramaNugao si gAyama! cirANuvattI ya me hosi / / 22 / / tA dehassa imassa bhee caritam tullA vayaM bhvissaamo| mA kuNasu aho goyama ! sAgaM tA dhIra gaMbhIra ! / / 23 / / aha goyamanissAe annesi muNINa ||254|| bohaNanimittaM / dumapattayati nAmagamajjhayaNaM pannavei jiNo / / 24 / / jahA "dumapattae paMDuyae jahA nivaDai rAyagaNANa | accae / evaM maNuyANa jIvie samayaM goyama ! mA pamAyae / / 1 // " ityAdi / / chaTThaTThamAitavamuggaruvamesA sayA nisevaMto / majjhimapurIe patto viharaMto bhagavayA saddhi // 25 // kayavAsAvAsANaM tattha duveNhaM pi volie sNte| pakkhANa sattage tassa mAhavoccheyaNanimittaM / / 26 / / kattiyaamAvasAe samIvagAmammi pesio pahuNA / goyama! imammi gAme saMbohasu sAvagaM amugaM // 27 / / tattha gayassa viyAlo jAlo tattheva taM nisi vuttho| jA navari pecchai sure nivayate KI uppayaMte ya / / 28 // uvautteNovagayaM bhayavaM kAlaM gao jahA anja / teNa puNa virahabhIruyamaNeNa na kayAi cittammi / / 29 / / IPS virahadiNo paribhAviyapUvo so takkhaNaM vicitei / bhagavamaho ninneho jiNAhivA erisA haMti // 30 // ja neharAgapaPM rigayacittA jIvA paDaMti saMsAre / etthAvasare NANaM uppannaM gAyamapahussa / / 31 / / kevalikAlo bArasa vAsA jAo tahA vihAro ya / jaha bhagavao tahA navaramaisaehi virahiotti // 32 / / pacchA ajasuhammassa nikkhavittA gaNaM gao siddhi / pacchA kevalaNANaM ajasuhammassa uppaNNaM // 33 // aTra varisANi seA vi ya viharittA kevalittaNapahANa / to ||254|| Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||255 / / ajajaMbUnAme gaNaM ThavittA gao siddhi // 34 // bhagavaMtakAlakaraNeNa dummaNA devdaannvaaiiyaa| taM nayariM ma'jjhimanAmagaMpi pAvaMti abhaNIMsu / / 35 / / iti // . ." atha gAthAkSarArthaH;-vajranAmake RSau pariNAmikI buddhiH / kathamityAha-'saMghamANaNa'tti yat saMghamAnanaM mAtrA Kaa saha vivAde rAjasabhAyAM sNghpksskkssiikrnnm| 'vAse uvaoga'tti varSAkAle upalakSaNatvAd uSNakAle ca jaMbhakainimaMtraNe kRte yad upayogo dravyAdigocaro vihitaH / tathA 'sesa pariyAe' iti zeSA sahasrapattrapadmasya puSpakuMbhasya ca purikAyAM nagaryAM samAnayanarUpA / tathA 'kusumapurammi viuvaNa'tti kusumapure pATaliputre vikurvaNA prathamaM asundararUpasya pazcAt || sahasrapatrapadmAsanasthasvarUpasya ca atyantAtizAyinaH / 'rakkhiyasAmimmi pesaNayA' iti rakSitasvAmina AryarakSitasya yamakastatra bhagnasya yatpreSaNaM kRtamiti / / 142 / / pariNAmiyA ya mahilA NiddhasadhijjAi logajANammi / ujjeNi devadattA joguvayAre'tthapaDibattI / / 143 // iha atthi vasaMtapuraM nayaraM tatthAsi niddhaso nAma / dhijjAio mahelA lIlAnilao suhA tassa // 1 // jAyA ya? tinni dhUyA kameNa tArunnamunnayaM pattA / vIvAhiyA kalesuM niyamaMdirasarisavihavesu / / 2 / / jaNaNIe citiyaM majjha duhi- yaro sutthiyA kahaM hojA / jamhA paipariNAme annAe vvhrtiio||3|| na bhavaMti gauravapayaM tArahiyANaM kao suhA& saMgA? / tA jANAmi kahaMcivi bhAvaM jAmAuyANamahaM // 4 // bhaNiyAo dhUyAo tunbhehiM paDhamasurasaMgammi / laddhAva sarAhiM sirohaNaNijo paNhipahareNa // 5 // niyayapaiNo tahacciya tAhiM kae pucchiyA pabhAyammi / kiM tehiM tumha vi 142 / / 255 Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupadezapade // 256 / / hiyaM bhaNiyaM jeTTAe tattha imaM || 6 || maccaraNamaddaNaparo bhaNAi u kiM nu dukkhamaNupattA / evaMviho pahAro na tumha calamucio tti ||7|| aIgaruo AsaMgho mamammi tuha ko Nu annahA evaM / ummattayAvirahio kajaM lajjAluo kuI ? / / 8 / / sA bhaNiyA jaNaNIe aipemaparavvaso paI tujjhaM / jaM kuNasi taM pamANaM savvaM tuha tassamAbhAhi ||9|| bIyAe puNa bhaNiyaM pahArasamaNaMtara maNAgaM seo / jhiMkhaNakArI jAo khaNaMtarAo uvarao tti // 10 // sAvi yatIe bhaNiyA tuma vihie arucamANammi / hohI jhikhaNakArI no annaM niggahaM kAhI ||11|| taiyAe puNa bhaNiyaM tuha nidda se mae kae saMte / dUrA darisiyaroso baMdhiya sA gehathaMbheNa || 13|| kasaghAyasae dAsI mama bhAsiyavaM ca dukkulA taMsi / to me tae na kajaM evaMvihakajjasajjAe ||13|| mAUe tassamIvaM gaMtuM bhaNiyamha esa kuladhammo / jaI puNa kahavi na kaJjai to sasurakulaM na naMdei || 14 || iya tosiyatacittaM bhaNiyA dhUyA. jaheva devassa / taha vaTTijAsi na annA imo tuha piyakaroti / / 15 / / jAmAuyacittaviyANaNatthameyAsi sikkhaNA esA / pariNAmiyabuddhiphalaM mAhabhajAe vineyaM // 16 // taha ujjeNipurIe causaTThikalAlayA purA Asi / nAmeNa devadattA gaNiyA muNiyA jaNavaesu || 1 || bhujagajaNacitajANaNaheuM niyamaMdirammi pagaIe / niyavAvAraparAo lihAviyA bhittibhAge || 2 || tIe javvAvAro jA tattha samei ughaDiyahariso / so niyaniyavAvAraM paloyamANo ciraM ThAi || 3|| sA jANiyatabbhAvA kahamavi taha uvayarei jaha tuTTho / adukaraMpi niyadaviNadANamicchAnugaM dei ||4|| esAvi ya pariNAmiyabuddhI jaM tIe cittaNANatthaM / Io brAhmaNabhAryAdevadattAvezyAcari0 // 256 // Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||257 // XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX lihiyAo tahA kao davvasaMjogA / / 5 / / iti // ___ atha gAthAkSarArthaH;-'pariNAmiyA ya' tti pAriNAmikyAM buddhau jJAtaM vartate / kA'sAvityAha-'mahilA' bhAryA / kasya 'niddhasadhijjAi'tti niddhasAbhidhAnasya dhigjAtIyasya saMbandhinI / tA 'logajANammi' tti lokAbhiprAyaparijJAne jJAtaM varttate / kA'sAvityAha--'ujjeNi devadattA' iti ujjayinyAM nagaryA devadattA vezyA, yatastayA 'jogu vayAretthapaDivattI' iti yogyopacAre sarvaprakRtInAmucitapriyakaraNalakSaNe kRte sati arthapratipattirbhUyAna arthasaMgrahaH kRta * iti // 143 // calaNAhaNe ti taruNetaresu pucchAhu taruNa tcchedo| iyare UsariUNaM Alocciya biti pUjaMti // 144 // caraNAghAta iti dvAraparAmarzaH / tatra kazcid rAjA taruNaya'grAhyate / yathA deMva! amI vRddhA mantriNo jarjarazarIratvena durbalabuddhayaH svapadAd uttAryantAm / taruNAH samarthabuddhayastatpade AropyantAmiti / tatastatparIkSaNArthaM taruNeyaresu pucchA" iti, yadi kazcid mAM caraNena zirasi AhanyAt, tatastasya caraNasya ko daNDa iti taruNeSu itareSu ca militeSu pRcchA kRtA / tatastaralamatitvena 'Ahu taruNa'tti taruNA Ahurbuvate / tacchedazvagaNottAro daNDa iti / itare vRddhAH punarutsRtya utsAraM kRtvA tata Alocya paraspara paryAlocya bravate / pUjA samabhyarcanaM kAryamiti / nahi prauDhapraNayapAtraM kalatraM lagnaratikAle kalahaM vihAya anyo yuSmAn hantuM pArayatIti / / 144 // AmaMDetti paricchA kAle kittimaga AmaleNaMti / pariNayajogAloyaNa lakkhaNaviraheNa taNNANaM // 145 / / XXX****XXXRXXXKXKX) SXXXXXX Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade'AmaMDe' iti dvAraparAmarza / tatra kila kenacit kuzalamatinA kvacid rAjasaMbhAdau AmaNDaM kRtrimamAmalakamupa * Amalakazapade sthApitam / sa ca akAla AmalakAnAmiti savitarkacittaH sabhAlokaH saMjAtaH / aho kathamidamAmalaka saMvattamiti / maNi-sarpatata ekena kenacit parIkSA kartumArabdhA / kathamityAha-kAle zItakAlalakSaNe yad upapannaM tena kramavyatyayAt 'Amale * vA0 * gaMti' / Amalakena purANena saha ,kittimaga'tti kRtrimAmalakasya tataH 'pariNayajogAloyaNa'tti pariNatenAtaralena yogena | ||258 // manolakSaNena AlocanA vimarzaH kRtaH / tadanantaraM lakSaNaviraheNa jAtyAmalakarUparasagandhasparzAdilakSaNaviyogena tajjJAnaM kRtrimAmalakAvagamaH sampannaH / anyAdRzAni hi kuttrimAmalakasya lakSaNAni, anyAni cetarasya / jAnanti ca viditabhedA nipuNamatayo nAnAtvam / paThanti cAtra ;-"AyarA te ciya pallavANa kusumANa te cciya phalANa / sahacArabhUmiviDavo hoi viseso rasAsAe // 1 // " iti // 145 / / maNi pannaga vacchAo kUve jalavanna Dibha therkhaa| uttAraNapayaIe NANaM gahaNaM ca NItIe // 146 / / 18||258 / maNiriti dvaarpraamrshH| tatra kvacit pradeze 'paNNaga'tti sarpaH 'vacchAo'tti vRkSAd vRkSamAruhyetyarthaH pakSiNAmaNDakAni bhakSayati / anyadA' ca gRdhreNa * sa nIDArUDho hataH / tasya maNistatraiva nIDe ptitH| tata kiraNaradhovattini kUpe 'jalavanna'tti jalasya salilasya varNo raktalakSaNo jAtaH / sa ca Dibhatti ddimbhkairuuplbdhH| tatastaiH sthavirakathA vRddhapurUSanivedanA kRtA / tasya ca uttAraNaprakRtau kUlasyottAraNe kRte prakRtau svabhAvavarNatve jAte jJAnamupalambhaH saMpannaH, yaduta aupAdhiko'yaM varNo na svAbhAvikaH grahaNaM ca upAdAnaM punarmaNernI Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||259|| tyopAyena kRtaM teneti // 146 / / sappati caMDakosiga vIrAloga visadaMsa osaraNaM / dADhAvisa Abhoge bohI ArAhaNA sammaM // 147 / / ucchaliyAtucchajaso gaccho kila koI Asi gnnnilo| gIyatthasUrI dikkhAsiksAnikkhattaniyacitto // 1 // viharaMto so patto vasaMtapuranAmage purANapure / sAhajaNociyavasahIe saMThio niTThiyaviyAro / / 2 / / tapthegA khavagamuNI ahesi chaTThamAitavanirao / so annayA pabhAe vAsiyabhattassa pAraNage // 3 // bhikkhAyariyAe gao tavokilAmeNa niruvaogeNa / maMDukkiyA calaNeNa caMpiyA teNa nihayA ya / / 4 / / pacchA gacchaMteNaM diTThA sA khuDaeNa to bhaNio esA maMDukkaliyA khavaga ! pamAeNa te vigayA // 5 // saMjAyarosaleso bhaNAi khamago imAo gaao| loeNa mAri- | yAo ahaM kimetthAvarajjhAmi // 6 // NUNaM saMjhAkAle sayamevAvassayammi sUrINaM / AloehI tuNhikkayAe thakko na coei // 7 // khuDDo viyAlakAle so khavago sesaezvarAhavae / AloittA jAvuvaviTTho iyareNa to bhaNiyaM // 8 // ki te sA vissariyA maMDukkI jA hayA pamAeNa ? tAhe suThu paruTTho pahaNAmi iya payapaMtaM // 9 // khuDugameyaM paribhAviUNa udghAio vahanimittaM / aitikkhakaDhiNakoNe thaMbhammi samAvaDiyasIso // 10 // asuhajjhANapahANo mao virAhiyavaesu devesu / joisiesuvavanno tao cuo kaNakhalapaese / / 11 / / tAvasasayANa paMcaNha kulavaissa suyattaNaM patto / uyarammi tAvasIe kameNa gabbhA viNikkhaMto // 12 // ThaviyaM NAmaM se kosiutti airosaNo sahAveNa / anne vi saMti bahavo kAsiyanAmA muNI tattha / / 13 / / to tAvasehiM nAmaM vihiyaM jaha caMDakosio esa / kAlakkameNa so puNa kula KXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX ||259 / / XXXXX Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zroupade- zapade 260 // vaipayaputtao jAo / / 14 // vaNasaMDe tattha aIva mucchio tAvasANa No dei / tesi chettuM puSphaphalAi alahaMtagA saMtA *cNddyoshi||15|| pagayA diso disiM te jevi ya govAlamAiyA tattha / taM piya haMtuM dhADe i dUramoyarai jaha Na puNo // 16 // kasapavA atthi adUre nayare seyaMbiyA nAma tannivasuehiM / AgaMtuNaM virahe ArAmo savvao bhaggo // 17 // tappaDinivesapUriyamaNehi ArAmavainimittaM so / taiyA gao vaNe kaMTiyANa kahio ya vuttaMto / / 18 // govAlehi saroso tAo chaDDittu parasugayahattho / roseNa dhamadhameMto kumarAbhimuhaM tao calio // 19 // jamadyAkAradharaM daTuM saMtuTThamANasA te u| aivegeNa palANA kuhADahattho padhAvito / / 20 // vissariyappA khaDDummi nivaDio so kuhADao addddo| AvaDio tattha siraM dobhAyaM tattha saMjAyaM / / 21 / / tattheva ya vaNasaMDe duvo diTThiviso ahI jaao| roseNa ya lobheNa ya te rukkhe rakkhai abhikkhaM / / 22 / / je kevi tAvasA tattha Asi te teNa dAhamuvaNIyA / je puNa iyare te kahavi laddhapANA gayA dUraM / / 23 // sovi vaNaM pariyaMcai tisaMjhamaha sauNayaMpi jaM tattha / paDai pasAriyadiTThIvisaggiNA taM khaNA Dahai / / 24 / / patto bhagavaM vIro pavannasamaNattaNo duijammi / varise uttaracAvAlamajjhadesammi kaNakhalae // 25 // * // 26 // savvajagajIvagAyarakaruNAparamANaso mahAbhAgo / tassaMbohaNaheuM jakkhaghare saMThio paDimaM / / 26 / / diTTho teNa tao | AsuruttabhAvaM daDhaM dharateNa / kina viyANasi etthaM mamaMti sUraM nibhAlittA / / 27 / / nijjhAi sAmisAlaM pacchA pecchei jA na Dajhei / to pAsiya vAratigaM kuddho tattheva gaMtUNa // 28 / / bhakkhei sudiDhadADhAvisAkulo tammi aMgammi / mA me uvari paDihI avakkamettA tao ThAi // 29 // evaMpi tinni vAre sai viNassai na ki pi jA bhayavaM / tA tivvAmari Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 26 // savaso jiNarUvaM pAsiuM laggo // 30 // amayamayasarIrattaNeNa jagabaMdhavassa jggurunno| rUvaM paloyamANassa tassa savi| sANi acchINi // 31 / / tassamayaM ciya vijjhAyabhAvamAyANi bhagavayA bhaNiyaM / uvasamasu caMDakosiya ! na caMDabhAvo khamo esa // 32 // IhApohapahANasa tassa maggaNavesaNaparassa / jAyaM jAIsaraNaM payAhiNAo tao tinni // 33 / / dei paricayai * tahA bhattaM saMvegamAgao tivvaM / jANai jiNo jaheso vihiyANasaNo samaM patto // 34 / / uDe bilammi tuMDaM chor3e parisaMThio ahaM ruTTo / mA logamaraNakArI hohaM tassANukaMpAe // 35 / / sAmIvi Thio jaM daMsaNeNa tassovaghAyamAyarai / na hu kovi alliyaMti ya govAlAI dumaMtariyA // 36 / / pAhANehi haNaMti ya tilatusamettaMpi jA na so cala-* i| kaTTehiM ghaTTio tA tahavi na calio jayA tehiM / / 37 / / tavvaiyaro aseso accabbhuyakArao jaNamaNassa / saMnihiyagAmanarAiesu loyassa parikahio // 38 // parihariyabhao logo baddhapavAho jiNaM nameUNaM / caMdaNapupphakkhaya dhUva-* mAiNA tamahimaJcaI / / 39 / / tammaggagAmiNIo payavikkayakAriNIo mhilaao| taM makkhaMti phusaMti ya so vi ya tapaMcalAhiM // 40 // kIDIhiM pIDiovi hu sakammapariNaiphalaM vibhaaveNto| jA divasAI panarasa Thio tao kAlamaNupatto ||41bttumsurloe asamariddhisaMbhArabhUsio devo / saMjAo viyaDatirIDakiraNakabburiyagayaNayalo // 42 // tassesA pariNAmiyabuddhI jaM seA tahA kayANasaNo ahiseoDhakIDapIDAviyaDo patto varaM ThANaM // 43 / / iti // atha gAthAkSarArthaH;-sappa' iti dvAraparAmarzaH / tatra 'caMDakosiya' tti caNDakauzikanAmA sarpaH, tasya XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zroupadezapade XXXXXX khaDga-stU *pendradadvA0 / 262 / / 'vorAloga' tti vIrAvaloke saMjAte sati 'visadaMsa' tti viSadRSTyA daMzo dazanaM bhagavato vihitaM tena vAratrayaM yAvat / tathApyamaraNe 'osaraNaM dADhAvisa' tti bhagavata upari pAtabhayAd apasaraNamapakramaNaM svasthAnAt / daMSTrAviSasya bhagavati nivezane sati trIn vArAn pazcAd dRDhAbhinivezAd bhagavato dehasya AbhAge vilokane vihite samuttIrNadRSTi-2 viSasya tasya bodhiH samutpannajAtismaraNasya samyaktvAdilakSaNaH, tathA ArAdhanA samAdhimaraNalakSaNA samyag yathAvat sampanneti // 147 // ___khagge sAvagaputte pamAyamaya khagga sAhupAsaNayA / uggahameyAloyaNa saMbohI kAlakaraNaM ca // 148 // __ khaDga iti dvAraparAmarzaH / tatra kazcit zrAvakaputraH 'pamAya'tti pramAdena chU tAdinA matto yauvanakAle sarvathA / dharmabahirbhUtamAnasaH 'maya'tti mRtaH san 'khagga'tti mahATavyAM khaDgo nAma pazuvizeSaH sNjaatH| sa ca sarvataH pRSTobhayapArzva-pravRttaturaMgaprakSarAkAralambacarmaziraHpravezodgataikazRGgo mahiSAkAradharo vartate / tamobahalabahulatayA ca pathikalokaM mArge ca hantumArabdho'sau / anyadA ca 'sAhupAsaNayA' iti kAMzcit sAdhUna mArge vahamAnAn ddrsh| tena ca tajighAMsArthaM samIpamAgacchatA 'uggahameya'tti atitIvrataporAzitvAt sAdhUnAmavagrahasyAbhAvyabhUmipradezalakSaNasya abhedo yadA ullaMghana kattuM na zakitaM tadA 'AloyaNa'tti AlocanA vimarzo vihitaH / tataH sampannajAtismaraNasya sambodhiH samyaktvAdilAbhaH, tadanantarameva kRtapratyAkhyAnasya kAlakaraNaM ca devalokagamanaphalaM samajanIti / / 148 / / thUbhide eka ciya kalApaDaNIyakhar3a gurusAve / tAvasa mAgahi modaga milANa rAgammi vesAlI / / 149 / / XXXXX |262 / / XXXXXXXXXXX Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 263 // Asi caraNAiguNamaNirohaNagiriNo visiTrasaMghayaNA / nijiNiyamohamallA mahallamAhappaduddharisA // 1 // saMgamasIhA NAmeNa sUriNo bhUrisissaparivArA / tesi sisso ego maNAgamussikhala sahAvo / / 2 / / kuNamANo vi hu dukkaratavovihANAi niyayabuddhIe / ANAsAraM caraNaM na pavajai kuggahavaseNa / / 3 / / coiMti sUriNo taM dussikkha ! kimevamaphalamappANaM / ussuttakaTThaceTTAe duTusaMtAvamuvaNesi ? // 4 // ANAe ciya caraNaM tabbhaMge jANa kiM na bhaggaMti / ANaM ca aikkato kassAesA kuNai sesaM // 5 // evaM sAsijaMto gurUsu veraM samuvvahai ghoraM / aha annayA kayAi teNekkeNaM samaM guruNo // 6 // ekammi girivarammi siddhisilAvaMdaNatthamArUDhA / suciraM ca taM namaMsiya saNiyaM oyariumAraddhA // 7 / / aha teNa duvviNIeNa ciMtiya nUNa esa patthAvo / to duvvayaNaNihINaM haNAmi AyariyameyamahaM // 8 // jai itthaMvi patthAve uvehio esa nissahAo vi / tA jA jIvaM nibbhacchihI mamaM dudrusikkhAhiM // 9 // iya ciMtiUNa piTTieNa mahaI silA parimukkA / sUrINaM haNaNaTThA diTThA ya kahiMpi sA tehiM // 10 // to osariuM sigdhaM payaMpiyaM re mahAdurAyAra! / gurupaccaNIyaaccaMtapAvamiya vavasio kIsa? // 11 / / na muNasi logaTTiiM pihuuvayArisuM jaM karesi vahabuddhi jassuvayAre thAvaM samaggatailokadANaM pi? // 12 // mannaMtI uvayAraM taNevi sIsAo kevi avnniie| uTuMti vahAya'vare tumaMva sucirovacariyA vi / / 13 / / ahavA kupattasaMgahavaseNa eseva NUNa hoi mii| Na kayAi mahAvisavisahareNa saha nivvaDai mettI / / 14 // iya evaMvihagurupAvakammanimmUladaliyasukayassa / savvattha dhammapAlaNadUrAjoggassa tuha pAva / / 15 / / hohI eto itthIsayAsao NUNa liMgacAgA vi / evaM saviDaM sUrI jahAgayapaDiniyattotti / / 16 / / taha kAuM jaha eyassa EXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX**XX) ||263 // Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade zapade gaha0 ||264 // sUriNo havau vayaNamassaccaM / iya citiuM kusisso so ya gao raNabhUmIe // 17 // jaNasaMcAravirahie egammi vikUlavAlatAvasAsamammi tthio| kule naIe uggaM tavaM ca kAuM samADhatto / / 18 / / patte ya varisayAle tattavatuTTAe devayAe nii| mA hIrihI jaleNaMti vAhiyA avarakUleNaM // 19 // aha kUlaMtaralaggaM daTThaNa NaiM jaNeNa se vihiyaM / taddesageNa saguNaM abhihANaM kUlavAlotti / / 20 / / tappahapayaTTasatthAu laddhabhikkhAe jIvamANassa / liMgaccAgo jAo jaha se taha saMpayaM | bhaNimo / 21 // caMpAe nayarIe asoyacaMdotti patthivo Asi / seNiyanariMdaputto vikkamaakaMtariucakko // 22 // hallavihallA se lahuyabhAugA tesi seNieNa vro| hatthI hAro dino abhaeNavi pavvayaMteNa // 23 / khAmaM kuMDalajuyalaM jaNaNItaNayaM paNAmiyaM tesi / aha khomahArakuMDalavirAie karivarArUDhe / / 24 / / te caMpAe tiyacaccaresu dAgudagecca kIlaMte / darcha asogacaMdA bhaNio bhajAe sAmarisaM // 25 // rAyasirIe paramattheNa deva! eesi tubbha bhAUNa / je evamalaMkariyA karikhaMdhagayA ya kIlaMti / / 26 / / tuha puNa mottuM AyAsamekkamannaM na rajjaphalamatthi / tA tumamee patthesu hatthipamuhAI rayaNAI // 27 // raNNA payaMpiyaM kaha mayacchi ! piuNA paNAmiyAiM sayaM / lahubhAINamimAiM maggaMtA va lajjAmi ? // 28 // tIe bhaNiyaM kA nAha! ettha lajjA paraM baha rajaM / dAUNamimesi karipamokkharayaNAiM liMtassa // 29 // iya puNaruttaM tIe tajijaMto mahIvaI sammaM / egammi avasarammi hallavihalle imaM bhaNai // 30 // bho! tubbha X // 264 / / mahaM savisesamavarakariturayarayaNadesAI / demi maM ca samappaha tAva imaM hatthivararayaNaM // 31 // AlociUNa demotti * jaMpiyaM te gayA niyayaThANe / mA gecchihI haTheNaMti bhayavasA rayaNisamayammi // 32 / / hathimmi samAruhiuM amuNijaMtA XXXXXXXXXXXXXXX RR2 Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jiNeNa niihriyaa| vesAlIe pUrIe ceDagarAyaM samallINA // 33 / / NAyA asogacaMdeNa tayaNu viNaeNa dUyavayaNehiM / hallavihalle peseha sigdhamiti ceDago bhaNio // 34 / / aha ceDageNa bhaNiyaM nINemi kahaM ime hddhennaahN| sayameva tuma saMbohiUNa uciyaM samAyarasu // 35 // ee tumaM ca jamhA dhUyasuyA majjha natthi hu viseseo| gehAgayatti navaraM balA na 1 // 265 // sakkemi peseuM // 36 / / evaM socA rudruNa teNa puNaravi ya ceDago bhnnio| pesesu kumAre ahava jujjhasajjo lahuM hAsu // 37 / / paThivaNNe jujje ceDageNa kAuM bahuM ca sAmaggi / vesAlIe purIe asAgacaMdo lahuM patto // 38 // jujjheNa saMpalaggA navaraM ceDagamahAmahIvaiNA / kAlappamuhA dasa avaramAugA bhAugA tassa // 39 / / dasahi divasehiM hayA amohamekaM saraM khivaMteNa / kira se ekadiNaMte ekasarakkhevaniyamotti // 40 // ekArasame ya diNe bhayabhIeNaM aseogacaMdeNa / ciMtiyamaho iyANi jujhaMto haM viNassAmi // 41 / / tA jujjhiuM na juJjai iya osariuM raNaM gaNAu lahuM / kuNai sa aTThamabhattaM surasannijjhAbhilAseNa // 42 // __aha sohammasureMdo camarovi ya puvvasaMgayaM sariuM / ummUle saMpattA payaMpiuM evamADhattA // 43 // bho bho devANupiyA kahesu ki te piyaM pycchaamo| rannA bhaNiyaM mAreha ceDayaM veriyaM majjha // 44 // sakkeNa jaMpiyaM paramasammadiTTi imaM na maaremo| saNNijhaM jujhaMtassa tujjha jai bhaNasi tA kuNimo // 45 // eyaMpi hou ii jaMpiUNa ranA asAgacaMdeNa / ceDaganiveNa saddhi pAraddho samarasaMraMbhA // 46 // appaDihayasuravai pADiherapAyaDapayAvaduppeccho / riThapakkhaM nihaNaM to saMpatto ceDagaM jAva // 47 / / to AyaNNaM AyaTTiUNa cAvaM kayaMtadUovva / taM pai amohavisiho 265 // Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupadezapade // 266 // pammuko ceDaganiveNa ||48|| taM ca tadaMtaracamareMdaraiyaphA lihasilApaDikkhaliyaM / avalAiUNa sahasA vimhaio ceDayanareMdo / / 49 / / khalie amohasatthe etto No majjha jujjhiu juttaM / ii citiuM paviTTho vegeNa pUrIe majjhammi ||50 / / kiMtu gayaM se nihaNaM asureMdasureMdanimmiehi lahuM / rahamusalasilAkaMTagaraNehiM cauraMgamavi nnaM / / 51 / / nayarIrohaM kAuM asAgacaMdo Thio ciraM kAlaM / uttuMgasAlakaliyA navi bhaJjai sA kahipi purI / / 52 / / egammi ya patthAve rAyA taM bhaMjiuM apAraMtA / jA so iMto acchai tA paDhiyaM devayAe imaM / / 53 / / " samaNe jai kUlAvAlae mAgahiyaM gaNiyaM lammissai / lAyA asogacaMdae vesAli nagala lahissai ||54 || " harisaviyasaMtavayaNo pAuM amayaMva savaNapuDaehiM / vayaNamimaM naranAhA taM samaNaM pucchae logaM / / 55 / / aha kahamavi logAo NaikUlaThiyaM tayaM viyANittA / paNataruNIpahANaM mAgahiyaM vAharAvei / / 56 / / bhai ya bhadde ! taM kUlavAlagaM samaNamettha ANehi / evaM karemi tIe paDivannaM viSayasArAe / 57 / / tA kavaDasAviyA sA houM sattheNa taM gayA ThANaM / vaMdittA taM samaNaM saviNayameyaM pape / / 58 / / gihaNA he saggagae jiNidabhavaNAI vaMdamANA haM / souM tubbhe etthaM samAgayA vaMdaNaTTAe || 59 // tA ajaM ciya sudiNaM pasatthatitthaM ca jaM tumaM dittttho| eto kuNasu pasAyaM bhikkhAgahaNeNa muNipavara ! / / 60 / tumhArise supatte nihittamapi dANamacireNa / saggApavaggasukkhANa kAraNaM jAyae jeNa / 61 / / iya bhaNio eso kUlavAlao Agao ya bhikkhaTThA | dinnA ya moyagA duTThadavvasaMjoIyA tIe / / 62 / / tabbhogAnaMtaramavi aIsAro se daDhaM samuppanno / teNa vibalo'taraMto kAuM uvvattaNAIpi / / 63|| tIe bhaNiyaM bhayavaM ! ussaggavavAyaveiNI ahayaM / gurusAmibaMdhutullassa kUlavAlagaha0 266 // Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||267|| tujjha jai kiMpi paDiyAraM // 64 // kAhaM phAsugadamvehi, hoja etthavi asaMjamo koi? / tA aNujANasu bhaMte ! veyAvaccaM karemitti // 65 / / paguNasarIro saMto pAyacchittaM ihaM carinjAsi / appA hi rakkhiyamvo jatteNaM jeNa bhaNiyamiNaM // 66 // savvattha saMjamaM saMjamAo appANameva rakkhijjA / muccai aivAyAo puNo visAhI na yAviraI // 67 // iya siddhatAbhippAyasAravayaNANi so NisAmettA / mAgahiyaM aNujANai veyAvaccaM karemANi // 68 / to uvvattaNadhAvaNanisiyAvaNapamuhasavvakiriyAo / kuNai samIvaThiyA sA aNavarayaM tassa paritudvA // 69 / / kaivayadiNAI evaM pAlittA osahappaogeNa / paguNIkayaM sarIraM tavassiNo tassa lIlAe // 70 / / aha pavarubbhaDasiMgArasAranevacchasuMdaraMgIe / egammi diNe tIe saviyAraM so imaM vutto / / 71 // pANaNAha ! NisuNesu me giraM gADharUDhapaDibaMdhabaMdhuraM / maM bhayAhi suharAsiNo NihiM muMca dukkaramimaM tavovihiM // 72 // kiM aNeNa taNusosakAriNA paidiNaM pi vihieNa veriNA / pattameva phalameyasaMtiyaM maM lahaMti paikuMdadaMtiyaM // 73 // kiMca raNamimamassio tumaM dudrusAvayasamUhaduggamaM / ehi jAmu NayaraM maNoharaM raisurUvahariNacchisuMdaraM // 74 / / muddhadhuttanivaheNa vaMcio acchase jamiha siislNcio| kiM vilAsamaNuvAsaraM tumaM No karesi bhavaNe mae samaM ? / / 7 / / tujjha thevavirahevi nicchiyaM nissarei maha nAha ! jIviyaM / tA ol saca to uvehi samameva vaJcimo dUradesagayatittha vaMdimo // 76 // ettieNavi samatthapAvayaM tujjha majjhavi ya vaccahI khayaM / paMcarUvavisae hiM bhujimo jAva nAha ! iha kipi jIvimo / / 77 / iha saviyAraM maMjulagirAhiM tIe payaMpio | saMto / so saMkhuddho paricattadhIrigo muyai pavvajaM // 78 / / acaMtaharisiyamaNA sA teNa samaM samAgayA ranno / pAse 267 Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupadezapade // 268 / asogacaMdassa pAyavaDiyA ya vinnavai / / 79 / / so esa deva ! muNikUlavAlao majjha pANanAhotti jaM kAyavvaM imiNA taM saMpai deha AesaM ||80|| rannA bhaNiyaM bhaddaya ! taha kuNa jaha bhajjae imA nayarI / paDivajaha se vayaNaM tidaMDirUvaM ca kAUNaM / / 81|| pavisai purIe majjhe muNisubvayanAhathUhamaha daThThe / ciMttei neva bhajjai dhuvameyapabhAvao nayarI // 82 // | to taha karemi avarNeti imaM jaha nayarivAsiNo maNuyA / iya ciMtiUNa bhaNiyaM haMho ! logA imaM thUNaM / / 83 / / jai avaNeha lahuM ciya tA paracakkaM sadesamaNusarai / iharA NayarIroho na kiTTihI jAvajIvapi // 84 // saMkeio ya rAyA avasariyavvaM taevi thUbhammi / avaNijaMte dUre ghettuM niyasavvasenaM pi / / 85 / / aha lAgeNaM bhaNiyaM bhayavaM ! ko ettha paccao asthi / teNaM payaMpiyaM thUbha thevamettaMpi avaNIe // 86 // jai paracakaM vaccaI tA eso utti ii vRtte / logeNaM AraddhaM avaNeuM thUbhasiharaggaM // 87 // avaNejaMte tammI vaccaMtaM pecchiUNa risennaM / saMjayapaccaeNaM avaNIyaM savvamavi thUbhaM ||88 / / to bhaggA valiUNaM rannA nayarI viDaMbio logo / avaDammi nivaDio ceDago ya jiNapaDimamAdAya ||87 || duggaigamaNaphalaviya tassesA pAriNAmiyA buddhI / jaM thUbhuppADamiseNa NAsiyA sA purI rammA // 80 // iti // atha gAthAkSarArthaH ; stUpendra iti dvAraparAmarzaH / tatra stUpendro munisuvratasvAmisambandhitayA zeSastUpApekSa pradhAnastUpaH / 'ekaM ciya tti' ekameva jJAtaM na dve jJAte / kathamityAha 'kUlApaDaNIyakhuDDa' tti kUlavAlaganAmA prapyanIkakSullakaH san / guruzApe gurorAcAryasya zApe Akroze sati tApasAzramaM gataH / 'mAgahi 'tti mAgadhikayA vezyayA 'modaga' tti modakAn kalavAlagaha0 // 268|| Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dastvA 'gilANa'tti glAnaH kRtaH / tatastayA pratijAgaryamANasya tasya tAM prati rAge kAmarAgalakSaNe samutpanne sa tasyA vazIbhUtaH / krameNa ca vaizAlI vinAzitA teneti // 149 / / AIsahA sumatI aMdhala nivamaMtimaggaNA savaNaM / AhavaNaM vorassekannA mANAdi vaNiyasute // 15 // ___AdizabdAt sumatinAmA brAhmaNaH prastutabuddhau jJAtaM vartate / kIdRza ityAha 'aMdhala' tti aMdhaH / kathamasau | jJAtIbhUta ityAha-nRpamaMtrimArgaNA nRpasya samudradevasya siddharAjasya maMtrimArgaNA vRttA / tatra zravaNamAkarNanaM buddhimattayA sumaterajani / nRpasya AhvAnamAkAraNaM kutam / tato'pi 'borassekanna'tti badareSvazve kanyAyAzca vizeSaparIkSArthaM sa niyuktH| nizcitaprajJasya tasya santoSeNa rAjJA 'mANAdi' kaNikAmANakaguDapalaghRtakarSadAnalakSaNAM prathamataH, pazcAda KM dviguNakrameNa kaNikkAsetikAghRtapalacatuSTayalakSaNA vRttinirUpitA / tena ca labdhatAtparyeNa rAjA bhaNitaH / yathA tvaM deva ! vaNikasuta iti // arthatadgAthAvyAkhyAnAya maNDaletyAdigAthAnavakamAha / etad gAthAnavakaM kathAnantaraM likhitaM jJAtavyam / mnnddle||269|| tyAdi / tatra ca;-Asi vasaMtammi pure vasaMtamAseovva sesamAsANa / sesanaravaipahANo samuddadevo mahIpAlo // 1 // bAlo vi siddharajo so puNNavaseNa vikkamaguNeNa / sAmAiyANa samuciyaThANesu nisevaNAo ya // 2 // sayameva rajakajANi ciMtayaM tassa majjha kiM sokkhaM / iya citAyattamaNo mati mggeumaarddho||3|| kiMca / jaha suThTha miThasikkhAvaNAhiM maggeNa mayagalA jaMti / taha niuNamaMtimaMtaNaguNeNa rajANivi jaNammi // 4 // jaha aMdhayArapaDiyaM na acchi 269 / / Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade- zapade sumatiha0 // 270 ********** XXXXXXXXXXXXXXXXXX pecchai samatthamavi saMtaM / lacchIsaMtamasagayA taha rAyANo viyANAhi // 5 / / jaha sapayAsaM cakkhu pekkhai rUvaM jahaTTiyaM loe / maMtipayAsaparigao rAyAvi taheva kajANi / / 6 / / tahA / tassa kuo NivalacchI sArA sAraMgaloyaNAo ya / dakkho viyakkhaNo jassa natthi kajAvaho maMtI // 7 // nisuyaM jaNavAyAo jaha sumaI nAma diyavaro ettha / atthi niyabuddhipagarisaguNeNa nijjiyasurAyario // 8 // navaramacakkhU AgArio Na gauravapurassaraM ranA / nivavajjhAe kariNIe ThAvio egapakkhammi / / 9 / / / tatthArUDho rAyA bhaNio teNAha paMthaborIe pariNayapauraphalAe baccAmo bhakkhaNaTThAe // 10 / / NUNaM NikhajAI Na tAI borAI jeNa vahamANe / paMthe paMthiyaloeNa keNaI Neva khaddhANi / / 11 / / tabbhakkhaNaM Na juttaM iya vuttuM sumaiNA sa pddisiddho| vinANiyANi tamvihajaNabhakkhAvaNapaogeNa / / 12 / / tassa kaNikkAmANagagulapalaghayakarisalakkhaNA vittI / tuTTeNa niveNa kayA paDhamapasAotti paDivannA // 13 // pannAthirattaparijANaNatthamaha annayA puNo bhnnio| rayaNIe ahavAsiya TAraM aiuddharAgAraM // 14 // tassovaNitumeso kila kikkANo tti gheppai naveso / teNa muhAo puDho bhAgaM jA pacchimaM tAva / / 15 // khararomotti nisiddho miuromANI havaMti jaM jccaa| saccaM esa mahallo vi neva jAillao hoi / / 16 / / naravatiNA savisesaM satosacittaNa sA kayA duguNA / jA u kaNikAmANagamAI puvvoiyA vittI // 17 // puNa annadiNe annAo donni ahivAsiyAu pesaviyA / kA pariNijau eyAsu teNa kulajANaNAikae // 18 // vayaNapaesAo jAva seoNihANaM kareNa tatthegA / saNiyaM 2 puTThA nahu khobhamuvAgayA kiMci // 19 // nillajjajaNaNijAyattaNeNa jAyA imerisA esA / iya pariciMtiya vesAsuyatti kAuM paDinisiddhA // 20 // dui / / 270 / / ******XXXXXXXX Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 271 / / ****** yAe taha phusaMto bADhaM rosubbhaDehiM vayaNehi / nibbhacchio na kulao aMdhalaga ! jao vi gayalajjo ||21|| uttama - kulasaMbhUyA esA kahamannahA susIlattaM / kamaluJjalamevamimaM ranno viniveiyaM teNa ||22|| mahayA vIvAhADaMbareNa vIvAhiyA satoseNa / duguNo kao pasAo puvvatto mANagadugAI || 23 || bhaNiyamaha sumaiNA deva ! vaNiyaputto tumaM Na titti / amhesu vicitiyabhAsagesu kovo na kAyadhvo || 24|| naravaNA saMkiyamANaseNa puTThA rahammi niyajaNaNI / tIvi ya sabhAvA kahio kahameva eyaMti || 25 || paDibhaNiyamimIe riusamAgame vihiyadehapakkhAlA / kayabhUsammi kubere kayAbhilAsA ahaM jAyA ||26|| evaM siTTe siddhammi ke saMbhAgamAhu teNaparaM / tabbIyAo na siddho kiMtu mahInAhIyAo / / 27 / / avamANo jaNaNIe uvari kae sumaiNA sa paNNatto / jaha deva! calamaNAo gaI hoMti mahilAo ||28|| jaha pakkamannamabhilAsagoyaro jAyae chuhAlUNa / taha kAmugANa ramaNIo jANa savvANa savvAo / / 29 / / annaM taM jaha savvAyareNa rakkhimANamaNuvahayaM / ciTThai taha eyAovi kougAo nisejjhatA ||30|| ata eva paThanti - " raho nAsti kSaNo nAsti nAsti prArthayitA naraH / tena nArada ! nArINAM satItvamupajAyate || 1 || " taha satva suvvai kuMtIe paMDunaMdaNA paMca 1 nekko vi paMDuNA iMdukitiNA tattha kila jaNio // 31 // tA sAmi ! nApasAo payAsaNijjo imIe jaM doso / neso mahilANa bhave maNU muNI Aha iya vayaNaM // 32 // " na strI duSyati jAreNa na rAjA rAjakarmaNA / nApA mUtrapurISeNa na vipro vedakarmaNA || 1 ||" aJcaMta viyakkhaNaciTThiotti maMtINamuvari savvesi / pattI suTTha paiTTaM ihaparalogAviduddheti // 33 // 150 // / / 271 / / Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumatiha zapade zrIupade maMDalasiddhI ranno samuddadevassa keNatI siTuM / sumatI NAma diyavaro panno'tisaeNa aMdho ya // 151 // X tassANayaNaM cAruyapakkhammi caDAvaNaM parikkhatthaM / pakkA paMthe borI nariMdacalaNammi paDiseho / / 152 // na suhA esA vinnAsiyammi taha ceva kaha tae NAyaM / paMthannAgahaNAo kimettha jANaMti nivatoso / / 153 / / dhUlikviriyAmANaM gulplghykrissNniruuvnnyaa| devapasAdo bahumannaNatti thirapaNNaNANatthaM / / 154 // // 272 / 15 TArAdhivAsapesaNa savvuttama tapparikkha khararomo / No uttimotti NANe pasAya mANAdivuDDitti // 155 / / kannArayaNe ce vayaNAdArabha soNichivaNaMti / dhIrataNao vesAsuyaNANa pasAyavuDitti // 156 // X kuNa seiyaM valaM taha ghayassa cattAri ceva ya gulassa / vaNiyasuyaparinnANANa tAva kovo jaNaNipucchA // 157 // & vesamaNe ahilAso uuNhAyAe u seTTipAsaNayA / saMbhogo cciya anne Na tAva etto u saMsiddho / / 158 / / pannavaNamappagAsaNa Na ettha doso tti kammabhAvAo / kusalo tti teNa Thavito maMtI savvesimuri tu // 159 / / atha gAthAkSarArthaH;-maNDalasiddhistathAvidhamagadhAdidezasvAmitvalakSaNA rAjJaH samudradevasya prathamamabhUt / tasya ca mantrigaveSaNaparasya kenacicchiSTaM kathitam / kimityAha-sumatinAma dvijavaroH brAhmaNavaraH samasti / kIdRza ityAhaprAjJo buddhimAna atizayena zeSabuddhimajjanApekSayA / aMdhazca nayanavyApAravikalaH // 151 / / ___ tatastasya sumaterAnayanamakAri / tataH 'cArugapakkhammi'tti cArukAyAH pradhAnahastinyAH svayameva rAjJA''rUDhAyAH | pakSe dvitIyabhAge caTApanamAropaNaM kRtam / tasya parIkSArthaM prajJAtizayasya pakvA pariNataphalA pathi badarI samasti / / 272 / / Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ XXXXXX ||273 // KXxx tatphalAni bhakSaNIyAni bhaNitvA narendracalane narendrasya rAjJazcalane gantuM pravRttI satyAM pratiSedhaH etena vihitaH / / 152 / / kathamityAha-na naiva zubhA eSA bdrii| yataH "vinnAsiyammi'tti vinyAsaH parIkSA kRtA / tathA caivaM vRtte kathaM tvayA jJAtamiti prazne sa prAha-pathi anya-agrahaNAt pathi vartamAnAyA badaryAH phalAnAmanyairanupAdAnAt / kimatra jJAnaM ko'trAtizayenArtho jJAtavya ityuttare vihite nRpatoSo jAtaH / / 153 / / tataH 'dhUlikkiriyAmANaMti' dhUli: kriyA kaNikkA godhUmAnAM pISaNena dhUlitayA karaNAt tasyA mANakaM pratItarUpameva / tathA 'gulapalaghayakarisasaMnirUvaNayA' iti guDapalasya ghRtakarSasya ca . saMnirUpaNaM nirvAhahetutayA kRtam / tena ca devaprasAdo vartate ityuktvA 'bahumaNNaNa' tti bahumAnagocaratayA pratipannama / punarapi sthiraprajJAjJAnArtha rAjJA // 154 // 'TArA hi vAsapesaNa'tti TArasya khuDDukasya turaGgasya adhivAsitasya rAtrau kRtapUjasya preSaNa kRtaM, yathA 'savvotamo'tti sarvottamo'yaM turaMgaH kiM gRhyatAM na vA iti / tena ca 'tapparikkha' tti tatparIkSA kRtA / tatra khararomARNi / tasmin nottama iti jJAne jAte sumadaH prasAdaH kRto rAjJA / mAnAdivRddhiriti dviguNamAnAdInAM pUrvoktAnAM | vRddhivihiteti / / 155 / / tathA kanyAratne ca parIkSitumArabdhe / evaM turaMgamavat / vadanAd mukhAd Arabhya 'soNicchivaNa'tti zroNisparzI vihita iti / tato dhIratvAdakSobhAyA ekasyA vezyAsutA iti matirjJAnam / dvitIyAyAstu tathA sparzaprAraMbhe tannirbha x ||273 / / ******** Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zroupade- zapade sumatiha ||274|| sanAt kulajAiyamiti jJAnaM samajani sumateH / tataH prasAdavRddhiriti eSA vakSyamANA jAtA / / 156 // yathA rAjJA pUrvoktavRttidAtA kAzAdhyakSo bhaNitaH;-kuru setikA kaNikkAyAH, palaM tathA caiva ghRtasya, catvAri caiva guDasya palAni / tena ca tasya vaNikasutatvaparijJAnAd uktaM na tAvaddeva ! kopaH kAryaH bhaNyate kiJcid itthaM tucchasya kramavRddhasya kaNikkAmANakAderdAnAt tvaM vaNikputra iti jJAyate / pracuradAtAro rAjasUnavaH prasannAH santo bhavantIti / ko'tra pratyaya ityukta rAjJA, bhaNitaM tena jananI pRcchA kartumuciteti // 157 // tayA tu nirbandhagRhItayA uktaM vaizramaNe'bhilASo'bhUt / RtusnAtAyAH satyAstuzabdasya bhinnakramasya yojanAt / 'siTTipAsaNaya'tti zreSThinaH punadarzanaM saMjAtaM, manAgabhilASazca tadgocara iti / 'saMbhoge ciya'tti saMbhoga eva zreSThinaH saMjAta ityanye bruvate, paraM na tAvad itastu ita eva zreSThisaMbhAgAt tvaM saMsiddhaH, kiMtu rAjabIjAdapi / / 158 / / tataH sampannApamAnasya tasya tena prajJApanaM kRtaM yathA, deva ! 