Mahapurana Part 2

Book Title: Mahapurana Part 2
Author(s): Jinsenacharya, Jindas Shastri
Publisher: Shantisagar Digambar Jain Jinwani Jirnoddhar Sanstha Faltan Maharashtra

View full book textPrevious | Next

Page 385
________________

३७४ )
( ३८-३६
सानुकम्पमनुग्राह्ये प्राणिवृन्देऽभयप्रदा । त्रिशुद्धयनुगता सेयं दयादत्तिर्मता बुधैः ॥ ३६ महातपोधनायार्चा प्रतिग्रहपुरः सरम् । प्रदानमशनादीनां पात्रदानं तदिष्यते ॥ ३७ समानायात्मनान्यस्मै क्रियामन्त्रव्रतादिभिः । निस्तारकोत्तमायेह भू हेमाद्यतिसर्जनम् ॥ ३८ समानदत्तिरेषा स्यात्पात्रे मध्यमतामिते । समानप्रतिपत्त्यैव प्रवृत्त्या श्रद्धा यान्विता ॥ ३९ आत्मान्वयप्रतिष्ठार्थं सूनवे यदशेषतः । समं समयवित्ताभ्यां स्ववर्गस्यातिसर्जनम् ॥ ४० सैषा सकलदत्तिः स्यात्स्वाध्यायः श्रुतभावना । तपोऽनशनवृत्त्यादिसंयमो व्रतधारणम् ॥ ४१ विशुद्धावृत्तिरेषैषां षट्तयीष्टा द्विजन्मनाम् । योऽतिक्रामेदिमां सोऽज्ञो नाम्नैव न गुणैद्विजः ॥ ४२ तपः श्रुतं च जातिश्च त्रयं ब्राह्मणकारणम् । तपःश्रुताभ्यां यो हीनो जातिब्राह्मण एव सः ॥ ४३ अपापोपहता वृत्तिः स्यादेषां जातिरुत्तमा । दत्तीज्याधीतिमुख्यत्वाद्व्रतशुद्धया सुसंस्कृता ॥ ४४
महापुराण
अनुग्रह करण्यायोग्य प्राणिसमूहाचे मनवचनकायेच्या शुद्धीने भय दूर करणे त्याला शहाणे लोक दयादत्ति म्हणतात ।। ३६ ।
महान् तपस्वीची सत्कारपूर्वक पूजा करून त्यांना आहारादिक देणे ते पात्रदान होय ।। ३७ ।।
क्रियाव्रते व मंत्र यानी आपल्यासारखा जो आहे व संसार समुद्रातून जो तारून नेतो अशा गृहस्थाला जमीन, सुवर्ण घर वगैरे देणे अथवा मध्यम पात्राला समान बुद्धीने श्रद्धापूर्वक जे दान देणे त्याला समानदत्ति म्हणतात ।। ३८-३९ ।।
आपल्या वंशाची चिरकाल स्थिति राहावी म्हणून आपल्या पुत्राला आपला सद्धर्म आपण मिळविलेले धन यांच्यासह धर्म, अर्थ व काम या तीन पुरुषार्थांचे जे देणे त्यास सकलदत्ति म्हणतात ॥ ४० ॥
शास्त्राची भावना - चिंतन मनन करणे त्याला स्वाध्याय म्हणतात व तप - उपवास करणे, रसत्याग करणे वगैरे तप होय व अहिंसादिव्रते धारण करणे तो संयम होय ।। ४१ ।।
या द्विजांची वर सांगितलेली सहा प्रकारची विशुद्ध वृत्ति आहे. जो या वृत्तींचा त्याग करितो तो अज्ञ नावानेच द्विज आहे तो गुणानी द्विज नाहीं ॥ ४२ ॥
तप, श्रुत-शास्त्रज्ञान आणि जाति या तीन गोष्टी ब्राह्मणाचे कारण आहेत. पण जो तव श्रुत यांनी रहित आहे तो केवळ जातीने ब्राह्मण आहे असे समजावे ॥ ४३ ॥
या लोकांची वृत्ति पापरहित आहे म्हणून यांची जाति उत्तम आहे आणि दान देणें, पूजा करणे, शास्त्राध्ययन करणे ही यांची मुख्य वृत्ति आहे व ती व्रताच्या निर्मलपालनाने सुसंस्कृत झाली आहे ॥ ४४ ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org


Page Navigation
1 ... 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720