________________
२६०)
महापुराण
(३४-५५
स्वकुलान्युल्मकानीव दहन्त्यननुवर्तनः । अनुवर्तीनि तान्येव नेत्रस्थानन्दथुः परम् ॥ ५५ प्रशान्तमत्सराः शान्तास्त्वां नत्वा नम्रमौलयः । सोदर्याः सुखमेधन्तां त्वत्प्रसादाभिकाइक्षिणः ॥५६ इति शासति शास्त्रज्ञे पुरोषसि सुमेधसि । प्रतिपद्यापि तत्कायं चक्री चुक्रोध तत्क्षणम् ॥५७ आरुष्टकलुषां दुष्टि क्षिपन् दिक्ष्विव दिग्बलिम् । सधूमामिव कोपाग्नेः शिखां मुकुटिमुत्क्षिपन्॥५८ भ्रातृभाण्डकृतामर्षविषवेगमिवोद्वमन् । वाक्छलेनोच्छलन्रोषाद्वभाषे परुषा गिरः ॥ ५९ कि किमात्थ दुरात्मानो भ्रातरः प्रणतां न माम् । पश्य मद्दण्डचण्डोल्कापातात्तान् शल्कसास्कृतान् । अदृष्टमश्रुतं कृत्यमिदं वैरमकारणम् । अवध्याः किल कुल्यत्वादिति तेषां मनीषितम् ॥ ६१ यौवनोन्मादतस्तेषां भटवादोऽस्ति दुर्मदः । ज्वलच्चक्राभितापेन स्वेदस्तस्य प्रतिक्रिया ॥ ६२ अकरां भोक्तुमिच्छन्ति गुरुदत्तामिमां तके । तत्कि भटावलेपेन भुक्ति ते श्रावयन्तु मे ॥ ६३
एकाच कुलातले लोक एकमेकाशी विरुद्ध वागण्याने विस्तवाप्रमाणे आपल्या कुलाचा नाश करून घेतात व एकमेकाबरोबर अनुकूल वागले असता ते डोळयाना अतिशय आनंद देणारे होतात ।। ५५ ॥
ज्यांचा मत्सर नष्ट होऊन मन शान्त झाले आहे व नम्रमस्तकाने नमस्कार करून तुझ्या प्रसादाची अभिलाषा करणारे तुझे भाऊ सुखाने समृद्ध होवोत ॥ ५६ ॥
याप्रमाणे बुद्धिमान् व शास्त्रज्ञ पुरोहिताने सांगितलेले त्यांचे कर्तव्य मान्य करून देखिल चक्री तत्काल रागावला ।। ५७ ॥
जणु दिशाना बलि अर्पण करीत आहे अशी रोषाने लाल दष्टि करून व ती सर्व दिशाना फेकन व कोपरूपी अग्नीची धुरासहित ज्वाला की काय अशी आपली भुवई वर करून व आपल्या भावांच्या समूहरूपी मूलधनावर कोधरूपी विषवेगाला वचनाच्या मिषाने ओकणारा व वचनाच्या मिषाने जो वर उसळत आहे असा चक्रपति कठोर वचनें याप्रमाणे बोलला ।। ५८-५९ ॥
आपण काय म्हणता? ते माझे दष्ट भाऊ मला नमस्कार करणार नाहीत ? माझ्या दण्डरत्नाच्या प्रचंड ठिणग्यांच्या समूहांच्या वृष्टीनी त्यांचे तुकडे तुकडे होत असलेले हे पुरोहितजी आपण पाहा ।। ६० ।।
हे त्यांचे कार्य पूर्वी कधी पाहिले नाही व ऐकिलेही नाही. हे त्यांचे वैर निष्कारण आहे. त्यांची अशी समजूत झाली आहे की आपण एका कुलात जन्मलेले आहोत त्यामुळे अवध्य आहोत ।। ६१ ॥
तारूण्याच्या मस्तीमुळे आम्ही मोठे शूर आहोत असा दुरभिमान उत्पन्न झाला आहे पण पेटलेल्या ज्वालानी युक्त अशा चक्राचे सर्व बाजूने चटके देऊन तो दुरभिमान नाहीसा करणे हा त्यावर चांगला उपाय आहे ।। ६२ ।।
ते माझे दुष्ट भाऊ ही पृथ्वी आम्हाला गुरु-आमच्या पित्याने आदि भगवंताने-दिली आहे असे ते समजून तिचा उपभोग घेण्याची त्यांची इच्छा आहे. असे जर आहे तर त्यानी शूरपणाचा गर्व कशाला वहावा. त्यांनी आपला भोगवटा आम्हाला कळ वावा ।। ६३ ।।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