'appagAsaNa'tti aprakAzanIyo'yamarthaH / tathA nAtra doSaH / kRta etyAha-karmabhAvAt tathAvidhadevapAravazyAt / tataH kuzala iti kRtvA tena sthApito maMtrI maMtriNAM sarveSAmupari tu mUni punaH / / 159 // . Aha-kathaM tenAndhena satA evaMvidhA vizeSA nirNayapadamAnItAH ? ityAzaMkya prativastUpamAmAha;dUranihittaM pi nihiM taNavallisamotthayAe bhUmIe / NayaNehi apecchatA kusalA buddhIe pecchati // 160 / / dUranihitamapi gaMbhIrabhUmibhAgagarbhanikSiptamapi nidhi hiraNyAdinikSeparUpaM tRNavallisamavastRtAyAM bhUmo tRNairvallibhizca ||274|| Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||275 / / sarvataH saMchannAyAM vasudharAyAM nayanAbhyAM locanAbhyAM sAkSAd aprekSamANA api kuzalA vizadahRdayA janA buddhayA tathAvidhauSmAdiliMgopalaMbhAt prekSante nizcanvantIti / yataH-"pecchaMtA vi na pecchaMti loyaNA hiyayacakkhuparihINA / hiyayaM puNa loyaNavajjiyaM pi dUraM paloei // 1 // " / / 160 / / // iti pAriNAmikIbuddhijJAtAni samAptAni // 4 // atha buddhivaktavyatAmupasaMharannetajjJAnazravaNaphalamAha ;kayamettha pasaMgaNaM emAdi suNaMtagANa pAeNaM / bhavvANa NiuNabuddhI jAyati savvattha phalasArA / / 161 // kRtaM paryAptamatra jJAtanirdeze prasaGgenAtiprapaJcabhaNanalakSaNena, anAdyanantakAle bhUtabhavadbhaviSyatAM prastutabuddhijJAtAnAmAnantyena jJAtuM vaktuM vA azakyatvAt / pratibuddherekaikajJAtabhaNane'pi prastutabodhasambhavAt kiM jJAtabhUyastvamityAzaGyAha;-emAI'tti evamAdi nirdiSTajJAtamukhyaM buddhijJAtajAtamanyadapi zRNvatAM samyaga AkarNayatAM satAM prAyeNa bAhu-21 lyena bhavyAnAM raktadviSTatvAdidoSavajitatvena zravaNayogyAnAM jIvAnAm / kimityAha-nipuNabuddhirjijJAsitavastugarbhagrAhakatvena | nipuNA sUkSmA matirjAyate samullasati sarvatra dharmArthAdau phalasArA'vazyambhAvisamIhitaphala lAbhasundarA / prAyograhaNaM nikA- 279 citajJAnAvaraNAdikarmaNAM mASatuSAdInAmetacchavaNe'pi tathAvidhabuddhaya dbhavAbhAvena mA bhUd vyabhicAra iti / parametajijJAsApi mahAphalava, yathoktaM, "jijJAsAyAmapi hyatra kiMcit karma nivarttate / nAkSINapApa ekAntAt prApnoti kuzalAMga dhiyam // 1 // " // 161 / / Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupadezapade / / 276 / / Ko*XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX upAyAntaramapi buddhivRddhAvavandhyaM samastIti jJApayannAha; buddhivRddhaya bhattIe buddhimaMtANa tahaya bahumANao ya eesi / apaosayasaMsAo eyANa vi kAraNaM jANa // 162 / / rthamupAyA IXntaram bhaktyA ucitAnnapAnAdisampAdanapAdadhAvanaglAnAvasthAprati jAgaraNAdirUpayA buddhimatAM prastutabuddhidhanAnAM, tathA | ceti samuccaye, bahumAnatazcintAratnakAmadudhAdivastubhyo'pi samadhikAdupAdeyatApariNAmAt / cakAro'vadhAraNArtho bhinnakramazca / tata eteSAmeva buddhimatAM tathA apradveSaprazaMsAta iti apradveSAd amatsarAd IrSyAparihAralakSaNAt, prazaMsAtazca aho dhanyAH puNyabhAja ete ye evaM puSkalamatiparItatayA svaparopakAraparA vartanta iti buddhirjAyate iti prkrmH| nanu buddhimadviSayA bhaktyAdayo'pi kathamAvirbhavantItyAha;-eteSAmapi bhaktyAdInAM kAraNaM heturvarttate iti jAnIhi samavabudhyasva bho bhoH ! antevAsin ! // 162 // ke ityAha ||276 / kallANamittajogo eyANamimassa kmmprinnaamo| aNaho tahabhanvattaM tassavi tahapurimakArajuyaM // 163 / / kalyANamitrayogaH svaparayoH sarvadA zreyaskarANAM suhRdAM sAdhusArmikasvarUpANAM yogaH samvandhaH, tatsambandhasya sarvAnucitanirodhena ucitapravRttyasAdhAraNakAraNatvAd eteSAM bhavyAnAm / nanu kalyANamitrayogo'pi kiMhetuka ityAzaMkyAha-asya kalyANamitrayogasya kAraNaM karmapariNAmaH bhavAntaropAttadaivapariNatirUpaH, anaghaH puNyAnubandhitvena suvarNaghaTAkAratayA nirdossH| nahi anIdRzakarmaNo jantavaH kalyANamitrayogavanto jAyanta iti / eSo'pi kiMnibandhana ityAha Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tathAbhavyatvaM tasyApi anaghakarmapariNAmasya kAraNaM bhavyatvaM nAma siddhigamanayogyatvaM anAdiH pAriNAmiko bhAvaH / nayAbhavyatvaM ta etada eva vicitraM dravyakSetrAdibhedena jIvAnAM bIjAdhAnAdihetuH / kIdRzamityAha;-tathApUruSakArayataM tathA tatprakAro'nantaraparaMparAdibhedabhAkaphalaheturyaH puruSakAro jIvavIryollAsarUpazcaramapudgalaparAvarttavazasamunmIlitaH tena ||277 // 18 yutam / sarveSAmapi bhavyAnAM tathAbhavyatvamastyeva, paraM tathAvidhapuruSakArvikalaM na prakRtakarmapariNAmahetutayA sampadyata | iti prastutavizeSaNopAdAnaM kRtamiti / / 163 // nanu kathamitthaM anekakAraNA buddhirjAtA ityAzaGkaya sarvameva kAryamanekakAlAdikAraNajanyamiti darzayannAha ;kAlo sahAvaniyaI puvakayaM purisakAraNegaMtA / micchattaM te ceva u samAsao hoMti sammattaM // 164 // kAlasvabhAvaniyatipUrvakRtapuruSakAraNarUpA ekAntAH sarve'pyekakA mithyAtvaM tata eva samuditAH parasparAtyajadvRttayaH samyaktvarUpatAM pratipadyante / iti gAthAtAtparyArthaH / / tatra kAla eva ekAntena jagataH kAraNamiti kAlavAdinaH prAhuH / tathAhi-sarvasya zItoSNavarSavanaspatipuruSAderjagataH prabhavasthitivinAzeSu grahoparAgayutiyuddhodayAstamayagamanAgamanAdau ca kAlaH kAraNam, tamantareNa sarvasyAsyAnyaIM kAraNatvAbhimatabhAvasadbhAve'pyabhAvAt / taduktaM-"kAla: pacati bhUtAni kAlaH saMharate prajAH / kAlaH supteSu jAgatti kAlo hi duritakramaH // 1 // " asadedat, tatkAlasadbhAve'pi vRSTayAdeH kadAcidadarzanAt / na ca tadabhavanamapi tadvizeSakRtameva, nityakarUpatayA tasya vizeSAbhAvAt / vizeSe vA tajjananAjananasvabhAvatayA tasya nityatvavyatikramAta ,-svabhAva 277 // Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade zapade / / 278 / / EXXX ****** bhedAd bhedasiddha eH / na ca vAyumaNDalAdikRto varSAdivizeSaH, tasyApyahetukatayA bhAvAt / na ca kAla eva tasya hetu:, itaretarAzrayadoSaprasakte :- sati kAlabhede varSAdibhedahetorgrahamaNDalAderbhedaH, tadbhedAcca kAlabheda iti parisphuTamitaretatarAzrayatvam / anyataH kAraNAd varSAdibhede'bhyupagamyamAne na kAla evaikaH kAraNaM bhavedityabhyupagamavirodhaH kAlasya ca kutazcid bhedAbhyupagame'nityatvamityuktam / tatra ca prabhavasthitinAzeSu yadyaparaH kAlaH kAraNam, tadA tatrApi sa eva paryanuyoga ityanavasthAnAd na varSAdikAryotpattiH syAt / na caikasya kAraNatvaM yukta, kramayaugapadyAbhyAM tadvirodhAt / tanna kAla evaikaH kAraNaM jagataH // 1 // apare tu svabhAvata eva bhAvA jAyanta iti varNayanti / atra yadi svabhAvakAraNA bhAvA iti teSAmabhyupagamaH, tadA svAtmani kriyAvirodho doSaH / nahyatyutpannAnA teSAM svabhAvaH samasti / utpannAnAM tu svabhAvasaMgatAvapi prAksvabhAvA'bhAve'pyutpatternirvRttatvAd na svabhAvastatra kAraNaM bhavet / athavA kAraNamantareNa bhAvA bhavanti svaparakAraNanimitajanmanirapekSatayA sarvahetunirAzaMsasvabhAvA bhAvA iti zabdArthaH / tarhi pratyakSavirodho doSaH / tathA hi-adhyakSAnupalabhAbhyAmanvayavyatirekato bIjAdikaM 'tatkAraNatvena' nizcitameva / yasya hi yasmin satyeva bhAvaH yasya ca vikArAd yasya vikAraH, tattasya kAraNatvamucyate / ucchUnAdiviziSTAvasthAprAptaM ca bIjaM kaNTakAditaikSNyAderanvayavyatirekavadadhyakSAnupalabhAbhyAM kAraNatayA nizcitamiti na svabhAvaikAntavAdo'pi jyAyAn // 2 // sarvasya vastunastathA tathA niyatarUpeNa bhavanAd niyatireva kAraNamiti kecit / tadukta' ; - " prAptavyo niyatibalA ******* | kAlAdikAraNAvatArasthA nA0 / / 278 / / Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 279 / / EKXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX zrayeNa yo'rthaH so'vazyaM bhavati nRNAM zubhA'zubhA vA / bhUtAnAM mahati kRte'pi hi prayatne nAbhAvyaM bhavati na bhAvinA'sti nAzaH / / 1 // " asadetat, zAstropadezavaiyarthyaprasaktaH, tadupadezamantareNApyartheSu niyatikRtabuddha niyatyaiva bhAvAt / dRSTA dRSTaphalazAstrapratipAditazubhAzubhakriyAphalaniyamAbhAvazca syAt / iti kevalaniyativAdo'pi na zreyAn // 3 // janmAntaropAttamiSTAniSTaphaladaM karma sarvajagadvaicitryakAraNamiti karmavAdinaH / tathA cAhuH;-"yathA yathA pUrvakRtasya karmaNaH phalaM nidhAnasthamivAvatiSThate / tathA tathA tatpratipAdanodyatA pradIpahasteva matiH pravarttate // 1 // " asadetat, kulAlAderghaTAdikAraNatvenAdhyakSataH pratIyamAnasya parihAreNAparAdRSTakAraNaprakalpanayA'navasthAprasaGgataH kvacidapi kaarnnprtiniymaanupptteH| na ca svatantraM karma jagavaicitryakAraNamupapadyate, tasya karbadhInatvAt / na caikasvabhAvAta tato jagavaicitryamupapattimata, kAraNavaicitryamantareNa kAryavaicitryAyogAta / anekasvabhAvatve ca karmaNo nAmamAtranibandhanaiva vipratipattiH, puruSa-kAla-svabhAvAderapi jagadvaicitryakAraNatvenArthato'bhyupagamAta / iti karmakAntavAdo'pi na vicArasahaH // 4 // * anye tu varNayanti;-puruSaH evaikaH sakalalokasthitisargapralayahetuH pralaye'pyaluptajJAnAtizayaH / tathA cokta "UrNanAbha ivAMzUnAM candrakAnta ivAmbhasAM / prarohANAmiva plakSaH sa hetuH sarvajanmanAm // 1 // " iti / etadapi na ghaTate, yataH | prekSApUrvakAriNAM pravRttiH prayojanavattayA vyAptA, ataH kiM prayojanamuddizyAyaM jagatkaraNe pravarttate ? nezvarAdipreraNAt, asvAtantryaprasakta:;-na parAnugrahArtham, anukampayA duHkhitasattvanivartanAnupapatteH / na tatkarmaprakSayArthaM, duHkhitasattva XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX // 279 / / Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhedapra0 zrIupade-X nirmANa pravattestatkarmaNo'pi tatkRtatvena tatprakSayAthaM tannirmANapravRttAvaprekSApUrvakAritApatteH / iti naitadvAdo'pi viduSAM zapade manomodAvahaH // 5 // kAlAdi kAraNasyaato na kAlAdya kAntAH pramANataH sambhavantoti tadvAdo mithyAvAda iti / ta evAnyo'nyasavyapekSAnityAdya kAnta va sabhya vyapohenekAnekasvabhAvakAryanirvarttanapaTavaH pramANaviSayatayA paramArthasanta iti tadvAdaH samyagavAda iti sthitam // 164 / / mithyaatv280|| ayaM ca kAlAdikAraNakalApo yatrAvatarati tatsvayameva zAstrakAraH samupadizannAha samvammi ceva kabje esa kalAvo buhehi niddittttho| jaNagatteNa tao khalu paribhAveyavvao sammaM // 165 // sarvasmin niravazeSe, caivazabdo'vadhAraNArthaH, tataH sarvasminneva kumbhAmbhoruhaprAsAdAGakurAdau nArakatiryagnarAmarabhavabhAvini ca ni zreyasAbhyudayopatApaharSAdau vA bAhyAdhyAtmikabhedabhinne kArye na punaH kvacideva eSa kAlAdikalApaH kAraNasamudAyarUpaH budhaiH sampratipravRttaduHSamAtamasvinIbalalabdhodayakubodhatamaHpUrApohadivAkarAkArazrIsiddhasenadivAkaraprabhRtibhiH pUrvasUribhiH niddiSTo nirUpito janakatvena. janmahetutayA yato vartate / tato janakatvanirdezAt, khaluH avadhAraNe bhinnakramazca, tataH paribhAvayitavyaka: paribhAvanIya eva, na punaH zrutajJAnacintAjJAnagocaratayaiva sthApanIyaH, samyaga 280 // yathAvat, bhAvanAjAnAdhigatAnAM bhAvato'dhigatatvasambhavAt // 165 // ___atha prasaGgata evaitatkAraNakalApAntargatau subodhatayA labdhaprAdhAnyau "sukRtaM dhanasya bIjaM vyavasAyaH salilamatha dhRtirnItiH / phalamupanIya narANAM tatpAkamupaiti kAlena // 1 // " ityAdivAkyeSu pUrvAcAryarupanyastau devapuruSakArAvadhikRtya Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 281 // kizvidAha; - toci jANiJjati visao khalu divvapurisagArANaM / eyaM ca uvari vocchaM samAsato taMtanItIe / / 166 / / ita eva kAlAdikalApasya kAraNabhAvaprajJAnAdeva jJAyate nizcIyate vizadavimarza vazAvadAtIbhUtamatibhirviSayo gocaraH, khalurvAkyAlaGkAre, daivapuruSakArayordevasya purAkRtasya karmaNaH, puruSakArasya ca jIvavyApArarUpasya - iyaddevasya phalamiyacca puruSakArasyetyarthaH / ayaM ca matimadbhiH kathaMcid vijJAyamAno'pi na prAyeNa sukhabodha: syAditi paribhAvyAha; - etaM daivapuruSakAraviSayaM ca punararthe, tata evaM punarupari etacchAstrAgrabhAge 'jamudaggaM theveNa vi kammaM pariNama' ityAdinA granthena vakSye bhaNiSyAmi samAsataH saMkSepAt tantrayuktyA zAstrasiddhopapattibhirityarthaH, vistarabhaNanasya duSkaratvAd durbodhatvAcca zrotRRNAmiti // 166 // itthaM buddhigranthazravaNopalabdhabuddhirbudho yadvidadhyAt tadAha; - buddhijuo Aloyai dhammaTThANaM uvAhiparisuddhaM / jogatamappaNo ciya aNubaMdhaM caiva jatteNa / / 167 / / buddhiyutaH prAkpratipAditautpattikyAdimatiparigato janturAlocayati vimRzati kimityAha ; - dharmasya sarvapuruSArthaprathamasthAnopanyastasyAta eva sarvasamIhitasiddhyavandhyanibandhanasya zrutacAritrArAdhanArUpasya sthAnaM vizeSo dharmasthAnam, upAdhibhirvizeSaNairdravyakSetrakAlabhAvalakSaNairutsargApavAdavAdAspadabhAvamupagataiH parizuddhamaprAptadoSam yathA samprati ete dravyAdayaH kiM sAdhakA bAdyakA vA varttante prastutadharmasthAnasya yataH paThanti ; - " utpadyate hi sA'vasthA dezakAlAmayAn 281 // Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupadezapade budhakarta budha vyapra0 tatrAnyayavyatira // 282 / / KXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX prati / yasyAmakRtyaM kRtyaM syAt karma kArya ca varjayet // 1 // " tathA yogyatvamucitatvamAtmano'pi ca svasyApi na kevalaM dharmasthAnamityapicazabdArthaH, AlocayatItyanuvartate / yathA kasya dharmasthAnasyAhaM yogyaH, yathoktaM-"kaH kAla: kAni mittrANi ko dezaH ko vyayAgamo / kazcAhaM kA ca me zaktiriti cintyaM muhurmuhuH // 1 // " iti / anucitArambhasya niSphalatvena cittaviSAdAdyanekAnarthasArthapradAnapratyalatvAt anubaMndhaM caivAnubandhamapi ca tAdAtvikakAryasiddhAvapyuttarottaraphalarUpaM yatnena mahatA AdareNa AlocayatIti / yata:-"saguNamaguNaM vA kurvatA kAryajAtaM, pariNatiravadhAryA yatnataH paNDitena / atirabhasakRtAnAM karmaNAmAvipatterbhavati hRdayadAhI zalyatulyo vipAkaH // 1 // " iti // 167 / / bujjhati ya jahAvisayaM sammaM savvaMti etthudAharaNaM / vedajjhayaNaparicchAbahugadugaM chAgaghAtammi // 168 / / budhyate nirNayati / caH smuccye| tato na kevalamAlocayati, budhyate ca yathAviSayaM bo miSTavastvaMzarUpaviSayAnatikrameNa samyak saMzayaviparyAsabodhadoSaparihArAd aidamparyazuddha sarva dharmArthAdivastu / iti vAkyaparisamAptau / atra samyag yathAviSayabodhe tadviparyaye codAharaNaM jJAtaM vedAdhyayanaparIkSAbaTukadvika-vedAdhyayane upasthite upAdhyAyena parIkSAyAM ko'nayormanirUpitArthasya yathAvad boddhA taditaro, vetirUpAyAM mImAMsAyAM prakrAntAyAM samAdiSTaM baTukadvikaM parvatakanAradalakSaNam ; kvetyAha-chAgAghAte pazuvadhe / / 168 / / etadeva bhAvayannAha;veyarahassaparicchA jogacchAga tti tattha hNtvvo| jattha Na pAsati koI guruANA ettha jatitavvaM // 169 / / 2 // Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 283 // XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX egeNamappasAriyadese vAvAditA payatteNa / anneNa u paDiseho guruvayaNattho tti neva hato // 170 / / ceivisammi nayarI suttimaI jayasirivva muttimaI / atthi pavitthariyaguNA purisatthArAhagajaNohA // 1 // pAusakAlakayaMbovva bhlsuyprimlucchliykittii| khIrakayaMvo vippo samAsi ajjhAvao. tattha / / 2 / / pavvayao tassa suo mAhaNaputto ya nArao biio| taIo vasUnivasuo sIsattamuvAgayA saMtA // 3 // ArisaveyamahijaMti Neva rajaMti katthaI vise| tassa samIve aNNammi vAsare sAhusaMghADo // 4 // bhikkhatthamAgao tassa maMdire pecchiUNa te tinni / veyamahijjate NANiNegamuNiNA tao bhaNiyaM // 5 // uddisiya duijjamuNi chattANeyANa rAyataNao jo| hohI sa nivo iyaresu dosu egassa narayagaI // 6 // annassa saggagamaNaM hohI kaDagaMtareNa taM savvaM / nisuyamuvajjhAeNaM tao sa ciMtAuro jAo // 7 / / nAyaM jahA nariMdo vasU bhavissai kimettha ciMtAe / iyaresu dosu duggaigAmI ko hoja iyaro vA / / 8 / / pAraddhA ya paricchA mA hou apttvijdaannaao| majjhamavajamasajjhaM tavatitthaNhANamAINaM / / 9 / / chagakhalla-* mallamApUriUNa lakkhAraseNa bahulAe / aTThamitihInisAe pavvayanAmA suo bhaNio / / 10 // ajjhAvaeNa, eso chagalo maMtehiM thaMbhio vihio| tA uppADiya neuM jattha Na pAsai paro koi / / 11 // tattha tae haMtavyo evaM veyatthasuNaNajogattaM / saMpajjai teNa tahA guruvayaNamalaMghaNijjamiNaM / / 12 / / mannateNa sa chagalo gahio racchAmuhammi sunnammi / gaMtUNa jAva nihao tAhe lakkhAraseNesa // 13 // ukkinno savvaMgaM ruhiramimaM maNNamANao vhaao| gaMtuM sare sacelo / / 283 / / (K Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parvatakanAradaniha0 zrIupade- piuNo ya niveiyaM teNa // 14 // bhaNio jaNageNa kahaM hao imo jeNa jaMbhagA devA / savattha saMcaraMtA pecchaMti nahammi zapade tArAo / / 15 / / taM ceva appaNA pecchamANao kaha bhaNasi jaha niho| esa apecchijaMto aho ! mahAmuDhayA tujjha // 16 // tatto bahulAe cauddasIe pattAe NArao bhnnio| jaha esa tae bhaddaya ! haMtavvA evamevaMti / / 17 / / bahuma niyaguruvayaNo tAhe so jAi jesu ThANesu / kANaNasurabhavaNAisu pecchaMti vaNassaisurAI / / 18 / / iya citaMteNa na kiMci 284|| atthi ThANaM na jattha dIsejjA / kAI keNai tA NUNamesa vajjho na guruANA // 19 // AgaMtuNaM guruNA niveiyA pari NNaI NiyA savvA / tassa sUoJciyapannattaNeNa saMtosamaNupatto // 20 // bhaNitaM ca tena-"udIrito'rthaH pazanApi gahyate | hayAzca nAgAzca vahanti noditAH / anuktamapyUhati paNDito janaH pareGgitajJAnaphalA hi buddhayaH / / 1 / " bhaNiUNa tao na kassai rahassameyaM payAsaNijjaMti / No saddahati jeNa mRDhA kahiyaMpi tattapayaM // 21 / / iya nAyamaiviseseNa teNa guruNA nisehio putto| iyaro veyajjhayaNe'Numanio uciyapannotti // 22 // atha gAthAkSArArthaH;-'veyarahassaparicchA' iti vedarasasyAdhyayane prastute jAtAzaGgenopAdhyAyena parIkSA dvayorachAtrayoH kartumArabdhA / 'jogacchAgatti' tti yogena yuktyA na tu satyarUpa evaM chAgazchagalaka upasthApitaH / iti pUraNe / tatra hantavyo yatra na pazyati ko'pi / gurvAjJA adhyApakopadezarUpA varttate / tato'tra gurvAjJAyAM yatitavyamalaGghanIyatvAt tasyA iti paribhAvitaM dvAbhyamapi / / 139 / / ekena parvatakena prasaraNaM prasapaNaM janasya prasAraH sa yAtrAsti sa prasArika: tatpratiSedhAd aprasArikaH sa cAso // 284 // Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 // 285 // KXXXXXXXXXXXXXXXXXX dezazca bhUbhAgastatra anyalokAsaJcAre rathyAmukhAdAvityarthaH, vyApAditaH prayatnena gADhAdareNa mahatyA niSkRpavRttyetyarthaH / anyena tu nAradena punaH pratiSedho nivAraNaM vadhasya guruvacanArtho varttate, sarvAdarzanena vadhasyAsambhAvanIyatvAt, ityasmAd heto va na sarvathA hataH prastutazchAga iti / / 170 / / yathAviSayamavagape ca sarvakAryANAM yatkaroti tadAha;- . ADhavati sammameso tahA jahA lAghavaM na pAveti / pAveti ya gurugattaM rohiNivaNieNa diTuMto / / 171 / / Arabhate upakramate samyag nipuNopAyalAbhena sarvamapi kAryam eSa prastutabuddhimAna maanvH| tathA zakunAdibuddhipU. rvakaM yathA lAghavaM prArabdhAniSpAdanena parAbhavarUpaM na naiva prApnoti labhate / paThyate ca ;-"ke vA na syuH paribhavapadaM niSphalArambhayatnAH ?" iti tahi kiM prApnotItyAha;-prApnoti ca gurukatvaM sarvalokagarimANam / atrodAharaNamAha rohiNIvaNijA rohiNyabhidhAnasnuSopalakSitatvena vANijakena dRSTAnto vAcyaH-rohiNIvaNigeva dRSTAnta ityarthaH / / 1716 dRSTAntameva bhAvayati;rAyagihe dhaNaseTThI dhaNapAlAi sutAsu cttaari| ujjhiya bhogavatI rakkhiyA ya taha rohiNI bahugA // 172 // vayapariNAme citA gihaM samappemi tAsi paaricchaa| bhoyaNasayaNaNimaMtaNabhutte tabbaMdhupaccakkhaM // 173 // patteyaM appiNaNaM pAlijjaha maggiyA ya dejjAha / iya bhaNiumAyareNaM paMcaNhaM sAlikaNayANaM // 174 / / paDhamAe ujjhiyA te bIyAe cholliyatti ttiyaae| baddhakaraMDorakkhaNa carimAe rohiyA vihiNA // 175 / / ri05 Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupadezapade rAhiNIvaNigada0 / / 286 / / kAleNaM bahueNaM bhoyaNapUvvaM taheva jAyaNayA / paDhamA saraNavilakkhA aha bitiyA tatiya appiNaNaM // 176 // carimAe koMcigAo khettAo tumha vayaNapAlayaNA / sA evaM ciya iharA sattiviNAsA Na sammati / 177 // tabbaMdhUNabhihANaM tumbhe kallANasAhagA metti / kiM jutmettha maj te Ahu tuma jesi tti // 178 // tatto ya kajjavujhaNa-koTTaNa-bhaMDAra-gihasamappaNayA / jAhAsaMkhamimINaM niyakajjaM sAhuvAo yA // 179 // rAyagihaM nAma puraM samatthi tatthAsi hsiyvesmnno| niyayavihaveNa bhaNio NAyabhihANaM dhaNo nAma // 1 // rujAluttakulINattasIlapamuheNa bhUriNA dhaNiyaM / guNabhUsaNeNa hayadUsaNeNa bhUsaM paraM pattA // 2 // bhaddA ahesi bhanjA tIe ya samaM maNorame visae / sevaMtassa kameNaM cattAri ime suyA jAyA // 3 / / dhaNapAlo dhaNadevo dhaNagovo taha cautthao eso / dhaNarakkhiutti piyamAipamuhaguruloyaviNayaparA / / 4 / / niyayAyaraNavasAo saMjAyA ujjhiyAinAmANo / puTviM nAmaMtarao logeNukittiyAo vi // 5 // cattAri vahUo ujjhiyA imA duiyA bhogvinaamaa| taiyA rakkhiyasannA cautthiyA rohiNI hoi // 6 // vaccaMti tANa divasA niyakulasIlANuvattaNapahANA / pattammi therabhAve kuTuMbacitAparo sa dhaNo // 7 // citei mae kAlaM gayammi tthaannNtrmuvymmi| kA nAma kuDuMbabharaM voDhuM hojAhi vahuyAsu // 8 // tA jujai parikkhA imAsi niyabaMdhuloyapaJcakkhaM / aparidRviyakuDaMbA kuDuMbiNo jaM Na sohaMti // 9 // bhoyaNamaMDavamudaMDavesa tADettu mittanAyajaNaM / niyayaM bahUjaNassa ya nimaMtae bhoyaNaTTAe // 10 // NANAvihabhAyaNadANapuThavagaM AyareNa aimahayA / bhuMjAvayami tammI kaovayAre suhAsINe // 12 // to kamalasAlikaNe puDho puDho tANa paMca bhuyaann| niyaha 286 // Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 287|| ttheNa samappai bhaNAi taha jammi samayammi // 12 // maggAmi tammi khippaM samappaNijA mamaM ime tAhiM / aMjalipasArapudhvaM paDivannA NamirasIsAhiM // 13 / / saTTANagae baMdhavaNAijaNe tammi AimA vhyaa| te ujjhei kimee mama gehe dullahA huti.? ||14|| jaiyA maggaNameyANa hoja taiyA jao kuo ThANA / geNhettumahaM tAyassa appaissAmi acireNa / / 15 // bIyAe puNa nittusabhAvaM ANettu bhakkhiyA vihiyaa| taiyAe tAyasamappiyatti gauravaparamaNAe / / 16 / / ujjalavasaNeNaM goviUNa Niyayammi bhUsaNakaraNDe / bUDhA tikAlamaNudivasameva paDijaggae sammaM // 17 // caramAe puNa niyajaNagagehao saddiUNa baMdhujaNo / bhaNio paivarisamime jaha vuDDi jaMti taha kajja / / 18 / / patte vAsAratte vAviyA teNa bNdhvjnnenn| suisalilapUriyammI vappammi parohamaNupattA // 19 // savvevi ukkhaNittA puNaravi AroviyA tao jaao| sarayasamayammi ego pasatthao patthao tehiM // 20 // bIyammi ADhagA vaccharammi khArI taijjage jaayaa| kuMbhA cautthe paMcamammi kuMbhasahasANi // 21 // patte paMcamavarise taheva bhoyaNapurassaraM teNa / miliyANa tANa baMdhavajaNANa saddAviyA vahuyA // 22 // bhaNiyAo mama samappaha sAlikaNe paMca je purA tumha / niyahattheNa samappiyapuvvA varisammi paMcamae / // 23 // paDhamA saraNavilakkhA jAyA kuTThArao gaheUNa / jA te tassa samappai niyasAvapurassaraM bhaNiyA // 24 // kiM te cciya uya anne ime kaNA tAya ! Neva te bhnni| puTTA te kattha gayA taiya cciya ujjhiyA bAhiM // 25 / / bIyAvi maggiyA puNa bhaNei te bhakkhiyA ime anne / taiyA rayaNa karaMDagamara jjhAo kaDDiu dei // 26 / / jA puNa tANa cautthI vahuyA sA maggiyA bhaNai tAya! / te evamevamaibhUribhAva // 28 // Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ XXXXX zrIupade mihi samaNupattA // 27 // khittAo kuMciyAo kuThArANaM dhaNassa agdhmmi| ee mama jaNagagihe ciTrati aNegasA- rohiNIvazapade I* lAsu // 28 // evaM bhavaMti ee kayarakkhA tAva vAviyA sNtaa| sattikvayAo no kici haMti jaM niSphalaM satA | gvadhU // 29 // to bahuNA sagaDagamAivAhaNeNaM viNA na tIraMti / ihamANeuM tA tappayANakaraNAo ANeha / / 30 / / to laddha ni0 samAyAro tAsi vahuyANa so dhaNo kuNai / niyagehamajjhakajesu cittarUvesu viniogaM // 31 // taNNAyabaMdhavANaM purao / / 288 // ciya tesiM saMmaeNeva / paDhamAe chArachagaNAichaDuNeNaM kayA bittI 32 / / bIyAe mahANasaraMdhaNeNa taha kaMDaNAiNA ceva / taiyAe niyagharasArarakkhaNeNaM cautthIe // 33 // gihanAyagattaNeNaM savvesuvi pucchaNijjakajjesu / taha pariNayammi sayale aNaikkamaNijjaNatteNa // 34 // buddhipabhAvo eso dhaNassa jaM teNa jaanniysruuvaa| aNurUvakajjakaraNe nijojiyAo niyavahUo / / 35 / / sarayasamayeMdumaMDaladhavalA bahalA mahIyale sayale / ucchiliyA jA kittI dhaNavaNiNo sAvi buddhiphalaM // 36 // aha anno vi uvaNao chaTuMge rohiNIe nAyammi / bhaNio sudhammagaNanAyageNa evaM suNeha jahA // 37 // jaha so. dhaNo taha gurU jaha NAyajaNo taho samaNasaMgho / jaha vahuyA taha bhavvA jaha sAlikaNA taha vayAiM // 38 // jaha sA ujjhiyanAmA te sAlikaNe samucjhiUNa paraM / pattA NAijjataM / taha koi // 288 / / * jio kukammavasA // 39 / / sayalasamIhiyasaMsiddhikArae tArae bhvduhaao| vajjettu vae maraNAiAvayAo niyacchei // 40 / / anno uNa bIyavahuvva vatthabhoyaNajalAilAbheNaM / bhAttuM tAI paraloyadukkhalakkhakkhaNI hoi // 41 // tatto cciya jo anno so tAI jIviyaMva rkkhettaa| taiyAvahavva jAyai savvesi gauravaTTANaM / / 42 / / jo puNa tao vi Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A. anno rohiNivahuyavva vuddddimaannei| paMca vi vayAI jAyai saMghapahANo gaNadharo vA / / 43 / / annovi io dIsai vava- 10 hAre uvaNao ihaM nAe / jaha kila kassai guruNo sIsA cattAri nippaNNA // 44 / AyariyattaNajogA panja eNaM saeNa ya samiddhA / to ciMtiupavatto esa samappemi kassa gaNaM // 45 // puvvaM tAva paricchaM karemi desaMtare vihArAya / uciyaparivArasArA visajjiyA kassa kA siddhI // 46 / / iha hoi, tevi ya gayA khemAiguNaNNiesu desesu / jo tattha savvajeTTho mAyAbahulo kaDuyavayaNo // 47 // egatANuvagArI nivveyaM tivvmevmaanniio| savvo parivAro jaha acirA tassujjhago jAo // 48 / bIo vi sAyabahalattaNeNa NiyadehasaMThiyaM ceva / kArei sAdaraM sosa vaggamavaraM na uNa kiriyaM // 49 / / taio puNa sAraNavAraNAikaraNeNa niccmujjtto| rakkhai pamattabhAvaM gacchaMtaM taM parIvAraM // 50 // jo puNa cautthago so syldhraamNddlovlddhjso| jiNasamayAmayameho dukkarasAmannanirao ya / / 5 / / oinnadevalogaM va bhUrisaMtosaposamaNupatta / niyayavihAramahIyalamuvajaNayaMto niyaguNehiM / / 52 / / desaNNU kAlaNNU paracittaNNU jaheva kaalaao| jAo pabhUyaparivAraparigao vihiyajaNaboho // 53 // pattA guruNo pAse uvaladdho teNa tesi vuttaMto / to niyayagacchamelaNapuvo dinno ya ahigAro // 53 / / saccittamacittaM vA jaM gacche chaDDuNArihaM kiMci / paDhameNa paridAvaNamimassa kaja tti saMThaviyaM / / 55 / / jaM bhattaM jaM pANaM uvagaraNaM vA gaNassa pAuggaM / taM duieNAparitaMtaeNa uppAiyavvaMti // 56 // uppannassa gilANasehAiyANa ya munniinn| rakkhAdakkhaviyakkhaNajogA taiyammi saMThaviyA // 57 / / jo puNa tesi kaNiTTho gurubhAyA tassa niyagaNo savvo / bahupaNayaparAyaNamANaseNa guruNA samuvaNIo / / 58 // evaM jahajogganijo / / 289 / / // 289 // Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zapade zroupade- jaNa ArAhaNaM paraM ptto| so sUrI taha gaccho savvo guNabhAyaNIbhUo / / 59 // rohiNIva ____ atha gAthAkSarArthaH;-rAjagRhe nagare dhanadatto zreSThI samabhUt / tasya ca subhadrAbhAryAkukSyudbhavA dhanapAlAdayo dhana-* MNig 10 nupanayAdi pAla-dhanadeva-dhanagopa-dhanarakSitAH sutAsusUnavazcatvAraH samajAyanta / 'ujjhiya'tti ujjhikA, bhogavatI, rakSikA, ca tathA rohINI 'bahugA' iti vadhUTyaH samapadyanta // 172 / / 1 / / 290 / / "vayapariNAme ciMtA gihaM samappemi tAsi pAricchA / bhAyaNasayaNanimaMtaNabhutte tabbaMdhupaccakkhaM" // 173 / 2 / / vayaHpariNAme sthavirabhAvalakSaNe dhanasya cintA vimarzarUpA samudapadyata, yathA-gRhaM samarpayAmi AsAM vadhUnAM madhye kasyAH? iti / tatastAsAM parIkSA praarbdhaa| kathamityAha-bhojanAya svajanAnAM upalakSaNatvAd vadhUsambandhinAM ca nimantraNA AkAraNarUpA bhojanasvajananimantraNA kRtA / tato bhukta svajanaloke sati tadbandhusamakSaM vadhUbandhUpratyakSam / / 173 / / 2 / / kimityAha;-pratyekamekaikasyA ityarthaH, 'appiNaNaMti' arpaNaM sa cakAra paJcAnAM zAlikaNAnAm ityuttareNa yogH| kathamityAha ;-'pAlayadhvaM, yUyaM mAgitAzca satyo dadadhvamiti' / iti bhaNitvA AdareNa yatnena svahastasamarpaNarUpeNa paJcAnAM paJcasaGkhyAnAM zAlikaNAnAM zAlibIjarUpANAm // 174 // 3 // tatra ca prathamayA vadhvA ujjhitAste zAlikaNAH, dvitIyayA 'cholliya'tti nistuSIkRtA upalakSaNatvAd bhakSitAzca te, iti pUraNArthaH / tRtIyayA 'baddhakaraMDIrakkhaNa'tti baddhAnAM zucivastreNa karaNDyAM nijAlaGkArasambandhinyAM kSiptvA . XXXXXXXXXX Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 291 // rakSaNamArabdham / caramayA rohiNyA rohitAH prativarSa vapanamAnItA vidhinA karSakalokaprasiddha neti / / 175 / / 4 / / kAlena bahukena paJcavarSakalakSaNena gatena satA bhojanapUrvaM tathaiva samarpaNakAla iva sarvasvabandhulokapratyakSaM yAcA kRtA zAlikaNAnAm / tatra ca prathamA ucjhikA vadhUH smaraNavilakSA prAkkAlAppitAnAM tadaiva smaraNe vilakSA tadavasthasamarpaNIyAbhAvAt, kikarttavyatAmUDhA saMjAtA / tatheti prAgvat smaraNavilakSaiva dvitIyA bhogavatI samabhUt / tRtIyArakSikayA samarpaNaM ratnakaraNDAd AkRSya zAlikaNAnAM kRtam / / 176 / / 5 / / caramayA rohiNyabhidhAnayA ca vadhvA kuJcikAH zAlikoSThAgArasambandhinyaH kSiptAH dhanazreSThicalanakamalayugalAnte / bhaNitaM ca tayA yuSmadvacanapAlanA mayA karttavyA, sA 'evaM ciya'tti evameva kRtA bhavati, prativarSaM vapanena vRddhi nayanAt itarathA zaktivinAzAt prarohasAmarthyakSayAd na samyak tava vacanapAlanA kRtA bhavatIti / / 177 / / 6 / / tavabandhUnAM badhUsvajanAnAmabhidhAnaM bhaNanaM kRtaM dhanena, yathA-yUyaM kalyANa sAdhakA me mama ityasmAd hetoH, kiM yuktamatraivaMvidhe vadhUsamAcAre mama kartum ? tataste vadhUsvajanA: 'Ahu'tti AhuruktavantaH yathA tvaM muNasi yad atro - citamiti / / 178 // 7 // tatazca kajjavojjhana - jaTTana bhANDAgAra - gRhasamarpaNA yathAsaGkhayamAsAM vadhUnAM nijakAryaM zreSThinA kRtam / tatra kaJjavojjhanaM gRhakacavarazodhanam / zeSaM sugamam / sAdhuvAdazca janazlAghArUpaH sarvatra vijRmbhitaH zreSThina iti // 179 ||8|| anubandhapradhAnAni zubhaprayojanAni svaM svarUpaM labhanta iti manasi samAdhAya 'aNubaMdhaM ceva jatteNaM' iti gAthAva / 291 / / Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "zrIupade zapade ||29shaa yavaM vizeSeNa bhAvayannAha ; prakRSTakala sAdhana aaNubaMdhaM ca niruvai pagiTThaphalasAhagaM imo ceva / etthaMpi vaNiyapucchiyajAisiyadurga udAharaNaM // 18 // nubandha mu'anubaMdha' cetyAdi / anubandhaM cAnugamanamapi ca nirUpayati gaveSate, na kevalaM samyaga Arabhate / kIdRza mityAhaprakRSTaphalasAdhakaM, anuSaGgikaphalatyAgena labdhumiSTasarvAntimaphalaniSpAdakaM palAlAdiparityAgena kRSau dhAnyAptisamAnam, ayameva buddhimAn janaH pradhAnaphalasyaiva phltvaat| yathokta-"phalaM pradhAnamevAhurnAnuSaGgikamityapi / palAlAdiparityAgAt kRSau dhAnyAptivad budhAH ||shaa" iti / / atrApyanubandhanirUpaNe vaNikapRSTajyotiSikadvikaM vaNigbhyAM dvAbhyAM pRSTaM tathAvidhavyahArArambhakAle yajjyotiSikadvayaM yaddavajJayugaM tadudAharaNaM dRSTAntaH / na kevalaM samyagArambhe dhanavaNiguktarUpa iti // 180 // etadevAha; karakaTTAlAbhapucchA jotisiyadugammi duNhavaNiyANa / vihipaDisehA lAho vattA kovo u iyarassa // 181 / __ karo rAjadeyo bhAgaH zulkamityarthaH sa 'kRttaH chinnaH pRthak kRto yasmAt tad bhavati karakRttaM, kareNa kRtaM // 292 / / 'kRtI veSTane' iti vacanAd veSTitamuparuddhamavazyadeyatvAt tasya, tacca vyavahAraprayuktaM dhanadhAnyAdi tasmAllAbho'pUrvadhanAgamaH, IN tasya pRcchA pravRttA, kvacid nagare jyotiSikadvike dvayoryotiSikayoH samopa ityarthaH / dvayorvaNijorAvayArasmin dezAntaravyavahAre nirUpyamANe kiM lAbhaH samasti navA iti pRcchA ekaikasya jyotiSikasyakaikena kRtetyarthaH / tatra jyo 1 Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||293 // 'tiSikAbhyAM dvAbhyAM pRthaga vidhipratiSedhau kRtau lAbhasya, ekenaikasya lAbho'nyasya cAnyena pratiSedho bhaNita ityrthH| preSitaM cakena dezAntare malayaviSayAdau nijabhANDama / saMvRtazca bhUyAn lAbhaH / samAgatA ca tatra lAbhavArtA / tataH kopasta asaMtoSaH punaritarasyAprahitabhANDasya babhUva jyotiSikaM prati // 18 // tataH- ... mA rUsa Natthi etthaM AgamaNaM satthaghAyanAso tti / tuniveyaNamamhe savvatthaNubaMdhasAra tti // 18 // mA rUsetyAdi / jyotiSikaH prAha (grantha 5000) mA rubya mAM prati, yato nAsti na vidyate'tra nagare AgamanaM karakRttasya / kuta iti ceducyate-'satthaghAtanAsatti' iti / sArthasya pathi samAgacchatazcorairghAtena karakRttasya nAzo bhaviSyatIti hetoH / tataH kAlena tathaiva saMvatte sati 'tuduniveyaNaM'ti tuSTasya nijabhANDopaghAtAbhAvena vaNijo nivedanaM kRtaM jyotiSikeNa, yathA vayamanubandhasArA vartAmaha iti, amunA prakAreNa niranubandhakAryasya tattvato'kAryatvAt // 182 / / itthaM prasaGgAd buddhiguNAMstajjJAtAni cAbhidhAya sAmprataM 'buddhijuo AloyaI' ityAdigAthoktamarthaM vizeSato bhAvayitumicchuravagatavipakSo'nvayaH sugamo bhavatIti tadviNakSamevAzritya tAvadAha ;dhammadANahiMsA sAro esotti ujjamati etto| savvapariccAeNaM ego iha loganItIe // 183 // . dharmasthAnaM dharmasya durgatipravRttajantuvAranivAraNakaraNapravaNasya jIvapariNativizeSarUpasya sthAnaM vizeSo'hiMsA sarva / / 293 / / ER Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupadezapade // 294 // jIvadayA vartate / tataH sAraH paramArthaH sarvadharmasthAnamadhye eSo'hiMsArUpo dharmaH / ityasmAt kAraNAd udyacchati AjJAyAM protsAhamavalambate'syAmeva / kathamityAha-ito'hiMsAyAH sakAzAt sarvaparityAgena sarvasya gurukulavAsatadvinayakaraNAzA dharma iti svAbhyAsAdeH zeSadharmasthAnasyAhiMsAyA eva svarUpaparijJAnAbhyupagamaparipAlanopAyabhUtasya parityAgena parihAreNa, ekaH | saprapaJca nirU0 kazcana prAsukapuSpaphalazaivAlAdibhoktA nirvijanAraNyavAsI bAlatapasvI agItArtho vA lokottarayatiH / ihAparadhArmikajanamadhye lokanItyA "zrUyatAM dharmasarvasvaM zrutvA caivAvadhAryatAm / AtmanaH pratikUlAni pareSAM na samAcaret // 1 // " evaMrUpalaukikayAtrAnusAreNa // 183 / / athaitadevAnvayata Aha ;anno u kA ahiMsA Agamao so gurUu vihiNA u| eyammi kuNati jattaM louttaraNItito matimaM // 184 / / __anyastu prAguktadhArmikavilakSaNa- punaH dhArmika eva 'mImAMsate' iti gamyate / kathamityAha-kA kIdRzI hetutaH, svarUpato'nubandhatazca ahiMsA nikhilakuzalalokAbhinandanIyA vartate / na cAsAvanyathA yathAvadavagantuM zakyate, kintvAgamataH / AgamAdAptavacanarUpAt / yathoktaM-"paralokavidhau zAstrAt prAyo nAnyadapekSate / Asannabhavyo matimAn zraddhAdhanasamanvitaH / / 1 / / upadezaM vinA'pyarthakAmau pratipadurjanAH / dharmastu na vinA zAstrAditi tatrAdaro hinaH / / 2 / / // 294|| pApAmayauSadhaM zAstraM zAstraM punnynibndhnm| cakSuH sarvatragaM zAstraM zAstraM sarvArthasAdhakam // 3 // " tathA "pramattayogAt prANavyaparopaNaM hiMsA" iti hiMsAhetoH / svarUpasya ca nirdezaH-"yadasti duHkhaM trailokye vyAdhitazcAdhitastathA / taddhi Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 295 // sAviSavRkSasya procyate sakalaM phalam ||1|| etadvailakSaNyena cAhisAyA yojanA kAryA / 'so gurUu' iti sa AgamaH sUtrArthobhayarUpaH sarvahitAhitapravRttinivRttihetuH 'guruu' iti gurubhyaH sakAzAllabhyate / gurulakSaNaM cedaM -- -"gururgRhItazAstrArthaH parAM niHsaGgatAM gataH mArttaNDamaNDalasamo bhavyAmbhojavikAzane || 1 || guNAnAM pAlanaM caiva tathA vRddhizca jAyate / yasmAtsadaiva sa gururbhavakAntAranAyakaH || 2 || " ata evAnyatrocyate - "gurvAyattA yasmAcchAstrArambhA bhavanti sarve'pi tasmAd gurvArAdhanapareNa hitakAGkSiNA bhAvyam ||1|| saMsArasamudbhUtakaSAyadoSaM lilaGghiSante guruNA vinA ye / vibhImanakrAdigaNaM dhruvaM te vAdhi titIrSanti vinA taraNDam // 2 // " iti // kathamityAha - vidhinA vidhinaiva tu kAlavinayabahumAnAdinA, avidhilabdhasya zrutasya pratyutApAyaphalatvenAlabdhakalpatvAt / apAyAzvAmI - "ummAyaM ca labhejjA rogAyakaM va pADhaNe dIhaM / titthayarabhAsiyAo dhammAo vAvi bhaMsejjA" // 1 // | " iti / tata etasmin vidhinA gurubhyo labhyamAne Agame kurute yatnamAdaraM zuzrUSAzravaNagrahaNAdirUpaM lokottaranItyA lokAd gatikAnugatikarUpalokaheripravRttAt kRtIthikAdibhedabhinnAduttarA uparivartanI nItirnyAyastasyAH sarvavidvacanAnusAreNetyarthaH / matimAn prakRtabuddhidhaneo janaH / evaM cAsya mahAtmanastucchIbhUtabhava bhramaNarogasya suprayuktamivauSadhaM asAvAgamaH sarvAGgaM pariNamate / mucyate taistairbhavavikArairiti // 184 // Aha-kimityasAvatyantamAgame yatnaM karoti, na punarahiMsAyAmevetyAzaGkayAha Dxn / / 295 // Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade- zapade ||296 // ANAe caraNaM AhAkammAdiNAyato siddha / tA eyammi payatto vinneo mokkhaheutti / / 185 // *AjJAyAM yadyasmAdAjJAyAH sakAzAccaraNaM cAritraM dezataH sarvato vA jIvAnAM sampadyate, na punaranyathA / anyatrApyuktam-- dharma iti "vacanArAdhanayA khalu dharmastadbAdhayA svadharma iti / idamatra dharmaguhyaM sarvasvaM caitadevAsya ||shaa asmin hRdayarathe / saprapaJca vAsya / / / jasman hRdayasya nirU0 sati hRdayasthastattvato munIndra iti / hRdayasthite ca tasminniyamAt sarvArthasaMsiddhiH / / 2 / / " etaccAdhAkarmAdijJAtataH siddham / ihAdhAkarma-"saccittaM jasacittaM sAhUNaTTAe kIraI jaM ca / aJcittameva paccai AhAkammaM tayaM viti // 1 // " ityAdisUtroktalakSaNamannapAnAdi, AdizabdAt prAsukaiSaNIyasyAsyaiva grahaH, tatastadetad jJAtamudAharaNam / tata: siddha piNDaniyuktau pratiSThitam / tathA hi-kvacit sanniveze kenacid mugdhabuddhinA dAnazraddhAlunA jainazAsanAnugatena kvacit | samaye sarvasaGghabhaktamupakalpitam / vitIrNaM ca pAtrapUrapUrvakaM tadgrAhakasAdhvAbhAsAnAm / zrutazcAyaM dAnavyatikaro'tyaudAyasUcakaH sannihitagrAmavAsinA liGgamAtropajIvinA kenacit sAdhvAbhAsena / prAptazcAsAvanyasmin dine tatra / pRSTazca tena zrAvakeNAgamanaprayojanam / bhaNitaM ca tena, bhavadaudAryamantareNa nAnyata kiJcit / taddine jAmAtRkAdiH subahuH prAghuNakalokastadgRhe samAgataH / upaskRtazca sUpaudanapakvAnnAdistannimittamAhAraH / saMvibhAgitazca tena pAtrapUramasau bhuktavAMzceti / / tathA kvacinnanagare kazcit kSapako munivihitamAsadivasopavAsaH pAraNakadine tatrAneSaNAM sambhAvayana ajJAtoJchavAJchayA sannihitagrAme jagAma / tatra caikayA kuTumbinyA yathAbhadrikayA'tyantasAdhudAnazraddhAnayA'tibhUrikSIrAnamuparakRtyA Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||297|| dareNa dIyamAnaM saJjAtazaGko nUnaM na grahISyati etaditi tadgrahaNasyAnanyopAyatAM pazyantyA zikSitAni DimbharUpANi yathA-kSapakabhikSobhikSArthamAgatasya samakSamidaM - kSIrAnnaM mayA pariveSyamANamarucisArarvacanairanAdeyatAmAnIya pratiSedhanIyama / tathA vihitaM ca taiH / kSapakeNApi dattadravyAditIvropayogena sarvopadhA zuddhiriti kRtvA sarvavidvacanArAdhanApradhAnena pratigRhItama / tad bhoktumArabdhasya ca "bAyAlIsesaNasaMkaDammi gahaNammi jIva ! na hu chalio / iNhi jaha na chali- ra jasi bhujato rAgadosehiM // 1 // " ityAdizubhabhAvanAbhAvataH kSapakazreNiprAptau kevalajJAnamajanIti / evaM prathamasya / sarvajJAjJopayogAbhAvena zuddhamapi piNDamupAdadAnasya kliSTakarmabandhaH / dvitIyasya tu vihitanipuNopayogasya tadazuddhopAdAne'pi kevalajJAnaphalo nirjarAlAbhaH saMvRtta iti / ata evoktaM samaye "AhAkammapariNao phAsuyabhAIvi baMdhao bhnnio| suddhaM gavasamANo AhAkamme'vi so suddho / / 1 // " tattasmAdetasminnAgame prayatnaH zuzrUSAzravaNagrahaNAdiH sarvasya mumukSovijJeyo mokSaheturiti, etatprayatnamantareNa mokSAbhAvAt / tathA ca paThanti "malinasya yathA'tyantaM jalaM ! vastrasya zodhanam / antaHkaraNaratnasya tathA zAstra vidurbudhAH // 1 / / zAstre bhaktirjagadvandya muktidUtI paroditA / atraiveyamato nyAyyA tatprAptyAsannabhAvataH // 2 // " // 185 / / etadeva sphuTavRttyA bhAvayannAha;ANAbAhAe jao suddhapi ya kammamAdi niddiTTa / tadabAhAe u phuDaM taMpi ya suddhati esANA // 186 / / AjJAbAdhayA jinavacanollaGghanarUpayA zuddhamapi ca satpiNDAdivastU 'kammamAdi' AdhAkarmAdisarveSaNA doSabhAga 297 // Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupadezapade OXO niddiSTaM prathamasAdhoriva / tadabAdhayA tvAjJAyA abAdhayA punargRhyamANaM sphuTaM nirvyAjameva tadapi ca AdhAkarmAdi doSa AjJAMyAM dharma iti duSTaM bhaktAdi zuddha dvitIyasAdhoriva / ityeSA AjJA jainI vartate / laukikA api paThanti "bhAvazuddhirmanuSyasya vijJeyA saprapaJcakAryasAdhanI / anyathA''liGgayate kAntA duhitA punaranyathA // 1 // " // 186 / / nirU0 Aha-"yasya buddhirna lipyeta hatvA sarvamidaM jagat / AkAzamiva paDUna nAsau pApena lipyate / / 1 / / " ityAdiva canaprAmANyAd bhAvazuddhireva gaveSaNIyA, kimAjJAyogenetyAzaGkayAhatanniravekkho niyamA pariNAmovi hu asuddhao ceva / titthagare'bahumANAsaggaharUvA mUNeyadho // 187 // tannirapekSa AjJAbAhyaH svecchAmAtrapravRtto niyamAda nizcayena 'pariNAmovi hu'tti prastAvAt zubho'pi pariNAmosntaH- karaNapariNatirUpo'zuddha eva malina eva / kutaH, yataH sa tIrthaGkare bhagavati sarvajagajIvavatsale viSayabhUte'bahumAnAd / bahuH prabhUtaH svAtmApekSayA mAno mananaM bahumAnastatapratiSedhAdabahumAnastaramAddhetubhUtAt sakAzAd asadgraharUpo'sundarA | graharUpo muNitavyo jJeyaH / yadvakSyati,-"suddhachAIsu jatto gurukulacAgAiNeha vinneo / picchatthaM sabarasarakkhavahaNapAyacchivaNatullo // 1 // ityAdi / nahi yo yadvacananirapekSaH pravartate sa tatra bahumAnavAn bhavati, yathA kapilAdiH ||298 // sugatazivAdI devatAvizeSe, jinavacananirapekSazca gurukulavAsAdiparityAgena zuddhapiNDaiSaNAdikArI sAdhuH, tasmAdU na bhagavati bahumAnavAniti // 187 / / athAsya zubhalezyatvamapi dRSTAntopanyAsena tiraskurvannAha; Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||299 // galamacchavavimoyagavisannabhAINa jAriso eso / mohA suho vi asuho tapphalao evameso vi / 188 / / galo nAma prAntanyastAmiSo lohamayaH kaNTako matsyagrahaNArthaM jalamadhye saJcAritaH, tadgrasanapravRtto matsyastu pratIta eva / tato galenopalakSito matsyo galamatsyaH / bhavAd duHkhabahulakuyonilakSaNAd duHkhitajIvAn kAkazRgAlapipIlikAmakSikAdIMstathAvidhakutsitavacanasaMskArAt prANavyaparopaNena mocayatyuttArayatIti bhavavimocakaH pAkhaNDivizeSaH / viSeNa mizramannaM viSAnnaM tad bhuktaM tacchIlazca yaH sa tathAvidhaH / tato galamatsyazca bhavavimocakazca viSAnnabhAjI dvaMdvasteSAM yAdRza eSa pariNAmaH pratyapAyaphala eva / kutaH, mohAdajJAnAt paryantadAruNatayA zubheo'pi svakalpanayA svarucimantareNa teSAM tathA pravRtterayogAt sundaro'pi san azubhaH saMkliSTa eva / kuta ityAha;-tatphalataH bhAvapradhAnatvAd nirdezasya tatphalatvAd azubhapariNAmaphalatvAt / atha prakRte yojayannAha;-evaM galamatsyAdipariNAmavat eSo'pi jinAjJollaGghanena dharmacAripariNAmastatphalatvAdazubha ev| AjJApariNAmazUnyatayA ubhayatrApi samAnatvena tulyameva kilara phalamiti // 188 / / AhakasmAcchubhA'pi pariNAmo mohAdazubhatAM pratipadyata ityAzaMkyAha ;jo maMdarAgadoso pariNAmo suddhao tao hoti / mohammi ya pabalammI Na maMdayA maMdi eesi / / 189 / / . yaH kazcid rAgazca dveSazca rAgadveSau / tatra rAgo'bhiSvaGgaH sa ca snehakAmadRSTirAgabhedAt triprakAraH / tatra sneharAgo janakAdisvajanalokAlambanaH / kAmarAgaH priyapramadAdiviSayasAdhanavastugocaraH / dRSTirAgaH punaryo'yaM darzaninAM nija Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade-10 nijadarzaneSu yuktipathAvatArAsaheSvapi kambalalAkSArAgavat prAyeNottArayitumazakyaH pUrvarAgadvayApekSayAtidRDhasvabhAvaH / AjJAyAM zapade pratibandho vijRmbhate sa iti / dveSo matsaraH / ayamapi tattatkAryamapekSya sacittAcittadravyagocaratayA dvibhedaH / tato dharma iti saprapaJcamandau nirbIjIbhUtau nirbIjIbhAvAbhimukhau vA rAgadveSo yasmin sa tathA pariNAmo nirUpitarUpaH zuddhakaH parizuddhasva nirU. bhAvaH 'tautti tako bhavati jAyate / yata evaM, tato mohe ca viparyAse mithyAtvamohanIyodayajanye punaH prabale gunnv||300| tpuruSaprajJApanAyA apyasAdhyatvena balIyasi vijRmbhamANe sati na naiva mandatA nihatazaktirUpatA / haMdIti sannihi tasabhyajanasya pazyataH svayameva prayojanaM pazyatu bhavAneva yadi mandatA syAd etayoH rAgadveSayoH / na hi kAraNa* mandatAmantareNa kAryamalpIbhavitumarhati, mahAhimapAtasamaye iva romoddhaSaNAdayaH zarIriNAM zarIravikArA iti / / 189 // 8 nanu mithyAdRzAmapi keSAzcit svapakSanibaddhoddha rAnubandhAnAmapi bhUyAnupazamaH prabalamohatva'pi dRzyate, sa kathaM jAtaH ? ityAha;saMmohasatthayAe jahAhio haMta dukkhprinnaamo| ANAvajjhasamAo eyArisao vi vineo / / 19 / / saMmohaH sannipAto yugapadvAtapittazleSmasaMkSobhajanyo vyAdhivizeSaH, tasya svasthatA dehAdanuttAre'pi * kuto'pi velA- // 300 / / balAdanudrekAvasthA saMmohasvasthatA tasyAM satyAmapi, yathA adhikaH prabhUtaH bhUyaH saMkSobhAt prAgavasthAmapekSya jAyate hanteti pratyavadhAraNe, tato'smAbhiravadhArya nigadyamAnametat pratyavadhArayantu bhavantaH / duHkhapariNAmo mUprilApAGgabhaGgAdiH 'ANAvajjhasamAoM' iti AjJAbAhyAt zamAd rAgadveSamandatAlakSaNAt tathAvidhadevabhavaizvaryamanuSyajanmarAjyA Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 301 // disukhasya kiJcitkAlaM lAbhe'pi pApAnubandhipuNyavazAd bhagavato'pi saddharmabIjavapana vidhAvekAntena khIlIbhUtAtmanAM kunnikbrhmdttaadiinaamivopaattdurntpaappraagbh| rANAM etAdRzakaH susaMmohaH svasthatottarakAlabhAviduHkhapariNAmatulya eva vijJeyo muNitavyaH / tau hi rAgadveSAvavyAvRttaprabalaviparyAsau santau pApAnubandhinaH sAtavedyAdeH karmaNo mithyAtvamohanIyasya ca bandhahetu bhavataH / tato bhavAntare prAptau tatpuNyapAkena samudIrNamithyamohA ata eva hitAhitakRtyeSu mUDhatAmupagatA malinakarmakAriNaH prAgupAttapuNyAbhAsakarmoparame niSpAranArakAdiduHkhajaladhimadhyamajjino jIvA jAyanta iti // / 190 / / etadeva tIrthAntarIyamatena saMvAdayannAha : eat far avaNIyA kiriyAmetteNa je kilesA u / maMDaDukkacunnakappA annehivi vaniyA NavaraM / / 191 / / ita evAjJAbAhyazamasya duHkhapariNAmaphalatvAd hetoH / kimityAha -apanItA ivApanItAH samudbhUtAvasthAM tyAjitAH, kriyAmAtreNa kriyayaiva bAlatapazcaraNAskAmazItoSNAdyadhisahanarUpayA samyag vivekavikalatvena kevalayA vakSyamANatuzabdasya punararthasyehAbhisambandhAd ye tu ye punaH klezAH kAmakrodhalobhAbhimAnAdayo doSAH, te maNDUkasya bhekasya mRtakasya satastathAvidhaprayogAdyazcUrNaH atisUkSmakhaNDasamUhalakSaNo maNDUkacUrNastasmAt kiJcidUnA maNDUkacUrNakalpA varttante / ityanyairapi tIrthAntarIyaiH saugatAdibhirvaNitAH svazAstreSu nirUpitA navaraM kevalam / taduktaM -- "kriyAmAtrataH karmma maNDUkacUrNavat, bhAvanAtastu tadbhasmavat" ityAdi // / 191 / / / / 301 // Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI upadezapade // 302 // sammakiriyAe je puNa te apuNabbhAvajAgao ceva / NeyaggiTaDUtaccunnatulla mo suvayaNaNiogA / / 192 / / samyak kriyayA sarvArthaSva bhrAntabodhagarbhayA tathAvidhavratAdisevanarUpayA ye punarapanItAH klezAH te'punarbhAvayogatacaiva, punarbhAvayoga -- apanItAnAmapi tathAvidhasAmagrIvazAt punarUnmIlanaM, tatpratiSedhAdapunarbhAvayogastasmAdeva jJeyAH, agnidagdhavarNatulyA vaizvAnarapluplavakakAyacUrNAkArAH / 'bhA' iti pAdapUraNArtha: / kuta ityAha- suvacananiyogAt kaSacchedatApatADanazuddhAptavacanavyApAraNAt / yathA hi maNDUkacUrNo dAhamantareNa nirjIvatA mApanno'pi tathAvidhaprAvRDAdi samayasamupalabdhAvanekapramANadardurarUpatayA sadya evodbhavati, tathA kAyakriyAmAtreNa klezAH pralayamAnItA api bhavAntaraprAptau tathAvidharAjyAdilAbhakAle'sahyarUpatAmAdAya narakAdiphalAH sampadyante / sa eva yathA cUrNo dagdhaH sannirbIjatAmAgatastathAvidhasAmagrIsaMbhave'pi nonmIlitumutsahate, tathA sarvajJAjJAsamparkakarkazakriyAyogataH klezAH kSayamupanItAzcakravaryAdipadaprAptAvapi nAtmAnaM labdhumalamiti // 192 // navavijJAtasuvacanaviniyeAgAmapi keSAMcicchAstre cAritrarUpaH zubhapariNAmaH zrUyate sa kathaM teSAM jAtaH ? ityA zaMkyAha ; - mAsatusAdIyANa u maggaNusAritao suho ceva / pariNAmo vinneo suhohasaNNANajAgAo / / 193 / / mASatuSAdikAnAM tvagAmaprasiddhAnAM jaDasAdhUnAM punarjIvAjIvAditattvagocaravyakta, topayogAbhAve'pi mArgAnusAritvatastovramithyAtvamohanIyakSayopazamabhAvAt iha ca mArgazcetasau'vakragamanaM bhujaGgagamananalikAyAmatulyo viziSTaguNasthA krmkssyaadrvybhaavtvye| rma DU kacUNa dR0 // 302 // Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 303 // nAvAptipraguNaH svarasavAhI jIvapariNativizeSastamanusarati tacchIlazca yaH sa tathA tadbhAvastattvaM tasmAt, zubhacaiva parizuddha eva vyAvRttaviparyAsaduHkha eva pariNAmo vijJeyaH / nanu mArgAnusAritve'pi baTharatayA kathaM tatpariNAmazuddhirityAzaMkyAha-zubhaughasaMjJAnayogAt zubhamaviparyastamoghena sAmAnyena subahuvizeSAvadhAraNAkSamaM yatsaMjJAnaM vastutattvasaMdanarUpaM tasya yogAt / te hi bahirbahu tamapaThanto'pi atitIkSNasUkSmaprajJatayA bAhupAThakasthUlaprajJapuruSAnupalabdhaM tattvamavabudhyanta iti / taduktaM - " spRzanti zaravattIkSNAH svalpamantavizanti ca / bahuspRzApi sthUlena sthIyate bahIrazmavat // 1 // " kathAnakasampradAyazcaivam ; -- babhUva kazcidAcAryo guNaratnamahAnidhiH / zra utamatyarthaziSyAli - sevyamAnakramAmbujaH || 1|| sUtrArthapAthasAM dAne mahAmbhAda ivAzramaH / saMghAdikAryabhArANAM nistAre dhuryasannibhaH ||2|| tasyaivAnyo'bhavad bhrAtA viziSTazrutavarjitaH / svecchayA sthAnanidrAdeH karttA svArthaparAyaNaH || 3|| tatra sUriH kvacitkArye zrAntaH san mugdhabuddhibhiH / ajJAtAvasaraiH ziSyairvyAkhyAnaM kAritaH kila // 4 // tato'sau zrAntadehatvAd vyAkhyAyAmakSamatvataH / cittakhedaM jagAmAtra cintayAmAsa cedRzam / / 5 / / dhanyo'yaM puNyavAneSa madbhrAtA nirguNo yataH / sukhamAste sukhaM zete pArataMtryavivarjitaH ||6|| vayaM punaranyA ye svaguNaireva vazyatAm / pareSAM prApitAH sthAtuM sukhena na labhAmahe // 7 // evaM cintayatA tena nibaddha karma sUriNA / jJAnAvaraNamatyugramajJAnAdinimittataH // 8 // nAlocitaM ca tattena tato mRtvA divaM gataH / tato'pyasau // 303 // Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade zapade / / 304 / / cyutaH kvApi satkule janma labdhavAn ||9|| kAlena sAdhusamparkAd buddho'sau jinazAsane / sadgurUNAM samIpe'tha pravavrAja virAgataH // 10 // tato'sau sUripAdAnte'dhIte sAmAyikazrutam / udoSNaM ca takat tasya karma janmAntarAjitam / / 11 / / tasyodayAd na zaknoti grahItuM padamapyasau / prapaThannapyavizrAmaM bahumAnayuto'pi san // 12 // / tataH sUrirazakta taM pAThe jJAtvA tapodhanam / sAmAyikazrutasyArthaM taM saMkSepAdapIThapat ||13|| yathA mA ruSya mA tuSyetyevameva sa bhaktitaH / ghoSayAmAsa tatrApi vismRtistasya jAyate || 14 || tato mahAprayatnena saMsmRtya kila kiJcana / tatrAsau ghoSayAmAsa tuSTo mAsatuSetyalam ||15|| tatastadghoSaNAnnityaM mASatuSetyabhikhyayA / khyAtiM nIto mahAtmAsI bAlizaiH krIDanAparaH / / 16 / / ado'pi vismaratyeSa yadA mohAttadA takam / zUnyacittamavAcaM ca hasanto bAlakA jaguH || 17 // aho mASatuSaH sAdhureSa maunena tiSThati / evamuktaH sa tairmene sAdhu bhA smAritaM mama ||18|| tato'dhIte tadevAsau manyamAno'tyanugraham / sAdhuvastu tathA zrutvA vArayantisma sAdarAH || 19|| zikSayanti sma taM sAdho mAruSyetyAdi ghoSaya | ataH pramodamApanno ghoSayAmAsa tattathA // 20 // evaM sAmAyikAdyarthe'pyazakto gurubhaktitaH / jJAnakAryamasau lebhe kAlataH kevalazriyam // 21 // 193 // athAmumeva zubhaughasaMjJAnayogameSAM bhAvayannAha ; - ruddo khalu saMsAro suddho dhammo tu osahamimassa / gurukulasaMvAse so nicchayao NAyameteNaM / / 194 / / raudro viSavikArAdivaddAruNaH, khaluravadhAraNe, saMsAro naranArakAdibhramaNarUpaH sarvazarIrasAdhAraNaH pAramArthikavyA kasyacijjaDatvepi OM zubhapariNAmahatau bhASa0 dR0 / / 304 / Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 305 // dhisvabhAvatAmApanno yataH, tataH zuddho dharma eva paJcanamaskArasmaraNAdirUpa auSadhaM nivRttiheturasya saMsArasya / yathoktam - "paMcanamokkAro khalu vihidANaM sattio ahiMsA y| iMdiyakasAyavijao eso dhammo suhapaogo // 1 // " evamavagate yadeSa punanirNItavAm, tadAha-garukulasaMvAse guroruktalakSaNasya kulaM parivArastatrasamyak tadgatamaryAdayA vAse sati sa zuddho dharmo nizcayataH paramArthavRttyA smpdyte| anizcayarUpastu kRtrimasuvarNasadRzaH parIkSAmakSamamANo'nyathApi syAt / na ca tena kiJcita, saMsAraphalatvenAsAratvAditi jJAtametena mASataSAdinA sAdhujaDenApi satA / / 194 / / kuta etadevamiti ceducyate;jaM kuNati evamevaM tassANaM savvahA alNghNto| egAgimoyaNammivi tadakhaMDaNa mo ihaM NAyaM // 195 / / yadyasmAt kurute evaM nizcayataH, evaM gurukulasaMvAsaM maasstussaadiH| kIdRza ityAha-tasyagurorAjJAmicchAmithyAkArAdiparipAlanarUpAM sarvathA manasA vAcA kAyena ca alaMghayannanatikAmAn / nanvekAkinastasya kimityAha-ekAkimocane'pi kuto'pyazivAdiparyAyAdekAkino'parasAdhusAhAyyarahitasya kvacid grAmanagarAdau guruNA sthApane satyapi tada-* khaNDanA gurvAjJAnullaMghanA varttate 'mo iti prAgvat / ayamatrAbhiprAyaH-bahusAdhumadhye lajjAbhayAdibhirapi bhavatyeva gurvAjJAnullaMghanam / yadA tvasau ekAkitayA yukto'pi gurukulavAsapravRttAM samAcArI sarvAmanuvartate, tadA jJAyate nizcayato gurukulasaMvAsavAnasau, tatsAdhyasya kriyAkalApasya sarvathA'khaNDanAta , iha gurvAjJAnullaMghane jJAtaM dRSTAnto jJeyam // 195 / / tadevAha; KXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX / / 305 // XXXXXX Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupadezapade // 306 // jaha caiva caMdauttassa vigbhamo savvahA Na cANakke / savvattha tahetassavi etto ahigo suhagurUmi // / 196 // yathA caiva tathaivetyartha, candraguptasya mauryavaMzaprasavaprathamaheto rAjavizeSasya prAkkathitasya vibhramo viparyAsaH saMzayo vA sarvathA sarvaiH prakArairna naiva cANakye prAguktalakSaNe maMtriNi sarvatra sarveSu prayojaneSu samAdizyamAneSu tathaitasyApi mASatuSAderyateritazcandraguptAdadhikaH samargalo vizvAsaH zubhagurI vijRmbhate / yathA hi candraguptasya pATalIpuroparodhakAle nandabalanirddhATitena cANakyena nIyamAnasya pazcAdanulagne nandasenye ananyopAyAM candraguptarakSAM paribhAvayatA mahati sarasi - niviSTapadminISaNDamaNDite nikSiptasya nandAzvavAreNaikena kva candraguptastiSThatIti pRSTenAGgulyagreNa darzyamAnasyApi nAvizvAso jAtaH, kiMtvArya eva yuktamayukta vA jAnAtIti pratipattiH, tathA'sya mASatuSAdeH sarvathA vyAvRttaviparyAsasya saMsAraviSavikAranirAkaraNakAriNI gurorasya seveti manyamAnasya candraguptasya vizvAsAdiha rAjyamAtraphalAdanantaguNaH zubhagurau pratyayaH pravarttata iti // 196 / / nanu gurumAtragocaravibhramAbhAve'pi vizeSatattvaviSayavibhramasadbhAvAt kathamasya kRtyaM bhrAntigarbha sat zuddhacaritratayA vyavahRtamityAzaMkyAha ; anatthavi vinnenAbhogA caiva navarameyassa / na vivajjautti niyamA micchasAINabhAvAto // 197 // anyatrApi guruvyatirikte'pi jIvAdI viSaye gurau tAvadavibhrama evetyapizabdArthaH, anAbhAgazcaivAnupayoga eva navaraM kevalaM nibiDazrutAvaraNapratighAtAd etasya mASatuSAderatyantatattvajijJAsAvato'pi nIlapItAdirUpeo pArUDhadRDha didRkSApari gurvAjJAnu laghane caMdragu0 dR0 // 306 // Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 307 // NAmasya yathA kasyacid andhasya dRzyeSvartheSu vyavacchedyamAha-na naiva viparyayo viparyAsaH / iti padaparisamAptau / niyamAd nizcayenAtra hetumithyAtvAdInAM mithyAtvamohanIyasyAdizabdAd anantAnubandhinAM ca bodhaviparyAsakAriNAM, tathA kriyAvyatyaya hetUnAm apratyAkhyAnAvaraNAnAM pratyAkhyAnAvaraNAnAM ca kaSAyANAmabhAvAdanudayAt / etadudayo hi hRtpUrakopayogavat, madyAdikudravyopayogavad vA niyamAd AtmAnaM bhramamAnayati / tadvatazca na tAtvikI kAzcita kAryaniSpattiriti // 197 // ata evAha - esA ya ettha garuo NANajjhavasAya saMsayA evaM | jamhA asappavittI etto savvatthaNatthaphalA / / 198 / / eSa eva viparyaya eva atraiSu bAdhadoSeSu madhye guruko mahAn doSaH / vyavacchedyamAha-na naivAnadhyavasAyasaMzayau evaM gurunt doSI / tatrAnadhyavasAyaH suptamattapuruSavat kvacidapyarthe bodhasyApravRttiH, saMzayazcAnekasmin viSaye'nizcAyakatayA pravRtti:, yathoktam - "jamaNe gatthalaMbaNamapari dosaparikuMThiyaM cittaM / sayaiva savyappayao taM saMsayarUvamaNNANaM // 1 // " iti / yasmAd asatpravRttiH, parizuddhanyAyamArgAnavatAriNI ceSTA, ito viparyAsAt sarvatra sarveSvaihalaukikapAralaukikeSvartheSvanarthaphalA vyasanazataprasavinI prAdurasti / yadA'vAci - " na mithyAtvasamaH zatrurna mithyAtvasamaM viSam / na mithyAsvasamo rogo na mithyAtvasamaM tamaH / / 1 / / dviSadviSatamorogairduHkhamekatra dIyate / mithyAtvena durantena jantorjanmani janmani ||2|| " anAbhAgasaMzayato jAtApyeSA tvAbhinivezAbhAvAt sukhasAdhyatvena nAtyantamanartha sampAdiketi / 198 // // 307 // Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zroupade zapade / / 308! * XXXXXNE. TAXXXXX anyadapi cAritrilakSaNamatra yojayitumicchurAha cAritrilamaggaNusArI saddho pannavaNijjo kiyAvaro ceva / guNarAgI sakkAraMbhasaMgao jo tamAhu muNi / / 199 / / kSaNAni mArga tattvapathamanusaratyanuyAtItyevaMzIlo mArgAnusArI, nisargatastatrAnukUlapravRttizcAritramohanIyakarmakSayopazamAt / / etacca tattvAvApti pratyavandhyaM kAraNam , kAntAragatavivakSitapuraprAptisadyogyatAyuktAndhasyeva / tathA, zrAddhastattvaM prati 0 zraddhAvAMstatpratyanIkaklezahrAsAtizayAdavAptavyamahAnidhAnatadgrahaNavidhAnopadezazraddhAlunaravat vihitAnuSThAnakArirucirvA / tathA, ata eva kAraNadvayAt prajJApanIyaH kathaJcidanAbhogAdanyathApravRttAvapi tathAvidhagItArthena sambodhayituM zakyaH, tathAvidhakarmakSayopazamAdavidyamAnAsadabhinivezaH prAptavyamahAnidhitadgrahaNAnyathApravRttasukarasambodhanaravat / tathAta eva kAraNAt kriyAparazcAritramohanIyakarmakSayopazamAd muktisAdhanAnuSThAnakaraNaparAyaNaH, tathAvidha nidhigrAhakavat / cazabdaH / samuccaye / evshbdo'vdhaarnne| evaM cAnayoH prayogaH-kriyApara eva ca nAkriyAparo'pi, satkriyArUpatvAccaritrasya / tathA, guNarAgI vizuddhAdhyavasAyatayA svagateSu vA paramateSu vA guNeSu jJAnAdiSu rAgaH pramodo yasyAstyasau guNarAgI nirma- KE // 308 / / tsara ityarthaH / tathA, zakyAraMbhasaMgataH kattuM zakanIyAnuSThAnayUkto na zakye pramAdyati na cAzakyamArabhata iti bhAvaH / / yaH kazcidevaMvidhaguNopetastamAhurbavate samayajJA muni sAdhumiti / / 199 / / yadi nAmaivaM sAdhulakSaNamuktaM, tathApi prastute kimAyAtamityAha;eyaM ca asthi lakkhaNamimassanissesameva dhannassa / tahaguruANAsaMpADaNaM u gamagaM ihaM liMga / / 200 // Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ da / / 309 // etaccatadapi mArgAnusAritvAdi, kiM punarguruviSayo'bhramaH, asti vidyate lakSaNamasya mASatuSAdeniHzeSameva dhanyasya dharmadhanArhasya / kimatra liGgamityAha-tathA yathA gurusannidhAne tathaiva tadavyavadhAne'pi gurvAjJAsampAdanaM pratilekhanApramAjanAdi sAdhusAmAcArIpAlanarUpaM punargamakaM jJApakama / iha mArgAnusAritvAdau liGgaM cihnamiti // 200 / / nanu cAritriNo mokSa pratyatihaDhAnurAgatvenAtyantAdautsukyAdazakyArambho'pi na duSTaH syAd ityAzaMkyAha;sattIe jatitavvaM uciyapavittIeN annahA doso / mahagiriajjasuhatthI diTuMto kAlamAsajja // 201 // zaktau sAmathye cikIrSitaprayojanAnukale sati yatitavyaM-prayatnaH kAryaH, kimavizeSeNetyAha-'ucitapravRttyA' tatta- XI dadravyakSetrakAlabhAvairabAdhyamAnaceSTarUpayA / vipakSo doSamAha-anyathA uktaprakAradvayavirahe yatne kriyamANe'pi doSovandhyaceSTAlakSaNa: sampadyate, saphalArambhasAratvAd mahApuruSANAmiti / atra 'mahagiri-ajjamahatthI' iti AryamahAgirirAyasuhastI ca dRSTAntaH-udAharaNaM 'kAlaM' vyavacchinnaparipUrNajinakalpArAdhanAyogyajIvaM duSSamAlANamAzritya, zaktI satyAmucitapravRttyA yatne kartavyatayopadizyamAne iti // 201 / / // 309 / / etayoreva vaktavyatAM saMgRhNannAha ;pADaliputti mahAgiri ajjasuhatthI ya seTrivasubhUtI / vaidisa ujjeNIe jiyapaDimA elagacchaM ca // 202 / / KA pATaliputre nagare 'mahAgiri ajjasuhatthi'tti AryamahAgirirAryasahastI ca dvAvAcAryoM kadAcid vihAraM cakratuH / tatra zreSThI vasubhUtirAryasuhastinA sambodhitaH tato 'vaidisa'tti avantI viSaye ujjayinyAM 'jiyapaDima' tti jIvat / Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade zapade ni0 // 310 // svAmikapratimAyA varddhamAnajinasambandhinyA vandanArthaM gatau / tata elakAkSaM ca dazArNabhadrAparanAmakaM gatau // 202 // AryamahAarthatatsaMgrahagAthAM svayameva zAstrakAraH gAthAnavakena vyAkhyAnayannAha ; giri-A zaryasuhAstido thUlabhaddasIsA jahoiyA Aimo ya iyaratti / ThaviuM gacche'tIo kappotti tamAsio kiriyaM / / 203 // 1 // esaNasuddhAtijuo vasubhUtigihammi kAraNagaeNa / diTTho goyaravattI iyareNa'nbhuTTio vihiNA // 204 // 2 // seTThissa vimhao khalu tagguNakahaNAe~ taha ya bhumaanno| ThitisavaNujjhiyadhammaM pAyamaNAbhogasaddhAe // 205 // 3 // uvaogaparitrANaM kahaNA'vakkamaNa vaidisaM tatto / saMbhAsiUNa gamaNaM kAlaTThA elagacchaM ti / / 206 // 4 // micchatta saGgrihAso paccakkhANammi taha sayaggahaNaM / vAraNa pavayaNadevaya sajjhilagogAhimA bhAge / / 207 // 5 // talaghAyaacchipADaNa saDDIussagga deva uddAho / elacchi bohi nagaraM tao yataM elagacchaMti // 208 / 6 / / tattha ya dasannakUDo gayaggapayago dasannarAyammi / vIre iDDI bohaNa erAvayapayasujogeNaM // 209 / / 7 / / daMtA pukkhariNIo paumA pattA ya aTTha patteyaM / ekkaka rammapecchaNa nareMdasaMvega pavvajjA // 210 // 8 // eyammi punnakhette teNaM kAlo kao. suvihieNaM / tatto samAhilAbho anne u puNovi tallAbhA // 211 // 9 // HA|310 // iha vIrAo suhammo suhammanAmA gaNAhivo jaao| jaMbuvva sAhusAhUNINa ( sAhaNa )jaMbUnAmo tao sUrI // 1 // pabhavo guNANa pabhavo tatto sejjabhavo bhavohaharo / suisIlajaso bhaddo jAo tatto ya jasobhaddo // 2 // duddharaparissahiMdiyavijaubbhUya ( jaya )pabhUyamAhappo saMbhUyavijayanAmA ego guNIgauravaTThANaM / / 3 / / puraphuriha (ya) Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PS bhaddabAhU bIo jAo ya bhaddabAhu tti / sIsA sIsAroviyamANaM guruNo paDicchaMtA // 4 // aivimalathUlabhaddo muNI saro'hesi thUlabhaddo to| saMbhUyavijayapAsovaladdhadikkho mhaadkkho||5|| siribhaddabAhuguruNo samIvasapattadiTThivAyasuo / tatto ciya coddasapuvvapAragatteNa jaNiyajaso // 6 // ego mahAgirI viva visamaparIsahasamIraNagaNANaM / sUrI mahAgirI // 31 // garuyagarimaguNajiyanahAbhogo / / 7 / / savvajiyANa suhatthi suhatthigaigamaNaraMjiyajaNoho / duio ajasuhatthI hotthA muNI puMgavo tatto // 8 // duddhodahijalasAricchakittipabbhArapUriyadiyaMtA / donnivi harahAratusAratArayAkArasIlaguNA / / 9 / / NANAvihagAmAgarapurasaMThiyabhavvakamalasaMDANaM / mAyaMDamaMDalasamA doNNivi paDibohakaraNammi / / 10 / / agaNiyamAhappANaM suyarayaNANaM jaNammi dulahANaM / te donni vi rohaNaselakhANibhUyA guNapabhUyA // 11 // pattammi caramakAle bhayavaM sirithUlabhaddagaNanAho / jugavamaNuogaNunnaM dubhAgakayagacchaNunnaM ca // 12 // dAUNamesimetto khamittu khaamiysmttjiyvggo.| parisuddhANasaNaparo parAsu divvaM samupanno / / 13 / / aNahIyasesasuttassa sUriNo aha suhatthinAmassa / patto uvajhAyattaM ( mahAgirI viNayanayanihiNo / / 14 / aha annayA suhatthI muNivasaho sivapayaTTasatthAho / kosaMbIe purIe viharitthA samaNasaMghajuo // 15 // tattha pahANo loo naranAhAI pabhUyabhattIe / paidivasaM vaMdaNadhammasavaNapUyaNaparo jAo / / 16 / / ego tha tattha damago so sUrisamIvamANao sNto| puraloeNa sahuggayaromaMce tosamunvahai // 17 // aitikkhaM dubbhikkhaM dese savvattha 4 vaTTae taiyA / pAeNa jaNo sayalo aidullaha bhoyaNo jAo // 18 // egattha dhaNavaigihe bhivakhaTThA sAhusUri // 311 / / Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupadezapade // 312 // saMghADo / diTTho teNa paviTTho damageNaM kahavi cirakAlA / / 19 / / tammaggeNa'NulaggA te sAhU siMhakesarAIhi / paDilA - bhiyAsapaNayaM nirikkhamANassa tassa tao || 20 || taggihaniggayamittA te teNa paNAmapuvvagaM bhaNiyA / etto laddhAo bhoyaNAo deha me kiMci / / 21 / / tehiM tao paDibhaNiyaM bhaddapahUsUriNo paraM ettha / amhamuciyaM na dAuM sUrisamIvaM samaM ceva ||22|| gaMtUNa jAva jAyai magge amhe'vi maggiyA Asi / sAhUhiM kahiyamatto taha bhikkhA lAbhavuttaMto ||23|| bhaNai gurU na gihINaM kappai dAuM karesi pavvajjaM / jai tA gimhahi (Na) taNhA bhavAhi paDivannameyaM ti / / 24 / / eso ki ArAhaNamuvalahihIjA gurU nirUvei / tA nicchiyaM pahANo pavayaNapuriso imo hohI / / 25 / / tato'vvattagasAmaiyadikkhamAroviUNa pajattaM / bhuMjAvio sa bhattaM taM ciya jAo samAhiparo ||26|| avvo dayAvattaM majjha jamee pasannapariNAmA / piyabaMdhavassa vaTTaM savve vaTTati kajjammi // 27 // emAi cittacintA suhArasAsinccamANasavdhaMgo / laggo neuM taddiNasesaM bahujAyagurubhaktI ||28|| pattammi nisAsaaNucibhoyaNaguNAo sampattA / tivvA visUigA laddhasuddhabhAvo mao etto // 29 // pADaliputte nayare moriyavaMsammi bindusArassa / naravaiNo puvvaniveiyassa putto asoyasirI ||30|| rAyA tassavi putto bAlatte ciya pavannajuvarajo / Asi kuNAlo nAmeNa jIviyAovi abbhahio ||31|| ujjeNI nAma purI dinnA tassa ya kumArabhuttI / sahio parivArajaNeNa vasai so tattha saMtuTTo ||32|| sayalakalAkalaNakhamaM NAuM piuNA tamaNNayA leho / lihio niyahattheNaM jahA ahiJjau kumAro tti / / 33 / / tamaNubvANaM mottuM tahAvihe naravaI khaNaM kajje / jAvuTThio savattI Arya mahA2, giri-A 1) rya suhAsti ni0 // 312|| Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 313 / / jaNaNIe tAva pAvAe / / 34 / / nayaNaggao nahaggeNa kajjalaM ghettumuvaribhAgammi / kiriyApayassa dinnaM aMdhijjau to kumArotti ||35|| saMjAyamapaDivAiyamussuyabhAvAu muddio leho / patto kumarasamIve sayameva ya vAio teNa ||36|| avadhArio tayattho tattaM kAUNamayasalAgaM jaa| aMjei dovi acchINi tAva bhaNio pariyaNeNaM ||37|| kumara ! na esA ANA piuNo manniJjae tae kaivi / divase vibhavaM [ laMba] labbhai paramattho jeNa eyassa ||38|| kumaro vaJjarai tao amhANaM muriyavaMsajAyANaM / savvanivaINa mujjhe ANA tikkhA samakhAyA ||39|| tA kaha viyArameyaM UNa kulaM kalaMkamANemi / pavveMdubimbadhavalaM accherakarehiM cariehi ||40|| agaNiyaparivAranivAraNeNa jAvajiyANi acchINi / tAva uttI pattA piuNA sogo kao garuo ||41|| NAyaM jaNaNi savattIcariyamiNaM citiyaM gae kaje / ki kIrau, ujjeNI hariuM ego tao piuNA ||42 || dinno maNAbhirAmo gAmo tattha TThio pariharittA / vavasAye | sese gIyavijjamaNavaJjamADhatto ||43|| sikkhaamaidakkhattA lahumeva paraM gao sa tappAraM / miliyAparagaMdhavviya logo mahimaNDalaM bhami ||44 || laggo gaMdhavviyagavvakhelameso pavivva vidlNto| ettocciya ucchaliyA tucchajaso sohamaNupatto / / 45 / / kAle kusumanayare gao tao gAiu samADhatto / nagarapahANajaNANaM sahAsu aibhUribheyAsu || 46 || jAo pure pavAo jaha suragaMdhavvio dhuvaM eso / na suo jaM na suNijjai kahiMci eyArisa anno ||47 / / kahio atthAfe esa pavAo nivassa maMtIhi / tA ko halataraleNa teNa niyapariyaNa bhaNio ||48 || saddAvijjau eso tettaM deva ! nayaNarahio sA / No tumha daTThamucio to Thavio javaNiaMtario // / 49 / / ApUriyasuddhasaro / / 313 // Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade- zapade // 314 // jAva pagIo narAhivo taav| hariNAvva gorIgIeNa takkhaNA hayamaNo jAo // 50 // aitosamuvagaeNaM teNutto AryamahAso varaM varehitti / laddhAvasareNa tao paDhio eso silogo tti // 51 / / caMdaguttappaputto u, biMdusArassa nattuo / giri-A raryasuhAstiasogasiriNo puttA, aMdho jAyai kAgiNi // 52 // to saviyakamaNeNaM naravaiNA bhaNiyamaha tuma hosi / kiM mama mama ni0 suo kuNAlo AmaMti tao javaNiyAo // 53 / / AkaDDiUNa savvaMgasaMgamAligio niucchNge| Aroviya saMlatto kimittiyaM maggiyaM tumae? // 54 // pAsaTThiyamaMtijaNeNa bhAsiyaM deva! muriyavaMsammi / rajaM kAgiNisaddeNa vuccaI maggai tameso // 55 // putta ! tamaMdho rajassa nocio tA kimatthi te putto? / atthi cciya, kevaio?, saMpai jAo tao nAmaM // 56 / / ThaviyaM saMpaI iya takkhaNammi so puNa dmgnrjiivo| mariUNa samuppanno vuttammi dasAhavavahAre // 57 / / rajAbhiseyasAraM Thavio rajammi maMtipamuhANaM / uvaNittu aseogasirI jAo paraloyakajaparo // 58 // puvvAvaJjiyapunnANubhAvao paidiNaM pvddto| deheNa rAyalacchIe ceva jovvnnmnnupptto||59|| appaDibaddhavihAro viharaMto aha kayAi muNinAho / ajjasuhatthI patto pADaliputte pavittaguNo // 60 // bahimujANammi Thio pabhUyavara- // 314|| saahniyrpriyrio| diTTo kayAi pAsAyasaMThieNaM niveNeso // 61 / / oinno rAyapahaM cauvihasaMghANugo jahA gayaNe / gahatArAgaNamajha jaNiyapamoo sarayasomo // 62 / / avaloiyapuvvo esa majjha iya mANase viyato / sahasA mahIe paDio sitto ya jaleNa sisireNaM / / 63 / / vIyaNagapavaNaparivIio ya mucchAvirAmasamayammi / jAo jAissaraNo muNio putvo ya vRttaMto // 64 // takkhaNameva samIve muNivaiNo Agao paraM harisaM / romaMcukkerakaraM savvaMgesuvi pari Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vahaMto // 65 // vaMdittA vinnatto sUrI kiM jiNavarANa dhammassa / phalamatthi ? sagga mokkho muNivaiNA bhAsie evaM // 66 // sAmAiyassa kiM phalamAha muNI jaM pagiTTapayapattaM / taM sagganivvuiphalaM rajjAiphalaM jamavvataM // 67 / / saMjAyapaccao evameyamiha natthi saMsao bhaNai / kiMbhayavaM ! pariyANaha muNivaiNA sovaogeNaM // 68 // Amanti vottumutto kosaMbIvaiyaro tao sbvo| jaha dinno AhAro visUigAe jaha maraNaM / / 69 / / upphullavayaNakamalo harisaMsupavAhaullanayaNillo / dharaNiyalamiliyamaulI puNo puNo paNamai muNidaM // 70 // sajalajalavAhamAlA-nigghosamaNohareNa saddeNa / pAraddho jiNadhammo kaheu nimmahiyamicchatto / / 71 / / duggayanarANa va nihI jaccaMdhANa va nisaakraaloo| vAhivihurANa | paramosahaM va bhIyANaM saraNaMva // 72 / / jalahijalaMtobuDDANa jhatti nicchiDDupoyalAbho vva / punnehi aNannasamehiM kahavi jai ghaDai jiNadhammo // 73 / / tA eyammuvaladdha' suddha saddha maNe dharateNa / mokkhekkaphalAdikkhA dakkheNa gareNa kAyavvA // 74 // iya jaMpiyAvasANe bhAlayalanivesiyaMjalI raayaa| bhaNai mama'tthi na sattI sA jIe dikkhao houM // 75 / / tuhapayapaMkayabhamarAyamANasIso bhavAmi niccamahaM / tAjaM eyAvatthAjoggaM taM deha AesaM / / 76 // to giNha sAvayavae jinnceiysaahusaavyjnnaann| aisacchAtucchamaNo vacchallaparo sayA bhavasu // 77 / / kuNasu ya savvapayatteNa khIrasAyarajalujalaM kitti / paramatthabaMdhuNo bhagavao tumaM samaNasaMghassa // 78 // taha gANAgarapurapadRNesu savvattha vaTTamANANaM / dhammAraMbhA dhammiyajaNANa pasaraMti taha kajaM // 79 // ugghaDiubbhaDasAvagadhammo muNivaipae paNamiUNaM / / niyapAsAyamuvagao paraM muNeto kayatthattaM // 40 // tappabhiI jiNabimbe udaarpuuyaapurssrvihiie| vaMdei pajjuvAsai guruNA viNaeNa // 315 // // 315 // Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade zapade ||316 // gurucalaNe // 81 // dINANAhAijaNANa dei dANaM kuNei jIvadayaM / himagirisiharuttuMge kAravai jiNAlae ramme // 82 // KAryamahA *giri-ApaJcaMtiyarAyANo samve saddAviUNamaha khio| teNamimesi dhammo keI pattA va sammattaM // 83 / / samaNANa suvihiyANa AL sUryasuhastiarahaMtANaM ca vihiyabahumANA / te jAyA mAyArahiyamANasA pariyaNasameyA // 84 // ni. ___ aha annayA jiNahare mahAmaho varavibhUijogeNa / pAraddho rannA dhannapuNNajaNapecchaNijjo jo // 85 / / niyasiharulihiyanaho raho smuusiymhlljhmaalo| jattAnimittamakhilammi puravare bhamiumArato / / 86 / / bherIbhaMkAraravApUriyanahamaMDalo ravamayaM va / kuNamANo jiyaloyaM tirohiyA'sesa loyaravo / / 87 / / agghe dUramahagghe paigehamaNegahA pddicchNto| patto kameNa naravaigihaMgaNe AyarapareNaM / / 88 / / aJcattamapUyApuvvameva imiNA paDicchio laggA / aNumaggeNaM bhamiuM niyapariyaNaparigao rAyA / / 89 / / samae sammANittA sAmaMtA paNayagambhavayaNehiM / bhaNiyA manaha jai maM sAmaMtA! niyayarajjesuM / / 90 / kArAveha jiNahare jiNarahajattAu tahA mahaMtIu / attheNa me na kajaM evaM khu mama piyaM NavaraM ||316 // // 91 / / vIsajjiyA ya teNaM gamaNaM ghosAvaNaM sarajesuM / sAhUNa sahavihArA jA paJcaMtiyA desA // 92 // rahajattAsaNujati (NhANajattA) pupphAruhaNAI ukiraNagAI / pUI ca ceiyAI tevi sarajjesu kAreMti / / 93 // aha kaiyAi suhatthI saMpairanA namaMtasIseNa / puTro bhayavamaNAriyadesesu na sAhuNo kIsa ? // 94 / / viharaMti tumha muNipuMgaveNa paNNattamajadesesu / sAhU jaM viharaMtA lahaMti guNamAha jaM vIro // 95 // ettha kila sannisAvaya jANaMti abhiggahe suvihiyANaM / Ariyadesammi guNA NANacaraNa gacchavuDDI ya // 96 / / laddhAbhippAeNaM XXXXXXXXXXXXXXXXXXXX Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 31 // niruviyA teNa sAhanevatthA / niyapurisA sAsamAyArIdaMsAvaNanimittaM // 97 / / gaMtUNa jahA sAhabhattaM pANaM uvassayAI ya / giNhaMti ya bhAsaMti ya jahA tahA tehiM vavahariyaM // 98 // samaNabhaDabhAviesu tesu desesu esaNAIhiM / sAhU & suhaM vihariyA teNaM te bhaddayA jAyA / / 99 / / udiNNajohAulasiTThaseNo, sa patthivo nijayasattuseNo / samaMtao 21 sAhasuhappayAre, akAsi aMdhe damile ya ghore // 10 // sa puvvajammodariyattadosaM, sarittu dAresu purassa tatto / satte karAvei mahaMtacitto, bhattaM davAvei ya bhicchayANaM / / 101 // je tesuM sattesu kareMti tatti,, sagoravaM te bhaNiyA niveNaM / | tumhANa detANa jamuvvarei, dejAha sAhUNa tamAyareNaM // 102 // taM tumhasaMtaM jamimesi joggaM, na rAyapiMDo tti mamaccayaM tu / jaM tassa mollaM tamahaM dalAmi, maNoviyappo'ttha na koi kajjo // 103 // te deMti bhattaM taha pANagaM ca pajattabhA8 veNa muNINa tesiM / anno'vi jo kaMdaviyAilogo, nirUvio so naranAyageNaM / / 104 / / jaM jattha sAhUNa bhavei joggaM, taM savvameesi jahAvaogaM / tahA tahA sappaNihANacittA, kareha maggejaha tassa mollaM / / 105 // evaM subhikkhe garuyammi jAe,mahAgirI ajjasuhatthipAse / samAgao gAmapurAgarAIvihAramANAe~ samAyaraMto // 106 // bhikkhAsarUvaM sayalaMpi nAuM, kaovaogeNa maNeNa sammaM / sUrI suhatthI bhaNio kimevaM, nivassa piMDo taha'NesaNijjo // 107 // nikAraNaM // 317 // gheppai ?, sovi Aha, nivammi bhattammi na bhttimNtto| ko nAma ? ajo ! paurattaNeNa, savvattha bhikkhaM muNiNo lahaMti / / 108 // sissANurAeNa nivArameso, jayA suhatthI na karei tAva / mAitti nAUNa sa bhinnavAsI, houM visaMbhogaparo payAo // 109 / / yataH paThyate;-karikappe sarichaMde tullacaritte visiTTatarae vA / sAhahiM saMthavaM kujja NANIhiM cari Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AryamahAgiri-Ayasuhasti zroupade ttajuttehiM / / 11 / sarikappe sarichaMde tullacaritte visiTTatarae vA / Aejja bhattapANaM saeNa lAbheNa vA tusse // 111 // zapade tayaNu visaMbhogavihI imammi titthe muNINa saMjAo / pacchAyAvaparaddho mahAgirINaM gurUNa tao // 112 / / micchAdu kaDamajasuhatthI vaMdiya kamuppale dei / saMbhAgaM uvaNIo jahapuvvaM vihariuM laggA // 113 / / jaha majjhammi mahaMto hoi ||318 / / javo taha imo muriyavaMseo / tavati rairajamANo saMpaiNA bhUmiNAheNaM // 114 / so sussAvayadhamma samma kAUNa bhUmivalayaM ca / jiNabhavaNaseNiramaNijjamuvagao devalogammi // 115 / / pattammi pacchimavae mahAgirI vihiygcchkaayvvo| anjasuhatthimmi gaNaM ThaviUNa imaM vicitei // 116 / / parivAlio sudIho pariyAo vAyaNA tahA dinnA / NipphAiyA ya sIsA seyaM me appaNo kAuM // 117 // kiMtu vihAreNabbhuja eNa viharAmaNuttaraguNeNaM / kiMvA abbhujayasAhaNeNa vihiNA aNumarAmi / / 118 // sakko na tAva kAuM jiNakappo saMpayaM tayabbhAso / juJjai viheumetto sattIe gacchapaDibaddho // 119 / / pAraddho jiNakappANadANaM NiThTharaM tavo kAuM / viharaMtA kusumapure bare gayA do'vi kaiyA vi // 120 / / saMpattA sAhujaNA biyammi ThANe ThiyA navara seTThI / vasubhUI nAma suhatthisUriNA tattha paNNavio 121 / / patto bohiM niyagehaloyasaMbohaNatthamaha sUrI / bhaNio bhayavaM ! maha maMdirammi dhamma kaha kuNaha / / 122 / / kaiyA taha ciya tIe tattha kijaMtiyAe~ bhikkhaTTA / patto mahAgirI saMbhameNa abbhuTThio jhati // 123 / / muNivaiNA ajjasuhatthiNA, tao seTThiNA sa tuTeNa / puTTho bhayavaM ! ko esa jeNa abbhuTThiyA tumhe ! / / 124 / / bhaNiyaM so * amha gurU visesakiriyAparo paraM jAo / ujjhijjamANamannaM giNhai pANaM ca no annaM / / 125 // emAiguNanihANaM / / 318 / / Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 319 / / | vuttaMtaM tassa samaNasIhassa / aivitthareNa kahiuM samae niyavasahimaNupatto // 126 // tatto bIyammi diNe savA vasubhUiNA nio loo / pannavio jaha bhattaM pANaM ca aNAyaraparehiM // 12 // vavaharaNijjaM deja aNicchamANassa annamannassa / jaiyA sa gurUNa gurU ejA bhikkhAkae kahavi / / 128 / / pattammi tammaMdirammi taM taha viheumAraddhA / paricitiyaM na eso sabbhAvo'laddhabhatto so // 120 / / vasahiM teNa niyatto saMjjhAsamae suhatthiNo