Book Title: Shravakoni Achar Samhita Yane Shraddh Vidhi Bhashantar
Author(s): Ratnashekharsuri, Mahayashsagar
Publisher: Keshavlal Premchand Parekh
Catalog link: https://jainqq.org/explore/023145/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 zrAvakanI AcAra saMhitA ? yAna vidhi bhASAMtara ThinapratimA lakhavI rahiMsA pratidina saMvidA vata paura satya BIA prata rAzi pata pata rahasyaya saramarathi pata prata aparigraha 1GyiprayA para (bhA . raharamA pata HAMARCH namalata FARnupAna anuvA: 15: saMpaE8 - gaNivarya zrImahAyazasAgarajI ma.sA. mAramA Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa.pU. AcAya deve bA rA gaNivarya zrI mahAyazasAgarajI ma. sA. muni zrI prItivadha nasAgarajI ma. sA. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrAvakanI AcAra saMhitA yAne zrAddha vidhi bhASAntara - mULa kartA - A. zrI ratnazekharasUrIzvarajI ma. sA. - anuvAdaka - AdanasAgarasUrIzvarajI ma.sA.nA ziSyaratna gaNivarya zrI mahAyazasAgarajI mahArAja Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ # a nu kama Ni kA kA pADana, trita 2 pRSTha naM. * vigata 1 paMcaparameSTi svarU5 mAMgalika 68 paccakakhANa vinA tyAga kare 2. graMthanuM maMgalAcaraNa, teya phaLa nahi * maMcamAM AvatA cha dvAronA nAma- 70 vrata-niyama pALavAmAM sAvadhAnaMta | 4 vaka dharmane yogya Are bane. 72 zrAvake kevA niyame grahaNa karavA ke. AtmA dharmane mATe ayogya 73 sUcitta-acitta mizra vastune zrAvasthatA 21 guNenuM varNana vicAra 78 dhAnya saMbaMdhI vicAra 40 zrAvakanA prakAra 72 leTa saMbaMdhI vicAra 41 bhAvazrAvanA prakAra 81 pakavAna, dahindudha, vidaLa 42 bAra vatana bhAMgAnI samaja saMbaMdhI vicAra 46 zrAvaka zabdane. artha 82 abhakSya kone kahevAya 48 divasakRtyanuM varNana zarU 83 ukALelA pANI saMbaMdhI vicAra vahelA uThavAthI thatA lAbha 9 cauda niyama dhAravAnI vigata 49 rAtre kevI rIte belavuM, 95 azana, pAna, khAdima, svAdima 50 nADI tathA tenI samaja ne ha7 aNAhArI cIjonA nAma - lAbhAlAbha 99 paccakakhANanA pAMca sthAna caMdra-sUryanADImAM karavAgya kAryo 101 laghu-vaDI nIti karavAnI dizA 54 navakAra gaNavAna vidhi. 103 samUrchAima manuSya kyAM upaje 55 japanA prakAre, ane Avarte 14 dAtaNa kevI rIte karavuM, kayAre 56 dhyAnanA sthaLa ne kALAdikane na karavuM ane kevuM karavuM vicAra 106 snAna kema karavuM, kayAre na karavuM 61 navakArathI keTaluM pApa jAya 108 devapUjAdikamAM jaLa snAna zAstra63 dharma jAgarikA kema karavI 110 bhAvanAna | (saMmata 65 svapna vicAra 112 pUjAmAM keTalAne kevA vastro paheravA 67 savAre uThI hAtha je, vaDI. 115 pUjA karatI veLA sAta zuddhi lene namaskAra karavA 17 jinamaMdira javAna vidhi Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka anu maNi kA ka pRSTha. naM trisata pRSTha naM. vigata 1 paMcaparameSTi svarU5 mAMgalika 68 paccakakhANa vinA tyAga kare 2 graMthanuM maMgalAcaraNa, teya phaLa nahi 3 graMthamAM AvatA chavvAronA nAma- 70 vrata-niyama pALavAmAM sAvadhAnaMta 4 zrAvaka ane egya kAre bane. 72 zrAvake kevA niyame grahaNa karavA ke. AtmA dharmane mATe ayogya 73 citta--AMcatta mizra vastune vicAra 7 avakanA 21 guNanuM varNana 78 dhAnya saMbaMdhI vicAra 60 zrAvakanA prAra ( 72 leTa saMbaMdhI vicAra 1 bhAvazrAvakanA prakAra 81 pakavAna, dahindudha, vidaLa 2 bAra vratanA bhAMgAnI samaja saMbaMdhI vicAra 6 zrAvaka zabdano artha 82 abhaya kene kahevAya {8 divasakRtyanuM varNana zarU 83 ukALelA pANa saMbaMdhI vicAra vahelA uThavAthI thatA lAbha 90 cauda niyama dhAravAnI vigata 9 rAtre kevI rIte bolavuM. 95 azana, pAna, khAdima, svAdima 50 nADI tathA tenI samaja ne 97 aNAhArI cIjonA nAma lAbhAlAbha. 99 paccakakhANanA pAMca sthAna 53 caMdra-sUryanADImAM karavA gya kAryo 101 laghu-vaDI nIti karavAnI dizA pa4 navakAra gaNavAne vidhi 103 samUrchAima manuSya kyAM upaje 15 japanA prakAra, ane Avarte 14 dAtaNa kevI rIte karavuM, kayAre pa6 dhyAnanA sthaLane kALAdikane na karavuM ane kevuM karavuM vicAra. 106 snAna kema karavuM, kayAre na karavuM 61 navakArathI keTaluM pApa jAya 108 devapUjAdikamAM jaLa snAna zAstra63 dharma jAgarikA kema karavI 110 bhAvanAna (saMmata 65 svapna vicAra 112 pUjAmAM keTalAne kevA vastro paheravA 67 savAre uThI hAtha jo, vaDI- 115 pUjA karatI veLA sAta zuddhi - lone tAtkAra karavA 127 jinamaMdira javAne vidhi Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTha naM. vigata 1rara batrIsa nATakAnA nAma 128 prabhune nava age pUna puSTha na. mita 242. mAtApitA aMge jIvatA ja puSa kArya karavuM 244 gurU vananA prakAra ne vidhi kema 249 gurUtu' bahumAna karavu', kema esavuM| 250 dezanA sAMbhaLavAnI rIta ane lAbhe 258 kriyA ane jJAna viSe 131 pUjAnA prakAra 136 mULa nAyakanI prathama pUjA 14ra naivedya pUjA rAja karAya 145 caityavaMdananA prakAra 147 prabhunI traNa avasthAnuM ciMtana 148 me-pAMca-aSTa-saprakArI pUjA 153 vistRta snAtra pUrjA 161 nAza pAmatA caityanI sAdhue pazu upekSA na karavI 162 dhanarahitazrAvake dravyapUjA phrema karavI 163 dravyapUjAmAM caityavaMdana bhASyanA 2004 bheda 175 drazyastava-bhAvastavanuM phaLa 176 jinadarzana ane pUjAnuM phaLa 177dararoja traNa TAIma pUjA karavAnuM vidhAna 261 sAdhune sukhazAtA puthvI vahe. rAvavuM, bhakti karavI. 202 derAsaranI ucita ciMtA, 204 jJAnanI AzAtanA [saMbhALa 205 devanI azAtanA 10, 40, 84 210 gurUnI tetrIsa AzAtanA 216 devadravyanu rakSaNa-vRddhi kema karavI 238 ghara caityanA cAkhA vi.nI vyavasthA 240 svadravyathI dharma anuSThAnA karavA 241 sAdhAraNu dRnya vAparavAmAM viveka 268 sAdhvIjInI saMbhALa, gurU pAse abhyAsa karavA, karAvave. 270 vyApArjana vidhi 273 vyApAra vidhi 275 AvikAnA sAta upAya 280 sevA kAnI karavI 286 bhikSAnA bheda 289 kuvA mAlanA vyApAra na karavA 294 uttama ledAra kANu 303 udharANI mIThAzathI karavI sAra-305 kAInI IrSyA na karavI 30 6 kALAbajAra na karavA 307 kheATA mApatAla na rAkhavA 308 svAmidrohAdi pApa karma na karavA 314 nyAyamAge ja anusaravuM 318 mitra kevA karavA 320 durjana sAthe prema vavuM moti hAya tyAM leNadeNu na karavI Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 5 naM. vigata puSTha naM. vigata 323. thApaNa kema rAkhavI, kema vAparavI 304 pazu-paMkhIthI levAnA guNa 324 svagAma ke svadezamAM vepAra karavo 400 supAtre dAna devAnI rIta 325 paradeza zubha zakune, bhAgyazALI 486 bhajanAvasare supAtra dAna sAthe javuM 487 sukhI zrAvake bhejana vakhate 326 paradezamAM dhyAnamAM rAkhavA jevA dvAra khullA rAkhavA nIti vacane 490 prakRtine yogya parimita bhojana 329 satkAryo sadA karavA joIe 491 bhojananI vidhi karavuM 332 kapAja mAM yatna karavo 493 pANuM kema ane kayAre pIvuM 333 ati lobha na karavo. 494 bhojana pachInA kRtyAkRtya dharma, artha, kAmanuM sevana 496 svAdhyAyanA bheda 336 Avaka mujaba kharcanuM pramANa pa00 rAtrikRtya 339 nyAyayukta dhanathI thatA lAbha 501 sAmAyika-pratikramaNa 347 vyavahAra zuddhinuM svarUpa 503 pratikramaNane bheda ane samaya 335 paraniMdA-svaprazaMsA na karavI 505 joDIyA parva ane sUtaka saMbaMdhI 353 loka virUddha AcaravuM nahi 507 devasi pratikamaNane vidhi 355 ucita AcAre, pitAnuM ucita pa09 rAI, pratikramaNane vidhi 360-61 mAtAnuM ane bhAInuM ucita 510 paphikha, caumAsI, saMvatsarI 363 strInuM ucita pratikramaNanI vidhi 368 putranuM ucita 511 gurUnI vizrAmaNuM 372 sagAsaMbaMdhInuM ucita 512 18000 zIlAMgarathanuM svarUpa 37pa gurUnuM ucita 513 anAnupUrva ane tenuM phaLa 377 svanagaravAsIonuM ucita 515 svajanene roja dharmopadeza devo 380 anya dhamIonuM ucita 518 nidrAnI vidhi 382 avasarocita vacanathI thate lAbha 5ra4 kAmarAgane kema chata - 383 mUkhanA 100 lakSaNe para7 kaSAyone kema chatavA 386 anya hita vacane pa30 cAre gatimAM dukhene vicAra Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTha naM. vigata pRSTha naM. vigata 531 dharmanA reja manoratha bhAvavA ka7 strInuM rakSaNa, egya mize para pavaya-pauSadha aMge 618 jinamaMdira pa34 AraMbha ne sacittane tyAga 621 chatAra pa35 aThThAIonI vicAraNA 635 jinabiMba 538 pauSadhanA bhede-tenI vidhi 40 aMjanazalAkA ane pratiSThA 553 cAturmAsika kRtya 641 putrAdikane dIkSA matsava be prakAranA niyamo 642 padasthApanA, jJAnanI bhakti 558 cAturmAsika abhigraha 644 pauSadhazALA pa64 cAturmAsika kRtyenuM vidhAna 64pa dIkSAne svIkAra laukikazAstramAM paNa che 646 bhAvazrAvako kevA hoya pa68 vaSakRtyanA 11 dhAre 649 AraMbhano tyAga 570 saMdhapUjA 650 brahmacarya, 11 pratimA pachI sAdharmika vAtsalya 651 aMtima ArAdhanA 576 traNayAtrA 654 upasaMhAra 585 snAtra mahatsava devadravyanI vRhi 655 graMthakAranI prazasti 587 zrutajJAnanI ArAdhanA, ujamaNuM pa7 pariziSTa-paccaphakhANe 588 zAsananI prabhAvanA 658 zrAvakane karavA yogya karta para AlocanA 658 zrAvakanA 35 guNa 506 Alecana lenAranA dasa doSa 660 sAmAyika eTale zuM? cAra deSa 597 AlocanA levAthI phAyadA sthApanAcArya-caravaLa zA mATe 601 janmatya-ghara kayAM ne kevu 661 kaTAsaNuM-muhapatti zA mATe 603 sArA-kharAba pADozathI lAbha 62 108 maNakA kema prabhu pUjAnuM phaLa 605 bhUminI parIkSA [hAnI 663 sAthIya, naivedya, phaLa, cAmara608-9 gharanuM mApa, gharanI bAMdhaNI pUjA zA mATe. daza caMdaravA, sAtamaraNa, 18 deva rahita 615 varakanyAnA guNa . - vItarAga, mAmada, sAtabhaya eka maNakA kema. para mila mApa dharanI adhinI Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 133 pRSTha. naM. vigata * pRSTha naM. vigata 664 cha lezyA ane tenuM phaLa 668 bhAvanA, prabhunuM khULa keTaluM 65 pAMcayiA, nArakIne dasa vedanA, 669 sUtaka vicAra-M.C. aMge . strIo zuM na pAmI zake, bhAva- 670 IriyAvahI karatAM 1824120 zrAvakanA cha liMga, atikrama bhAMge micchAmi dukkaDaM apAya che vi. punya-pApa keTalA prakAre sAmAyikanA 32 deSa : baMdhAya vigere 671 pratikramaNamAM cha AvazyakanA 667 gurU vaMdanathI thatA lAbho. 22 hetuo, pratikrama NamAM AcAranI abhakSya, 32 anaMtakAya, pAMca zuddhi, pratikramaNanA ATha nAmo. pratikramaNanA sUtro tenA kartA pratikramaNa zA mATe karavuM joIe. zrAvidhi graMthamAM AvelA dRSTAMta naM. daSTAMto pRSTha naM. daSTAMta pRSTha 1 BR bhuvanabhAnu kevali 4 16 chaNahAzeTha 2 HF varAhamihira 8 17 naivedya pUjA para nirdhana kheDUta 143 3 gAmaDIyA kulaputra 9 18 vidhi-avidhi para citrakAra 167 44 AdrakumAra 19 avidhithI a9palAbha 170 5 zukarAja 20 IrSyA para kuMtalArANI 17ra 6 zrI dattakevalI 21 dravyastava para kuvAnuM 175 22 dharma abhyAse marachane 7 surasu darakumAra samakti 181 - 8 zivakumAra 23 vidhi bahumAna para dharmadata 182 9 samaLI 24 gAyanI upekSA para brAhmaNe 204 10 kamalazeTha 25 AMtarika bhakti para bhIla 204 11 aMbaDa parivrAjakanA ziSyo 89 26 devadravya bhakSaNa-rakSaNa para 12 kulaputra 109 sAgara zeTha 217 13 puNyasAra 111 27 jJAna-sAdhAraNa dravya bhakSaNa * 14 kumArapALa : 114 para karma sAra-puNyasAra 2023 1. 28 devuM rAkhavAthI doSa para ! Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSas ghaNAMta puSa na haSyati jAta 228 51 ahithI kamAnAra 278 29 devadravya saMbhALanArane pramAda ' para garva na karavA upara 283 thI thatA doSa 201 5 rAja prasanna thAya te nyAla 30 maMdiranA divA vAparavA para karI de 283 uMTaDI 233 54 mugdhazeTha 291 31 thaDA nakarAthI ujamaNuM papa bhAvaDazeTha 295 karanAra lakSmIvatI 236 56 AbhaDa zeTha 298 32 - dhamilakumAra 247 57 bhAgIdAranA bhAgathI lAla 301 3 mo daDha prahArI 248 58 jyAM tyAM nyAya na karavA 34 pradezInupa 251 para zeTha putrI 304 35 DR AmarAjA 254 59 manamalina para be mitro 306 36 thAvasthA putra 255 60 vyavahArazuddhi aMge halAkazeTha 308 37 UR tAlItApasa 260 6 vizvAsaghAta para visemira 309 38 para pUraNatApasa 26. dUra satyavacana para mahaNasiMha 317 38 aMgAra maIkAcAya 260 63 bhImasenI 318 40 charaNazeTha 263 64 dhanezvarazeTha 321 41 UF zAlibhadra 263 65 vana ApatAM sAkSI rAkha 322 4ra para revati zrAvikA 264 66 bhAgyazALI sAthe javAmAM 43 para javAnada vaidya 265 lAbha 325 44 ma jayaMtI zrAvikA 265 67 pApa Rddhi aMge ' 371 45 5 vaMkacUla 266 18 navo vahu 337 46 1 kezAvezyA 266 68 vidyApati zeTha 47 avaMtikumAlA 266 70 deva ane yaza zeTha 338 48 - abhayakumAra 267 71 somarAjA 48 - mAsatuSamuni 269 72 lAkha brAhmaNane jamADanAra 342 50 nyAyapara yazovarAja 270 73 anyAyadhanathI dukhI rakazeTha 344 340 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na, dAMta pRSTha naM. 4STAMta pRSTha ja rAjya virUddha bolanAra 91 saMdha pUjA para mahaNasiMha 570 rohiNI 350 kara sAdharmika bhakti para daMDache, paraniMdA karanAra-DozI 35ra vIrya rAjA paja ja sAcA devo na belavA para 353 1 93 sAdharmika bhakti para 70 lAta mAranArane zuM saMbhavanAtha prabhu vi. 575 karavuM? 3pa7 ha4 vepArArthe jatAM pUrve mahA 78 strI kahyAgara maMtharALI 367 pUjA bhaNAvavI pa86 79 saMpa para pAMca AMgaLI 374 95 zalya para lamaNA sAdhavI 598 80 vyavahAra zuddhi para dhanamatra 396 96 kugrAmavAsa para zeTha . 602 81 supAtradAna, parigraha parimANa para ratnasAra 403 . 97 jinamaMdiranI cIja vApara82 ekAkSa 498 607 vAthI nukazAna 83 pratikramaNa para daDhatA 98 vidhipUrvaka gharabAMdhavAthI lAbha 611 (senai ApI pratikra. karyuM) 503 98 vidhamI sAthe paraNavAthI 84 svAdhyAya upara dharmadAsa 514 nukazAna 614 85 dhanyazeTha pAu100 jirNoddhArathI thatA lAbha 2 UR dezAvakAzika para vAnara 521 maMtrI vAbheTa 621 87 BR jaMbUsvAmi para5 88 pauSadha para dhanezvara zeTha 544 101 udAyanarAjA ane jivata | svAminI pratimA 624 89 achatI vastu tyAga para kamakamuni 1-2-3 sAmAyika uparanA traNa. 1 90mAsAnA niyama para 12 rAtribhUjana tyAga upara 66 rAjakumAra para, 4 cUnAdhika sUtrothI nukazAna 672 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ citraparicaya rUma pRSTha vigata : - 1, 39 prabhunI bhAvathI aSTa prakArI pUjA karatAM zrAvake 2 498 rAtribhojana ane tenuM phaLa 3 pa00 zrI pArzvanAtha prabhu 4 para7 madhubindu 5 parala puNya-pApanuM phala 6 pa32 zrI gautama svAmI 7 pa49 punyanuM -devaloka vimAne 8 papa3 sthApanAcArya 9 560 kaMdamULa Adi anaMtakAya 10 pa61 rAtribhejana tenuM phaLa (paraleka) 11 pa64 mAMsa-madarA-mAkhaNa-madha-dhumrapAna karanArane Aloka ane paralokamAM maLatAM mAThA phaLa 12 565 kaMdamULa-mAMsa vi. rAtribhojana karanArane Aloka paralekamAM maLatAM phaLa 13 566 dArUthI nukasAna 14 pa68 tIrthakara deva ane ATha prAtihArya 15 pacha7 caturvidha saMgha ane rathayAtrA 16 580 derAsare - tIrthabhUmi 17 584 tIrthayAtrA 18 587 ujamaNAnuM dazya-choDa 19 600 aSTa bhAMgalika 20 601 tIrthaMkara prabhu ane ATha prAtihAryA 21 618 derAsara 22 231 prabhu mahAvIra 23 634 derAsaramAM vividha dharmanI kriyA 24 659 zrAvakanI dinacaryA 25, 64 cha lezyAnI oLakha Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ >> hI zrI zaMkhezvara pAzvanAthAya nama: | muLInagara maMDana zrI pArzvanAthAya nama : AgAme ddhAraka zrI AnandasAgara sUrIzvarejo nama: | mA sa gi ka va ta ya ! Arya dezamAM dharma purUSArthanI pradhAnatA rahelI che. dharma sAdhanA nAnuM saMpUrNa phala mekSa che. je bhavyAtmA dharma ArAdhe te kamane kSaya karI paramapadane pAme che. mATe ja pAdara karmabhUmimAMthI ja bhavyAtmA vItarAgapraNita dharma ArAdhI svazreya sAdhI chavamAMthI ziva ane mAnavamAMthI bhagavAna banI zake che. - jagatamAM dharmo aneka jovA maLaze paraMtu te paikI AtmAne mokSanI sAthe saMbaMdha karAvI Ape te ka dharma che te vyaktie pitAnA viveka baLe tapAsI vicArI pachI ArAya banAvavo joIe. keTalAka dharmo AlokanuM sukha Ape, keTalAka sukhane badale duHkha paNa Ape AvA dharmo dharmAbhAsavALA hoI sarvathA heya che. zuddha senuM lenAra tenI parIkSA karyA pachI ja le che tema jene zuddha dharmane khapa che tene paNa parIkSA karIne ja grahaNa karavo joIe ane jIvananA aMta sudhI ArAdhI levo joIe kumArapALa mahArAja nI jema. dharma paNa sUma buddhithI samajI grahaNa kara joIe tema zrImAna haribhadrasUrIzvarajI ma. sA. paNa pharamAve che sudeva-gurU -dharma ane tethI viparIta kudeva-gurU-dharmanuM svarUpa paNa ka. sa. bha. zrI hemacaMdrasUri ma. sA. zAstra vi. graMthamAM paNa batAvyuM che. viveka baLe AdaraNuya vastune amalamAM mUkavI ane choDavA jevI vastune choDavI e ja paramArtha. jIvana suMdara ane pavitra jIvavuM haze to dhamakaLAnI khAsa jarUra che. dharmakaLA vinAnuM jIvana mAnavane dAnava banAve che. dAnavatA diSathI bacI mAnavatAnA guNone vikAsa karavo hoya to tene jIva namAM dharmakaLA avazya apanAvavI joIe. . deza-aMzamAtra dharmamaya jIvana jIvI jANe tene zrAvaka dharma kahe che ane sarvathI dharmamaya jIvane charI jANe tene sAmAjika Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ athavA deza viratiparNa jenAmAM che te zrAvaka dharma ane sAva viratipAchuM jenAmAM che tene sAdhudharma kahe che. cAritra mehanIya kAmanA sApazama vinA sarvavirati dharma pAmI zakAtuM nathI. eTale nakakI thayuM ke sarvavirati dharma eTale sarva prakAranA pApakArya pote kare nahi. bIjA pAse karAve nahi ane koIe karyA hoya te tenI prazaMsAanumodanA kare nahi Avo sarvapApathI bacavA svarUpa dhama jagatamAM uttamamAM uttama che. ane jeonuM tevuM jIvana che teo uttamatama che, pUjanIya che, vaMdanIya che. Avo sarvavirati dharma badhA laI zake nahi te bIjAoe kevA prakAranuM jIvana jIvavuM ? A prazna AjathI lagabhaga aDhI hajAra varSa pUrve magadhadezanA mahArAjA zreNika temanA buddhinidhAna suputra abhayakumAre prabhu mahAvIradevane pUchatAM sarvajJa vItarAga vIra prabhue zrAvaka dharmanA AcAranI vAta prarUpI. jene gaNadhara bhagavaMtee sUtrarUpe guMthI te graMtha rUpe banI jenuM nAma che zrAddhavidhi. graMthanA mULa leke 17 che tene samajavA mATe AcArya patnazekharasUrijI ma. sA. saM. 1506mAM zrAddhavidhi graMthanI vidhi kaumudi nAmanI TIkA 671 zloka pramANa banAvI tyAre ApaNe zrAvakanA AcAro-kartavya kevA hevA joIe te kAMIka aMze samajI zakIe chIe. pUjayazrIne ApaNuM upara moTo upakAra che. A graMtha saMskRta-prAkRtamAM hAI badhA zrAvakane samajavuM kaThina thaI paDe te mATe tenuM gujarAtImAM bhASAMtara thAya te tene samajI zakAya ane yathAzakya pAlana paNa karI zakAya. A vicAra ane AvatA parama pUjya gaNivarya zrI mahAyaza sAgarajI ma.sA. ne ame vAta karI te pUjyazrIe kahyuM ke pUrve AnuM bhASAntara thayeluM che ane kayAMka upalabdha paNa thAya tyAre amoe pUjyazrIne vinaMti karI bhASAntara meTI sAIjhanI brA karatAM nAnI buka rUpe bane te sAruM ane vartamAna Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paristhiti anurUpa bALa-yuvAna vRddho darekane heze he vAMcavAne ullAsa jAge tevuM bane te ghaNuM jIvo prabhu mArgane jANI zakaze, pAmI zakaze ane ArAdhI zakaze. uparanI hakIkatane lakSamAM laI pa. pU. gaNivarya mahArAjazrI e ghare ja parizrama laI A pustakanuM bhASAMtara, vividha bhAvone darzAvatA ghaNuM citro ane vividha dRSTAMtothI bharapura A graMtha banAvI dIdhuM. jyAM jyAM AcArya ratnazekharasUrijI ma. sA. graMthamAM. vArtAne nirdeza mAtra karyo hoya te-te vAtana vigatathI lakhela che. taduparAMta bIjI paNa keTalIka upayogI vAte-daSTa ane citrA dvArA graMthane vadhu suMdara banAvyo che. pAchaLanA pariziSTamAM dhArmika jIvana, vyavahAra upayogI vAto batAvI che. saunuM AkarSaNa kheMce tevI vAta te e che ke A graMthamAM peIja naMbara sAthe 5. pU upAdhyAya zrI, yazovijayajI ma. sA. kRta zrI sImaMdhara svAmine vinaMtirUpa savAso gAthAnuM stavananI ekeka lAIna goThavI che. A kAryamAM dareka rIte dravya tathA sevAthI sahaga ApanAra, zAradAbena kezavalAla premacaMda pArekha, bIpInabhAI, bharatabhAI, satISabhAI vijayabhAI bhogIbhAI, vADIbhAI, kIrtibhAI, kIraNabhAI hasamukhabhAI, naTavarabhAI, khAnapura saMdha, jAmanagara saMgha jayaMtibhAI, maNIbhAI perA saMdha, ramaNabhAI, amRtabhAI manubhAI, nayanabhAI, zAMtibhAI, phoTA mUkAvanAra mahAnubhAvo ane nAne moTA lAbha lenAra darekane, sAdhu tathA sAdhvIjI mahArAjane muLI saMghane goDInA TrasTI gokaLabhAI, amaracaMdabhAIne presa menejara DAhyAbhAI, bleka DIjhAIna banAvanAra Adine AbhAra mAnIe chIe. tathA mukeza, dharmeza, saMjaya, nayana, nRpeza, rohitane kema bhUlAya ? aMtamAM A graMthanA vAMcana-manana-ciMtanathI pavitra jIvana, jIvI mokSanA athi bane eja zubhecchA. - A graMthamAM matimaMdatA ke presadaSathI kSati rahI heya te vidhAne sudhArIne vAMcaze. prakAzaka Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutabhaktimAM lAbha lenAranI zubha nAmAvali gaNuivaryazrI naradeva sAgarajI ma.nA bhAratIbena jayaMtIlAla lAlabhAInA upadezarthI chAparIyA zerI, surata, AtmazreyArthe maha. rAjendrakumAra zeTha mIThAbhAI gulAbacaMda kapaDavaMja vinayakumAra babAbhAi gIradharanagara sA. malayAlI manA upadezathI zrI vizvanaMdIkara jainasaMdha pAlaDI jena marcanTa tathA jAmanagara gAMdhI ramaNalAla mehanalAla sA. praguNAzrIjI ma.nA upadezathI tapa.jaina upAzraya zAmaLAnI paLa sA. nipuNazrIjI ma.nA upadezathI manasukhabhAi velacaMda berIvalI sA. navaratnAzrIjInI preraNAthI vasaMtalAla bAvacaMda ghATakopara jainasaMdha naroDA sUryakAMta pI zAha gAMdhInagara sA. guNadayAzrIjI ma. nA ziSyA zrIgAMdhInagara ve. mU. jainasaMdha, kalpalatAzrI, lakSItajJAzrI, sunaya. , saMghanI bahena , jJAzrI, dharmajJAzrI ma. sA.nA surendrabhAI bI zAha ,, 'upadezathI nagarazeThane vaDa sumatIlAla sI. vakhArIyA ,, sA. praviNa zrIjI ma.nA upadezathI dhanasukhalAla bI. zAha janasaMdha navaraMgapurA dinezabhAI sI. zAha , sA. hitazAzrIjI ma.nA upadezathI zAha cImanalAla nAthAlAla , jainasaMdha daravAjAno khAM e. esa. ke mIstrI enDa kAM. sA.kevalyazrIjI ma. bhavyAnaMdazrI siddhArthabhAI ke javerI ,, ma.nA upadezathI vijayanagara sagha rAjendrabhAI TI. parIkha , sA. cArazIlAzrIjI ma, upadezathI gIrIzabhAI sI. zAha zrAvikA bena bAraDolI pI. ke. zeTha sA. kevalyazrIjI ma. sA. karUNAzrI kIrtibhAI bI. verA jI ma.nA upadezathI javerIpArka bIpIna bhAI je. bAvIsI sA. suzImAthIjI ma nA upadezathI araviMdabhAI jI. dozI jainasaMdha dazAporavADa amIcaMda punamacaMda jaina sA. priyadharmAzrIjI ma.nA upadezathI jI. ke. vorA zrAhio nAgapura ujamazIbhAI sI. zAha Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 bacubhAI e. zAha , mahIlA maMDaLe ' .. nagInadAsa narottama zAha dozI pAnAcaMda rAghavajI , popaTalAla nagInadAsa zeTha: rUpAbhAI cAMpazIbhAI , cInubhAI sI. zAha lalItAbena dharamazIbhAI ToLIyA, ena ke. mahetA gAMdhI bIpInacaMdra dhanavaMtarAya , praviNabhAI ena. dozI zAha vADIlAla karasanajI , ena. ke. senethA dezI nAnacaMda prAgajIbhAI , harSadabhAI esa. vorA dozI parasottama devajIbhAI , vijayabhAI bI. zAha dezI jeThAlAla jagajIvana ,, caMdrakAMta sI. zAha dezI manaharalAla ukAbhAI , dhIrUbhAI DI. dezI dozI tArAcaMda metIcaMda , A chanIyAra che. mU pU. jainasaMdha De. manasukhalAla nAthAlAla , zrI jena ve. mUtapa saMdha muLI mahetA jIvarAja saubhAgyacaMda , kAThArI kezavalAla bhudarabhAI muLI saMghavI umedacaMdra gulAbacaMda , kaThArI jagapALa jerAjabhAI , zeTha dalIcaMdabhAI vAlajIbhAI, koThArI amulakha jasarAjabhAI , dezI nagInadAsa nyAlacaMdabhAI , koThArI vADIlAla jasarAjabhAI , udANI nAthAlAla zAmajIbhAI ,, zrI jaina che. mU saMgha vAMkAnera dozI punamacaMda manasukhalAla che zAha prANalAla lIlAdharabhAi , mahetA valamajI nAgajIbhAI , maNavAra amRtalAla popaTalAla , zAha lAdhAbhAI devacaMda , mahetA lakSmIcaMda rUpacaMda , gAMdhI hemacaMda trIbhovanabhAI , bhaMDArI azvinabhAI mIThAlAla , medhANI bAvAbhAI vrajapALa , nItisUri jaina yuvaka maMDaLa ,, dozI lAlacaMda velajIbhAI , zAha pAnAcaMda catrabhuja , zAha jeThAlAla vardhamAna zeTha jeThAlAla muLajIbhAI , zAha zAMtilAla rAjapALabhAI ,, dezIdevajIbhAI nAnajIbhAI , zAha suMdarajI jeThAbhAI , verA jeThAlAla abhecaMda , zAha durlabhajI- kAlIdAsa , 5 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAha hIrAcaMda abajIbhAI , zAha prANajIvana dIpacaMdabhAI zeTha kAlIdAsa DAhyAbhAI , zAha IzvaralAla jagajIvana dhorAjI maMjulAbena amRtalAlasikaMdrAbAda kezavalAla pItAMbarabhAI ceTIlA, lAbhulAla dhanajIbhAI eka sadagRhastha caMpA phebA zAMtilAla manasukhalAla , zAha bhegIlAla gAMDAlAla , zeTha caMpakalAla manasukhalAla , zAha managalAla jhaveracaMda , zAha naMdalAla maNIlAla , naTavaralAla jeThAlAla bhIkhAlAla caturadAsa bacubhAI maganalAla pAnAcaMda gaNezabhAI bhAnulAla khImacaMda prabhAbena gulAbacaMda rAyagaDha kaMcanabena vanecaMda haLavada vasaMtalAla utamacaMda UMjhA choTAlAla suracaMdabhAI , naTanaralAla vADIlAla , ena. vI. jana . saMgha derAzerI rAjakeTa pipaTalAla vanamALIdAsa , harajIvana motIcaMda kaMsAra , zAha jasarAja khetazIbhAI vIchIyA zAha bhagavAnajI talakasIbhAI ,, zAha amulakha raNachoDabhAI , zAha hImacaMda khAmacaMdabhAI, zAha narasIdAsa talakasIbhAI, zAha amulakha goradhanabhAI , zAha jIvarAja somacaMdabhAI , zAha mahendrakumAra kezavalAla , zAha kAMtIlAla trIbhovanadAsa , modI IjajatarAya ratIlAla lImaDA zAha zAMtilAla caMpakalAla , zeTha padamazI ravajIbhAI jAmanagara pATalIyA jeThAlAla jhaveracaMda , mahetA laghubhAI mANekacaMda mahetA vasanajI nAnacaMda , zeTha maNIlAla tArAcaMda maMjulAbena jhaveracaMda cuDagara zeTha harajIvana makanajI javerI anupacaMda hemacaMda , zeTha vrajalAla nAnajIbhAI , khajurIyA nAraNujI devacaMda ,, taM boLI tribhUvanadAsa tejapALa , eka sagRhastha ha. amubhAI , mahetA maganalAla savajIbhAI , zeTha haMsarAja DAhyAbhAI , makIma prabhulAla chaganalAla , phekarIyA phulacaMda semacaMda ,, zeTha pratAparAya mANekacaMda , Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMdhavI vIThThalajI dhanajI , zeTha jagajIvana ghelAbhAI , metA tribhovanadAsa nAgajIbhAI, dezI chaganalAla devajIbhAI , saMghavI harIlAla bhAyacaMdabhAI, zeTha mulajI raNachoDabhAI , pArekha chaganalAla karasanajI , varA maNulAla gopAlajI , aphINI mANekacaMda devasIbhAI , zeTha dIpacaMda tribhovanabhAI , metA rAyacaMda vardhamAna che. zAha jaya tIlAla mohanalAla , zeTha maNIlAla prANajIvana che sutarIyA kezavalAla devacaMda , pATalIyA maganalAla hIrAcaMda , pArekha hirAlAla jIvarAja , saMdhavI bhagavAnajI pItAMbara , vorA bhagavAnajI kapuracaMda, , Thakkara jIvarAja jagajIvanabhAI ,, metA jayaMtIlAla lakSmIcaMda , metA buddhilAla raNachoDabhAI ,, makIma chabIladAsa chaganalAla ,, eka savruhastha jAmanagara vorA lAlacaMda kapuracaMda , bhaNasAlI haThIsIMga TekarasI , kuMDalIyA dhIrajalAla cunIlAla, dhIrajabena dhIrajalAla rAha rasIkalAla nAgaradAsa , dhIrajabena prabhulAla . * zeTha vrajalAla jeThAlAla , , pATalIyA maNIlAla jhaveracaMda , verA durlabhajI kAlIdAsa , dezI chaganalAla devajIbhAI , zeTha choTAlAla umedacaMda sukhaDIyA ratIlAla hematalAla pAnAcaMda metA lAdhAbhAI morArajI dezI jeThAlAla phUlacaMda zeTha ke. pI. zAha ke. esa. zAha mohanabhAI paTela praphulabhAI vasA ratIbhAi kAmadAra De. anupabhAI saMghavI bacubhAI gulAbacaMda dozI , pratApabhAI zAha pisAtI zrAvakazrAvikA taraphathI , latIpura jaina saMdha latIpura saMghavI dIpacaMda tribhovana che catrabhuja zAmajI Thakkara becaralAla devasIbhAI , dezI ravajIbhAI DosAbhAI vorA jesaMgalAla gokuladAsa , hiteza enDa ku. hitena enDa kAM. morabI jaina tapagacchasaMdha morabI Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jeThAlAla DAhyabhAI ' prANajIvana avicaLabhAI muMbaI dezI harajIvana-nAgajIbhAI morabI saMghavI mehanalAla lAlacaMda , vasaMtalAla valabhadAsa mahetA che mahAsukhalAla valabhadAsa , pArekha durlabhajI DosAbhAI , mahetA parasotama pAnAcaMda , ploTa jainasaMgha saMghavI rAmajI meghajIbhAI , ramaNIkalAla vasaMtalAla rAjakeTa mahetA lakSmIcaMda neNazIbhAi morabI vara hiMmatalAla zAmajIbhAI ,, zAha becaradAsa jeThAlAla , mahetA maNIlAla cAMpasIbhAI ,, jerAmabhAI muLajIbhAI zeTha ,, mahetA mohanalAla zIvalAla , mahetA malIcaMda vartamAnabhAI, selANI jagajIvana popaTalAla, mahatA bhAyacaMda jIvarAjabhAI , mahetA merArajI saubhAgyacaMda , mahetA navalacaMda jagajIvana ,, zAha revAzaMkara valamajIbhAI , zAha sukhalAla rAyacaMdabhAI ,, saMghavI maNIlAla zIvalAla ,, mahetA harakhacaMda popaTalAla , zAha naMbakalAla nyAlacaMdabhAI, jagadIzabhAI sI. trIvedI , dezI dalIcaMda gulAbacaMda dozI jayaMtIlAla zIvalAla, mahetA chaganalAla jAdavajI ,, vanecaMda gulAbacaMdabhAI desAI, chabIlabhAI mANekacaMda dozI , kIracaMda ujamazI darIyA , ratIlAla vanecaMda desAI , dayAkuMvara chabIlAla dezI ,, tArAcaMda kAlIdAsabhAI dezI, navalacaMda trIbhavanabhAI pArekha,, dalIcaMda tArAcaMda camanalAla amaracaMda mahetA ,, jIvarAja vrajapAla mahetA ,, darIyA nImacaMda harajIvana , pArekha jeThAlAla durlabhajI , nAnAlAla jagajIvana mahetA , hiMmatalAla jagajIvana mahetA, caMdulAla jalAbhAI mahetA ,, kaMcanagaurI cunIlAla , bhagavAnabhAI kAlIdAsa saMghavI, jaivaMtalAla amRtalAla mahetA che amaracaMda meghajIbhAI pArekha ,, kAMtIlAla kAlIdAsa zAha , mANekacaMda rAjapALa zeTha ,, vADIlAla jasarAja mahetA , gIradharalAla mohanalAla dezI ,, Do. ke. ena. saMghavI carADavA hiMmatalAla chabIlAla TaMkArA saMdhavI dAmajI trIbhavana jAmanagara caMdrakAMta zAmajIbhAI muMbaI caMdulAla kAlIdAsabhAI vAMTAvadara Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ carama tIrthaMkara zrI mahAvIra svAmine namaH Fou 1. AAJi Ting Yuan carama tIrthaM pati zrI mahAvIra svAmi 14 svapnA - pAMcakalyANakA Wan Guo Jiu TAFF 3- nandhAvarta OON decrtiwifie rater aSTamaMgala 4- vardhamAnaka jAtA. rAya jI] 5 bhadrAsana 6- kalaza mInayugala 8. darpaNa Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e 38 rekhamRta va, labdhi tA: saMDAre | mI ! re motama samIpe hAI kA hada to ananta lablinidhAna gurUzrI gautama svAmi aMguThe amRta vase labdhi taNA bhaMDAra zrI gurU gautama samarIe vAMchita phaladAtAra Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zake . jo ke zrI vIra prabhunA pAMca kalyANa ke, samavasaraNa tathA anya prasaMge munizrI ka95vardhana gaNivarya zrI mahAyaza AcArya devazrI darzana munizrI prItivardhana rAgarajI ma. sA. sAgarajI ma. sA. sAgarasUrijI ma. sA. sAgarajI ma. sA. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekAgratA mATe jApa eka ameAdha sAdhana che. ja galamAM bhakti, mArgadarzana, dhamanI prApti, aMta samaye navakAramaM tra, devalAka. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa.pU. AcArya deva zrI dazanasAgarasUrIzvarajI ma.sA.nA ziSyarane | vaiyAvacca guNasaMpanna A graMthanA anuvAdaka gaNivarya munirAja zrI prativardhanasAga2jI ma. sA. zrI mahAyazasAgarajI ma. sA. Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNasaMpanna suzrAvaka uttama zrAvikAbena a.sau. kezavalAla premacaMda pArekha zAradAbena kezavalAla pArekha khubaja udAra, suhRdayI, dharma maya zAMtasva mAvI, dayALa, dharma parAyaNa, sva, amRtalAla bhudarabhAI koThArI maLI jIvana che. muLImAM upadhAnatapa traNeupadhAna karyA siddhALamAM je mane jinazAsananI ghaNI sevA karI che. karI prathamamALA paherI navvANu mAsakSamaNa, navANu vadha tapa vi. be putroe dIkSA lIdhI che. gaNimaDAyAsAgarajI yAtrA siddhagirinI karI, vaSo. jemanI putrIe dIkSA lIdhI che. ma. sA. muni prItivardhanasAgarajI ma. sA, tapa, 16 upa karela che. sAdagIjI yetiprajJA zrIjI sA, Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa. 203 mAM pravacana kuzala munirAjazrI mahAyaza sAgarajI ma.sA. nuM UMjhA nagare cAturmAsa thayela tyAre paryuSaNamAM nAnA-meTAee ArAdhanA karI causaTha praharI pauSadha, upadhAnamAM joDAyela nAnA da bALakA, kAlejhyane, mALanA vADA, nUtana muni zrI prItivardhana sAgarajI ma.sA.nI dIkSA sa. 2031nA kA.va. 10 Adi prasaMge Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karI che 4 sArA ja hajAro saM. 2032nA muLInagare munirAja zrI + ha yaza sAgarajI ma.sA. tathA munizrI prItivardhana sAgarajI ma.sA.nuM cAturmAsa thayuM. ThAkora sAhebanA bagalAmAM upadhAnatapanI ArAdhanA thai. ThAkora sAhebanA haste uddhATana, mAMgalikazravaNa, surendranagara saMghanA pramukha kAMtIbhAInuM vakatavya, upadhAna karI prathamamALA paheranAra kezavalAlabhAI pArekhane gurUdeva vAsakSepa karI rahyA che bAjumAM bIpInabhAI C.A. ubhA che. Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmapremI kezavalAla premacaMda pArekha tathA a. sau. zAradAbena kezavalAla pArekha parivAre sa. 2034mAM pa.pU. A. bha. zrI darzana sAgarasUrIzvarajI ma.sA. tathA gaNivarya zrI mahAyaza sAgarajI ma. sA.nI zubha nizrAmAM pATaDIthI zakhezvara tIne cha'rI pALatA saMdha kaDhAvela tenu dRzya. sa. 2032mAM muLa nagare ThAkAra sAhebanA baMgalAmAM upadhAnatapa prAraMbha Amatrita mahemAne, mALanI kriyAnuM dazya, mALanA hADamAThathI maLI zaheramAM pharatA varaghoDo vi. dazyo. Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa. 2031nA zAhapura pAMcapaLa jaina saM. 2035mAM taLegAma dAbhaDAma upAzraye munizrI mahAyazasAgarajI ma.sA. zrI mahAyazasA marajI ma.sA.nA zuM nI zubha nizrAmAM paryuSaNamAM sauthI vadhu kapuracaMdajInI putrInI dIkSA bAda tapazcaryA amadAvAdamAM thayela rathayAtrA kAyamI jaina pAThazALAnI sthApana vi.nA da. tenA dazya. Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saM. 2035mAM muMbaI-gADImAM pa.pU. gurUdeva upAdhyAya zrI darzanasAgarajI ma.sA nI AcArya padavInI vidhi bAda zrAddhavarya kezubhAI pArekha pU. gurUdevane kAmaLI vahorAvI lAbha laI rahyA che. pU. gurudevazrInI sAthe zAMtisnAtramAM munizrI mahAyazasAgarajI (ma. sA.) vi. dA. Page #33 -------------------------------------------------------------------------- Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suzrAvaka jeThAlAla cunIlAla zAha janma tA.26-7-1920 zAMta krujha-mu`baI sAdharmi kava tsalya premo, dharmakriyAnA rAgI, rAja prabhu pujA, tatttarasika, moTI uMmare paNa dhanA abhyAsanI utkaMThAvALA satata prayatnazIla che. zeThazrI jhaveracaMdajI devIcaMdajI punama yA (lAArA-mAravADa) pUnA AdInAtha sosAyaTImAM sa'. 2035mAM mANekaca Mda ratanajInA mAtuzrInA (svargavAsa) bAda dhyeya nimitte zAMti snAna-aSTAdikA mahetra pU. gurudevazrI maheza sAgara mAmA tathA munizrI prItivadha sAgara mAM nizrAmAM ujavAyela. ghera pagalA karavA, maMgalika zravaNa vi. dRzyA. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zeTha zrI bhuramalajI vAlAjI zAha upadhAnatapa karAvyA. mALa paherI zaMkhe. zvara Agama maMdiramAM mULa nAyakanA zikhara para vajAno lAbha lIdho che. sva. zeThazro kezavalAla rUganAthadAsane suputra ramaNalAla kezavalAla mu. zeThazrI camanalAla mohanalAla (pujAparAvALA) vAloDa.janma saM. 188 6 1che. 11 jemane khAnapura saMghanA derAsara tathA upa. nya hAIskUlamAM Adarza zikSaka tarIke zraya mATe tana-mana-dhanathI athAga parizraya khyAta dhamIThuM roja prabhu pUjana kare che. uThAvyA che khAnapura saMdhanA mAjI pramukha pitAnA nAmanuM AyaMbila khAtu che. dhAmi kSetre dareka kAryamAM suMdara sahayoga Ape che pujAparAmAM keLavaNI maMDaLanA pramukha hatA Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janma : tA. 13-9-1917 sva, zeThazrI bhogIlAla kezavalAla saMghavI (kaDIvALA) 14, sarItaku Mja seAsAyaTI, khAnapura, amadAvAda-1 svastha : tA. 29-3-1977 jemanuM sArUM jIvana dharmaparAyaNamAM vItela che. dharmISTha, mahenatu ane athAka parizramI hatA. dhadhAnI sAthe sAthe dhArmika tathA sAmAjIka baMne kSetre udAratAthI phALA ApatA. zrI khAnapura jaina derAsara tathA upAzrayamAM temane khUba mahattvanA phALA che. sva vatana kaDImAM paNa aneka kSetre tana mana dhana dvArA kArya karI pratiSThA meLavI hatI. Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zro tIrthaMkara prabhunuM samavasaraNa bhAvatiya kara same vasaraNumAM bIrAjI madhura dhvanie dezanA ApI aneka jIvAne tAranArA atizayavALA vItarAga prabhune koTi kATi vaMdanA zrAddhavidhiSTha thanA anuvAdaka gaNivarya zrI mahAyazasAgarajI ma. sA. Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A : 6 - hI hI' sara jAnAya nama: anaMtalablinidhAna zrI gautama svAmIne nama: AgamAre zrI AnandasAgarasUrIzvare nama: tapogacchagaganagamoMmaNi-zrIratnazekharasUriviracita zrAddhavidhiprakaraNa paNa saTIka bhASAzara sahita TIkAkAranuM paMcaparamezinI stutirUpa maMgalika arhasiddhagaNIndravAcakamunipraSThAH pratiSThAspadaM, pazca zrIparameSThinaH pradadatAM proccairgariSThAtmatAm / dvaidhAn pazca suparvaNAM zikhariNaH proddAmamAhAtmyatazvetazcintitadAnatazca kRtinAM ye smArayantyanvaham // 1 // jeo apUrva-mAhAsyathI ane manavAMchitanA dAnathI, ema banne prakAre paMDitene haMmezAM pAMca jAtanA kalpavRkSanI yAda devarAve che, te zrI arihanta, siddha, AcArya, upAdhyAya ane sAdhurUpa pAMca parameSTie gauravayukta ucca pratiSThAnA sthAna (mokSa) ne Apa. zrIvIraM sagaNadharaM praNipatya zrutagiraM ca sugurUMzca / rivoni pajJa- "zrAddhavidhiLa' rAtrita rA zA - zrI gautamAdi gaNudha sahita zrI vIra prabhune, zAsvatIdevIne ane saddagurUone praNamIne svaracita zrAvidhi" prakaraNa para vivecana karuM chuM. Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2] DhALa- svAmI sImadharA vinati, zrA. vi. yugavaratapAgaNAcipapUjyazrI somasundaragurUNAm / vacanAdadhigatatatvaH, satyahitArtha pravattam ||3|| yugapradhAna evA tapAgacchanA nAyaka pUjya zrI sAmasuMdara gurunA vacanathI tattvane jANIne bhagna prANInA hitane mATe zrAddhavidhi prakaraNune kAMIka vistArathI kahuM' chu' graMthanu ma galAcaraNa ', sirivIrajiNaM paNamizra, suAo sAhemi: krimavi saida vihiM / rAzidde muLA, naLiyo gamayanuAM / / (mULa) kevalajJAna, aze|kAdi ATha prAtiDA, vacananA pAMtrIza guNa, atizaya vagere azvathI yukta carama tIrthaMkara zrI vIra jinarAjane utkRSTa bhAvapUrvaka trikaraNa yAge. namIne rAjagRhanagarImAM abhayakumAranA puchavAthI zrI vIra prabhue kahelA zrAvakanA AcArane ( zrAddhavidhine zratAnusAra tathA guru-para'parAe sAMbhaLelA upadeza pramANe huM. TUMkamAM kahuM chuM. ahIyAM je "vIra" padmanu' grahaNa karyu che, tenAthI karUpa zatrunA nAza karanAra artha ghaTe che. kahyuM che ke,-- (tapavaDe) karmIne dUra kare che, tapavaDe cAle che ane taparUpI vIye (parAkrame) yukta che, teTalA mATe " vIra "kahevAya che. rAgAdika zatruonA jitavAthI 'jina ' pada paNa sAka ja che; vaLI 1 dAnavIra, 2 yuddhavIra, 3 dharmavIra, ema traNe prakAranu" ' vIrapaNu' te tIrthaMkaramAM che. ja. kahyuM che ke,--A asArasaMsAranA dAridraNane [ varasIdAna vakhate ' Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hi. ku] te sAMbhaLa mahArI deva re; [ karaDe semaiiyAnA dAnavaDe dUra karIne [ dAnavIra ], temaja mahAdi vaMzamAM utpanna thayelA garbhamAM-sattAmAM rahelA paNa karmarUpa balavAna zatruone (mULamAMthI ja) haNIne { yuddhavIra ], tathA kSahetuka dustapa tapane nispRha manavaDe. tapIne [ dharmavIra ], traNa prakAranA varayaza"ne dhAraNa karanAra traNa lekanA guru zrI mahAvIra svAmI jaya pAme. vIrajina" padathI eo cAra mUlatizaya1 apAyAparAma (jenAthI Iti Adi rUpa kaSTa dUra rahe) 2 jJAnAtizaya-utkRSTa jJAnavAlA, 3 pUjAtizaya-devendrone paNa pUjavA gya, ane 4 vacanAtizaya jIva svabhASAmAM samajI zake ItyAdi guNavAnI uttama evI vANI che, ema jaNAvyuM che. A graMthamAM je cha dvAranuM varNana karavAnuM che, tenAM nAma, diNaratipayacaumAsigavaccharajammakiccidArAI / sadAkhajuThThA, "saviDi" maLikannati 2aa (mULa) 1 dina-kRtya, 2 rAtri-kRtya, 3 parva-kRtya, 4 cAturmAsika-kRtya, pa vArSika-kRtya, 6 janma-mRtyaH e che dvAranuM zrAvakajananA upakArane mATe A "zrAddhavidhi" nAmanA graMthamAM nirUpaNa karavAmAM Avaze. [ uparanI] pahelI gAthAmAM maMgala ane bIjImAM granthanA viSayanuM nirUpaNa karIne vidyA, rAjya, ane dharma, e traNe, egya (manuSya)ne ja apAya, e nyAye zrAvakadharma cigya keNa heI zake te jaNAve che. . . . . ! Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tAha rAja zira dha [zrA, vi. saiMDatANasa jumgo bhaimapaI visesaniupaI / tema nagarathari vihorA (mULa) - 1 bhadraka prakRti, 2 vizeSa nipuNemati, 3 nyAyamArgamAM prema ane 4 daDha nijapratijJa sthiti-AvA cAre guNayukta hoya tene zrAvake dharmane yogya sarvAe jaNAvyuM che. bhadraka prakRti eTale pakSapAta ke kadAgraha rAkhyA vagara madhyastha bhAva dhAraNa karavAne guNa, kahyuM che ke - ratto duTTho mRDho puvvabuggAhio a cttaari| e e dhammArihA ariho puNa hAi majjJatthA // 1 // 1 rakta eTale ( dRSTirAgI ) e dharmane ayogya che. jema-bhuvanabhAnu kevalIne jIva pUrva bhavamAM ( vizvasena) rAjAne putra tridaMDImabhakta hatA, tene jaina gurue atyaMta kaSTathI pratibadhI daDhadhamI (aMgIkAra karelA samakti dharmamAM daDha) karyo; chatAM paNa pUrva-paricita. tridaMDInA vacana dvArA daSTirAga pragaTa thavAthI te samyaktva vamIne anaMta bhavamAM bhame. daSTirAgI dharma pALI zakatA nathI tenA upara ki da1 bhuvanabhAnu kevaLInA jIva vizvasenanuM dRSTAnta (bhavabhAvanA graMthamAM anitya bhAvanAnA prasaMgamAM bhuvanabhAnu kevaLInuM caritra ApavAmAM AvyuM che. AmAM bhuvanabhAnuM kevaLI vijayapuranA caMdramauli rAjA AgaLa pitAne jIva avyavahAra rAzimAMthI nIkaLyo tyAMthI mAMDI Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . ka Adara tAharI etra re, RRmi (1) sa kevaLajJAna pAmyA sudhInuM potAnuM vRttAMta upamiti bhavaprapa`canI zailie jaNAve che. je TukramAM nIce mujaba che) vijayapura nAmanA nagaramAM caMdramauli nAmanA rAjA rAjya karatA hatA. eka vakhate udyAnapAlake AvI jaNAvyu ke " udyAnamAM kevaLI bhagavaMta padhAryA che. ' rAjA udyAnamAM gayeA kevaLIbhagavatane vaMdana karI beTho ane puchyu ke ke' he bhagavan mane kANu zaraNabhUta thaze ane mAza nistAra karaze ' bhagavAne javAba ApyA ke ' mane zaraNabhUta thaI mAro nistAra karyAM te tamane paNa zarabhUta thaI tamAro nistAra karaze ' pachI kevaLI bhagavaMta, upamitinI zailie peAtAnuM vRttAnta jaNAve che. AthI ana'takALa pahelAM cAritra dhama rAjAnA sainyanA sahAyaka thaI ne mehazatrunA sainyane kSaya karI zakaze tema mAnI ka pariNAma mahArAjAe asa'vyavahA - nigAimAMthI sabyavahAniAdamAM mane mUkayA. A samAcAra sAMbhaLI mADurAjAe kupita thaIne tyAMne tyAM anaMtakALa sudhI mane geAMdhI rAkhyA. pachI kama pariNama rAjA pRthvIkAya, akAya, teukAya, vAukAya, vanaspatikAya, eiMdriya, teIMdriya, cauridriya, pacendriya nica, naka ane anAya manuSyamAM mane laI gayA. vacamAM vAra mehurAjA kupita thaI ne ghaNIvAra nigeAdamAM laI jatA hatA. zyAma ana'ta pudagala pasavatta pachI A kSetramAM ana tIvAra manuSyaSaNa' pAmyeA chatAM tyAM paNa meharAbAe kuladethI; Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. kuJranI vAsanA pAsamAM, [zrA.vijAtidoSathI, jAtyaMdhatvathI ane bIjA aneka deSathI dharmanA nAma mAtrane jaNAvyA vinA pUrvanI peThe pharI eke dviyAdikamAM laI jaIne mane aneka pudgala parAvarta bhamAvyuM. ema karatAM eka vakhata zrInilaya nagaramAM dhanatilaka zreSThine vaizramaNa nAme huM putra thaze. tyAM svajana dhana bhavana yauvana vanitAdi badhuM anitya samajIne he prANIo ApattithI rakSaNa karanAra evA dharmanuM rakSaNa karo" A. pramANene upadeza sAMbhaLI dharma karavAnI budidha thaI ane svayaMbhu tridaMDIne ziSya thayuM. tyAM paNa manuSya janma hArIne anaMtakALa rakhaDyA pachI vijayavardhanapuramAM subaLa zreSThine naMdana nAme putra thaye tyAM AgaLa yathApravRttikaraNa karI granthi pradeza sudhI pahoMcyA paNa chedI na zako tyAMthI pAchA pharI ane tIvAra ekendriyAdimAM rakhaDaye Ama rakhaDatAM rakhaDatAM huM vizvasena kumAra thaye. malayApura nagaramAM Indra nAmanA rAjA ane vijayA nAmanI rANIne putra thayo. tenuM nAma vizvasena rAkhyuM. samaya jatAM Indra rAjA mRtyu pAmyA ane vizvasena rAjA banyo. ane te vizvabhUti nAmanA tridaMDIne parama upAsaka thaye. prasaMga maLatAM vairAgya ane gurU upadezathI yathApravRdikaraNa karIne vizvasena samyakatva pAmyo. niraMtara gurUnA bhAvanAvAhI upadezathI daDha banI e samyakRtvane mahAciMtAmaNi ratnanI peTe sAcavavA lAgyA. ane mithyAtvI dharmathI dUra rahI temAM dUSaNa na lAge te mATe Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jikud hariNAmareje pahayA loka re [e pUratI kALajI rAkhavA lAgyo. A vAta vizvabhUti tridaMDIe sAMbhaLI ane tethI te pitAnA upAsakane pharI pitAne karavA malayApura nagaramAM Avyo, tyAM AgaLa AvI teNe ghera tapazcaryA ane maMtra taMtrathI nagaranA lekane khecavA mAMDayA. nagaranA ghaNa ke tenA darzane gayA. samyaktvanI malinatAnA bhaye rAjA na gayo. chevaTe thAkI vizvabhUtie rAjAne kaherAvyuM ke "pUrva paricayane Ama jaladI aMta AvI gayo? maLavAmAM ke vAtacitamAM zuM nukazAna thaze ? rAjA dAkSiNyatAthI gayo eTale tridaMDIe aneka camatkAra ane maMtra zikhavyA, rAjA lebhAyo ane tene pUrva kudaNirAga phairyo. samakti vamI nAMkhyuM ane pahelAM karatAM paNa vadhu vizvabhUtine bhakta banyo eTaluM ja nahi, paNa jainadharma ane jaina gurUnI niMdAmAM talcara thayo ane dharma hArI gayo. A rIte daSThirAgI dharma pALI zakatA nathI. . vivasenanA bhava pachI anukrame dhana zreSThine putra subhaga thayo tyAM viSayarAgathI dharmane hArI jaI gRhapatine putra siMha, jinadattasUtA jinazrI, dhanajaya putra kubera, dhanADhayane putra kubera, ane zreSThiputra somadatta thaI kodha mAna mAyA lebhathI samyakatvaratna hArI gaye. tyAra pachI dhanazreSTinA suta suMdaranA bhavamAM hiMsAthI, maNibhadranA bhAvamAM mRSAvAdathI, rehiNazrAvikAnA bhavamAM vikathAthI bhArata hAratAM DarIkanA bhavamAM sarvavirati thaI caudapUrva vAvayo. tyAra pachI siMhavima, bhAnukumAra Indradata thaI Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che tehamIraNa muja viNa mahI, jhA sAIsidaNAM jaI badvirendra thayo. pachI kulamacaMdra kevaLI pAsethI potAne vRttAna sAMbhaLI cAritra maLI vaLajJAna vyAkhyo ane Aje guNa nija nAmazI mane luabhAvaLI kahe che. "he sA jinazAsana mane zaraNabhUta thavAthI mAre nistAra thayo tema tAre paNa tethI nitUra thaze. chevaTe caMdramauzi rAjAe kevaLI bhagavatapAse dIkSA lIdhI ne kevaLajJAna pAmyA. 2 dhaSI paNa bhadrabAhuvAmInA gurUbhAI vasAha jihirI ke dharmane cagya che. tho . ke vasahamihiranI kathA . bhadrabAhu ane vasahamihira ne jJAtie brAhmaNa ane sagA bhAI hatA. varAgya khAmI banne jaNAe zrI yazobhadrasUri mahArAja pAse dIkSA lIdhI. guNI ane yogya cAnI sarabhadrasUri mahArAje pAku svAmIne pitAnA padhara sthApyA A kArANI ane sthAtrinA bhagna pariNAmathI varAhamihira cArine tyAga karI jainadharmane dveSI thayA. thayo. dIkSA choDayA bAda jyotiSazArA tane nivAha karavA lAgyA temAM teNe sArI prasiddhi meLavI ane varAhamihirasaMhitA jevA viSa sAthe paNa racyA. ekadA rAjAne tyAM putra janme badhA AzIrvAda ApavA gayA varAhamihira prANu game. bhAbahasvAmie sAdhu AcArane ucita na hovAthI temane kahyuM. mihirane jaina dharma . lenAthI jaina AcArya mAhura nidA dvArA tene Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thI TalavAmAna kije.-sA(i2) rALA kAna-bheryA ane kahyuM ke jaunapue vyahArazanA che. bhabahusvAmie sthaLyuM ke meInuM maraNa kahevuM vyAjabI nathI paNa jayAre kheTI rIte jainadharmanI niMdA thAya che te kahuM chuM ke "rAjakumAranuM AyuSya alabhya che ane te bilADIthI mRtyu pAmaze tema tenuM prabaLa havAthI beTA AzIrvAda ApI juThA banavuM te vyAkhkhI nathI mATe AvyA nathI." banyuM paNa emaja ke rAjAe ghaNA prayatnathI bilADI dvArA rakSA karyA chatAM lehamaya bilADIthI AcArya kahela samaye rAjakumAranuM mRtyu thayuM. A uparAMta bIjI paNa varAhamihiranA jotiSanA jJAnamAM alane batAvI. AthI te vadhu nidharmavI thaze ane aMte marI vyaMtara thaI saMghamAM teNe marakIne upadrava karyone zrI bhadrabAhu svAmie "uvasagrAhara" banAvI zAMta karyo. A rIte varAhamihiranI peThe dhamaSI dharma pAmI zakatA nathI. 3 mUrkha te ( siddhAMtanA ane gurUna) vacananA bhAvArthane ajANa. gAmaDAnA kulaputranA je. 6.3 gAmaDAnA kulaputranuM daSTAMta keI eka kaNabIne putra potAne gherathI rAjanI cAkarI karavAne arthe nIkaLe. tyAre tenI mAtAe tene zikhAmaNa dIdhI ke, "rAja-sevArthe vinaya kare.tyAre teNe pUchayuM ke- "vinaya eTale zuM?" teNue zIkhavyuM ke, "nIcuM joIne cAlavuM ane rAjAnI marajane aA hara karavAmAM A Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4] jJAnavAna caraNa guNa vinA zrA vi vacana 'gIkAra karIne te kaNabInAM putra grAmAMtare cAkarI mATe cAhyA. mAmAM mRgalAM pakaDavAne chUpAIne UbhA rahelA zikArIone dUrathI dekhI teNe meTe svare praNAma karyAM. tenA avAjathI mRgalAM nAzI gayAM. ,, ,, 66 tethI teoe tene mAryAM. tyAre te kahevA lAgyuM. 8 mArI mAtAe mane zIkhavyu hatuM, tethI meM ema karyu. tyAre zikArIo khelyA ke, "tu mUkha che, AvA prasa`ge chAnAM--mAnA Avavu'. te zikArIonA vacanane yAda rAkhIne tyAMthI AgaLa jatAM mAgamAM dheAkhI leAkAne joIne nIcAM vaLI chupAtA chupAtA cAlavA lAgyA, jethI dhAtrIoe tene cAranI bhrAMtithI phUTayeA. tyAre prathama anelI sAcI hakIkata kahI sa'bhaLAvyAthI temaNe tene zIkhavyu ke, " AvA prasa Mge tA 'dhAvAIne sApha thAo ' ema khelatA javuM." tyAMthI AgaLa cAlatAM keTalAka khI vAvanAra kheDute vAdaLa sAme jotA hatA, teone joine te " dhovAIne sApha thAe " ema elyA; tyAre teoe tene apazukananI bhrAMtithI phUTayA tyAM paNa kharI hakIkata kahevAthI kheDutAe zIkhavyu ke, " bhUkha ! AvAprasaMge te ' bahu. thA bahu thAe ' ema khelavuM. " A vacanane manamAM dhArI (grahaNa karI) te AgaNa cAlyeA. AgaLa jatAM jatAM eka gAmamAM koIka maraNa pAmelAnA zabane upADI rAtA jatA lokeAne dekhI te bence ke, bahu thAe bahu thA' te vakhate te lAkoe paNa apazukaniyALa samajI tene phUTayA. temanI ** Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kiJ, je kasa kalAcAra re - 1 pAse paNa sarva banelI bInA teNe kahI batAvyAthI teoe zikhAmaNa ApI ke, "AvA prasaMge te "AvuM na thAo" ema bolavuM. teonuM bolavuM mAnya karI AgaLa jatAM eka ThekANe vivAhane saMbaMdha meLavatA dekhI vivAhanA maMDapamAM jaI te belyo ke "AvuM na thAo-AvuM na thAo." A zabdo sAMbhaLI tyAM bhegA maLelA lekemAMnA keTalAke tene khUba mAryo. jethI teNe agAu banelI ane zIkhelI sarva sAcI vAta jaNAvI. tyAre teoe samajAvyuM ke, "mU! evA samaya para te "niraMtara thAo-niraMtara thAo* ema belavuM." te sAMbhaLI, dhArI laI, tyAMthI vidAya thayA. AgaLa. jatAM eka mANasanA pagamAM beDI ghalAtI dekhIne te be ke, "niraMtara thAo-niraMtara thAo" A vacane sAMbhaLatAM. ja te puruSanA saMbaMdhIoe tene kUTe tyAM paNa sAcuM balavAthI teoe kahyuM ke, "are mUrkha ! AvA prasaMga. upara te jaldI chUTA thAo-jaladI chUTA thAo" ema belavuM. te manamAM yAda rAkhIne AgaLa vadhe. rastAmAM be jaNe maitrI bAMdhatA hatA. temane dekhI najIka jaI te. be ke, "jahadI chUTA thAo-jaladI chUTA thAo" jethI temaNe paNa mAryo temanI pAse paNa satya bolavAthI chUTIne cAlI keI eka gAmamAM AvI pahoMce. tyAM keTavAbanA gharamAM te nokarI karavA rahyo. ekadA duSkALa samaye te. Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 lUrjiyA rAma- jana rAkhatI, [ ga koTavALanA gharamAM khAvA sAru rAkha taiyAra karelI. te vakhate koTavALa cAre gayela hAvAthI pelI bhUkha teme khelAvavA gayA. tyAM ghaNA mANasAnI maMDaLI beThI hatI. temanI samakSa moTA zabde ( ghAMTA pADI) khelavA lAgyA ke, " cAlA-calA rAkhaDI thaI jaze. " te sAMbhaLI keTavALa ghaNA ja zaramAI gayA ane ghera AvI tene khUba phUTa ane zIkhavyu ke, "bhUkha ! AvI zaramabharI vAta tA khAnagImAM ja kahevI, kadApi cAra jaNanA sAMbhaLatAM belavI nahIM.... '' tyArabAda thoDeka divase gharamAM Aga lAgI te vakhate kATavALane melAvavA mATe te cArA upara AvyA. A vakhate paNa agAunI mAphka ma'DaLI beThelI hatI jethI te kAMI paNa bAlyA vinA mULA ja UbheA rahyo; ane ghaNI vAre lokonA samudAya vIkharAI gayA pachI teNe kahyuM ke svAmi ! Aje ApaNA gharamAM Aga lAgI che. " te staMbhaLI koTavALa gusse thaI aiI ke, " tArA jevA mUkhanA saradAra koI paNa nahI hoya; emAM kahevA zu AvyA ? ane kayAranA mUMgA mUMgA zu' ubhA rahyo ? evA prasaMge teA jaldI jaldI dhULa, rAkha, mATI ke pANI nAMkhavu' joIe ke tarata ja Aga elavAI jAya. ?? eka samaye koTavALa hajAmana karAvI mastakanA vALa (cetI) sudhI khUpathI vapatA hatA, te samaye vALamAMthI dhrumAta nIkaLata dekhI sUkhe mAnya ke, mAre ! aga Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kU] hA kare. leka pAkAra re svAmi (3) [13 lAgI; tethI tarata ja tenA upara dhULa ane pANI nAkhavA lAgyA. keTavALe gusse thaI nAkarImAMthI kADhI mUkayA. AvI rIte kharA bhAvAtha' (hetu) tathA samayane nahI jANI zakanArA paNa dhane ayogya jANuRR. 1 4 pahelAMthI koI e byugrAhita karela ( bharamAvela ) hoya te paNa geAzAlAthI bharamAI gayelA niyativAdI jevA dhama ne ayeAgya jANavA A cAre prakAranA ayeAgya che. madhyasthavrutti-samaSTi; te Adra kumArAdikanA jevA dhama ne cAgya madhyastha vRttivALA jahuvA. 6 4.4 madhyasthatA upara ArdrakumAranI kathA (sUyagaDAMga sUtranuM chaThThuM adhyayana A kumAra saMbaMdhInuM che te adhyayanamAM geAzALaka, bauddha ane brAhmaNa dha sAthenI A kumAranI khUbaja tAttvika carcA che. sUyagaDAMga sUtranA TIkAkAra zIlAMkAcArya mahArAje zarUAtamAM ArdrakumAranI kathA ApI che tene sakSepamAM ahiM kahu chuM. ) magadha dezamAM vasaMtapura gAmamAM sAmiAyaka nAmanA kuTubI vasatA hatA. kAlakrame vairAgya pAmI dhama gheSa AcArya pAse strI sAthe dIkSA laI te sAdhu thayeA. eka vakhata 'sAdhvI anelI peAtAnI strIne joI tene mAha utpanna thayeA e vAtanI jANa tenI strIne thatAM peAtAnA pati vrata bhaMga karaze ema mAnI tenI strIe khAvApIvAnu threDI prANa tyAga karyo. sAdhue paNa A banAvathI khinna thaI AhArapANI tyAga karI potAnA prANa tyAga karyAM. Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14] jahuM navi bhava taryAM miragraNI," [zrA. vi. bIje janme sAvI vasa'tapuramAM eka zeThanI putrI tarIke janmI ane pelA sAdhu AdrakapuranA rAjAne putra Ardra kumAra thayA. ekavAra te kumAre potAnA pitAne ma MtrI dvArA zreNika rAjAne amUlya bheTa mekalatA joyA. eTale kutuhalathI teNe paNa te rAjAnA putra mATe kaIka bheTa mokalI. zreNika rAjAnA putra abhayakumAre khuza thaI A kumAranI bheTa badala AdIzvara bhagavavAnI suvarNa pratimA mokalAvI ane kahyu ke 'ekAMtamAM A bheTachu jo jo.' bheTamAM pratimAnA darzana thatAM Ardra kumArane jAtismaraNa jJAna thayuM ane tethI te nagara cheDI cAlI nIkaLyA. devatAe AkAzavANIthI bheAgAvalIkama bAkI che tame dIkSA grahaNa na karI' tema vAravAra kahyA chatAM Adra kumAre dIkSA grahaNa karI. bhavitavyatAnA cege ekadA vasa'tapuranA te zeThanA bagIcAmAM kAyAtsaga dhyAne rahyA. A bagIcAmAM zeThanI putrI potAnI sakhIo sAthe bALakrIDA karatAM vRkSanu kuM...... mAnI sAdhunA paga pakaDI 'A mAro vara' ema khelI uThI ke tuta najIkamAM rahela deve sADAbAra kroDa sAnaiyAnA varasAda karyAM. rAjA lAbhathI te dravya levA Avyo. devatAe A dhana zreSThi-putrInuM che ema kahI rAjAne rokI zeThane apAvyu. muni AkumAra anukula upasarga vALu sthAna dekhI tyAMthI vihAra karI gayA. vakhata jatAM khAlikA u'mara lAyaka thaI tyAre pitA tenA mATe varanI zeAdha karavA lAgyA. putrIe kahyuM' ke 'hu te nAnapaNathI te munine varI cUkI Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ji. kaI tAraze keNI pare re [pa chuM ane tenuM dravya devatA kanethI AveluM tamArI pAse paNa che mATe bIjA varane vicAra karaze nahi" pitAe pratyuttaramAM kahyuM "bhale tema rAkhIe paNa te munine tuM kaMI rIte oLakhIza. putrIe javAba Ape ke huM tenA paga ane tenA paganI rekhA uparathI barAbara oLakhI kADhIza, ane tema chatAM nahiM maLe te brahmacAri jIvanathI saMtoSa mAnIza." pitAe Akhare te kAryanI siddhi mATe bhikSAdAna Ape mATe tene rekI. bAra varSa bAda AdrakakumAramuni eja ghare bhikSA levA AvI caDyA. bAlikAe paganA cinhathI temane oLakhyA. muni te AhAra laI cAlI nIkaLyA paNa baLA parivAra sAthe temanI pAchaLa gaI AdrakumArane devatAnAM vacana sAMbhaLyAM ane cAritra pariNAmathI teo bhagna thayA. zreSThiputrI sAthe lagna karI gRhavAsa svIkAryo ane temane eka putra thayA. putra cAra pAMca varSane thatAM temaNe dIkSA levAne potAne nirNaya jAhera karyo. catura strI raMTI kAMtavA mAMDI. mAtAne kAMtatI dekhI putre pUchayuM ke A zuM kare che?' mAtAe javAba Ape ke "tArA pitA ApaNane cheDI cAlyA jAya che tuM kamAI zake tema nathI AthI kAMtI huM tAruM ane mAruM bharaNa poSaNa karIza" bALake mAtAne kAMtelA sUtaranA dora laI pitAnI AsapAsa viTayA ane belI uThaye ke "have zI rIte jaze?" AkumAre joyuM ke tenI AsapAsa bALake sUtaranA bAra bALake mA bAhI nI mAM Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rd ema ajANayA padamAM zi. vi. ATA che sAthI bora thaI rahevAne nizcaya karyo. bAra varSa purA thatAM pharI dIkSA grahaNa karI cAlI nIkaLyA. mArge jatAM zreNika rAjAne mANasoe hAthIne paDI bAM hate te AkakumArane jotAM tu baMdhana teDI nAsI chUTa rAjAe AkumArane AnuM kAraNa pUchayuM tyAre teNe jvAba Ape ke "kAcA sUtaranA tAMtaNAthI baMdhAyela mane chUTe thayele jeI hAthIe parAkrama karI zaMkhelA teDI nAMkhI kAraNake snehabaMdhanarUpa kAcA tAMtaNA teDavA jeTalA kaThIna che teTalI A zaMkhalA kaThIna nathI" chevaTe zuddha cAritra pALI AdrakumAre lyANa sAdhyuM. A mAra madhyastha hevAthI bhagavAnanI pratimA dekhatAM bodhapAvyo tema madhyastha dhamapAmI zake. vizeSa nipuNamati-te vizeSajJa jema ke, heya. (choDavA ) reya (jANavA yogya) ane upAya (AdaravAyegya)ne viveka jANe evI jenI buddhi che, paNa pUrvokta batAvelA kulaputranA jevI. buddhi nathI e guNI 3 nyAyamArgarati - nyAya ( AgaLa vyavahAra-zuddhi adhikAramAM kahevAze te) mArgamAM rati (prIti) jene hoya ane anyAyamArge jarApaNu rati na hoya te paNa dharmane vaizya jANa. 8 dRDhanija vacanasthiti-daDha (AkAzI) paNa zithila nahIM, evI nija (pitAnI) vacana sthiti (pratijJA che. jenI che. e paNa dharmane gya jajo. e rIte cAstA yukta ja dhamane yogya jANavA Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [kra, kR.] [17 pApa pdhe rahyo jeha. svAmi (4) vaLI keTalAka prakaraNAmAM zrAvakane ceAgya ekavIza guNa paNa kahyA che. te nIce mujaba :- zrAvakanA ekavIza guNu :- 1 akSudra-udAra Azayane, ( ga*bhIra cittavALA hAya chatAM tuccha svabhAva na hAya evA ); 2 rUpavAn--(dekhAvaDA ); pAMca indriyAthI sa pUrNa, ( khAkhaDA, lUlA, pAMgaLA na hoya evA ); 3 prakRtisaumya-svabhAvathI ja zAMta (ane pApakamA~thI dUra rahenArA tathA sevakavane sukhe sevavA yAgya ) hAya ( paNa krura svabhAva na hoya ); 4 leAkapriya-dAna, ziyala, nyAya, vinaya ane vivekAddhithI yukta hAya; 5 akrUra-akilaRcitta (adekhAI pramukha rahita hoya evA; ) 6 bhIru-pApathI, lekinaMdAthI tema ja apayazathI DaratA rahe evA; 7 azao-kapaTI ( pArakAne ThaMge) nahI te; 8 sadAkSiNya -prArthanAbhaMgathI bhIru, zaraNe AvyAne hita-sala; 9 lajjA lu -akA va ka, ( akArya na karavA jevuM kA, karatAM pahelAM ja bIe); 10 dayALu-sava para kRpAva'ta; 11 madhyastha-rAga-dveSa rahita athavA saumyadRSTi. potAnAM ke pArakAMnA vicAra karyA vagara nyAyamAgamAM sanuM sarakhuM hita karanAra, yathArtha tattvanA jANapaNAthI eka upara rAga tema bIjA upara dveSa rAkhe nahI, mATe madhyastha gaNAya che; madhyastha ane saumyadraSTi e banne eka guNu che. 12 guNurAgI-guNava tanA ja pakSa kare ane avaguNIne uvekhe te; 13 sahatha-satyavAdI athavA zra. 2 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18] kAma kuMbhArdika adhikanu", [zrA. vi. 1 dharma saMbaMdhI ( ucita ) ja kathA (vArtA) priya che jene; 14 supakSayukta-nyAyanA ja pakSapAtI athavA suzIla, anukULa ane sabhya samudAyava'ta (suparivArayukta ); 15 sudIrgha zi`-sa` kAryAMmAM lAMkho vicAra karI lAbhAlAbha samajI zake (bahu lAbha ane alpa kalezanA kAryanA kartA) 16 vizeSajJa-tattvanA abhiprAyanA jANu ( pakSapAta rahita hAvAthI guNadoSanu aMtara samajI zake eveA ); 17 vRddhAnuga-vRddha sapradAya pramANe pravattaka ( AcAravRdhdha, jJAnavRdha, vAvRdhdha e traNe vRdhdhonI zailI ( para pA ) pramANe pravantanAra ) 18 vinIta-guNInuM bahumAna karanAra; 19 kRtajJa-karyAM guNane bhUle nahIM' evA; 20 parahitAkArI-niHspRhapaNe para ( pArakAnA ) hitane kAM; 21 labdhalakSa-dharmAdri kRtyAmAM sa'pUrNa abhyAsa karelA puru thaiAnA paricayavALA ( sava ( dharma' ) kArya mAM sAvadhAna hoya ). A pramANe ekavIsa guNA anya zAstromAM vaNu velA che, para'tu A graMthanA kartAe je mukhya cAra guNA grahaNa karyAM che temAM ghaNuM karIne sarva guNeAnA samAveza thaI zake che. te A rIte : : ; 3 pahelA bhadrakaprakRti guNamAM :- 1 atuccha (akSudra) pazuM,1 2 prakRtisaumya, 3 akrUratva,54 sadAkSiNatva,8 pe dayALu, 1 6 madhyastha saumyadraSTitva,117 vRdhdhAnuM7 gatva,17 8 vinItatva, 18 ema ArDa, bIjA 1vazeSa nipuNumati guNumAM-9 rUpava tapaNu,2 10 sudIdha Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dika dharmanuM ko navi mUla re [29 darzitva, 15 11 vizeSajJatva,16 12 kRtajJatva.19 13 parahitArthakRtatva,20 14 labdhalakSatva,21 ema che. trIjA nyAyamAgerati guNamAM-15 bhIrutva, 16 azaThatva 17 lajajAlutva,9 18 guNarAgItva,12 19 satyathatva,13 ema pAMca. cothA draDha-nija vacanasthiti guNamAM-ra0 kapriyatva,4 21 supakSayuktatva,14 ema che. e prakAre ekavIsa guNone cAra guNemAM prAye samAveza thaI zake che. mATe A zAstrakartAe cAra ja guNa mukhya lIdhA che. A cAra guNomAM paNa anukamathI pahelAnA traNa guNa vinAne puruSa hakIle, mUrkha ane anyAyI hoya che tethI te (zrAvaka) dharmane yogya ja nathI; ane jethI guNa vinAne mANasa te dharma aMgIkAra kare khare, paNa (jema dhUnI maitrI) graMthila ( gAMDA) banelA mANasane suSa (sArAM vastro) ane vAnaranA gaLAmAM mesInI mALA jema vadhAre vakhata TakI na zake tema te thoDA ja vakhatamAM pAche dharmabhraSTa thaI jAya che. ' , * jema sArI (lIsI) bhIMta upara citra, daDhapITha (majabUta pAyA) upara bAMdheluM ghara, ane sArA ghaDelA sonA vacce jaDeluM mANeka ghaNe vakhata TakI zake che, tema daguNayukta puruSamAM ja samyagadarzanAdi dharma yAvAjIva TakI zake che. ema jaNAvavAthI e vAta sidadha ja thAya che ke, pUrvokta cAra guNa yukata puruSa zrAvaka dharma (sabhyaphatyAdi) nA adhikArI ( gyo che. samyagadarzanAdi Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2ii. rokaDe kugurU te dAkhave, [zrA. vi. zrAvaka dharma cullakAdi daza daSTAMte durlabha chatAM paNa guru vagerenA vegathI pAmI zakAya che, paNa tene jIvana paryaMta nirvAha te zakarAjAe jema pUrvabhavamAM karyuM hatuM tema kare te atyaMta Avazyaka hevAthI temanuM TUMkamAM vRttAMta ahIMyA batAve che. da. 5 zukarAjanI kathA bharatakSetramAM kSitipratiSThita nAmanuM nagara hatuM, tyAM Rtudhavaja rAjAne putra mRgadhvaja nAmano rAjA rAjya karate hate. vasaMtaRtumAM rAjA aMtaHpuranA parivAra sAthe eka vakhata udyAnamAM pharavA gaye, tyAM AgaLa AMbAnA vRkSa nIce beThela apsarA sarakhI potAnI rANIone dekhI rAjA malakAyo ane vicAravA lAgyo ke "jagatamAM AvI suMdara paviNa rANuo bhAgyeja koIne tyAM haze" A samaye AMbAnA vRkSa upara beThelA pipaTe kahyuM ke "kuvAmAM rahelA deDakAne bIjuM kaMI jalAzaya moTuM lAgatuM nathI tema he rAjA ! jaganI strIone nahi dekhela hevAthI tuM manaHkalpita ahaMkArathI phulAya che paNa je gAMgali RSinI putrI kamalamAlAne tuM juve te tArA aMtaHpuranA rUpa pratye tAruM abhimAna utarI jaze." rAjA ghaDA upara pAchaLa ane piopaTa AgaLa ema jota jotAmAM vanamAM pAMcase lejanA gayA pachI eka RSabhadeva bhagavAnanuM maMdira AvyuM tyAM rAjAe bhagavAnanAM bhaktibhAvapUrvaka darzana karyA. pachI darzanabAda gAMgaliRSi rAjAne pitAnA AzramamAM Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. kR] zuM thayuM eha jaga bhUla re. svAmI (5) [21. laI gaye. tyAM tene ucita satkAra karI trASie kamaLamALA rAjA vere paraNAvI. ane rAjAne dAyajAmAM putranI saMtati ApanAra eka maMtra Apyo. ane chevaTe rAjA ane kamaLamALAne RSie vidAya ApI. rAjAe RSine kSitipratiSThita nagarane mArga pUcho. RSi kahe mane bIlakula mAhitI nathI. popaTa AgaLa thaye ane rAjA tathA kamaLamALA pAchaLa pAchaLa cAlyAM. cheTethI kSitipratiSThita nagara dekhatAM popaTa aTakyo, ane jaNAvyuM ke "he rAjA !tArI caMdrAvatI rANI tenA bhAI caMdrazekharane tamArI gerahAjarIne lAbha laI sinya sAthe rAjyane kabaje ApavA laI AvI che AthI nagaramAM zatru sanya sAthe hAla yuddha thAya che." rAjA camakyo. popaTe kahyuM "phIkara na karo sau sAruM thaze teTalAmAM te potAnuM sanya sAme tene maLyuM ane caMdrazekhara bheTayuM laI rAjAne page paDI kahevA lAgyuM ke "mahArAja ! ApanI gerahAjarImAM zatruo geralAbha na le tethI nagararakSA mATe huM Avele, tene ApanA sigye ulaTo artha karyo ane A athaDAmaNa UbhI thaI zaMkA chatAM sarala rAjAe te vAtanI upekSA karI ane piTa tarapha joyuM te pipaTa jaNa nahi. rAjAe mAnyuM ke upakArane badale na levo paDe mATe A upakArI cAlyA gaye jaNAya che. tapAsa karI paNa te na jaDe. samaya jatAM eka divase mRgadhavaja rAjAe gAMgalijhaSie Apela maMtrano jApa karyo ane tenA pratApe caMdrAvatI Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22] anI dezanA je dIe, [zrA. vi. sivAya sarve rANIone ekeka putra thayA. Aja prasaMge kamaLamALAne eka svapnuM AvyuM temAM tene bhagavAne kahyuM ke 'A zuka le pachI tane hu'sa ApIza' rAjAe svapnAnA atha e kahyo 'ke tAre be putra thaze ane te banne tejasvI thaze.' kamaLamALAe gabha dhAraNa karyAM pure mahIne putra janmyA ane tenuM nAma zuSkarAja rAkhyu. zukarAja rAjaku'TuMba ucita vaibhavathI ucharatAM ucharatAM pAMca varSanA thayA tyAre rAjA ane kamalamALA vasaMtaRtu Ave udyAnamAM pharavA nIkaLyAM ane teja AMbAnA jhADa nIce beThAM AnaMda ane harSoMnA atirekamAM rAjAe kamalamALAne kahyuM * priye ! A teja AmravRkSa che ke jyAM AgaLa mane pApaTe tArI bhALa ApI hatI ane mane AzramamAM laI jaI tane meLavI ApI kRtAtha karyAM' pitAnA khoLAmAM rahelA putra zukarAja A vacana sAMbhaLI ekadama mRti thaye. rAjA rANIe mahAvarA banI aneka upacAra karyAM tyAre AMkha khAlI bhUtAveSTanI mAphaka Ama tema kumAre joyA karyuM. tene ghaNu. elAvyA chatAM teNe akSarano uccAra na karyAM, te naja karyAM. A pachI ghaNA ghaNA upacAro karyAM chatAM rAjakumAranI vAcA baMdha thavAnuM koI nidAna na karI zakayu. ane kumAranI vAcA sadaMtara baMdha thaI. samaya jatAM duHkha ochu thayu ane pharI kaumudI mahAtsavaprasaMge kamaLamALA ane zukarAja sAthe rAjA udhAnamAM pharavA nIkaLyA. te AmravRkSane dUrathI jotAM Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di, kR] elave dharmanA graMtha re; ra3 zakarAjanI jihA baMdha thayAnuM duHkha tAjuM thayuM ane tethI tyAM nahi javAne rAjA nirNaya kare che tevAmAM tyAMthI devaduMdubhine avAja sAMbhaLyuM. rAjAe tapAsa karI te tyAM zrI datta munimahArAjane kevaLajJAna thayuM che. te prasaMgane anulakSI devamahotsava hovAnuM jaNAyuM. rAjA rANI baMnee putra sAthe parSadAmAM besI dharmopadeza sAMbhaLe, dezanAne aMte mRgadavaja rAjAe zrI datta kevaLI bhagavaMtane zukarAjanI jihA baMdha thavAnuM kAraNa pUchyuM, zrIdatta kevalI bhagavAne temane-rAjA rANune zakarAjane purvabhava kahyo. zukarAjano purvabhava bhahilapura nagaramAM jitAri nAme rAjA rAjya karatA hate. te haMsI ane sArasI nAme vijyadeva rAjAnI raMbhAsamI putrIone paraNya hate. ekadA zaMkhapurathI nIkaLelA ane siddhAcaLa tarapha jatAM saMghamAM birAjatA zratasAgara AcAryanI dharmadezanAmAM sidadhAcaLa tIrthanA ekavIsa nAmane mahimA ane zatruMjayanA nAmanI prasiddhi pitAnA nAmathI thaze te sAMbhaLI tenAM darzana na thAya tyAM sudhI AhAra paNa na levAne teNe abhigraha karyo, rAjAnA prANa bacAvavA tIrtharakSaka yakSe devamAyAthI A mArgamAM sidadhAcaLa viku. rAjAe satya tIrtha mAnI pitAne abhigraha yakSa vikurvita tIrthadvArA pUrNa karyo ane rAjA vimaLapura nagara kUsAvI vikurvita tIrthAdhirAjanI sAnidhyatAmAM rahevA lAgyuM. karmanI gati vicitra che te * : 1 * * * * Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24] parama padane pragaTa cArathI, zriA. vi. mujaba aMta samaye aNasaNa pUrvaka prabhunuM dhyAnasmaraNa karavAM chatAM devamaMdiranA zikhara upara rahela popaTa upara tene jIva bharAye ane rAjA marIne pipaTa jAtimAM janma pAmyo. tenI be rANIo kALakrame dharma ArAdhI devalekamAM utpanna thaI ane temaNe popaTane pratibaMdha pamADe. pipaTa tIrthabhakti ane aMte aNasaNa karI devAmAM deva thaye. haMsIne jIva devalekamAMthI vI he rAjA! tuM muMgadevaja rUpe thaze ane sArasI marI kamaLamALA thaI ane A tamArA baMnene meLApa karAvanAra pipaTa te bIje kaI nahi paNa jitArI rAjAne jIva deva have te marI tamArA putrarUpe zukarAjA thayela che. tamArI AMbAnA vRkSa nIcenI vAtathI kumArane jAtismaraNa jJAna thayuM ane tamane baMnene potAnI pUrvabhavanI strIo jANI vimAsaNamAM paDyA ke huM tamane pitA ane mAtA kema kahuM? AthI teNe pitAnI vANI baMdha karI che. paNa "he zukarAja kumAra A saMsAra vicitra che. mAtA pitA putra strI bhAI bahena putrI vagere marIne bIjA bhavamAM anekavidha saMbaMdhe utpanna thAya che paNa vyavahArika satyane anusarIne vyavahAra karavAmAM vAMdho nathI mArA vairAgyanuM kAraNa paNa AvA samaye ja che. (ahIM kevalI bhagavaMta pitAnuM caritra kahe che.) 6.6 zrIdara kevaLI bhagavaMtanuM daSTAMta '* zrImadira nAme nagara tyAM strIliMpaTa ne kapaTapriya surakAMta nAme rAjA. tyAM samazeTha nAme nagarazeTha tene Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. ku] tehathI kema vahe paMtha re. svAmI (6) [5 semathI patnI ane zrIdatta nAme putra hatuM. zrImati nAme putravadhu. udyAnamAMthI samazrIne surakAMta rAjA laI gaye ne aMtaHpuramAM rAkhI. samazeTha, pradhAna tathA lekanA kahevA chatAM rAjA na mAnya zeTha svapatnI cheDAvavA mATe putrane kahI pAA lAkha dravya laI gupta rIte gayA. , - zrImatie putrIne janma Ape tethI zrIdatta duHkhI thayo. zaMkhadatta mitra sAthe siMhaladvIpa gayo. tyAMthI kaTAhadvIpa gayo ane 11 varSamAM AThakoDa dravya meLavyuM, hAthIo ane kariyANAthI bharelA vahANe sAthe pAchA pharatA piTI taratI joI, baMne sarakhe bhAge vaheMcI lezuM. peTI khelI te jherathI mUrzita kanyA joI. pANI chaTakAvathI te sajIvana thaI tethI zaMkhadane kahyuM ke jIvatI karI che mATe A kanyAne huM paraNIza. zrIdate kahyuM ke aDadho aDadho bhAga vaheMcavAne che mATe tuM mAruM A badhuM dravya le ane kanyA mane Apa. vivAda thayone baMnenI prItine nAza thaye. suvarNakula pahoMcatA pahelA zrI datta zaMkhadattane kapaTathI dariyAmAM pADo ne mitradroha karyo. suvarNakulanA nRpane moTA hAthI bheTa karyA, vepAra kare che. nRpa pAse cAmara vIMjhatI rUpavaMtI suvarNarekhA nAmanI gaNikA joI te ardhalAkha vInA vAtacIta karatI nathI. zrIdate teTaluM dravya daI peTImAMthI nIkaLelI strI tathA gaNikAne laI vanamAM kriDA karatA aneka vAnarI sAthe kAmakrIDA karatA vAnara jaI zrIdatta be ke A badhI vAnarI tenI strI haze? Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra6] viSayarasamAM gRhI mAciyA, [zrA. vi. gaNikA kahe tenI mAtA, putrI, bahena badhI hoya. tethI tevA avatAranI niMdA karI te sAMbhaLI vAnara pAcho pharI belyo bIjAnA chIdro juve che tArA jete nathI A tArI AjubAju mAtA ane putrIne besADI kAmakrIDA kare che, mitrane samudramAM nAMkhe te tuM ja pApI che amArI niMdA kema kare che? zrI datta vicAramAM paDe ke A kanyA samudramAM maLI te putrI kema thAya ane A gaNikA mArI mAtA kema? gaNikA kahe tuM mUrkha che, tane Aje che pazunA vacanathI zaMkAzIla thaye te tuM pazu je lAge che. tevAmAM eka munine joyA. prazna puchatAM avadhijJAnathI munie sarva vAta karI ke vAnare kIdhuM te satya che. prathama putrInI vAta karI, "tArA pitA tArI mAtAne choDAvavA kaI pallI patine pa lAkha ApI sainya laIne zrImaMdira nagare AvyA. te vakhate tArI patnI putrIne laI pitAne tyAM gaI. ekadA tene sarpa karaDa. viSa na utaratA peTImAM lIMba patra vacce mUkI gaMgApravAhamAM vahetI karI je dariyAmAM tane maLI pachInI vAta tuM jANe che mATe A tArI putrI che." have tArI mAtAnI vAta sAMbhaLa-"tArA pitA pallInuM sinya laI daravAjA teDI aMdara ghusatA zatru taraphathI bANa, vAgatA mRtyu pAme. surakAMta rAjA bhAgI gaye. tArI mAtAne subhaTo pakaDI pallI patine seMpI. kaI rIte vanamAM bhaNI gaI. vRkSanA phaLa khAtA te gaurAMgI banI gaI. vepArIo tene laIne suvarNakulabaMdare lAvyA ne gaNi-- Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. kR] nAciyA kucara mada pUra re; [27 kAne tyAM vecI tenuM suvarNarekhA nAma pADyuM. tane oLakhavA chatAM lajajA ane lebhane lIdhe teNIe tane jANa karI nathI. khedathI zrIdane pUchayuM ke A vAnara koNa hate. suni kahe tArA pitA marIne vyaMtara thaye ne tane kukarmamAM garakAva thayele I vAnaramAM adhiSThita thaI tane kahela. haju rAgane kAraNe te vAnara AvI tArI mAtAne laI jaze ema vAta kare che tevAmAM vAnare AvI (samazrI) suvarNa rekhAne pITha para besADI laI gaye. have vezyA na AvavAthI zrIdattane pUchatAM mane khabara nathI tema kahetA akakAe rAjA pAse phariyAda karI. zrI dattane pUchatAM mauna rahyo tethI jelamAM pUryo ne tenI putrI, dhana rAjAe kaje karyuM, satyavAta karI te loke hasyAne rAjA krodhe bharAI vadhanI AjJA karI. zrIdatta vicAre che ke ati ugra pApanuM A phaLa che. te vakhate zrIdattanA puNyathI AvelA municaMdra kevalI udyAnamAM padhAryA. rAjA vi. gayA. vaMdana karyuM, dharma dezanAnuM kahetA kevalI kahe je nyAya, dharma samajate nathI tene dharmadezanA zA kAmanI? rAja kahe kema? kevalI kahe ke satyavAdI zrIdattane vadhanI AjJA ApI mATe. nRpe bolAvI satya vAta kahe che. zrI datta kahe che. tevAmAM vAnara suvarNarekhAne laIne Avyo. sabhA cati thaI kevalIe dareka saMza dUra karyA. have zrIdatta kevalIne pUche che ke mane mArI mAtA ane putrI upara rAga kema ? kevalIe pUrvabhava kahyokaMpIlapuranagare agnizarmA brAhmaNane caitra nAme paMtra tene gaurI Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28]. dhUmadhAme dhamAdhama calI, [zrA. vi. ne gaMgA nAme be strI hatI. catra pitAnA mitra maMtra sAthe dezAMtare jaI pAchA pharatAM lebhathI caitrane sUte joI maitrane mArI nAMkhavAnA vicAravALe thaze. pAko kukarmathI aTake. chevaTe baMne ArtadhyAne marI tiryacapaNadi ghaNuM bhave bhamyA pachI tame baMne jaNA zrIdatta ane zaMkhadatta utpanna thayA. pUrve maitre mArI nAMkhavAne saMka9pa karela tethI te tene dariyAmAM pheMkI dIdhe. pUrvabhavanI gaMgA ane gaurI baMne tArI strIo tApasaNI thaI tapa kare che. ekadA madhyAhe tRSA lAgavAthI dAsI pAse pANI mAgyuM, dAsI uMghatI hatI. tenA upara gaurI gusse thaI kahe, "zuM tane sarve karaDI che te uThatI nathI ne javAba detI nathI. tethI duSkarma bAMdhyuM. ekadA dAsI bahAra gayela tethI gaMgAne kAma karavuM paDyuM, dAsI AvI tyAre kahe tane kedakhAnAmAM ghalI hatI. te vacanathI duSkarma bAMdhyuM. ekadA gaNikAne komI purUSa sAthe vilAsa karatI dekhI gaMgAe tenI kAmavilAsanI prazaMsA karI ne pite viyegInI banI AvA duryAnathI azubha karma bAMdhyuM. te baMne tiSamAM devI banI gIrI tArI putrI ane gaMgA tArI mAtA thaI. pUrve vacanathI karma bAMdhelA tethI putrIne sarpadaMza ane tArI mAtAne pallI patinA kedakhAnAmAM ane aMte gaNikApaNuM prApta thayuM. pUrvabhavanA premane lIdhe A bhavamAM tane tArI mAtA-putrI upara prema thaye. zrIdane kahyuM mAre uddhAra kare? A kanyA kone ApavI. kevalI kahe te zaMkhadattane Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dikuM] jJAna mAraga rahyo dUra re. svAmI (7) [9 ApavI. tevAmAM za`khavrutta tyAM AvyA, zrIdattane joI mAravA doDayA paNa rAjA vi. joI aTakayA. kevalIe badhI vAta karI. zAMta thayA. zrIdatte za"khadattane khamAvyA paraspara maitrI karI ane peAtAnI putrI tene paraNAvI, dhana ApI, khAkInuM sAte kSetramAM vAparI dIkSA lIdhI. cAritra pALI mahane jItI huM kevaLajJAna pAmyA chuM. mATe he zukarAja ! sa"sAra AvA jANI tArI jillA khullI kara muninA vacana sAMbhaLI zukarAje bhagavaMtane'kRcchAmi slamAlamane ' belavA pUrNAMka vaMdana karyuM ane kevalI bhagavaMte kahela vAta sAkSAt dekhatA hoya te rIte pharI mAtApitAne kahI sabhaLAvI peAtAnI jihvA khullI karI, mRgadhvaja rAjAe kevalI bhagava'tane sAthe sAthe pUchI lIdhu ke mane varAgya kayAre thaze.' javAbamAM caMdrAvatInA putrane joze| tyAre. pachI kevalI bhagavAne anyatra vihAra karyAM. > 6 samaya jatAM kamaLamALAne bIjo putra janmyA tenu N nAma hu'sarAja pADayuM. rAmalakSmaNanI joDI peThe zukarAja husarAja prItithI vadhavA lAgyA. tevAmAM gAMgaliRSi sugadhvaja rAjAnA daramAramAM AvI gemedhayakSa mukhya vimaLAcaLa tIrthe javAnA che ane tInI rakSA mATe eka putra laI AvavAnI teNe mane svapnAmAM AjJA karI che tA he mRgadhvaja rAjA ! tIrtha rakSA mATe eka putrane Ape ? rAjA rANIe putra viyoganA duHkhane samAvI tI rA mATe zukarAjane mAkayeA. zukarAja tInI rakSA ' ananya Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30] [zrA. vi. A kalahakArI kadAmaha bharyAM, bhaktipUrvaka karavA lAgyA, ane te daramiyAna vAyuvega vidhAdhara pAsethI AkAzagAminI vidyA meLavI ane tenI ena vAyuvegA tathA zatrumana rAjAnI putrI padmAvatIne paraNyA, AkAzagAminI vidyAne maLe zukarAja ane vAyuvega tItha yAtrA karatAM karatAM peAtAnA samaya bhaktibhAvamAM vItAve che e arasAmAM eka vakhata dvaitADhaya tIthanI yAtrA karavA jatA hatA tyAre koI tejasvI strIe 8 huM zukarAja! ' huM zukarAja !' ema bUma pADI khelAvatI sAMbhaLI zukarAja ane vAyuvega thAlyA ane tene puchyu ke tame keNu che ? strIe javAba ApyA ke "hu cakrezvarI devI chuM ane gAmedha yakSanI AjJAthI kAzmIra dezanI aMdara Avela vimaLAcaLa tInI rakSA karavA mATe jatI hatI tyAre kSittipratiSThata nagara upara thaI pasAra thatAM rastAmAM eka zrInA rAvAnA zabda sAMbhaLI huM nIce utarI. me tene raDavAnuM kAraNa pUchyuM tyAre teNe kahyu` ke mArA prANathI jyArA putra zukarAjane gAMgaliRSi tIrtha rakSA mATe laI gayA che tenI kazI mane khabara aMtara na hAvAthI raDI rahI chu.' me tene AzvAsana ApatAM jaNAvyu ke *tame bIlakula phIkara karaze! nahi tamArA putra tejasvI ane pUNyazALI che te sukhI ja haze Ama chatAM huM tyAMja jAu... chuM ane tene tuM tamArI pAse mokalu chu" RszukarAja ! mAtApitAnA upakAranA khaduMlA vALI zakAtA nathI mATe tame tuta' mAtA pAse jai temanA huM Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hi. ku thApatA ApaNA bela re; [31 AtmAne zAMti pamADe." zukarAje kahyuM "he devi ! mAtA . upakAriNI che te satya che paNa najIka Avela tIrthanA darzana karI huM tu jAuM chuM." bhagavaMtanA bhakita ane ullAsathI darzana pUjana karI pAchA vaLatAM vidyAdhara sasarA ane gAMgaliRSinI anumati laI pitAe karela utsavapUrvaka zukarAja nagaramAM Avyo ane mAtApitAne vaMdana karI temanA AtmAne sAMtvana ApI sukhapUrvaka rahyo. - keTalAka samaya bAda mRgadhavaja rAjA ane kamaLamALA rANu baMne zakarAja ane haMsarAjakumAra vigerenA parivAra sAthe udyAnamAM vicare che. tevAmAM vIrAMga saradAranA putra zrakumAre haMsarAja upara halle karyo ane baMne paraspara ekabIjAne haMphAve tevI rIte laDavA lAgyA. chevaTe zukarAjanA maMtrabaLanI sahAyathI haMsarAje zurane upADIne dUra phekaye . gAtra tuTavAthI tenI zAna ThekANe AvI ane teNe gadgada avAje mRgajarAjA zukarAja ane haMsarAjanI kSamA yAcI. mRgadhvaja rAjAe tene pUchyuM tAre pitA virAMga mAre . sevaka che ApaNe paraspara mitrI hovAthI kAMI laDavAnuM kAraNa nathI chatAM te ekAeka kema A pramANe karyuM?" re kahyuM "pUrva bhavanuM vairayAda AvavAthI meM haMsakumAra upara hale karyo" rAjAe puchayuM "te te zI rIte jANyuM? zure kahyuM ke "amArA nagaramAM zrI datta kevalI mahArAja padhAryA hatA temane meM hAre pUrvabhava puchaye. pUrvabhavamAM jitarirAjAne siMha nAmane pradhAna A halakumAra hate...., Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3] jina vacana anyathA dAkhave, [311. fa. te vakhate jitAri rAjAnA dUta hatA. vimaLapuranagaramAM jitAri rAjAnA mRtyu pachI si'hapradhAne bhaphlipura tarapha prayANa karyuM. thoDe dUra gayA pachI teNe visarI gayelI kiMmatI vastu levA mane pAcho mokalyA. huM tyAM gayA paNa te vastu mane na maLI. meM pradhAnane vastu prApta nathI thaI tema jaNAvyuM paNa teNe mArI vAta sAcI na mAnI ane khuba mAryAM. huM gheADA vakhata pachI mRtyu pAmI jilapuranA ja'galamAM sapa thayA. te jagalamAM eka vakhata si'huM pradhAna ALye tene dekhatAM mArU vara tAjuM thayuM ane tene Dasa daI tenA tatkALa prANa lIdhA, siMhapradhAna mRtyu pAmI vimaLAcaLanI vAvaDIne viSe huMsa tarIke utpanna thA, tyAM vAvaDI ane tItha dekhI tene jAtismaraNa jJAna thayu' ane tethI pazcAtApa thavAthI cAMcamAM phula laI bhagavAnane caDAvavAnI apUrva bhaktipUrvaka mRtyu pAmI te saudharmAM devalAkamAM devarUpe utpanna thayA. tyAMthI cyavI ahi' Apane putra hu'sakumAra thayA. A haMsakumAra te si MhapradhAna che tenI jANu thatAM vaira niryAtana mATe meM huMsakumAra upara halle karyAM paNa jaya parAjaya pUrvanA pUNya vinA maLatA nathI. have hu... zrIdatta kevalI pAse dIkSA lai zeSa jIvana sArI rIte pasAra karIza." mRgadhvaja rAjA tathA baMne kumAroe paNa zuranI kSamA mAgI. mRgavaja rAjA vicAravA lAgyA ' ke kevalI bhagavAne mane cadrAvatInA putrane joIza tyAre vairAgya thaze tema kahyu che tene te hajI sudhI putrane sa'bhava Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di, ka] Akto vAjate Dhola re svAmI (8) [33 nathI. ane mAre kayAM sudhI AvA saMsAranA kaDavA anubhave sahana karavAnA ane sAMbhaLavAnA raheze." A vicAra kare che teTalAmAM eka yuvAne AvI rAjAne namaskAra karyA rAjAe tuM koNa che?" tema puchayuM teTalAmAM AkAzavANI utpanna thaI ke "he rAjana ! A kumAra caMdrAvatIne putra che. te niHzaka che chatAM tane zaMkA upajatI hoya te IzAna keNAmAM pAMca jana upara je kadaLIvana che tyAM yazematI ginI rahe che tene puchI sarva vAta niHzaMka kara" rAjA Azcarya pAmI IzAna koNamAM gayo ane tyAM yoginIne joI. rAjAne joI turta ginI bolI ke "he rAjana! je AkAzavANI te sAMbhaLI te taddana satya che. chatAM niHzatA mATe A yuvAna caMdrAvatIne putra kema ane kaI rIte che te mATe huM kahuM te sAMbhaLe. caMdrapura nagaramAM somacaMdra rAjA have tene bhAnumatI rANI hatI. hemavaMtakSetramAMthI eka yugala cyavI bhAnumatInA garbhamAM utpanna thayuM. janma Ada tenA mAtApitAe tenuM nAma caMdrazekhara ane caMdrAvatI pADayuM. umara lAyaka thatAM caMdrAvatInuM lagna he rAja! tArI sAthe thayuM ane caMdrazekharanuM yazematI rAjakanyA sAthe thayuM. pUrva bhavanA snehathI caMdrazekhara caMdrAvatIne paraspara kAmavAsanA jAgRta thaI caMdrazekhare kAmadevayakSane prasanna karI "caMdrAvatIno putra rAjAne na maLe tyAM sudhI adazya rahI yatheccha rIte vartatAM tene kaI dekhaze nahi." tevuM teNe varadAna meLavyuM. anukrame caMdrAvatI sAthe yatheccha sukha Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34] keI nija TrAyane gAvA, zrA. vi. 6 ' vilasatAM tene eka putra thayA tenuM nAma caMdrAMka pADyu ane te putrane peAtAnI pariNIta strI yazomatIne soMpyA. yazeAmatI pati ane putra sukhathI rahita hAvAthI pAtAnA ALakanI peThe te chokarAne teNe ucheryAM. Ama chatAM A adhu' devaprabhAvathI ajJAta rahyu. jotajotAmAM ca'drAMkakumAra cuvAna thayA, yazeAmatInu' cittayuvAna ca'drAMkakumArane dekhI vihvaLa banyu* ane teNe vicAryu ke je pati mane chetarI biMganIne bhAgave che tene chetarI mArA niha evA kumAra sAthe mane bhAga bhAgavatA zA vAMdhA che ? ? ema vicArI kAmavivaLa banela yazomatIe caMdrAMka AgaLa duSTa vicAra rajI karyAM. caMdrAMka camakayA ane kholI uThayo ke 'tu mAtA thaI Ave! nIca vicAra karatAM kema zaramAtI nathI ?" yazeAmatIe javAbamAM kahyuM ke ' huM tArI mAtA nathI tArI mAtA teA cadrAvatI che' A pachI cadrAMkakumAra mane tiraskArI tamArI zeAdha mATe nIkaLyA. paNa huM pati putra ane sa'sArasukhathI vicAgI thavAthI vihvaLa banI ceniI thai. " huM rAjA ? yazeAmati teja hu ceAginI chuM. je canne AkAzavANIthI tamane kahyu' teNe ja mane sa vAta kahI che ane te me tamane sa'bhaLAvI " rAjA koSe bharAye ane kheda pAmyA paNa yoginIe sAMtvana ApatAM kahyuM ke " he rAjA sa sAra vicitra che temAM putra pitA vigere koI koInu nathI mATe have tame tamArU kalyANa sAdho." tyArapachI yAginIe peAtAnI ceginInI rItamujaba rAjA '' Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phika hi, kR] rApavA kaI mata kaMdare AgaLa gIta kahyuM te A rIte-- kavaNukerA puttimittA re, kavaNa kerI nArI; he meho merI merI, mUDha bhaNe avicArI nA jAga jAgane jogI che, jene joga vicArA mehI amAraga AdarI mAraga, jima pAme bhavapArA atihi gahanA atihi kUDA, atihi athira sasarA bhAmuM choDI gaju mAMDI, kIje jina dharma sArA moDehio kahebAhie, lehe vAhio dhAI musiAbabhavi avarAkArANa murakha :khiyo thAi ekane jII bihane khece, traNe sace cAri vAre che pAMce pALI chae TALI; Ape pAra utAre che pA ginInI vANuM sAMbhaLI mRgadAvaja rAjA daDha vairAgI thaye. rAhu ane zakarAja putrane belAvI tyAMne tyAM pitAne dIkSA levAno nirNaya jAhera karyo. maMtrI vigeree Agraha pUrvaka nagaramAM dIkSA levAnuM jaNAvI rAjAne nagaramAM laI gayAM. rAjAe turta zukarAjAne rAjA tarIke abhiSeka karyo. ane savAre dIkSA mATenI taiyArI karI. rAtrie rAjAnI dayAnaparaMparA vRdidhagata thaI ane dharmadhyAna zukladhyAne caDatA caDatA gRhasthapaNAmAMja mRgavajane kevaLajJAna prApta thayuM. devaduMdubhigaI ane rAjAne devatAe veSa Ave. tyArabAda mRgAdavaja kevaLI bhagavAne dezanA ApI ane te dezanAnA aMte kamalamAlArANI, haMsarAja ane caMdrAMkakumAre dIkSA lIdhI. zakarAje sambhatva pUrvaka bAravrata aMgIkAra karyo. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36) dharmanI dezanA pAlaTe, [zrA. vi. ane kevaLIbhagavAna mugaDhavaja rAjarSi jagatane pavitra karatA vicAravA lAgyA. keIna paNa kAne caMdrazekhara ke cadrAvatInuM vRttAnta temaNe jaNAvyuM nahi. mRgavaja rAjarSinI pAse caMdrikakumAre dIkSA lIdhelI jANI caMdrazekhara samajI gaye ke have huM adazya rahI zakIza nahi, teNe pharI pharI devInI ArAdhanA karI zukarAjanuM rAjya meLavavAnuM varadAna mAgyuM. devIe kahyuM ke "zukarAja daDha samyaphavI che tenuM rAjya apAvavAnI mArAmAM zakti nathI bAkI chaLathI tane ThIka lAge te kara," eka prasaMge zukarAja tenI be strIo sahita sidadhAcaLa tIrthanI yAtrAe javA gupacupa nIkaLe caMdrAvatIne AnI khabara paDI ane teNe caMdrazekharane te vAta jaNAvI. caMdrazekhara zukarAjanuM rUpa karI rAjya calAvavA lAge, leke tene zukarAja samajavA lAgyA. eka rAtre kRtrima zukarAja bumAbuma karI kahevA lAgyA ke "are A vidhAdhara mArI strIo ane vidyAo laI jAya che mATe pakaDo pakaDe" maMtrI vigere deDI AvyA rAjAne zAMta pADayA ane kahyuM ke " vidyA ane strIo bhale gaI paNa Apa te kuzaLa che ne?" rAjA kahe "hA ! kuzaLa chuM paNa vidyAo ane strIo vinA zuM karuM ?" maMtrIe kahyuM "Apa kuzaLa to sarva kuzaLa" Ama kapaTathI rAjakuLane ThagI caMdrAvatI sAthe rahevA lAge. zukarAja vimaLAcaLa tIrthanI yAtrA karI sasarAne ghera gaye tyAM keTalAka divasa rahI potAnA nagaranA Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di kR] satya bhASe nahIM maMda re. svAmI (9) [37 udhAnamAM AvyuM tyAre gekhe beThelA banAvaTI zukarAje ame pADI "are maMtrI je vidyAdhara mArI be strIo ane vidyAe laI gayo hato te pharI mane upadrava karavA AvyuM che mATe tene samajAvI pAchuM vALa," maMtrI kharA zukarAjA pAse gayA ane namaskAra karI kahevA lAgyuM ke "vidyA ane strIthI Apa saMteSa pAmo, have amane vadhu herAna na' kare." sAcA zukarAje kahyuM "are ! maMtrI tuM kema mUDha bane che, mane ane A rANIone tuM sAva bhUlI jAya che, A te banAvaTI rAjA banyA che." Ama ghaNuM ghaNuM kahyA chatAM zukarAjAnA vacana upara maMtrIne vizvAsa ne beye. zukarAje vicAryuM ke "baLathI je huM rAjya laIza agara tene mArI nAMkhIza te prajA ane rAjyamaMDaLamAM eja vizvAsa raheze ke sAce svAmI te ga, Ate banAvaTI che mATe have mAre cheDe vakhata rAha jovI joIe, A rIte mana vALI satya zukarAja pAcho vaLe. paraMtu rAjyabhraSTa thayAnuM ane sunuM rAjya mukI cAlyA AvyAnA sahasAkAranuM khuba duHkha thayuM, A avasaramAM tene pitAnA pitA zrI mRgadhavaja kevalI maLyA. temane vaMdana karI teNe pitAne vRttAnta kahyo. kevaLI bhagavaMta caMdrazekharanI badhI bInA jANatA hovA chatAM te tene na kahI ane kahyuM ke "jatAri, rAjAthI AgaLanA bhAvamAM zrIgrAma gAmane bhadraka ThAkura hate. tAre eka eramAra bhAI hatuM. banne bhAIone tamArA sitAe bhAga Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' 38] bahu mukhe ela ema sAMbhalI, [all. fa. ApyA hatA. eka vakhate te eramAna bhAI zrIgAma AgaLathI pasAra thayA tyAre te tene mazkarImAM rAkI rAkhyA ane kahyuM ke 'hu moTo bhAI beTho chatAM tAre rAjyanI ciMtA zA mATe karavI paDe? te akaLAI gayA ane teNe mAnI lIdhuM ke " jarUra A mArUM rAjya pacAvI pADaze, huM zuM kAma ahiM Avye ? have zuM karU ? kayAM jAuM? tema vilApa karavA lAgyA. " te chevaTe be ghaDI bAda tene cheDI mukayA. A mazkarIthI karela karmInA udaye tane rAjyanA viraha thayA che paNa dharmathI aMtarAya tuTe mATe dharma kara." kevalI bhagavaMtane 'huM zuM dhaM karU` ? te puchatAM temaNe kahyuM ke * vimaLAcaLa tIrtha ahiMthI najIka che tyAM jaI RSabhadeva bhagavAnanI stuti kara ane tyArapachI cha mAsa lagI te girirAjamAM rahI parameSThi maMtranA jApa kara, cha mAsane aMte guphAmAM prakAza dekhAze ane zatru cAlyA jaze.' zukarAjAe zraddhAthI chamAsa lagI te pramANe karyuM. aMte prakAza dekhAyA, A tarapha devIe cadrazekharane kahyuM ke 'tuM ahiM thI cAlyA jA have tArU zukarAjanuM rUpa Takaze nahi',' haDadhUta thayela caMdrazekhara cAlI nIkaLyA ane sAcA zukarAja AvI pahoMcyA. prajAe mAtra eTalu jANyu ke * koIka satya zuSkarAjanI gerahAjarImAM rAjyabhavanamAM ghusI gayo hatA te nIkaLI gayo.' zukarAjane rAjaya maLyA pachI tenI tItha pratyenI bhakti khUba dRDha thaI, ane te peAtAnA parivAra prajAjana ' 6 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. ka] navi dhare loka vizvAsa re; (78, ane mitrarAjAo sahita siddhAcaLanI yAtrA karavA nIkaLe. pitAnA kukarmathI kacavAte caMdrazekhara paNa yAtrAe sAthe nIkaLe. tIrtharAjanA darzana pUjana karI pAvana thayA ane zukarAje "je paramapAvana girirAjanA dhyAnathI zaru ne jItyo mATe AnuM nAma zatruMjaya tema zeSaNapUrvaka prasiddha karyuM. AdIzvara bhagavAnanA darzana ane pUjana karavAthI zuddhabhAvanI vRddhi thatAM caMdrazekharane pitAnA pApane atyaMta pazcAtApa thavA lAgyA. te avasare mahodaya nAmanA munirAjanA mukhe "ahi tIvra tapasyAthI game tevAM pApa nAza pAme che. te vacana sAMbhaLI varAgyaraMgita thaI teNe temanI pAse dIkSA grahaNa karI ugra tapasyA karI. aMte tIrthamAM karela zuddha tapanA prabhAve bhaginIbhaktA caMdrazekhara chevaTe kevaLajJAna pAmI mukti sukhane pAmyA. zukarAje vimaLAcaLamAM rathayAtrA ane sAdharmika vAtsalya vagere karavApUrvaka vividha rIte zAsananI unnatipUrvaka tIrthayAtrA karI. zakarAjane chevaTe padmAvatIthI padmAkara ane vAyuvegAthI vAyusAra putra thaye. padmAkarane rAjya vAyusArane yuvarAja pada ApI be strIo sAthe vairAgyaraMgita thaI zakarAje dIkSA grahaNa karI. zukarAja dIkSA bAda zatruMjaya tIrtha yAtrArthe gayA ane tyAM zatruMjaya tIrtha upara jema caDhatA gayA tema hRdayamAM zukuladhyAnamAM AgaLa vadhatAM kevaLajJAna prApta karyuM. pachI cirakALa vicArI zakarAja ane tenI be strIo mokSa sukhane pAmI. zatruMjaya nAmanI prasiddhi karanAra zaMkarAje Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaMtA dharmane te thayA, [zrA. vi. bhadraprakRtine laI samakti ane tyArabAda uttarottara guNa vikAsa sAdhI muktine meLavI. zukarAjanI TUMkamAM kathA. have zrAvakanA bhedapUrvaka zrAvakanuM svarUpa jaNAve che. nAmAI caubheo, sar3o bhAveNa ittha ahivAro tivi mAva, raMja para juduM Dha >> (mULa) zrAvaka-nAma, sthApanA, dravya ane bhAva e rIte cAra prakAre che. ahiM bhAvazrAvakano adhikAra che ane A bhAva zrAvaka darzana, vrata ane uttaraguNane laI traNa prakAre che zrAvakanA prakAra - . zrAvaka 1 nAma, 2 sthApanA, 3 dravya, ane 4 bhAva e rIte cAra prakAre che. jema, keI IzvaradAsa nAma dharAve, paNa daridrane dAsa hoya, tema jenAmAM zAstramAM kahelAM zrAvakanAM lakSaNa na hoya, kevaLa zrAvaka nAmathI oLakhAya te 1 nAma zrAvaka. citrAmaNanI athavA kASTha pASANuni zrAvakanI mUrti te rasthApanA zrAvaka, jema caMDapradyota rAjAnI AjJAthI abhayakumArane pakaDavA mATe kapaTa vaDe zrAvikAne veSa dhAraNa karanArI gaNikAnI peThe aMdarathI bhAvazUnya ane bahArathI zrAvakanI karaNI kare te 3 dravya zrAvaka je bhAvathI zrAvakanI dharmakriyA karavAmAM tatpara hoya te ja bhAva zrAvaka kevaLa nAmadhArI, citrAmaNanI athavA jemAM gAyanAM lakSaNa nathI te gAya jema pitAnuM kAma karI zakatI nathI, tema 1 nAma, 2 sthApanA ane 3 dravya zrAvake paNa potAnuM ITa dharmakArya karI zako nathI, mATe ahi lAvazrAvakane ja adhikAra jANa , Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . ?] bhamara jema kamala nivAsa re, svAmI (10) [41 bhAva zrAvakanA prakAra: pA 1 darzIna zrAvaka, 2 vrata zrAvaka- ane 3 uttaraguNa zrAvaka ema bhAvazrAvakanA traNa prakAra che. zreNika mahArAjAkrikanI peThe kevaLa samyakRtvadhArI hoya te bhAvathI 1 dezana zrAvaka. surasudara kumAranI strIonI peThe samyaktva mULa pAMca aNuvratanA dhAraka hAya, te bhAvathI 2 vrata zrAvaka surasuMdara kumAranI strIonI saMkSipta kathA nIce pramANe cheH6. cha eka vakhata koI munirAja surasuMdarakumAranI srIene pAMca aNuvratanA upadeza karatA hatA, tyAre ekAMtamAM chAnA ubhA rahI surasuMdara jotA hatA ane tethI tenA manamAM munirAja upara IrSyA utpanna thai teNe manamAM ciMtavyuM ke, " A muninA zarIra upara hu. lAkaDInA pAMca pAMca prahAra karIza. " munirAje prathama prANAtipAta viramaNu nAmanuM aNuvrata dRSTAMta sahita kahyu', tyAre strIoe ta a'gIkAra kayu' tethI surasu Mdare vicAra karyAM ke, " e strIe game tevI rASe bharANI haze, te paNa vrata lIdhelu hAvAthI koI paNa vakhata mane mAraze nahI. " ema vicArI haSathI pAMcamAMthI eka prahAra A karyAM. evI rIte ekeka vratanI pAchaLa ekeka prahAra che karatA gayA. Akhare te strIoe te pAMce aNuvrata lIdhAM. tyAre " mane dhikkAra thAo, meM mAThuM ciMtavyuM. " ema surasuMdara ghaNA ja pazcAttApa karI munirAjane khumAvI vrata laI anukrame zrI sahita svage game Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karI DhALa-2 ema kuMtA re dharma sahAmaNa, zriA. vi. sudarzana zeTha Adika zrAvakanI peThe je samyaktva mULa pAMca aNuvrata tathA uttara guNa eTale traNa guNavrata ane cAra zikSAvata ema bAra vrata dhAraNa kare, te bhAvathI 3 uttaraguNa zrAvaka jANa. athavA samyakatva mULa bAra vatane dhAraNa kare te bhAvathI 2 vrata zrAvaka jANa ane AnaMda, kAmadeva, kAtikazreSTi ityAdikanI peThe je samyaktva mULa bAravrata tathA sarva sacitta parihAra, ekAzana paccakhANa, cothuM vrata, bhUmizayana, zrAvaka pratimAdika ane bIjA vizeSa abhigrahane dhAraNa karate hoya te, te bhAvathI 3 uttaraguNa zrAvaka jANa. bAra rAtanA bhAMgA (13,84,12,87,202) bAravratamAM eka be ItyAditrata aMgIkAra kare te paNa bhAvathI vratazrAvaka gaNAya. A bAravratanA ekeka, Trika, trika, catuSTaya ItyAdi sAgamAM Dhividhi trividha ItyAdi bhAMgA tathA uttaraguNa ane avirati rUpa be bheda meLavavAthI zrAvakavatanA sarve maLIne terase rAzI koDa, bAra lAkha, satyAzI hajAra, basane be bhAMgA thAya che. tenI rIta dvividha-trividha, dvividha-dvividha, dvividha-ekavidha, ekavidha-trividha, ekavidha-dvividha ane ekavidha-ekavidha ema cha bhAMgA dareka vratanA thAya. pAMcavratanA 30 bhAgA, +uttaraguNa + avirata meLavatA 3ra bheda zrAvakanA thayA. 