Mahapurana Part 2

Book Title: Mahapurana Part 2
Author(s): Jinsenacharya, Jindas Shastri
Publisher: Shantisagar Digambar Jain Jinwani Jirnoddhar Sanstha Faltan Maharashtra

View full book textPrevious | Next

Page 400
________________

३८-१९४)
महापुराण
(३८९
ततो निःशेषमाहारं शरीरं च समुत्सृजन् । योगीन्द्रो योगनिर्वाणसाधनायोद्यतो भवेत् ॥ १८६ उत्तमार्थे कृतास्थानः संन्यस्ततनुरुद्धधीः । ध्यायन्मनोवचःकायान्बहिर्भूतान्स्वकान्स्वतः ॥ १८७ प्रणिधाय मनोवृत्ति पदेषु परमेष्ठिनाम् । जीवितान्ते स्वसात्कुर्याद्योगनिर्वाणसाधनम् ॥ १८८ योगः समाधिनिर्वाणं तत्कृता चित्तनिर्वृतिः । तेनेष्टसाधनं यत्तद्योगनिर्वाणसाधनम् ।। १८९
इति योगनिर्वाणसाधनम् ॥ ३२ तथा योगं समाधाय कृतप्राणविसर्जनः । इन्द्रोपपादमाप्नोति गते पुण्ये पुरोगताम् ॥ १९० इन्द्राःस्युस्त्रिदशाधीशास्तेषत्पादस्तपोबलात् । यः स इन्द्रोपपादः स्यात् क्रियाहन्मार्गसेविनाम्॥१९१ ततोऽसौ दिव्यशय्यायां क्षणादापूर्णयौवनः । परमानन्दसाद्भुतो दीप्तो दिव्येन तेजसा ॥ १९२ अणिमादिभिरष्टाभिर्युतोऽसाधारणैर्गुणैः । सहजाम्बरदिव्यस्रङमणिभूषणभूषितः ॥ १९३ दिव्यानुभावसम्भूतप्रभावं परमुद्वहन् । बोबुध्यते तदात्मीयमैन्द्रं दिव्यावधित्विषा ॥ १९४
इति इन्द्रोपपादक्रिया ॥ ३३
यानंतर संपूर्ण आहार व शरीराचा त्याग करणारा तो योगीन्द्र योगनिर्वाणसाधनासाठी उद्युक्त होतो. तो योगी उत्तमार्थ म्हणजे संन्यास त्यात आदरबुद्धि धारण करून अतिशय निर्मल बुद्धीने शरीरावरची ममत्वबुद्धि सोडून देतो. माझ्या आत्म्यापासून मन, वचन आणि शरीर ही भिन्न आहेत असे चिन्तन करतो व आपली मनोवृत्ति - मनाची एकाग्रता अहंदादि पंचपरमेष्ठींच्या चरणात स्थिर करतो. अशा रीतीने जीविताच्या अन्ती-मरणसमयी योगनिर्वाण साधनाची तो प्राप्ति करून घेतो. योग म्हणजे समाधि, त्या समाधीच्या द्वारे निर्वाण म्हणजे चित्ताला जो आनंद प्राप्त होतो त्याने इष्टपदाची सिद्धि-प्राप्ति करून घेता येते म्हणून त्यास योगनिर्वाणसाधन म्हणतात. ही योगनिर्वाणसाधन क्रिया ३२ वी आहे ॥ १८६-१८९ ।।।
यानंतर मन, वचन व शरीराच्या प्रवृत्तीना स्थिर करून तो मुनिराज प्राणविसर्जन करतो आणि त्याचे पुण्य पुढे जाते व त्याला इन्द्रपदाची प्राप्ति होते. इन्द्र हे देवांचे स्वामी आहेत. तपांच्या सामर्थ्याने त्या इन्द्रपदामध्ये त्या योगिराजाची उत्पत्ति होते. अरिहन्ताच्या मोक्षमार्गाचे सेवन करणान्याची ही क्रिया आहे. यानंतर तो योगिराज थोड्याच वेळात दिव्य शय्येवर पूर्ण तारुण्याने उत्पन्न होतो, अत्यन्त आनन्दमय होतो व दिव्यतेजाने तो तळपतो. तो अणिमा, महिमादिक आठ असाधारण गुणानी युक्त होतो. जन्माबरोबरच उत्पन्न झालेले दिव्यवस्त्र, पुष्पमाला आणि रत्नभूषणानी भूषित होतो. दिव्य अशा सामर्थ्याने उत्पन्न झालेला जो प्रभाव त्याला धारण करून तो जागृत होतो व दिव्य अशा अवधिज्ञानाने आपणास इन्द्र पद प्राप्त झाले आहे असे तो जाणतो. याप्रमाणे इन्द्रोपपादक्रिया ३३ वी आहे ।। १९०-१९४ ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org


Page Navigation
1 ... 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720