kahiyaM / ajjo ! | aNesaNA kIsa anja majjhaM tae vihiyA ? ||130 / / kahameyaM saMbhaMto pucchai saMsAhiyaM jahA tumae / abbhuTThANaM jaM | me vihiyaM kahio ya vuttaMto // 131 // tatto kusumapurAo ujjeNIe purI' saMpatto / jIyaMtasAmiNIe paDimAe | vaMdaNanimittaM // 132 / / sirimaM mahAgirI parimimehi samaNehi samaNugammaM to / abhivaMdiyajiNabiMbo saMbohiyasAhusaMghAo // 133 / / tatto dasaNNadese nagaraM nAmeNa elagacchati / tattha gao sa mahappA aNasaNavihiNA maraNaheuM // 134 // taM Asi dasannapuraM purA jahA elagacchamuppannaM / taha saMpai bhannai micchadiTTiNA sAviyA egA // 135 / / duTThAbhisaMdhiNA kahavi tattha keNAvi kulapasUeNa / pariNIyA jiNadhamma vimalaM sammaM ca sA kuNai // 136 / / sUratthamaNammi sayA paccakkhANaM pavajamANiM taM / bhattA uvahasai jahA ki koi nisAe~ bhujei? ||137 / / paccakkhANaparA jaM tamevamappANayaM kilissesi / na hu nipphalakajjAraMbhabhAiNo hoti buddhidhaNA // 138 / / aha annayA palattaM teNa jahA hoi jaI ihaM dhammo / tA majjhavi paccakkhANamatthu eyAe~ rayaNIe // 139 // bhaNio so tIe sAviyAe mA giNha bhaMjasi tumaMti / muddhe ! kiM rayaNIe bhuMjato'haM tae diTTho? // 140 // to pavayaNadevIe amarisamANAi tassa // 319 // ba Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupadezapade // 320 // Arya mahAgiri-Asuhasti uvahAsaM / bhagiNInevatthadharAe bhakkhabhANaM kareUNaM / / 141 / / jA uvaNIyaM tA takkhaNeNa so bhuMjiuM jayA laggo / bhaNiyaM bhaJjAeN kimeyamappaNA niyamuheNa kayaM ||142 || bhaMjasi paccakkhANaM ?, alAhi eeNa'sappalAveNaM / jA bhaNai tAva pahao talappahAreNa devIe / / 143 / / paMDiyANi dAvi acchINi daTThamasamaMjasaM tayA jhatti / vicchAyattamuvagayA ni mamesa doso jaNo bhaNihI / / 144 / / iya bhAveMtI esA sAsaNadevi paDuca urasagge / parisaMThiyA na pavayaNadoso jaha hoi taha jayasu / / 145 / / takkhaNamaramANasselaMgassa acchINi 'sajiyadesANi / tassacchapa se nivesiyANi vihiyANi tI tayA || 146 || pecchai jaNo pabhAe tamelagacchaM savimhao sNto| tappabhiI tannagaraM vikkhAyaM elagacchati / / 147 / / tattha ya dasaNNakUDo selo siharaggabhaggaravimaggA / jaha so gayaggapayanAmago tti jAo tahA suNaha // 148 // | kila egayA jiNavaro vIro viharaMtao tahi patto / vihiyaM ca samosaraNaM saraNaM jIvANa tisehiM / / 149 // vIrapauttiniuttayanarehiM vaddhAvio pure rAyA / sirimaM dasaNNabhaddo dasaNNakUDe jahA bhayavaM ! / / 150 / / savvasaDhabhAvamukko samosaDho sudiDharUDhapADhajaso / tesi ca pAritosiyadANaM dAraM vicitei / / 151 / / suraasuravaMdaNijo tahA mae savvapariyaNajueNaM / namaNijo jaha puvvi namio keNAvi na kayAvi // 152 // ANato nayarajaNo ugghosaNapuvvagaM tahA cauro / seNAo aMteurajaNo ya jaha savvariddhIe || 153|| namaNijo jiNanAho kamma paguNammi katti savvammi / tammi sa vhAo saMto savtrAlaMkAraparikalio // 154 // himaseluddha, rakuMjara - mA rUDho seyayachattachannanaho / himarayarayayasamujJjala - caucAmaravIyasarIro // 155 // garuDamaya rAyagayasarabha - cidhasayabaMdhuragga // 320 // Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 32 // maggo ya / cAraNasahassaparigija-mANaharahArasarisajaso // 156 // tUraravAparipUriya-nissesadiyaMtanahayalAbhAo / palayAnilasaMkhohiya-jalanihisalilANukAreNaM // 157 / / pUrapariyaNeNa savvAyareNa aNugammamANamaggo so / saggAo vajapANi vva katti lolAe~ nikkhaMto // 158 // jA nagarAo suriMdo tA tassa maNogayaM viyANittA / sara ma-XI taNuM ahiM dasaNehi maNoramaM tuMgaM // 159 / / paidasamadravAvIjuttaM paivAvi aTThakamalajuyaM / aTuTThadale kamale ekkakke nADaehi juyaM / / 16 / / battIsapattabaddhehi paumapattappamANamiNiehi / erAvaNaM vilaggA suraseNAchannadisicakko / / 161 / / patto jiNassa pAse AgAse cciya payAhiNaM kAuM / aggapauNNAmiyaniyayakuMjaro vaMdiu laggA // 162 / / diTTho taddesasamAgaeNa rannA dasannabhaddeNaM / avvo accanbhayameyamerisaM me na diTuMti // 162 / / NUNamaNeNa mahato dhammo vihio jao sirI jAyA / amhANamakayapunnANa ko Nu gavvo niyasirIe ? // 164 // tA ujjamemi dhamma kAuM jeNicchiyaM lahU ghaDai / takkhaNameva viratto savvaM saMgaM pariccayai // 165 / / tassa tayA pannAsaM sahassa AsI rahANa : pavarANaM / nijiyarairUvANaM satta sayA suMdarINaM ca // 166 / / taha'NegasahassA hayagayANa pattINa puNa aNegAo / koDIo ubbhaDariubhaDesu soMDIracariyAo // 167 // dhaNadhannamaNunnAiM gAmAgarakheDakabbaDapurAiM / sIsAroviyatassANAI sayasahassasaMkhAI // 168 / / iya evaMvihariddhIrehillaM teNa ubbhaDaM rajjaM / mukaM taNaMva vinAyabhavasarUveNa dhIreNa // 169 / / savvajagajIvakhemaMkariM ca dikkhaM khaNeNa paDivannaM / daTuM taM saviyako sakko paricintae evaM // 170 / / jamaNeNa punnapuriseNa citiyaM jaha mae bhavaNabaMdhU / taha namaNijjo jaha no keNAvi kayAvi namio tti // 171 / / taM savvaM / Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zroupade- zapade saMgrahagAthArthaH ||322 // XXXKKKKKKRXXXKAKKAKKARAN saMpADiyameeNa mahANubhAvacarieNaM / ko anno eyAo evaM dikkhaM pavajei ? ||172 // so suddhacaraNasaMsevaNeNa saMpa- ttkevlaaliio| sivamapuNAgamamapuNabbhavaM ca nivvANamaNapatto // 173 // suravAraNaggapayapaDibiMbapabhAvao tappabhI selo| so loe savvatthavi gayaggapayanAmagA jAo // 174 / / tammi pavitte khitte mahAgirI suttavuttavihisAro / kAUNa kAlamakalaMkamuvagao devalogammi / / 175 // kAlAdavikkhayA taha iya anneNAvi suvihiyajaNeNaM / sammaM payaTTiyavvaM niyasattimaniNhavaMteNaM // 176 / / // namo namaH zAradAyai / / / atha saMgrahagAthAkSarArthaH;- dvau sthUlabhadraziSyau prAguktanAmAnau yathoditau satyarUpAvabhUtAM, tatra 'Aimo ya' ti | Adimo mahAgiriH, punaH itaram--AryasuhastinaM, iti pUraNArthaH, sthApayitvA nAyakatvena gacche, atItakalpo jinakalpasaMjJa itikRtvA tAM jinakalpasambandhinImAzritaH pratipannaH kriyAM vacanagurUtvAdikAM sAmAcArIm / yathoktaM dharmabindau "vacanagurutA, alpopadhitvaM, niSpUtikarmazarIratA, apavAdatyAgaH, grAmaikarAtryAdiviharaNaM, niyatakAlacAritA, prAya UrdhvA sthAnaM deyanAyAmaprabandhaH, dhyAnakatAnatvamiti" 'vacanagurutA' iti vacanamevAgama eva guruH dharmAcAryo yasya sa tathA tadbhAvo vacanagurutA // 203 / / 1 / / ihaiSaNAH sapta bhaktagocarAH pAnagocarAzca, tatrAsaMsRSTo hasto'saMsRSTaM mAtra niravazeSaM ca deyadravyaM yatraM sA prathamA 1, etadvilakSaNA dvitIyA 2, pAkasthAnAduddhRtya sthAnAntaranikSiptadeyadravyagocaratvenoddhRtAnAmikA tRtIyA 3, tasyaiva / / 322 // Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 323 // ****** R KXXXXXXXXXXXXXXX cAlpalepasya vallacaNakAdergrahaNarUpA caturthI 4, bhojanazAlAnikSepaNabhoktRlokAvagrahAyAtasya bhaktAdegrahaNalakSaNA'vagRhItA nAma paJcamI 5, bhojanabhAjananikSiptalakSaNA pragahItA nAma SaSThI 6, bhojanazAlApravRtasya bhoktRlokenAniSyamANasyAta eva vojjhitakanAmakasyAnnAdergrahaNarUpA ujjhitAnAmikA saptamI 7, tatra jinakalpika syAdyAbhyAmeSaNAbhyAM bhaktapAnayoragraha eva, uparitanISu paJcasveSaNAsa yogyarUpatayA graho varttate,. paraM tAsvapi, ekatra divase dvayorabhigraho yathaikayA kayAcid bhaktamekayA ca pAnakaM grAhyamiti, taduktam-"saMsaTramasaMsaTrA uddhaDa taha appalevaDA ceva / uggahiyA paggahiyA ujhiyadhammA ya sattamiyA / / 1 // " tathA paMcasu gaha dosabhiggaho bhikkhA' iti / atra prathamataH saMsaTThapadopAdAnaM chandobhaGgabhayAt tata AsAmeSaNAnAM zuddhi: nirdoSatA AdizabdAt "taveNa satteNa sutteNa egatteNa baleNa ya / tullaNA paMcahA vuttA, jiNakappaM paDivajjau // 1 // ityevaMrUpatulanApaJcakagrahaH, tadyuktaH san vasubhUtizreSThigRhe kAraNagatena-kuTumbapratibodhaprayojanaprAptena dRSTo'valokito gocaravartI, bhikSAM bhrAmyannityarthaH, itareNa-sahastinA'bhyutthAnaviSayaH kRto vidhinA saMbhramaprakAzanAlakSaNena // 204 // 2 // *-'seTrissa vimmaho' ityAdi, zreSThino vasubhUtevismayaH-AzcaryamabhUta -aho ! ebhya: kiM kazcid ayaM mahAn varttate ? iti / khalu vAkyAlaMkAre / tadguNakathanAyAM suhastinA kRtAyAM, tathA cetisamuccaye, bhinnakramazca, tato bahumAnazca tatra jAtaH zreSThinaH / 'ThiisavaNujjhiyadhamma' iti sthitizravaNena-tadIyasamAcArAkarNanena bhaktapAnaka ujjhitadharmakaM pravatitam / nanu vasubhUtirAryasuhastisamIpe zrutasAdhusamAcAraH kathamitthamaneSaNAM pravatitavAni ik*************** // 323 // Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade-INI tyAzaMkyAha;- prAyA-bAhalyenAnAbhogena-zAstrArthApAlocanena upalakSitA yA zraddhA dAnAbhilASarUpA tayA vihita- saMgrahazapade miti // 205 // 3 // gAthArthaH | upayogena-manovimarzarUpeNa, parijJAnaM ujjhitadharmakasyopetyakRtasyAvabodho'bhUt / asya kathanA saMdhyAyAm-Avazya kakAle suhastino'neSaNAyAH kRtA / tato'pakramaNaM tataH purAd vihitaM tena 'vaidisaM'ti avaMtIviSaye ujjayinIM gataH / / / 324 / / tatra ca jIvatsvAminI pratimA vaMditvA tata ujjayinyAH saMbhASya-sambodhya zramaNasaMghaM gamanaM kAlArtha-caramakAlArAdha nAnimittamelakAkSaM nagaraM prati / iti parisamAptau / / 206 // 4 // __ athAsyotpattinimittamAha ; '-micchattasaDihAso' iti mithyAtvAd viparyAsAd bha; kasyAzcichAddhAyAH sandhyAkAle upahAsaH pratyAkhyAne viSayabhUte kriyamANe kRtaH / kadAcicca duvinItatayA tathA tathA sA zrAddhA gRhnAti tathA svayamAtmanaiva tayA apreritenetyarthaH grahaNaM kRtaM pratyAkhyAnasya, tena / 'vAraNa' tti vAraNaM pratyAcakSANasya tayA vihitaM, tathApi 11 na sthito'sau / tataH 'pavayaNadevaya'tti tasminnupahAse kRte saroSayA pravacanadevatayA 'sajjhilagogAhimA' iti bhaginIrUpayA bhUtvA udgrAhimA medikAdayaH pakvAnnabhedAH samarpitAH / tena ca teSAM bhoge-bhojane kRte sati / / 207 / / 5 / / devatayA 'talaghAyaacchipADaNa'tti talaghAtena-hastatalaprahAralakSaNenAkSipAtanA nayanapAtarUpA kRtA / 'saDoussagga' ti zrAddhayA utsarga:-kAyotsargalakSaNo 'deva'tti devatAyA ArAdhanAya kRtaH / 'udvAho' iti utkRSTaH sarvAparadAhAtizAyI PM sakalakuzalaprarohahetodharmabIjasya dAho-bhasmIkaraNamuddAhaH samabhUt / tataH 'elagacchatti eDakasya tatkAlavyApadyamAnasyA Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 325 // kSiNI tadakSisthAne niyojite / lagne ca te / tadanu bodhi:-jinadharmAvAptirlabdhapratyAkhyAnabhaGgapratyayA'sya sNjaataa| nagaraM tatazca-tasmAdeva nimittAt tad dazArNapuraM eDakAkSamiti prasiddhama // 208 / / 6 / / tatra caiDakAkSe nagare dazArNakaTo nAma parvata AsIt / sa ca gajAgrapadaka iti yathA jAtastathocyate / dazArNarAje-dazArNadezanAyake dazArNabhadranAmni rAjyaM pAlayati sati vIre caramatIrthapatau dazArNakUTe zikhariNi samavasRte, RddhiH zakrasambandhinI yadA dazArNabhadreNa dRSTA tadA svasamaddhAvanAdareNa 'bohaNa'tti bodhanaM sarvacAritrapratipattilakSaNaM saMvRttaM dazArNabhadrarAjasya / tathA airAvaNapadasuyogena gajAgrapadaka: sa parvato rUDhaH // 209 / / 7 / / atha zakravibhUtimeva darzayati ;-tatra zakrAdhyAsite airAvaNe dantA abhavan / teSu ca puSkariNyaH, tAsu ca padmAH, II teSu ca patrANi, aSTau aSTasaMkhyayA pratyeka ekaikaM dantapuSkaraNyAdikaM jAtam / tatraikaikasmin patre ramyaprekSaNakaM dvAtriMzatpAtrabaddhaM dRSTvA narendrasaMvego-dazArNabhadrarAjyasya saMvego jaatH| tatastatkSaNAdeva pravrajyA samajanIti // 210 / 8 / / atha prastute yojayannAha ;-etasmin gajAgrapadakanAmake zikhariNi puNyakSetre zubhakAriNi pradeze tena-mahAgiriNA || sUriNA kAlo dehatyAgalakSaNaH kRtaH suvihitena zubhacaritena / kutaH ?, yataH tataH-kSetrAt samAdhilAbho jAtastasya, anyetvAcAryA AcakSate-punarapi bhUyo'pi tallAbhAt-samAdhilAbhAt tatra kAlaH kRtaH, Idamukta bhavati-tanna kSetre labdhaH samAdhiH sAnubandhasamAdhilAbhaphalatvena punarapi janmAntare samAdhilAbhaphalaH sampadyata iti kRtvA tena tatra kAlaH kRtaH // 211 / / 9 / / Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupadezapade // 326 // ayaM ca gajAgrapadakaparvatastIrthamiti prastAvAt tIrtha vyAcikhyAsurAha; tIrthavyAjassa jahiM guNalAmA khette kmmodyaaiheuuo| tassa tayaM kila titthaM tahAsahAvattao keI / / 212 / / khyA. yasya-mumukSorjIvasya yatra guNalAbhA-jJAnAdiguNAvAptiH kSetre-gajAgrapadakAdau jAyate / kuta ityAha-'karmodayAdihetutaH' karmaNa-sadvedyAdeH zubhasyodayo-vipAkaH, AdizabdAd azubhasya ghAtikarmAdeH kSaya-kSayopazamopazamA gRhyante, karmodayAdInAM hetu:-kAraNaM kSetrameva tasmAt karmodayAdihetutaH sakAzAt / kimityAha-tasya tat, kileti AptapravAdasUcanArthaH, tIrthaM vyasanasalalitaraNahetuH sampadyate, ukta ca "udayakkhayakkhaovasamovasamA jaMca kammuNo bhaNiyA / dava khettaM kAlaM bhavaM ca bhAvaM ca saMpappa // 1 // " iti atrApi matAntaramAha-tathAsvabhAvatvataH kecittIrthaM vyAkurvate / ihedamaidaMparyam-kila matuSyakSetrAbhyantare sa kazcit kSetravibhAgA nAsti yatrAsmin anAdyanante kANe'nantA na siddhAH, nApi setsyanti, ataH kiM nAma niyataM tIrthaM vaktumucitaM, kiMtu tathAsvabhAvatvaniyamAdyo jIvo yatra viziSTaguNalAbhavAMstasya tadeva tIrthamiti // 212 // // 326 // ArAhiUNa tatiyaM sA kAlagato tahiM mahAsatto / vemANiesu matimaM uvavanno iDijuttesu / / 213 // ArAdhya-ArAdhanAmAnIya tRtIyaM-'bhattaparinnA iMgiNi pAuvagamaNaM ca hoi kAyanvaM' ityanazanakramamapekSya pAdapopagamananAmakamanazanavidhi saH mahAgiriH kAlagatastatra-gajAgrapadake mahAsattvaH-prazastavIryaH vaimAnikeSu deveSu matimAn / prAjyaprajJAdhanapradhAnaH upapanno-labdhajanmA jAtaH RddhiyukteSu-parivArAdivibhUtibhAjaneSu / / 213 / / Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 327 // athAryasuhastizeSavaktavyatAmAha;iyaro ujjeNIe jiyavaMdaNa vasahijAyaNA sAhU / bhaddAgehammI jANasAlatthANaM NaliNigumme // 214 // 1 // savaNamavaMtisukumAla vimhaya saraNaM virAga gurukhnnaa| pavvami ussugo'haM karemi taha aNasaNaM sigdhaM // 215 // 2 // jaNaNIpucchamaNicche mA hu sayaMgahiliMgamo daannN| kaMthArigiNi sivapella jAma jANUrupoTTa mao // 216 // 3 // ahiyAsiUNa taggayacitto uvavannago tahiM so u / gaMdhodagAdi gurusAhaNaM ca bhaddAe vahayANaM // 217 // 4 // gosammi tahi gamaNaM mayakirIyA desaNA gurUNaM ca / pavvayaNaM NAvannAtIe puttotti AyataNaM // 218 // 5 / / emAduciyakameNaM aNegasattANa crnnmaaiinni| kAuNa tao'vi gato vihiNA kAleNa suraloyaM / / 219 / / 6 / / duhavi jahajogattaM tahA pavittI aNegahA esaa| bhaNiyA NiuNamatIe viyAriyavvA ya kusaleNa // 220 // 6 // kAlagayammi mahAgirimuNivasahe aha kayAi vihrNto| jiyapaDimavaMdaNaheumAgao dutthiyatthakaro // 1 / / surIsuhatthinAmA ujjeNIe Thio bahi teNa / bhaNiyA muNINo savve goyaragamaNummaNA saMtA // 2 // jAejaha aja jaNAlayANa majjhammi sAhujaNajoggaM / vasahiM tesimahego saMghADo maMdirammi gao ||3 / / bhaddAe satthavAhIe bhikkhaNaTTA sagauravaM tIe / abbhuTThio ya Namio ya pucchio kassa bhe sIsA? // 4 // ajjasuhatthI amhaM sAmI vasahi tayatthamatthemo / iya bhaNie pulayaMkaravisadehAe tIe muNI / / 5 / / appANaM kayakiccaM ca mannAmANAe jaannsaalaao| avvAvArAo bahuppayAramuNijaNa-samuciyAo // 6 // saMti ciya eyAo aNugiNhaha iya bhaNeumuci // 327 // Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nama. zrIupade eNa / paDilAbhiyA pabhUyaM bhAyaNapANAidANeNaM // 7 // sAhUvi gurusagAse paDikaMtiriyAvahI niveiMti / bhayavaM! zrIavazapade bhaddAe~ gihe uvaladdhA jANasAlAo // 8 // kayabhAyaNA diNaMte saMkaMtA vasahimajahatthigurU / bahubAlavuDDabhikkhagabhi-ntisukumAkkhuppAmokkhagaNajuttA // 9 // paDimAeM kameNa jiyaMtasAmiNIe kayammi vaMdaNae / pAraddho jaNaboho aidUraM mahiya lanidarzasaMmoho // 10 // // 328 // ___io ya-asthi subhaddAeM suo sukumAro purbhogdulllio| tattovaMtIvisae sukumAlatamassa'bhAvAo // 1 // annayA (tthaM) tassanAmaM avaMtisukumAlago tao jAyaM / aMtariyamUlanAmaM savvatthuvaladdhavitthAraM // 12 // samajovvaNAu samadhaNagehehito smaanniyellaao| samalAvannaguNAo samadehapamANajuttAo // 13 // battIsakannagAo mahAvibhUIe~ teNa prinniiyaa| supasannavayaNakamalAu punnapabbhAralabbhAo // 14 // jummaM doguMdugovva devo jnnnniicitijmaanngihkjo| tAhi samaM visayasuhaM paribhujai buhajaNANumayaM // 15 / / kaiyAi so suhatthI muNIsaro rayaNipaDhamapa harammi / vasahivivittapaese Thio vimANassa vRttaMtaM // 16 / / naliNIgummassa navaMbuvAharavamaNahareNa saddeNaM / pariyattiuM piyaTTo puuriytddesdisibhaago||17|| tA niyapAsAyapariTThie tannaliNigummamajjhayaNaM / soUNaM vimhayamANaseNa kiM kinnaro // 328 / / koI // 18 // uggAyai pariciMtiyameyaM ca mae kahici kila diTuM / evaM viyakamANo jAo jAissaro sahasA // 19 // keNAvi aNuvalakkhiyaceTro patto sahatthigurupAse / nAo jahA avaMtIsukumAlo vihiyapayapaNaI // 20 // bhayavaM! assa vimANassa vaiyaro dukkara ihaM naauN| tA kahaNAo tubbhehiM bhadda! jiNaMnAhavayaNAo // 21 // tatto'hamAgao sijjha Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 329 // mANasabvidiyatthavaggo'vi / na lahAmi taM saraMto ihaM raiM katthai payatthe // 22 // viTThAkoTagakimio kahiMci laddha narattaNaM rammaM / puNaravi taTThANagao jahAhiyaM dukkhamaNuhavaI // 23 / / taha suralogAo ahaM ihAgao sumariUNa taccariyaM / accaMtuvviggamaNo na nivvuI kiMcivi lahAmi // 24 // tA me kuNasu pasAyaM pabajjAdANao tayaNu cev| niyahatthAo aNasaNadANeNa tao guru bhaNai // 25 // pucchAmi satthavAhiM . bhaI taha pariyaNaM klttaaii| aJcaMtamussuo'ha na sahAmi vilaMbiuM kiMci // 26 / / kAlANuvattaNAo taha suttappariNaIpamANAo / mA hou sayaM paDivannasAhunevatthao esa // 27 // takkhaNameva vidinnA dikkhA taha aNasaNaM nirAgAraM / suddhovaogaguruNA sayameva suhatthiNA guruNA // 28 // kaMthAratarukuDaMge tavvelaM ciya gamo kao teNaM / iMgiyadesaniviTTo diTTo taggayasiyAlIe // 29 // niyapellaehi sajosaMjAehiM samanniyAe~ tao / ahiyaM chuhAkilaMtA laggA sA egajANummi / 30 / / bIyammi pellagAI paharammi duijjagammi rynniie| taiyammi dosu Urusu cautthae udaradesammi // 31 // sa mahappA merugirivva nicalo niyasamAhilAbhammi / | etto ciya niyadehA appANaM bhinnamicchaMto // 32 // ihaloge paraloge appaDibaddho vayAo eyaao| je hoi taM sayaM ciya saggA mokkhA va phalamatthu / / 33 / / udarappaesabhakkhaNasamae mariu sa liNigummammi / devattaNamaNupatto tattha vibhUI pabhUI ca // 34 / / dukkaraviNiggahAo NaliNIgummAbhilAsalesAo / bhUrikayamokkhakaMkhApakkhovi tahiM sa saMjAo // 35 / / jai puNa tadegacitto so hoja mao kahaM maharisitti / paDhio ghaDeja satyaMtaresu vuttaM jao evaM // 36 // dukkaramuddhosakaraM avaMtisukumAlamaharisIcariyaM / kappAvi nAma taha tajjaitti accherayaM eyaM / / 37 / / aJcatuvagArakaraM sarIrameyaMti / / 329 // Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zroupadezapade 1330 // XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX mannamANo seo| parivajjiyasurakajo sajo ciya etthamAgamma // 38 / / gaMdhodagavuTThisugaMdhipupphapagaraNAiNA tmccei| pacca * zrIavakkhIkayarUvo ajasuhatthi namaMsittA // 39 // jahaAgayaM paDigao udie sUrammi jA na jnnnniie| pAyapaNAmanimittaM ntisukumA lanidarzasamAgao tAva saMbhAlo / / 40 / / jAo tassa na katthavi jAva pauttI kahici uvlddhaa| vajAhauvva selo baMdhujaNo * nama. vAulIhUo // 41 / / to ajasuhatthimuNIsareNa bhaddA sapariyaNA bhnniyaa| jaharayaNIe avaMtIsukumAlo laddhapavvajjo // 42 // vihiyANasaNo kathArataruvaNe mukkkaaypddibNdho| NaliNIgummavimANe suro pahANo samuppanno // 46 // bhaddA vahUsameyA tattha gayA vihiymygkaayvvaa| taTTANAo niyattA pannattA sUriNA evaM // 44 // naipUre paDiyANaM dArUNa samAgamo jahA hoi| tatto jahA viogo taha jIvANaMpi saMsAre // 45 // jaha sumINo jaha mAiNiyAu jaha iMdajAlakIlAu / jaha bAladhUliharavilasiyAI taha esa jiyaloo // 46 // etya vihavI avihavI asuhIvi suhI guNIvi kila agunno| baMdhUvi siya abaMdhU dhI aNavattho bhavatthajaNo // 47 // tahA jassamayassegayaro saggo mokkho ca hoja niyameNa / maraNaMpi tassa manne UsavabhUyaM maNussassa // 48 // evamavaNIyasAgA bhaddA vahuyA udaggaveraggA / savvA - / / 330 // o suhatthipayaMtigammi paDivannadikkhAo // 49 / / jAyAo navarimekkA Asi sagabbhA vA tayaM mottuM / jAo kAleNa suo tIse bahulakkhaNoveo // 50 // teNa piupakkhavAyA nisIhiyAe maNAbhirAmallaM / piupaDimAsamaNugayaM kAriyamAyayaNamuttuMgaM // 51 // kAlaMtareNa sasarakkhabhikkhulogeNa tivvaroseNaM / paDivannamaha mahAkAlaNAmagaM jAyamiNamihi // 52 // iti // Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1331 // KXXXXXXX*****xxx athapUrvolliGgitagAthAsaptakAkSarArthaH-itaraH suhastI ujjayinyAM vihRtaH 'jiyagaMdaNa'tti jIvatsvAmikapratimAvaMdanArtham / tatra ca vasatiyAJcA kRtA 'sAhu tti saadhubhirbhdraagehe| tataH yAnazAlAsthAnaM-yAnazAlAsu samavasthitivihitA / nalinIgulmAdhyayane suhastinA rAtrI parivartyamAne // 214 // 1 // zravaNam AkarNanaM 'avaMtisukumAle' iti avantisukumAlena-bhadrAputreNa tasya kRtam / tato vismayaH saMjAtaH-aho kimetad goyate iti / tato'pi smaraNaM pUrvabhavasya, tadanantaraM virAgo manuSyabhavAt / tadanveva samAgamya guroH-zrImadArgasuhastinaH kathanAsvavRttAntasya vihitaa| bhaNitaM ca 'pavvAmi'tti pravrajAmi sadya eva utsuko'haM pravrajyAM prati / cirakAlaM pravrajyApratipAlanA'sahiSNUtvAt karomi * | tatheti samuccaye anazanaM zIghramidAnImeva // 215 // 2 // guruNA sa uktaH jananIpRcchAkartumucitA tava, tato'nicche-anabhilASe jananI pRcchaavissye| tasmin sati 'mAhusayaMgahiliMgamo dANaM'ti mA svayaM gRhItaliGga eSa sampadyatAmiti dAnaM liGgasya tasya guruNA kRtam tataH kaMthArigiNi'tti kathArikuDaMge gatvA iMginImaraNamadhiSThitaM tena / 'sivapella'tti zivayA-zRgAlyA pillezca-tadapatyaH 'jAma'tti yAmeSu rajanyA dvitIyatRtIyacaturtheSu 'jANUrapoTTa'tti krameNa jAnunorUvoH poTTe-udare ca bhakSite mRtaH-parAsurjAta iti // 216 // 3 // tato'dhisahya tadbhakSaNavyathAM tadgatacitto-manAga nalinIgulmavimAnagatacittaH upapannakastatra-nalinIgulme sa tu sa ceti / tena ca niz2azarIrasya gandhodakAdiH gandhajalAvarSaNasurabhipuSpaprakiraNagAzIrSacaMdanasamAlabhanAdiko dehasatkAraH kRtH| // 331 / KXXXX Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMgrahagAthA kSarArthaH 11332 / / zroupade gurusAdhanaM ca-guruNA ca kathitaM tasya vRtta bhadrAyAstathA vadhUnAm // 217 // 4 // zapade gose-pratyuSasi tatra gamanaM bhadrAyA eva svdhuukaayaaH| tatra ca mRtakriyA-zarIrasatkArAdikA tasya vihitA / dezanA bhavasvarUpaviSayA gurUNAm AcAryasuhastinAM punaH prvRttaa| tataH pravrajanaM subhadrAyAH savadhUkAyAH sampannam / paraM na naivApannAyAH-ApannasattvAyA ekasyAH / tasyAH putro jAta iti / anenAyatanaM-devakulalakSaNaM pitRpakSapAtAt tatra sthAne kRtamiti // 218 / / 5 / / evamAdya citakramaNa-evamAdinA samprati napati-avantIsukumAlaM pratibodhaprabhRtinA ucitakrameNa-svAvasthocita pravRttirUpeNAnekasattvAnAM-grAmanagarAdiSu nAnAvidhAnAM bhavyajIvAnAM caraNAdIni caraNaM--cAritraM dezataH sarvatazca, AdizabdAt samyaktvabIjAdhAnagrahaH, kRtvA-vidhAya tattadupAyaprayogeNa tako'pi--AryasuhastisUrirapi gataH- prApto vidhinA paNDitamaraNArAdhanarUpeNa kAlena-sarvagacchaprayojananiSpAdanAvasAnarUpeNa suraloka-tridazabhavanamiti // 219 / / 6 / / ____ athopasaMharannAha;-dvayorapi prastutAcAryayorna punarekasyaiva, yathAyogyatvaM nijanijayogyatvAnatikramaNa tathA-tatprakArA pravRttiH gacchapratipAlanAdilakSaNA anekadhA eSA'nirUpitarUpA bhaNitA pUrvasUribhiH, paraM nipuNamatyA-sUkSmabhogena vicA rayitavyA vimarzanIyA punaH kuzalena / anyatrApyuktam-"yasmAd yo yasya yogyaH syAt, tattenAlocya sarvathA / prArabdhaIM vyamupAyena, samyageSa satAM nayaH" // 1 // 220 // 7 // yogyAraMbhamevAnayorbhAvayati; / / 332 / / Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kappe'tIte takkiriyajogayA phAsiyA mhaagirinnaa| taha gacchapAlaNeNaM suhatthiNA ceva jatitavvaM // 22 // kalpe-jinakalpe jambUnAmamahAmunikAlavyavacchinnatvenAtIte sati tat kriyAyogyatA-jinakalpAnukArarUpA spRSTAniSevitA mhaagirinnaa| tatheti pakSAntaropakSepArthaH / gacchapAlanena-sAraNAvAraNAdinA gacchAnugrahakaraNarUpeNa sahastinA ca takriyAyogyatA spRSTA / samyakaparipAlitagaccho hi pumAn jinakalpayogyo bhavatIti gacchaparipAlanamapi paramArthato 1333 // jinakalpayogyataiveti / nigamayannAha-evetyanusvAralopAdevaM-bhaNitapuruSanyAyena yatitavyam udyamaH kAryaH sarvaprayoIPS janeSu ||22shaa sampratItthaM pravRttau phalamAha;evaM uciyapavittI ANAArAhaNA suparisuddhA / thevAvi hoti bIyaM paDipunnAe tatIe u // 222 // evam ArgamahAgiri-AryasuhastinyAyena ucitapravRttiH-svAvasthocitAnuSThAnArambharUpA, AjJArAdhanAd-arhad vacanAnupAlanAt suparizuddhA-atyantamamalImasA stokA'pi-tathAvidhakAlakSetrAdibalavikalatayA'lpApi, kiM punaH prabhUtA; bhavati sampadyate bIjam-utpattihetuH pratipUrNAyAH tasyAstu-tasyA evocitapravRtteH, yathA hi zuklapakSapravezAt pratipacandramA paripUrNacandramaNDalahetuH sampadyate tathA sarvajJA''jJAnupravezAt tucchamapyanuSThAnaM krameNa paripUrNAnuSThAnahetuH sampadyata | iti // 222 // . etadeva bhAvayati; Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ucitapravRttiphalama. zrIupade saMthAraparAvattaM abhiggahaM ceva cittarUvaM tu / etto ya (u) kusalabuddhI vihArapaDimAisu kareMti // 223 // zapade yadA-"Acelakuddesiya sejjAyara rAyapiMDa kiikmme| vaya je? paDikkamaNe mAsaM pajjosavaNakappe" // 1 // iti vacanAt sthitakalpatayA-AdiSTamAsakalpavihArA api sAdhavaH kAlakSetradoSAt tathA viharamANA jJAnAdivRddhi na labha nte tadA ekatra kSetre navavibhAgIkRte vasatiparAvartanena bhikSAcaryAparivarttanena ca yatante, yadA ca kuto'pi vaig||334|| NyAta tadapi kattuM na pAryate tadA ekasyAmapi vasatau navavibhAgAyAM saMstAraparAvarta-saMstArakabhUmiparivRttilakSaNaM pratimAsaM kurvanti, itthamapi tatkalpaH paripUrNa ArAdhito bhavati / tathA jinakalpAdivizeSAnuSThAnA'sahiSNutAyAma bhigrahaM caiva-dravyAdyabhigrahalakSaNaM citrarUpaM tu-nAnA-rUpamebakaikasyAnekarUpatvAt, itastu-ita eva stokAyA apyucitaIP pravRtteH paripUrNAnuSThAnabIjatvAddha toH kuzalabuddhayaH-utsargApavAdazuddhabuddhajinamatatvena nipuNamatayo 'vihAra-pratimAdiSu' vihAre mAsakalpAdau pratimAdiSu ca-bhikSupratimAdiSu karttavyatAmApannAsu kurvanti-A sevanta iti / dravyAdyabhigraharUpaM ca "levaDamalevarDa vA amugaM davvaM ca ajja ghecchAmi / amugeNava damveNaM aha davvAbhiggaho esa" // 1 // ityAdigranthAdavaseyamiti // 223 / / . enamevArtha vyatirekamukhenAha;akae bIjakkheve jahA suvAse'vi na bhavatI sassaM / taha dhammabIyavirahe Na sussamAevi tassassaM // 224 // akRte-avihite bIjakSepe-zAlimudgAde:jasya vapane yathA suvarSe'pi-jalabhAramedurajaladharadhArAprAgbhAranipAtalakSaNe'pi // 334 // Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 335 // na naiva bhavati sasya-dhAnyaM tathA 'dharmabIjavirahe dharmabIjAnAM-samyaktvAdisamutpAdakAnAM dharmaprazaMsAdikAnAM hetUnAM parihAre na suSamAyAmapi samA nAma kAlavibhAgaH suSThu-tIrthakarajanmAdimahAmahasahAyatvenAtizayavatI samA suSamA tasyAM, kiM punaritarasamAsu duSSamAdilakSaNAsvityapizabdArthaH, tat sasya-sa eva dharma eva viSayAkAMkSAbubhukSAkSayAvahatvena sasyaM bhavatIti / yathoktam "nAkAraNaM bhavet kArya nAnyakAraNakAraNam / anyathA na vyavasthA syAta, kAryakAraNayoH kacit // 1 // " // 224 // yasmAdevaM tataH kiM karttavyamityAha ;ANAparatatehiM tA bIjAdhANamettha kAyavvaM / dhammammi jahAsattI paramasuhaM icchamANehiM // 225 / / ___ AjJAparataMtrIH-sarvajJavacanAyattIkRtAtmabhiH 'tA' iti tasmAd bIjAdhAnaM-jinamuniprabhRtipavitrapadArthakuzalacittAdilakSaNam atra-prastute karttavyaM dharme-sAdhyatvenAbhimate sati yathAzakti-svasAmarthyAnurUpaM paramasukham-ekAntikAtyantikAnandasaMdohamayaM zarma icchadbhiH-vAJchadbhiriti / dharmabIjAni caivaM zAstrAntare paripaThitAni dRzyante-yathA "jineSu kuzalaM cittaM, tannamaskAra eva ca / praNAmAdi ca saMzuddha, dharmabIjamanuttamam // 1 // upAdeyadhiyA'tyantaM, saMjJAviSkambhaNAnvitam / phalAbhisandhirahitaM, saMzuddha hotadIdRzam // 2 // AcAryAdiSvapi hotadvizuddhaM bhAvayogiSu / yAvRttyaM ca vidhivacchaddhAzayavizeSataH // 3 // bhavodvegazca sahajo, dvavyAbhigrahapAlanam / tathA siddhAntamAzritya, vidhinA lekhanAdi c||4|| lekhanA pUjanA dAnaM zravaNaM vaacnodgrhH| prakAzanA'tha svAdhyAyazcintanA bhAvaneti ca // 5 // duHkhiteSa Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pada- zapade AjJAparataMtrANAM kartavyopade dayA'tyantamadveSo guNavatsu ca / aucityAsevanaM caiva sarvatraivAvizeSataH // 6 // ityAdi // 225 / / atraiva dRSTAntamAha;| suvvai ya teNaNAyaM etyaM bohI' pattivigdhakaraM / taM ceva u kusalehi bhAveyadhvaM payatteNaM // 226 / / zrUyate ca-nizamyate punaH sarvajJapraNItAgame stenajJAtaM-caurodAharaNamatra-prastute bIjAdhAne vaktumArabdhe sati 'bodhiprAptivighnakara' bodhiprApterbodhivighnasya ca kArakapuruSadvayasUcakatvena tatkArakaM / tadeva tuzabdAd anyAni ca dhanasArthavAhAdijJAtAni kuzala:-vidvadbhirbhAvayitavyaM-mImAMsanIyaM prayatneneti / / 256 / / tadeva gAthAtrayeNAha;kosaMbisedvisuya gADhapItI pAeNa tullaphalasiddhI / vIrosaraNe savaNaM bohi-abhAvetu ya viseso // 227 // hariso majjhatthattaM paropparaM cittajANaNA meo / pucchA abohi nehe bahu jogA'bIjago kaha Nu ? // 228 / / daMgIyaputtA gAharaNa pacchakheDaNaga selaguhasAhU / dhammapasaMsapaosA bIyAbIyA duveNhaMpi / / 229 // / samasti nikhilakSoNIkAminImaNDanopamA / kauzAMbyAkhyA puro zamba-pANipattanabhUtibhAk ||shaa tauka-cchatravasudhAparipAlanavizrutaH / rAjA jitArinAmA'bhUta , sadbhUtaguNasannidhiH // 2 // zreSThinau tatra suSThuzrIbhAjanaM janapUjitau / / abhUtAM dhanayakSAhvAvaudAryAdiguNAnvitau / / 3 // dhanasya dharmapAlo'bhUnnandanaH kulanandanaH / vasupAlazna yakSasya, . vasuvRddhividhAyakaH // 4 // janmAntarIyasaMskArAdAbAlatvAttayorabhUt / atyantamittratAbhAvo, lokAzcaryavidhAyakaH // 5 // / / 336 // Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 337 / / rocate ca yadekasya, tadanyasyApi rocate / tato loke gatau khyAtimecittAvimAviti || 6 || tataH kulocitaM karma, kurvatoryAnti vaasraaH| anyadA bhuvanAnandI, prAptastatra jinezvaraH ||7|| bhagavAn zrImahAvIra - ikSvAkukulanandanaH / gIrjalairjanasantApazamane'mbhAdasannibhaH || 8 || vidadhustasya gIrvANA, vyAkhyAbhUmi manoharAm / tatrAsau dharmamAcakhyo, sasurAsuraparSadi // 9 // tamAgataM samAkarNya, kauzAmbIvAsino janAH / rAjAdayaH samAjagmurvandituM tatpadAmbujam // 10 // tAvapi zreSThinoH sUnU, kutUhalaparAyaNau / janena sArddha mAyAto jinanAyakasannidhau // 11 // jinastu dezayAmAsa, mokSamArgaM sanAtanam / sattvAnAM sarvakalyANakAraNaM karuNAparaH // 12 // / tatastayorvaNiksunvorekasya taJjinAditam / zraddhAnamArgamAyAti bhAvyate ca sa mAnase ||13|| skArAkSo mastakaM dhunvan, karNaparNapuTAppitam / romAJcita. pibatyuccaijinavAkyaM yathA'mRtam // 14 // tadanyasya tadAbhAti, vAlukAkavalopamam / anyo'nyasya ca tau bhAva, lakSayAmAsatustarAm / / 15 / / vyAkhyAbhuvaH samutthAya jagmaturbhuvanaM nijam / tatraiko vyAjahAraMvaM bhrAtaratvaM bhAvitaH kila / / 16 / / jinavAcA na cAhaM bhAstadatra kimu kAraNam / ekacittatayA rUpAtAvAvAM loke iyacciram / 17 / / idAnImatra saMjAtaM, vibhinnaM cittamAvayoH / tadatra kAraNaM kiM syAdanyo vakti sma vismitaH // 18 // satyamevaM mamApyatravikalpaH saMpravarttate / kevalaM kevalI nUnaM nizcayaM nau kariSyati / / 19 / / sa eva praznito'trArthe tadyAtAsvastadantike / evaM tau nizcayaM kRtvA, prAtaryAtau tadantike / / 20 / / papracchatustamArAdhyaM, vinayena svasaMzayam / so'pyuvAca purakena, zlAghitau yuvayormuniH ||21|| tathAhi / 337 / Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupadezapade II yaha / / 338 / AstAM yuvAM kvacidgrAme, draGgikasya tanUdbhavau / kAlakrameNa tAruNyaM lAvaNyapadamAgatau // 22 // saMjA- zreSTiputradvatatadvikArau ca, jAtau bhUterabhAvataH / tathA manorathAH kiJcinna pUryante kathaJcana // 23 // anAryakAryamArabdhau, kartuM caurya tato'nyadA / grAmAntare hRtA gAvo, gatvA rAtrAvatitvarau // 24 // daNDapAzikalokena, bhavantau trAsito ) tataH / prArabdhau naMSTumeko'tha, sAdhuH zailaguhAgataH // 25 // dhyAnamaunakriyAlagno, yuvAbhyAM samadRzyata / tatazca dharmapAlasya, jIvenedaM vyacintyata // 26 // aho sulabdhajanmAsya, prazasyAcArasadmanaH / yadittha nirbhaya: zAntastyaktasaGgo'vatiSThate // 27 / / vayaM punaradhanyAnAmadhanyA dhanakAMkSayA / vidadhAnA viruddhAni, parAbhavapadaM gatAH // 28 // dhikkAropahatAtmAno, yAsyAmaH kAM gati mRtAH ? / hI jAtA duHkhabhAvena, lokadvayavirAdhakAH / / 29 / / tadevaM nirmalaM sAdhovRttaM vAritakalmaSam / viparItamato'smAkamasmAt kalyANakaM kutaH? // 30 / / anyaH punarudAsInaH, samabhUttaM muni prati / guNarAgAdavApaiko vodhibIjaM na cAparaH / / 31 / / tatastanukaSAyatvAd, bhavantau dAnatatparau / narajanmocitaM karma, baddhavantAvaninditam / / 32 / / mRtvA yuvAM samutpannAvetAvatra vaNiksutau / jAtAvaninditAcArI, vaNigdharmaparAyaNau // 33 // ekasyeha tadetasya, jAtaM bIjasya tatphalam / sadbodharUpamanyasya, nirbIjatvena nAbhavat // 34 // evaM pUrvabhavAsevAM, jinenoktA savistarAma / nizamyakasya saJjAtaM, jAteH saMsmaraNaM kSaNAt / / 35 / / tato'sau pratyaye jAte, jAtaH saMvegabhAvitaH / bhAvatazca jinoddiSTaM, prapede zAsanaM zubham // 36 / / tatpratipattisAmarthyAcchabhakarmAnubandhataH / siddhi yAsyatyasau kAle paraH saMsArameva hi / / 37 / / Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11339 / / atha gAthAkSarArthaH;-'kosaMbi'tti kauzAMbyAM puri 'sevisuya'tti zreSThinoH sutau gADhaprItau parasparaM prAyeNa-bahUn vArAna 'tullaphalasiddhI' vyavahArapravRttI samAnaphalalAbhau ca pravartate / anyadA ca 'vIrosaraNe' iti vIrasamavasaraNe zravaNaM-dharmasamAkarNanamabhUt / tayorbodhyabhAvayozca-bodhAvabhAve ca sati vizeSaH saMvRttaH / / 127 // 1 // tameva darzayati-'hariso majjhatthattaM' ityAdi, harSaH santoSa ekasya dharmapAlajIvasya, madhyasthatvam -udAsInatvamanyasya parasparama -anyo'nyasya cittajJAnamabhUt / tato bhedazcittasya saMvattaH tataH 'pucchA abohi'tti abodhigocarA pRcchA kRtA jyeSThena bhagavataH pArzve / 'nehe bahujogoM' iti bhagavAn ! snehe satyAvayorbahuH prabhUto yogaH sadA vyavahArakAraNAdisambandha ekacittayorabhUt / tataH bIja-muktikalpataroH samyaktvaM tadyasya nAsti so'bIjakaH kathaM kena hetunaiSa matsakhA sampannaH ? na vitarke iti / / 228 // 2 // ____ 'daMgiyaputtA' ityAdi / tato bhagavatA prAcyavRttAntaH kathayitumArabdhastayAH, yathA-draGgikaputrI, draGgo nAma godhanabahulaH sannivezavizeSaH so'syAstIti Ggiko-grAmamahattarakastatsutau yuvAM bhUtavantau / 'goharaNa'tti kadAcid bhavadbhyAM gavAM haraNe kRte sati, daNDapAzikaH 'paccha kheDaNaga'tti pazcAt-pRSThataH-kheTanaka-trAsanamArabdham / tataH palAyamAnAbhyAM bhavadbhyAM zailaguhAyAM sAdhureko dRSTaH / tatra dharmaprazaMsApradveSau-bhavatoH prvRttau| tato 'bIyAbIya'tti bIjamabIjaM ca dvayorapi yathAkrama sampannamiti // 229 / / 3 // atha pUrvoktamudAharaNaM nigamayan bIjazuddhi darzayati ; // 339 // Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade. zapade // 340 / / evaM kammovasamA saddhammagayaM uvAhiparisuddhaM / thevaM paNihANAdivi bIjaM tasseva aNahaMti // 230 / / vaiyAvRtya. evaM-draGgikaprathamaputravat karmopazamAd-bahalatamaHpaTalapravarttakamithyAtvamohamAndyAt saddharmagataM-zuddhadharmAnusAri, ra svarUpama upAdhiparizuddham - upAdhibhiH- upAdeyatAbuddhi - AhArAdidazasaMjJAviSkambhaphalAbhisandhirahitatvalakSaNanirmalabhAvamAnItaM, stoka-vakSyamANApizabdasyehAbhisambandhAt stokamapi 'praNidhAnAdi praNidhAnaM-kuzalacittanyAsaH, AdizabdAt prazasto | (prazasA)citakRtyakaraNagraho bIja-prarohahetustasyaiva-saddharmasthAnaghama -avandhyamiti / / 230 / / idameva kiJcid vizeSata Aha;eyaM ca ettha gaM jahA kahiMci jAyammi eyammi / ihalogAdaNavekkhaM loguttarabhAvaruisAraM // 231 / / etacca-dharmabIjamatra-lokottaradharmArAdhanaprakrame jJeyaM, yathAkathaJcit-kAkatAlIyAndhakaNTakoyAdijJAtaprakAreNa jAte etasmin-kamrmopazame, kIdRzamityAha-ihalokAdyanapekSama -aihalaukikapAralaukikaphalAbhilASavikalama / tathA, lokotta // 340 / / rabhAvarucisAraM-jainazAsanasUcitadayAdAnAdyanavadyabhAvazraddhAnapradhAnam, laukikabhAveSu hi dRDhaviparyAsAnugateSu zraddhAyAM vyAvRttaviparyAsasaddharmabIjabhAvAnupapatteriti // 231 / / __ etadevAdhikutyAha ;pAyamaNakkheyamiNaM aNuhavagammaM tu suddhabhAvANaM / bhakkhayakaraMti garuyaM buhehi sayameva vinneyaM // 232 // prAyo-bAhulyena bahumAnasvarUpeNetyarthaH, anAkhyeyama -AkhyAtumazakyamidaM-dharmabIjaM parebhyaH / evaM tasaMvedyamapyeta Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||341 // EXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX tsyAdityAzaMkyAha-anubhavagamyaM tu-svasaMvedanapratyakSaparicchedya punaH zuddhabhAvAnAm -amalImasamAnasAnAm / tathA, bhavakSayakara-saMsAravyAdhivicchedaheturiti-asmAt kAraNAd guruka-sarvajanAbhimatacintAratnAdibhyo'pi mahada budhaiH svayameva nijohApohayogato vijJeyama , ikSukSIrAdirasamAdhuryavizeSANAmivAnubhave'pyanAkhyeyatvAt / uktaM ca-"ikSakSIraguDAdInAM, mAdhuryasyAntaraM mahat / tathApi na tadAkyAtuM, sarasvatyA'pi zakyate / / 1 / 232 // . arthatad gurukatvameva bhAvayati ;jaM davaliMgakiriyA'NaMtA tIyA bhavammi sagalAvi / savvesi pAeNaM Naya tatthavi jAyameyaMti / / 233 / / yad yasmAd dravyaliGgakriyAH pUjAdyabhilASaNAvyAvRttamithyAtvAdimohamalatayA dravyaliGgapradhAnAH zuddhazramaNabhAvayogyAH pratyupekSaNApramArjanAdikAzceSTAH, kimityAha anantA:-anantanAmakasaMkhyAvizeSAnugatA atItAH-vyatikrAntA bhave-saMsAre sakalA api-tathAvidhasAmagrIvazAt paripUrNA api sarveSAM bhavabhAjAM prAyeNa, avyavahArikarAzigatAnalpakAlatannirgatAMzca muktvetyarthaH / tato'pi kimityAha-na ca-naiva tatrApi-tAsvapi sakalAsu dravyaliGgakriyAsu jAtametatsaddharmabIjamiti / kathaJcit kaSAyA pravRttilakSaNalezyAzuddhAvapi niravadhibhavabhramaNayogyatAlakSaNasya sahajasya bhAvamalasya prabhUtasyAdyApi bhavAt / yathoktam - "etad bhAvamale kSINe, prabhUte jAyate nRNAm / karotyavyaktacaitanyo, mahat kArya ma yat kacit / // 233 / / tA eyammi payatto oheNaM vIyarAyavayaNammi / bahumANo kAyavvo dhIrehi kayaM pasaMgeNa // 234 // XXXXXXXXXXXXXXREK KRXXXXXX Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ HAL zrIupadezapade / / 342 // tat-tasmAdetasmin-dharmabIje prayatnA-yatnAtizayaH kartavyo dhIrarityuttareNa yoga: / kilakSaNaH prayatnaH karttavya dharmabIjaityAzaMkyAha-oghena-sAmAnyena vItarAgavacane-vItarAgAgamapratipAdite punarbandhakaceSTAprabhRtyayogikevaliparyavasAne tatta prAptikaracittazuddhasamAcAre bahumAnA bhAvapratibandhaH kSayopazadavaicitryAd mRdumadhyAdhimAtraH karttavyA dhIra:-buddhimadbhiH / upa ONopAyaH saMharannAha-kRtaM prasaMGgena-paryAptaM dharmabIjaprakhyApaneneti / / 234 // __athAjJApUrvakapravRttAvapi prAprapaJcitabuddhipariNatirUpA mImAMsava kAryasAdhiketi prapaJcayitumiccharAha;| veyAvacca na paDati aNubaMdhellaMti saharisaM ekko / etto ettha payati dhaNiyaM Niya sattiniravekkhAM / / 235 / / vaiyAvRttyam-annapAnauSadhabhaiSajadAnAdinA pAdadhAvanazarIrasaMvAhanazayanAsanaracanAdinA sAdhujanopakAriNA citrarUpeNa kriyAvizeSeNa vyAvRttabhAvo na-naiva patati-bhajyate / atra hetumAha-'aNubaMdheNNa' ti anubandho'nugamo'vyavaccheda ityeko'rthastadasyAstItyubandhavat, tathA coktam-"paDibhaggassa mayassa va nAsai caraNaM suyaM aguNaNAe / na u veyAvaccakayaM suhodayaM nAsae kammaM // 1 // " ityasmAt kAraNAt saharSa-prakaTitapramodamekaH kazcit svabhAvata eva vaiyAvRttyarucirito | vaiyAvattyaM na patatIti lakSaNAt sarvajJavacanAdatra-vaiyAvRtye pravarttate dhanikam-atyartham / idameva vyAcaSTe-nijazaktinirapekSaM svalpabuddhi tayA svasAmarthyAnapekSaNena / yathA hi kazcidapariNataprajJaH saJjAtatIvrabubhukSaH svajaTharAnalaballollaGghanena // 342 / / bhuJjAno na kaJcana guNamavApnoti, kintvagnimAndyApAdanena doSameva / evaM prastutavaiyAvRttye'pi bhAvanAkAryA / / 235 / / / itthamalpamativiSayaM vaiyAvRttyamabhidhAya, adhunA tadviparyayeNAbhidhAtumAha;anno u ki imaM bhannatitti vayaNAo kaha va kAyavvaM / satIe taha payaTTati jaha sAhati bahugameyaM tu / / 236 // Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 343 / / anyaH punaH-vaiyAvRttyarucireva dhArmikavizeSo bahumatiH kimidaM - vaiyAvRttyaM bhaNyate zAstreSviti vaiyAvRttyasvarUpaM prathamato mImAMsate, ajJAtasya tu karttumazakyatvAt / tato vacanAjAnIte saMyatalokasyocitArthasampAdanarUpametaditi / tathA, kathaM vA-krena vA prakAreNa gurubAlavRddhAdijanocitapravRttirUpeNa karttavyamiti / ityUhApohayeAgena zaktyA - svasAmarthyArUpaM tathA pravarttate prastuta eva vaiyAvRtye yathA sAdhayati bahukametattu - idameva vaiyAvRttyaM zakta ratroTanena pratidinaM vRddhi - bhAvAditi bhAvaH // 236|| ata eva paurvAparyazuddhAM vaiyAvRttyaviSayAmAjJAM darzayati ; purisaM tassuvayAraM avayAraM va'ppaNo ya NAUNaM / kujjA veyAvaDiyaM ANaM kAuM nirAsasA / / 237 / / puruSam - AcAryopAdhyAyapravarttakasthaviragaNAvacchedakalakSaNapadastha puruSapaJcavakarUpaM glAnAdirUpaM ca tathA tasya - puruSasyopakAram - upaSTambhaM jJAnAdivRddhilakSaNam, apakAraM ca - tathAvidhAvasthAvaiguNyAt zleSmAdiprakopalakSaNam, tathA''tmanazca - svasyApi zuddhasamAdhilAbharUpamupakAramapakAraM ca zeSAvazyakakRtyAntaraha nisvabhAvaM vA jJAtvA sUkSmAbhAgapUrvakaM kuryAdvidadhyAt / vaiyAvRtyam - uktarUpamAjJAM kRtvA - sarvajJopadezo'yamiti manasi vyavasthApya nirAzaMsa - kIrtyAdiphalAbhilASavikalaH sanniti // 237 // na ca vaktavyaM kriyAta eva phalasiddhirbhaviSyatIti kiM punaH punarAjJodghoSaNenetyAha ; - ANabahumANAo suddhAo iha phalaM visidvaMti / Na tu kiriyAmettAo puvvAyariyA tahA cAhu // 238 / / 343 // Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zroupadezapade svarUpama. 