1vatanA dazAMgA. 2 vratanA 48 (647=42 + 6 =48) 3 vatanA 48 47 = 336 + 6 = 34ra. Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. kR.] mili sadgurU eka 4 vratanA 342 x 7 = 2394 + 6 = 2400 5 vratanA 2400 x 7 = 16800+16806 6 vratanA 16806 + 7 = 117642 + 6 = 117648 7 vratanA 117648 x 7 =823536 + 6 = 823542 nA 823542 x7= 5764794 + 6 = 764800 ,, . 9 "" "" nA 5764800 x 7 = 40353600 + 6 = 10 nA 40353606x7 = 282475242 + 6 = 11 282475248 47= 1977326736 + 6 = 12 1977326742x7=13841287194 + 6 = 13841287200 emAM eka uttaraguNa ane bIjo avirata meLavatA 13,84,12,87,202 bhAMgA thAya. zrAvakanu trividha vividha paccakkhANu zakA : zrAvakavratamAM trividha trividha e bhAMgonA bheda kema koI ThekANe nathI ghaTAvavAmAM Avye. samAdhAna : pote athavA- putrAdikanI pAse AraMbhelA kArya mAM zrAvaka anumatine niSedha karI zake nahIM, mATe trividha trividha bhAMgA levAmAM nathI Avyo. ,, [43 ?". joke prajJatyAdi graMthamAM zrAvakane trividhi trividha paccakkhANuM paNa kahyu` che; paratu tenI vizeSa vidhi che, te A rIte je zrAvaka dIkSA levAnI ja IcchA karatA hAya, paNa kevaLa putrAddhi sa tinu pAlana karavA mATe gRhuvAsamAM aTakI rahyo, te trividha trividha paccakkhANu karI zrAvaka pratimAnA aMgIkAra kare. athavA keI zrAvaka svayaMbhUramaNu - Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43 tene sAcA re mAga dAkhavyA, [zrA. vi. manuSyakSetranI samudramAM rahelA mayanA mAMsAdikanu kiDavA ahAra sthUlahi'sAdikanuM koI avasthAmAM paccakrRkhANu kare tA, te trividha trividha bhAMgAthI kare. AvI rIte trividha trividha paccakkhANanA viSaya ghaNA arUpa hovAthI te ahi' kahevAmAM AvyA nathI. mahAbhASyamAM paNa kahyuM . che ke, keTalAka kahe che ke, 'zrAvakane trividha paccak khANu nathI,' paNa ema nathI. kAraNa ke pannattimAM vizeSaAzrayathI trividha trividhanu: kathana kayu che. koI zrAvaka vizeSa avasthAmAM svayaMbhUramaNa samudranI aMdara AvelA matsyanA mAMsanI peThuM manuSya kSetranI bar3Ara hasti'ta, citrAnu', cAmaDu* ItyAdi nahi maLI zake evI vastunu athavA kAgaDAnu` mAsa vagere prayAjana rahita vastunuM paccakkhANa trividha trividha kare ta doSa nathI. keTalAka ema kahe che ke, koI gRhastha dIkSA levAne tatpara hAya, tA paNa kevaLa putrArdika saMtatinuM rakSaNa karavAne arthe (dIkSA na letAM) zrAvaka pratimA vahe, tA. tene paNa trividha trividha paccaklRkhANa hoya.'' sUtramAM bIjI rIte jaNAvela zrAvakanA prakAra zakA: AMgamamAM te bIjI rIte zrAvakanA bhedo kahelA che? zrIThANAMga sUtramAM rahyuM che ke--zramaNe pAsaka cAra prakAranA kahyA che. te A rIte 1 mAtA pitA samAna, 3, badhuM samAna, 3 mitra samAna ane 4 sapatnI samAna, athavA bIjI rIte cAra prakAranA zramaNeApAsaka kahyA che. te jema ke, 1 ArisA samAna, 2 dhvajA samAna, thAMbhalA samAna, ane ja kharaTaka eTale azuci samAna. 3 ; Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di ku] ANI hRdaya viveka ' najapa samAdhAna: upara kahelA cAra bheda zrAvakane sAdhunI sAthe je vyavahAra che tene Azrayi jANavA. zaMkAH upara kahelA zrAvakanA bheda tame kahelA bhedamAMnA kayA bhedamAM samAya che? samAdhAna : vyavahAranayane mate A (upara kahelA bhedo) bhAva zrAvaka ja che. kemake, tevA prakArane vyavahAra che. nizcayanayane mate zekya samAna ane khaTaka samAna. mithyASTi sarakhA dravyazrAvaka ane bAkI rahelA sarve bhAvazrAvaka jANavA. A bhedanI samaja A rIte che. sAdhunAM je kAMI kArya hAya, te manamAM vicAre, vakhate sAdhune kAMI pramAda dIThAmAM Ave, te paNa te sAdhu uparathI saba ocho na kare, ane jema mAtA pitAnA bALaka upara tema je munirAja upara atizaya hitavatsala pariNAma rAkhe, 1 te zrAvaka mAtA pitA sarakhe jANa. je zrAvaka sAdhu upara manamAM te ghaNe rAga rAkhe, paraMtu bahArathI vinaya sAcavavAmAM maMda Adara dekhADe, paNa sAdhune kaI parAbhava kare, te te samaye tarata tyAM jaI munirAjane sahAya kare 2 te zrAvaka baMdhu saro jANa. je zrAvaka pitAne, muninA svajana karatAM paNa adhika gaNe ane kAMI kAmakAjamAM munirAja enI salAha na le te ahaMkArathI roSa kare, 3 te zrAvaka mitra sarakho jANu. je gavaSTha zrAvaka, sAdhunA mibeyA kare, sAdhunI pramAdathI thaelI bhUla hamezAM Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4] zrI sImaMdhara sAheba sAMbhalA (11) 'zrA. vi. kahyA kare ane temane taNakhalA samAna gaNe, 4 te zrAvaka zAya sarakho jANavA. bIjA cAra vikalpamAM, gurUe kahelA sUtrA jeve kahyo heAya tevA ja je zrAvaka sva hRdayamAM utAre te suzrAvakane siddhAMtamAM 1 ArisAsamAna vaNu dhyeA che. je zrAvaka gurUnA vacananA kharAkhara nirNaya kare nahI' tethI pavana jema dhvajAne Amatema bhamAve, tema ajJAnI leke jene bhamAve te zrAvaka 2 vajA samAna jANavA. gItA munirAja game teTalu samajAve tA paNa je pakaDelA huTha cheDe nahIM, paraMtu munirAja upara dveSabhAva paNa na rAkhe, te zrAvaka 3 staMbha samAna jANavA. je zrAvaka dhama nA upadeza karanAra munirAja upara paNa "tuM unmArga dekhADanArA, ninheva, mUDha ane madhamI` che." evA nidAnA zabda bele, te zrAvaka 4 kharTaka samAna jema pAtaLu viSTAdi azuci dravya, sparza karanAra mANasane paNa kharaDayAM kare che, tema sArA upadeza karanArane paNa je kRSaNa Ape, te khara'Taka samAna kahevAya che, nizcaya nayamate zeya ane khara'Taka samAna e banne mithyAtvI jANavA. ane vyavahAra nayamate teA zrAvaka kahevAya che, kAraNa ke, te jinama'dvirAdghika vagere sthaLe jAya che. madiranI sabhALa rAkhe che. zrAvaka ane zrAd zabdanA a ( have zrAvaka" e zabdanA atha kahe che. ) 'za' ane 'sa' e be sarakhA jANIne zrAvaka zabdanA artha A pramANe thAya che. prathama sakAra mAnIne " sata annattara Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [47 1. kuM.] para ghare jotAM re dhama tume phA, karmeti zrAvaka : '" eTale dAna, zIyala, tapa, ane bhAvanA ItyAdi zubha yAgathI ATha prakAranA karmAMnA tyAga kare, te zrAvaka jANavA. " khIjo zakAra mAnIne " zRjaLati calimsa: sabhya, samAcarImiti zrAvala. eTale sAdhu pAsethI samyak prakAre sAmAcArI sAMbhaLe te zrAvaka jANavA. ''e banne a bhAvazrAvakanI apekSAthI jANavA. vaLI " jenAM pUrva aMdhAyelAM aneka pApA khape che, arthAt jIva pradezathI mahAra nIkaLI jAya che, ane je vratAthI niraMtara vITAyaleA che, te zrAvaka kahevAya che, " je purUSa samyaktvAdika pAmIne dararoja munirAja pAse utkRSTa sAmAcArI sAMbhaLe che, tene paNa jANu lAke zrAvaka kahe che. " temaja je purUSa (zrA eTale siddhAMtanA padanA artha vicArIne je peAtAnI Agama uparanI zraddhA paripakava kare, (va eTale ) nitya supAtrane viSe dhanano vyaya kare, ane (3 eTale ). rUDA munirAjanI sevA karIne potAnAM mAThAM kama cheDe arthAt khapAve, e mATe tene uttama purUSaSa zrAvaka kahe che. " athavA " je purUSa zrA eTale tattvanA a (ca MtavIne pravacana uparanI zraddhA paripakava kare, tathA siddhAMta sAMbhaLe, 'va' eTale supAtre dhanano vyaya kare, ane dana-samakita Adare, 'ka' eTale mAThAM kane cheDe, ane IndriyAkrikanA saMyama kare, tene vicakSaNa purUSA zrAvaka kahe che. " have zrAd' zabdanA atha kahe che. jenI satkramane viSe zraddhA che, te zrAddha kahevAya che. mULa zabda zraddhA hatA tene F Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48] nija ghara nalahAre dha; [cA. vi mA adhyAvRitanaH e vyAkaraNusUtrathI zu pratyaya karyAM, tyAre pratyayanA Na kAranA lepa ane AdinI vRddhi thavAthI mAda evu rUpa thAya che. zrAvaka zabdanI peThe zrAddha zabdane paNa upara karelA atha bhAva zrAvakanI apekSAthIja jANavA. mATe gAthAmAM kahyuM ke bhAva zrAvakanA adhikAra che. pramatha divasakRtyanI vidhi kahe che. navakAreNa vibuddho, sarei so sakuladhammaniyamAI / paDikamia suIpUia, gihe jiNaM kuNai saMvaraNaM // 5 // bhUH navakAragaNIne jAgRta thavuM pachI peAtAnA kuLane cAgya dhama kRtya niyamAdine sabhAravA tyArabAda pratikramaNa karI pavitra thaI jinama`diramAM jinezvarane pUjI paccakkhANu karavu. namo hitAnI' ityAdi navakAra gaNIne jAgRt thayelA zrAvaka peAtAnA kuLa, dharma, niyama ItyAdikanuM ciMtavana kare.' ItyAdi prathama gAthA nuM' vivaraNa A pramANe che. uThavAnA samaya ane vahelA uThavAthI lAbha zrAvake nidrA thADI levI. pAchalI rAtre paheAra rAtri AkI rahe te vakhate uThavu'. tema karavAmAM Aleka saMbadhI tathA paraleAka saMbadhI kArya nA kharekhara vicAra thavAthI te te kAryanI siddhi tathA bIjA paNa ghaNA phAyadA che, ane tema na karavAmAM, Ave te AlAka ane paraleAka sa``dhI kAnI hAni vagere ghaNA doSo che. lekamAM paNa kahyuM che ke-- majUra lAko jo vahelA uThIne kAme vaLage te, temane dhana maLe che, dhami purUSo vahelA uThIne dhama kArya kare te, Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAni paMcamItano mahimA jemAM thoDuM paNa devadravya, jJAnadravya, ke sAdhAraNadravya nuM bhakSaNa kare che athavA jinAnA virUddha vate che teo bhavAMtaramAM aneka bhava sudhI duHkhI thAya che ane jinAjJA mujaba tenuM rakSaNa ke vRddhi kare che teo tIrthaMkara pada pAmI zake che Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa34 SOCO JAU IMIN S rAdhya Adi nuM upabhA! kara / 20/_dadezA thAya che. che? kau57 phIna duvya , devadavya ane sAdhAraNA 61 @HvavAnara ma Avo : SIna nI * 17ma, gayA dareke jJAnanI ArAdhanA karavI joIe varadatta ane guNamaMjarIne jJAnanI virAdhanAthI doSitapaNuM ane ArAdhanAthI paraMparAe mokSe AbE ke rich ) 0 LI - 4 kukaDo . ke. - 7 / (ka) nI nI ja che 8-caka (na, CC3 | 5 . sApa -- 5 TesTa Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. | jesa. vi. jANe sasturio, ji temane paralekanuM sAruM phaLa maLe che, paraMtu jeo sUryodaya thayA chatAM paNa utA nathI, teo baLa, buddhi, AyuSya ane dhanane hArI jAya che. - nidrAvaza thavAthI athavA bIjA koI kAraNathI je pUrve kahelA vakhate na uThI. zake te, paMdara muhUrtanI rAtrimAM jaghanyathI caudame brAhmamuhu (arthAt cAra ghaDI rAtri bAkI rahe) tyAre te jarUra UThavuM joIe. dravya kSetra kALa ane bhAvane upaga uThatAMnI sAthe zrAvake dravyathI, kSetrathI, kALathI tathA bhAvathI upaga kare. te A pramANe -"huM zrAvaka chuM, ke bIje kaI chuM ?" e vicAra kare te dravyathI upaga "huM pitA gharamAM chuM ke bIjAnA ghara? meDA upara chuM ke, bheMya taLIe ?" e vicAra kare te kSetrathI upayoga. "rAtri che ke divasa che?" e vicAra kare te kALathI upayogI kAyAnA, mananA athavA vacananA duHkhathI huM pIDAya chuM ke nahI?" eve vicAra kare te bhAvathI upayoga. e caturvidha vicAra karyA pachI nidrA barAbara gaI na haya, te nAsikA pakaDIne zvAse zvAsane reke. tethI nikA taddana jAya tyAre dvAra (bAraNuM): jeIne kAciMtA vagere kare. sAdhunI apekSAthI ghaniryuktimAM kahyuM che ke- dayAdine upayoga, ane zvAsozvAsane virodha kara." zrA, 4 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgamAM pazmila mama zrI (12) [aa. vi. rAtre jo kAMI bIjA koI ne kAmakAja jaNAvavuM paDe te, te bahuja dhImA sAde jaNAvavu UMcA svarathI khAMsI, khu'khAra, huMkAra athavA kaiAI paNa zabda na karavA, kAraNa ke tema karavAthI garALI vagere hiMsaka jIva jAge ane mAkhI pramukha kSudra jIvAne upa kare, tathA paDezanA loko paNa jAgRta thaI pAta peAtAnA kAryonA Arabha karavA lAge. jemake, pANI lAvanArI tathA rAMdhanArI strI, vepArI, zAka karanAra, musAphara, kheDUta, mALI, rahe.Ta calAvanAra, gharae pramukha yaMtrane calAvanAra, salATa, ghAMcI, dheAkhI, kuMbhAra, luhAra, suthAra, jugArI, zastra taiyAra karanAra, kalAla, mAchI, kasAI, zikArI, ghAtapAta karanAra, parastrIgamana karanAra, cAra, dhADa pADanAra, ityAdi leAkeAne dharaparAe pAta pAtA nidha vyApArane viSe pravRtti karAvavAnA tathA bIjA paNa nirarthaka aneka doSa lAge che. zrIbhagavatI sUtramAM kahyuM che ke " dhamI` purUSA jAgatA ane adhamI purUSA sutA hoya te sArA jANavA. ema vatsadezanA rAjA zatAnikanI bahena jaya'tIne zrImahAvIrasvAmIe kahyuMche, ' kuI nADI ane tattvathI zu'lAbha thAya tenA vicAra, nidrA jatI rahe, tyAre svarazAstranA jANa puruSe pRthvI, jaLa, agni, vAyu ane AkAza e pAMce tattvamAM kayu tattva zvAsezvAsamAM cAle che? te tapAsavu. kahyu che kepRthvItattva ane jaLatattvane viSe nidrAnA tyAga karavA zubhakArI che, paNa agni vAyu ane AkAza tattvAne viSe 50] Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di ka jema te bhUyo re mRga dizi dizi phare, pi1 te te duHkhadAyaka che. zukla pakSanA prAtaHkALamAM caMdra nADI ane kRSNapakSane prAtaHkALamAM sUrya nADI sArI jANavI. zuklapakSamAM ane kRSNapakSamAM traNa divasa paDave, bIja ane trIja sudhI prAtaHkALamAM anukrame caMdranADI ane sUryanADI zubha jANavI. ajavALI paDavethI mAMDIne pahelA traNa divasa (trIja) sudhI caMdranADImAM vAyutatva vahe, te pachI traNa divasa (cetha pAMcama ane chaTha) sudhI sUryanADImAM vAyutattava vahe, e rIte AgaLa cAle te zubha jANavuM. paNa ethI ulaTuM eTale pahelA traNa divasa sUryanADImAM vAyutatva ane pAchalA traNa divasamAM caMdranADImAM vAyutatva e pramANe cAle te duHkhadAyI jANavuM. caMdranADImAM vAyutatva cAlatAM chatAM je sUryane udaya thAya ane sUryanA astasamaye sUryanADI zubha jANavI tathA je sUryane udaye sUryanADI vahetI hoya ane astane samaye caMdranADI zubha jANavI." vAra, saMkrAMti ne caMdrarAzimAM rahela nADInuM phaLa. keTalAkanA mate vArane anukrame sUrya caMdranADInA udayane anusarI phaLa jaNAvela che te A rIte - "ravi, maMgala, gurU ane zanI A cAra vArane viSe prAtaHkALamAM sUryanADI tathA soma, budha ne zuka te traNa vArane viSe prAtaHkALamAM caMdranADI hoya te sArI," keTalAkanA mate saMkrAMtinA anukamathI sUrya caMdranADIne udaya kahela che. te A rIte- meSa saMkrAMti viSe prAtaHkALamAM sUryanADI ane vRSabha saddhatine viSe caMdra nADI sArI ItyAdi." keTalAkane mate Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5] levA musadda gadha mA. vi. caMdrarAzinA parAvartananA kamathI nADIne vicAra che, jema ke sUryanA udayathI mAMDIne ekeka nADI aDhI ghaDI niraMtara vahe che. raheMTanA ghaDA jema anukrame vAraMvAra bharAya che, ane khAlI thAya che tema nADIo paNa anukrame pharatI rahe che. chatrIsa gurU varNa (akSara)ne uccAra karatAM jeTale. kALa lAge che, eTale kALa prANavAyune eka nADImAMthI bIjI nADImAM jatAM lAge che." pAMca tAnuM svarUpa, kema, kALa, tathA tenuM phaLa evI rIte pAMca tattvanuM paNa svarUpa jANavuM te A pramANe-"agnitava uMcuM, jaLatattva nIcuM, vAyutattva ADuM, pRthvItattva nAsikApuTanI aMdara ane AkAzatatva cAre bAju vahe che. vahelI sUrya ane caMdranADImAM anukrame vAyu, agni, jaLa, pRthvI ane AkAza e pAMca tatve vahe che. ane e kama harahaMmezane jANave. pRthvItatva pacAsa, jaLatatva cAlIza, agnitattva trIza, vAyutatva viza ane AkAzatatva dasa paLa vahe che. saumya (sArA) kAryane viSe pRthvI ane jaLatatvathI phaLanI utpatti thAya che. krara tathA asthira evA kAryane viSe agni, vAyu ane AkAza e traNa tavethI sArU phaLa thAya che. AyuSya, jaya, lAbha, dhAnyanI utpatti, vRSTi, putra, saMgrAma, prazna, javuM ane AvavuM eTalA kAryamAM pRthvItattva ane jaLatattva zubha.jANavAM, paNa agnitatva ane vAyutattva zubha nathI. pRthvItattava hoya te kAryasiddhi dhIredhIre ane jaLatatva Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 : , . ti. ] te jaga re bAhire dhAne, pi hoya to tarataja jANavI." (vistRta aMgavijApayajJAmAM) ca, sUryanADI vahe tyAre karavA caeNgya kAryo - "pUjA, dravya pArjana, vivAha, killAdinuM athavA nadInuM ullaMghana, javuM, AvavuM, jIvita, ghara, kSetra ItyAdikane saMgraha, kharIdavuM, vecavuM, vRSTi, rAjAdikanI sevA, khetI, viSa, jaya, vidyA, paTTAbhiSeka ItyAdi zubha kAryamAM caMdranADI vahetI hoya to zubha che. temaja koI kAryane prazna athavA kArya AraMbha karavAne samaye DAbI nAsikA vAyuthI pUrNa hoya, tathA tenI aMdara vAyunuM vuM AvavuM, sArI peThe cAlatuM hoya te nizca kAryasiddhi thAya." " baMdhanamAM paDelA, rogI, pitAnA adhikArathI bhraSTa thaelA evA puruSanA prazna, saMgrAma, zatruno meLApa, sahasA Avele bhaya, snAna, pAna, bhajana, gaI vastunI zedha kheLa, putrane arthe strIne saMga, vivAda tathA kaI paNa kura kama eTalI vastumAM sUryanADI sArI che." sUrya tathA caMdra ane nADImAM karavA egya kAryo keI ThekANe ema kahela che ke "vidyAne AraMbha, dIkSA, zAstrane abhyAsa, vivAda, rAjAnuM darzana, gIta ItyAdi, maMtra yaMtrAdikanuM sAdhana, eTalA kAryamAM sUryanADI zubha che, jamaNa athavA DAbI je nAsikAmAM prANavAyuM eka sarakhe cAlatuM hoya, te bAjune paga AgaLa mUkIne pitAnA gharamAMthI nIkaLavuM. sukha, lAbha ane jayanA athI puruSoe pitAnA devAdAra, zatru, cera, vivAda karanArA Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa4] mithyAdraSTi re aMdha zrI. (13) [zrA. vi. ItyAdikane pitAnI zunya (zvAsozvAsa rahita) nAsikAnA bhAgamAM rAkhavA. kAryasiddhinI IcchA karanArA puruSoe svajana, potAne svAmI, guru tathA bIjA potAnA hitaciMtaka e sarva lekane pitAnI je nAsikA vahetI heya, te nAsikAnA bhAgamAM rAkhavA. puruSe bichAnA uparathI uThatAM je nAsikA pavananA pravezathI paripUrNa hoya, te nAsikAnA bhAgane paga prathama bhUmi upara mUkave." navakAra gaNavAne vidhi zrAvake uparokta vidhithI nidrAne tyAga karIne parama maMgalane arthe bahumAnapuMka navakAra maMtranuM vyakta varga na saMbhaLAya (koI babara na sAMbhaLe) evI rIte smaraNa karavuM. kahyuM che ke-"bichAnA upara beThelA purUSe paMcaparameSTinuM ciMtavana manamAM karavuM. ema karavAthI sutelA mANasanA saMbaMdhamAM avinayanI pravRtti rokAya che." bIjA AcAryo te "evI kaI paNa avasthA nathI ke, jenI aMdara navakAra maMtra gaNavAne adhikAra nathI, ema mAnIne "navakAra hameza mAphaka gaNave" ema kahe che." A bane te prathama paMcAzakanI vRttimAM kahyA che. zrAddhadinakRtyamAM te ema kahyuM che ke, "zayyAnuM sthAnaka mUkIne nIce bhUmi upara besI bhAvabaMdhu tathA jaganAnAtha navakAranuM smaraNa karavuM." yatidinacaryAmAM te A rIte kahyuM che ke, "rAtrine pAchale pahere bALa, vRddha ItyAdi seve leke jAge che. mATe te samaye bhavya jIva sAta ATha vAra navakAra maMtra kahe che. evI rIte navakAra gaNavAne vidhi jANa. Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di, kR]. jAti aMdhAre cheSa na Akara, pipa japanA prakAra-kamalabaMdhajapa hastaja5 vagere. nidrA karIne uThele purUSa manamAM navakAra gaNu zayyA mUke, pachI pavitrabhUmi upara ubhe rahI ke besI padmAsanAdi sukhAsane pUrva dizAe ke uttara dizA e athavA jyAM jinapratimA hoya te dizAe mukha kare. ane cittanI ekAgratA karavAne arthe 1 kamaLabaMdhathI athavA 2 hasta japathI navakAra maMtra gaNe. 1 temAM kalpita aSTadaLa kamaLanI kaNikAmadhya upara prathamapAda sthApana karavuM, pUrva, dakSiNa, pazcima tathA uttara dizAnA daLa upara anukrame bIjuM, trIjuM, cothuM ane pAMcamuM pada sthApana karavuM. ane, naiRtya, vAyavya, agni ane IzAna e cAra keNa dizAmAM bAkI rahelAM cAra pada anukrame sthApana karavAM. zrI hemacaMdra sUrijIe gazAstranA AThamA prakAzamAM kahyuM che ke, "ATha pAMkhaDInA velakamaLanI karNikAne viSe citta sthira rAkhIne tyAM pavitra sAta akSarane maMtra-name arihatANuMnuM ciMtana karavuM.. pUrvAdi cAra dizAnI cAra pAMkhaDIne viSe anukrame siddhAdi cAra padanuM, ane vidizAne viSe bAkInAM cAra padanuM ciMtavana karavuM. mana, vacana ane kAyAnI zuddhithI je e rIte eka ATha vAra mauna rAkhIne navakAranuM ciMtavana kare, to tene bhejana karatAM chatAM paNa upavAsanuM phaLa avazya maLe che. naMdyAvata, zaMkhAvata, ItyAdi prakArathI hasta japa kare, te paNa ISTasiddhi Adika ghaNA phaLanI prApti thAya che. kahyuM che ke-je bhavya hastajapane viSe naMdyAvarta Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa narva a [zrA vi. bAra saMkhyA ane dhAra upare pheti "helI bAra sanika (DhA)ne viSe na phera thatuM eka oTha vAre vAra maMtra jape, tene kizora tare upadra kare nahi baMdhanAra saMkake have te ne badale tethI viparIta (evaLA) zaMkhAvartathI arthavA maMtranAM akSaranA kiMvAM padanA viparIta kramathI navakAra maMtrane lakSAdi saMkhyA sudhI paNa japa kare. eTale kalezane nAza turataja thAya. cAra AMgaLInA bAra vedo: 1 te zarU ane 12 ke 9te aMta che . AvRtta | zAkha vRtta | kakAravRtta 3 4 5 6 5 6 7 8 9 1 12 3 4 5 2 11 12 7 / 1 2 1 10 | 11 2 1 6 1 to 98 ' 4 3 12 11 / 10 8 8 7 hUkAravRtta ] naMdAvRtta-A | vRtta-B 4 3 2 1 | 3 4 5 12 | 7 8 1 14 10 9 / 1 8 9 10 1 5 4 3 upara kahela kamaLabaMdha japa athavA hasta japa karavAnI zakti na hoya te, sUtra, ratna, rUdrAkSa ItyAdikanI nekavALI pitAnA hRdayanI samazreNimAM rAkhI paherelA vastrane ke, pagane sparza kare nahi, evI rIte dhAreNa karavI. ane merUnuM ullaMghana na karatAM vidhi pramANe jaMpa kare. kemake- aMguline agrabhAgathI, vyacittathI, tathA merUnA ullaMghanathI karela jaMpa, prAye alpa phaLane ApanAre thAya che. loka samudAyamAM je5 karevA karatAM ekAMtamAM je karavuM te, Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. ka) miththA daSTi hathiI eka piMke merAkSarano uracAra karIne karavA karatAM maunapaNe kare te, ene maunapaNe karI karatAM paNa mananI aMdara kare te zreSTha che." e traNe japamAM pahelAM karatAM bIje ane bIjA karatAM trIje zreSTa jANo" japa karatAM thAkI jAya te dhyAna karavuM ane dhyAna karatAM thAkI jAya te japa kare. temaja be karata thAkI jAya te tetra kahevuM ema gurU mahArAje kahyuM che." zrI pAdaliptasUrijIe karelI pratiSThA paddhatimAM "mAnasa, 'upAMzu ane bhASya ema jApanA traNa prakAra jaNAvyA che. kevaLa manovRttithI utpanna thayela ane mAtra poteja jANI zake tene mAnasajApa kahe che. bIje sAMbhaLe nahi tevI rIte manamAM bolavA pUrvaka je jApa karavAmAM Ave tene upAMzu jApa kahe che. tathA bIjA sAMbhaLI zake tevI rIte jA karavAmAM Ave tene bhASya jApa kahevAmAM Ave che. pahele mAnasa jApa zAMtivigere uttama kAryo mATe, bIje upAMzu jApa puSTi vigere madhyama keTinA kAmane mATe, ane trIje bhASya jApa jAraNa mAraNa vigere adhama keTinA kAryo mATe sAdhaka tene upayoga kare che. mAnasa jApa khuba prayatna sAdhya che, ane bhASya jApa halakA phaLa ApanAre che, mATe sAdhAraNa zaktivALA manuSyoe upAMzu jApane upaga kara joIe." navakAranA seLa cha cAra ane eka ekSarane vizAra. cittanI ekAgratA mATe sAdhake navakAranAM paca athavA navapadene paNuM nAnuM pUthI thI gaNavI joIe, ane Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58] mAne artha anartha, zrI. (4) zrA. vi. sAdhaka te tyAM sudhI kare ke navakAranA pada ane akSarane paNa pheravIne gaNe. cogazAstranA AThamA prakAzamAM ati siddha sAtri 3vAra sAdu e paMca parameSThinA nAmarUpa soLa akSaranI vidyAne bavAra jApa kare te upavAsanuM phaLa maLe, temaja "ti sida e cha akSarano maMtra traNavAra "gatie cAra akSarane cAravAra ane 1 e eka akSarane pAMca vAra jApa kare te upavAsanuM phaLa maLe tema jaNAvyuM che." A phaLa jIvanI sapravRtti mATe jaNAvela che, bAkI te vAstavika rIte navakAra japanuM phaLa svarga ane mokSa che. A yogazAstranA AThamA prakAzamAM simADAya nama: ne aMge jaNAvyuM che ke "sa" nAbhikamaLane viSe, "sa mastakane viSe, "mA" mukhakamaLamAM, ku" hadayakamaLamAM, ane "nA" kaThane viSe sthApIne paNa dhyAna karavuM. A uparAMta sarva kalyANakAraka bIjo maMtra calavI koIpaNarIte cittanI ekAgratA karavI. | navakAra maMtra gaNI jene A bhava saMbaMdhInI muzkelIone dura karavAnI bhAvanA hoya teNe "namo arihaMtANuM pUrvaka gaNavuM. paNa jene kevaLa nirvANanIja bhAvanA hoya teNe "34kAra pada' AgaLa mukavAnI jarUra nathI. AvI rIte varNa pada vigere judAM judAM pADI cittanI ekAgratA karavAnI aneka rItio javI. A cittanI ekAgratA bhATe zAstramAM khuba mahattva ApyuM che. kahyuM che ke, "koDe pUjA samAna eka stotra, koDe stotra samAna eka jApa, Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di kI Apa prazaMsere. paraguNa olave, [59 koDe jApa sarakhuM eka dhyAna ane tevA koDe dhyAna samAna eka laya eTale cittanI ekAgratA che. dhyAnanA sthaLa ane kALAdikane vicAra- cittanI ekAgratA mATe sauthI mukhya pitAnuM AtmabaLa joIe chatAM paNa sAmAnya mANasa mATe bhUmi. ane kALa paNa jarUrI rahe che, AthI cittanI ekAgratA mATe janma kalyANakabhUmie, tIrthasthAne temaja pavitra tathA ekAMta sthaLane sAdhake upaga kara joIe. dhyAnazatakamAM A saMbaMdhe kahyuM che ke "tarUNa, strI, pazu, napuMsaka vigerethI rahita muninuM sthAna hovuM joIe. ane dayAna avasthAmAM paNa AvuM ja sthAna Avazyaka che. " A sthAna ane kALanI apekSA sAmAnya janamATe che paNa jemaNe mana, vacana ane kAyAnA pega sthira karyA hoya ane dayAnamAM nizcala rahI zakatA hoya tevA munirAje te game tevA mANasothI bharapura lattAmAM, araNyamAM, smazAnamAM ke zUnya sthaLamAM eka sarakhI rIte cittanI sthiratA keLavI zake che, AthI jyAM mana, vacana ane kAyAnI sthiratA rahe ane keIpaNa jIvane pitAnAthI harata na thAya tevuM sthAna dhyAna mATe egya che. jevI rIte sthAna mATe kahyuM tevI ja rIte kALa mATe paNa jANavuM. je samaye mana vacana ane kAyAnA kega uttama samAdhimAM rahetA hoya te samaye dhyAna karavuM. dhyAna mATe rAtri ke divasane keI jAtane kALabheda nathI. sAdhake eTaluM-sa vicAravuM Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jo] na dha guNabhera laza; [zna vi. ke je samaya pAtAnA dehane pIrNakArI na hoya, te samaya dhyAna mATe cegya samajaze. thAna padmAsanai karavuM, bhA rahIne karavu, asIne karavuM ke kaI Ite karavuM tenA paNa khAsa niyaMma nathI. kAraNa ke sarvakALamAM, sadezamAM ane bhinna bhinna sarva avaMsthAmAM sAdhaka munie kevaLajJAna pAmyA che. mATe yAnanA sabaMdhamAM dezane, kALane ane deDhunI avasthAne koIpaNa niyama siddhAMtamAM kahyo nathI, arthAt mana, vacana ane kAyAnA cAga samAdhimAM rahe te kALe ane te avasthAmAM dhyAna karavuM. dareka avasthAmAM navakAranI upakAratA navakArama`tranuM smaraNa A loka ane paraloka bannemAM ghaNuM ja upakAra che. ... mahAnizItha sUtramAM kahyuM ke'navakArama tranu bhAvathI ci Mtavana karyu hAya tA cAra, jaMgalI prANI, saMpa, jaLa, agni, baMdhana, rAkSasa, sagrAma ane rAjA vigerenA bhaya nAza pAme che.' temaja aAgraMthamAM paNa jaNAvyuM che ke 'bALakanA janma thAya tyAre navakAra sabhaLAvavo kAro jethI te Rddhiva'ta thAya ane maraNu vakhate sabhaLAvavAthI saadhyavasAya thatAM sad gati maLe. koI ecitI Apatti AvI paDe te paNa navakAra gaNavAthI te Apattine bhaya e thAya che ane Apatti nAza pAme che, Rddhisidhino prasaMgamAM paNa harahameza navakAramaMtranu mastuM karavuM tema karavAthI dhi sthira ane vRdhdhi pAme che" Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 .] te jinavANIre vaNe nava suNe, navakAra gaNavAthI keTaluM pApa khape te vicAra zAstramAM jaNAvyuM che ke navakArane eka akSara gaNavAthI sAta sAgarApamanI sthitivALuM pApa khape, tenu eka pada gaNavAmAM Ave te pacAsa sAgaropamanI sthitivALu' pApa ochuM thAya. temaja eka saMpUrNa navakAra pAMcaseA. sAgaropamanI sthitivALuM ke khapAve che. je mANasa vidhipUrNAMka jinanI pUjA kare ane eka lAkha navakAra maMtra gaNe te te za'kArahita tIrthaMkara nAmakama bAMdhe che. je jIva ATha kroDa ATha lAkha ATha hajAra AsA ATha (80808808) vAra navakAra maMtra gaNe te trIje bhave mukti pAme che.' navakArasmaraNathI Aloka-paraloka phaLanA dRAnta 6. 8. navakAra mAhAtmaya upara A leAkanA phaLa sabadhamAM zreSThiputra ziznakumAranuM dRSTAnta che. 'zivakumAra bhrugaTu' vigere ramavAthI bhayaMkara durvyasanI banyA hatA, pitAe tene zikhAmaNa ApI ke tu khATA mAge che te koI ne koI bhaya'kara muzkelImAM AvI paDe tyAre navakAra maMtra guje. samaya jatAM pitA mRtyu pAmyA. zivakumAra dhana khAI beTho, ane dhananI lAlace koI suvarNa puruSa sAdhatA tri'DInA uttara sAdhaka thayA. aMdhArI caudasanI rAtrie mazAnamAM vidaDIe. tene zakhanA paga ghasavAnuM kAma bhaLAvyu. trida'DInI gAThavaNu evI hatI ke zaba ma vidhi pUrNa thaze. uttara sAdhakane cho ane temAMthI sataNuM paruSa thAya te meLavI kheDa rAvaNa nidhAna mAma vastu apanA - [82 Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Dao dri mithyA uddeza. zrI. (15) zrA vi paga ghasatAM zivakuMbhAranA manamAM layanA saMcAra thaze. tene pitAnu vacana yAda AvyuM, AthI teNe manamAM navakAra matranA jApa zarU karyAM. zakha traNavAra ubhuM thayuM. paNa uttara sAdhakane navakAra maMtranI zaktinA pratApe haNI zakayuM nahi. zakhe krodhita thaI triTTha'DIne haNyA ane temAMthI suvarNa puruSa thayA, A suvarNa puruSa zivakumAre grahaNa karyAM. tyArapachI zivakumAra sudharI gayA, dharmImAM sthira thayA ane teNe lakSmInA upayAga jinamadira baMdhAvavA vigere ghaNA sArA dhama kAya mAM karyo.' 6 9 paraleAkanA phaLa sabaMdhamAM vaDa upara rahela samaLInuM dRSTAMta che--'si'hulAdhipati rAjAnI putrI pitA sAthe sabhAmAM beThI hatI, tevAmAM eka puruSane sabhAmAM chIka AvI. chIka pachI tuM te puruSe name ariha'tANu' kahyuM, A pada sAMbhaLatAM rAjakumArIne mUrchA AvI ane tene jAtismaraNu jJAna thayuM. mUrchA vaLyA pachI rAjakumArIe pitAne pUrvabhavanI vAta karI, pUrvabhavamAM samaLI hatI eka pAradhIe mane bANa mAryuM... huM mUrchA khAIne nIce paDI taraphaDatI hatI tevAmAM eka munirAje mane navakAramaMtranuM smaraNa karAkhyuM. A smaraNathI huM Apane tyAM putrIrUpe avatarI chuM, tyArapachI rAjakumArI pacAsa vahANa bharI potAnA samaLIpaNAnA deha jyAM AgaLa paDayA hatA te bharUca ApI ane tyAM teNe samavikAvihAra karALyo. A rIte navAM macaNave eI e' tenI vyAkhya) thaI Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di kR] jJAna prakAre moha timira hare, [13 dharmajAgarikA navakAramaMtranA smaraNa pachI dharma jAgarikA karavI. eTale pAchalI rAtre pitAnA kartavyane vicAra karavo te. te A pramANe--huM koNa? mArI jAti kayI ? mAruM kuLa kayuM? mArA deva koNa? gurU kayA? dharma ke ? meM kyA kyA niyama ane abhigraha karyA che ? huM hAla kevI avasthAmAM vartu chuM ? meM mArAM kartavya karyA che ke nahi? mArA hAthe kaI agya kArya thayuM che ke nahi? mAre tatkALa karavA gya kAryamAM kAMI bAkI rahyAM che ke nahi? zakti chatAM pramAdane laIne karate houM evuM keI kArya che ke nahi? lekamAM mAruM sAruM ane cheTuM zuM gavAya che? ke game te jotA hoya paNa mArAmAM sAruM khoTuM zuM che? mane durguNane nizcaya thayA chatAM huM kaye durguNa cheDato nathI? Aje kayI tithi che? ane te tithie kayA arihaMta bhagavAnanuM kayuM kalyANaka che? mahAre Aje zuM karavuM joIe ? vigere vicAra kare te dharma jAgarikA. A dharmajAgarikA dravya, kSetra, kALa ane bhAva e rIte cAra prakAre che. pitAnA kuLa, dharma vrata ItyAdinuM ciMtavana te bhAva dharmajAgarikA. sadgurU AdinuM ciMtavana te dravya dharmajAgarikA. huM kayA dezamAM? kayA zaheramAM? kayA gAmamAM ane kaye sthaLe chuM te vicAraNuM te kSetra nAgarikA. hAla keTalA vAgyA che, prabhAtakALa che ke zAMtri, ane rAtri che te keTalI bAkI che te vicAra te kALajAgarikA Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4] ho sadaguNasura, aai ji. mULa gAthAmAM luTAniyama e padamAM Adi' zabda che. tethI upara kahelA sarve vicArane ahiM saMgraha karavAmAM AvyuM che. dharmajAgarika karavAthI kartavya akartavyane khyAla pitAnA doSa ate nukazAna karanAra kAryo tajavAnI IcchA, tathA pite grahaNa karela vataniyamene pUrNa paNe pALavAnI tamA sAthe navA guNenI prApti ane dharma upArjana thAya che. upAsakadazAMga vigeremAM AnaMda kAmadeva vigere dhamazrAvake AvA prakAranI dharmajAgarikA karavAne lIdhe. zrAvakapratimAdi vizeSa dharma AcaraNa karI zakyA che mATe dharmajAgarikA avazya karavI joIe. svimi-dusvama ane aniSTa phaLasUcaka svamanA parihAra mATe kAyotsarga dharmajAgarikA pachI pratikramaNa karanAra zrAvake rAI pratikamaNa karavuM. je rAtri pratikramaNa na karate heya temaNe rAtre rANAdimaya kusvapna, dveSAdimaya duHsvapna ane bhaviSyamAM jenuM ghaNuM kharAba phaLa hoya tevAM aniSTa svapna AvyAM. hoya te tene vicAra kare. kusvapna rAtre AvyuM hoya te ekaso ATha zvAsozvAsane ( sAgaravara gaMbhIra sudhInA lessane cAra vakhata)- kAussagna karaze ane duHsvapna ke aniSTa sUcaka na Avyu hela che, te jAherasane (saMdevismayurA sudhInA legasane cAra vakhata) ahAra mAM kahyuM che ke "prANAtipAta * Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ji. phI nijare ja bI ri (hiMsA), mRSAvAduM (asatya vacana) adattAdAta (corI), ane pathriha (dhana dhAnyAdikane saMgraha) e saMbaMdhI svapnamAM pote karyA, karAvyAM athavA anumadhAM hoya te eka se zvAse zvAsane kAussaga kare. mithuna (strIsaMjoga) pita karyuM hoya te 108 zvAsozvAsane kAussaga karo. paccIsa zvAsozvAsa pramANavALo legasa cAra vAra gaNe. athavA pazcIsa zloka pramANuvALAM dazavaikAlikasUtranA yathA adhyayanamAM kahelAM pAMca mahAvata ciMtavavAM. athavA svAdhyAya rU5 game te pacIsa kaleka gaNavA." evI rIte vyavahAra bhASyanI vRttimAM paNa kahyuM che. gathama paMcAzakanI vRttimAM paNa kahyuM che ke, "koI vakhate mehanIya karmanA udayathI strI sevArUpa kusvapna Ave te, teja vakhate uThI Ihi pUrvaka pratikramaNa karI eka ATha zvAse zvAsane kAusagga kare." kAusagna karyA pachI ane rAtri pratikramaNanI veLA thAya tyAM sudhI ghaNuM nidrA vagere pramAda thAya te pharI kAussagga karo. koI vakhate divase nidrA letAM kutvana Ave, te paNa evI rIteja kAussagna karavo ema jaNAya che, paNa te teja vakhate ke, sAMje pratikramaNa vakhate te bahu jANe, savamavicAra vivekavilAsa graMthamAM kahyuM che ke, che. sAruM vana joyuM hoya te pAchuM sUI rahevuM nahIM, ane sUyaya thAya tyAre te svapna) gurU AgaLa kahevuM. svapna, jemAM zrA. 5 Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ho nikAla kapUra, (14 aai zi Ave te ema hatuM karavuM te tenA ja sUI rahevuM, ane te keI AgaLa karavuM nahIM, jenA zarIramAM kapha vAta, pittAno khapa athavA laI jAtane roga che tethI tathA je sAMta, dhArmika ane jitevi hoya teja purUSane zubha athavA azubha sAkha sArA thAya che." 1 anubhavelI vAtathI, ra bhaNI vaLatI, 3 dIdhI vAtathI, 4 prakRti ajIrNAdi vikAra, svabhAvathI 6 niraMtaaciMtAthI, devAtAdika dezathI, 8makaraNamAM prabhAvathI tathA 9 atizaya pothI. emA tava karI manuSyane svapna Ave chepahelAM ja kAraNathI dIlAM zubha aTAbha svapna niSphaLa javAM ane chellAM saNakArI dIThelAM zubha azubha svayana pitAnuM RLa kerA-jAvA rAtrinA pahelA, bIjA, trIjA ane cethA pahore dIThelAM svapna anukrame bAra, cha, traNa cAne ekamAle tAnAM phaLa Ape che, rAginI chellI be ghaDIe kidhu sakha dasa divasamAM phaLe che, ane sUryodayane samaye dITheluM A tatkALa phaLa Ape che. parI AvelAM, kripaNe dillA, apanI ciMtathI, zarIranA koI vyathiI athavA pagAranA sANI AvelA phegaTa jANavAM. pahelAM zubha ane pachI azubha ane, pahelAM kAbha ane pachI guNa maLe che je pAchaLathI Ave enphaLa ApanAra mAM be svapna Ave te zAMti raheze. svAmI lAbha zAsanuM Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. | jema nihArAre ratana sphaktiNI, [e kahyuM che ke, "aniSTa svapna jotAMja ravi hoya te pharIvAre sUI javuM ane te svapna koIne kayAre paNa kahevuM nahIM. kAraNa ke, tema karavAthI tenuM phaLa maLatuM nathI,"je purUSa savAramAM UThIne jinabhagavAnanuM dhyAna athavA stuti kare, athavA navakAra maMtra gaNe, te tenuM svapna phegaTa thAya che, deva gurUnI pUjA tathA yathAzakti tapasyA karavI. e rIte "je leke hamezAM dhamakaraNamAM ramI rahe che, temane AvelAM mAThAM svapna paNa sArAM phaLanAM ApanArAM thAya che. deva, gurU, uttama tIrtha, tathA AcArya emanuM nAma laIne tathA smaraNa karIne je loko sUve che, temane koI kALe paNa mAruM svapna AvatuM nathI. " khasa-dAdara vagere thaI hoya to tene thuMka lagADIne ghasavuM, ane zarIranA avayava daMDha thavAne arthe be hAthathI aMgamardana karavuM. prAtakALe uThayA pachI pitAne hAtha che tathA vahIlAne namaskAra kare - purUSe prAtaHkALamAM pahelAM pitAne jamaNe hAtha che, ane strIe DAbo hAtha che. te hAtha pitAnuM puNya pragaTa dekhADe che. je leke mAtA, pitA ItyAdi vRddha lekene namaskAra kare che. tene tIrthayAtrAnuM suM maLe che mATe te (namaskAra) pratidina kare. "je leke vRddha purUSanI sevA karatA nathI, temanAthI dhama vega rahe che, je leke rAjasevA karatA nathI temanAthI lImI vegaLI rahe che ane je te ghaNuM sAhila verAnI mitrA khe che temanAthI AnaMda ra 3 che. Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28] tema je jIva svabhAva, [zrA. vi. viratidhArene deve paNuM namaskAra kare che? ' rAtri pratikramaNa karanAre paccakakhANane uccAra karatAM pahelAM sacittAdi cauda niyama levA joIe. pratikramaNa nahi karanAre paNa sUryodayanI pahelAM cauda niyama grahaNa karavA joIe. zakti mujaba navakArasI, gaMThI sahiara biyAsaNuM, ekAsaNuM, ItyAdi paccakhANa karavuM, tathA sacitta dravyane ane vigaya vagerene je cauda niyama dhArelA hoya, tene dezAvakAzika pacaphakhANa karavuM. vivekI. purUSe pahelAM gurUnI pAse yathAzakti samakti mULa bAravrata rU5 zrAvakadharmanuM grahaNa avazya karavuM. kAraNake, tema karavAthI cAritrane lAbha thavAne saMbhava rahe che. cAritranuM phaLa ghaNuM meTuM che, mana vacana kAyAnA vyApAra cAlatA na hoya, te paNa aviratithI nigediyA vagere jIvanI peThe ghaNuM kamabaMdha ane bIjA mahAdoSa thAya che. vadhumAM je bhavya jIva bhAvathI viratine (dezaviratine ke sarvaviratine) aMgIkAra kare, tene virati karavAne asamartha evA devatAo paNa ghaNI prazaMsA ane namaskAra kare che. vastune tyAga karyA chatAM paccakhANa na karyuM hoya te phaLa maLatuM nathI - ekendriya jIvo kavala AhAra karatA nathI, paNa temane upavAsanuM phaLa maLatuM nathI, e aviratanuM phaLa jANavuM. ekendriya mana vacana kAyAthI sAvadha vyApAra karatA nathI, te paNa temane utkRSTathI anaMtakALa sudhI te Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kri .] [e te jina vIre re dharma prAkSIo, kAyAmAM rahevu paDe che. enuM kAraNa aviratipaNuM javuM. parabhave virati karI hAta te, tiya canA jIvA A bhavamAM kazA (cAbUka), a'kuza, parANI ItyAdrikanA prahAra tathA vadha, baMdhana, mAraNa ityAdi seMkaDo du:kha na pAmata. sadgurUnA upadeza vagere sava sAmagrI chatAM paNa avirati kamanA udaya hAya tA devatAnI peThe virati svIkAravAnA pariNAma thatA nathI, mATeja zreNika rAjA kSAyika samyagdaSTi ane vIra bhagavAnanuM vacana sAMbhaLavu. vi. utkRSTaceAga chatAM paNa mAtra kAgaDAnA mAMsanI paNa khAdhA laI zakayA nahi virata abhyAsathI sAdhya thAya : che aviratine viratithI jitAya che ane virati abhyAsathI sAdhya thAya che. abhyAsathIja sava kriyAmAM nipuNatA utpanna thAya che. lakhavuM, bhaNavuM, gAvuM, nAcavu. ItyAdi sava kaLA kauzalyamAM e vAta salAkone anubhavasiddha che. abhyAsathI sava` kriyAo siddha thAya che, abhyAsathIja sa kaLAe AvaDe che, ane abhyAsathIja yAna, mauna ItyAdi guNAnI prApti thAya che, mATe kaI cIja evI che ke je abhyAsathI na bane ? jo nira'tara viratinA pariNAma rAkhavAnA abhyAsa kare, te parabhave paNa te pariNAmanI anuvRtti thAya che. kahyu che ke- jIva A bhavamAM je kAI te abhyAsanA guNunA athavA deSanA abhyAsa kare che, cAMgathIja parabave te vastu pAme che. mATe yathAzakti ane cchiA pramANe vivekI purUSe bAravrata samaSI niyama grahaNa karavA joI e. * Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Go] prakhI vAya abhAva. zrI. (17) [zrA vi taniyamanA pAlanamAM cAkhavaTa ane sAvadhAnatA A sthaLe zrAvake ane zrAvikAe potAnI IcchAthI parimANa keTaluM rAkhavu'? tenI savistara nyAyakhyA karavI joI e. jethI sArI peThe samajI IcchA mAphaka parimANu rAkhI, niyamanA svIkAra karavAmAM Ave teA tenA bhaMga na thAya. niyame vicAra karIne evI rIte levA ke, jethI ApaNe pALI zakIe. sarvAM niyameAmA sahasAnAbhAgAdi (annatthaNAbhAgeNa sahasAgAreNu, mahattarAgAreNu' savvasamAhivattiyAgAreNaM, cAra AgAra che ane te eTalA mATe rAkhavAmAM AvyA che ke anupayeAgathI athavA sahasAtkArAdikathI niyamamAM rAkhelI vastu niyamathI vadhAre levAya, paNa niyamanA bhaMga thatA nathI, paNa aticAra thAya che, Ama chatAM jANI joine niyama karatAM vadhAre lezamAtra grahaNa kare te niyamanA bhaMga thAya che. koI samaye pApakarmanA vazathI jANatAM niyamanA bhaMga thAya, tApaNa dhamAMthI jIve te niyama pachIthI paNa avazya pALavA. pAMcama ane caudaza ItyAdi pavatithie jeNe upavAsa karavAnA niyama lIdhA hoya tene koI samaye tapasyAMnI tithie bIjI tithie zrAMti vagere thavAthI, jo, sUcita jaLapAna, tAMbUla lakSaNa, ityAdi bhAjana vagere thAya, ane pachI tapasyAnA divasa jaNAya, te sukhamAM phaLIe hAya te paNa gaLI javA nahI. paratu te kADhI nAMkhIne prAsata jaLathI sukhazuddhi karavI ane tapasyAnI rIti pramANe rahevu. jo kadAcit bhrAMtithI tapasyAne divase pUrepUruM = Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di ku. jema ke resa jIta, bhojana kare, te bIje divase ne arthe tapasyA karI, ane sAtine avasare te tapa vardhamAra (jenA dilAla paDI gayA hoya, tejhalAnI vRddhi karIne karavuM. ema kare te aticAra mAtra lAge, paNa niyamane bhaMga thAya nahiM. Aje tapasyAne hitaka che, ema jANyA pachI eka dhANA paNa gaLI, jAma, te niyama bhaMga thavAthI nazva gatinuM kAraNa thAya che." "Aje tapasyAne divasa che ke nahIM?" athavA "e vastu levAya ke nahIM ?" e manamAM saMzaya Ave, ane te (va) le te niyamabhaMgAvi deSa lAge. saMvAha, bhUta pizAdikanA upadvava thavAthI paravazapaNuM ane sarSAdikathI nAsamAdhimaNa thavAne lIdhe tapa na wya te paNa cethA gAra (sAhitriAmA ) uccAra karyo che. ame nisAsane bhaMga na thAya evI rIte A niyamane viSe jANavuM. vaLI niyamane bhaMga thAya te e doSa lAge che, ke cheDe niramAM laIne te barAbara paLavAmAM ja ghaNe guNa che. dharmanA saMbaMdhamAM tAratamya cAya jAvuM joIe. mATeja Azara rAkhelA che. zata niyama pAchaLa saMbaMkimabazreSThinuM dA da10 kamaLaeNktie "rAmIpa pahelA kuMbhAranA mAthAnI TAla A vinA mAre bhajana na karavuM." e niyama. mAtra thIja lIdhuM hatuM te paNa teIi. tene A sikkAnI rAzi che. ane tethI te niyama sapharNa thaze. je puNyane A che riyA levAmAM Ave tene keTaluM ja kahevuM Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cho] zyAma jhUlI re svAma; [zrA. vi. kahyuM che ke puNyanI IcchA karanAra purUSe game te niyama paNa avazyagrahaNa karaze te niyama game teTalenane hoya paNe kamaLa zreSThinI peThe ghaNuM lAbhane arthe thAya cheparigraha pariNAmatine viSe daDha rAkhavA upara ratnasAra zreSThinuM jIvaMta che te AgaLa kahIzuM. .. - drAvake kevA prakAranA niyame grahaNa karavA? ke zrAvake niyama pramANe levA mithyAtva cheDI devuM jainadharmane svikAra, 2 dararoja zakti pramANe divasamAM 3-2 ke ekavAra bhagavAnanI pUjA tathA devadarzana karavAM ka saMpUrNa devavaMdanacaityavaMdana karavo niyama rAkha. 4 negavAI ya te sagarUmemoTI athavA-nAnI vaMdanA karavI. 5 jogavAIma hoya te sagurUnuM nAma grahaNa karIne nitya vadanA karavI. 6 darajI, vakALanA cAturmAsamAM athavA paMcapavI ItyAdikane viSe aSTa prakArI pUjA, athavA snAtra pUjA karavI. cha cAvaja jIva daravarSe navuM AveluM anna, paphavAna athavA phaLAdika bhagavAnane arpaNa karyA vagara na levuM. 8 nitya naivedya, sepArI vagere bhagavAna AgaLa mUkavuM. 9 nitya, traNa mAsAmAM athavA saMlsa ane divALI Adikane viSe aSTamaMgalika mUkavA. 10 mitya, parvatithie athavA varSanI aMdara keTalIka vAra khAdya (sukhaDI), svAgha (mukhavAsa) vagere sarva vastu devane ane gurUne arpaNa karIne (bAkI rahelI) potAnA bhogamAM levI. 11 dara mahine athavA dara varSe meTI davajA caDhAvI ghaNA Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di ka pAya puNyathI je te jaga jIvane, ji vistArathI snAtra mahotsava pUrvaka mI pUjA tathA rAtri-jAgaraNa vagere karavuM. 12 daraja athavA mahinAmAM kiMthI varSamAM keTalIkavAra catyazALA pramArjavI ane samAravI. 13 pratimA athavA prativarSe maMdirane viSe aMgabhUMhaNAM, dIvAne arthe rUnI pUNI, keTalAka dIvAnuM tela, caMdana, kezara ItyAdika ApavuM. 14 pauSadhazALAne viSe muDapatti, navakAravALI kaTAsaNAM, tathA cAvalA ItyAdikane arthe keTalAMka vastra, sUtra, kaMbaLa, una ItyAdi mUkavAM. 15 varSAkALamAM zrAvaka vagere lokone besavAne mATe keTalIka pATa vagere karAvavI. 16 prativarSe chevaTe sUtrAdikathI paNa saMghanI pUjA karavI, tathA keTalAka sAdharmikonuM vAtsalya karavuM. 17 dararoja keTalAeka kAryotsarga karavA, tathA navuM jJAna yA traNaso gAthAnI sajajhAya ItyAdika karavuM. 18dararoja divase navakArasI pramukha tathA rAtre divasacarima pacakhANa karavuM. 19 dararoja be TaMka pratikamaNa karavuM. ItyAdi niyama zrAvake prathama levA. pachI yathAzakti bAravratane svIkAravAM. temAM sAtamAM (gepabhega viramaNa) vratane viSe sacitta, acitta ane mizra vastu pragaTa kahI che te sArI rIte jANavI. sacita, acitta ane zivastune vicAra - prAye sarva dhAnya, dhANA, jIrUM, ame, variyALI savA, rAI, khasakhasa ItyAdi sarve anAja, sarve phaLa ane patra, lavaNa, khArI, khAro, rAte saMdhava, saMcaLa vagere akRtrima khAra, mATI khaDI temaja lIlAta Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sii sAheba pasAija (8) zi. li vagere vyavahArathI satti che. khaNImAM palALelA caNA tathA ghauM vagere dhAnya, caNA, maga vagerenI dALa pANIe palALelI heya, te keka ThekANe aMkurane saMbhava hevAthI te mikSa che. prathama lavaNAdikane hAtha athavA opha dIdhA vinA, kiMvA stImAM nAMkhyA vinA zekelpa caNA, ghauM, juvAra ItyAdinI dhANIo, khArAdika dIdhA vinA tala, emaLA, (lIlA caNA) pakha, pauMA, zekelI magaphaLI, pApaDI vagere, marI rAI vagerene vaghAra mAtra daIne taiyAra karelAM cIbhaDAM vagere tathA jenI aMdara bIja sacitta che, evAM sarva pAkAM phaLa mikSa (kAMIka sacitta kAMIka acitta) che. je divase talapAmaDI karI hoya te divase te mizra hoya che. anna athavA relI vageremAM nAkhI rAkhavAmAM te te be, ghaDI uparAMta acitta thAya che. dakSiNa, mALavA ItyAdi dezamAM ghaNo geLa nAMkhavAthI bIjI paNa je vastu prabaLa agninA saMga vinA azcitta karelI hoya, te be ghaDI sudhI mizra ane pachI acitta thAya che, eve vyavahAra che. temaja kAcAM phaLa, kAcuM dhAnya, ghaNuM mardana kareluM evuM paNa mIThuM ItyAdi cIja kAcA pANInI peThe agni vagere hAjara zA vija rAzita thavAM tathI jI bhagavA. nA ogaNIsamAM zatakanA trIjA uddezamAM kahyuM che -vasmayI zIlA upara Ama pRthvIkAya rAkhI. tene vamaya patharI cheeka vAra garNa karIe, te te yAmI kayAmAM phelAya emAM rahe ke, jene sthAna Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma na kahIe-re nizce tene, [Rae sparzI paNa thayA nathI!' se mesajana uparathI AvelI haraDe, khAreka, kIsamIsa, drAkSa, khajUra, marI, pIpara, jAyaphaLa, badAma, vAvaDIMga, aSADa, vimA, aMjIra, jaLadALu, pIstAM, caNukSmAbA, sphaTikamAM sedhava vagere, sAjIkhAra, bIDalavaNu ( bhaThThImAM pakAveluM mIThuM) banAvaTI khAra, kuMbhAra vagere lAkAe taiyAra karelI mATI vagere, elacI, liva'ga, jAvaMtrI, sukI nAgaramAtha, koMkaNu vagere dezamAM pAkelAM keLAM, ukALelAM zI'goDAM, seApArI ItyAdi vastu hAya te acitta mAnavAnA vyavahAra che. zrIbhRhat kalpamAM kahyuM che ke, lAti vastu sA yeAjana gayA pachI ( utpatti sthAnamAM maLata hatA te) AhAra na maLavAthI, ekapAtramAMthI khopAtramAM nAMkhavAthI athaDAvAthI athavA eka vakhAramAMthI bIjI vakhAramAM nAMkhavAthI, pavanathI, agnithI tathA dhUmADAthI azita thAya che. ( vaLI e ja lAla vistArathI kahe che) lavaNA ivastu peAtAnA utpatti sthAnathI paradeza jatAM pratidina prathama thADu', pachI te karatAM vadhAre te pachI te karatAM paNa vadhAre, ema karatAM paNa vadhAre, ema karatAM anukrame acitta thatAM sA yeAjana upara jAya che. tyAre te sathA acita thAya che. tatkALa karelI ghaNA zeLavALI talapApaDI te ja divase paNa ati gaNavAnA vyavahAra che. vRkSa uparathI tatkALa grahaNu, karelA guMda, lAkha, chAla vagere tathA tatkALa kADhelA. lImaDo, nAnIera, kerI, zeraDI vagerenA rasa, te tatkALa kALe nAdIyAnuM temana hiM. kR.] Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa je vibhAva.va : [zrA. vi tatkALa bhAgeluM ane nibIja kareluM nALiera, zIgoDa, sopArI vagere nibIja karelAM pAkAM phaLa, ghaNuM khAMDIne kaNuMcA rahIta kareluM jIrUM, ajame vagere be ghaDI sudhI mizra ane te pachI acittAgANuvAne vyavahAra che. zaMkA-zastrane saMbadhuM nahi thayo hovA chatAM kevaLa se jana upara javA mAtrathI lavaNAdika vastu acitta thAya che te zI rIte ? ' te samAdhAna -je vastu je dezamAM utpanna thAya che, tene te deza tyAMnAM havA pANI vagere mAphaka Ave che, te vastune tyAMthI pade laI jaIe te tene pUrve je dezanA havA pANI vagerene puSTi ApanAra AhAra maLaze hate tene vicacheda thavAthI te vastu acitta thAya che. eka pAtramAMthI bIjA pAtramAM athavA eka dhakhAramAMthI bIjI vakhAramAM ema vAraMvAra phekavAthI paNa lavaNAdi vastu acitta thAya che. temaja pavanathI, agnithI ane rasoDA vigere sthAnakane viSe dhUmADo lAgavAthI paNa lavaNAdika -vatu acitta zrAya che. vaLI haratALa, manazIla, pIpara, khajura, drAkSa, haraDe te vastu . paNa e jana uparAMta gayAthI asija thAya che ema jANavuM; paNa emAM keTalAka vAparavA yogya ane keTalAka nahiM vAparavA gya che. pIpara haraDe ItyAdi vAparavA gya che, ane khajUra drAkSa vagere nahi paravA gya che. Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ]i pahele amare thIre bhAkhi [77 have sarve vastunuM pariNamana thavAnuM sAdhAraNa (sane lAgu paDe evuM) kAraNa kahe che. gADAmAM athavA baLada vagerenI pITha upara vAraMvAra caDAvavA utAravAthI, gADAmAM athavA baLada upara lAvelA lavaNadi vastunA bhArane viSe mANasa besavAthI, baLadanA tathA mANasanA zarIranI uSNatA lAgavAthI, je cIjane je AhAra che te na maLavAthI ane upakramathI lavAdi vastune pariNamana thAya che, arthAta te acita thAya che. upakramA eTale zastra, te zastra, te (zastra) svakAya 1, parakAya 2, ane ubhayakAya 3, evA bhedathI traNa prakAranuM che. khArUM pANI mIThA pANInuM zastra che, te svakAya zastra jANavuM, jaLanuM agni ane agninuM jaLa zastra che, te parakAya zastra jANavuM, mATIthI mizra thaeluM jaLa zuddha jaLanuM zastra che, te ubhayakAya zastra jANavuM. sacitta vastunA acitta thavAnA ItyAdika ghaNuM kAraNa jANavAM. ; utpala (kamala vizeSa) ane pa (kamaLa vizeSa) jaLaninAM hovAthI taDakAmAM rAkhIe te eka pahera paNa sacitta rahetAM nathI. arthAt pahera pUre thatAM pahelAM ja acitta thAya che. megarAnAM mRgadaMtikAnAM ane jUInAM phUla uSNani herAthI uSNa pradezamAM rAkhIe ke ghaNu kALa sudhI sacita rahe che. mRgadaMtikAnA phUla pANImAM ramIe te- eka pahelAM paNa sacita rahetAM nathI. ulyulara kamaLa tathA pavakamaLa pANImAM rAkhIne te ghaNA vakhata Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ s] karaze e pAmI. zrI. (14) [. vi AvI samitta rahe che. pADA, phUla, bIja, na baMdhAyelAM phaLa ane matyulA pradukha haritArtha athavA sAmayathI traNa tathA vanaspati emanu khIruM athavA mULanAla sUkAya te acitta thayu' ema jANavu e kavRttimAM kahyuM che; dhAnya sabadhI sacitta acitta vicAra : zrI bhagavatIsUtranA 16 zatakanA cha uddezAmAM zAMti pramukha dhAnyanA sacitta acitta vibhAga khA pramANe kahyo che. prazna : he bhagavaMta ! zAli (kAlama vagera ceAkhAnI jAti), trIhi (sarve jAtanI sAmAnya DAMgara) ghauM, java, javajaya (eka jAtanA java), e dhAnyA koThImAM, vAMsathI banAvelA pAlAmAM, mAMcAmAM, ma`camAM, mAlAmAM DhAMkelAM. DhAMkaNunI joDe chANu mATIthI lI...pAyelAM, athavA samAjue chANumAMTIthI lI'pAyelAM, (menA upara) mudrita karelAM ane rekhA vagere karIma lAMchita karelAM heAya te temanI ceti keTalA kALa sudhI rahe che? uttara : huM gautama ! dhanthathI atahata ane utkRSTa traNa varSa (cAMti rahe che.) te pachI cemi sukAI jAya, tyAre (te dhAnyA) acitta thAya che. ane khIja che te amIja thAya che. prazna : he bhagata! vaTANA, masUra, tila, maga, aDada, vAla, kalathI, cAMkhA, tuvera, kALA caNA ItyAdi dhAnya zAstra A va vagemAM zaMkhIe te temanI agni keTalA kALa sudhI mhe Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [eng *] je je mAre hASTiyuM, uttara : huM amrutama jalAlI hatI ane utkRSTathI pAMca varSa sudhI (ti rahe che.) te AthI ceni mukAya tyAre (te brAnca) acitta thAya e, ane zrIja che te akhAja thAya che. prantha : he bhagavaMta ! aLasI, subhaka, kodarA, koMga, baMTI, kSalaka, DUMsaga (drAnI eka vAta), aNu, sarasava, mUlakhIja ItyAdi dhAnyamAM sAli mA rAkhIe te temanI ceAni keTalA kAla sudhI rahe ? uttara : he gautama! jaghanyathI aMtarmu ta ane utkRSTathI sAta varSa (ceAni rahe che.) te pachI ceni sukAya tyAre acitta thAya che, ane bIja te abIja thAya che. kapAsiyA traNa varSanA thayA pachI acitta thAya che. tyArapachI grahaNa karAya. ATo (lATa) mizra thavAnI rIti nahi thALelo ATo zrAvaNa ane bhAdaravA mAsamAM pAMca divasa suSI, AsA ane kArtikamAM cAra divasa sudhI, mAgasane poSamAM traNa divasa sudhI, ahA ane phANumAM pAMca prahara sudhI; caitra ane vazAkhamAM cAra prahara sudhI, jeTha ne ASADhamAM traNa prahara sudhI zima rahe, tyArathI acitta gaNAya che ane DhALelA mAne te e ghI gara chI amitta thaI jAya che." pra. acitta thayelA mA citro karanAro kvalA divasa sudhI kalpe Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te jANAre dharma; [zrA. vi. : uha(zrAvaka Ayo kahe che ke emAM divasene kaI niyama nathI, paNa siddhatemAM dravya, kSetra, kALa, bhAva AzrayI nIce mujaba vyavahAra batAvela che. "dravyathI navA-jUnAM dhAnya, kSetrathI sArAM-narasAM kSetramAM UgelAM dhAnya, kALathI varSa, zIta, uSNa kALamAM utpanna thayelAM dhAnya, bhAvathI vastunA te te pariNAmathI pakSa-mAsAdikanI avadhi, jyAM sudhI varNa, gaMdha, rasa AdimAM pheraphAra thAya. nahI ane Iyala vigere cha paDe nahIM tyAM sudhI che. A avadhinA pahelAM paNa je varNadine pheraphAra thAya te na kape ane avadhi purI thayA bAda varNAdi na pharyA hoya, te paNa kalpa nahI. sAdhune AzrIne sAthavAnI (zekelA dhAnyanA leTanI) yatanA kalpavRttinA cothA khaMDamAM A pramANe kahI che. je deza, nagara ItyAdikamAM sAthavAmAM chatpatti thatI hoya tyAM te le nahIM. lIdhA vinA nirvAha na thAya te te divasane athavA be-traNa divasane ke 3-4 divasane karele hoya te te sarva bhego le. - te levAne vidhei A pramANe che-jhINuM kapaDuM nIce pAtharIne te upara: mAtra kebala sakhI tenA upara sAthavAne vikheravo. pachI UMcA mukhe pAtra baMdhana karIne, eka bAju jaIne je jIvavizeSa jyAM vaLagyuM hoya te upADIne ThIkarAmAM mAku ema vivAra pratilekhana karatAM je jIva na dekhAya. te te sAthe vApare. ane je jIva dekhAya te pharI navA Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhyaSTine guThANuAcako, [1 di. ku.] vAra pratilekhana karavuM. te paNa jIva dekhAya teA pharI nava vakhata pratilekhana karavuM. e rIte zuddha thAya te vAparavA ane na thAya te paraThavavA tema chatAM nirvAha na thatA hoya te, jyAM sudhI zuddha na thAya tyAM sudhI pratilekhana karavuM ane zuddha thatAM vAparavA, kADhI nAMkhelI Iyala vagere jIva ghaTTa vigerenI pAse photarAnA mhoTA DhagaleA hAya tyAM mUkavA teve Dhagale na hoya te, ThIkarAmAM threDo sAthavA nAkhI bAdhA na thAya tema mUkavA. pAna AzrayI kALa niyama " sarva jAtinAM pAna ( cAmAsAmAM) banAvyAthI paMdara divasa sudhI, (zIyALAmAM) eka mahinA ane (unALAmAM) vIsa divasa sudhI kalpe evA vyavahAra che. A gAthA kayA graMthanI che enA nizcaya na thavAthI keTalAka AcAya tA ema kahe che ke--jyAM sudhI vaNa, gaMdha, rasa, sparza' adalAya nahI tyAMsudhI kalpanIya che. bAkI divasanA niyama nathI. ,, dahiM, dUdha chAzanA vinAzakALa-jo kAcA ( kAlyA vagaranA ) gArasa (dUdha, dahiM, chAza ) mAM maga, aDada, cALA, vaTANA, vAla, vigere dvidala paDe teA tatkALa temAM trasa jIvanI utpatti thAya che ane dahI te me divasa uparAMtanu thayu ke temAM trasa jIvanI utpatti thAya che, 'sivijIvari' ( traNa divasa uparAMta evA pATha cita che paNa te ThIka nathI kAraNa ke 'vyatithAtIkrisi' evu' zrImad hemacandrAcArya nuM vacana che. dvidaLa kAne kahevuM-je dhAnyane pIlavAthI tela na mA. da Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82) jAva lahe zivazarma. thI (10) [zrA. vi. nIkaLe ane sarakhA be phADacA thaI jAya tene dvidaLa kahe che. be phADacAM thatAM hoya paNa jemAMthI tela nIkaLe te dvidaLa na kahevAya. (magaphaLI vigere) - abhakSya kene kahevAM-vAsI anna, dvidaLa, narama purI, vigere, eklA pANIthI rAMdhele bhAta vigere bIjA sarva jAtinAM kehelAM anna, jemAM phuga vaLI gaI hoya tevAM odana pakvAnnAdi, bAvIsa abhakSya batrIsa anaMtakAya e sarvanuM svarUpa amArI karelI vaMdittA sUtranI vRttithI jANavuM. vivekavaMta prANIo jema abhakSya varjavA, temaja ghaNA jIvathI vyApelAM bahubIjavALAM veMgaNa, kAya, mATI, TIMbarUM, jAbu, lIlAM pIlu, pAkA karamadA, bilIphala, guMdA, pIcu, mahuDA, AMbA vigerenA mahera, zekelA oLA, meTAM bera, cA koThI baDAM, khasakhasa, tala, sacitta luNa paNu varjana karavA temaja lAla vigere hovAthI jenA upara barAbara teja nathI evA pAkAMgelAM, pAkAM kakaDAM, phaNasa kaLa. vaLI je dezamAM je je viruddha kahevAtAM hoya, kaDavAM taMbaDAM, kehalAM, vigere paNa te dezamAM varjavAM. te dezamAM - vaje te phekaTa jainadharmanI niMdA thAya ane anaMtakAya te pArake ghera raMdhAI acitta thayA hoya te paNa nizaktAnA prasaMganI athavA khAnArA lokonI vRddhi thavAnA bhayathI na ja grahaNa karavAM. jainadharmanI niMdA na thavA devA mATe rAMdheluM suraNa, Adu, veMgaNa vigere je ke acitta thayAM heya ane pitAne paccakkhANa na hoya te paNa vajana Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. J ema jANIne jJAna sA bhajI, ja karavAM, ane vaLI mULa te pAna, kaMda, dAMDI, mogarA) paMcAMgathI tajavAyegya che, suMTha, haLadara te nAma svAdanA badalavAthI sukAyA pachI kahyuM che. ukALelA pANInI rIti-unuM pANI traNa vAra - ukALA na Ave tyAM sudhI te mizra gaNAya che eTalA mATe piMDaniyuktimAM kahela che ke - * jyAM sudhI traNa vAra ukALA AvyA na hoya tyAM sudhInuM UnuM pANI paNa mizra gaNAya che ( tyAra pachI acitta gaNAya). jyAM ghaNA mANasanI Ava-jAva thayA karatI hoya evI bhUmi upara paDeluM varasAdanuM pANI jyAM 'sudhI tyAMnI jamInanI sAthe na pariName, tyAM sudhI te paNuM mizra gaNAya. tyAra pachI acitta thaI jAya che, ane araNya bhUmi (vagaDAnI jamIna) upara varasAda jaLa paDatAM mAtra mizra che. pachI paDatuM varSAnuM pANI saMcitta banI jAya che. - cokhAnA dhAvaNamAM Adeza-trikane mUkIne taDuledaka jyAM sudhI DaheluM hoya tyAM sudhI mizra gaNAya che, paNa jyAre nirmaLa thAya tyArathI acitta gaNAya che. (Adeza-trika batAve che) keI AcArya ema kahe che ke, cekhAnuM dhAvaNa eka vAsaNamAMthI bIjA vAsaNamAM mAkhatAM je chAMTA UDe che, te bIjA vAsaNane lAge te chAMTA jyAM sudhI na sukAya tyAM sudhI cokhAnuM dhAvaNa mizra gaNavuM. bIjA kaIka AcArya ema kahe che ke te vaNa eka vAsaNamAMthI bIjA vAsaNamAM UMcethI nAMkhatAM Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2] chIe Apa svarUpa; [elt. fa. parapATA vaLe che te jyAM sudhI na phuTI jAya tyAM sudhI mikSa gaNavu'. trIjA koI AcAya ema kahe che ke, jyAM sudhI te cAkhA caDe nahI' tyAM sudhI ceAkhAtuM dhAvaNu mizra gaNAya che. e traNe Adeza pramANu gaNAya ema nathI jaNAtA; kemake koI vAsaNa kAru' hAya te tene sukAtAM vadhAre vAra lAge nahi, temaja koIka vAsaNa pavanamAM ke agni pAse rAkhelu. hAya tA tatkAla sukAI jAya ane bIjI' vAsaNa paNa tema na heAya te ghaNIvAre sukAI zake, mATe e pramANe asiddha gaNAya che. ghaNAM UMcethI dhAvaNa vAsaNamAM nAMkhe te -parahAtA ghaNA thAya, nIcethI nAkhe teA thADA vakhamAM phuTI jaya ke ghaNA vakhate kuTe tethI e hetu paNa siddha thaI zakatA nathI. temaja cUlAmAM agni prabaLa hAya tA thoDI vAramAM cAkhA caDe ne mada hoya te ghaNI vAre cAkhA caDe tethI e hetu paNa asiddha che, kemake e traNa hetumAM kALanA niyama nathI rahI zakatA; mATe e traNe asiddha samajavA. kharA hetu te eja che ke,--jyAM sudhI cokhAnu dhAvaNu ati nirmUla na thAya tyAM sudhI mizra gaNavu ne tyArabAda tene acitta gaNavu', ghaNA AcAryAMnA e ja mata hAvAthI eja vyavahArazuddha che. dhUmADAthI dhUmra varNa thayelAM ane sUryanA kiraNAthI garama thayelAM, nevAMnA sapathI acitta thayelA nevAnAM pANIne grahaNa karavAmAM kaI virAdhanA thatI nathI. keTalAka AcAya. ema kahe che ke-upara lakheluM pANI pAtAnA Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para pariNatithIre bhrama na chaDIe, [85 da. kR.] pAtramAM grahaNa karavu'. A viSayamAM ghaNA vicAra haiAvAthI AcArya uttara Ape che ke, pANImAM azucipazuM che mATe potAnA pAtramAM levAnA niSedha che, eTalA mATe gRhasthanI ku'DI vigere bhAjanamAM levu. vaLI varasAda varasatA hAya te vakhate mizra gaNavAthI te pANI levuM nahI, paraMtu varasAda rahI gayA pachI paNa 'tarmuhUta kALa vItyA pachI grahaNa karavA yAgya che. je pANI kevaLa prAsuka thayelu che. (acitta thayeluM che) paNa cAmAsAmAM traNa prahara uparAMta pharIne citta thaI jAya che. eTalA mATe te traNa praharanI aMdara paNa te acitta jaLamAM kSAra vigere nAkhavuM ke jethI pANI paNa nimaLa acitta thaI rahe che. ceAkhAnuM dhAvaNu pahelu, khIjuM, trIjI'; tatkALanuM hAya te acitta thAya che, paraMtu ceAthuM, pAMcamuM vigere dhAvaNa ghaNA kALanuM heAvA chatAMya sacitta rahe che. citta jaLa kayAM sudhI rahe " traNa ukALe ukALelu pANI ane prAsuka jaLa sAdhujanane ka2e che, paNa uSNakALa ghaNA lUkhA heAvAthI unALAnA divaseAmAM pAMca prahara uparAMta kALa thatAM te jaLa pAchuM sacitta thaI jAya che. paNa kadApi regAdikanA kAraNathI pAMca prahara uparAMta paNa sAdhune rAkhavu. paDe te rakhAya ane zItakALa snigdha hAvAthI ziyALAmAM cAra prahara ane cAmAsAmAM te traNa prasphura uparAMta kALa thatAM sacitta thAya che, mATe upara bhukhelA pALa uparaMta koI ne agnitta jaLa prakhavAnI gi Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 navi patie bhava ku. zrI (11) [zrA. vi. hoya te temAM khArapadArtha nAkhI rAkhavo. ke jethI te sacitta thaI zake nahIM." che keIpaNa bAhya zastra lAgyA vinA svabhAvathIja acitta jaLa che ema je kevaLI, mana:paryavajJAnI, avadhijJAnI, ke zrutajJAnI pitAne jANapaNAthI jANatA hoya te paNa te avyavasthA-prasaMganA (maryAdA TUTavAnA) bhayathI vAparatA nathI, tema bIjA keIne paNa vAparavAnI AjJA ApatA nathI. vaLI saMbhaLAya che ke, bhagavAna vardhamAnasvAmIe A draha svabhAvathI acina jaLathI bharela che ane vaLI, sevALa ke matsya, kacchapAdika trasa jIvathI paNa rahita che." ema kevalajJAnathI jANavA chatAM paNa pitAnA keTalA ziSya tRSA pIDita thayelA prANasaMzayamAM hatA, to paNa te vAparavAnI AjJA na ApI. emaja kaIka vakhate zive bhUkhanI pIDAthI pIDita thayA hatA te vakhate acitta (talanAM gADAM) najIka chatAM paNa anavasthAdeSarakSA-maryAdA sAcavavA mATe temaja zratajJAnanuM prAmANikapaNuM batAvavA mATe prabhue te vAparavAnI AjJA na ApI. jemake, pUrvadhara vinA sAmAnya jJAnI bAhyazastranA sparza thayA vinA pANI pramukha acitta thayuM che ema jANI zakatA nathI. eTalAja mATe bAhyazAstranA prayogathI varNa, gaMdha rasa, sparza pariNAmAMtara pAmyA pachI pANI pramukha acitta thayA pachI ja vAparavAM. vaLI koraDuM maga, haraDenA ThaLiyA vagere joke nirjIva che te paNa tenI ni naSTa thaI nathI. tene rAkhavA mATe Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DhALa-3 jahAM lage AtamadravyanuM, [co di. kR ke niHzukatA pariNAma nivAravA mATe teone dAMta vigerethI (mukhamAM ghAlI) bhAMgavAM nahIM. je mATe AdhaniyuktinI paceteramI gAthAnI vRttimAM koIke prazna karela che ke, mahArAja ! acitta vanaspatinI yatanA karavAnuM zA mATe kaheA che? tyAre AcArya uttara ApyA ke, e paNa acitta vanaspati che te paNa keTalIka vanaspationI ceniavinaSTa hoya che kemake gaLA. karatu maga Adine avinaSTa ceAni kahyA mATe (gaLA sukelI hoya te paNa te upara pANI si'cIe te pAchI lIlI thaI zake che) yAni rakSA nimitte acitta vanaspatinI yatanA pALavI paNa phaLavatI che ema sacitta-acittanu' svarUpa samajIne pachI saptama vrata grahaNa ke vAnA vakhate badhAnAM judAM judAM nAma daI sacittAdi je je vastu bheLavavA cegya heAya tene nizcaya karIne, pachI jema AnaMda-kAmadevAhika zrAvakoe grahaNu karyuM tema saptama vrata aMgIkAra karavuM. kadApi tema karavAnu anI zake nahI'; te paNa sAmAnyathI dararAja eka be cAra sacitta, daza khAra pramukha dravya, eka be cAra vigaya pramukhanA niyama karavA. ema dararAja sacittAdikanA abhigraha rAkhatAM judA judA divase dararoja pheravavAthI sarva sacittanuM grahaNa thAya che tethI vizeSa trirati thAya nahi, mATe nAma laI sacittane niyama karyAM hAya te te vinAnI sa sacitta vastunI yAvajIva virati thAya che. phUla-phaLanA rasane mAMsa-madirAdinA svAdane tathA strIsevananI kriyAne jANatA chatAM je vaisI thayA evA duSkakArakane Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8] lakSaNa nava jANu, [zrA. vi. vaMdana karu' chuM. (kauzA pratibaMdhaka sthUla bhadra muni) sacitta vastuemAM paNa nAgaravelanAM pAna krUtsyAya che; bIjAM badhAM sacittane acitta karyAM hoya te paNa tenA svAda pAmI zakIe chIe. vaLI kerInA svAda paNa sukAyA pachIye pAmI zakIe chIe, para`tu nAgaravelanAM pAna tA nira'tara pANImAM lAgelAM ja rahevAthI nIla-kula, kuMthuvAdikanI virAdhanA ghaNI ja thAya che, mATe pApathI bhaya rAkhanArA prANIe rAtrie pAna sarvathA khAvAM nahI'. kadApi koI ne vAparavAnI jarUra hoya te, teNe AgaLathI divase zuddha karyA sivAya vAparavAM nahI. vaLI pAna te kAmadevane utpanna thavA mATe eka aMgarUpa hovAthI ane tenAM pratyeka patramAM asakhya jIvanI virAdhanA hAAthI brahmacArIone tA kharekhara tyajavA ceAgya che. je mATe AgamamAM paNa ema lakheluM che ke : paryAptAnI nizrAye (sAthe ja) aparyAptA upaje che. jayAM eka paryAtA upaje tyAM asaMkhyAtA aparyAptA thAya che." jyAre khAdara ekendriyamAM ema kaheluM che temaja sUkSma ekedriyamAM jyAM tenI nizrAe eka aparyAptA hoya tyAM te nizrAmAM sakhyAta paryApta hAya che ema AcArAMga sUtranI vRttimAM kahela che. ema eka patrAdikathI asaMkhyajIvanI virAdhanA thAya che; eTaluM ja nahI paNa te pAnane Azraye rahelA jaLamAM nIla--phUlanA sabhava hAvAthI ana`ta jIvane vidhAta paNa thaI zake che. kemake, jaLa,lavaNAdika asakhya jIvAtmaka ja che. temAM jo sevALa pramukha hoya te anaMta jIvAtmaka paNa samajavAM. je mATe siddhAMtAmAM kahela che ke H Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ika.] tihAM lage guNaThaNuM bhaluM, [88 eka pANInA biMdumAM tIrthakare jeTalA jIva kahyA che te che je sarasava pramANa zarIra dhAraNa kare te AkhA jabUdvIpamAM samAI zake nahIM. lIlA AmaLA pramANa pRthvIkAyanA khaMDamAM jeTalA jIva heya che te kadApi pArevA jevaDAM zarIra kare te AkhA jaMbudvIpamAM samAI zake nahIM. pRthvIkAya ane apakAyamAM evA sUkSma jIva rahelA che mATe pAna khAvAthI asaMkhyAtA jIvonI virAdhanA thAya che mATe vivekI purUSa pAna sarvathA tyAga karavA yogya che. sava sacittane tyAga karavA upara AMbaDa parivrAjaka (tApasa) nA sAta ziSyanuM dRSTAMta 6. 11 aMbaDa nAmanA parivrAjakane sAtase ziSya hatA. temaNe zrAvakanAM bAra vrata aMgIkAra karatAM e niyama lIdho hate ke-acitta ane keIe Apela hoya evAM annapANI vAparavAM, paNa sacitta ane keIe ApyuM na hoya evuM anna-jaLa levuM nahIM. temAM eka vakhata gaMgAnadInA kinAre thaI UnALAnA divasamAM cAlatA keIka gAma jatA hatA, te vakhate badhAonI pAse pANI khUTI gayuM, tethI pANInI ghaNI AkarI tRSAthI pIDAyA paNa nadIkinAre taDakAthI tapelAM pANI acitta thayelAM hatAM chatAM keinA ApyA sivAya temaNe upara jaNAvyA pramANe vAparavAne niyama hatuM tethI te kema vAparI zakAya? arthAta na vAparatAM te tamAma sAta parivAjae tyAM ja aNasaNa karyA. e pramANe adatta ke sacitta keIe vAparyuM nahIM. mATe tyAM ja te badhA kAlI karI bahAdevake (pAMcame Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90. kema Ave tANyuM. [zrA. vi. devaleke) IndranA sAmAnikapaNe utpanna thayA. ema je prANI sarva sacittane tyAga kare che te mahAsukhane pAme che. cauda niyama dhAravAnI vigata, jeNe cauda niyama pahelAM aMgIkAra karyA hoya teNe dararoja saMkSepa karavA joIe ane jeNe cauda niyama lIdhelA na hoya teNe paNa dhArIne dararoja saMkSepa karavA, tenI rIti nIce mujaba che. 1 sacitta-mukhya vRttie suzrAvake sacittane sarvathA tyAga kare joIe tema na banI zake te sAmAnya nyathI eka be traNa pramukha sacitta vAparavAnI chUTa rAkhIne bAkInA sarva sacittane dararoja tyAga kare. kemake, zAstramAM lekhevuM ja che ke, "pramANavaMta nirjIva pApa rahita AhAra karavAthI pitAnA AtmAne uddhAra karavAmAM tatpara evA suzrAvake heya che." - 2 dravya-sacitta (mAMsa) khAvAnI IcchAthI mAchalAM (taMdulIo Adi) sAtamI nArakImAM jAya che eTale sacitta (mAMsa) AhAra manathI paNa IcchanIya nathI. sacitta vigaya (mAMsa) choDIne je kAMI mukhamAM nakhAya te sarva dravyamAM gaNAya che. jemake khIcaDI, roTalI, roTale, navIyatAne lADu, lApazI, pApaDI, curamu, karaM, purI, khIra, dudhapAka, emAM ghaNA padArtha maLavAthI paNa jenuM eka nAma gaNAtuM hoya te ekadravya gaNAya che. vaLI eka dhAnyanA ghaNA padArtha banelA hoya te te judA judA divya gaNAya che. jemake, roTale, zaTalI, peLI, mAMDA, khAkharA, ghudharI, Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hi. ka] Atamatatva vicArIe (22) hi DhokaLAM, thulI, bAMTa, kaNaka, ATe, eka jAtinA dhAnyanAM hoya chatAM paNa judA judA svAda ane nAma levAthI judAM judAM dravya gaNAya che. vaLI phalA, phalIkA, evA nAma eka che paNa svAdanI bhinnatAthI ke pariNamAMtara thavAthI judAM judAM dravya gaNAya che. ema dravya gaNavAnI rIti niyama lenAranA abhiprAya tathA saMpradAyanA prasaMgathI bhinna bhinna hoya che te guru-paraMparAthI jANuM levI. dhAtunI saLI tathA hAthanI AMgalI dravyamAM gaNAtAM nathI. e dravyamAMthI eka be cAra je vAparavAM hoya tenI chUTa rAkhI bIjA badhAne tyAga kara. 3 vigaI (vigata)-vigaIo khAvA gya che prakAranI che. 1 dUdha, 2 dahIM, 3 ghI, 4 tela, 2 goLa, 6, kaDA vigaya (e cha prakAranI vigaImAMthI je je vigaI vAparavI hoya te chUTI rAkhI bIjIne tyAga kare. 4 uvAha (upanaha) pagamAM paheravAnA jeDA vi. tathA kapaDAnAM mejA, kASThanI pAvaDI te ghaNu jIvanI virAdhanA thavAnA bhayathI zrAvakane paheravI ja egya nathI. 5 bola (tAMbUla) pAna sepArI kherasAra ke kAze vigere svAdaya vastuone niyama kare. 6 vattha (vastra)-pAMce aMge paheravAnA veSa-vastranuM parimANa karavuM, uparAMtane tyAga kare. emAM rAtre patI ke betIuM ane rAtrine paheravAnAM vastrAdi gaNAtAM nathI. 7 kusuma-aneka jAtinAM phUla suMghavAne, mALA, poline ke mastake ghAlava, ke zayyAmAM rAkhavA Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karI Atama ane karI, zriA. vi. niyama kare. phUlano pitAnA sukha-bhegane mATe nimama thAya che, paNa deva-pUjAmAM vAparavAne niyama karatuM nathI. - 8 vAhaNa , azva, piThI, pAlakhI, relve, eTara, basa, TrAma, skuTara, sAyakala, vimAna, sTImbara, rIkSA, vigere upara besIne javA-AvavAne niyama kare 9 sayaNa (zamyA)-khATalA, palaMga, khurasI, keca, Tebala, bAMkaDA vigere upara besavAne niyama rAkha. * 10 vileNa (vilepana)-potAnA zarIrane zebhAvavA mATe caMdana, javA, cue, kastUrI vigerene niyama kare paNa devapUjAmAM tilaka, hasta kaMkaNa, dhUpa vigere kalpa che. 11 ba bha(brahmacarya) divase ke rAtre strI sevanane tyAga. 12 kisi (dizAparimANa)-amuka amuka dizAe ATalA koza athavA janathI Agala na javAne niyamakara. 13 hANa (nAna)tela cALIne nhAvuM te keTalI vAra snAna karavuM tenI maryAdA bAMdhavI. - 14 bhAta-rAMdhela dhAnya ane sukhaDI vigere traNa athavA cAra zera AdinuM parimANa karavuM. ahiyAM sacitta ke acitta vastuo khAvAnI judAM judAM nAma daI chUTa rAkhIne jema banI zake ema yathAzakti niyama rAkhave. upalakSaNathI bIjA paNa phaLa, zAka vigerene yathAzakti niyama kare. tathA vizeSa dhAravAnA niyama asi-hathiyAra, kAtara, capu, seya, charI vi. masI-pena, pensIla, belapela, lakhavAnA sAdhane kRSihA, mAre, bahe vi. muralI-mAI khAra vi, Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je bhava du:kha laI e; amuka Dela, ghaDA vi. teu-cUlA, dIvA vi. vAu-paMkhA. vi. vanaspati-zAka, phale vi. rasa-beiDhiyAdinI dayA. evI rIte niyama dhAryA pachI paccakhANa karavAM. te navakArazI, rizI vigere kAla-paccakakhANa je sUryodaya pahelAM uccaryuM hoya te zuddha thAya nahI te nahI. bAkInAM paccakakhANa sUryodaya pachI paNa karAya che. navakArasahI je sUryanA udaya pahelAM uccarelI hoya te te pUrI thayA pachI paNa pirasI, sADhaparasI pramukha kALa-paccakakhANu paNa je je paccakakhANane eTale jeTale kALa che tenI aMdara karAya che. namukkArasI uccAra karyA vagara sUryanA udaya pachI kALa paccakkhANa zuddha thatuM nathI. je sUryanA udaya pahelAM namukkArasahI vinA pirasI Adi paccakkhANa karyA hoya te te paccakakhANunI pUti upara bIjuM kALa paccakakhANa zuddha thatuM nathI, ane tenI aMdara te zuddha thAya che. evI rIte vRddha-vyavahAra che. navakArasahI paccaphakhANanuM pramANa tenA AgAra thaDA hovAthI muhUrtamAtra (be ghaDI)nuM che. ane be ghaDI kALa vityA pachI paNa je navakAra gaNyA vinA bhejana kare che te tenA paccakkhANane bhaMga thAya che kemake "3Apa je naguNi " ema pAThamAM navakAra gaNavAnuM aMgIkAra kareluM che. pramAdane tyAga karavAvALAe kSaNamAtra paNa paccakhANa vinA nahIM ja rahevuM. navakArazI pramukha kALapaccakhANuM pUruM thAya te vakhate ja graMthasahitAdi paccakkhANa karavAM. rathIsahita paccakhANa bahu vAra auSadha khAvA tathA Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4] AtamajJAne te DhaLe, [zrA, vi. bALa-glAnAdika (mAMdA vigere )thI paNa sukhe banI zake evu' che. vaLI nira'tara a-pramAdapaNAnuM nimitta hAvAthI mahAlAbhakAraka che. jemake, nitya mAMsAdikamAM Asakta evA vaNakare mAtra eka vAra gra'thIhipa paccakkhANa kayuM" hatuM. tethI te paki nAmanA yakSa thayeA. kahevuM che keH-- je prANI nitya apramAdI gaNAtA graMthIsahita paccakkhANu pAMravA mATe grathI bAMdhe che te prANIe svarga ane mAkSanu' sukha potAnI gAMThe bAMdhyu che je prANIe acUka navakAra gaNIga Disahita paccakkhANa pALe che tene dhanya che; kemake te gaDhisahita paccakkhANane pALatA peAtAnA karmonI gAMThane paNa cheDe che. jo muktinagara javAnA udyamane vAMchatA ho te grathI sahita paccakrRkhANa karo, kemake, jaina siddhAMtanA jANa puruSA 'thIsahita paccakkhANunu aNusaNunA jeTaluM puNya pAmavAnu' batAve che. '' * rAtre cAra prakAranA AhAranA tyAga karanAra eka Asane besI bhAjana sAthe ja tAMbula ke mukhavAsa vAparI vidhipUrvaka mukhazuddhi kIdhA pachI je graMthI sahita paccakkhANu pALavA thI khAdhe che, temAM dararAja eka vAra bhAjana karanArane dara mAse egaNatrIsa ane bevAra bhAjana karanArane aThAvIsa vidvArA upavAsanu phaLa maLe evA vRddhavAda che. (leAjana sAthe tAMbUla, pANI vigere vAparatAM dararoja kharekhara e ghaDI vAra lAge che tethI eka vAra bhejana karanArane dareka mAse ogaNatrIsa upavAsanuM phaLa maLe che, ane mevAra bhAjana karanArane dararoja cAra ghaDI vAra jamatAM Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hi, kaJ ema mana sadahIe. Atama. (23) [85 lAgavAthI dareka mAse aThAvIsa upavAsane lAbha thAya, ema vRddhapurUSa gaNAve che.)je mATe umacariya"mAM kahe che ke - , "je prANI svabhAvathI niraMtara be vAra ja bhajana kare che tene dara mAse aThAvIsa upavAsanuM phaLa maLe che. je prANuM darareja eka muhUrta (be ghaDIvAra) mAtra cAra prakAranA AhArano tyAga kare che tene dara mAse eka upavAsanuM phaLa maLe che. anya devane bhakta je tapa dvArA dasa hajAra varSanI AyuH sthiti prApta kare che, teTalAja tapathI jinavano bhakta; palyopama keTI pramANa Ayu sthitine devalekamAM prApta kare che. ema darajaka e, be ke traNa muhurtanI vRddhi karavAthI eka upavAsa, be upavAsa ane traNa upavAsanuM phaLa batAvyuM che. " - evI rIte yathAzakti je tapa kare tene tevuM phaLa batAvyuM che. e yuktipUrvaka graMthasahita paccakkhANa phaLa upara pramANe samajavuM. je je paccakakhANa karelAM hoya te te vAraMvAra yAda karavAM. temaja je je paccakhANa heya tene vakhata pUrI thavAthI A amuka paccakkhANa pUruM thayuM ema vicAravuM. vaLI bhejana vakhate paNa yAda karavuM. je bhejana vakhate paccakkhANane yAda na kare te kadApi paccakakhANane bhaMga thAya. azana, pAna, khAdima, asvAdamanuM svarUpa- 1 azana-anna, paphavAna mAMDA, sAthuo vigere je khAvAthI sudhA (bhUkha) zame te azana kahevAya. 2 pAna -chAsa, madirA, pANI te pANuM ke pAna kahevAya. 3 khAdima Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9. jJAnAzA je karI, [mAvi (khAdya -sarva jAtinAM phaLa, mevA, sukhaDI, selaDI, kha, vagere khAdima gaNAya che. 4 svAdima (vAgha)-suMTha, haraDe, pIpara, marI, jIrU, ajame, jAyaphaLa, jAvaMtrI, kasele, kAye, erasAra, jeThImadha, taja, tamAlapatra, elacI, laviMga, kuDa, vAvaDaMga, bIDalavaNa, ajameda, kuliMjana (pAnanI jaDa), pIpaLAmULa, caNakabAba, kayure, metha, kAMTAseLIe, kapura, saMcaLa, haraDAM, beheDAM, kuMbhaTha (kumaThIyA), bAvaLa, dhava (dhAvaDI), khera, khIjaDe, puSkaramULa, javA, bAvacI, tuLasI, sepArI, vigere vRkSanI chAla ane patra e bhASya tathA pravacana sAroddhArAdikanA abhiprAyathI svAdima gaNAya che ane kalpavyavahAranI vRttinA abhiprAyathI khAdima gaNAya che. keTalAka AcArya emaja kahe che ke-ajamo e khAdima ja che. | sarva jAtinA svAdima, elacI ke kapUrathI vAsita karela pANI duvihAranA paccakkhANamAM kape (vAparI zakAya) vesaNu, varIyALI, zevA (suA) AmalagaDhI, AMbAgeTI, keThApAtra, lIMbupatra, pramukha khAdima hovAthI paNa duvihAramAM pe nahI. tivihAramAM te phakta pANI kape che. paNa kArela pANI, jhAmela pANI, tathA kapura, elacI, kALe, erasAra, sellaka, vALa pADaLa vagerethI vAsela pANI nItareluM (svaracha thayela) gALeluM hoya te kalape, paNa gALela na hoya te na kahape. - yadyapi zAstromAM madha, meLa, sAkara, khAMDa, patAsAM svAmipaNe gaNavelAM che, ane drAkSanuM pANI, sAkaranuM pANI, ane chAza pAnAmAM (pANImAM) gaNAvela che paNa Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di kI teha caraNa vicAreka, duvihAra pramukhamAM na kalpe e vyavahAra che. nAgapurIya gacchanA bhASyamA kahe che ke drAkSanuM pANI te pANI (pAna), ane geLa vigerene svAdima ema siddhAMtamAM kahela che te paNa tRpti karanAra hovAthI vAparavAnI AjJA ApI nathI. te strI-saMga karavAthI covihAra bhAMgatuM nathI, paNa bALaka pramukhanA hoThanA carvaNathI cevihAra tivihAra bhAge che. duvihAravALAne kalpa che. kemake paccakakhANa je che te lema AhAra-(zarIranI tvacAthI zarIramAM AhAranuM praveza thavuM) thI nathI, paNa phakta kavaLa AhAra (keLIyA karI mukhamAM AhAra praveza karAvAya che) tenuM ja paccakkhANa karAya che. je ema na hoya te upavAsa, AMbila ane ekAsaNamAM paNa zarIra tela mardana karavAthI ke gAMTha gumaDA upara ATAnI poTIsa pramukha bAMdhavAthI paNa paccakakhANa bhaMga thavAne prasaMga Avaze, paNa te te vyavahAra nathI. vaLI lema AhArano te niraMtara saMbhava thayAja kare che, tyAre paccakkhANuM karavAnA abhAvano prasaMga Avaze. A aNahAra cIjonAM nAma lIMbaDAnuM paMcAMga (mULa, patra, phUla, phala ane chAla) pesAba, gaLo kaDu, kariyAtuM, ativiSa, kuDo, cIDa, caMdana, rAkha, haLadara, rohiNI (eka jAtanI vanaspati che), UpaleTa, gheDAvaja, triphaLA, bAvaLIAnI chAla (keIka AcArya kahe che), dhamAso, nAvya (keIka davA che), AsaMgha, rIMgaNa (ubhI beThI), eLIye, gugaLa, haraDedaLa, vaNa kapAsanuM (jhADa), beraDI, kacerI, keraDA mULa, paMADa, beDADI, AchI, majITha, zrA. 7 Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ha8] nidhei ugama lili, beba, bIe (kaccha), kuMbhara, citra, kadarUka, vigere ke jene svAda mukhane game nahIM. e hAtha te aNahAra jANavAM, te cauvihAramAM paNa regAdika kAraNe vAparavA kahape che. kalpanI vRttinA cothA khaMDamAM kahela che ke | sarvathA ekale che bhUkhane zamAve tene AhAra kahe che, te azana, pAna, khAdima ane svAdima ema cAra prakAre. te AhAramAM lUNa vigere je naMkhAya te paNa AhAra kahevAya che. kUra (bhAta) sarva prakAre kSudhA samAve che, chAsa madirAdika te pAna (pANI) khAdima te mAMsAdika, svAdima te madha, e cAra prakArane AhAra samajo. vaLI kSudhA zamAvavA asamartha AhAramAM maLela ke nahI maLela hoya evAM je luNa, hIMga, jIruM vigere sarva hoya te AhAra samajavAM. pANImAM kapurAdika karI vigere phaLamAM, ane suMThamAM goLa nAkhela hoya te kAMI sudhA zamAvI zaktA nathI paNa AhArane upakAra hovAthI AhAramAM gaNAvela che. athavA bhUkhathI pIDAyele jIva je kAMI kAdava sarakhI cIja peTamAM nAMkhe te sarva AhAra jANa, auSadha vigerenI bhajanA che. auSadhAdika kaI AhArarUpa che ane keIka anAhArarUpa che. auSadhAdikamAM keTalAka sAkara pramukha hoya che te AhAra gaNAya che ane sarpa karaDelAne mATI Adhika auSadha apAya che te aNahAra che. athavA je padArtha sudhAvaMtane potAnI marajIthI khAtAM svAda Ape che te sarve AhAra gaNAya che, ane sudhAvaMtane je khAtAM pitAnA manane apriya lAge che te aNahAra kahevAya che. Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'ha pa. pU. nahi 'kamanAM cArA Atama...(24) mUtra, lIMbaDAnI chAla ane mULa te pacamULanA kADho (ghaNA kaDavA hoya che te), phaLa te AmaLA, haraDe, aheDAdika, e sava aAMhAra gaNavI, ema cUNI mAM kahela che. nIzIthacUNI mAM evI rIte lakhela che ke, "mULa, chAla, phaLa ane patra e sarva lI'khADAnA aNuAhAra samajavAM," paccak khANanA pAMca sthAna-paccakkhANumAM pAMca sthAna (bheda) kahelA che. temAM pahelA sthAnamAM navakArasiMha, pArisa vagere kALa paccakrRkhkhANa prAyaH cAvihAra karavAM. bIjA sthAnamAM vigaInuM, AMbilanuM nIvInu', paccakUSmANa karavuM, temAM jene viga nA tyAga na karavA hAya teNe paNa vigaInuM paccakrUkhANa levuM; kemake paccakkhANu karanArane prAye mahAviMgaI (dArU, mAMsa, mAkhaNuM, madha,)ne tyAga ja hAya che, tethI viganuM paccakkhANu sarvane levA ceAgya ja che. trIjA sthAnamAM ekAsaNuM, khIyAsaNuM (besaNu) duvihAra, tivihAra, vihAranuM paccakhkhANu karavuM, ceAthA sthAnamAM pANussa (pANInA AgArA (pATha) levA)nu' paccakrRkhANu karavu. pAMcamA sthAnamAM pahelA grahaNa karelA sacattAdika cauda niyama sAMja-savAre saMkSepa karavA rUpa dezAvagAsikanuM paccakkhANa levuM. upavAsa, AMbila, nIvI prAyaH tivihAra-cAvihAra thAya che, paNa apavAdathI te nIvI pramukha porisa pramukhanAM paccakrRkhANu duvihArA paNa thAya che. kahelu' che keH-- sAdhune rAtrie cAvihAra hoya ane navakArazI cAvihAra hAya, bhavacarima, upavAsa ane - Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100] bhagavAI aMge bhAkhie, [zrI vi. AyaMbila tivihAra vihAra bane hoya che. bAkInA paccakakhANe duvihAra, tivihAra ane covihAra hoya che. navI ane AyaMbila Adine kapyAkaya vibhAga, siddhAntanA anusAre potapotAnI sAmAcArIvaDe jANavo. temaja paccakkhANa bhASyathI nAmona (ajANatAM mukhamAM paDela) sAii (akasmAta mukhamAM paDela) evAM pAThane Azaya samaja. ema je nakare te paccakkhANanI nirmaLatA na thAya. ema vcfmA e padanuM prAsaMbika vyAkhyAna karyuM. have "Nu putra e vyAkhyAna batAve che. jina pUjA karavA mATe dravyazuddhi :-- * zuci eTale maLatsarga (laghunIti-vaDInIti) karavAM, dAtaNa karavuM, jIbhanI ula utAravI, kegaLA karavA, sarva snAna-dezasnAnAdike karI pavitra thavuM, A anuvAdavAkaya che, kAraNa ke-mala-mUtra-tyAga vigere prakAra leka-prasidadha havAthI zAstra te karavA mATe upadeza karatuM nathI, je vastu lokasaMjJAthI prApta tharTI nathI, te ja vastune upadeza kare emAM ja zAstranuM sAphalya che, malina puruSe nhAvuM, bhUkhyAe khAvuM emAM zAstra upadezanI AvazyakatA nathI. lekasaMjJAthI aprApta evA Iha-paraleka hitakArI dharmamArgane upadezavAthI ja tenI saphaLatA che. e mujaba anya sthalee paNa jANavuM. zAstrakArane sAvadya AraMbhamAM vAcika anamedanA karavI egya nathI. kaheluM che ke - pAmavarjita vacananuM adhikuM ochuM aMtara samajI zake nahIM. eTale A bolavAthI mane pApa lAgaze ke nahIM Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika artha [10 lAge evuM samajI zake nahIM. tene belavuM paNa gya nathI te pachI upadeza Ape kema yogya hoya? matsargane tyAga maunadhArI thaIne niSaNa gya sthAnake vidhipUrvaka karave ucita che. kaheluM che ke laghunIti, vaDInIti, mathuna, snAna, bhajana, saMdhyAdikanIkiyA, pUjA ne jApa, eTalA mauna thaIne karavAM. vivekavilAsamAM kahyuM che ke laghunIti vaDI nIti karavAnI dizA- * vastra paherI maunapaNe divase ane bane saMdhyA vakhate (savAre-sAMje) je maLa mUtra karavA hoya te uttara dizA sanmukha ane rAtre karavAM hoya te dakSiNadizA sAme karavAM. | sarva nakSatra teja rahita banI jAya ane jyAM sudhI sUryane ardha udaya na thAya tyAM sudhI prabhAtanI saMdhyAne kALa gaNAya che. je vakhate ardha sUrya asta thaye hoya ane AkAzataLamAM jyAM sudhI be traNa nakSatra dekhAtAM na hoya tyAM sudhI sAyaMkALa (saMdhyA) gaNAya che. maLamUtrane tyAga kare hoya te, jyAM rakSA, chANa, gAyanuM raheThANa, rAphaDA, viSTA vagere hoya tevuM sthAna, tathA uttama vRkSa, agni, mArga, taLAva vagere, smazAna, nadI kinAre, tathA strIo ane pitAnA vaDile emanI jyAM daSTi paDatI hoya evI jagyA tajavI joIe. A niyamo utAvaLa na hoya te sAcavavA. utAvaLa hoya te save niyama sAcavavA ja joIe e kAMI niyama nathI. sAdhumahArAjane udezIne maLamUtranA tyAga mATe - zrI ghaniryukti Adika graMthane viSe sAdhuone Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 193] sAmAyika, paNa tamAra [zrAvi cr >> uddezIne kahyu che ke, "jyAM koI paNa mANasanI Ava jAva nathI, tathA je sthaLanI a Mdara koInI dRSTi paNa paDatI nathI, jyAM kAI ne aprIti upajavAthI zAsananA udgAhanu kAraNa ke vADAhika thavAnA sabhava nathI, bhUmi sakhI hAvAthI jyAMthI paDI javAya tevu nathI, tRNAdika, vastuthI je DhaMkAyelu nathI, jyAM vIchI ane kIDI AdikanA upadrava nathI, jyAMnI bhUmi agni vagerenA tApRthI thoDAkALanI acitta karelI che, jenI nIce AAmAMochI cAraAMgaLa bhUmi arcitta che, vADI, bagalA vagerenA samIpa bhAgamAM je Avela nathI, eNamAM A eka hAthanA vistAravALu, u Mdara, kIDI pramukhanAM bila, trasajIva ane jayAM khIja (sacitta dhAnyanA dANA vi.) nathI, evA sthapline (sthaLane) viSe vaDInItinA tathA laghunItine tyAga karavA. ' upara ' tRNu Adika vastuthI hakAyeluM sthaLa nahI joIe.' ema kahyuM enu kAraNa ke, DhaMkAyelu sthaLa hAya tA tyAM vIMchI vagere karaDavAnA sUbhava rahe che, tathA vaDInIti vagerethI kIDI pramukha dekhAI jAya mATe tRNAkithI DhaMkAyela nahI hovu joI e. temaja 'jyAMnI bhUmi thADA kALanI acitta karelI che,' ema kahevAnu kAraNa e che ke, agninA tApa vagere karIne acitta karelI bhUmi be mahinA sudhI acitta rahe che, ane te pachI mizra thAya che. je bhUmimAM cAmAsAmAM gAma vastu hoya, te bhUmi khAra varSa sudhI zuddha stha'Dila acittarUpa taNavI. vaLI eka phebruze kahyuM che ke, * dizA dhArIne besavuM, pavana, grAma, tathA satya, tarata sukha karIne. 6 As 5 Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di kI dhAre artha, Atama...(25) [13 besavuM nahi. chAyAne viSe traNavAra pUMcha, "gue su" kahI potAnA zarIranI zuddhi thAya tema vaDInItine tyAga kare. vaDInIti laghunIti karatAM uttara ane pUrva dizA bhaNI sukha karavuM. dakSiNa dizAne viSe kare te rAkSasa, pizAcAdikane upadvava AvI paDe che. pavana sAmuM mukha kare te nAsikAne pADA thAya, sUrya ane gAma sAmuM mukha kare te niMda thAya, je chAyA jIva utpattivALI hoya te tyAMthI dUra jaIne chAyA tapAsI sIno tyAga kare. chAyA na hoya te taDakAmAM tyAga kare. tyAga karIne eka suha (be ghaDI) sudhI tyAM besavuM, paNa utAvaLatA prasaMge A niyame sAcavavAno Agraha rAkhe nahi. kAraNake laghunIti reke te netrapIDA thAya, ane vaDInIti ke te jIvitanI hAni thAya, udarvavAyune (oDakArane) reke te koDha roga thAya, athavA traNenA rekAvAthI mAMdagI thAya." vaDInIti, salekhama ItyAdikane tyAga karatAM pahelAM "sattA saLa" ema kahevuM tathA tyAga karI sTAra pachI turata "ji" ema traNa vAra manamAM ciMtavavuM. samaNiya manuSyo keTale sthAne utpanna thAya che saLekhama zrama pramukhane dhULathI DhAMkala na kare na kare te tene viSe asaMkhyAtA samUrNima manuSyanI utpatti thAya tathA temanI virAdhanA pramukha cheSa lAge che. zrI pajavaNuM sUtramAM prathama padane viSe kahyuM che ke he bhagavaMta ! saMchima anuSya zI rIte utpana thAya cheuttara gama. pistAlIza lAkha vajanavALA Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 lAsAra adhyayanamAM, " 4 [zrA. vi. manuSyakSetrane viSe aDhIdvIpa samudranI aMdara, pa Mdara karma bhUmine viSe tathA chappana 'tadvipane viSe, garbha`ja manuSyanI viSThA, mUtra, khaLakhA, nAsikAnA maLa, khakArI, pitta, vI, purUSavI mAM mizra thayela srIvIya (lehI), ahAra kADhI nAMkhelA purUSavIryanAM pudgala, jIva rahita kalevara, srIpurUSano sayega, nagaranI khAla tathA sarve azuci sthAnaka saCne viSe samUcchima manuSyo utpanna thAya che. te samumi manuSyA aMgulanA asaMkhyAtamAM bhAga jeTalI avagAhanAvALA, asa'zI, mithyAdRSTi, ajJAnI; sava" paryAptie aparyApta ane atarmuhUta AyuSyavALA atarmuhUtamAM kALa kare che. upara sarve aci sthAna' ema kahyu, tethI je kAMI manuSyanA saMsaga thI azuci thAya che, te sarva sthAnaka levAM ema pannavaNAnI vRttimAM kahyu che. AthI potAnA azuci sthAnamAM jIva utpatti na thAya tenI kALajI rAkhavI. dAtaNu kevIrIte kema devu karavu, ne kayArena karavuM. dAtaNu, doSa rahita (acitta) sthAnake jANItA vRkSanA acitta ane komaLa daMtakASTathI athavA daDhatA karanAra tarjanI AMgaLIthI ghasIne karavuM. dAMta tathA nAka vagerenA maLa paDacA hAya, te upara dhULa nAMkhavI. vyavahAra zAstramAM dAtaNa mATe A rIte kahyu che :- * dAMtanI dRDhatAne mATe prathama tarjanI AMgaLIthI dAMtanI dADhI ghasavI. pachI yatanAthI dAtaNa karavu'. jo pANInA pahelA kogaLAmAMthI eka biMdu gaLAmAM jAya, te samajavuM ke Aje leAjana sArU' maLaze. r 19 Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ki] samakti muni bhAve; [15 saraLa, gAMTha vinAnuM, sAre kU thAya evuM, pAtaLI aNIvALuM, daza AMgaLa lAMbuM, kaniSThA AMgaLInI Toca jeTaluM jADuM, ane jANItA vRkSanuM dAtaNa rAkhavuM. kaniSThikA ane anAmikA AMgaLInI vacce laIne dAtaNa karavuM. te vakhate jamaNuM athavA DAbI dADhanA taLe dhImethI ghasavuM. dAMtanA pArAne-mULane pIDA upajAvavI nahIM. svastha thaI ghasavAmAM mana rAkhavuM. dAtaNa karatAM vAtacita karavI nahi dAtaNa karatI vakhate potAnuM moDhuM uttara athavA pUrvadizA bhaNuM rAkhavuM. besavAnuM Asana sthira rAkhavuM. ane ghasatI vakhate mauna rahevuM dudhavALuM, picuM, sUkAyeluM, mIThuM, khATuM ane khArUM evuM dAtaNa na karavuM. vyatipAta, ravivAra, sUrya saMkrAMti, caMdra sUryanuM grahaNa, nema, AThama, paDa, caudaza, pUnama, ane amAsa e cha divasane viSe dAtaNa karavuM nahi. dAtaNa na maLe te bAra kogaLA karIne mahuM sApha karavuM, ane jIbha uparanI ula te dararoja utAravI. te jIbha sApha karavAnI paTTIthI athavA dAtaNanI cIrIthI dhIre dhIre jIbha ghasIne utAravI ane AgaLa cekhA sthaLane viSe dAtaNa phekI devuM. dAtaNa pitAnI sAmuM agara zAMta dizAmAM ke UMcu rahe te sukhane arthe jANavuM, ane ethI bIjI kaI rIte paDe te duHkhane arthe samajavuM. kSaNamAtra UcuM rahIne je paDI jAya che, te divase miSTAnnane lAbha maLe che ema zAstranA jANa ke. kahe che. khAMsI, zvAsa, javara, ajIrNa, zaka, tRSNA, moTuM AvavuM vigere jene darda thayuM hoya, athavA jene mAthAne, Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | munile sAmati ka [zrAvi, cAmya, hRdaya ane kAnane rega thayuM che. te mANase dAtaNa karavuM nahi. vALa samAravA, darpaNamAM jovuM dAtaNa karyA pachI sthira rahI haMmezAM vALa sAravA, pitAnA mAthAnA vALa be hAthe samAravA nahi. mukha tathA tilaka jovAne mATe athavA mAMgalikane arthe darpaNamAM mukha jovAya che. e pitAnuM zarIra darpaNamAM dhaDa vagaranuM dekhAya te paMdara divase pitAnuM maraNa thAya ema samajavuM. upavAsa, risI ItyAdi pacakhANa karanArane te dAtaNa pramukha karyA vinA paNa zuddhi jANavI. kAraNake, tapasyAnuM phaLa bahu maheThuM che. lekamAM paNa upavAsAdika hoya, tyAre dAtaNa vagere karyA sivAya paNa devapUjAdika karAya che. laukika zAstramAM paNa upavAsAdika haya, tyAre dAtaNa vagere karavAne niSedha karyo che. viSNubhakita codayamAM kahyuM che ke paDave, amAsa, chaTha ane tema eTalI vidhine viSe madhyAnha samaye, tathA upavAsa, saMkrAMtine ane zrAddhane divasa hoya tyAre dAtaNa na karavuM. kAraNa ke, upara kahelA divase dAtaNa kare to sAta kuLane nAza thAya che. vrata viSe brahmacarya, ahiMsA, satya vacana ane mAMsane tyAga e cAra niyama nitya pALavA. vAraMvAra pANI pIvAthI, eka vakhata paNa tAMbUla bhakSaNa karavAthI, divase suvAthI, ane strIne saMga karavAthI upavAsane deSa lAge che." khAna kevI rIte kayAre karavuM, cyAre na karavuM. jyAM kIkIonAM namrAM, lIlo, re Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [409 ... hiM. kR.] nija zuddha svabhAve !! Atama...