11344 // **XXXXXXXXXX***** AjJAbahumAnAd-vacanapakSapAtAcchuddhAt-kugrahAdidoSarahitAt, iha-paiyAvRttyAdikRtyeSu phalaM viziSTaM-puNyAnubandhipu-vayAvRtyaNyarUpaM niranubandhAzubhakarmarUpaM ca sampadyata iti / na punaH kriyAmAtrAd-mantravijitasarpadaSTApamArjanakriyAkalpAt sAdhusamAcArAsevanAdeH kevalAd viziSTa phalamasti / etadeva dRDhIkUrvannAha-pUrvAcAryAstathA ca tathaiva yathocyate'smAbhistathAhaH -bruvate / / 238 // yadAhustadeva gAthAdvayena darzayati ;bhAvANAbahumANaoNo sattio sukiriyApavittIvi / niyameNaM ciya iharA Na tako suddhotti iTThA sA // 239 // bhAvAd-antaHparimANAd ya AjJAbahumAnaH-uktarUpaH tasmAt kathaMcijAtAt / kimityAha-zaktitaH-svasAmarthyA. nurUpaM 'sukriyApravRttirapi'-sukriyayAM-mArgAnusArasArAyAM darzanAprabhAvanAdikAyAM citrarUpAyAM pravRttiH-utsAharUpA bhavatIti, bhAvAjJAbahumAnastAvat sampanna evetyapizabdArthaH, niyamenaiva, zuddhabhAvAjJAbahumAnasya tathAvidhameghonnateriva jalavRSTikriyA (yA: sukriyA) yA vyabhicArAbhAvAt / vipakSe bAdhakamAha-ItarathA sukriyAyAH pravRttinirodhena naiva tako-bhAvAjJA-bahumAnarUpaH zuddho vartate, svakAryasAdhakasyauva kAraNasya nizcayataH kAraNabhAvAt / ityasmAt kAraNAcchuddhabhAvAjJAbahumAne iSTA sA sukriyA // 239 / / tato'pi kimityAha;eIe 3 visiTuM suvannaghaDatullamiha phalaM navaraM / aNubaMdhajuyaM saMpunnaheuo sammamavaseyaM // 240 / / ||44 / / * Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ etasyAH punaH-sukriyAyAH sakAzAd viziSTam-aparakriyAjanyapuNya vilakSaNam / kata evAha-suvarNaghaTatulyaM-zAtakumbhakumbhasannibhamiha-jagati phalaM-puNyalakSaNaM navaraM-kevalaM jAyate anubandhayutam-uttarottarAnugamarUpavat / kuta ityAha 'sampUrNahetutaH' sampUrNebhyo hetubhyo bhAvAd, hetavazcAsya prANIkaruNAdayaH / yathoktam-"dayA bhUteSu saMvego, vidhivad gurupUjanamam / vizuddhA zIlavRddhizca, puNyaM puNyAnubandhyadaH // 1 // " samyag-yathAvad avaseyamidam / na hi pUrNakAraNArabdhA bhAvAH kadAcid niranubandhA bhavitumarhanti, anyathA tattayA'nupapatteH // 240 / / nanu kriyAmAtramapyAjJAbahumAnazUnyAnAM kathaM jJAyate ? ityAzaMkyAha ;kiriyAmettaM tu ihaM jAyati laddhAdavekkhayAe'vi / gurulAghavAdisannANavajjiyaM pAyamiyaresi / / 241 / / kriyAmAtraM punaruktarUpamiha-dUrabhavyeSvabhavyeSu ca jAyate labdhyApekSayApi, iha labdhi svapAtrakIrtyAdilAbhalakSaNA gRhyate, AdizabdAt svajanAdyavirodhakulalajjAdigrahaH, tAnyapyapekSya syAt / gurulAghavAdisaMjJAnavajita guNadoSayoH / pravRttau gurulAghavamAdizabdAt sattvAdiSu maitryAdibhAvagrahasteSu yatsaMjJAnaM zuddhasaMvedanarUpaM tena vinirmuktaM, prAyo-bAhulyenetareSAM-zuddhAjJAbahumAnavihInAnAmiti / / 241 / / etto u niraNubaMdhaM mimmayaghaDasarisamo phalaM NeyaM / kulaDAdiyadANAisu jahA tahA haMta eyaMpi // 242 // itastu-kriyAmAtrAt punaniranubandham-uttarottarAnubandhazUnyam, ata eva 'mimmayaghaDasarisamo' iti mRttikAmayaghaTasadRzaM phalaM puNyabandhalakSaNaM jJeyam / punarapi dRSTAntAntareNa bhAvayati-kulaTAyA-duzvAriNyAH striyA dvijadAnAdayo Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade zapade / / 346 / / brAhmaNavibhavavitaraNa - parvadivaseApavAsa - tIrthasnAnaprabhRtayo dharmakriyAvizeSAsteSu yathA niranubandhaM phalaM, tathA, hanteti komalAmaMtraNe, etadapi kriyAmAtrajanyaM puNyamiti // 242 // tamhA bhAvo suddho savvapayatteNa haMdi paraloe / kAyavvo buddhimayA ANovagajogato NiJca // 243 // yasmAdevaM kriyAmAtraM niranubandhaphalaM tasmAd - bhAvo - manaH pariNAmaH zuddho - rAgadveSamohamalavikalaH sarvaprayatnena - sarvasvasAmarthyAgopanarUpeNa; haMdItyupapradarzane, paraloke - svagrgApavargAdilakSaNe sAdhye karttavyo - ghaTayitavyo buddhimatA - prazastamanA puruSeNa / kathamityAha - ' AjJopagayogato' AjJAmupagacchanti - anuvarttante ye te AjJopagAste ca te yogAzca - anuSThAnabhedAH tebhyo, jinAjJAnusAriNo dharmArambhAn pratItyetyarthaH, nityam - aharnizamiti // 243 // sampratyAjJAmeva puraskurvan dRSTAntamAha; - jA ANaM bahu mannati so titthayaraM guru ca dhammaM ca / sAheti ya hiyamatthaM etthaM bhImeNa diTTha to // 244 // / yo janturAsannabhavya AjJAm - uktarUpAM bahu manyate - puraskaroti sa - AjJA bahumantA tIrthakarama - arhantaM guru N ca dharmAcAryaM dharmaM zrutacAritrarUpaM bahu manyate, AjJAbahumAnasya tIrthakarAdibahumAnAvinAbhUtatvAt / sAdhayati, ghaTayati, caH samuccaye, hitaM-kalyANarUpamarthaM - puruSArthalakSaNam / atra - asminnAjJA bahumAne bhImena rAjasUnunA dRSTAntaH - udAharaNaM vAcyam / / 244 // enameva bhAvayati ; - AjJAbahumAnebhoma ku0 udA0 / / 346 / Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 347 // tagarAe ratisAro rAyA putto ya tassa bhImo ti / sAhusagAsaM NIo dhamma soUNa paDibuddho // 245 / / / / paramuvayArI tAo imassa sati appiyaM Na kAyavvaM / ghettUNa'bhiggahaM to sAvagadhamma suhaM carati // 246 // 2 // vaNikanna rAya rAge varaNaM No puttarajja na karemi / tuha putta na pariNemI kAleNaM baMbhayAritti // 247 // 3 // dinnA putto rAyA bhImo gihabaMbha sakkathuti aannaa| devA''yallaga gaNiyA vAvajjati nikkipA'dhammo // 248 // 4 // ANAbhAvaNajogA rAgAbhAvo imassa dhIrassa / vayabhaMsapAva vAvatti rakkhaNe sukaruNA dhammo / / 249 // 5 // AyArAmo jAo ANaM sariUNa vIyarAgANaM / iya dhammo sesANavi visae eyaM kareMtANaM // 250 // 6 // tagarAyAM puri pratihatAparapurIsamuddhacabhimAnatagarAyAM nijalAvaNyajitaratipatyAkAro ratisAro nAma rAjA samabhUt / putrastasya bhIma iti samajAyata / sa ca muktabAlabhAvaH sAdhusakAzaM-tathAvidhadharmAcAryAntikaM pitrA nItaH san | dharmama uktarUpaM zrutvA pratibuddho-labdhabodhiH sampannaH / / 245 // 1 // cintitaM cAnena paramopakArI, atyantahita vidhAyI me tAto yenAhaM sakalatrilokasArabhUte jainadharme niyojitH| tato'sya prANapradAnenApi pratyupakartumazakyamiti sadA-sarvakAlamapriyama -aniSTaM na karttavyaM mayA / evaMrUpaM gRhItvA'bhigraha-niyamama / tataH-tadanantaraM gahasthita eva zrAvakadharma-zramaNopAsakajanocitAnuSThAnaM zaracchazadharakaranikaraprAgbhAranirmalaM samyagdarzanama lAnuvrataguNavatazikSAvratalakSaNam, kIdRzamityAha-sukhaM svargApavargasamudbhavazarmahetutvAt sukhaM vA yathA bhavatyevaM, carati-Asevate, vartamAnakAlAdezastatkAlApekSayeti // 246 / / 2 / / Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupadezapade 348 / evaM prativAsaramapUrvApUrvapavitrapariNAmaparaMparAmadhirohataH sato bhImasya yAti kAlaH / 'vaNikannarAyarAya'tti vaNijaH AjJAbahusAgaradattanAmadheyasya kanyA candralekhAbhidhAnA zRGgArakSIranIradhilaharI subhagalAvaNyopahastitAmarasundarIkA harmyatalagatA mAnebhIma ku0 udA0 kAJcanakandukakrIDArasamanubhavantI vAtAyanasthitasya rAjJo ratisArasya locanamArgamAgatA / tatastadIyarAjahaMsAnusArisalIlagamanAdiguNAkSiAtamAnaso'sau tadgocare rAge abhiSvaMgalakSaNo sampanne sati dAruNAM madanAvasthAmAsasAda / tadavasthaM ca taM samupalabhyA'vocada mantrI-deva ? kimidamakANDa eva yuSmaccharIrasyApATavam ?, tenApi nAsya gopyamagtIti paribhAvya niveditaM nija'varUpaM, tato mantrI sAgaradattagRhaM gatvA varaNaM candralekhAyAH kartumArabdhaH / sAgaradattena cokta 'no puttarajja' ti nA-naivAhaM rAjJe svaputrIM prayacchAmi, yatastasya bhImanAmA rAjyAhaH putro'sti sa rAjA bhaviSyati na matputrIputra iti / tato jJAtavRttAntena bhImenoktam-'na karemi' tti nAhaM rAjyaM karomIti dehi rAje knyaam| tataH punarapi vaNijokta-yadi tvaM piturapriyaM parijihIrSurna kariSyasi rAjyaM, tathApi tava putro vidhAsyatIti / evaM nibiDanibandhaM vaNija jJAtvA bhUyo'pi bhImo jagAda-yadya vaM tvaM nipuNadarzI tarhi 'na pariNemi'tti nAhaM pariNeSyAmi ||348 / / kAJcit kulabAlikAm / ato nAstyeva matputrasambhava iti pratijJAya kAlena vrajatA brahmacArI bhImakumAraH samajani / itiH parisamAptyarthaH / / 247 / / 3 / / evaM sampUrNamanorathena vaNijA rAjJe dattA candralekhA / pariNItA ca prazasta vAsare pracuradraviNavyayena / tayA ca samaM viSayazarmAnubhavatastasya putraH samabhUt / kRtazca samucitasamaye sa rAjA / "bhimogihabaMbha'tti bhImo'pi gRhasthita Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 349 // evAjJAbhAvitAtmA'pArasaMsArapAtabhIto niSkalaGkamabrahmavirativrataM paripAlayan dinAnyanaiSIt / 'sakkathui ANA' iti atha kadAcicchakrastadIyadRDhavratAbhiprAyamavetya saudharmmasabhAyAmupaviSTastriviSTapasadAmagrataH tasya stutiM zlAghAlakSaNAM cakArayathaiSa bhImakumAraH saMkrandanasahAyaiH surairapi jagaJjanatAcittacamatkArakAraNasaubhAgyAdiguNAnvito'pi brahmacaryaparipAlanArUpAyAH sarvajJAjJAyAzcAlayituM na zakyaH, kiM punamanivAdibhirvarAkaiH / 'devAyallagagaNiyA' iti / tato devena 'Ayallaga' dezI bhASayA madanajvarAturazarIrA vezyA vikurvya darzitA / bhaNitava tejananIrUpadhAriNA tena mamAtyantavallabheyaM sutA tvayA asaMpAdyamAnasamIhitasiddhiritikaSTakAladazAM prAptA niyataM vyApadyate / niSkRpa ! strIhatyopekSakatvena he nirdaya ! adharmastathAvidhAnAnuSThAnenApyasAdhyasiddhiH sampatsyata iti // 248 || 4 | evamuktasyAsya vyAghradustaTInyAyamAkalayya AjJAbahumAnakaraNAd yadabhUt tadAha - 'ANAbhAvaNajAgA' iti AjJAyAstIrthakRdvacaso bhAvanA''locanA, yathA- " apakAraparA eva yeoSitaH kena nirmitAH / narakAgAdhakUpasya, samAH sopAnapaMktayaH ? // 1 // doSANAM rAzayo hyetAH, parAbhUteH paraM padam / mokSAdhvadhvaMsakAriNyaH, pratyakSA nUnamApada // 2 // etA isanti ca rudanti ca kAryaheteAvizvAsayanti ca paraM na ca vizvasanti / tasmAnnareNa kulazIlasamanvitena, nAryaH zmazAnaghaTikA iva vajrjanIyAH ||3|| sallaM kAmA visaM kAmA, kAmA AsivisovamA / kAme patthamANA, akAmA jati duggaI ||4|| " ityAdi, tatastayA AjJAbhAvanayA yogaH- sambandhastasmAt sakAzAt kimityAha - rAgAbhAvaH - abhiSvaGganAzo'sya dhIrasya varttate / tathA; AjJAbahumAnAdevaivaM vicAritavAnasau, yathA- 'vayabhaMsapAva' tti vratabhraMze 349 / / Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade- X brahmavirativinAze dhruvaM pApaM syAt, yathoktama -"varaM praveSTuM jvalitaM hutAzanaM, na cApi bhagnaM cirasaJcitaM vratam / varaM AjJAprazapade hi mRtyuH suvizuddhakarmaNA, na cApi zIlaskhalitasya jIvitam // 1 // " tasmAd vratarakSaNe eva yatno vidheyaH / 'vAvatti mANye la kikamatarakkhaNe sukaruNAdhammo' iti etasyA mayyanuraktAyA vyApattAvapi na me bandhaH / yata itthamAgamaH-"aNumetto'vi na Iao kassavi bandho paravatthapaccayo bhnnio| tahavi ya jayaMti jaiNo pariNAmavisuddhimicchatA // 1 // " tathApi vyaaptti||350| rakSaNe'syAH zobhanA karuNA mukaruNA jainadharmakathanarUpA kartuM yukteti dussahAnaGgadAvAnalavidhyApanAmbhodharapratimastena dharmo jagade tasyai / yathA-"mUlametadadharmasya, bhavabhAvapravarddhanam / yasmAnnidarzitaM zAstre. tatastyAgo'sya yujyate // 1 // dhanyAste vandanIyAste, taistralokyaM pavitritama / yaireSa bhuvanaklezI, kAmamallo nipAtitaH // 2 // " tadanu tasyAmaragirerivAprakampatAM jJAtvA nijarUpamAdarya devo dyAmagacchat / / 249 / / bhImo'pi yadakarot, tadAha-AtmaivArAmo-nandanavanalakSo yasya sa tathA bAhyavastuviSaya ratirahita ityarthaH jAtaHsampannaH, AjJAma - "appahiyaM kAyavvaM jai sakkA parahiyaM ca kAyavvaM / appahiyaparahiyANaM appahiyaM ceva kAyavvaM |350 / // 1 // " iti lakSaNAmAjJAM smRtvA avadhArya vItarAgANAma -arhatAm / sAmpratametanmukhenAnyeSAmupadezamAha-iti anena l prakAreNa dharmaH zrutacAritrarUpa: zeSANAmapi prastutabhImavyatiriktAnAM syAt, viSaye yo yadA kartumucito'rthaH tatraivaM bhImanyAyena kurvatAmAjJAma -ucitapravRttirUpAm / taduktam -"uciyaM khalu kAyavvaM savvattha sayA nareNa buddhimayA / evaM ciya phalasiddhI esacciya bhagavao ANA // 1 // " ||250 // Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laukikarapyAjJAprAmANyamevAzritamiti darzayan bhISmavaktavyatAmAha;anne gapiMDo dabbhahatthagANAto dabbhadANeNaM / bhImaM piyAmahaM khalu pAeNevaM ciya kaheMti // 251 // anye-apare sUrayo bhISmapitAmahameva kathayantItyuttareNa yogH| sa ca kila kadAcid gayAyAM puri lokaprasiddhAyAM / / 351 // pitRpiNDapradAnArthaM jagAma / tatra ca tena kRtyeSu jalAbhiSekAgnikarmAdiSu piNDapradAnociteSu kRteSUpasthApite piNDadAne pitRbhireko hasto darbhAkurakalitatayA darbhahastakaH sarvAparapiNDapradAtRsAdhAraNo vaTAd niHsArya piNDagrahaNArthaM praguNIkRtaH / dvitIyastu tadIyabrahmacaryAdiguNAvajitaistaireva nAnAmaNikhaNDamaNDitakanakacUDAlaMkRta iti / tatastenetarahastApahastitena darbhahastakAjJAyA "darbhahastake piNDaH pradAtavyaH" ityevaMrUpAyAH sakAzAd darbhadAnenetidarbhahaste yaddAnaM piNDasya vihitaM tenopalakSitaM santaM bhISma-sAntvanusUnuM gAGgeyAparanAmakaM pitAmahaM-pANDavakauravANAM pitrorapi pitRbhUtaM, khalu vAkyAlaGkAre, prAyo bAhulyena, evameva-bhImakumAravadAjJAbahumAnavantaM kathayantIti // 251 // atha 'ANAparataMtehiM tA bIyAhANametya kAyabvaM' etat prapaJcya sAmprataM yeSAmidamAjJApArataMtryaM na syAt tAnAha;evaM ca pArataMtaM ANAe No abhinngNtthiinnN| paDisotobhimuhANavi pAyamaNAbhAgabhAvAo // 252 // evaM ca-bhImakumAravat pAratantryaM-paravazabhAvalakSaNamAjJAyA no-naivAbhinnagranthInAm-avidAritaghanarAgadveSamohaparilaNAmAnAM jIvAnAm / kIdRzAnAmapItyAha-pratisroto'bhimukhAnAmapi / iha dvidhA jIvanadIpariNatirUpaM srotaH-saMsAra / / 35 // Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zapade pra0 zroupade sroto nirvRtisrotazca, tatra saMsArasrota indriyANAmanukUlatayA pravRttiranusrota ucyate, 1 dvitIyaM ca tatpratIpatayA prati- *AjJAprasrota iti / tataH kiJcit paripakvabhavyatayA tRNavattulitadhanajIvitavyAdInAM saMsArapratIpaprArabdhaceSTAnAmapi tathAvidha mANye laubAlatapasvinAM prAyo-bAhulyenAnAbhogabhAvAt-tathAvidhaprajJApakAbhAvenAlabdhAjJAsvarUpatvAt / tathA hi tIrthAntarIyA kikamataI api kecid niviNNabhavAbhisandhayo nirvANaM prati dRDhabaddhAbhilASA upalabhyante, paramabhinnagranthitayA aajnyaasvruupm1352|| vikalamajAnAnA na tatparatantrA bhavitumarhanti / na ca vaktavyamabhinnagranthInAmAjJAlAbha eva nAsti // 252 / / kIdRzI teSAM tatparatantrateha cintyetyAzaMkyAha;gaMThigasattApuNabaMdhagAiyANaMpi davvato ANA / navaramiha davvasaddo bhaiyavyo samayaNItIe // 253 / / iha granthiriva granthiH-ghano rAgadveSapariNAmaH / etaduktam -"gaMThitti sudubmeo kakkhaDaghaNarUDhagUDhagaMThivya / jIvassa kammajaNio ghnnraaghosprinnaamo||1||" tato granthikasattvA granthisthAnaprAptAHprANinaH, granthikasattvAzca te'punarbandhakAdi ||352 // kAzca granthikasattvApunarbandhakAdikAsteSAmapi dravyato dravyarUpA AjJA bhavati / tatrApunarbandhakaH 'pAvaM na tivvabhAvA kuNaI' ityAdilakSaNaH AdizabdAd mArgAbhimukhamArgapatito yathA-pravRttakaraNacaramabhAgajI sannihitagranthibhedau, abhavyA dUrabhavyAzca sakRdbandhakAdayo gRhyante / navaraM kevalamiha vicAre dravyazabdo bhaktavyo vikalpayitavyo'rthamapekSya samayanItyA siddhAntasthityA dvayorarthayoH siddhAnte dravyazabdo vartata ityarthaH / / 253 / / bhajanAmevAha; Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ego appAhanne kevalae ceva baTTatI ettha / aMgAramaddago jaha davAyario sayA'bhavvo // 254 / / eko dravyazabdo'prAdhAnye'pradhAnabhAve kevalake caiva pradhAnabhAvakAraNabhAvAMzavikale eva vartate / atrAnayordravyazabdayormadhye Kaa dRSTAntamAha-aGgAramaIko yathA dravyAcAryo'bhUta-bhaviSyadbhAvAcAryayogyabhAvaH sadA sarvakAlamabhavyo vakSyamANarUpaH Mel san // 254 / / // 35 // XI anno praNa jogatte citte Nayabhedao mnneyvvo| vemANiovavAutti davvadevo jahA sAhU // 255 / / ____ anyaH punardravyazabdo yogyatve tatparyAyasamucitabhAvarUpe citre nAnArUpe ekabhavikabaddhAyuSkAbhimukhanAmagotralakSaNe mayabhedataH saMgrahavyavahAranayavizeSAd muNitavyo boddhavyaH / yathoktaM-"nAmAitiyaM davvaTTiyassa bhAvo sa pajavanayassa / saMgahavavahArA paDhamagassa sesA u iyarassa // 1 // " dvitIyArddhasyAyamarthaH-saMgrahavyavahArau prathamakasya dravyAstikasya pratibaddhau, zeSAstu RjusUtrAdaya itarasya paryAyAstikasyAyattA iti / etadeva prayogata Aha-vaimAnikeSu devepUpapAto yasya sa tathetyevaM kRtvA dravyadevo yathA sAdhurmunirdevatvakAraNabhAvApanna iti / anyatrApyuktama -"miupiMDo davvaghaDo susAbago taha ya dabbasAhutti / sAhU ya davvadevo emAi sue jao bhaNiyaM // 1 // " // 255 / / itthaM dravyazabdaM dvyarthamabhidhAya yathAyogyaM yojayati;tatthAbhavyAdINaM gaMThigasattANamappahANa ti / iyaresi jogatAe bhAvANAkAraNatteNa // 256 / / tatra tayordravyazabdayormadhye'bhavyAdInAmabhavyasakRdbandhakAdInAM granthikasattvAnAM dravyata AjJAbhyAsaparANAmapradhA // 35 // Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade- no'pradhAnArtho dravyazabdo vartate / iti vAkyAlaMkAre / bhavati cAbhavyAnAmapi granthisthAnaprAptAnAM keSAzcid-aMgAramaIzapade AjJAlAbho dravyataH / yathoktama -"titthakarAipUrva daTThaNNeNa vAvi kajjeNa / suyasAmAiyalaMbho hojjA'bhavbassa kAcAryada gaMThimmi // 1 // " itareSAmapunarbandhakAdInAM yogyatAyAM dravyazabdo varttate / kathamityAha-bhAvAjJAkAraNatvena sadbhUtAjJA hetubhAveneti // 256 / / // 354 // atha pradhAnApradhAnayordravyAjJayozcihnAnyabhidhAtumAha liMgANa tIe bhAvo na tadatthAloyaNaM Na guNarAgo / No vimhao Na bhavabhayamiya vaccAso ya doNhaMpi // 257 // liGgAnAM cihnAnAM tasyAmAjJAyAM satyAM bhAva: sattAlakSaNo vAcyaH / dvayorapItyuttareNa yogH| tatrApraghAnAyAM sa tAvaducyate / na naiva tadarthAlocanamAjJAbhidheyArthaparyAlocanaM, na guNarAgaH-nAjJAprarUpakAdhyApakAdipuruSaguNapakSapAtaH, EXI tathA na vismayo'ho ! mayA'prAptapUrveyaM jinAjJA'nAdau saMsAre kathaMcit prAptetyevaMrUpaH; tathA na bhavabhayaM saMsArabhItiH, sAmAnyenAjJAvirAdhanAyAM vA etAvantyapradhAnadravyAjJAyA liGgAni pradhAnadravyAjAyA iti viparyAsazca pUrvaktiliGgavyatyayaH punaH, yathA, tadarthAlocanaguNarAgo vismayo bhavabhayaM ceti dvayorapi pradhAnApradhAnArthayArdravyazabdayoH prayoge // 35411 ra satIti // 257 // prAgapradhAnArthadravyazabdaprayogacintAyAmanAramaIkaH kevala evoktaH / sAmprataM yaugapadyana pradhAnApradhAnArthadravyazabda XI niyojayannaGgAramaIkagovindavAcakAvurarIkutyAha; Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aGgAramaddago cciya AharaNaM tattha paDhamapakkhammi / goviMdavAyago puNa bIe khalu hoti NAyavvo // 258 / / ___aGgAramaIka ihAjJAvicArapo AharaNaM tayordvayordravyazabdayoH prathamapo'pradhAnArthatAlakSaNe / govindavAcakaH puna dvitIye pradhAnArthatAlakSaNe / khalu pUrvavat / bhavati jJAtavya udAharaNatayeti / / ||355 // . ihAGgarakAmaI kodAharaNamenaM vAcyam ;- sUrivijayasenAkhyo mAsakalpavihArataH / samAyAto mahAbhAgaH pure garjanakAbhidhe // 1 // athAtra tiSThatastasya kadAcinmunipuGgaH / gavAM visargavelAyAM svapno'yaM kila vIkSitaH // 2 // kalabhAnAM zataiH zUraiH sUkaraH parivAritaH / paJcabhirbhadrajAtInAmasmadAzrayamAgataH / / 3 / / tataste kathayAmAsuH sUreH svapnaM tamadbhutam / (granthAgrantha 6000) / sUriruvAca tasyArthaM sAdhunAM pRcchatAmamum / / 4 / / susAdhuparivAro'dya sUrireSyati ko'pi vaH / prAghUrNakaH paraM bhavyA nAsAviti vinishcyH||5|| yAvajjalpatyasau teSAM sAdhUnAmagrataH kRtI / rudradevAbhidhaH sUristAvattatra samAgataH / / 6 / / zanezvara iva sphArasaumyagrahagaNAnvitaH / eraNDataruvatkAntakalpavRkSagaNAvRtaH / / 7 / / kRtA ca tasya taistUrNama18 bhyutthAnAdikA kriyA / AtitheyI yathAyogyaM sagacchasya yathAgamam / / 8 / / tato vikalavelAyA kolAkArasya tasya taiH / na parIkSaNAya nikSiptA aGgArAH kAyikA bhuvi // 9 // svakIyAcAryanirdezAt pracchannaizca taka: sthitaiH / vAstavyasAdhubhidRSTAste prAghUrNakasAdhavaH // 10 // pAdasaMcUNitAGgArakuzatkAraravazrutau / mithyAduSkRtamityetad bruvANAH prANizaGkayA // 11 // kuzatkAraravasthAne kRtacihnA itIcchayA / dine nibhAlayiSyAmaH kuzatkAraH kimudbhavaH ? // 12 // AcAryo rudradevastu prasthitaH kAyikAbhuvam / kuzatkAraravaM kurvanagAraparimaI nAt // 13 // jIvAzraddhAnato mUDho'vadaMzcaitajinaH Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupadezapade ||356 // kila / jantavo'mI vinirdiSTAH pramANainyatkRtA api // 14 // vAstavyasAdhubhidRSTo yathAdRSTaM ca sAdhitam / sUrevija-aMgAramaIyasenasya tenApi gaditaM tata. // 15 // sa eSa sUkaro bhadrAsta ete varahastinaH / svapne ca sUcitA ye vo na vidhayo kAcArya'tra saMzayaH / / 16 / / taiH prabhAte'tha tacchiSyA bodhitAstUpapattibhiH / yathaivaM ceSTitenAyamabhavya iti buddhyatAm / / 17 / / tyAjyo vo'yaM yte| ghorasaMsAratarUkAraNam / tatastairapyupAyena krameNAsau vijitaH // 18 // te cAkalaGkasAdhutvaM vidhAyAtha divaM gatAH / tato'pi pracyutAH santaH kSetre'traiva ca bhArate // 19 // zrIvasantapure jAtA jitazatrormahIpateH / putrAH sarve'pi kAlena te prAptA yauvanazriyam // 20 / / anyadA tAn surUpatvAt kalAkauzalayogataH / sarvatra khyAtakIttitvAt sarvAnevaM nyamattrayat // 21 // hastinAgapure rAjA kanakadhvajasajJitaH / svakanyAyA varArthAya tatsvayaMvaramaNDape / / 22 / / tatrAyAtaH sa tairdRSTo gururaGgAramardakaH / uSTatvena samutpannaH pRSThArUDhamahAbharaH // 23 // galAvalambitasthUlakutupo pezalaM rasan / pAmanaH sarvajIrNAGgo gatatrANo'tiduHkhitaH // 24 // tamuSTamIkSamANAnAM teSAM kAruNyato bhRzam / jAtismaraNamutpannaM sarveSAM zubhabhAvataH / / 25 / / devajanmodbhavajJAnajJAtatvAsarasau sphuTam / karabhaka: pratyabhi // 356 // jJAto yathA'yaM bata no guruH / / 26 / / tataste cintayAmAsudhik saMsArasya ceSTitam / yenaiSa tAdRzaM jJAnamavApyApi kubhAvataH / / 27 / / avasthAmIdRzIM prAptaH saMsAraM ca bhramiSyati / tatosau mocitastebhyastatsvAmibhyaH kRpAparaiH // 28 / / tatastadeva te prApya bhavanirvedakAraNam / kAmabhogaparityAgAt pravrajyAM pratipedire // 29 / / tataH sugatisantAnAnnirvAsyantyacirAdamI / itaraH punarabhavyatvAd bhavAraNye bhramiSyati // 30 / / iti / / Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 357 / / govindavAcakasyAyaM vRttAnta upalabhyate / yathAsInagare kvApi sUribhirduSkRtAspade // 1 // govindA nAma niHzeSavidvajjanamadApahaH / zAkyabhikSurmahAvAdI dAnavoddha raceSTitaH / / 2 // yugmam // tatrAyayau vihAreNa kadAcinmunibhi vRtaH / siddhAntazabdasAhityacchandastarkavicakSaNaH / / 3 / / zrIguptanAmakaH sUribhUribhavya jAMzumAn / sAdhulokocitasthAne tasthau sthAsnuyazobharaH // 4 // grahatArAgaNarinduruDhyotitanabhastalaiH / yathA babhastyeSa bhRzaM tathAntevAsibhinijaiH / / 5 / / yathA saurabhasaMbhArabharitAkhiladiGmukhe / bhaveyuralino lInA: padmasadmani mAnase // 6 // tathA guNajJastatratyo janaH smmdsnggtH| tasya sUreH padAmbhojamAlilye zalyasUdinaH // 7 // zuzrAva ca jinaruktaM dharma karmakSayAvaham / tenocyamAnamAnandadhvAnavyAptavihAyasA // 8 // jAtaH pravAdI nagare zrutaratnamahodadhiH / na samasti jane manye sUrerasmAdgatasmayaH / / 9 / / yathA saptacchadAmodvAraNo madamaznute / tatpravAdazrutestadvad govindo vihvalo'bhavat / / 10 / / ko nAma mayi pANDityamahAsAgarapArage / viz2ambhamANe labhatAmilAyAmujjvalaM yazaH ? // 11 // garvodgrIvatayA samyak kiJcidagre'nibhAlayan / sUreH samIpe saMprApa saMzrito vAdasaGgaram // 12 // vAcoyuktibhirUccAbhizcitrAbhiracirAdapi / reNuvad meghadhArAbhiH sUriNA nisphurIkRtaH // 13 // vilakSabhAvaM bhUyAsaM sa sampano vyacintayat / na yAvadetatsiddhAntamadhyaM labdhaM kathaJcana // 14 // tAvanna jIyate tasmAdapakramya pradezataH / dUradezAMntaraprAptI satyA sUryantarAntike // 15 // samutpAditavizvAso didIkSe dakSabhAvataH / lagnaH siddhAntamadhyotuM paraM satvaramAnasaH / / 16 / / viparyAsAcca no samyaktaM boddha pArayatyasau / katicidinAtyaye jAte bhUyaH sambhUya saugataH // 17 / / upatasthe tathaivAsI / / 357 // Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAvindavAcakodAharaNam zrIupade- sUriNA'nuttarIkRtaH / bhUyo'pyanyAM dizaM gatvA pravrajyAdhItya cAgamam // 18 // kiJcittathaiva samadaH prapede vAdavA- zapade JchayA / tameva sUriM, tenApi zaktyA nIto vilakSatAm / / 19 / / bhUyastRtIyavArAM sa dUradezAntarAzrayAt / gRhItadIkSa Acare AdyAdhyayanasaMzrite // 20 // vanaspatInAmuddeze papAThAlApakAnimAn / vanaspatInAM jovatvasAdhakAn zuddhayuktibhiH // 21 // yathA-"imaMpi jAidhammayaM eyaMpi jAidhammayaM / imaMpi vuDDidhammayaM eyapi buDDidhammayaM / imaMpi ||358 / / cittamaMtayaM eyaMpi cittamaMtayaM / imaMpi chinnaM milAi eyaMpi chinnaM milAi / imaMpi AhArayaM eyapi aahaargN| imaMpi aNiyayaM eyapi aNiyayaM / imaMpi mAsayaM eyaMpi asaasyN| imaMpi cauvacaiyaM eTopi cauvacaiyaM / imaMpi vipariNAmayaM eyaMpi vippariNAmayamiti // " sa zAkyamatasaMskArAt pUrvaM jIvatayA tarUna / na zraddadhe tadAnIM tu kathaJcinmohahAsataH // 22 // jAtyandha iva dRSTayAptI lagno draSTuM vanaspatIn / jIvatvena sphuTIbhUya sa Acakhyau nijAzayam // 23 // A gurostenApi dIkSAsmai punaH prAdIyatAditaH / jAto yugapradhAno'sau vAcakatvopalabdhitaH // 24 / / evaM cAsya purA | jajJe dravyAjJA kevalaM parA / tataH saiva gatA tasya bhAvAjJAmRtarUpatAm / / 25 / / iti / / 258 // atha bhAvAjJAmadhikRtyAdhikAriNamAha;bhAvANA puNa esA sammaddiTThissa hoti niyameNa / pasamAdiheubhAvA NivvANapasAhaNI ceva // 259 // bhAvAjJA punareSA sadbha taAjJApariNAmaH punarayaM samyagdRSTabhinnagranthitayA yathAvadRSTavastutattvasya bhavati jAyate niyamenAvazyatayA / kIdRzItyAha-prazamAdihetubhAvAt prazamasaMveganirvedAnukampAstikyamokSakAraNasadbhAvAd nirvANaprasAdhanI (sh||358| Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||359|| caiva nivRtisaMpAdikaiveti / / 259 / / ___tato'syAM yadasau karoti tadAha ;eyAe Alocai hiyAhiyAimatiniuNanItIe / kicce ya saMpayaTTati pAyaM kajjaM ca sAheti // 260 // etasyAM bhAvAjJAyAM satyAM Alocayati jIvaH / kimityAha-hitAhitAni ihalokaparalokayohitAni nItivyavahArAdilakSaNAni, ahitAni ca tadviparItAni paradravyApahArAdIni / kathamityAha-atinipuNanItyAvajrasUcerapyatitIkSNayohApohayuktyA / tathA kRtye ca kartavye'rthe dharmazravaNAdau saMpravarttate samyak ceSTAvAn bhavati prAyo bAhulyena / tathA, kArya ca dharmArthAdirUpaM sAdhayati nivartayati prAya evAvandhyabuddhitvena saphalaceSTatvAt / / 260 / / Aha-kiM kadAcidanyathAbhAvo'pi syAd yenAtra prAyograhaNaM kRtamiti / ucyate-satyamevaitata , kadAcit kasyacit | pratibandhasambhavAt / tameva darzayannAha ;paDibaMdho vi ya etthaM sohaNapaMthammi saMpayaTTassa / kaMTagajaramohasamo vinneo dhIrapurisehiM / / 261 // pratibandho'pi ca skhalanArUpa: kiM punarapratibandha ityapicazabdArthaH, atra bhAvAjJAyAM labdhAyAM satyAM tathAvidhAvazyaMvedyakarmavipAkAt zobhanapathe sarvasamIhitasiddhisampAdakatvena sundare pathi pATaliputrakAdipurasambandhini sampravRttasya * kasyacit pathikasya ye kaNTakajvaramohAH pratibandhahetutvAt pratibandhA jaghanyamadhyamotkRSTarUpAstaiH samastulyaH kaNTakajvara mohasamo vijJeyo dhIrapuruSaH // 26 // // 359 // Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade-1 zapade tathA bhAvAzA| jaha pAvaNijjaguNaNANato imo avagamammi etesi / tattheva saMpayaTTati taha eso siddhikajjammi / 262 / / riyAM vartamA nojIvasya__yathA prApaNIyasya prApayitavyasya puragrAmAderguNAH saurAjyasubhikSajanakSemAdayasteSAM jJAnatasteSu parijJAteSu satsvityarthaH, ayaM pathiko'pagame'bhAve jAte eteSAM kaNTakAdInAM tatraiva prApaNIye saMpravarttate na punaranyatrapi, tathA nirUpita-II pathikavadeSa bhAvAjJAvAn siddhikArya siddhilakSaNe'bhidheye'rthe'jarAmaratvAditadguNaparijJAnAditi // 262 // - adhunA prAkapratipAditapratibandhAnadhikRtya dRSTAntenAha;mehakumAro etthaM DahaNasuro ceva arihadatto y| AhAraNA jahasaMkhaM vinneyA samayanItIe // 263 // meghakumAro'tra pratibandhe pratijJApayitumupakAnte, tathA, dahanasurazcaiva dvItIyaH, arhaddattazca tRtIyaH 'AharaNa'tti udAharaNa ni yathAsaMkhyaM kaNTakAdipratibandheSu vijJeyAH samayanItyA jJAtAdharmakathAdisiddhAntasthityA // 263 / tatra meghakumArodAharaNamAdAbabhidhitsuIthAnavakamAha;-. 