(26) chaThThAnI utpatti na hoya, jyAM uMcA nIcApa, ane polANa vagere doSa na heAya, evA sthAnake temaja uDatA jIvAnI rakSA vagerenI yatanA rAkhIne parimita ane vastrathI gALelA pANIthI nhAvu. zrAvaka nikRtyamAM kahyuM che ke ( -'jayAM trasa pramukha jIva nathI, evA zuddha bhUmibhAgane viSe acitta athavA gaLelA sacitta pANIthI vidhi pramANe nhAvuM ItyAdi kahela che. ' vyavahAra zAstramAM te ema kahyuM che ke-- nagna, rogI, musAfarI karIne AvelA, sArAM vajra tathA alakAra paherelA, bhAjana karI rahelA, peAtAnA sagAvahAlAne vaLAvIne AvelA ane kAMI paNa ma`galika kArya karI rahelA eTalA lokoe nhAvuM nahi'. ajANyA, viSama mAga vALA, ca'DAlAdika malina leAkAe kRSita karelA, vRkSeAthI DhaMkAyelA ane zevALavALA evA pANImAM nhAvu nahi. ThaMDA pANIthI nhAI turata garama anna tathA gUma pANIthI nhAI meM turata ThaMDu anna bhakSaNa na karavuM ane game tevA pANIthI nhAyA pachI zarIre koI samaye paNa tela cApaDavu' nahi', ' - nhAelA purUSanI chAyA jo bhinna bhinna athavA vidrupa dekhAya dAMta mAMhA mAMhe ghasAya, ane zarIre mRtakalevara jevA ga'dha Ave te traNa divasamAM tenu maraNu thAya. nhAI rahyA pachI te turataja chAtI ane e paga sUkAI jAya, teA chaThThuM divase maraNu thAya emAM sa`zaya nathI, 'strIsa'ga karyAM hoya, ulaTI thaI hoya, smazAnamAM citAnAdhUmADA lAgyA hAya, khATu svapna AvyuM hoya, ame hajAmata karAvI hoya teA gALelA zuddha jaLathI jarUra nhAvu'.' jAmata jAte na karavI, ane kevAyasI tAvathI Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18] ' kada kare saMjamAM gharo, zriA. vi. ' "tailamardana, jJAna ane bhejana karyA pachI tathA AbhUSaNa paherI rahyA pachI, yAtrAnA tathA saMgrAmanA avasare, vidyAnA AraMbhamAM, utsavamAM, rAtrie, saMdhyA samaye, koI parvane divase tathA (eka vAra hajAmata karAvyA pachI) navame divase hajAmata na karAvavI." "pakhavADIyAmAM eka vAra dADhI, mUcha, mAthAnA vALa tathA nakha kaDhAvavA, uttama purUSa pitAnA hAthathI pitAnA vALa tathA potAnA dAMtanI aNIthI pitAnA nakha na kADhavA joIe." devapUjAdika pavitrakAryamAM zAstrasaMmata jaLasanAna jaLasnAna e zarIrane pavitra karI, sukha upajAvI aMte bhAvazuddhinuM kAraNa thAya che. zrIharibhadrasUrie bIjA aSTakamAM kahyuM che ke- "prAye bIjA trasa pramukha jIvane upadrava na thAya tema zarIranI cAmaDI vagere bhAganI kSaNamAtra zuddhine arthe je pANIthI havAya che, tene dravyasnAna kahe che, sAvadha vyApAra karanAro gRhastha A dravyasnAna yathAvidhi karIne devanI tathA sAdhUnI pUjA kare te tene e snAna paNa zubha karanAruM che. kAraNake, e dravyasnAna bhAvazuddhinuM kAraNa che. ane dravyasnAnathI bhAva zuddhi thAya e vAta anubhavasidadha che. mATe dravyasnAnamAM kAMIka aSkAyAdine virAdhanAdi doSa che, te paNa bIjA samakti zuddhi vagere ghaNA guNa hovAthI e (dravyasnAna) gRhasthane zubhakArI jANavuM.' vaLI AgaLa tyAM kahyuM che ke-"pUjAne viSe jIvahiMsA thAya che. jIvahiMsA te te niSidha che te paNa jInezvara bhagavAnanI pUjA samati zudhdhinuM kAraNa Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAla nija deha, [109 che, mATe zudha jANavI." ethI siddha thayuM ke, devapUjAdika kArya karavuM hoya te ja gRhasthane dravyasnAnanI anamedanA (sidadhAMtamAM) kahI che. AthI dravyasnAna puNyane arthe che, ema je keTalAka kahe che, te dura karyuM ema jANavuM. jalastAna dehazuddha kare paNa pApazuddha na kare | tIrthamAM karelA snAna karIne dehanI zuddhi bhale thAya, paraMtu jIvanI te eka aMzamAtra paNa zuddhi thatI nathI. skaMdapurANamAM kAzIkhaMDane viSe chaThThA adhyAyanI aMdara kahyuM che ke, "durAcArI purUSe hajAre maNa mATIthI seMkaDo ghaDA pANIthI tathA seMkaDo tIrthonA jaLathI nhAya, te paNa zuddha thatA nathI. jaLacara jIva jaLamAMja utpanna thAya che, ane jaLamAMja maraNa pAme che, paNa mananA mela nahi dhovAyAthI teo svarge jatA nathI. jenuM citta amadamAdikathI, mukha satya vacanathI ane zarIra brahmacaryathI zuddha che, te gaMgA nadIe gayA vinA paNa zuddhaja che. jenuM citta rAgAdikathI, mukha asatya vacanathI ane zarIra jIvahiMsAdikathI malina hoya, te purUSathI gaMgA nadI paNa vegaLI rahe che. je purUSa parastrIthI, paradravyathI ane pArakAne droha karavAthI vegaLo rahe, tene udezIne gaMgA nadI paNa kahe che ke, e purUSa kayAre AvIne mane pavitra karaze?" 6, 12 enA upara eka kalaputranI vAta che te A pramANe keI eka kulaputra gaMgA nAmanA tIrthane viSe jatA hatA, tene tenI mAtAe kahyuM ke, "he vatsa! tuM jyAM nhAya tyAM A mArA tuMbaDAne paNa nhavarAvaje." ema kahI tene Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnadezo viNuM jIvaMta, [trA. vi. 11] tenI mAtAe tu MbaDu ApyuM. kuLaputra paNa gagA vagere tIthe jaI mAtAnAM vacana pramANe peAtAnI sAthe tuMbaDAMne hevarAvI ghera AvyeA tyAre mAtAe te tuMbaDAnuM zAka rAMdhI putrane pIrasyuM. putre kahyuM: "bahuja kaDavuM che. " mAtAe kahyuM : " jo . sekaDAvAra hevarAvyAthI paNa e tuMbaDAnI kaDavAza na gaI, teA snAna karavAthI tArU pApa kevI rIte jatuM rahyuM ? te (pApa) tA tapasyArUpa kriyAnuSThAnathIja jAya. " mAtAnAM AvAM vacanathI kuLaputrane vicAra karavAthI sAcI samaja prApta thaI ke pApazuddhi tapasyAthI thAya che mAtra jaLasnAnathI nahi. asakhyAta jIvamaya jaLa, anaMta jIvamaya zevALa aLagaNu pANI hAya te temAM rahelA purA pramukha trasajIvanI virAdhanA thatI hAvAthI nhAvu doSavALu che. e vAta prasiddha che. jaLa jIvamaya che e vAta laukikamAM paNa kahI che... uttaramImAMsAmAM kahyu` che ke ' karALIyAnA mukhamAMthI nIkaLelA taMtu jevA khArIka varSathI gaLelA pANInA eka biMdumAM je sUkSma jIvo che, te jo bhramara jeTalA thAya, te traNe jagatamAM samAya nahi. apavitra zarIre bhagavAnanI aMga pUjA na karavI. temaja bheAMya paDelAM phUla na caDAvavA-- have bhAvasnAna kahe cheH-- yAnarUpa jaLathI kamarUpa maLa dUra thavAne laI jIvane je sadAkALa zuddhatAnuM kAraNa te bhAvanAna kahevAya che. ' koI purUSane dravyasnAna kare chatAM paNa jo gumaDAM pramukha jharatAM hAya to, teNe Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hiM kR nahIM dubaLa ha Atama.(27) 21 potAnI caMdama, kesara, puSpa pramukha sAmagrI ApIne bIjA mANasa pAse bhagavAnanI aMgabhUjA karAvavI ane apUjA tathA bhAvapUjA pate karavI. zarIra apavitra heya te lAbhane adale AzAtanA thavA saMbhava che, mATe tevA prasaMge zAstramAM aMgapUjA karavAmAM niSedha karyo che. kahyuM che ke, je apavitra purUSa saMsAramAM paDavAne bhaya na rAkhatAM devapUjA kare che ane je purUSa bhUmi upara paDelA phUlathI pUjA kare che te bane caMDAla sama jANavA." e upara nIce pramANe daSTAMta che - . 17 "kAmarUpa nagaramAM eka caMDAlane tyAM putra thayo. te thatAMja tene pUrvabhavane vairI koI vyaMtara devatA haze, teNe tenuM haraNa karI vanamAM mUko. eTalAmAM kAmarUpa nagarano sajA ravADIe nIkaLe che. teNe vanamAM te bALakane dIThe. sajA putrahIna hatuM tethI teNe te grahaNa karyo, pALe ane tenuM puNyasAra nAma pADayuM. puNyasAra tarUNa avasthAmAM A tyAre pitAe tene rAjya seMpIne dIkSA lIdhI. keTaleka kALe kAmarUpa nagaranA rAja kevalI thaI kAmarUpa nagaramAM AvyA. puNyasAra kevaLIne vaMdana karavA gaye sarva nagaranA jane vAMdavA AvyA. puyasAranI mAtA caMDAla paNa tyAM AvI. puNyasAra rAjAne je caMDAlaNanA stanamAMthI dUra jharavA lAgyuM, tyAre pusAra rAjAe kevalI bhagavAnane enuM kAraNa pUchyuM. kevalIe kahyuM: "he rAjana! A tArI mAtA che. tuM vanamAM paDe ho te mArA hAthamAM AvyuM." puyasAre pAchuM kevalIne pUchayuM "he bhagavan! Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 bAhira yavanA bApaDA - priA. vi. kyA karmathI huM caMDAla thaye," kevalIe kahyuM: pUrvabhave tuM vyavahArI hatuM. eka vakhate bhagavAnanI pUjA karatAM bhUmi upara paDeluM phUla caDhAvavuM nahiM" ema jANatA chatAM paNa te bhUmi upara paDeluM phUla avajJAthI bhagavAna upara caDhAvyuM, tethI tuM caMDAla thaye. kahyuM che ke je purUSa eThuM phaLa, phUla athavA naivedya bhagavAnane arpaNa kare, te parabhavamAM nIcakuLamAM utpanna thavAnuM nIcagetra karma bAMdhe che." tArI mAtAe pUrvabhave rajasvalA chatAM deva pUjA karI hatI te karmathI e caMDAlaNa thaI" kevalInAM evAM vacana sAMbhaLI vairAgyathI puNyasAra rAjAe dIkSA lIdhI, A rIte apavitratAthI tathA bhUmi upara paDelAM phUlathI devapUjA karavA upara puNyasAra kathA che. AthI bhUmi upara paDeluM phUla sugaMdhi hoya, te paNa te bhagavAnane caDhAvavuM nahiM ane thoDI apavitratA hoya te paNa bhagavAnane aDavuM nahiM vizeSa karI strIoe te rajasvalAnI pUrNazuddhi thayA vinA bilakula pratimAne sparza kara nahi, kAraNake tethI maTI AzAtanAne deSa lAge che. pUjAmAM keTalAM ane kevAM vastra paheravAM? temaja keInuM paheluM vastra na paheravuM. hAI rahyA pachI pavitra, kemaLa ane sugaMdhi - kAvAyikAdika vacce karI aMga kaheI, palALeluM dhotiyuM mUkI, bIjuM pavitra vastra paherI, bhIne page bhUmine sparza na thAya te rIte pavitra sthAnake AvavuM. uttara dizA tarapha sukha ane caLakata, narsa, pUrepUruM sAMdhelAM ; ane Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. kR] karatAM dUhavA; aMtara jataMbA jJAnanI, gujarAta pahoLAM evA be veta vastramAMthI eka paheravuM tathA bIjuM oDhavuM. kahyuM che ke- jogavAI hoya te pramANe pANIthI zarIra zuddhi karIne dhAelAM, dhUpa daI sugadhi karelAM ane pavitra evAM be vastra dhAraNa karavA." lekane viSe paNa kahyuM che ke - "he rAjana! devapUjAmAM sAMdheluM, baLeluM, ane phATeluM vastra na levuM. tathA pArakuM vastra paNa dhAraNa na karavuM. eka vAra pahereluM vastra, je vastra paherIne vaDInIti, mUtra tathA strIsaMga karyo hoya, te vastra devapUjAmAM vajavuM. temaja eka vastra dhAraNa karIne jamavuM paNa nahi, tathA pUjA karavI nahi. strIoe paNa polakuM, kAMcaLI ke coLI vagara devapUjA na karavI," A uparathI ema siddha thayuM ke, purUSane be vastra vagara ane strIone traNa vastra vagara devapUjA karavAne zAstra niSedha kare che. dhAeluM vasa mukhya pakSathI teM kSIre daka pramukha bahu uMcuM ane te AvetavarNa ja rAkhavuM, udAyana rAjAnI rANI prabhAvatI pramukhanuM paNuM veta vastra nizithAdika graMthamAM kahyuM che. dinakRtyAdi mAM paNa kahyuM che ke- "mavALori" (eTale vetavastra paheranAra ItyAdi) kSIradaka pramukha ura rAkhavAnI zakti na hoya te rezamI vastra vigere zreSTha vastra rAkhavuM. pUjA paDakazAM kahyuM che ke--"lita zuka avaroti" (sapheda zubha vo) enI TakAmAM kahyuM che ke-veta ane zubha va paherI pUjA karavI. ahiM zubha vasathI paddayugmAdika rAtA, pILA pramukha varNanuM levAya che. "pA sArika kAra da" (eTale egasADI zrA, 8 Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114] navi tehane thAe. Atama 28) [zrA. vi, uttarAsaMga kareItyAdika siddhAMtanAM pramANabhUta vacana che, tethI uttarIya vastra akhaMDaja rAkhavuM. be athavA tethI vadhAre kakaDA sAMdhelA na rAkhavA. "dukula (rezamI) vastra paherIne janmadika kare te paNa te apavitra thatuM nathI." e lekti pUjAnA viSayamAM pramANabhUta na mAnavI. paraMtu bIjA vastranI peThe dukula vastramAM paNa bhajana, maLa mUtra tathA azuci vastune sparza varja. rezamI vastra jema vaparAya tema chevuM, dhUpa deva ItyAdi saMskAra karIne pAchuM pavitra karavuM. tathA e pUjA saMbadhI vastra thoDI vAra vAparavuM. paraseve, nAkane maLa pramukha e vastrathI kahevuM nahi. kAraNa ke, tethI apavitrapaNuM upaje che. vAparelA bIjA vastrathI pUjAnuM vastra juduM rAkhavuM. prAye pUjAnuM vastra pArakuM na levuM. vizeSa karI bALaka, vRddha, strIo pramukhanuM. 6. 14 saMbhaLAya che ke-kumArapALa rAjAnuM uttarIya vastra bAhaDa maMtrIne nhAnA bhAI cAhaDe vAparyuM, tyAre rAjAe kahyuM ke "navuM vastra mane Apa cAhaDe kahyuM ke, "AvuM navuM vastra te savAlakSanuM baMberApurIne viSeja thAya che ane te tyAMthI tyAMnA rAjAe vApareluMja ahiM Ave che." pachI kumArapALe nahi vApareluM eka rezamI vastra baMberAnA rAjA pAse mAgyuM. paNa te teNe ApyuM nahi. kumArapALa rAjAe rUSTa thaI cAhaDane "ghaNu dravyanuM dAna na karavuM" ema zikhAmaNa sAthe sanya ApI mokalya. trIje pramANe cAha bhaMDArI pAse lakSa dravya mAgyuM, tyAre teNe ApyuM nahi, tethI teNe tene kADhI mUkaze, ane yatheccha dAna daI Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAga dveSa mala gALavA, [115 6. kR.] rAtrie caudasA uuMTaDI svAra sAthe jaI kha'erApurane gheTuM tyAre nagaramAM sAtasA kanyAonA vivAhunA samaya hatA, temAM vizna na Ave mATe te rAtri vItI jAya tyAM sudhI vilakha karIne prabhAta kALa thatAMja cAhaDe du (killA) hastagata karyAM. teNe sAtakroDa sAnaiyA ane agyArasA gheADA aMberAnA rAjAnA daMDanA lIdhA, ane gharaTTathI 6 nuM caNa karI nAMkhyuM. te dezamAM potAnA svAmInI (kumArapALanI) AjJA calAvI, ane sAtasA sALavIne utsava sahita peAtAnA nagaramAM laI AvyeA. kumArapALe kahyuM. " cAhuDa bahu udAratA e eka hArAmAM DhASa che, te ja tane jo ke dRSTi doSathI potAnu` rakSaNa karavAnA eka maMtra che. ema hu' jANu. chu. kAraNake, tuM mhArA karatAM paNa dravyanA vyaya adhika kare che. " cAhaDe kahyu, " mane mhArA svAminuM baLa che tethI huM adhika vyaya karU chuM. Apa kAnA khaLathI adhika vyaya kare ?'' cAhaDanAM evAM caturAIbharyAM vacanathI kumArapALa prasanna thayA, ane teNe bahu mAna karI cAhaDane "THERE'' evuM birUda ApyuM. mATe khIjAe vApareluM vajra na levuM te upara A kumArapALarAjAnu dRSTAMta che. pUjA karatI veLA sAta zuddhi rAkhavI- HH peAte sArA sthAnathI athavA pAte jenA guNa jANatA hAya, evA sArA mANasa pAsethI pAtranI svacchatA ane pAtranA AcchAdana pUrNAMka mACmAM paNa jayaNApUrvaka pANI, kula ItyAdika pUjAnI vastu ma'gAvavI. phUla pramukha ApanArane sArU' mUlya vagere ApIne rAjI karavA. temaja, sArI Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Lis] upazama jala jhIlA [tra vi. mukhakeza bAMdhI pavitra bhUmi joI yuktithI jemAM jIvanI utpatti na heAya, evAM kezara, kasturI pramukha vastuthI mizra kareluM. caMdana ghasavuM. vINelA ane uMcA AkhA cAkhA, sAdhelA grUpa ane dIpa, apUrva sarasa naivedya tathA maneAhera phaLa ityAdi sAmagrI ekaThI karavI, evI rIte dravyamuddhi kahI che. rAga, dveSa, kaSAya, IrSyA, IhaleAkanI tathA paraleAkanI icchA, kautuka tathA cittanI capaLatA ityAdi doSa mUkIne cittanI ekAgratA rAkhavI te bhAvaddhi jANavI. kahyu che ke-mana, vacana, kAyA, vastra, bhUmi, pUjAnAM upakaraNa ane sthiti (Asana pramukha) e sAtenI zuddhi bhagavAnanI pUjA karatI veLAe rAkhavI. dravya ane bhAvathI zuddha thayela gRhacaityamAM pajA kare. evI rIte dravyathI ane bhAvathI zuddha thaelA manuSya ghara derAsaramAM jAya. ane kahyuM che ke- purUSa jamaNeA paga AgaLa mUkIne jamaNI bAjue yatanAthI praveza kare, ane zrI DAkhA paga AgaLa mUkIne DAkhI khAjUe yatanAthI praveza kare. pUrva athavA uttara dizAe mukha karIne DAbI nADI cAle tyAre ane mauna pUrNAMka sudhi ane madhura padArthAthI devanI pUjA kare. te A rIte. pUrva dizA ke uttaradizA sAme besIne cadranADI vahetAM sugadhavALA mIThA padArthAthI devanI pUjA kare. samucyathI kevI yuktipUrvaka devanI pUjA karavI te vidhi batAve che traNa nisiddhi ci'tavavI, traNa pradakSiNA pharavI, trikaraNa (mana, vacana, kAyA) zuddhi karavI e vidhithI zuddha pavitra Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di kuJ. Atama pariNati AdarI, [17 pATalA pramukhapara padmAsanAdika sukhe besI zakAya evA Asane besIne caMdananA vAsaNamAMthI bIjA vAsaNa (vATakI) vigeremAM ke hAthanI hatheLImAM caMdana laIne kapALamAM tilaka karI hAzramAM kaMkaNuM ke nADAchaDI bAMdhIne hAthanI hathelI vaLI caMdananA rasathI vilepanavAbI kI dhUpathI dhUma pachI bhagavatI (A pustakamAM AgaLa kahevAze) te vidhipUrvaka pUjA trika (aMgapUjA, agrapUjA, bhAvapUjA) karIne pahelAM karyuM hoya ke na karyuM hoya te paNa prabhusAkSIe paccakkhANa kare. vihiNA jiNaM jiNagehe gaMtuM acchai udhiciMtarI / rUri paravALa paMpAvApurA IFaa (mUla) vidhipUrvaka jinezvara bhagavaMtanA maMdira jaI vidhipUrvaka ucita ciMtavanA karIne derAsaranI dekharekha karI vidhipUrvaka jinanI pUjA kare. ema sAmAnya artha batAvI vizeSa artha batAve che. jinamadira jaNAne vidhi- mandira janAra che rAjA pramukha mahaddhika hoya te sarva addhithI, sarva aizvaryathI, saI yukti, sarva baLathI, sarva parAkramathI, jainazAsanane mahimA vadhAravA mATe mArI ddhipUrvaka mandire jAya. jema zAsaka rAjA zrI virabhagavAnane vaMdana karavA gaye hatuM tevI rIte joya. 6 15 rANubhadra salanuM dRSTAMta-dazANuMbha rAjAe abhimAnathI evo vicAra karyo ke, je rIte keIe Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118] para pariNati pIle. Atama (29) [zrA, vipaNa prabhu mahAvIrane vAMdyA na hoya evA ThAThamAThathI huM vAMdavA jAu. ema dhArI te potAnI sarva Rddhi sahita, pitAnA sarva puruSone yathAyogya zaMgAra paherAvIne tathA dareka hAthInA daMkUzaLa upara sonA-rUpAnA zaMgAra paherAvIne catura giNI senA sahita pitAnI aMteurIone senA- rUpAnI pAlakhIo ke aMbADImAM besArIne sarvane sAthe. laI ghaNAja ThaThathI bhagavaMtane vAMdavA Ave. te vakhate tene ghaNuM ja abhimAna thayela jANI tene mada utAravA mATe saudharmendra zrIvIrane vAMdavA AvatAM divya. ddhinI racanA karI. te vRddha. aSimaMDaLa stotravRttithI ahiMyAM batAve che. A pAMca ne bAra mastakavAlA eka evA cosaTha hajAra hAthI banAvyA. tene ekeka mastake (kuMbhasthaLe) ATha-ATha. daMtuzaLa, ekeka daMtazaLe ATha ATha vAvaDIo, ekekI. vAvamAM lAkha pAMkhaDIvALAM ATha-ATha kamaLa, ane dareka pAMkhaDImAM batrIsa divya nATaka, dareka karNikAmAM ekeka divya prAsAda ane dareka prAsAdamAM agramahiSInI sAthe Indra bhagavAnanA guNa gAya che, evI trAddhithI arAvatahAthI upara besI AvatA Indrane joI, dazArNabhadrarAjAne didhane. garva utaratAM dIkSA grahaNa karI pitAnI pratijJA pUrNa karI. zakrenDe banAvelA hAthIonA mukhanI, kamaLanI, temaja kamaLanI pAMkhaDInI saMkhyA pUrvAcAryoe AvI rIte batAvI che. te eka hAthIne cAra hajAra ne cha-- daMtuzaLa. batrIsa hajAra sAtaseM ne aDasaTha, vAve, be lAkha bAsaTha Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di ka] huM ene e mAhare hajAra ekase cumAlIsa kamaLa, ane teTalI ja saMkhyA karNikAmAM rahelA prAsAdAvartAsakamAM thatA nATakanI che. 26 abaja, ekavIsa kareDa, cuMmAlIsa lAkha kamaLanI pAMkhaDIo jANavI. evA cosaTha hajAra airAvaNa hAthI hatA. tenAM mukha vigerenI sarva saMkhyA A mujaba che, tenA skela traNa kareDa, sattAvIsa lAkha ne aDasaTha hajAra mukhanI saMkhyA samajavI ane chavIsa karoDa, ekavIsa lAkha, cumAlIza hajAra kula dAMtanI saMkhyA jANavI. kula vAve-base nava karoDa, Ikotera lAkha bAvana hajAra, kula kamaLa sela sIttotera -karoDa, bahoMtara lAkha, seLa hajAra, karNikA nATaka ane pAMkhaDI-seLa kaDAkoDI, sIttotera lAkha kare, bahAMtara hajAra karoDa ekase sATha kare; ane kula nATakamAM banelA rUpanI saMkhyA pAMca kaDAkaDI, chatrIsa kaDAkaDI, satyAsI lAkha keDI, nava hajAra keDI, e keDI vIsa karoDa jANavI. ema Avazyaka sUtranI cUmAM kahevuM che. vaLI ekekA prAsAdAvatakusamAM ATha ATha agramahipInA sAthe te sarva iMdranI saMkhyA sarva kamaLanA barAbara samajavI, ane sarva idrANInI saMkhyA tera hajAra, cAra ekavIsa karoDa, sIttotera lAkha, aThAvIsa hajAra jANavI. ane ekeka nATakamAM sarva sarakhA bhaMgAranA dhAraNa karanAra ekaseATha devakumAra, ekaso ATha devakumArI jANavI. - vAjiMtranI jAta tathA saMkhyA :- 1 zaMkha, 2 iMgikA (sIMgaDI), 3 zakhikA, 4 piyA, ma paririkA, 6.parNava, 7 paTaha, 8 bhaMbhA, 9haraMbha, 10 bherI, Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e huM eNi buhika [zrA. vi. 1ii salarI, 1ra huM bhi, 13 muraja, 4 mRdaMga, 15 nAMdI mRdaMga, 4 A.laMga, 17 kasumba, 18 mukha, marala, ra0 viyaMcI, ra1 vallakI, 22 bhrAmarI, 23 paDDAmarI, 24 parivadinI, rama bamviza, ra6 suSA, 27 nAdiSA, 28 satI, ra9 kacchapI, 30 citravINA, 31 AmeTa, 32 jhaMjha, 33 nakula, 34 tuNA, 3pa tuMbavINA, 36 mukuMda, 37 huDukA, 38 ciracikI, 39 karatI, 40 DiDima, 41 kiNita, 42 kaDaba, 43 dadaraka, 44 darikA, 4pa, kastu bara, 46 kaLazikA, 47 taLa, 48 tALa, 49 karatAla, 50 rigIzIkA, 51 marikA, para zizumArikA, pa3 vaMza, 54 vAlI, papa veNu, 56 parIlI, 57 baMdhukA, e Adika vAjiMtrenI samajutI nIce mujaba jANavI. dareka vAjiMtranA vagADanArA eka ne ATha samajavA. 1 zakha e tIkSaNa svaranuM vAjiMtra che, meTo zaMkha samaje. 2 zagIkA (sagaDI) e vAjiMtra prasiddha che. 3 zaMbikA-nAne zaMkha-e gabhIra svanuM vAjiMtra che. 4 pavA-meTI kAhalA vAjiMtra vizeSa che. 5 pariparikAe karelIAnA paDanI peThe bahArathI cAmaDuM maluM ane pAchaLathI khAlI evuM vAjiMtra, je lekamAM Dapha nAmathI oLakhAya che. 6-7 praNava tathA paTaha e bane eka ja jAtinA che, ne te paNava ane bheTo te praha gaNAya che. pAlI jevA lAMbA bhAjana upara cakti hoya che ene paho jiMtra kahe che. 8-10 bhaMbhA, hendrabhA, bherI e traNa pAkitra eka ja sarakhA heya che, DholanA AkAre hoya Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ri, kR] cetana jaDatA anubhave, [1 che. 11 jhallarI te carma dhI veSTita vistIrNa vaMzavALI meLa AkAre hoya che. 12 duMdubhI-te Dholane AkAre sAMkaDe mukhe heya che e devajiMtra che. 13 muraja te mATe madala. 14 mRdaMga te laghu mala. 15 nAMdi markala te eka tarapha sAMkaDuM mukha ane bIjI tarapha paheluM sukha hoya che, ene lekhakomAM mRdaMga kahe che. 16-AliMga te meTA mRdaMga samAna che. 17 karatuMba te carmaveSTita thaDa nAmanuM vAjiMtra che. 19 mardala te banne tarapha sarakhuM hoya che, 20 viparI te traNa taMtuvALI vINA samajavI. 21 vaakI te sAmAnya vINA. 24 parivAdinI te sAta taMtuvALI vINu. 28 mahatIta sa taMtuvALI vaNa, 35 kastumba ba vINata burA tuMba yukta vINA 36 mukuMda te muraja vizeSa che, ke je prAyaH atilIna thavAya te pramANe vagADAya che. 37 huDajha evA nAmanuM vAjiMtra vizeSa che. 40 DiDima te avasarane jaNAvanAra paNavA jevuM che. 42 kaDaba, karaTikA, 43 dardaka, e prasiddha che. 4ja nAnA dadarakane dardarikA kahevAya che. 47 taba e hAthathI vagADavAnuM eka jAtinuM tAla che. 54 vAlI e sukhathI vagADavAnuM tuNavizeSa vAjiMtra che. pacha baMdhuka e paNa tuNane maLatuM vAjiMtra mukhathI kuMkI vagADavAnuM che. bAkInA bhedo lekazI jANI levA. vadhAre nAma gaNavelAM chatAM paNa emANapacAsa vAjiMtramAM sarvane samAveza thaI jAya che. jema veNu, vINA, vAlI pAralI, bakA e bane zAMkhamAM samAveza thAya che. zama, zaMkhrikA, , caMkhI, preyA, ArapI Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * * 122) na vimAse zuddhi, Atama. (3) zriA. vi. e badhA pheMkavAthI lAge che. paTaha paNa e dAMDIthI vagADavAmAM Ave che. bhaMbhA, herabhA e bane aphALatAM (dhA karatAM vAge che. bherI, jhazvarI, duMdubhI tADanA karatAM vAge che. muraja, mRga, nAMdI, mRdaMga e AlApa karatAM AMgaLIothI vAge che. AliMga, kutuba, gemukhI, mala e jorathI tADatAM AMgaLIthI vAge che. vipaMcI, vINa ane vakI mUrNana karatAM vAge che. bhrAmarI SaDUbrAmarI, parivAdinI e traNa halAvatAM vAge che. babIsA, suSA, naMdighoSA, tAranA pheravavAthI vAge che. mahatI, kacchapI, citravINA e tArane kUTatAM vAge che. Ama, jhaMjhA, nakula e vAjiMtra tArane maraDatAM vAge che. tuNa, tuMbaNA e sparza karatAM vAge che. mukuMda, haDaka, ciricakI e mUInA karatAM vAge che. karaTI, viDima, kiNa, kaDuMba vagADatAM vAge che. dardara, darI, kastu bara, kalazikA e ghaNuM tADana karatAM vAge che. taLa tALa, kAMsA tALa e vagADatAM vAge che. rIgisikA, lattikA, mArikA, zizumArikA e ghasavAthI vAge che. vaMza, veNu, vAlI, pirIlI, baMdhuka e pheMkatAM vAge che. A sarva vAjiMtra devakumAra ane devakumArIo ekI sAthe vagADe che ane gAya che. . . batrIsabaddha nATakanAM nAma aTa mAMgalika pravibhakticiva (svastikane AkAre nAcavuM, emaja zrIvaccha, naMdAva, sarAvasaMpuTa, bhadrAsana, kaLaza, matsa ane dupa, eonA AkAre nATaka karavuM Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. ka] bAhira daSTi dekhatAM, [124 ene aSTa mAMgalika pravibhakticitra nAmA nATaka kahe che.) 2 vAsaMtI latA padmalatA pravibhakitacitra. (AvavuM, javuM, pAchuM javuM, hArabaMdha thavuM, sAmasAmA hArabaMdha thavuM, svastikane AkAre banI javuM, puSpamAna, sarAva saMpuTa, matsanuM IMDuM, maghara matsanuM iMDuM, jAramAra, puSpazreNi, kamaLapatra, sAgarataraMga). 3 IhA mRga, vRSabha, turaga, nara, makara, pakSI, sarpa, kinnara, rUrU, camarI, aSTApada, kuMjara, vanalatA, paghalatA, pravibhakticitra nAmA nATaka, 4 eka tarapha varka, bIjI tarapha khaDaga, eka tarapha cakravALa, dvidhA cakavALa, cakrAddha cakavALa pravibhakticitra nAmA nATaka. 5 caMdrAkAra, sUryAkAra, valayAkAra, tArAkAra, haMsAkAra, muktAkAra, hArAkAra, kanakAvaLI, ratnAvaLI, abhinayAtmaka AvalI pravibhakticitra nAmanuM nATaka. - 6 caMdra UgavAnA AkArane dekhAva, sUrya UgavAnA AkAra dekhAva te caMdra sUryodaya pravibhakitacitra nAmA nATaka, 7 caMdranA ane sUryanA AgamananI racanAne gamanAgamana pravibhakita nAmanuM nATaka. 8 caMdra sUrya avataraNa pravibhakitacitra nAmA nATaka. 9 caMdra ane sUryanA astanA AkAranA dekhAvarUpa pravibhakitacitra nAmA nATaka. 10 caMdra, sUrya, nAga, yakSa, bhUta, rAkSasa, mahAraga, gAMdharva, maMDaLAkAra pravibhakitacitra nAmA nATaka, 11 vRSabha siMhanAM lalita, gaja azvinAM vilasita, madonmatta, hAthI gheDAnA vilaMbita, rU5 drata vilaMbita pravibhakticitra. 12 sAgara nAgara pravibhakita citra. 13 naMdA caMpA pravibhakitacitra 14 matsAMDaka, makarAMDaka, jAramAra pravibhakitacitra. Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124] jAhira ata dhAve, [zrA. li. : 15 pha kha ga gha Da pravibhakitacitra. 16 ca cha ja jha sa praviNanizia, 7 8 Tha Da Dha Na pratibhakitacitra 18 ta tha da dha na prajibhakitacitra. 195 pha ba bha ma pravi"bhakitacitra 20 azeka, Amra, jaMbu, kezaba, pallava pravibhakticitra. ra1 pAlatA, nAgalatA, azakatatA, caMpakalatA, AzcalatA, vanalatA, atimuktalatA, zyAmavA vibhakitaciva 22 zata pravibhakitacitra. 23 vilaMbita pravibhakticitra. ra5 aMcita pravibhakticitra riNita pravibhakitacitra. 27 aMcita riNita pravibhakitacitra . 28 ArahmaTa pravibhakticitra. 29 bhazALa pravibhakticitra 31 utpAta, nipAta, pravRtta, saMkucita prasArita, recaka, racita, brAMta, saMbrAMta pravibhakitacitra 32 tIrtha. karAdi mahApuruSa caritrAMbhiya nibaddha pravibhakitacitra e arIsabaddha nATakanAMnAma rAyapaseya sUtramAM che. viMta hoya te upara batAvelI rIti pramANe pitAnA ADaMbara sahita derAsare darzana karavA jAya. sAmAnya purUSane derAsara javAnI vidhi sAmAnya saMpadmavA puruSe uddhatAIne tyajI leke hAMsI na kare evA pitAnA kuLAcArane ke pitAnI saMpadAne anusatA veSa (vastra-AbhUSaNa)ne ADaMbara karIne potAnA bhAI, mitra, putra, svajana samudAyane sAthe laI derAsara rzana karavA , " AlA paMcAlima : 1 puSpa, tAMbu, sarasava, da, charI vigere sarva timAM phasa, muka, pAdukA, Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tara ( dekhatAM, [efe . .] pagamAM paheravAnA buTa, hAthI, gADI, vigere sacitta vastuo cheDIne. 2 mukuTa mUkIne bAkInA bIjA sa AbhUSaNa pramukha acitta dravyane sAthe rAkhIne, 3 eka pAnA vajranuM uttarAsa karIne, 4 bhagavatane dekhatAM tatkALa e hAtha joDI kAMIka mastaka namAvatAM namo fiiLa ema khelatA, 5 mananI ekAgratA karatA upara jaNAvyA mujaba pAMca prakAranA abhigama sAcavatA "nisIhi"e padane uccAratA derAsaramAM pese. mahiSa`ee paNa ema ja kahelu che. rAjAnA paMcAsigama : rAjA jayAre jAya tyAre rAjyanAM pAMca cihna-1 khAdi sarvAM zasra, 2 chatra, 3 vAhana, 4 mukuTa, 5 be cAmara bahAra mUke. ahiMyA ema samajavAnu` che ke derAsarane daravAje zrAvaka AvyA tyAre mana, vacana, kAyAthI potAnA gharanA vyApAra ( ciMtavana ) cheDI de che ema jaNAvavA (samajavA) derAsaranA daravAjA AgaLa caMDhatAM ja prathama nizi traNa vAra kahevI evI vidhi che, paNa tene eka ja (nisIhi): gaNAya che; kemake, A prathama nisIhithI gRhasthanA ta gharanA ja vyApAra tyajAya che, mATe khelAya traNa vArSa paNa A nisIhi eka ja gaNAya. tyArapachI mULanAyakane praNAma karIne jema vicakSaNa puruSo harakoI paNa zubha kAya karavuM hoya te ghaNu karIne tene (jethI lAbha meLavavA hAya tene) jamaNe hAthe rAkhIne kare che, tema peAtAne jamaNe aMge prabhune rAkhIne jJAna, dana, cAritranI prApti mATe prabhune traNa. pradakSiNA Ape. zAstromAM paNa kahevuM che keH Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12] akSaya pada pAve.. Ata. (31) [zrA. vi. - tyArapachI nA nikA: bolIne arthe avanata jarA nIce vaLI) praNAma karIne agara paMcAMga namaka ra karIne bhaktinA samudAyathI atyaMta ulasita manavAle banI paMcAMga praNAma karIne pUjAnA upakaraNa je kesara, caMdanAdika te sarva sAthe laIne ghaNIvAra gaMbhIra madhura davanithI jinezvara bhagavaMtanA guNanA samudAyathI baMdhAyelA evA maMgaLa hatuti-stotra belate be hAtha joDIne pagale pagale jIvarakSAne upaga rAkhate jinezvara bhagavaMtanA guNamAM ekAga manavALe thaIne traNa pradakSiNA de. jo ke pradakSiNA pitAnA ghara derAsaramAM bhamatI na hovAne lIdhe na banI zake athavA bIjA derAsaramAM paNa koI kAryanI utAvaLathI pradakSiNA karI na zake te buddhimAna puruSa sadAya tevA vidhi karavAnA pariNAmane te cheDe ja nahI. padakSiNa devAnI rIta-pradakSiNA detAM samavasaraNamAM rahelAM cAra rUpe zrI vItarAgane dhyAvate. gabhArAmAM rahelA pAchaLa temaja jamaNu-DAbA pAsAmAM traNa dize rahyA traNa biMbane vaMdana kare. eTalA ja mATe samavasaraNanA sthAnabhUta sarva derAsaranA mULa gabhArAnA bahAranA bhAgamAM traNa dizAe mULa nAyakanA nAmanAM biMba ghaNuM karI sthApana karelAM hoya che, "vAvataH gs" bhagavAnanI pITha varjavI joIe evuM je zAstravAkya che te paNa jo bhamatImAM traNe dizAe biMba sthApana karelA hoya te te doSa cAre dizAmAMthI TaLe che. Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ddhi kuM] caraNu hAya lajjAke, 127 tyArapachI derAsaranuM pramALa, pAtIyA vigerenuM nAmu lakhavu. te vigere AgaLa kahevAze, te pramANe yathAyeAgya ciMtApUrvaka pUjA vagere sAmI taiyAra karI, derAsaranA kAmakAja tyajavArUpa bIjI " nisIhi ' derAsaranA mukhya ma'Dapa AdimAM kahe. tyArapachI mULanAyakane traNa vAra praNAma karI pUjA kare. bhASyamAM kahevu che ke : " tyArapachI nisIhi kahIne desasaramAM praveza karIne mULa ma DapamAM AvI prabhu AgaLa paoNMcAMga namAvIne vidhipUrNAMka traNa vAra praNAma kare. tyArapachI harSoMnAvathI ullAsa pAmatA mukhakeza bAMdhIne jinarAjanI pratimAnA AgalA divasanA caDelA nirmAlya utAre tyArapachI mAra pI'chIthI prabhune pramAnA kare. tyArapachI jinezvara bhagavaMtanA derAsaranI pramAnA pAte kare tathA bIjA pAse karAvIne vidhipUrvaka yathAyeAgya aSTapaTa sukhakAza mAMdhIne jinabiMbanI pUjA kare." sukhane zvArsa niHzvAsa durgama tathA nAsikAnA zvAsa-nizvAsa, durgaMdha rokavA nimitte aSTapaTa sukhakAza bAMdhavAnI AvazyakatA che. AgalA divasanA nirmAlya je utAryAM hoya te pavitra niva sthAnake nakhAvavA. varSA RtumAM kuMthu pramukhanI ghaNI uttpatti thAya che, tethI nirmAlya tathA snAtrajaLa judA judA ThekANe ekAnta ane pavitra jagyAe nakhAvavAnA upayAga karavA ke jethI AzAtanAnA sabhava na thAya. ghara derAsare pUjA karavI hAya te pratimAne pavitra ucca sthAnake sthApIne bhAjana pramukhamAM na- vaparAtAM hAya Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1ra8] kavi mane bhaga [mA ji. evA pavitra vAsa ke masukhamAM prabhune sthApIne sanmukha ubho rahI hAthamAM kaLazadhArIne zubha pariNAmathI nIce laelI gAthA pramANe ciMtavana karate abhiSeka kare. "he. svAmI! bAlyAvasthAmAM meruzikhara upara senAnA kaLazathI asura-suree tamane abhiSeka karyo te vakhate je tamArAM darzana kIdhAM che tene dhanya che." upara lakhelI gAthA belI tene abhiprAya ciMtavI maunapaNe bhagavaMtane abhiSeka kara, abhiSeka karatA pitAnA manamAM janmAbhiSeka saMbadhI saha citAra ciMtana, tyArapachI ghaNA yatnathI vALakhuMcIthI caMtana kesara AgalA divasenA hoya te sarva utAravAM. vaLI bIjI vAra paNa jaLathI pakhALIne be suMvALA agaluchaNathI prabhunuM aga nirjana karavuM. sarvAga nirjaLa karIne eka aMga pachI bIje aMge ema nIce mujaba anukrame pUjA karavI. nava aMganI caMdanAdikathI pUjA. be aMguThA, be DhIMcaNa, be hAtha, be khabhA, eka marataka ema nava age, jamaNI bAjuthI bhagavaMtanI kesara, caMdana, barAsa, kasturIthI pUjA kare. keTalAka AcArya ema kahe che ke, prathama bhALasthaLe tilaka karI pachI bIje aMge pUrI karavI. zrI jinaprabhasUrikRta pUjAvidhimAM te nIce lakhelI gAthA pramANe abhiprAya che. sarasa sugaMdhIvaMta caMdanAdika karI devAdhidevane prathama jAmaNa DhIMcaNe pUjA karavI. tyArapachI jamaNe khabhe tyArapachI bhALathaLe pachI DAbe khale, pachI DAbe DhIcaNe, Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di ] trIje adhyayane kahyuM, [129 e pAMce aMge tathA hadaye tilaka kare te cha aMge ema sarvAge pUjA karIne tAjA vikasvara puSpathI sugadhIvAlA vAsathI prabhunI pUjA kare." pahelAMnI karelI prajAkeAMgI utArI pUjA thAyakenahI? je kaI ke pahelAM pUjA kIdhelI hoya ke AMgInI racanA kIdhelI hoya ane tevI pUjA ke AMgI banI zake evI pUjAnI sAmagrI potAnI pAse na hoya te te AMgInA darzanano lAbha levAthI utpanna thatA puNyAnubaMdhI puNyamAM aMtarAya thavAnA kAraNe te pUrvanI AMgI utAre nahIM. paNa te AMgI pUjAnI vizeSa zebhA banI zake ema heya te pUrva pUjA upara vizeSa racanA kare paNa pUrva pUjA vicchinna kare nahIM. je mATe bRhad bhASyamAM kahevuM che ke - have kaI bhavyajIve ghaNe dravya-vyaya karI devAdhidevanI pUjA karelI hoya to teja pUjAne vizeSa zebhA thAya tema je heya tetema kare." ahiMyA keI ema zaMkA kare ke pUrvanI AMgI upara bIjI AMgI kare te pUrvanI AMgI nirmAlya thaI tene uttara ApatAM batAve che ke - nirmAlyanA lakSaNo ahiyA abhAva hovAthI pUrvanI AMgI upara bIjI AMgI kare che te nirmAlya na gaNAya? paraMtu je dravya pUjA kIdhA pachI vinAza pAmyuM, pUjA karavA gya na rahyuM te nirmAlya gaNAya che, ema sUtranA arthane jANanArA gItArtho kahe che." jema eka divase caDAvelAM vastra, AbhUSaNadikakuMDaLa joDI temaja kaDAM vigere bIje divase paNa pharIthI zrA. 9 Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130] epa pahele aMge je Atama. (2) [zrA. vi. AropaNa karAya che, temaja AMgInI racanA ke puSpAdika paNa eka vAra caDAvela hoya te upara pharIthI bIjA caDAvavA hoya te paNa caDAvAya che. ane te caDAvatAM chatAM paNa pUrvanAM caDAvelAM puSpAdika nirmAlya gaNAtAM nathI. je ema na hoya te ekaja rezamI vastrathI ekase ATha jinezvara bhagavatanI pratimAne aMgaluMchana karanArA vijayAdika devatA jaMbudvIpapannattimAM kema varNana karelA hoya? - nirmAlyanuM lakSaNa : je kaI vastu eka vAra caDAvelI zobhA rahita thaI jAya, athavA gaMdharahita ane kati rahita thayelI haya, dekhanArA bhavya jIvone Ana dara lAyaka na thaI zakatI hoya tene nirmAlya gaNavI. ema bahuzrata pUrvAcAryoe saMdhAcAranI vRttimAM kaheluM che. vaLI pradyumnasUri mahArAje karelA vicArasAra prakaraNamAM te ema kahela che ke -"devadravyanA be bheda hoya che. 1 pUjA mATe kalpeluM, 2 nirmAlya thayeluM. 1 jinapUjA karavA mATe caMdana, kesara, puSpa, pramukha dravya pUjA mATe taiyAra kIdheluM kapeluM kahevAya che, eTale pUjA mATe kapyA pachI bIjA upayogamAM vaparAya nahIM, yaNa devanI pUjAmAM upayogI che, 2 akSata, phaLa (badAma) naivedya, vastrAdika je eka vAra pUjAnA upagamAM AvI gayuM e dravyane samudAya te pUjA kIdhA pachI nirmAlyA gaNAya che, ane te dravyane derAsaramAM upayoga thAya che. * ahiMyA prabhu AgaLa caDAvelA cokhA, badAma paNa nirmAlya thAya ema kahyuM, paNa bIjA keIpaNa AgamamAM Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di, kR] adhyAtama viNa je kriyA, [131 ke prakaraNamAM ke caritramAM kayAMya paNa e Azaya batAvela nathI, temaja vRddha puruSone saMpradAya paNa te kaI paNa gacchamAM dekhAto nathI. je kaI gAmamAM Avakane upAya na hoya, tyAM akSata, badAma, phaLAdikathI utpanna thayela dravyathI pratimAnI pUjA karAvavAne paNa vidhi che. je akSatAdika paNa nirmAlya siddha thatA hoya te tenAthI utpanna thayelA dravyathI jinapUjA paNa kema thAya? mATe ame AgaLa lakhI gayA chIe ke, je vAparavA gya na rahyuM te ja nirmAlya kahevuM eja yuktiyukta lAge che. kemake zAstramAM lakhela ja che ke "mALi ragha nimpaNuM viMti jayasthA," e pATha uparathI dekhAya che ke, je vAparavA egya na ra te nirmAlya. e uparAMta vizeSa tattva te sarvara jANe. kesara, caMdana, puSpAdika pUjA paNa evI rIte ja karavI ke jethI cakSu, mukha, pramukha AcchAdAna na thAya ane zebhAnI vRddhi thAya. vaLI darzana karanArane atyaMta AhUlAda thavAthI puNyavRddhinuM kAraNa banI zake. pUjAnA traNa prakAra-aMgapUjA, agrapUjA, bhAvapUjA ema traNa prakAranI pUjA karavI. temAM prathamathI nirmAlya dUra karavAM, pramArjanA karavI, prabhunA aMga pakhALavAM, vALAkuMcI karavI, tyArapachI pUjana karavuM, snAtra karatAM kusumAMjalI mUkavI, paMcAmRta snAtra karavuM, nirmaLa jaLadhArA devI, dhUpita svaccha mRdu gaMdha kASAyikAdika vacce karI aMgaluchaNuM karavAM. kesara, caMdana, kapUra, AdithI mizra Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ malAle karavI na vile 132] te tenuM malAle (zrA, vi. gozISacaMdananuM vilepana ane prabhunI AMgI karavI, gaucaMdana, karaturI pramukhe karI tilaka karavAM. patraracanA karavI, vacamAM nAnA prakAranI bhAtenI racanA karavI, bahu mUlyavALA ratna, suvarNa, metInAM AbhUSaNa ane sonA-rUpAnAM phUlathI AMgInI zobhanika racanA karavI, jemake, - zrIvAstupALa maMtrIe pitAnA bharAvelA savA lAkha jinabiMbane temaja zatruMjaya tIrtha upara rahelAM sarva jinabiMbane ratna tathA senAnAM AbhUSaNa karAvyAM hatAM. vaLI damayaMtIe pUrvabhavamAM aSTApada parvata upara rahelA covIse tIrthaMkare mATe ratnanAM tilaka karAvyAM hatAM. evI rIte jema bhAvavRddhi thAya tema karavuM e zreyaskArI che. kahevuM che ke--uttama kAraNathI prAye karI uttama bhAva thAya che, tema dravyapUjAnI racanA atyuttama hoya te ghaNA bhavya prANIone bhAvanI adhikatA thAya che. enA sivAya bIje kAMI zreSThatara upayoga nathI, mATe evA kAraNane sadAya khapa kara, jethI puSTatara puNya baMdhAya che. vaLI derAsaramAM pUjA vakhate vicitra (nAnA prakAranA) caMdaravA bAMdhavA. graMthima (phUlanI sAthe guMthelAM), veSTima (sutarathI vIMTIne hAra pramukha banAvelAM), purima (parevelAM), saMghAtima (DhagalA karavA) rUpa cAra prakAranAM vikasvara, karamAyelAM nahIM evAM, vidhipUrvaka yuktithI maMgAvelAM kamaLa, jAI, juI, ketakI, caMpA pramukhanAM phUlathI mukuTa, mALA, zekharA, pupapagara (phUlanAM ghara) vigerenI racanA karavI. jinezvara bhagavaMtanA hAthamAM sonAnAM bIjerA, nArIyeLa, Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di, kR] mamakArAdika pagathI, [133 sopArI, nAgaravelanAM pAna; senAmahora, vIMTI, modaka pramukha mUkavAM, dhUpa ukheva, sugaMdhavAsa prakSepa kara, evA sarva kAraNa che, te badhA aMgapUjAmAM gaNAya che. bRhat bhASyamAM kaheluM che "snAtra, vilepana, AbharaNa, vastra, barAsa, gaMdha, dhUpa, puSpa AdithI pUjA karavI te aMgapUjAmAM gaNAya che, tyAM A vidhi che. vacce karIne nAsikAne bAMdhI jema citta sthira rahe tema vartavuM. vaLI derAsaramAM pUjA vakhate pitAnA aMgane kharaja paNa khaNavI nahIM." bIjA ThekANe paNa kahevuM che keH "jagadgurunI pUjA karatAM ke stuti-stotra bhaNatAM, pitAnA zarIre kharaja khaNavI ke mukhathI thuMka, baLa nAkhavA pramukha AzAtanAnAM kAraNa vaje." deva-pUjA karatI vakhate mukhya vRttie te mauna ja rahevuM, je tema banI zake nahIM te paNa pApahetuka vacana te sarvathA tyajavuM; kemake, nizIhi kahI tyAMthI ghara vyApAra paNa tyAga karelA che, tethI doSa lAge; mATe pApahetuka (pApa lAge evI) kAyika saMjJA (hAthane laheka ke AMkhanuM macakAvavuM Adi kriyA) paNa varjavI. kemake, tethI anucitatAne prasaMga AvavAno saMbhava rahe che. 6. 16 deva-pUjA vakhate saMzA karavAthI paNa pApa lAge che te upara jaNahAkanuM dRSTAMta : dhoLakAne vAsI chaNahAka nAmane zrAvaka daridrapaNathI ghInAM kuDalAM ane kapAsAdine bhAra vahIne gujarAna calAvate hato. te bhaktAmarastetra bhaNavAne pATha ekAgracite karate Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134] ema jJAnI bese che A tama. (33) [zrA, vi. hatuM. tenI layalInatA dekhIne cakezvarI devIe prasanna thaI tene eka vazIkaraNa karanAruM ratna ApyuM, tethI te sukhI thaye. tene eka divase pATaNa jatA mArgamAM traNa prasiddha cera maLyA. teone ratnanA prabhAvathI vaza karI haNane te pATaNa AvyuM. tyAMnA bhImadeva rAjAe te Azcarya sarakhI vAta sAMbhaLIne tene bolAvI prasanna thaI bahumAna ApI dehanI rakSA nimite tene eka khaga ApyuM. te dekhI adekhAIthI zatruzalya nAmane senApati bolyo ke, mahArAja--- talavAra te abhyAsavALAne apAya, jINahAne tela vi. Ape. jINA be ke talavAra bhAlA vi. pakaDanAra ghaNuM paNa raNamAM jItanAra zUravIrane janma denAra keka viralamAtA hoya che. nRpe dezanI keTavALanI padavI ApI. gujarAtamAM "ra" nAma na rahyuM. parIkSA mATe cAraNe uMTanI corI karI, pakaDA, jINahA pUjA karatA hatA tyAre tene phulanuM bIMTa teDI mArI nAMkhavAnI saMjJA karI. cAraNa be -"jINahAne jinezvara ekameka thayA nathI, je hAthe pUje te kema mAre." jiNahA lajavAye, tene mAphI ApI, corI karIza nahi. cAraNa-ekkA cerI sA kIyA, jA belaDaIna mAI bIjI cerI kima kare, cAraNa cora na thAI. jINA samaLyA ke Ate cAraNa che ema dhArI tatkALa tene bahumAna ApIne pUchayuM ke, A tuM zuM bele che? teNe jaNAvyuM ke cAra hoya te UMTanI corI kare ? kadApi kare te zuM tene pitAne laDAI eTale jhuMpaDe bAMdhe? A te meM tArI pAse dAna levAne Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di, ku) huM karatA parabhAvane; [13pa ja yukti karI che. tyAre teNe khuzI thaIne tene dAna ApI vidAya karyo. tyAra pachI jINahAke tIrthayAtrA, caitya, pustaka bhaMDAra pramukha ghaNu zubha kRtya karyA. mAthe poTaluM laI jAya tenA para TekSanahi e vAta hajI sudhI lokamAM cAle che. mULa biMbanI vistArapUrvaka pUjA pachI anukrame jene jema ghaTe tema yathAzakti sarva biMbanI pUjA karavI. dvArabiMba ane samavasaraNabiMba pUjA. dvAra biMba ane samavasaraNa biMba (daravAjA uparanI ane cAmukha pratimAnI pUjA mULanAyakanI ane bIjA biMbanI pUjA kIdhA pachI ja karavI saMbhave che, paNa gabhArAmAM praveza karatAM saMbhavatI nathI. kadApi gabharAmAM praveza karatAM ja dvArabiMbanI pUjA kare ane tyArapachI jema jema pratimAo anukrame hoya tema temanI pUjA karate jAya te moTA derAsaramAM ghaNA parivAra hoya tethI ghaNA biMbanI pUjA karatAM puSpa, caMdana, dhUpAdika sarva pUjana sAmagrI samApta thaI jAya, tyAre mULanAyakanI pratimAnI pUjA te pUjananI dravya sAmagrI rahI (bacI) hoya to thAya ane thaI rahI hoya te rahI paNa jAya. tema je zatruMjaya, giranAra pramukha tIrthe ema karavAmAM Ave eTale je je derAsara Ave tyAM pUjA karate AgaLa jAya te chevaTe tIrthanAyakanA derAsare pahoMcatAM sarva sAmagrI khalAsa thaI jAya tyAre tIrthanAyakanI pUjA rahI jAya, tethI e yukta nathI. mATe mULanAyakanI pUjA karIne yathAyogya pUjA karatA javuM egya che. je pahelAM Ave tenI pUjA prathama karavI Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 ema jema jema jANe [zrA, vi. ema mAnIe te upAzrayamAM pravezatAM gurune vaMdanA karatAM pahelAM najIka AvelA sAdhuone prathama vaMdana karavuM paDe, mATe najIkamAM AvatI pratimAne praNAma karI mUlanAyakanI pUjA prathama karI pachI anya pratimAonuM pUjana yogya che. kemake, jIvAbhigama sUtramAM kahelI rIti pramANe ja saMghAcAramAM kahelI vijayadevanI vaktavyatAne viSe paNa dvArabiMbanI ane samavasaraNabiMbanI pUjA sarvathI chellI ja batAvelI che. te batAve che ke--sudharmAsabhAmAM jaI tyAM jinezvara bhagavaMtanI dADhAne dekhI praNAma karIne pachI DAbhaDA ughADI morapIMchIthI pramArjana kare. tyArapachI sugaMdhI jaLathI ekavIza vAra pakhALIne gazIrSacaMdanane lepa karI phUlathI pUjA kare. ema pAMce sabhAmAM pUjA karIne pachI tyAMnI dvArapratimAnI pUjA kare ema chavAbhigama sUtramAM spaSTAkSarathI kaheluM che, mATe dvArapratimAnI pUjA jema sarvathI chellI karavI tema mULanAyakanI pUjA sarvathI pahelAM ane sarvathI vizeSa karavI. kaheluM che ke pUjA karatAM vizeSa pUjA te mULanAyaka biMbanI ghaTe che kemake, derAsaramAM pesatAM prathamathI ja mULanAyaka para sarva lekanI daSTi ane mananI ekAgratA thAya che. mULanAyakanI prathama pUjA karavA saMbaMdhe praznottara zakAkAra prazna karatAM pUche ke, je mULanAyakanI pUjA prathama karavI ane bIjA parivAranI pUjA pachI karavI ema che te, badhA tIrthakara te sarakhA ja che, tyAre pratimAmAM svAmI-sevakabhAva kema hovuM joIe? jemake, eka biMbanI Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. kR.] tema tema ajJAnI paDe, [137 Adara, bhakti, bahumAnathI pUjA karavI ane bIjA biMbanI thoDI pUjA karavI. jo emaja hoya te A meTI AzAtanA che; ema nipuNa buddhivALAnA manamAM AvyA vinA rahe ja nahI. jo ema keAI samaje te tene guru uttara Ape che.-- sarva jinapratimAonA prAtihAya vigere parivAra sarakhA ja che. buddhivaMta prANIne svAmI-sevakabhAvanI buddhi thatI ja nathI nAyakabhAve tA sa tIrthaMkarA samAna chatAM paNa sthApanA samaye evI kalpanA karI che ke, A tIrthaMkarane mULanAyaka gaNavA, tyAre eja vyavahArathI mULanAyaka prathama pUjAya che, paraMtu bIjA tIrthaMkarAnI avajJA karavAnI budhi bIlakula che ja nahIM. eka tIrthaMkaranI vaMdanA, pUjA karavAthI ke naivedya caDhAvavAthI paNa ucita pravRttimAM pravartatA puruSAnI AzAtanA kAMI jJAnIe DhIThI nathI. jema mATInI pratimAnI pUjA kharekhara akSata, puSpAdithI ja karavI ucita samajAya che, paNa jaLa, caMdanAdikathI karavI ucita samajAtI nathI. ane senA-rUpAdika dhAtunI ke ratna pASANanI pratimAnI pujA jaLa, caMdana, puSpAdikathI karavI samucita samajAya che, tevAja prakAre mULanAyakanI pratimAnI pUjA prathama karavI paNa samucita samajAya che. jema dhavata prANInI pUjA karatAM khIjA leAkeAnuM apamAna karyuM gaNAtuM nathI tema je bhagavaMtanu je divase kalyANu hoya te divase te bhagava tanI vizeSa pUjA karatAM kAMI bIjA bhagava'tanI pratimAonuM apamAna thatuM nathI; kemake bIjAnI AzAtanA karavAnA pariNAma nathI. ucita pravRtti Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118] nija karmane ghANe Atama. (34) [zrA. vi. karatAM bIjAnuM apamAna gaNAtuM nathI tema mULanAyakanI vizeSa pUjA karatAM bIjA jinabiMbanI avajJA thatI nathI. - bhagavaMtanA derAsara tathA biMbanI pUjA je kare che te teone mATe nathI paNa zubha bhAvananA nimitta mATe ja kare che. jina bhavanAdi nimittathI AtmAnuM upAdAna yAda Ave che. vaLI adha jIvane bedhanI prApti thAya che. vaLI keTalAka prANI derAsaranI suMdara racanA dekhI bedha pAme che. keTalAka jinezvara bhagavaMtanI prazAMta mudrA dekhI, keTalAeka pUjA-AMgIne mahimA dekhIne ane stavanAdika stavavAthI ane keTalAeka upadezanI preraNAthI pratibaMdha pAme che. sarva pratimAo ekasarakhI prazAMtamudrAvALI hatI nathI, paNa mULanAyakanI pratimA te vizeSe karI prazAMta mudrAvALI ja hoya che, tethI jhaTa bodha pAmI zakAya che. mATe prathama mULanAyakanI ja pUjA karavI eja yogya che." eTalA ja mATe citya (derAsara) ke gharaderAsaranI pratimA. dezakALanI apekSAe jema bane tema yathAzaktiye atizaya viziSTa suMdara AkAravALI ja bharAvavI. ghara derAsaramAM te pIttaLa, tAMbA, rUpA pramukhanAM jinaghara ( siMhAsana) hamaNAM paNa karAvI zakAya che, paNa tema na banI zake te hAthIdAMtanAM ke ArasanAM ghaNuM ja zebhAyamAna lAge evI keraNa citramaNavALA lAge evI keraNI citramaNavALAM karAvavAM. tema na bane te paNa pIttaLanI jALI paTAvALI, hIMgaLaka pramukha vicitra raMga-citrAmaNathI atyaMta zubhAyamAna, kASThanAM paNa karAvavA temaja derAsare tathA gharaderAsare Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di ] pudagala rmAdika taNe, [139 vAraMvAra pramArjanA karAvavI, cune dhoLAva, raMgarogAna karAvavA, jinezvara bhagavaMtanA caritro vigerenAM vicitra citrAmaNa karAvavAM. pUjAnAM upakaraNe ghaNI ghaNI jAtinAM samArelAM svaccha rAkhavAM. temaja paDadA, caMdaravA, puThIyAM pramukha evA bAMdhavA ke jethI viziSTa zebhAnI adhikatA thAya. gharaderAsara upara potAnAM paheravAnAM chetIyAM ke vAparavAnAM vastra pramukha mUkavAM nahIM. moTA derAsaranI peThe ghara derAsaraNa paNa corAzI AzAtanA TALavI joIe. pIttaLa, pASANanI pratimAonA abhiSeka kIdhA pachI eka aMgavuM chathI luhyA pachI (nirjaLa kIdhA pachI) paNa bIjI vAra komala svaccha aMgeluM chaNAthI sarva pratimAne luMchavAM, ema karatAM sarva pratimAo ujajavaLa rahe. je jagyAe jarA mAtra paNa pANuM rahI jAya te pratimAne zyAmatA lAge che, mATe sarvathA nirjaLa karIne pachI ja kesara ghaNuM ane caMdana Du evA caMdanathI vAraMvAra pUjA karatAM paNa pratimAnI adhika ujajavaLatA thAya che. vaLI ema dhAravuM ja nahIM ke vIzipaTTA ane paMcatIthI pratimAnAM snAtra karatAM snAtrajaLane arasaparasa sparza thavAthI kAMI doSa lAge che, kemake, je ema doSa lAgatuM hoya te vIza paTTAmAM ke paMcatIthamAM upara-nIcenI pratimAone abhiSeka karatAM eka bIjAnA jaLane jarUra sparza thAya ja che. - rAyapAseNusUtramAM sUryadevane adhikAra che, ane jIvAbhigamasUtra tathA jaMbUDhIpapatti sUtramAM vijayApurI Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140] karatA vyavahAro karatA caitana karmanA, [aa vi. rAjadhAnI pALIyAdevanA ane vijayAdika devatAnA adhikAra che. (tyAM) nAnA kaLaza, merapIMchI, a'galu'chaNA, dhUpadhANA vigere upakaraNa sarva jinapratimA ane sarvajinanI dADhAenI pUjA karavA mATe ekeka ja kahyA che. meAkSa pAmyA je jinavara, teAnI dADhA iMdra laIne devalAkamAM rahelA sIkAmAM DAbhaDAe ane vaLI traNa leAkamAM jyAM jyAM jinanI dADhA che te sa` uparAupara mukAya che, eka bIjA mAMhemAMhe sa'lagna cheteone eka-bIjA kheAne jaLAdikanA sparza, agaluhAnA sparza eka-bIjAne thayA pachI thAya che ( uparanI dADhAne sparzeluM pANI nIcalI dADhAne lAge che) pUrNAMdhara pUrvAcArya e pUrvakALamAM pratiSThA karelI evI pratimA keTalAeka grAma, nagara, tIrthArdika upara che temAM keTalIka vattA ( ekaja ariha'tanI ) nAme, ane bIjI kSetrA ( eka pASANu ke dhAtumahe paTTaka upara cAi.sa pratimA bharata kSetra, airAvata kSetranI pratimAe karI hAya te nAme) vaLI mahAkhyA (utkRSTA kALanI apekSAe ekasA sIttera pratimAe eka ja paTTaka upara karI hAya te) nAme, ema traNa prakAranI pratimAe zAstrAmAM prasidhdha ja che. vaLI pacatIthI pratimAmAM phUlanI vRSTi karanArA mALAdhara devatAnAM rUpa karelAM hoya che, te pratimAonA abhiSeka karatAM mALAdhara devatAne sparze lu pANI jinabiMba upara paDe che; vaLI pustakamAM pAnAM uparAuparI rahe che, paraspara sa'lagnana hoya che, tenA paNa doSa lAgavA joIe, paNa temAM kaI doSa lAgatA nathI. te mATe mALAdhara devanu Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hi, kR] nizcaya suvicAro Atama. (35) [141. spazeluM pANI jina upara paDe te paNa doSa nathI lAgatuM, ema vIsapaTTAmAM paNa uparanA jinabiMbane spazeluM pANI nIcenA jinabiMbane sparze che, temAM kAMI pUjA karanArane ke pratimA bharAvanArane nirmAlyatA pramukhane deza lAgatuM nathI. ema AcaraNa ane yuktio zAstromAM dekhAya che. bRhat bhASyamAM paNa kahevuM che ke keIka bhaktivaMta zrAvaka jinezvara bhagavaMtanI trAddhi dekhADavA ane devatAonA AvAgamanane paNa dekhAva dekhADavA mATe aSTa mahAprAtihAryanA citra sahita pratimA bharAve che. vaLI keIka darzana, jJAna, cAritranA ArAdhana nimitte eka paTTakamAM traNa pratimA bharAve che. keIka paMcaparameSThinA ArAdhana nimitte eka paTTaka upara pAMca jinanI pratimA. bharAve che. keIka vaLI vIsa tIrthaMkaranA kalyANaka tapanA ArAdhana nimitte eka padaka upara covIse tIrthakaranI covIsI bharAve che. keIka vaLI atyaMta bhaktinI tIvratAthI. aDhIdvIpamAM utkRSTa kALe vartatA eka sara tIrthakaranI pratimA eka ja paTTaka upara dhanavaMta hoya te bharAve che. te mATe traNa tIrtha, paMcatIthI, vIsI ghaNA tIrthakaronI. pratimA hoya te nyAyayukta che. Iti aMgapUjA adhikAra. agrapUja adhikAra-sonArUpAnA akSata karAvIne tethI, ke ujvaLa zAli pramukhanA akhaMDakhAthI ke sapheda. sarasavathI prabhu AgaLa aSTamaMgalika karavAM. jema zreNika rAjA. dararoja senAnA yavathI zrIvIraprabhunA sanmukha jaI svastika karatA hatA. athavA ratanathI (jJAna darzana, cAritra) nA. Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 kartA zuddha svabhAvanA naya zuddhe kahIe ! [zrA, vi, ArAdhana nimitte prabhu AgaLa traNa DhagalI karIne uttama pATalA upara uttama akSata caDhAvavA. temaja vividha prakAranAM bhAta pramukha rAMdhelAM azana, sAkaranu pANI, gALanu pANI vigere pAna, pakavAna phaLAdika khAmi, takheThaLa pAnanA khIDAM pramukha svAdima, ema cAra prakAranA ADAra pavitra hAya te dararAja prabhu AgaLa dharavA. temaja geAzISa caMdnananA rasa karI paMcAMgulInA maDaLa tathA phUlanA pagara bharavA, AratI utAravI, maMgaLa dIpaka karavA, e sarve atrapUjAmAM gaNAya che. bhASyamAM kahela che keH-gAyana karavuM, nATaka karavuM, vAMjitra vagADavAM, lugu utAravuM, pANI utAravuM', AratI utAravI, dIvA karavA evI je karaNIe che te sa agrapUjAmAM gaNAya che. naivedyapUjA rAjanija gherarAMdhelA annathI paNa karAya. naivedyapUjA darareAja karavI, kemake, e sukhathI paNa thaI zake che ane mahAphaLadAyaka che. rAMdhelu anna AkhA jagatanuM jIvana heAvAthI sarvathI utkRSTa ratna gaNAya che, eTalAja mATe vanavAsathI AvIne zrI rAmaca'drajIe peAtAnA mahAjanane annanu kuzaLapazu pUchyuM'. vaLI kalahanI nivRtti ane prItinI paraspara vRddhi paNa rAMdhelA annanA bhAjanathI thAya che. rAMdhelA annanA naivedyathI devatA paNa prAyaH prasanna thAya che. sa`bhaLAya che ke AgIyA vatALa darareAjanA sA suDA naivedyanA ApavAthI rAjA vikramAdvityane vaza thayA hatA. bhUta-pretAdika para rAMdhelA khIra, khIcaDA, vaDA pramukhanAM bhAjana karavA mATeja uttArAmAM yAcanA kare che. temaja Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. kR] kartA para pariNAmane, [143 dipALAdikane je baLI devAya che te tathA tIrthakaranI dezanA thaI rahyA pachI je baLIdevAya che te paNa annathI ja thAya che. 6. 17 naivedyapUjAnA phaLa upara kheDutanuM dRSTAMta. eka sAdhunA upadezathI eka nirdhana kheDute e niyama lIdhe hato ke, A khetaranI najIka AvelA derAsaramAM dararoja naivedya caDhAvyA pachI ja bhejana karIza. keTalAka kALa pitAnA daDha niyamathI vityA pachI eka divasa nevedya caDhAvavAne moDuM thaI gayAthI ane bhajanane samaya thaI vAthI tene utAvaLathI naivedya caDhAvavA AvatAM mArgamAM siMharUpathI traNa bhikSu dekhADI adhiSThAyake parIkSA karI, paNa te kheDuta pitAnA daDha niyamathI cale nahIM, te dekhIne te adhiSThAyaka tenA para tuSTamAna thaI belavA lAgyuM ke, "jA, tane AjathI sAtame divase rAjyanI prApti thaze." sAtame divase te gAmanA rAjAnI kanyAne svayaMvara maMDapa hatuM, tethI te kheDuta tyAM gayo. eTale daivika prabhAvathI svayaMvarAe teneja varyo, tethI ghaNuM rAjAe tenI sAthe yuddha karavA lAgyA. chevaTe teNe daivika prabhAvathI sarvane jItI te gAmanA aputriyA rAjAnuM rAjya meLavyuM. lokamAM paNa kahevAya cheke, dhUpapUjAthI pApa baLI jAya che, dIpapUjAthI amara thAya che, naivedyathI rAjya pAme che, ane pradakSiNAthI siddhi pamAya che." nivedya, AratI Adi sarva karavAnuM AgamamAM jaNAvela che. Avazyaka niryaktamAM kahyuM che ke "bali karAya che" ItyAdi nizIthane viSe paNa kahyuM che ke Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14] beu kiriyA grahIe A (36) [zrA. vite pachI prabhAvatIrANIe bali dhUpadIpa pramukha sarva karIne kahyuM ke, "devAdhideva vardhamAna svAmInI pratimA hoya te prakaTa thAo." ema kahI peTI upara kUhADe nAMkhe tethI peTInA be bhAga thayA ane aMdara sarve alaMkArathI zobhita bhagavaMtanI pratimA jovAmAM AvI. nizIthapIThamAM paNa kahyuM che ke-bali eTale upadrava zamAvavAne arthe kura (anna) karAya che. nizIthacUrNimAM paNa kahyuM che ke-saMprati rAjA rathayAtrA karatAM pahelAM vividha prakAranAM phaLa, sukhaDI, zAli, dAli, kerAM vastra pramukhanuM bheTazuM kare che. brahata kalapane viSe paNa kahyuM che keA tIrthakare sAdhuonA sAdharmika nathI. sAdhu arthe karele AhAra sAdhune jyAre kape nahi tyAre pratimA mATe karela navedha te sAdhune kapeja kayAMthI? zrIpAdaliptasUrie pratiSThA prAlatamAMthI udvarelI pratiSThApaddhatine viSe kahyuM che ke - "Arati utArI maMgaladIvo kare pachI cAra strIoe maLI nimpaMchaNa nevedya pramukha vidhi mAphaka karavuM." mahAnizIthane viSe trIjA adhyayanamAM kahyuM che ke -"arihaMta bhagavaMtanI gaMdha, mAlya, dIpa, pramArjana, vilepana, vividha prakAranuM naivedya vastra, dhUpa pramukha upacArathI AdarapUrvaka pUjA pratidina karavAthI tIrthanI unnati karAyA che." daiti agrapUjA. have bhAvapUjA viSe kahe che-jenI aMdara jinezvara bhagavAnanI pUjA saMbaMdhI vyApArane niSadha Ave che, evI trIjI nitara karI purUSe bhagavAnanI jamaNI bAjue Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. ku] DhALa-4 ziSya kahe je parabhAvane, [145 ane strIe DAbI bAjue AzAtanA TALavAne arthe sagavaDa heya te jaghanyathI paNa nava hAtha, gharaderAsara hoya te eka hAtha athavA arthe hAtha ane utkRSTathI sATha hAtha avagrahathI bahAra rahI catyavaMdana, tathA sArI stutio ItyAdi bhaNavAthI bhAvapUjA thAya che, kahyuM che ke "cetyavaMdana karavAne ucita evA sthAnake besI pitAnI zakti mAphaka vividha AzcaryakArI guNa varNana rUpa stuti, staMtra Adi kahIne caityavaMdana kare, te trIjI bhAvapUjA kahevAya che." nizIthamAM-"gaMdhArazrAvaka stutie karI bhagavAnanI stavanA karate vatAyagirinI guphAmAM aherAtra rahyo." temaja vasudevahiDimAM paNa kahyuM che ke -"vasudeva rAjA samyaktva pUrvaka zrAvakanA sAmAyika pramukha bAravratane aMgIkAra karI paccakakhANa laI ane kAryotsarga, stuti pUrvaka devavaMdanA karI vicare che. evI rIte ghaNe ThekANe "zrAvaka pramukha manuSyae kAryotsarga, stuti vagere karIne caityavaMdana karyuM ema kahyuM che." cityavaMdananA traNa prakAra-A cetyavaMdana jaghanyAdi bhedathI traNa prakAranuM che. cavaMdana bhASyamAM kahyuM che ke -"namaskAra eTale hAtha joDIne mAthuM namAvavuM vagere lakSaNavALe praNAma mAtra karavAthI, athavA "namo nipA ema kahI namaskAra karavAthI, yA kAdi rUpa eka athavA ghaNA zlokarUpI namaskArathI praNipAta daMDaka nAmAM zakastava (namuzui) eka vAra kahevAthI jaghanya haityavaMdana thAya che, tyastava daMDaka eTale "arihaMta zrA. 10 Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14] akartA kahyo prANI; A ceiyANuM" kahI aMte ekaja stuti (yu) madhyama caityavaMdana thAya. pAMcada'Daka eTale 1 zakrastava, 2 catyastava (arihaMtaceyANa'), 3 nAmastava (legasa), 4 zrutastava (pu' kharavaradI), 5 siddhastava (siddhANu yuddhANu e pAMca da'Daka kahI cAra thAya (siddhAntanI paribhASa pramANe cAra thAya paraMtu ru gaNatrI pramANe 8 thAya vaDe) temaja stavana tathA jAvaMti ceiAi, jAva takenisAhu ane jayavIyarAya (e 3 praNidhAna sUtra) vaDe utkRSTa catyavaMdana bIjA AcAya ema kahe che ke, eka zakrastavathI jadhanya, me athavA traNa zastavathI madhyama ane cAra athavA pAMca zakrastavathI utkRSTa caityavaMdana thAya che. sahAnizIthasUtramAM sAdhune pratidina sAtavAra caityavaMdana karavAnA kahyAM che, tathA zrAvakane paNa utkRSTathI sAta caityavaMdana kahyAM che. bhAthamAM kahyuM che ke--rAtri pratikramaNamAM 1, jinamaMdire 2, bhAjana pahelA 3, divasa carama (bhAjana pachInuM) 4, daivasika pratikramaNamAM 5, sUtAM pahelAM pArasI 6, ane jAgyA pachI cha ema sAdhune rAja sAta vAra caityavaMdana haiAya che. e pratikramaNa karanAra zrAvakane pratidina sAta vAra catyavaMdana hAya che, e utkRSTa bhAMgeA jANavo. pratikramaNa na karanArane pAMca vAra hAya che e madhyama bhAMgA jANuveA. trikAla pUjAmAM pratyeka pUjAne aMte ekeka maLIne traNa vAra caityava Mdana kare te jadhanya * bhAMge jANavA. sAta catyavaMdana A rIte jANavAM me pratikramaNane avasare be, sUtA ane jAgatAM maLI che, [zrA, vi bhaNe te Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di kR] dAna haraNAdika kema ghaTe, [ 7 trikALa pUjAmAM pratyeka pUjAne cheDe ekeka maLI traNa evI rIte aherAtramAM sava maLI sAta caityavaMdana zrAvaka Azraya thayAM. eka vAra pratikramaNa karatA hoya te cha thAya. sUtI vakhate je na kare te pAMca ane jAgatI vakhate na kare te cAra. jinamaMdira ghaNuM hoya te pratidina sAta karatAM paNa vadhAre caiityavaMdana thAya. zrAvake traNa TaMka pUjA karavAnuM - kadAcita na bane te traNa TaMka avazya devavAMdavA. AgamamAM - kahyuM che ke-"he devAnupriya ! AjathI mAMDI jAvajajIva sudhI traNa kALa vikSepa rahita ane ekAgra cittathI deva vAMdavA. he devAnupriya ! apavitra, azAzvata ane kSaNabhaMgura evA manuSyapaNuthI eja sAra levA gya che. pahelA pahere jyAM sudhI devane tathA sAdhune vaMdanA na karAya, tyAM sudhI pANI na pIvuM. madhyAnha sudhI devane tathA sAdhune vaMdana karAya tyAM sudhI bhejana na karavuM. temaja pAchale pahere devane vaMdanA karyA vinA zayana na karavuM." bIje paNa Ama kahyuM che gIta nATaka bhAva pUjAmAM paNa samAya che. ' gIta nATaka pramukha agra pUjAmAM kahela che, te bhAva pUjAmAM paNa Ave che te (gata nATaka) mahA phaLanuM kAraNa hovAthI mukhya mAge te udayana rAjAnI rANI prabhAvatInI peThe pote ja karavuM. nizItha cUrNimAM kahyuM che ke - prabhAvatI hAI kautukamaMgaLa karI, ujajavala vastra paherI haMmezAM AThama tathA caudaze bhaktirAgathI piteja bhagavAna pAse nATaka kare. rAjA raNanI anuvRttithI pote mRdaMga vagADe. bhagavAnanI traNa avasthAnuM citavana karavuM. Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14] kahe sadgurU vANI, [zrA. vi. pUjA karavAne avasare arihaMtanI chadmastha, kevaLI ane siddha e traNa avasthAnI bhAvanA karavI. bhASyamAM kahyuM che ke-- pratimAnA parikara upara racelA je hAthamAM kaLaza laI bhagavAnane nhevarAvanArA devatA tathA te parikaramAM racelA je phUlanI mALA dhAraNa karanAra devatA, tene manamAM ciMtavI bhagavAnanI chadmastha avasthA bhAvavI. chadmastha avasthA traNa prakAranI che. 1. janmAvasthA. 2. rAjyAvasthA ane 3. zrAmaNyAvasthA temAM, parikaramAM racelA nhevarAvanArA devatA uparathI bhagavAnanI janmAvasthA bhAvavI. parikaramAM racelA mALAdhAraka devatA uparathI bhagavAnanI rAjyAvasthA bhAvavI, tathA bhagavAnanuM mastaka tathA sukha leAca kareluM jovAthI bhagavAnanI zrAmaNAvasthA bhAvavI. parikaranI racanAmAM patravelanI racanA Ave che, te joIne aceAkavRkSa, mALAdhArI devatA joIne puSpavRSTi ane khanne khAjue vINA tathA vAMsaLI hAthamAM dhAraNa karanAra devatA joIne divyadhvaninI kalpanA karavI. khAkInA cAmara, Asana Adi prAtihA tA prakaTa jaNAya evA che. evA ATha prAtihAya uparathI bhagavAnanI phevaLIavasthA bhAvavI, ane padmAsane beThelA athavA kAussaggakarI ubhArahelA bhagavAnanuM yAna karI siddhRsthAvasthA bhAvavI prati bhAvapUjA, be-traNa-cAra-5 ca-aSTa ane sarva prakArI pUjA. bRhadabhASyamAM kahyu' che ke pAMcaprakArI, aSTaprakArI tathA vizeSa Rddhi hAya tA sava prakArI paNa pUjA Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [49 zuddha naya a mana dhArIe. (37) bhaNAvavI. temAM phUla, cokhA, gaMdha, dhUpa ane dIpa e pAMca vastuthI poMca prakArI pUjA bhaNAvavI. phUla, ceAkhA, gaMdha, dIpa, dhUpa, navedya, phaLa ane jaLa e ATha vastuthI ATha kamanA kSaya karanArI aSTaprakArI pUjA thAya che, snAtra, arcana, vastra, AbhUSaNa, phaLa, navedya, dIpa, nATaka, gIta, AratI pramukha upacArathI sa prakArI pUjA thAya che.' A uparAMta pUjAnA traNa prakAra jaNAvyA che, phaLa, phUla Adi pUjAnI sAmagrI pAte lAve te prathama prakAra, bIjA pAse pUjAnA upakaraNa taiyAra karAvavA te bIje prakAra ane manamAM sarva sAmagrInI maMgAvavAnI kalpanA karavI e trIje prakAra. evI rIte mana vacana kAyAnA yAgathI tathA karaNa, karAvavA, anumeAdanAthI paNa pUjAnA traNa prakAra ghaTe che. temaja puSpa, navedya. stuti ane pratipatti (bhagavAnanI AjJA pALavI) evI rIte cAra prakAranI pUjA che. te paNa cathAzakti karavI. lalitavistarAdika graMthomAM te puSpa pUjA, AmiSa-naivedya pUjA, snAtrapUjA ane pratipatti pUjA e cAre pUjAmAM uttarAttara eka karatAM eka pUjA zreSTha che, ema kahyuM che. AmiSa zabdathI zreSTha azanArdika bhAgya vastu ja levI. (gauDakASamAM kahyuM che ke-- ratnone pahale na strI, sAmitra moyavastunI ene atha liga nadghi evA AmiSa zabdanA lAMca, mAMsa ane bhAgya vastu evA traNa atha thAya che.) pratipatti zabdane atha tIrthaMkara bhagavAnanI AjJA sarva prakAre pALavI' ema karavA. A rIte AgAmamAM pujAnA cAra prakAra jaNAvyA da. kR] Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150] dha navi rie na vA sukha die, [zrA. vi. che. temaja jinendra bhagavAnanI pUjA dravyathI ane bhAvathI evI rIte be prakAranI che temAM phUla cakhA Adi dravyathI je pUjA karAya te dravya pUjA. ane bhagavAnanI AjJA pALavI te bhAva pUjA jANavI. phUla caDhAvavAM, caMdana caDhAvavuM vagere upacArathI karelI sattara prakArI pUjA tathA snAtra, vilepana Adi upacArathI karelI ekavIsa prakAranI pUjA e sarva pUjAnA prakAra aMgapUjA, a pUjA ane bhAvapUjA e sarva vyApaka traNa prakAramAM samAI jAya che. sattara prakArI pUjAnA bheda A rIte kahyA che - 1 aMgapUjA snAtra ane caMdana vilepana karavuM, 2 vAsapUjA be cakSu caDhAvavI, 3 phUla caDhAvavA. 3 phUla caDhAvavAM, 4 phUlanI mALA caDhAvavI 5 pacaraMgI phUla caDhAvavA, 6 cUrNa barAsa caDhAvavAM, 7 mukuTa pramukha AbharaNa caDhAvavAM, 8 phUlaghara karavuM, 8 phUlane pagara (rAzi) kare, 10 AratI tathA maMgaLadI kare, 11 dave kara, 12 dhUpa ukhevo, 13 navedha dharavuM, 14 sArAM phaLa dharavAM, 15 gAyana karavuM, 16 nATaka ka2vuM, 17 vAjiMtra vagADavAM. evI rIte pUjAnA sattara prakAra kahyA che. umAsvAti vAcaka pUjA prakaraNamAM pUjA saMbaMdhI keTalIka upacAnI vastuo tathA ekavIsa prakArI pUjA vidhi no pramANe jaNAvela che. pazcima dizAsanmukha mukha karIne dAtaNa karavuM, pUrva dizAe mukha karIne nhAvuM, uttara dizAe mukha karIne ujavaLa vastra paheravuM, ane pUrva athavA uttara dizAe Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para ja tune dete! 1 [151 dvi ] mukha karIne bhagavAnanI pUjA karavI. gharamAM pesatAM zaya varjita DAkhe bhAge doDha hAtha uMcI bhUmi upara gharaderAsara karavuM. jo nIcI bhUmie derAsara kare te tene vaza eka sarakhA nIce Aya che, arthAt dhIme dhIme nAza pAme che. pUjA karanAra mANase purva athavA uttara dizA sanmukha ubhA rahI pUjA karavI. paNa dakSiNa dizAe tathA cAra kANu dizAe mukha karIne na karavI. jo pazcima dizAe mukha karIne bhagavAnanI pUjA kare, te te mANasanI cAthI peDhIe tene kulakSaya thAya. ane dakSiNa dizAe mukha karIne pujA kare te mANasanI AgaLa satati vRddhi pAme nahi, agni kaNu tarapha mukha karIne pUjA kare te tenI divase divase dhana hAni thAya, vAyavya koNa tarapha mukha karIne pUjA kare te saMtita na thAya, naiRtya koNa tarapha mukha kare teA kuLa kSaya thAya, ane IzAna keNu tarapha mukha kare te eka sthAne sukha TharIne besI zake nahi. pratimAnA be paga, be DhIcaNu, be hAtha e khabhA ane mastaka e nave aMganI anukrame pUjA karavI, ca'jaina vinA koI paNa kALe pUjA na karavI. kapALa, kaTha, hRdaya, khabhA ane nAbhi eTale ThekANe tilaka karavAM. nava tilakathI (1 e a'guThA, ra be DhIMcaNa, 3 e hAtha, 4 e khabhA, be mastaka, 6 kapALa, 7 kaTha, 8 hRdayakamaLa, 9 nAbhi.) ema nava aMge hamezAM pUjA karavI. jAN puruSAe prabhAta kALamAM prathama vAsapUjA karavI, madhyAhna samaye phUlathI pUjA karavI, ane sa yA samaye dhUpa dIpathI pUrjA karavI. dhUpadhANu bhagavAnanA DAbe paDakhe rAkhavu, agrapUjamAM dharAya Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15ra) Apa sattA rahe epamAM, zriA. vi. che te jalapAtrAdi sarve vastu bhagavAnanI sanmukha mUkavI. bhagavavAnI jamaNI bAjue dI mUke. dhyAna tathA caMtyavaMdana bhagavAnanI jamaNI bAjue karavuM. "hAthathI khasI paDeluM, vRkSa uparathI bhUmi upara paDeluM, kaI paNa rIte page lAgeluM, mAthe ucakI lAveluM, kharAba vastramAM rAkheluM, nAbhithI nIce paherelA vastra pramukhamAM rAkheluM, duSTa manuSyoe pharaseluM, ghaNA lekee upADI mukI kharAba kareluM ane kIDA kIDIoe karaDeluM evuM phaLa phUla tathA patra bhaktithI jina bhagavAnanI prItine arthe caDhAvavuM nahi, "eka phUlanAM be bhAga na karavA. kaLI paNa teDavI nahiM. caMpA ane kamaLa enA be bhAga kare te ghaNe doSa lAge." "gaMdha, dhUpa, dIpa, cokhA, mALAo, bali (nevedya), jaLa ane zreSTha phaLa eTalI vastuthI zrI jina bhagavAnanI pUjA karavI." zAMtine arthe dheluphela levuM, lAbhane arthe pILu, zatrune jItavAne arthe zyAma, maMgalika arthe rAtuM. ane siddhine arthe paMcavarNanuM phUla levuM, "paMcAmRtanuM snAtra Adi karavuM, ane zAMtine arthe ghI goLa sahita dI kare. zAMti tathA puSTine arthe agnimAM lavaNa nAMkhavuM sAruM che. khaMDita, sAMdheluM, phATeluM, tuM, tathA bIhAmaNuM evuM vastra paherIne dAna, pUjA, tapasyA, hema, Avazyaka pramukha anuSThAna sarva niSphaLa jAya che." puruSe padmAsane besI nAsikAnA agrabhAga upara dRSTi rAkhI, mauna karI, vastrathI mukha keza karI bhagavaMtanI pUjA karavI. 1 snAtra, 2 vilepana, 3 AbhUSaNa, 4 phUla, pa vAsa, 6 dhUpa, 7 dIpa, 8 phaLa, Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. ka. ema hRdayamAM cete ne zu. (38) [153 9 akSata, 10 patra, 11 sopArI, 12 naivedya, 13 jaLa, 14 vastra, 15 cAmara, 16 chatra, 17 vAjiMtra, 18 gIta, 19 nATaka, 20 stuti, 21 bhaMDAranI vRddhi, A ekavIsa upacArathI ekavIsa prakAranI pUjA thAya che. "sarve deva bhagavAnanI ekavIsa prakAranI prasiddha pUjA hamezAM kare che, paraMtu kalikALanA doSathI hAla keTalAka kumati (sthA nikSepo nahi mAnanArA) jIvee khaMDita karI che. A pUjAmAM pitAne je je vastu priya hoya, te te vastu bhagavAnane arpaNa karI pUjAmAM joDavI." viveka vilAsamAM devamaMdiranuM sthAna, pUjA karavAnI rIti tathA phUla pUjAne adhikAra IzAna ke devamaMdira karavuM." ema vivekavilA samAM kahyuM che. temaja "viSama Asane besI, paga upara caDhAvI, ubhA page besI, athavA DAbe paga UMce rAkhI pUjA karavI nahiM, tathA DAbe hAthe paNa pUjA na karavI. sUkA, bhUmi upara paDelA, saDelI pAMkhaDIvALA, nIca lokoe aDelA kharAba ane nahi khIlelAM, kIDIthI khavAyelAM, vALathI bharAyelAM, saDelAM, vAsI, karoLiyAnAM gharavALAM, dudhI, sugaMdharahita, khATAgadhanAM, laghu-vaDI nIti karatA pAse rAkhelA kharAba bhUmimAMugelA evA phUla pUjAmAM levA nahi." vistRta snAtra pUjA savistAra pUjA karavAne avasare, pratidivasa tathA parva divase traNa, pAMca athavA sAta puSpAMjali caDhAvIne bhagavAnanuM snAtra karavuM. tene vidhi A pramANe cheH-prabhAte prathama mArA kharAba asara, saDelI paNa pUja. Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154] [zrA.vi. joga varo je pudgalamA, nirmAlya utAravu, pakhAla karavA, sakSepathI pUjA karavI; AratI ane ma'gaLadIvA taiyAra karavA. pUjAnA Ara'bhasamaye prathama jina AgaLa kesarajaLathI bharelA kaLaza mUkavA. pachI 'ala'kAranA saMbaMdha vinA ane krodhAdika vinA paNa sArabhUta saumya kAMtithI ramaNIya ane potAnA svabhAvika suMdara rUpathI traNa jagatane jItanArU jinabiMba rakSA karI.' phUla tathA AbharaNuthI rahita, svabhAvasiddha rahelI maneAhara kAMtithI zeAbhatu snAtrapITha upara raheluM jinabi ba tamane ziva sukha Ape. ema kahI nirmAlya utAravu. pachI pUrve taiyAra karelA kaLaza karavo, ane agalUDaNAM karI sakSepathI pUjA karavI. pachI dhAelA ane subaMdhI grUpa dIdhelA kaLomAM snAtra cAmya sugadhI jaLa bharavu, ane te sarve kaLaza eka hAramAM sthApanA karI temanI upara zuddha ujavaLa vastra DhAMkavu. pachI sarva zrAvako dhRtAnI caMdana, dhUpa Adi sAmagrIthI tilaka karI, hAthe kaMkaNu bAMdhI, snAtra karanAra zrAvaka zreNIbaddha ubhA rahI kusumAMjalikesaravAsita chUTAM phUla bharelI hAthamAM laI kusumAMjajilanA pATha bele devatAo kamaLa, meAgarAnAM puSpa, mAlati pramukha pAMca varNanAM bahu jAtanAM phUlanI kusumAMjali jinabhagavAnA snAtrane viSe Ape che. ema kahI bhagavAnanA mastake phUla caDhAvavAM. sugIthI khecAyelA bhramaronA maneAhara guMjArava rUpa saMgItathI yukta evI bhagavAnA caraNu upara mUkelI puSpAMjali tamArU durita haraNa karo. ItyAdi pATha kahyA pachI dareka zrAvaka bhagavAnanA caraNu Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nimra jIvanAM teha ! [155 kri kR.] upara kusumAMjalinA prakSepa kare, pratyeka puSpAMjalinA pATha thae chate tilaka, phUla, putra, dhUpa Adi pUjAnA vistAra jANavA. pachI mhoTA ane gaMbhIra svarathI prastuta je bhagavAn padharAvyA hAya, te bhagavAnanA janmAbhiSeka kaLazanA pATha belaveA. pachI ghI, zelaDInA rasa, dUdha, dahI ane suMgadhI jaLa e paMcAmRtathI snAtra karavuM. snAtra karatAM vacamAM paNa dhUpa deveA, tathA snAtra cAlu hAya tyAre paNa jinami'bane mAthe phUla jarUra rAkhavuM. vAdivetAla zrIzAMtisUrie kahyuM che ke- snAtra purU thAya tyAM sudhI bhagavAnanuM mastaka phUlathI DhAMkelu' rAkhavuM. sArAM suga'dhI phUla te upara evI rIte rAkhavAM ke, jethI upara paDatI jaLadhArA dekhAya nahIM. snAtra cAlatuM hAya tyAre zakti mAphaka eka sarakhA cAmara, sagIta, vAjiMtra Adi ADaMbara karavA. snAtra karyAM pachI pharI snAtra karavu' heya teA nIcenA pATha uccArapUrvaka jaladhArA devI. "dhyAnarUpa ma`DalanI dhArA sarakhI bhagavAnanA abhiSekanI jaLadhArA sa sArarUpa mahelanI bhItAne pharI pharIvAra tADI nAkheA." ema kahI pachI agalhaNAM karI vilepana Adi pUjA, pahelA karatAM vadhu sArI karavI. sava jAtanAM dhAnyanA pakavAna, zAka, ghI, gALa Adi vigaya tathA zreSTha phaLa Adi naivedya prabhu AgaLa dharavuM. jJAna, darzana ane cAritra e traNa ratnanA dhaNI evA traNalAkanA svAmI prabhu AgaLa mhoTA nhAnA kramathI prathama zrAvakoe traNa pujana karI cita snAtrapUjArdika karavuM. pachI zrAvikAe paNa anukramathI karavu. Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15]. tehathI jIva che juo, [zrA, vi bhagavAnanA janmAbhiSekane avasare paNa prathama ayyata IMdra pitAnA devanA parivAra sahita snAtra Adi kare che, te pachI anukrame bIjA IMdra kare che. zeSanI peThe snAtra jaLa mAthe chAMTayuM hoya te temAM keI deSa lAgatuM nathI. hemacaMdra kRta vIracaritramAM kahyuM che ke-"sura, asura, manuSya ane nAgakumAra emaNe te snAtra jaLane vAraMvAra vaMdana karyuM ane pitAnA sarva aMge harSayukta chAMTayuM." zrIpadacaritra 1lmAM uddezAmAM-ASADa sudi AThamathI mAMDI dazaratharAjAe karAvelA adAI mahotsavanA catya snAtretsavane adhikAra kahyuM che ke-"dazaraya rAjAe te zAMti karanArUM nhAvaNa jaLa potAnI bhAryAe tarapha mokalyuM, tarUNa dAsIoe zIgha jaI bIjI rANaene mAthe te havaNa jaLa chAMTayuM, paNa moTI rANIne pahoMcADavAnuM blavaNa jaLa vRddha kacukInA hAthamAM ApyuM, tenI vRddhAvasthA hovAthI pahocatAM tene vAra lAgI, tyAre moTI rANI zakAtura ane dilagIra thaI pachI krodha pAmelI rANIne te havaNa jaLa ApyuM tyAre te rANInuM citta ane zarIra zItaLa thayAM ane tenA upara prasanna thaI." bahazAMtistavamAM paNa kahyuM che ke-"zAMtipAnIya mastake dAtavya. snAtrajaLa mastake caDhAvavuM" saMbhaLAya che ke- "zrIneminAtha bhagavAnanA vacanathI kRSNa nAgaeNdranI ArAdhanA karI pAtALamAMthI zrI pArzvanAthanI pratimA zaMkhezvara pure lAvI tene havaNa jaLathI pitAnuM sanya jarAsaMghanI jarAthI pIDAtuM hatuM te nirogI karyuM. AgamamAM paNa kahyuM che ke-jinezvara bhagavAnanI dezanAne sthAnake rAjA Adi Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di, kR] valI jaja deha che zu. (39) [157 lakoe uchALe annane bali pAcha bhUmie paDatAM pUrve ja devatAo teno ardho bhoga le che, pA bhAga rAjA le che, ane bIje pa bhAga bIjA leke le che, tene eka dANe paNa mAthAmAM rAkhyo hoya te rega maTe che ane che mahinA sudhI bIje rega thAya nahi." pachI sadgurUe pratiSThita karele, moTA mahotsava pUrvaka lAve ane kusubhAdi zreSTha vastrothI zobhatA evA mahAdavajane derAsara pharatI traNa pradakSiNA devarAvavI dipALAdikane balidAna ApI caturvidha saMgha sahita vAjate gAjate caDhAva. ane yathAzakti zrI saMghane paherAmaNI vigere svAmivAtsalya tathA prasAvanAdika karI prabhu AgaLa phaLa naivedyAdika mukavAM. puSpavRSTi lavaNa prakSepa ane AratI maMgaLadI karavAnI vidhi tyArabAda bhagavAnanI AratI utAravA AratI ane maMgaLadI pragaTAva. ane tenI pAse pragaTa agninuM pAtra lavaNa ane jaLa nAMkhavA mATe mukavuM. tIrthakaranA tIrtha pravartananA avasare zabda karatA bhramaranA samudAyathI yukta evI devatAnI karelI puSpavRSTi tamane kalyANakArI thAo. ema kahI prathama puSpavRSTi karavI. pachI-lavaNa, jaLa ane kula hAthamAM pradakSiNA karAvatAM ema belavuM. bhAMge che saMsArane prasAra evI pradakSiNakarI prabhunA zarIranI adbhutalAvaNya dekhI lajavAyeluM lUNa agnimAM paDe che te juo. ItyAdi kahIne jinezvara bhagavaMtane traNavAra puSpasahita Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [58] bhakta pAnAdi pudgala prate, [aa. vi lavaNuM jaLa uttaravuM. tyAra pachI AratI ane dhUpa ukhevavA, e mAjI akhaMDa jaLadhArA karavI ane puSpa pagara karavA. marakatamaNinA ghaDelA vizALa thALamAM mANikayaratnathI maDita maMgaLa dIvAne snAna karanAranA hAthathI jema bhamADAya che tema bhavyajIvAnA bhavanI AratI (cintA) dUra thAo,' A kholatAM uttamapAtramAM rAkhelI AratI traNavAra utAravI. triSaSTicaritra graMthamAM kahyuM che ke--pachI iMdre kRtakRtya purUSanI peThe kAMIka pAchA khasI pharI A trilokI bhagavAnanI Arati hAthamAM lIdhI. maLatA dIvAonI kAMtithI zeAbhatI AratI hAthamAM hovAthI dedIpyamAna auSadhinA samudAyathI caLakatA zikhare karI jema merUpa ta su'dara dekhAya che, tema suMdara dekhAyA. zraddhALu devatAo phUlanI vRSTi karatAM IMphe traNavAra bhagavAn uparathI AratI utArI. mAMgaLAvA paNa AratInI peThe pujAya che. , saumya dRSTivaMta evA he bhagavAna ! jema kauzAMbImAM rahelA tamane sUrya AvI pradakSiNA karI tema kalikA samAna dIpavAlA A magaladIvo tamane pradakSiNA kare che. he nAtha ! devIAe bhamADelA tamArA magaladIvo merUne pradakSiNA karatA sU` mAphaka dekhAya che. ma`gaLadIvo AratI mAphaka utArI daidIpyamAna tene jinabhagavAnI AgaLa mUkavo, ma'gaLadIvo utAratAM AratI elavAya tA doSa nathI. ma'gaLadIvo tathA AratI mukhya mArgathI tA ghI, gALa, kapUra Adi vastunI karAya che. kAraNa ke, tema karavAmAM vizeSa phaLa jaNAvela che. lAkamAM paNa kahyuM che ke--bhaktimAna purUSa devAdhidevanI Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . kR.] & na die chati vinA pote; [19 AgaLa kapUranA dIvo prajvalita karIne azrvameghanu puNya pAme, tathA kuLanA paNa uddhAra kare.' * ahiM "muddAif" ityAdi gAthAo harIbhadra. surIjInI karelI haze evu anumAna thAya che. kAraNu ke, temanA racelA samarAdrityacaritranA Ara'bhamAM jIvana mAM vA " evo namaskAra dekhAya che. A gAthAo tapAgaccha Adi gacchAmAM prasiddha che mATe ahiM badhI lakhI nathI. snAtramAMnI bhinnastaMbhanna AiyathI vyAmAha na karavA snAtra Adi dharmAnuSThAnamAM sAmAcArInA bhedathI bhinnabhinna vidhi dekhAya che, tA paNa tethI bhavya jIve manamAM tavika na karavo. kemake, sarvene arihaMtanI bhakti rUpa phaLaja sAdhavAnuM che. gaNadharonI sAmAcArImAM paNa bheda hoya che, mATe je je AcaraNAthI dharmAddhikane virodha na Ave ane arihaMtanI bhaktinI puSTi thAya te te AcaraNA kAI ne paNa nA khula nathI eja nyAya sarve dharmAMkRtyAmAM jANavo. A pUjAnA adhikAramAM lavaNu AratI Adinu utAravu. sa`pradAyathI sava gacchamAM eka bIjAnI dekhA dekhIthI karAtu' dekhAya che. zrI jinaprabhasUrie karelA pUjAvidhimAMte evI rIte kahyu` che ke--pAdaliptasUri pramukha pUrvAcAryAe lavaNuAdikanuM uttAraNa sAdhAraNathI karavAnI anujJA ApI che, te| hAla te eka bIjA pachI karAvavAnI pravRtti che. snAtra karatAM sarva prakAranI savistArathI pUjA karanArA cAsaTha Idra tathA tenA sAmAnika devatA Adinu anukaraNa Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16] dAna haraNAdi parajaMtune, [zrA. vi. ahiM manuSya kare che, e IhalekanuM paNa phaLa jANavuM. A pramANe snAtravidhi che. kevI pratimAnI pUjA karavI? pratimAo ghaNA prakAranI che. temanI pUjA karavAnI vidhi samyakatva prakaraNa graMthane viSe A rIte kahI che - keTalAka AcAryo gurU eTale mA, bApa, dAdA Adi leoe karAvelI pratimAnI bIjA keTalAka AcAryo pote karAvelI pratiSThApUrvakanI pratimAnI tathA bIjA vaLI vidhithI karAvelI pratimAnI pUrvokta pUjAvidhi karavI ema kahe che paNa vAstavika vastu te e che ke, bApa dAdAe karAvelI ja pratimA pUjavI e Agraha nirUpayegI che. "mamatva tathA kadAgraha choDI daIne sarve pratimAo samAna buddhithI pUjavI. kAraNa ke sarva pratimAne viSe tIrthakarane AkAra jaNAya che tethI "A tIrthakara che." evI buddhi utpanna thAya che. je ema na karatA pitAnA kadAgrahathI arihaMtanI pratimAnI paNa avajJA kare te, duraMta saMsAramAM rakhaDe che. have ahiM kaI zaMkA kare che ke sarva pratimA pUjavAmAM te avidhithI karelI pratimAnuM paNa pUjana karavAno prasaMga Ave, ane tethI avidhi kRta pratimAne anumati ApavAthI bhagavAnanI AjJA bhaMga karyAne doSa AvI paDe, tene javAba ApatAM kahe che ke e kutarka na kare. kAraNa ke Agama vacana hovAthI anidhikRta pratimAnA pUjanamAM paNa doSa lAgatuM nathI. zrI kalpabhASyamAM che che ke-nizrAkRta eTale gaccha pratibaddha ane ani Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. [11 kR.] ema navi ghaTe jote !! zu. (40) zrAkRta eTale gaccha apratibaddha evA catanyane viSe sa ThekANe traNa stuti kahevI, have sa ThekANe traNa stuti kahetAM vadhu vakhata lAge te athavA caya ghaNAM hAya tA veLA ane catya e ba'nenA vicAra karI pratyeka catyane viSe eka stuti paNa kahevI. paNa je derAsare gayA hoIe tyAM stuti karyA vinA pAchA na pharavuM, mATe vidhithI karI hoya ke na hoya te paNa pUjavuM te jaNAvyuM. caityamAM jo kALiyAnA jALa Adi thAya te te kADhI nAMkhavAnA vidhi kahe che ane nAza pAmatA caityanI sAdhue paNa upekSA na karavI joIe. sAdhuo maMdiramAM karALiyAnAM jALa vagere hAya tA madiranI sa'bhALa karanAra bIjA gRhasthI leAkeAne preraNA kare. te evI rIte ke tame citArAnA pATiyAnI peThe madirane svaccha rAkho. jema citArAnA citranuM pATIyu' ujajavala hAya teA te sa leAka tene vakhANe che, tema tame jo madirAne vAravAra samAna ( pUjavu' ) pramukha karI ujjavala rAkho te ghaNA le!ke tamArA satkAra karaze. have te sevake maMdiranA ghara, kSetra ( khetara ) AdinI vRtti bhAgavanArA hAya tA, temane ThapakA devA. te A rIteH" eka tA tame maMdiranI vRtti bheLavA che, ane bIjuM madiranI samAna Adi sAravAra paNa karatA nathI." ema kahyA pachI paNa te leAkA ne karALiyAnAM jALAM ADhi kADhI nAMkhavA na icche, tA jenI aMdara jIva dekhAtA na heAya tevA taMtuALAne sAdhu pAte ja kADhI nAkhe. zrA, 11 -- Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16] dAna haraNAdika avasare, [aa. vi. AvA sidhdhAMta vacananA pramANathI sAdhue paNa vinAza pAmatA caityanI sarvathA upekSA na karavI ema sidhdha thayu.. tA pachI zrAvakanI zI vAta karavI ? ( arthAt zrAvakoe derAsaranI pUrNa sabhALa rAkhavI joIe kemake upara atAvyA mujaba sAdhune zrAvakanA abhAve ATaluM badhu karavAnuM kahevAmAM AvyuM che te te kRtya zrAvakanu' hovAthI zrAvake hamezAM sAvadhapaNe kavu joIe. ) catye javu. pUjA karavI, snAtra karavuM A upara vidhi kahyo, te RSipAtra zrAvakane AzrayI jANaveA. kAraNa ke, tenAthI ja e sarva anI zakavAno saMbhava che. Rddhirahita zrAvake dravyapUjA kema karavI ? Rdhi rahita zrAvaka teA peAtAne ghera ja sAmAyika AdarIte koInuM devuM athavA koInI sAthe vivAda Adi na hoya te IrmAMsamiti Akrikane viSe upayega rAkhI sAdhunI peThe traNa niiida Adi bhAvapUjAne anusaratI vidhithI maMdire jAya. tyAM jo kadAcit koI gRhasthanu devapUjAnI sAmagrInuM kAya hAya te sAmAyika pArIne kula guMthavA vagere kA mAM pravarte. kAraNa ke dravya pUjAnI peAtAnI pAse sAmagrI nathI ane teTale kharca paNa te karI zake tema nathI te pArakI sAmagrIthI tenA lAbha le temAM kAMI anucita nathI. zakA: sAmAyika mUkIne dravyastava karavA ucita zI rIte samAdhAnaH-- RSi rahita zrAvakathI sAmAyika karavu Rdhdhi peAtAnA hAthamAM hAvAthI game te samaye paNa khanI zake Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zubha azubha saMka95; " ema che; paNa maMdiranuM kArya te samudAyane AdhIna hovAthI kaI kaI samaye ja te karavAne prasaMga Ave che, mATe prasaMga Ave tyAre te karavAthI vizeSa puNyane lAbha thAya che. AgamamAM kahyuM che ke-(dravyastavathI) bhavya jIne dhilAbha thAya che, samyagUdaSTi jInuM priya karyuM ema thAya che, bhagavAnanI AjJA paLAya che, jinezvara bhagavAnanI bhakti thAya che, ane zAsananI prabhAvanA thAya che. A rIte aneka guNa dravyastavamAM rahyA che. mATe sAmAyika pALIne te ja vyastava kare. zrAddha dinakRtyamAM kahyuM che ke nirdhana zrAvaka ghera ja sAmAyika laIne je keInuM devuM na hoya, ane keInI sAthe vivAda na hoya te sAdhunI peThe upagathI jinamaMdire jAya. je. jinamaMdire kAyAthI banI zake evuM koI kArya hoya, to sAmAyika pArIne dravya svarUpa kAryane kare." dravyapUjAmAM caityavaMdana bhASyanA 2074 bheda - zrAdavidhinI mULa gAthAmAM "vidhinA" evuM pada che, tethI tyavaMdana bhASyAdi graMthamAM cAvIsamULa dvArathI ane behajAra cumera pratidvArathI kahela, dazatrika tathA pAMca abhigama pramukha sarva vidhi A ThekANe jANa. te A rIte -1 traNanisihI 2 traNa pradakSiNa, 3 traNa praNAma, 4 trividha pUjA, 5 arihaMtanI traNa avasthAnI bhAvanA, 6 traNa dizAe jovAthI viramavuM, paga nIcenI bhUmi traNa vAra pUjavI, 8 traNa vadika 9 traNa mudrA, ane 10 trividha praNidhAna e dazatrika jANavI. ItyAdi sarva Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164] die hare tu nija rUpane [zrA. vi. bAbate dhArIne vidhipUrvaka karela devapUjA, devavaMdanA pramukha dharmAnuSThAna mahAphaLadAyI thAya che, ane vidhipUrvaka na kare te alpa phaLa thAya che. temaja aticAra lAge te vakhate sArA phaLane badale ulaTo anartha upaje che, kahyuM che ke - jema auSadha avidhithI apAya te ulaTI anartha upaje che, tema dharmAnuSThAnamAM avidhi thAya te narakAdikane duHkha samudAyane nipajAve e hATo anartha thAya che, caityavaMdana Adi dharmAnuSThAnamAM avidhi thAya te sidhdhAMtamAM tenuM prAyazcita paNa kahyuM che. mahAnizItha sUtranA sAtamA adhyayanamAM kahyuM che ke je avidhithI cityavaMdana kare, te tene prAyazcita lAge, kAraNa ke, avidhithI cetyavaMdana karanAra purUSa bIjA sAdharmione azradhdhA utpanna kare che. devatA, vidyA ane maMtranI ArAdhanA paNa vidhithI karI hoya te ja phaLasididha thAya che. nahi te tatkALa anadika thAya che. 1. dazatrika-nisiDi-derAsaranA mULa bAraNe pesatAM pitAnA ghara saMbaMdhI vyApArane tyAga karavA rUpa prathama, gabhArAnI aMdara pesatAM derAsarane pUjavA samAravAnA kAryane tajavA rUpa bIjI caityavaMdana karavA samaye dravyapUjAne tyAga karavA rUpa trIjI pradakSiNa-jinapratimAnI jamaNI bAjuthI jJAna, darzana ane cAritranI ArAdhanA rUpa traNa pradakSiNA devI. praNAma-jinapratimAne dekhI be hAtha joDI kapALe lagADIne praNAma karIe te pahelo aMjalibadha praNAma. keDa uparane bhAga lagAreka namAvIne Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di ka] mukhe anyathA jape che zu, (41) [165 praNAma karIe te bIjo ardhAvata praNAma, be DhIMcaNa be hAtha, ane mastaka e paMcAMga namAvI khamAsaNa daIe te trIje paMcAga praNAma. pUjA : bhagavAnane aMge kesara, caMdana, puSpa vagere caDAvavAM te pahelI aMga pUjA, dhUpa, dIpa, ane naivedyAdi bhagavAnanI AgaLa mUkavA rUpa bIjI agrapUjA. bhagavAnanI AgaLa stuti, tetra, gIta, bAna, nATaka Adi karavA rUpa trIjI bhAvapUjA avasthA:piMDastha eTale chadmasthAvasthA 1. padastha ekale kevalI avasthA 2. rUpastha eTale siddhAvasthA 3. dizA-je dizAe jinapratimAM hoya te dizA vinA bIjI traNa dizAe na jevuM. paMjavu-caityavaMdana karatAM paga mUkavAnI bhUmi traNavAra pUjavI. mudrA : be hAthanI daze AMgaLIo mAMhe mohe melavI kamaLanA DoDAne AkAre hAtha joDI peTa upara keNI rAkhavI te pahelI vegamudrA. be paganAM AMgaLAnI vacamAM AgaLathI cAra AgaLa ane pAchaLathI kAMIka ochuM aMtara rAkhI kAusagga kare te bIjI jinamudrA. be hAtha bhegA karI kapALe lagADavA te trIjI muktAzuktimudrA. praNidhAna : jAvaMti ceIthAI e gAthAe karI catya vAMdavA rUpa prathama praNidhAna. jAvaMta kevisAha e gAthAe karI gurUne vAMdavA rUpa bIjuM praNidhAna. jayavIyarAya kahevA rUpa trIjuM praNidhAna jANavuM athavA mana, vacana ane kAyAnuM ekAgrapaNuM karavuM te rUpa traNa praNidhAna jANavAM. A dazAvika che. 2 prabhu AgaLa javAne eTale jharAsaramAM praveza karavAne vidhi te abhigama 5 prakArane che. Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16]. anyathA vacana abhimAnathI, [zrA, vi, 3 strIoe prabhuthI DAbA paDakhe rahevuM, ane purUSoe jamaNA paDakhe rahevuM 2 dizi. 4 prabhuthI dUra rahevuM te avagraha 3 prakArane che. 5 ghanya madhyama ane utkRSTa e 3 bhede caityavaMdanA thAya che. te vaMdanAnA traNa bheda. 6 paMcAMgI mudrAe namaskAra kare athavA khamAsamaNa devuM te 1 bheda. 7 prabhunI guNaprazaMsAvALA 1 thI 108 kaleka bolavA te namaskArane 1 bheda. 8 caityavaMdananAM 9 sUtramAM (bIjIvAra bolAtAM sUtra bIjIvAra na gaNIe evA) 1647 akSara che, te 1647 varNa gaNAya. 9 catyavaMdananAM 9 sUtramAM (eka sarakhuM pada bIjIvAra bolAtAM na gaNIe evAM) 181 pada eTale artha samApti darzaka vAkya che. 10 eka zvAsocchavAsa jeTalA kALamAM bolavA gya zabdonuM vAkya athavA gAthAnuM 1 caraNa saMpadA (athavA mahApada virati athavA visAmAkahevAya, tevI saMpadAo 97 che. 11 namuthuNaM-arihaMtarathANuM-legassa-pukharavaradI ane siddhANaM budvANuM e pAMca daMDakasUtra kahevAya che. 12 pAMcadaMDakasUtromAM adhikAra (eTale mukhyaviSaya)1ra che. 13 arihaMta-siddha-muni-siddhAnta e cAra vaMdanIya che. 14 je vaMdanagya nahi paraMtu mAtra smaraNa karavA gya te 1 zAsanadeva che. Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phrI kama tuM Adhe; [167 6. kR] 15 nAma sthApanA dravya ane bhAvathI 4 prakAranA arihaMta, 16 thAya eTale stuti te ekaja thAyajoDAmAM 4 prakA nI. 17 cavadana karavAthI je A prakAranAM phaLa meLavavAnI IcchA rAkhavAmAM Ave che te 8 nimitta. 18 te 8 prakAranAM phaLa prApta karavAmAM je sAdhana (kAraNarUpa) te 12 hetu. 19 kAussagga karatI vakhate je 16 prakAranI chUTa rAkhavI je karavAthI kAusagganA bhaMga na gaNAya te 16 AgAra 20 kAussaggamAM je 19 danivAravA yAgya che te 19 doSa. 21 kayAMsudhI kAussaggamAM rahevuM ? tene kALaniyama te 1 22 prabhunI AgaLa stavana kevA prakAranuM kahevuM? te 1 bheda. 23 eka divasamAM 7 vAra caityavaMdana karye kace vakhate karavuM ? te darzAvavu, tenA 7 bheda. 24 dehAsaramAM 10 prakAranI jaghanya AzAtanA ke je avazya tyAga karavA cAgya che. (kula 2074 bheda) vidhi avadhi upara citrakAranuM dRSTAnta, 6. 18 ayeAdhyA nagarImAM surapriya nAme yakSa che. te prativaSe yAtrAne divase je yakSamUrti raMgavA AvyeA hAya te raganArane haze ane ragavA na Avye hoya teA nagaranA leAkeAne haze. pachI bhayathI citrakArA nAsabhAga karavA lAgyA. tyAre rAjAe sarve citrakArAne eDIthI bAMdhyA hAya e rIte nagaramAM rAkhyA. pachI eka ghaDAmAM sarvenA nAmeAnI ciThThIe nAMkhI. jenA nAmanI ciThThI nIkaLe te, citrakAra te yakSane raMge. eka vakhata koI vRddhasrInA putranuM nAma Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168] jJAyaka bhAva je ekalA nIkaLyu, tyAre te DezI rAvA lAgI eTalAmAM nagarIthI keTalAka divasa upara AveleA eka citrakArane putra hatA. teNe nakkI avidhithI yakSa citrAya che.'' ema ciMtavI vRddhIne dRDhatAthI kahyuM ke, "huM yakSane raMgathI citrIza" pachI te citrakAranA putre chaThThuM karyAM. zarIra, vastra, jAta jAtanA raMga, pIchIe pramukha sa vastu pavitra joIne lIdhI, mukhe AThapaDanA sukhakAza khAMdhyA ane bIjI paNa vidhi sAcavI te te yakSane citaryAM, ane page lAgIne cakSanI kSamA ApI tethI surapriya yakSane prasanna thayele oI citrakAra putre varadAna mAgyu ke, "he yakSa ! mArine upadrava na karavA" arthAt have koI ne mAravA nahi yakSe te vAta aMgIkAra karI, vaLI teNe prasannatAthI citrakAra putrane koI paNa vastunA avayavanA aMzamAtra ovAthI vastunA sarvAM AkAra citrAya evuM varadAna ApyuM. [aa. vi kauzAMbI eka vakhata kezAMkhI nagarIne viSe rAjasabhAmAM gayelA te citrakAra putre gAkhamAMthI mRgAvatI rANIne aMgUTho joi, te uparathI te rANInu' yathAsthita rUpa citaryuM. rAntae mRgAvatInI sAthaLa upara tala hateA, te paNa citramAM joI citrakAra putrane mArI nAMkhavAnI AjJA karI. bIjA sa satrakAroe yakSanAM varadAnanI vAta rAjAne kahI. tyAre rAjAe parIkSA karavA mATe eka dAsInA aMgUTho dekhADI rUpa citaravA kahyuM. te citrakAra putre kharAara citrelu' joI rAjAe tenA jamaNA hAtha kApI nAMkhyA. tyAre citrakAra putre pharIthI yakSanI ArAdhanA karI varadAna Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. kR] rahe te sukha sAdhe che zu. (42) [169 meLavI mRgAvavAnuM rUpa pharI vAra DAbe hAthe cItaryuM, ane te caMDapradyota rAjAne dekhADayuM. pachI mRgAvatInI mAgaNI karavA mATe caMDaute kauzAMbI nagarIe dUta mokalyo. tene dhikkAra karela jeI caMDapradyote kauzAMbI nagarIne lazkarathI cArebAjUe vITI lIdhuM. chevaTe zatAnika rAjA marI gayo, tyAre mRgAvatIe caDapradyotane kahevarAvyuM ke, " ujajayinIthI iTo maMgAvIne kaTa karAva, ane nagaramAM anna tathA ghAsa ghaNuM bharI rAkhavAnuM kara. pachI tAruM icchita thaze te pramANe caMDapradyota kare che eTalAmAM vIra bhagavAna samavasaryA. bhilanA pUchavAthI bhagavAne kahe ? rAte saMbaMdha sAMbhaLI mRgAvatI rANI ane caMDapradyotanI aMgAravatI pramukha ATha rANIoe dIkSA lIdhI. e rIte vidhi avidhi upara daSTAMta kahyuM che. A uparathI " avidhithI karavA karatAM na karavuM te sArUM ?' evA virUda, pakSanI kapanA na karavI. kahyuM che ke -"avidhie karavuM, te karatAM na karavuM e sArUM, e vacana siddhAMta viruddha che. ema siddhAMtanA jANa AcAryo kahe che. kAraNa ke, na kare te ghaNuM prAyazcita lAge che, ane avidhie kare te DuM lAge che. mATe dharmAnuSThAna hamezAM karavuM joIe ane te karatAM sarva zaktithI vidhi sAcavavAnI yatanA rAkhavI. ema karavuM eja zraddhAvaMta chanuM lakSaNa che. kahyuM che ke -"zraddhAvaMta ane zaktimAna purUSa vidhithI ja sarva dharmakriyA kare che, ane kadAcita dravyAdika doSa lAge te paNa te " vidhithIja Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170] zubha azubha vastu saMkalpathI, [zrA. vi. karavuM" e vidhine viSeja pakSapAta rAkhe che. jemane vidhipUrvaka dharmakriyA karavAne vega maLI Ave che, te purUSa tathA vidhipakSanI ArAdhanA karanArA, vidhipakSane bahumAna ApanArA, vidhipakSane deSa na denArA purUSane paNa dhanya che. Asannasididha cheneja vidhithI dharmAnuSThAna karavAne sadAya pariNAma thAya che. tathA bhejana, zayana, besavuM, AvavuM, javuM, belivuM ItyAdi kriyA paNa dravya, kSetra, kALa. bhAva vigerene viSe vidhithI karI hoya te phaLavALI thAya che, nahIM te alpa phaLavALI thAya che." 6. 9 avidhithI a5lAbha thAya che te upara kathA keI be mANasoe dravyane arthe dezAMtare jaI eka siddha purUSanI ghaNI sevA karI. tethI siddha purUSe prasanna thaI temane addabhUta prabhAvavALA tuMbI phaLanAM bIja ApyAM. tene sava AsrAya paNa kahyo. te A rIte -"so vAra kheDelA khetaramAM taDako na hoya ane ukta vAra nakSatrane vega heya, tyAre te bIja vAvavAM. velaDI thAya tyAre keTalAMka bIja laIne patra, puSpa, phaLa sahita te velaDIne te ja khetaramAM bALavI. tenI rAkha eka gadiyANA bhAra laI cosaTha gadiyANA bhAra tAMbAmAM nAMkhI devI. tethI se TacanuM suvarNa thAya." evI siddha purUSanI zikhAmaNa laIne te bane jaNA ghera AvyA. temAM eka jaNAne barAbara vidhi pramANe kriyA karavAthI so TacanuM sonuM thayuM. bIjAe vidhimAM kAMIka kasura karI tethI rUDuM thayuM mATe sarva kAryamAM vidhi thAya te saMpUrNa phaLa maLe che. ane avidhithI kriyA Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhare je nava mAyA; [171 karI hoya te alpa phaLa maLe che pUjA Adi puNyakriyA karI rahyA pachI avidhi AzAtanA micchAmi dukkaDaM kahevuM. aMgapUjAdi traNa tathA dravyastavanuM phaLa "pahelI aMgapUjA vighanI zAMti karanArI che, bIjI agrapUjA aspRdaya karanArI che, ane trIjI bhAvapUjA nirvANanI sAdhaka che. evI rIte traNe pUjAe nAma pramANe phaLa ApanArI che." pUrva kahelI aMgapUjA, agrapUjA, caitya karAvavAM, jinabiMbanI sthApanA karAvavI, ane tIrthayAtrA karavI ItyAdi sarva dravyastava jANavuM. kahyuM che ke -"jinamaMdiranuM nirmApana jinabiMbanI pratiSThA, yAtrA, pUjA Adi dharmAnuSThAna sUtramAM kahelI vidhi mAphaka karavuM. ane A yAtrA Adi sarva dravyastava che. kAraNa ke, dravyastava e bhAvastavanuM kAraNa che." "je pUjA daraja paripUrNa paNe karI zakAya nahIM, te chevaTe akSatapUjA ane dIpaka pUjA karavI. jaLanuM eka biMdu mahAsamudramAM nAMkhavAthI te jema akSaya thAya che, tema vItarAgane viSe pUjA arpaNa karIe te akSaya thAya. keI bhavya jIve A jina pUjArUpa bIjathI A saMsArarUpa aTavImAM duHkha na pAmatAM atyaMta udAra bhega bheLavIne mekSa pAmyA che." "pUjAthI manane zAMti thAya che, mananI zAMtithI zubha. dayAna thAya che, zubha dhyAnathI mukti pAme che ane mukti pAmavAthI nirAbAdha sukha thAya che." - puSpAdikathI pUjA karavI, jinAjJAnuM pAlana, devadravyanuM rakSaNa, utsava karavA ane tIrthayAtrA karavI ema pAMca prakAre tIrthakaranI bhakti kahI che. Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172] teTale sahaja sukha anubhave, [zrA. vi. kastava AbhAMga-anAmathI ema be prakArane che. kahyuM che ke -"bhagavAnanA guNane jANa purUSa vItarAga upara ghaNe pUjya bhAva rAkhI vidhithI tathA ghaNuM AdarathI jinarAjanI uttama prakAre pUjA kare, te Aga dravyastava jANavuM. A Aga dravyapUjAthI sakaLa karmanuM nirdezana karI zake e cAritrane lAbha zIdhra utpanna thAya che. mATe samyagadaSTi e A pUjAne viSe pravRtta thavuM." pUjA vidhi barAbara na hoya, jinabhagavAnanA guNanuM sArUM jJAna na hoya, paNa mAtra zubha pariNAmathI karelI je pUjA, te anAga dravyapUjA kahevAya che. e rIte karelI anAga dravyapUjA paNa guNasthAnanuM sthAnaka hovAthI guNakArI ja che, kAraNa ke, ethI anukrame zubha, zubhatara pariNAma thAya che, ane samyakatvane lAbha thAya che, bhAvikALe kalyANa pAmanArA ghaNA dhanya jIne "guNa nahI jANyA chatAM pUjAdi viSayamAM jema arihaMtanA biMbane viSe popaTa yugalane utpanna thaI tema prIti utpanna thAya che." bhArekamI ane bhavAbhinaMdI ne, A pUjAdi viSayamAM jema nizcayathI maraNa najIka Ave, tyAre regI manuSyane pathya vastu upara jema dvaSa utpanna thAya che, tema haiSa utpanna thAya che. mATe tatvajJa purUSa jinabiMbane viSe athavA jidra praNIta dharmane viSe azubha pariNAmane abhyAsa thavAnI bIkathI leza mAtra paNa dveSa na thAya tema kALajI rAkhe che. 6. ra8 pArakI jinapUjA upara dveSa karavA saMbaMdhI kutalArANunI kathA Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. kaI prabhu AtamarAyA che zu. (43) [173 pRthvIpuramAM jitazatru rAjAne ghaNuM dharmaniSTha evI kuMtalA nAme paTarANI hatI. te bIjAne dharmane viSe pravartAvanArI hatI, mATe tenA vacanathI tenI sarva zo dharmaniSTha thaI, ane kuMtalA rANIne ghaNuM mAnavA lAgI. eka vakhata sarva rANIoe navAM jinamaMdira taiyAra karAvyAM. AthI kuMtalA rANInA manamAM ghaNI adekhAI AvI, te pitAnA maMdiramAM ja sArI pUjA, gIta, nATaka vagere karAve, ane bIjI rANIonI pUjA Adine dveSa karavA lAgI kharekhara khedanI vAta e che ke, matsara kevo dastara che ! kahyuM che ke- "matsara rUpa sAgaramAM samaju purUSa rUpa vahANa paNa DubI jAya che. te pachI paththara sarakhA bIjA jIva DUbI jAya emAM zI navAI? vidyA, vyApAra, kaLAkauzalya, vRddhi, addhi, guNa, jAti, khyAti, unnati vageremAM mANasa adekhAI kare te vAta jUdI, paNa dharmamAM jeo matsara kare che! teone dhikkAra thAo ! zeka saraLa svabhAvanI hovAthI teo haMmezAM kuMtalA rANInA pUjA Adi zubhakRtyane anumodana ApatI hatI. adekhAIthI bharelI kuMtalA rANI ekadA durdavathI asAdhya rege pIDANI. rAjAe AbharaNa Adi kiMmatI vastuo tenI pAse je hatA te sarva laI lIdhI. pachI te kuMtalA ghaNuM azAtA vedanAthI maraNa pAmI zakayanI pUjAne dveSa karavAthI marIne kutarI thaI. te pUrvabhavanA abhyAsathI pitAnA cityanA bAraNumAM besatI hatI. eka vakhata tyAM kevaLI padhAryA kevaLIne puchyuM ke kuMtalArANI mArIne kayAM utpanna thayA. kevalIe sarva vAta kahI. tethI rANIonA Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 para taNI Aza viSa velaDI, [kA. vi. manamAM ghaNe vairAgya utpanna thaye teo haMmezAM te tarIne khAvA pIvA ApatI, ane snehathI kahetI ke, "hA hA! dharmiSTha ! evI te kema phegaTa Ave cheSa karyo che, jethI hArI AvI avasthA thaI. !" A vacana sAMbhaLI tathA pitAnuM caitya vagere joI tene (kutarIne) jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM. tyAra pachI saMvega pAmI teNe siddhAdikanI sAkSIe pote karelA cheSa vagere azubha karma AcyAM , ane anazana karI maraNa pAmI vaimAnika devatA thaI. zreSa adekhAInAM AvAM kaDavAM phaLa che iti. dravyastava. bhAvastava eTale - jinezvaranI AjJA pALavI e bhAvastava jANa. te jinAjJA svIkAra rUpa, ane parivAra rU5 evI rIte be prakAranI che. temAM zubhakarmanuM sevana karavuM te svIkAra rUpa AjJA jANavI. ane niSiddhane tyAga kare te parihArarUpa AjJA jANavI. svIkAra rUpa AjJA karatAM parihAra rUpa AjJA zreSTha che. kAraNa ke, niSiddha evA prANAtipAta pramukha sevana karanAra manuSya game teTaluM zubhakarma kare, te paNa tethI tene vizeSa guNa thatuM nathI. jema regI mANasanA roganI cikitsA auSadhane svIkAra ane apathyane parihAra e be prakAthI karAya che. rogIne ghaNuM sArUM auSadha ApavA chatAM paNa te je pacya (carI) pALe nahi, te tene rega maTate nathI vaLI kahyuM che ke - raga davA vagara phakata carIthIja maTe che, paNa carI na pALe tei seMkaDo davAthI paNa roga maTe nahi". e rIte jinabhagavAnanI bhakita paNa niSiddha AcaraNa karanArane vizeSa Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. pha] phale karma bahu bhAti; 17pa phaLavALI thAya nahi. jema carI pALanArane ja davAthI ArAma thAya che, tema svIkAra rUpa ane parivAra rUpa ema be AjJAne roga thAya teja saMpUrNa phaLasiddhi thAya che. zrI hemacaMdrasUrie vItarAga tetramAM kahyuM che ke he vItarAga ! tamArI pUjA karavA karatAM tamArI AjJA pALavI bahu lAbhakArI che. kAraNa ke, AjJAnI ArAdhanA karI hoya te zivasukha ane virAdhanA karI hoya te bhavanI vRddhi thAya che. he vItarAga! tamArI AjJA-hamezAM tyajavAyegya vastunA tyAgarUpa ane AdaravA yogya vastunA AdararUpa hoya che. arthAt Azrava sarvathA chAMDavA gya che, ane saMvara sarvathA AdaravA . pUrvAcAryoe dravyastavanuM ane bhAvastavanuM phaLa kahyuM che. te A rIte che - dravyastavanI utkRSTapaNe ArAdhanA karI hoya te bAramA devaleke jAya che, ane bhAvastavanI utkRSTapaNe ArAdhanA karI hoya te aMtarmuhurtamAM nirvANa pAme che. dravyastava karavAmAM je ke kAMIka paTakAya jInI upamadanAdika virAdhanA thAya che, te paNa kuvAne dRSTAMte gRhastha jIvanavALAne te (dravyastava) kare ucita che. kAraNa ke, tethI karanAra jenAra ane sAMbhaLanAra e traNene agaNita puNyAnubaMdhi puNyane lAbha thAya che." 6. 21 navA gAmamAM leke e ku khedavA mAMDe,kuvo khodatAM tarasa-thAka, aMga-vastra malina thavuM vi. thAya paNa kuvAmAMthI pANuM nIkaLyA pachI temane ane bIjA lokone te kuvAnuM pANI snAna, pAna, aMgazuci, tarasa, thAka vi. dUra karI sarva prakAre Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176] jJAna dahane karI te deha [zrA. vi. badhAne sukha ApanAra thayuM, tema dravyastavanI vAtamAM paNa jANavuM. AvazyakAneryukitamAM kahyuM che ke - sarva virati na pAmelA dezavirati jIvone saMsArane pAtaLe karanAre e dravyastava kuvAne daSTAMte ucita che bIje ThekANe paNa kahyuM che ke-AraMbhane vaLagI zakAya jInI virAdhanAthI virati na pAmelA ane tethI ja saMsAra aTavImAM paDatA jene dravyastava eja moTuM AlaMbana che." je zrAvaka vAyu sarakhA caMcaLa, nirvANane aMtarAya karanAra, ghaNA nAyakanA tAbAmAM rahelA, svalpa ane asAra evA dhanathI sthira phaLane ApanArI, nirvANane sAdhanArI, pitAnI svAdhInatAmAM rahelI, ghaNuM phaLa ApanArI ane sArabhUta evI jinezvara bhagavAnanI pUjA karIne nirmaLa puNya upaje che, teja vaNika vANijya karmamAM ghaNe nipUNa samaje jinadarzana pUjA karavAthI thanAra upavAsanuM phaLa - zraddhAvaMta manuSya "jinamaMdire jaIza" ema ciMtavatAM eka upavAsanuM, javA mATe uThatAM chanuM, javAnuM nakkI karatAM aThThamanuM, mAge jatAM cAra upavAsanuM, jinamaMdiranA bAhya bhAge jatAM pAMca upavAsanuM, maMdiranI aMdara jatAM paMdara upavAsanuM ane jina pratimAnuM darzana karatAM eka mAsa upavAsanuM phaLa pAme che. paghacaritramAM vaLI A pramANe kahyuM che ke -"zraddhAvaMta zrAvaka "jinamaMdire jaIza" ema manamAM ciMtavatAM eka upavAsanuM, uThatAM beupavAsanuM, mArge javA lAgatAM traNa upavAsanuM, jatAM cAra upavAsanuM, cheDe mArga ullaMghatAM pAMca upavAsanuM, adhe mAge 15 upavAsanuM Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. kR] hee eka je jAti ke zu (44) [177 jinapratimAnuM darzana karatAM eka mahinAnA upavAsanuM, jinamaMdira praveza karatAM cha mahinAnA upavAsanuM maMdirane bAraNe jatAM eka varSanA upavAsanuM, pradakSiNA detAM se varasanA upavAsanuM, ane jinapratimAnI pUjA karatAM hajAra varSanA upavAsanuM phaLa pAme, ane jyAre jinabhagavAnanI stuti kare tyAre anaMta puNya pAme." "pramArjana karatAM so upavAsanuM, vilepana karatAM hajAra upavAsanuM, mALA paherAvatAM lAkha upavAsanuM, ane gIta vAjiMtra Adi bhAva pUjA karatAM anaMta upavAsanuM phaLa pAme." prabhu pUjA pratidina traNa TaMka karavI. kahyuM che ke prAtaHkALe karelI vAsakSepa jinapUjA rAtre karelA pApane nAza kare che, madhyAhna samaye karelI caMdanAdi pUjA janmathI mAMDIne karelA pApane kSaya kare che, ane saMdhyA samaye karelI dhUpadIpAdi pUjA sAta janmamAM karelAM pApa TALe che. jaLapAna, AhAra, auSadha, nidrA, vidyA, dAna, khetI e sAta vastu avasare karI hoya te sArUM phaLa Ape che, tema jinapUjA paNa avasare karI hoya te te paNa ghaNuM sArUM phaLa Ape che." trikALa jinapUjana karanAra bhavya samaktine zobhAve che ane chevaTe zreNika rAjAnI peThe tIrthakara nAmagotra karma bAMdhe che. gayA che doSa jenA evA jinezvara bhagavaMtanI sadA trikALa je pUjA kare che, te prANI trIje bhave athavA sAtame ke AThame bhave siddhipadane pAme che. sarva AdarathI pUjA karavAne kadApi deveMdra pravate te paNa pUjI na zake, kemake tIrthakaranA anaMta guNa che. eka eka guNane judA judA gaNIne pUjA kare te AyuSazA. 12 Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18] rAga DhAya rahita eka je, [zrA. vi. samApti ta paNa pUjAnA ke guNanA aMta Ave nahI', mATe sarva prakArathI pUjA karavA keAI samartha nathI, paNa yathAzakti sa jana pUjA kare ema banI zake che. he prabhu ! tame adRzya che eTale AMkhathI dekhAtA nathI, sarva prakAre tamArI pUjA karavA cAhiye tA banI zakatI nathI, tyAre te atyaMta bahumAnathI tamArA vacananuM paripAlana karavuM eja zreyaskara che. jinezvara bhagavatanI pUjAmAM yathAyeAgya ahumAna ane samyak vidhi e banne hoya te ja te pUjA mahAlAbhakArI thAya che. te upara cAbha'gI batAve che. 1 sAcuM rUpa ane sAcI mAheArachApa, 2 sAcuM rUpu' ane khATI meherachApa, 3 sAcI mAheArachApa, paNa khATu' rUpuM, 4 khATI meAhArachApa ane rUpuM paNa khATu'. 1 devapUjAmAM paNa sAcuM bahumAna ane sAcI vidhi e pahele bhAMgA, 2 sAcuM bahumAna che, paNa vidhi sAcI nathI e khIjo bhAMgA, 3 sAcI vidhi che, paNa samyag ahumAna nathI, Adara nathI e trIjo bhAMgA, ane 4 sAcI vidhi paNa nathI ane samyag bahumAna paNa nathI e ceAthA bhAMgeA. prathama ane dvitIya yathAnukrame lAbhakArI ane trIjo tathA ceAtheAbhAMgA khIlakula sevana karavA lAyaka nathI. eTalAja mATe bRhadbhASyamAM kahela che ke - vAMdaNAnA adhikAramAM ( bhAvapUjAmAM ) rUpA samAna manathI ahumAna samajavuM ane nAhArachApa samAna sa` bahAranI kriyAo samajavI. humAna ane kriyA e bannenA saMyoga maLavAthI vaMdanA satya jANa; jema rUpu' ane mera : Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dayA zuddha te pAle; [19 satya hoya te rUpIe barAbara cAle che, tema vaMdanA paNa bahumAna ane kriyA e bane tevAthI satya samajavI. bIjA bhAMga sarakhI vaMdanA pramAdinI kriyA temAM bahumAna atyaMta hoya paNa kiyA zuddha nathI, te paNa mAnavA yogya che bahumAna che, kriyA zuddha karAvI zake che. e bIjA bhAMgI sarakhI samajavI. keIka vastunA lAbhanA nimittathI kiyA akhaMDa kare, paNa aMtaraMga prema nathI tethI trIjA bhAMgAnI vaMdanA kazA kAmanI nathI. kemake bhAva vinAnI kevaLa kriyA zA kAmanI che? e te kevaLa lekene dekhADavA rUpa ja gaNAya che, e nAmanI ja kriyA che, tethI AtmAne kAMI phaLIbhUta thatI nathI. jethe bhAMgo paNa kazA kAma nathI, kemake aMtaraMga bahumAna paNa nathI ane kriyA paNa zuddha nathI. e cethAbhAMgAne tattvathI vicArIe te vaMdanA ja na gaNAya. deza-kALane AzrayIne cheDe athavA ghaNe vidhi ane bahumAna saMyukta e bhAvastava karo.. | zrI jinazAsanamAM prIti, bhakti, vacana ane asaMgaanuSThAna, ema cAra prakAranA anuSThAna kahelAM che. bhadraprakRti svabhAvavALA jIvane je kaMI kAma karatAM prItine svAda utpanna thAya che, bAlAdikane jema ratna upara prIti upaje che tema prItianuSThAna samajavuM. zudha vivaMta bhavya jIvane je kriyA upara adhika bahumAna thavAthI bhakti sahita prIti utpanna thAya che. tene pUrvAcAryo bhaktianuSThAna kahe che. A baMnemAM paripAlaNA surakhI che, paNa jema strImAM prItirAga ane mAtAmAM bhaktirAga ema Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180] prathama aMge ema bhAkhiyuM, [zrA. vi. baMnemAM rAga bhinna-bhinna jAtine hoya che, tema prIti ane bhakti anuSThAnamAM paNa eTaluM taphAvata che, sUtramAM kahelIvidhi pramANe ja jinezvara bhagavaMtanA guNa jANe tathA vakhANe, caityavaMdana, devavaMdana, pramukha sarva sUtramAM kahelI rIta mujaba kare, tene vacanAnuSThAna kahevAya; A vacanAnuSThAna cAritravaMtane niyamathI hoya che paNa pArtha sthAdine nahIM. phalanI AzA na rAkhanAre bhavyajIva zratanA AlaMbana vagara kevala pUrvanA abhyAsanA rasathI ja je anuSThAna kare te nipuNa purUSoe asaMgaanuSThAna jANavuM te jinakalpI vagerene hoya che. jema kuMbhAranA cakranuM bhramaNa prathama daMDathI thAya che. tema vacanaanuSThAna AgamathI pravarte che ane jema daMDa kADhI lIdhA pachI paNa pUrva prayogathI caka bhamyA kare tema abhyAsanA rasathI AgamanI apekSA vagara asaMgaanuSThAna thAya che. ema A be (vacana ane asaMga) anuSThAna A daSTAMtathI bhinna bhinna samajI levAM. bALakanI peThe prathamathI pratibhAva AvavAthI prathama prItianuSThAna thAya che, pachI bhakitaanuSThAna, pachI vacanAnuSThAna, tyArapachI asaMgAnuSThAna thAya. ema eka ekathI adhika guNanI prApti thavAthI anuSThAna paNa thAya che. teTalA mATe cAra prakAranuM anuSThAna paNa prathama rUpIyAnuM sarakhuM samajavuM. vidhi ane bahumAna e baMnenA saMye gathI anuSThAna paNa samajavAM, je mATe muni mahArAje e anuSThAna parama pada pAmavA kAraNapaNe batAvela che. Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di ] nija zakti ajuAle che zu. (45) [181 bIjA bhAMgAnA rUpIyA samAna anuSThAna paNa satya che teTalA mATe pUrvAcAryoe tene ekAMte duSTa gaNAvyuM nathI. jJAnavaMta purUSonI kriyA che ke aticArathI malina hoya te paNa zudadhatAnuM kAraNa che, kemake ratna upara mela lAgele hAya, paNa je aMdarathI zudha che, te bahArane mela sukhe dUra karI zakAya che. trIjA bhAMgA sarakhI kriyA mAyAmRSAdika doSathI banelI che. jemake bheLA lokene ThagavA mATe koI dhUte zAhukArane veza laI vaMcanA jALa mAMDI hoya, tenI kriyA bahArathI dekhAvamAM ghaNuM ja AzcaryakAraka hoya paNa manamAM adhyavasAya azudha hoya tethI kadApi IlekamAM mAna, yaza, kIrti, dhana pramukhane tene (dhUrtane) lAbha thAya paNa te paralekamAM durgatine ja pAme che mATe e kiyA bahAranA dekhAvarUpa ja hovAthI grahaNa karavA gya nathI. cothA bhAMgA jevI kiyA prAye ajJAnapaNathI azraddhAnapaNathI karmanA bhArepaNathI bhavAbhinaMdI ane hoya che. zuddha ane azudadha e baMnethI rahita evI kiyA kharekhara ArAdhanA virAdhanA e baMnethI zunya che paNa dharmanA abhyAsa karavAnA guNathI kaIka vakhata zubha nimittapaNe thAya che 6. 2rajema keI zrAvakane putra ghaNI vAra jinabiMbanA darzana karavAnA guNathI je ke te bhavamAM kaI sukRtya karyA nahatAM te paNa maraNa pAmIne matsyanA bhavamAM samati pAme. upara batAvelI rIta pramANe ekAgra cittathI bahumAna pUrvaka je deva pUjA thAya te yakta phaLanI prApti thAya che mATe upara jaNAvelA kAraNamAM jarUra udyama kare A niyama upara dharmadatta nRpanI kathA batAve che. Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182] [zrA. vi. ekatA jJAna nizcaya vyA, 6 23 vidhi ane bahumAna upara dhama dattanRpa thA rUpAnA jinamadira zAbhatA evA rAjapura nagaramAM cadramAnI peThe zItakara ane kuvalayavikAsI evA rAjadhara nAme rAjA hatA jemanI pAse devAMganAee peAtAnI rUpasa'padA jANe thApaNu mUkI heAyanI ! evI rIte rAjAnI prItimatI pramukha pAMcase rANIe hatI. eka prItimatI rANI vane bAkI save rANIe jagatane AnadakArI putranA lAbhathI cittamAM sa MtoSa pAmI. putra na hovAthI vadhyA jevI prItimatI rANI manamAM ghaNeAja kheda pAmI. paMktibheda sahana karavA kahyu che, temAMya pramukha mANasane jo paktibheda thAya teA tenAthI te sahana karAya e khUbaja kaThaNa che. athavA je vastu daivAdhIna che, te aMge vicAra karavAthI zuM lAbha thavAnA ? chatAM te vAtathI duHkha pAmanArA mUDha hRdayavALA lAkonI mUDhatAne dhikkAra thA. devatAone karelI vividha prakAranI mAnatA paNa jyAre niSphaLa nIvaDI, tyAre te prItimatInu duHkha ghaNuM vRddhi pAmyuM. upAyA niSphaLa jAya, tyAre AzA saphaLa na thAya. ekadA huMsanu' accuM' gharamAM bALakanI peThe ramatu hatu, te teNe hAtha upara lIdhuM. te paNa manamAM bhaya na rAkhatAM huMse manuSyavANIthI te rANIne kahyuM ke --"he bhadre ! huM ahi' yatheccha chUTathI ramatA hatA, te mane tuM nipuNa chatAM kema ramADavAnA rasathI pakaDe che ? yatheccha vihAra karanAra jIvAne badhanamAM rahevu. nira'tara maraNu samAna che. tu' pete vayApaNu` bhAgavavA chatAM pAchuM evuM Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sugurU tehane bhAkhe; [183 1. kR.] azubha karmo kema kare che? zubha kamathI dhama thAya che. ane dhamA~thI peAtAnuM vAMchita saphaLa thAya che." pachI prItimatIe manamAM camatkAra ane Dara pAmI hasane kahyuM ke, "he caturazirAmaNe! tuM mane ema kahe che? tane huM thADI vAramAM mUkI dauM, paNa te pahelAM eka vAta tane pUchuM chuM ke, aneka devatAonI pUjA, vividha prakAranAM dAna Adi ghaNAM zubha kama huM huMmezAM karuM chuM, te paNa zApa pAmelI strInI peThe mane sa'sAramAM sukhakara putra kema nathI thatA? putra vinA huM duHkhI chuM, te tu zI rIte jANe che? ane manuSyanI vANI zI rIte khele che ?"haMsa bolyA "mhArI vAtacIta pUchavAnuM tane zuM kAraNa che? hu' tane lAbhakArI vacana kahu chuM. dhana, putra, sukha Adi sarva vastunI prApti pUrvabhave karelA kanI AdhInatAmAM che. A lAkamAM kareluM zubha kama tA vacce AvatA atarAyAne dUra kare che. buddhihIna manu je te devatAnI pUjA kare che, te mithyA che ane tethI mitva lAge che. eka jinapraNItadharmaja jIvAne A--lAkamAM tathA paraleAkamAM vAMchita vastunA dAtAra che. je jinadhathI vighnanI zAMti vagere na thAya, tA te khIjA upAyathI kayAMthI thavAnI? je aMdhakAra sUryathI dUra thaI zake nahI, te kAMI khIjA grahathI dUra thAya ? mATe tuM kuchyuM sarakhA mithyAtvane choDI de, ane rUDA pathya samAna aduddha manI ArAdhanA kara. tethI A lokamAM tathA paraleAkamAM paNa thArA manAratha phaLIbhUta thaze." Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184] jeha avika9pa upayogamAM; [zrA. vi. haMsa ATaluM kahI pArAnI peThe jhaTa kayAMya UDI gaye. pachI camatkAra pAmelI prItimatI rANI putranI AzA utpanna thavAthI hAsyamukhI thaI. cittamAM kAMI pIDA thaI hoya te dharma, guru Adi vastu upara bahu sthira AsthA rahe che. jIvane e svabhAva hovAthI prItimatI rANIe sadguru pAsethI zrAvakadharma aMgIkAra karyo. samyaktva dhAraNa karanArI ane trikALa jinapUjA karanArI prItimatI rANI anukame sulasA zrAvikA jevI thaI. haMsanI vANIne e koI meTo camatkArI guNa jANo. eka vakhata rAjadhara rAjAnA cittamAM evI ciMtA utpanna thaI ke - "hajI paTTarANane eka putra thayA nathI, ane bIjI rANIone te seMkaDo putra che. emAM rAjyane vege putra koNa haze ?" - rAjA evI ciMtAmAM che, eTalAmAM rAtre svapnamAM jANe sAkSAtaja heyanI ! evA kaI divya purUSe AvI rAjAne kahyuM. "he rAjana pitAnA rAjyane vege putranI tuM phokaTa ciMtA na kara. duniyAmAM kalpavRkSa samAna phaLadAyaka evA eka jinadharmanI ja vidhipUrvaka tuM ArAdhanA kara, tethI A-leka, paralokamAM hArI ISTasiddhi thaze." evuM svapna jevAthI rAjadhara rAjA pavitra thaI harSathI jinapUjA Adi karavAthI jinadharmanI ArAdhanA karavA lAge. evuM svapna joyA pachI koNa ALasamAM rahe? pachI koI uttama jIva haMsa jema sarovaramAM avatare che, tema prathama arihatanI pratimA svapnamAM dekhADI prItimatInI kUkhamAM avataryo. tethI sarve leka AnaMda, Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nija prANane rAkhe ! zu. (46) [185 di kuM.] pAmyA. ganA prabhAvathI te prItimatI rANIne maNui ratnamaya jinama'dira ane jinapratimA karAvavI tathA tenI pUjA karavI ityAdi doSalA utpanna thayA. phUla phaLane anusaratu thAya temAM zI navAI? devatAonI kArya siddhi manamAM citavatAMja thaI jAya che, rAjAenI kAryasiddhi mukhamAMthI vacana nikaLatAM thAya che, dhanavaMta lokonI kAryasiddhi dhanathI tatkALa thAya che, ane bAkI rahelA manuSyeAnI kArya siddhi te pAte aMga-mahenata kare tyAre thAya che. prItimatInA dohale duHkhathI pUrNa karAya evA hatA, te paNa rAjAe ghaNA harSoMthI tenA saMpUrNa dAhaleA tatkALa pUrNa karyAM. jema merUparyaMta uparanI bhUmi pArijAta-kalpavRkSane prasave, tema prItimatI rANIe AgaLathIja zatrune nAza karanArA putra prasaLyA. rAjadhara rAjAne putra-janma sAMbhaLI ghaNA ja haSa thayA, tethI teNe pUrva keI samaye nahi karelA evA te putranA janmAtsava vagere kAryAM te samaye karyAM, ane te putranuM zabdArthane anusaratuM dharma datta evuM nAma rAkhyuM. eka divase navanavA utsava karIne AnaMdathI te putrane jinamaMdira laI jaI arihaMtanI pratimAne namaskAra karAvI bhagavAna AgaLa bheTA mAphaka mUkayA, tyAre ghaNI saMtuSTa thayela prItimatI rANIe peAtAnI sakhIne kahyu ke, "huM sakhI! te catura haMse cittamAM camatkAra utpanna kare evA ghaNAja upakAra mhArA upara karyAM, te haMsanA vacana pramANe karavAthI nina purUSa jema devaceAgathI peAtAthI meLavI na Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 jeha rAkhe para prANane, [mA. vi. zakAya e nidhi pAme, tema mhArAthI meLavI na zakAya evuM jina dharmarUpa eka ratna ane bIjuM A putraratna huM pAmI. prItimatI Ama bole che, eTalAmAM mAMdA mANasanI peThe te bALaka ekAeka AvelI mUcchathI tatkALa bebhAna thaI gayuM, ane tenI pAchaLa tenI mAtA paNa AkarA dukhathI mUccha khAI bebhAna thaI jamIna para DhaLI paDI. turaMta parivAranA tathA AsapAsanA lokee daSTidoSa athavA keI devatAnI pIDA vagere haze." ema kalpanA karI karI ghaNA khedathI UMce svare pikAra karyo ke "hAya hAya! mAtA ane putra e bannene ekadama A zuM thayuM ?" kSaNamAtramAM rAjA, pradhAna pramukha lekee tyAM AvI bane mAtA-putrane zItaLa upacAra karyA, tethI theDI vAramAM ja bALaka ane tenI pAchaLa tenI mAtA paNa sacetana thaI. pUrvakarmane vega ghaNe AzcaryakArI che, te ja samaye, sarvatra A vAtanI vadhAmaNI gaI, rAjaputrane utsava sahita laI gayA. te divase rAjaputranI tabiyata sArI rahI. teNe vAraMvAra dUdhapAna vagere karyuM paNa bIje divase zarIranI prakRti sArI chatAM arUcivALA mANasanI mAphaka te bALake dudha pIdhuM nahIM, ane cauvihArapaccaphakhANa karanAranI peThe auSadha vagere paNa na lIdhuM. tethI te bALakanA mAtapitAdi duHkhI thayA tenA puNyathI kheMcAyelAja heyanI! evA eka munirAja madhyAhu samaye AkAzamAMthI utaryA. prathama parama prItithI bALake ane te pachI rAjA Adi lokee munirAjane vaMdanA karI. rAjAe bALake dUdha vagere tyAga karavAnuM kAraNa pUchayuM, Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yA tAsa vyavahAra; [ico kra, kR.] tyAre munirAje spaSTa kahyu ke "he rAjana! A bALakane rAgAdikanI athavA bIjI paNa kAMI pIDA nathI. ene tame jina-pratimAnAM darzana karAve eTale e hamaNAM dUdhapAna vagere karaze.' munirAjanA vacana pramANe te bALakane jinamadire laI jaI dana-namaskAra Adi karAvyuM tyAre pUrvanI mAphka dUdha pIvA lAgyA. ane tethI saleka Azcaya ane sASa pAmyA. pharIthI rAjAe munirAjane pUchyuM' ke "A zu' camatkAra !" munirAje kahyuM. he rAjana ! tane e vAta enA pUrvabhavathI mAMDIne kahuM chuM te sAMbhaLa. pUrvabhava-jemAM nidya puruSa thADA ane uttama puruSa dhaNA evI purikA nAme nagarImAM dIna jIva upara dayA ane zatru upara krUradRSTi rAkhanArA kRpa nAme rAjA hatA. buddhithI bRhaspatinI kharAkharI karI zake evA te rAjAne citramatI nAme matrI hatA, ane dravyathI kuberanI kharAkharI karanArA vasumitra nAme zreSThI te maMtrInA mitra hatA. nAmathI ja eka akSara eche, paNa RddhithI kharAkharInA evA eka sumitra nAme dhanADhaya vaNikaputra vasumitranA mitra hatA kiputra paNa anukrame zreSThInI kharAkharInA athavA tenAthI adhika caDhatA paNa thAya che. sArA kuLamAM janamavAthI putra sarakhA mAnya evA eka dhanya nAme sumitrane sevaka hatA. te dhanya eka divase nhAvA mATe sAvare gayA. tyAM divya kamaLa sarakhu` ghaNu' sugadhI hajAra pAMkhaDIvALu kamaLa maLyu. pachI te dhanya saraiAvaramAMthI. bahAra nIkaLI ghaNA harSa thI cAlatA thayA. anukrame Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188] nijadayA viNa kaho parayA, [zrA. vi. mA jatAM phUla utArIne jatI mALInI cAra kanyA maLI kanyAoe kamaLanA guNa jANe dhanyane kahyuM ke, "he bhadra! A uttama vastu uttama puruSane mATe che, mATe ene upayoga jevA tevA pAtrane viSe karIza nahi dhanya kahyuM. A kamaLane uttama puruSane viSe ja mukuTa samAna upayoga karIza." pachI dhajo vicAra karyo ke, "sumitra ja sarve sajajanemAM zreSTha che, ane tethI ja te hAre pUjya che." jenI AjIvikA je mANasathI cAlatI hoya tene te mANasa karatAM bIjo keNu vadhu sAre lAge ? have, bheLA svabhAvanA dhanya ema vicArI, jema keI devatAne bheTazuM ApavuM hoya, tema sumitranI pAse jaI vinayathI namaskAra karI ane yathArtha vAta kahI peluM kamaLa bheTa dharyuM. tyAre sumitre kahyuM ke mahArA zeTha vasumitra sarve lekamAM uttama hovAthI temane ja A uttama vastu vAparavA gya che temanA mahArA upara eTalA badhA upakAra che ke, huM ahoniza temanuM 'dAsapaNuM karuM te paNa temanAM traNamAMthI mukta na thAuM." sumitre ema kahyAthI dhanya te kamaLa vasumitrane bheTa ApyuM. tyAre vasumitre paNa kahyuM ke A lekamAM hArAM sarva kArya saphaLa karanAre eka citramati maMtrI ja sarvamAM uttama che." vasumitranAM evAM vacanathI dhanya te kamaLa citramati maMtrIne najarANuM tarIke ApyuM. tyAre citramatie paNa kahyuM ke-"hArA karatAM zreSTha kRparAjA che, kAraNa ke te pRthvIne ane prajAne adhipati hovAthI tenI daSTine prabhAva paNa daivanI peThe ghaNe adbhuta che tenI pharadaSTi Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krikR] huMe kavaNa prakAre nA jI. (47) [189 jenI upara paDe te ghaNA mAtabara hAya te paNa kaMgALa jevA thaI jAya, ane tenI kRpAdRSTi jenI upara paDe te kaMgALa hAya te paNa mAtabara thAya." citramatinAM evAM vacanathI dhanye te kamaLa kRparAjAne Apyu. kRpa rAjA paNa jinezvara bhagavAnanI ane sadgurunI sevA karavAmAM tatpara hatA, tethI teNe kahyuM ke, jenA caraNakamaLane viSe mhArA jevA rAjAe bhramaranI peThe tallIna rahe che, teja sadguru sa'mAM zreSTha che, temanA yoga svAti nakSatranA jaLanI peThe svalpa maLe." kRparAjA ema kahe che, eTalAmAM sa` lokeAne Azcaya pamADanAra koi cAraNa muni devatAnI peThe tyAM AkAzamAMthI utaryAM. AzcaryanI vAta che ke AzArUpa velaDI kevI rIte saphaLa thAya che! kRpa rAjA Adi loko munirAjane bahumAnapUrNAMka Asana daI, vaMdanA karI pAtapeAtAne ucita sthAne beThA pachI dhanya vinayathI te kamaLanu munirAja AgaLa bheTachu' mUkayuM. tyAre cAraNa munie kahyuM ke "jo tAratamyatAthI koIpaNa manuSyamAM zreSThapaNuM Avatu. hAya ta tenA cheDA arihaMtane viSeja Avavo yAgya che. kAraNa ke, arihaMta traNe lokamAM pUjaya che. mATe traNa jagatamAM uttama evA arihaMtaneja A kamaLa dhAraNa karavuM ucita che. A-lekamAM paralokamAM vAMchita vastu ApanArI te arihaMtanI pUjA eka navI utpanna thaelI kAmadhenu samAna che." bhadraka svabhAvanA dhanya, cAraNa muninA vacanathI ha pAmyA ane pavitra thaI jinamadire jaI teNe te kamaLa bhAvathI bhagava'tane mastake chatranI mAphaka caDhAvyuM, te krama Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190] lokavaNa jema nagaramedanI, [zrA. vi. LathI bhagavAnanuM mastaka jema mukuTa paheravAthI zebhe tema zebhavA lAgyuM. tethI dhanyanA manamAM ghaNuMja AnaMda utpanna thaye. ane zubha bhAvanA bhAvavA lAgyuM. eTalAmAM te mALInI cAre kanyAo tyAM kula vecavA AvI. tyAre dhanya arihaMtane mastake mUkeluM te kamaLa temanA jevAmAM AvyuM. te zubha karmanI anumodanA karI te cAre kanyAoe jANe saMpattinuM bIja heyanI? evuM eka eka utkRSTa kula bhagavAnanI pratimA upara samakALe caDhAvyuM. ThIka ja che. zubha athavA azubha karma karavuM, bhaNavuM, gaNavuM, devuM, levuM, keIne mAna ApavuM, zarIra saMbaMdhI athavA ghara saMbaMdhI kAMI kArya karavuM, ityAdi kRtyane viSe bhavya jIvanI pravRtti prathama bhagavAnanuM darzana karIne thAya che. pachI pitAne dhanya mAnate dhanya ane te cAre kanyAo potapotAne ghera gayAM. te divasathI dhanya bhagavAnane prAyaH dararoja vadanA karavA Ave, ane evI bhAvanA bhAve ke "rAMka pazunI peThe ahorAtra parataMtratAmAM rahevAthI dararoja bhagavAnane vAdavAne niyama paNa levAtuM nathI, evA mane dhikkAra thAo." kRpa rAjA, citramati maMtrI, vasumitra zreNI ane sumitra vaNikaputra e cAre jaNAe cAraNa muninA upadezathI zrAvaka dharma Adaryo, ane anukrame teo saudharma devaleke gayA. dhanya paNa arihaMta upara bhakti rAkhavAthI saudharma devaleke mahartika devatA thaye ane te cAre mALInI kanyAo tenI mitradevatA thaI. kRpa rAjAne jIva devalokathI svIya Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di, ku] jema chatraviNa kAyA, [191 jema svargamAM IMdra che, tema vaitADhaya parvata upara AvelA gaganavallabha nagaramAM citragati nAme vidyAdharane rAjA thaze. maMtrIne jIva devakathI avIne citragati vidyAdharane putra thayo. tenI upara mAtApitA ghaNI ja prIti karavA lAgyAM. bApathI vadhAre tejasvI evA te putranuM vicitragati nAma rAkhyuM. vicitragatie yauvana avasthAmAM AvI eka vakhate rAjayanA lebhathI potAnA bApane mArI nAkhavA mATe daDha ane gupta vicAra karyo, lebhAMdha thaI pitAnuM aniSTa karavA dhAranAra evA putrane dhikkAra thAo! sArA vagathI netradevIe te sarva gupta vicAra citragatine kahyo. ekAeka ghaNe bhaya AvavAthI citragati te ja samaye ujajavala vairAgya pAme ane vicAra karavA lAgyo ke, hAya hAya! have huM zuM karuM? kone zaraNe jAuM? kone zuM kahuM? pUrvabhave puNya upAryuM nahI, tethI pitAnA putrathI ja hArA bhAgyamAM pazunI mAphaka maraNa ane mAThI gati pAmavAno prasaMga AvyA, te hajI paNa huM cetI jau" - ema ciMtavI mananA adhyavasAya nirmaLa thavAthI teNe te ja vakhate paMcamuSTi :leca karyo, devatAoe AvI sAdhune veSa Ape. tyAre uttama buddhivALA te citragatie paMca mahAvrata AdaryA. pachI pazcAttApa pAmelA vicitragatie citragatine khamAvyA ane pharIthI rAjya upara besavA ghaNuM vinaMti karI. citragatie cAritra levAnI vAta jevI rIte banI, te sarva kahI pavananI peThe apratibaddha Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192] pheka tema jJAnaviNa paradayA, aai . vi. vihAra karyo. sAdhunA kalpane anusarI vihAra karatAM ane dukhathI AcarAya evI tapasyA AcaratAM te citragati munirAjane avadhijJAna ane tenI pachavADe tenI spardhAthI ja ke zuM! mana:paryavajJAna paNa utpanna thayuM. (citragati cAraNa muni rAjA pratye kahe che ke te huM jJAnathI lAbha thAya ema jANIne tamAre moDu dUra karavA mATe ahi AvyuM. have bAkIne samagra saMbaMdha kahuM chuM. vasumitrane jIva devakathI cyavIne tuM pRpa rAjA tha, ane sumitrane jIva cavIne hArI prItimatI nAme rANI thaI. e rIte tamArI baMnenI prIti pUrvabhavathI daDha thayelI che. pitAnuM utkRSTa zrAvakapaNuM jaNAvavA kaI kaI koI vakhata sumitre kapaTa karyuM, tethI te strIpaNuM pAme. khedanI vAta che ke, samaju manuSya paNa pitAnuM hita ane ahita jANavAmAM muMjhAI jAya che. mahArA pahelAM "mahArA. hAnA bhAIne putra na thAo." ema ciMtavyuM, tethI A ghaNA vakhata pachI putra thaye. eka vAra keInuM khoTuM dhAryuM heya te paNa te pitAne ghaNuM ja AkarUM phaLa Ape che. dhanyanA jIve devatAnA bhavamAM eka divase suvidhi jinezvarane pUchayuM ke, "huM ahiMthI avIne kyAM utpanna thaIza?" tyAre te bhagavAne tamArA bannenA putra thavAnI vAta dhanyanA jIvane kahI. pachI dhanyanA jIve vicAra karyo ke, "mAtA pitA dharma pAmyA na hoya, te putrane dharmanI sAmagrI kyAMthI maLe? mULa kUvAmAM je pANI hoya, te ja pAsenA havADAmAM sahajathI maLI Ave." ema vicArI Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hi. ka] jisI naTa taNI mAyA che zuM. (48) [193 pite dhibIjane lAbha thavA mATe haMsanuM rUpa dhAraNa karI rANune prastAvane ucita vacanathI ane tene svapna dekhADIne baMdha karyo. e rIte bhavya jIve devatAnA bhavamAM chatAM paNa parabhave bodhilAbha thavAne arthe udhama kare che. bIjA keTalAeka leka manuSyabhavamAM chatAM paNa pUrve pAmelA ciMtAmaNiratna samAna badhiratnane beI bese che. - te dhanyane jIva svargathI cyavIne tamAre putra thaze. enI mAtAne sArAM svapna AvyAM ane sArA dehalA utpanna thayA, tenuM kAraNa e ja che ke, jema zarIra pachavADe chAyA, patinI pachavADe pativratA strI, caMdranI pachavADe caMdrikA, sUryanI pachavADe tene prakAza ane meghanI pachavADe vIjaLI jAya che, tema enI pachavADe pUrvabhavathI bhakti AvelI che. tethI dehalA ane svapnAM sArAM AvyA. gaI kAle ene jinamaMdire laI gayA, tyAre pharIpharIne jinapratimAne jevAthI ane haMsanA AgamananI vAta sAMbhaLavAthI ene mUccha AvI ane tatkALa jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM, tethI pUrvabhavanuM sarvakRtya enI yAdamAM AvyuM. tyAre eNe pitAnA manathI ja evo niyama lIdhe ke, "jinezvara bhagavAnanuM darzana ane vaMdanA karyA vinA mahAre yAjajIva sudhI mukhamAM kAMI paNa nAMkhavuM na kalpa. . niyama rahita dharma karatAM niyama sahita dharmanuM anaMtagaNuM adhika phaLa che, kahyuM che ke-niyama sahita ane niyama rahita evA be prakArane dharma che. temAM pahele dharma thaDe upAryo hoya te paNa nice bIjA karatAM anata gaNu zrA. 13 Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarva AcAya pravacane 194] tri. vi. phUla Ape che, bIjo dhama ghaNA upAyAM hoya te paNa alpa pramANavALuM aneanizcita phaLa Ape che. nakkI karyAM vagara koIne ghaNA kALa sudhI ane ghaNu ja dravya pIyu hAya te tethI ki catmAtra paNa vyAja utpanna na thAya, ane nakkI karyuM" hAya tA dhIrelA dravyanI pratini vRddhi thatI jAya che. ema dhanAviSayamAM paNa niyama karavAthI vizeSa kaLavRddhi jANavI. tattvAnA jANu puruSa hAya tApaNu aviratinA udaya hAya tA zreNikarA jAnI peThe tenAthI niyama levAtA nathI. ane aviratine udaya na heAya te levAya che, paNa kaThaNa vakhata AvatAM daDhatA rAkhI niyamanA bhaga na karavo, e vAta tA Asanasiddhi jIvathI banI zake che. e dharmAMdyatta pUrva bhavathI AvelI dhama rucithI ane bhaktithI peAtAnI eka mahinAnI ummare gaI kAle niyama grahaNa karyAM. gaI kAle jinardezana ane jinavaMdanA karyAM hatAM, mATe eNe dUdha vagere pIdhu, Aje kSudhA-tRSAthI pIDAyA, tepaNu dananA vaMdanAnA yAgana maLavAthI eNe mana dRDha rAkhI dUdha na pIdhuM, amA| vacanathI enA abhigraha pUrNa thayA, tyAre eNe dUdhapAna vagere karyu. pUrva bhave je zubha athavA azubha karma karyuM hoya athavA je karavA dhAryuM hoya te savA~ parabhave pU`bhavanI peThe maLI Ave che e mahimAvaMta puruSane pUrva bhave karelI jinezvara bhagavAnanI aprakaTa-bhaktithI paNa cittane camatkAra utpanna karanArI paripUrNa samRddhi maLaze. mALInI cAre kanyAonA jIva svargathI cavIne judA judA mhAtA rAjakuLamAM avatarI enI rANIe thaze. sAthe sukRta karanArAonA yAga paNa mAthe ja rahe che. " - Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bho anubhava yoga; [ pe | munirAjanI evI vANI sAMbhaLI tathA bALakanA niyamanI vAta pratyakSa joI rAjA Adi leke niyama sahita dharmane svIkAra karavAmAM agresara thayA. "putrane pratibaMdha karavAne arthe vihAra karUM chuM." ema kahI te munirAja garUDanI peThe UDI vaitADhaya parvate gayA. jagatane AzcaryakArI pitAnI rUpa-saMpattithI kAmadevane paNa lajAvanAra e jAtismaraNa pAmele dharmadatta, grahaNa karelA niyamane munirAjanI peThe pALate divase divase vRddhi pAmavA lAgyAM. tenA sarvotkRSTa zarIranI vRddhi thatI haivAthI tenA rUpa, lAvaNya pramukha leMkettara saMdguNa jaNe mAMhomAMhe spardhAthI ja vadhatA hoya tema pratidina vadhevA lAgyA. te dharmadattanA saMdguNene dharma karavAthI vizeSa zobhA AvI, kAraNa ke, eNe traNa varSanI uMmareja "jinezvara bhagavaMtanI pUjA karyA vagara jamavuM nahIM" e abhigraha lIdhe. nipuNa dharmadattane lakhavuM, bhaNAvavuM, Adi bahotera kaLAo jANe pUrve lakhelI bhaNelIja hAyanI! tema sahajamAtra lIdhAthIja zIdhra AvaDI gaI, puNyane mahimA ghaNo camatkArI che! pachI dharmadatta "puNyAnubaMdhI puNyathI parabhave paNa puNyanI prApti sukhe thAya che." ema vicArI saMgara pAsethI pote sArA zrAvakadharmane svIkAra karyo. dharmakRtya vidhi vinA saphaLa thatuM nathI." ema vicArI teNe trikALa devapUjA vagere zubhakRtya zrAvakanI sAmAcArIne anusarI karavA mAMDayuM. anukrame madhyama vaya pAmyuM. tyAre jADI zelaDInI peThe tenAmAM lekottara mIThAza Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 tehathI muni vame mehane, [zrA. vi. AvI. eka divase kaI paradezI purUSe dharmadattane arthe iMddhinA azva sarakhA lakSaNavALA eka azvanuM rAjAne bheTayuM karyuM te ja samaye pitAnI AjJA laIne dharmadatta te azva upara caDha. caDhatAM ja pitAne alaukika vega AkAzamAM paNa dekhADavAne arthe ja hoya ke zuM ! athavA iMdranA. azvane maLavAnI utsuktAthI ja ke zuM? te azva ekadama AkAzamAM uDI kSaNamAtramAM adazya theye ane hajAre. jana ullavI te dharmadattane ghaNI vikaTa aTavImAM mUkI kayAMya cAlyA gayA. sapanA phUkArathI, vAnaranA butkArathI, sUaranA dhutkArathI, dIpaDAnA camatkArathI, camarI gAyanA bheMkArathI, rejhanA trakArathI ane kharAba ziyALIyAnI phekArathI ghaNI ja bhayaMkara evI te aTavImAM paNa svabhAvathI ja bhaya rahita evA dharmadate leza mAtra paNa bhaya manamAM rAkhe nahIM. e te kharUM che ke sArA purUSa vipattine vakhate ghaNIja dhIraja rAkhe che, ane sukha Ave tyAre garva bilakula karatA nathI. hAthInI peThe aTavImAM yatheSTa pharanAro dharmadatta te zUnya aTavImAM paNa jema pitAnA rAjamaMdiranA udyAnamAM rahetuM hoya tema tyAM svasthapaNe rahyo. paraMtu jina-pratimAnuM pUjana karavAne yoga na maLavAthI mAtra dukhI thaye. te paNa samatA rAkhI te divase phaLa Adi vastu paNa teNe na khAtAM pApane khapAvanArA nila cauvihAre upavAsa karyo. zItaLa ane jAta jAtanA phaLa ghaNAM hovAM chatAM paNa sudhAtRSAthI atizaya pIDAyelA ke kaTho . Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di ] valI arati rati zaga che zu. (4) [197 dharmadattane e rIte traNa upavAsa thayA. pitAnA AdarelA niyama sahita dharmane viSe e kevI AzcaryakArI daDhatA che! dharmadattanuM sarva zarIra karamAI gayuM hatuM te paNa dharmanI daDhatA hovAthI tenuM mana ghaNuM ja prasanna jaNAtuM hatuM. AthI eka deva pragaTa thaI tene kahe lAgyo. are satyapurUSa! bahu sArUM! keIthI sadhAya nahIM evuM kArya te sAdhyuM. A te kevuM bairya ! pitAne jIvitanI apekSA na rAkhatAM AdarelA niyamane viSeja hArI daDhatA nirUpama che zakeLe hArI prakaTa prazaMsA karI te gya che. te vAte mahArAthI khamAI nahi tethI meM' ahiM aTavImAM lAvIne hArI dharmamaryAdAnI parIkSA karI che. he sujANa! hArI daDhatAthI huM prasanna thayo chuM, mATe mukhamAMthI eka vacana kADhIne tyAre je ISTa mAMgavuM hoya te mAga." devatAnuM evuM vacana sAMbhaLI dharmadare vicAra karI kahyuM ke, "he deva jyAre tane yAda karuM tyAre AvIne kahuM te kArya karaje." pachI te deva "e dharmadatta adabhuta bhAgyane nidhi khare. kAraNa ke eNe mane e rIte taddana vaza karI lIdheema kahete dharmadaMtanuM vacana svIkArI teja vakhate tyAMthI te ja rahyo. pachI "mane have mahArA rAjabhuvananI prApti vagere zI rIte thaze?" evA vicAramAM che eTalAmAM teNe pitAne pitAnA mahelamAM che, tyAre dharmadare vicAryuM ke, "hamaNuM meM devatAnuM smaraNa nahIM karyuM hatuM, te paNa teNe pitAnI zaktithI mane mahAre sthAnake lAvI mUkaze. athavA prasanna thaelA devatAne emAM zuM kaThaNa che?" Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19] sUtra akSara parAvarttanA, [aa. vi. have dhadatta rAjaputra peAtAnA meLApathI mAbApane, srIjA sagAvahAlAne tathA peAtAnA cAkarIne Anada pamADayA, puNyanA mahimA adabhuta che. pachI rAjaputre pAraNAne arthe ghaNI utsukatA na rAkhatAM jinapratimAnI pUja te divase paNa vidhisara karI, ane pachI pAraNuM karyuM. dhaniSTha puruSonA AcAra ghaNeA AcakArI hAya che. have te cAre kanyAonA jIva pUrva, pazcima, dakSiNa ane uttara e cAre dizAomAM AvelA dezanA cAra rAjaonI sarva ne mAnya evI ghaNA putra upara anukrame putrIo thaI. temAM pahelInuM nAma dhati, khIjInu krama mati, trIjInu dhama zrI ane ceAthInuM' dharmAMNI nAma pramANe temanAmAM guNa paNa hatA, cAre kanyAe vakhata jatAM taruNa avasthAmAM AvI tyAre lakSmIdevIe ja peAtAnAM cAra rUpa banAvyAM hAyanI ! evI rIte te dekhAvA lAgI. eka divase te kanyAe aneka sukRtakArI utsavanu sthAnaka evA jinamadiramAM AvI ane arihatanI pratimA joIne jAtismaraNa jJAna pAmI. tethI jinapratimAnI pUjA karyAM vagara amAre bhAjana karavu na kalpe." evA niyama laI hamezAM jinabhakti karatI rahI. vaLI te cAre kanyAoe ekadila thaI eve niyama karyAM ke, "ApaNA pUrvabhavane milApI dhanane mitra jyAre maLe tyAre teneja ApaNe varIzu. ane bIjA koI ne varIzu nahI. te jANI pUrva dezanA rAjAe pAtAnI putrI dharatine arthe mhoTA svayaMvara maMDapa Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarasa zelaDI kAkhI; [n& kri. ku.] karAbyA, ane temAM tamAma rAjAone teDAvyA. putra sahita rAjapara rAntane AmaMtraNa Apyu hatu. te paNa dhadatta tyAM gayeA nahIM, kAraNa ke teNe vicAryuM ke jyAM mULaprApti thAya ke nahI ? tenA nizcaya nathI evA kAya mAM kA samaju mANasa jAya !'' eTalAmAM vicitragati nAme vidyAdharAnA rAjA cAritravata thaelA potAnA pitAnA upadezathI paMca mahAvrata AdaravA taiyAra thayA, tene eka putrI hatI, mATe teNe prApti vidyAne pUchyu ke "mhArI putrIne paraNI mhAru' rAjya calAvavA yAgya kANu puruSa che ?" prajJaptie kahyuM. '"tuM hArI putrI ane rAjya supAtra evA dhadatta kumArane Apaje." vidyAnA evA vacanathI vicitragati ghaNA harSoM pAmyA, ane dharmAMttane khelAvavAne arthe rAjapura nagare AvyeA. tyAM dharmadattanA mukhathI dhati kanyAnA svayaMvaranA samAcAra jANI, te vicitragati dhama dyattane sAthe laI devatAnI peThe adRzya thai kaututhI dhama ratinA svayaM'varama'Dape AvyeA. adRzya rahelA anne jaNAe Azcarya kArI te svayaM varasa DapamAM joyu te kanyAe agIkAra na karavAthI jhAMkhA paDI gayelA ane jANe lUMTAI gayA hAyanI ! evA nisteja thayelA savva rAjAe jovAmAM AvyA. sarva lAko "have zuM thaze?" ema manamAM vyAkuLa thaI gayA. eTalAmAM vicitragatie aNu sahita sUrya jema prAtaHkALe pragaTa thAya, tema pete ane dhamadatta tyAM zIghra prakaTa thayA. dharmarati rAjakanyA dhadattane jotAM vAra Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200] tAsa rasa anubhava cAkhI rzrA. vi. ja saMtoSa pAmI ane jema rahiNI vasudevane varI, tema teNe dharmadattane varamALa ArapI. pUrvabhavane prema athavA dveSa e baMne pitApitAne ucita evAM kRtyane viSe jIvane preraNuM kare che. bAkI traNe dizAonA rAjAe tyAM AvyA hatA, temaNe vidyAdharanI sahAyathI pitAnI traNe putrIone vimAnamAM besArI tyAM teDAvI, ane ghaNA harSathI te ja samaye dharmadattane ApI. pachI dharmada, vidyAre karelA divyatsavamAM te cAre kanyAnuM pANigrahaNa karyuM. te pachI vicitragati vidyAdhara dharmadattane tathA sarva rAjAone vaitADhaya parvate laI gaye. tyAM vividha prakAranA utsava karI teNe pitAnI putrI ane rAjya dharmadattane arpaNa karyuM. te ja samaye vidyAre ApelI eka hajAra vidyAo dharmadattane siMddha thaI. e rIte vicitragati pramukha vidyAdharanI pAMcase kanyAonuM vaitADhaya parvata upara pANigrahaNa karI dhamadatta anukrame potAne nagare Avyo. ane tyAM paNa rAjAonI pAMcase kanyAo para. te pachI rAjedhara rAjAe AzcaryakArI ghaNA utsava karIne jema velaDI sArA kSetramAM vAvavI, tema potAnI samagra rAjyasaMpadA potAnA sadguNa putra dharmadattane mAthe vRdhine ethe pI; ane citragati sagurunI pAse potAnI paTTarANI prItimatInI sAthe dIkSA lIdhI. potAne suputra rAjya calAvavA gya thayA pachI teNe potAnA AtmAnuM hita na kare? vicitragatie paNa dharmadattane pUchIne dIkSA lIdhI. anukrame citragati, vicitragati, rAjadhara rAjA ane prItimatI rANI e cAre mekSe gayA. . . Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di kR] jihAM eka che sAkhI zu. (50) ri01 dharmadatte rAjyanI lagAma hAthamAM lIdhI pachI hajAro rAjAone sahajamAM jItI lIdhA. ane te dasa hajAra ratha, dasa hajAra hAthI, eka lAkha gheDA ane eka koDa pAyadila eTalA sanyanI sAhyabIvALo thaze. ghaNA prakAranI vidyAne mada dharanAra hajAra vidyAdharanA rAjAo dharmadattanA tAbe thayA. e rIte ghaNA kALa sudhI IndranI peThe ghaNuM rAjya bhagavyuM. smaraNa karatAM ja AvanAre je pUrve prasanna thaela devatA hato, tenI sahAyathI dharmadane potAnA dezane devakurukSetranI peThe mArI, durbhikSa vagere jemAM nAma paNa na jaNAya e karyo. pUrve bhagavAnanI sahastradaLa kamaLathI pUjA karI, tethI eTalI saMpadA pApe." paNa yathAvidhi trikALa pUjA karavAmAM te ghaNe tatpara hate. patAnA upara upakAra karanAranuM piSaNa avazya karavuM joIe." ema vicArI te dharmadatte navA caityamAM pratimA besArI tathA tIrthayAtrA, snAtramahotsava Adi zubha kRtya karIne pitAnI upara upakAra karanArI jinabhaktinuM ghaNuM ja piSaNa karyuM. te dharmadattanA rAjyamAM aDhAre varNa "je rAjA tevI prajA." pramANe ghaNAkharA jainadhamI thayA. - te jainadharmathI ja A bhave tathA parabhave udaya thAya che, te dharmadatta avasara upara putrane rAjya ApI pate rANIonI sAthe dIkSA lIdhI, ane mananI ekAgratAthI tathA arihaMta upara daDha bhakitathI tIrthakara nAmakarma bAMdhyuM, ahIM be lAkha pUrvanuM AyuSya bhegavIne sahasAra devaleke devatA thaye. tathA te. cAre rANIe jina Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202] AtamarAma anubhava bhaje, [zrA. vi. bhakitathI gaNadhara karma bAMdhIne te ja devaleka gaI. pachI dharmadattane jIva cAre rANIonA jIvanI sAthe svargathI eNvyo. dharmadattane jIva mahAvideha kSetramAM tIrthaMkara deva thaze ane cAre rANIonA jIva tene gaNadhara thayA. dharmadattane jIva tIrthakara nAmakarma vedIne anukrame gaNadhara sahita muktie gaye. A dharmadattane ane cAre rANI ene saMga ke AzcaryakArI che? samaju jIvee A rIte jinabhaktinuM Azvarya jANuM dharmadatta rAjAnI peThe jinabhakti tathA bIjA zubhakRtya karavAne arthe hamezAM tatpara rahevuM. A rIte Adara-vidhipUrvaka jinapUjA karavAthI uttama phaLa prApta thAya che te upara A dharmadattanI kathA che. derAsaranI ucita ciMtA, sAra-saMbhALa. have rijhavato ' e padanuM vyAkhyAna batAve che, derAsaranI ucita ciMtA eTale derAsaranI pramArjanA karavI-karAvavI, vinAza pAmatA derAMnA khUNA cara tathA pUjAnA upakaraNa, zALI, vATakA, kebI, kuDI loTA, kaLaza vigerene samAravA, majIvavA, zdha karAvavA prati, pratimAnA parikarane nirmaLa karavA vivA-dIvIe pramukha karavA 84 AzAtanA TALavI. derAsaratA badAma, cokhA, vedhane saMbhALA, rAkhavA, vecavAnI cojanA karavI, caMdana, kesara, dhUpa, ghI, tela pramukhano saMgraha kara AgaLa dRSTAMta kahevAze evI cetyadranI rakSA karavI, traNa cAra sAra tethI adhika zrAvakane vacce sAkSI rAkhIne derAsaratAM tAmAM lekha ane ugharANI karavI-karA Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ to parataNI mAyA, [3 vavI; te dravya yatanAthI sa`ne saMmata thAya evA uttama sthAnake sthApana karavuM; te devadravyanI Avaka ane kharca vigerenuM cAkhkhI rIte nAmuM' lekha' karavu'-karAvavu', devadravyanI vRddhi karavI-karAvavI. cAkarene meAkalI devadravya vasula karAvavA, temAM devadravya khAtu na thAya tema yatanA karavI; te kAmamAM ceAgya puruSAne rAkhavA; UgharANInA ceAgya, devadravya sAcavavA yeAgya, devanA kAma karavA cegya puruSone rAkhI tenI tapAsa karavI e saderAsaranI ucita ciMtA gaNAya che. temAM nira'tara yatna karavA. je sukhI zrAvaka hoya te pAte tathA pAtAnA dravyathI temaja potAnA nAkarethI sukhe karI tapAsa rakhAve ane dravya rahita je zrAvaka heAya te peAtAnA zarIrathI derAsaranAM je kAMIpaNu kAma banI zake te kare athavA potAnA kuTubamAMthI phoIkanI pAse karAvavA yAgya hAya tA tenI pAse karAvI Ape. jevu sAmarthya hAya te pramANe karIne kAma karAvI Ape, paNa yathAzakitane ulluMghana na kare. thoDA vakhatamAM banI zake evu kAMI kAma derAsaranu hAya to te bIjI nisIha pahelA karI le ane thADA vakhatamAM na banI zake tA bIjI nisIDinI kriyA karI lIdhA pachI yathAzakti kare. evI ja rIte dharmAMzALA, pauSadhazALA, guru, jJAna vagerenI sArasa'bhALa paNa dararAja karavAmAM udyama karavA. kemake deva guru dharmanAM kAmanI sArasaMbhALa zrAvaka vinA khIje keNu kare ? mATe zrAvake ja jarUra karavI. paNa cAra brAhmaNu vacce maLelI eka gAyanI peThe ALasamAM uvekhe nahIM. hi. kR Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204] eha che sAra jina vacanane; [zrA. vi. H [6.24 kAI eka brAhmaNane yajamAne eka gAya ApI. ghaNuM dudha de. vArApharatI dohatA paNa ghAsacArA ApatA nahi, mUrchA vicAratA ke Aje ha* khavaDAvIza te tenu dudha kAle bIjAne maLaze. Ama gAya bhukhI marI gaI sabhALa na rAkhavAthI.] kemake pramAda deva, guru, dhamanA kAmane uvekhI nAMkhe, khanatI mahenate sArasabhALa na kare te samikatamAM paNu dUSaNa lAge, jyAre dharmanA kAmamAM pazu AzAtanA na TALe athavA AzAtanA thatI joIne tenuM mana du:khAya nahIM, tyAre tene aMta upara bhakti che ema kema kahevAya ? laukikamAM paNa eka dRSTAMta che ke, 6. 25 "koIka mahAdevanI mUrti hatI temAMthI koI ke AMkha kADhI nAkhelI, tenA bhakta bhIle te DhekhI, manamAM atyaMta duHkha lAvI tatkALa potAnI AMkha kADhIne temAM cADI." mATe sagAvahAlAMnA kAma karatAM paNa atyaMta AdarapUrNAMka derAsara pramukhanAM kAmamAM nitya pravartamAna rahevuM. kahela che ke deha, dravya ane kuTuMba upara, sava prANIone prIti rahe, paNa mekSAbhilASI puruSAne te zrItIthaMkara jinazAsana ane saMdha upara atyaMta prIti hAya che. jJAna, deva ane guru, e traNenI AzAtanA janya, madhyama ane utkRSTa ema traNa prakAranI che. jJAnanI azAtanA : pustaka, pATI, TIpaNu, japamALA pramukhane mukhamAMthI nikaLelu. thu'ka lagADavAthI; akSarAnA hInArSika uccAra karavAthI, jJAna upakaraNa potAnI pAse chatAM adhovAyu saravAthI je AzAtanA thAya te jaghanya. Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di, ka] valI eha zivachAyA che zu, (5) [205 akALe paThana, zravaNa, manana karavuM; zrAvakoe upadhAna karyA vinA devavaMdananA navakArAdi sUtro, sAdhuoe vega vahyA vinA sUtra bhaNavuM, brAMtithI azuddha arthanI kahapanA karavI; pustakAdine pramAdathI paga pramukha lagADavuM, jamIna upara pADavuM; jJAnanAM upakaraNa potAnI pAse chatAM bhajana ke laghunIti karavI; te madhyama. pATI upara lakhelA akSarane thuMka lagADI bhUMsI nAkhavA, jJAnanA upakaraNa upara besavuM, sUvuM jJAna athavA jJAnanA upakaraNa pitAnI pAse chatAM vaDInIti karavI; jJAna ke jJAnInI niMdA karavI, tenA sAmA thavuM jJAna ke jJAnIne nAza karavA utsutra bhASaNa karavuM e sarva jJAnanI utkRSTa AzAtanA gaNAya che. devanI AzAtanA-vAsakSepa, barAsa ke kesaranI DabI tathA rakebI, kaLaza pramukha bhagavaMtane aphALavAM, athavA nAsikAmukhane pharaselAM vastra prabhune aDADavAM, vALAkuMcI pachADavI, sva nivAsane sparza vi. te jaghanya. pavitra dhotI paheryA vinA prabhunI pUjA karavI, prabhunI pratimAdi jamIna upara pADavI, azuddha pUjanadravya prabhune caDAvavAM, ramakaDA jema hAthamAM levA mUkavA vi. pUjAnI vidhine anukrama ullaMghana kare te madhyama. te prabhunI pratimAne paga lagADe; salekhama, baLa, thuMka vagerene chAMTA uDADe nAsikAnA salekhamathI malina thayelA hAthe prabhune lagADavA, pratimA potAnA hAthethI bhAMgavI. (oNvata) ceravI, cerAvavI. [hAla te sArA gaNAtA evA paNa AnA ThekedAra hoya che.] vacanathI pratimAnA. avarNavAda bolavA te utkRSTa che. te vajavI joIe. Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206] ema nizcaya naya sAMbhalIjI, zrA. vi. derAsaranI jaghanyathI 10, madhyamathI 40 bhede, ane utkRSTathI 84 bhede, AzAtanA varjavI te batAve che. jaMghanya 10-1derAsaramAM taMbeLa (pAna-sopArI) khAvuM, 2paNa vi. pIvuM, bhojana karavuM, kabuTa paherIne javuM, pastrIsaMbhoga kara,suvu, thukavuM, pezAba kare, vUDInIti karavI, 11 jugAra vigere ramavuM e derAsaranI dasa jaghanya madhyama 40-uparanI dasa tathA paga para paga caDhAvavA 11 ju-mAMkaDa-vivA, vikathA karavI, 1palAMThI vALI ne yA care phALIyuM bAMdhIne besetema besavuM, 14 judA judA paga lAMbA karIne besavuM. 15paraspara vivAda ke baDAI karavI. 1 keInI hAMsI karavI, IrSA karavI, 19 siMhAsana pATa, bAjoTha vigere UMcA Asana upara besavuM, lakeza, zarIranI vibhUSA karavI. 2chatra dhAravuM, 21talavAra rAkhavI, ramugaTa rAkhave, cAmara dharAvavA, ragharaNuM nAkhavuM (keInI pAse mAMgatA hoIe tene derAsaramAM pakaDe), strIonI sAthe (mAtra vacanathI) kAmavikAra tathA hAsyavineda karavAM koI paNa kIDA karavI (pAna, laMgaDI, hatututu vigere ramavA), ramukhakeza bAMdhyA vinA pUjA karavI, malina vacce ke zarIre pUjA karavI, 29pUjA vakhate paNa cittane capaLa rAkhavuM, derAmAM praveza vakhate sacitta vastune dUra cheDe nahIM, acitta padAthe zebhA karI hoya tene dara mUkavA, 32ekasAdika (akhaMDa vastra)nuM uttarANa karyA vinA derAmAM javuM, 33prabhunI pratimA jatA paNa be hAthe na joDavA, 34chatI zaktie prabhupUjA na kare, 3paprabhune caDhAvavA Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ele eka ajola; [27 6. kuM] ceAgya na hoya evA padAtha caDAvavA, 3 pUjA karavA chatAM anAdarapaNuM rAkhavu, bhakitabahumAna nAkhavAM, 37 bhagavaMtanI niMdA karanAra puruSone aTakAve nahI, devadravyane vinAza uvekhe, 3chatI zaktie dere jatAM vAhana mAM bese, 4'derAmAM vaDerAthI pahelAM catyavaMdana ke pUjA kare. A 40 madhyamAM utkRSTa 24-1khela-nAsika lITa nAMkhe, jugAra, gA, setraja, copATa vagerenI ramata kare, gleMDAI kara, pradhanuSa vigerenI kaLA zIkhe, pakogaLA kare, bALa khAya, talanA kUcA nAMkhe, kAIne gALa Ape; laghu nIti-vaDInIti kare, "hAtha, paga, mukha, zarIra dhruve, 11 keza samAre, 12nakha utAre, 13lAhI pADe, 14sukhaDI vigereM khAya, 1pazumaDAM, cAThAM vigerenI cAmaDI nAMkhe 16mukhamAMthI nIkaLeluM pitta nAMkhe, 17ulaTI kare, 19dAMta paDI jAya te nAMkhe. 19paga vi, dukhAvavA, gAya, bheMsa, UMTa, gheADA, -akarAM, gheTAM vagerenu damana kare. 214AMtta-22:AMkha-23nama -24gAla-25nAka-26zira-27kAna-28zarIranA mela nAMkhe. 29 bhutAdinAnigraha mATe matra sAdhanA ke rAjakAya nA vicAra karavA, 30 vivAha vigerenAM sAMsArika kArya mATe paca "maLe, 31 gharanA ke vepAranAM nAmAM lakhe, 32 rAjAnA kara athavA peAtAnA sagAMvahAlAmAM dhanAdinI vaheMcaNI kare, 33 sva dravya derAsaramAM ke deva bhaMDAramAM sAthe rAkhe, 34 paga upara paga caDAve 35 derAsaranI bhIta eTalA, jamIna upara chANAM thApe, sukAve, 36 peAtAnA vacce mukAve, 37 maga, caNA, maTha, tueranI dALa sukarve, 38 pApaDa, 39 Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208] AdarazuM ame jJAnane, [zrA, vi. vaDI, khera, zAka, athANa vi. padArtha sukAve, 40 nupAdi bhayathI derAsaranA gabhArA, bheMyarA; bhaMDAramAM saMtAvuM, 41 derAsaramAM saMbaMdhInuM maraNa sAMbhaLI raDavuM, 42 strIkathA, rAjakathA, dezakathA, bhejanakathA, vikathA karavI, 43 yaMtra, ghANI vigere zastro ghaDavA. 44 gau, bheMsa, baLada, gheDA, UMTa vigere rAkhavA, 45 TADha pramukhanA kAraNe agni sevana karavuM, 46 pitAne mATe rAMdhavuM 47 rUpIyA, senuM, ratna vigerenI parIkSA karavI, 48 derAsaramAM pesatAM-nikaLatAM nisahi Avasyahina kahe 49 chatra, 50 pagarakhAM, 51 zastra, cAmara e vastuo derAsaramAM lAvavI, para manane ekAgra na rAkhavuM, pa3 tela pramukha caLAvavuM, 54 sacitta puSpAdikane tyAga na kare, pa5 dararoja paheravAnA dAgIne dere jatAM na pahere te lekamAM paNa niMdA thAya che juo A ke dharma ke dararoja paheravAnA dAgInA paNa dere jatAM paheravAnI manAI che, 56 jinapratimA dekhIne be hAthe na joDavA, 57 uttarAyaNa (esa) vinA derAmAM jAya, 58 mukuTa. mastake dhAre, pheMTo rAkhe, 59 mAthA upara pAghaDImAM pheTo. rAkha, 60 mAthe rAkhelA phulatorA kalagI vi. na utAre. 61 heDa (zarata) kare jemake muThIe nALIera bhAMgI Ape te amuka ApuM, 62 daDAgeDI ramavuM, 63 meTA mANasane juhAra kare, 64 jema le ke hasI paDe evI koI paNa jAtanI bhAMceSTA karavI, jemake kAMkha vagADavI vigere, 65 tiraskAra vacana bolavuM, 66 keInI pAse laheNuM hoya tene derAsaramAM pakaDa athavA laMghana karavuM, 67 raNasaMgrAma, Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. kR zu kIje paccakhANu, [Re karavA, 68 vALa oLavA, 69 palAMThI khAMdhIne besavu', 70 kASThanI pAvaDI paheravI; 71 paga lAMbA karI besavu, 72 zarIranA sukha mATe (pagaca'pI karAve) 73 ghaNuM pANI DhoLI derAmAM javAnA mArgamAM kIcaDa kare, 74 dhULavALA paga jhATake, jethI derAmAM dhULa uDADe, 75 maithuna seve,76 mAMkaNa, jU vi. nAkhe athavA vINe, 77 bhAjana kare, 78 guhmasthAna barAbara DhAMkayA vinA bese tathA dayuiddha ane Ayuddha kare, 79 vaiduM kare (auSadha vigere derAmAM koI ne batAve), 80 vecANu athavA sATu' kare, 81 zayyA karI sUve, 82 pANI pAye athavA derAsaranI agAsI yA paranALathI paDatAM pANI jhIle, 83 sthAna kare, 84 derAsaramAM sthiti kare (rahe). ema traNe prakAranI AzAtanA TALavI. ahamASyamAM 1 derAsaramAM avajJA karavI, 2 pUjAmAM anAdara 3 bhAga, 4 duSTapraNidhAna, 5 anucitapravRtti karavI, ema pAMce prakAre AzAtanA thAya che. 1 avajJA AzAtanA te-palAMThI vALavI, prabhune pu karavI, puDapuDI (pagaca'pI) karavI, paga pasAravA, prabhunI sAme duSTa Asane besavu', 2 anAdara AzAtanA te-jevAtevA vezathI, jeveteve vakhate ane zUnyacitta pUjA karavI. 3 bhAga AzAtanA te-derAsaramAM taeLa khAvu. te khAtAM jJAnAvaraNAdika aMdhAya che mATe prabhunI AzAtanA kahevAya che. 4 duSTapraNidhAna te rAga-dveSa-mehathI maneAvRtti malIna thaI hAya evA vakhate je kriyA karavAmAM Ave tevu kAya prabhupUjAmAM karavu. 5 anucitapravRtti te-koInA upara zA. 14 Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210] bhagI jina sImaMdhara suNe vAta (para) [zrA. vi.. gharaNuM nAkhavuM, saMgrAma kare, rUdana karavuM, vikathA karavI, janAvara bAMdhavA, rAMdhavuM, bhojana karavuM, gharanI koIpaNa kriyA karavI, gALa devI, viduM karavuM, vyApAra kare. | sarve AzAtanA haMmezAM viSayAsakta ane avirati devatA paNa sarvathA vaje che. kahevuM che ke "viSayarUpa viSathI muMjhAyelA deve paNa devAlayamAM koI paNa vakhate asarAonI sAthe hAsya-vinedarUpa paNa AzAtanA thavAnA bhayathI karatA nathI." gurUnI tetrIza AzAtanA-1 gurUnI AgaLa cAle te. mArga dekhADavA vigere kaI kAma vinA gurUnI AgaLa cAlavAthI avinayane doSa lAge che. je gurUnA be (pAsa) paDakhe barAbara cAle te avinaya ja gaNAya. 3 gurUnI najIka pachavADe cAlatAM paNa khAMsI, chIMka vagerenA paramANuo gurUne lAgavAthI. 4 gurUne pITha karI bese. 5 gurUne be paDakhe barobara bese. 6 gurUnI pAchaLa najIka besavAthI zuMka vi. uDe tethI. gurUnI AgaLa UbhA rahe te darzana karanArane aDacaNa. 8 gurUnI be bAjumAM UbhA rahevAthI samAsana thAya. * gurUnI pAchaLa UbhA rahevAthI thuMka, baLa lAgavAne saMbhava. 1deg AhArapANa karatAM gurUthI pahelAM vApare. 11 gurUthI pahelAM gamanAgamananI leyaNA kare. 12 rAte sUtA pachI gurU bole ke, koI jAge che? jAgate hoya paNa uttara na Ape. 13 gurU kAMIka kahetA hoya te pahelAM pote belI UThe. 14 AhArapANI lAvI prathama bIjA sAdhuone kahI pachI gurUne kahe. 15 AhAra-pANI Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kiriyA uthApI karI, [211 lAvI prathama bIjA sAdhuone dekhADI pachI gurUne dekhADe. AhArapANanI nimaMtraNa prathama bIjA sAdhuone karI pachI gurUne kare. 17 gurUne pUchyA vinA svecchAe snigdha, madhura AhAra bIjA sAdhune Ape. 10 gurUne nirasa ApI snigdhAdika AhAra pote vApare. 19 gurUnuM belyuM, sAMbhaLyuM aNasAMbhaLyuM karI javAba na Ape. 2deg gurUnA sAme karkaza ke ucca svarathI bole. 21 gurUe balA che Asane beThAM uttara Ape. 22 gurUe kaMI kAma sATe lAvyA chatAM zuM kahe che? zuM che? ema kahe. 23 gurUjI kAmanuM kaMI kahe te bole tame ja karene? 24 gurUnuM vyAkhyAna sAMbhaLIne rAjI na thatAM kheda pAme. gurU kaMIka kahetA hoya te vacce bolavA lAgI jAya ke ema nathI, huM kahuM chuM tema che, ema kahI gurU karatAM adhika belavA mAMDe. 26 gurU kathA kahetA hoya temAM bhaMgANa pADIne pite vAta kahevA maMDI jAya. ra7 gurUnI parSadA teDI nAMkhe, jemake gocarI ke paDilehaNa veLA thaI che. 28 gurUe kathA kahyA pachI sabhA barakhAsta thaI hoya tyAre potAnuM DahApaNa jaNAvavA mATe te, te kathA vistArathI kare. 29 gurUnI zayyA (Asana) ne paga lagADe. gurUnA saMthArAne paga lagADe. 31 gurUnA Asana upara bese 32 gurUthI UMcA Asane bese. 33 gurUthI sarakhe Asane bese. AvazyacUrNamAM te "gurU kahetA hoya te sAMbhaLI vacamAM ja pite bole ke hA ema che." te paNa AzAtanA thAya. gurUnI jaghanyAdi trividha AzAtanA-1 gurUne Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212] e ma ra saLekhasi ji. chAMDI teNe lAja; [zrA. vi. paga pramukhathI saMghadRna karavuM te jaghanya. 2 saLekhama, baLakhe ane thuMkane chAMTe uDe e madhyama ane 3 gurUne Adeza mAne nahIM, paNa viparIta kare, kaheluM sAMbhaLe ja nahIM, ane sAMbhaLyuM hoya te pAche kaThora ke apamAnapUrvaka bole te utkRSTa AzAtanA. sthApanAcAryanI AzAtanA-traNa rIte. 1 jyAM sthApela hoya tyAMthI Amatema pheravatAM vastra, aMga ke pagane spaze te jaghanya. 2 bhUmi para pADaze, jema tema mUkavA, avagaNanA karavI vigerethI madhyama. 3 sthApanAcArya gumAve bhAge te utkRSTa AzAtanA. - tathA dazana-cAritranA upakaraNanI AzAtanA paNa varjavI. kemake, rajoharaNa (e), muhapatti, dAMDe, dAMDI pramukha paNa davA nALAti athavA jJAnAdika traNanA upakaraNe paNa sthApanAcAryane sthAnake sthapAya" je vadhAre rAkhe te AzAtanA thAya jema tema rakhaDatAM mUktAM AzAtanA lAge che mATe mahAnizIthasUtramAM kahevuM che ke avidhithI eThavAne kapaDe, rajoharaNa, dAMDe, je vApare te upavAsanI AyaNa Ave che. mATe zrAvake caravale, muhapati pramukha vidhipUrvaka ja vAparavAM, ane pAchAM egya sthAnake mUkavA je avidhie vApare ke rakhaDatAM mUke te cAritranA upakaraNanI avagaNanAthI AzAtanA lAge. utsatrabhASaNa AzAtanA viSe - usUtra (sUtramAM kahelA AzayathI viruddha) bolavA dvArA arihaMtanI ke gurunI avagaNanA karavI e meTI AzAtanAo anaMta saMsArane Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navi jANe te upaje, [213 hetu che. jemake usUtra prarUpaNathI sAvadyAcArya, maricI, jamAli, kuLavAlaka sAdhu vigere ghaNuM jIvee saMsAra vadhAryo che. vaLI kahyuM che ke - usUtranA bhASakane badhibIjane nAza thAya che ane anaMta saMsAranI vRddhi thAya che, mATe prANa jatAM paNa dhIra puruSa usUtra vacana bolatA nathI. tIrthakara, pravacana jJAna, AcArya, gaNadhara, mahaddhikanI AzAtanA karatAM prANI ghaNuM karIne anaMta saMsArI thAya che. devadravyAdi nAza karavAnuM phaLa-devadravya tathA gurudravya, vastra-pAtrAdikane nAza karavAthI ke tenI upekSA karavAthI paNa maTI AzAtanA thAya che. devadravyane vinAzar (kSaNa ke upekSA) kare, sAdhune ghAta kare, jenazAsananI niMdA karAve, sAdhavanuM cothuM vrata bhaMgAve te tenA bodhilAbha (dharmaprApti) rUpa mULamAM agni lAge che. zrAvakadinakRtya ane darzanazuddhimAM kahevuM che ke - devadravya ane sAdhAraNa dravyane mUDha mativAle vinAze che te kAM te dharmane jANato nathI ane kAM te teNe narakAyu aMdheluM hoya che. sAdhAraNa dravya-devadravya te prasiddha ja che, paNa sAdhAraNa dravya te-deru, pustaka, Apatagrasta zrAvaka vigerene uddhAravAne (sahAya karavAne) cagya dravya RddhivaMta zrAvakee maLI meLavyuM hoya, tene vinAza kare athavA vyAja ke vyApAra AdivaDe tene upabhoga kare te sAdhAraNa dravyane vinAza karyo kahevAya che. kahevuM che ke - - jenA be be prakAranA bhedanI kalpanA karAya che, evA devadravyano nAza thate dekhI sAdhu paNa je upekSA kare te Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214] kAraNa viNa navi kAja so. (53) [zrA. vi. anaMtasaMsArI thAya che. be be bhedanI kalpanA batAve che. devadravya ane kASTha, pASANu, ITa, naLIyAM vigere je hoya tene vinAza, tene paNa be bheda che, eka egya ane bIje atItabhAva. egya te navAM lAvelAM ane atItabhAva te derAsaramAM lagADelAM. tenA paNa mULa ane uttara nAmanA be bheda che. mULa te thaMbha, kuMbhI vigere, uttara te chAja, naLIyA vigere, tenA paNa svapakSa ane parapakSa nAmanA be bheda che. svapakSa te zrAvakAdike karele nivAza, ane parapakSa te mithyAtvI vigere lekee karele vinAza. ItyAdi. gAthAmAM "api" zabdathI zrAvaka paNa jANavA eTale zrAvaka ke sAdhu je devadravyane vinAza thate uvekhe te anaMtasaMsArI thAya che. prazna : mana, vacana, kAyAthI sAvadha karavA, karAvavA, anumodavAne paNa jene tyAga che evA sAdhuoe devadravyanI rakSA zA mATe karavI joIe? uttaraH sAdhu je keIka rAjA, dIvAna, zeTha pramukhanI pAsethI yAcanA karI ghara, hATa, gAma, garAsa laI tenA dravyathI je navuM derAsara baMdhAve, te deSa lAge, paNa keIka bhakika che e dharmanA mATe pahelAM ApeluM jina dravyanuM athavA bIjA koI cetyadravyanuM sAdhu rakSaNa kare te temAM kAMI doSa nathI paraMtu cAritranI puSTi che, kAraNa ke, jinAjJAnuM pAlana thAya che. derAsara navIna na karAve paNa pUrve karAvelAne ke derAsara dveSIne tene zikSA ApIne paNa bacAva kare temAM kAMI prAyazcitta AvatuM nathI. Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di ku. nizcaya naya avalaMbatAjI, [15 tema kAMI pratijJA paNa bhaMga thatI nathI. AgamamAM paNa ema ja kahevuM che ke praznaH derAsaranA kAmane mATe devadravyanI vRddhi karatAM khetara, suvarNa, cAMdI, gAma, garAsa, gAya, baLada, vigere derAsaranA nimitta upajAvanAra sAdhune trikaraNAganI zuddhi kayAMthI hoya? uttaraH upara lakhelAM kAraNa je pote kare eTale devadravyanI vRddhi mATe pote yAcanA kare te tene cAritranI zuddhi na kahevAya; paNa te caityasaMbaMdhI kaI vastunI ke corI kare, te khAI jAya, ke laI lete heya te tene upekSe te trikaraNa vizuddhi na kahevAya; chatI zakitaye je na nivAre te abhakti gaNAya che, mATe je devadravyane keI vinAza karato hoya te tene sAdhu avazya aTakAve; na nivAre te deSa lAge che. devadravyanA bhakSaNa karanAra pAsethI dravya pAchuM levAnA kAryamAM kadApI sarva saMghanuM kAma paDe te sAdhu ane zrAvake paNa te kAryamAM lAgIne (te kArya ) pAra pADavuM, paNa uvekhavuM nahIM. vaLI bIjA graMthomAM paNa kahevuM che ke - - devadravyanuM bhakSaNa kare ke bhakSaNa karanArane uvekhe tathA prajJA-hInapaNathI, devadravyane upayoga kare te paNa pApakarmathI levAya che. prajJAhInapaNuM eTale devadravya kaIka aMga-udhAra Ape, zeDA mUlyavALA dAgInA rAkhI vadhAre devadravya Ape, A purUSa pAsethI devadravya pAchuM amuka kAraNathI vasula karAvI zakIzuM e vicAra karyA vinAja Ape. A kAraNathI devadravyane chevaTa vinAza thAya, te Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 navi-jANe tasa marma; [zrA. vi. prajJAhInapaNuM gaNAya che. A vicAra kIdhA vinA Ape chevaTe devadravyane vinAza kare che. je zrAvaka derAsaranI Avakane bhAMge, devadravyamAM ApavuM kabUla karIne pachI A peja nahIM, devadravyane nAza te uvekhe te paNa saMsAramAM paribhramaNa kare che. jina-pravacananI vRddhi karAvanAruM, jJAna-darzana-cAritra vigere guNenI vRddhi karAvanArUM evuM je devadravya che tenuM je prANuM bhakSaNa kare che te anaMta saMsArI thAya che. devadivya hoya te mandiranuM samArakAma tathA mahApUjA, satkAra Adi thavAno saMbhava che. tyAM munirAjane paNa yoga malI Ave che. vyAkhyAna sAMbhaLavA Adi jina pravacananI vRddhi thAya che. evI rIte jJAna-darzana guNanI prabhAvanA thAya che. jinapravacananI vRddhi karAvanAruM, jJAna-darzana guNane dIpAvanAra evuM je devadravya che tenuM je prANI rakSaNa kare che te apabhavamAM mokSapada pAmanAra thAya che. jina pravacananI vRddhi karAvanAruM, jJAnadarzanaguNane dIpAvanArUM evuM je devadravya che, tenI je prANI vRddhi kare che te tIrthaMkarapadane pAme che. vRddhi karavI eTale jUnAnuM rakSaNa ane navuM prApta karavuM. darzanazuddhi prakaraNamAM e padanI vRttimAM lakhela che ke, devadravyanA vadhAranArane ahaMta upara ghaNI ja bhakti hoya che tethI tene tIrthakara gotra baMdhAya che. devadravyanI vRddhi kevI rIte karavI ? paMdara kamAna ku-vyApAra che, temAM devadravyanI dhIradhAra Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [17 cheDe ja vyavahArane jI, karavI nahIM, paNa kharA mAlanI levaDadevaDa karanArA sadvyApArIonA dAgInA rAkhI te upara devadravya vyAje ApIne vRddhi vidhipUrvaka karavI. jema tema athavA vagara dAgInA rAkhe ke paMdara karmAdAnanA vyApAranA karanArane ApI devadravyanI vRddhi karavI nahIM. zAstrakAre kahyuM che ke jinezvara bhagavaMtanI AjJAnuM khaMDana jemAM thAya evI rIte devadravyanI vRddhi karanArA paNa keTalAka mUrkha mehamAM muMjhAelA ajJAnI che bhavasamukmAM DUbe che. keTalAka AcArya te ema kahe che ke, zrAvaka vagara bIjA keIne devadravya dhIravuM hoya te samAna athavA adhika mUlyavALA dAgInA rAkhIne ja devadravyanI vRddhi karavI ucita che. vaLI samyakatva pacIsInI vRttimAM AvelI zaMkAsazeThanI kathAmAM paNa dAgInA upara devadravya vRddhi karavAnuM lakhe che. devadravyanA bhakSaNarakSaNa upara sAgarazreNInuM daSTAMta 6. ra6 sAketapura nAmanA nagaramAM arihaMtane bhakta e sAgarazreSThI nAme suzrAvaka rahetuM hatuM. sarva zrAvakee. sAgarazreSThIne suzrAvaka jANI sarva devadravya soMpyuM, ane kahyuM ke "maMdiranuM kAma karanArA sUtAra Adine A dravya ApatA rahejo" pachI sAgarazreSThIe lebhathI devadravya vAparI dhAnya, geLa, ghI, tela, kapaDAM Adi ghaNuM cIje vecAtI laI mUkI, ane te sUtAra vagerene rokaDanANuM na ApatAM tenA badalAmAM dhAnya, meLa, ghI Adi vastu meMghe bhAve Ape, ane lAbha maLe te pite rAkhe. ema karatAM teNe Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228] lope te jina dharma che . (54) [zrA. vi. rUpiyAnA eMzImAM bhAgarUpa eka hajAra kAMkiNune lAbha lIdhe, ane tethI mahAghera pApa upAryuM. tenI AlecanA na karatAM maraNa pAmI samudramAM jaLamAnava the. tyAM jAtya ratnanA grAhakoe jaLane ane jalacara jIvenA upadravane TALanAra aMDolikAne grahaNa karavAne arthe tene vAgharamAM pI te mahAvyathAthI maraNa pAmI. trIjI narake gaye. vedAMtamAM kahyuM che ke-devadravyathI tathA gurUdravyathI thayelI dravyanI vRddhi pariNAme sArI nathI, kemake, tethI Ihaleke kulanAza, paraloke narakagati thAya che. narakamAMthI nIkaLIne pAMcase dhanuSya lAMbe mahAmasya . te bhave kaI pleche tene sarvAge cheda karI mahA-kadarthanA karI, marIne cithInarake gaye. pachI te sAgarazreSThInA jIve eka hajAra kAMkaNI jeTalA devadravyane upabhoga karyo hate. tethI lAgaTa tathA AMtarAthI zvAna, bhUMDa, bheMsa, bekaDe, gheTe, hariNa sasale. sAbara, ziyALi bilADI, uMdara, neLiye, kela, girolI, sarpa, vIchI, viSTAnAkRmi, pRthvIkAya, aSkAya, teukAya, vAyukAya, vanaspatikAya, zaMkha, chIpa, jaLa, kIDI, kIDA, pataMga, mAkhI, bhAre, macchara, kAcaze, gardabha, pADe, baLada, uMTa, khaccara, ghoDo, hAthI vagere pratyeka jIvanie ekeka hajAra vAra utpanna thaI sarva maLI lAkho bhava saMsAramAM bhamatAM pUrA karyA. prAye sarva bhave zastraghAta Adi mahAvyathA sahIne maraNa pAmyA. pachI ghaNuM pApa kSINa thayuM tyAre vasatapura nagaramAM koDapati vasudatta zreSThIthI tenI strI vasumatinI kukhe putrapaNe utpanna Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. ku nizcaya daSTi hRdaya dharajI, [218 thaye. te garbhamAM chatAM ja vasudatta zreSThInuM sarva dravya nAza pAmyuM. putra janme te ja divase vasudatta zreSThI maraNa pAme, pAMca varSane thaye vasumatI paNa devagata thaI. tethI lakoe tenuM "nipuNyaka' evuM nAma pADyuM. keI rAMkanI peThe jema tema nirvAha karI te vRddhi pAme. eka divase tene mAmo tene snehathI pitAne ghera laI gaye. daivayoge te ja rAtrie mAmAnuM ghara paNa coroe lUMTayuM. ema jene ghera te eka divasa paNa rahyo. te sarvane tyAM cera, dhADa, agni vagere upadrava thayA. kaI ThekANe gharadhaNI ja maraNa pAme. "A pArevAnuM banyuM che? ke baLatI gADarI che? athavA mUrtimAna utpAta che? evI rIte leke tenI niMdA karavA lAgyA. tethI uga pAmI te nipuNyaka (sAgarazreSThIne jIva) bahu dezAMtare bhamatAM tAmralipti nagarIe gayA. tyAM vinayadhara zreSThIne tyAM cAkarapaNe rahyo. te ja divase vinayadhara zreSThInuM ghara saLagyuM. tethI teNe pitAnA gharamAMthI haDakAyA zvAnanI peThe tene kADhI mUko. pachI zuM karavuM ? te na sUjhavAthI pUrvabhave upajelA duSkarmanI niMdA karavA lAgyA. kahyuM che ke-sarve jIva svavazapaNe karma kare che, paNa te bhegavavAne avasara Ave tyAre paravaza thaIne bhagave che, nipuNyaka "gya sthAnane lAbha na thavAthI bhAgyanA udayane harata. Ave che." ema vicArI samudratIre gaye. - tyAM dhanAvaha zreSThInI cAkarI karavI kabUla karI te, divase vahANa upara caDe. zreSThInI sAthe kSemakuzaLathI Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rara0] pAle je yavahAra; [zrA. vi. parIpe gaye, ane manamAM vicAra karavA lAgyuM ke, mhArUM bhAgya UghaDyuM. kAraNa ke, huM aMdara beThA pachI paNa vahANa :bhAMgyuM nahIM. athavA hArU durdava A vakhate pitAnuM kAma bhUlI gayuM. pAchA vaLatAM te vaDANane kakaDA thayA. devagathI nipuNyakane hAthe pATiyuM AvI gayuM tenI madadathI te samudrakAMThAnA eka gAme AvyuM, ane tyAMnA ThAkarane tyAM rahyo. eka divase e ThAkaranA ghare dhADa pADI ane nipuNyakane ThAkarane putra jANI pakaDI bAMdhIne pallImAM laI gayA. te ja divase bIjA keI pallIpatie dhADa pADI te pallIne mULathI nAza karyo. pachI te coroe paNa te nipuNyakane kamanazIba jANIne kADhI mUkaze. jema mAthe TAlavALA purUSa mAthe taDake lAgavAthI ghaNe ja tapI gaye, ane zItaLa chAyAnI IcchAthI devage bilInA jhADa nIce jaI pahaze. tyAre tyAM paNa uparathI paDatA eka moTA bilInA phaLathI tenuM mAthuM bhAMgyuM. matalaba ke, kamanazIba purUSa jyAM jAya tyAM ApadA paNa tenI sAthe ja Ave che. A rIte judA judA navase navANuM sthaLenA viSe cera, jaLa, agni svacaka, paracaka, marakI Adi aneka roga thavAthI te nipuNyakane lekee kADhI mUko. tyAre te mahA duHkhI thaI eka mahaTI aTavImAM ArAdhaka janene pratyakSa phaLa ApanArA selaka nAma yakSane maMdire AvyuM. pitAnuM sarva duHkha yakSa AgaLa kahI ekacittathI tenI ArAdhanA karavA lAge ekavIsa upavAsa karavAthI prasanna thaelA yakSe tene kahyuM ke "dararoja saMdhyA Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puNyavata te pAmarAjI, [1 ddhi kuM] samaye mhArI AgaLa suvarNamaya eka hajAra caMdrane dhAraNa karanArA mArI nRtya karaze. tenAM dararoja paDI gaelAM picchAM tAre levAM. " yakSanA AvA vacanathI khuzI thayelA nipuNyake keTalAMka upacchAM sa yA samaye paDI gayAM, te ekaThAM karyAM. ema dararAja ekaThAM karatAM navaso picchAM bhegAM thayAM. ekaso bAkI rahyAM. pachI nipuNyake duvanI preraNAthI manamAM vicAyuM ke, " khAkI rahelAM picchAM levAne mATe have keTalA divasa A jaMgalamAM rahevuM? mATe badhAM picchAM sAmaTAM eka mUThIthI pakaDIne ukheDI levAM e ThIka'" ema vicArI te divase mera nAcavA AvyA, tyAre eka mUThIthI tenAM picchAM pakaDavA gayA. eTalAmAM mAra kAgaDAnu' rUpa karIne uDI gayA, ane pUrve ekaThAM karelAM navasA picchAM paNa jatAM rahyAM ! devanI maryAdA ulladhIne je kArya karavA jaIe, te saphaLa thAya nahI. jue, cAtake grahaNa karelu sarovaranu jaLa peTamAM na utaratAM gaLAmAM rahelA chidrathI bahAra jatu rahe che. mATe " dhikkAra thAe mane! kemake me phogaTa eTalI utAvaLa karI, '" ema dIlagIrI karatA nipuNyake . Ama tema bhamatAM eka jJAnI gurUne dIThA. temanI pAse jaI vaMdanA karI. teNe temane peAtAnA pUrvakanuM svarUpa pUchyuM. jJAnIe paNa tenA pUrvabhavanu' svarUpa jevuM hatuM tevuM prakaTapaNe kahI dIdhuM. te sAMbhaLI pUrve devadravya upara peAtAnI AjIvikA karI tenuM prAyazcita munirAja pAse mAgyuM. muni mahArAje kahyuM ke, " jeTalu devadravya te pUrvabhave para Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22] bhava samudranA pAra // sA. (55) [trA. vi. vAparyuM", te karatAM vadhAre dravya devadravya khAtAmAM Apa. ane devadravyanI rakSA tathA tenI vRddhi vagere yathAzakti kara. eTale hAdu duSkarma TaLaze. tathA paripUrNa bheLa, Rddhi ane sukhanA lAbha thaze. " te sAMbhaLI nipuNyake jJAnI gurU pAse niyama lIdhe ke, " meM pUrvabhave jeTalu devadravya vAparyuM... hAya. te karatAM hajAragaNu dravya devadravya khAte mhArAthI na apAya, tyAM sudhI anna-vastra cAle, te karatAM vadhAre dravyanA sagraha na karavA. " evA niyamanI sAthe zuddha zrAvaka dharma paNa teNe gurUnI sAkhe AdaryAM. te divasathI mAMDI teNe je je vepAra karyAM, te samAM tene bahu dravyanA lAbha thayA jema jema lAbha thayA, tema tema te mAthe rahelu devadravya utAratA gayA. pUrvabhave vAparelI eka hajAra kAMkiNInA badalAmAM dasalAkha kAMkiNI teNe thADA divasamAM devadravya khAte ApI. devadravyanA RNamAMthI chUTayA pachI ghaNu' dravya upAIne te peAtAne nagare AbyA. sarve mhoTA zeThomAM zeTha thavAthI te nipuNyaka rAjAne paNa mAnya thayA. pachI te pAte karAvelA tathA bIjA paNa sa` jinamadirAnI sArasaMbhALa dararoja potAnI sa` zaktithI kare, dararoja heATI pUjA prabhAvanA karAve, ane devadravyanu uttama prakAre rakSaNa karI tenI yuktithI vRddhi kare. evA satkRtyathI cirakAla puNya upAIne chevaTa teNe jinanAmakama mAMyu.. pachI te nipuNyake avasare dIkSA laI gItAtha thaI, yathAyeAgya ghaNI dharmadezanA Adi devAthI jinabhaktirUpa prathama sthAnakanI ArAdhanA karI ane tethI jinanAmakama ph Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ turaMga caDhI jema pAmie", [553. de ] nikAcita karyuM . sarvAsiddhe deva thaI anukrame mahAvidehe tIkara thaI mekSe jaze. sAgarazeThanI kathA pUrNa 6. 27 jJAna ane sAdhAraNa dravya upara kusAra ane puNyasAranuM dRSTAMta bhAgapura nagaramAM cAvIsakoDa sAnaiyAnA dhaNI dhanAvaha zeTha hatA, tathA dhanavatI tenI strI hatI. te dupatIne puNyasAra ane kasAra nAme be suMdara putra eka sAthe janmyA hatA, eka divase dhanAvaha zreSThIe kei nimittiyAne pUchyu* ke, " mhArA banne putrA AgaLa jatAM kevA thaze ? " nimittiyAe kahyuM. karmoMsAra jaDa svabhAvanA ane ghaNA ja maMdati hAvAthI ADuM avaLuM DahApaNa vAparIne ghaNA udyama karaze, paNa pitAnuM sava dravya kheAI devAthI ane navuM na meLavavAthI te ghaNA kALa sudhI duHkhI ane daridra raheze. puNyasAra paNa pitAnuM tathA pAte navu kamAeluM. sava drabya vAravAra jatu rahevAthI kama`sAra jevAja duHkhI thaze, tathApi puNyasAra vepAra vagere kaLAmAM bahu DAhyo thaze. khanne putrAne pAchalI avasthAmAM dhana, sukha, saMtati vagerenI ghaNI samRddhi thaze. ' zeThe banne putrAne eka pachI eka sarva vidyA tathA kaLAmAM nipuNa evA upAdhyAya pAse bhaNavAne mUkayA. puNyasAra sarva vidyAe bhaNyA. karmoMsArane te ghaNA parizrama kare, paNa vAMcatAM eka akSara AvaDe nahIM. lakhatAM vAMcatAM paNa na AvaDe. tyAre vidyAgurue paNa mUDha samajI tene bhaNAvavAnu` mUkI dIdhuM, pachI anne putra yuvA Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24] vege pura paMtha; [zrA. vi. vasthAmAM AvyA tyAre mA-bApe dhana ghaNuM hovAthI sukhe maLelI be zeThanI putrIonI sAthe baMne jaNane vAjate. gAjate paraNAvyA. mahAmahe kalaha na thavuM joIe ema vicArI dhanAvaha zeThe ekeka putrane bAra bAra koDa senaiyA. jeTalo bhAga vaheMcI ApI ane putrane judA rAkhyA, ane dhanAvaha zeTha pitAnI patnI sAthe svarge gaye. have karmasAra potAnA sagAnuM vacana na mAnatAM pitAnI kubuddhithI evA vyApAra karavA lAgyo che, jemAM tene paise Take nukazAna ja thayuM. thoDA divasamAM pitAe ApelA bAra koDa senaiyA te caree khAtara pADIne lUMTI lIdhA. banne bhAI daridrI thayA. svajana saMbaMdhI Adi lokoe temanuM nAma paNa mUkI dIdhuM. banne jaNAnI strIo anna-vastra paNa na maLavAthI pitAne piyara gaI kahyuM che ke- ke dhanavaMtanI sAthe pitAnuM khoTuM paNa sagapaNa jagatamAM dekhADe che, ane koI nirdhana sAthe kharekhara ane najIkanuM sagapaNa hoya te kahetAM paNa zaramAya che, dhana jatuM rahe che, tyAre guNavAna puruSane paNa tenA parivAranA ke tajI de che ane dhanavAna puru nAM gIta gAya che. "tame buddhihIna tathA bhAgyahIna che." ema loko ghaNI niMdA karavA lAgyA. tyAre lajajA pAmIne te bane bhAI dezAMtara gayA. - bIje kAMI upAya na hovAthI banne jaNe kaI moTA zeThane ghera judA judA cAkarI karavA rahyA. jene ghera karmasAra rahyo hate, te zeTha kapaTI ane ati kRpaNa hato, TharAvele. pagAra paNa Ape nahIM. phalANe divase ApIza." ema Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . 'di. ] mAga tema ziva laheche, re, vAraMvAra ThagyA kare. Ama hovAthI karmasAre ghaNI vakhata thayA chatAM koI paNa paisA ekaThA karyA nahIM. puNyAre te thoDA ghaNu paisA bhegA kaMryA ane tenuM prayatnathI rakSaNa paNa karyuM hatuM, chatAM dhUta lake te sarva haraNa karI gayA. pachI karmasAra judA judA ghaNA zeThI AnI pAse cAkarIe rahyo, tathA kimiyA-bhUmimAMthI dravya kADhavAnI vidyA, siddha rasAyana, rehaNAcale gamana karavAne arthe maMtrasAdhana, rUdaMtI Adi auSadhInI zodhakhoLa vagere kRtye teNe moTA AraMbhathI agIAra vAra karyo, te paNa pitAnI kubuddhithI tathA vidhividhAnamAM viparItapaNuM hovAthI te kiMcitmAtra paNa dhana saMpAdana karI zake nahIM. UlaTuM upara kahelAM kAma karatAM tene nAnAvidha dukhe bhegavavAM paDayAM. puNyasAre te aviAra vAra dhana meLavyuM ane teTalI ja vAra pramAdAdikathI khAyuM. chevaTe baMne jaNe bahu kheda pAmyA ane eka vahANa upara caDhI ratnadvIpe gayA. tyAMnI bhakta jinene sAkSAt phaLa dekhADanArI eka devI AgaLa mRtyu aMgIkAra karI banne jaNA beThA. ema karatAM sAta upavAsa thayA, tyAre AThame divase devIe kahyuM ke, "tame banne bhAgyazAlI nathI." devInuM vacana sAMbhaLI karmasAra UThI. ekavIsa upavAsa thayA tyAre devIe puNyasArane to ciMtAmaNi ratna ApyuM. karmasAra pazcAttApa karavA lAge tyAre puNyasAre kahyuM "bhAI kheda karIza nahIM.' A ciMtAmaNi ratnathI tArI kAryasiddhi thaze." pachI banne bhAI AnaMda pAmI pAchA vaLyA ane eka vahANa upara caDhayArAtre zrA. 15 Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra6] vyavahAra nigraMtha che se. (56) [zrA. vi. pUrNa caMdramAne udaya thaze tyAre moTAbhAIe kahyuM, "bhAI! ciMtAmaNiratna kADha ApaNe joI e ke, ratnanuM teja vadhAre che ke, caMdramAnuM teja vadhAre che?" pachI vahANunA kAMThA upara beThelA nhAnAbhAIe durdevanI preraNAthI ciMtAmaNiratna hAthamAM lIdhuM, ane kSaNamAtra ratna upara tathA kSaNamAtra caMdramA upara ema Amatema daSTi pheravatAM te ratna sAgaramAM paDayuM. tethI puNyasAranA sarva manorathane bhaMga thaze. pachI eka sarakhA duHkhI thaelA banne bhAI pitAne gAme pAchA AvyA. eka samaye temaNe banne jaNAe jJAnI munirAjane pitAne pUrvabhava pUche tyAre jJAnIe kahyuM "caMdrapura nagaramAM jinadatta ane jinadAsa nAme parama zrAvaka zeTha rahetA hatA. eka samaye zrAvakee ghaNuM ekaThuM thaeluM jJAnadravya jinadatta zeThane ane sAdhAraNa dravya jinadAsa zeThane rAkhavA mATe saMpyuM. te bane zeThe sepelA dravyanI uttama prakAre rakSA karatA hatA. eka divase jinadatta zeTha pitAne mATe kaI lakhanAra pAse pustaka lakhAvyuM ane pAse bIju dravya na hovAthI "e paNa jJAnanuM ja kAma che ema vicArI jJAnadravyamAMthI bAra dramma lakhanArane ApyA. jinadAsa zeThe te eka divasa vicAra karyo ke, "sAdhAraNa dravya te sAte kSetre vaparAya che. tethI zrAvakathI paNa e vAparI zakAya ema che, ane huM paNa zrAvaka chuM. mATe huM mArA kAmane arthe vAparuM te zI harakta che?" ema vicArI kAMI ghaNuM jarUranuM kAma paDavAthI ane pAse Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di ] mahela caDhatA jema nahIMcha, [227 bIjuM nANuM na hovAthI teNe sAdhAraNa dravyamAMnA bAra dragsa gharakAmamAM vAparyA. pachI te banne jaNe kALakrame maraNa pAmI te pApathI pahelI narake gayA. | vedAMtamAM-prANa kaMThagata thAya, te paNa sAdhAraNa dravyane abhilASa na kare. agnithI baLI gayela bhAga rUjhe che, paNa sAdhAraNa dravyanA bhakSaNathI je dajhANe te pAcho rUjhAtuM nathI. sAdhAraNa dravya, daridrInuM dhana, gurunI strI ane devadravya eTalI vastu bhegavanArane tathA brahmahatyA karanArane svargamAMthI paNa nIce utAre che. narakamAMthI nIkaLIne te banne jaNa sarSa thayA. tyAMthI bIjI narake gayA. tyAMthI nIkaLI gIdha thayA. pachI trIjI narakamAM gayA. e rIte eka athavA be bhava AMtarAmAM karIne sAte narakamAM gayA. pachI eke driya, beIdriya, te I. driya, caudriya ane paMcendriya tathA tiryaenimAM bAra hajAra bhava karI temAM ghaNuM ja azAtAdanIya karma bhegavI ghaNuM pApa kSINa thayuM, tyAre jinadattane jIva karma sAra ane jinadAsane jIva puNyasAra evA nAmathI tame utpanna thayA. bAra dramya dravya vAparyuM hatuM, tethI tamAre bane jaNAne bAra hajAra bhAvamAM ghaNuM duHkha bhogavavuM paDyuM. A bhavamAM paNa bAra koDa enaiyA jatA rahyA, bAra vAra ghaNo udyama karyo, te paNa ekane bilakula dhanalAbhanI prApti thaI nahIM, ane bIjAne je dravya maLyuM hatuM, te paNa 1 x vIsa keDIe eka kAMkiNI, cAra kAMkiNIye eka paNuM, ane tevA seLa paNe eka dramma thAya. Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "rera8] teNe turaMganuM kAja; zi. vi. jatuM rahyuM, temaja pArake ghera dAsapaNuM tathA ghaNuM duHkha jogavavuM paDyuM. karmasArane te pUrvabhave jJAnadravya vAparavAthI buddhinI ghaNIja maMdatA vagere mAThuM phaLa thayuM." - munirAjanuM evuM vacana sAMbhaLI bane jaNAe zrAvakadharma aMgIkAra karyo ane jJAnadravya tathA sAdhAraNa 'dravya lIdhAnA prAyazcitta tarIke karma sAre bAra hajAra drazna jJAnakhAte tathA puNyasAre bAra hajAra kazma sAdhAraNakhAte jema utpanna thatA jAya, tema ApavA e niyama lIdhuM. pachI pUrvabhavanA pApane kSaya thavAthI te banne jaNAne puSkaLa nANuM maLyuM, temaNe jJAnadravya tathA sAdhAraNa dravya kabUla karyuM hatuM eTaluM ApyuM. te uparAMta bane bhAInI pAse thoDA vakhatamAM bAra koDa sonaiyA jeTaluM dhana thayuM tethI te meTA zeTha suzrAvaka thayA. temane jJAnadravya-sAdhAraNa dravyanI sArI rakSA tathA vRddhi vagere karI. A rIte uttama prakAre zrAvakadharmanI ArAdhanA karI ane dIkSA laI te bane jaNa siddha thayA. jJAnadravya, devadravyanI peThe zrAvakane na ja kalpa. sAdhAraNa dravya paNa saMghe ApyuM hoya te ja vAparavuM kalpa, nahi te nahIM, saMghe paNa sAdhAraNa dravya sAta kSetrone viSeja vAparavuM, paNa yAcakAdikane ApavuM nahIM. hAlanA vyavahArathI te je dravya gurunA nyUchanAdikathI sAdhAraNa khAte ekaThuM kareluM hoya, te zrAvaka-zrAvikAne apAya nahI. dharmazALAdikanA kAryamAM te te zrAvakathI vaparAya. evI rIte jJAnadrivyamAMthI sAdhune ApelA kAgaLa-patrAdika Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * * * 4 : : di phI saphala nahi nizcaya lahejI, [229 zrAvake potAnA kAmamAM na vAparavA temaja adhika nakaro ApyA vinA potAne mATe paNa pustaka na lakhAvavuM, sAdhu saMbaMdhI muhapatti vagerenuM vAparavuM paNa gya nathI. kAraNa ke te gurudravya che mATe. sthApanAcArya ane nekAravALI Adi te prAye zrAvakane ApavA mATe ja gurue vahorI hoya che, ane te gurue ApI hoya te te vAparavAne vyavahAra dekhAya che. gurunI AjJA vinA sAdhu sAdhvIne lekhaka pAse lakhAvavuM athavA vastra-sUtrAdikanuM vaheravuM paNa na kalpe. * A rIte devadravya, jJAnavya Ada DuM paNa je pitAnI AjIvikAne arthe upayogamAM le che, tenuM pariNAma dravyanA aMka pramANa karatAM ghaNuM ja heTuM ane bhayaMkara thAya che. te jANIne vivekI lekee theDA paNa devadravya, jJAnadravya ane sAMdhAraNa dravyane upaga sarva prakAre va . mATe ja mALa paherAvavI, paherAmaNI, nyu chana ItyAdikanuM kabUla kareluM dravya teja vakhate ApavuM. kadAcita tema na thaI zake te jema zIdhra apAya tema adhika guNa che. vilaMba kare te vakhate daivathI sarva dravyanI hAni athavA maraNa vagere thavAne saMbhava che, tema thAya te suzrAvakane parNa avazya narakAdi durgatie javuM paDe. devuM rAkhavAthI thatA deSa aMge kahabhaSadattanI kathA. 