360 / rAyagihe seNie dhAraNI ya gayasumiNa dohalo mehe| abhae devArAhaNa saMpattI puttajammo ya // 264 // 1 // uttuMga-dhavalapAsAyapaMtimAliyanahaMgaNAbhAyaM / bhAyaparaloyasaMvAsatuliyasuraloyasirisohaM // 1 // rAyagihaM nAma puraM purANa- 2 mairammayaM purANaM ca / atthi samatthamahIyalamajjhapavitthariyaguNasatthaM // 2 // tatthAsi seNio nAma naravaI rAyalakSaNasaNAho / niyayabhayAlANanilINajaNiyaparasaMpayakareNU // 3 // savvaguNadhAriNI tassa dhAriNI NAmigA piyA Asi / ke Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sasimaNDalAmalamuhI ahINanissesacaMgaMgI // 4 // sA annayA raihare gaMgApuliNujale visAlammi / siJjAtale pasattA pAsai nisimajhabhAgammi // 5 / / ca udaMtamummayaM taM saMtaM mayasalilamaviralapavAhaM / rayayagirigArakAyaM garuyaM gayaNAdavata raMtaM // 6 / / niyavayaNe pavisaMtaM siMdhuramuddha rakaraM surammataNU / takkhaNameva viuddhA taM sumiNaM mANase ThaviuM // 7 // // 36 // seNiyasamIvamuvagamma koilAlAvakomalagirAhiM / taM paDibohiya sAhai jahA mae eriseA sumiNo // 9 // uvaladdho tattha phalaM kerisameso sbhaavbuddhiie| AlociUNa bhAsai manne te piyayama ! hohI // 9 // kulamaMDalimaNI kulakappapAyavo kulaNihANamaNahaM ca / putto pavittacariyattaNeNa saMpattavarakittI // 10 // iya jaMpiyA'vasANe visajjiyA paDigayA niyaM sejaM / kusumiNadaMsaNabhIyA vimukkaniddA rayaNisesaM // 11 // dhammiyakahAhi saMkhujalAhiM cittAhiM neumaarddhaa| patte pabhAyasamae sumiNaviyANagajaNe aTTha // 12 // saddAvei naravaI suhAsaNesuM kaovayAresu / sabvevi suhanisanne pucchai jaha eyasuviNassa / / 13 / / dhAriNIdevIdiTThassa kiM phalaM tevi sumiNasatthAiM / niyayAiM paropparamUhiUNa upphullamuhakamalA // 14 // bhAsaMti sAmi ! mAyA jiNANa cakkINa krivraaiie| pAsei caudasa ime sumiNe kayamaMgalakalAve / / 15 / / gaya-vasaha-sIha-abhiseya-dAma-sasi-diNayaraM jhayaM kuMbha / paumasara-sAgara-vimANabhavaNa-rayaNuccaya siMhiM ca // 16 / / jA puNa kesavajaNaNI sA satta imesimannatarage u / balajaNaNI puNa cauro egaM maMDaliyamAyAo / / 17 / / taggabbhalA bhakAle tA eyAe suo varo hohii| samayammi rajasAmI rAyA hohI muNI ahavA / / 18 / / laddhapoDhajIvaNavitti to KA te gayA sagehesu / sA puNa dhAriNo devI suheNa taM gabbhamubahai // 19 // mAsesu tisu gaeK akAlajalavAhaDohalo Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImeghaku|mArodAha raNama zrIupade- jaao| tIse jahA ahaM hatthirAyaseyaNagamArUDhA // 20 // uvari dhariyAyavattA seNiyarAyanniyA sprivaaraa| pAusazapade lacchIvicchaDumaMDie nagaramajjhammi // 21 // vaibhAragiriparisare taha bAhi savvao vahaMtIsu / girininnagAsu nacaMnaesu sihimaMDalesu tahA // 22 // udaMDavijjudaMDADaMbaraparimaMDie disAcakke / dadda, rakulAravAUriesu nahavivarabhAgesu // 23 // suyapicchasacchaehi samaMtao mAlie dhrnnivle| hariyaMkurehiM vitthAriehi jaha nIlavatthehi // 24 // dhvlvlaahypN||362|| tIsaMcaraNAlaMkiyAsu ya disAsu / savvAlaMkAradharA hiMDAmi ahaM jai, kayatthaM // 25 // mannAmi jammameyaM, apUramANammi tammi saMdehe / jAyA dubbaladehA dUraM vicchAyavayaNA ya // 26 // aMgapaDicAriyAhiM taM tadavatthaM paloiya nivassa / IAS sAhiyamaja jahA deva ! devI dosai nirabhirAmA // 27 // iya devIvuttaMtaM souM rAyA sasaMbhamo saMto / gaMtuM tIe samIve evaM bhaNiuM samADhatto // 28 // duvvAraveriyaparA| jiesu vairIsu mai phuraMtammi / koNu parAbhavamihakAumIsarI tujjha suviNevi ? // 21 // paNayabbhaMso vi mamAu natthi sai jIviyAo ahiyAe / icchAmettANaMtarasaMpAiyacitiyatthAe // 30 // tava caraNakamalabhasare sayale sayalAbhilAsakaraNasahe / devi ! sahIlogammi vi daDhaM saDhattaM na pecchAmo // 31 // tava ANAbhaMgAvi hu saMbhAvijai na baMdhulogammi / taha kiMkaresu kiM kiM karesu iya jaMpamANesu // 32 / / saMtosapAsapaDighAyagesu eesu te asaMtesu / uvveyakAraNaM | kiM kahesu saraiMdusomamuhi ! // 33 / / iya seNieNa puTThA sA devI parikahei jaha sAmi ! / majjhaM akAlajalavAhagoyaro Dohalo jAo // 34 // mA tammasu jaha saJjo saMpaJjai esa taha jaissAmi / citAsallapisallo tassa mahallo Al||362 / / Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [363 / / tao laggA / / 35 / / atthANe ya niviTTho dUraM sa vilkkhdittrisNcaaro| divo'bhaeNa puTTho ki vimaNA saMpayaM tubbhe ? // 36 // parikahiyaM jaha eso asajjharUvo maNoraho jAo / tava cullamAuyAe tassovAo na koitti // 37 // takkhaNaladdhovAeNa teNa bhaNiyaM lahu pasAhemi / tubbhe acchaha ucchinnakajaciMtAbharA saMtA // 38 // takkhaNameva paviTro posahasAlAe vihiyuvvaaso| kusasaMthArovagao parivUDhapagabbhabaMbhavao // 39 / / so puvassaMgayAmaraArAhaNakAraNA tao tie| divase pabhAyasamayammi so suro payaDiyasarUvo // 40 // divvaMbaranevattho rynnaabhrnnNsupuuriydisoho| calacArukuMDaladharo sasivva saNimaMgalasahAo / / 41 / / dippaMtaviyaDamauDo sUraddhAsiya siro himagirivva / AjANuvilaMbiradivvakusumavaNamAlasohillo // 42 / / jaMpai sappaNayamao kiM kajjaM to'bhao pddibhnnei| mama cullamAuyAe imeriso Dohalo jAo // 43 / / tA jaha paDipunnicchA saMjAyai taha tumaM lahu karehi / AmaMti bhaNiya takkhaNaviuvviuddAma| ghaNamAlo // 44 // nissesapAusasiri dAviya saMmANiyammi Dohalae / devIe so paDigao jahAgayaM sAvi nava mAse // 45 / / kiMcahie ativAhiyavAhiviogAiehi parihINA / sAMgovaMgavirAyamANamaMgubbhanaM jaNai / / 46 / / uccaTThANaThiesu gahesu saMtAsu vAudhUlIsu / ettocciyasupasanne nahammi savvAsuvidisAsu // 47 // vaddhAvaeNaM pAraddhamuddhuraM / sayalanagarasAmannaM / dijaMtabhUridANaM vajaMtaNavajjatUragaNaM // 48 // ussukkamukkaraM bhaDapavesasunnaM adaMDimakudaMDaM / muttAhalaviraiyasatthiyaM va jAyaM puraM savvaM // 49 // patte dasAhadivase saMmANiyabaMdhave suhigaNe ya / ammApiUhiM mehotti nAma saMThAviyaM tassa // 50 // caMkamaNAimahUsavasahassaparilAlio girigauvva / caMpayatarU sa laggo vitthariuM dehasohAe // 51 // 363 // Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI upadezapade // 364|| so samae sayalakalAkalAvakusalo visAlasirinilayaM / patto tAruNNamaNUNNapuNNalAyaNNajalarAsiM // 52 // tatto tullakalAo / guNAo yatullAyAo kannAsu aTTasu siliTThaeNa vIvAhio vihiNA // 53 // ekako pAsAo seNiyarannA viinnao tAsi / taha rUppasuvannANaM koDa patteyamanaM ca / / 54 / / IsarajaNagihajAggaM jaM kiMci hoi vatthu taM savvaM / aTTagadAeNa khaNe paNAmiyaM tammi naravaiNA // 55 // tAhi samaM so visae visAyavisavegavirahio saMtoM / bhuMjaI devo doguMdugovva devAlae jAva // 56 || tAva bhuvaNekkabhANU sANukoso jiyANa savvANa / arihA apacchimo vaddhamANasAmI samosario ||57|| ujjANe guNasilae laddhapauttI sapariyaNo rAyA / vaMdaNaheuM nayarAo niggao saggasAmIva // 58 // taha mehovi kumAro assarahaM cArughaMTamArUDho / papphullaloyaNeNaM diTTho namio tiloyagurU || 59 // kahio dhammo z2aha jaliyajalaNajAlAsamAule gehe / no juttamavadvANaM subuddhiNo taha imammi bhave // 60 // jammajarAmaraNakarAliyammi piyavippaogavirasammi / vijaJjoivva cale tusakhaMDaNammi va asArammi ||61 || aidulahaM narajammaM rammaM tahavi visamA ime visayA / savvidiyaniggahapuvvamAyaro samucio dhamme // 62 // pahiyasamAgamasarisA savvevi ya saMgamA duraMtA y| jIviyamavi maraNaMtaM vijjhAvaNamassa to jattaM / / 63 / / eyaM vijjhAveuM tatto jiNadhammavArivAhAo ! asthi samattho katthai tA so sammaM gavvo / / 64 / / iya desaNAvasANe paDibuddha suM bahUsu pANIsu / aMsujalakaliyanayo romaMcakuriyasavvaMgo || 65 || dAUM payAhiNAtigamabhivaMdiya bhAsae imaM meho| jaM tubbhe vayaha na savvaheva taM | zrI meghakumArodAha raNama 364 // Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 365 // kiMci aliyaMti // 66 // icchAmi tumhamaMte nikkhamiumimAo bhvmsaannaao| jaM navari jaNagaloyaM pucchAmi tao gao sagiha // 67 // bhaNai jaNi ahammo ! bhagavaM abhivaMdiojiNo viiro| nisuo ya tassa dhammo kannasaho amayasAriccho // 68 / / sA taM paDibhaNai tao jAyA! kayalakkhaNo tuma ego / taM ceva ya sakayattho ajaM saMpatapuNNiccho // 69 / / jeNa jagadevaguruNo tiloyacUDAmaNissa gunnnihinno| payakamalaM vaccha ! tae nihAliyaM viya siyamaNeNa ||70 // ra bhaNiyaM meheNa tao icchAmi bhayavao caraNamUlaM / gihavAsAo imAo nikkhamiuM tikkhadukkhAo / / 71 / / khara parasapahayacaMpayalayavva sA jjhatti dharaNivIDhammi / paDiyA vihaDiyasavvaMgabhUsaNA bhaggasohaggA // 72 // pavaNeNa sIyalajalehi taha ya bahalehiM caMdaNarasehiM / sittA subahu taha tAlaviMTaparivIiyA saMtI // 73 // ummIliyanayaNajuyA paJcAgayaceyaNA bhaNai taNayaM / uMbarapupphaMva tumaM sudullaho kahavi me laddho // 74 / / tA jAva ahaM jIvAmi tAva ettheva nivvao vasasu / tuha virahe jeNa lahuM jIyaM me jAti kulatilaya ! // 75 / / paraloyaMtariyAe mai pavajaM tumaM karejAsi / evaM ca * kae suMdara ! kayannuyattaM kayaM hoi // 76 / / [meghaH-] jalabubbuyavijulayAkusaggajalaghayavaDovamANammi / maNuyANa jIvie / maraNamaggao pacchao vAvi // 77 / / ko jANai kassa kahaM hohI bohI sudullaho eso| tA dhariyadhIrimAe aMbAe ahaM vimottavvo // 78 / / (dhAriNI-) sukuluggayAo sumaNoharAo laaynnslilsriyaao| nimmalakalAlayAo suvanatArunnapunnAo // 79 // miyamahurabhAsiNIo ljjaamjaaygunnmnnojaao| saraiMdusamamuhIo nIluppalapattanayaNAo // 36 // Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zroupade- zapade zrImeghakumArodAha raNama // 366 / / 80 // eyAo aTTha vIvAhiyAo jAyAo tae nivsuyaao| uvaNIyaniuNaviNayAo, tAhiM saddhi tumaM visae // 81 // paMcapayAre sAre pari jasu vaTTie niykulmmi| egaMteNa vitaNho pacchA pavvajamaNusarasu // 8 // (meghaH-) asuiTThANamimAo asuIo biya pavvattajammAo / asuikaovaTuMbhAo ceva ko muNiyaparamattho // 83 / / eyAsu rameja aNajjakajjasajja su pAyamitthIsu / taha rogajarAparijajjarAsu maraNavasANesu ? // 84 // (dhAriNI-) purisaparaMparapattaM vittamiNaM putta ! tAva mANehi / dinne dINAINaM bhutte saha baMdhuloeNaM // 85 / / ucchaliyAtucchajaso baMdijaNuggIyamANaguNanivaho / pacchA vayaM pavajasu vimukkataruNattaNo saMto / / 86 / / [meghaH- ] dAiyajalaggisAhAraNesu taha saritaraMgatullesu / maimaM atyesu na koI ettha paDibaMdhamuvvahaI / / 87 // [dhAriNI-] jaha khaggaggasihAe caMkamaNaM dukkaraM tahA putta! / vayaparipAlaNamevaM visesao tujjha sarisANaM / / 881 [meghaH-] jA akayavvavasAo puriso tA dukaraM paraM savvaM / ujjamadhaNANa dhaNiyaM savvaM sajjhatu paDihAi / / 89 / / evaM kayanibbaMdha jaNaNi baMdhavajaNaM tahA savvaM / pavvajApaDikUlaM bhAsaMtamaNuttaraM kAuM // 90 // citehiM juttisayasaMjuehi viNaovayAra-kaliehiM / pattarehiM etto appA moyAvio teNaM / / 91 / / saMtaparicAyakarI kAyarajaNajaNiyavimhaukkarisA / dikkhA samatthabhavadukkhamokkhadakkhA tao gahiyA // 92 / / vihiyA jiNeNa karaNijjavatthuvisayA | maNoharA rAvA / paNNavaNA jaha evaM soma ! tae ciTThaNijaMti / / 93 // uvaNIo gaNavaiNo saMjjhAsamae kamANusAreNa / saMthAragabhUmIsuM vibhanjamANIsu mehassa // 94 // jAyA duvAradese sA sAhUNaM aiMtanitANaM / kAraNavaseNa pAyA kkkxxXXNXXX**************** 11366 // Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 367 // EXXXXXXXXXXXXXKkkkkk iehi saMghaTTiyassa daDhaM // 95 // acchinimIlaNamettaMpi neva jAyaM nisAe ciMtei / jaiyA gihavAsagao sagauravo Asi eesi / / 96 / / iNhi vitaNhacittA evamime paribhavaMti maM muNiNo / to dukkaraM muNittaNamasakkaNijjaM mamaM bhAi // 97 / / pucchittA bhayavaMtaM pabhAyasamae gihaM puNo jAmi / aha sAhUhi sameo sUruggamaNe jiNasayAse / / 98 / / bhatIe vaMdittA sAmi ThANe niyammi uvvittttho| saMbhAsio ya arahA jaha meha ! imeriso rAo / / 99 / / jAo maNe viyappo jaha gehamaImi neva te joggaM / citeumimaM jaM taM taiyabhave kuMjaro Asi // 10 // ettheva bharahavAse veyaDDhagirissa pAyamUlammi / vaNavAsikayasumeruppahanAmo punnasavvaMgA / / 101 // jUhasahassAhivaI niccaM ciya raipasattacitto ya / kalabhehi kalabhiyAhi ya aJcaMtamaNappiyAhi samaM / 102 // girikuharesu vaNesuM naIsu taha ujjharesu sarasIsu / akhaMDacaMDabhAvo AhiMDaMto aha kayAi / / 103 / / pattammi gimakAle kharesu pharusesu dArUNesu thaa| ucchaliyAtuccharaobharesu vAesu savvatto // 104 / / vAyaMtesu paropparasaMgharisAbhAsuraM tarugaNesu / dAvAnalamuppanna pAsasi palayAnala saricchaM // 105 / / DajhaMtesu vaNesuM saraNavihINe palAyamANe y| savvammi sAvayagaNe bhImAravabhariyabhuvaNayale // 106 / / bahu dhUmadhUmalAsuM disAsu vaNavaNhiNA smaarddhe| savvammi bhAsarAsi kAu' taNakaTThaniyarammi / / 107 / / tajjAlAvalidUmiyadeho sNkuciyghorkrpsro| ummukkabheravaravo cchaDuto liMDapiMDeya / / 108 / / chidaMto valliviyANagAi tnnhaaprddhsvvNgo| paricattajUhatattI palAyamANo saraM ekaM // 109 // patto aitucchajalaM kaddamabahulaM atitthamoinno / tattha jalamalabhamANo paMke khutto acAyato // 110 // caliuM payamettaM pi hu diTTho nivvAsieNa ekeNa / taruNakariNA *||367|| Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade- zapade raNama / / 368 // sarosaM dasaNehiM siyaggabhAgehi // 111 // bhinno piTupaese duvisahaM veyaNaM tao ptto| jA sattadiNe vIsAsamahiya- zrImeghakumegaM ca vAsasayaM // 112 // jIvittA aTTavasaTTamANaso mariumaha smuppnno| ettheva bhArahe vijhaselamUle gayattAe maarodaah||113|| ca udasaNo uddha rniyygNdhpddibddhseskriddppo| sattaMgapaiTThANo sarayabbhasamujallasarIro // 114 / / kAleNa joyaNabharaM patto sattayasayAI daMtINaM / sabarajaNeNaM meruppaho tti saMThaviyaniyanAmo // 115 // lIlAe cakamaMto niyapariyaNaparigao vaNe ttth| pecchesi tumaM kaiyAvi gimhakAle vaNadavaggi / / 116 / / laggamudagaM, jAIsariyA tatkAlameva punvillA / appA mahayA kiccheNa rakkhio tAo dAvAo // 117 / / paribhAviyaM tume to dAvo eso sayAvi gihmammi / hohI tA paDiyAraM citemi aNAgayaM kiMpi // 118 / / paDhame pAusasamae niyapariyaNaparigaeNa to tumae / gaMgAdAhiNakUle savvaM rukkhAi pheDittA / / 119 / / egate sumahaMta thaMDilameggaM kayaM vaNadavassa / egateNAjoggaM puNovi to pAusassaMto / / 120 // taM ceva niyayapariyaNasamannio savvao visohesi / vAsArattassaMte taM ceva puNovi taha ceva / / 12 / / iya vihiyasutthabhAvo paivarisaM annayA taheva dave / jAe tuma aigao sapariyaNo thaMDile tattha / / 122 / / annevi raNNa- // 368|| jIvA tattha paviTThA davAo saMtaTThA / taha jaha katthai koivi thevaMpi saho na phaMdeuM // 123 / / egavilammi jaha gao paropparaM mukkamaccharo vasai / pANisamUho taha ceva tevi bhayabhUribhAvAo / / 124 // taNukaMDuyaNanimittaM ahannayA te kamo samukkhitto / balavaMtapellio tappaesa mekko gao sasao / / 125 / / diTTho tae dayAe takkhaNamApUriyaM maNaM 8 tujjha / dhario ukkhitto vi ya pAo niyapIDagaNaNAo / / 126 / / tIe dayAe aidakarAe tucchIkao bhavo tume| Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maNayAuyaM nibaddha laddha sammattabIyaM ca // 127 / / aDrAijadiNaMte uvasaMte vaNadavammi jIvagaNe / nissariyammi paesA tAo pAyaM tumaM mottuM // 128 // jA ceTasi tA therattaNeNa prijunpunnsvvNgo| ruhirAUriyasaMdhiTThANo dUraM pariki laMto // 129 / / vajAhauvva selo dhasatti dharaNIyale tao paDasi / dAhajarAuradeho kAgasigAlAibhakkhaNao // 130 // / / 369 // tikkhaM viyaNamuvagao tinni ya rAiMdiyANi jiivittaa| vAsasayamAuyaM pAliUNa suhabhAvaNovagao // 13 // kAlaM kiccA iha dhAriNIe kucchisi puttabhAveNa / uvavanno tA mehA! tumae eyArisA viyaNA // 132 / / soDhA tirieNAvi hu amuNiyaduttarabhavassarUveNa / tA aja kimaMga sahesi neva muNidehasaMghaTTa ? // 133 / / suyapuvvabhavo jAo jAIsaraNo khaNeNa so tAhe / dUruggayaveraggA harisaMsujalAulaccho ya // 134 // kAuM payAhiNatigaM vaMdittA bhAvao ya bhayavaMtaM / micchAdukkaDapuvvaM bhaNai mottu mamacchijugaM // 135 / / jaM sesamaMgameyaM dinnaM sAhUNa to jhicchaae| saMghaTuMtu abhiggahamiya giNhai so muNI meho // 136 / / ekkArasa aMgAI ahijiuM vihiyabhikkhupaDimo seaa| guNarayaNa-RAI vaccharatavaM kAuM saMlihiyasavvaMgA // 137 / / paricitai jAva jiNo savvasuhatthI vihAramAyarai / tA caramakAlakiriyA Iol kAuM me juJjae tatto / / 138 // Apucchai bhagavaMtaM jaha ahayaM sAmi! tvvisesenn| eeNaTThANaNisIyaNAikaTThaNa |X369 / / x kAhAmi // 139 / / tumhANannAe girimmi viulanAmammi rAyagihabAhiM / eyammi aNasaNavihiM viheumicchA mama samatthi / / 140 // to laddhANunAo khAmittA samaNasaMghamannehiM / kaDajogIhiM sameo muNIhiM saNiyaM samAruhai / / 141 // tattha girimmi visuddha silAyale sylsllvimukko| pAliyapakkhANasaNo vijayavimANe samuppanno // 142 / / tassa Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaNTakatulyamArgakathanagAthArthaH zrIupade-2 duvAlasavariso pariyAo so tao cuo sNto| vAse mahAvidehammi sijjhihI bujjhihI jhatti // 143 // 1 // zapade mehakumAro nAma sAvagasaMvegao ya pvjjaa| saMkuDavasahIsejjA rAo pAdAdighaTTaNayA // 265 // 2 // kammodayasaMkeso gihigorava tImi tahiM citaa| gose vIrAbhAsaNa saccati na juttameyaM te // 266 / / 3 / / jamio u taiya jamme tamAsi hatthI sumerupahanAmA / vuDDo vaNadavadaDho saratitthe appasalilammi // 267 // 4 // // 370 / / gayabhinno viyaNAe sattadiNa mao puNo gajo jaao| meruppabhajUhavaIvaNadava jAtIsara vibhAsA / / 268 / 5 / / vAse thaMDilakaraNaM kAleNa vaNadave tahiM ThANaM / annANa vi jIvANaM saMvaTTa pAyakaMDUyaNaM / / 269 / / 6 / / taddese sasaThANe aNukaMpAe ya pAyasaMvaraNaM / taha bhavaparittakaraNaM maNuyAu ya tatiyadiNapaDaNaM // 270 // 7 // petthaM jammo dhammo tammi mayakalebare sigAlAI / taha sahaNAo jaha guNo esotti gaoya saMvegaM // 271 / / 8 / / micchAdukkaDasuddhaM caraNaM kAuM taheva pavvajjaM / vijaovavAo jammatarammi taha sijjhaNA ceva // 272 / / 9 / / atha saMgrahagAthAkSarArtha:-rAjagRhe nagare zreNiko nAma rAjA dhAriNI ca taddebI 'gayasumiNa'tti gajasvapnastayA dRSTaH tatastRtIye mAse dohado meghaviSayaH smjaayt| tataH 'abhae' iti abhayakumAreNa 'devArAdhanasaMpatti' devatArAdhanena prAptistasya kRtA / putrajanma kAlena babhUva / / 264 / / 1 / / meghakumAro nAma tasya kRtam / zrAvakasaMvegatastu zrAvakasya bhagavadantike dharma zrutavataH sataH prathamavelAyAmapi yaH saMvego mokSAbhilASalakSaNastasmAdeva pravrajyA jAteti / 'saMkuDavasati' dvAre saMkIrNAyAM vasatau dvAre deze zayyA saMstArakabhUmirasya saMjAtA tato rAtrau pAdAdighaTTanayA hetu // 370 / / Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / 371 // bhUtayA // 265 / / 2 / / karmodayasaMklezazcAritramohodayAt saMklezo mAlinyarUpo jAtaH / kathaM 'gihigorava'tti gRhiNo mama sata ete meM gauravamakArSustato vrajAmi 'tahitti gRhe / iti cintA smutpnnaa| 'gose vIrAbhAsaNa'tti prabhAte vIreNAbhASaNaM kutaM yathA rAtrAvitthaM bhavAMzcintitavAniti / satyamiti pratipannaM ca teneti / ukta ca bhagavatA na yuktametattu idaM punaste iti // 266 // 3 // yadyasmAditastu ita eva bhavAt tRtIyajanmani tvabhAsIhastI sumeruprabhanAmA / tato vRddhaH san vanadavadagdhaH saro'tirthe'lpasalile'vatIrNaH san // 267 / / 4 / / ___gajabhinnaH dazanAbhyAM vedanayA 'satta diNa'tti saptadinAni yAvat sthitvA mRtaH / punargajo hastI jAtaH meruprabhanAmA yuuthptiH| 'vaNadava'tti punardave pravRtte jAtismaro jAtaH / tato vibhASA vividhArthabhASaNarUpA vaktavyA, yathA mayA pUrvabhave ito vanadavAd maraNaM prAptaM tataH karomi pratividhAnamiti // 268 / / 5 / / ___varSe varSAkAle saJjAte sthaNDilakaraNaM tRNakASThAdyapanayanena kAlena coSNakAlalakSaNena vanadave pravRtte tatra sthaNDile sthAnaM sthitiH saJjAtA tasya / anyeSAmapi jIvAnAM tatra sthAnamiti sambadhyate / tataH saMvarte'tyantasambAdhalakSaNe vartamAne pAdakaNDUyanaM nijAGgasya pAdena kaNDyanamArabdhaM bhavateti // 269 // 6 // taddeze pAdapradeze zazasthAnaM shshkjiivsthitirjaataa| anukampayA tvayA pAdasaMvaraNaM vihitam / tatheti samuccayArthI / / 371 // Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade. zapade dahanasurodaraNama / / 372 / / bhinnakramazca / tato bhavaparIttakaraNaM saMsAratucchabhAvasampAdanaM 'maNuyAuya'tti manuSyAyuzca nibaddham / tRtIye dine patanaM bhUmau sampannamiti // 270 // 7 // / tato'tra rAjagRhe janma / dharmazcAritrabhAvalakSaNaH / tasmin mRgakalevare mRgasyATavyajantoH sataH, athavA mRgasyAprabuddhasya sato yat kalevaraM tatra ye zUgAlAdayo jIvA bhakSakatayA lagnAH prAgabhave, teSAmiti gamyate, tathAsahanato yathA lagnAdhisahanAJcakArAcchazakAnukampayA ca guNa upakAra eSa: pravrajyAlAbhalakSaNaityetacchutvA gamastu gatazca saMvegam // 271 // mithyAduSkRtazuddhaM 'mithyAduSkRtaM zuddha me'stu' evaMrUpaprAyazcittAd nirmalaM caraNamantazcAritrapariNatirUpaM kRtvA tathaiva pravrajyAM yAvajjIvameva zuddhapravRttirUpAm, vijayopapAto vijayavimAnopapattirjanmAntare tathA 'sijjhaNA ceva'tti siddhizca sampatsyata eva / / 272 // 9 // kaMTagakhalaNAtullo imassa eso tti thevapaDibaMdho / tatto ya AbhavaMpi hu gamaNaM ciya siddhimaggeNa // 273 / / kaNTakaskhalanAtulyo mAgarge pravRttapathikakaNTakavedhasamo'sya meghamunereSa iti cittasaMkleza. / 'kIdRza' ityAha-stokapratibandhaH primitvighnkaarii| tatazca pratibandhAd udvattAd uttarakAlaM Abhavamapi ca gamanameva siddhimArgeNa samyagdarzanAdirUpeNa / / 273 / / __ atha dahanasurodAharaNamabhidhitsurAha; Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 373 / / zrAvake - pADaliputta huyAsaNa jalaNasihA caiva jalaNaDahaNAya / sohammapaliyapaNagaM AmalakappAya NaTTatthe ||274 || pATaliputre nagare 'huyAsaNa 'tti hutAzano nAma brAhmaNo'bhavat / tasya jvalanazIkhA caiva jAyA samajAyata / caite / tayozva 'jalaNaDahaNAya'tti jvalano dahanazca putrau jAtau / tayozca kRtapravrajyayoH 'sohamma' tti saudharme devaloke palyapaJcakamAyurajani / AmalakalpAyAM nagaryAmavatIrNayorbhagavato mahAvIrasya purato nATyArthe nATyanimittaM kRtavaikriyayogaNadhareNa pRcchA kRteti / 274 / / athainAmeva gAthAM gAthASaTkena bhAvayannAha ; - saMghADaga sajhilagA kuTuMbagaM dhammaghosagurupAse / pavvaiyaM kuNati tavaM pavvajjaM caiva jahasati // 275 // 1 // jalaNaDahaNANa NavaraM rijubhAvo tattha paDhamago sammaM / bidio puNa mAyAvI kiriyAjutto u taha caiva / / 276 // 2 // kiriyANa aisaMdhati itaraM mAyAe taggayAe u / evaM pAyaM kAlo saMlehaNa mo u sohamme / / 277 // 3 // abhitaraparisAe paNapaliyAU mahiDDiyA jAyA / AmalakapposaraNe NaTTavihivivajjao tesi // / 278 || 4 || fararti evaM ciya tattha hoti ekkassa / iyarassa u vivarIyaM jANagapucchA gaNaharassa / / 279 / / 5 / / bhagavaMta kaNa mAyAdosA kiriyAgato u esotti / aNugAmio ya pAyaM evaM ciya kaici bhavagahaNe // 280 // 6 // pADaliphulla sugandheNa jattha sIleNa bandhuro loo / loyaNamaNaharaNasaho subhAgatuliyAmarasamUho // 1 // pADalipusamma pure tatthAsi huyAsaNo tti nAmeNa / suhuyahuyAsaNasarisA vippo duvviNayadArUNaM ||2|| tassAsi viNayamANika / / 373 / / Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade zapade 11374|| bhAyaNaM bhAriyA ya jalaNasihA / dussIlaloyamANasabiyappabhasalolijalaNasihA / // 3 // sAvagadhammaparANaM tANaM kuls-dhnsuromuciykmryaannN| volINesu diNesu kevaiesuM suhasarUvA // 4 // jAyA kameNa puttA jalaNo DahaNo ya vuddddimnnupttaa| dAraNama ammApiUNa cittANusAriNo savvakajesu // 5 / / aha dhammaghosasUrI sUrovva samatthabhavvakamalANaM / saMpattoviharato Thioya muNisamucie ThANe / / 6 / / poThasamuggayatoseNa vaMdio purajaNeNa so bhayavaM / nisuo dhammo bhavacAragAo nissArago dhaNiyaM / / 7 / / vihuyAsaNo samuTThiya vaMdittu huyAsaNo bhaNai evaM / bhayavaM! bhavabhIyamaNo sakuDubo dikkhi umaNo haM 8. tuha pAyapaMkayaMte na vilaMbo soma ! etthajutto te / iya uvaladdhagurumaNo kayajiNapUyAikaraNijjo / / 9 / / aicoakaraNasajja pavvajaM saMpavaijaI eso| sakuDaMbasaMparivuDo saMvuDasavvAsavaduvAro / / 10 // abuggabhavavirAgaM taM kuNai kuDaMbayaM tavaM ghoraM / pavvajaM caNavajaM suddhajjhavasAyasaMjuttaM / / 11 / / navari dahaNo pavaMcai jalaNaM mAyAi savvakiriyAsu / esAgacchAmi ahaM iccAi bhaNittu ThANAi / / 12 / / Ayarai Na uNa annaM vivarIyapayatthapannavaNapamuhaM / iya pAyaM so jammo eyassa gao pamAeNa / / 13 // No taM mAyAsallaM guruNo AloiyaM kayAiyavi / saMlehaNAi vihiNA vihiyANasaNo mao saMto // 14 // sohamme uvavanno jalaNovi ya ujubhAvao ceva / tavihakiriyAnirao tattheva surattaNaM // 374|| patto // 15 // sakassa tinni parisA bajjhA majjhA tahaMtarA ceva / javaNA-caMDA-samiyA nAmAo aMtarAe samaM // 16 // paribhAvai kajjamaheyarAe saddhi daDhaM tayaM kuNai / kajjAdesA taiyAe hoi aviyappakaraNijjo // 17 / / AhUya cciya samiyA samei majjhA duhAvi jayaNAo / sayameva sakkapAse saMtosavasummaNA saMtA // 18 // abhitaraparisAe Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 375 // |jAyA te dovi devarAyassa / paMcapaliovamAU mahiDDiyA annayA dovi // 19 // punvabhavapaNayavasao jugavaM ciya aMbasAlavaNasaMDe / Amalakappae purIe bhagavao baddhamANassa // 20 // jAyammi samosaraNe samAgayA niyayapariyaNasameyA / vihiyatipayAhiNehiM tehiM tao vaMdio bhayavaM // 21 // aibhattinibbharatteNa tehiM naTTa payaTTiyaM tattha / jalaNassa jahAcitiyanipphattI hoi ruvANaM // 22 // iyarassa u vivarIyA, bhagavaM gaNasAmio vidaMtovi / abuhajaNabohaNatthaM pucchai kiMkAraNo esa / / 23 / / egassa vivajjAso rUvANa jiNo bhaNAi paNihikayaM / jaM puvvajammakammaM tahA nimmANamiyarUvaM // 24 // kahio ya niravaseso vRttaMto puvvajammasaMbaddho / aNabaMdho ciya kaivayabhavagahaNe dAruNo assa // 25 / / taM soUNa aNege paDibuddhA pANiNo paDiniyattA / mAyAdosAo visaharagaira visavegavisamAo // 26 // | atha saMgrahagAthAkSarArthaH, --'saMghADaga' tti saMghATako hatAzanajvalanazikhAlakSaNo bhartubhAryAbhAvarUpaH / 'sajijhalama' | tti bhrAtarau jvalanadahananAmako / kuTumbakamitthaM janacatuSTayarUpaM sampannabhavavairAgyaM pATaliputrapure dharmaghoSagurupArzva prabajitaM sat karoti tapo'nazanAdipravrajyAM caivAzeSAM sAdhu samAcArIrUpAM yathAzakti svasAmarthyAnurUpamiti // 275 // 1 // ____ jvalanadahanayormadhye navaraM kevalamajubhAva: saralAzayaH san tayordvayordhAtroH prathamako jvalananAmA samyaga yathAvattapaH pravrajyAM ca karoti / dvitIyaH punaH dahananAmA mAyAvI zAThyabahalaH sana kriyAyuktastu pratyupekSaNApramArjanAdisAmAcArI // 375 // Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupadezapade / / 376 / sampannastathaiva jvalanavadeva // 276 / / 2 / / dahanasurotataH kimityAha-kriyayA eSa AgacchAmItyAdi pratipadyApi sthAnAdikaraNalakSaNayA'tisandhayate vaJcayati itaraM dAraNam jyeSThaM bhrAtaram / kimanAbhogAdinetyAzaMkyAha-mAyayA tRtIyakaSAyarUpayA tadgatayA tu kriyAgatayaiva na punaH padArthaprajJApanAdigatayApi / evaM kriyAvaJcanena prAyo bAhulyena kAlaH pravrajyAparipAlanarUpo vrajati / 'salehaNamou' iti paryante ca saMlekhanA dravyabhAvakRzIkaraNalakSaNA dvayorapyajani anazanaM ca / tataH saudharmadevaloke / / 277 / / 3 / / ___abhyantaraparSadi paJcapalyAyuSau mahaddhiko devI jAtau / anyadA ca bhagavato mahAvIrasya 'Amalakappo saraNe' iti ra AmalakalpAyAM nagaryAmAmrazAlavane samavasaraNaM samapadyata / tatra ca vandanArthaM gatayornATayavidhiviparyayo nRtyakriyAviparyAsaH saJjAtastayoH // 278 / 4 / / ___kathamityAha-evaM svIpuruSAditayA vikurviSyAmi vaikurvikaM rUpaM kariSyAmIti cintayataH sata evameva yathAbhilaSita| meva tatra tayormadhye bhavati ekasya jvalanasurasya / dvitIyasya kA vArtetyAha-itarasya tu dvitIyasya punaviparItaM cinti| tarUpapratikUla bhavati / tato jJAyakapRcchA jAnato gaNadharasya pRcchA sampannA-kathamasya bhagavan ! viparyAso jAgate ? / / 376 / / iti // 279 // 5 // bhagavatkathanA bhagavatA prajJApitaM, yathA-mAyAdoSo vaMcanAparAdho'sya kriyAgatastu kriyAgata eva prAgbhavavihita eSa iti viparItarUpaniSpattirUpaH / anugamikazcAnugamanazIla: punaH prAyo bAhulyena sarvakriyAsvevameva nATyavidhinyAyena . Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ katicita kiyantyapi bhavagrahaNAni / ayamatrAbhiprAyaH-bodhiviparyAsena hyAbhavamanuzIlitenAnekeSu bhaveSu bodhiviparyAsaH sampadyate mAyApUrvakeNa ca kriyAviparyAsena kriyAviparyAsa iti // 28 // 6 // etadeva bhAvayitumAha; vivarIyavigalakiriyAnibaMdhaNaM jaM imarasa kammati / evaMvihakiriyAo. u haMdi etaM taduppannaM // 281 / / // 377 / / viparItavikalakriyAnibandhanaM viparyastA'sampUrNaceSTAkAraNaM yadyasmAdasya dahanasurasya karma kriyazarIranAmakAdi, ityasmAddhetorevaMvidhakriyAtastvevaMrUpakriyAta eva 'haMdI' ti pUrvavat, etat karma tadA dahanabhave utpannamiti // 28 // tA kaiyavi. bhavagahaNe sabalaM eyasya dhammaNuDhANaM / thevovi'sadabbhAso dukkheNamaveti kAleNaM // 282 / / yata evaM sAnubandhamasya karma 'tA' ityAdi tattasmAt katicid bhavagrahaNAni kriyantyapi janmAntarANi sabalaM doSaba| hulatayA karburametasya dahanajovasya dharmAnuSThAnaM svargApavargA lAbhaphalA kriyA / kutH| yataH, stoko'pyaNIyAnapi ki Pal punarbahurityApizabdArthaH, asadabhyAso'sato'suMdarasya mArgapratikUlatayArthasyAbhyAsaH punaH punaranuzIlanamasadabhyAsajanyaM EXI karmatyarthaH, du.khena mahatA yattenApati kAlena bhUyaseti // 282 / / atha prastute yojayannAha;jarakhalaNAe sarisaM paDibandhamimassa Ahu samayaNNU / tatto bhAvArAhaNa saMjogA avigalaM gamaNaM // 283 / / jvaraskhalanayA tathAvidhapathapravRttapathikasya jvarakRtavighnena sadRzaM pratibandhaM pratighAtamasya dahanajIvasyAharbavate // 377 / / Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arhaddattodAharaNagAthAH zroupade- samayajJAH siddhAntavidaH / kutaH / yatastataH pratibandhAduttarakAlaM bhAvArAdhanasaMyogAt tAttvikasamyagdarzanAdisamAsevazapade nArUpAt avikalamakhaNDaM gamanaM nirvANe bhaviSyatIti / / 283 / / athArhaddattodAharaNam ; elauraM jiyasattU putto avarAjio ya juvraayaa| bidio ya samarakeU kumArabhuttIe ujjeNI // 284 // 1 // / / 378| pacaMta viggahajae AgacchaMtassa navari juvaranno / rAhAyariyasamIve dhammabhivattIe NikkhamaNaM // 285 // 2 / / tagarA vihAra ujeNIo tatthajarAha sAhUNaM / AgamaNaM paDivattI vihArapucchA uciyakAle // 286 // 3 // rAyapurohiyaputtA abhaddagA takkao u uvsggo| seso u niruvasaggo tattha vihAro sati jaINaM // 287 // 4 // avarAjiyassa citA pamattayA bhAuNo mhaadoso| taha ceva kumArANaM aNukaMpA atthi me sattI // 288 // 5 // gurupuccha gamaNa saMpatti pavesa baMdaNAdi uciyadiI / sati kAluggAhaNamacchaNaM khu ahamattaladdhI u // 289 / / 6 / / ThavaNakulAdinidasaNa paDaNIyagihammi dhammalAbho tti / aMteuriyAsannaNamavaheri kumAragAgamaNaM // 290 // 7 // paDhama duvAraghaTTaNa baMdaNa NacAhi tattha so Aha / kaha gIyavAieNaM bhaNaMti amhe imaM kuNimo // 291 // 8 // AraMbhavisamatAlaM akovakove Na evaM NaccAmi / kaDhaNa jayaNa niuddhaM cittAlihiyavva sAhugamo // 292 / / 9 / / pIDaMtarAya na aDaNa pairike cita sohaNanimittaM / hohiti caraNaMti dhitIjogo sajjhAyakaraNaM tu // 293 // 10 // rAyakumArAveyaNa gurumUlAgamaNa khamasu avarAhaM / Aha guru navi jANe sAhahi thaMbhiyA kumarA // 294 // 11 // ||378 // Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ !379 // pucchA Na kei tato rAyAha na eyamannahA bhaMte ! / AgaMtugammi saMkA sAhaNa rAyAgamaNa jANaM / / 295 / / 12 / / vilito rAyaNusAsaNa micchAdukkaDa kumAravinavaNaM / joeha te guNeha icchAmo pucchaha tatetti // 296 // 13 // na cati tattha gamaNaM muhujoyaNa kahaNa puccha saMvego / tahabIjanbhAsAo saMjoyaNa cariya nikkhamaNaM // 297 // 14 // rAyakumAre citA uvagArI suTTha amha bhagavaMti / iyarassa vi esa ciya maNAgamavihimmi u paoso / / 298 / / 15 / / rushi kAlo devovavAo udAra mo bhogA / cavarNAnimitte pucchA bohI te dullahA bhayavaM ! // 299 // 16 // kiMtu nimittaM yevaM na mahAvisayaM katA Nu lAbhatti / etthANaMtarajamme katto niyabhAti jIvAo ||300||17|| afar atiate fnAmo mUyago u bitieNaM / paDhameNa'sogadatto kimeyamiti puvvabhavakahaNA ||301 // 18 // ettha tAvasaseTThI AraMbhajuo mao gihe kolo / saraNaM sUvArIe Nihao majjArimannahato // 302 // 19 // tatthoraga sUyArI bhaya saraNaM bola ghAtito jAtA / niyaputtasuo saraNaM mUyavvaya kumara cauNANI // 303 // 20 // khettAbhAge NANaM samao eyassa bAhilAbhammi / AlAciUNa sAhUsaMghADagapesaNaM pADho || 304 || 21 // tAvasaM kimiNA mUyavvaNa paDivajja jANiuM dhammaM / mariUNa sUyaroraga jAtA puttassa puttotti // 305 // 22 / vimhaya vaMdaNa pucchA guru jANati kattha sA mahAbhAgA / ujjANe taggamaNaM vaMdaNa kahaNA ya saMbAhI ||306 // 23 // tahavAsaNAtA NAmaM NAvagayaM taM tateA u mUotti / evaM bitiyaM NAmaM eyaM eyassa vinneyaM // 307 // 24 // tova kattha bohI ramme veyaDDUpiddhakUDammi / kaha puNa jAIsaraNA taM katto kuMDalajuyAo // 308 // 25 // ||379 // Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade zapade arhaddattodAharaNagAthA: / / 38011 kosaMbAgama mUyagasAhaNa saMgAra gamaNa veyaDDe / kUDe kuMDalaThAvaNa satiphalacitArayaNadANaM // 309 / / 26 / / gamaNaM cavaNuppAo aMbesu akAlaDohalo kisyaa| saMkA saccA u jiNA citArayaNAo tassiddhI // 310 // 27 / / niSphatti pasava navakArapohago arahadattanAmaMti / cetiyasAhUNayaNaM abhattiraDaNammi caukannA // 31 // 28 // sAhaNamappattiyaNaM mUyagapavvajja devalogo tti / ohipauMjaNa jANaNa gADhaM micchati saMkeso // 312 // 29 // vAhivihANaM vejjA paccakkhANaMti veyaNA aggI / devassa sabaraghosaNa diTro ruddo payatteNa // 313 // 30 // majjhapi esa vAhI tA evamaDAmi jAvaNAheuM / esovi hu jati evaM tA pheDemitti paDivattI // 314 // 31 // caccaramAdidvANaM vAhI niggamaNa'veyaNA punno| asamaya sAhU viuvvaNa muvAya mo davvapavajjA // 315 / / 32 // taccAgagihAgamaNevamAdipaDivatti taha puNo vaahii| viddANa sayaNa vejjassa pAsaNA seva paNNavaNA // 316 // 33 // evaM puNovi navaraM mae samaM aDatu eva paDivanne / goNattagahaNa niggama sadAvi mattullamo kiriyA / / 317 // 34 // gAmapalittaviuvvaNamummo jakkhapUyapaDaNaM ca / kuMDagacAI sUparakUve go jaMjama durubvA // 318 // 35 / / taNavijjhavaNAdIsuM jaMpatA kiMca codito NiuNaM / No mANuseo maNAgaM saMvege sAhiyaM savvaM // 319 // 36 // veyaDDanayaNa kUDe kuMDalajupalammi bhaavsNbaahii| pavvajjA gurubhattIabhiggahArAhaNa suresu // 320 // 37 / / paritulielavilAlayavihavaM nayara ahesi elauraM / balavaMtavipakkhaparikkhayAu tatthAsi jitasattU / / 1 / / rAyA jahatthanAmA suiNA sAmAinIimaggeNa / sayaladharAyalaparipAlaNao laddha jalapasiddhI / / 2 // kamalamuhI nAma piyA piya / / 380 / / Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 381 // puvvAbhAsirI sirIva sayaM / rUveNa jovvaNeNa ya viNayAimaNIkhaNI tassa // 3 // visayasuhaM sevaMtassa tassa tIe samaM samaMtAo / dUrosariyavisAyassa vAsarA vAsavasamassa // 4 // lacchIvilAsakaliyassa jAva gacchaMti tAvado puttaa| jAyA kameNa aparAio ya taha samarakeU ya // 5 / / ahisitto juvarajje sylklaajlhipaarmnnuptto| aparAio kumAro mArovamasundarAgAro / / 6 / / dinnA puNa ujjeNI kumArabhuttIe samarake ussa / evaM gacchaMtesuM diNesu kaiyAvi bhUvAlo // 7 / / ekko tadde savilolakArao bhUrirosao jaao| ranno laddhANunno aparAio ya taJjayanimittaM // 8 // cauraMgabalasameo gao raNaM teNa dAruNaM laggaM / parikhuddhajalahikallolasarisasennassa tassa lahuM / / 9 // uddaDakaMDapakkhevaThaiyanahamaMDalaM bhiddNtbhddN| unbhaDakaraDighaDADovavihaDiyAsesaparacakaM // 10 // nisiyaddhacaMdasaMdohavAhacchijjaMtaciMdhajhayachattaM / ummukabheravArAvaniyarasaddIkayadisohaM / / 11 / / aJcuggakhaggaparihammamANanacaMtauddha rakabaMdhaM / jamanayaraparisarasamaM bIbhacchamapecchaNIyaM ca / / 12 / / tatthovaladdhajayasirisaMgo tatto niyattamANo seo / pAsai khiIpaiTTiyanayare sUri kayavihAraM / / 13 / / rAhAbhihANamuja- lacaraNaM suvisuddhasuyamaNinihANaM / tassaMte suyadhammo sammaM ca bhavA virattamaNo // 14 / / vatthaMcalaggalaggaM va taNamase| saMpi rajAsirimeseo / parivaJjai saJjo vajasAracitto vihiyakajje // 15 // uvaladdhaduvihasikkho NicaM gurucrnntaamrsbhslo| kusalAsao vihAraM dharAyale kuNai savvattha // 16 // rAhAyariyA tagarAe AgayA annayA vihAreNa / taIyA nayarI navaghaNadhArAsittavva gimhamahI // 17 // uggayaveraggaMkurapUrA bADhaM maNoharA jAyA / vijjhAyakasAya // 381 / / Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade- zapade navAo jiniveiyaM jilAhiM jahociyA // 382 // davaggidAhavAhA tahA jhatti // 18 // ujeNIo purIo tassaMtiyamAgayaM ca sAhujuyaM / tagarAe paDivattI sAhUhi jahociyA zrIarhaddavihiyA / / 19 / / samayammi sUriNA pucchiyA tacceiyANa saMghassa / kusalapauttI tehi ya nibeiyaM jiNagharesu jahA / / 20 // ttodAhara ussappaMti varAo* pUyAo nikkhamaMti ya rahAo / ThAvikhaMti navAo jiNapaDimAo ya sugurUhi // 21 // kaya Nam paramapayAsaMgho saMghovi ya vigyavirahio kuNai / gurusussUsaNAikiriyAo niyayavatthAsamuciyAo // 22 // navaramabhaddagarUvA rAyapurohiyasuyA parihavaMti / sAhU, bahiM vihAro gaovasaggo tahiM seso // 23 / / taM soccA aparAjiya sAhU citAparo daDhaM jAo / kaha maha sahoyaro vi ya houM rAyA iya pamatto / / 24 / / jaM Na kumAre duviNayakAriNo'samANa kiriyANa / sAhUNa savvajayavacchalANa dUraM nivArei // 25 // arahaMta ceiyANaM paDaNIya taha avannavAyaM ca / jiNapavayaNassa ahiyaM savvatthAmeNa vArei / / 26 / / iya ANANusaraNao so paribhAvei niggahe tesi / sattI mamasthi evaM dayA ya mahaI kayA hAi // 27 // annaha sAhupaosA vajjiyaduJjayatamobharAlIDhA / jaccaMghavva aNaMtaM bhamihati bhavaM duhakilaMtA // 28 // . ApucchiUNa sUri pareNa viNaeNa paTTio nayari / ujeNi pai patto kameNa sAhUNa vasahIe // 29 // vihiyA / vaMdaNagAI uciyaThiI pAyasohaNAI y| patte bhikkhAkAle pattuggAhaNaparo bhaNio // 30 / / sAhUhiM aja amhaM pAhUNago taM vilaMvasu bhnnaai| ahamattaladdhio me Na annaladvI uvagarei / / 31 / / tA ThavaNakulANi abhaddayANi loge duguMchaNijjANi / taha jAI tAI daMsaha daMsijaMtesu tesu kamA // 32 // egeNa sAhuNA daMsiyaM ca taM paJcaNIyakumaragihaM / Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 383 // to nAyataggiheNaM visajio so muNI teNa // 33 // tamgehammi agio mahayA sadde Na dhammalAbho tti / bhaNie bhayAurAo aMteuriyAo nihueNa // 34 / / sannaM kareMti sadRNa hatthasaMcAlaNAiNA cev| so avaheripahANo jA ciTThai tAva te kumarA // 35 / / AyanniyatassaddA uvagamma duvAraghaTTaNaM kAuM / uvahAsaparA abhivaMdiUNa bhAsaMti taM bhayavaM ! // 36 // Naccasa so bhaNai kahaM gIeNa viNA pavAieNaM ca / nacijai sukkhattaNamaho kahaM tumha jAyaM ti ? // 37 // to te bhaNaMti amhe gIyAi kuNesu taM taha kuNaMti / uttAlavisamatAlaM akolakAvA muNI bhaNai / / 38 // eyArisammi gIe pavAie mukkhalogajeogammi / No NaccAmi sarosA taM kaDDheuM samADhattA // 39 // jayaNAe bAhujuddhammi kusalabhAvAo cittlihiydh| viyalaMgasaMdhibaMdhe tatto kAu gao sovi // 40 // tesiM pIDaM aha bhAyaNAipacahamaNusaraMtassa / No bhikkhAyariyAe aDaNa jAyaM nagarabAhiM // 41 // pairika ThANe saMThiyassa citAurassa takAlaM / sohaNanimittalAbhe hohI caraNaM dhuvaM tesi // 42 // jAyA dhiI visujjhatamANaso kuNai tAva sajjhAyaM / tAhe kumArapariyaNa jaNa rA kahiyaM naravaissa // 43 // savvaM kumAracariyaM to gurumUlaM nivo gao bhaNai / muNiNo khamApahANA jaM hoMti kayAvarAhe vi // 44 / / esa kumarAvarAho khamijaU saMpayaM tao majjha / bhaNai guru navi jANe sAhUNaM keNaI kumarA // 45 // jaM thaMbhiyA muNI to pucchai tevi ya bhaNaMti keNAvi / NamhANa vihiyameyaM niveA bhaNai nannaha imaMti / / 46 / / NUNaM teNaM AgaMtueNa muNiNA kayaMti bhaNiUNa / jAo tassannesaNaparAyaNo ahigae tammi ||47 / / tassa samIvamuvagao jA pAsai tAva parigayamimassa / eso parAjio nAma jeTubhAyA mama, duThu / / 48 / / avvo! viciTThiyaM jaM na mae // 383 / / Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zro upadezapade / / 384 / / sAhU parAbhavitA / kumarehiM rakkhiyA iya laJjAmaliNANaNo rAyA // / 49|| paDai calaNesu dosuM sa tassa bhUmInihittanayaNajuo / muNiNovAlaMbhapareNa bhaNiyamaha niSpimaNeNa ||50 || sArayatArApahumaMDalujjale taha kulammi jAeNa | eyArisa mAo uvehio ahamajaNajAggo / / 51 / jalaNo aliMjarAo jai jalai karAlajAlasaMvalio / tA ki tamatthi salilaM so jeNa jae niyattejjA ? // 52 // tA eyAo kalAo sAhUNa parAbhavA samuppanno / na ya so samatthi thepi rakkhiu jo tayaM tarai ||53 || pAyavilaggo so tassa khAmaNaM kuNai bhai ya jahee / sajjA jAyaMti tahA kuNehi kAUNamaNukaMpaM // 54 // bhaNai muNI pavvajjaM jai me giNhaMti bei to rAyA / dinnA tuhabiya paraM maNoviyaSpaM uvalabhAbhi / / 55 / / na cayaMti paraM vAttuM taha kuNaha jaha bhAsagA rUNaM hoMti / iya vinnatte ratnA gao muNI tassamIvammi // 56 // paguNI muhatANa tANa kahio savittharo dhammo / puTThA pavvajjAe kajje saMvegagayacittA // 57 || paDivajjaMti bhaNati ya joehiM guNehi khaMtimAIhi / puvvabhavanbhAsAo tahAvihAo ya iya bhAsA / / 58 / savvaMgaM kayasaMjoyaNesu puvvaM va niruyadesuM / jAesu muNI cariyAe niggao annadivasammi / / 59 / / sumuhutte nivakulasamuciyAe nIIe dovi nikkhatA / cite rAyaputto mamovagArI imo esa || 60|| duTThajjhavasANAo imAo moyAviyA daDhaM jeNa / NUNaM Na NarayapaDaNA viNA phalaM assa hojjati // 69 / / eovAyAu viNA annovAo Na hotao NUNaM / tA osahaMva esA viDaMbaNA Na uNa tatteNa ||62 || evaM purohiyamuo vicitai navari jaM viDaMbeDaM pavvaiyA vihiyA neva suMdaraM taM zrIarhaddatodAhara Nama / / 384 / / Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 385 // kayamaNeNa // 63 / / akalaMkapAliyavayA samAhisArA tao mareUNa / tiyasesu samuppannA guruppaoso tao ceva // 64 // navari purohiyaputtassa cittao no kahicivi niytto| tadaNugaeNaM ciya teNa caramakiriyA kayA savvA // 65 / / jAyA tattha udArA bhogA vihiyA jiNAI mhimaao| pattammi cavaNakAle kappadumakapaNAIhiM // 66 // muNie mahAvidehe vAsammi jiNaMtigammi pucchaMti / suyadhammA uvaladdhAvasarA saMtA jahA amhe // 67 / / kiM sulahabohiyA ahava annahA aggime bhave homo / evaM pasiNe vihiyammi tehi, bhagavaM tao bhaNai // 68 / / esa purohiya putto dullahabAho nimittameyAe / kimabAhIe bhaNiyaM jiNapahuNA gurupaosAtti // 69 / / thevamiNaM to bhayavaM kayA Nu lAbho puNovi bohIe / hohI, (jinaH-) aggimajamme (suraH-) katto (jina:-) niyabhAijIvAo / / 70 // (sura:-) so kattha saMpayaM (jinaH-) puravarIe kosaMbiyAe privsi| (sura:-) kinAmago sa