6. 28 mahApuranAme nagaramAM arihaMtane bhakta e jhASabhadatta nAme mahaTe zreSThI rahetuM hatuM. te koI parva AvatAM maMdire gaye. pAse dravya na hovAthI udhAra khAte pahero. *" Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230] tema tanu kiriyA sAja so. (57) [zrA, vi. maNInuM dravya ApavAnuM kabUla karyuM. judA judA kAmamAM lAgI javAthI tenAthI kabUla kareluM devadravya zIvra apAyuM nahIM. eka samaye durdevathI tenA ghara upara dhADa pADI zastradhArI ceree gharamAM hatuM teTaluM sarva dravya tUTI lIdhuM, ane "zeTha AgaLa jatAM ApaNane rAjadaMDa vagere karAvaze." e manamAM bhaya utpanna thavAthI temaNe zastraprahArathI rUSabhadatta zreSThIne prANa lIdho. rUSabhadattane jIvA maraNa pAmI teja mahApura nagaramAM nirdaya, daridrI ane kRpaNa evA eka pakhAlInA ghare pADe thaye. te nitya jaLAdika bhAra ghera--ghara upADe che. te nagara UMcuM hatuM. ane nadI ghaNuM UMDANamAM hatI. tethI UMcI bhUmi caDhavAnI, aherAtra bhAra upADavAne ane AkarI sudhA tathA pITha upara mAra sahavAne. evA evA kAraNathI te pADAe ghaNuM. kALa sudhI mahAvedanA sahana karI. eka divase navA banAvelA jinamaMdirane keTa baMdhAtuM hatuM, tene mATe pANI upADatAM jinamaMdira tathA jinapratimA Adi joI te pADAne jAti smaraNa jJAna utpanna thayuM. tethI te koI paNa rIte jinamaMdira choDIne jAya nahIM. pachI pUrvabhavanAM putroe jJAnI gurunA vacana uparathI bhIstIne dravya ApIne pADAne cheDAvyo, ane teNe pUrvabhave jeTaluM devadravya ApavA kabUlA karyuM hatuM, te karatAM hajAragaNuM dravya ApI pUrvabhavanA pitAnA pitAne traNamAMthI mukta karyo, pachI te pADe anazana karI svarge gaye ane anukrame mukti pAmyo. devadravyAdi ApavAmAM vilaMba karavA upara rUSabhadattanI kathA Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di, kR] nizcaya nAMva pAmI zake che, ri31 Ama kabUla kareluM devAdhidravya kSaNamAtra paNa gharamAM na rAkhavuM. vivekI puruSe bIjA keInuM devuM heya. te paNa vyavahAra sAcavavAne arthe ApavAne vilaMba nathI lagADatA, te pachI devAditavya ApavAne vilaMba zI rIte lagADAya? te kAraNa mATe deva, jJAna, sAdhAraNa Adi khAtAmAM, mAla, paherAmaNa vagerenuM jeTaluM dravya je khAte ApavA kabUla karyuM hoya, teTaluM dravya te khAtAnuM thayuM. mATe te zI rIte bhegavAya ? athavA te rakamathI utpanna thayeluM vyAja Adi paNa zI rIte levAya? kAraNa ke, tema kare te upara kahele devAdi dravyapabhegane deSa lAge. mATe devAdikanuM dravya tatkALa ApavAnuM na banI zake, teNe prathamathI ja pakhavADIyAnI aThavADiyAnI mudata bAMdhavI, ane mudatanI aMdara ugharANInI vATa na jotAM piteja ApI devuM. mudata vItI jAya to devAdhidravyapa-- bhegane doSa lAge. devadravyAdikanI ugharANI paNa te kAma karanAra leke e potAnA paisAnI ugharANInI mAphaka tAbaDateba ane barAbara mana daI karavI tema na kare ane ALasa kare te vakhate durdevanA yogathI dubhikSa, dezane nAza, dAridrayaprApti ItyAdika thAya, te pachI game teTaluM kare tepaNuM ugharANI na thAya ane tethI moTo doSa lAge A aMge draSTAMta che. 6. 29 devadravyasaMbhAlanArane pramAdathI thatAM deSa maheMdra nAmanA nagaramAM eka suMdara jinamaMdira hatuM. temAM caMdana, barAsa, phUla, cokhA, phaLa, nivedya, dI, tela, bhaMDAra, pUjAnI sAmagrI, pUjAnI racanA maMdiranuM samAravuM, Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ! - pAle buddhi vyavahAra zriA. vi. devabhunI ugharANI tenuM nAmuM lakhavuM, sArI yatenAthI devadravya rAkhavuM, tenuM jame khacane vicAra kare, eTalAM kAma karavAne arthe zrIsaMghe dareka kAmasuAM cAra cAra mUANasa rAkhyA hatA. te leke pipitAnuM kAma barAbara karatA. eka divase ugharANI karanAra paikIne mukhya mANasa eka ThekANe ugharANI karavA gaye, tyAM ugharANI na thatAM ulaTuM deNadAranA mukhamAMthI nIkaLelI gALo sAMbhaLavAthI te manamAM ghaNuM pada pAmyA. ane te divasathI te ugharANInA kAmamAM Alasa karavA lAgyuM, "je uparI tevA tenA hAthe nIcenA leke heya che." e lekavyavahAra hovAthI tenA hAtha nIcenA lake paNa ALasa karavA lAgyA. teTalAmAM dezane nAza vagere thavAthI udhAra raheluM ghaNuM devadravya nAza pAmyuM, pachI te karmanA doSathI ugharANI karanArane uparI asaMkhyAtA bhava bhaye. A rIte devadravyanI ugharANuM karavAnA kAmamAM Alasa karavA upara daSTAMta kahyuM che. temaja devadravya Adi je ApavAnuM hoya te sAruM ApavuM, ghasAyeluM athavA khoTuM nANuM vagere na ApavuM. kAraNa ke, tema karavAthI keI paNa rIte devadravyAdikano upabhoga karyAne deva mAthe Ave che. temaja deva, jJAna tathA sAdhAraNa dravya saMbaMdhI ghara, dukAna, kSetra, vADI, pASANu, Ira, kASTha, vAMsa, naLayAM, mA, khaDI, sImenTa, patarA Adi cI tathA caMdana, kezara, basa, phUla chAbaDIo, caMgerIo dhUpadhANuM, kaLaza, vALakuMcI, chatrasahita siMhAsana, cAmara, caMdravAe, gularI, bherI Adi vAjiMtra, taMbu, keDiyAM, Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * .i s hi. kaI puNyarahIta je ehavA, rirU paDadA, kAMbaLa, sAdaDI, kabATa, pATa, pATalA, pATalIo, kuMDI, ghaDA, orasIo, kAjaLa, jaLa ane dIvA Ahni vastu tathA maMdiranI zALAmAM thaIne paranALAnA mArge AveluM jaLa vagere paNa pitAnA kAmane mATe na vAparavuM. kAraNa ke, devadravyanI peThe tenA uparathI paNa deSa lAge che. cAmara taMbu Adi vastu te vAparavAthI kadAcita malina thavAne tathA tUTavA-phATavAne paNa saMbhava che, tethI upabhega karatAM paNa adhika doSa lAge. kahyuM che ke bhagavAna AgaLa dI karIne teja dIvAthI ghUranAM kAma 3 karavAM. tema kare te tiyaca yonimAM jAya. e upara dRSTAMta che ke - mandirane dIvo vAparatra aMge UMTaDInuM daSTAMta. 6.30 iMdrapura nagaramAM devasena nAme eka vyavahArI hatuM. ane dhanasena nAme eka UMskAra tene sevaka ha. dhanasenanA gharathI dararoja eka UMTaDI devasenane ghera AvatI dhanasena tene mArI-kUTIne pAchI laI jAya, te paNa te nehane lIdhe pAchI devasenane ghera ja AvIne rahe ema thavA lAgyuM. tyAre devasene tene vecAtI laIne pitAnA gharamAM rAkhI ane paraspara baMne prItivAlAM thayAM. koI samaye rAnI munirAjane UMTanA snehanuM kAraNa pUchatAM temaNe kahyuM ke, "e raDI pUrvabhave tArI mAtA hatI, eNe bhagavAna AgaLa dI karIne teja dIvAthI gharanAM kAma karyA. dhUpadhANAmAM rahelA aMgArAthI cUle saLagAze. te pApakarmathI e UMTaDI thaI kahyuM che ke-je mUDha manuSya bhagavAnane arthe dI tathA dhUpa karIne tenAthI ja pitAnA Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra34) tehane kuNa AdhAra che se (58) [zrA vi. gharanAM kAma mehathI kare che, te vAraMvAra tiryacapaNuM pAme che. A rIte tamAre bannene sneha pUrvabhavanA saMbaMdhathI che. ' mATe devanI AgaLa karelA dIvAnA prakAzamAM kAgaLa na vaMcAya, kAMI paNa gharanuM kAma na karAya tathA nANuM na parakhAya, deva AgaLa karelA dIvAthI pitAne arthe bIje di paNa kare nahIM, bhagavAnane caMdanathI pitAnAM kapALAdikamAM tilaka na karavuM, bhagavAnanA jaLathI hAtha paNa chevAya nahIM. devanI zeSa (namaNa) paNa nIce paDeluM ke paDatuM svalpa mAtra levuM paraMtu prabhunA zarIrathI pitAnA hAthe levuM nahIM. bhagavAnanAM bherI, jhallarI vagere vAjiMtra paNa gurune athavA saMghane kAme vADAya nahIM. ahIM keTalAka mata e che ke kAMI tevuM jarUranuM kAma hoya te devanA bherI Adi vAjiMtra vAparavAM, paNa vAparatAM pahelAM tenA badalAmAM devadravya khAte heTa nakare Apa. kahyuM che ke-je mUDha puruSa jinezvara mahArAjanAM cAmara, chatra, kaLaza Adi upakaraNa pitAne kAme kismata ApyA vinA vApare, te duHkhI thAya. A nakare ApIne vAparavA lIdhelA vAjiMtra kadAcita bhAMgI-tUTI jAya te pitAnA paisAthI te samArI ApavAM. gharakAma sArU karele dI darzana karavAne arthe ja je jinezvara bhagavAnanI pratimA AgaLa ANele hoya, te te teTalA kAraNathI devadIpa thatuM nathI. pUjAne arthe ja bhagavAna AgaLa mUkyo hoya te, te. devadIpa thAya, mukhyamArgamAMthI te devadIpane arthe keDiyAM, battI athavA ghI, tela pitAne kAme na vAparavAM. koI Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di, kR] hema parikSA jema hue, [23: mANase pUjA karanAra lekene hAtha-paga devAne mATe maMdire juduM jaLa rAkhyuM hoya, te te jaLathI hAtha-paga dhavAne. kAMI harakata nathI. chAbaDio, caMgerI, orasIyA Adi tathA caMdana, kezara, kapUra, kasturI Adi vastu pitAnI nizrAe rAkhavI. kAraNa ke, devanI nizrAe na rAkhI hoya te pitAnA gharamAM kAMI prayajana paDe te te vAparI zakAya che. e ja rIte bherI, jhallarI Adi vAjiMtra paNa sAdhAraNakhAte rAkhyuM hoya te te sarva dharmamAM vAparI zakAya che. pitAnI. nizrAe rAkhele tabu, paDadA Adi vastu devamaMdira vageremAM vAparavAne arthe keTalAka divasa sudhI rAkhyA hoya tepaNa teTalA kAraNathI te vastu devadravyamAM gaNAya nahIM. kAraNa ke, mananA pariNAma ja pramANabhUta che. ema na hoya te, pitAnA pAtramAM raheluM naivedya bhagavAna AgaLa mUke che, tethI te pAtra paNa devadravya gaNavuM joIe. - zrAvake derAsara khAtAnI athavA jJAnakhAtAnI gharapATa Adi vastu bhADuM ApIne paNa na vAparavI. kAraNa ke, tethI nirvasa pariNAma vagere deSanI prApti thAya che sAdhAraNa khAtAnI vastu saMghanI anumatithI vAparavI, te paNa lekavyavahAranI rItane anusarI ochuM na paDe eTaluM bhADuM ApavuM. ane te paNa kahelI mudatanI aMdara pote ja jaIne ApavuM. temAM je kadAcit te gharanI bhIMta, karA, Adi pUrvanA hoya, te paDI javAthI pAchA samAravA paDe te temAM je kAMI kharaca thayuM hoya, te bhADAmAM vALI Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * * * suhatu hutAzana tAsa; [zrA. vi levuM, kAraNa ke, te lekavyavahAra che, paraMtu je petAna arthe ekAda mALa nave caNa athavA te gharamAM bIju kAMI navuM karyuM hoya te temAM je kharaca thayuM hoya, te bhADAmAM vALI levAya nahIM. kAraNa ke tethI sAdhAraNa dravyane upayoga karavAne deSa Ave che. keI sAdhamabhAI sadAte hoya, te te saMghanI sammatithI sAdhAraNa khAtAnA gharamAM vagara bhADe rahI zake. temaja bIjuM sthAnaka na maLavAthI tIrthAdikane viSe tathA jinamaMdiramAM je ghaNIvAra rahevuM paDe. tathA nikA Adi levI paDe te jeTaluM vAparavAmAM Ave, te karatAM paNa vadhAre nakare Apa, thoDo nakara Ape te sAkSAta doSa che. A rIte deva, jJAna ane sAdhAraNa khAtAnAM vastra, nALIyera, senArUpAnI pATI, kaLaza, phUla, mukuvAna, sukhaDI, vagere vastu ujamaNAmAM, nadimAM ane pustaka pUjA vagere kRtyamAM sAre nakare ApyA vinA na mUkavI. ujamaNA pitAnA nAmathI mahetA ADaMbare mAMDayA heya te lekamAM ghaNa prazaMsA thAya" evI IcchAthI thaDe nakare ApIne ghaNI vastu mUkavI e yogya nathI. lakSmIvatInuM dRSTAMta. thoDA nakArAthI ujamaNumAM vastuo mUkavA aMge 6. 31 lakSmIvatI nAme zrAvikA ghaNI dravyavAna, dharmiSTa ane potAnI moTAI IcchanArI hatI te haMmezAM De nakaro ApIne ghaNA ADabarathI vividha prakAranA ujamaNuM Adi dharmakRtya kare ane karaze, tathA manamAM ema jANe ke, "devadravya vRddhi tathA prabhAvanA karUM chuM." evI : - - * Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hi. kuM] jJAna daze tema paMkhIejI, 237 rIte zrAvakadharma pALIne te maraNa pAmIne svege gaI, te paNa budhipUrvaka aparAdhanA deSathI tyAM nIca devIpaNe utpanna thaI. kALa thatAM svargathI vI keIdhanavAna tathA. putra rahita zeThane tyAM mAnya putrIpaNe utpanna thaI. paNa te garbhamAM AvI tyAre ociMte paracakrane. hoTe bhaya AvyAthI tenI mAtAne sImaMtane utsavana thaye, tathA janmatsava, chaThIne jagarikatsava, nAma pADavAno. utsava Adi utsava pitAe moTA ADaMbarathI taiyArI karI hatI, te paNa rAjA tathA maMtrI Adi hoTA lokanA gharamAM zeka utpanna thavAthI te na thayA, temaja zeThe ratnajaDita suvarNanA sarva aMge paherAya eTalA alaMkAra : ghaNA AdarathI karAvyA hatA, te paNa carAdikane bhayathI te putrI eka divasa paNa paherI zakI nahIM. te mAbApane tathA bIjA lekene paNa ghaNI mAnya hatI te paNa pUrvakarmanA doSathI tene khAvA pIvAnI tathA paheravA-oDhavAnI vastu ghaNe bhAge evI maLatI hatI ke, sAmAnya mANasane paNa sukhe maLI zake. kahyuM che ke sAgara! tuM ratnAkara ' kahevAya che, ane tethI tuM ratnathI bharelo che, chatAM mahArA hAthamAM deDake Avyo ! e hAre doSa nathI paNa mahArA. pUrvakarmane doSa che, pachI zeThe "e putrIno utsava thaye nathI mATe moTAADaMbarathI tene lagnamahotsava karavA mAM. lagna divasa najIka AvyuM, tyAre te putrInI mAtA. akasmAta maraNa pAmI tyAre bilakula utsava na thatAM varavahune hastameLApa mAtra rUDhI pramANe karyo. . Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8] jihAM bahu kiriyA vyApa 5 se. (59)[zrA. vi. mhATA dhanavAna ane udAra zeThane ghera ApI hatI, ane sAsarA Adi sarve leAkane mAnItI hatI, te paNa pUrvanI peThe navA navA bhaya, zeka, mAMdagI Adi kAraNu utpanna thavAthI te putrIne potAnA managamatA viSayasukha, tathA utsava bhAgavavAnA cAga prAye na ja maLye. tethI te manamAM ghaNI udvigna thai, ane savega pAmI. eka divase teNe kevaLI mahArAjane e vAtanu' kAraNa pUchavAthI temaNe kahyu` che ke, " pUrvabhave te thADo nakazo ApIne maMdira AdinI ghaNI vastu vAparI ane mhoTA ADaMbara dekhADaceA. tenAthI je duSTa upAyu tenu' A phaLa che. kevaLInAM evAM vacana sAMbhaLI te prathama AleAyaNa karI ane pachI dIkSA laI anukrame meAkSa pAmI. "" * mATe ujamaNA AdimAM mUkavA pATalIo, nALiera, lADu, Adi vastu jenu' mUlya hAya, tathA te taiyAra karatAM, lAvatAM je dravya beThu hAya tethI paNa kAMika vadhAre rakama ApavI, ema karavAthI zuddha nakarA kahevAya che. koI e peAtAnA nAmathI ujamaNA vagere mAMDayuM hAya, para`tu adhika zakti Adi na heAvAthI mAMDelA ujamaNAnI rIta kharAkhara sAcavavAne arthe koI khIne mANasa kAMI mUke, tA tethI koI doSanI prApti thatI nathI. gRhacaityamAM mUkela cAkhA vigerenI vyavasthA peAtAnA gharaderAsarAmAM bhagavAna AgaLa mUkelA ceAkhA, sepArI, naivedya Adi vastu vecavAthI nipajelI rakamamAMthI puSpa, bhAga ( kesara, caMdana) vastu potAnA gharaderAsaramAM Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6. kR] AlaMbana viSNu jema paDe, - 39 teja te na vAparavI; ane bIjA jinamadiramAM paNa pAte bhagavAna upara na caDhAvavI. paraMtu kharI vAta kahIne te pUjaka leAkeAnA hAthathI caDhAve. jinamadire pUjakanA cega na hoya tA sa.lAkane te vastunuM svarUpa prakaTa kahIne vastu bhagavAna upara caDhAve. ema na kare te, gAMThanu na kharacatAM phAgaDha loko pAsethI peAtAnI praza'sAkarAvyAnA doSa lAge che. gharaderAsaranI naivedya Adi vastu geADhI-mALIne ApavI, paNa te tenA mAsika pagAranI rakamamAM na gaNavI. jo prathamathI mAsika pagArane badale naivedya Adi ApavAnA TharAva karyo hoya te kAMI doSa nathI. mukhya mAge pagAra judo ja ApavA. gharaderAsaramAM bhagavAna AgaLa dharelA ceAkhA, naivedya Adi vastu heATA jinamadire mUkavI. nahI' te " gharaderAsaranI vastuthI ghara-derAsaranI pUjA karI, paNa gAMThanA dravyathI na karI " ema thAya ane anAdara, avajJA Adi doSo paNa lAge, ema thavu Agya nathI. peAtAnA zarIra, kuTuMba mATe gRhastha ghaNA dravyavyaya kare che. tema jinama'dire jinapUjA paNa zakti pramANe peAtAnA dravyathI ja karavI. paNa peAtAnA gharaderAsaramAM bhagavAna AgaLa dharelA naivedya Adi vastu vecIne nipajelA dravyathI athavA devadravya saMkha'dhI phUla Adi vastuthI na karavI. kAraNa ke tema karavAthI upara kahelA doSa Ave che temaja jinamadire Avela navedya, ceAkhA, seApArI Adi vastunI svavastunI jema saMbhALa levI. sArU' mUlya upaje evI rIte vecavI. paNa jema tema rakhaDatI rAkhavI nahI. tema karavAthI devadravyanA vinAzakaryAMnA doSa Ave che. Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - pAyA viSamI vATa; . . vi - sarva prayatnothI rakSaNa karavAM chatAM paNa je kadAciMta cara, agni vi. upadravathI devadivyAdikane nAza thaI jAya te sArasaMbhALa karanArane mathe kAMI deSa nathI kAraNa ke, avazya thanArI vAta AgaLa koI upAya nathI. svadravyathI dharmAnuSThAna karavA yAtrA-tIrthanI athavA saMghanI pUjA sAdhamika vAtsalya, snAtra, prabhAvanA, pustaka lakhAvavuM, vAMcana Adi dharmakRtyamAM je bIjA keI gRhasthanA dravyanI madada levAya che, te cAra-pAMca puruSane sAkSI rAkhIne levI ane te dravya kharacavaine samaye guru, saMgha Adi lekenI AgaLa te dravyanuM kharUM svarUpa yathAsthita kahI devuM, ema na kare te doSa lAge. tIrtha Adi - sthaLane viSe devapUjA snAtra, vijAre paNa paherAmaNI Adi - dha svadravyathI ja karavAM ane temAM bIjA keInuM dravya na le: upara kahelAM dharmakRtya gAMThanA dravyathI karIne pachI bIjA keIe dharmakRtyomAM vAparavA dravya ApyuM hoya te te mahApUjA, bhoga, aMgapUjA Adi kRtyamAM sarvanI - samakSa juduM vAparavuM. jyAre ghaNuM gRhastha bhegA thaIne yAtrA, sAdhamika vAtsalya, saMgha pUjA Adi kRtya kare tyAre jene jeTalo bhAga, hoya tene teTale bhAga vagere sarva samakSa kahI de. ema na kare te puNyane nAza, tathA cArI Adine doSa mAthe Ave. - temaja mAtA-pitA Adi lekenI aMta ghaDI Ave, tyAre ja tene puNyane arthe dravya kharacavAnuM hoya te, maranAra mANasa chuMddhimAM chatAM guru tathA sAdharmika vagere, Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mugdha paDe bhavabhUpamAM, [241 sarva lokenI samakSa maranArane kahevuM ke, "tamArA puNyane arthe ATalA divasanI aMdara ATaluM dravya huM kharacIza. tenI tame anumodanA kare." ema kahI te dravya kahelI mudatamAM jANe tema jaladI kharacavuM. je potAnA nAmathI te dravyane vyaya kare te puNyasthAne paNa cerIne doSa Ave. puNya sthAnake corI karavAthI munine paNa hINatA Ave che. dazavaikAlikamAM-sAdhu tapa, vrata, rUpa, AcAra ane bhAva, enI corI kare te kilibaSIdeva thAya che. sAdhAraNa dravya vAparavAmAM viveka| mukhyavRttie dharma khAte kADheluM dravya sAdhAraNa rAkhavuM. tema karavAthI dharmasthAna barAbara joIne te ThekANe te dravyane vyaya karI zakAya che. sAte kSetramAM je kSetra sIdAtuM hoya tene sahAya ApavAmA bahu lAbha dekhAya che. keI zrAvaka mAThI avasthAmAM hoya ane tene je te dravyathI sahAya karAya, te te zrAvaka Azraya maLavAthI dhanavAna thaI sAte kSetronI vRddhi kare e saMbhava rahe che. laukikamAM paNa kahyuM che ke-he rAjedra! tuM daridra mANasanuM piSaNa kara, paNa dhanavAna puruSanuM karIza nahIM, kAraNa ke, rogIne ja auSaNa ApavuM hitakArI che paNa nIrogI mANasane auSadha ApavAthI zuM lAbha thavAno ?" mATe ja prabhAvanA, saMghanI paherAmaNa, kavya yukta modaka (lADu) ane lhANuM Adi vastu sAdhamikene ApavI hoya, tyAre nirdhana sAdharmikane sArAmAM sAro vastu hoya te ja ApavI egya che. ema na kare te dharmanI avajJA zrA. 16 Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra4] tema viNa kiriyA ghATa pAse. (60) [zrA. vi. Adi karyAne deza Ave, hira je Aje ghaNuM viparIta jevA maLe che. dhanikane AgaLa sthAna, sanmAna ane nirdhanane tiraskAra kega hoya te dhanavAna karatAM nirdhana sAdharmikane vadhAre ApavuM; paNa vega na hoya te sarvene samAna ApavuM. saMbhaLAya che ke, yamunApuramAM jinadAsa Thakure dhanavAna sAdhamikane ApelA samakti modakamAM eka eka sane adara nAMkhyuM hatuM, ane nirdhana sAdharmikane ApelA modakamAM be be senaiyA nAMkhyA hatA. dharma khAte vAparavA kabUla kareluM sarva dravya teja khAte vAparavuM joIe. [anyakhAtukSetra ke bolyA karatAM ochuM na vApare.] mAtApitAda aMge te puNya jIvatAMja karavuM- mukhyamArge jotAM te, pitAdi e putrAdinI pAchaLa ane putrAdie pitA pAchaLa je puNyamArgo kharacavuM hoya, te prathamathI ja sarvanI samakSa jAhera karavuM. kAraNa ke, ke jANe tenuM kyAM ane zI rIte maraNa thaze ? mATe prathama nakkI karIne jeTaluM kabUla karyuM hoya, teTaluM avasare juduM ja vAparavuM, paNa pote karelA sAdhamikavAtsalya vi.mAM na gaNavuM. kAraNa ke, tethI dharma sthAnane viSe phogaTa deSa lAge che. tIrthayAtrA aMge kaheluM dravya ema chatAM keTalAka leke yAtrAne arthe 'ATaluM dravya kharacIzuM" ema kabUla karIne te mAMthI ja gADIbhADuM. khAvuM pIvuM, ekalavuM Adi sthAnake lAgeluM kharaca te dravyamAM gaNe che, te mUDha loke keNa jANe ke, kaI gati pAmaze ? yAtrAne arthe jeTaluM dravya mAnyuM hoya, teTaluM deva-guru Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6. kuM] cita bhaNI bahulAkamAMjI, [43 Adinu dravya zyu. te dravya je potAnA upaleAgamAM vApare te daivAdi dvavya bhakSaNa karyAMnA doSa kema na lAge? evI rIte jANe ajANe koi prasage devAdi dravyanA upabhAga thayA hAya tenI AleAyaNA tarIke, jeTalA byanA upabhoga anumAnathI dhyAnamAM Ave teTalu sva dravya devAdi dravyamAM nAMkhe, e AlAyA aMta samaye tA avazya karavI, vivekI puruSe potAnI alpazakti hAya tA dhanA sAtakSetrAne viSe peAtAnI zakti pramANe alpadrabya vAparavuM, paNa mAthe koinuM devuM na rAkhavu.. temAM paNu deva, jJAna ane sAdhAraNa e traNa khAtAnuM devuM teA bilakula na ja rAkhavu, kahyuM che ke zreSTha puruSe kAInuM RNa eka kSaNa mAtra paNa kAI kALe na rAkhavuM, te pachI ati duHsaha devAhikanuM RNu kANu mAthe rAkhe? mATe buddhimAne dharmanuM svarUpa jANIne sva ThekANe cA vyavahAra rAkhavA. kahyuM che ke jema gAya paDavAnAca'ne, nALiyA nALiyaNane, huMsa pANImAM rahelA dUdhane ane pakSI citrAvelane jANe che, tema buddhi. mAnA sUkSmadharma jANe che. chata pUjA-devadravyAdi vicAra. paccakkhANanI vidhi-gAthAnA uttarArdhanI vyAkhyA * A rIte jinapUjA karIne jJAnAdi pAMca AcArane dRDhapaNe pALanAra evA gurunI pAse jaI pote pUrve karelu. pracakkhANa athavA temAM kAMIka vadhArIne gurU pAse uccavu, jJAnAdi pAMca AcAranI vyAkhyA amArA racelA AcAra pradIpa graMthathI jANavI. paccakkhANu traNa prakAranu` che. 1. AtmasAkSika, 2 Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244]. bharatA dikanA jeha; (zrA. vi. devasAkSika 3. gurUsAkSika. tene vidhi-jinamaMdire devavaMdana arthe snAna darzanane arthe athavA dezanA Adi kAraNathI AvelA sadgurUnI pAse vaMdana vagere karI vidhipUrvaka paccakakhANa levuM. maMdire na hoya te upAzrayamAM jinamaMdiranI peThe traNa nizIhi tathA pAMca abhigama vagere yathAgya vidhithI praveza karI dezanAthI pahelAM athavA te thaI rahyA pachI sagurUne rapa Ava.thI dvAdazAvarta vaMdanA kare. guruvadananuM phala: vaMdanAnuM phaLa bahu moTuM che. mANasa zradhdhAthI vaMdanA kare te nIcatrakamane khapAve, uccatrakarma bAMdhe ane karmanI graMthi zithila kare. kRNe gurUvaMdanAthI sAtamIne badale trIjInarakanuM AyuSya ane tIrthaMkaranAmakarma bAMdhyuM, tathA kSAyikasamyaktva pAmyA. zItaLAcAryane vaMdanA karavA mATe AvelA, rAtrIe bahAra rahelA ane rAtre kevaLajJAna pAmelA (zItalAcAryanA) cAra bhANe jene pahelAM krodhathI dravya vaMdanA karI ane pachI kevalI bhANejanA vacanathI bhAvavaMdanA karI tyAre temane kevalajJAna prApta thayuM. gurUvaMdananA prakAra ane vidhi bhASyamAM kahyuM che ke guruvaMdana traNa prakAre che. eka pheTAvaMdana, bIjuM bhavaMdana ane trIjuM dvAdazAvavaMdana. ekaluM mAthuM namAve, ke be hAtha joDe te pheTAvaMdana jANavuM, be khamAsamaNa de te bIjuM bhavaMdana jANavuM, ane bAra AvarNa, paccIza Avazyaka vagere vidhi sahita be vAMdaNA de, te trIjuM dvAdazAvarta vaMdana jANavuM. temAM prathamapheTAvaMdana Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. kR] lepe zubha vyavahArane jI, [245sarva saMghe mAMhemAhe karavuM. bIju bhavaMdana ga7mAM rahelA rUDA munirAjane athavA kAraNathI liMgamAtradhArI sAdhune paNa karavuM. trIjuM dvAdazAvartAvaMdana te (AcArya, upAdhyAya paMnyAsa,gaNi) Adi padasthAne ja karavuM. jene rAI pratikramaNa karyuM nathI, teNe vidhithI vaMdana karavI. bhASyamAM kahyuM che ke-prathama IriyAvahI pratikramIne kusumiNa dusumiNa" TALavAne mATe se ucchavAsane duHsvapnAdi hoya te ekaso ATha ucchavAsane kAussagga kara pachI Adeza mAMgIne catyavaMdana (jagaciMtAmaNIthI jayaviyarAya) kare, pachI Adeza mAgI muhapatti paDilehe, pachI be vAMdaNAM deI rAI Ave pachI pharIthI be vAMdaNAM de, aSNudio abhitara rAI khamAve, pachI vAMdaNa daI paccakkhANa kare, pachI bhagavAnae ItyAdi cAra khamAsaNuM deI, pachI sajhAya saMdisAhe? ane sakjhAya karuM? be Adeza mAgI svAdhyAya kare. e prabhAta vaMdanavidhi-sAMje vaMdana vidhi-prathama IriyA hipratikamIne Adeza mAgI caityavaMdana kare, pachI muhapatti paDilehe; be vAMdaNa de, pachI divasa carima paccakkhANa kare pachI be vAMdaNa daI devasi Ave, pachI be vAMdaNa deI devasia khamAve, be vAMdaNa abhudio pachI cAra khamAsamaNuM deI bhagavAnae pachI mAgI devasiyapAyachitta virohaNane arthe (cAra legasane) kAtsarga kare, pachI khamA deI sajajhAya saMdisAhuM? ane sakjhAya karuM? e Adeza mAMgI sajhAya kare. gurU keI kAmamAM vyastra, Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24] bAdhi haze nija teha 5 se. (1) [zrA, vi. hevAthI te dvAdazAvata vakranA karavAnA caitra na Ave tA, cAlava danathI ja gurUne vadanA karavI. pachI gurU pAse paccakkhANu karavu kahyu che ke : * peAte je pahelAM paccakhANa karyu hoya te ja athavA tethI vadhAre gurUsAkSie grahaNa karavuM, kAraNa ke dhanA sAkSI gurU che. dhakRtya gurUsAkSie karavAmAM traNa lAbha che. (gurU sAkSie dhama hoya che) 1 jinAjJArmanuM pAlana thAya che. 2. gurUnA vacanathI zubhapariNAma thavAthI adhika kSApazama thAya che. 3. pUrve` dhAyu hAya te karatAM paNa vadhAre paccakkhANu levAya che. zrAvaka prajJaptimAM kahyuM che ke-prathamathI ja paccakkhANa vagere levAnA pariNAma hoya te paNu gurU pAse javAmAM e lAbha che ke, pariNAmanI dRDhatA thAya che, jinAjJAnu pAlana ane karmAMnA kSayApazamanI vRddhi thAya che. tayA divasa ke cAturmAsanA niyama Adi paNa cAga hoya te gurUsAkSie ja grahaNa karavA. ahi pAMca nAmAdi 22 mULadvAra tathA 492 pratidvAra sahita dvAdazAvata` vaMdananI vidhi tathA dazapratyAkhyA nAdi nava mULadvAra ane nevu. pratidvAra sahita paccakrU khANavidhi paNa bhASya Adi graMthamAMthI jANI levI. paccaphmANanu lezamAtra svarUpa pUrve kahyuM che. paccakkhANunuM phaLa : have paccakkhANunA phaLa viSe kahIe chIe. dhammilakumAra cha mAsa sudhI AMkhila tapa karI mhoTA zreSThIonI, rAjAonI ane vidyAdharAnI atrIza kanyA paraNyA, tathA dhaNI vRddhi pAmyA. e Ihu Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [27 di. kR.] bahu dala dise jIvanAMjI, leAkamAM phaLa jAvuM. tathA cAre hatyA AdinA karanAra dRDhaprahArI cha mAsa tapa karIne teja bhave mukti janArA thayA. e paraleAkanuM phaLa jANavuM. ', da. kara. dhammilakumAranI kathA-kuzAgrapuramAM surendradatta-subhadrAnA putra dhammilakumAra hatA. yazAmatI sAthe lagna thayA. dharmiSTha heAvAthI sa'sArasukhathI vimukha rahyo. putravadhu dvArA mAta-pitAe jANyuM. zeThe dhammilane jugArInI sAkhata karAvI a'te vezyAgAmI banI vasa tasenAnI putrI vasaMtatilakAmAM Asakta thayA. pitA pAse dhana magAve, pitA mAkale, ghaNA lubdha thaye tethI mAtApitAnI mAMdagI vakhate samAcAra mekavavA chatAM na AvyA aMte " hAthanA karyA haiye vAgyA " tenI khaLatazamAM mRtyu pAmyA. have yazeAmati patibhakta hAI dhana mokale che. dhana khUTatA badhuM vecI yaze!mati pIyara gaI. akAe jANyuM ke smila pAse dhana nathI tethI putrIne kahe ninane tuM choDI de, tyAre vasatatilakA kahe che hu nahi cheDu' tenA tyAgamAM mAro prANa tyAga thaze. ekadA akAe anene caMdrahAsa dArU pAI bebhAna karyAM ane dhammilane jagalamAM mUkayA. bhAnamAM AvatA dhammila ghera AvyA. adhu sunuM. pUchatA khabara paDI mAtApitAnu mRtyu, patnI piyare gai. have mUDha thaI gayA. ApadhAta karavA jatA kAI e rAkayA. jagalamAM AgaLa jatAM agaDhadatta muni maLyA. viSayavAsanA chaDI dhamArge AgaLa vadhavA ghaNu kahyu. paNa temAM te saphaLa na thayA, muninA Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyavahAre zivayoga; 249] [zrA, vi. upadezathI cha mAsa sudhI AyaMbila tapa karyAM, aMte AkAzavANI thaI ke--"dhammila tu 32 rAjakanyAnA svAmI thaiza, ghaNI Rddhi meLavIza, prAMte kalyANu sAdhIza.'' te ja rAtrie vimaLA rAjakanyA saketavALA dhasmilane adale A dhammilakumArane maLI. aMte tenA puNya vaDe 32 rAjakanyA paraNyA. yajJezati ane vasaMtatilakAne maLyuM. kuzAgrapure AvyA. sukhapUrvaka rahe che. dhama ArAdhe che. padmanAbha putrane gRhapAra sAMpI yazeAmati-vimaLA sAthe dIkSA le che. kALa karI bArame devalAke gayA. A bhavamAM tapa karavA upara dhammilakumAranI kathA che. 6 4. 33. daDhaprahArInI kathA-vasatapure eka brAhmaNa hatA. dhana ghaNu paNa viSayAdikamAM gumAvyuM. pachI cArI karavA lAgyA. pakaDAyA, nRpe zikSA karI, na aTakayA. nagara bahAra kADhI mUkayeA. pallImAM gayA. ceArane putra na hAI putra tarIke rAkhyo. zarIre dRDha majabuta ne svabhAve krUra hatA. jenA para prahAra kare te marI jateA tethI lokoe tenuM dRDhaprahArI nAma pADayuM. ekavAra koI zaheramAM sAthI sAthe dhADa pADI. tyAM koI garIba brAhmaNe haThIlA bALakone khIra khAvA ApI tyAM dhADapADu AvyA ane phUTatA khIrapAtra sivAya kaMI nahi, te upADayuM bALako rokakaLa karavA lAgyA. brAhmaNathI sahana na thatA agaLA upADI mAravA lAgyo. dRDhaprahArIne khabara paDatAM talavArathI mArI nAMkhyA. rastAmAM gAya AvI tene mArI nAMkhI. sAme gaNI brAhmaNI maLI tene mArI nAkhI. tenA garbha bhUmi Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di, kR] chAMDI tAke pArijI, [249, upara paDe. A badhuM joI bALako karuNa svare revA lAgyA. daDhaprahArI DhIla thaI gaye. nagara bahAra munine jeI cAra hatyAnA pApanuM prAyazcita mAMgyuM. munie dIkSA ApI. pite tyAM ja rahyA. lokoe cha mAsa sudhI tiraskAra karyo. chatAM muni samatAbhAve sahana karI cittane sthira rAkhI potAnuM kalyANa karyuM. paccakhANathI lAbha jANavo. kahyuM che ke- paccakkhANa karavAthI Azravane uccheda thAya che. AzravanA uchedathI tRSNAne uccheda thAya che. tRSNAnA uchedathI mANasone ghaNe upazama thAya che. ghaNA upazamathI paccakhANa zuddha thAya che. zudadha paccakhANathI cAritradharmanI prApti thAya che. cAritradharmanI prAptithI karmane kSaya thAya che. karmanA kSayathI kSapakazreNine prAraMbha thAya che ane tethI kevaLajJAna utpanna thAya che. kevaLajJAna prApta thayAthI sadAya sukhanuM dAtAra evuM mokSa maLe che. pazca khANa karyA pachI caturvidha saMghane yathAyogya vaMdana karavuM. gurunuM bahumAna karavuM, guru pAse kema besavuM ? jinamaMdira Adi sthaLe gurUnuM Agamana thAya te temane sArI peThe AdarasatkAra sAcavave ane vaLI gurUne jotAM ja UbhA thavuM. sAmA AvatA hoya te sanmukha javuM. be hAtha joDI mAthe aMjali karavI. pote Asana ApavuM. guru Asane beThA pachI gurune bhaktithI vaMdanA karavI. gurunI sevApUjA karavI, ane guru jAya temanI pAchaLa javuM. e rIte saMkSepathI guruno AdarasatkAra jANa. temaja gurunI be bAjue mukha AgaLa athavA pUThe paNuM Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25o] choDI paMtha aoga che se. (62) [zrA. vi. na besavuM. gurunA sAthaLane potAnA sAthaLa lagADIne temanI pAse na besavuM. temaja zrAvake gurunI pAse paga ke bAhunI palAMThI vALIne athavA paga lAMbA karIne paNa na besavuM. bIje ThekANe paNa kahyuM che ke-palAMThI vALavI, eThiMgaNa devuM, paga lAbAM karavA, vikathA karavI, ghaNuM hasavuM, vi. guru pAse varjavAM. dezanA sAMbhaLavAnI rIti ane bhAbha vaLI kahyuM che-zrAvake nidrA tathA vikathA vajI mana-- vacana-kAyAnI gupti rAkhI hAtha joDI barAbara upayoga sahita bhakitathI bahumAnapUrvaka gurune upadeza sAMbhaLa. vaLI sidhdhAMtamAM kahelI rIta pramANe gurunI AzAtanA TALavAne mATe guruthI sADAtraNahAthanuM avagraha kSetra mUkI tenI bahAra jIvajaMturahita bhUmie besIne dharma dezanA sAMbhaLavI. lAbha- kahyuM che ke-zAstrathI nidita AcaraNa AcaravAthI utpanna thayelA tApane nAza karanAruM, sadgurUnA. mukharUpa malayaparvatathI utpanna thayeluM caMdanarasa sarakhuM vacanarUpI amRta dhanya puruSane ja maLe che. dharmadezanA sAMbhaLavAthI ajJAna ane mithyAjJAnane nAza thAya, samyaphatvanuM jJAna thAya, saMzaya TaLe, dharmane viSe daDhapaNuM thAya, vyasanAdi kumArganI nivRtti, sanmArgane viSe pravRtti, kaSAya Adi deSane upazama thAya, vinayAdi guNonI prApti, kusaMgatine tyAga, satsaMgatine lAbha maLe, saMsArane viSe vairAgya, mekSanI IcachA, zakti mAphaka dezariti ke. sarvaviratinI prApti thAya ane aMgIkAra karelI Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. kR] AvazyakamAMhe bhAkhiocha, 2 dezaviratinI athavA sarvaviratinI sarva prakAre ekAgramanathI ArAdhanA thAya vagere aneka guNa che. te nAstika e pradezanI rAjA, AmarAjA, kamapA, thAvaraccA putra vagerenA dRSTAMta uparathI jANavA. kahyuM che ke jinezvara bhagavAnanuM vacana sAMbhaLe te budhine vyomeha ja rahe, kupaMthane uccheda thAya, mokSanI IcchA vRdidha pAme, zAMti vistAra pAme. adhika vairAgya upaje ane atizaya harSa thAya. evI kaI vastu che ke, je jinezvara bhagavAnanuM vacana sAMbhaLavAthI na maLe ? petAnuM zarIra kSaNabhaMgura che. bAMdhava baMdhana samAna che. lakSmI vividha anarthane utpanna karanArI che, mATe jaina siddhAMta sAMbhaLa. tethI saMvega utpanna thAya che, ane te sidhdhAMta mANasa upara keI upakAra karavAmAM khAmI rAkhatA nathI. e upara pradezI rAjAnuM saMkSipta dRSTAMta hR. 34 tAMbI nagarImAM pradezI nAme rAjA ane citrasArathI nAme tene maMtrI hate. citrasArathI maMtrIe cAra jJAnanA dhAraka zrIkezI gaNadhara pAse bhAvasti nagarImAM zreSTha zrAvakadharma svIkAryo hato. eka vakhate citrasArathI maMtrInA AgrahathI kezIgaNadhara vetAMbI nagarIe padhAryA. citrasArathI maMtrI ghoDA upara besI pharavAnA bahAne pradeza rAjAne kezi gaNadhara pAse laI gayA. tyAre munirAjane kahyuM ke- "he munirAja ! tame vRthA kaSTa na kare. kAraNa ke dharma vigere jagatamAM sarvathA che ja nahi, mahArI mAtA zrAvikA hatI ane pitA nAstika hatuM, Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ehaja atha vicAra: [zrA, vi. ,, 22] maraNa samaye meM emane kahyuM ke, " maraNa thayA pachI svargImAM tamane je sukha athavA narakamAM duHkha thAya, te mane jaNAvajo " paNa maraNa pAmyA pachI mAtAe sva sukha Adi tathA pitAe naraka duHkha Adi kAMI paNa mane jaNAvyuM nahIM. vaLI cAranA me` tala jevaDA kaTakA o tA te paNa kyAMya paNa mane jIva dekhAyA nahI. temaja jIvatA tathA maraNa pAmelA mANasane teAlatAM bhAramAM kAMIpaNa phera jaNAye nahIM. vaLI meM chidra vinAnI kAThI aMdara eka mANasane pUrvI ane te koThI upara sajjaDa DhAMkaNuM DhAMkayuM. aMdara te mANasa marI gayA. tenA zarIramAM paDelA asa`khya krIDA me' joyA. paNa te mANasanA jIva ahAra vAne tathA te kIDAnA jIvAne aMdara AvavAne vALanA agrabhAga jeTalA paNa mArga mArA jovAmAM Avye nahI', evI rIne ghaNI parIkSA karIne huM nAstika thayA chuM." zrIkezi gaNadhara kahyu thArI mAtA svaCsukhamAM nimagna hAvAthI tane kahevA AvI nahIM, tathA hAra pitA paNa narakanI dhora vedanAthI AkuLa hovAthI ahI AvI zakayo nahI. araNInA kASThanI aMdara agni chatAM tenA game teTalA jhINA kaTakAM karIe, te paNa temAM agni dekhAtA nathI temaja zarIranA game teTalA jhINA kaTakA karo, te paNa jIva kayAM che te dekhAya nahIM. luhAranI dhamaNa vAyuthI bharelI athavA khAlI teALA, tathApi telamAM ratimAtra paNa phera jaNAze nahI. temaja zarIranI aMdara jIva chatAM athavA te nIkaLI gayA pachI zarIra Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6. kR.] [53 phala saMzaya paNa jANatAMjI, toLaze, te tAlamAM kAMI krUra jaNAze nahIM. kAThInI aMdara pUrelA mANasa aMdara zaMkha Adi vagADe to zabda bahAra sabhaLAya, paNa te zabda kaye mAge bahAra AvyA te jaNAya nahI. temaja kuMbhanI aMdara pUrelA mANasanA jIva zI rIte bahAra gayA ane kubhInI adara thaelA kIDAnA jIva zI rIte adara AvyA te paNa jaNAya nahI." ,, evI rIte zrIkezi gaNudhare yuktithI kharAkhara medha karyAM, tyAre pradezI rAjAe kahyuM " Apa kaheA che te vAta kharI che. paNa kuLapara parAe AveluM nAstikapaNuM zI rIte cheDu' ? " zrIkezi gaNudhare kahyuM. " jema kuLapara parAthI AvelA dAridri, rAga, duHkha Adi mUkAya che, tema nAstika paNu... paNa mUkI devuM ja." A sAMbhaLI pradezI rAjA suzrAvaka thayA. te rAjAnI sUryakAMtA nAme eka rANI hatI, teNI parapuruSane viSe Asakata thaI eka divase pauSadhane pAraNe pradezI rAjAne jhera khavarAvyuM. te vAta turata rAjAnA yAnamAM AvI, ne temaNe citrasArathIne kahI. te pachI teNe citrasArathI maMtrInA vacanathI potAnu mana samAdhimAM rAkhyuM, ane ArAdhanAM tathA anazana karI te saudhama devalAke sUryAla vimAna nI aMdara devatA thayA. viSaprayAganI vAta khabara paDavAthI sUryakAMtA ghaNI zaramAI, ane bIkathI ja'galamAM nAsI gaI, tyAM sanA daMzathI maraNa pAmI narake paheAMcI. eka vakhata AmalakA nagarImAM zrI vIrabhagavAn samavasaryAM. tyAre sUryAbhadevatA DAkhA tathA jamaNA hAthathI Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254] jANaje saMsAra mA se. (63) [zrA. vi. 108 kuMvarane kuMvarIo prakaTakaravA vagere prakArathI bhagavAna pAse AzcaryakArI divyanATaka karI svarge gaye, tyAre gautamasvAmInA pUchavAthI zrI vIrabhagavAne sUryAbhadevatAne pUrvabhava tathA devanA bhavathI cyavI mahAvidehakSetre siddhi pAmaze vagere vAta kahI. A rIte pradeza rAjAnuM daSTAMta che. ka 6, 35 AmarAjAnI kathA-pAMcAla dezamAM kuMbha gAme bapa kSatriya hate. bhaTTI patnI hatI. teone surapALanAme putra hatA. dikSA vakhate bappabhaTTI nAma rAkhyuM. rejanA hajAra leka maDhe karatAM. kama AcArya thayA. eka vakhata yazovarmA rAjAne putra amakumAra risAIne bappabhaTTI sUrI pAse Avyo. temanI pAse abhyAsa kare che. avasare pitAnuM rAjya maLyuM. rAjA thaye. bappabhaTTI sUrIne svanagare belAvI- "A rAjyane svIkAra karo" sUrI kahe amAre rAjyane zuM karavuM che. gurunA upadezathI "derAsara banAvyuM. temAM sonAnI vIraprabhunI pratimA sthApana karI. eka vakhata naTanuM keLuM nAcatuM hatuM, temAM eka strInuM suMdara lAvaNya dekhI AmarAjA mehAMdha bane. gurane khabara paDatAM pANInI uktivALa kaleka lakhAvyo. rAjAe vAMcyuM, zaramAya, prAyazcita mATe tapAvelI puta. baLIne bheTavA taiyAra thaye. gurue tene samajAvyuM ke te pApane saMkalpa karyo che. mATe citta zuddhi karI dharma ArAdha phegaTa mRtyu na pAme. pachI vrata grahaNa karyA ane dhama banya. ekadA AmarAjAne pUrvabhava jANavAnI - IcchA thatAM gurue kahyuM ke, tuM pUrvabhave tApasa have Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di, ] DhALa-6 avara cho naya sAMbhalI, [255 ekAMtara upavAsathI 150 varSa sudhI tapasyA karI tyAthI marIne tuM rAjA thayo che. tenI khAtrI mATe kaliMjaragirinI taLeTImAM zAlavRkSa nIce haju tArI jaTA paDelo che. sevako dvArA jaTA maMgAvI. pUrvabhava jA. gurU mahArAjanI nizrAmAM saMgha sahita zatru jyanI yAtrA karI. pachI digaMbaree pacAvI pADela giranAratIrtha vetAmbarone apAvyuM. AmarAjA bakSathasUrinA ane kumArapALarAja zrI hemacaMdrasUrinA sadupadezathI bodha pAmyA e vAta prasiddha che. have thAvastrAputranI kathA saMkSepathI kahe che. 6. 36 thAvApunI kathA dvArikA nagarImAM kaI sArthavAhanI thAvagnA nAme strI ghaNI dhanavatI hatI, thAvasthAputra e nAme oLakhAte tene putra batrIza kanyA para hate. eka samaye zrI neminAtha bhagavAnanI dezanAthI te pratibaMdha pAme. thAvasthAmAtAe ghaNe vAryo, te paNa teNe dIkSA levAne vicAra mAMDI vALe nahi tyAre te thAvacca putranA dIkSA utsavane arthe keTalAMka rAjacihna kRSNa pAse mAgavA gaI kRSNa paNa thAvAne ghera AvI tenA putrane kahyuM ke, "tuM dIkSA laIza nahIM viSayasukha bhagava." thAvAputre kahyuM ke, "bhaya pAselA mANasane viSayabhoga gamatA nathI." kRgaNe pUchayuM. "mArA chatAM tane bhaya zAne?" thAvaraccAputre kahyuM "mRtyune" pachI kRSNa pite tene dIkSA utsava karyo, thAvagnAputre hajAra zreSThI sAthe dIkSA lIdhI. anukrame te caudapUva thayA, ane selaka rAjAne tathA tenA pAMcaso Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rapa eka grahe vyavahAre; [zrAvi maMtrIone zrAvaka karI saudhikA nagarImAM AvyA. te samaye vyAsane putra zuka nAme parivrAjaka tyAM pitAnA hajAra ziSya sahita hate. te tridaMDa, kamaMDaluM, chatra, trikAThI, aMkuza, pavitraka ane kesarI nAmA vastra eTalI vastu hAthamAM rAkhatA hatA. tenAM vastra geruthI raMgelAM hatAM. te sAMkhya zAstranA siddhAMta pramANe cAlanAre hovAthI prANAtipAta viramaNAdi pAMca vrata ane zauca, saMtoSa, tapa, svAdhyAya tathA IzvarapraNidhAna e pAMca niyama maLIne daza prakAranA zaucamULa parivrAjaka dharmanI tathA dAnadharmanI prarUpaNA karatuM hatuM. teNe pUrve sudarzana nAme nagarazeTha pAse pitAne zaucamULa dharma levarAvyA hatA. thAvasthApatra AcAryo tene ja pharI pratibadha karI vinayavALA jinadharma aMgIkAra karAvyuM. pachI sudarzana zeThanA dekhatAM zuka tathA thAvasthApatra AcAryane eka bIjAne nIce mujaba praznotara thayA. zuka parivrAjakA-"he bhagavan! sarisavaya bhakSya che, ke abhakSya che?" thAvagnA-putra-"he zuka sarisava bhakSya che, ane abhakSya paNa che. te A rIte -sarisavaya be prakAre mitra-sarisavaya (sarakhI ummaranA) ane bIjA dhAnya sarisavaya (zarSava). mitra sarisavaya traNa prakAranA che, eka sAthe utpanna thayelA, bIjA sAthe vRddhi pAmelA ane trIjA bAlyAvasthAmAM sAthe dhULamAM ramelA. e traNe prakAranA mitra sarisavaya sAdhuone abhakSya che. dhAnya sarisavaya be prakAranA-zastrathI pariNamelA zastrathI na pariNamelA zastrathI pariNamelA be prakAranA-prAsuka ane aprAsuka. prAsuka Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ma dvividha tasa navi lahe [257 di. E.] paNa be prakAranA--jAta ane ajAta. jAta paNa e prakAranA eSaNIya ane aneSaNIya. eSaNIya paNa e prakAranA. labdha, alabdha. dhAnya sarisavayamAM azastra pariNamelA, aprAsuka ajAta, aneSaNIya ane alabdha eTalA abhakSya che ane bAkI dhAnya sarisavaya sAdhuone bhakSya che. evI rIte ja kulattha=kalathI ne kulastha e artha ane mAsa=mahinA, aDada, ane tAlamApa traNa artha jANavA. evI rIte thAvacAputraAcAye edha karyo tyAre potAnA hAra ziSya sahita zukaparivrAjake temanI pAse dIkSA lIdhI. thAva cAputraAcAya peAtAnA hajAra ziSyanA parivAra sahita zatruMjaya tIrtha siddhi pAmyA, pachI zukAcAye zailakapuranA zailaka nRpa tathA tenA pAMcase matrIne pratibeAdhi dvIkSA ApI, pAte siddhipada pAmyA. zelakamuni agiyAraaMganA jANa thaI peAtAnA pAMcasA ziSyAnI sAthe vicare che.' huMmezAM lUkhAAhAra vAparavAthI zelakamunirAjane khasa, pitta vi. thayA. vihAra karatA zelakapure AvyA, tyAM saMsArI putra maMduka rAjA hateA, peAtAnI vAhanazALAmAM rAkhyA. prAruka auSadhanA ane pathyanA sArA cega maLavAthI zelaka munirAja rAga rahita thayA, paNa snigdha AhAranI leAlupatAthI vidvAra na karatAM te tyAM ja rahyA. pachI pathaka nAme eka sAdhune zelaka munirAjanI vaiyAvacca mATe rAkhI bIjA sAdhuoe vihAra karyAM. eka samaye kArtika cAmAsInA zelakamuni snigdha AhAra karI sUI rahyA. pratikramaNa samaye pathake khamAvavAne arthe page mAthuM aDADavu', tethI temanI nidrA uDI gaI zrI. 19 Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258] zuddha azuddha vicAro re tuja. (64) [zrA. vi. gurune gusse thaelA jeIne paMthake kahyuM, "cAturmAsamAM thaelA aparAdha khamAvavAne arthe meM Apa sAhebanA caraNane sparza karyo." paMthakanuM evuM vacana sAMbhaLI zelaka munirAja varAgya pAmyA, ane manamAM vicAra karavA lAgyA ke, "rasaviSayamAM lelupa thaelA mane dhikkAra thAo!" ema vicArI temaNe tarata vihAra karyo. pachI bIjA ziSya paNa zelaka munirAjane maLyA. teo zaMtrujaya parvata upara pitAnA parivAra sahita siddha thayA. jJAtAsUtramAM A kathA che. kiyA ane jJAna viSe-dararoja guru pAse dharmopadeza sAMbhaLe. sAMbhaLIne te ja pramANe yathAzakti udyama kare. kemake auSadha ke bhejananA jJAnamAtrathI Arogya athavA tRpti thatI nathI, paNa tene upayoga karAya te ja Arogya ke tRpti thAya che. kahevuM che ke, kiyo ja phaLadAyaka che. kevaLa jANapaNuM phaLadAyaka thaI zakatuM nathI. jemake strI, bhaThya, ane bhegane jANavAthI tenA sukhane bhogI thaI zaktA nathI paNa bhogavavAthI thAya che. taravAnI kiyA jANanAra hoya te paNa nadImAM je hAtha halAve nahIM te DubI jAya che ema jJAnI paNa kiyA vinA e banI jAya che. dazAzrutaskaMdhanI cUrNimAM kahela che ke je akiyAvAdI che te bhavI ke abhavI hoya te paNa nizcayathI kRSNapakSIya gaNAya che. kiyAvAdI te nizcayathI bhavIja ane zuklapakSIja hoya, ne samyakRtnI heya ke mithyAtvI hoya paNa eka pudgalaparAvartimAM ja siddhipadane prApta thAya che. mATe kriyA karavI zreyasakarI che. jJAna vinA kiyA phaLadAyaka nIvaDatI nathI. kahyuM che Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tuja viNa gati nahi jaMtune, 6. kR [259 ke ajJAnathI kama kSaya thAya te ma uka (deDakA) nA cUrNa sarakhA jANavA. (jemakAI deDako maraNa pAmyA pachI sukAI gayelA chatAM tenA kalevaranu o cUNuM kIdhu hAya tA temAMthI hajArA deDakAM thaI zake che. te cUNu pANImAM nAkha- vAthI hajArA deDakAM tatkALa utpanna thaI jAya che. eTale ajJAnathI ka kSaya thAya temAM bhavaparaMparA vadhI jAya che), ane samyaklRjJAna sahita kriyA tA ma`DukanAcUrNanI rAkha sarakhI che (eTale bhavanI paraparAnI vRddhi thaI zakatI nathI) jeTalAM karma ghaNAM kroDA varSoM tapa karavAthI ajJAnI khapAve che, eTalAM (ka) mana-vacana-kAyAnI guptivALA jJAnI eka zvAsocchavAsamAM khapAvI de che. eTalA ja mATe tAmila, pUraNAdika tApasa vigerene ghaNA tapa karatAM chatAM paNa IzAnendra ane camarendrapaNArUpa alpa phaLanI ja prApti thaI. temaja zraddhA vinA ekalA jJAnavALA aMgAramakAcAya nI peThe samyakriyAnI pravRtti thAya nahIM. kahyuM che ke jJAna rahita puruSanI kriyA karavAnI zakti, kriyA vinAnA puruSanuM jJAna ane manamAM zraddhA nathI evA puruSanI kriyA ane jJAna, e sa` niSphala che. ahi cAlanAnI zakti che. paNa mAnA ajANu-AMdhaLAnu, mAnA jANu chatAM cAlavAnI zakti nahI pAMgaLAnu ane cAlavAnI zakti chatAM khATe mAge cAlanAra puruSanuM, ema traNa dRSTAMta eka pachI eka jANavA; kAraNa ke, dRSTAntamAM kahela traNe puruSo aMtarAya rahita keI ThekANe jaI zakatA nathI. tema jJAna, darzIna, cAritra, e traNanA satheALa Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260] tuM jaga jatune dIva re; [zrA. vi. thathI ja mokSanI prApti thAya che mATe e traNanI ArAdhanA karavA udyama kare. tAmIlI tApasa vinI kathA- da. 37 tAmalI tApasanI kathA - tAmralipi nagare tAmali nAme zeTha hate. ekadA rAtre vicAryuM ke e sukha vaibhava khUba bhegAvyA have parabhavanuM kalyANa sAdhavuM joIe." savAre gharane bhAra putrane soMpI tApasI dIkSA lIdhI tene 60 hajAra varSa sudhI ugra tapa karyuM. aMte be mahinAnI saMkhaNA karI. marIne IzAne Indra che. da, 38 pUraNanApasanI kathA - bakSela gAme pUraNa nAme sukhI ane parivAravALo grahapati hate. madhyarAtre vicAra che ke meM vaibhava khuba bhegaLe have parabhavanuM kalyANa sAdhavuM joIe." nakkI karI putrane gharane bhAra sapI tApasI dIkSA lIdhI. AtApanA le che. je kaMI khAvAnuM maLe tenA cAra bhAga karate. jaLacara jIvone, pakSIone, musApharone ane pote sarakhe vaheMcIbhAge khAte. ugra tapazcaryA karI camacaMcA nagarImAM camarendra paNe utpanna thayo. mAthe saudharmendrane joI laDavA mATe gayo. saudharmendra vaja mUkayuM. camarendra bhAge ane vIraprabhunA caraNamAM saMtAI gaye. Indra vajI pAchu lIdhu ane prabhunA zaraNathI bacI gaye. ka dR. 39 aMgAramakAcAryanuM darzata - kSitipratiSThitanagare vijayasenasUrInA ziSya svapnamAM pAMca haMsayukta eka kAgaDe che. savAre svanuM gurune kahyuM. guruM vyA, "keI abhavyagurU pAMca sArA ziSyo sAthe Avaze." thoDA samaya bAda rUdrAcArya pAMcase ziSyo sAthe Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. | jIvIe tuja avalaMbane, [261 padhAryA. vayAvacca bhakti karI. have A AcArya abhavI che? tenI khAtrI mATe prazravaNanI jagyAe jhINI kelasI patharAvI. zivene khAnagImAM kahI rAtre parIkSA mATe sAvadha rahevAnuM jaNAvyuM. mAtru karyA pachI ziSya taraphathI javAba na maLatAM rUdrAcArya pote paraThavA jatA paga nIce kelasIne avAja camacama thatAM bolyA ke "arihaMtanA jIvaDA bume pADe che." A zabda vijayasenasUrI tathA pitAnA pAMca ziSyae sAMbhaLe. khAtrI thatAM abhavI gurune choDI dIdhA. sAdhune sukhazAtA pUchavI tathA vaherAvavuM vigere - pravacana sAMbhaLyA pachI sAdhunA kAryane nirvAha karanAra zrAvaka ema pUche che ke svAmI! Apane saMyamayAtrA sukhe varte che? ane gaI rAtri sukhe vatI ? zarIra nirAbAdha che vyAdhei te nathI ne? vidya ke auSadhAdikanuM prayojana che? kAMI AhAra paccenI AvazyakatA? ema pUchavAthI mahAnirjarA thAya che. kaheluM che ke gurunI samA javuM, vaMdana karavuM, namaskAra kara, sukhazAtA pUchavI, e pramANe karavAthI ghaNAM varSanAM bAMdhelA karma kSaNavAramAM vikharAI jAya che. guruvandanAvasare pUrve IcchakAra suharAI" ItyAdi pAThavaDe sukhazAtA pUchelI hovA chatAM paNa saMpUrNa jANavA ane tene upAya karavA mATe pUchAya che. tethI gurune page lAgIne kahe. che IchA karI he bhagavana ! mArA upara dayA , karI, acitta ane sujhatA AhAra, pANI, khAdima, svAdima, vastra, pAtra, kabaLa pAyajcha prAtihAryuM te sarva kAmamAM vAparavA yogya bAjoTha), pITha pAchaLa mUkavAnuM pATiyuM) .?. zarIra nisa AtA nathI ne? vagha ke Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262) tuM sAheba cIra chavo re tuja (15) [zrA. vi. zacyA (paga pasArIne suvAya te), saMthAra (zagyAthI kAMIka nAne), auSadha (eka vasANAnuM), bheSaja (ghaNuM vasANAvALuM), vi. mAMthI he bhagavana ! khapa hoya te svikArI mArA upara anugraha kare. ema pragaTapaNe nimaMtraNA karavI. hAla AvI nimaMtraNA te bRhavaMdana kIdhA pachI zrAvaka kare che, paNa jeNe gurunI sAthe pratikramaNa karyuM hoya te te sUrya UgyA pachI jyAre pitAne ghera jAya tyAre nimaMtraNa kare. jene guru pAse pratikamaNa na karyuM hoya teNe gurune vAMdavAnA prasaMge nimaMtraNA karavI. ghaNe bhAge te derAsaramAM jinapUjA karI naivedya caDhAvI ghera bhojana karavA javAnA avasare pharI guru pAse AvI nimaMtraNA karavI; ema zrAddhadinakRtyamAM lakhela che. pachI yathAvasare vaidhAdikanI pAse cikitsA karAvI auSadhAdika Ape. jema egya hoya ema pathyAdika vaherAve. je je kArya hoya te karI-karAvI Ape. kahyuM che ke sAdhunA te jJAnAdika guNane sahAyabhUta AhAra, auSadha ane vastra vigere jema kegya lAge tema ApavuM. jyAre ghera sAdhu vahoravA Ave tyAre haMmezAM temanA yogya je je padAtho taiyAra hoya te nAma daIne vahorAve. je ema na kare te karelI nimaMtraNa niSphala thAya che, nAma daIne vaheratAM paNa jo sAdhu vahore nahIM te paNa lAbha che kahyuM che ke manathI paNa punya thAya che, vaLI vacanathI (nimaMtraNa karavAthI) vadhAre punya che, ane kAyAe tenI jogavAI meLavI ApavAthI paNa punya thAya che mATe dAna te kalpavRkSanI jema phaLadAyaka ja che. gurune je Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. kR] jeha na Agama vArIe, [263 nimaMtraNa na karIye te ApaNe gharamAM te padArtha najare dekhavA chatAM paNa sAdhu tene lebhI jANuM yAcatA nathI, mATe hAni thAya che. dararoja sAdhune nimaMtraNa karatAM paNa je ApaNe ghera vahoravA na Ave te paNa tethI punya ja thAya che. vaLI bhAvanI adhikatAthI adhika punya thAya che. 6. 40 nimatraNa upara jIrNazeThanI kathAvizAlImAM chadmasthapaNAmAM comAsI tapakarI kAusage ubhA rahelA vIra prabhune dararoja pAraNAnI nimaMtraNa karanAra jIrNazeTha comAsIne pAraNe Aje te jarUra ja pAraNuM karaze ema dhArI ghaNuM nimaMtraNA karI ghera AvI, gharaAMgaNe bhAvanA bhAve che. aho ! dhanya chuM huM, Aje mAre ghera svAmI padhAraze, pAraNuM karaze, ItyAdika bhAvanA bhAvatAM ja teNe azrutasvarganuM AyuSya bAMdhyuM, ane pAraNuM te prabhue mithyAdaSTi abhinavazeThane ghere bhikSAcaraNanI rIte dAsIne hAthe apAyelA aDadanA bAkaLAthI kIdhuM. tyAM paMcadivya thayAM, eTaleja mAtra tene lAbha thaye. bAkI te vakhate je jazeTha devaduMdubhine zabda na sAMbhaLatA te tene kevalajJAna utpanna thAta, ema jJAnIye kahyuM. mATe bhAvanAthI adhikatara phaLanI prApti thAya che. AhAradikavaherAvavA upara zAlIbhadranuM, auSadhanA dAna upara mahAvIrasvAmIne auSadha ApavAthI tIrthakaregotranI bAMdhanArI revatIzrAvikAnuM dRSTAMta da. 41 zAlIbhadranI kathA-bhadra ane bhadrA zeThANane putra zAlIbhadra atyaMta rUdhivaMta hate. ratnakaMbale je rAjA na laI zake te bha mAtAe badhI lIdhI. ane Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264) dIse asaTha AcAra re; zriA. vi. batrIsa putravadhune ApI. bIje divase vAparIne kADhI nAMkhI. A vAta zreNIkanA jANavAmAM AvatA zAlIbhadra vabhava jevAnI IcchA thaI trAdhi joIne Azcaryamugdha banyA. zAlIbhadranA manamAM pahelA te ema thayeluM ke "rAjA" te kaI karIyANuM haze. paraMtu mAtAthI jANyuM ke A ApaNo svAmI che. "svAmI" zabda sAMbhaLatAM zAlIbhadrane saMsAra asAra lAge ane AvI didha choDIne saMyama lIdhe. pUrvabhave te bharavADane bALaka hatuM jematema karIne khAvA mATe khIra banAvI ane tapasI sAdhune te bALake bhAvapUrvaka verAvI. anumodanA karI ke Aja mArUM ahobhAgya ke mane A lAbha maLe tevA bhAvathI tyAMthI marIne zAlIbhadrathayo. UF da. 4ra revatI zrAvikAnI kathA - zrAvastinagarImAM vIra prabhu upara gozALAe tejalezyA mukI. jethI prabhune lehInA atisArathI cha mAsa paDA rahI te avasare siMha muni revatI zrAvikAne tyAMthI keLApAka vahorI lAvI prabhune vaparA ane roga maTayo. prabaLabhAva vRdhithI vahorAvatA revatIe tIrthakara nAmakarma bAMdhyuM. je bhAvIcovIsImAM samAdhinAtha nAme tIrthaMkara thaze. glAna sAdhunI vayAvacca viSe-mAMdA sAdhunI vaiyAvacce karavAmAM mahAlAbha che. je mATe AgamamAM kahevuM che ke, he gautama ! je glAna sAdhunI sevA kare che te mArA darzanane aMgIkAra kare che, je mArA darzanane aMgIkAra kare che te dhyAnanI sevA jarUra karyA kare ja ahaMtanA darzanane sAra e che ke, jinaANuM pALavI. glAnanI sevA karavA Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. kR] tehaja budha bahu mAnIe, [265 upara kIDA ane kaDhathI pIDita sAdhune upAya karanAra jhabhaSabhadevanA jIva javAnaMda nAmanA vaidyanuM dRSTAMta samajavuM, ka 6, 43 jIvAnaMda vaidyanI kathA - rUSabhadeva prabhune jIva samakita pAmyA pachI navamAM bhave jIvAnaMda vaidya hatA. tene kezava, mahidhara, subudidha, pUrNabhadra ne guNAkAra e pAMca mitro hatAM. ekadA koDha regavALA munine joyA. zarIramAM kRmi utpanna thayA hatAM. mitre gozISacaMdana ane ratnakaMbala lAvyA vaidya lakSapAka tela lAvyA. muninA zarIre prathama tela ghasyuM pachI ratnakaMjala DhAkI temAM kRmi caTayA te marelI goyanAM zabamAM mukyA Ama traNa vAra karI munine nIrogI karyA. A puNyathI chae mitra deva thayA. vaidyano jIva te rUSabhadevaprabhu thayA. temaja susthAnake sAdhune UtaravA mATe upAzraya vigere Ape, je mATe zAstramAM lakhela che ke vasati, zayyA, Asana bhAta, pANI, auSadha, vastra, pAtrAdika. je adhika dhanavAna na hoya teya cheDAmAMthI thoDuM paNa Ape. tapa niyamanA jegathI yukata munivarone je upAzraya Ape che, teNe vastra, anna, pAna, zayana ane Asana vigere ApyAM ja che. sAdhune upAzraya ApavAthI jayaMtizrAvikA vaMkacUla, kezA avaMtIkumAla, vigere saMsArarupasamudra taryA che. 6. 44 jayaMti zrAvikAnI kathA - kausAMbI nagarImAM zatAnIka nRpanI bena jayaMtI hatI. vIraprabhunAM sAdhuone prathama vasati ApanAra hatI. ekadA vIraprabhu samavasaryA. jIvahiMsA vigere aneka praznonA uttara meLavyA. pachI caMdanabALA pAse dIkSA lIdhI. aMte mekSa pAmyA. * * . Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 266] zuddha kahyo vyavahAre che tuja, (66) [zrA. vi. da. 45 vaMkacUlanI kathA - vimaLayaza rAjAne puSpacUla ane puSpacUlA nAme putra-putrI hatAM. puSpacUlanA udhatapaNAthI rAjA ane prajAe vaMkacUla kahI aMte kaMTALI kADhI muko. bahena ane patnI paNa gayA. bhIlee rAjA banAvyuM. nirdayI ane pAparasIka banyA. ekadA comAsuM besatA sAdhuo tyAM AvyAM. sthAnanI mAMgaNI karI. vaMkacUle dharmopadeza na devAnI zarate rAkhyAM. cAturmAsa vite munine vaLAvavA sImADA sudhI go. egya jANI cAra zIkhAmaNa ApI. (1) ajANyA phaLa khAvA nahIM. (2) 7-8 kadama pAchA pharyA vinA ghA kare nahiM. (3) rAjAnI paTTarANa bhegavavI nahiM. (4) kAgaDAnuM mAMsa khAvuM nahiM. samaya jatAM cAre niyamothI pitAne aneka lAbha thayA. prAMte niyamonA pAlanathI bArame devaloke deva thayA. da. 46 kezAvezyAnI kathA - pATalIpuramAM kezAvezyA hatI. tene tyAM sthUlabhadra bAra varSa sudhI rahyA. baMnene gADha saneha hate. pitAnA mRtyuthI sthUlabhadrane maMtrI mudrA prasaMge vairAga thatAM dikSA lIdhI. tyAM cAturmAsa rahI tene pratibadhI guru pAse gayA. have rathakAra nAme yuvAna rUpALo kezAvezyAne judI judI kalA dekhADI AMbAnI luma teDIne ApI. kezAe tene garva teDavA sarasava upara seya rAkhI nAca karI kahyuM ke sarasava upara nAMcavuM te kaThina nathI paNa sthUlabhadra muni AvA AvAsamAM pramadAnI vacce rahI saMyamI rahyA te mahA duSkara che. para da. 47 avaMtIsukumAranI kathA - ujajaiyinI Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ta karanAra para di. ka] jehamAM nija mati kalpanA, ri67 nagarImAM dhanAzeThanI patnI bhadrAne avaMtIsukumAra putra 32 strIo sAthe vaibhavathI raheto hate. ekadA Arya mahAgirie tyAM vasatI karI. pratikramaNa pachI svAdhyAyamAM nalinI gulma vimAnanA varNanane svAdhyAya Ave, te teNe sAMbhaLyuM ane jANe pote anubhavyuM na hoya tema lAgyuM. rAtre muni pAse gaye. hamaNA nalinI gulmavimAna vize je kahyuM te tame joyuM che ? ame joyuM nathI. paNa jJAnathI ane jJAnIe bhAkheluM te kahyuM che. kumAre pUchyuM ke pratye A sthAna huM kevI rIte pAmI zakuM? saMyamathI sarva pAmI zakAya che. mAtA ane patnIone samajAvI dikSA lIdhI aNasaNa karyuM. eka divasane saMyama pALI mRtyu pAmI te ja vimAnamAM utpanna thayo. jaina zreSa tathA sAdhuniMdakane rekkA-zrAvake sarva prakAre jinapravacananA dveSI tathA sAdhunI niMdA karanArAone aTakAvavA. kahyuM che ke chatI zakitae AjJAbhaMga karanArane nizcayathI nahIM uvekhatAM mIThA vacanathI athavA kaThaNa vacanathI paNa teone zikhAmaNa ApavI. jema abhayakumAre pitAnI budidhathI jainadramaka muninI niMdA karanArAone nivAryA hatA tema. * da. 48 abhayakumAranI kathA - ekavAra sudharmA svAmI pAse keIka kaThiyArAe dIkSA lIdhI. keTalAka ajJAnI leke e "khAvA na maLavAthI dIkSA lIdhI" tema kahI tenI mazkarI karavA lAgyA abhayakumAre te vAta jANuM, nagaramAM DhaDhere pITa jene A ratnonA DhagalA joIe te laI jAo. lokonA ToLeToLA AvyA. abhayakumAre eka zarata rAkhI hatI ke strI, agni ane sacittane jiMdagIbhara sparza na Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268] [zrA. vi. moMDhA jovA . jethI nava bhava pAze re, kare te A DhagalA laI jAe. ekabIjAnA lAgyA. tyAre abhayakumAre kahyuM zrI, agni Adine nahI aDanAra A kiyArA ratnA levA na Avye, jyAre tame levA doDatA AvyA. khAle bhikhArI koNa ? tame ke te ? leAkeA zaramAyA ane potAnI bhUla kabUla karI. sAdevIjI mahArAja sabaMdhI vicAra-sAdhunI peThe sAvIne paNa sukhazAtA pUthvI. vaLI eTalu' vizeSa che ke, kuzIlIyA ane nAstikothI rakSaNa ApavuM. pAtAnA gharanI pAse cAtarathI gupta ane gupta daravAjAvALA gharamAM vasavAne upAzraya Apave. sva strIe pAse sAdhvInI bhakti karAvavI. svaputrIene teonI pAse abhyAsa mATe rAkhavI tathA vratanI sanmukha thayelI strI, putrI, bena vi. ne tenI pAse ziSyA rUpe ApavI. vistRta thaI gayelI karaNIe tene smaraNa karAvavI. anyAyanI pravRttithI aTakAvavA. ekavAra ayeAgya vartaNu'ka thAya te madhuravANIthI samajAvavA. tema karatAM paNa jo na mAne te pachI kaThor vacana kahIne paNa tanA karavI. kucita sevA-bhakitamAM ucita vastu ApIne temane sadAya prasanna rAkhavAM. guru pAse nitya abhyAsa karavA-guru pAse nitya apUrva abhyAsa karavA. je mATe zAstramAM kahyuM che ke che. AMkhamAMthI ajana gayu. tathA rAphaDAnu vadhavuM dekhIne (eTale savAra thayuM. jANIne), dAnadevAmAM ane navA abhyAsa karavAmAM divasa vAMjhiyA na karavo. svazrI, bhojana ane dhana, e traNamAM saMtASa karave, paNa dAna, ayayana, Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. kR.] adha paraMparA khAMdhIA, [69 ane tapamAM sa MtASa karavA ja nahI, dharma sAdhanA karavA vakhate evI buddhi rAkhavI ke jANe yamarAje mArA mastakanA keza pakaDI lIdhA che te cheDanAra nathI mATe jeTalu jaldI thAya teTaluM jaldI karI lau ane vidyA tathA dravyaupArjana vakhate evI mudhdhi rAkhavI ke huM tA ajarAmara chu' mATe jeTaluM zIkhAya eTaluM zIkhyuM ja javu, evI budhdhi na rAkhe te zIkhI na zakAya. atizaya rasanA vistArathI bharelA ane aAgaLa kAI divasa zIkhelA nahIM evA navIna jJAnanA abhyAsamAM jema jema praveza kare che tema tema te navA abhyAsanA karanAra muni navA navA savega ane zradhdhAthI Ana diMta thAya che. je apUrva abhyAsa nira Mtara kare che te AvatA bhave tIrthaMkarapadane pAme che; ane je ziSyAdikane samyakU jJAna bhaNAve che tene tethI keTalA badhA lAbha thaze tenu zu kahevuM! thADI budhdhi hoya teA paNa navA abhyAsa karavAmAM " udyama rAkhavAthI mASatuSAdrika muninI peThe te ja bhavamAM kevaLajJAnAkino lAbha pAme che, mATe navA abhyAsamAM nira'tara pravRtti cAlu rAkhavI. 6. 49 mASatuSamuninI kathA - meATI umare koI e dikSA lIdhI. pUrvasa cita karmAye ghaNI mahenata karavA chatAM kAMI AvaDayuM nahi. tyAre gurue-mArUSa mAtuSa eTale kAI upara krodha na karavA ke prema na rAkhavA mASa mAtuSa'" ATalu gokhavAnuM ApyuM. te paNa yAda na rahe eTale mAsatuSa mAsatu" gokhavA lAgyA. karA Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra70] teha azuddha Acare re che tuja, (67) [zrA. vi. mazkarImAM mAsatuSa kahIne hase chatAM muni samatAbhAvamAM rahyA bAra varSa sudhI A pada yAda na thayuM. paraMtu saMvega ane samatA bhAvamAM rahevAthI kevalajJAna pAmyA. dravya upArjana vidhi-jinapUjA karI jojana karyA pachI je rAjA hoya te rAjasabhAmAM, maMtrI vi. maheTa heddedAra heya te nyAyasabhAmAM, vyApArI hoya te bajAre, dukAne ke pitApitAnA egya sthAnake AvI dharmamAM virodha na paDe e rIte dravya upArjana kare. rAjAoe A daridrI che ke dhanavAna che, A mAnya che ke amAnya che, tathA uttama madhyama adhama jAti-kuLa svabhAvano vicAra karIne nyAya kare. 6.50 nyAya upara yazovarmAnuM daSTAMta-kalyANakaTakapura nagare yazavama rAjA rAjya karatA hatA. te nyAyI hatA. mahelanI AgaLa eka nyAyaghaMTa bAMdhe hato. ekadA adhiSThAyikA devIne e vicAra thayo ke, "je nyAyaghaMTa bAMdhyo che te khare che ke khoTe che tenI parIkSA karavI joIe." ema dhArIne pote ja gAyanuM rUpa dhAraNa karI tatkALa utpanna thayelA vatsanI sAthe kIDA karatI rAjamArgo vacce ubhI rahI. evA avasaramAM teja rAjAne putra doDatA ghoDAvALI gADImAM besI atizaya utAvaLa karate teja mArge Ave. ghaNAja vegathI cAlatI ghoDAgADInuM caka pharI javAthI te vAcharaDo tatkALa tyAM ja maraNa pAme; jethI gAya pikAra karavA lAgI ane jema retI hoya ema Amatema jovA lAgI, tene avAja karatAM kaMIka puruSe kahyuM ke rAjadara Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zithila vihArIe AcaryA, [21 di. ] ramAM jaI tArA nyAya karAva. tyAre te gAya cAlatI cAlatI darabAra AgaLa jyAM nyAyaghaMTa bAMdheleA che tyAM AvI, ane peAtAnA zI'gaDAnA agrabhAgathI te ghaMTane halAvI vagADayA. A vakhate rAjA bhAjana karavA besatA hatA, chatAM te ghaTanA zabda sAMbhaLI khelyA ke are kANu ghaMTa vagADe che? nAkaree tapAsa karI kahyuM ke svAmI ! koI nathI. sukhethI bhAjana karo. rAjA khelyA A vAtanA nirNaya thayA vinA kema bheAjana karAya ? ema kahI bhAjana karavAnA thALa emaja paDatA mUkI pote UDIne daravAjA AgaLa jIve che tA tyAM bIjA koIne na dekhatAM gAyane dekhI tene kahevA lAgyA ke zuM tane kaI pIDA ? teNIe mAthuM dhuNAvIne hA kahyAthI rAjA kholyeA. cAla mane dekhADa, kANu che ? AvuM vacana sAMbhaLI gAya cAlavA lAgI. rAjA paNa tenI pAchaLa cAlavA lAgyA. je jagAe vAcharaDAnuM kalevara paDelu hatu. tyAM AvI te gAye batAvyu. tyAre tenA para cakra pharI gayeluM dekhI rAjAe nAkarAne hukama karyAM ke, jeNe A vAcharaDA upara gADInuM cakkara calAvyu. heAya tene pakaDI lAvA. A hakIkata keTalAka lAke jANatA hatA, paraMtu te rAjaputra heAvAthI tene rAjA pAse koNa lAvI Ape ? evuM samajI keAI elyu nahI. tethI rAjA AyeA ke, jayAre A vAtanA niNaeNya ane nyAya thaze tyAreja hu` bhAjana karanAra chuM, te paNa kAI khelyuM nahIM. jyAre rAjAne tyAM ne tyAM ja UbhA eka lAMghaNu thaI tyAre rAjaputra pAte ja AvI rAjAne kahevA lAgyA. Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avalaMbana je kuDAre; [prA. vi. ke, "pitAjI! huM ene upara cakkara calAvanAra chuM. mATe je daMDa karavAnuM hoya te mAre kare." rAjAe teja vakhate smRttionA jANanArAone belAvI pUchyuM ke, A gunhAne ze daMDa kare? teo belyA ke svAmI! rAjapadane yogya eka ja A putra hovAthI ene zo daMDa devAya? rAjA bolyo ke, kenuM rAjya ? ke putra! mAre te nyAyanI sAthe saMbaMdha che, mAre te nyAya ja pradhAna che, huM kaMI putrane mATe ke rAjyane mATe acakAuM ema nathI. nItimAM kahyuM che ke, duSTane daMDa, sajajanane satkAra, nyAyamArgathI bhaMDAranI vRddhi, apakSapAta, zatruothI potAnA rAjyanI rakSA, e pAMca prakAranA ja yajJa rAjAone mATe kahelA che. emanItimAM paNa kahevuM che ke, "aparAdhanAja je daMDa putra upara paNa kara." mATe Ane zuM daMDa Apa egya lAge che? te kaho. te paNa te kAyadAnA jANa puruSa kAMI paNa bolyA nahIM, aNabelyA rahyA. rAjA belyA-AmAM keInikaMI paNa pakSapAta rAkhavAnI jarUra nathI, nyAyathI jeNe je aparAdha kIdhela hoya tene te daMDa pa joIe. mATe ApaNe A vAcharaDA upara cakkara pheravyuM che to enA upara paNe cakakara pheravaMvuM thigya che. ema kahI rAjAe tyAM ghaDagADI maMgAvI putrane kahyuM ke, ahiMya tuM suI jA. tyAre teNe vinIta hovAthI temaja karyuM. gheDAgADI hAMkanArane kahyuM ke AnA upara gADInuM cakkara calAve, paNa teNe gADI calAvI nahIM tyAre leke nA pADatAM chatAM paNa rAjA pote te Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hi, ka] niyata vAsAdika sAdhune, RUOS gADI upara caDIne te gADIne calAvavA mATe ghaDAne cAbuka mArIne tenA upara cakkara calAvavA udyama kare che, teja vakhate gAya badalAI gaI ane rAjyAdhiSThAyikA devI banI (anelI gAyane badale kharI devIe) yajaya zabda karatAM tenI upara puSpanI vRSTi karI kahyuM ke he rAjana! dhanya che tane, te A nyAya adhika priyatama ga, mATe dhanya che tane, tuM cirakALa paryata nirvigha rAjya kara, huM gAya ke vAcharaDe kaMI nathI. paNa tArArAjyanI adhiSThAyikA devI chuM. tArAnyAyanI parIkSAkaravA AvIhatI. nyAya para kathA. rAjAnA kArabhArIe to jema rAjA ane prajAne artha sAdhana thaI zake ane dharmamAM paNa virodha na Ave tema abhayakumAra tathA cANakya AdinI jema nyAya karavo. kahyuM che ke rAjAnuM hita karatAM lokethI virodha thAya, lekenuM hita karatAM rAjA rajA ApI de, ema banene rAjI rAkhavAmAM moTo virodha thAya, paNa rAjA ane prajA e banenA hitanA kArya karanAra maLe muzkela che. ethI bannenA hitakAraka banI potAne dharma sAcavIne nyAya kare. vyApAravidhi-vyApArIone dharmane avire te vyavahArazuddhi vigerethI thAya che. vyApAramAM nirmaLatA hoya (satyatAthI vyApAra karavAmAM Ave) te dharmamAM virodha thatuM nathI. teja vAta mUlagAthAmAM kahe che. vavahArasuddhi-desAi-viruddhaccAya uciacaraNehiM / te guru asthati niti ni dhaH ITgA (mUla) vyavahArazuddhithI, dezAdikanA viruddhane tyAga zrA. 18 Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 274] te navi jANae rUDAMre tuja. (6) [zrA. vi. karavAthI, ucita AcAranuM AcaraNa karavAthI, pitAnA dharmane nirvAha karatAM drapArjananI ciMtA kare. vyavahArazuddhimAM kharekhara vicAratAM manavacana-kAyAnI nirmaLatA (saraLatA) che. te ja nirdoSa vyApAramAM manathI, vacanathI, ane kAyAthI kapaTa rAkhavuM nahIM, asatyatA rAkhavI nahIM, adekhAI rAkhavI nahIM AthI vyavahArazuddhi thAya che. vaLI dezAdika viruddhane tyAga karIne vyApAra karatAM paNa je dravya upArjana karAya che te paNa nyAyapArjita vitta gaNAya che. Ucita AcAranuM sevana karavAthI eTale levaDadevaDamAM jarA mAtra kapaTa na rAkhatAM je dravya upArjana thAya te paNa nyAyapAjita vitta gaNAya che. upara lakhelA traNa kAraNathI pitAne dharma bacAvIne eTale ke pite aMgIkAra karela vrata paccakakhANa abhigrahano bacAva karatAM dhana upArjana karavuM, paNa dharmane dUra mUkIne dhana upArjana karavuM nahIM. lebhamAM muMjhAIne pote lIdhelAM niyama vrata-paccakhANa bhUlI jaI dhana kamAvavAnI daSTi rAkhavI nahIM. kemake ghaNuM jaNane prAye vyApAra vakhate emaja vicAra AvI jAya che ke evuM jagatamAM kaMI nathI, ke je dhanathI sAdhI zakAtuM na hoya, teTalA ja mATe buddhivAna puruSe ghaNA ja prayatnathI eka mAtra dravya upArjana karavuM. " ahIM arthacitA karavI ema Agama kahetuM nathI, kAraNa ke, mANasa mAtra anAdi kAlanI parigrahanI saMjJAthI pitAnI meLeja artha-cintA kare che. kevali-bhASita Agama tevA sAvadha vyApAramAM nirvAhanI pravRtti zA mATe karAve? Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di, kR] Aja na caraNa che AkarUM, [25 anAdi kAlanI saMjJAthI suzrAvakane arthacintA karavI paDe tyAre teNe dharma vigerene bAdha na Ave tevI rIte e karavI, eTalI ja AgamanI AjJA che. joke jema sAMsArika kAryono AraMbha karIne aherAtra udyama kare che, tenA eka lAkhamA bhAga jeTale paNa udyama je dharmamAM kare to zuM melavavAnuM bAkI rahe? arthAt badhuM ja maLI rahe. AjIvikAnA sAta upAya mANasanI AjIvikA 1 vyApAra, 2 vidyA, 3 khetI, 4 gAya-bakarAM Adi pazunuM rakSaNa, 5 kaLAkauzalya, sevA ane 7 bhikSA e sAta upAyathI thAya che. temAM vaNike vyApArathI, vaidya Adi leke pitAnI vidyAthI, kaNabI leke khetIthI, govALa tathA bharavADa leke gAya AdinA rakSaNathI, citrakAra, sUtAra vagere lake potAnI kArIgarIthI, sevaka leke sevAthI ane bhikhArI leke bhikSAthI pitAnI AjIvikA kare che. temAM dhAnya ghata, tela, kapAsa, sUtara, kApaDa, tAMbA, pittaLa, Adi dhAtu, metI, jhaverAta, nANuM vagere kariyANAnA bhedathI aneka prakAranA vyApAra che. traNa sATha prakAranAM kariyANuM che" evI lekamAM prasiddhi che. piTAnA bheda jANavA jaIe, te saMkhyAne pAra Ave ema nathI. vyAje dhIravuM e paNa vyApAranI aMdara ja samAya che. auSadha, rasa, rasAyana, aMjana, vAstu, zukana,nimitta, sAmudrika, dharma, artha, kAma, jaryotiSa, taka vagere bhedathI nAnA prakAranI vidyAo che. temAM vidyA ane gAMdhIpaNuM e be vidyAthI prAce mAThuM dayAna thavAne Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaha sahitanAdi pere (zrA. vi. saMbhava hovAthI vizeSa guNakArI nathI. keI dhanavAna puruSa mAM paDI jAya athavA bIjA koI evAja prasaMge vaidyane tathA gAMdhIne ghaNuM lAbha thAya che, ThekaThekANe bahumAna maLe che. kemake zarIre rega thAya tyAre vaidya pitA sarakhe che; tathA regInA mitra vaidya, rAjAnA mitra hAjI hAjI karI mIThAM vacana belanAra, saMsArI duHkhathI pIDAyelA mANasenA mitra munirAja ane lakSmI eIne beThelA puruSanA mitra joSI jANavA. vyApAramAM gAMdhIne ja vyApAra sarasa che, kAraNa ke, te vyApAramAM eka Take kharIdelI vastu se. Take vecAya che. A vAta sAcI che ke vaidyane tathA gAMdhIne lAbha tathA mAna ghaNuM maLe che, paraMtu jene je kAraNathI lAbha thAya che, te mANasa tevuM kAraNa haMmezAM banI AvavAnI IcchA rAkhe che. kahyuM che ke-subhaTe raNasaMgrAmanI, vaidyo hoTA hoTA dhanavaMta lekenI mAMdagInI, brAhmaNe ghaNA maraNanI ane nirgatha munio lekamAM subhikSanI. tathA kSemakuzaLanI IcchA kare che. manamAM dhana upArjavAnI IcchA rAkhanAra je vaidya leke mAMdA paDavAnI IcchA kare che. rogI mANasanA rogane auSadhathI sAjA thatA aTakAvI dravyalebhathI ulaTI tenI hAni kare che, evA vaidyanA manamAM dayA kayAMthI hoya? keTalAka vaidya te pitAnA sAdhamaka daridro, anAtha maraNane kAMThe AvelA evA loko pAsethI paNa baLAtkAre dravya levAne Icche che, abhakSya vastu paNa auSadhamAM nAMkhIne regIne khavarAve; ane dvArikAnA abhavya vaidya dhanvatarinI Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. ku ema nija avaguNa AlavI, [277 piThe jAtajAtanA auSadha AdinA kapaTathI lokone Thage che have zeDo lobha rAkhanArA paropakArI, sArI prakRttine je vaidyo che temanI vidyavidyA cheSabhadeva bhagavAnanA jIva chavAnada vaidyanI peThe Ihaloke tathA paraloke guNakArI jANavI. have khetI, traNa prakAranI che. eka varasAdanA pANIthI thanArI, bIjI kuvA Adine pANIthI tathA trIjI ane-varasAda tathA kuvAnA pANIthI thanArI. gAya, bheMsa, bakarI UMTa, baLada, ghoDA hAthI vagere jAnavaro pALIne pitAnI AjIvikA karavI te pazurakSA vRtti kahevAya che. te pALavAnAM jAnavara jAtajAtanAM hovAthI aneka prakAranI che. khetI ane pazurakSAvRtti e banne vivekI mANasane karavA yogya nathI. vaLI kahyuM che ke-hAthInA dAMtane viSe rAjAonI lakSmI, baLadanA baMdha upara pAmara lokenI, khaganI dhArA upara subhaTonI lakSmI tathA zaMgArelA stana upara vezyAonI lakSmI rahe che. kadAcita bIjI kAMI vRtti na hoya, ane khetI ja karavI paDe te vAvavAne samaya vagere barAbara dayAnamAM rAkho. tathA pazurakSAvRtti karavI paDe te manamAM paNa dayA rAkhavI. kemake je kheDuta vAvavAne vakhata bhUmine bhAga ke che? te tathA temAM ka pAka Ave? te jANe ane mArgamAM AveluM khetara mUkI de, tene ghaNuM ja lAbha thAya temaja je mANasa dravyaprAptine athe pazurakSAvRtti karate hoya, teNe pitAnA mananI aMdara rahelo dayAbhAva cheDe nahIM. te kAmamAM sarva ThekANe pote jAgRta rahI chaviccheda vagere varjavuM. have zilpakaLA so jAtanI che, kahyuM che ke-kuMbhAra, Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278] kumati kadAgraha poSere che tuja. (69) [zrA. vi. luhAra, citrakAra, sutAra ane hajAma e pAMcanAM pAMca zilA ja (kArIgarI) mukhya che. pAchA eka eka zilpanA vIsa vIsa peTabheda gaNatAM sarva maLI se bheda thAya che. pratyeka mANasanI zilpakaLA eka bIjAthI judI pADanArI hevAthI jUdI gaNIe to ghaNuM ja bheda thAya. AcAryanA upadezathI thaeluM te zilpa kahevAya che, upara kahelA pAMca zilpa RSabhadeva bhagavAnanA upadezathI cAlatAM AvelAM che. AcAryanA upadeza vinA je kevaLa leka-paraMparAthI cAlatuM AveluM khetI-vyApAra vigere te karma kahevAya che siddhAMtamAM kahyuM che ke-AcAryanA upadezathI thaeluM zilpa ane upadezathI na thaeluM te karma kahevAya che. kuMbhAranuM, luhAranuM citrakAranuM vigere zilpanA bheda che, ane khetI, vyApAra ane pazurakSAvRtti e traNa karma ahiM pratyakSa kahyAM, bAkI rahelA karma prAye zilpa vageremAM samAI jAya che. puruSanI tathA strIonI kaLAo keTalIka vidyAmAM ane keTalIka philmamAM samAI jAya che. karmane sAmAnyathI cAra prakAra che. kahyuM che ke-buddhithI karma karanArA uttama, hAthathI karma karanArA madhyama, pagathI karma karanArA adhama ane mastakathI (bhAra upADIne) karma karanArA adhamamAadhama jANavA. buddhithI karma karavA upara eka daSTAMta kahe cheda. 51 buddhithI kamAnAranuM daSTAMta-caMpAnagarImAM madana nAme eka zreSThIne putra hatuM. temaNe buddhi ApanArA lekanI dukAne jaI pAMca rUpiyA ApI eka buddhi lIdhI ke"be jaNa laDatAM hoya tyAM ubhA rahevuM nahiM," ghera Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ utara guNamAMhe hIDA, [GL krika] AvyA tyAre mitroe pAMcase rUpiya buddhi lIdhI sAMbhaLI tenI ghaNI maskarI karI, tathA pitAe paNa ghaNA Thapake ApyA. te madana budhdhi pAchI ApI pAtAnA nANAM levA dukAnavALA pAse AbyA, tyAre dukAnadAre kahyu` ke " jyAM e jaNAnI laDAI cAlatI hAya tyAM avazya ubhA rahevuM. " ema tuM kabUla karatA hAya tA rUpiyA pAchA Apu. te vAta kabula karavAthI dukAnadAre madanane pAMcaso rUpIyA pAchA ApyA. have eka samaye mAga'mAM . e subhAneA kAMI vivAda thatA hatA, tyAre madana temanI pAse ubheA rahyo. banne subhaTAe madanane sAkSI tarIke kabUla karyAM, nyAya karavAnA samaya ALye tyAre rAjAe madanane sAkSI tarIke khelAvyeA. tyAre banne subhaTAe madanane kahyu` ke "jo mhArI tarapheNamAM sAkSI nahI pUre; te hArU AvI banyuM ema jANuje." evI dhamakIthI AkuLa-vyAkuLa thaelA dhana zreSThIe peAtAnA putranA rakSaNa mATe kroDa rUpIyA ApIne budhdhi denAranI pAsethI eka budhdhi lIdhI ke tuM hArA putrane gAMDA kara " ema karavAthI dhanazreSThI sukhI thayA. vyApAra Adi karanArA leAka hAthathI kAma karanArA jANavA. tapaNu' vagere kAma karanArA loko pagathI kAma karanArA jANavA. bhAra upADanArA vagere loko mastakathI kAma karanArA jANavA. 1 rAjAnI 2 rAjAnA amaladAra leAkanI, 3 zreSThInI ane 4 khIjA lokonI maLI cAra prakAranI sevAthI aheArAtra paravazatA Adi bhegavavu paDatu hAdAthI jevA tevA mANasathI thAya tema nathI. kahyuM che ke Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa0]. gura kAlAdika pAkhe, [zrA. vi. sevaka kAMI na bole te mUMge kahevAya, je chuTathI bele te bakanAre kahevAya, je Aghe bese te budhihIna kahevAya, je sahana kare te halakA kuLane kahevAya mATe yogIothI paNa na jANI zakAya e sevAdharma bahuja kaThaNa che. je potAnAthI unnati thavAne arthe nIcuM mAthuM namAve, pitAnI AjIvikAne arthe prANa ApavA paNa taiyAra thAya ane sukhaprAptine arthe duHkhI thAya evA sevaka karatAM bIje kaNa mUkha haze? pArakI sevA karavI te dhAnavRtti samAna che, ema kahenArA leke e barAbara vicAra karyo jaNAtuM nathI, kAraNa ke, zvAna dhaNInI khuzAmata mAthuM namAvI namAvIne kare che tyAre mANasane bahu bahu karavuM ne sahevuM paDe che, mATe sevakanI vRtti zvAna karatAM paNa nIca che ema chatAM paNa bIjI kaI rIte nirvAha kare. kemake maheATe zrImAna hoya teNe vyApAra kare, alapa dhanavAna hoya teNe khetI karavI ane sarva udyama jyAre khUTI paDe tyAre chevaTe sevA nekarI karavI. sevA kenI karavI-samaju, upakArane jANa tathA jenAmAM bIjA evAja guNa hoya, te dhaNunI sevA karavI. kemakeje kAnane kAje na hoya, tathA zUravIra, karelA upakArane jANa, potAnuM sarva rAkhanAre, guNa, dAtA, guNa upara prIti rAkhanAra e ghaNI sevakane bhAgyathI ja maLe che, dUra, vyasanI, lebhI, nIca, ghaNA kALane rogI, mUrkha ane anyAyI evA mANasane kadi paNa pitAne adhipati na kara. je mANasa avivekI rAjA pAsethI pite adhi Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kula guNa nahi hiSNutA, [1 di. 3] vata thavAne Icche che, te pazu chatAM peAtAne RddhiprApta thavAne arthe so yeAjana page javAnI dhAraNA kare che, arthAt te nakAmI ema samajavu. nItisrAramAM vaLI kA che ke vRdhdha puruSanI samatithI cAlanArA rAjA satpuruSAne mAnya thAya che, kAraNa ke kharAma cAlanA lAke kadAcit tene khATe mAge dAre tA paNa te jAya nahIM. dhaNIe paNu sevakanA guNu pramANe tenA Adara satkAra karavA joi e. kahyuM che. kejyAre sArA tathA narasA sarva sevakAne sarakhI paMktimAM gaNe tyAre udyama karavAne samartha evA sevakonA utsAhabhAMgI jAya che, sevake paNa peAtAne viSe bhakti, caturatA vagere avazya rAkhavAM ja joIe kema ke,sevaka dhaNI upara ghaNI prIti rAkhanArA hoya te paNa te je budhdhihIna ane kAyara hAya ! tethI patnIne zuM lAbha thavAnA ? tathA sevaka budhdhizAlI ane parAkramI hAya to paNa te jo dhaNI upara prIti rAkhanArA na heAya teA tethI paNa zuM lAbha thavAnA ? mATe jenAmAM budhdhi, zUravIrapaNuM ane prIti e traNa guNa heAya te ja rAjAnA sapatakALamAM tathA vipattikALamAM upayegI thaI paDe evA jANavA ane jenAmAM guNa na hAya te sevaka strI samAna samajavA. kAcit rAjA prasanna thAya te| te sevakane mAnapatra Ape che. paNa sevake tA te mAnanA badalAmAM vakhate peAtAnA prANa ApIne paNa rAjA upara upakAra kare che. sevake rAjAdikanI sevA ghaNI caturAIthI karavI, kemake sevake sarpa, vyAghra, hAthI ane si Mha evA krUra jIvAne paNa UpAyathI Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282] ema p cAsaka bhAkhere ! tuja. (7) [zrA. tri vaza karelA joIne manamAM vicAravuM ke buddhizALI ane DAhyA purUSAe "rAjAne vaza karavA e vAta sahaja che." rAjAne vaza karavAnI rIti-rAjAdikane vakaravAnA prakAra nItizAstramAM kahyA che DAhyAsevake rAjAnI bAjue besavu, tenA mukhatarapha dRSTi rAkhavI, hAthajoDavA ane rAjAne svabhAva jANIne sarvakAryamAM sAdhavAM. sevake sabhAmAM rAjAnI pAse bahunajIka tathA bahudUra paNa na besavuM, rAjAnAM Asana jeTalA ke vadhAre uMcA Asane na besavu, rAjAnI AgaLa ke pAchaLa na besavu', kAraNu bahu pAse besavAthI akaLAmaNu thAya, bahu dUra bese tA buddhihIna kahevAya, AgaLa bese teA bIjAne kheATu lAge, pAchaLabese teA rAjAnI STi na paDe mATe upara kahyA pramANe besavu svAmI Adine vinati kayAre karavI-thAkIgaelA; kSudhA-tRSAthIpITAyaleA krodhapAmelA, kAIkAmAM rokAyelA, suvAnA vicArakaranArA tathA khIjAkeAInI vina'tI sAMbhaLavAmAM rAkAyalA svAmI hAya te samaye sevake tene kAMIvAta kahevAnI hAya tA kahevI nahIM. sevake jema rAjAnI sAthe temaja rAjamAtA, paTTarANI, pATavIkumAra, mukhyamaMtrI, rAjaguru, ane dvArapALa eTalA mANaseAnI sAthe paNa vavuM. " pUrva meM ja e saLagAbyA che ja, mATe huM enI avahIlanA karuM, tA paNa e mane bALaze nahI. " evI khATI samajathI jo kAI mANasa peAtAnI AMgaLI DhIvA upara dhare te te tatkALa bALI nAMkhe che. tema "me ja ene rAjapadavIe paheAMcADayA che, mATe te ruSTa na thAya evI samajathI jo Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parigraha grahavaza liMgIyA, [283 kaI mANasa rAjAne AMgalI paNa aDADe te te ruNa thayA vagara rahe nahIM. mATe te rujha na thAya tema cAlavuM. koI puruSa rAjAne ghaNe mAnya hoya te paNa manamAM teNe te vAtane garva na karavuM, "gava vinAzanuM mULa che." ema. kahyuM che. A upara eka vAta che ke - du. para. dIlhInA bAdazAhanA maheTA pradhAnane ghaNo garva thaye. te ema samajo ke, "rAjya mhArA uparaja TakI rahyuM che." ekadA mahoTa mANasa pAse teNe garvanI vAta paNa kahI dIdhI, te vAta bAdazAhane kAne paDatAMja teNe mukhya pradhAnane padathI utArI mUko, ane tenA sthAne hAthamAM rAMpaDI rAkhanAro macI hatuM tene rAkhe. te kAmakAjanA kAgaLa upara sahInI nIzAnI tarIke rAMpaDI lakhate hatuM, tene vaMza hajI dillImAM hayAta che. rAja sevAnI zreSThatA-A rIte rAjAdika prasanna thAya. te aizvaryAdikane lAbha thAya che kahyuM che ke-zelaDInuM khetara, samudra, ni piSaNa ane rAjAne prAsAda eTalAM vAnAM tatkALa daridrapaNuM dUra kare che. sukhanI vAMchAkaranArA abhimAnIleke rAjA AdinI sevA karavAnI bhale niMdA kare, paNa rAjasevA vinA svajanane uddhAra ane zatrune saMhAra thAya nahi. kumArapALa nAzI gayA, tyAre sarI brAhmaNe temane sahAyatA ApI tethI prasanna thaI avasara AvatAM te brAhmaNane lATadezanuM rAjya ApyuM. 6.53 kaI devarAja nAme rAjaputra jitazatru rAjAne tyAM piliyAnuM kAma karatuM hatuM. teNe eka samaye sarpane. Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28] leI sukhati. 2ja mAre briA. vi. upadrava dUra karyo, tethI prasanna thaelA jitazatru rAjAe te devarAjane pitAnuM rAjya ApI pite dIkSA laI siddha thayA. maMtrI, zreSThI, senApati AdinAM sarva kAme paNa rAjasevAmAM ja samAI jAya che, maMtrI AdinAM kAme ghaNAM pApamaya che ane pariNAme kaDavAM che mATe zrAvake te varjavAM. kahyuM che ke-je mANasane je adhikAra upara rAkhIe, temAM te cerI karyA vagara rahe nahIM. juo dhobI pitAnA paheravAnAM vastra vecAtAM laIne pahere che ke zuM ? manamAM adhika ciMtA utpanna karanArA adhikAra kAragRha samAna che. rAjAnA adhikArIone prathama nahIM paNa pariNAme baMdhana thAya che. have suzrAvaka sarvathA rAjAonuM kAmakAja karavAnuM mUkI na zake to paNa guNipALa, keTavAla, sImApALa vi. adhikAra te ghaNA pApamaya ane nirdayamANasathI banI zake evA che, mATe zradhdhAvaMta zrAvake te jarUra tajavA. kemaketala 2, keTavALa, sImApALa, paTela Adi adhikArI keI sukha detA nathI. bAkInA adhikAra kadAcita kaI zrAvaka svIkAre te teNe maMtrI vastupALa tathA pRthvI paranI peThe zrAvakanA sukRtanI kIrti thAya tevI rIte te adhikAra calAvavA. kemake je mANase e pApamaya evAM rAjakAryo karavA chatAM sAthe dharmanAM kRtya karIne puNya upAryuM nahi te mANasane dhana mATe dhULadenArA karatAM paNa huM mUDha jANuM chuM. potAnI upara rAjAnI ghaNI kRpA hoya te paNa te zAzvatapaNuM dhArI rAjAnA keI paNa mANasane kapAva nahIM, tathA rAjA ApaNane koI kArya sepe te rAjA pAse Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di, kaJ nija guNa para avaguNu lave, ri8 te kAma upara uparI mANasa mAgave. sutrova ke A rIte. rAjasevA karavI. te banatAM sudhI zrAvaka rAjAnI ja karavI, e ucita che. kahyuM che ke jJAna, darzana ane cAritrathI yukta e huM kaI zrAvakane ghera bhale dAsa thAuM paNa mithyAtva mohita mativAle rAjA ke cakavatI na thAu, have kadAcit bIjuM kAMI nirvAhanuM sAdhana na hoya, te samaktinA pazcikhANamAM "vittIkatAreNuM" e AgAra rAkhe che, tethI kaI zrAvaka je mithyASTinI sevA kare, te paNa teNe pitAnI zakti ane yuktithI karI zakAya teTalI svadharmanI pIDA TALavI. tathA bIjA keI prakAre thaDe paNa zrAvakane ghera nirvAha thavAne vega maLe, te. mithyAdaSTinI sevA mUkI devI. e prakAre sevAvidhi kahyo che. senuM vagere dhAtu, dhAnya, vastra ItyAdi vastunA bhedathI bhikSA aneka prakAranI che. temAM sarvasaMgaparityAga karanArA munirAjanA dharmakAryanA rakSaNane arthe AhAra, vastra, pAtra vagere vastunI bhikSA ucita che, kemake-he bhagavati bhikSe! tuM pratidina parizrama vinA maLI zake evI che, bhikSukalekonI mAtA samAna che, munirAjanI te kapallI che, rAjAo paNa tane name che, tathA tuM narakane TALanArI che, mATe huM tane namaskAra karuM chuM. bAkI sarva prakAranI bhikSA mANasane atizaya laghutA utpanna karanArI che. kemake mANasa jyAM sudhI "Apa" ema bole nahIM, eTale mAgaNI kare nahIM, tyAM sudhI tenAmAM rUpa, guNa, lajajA, satyatA, kulInatA ane ahaMkAra rahelAM che ema jANavuM. tRNa bIjIvastuthI halakuM Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286] IndrIya vRSabha navi nAthe tuja. (71) [zrA. vi. che, ane yAcaka te rU karatAM paNa halake che, pavana kema uDADIne laI jate nathI? kAraNa ke, pavananA manamAM evo bhaya rahe che ke, huM yAcakane laI jauM te mArI pAse paNa e kAMIka mAgaze. regI, ghaNAkALa sudhI pravAsa karanAra, reja paraanna khAnAra ane pArake ghera suI rahenAra eTalA mANasanuM jIvita maraNa samAna che. bhikSAthI nirvAha karanAro niSkALajI, bahukhAnAre, ALasu ane ghaNInidrA lenAra hovAthI jagatamAM taddana nakAme thAya che. kahyuM che keDoI kApAlikanA bhikSA mAgavAnA ThIkarAmAM eka ghAMcInA baLade hoTuM ghAlyuM tyAre ghaNA kolAhala karIne kApAlike kahyuM ke, "mane bIjI ghaNI bhikSA maLaze, paNa e baLade bhikSAnA vAsaNamAM mahoDhuM ghAlyuM, tethI rakhene enAmAM bhikSAcaranA ALasa, bahu nidrA Adi de AvavAthI A nakAme thaI na paDe, mATe mane bahu dilagIrI thAya che." bhikSAnAM traNabheda-zrI haribhadrasUrie pAMcamA aSTakamAM traNa prakAranI bhikSA kahI che. 1 sarvasaMpatkarI, 2 paurUSadanI ane 3 vRttibhikSA. A traNa prakAranI bhikSA kahI che. 1 gurunI AjJAmAM rahelA, dharmadhyAna Adi zubha dhyAna karanArA ane yAjajIva sarva AraMbhathI nivRtti pAmelA sAdhuonI bhikSA sarvasaMpatkarI kahevAya che. je puruSa paMcamahAvratane aMgIkAra karIne yatidharmane virodha Ave evI rIte cAle, te gRhasthanI peThe sAvadya AraMbha karanArA sAdhunI pauruSanI kahevAya che. kAraNa ke, dharmanI laghutA utpanna karanAre te mUDhasAdhu, zarIre puSTa chatAM dIna thaI bhikSA mAgIne udarapoSaNa Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. kR] nAgarahita hita pariharI, [287 kare tethI tene kevaLa puruSArtha nAza pAme che. daridrA, AMdhaLA, pAMgaLA tathA bIjA paNa jemanAthI kAMI badhekA thaI zake ema nathI; e leke je pitAnI AjIvikAne arthe bhikSA mAge che te vRttibhikSAmAM bahu doSa nathI, kAraNa ke tenA mAganArA daridrI Adi leka dharmane laghutA upajAvatA nathI, manamAM dayA lAvI lo ke temane bhikSA Ape che. mATe gRhastha ane vizeSa karIne dhamI zrAvake bhikSA mAgavI varjavI. bhikSA mAganAra puruSa game teTaluM zreSTha dharmAnuSThAna kare te paNa jema durjananI maitrIthI doSe che tema tenAthI lekamAM avajJA, niMdA vagere thAya ane je jIva dharmanI niMdA karAvanAre thAya, tene samyaphavaprApti thavuM muzkela che. ghaniyuktimAM sAdhu AzrayI kahyuM che ke, jIvanikAya upara dayA rAkhanAra saMyamI paNa, AhAranihAra karatAM tathA gocarIe annagrahaNa karatAM je kAMI dharmanI niMdA upajAve, te badhilAbha durlabha thAya. bhikSA mAgavAthI keIne lakSmI ane sukha vigerenI prApti thatI nathI. kahyuM che ke-pUrNa lakSmI vyApAranI aMdara vase che, DI khetImAM che, sevAmAM nahIM jevI che ane bhikSAmAM te bilakula che ja nahIM. udarapaSaNa te bhikSAthI paNa thAya che. tethI aMdha pramukhane te AjIvikAnuM sAdhana thaI paDe che. manusmRtinA cethA adhyAyamAM kahyuM che ke-rUta, amRta, mRta, prakRti ane satyAgruta eTalA upAyathI pitAnI AjIvikA karavI, paraMtu nIca sevA karI pitAne nirvAha kadI paNa na kara. cauTAmAM paDelA dANa viNavA Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28] nija hasaNa guNa ume ziA vi te rUta kahevAya che. yAcanA karyA vagara mahuM te amRta ane yAcanA karavAthI maLeluM te mRta kahevAya che. amRta te khetI ane satyAgruta eTale vepAra jANa. vaNika lekene te dravya saMpAdana kasvAne mukhya mArga vyApAra ja che. kahyuM che ke-lakSmI viSNunA vakSasthaLe kmaLavanamAM rahetI. nathI, paNa puruSanA ughamarUpa samudramAM tenuM mukhya sthAna che. vivekI puruSe pitAne ane potAnA sahAyaka dhana, baLa, bhAgyodaya, deza, kALa Adine vicAra karIne ja vyApAra kare nahIM te khoTa vagerene saMbhava rahe che. kahyuM che ke-buddhizALI puruSe potAnI zakti hoya te pramANe ja kArya karavuM. tema na kare te lekamAM kAryanI asididha, lajajA, upahAsa, hAlanA tathA lakSmInI ane baLanI hAni thAya. anya graMthakAroe paNa kahyuM che kedeza karyo che? mahArA sahAyakArI kevA che? kALa ke che? mahAre Avaka tathA kharca keTaluM che ? huM karuM chuM ane hArI zakti keTalI che? e vAtane dararoja vAraMvAra vicAra kara. zIdhra hAtha AvanArAM vidana vinAnA, pitAnI siddhine arthe ghaNAM sAdhane dharAvanArAM evAM kAraNe prathamathI ja zIdha kAryanI sididha sUcave che. yatna vagara prApta thanArI ane yatnathI paNa prApta na thanArI lakSmI puNya ane pApamAM keTale bheda che? te jaNAve che. vyApAramAM vyavahArazuddhi ane tenA bheda. vepAramAM vyavahArazudhi dravya, kSetra, kALa, ane bhAva e prakAranA cAra bhedathI jANavI. Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hi, kR] munijananAM guNa sAMbhaLI, [289 dravyazudi-temAM dravyazudhi te paMdara karmAdAna AdinuM kAraNa evuM kariyANuM sarvathA vavuM. kahyuM che ke-dharmane pIDA karanArUM tathA lekamAM apayaza utpanna karanArUM kariyANuM ghaNe lAbha thatuM hoya, te paNa puNyAthI lokee kadi na levuM ke na rAkhavuM. taiyAra thaelAM vasa, sUtara, nANuM, suvarNa, rUpuM vigere vyApAranI cIja prAye nirdoSa hoya che. vyApAramAM jema AraMbha e thAya, tema haMmezAM cAlavuM. durbhikSa AvyuM chate bIjI koI rIte nirvAha na thatuM hoya te, ghaNA AraMbhathI thAya e vyApAra tathA kharakama vagere paNa kare. tathApi kharakama vagere karavAnI IcchA manamAM na rAkhavI. te prasaMga Avye karavuM paDe te pitAnA AtmAnI ane gurunI sAkhe tenI niMdA karavI. tathA manamAM lajajA rAkhIne ja tevAM kArya karavAM. sidadhAMtamAM bhAvazrAvakanA lakSaNamAM kahyuM che ke-suzrAvaka tIvra AraMbha vaje ane te vinA nirvAha na thato hoya te manamAM tevA AraMbhanI IcchA na rAkhatAM kevaLa nirvAhane athe ja tIvra AraMbha kare; paNa AraMbha-parigraha rahita evA dhanyavAdane lAyaka jIvonI stuti karavI, tathA sarva jIva upara dayAbhAva rAkhavo. je manathI paNa keI jIvane pIDA upajAvatA. nathI ane je AraMbhanAM pApathI virati pAmelA che evA dhanya mahAmunio traNakeTie zuddha AhAra grahaNa kare che. kevA mAlano vyApAra na karavo ?-nahIM dITheluM tathA nahIM pArakheluM kariyANuM grahaNa na karavuM. tathA jene viSe lAbha thAya ke na thAya? evI zaMkA heya; athavA jemAM zrA. 19 Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 290] teha anAja sere che tuja (32) [zrA. vi. bIjI ghaNI vastu bhegI thaelI hoya evuM kariyANuM ghaNuM vyApArIoe patithI levuM. eTale vakhate kheTa Ave te sarvene sarakhe bhAge Ave, kemake vyApArI puruSa vyApAramAM dhana meLavavA IcchatA hoya te, kariyANA dIThA vinA bAnuM na ApavuM, ApavuM hoya te bIjA vyApArIonI sAthe ApavuM. kSetrazuddhi. kSetrathI te jyAM svacaka, paracaka, mAMdagI ane vyasana Adine upadrava na hoya, tathA dharmanI sarva sAmagrI hoya, te kSetramAM vyApAra kara. bIje bahu lAbha thatuM hoya te paNa na kare. kAla zuddhi-kAlathI bAra mAsanI aMdara AvatI traNa aThThAIo, parvatithi vyApAramAM vajevI, ane varSAdi Rtu AzrayI je je vyApArane sidhAMtamAM niSedha karyo che, te te vyApAra paNa varjavA. kaI trAtamAM kaye vyApAra varja? te A graMthamAM ja kahIzuM. bhAvazuddhi-bhAvathI te vyApAranA ghaNA bheda che. te A rIte - kSatriya jAtanA vyApArI tathA rAjA vagere, emanI sAthe thoDo vyavahAra karyo hoya te paNa prAye tethI lAbha thate nathI. pitAne hAthe ApeluM dravya mAgatAM paNa je lekethI 'Dara rAkhavuM paDe, tevA zastradhArI Adi lekanI sAthe thoDe vyavahAra karavAthI paNa lAbha kayAMthI thAya? kahyuM che keuttama vaNike kSatriya vyApArI, brAhmaNa vyApArI tathA zastradhArI emanI sAthe kaI kALe paNa vyavahAra na rAkhave. pAchaLathI ADuM belanAra lekenI sAthe udhArane " vyApAra paNa na kare, kemake-vastu udhAra na ApatAM Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aNasama doSa je parataNe, [291 saMgraha karI rAkhe, te paNa avasara Ave tene vecavAthI mULa kiMmata jeTaluM nANuM te upajaze, paNa ADuM bolanArA lokone udhAra ApyuM hoya te teTaluM dravya paNa utpanna na thAya. temAM vizeSa karI naTa, viTa (vezyAnA dalAla) vezyA tathA jugArI emanI sAthe udhArane vyApAra thaDe paNa na kare. kAraNa ke tethI mULa dravyane paNa nAza thAya che. vyAjavaTAvane vyApAra paNa jeTaluM davya ApavuM hoya, te karatAM adhika mUlyanI vastu giravI rAkhIne ja kare ucita che. tema na kare te, ugharANI karatAM ghaNo phaleza tathA virodha thAya. vakhate dhamanI hAni thAya. tathA lAMghavA besavA Adi aneka anartha paNa utpanna thAya. A viSaya upara mugdhazeThanuM dRSTAMta che. 6. 54. jinadatta nAme eka zreSThI tathA tene mugdha nAme eka putra hatuM. mugdha pitAnA nAma pramANe ghaNe bheLe hato. pitAnA bApanI maherabAnIthI te sukhamAM lIlAlahera karate hate. avasara AvatAM jinadatta zreSThIe dasa peDhIthI zudhdha kuLamAM utpanna thaelI naMdivardhana zreSThInI kanyAnI sAthe hoTA utsavathI pitAnA putrane paraNAvyo. AgaLa jatAM putranI bhalamanasAI jevI agAu hatI tevI ja jovAmAM AvI, tyAre jinadatta zreSThIe gUDha arthane vacanathI tene A rIte upadeza karyo. "he vatsa! 1 sarva ThekANe dAMtanI vADa rAkhavI. 2 keIne vyAje dravya dhIryA pachI tenI ugharANI na karavI. 3 baMdhanamAM paDelI strIne mAravI. 4 mIThuM ja bhejana karavuM. 5 sukhe ja nidrA levI. 6 gAme Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202] merUsamAna te belere [zrA, vi, gAma ghara karavuM. 7 daridrAvasthA Ave te gaMgAtaTa kheda. 8 upara kahelI vAtamAM koI zaMkA paDe te pATaliputra nagare semadatta zreSThI nAme hAra snehI rahe che tene pUchavuM. mugdhazreSThIe pitAne A upadeza sAMbhaLe, paNa bhAvArtha tenA samajavAmAM AvyuM nahIM. AgaLa jatAM te mugdhazreNI ghaNe duHkhI thayo. bheLapaNamAM sarva nANuM khoyuM. strI Adi leone te apriya banyuM. "eke kAma enuM pAra paDatuM nathI. enI pAsenuM nANuM paNa khUTI gayuM, e mahAmUkha che." ema lekamAM tenI hAMsI thavA lAgI. pachI te (mugdhazreNI) pATalIputra nagare gaye. somadatta zreSThIne pitAnA upadezane bhAvArtha pUchaye. samadare kahyuM "sarva ThekANe dAMtanI vADa rAkhavI eTale mukhamAMthI cheTuM vacana bolavuM nahIM. arthAta sarva lekane priya lAge evuM vacana bolavuM. 2 keIna vyAje paisA dhIryA pachI tenI ugharANI na karavI. eTale prathamathI ja adhika mUlyAvALI vastu giravI rAkhIne dravya dhIravuM ke, jethI deNadAra pote AvIne vyAja sahita nANuM pAchuM ApI jAya. 3 baMdhanamAM paDelI strIne mAravI eTale pitAthI strIne je putra athavA putro thaI haya, te ja tenI tADanA karavI. tema na hoya te te tADanA karavAthI reSa karIne piyara athavA bIje koI sthaLe jAya. athavA kUvAmAM paDIne kivA bIjI koI rIte ApaghAta kare. 4 mIThuM ja bhajana karavuM, eTale jyAM prIti tathA Adara dekhAya tyAM ja jamavuM eja jananI kharekhara mIThAza che. athavA bhUkha lAge tyAre ja khAvuM eTale sarva mIThuM ja lAge. pa sukhethI Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jehasu pApanI gADI, [193 kri. kR] nidrA karavI eTale jyAM koI prakAranI zakA na heAya, tyAM rahevu eTale sukhe nidrA Ave. athavA AkhamAM nidrA Ave tyAreja sUI rahevu', eTaNe sukhe nidrA Ave. 6 gAme gAma ghara karavuM eTale gAmegAma evI maitrI karavI ke jethI peAtAnA gharanI peThe tyAM bheAjanArdika sukhe maLI zake. 7 daridrAvasthA Ave te ga gAtaTa kheAdave eTale 7 tAga hArA gharamAM jyAM gaMgA nAme gAya AMdhAya che, te bhUmi khAdyavI, jethI pitAe dATI rAkhelu' nidhAna tane jhaTa maLe. " seAmadatta zreSThInA mukhamAMthI e bhAvAtha sAMbhaLI mugdhazraSThIe te pramANe karyu, tethI te dravyavAna, sukhI ane leAkamAM mAnya thayA. e rIte putrazikSAnuM dRSTAMta kahyuM che. mATe udhAranA vyavahAra na ja rAkhavA, kadAcit te vinA na cAle teA satya mAlanAra leAkAnI sAthe ja rAkhavA. vyAja paNa deza, kALa Adino vicAra karIne ja eka, be, traNa, cAra, pAMca athavA ethI vadhAre TakA levuM, paNa te evI rIte ke, jethI zreSTha lokomAM ApaNI hAMsI na thAya. devAdAre paNa kahelI mudatanI aMdaraja devuM pAchuM ApavuM. kAraNa ke, mANasanI pratiSThA mukhamAMthI nIkaLeluM vacana pALavA upara ja AdhAra rAkhe che; kemake jeTalAM vacanane nirvAha karI zake, teTalAMja vacana tame mukhamAMthI bahAra kADho. ardhAmAga mAM bhAra mUkavA na paDe, teTalA ja bhAra prathamathI upADaveA. kadAcita koI ArcitA kAraNathI dhananI hAni thaI jAya, ane tethI karelI kALamaryAdAmAM RNu pAchu* na vALI zake, teA kaTake kaTake levAnuM kabula karAvI leNudArane Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 294] tehasuM hiMyaDaluM khelere che tuja. (73) [zrA, vi. saMteSa kare. ema na kare te vizvAsa uThI javAthI vyavahAramAM vAMdho paDevivekI purUSe potAnI sarva zaktithI kaNa utaravAne prayatna kare. A bhave ane para bhave duHkha denAruM traNa kSaNa mAtra paNa mAthe rAkhe e keNa mUDhamati haze? kahyuM che ke-dharmane AraMbha, traNa utAravuM kanyAdAna, dhana meLavavuM, zatrune ucacheda ane agnine tathA rogane upadrava maTADe, eTalAM vAnAM jema bane tema jaladIthI karavAM. zarIre telanuM mardana karavuM, aNa utAravuM ane kanyAnuM (dIkarInuM) maravuM e traNa vAnAM prathama duHkha daIne pAchaLathI sukha Ape che. pitAnuM udaraNapoSaNa karavAne paNa asamartha hovAthI je RNa pAchuM ApI na zakAya te, pitAnI yogyatA mAphaka zAhukAranI sevA karIne paNa traNa utAravuM, ema na kare te Avate bhave zAhukArane tyAM sevaka, pADe, baLada, UMTa, gardabha, khaccara, azva vi. thavuM paDe. ane te rIte paNa devuM cUkavavuM paDe che. uttama leNadAra keNu-zAhukAre paNa jhaNa pAchuM vALavA asamartha hoya tenI pAse mAgavuM nahIM, kAraNa ke tethI phegaTa saMkuleza tathA pApanI vRddhi mAtra thavAno saMbhava rahe che. mATe evA nAdArane zAhukAre kahevuM ke, "tane ApavAnI zakti Ave tyAre mahAruM traNa Apaje ane na Ave te hAruM eTaluM dravya dharma khAte thAo." devAdAre ghaNuM kALa sudhI RNane saMbaMdha mAthe na rAkho kAraNa ke, tema karavAthI vakhate AyuSya pUruM thaI jAya te, Avate bhave che ane saMbaMdha heI baira vagere vadhe Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. kR] sUtra virUddha je Ayare, [295 che. bhAvaDa zreSThIne pUrvabhavanA trANunA saMbaMdhathI ja putra thayA. da. 55 lAvaDa zeThanuM daSTAMta-bhAvaDanAme eka zreSThI hato tenI strIne peTe eka jIva avataryo, te vakhate khoTAM svapna AvyAM, tathA zreSThInI strIne dohalA paNa ghaNA ja mAThA utpanna thayA. bIjA paNa ghaNAM apazukana thayAM. samaya pUrNa thaye zreSThIne mRtyayege duSTa putra thaze. te gharamAM rakhAya nahIM, tethI mAhaNI nadIne kAMThe eka sUkAyelA vRkSanIce tene mUko. - te bALake prathama rudana karI ane pAchaLathI hasIne kahyuM ke, "eka lAkha nayA huM tamArI pAse mAguM chuM, te Ape; nahIM te tamArA upara ghaNA anartha AvI paDaze." te sAMbhaLI bhAvaDa zreSThIe putrane janmatsava karI che divase eka lAkha sernayA vAparyA tyAre te bALaka maraNa pAmyA. e ja rIte bIjo putra paNa traNa lAkha sonaiyA ApyA tyAre maraNa pAmyA. trIjo putra thavAne avasare svapna tathA zukana paNa sArA thayA. putra utpanna thayA pachI teNe kahyuM ke, "mahAre ogaNIza lAkha senayA levAnA che." ema kahI teNe mAbApa pAsethI ogaNIsa lAkha sonaiyA dharmakhAte kaDhAvyA. pachI te nava lAkha senaiyA kharacIne kAzamIra dezamAM zrI RSabhadeva bhagavAna, zrI puMDarIka gaNadhara ane cakezvarI devI e traNanI pratimA laI gaye. dasa lAkha sonayA kharacIne tyAM pratimAonI pratiSThA karAvI. pachI upArjana kareluM asaMkhya suvarNa aDhAra vahANamAM bharIne te zavaMjaye gaye. tyAM lepyamaya pratimAo hatI, te kADhIne tene ThekANe teNe mammANa ratnanI pratimAo sthApanA karI. A rIte traNa bhavAMtare vALavuM paDe che. Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 296] thApe avidhinA cAlAne [zrA. vi. RNunA sabaMdhamAM prAyaH kalaha tathA vairanI vRddhi vagere thAya che, te leAkamAM prasiddha che mATe RNanA samAdha cAlatA bhavamAM ja game te ukAya karIne vALI nAMkhavA. bIjI', vyavahAra karatAM jo dravya pAchu na Ave, te manamAM ema jANavu' ke teTalu dravya me' dharmArthe vAparyuM. Apelu dravya ugharANI karatAM paNa pAchu na maLe te, te dharmArtha gaNavAnA mAga rahe, te mATe ja vivekI purUSa sAdharmika bhAIonI sAtheja mukhya mArga vyavahAra karavA, e ceAgya che. mleccha Adi anAya leka pAse leNuM hAya, ane te jo pAchu na Ave te te dravya dharmArtha' che evu' ci'tavavAne kAMI paNa rastA nathI, mATe tenA kevaLa tyAga karavA arthAt tenA uparathI pAtAnI mamatA cheDI devI. kadAcit tyAga karyAM pachI te dravya deNadAra Ape te te zrI saMghane dharmArthe vAparavAne arthe sAMpavu. dravya, zastra Adi Ayudha athavA AjI paNa koI vastu khAvAI jAya, ane pAchI maLavAnA sabhava na rahe, tyAre tene paNa tyAga karavA joie. ema karavAthI jo cAra Adi cArAI gaelI vastunA upayega pApakama mAM kare, te te dvArA thatA pApanA bhAgIdAra ApaNe thatA nayI eTale lAbha che. vivekI puruSe pApanA anubaMdha karanArI, anatA bhava sabadhI zarIra, gRha, kuTuMba dravya, zastra, Adi vastune tyAga karavA. ema na karetA ana'tAbhava sudhI tenA saMbadhathI thanArAM mAThAM phaLa bhogavavA paDe. A amAruM vacana siddhAMtathI virUddha che, ema nathI. zrI bhagavatIsUtranA pAMcamA zatakanA chaThThA uddezAmAM Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ddhi ] te ati niviDa mithyAmati, [197 zikArIe harine mAryAM, tyAre je dhanuSyathI, mANuthI, dhanuSyanI dorIthI tathA leADhAthI hiraNa haNAyA te dhanuSya, ANu vagerenA mULa jIvAne paNa DisADhi pApakriyA lAge ema kahyuM che. vivekI puruSe koI ThekANe kAMI dhanahAni Adi thAya te, tethI manamAM dilagIra na thavuM. kAraNa ke dilagIrI na karavI e ja lakSmInuM mULa che kahyu che kedRDha nizcayavALA, kuzaLa, game teTalA phlezane khamanArA ane ahArAtra udyama karanAro mANasa pAchaLa lAge tA lakSmI keTalI dUra javAnI ? yAM dhananuM upArjana karAya tyAM thADuM ghaNuM teA nAza pAme ja, kheDUtane vAvelA khIjathI utpanna thaelA dhAnyanA paryaMta sarakhA DhagalA maLe, te paNa vAvelu bIja tene pAchu maLatuM nathI. tema jyAM ghaNA lAbha thAya, tyAM gheADI kheATa paNa khamavI paDe. samaye duvathI dhananI ghaNI hAni thAya, te paNa vivekI puruSe dInatA na karavI; paNa upara kahelI rIta pramANe kheATa gaela dravya dharmArtha' ciMtavavu. tema karavAnA mArga na hoya te tene manathI tyAga karaveA, ane lezamAtra paNa udAsInatA na rAkhavI. kahyu che ke karamAelu' vRkSa pAchu' navapallavita thAya che, ane kSINa thaele caMdramA paNa pAche pirapUN dazAmAM Ave che, ema vicAra karanArA satpuruSA ApatkALa Avye manamAM kheda karatA nathI. sa*patti ane vipatti e ane mhATA puruSone bhAgavavI paDe che. jue ! caMdramAne viSe ja kSaya ane vRddhi dekhAya che, paNa nakSatrane viSe dekhAtI nathI. huM AmravRkSa ! "phAgaNa mAse mhArI sarvAM Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298] bele upadeza mAlAre che tuja, (34) zriA. vi zebhA ekadama haraNa karI" ema jANa tuM zA mATe jhAMkhe paDe che? theDA samayamAM vasaMtaRtu AvatAM pAchI pUrve hatI tevI ja hArI zobhA tane avazya maLaze. prabala padaya hoya te gayelI lakSmI pAchI maLe che. A upara 6, 56 AbhaDa zeThanuM dRSTAMta-pATaNamAM zrImALI jJAtine nAgarAja nAme eka keTidhvaja zreSThI hatuM, ane melAdevI nAme tenI strI hatI. eka samaye melAdevI garbhavatI hatI tyAre nAgarAja zreSThI kelerAnA regathI maraNa pAme. "zreSThIne putra nathI" ema jANa rAjAe tenuM sarva dhana pitAnA kabajAmAM laI lIdhuM tyAre melAdevI pitAne piyara dhoLakA gaI. garbhanA sulakSaNathI melAdevIne amArI paDaha vajaDAvavAne dehalo utpanna thaye, te tenA pitAe pUrNa karyo. avasara AvyuM putra thaye tenuM abhaya evuM nAma rAkhyuM. te lokomAM "AbhaDa" evA nAme prakhyAta thaye. pAMca varSano thaye, tyAre tene nizALe bhaNavA meka. eka vakhate sAthe bhaNanAra bIjA bALakoe ene upahAsathI "nabApe, nabApa" ema kahyuM. teNe ghera AvI ghaNA AgrahathI mAtAne pitAnuM svarUpa pUchyuM. mAtAe satya vAta banI hatI te AbhaDane kahI. pachI AbhaDa ghaNuM AgrahathI ane harSathI pATaNa gaye, ane tyAM vyApAra karavA lAgyA. anukrame te AbhaDa lAchaladevI nAme kanyAne paraNya. pitAe dATeluM nidhAna Adi maLavAthI. te paNa keTivija thaye. tene traNa putra thayA. anukrame samaya jatAM mAThA karmanA udayathI te AbhaDa Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAmara jana paNa niva kahe, {299 nidhana thayA. peAtAnA traNa putra sahita teNe strIne piyara mokalI dIdhI ane pAte maNihAranI dukAna upara maNi Adi ghasavAnA kAma upara rahyo. tene eka mApa java maLatA hatA. tene te pote daLIne rAMdhIne khAtA hatA. lakSmInI gati evI vicitra che. kahyu` che ke--je lakSmI snehathI kheALAmAM besADanAra samudranA ane kRSNanA rAjamahelamAM sthira na rahI, te lakSmI khIjA uDAu leAkAnA gharamAM zI rIte sthira rahe ? eka samaye AbhaDa zrI hemaca'drAcAya jI pAsethI parigraha parimANa vrata levA Ubhe thayA. dravya parimANunA bahu ja sakSepa karelA joI zrI hemaca'drAcAya jIe tene tema karatAM vAryAM. tyAre navalAkha dranu ane tenA anusArathI khIjI vastunuM paNa teNe parimANu rAkhyuM. parimANu karatAM dhana Adi vRddhi pAme tA teNe dharmAM kAryoMmAM vAparavAnA nizcaya karyAM. AgaLa jatAM pAMca drasma ekaThA thayA. eka samaye AbhaDe pAMca drumma ApI eka bakarInA gaLAmAM maNi bAMdhyA hatA, tene oLakhI kharIdyo; tenA kaTakA karI ekekanuM lAkha lAkha mUlya utpanna thAya evA maNi taiyAra karAvyA, tethI anukrame te pUrve hatA tevA dravyavAna thayA. tyAre AbhaDanA kuTuMbanA sa` mANaso bhegA thayA. tenA gharamAMthI dararAja sAdhu munirAjane eka ghaDA jeTaluM ghata vaheArAvatA. prati dina sAdharmi vAtsalya, sadAvrata tathA mahApUjA Adi Dane ghera thatuM hatuM. varSe varSe sarvIsadhanI pUjA thatI hatI. tathA nAnA prakAranAM pustaka lakhAtAM, temaja s Abha e vAra di. kR. . Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3co] sahasA juTha sazukAre; [trA. vi. jINu madiranA jarNoddhAra thatA hatA, tathA bhagavAnanI maneAhara pratimAe paNa taiyAra thatI hatI. evAM dharmAMkRtya karatAM AbhaDanI ceArAzI varSanI avasthA thaI. a`tasamaya najadIka Avye tyAre AbhaDe dhama khAtAnA cApaDo vacA byA, temAM bhImarAjAnA samayanA aDANuM lAkha draSmane vyaya thaele tenA sAMbhaLavAmAM AvyeA. tethI ADe dilagIra thaIne kahyuM ke-" me. kRpaNe eka kroDa drameM paNa dhakAye vAparyA nahI. ' te sAMbhaLI AbhaDanA putrAe te ja samaye dazalAkha draSma dharmAMkRtyamAM vAparyAM. tethI sa maLI eka kroDa ane ATha lAkha drasma dhama khAte thayA. * vaLI khIjA ATha lAkha drummadharmane mATe vAparavAnA AbhaDanA putrAe nizcaya karyAM. pachI kALasamaye AbhaDa anazana karI svage gayA. pUrva bhave duSkRtanA udayathI pUrvanA sarakhI avasthA pharIthI na Ave, te paNa manamAM dhIraja rAkhavI, kAraNa ke ApatkALarUpa samudramAM DubatA jIvane dhIraja vahANu samAna che. save divasa sarakhA keAnA rahe che? kahyu che ke-A jagatmAM sadAya sukhI koNa che? lakSmI konI pAse sthira rahI ? sthira prema kayAM che? mRtyunA vazamAM keNu nathI ? ane viSayAsakta kANu nathI? mAThI avasthA Ave tyAre sarva sukhanu` mULa evA sa MtASa ja nitya manamAM rAkhavA. tema na kare te ciMtAthI A lekanAM tathA paraleAkanAM paNa tenAM kArya vinAza pAme. kahyuM che ke-ciMtA nAme nadI AzArupa pANIthI bharapUra bharelI vahe che. he mUDha jIva! Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ju' kahe muni veSa je, [30 di. .] te nadImAM tu' Due che, tane emAMthI tAranAra saMteSarUpa jahAjanA Azraya le. nAnA prakAranA upAya karyA pachI paNa jo ema jaNAya ke, " peAtAnI bhAgyadazA ja hINu che. " tA kAI bhAgyazALI puruSanA sArIyuktithI koIpaNa rIte Azraya karavA. kAraNa ke kASThanA AdhAra maLe tA leAhu' ane paththara paNa pANImAM tare che. te uparathI kathA kahe che 6.57 bhAgIdAranA bhAgyathI thatA lAbhanuM dRSTAntaeka bhAgyazALI zeTha hatA. tene vaNikaputra (munIma) ghaNA ja vicakSaNa hatA. te peAte bhAgyahIna chatAM zeThanA saMbadhathI dravyavAna thayA. anukrame zeTha maraNa pAmyA, tyAre te paNa nidhana thayA. pachI te zeThanA putronI pAse rahevAnI IcchA karatA hatA, paNa nina jANI tenI sAthe zeThanA putrA eka akSara paNa bolatA nahAtA. tyAre teNe e traNa sArA mANasAne sAkSI rAkhIne yuktithI zeThanA jUnA cApaDAmAM peAtAnA hAthanA akSarathI lakhyuM ke, " zeThanA be hajAra Taka mhAre devA che." A kAma teNe ghaNI ja chupI rIte karyuM. eka vakhate zeThanA putronA jovAmAM tenA hAtha akSara AvyA, tyAre temaNe munIma pAse be hajAra TakanI mAgaNI karI. teNe kahyu, " vyApArane arthe thoDuM dhana mane Ape te huM thoDA divasamAM tamAruM devuM ApuM. " pachI zeThanA putroe tene vyApArane arthe dravya ApyuM. anukrame munIme ghaNuM dravya sapAdana karyuM. zeThanA putronA AzrayathI munIma dhanavAna thayA. ahaMkAra na karavA-nirdayapaNuM', ahu'kAra, ghaNA lAbha, kaThora bhASaNa ane nIca vastu upara prIti rAkhavI e pAMca . Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302] te paramArtha cukere che tuja (75) zriA. vi. vAnAM lakSmInI sAthe niraMtara rahe che, evuM eka vacana prasiddha che, paNa te sajjana puruSane lAgu paDatuM nathI. halakA svabhAvanA lekene uddezIne uparanuM vacana pravRtta thayuM che mATe vivekI puruSe dravya Adi ghaNuM maLe te paNa ahaMkArAdi na kare. kemake-je puruSanuM citta ApadA Ave dIna thatuM nathI, saMpadA Ave ahaMkAra pAmatuM nathI, pArakuM duHkha joIne duHkhI thAya, ane pite saMkaTamAM Ave te sukhI thAya, temane namaskAra thAo. sAmarthya chatAM pArakA upadrava khame, dhanavAna chatAM garva na kare ane vidvAna chatAM paNa vinaya kare, e traNa puruSo pRthvIne uttama alaMkAra che. vivekI puruSe keInI sAthe svalpamAtra paNa kaleza na karo. temAM paNa moTA puruSanI sAthe te kyAre paNa na ja kare. kahyuM che ke-jene khAMsIne vikAra hoya teNe corI na karavI, jene ghaNInidrA AvatI hoya teNe jArakarma na karavuM, jene rega thayo hoya teNe madhurAdi rasa upara Asakti na karavI, jIbha vazamAM rAkhavI. jenI pAse dhana hoya teNe koInI sAthe phaleza na kare, bhaMDArI, rAjA, guru, ane tapasvI emanI sAthe tathA pakSapAtI, baliSTa, kura ane nIca evA purUSanI sAthe vivekI puruSe vAda na kare. kadAcit kaI moTA puruSanI sAthe dravyAdine vyavahAra thaye hoya te vinayathI ja pitAnuM kArya sAdhavuM. baLAtkAra, phaleza Adi na kare. paMcopAkhyAnamAM paNa kahyuM che keuttama puruSane vinayathI, sUra puruSane bhedanItithI nIcapuruSane alpa drAdikanA dAnathI ane ApaNuM barAbarI hoya tene Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niSya hRdaya cha kAyamAM, [33 ude. kuM] peAtAnu' parAkrama dekhADI vaza karavA dhananA athI ane dhanavAna e anne puruSoe vizeSe karI kSamA rAkhavI joie. kAraNake, kSamA karavAthI lakSmInI vRdhdhi ane rakSaNa thAya che. kahyu' che ke- brAhmaNunuM baLa heAmamaMtra, rAjAnuM baLa nItizAstra, anAtha prajAonu baLa rAjA ane viSNuputranu khaLa kSamA che' mIThuM vacana ane kSamA e e dhananAM kAraNu che. dhana, zarIra ane yauvana avasthA e traNa kAmanAM kAraNu che. dAna, dayA ane indriyanigraha e traNa dharmanAM kAraNa che, ane sarvAMsa'ganA parityAga karavA e maiAkSanu kAraNa che. vacanaphleza te sathA vavA. zrI dAridrasa vAdamAM kahyuM che ke-(lakSmI kahe che.) huM iMdra ! jyAM mhATA puruSonI pUjA thAya che; nyAyathI dhana upAje che ane lezamAtra paNa vacana kalaha nathI, tyAM huM chuM. (daridra kahe che.) hamezAM zruta (jugAra ramanAra) svajananI sAthe dveSa karanAra, dhAtuvAda (kimiyA) karanAra evA puruSanI pAse huM huMmezAM rahu chu.... ugharANI mIThAsathI karavI-vivekI puruSe peAtAnAlaheNAnI ugharANI paNu komaLatArAkhI niMdA na thAya tevI rIte karavI, eja yogya che. ema na kare te devAdAranI dAkSiNyatA, lajajAnA leApathAya ane tethI peAtAnA dhana, dharma, pratiSThA e traNenI hAni thavAnA sa'bhava che, mATe ja pAte lAMghaNu kare te paNa khIjAne lAMghaNu na karAvavI pAte bhAjana karIne bIjAne lAMghaNu karAvavI e savathA ayeAgya ja che. bhojanADhi a'tarAya karavA e DhaMDhakumArAdikanI peThe ahu duHsaha che. sa puruSAe tathA ghaNu karI vaNakajanAe Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je muniveSe pa re; 304] [311. [a. sarvathA sa pa salAhathI ja peAtAnuM saCkAma sAdhavu'. kemake sAma, dAma, bheda ane daMDa e kArya sAdhana karavAnA cAra upAya ahu prasidhdha che, tA paNa sAmathI ja satra kAOsidhdhi thAya che bAkInA upAya te kevaLa nAmanA ja che, koI tIkSNa tathA krUra hoya teA paNa te sAmathI vaza thAya che. jue, jilamAM ghaNImIThAza hAvAthI kaThora dAMta paNa dAsInI. peThe tenI sevA kare che leNadeNamAM jo bhrAMtithI athavA vismaraNa vigere thavAthI kAMI vAMdhA paDe te mAMheAmAMhe vivAda na. karaveA, paraMtu catura leAkamAM pratiSThA pAmelA, hitakArI ane nyAya karI zake evA cAra-pAMca puruSo niSpakSapAtathI je kAMi kahe te mAnya karavuM, tema na kare te jhaghaDo na pate. kahyu" che ke sagA bhAIomAM vivAda hoya te pArakA puruSo ja maTADI zake, kAraNa ke guMcavAI gaelAvALa kAMcakIthI ja judA. thaI zake che, nyAya karanArA puruSAe paNa madhyastha vRtti rAkhIne ja nyAya karavA. ane te paNa svajananuM athavA svadhamI nu kArya hAya tAja sArIpeThe sava vAtanA vicAra karIne karavA, jyAMtyAM nyAyakaravA na besavu', kAraNake lAbha na rAkhatA sArI peThe nyAya karavAmAM Ave te paNa tethI jema vivAdanA bhaMga thAya che ane nyAyakaranArane mATAI maLe che tema tethI eka A doSa utpanna thAya che ke vivAda bhAMgatAM. nyAya karanArAnA dhyAnamAM vakhate kharI mInA na AvavAthI devu' na heAya tA te mAthe paDe che ane koInu' kharu devu... hAya tA te bhAgI jAya che. A upara ekavAta che- 4 58 zeThanI putrInuM dRSTAMta-eka zreSThI leAkamA Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di kR] hI yati dharmathI bAherA, [305 bahuprakhyAta hatuM, te moTAInA ane bahumAnanA abhimAnathI. jyAMtyAM nyAya karavA jAya, tenI ghaNuM samaju eka vidhavA putrI hatI. te haMmezA tema karatAM. vAre, paNa mAne nahI: eka vakhata pitAne bodha mATe putrIe peTe jhaghaDe , mAMDe, thApaNa mUkelA mahArA behajAra senaiyA Ape teja huM bhojana karuM, ema kahIne putrI lAMghaNu karavA lAgI, keIpaNa rIte mAne nahI: pitAjI vRdha thayA te paNa mahArAdhanane lebha. kare che ema jevA tevAM vacane bolavA lAgI. pachI zeThe lajavAIne nyAyakaranAra lokene lAvyA, temaNe AvIne vicAra karyo ke "A zeThanI putrI che, bALavidhavA che, mATe enI upara dayA rAkhavI joIe. ema vicArI nyAyakaranAra , paMcae zeTha pAsethI be hajAra senA putrIne apAvyA. tethI zeThe putrIe phegaTa hAruM dhana lIdhuM ane lekamAM apavAda phelAvya, e vicAra karIne manamAM kheda pAmyA. thoDIvAre. putrIe pitAne sarva abhiprAya pitAne kahI samajAvI soniyA pAchA ApyA, tethI pitAne harSa thaye nyAya karavAnA pariNAma dhyAnamAM AvavAthI jyAMtyAM nyAya karavAnuM choDI dIdhuM. keInI IrSyAna karavI-mATe nyAyakaranAra pacAe jyAMtyAM jete nyAya na kare. sAdhamanuM, saMghanuM, heTA. upakAranuM athavA evuM ja gyakAraNa hoya te nyAya kare. temaja keI jIvanI sAthe matsara paNa na kare. lakSmInI prApti karmAdhIna che. nakAme matsara karavAthI zuM lAbha baMne bhavamAM duHkhapAtra thAya che. kahyuM che ke jevuM bIjAnuM ciMtave, tevuM pite pAme. ema jANa ka mANasa bIjAnI lakSmInI zrA, 20 Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 306] te nidhana gati vare che tuja. (76) [zrA. vi. vRddhi joIne matsara kare? temaja dhAnyanAvecANamAM lAbhathavAne arthe dubhikSanI auSadhImAM lAbhathavAne arthe regavRddhinI tathA vastramAM lA mathavAne arthe agnithI vastranA kSayanI IcchA na karavI; kAraNake, jethI leke saMkaTamAM AvI paDe evI IcchAkaravAthI karmabaMdhana thAya che. durdavanA vegathI kadAcita dukALa paDe te paNa vivekI puruSe "ThIka thayuM ema paNa na kahevuM tethI potAnuM mana malina thAya che. da. 59 mana malina aMge be mitronuM dRSTAMta-be mitra hatA, temAM eka ghInI ane bIje cAmaDAnI kharIdI karavA jatA hatA. mArgamAM vRddhastrIne tyAM bhojanakaravA rahyA. vRddha strIe temane bhAva jANa ghI kharIdanArane gharanI aMdara ane bIjAne bahAra besADIne jamADyA. banne jaNAkharIdI karIne pAchA teja vRddhIne tyAM AvyA. tyAre cAmaDAkharIdanArane aMdara ane bIjAne bahAra besADIne jamADyA. pachI pUchavAthI vRddha strIe kahyuM ke, jenuM mana zuddha hatuM tene aMdara besAryo, ane jenuM manamalina hatuM tene bahAra niMdA na thAya teTalo lAbha levo, kALAbara na karavA-se rUpaye cAra pAMca TakA sudhI ucitavyAja athavA "vyAjamAM nANuM bamaNuM thAya." evuM vacana che, tethI dhIrelAdravyanI bamaNavRdidha ane dhIrelAdhAnyanI tramaNavRdidha thAya teTale lAbha vivekI puruSe le. tathA je gaNima, dharimAdi vastune kAMI kAraNathI kSaya thaI gayuM hoya, ane ApaNI pAse hoya te tene caDhate bhAve eTale lAbha thAya teTale le, vadhu nahi. keI samaye bhAvibhAvathI kaI vastune nAza Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhu bhagati jina pUjana, [307 thavAthI pitAnI pAse saMgrahakarelI te vastu vecatAM bamaNo ke vadhAre lAbha thAya, te mananA pariNAma zudharAkhIne leve, paNa vastuno nAza thaye e "ThIka thayuM" ema manamAM na ciMtave. temaja koIpaNa ThekANe paDelI vastu pArakI che. ApaNuM nathI, ema jANatAM chatAM upADavI nahIM. vyAjavaTAva ke kaya-vikaya Adi vyApAramAM deza, kALa vagerenI apekSAe ucita tathA ziSTa janone niMdApAtra na thAya tevI rIte jeTale lAbha maLe teTale ja le. ema prathama paMcAzakanIvRttimAM kahyuM che. khoTAM mApa-tela na rAkhavAM-temaja khoTAMkATalAM athavA kheTAMmApa rAkhIne, cUnAdhika vyApArakarIne rasanI athavA bIjavastunI bheLaseLa karIne, maryAdA karatAM agya mUlya vadhArIne, ayogyarIte vyAjavadhArIne, lAMca ApIne athavA laIne, kUDa kapaTa karIne, khoTuM ke ghasAyeluMnANuM ApIne, keIna kharIda vecANane bhaMga karIne, pArakA grAhakone bharamAvI kheMcI leIne, namUne eka batAvI bImAla ApIne, jyAM barAbara dekhAtuM na hoya evA sthAnake vyApAra karIne, lekhamAM pheraphAra karIne tathA bIjA evAja prakArathI keIne paNa ThagavuM nahIM. kahyuM che ke-je leke vividha prakAre kapaTa karIne parane Thage che. te leke mohajALamAM paDI potAnA jIvane ja Thage che, kAraNa ke, te leke phUDa-kapaTa na karata te vakhate svarganAM tathA mekSanAM sukha pAmata. A uparathI e kurtaka na kara ke phUDa-kapaTa karyA vinA daridrI tathA garIba leke vyApAra upara zI Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 308] dAnAdika zubha kamare (zrA. vi. rIte petAnI AjIvikA kare? AjIvikA te karmane AdhIna che, te paNa vyavahAra"zuddha rAkhe te UlaTA grAhake vadhAre Ave ane tethI vizeSa lAbha thAya. da. 60 vyavahArazuddhi aMge halAka zeThanI kathA eka nagaramAM phelAka nAme zeTha hatuM. tene cAra putra hatA, tathA bIje parivAra paNa maheTa hate. halAka zeThe traNazera, pAMcazera vi. TAMkATalAM vagere rAkhyAM hatAM. tathA tripuSkara, paMcapuSkara nAma kahI putrane gALadevAnA bahAnAthI khoTAM tela mApa vAparIne te lekene Thagate hate. tenA cothA putranI strI bahu samaju hatI. teNe te vAta jANI ekasamaye zeThane samajAvyA. zeThe kahyuM ke, "zuM karIe! ema na karIe te nirvAha zI rIte thAya? kahyuM che ke bhUkhyomANasa zuM pApa na kare?" te sAMbhaLI putranI strIe kahyuM ke "he tAta? ema na kahe, kAraNa ke, vyavahAra rAkhavAmAM ja sarva lAbha rahyo che. kahyuM che ke-lakSmInAathI sArAmANase dharmane tathA nItine anusarIne cAle te temanAM sarvakArya dharmathI ja siddha thAya che, dharma vinA kaI paNa rIte karmanI siddhi thatI nathI, mATe he tAta! parIkSA jevAne arthe chamAsa sudhI zuddhavyavahAra kare. tethI dhananI vRddhi thaze. ane teTalAmAM sAbiti thAya te AgaLa paNa temaja calAvaje." putranI strInAM evAM vacanathI zeThe tema karavA mAMDayuM. vakhata jatAM grAhakaghaNA AvavA lAgyA, AjIvikA sukhe thaI ane cAra telA senuM thayuM. pachI "nyAyathI upArjana kareluM dravya khavAya te paNa te pAchuM hAtha Ave Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. ka] zrAvaka jana kahyo ati bhale, [309 che," e vAtanI parIkSA mATe putranI strInA vacanathI zreSThIe cAratelA sonA upara leDuM maDhAvIne tenuM ekATaluM potAnA nAmanuM banAvyuM ane chamAsa sudhI te vAparIne nadImAM nAMkhI dIdhuM, mAchalI "kAMI bhakSya vastu che" ema jaNI te gaLI gaI. dhIvare te mAchalI pakaDI, tenA peTamAMthI peluM kATaluM nIkaLyuM. nAma uparathI oLakhIne dhIvare te kATaluM zeThane ApyuM. tethI zeThane tathA tenA parivAranA sarva mANasone zuddhavyavahAra upara vizvAsa utpanna thaye. zeThane badha thayo tyAre te samyaphaprakAre zukravyavahAra karI To dhanavAna thaze. rAjadvAramAM tene mAna maLavA lAgyuM ane zrAvakamAM agresara ane sarva lokomAM eTale prakhyAta thaye ke-tenuM nAma lIdhAthI paNa vidana--upadrava TaLavA lAgyAM. hAlanA vakhatamAM paNa vahANa calAvanArA loko vahANa calAvavAnI vakhate "helA helAthI zeThanuM nAma yAda kare che. svAmidroha vi. moTApApakarmavajavA-vivekI puruSe sarva pApakarma tajavAM, temAM paNa pitAnA svAmI, mitra, vizvAsa rAkhanAra, deva, guru, vRddha tathA bALaka eTalAnI sAthe vera karavuM ke temanI thApaNa oLavavI, e temanI hatyA karavA samAna che, mATe e tathA bIjAM mahApAtake vivekI puruSe avazya vAM. kahyuM che ke khoTI sAkSI pUranAra, ghaNA kALasudhI roSa rAkhanAra, vizvAsaghAtI ane kRtagha e cAra karmacALa ane pAMcame jAticAMDALa jANa. ahi visemIrAne saMbaMdha kahIe chIe 661 vizvAsaghAta upara visemIrAnI sthA-vizAlAmAM Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310] nahi muniveSe amare; // tuja. (77) [zrA. vi. naMdarAjA, bhAnumatI rANI, vijayapALa nAme putra ane bahuzruta nAme divAna hatA. naMdarAjA bhAnumatI rANIne viSe ghaNuMA mAhita hAvAthI te rAjyasabhAmAM paNa rANIne pAse besADatA hatA. je rAjAnA vaidya, guru ane dvivAna prasannatA rAkhavAne artha kevaLa madhura vacana khelanArA ja hAya, rAjAnA kapa thAya evA bhayathI satya vAta paNa kahe nahIM, te rAjAnA zarIranA, dharmanA ane bha'DArane vakhata jatAM nAza thAya. evu' nItizAstranu' vacana heAvAthI rAjAne satya vAta kahevI e ka bya che. ema vicArI divAne rAjAne kahyuM ke, " mahArAja ! sabhAmAM rANI sAhebane pAse rAkhavAM e ghaTita nathI. kemake-rAjA, agni, guru ane strIe e cAra vastu hu pAse hAya tA vinAza kare che, ane bahu dUra hoya te te peAtAnu phaLa kharAkhara ApI zakatI nathI; mATe upara kahelI ra cAre vastu bahu pAse athavA bahu dUra na rAkhatAM sevavI. mATe rANInI eka sArI chakhI citarAvI te pAse rAkho." nadarAjAe dIvAnanI vAta svIkArI. eka chabI citarAvI zAradAnaMdana nAme potAnA gurune dekhADI. zAradAnadane peAtAnI vidvatA batAvavAM kahyuM ke,- rANInA DAbA sAthaLa upara tala che. te A citramAM khatAbyA nathI. " gurunA A vacanathI rAjAnA manamAM rANInA zIlane viSe zaka AvyA, tethI teNe zAradAna'danane mArI nAMkhavA divAnane hukama Apyo. 66 ,, lAMkhI najaravALA divAne vicAra karyAM ke " keI sahasA kArya na karavu. vicAra na karavA e mhATA sa'ka TAnuM sthAnaka che. sadguNothI lalacAyelI sa'padAe prathama Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kevala liMga dhArI taNeA, [311 di. kuM.] pUrNa vicAra karIne pachI kAya karanArane peAte AvIne vare che. paDita puruSAe zubha athavA azubha kArya karatAM pahelAM tenA pariNAmanA yatnathI nirNaya karavA; kAraNa ke ati zaya utAvaLathI karelA kAmanu pariNAma zalyanI peThe maraNa sudhI hRdayamAM vedanA utpanna kare che. evAM nItizAstranAM vacana tene yAda AvyAM, tethI teNe pAtAnA gharamAM zAradAna danane guptapaNe rAkhyA. eka vakhate vijayapALa rAjaputra zikAra ramatAM eka sUaranI pachavADe bahu dUra gayA. saMdhyA samaye sarovaranuM pANI pIne rAjaputra vAghanA bhayathI eka jhADa upara caDhaceA. tyAM byatarAdhiSThita vAnara hatA, tenA kheALAmAM pahelAM rAjaputra sUI rahyo ane pachI rAjaputranA kheALAmAM vAnara sUtA hatA; eTalAmAM bhUkhathI pIDAyelA vAghanA vacanathI rAjaputre vAnarane nIce nAMkhyA. vAnara vAghanA mukhamAM paDacA hatA, paNa vAgha hasyA, tyAre te mukhamAMthI bahAra nIkaLye ane rudana karavA lAgyA. vAghe rudghana karavAnuM kAraNa pUchavAthI vAnare kahyu* ke, " he vAgha! peAtAnI jAti mUkIne je loko parajAtine viSe Asakta thAya, temane uddezIne huM eTalA mATe rudana karuM chu ke, te jaDa leAkeAnI zI gati thaze ? pachI evA vacanathI tathA peAtAnA kRtyathI zaramAyelA rAjaputrane teNe gAMDA karyAM, tyAre rAjaputra visezirAvisesirA, ema kahetA ja galamAM bhaTakavA lAgyA. rAjaputrano ghoDo ekale ja nagaramAM jai paheAMcyA. te uparathI na.4rAjAe zeAdhakhALa karAvI peAtAnA putrane ghera ANyA. ghaNA '' * Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 312] je vyavahAra azore; [zrA. vi. upAya kya, te paNa rAjaputrane lezamAtra paNa phAyado thaye nahIM. tyAre naMdAjAne zAradAnaMdana yAda AvyA. "je rAjaputrane sAjo kare tene huM hAruM ardha rAjya ApIza." e DhaDhare pITAvavAne rAjAe vicAra karyo, tyAre dIvAne kahyuM, "mahArAja ! mhArI putrI thoDuM ghaNuM jANe che." te sAMbhaLI naMdarAjA putra sahita rdIvAnane ghera AvyA. tyAre paDadAnI aMdara besI rahelA zAradAnaMdane kahyuM ke, "vizvAsa rAkhanArane Thaga emAM zI caturAI? tathA khoLAmAM sUtelAne mAre emAM paNa zuM parAkrama? zAradAnaMdanananuM e vacana sAMbhaLI rAjaputre "vi"i e cAra akSaramAMthI ura mUkyo. "setu (rAme baMdhAvelI samudranI pALa) jevAthI tathA gaMgAnA ane sAgaranA saMgamane viSe snAna karavAthI brahmahatyA karanAra pitAnA pApathI chuTe che, paNa mitrane haNavAnI IcchA karanAra mANasa setune jovAthI athavA saMgama snAnathI zuddha thatuM nathI." A vacana sAMbhaLI rAjaputre bIje te akSara mUkI dIdhuM. mitrane haNavAnI IcchA karanAra, kRtadha, cAra ane vizvAsa ghAta karanAra e cAre jazA jyAM sudhI caMdra sUrya che tyAM sudhI narakagatimAM rahe che." A trIju vacana sAMbhaLI rAjaputre trIjo na akSara mUkyo. "rAjana ! tuM rAjaputranuM kalyANa Icchato hoya te supAtre dAna Apa. kAraNa ke, gRhastha mANasa dAna ApavAthI zuddha thAya che. " e cethuM vacana sAMbhaLI rAjaputre cothe ja akSara mUko. pachI svastha thayelA rAjaputre vAgha ane vAnara AdinuM Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [313 vaMda kR] AdarIe navi sarvathA, sarva vRttAMta kahyuM. rAjA paDadA aMdara rahelA rahelA zAradA naMdane dIvAnanI putrI samajato hato, tethI teNe tene pUchyuM ke, "he bALA! tuM gAmamAM rahe che, tema chatAM jaMgalamAM thayela vAghanI, vAnaranI ane mANasanI vAta zI rIte jANe che?" ema rAjAe pUchayuM, tyAre zAradAnaMdane kahyuM ke, "he rAjan ! deva-gurunA prasAdathI mArI jIbhanI aNI upara sarasvatI vase che, tethI jema meM bhAnumatI rANIne tala jA, tema A vAta paNa huM samajuM chuM" A sAMbhaLI rAjA ajAyaba thaye ane kahevA lAgyuM ke, "zuM zAradAnaMdana!" sAme "hA" ne javAba maLatAM baMnene meLApa thaye, ane tethI baMne jaNAne ghaNe AnaMda thaye. pApanA prakAra-A lekamAM pApa be prakAranuM che. eka gupta ane bIjuM jAhera. gupta pApa paNa be prakAranuM che. eka laghu pApa ane bIju mahApApa. khoTAM trAjavAM tathA khoTAM mApa vagere rAkhavAM e guma laghu pApa ane vizvAsaghAta vagere kare e gupta mahApApa che. jAhera pApanA paNa be prakAra che. eka kuLAcArathI karavuM te ane bIjuM lokalajajA mUkIne karavuM te. gRhastha loke kuLAcArathI ja hiMsA Adi kare che, te jAhera laghu pApa jANavuM; ane sAdhune veSa paherI nirlajjapaNAthI hiMsA Adi kare te jAhera mahApApa jANavuM. lajajA mUkIne karelA jAhera mahApApathI anaMta saMsArIpaNuM vagere thAya che. kAraNa ke, jAhera mahApApathI zAsananeuddAha Adi thAya che. kuLAcArathI jAhera laghu pApa kare te the kama Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34] jANI dharma virUddha re ke tuja. (78) [zrA, vi, baMdha thAya ane je gupta laghu pApa kare te tIvra karmabaMdha thAya che. kAraNa ke, tevuM pApa karanAra mANasa asatya vyavahAra kare che. mana-vacana kAyAthI asatya vyavahAra karo e ghaNuM ja hoTuM pApa kahevAya che ane asatya vyavahAra karanArA mANaso gupta laghupApa kare che. asatyane tyAga karanAra mANasa kaI samaye paNa gupta pApa karavAne pravRtta thAya nahIM, jenI pravRtti asatya tarapha thaI te mANasa nirlajaja thAya che ane nirlajja thaelo mANasa zeTha, dosta, mitra ane pitAnA upara vizvAsa rAkhanArane ghAta kara Adi gupta mahApApa kare che. e ja vAta gazAstramAM kahI che. te e ke-eka bAjue trAjavAmAM asatya rAkhIe ane bIjI bAjue sarva pAtaka mUkIe te te bemAM paheluM ja telamAM vadhAre utaraze tethI tene Thaga e asatyamaya gupta ladhu pApanI aMdara samAya che mATe keIne ThagavAnuM sarvathA tajavuM. nyAya mArgane ja anusaro-nyAyamArge cAlavuM e ja dravyanI prApti karAvanAra eka gupta mahAmaMtra che. hamaNAM paNa jaNAya che ke-nyAyamArgane anusaranArA keTalAka loke DuM thoDuM dhana upArjana kare, to paNa teo dharmasthAnake nitya kharace che. tema chatAM jema kUvAnuM pANI nIkaLe DuM, paNa keI vakhata baMdha paDe nahi, tema temane paise nAza pAmatuM nathI. bIjA pApakarma karanArA loke ghaNA paisA pidA kare che tathA bahu kharaca karatA nathI, te paNa marudezanAM sarovara thaDA vakhatamAM sUkAI jAya che, tema te Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di ka] DhALa-7 je munirveSa zake navi IDI, [15. loka theDA vakhatamAM nirdhana thAya che, kemake pArakAM chidra kADhIne sthArtha sAdhavAthI pitAnI unnati thatI nathI, paNa ulaTo pitAne nAza ja thAya che, juo, raheMTanA ghaDA chidrathI pitAmAM jaLa bharI le che, tethI temAM jaLa bharAeluM rahetuM nathI, paNa vAraMvAra khAlI thaIne jaLamAM Dube che. zaMkA - nyAyavAna evA paNa keTalAka loke nirdhanatA Adi duHkhathI ghaNA pIDAyelA dekhAya che temaja bIjA anyAyathI cAlanArA loke paNa Azcarya Adi paNuM hovAthI sukhI dekhAya che, tyAre nyAyathI sukha thAya ema Apa kahe che te pramANabhUta kema manAya ? samAdhAna : nyAyathI cAlanArA lokene duHkha ane anyAyathI cAlanArA lokone sukha dekhAya che, te pUrvabhavanA karmanAM phaLa che, paNa A bhavamAM karelAM karmanAM phaLa nathI. zrI dharmaghoSasUrijIe kahyuM che ke-1 puNyAnubaMdhI. puNya, 2 pApAnubaMdhI puNya 3 puNyAnubaMdhI pApa ane 4 pApAnubaMdhI pApa, ema cAra prakAra che. jina dharmanI virAdhanA na karanArA jIvo bharata cakavatInI peThe saMsAramAM duHkha rahita nirupama sukha pAme che, temane puNyAnubaMdhI puNya jANavuM, ajJAna kaSTa karanArA cha keNika rAjAnI peThe hoTI trAddhi tathA rega rahita kAyA Adi dharma sAmagrI chatAM paNa dharmakRtya kare nahi, ane pApakarmane viSe raktathAya, teone pApAnubaMdhI puNya jANavuM. je cha dramaka muninI peThe pApanA udayathI daridrI ane duHkhI chatAM paNa lezamAtra dayA Adi levAthI jinadharma pALe che. temane Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 6] zrA. vi. caraNa karaNa guNa hINA; puNyAnubaMdhI pApa jANavu. je jIvA kAlazaurikanI peThe pApI, ghAtakI kama karanArA, adhamI, niya, karelA pApanA pastAvA na karanAra ane jema jema duHkhI thatA jAya, tema tema adhika adhika pApakama karatA jAya evA che, teone pApAnubaMdhI pApanuM phaLa jAvu. puNyAnubaMdhI puNyathI bAhya Rddhi ane aMtaraga Rddhi paNa pamAya che. te e RddhimAM eka paNa Rddhi je mANasa na pAmyA tenA manuSyabhavane dhikkAra thAe ! je javA prathama zubha pariNAmathI dhama kRtyanA Arabha kare paNa pAchaLathI zubha pariNAma kha'Dita thavAthI paripUrNa dhama kare nahIM; te jIvA parabhave ApadA sahita sa'padA pAme. A rIte koI jIvane puNyanA udayathI A lAkamAM du:kha jaNAtu nathI, teA paNa tene AvatA bhavamAM pariNAme nizcayathI pAka nu phaLa maLavAnu` emAM kAMI zaka nathI, kemake dravya sa'pAdana karavAnI bahu IcchAthI aMdha thayelA mANasa pApakama karIne je kAMI dravya vagere pAme te dravya Adi vastu mAMsamAM parAvelA leADhAnA kAMTAnI peThe te mANasane nAza karyAM vagara pacatI nathI, mATe jethI svAmidroha thAya evAM dANacArI vagere akAsathA tajavAM. kemake, tethI A lAkamAM tathA paralAkamAM ana pedA thAya che. jethI kAI ne svapa mAtra paNa saMtApa utpanna thatA hAya te vyavahAra, tathA gharahATa karAvavAM, levAM tathA temAM rahevuM vagere sava cheDavu'; kAraNuM ke, koi ne sa'tApa utpanna karavAthI potAnI sukhAdi Rddhi vadhatI nathI. kemake je leke mUrkhatAthI mitrane, Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. ] [31 : te paNa mAraga mAhe dAkhyA, kapaTathI dhaMne, sukhathI vidyAne ane karapaNAthI srone va karavA tathA parane saMtApa upajAvI pote sukhI thavA icchatA hAya, te mUkha jANavA. vivekI puruSe jema lAko ApaNA te upara prIti kare tema pote vartavu, kahyuM che. ke indriyA jItavAthI vinaya guNa utpanna thAya che, vinayathI ghaNA saguNAnI prApti thAya che; ghaNA sadaguNAthI lokonA manamAM prIti utpanna thAya che ane lekanA anurAgathI sa saMpatti utpanna thAya che. vivekI puruSe potAnA dhananI hAni, vRddhi athavA kareleA sa'graha vagere vAta keAInI AgaLa khullI na karavI. kemake-jANa puruSe srI, AhAra, puNya, dhana, guNu, durAcAra, mama ane matra e ADa peAtAnI vastu gupta rAkhavI. koi ajANyA mANusa upara kahelI ATha vastunu' svarUpa pUche tA, asatya na belavuM, paNa ema kahevu* ke, " evA savAlanuM zuM kAraNa che ? " vagere javAba bhASAsamitithI ApavA. rAjA, guru vagere mhATA puruSA upara kahelI ATha vastu viSe pUche teA, paramAtha thI je vastu jevI hAya tevI kahI devI.kemake-mitrAnI sAthe satya vacana belavu, strInI sAthe madhura vacana khelavuM, zatrunI sAthe asatya paNa madhura vacana khelavu' ane peAtAnA svAmInI sAthe tene anukULa paDe evu satya vacana belavuM. satya vacana e eka mANasane mhATI AdhAra che. kAraNa ke satya . vacanathI ja vizvAsAdi utpanna thAya che. A aMge kathA. 6.6ra satyavacana upara mahaNasiMhanuM dRSTAMta-dillI nagarImAM mahaMsa nAme eka zeTha rahetA hatA. tenI 1 .... phe Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 318] muniguNa pakSe lINA. [zrA. vi. ' satyavAdIpaNAnI kIti saghaLe sthaLe jAhera hatI. bAdazAhe eka divase mahaNasiMhanI parIkSA karavAne arthe tene pUchyuM ke, " hArI pAse keTalu' dhana che ?' tyAre maNisa he kahyuM ke-" huM ceApaDAmAM lekha joI ne pachI kahIza '' ema kahI mahasi'huM sa lekha samyak prakAre joI bAdazAhane sAce sAcu kahyuM ke, " mhArI pAse Azare ceArAzI lAkha TaMka haze. " " me thoDuM dhana sAMbhaLyu hatu... ane eNe te bahu kahyuM, " ema vicAra karI bAdazAha ghaNuMA prasanna thayeA ane teNe masihune peAtAnA bhaMDArI banAvyA. 6 63 bhIma seAnInuM dRSTAMta : AvI ja rIte khaMbhAta eve nagaramAM viSama dazAmAM Ave te paNa satya vacanane na De zrI jagaccandrasUrinA ziSya bhIma nAme sAnI raheta hatA. eka vakhate zastradhArI yavanAe zrI mallinAthajInA ma`diramAMthI bhImane pakaDI baMdIkhAnAmAM rAkhyA, tyAre bhImanA putrAe peAtAnA pitAjIne cheDAvavAne mATe cAra hajAra khATA TaMkanuM te lokone bheTachuM karyu.. yavanAe te TakanI parIkSA bhIma pAse karAvI. tyAre bhIme je hatu te kahyu. tethI prasanna thaI temaNe bhImane choDI dIdhA. mitra kevA karavA ! vivekI puruSe Apatti vakhate madada maLe te sAru evA eka mitra karavA ke je dhama thI dhanathI, pratiSThAthI tathA bIjA evA ja sadguNAthI ApaNI kharAkharIne, buddhizALI tathA nileoNMbhI hAya. raghukAvyamAM kahyuM che ke-rAjAnA mitra taddana zakti vinAnA hoya te prasa'ga Ave rAjA upara upakAra karI na zake. tathA te mitra rAjAthI Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di kR] mRSAvAda vikAraNa jANI, 319 vadhAre zaktimAna hoya te te rAjAnI sAthe spardhAthI vera vagere kare, mATe rAjAnA mitra madhyama zaktinA dhAraNa karanArA joIe. bIjA eka sthaLane viSe paNa kahyuM che ke-AvelI ApadAne dUra karanAra mitra, mANasane evI avasthAmAM sahAya kare che ke je avasthAmAM mANasane sage bhAI, pratyakSa pitA athavA bIjA svajana paNa tenI pAse UbhA rahI na zake. he lakSmaNa! ApaNA karatAM moTAsamarthanI sAthe prIti rAkhavI e mane ThIka lAgatuM nathI, kemake tene ghera ApaNe jaIe, te ApaNe kAMI paNa AdarasatkAra thAya nahIM, ane te je ApaNe ghera Ave te ApaNe zakti karatAM vadhAre dhana kharacIne tenI pareNugata karavI paDe. evI rIte A vAta yuktivALI che kharI, te paNa kaI prakAre je heTAnI sAthe prIti thAya che tethI bIjAthI na sadhAya evAM ApaNAM kAryo banI zake che, tathA bIjA paNa keTalAka lAbha thAya che. kemake-bhASAmAM paNa kaheluM che ke -pite ja samartha thaIne rahevuM agara kaI moTo pitAne hAtha karI rAkhave. Ama karavAthI dhAreluM kAma pAra pADI zakAya che, kAma kADhI levAne A uttama upAya che. hoTA puruSe halakA mANasanI sAthe paNa matrI karavI, kAraNake sphoTA puruSa upara kaI vakhate halakA mANasa paNa sahAya karI zake che, paMcAkhyAnamAM kahyuM che ke - baLavAna ane durbaLa evA banne prakAranA mitre karavA. juo, aTavInI aMdara baMdhanamAM paDelA hAthInA ToLAne uMdaraDe choDAvyuM. zudra jIvathI thaI zake evAM kAme sarve Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3ra0] mAraga zuddha prarUpe; [zrA. vi. ' hetA loko ekatra thAya, te paNa temanAthI te thaI zake. nahIM, soyanuM kArya sAyaja karI zake, paNa te khagna Adi. zastrothI thAya nahIM, tRNanuM kArya tRNa ja karI zake, paNa te hAthI vagerethI thAya nahIM temaja kahyuM che ke-tRNa, dhAnya, mIThuM, agni, jaLa kAjaLa, chANa, mATI, patthara, rakSA, leTuM, saya. auSadhIcUrNa ane kUMcI vagere vastuo pitAnuM kArya pite ja karI zake, paNa bIjI vastuthI thAya nahIM. dajane sAthe kevI rIte vartavu-durjananI sAthe paNa vacananI saraLatA Adi dAkSiNyatA rAkhavI. kahyuM che ke mitrane zuddha manathI, bAMdhane sanmAnathI, strIone premathI, sevakane dAnathI ane bIjA lekone dAkSiNyatAthI vaza karavA. koI vakhate potAnI kAryasiddhine arthe khaLa puruSane paNa agresara karavA. kemake-kaI sthaLe baLa puruSane paNa agresara karIne jANa puruSe svIkArya sAdhavuM. rasane cAkhanArI jihuvA kalaha, kaleza karavAmAM nipuNa evA dAMtane agresara karI potAnuM kArya sAdhe che. kAMTAne saMbaMdha karyA vinA prAyaH nirvAha thatuM nathI. juo, kSetra, grAma, gRha, bagIcA Adi vastunI rakSA kAMTAvaDe ja thAya. prIti heAya tyAM leNa deNa na karavI-jyAM prIti hoya tyAM dravyasaMbaMdha Adi rAkhavA ja nahIM. jyAM matrI. karavAnI IcchA na hoya tyAM dravyasaMbaMdha kare ane potAnI pratiSThAne bhaMga thAya evA bhayathI jyAM tyAM UbhA na rahevuM. temanItine viSe paNa kahyuM che ke-jyAM dravyasaMbaMdha ane sahavAsa e be hoya tyAM kalaha thayA vinA rahe nahi. Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ de nava vaDhAve munine, [3ra0 HH * **] peAtAnA mitrane ghera paNa koI sAkSI vinA thApaNa mUkI nahI, temaja peAtAnA mitrane hAthe dravya mAkalavu pazu nahI; kAraNa ke-"avizvAsa dhananu mUla che ane vizvAsa ananu mUla che.'' kahyu' che ke-vizvAsu tathA avizvAsa ane mANusA upara vizvAsa na rAkhavA, kAraNa ke vizvAsathI utpanna thaelA bhaya mULathI nAza kare che. evA kANa mitra che ke je gupta thApaNa mUkI hAya te tene lebha na kare ? kahyuM che ke-zeTha pAtAnA gharamAM keAInI thApaNa AvI paDe tyAre te peAtAnA devatAnI stuti karIne kahe che ke jo e thApaNanA svAmI zIghra maraNa pAme te tane mAnelI vastu ApIza." vaLI ema paNa kahyu` che ke-dhana ananu' mULa che, paNa jema agni vinA, tema te dhana vinA gRhasthanA nirvAha koI paNa rIte thAya nahIM; mATe vivekI puruSe dhananuM agninI peThe rakSaNa karavuM. A para kathA. 6. 64 dhanezvara zeThanuM dRSTAMta-dhanezvara nAme eka zeTha hatA. teNe pAtAnA gharamAMnI sa` sAra vastu ekaThI karI tenu rokaDuM nANuM karI ekekanA kroDakroDa sAnaiyA dAma upaje, evAM A ratna vecAtAM lIdhAM, ane kAI na jANe tevI rIte potAnA eka mitrane tyAM anAmata mUkayAM. pachI pote dhana meLavavA mATe paradeza gayeA. tyAM bahu kALa rahyA pachI dhruvanA yAgathI eciMtI zarIre mAMdagI thaI ane maraNa pAmyA. kahyuM che ke-puruSa manamAM kAMI ciMtave che ane daivayeAgathI kAMI juduM' ja thAya che. a`tasamaye pAse svajana saMbadhI hatA. temaNe zreSThIne dravyanu svarUpa pUchyuM. tyAre zrA. 21 Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 322] Apa thaI nija rUpejI. (79) [zrA. vi. zreSThIe kahyu ke " paradeza upArjana karelu bahu dravya che, te paNa te jayAM tyAM vikharAyelu' hAvAthI mhArA putrothI te levAya tema nathI; paNa mhArA eka mitranI pAse me AThe ratna anAmata mUkayAM che, te mhArA zrI-putrAdikane apAvajo.'' ema kahI gheADA samaya pachI zeTha maraNa pAmyA. svajanAe AvI dhanezvara zeThanA putrAdikane e vAta kaDI, tyAre temaNe peAtAnA pitAnA mitrane vinayathI, premathI ane bahumAnathI ghera lAvyeA ane abhayadAnAddhi aneka prakAranI yuktithI ratnonI mAgaNI karI; te paNa leAbhI mitre te vAta mAnI nahIM ane ratna paNa ApyA nahI. pachI te vivAda nyAyasabhAmAM gayA. sAkSI, lekha vagere nahIM hAvAthI rAjA, maMtrI vagere nyAyAdhIzeA ratnA apAvI zakayA nahI'. mATe koIne paNa sAkSI rAkhIne dravya Apavu. sAkSIrAkhyA hAya tA cArane Apelu dravya paNa pAchu maLe che. 6. dRzya dhana ApatAM sAkSI rAkhavA eka vaNika dhanavAna temaja bahu Thaga hatA. paradeza jatAM mAga mAM tene cArInI dhADa naDI. cArAe juhAra karIne tenI pAse dravya mAMgyu. vaNike kahyuM sAkSI rAkhIne A sarvAM dravya tame grahaNa karo ane avasara Ave pAchuM Apaje, paNa mane mAraze| nahI." pachI cArAe A koI paradezI mUkha mANasa che." ema dhArI eka jaMgalI kAbaracitra vaNu nA bilADAne sAkSI rAkhI sa` dravya laI viNakane cheDI dIdhA, te vaNika anukrame te sthAna barAbara dhyAnamAM rAkhIne pAcho peAtAne gAma gayA, keTalAka vakhata jatAM eka divase te cAra vaNikanA gAmanA '' Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di ] muni guNa rAge purA zUrA, [323 keTalAka cerenI sAthe ghaNI vastu laIne AvyA. te vaNike cerene oLakhI potAnA dravyanI mAga karI tethI kalaha thaye, ane chevaTe te vAta rAjadvAre caDhI. nyAyAdhIzoe vaNikane pUchyuM. "dravya ApyuM te vakhate kaI sAkSI hatuM?" vaNike pAMjarAmAM rAkhelA eka kALA bilADAne AgaLa mUkIne kahyuM. "A hAre sAkSI che." coroe kahyuM. "hA ke sAkSI che te dekhADa" vaNike dekhADaze. tyAre coroe kahyuM. "te A nathI. te kAbaracitro hato ane A te kALe che." A rIte potAne mukhe ja coree kabUla karyuM, tyAre nyAyAdhIzoe temanI pAsethI vaNikane tenuM sarva dhana pAchuM apAvyuM. thApaNa kema rAkhavI-kema vAparavI-thApaNa mUkavI ke levI hoya te chAnI mUkavI nahIM; ke levI nahI. paNa svajanene sAkSI rAkhIne ja mUkavI tathA levI. dhaNInI sammati vinA thApaNa halAvAya paNa nahI, te pachI vAparavAnI te vAta ja zI? kadAcita thApaNa mUkanAra mANasa paradeze maraNa pAme te te thApaNa tenA putrone ApavI. tene putra Adi na hoya te saMghanA samakSa te dharma sthAne vAparavI. udhAra thApaNa AdinI noMdha te ja vakhate karavAmAM lezamAtra paNa ALasa na karavI. kahyuM che ke gAMThamAM dravya rAkhavAmAM, vastunI parIkSAmAM, gaNavAmAM, chAnuM rAkhavAmAM, kharaca karavAmAM ane nAmuM rAkhavAmAM je mANasa ALasa kare te zIgha vinAza pAme che. pAchaLathI mANasanA dayAnamAM sarva vAta rahetI nathI, bahu bhUlI javAya che. ane vRthA karmabaMdha Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3ra4] je je jayaNA pAle; zridha. deSa mAthe Ave che. pitAnA nirvAhane athe caMdramA jema ravine anusare che tema rAjA tathA maMtrI Adine anusaravuM. nahIM te vakhate vakhate parAbhava Adi thavAne saMbhava che. kahyuM che ke-DAhyA puruSe pitAnA mitrajana upara upakAra karavAne mATe tathA zatrujanane nAza karavAne mATe rAjAne Azraya mAge che, paNa pitAnA udarapoSaNane arthe nahi; kAraNa ke rAjAnA Azraya vinA keNa pitAnuM udarapaSaNa karatuM nathI ? ghaNu kare che. vastupALa maMtrI, pethaDazA lokee paNa rAjAnA AzayathI jinamaMdira Adi aneka puNyakRtya karyA che. dharmAdinA segana na khAvA-viveka puruSe jugAra, kimiyAdi vyasanane dUrathI ja tyAga kara. kahyuM che kedaivane kepa thAya tyAreja ita, dhAturvAda, aMjanasiddhi, rasAyana ane yakSiNInI guphAmAM praveza karavAnI buddhi thAya che. tema kaI kAmamAM sogana paNa na khAvA, vizeSa karIne deva, guru, jJAnanA te na ja khAvA. kahyuM che ke-je mUha puruSa devAdinA sAcA ke juThA sama khAya te bedhibIja vame ane anaMtasaMsArI thAya. jANu puruSe koIne jAmIne vagere saMkaTamAM na paDavuM. kahyuM che ke-daridrIne be strIo, mArgamAMkSetra, be prakAranI khetI, jAmInapaNuM ane sAkSIpaNuM e pAMca anartha mANase pite utpanna karelA hoya che. pitAnA gAmamAM ke dezamAM vepAra karava-vivekI puruSe banatAM sudhI je gAmamAM pitAnuM sthaLa hoya te ja gAmamAM vyApAra Adi kare, tethI potAnA kuTuMbanA mANasene viga thatuM nathI. gharanAM tathA dharmanAM kAma Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. kR] te tehathI zubha bhAva lahIne, [325 yathAsthita thAya che. A guNa pitAnA gAmamAM ja vyApAra vagere karavAmAM che. pitAnA gAmamAM nirvAha na thatuM hoya te pitAnA dezamAM vyApAra vagere kare, paNa paradeze na javuM. pitAnA dezamAM vyApAra karavAthI zIghra tathA vArevAre pitAne gAme javAya che, tathA gharanAM kAme vagere paNa jovAya che. keNa daridrI mANasa potAnA gAmamAM athavA dezamAM nirvAha thavAne saMbhava chatAM paradeza javAne kaleza mAthe le? kahyuM che-he arjuna! daridrI, regI, mUrkha, musAphara ane nitya sevA karanAro e pAMca jaNa jIvatA chatAM paNa maraNa pAmyA jevA che. paradeze zubhazukane ane bhAgyazALI sAthe javuM- have je paradeza gayA vinA nirvAha na cAlatuM hoya, tethI paradezamAM vyApAra kare paDe te pote vyApAra na kare, tathA putrAdika pAse paNa na karAva; paraMtu samyak prakAre parIkSA karavAthI vizvAsapAtra thaelA muni pAse vyApAra calAva. je koI samaye pitAne paradeza javuM paDe te zubhadine sArUM muhUrta, sArA zukana Adi jeI tathA gurune vaMdana vagere mAMgalika karI bhAgyazALI puruSonI sAthe ja javuM, ane sAthe pitAnI jJAtinA keTalAeka oLakhItA loke paNa levA tathA mArgamAM nizadi pramAda lezamAtra paNa kare nahi. paNa ghaNuM yatnathI javuM. paradezamAM vyApAra kare paDe athavA rahevuM paDe te paNa A rIte ja karavuM, kAraNa ke, eka bhAgyazALI sAthe hoya te sarva lekenuM vigha TaLe che. A upara kathA 66 ekavIsamANaso bhAsAmAM Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32] karma ApaNA TAle che. [. vi. kaI gAme jatA hatA. teo saMdhyA samaye eka maMdire utaryA. tyAM vArevAre vijaLI maMdiranA bAraNA sudhI Ave ne jAya. te sarva jaNAe manamAM bhaya thavAthI kahyuM ke, ApaNAmAM kaI abhAgI puruSa che, mATe ekeka jaNae. maMdirane pharatI pradakSiNA daIne pAchuM ahiM ja AvavuM," tema karatAM vIsa jaNAe eka pachI eka ema pradakSiNa daI maMdiramAM pAcho praveza karyo, ekavIsame puruSa bahAra nIkaLatuM nahotuM. tene vaza jaNAe baLAtkArathI kheMcIne bahAra kADhaye. tyAre vIsa jaNA upara vIjaLI paDI. teomAM eka ja te bhAgyazALI hate. mATe bhAgyazALI puruSanI saMgAthe javuM, tathA je kAMI leNadeNa hoya, athavA nidhi Adi rAkhyo hoya te te sarva pitA, bhAI athavA putra Adine nitya jaNAvavuM. temAM paNa paragAma jatI vakhate te avazya jaNAvavuM ja. tema na kare te durdevanA yugathI je kadAcita paragAmamAM athavA mArgamAM pote maraNa pAme te dhana chatAM pitA, bhAI, putra vagerene vRthA duHkha jogavavuM paDe. paradezamAM dhyAnamAM rAkhavA jevA nItivacanavivekI puruSe paragAma jatI vakhate dhanAdikanI yogya ciMtA karavAne arthe kuTumbanA sarve lekene sArI zikhAmaNa devI, tathA bahumAnathI sarva svajananI sAthe vAta karI vidAya thavuM. kahyuM che ke-jene jagatamAM jIvavAnI IcchA hoya, te mANase pUjya puruSanuM apamAna karI, potAnI strIne kaTu vacana kahI, keIne tADanA karI tathA bALakane revarAvI paragAme gamana na karavuM. paragAma javAne vicAra Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. kR] Apa hinatA je muni bhAkhe, [327 karatAM je kAMI najIkamAM parva athavA utsava Adi Avyo hoya te te karIne javuM. kahyuM che ke utsava, bhajana, hoTuM parva tathA bIjA paNa maMgaLa kAryanI upekSA karIne tathA janmanAM ane maraNanAM maLI be prakAranAM sUtaka hoya to ane potAnI strI rajasvalA hoya te paragAme javuM nahI emaja bIjI vAtane paNa zAstrAnusAre vicAra kara. vaLI kahyuM che ke-dUdhanuM bhakSaNa, strIsaMbhoga, snAna, strIne tADanA, vamana tathA ghUMkavuM eTalAM vAnAM karIne tathA Akroza vacana sAMbhaLIne paragAme na javuM. hajAmata karAvIne, netramAMthI AMsu gALIne tathA sArA zukana thatAM na hoya te paragAme na javuM. pitAnA sthAnakathI kAMI kAryane arthe bahAra jatAM je bhAganI nADI vahetI hoya, te ba june paga AgaLa mUkave. tema karavAthI mANasanA vAMchita kAryanI siddhi thAya che. jANe puruSe mArge jatAM sAmA AvelA. rogI, vRddha, brAhmaNa, aMdha, gAya, pUjya puruSa, rAjA garbhaNI strI ane mAthe bhAra hevAthI namI gaele mANasa eTalA lekone prathama mArga ApIne pachI pite javuM. parva athavA apakva dhAnya, pUjavA yogya mitranuM maMDaLa, nAMkhI dIdhela uvaTANuM, snAnanuM udaka, rudhira ane maDadu eTalAM vAnAM ullaMghIne gamana na karavuM. theMka, lema, viSTA, mUtra, prajvali agni, sarpa, mANasa ane Ayudha eTalAM vAnAM buddhizALI puruSe kaI kALe paNa ullaMghana na karavAM. vivekI mANase nadInA kAMThA sudhI, gAye bAMdhavAnA sthAnaka sudhI, vaDa Adi vRkSa, taLAva, sarovara, kUvA Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 328] mAna sAMkaDe lokejI; zriA, vi. ArAma vagere Ave tyAM sudhI pitAnA baMdhane vaLAvavA javuM. kalyANanA athI puruSe rAtrine vakhate jhADanI nIce rahevuM nahIM. utsava tathA sUtaka purU thayA pahelA dUra pradeza na javuM. jANa puruSe ekalA ajANyA mANasonI sAthe athavA dAsInI sAthe gamana na karavuM. tathA madhyAhna samaye athavA madhya rAtrie paNa mAge gamana na karavuM. kara puruSa, rakhevALa, cADIyA, kara leka ane agya mitra eTalAnI sAthe ghaNI vAto na karavI. tathA akALe emanI sAthe kayAMya paNa gamana na karavuM. lakSamInI IcchA karanAra mANase mArgamAM game teTalo thAka lAge te paNa pADA, gardabha, ane gAyanI upara besavuM nahi. mANase mAge jatAM hastithI eka hajAra, gADAthI pAMca tathA ziMgaDAvALA pazuthI ane adhathI daza hAthane cheTe cAlavuM. buddhizALI puruSe bhAthuM lIdhA vinA mArge gamana na karavuM, mukAma karyo hoya, tyAM ghaNI nidrA na levI. tathA sAthe AvanAra leka upara vizvAsa na rAkha. seMkaDe kArya hoya te paNa kayAMya ekalA na javuM. juo-ekalA kAkIDA sarakhA tiryaMca jIve brAhmaNanI rakSA karI. ekalA mANase keIpaNa mANasane ghera gamana na karavuM. keInA gharamAM ADe mAge paNa praveza na kare. buddhimAna puruSe jIrNa nAvamAM na besavuM, ekalAe nadImAM praveza na kare ane sagA bhAInI sAthe mArge javuM nahIM. vivekI puruSe pitAnI pAse sAdhana na hoya te jaLanA ane sthaLanA viSama pradeza, ghora aTavI tathA UMDu jaLa eTalAM vAnAMnuM ullaMghana na karavuM. jemAM ghaNA Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di ka e duddhAra vrata ehanuM dAkhyuM, [39 kharA leke krodhI, sukhanA abhilASI ane kRpaNa hoya te samudAya pitAne svArtha khoI bese che. jemAMnA sarve loka nAyakapaNuM dharAve che, te pitAne paMDita mAne che ane moTAI Icche che, te samudAya kharAba avasthAmAM AvI paDe che. jyAM baMdIvAnene tathA phAMsInI zikSA pAmelA lekane rAkhatA hoya, jugAra ramAte hoya, jyAM potAne anAdara thato hoya tyAM tathA koInA khajAnAmAM ane aMtaHpuramAM gamana na karavuM, jANa puruSe manane game nahIM tevA sthaLe, smazAna, zUnya sthAna, cauTuM, UMtarA tathA jayAM sUkuM ghAsa ghaNuM patharAyeluM hoya, jyAM praveza karatAM ghaNuM duHkha thAya, tathA jyAM kacaro naMkhAte hoya evuM sthAnaka, khArI bhUmi, vRkSane agrabhAga, parvatanI TUMka, nadIne tathA kUvAne kAMThe ane jyAM bhasma kayalA, vALa ane mAthAnI parIo paDelI hoya eTalI jagyAe ghaNIvAra ubhA na rahevuM. ghaNe parizrama thAya te paNa je je kRtya karavAnuM hoya te na mUkavuM. kalezane vaza thaele puruSa puruSArthanA phaLarUpa dharma, artha ane kAma e traNe meLavI zakatuM nathI. satkAryonA manera karavA joIe-mANasa cheka ADaMbara rahita hoya te tene jyAM tyAM anAdara thAya che, mATe buddhizALI puruSe kaI paNa sthaLe ADaMbara choDe nahi vivekI purUSae paradeza gayA pachI pitAnI gyatA mAphaka sarvAge vizeSa ADaMbara tathA svadharmane viSe paripUrNa niSThA rAkhavI, kAraNa ke tema karavAthI ja moTAI, bahumAna tathA dhArelA kAryanI siddhi Adi Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33] . je navi phUle pheke che. (80) [zrA. vi. thavAne saMbhava che. paradeze bahulAbha thAya te paNa ghaNA kALa sudhI na rahevuM, kAraNa ke tema karavAthI gRhakAryanI avyavasthA Adi doSa utpanna thAya che. kASThazreSThi AdinI peThe levA-vecavA Adi kAryanA AraMbhamAM, vikrane nAza ane Icchita lAbha vagere kAma siddha thavAne arthe paMcaparameSThInuM smaraNa karavuM, gotamAdikanuM nAma uccAravuM tathA keTalIeka vastu devana, gurunA ane jJAna AdinA upayogamAM Ave evI rIte rAkhavI. kAraNa ke, dharmanI pradhAnatA rAkhavAthI ja sarva kArya saphaLa thAya che. dhananuM upArjana karavAne arthe jene Ara-samAraMbha kare paDe te zrAvake sAta kSetramAM dhana vAparavAnA tathA bIjA evA ja dharmakRtyanA nitya heTA mane ratha karavA kahyuM che ke vicAravALA puruSe nitya moTA moTA mane ratha karavA, kAraNa ke pitAnuM bhAgya jevA manoratha hoya te pramANe kAryasiddhi karavAmAM yatna kare che. dhana, kAma ane yaza e. traNa vastunI prAptine arthe karele yatna vakhate niSphaLa thAya che, paraMtu dharmakRtya karavAne kevaLa manamAM karele, saMkalpa paNa niSphaLa jatA nathI. lAbha thAya tyAre pUrve karelA maratha lAbhanA anusArathI saphaLa karavA, kema ke udyamanuM phaLa lakSmI che, ane lakSmInuM phaLa supAtre dAna devuM e che, mATe je supAtre dAna na kare te udyama ane lakSmI ane durgatinAM kAraNa thAya che. supAtre dAna de, te ja pote upArjana karelI lakSamI te dharmanI addhi kahevAya, nahIM te pApanIjhaddhi, Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. kR] prathama sAdhu bIjo vara zrAvaka, [33kahevAya. kahyuM che ke-Rddhi traNa prakAranI che. eka dharmaddhi , bIjI bhegaRddhi ane trIjI pApadhi, temAM je dharma , kRtyane viSe vaparAya che te dharmaRdhi che, je zarIra sukhane arthe vaparAya te bhegaRdhi ane je dAnanA tathA bhAganA kAmamAM AvatI nathI te anartha utpanna karanArI pApatradidha. kahevAya che. pUrvabhave karelA pApakarmathI ke bhAvI pApathI. pApadidha pamAya che. A viSaya upara nIcenuM dRSTAMta kahe che- 6.67 pAparaddhi aMge daSTAMta-vasaMtapuramAM eka brAhmaNa, eka kSatriya, eka vaNika ane eka sonI-e cAra jaNe mitra hatA. teo dravya upArjana karavAne arthe sAthe paradeza javAne nIkaLyA. rAtrie eka udyAnamAM rahyA. tyAM vRkSanI zAkhAe laTaka eka suvarNapuruSa temaNe dIThe, cAramAMthI eka jaNe kahyuM. " dravya che." suvarNapuruSe kahyuM, "dravya anartha ApanAruM che." te sAMbhaLI seve jaNAe bhayathI suvarNapuruSane to, paNa sonIe suvarNapuruSane kahyuM nIce paDa" tyAre savarNa puruSa nIce paDe. pachI sonIe tenI eka AMgaLI kApI lIdhI ane bAkI sarve suvarNa puruSane eka khADAmAM pheMka, te sarvee dITho. pachI te cAra jaNAmAMthI be jaNA bhejanane arthe gAmamAM gayA ane be jaNA bahAra rahyA. gAmamAM gaelA be jaNA bahAra rahelA mATe viSamizrita anna lAvyA, bahAra rahelA be jaNAe gAmamAMthI AvatA be jaNAne khaDUgaprahArathI mArI nAMkhI "pite viSamizrita anna khAdhuM. ema cAre jaNa maraNa pAmyA. anItinuM dhana te anarthanuM kAraNa che. nIce paDe che, paNa tenA sare jaNAe Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3ra) e savega pAkhIjI; [zrA. vi. te mATe zrAvake dararoja devapUjA, annadAna Adi puNya tathA saMghapUjA, sAdharmikavAtsalya vagere avasare puNya karIne pitAnI lakSmI dharmakRtye lagADavI. sAdharmika vAtsalya vagere avasaranAM puNe ghaNA dravyane vyaya karavAthI thAya che ane tethI te zreSTha paNa kahevAya che ane dararoja thatAM puNe nhAnAM kahevAya che, e vAta satya che, te paNa dararojanAM puNyo nitya karatA rahIe te tethI paNa hoTuM phaLa utpanna thAya che. mATe dararojana puNya kArya karIne ja avasaranAM puNya kArya karavAM e ucita che. dhana alpa hoya tathA bIjA evAM ja kAraNa hoya te paNa dharmakRtya karavAmAM vilaMbAdika na kare. kahyuM che ke-gheDuM dhana hoya te thoDAmAMthI thoDuM paNa ApavuM, paNa heTA udayanI apekSA na rAkhavI. IcchA mAphaka dAna ApavAnI zakti kayAre? kone maLavAnI ? AvatI kAle karavA dhAreluM dharmakArya Ajeja karavuM. pAchale pahere karavA dhAreluM dharmakArya bapora pahelAM ja karavuM; kAraNa ke mRtyu Avaze tyAre ema nahIM vicAra kare che, "eNe pitAnuM kartavya keTaluM karyuM che ane bAkI rAkhyuM che?" dravyApAjanane yatna sadA kara-dravya upArjana mATe yathAgya udyama pratidina kare, kemake-vaNika, vezyA, kavi bhaTTa, cora, gArA, brAhmaNa eTalA leke je divase kAMI lAbha na thAya te divasa nakAme mAne che. theDI lakSamI maLavAthI udyama cheDI na de. mAghe kahyuM che ke-je puruSa cheDA paisA maLavAthI pitAne sArI sthitimAM Avela mAne, tenuM daiva paNa pitAnuM kartavya karyuM ema jANI tenI Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [333 na dikara e traNe ziSa mAraga kahIe, saMpatti vadhAratu nathI, ema kharekhara amane lAge che. ati leAla pathuna karavA.-atilAbha na karavA. lekamAM kahyu che ke atilobha na karavA. tathA lAbhanA samULa tyAga paNa na karavA. atileAbhane vaza thaelA sAgarazeTha samudramAM khuDIne maraNa pAmyA. huda vinAnI IcchA jeTalu dhana koIne paNa maLavAnA sA~bhava nathI, raMka puruSa cakravruttipazu vagere ucca padavInI IcchA kare, te paNa te tene koI vakhate maLavAnuM nathI, bheAjana, vastra Adi tA IcchA pramANe maLI zake. kahyuM che ke-IcchA mAphaka phaLa meLavanAra puruSa potAnI cAgyatA mAphaka IcchA karavI, leAkamAM paNa pramANavALI vastu mAge teA maLe che ane pramANavinAnI mAge tA maLatI nathI, mATe peAtAnA bhAgya AdinA anusArathI ja IcchA rAkhavA. je mANasa potAnI cAgyatA karatAM adhika ja IcchA karyA kare, tene Icchita vastunA lAbha na thavAthI haMmezAM duHkhI ja rahevuM paDe che. navANuM lAkha TakanA adhipati chatAM kroDapati thavAne arthe aheAniza ghaNI ciMtA karanAra dhanazreSThInAM tathA evAM ja bIjA dRSTAMta ahiM jANavAM. vaLI kahyu` che ke-mANasAnA manAratha jema jema pUrNa thatA jAya, tema tema tenuM mana vadhu lAbhane mATe duHkhI thatu jAya che, je mANasa AzAnA dAsa thaye te traNe jagatano dAsa thayA. ane jeNe AzAne dAsI karI teNe traNe jagatane potAnA dAsa karyAM. dhama, atha, kAmanuM sevana-gRhastha puruSe dharma, atha ane kAma e traNenu eka bIjAne mAdha na thAya tevI rIte Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 334] jihAM che pravacana sAkhI". [aa, vi. sevana karavu.. kemake-dhama, atha ane kAma e traNa puruSAtha lAkamAM mukhya gaNAya che. DAhyA puruSo avasara joi traNenu sevana kare che, temAM ja galI hAthInI peThe dharmanA ane arthAMnA tyAga karIne kSaNika viSayasukhamAM Asakta thayelo kAM mANasa ApadAmAM nathI paDatA ? je mANusa viSayasukhane viSe ghaNI Asakti rAkhe che, tenA dhananI, dharmAMnI ane zarIranI paNa hAni thAya che. dharmane ane kAmane choDI daIne maLeluM dhana pArakA loko bhogave che ane meLavanAra pote hAthIne mAranAra siMhanI peThe mAtra pApanA bhAgI thAya che. atha ane kAma cheDIne ekalA dharmanI ja sevA karavI-e te! sAdhu munirAjane zakaya che, gRhasthane nahI. gRhasthe paNa dharmane bAdhA upajAvIne aMnuM tathA kAmanuM sevana na karavu"; kAraNa ke--khIjabhAjI ( vAvavAne arthe rAkhelA dANA bhakSaNa karanAra ) kaNabInI peThe adhArmika puruSanu piraNAme kai paNa kalyANa thatuM nathI. semanItimAM paNa kahyuM che ke--je mANasa paraleAkanA sukhane khAdhA na Ave tevI rIte A leAkanuM sukha legave te ja sukhI kahevAya. temaja ane bAdhA upajAvIne dhamanu... ane atu sevana karanArane sa'sArI sukhane lAbha na thAya. A rIte kSaNika viSayasukhane viSe Asakta thaelA, mULabhAjI (mULane khAI janAra) ane kRpaNa e traNe puruSanA dharma, artha tathA kAmane bAdhA utpanna thAya che, je mANasa kAMI paNa ekaThuM nahI. karatAM jeTaluM dhana maLe teTalu viSaya sukhane athe ja kharace, te kSaNika viSayasukhane viSe Asakta Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hi. ka) zeSa traNa bhava mAraga kahIe, [kapa kahevAya. je mANasa potAnA bApadAdAnuM ekaThuM kareluM nANuM anyAyathI bhakSaNa kare te bIja kahevAya ane je mANasa pitAnA jIvanane, kuTuMbane tathA sevakavargane dukha daIne ' dvavyane saMgraha kare, paNa yogya-jeTaluM kharacavuM joIe teTaluM paNa na kharace te kRpaNa kahevAya. temAM kSaNika, viSayasukhane viSe Asakta thaelA ane mULabhojI e banne jaNAnuM nANuM nAza pAme che, tethI temanAthI dharma ane kAma sacavAtA nathI, mATe e banne jaNAnuM kalyANa thatuM nathI. have kRpaNe karele dravyane saMgraha pArake kahevAya che. rAjA, bhAyAta, bhUmi, cera Adi leke kRpaNanA dhananA dhaNI thAya che, tethI tenuM dhana dharmanA athavA kAmanA uparogamAM AvatuM nathI. kemake-je dhanane bhAMDuo Irache, cora lUTa, kAMI chaLabheda karI rAjAe haraNa kare, kSaNamAtramAM agni bhasma karI nAkhe, jaLa DubAve, bhUmimAM dATayuM hoya te yakSa haraNa kare, putro durAcArI heya te balAtkArathI beTe mArgo uDADe, te dhaNunA tAbAmAM rahelA dhanane dhikkAra thAo. pitAnA putrane lADa laDAvanAra patine jema durAcAriNI strI hase che. tema mRtyu zarIranI rakSA karanArane ane pRthvI dhananI rakSA karanArane hase che. kIDIoe saMgraha kareluM dhAnya, madhamAkhIoe bheguM kareluM madha ane kRpaNe meLaveluM dhana e traNe vastu pArakAnA upabhogamAM Ave che; mATe dharma, artha ane kAmane bAdhA utpanna karavI e vAta gRhasthane ucita nathI. jyAre pUrvakarmanA vegathI tema thAya, tyAre uttarottara bAdhA thAya te paNa pUrva pUrvanuM Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2% mata kahAgraha bharIyA; zriA. vi. rakSaNa karavuM. kAmane bAdhA thAya te paNa dharmanuM ane arthanuM rakSANukaravuM, kAraNa ke dharma ane arthanI sArI rIte rakSA karI haze te kAma-icchA sukhethI pUrNa thaI zakaze. vaLI artha ane kAma e bannene bAdhA thAya te paNa sarva prakAre dharmanI rakSA karavI, kemake arthanuM ane kAmanuM mULa dharma che. kemake- bhalene keparImAM bhikSA mAgIne potAnI AjIvikA calAvatuM hoya, te paNa mANasa je pitAnA dharmane bAdhA na upajAve, te teNe ema jANavuM ke, "huM heTa dhanavAna chuM." kAraNa ke, dharma te ja puruSonuM dhana che. je mANasa manuSyabhava pAmIne dharma, artha ane kAma e traNenuM sAdhana na kare, tenuM AyuSya pazunA AyuSyanI peThe vRthA jANavuM. te traNamAM paNa dharma zreSTha gaNAya che, kAraNa ke te vinA artha ane kAma utpanna thatA nathI. Avaka mujaba kharcanuM pramANa-dravyanI prAptinA pramANamAM ucita kharaca karavuM. nItizAstramAM kahyuM che kejeTalI nANAMnI pedAza hoya tene cothA bhAgane saMcaya kare; bIje cothe bhAga vyApAramAM athavA vyAje lagADe, trIje ce bhAga dharmakRtyamAM tathA potAnA upagamAM lagADa, ane ethe caturtha bhAga kuTuMbanA piSaNane arthe kharacave. keTalAka ema kahe che ke-prAptine adhe athavA te karatAM paNa adhika bhAga dharmakRtyamAM vApara ane bAkI rahelA dravyamAM bAkInAM sarva kAryo karavAM, kAraNa ke, eka dharma vinA bAkInAM kAryo nakAmAM che. keTalAka leke kahe che ke-upara ApelAM be vacanamAM paheluM vacana garIba Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di, ku] gRhi yati liMga kulIgelakhIye, [337 gRhasthane tathA bIju dhanavAna gRhasthane mATe kahyuM che ema samajavuM. tathA jIvita ane lakSmI kene vallabha nathI ? paNa avasara Ave puruSo te bannene taNakhalA karatAM paNa halakAM gaNe che. 1 yazane phelA kara hoya, 2 mitratA karavI hoya, 3 pitAnI priya strIne mATe kAMI karavuM hoya, 4 potAne nirdhana bAMdhane sahAya karavI hoya, 5 dharmakRtya karavuM hoya, 6 vivAha kare hoya, 7 zatrune kSaya karavo hoya ane 8 kAMI saMkaTa AvyuM hoya te DAhyA puruSo (e ATha kRtyamAM) dhananA kharacanI gaNatrI rAkhatA nathI. je puruSa eka kAMkiNI (paisAne cotho bhAga) paNa beTe mAge jAya te eka hajAra naiyA gayA ema samaje che te ja puruSa yogya avasara Ave je koDe dhananuM chuTathI kharaca kare, te lakSmI tene kaI vakhate paNa choDe nahIM. 668navI vahunuM dRSTAMta-eka zeThanA putranI vahu navI paraNelI hatI. teNe eka divase potAnA sasarAne dIvAmAMthI nIce paDelA telanA chAMTAvaDe pagarakhAne cepaDatAM joyA. te joIne te manamAM vicAravA lAgI ke, "mahArA sasarAnI e kRpaNatA che ke ghaNI karakasara che?" evo saMzaya AvyAthI teNe sasarAnI parIkSA karavAnuM dhAryuM. eka divase "hAruM mAthuM duHkhe che." evA bahAnAthI te sUI rahI, ane ghaNI ghaNI bUma pADavA lAgI. sasarAe ghaNA upAya karyA, tyAre teNe kahyuM. "mane pahelAM paNa keI vakhate evo duHkhAvo thate hatuM, tyAre UMcA motInA cUrNanA lepathI te maTate." te sAMbhaLIne sasarAne ghaNe harSa thayuM. teNe turata UMcA motI zrA. 22 Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 338] sakala devanA darIyAjha. (81) [.. vi. maMgAvI vATavAnI taiyArI karI, vahue sAcu kahI aTakAvyA. suzrAvake dhanane dharmakRtyamAM kharacavuM e eka lakSmInuM vazIkaraNa che. kAraNa ke tema karavAthI ja te sthira thAya che. kahyuM che ke-dAnathI dhanane nAza thAya che, ema tuM keIkALe paNa samajIza nahIM. juo kuvA, bagIcA, gAya vagere jema jema detA jAya che, tema tema temanI saMpadA vRddhi pAme che. 6.69vidyApatinuM dRSTAMta-vidyApati nAme eka zreSThI ghaNe dhanavAna hate. lakSamIe svapnamAM AvI tene kahyuM ke, "huM AjathI dasame divase hArA gharamAMthI nIkaLI javAnI chuM." pachI zreSThIe pitAnI strInA kahevAthI sarve dhana te ja divase dharmanA sAte kSetromAM vAparyuM. ane te guru pAsethI parigrahanuM pramANa karIne rAtre sukhe suI rahyo. prabhAta samaye joyuM te pAchuM gharamAM pahelAMnI mAphaka paripUrNa ' dhana tene jovAmAM AvyuM, tyAre pharIthI teNe sarva dhana dharmakRtyamAM vAparyuM. ema karatAM nava divasa thayA. dazame divase pharI svapnamAM AvI lakSmIe kahyuM ke, hArA puNyane lIdhe huM hArA gharamAMja TakI rahI chuM." lakSmInuM A vacana sAMbhaLI vidyApati zreSThI parigraha parimANa vratane kadAca bhaMga thAya, evA bhayathI svanagara mUkI bahAra jaI rahyo. eTalAmAM koI eka nagarane rAjA putra vinAne marI gayA hatA, tenI gAdIe gya puruSane besADavAne mATe pastInI zuMDhamAM maMtrI vagere lokoe kaLaza abhiSeka rAkhyo hate. te hAthIe AvI A vidyApati zreSThIne abhiSeka karyo. pachI AkAzavANI thavA pramANe Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. ka] je vyavahAra mugati mAragamAM, [339 vidyApatie rAjA tarIke jinapratimAnI sthApanA karI rAjya calAvyuM, ane chevaTe te pAMcame bhave mokSa pAmyA. nyAyathI prApta karelA dhanathI thatA lAbha-nyAyathI dhananuM upArjana karanAra mANasa upara koI zaka rAkhatuM nathI, paNa jyAM tyAM tenI prazaMsA thAya che. prAye tenI kaI prakAranI hAni thatI nathI, ane tenI sukhasamRddhi vagere divase divase vRddhi pAme che. mATe dhananuM upArjana karavuM te upara kahelI e rIte alekamAM paralokamAM lAbhakArI che. kemake-pavitra puruSe pitAnI zuddha cAlacalagatanA baLanI magarurI hovAthI sarva ThekANe dhIrajathI varte che. paNa pApI purUSa pitAnA kukarmathI haNAyelA hovAne lIdhe sarva ThekANe manamAM zaMkA rAkhIne cAle che. A para deva ane yazanI kathA che. 6.70 deva ane yaza zeThanuM daSTAMta-deva ane yazanAme zeTha bahu prItithI sAthe pharatA hatA, keI nagarane viSe mArgamAM paDeluM ratnajaDita kuMDala temanA jevAmAM AvyuM. deva zreSThI suzrAvaka, pitAnAM vratane daDha vaLagI rahela ane para dhanane sarva anartha samAna gaNanAre hevAthI pAcho vaLe, yaza zreSThI paNa tenI sAthe pAcho vaLyo, paNa "paDelI vastu levAmAM bahu deSa nathI," ema vicArI teNe deva zreSThInI najara cUkAvIne kuMDala upADyuM. ane pAchuM manamAM ema vicAryuM ke, hArA mitrane dhanya che, kAraNake, "enAmAM evI alaukika nirlobhatA vase che. te paNa yuktithI huM ene A kuMDalamAM bhAgIdAra karIza." Ama vicArI yazazreSThIe kuMDala chupuM rAkhyuM ane bIje zahere jaI te Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 340] gutANAne lekhe; [zrA, vi. kuMDalanA dravyathI ghaNuM karIyANuM kharIdya, anukrame banne zreSThI peAtAne gAme AvyA. lAvelA karIyANAnI vaheMcaNI karavAnA avasare ghaNuM karIyANuM joI devazreSThIe AgrahathI tenuM kAraNa pUchayu.. yazazreSThIe paNa je vAta hatI te kahI. devazreSThIe kahyu, " anyAyathI meLavelu e koI paNa rIte sa'dharavA yAgya nathI; kemake, jema kAMjI aMdara paDe dUdha nAza thAya che, tema Avu' dhana lIdhAthI potAnu nyAyathI upArjeluM dhana paNa enI sAthe avazya nAza pAme che. ema kahI devazreSThIe te sava adhika kariyANuM hatuM te juduM karI yazazreSThIne Apyu. " potAnI meLe cAlyuM AveluM dhana kANu mUke ?" evA leAbhathI yazazreSThI sarva kariyANu peAtAnI vakhAruM laI gayA, teja rAtrIe ceArAe yazazreSThInI vakhAre cArI karI sarvAM kariyANu` laI gayA. savAre karIyANAnA grAhaka ghaNA AvyA, tethI khamaNuM tathA tethI paNa vadhAre mUlya maLavAthI devazreSThIne lAbha thayA. pachI yazazreSThI paNa pastAvA thavAthI suzrAvaka thayA. ane zuddha vyavahArathI bana upAne sukha pAmyA. A rIte nyAya-anyAyathI dhana meLavavA para kathA. laukikazAstramAM paNa dRSTAMta batAve che. 6. 01 sAmarAjAnu daSTAMta-ca'pAnagarImAM sAma nAme rAjA hatA. " supane viSe dAna ApavA yogya sArU dravya kaca' ? ane dAna levAne supAtra kANu ?" evuM ma'trIne pUchyuM. matrIe kahyuM. A nagaramAM eka supAtra brAhmaNa che, paNa nyAyathI upArjana karelA zubha dravyanA yeAga maLavA sava DhAkAne ane vizeSa karI rAjAne durlabha che. kema ke Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukrame guNa zreNInuM caDhavuM, [41 6. kR.] ---jema sArA bIjane ane sArA kSetranA cega maLavA kaThaNa che, tema zuddha mananAM dAtA ane yAgya guNane dharAvanAra pAtra e bannene yoga maLavA paNa durlabha che. te sAMbhaLI sAma rAjAe parva upara pAtre dAna devAnA hetuthI kAIna jANe tevI rIte veSa badalIne rAtrine samaye Nika lAkonI dukAne jaI sAdhAraNa vaNika puruSane karavA ceAgya kAma ATha divasa sudhI karI tenA badalAmAM AThe draSma upArjana karyAM. pa AvethI sarva brAhmaNeAne nimaMtraNa karI supAtra brAhmaNane khelAvavA sAruM' maMtrIne mekalyA. matrIe te brAhmaNane melAvatAM teNe kahyu. ke- " je brAhmaNa lAbhathI rAjA pAsethI dAna le, te tamistrAdika gheAra narakamAM paDI duHkhI thAya. rAjAnuM dAna madhamAM mizra karelA jhera sarakhuM che. avasara Avye peAtAnA putranuM mAMsa khAvuM te sAruM, paNa rAjA pAsethI dAna na levuM. dasa kasAI samAna kubhAra che, dasa kuMbhAra samAna kalAla che, dasa kalAla samAna vezyA daza vezyA samAna rAjA che. evAM smRti, purANu AdinAM vacanAthI rAjA pAsethI dAna levAmAM doSa che mATe hu' rAjadAna nahIM lauM.... " pachI maMtrIe kahyuM, " rAjA pAtAnA bhujAbaLathI nyAyamAge meLaveluM sArU nANuM tamane Apaze, mATe te levAmAM kAMI pApa nathI." vagere vacaneAthI ghaNuM samajAvI maMtrI te supAtra brAhmaNane rAjAnI pAse laI gayeA. tethI rAjAe ghaNA hu thI brAhmaNane besavA sAru Asana ApyuM. paga dhoI vinayathI tenI pUjA karI, ane nyAyathI ATha dramsa tene dakSiNA tarIke koI na joI zake evI Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 342] tehaja chanavara dekhe che. [zrA, vi rIte tenI mUThImA ApyA. bIjA brAhmaNe te joI cheDA gusse thayA. temanA manamAM e vahema AvyuM ke, rAjAe kAMI sArI vastu chAnI rIte ene ApI." pachI rAjAe suvarNa vagere ApI bIjA brAhmaNane saMtuSTa karyA bIjA sarve brAhmaNonuM rAjAe ApeluM dhana keInuM che mAsamAM, te koInuM tethI thoDI mudatamAM khapI gayuM, paNa supAtra brAhmaNane ApelA ATha dramma, anna, vastra Adi kAryamAM vAparyA, te paNa nyAyathI UpajelA tethI khuTayA nahIM'. vaLI akSaya nidhinI piThe tathA kSetramAM vAvelA sArA bIjanI peThe lakSmInI vRddhi ghaNA kALa sudhI thatI rahI. A rIte nyAyArjita dhana upara sema rAjAnI kathA che. dAnanI cabhaMgI-1 nyAyathI meLaveluM dhana ane supAtra dAna e puNyAnubaMdhipuNyanuM kAraNa hevAthI utkRSTa devatApaNuM yugaliyApaNuM tathA samati vagerene lAbha aMte mekSa paNa thoDA vakhatamAM prApta thAya che. dhanasArthavAha, zAlibhadra vi.nA daSTAMte jANavAM. 2 nyAyathI meLaveluM dhana ane kupAtradAna e pApAnubaMdhipuNyanuM kAraNa hovAthI keI kaI bhavamAM viSayasukhane dekhIte lAbha thAya paNa aMte tenuM pariNAma kaDavuM ja nipaje che. lAkhabrAhmaNane jamADanAra jema. 6. 7ra eka brAhmaNe lAkhabrAhmaNane bhejana ApyuM. tethI te keTalAka bhAgamAM viSayabhega Adi sukha bhogavI marIne sarvAga suMdara ane sulakSaNa avayane dhAraNa karanAre secanaka nAme bhadrajAtine hAthI thaze. teNe lAkha brAhmaNane jamADayA tyAre brAhmaNane jamatAM baceluM anna supAtre dAna Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. kR] je paNa dravya kriyA pratipAle, [343 ApanAro bIjo eka daridrI brAhmaNa hatA. te supAtradAnanA prabhAve saudharmadevaleke jaI vI, pAMcaso rAjakanyAone paraNanAra naMdiSeNa nAme zreNIkaputra thaye. tene joI secanakane jAtismaraNa jJAna thayuM, aMte te secanaka 1lI narake ga. 3 anyAyathI upajeluM dhana ane supAtradAna. sArAkSetramAM halakuM bIjavAvavAthI jema aMkurA Uge che, paNa dhAnya thatuM nathI, tema AnAthI pariNAme sukhane sa baMdha thAya che tethI rAjAo, vyApArio ane ghaNA AraMbhathI dhana meLavanAralokane te mAnavA lAyaka thAya che. kemake-e lakSamI kAzayaSTinI peThe bhAvinAnI ane ravinAnI chatAM paNa dhanyapuruSoe tene sAtakSetramAM lAvIne selaDI samAna karI, gAyane khoLa ApatAM tenuM pariNAma dUdha jevuM thAya che, ane dUdha sarpane ApatAM tenuM jheranA rUpamAM pariNAma Ave che. supAtre ane kupAtre vastuno upayoga karavAthI evAM bhinna bhinna pariNAma nipaje che, mATe supAtre dAna karavuM e ja uttama che. svAtinakSatranuM jaLa sarpanA mukhamAM paDe te jhera ane chIpanA saMpuTamAM paDe te metI thAya che, pAtranA pheraphArathI pariNAmamAM keTale phera paDe che? A viSaya upara AbU parvata upara jinamaMdira karAvanAra vimalamaMtrI vagerenAM dRSTAMta lokaprasiddha che. maheTA AraMbha-samAraMbha vagere anucita karma karIne bheguM kareluM dhana dharmakRtyamAM na vApare te, te dhanathI A lekamAM apayaza ane paralokamAM naraka prApta thAya. ahiM mammaNazeTha vagerenAM daSTAMta jANavAM. 4 anyAyathI meLaveluM dhana ane kupAtradAna, ethI mANasa Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 344 te paNa sanmukha bhAvejI; zrA. vi. A lekamAM sahurUSane dhikkAravA yogya thAya che. parakamAM narakAditimAM jAya che mATe e ceAthe bhAMga vivekI puruSoe avazya taje. kemake-anyAyathI meLavelA dhananuM dAna ApavAmAM bahu doSa che. gAyane mArI tenA mAMsathI kAgaDAne tRpta karavA jevI A vAta che. anyAye meLavelAdhanathI leke je zrAddha kare che, tethI caMDAla, bhila ane halaka jAtanA leko dharAI rahe che. nyAyayathI meLaveluM gheDuM paNa dhana je supAtre Ape che, tethI kalyANa thAya che. paraMtu anyAyathI meLaveluM ghaNuM dhana Ape te paNa tethI kAMInIpajavAnuM nathI. anyAye meLavelA dhanathI je mANasa svakalyANanI IcchA rAkhatA hoya te kAlakUTa jheranuM bhakSaNa karI jIvavAnI AzA rAkhe che. anyAye meLavelA dhana upara pitAne nirvAha calAvanAra gRhastha prAye anyAyanA mArge cAlanAre, kalezI ahaMkArI ane pApakamI hoya che. A para raMkaThInI kathA 6.73 anyAyanAdhanathI duHkhI thanAra jaMkazeThanI kathA mAravADa dezamAM pAlI gAmamAM kAkUyAka ane pAtAka nAme e bhAI hatA. temAM nhAne bhAI pAtAka dhanavaMta ane moTo bhAI kAyAka bahu daridrI hatA. moTo bhAI daridrI hevAthI nhAnAne ghera cAkarI karI potAne nirvAha kare. eka samaye varSAkALamAM divase bahu mahenata karavAthI thAkI gaele kAyAka rAtrie sUI rahyo, eTalAmAM pAtAke elaMbhA daIne kahyuM ke, "bhAI ApaNA khetaranA kyArAmAM pANI ghaNuM bharAI gayAthI phATI gayA chatAM tane kAMI tenI ciMtA nathI ?" e Thapake sAMbhaLI turata pitAnI pathArI Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di, kR] phuphala bIjanI caMdrakalA, [345 cheDI kAkUyAka daridrI pArake ghera cAkarI karanAra potAnA jIvanI niMdA karate chate kedALA laI khetare gaye; ane keTalAka lokone phATI gaelA kayArAne pharIthI samA karatA joI teNe pUchyuM ke, "tame koNa che ?" tenA javAbamAM temaNe kahyuM ke "ame hArA bhAIne cAkara chIe." pAchuM kAkUyAke pUchayuM ke, "hArA cAkara kaI ThekANe che?" temaNe kahyuM ke, "valabhIpuramAM che" anukrame keTalAka samaya gayA pachI avasara maLatAM ja kAkyAka pitAne parivAra sAthe laI valabhIpure gayo. tyAM gapuramAM bharavADa leka rahetA hatA, temanI pAse eka ghAsanuM jhuMpaDuM bAMdhI te lekanI madadathI ja eka hAnI dukAna kADhIne rahyo. kAkUyAka zarIre bahu dubaLo hovAthI bharavADa lake tene raMkazreSThI" evA nAmathI kahevA lAgyA. eka samaye kaI kArpaTika zAstramAM kahelA ka5 pramANe giranAra parvata upara siddha karele kalyANarasa tuMbaDImAM laI AvatA hatA. eTalAmAM valabhIpuranA najadIkanA bhAgamAM AvatAM "kAkU tuMbaDI" evI vANuM kalyANarasamAMthI nIkaLI, te sAMbhaLI DarI gaelA kArpaTike valabhIpuranA parAmAM kapaTI evA kAyAkanA gharamAM kalyANarasanI tuMbaDI thApaNa mUkI, pite somanAthanI yAtrAe gaye. eka vakhate kaI parva Ave kAyAkanA gharamAM pAkavizeSa vastu taiyAra karavAnI hovAthI culA upara tAvaDI mUkI te tAvaDI upara pelA tuMbaDInA kANAmAMthI eka rasanuM TapakuM paDI gayuM. agnine saMga thatAM ja te tAvaDI suvarNamaya thaelI jeI kAyAke nizcayathI Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 346] jema pu` bhAvamAM AvejI. (82) [zrA. vi. jANyuM ke, " A tuMbaDImAM kalyANarasa che. " pachI teNe gharamAMnI saCsAra vastu ane te tu MbaDI bIje sthaLe rAkhI te jhupaDuM saLagAvI dIdhuM, ane khIje geApure eka ghara adhAvIne rahyo. tyAM ekavAra eka strI ghI vecavA AvI, tenu ghI tALI letAM kAyAkanI najaramAM ema AvyuM ke game teTalu ghI kADhatAM paNa e dhInu pAtra khAlI thatu nathI te uparathI kAyAke nizcaya karyAM ke e pAtranI nIce uDhANI che te kALI citravelInI che. '' pachI teNe kaI ahAnuM karIne te kulikA lIdhI. A rIte ja kapaTa karI teNe beTA trAjavAthI ane kheTAM mApathI byApAra karyAM. pApAnudhi puNya jorAvara hovAthI tevA vyApAramAM paNa rakazreSThIne ghaNA dhananA lAbha thayA. eka samaye koI suvarNa siddhi karanAra purUSa tene maLyA, tyAre teNe chaLabheda karI tene ThagIne suvarNa siddhi grahaNa karI, A rIte traNa prakAranI siddhi hAtha AvavAthI rakazreSThIo keTalAka kareADA dhananA mAlIka thayA. peAtAnu* dhana kAi tIthaeN, supAtre tathA anukapA dAnamAM yatheccha vAparavAnuM dUra rahyuM, paNa anyAyathI meLavelA dhana upara nirvAha karavAnuM tathA pUrvInI garIba sthiti ane pAchaLathI maLelI dhanasa padAnA pAra vinAnA ahaMkAra evA kAraNAthI rakazreSThIe sa lokone UkheDI nAMkhyA, bIjA dhanavAna lokonI sAthe harIphAi tathA matsara vagere karavA adghi dRSTa kAmeA karI peAtAnI lakSmI lAkone pralayakALanI rAtrI sarakhI bhaya'kara dekhADI. eka samaye ra'kazreSThInI putrInI ratnajaDita kAMsakI bahu Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. kR] te kAraNa lAdikathI paNa, [347 suMdara hovAthI rAjAe pitAnI putrI mATe mAgI, paNa te zeThe ApI nahIM. tyAre rAjAe baLAtkArathI te kAMsakI lIdhI. tethI rAjA upara reSa karI raMkazreSThI mleccha lokonA rAjyamAM gaye, ane tyAM koDe sonaiyA kharacI megala lokene valabhIpura upara caDhAI karavA laI Avyo. meMgalee valabhIpuranA rAjyanA tAbAne deza bhAMgI nAMkhyo, tyAre raMkazreSThIe sUrya maMDaLathI AvelA azvanA rakhavALa lokene chAnuM dravya ApI temane phoDI kapaTakiyAne prapaMca karAvyo. pUrve vallabhIpuramAM evo niyama hatuM ke-saMgrAmano praveza Ave eTale rAjA sUryanA vacanathI AvelA ghoDA upara caDhe ane pachI pahelethI ja te kAma mATe TharAvI rAkhelA le ke paMcavAjiMtro vagADe, eTale te ghoDe AkAzamAM UDI jAya. pachI DAM upara svAra thayele rAjA zatruone haNe, ane saMgrAmanI samApti thAya tyAre ghaDo pAcho sUrya maMDaLe jAya. A prasaMge raMkazreThIe paMcavAjiMtro vagADanAra lekene pheDayA hatA, tethI temaNe rAjA ghaDA upara caDhayA pahelAM ja paMcavAjiMtro vagADyAM. eTale gheDo AkAzamAM UDI gaye. zilAditya rAjAne te samaye zuM karavuM te sUryuM nahIM. tyAre zatruoe zilAdityane mArI nAkhyo ane sukhe valabhIpurane bhaMga karyo. kahyuM che ke vikrama saMvata 375 varasa thayA pachI valabhIpura bhAMgyu, raMkazraSThIe megalene paNa jaLa vinAnA pradezamAM pADIne mArI nAMkhyA. e rIte raMkazreSThIno saMbaMdha kahyo. vyavahAra zuddhinuM svarUpaH anyAyathI meLavelA dhananuM Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 348] zIlare je prANIjI; [zrA. vi. evuM pariNAma dhyAnamAM laI nyAyathI dhana meLavavAne sAru udhama kare. kema ke-sAdhuonA vihAra, AhAra, vyavahAra ane vacana e cAre vAnAM zuddha che ke nahIM te jovAya che. paNa grahasthane te mAtra eka vyavahAra ja zuddha che ke nahi te jovAya che. vyavahAra zuddha hoya te sarve dharma kRtyo saphaLa thAya che. dinakRtyakAre kahyuM che ke- vyavahAra zuddha rAkhave e dharmanuM mULa che. kemake vyavahAra zuddha hoya che tethI meLaveluM dhana zuddha hoya che. dhana zuddha heya te AhAra zuddha hoya che. AhAra zuddha hoya te deha zuddha hoya che, ane deha zuddha hoya te mANasa dharmakRtya karavAne ucita thAya che tathA te mANasa je je kAMI kRtya kare che, te te kRtya tenuM saphaLa thAya che. paraMtu vyavahAra zuddhana hoya te, mANasa je je kAMI kRtya kare te sarve tenuM nakAmuM che. kemake vyavahAra zuddha na rAkhanAra mANasa dhamanI niMdA karAve che, dharmanI niMdA karAvanAra mANasa pitAne tathA parane atizaya dularbhadhi kare che. mATe vicakSaNa purU banI zake teTale prayatna karI evA kRtya karavA ke, jethI mUrkhane dharmanI niMdA kare nahIM. lekamAM paNa AhAra mAphaka zarIra prakRti baMdhAya che. e vAta prakaTa dekhAya che. jema pitAnI bAlyAvasthAmAM bheMsanuM dUdha pAnArA ghoDAo jaLamAM sukhe paDayA rahe che, ane gAyanuM dUdha pInArA ghaDAo jaLathI dUra rahe che. tema mANasa paNa nAnapaNa Adi avasthAmAM je AhAra bhegave che, tevI temanI prakRtibaMdhAya che, mATe vyavahAra zudhdha rAkha. Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di kR] dhanya te kRtapuNyakRtAratha, [349 deza virUddhaH vaLI dezAdi viruddha vAtane tyAga kare, eTale je vAta dezaviruddha (dezanI rUDhIne maLatI na Ave evI) athavA samayane anusaratI na hoya evI kivA rAjAdikane na game evI hoya, te choDI devI. hitepadezamALAmAM kahyuM che ke, je mANasa deza, kALa, rAjA, leka tathA dharma AmAMthI koIne pratikULa Ave tevI vAta che vaje, te te samakti ane dharma pAme. temAM siMdha dezamAM khetI ane lATa dezamAM dArU nipajAva e dezaviruddha che. bIju paNa je dezamAM ziSTa lokoe je varyuM hoya te te dezamAM dezaviruddha jANavuM. athavA jAti kuLa vagerenI rItabhAtane je anucita hoya te dezaviruddha kahevAya. jema brAhmaNe madyapAna karavuM tathA tala, lavaNa vagere vastune vikaya kare e dezaviruddha che. temanA zAstramAM kahyuM che ke talane vyApAra karanArA brAhmaNe jagatamAM tala mAphaka halakA tathA kALuM kAma karanArA hovAthI kALA gaNAya che, tathA paraloke talanI peThe ghANImAM palAya che. kuLanI rIta bhAta pramANe te caulukaya vagere kuLamAM thaelA lekene madyapAna karavuM te dezaviruddha che; athavA paradezI lake AgaLa temanA dezanI niMdA karavI vagere dezavirudha kahevAya che. kAlavirUddhaH have kAlaviruddha A rIte - ziyALAmAM himAlaya parvatanA AsapAsanA pradezamAM jyAM ghaNI TADha paDatI hoya tyAM, athavA garamInI mosamamAM mAravADa jevA atizaya nirjaLa dezamAM, athavA varSAkALamAM jyAM ghaNuM pANI, bheja ane ghaNe ja cIkaNe kAdava rahe che, evA Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 ] mahAnisI vANIjI (zrA. vi. pazcima tathA dakSiNa samudrane kAMThe AvelA kaNa vagere dezamAM pitAnI sArI zakti tathA keInI sArI sahAya ' vagere na chatAM javuM; tathA bhayaMkara dukALa paDayo hoya tyAM, - be rAjAonI mAMhomAMhe takarAra cAlatI hoya tyAM, pAnI . dhAra vagere paDavAthI mArga baMdha paDyA hoya tyAM, athavA pAra na jaI zakAya evA heTA jaMgalamAM tathA samIsAMja vagere bhayaMkara samayamAM pitAnI tevI zakti vinA tathA keInI tevI sahAya vagere vinA javuM, ke jethI prANanI athavA dhananI hAni thAya nahIM te bIje paNa keI anartha sAme Ave, te kAlaviruddha kahevAya. athavA phAgaNa mAsa utarI gayA pachI tala pilavA, talane vyApAra kare, athavA tala bhakSaNa karavA vagere, varSAkALamAM tAMdalajA vagerenI - bhAjI levI vagere, tathA jyAM ghaNuM jIvAkuLa bhUmi heya tyAM gADI, gADAM kheDavAM vagere. e maheTa doSa upajAnAra kRtya karavuM te kAlavirudha kahevAya. rAjaviruddhaH have rAjavirudha A rIte -rAjA vagerenA deSa kADhavA. rAjAnA mAnanIya maMtrI vagerenuM AdaramAna na kavuM, rAjAthI viparIta evA lekenI sebata karavI, vairInA sthAnakamAM lebhathI javuM, verInA sthAnakathI AvelAnI sAthe vyavahAra vagere rAkhe, rAjAnI maherabAnI che ema samajI rAjAnA karelA kAmamAM paNa pheraphAra kara, nagaranA AgevAna lokothI viparIta cAlavuM, potAnA dhaNInI sAthe nImakaharAmI karavI, vi.rAjavirUddha kahevAya che. tenuM pariNAma ghaNuM duHsaha che. - 6 74 rohiNInI kathA-jema bhuvanabhAnu kevaLInA-jIva Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hi. pha] e vyahavArane mana dhAro, kipa1 rUpa rahiNanuM thayuM tema. te rohiNe niSThAvALI tathA bhaNelI, svAdhyAya upara lakSa rAkhanArI evI hatI, te paNa vikathAnA rasathI vRthA rANInuM kuzIlapaNuM vagere deSo balavAthI rAjAne tenA upara roSa caDha, tethI uttama zreSThInI putro hovAthI mAnItI evI rohiNInI jIbhanA rAjAe kaTake kaTakA karyA, ane deza bahAra kADhI mukI. tethI duHkhI thaelI rahie aneka bhavamAM jihAcheda vagere duHkha sahyAM. paraniMdA ane svapraza sA na karavI : lekanI tathA vizeSe karIne guNIjanenI niMdA na karavI. kemake lokonI niMdA karavI ane potAnAM vakhANa karavAM e banne loka virUddha kahevAya che. kemake kharA khoTA pArakA deSa bolavAmAM zuM lAbha che? tethI dhanano athavA yazane lAbha thata nathI, eTaluM ja nahIM paNa jenA doSa kADhIye, te eka pitAne na zatru utpanna karyo ema thAya che. svastuti, para niMdA, vaza na rAkhelI jIbha, sArAM vastra ane kaSAya A pAMce saMyamapALavAne arthe sAraudyama karanArA evA munirAjane paNa khAlI kare che (pADe che.) je puruSamAM kharekhara ghaNA guNa hoya te te guNe, vagara kahe pitAne utkarSa karazeja, ane je te (guNa) na hoya te phegaTa pitAnAM pite karelAM vakhANathI zuM thAya? pitAnI jAte pitAnAM bahu vakhANa karanArA sArA mANasane tenA mitra hase che, bAMdha vajane niMdA kare che, moTA loko tene kore mUke che, ane tenAM mAbApa paNa tene bahu mAnatA nathI. bIjAne Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 352] nizcayanaya mata dAbyuMjI; [aa. vi. parAbhava athavA ni'A karavAthI tathA peAtAnI mhoTAI peAte prakaTa karavAthI bhave bhave nIca gAtra kama badhAya che te kama karADA bhava thaye paNa chUTavu muzkela che. pArakI niMdA karavI e mahApApa che. kAraNa ke niMdA karavAthI khIjA pApA vinA paNa nidAkaranAra khADAmAM utare che. 6. 