bhagavaM (jina:-) mUyagA nAmA duijeNa / / 71 / / nAmeNa paDhamageNa u asogadattotti (suraH-) kahamimaM jAyaM / loe nAmaM jaha mayagotti (jina:-) suNa egacitto taM / 72 // kosaMbIe purIe niyasohovahasiyAmarapurIe / seTTI tAvasanAmA dhaNakaNayaDDo purA Asi // 73 / / bhajA aNavajaMgI vissAsapayaM ahesi tassapahA / taggabbhasaMbhavo kuladharo tti putto pagabbhaguNo / / 74 / / seTThI suTTha pariggahasatto NANApayaTTiyAraMbho / dhammaparaMmuhacitto kAleNa mao gihe ceva // 75 // gaDDAsUyaramattAe jaDabhAvovagao samuppanno / daTuM kuDuMbayaM niyagameva porANiyA jAI // 76 / / sariyA jaha assa pahU Asi ahaM pemapAsapaDibaddho / pAyaM tattheva / 385 / / Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade- zapade / / 386 gihe io tao acchai bhamaMto // 77 // saMvaccharie tasseva mAhaNAINa bhAyaNanimittaM / pisiyaM pabhUgamuvakappiyaM tao zrI arhadda todAharasUyagArIe // 78 // kahamavi pamattabhAvaM gayAe gasiyaM tayaM virAlIe / tatto kovaparAe tIe pisiyassaNuvalaMbhe // 79 // annassa succiya hao pasAhiyamimassa taM lahuM maMsaM / so puNa rosaparavasA tattheva gihe ahI jAo // 8 // jAo ya jAisaraNo NehAo gihe tahiM ciya bhamaMto / acchai avisaMkamaNo paloyamANo niyakuDuMbaM // 8 // diTTo sUyArIe kolAhalavAulIkayagalAe / bhIyAe aidaDhalauDatADaNA maraNamuvaNIo / / 82 / / saMpannasuddhileso niyaputtasseva so suo jaao| ThaviyaM asogadatto tti tassa nAmaM piijaNeNaM // 83 // paidivasamuvacayaM so lahaMtao aha sisucciya kyaai| taha ceva jAisaraNo saMpanno lajio saMto / / 84 // Na tarai taNayaM bappaM ti bhANiuM na ya bahupi jnniti| to moNavvayaparamo Thio sa mUgattaNaM patto / / 85 / / kumaratteNa Thiyassa u egaMteNeva visayavimuhassa / tassannayA muNido nimmalacauNANasaMpanno // 86 // gAmAgaranagarasamAulammi bhUmaMDalammi viharato / NAmeNaM dhammaraho samosaDho bAhirujANe // 87 / / uvaogeo'NeNa kao jaha bohI kassa hohihI ettha / NAyaM jahesa tAvasajIvA mUyattaNaM patto / / 88 / / laddhAvasaro saMpai bohIlAbhassa pesio tAhe / saMghADago tayaggammi gAhameyaM paDhei jahA / / 89 // tAvasa ! kimihA / moNavvaeNa paDivaja jANiuM dhammaM / mariUNa suyaroraga jAo puttassa puttoti // 90 / / taM soUNa vimhiyacitto te sAhuNo'bhivaMdei / pucchai taha kahameso mama vuttaMto ahigao tti / / 9 / / to bhAsaMta viyANai amhANa gurU vayaM na uNa kiMci / so bhayavaM katthacchai puTTho teNaM bhaNaMti jahA // 92 / / ujANammi maNoramaNAme kayasaMbhamo tao jAi / Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 387 vaMdaNanimittameso suNei jiNabhAsiyaM dhamma 93 / / laddhA bohI sayalAhivAhisaMdohaselakulisasamA / paricattamayabhAvo tatto so jaMpiuM laggA // 94 / / navari na mayaganAma logaparUDhaM imassa osariyaM / iya mUyagotti nAmaM jaNammi eyassa vikkhAyaM / / 95 / / (suraH-) etto vi mUyagAo bohI me kattha hohiI bhayavaM! / (jinaH-) siharaDDe vegaDDe girimmi kUDammi siddhammi // 96 / / (suraH-) keNovAeNa imA bhavissai (jina:-) puvjaaisrnnaao| (suraH) taMpi ya katto hohI (jinaH-) niyakuMDalajuyaladarisaNao / / 97 / / evamuvaladdhabohovAo bahumANao jiNaM namiuM / kosaMbIe uvagao se tiyo mUyagasamIvaM / / 18 / / dAviya niyarUvasiriM sAhai tava. cullabhAugo hAhaM / taha kajaM jaha bAhI majjha lahuM ciya samubbhavai / / 99 // to nIo veyaDDammi pavvae siddhakUDajiNabhavaNe / niyakuMDalajugaThAvaNamiha vihiyaM passao tassa // 100 / / dANaM citArayaNassa tassa uvaNIyacitiyaphalassa / kayameeNa sa saggaM gao suro, tAo rayaNAo / / 101 / / tassa samIhiyasiddhI savvA saMpajjai aha kayAI / aMbaphalANa akAle jaNaNIe Dohalo jAo // 102 / / jAyA bhisaM kisaMgI sA eso saMkio tao nAyaM / saccaM ciya jiNavayaNaM so tiyaso iha samuppazno // 103 / / tatto cciya rayaNAo phaliyA aMbayatarU akAlevi / saMmANiyadohalagA sA ganbhaM voDhumADhattA // 104 // mAsesu navasu volINaesu ahiesu kiMci ravibiMbaM / puvadisivva maNohararUvaM puttaM pasUyA sA // 105 / / navakArasArapIhagadANaM jAyassimassa pariviyiM / taha jammamaho sumahaM jAo kulanaMdividdhikaro // 106 // NAmakaraNammi patto ThaviyaM nAmaM jahA arihdtto| esA houtti kameNa vaDDamANo jiNidANaM // 107 / / taha sAhUNa sayAse nijaMto tesi sadA / / 387 // Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupadezapade zrI arhaddatodAharata Nam ||388 // pAyakamalesu / pADijaMto tADijjaMto jaha raDaI aikaDuyaM // 108 // pattammi jovvaNabhare bahulAyannAoteNa knnaao| cauro vivAhiyAo abAhacitto samaM tAhi // 109 / / aha sevai visayasuhaM avisesiikynisaadivsbhaagaa| samaye aseoga- datteNa sAhio puvvasaMgAro // 110 // tilatusamettaMpi na jA par3ivajai tAva tivvasaMvego / so pabvaio kAuM tavamuggaM suravaro jAo // 111 / / samae ohipaogo teNa kao nAyamesa aigADhaM / micchattaM paDivanno teNassa asadahANamiNaM // 112 / / jAva na vihurasarIro vihio eso na tAva paDiboho / hAhI eyasa vibhAviUNa vAhI tao jaNio / / 113 // ghoro jalodaro nAma vijaparivajaNijao teNa / viyaNA jaMtanipIDaNatullA savvaMgiyA jAyA // 114 // uvviggo so niyajoviyAo aggIpavesamabhilasai / jA tAva sabararUvo hAuM sa suro samaNupatto / / 115 // ugghosaNamAraddhajaha vijo haM samatthavAhINa / dido sa teNa jaMpiyameso vAhI bahuM ruddo // 116 // kiccheNa cigicchijjai mamAvi eso jao purA Asi / paricattasavvasaMgI teNevamaDAmi painagaraM // 117 // eyassa jAvaNakae eso cciya iya aDei jai tA hai| pheDemi teNa dukkhadueNa aMgIkayaM savvaM // 118 // nIo caccaradese mAiTTANeNa ThAvio tattha / vihiyA caccarapUyA padaMsio vAhinissAro // 119 / / avaNIyA viyaNA pAvio ya pauNattaNaM khaNA ceva / pavvajjAdANakae sa tassa sayamavi ya muNirUvo // 120 / / saMjAo dinA divvarUvadikkhA muNINamAyAro / kahio saTTANagao sa suro to so vi pavvajaM / / 121 // ujjhitu gao gehaM taheva bhajjAiyANa paDivattI / jA vihiyA tA vAhI taheva deveNa se vihio // 122 / / viddANo sayaNajaNo taM tahamaidUramAuraM darcha / pecchei ya // 388 / / Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 389 // taM vezaM sabarAgAraM bhaNeI ya // 123 // so vi taha cciya taM pannavei paDivajaI aha imovi / NavarimimAvi mae samamaDau mahiM teNa paDivannaM / / 124 / / teo goNagAbhihANo samappio satthakosao tassa / vihiyAyareNa teNavi gahio supasannavayaNeNa // 125 // tatto kayaniggamaNeNa bhAsio so sureNa jaha niccaM / mama tullA kAyavvA kiriyA aha annayA gAme / / 126 / / jAlAmAlakarAlo viuvio sNpyttttattttrvo| tattohuttaM vijjhAvaNaheuM z2Ava so vijo // 127 / / thUlataNapUlahattho gacchai tA teNa esa pnnvio| jalasaMjogasamucie imammi kaha pUlagakarosi? // 128 // (gaidyaH-) taMpi kahaM jammajarAjalaNe eyammi bhImabhavaranne / ummukkavao vaccasi Na sacca cario dhuvaM hAsi? ||129 / / to tuhiko thakko sammaM maggaM caittu ummagge / vejjaM saMpaTThiyamannayA u daLUNa sA bei // 130 // kamhA imo sumaggo mukko cukkova taM si paDihAsi / [vaidyaH-] taMpi kahaM siddhipahaM mAttuM bhavapaMthamoinno ? // 131 // puNaravi deuliyAe egAe jakkhapaDimameya ssa / daMsei pujjamANiM ahomuhiM jjhatti nivaDaMtiM // 132 // vihiyaMpi uvarihuttaM parivattiya pacchahuttamitthaMti / - [arhaddattaH-] avvo ! bahu vivarIyA esA jA ciTThae evaM? ||133 // [vaidya:-] sayalajaNapUyaNijja pavvajjaM vajjiUNa saavjj| jo gharakajjaM paDivajjasitti so taM na vivarIo // 134 // puNaravi gaDDAkAlaM viuvvaI sAliku-1 kkuse caiuM / gADhamaNiTuM viTuMgasaMtayaM niTThayaM sa suro // 135 / / [arhaddattaH-] aikucchaNijjapagaI eso kAlo suI ime mottuM / jo kukkuse nisevai purIsameyArisasarUvaM // 136 // (vaidyaH-) taM etto ciya kucchAThANaM jo muttu // 389 // Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zroupade- zapade zrIarhaddattodAhara Nama 11390 / / saMjamaM ramasi / nArIsu vilINavasaMtamuttamaMsAibhatthAsu / / 137 / / ekaM puNaravi vasahaM sa viuvvaI jujamaM sugaMdhaDDa / vajittu aIvagahIrakUvabahuviyaDataDarUDhaM / / 138 / duvvaMkuramaitucchaM samIhamANaM muhaM taohuttaM / taha nikkhavaMtamaMto kUvammi nihittaNesUjugaM // 139 / / [arhaddattaH-] saccaM ciya esa pasU kahamannahamerisaM taNaM sulahaM / mottUNamaiduraMtaM duvvaMkurameyamabhilasai // 140 / / [vaidyaH-] etto vi pasU tumamasi suhekkaphalapaccae caittANaM / naragAiduggaiphale jo visayasuhe pasattosi // 141 / / evaM taM japaMtaM taha coyaMta pae pae niuNaM / jAyAsako pucchai Na mANuso hosi so tAhe / / 142 // saMvegamAgayaM jANiUNa taM kiMpi aha niveei / savvaM puvvabhagagayaM vuttaMtaM bohilAbhakae // 143 / / veyaDDammi giriMde se nIo teNa siddhakUDammi / taM niyayakuMDalajugaM daMsiyamaha takkhaNA ceva // 144 / / saMpannajAisaraNo saMbuddho bhAvao ya pvvio| jAo khaMto daMto dUraM gurubhattiviNayaparo // 145 / / suThuccha laMtasaddhA samanio bahuvihaM suymhiio| apuvApuvvaabhiggahesu niccaM ciya pasatto / / 146 // iya sAmanna kAuM aNannasAmannamaMtime kAle / saMlihiyakasAyataNU Nissallo savvahA houM // 147 / / suddhasamAhANaparo mariuM vemANio tao jAo / tatthavi' ceiyajiNavaMdaNAivAvArabaddharaso / 148 // ThiccA caittu tatto mahAvidehe kule visAlammi / ArAhiya jiNadhammo saMpatto sAsayaM ThANaM / / 149 / / iti / arthatatsaMgrahagAthAkSarArthaH;-elapuraM nAma nagaramAsIt / tatra jItazatru rAjA, putro'parAjitazca yuvarAjA babhUva / / 11390 // Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'dvitIyazca putraH samaraketurnAma / tasya ca kumArabhuktAvujjayinI samajAyata // 284 // // 1 // anyadA ca pratyantavigrahajaye 1139zA nijadezasImApAlabhUpAlasya vigrahe vyutthAne sati yo jayaH paribhavastasmin samupalabdhe / AgacchataH svadezAbhimukha 'navari'tti navaraM kevalaM yuvarAjasyAparAjitasya rAdhAcAryasamIpe dharmAbhivyaktI satyAM niSkramaNaM vratamabhUt // 285 / / 2 // abhyadA ca 'tagarAvihAra'tti tagarA nAma nagarI, tasyAM rAdhAcAryANAM vihAraH smprvRttH| prastAve coJjayinItastatra tagarAyAmAryarAdhasAdhUnAmAgamanaM samajani / vihitA pratipattiH prAghUrNakocitA vihArapRcchA ucitakAle samucitasamaye sandhyAdau kRtA sUribhiH // 286 // 3 // bhaNitaM ca tai: rAjapurohitaputrAvabhadrako, tatkRtastu tatkRta evopasargaH sAdhUnAm / zeSastvannapAnAdizuddhistallAbhAdirUpo nirupasagargo bAdhAvirahitastatrocjayinyAM vihAraH sadA sarveSu prAvRDAdikAleSu yatInAM sAdhUnAmiti | // 287 // 4 // tato'parAjitasya cintA sNjaataa| pramattatA kumAropekSAlakSaNA bhrAturmama mahAdoSo bodhilAbhaghAtakatvAt, tad | nigrahItumasau mama yujyate / tathA caiva kumArayorapyanukampA dayA kartumucitA / akti me zaktiH sAmarthya prastutani- 4|39shaa grahe // 288 // 5 // _ 'gurupuccha'tti gurumApRcchayetyarthaH / gamanamujjayinI prati / samprAptizca / tatra pravezazca sAdhUpAzraye / kRtA ca 1 vandanAdikA ucitA sthitiH / sati kAle bhikSAbhramaNarUpe udgrAhaNaM pAtrapraguNikaraNarUpaM yadA tenavihitaM tadA sA Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupadezapade saMgraha / / 392 // dhubhiH 'acchaNaM khu'tti Asanameva AddhvaM yUyamityevaM prajJApanaM kRtam / tena coktamahamAtmalabdhiko na paralabdhimupajIbAmi // 289 / / 6 / / PA gAthArthaH tataH sthApanAkulAni pratItAni / AdizabdAd dAnazraddhAluzrAvakasamyaktvadRSTAdikulagrahaH / yataH paThyate-"dANe abhigamasadde sammatte khalu taheva micchatte / mAmAe aciyatte kulAiM jayaNAe dAiMti // 1 / sAgArivaNigasueNa goNe putte duggaMchiyakulAiM / hiMsAgaM mAmAgaM savapayatteNa vajjejjA // 2 // " evamupalabdhasthApanAdikulavibhAgaH saha sAdhuH pratyanIkagRhe praviSTaH, bhaNitaM ca dharmalAbha iti / tato'ntaHpurikAsaMjJAnamantaHpurikAbhitasya saMjJA akAri yathApasareti 'avaheri'tti avadhIraNA tena kRtA / dharmalAbhazabdazravaNe kumArakAgamanaM tatpArzve sampravRttam / / 290 / / 7 / / tAbhyAM ca prathamaM 'duvAraghaTTaNa'tti dvArakapATapuTasthaganaM kRtam / 'vaMdaNa NacAhi'tti vaMdito'sau, bhaNitazca nRtya tvaM totyevaM bhaNite sati sa Aha-kathaM gItavAditena vinA 'nRtyate' iti gmyte| tato bhaNatastau kumArau-AvAmidaM gItAdi kurva iti / / 291 // 8 // // 392 / / 'ArambhaviSamatAlam' Arambhe eva viSamo visaMsthulastAlo gItavAditasaMyogarUpo yatra tattathA nRtyaM pravRttam / tadA'kopasya sAdhoryaH kopastatra sati tenoktaM na naiva evaM viSamatAlatAyAM nRtyAmi, viDambanArUpatvAd asya nRtyasya / tataH karSaNe hastapAdAdizarIrAvayaveSu tasya tAbhyAM kriyamANe yatanayAtyantapIDAparihAreNa yanniyuddha bAhuyuddha tadvidhAya yatnena tena citralikhitAviva tau kRtau / tataH sAdhostataH sthAnAd gamo'pasaro jAtaH / / 292 // 9 // Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'pIDatarAya'tti pIDA taccharIragatA'ntarAyazca bhojanAdivighnarUpo'nayorvarttata iti paribhAvya na naivATanaM kRtaM bhikssaa||39shaa nimittaM tena sAdhuneti, kintu 'pairikka'tti ekAnte'vasthAnaM kRtam / tatra tasya cintA-kathamidaM macceSTitaM suMdarapariNAma syAditi / tatkAle ca zobhananimittamaGgasphuraNAdi kiJcinimittaM sundaraM pravRttam / tato bhaviSyati caraNamiti dhatiyogastasya sampannaH / svAdhyAyakaraNaM tu svAdhyAyakaraNameva prArabdham // 293 // 10 // rAjJaH samaraketoH kumArAvedanaM parijanena kumAravRttAntakathanaM kRtam / sa ca gurumUlAgamanaM vidhAya kSamasvAparAdhaM kumArakRtamityuktavAn / taM prati gururAha-na vi jAne na vedmi sAdhubhiryathA stambhitau kumArau / / 294 // 11 / / tadanupRcchA kRtA sAdhUnAM, tairapyUce-nAsmAkaM kenacit kasyApi kiJcitkRtam / tato rAjA Aha-naitatkumArastambhanamanyathA sAdhun vihAya bhadanta kalyANakAraka ! / tata Agantuke sAdhau zaMkA jAtA, mA tena kRtaM kumaarstmbhnmiti| tataH sAdhanaM nivedanaM prAdhUrNakasAdho rAjJaH kRtaM gurunnaa| tato rAjJA gamanaM tasya sAdhoH samIpe kRtam / tatazca jJAnaM pratyabhijJAnaM samajani / / 295 / / 12 / / vIDito lajjAvAn rAjA jaatH| tato'nuzAsane munInAM zikSaNe kRte mithyAduSkRte ca tena datte kumAravijJApana IN samAjayata, yathA-yojayata praguNIkuruta tau kumArau / munirAha-guNaiH samyagdarzanajJAnacAritrairyojayitumicchAmaH / pRcchata ca tau kumArau / ityevaM muninokte yuvarAjaH prAha // 296 // 13 // __na zaknutasto vaktum / tatazca tatra kumArasthAne gamanamakAri saadhunaa| tato mukhayojanA kathanA ca dharmasya / pazcAt 393 / / Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade pRcchAyAM saMvegaH saMjAtastayoH / kuta ityAha-tathA bojAbhyAsAt tatprakArAjjanmAntaravihitaguNajJapramodAdidharmakalpatarumU- saMgrahazapade lAnuzIla narUpAt / tatazca saMyojane zarIrAvayavAnAM caryAyAM ca bhikSAbhramaNarUpAyAM muninA kRtAyAM niSkramaNaM vratamabhUt gAthArthaH tayAH // 297 // 14 // tatra rAjakumAre cintA upakAre cintA-upakArI suSThavAvayorbhagavAn ayamityevaMlakSaNA saMjAtA, itarasyApi purohita1394A 10 putrasya eSava rAjaputrasambandhinI cintA, paraM manAk avidhau tu pravrajyAdAnakAlabhAvini punaviSaye gurau pradveSo jAtaH / / 298 // 15 // ___ apratikramaNaM gurupradveSalakSaNasyAparAdhasyAnAlocanaM yAvajIvamapi tasya sampannam / kAlo maraNaM tadavasthasyaiva / devotpAdaH / tatra codArA ugrAH, mokAraH pUraNe, bhogAH shbdaadyH| cyavananimitte mAlyamlAnyAdike sampanne sati; paThyate-"mAlyamlAniH kalpavRkSaprakampaH zrIhInAzo vAsasA coparAgaH / dainyaM tandrA kAmarAgAGgabhaGgau dRSTibhrAntipa thuzcAratizca // 1 // " pRcchA mahAvidehe jinAntike bodhabodhaviSaye tena purohitaputrasureNa kRtA kimahaM sulabhabodhiritaroza x veti bodhiste saiva durlabheti bhagavAn Aha // 299 / / 16 / / - suraH kintu ki pramANaM punastannimittaM durlabhabodhikatve ? / jinaH-stokaM gurupradveSamAtralakSaNaM nimittaM na mahAviSayaM 4 nAtyantamanubandhi / sura:--'katA Nu' kadA punalabhiA bodheriti ? / jinaH-atra stokadinamadhya evaM labhyatvena samIpattini surabhavAdanantarajanmani / suraH-kutaH sakAzAt ? / jina:-nijabhrAtRjIvAt / / 300 / 17 / / Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 395 // suraH - kutrAsI bhrAtRjIva: ? / kauzAmbyAm / sura:- kinAmA sa ? jina:- mUkastu tuzabdasya kramabhedena yAjanAd dvitIyena tu nAmnA mUkakaH prathamenAzokadanta iti / sura:-kimetad nAmadvayam ? ityevamuktarUpeNa tato jinena pUrvabhavakathanA kRteti / / 301 / / 18 / / yathAtra cAsyAmeva kauzAmbyAM puri tApasazreSThI ArambhayuktaH sadaivAsIt / sa mRtaH san svakIye eva kolaH zUkaro babhUva / smaraNaM pUrvajanmanastasya sampannam / tataH sUpakAryA nihato mAritaH / kIdRzaH sannityAha- mArjArImanyuhato bIrAlI roSeNa hatastADitaH san / 302 / / 19 / / 'tatthoraga 'ti tatra nijagRhe eva uragaH saprpo jAtaH / 'sUyArIbhaya saraNaM bolaghAio' iti yathAyeAgyaM padayojanAjAtismaraNamabhUt / sUpakAryA bhayena bole kolAhale kRte ghAtito vyApAditaH san jAtaH nijaputrasutaH / smaraNaM tatrApi prAgjAteH / tato 'mUyavvaya kumara cauNANI' iti mUkavataM lajjitena kRtam / tataH kumArasyAkRtapariNayanasyaiva satazcaturjJAnI muniH samavasasAreti ||303 / / 20 / / tasya ca kSetrAbhAge kRte jJAnamabhUt, yathA- samaya eSa etasya bodhilAbhe vidheye ityAlocya sAdhusaMghATakapreSaNaM vihitam / tena tadvRttAntagataH pAThaH kRtaH // 304 / / 21 / / kathamityAha - tApasa ? kimanena nirarthakena maunavratena, pratipadyasva jJAtvA dharmaM jinapraNItam / kuto yato mRtvA 'sUya roga 'tti sUkara uragazca jAtastathA putrasya putrastvamasIti / / 305 // 22 // // 395 // Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zro upade zapade / / 396 / / 'vismayanaMdanapRcchA' prathamatA vismayastato vandanaM tadanupRcchA jAtA kathamidaM bhavadbhyAM mama caritaM jJAtamiti ? | gururjAnAti, na punarAvAM kizvaneti / kutra sa mahAbhAgastiSThati ? / ukta ca tAbhyAmudyAne / tadgamanaM mUkakagamanamudyAne / tatra vandanA kRtA, kathanA ca dharmasya guruNA / sambodhiH samyaktvarUpA ||306 ||23|| tathAvAsanAto loke'sya nAma nApagataM tat, tatastu tata eva mUka iti / evamanena vidhinA dvitIyaM nAma etad mUka iti etasya vijJeyamiti // 307 // 24 // suraH - ito'pi bhrAtRjIvAt kutrasthAne bAdhi: ? jina:- ramye vaitADhyasiddhakUTe sarvakUTazreNiprathamasthAnabhAvinIti | suraH kathaM kena vidhinA punaH ? jina:- jAtismaraNAt / suraH -- tajjAtismaraNaM kuta iti ? jina :- kuNDalayugAt ||308 || 25 // tataH kozAmbyAgamA mUkakasAdhanaM tIrthakRt kathitavRttAntanivedanaM mUkakAgratastena vihitam / saMgAraH saMketastato dvayorapi gamanaM vaitADhya kUTe siddhanAmni / kuNDalasthApanA / tathA, smRtiphalaM cintAratnadAnaM smRtyA smaraNamAtreNa phalaM yasmAt tattathA taJca taccintAratnaM ceti / / 309 ||26|| gamanaM surasya svasthAne cyavane satyutpAdazcyavanopAdaH / AmraSvakAladohado jananyAH samajani / tadasamprApto kRzatA / tataH zaMkA mUkasya vimarzo jAtaH / kimayaM sa utpanno'nyo veti / nizcitaM ca tena yathA satyA eva jinA: / tato'sau surajIvA garbhatayotpanna iti cintAratnAt sakAzAt tatsiddhirakAladohadasiddhiH || 310 / / 27 / / saMgraha - gAthArthaH ||396 // Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 397 / / niSpattirgarbhasya / prasavazca samaye / namaskArapIThakaH pratItarUpeNa namaskAreNa yuktaH pIThako navajAtazizuyogyapAtavyavasturUpo dattaH / arhaddatto nAmeti kRtam / arhatAM bhagavatAM punaH punarnAmasmaraNArtham / 'ceiyasAhUnayaNaM 'tti caityAnAM sAdhUnAM ca samIpe nayanaM tasya yadA kriyate'bhaktiraTane bahumAnAd Akrandane parijJAtadharmmanispRhacittasya sampannayauvanasya ca 'caukannA' iti pitRbhyAM catasRNAM kanyakAnAM pariNayanaM kAritaH / / 311 / / 28 / / sAdhanaM ca mUkakena prAcyavRttAntasya kRtam / apratyayanamazraddhAnamaddattasyotpannaMm tato / vairAgyAd mUkakapravrajyA jAtA / mRtasya ca devaloke svargalAbhaH samajanIti / tatrasthasya ca tasyAvadheH prayojanam / 'jANaNa' tti jJAtaM ca yathA gADhaM nibiDaM 'micchati' mithyAtvamityetasmAt kAraNAt saMklezo mArgAzraddhAnarUpaH sampanno'sya / / 312 / 29 / / tataH pratibodhArthaM vyAdhividhAnaM jalodarAdimahArogakaraNam / tasya sampannavyAdhevaidyAH pitRbhyAmAkAritAH taizca pratyAkhyAnaM tadanAdaraNIyatAlakSaNaM kRtamiti vedanA mahatI jAtA / nirviNNenAgniH sAdhayitumArabdhaH / devasya 'savaraghosaNa'tti sabararUpakaraNaM ghoSaNA ca yathAhaM sarvavyAdhivaidyaH / dRSTo'sau tena, bhaNitaM ca raudro'yaM vyAdhiH prayatnenApagamiSyati / / 313 ||30|| mamApyeSa vyAdhirAsIt / tasmAdevaM niHsaMgarUpo'TAmi grAmanagarAdiSu yApanAhetorbAdhAnivRttinimittam / 'esovihutti eSo'pi yadya vamahamivATati tataH sphuTayAmi vyAdhimityevamukte pratipattiraGgIkAro'nena kRtaH ||314 / / 31 / / tatacatvaraM nItvA mAtRsthAnaM mAyArUpaM kRtam, yathA - catvarapUjA tatra tasyopavezanaM tathAvidhamaMtrauSadhAdiprayogaH, tato 8 / / 397 / / Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupadezapade 11398 vyAdhinirgamanaM pratyakSarUpasya darzitaM tatkSaNamevAvedanA vednaapgmH| tatazca praguNaH samajani / tato 'asamaya'tti asama- tasyaivopayo'yaM pravrajyAyA ityAtmani sAdhuvikarvaNaM sAdhurUpakaraNam / 'uvAya mo'tti upAyo'yamiti kRtvA dravyapravrajyAliGgagraha. siMharaNam NarUpA tasya tadA tena dattA // 315 / / 32 // sure ca svasthAnaM gate tattyAgAt pravrajyA parityAgAd gRhamAgamA'nena kRtaH / evamanena vidhinA AdipratipattirAdAviva kalatrAdyaGgIkArarUpA jAtA / tathA punadvitIyavAra sa eva vyAdhirutpAditaH / vidrAvaNAH svajanAH / vaidyasya sabararUpadhAriNaH 'pAsaNe' iti darzane saiva prajJApanA // 316 // 33 // evaM prAgvat punarapi pravrajyA dattA, bhaNitaM ca navaraM mayA samamaTatvevaM pratipanne tena 'goNattagahaNaM' kArito goNatazca tacchastrakozaH / nirgamastataH sthAnAt / uktazca sadApi mattulyA kriyA karttavyA / / 317 / / 34 / / / ___ anyadA devena 'gAmapalittaviuvvaNa'tti grAmasya pradIptasya vikurvANamunmArge gamanaM ca, yakSapUjyapatanaM ca yakSasya pUjyasya sataH patanaM, kuDaGgatyAgI sUkaro viSThAlagno drshitH| tathA, kUpe gorbalIvaIsya 'jujama'tti juMjamAkhyacAriparihAreNa dUrvAbhilASaviSayI kRtA darziteti // 318 // 35 // // 398 // taNavidhyApanAdiSu yathAkramaM pradIptagrAmasya tRNaividhyApane, AdizabdAdunmArge gamane vaidya na kriyamANe, yakSasya pUjyamAnasyApyadhaH paripatane, kuDaMgaparihAreNa sUkarasya viSThopajIvanena, gozca jujamacAriparihAreNa kUpe dUrvAsamIpe vitavAn, na mAnuSo'yaM vaidyatasto manAk saMvege sampanne sAdhitaM sarvaM pUrvaceSTitamiti // 319 // 36 // Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 399|| za tatastasya vaitADhayanayanamakArI kUTe siddhanAmni kuNDalajugale darzite bhAvata: sambodhiH sNvRttH| tataH krameNa prvrjyaa| tatrApi gurubhaktyabhigrahArAdhanAt sureSUdapadyateti // 320 / / 37 / / upasaMharannAha;mohakkhalaNasamANo eso eyassa ettha pddibNdho| Neo tao u gamaNaM samma ciya muttimaggeNa // 321 // mohaskhalanAsamAno digamohAdimohavidhnasamaH, eSa prathamato'tyantadharmArucirUpaH / etasyAhaddattasyAtra mokSamArge pratibandho nirUpatirUpo jJeyaH / tatastu taduttarakAlameva gamanaM samyageva sarvAticAraparihAraM muktimArgeNa samyagadarzanAdinA ||321 / / itthaM bhinnagrantherapyavazyavedyacitrakarmavazAt trividhaH pratibandho bhavatIti dRSTAntaH pratipAdya sAmpratamuktamarthamupasaMharan yathAsau na sampadyate tathopadizannAha ;__ evaM NAUNa imaM parisuddhaM dhammIbIyamahigicca / buddhimayA kAyavvo jatto sati appamattaNa // 322 // KI evaM meghakumArAdijJAtAnusAreNa jJAtvemaM dharmapratibandhaM dAruNapariNAmaM parizuddha sarvAticAraparihAreNa dharma evama zrutacAritrArAdhanarUpo bIjamanekakalyANakalApakalpapAdapasya prarohaheturdharmabIjaM tadadhikRtyApekSya vidheyatayA buddhimatA nirUpitabuddhirUpadhanena puMsA kartavyo yatna AdaraH, sadA sarvAvasthAsvapi, apramattenAjJAnasaMzayamithyAjJAnAdipramAdASTakaparihAravatA / na hyazuddhabIjavaptAraH kRSIvalAH kRtayatnA api kRSAvavikalaM phalaM kadAcidupalabhanta iti / yathA te tacchuddhA 1139 10.11 Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade- zapade dharmabIja zuddhibhAvanA // 400 // vadhikaM yatnamavalambante, tathA prastutadharmabIjazuddhau bhavabhIrUbhirbhavyarAdaraparairbhAvyamiti bhAvaH // 322 / / atha dharmabIjazuddheH sAkSAdeva phalamabhidhitsurAha;parisuddhANAjogA pAeNaM AyacittajuttANaM / airoipi hu kamma Na phalai tahabhAvao ceva // 322 / / parizaddhAjJAyogAt sarvAticAraparihAreNa dharmArAdhanAt prAyeNAtyantanikAcanAvasthAprAptaM karma parihatyetyarthaH, AtmacittayuktAnAM Atmanyeva paravRttAnteSvandhabadhiramUkabhAvApannatayA yad manazcittaM tena yuktAnAM bahirvyAkSepaparihAreNa sadA Atmanyeva nikSiptazuddhacittAnAmityarthaH, atiraudramapi narakAdiviDambanAdAyakatvena dAruNamapi karma jJAnAvaraNAdi na naiva phalati svavipAkena pacyate / kuta ityAha-tathA bhAvatazcaiva tatprakArasvAbhAvyAdeva / yathA hyAmrataravaH samudgatanirantarakusumabharabhrAjiSNuzAkhAsaMdohA api bahalavidya duddyotaparAmRSTapuSpAH niSphalIbhAvaM darzayanti, tathAsvAbhAvyaniyamAta, tathA parizuddhAjJAbhyAsAt supraNihitamAnasAnAmatyantanirguNabhavabhrAntiparizrAntAnAM jantUnAM dAruNapariNAmamithyAtvAdinimittopAttamapyazubhakarma na svaphalamupadhAtuM samartha syAditi // 323 // etadeva prativastUpamayA bhAvayati ;vAhimmi dIsai imaM liMgehi aNAgayaM jayaMtANaM / parihAretarabhAvA tullanimittANavi visesA // 324 // vyAdhau kuSThajvarAdau samudbhavitukAme dRzyate'dhyakSata evAvalokyata idamaphalatvam / kutaH / yataH, liGga rogotpattigamakaiH zarIrAsvAsthyAdibhirupasthitaitaiizca sadbhiranAgataM rogotpatteH prAgeva yatamAnAnAmatiyatnaM kurvatAma / kuta ityA Hin400 / Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 40 // ha-parihAretarabhAvAt / parihArabhAvAt pizitaghRtAdInAmutpatsuroganidAnabhAvApannAnAmanAsevanAt / roganidAnaparihArazcavaM paThyate, yathA-"varjayed dvidalaM zUlI kuSThI mAMsaM jvarI ghRtam / navamannamatIsArI netrarogI ca maithunama / / / / " itadabhAvAdanyeSAM keSAMcidanAgatamayatamAnAnAM tannimittAparihArAta / ubhayeSAmapi kIdRzAnAM tulyanimittAnAmapi prAka samAnarogotpAdakakAraNAnAM vizeSa udbhavAnubhavarUpaH pratyakSasiddho vartata iti / / 324 / / enamevArthaM vizeSeNa bhAvayati ;egammi bhoyaNe bhujiUNa jAe maNAgamajjiNNe / sai parihArAroggaM auNNahA vAhibhAvo u / / 325 / / ekasminnabhinnajAtIye bhojane sUpodanAdau 'bhuMjiUNa'tti bhuktvA bhukte satItyartha / jAte samutpanne manAga ISadajIrNe bhaktAnAjaraNalakSaNe sati; AmAdayazcAjIrNabhedAH, yathokta-"ajIrNaprabhavA rogAstaccAjIrNaM caturvidham / Ama vidagdhaM viSTabdhaM rasazeSaM tathaiva ca // 1 // " tathA parihArAdupasthitaroganidAnaparityAgAd ArogyaM nIrogatA ekasya jAyate / dvitIyasya tvanyasyAto'jJAnAdidoSAdanyathA nidAnAparihArAd vyAdhibhAvastUpasthitavyAdhisamudbhava eva smpdyte| yo hi yannimitto doSaH sa tatpratipakSasevAta eva nivarttate, yathA zItAsevanAdutpannaM jADyamuSNasevAta iti // 325 // ___ nanu kAraNabhedapUrvakaH kAryabheda iti sarvalokasiddho vyavahAraH / tat kathaM bhojanAdinimittatulyatAyAmapi dvayorayaM niSphalasaphalabhAvarUpo vyAvizeSaH sampanna ityAzaMkyAha; vavahArao NimittaM tullaM esovi ettha tattaMgaM / etto pavittio khalu NicchayanayabhAvajogAo // 326 / / Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zroupade zapade ||402 // vyavahArato vyavahAranayAdezAd bahusadRzatAyAM bhAvAnAmekatvapratipattirUpAta, nimittaM bhojanAdivyAdhestulyaM samAnaM, sadRSTAntena na tu nizcayataH, tasya tulyakAryAnumeyatvenAtulyaphalodaye kathaJcidabhAvAt / tathA caitanmataM-"nAkAraNaM bhavet kArya, nAnyakAraNakAraNam / anyathA na vyavasthA syAt kAryakAraNayoH kvacit // 1 // " tatra sopakramanirupakramakarmasAhAyyakRto vyAdhinidAnAnAmantaraMgo bhedo vidyate, yato'yaM vyAdhiH saphalaniSphalabhAva iti / na ca vaktavyaM vyavahArasyAsAMvRtarUpatayA asaMvRtatvAt kathaM tanmatAzrayeNa prakRtavyAdhau nimittatulyato Syata iti / yata eSo'pi vyava- 10 hAro na kevalaM nizcayo'tra jagati tattvAGgaM tAttvikapakSalAbhakaraNaM vartate / kutaH / yataH ito vyavahAranayAdanantaramevoktarUpAd yA pravRtti: kAryAthinAM chadmasthAnA ceSTA, khaluravadhAraNe, tatastasyA eva na tu nizcayapUvikAyAM api, tasyA | viziSTajJAnAtizayayuktasuruSavizeSaviSayatvAt / kimityAha-nizcayanayabhAvayogAd nizvayanayena nizcayanayapravRttyA yo bhAvaH sAdhyarUpatAmApannaH padArthaH tena yogAd ghaTanAt / tathAhi-kRSIvalAdayo bIjazuddhayAdipUrvakamasati pratibandhe niyamAdito'bhilaSitaphalalAbhaH sampatsyata iti vyavahArato nizcitopAyAH pravRrtamAnA: prAyeNa vivakSitaphalalAbhabhAjo bhavanto dRzyanta iti // 326 / / athainamevArthaM prakRte projayati;evamihAhigayammivi parisuddhANAu kammuvakkamaNaM / jujjai tabbhAvammi ya bhAvArogga tahAbhimayaM / / 327 / / __ evaM yathA'jIrNadoSasya iha jane nidAnaparihArAdupakramo'dhyakSasiddhaH samupalabhyate, tathA'dhikRte'pyAjJAmAhAtmyakhyApane 2 Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaktumupakrAnte parizuddhAjJAtaH sarvopAdhizuddhasamyagdarzanAdimokSamArgArAdhanAt kammepakramaNaM jJAnAvaraNAdiduSTAdRSTanaSTabhAvApAdanaM yujyate, jalAnalayorivAnayoranizaM virodhAta / tadabhAve ca karmopakramasadbhAve punarbhAvArogyaM sarvavyAdhyadhi kasaMsArarogakSayAt tathA kSapakagheNyAdilAbhaprakAreNAbhimataM sarvAstikapravAdisammataM sampadyata iti // 327 / / ||403 // athAjJAyogameva tathA tathA stuvannAha;eyamiha hAi viriyaM eso khalu ettha purisagAro tti / evaM taM duNNeyaM eso ciya NANavisaovi // 328 / / ____etadiha karmopakrame bhavati vIryamAtmasAmarthyam / yaH prAguktaH parizuddhAjJAyogastathaiSa khalu eSa eva parizuddhAjJAyogo'tra prastute karmopakrame puruSakAro, na punaranyo dhAvanavalganAdirUpaH / iti pUraNArthaH / etat tad duvijJeyaM yad moha bahule jovaleoke prAyeNetyarthaH pracAriNyayameva zuddhAjJAyogo vivekinA janenAnuSThIyate, na punargatAnugatikalakSaNA lokara heriH / tathaiSa iva vibhAgopalakSaNArUpo jJAnaviSayo'pi gahanapadArthavivecakatayA jJAnasya nizcayataH svarUpalAbhAt / paThyate ca 'buddheH phalaM tattvavicAraNaM syAd' iti / idamuktaM bhavati yaH khalu bhinnagrantherjIvasya parizuddhAjJAlAbhaH prAdurbhavati, X403 / / INsa audayikabhAvanirodhAdAtmavIryamucyate / eSa eva ca puruSakAraH, sarvakarmavikAravilakSaNena mooNa kathaJcid ekAtma bhAvAdasya ata evaiSa eva ca karmopakramaheturiti nizcIyate, anenaivopakrAntAnAM karmaNAM punarudbhavAbhAvAt / duvijJeyazcAyaM mUDhamatInAm / ata eva ca prauDhajJAnaviSayatayA vyavasthita iti // 328 // sAmpratamuktamarthaM prasAdhayan dRSTAntamAha. Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zroupadezapade nidarzanam |404-11) AharaNaM puNa etthaM savaNayavisArao mhaamNtii| mAriNivAraNakhAo NAmeNaM nANagabbhAtti // 329 / / AtmasAmaAharaNaM dRSTAntaH punaratra puruSakArAt karmopakrame sAmAnyema sAdhye sarvanayavizAradaH sarveSAmAnvIkSikItrayI-thryotpattIvArtAdaNDanItilakSaNAnAM nayAnAM vicAraNe na vicakSaNo mahAmaMtrI sarvarAjyakAryacintAkaratvena zeSamaMtriNAmuparibhAga-2 vartI mArInivAraNAkhyAtaH sahasava samupasthitasarvakuTuMbamaraNasya nivAraNAt prasiddhimupagato nAmnA'bhidhAnena prAgnAmAntaratayA rUDho'pi jJAnagarbha iti / ihAnvIkSikI nItiH jinajaiminyAdipraNItanyAyazAstrANAM vicAraNA, trayI sAmavedaRgvedayajurvedalakSaNA, vArtA tu lokanirvAhahetuH kuSipAzupAlyAdivRttirUpA, daNDanotistu nRpanItiH sAmabhedopapradAnanigraharUpeti // 329 / / idamevodAharaNaM bhAvayituM gAthAdazakamAha ;vesAlI jiyasattU rAyA sacivo u NANagabbhA se / mittAgama pucchA atthakvatthANi ki kassa // 330 / / 1 / / maMtissa mAripaDaNaM kaiyA pakkhArautti tusiNIyA / savvevi maMtiNiggama kAle mittigAhavaNaM // 331 // 2 // pairikka pucchA kaha suyadosA paccao kusumiNotti / pUjA vAraNa saMvAya puttamAlocaNa giroho // 332 / / 3 / / maMjUsAe pakkhassa bhAyaNaM pANagaM ca tAlA ya / atthaM sAhara raNNo bhaNaNamaNicche tayANayaNaM / / 333 / / 4 / deva iha savvasAraM kimaNeNaM pakkhamegarakkhAve / dAraNNatAlasIsagamuddA aTTha pAhariyA // 334 // 5 // terasamammi ya diyahe raNNo dhUyAe veNicheotti / maMtisuyA kila phuTTa ruvaNe raNNo mahAkovo // 335 / / 6 / / .404 Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 405 // ghAeha tayaM ahavA savvecciya Dahaha mattagA ee / kiMkaragama geNhaNa bhaMDaNAya pecchAmu devatti // 336 / / 7 / / viTrimmi ettha jogA tattaM jANAhi muddsNvaao| ugghADaNe NirUvaNa churiyAveNIya maMtisuo // 337 // 8 // samasa kimidaM devo jANai taha vimhao u samvesi / tappuccha pUyaNA savvaNAsa No veNicheyAu // 338 // 9 // etto u kila payaTTo etthAhaM jAva evameva tti / evacita kammaM viriyapi ya buddhimaMtassa // 339 / / 10 // vesAlIe sirivaddhamANasAmissa mAusAlAe / suvisAlakulINasuvisuddhasIlasAlIe loyAe // 1 // himseluttuNgsucNgsiNgruyrNpiyNbrtlenn| sirimuNisuvvayathUbheNa majjhabhAge surammAe // 2 // purapavarAe purIe porANakahAsu vissuyjsaae| Asi nivo jiyasattU niyasattAyattavihiyadharo // 3 // tassAsi jahAvasaraM pavattago sAma pamuhanIINaM / nivavaMsasahuggamaMtivaMsasaMpannasuijammo / / 4 // sayalanivakajasajjo cojakaro tesu 2 cariesu / tavvaMsavuDmUilaM sUlaM savvANa verINa // 5 // cakkhuvva dukkhavinayabhAvagabbhovalaMbhakanjesu / jaNavayajaNANa jaNagAvva nicca hiyacitagatteNa / / 6 / / NAmeNa gANAgabbho maMtI saamNtpmuhloymo| nicovaladdharAyappasAyapaDipunnasavvattho // 7 // suvisAlasusIlakulo nissesANuciyacariyaparihArI / rannA samANacitto jA kAlavaikkama karaI // 8 / / tA annayA sabhAe niyaThANaniviTThapariyaNajaNAe / asoNassa nivaiNo sakkassava sArasohassa // 9 // dovArieNa dharaNImiliyasireNaM sa paNamiUNevaM / vinnatto jaha sAmI ! ego nemittio dAre // 10 // katto'vi Agao ciTThaitti pahupAyadaMsaNasayaNho / laddhANunneNa pavesio ya teNa nivasamIve // 1 // vihiuciyapaDivattI puTro yasakougeNa naravaiNA / taNNANajANaNa kae suhA 1 // 405 // Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade- zapade jJAnagarbhamaMtrinida-zanam // 406 // saNattho jahA kimiha / / 12 / / kassA'puvvaM hohI muhaM ca dukkhaM ca thovadiNamajhe ? / to teNaTuMganimittasatthaviuNA bhaNiyameyaM / / 13 // dosaM jAmi na sAmiya ! sAhaMto satthabhaNiyamatthamihaM / sacchaMdattavirahio tubbhehi pucchIo saMto // 14 / / jo esa tumha maMtIpaMtINa siromaNittaNaM patto / tassa sakulassa mArI uvaTThiyA atthi aIghorA // 15 / / (rAjA-) kettiyakAlassaMto sA tumae nicchiyA bhvissNtii| (naimittikaH-)nA varisAo na mAsAo kiMtu eyAo pakkhAo // 16 / / AreNa tao vajAhyavva savvA sahA khaNA ceva / sAvAhA tuhikkA thakkA maMtI tao jjhatti / / 17 / tAo sahAdesAo viNiggao dhIramANaso dhaNiyaM / keNai alakkhio ANavei nemittiyaM sagihe // 18 // kayagaruthagoravo vatthapupphavarabhoyaNAidANeNa / bahupaNayapuvvasaMbhAsaNAo saMpannasaMtoso // 19 // ThAuM pairikkakAraNAu katto bhavissaI esA / iya paDipuTTho bhaNiyaM jahA io jeTTaputtAo / / 20 / / (maMtrI-)ko paJcao imA jaM hohI niyameNa majjha sakulassa? / (naimittika:-) amugadivasammi sumiNo asuMdaro nisi tumaM hohI / / 21 / / evamuvaladdhasAro kajassa sa pUiUNa devaNNuM / paramAyareNa vArei savvahA no payAsamimaM // 22 // kAyavvamuvagae niyapaesamaha tammi annadivasammi / diTTo sumiNo jaha majjhamaMdiraM dhUmajAlAhi // 23 // aibahalatimiraniurabasAmalAhi samaMtao ThaiuM / tA maMtiNA sapaccayamuttaM taM puttakulamUlaM // 24 / / joisaviUhi tajjammakAlamiliehiM suThTha pnnnntto| iNhi puNa tappalao | hu~to dIsai tumAhito // 25 / / suvisuddhabuddhipuvvaM vaTTijaU tAva pakkhamimamegaM / jai nAma vasaNameyaM uvaTThiyaM kahavi vaMcemo // 26 / / ko vA tahA maIe imAe me sayala jayapasiddhAe / hojA guNo Na khalaNaM karemi jai assa vasaNassa? I406 // Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 407 // kayAi ||28|| / / 27 / / aicittaM gahacariyaM sumiNo sauNAiyaM nimittaM ca / devo va jAiyAI phalaMti jai kamsai tA No buddhidhaNehi tasiyavvaM dhIrimaM vahatehi / uciovAyaparehiM hoyavvaM tahavi nizcapi // 29 // parighaDiyaNiuNanIINa dUrao mukkakupahagamaNANa / divvAu vihaDiovi hu kajAraMbho na dosAya ||30| maMjUsAe tA putta ! pavisa pakkhassa bhoyaNajalANi / eyANi taNuTTiIe ThANANi ya to tahA vihie ||31|| uvagamma rAyapAse nivezyaM maMtiNA jahA etto / purisaparaMparapattaM vittaM kajao niyAyattaM / / 32 / bhaNiyaM rannA mA bIhasutti ko jANaI bhavissai ki / eyamaNicchaMtovi hu teNa paDicchAvio rAyA ||33|| nIyA sA maMjUsA bhaMDAra gihammi rAiNo bhaNiyaM / iha deva ! savvasAraM saMciTThai pakkhamegaMte ||34|| saMrakkhijau savvAyareNa majjhovarohao ceva / niviDAI tAlagAI dinnAI savvao tIse / / 35 / / taha sIsagamuddAo papaharaM taha ya duNNi pAhariyA / evaM kayasuvihANo so sacivo vimhaNa khaNaM // 36 // ki eso vihaDejjA majjha paogo acitacariyaM ca / divvaM kiMca na hojA khaNaM visAeNa chuppato / / 37 / / jA ciTTha terasamammi vAsare tA pabhAyasamayammi / kaNNaMteuraparisaMThiyAe kaNNAe NaravaiNo ||38|| jAo veNIcheo keNa kao i nimittacitAe / jAo katti pavAo jaha maMtisueNa jeTTeNa ||39|| esA kila niyamaMdirasejjAparisaMThiyA samAgamma / vinnattA ramasu mae samamummoliyakamalaNayaNe ! // 40 // bhaNiyA bahupi Necchai jAvesA tAva rosavasageNa / veNI churiyAhastheNa katti chiNNA aNeNatti // 41|| to aMsupuNNaNayaNA kaluNamuhI vissaraM viruyamANA / piuNo // 407 // Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnagarbhamaMtrinidarzanam zrIupadepAsammi gayA Niveio savvavuttaMto / / 42 / / rAyA ubhaDiyapayaMDakovadAvAnalAruNiyadeho / bhaNai purArakkhagalogamerisaM zapade jaha sa maMtisuo // 43 // sUlArovaNapamuheNa dukkhamAreNa mArio hoi / jaha so tahA lahuM ciya kareha ahavA dahaha savve // 44 // savvatto veDhittA taNehiM chagaNehiM dAruyabharehiM / sacivAhamassa gehaM kAUNa jalaMtajalaNaM ca / / 45 / / jaM jAyA ummattA majjha pasAyaM paraM lahitANaM / kahamannahA imerisamAyaraNaM hoja eesi! // 46 // ubbhddnilaaddbhiuddii||40811 bhaMgA jamabhaDasamA kraalcchaa| takkhaNameva niuttA purisA pattA amaJcagihe // 47 / / hatthaggAhaM gihiumADhattaM maMtiNo 8 kuDuMba jaa| tAva parimukkahakkA samuTThiyA maMtiNovi bhaDA // 48 // uDDaDabhaMDaNapare te daTuM maMtiNA thiramaNeNa / viNi vAriya rAyanarA puTThA kiM kAraNaM jeNa // 49 // eyArisamasamaMjasamuvaTTiyaM te bhaNaMti putteNa / tuha nivaikannagAe veNIccheo kao ajja // 50 // to citei acitaM kammaM jaM tArisammi paDiyAre / vihievi cojaheummi dAruNaM vasaNameyaM ti // 51 // eyArisamavarAhaM sevaMtANaM na vijae dNddo| anno jaibi tahAvi ha pecchAmi pahaMti te bhaNiyA // 52 // so tanniruddhagoviyavilakkhAdiTTi sabhAgayaM dttuN| paNamittA NaraNAhaM bhaNai jahA deva ! diTTammi // 53 // majjhe maMjUsAe tattammi viyArie tao daMDo juJjai majjha mahaMto suvicAriyakAriNo jeNa // 54 / / evaMti mannie jAva 10 jaMti pAsammi tIe muddaao| pecchaMti tA taha cciya tAo taha tAlagAiM ca / / 55 / / purapariyaNapaJcakkhaM tAlugghADa NAkae nibhAlaMti / churiyA veNIhatthaM supasannamuhaM sacivaputtaM // 56 // sambevi tao sajjhasamajjhasarUvaM paraM privhNtaa| // 408 // Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PSI bhannonnamahanivesiyadiTThI parijaMpiuM laggA // 57 / / bhaNasu amacca ! kimeyaM dIsai accherayaM sa paDibhaNai / devo ciya paramatthaM ettha viyANAi na uNa anno // 58 / / jassa gihe. maMjUsA pAhariyA jassa dttmuddaao| tAlANa jassa anno ko tattha viyANago hou / / 59 / / rAyAvi mUDhapatto bhaNai tA tujjhaNANavisao'yaM / savvAlaMkAre to dinne rannA bhaNai / sacivo // 6 // / / 409 // deva! mae vinAyaM ettiyameAo jaha suyAo me| hohI savvaviNAso Na uNo iya veNicheyAo / / 6 / / to putto saMgutto maMjUsAe tuhaM smuvnniio| jeNAvarAhaThANaM Na homi tuha paccae jaNie // 62 // punvabhavaMtaraverI kovi suro NUNaM majjha vsnnke| eyAgAradhareNaM jeNeyamaNuTTiyaM savvaM / / 63 / / saMjAyapaccaehiM bhaNiyaM savvehiM evameyaMti / kahamannahevameso surakkhio kuNai kajamiNaM // 64 // deva ! acitaM kammaM kayapaDiyAraMpi jaM phalai evaM / cariyapi buddhimaMtANa harai jaM pasarameyassa // 65 / / laddhAvasaraM katthai baliyaM kammaM tahA purisyaaro| evaM ciyapariNayavaNINa jArisaM cariyameesi // 66 // yathoktam-"katthai jIvo balio katthai kammAiM hoMti bliyaaii| katthai dhaNio balavaM dhAraNao katthai balavaM // 1 // " evaM sa gANagabbhA niyanAmasamANaceTTio houM / patto siriM taha jasaM sasaMkakiraNaJjalaM loe // 67 // ___ atha saMgrahagAthAgamanikA;-vesAlI nagarI, jitazatrU rAjA, sacivastu jJAnagarbhastasya / anyadA sabhAsthasya rAjo 'nemittAgama'tti naimittikAgamane pRcchA rAjJo'bhUt / 'atthakvatthANe' iti atikutUhalaparatayA anavasare AsthAne sabhAyAM I409 // Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI upade zapade // 410 // kiM sukhaM duHkhaM vA kasyApUrvaM bhaviSyatIti // 330 // 1 // naimittikaH prAhaH - maMtriNo mArIgtanaM / rAjA-kadA ? naimittikaH - pakSAdArata iti / tatastUSNIkA baddhamaunAH sarve'pi rAjAdayo babhUvuH / 'maMtiniggama'tti tata AsthAnAd nirgame kRte maMtriNA kAle prastAve naimittikAhvAnamakAri svagRhe / / 331 / 2 / / tata 'pairik' ekAnte pRcchA kathamiyaM mArI patiSyatIti / naimittikaH - sutadoSAt pratyayastava kusvapna iti / tataH pUjA naimittikasya, vAraNA prakAzananiSedharUpA ca kRtA / 'saMvAyatti' saMvAde svapnasya 'puttamAlAya'tti putreNa sahAlocanaM vidhAya nirodhaH kRtastasya // 332||3|| kvetyAha- majUSAyAM tathA pakSasya bhojanaM pAnakaM ca putranimittaM nirUpitaM / tAlAzca tAlakAni dattAni / tato maMtriNA arthaM saMhara svIkuviti rAjJo bhaNanamakAri / anicche nRpatau kathaMciduparudhya tadAnayanaM maMjUSAnayanaM rAjakule kRtam / / 333||4| uktaM ca- deva iha maMjUSAyAM sarvasAraM tiSThati / rAjA - kimanena sarvasAreNa tvadvyasanapAte sati kAryama ? maMtrItathApi devapakSamekaM rakSayata rakSAM kArayata / tato rAjJA dvArAnyatAlazIrSamudrAstathA 'aTThaTTha'ti aSTau dine'STau nizi prAharikA nirUpitAH || 334||4|| evaM vyavasthApite trayodaze ca divase rAjJo duhiturakasmAdeva veNicchedeo jAtaH / ityetanmaMtrisutAt kileti jana tadviSaya gAthArtha: // 410 // Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||41shaa pravAdAt sphuTitaM prakAzIbhUtaM rodane duhituH svayameva dRSTa rAjJo jitazatrohAkopaH samajanIti // 335 / 6 / / bhaNitaM ca tena yathA ghAtayata taka maMtrisutamathavA kimanenaikena ghAtitena sarvANyeva maMtrimAnuSANi dahata bhasmIkuruta / yenonmattakAnyetAni vartanta iti / tataH kiMkaraNamo maMtrigRhe / grahaNa kuTuMbasya prArabdhaM / bhaNDanA ca maMtriparivAreNa saha lyaa| maMtriNokta prekSAmahe tAvaddeva ? iti // 336 // 7 // ____ dRSTa cAtra rAjJi maMtrI prAha-yogAd maJjUSAsambandhAt samuddhAThya tyarthaH / tattvaM matputrakRto'nyakRto vA'yamanartha ityevaMlakSaNaM jAnIhi samavabudhyasva svAtmanaiva / tato gato rAjA maJjaSoddhATanArtham / dRSTAyAM ca tasyAM mudrAsaMvAde uddhATane kRte sati nirUpaNAni bhAlanA yAvat kriyate, tAvat kSurikAyuktayA veNyA samupalakSito maMtrisuto dRSTaH / / 337 // 8 // sAdhvasaM bhayaM taddarzane kimidamitthamasaMbhAvyaM dRzyate / evaM mImAMsayitumArabdhe maMtriNoktaM devo jAnAti tattvaM yo'syA rakSakatvena vyavasthita iti / tasmAd vismayastvAzcarya ca sarveSAmahA'dRSTA'zrutapUrvamidamiti / tata: 'tappuccha'tti maMtripRcchA, pUjanA ca tasya rAjJA kRtA / maMtriNoktaM-deva! sarvanAzaste putrAdbhaviSyatIti etAvadeva naimittikAdupalabdhaM no veNicchedAditi // 338 // 9 // _itastvetasmAdeva naimittikavacanAt kiletyAptapravAdarUpAt pravRtto'tra putrasaMgopane'haM yAvattAvadetad naimittikoktaM saMvRttam / itirarthaparisamAptau / atha nigamayannAha-evamuktanItyA'cintyamacintyasAmarthya karma yaditthaM vihitapratIkAramapi phalAya samupasthitam vIryamapi ca parAkramo'pi buddhimato'cintya eva ya itthaM samupasthitamapi karma viphalIkaro // 41 // Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaviphalatAyAM zaMkA zrIupade- tIti // 339 // 10 // samAptaM jJAnagIdAharaNam / zapade Aha"avazyameva hi bhoktavyaM kRtaM karma zubhAzubham / nAmukta kSIyate karma kalpakoTizatairapi" // 1 // iti sarvalokapravAdaprAmANyAt kathaM tatkarma phaladAnAbhimukhamapyadattaphalameva nivRttamityAzaMkyAha; aNiyayasahAvameyaM sAvakkamakammuNo sarUvaM tu / parisuddhANAjogA ettha khalu hAi saphalo ti / 340 // ||412 / / * ihAdhyavasAyanaicitryAt prathamato'pi jIvA dviprakAraM karma badhnanti / tatraika zithilapariNAmatayA phalaM pratyaniyatarU pam, anyaccAtyantadRDhapariNAmanibaddhatayA'vazyaM svaphalasampAdakatvenAvaMdhyasAmarthyamiti / evaM karmaNo dvaividhye vyava10 sthite'niyatasvabhAvaM phalaM pratyetadanantaradRSTAntanirUpitam, sopakramakarmaNaH seopakramasya tattadravyAdisAmagrImapekSya pratI kArasahasya karmaNo'sadvadyAdyazaHkIttilAbhAntarAyAdilakSaNasya svarUpaM tu svalakSaNaM punaH / yadi nAmevaM tataH kimityAha-parizuddhAjJAyogA yaH prAk "parisuddhANAjogA pAeNaM AyacittajuttANaM / aighoraMpi hu kammaM na phalai tahabhA| vao ceva // 1 // " anena granthena sarvakarmopakramakAraNatayA sAmAnyena nirUpitaH seo'trAniyatasvabhAve karmasvarUpe, khalurazavadhAraNe, bhavati saphala upakramarUpaH svaphalaprasAdhaka iti / 34 // atha prastAvAdeva karmasaMjJakasya daivasyAtmavIryarUpasya ca puruSakArasya samaskaMdhatAM darzayannAha;etto u dovitullA viNNeyA divvapurisakAratti / iharA u NipphalattaM pAvai NiyameNa ekkassa / / 341 / / itastvita eva karmopakramAd dvAvapi tulyau sarvakAryANAM tadadhInatvAcca sadRzasAmA varttate devpurusskaaro| itiH M.412 / / Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / 413 / / pUraNArtha: / viparyaye bAdhakamAha - itarathA tvatulyatAyAM punarniSphalatvamakiMcitkaratvaM prApnoti niyamenAvazyaMbhAvenaikasyAnayormadhye / yadi hyekasyaiva kAryamAyattaM syAt tadA dvitIyasyAkizcitkaratvena vandhyAsutAdivad niSphalabhAvenAvastutvameva prasajyata iti // 341 / / athAnayoreva svarUpaM vyAcaSTe ; dAruyamANamiNaM paDimA su jAggayAsamANasaM / paJcakkhAdipasiddhaM vihAviyaH buvahajaNeNa ||342 || dArukAdInAM kASThopalAmrAdInAmidaM devaM pratimAdiSu pratimAdevakulapAkAdiSu citrarUpeSu sAdhyavastuSu yogyatAsamAnaM yogyabhAvatulyamiti / kIdRzaM sadityAha - pratyakSAdiprasiddhaM pratyakSAnumAnopamAnAdipramANapratiSThitaM vibhAvayitavyaM budhajanena vipazcitA lokena / tathA hi-yathA dArvAdInAM sUtradhArAdayaH pratyakSata eva vivakSitaM pratimAdiphalaM prati yogyatAM nizcinvanti, kRSIvalAdayastu mudgAdiSu sAmAnyena vivakSitakAryaM prati yogyatayA rUDheSu kuto'pi nimittAtsampannasaMdehA aMkurodgamAdibhistaistairupAyaiH kAryayogyatAM samavadhArayanti eyaM divyadRzaH sAkSAdeva karma bhAviphalayogyaM nizcinvanti / zeSAstu taistaiH zakunAdya pAyairiti ityuktaM daivalakSaNam / / 342 / / atha yogyatayaiva bhAvAnAM svaphalodayA bhaviSyati kimantargaDukalpena puruSakAreNa kalpitenetyAzaMkya puruSakAraM samarthayaMstallakSaNamAha; - na hi jAge niyameNa jAyai paDimAdi Na ya ajogattaM / tallakkhaNaviharAo paDimAtullo purIsagAro / / 343 / / / / 413 / / Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puruSakAra samarthanam zrIupade na naiva hi yasmAd yogya dalabhAvApanne dAdau niyamenAvazyatayA jAyate pratimAdi, kiMtu kasmiMzcideva puruSakAro- zapade pagRhIte / na ca vaktavyaM "zaktayaH sarvabhAvAnAM kAryArthApattigaucarAH" iti vacanAt kAryAnudaye kathaM yogyatA samastIti & jJAtuM zakyata ityAzaMkyAha-naca naivAyogyatvaM yogyatayA saMbhAvitAnAM samasti / kuta ityAha-tallakSaNavirahAdayogya tAlakSaNaviparyayAt / na hi phalAnudaye'pi vyavahAriNaH kAraNamakAraNatayA vyapadizanti, bhinnalakSaNatayA yogyAyogyayoH // 414 / / rUDhatvAt / yadyavaM zubhAzubhakAryAnukUlatayA sthite deve kirUpastatra puruSakAraH pravarttate ityAzaMkyAha-pratimAtulyaH pratimAniSpAdanakriyAsadRzaH puruSakAraH / yathA hi yogyamapi dAru na svayameva pratimAtvena pariNamati kiMtu puruSakArAdeva evaM puruSakArApekSaM devamapi svaphalakA raNamiti / / 343 / / atraiva pratipakSe bAdhAmAha;jai dAru ciya paDima akkhivai tao ya haMta nniymenn| pAvai savvattha imA ahavA joggaM pajoggaMti // 344 / / ____ yadi dAveva pratimAmAkSipati sAdhyakoTImAnayati, tatazca tasmAdeva pratimAopAt 'haMteti' pUrvavat, niyamena prApnotyApadyate sarvatra dAruNi iyaM pratimA / pratijJAntaramAha-athavA pratimA'nAkSepe yogyamapi dAru ayogyaM syAditi // 344 // nanvevamapyastu ko doSa ityAzaMkyAha ;naya eva logaNII jamhA jAgammi jogvvhaaro| paDimANuppattIyavi avigANeNa Thio ettha // 345 / / H // 414.. Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naca navaivaM yogyasyApyayogyatayA lokanItiH ziSTavyavahAro dRzyate, yasmAdyogye yogyavyavahAro yogyamidamiti PAK zabdajJAnapravRttirUpaH pratimAnutpattAvapi kuto'pi hetoH puruSakAravaiguNyena pratimAyAmanutpannAyAmapyavigAnena bAlAbalAdijanAvipratipattyA sthito'tra dAruNi / / 345 / / evaM yogyaM dAva pratimAmAkSipatIti nirastaM prastute yojynnaah;||415|| evaM jai kammaM ciya cittaM akkhivai purisagAraM tu / No dANAisu puNNAibheya mo'jjhappabheeNa // 346 / / evaM paropanyastA'pratimAmiva yadi cet karmaiva daivasaMjJitaM citraM nAnArUpamAkSipati svopagrahakAritayA sannihitaM karoti galagRhItatathAvidhakiMkaravat puruSakAramuktarUpaM punH| tadA no dAnAdiSu paralokaphaleSu kriyAviSezeSu zubhAzubha rUpeSu puNyAdibhedaH puNyapApanAnAtvaM syAt / mo purvavat / adhyAtmabhedato'dhyavasAyabhedAt / yadi hi devAyatta eva puruSaO kAraH kriyAsu zubhAzubharUpAsu vyApriyate prakRtireva karotIti sAMkhyamatamAsthitAnAM, tadA yo'yaM dAnAdikriyAsu zubhAzubharUpakarmamAtrahetukAsvadhyAtmabhedAt puNyapApayorutkarSApakarSakRto bhedaH sarvAstikasammataH sa kathaM saMgacchate iti / tathAca paThyate -"abhisandhiH phala bhinnamanuSThAne samepi hi / paramo'taH sa eveha vArIva kRSikarmaNi // 1 // " iti // 346 / / ___punarapi paramatamAzaMkya parihara ti;tArisayaM ciya aha taM suhANubaMdhi ajjhappakAritti / purisassa erisatte taduvakkamaNammi ko dosA / / 347 / / // 415 // Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddhAnta zrIupadezapade kathanA 416 / tAdRzaka vivakSitabhaviSyadadhyavasAyasadRzameva sat / atheti paripraznArthaH / tatkarma zubhAnubandhyadhyAtmakArIti / upalakSaNamidaM, tataH zubhAnubaMdhino'zubhAnubaMdhinazcAdhyAtmasya manaH-pariNAmasya kAraNaM vartata iti / AcArya:-puruSasyedRzatve tathAvidhacitrasvabhAvatve sati tadupakramaNe tasya karmaNa upakramaNaM parikarma mUlanAzo vA tatra sAdhye ko doSaH sampadyata iti / yathA hi karmavAdinaH karmaiva kAryakAri, puruSakArastu tadAkSiptatvAd na kiJcideva, tathA yadi puruSakAravAdI brUyAd eSa eva tAdRza svabhAvatvAtkarmopakramazubhamazubhaM vA phalamupaneSyatIti na karmaNA kiJcitsAdhyamastIti tadA ko niSedhAyakastasya syAditi // 347 / / punarapyAzaMkya pariharati; ettha paraMparayAe kammapi hu tArisaMti vattavvaM / evaM parisaM ciya erisantamaNivAriyappasaraM / / 348 // ____ atra kevalakarmavAdimate paraMparayA'nAdisantAnarUpayA 'kammaM pi ha'tti karmaiva tAdRzyamutpasyamAnakarmasadRzamiti vaktavyAM karmavAdinA / nahi paraMparAkAraNAnAmapi kAlavyavadhAnena bhaviSyatkAryeSvanukulatAmantareNa kadAcit kAryotpatti saMbhAvayaMti saMta iti evaM karmaNIva puruSe'pi puruSakAre'pi paraMparayA IdRzatvamutpatsyamAnaphalasadRzatvaM puruSakAravAdinA sthApyamAnamanivAritaprasaraM, nyAyasyAbhayatrApi samAnatvAt / tata: puruSakArAdeva samIhita siddhirbhaviSyati, kiM karmaNA kAryamiti // 348 / / itthaM devapuruSakArayoH pratyekapakSadoSamabhidhAya siddhAntamAha; . Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 417 // ubhayatahAbhAvA puNa etthaM NAyaNNasammao NavaraM / vavahArAvi hu dANha vi iya pAhaNNAiniSphaNNo // 349 // ubhayatathAbhAva ubhayordevapuruSakArayostathA parasparAnuvarttanena kAryakArako bhAvaH svabhAvaH punaratra kAryasiddhau nyAyajJasammato nItijJalokabahumataH navaraM kevalaM varttata iti prathamata evAsau buddhimatAmabhyupagantuM yukta iti / tathA, vyavahAro devakRtamidaM puruSakArakRtamidamiti vibhAgena yaH pravarttamAna upalabhyate so'pi dvayorapi daivapurukArayorityevamubhatathAbhAve sati prAdhAnyAdiniSpannaH pradhAnaguNabhAvaniSpanno vA varttate // 349 / / pradhAnaguNameva bhAvayannAha ; - jamudaggaM theveNaM kammaM pariNamai iha payAseNa / taM daivaM vivarIyaM tu purisagAro muNeyabvA || 350 / / yadudagramutkaTarasatayA prAksamupArjitaM stokenApi kAlena parimitena karma sadvedyAdi pariNamati phalapradAnaM prati prIbhavati, iha jane prayAsena rAjasevAdinA puruSakAreNa taddevaM loke samuddhuSyate / viparItaM tu yadanudagraM bahunA prayAsena pariNamati punastatpuruSakAro muNitavya iti / / 350 // ahavapakammaheU vavasAo hoi purisagArotti / bahukammaNimito puNa ajjhavasAo u daivAtti / / 351 / / athaveti pakSAntaradyotanArthaH / alpaM tucchaM karma daivaM puruSakArApekSayA heturnimittaM phalasiddhau yatra sa tathAvidho vyavasAyaH puruSaprayanno bhavati puruSakAra iti / bahu prabhUtaM puruSakAramAzritya karma nimittaM yatra sa punaradhyavasAya inaJo'lpArthatvAdalpo vyavasAyaH punardevamiti / yatra hi kAryasiddhAvalpaH karmaNI bhAvo bahuca puruSaprayAsastatkAryaM / / 417 // Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade- zapade punyakarma sA ||418 // puruSakArasAdhyamucyate / yatra punaretadviparyayastatkarmakRtamiti / pUrvagAthAyAmalpaprayAsasAhAyyena phalamupanayamAnaM karma daiva- mupadiSTaM viparyayeNa puruSakAraH, iha tu puruSakAra evAlpakarmasAhAyyopetaH puruSakAraH prajJapto bahukarmasAhAyyopagRhItastu sa eva puruSakAro'dRSTamityanayoH prajJApanayo)da iti // 351 / / amumevArthamudAharaNena sAdhayannAha ;NAyamihapuNNasAro vikkamasAro ya doNi vaNiyasuyA / NihiparatIradhaNAgama taha suhiNo paDhamapakkhammi / / 352 // 1 // dANuvabhAgA NihilAbhao daDhaM avigalAu ekkassa / paratIrakilesAgamalAbhAo evaM bIyassa / / 353 / / 2 / / rAyasavaNammi pucchA NiveyaNaM avitahaM duviNhaMpi / daiveyarasaMjuttA pavAyaviNNAsaNA raNNo / / 354 / / 3 / / egaNimaMtaNamavigalasAhaNajogA'kilesao ceva / bhogAvi ya eyassa u evaM ciya daivajogeNa // 355 // 4 // aNNassa baccao khalu bhogammivi purisgaarbhaavaao| rAyasuyahAratuTTaNaruyaNe tappoyaNAbhoo // 356 / / 5 / / ___iya Asi khiipaiTThiyanagaraM nagatuMgacaMgasurabhuvaNaM / aigaruyavipakkhamaradRkuTTaNuppannapunnajaso // 1 // punnajaso nAma nivo tatthAsi piyA ya tassa suhgNgii| seo rAyannajaNocciyavavasAyaparo gamaI kAlaM // 2 // aha tattha dhaNaDDasuo purammi nAmeNa punnasArotti / bIo vikkamasAro vikkamavaNiNo suo Asi // 3 / / ahigayakalAkalAvA taarunnnnmnnnnnnsrismnnupttaa| te dovi dhaNAkakhI evaM cintAurA jAyA // 4 // jai nAma na tAruNNe puNNe pattevi hoja lacchIe / ajaNamaNajacarIyassa tassa ko porisuggAro? // 5 // tAva kulaM tAva jaso tA jaNasohaggamaggalaM tassa / jassa na // 418 // Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1419 // lacchI voccheyameI dANAikiriyAsu // 6 // tA etto taha jatto kAyavvo jaha sirI samugghaDai / paNayajaNavachiyatthANa karaNao kayacamakkArA / / 7 / / aNusarimo desaMtaramArohemo parakkamagirimmi / nA dullahA bhavissai amhaM jaNavallahA lacchI / / 8 / kayapatthANA jA satthasannivesaM gayA paDhamagassa / samuvaTTio mahaMto vihiNo vasao khaNeNa nihI // 9 // taM gihiUNa gehaM samAgao taduciesu kajesu / laggo bIo puNa jalahipAragamaNeNa laddhadhaNo // 10 // kettiyakAlAo tulAe jIvamArAviUNa niyagehaM / patto sovi ya sadhaNociyAsu kiriyAsu parilaggA // 11 // jAo pure pavAo jaha ego poddhpunnpnbhaaro| saMpattasayalavaMchiyalacchIvicchaDDuo suhio // 12 // bIo puNa daarunnjlhitrnnsNjaaygruydhnnriddhii| ainiddhabaMdhusabaMdhabaMdhuro bhuMjai bhoge // 13 / / tA eesiM majjhA paDhamo deveNa saMjuo bADhaM / akhaliyapasaro bIo vi saMjuo purisagAreNa // 14 // nisuo rannA aikAugAo saddAviyA sahAe te / puTThA esa pavAo kimannahA vA tahAvatti / / 15 / / bhaNiyaM deva! na vitaho jaNappavAo jao pAyaM / aipacchannaM pi kayaM kajaM sajo viyANAi / / 16 / / sayameva tao tesiM rannAvinnAsaNA smaarddhaa| paDhamo egAgi cciya nimaMtio bhoyaNassa kae // 17 // bhaNiyA mahANasaNarA jaha aJja u vakkhaDo na kaayvvo| eyassa punnavasajAyapattamamhehi bhottavvaM / / 18 // patte bhAyaNasamae devIsaMpesio aha mhllo| vinnavai jahA devIgihammi tumhehiM bhottavvaM / / 19 / kiM puNa nimittamihi patto jAmAuo niypuraao| suoyaNAibheyaM pasAhiyaM bhoyaNaM tassa // 20 // tA deva ! tae saddhi seA sehaggaM lahei bhuNjto| to bhuttA vIsatthA saMtA taM bhoyaNaM sabve // 21 // bIo ya annadiyahe nimaMtio bhoyaNatthamaha // 419|| Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhopa zapade // 420 // bhaNiyA / savvevi rasavaIe pasAhagA jaha lahuM ceva // 22 / / savvAyareNa bhoyaNamuvaTThiyaM kuNaha bhiiynnaavsre| pattammi XI saMGgrahaAsaNesu dinnesu uvaTThie bhatte // 23 // tuTTho rAyasuyAe aTThArasasarasamannio haaro| AmalagathUlamuttAhalubbhaDo ninnimitrApi // 24 / sA ruyamANA dINANaNA ya pattA piussa paasmmi| bhAsai jahA imo me hAro pAijau iNhiM / 25 / / nAhaM kAhaM bhoyaNamahamannaha iya payaMpie tIe / vikkamasAramuhaM jA paloyae naravaI tAva // 26 // ujjhiyabhoyaNakajeNa teNa dattakkhaNaM vahateNa / navasuttataMtusajjo khaNeNa hAro kao pauNo // 27 // pacchA dovi jahatthiyavihie taM bhAyaNaM suhaM bhuttaa| paribhAviyaM nivaiNA NUNa sacco jaNapavAo // 28 / / (granthAgraM-7000) // atha saMgrahagAthAkSarArtha:-jJAtamudAharaNamiha devapuruSakArayorguNapradhAnabhAve puNyasAro vikramasArazca dvau vaNika sutau / kathamityAha-nihiparatIradhaNAgama'tti nidhiparatIradhanAgamAbhyAM kRtvA tathA sukhinAvaklezaklezalabhyazarmasamanvitau | sNtau| tatra prathamapakSe devaprAdhAnyarUpe // 352 // 1 // 11420 // dAnopabhogau dAnaM kRpaNAdInAM bhogo vastratAmbUlAdInAM pravRttau nidhilAbhato nidhAnalAbhAd dRDhamatizayenAvikalo tu paripUrNAveva ekasya puNyasArasya / tathA, paratIraklezAgamena lAbhAt paratIrAt klezAgamena yo lAbho dhanasya tasmAdevaM puNyasAravad dvitIyasya vikramasArasya dAnopabhogau jAtAvavikalAviti // 353 / / 2 / / arthatavRttAntasya rAjazravaNe sati pRcchA tena kRtA / nivedanamavitathaM yathAvad dvAbhyAmapi kRtam / tato daivetarasaMyuktAviti pravAdavinyAsanA tatparIkSArUpA rAjJaH samapadyata ||354 / / 3 / / kathamityAha-eka nimaMtraNaM puSyasArasya bhojanArthaM svagRhe nirUpaNamakAri / tatrAvikalasAdhanayogaH paripUrNabhojanA Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / 421 // GgayogA'klezata eva lIlayaiva, bhogo'pi ca bhojanasyaikasya puNyasArasyavAklezAdeva vyApArAntarasya tadAnImanupasthAnAt / daivayogena paripakvaprauDhapuNyasambandhena // 355 // 4 // anyasya vikramasArasya vyatyayaH khalu viparyAsa eva vikalabhojanasAdhanayogarUpI jAto bhoge'pi bhojanasya / kasmAdityAha-puruSakArabhAvAt, puruSakArameva bhAvayati 'rAyasuyahAratudraNaruyaNe' iti rAjasutAhAratroTane rodane ca tasyAsta * protanAtaH truTitahAraprotanAdeva // 356 / / 5 / / itthaM lokikayordaivapuruSakArayotimabhidhAya samprati lokottarayostadabhidhAtumAha;- . pakkhaMtara NAyaM puNa louttariyaM imaM muNeyavvaM / paDhamaMtacakkavaTTI saMgaNiyalacchedaNe payaDaM // 357 / / pakSAntare prApakSApekSayA pakSavizeSe jJAtamudAharaNaM lokottarika lokottarasamayasiddhamidamupari bhaNiSyamANaM muNitavyam / kimityAha-prathamAntyacakravattinau bhrtbrhmdttnaamnau| kva jJAtaM tAvityAha-saGganigaDacchedane viSayAbhiSvaGgAndukatroTane prakaTaM janapratItameva // 357 / / ata evAcAryeNa saMsUcya na tadvyAkhyAnAdaraH kRtaH, tathApi sthAnazUnyArtha kiJciducyate ; X42zA bharaho bhArahabhUmIsAmI siririsahanaMdaNo Asi / vikkaMtavipakkhajaovajjiyaniravajasAmajo // 1 / / navanihivaI samaggalasohaggANaM abhaggamANANaM / causadvisahassANaM ramaNo raMmANa rAmANaM / / 2 / / saMbhaMtanamaMtamahaMtabhattasAmaMtasahasasIsehiM / vigalaMtakusumamAlehiM niccamaccijamANakamo // 3 // chappuvvalakkhaparibhuttarajalacchI pvnsiNgaaro| aha annayA samujjalapha Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbharata brahmacakri cari. 422 / proupade- lihovalaghaDiyamairuiraM // 4 // niyataNusohAsaMdasaNatthamAdarisamaMdiraM visai / kappadumaM va pupphiyamappANaM so nibhAlei zapade / / 5 / / jA tAva egamaMguNimavagayaniyabhUsaNaM niyai hatthe / diTThA viNaTThasohA maNAgamaha citae evaM // 6 // NUNaM Na niyA sohA dehassa imassa jaM gayA chAyA / jAyA jhatti karaMguliresA niyabhUsaNavihINA / / 7 / / tA pajatamimehi jaNiyAe majjha dehsohaae| mottuM kameNa laggo tAiM sa udaggaveraggA // 8 // esA ya rAyalacchI pabalAniladolI. yaMburuhasarisA / tucchA voccheyaphalA alAhi iNhi mameIe / / 9 / / iha suddhajjhANaparo jA baTTai tAva saMjamaTThANaM / paDhamaM patto tatto khaNeNa se kevalI jAo // 10 // saMjamaThANesu asaMkhalogamANesu jo jio paDhamaM / (ThANaM) ciya pAvai so khaNeNa parivuDDapariNAmo / / 11 / / gaMtuM saMjamaseDhIsIsaM sNpttkevlaaloo| hoi jaha bharahacakkI bhaNiyamiNaM kappabhAsammi / / 12 / / aha ujjhiyagihiliMgo visiTThamuNivesadhArago houM / surasAmiNA sayaM ciya saMpADiyapayaDaparamamaho // 31 / / suranimmiyapaumeyaranisannao so jiNovva parisAe / ADhatto parikahiu dhamma navamehagahirasaro / / 14 / / puvvANa lakkhamakkhaMDamegamevaM mahiM vihariUNa / aThThAvayammi siddho niddha yarao | sa bhagavaMti / / 15 / / DA. jo esa baMbhadatto cakkI jammaMtarAiM tasseha / nisuNijaMti imAiM niyANabaMdho phalaM ceva // 1 // sAgeyammi puravire sAvagalogAvataMsao Asi / caMdAvataMsanAmA narAhivo nimmalanayaTTho // 2 // tassa supavittacitto putto muNi caMdanAmago so ya / nimvinnakAmabhogo sAgaracaMdaMtie dikkhaM // 3 / / aitikkhaM paDivanno viharato tesu tesu desesu / guruca // 422 // Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1423 // raNamUlalINo ahannayA bhikkhaNaTThAe / / 4 / / gAmammi paviTTho vihario ya sattheNa viyaDaaDavIe / pabbhaTro taM tanhAchahAkilaMtaM niyacchati / / 5 / / catAri govaputtA taM pai saMjAyabhattibahumANA / paDijAgaraMti taddesaNAe buddhA ya pavvaiyA / / 6 / / tattha duve mohudayA dhammadugaMcha karittu kiMci mayA / suralogammi gayAo dasapurana-re jasamaIe / / 7 / / dAsIe utpannA saMDillaganAmageNa vippeNa / puttA jamalagarUvA kameNa te jovvaNaM pattA / / 8 / / arachettarakkhaNaTThA vaNaM gayA pAyavarasa nisi heTrA / vaDanAmagassa suttA tatthegA kuttharAhiMtA / / 9 / / ahiNA niggaMtUNaM Dako bIovi tassa uvalaMbha / kAumaDato teNeva bhakkhio takkhaNaM phaNiNA // 10 // to akayapaDiyArA kAliMjaranAmage nagammi vare / jamalatteNa migIe mayA samANA suyA jAyA // 11 / / puvvabhavasiNehAo paccAsannaM caraMtayA sNtaa| vAheNegasa reNeva ghAiyA maraNamaNupattA / / 12 / / mayagaMgAe tIre dovi marAlattaNeNa egAe / haMsIe uppannA jamalagabhAveNa te tatto / / 13 / / pattA jAyaNamegeNa macchabaMdheNa paasiyaavddiyaa| gihittu kaMdharaM vAliUNa paMcattamuvaNIyA // 14 // vANArasIpurIe pANassa bhUyadinnanAmassa / tappADagAhivaiNo puttattAe samuppannA // 15 // accaMtaNahaNibbharacittA nAmeNa cittsNbhuuyaa| tIe nayarIe saMkho nAmeNa narAhivo taiyA / / 16 / / namuI ya tasta sacivo so avarAhe tahAvihe jaae| pacchanno vahaNaTThA samappio bhUyadinnassa // 17 / / teNAvesa pahANo tti ya nA tao mAraNijao hoi| kiMtu rahasse kAuM dharaNijo iya viciMteuM / / 18 / / bhaNio jai mama putte bhUmIharasaThie tumaM bhadda ! / pADhesi jIviyavvaM tuha atthi na annahA kahavi / / 19 / / avaganniUNa jAI kulaM ca vijANa pAragattaM ca / niyajIviyatthiNA takkhaNeNa savvaMpi paDivannaM / / 20 // to bhUyadinnaputte kalA 423 // Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupadezapade T424|| kalAvakusale kareMtassa / gacchati jAva divasA ahannayA bhUyaditreNa ||21|| vinnAyaM mama pattI jaha eeNaM samaM viNadRtti | caMDAlabhAvasahajeNa parigao caMDakAveNa // 22 // taM mAriumADhatto ahaM ojjhAvagotti cittammi / saMbhAviUNa pacchannameva puttehi nAsavio ||23|| so hatthiNAure naravaissa sirimaMsaNaMkumArassa / jAo maMtI niyabuddhijAgao savvamaMtivaro / / 24 / / te ya puNa pANaputtA jAvvaNalAyannarUvamAIhiM / taha naTTageyavAiyapamuheNa kalAkalAveNa / / 25 / / jAyA jaNANa NayarIe mANasANaMdakAriNo bADhaM / aha annayA mahUsavasamae taruNANa maNaharaNe // 26 // cittAo caJcarIo puramajjhe gijjhamANigA jAyA / NacaMto taruNANaM NarANa NArINa ya samUho ||27|| te pANasue pamuhe kAUNaM caJcarIviNikkhaMto / pANataruNANa soUNa viyaMbhamANA purassaMto ||28|| pattA taggIyasareNa mohio sesacaccarIloo / bhattacarIo savvA samAgao mAhaNehi o / / 29 / / IsAluyattaNAo rAyANaM vinnavettu jaha deva ! eso caMDAlajaNo viTTAlai nagaramiNamevaM ||30|| paDihaNiyA te nagaraM pavisaMtA annayA gate kAle / kevaie kAmu - isamayasaMpayaTTe mahe parame ||31|| te bhUyadinnaputtA samaMtao parigayA niyajaNeNa / kAUhalataralamaNA vissumariyasAsaNA saMtA ||32| nayaraMtare paviTThA jaNapecchaNage niyacchiuM laggA / souM ca caJcarIo hariNA iva goriMgIyAI // 33 // aha vattheNaM ThaiUNa vayaNamuggAiuM ca pAraddhA / milio ya sayalaloo taggIyAkhittao jjhatti ||34|| amayarasa - nivvisesaM keNedaM gijae bhaNateNa / jAva nihAliyamavaloiyA tao bhUyadinnasuyA ||35|| haNa 2 bhaNirehiM tao mAhaNaloehiM ghAiyasarIrA / niddhADiyA purAo ThiyA tao vAhirujANe || 36 || dhI dhI kalAkalAvA kuladAo zrIbharata brahmacatri cari0 424 // Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 425 // jahannao jAo / to amhANa Na maraNaM mottUNa parA gaI atthi ||37|| laggA gaMtuM dAhiNadisAe desaMtaraM gayA dUraM / diTTho girI mahaMto ego tatthAruhaMtehi ||38|| egAe silAe tale olaMbiyabhujugo vigiTThatavA / diTTho mahAmuNI kA usaggaparisaMThio tehi ||39|| sappaNayaM ca paNamio teNAvi ya jjhANaparisamattIe / aimahuragahIrasareNa sAyaraM dhammalAbheNa ||40|| AnaMdiyA ya puTThA ya kiMnimittaM ihAgayA tubhe / kahio'bhippAo jaha imammi selammi maraNakae // 41 // savvAhamAo caMDAlajAIo jaM. daDhaM samuvviggA laddhAvi guNA dosIbhUyA jahA hamhANaM // 42 // bhaNiyA muNiyA na bhavantarevi kallANamappaghAINa / atthi na jutto tamhA maNoraho esa tumhANa / / 43 / / sayalabhavadukkhavAhivireyaNosahasamaM jiNidamayaM / dhammaM kuNaha samIhiyasiddhIe kapparUkkhava ||44|| to muNivarAo tAo muNidivakhA laggiovaladdhA ya / jamhA te teNa tayA taduciyabhAveNa parikaliyA ||45 || kAlakkameNa jAyA gIyatthA chaTTamAitavanirayA / aniyayavihAracariyAparAyaNA gayaurammi gayA ||46 || bahiruJjANammi ThiyA mAsakkhavaNassa pAraNagadivase / saMbhUo tattha gao bhikkhaTThA nayaramajjhammi ||47 || gehANugehamiriyAsamio hiDaMtao pahA - pddio| saciveNeso diTTho NamuiyaNAmeNa teNa tao || 48 || nAo caMDAlasuo jaha so eso bhae ajasassa / niyapurisapesaNeNaM pacchannaM haMtumAro / / 49 / / tavasAsiyataNuNo niravarAhacariyassa haMmamANassa / kovANaleA pajalio tassujjhiyadhammakajJjassa / / 50 / / paDhamammi pAuse jahA nahammi ghaNamaMDalAI rehati / taha tassa vayaNakuharA viNiyA dhUmamAlAo // 51 // uddaMDA taDidaMDA ghaNesu jaha savvao visappati / taha teulesadesA viyaMbhiyA dhUmamAlAsu // 425 // Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupade // 52 // to palayakAlajalavAhakaliyamiva nahayalaM vilaayto| jAo saMkhuddhamaNo sabAlavaDDo nayaralAo ||53 / / to zrIbharata zapade cakkaharo sirimaM saNakumAro sapariyaro tassa / uvaladdhavaiyaro tappasAyaheuM samAyAo // 54 // bhAlayalamiliyadhara brahmacaki cari NIyaleNa paNamettu joDiyakareNa / vinnattamaNeNa jahA khamApahANA muNI hoti / / 55 / / jai appadohaeNaM keNAvi aNa jaceTTieNa tumaM / avaraddhaM tattullaM cariyaM na juJjae kAuM // 56 // jai nAma visaharo kahavi kassa laggeja kiM puNo / / 426 // tassa / bhakkhaNamama DhamaNaso ghaDeja maNuyassa, iya bhaNire / / 57 // jA na nivammi pasIyai tA citto laddhavaiyaro jjhatti / tassa samIvamuvagao bhaNai jaha uvasamaM kuNasu / / 58 / / esA koghahuyAso niraMkuso pajalio gunnvnnaaii| niddahai caMDatAvo khaNeNa sutte jao bhaNiyaM / / 59 / / jaha vaNadavo vaNaM davadamassa jalio khaNaNa niddahai / evaM kasAyapariNao jIvo tavasaMjamaM Dahai // 60 // tahA-koho kaddamakohovva karasa mo hoi kddvitthaaro| uvveyakAraNaM dAruNANa dukkhANa mUlakhaNI // 61 // emAidesaNAvArivAhadhArAhi varisio sNto| vijjhAviyakohaggI veraggamudaggamaha sa gao // 62 / / namuI amacco viM narAhiveNa 'baMdhAviUNa tammUle / ANavio teNavi sANukosacitroNa moyavio / / 63 / / to dovi virAgAo pavannapajatakAlakaraNijjA / jA ciTThati naravaI ahannayA vaMdaNanimittaM / / 64 // patto 18 tayaMtie tesiM ceva payapaja vAsaNaparammi / tammI takkhaNapacchAgaeNa tassitthirayaNeNa // 65 / / saMbhaMtapaNAmakaraNa kahavi II pAesa aggakesehiM / chutto pamattacitto saMjAo jjhatti saMbhUo / / 66 / / jai aggakesaphAso imIe eyAriso saho manne / savvaMgasaMgasamae kovi apubvo dhuvaM hohI // 67 // iya bhAvaMtA citte niyANameyArisaM kuNai shsaa| jai me Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||427 // tavANabhAvo samatthi jammaMtare hojA // 68i eyArisithilAbho vArijaMto vi bhAuNA bADhaM / kAgiNIkajje koDI na pheDiuM tujjha juttatti // 69 / / tatto muyA samANA jAyA sAhammadevalogammi / naliNIgummavimANe sohaggamahoyahI devA // 70 / / kAleNa vimANAo tao cuyA bhArahammi iha khitte / saMbhUo jAo baMbhadattanAmA jahA cakkI / / 71 / / taha puvvaMciya kahiyaM jo puNa citto pure purANammi / so purimatAlanAmammi ibbhaputto samuppanno / / 72 / / nisuNiya dhammo bhavacAragAo dUraM virattao sNto| nikkhaMto saMpanno khaMto daMto muNipavaro / / 73 patto kaMpillipurammi cakiNo baMbhadattanAmassa / jAyaM jAIsaraNaM taM puNa iya vaiyaravasAo // 74 / / kila egayA naDeNaM vinnatto aja mahuyarIgIyaM / nAmeNa nADagavihI deva ! mae naccaNijjotti // 75 / / ai unbhaDeNa kusaleNa vihiyaNANApayAraveseNa / niyapariyaNeNa sahio pacchimadivasammi pAraddho // 76 / / nacceuM hayacitto jAo seo naravaI imammi khaNe / savvouyasarahipahANakusamanimmiyamaisugaMdhaM // 77 / / dAsIe uvaNIyaM egaM sumahaM tayaM kusumadAmaM / gaMDAgArapariTThiyamalimAlArAvaramaNIyaM / / 78 / / to taM nadRssa vihiM pecchaMto kusumadAmagaMdhaM ca / agghAyaMto jAo jAissaraNo jahA Asi // 79 / / naliNIgummavimANe sohamme suravaro ahaM tattha / aNubhUyamiNaM savvaM takkhaNamevAgao mucchaM / / 80 / / sIyalajaleNa caMdaNaraseNa sitto smiivloenn| puNarAgayaceya nno niyapuvvasahoyarassa tao // 81 // annasaNAnimittaM bhaNio niyhiyynivvisestt| patto varadhaNumaMtI govAyaMteNa jaNamajhe / / 82 / / niyacariyarahassaM rAulassa baMdhAhidAradesammi / eyaM silogakhaMDaM pattagamullaMbiyaM tAhe // 83 / / 7.427 Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIupadezapade // 428 / / yathA - " AzvadAsau mRgau haMsau mAtaMgAvamarau tathA" eyassa uttaraddha jo pUrai tassa haM payacchAmi / addha rajassa lihAviyaM cimaM pattayaM tammi ||84|| rajjAbhilAsugo aha loo taM pUriuM samADhatto / tiyacaccarAisu tahA paDhijae patta lihiyaM taM // 85 // aha cittajIvasAhU viharaMto jAyajAisaraNo so / kaMpillapurujANe samAgao saMThio ya tahi / / 86 / / arahaTTavAhageNaM paDhijamANaM suNei pattagayaM / to takkhaNeNa muNiNA imo silogo kao punno / / 87 / / yathA" eSA nau SaSThikA jAtiranyAnyAbhyAM viyuktayA : " / taM soccA sA lahumeva rAyapAse paDhei gaMtUNa / mucchAvigarAlaccho jhati mahIe niveA paDai ||88 || savaNANaMtaramuvalabbha tassa vasaNaM haNeumAraddho / taM jAva pariyaNo bhaNai samaNao eyamuvaladdhaM / / 89 / / uttaramaddhaM saNNAlAbhe rAyA bhaNei so kattha / uJjANe deva ! mamaM to harisaparavvaso rAyA // 90 // savvaniyariddhisahio taddaMsaNahe umAgao jAo / kamalavaNaM piva sUrAloe saviyAsamuhakamalo ||11|| vaMdittA uvaviTTho puTTho vRttaMtamAimaM savvaM / bhaNio tahA jaha imaM rajaM samameva bhuMjAmo / / 92 / / dhammassaviphalameyaM jamerisA garuyarajasaMpattI / tA eyabhAgakAle na suMdarA dukkarA kiriyA || 93 // muNiNAvi muNiyaduvvisahabhAgapariNAmadukkhalakkheNa / vihiyA visayANa visovamANa niMdA jahA ee / / 94 / / salaM kAmA visaM kAmA kAma AsIviseAvamA / kAme patthemANA akAmA jaMti duggaI // 95 // savvaM gIyaM vilaviyaM savvaM naTTaM viDaMbaNA / savve AbharaNA bhArA savve kAmA duhAvahA / / 96 / / iya uvamAga bhehi cittehi tehi vayaNehi / cakkI laddhavirAgeo maNAgamiya jaMpiuM laggo ||97 // ahaMpi jANAmi jaheha sAhU jaM me tumaM akkhasi vakkameyaM / bhogA ime . saMgrahagAthArtha: Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 429 // saMgakarA bhavaMti je dujjayA ajjo amhArisehiM / / 89 // muni:-jai tAsi bhAe caIuM asatto ajjAiM kamAI karehi rAyaM ! / dhamme Thio savvapayANakaMpI jaM hohisI deva io viuvvI // 99 / / no tujjha bhoge caiUNa buddhI giddhosi AraMbhapariggahesu / muhA kao ettiyavippalAvo gacchAmu rAyaM AmaMtio si / / 100 // paMcAlarA-' yAvi ya baMbhadatto sAhussa tassA vayaNaM akAuM / aNuttare bhuMjiya kAmabhoge aNuttare so narae paviTTho / / 101 // cittovi kAmehiM virattakAmo udaggacArittatavo mheso| aNattaraM saMjama pAlaittA aNuttaraM siddhigaI gautti / / 102 / / parakkama pADhamihAruhittA khaNeNa kammAiM vihoDaittA / savvuttamaM NANasiri lahittA tinno bhavaM so bharaho narido / / 103 // jo ettha bIo puNa baMbhadatto niyANao cikkaNamaJjaNittA / micchattacArittavighAikamma sA tabbaso dukkhapahe pvittttho||104|| iti / / 357 / / upasaMharannAha ;kayamettha pasaMgaNaM suddhANAjogato sadA matimaM / vaTTejja dhammaThANe tassiyarapasAhagatteNa / / 358 / / kRtaM paryAptamatrAjJAmAhAtmyavarNane prastute prasaGgena daivapuruSakArasvarUpanirUpaNAdinA, zuddhAjJAyogAduktasvabhAvAta sadA sarvakAlaM matimAn atizayabuddhidhano varteta pravRttimAn bhaved dharmasthAne samyaktvAdipratipattilakSaNe / atha hetumAha-tasya zuddhAjJAnusAriNo dharmAnuSThAnasya svalpasyApItaraprasAdhakatvenottarottaradezaviratyAdidhamAnuSThAnaniSpAdakatvena // 358 // // 429 / / Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | ajJAva zroupadezapade |rNanopasaM haraNam N etadeva bhAvayati;tasseso u sahAvo jamiyaramaNubaMbaI u niyameNa / dIvovva kajjalaM suNihiutti kajjaMtarasamatthaM // 359 / / tasyoktalakSaNasya dharmAnuSThAnasyaiSa tveSa eva vakSyamANasvabhAvalakSaNaM yaditaradharmAnuSThAnamanubadhnAti na kevalaM svayaM bhavatIti cakArArthaH, niyamenAvyabhicAreNa kAryAntarasamarthamityatrApi saMbadhyate, tataH kAryAntarasamarthamuttarottarasugatilAbhalakSaNam / dRSTAntamAha-dIpa iva pradIpavat kajjalaM pratItarUpameva, sunihito'nivAtasthAnanivezita iti kRtvA kAryAntarasamartha prastutaprakAzamapekSya yat kAryAntaraM taruNInayananirmalatApradhAnAdi tatsampAdakamiti / yathA-pradIpaH sunihito'vazyaM kAryAntarasamarthaM kajalamanubadhnAti tathA prastutamanuSThAnamapyanuSThAnAntaramiti // 359 / / / / 430 / / // iti samAptozrI upadezapade prathamo vibhAga // X