75 parina dAkaranAra vRddhAzInuM dRSTAMta H sugrAma nAmanA gAmamAM suMdara nAmanA eka zreNI hatA te mhoTA dhamI hatA. musAphara vagere lokAne bheAjana, vastra, rahevAnu' sthAnaka vagere ApI temanA upara mhoTo upakAra karatA hatA. tenI paDozamAM eka vRddha brAhmaNI rahetI hatI. te zeThanI hamezAM nidA karyAM kare ane kahe ke, "musAphara lAka paradezamAM maraNa pAme che temanI thApaNa vagere maLavAnI lAlacathI e zreSThI peAtAnI saccAI batAve che vagere." eka vakhate bhUkha tarasathI pIDAelo eka kArpeTika Avye. tene gharamAM kAMI na heAvAthI bharavADaNa pAse chAza maMgAvIne pAI, ane tethI te marI gayA. kAraNa ke bharavADaNe mAthe rAkhelA chAzanA vAsaNamAM uparathI jatI samaDIe meDhAmAM pakaDelA sapanA mukhamAMthI jhera paDayuM hatuM. kATika maraNa pAmyA, tethI ghaNI khuzI thaelI brAhmaNIe kahyuM ke, "juo, A kevu. dharmi paNa !" te samaye AkAzamAM ubhI rahelI hatyAe vicAra karyAM ke, "dAtAra niraparAdhI che. sa ajJAnI tathA samaDInA mADhAmAM sapaDAyelA heAvAthI paravaza che, samaDInI jAta ja sarpane bhakSaNa karanArI che, ane bharavADaNuM paNa e vAtamAM ajANa che. mATe have hu kone Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hi. ka] prathama aMgamAM ritigicchAe, kima vaLaguM!" ema vicArI chevaTe te hatyA vRddha brAhANane vaLagI, tethI te kALI kUbaDI ane keDha regavALI thaI A rIte pArakA beTAdeSa belavA upara lekaprasidhdha daSTAMta. da 76 sAcAvona bAlavA aMge 3putaLInI kathAhave ke rAjAnI AgaLa kaI paradezIe lAvelI traNa putaLIonI paMDitee parIkSA karI. ekanA kAnamAM deze nAMkhe te tenA mukhamAMthI bahAra nIkaLe. te sAMbhaLyuM hoya teTaluM moDhe bakanArI putaLInI kismata kuTI keDInI karI. bIjI putaLInA kAnamAM nAkhele dore tenA bIjA kAnamAMthI bahAra nIkaLe te eka kAne sAMbhaLI bIjo kAne bahAra nAMkhI denArAnI kiMmata lAkha soniyA karI. trIjInA kAnamAM nAkhele dore tenA gaLAmAM utaryo te sAMbhaLelI vAta manamAM rAkhanArInI kiMmata amUlya kahI. loka viruddha AcaravuM nahI-saraLa lekenI mazkarI karavI, guNavAna lokonI adekhAI karavI, kRtajJa thavuM, ghaNA lekanI sAthe virodha rAkhanAranI sobata karavI, lekamAM pUjAelAnuM apamAna karavuM, sadAcArI loka saMkaTamAM Ave rAjI thavuM, ApaNumAM zakti chatAM AphatamAM sapaDAyelA sArA mANasane madada na karavI, deza vagerenI ucita rItabhAta choDavI, dhananA pramANathI ghaNe ujaLa athavA ghaNe malina veSa vagere karavo. e sarva lekaviruddha kahevAya che. ethI A lekamAM apayaza vagere thAya che. vAcakaziromaNI zrI umAsvAti vAcakajIe kahyuM che ke, sarva dhamI lokone AdhAra leka che, mATe je vAta lokavirudhdha zrA. 23 Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 354] bhAva caraNe navi bhAkhyuM che. (83) [zrA. vi. ke dharma virudha hoya te choDavI. loka-dharmavirUddha vAta cheDavAmAM lokanI ApaNA upara prIti upaje che, svadharma sacavAya ane sukhe nirvAha thAya vagere guNa rahelA che. kahyuM che ke lokaviruddha choDanArA mANasa sarva lokane priya thAya che ane lokapriya thavuM e samakti vRkSanuM mULa che. dharmaviruddha-have dharmavirudha kahIe chIe. mithyAtva kRtya karavuM, manamAM dayA na rAkhatAM baLada vagerene mAravA, bAMdhavA vagere. ju tathA mAMkaDa vagere taDake nAMkhavA, mAthAnA vALa moTI kAMsakIthI samAravA, la vagere pheDavI, uSNakALamAM traNa vAra ane bAkInA kALamAM be vAra majabUta maheTA jADA gaLaNAthI saMkhAra vagere sAcavavAnI yukti, pANI gALavAmAM tathA dhAnya, chANa zAka, khAvAnAM pAna, phaLa vagere tapAsavAmAM samyapha prakAre upayoga na rAkha. AkhI sopArI, khAreka, vAloLa, phaLI vagere moDhAmAM emanI ema nAMkhavI, nALavAnuM athavA dhArAnuM jaLa vagere pIvuM, cAlatAM, besatAM, sUtAM, nhAtAM, kAMI vastu mUkatAM athavA letAM. rAMdhatAM, khAMDatAM, daLatAM ane maLamUtra, baLa, kegaLe vagerenuM pANI tathA tAMbula, vagere nAMkhatA barAbara yatanA na rAkhavI. dharmamAM Adara na rAkho. deva, guru tathA sAdharmika emanI sAthe zreSa kara, devadravya vagerenI tathA sArA lokenI mazkarI karavI, kaSAyane udaya bahu rAkhave, bahu deSathI bhareluM kharIdavecANa karavuM, kharakama tathA pApamaya adhikAra Adi kArya viSe pravartAvuM. e sarva dharma virudhdha kahevAya che. Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. ] avara eka bhAkhe AcAra, [355 upara AvelAM mithyAtva vagere ghaNAM kharAM padenI vyAkhyA athadIpikAmAM karI che. dhama loke dezaviruddha kALavirudhdha, rAjavirudha athavA lokavirudadha AcaraNa kare te tethI dharmanI niMdA thAya che, mATe te sarva dharmavirudhdha samajavuM. upara kaheluM pAMca prakAranuM viruddhakarma zrAvake cheDavuM. A rIte dezAdi pAMca virudadhakarmane tyAga kara. UMcata AcAra ane tenA nava bheda-have ucita karma kahIe chIe. ucitAcaraNanA pitA saMbaMdhI, mAtA saMbaMdhI vagere nava prakAra che. ucitAcaraNathI A lekamAM paNa snehanI vRdidha tathA yaza vagerenI prApti thAya che. te hitopadezamALAmAM je gAthAo vaDe dekhADyuM che, te ahIM lakhIe chIe. mANasa mAtranuM mANasapaNuM sarakhuM chatAM keTalAka mANaso ja A lekamAM yaza pAme che, te ucita AcaraNane mahimA che ema nakakI jANavuM. tenAM nava prakAra che, te e ke - potAnA pitA saMbaMdhI, mAtA saMbaMdhI, sagA bhAI saMbaMdhI, strI saMbaMdhI, putraputrI saMbaMdhI sagAMvahAlAM sabaMdhI, vaDIla leke saMbaMdhI, zaheranA rahIza ke saMbaMdhI tathA anyadarzanI saMbaMdhI. e nava prakAranuM ucita AcaraNa dareke karavuM. pitAnuM ucita : pitAnI zarIra-sevA cAkaranI peThe pote vinayathI karavI, te ema ke - temanA paga devA tathA dAbavA, vRdhdhAvasthAmAM temane uThADavA tathA besADavA, dezanA ane kALanA anusArathI temane paMce evuM bhejana, bichAnuM va, uvaTANuM vagere cIjo ApavI. e tathA evAM bIjA Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para dayA mAtra zuddha ja vyahavAra; zriA, vi. pitAjInAM kAma suputre vinayathI karavAM, paNa kaIne kahevAthI parANe athavA kacavAtA mane tiraskAra vagerethI na karavAM. ane te pote karavAM, paNa cAkara vagere pAse na karAvavAM. kahyuM che ke-putra pitA AgaLa beThA hoya tyAre tenI je bhA dekhAya che, te zebhAne somo bhAga paNa te uMcA siMhAsana upara bese te paNa kyAMthI Ave ? tathA mukhamAMthI bahAra paDayuM na paDayuM eTalAmAM pitAnuM vacana UThAvI levuM. eTale pitAnuM vacana satya karavAne athe rAjyAbhiSekane avasare ja vanavAsane arthe nIkaLelA rAmacaMdrajInI peThe suputre pitAnA mukhamAMthI vacana nIkaLatAM ja "hAjI, ApanI AjJA pramANa che. AjJA mAphaka hamaNAM ja karuM chuM" ema kahI ghaNu mAnathI te vacana svIkAravuM, paNa sAMbhaLyuM na sAMbhaLyuM karI mAthuM dhuNAvI, kahyA mAphaka karatAM ghaNIvAra lagADavI athavA kaheluM kAma adhuruM mUkIne pitAnA vacananI avajJA karavI nahIM. suputra dareka kAmamAM dareka rIte pitAnA manane pasaMda paDe tema karavuM, kemake potAnI budidhathI kAMI khAsa karavA jevuM kAma dhAryuM hoya te paNa te pitAne managamatuM hoya te ja karavuM. tathA sevA grahaNa Adi tathA laukika ane alaukika sarva vyavahAramAM AvanAra bIjA sarva je buddhinA guNe temane abhyAsa kara. budhine pahele guNa mAbApa vagerenI sArI sevA karI hoya te, teo dareka kAryanAM rahasya avazya prakaTa kare che. kahyuM che ke jJAnavRdadha lokenI sevA na karanArA ane purANu tathA Agama vinA potAnI buddhithI judI Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zikSA karI jAnA praznamAM ja mAranArane di ka je bole tehaja utthApe, [3pa7 judI kalapanA karanArA lekenI budidha ghaNuM prasanna thatI nathI. eka anubhavI je jANe che, kareDo tarUNa leko paNa te jANI zakatA nathI. kAda77 lAta mAranArane zuM karavuM? - evA rAjAnA praznamAM yuvAna maMtrIoe phAMsI vi. zikSA kahI. jyAre vRdadha maMtrIoe vicArI kahyuM ke sanmAna dAna karavuM. yuvAna maMtrIo kahe kema? rAjAne lAta mAranAramAM premapAtra rANI athavA kheALAmAM rahela rAjakumAra hoya. te sAMbhaLI nRpe InAma dIdhuM. vRddha purUSa anubhavI hoya che. vRdadha puruSonuM vacana sAMbhaLavuM tathA kAma paDe bahuzruta evA vRdadhane ja pUchavuM. pitAne manamAMne abhiprAya pitAnI AgaLa jAhera rIte kahe pitAne pUchIne ja dareka kAmane viSe pravarta. je kadAca pitA keI kAma karavAnI na kahe che te na kare; kaI gunho thaye pitAjI kaThaNa zabda bole te paNa potAnuM vinItapaNuM na mUke, arthAt maryAdA mUkIne game tema durUttara na bole. jema abhayakumAre zreNika rAjAnA tathA cillaNa mAtAnA manoratha pUrNa karyA, tema suputre pitAnA sAdhAraNa laukki manoratha paNa pUrNa karavA. devapUjA karavI, sadgurunI sevA karavI, dharma sAMbhaLo, vata paccakakhANa karavuM, paDAvazyaka vize pravartavuM, sAta kSetramAM dhana vAparavuM, tIrthayAtrA karavI, ane dIna tathA anAtha lekane udhAra kare,vagere je IcchA thAya te pitAnA dharma mane ghaNuM ja AdarathI pUrNa karavA, kemake, A lekamAM moTA evA mAbApanA saMbaMdhamAM suputronuM kartavya ja che. keI paNa rIte jemanA upakArane sAthe rahele Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 358] zuddha karUM huM mukha I jaze.(84) [zrA. vi. bhAra UtArI zakAya nahIM evA mAbApa vagere gurujanene kevalibhASita sadhdharmane vize jeDavAthI upakArane badale vALI zakAya che. zrI sthAnAMga sUtramAM kahyuM che ke, traNajaNanA upakArane badale vALI zakAtuM nathI. mAbApane, svAmine ane dharmAcAryane. mAtA-pitAdinA upakArano badalo keI putra jAvajIva sudhI prabhAta kALamAM pitAnAM mAbApane zata pAka tathA sahastrapAka telavaDe atyaMgana kare sugaMdhI pIThI coLe, gaMdhedaka, uSNadaka ane zItedaka e traNa jAtanA pANIthI nhavarAve, sarve vastra paherAvI suzebhita kare, pAka zAstramAM kahelI rIta pramANe barAbara rAMdheluM, aDhAra jAtinAM zAka sahita managamatuM anna jamADe ane jAvajajIva pitAnA khabhA upara dhAraNa kare te paNa tenAthI potAnA mAbApanA upakArane badale vALI na zakAya, paraMtu je te puruSa pitAnA mA-bApane kevalibhASita dharma saMbhaLAvI, manamAM barAbara utArI tathA dharmanA mULa bhedanI ane uttarabhedanI prarUpaNA karI te dharmane vize sthApana karanAre thAya te ja putrathI potAnAM mAbApanA upakArane badale vALI zakAya. svAmInA upakArano badalo-kaI mahAna dhanavAna puruSa ekAda daridrI mANasane dhana vagere ApIne sArI avasthAmAM lAvyo ane te ghaNe sukhI thaIne rahyo. pachI te mANasane sArI sthitimAM lAvanAra dhanavAna puruSa koI vakhate pite daridrI garIba thaI pUrve je daridrI hatuM te mANasa pAse Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. kR] jIna pUjAdika zubha vyApAra, [359 zIgha Ave tyAre te mANasa potAnA te dhaNane sarvasva Ape te paNa tenA upakArane badale vALI zakAya nahIM, paraMtu je kevalibhASita dharma kahI samajAvI ane aMtabheda sahita prarUpIne te dharmane vize sthApana karanAre thAya te ja tenAthI dhaNInA upakArane badale vALI zakAya. dharmAcAryanA upakArane badalo keI purUSa sidhAMtamAM kahelA lakSaNavALA evA zramaNa dharmAcAryanI pAse je dharma-saMbaMdhI uttama ekaja vacana sAMbhaLI manamAM tene barAbara vicAra karI maraNane samaya Ave maraNa pAmI koI devakane vize devatApaNe utpanna thAya. pachI te devatA pitAnA te dharmAcAryane je dubhikSavALA dezamAMthI subhikSa dezamAM lAvI mUke, vikarALa jaMgalamAMthI pAra UtAre, athavA kaI dIrghakALanA rogathI pIDAtA te dharmAcAryane temAMthI mUkAve, te paNa tenAthI te dharmAcAryanA upakArane badale vALI na zakAya. paNa te purUSa kevalibhASita dharmathI bhraSTa thayelA te dharmAcAryane kevalibhASita dharma kahI samajAvI. aMtabheda sahita prarUpI pharI vAra te dharmane vize sthApana karanAro thAya te ja te purUSathI te dharmAcAryanA upakArane badalo vALI zakAya." mAtApitAnI sevA karavA upara, pitAnAM AMdhaLAM mAbApane kAvaDamAM besArI kAvaDa pite uMcakI temane tIrthayAtrA karAvanAra zravaNanuM daSTAMta jANavuM. mAbApane kevaLIbhASita dharmane viSe sthApana karavA upara pitAjIne dIkSA denAra zrI AryarakSitasUrinuM athavA kevaLajJAna utpanna thaye chate Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 360] te mAne AraMbha apAra, [zrA. vi. paNa mAbApane pratibaMdha thAya tyAM sudhI niravadya vRttio gharamAM rahelA kUrmAputranuM dRSTAMta jANavuM. pitAnA zeThane dharmane viSe sthApana karavA upara prathama keI mithyAtvI zreSThInA munimapaNAthI pite mahaTa thaele, ane vakhata jatAM durbhAgyathI daridra thaele mithyAtvI zeThane paisA vagere ApIne pharIthI tene moTo zeTha banAvanAra ane zrAvaka dharmane viSe rathApana karanAra jinadAsa zeThanuM daSTAMta jANavuM. pitAnA dharmAcAryane pharIthI dharmane vize sthApana karavA upara nidrA vagere pramAdamAM paDelA selakAcAryane bedha karanAra paMthaka ziSyanuM daSTAMta jANavuM. A vagere pitA saMbaMdhI ucita AcaraNa che. mAtA saMbaMdhI ucita AcaraNa mAtA saMbaMdhI ucita AcaraNa pitA sarakhuM che chatAM paNa temAM eTaluM vizeSa che ke, mAtA jAte strI hoya che ane strIne svabhAva e hoya che ke, najIvI bAbatamAM te pitAnuM apamAna thayuM hoya ema mAnI le che. mATe mAtA pitAnA manamAM strI svabhAvathI kAMI paNa apamAna na lAve evI rIte suputra pitA karatAM paNa temane vadhAre sAcavavuM. kAraNa ke, mAtA, pitAjI karatAM adhika pUjya che. manue kahyuM che ke upAdhyAyathI dasagaNuM zreSTha AcArya che, AcAryathI sogaNA zreSTha pitA che, ane pitAthI hajAragaNI zreSTha mAtA che. bIjAoe paNa kahyuM che ke pazuo dUdhapAna karavuM hoya tyAM sudhI mAtAne mAne che, adhama puruSa strI maLe tyAM sudhI mAne che, madhyama purUSo Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di, kR] nAvi jANe utaratA naI [31 gharanuM kAmakAja karI zake tyAM sudhI mAne che ane uttama puruSo te jAvajIva tIrthanI peThe mAne che. pazunI mAtA putrane jIvate joIne phakta saMtoSa mAne che. madhyama puruSonI mAtA putranI kamAIthI rAjI thAya che, uttama puruSonI mAtA putranA zUravIrapaNAnAM kRtyathI saMtoSa pAme che ane lokensara purUSonI mAtA putranA pavitra AcaraNathI khuzI thAya che. bhAIonuM ucitaH pitAnA sagA bhAInA saMbaMdhamAM gya AcaraNa e che ke tene potAnI mAphaka jANava, nhAnA bhAIne paNa moTA bhAI mAphaka sarva kAryamAM bahu mAnavo. moTA bhAI mAphaka" ema kahevAnuM kAraNa e che ke, jayeThe jAtA pituH samaH" eTale moTA bhAI pitA samAna che-ema kahyuM che, jema lakSmaNa zrI rAmane prasanna rAkhatA hatA tema sAvakA nhAnA bhAIe paNa mArA bhAInI marajI mAphaka cAlavuM. e rIte ja nhAnA-hoTa bhAIonAM strI, putra vagere lokoe paNa ucita AcaraNa dhyAnamAM rAkhavuM. bhAI pitAnA bhAIne judo bhAva kadi na dekhADe, manamAMne sAro abhiprAya pUche, tene vyApAramAM pravRtta. tathA DuM paNa dhana chAnuM na rAkhe. vyApAramAM pravartAve eTale jethI te vyApAramAM hoMziyAra thAya, tathA Thaga lokothI ThagAya nahIM. dhana chAnuM na rAkhe eTale ke manamAM daro rAkhIne dhana na chupAve; paNa bhaviSyamAM kAMI duHkha paDaze tyAre upagI thaze te khyAlathI kAMI dhanane saMgraha karavo joIe, emadhArI je kAMI chUpuM rAkhe to emAM doSa nathI. bhAIne zikhAmaNaH have naThArI sebatathI pitAne bhAI Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36rI munine jIvadayA kayAM gaI (85) [zrA. vi. kharAba raste caDe te tenA dastA pAse samajAve, pachI pote ekAMtamAM tene tenA kAkA, mAmA, sAsare, sALA vagere leke pAse zIkhAmaNa devarAve, paNa pite te tene tiraskAra kare nahIM. kAraNa ke tema karavAthI te kadAca bezarama thAya ane maryAdA mUkI de. hRdayamAM sAre bhAva heya te paNa bahArathI tene pitAnuM svarUpa kopI jevuM dekhADe, ane jyAre te bhAI vinaya mArga svIkAre tyAre tenI sAthe kharA premathI vAta kare. upara kahelA upAya karyA pachI paNa je te bhAI ThekANe na Ave te "tene e svabhAva ja che." evuM tattva samajI tenI upekSA kare. bhAInI strI, putra vagerene viSe dAna, Adara vagere bAbatamAM samAna daSTi rAkhavI, eTale pitAnAM strI, putra vagerenI mAphaka temanI paNa sArasaMbhALa karavI. tathA sAvakA bhAInAM strI-putra vagerenA jJAna vagere sarva upacAra te pitAnA strI-putra karatAM paNa vadhu karavA. kAraNa ke, sAvakA bhAInA saMbaMdhamAM cheDe paNa bheda rAkhavAmAM Ave te temanAM mana bagaDe che, ane lokamAM paNa apavAda thAya che. e rIte potAnA pitA samAna, mAtA samAna tathA bhAI samAna lekenA saMbaMdhamAM paNa ucita AcaraNa temanI yegyatA pramANe dhyAnamAM levu. kemake- 'utpanna karanAra, 2ucheranAra, vidyAApanAra, ana-vastradenAra ane pajIva bacAvanAra, pAca pitA kahevAya che. rAjAnI strI, gurunI strI, potAnI strInI mAtA, pitAnI mAtA pitAnI dhAvamAtA pAce mAtA kahevAya che. sagobhAI sAthe bhaNanAra, mitra Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. ka] je utaratA munine nadI. [363. *mAMdagImAM sAcavanAra ane mArgamAM vAtacIta karI maitrI karanAra pAMce bhAI kahevAya che. bhAIoe mAMhomAMhe dharmakaraNInI ekabIjAne sArI peThe yAda karAvavI. kema ke-je puruSa, pramAda rUpa agnithI saLagelA saMsArarUpa gharamAM. mehanidrAthI sUtelA mANasane jagADe te tene parama baMdhu kahevAya. bhAIonI mAMhomAMhe prIti upara bharatane dUta Ave zrI kaSabhadeva bhagavAnane sAthe pUchavA gayelA aThANuM bhAIonuM daSTAMta jANavuM. bhAI mAphaka destanI sAthe cAlavuM. strInuM ucitaH have strInI bAbatamAM paNa kAMIka kahIe. chIe. puruSe prItI vacana kahI, sArUM mAnarAkhI potAnI strIne svakAryamAM utsAhavaMta rAkhavI. patinuM prItivacana te ekasaMjIvanI vidyA che. tethI bAkInI sarva prItio sajIva thAya che. megyaavasare prIti-vacanane upaga karyo hoya te te dAnAdikathI paNa ghaNuM ja vadhAre gaurava pedA kare che. kemake-prItivacana jevuM bIjuM kaI vazIkaraNa nathI, kaLA-kauzala jevuM bIjuM dhana nathI, ahiMsA je bIje dharma nathI ane saMteSasamAna bIjuM sukha nathI. puruSe pitAnI strIne nhavarAvavuM, paga dabAvavA vagere potAnI kAyasevAmAM pravartAve. deza, kALa, pitAnuM kuTuMba dhana vagerene vicArakarI ucita evA vastra, AbhUSaNa Adi tene Ape, tathA jyAM nATaka, nRtya jevAya che, evA ghaNA lokonA meLAvaDAmAM tene jatAM aTakAve. pitAnI kAya-sevAmAM strIne joDavAnuM kAraNa e che ke tema karavAthI teNIne pati upara sAre vizvAsa rahe che, tene manamAM svAbhAvika rIte Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 364] vidhi je nAvi hiMsA vadI zrA, vi. prema upaje che. ane tethI te keIsamaye paNa patine aNagamatuM kAma kare nahIM. AbhUSaNa ApavA kAraNa e ke strIo AbhUSaNa vagerethI zobhatI hoya te tethI gRhasthanI lakSmI vadhe che. kemake-lakSmI sArAM kAryakaravAthI pedA thAya che, dhIrajathI vadhe che, dakSatAthI potAnuM jaDamULa karIne rahe che, ane Indriya vazarAkhavAthI sthira rahe che. nATaka, sInemA, meLAmAM strIone jatAM aTakAvavA. kAraNa ke tyAM lakenA aTakacALA, maryAdA vagaranAM halakAM vacana tathA bIjI kharAba ceSTAo jevAthI nirmaLa evuM strIonuM mana varasAdanA pavanathI zuddha ArisAnI peThe prAye bagaDe che, mATe nATaka jevA nahi. purUSa potAnI strIne rAtrie bahAra rAjamArgo athavA koIne ghera jatAM aTakAve, ane kuzIlInI, pAkhaMDInI sebatathI dUra rAkhe, devuM, levuM, sagAM vahAlAnuM AdaramAna karavuM, raseI karavI vagere gRhakAryamAM tene avazya joDe, tathA ApaNAthI chUTI-ekalIne judI na rAkhe, strIne rAtrie bahAra jatAM aTakAvavAnuM kAraNa e che ke, munirAjanI peThe kulIna strIone paNa rAtrie haravuM-pharavuM ghaNuM nukazAnakArI che. dharma saMbaMdhI Avazyaka vagere kAmane arthe mokalavI hoya te mA, bahena vagere suzIla strIonA samudAyanI sAthe ja javAnI AjJA ApavI. strIoe gharamAM karavAnA kAma-pathArI upADavI, ghara sApha karavuM, pANI gALavuM, cUlo taiyAra karavo, thALI tapelA Adi vAsaNa vAM, dhAnya daLavAM tathA khAMDavAM, gAye dehavI, dahIM valovavuM, pAka karavo, jamanArAone ucita paNe ane Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di kR] te vidhi jage jina pUjatA, [365 pIrasavuM, vAsaNa vagere khAM karavAM, tathA sAsu, bharathAra naNaMda, dIara vagerene vinaya sAcavavo. e rIte kulavadhUnAM gRhakRtya jANavAM. strIne gRhakRtyamAM avazya joDavAnuM kAraNa e che ke, tema na kare te strI sarvadA udAsa rahe. strI udAsIna hoya te gRhakRtya bagaDe che. strIne kAMI ughama na hoya te te capaLa svabhAvathI bagaDe che. gRhakUmAM strIonuM mana rAkhavAthI ja temanuM rakSaNa thAya che. zrI umAsvAtijIe prazamaratigraMthamAM kahyuM che ke-purUSe pizAcanuM AkhyAna sAMbhaLIne kuLastronuM haMmezAM rakSaNa karavuM, AmAne saMyamamAM rAkhavo. strIne ApaNAthI chuTI na rAkhavI-ema kahyuM enuM kAraNa e che ke prAye mAMhomAMhe jevA upara ja prema rahyo che. kahyuM che ke jevAthI, vArtAlApa karavAthI, guNanAM vakhANa karavAthI, sArI vastu ApavAthI, ane mana mAphaka kAmakaravAthI, purUSane vize strIne daDhaprema thAya che. na jevAthI, atizaya jevAthI, bhegA thaye na bolavAthI, ahaMkArathI ane apamAnathI e pAMcakAraNathI prema ghaTe che. purUSa sadA musApharI karatA rahe te strInuM mana tenA uparathI utarI jAya, ane tethI kadAca viparItakAma paNa kare, mATe strIne ApaNAthI bahu chUTI na rAkhavI. kAMIka aparAdha thayela hoya te tene ekAMtamAM evI zIkhAmaNa de ke pAche te evo aparAdha na kare. ghaNuM krodhe bharANI hoya te tene samajAve, dhananA lAbhanI athavA nukazAnanI vAta tathA gharamAMnI guptamasalate tenI AgaLa kahe nahI. "hArA upara bIjI paraNuM lAvIza. ema na bolavuM. Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 366] ziva kAraNa mata bhUle jana. (86) [zrA, vi. kAraNa ke keNa evo mukha che ke, je strIupara krodha vagere AvyAthI bIjIstrI paraNavAnA saMkaTamAM paDe! kemake be strInA vazamAM paDela puruSa gharamAMthI bhUpe bahAra jAya, pANIne chAMTo paNa na pAme ane pagadheyA vinA ja suI rahe. puruSa jelamAM naMkhAya, dezAMtaramAM bhaTake ke narakA: vAsa bhogave te kAMIka ThIka, paNa teNe be strIone bhara thavuM, e ThIka nathI. kadAca kaI kAraNe strIo paraNavI paDe, te bannene viSe tathA bannenA putrAdikane viSe sama daSTi rAkhavI; paraMtu bemAMthI koIne vAroaMDita na karavo - kAraNa ke zethanevAre teDAvIne pitAnA patinI sAthe - kAmasaMgakaranAra strIne cethAvatano bIjo aticAra lAge che ema kahyuM che. ghaNI krodhe bharANI hoya te tene sama: jAvavAnuM kAraNa e che ke, tema na kare te te kadAca samabhadranI strInI peThe sahasAtkArathI kUvAmAM paDe, athavA bIjuM evuM ja kAMI akRtya kare, mATe strIonI sAthe haMmezAM naramAzathI vartavuM. keI kALe paNa kaThera paNuM na - batAvavuM kemake pAM%Ala strISa mAdavam pAMcAla RSi kahe che ke, strIone vize naramAza rAkhavI, naramAzathI ja strIo vaza thAya che, ane te rIte ja temanAthI sarvatra sarva kAma siddha thaelA dekhAya che. ane naramAza na hoya te kAryasididhane badale kAryamAMbagADa thaele paNa anubhavamAM Ave che. naguNI strI hoya te bahu ja naramAzathI kAma levAnI kALajI rAkhavI joIe. dehamAM jIva che tyAM sudhI majabUta beDI sarakhI vaLagelI te naguNu strIthI ja kaI Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di, kR] viSayArabhAtaNe jyAM tyAga, [317 paNa rIte pitAnuM gRhasUtra calAvavuM. ane sarva prakArane nirvAha karI levo. kAraNa ke "gRhiNuM te ghara" evuM zAstranuM vacana che. "dhananA lAbhanI athavA nukazAnanI vAta na karavI." ema kahevAnuM kAraNa e che ke, puruSa dhanane lAbha strI AgaLa kare te te tucchapaNathI jyAM tyAM te vAta kare ane bhartAranI ghaNA kALathI meLavelI hoTAI gumAve, gharamAMnI chAnI vAte tenI AgaLa nahIM kahevAnuM kAraNa e che ke, stro svabhAvathI ja kemaLa hadayanI hovAthI tenA mukhamAM chAnI vAta Take nahIM. te pitAnI bahenapaNIo vagerenI AgaLa te vAta jAhera kare, ane tethI AgaLathI dhArelAM kAryo niSphaLa karI nAMkhe. kadAca koI chAnI vAta tene mukhe jAhera thavAthI rAjadrohane vAMka paNa ubhe thAya, mATe ja gharamAM strInuM mukhya calaNa na rAkhavuM kahyuM che ke je gharamAM strInuM calaNa vadhe te gharanAza pAme che. 6. 78maMtharakoLInuM dRSTAMta H keI nagaramAM mathara nAmane kevI hatuM. te vaNavAne dAMDo vagere karavAne arthe lAkaDAM lAvavA jaMgalamAM gayo. tyAM eka sIsamanA jhADane kApatAM tenA adhiSThAyaka vyaMtare nA pADI, te paNa te sAhasathI teDavA lAgyo. tyAre prasanna thayelA vyaMtare keLIne kahyuM varadAna mAga" tenA gharamAM tenI strInuM rahovAthI strIne pUchavA gaye. mArgamAM dosta maje, teNe kahyuM, "tuM rAjya mAga." te paNa teNe strIne pUchayuM. strI tuccha svabhAvanI hatI, vicAryuM ke "puruSa lakSmInA lAbhathI ghaNe vadhI jAya tyAre pitAnA jUnA dasta, strI ane ghara e traNa Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 368] tehathI lahie javalatAga; [zrA. vi. vasatune choDI de che." ema vicArI teNe bhartArane kahyuM ke ghaNAM dukhadAthI sajyane laIne zuM karavuM che? bIjA behAtha ane ekamastaka mAga eTale hArAthI be vastra sAthe vaNAze." pachI keLIe strInA kahyA pramANe mAgyuM ane vyaMtare AyuM. paNa lekee tevA vicitra svarUpe gAmamAM pesanArA te keLIne rAkSasa samajI lAkaDAthI ane paththarathI mArI nAMkhe jene pitAne akkala nathI, mitranuM kaheluM paNa mAne nahi ane strInA vazamAM rahe, te maMtharaLInI paDe nAza pAme. upara kahele prakAra kavacita bane che, mATe suzikSita ane buddhizALI strI hoya te tenI salAha levAthI ghaNo phAyado ja thAya che. A vAtamAM anupamAdevI ane vastupAla-tejapAlatu daSTAMta jANavuM. sArA kuLamAM pedA janmelI, pAka vayanI, kapaTa vinAnI, dharmakaraNI karavAmAM tatpara, pitAnA sAdharmika ane sagA-vahAlAnI strIonI sAthe pitAnI strInI prIti karAvavI. kharAba kuLamAM pedA thayelI strInI sAthe sebata karavI e kuLavAna strIone apavAdanuM mULa che. strIne gAdika thAya te tenI upekSA purUSa na kare. tapasyA, ujamaNuM, dAna, devapUjA, tIrthayAtrA vi dharmamAM strIne tene utsAha vadhArI dhana vagere ApIne sahAya kare, paNa aMtarAya nakare. kAraNa ke purUSa strIne puNyano bhAga lenAre arthAt dharmakRtya karAvavuM e ja parama upakAra che. strIsaMbaMdhamAM A ucitacAraNa che. putranuM ucita : have putranA saMbaMdhamAM pitAnuM ucita AcaraNa kahIe chIe. pitA bAlyAvasthAmAM pauSTika ane, Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ da. kR.] jinapUjAmAM zubha bhAvathI, [369 svecchAthI haravuM-pharavuM, bhAtabhAtanAM ramakaDAM vagere upAyathI putranuM lAlana-pAlana kare, ane tenA buddhinAguNu khIlI nIkaLe tyAre tene kaLAmAM kuzaLa kare. khAlyAvasthAmAM putranuM lAlanapAlana karavAnuM kAraNa e che ke, te avasthAmAM tenu zarIra jo sa'kaDAelu' ane dukhaLa rahe te tekoI paNa kALe puSTa na thAya. mATe ja kahyuM che ke, putra pAMcavarSInA thAya tyAM sudhI tenuM lAlanapAlana karavu.. te pachI daza varSa sudhI arthAt paMdara varSa nA thAya tyAM sudhI tADanA karavI, ane sALamuM varSa beThA pachI pitAe putranI sAthe mitranI peThe vavuM. pitAe putrane deva guru, dharma, mitra tathA svajana emanA 'mezAM paricaya karAvaveA. tathA sArA mANaseAnI sAthe tene maitrI karAvavI. guru Adikane paricaya AlyAvasthAthI ja hAya tA vaTjhalacIranI peThe hamezAM manamAM sArI vAsanA ja rahe che. uttama jAtanA, kulIna tathA suzIla leAkeAnI sAthe maitrI karI hAya tA kadAca nazIkhanAvAMkathI dhana na maLe te paNa AvanArA ana teA TaLI jAya ja, emAM zaka nathI. anArya dezamAM thaelA evA paNa A kumAranI ane abhayakumAranI maitrI te ja bhavamAM siddhine artha te thaI. pitAe putrane kuLathI, janmathI ane rUpathI barAbara hAya evI kanyA paraNAvavI. tene gharanA kA bhAramAM joDavA, tathA anukrame tene gharanI mAlikI seAMpavI. " kuLathI, janmathI ane rUpathI kharAbara hoya evI kanyA paraNAvavI " ema kahevAnu kAraNa e che ke-kajoDAvALI strI sAthe bhartArane caiAga thAya te temanA gRhavAsa nathI, paNa mAtra viTa...bA zA. 24 Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3eo] viSayAraMbha to bhaya nathI. (87) [zrA. vi. che; tathA eka-bIjA uparane rAga utarI jAya te kadAca bane jaNe anucita kRtya kare. A upara eka vAta kahe che. kajoDAnuM daSTAMtaH bhejarAjAnI dhArAnagarInI aMdara eka gharamAM ghaNe kurUpa ane nirguNa e puruSa tathA ati rUpavatI ane guNavAna evI strI hatI. bIjA gharamAM tethI ulaTuM eTale purUSa sAre ane strI bezIkala hatI. eka samaye banne jaNanA gharamAM cere khAtara pADyuM, ane banne kaDAne jeI kAMI na bolatAM surUpa strI surUpa purUSa pAse, ane kurUpa strI kurUpa purUSa pAse pheravI nAMkhI. jyAM surUpane vega thaze, te bane strI-purUSa prathama ghaNA udvigna rahetA hatA. te harSa pAmyA; paNa jene kurUpa strIne yaMga thaye, teNe rAjasabhAmAM vivAda calAvyuM. rAjAe DhaMDhero pITAvyA tyAre coroe AvIne kahyuM ke, he mahArAja ! rAtre cerI karanArA ane vidhAtAnI bhUla sudhArI, eka ratnane bIjA ratnanI sAthe bhegA karyo. te ceranI vAta sAMbhaLI hasIne rAjAe teja vAta pramANa karI. vivAhanA bheda vagere AgaLa kahevAze. "tene gharanA kAryabhAramAM jeDe.ema kahevAnuM kAraNa e che ke, gharanA kArabhAramAM joDAyela putra hamezAM gharanI ciMtAmAM rahevAthI svaccheda athavA madenmatta na thAya temaja ghaNuM duHkha sahana karI dhana kamAvavuM paDe che, e vAtanI jANa thatA anucitavyaya karavAnuM manamAM na lAve. "gharanI mAlikI seMpavI" ema kahyuM, tenuM kAraNa e che ke heTA leke e rogyakArya nhAnAne mAthe nAkhavAthI nhAnAnI pratiSThA thAya Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karI sAme putra ja zI vagerenA sabamaja putranI di, ka] sAmAyika pramukhe zubha bhAva, [37. che. gharane kAryabhAra sArI parIkSA karIne nhAne putra egya hoya te tene mAthe ja nAMkho. kAraNa ke tema karavAthI ja nirvAha thavAne, tathA tethI zabhA vagere vadhavAne paNa saMbhava che. prasenajita rAjAe pahelAM sarve putranI parIkSA karI seme putra je zreNika tene mAthe ja rAjya sepyuM. putranI peTheja putrI, bhatrIjA vagerenA saMbaMdhamAM paNa cagyatA mAphaka ucita AcaraNa karavAnuM jANavuM. temaja putranI vahUnA saMbaMdhamAM paNa samajavuM. jema dhanazreSThIe cAkhAnA pAMca dANA ApI parIkSA karI. jethI vahU rahiNIne ja gharanI svAminI karI, tathA ukjhitA, bhagavatI ane rakSita e traNe haTI vahuone anukame kacarA vagere kADhavAnuM, rAMdhavAnuM tathA bhaMDAranuM kAma soMpyuM. pitA putranI tenA dekhatAM prazaMsA na kare, kadAca putra vyasanamAM sapaDAya ema hoya te tene ghatAdi vyasanathI thato dhanane nAza, lekamAM apamAna, tarjanA, tADanA Adi durdazA saMbhaLAve, tethI te vyasanamAM sapaDAte aTake che. tathA lAbha, kharaca ane zikSaka e traNe putra pAsethI tapAsI le. tethI te svacchaMdI thato nathI, tathA pitAnI moTAI rahe che. putranI prazaMsA ja na karavI. kahyuM che ke-gurunI temanA mukha AgaLa, mitronI tathA bAMdhavonI pachavADe, dAsanI tathA cAkaranI temanuM kAma sAruM nIvaDe tyAre tathA strIonI teo marI gayA pachI prazaMsA karavI. paNa putranI te nahIM ja. kadAca prazaMsA karavI paDe te paNa pratyakSa na karavI. kAraNa ke, tethI tenA guNa AgaLa vadhatA aTake che Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 372] yadyapi lahIe bhavajala nAva; [zrA. vi. ane vRthA ahaMkAra vagere Ave che. pitAe putrane rAjasabhA dekhADavI, tathA paradezanA AcAra ane vyavahAra paNa prakaTapaNe dekhADavA, rAjasabhA dekhADavAnuM kAraNa e che ke-rAjasabhAne paricaya na hoya te kaI vakhate durdevathI ociMtu kAMI duHkha AvI paDe tyAre te kAcara thAya, tathA pArakI lakSmI joI adekhAI karanArA zatruo tene nukazAnamAM nAkhe. kemake-rAjadarabAramAM javuM, rAjAnA mAnItA ke jevA, tethI kAMI arthalAbha na thAya te paNa anarthane nAza te thAya ja, mATe rAjasabhAne avazya paricaya karAvavo. paradezanA AcAra tathA vyavahAra dekhADavAnuM kAraNa e che ke, paradezanA AcAra-vyavahAranuM jJAna na hoya, ane kAraNa paDethI tyAM javuM paDe te tyAMnA leke ene paradezI jANune sahajavAramAM duHkhamAM nAMkhI de, mATe paradezanA AcAra-vyavahAra dekhADavA. pitAnI peThe mAtAe paNa putranA saMbaMdhamAM tathA putranI vahUnA saMbaMdhamAM saMbhava mAphaka ucita AcaraNa sAcavavuM. mAtAe oramAna putranA saMbaMdhamAM vizeSa ucita AcaraNa sAcavavuM, kAraNa ke, te prAye sahajamAM pitAne kAMI ochuM paDayuM ema mAnanAre hoya che. A viSayamAM sAvakI mAe ApelI aDadanI rAbaDI ekanAra putrane dAkhale jANavo. sagAM saMbaMdhionuM ucita : pitAnA, mAtAnA tathA strInA pakSanA leke svajana kahevAya che. temanA saMbaMdhamAM purUSanuM ucita AcaraNa A rIte che. potAnA gharamAM putrajanma tathA vivAha-sagAI Adi maMgaLa kArya hoya tyAre Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. kR] to paNa jinapUjAe sAra, [373 temane haMmezAM AdarasatkAra karavo. temaja temane mAthe kAMI nukasAna AvI paDe te potAnI pAse rAkhavA. svajanene mAthe koI saMkaTa Ave, athavA temane tyAM kAMI utsava hoya te pote paNa haMmezAM tyAM javuM tathA teo nidhana athavA gAtura thAya te temane te saMkaTamAMthI uddhAra karavo. kemake-roga-ApadA-dukALa tathA zatrunuM saMkaTa mAthe Ave chate tathA rAjadvAre ane smazAne javAne avasare je sAthe rahe te bAMdhava kahevAya. svajanane uddhAra karavo te kharekhara jotAM potAne udhAra karavA barAbara che, kemake raheTanA ghaDA jema bharAya che ane khAlI thAya che tema mANasa paNa paisAdAra ane daridrI thAya che. keInI daridrI athavA ke paisAvALI avasthA cirakALa TakatI nathI. mATe kadAca durdevathI ApaNe sAthe mAThI avasthA AvI paDe te pUrve ApaNe jemanA upara upakAra karyA hoya teo ja ApaNe atpadAthI udhAra kare. mATe avasara Ave svajanone saMkaTamAMthI uddhAra karavoja purUSe svajanonI pUche niMdA na karavI; temanI sAthe mazkarI vageremAM paNa vagara kAraNe zukavAda na karavo, kAraNa ke tethI ghaNAkALanI prIti tUTI jAya che. temanA zatrunI sAthe dostI na kare, tathA temanA mitranI sAthe maitrI kare. purUSe svajana gharamAM na hoya ane tenA kuTuMbanI ekalI strIo ja gharamAM hoya te tenA gharamAM praveza na karavo, temanI sAthe paisAne vyavahAra na karavo, tathA devanuM, gurUnuM athavA dharmanuM kArya hoya temanI sAthe ekadIla thavuM. svajanenI sAthe paisAne vya Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34] jinane vinaya kahyo upacAra. (88: zriA, vi. vahAra na karavAnuM kAraNa e che ke temanI sAthe vyavahAra karatAM prathama jarAka ema lAge che ke ethI prIti vadhe che; paNa pariNAme tethI prItine badale zatrupaNuM vadhe che. kahyuM che ke jyAM ghaNI proti rAkhavAnI IcchA hoya tyAM traNa vAnAM na karavAM, eka vAdaviva , bIjo paisAne vyavahAra ane trIju tenI pachavADe tenI strI-sAthe bhASaNa. dharmAdika kAryamAM ekadila thavAnuM kAraNa e che ke saMsArI kAmamAM paNa svajanenI sAthe ekadIlapaNuM rAkhavAthI ja pariNAma sAruM Ave che, to pachI jinamaMdira Adi devAdikanA kAryamAM te jarUra ekadilapaNuM hovuM ja joIe. kemake, tevA kAryone AdhAra sarva saMghanA upara che. ane te sarva saMghanAM kAryo ekadilathI thAya temAMja nirvAha tathA zobhA vagerene saMbhava che, mATe te kAryo sarvanI saMmatithI karavAM. svajananI sAthe ekadila rAkhavA upara dRSTAMta. 8. 79 saMpa upara pAMca AMgaLIonuM daSTAMta-prathama tarjanI (aMguThAnI joDenI) AMgaLI lakhavAmAM tathA citrakalA vagere sarva kAryomAM prathama hovAthI tathA vastu dekhADavAmAM, uttama vastunAM vakhANa karavAmAM, vALavAmAM ane capaTI bhavaravAmAM DAhI hovAthI ahaMkAra pAmI madhyamA (vacalI) AMgaLIne kahe che, "tArAmAM zA guNa che ?" madhyamAe kahyuM. "huM save AMgaLIomAM mukhya maheTI ane madhya bhAgamAM rahenArI chuM. taMtrI, gIta, tAla, vagere kaLAmAM kuzaLa chuM. kAryanI utAvaLa jaNAvavA mATe athavA deSa, chaLa vagerene nAza karavAne mATe capaTI Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. ku] AraMbhAdika zaMkA dharI, [375 vagADuM chuM ane TacakArAthI zikSA karanArI chuM." emaja trIjI AMgaLIne pUchayuM tyAre teNe kahyuM, "deva, guru, sthApanAcArya, sAdharmika vagerenInavAMga caMdanapUjA, maMgalika, svastika, naMdyAvarta vagere karavAnuM tathA jaLa, caMdana, vAsakSepa, cUrNa vagerenuM abhimaMtraNa karavuM hArA tAbAmAM che." pachI cothI AMgaLIne pUchayuM tyAre teNe kahyuM ke, "DuM pAtaLI hovAthI kAnanI aMdara khaNavA Adi jhINa kAma karI karI zakuM chuM. duHkha Ave chedAdi pIDA sahuM chuM. zAkinI vagerenA upadrava dUra karuM chuM, japa saMkhyA vagere karavAmAM paNa agresara chuM." te sAMbhaLI cAre AMgaLIoe mahemAhe mitratA karI a gUThAne pUchayuM ke, hArAmAM zA guNa che?" aMgUThe kahyuM, "are ! huM te tamAro dhaNuM chuM ! juo lakhavuM, citrAmaNa karavuM, keLIye vALa, capaTI vagADavI, TacakAro, karo, mUThI vALavI, gAMTha vALavI, hathiyAra vagere vAparavAM, dADhI mUcha samAravI, tathA kAtaravI, kAtaravuM, leca kare, pIMjavuM, vaNavuM, chevuM, khAMDavuM, daLavuM, pirasavuM, kAMTe kADha, gAya vagere dohavI, japanI saMkhyA karavI, vALa athavA phUla gUMthavAM, puSpapUjA karavI, vagere kAryo mahArA vinA thatAM nathI. temaja vairInuM gaLuM pakaDavuM, tilaka karavuM, zrI jinAmRtanuM pAna karavuM, aMgUTha prazna kare vagere kAryo ekalA mahArAthI ja thAya che." te sAMbhaLI cAre AMgaLIo aMgrahAne Azraya karI sarva kAryo karavA lAgI. gurunuM ucita - svajananA saMbaMdhamAM upara kahyuM vagere Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 376] jo jinarAja bhakita parihari; [zrA. vi. ucita AcaraNa jANavuM. have dharmAcAryanA saMbaMdhamAM ucita AcaraNa kahIe chIe. purUSe darareja traNa raMka bhakti tathA zarIravaDe ane vacanavaDe mAnathI dharmAcAryane vaMdanA karavI. dharmAcAryo dekhADelI rIta pramANe Avazyaka vagere kAma karavAM, tathA temanI pAse zradhdhAthI dharmopadeza sAMbhaLavo dharmAcAryane AdezanuM bahumAna kare, emanI manathI paNa avajJA na kare. adhamI lekoe karelA dharmAcAryanA avarNavAdane potAnI zakti pramANe reke; paNa upekSA na kare. kahyuM che ke-mahaTAonI ni dA karanAraja kevaLa pApI nathI, paNa te niMdA sAMbhaLanAra paNa pApI che. tathA dharmAcAryane tutivAda haMmezAM kare, kAraNa ke, samakSa athavA pAchaLa dharmAcAryanI prazaMsA karavAthI puNyAnubaMdhI puNya baMdhAya che. dharmAcAryanAM chidra na jevAM, sukhamAM tathA duHkhamAM mitranI peThe temane anuvartavuM, tathA pratyenIkalakoe karelA upadravone pitAmAM jeTalI zakita hoya tevI zaktithI vAravA. prazna pramAdathI rahita evA dharmAcAryamAM chidro ja na hoya, tyAre te na jevAM ema kahevuM vyartha che. tathA mamatA rahita dharmAcAryanI sAthe mitranI peThe zI rIte vartavuM ?" uttara : kharI vAta che, dharmAcArya te pramAdathI ane mamatAthI rahita ja che, paNa judI judI prakRtinA zrAvakone potAnI prakRtine anusArathI dharmAcAryane viSe paNa judo judo bhAva utpanna thAya che. sthAnAMga sUtramAM kahyuM che ke "he gautama ! cAra prakAranA zrAvaka kahyA che, eka mAtA-pitA samAna, bIjA bhAI samAna, trIjA mitra samAna, cothA zakya Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. kR] dAna mAna vaMdana Adeza, [377 samAna." vagere A graMthamAM pUrve kahI gayA chIe. pratyenIka leoe karele upadrava dUra karavAnA saMbaMdhamAM kahyuM che ke, sAdhuone, jinamaMdira tathA vizeSe karI jinazAsanane kaI virodhI hoya, athavA kaI avarNavAda bolate hoya, -te tene sarva zaktithI vAre." A viSaya upara bhagIratha nAmanA sagara cakravatInA pautra jayakumAra, jeNe prAMta gAmanA rahIza sATha hajAra lekae karelA upadravathI pIDAyelA yAtrAe janAra saMghane upadrava TALyuM hatuM, tene dAkhalo jANavo. puruSe potAne kaMI aparAdha thae te dharmAcArya zikhAmaNa de tyAre "Apa kahe te egya che" ema kahI sarva kabUla karavuM. kadAca dharmAcAryanI kaMIka bhUla jaNAya te temane ekAMtamAM "mahArAja, Apa jevA cAritravaMtane A vAta ucita che ke " ema kahe. ziSya sAmuM AvavuM, guru Ave tyAre uThavuM, Asana ApavuM, pagacaMpI karavI, tathA zuddha evAM vastra, pAtra, AhAra AdinuM dAna vagere samayane ucita evo sarva vinaya saMbaMdhI upacAra bhaktithI karavo. ane pitAnA hRdayamAM dharmAcAryane viSe dRDha tathA kapaTa rahita anusaMga dhAraNa karavo, purUSa paradezamAM hoya te paNa dharmAcAryo karelA samyakatva Adi upakArane niraMtara saMbhAre. ItyAdi dharmAcAryanA saMbaMdhamAM ucita AcaraNa jANavuM. sva-nagara-nivAsIonuM ucita-puruSa je nagaramAM pite rahetuM hoya, te ja nagaramAM bIjA je vaNikavRttie AjIvikA karanArA leke rahetA hoya, te "nAgara evA nAmathI kahevAya che. nAgara lokonA saMbaMdhamAM yogya AcaraNa A rIte Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 378] to tuja sabale paDo kaleza, (89) [zrA. vi. jANavuM. nagaramAM rahenAra lekene duHkha Ave pote duHkhI thavuM, tathA sukha Ave pite sukhI thavuM temaja teo saMkaTamAM hoya te pote paNa saMkaTamAM paDayA hoya ema vartavuM. tathA teo utsavamAM hoya te pite paNa utsavamAM rahevuM. ema na karatAM eka nagaramAM rahelA sarakhA dhaMdhAnA loke je kusaMpamAM rahe, te rAjAnA adhikArIo temane, zIkArIo jema mRgalAone jALamAM phasAve che, tema saMkaTamAM utAre. moTuM kArya hoya te paNa potAnI moTAI vadhAravA sAru sarve nAgaree rAjAnI bheTa levA judA judA na javuM. kAMI kAmanI chAnI masalata karI hoya te te ughADI na pADavI. tathA keIe keInI cADI na karavI. ekeka jaNa judo judo rAjAne maLavA jAya che tethI bIjAnA manamAM vaira vagere pedA thAya che, mATe sarvee bhegA thaIne javuM tathA sarvenI yegyatA sarakhI hoya te paNa yavananI peke. keIne paNa mukhya karI sarvee tenI pachavADe rahevuM paNa rAjAnA hukamathI maMtrIe parIkSA karavAne arthe ApelI eka zayyA upara save suvAne mATe vivAda karanArA pAMcaso mUkhanI peThe kusaMpathI rAjAnI bheTa levA athavA tene vinaMtI vagere karavA na javuM. kemake game evI asAra vastu hoya te paNa te je ghaNuM bhegI thAya, te tethI ja thAya che. juo tRNanA samudAyathI baneluM doraDuM hAthane paNa bAMdhe che. masalata bahAra pADavAthI kArya bhAMgI paDe che, tathA vakhate rAjAne kepa vagere paNa thAya che, mATe gupta masalata bahAra na pADavI. mahomAMhe cADI karavAthI rAjA Adi Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svarUpathI dise sAvadha, [379: apamAna tathA vakhate daMDa vagere paNa kare. tathA sarakhA dhaMdhAvALA lekenuM kuM sapamAM rahevuM nAzanuM kAraNa che keeka peTavALA ane judAM judAM phaLanI IcchA karanArA bhAraMDa pakSInI peThe kusaMpamAM rahenArA lokone nAza thAya che. je lako eka bIjAnAM manuM rakSaNa karatA nathI. te rAphaDamAM rahevA sarpanI peThe maraNa paryata duHkha pAme che. kAMI vivAda utpanna thAya te trAju samAna rahevuM; paNa svajana saMbaMdhI tathA pitAnI jJAtinA loko upara upakAra karavAnI athavA lAMca khAvAnI IrachAe nyAyamArganuM ullaMghana na karavuM.prabaLa lakoe durbala lokone ghaNuM dANa, kara, rAjadaMDa vagerethI satAvavA nahIM. tathA De aparAdha hoya te ekadama tene daMDa na karavo. dANa, kara vagerethI pIDAyelA leke mAhamAMhe prIti na hovAthI saMpa mUkI de che. saMpa na hoya te ghaNA baliSTa leke paNa vagaDAmAMthI judA paDelA siMhanI peThe jyAM tyAM parAbhava ja pAme che. mATe mahAmahe saMpa rAkhavo eja sAruM che. kemake-mANasone saMpa sukhakArI che, temAM paNa pitA potAnA pakSamAM te avazya saMpa hovo ja joIe. juo phetarAthI paNa judA paDelA cokhA UgatA nathI. je parvatane pheDI nAMkhe che tathA bhUmine paNa vicAre che, te jaLanA pravAhane tRNano samudAya roke che. e saMpane mahimA che. pitAnuM hita IcchanArA lokoe dhanane vyaya karanArA rAjAnA. devasthAnanA athavA dharma khAtAnA adhikArI tathA temanA hAtha nIcenA lokonI sAthe leNadeNanA vyavahAra na kare, ane jyAre Ama che te rAjAnI sAthe vyavahAra na ja kare emAM Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 0] anubaMdhe pUjA nividya; [zrA. vi. te kahevuM zuM? rAjAnA adhikArIo vagerenI sAthe vyavahAra na karavAnuM kAraNa e che ke, te leke dhana levuM hoya te vakhate mAtra gAye prasanna mukhathI vArtAlApa karI tathA temane tyAM gae besavA Asana, pAna-bIDAM Adi ApI beTo-dekhADavAne bhabhako dekhADe che, ane bhalAI ughADI kare che. paNa avasara Ave kharUM laheNuM mAgIe, tyAre ame phalANuM tamAruM kAma nahetuM karyuM?" ema kahI pite karele talanA pherA sarakhe yatkiMcit mAtra upakAra prakaTa kare che, ane pUrvanA dAkSiNyane teja vakhate mUkI de che e temane svabhAva che. kahyuM che ke-1 brAhmaNamAM kSamA, 2 mAtAmAM DhaSa, 3 gaNikAmAM prema ane 4 adhikArIomAM dAkSiNyapaNuM e cAre aniSTha jANavAM, eTaluM ja nahIM, paNa te ulaTA leNadArane kheTA tahematamAM lAvI rAjA pAse zikSA karAve che kahyuM che ke-le paisAdAra mANasa upara beTA tahemata mUkI tene herAna kare che paNa nirdhana mANasa aparAdhI hoya te paNa tene koI ThekANe nukasAna thatuM nathI. rAjAnA sAthe dhanane vyavahAra na rAkhavAnuM kAraNa e ke, keI sAmAnya kSatriya pAse paNa laheNuM mAgIe te talavAra dekhADe che. te pachI svabhAvathI krodhI evA rAjAonI zI vAta kahevI ? A rIte sarakhe baMdha karanArA nAgara lekanA saMbaMdhamAM ucita AcaraNa kahyuM - sarakho dha na karanArA agara nAgara lekanI sAthe paNa upara kahyA pramANe ja yathAyogya rIte vartavuM. -anya dhamaenuM ucita anyadanI bhikSuke ApaNe Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di, kR] je kAraNa jinaguNa bahanAna, 381] ghera bhikSAne arthe Ave che temane yathAyogya dAna Adi ApavuM. temAM paNa rAjAnA mAnanIya evA anyadarzanI bhikSAne arthe Ave che tene vizeSe karI dAna avazya ApavuM. jo ke zrAvakanA manamAM anyadarzanIne viSe bhakti nathI, tenA guNane viSe pakSapAta nathI, te paNa AvelAnuM gya AdaramAna karavuM e gRhasthane dharma che. AcAra : ghera AvelAnI sAthe ucita AcaraNa karavuM, eTale jene jevI yogyatA hoya te pramANe tenI sAthe madhura bhASaNa karavuM, tene besavA Asana ApavuM. AsanadikanA mATe nimaMtraNa karavuM, kayA kAraNathI AvavuM thayuM? te pUchavuM tathA tenuM kAma karavuM, vagere gya AcaraNa jANavuM. tathA saMkaTamAM paDelA lekIne temAMthI kADhavA. ane dIna, anAtha, AMdhaLA, baherA, regI vagere duHkhI loke. upara dayA karavI, tathA temane potAnI zakti pramANe madada karI te duHkhamAMthI kADhavA e dharma savaMdazanIone sammata che. laukika AcaraNa karavAnuM kAraNa e che ke-je mANasa upara kaheluM laukika ucita AcaraNa karavAmAM paNa kuzaLa nathI, teo lekettara purUSanI sUkSama budhdhithI grahaNa karAya evA jainadharmane viSe zI rIte kuzaLa thAya? mATe dharmAthI lokoe avazya ucita AcaraNa karavAmAM nipuNa thavuM. bIje sthaLe paNa kahyuM che sarva ThekANe ucita AcaraNa karavuM. guNa upara anurAga rAkhave, deSane viSe madhyasthapaNuM" rAkhavuM ane jinavacanane viSe rUci rAkhavI, e samyagdaSTinAM. lakSaNa che. samudra pitAnI maryAdA mUktA nathI, parvate. Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 382] je avasare varate zubha dhyAna ((c)) [zrA. vi. calAyamAna thatA nathI, tema uttama purUSo ucita AcaraNa choDatA nathI, jagatanA gurU evA tIrthakara paNa gRhuthapaNamAM mAtApitAnA saMbaMdhamAM adbhutthAna (hATA purUSa Ave tyAre AdarathI ubhuM rahevuM) vagere kare che. A rIte nava prakAranuM ucita AcaraNa kahyuM. - avasTocita vacanathI thate lAbha: avasare kahelA rogya vacanathI ghaNo lAbha thAya che. jema AMbaDa maMtrIe mallikArjunane jItIne cauda kareDa mUlyanA matInA bharelA cha mUDA, ekeka telamAM cauda bhAra jeTale evA dhananA batrIza kuMbha, zaMgAranA ratnajaDita koDa vastra, tathA viSane haraNa karanAra zukti (chIpa) vagere vastu kumArapALanA bhaMDAramAM umerI, tethI teNe (rAjAe) saMtuSTa thaI AMbaDa maMtrone rAja-pitAmaha e birUda, koDa dravya, vIza sArA jAtivaMta azva vagere Rdhi ApI. tyAre AkhaMDa maMtrIe potAnA ghara sudhI pahoMcatAM pahelAM ja mArgamAM te sarva vyAdhi yAcakajanene ApI. e vAtanI rAjA pAse keIe cADI khAdhI, tyAre manamAM mAThA adhyavasAya AvyAthI kumArapALa rAjAe kodhathI AMbaDa maMtrIne kahyuM ke, "kema tuM hArA karatAM paNa vadhAre dAna Ape che?" AMbaDe kahyuM "mahArAja ! ApanA pitAjI daza gAmaDAnA dhaNI hatA ane Apa te aDhAra dezanA dhaNI che, emAM Apa taraphathI pitAjIne koI avinaya thaelo gaNAya?" vagere ucita vacanathI rAjAe rAjI thaIne AMbaDane rAja. putra e kitAba ane pUrve ApI hatI te karatAM bamaNI Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di, kR] jinavara pUjA dekhI karI. [343 didha ApI. graMthAMtaramAM kahyuM che ke,-dAna detAM, gamana karatAM, sUtAM, besatAM, bhejana-pAna karatAM, belatAM tathA bIje sarva sthAnake avasara ucita hoya teja te mane hara lAge che mATe samayane jANa purUSa sarva ThekANe ucita AcaraNa kare che. kemake eka tarapha eka ucita AcaraNa ane bIjI tarapha bIjA koDe guNe che. eka ucita AcaraNa na hoya te sarva guNene samudAya jhera mAphaka che, mATe purUSe sarva anucitaAcaraNa cheDI devuM. temaja je AcaravAthI pitAnI mUkhamAM gaNatarI thAya te sarve anucita AcaraNamAM samAya che. laukikazAstramAM che. te ahi upakArI hAI batAve che. mUrkhanAM se lakSaNaH "rAjA ! so mUkha kayA? te sAMbhaLa, ane te te mUrNapaNAnAM kAraNa mUka. tema karavAthI tuM A jagatamAM nirdoSa ratnanI peThe zobhA pAmIza." chatI zaktie udyama na kare, paMDitanI sabhAmAM pitAnAM vakhANa kare, 3 gaNikAnA vacana upara vizvAsa rAkhe, 4 daMbha, tathA ADaMbara upara bharose rAkhe, 5 jugAra, kimiyA vagerethI dhana meLavavAnI AzA rAkhe, ke khetI Adi lAbhanAM sAdhanothI lAbha thaze ke nahIM? evo zaka rAkhe, cha budha nahIM chatAM moTuM kAma karavA dhAre. 8 vaNika thaI ekAMtavAsa karavAmAM rUci rAkhe. 9 mAthe devuM karI gharabAra vagere kharIde, 1deg pite vRddha thaI kanyA paraNe, 11 gurU pAse na dhArelA graMthanI vyAkhyA kare, 12 khullI vAta DhAMkavAne prayatna kare, 13 caMcaLa strIne bhartAra thaI ISya rAkhe, 14 zatru samartha chatAM manamAM tenI zaMkA Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 384] bhaviyaNa bhAve bhavajala tarI; [zrA. vi na rAkhe, 15 prathama dhana ApIne pAchaLathI pazcAttApa kare. 14 abhaNa chatAM moTA svarathI kavitA bele, 17 avasara Ave nahIM chatAM belavAnI caturatA dekhADe, 6 balavAne avasara Ave mauna rAkhe, 19 lAbhane avasare kalaha kaleza. kare, 2deg bhajanane samaye kodha kare, 21 moTA lAbhanI. AzAthI dhana vikhere, 22 sAdhAraNa balavAmAM kilaSTa evA saMskRta zabda vApare, 23 putranA hAthamAM sarva dhana ApI pite dIna thAya, 24 strI pakSanA leka pAse yAcanA. kare, 25 strInI sAthe TaTo thavAthI bIjI strI paraNe, 26 putra upara krodha karI tenuM nukazAna kare, 7 kAmI purUSonI sAthe harIphAI karI dhana uDAve, 28 yAcakoe karelI stutithI manamAM ahaMkAra lAve, 29 pitAnI buddhinA ahaMkArathI bIjAnAMhita vacana na sAMbhaLe; 3deg amAruM mahesuM kuLa. evA ahaMkArathI koInI cAkarI na kare, 1 durlabha evuM dravya ApIne kAmaga seve, 31 mUlya ApIne kharAba-- mALe jAya, 33 rAjA lebhI chatAM tenI pAsethI lAbha thavAnI AzA rAkhe, 34 adhikArI duSTa chatAM nyAyanI. AzA rAkhe, 35 kAyasthane viSe snehanI AzA rAkhe, 36 maMtrI kara chatAM bhaya na rAkhe, 37 kRtajJa pAse upakAranAbadalAnI AzA rAkhe, arasika purUSa AgaLa svaguNa jAhera kare, 39 zarIra nigI chatAM vahemathI davA khAya, 40 regI chatAM parejI na pALe, 41 lebhathI svajanane choDI de, 42 mitranA manamAM rAga utarI jAya evAM vacana bele, 43 lAbhane avasara Ave ALasa kare, 44 Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di ka] chakAyanA rakSaka heya vaLI, [385 heTo adhivaMta chatAM kalaha kare, 4pa joSInA vacana upara bharose rAkhI rAjyanI IcchA kare, 46 mUkhanI sAthe masalata karavAmAM Adara rAkhe, durbaLa lekene upadrava karavAmAM zUravIrapaNuM batAve, 48 jenA doSa jAhera dekhAya che, evI strIupara prItirAkhe, 49 guNane abhyAsa karavAmAM kSaNa mAtra rUci na rAkhe, 5deg bIjAe saMcaya kareluM dhana uDAve, 5 mAna rAkhI rAjA jevA DoLa ghAle, para lekamAM rAjAdikanI jAhera niMdA kare, 53 dukha dInatA batAve, 56 sukha Ave bhAvi kALe thanArI durgati bhUlI jAya, 55 thaDA bacAvavAne arthe ghaNe vyaya kare, 56 parIkSAne arthe jhera khAya, pa7 kimiyAmAM dhana homa, 58 kSaya roga chatAM rasAyana khAya, 59 pote potAnI mahenaTAIne ahaMkAra rAkhe, 6deg krodhathI AtmaghAta karavA taiyAra thAya, 61 niraMtara vagara kAraNe bhaTakta rahe, 2 bANanA prahAra thayA hoya te paNa yudhdha jue, heTAnI sAthe virodha karI nukazAnamAM utare, 64 theDudhana chatAM ADaMbara pleTo rAkhe, " huM paMDita chuM ema samajI bahu bakabakATa kare, 66 pitAne zUravIra samajI koInI bIka na rAkhe, 67 ghaNuM vakhANa karI sAmA mANasane trAsa upajAve, 68 hAMsI karatAM marma vacana bole, 69 daridrInA hAthamAM pitAnuM dhana Ape, 70 lAbha nakakI nahIM chatAM kharaca kare, potAnA kharacane hisAba rAkhavAne pote kaMTALo kare, nazIba upara bharose rAkhI udyama na kare. 73 pite daridrI thaI vAte karavAmAM vakhata gumAve, 76vyasanAsakta thaI bhajana zrA. 25 Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 386) eha bhAva jANe kevalI. (91) [zrA. vi. karavAnuM paNa bhUlI jAya, 75 pite nirguNa chatAM pitAnA kuLanI ghaNuprazaMsA kare, 76 kaTherasvara chatAM gIta gAya, 99 strInAbhayathI yAcakane dAna Ape nahIM, 78 kRpaNatA karavAthI mAThI avasthA pAme, 79 jenA deSa khullA dekhAtA hoya tenAM vakhANa kare, 8degsabhAnuM kAma pUruM thayA vinA uThIjAya, 81 dUta thaI saMdeze bhUlI jAya, 82 khAMsIne roga chatAM corI karavA jAya, 23 yazane arthe bhajananuM kharca he rAkhe; 84 leka vakhANa kare evI AzAthI cheDe AhAra kare, 85 je vastu theDI hoya te ghaNuM bhakSaNa karavAnI marajI rAkhe, 66 kapaTI ane mIThA belA lekanA pAsamAM sapaDAya, 87 vezyAnA yAranI sAthe kalaha kare, 88 be jaNA kAMI masalata karatA hoya te vacce jAya, 89ApaNA upara rAjAnI maherabAnI haMmezAM raheze evI khAtrI rAkhe, 90 anyAyathI sArI avasthAmAM AvavAnI IcchA kare; 1dhana pAse nahIM chatAM dhanathI thanArAM kAme karavA jAya, lekamAM gurUvAta jAhera kare, 7 yazane arthe ajANa mANasane jAmIna thAya, 94 hitanAM vacana kahenAranI sAthe vera kare, 95 badhe bharoso rAkhe, 9s lekavyavahAra na jANe, 97 yAcaka thaI uSNabhejana jamavAnI devarAkhe, munirAja thaI kriyApALavAmAM zithilatA rAkhe. 99 kukarma karatAM zaramAya nahIM, ane 1 bolatAM bahuhase. te mUrkha jANavo." A rIte so prakAranA mUrkha kahyA che. anya hitavacano : vaLI jethI apayaza thAya te choDavuM. vivekavilAsa graMthamAM kahyuM che ke-vivekI purUSa sabhAmAM AvI che ane pAvata jAhera Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jala taratAM jala upara yathA, [387 magAsu, oDakAra, hAsya vagere karavAM paDe te me AgaLa lugaDuM DhAMkIne karavAM, tathA sabhAmAM nAka khAtaravuM nahIM ane hAtha maraDavA nahI, palAMThI na vALavI, paga lAkhA na karavA, tathA nidrA, vikathA ane kuceSTA na karavI, avasare kulIna purUSAnuM hasavu' mAtra hAi paheALA thAya eTaluM ja hAya che, paNa khaDakhaDa hasavu. athavA ghaNuM hasavuM sathA anucita che. khagalamAM sIseTI vagADavA Adi agavAgha, vagara prayeAjane tRNanA kaTakA karavA, page athavA ke hrAthe jamIna khAtaravI, nakhathI nakha ke dAMta ghasavA vivekI purUSa bhATa, cAraNu ane brAhmaNa vagera lokoe karelA peAtAnI praza'sA sAMbhaLI manamAM ahaMkAra na lAvavo. tathA samajI lAko vakhANa kare te te uparathI ApaNAmAM guNu che eTale nizcakkta karavI, paNa ahaMkAra na karavo. vicakSaNa purUSoe pArakA vacananA abhiprAya barAbara dhAravo, nIca mANusa halakA vacana mele te teneA badalA vALavA temAM vacana mukhamAMthA kADhavAM nahIM. DAhyA purUSe je vAta arthAta, anAgata tathA vartamAna kALamAM bharosA rAkhavA ceAgya na hAya, te vAtamAM e ema ja che evo spaSTa abhiprAya na jaNAvavo. vivakI purUSoe pArakA mANusa pAsethI zarU karAvavA dhArelu kAma te mANasa AgaLa pahelethIja kAI dAkhalA-dalIlathI athavA vizeSa vacanathI jaNAvavuM. ApaNA dhArelA kAryane anukULa vacana hAya te te ApaNA kAryanI siddhine arthe avazya kabUla karavuM. jenuM kArya ApaNAthI na banI zake ema hAya tene pahele di. kuM] Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 388] munine dayA na hae vRthA [zrA. vi. thIja tema kahI devuM, paNa mithyAvacana kahIne khAlI keIne dhakakA na khavarAvavA. samaju lokoe koIne kaDavAM vacana na saMbhaLAvavAM. pitAnA zatruone tevAM vacana saMbhaLAvavAM paDe che te paNa anyaktithI athavA bIjA kaI bahAnAthI saMbhaLAvavAM. je purUSa mAtA, pitA, rogI, AcArya, paraNA, bhAI, tapasvI, vRdhdha, bALaka, durbaLa mANasa, vaidya, pitAnI saMtati, bhAIyAta, cAkara, bahena, Azrita leke, sagAM-saMbaMdhI ane mitra eTalAnI sAthe je kalaha na kare te traNe jagatane vaza kare che. eka sammu sUrya tarapha na jevuM temaja caMdra-sUryanuM grahaNa, UMDA kUvAnuM pANI ane saMdhyA samaye AkAza na jevuM. strI-purUSane saMjoga, mRgayA, tarUNa avasthAmAM nagna strI, jAnavaranI kIDA ane kanyAnI ni eTalA vAnAM na jevA vidvAna . purUSa pitAnA mukhane paDachAyo telamAM, jaLamAM, hathiyAramAM, mUtramAM tathA lehamAM na jue. kAraNa ke, ema karavAthI AyuSya ghaTe che. sArA mANase kabUla karela vacanane bhaMga, gaI vastune zoka tathA keIne nidrAbhaMga keI kALe paNa na karavo. ghaNAnI sAthe baira na karatAM ghaNA matamAM pitAne mata Apavo. jemAM svAda nathI evAM kAryo paNa samudAyanI sAthe karavAM. sujJa purUSoe sarve sArA kAryamAM agresara thavuM. mANase kapaTathI paNa nispRhapaNuM dekhADe te paNa tethI phaLa nIpaje che. purUSoe je kRtya karavAthI keInuM . nukasAna nIpaje evuM kAma karavA tatpara na thavuM. tathA supAtra mANasanI kaI kALe adekhAI karavI nahIM. Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hi. ka] puSpAdika upara tima jANa, [389 pitAnI jAti upara AvelA saMkaTanI upekSA na karavI, paNa ghaNA AdarathI jAtine saMpa thAya tema karavuM, kAraNa ke ema na kare te mAnyapuruSanI mAnakhaMDanA ane apayaza thAya. pitAnI jAti cheDIne parajAtine viSe Asakta thaelA leke kukarmamAM rAjAnI peThe maraNaparyaMta duHkha pAme che. jJAti mAMhomAMhe kalahakaravAthI prAye nAza pAme che, ane saMpamAM rahe che, jema jaLamAM kamaLinI vadhe che tema vRdidhapAme. samaju mANase daridrI avasthAmAM Avele potAne mitra, sAdhamI, jJAtinA AgevAna, moTA guNI tathA putra vinAnI bahena eTalA lokonuM avazya poSaNa karavuM. jene hoTAI gamatI hoya, evA puruSe sArathinuM kAma, pArakI vastunuM kharIda-vecANa tathA potAnA kuLane anucita kArya karavA taiyAra na thavuM. mahAbhArata graMthamAM paNa kahyuM che ke puruSe brAhma muhUrtane viSe uThavuM ane dharmano tathA arthane vicAra kare. sUryane UgatAM tathA AthamatAM ke Ivakhate paNa na je. purUSe uttara dizAe tathA rAtrie dakSiNa dizAe ane kAMI harakata hoya te game te dizAe mukhakarIne maLa-mUtrane tyAga karavo. Acamana karIne devanI pUjA vagere karavI, gurune vaMdanAkaravI, temaja bhojana karavuM. he rAjA! jANa puruSe dhana prApta karavA prayatna avazya karavo kAraNa ke te heya teja dharmAdi vagere thAya che. eTale dhanane lAbha hoya tene bhAga dharmakRtyamAM, bhAga saMgrahamAM ane bAkI rahelA bethA bhAgamAM potAnuM piSaNa calAvavuM ane nitya naimittika kriyAo karavI. Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30] puSpAdika pUjAne ThANa, (2) [zrA. vi. vALasamAravA, orisAmAM mukha jevuM, tathA dAtaNa ane tIrthakara devanI pUjA karavI eTalAvAnAM bepara pahelAM ja karavAM. potAnA hitanI vAMchA karanAra puruSe haMmezAM gharanI Aghe jaI maLa-mUtra karavuM, pagadhavA, tathA e ThavADanAMkhavo. je puruSa mATInA gAMgaDA bhAge, tRNanA kaTakA kare, dAMtavaDe nakhautAre, tathA maLa-mUtra karyA pachI barAbara zudhi na kare, te A lekamAM lAMbu AyuSya na pAme, bhAMgelA Asana upara na besavuM. bhAMgeluM kAMsAnuM pAtra rAkhavuM nahIM. vALa chuTA mUkI bhejana na karavuM tathA nagna thaIne na nhAvuM, nagnapaNe suIna rahevuM, ghaNIvAra eMThA hAtha vagere na rAkhavA, mastakanA AzrayataLe sarva prANa rahe che, mATe eMThA hAtha mastake na lagADavA, mAthAnA vALa na pakaDavA, tathA mastakane viSe prahAra paNa na kara. putra tathA ziSya vinA sIkhAmaNane arthe keIne tADanA paNa na karavI. puruSoe kaI kALe paNa be hAthe mastaka na khAvuM, tathA vagara kAraNe vAra vAra mAthe nhAvuM nahIM. grahaNavinA rAtrie hAvuM sAruM nathI. tathA bhejanakarI rahyA pachI ane UMDAgharamAM paNa na nahAvuM. gurune deSa na kahe, guru phodha kare te temane prasanna karavA. tathA bIjAleke ApaNA gurunI niMdA karatA hoya te te sAMbhaLavI paNa nahIM. he bhArata! guru, satI strIo, dhamI puruSe tathA tapasvIo, emanI mazkarImAM paNa nindA na karavI. keIpaNa pArakI vastu ceravI nahIM, kiMcitmAtra paNa kaDavuM vacana na bolavuM, madhuravacana paNa vagarakAraNe bolavuM nahIM. pArakAdoSa na kahevA. mahApApa karavAthI patita Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [3r . .] OM tA munine nahIM kima pUjanA, thayelA leAkeAnI sAthe vArtAlApa paNa na karavA, temanA hAthanuM anna na levu', tathA temanI sAthe kAMI paNa kAma karavuM nahI. ekaAsana upara na besavuM, DAhyA mANase lekamAM niMdA pAmelA, patita, unmatta, ghaNAleAkeAnI sAthe varakaranArA, ane mUrkha eTalAnI dostI karavI nahI.. tathA ekalA musApharI karavI nahIM. he rAjA ! duSTa vAhanamAM na caDhavuM, kinArA upara AvelI chAyAmAM na besavuM, tathA AgaLa paDI jaLanA pravAhanI sAmA javu' nahIM. saLagelA gharamAM dAkhala thavu. nahI', parvatanI TuMka upara na caDavuM, mukha DhAMkayA vinA bagAsuM, udharasa tathA zvAsa khAvAM nahIM. DAhyA mANase cAlatAM UMcI, ADIavaLI athavA draSTi na rAkhavI, paNu AgaLa cArahAtha jeTalI bhUmi upara najara rAkhIne cAlavu'. DAhyA mANase khaDakhaDa hasavu' nahIM, sIsoTI na vagADavI, dAMta tathA nakha na chedavA, paga upara paga caDhAvIne besavu' nahI". dADhImUchanA vALa cAvavA nahIM. hATha dAMtamAM vAraMvAra na pakaDavA, ejhu' hAya te bhakSaNa na karavu, tathA koI paNa ThekANe dvAra na heAya teA cAramArge javuM nahI. unALAnI tathA ceAmAsAnI RtumAM chatralaine tathA rAtrie athavA vagaDAmAM javu hoya teA lAkaDI laIne javuM. pagarakhAM, vastra ane mALA e traNavAnAM koie paherelAM hAya te paheravA nahI'. sIene viSe IrSyA karavI nahI', tathA peAtAnI strInuM prayatnathI rakSaNakaravu. IrSyAkaravAthI AyuSya ghaTe che. he mahArAja ! rAtrIe jaLanA vyApAra, dahI ane sAthavA temaja madhyarAtrie bhAjana karavuM nahI. Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 382) ema tuM zuM ciMte zubha manA; [ kA. vi. DAhyA mANase ghaNIvAra sudhI DhIMcaNa UMcAkarIne na sUvuM. gohikA Asane na besavuM, tathA page Asana kheMcI paNa na besavuM. puruSe taddana prAtaHkALamAM, taddana saMdhyAne viSe tathA taddana baporamAM tathA ekAkIpaNe athavA ghaNA ajANa mANanI sAthe javuM nahIM. he mahArAja ! buddhizALI puruSoe malina darpaNamAM pitAnuM mukha vagere na jevuM. tathA dIrdhAyuSyanI vArachA karanAra puruSe rAtrie paNa darpaNamAM pitAnuM moM jovuM nahIM. he rAjA! paMDitapuruSe eka kamaLa ane lAlakamaLa vajIne lAla mALA dhAraNa karavI nahIM, paNa sapheda dhAraNakaravI, he rAjana! sUtAM, devapUjA karatAM tathA sabhAmAM jatAM paheravAnAM vastra judAM judAM rAkhavAM. belavAnI tathA hAthapaganI capaLatA, atizaya bhejana, zayyAupara dI, tathA adhamapuruSonI ane thAMbhalAnI chAyA eTalAM vAnAM avazya tajavAM, nAka khotaravuM nahIM, pote potAnAM pagarakhAM na upADavAM, mAthe bhAra na upADe, tathA varasAda varasate hoya tyAre doDavuM nahIM. pAtrabhAMge to prAye kalaha thAya che ane khATabhAge te vAhanane kSayathAya. jyAM sthAna ane kUkaDe vasatA hoya tyAM pitarAIe pitAne piMDa letA nathI. gRhastha taiyAra karelA annathI pahelAM suvAsinIstrI, garbhiNI, vRddha, bALaka ane regI emane jamADavA ane pachI jamavuM. he pAMDava ! zreSTha gAya, baLada Adi gharamAM baMdhanamAM rAkhI tathA jenArA mANasone kAMI bhAga na ApI pite ja ekale je mANasa bhajana kare, te kevaLa pApabhakSaNa kare che. gRhanI vRddhi vAMchanAra gRhastha pitAnI jJAtine Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di, ku) regIne auSadha sama eha, [293 vRddha puruSa ane pitAne daridrIthayelo mitra emane gharamAM rAkhavA. DAhyA mANase apamAna AgaLa karI tathA mAna pAchaLa rAkhI svArtha sAdhave. kAraNa ke, svAthI mANase bhraSTa thavuM e mUrkhatA che. thoDA lAbhane arthe ghaNuM nukazAna khamavuM nahIM. thoDuM kharacI ghaNAne bacAva kara emAM ja DahApaNa che. leNuM-deNu tathA bIjA kartavya je samaye karavAM joIe te samaye zIgha na karAya te tenI aMdara rahelo rasa kALa cusI le che. jyAM jatAM Adara satkAra na maLe, madhura vArtAlApa na thAya, guNa-doSanI paNa vAta na thAya tene ghera javuM nahIM. he arjuna! vagara bolAve gharamAM praveza kare, vagara pUche bahu bole tathA na ApelA Asane pite ja bese te puruSa adhama jANo. aMgamAM kapa nahIM chatAM kepakare. nidhana chatAM dhanane vAM che, ane pite nirguNa chatAM guNane vakare e traNe puruSa jagatamAM lAkaDI samAna samajavA. mAtApitAnuM poSaNa na karanAro, kiyAne uddezIne yAcanA kanAre ane mRta puruSanuM zAdAna lenAre e traNe jaNAne pharIthI manuSyane avatAra durlabha che. koI kALe pAchI na jAya evI lakSmInI IcchA karanAra puruSe pote baliSTha puruSanA sapATAmAM AvatAM netaranI peThe nagna thavuM, paNa sarpanI peThe kadApi dhasI na javuM. netara mAphaka namra rahenAra purUSa avasare pharIthI heTI lakSmI pedA kare che, paNa sarpanI peThe dhasI janAra mANasa kevaLa vadha mAtra pAmavA yogya thAya che. buddhizALI puruSe avasara Ave kAcabAnI peThe aMgopAMgane saMkeca Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 394 nirogI che munivara deha. (3) [zrA. vi. karI tADanAo sahana karavI, ane te avasara Ave te kALAsApanI mAphaka dhasI javuM. saMpamAM rahelA game tevA tuccha lene paNa baliSTha leke upadrava karI zakatA nathI. sAme pavana hoya te paNa ekajaththAmAM rahelI velaDIone te kAMI paNa bAdhA utpanna karI zakatA nathI. vidvAna puruSe zatrune ekavAra vadhArIne tene taddana nAza kare che, kAraNa ke, prathama gaLakhAIne sArI peThe vadhAre kapha, sukhe bahAra kADhI zakAya che. jemAM samudra vaDavAnaLane dararoja niyamita jaLa Ape che tema buddhizALI puruSe sarvasva haraNa karavA samartha evA zatrune alpa-alpa dAna karIne prasanna kare che. joke pagamAM bhAMgelA kAMTAne hAthamAnA kAMTAthI kADhI nAkhe che, tema DAhyo puruSa eka tINa zatrune jItI zake che. jema aSTApada pakSI meghane zabda sAMbhaLI tenI tarapha kUdakA mArI pitAnuM aMga bhAMgI nAkhe che, tema pitAnI tathA zatrunI zaktine vicAra na karatAM je manuSya zatruupara doDe che te nAza pAme che. jema kAgaDIe suvarNasUtrathI kRSNa sarpane nIce. pADe, tema DAhyA puruSe baLathI nahI thaI zake evuM kArya yuktithI karavuM.nakhavALA ane zIMgaDAvALA jAnavare, nadIo, zastradhArI puruSa strIo rAjAo-emane vizvAsa kare nahIM. pazu ane paMkhIthI levAnA guNe-siMhathI eka, bagalAthI eka, kukaDAthI cAra, kAgaDAthI pAMca, kUtarAthI cha ane gadheDAthI traNa zikhAmaNa levI. siMha jema sarva zaktivaDe eka phALa mArI pitAnuM kAma sAdhe che tema DAhyA puruSe thoDuM athavA ghaNuM je kAma karavuM hoya te sarva zaktithI karavuM. Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ da, kR] DhALa-9 bhAva stava munine bhalojI, [395 bagalAnI peThe arthane vicAra kare. siMhanI peThe parAkrama karavuM varunI mAphaka lUTavuM ane sasalAnI peThe nAsI javuM. 1saunA pahelAM uThavu, laDhavuM, baMdhuvargamAM khAvAnI vastu vaheMcavI ane 4 strIne prathama tAbAmAM laI pachI bhegavavI, e cArazikhAmaNe kUkaDAthI levI. ekAMtamAM saMga kare, radhiThAI rAkhavI, avasara Ave gharabAMdhavuM, 4pramAda na karavo pakoI upara vizvAsa na rAkhavo, e pAMca zikhAmaNe kAgaDAthI levI. marajI mAphaka bhejana, avasare alpamAtramAM saMteSa rAkhave, sukhe nidrA levI, sahajamAM jAgRta thavuM. svAmI upara bhakti rAkhavI ane zUravIra rahevuM e cha zIkhAmaNe kUtarA pAsethI levI. 1upADelo bhAra vahevo, TADhanI paravA rAkhavI nahI ane haMmezAM saMtuSTa rahevuM, e traNazikhAmaNe gadheDA pAsethI levI." A vagere nItizAstramAM kahelA sarva ucita AcaraNane suzrAvake samyapha prakAre vicAra kare. kahyuM che ke-je mANasa hita kayuM ? ahita karyuM? ucita vAta kaI? anucita kaI? vastu kaI? avastu kaI? e pite jANI zako nathI, te ziMgaDAvinAne pazu, saMsArarUpI vanamAM bhaTake che. je mANasa bolavAmAM jovAmAM ramavAmAM, preraNuM karavAmAM, rahevAmAM, parIkSA karavAmAM, vyavahArakaravAmAM, bhavAmAM, paisA meLavavAmAM, dAna devAmAM, hAlacAla karavAmAM, abhyAsa karavAmAM, khuzIthavAmAM ane vRddhi pAmavAmAM koI jANatuM nathI, te bezarama-ziromaNi duniyAmAM zA mATe jIvatA haze? je mANasa pitAne ane pArake ThekANe besavuM, sUvuM, bhegavavuM, Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36] beu bhede gRhI dhAra; [zrA. vi. paheravuM, bolavuM e sarva barAbara jANe te uttama vidvAna jANa. A saMbaMdhI vistArathI lakhatA nathI. 6. 80 vyavahArazuddhi upara dhanamitranI kathA vyavahArazuddhi vagere traNa zudhithI pasA meLavavA saMbaMdhI A pramANe daSTAMta che- vinayapura nagaramAM dhanavAna e vasubhadrane dhanamitra nAmane putra hatuM. nAnapaNamAM tenA mAtA-pitA maraNa pAmavAthI te ghaNe duHkhI tathA dhananI hAni thavAthI ghaNe daridrI thaye. tarUNa vayamAM paNa tene kanyA maLI nahIM. tyAre te zaramAIne dhana meLavavA paradeza gaye. jamInamAM dATeluM dhana kADhavAnA upAya, kimiyA, sidharasa, maMtra, jaLanI tathA sthaLanI musApharI, jAtajAtanA vyApAra. rAjAdikanI sevA vagere ghaNuM upAya karyA, te paNa te dhanamitrane dhana maLyuM nahIM. tethI teNe atizaya udvigna thaI, gajapura nagaramAM kevaLI bhagavAnane pitAne pUrvabhava pU. kevaLI bhagavAne kahyuM, "vijayapura nagaramAM ghaNe kRpaNa evo gaMgadatta nAmane gRhapati rahetuM hatuM. te matsarI hatI tathA bIjAne dAna maLatuM hoya athavA bIjA keIne lAbha thatuM hoya te temAM paNa aMtarAya karato hato. eka vakhate suMdara nAmane zrAvaka tene munirAja pAse laI gaye. kAMIka bhAvathI tathA kAMIka dAkSiNyathI teNe dararoja cityavaMdana karavAne abhigraha barAbara pALe. te puNyathI he dhanamitra ! tuM dhanavAna vaNikane putra thaye ane amane maLe. tathA pUrvabhave karelA pApathI ghaNe daridrI ane duHkhI thayA. je je rIte karma karAya che, te ja rIte Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. ko trIje adhyayane kaNojI, [graha tenA karatAM hajAragaNuM jogavavuM paDe che, ema jANIne ucita hoya te AcaravuM. kevaLAnA evA vacanathI pratibaMdha pAmelA dhanamitra zrAvakapaNuM svIkAryuM, tathA rAtrinA ane divasanA pahelA pahoramAM dharma ja Acare, e abhigraha paNa grahaNa karyo. pachI eka zrAvakane ghera te utaryo. prabhAtakALamAM mALInI sAthe bAgamAM phUla bhegAM karIne te gharaderAsaramAM bhagavAnanI parama-bhaktithI pUjA karato hate. tathA bIjA, trIjA vagere paheramAM dezaviruddha, rAjaviruddha vagerene choDI daIne vyavahArazuddhithI tathA ucita AcaraNathI zAstrokta rIti pramANe te dhanamitra vyApAra karatuM hatuM, tethI tene nirvAha jeTaluM sukha maLavA lAgyuM. jemAM tenI dharmane viSe daDhatA thaI tema tene vadhu dhana maLavA lAgyuM, ane dharmakaraNImAM vadhu ne vadhu vyaya karavA lAgyA. AgaLa jatAM dhanamitra judA gharamAM rahyo ane dhamiTha ane uttama jANIne kaI zeThe tene pitAnI kanyA paNa ApI. eka vakhate gAyone samudAya vagaDAmAM javA nIkaLe tyAre goLa, tela Adi vastu vecavA te jAte hate. gAyanA samudAyane ghaNI govALiye "A aMgArA che, ema samajIne senAne nidhi nAMkhI detuM hatuM, tene joI dhanamitre kahyuM. "A senuM che kema nAMkhI tho che?" gokuLanA dhaNIe kahyuM, "pUrve paNa amArA pitAjIe A senuM che ema kahI amane ThagyA, tema tuM paNa amane ThagavA AvyuM che." dhanamitre kahyuM. "huM khoTuM kahetA nathI" gekuLanA dhaNIe kahyuM. "ema hoya te amane goLa vagere ApIne tuM ja A sonuM le." pachI dhanamitre te pramANe karyuM Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 398] mahAnizitha majhAra. zriA. vi. ane tethI tene trIza hajAra saunaiyA maLyA. tathA bIjuM paNa teNe ghaNuM dhana meLavyuM, tethI te mATe zeTha thaye. te ja bhavamAM dharmanuM mAhAtmya keTaluM sAkSAta dekhAya che? eka divase dhanamitra karmane vaza thaI sumitra zeThane ghera ekale ja gaye. tyAre sumitra zeTha koDa mUlyane ratnane hAra bahAra mUkIne koI kAryane aMge gharamAM gaye ane turata pAcho AvyA. eTalAmAM ratnane hAra kayAMye jato rahyo. tyAre ahiM bIje kaI Avyo nathI mATe te ja lIdhe" ema kahI sumitra dhanamitrane rAjasabhAmAM laI gaye. dhanamitre - jinapratimAnA adhiSThAyaka samakitI devatAne kAussaga karI pratijJA karavA mAMDI. eTalAmAM sumitranI eATImAMthI ja ratnane hAra nIkaLyo. tethI sarva lokone ajAyabI thaI. A vAta jJAnIne pUchatAM temaNe yathAyogya rIte kahyuM, "gaMgadatta nAmane gRhapati ane magadhA nAmanI tenI strI hatI. gaMgadane pitAnA zeThanI strInuM eka lAkha rUpiyAnI kismatanuM ratna keIna jANe evI gupta rIte meLavyuM, zeThanI strIe ghaNI mAgaNI karI, te paNa pitAnI strIne viSe moha hovAthI gaMgadane tene bahArA sagAvhAlAoe ja te ceryuM che." ema kahI khoTuM ALa dIdhuM, pachI zeThanI strI bahuM dilagIra thaI. tApasI thaI ane maraNa pAmI vyaMtara thaI. magadhA maraNa pAmI sumitra thaI, ane gaMgadatta maraNa pAmIne dhanamitra thaze. te vyaMtare krodhathI sumitranA ATha putra mArI nAkhyA. hamaNAM ratnane hAra haraNa karyo. hajI paNa sarvasva haraNa karaze ane ghaNuM bhava sudhI verane badale vALaze. Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di, ka] suNe jina! tujha viNa- [389 "are re ! veranuM pariNAma kevuM pAra vinAnuM ane asahya Ave che? ALa dIdhAthI dhanamitrane mAthe ALa AvyuM. dhanamitranA puNyathI samyagdaSTi devatAe vyaMtara pAsethI ratnAvaNI hAra baLAtkArathI cheDA." jJAnInAM evAM vacana sAMbhaLI saMvegapAmela rAjA tathA dhanamitra heTA putrane pitAnI gAdIe besADI dIkSA laI mokSe gayA. A rIte vyavahArazuddhi Adi upara dhanamitranI kathA che. majjhaNhe jiNapUA, supattadANAijutti muMjittA / vazarAvArU ba basthati ; sAthe vA (mUla) madhyAnha pUrvokta vidhie vaLI vizeSathI uttama bhAta pANI vagere jeTalA padArtha bhejana mATe nIpajAvelA hoya te saMpUrNa prabhunI AgaLa caDhAvavAnI yutine anukrama ulaMghana nahIM karatAM pachI bhejana karavuM. ahiM bhejanA karavuM e anuvAda che. madhyAhunI pUjA ane bhajananA kALane kaMI niyama nathI, kemake kharekharI sudhA lAge e ja bhajanane kALa che. e ja rUDhI che. madhyAnha thayA pahelAM paNa je pratyAkhyAna pALIne devapUjApUrvaka bhajana kare te temAM kaI bAdha AvatuM nathI. - AyurvedamAM te vaLI AvI rIte banAveluM che ke-pahelA pahoramAM bhejana karavuM nahIM, be pahara ullaMghana Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40] kavaNa AdhAra. (9) [zrA. li. karavA nahIM (trIje pahera thayA pahelAM bhejana karI levuM ), pahelA paheramAM bhejana kare te rasanI utpatti thAya che ane be pahora ullaMghana kare te baLanI hAni thAya che. supAtra dAna Adi karavAnI rIta-zrAvake bhejanane avasare paramabhaktithI munirAjane nimaMtrI temane pitAne ghera lAvavA. athavA zrAvake potAnI IcchAe AvatA munirAjane joI temanI AgaLa javuM. pachI kSetra saMvegInuM bhAvita che ke abhAvita che? kALa subhikSane che ke bhikSane che? ApavAnI vastu sulabha che ke durlabha che? tathA AcArya, upAdhyAya, gItArtha, tapasvI, bALa, vRdha, regI, samartha- divA asamartha che? ItyAdi vicAra manamAM kare ane harIphAI moTAI, adekhAIprIti, lajajA, dAkSiNya, bIjA lake dAna Ape che mATe mahAre paNa te pramANe karavuM joIe." evI IcchA, upakArane badalo vALavAnI IcchA, kapaTa, vilaMba, anAdara, kaDavuM bhASaNa, pazcAtApa vagere dAnanA doSa tajavA. pachI kevaLa potAnA jIva upara anugraha karavAnI buddhithI, 4ra deSathI rahita evI potAnI saMpUrNa anna, pAna, vastrAdi vastu, prathama bhajana, pachI bIjI vastu evA anukramathI pite munirAjane vinayathI ApavI, athavA pote pitAnA hAthamAM pAtra vagere dhAraNa karI pAse UbhuM rahI pitAnI strI vagere pAsethI apAvavuM. AhAranA 42 doSa piMDavizuddhi nAmanA graMthamAM joI levA. dAna dIdhA pachI munirAjane vaMdanA karI temane pitAnA gharanA bAraNA sudhI pahoMcADI pAchuM vaLavuM. munirAjane yuga na hoya te, "megha vinAnI vRSTimAphaka je kadAca Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hi. kR] valI tihAM phala dAkhiyuM, [4La munirAja kayAMyathI padhAre te huM kRtArtha thAuM" evI bhAvanA karI munirAjanI AvavAnI dizA tarapha jevuM. kemake je vastu munirAjane na apAI, te vastu keIpaNa rIte suzrAvaka bhakSaNa karatA nathI, mATe bhejanane avasara Ave dvAratarapha najara rAkhavI. munirAjane nirvAha bIjI rIte thato hoya te azuAhAra ApanAra gRhastha tathA lenAra munirAjane hitakArI nathI, paraMtu dubhikSa Adi hovAthI je nirvAha na thatuM hoya to AturanA dRSTAMtathI te ja AhAra baMnene hitakArI che. temaja vihArathI thAkI gaelA, glAna thaelA, leca karelA evA Agama zuddha vastune grahaNa karanAra munirAjane uttarapAraNAne viSe dAna ApyuM hoya, to te dAnathI bahuphaLa maLe che. A rIte zrAvaka deza tathA kSetra jANIne prAsuka ane eSaNIya evA AhAra jene je gya hoya te tene Ape. azana, pAna, khAdima, svAdima, auSadha ane bhaSajya e sarve vastu prAsuka ane eSaNaya hoya te munirAjane Ape. munirAjane zI rIte nimaMtraNa karavI? tathA gocarI zI rIte vaherAvavI? ItyAdi vidhi meM banAvela zrAddhapratikamaNu-vRttithI jANI levI. e supAtradAna ja atithisaMvibhAga vrata kahevAya che. kahyuM che ke nyAyathI upArjana karelA tathA kalpanIya evA anna-pAna Adi vastunuM dezakALa, zraddhA , satkAra ane kama sAcavIne paramabhaktie potAnA AtmA upara anugraha karavAnI buddhie munirAjane dAna ApavuM, teja atithisaMvibhAga kahevAya che. supAtradAnathI divya tathA audArika vagere vAMchita bheganI prApti thAya che, sarva sukhanI zrA. 26 Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 dravya stavanure sAra, [zrA. vi. samRddhi thAya che, tathA cakavatti vagerenI padavI ane aMte thoDA samayamAM ja mokSa sukhane lAbha thAya che. kahyuM che ke, abhayadAna. supAtradAna, anukaMpAdAna, 4ucitadAna ane kIrtidAna. ema dAnanA pAMca prakAra che temAM pahelA be prakAranA dAnathI bhega ane paraMparAe mokSanI prApti thAya che, ane chellA traNa prakAranA dAnathI mAtra bhega-sukhadika maLe che. supAtranuM lakSaNa A rIte kahyuM che, uttamapAtra sAdhu, madhyama pAtra zrAvake ane jaghanya pAtra avirati samyagdaSTi jANavA. temaja kahyuM che ke-hajAre mithyAdaSTi karatAM eka bAravratadhArI zrAvaka uttama che, ane hajAre bAravratadhArI zrAvako karatAM eka paMca mahAvratadhArI munirAja uttama che. hajAro munirAja karatAM eka tatvajJAnI uttama che. tatvajJAnI jevuM pAtra thayuM nathI ane thaze paNa nahIM. satpAtra, heTI zradhA, yogya kALa, ucita evI ApavAnI vastu, evI dharmasAdhananI sAmagrI ghaNu puNyathI meLavAya che. 1anAdara, 2vilaMba kaparAM mukhapaNuM, *kaDavuM vacana ane papazcAttApa e pAMcavAnAM zuddhadAnane paNa dUSita kare che. 1bhramara UMcI caDhAvavI, daSTi UMcI karavI, aMtavRttirAkhavI,kaparAM mukha thavuM, "maunakaravuM ane kALavilaMba kare, e cha prakArane nAkAre kahevAya che. AMkhamAM AnaMdanAM AMsu, zarIranAM rUvATAM UMcAM thavAM, bahumAna, priya vacana ane anumodanA e pAMca pAtradAnanAM bhUSaNa kahevAya che. supAtradAna upara ane parigraha parimANavrata pALavA upara nIce pramANe ratnasArakumAranI kathA che - Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ddhi. kR.] 681 [403 sva bAramuM gehinejI, supAtradAna,parigrahaparimANu para ratnasAranu sauMpattinA mhoTA nivAsasthAnarUpa ratnavizALA nAmanI nagarI hatI, temAM samarasiha evuM yathA nAma dhAraNa karanAro rAjA rAjya karatA hatA. mAThI avasthAmAM AvI paDelA lekanAM du:khAne haraNa karanArA vasusAra nAmanA eka chATA dhanADhaya vyApArI tyAM rahetA hatA. tenI vasudharA nAme strI hatI. temane ratna sarakhA utkRSTa guNAne dhAraNa karanAra ratnasAra nAme putra hatA. te eka vakhate peAtAnA dastA sAthe vanamAM gaye. vicakSaNu ratnasAre tyAM vinayadhara AcAya ne joI vaMdana karI temane pUchyuM ke, "he mahArAja! AleAkamAM paNa sukha zI rIte maLe che?" AcArya zrIe kahyuM, "he dakSa! jIva satASanI vRddhi rAkhavAthI A leAkamAM sukhI thAya che; paraMtu khIjI koIrIte nathI thatA. satASa dezathI' ane sarvathI evA be prakAranA che. temAM deza saMSathI gRhastha puruSone sukha maLe che. parigrahapariNAma vratanA agIkArathI gRhastha puruSone dezathI saMtASa vRddhi pAme che; kAraNa ke, parigraha parimANu karavAthI pAra vinAnI AzA maryAdAmAM AvI rahe che. sa thI sateASanI vRddhi te munirAjathI ja karI zakAya che, tethI anuttara vimAnavAsI devatA karatAM paNa sArU' sukha AleAkamAM ja maLe che. bhagavatImAM kahyu che--eka mAsanA dIkSAparyAMyavALA sAdhu AdarelA cAritranA vizuddhapariNAmathI vAzunya taranI, emAsanA dIkSAparyAyavALA bhavanapatinI, traNa mAsanA dIkSAparyAyavALA asurakumAranI, cAramAsanA paryAyavALA jyAtiSI Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 404] ema dAnAdika cAra, suNe. (5) [zrA. li. nI pAMca mAsanA paryAyavALA caMdra-sUryanI, chamAsanA paryAyavALA saudharma tathA IzAna devatAnI, sAta mAsanA paryAyavALA sanaskumAra tathA mahendra devatAnI, AThamAsa sudhI pALanArA brahmavAsI tathA lAMtakavAsI devatAnI, navamAsa sudhI pALanArA zukavAsI tathA sahastrAravAsI devatAnI, dazamA sudhI pALanArA Anata Adi cAradevalokamAM rahenAra devatAnI, agIAramAsa sudhI pALanArA praveyakavAsI devatAnI tathA bAramAsa sudhI saMyama pALanArA anuttarapapAtika devatAnA sukhane atika che. je mANasa saMteSI nathI tene ghaNAM cakravarti rAjathI, akhUTa dhanathI, tathA sarve bhogapabhoganAM sAdhanothI paNa sukha prApta thatuM nathI. subUma cakavatI, keNika rAja, mammaNa zeTha, hAsA-mahAsAne pati vagere manuSya saMtoSa na rAkhavAthI ja duHkhI thayA.kemake-abhayakumAranI peThe saMtoSa rAkhanArane je kAMI sukha maLe che, te sukha asaMteSI evA cakravatIne tathA iMdrane paNa maLI zakatuM nathI. upara upara jenArA sarve daridra thAya che; paNa nIce nIce jenArA kyA mANasanI heTAI vRddhi na pAmI ? mATe sukhane puSTi ApanAra evA saMteSane sAdhavAne arthe tuM pitAnI IcchAmAphaka dhana-dhAnya Adi parigrahanuM parimANa kara niyamapUrvaka lezamAtra dharma Acaryo hoya, to paNa tethI pAra vinAnuM phaLa maLe che, paraMtu niyama lIdhA vinA ghaNe dharma Acaryo hoya te paNa tethI svalpamAtra phaLa maLe che juo! kUvAmAM svalpamAtra jharaNuM hoya che, te paNa te niyamita hovAthI tenuM jaLa keIkALe khUTatuM nathI, ane Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di ] chaThe aMge draupadIjI, jinapratimA pUjeya; [405 sarevaranuM jaLa kAMThA sudhI bharyuM hoya te paNa te niyama vinAnuM hovAthI khUTe che, mANase niyama lIdhe hoya te saMkaTa samaya Ave paNa te na mUkAya ane niyamanuM baMdhana na heya te sArIavasthAmAM hoya chatAM paNa kadAca dharmakRtya mUkAya che. temaja niyama lIdhe hoya te ja mANasanI dharmane viSe daDhatA thAya che. juo ! deraDuM bAMdhavAthI ja jAnavaro paNa ubhArahe che. dharmanuM jIvita daDhatA, vRkSanuM jIvita phaLa, nadInuM jIvita jaLa, subhaTanuM jIvita baLa, ThagamANasanuM jIvita juTha, jaLanuM jIvita zItaLapaNuM ane bhakyanuM jIvita vRta che, mATe DAhyA purUSoe dharmakaraNane niyama levAmAM tathA lIdhelA niyamane viSe daDhatA rAkhavAmAM ghaNoja majabUta prayatna kare, kAraNa ke, tema karavAthI vAMchita sukhanI prApti thAya che." - ratnasArakumAre sadgurUnI evIvANuM sAMbhaLIne samyakRtva sahita parigraha parimANavrata lIdhuM.te A rIte "mahAramAli. kImAM ekalAkha ratna, dasalAkha suvarNa, metI ane paravALAnA darekanA mUDA, nANAbaMdha AThakoDa naiyA, dasahajAra bhAra rUpuM vagere dhAtuo, sAmUDA dhAnya, ekalAkhabhAra bAkInAM karIyANAM, 60000 gAye, 500 ghara tathA dukAne, 400 vAhana, 1000 ghoDA ane hAthI rAkhavA. ethI vadhAre saMgraha na kare. tathA mahAre rAjya ane rAjyane vyApAra paNa ne svIkAra. zraddhAvaMta te ratnasArakumAra A rIte pAMca aticArathI rahita evA pAMcamAaNuvratano aMgIkAra karI zrAvakadharma pALavA lAgyuM. ekadA te pAche pitAnA zuddha Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 406 sUrayAbhi pare bhAvathIjI [zrA. vi. manavALA dAstAnI sAthe pharatAM pharatAM rAla'khalAla" nAmanA bagIcAmAM Avyo. bagIcAnI zAlA jotA te krIDApavata upara gayA. tyAM kumAre dvivyarUpa ane dvivyaveSa dhAraNa karanArU' tathA divya gAyana karI rahelu eka kinnara joDalu joyu, te bannenu mukha gheADA jevu' ane bAkInA zarIranA tamAma bhAga mANasa sarakhA, evu koI divase na joelu svarUpa joI camatkAra pAmelA kumAre hAsya karIne kahyuM ke, "jo e mANasa athavA devatA hAya ! enuM mukha gheADA jevuM kema hAya? mATe e mANasa nathI,ane devatA paNa nathI. paraMtu koI bIjA dvIpamAM utpanna thaela koI devatAnuM vAhana haze" te kumAranuM kAnane kaDavuM lAge evuM vacana sAMbhaLI duHkha pAmelA kinnare kahyuM. "he kumAra ! tuM kukalpanA karIne mhArI pheAgaTa viDa`khanA zuM karavA kare che? jagatamAM potAnI IcchA pramANe kAmavilAsa karanAro hu vyaMtaradeva chuM paNa tuM mAtra tiryaMca sarakhA che, kAraNa ke, hArA pitAe tane devatAene paNa na maLI zake evI eka divyavastuthI nAkaranI mAphaka dUra rAkhyA che. are kumAra ! samarAMdhakAra nAmanA nIlavaNu dhAraNakaranArA uttama gheADA dghArA pitAne koI dUra dvIpamAM pUrve maLyA. jema kharAba rAjA kRza ane vakra mukhane dhAraNa karanArA, halakA kAnanA, ThekANAvagaranA, pagepage da'Da karanArA ane krodhI hAya che, tema te azva paNa kRza ane vAMkAmukhane TUMkAkAnane dhAraNakaranArA, bahujacapaLa, skaMdhane viSe eDIrUpa cihna dhAraNakaranArA ane prahAra na khamI zake evA che. A rIte kharAba rAjA Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. kR] ema jinavara kaheya. zuNe, (96) - [47 sarakho te azva che khare, te paNa e Azcarya che ke- te sarva lekenA manane kheMcanAre tathA pitAnI ane pitAnA dhaNInI sarva prakAre addhine vadhAranAra che. kemake-kuzamukha vALA, nahIM bahu jADA nahI bahu pAtaLA evA, madhyabhAgane dhAraNa karanArA TuMkA kAnavALA, ucAkhaMdhane ane pahelI chAtIne dhAraNakaranArA, snigdha rAmarAjIvALA puSTa evA pAchalA be pAsAne dhAraNakaranArA, pRSThabhAge ghaNuM ja vizALa ane ghaNA vegavALA evA sarva uttamaguNene dhAraNa karanAra ghoDA upara rAjAe besavuM." pavana karatA paNa capaLa e te ghoDe asavAranuM mana vadhAre AgaLa doDe che ke, huM deDuM chuM" evI hariphAIthI ja ke zuM ? eka divasamAM sagAuM jAya che. jANe lakSmIne aMkura ja hoya nahi! evA besavA lAyaka ghoDA upara je puruSa asavAra thAya, te sAtadivasamAM jagatamAM zreSTha evI vastu meLave che, e ghaNI AzcaryanI vAta che ! are kumAra ! tuM potAnA gharamAMnI chAnI vAta jANatuM nathI, ane pote paMDitAIne hoTa ahaMkAra dhAraNa karI mAtra ajJAnathI mahArI vagara kAraNe nidA kare che! je tu te gheDa meLavIza, te hArUM dharya, zUravIrapaNuM ane DahApaNa jaNAze." ema kahI kinnara, kinnarInI sAthe AkAzamAM uDI gae. ratnAsArakumAra ghaNI apUrva vAta sAMbhaLI ghera AvyA ane potAne ghaNo ja ThagAcele mAnI AmaNe damaNe thaI zaka karavA lAgyA, pachI gharanA madhyabhAgamAM jaI bAraNuM daI palaMga upara beThe. tyAre dIlagIra thayelA pitAe AvI tene kahyuM ke, "he. Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 408] nArada AvyuM navi thaI,UbhI teha sujANa; [zrA. vi. vatsa! tane zuM duHkha thayuM ? kAMI manane athavA zarIrane pIDA thaI nathI ne? je kAMI tevuM hoya to huM tene upAya ka" je hoya te vAta mane kahe, kemake metInI paNa kiMmata viMdhyA vinA thatI nathI." pitAnAM evAM vacanathI saMtoSa pAmelA ratnAsAre zIgha bAraNuM ughADyAM, ane je vAta banI hatI ane je manamAM hatI, te sarva pitAjIne kahI. pitAe ghaNuM Azcarya pAmIne kahyuM ke, "he vatsa! e amAre putra A sarvottama azva upara besI bhUtaLane viSe cirakAla pharatAM e amane potAnA viyegathI duHkhI kare" evI kalpanAthI meM AjasudhI te gheDe ghaNuM mahenite gupta rAkhe, paNa te have tArA hAthamAM ja soMpaja paDaze, paraMtu tene yogya lAge te ja kara. ema kahI pitAe harSathI ratnasArakumArane te ghoDo Ape. mAgyA pachI paNa na ApavuM e prIti upara agni mUkavA sarakhuM che. jema nidhAna maLavAthI nirdhanane AnaMda thAya che, tema ratnasArakumArane ghoDe maLavAthI ghaNe AnaMda thaye, zreSTha vAMchita vastu maLe tyAre tene AnaMda na thAya? pachI ghaNe budhizALIkumAra, sUrya jema udayAcala upara Ave che, tema ratnajaDita suvarNanuM palANacaDAvelA te ghoDA upara caDha ane vayathI tathA zIlathI sarakhA evA zubhatA ghoDA upara beThelA zreSTha mitranI sAthe nagaranI bahAra nIkaLyo. Idra jema pitAnA uzravA azvane calAve che, tema te kumAra, medAnamAM jenI barAbarIne athavA caDhiyAtA lakSaNavALe ghoDe jagatamAM paNa nathI, evA azvane pheravavA lAge. DAhyA evA kumAre te Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te kAraNa te zrAvikAjI, [ ' @. kR.] ghoDAne AkSepathI anukrame cArita, vahnita, bhuta, ane uttejita cAra prakAranI cAlamAM calAnyA. pachI zukaladhyAna jIvane pAMcamI gatie paheAMcADe che tyAre te jIva jema bIjA sarva jIvane pAchaLa mUke che, tema kumAre te ghoDAne AAskati nAmanI gatie pahoMcADayo, tyAre te ghoDAe bIjA sarve ghoDAne pAchaLa mUkayA. eTalAmAM zeThanA gharane viSe pAMjarAmAM rAkhele eka buddhizALI popaTa hatA, teNe kAnA pAra dhyAnamAM laI vasusAra zeThane kahyu ke, " he tAta! A mhArA bhAI ratnasArakumAra hAlamAM azvarana upara besIne ghaNA vegathI jAya che. kautukanA ghaNA risaka evA kumAra cAlAka mananA che; gheADA hiraNa sarakheA ghaNA cAlAka ane cAlatAM jakharA qadakA mAranArA che, ane daivanI gati vIjaLInAcamakArA karatAM paNa ghaNI vicitra che, tethI ame jANI zakatA nathI ke, A kAmanu pariNAma kevu Avaze ? sArA bhAgyane jANe eka samudra ja hAyanI ! evA mhArA bhAInuM azubha tA kaI ThekANe thAya ja nahIM, tathApi snehavALA lokonA manamAM peAtAnI jenA upara prIti hAya tevI bAbatamAM azubhakalpanAe AvyA vinA rahetI nathI. siMhu jyAM jAya tyAM peAtAnI prabhutA ja calAve che, tathApi tenI mAtA siMhaNanu mana pAtAnA putranA saMbaMdhamAM azubha kalpanA karI avazya duHkhI thAya che. ema chatAM paNa pahelAMthI ja peAtAnI zakti pramANe yatnA rAkhavI e bahu sArI vAta che. taLAva majabUta heAya tevAmAM ja pALa bAMdhavI, e yuktithI bahu sArU Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kao] bhAkhe Ala ajANu, suNe (7) [zrA. vi dekhAya che, mATe he svAmin ! ApanI AjJA thAya te huM kumAranI kheLa mATe eka pALAnI mAphaka turata jauM. daiva na kare, ane kadAca kumAra upara kAMI ApadA AvI paDe te, huM harSa utpanna karanArAM vacane vagere saMbhaLAvI tene sahAya paNa karUM. pachI zeThanA manamAM je abhiprAya hate tene maLatI vAta karanAra pipaTane zeThe kahyuM ke "he. bhalA pipaTa! te bahu sAruM kahyuM. hAru mana zudha che, mATe e vatsa! have tuM zIgha jA. ane ghaNA vegathI gamana karanArA evA ratnasArakumArane vikaTa mArgamAM sahAya kara. lakSamaNa sAthe hovAthI rAma jema sukhe pAchA AvyA. tema hArA je priya mitra sAthe hovAthI te kumAra pitAnI vAMchA pUrNa karIne sukhe nizcayathI pAche pitAne sthAnake Avaze." zeThanA evAM vacana sAMbhaLI pitAne kRtArtha mAnanAre te mAnavaMta popaTa zeThanI AjJA maLatAM ja, saMsAramAMthI jema sabudhi mANasa bahAra nIkaLe che, tema zIu. pAMjarAmAMthI bahAra nIkaLe. bANanI peThe gamana karanAra te pipaTa turata ja kumArane AvI maLe. kumAre pitAnA nhAnAbhAInI peThe premathI bolAvI khaLAmAM besAryo. jANe ratnasAranI prApti hovAthI pramANa vinAnA ahaMkAramAM AvyuM hoya nahi! evA te azvarane vegathI gamana karatAM ratnasAranA mitranA azvone nagaranI pAchaLa bhAgoLamAM ja mUkayA. buddhizALI puruSa matimaMdapuruSane jema pAchaLa mUke che, tema kumAranA adharane pAchaLa mUkelA bAkInA ghoDA prathamathI ja nirutsAha hatA, te thAkI tyAM ja UbhA rahyA. Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. kR] jinapratimA Agala kahyo, [411 have atizaya kUdakA mAranAra, zarIrathI prAye adharacAlana nAre kumArane gheDe jANe zarIre raja lAgavAnI bIkathI ja ke zuM bhUminepaza paNa karatA nahote. te samaye nadIo, parvate, jaMgalanI bhUmio vagere sarva vastu jANe kumAranA azvanI sAthe harIphAIthI ja ke zuM! vegathI cAlatI. heya evI cAretarapha dekhAtI hatI ! jhaDapathI bhUminuM ullaMghana karanAra te zreSTha gheDe kautukathI utsuka thaelA kumAranA mananI preraNAthI ja ke zuM ! pitAne thatA zramatarapha kaI sthaLe bilakula dhyAna nahIM pahoMcADyuM. ema karatA te ghoDe anukame vAraMvAra pharatI bhIlanI senAthI ghaNuM bhayaMkara evI zabarasenA nAmanI moTI aTavAmAM AvyuM. te moTI aTavI sAMbhaLanArane bhaya ane ghelachA utpanna karanAra, tathA jaMgalI kara jAnavaranI garjanAonA bahAnAthI jANe "huM sarva aTevIomAM agresara chuM evA ahaMkAra vaDe garjanA ja karatI na hoya! ema lAgatuM hatuM. gaja, siMha, vAgha, sUara, pADA vagere jAnavara kumArane kautuka dekhADavAne arthe ja ke zuM! cAre tarapha paraspara laDatA hatA. te mahAiTavI ziyALIonA zabdanA bahAnAthI "apUrva vastunA lAbhanI tathA kautuka jovAnI IcchA hoya te zIdhra Ama Ava." ema kahIne kumArane belAvatI ja na hoya? evadekhAtI hatI. te mahaTI aTavInA vRkSa prajatI zAkhAenA bahAnAthI jANe te azvaratnane vega joI, camatkAra pAmI potAnAM mastaka dhuNAvatAM na hoya? evA dekhAtAM hatAM. te mahA aTavImAM bhIlanI strIo jANe kumAranuM Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAkestava teNe nAra, 12] triA. vi. maneArajana karavAne arthe ja zu! kintrInI peThe madhura svarathI ulaTa gItA gAtI hatI. AgaLa jatA ratnasAra kumAre hiDALA upara hiMcakA khAtA eka tApasakumArane snehavALI najarathI joyA, te tApasakumAra malAkamAM AvelA nAgakumAra jevA sudara hatA; priya khAMdhava sarakhI tenI dRSTi jotAMveta ja snehavALI dekhAtI hatI; ane tene jotAMja ema jaNAtu hatu ke, have jovA jevu kAMI rahyuM nathI, te tApasakumAra paNa kAmadeva sarakhA suMdara ratnasArakumArane joI ne, jema varane jovAthI kanyAnA manamAM lajajA vagere pedA thAya che, tema te tApasa kumAranA manamAM lajajA, utsukatA, haSa vagere manevikAra utpanna thayA. ghaNA mane vikArathI uttama evA tApasakumAra manamAM zUnya jevA thayA, tathApi koIpaNa rIte ya pakaDIne teNe hiMDoLA uparathI utarI ratnasAra kumArane A rIte savAla karyAM. "huM jagavalabha! huM saubhAgyanidhe! amArA upara kRpAdRSTi rAkha, sthiratA dhAraNa kara, ane amArI sAthe vAtacIta kara. thArA nivAsathI kayA deza ane yu nagara jagamAM uttama ane praza'sAyeAgya thayuM? thArA janmathI kayu. kuLa utsavathI paripUrNa thayu...?thArA saMbaMdhathI kaI jAti jAInA puSpa peThe sugaMdhIvALI thaI? ke jenI amaiM prazasA karIe? evA trailokayane AnaDha pamADanArA dghArA pitA kayA ? tane paNa pujavA yAgya evIhArI mAnya mAtA kANu ? samagra suMdara vastumAM zraSTha evA tu jemanI sAthe sabaMdha rAkhe che, te sajjananI peThe jagatane Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dine ru jANe paNa traNa bhAviSraSTa, [3 AnaMda pamADanArAM hArAM svajana kyAM? je vaDe jagamAM tuM ALakhAya che, te mhoTAinu sthAna evu nAma kayuM? tAre pAtAnA ISTa mANasane dUra rAkhavAnu jI kAraNu banyuM ? kemake, tu' kAI paNa mitra vinA ekalA ja dekhAya che. bIjAne tiraskAra karanArI evI A atizaya utAvaLa karavAnu pratyeAjana zu' ? ane mhArI sAthe tu prIti karavA icche che, tenlR paNa kAraNa zuM ??' tAsa kumAranu' evuM maneAhara bhASA pUrNa paNe sAMbhaLatAM ekve ratnasAra ja nahI, paraMtu gheADA paNa utsuka thaye, tethI kumAranuM mana jema tyAM sthira thayuM, tema te azva paNa tyAM sthira ubhA rahyo. uttama azvonuM vana asavAranI marajI mAphaka ja hoya che. ratnasAra tApasakusAranA saundaryAMthI ane khelavAnI caturAIthI mAhita thavAthI tathA uttara ApavA jevI bAbata na hovAthI kAMI uttara ApI zakaze nahI' eTalAmAM te bhale pApata vAcALa mANasanI mArka ucca svare melavA lAgyA. je sarva avasaranA jANu hAma, te avasara maLe kAMI vilaMba kare ? pApaTa kahe che. huM tApakumAra ! kumAranuM kuLa vagere pUchavAnuM prayAjana zu che ? hAlamAM te ahiM kAMI vivAha mAMDayeA nathI ucita AcaraNu AcaravAmAM tuM catura ja che, tathApi te tane kahu chuM. sava vratadhArIone ghera AvelA atithi sarva prakAre pUjavA lAyaka che. laukika zAstrakAroe kahyuM che ke-cAre varNAnA guru brAhmaNa che ane brAhmaNanA guru agni che, strIonA bharathAra e ja eka guru che, ane sarve lokonA Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jA4] eva vidha hRdaya vicAra. suNe.(98) [zrA. vi. guru ghera Avela atithi che mATe huM tApasakumAra ! je hAruM citta A kumAra upara hoya te, enI ghaNI paraNAgata kara. bIjA sarva vicAra mUkI de." popaTanI evI catura uktithI rAjI thaelA tApasakumAre ratnanA " hAra sarakhI potAnI kamaLamALA jhaTa popaTanA gaLAmAM paherAvI. ane ratnasArane kahyuM ke-"he zreSTha kumAra ! tuM ja - jagatamAM vakhANavA lAyaka che, kAraNake, haro popaTa vacanacAturImAM ghaNeja nipuNa che. tyAruM saubhAgya sarve karatAM uttama che, mATe he kumAra ! have ghaDA uparathI utara, mhAre - bhAva dhyAnamAM laI mahAre (paNa) mahemAna thA, ane amane kRtArtha kara. vikAsa pAmelAM kamaLathI zobhatuM ane nirmaLa jaLane dhAraNa karanArUM evuM A nhAnuM sarakhuM eka taLAva che. A saghaLe suMdara vanane samudAya che, ane ame hAra tAbedAra chIe. hArA jevA tApasathI hArI paraNAgata te zI thavAnI? tapasvIne makamAM rAjAnI AsanA-vAsanA te zI thAya? tathApi huM hArI zakti pramANe tane kAMIka bhakti dekhADuM. keI sthaLe varakhaDAnuM jhADa pitAnI chAyAthI nIce besanArane vizrAMti sukha nathI ApatuM ? mATe zIvra maherabAnI karI Aja hArI vinaMti kabUla kara. musApharI karanArA puruSo keInI vinaMti kaI paNa vakhate pheTa javA detA nathI." ratnasAranA manamAM ghoDA uparathI utaravAne vicAra pahelethI ja AvyuM hatuM. pAchaLathI jANe sArA zakune ja na hoya evAM tApasakumAranAM vacanathI te nIce -utaryo. pachI te bane kumAre jANe janmathI mAMDIne ja Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hi. ] puje jina pratimA pratejI, [415 mitra na hoya! te rIte prathama manathI maLyA hatA te hamaNAM prItithI eka bIjAne sukha utpanna karanAra zarIravaDe paNa mAMhomAMhe AliMgana karIne maLyAM. pachI mAMhomAMhe daDha thayelI prIti tevI ja rAkhavAne arthe te banne jaNA eka-bIjAne hAtha pakaDI DI vAra tyAM Amatema pharavA lAgyA. prItithI mAMhomAMhe hastamelApa karanArA ane kumAra jaMgalanI aMdara kIDA karanAra be hAthInA baccAMnI peThe zobhavA lAgyA. tApasakumAre jema potAnuM sarvasva dekhADyuM, tema te aTavImAM parvata, nadIo, taLAva, kIDA karavAnAM sthAnake vagere sarva ratnasArane dekhADayAM. phaLonI tathA phUlenI ghaNI samRddhi thavAthI namI gaelAM evAM, pUrve kaI samaye jevAmAM na AvelAM, keTalAMka vRkSe nAma daIne tApasakumAre ratnasArane potAnA guru mAphaka oLakhAvyAM, pachI ratnasAra, tApasakumAranA kahevAthI thAka dUra karavAne mATe ane kautukane arthe hAthInI peThe eka nhAnA sarevaramAM nhAye. tApasakumAre ratnasArane sArI peThe nhAyAnI vAta pUchIne tenI AgaLa phUla-phaLAdi lAvI mUkayAM. jANe pratyakSa amRta ja na hoya, evI pAkI tathA kAMIka kAcI drAkSa, vratadhArI lekanAM mana paNa jemane najare jotAM ja bhakSaNa karavAne arthe adhIrA thaI jAya evAM pAkelAM suMdara AmraphaLa, ghaNAM nALiyera, keLAM, pAkAM sudhAkarInAM phaLa, khajUranAM phaLa, mIThAzanuM mApa ja na hoya! evAM ghaNAM rAyaNanAM phaLa, pAkAM kSIrAmalakInAM phaLe, jenI aMdara snigdhabIja che evA hArabaMdha cAreLInAM phaLa, sArAM bIjavALAM suMdara bIja phaLe, sArAM madhura Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16] riyAbha murarAya [zrA. vi. mIrAM suMdara nAragI, sarvotkRSTa dAmA, pAkAM sAkara nimmU, jAmUDA, khera, g aaN, pIlu, *Nusa, zIgADAM, sakaraTeTI cIbhaDAM, pAkAM tathA kAcAM evA judAM judAM vAluka vagere phaLA, kamaLapatranA daDAthI pIvAya evAM drAkha vagerenAM sarasa zarakhatA, nALiyeranuM tathA svaccha sarevaranu' jaLa, zAne ThekANe kAcAM AmTavetasa, AmalI, nibhU vigere; svAdimane ThekANe kAMIka lIlI tathA kAMIka sUkI hArabaMdha sApArIo, paheALA ane nimA~La pAna, elacI, laviMga, lakhatIphaLa, jAyaphaLa vagere, tathA bhAga sukhane arthe zatapatra akula, capaka, ketakI, mAlatI, mogarA, kuda, sacakuda, ghaNA ja sugaMdhI jAtajAtanA kamaLA, harSI utpanna karanAra Damaro Adi puSpo tathA patrA; temaja kapUvRkSathI utpanna thaelAM kapUranAM rajakaNa ane jeTalI maLI teTalI kasturI, vagere tApasakumAre upara kahelI sava* uttama vastuo khAkhara goThavIne ratnasArakumAranI AgaLa mUkI. eTalI madhI vastuo mUkavAnuM kAraNa ema che ke, te aTavImAM sarva RtunA phaLa-phUla hamezAM sukhe maLatAM hatAM. tathA pratyeka mANasanA mananI ruci bhinna bhinna hAya che, mATe vistArathI sarva vastu tApasakumAre mUkI. pachI mhoTA manane dhAraNa karanArA ratnasAra kumAre karelI bhaktinI racanA aMgIkAra karavAne mATe te sarva vastuo upara ghaNA Ada rathI eka vAra najara pheravI, ane jANe pUrve koI vakhate bhakSaNa karI ja na heAya ! evI te sava vastuo upayAgamAM AvI te rIte thoDI thoDI bhakSaNa karI. dAtAra puruSanI Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ da, ka] vAMcI pustaka ratnanAMcha, ji17 evI ja maherabAnI hoya che! pachI tApasakumAre, rAjA bhejana karI rahyA pachI jema tenA sevakane jamADe tema te pipaTane tenI jAtane ucita evA phaLothI tRpta karyo. ghaDAne paNa tenI jAtane lAyaka AsanA vAsanA karI, tathA gya vastu khavarAvI tApasakumAre thAka vinAne tathA tRpta karyo, ThIka ja che. moTA manavALe popaTa ratnasAra kumArane abhiprAya samyak prakAre jANuM prItithI tApasakumArane pUchavA lAgyuM ke he tApasa kumAra ! jene jotAM ja remarAjI vikasvara thAya evA A navayauvanamAM kalpanA paNa na karI zakAya evuM A vrata te kema Adaryu? sarve saMpadAone jANe eka surakSita keTa ja na hoya ! evuM A hArU svarUpa kayAM ? ane saMsAra upara tiraskAra utpanna karanAruM evuM A tApasa vata te kayAM? jema araNyamAM mAlatInuM puSpa keIna bhegamAM na AvatAM vyartha sUkAI jAya che, tema te hArUM A cAturya ane sauMdarya prathamathI ja A tApasa vrata laI niSphaLa kema karI nAkhyuM? divya alaMkAra ane divya veza paheravA lAyaka evuM A kamaLa karatAM paNa komaLa zarIra atizaya kaThora evA valkalene zI rIte sahana karI zake? jenAranI najare mRgajaLa peThe baMdhanamAM nAMkhanAra e A hAre kezapAza kUra evA jaTAbaMdhane saMbaMdha sahevA lAyaka nathI. A hArUM suMdara tArUNya ane pavitra lAvaNya tene yogya evA navanavA bhegopabhoge zUnya hovAthI hAlamAM amane ghaNuM dayA utpanna kare che, mATe he tApasakumAra ! vairAgyathI, kapaTa karavAmAM DahApaNa hevAthI zrA. 27 Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48] leI dharma vyavasAya, suNe. (99) [zrA. vi. bhAgyagathI, mADA karmathI, keIna balAtkArathI, keI mahAtapasvIne zApa hovAthI athavA bIjA kyA kAraNathI A kaThaNa tapasyAne svIkAra karyo? te kahe." popaTe A rIte prazna karI rahyA pachI tApasa kumAra eka sarakhI netramAMthI jharatI A sudhArAnA bahAnAthI aMdara rahelA duHkhane vamate na hoya tevI rIte gagada svarathI kahevA lAge -"he. bhalA pipaTa! he uttamakumAra! tamArI barAbarI karI zake e jagatamAM keNa che? kAraNa ke anukaMpApAtra evA mahAre viSe tamArI dayA sAkSAta dekhAya che. potAne athavA pitAnA kuTuMbIone duHkhI joI duHkhI thayelA keNa dekhAtA nathI ? paNa pArakA duHkhathI duHkhI thanAra puruSe traNe jagatamAM haze te mAtra be-traNaja haze. kahyuM che ke-zUravIra, paMDita tathA potAnI lakSmIthI kuberane paNa kharIda kare evA dhanADhaya leke, pRthvI upara pagale pagale hajAre jovAmAM Avaze, paNa je puruSanuM mana pArakA duHkhI mANa sane pratyakSa joI athavA kAne sAMbhaLI tenA duHkhathI duHkhI thAya evA satapuruSa jagatamAM pAMca ke cha haze, strIo, anAtha, dIna, duHkhI ane bhayathI parAbhava pAmelA emane sapuruSa sivAya bIje keNa rakSaNa karanAro che? mATe he kumAra ! hArI je hakIkata che te huM hArI AgaLa kahuM chuM. manathI kharekhara prema rAkhanAra mANasa AgaLa chAnuM rakhAya evuM te zuM hoya? tApasakumAra Ama bole che, eTalAmAM madonmatta hAthInI peThe vanane vegathI samULa ukheDI nAMkhanAre, eka sarakhI uchaLatI dhULanA DhagalAthI Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. kR] yaNiI sUtramAMjI, mohe eha prabaMdha [419 traNe jagatane kaI vakhate jovAmAM na AvelA ghanaghera dhUmADAmAM atizaya garma karanAre, na saMbhaLAya evA mahAbhayaMkara ghutkAra zabdathI dizAmAM rahenArA mANasenA kAnane paNa jajara karanAre, tApasa kumAranA pitAnA vRttAMta kahevAnA manoratharUpa rathane baLAtkArathI bhAMgI nAMkhI pitAnA prabhaMjana evA nAmane yathArtha karanAre, akasmAt caDhI AvelA mahAnadInA pUranI peThe samagra vastune DubADanAre tathA tophAnI duSTa utpAta pavananI peThe khamI na zakAya e pavana sakhata vegathI vAvA lAgyo. pachI kAbela cAranI mAphaka maMtrathI ja ke zuM ! ratnasAranI ane popaTanI AMkha dhULavaDe baMdha karIne te pavane tApasa kumArane haraNa karyo. tyAre pipaTe ane ratnasAra kumAra kAne na saMbhaLAya e tApasa kumArane vilApa mAtra sAMbhaLe ke "hAya hAya ! ghaNI vipattI AvI paDI ! sakaLa lAkonA AdhAra, atizaya suMdara, saMpUrNa lekanA mananuM vizrAMti sthAnaka, mahetA parAkramI, jagatanI rakSA karavAmAM dakSa evA he kumAra ! A dukhamAMthI mane bacAva! bacAva! " kodhathI yuddha karavA taiyAra thayelo ratnasAra " are pApI! hArA jIvitanA jIvana evA tApasakumArane haraNa karIne kyAM jAya che?" ema ucca svare kahI tathA daSTiviSa sarpa sarakhI vikarALa talavAra myAnamAMthI kADhIne hAthamAM laIvegathI tenI pachavADe deDayo. bhale, pitAne zUravAra samajanAra lokonI rIti evI ja che. vijaLInI peThe AMtazaya vegathI nisAra zeDoka dUra gaye, eTalAmAM ratnasAranA addabhuta caritrathI ajA Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [zrA, vi. kumAra ! tuM ratnasAra 420] ehu vacana aNumAnatAMjI, cakha thayelA pApaTe kahyuM ke, " huM catura chatAM mukhya mANasanI peThe kema pAchaLa doDe che ? tApasa kumAra kayAM ane A taphAnI pavana kayAM? yama jema jIvita laI jAya ema Ane pavana kevI rIte laI gayA ? he kumAra ! eTalI vAramAM te pavana tApasakumArane asa lakSa ceAjana dUra laI jaI ne kayAMya sa'tAI gayA, mATe tu have zIdhra pAchA kra." ghaNA vegathI karavA mAMDeluM kAma niSphaLa javAthI zaramAyelA ratnasAra popaTanA vacanathI pAche AvyA ane ghaNA khinna thaI vilApa karavA lAgyo keH- he pavana ! mhArA premanu' sarvasva evA tApasakumArane haraNa karI te dAvAgni sarakhu vattana kema karyu? hAya hAya! tApasakumArane mukhacaMdramA joI hArA netrarUpa nIlakamaLA kayAre vikasvara thaze? amRtanI laherI sarakhA snigdha, mugdha ane madhura evA te manane prasanna karanArA dRSTi--vilAsa pharIthI mane zI rIte maLaze ? rAMka sarakhA hu. tenAM pavRkSanA puSpa sarakhAM, amRtane paNa tuccha karanArAM vAraMvAra meAMmAMthI nIkaLatAM madhura vacana have zI rIte sAMbhaLIza ? " strInA viyeAgathI du:khI thayelA puruSanI mAka evA nAnAvidha vilApa karanAra ratnasAra kumArane pApaTe yathArtha je vAta hatI, te kahI. " huM ratnasAra ! jene mATe tu' zeka kare che, te nakkI tApasakumAra nathI. paNa kAI puruSe potAnI zaktithI rUpAMtara karI pheravI nAMkhelI e kAMIka vastu che, evu mhArI dhAraNAmAM Ave che. tenA dekhAyelA judA judA maneAvikArathI, manohara vacana khela ,, Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. ku.] kare karamane baMdha, suNe, (100) [421 vAnA prakArathI, kaTAkSavALI kheMcAyelI najarathI ane bIjA evAM ja lakSaNethI huM te nakkI ema anumAna karuM chuM ke te eka kanyA che. ema na hota te te pUchayuM tyAre tenAM netra AMsuthI kema pUrepUrAM bharAI gayAM? e strIjAtinuM lakSaNa che. uttama puruSane evA lakSaNane saMbhava ja nathI. te ghanaghera pavana nahotuM, paNa te kAMIka divya svarUpa hatuM. ema na hota te te pavane pelA tApasakumArane ja haraNa karyo, ane ApaNe be jaNAne kema choDI dIdhA? huM te nakkI kahI zakuM chuM ke, te keIka bicArI bhalI kanyA che, ane tene kaI pApI devatA, pizAca vagere herAna kare che. kharekhara ema ja che. duSTa deva AgaLa kenuM cAle ema che? te kanyA duSTa pizAcanA hAthamAMthI chUTaze, tyAre jarura tane ja varaze. kemake, kalpavRkSa joyuM che, tenI bIjA jhADa upara prIti zI rIte rahe? jema sUryane udaya thae trirUpa pizAcikAnA hAthamAMthI kamalinI chUTe che, tema te kanyA paNa hAra zubha karmane udaya thae duSTa pizAcanA hAthamAMthI chUTaze. ema huM dhAruM chuM. pachI sArA bhAgyanA vazathI te kanyA tane kayAMya zIgha maLaze. kemake, bhAgyazALI puruSane joItI cIjanI prApti jarUra thAya che. he kumAra ! huM je kalpanA karIne kahuM chuM te hAre te kabUla rAkhavI. e te satyapaNuM athavA asatyapaNuM thoDA kALamAM jaNAI jaze, mATe he kumAra ! tuM uttama vicAravALe chatAM mukhamAMthI na uccArAya e A vilApa kema kare che? A vAta vIra puruSane zobhatI Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 422] vijaya deva vaktavyatAjI, zrA. vi. nathI. kartavyanA jANa evA ratnasAra kumAre evI yuktithI paripUrNa bharelI popaTanI vANI manamAM dhArIne zeka kare mUkI dIdho. jANa puruSanuM vacana zuM na karI zake ? pachI ratnasAra kumAra ane popaTa tApasa kumArane ISTadevanI peThe saMbhAratA chatAM adharatna upara besI pUrvanI peThe mAge cAlavA lAgyA. te baMne jaNAe eka sarakhuM prayANa karatAM anukrame hajAra mahoTAM vane, parvata, khINe, nagare, sarevare ane nadIe ullaMdhI AgaLa AveluM eka atizaya manahara jhADethI zobhatuM udhAna joyuM. te udyAna, bIje sthaLe na maLI zake evA sugaMdhI pupane viSe bhamatA bhramarane jhaMkAra zabdavaDe jANe ratnasAra kumArane ghaNa adarathI mAna na ApatuM hoya ! evuM dekhAtuM hatuM. pachI baMne jaNe te udyAnamAM jatAM ghaNe harSa pAmyA. eTalAmAM navanavAM ratnathI zobhatuM zrI AdinAtha prabhunuM maMdira temaNe joyuM. e maMdira pitAnI pharakatI davAthI he kumAra! A ThekANe tane A bhavanI tathA parabhavanI ITa vastune lAbha thaze." ema kahI ratnasAra kumArane jANe dUrathI bolAvatuM ja na hoya! evuM lAgatuM hatuM. kumAra azva uparathI utarI, tene tilakavRkSane thaDe bAMdhI, tathA keTalAMka sugaMdhI pupa bhegAM karI popaTanI sAthe maMdiramAM gaye. pUjAvidhinA jANa evA ratnasAra kumAre zrI AdinAtha bhagavAnanI jAtajAtanA phUlavaDe yathAvidhi pUjA karIne jAgRta buddhithI A rIte stuti karavA mAMDI. "saMpUrNa jagatane jANanArA ane devatAo paNa jemanI Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di kR] jIvAbhi game re ema; [23 sevA karavA ghaNuM tatpara thaI rahe che, evA zrI devAdhideva zrI AdinAtha bhagavAnane hAre namaskAra thAo. parama AnaMdakaMda sarakhA, paramArthane upadeza karanArA, parabrahma svarUpavAna, ane paramayegI vItarAga evA zrI AdinAtha bhagavAnane namaskAra thAo. paramAtmasvarUpa, parama AnaMdanA dAtAra, traNe jagatanA svAmi ane bhavya jIvanA rakSaka evA zrI yugAdi devane mAre namaskAra thAo, mahAtmAone vaMdana karavA gya, lakSmInuM ane maMbilanuM sthAnaka tathA gIpuruSone paNa jemanA svarUpanuM jJAna thatuM nathI evA zrI AdinAtha bhagavAnane hAre namaskAra thAo." ullAsathI jenA zarIra upara phaNasanA phaLa mAphaka romarAjI vikasvara thaI che, evA ratnasAra kumAre jinezvara bhagavAnanI A rIte stuti karI, tavArthanI prApti thavAthI ema mAnyuM ke "mane musApharInuM pUrepUruM phaLa Aje maLyuM." pachI ratnasArakumAre tRSAthI maMdiranA AgalAbhAgamAM rahelI zobhArUpa, pIDAyela mANasanI peThe uttama amRtanuM vAraMvAra pAna karIne tRpti sukha bhogavyuM. te uparAMta, zreSTha zebhAnuM sthAnaka evA maMdiranA oTalA upara beThele ratnasAra, manmatta arAvata hAthI upara beThelA IndranI peThe bhavA lAge. pachI ratnasAra kumAre pipaTane kahyuM ke, "tApasa kumAranI harSa utpanna karanAra kAMI paNa zuddhi hajI kema nathI maLatI?" pipaTe kahyuM ke, "he mitra! viSAda na kara, harSa dhAraNa kara. AgalA bhAgamAM zubha zukana dekhAya che, tethI nice Aja tane te tApasakumAra maLaze." Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4ra4] je sthiti che e surata , [zrA. vi. eTalAmAM, sarva aMge paherelAM suzobhita AbhUSaNathI sarve dizAone prakAzita karatI eka suMdara strI sAmI AvI. mastake ratna sarakhI zikhA dhAraNa karanAra, jenAra lokone ghaNo AnaMda pedA karanAra, manehara, picchanA samudAyathI zobhAne dhAraNa karanAra, mukhe madhura kekArava karanAra, bIjA mayUrone potAnI alaukika zebhAthI harAvanAra ane iMdranA azvane paNa pitAnA vegathI tuccha gaNanAra evA eka divya mayUrapakSI upara divya kAMtIvALI te strI beThI hatI. strIdharmanI ArAdhanA karavAmAM nipuNa evI te strI prajJapti devI mAphaka dekhAtI hatI. kamalinInI peThe pitAnA sarva zarIramAMthI te kamaLa puSpa jevI sugaMdhInI vRSTi karatI hatI tenI suMdara taruNa avasthA dIpatI hatI, ane tenuM lAvaNya amRtanI nIka sarakhuM jaNAtuM hatuM. jANe raMbhA ja pRthvI upara AvelI na hoya! evI te strIe zrI AdinAtha bhagavAnane bhikatathI vaMdanA karI, mayUra upara besIne ja nRtya karavA lAgI. ekAda nipuNa nartakI mAphaka teNe manane AkarSaNa karanArA hasta-pahalavanA kaMpAvavAthI, aneka prakAranA aMga- vikSepathI, manane abhiprAya vyakta karanArI aneka ceSTAthI tathA bIjA paNa nRtyanA judA judA prakArathI manahara nRtya karyuM. jANe sarva vAta bhUlI jaI tanmaya ja thaI gayAM na hoya! evI rIte kumAranuM ane popaTanuM citta te nRtyathI cAta thayuM. haraNa jevAM cAlAka netrane dhAraNa karanArI te strI paNa A suMdara kumArane joIne ullAsathI vilAsa karatI ane ghaNA kALa sudhI camatkAra pAmelI hoya tevI Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [425 di kR] aaa jinaguNa zruti kema. surNA (101) dekhAI, pachI ratnasAra kumAre te strIne kahyu, " huM suMdara strI ! jo thArA manane kAMI paNa kheda na thatA hAya tA huM kAMIka pRSThuM chuM. '' te strIe " pUche; kAMI harakata nathI. " ema kahyuM, tyAre kumAre tenI sarva hakIkata pUchI, bAlavAmAM catura evI te strIe mULathI cheDA sudhI potAnA manevedhaka vRttAMta kahyo. * ghaNA suvaNa nI zeAbhAthI alaukika zAbhAne dhAraNa karanArI kanakapurI nagarImAM peAtAnA kuLane dIpAvanAra suvarNanI dhvajA jevA kanakadhvaja nAme rAjA hateA. te rAjAe peAtAnI amI najarathI taNakhalAMne paNa amRta samAna karyAM.. ema na heAta teA tenA zatrue dAMtamAM taNakhalAM pakaDI tene svAda levAthI zI rIte maraNa TALIne jIvatA raheta ? prazaMsA karavA jevA guNeAne dhAraNu karanArI ane svarUpathI iMdrANI jevI suMdara evI kusumasuMdarI nAme uttama rANI kanakadhvajanA aMtaHpuramAM hatI. te suMdara strI eka vakhate sukhanidrAmAM sUtI hatI, eTalAmAM kanyAnI prApti karAvanArUM svapna tenA jovAmAM AvyuM. manamAM rita ane prIti utpanna karanArU, rati ane prIti e . bannenu joDu' kAmadevanA kheALAmAMthI uThIne prItithI mhArA kheALAmAM AvIne beThuM. tenA svapnamAM evA sabadha hatA. zIghra jAgRta thayelI kusumasuMdarIe vikasvara kamaLa sarakhAM peAtAnAM netra ughADayAM. jema mhATA pUrathI nadI bharAya che tema kahI na zakAya evA AnaMdapUrathI te pirapUrNa bharAI gaI. pachI taNe kanakadhvaja rAjA pAse jaIne jevuM joyu hatu, tevu' svapna kahyu', svapnavicAranA jANu evA rAjAe paNa svapnanuM phaLa kahyuM. te nIce pramANe Page #465 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karaka siddhArtha rAye karyA, [zrA. vi. he suMdarI ! vidhAtAnI sRSTine zreSTha paMktie caDhAvanArUM ane jagatamAM sArabhUta evuM eka kanyAnuM jeDuM tane thaze." evuM vacana sAMbhaLI kanyAne lAbha thavAne chatAM paNa kusumasuMdarane ghaNuM ja harSa thaye. ThIkaja che, putra athavA putrI game te bIjA sarva karatAM uttama hoya te kone na game? pachI kusumasuMdarI garbhavatI thaI. vakhata jatAM garbhane prabhAvathI tenuM zarIra phIkuM thaI gayuM. jANe garbha pavitra hovAne lIdhe pAMDavarNanA miSathI te nirmaLa, thaI na hoya! garbhamAM jaDane (pAne) rAkhanArI kAdabinI (meghanI paMkti) je kRSNavarNa thAya che, te garbhamAM mUhane na rAkhanArI kusumasuMdarI pAMDuvarNavALI thaI te ThIka ja che. sArI nIti jema kIrti ane lakSmIrUpa jeDAne prasave che, tema avasara Ave kusumasuMdarIe be putrIne janma Ape azakamaMjarI ane bIjInuM tilakamaMjarI evuM nAma rAkhyuM. jema merUparvata upara kalpalatAo vRddhi pAme che, tema pAMca dhAvamAtAo vaDe lAlanapAlana karAtI bane kanyAo tyAM meTI thavA lAgI, te banne thoDA divasamAM sarve kaLAomAM nipuNa thaI. buddhizALI manuSyone buddhithI banI zake evuM kArya karatAM zI vAra ? pahelethI te kanyAonI rUpasaMpadAmAM kAMI khAmI nahatI, tathApi svabhAvathI ja suMdara vanazrI jema vasaMtaRtu Ave tyAre vizeSa zobhe che, tema te navI yauvanadazA Avye vadhAre zelavA lAgI. kAmadeve jagatane jItavA mATe be hAthamAM pakaDavAnAM be khaba ja ujajavaLa. karI rAkhyAM na hoya evI te kanyAonI zobhA dekhAtI. Page #466 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kri. ku.] yAga aneka prakAra; [427 * hatI. sarpanI e jihvA mAphka athavA krura grahanAM be netra mAphka jagatane kAmavikAra karanArI te kanyAonI AgaLa peAtAnuM mana vaza rAkhavAmAM koInu dhaiya TakI zakayu* nahi. sukhamAM, duHkhamAM, AnaMdamAM athavA viSAdamAM eka khIjIthI judI na paDanAra, sa kAryamAM ane sarva vyApArAmAM sAthe rahetI, rUpa tathA zIlathI mAMheAmAMhe sarakhI evI te kanyAAnI janmathI badhAyelI paraspara prItine jo kadAca upamA ApI zakAya te be AMkhanI ja ApI zakAya. kahyu che ke--" sAthe jAganArI, sAthe sUI rahenArI, sAthe hu pAmanArI ane sAthe zAka karanArI e AkhAnI peThe janmathI mAMDIne nizcaLa premane dhAraNa karanArAone dhanya che.'' kanyAe yauvanadazAmAM AvI, tyAre kanakadavajA rAjA manamAM vicAravA lAgyA ke emane emanA jevA vara kANu maLaze ? rati tathA prItinA jema eka kAmadeva vara che, tema e bannenA eka ja vara zodhI kADhavA joI e. jo kadAca emane judA vara thaze, te mAMhomAMhe bannenA viraha thavAthI maraNAMta kaSTa thaze. emane A jagatamAM kayA bhAgyazALI tarUNa vara ucita che ? eka kalpalatAne dhAraNa karI zake evu' eka paNa kalpavRkSa nathI, teA bannene dhAraNa karanArA kayAMthI maLI zake? jagatamAM emAMthI ekane paNa paraNavA jevA vara nathI, hAya ! hAya ! huM kanakadhvaja ! tuM e kanyAnA pitA thaI ne have zuM karIza ? ceAgya varane lAbha na thavAthI AdhAra vinAnI kalpalatA jevI thaelI A kanyAenI zI gati thaze?"'evI rIte atizaya ciMtAnA '' Page #467 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 428] kalyasutre ema bhAkhiyuMcha, [zrA. vi. tApathI tapI gayele kanakAvaja rAjA mahinAone varSa mAphaka ane varSone yuga mAphaka pasAra karavA lAge. zaMkaranI daSTi sAmA puruSane jema duHkhadAyaka thAya che, tema kanyA keTalIya sArI hoya, te paNa te pitAnA pitAne duHkha ApanArI te kharI ja! kahyuM che ke pitAne kanyA utpanna thatAM ja kanyA thaI evI moTI ciMtA manamAM rahe che. pachI have te kene ApavI? evI ciMtA manamAM rahe che. lagna karyA pachI paNa "bhartArane ghera sukhe raheze ke nahIM." evI ciMtA rahe che, mATe kanyAnA pitA thavuM e ghaNuM kaSTakArI che, emAM saMzaya nathI. have kAmadeva rAjAne mahimA jagatamAM atizaya prasiddha karavAne arthe potAnI paripUrNa Rdhi sAthe laI vasaMtaRtu vananI aMdara UtarI. te vasaMtaRtu jene ahaMkAra sarvatra prasarI rahyo che, evA kAmadeva rAjAne traNa jagatane jitavAthI utpanna thaele jaza manahara traNa gIte vaDe gAtI ja na hoya ! ema lAgatI hatI. traNa gItamAM malayaparvata uparathI AvatA pavanane satkAra zabda e paheluM gIta, bhramarenA jhaMkAra zabda e bIjuM gIta ane kekila pakSIonA madhura zabda e trIjuM gIta jANavuM. te samaye kIDA karavAnA rasavaDe ghaNI utsuka thaelI te banne rAjakanyAo mananuM AkarSaNa thavAthI harSa pAmI vanamAM gaI. keI hAthInA baccA upara te kaI ghaDA upara, kaI khaccara jAtinA ghaDA upara, te kaI pAlakhI athavA ratha vageremAM evI rIte jAtajAtanA vAhanamAM besI ghaNI sakhIone parivAra temanI sAthe Page #468 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di, kR] te jinapUjA sAra, suNe. (12) [4ra9 nIkaLe. pAlakhImAM sukhe beThelI sakhIonA parivArathI banne rAjakanyAo, vimAnamAM beThelI ane devIonA parivArathI zobhatI evI lakSmI ane sarasvatI mAphaka bhavA lAgI. zekane samULa nAza karanArAM ghaNAM azakavRkSe jemAM sarvatra vyApI rahyAM che, evA azokavana nAmanA udyAnamAM te rAjakanyAo AvI pahoMcI. aMdara kIkI sarakhA bhramara hovAthI netra samAna dekhAtAM puSpanI sAthe jANe prItithI ja ke zuM ! pitAnAM netrane meLApa karanArI rAjakanyAo udyAnamAM javA lAgI. yauvanadazAmAM AvelI azakamaMjarI kIDA karanAra strInA cittane usuka karanArI, rakta azokavRkSanI zAkhAo majabUta bAMdhelA hiMDoLA upara caDhI. azakamaMjarI upara daDha prema rAkhanArI suMdara tilakamaMjarIe prathama hiMDoLAne hiMcakA nAkhyA. strInA vazamAM paTele bhartAra jema strInA pAdaprahArathI harSa pAmI zarIre vikasvara thayelA mAMca dhAraNa kare che, tema azakamaMjarInA pAdaprahArathI saMtuSTa thaele azokavRkSa vikasvara punA miSathI pitAnI marajI vikasvara karavA lAgyuM ke zuM ! ema lAgyuM. AzcaryanI vAta e che ke hiMDoLA upara besI hIMcakA khAnArI azakamaMjarI taruNa puruSonA manamAM nAnAvidha vikAra utpanna karI temanAM manane ane netrane paNa hiMDoLe caDhayAM hoya tema hIMcakA khavarAvavA lAgI. te vakhate raNajhaNa zabda karanArA azakamaMjarInAM ratnajaDita mekhalA Adi AbhUSaNe jANe pite tuTI jaze evA bhayathI jANe rudana karavA lAgyAM ke zuM ! ema lAgyuM. kIDArasamAM Page #469 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 430] zramaNeApAsaka te kahocha, [zrA. vi. nimagna thayelI azekama'jarI tarapha taruNu puruSo vistara rAmarAjIvALA thaI ane taruNu strIe manamAM IrSyA ANI kSaNamAtra jotAM hatAM, teTalAmAM durbhAgyathI pracaMDa pavananA vegavaDe hiDALA traTa vaTa zabda karI akasmAt truTI gayA, ane tenI sAthe leAkAnA manamAMnA krIDArasa paNa jatA rahyo. zarIramAMnI nADI tUTatAM jema leAkeA AkuLa-vyAkuLa thAya che, tema hiMDoLA tuTatAM ja sarve loke "AnuM have zu thaze ?" ema kahI AkuLa-vyAkuLa thai hAhAkAra karavA lAgyA. eTalAmAM jANe kautukathI AkAzamAM gamana karatI na hAya ! evI te azAkama jarI hiDALA sahita AkAzamAM vegathI jatI vyAkuLa thaelA sarve lokonA jovAmAM AvI. ta vakhate lokee hAya hAya ! kAI yama sarakhA adRzya puruSa ane haraNa karI jAya che ! !" evA ucca svare ghaNA kolAhala karyAM. pracaMDa dhanuSyA ane khANunA samu dAyAne dhAraNa karanArA zatrune AgaLa TakavA na denArA evA zUravIra puruSo jhaDapathI tyAM AvI pAse ubhA rahI azAka maMjarInu' haraNa UMcI dRSTie jotA hatA; paratu teo kAMI paNa karI zakayA nahI. ThIka ja che, adRzya aparAdhIne kANu zikSA karI zake ? kanakadhvaja rAjA kAnamAM zULa pedA kare evuM kanyAnuM haraNa sAMbhaLIne kSaNamAtra vAprahAra thayAnI mAphaka ghaNA duHkhI thayA. " he vatse ! tu' kayAM gaI ! tuM mane kema potAnuM darzana detI nathI ? he zuddha manavALI ! pUrvanA atizaya prema te' cheDI dIdhA ke zuM? '' ,, hAya hAya ! kanakavaja rAjA virahAtura thai A rIte Page #470 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pahelA aMga majhAra; [431 di kR] zeAka karatA hatA, eTalAmAM eka sevake AvIne kahyuM ke, " hAya hAya ! he svAmin ! azekama'jarInA zAkathI jarjara manavALI thaelI tilakama jarI jema vRkSanI maMjarI pracaMDa pavanathI paDe che, tema jabarI mUrchA khAIne paDI, te jANe ka'mAM prANa rAkhI zaraNa vinAnI thaI gaI na hAya ! evI jaNAya che. kanakavaja rAjA ghA upara khAra nAMkhyA jevuM athavA zarIranA maLI gayelA bhAga upara phAllA thAya tevu A vacana sAMbhaLI keTalAka mANasonI sAthe zIghra tilakama'jarI pAse AvyA. pachI tilakama jarI candvanane rasa chAMTavA Adi ThaMDA upacArA karavAthI mahAmahenate sacetana thai, ane vilApa karavA lAgI. " madAnmatta hasti peThe gamana karanArI hArI svAminI ! tu kyAM che ? tuM mhArA upara ghaNA prema rAkhanArI chatAM mane ahI mUkIne kayAM gaI ? hAya hAya! bhAgya vinAnI mhArA prANa hArA vicAgathI zaraNa vinAnA ane cAre bAjuthI ANavaDe vI. dhAyelA jevA thayelA have zI rIte TakI zakaze? huM tAta ! huM jIvatI rahI e karatAM bIjI zI kharAba vAta che? sahana karI na zakAya evA mhArI hema nanA viyeAga have hu kevI rIte sahana karu chu" evA vilApa karanArI tilakamAMjarI ghelI thayAnI mAphaka dhULamAM ALoTavA ane jaLamAM mAchalInI mAphaka uchaLavA lAgI, jema dhruvanA sparzathI velaDI sUkAi jAya che. tema te ubhI ubhI ja eTalI sUkAI gaI, ke, koI ne paNa tenA jIvanAnI AzA na rahI. eTalAmAM tenI mAtA paNa tyAM AvIne Page #471 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pha32] yAga anerA navi kareche, [zrA. vi. A rIte vilApa karavA lAgI. "he dudevate nirdaya thaI evuM duHkha mane zA sArU ApyuM? tuM eka mArI putrIne haraNa karI gayo ane bIjI putrI tenA virahathI duHkhI thaI mArA dekhAtAM maraNa pAmaze ? hAya! hAya! nibhaMgI evI huM haNANuM !!! he netradevIe ? vanadevIe! AkAzadevIe! tame have turataja pAse Ave, ane e mArI putrIne jIvatI rAkho. rANInI sakhIo, dAsIo ane nagaranI satI strIo tyAM AvI raNane duHkhathI pote duHkhI thaI uccasvare, atizaya vilApa karavA lAgI. te vakhate tyAMnA sarva lekene zeka thaye, emAM zuM kahevuM? areka evuM nAma dharAvanArA jhADe paNa cAre taraphathI (vilApa) zeka karatAM hoya ema lAgyuM. te vakhate lekanA duHkhathI jANe atizaya duHkhI thaI tyAM rahI zakate na heya? tenI jema sUrya paNa pazcima samudramAM DUbI gaye. pUrva dizA taraphathI phelAtA aMdhakArane azakamaMjarInA virahathI thayelA zeke mArga dekhADaze tethI te sukhe jhaDapathI tyAM sarva ThekANe prasarI rahyo. mananI aMdara zaka hovAthI prathamathI ja ghaNA AkuLa-vyAkuLa thayelA sarva leke, bahAra aMdhakAra thaI game tyAre ghaNA ja akaLAyA. malina vastunAM kRtya evAM ja hoya che. pachI amRta sarakhA sukhadAyI che kiraNa jenAM e caMdramA zailayane malina karanArA aMdhakArane dUra karate (chate jAhera tho) u. jema sajaLa megha velaDIne tRpta kare che, tema caMdramAe manamAM dayA lAvIne ja ke zuM? potAnI caMdrikArUpa amRtarasanI vRddhithI Page #472 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hi. ka. te jANe niradhAra, suNo. (103) 3 tilakamaMjarIne prasanna karI. pachI rAtrine pAchale pahere jema mArganI jANa pathika musAphara strI uThe che tema jANamAM uttama evI tilakamaMjarI manamAM kAMIka vicAra karIne UThI. ane manamAM kapaTa na rAkhatAM sakhIone parivAra sAthe laI udhAnanI aMdara AvelA netradevI cakezvarIdevInA maMdiramAM zIdhra gaI. mahimAnuM sthAnaka evI zrIcakezvarI devInI parama bhakti vaDe sArA kamaLanI mALAothI pUjA karIne tilakamaMjarIe tene nIce pramANe vinaMtI karI -"he svAminA meM je manamAM kapaTa rahita bhakti rAkhIne sarva kALa hArI pUjA, vaMdanA ane stuti karI hoya, te Aja mahArA upara prasAda karI potAnI pavitra vANathI dIna hArI bahenanI zuddhi kaho. he mAtAjI! A vAta lhArAthI na banI zake che, "meM bhejanane A janme che tyAM sudhI tyAga karyo ema mAnaje. kemake nItine jANu mANasa potAnA iSTa mANasanA aniSTanI 5nA manamAM Ave te zuM bhejana kare khare?" tilakamaMjarInI bhakita, zakita ane bolavAnI yukti joI cakezvarI devI prasanna thaI zIdhra pragaTa thaI. mANasa mananI ekAgratAthI kare te zuM na thAya? cakezvarIe harSathI kahyuM ke, "he tilakamaMjarI ! hArI bahena sArI peThe che. he vatsa! tuM manamAM kheda kare che te cheDI de, ane bhajana kara, azakamaMjarInI zuddhi eka mAsamAM tane enI meLe maLaze, ane te ja vakhate devage tene ane tyAre meLApa paNa thaze. " hAre hArI bahenanI sAthe meLApa kayAM, kayAre kevI rIte thaze?" ema je tuM pUchatI hoya te zrA, 28 Page #473 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 434] ema aneka sUtre kahyuM che, [zrA, vi. sAMbhaLa. vRkSenI bahubhIDa hovAne lIdhe kAyara mANasathI ullaMghana na karI zakAya evI eka mahaTI aTavI A nagarInI pazcima dizAe dUra AvelI che te samRdha aTavImAM keI ThekANe paNa rAjAne hAtha pasI zakatuM nathI. tathA sUryanA kiraNa paNa praveza karI zakAtA nathI. tyAMnA ziyALIA paNa aMtaHpuramAM rahelI rANIonI peThe sUryane kaI kALe joI zakatAM nathI. - tyAM jANe sUryanuM vimAna ja pRthvI upara utaryuM na hoya ! evuM zrI trASabhadeva bhagavAnanuM zobhItuM eka ratnajaDita hoTuM maMdira che. AkAzamAM jema Na caMdramAM zobhate rahe che, tema te maMdiramAM zreSTha caMdrakAMta maNinI jinapratimA zobhe che vidhAtAe kalpavRkSa, kAmadhenuM, kAmakuMbha vagere vastuthI mahimAne sAra laIne pratimA ghaDI hoya ke zuM ? keNa jANe! he tilakamaMjarI tuM te prazasta ane atizaya jAgatI pratimAnI pUjA bhakita kara. tethI hArI bahenane patto maLaze ane meLApa thaze, temaja tArUM bIjuM paNa sarva sAruM ja thaze. devAdhideva zrIjinezvara bhagavAnanI sevAthI zuM na thAya? je tuM ema kahIza ke "te dUra maMdire pUjA karavA darareja huM zI rIte jAuM ane pAchI zI rIte AvuM te he suMdarI ! huM tene paNa upAya kahuM chuM te sAMbhaLa. kAryane upAya garabaDamAM pUrepUro na kahyo hoya te kArya saphaLa thatuM nathI. zaMkaranI peThe game te kArya karavA samartha ane kaheluM game te kArya karavA taiyAra evo eka hAra caMdracUDa nAme sevaka devatA che. jema brahmAnA AdezathI Page #474 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jina pUjA grahi kRtya; [435 ddhi kR] husa sarasvatIne laIne jAya che. tema mhArA AdezathI te deva mayUrapakSInu' rUpa karIne tane vAMchita jagyAe laI jaze.'' cakrezvarI devIe ema kahetAMnI sAthe ja jANe AkAzamAMthIja paDayA ke zuM ? kANu jANe evA madhura kekArava zabda karanAre eka suMdara piMchAvALo mayUrapakSI kayAMkathI pragaTa thayA. jenI gatinI koi khareAbarI na karI zake evA te dvivya mayUrapakSI upara besI tilakama'jarI devInI peThe zrIjinezvaradevanI pUjA karavA kSaNamAtramAM Ave ane pAchI jAya che. jyAM tilakama jarI Ave che, te A manane AnaMda utpanna karanArI aTavI, te ja A madira ! te ja huM tilakama'jarI ane te ja e mhArA vivekI mayUrapakSI che. he kumAra! mhArA vRttAMta meM tamane kahyo. huM bhAgyazALI ! have huM zuddha manathI tamane kAMIka pUchuM chuM. Aja eka mAsa pUrA thayA. huM dararoja ahiM AvuM chu. mAravADa dezamAM jema gagA nadInuM nAma paNa na maLe, tema me' mhArI mhenanuM Aja dina sudhI nAma paNa sAMbhaLyu nahIM. he jagatamAM zreSDa ! kumAra ! rUpa vagerethI mhArA sarakhI evI kAI kanyA jagatanI aMdara bhramaNa karatAM koI paNa sthaLe thArA jovAmAM AvI ?" tilakama jarIe evA prazna karyAM tyAre ratnasAra kumAre vaza thayAnI peThe madhura svarathI kahyuM ke, "bIka pAmelI haraNInI peThe caMcaLa netravALI trailAkayanI aMdara rahelI sa strIomAM ziremaNI evI he tilakama'jarI ! jagatamAM bhramaNa karatAM meM tadna thArA jevI teA kayAMthI ? para`tu eka aMzathI paNa thArA jevI kanyA joI nahi, ane jovAmAM Page #475 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka6 je kavi mAne te sahIcha, griA. li. Avaze paNa nahIM. kemake jagatamAM je vastu hoya, te ja jevAmAM Ave, na hoya te kyAMthI Ave ? te paNa divyakAMtivALe, hiMDoLe bekele, ane lakSmI je manahara tApasakumAra zabarasenA aTavImAM je hatuM je rUpa, AkAra, vacananI madhuratAthI tArA je. hoTA manavALI he tilakamaMjarI! te tApasa kumAre svAbhAvika premathI je hAre AdarasatkAra karyo, te sarva vAtane svapna mAphaka viraha thaye. evAta jyAre jayAre yAda Ave che tyAre mahArU mana hajI paNa kaTakekaTakA thatuM hoya, athavA baLatu hoya ema lAge che. te tApasakumAra ja tuM che. athavA te tamArI hena haze, ema lAge che, kema ke, daivanI gati mukhathI kahI na zakAya evI hoya che." kumAra ema kahe che eTalAmAM bolavAmAM catura e pipaTa kalakala zabda karI kahevA lAgyuM ke, " he kumAra! e vAta pahelethI ja meM jANI hatI. ane tene kahI paNa hatI huM nizcayathI kahuM chuM ke te tApasakumAra khare khara kanyA ja che ane te paNa enI Dena ja che. hArI samaja pramANe mAsa pUrNa thayela che, tethI Aja kaIpaNa rIte tene meLApa thaze." tilakamaMjarIe pipaTanAM evAM vacana sAMbhaLI kahyuM ke "he zuka! ! jagatamAM sArabhUta evI hArI vhenane je huM Aje joIza, to huM nimittanA jANa evA hArI kamaLavaDe pUjA karIza" A rIte tilakamaMjarIe ane kumAre paNa AdarathI "he catura! te bahu sAruM vacana kahyuM" A pramANe te piTanA vakhANa karyA. eTalAmAM madhura zabda karanArA nupUrathI zobhatI, jANe Page #476 -------------------------------------------------------------------------- ________________ da dvi, kR] karaze bahu bhava nRtya ! suA. (104) [437 AkAzamAMthI cadramaMDaLI ja paDatI na hoya! evI bhrAMti utpanna karanArI, atizaya lAMkhA AkAzapatha kApavAthI thAkI gayelI tathA khIjI hu...sIe adekhAIthI, huMsA anurAgaSTithI ane kumAra vagere leke AzcayathI tathA prItithI jenI tarapha jotA rahyA che, evI eka divya hu'sI ratnasAra kumAranA kheALAmAM paDI ALoTavA lAgI, ane prItithI ja ke zuM? kumAranA mukha tarapha ja jotI tathA bhayathI dhrujatI chatAM manuSya bhASAe khelavA lAgI. sattvazAlI lokeAnI pakitamAM mANikayaratna samAna, zaraNe AvelA jIve upara yA ane rakSA karanAra evA he kumAra! tu mArI rakSA kara, zaraNunI athI evI hu zaraNe javA ceAgya evA hArA zaraNe AvI chuM. kemake, vhoTA puruSA zaraNe AvelA leAkAne vajInA pAMjarA samAna che. koI vakhate athavA koI sthaLe pavana sthira thAya, parvata cAle, jaLa tapAvyA vagara svAbhAvika rIte agninI mAphaka baLavA lAge, agni araphasarakhA zItaLa thAya,paramANu ne merU merUnA paramANu thAya, AkAzamAM adhara kamaLa Uge, tathA gabhane zI'gaDAM Ave tathApi dhIra puruSA zaraNe AvelA jIvane kalpAMta thaye paNa choDatA nathI. dhIra puruSA zaraNe AvelA jIvAnI rakSA karavAnA mATe vizALa rAjyane rajakaNa jevA gaNe che, dhanano nAza kare che, ane prANane paNa taNakhalA jevA gaNe che." ratnasAra kumAra kamaLa sarakhA kAmaLa evAM te hasInA piccha upara hAtha pheravI kahevA lAgyo. " he si ! IkaNunI mAphaka manamAM khIka na rAkha ! koI manuSyanA ,, Page #477 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 438] DhALa-10 avara kahe pUjAdika kAma, (zrA. vi. rAjA, vidyAdharane rAjA, vaimAnika devatAne athavA bhavanapatine Indra paNa mArI pAsethI haravA samartha nathI mahArA kheLAmAM beThI chatAM dhrujanArI tuM zeSanAganI kAMcaLI jevA pitAnA picchanA samUhane kema dhrujAve che? ema kahI dayALu ratnasAra kumAre AkuLa-vyAkuLa thayelI hasIne sarovaramAMthI nirmaLa jaLa ane sarasa kamaLataMtu maMgAvI ApIne saMtuSTa karI. A keNa che? kayAMthI AvI? konAthI bhaya pAmI? ane manuSya vANIthI zI rIte bele che? e saMzaya kumAra vagere lekanA manamAM Ave che, eTalAmAM zatrunA koDe subhaTanAM bhayaMkara vacana temane kAne paDyAM. te evI rIte ke "keNa trayane aMta karanArA yamane kapAve? keNa potAnA jIvitanI darakAra na rAkhatAM zeSanAganA mastake rahelA maNine sparza kare ? tathA kaNa pralayakALanA agninI javALAomAM vagara vicAre praveza kare ?' evAM vacana sAMbhaLatAM ja catura pipaTanA manamAM zaMkA AvI, ane te zIvra maMdiranAM dvAramAM AvI zuM banAva bane che, te jovA lAge. eTalAmAM gaMgA nadInA pUranI mAphaka AkAzamArge AvatI vidyAdhara rAjAnI ghaNI zuravIra senA tenA jevAmAM AvI. tIrthanA prabhAvathI, kAMIka daivika prabhAvathI, bhAgyazALI ratnasAranA AzcaryakArI bhAgyathI athavA ratnasAranA paricayathI keNa jANe kayA kAraNathI pipaTa zUravIra puruSanuM vrata pALavAmAM agresara thayuM. teNe gaMbhIra ane ucca svarathI zatruonI senAne haMkAre karIne kahyuM ke, "are vidyAdhara subhaTa ! duSTa buddhithI kyAM doDe che ? devatAthI Page #478 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. kR] puNyabaMdha che zubha pariNAma; [439 paNa na chatAya e kumAra AgaLa beThe che tene nathI jotA? suvarNa sarakhI tejasvI kAyAne dhAraNa karanAra e kumAra jema garUDa cAre tarapha doDanArA sarSane mada utAre che, tema madonmatta evA tamAre ahaMkAra kSaNamAtramAM utAraze. A kumArane je krodha caDhaze te yuddhanI vArtA te dUra rahI ! paNa tamane nAsatAM paNa bhUmine cheDe nahIM Ave." vidyAdharanA subhaTo vIra puruSa sarakhe piopaTane e hokAro sAMbhaLIne vilakhA thayA, Azcarya pAmyA, DarI gayA, ane manamAM vicAravA lAgyA ke "e kaI devatA athavA bhavanapati popaTanA rUpe beTho che. ema na hoya te e A rIte vidyAdharone paNa hakArathI zI rIte belAve ? AgaLa rahele kumAra ke bhayaMkara che? keNuM jANe Aja sudhI vidyAdharonA ghaNA siMhanAda paNa ame sahana karyA che, ema chatAM Aja A eka popaTane tuccha hokAre amArAthI kema sahana karAto nathI? vidyAdharane paNa bhaya utpanna kare e jene popaTa paNa zUravIra che, te AgaLa rahele kumAra koNa jANe ke haze? yuddha karavAmAM nipuNa hoya te paNa ajANyAnI sAthe keNu yuddha kare ! kaI taravAne ahaMkAra rAkhato hoya te paNa te pAra vinAnA samudrane kema karI zake ?" bIka pAmelA, AkuLavyAkuLa thaelA ane parAkramathI bhraSTa thaelA sarve vidyAdharanA subhaTe popaTane hoMkAro sAbhaLatAM ja upara pramANe vicArI ziyALiyAnI mAphaka ekadama bhAgI gayA! jema bALake pitA pAse jaIne kahe, Page #479 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kabU dharma IhAM navi kaI dise (zrA. li. tema te subhaToe pitAnA rAjA pAse jaI yathArtha vAta hatI te kahI. ThIka ja che, pitAnA svAmI AgaLa kAMI gupta rakhAya? subhaTanuM vacana sAMbhaLatAM ja vidyAdhararAjAnAM netra reSathI raktavarNa thayAM, ane vIjaLI peThe camakavA lAgyA. tenuM mukha lalATa upara caDhAvela bramarathI bhayaMkara dekhAvA lAgyuM. pachI siMha sarakhA baliSTha rAjAe kahyuM ke"are subhaTo ! zUravIratAno ahaMkAra dhAraNa karanArA paNa kharekhara jatAM kAyara ane vagara kAraNe Dara rAkhanArA tamane dhikkAra thAo! popaTa, kumAra athavA bIje kaI devatA ke bhavanapati te zuM? are rAMka subhaTa! tame have mArUM parAkrama jotA rahe." A rIte ucca svarathI dhikkArayukta vacana kahI vidyAdhara rAjAe daza mukhavALuM ane viza hAthavALuM rUpe pragaTa karyuM. eka jamaNA hAthamAM zatrunA bakhatarane sahajamAM kApI nAkhanAra khaDUga, ane eka DAbA hAthamAM DhAla, eka hAthamAM maNidhara sarpa sarakhe bANane samudAya ane bIjA hAthamAM yamanA bAhudaMDanI mAphaka bhaya utpanna karanArUM dhanuSya, eka hAthamAM jANe pitAne mUrti maMta yaza ja na hoya ! e gaMbhIra svasthALe zaMkha ane bIjA hAthamAM zatrunA yazarUpa nAmane baMdhanamAM nAMkhanAre nAga pAza. eka hAthamAM yamarUpa hAthIne daMta sara zatrune nAza karanAra bhAla ane bIjA hAthamAM zatruthI dekhI na zakAya evI pharasI, eka hAthamAM parvata sara heTo mudugara ane bIjA hAthamAM bhayaMkara patrapALa, eka hAthamAM baLatI kAMtivALe siMdipALa, ane bIjA hAthamAM Page #480 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di, kR.] jema vrata pariNAme mana hIse (105) [441 tIkSNapaNAthI jenI kAI kharekharI na karI zake evu zalya, eka hAthamAM mhotu. bhayaMkara tAmara ane bIjA hAthamAM zatrune zULa utpanna karanArU' trizULa, eka hAthamAM praca'Da lAhudaMDa ane bIjA hAthamAM mUrti'mata potAnI zakti ja na hAya ! evI zakti, eka hAthamAM zatrunA nAza karavAmAM ghaNo nipuNa evA paTTIza ane bIjA hAthamAM kAI paNa rIte kuTI na zake evA duspheTa, eka hAthamAM vairI lokone vinna karanArI zatanI ane khojA hAthamAM paracakrane kALacakra samAna cakra, A rIte vIsa hAthamAM anukrame vIsa AyudhA dhAraNa karI te vidyAdhararAjA jaganne bhaya utpanna karanArAthayA. vaLI eka mukhathI sAMDha jema trADkAra zabda kare tema hAMkArA karatA, bIjA mukhathI tAphAnI samudranI peThe gajjunA karatA, trIjA mukhathI siMha sarakhA si MhanAda karatA, cothA mukhathI aTTahAsya karanAra puruSanI mAphaka zatrune bhaya pedA karanAru' aTTahAsya karatA, pAMcamA mukhathI vAsudevanI mAphaka mhATA zakha vagADatA, chaThThA mukhathI maMtrasAdhaka puruSanI peThe nyi maMtrAne jApa karatA, sAtamA mukhathI heATo vAnara jema mukkArava kare che, tema mukkArava karatA, AThamA mukhathI pizAcanI peThe ucca svare bhayaMkara kilakila zabda karatA, navamA mukhathI guru jema kruziSyAne ghaNI tanA kare che, tema peAtAnI senAne tajanA karatA, tathA dazamA mukhathI vAdI jema prativAdInA tiraskAra kare, tema ratnasAra kumAranA tiraskAra karatA evA te vidyAdhara rAjA judI judI ceSTA karanArAM daza mukhathI naNe daze dizAone Page #481 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44ra nizcaya dharma na teNe jANe, [zrA. vi. samakALe bhakSaNa karavA ja tayAra na thA hAya! e dekhAtuM hatuM. eka jamaNI ane eka DAbI evI be AvaDe pitAnI senA tarapha avajJAthI-dhikkArathI te, be AMkhavaDe pitAnI vIsa bhujAone ahaMkArathI ane utsAhathI jote, be AMkhavaDe pitAnA Ayudhane harSathI ane utkarSathI jete, be AMkha vaDe popaTane AkSepathI ane dayAthI jote, be AMkhavaDe hasI tarapha premathI ane samajAvaTathI jete, be AMkhavaDe tilakamaMjarI tarapha abhilASathI ane utsukatAthI jote be AMkhavaDe mayUrapakSI tarapha IcchAthI ane kautukathI jete, be AMkhavaDe jinezvara bhagavAnanI pratimA tarapha ullAsathI ane bhaktithI jote, be AMkhavaDe kumArane adekhAIthI ane reSathI te be AMkhavaDe kumAranA teja tarapha bhayathI ane AzcaryathI jete e te vidyAdhara rAjA pitAnI vIsa bhujAnI hariphAIthI ja ke zuM ! pitAnI vIsa AMkhavaDe upara kahyA mujaba judA judA vIsa mane vikAra pedA karatuM hatuM. pachI te vidyAre rAjA yamanI mAphaka keIne vaza na thAya e, pralaya ane utpAtanI peThe jagane kSebha utpanna karanAra e. thaI AkAzamAM uchaLe. vAnara sarakhe popaTa bhayaMkara ane. joI na zakAya evA sAkSAta rAvaNa sarakhA vidyAdhara rAjAne joIne zIdhra bIka pAme. ThIka ja che, tevA krUra svarUpa Agala keNa sAme Ubhe rahe? keNa puruSa dAvAgninI baLatI javAlAne pIvA Icche? haze, bIka pAmele popaTa zrIrAma sarakhA ratnasAra kumArane zaraNe gaye. te bhaya Page #482 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di ka je zelethI aMta vakhANyo; [443 Ave bIje keNa zaraNa levA gya che? pachI vidyAdhara rAjAe A rIte hoMkAro karI bolAvyA. "are kumAra ! dUra cAlyA jA, nahi te hamaNuM nAza pAmIza. are duSTa ! nirlajaja! amaryAda! niraMkuza ! tuM mArA jIvitanuM sarvasva evI haMsIne khaLAmAM laIne beTho che? are! tane bilakula keInI bIka ke zaMkA nathI ? jethI tuM mahArA AgaLa hajI Ubhe che. he mUrkha ! haMmezAM duHkhI jIvanI mAphaka tuM tarata maraNane zaraNa thaIza" A pramANe vidyAdhara rAjA tiraskAra vacana bolI rahyo, tyAre popaTa za kAthI, mayUrapakSI kautukathI, kamaLa samA netra dhAraNa karanArI tilakamaMjarI trAsathI ane haMsI saMzayathI kumAranA mukha tarapha nIhALatI hatI. eTalAmAM kumAre kiMcit hAsya karIne kahyuM. "are ! tuM vagara prajane kema hIvarAve che ? e hIvarAvavuM kaI bALaka AgaLa cAlaze, paNa zarIra AgaLa nahi cAle. bIjAo tALI vagADavAthI Dare che. paraMtu paDaha vAge te paNa dhIThAI rAkhanAra maThamAMne kapotapakSI bilakula nahIM bIe. e zaraNe AvelI haMsIne kalpAMta thAya te paNa huM nahIM mUkuM, ema chatAM sApanA mAthAmAM rahelA maNinI peThe tuM enI IcchA kare che mATe tane dhikkAra thAo. are! enI AzA cheDIne tuM zIdhra ahiMthI dUra thA. nahIM te huM hArA daza mastakathI daza dipALane baLI ApIza." eTalAmAM ratnasArakumArane pote sahAya karavAnI IcchA karanArA caMdracUDa devatAe mayUrapakSInuM rUpa mUkI zIgha Page #483 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44] dha adharma taNe kSayarI, [zrA. vi. potAnuM devatAI rUpa lIdhuM, ane hAthamAM jAtajAtanAM Ayudha dhAraNa karIne jANe kumAre bolAve ja na hoya ! tema kumAranI pAse Ave. pUrvabhave karelAM puNenI balihArI che ! pachI caMdracUDe kumArane kahyuM ke, "he kumAra ! tuM hArI marajI pramANe laDAI kara, huM tane hathiyAra pUrAM, paDuM, ane tyArA zatrunA cUrecUrA karI nAMkhuM." caMdracUDanuM evuM vacana sAMbhaLI loDhAnuM kavaca tathA kuberane pakSa maLavAthI takSakAdikanI mAphaka bamaNa UtsAha pAse, ane tilakamaMjarInA hAthamAM haMsIne ApI pote taiyAra thaI viSNu jema garUDa upara caDe tema te samarAMdhakAra azva upara caDha. tyAre caMdracUDe zIgha ekAda cAkaranI mAphaka kumArane gAMDIvane tucha karanArUM dhanuSya ane bANanA bhAthAM ApyAM. te vakhate ratnasAra kumAra dedIpyamAna kALanI mAphaka pracaMDa bhujAdaMDane viSe dhAraNa karelA dhanuSyane hATe TaMkAra zabda karato AgaLa Avyo. pachI bane mahAna yuddhAoe dhanuzvanA TaMkArathI daze dizAo baherI karI nAkhe evuM jANa yuddha calAvyuM. banne jaNA cAlAka hastavALA hovAthI temanuM bANanuM bhAthAmAMthI kADhavuM, dhanuSya joDavuM ane cheDavuM dakSa purUSathI paNa dekhAyuM nahIM. mAtra bANanI vRSTi eka sarakhI thatI hatI te popaTa vagere sarvanA jovAmAM AvI. ThIka ja che. jaLathI bharele ne megha vRSTi kare, tyAre vRSTinI dhArAne pUrvApara kaya kyAMthI jaNAya ? bANa phekavAmAM savAbhAvika hastacAturya dhAraNa karanArA ane keI kALe paNa AkuLa-vyAkuLa na thAya evA te banne vaccenAM kAraNe ja Page #484 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. 6] ziva sukha deje bhava jala tArI. (106) [45 mAMhAmAMhe eka bIjAne prahAra karatAM hatAM, paraMtu temane zarIre eka paNa lAgyu nahI. ghaNeA krodha pAmelA te banne mahAyAddhAonu` ghaNA kALa sudhI sela, Avalla, tIrI, temana, tabala, ardhacaMdra, anArAca, nArAca vagere jAtajAtanAM tIkSNa maNeAthI yuddha cAlyuM. sazrAma karavAmAM kuzaLa evA te banne jaNA ghaNA kALa saMgrAma thayA te paNa thAkyA nahI, sarakhe sarakhA e jabbara jugArI hAya tA temanAmAM mAMDhAMmAMDe kaNa jItaze ? tema AmAM koNa jItaze tenA sa'zaya rahyo. ThIka ja che, eka vidyAnA baLathI ane bIjo devatAnA khaLathI baliSTha thaelA, vAli ane rAvaNa sarakhA te anne cAndrAomAM kAnA jaya thAya, te zIghra zI rIte nakkI karAya? sArI nItinuM upArjana kareluM mana jema vakhata jatAM caDhatI dazAmAM Ave che, tema nItinu ane dhanu' khaLa ghaNuM hAvAthI ratnasAra kumAranA anukrame jaya thayA. tethI vilakhA thaelA vidyAdhara rAjAe peAtAnA parAjaya thayeA ema jANIne saMgrAma karavAnI sIdhI rIti choDI dIdhI, ane te peAtAnI sa zaktithI kumAra upara dhasI AvyA. vIsa bhujAomAM dhAraNa karelAM vividha prakAranAM zastrothI kumArane prahAra karanArA te vidyAdhara rAjA, sahastrArjunanI mAphka keAIthI na khamAya evA thayA. manamAM zuddha vicAra rAkhanArA ratnasAra kumAra anyAyathI saMgrAma karanAra koIpaNa puruSanI kAI kALe jIta na thAya" ema dhArI ghaNA utsAhavata thayA. vidyAdharanRpanA badhA prahArathI azvarananI cAlAkIthI bacAva karanAra kumAre kSurapramANa hAthamAM lIdhu. zastro kema teDavA tenA Page #485 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 446] tasa sAdhana tuM je je dekhe, [zrA. li. marma jANanAra kumAre, astrAvaDe jema vALa kApe tema tenAM sarva zastro teDI nAMkhyAM. pachI kumAre saMgrAmamAM eka bArIka ardhacandra bANavaDe vidyAdharanuM dhanuSya toDayuM ne bIjA ardhacaMdra bANathI keIthI na bhedAya e vidyAdhara rAjAnI chAtImAM prahAra karyo. ghaNuM ajAyaba che ke eka vaNikumAramAM paNa evuM alokika parAkrama hatuM. lAkhanA rasa sarakhe lehIne jharanAra ane chAtImAM thaelA prahArathI duHkhI thayele vidyAdhara rAjA hathiyAra vinAne hovAthI pAna khara RtumAM pAMdaDAM vinAnA thaelA pIpaLAnA jhADa je. thayo. vidyAdhara rAjA tevI sthitimAM hatuM, te paNa krodhAMdha thaI teNe vega bahu hovAne lIdhe keIthI pakaDAya nahIM evAM aneka jAtanAM rUpa bahurUpiNI vidyAvaDe karyA. vidyAdhara rAjAe AkAzamAM prakaTa karelAM te lAkha rUpe pavananA tephAnanI mAphaka saMpUrNa jagatane bhayakArI thayAM, te samaye pralayakALane bhayaMkara vAdaLAM sarakhAM te rUpathI sarva pradeza rokAyela hovAthI AkAza na jovAya evuM bhayaMkara thayuM. ratnasAra kumAre jyAM jyAM potAnI najara pheravI tyAM tyAM bhaMyakara bhujAnA samudAyathI na javAya e vidyAdhara rAjA ja tenA jevAmAM AvyuM. eTaluM thayuM te paNa kumArane ajAyaba na lAgyuM, ane kiMcitmAtra paNa bhaya na lAge. dhIra puruSe kalpAMtakALa AvI paDe te paNa kAyara thatA nathI, pachI kumAre nizAna karyA vinA cAre tarapha bANanI vRSTi zarU karI. ThIka ja che, saMkaTane vakhata Ave dhIra puruSe adhika parAkrama pragaTa kare che. Page #486 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nija nija guNa ThANAne lekhe; [447 6. rR. kumArane bhayaMkara sakeMTamAM sapaDAyelA joI ne caMdracUDa devatA hAthamAM mhoTA mugara laI vidyAdhara rAjAne prahAra karavA UThayA. hAthamAM gadA dhAraNa karanAra bhImasenanI mAphaka bhayaMkara svarUpa dhAraNa karIne AvatA caMdracUDane joI duHzAsana sarakhA vidyAdhara rAjA zIghra kSeAbha pAmyA. tathApi ghaNu dhaiya` pakaDI peAtAnA sarva bhujAethI, sa` zikitathI ane badhI taraphathI devatAne prahAra karavA lAgyA. devatAnI zakita acitya ane kumAranu bhAgya adbhuta hAvAthI caMdracUDa upara thayelA zatrunA sarve prahAra, kRtavra mANusa upara upakAranI mAphka niSphaLa gayA. jema iMdra vAvaDe parvatane teADI pADe, tema krodhathI dura thayelA caMdracUDe mugaravarDa pAtAnI sarva zakitathI vidyAdhara rAjA upara prahAra karyAM tyAre kAyara mANasanA prANa nIkaLI jAya evA bhayakara avAja thayeA. vidyAbaLathI ahaMkArI thayelA, traleAkayane jItavAnI sattA rAkhanAra evA vAsudeva jevA vidyAdhara rAjAnuM vajra sarakhuM majabuta mAthuM te prahArathI chedAyuM nahi. tathApi tenI bahurUpa dhAraNa karanArI mahAvidyA bhaya pAmIne ja ke zu'! kAgaDAnI peThe zIghra nAsI gaI. devatAnI sahAya AzcaryakArI heAya emAM zaka nathI. A kumAra svabhAvathI ja zatruone rAkSasa sarakhA bhayaMkara lAgatA hatA. ane temAM agnine sahAyakArI jema vAyu maLe, tema tene jenA parAbhava na karAya evA devatA sahAyakArI maLyA. " ema vicArI bIkaNunI mAphka vidyAdhara rAjA nAsI gayA, kahyu che ke-je bhAge te jIve. 66 Page #487 -------------------------------------------------------------------------- ________________ w8 teha dharama vyavahAre jANe zA. vi. pAyadaLane svAmI te vidyAdhara rAjA jANe pitAnI bhAgI gaelI ISTa vidyAne levAne arthe tenI pAchaLa zALa vegathI doDate ga. saMniyoga ziSTa (paraspara sogathI banI gaelAM) kAryomAM jema ekane nAza thavAthI paNa bIjAne nAza thAya che tema vidyAne lepa thatAM ja vidyAdhara rAjAne paNa lepa thaye. sukumAra kumAra kyAM? ane kaThora vidyAdhara kayAM ? tathApi kumAre vidyAdharane jItyA. enuM kAraNa ke, jayAM dharma hoya, tyAM jAya che. vidyAdhara rAjAne sevaka je vidyAdhara hatA, te paNa tenI sAthe ja nA gayA ! ThIka ja che, dIvo bujhAI gayA pachI tene prakAza pAchaLa zuM rahe ? jema rAjA sevakanI sAthe mahelamAM Ave, tema kumAra durjaya zatrune jItavAthI utkarSa pAmelA devatAnI sAthe mahelamAM AvyuM. atizaya camatkAra utpanna karanArUM kumAranuM evuM caritra joIne tilakamaMjarI harSathI vikasvara thaelI rAmarAjIne dhAraNa karatI chatI manamAM vicAra karavA lAgI ke, "traNe lekamAM zreSTha eve e tarUNa kumAra puruSamAM eka ratna che, mATe bhAgyathI je hArI bahena hamaNuM maLe te AvA bhardhArane lAbha thAya" ema vicArI manamAM utsukatA, lajajA ane ciMtAdhAraNa karanArI tilakamaMjarI pAsethI kumAre bALakanI mAphaka haMsIne upADI lIdhI, ane tethI haMsI kahe che ke dhIra puruSomAM agresara, kAryabhAra calAvavA samartha, vIra puruSonI gaNatarImAM mukhya evA he kumArarAja! tuM cirakALa jIvate ane jayavaMte rahe. he kSamAzIla kumAra! Page #488 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. kR] kAraja kAraNa eka pramANe. (107) [449 dIna, rAMka, atizaya bIkaNa ane akArya evI meM hAre mATe tane ghaNe kheda Ape, tenI kSamA kara. kharekhara jotAM vidyAdhara rAjA je hArA upara upakAra karanAra bIje kaI nathI. kemake, jenI bIkathI huM anaMta puNyathI paNa na maLI zake evA hArA kheLAmAM AvIne beThI. dhanavAna puruSanA prasAdathI jema nirdhana puruSa sukhI thAya che, tema amArA jevA parAdhIna ane duHkhI jIva hArA gathI cirakALa sukhI thAo." kumAre kahyuM. "mIThuM bolanArI he haMsI! tuM keNa che? vidyAdhare tane zI rIte haraNa karI? ane A manuSyanI vANI tuM zI rIte bole che te kahe" pachI te uttama haMsI kahevA lAgI - "maheTA jinamaMdirathI zobhatA vaitADhaya parvatanA zikharanA alaMkArabhUta evA rathanapuracakravALa nAme nagaranI rakSA karanAre ane strIone viSe Asakta e tarUNImRgAMka nAme vidyAdhara rAjA che. ekadA teNe AkAzamArge jatAM kanakapurImAM manevedhaka aMgaceSTA karanArI azakamaMjarI nAme rAjakanyA joI. samudra caMdramAne jotAM ja jema khaLabhaLe che, tema hiMDoLA upara kIDA karanArI sAkSAta devAMganA sarakhI te kanyAne joI vidyAdhara rAjA kSebha pAmyA pachI teNe tephAnI pavana vikuvane hiMDoLA sAthe rAjakanyAne haraNa karI. potAnI matalaba sAdhavA yathAzakti kaNa prayatna na kare." vidyAdhara rAjAe rAjakanyAne haraNa karI zabarasenA nAme mahedI aTavImAM mUkI. tyAM te hariNInI peThe bIka pAmavA zrA. 29 Page #489 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evabhUta taNA mata bhAkhyA, 450] [aa. vi. lAgI. ane TIToDInI mAphaka Arka karavA lAgI. vidyAdhara rAjAe tene kahyuM "he suMdara strI! tuM kema bIkathI dhruje che? dizAone viSe najara kema pheke che? ane he suMdarI! AkraMda paNa kema kare che ? hu kAI khaMdIkhAnAmAM rAkhanArA ke parastrIlaMpaTa nathI, paNa thArA dAsa thaI thArI prArthanA karUM chuM. mATe mhArI sAthe pANigrahaNa kara ane tamAma vidyAdharonI tuM svAminI thA." "agninI mAphaka bIjAne upadrava karanArA kAmAMdha leke duSTa ane aniSTa ceSTA karIne pANigrahaNa karavA Icche che, emane atizaya dhikAra thAo ! !" manamAM evA vicAra karanArI aAAkama jarIe vidyAdhara rajAne kAMI paNa uttara ApyA nahI. aniSTa ceSTA prakaTa dekhAtI hoya te puruSane kayA satpuruSa meDhe nA--hA nA javAba sarakhA Ape ! mAtA-pitA tathA svajananA virahathI hAlamAM ene navu' duHkha thayu' che, tathApi anukrame sukhethI e hArI IcchA phaLIbhUta karaze,"manamAM evI AzAnAkhIne vidyAdhara rAjae zAstrI jema peAtAnA zAstranuM smaraNa kare che, tema peAtAnu sarvAM kAma paripUrNa karanArI suMdara vidyAne sabhArI tenuM smaraNa karyuM. kanyAnuM svarUpa gupta rAkhavA mATe vidyAnA prabhAvathI te vidyAdhara rAjAe rAjakanyAne naTanI mAphaka eka tApasa kumAranA svarUpamAM pragaTa karI. jenAmAM bilakula sattva nathI, tathA bALaka jevI buddhivALA evA vidyAdhara rAjA keTalIyavAra azAkama'jarIne manAvatA hatA. manAvatAM teNe je Adara satkAranA vacana kahyAM, te azeAkamAMjarIne tiraskArarUpa lAgyAM. bIjA sArA upacAra Page #490 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di kI zuddha dravya naya ema vali dAkhe; [4pa1 karyA te ApadAnI prApti jevA lAgyA ane premapUrvaka AlApa karyA te pApanI vANuM sarakhA lAgyA, rAkhamAM hAma kara, jaLanA pravAhamAM pezAba kara athavA khArI bhUmimAM vAvavuM, sI cavuM, vagere jema nakAmuM che, tema vidyAdhara rAjAnA sarva manAvavAnA prakAra azakamaMjarIne viSe nakAmAM thayA, to paNa vidyAdhara rAjAe manAvavAnA niSphaLa prakAra baMdha karyA nahIM. cittabhrama rogavALA puruSanI mAphaka kAmI puruSone durAgraha kahI na zakAya e hoya che. te pApI vidyAdhara rAjA eka vakhate koI kAryane bahAne potAne zahera gaye, tyAre veSadhArI tApasa kumAre hiMDoLAnI kADA karatA tane je, tApasakumAra hArA upara bharsa rAkhI, pitAnI hakIkata kahe che, eTalAmAM vidyAdhara rAjA tyAM AvI pavana jema AkaDAnA kapAsane haraNa kare che, tema tene haraNa karI gaye, ane maNiratnathI dedIpyamAna potAnA divya maMdiramAM laI jaI teNe kodhathI tene kahyuM ke "are dekhAtI bheLI! kharekhara catura! ane bolAvAmAM DAhI! evI he strI! tuM kumAranI tathA bIjA koInI sAthe premathI vArtAlApa kare che, ane hArA vazamAM paDelA mane uttara sarakho paNa ApatI nathI ! hajI hArI vAta kabUla kara, durAgraha mUkI de, nahIM te duHkhadAyI yama sarakhe huM hAra upara ruSTa thaze ema samaja." evuM vacana sAMbhaLI, manamAM dhirma pakaDI azokamaMjarIe kahyuM, "are vidyAdhara rAjA! chaLabaLathI zuM lAbha thAya! chaLavaMta tathA baLavaMta lokothI kadAca rAjyAddhi Adi sadhAya, paraMtu keI kALe paNa Page #491 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kapara) nija svabhAva pariNati te dharma, [zrA, vi. chaLa- baLathI prema na sadhAya. banne jaNAnA citta prasanna hoya teja cittarUpa bhUmimAM premarUpa aMkura utpanna thAya che, jema ghI vinA lADavA bAMdhavA, tema sneha vinAne strI -puruSone prema zA kAmane? e sneha vinAne saMbaMdha te jaMgalamAM be lAkaDAone paNa mahemAMhe thAya che, mATe mUrkha vinA bIje kaze puruSa neha rahita bIjA mANasanI manavAra kare ? snehanuM sthAnaka joyA vinA durAgraha pakaDanArA matimaMda mANasane dhikkAra thAo." akuza vinAne vidyAdhara rAjA azakamaMjarInAM evAM vacana sAMbhaLI ghaNa reSa pAmyA ane sthAnamAMthI zIdhra paga bahAra kADhI kahevA lAgyuM ke arere! hamaNAM huM tane mArI nAkhyuM ! hArI paNa niMdA kare che!" azoka maMjarIe kahyuM "aniSTa mANasanI sAthe saMbaMdha karavA karatAM maravuM e mane vadhu pasaMda che. je mane cheDavAnI hArI IcchA na hoya te tuM bIje kAMI paNa vicAra na karatAM atyAre ja mane mArI nAMkha. " pachI azakamaMjarInA puNyanA udayathI vidyAdhara rAjArA manamAM vicAra Avyo ke, "hAya hAya! dhikkAra thAo ! A zuM meM duSTa buddhinuM kAma mAMDayuM ? pitAnuM jIvita jenA hAthamAM hovAthI je jIvitanI mAlika kahevAya che, te priya strIne mATe kayo puruSa kodhathI evuM ghAtakIpaNAnuM AcaraNa kare ? zopacArathI ja sarva ThekANe prema utpanna thavAno saMbhava che. temAM paNa strIne viSe e niyama vizeSa karI lAgu paDe che, pAMcAla nAme nIti zAstranA kartAe kahyuM che ke-" strIonI sAthe ghaNI saraLatAthI Page #492 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di ka) ne vibhAva te bhAva ja karma, (108) [453 kAma levuM." kRpaNane saradAra jema pitAnuM dhana bhaMDAramAM rAkhe che, tema vidyAdhara rAjAe ema vicArI manamAM ullAsa lAvI pitAnuM khaDDaga pAchuM zIgha myAnamAM rAkhyuM ane navI suSTikartA je thaI kAma karI vidyAthI azakamaMjarIne manuSyanI bhASA bolanArI haMsI banAvI. pachI mANijyaratnamaya majabUta pAMjarAmAM haMsIne rAkhI te pUrvanI mAphaka AdarathI tene sArI rIte prasanna karate rahyo. vidyAdhara rAjAnI kamaLA nAme strI hatI, tenA manamAM kaMIka zaMkA AvI. tethI teNe sAvaceta rahI eka vakhate pitAnA bhardhArane haMsInI sAthe DahApaNathI bharelAM cATu vacana bolatAM prakaTapaNe dITho. te kamaLA, manamAM adekhAI utpanna thavAthI sAmuM jovAya nahIM' evI tathA matsara utpanna thavAthI keIthI manAvI zakAya nahIM evI thaI, emAM kAMI navAI nathI, strIone svabhAva e ja hoya che. kamaLAe pitAnI sakhI jevI vidyAnI madadathI haMsInuM vRttAMta mULathI jANyuM, ane hRdayamAM khUceluM zalya jema kADhe tema te haMsIne pAMjarAmAMthI kADhI mUkI. zakayabhAve paNa tene bhAgyAgathI anukULa paDayuM, jANe narakamAMthI bahAra na nIkaLatI hoya tema vidyAdhara rAjAnA gharamAMthI bahAra paDelI haMsI zabarasenA aTavI tarapha cAlI. "pAchaLa vidyAdhara Avaze" evI bIkathI ghaNI AkuLa-vyAkULa thaelI haMsI dhanuSyathI chuTelA bANanI mAphaka vegathI gamana karatI thAkI gaI, ane pitAnA bhAgyadayathI vizrAMti levA ahiM utarI. temaja kamaLamAM jema saMtAI jAya tema tamane joI tamArA Page #493 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 454) dharma zuddha upayoga svabhAve, zrA, vi khoLAmAM saMtAI gaI. he kumArarAja !te haMsI huM ja chuM. je mArI pAchaLa AvyuM, tame jItye, te vidyAdhara che." tilakamaMjarI pitAnI bahenanI evI hakIkta jANa bahenanA dukhathI duHkhI thaI ghaNe ja vilApa karavA lAgI. strIonI rIti evI ja hoya che, tilakamaMjarIe kahyuM "hAya hAya! he svAmini ! bhayanI jANe rAjadhAnIja na hoya! evI aTavImAM ekalI tApasapaNAmAM zI rIte rahI? devanI vicitra gatine dhikkAra ho. bahena ! Aja sudhI sukhamAM rahelI te devAMganAne tiryacanA garbhamAM rahevA samAna kaIthI sahana na karAya e ghaNe duHkhadAyaka piMjaravAsa zI rIte sahana karyo ! hAya hAya ! vaDIla bahena ! A bhavamAM ja tane tiryacapaNuM prApta thayuM! deva naTanI mAphaka supAtranI paNa viDaMbanA kare che mATe tene dhikkAra thAo! hena pUrvabhave te kautukathI keIne viga paDA haze ane meM tenI upekSA karI haze, tethI A akathya evuM mAThuM phaLa maLyuM. hAya ! hAya ! durdevathI utpanna thaeluM athavA jANe mUrtimaMta durbhAgya ja na hoya ! evuM tyAre tiyacapaNuM have zI rIte dUra thaze!" tilakamaMjarI evo vilApa kare che eTalAmAM sanmitranI mAphaka kheda dUra karanAra caMdracUDa devatAe te haMsI upara jaLa chAMTIne potAnI zaktithI tene pUrva pramANe kanyA banAvI. jANe navI sarasvatI ja utpanna thaI ke zuM ! athavA lakSmI ja samudramAMthI nIkaLI ke zuM ! evI kumAra vagerene ghaNe harSa utpanna karanArI kanyA te vakhate bahu zobhavA lAgI. vikasvara rema Page #494 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. kR] puNya pApa zubha azubha vibhAve; [455 rAjInA bahAnAthI jemanA zarIra upara harSanA aMkure ja utpanna thayA na hoya evI te banne baheno utAvaLathI ekabIjane AliMgana karI rahI. premano mahimA e ja che. pachI ratnasAra kumAre kautukathI kahyuM. "tilakamaMjarI! amane A kAmamAM InAma avazya maLavuM joIe. he caMdramukhI ! kahe, zuM ApavA yogya che? je ApavA egya hoya te turata ja Apa. dharmanI mAphaka aucitya dAna vagere levAmAM vilaMba keNa kare? aucityAdi dAna, traNa utAravuM, TharAvele pagAra levo, dharma kare ane rega tathA zatrune uccheda karavuM hoya to vilaMba na kare. koine jusso Avyo hoya, nadInA puramAM praveza karavo hoya, kAMI pApakarma karavuM hoya, ajIrNa upara bhajana karavuM hoya, tathA bhayavALI jagyAe javuM hoya te vakhata gALave e ja uttama che. eTale A badhAM vAnAM karavAM hoya te AjanuM kAla upara mulatvI rAkhavuM" kumAranAM vinodavacana sAMbhaLI tilakamaMjarInA manamAM lajajA utpanna thaI, zarIre kaMpa chUTaye, paraseve vaLe ane marAji vikasvara thaI, strIonI lIlA ane vilAsa teNe pragaTa karyA, tathA kAmavikArathI ghaNuM pADAI, te paNa teNe dharya pakaDIne kahyuM ke, "amArA upara sarva prakAre upakAra karanArane huM sarvasva ApavA yogya chuM ema mAnuM chuM, mATe he svAmina ! huM Apane dAnanuM eka A bAnuM ApuM chuM. ema nakkI jANaje." ema kahI khuzI thayelI tilakamaMjarIe vaNe pitAnuM mUrtimaMta mana ja na hoya! e motine Page #495 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma hetu vyavahAra ja dharma, 456] [grA. vi. maneAhara hAra kumAranA gaLAmAM paherAbyA, IcchA vinAnA evA kumAre paNa te hAra ghaNA ja mAnathI svIkAryA. peAtAnA STi mANase ApelI vastu svIkAravA preraNA karanArI prIti ja hAya che. have, tilakama'jarIe zIghra popaTanI paNa pUjA karI, uttama puruSAnu sAdhAraNa vacana paNa koI jagyAe mithyA na thAya. ucita AcaraNa karavAmAM nipuNa evA caMdracUDe te vakhate kahyuM ke, "he kumAra ! pahelethI ja tane hArA bhAgye ApelI be kanyAe huM hamaNAM tane Apu chuM. sArA kAryAmAM vinna ghaNAM Ave che. mATe tuM prathamathIja manamAM svIkArelI e banne kanyAonuM turata ja pANigrahaNa kara." cadracUDa devatA ema kahI vara ane kanyAone jANe zezabhAne samudAya ja na hoya ! evA tilakavRkSanA kuMjamAM paraNavAne mATe haSa~thI laI gayA. cakrezvarI devIe rUpa pheravI zIghra tyAM jaI mULathI cheDA sudhI e sarva uttama vRttAMta prathamathI ja jANyuM hatuM; mATe vegathI pavanane paNa jIte evuM atizaya mhATu vimAna khanAkhyuM. je vimAna ratnonI paheALI ghaTAothI Ta kAra zabda karatuM hatuM, ratnamaya zAbhatI ghugharIAvaDe zabda karanArI sekaDA dhvajAe te vimAnane viSe pharakatI hatI. maneAhara mANikaya ratnAvaDe jaDelA tAraNathI tene ghaNI zezabhAAvI hatI. nRtyanA, gItanA ane vAjitranA zabdathI te vimAnanI pUtaLI jANe bAlatI na hAya ! evA bhAsa thatA hatA. pAra vinAnI pArijAta vagere puSpAnI mALAe temAM ThekANe ThekANe geAThavelI hatI. hAra, adha hAra vagerethI anupama zAbhA tene AvI hatI, suMdara cAmarA tene viSe uchaLatAM hatAM, tenI racanAmAM Page #496 -------------------------------------------------------------------------- ________________ de, rR, ] nija svabhAva pariNatinA ma. (109) [457 badhI jAtanAM maNiratnA AvelAM hAvAthI te peAtAnA prakAzathI sAkSAt sUryaMmaDaLanI mAphaka gADha aMdhakArane paNa kApI nAMkhatuM hatu.. evA vimAnamAM cakrezvarI devI eDI, tyAre bIjI tenI kharAkharInI ghaNI devIe potapAtAnA vividha prakAranA vimAnamAM besI tenI sAthe cAlavA lAgI, ane bIjA ghaNA devatAe tenI sevAmAM tatpara rahyA. A rIte cakrezvarI devI tilakavRkSanA kuMjamAM AvI pahoMcI. vara tathA kanyAe gotradevInI mAphaka tene namyAM. tyAre cakrezvarIe pati-putravALI vRddha strI jema AziSa Ape che, tema varane tathA kanyAone AziSa ApI ke H-huM vadhruvara ! tame haMmezAM prItithI sAthe raheA ane cirakALa sukha bhAgave. putra-pautrAdi satativarDa jagatAM utkaSa thAo." ucita AcaraNa karavAmAM catura evI cakrezvarI devIe pote agresara thai cArI Adi sava vivAhanI sAmagrI taiyAra karI, ane devAMganAonAM dhavala maMgala gItA pUrvaka yathAvidhi temanA vivAhamahAtsava mhATA ADaMbarathI pUrNa thayA. te vakhate devAMganAoe pApaTane varanA nhAnAbhAI tarIke mAnIne tenA nAmathI dhavala gItA gAyAM, heATA puruSonI seAkhatanuM phaLa evuM Azcaya kArI thAya che. jemanu' vivAhumaMgaLa sAkSAt cakrezvarIdevIe karyu, te kanyAonA ane kumAranA puNyanA udaya adbhuta che. pachI cakrezvarI devIe bIju saudharmAvata saka vimAna ja na hoya ! evA sa ratnamaya mahela tyAM banAvIne temane rahevAne arthe ApyuM. vividha prakAranI krIDA karavAnAM sArAM sthAnaka judAM judAM Page #497 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 458] zubhayoge dravyAzrava thAya, zriA. vi. karelAM hevAthI manahara dekhAte. sAta mALa hovAthI sAta dvIponI sAta lakSamIonuM nivAsasthAna ja na hoya ! e jovAmAM Avate, hajAre utkRSTa gekhathI hajAra netravALA iMdraja na hoya ! evI zebhA dhAraNa karate, mananuM AkarSaNa karanAra evA gekhathI vidhyaparvata sarakhe dekhAte, kaI sthaLe kaketana ratnanA samudAya jaDelA hatA. tethI vizALa gaMgA nadI sarakhe dekhAte, kaI sthaLe UMcI jAtanAM vaiDUrya ratna jaDelAM hovAthI yamunA nadInA jaLa je dekhAte, koI bhAgamAM parAga ratna jaDelAM hovAthI saMdhyAkALanA je raktavarNa dekhAte, koI ThekANe harita ratna jaDelAM hovAthI lIlA ghAsavALI bhUmi sarakhI manevedhaka zobhA dhAraNa karate, koI sthaLe AkAza jevA pAradarzaka sphaTika ratna jaDelAM hevAthI sthaLa chatAM AkAza che evI bhrAMti utpanna karanAre, keI sthaLe sUryakAMta maNi jaDelAM hovAthI sUryakiraNanA sparzavaDe amRtavRSTi karanAro e te mahela hate. puNyane ghaNe udaya hovAthI cakezvarI devIe jenuM vAMchita pUrNa karyuM che e ratnasAra kumAra, be strIonI sAthe mahelamAM evuM sarvotkRSTa ane sarva prakAranuM viSayasukha bhogavavA lAgyuM ke, keTalAka tapasvIo paNa pitAnI tapasyA vecIne te sukhanI vAMchA karatA rahyA. sarvArthasiddha vimAnanuM sukha manuSyabhavamAM pAmavuM durlabha che, tathApi ratnasAra kumAre te tIrthanI bhaktithI, divya RddhinA bhegavavAthI ane be suMdara strIonA lAbhathI cAlatA bhavamAM ja sarvArthasiddhipaNuM meLavyuM. gendra Page #498 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di, kR] tija pariNAme na dharma haNAya; 4i59 devatAe zAlibhadrane pitAnA saMbaMdhathI saMpUrNa bhega ApyA emAM zuM navAI! paNa e ghaNI ajAyaba vAta che ke, cakezvarInI sAthe kumArane mAtA, putra vagere kaI jAtane saMbaMdha nahIM chatAM devIe kumArane vAMchita bhega paripUrNa ApyA. athavA pUrva bhavanA prabaLa puNyane udaya hoya tyAM Azcarya zuM che! bharata cakravartIe manuSya bhavamAM ja gaMgAdevInI sAthe cirakALa kAmaga zuM nathI bhagavyA? eka vakhate caMdracUDa devatAe cakezvarInI AjJAthI kanaka vaja rAjAne vadhU-varanI zubha vArtAnI vadhAmaNI ApI. ghaNA harSavALa kanakadavaja rAjA putrIone jovAnI ghaNA kALanI utkaMThAe tathA putrIo upara rahelI ghaNI prItie zIvra preraNA karavAne lIdhe sAthe senAne parivAra laI nIkaLe. thaDA divasamAM kanakAvaja rAjA, aMtaHpura, mAMDalika rAjAo, maMtrIo zreNIo, vagere parivAra sahita tathA senA sahita tyAM AvI pahoMce. zreSTha ziSya jema gurune namaskAra, kare che, tema kumAra, pipaTa, kanyAo vagere lekee zIvra sanmukha AvI utAvaLathI rAjAne praNAma karyA. ghaNA kALathI mAtAne jevA utsuka thaelI bane kanyAo, vAcharaDIo pitAnI mAtAne jevA premathI AvI maLe che, tevA kahI na zakAya evA ati premathI AvI maLI. jagatamAM uttama evA kumArane tathA te divya-ddhine joI parivAra sahita kanakadavaja rAjAe te divasa ghaNo kiMmatI mA. ratnasAra kumAre kAmadhenu sarakhI cakezvarI devInA prasAdathI parivAra sahita kanakadhaja rAjAnI sArI rIte paraNAgata karI. Page #499 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka60] yAvata paga kriyA nahI thaMbhI; zriA. vi. kanakadevaja rAjA pAcho pitAnI nagarIe javA pahelAM utsuka hate te paNa kumAre karelI paroNAgata joI tenI utsukatA jatI rahI. ThIka ja che, divya trAddhi joI kenuM mana ThaMDuM na thAya? kanakadhvaja rAjAne tathA tenA parivArane kumAre karelI navAnavA prakAranI paraNAgatane lAbha maLavAthI tathA tIrthanI sevA paNa thatI hovAthI pitAnA divasa lekhe lAge che, ema jaNAyuM. eka vakhate svArthane jANa evA kanakadhvaja rAjAe kumArane prArthanA karI ke, "he sapuruSa! dhanya evA te jema hArI A be kanyAne kRtArtha karI, tema jAte AvIne amArI nagarIne paNa kRtArtha kara" evI ghaNI vinati karI tyAre kumAre kabUla karI. pachI ratnasAra kumAra, kanyAo tathA bIjA parivAra sAthe rAjA pitAnI nagarI tarapha cAlyo. te vakhate vimAnamAM besI sAthe cAlanAra cakezvarI, caMdracUDa vagere devatAoe bhUmine vyApArI senAnI spardhAthI ja na hoya tema pote AkAza vyApI nAkhyuM. sUryanAM kiraNa jyAM praveza karI zakatAM nathI evI bhUmi jema tApa pAmatI nathI, tema upara vimAna cAlatAM hovAthI e sarvee jANe mAthe eka chatra ja dhAraNa karyuM na hoya ! tema koine paNa tApa lAge nahIM. kanakadhvaja rAjA kumAranI sAthe anukrame nagarInA najIka bhAgamAM AvyuM tyAre vadhU-varane jovA mATe utsuka thaelA zaherI lekene ghaNe harSa thayA. pachI kanakadevaja rAjAe zaktithI ane nItie jema utsAha zobhe che, tema be priya strIthI zobhatA ratnasAra kumArane ghaNu utsavathI potAnI nagarImAM praveza karAvyuM. Page #500 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di, ka] tAvata jIva che yogAraMbhI. (110) [461 te nagarI jyAMtyAM kesaranA chaMTakAva karelA hovAthI tarUNa strI sarakhI zebhatI, DhIMcaNa sudhI phUla pAtharelAM hovAthI tIrthaMkaranI samavasaraNa bhUmi sarakhI dekhAtI, uchaLatI davajArUpa bhujAthI jANe harSavaDe nAcatI na hoya! evI dekhAtI, davAnI ghugharIonA madhura svarathI jANe gIta gAtI na hoya evI dekhAtI hatI. tathA te nagarInI dedIpyamAna teraNanI paMkti jaganI lakSmInuM kIDAsthAnaka hoya evI hatI. tyAMnA mANase UMcA khATalA upara besI suMdara gIte gAtAM hatAM. pati-putravALI strIonAM hasatAM mukhothI padmasarovaranI zobhA te nagarIne AvI hatI. tathA strIonAM kamaLapatra sarakhAM netrethI nIlakamaLanA vana sarakhI te nagarI dekhAtI hatI, evI nagarImAM praveza thayA pachI rAjAe mAnanIya puruSomAM zreSTha evA kumArane harSathI aneka jAtanA ghaDA, dAsa-dAsIo, dhana vagere ghaNI vastu ApI. rItabhAtanA jANe puruSanI evI ja rIta hoya che. pachI jene vilAsa priya che e ratnasArakumAra puNyanA udayathI sasarAe ApelA mahelamAM bIjA rAjAnI mAphaka be strIonI sAthe kAmavilAsa bhegavavA lAgyA. senAnAM pAMjarAmAM rahela pipaTa ghaNe kautukI hovAthI vyAsanI mAphaka kumAranI sAthe haMmezAM samasyApUrti, AkhyAyikA, prahelikA vagere vinedanA prakAra karatuM hatuM. tyAM rahelA kumAre dedIpyamAna zreSTha lakSmInI prApti hovAthI jANe mANasa kAyAthIja svarge gaye na hoya ! tema pUrvanI kaI paNa vAta saMbhArI nahIM. evA sukhamAM kumAre eka varSa eka kSaNanI mAphaka gALyuM. tevAmAM devagathI je vAta thaI te kahuM chuM. Page #501 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 462) malinArabha kare je kiriyA, [zrA. vi. eka vakhata halakA lekene harSa ApanArI rAtrinA vakhate kumAra popaTanI sAthe ghaNI vAra sudhI vArtAlAparUpa amRtapAna karI ratnajaDita uttama zayyAgRhamAM bichAnA upara sU hatuM, ane nidrAvaza thaI gaye. aMdhakArathI sava lekenI daSTine duHkha denAra madhyarAtrine vakhata thaze. tyAre sarve paheregIra leke paNa nidrAvaza thayA. eTalAmAM divya AkAra dhAraNa karanAra, dedIpyamAna ane mUlyavAna zaMgArathI zete, cAra gatie cAlanAre ane myAnamAMthI bahAra kADhelI taravAra hAthamAM dhAraNa karanAro e keIka krodhI puruSa lokenAM netranI mAphaka mahelanAM sarve dvAra cAre taraphathI baMdha thayA chatAM paNa keNa jANe kyAMthI tyAM AvI pahoMce ! te puruSa chupI rIte zayyAgrahamAM peThe, te paNa deva anukULa hovAthI kumAra zIdhra jAge. kahyuM che ke puruSonI nidrA thaDA samayamAM turata ja jAgRta thAya evI hoya che. "A keNa che? zA mATe ane zI rIte zayyAgrahamAM peThe?" evo vicAra kumAranA manamAM Ave che, eTalAmAM krodhathI keIne na gaNe evA te puruSe ucca svare kahyuM ke "are kumAra ! tuM ghero hoya te saMgrAma karavA taiyAra thA, siMha jema dhUtArA ziyALiyAnA beTA parAkramane sahana na kare, tema huM hArA jevA eka vaNikanA beTA phelAyelA parAkramane sahana karUM ke zuM?ema bolatAM bolatA ja te puruSa pipaTanuM suMdara pAMjaruM upADI utAvaLathI cAlavA lAge. kapaTI lekenA kapaTa AgaLa akkala kAma karatI nathI. haze, kumAra Page #502 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hi, ka] asadAraMbha tajine tariyA; jis paNa manamAM reSane Aveza AvyAthI, bilamAMthI jema sarSa bahAra nIkaLe tema myAnamAMthI khaDjha bahAra kADhIne te puruSa pAchaLa doDyo. te puruSa AgaLa ane kumAra pAchaLa e rIte utAvaLA cAlatA ane eka bIjAne jotA evA te banne jaNA vacce AvelA kaThaNa pradeza, ghara vagere vastune sahaja ullaMghana karatA cAlyA. duSTa bhUmi jema musApharane ADe mArge laI jAya che, tema te divya puruSanA tejanA anusArathI tenI pAchaLa janAra kumArane te puruSa ghaNeja dUra kayAMya laI ga. pachI kaI paNa rIte te dAvAgni sarakho puruSa kumArane maLe, kumAra zIdhra ceranI mAphaka tene jIvate pakaDavA lAgyA, eTalAmAM te cera puruSa, kumAranA jotAM ja garUDa pakSInI mAphaka AkAzamAM UDI gaye! kumAre AkAzamAM gamana karanAra te puruSane keTaleka dUra sudhI je. paNa pachI te adazya thaye. kumAranA bhayathI nAsI gaye ke zuM? keNa jANe! pachI kumAra AzcaryathI manamAM vicAre che ke, "e koI nakakI hAre verI che. koNa jANe vidyAdhara, deva ke dAnava haze ! je kaI haze. e zuM mArUM nukazAna karanAra hate? e Aja sudhI mahAre zatra hatuM, paNa hArU pipaTarUpI ratna laI javAthI te have cAra paNa thayo. hAya! hAya ! jANa puruSanI paMktimAM agresara, dhIra, zara, evA he pipaTa ! vhAlA dasta! lhArA vinA mane have subhASita saMbhaLAvI kAnane sukha keNa Apaze! ane he dhIraziromaNi! mane mAThI avasthAmAM hArA vinA bIjA ke madada Apaze! Page #503 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 464] viSaya kaSAyAdikane tyAge, [zrA. vi. e kSaNamAtra manamAM kheda karIne pAche kumAra vicAra karavA lAgyuM ke, "viSabhakSaNa karavA je A kheda karavAthI zuM sAruM pariNAma nIpajavAnuM? nAza pAmelI vastunI prApti kadAca thAya te te gya upAyanI janAthI ja thAya. upAyanI yojanA paNa cittanI sthiratA hoya te ja saphaLa thAya che. nahIM te thatI nathI. maMtra vagere paNa cittanI sthiratA vinA koI kALe paNa siddha thatA nathI, mATe huM have e nirdhAra karuM chuM ke, "hAre popaTa mane maLyA vinA huM pAcho vaLuM nahIM." pitAnA kartavyane jANa ratnasAra kumAra e nizcaya karI peTanI dhamAM bhamavA lAge. cera je dizAe AkAzamAM gayo, te dizAe thAka vinA ghaNe dUra sudhI kumAra gaye, paraMtu cArane kAMI paNa patto lAgyuM nahIM. ThIka ja che, AkAza mArgo gaelAne patte jamIna upara kayAMthI lAge? haze, tathApi "koIpaNa ThekANe kaI rIte popaTane patto lAgaze" manamAM evI AzA rAkhI kumAre tapAsa karavAmAM kaMTALe nahIM karyo. puruSonI pitAnA Azritane viSe kevI lAgaNI hoya che ? pipaTe musApharImAM sAthe rahI avasarane ucita madhura subhASita kahI kumArane mAthe je traNa caDhAvyuM hatuM, te traNa popaTanI tapAsa karatAM kaleza sahana karanAra kumAre utArI nAkhyuM. kumAre A rIte piopaTanI zodhamAM bhamatAM eka Akho divasa gALyo. bIje divase AgaLa svarga samAna eka nagara tenA jevAmAM AvyuM, te nagara AkAza sudhI UMcA sphaTikamaya dedIpyamAna keTavaDe cAre taraphathI Page #504 -------------------------------------------------------------------------- ________________ da. kR.] dhama mati rahIe zubha mAge. (111) [465 vI'TAyelu hatu, tenI dareka pALane viSe mANikaya ratnanA daravAjA hatA, ratnajaDita heTA mahelAnA samudAyAthI te nagara rANu parvatanI barAbarI karatuM hatuM, mahela upara hujArA sapheda dhvajAo pharakatI hatI, tethI te sahasramukhI gaMgA nadI jevu' dekhAtu' hatu`. bhramara jema kamaLanI suga'dhathI khe'cAya tema nagaranI vizeSa zeAbhAthI kheMcAyelA ratnasAra kumAra tenI pAse AvyA. bAvanA caMdananAM bAraNAM hAvAthI jenI suga'dhI AsapAsa phelAI rahI che evA tathA jagatanI lakSmInu' jANe sukha ja na heAya ! evA gApuradvAramAM kumAra dAkhala thavA lAgyA. dvArapAlikAnI mAphaka koTa upara beThelI eka suMdara menAe kumArane aMdara jatAM aTakAvyeA. kumArane ethI ghaNu' ajAyaba lAgyuM'. teNe ucca svarathI pUchyuM' ke, " huM suMdara sArike ! tuM zA mATe mane vAre che ?" menAe kahyuM " huM mahApati ! thArA bhalAne mATe rAku chuM. jo hAre jIvavAnI marajI hoya te A nagaranI aMdara na jA. tuM ema na samaja ke, A menA vRthA mane vAre che. ame jAtanAM te pakSI chIe, te paNa pakSijAtimAM uttamapaNuM heAtu ja nathI ema nathI. uttama jIvA hetu vinA eka vacana paNa khelatA nathI. have tane hu' razaku chu, tenA hetu jANavAnI IcchA hAya tA sAMbhaLa-- + A ratnapura nagaramAM parAkrama ane prabhutAthI khIje Indra na ja hAya evA pura'dara nAme rAjA pUrve thayA; koIthI na pakaDAya evA hAvAthI jANe nagaranuM eka mUrtimaMta durbhAgya ja na hoya ! evA keAIka cAra jAtajAtanA zrA. 30 Page #505 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 466] svarga hetu je puNya kahI che, [zrA. vi. veSa karIne AkhA zaheramAM corIo karate hate. te manamAnatA vicitra prakAranAM khAtara pADatuM hatuM, ane dhananAM bharelAM pAra vinAnAM pAtra upADI jatuM hatuM. kAMThAnAM vRkSo jema nadInA mahApurane rekI na zake. tema talavAra tathA bIjA rakhavALa vagere mATe subhaTo tene aTakAvI zakyA nahi. eka divase rAjA sabhAmAM beTho hate eTalAmAM nagaravAsI lokoe praNAma karI ceranA upadrava saMbaMdhI hakIkta rAjAne saMbhaLAvI, tethI rAjAne roSa caDha, tenAM netra rAtAM thayAM, ane te ja vakhate teNe mukhya talavArane belAvI ghaNe Thapako dIdho. talavAre kahyuM. "he svAmina! asAdhya roga AgaLa jema keI IlAja cAlatuM nathI, tema mahAro athavA hArA hAtha nIcenA amaladAre te cAra AgaLa kaI paNa upAya cAlatuM nathI, mATe Apane ucita lAge tema kare." pachI hoTa parAkramI ane yazasvI puraMdara rAjA pite rAtrie chupI rIte ceranI zodha khoLa karavA lAgyuM. eka vakhate rAjAe kaI ThekANe khAtara pADI pAchA jatA te cerane cerInA mAla sAthe je. ThIka ja che, pramAda mUkIne prayatna karanArA puruSe zuM na karI zake? dhUtAre bagale jema mAchalI pAchaLa chAnemAne jAya che, tema rAjA chupI rIte te vAtane barAbara nirNaya karavAne sAru tathA tenuM sthAnaka paNa jANavAne mATe tenI pAchaLa javA lAgyo. dhUrta cAre pAchaLa paDelA rAjAne kaI paNa rIte tarataja oLakhe.va anukULa hoya to zuM na thAya? dhITho ane turatabuddhi e te cora kSaNamAtramAM rAjAnI najara Page #506 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvi kR] tA sarAga saoNMcama paNa lahIje; [467 cUkavIne eka maThamAM gayA te maThamAM rUDI tapasyA karanAra kumuda nAme eka zreSTha tApasa nidrAmAM hatA. te mahAza cAra tApasa nidrAmAM hatA tenA lAbha laI potAnA jIvane bhArabhUta thaelA cArInA mAla tyAM mUkI kayAMka nAzI gayA. cAranI zeAdhakhALa karatA rAjA Amatema tene khALatA maThamAM gaye. eTale tyAM cArInA mAla sahita tApasa tenA jovAmAM Avye rAjAe krodhathI tApasane kahyuM, " dRSTa ane cAra evA huM daMDacarma dhArI tApasa ! cArI karI hamaNAM ja tu kapaTathI sUI rahyo che! khATI nidrA lenAra tane huM hamaNAM ja maraNane zaraNu karIza eTale ke mahAnidrA lAvIza." rAjAnA vajrapAta sarakhAM AvAM kaThINu vacanathI tApasa bhayabhIta thaye, gabharAyA ane jAgRta thayeA hateA, te paNa uttara daI zakayA nahi. nirdaya rAjAe subhaTa pAse badhAvIne tene savAramAM zULIe caDhAvavAnA hukama karyAM. are re| avicArI kRtyane dhikakAra thAe !!! tApase kahyuM " hAya hAya ! he A puruSA ! huM cArI karyAM vinA tapAsa na karavAne lIdhe mAryAM jAuM chu" tApasanu' kahevu' sAcuM hatuM, te paNa te vakhate adhika dhikakArane pAtra thayuM jayAre daiva pratiSphaLa thAya tyAre anukULa keNu rahe ? jIe rAhu cadramAne ekalA joI grAsa kare che tyAre tenI madadamAM keI AvatuM nathI, yamanA vikarALa dUta sarakhA te subhaToe te tApasane muMDAvI. gabha upara caDhAvI tathA khIjI ghaNI viTabaNA karI prANaghAtaka zULI upara caDhAvyA, arere! pUrve bhave karelAM khATAM karyAMnuM pariNAma kevu Page #507 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 468] baha rAge je jinavara pUje, (11) [zrA. vi. bhayaMkara Ave che! ! tApasa svabhAvathI zAMta hatA, te paNa tene ghaNe krodha Avyo. jaLa svabhAvathI zItaLa che, te paNa tene tapAvIe te te ghaNuM garama zuM na thAya? tApasa tatkALa maraNa pAmIne rAkSasa yunimAM gayA. maraNa vakhate tevI avasthAmAM raudradhyAnamAM) rahenArA jIvane vyaMtaranI gati maLe che. hIna nimAM utpanna thayelA te duSTa rAkSase reSathI kSaNa mAtramAM ekalA rAjAne mArI nAkhe. arere! aNuvicAryuM kArya karavAthI kevuM mAThuM pariNAma Ave che! pachI rAkSase nagaravAsI badhA lokone bahAra kADhI mUkyA. rAjAne avicArI kRtyathI prajAo paNa pIDAya che. te rAkSasa hajI paNa je keI nagarInI aMdara praveza kare che, tene kSaNamAtramAM haNe che. athavA aMtaHpuramAM praveza karanArane kaNa kSamA kare ? mATe he vIrapuruSa! hArUM zubha IcchanArI huM tane yamanA mukha sarakhI e nagarImAM praveza karatAM aTakAvuM chuM." ratnasAra kumArane menAnuM evuM hitakArI vacana sAMbhaLI tenuM vAkcAturya jeI Azcarya lAgyuM te paNa rAkSasathI leza mAtra Daryo nahi! vivekI puruSe kaI paNa kArya karatAM utsuka kAyara tathA ALasu na thavuM ema chatAM kumAra te nagaranI aMdara praveza karavA ghaNe utsuka thayA. pachI kaIne Dara na rAkhanAra zUravIra kumAra rAkSasanuM parAkama jevAne kautukathI jema saMgrAmabhUmimAM utare tema zIdhra te nagarImAM gaye. AgaLa jatAM kumAre joyuM te kaI ThekANe malaya parvata sarakhA caMdana kASThane DhagalA paDayA hatA. yugaliyAne joIe tevAM pAtra Apa Page #508 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tasa muninI pare pAtaka dhruje. [49 ddhi. kR.] nAra bhagAM kalpavRkSanI peThe, koI ThekANe suvarNanA rUpAnA tathA khIjA pAtranAM DhagalA paDayA hatA, khetaranA khaLAmAM jema anAjanA DhagalA paDelA hoya che, tema tyAM koI ThekANe kapUra sAla Adi dhAnyanA DhagalA paDelA hatA. kAI ThekANe sAnA nivAsasthaLanI mAphaka sApArI vagere pAra vinAnAM kariyANAM paDayAM hatAM. sarovara jema sarasa jaLavALuM hAya che, tema koI ThekANe sarasa lADavAvALI evI kaMdoInI dukAneAnI zreNi hatI; koI ThekANe sapheda kiraNavALA caMdramAnI mAphka sapheda kapaDAMvALI kApaDiyAnI dukAnA hatI; koI ThekANe senA, rUpA Adi uttama vastuvALA nidhinI mAphaka kapUra Adi sugadhI vastuvALI sugadhInI dukAne hatI. kAI ThekANe himavata patnI mAphaka jAtajAtanI auSadhine sagraha rAkhanArI gAMdhInI dukAnA hatI. abhavya jIveAnI dharmakriyA jema bhAva vinAnI hoya che, tema koI ThekANe bhAva vinAnI akkalanI dukAnA hatI; siddhAMtanAM pustaka jema su-vathI ( akSarathI ) bharelAM hAya che, tema koI ThekANe suvaNu thI ( seAnAthI ) bharelI zarAphonI dukAno hatI, muktipada jema ana`ta mukRtADhaya ( pAra vinAnA maitIthI zeAlatI ) evI metInI dukAno hatI; vanA jema vidrama-pUrNa ( sArA vRkSathI vyAsa ) hAya che, tema kAI ThekANe vikramapUrNa ( paravALAthI vyApta ) evI paravALAnI dukAno hatI; koI ThekANe rAhaNu pava tanI mAphaka uttama ratnavALI jhaverAtanI dukAnA hatI; kaI ThekANe AkAzanI mAphaka devatAdhiSThita evA kutrikApaNu hatA; Page #509 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 470] bhAvastava ehathI pAmI je (zrA. vi. sutelA athavA pramAdI puruSanuM citta jema zUnya dekhAya che tema te nagarImAM sarva ThekANe zunyatA dekhAtI hatI; paNa viSNu jyAM jAya tyAM jema tenI sAthe lamI hoya che, tema tyAM sarva ThekANe ghaNI lakSmI dekhAtI hatI. buddhizALI ratnasAra kumAra sarva ratnamaya nagarIne anukrame jete jete Idra jema pitAnA vimAnamAM jAya tema rAjamahelamAM gaye, eka pachI eka gajazALA, azvazALA, zastrazALA vagerene ullaMghana karate kumAra cakavartInI mAphaka caMdrazALAe (chelle majale) gayo. teNe tyAM eka IdranI zayyA sarakhI ghaNI ja manehara ratnajaDita zayyA dIThI. Idra sarakhe sAhasI ane bhaya rahita e kumAra ghaNI nidrA AvatI hovAthI tathA thAka dUra karavAne mATe zayA upara pitAnA ghara mAphaka harSavaDe sUI rahyo. eTalAmAM rAkSasa mANasanA paganI hAlacAla jANe koI pAye, ane moTo zikArI jema siMhanI pAchaLa jAya, tema kumAranI pAse AvyuM. ane kumArane sukhe sUte joI teNe manamAM vicAryuM ke, "je vAta bIje koI manamAM na ANI zake, te vAta teNe sahaja lIlAthI karI. piThAInAM kAma kAMI vicitra prakAranA hoya che. A hArA vairIne kayA mArathI mAruM? jema nakhathI phaLa toDe che, tema enuM mastaka nakhathI teDuM ke kema? athavA ene gadAvaDe mArI ekadama cUrecUrA karI nAkhuM? athavA baLatA netrathI nIkaLelA agnithI zaMkare jema kAmadevane bALI nAMkhyo, tema tene ALI nAkhuM? kivA AkAzamAM jema daDo pheMke che, tema Page #510 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. kR] dravyastava e teNe kahIje; [471 ene UMce phekI dauM ? athavA mahelamAM sUtAM chatAM ja ene upADI svayaMbhUramaNa samudramAM nAMkhI dauM ? athavA ene sUtelAne ja ajagaranI mAphaka gaLI jAu? athavA ahiM AvIne sUtelA puruSane huM zI rIte mArUM? zatru paNa ghera Ave te tenI paraNAgata karavI egya che, kemake sapuruSe ApaNe ghera AvelA zatrunI paNa paraNAgata kare che. zuka gurune zatru che, ane mIna rAzi e gurunuM svagRha kahevAya che, ema chatAM paNa zuka jyAre mInarAzIe Ave tyAre guru tene ucca sthAna Ape che, mATe e puruSa jAgRta thAya tyAM sudhI pitAnA bhUtonAM ToLAne belAvuM. pachI je ucita lAgaze te karIza. rAkSasa ema vicAra karIne gayo, ane pAyadaLano uparI jema tene laI Ave, tema ghaNAM bhUtanAM ToLAMne teDI lAvyo, te paNa kanyAne pitA jema kanyAdAna karI vagara dhAstIe sUI rahe che, tema te puruSa pahelAMnI mAphaka ja sUte hato. tene joI rAkSase tiraskArathI kahyuM. "are amaryAda! mUDha! bezarama! niDara ! tuM mArA mahelamAMthI jhaTa nIkaLa! nahIM te hArI sAthe laDAI kara." rAkSasanAM evAM tiraskAra bharelAM vacanathI ane bhUtanA kilakila ivanithI kumAranI UMgha UDI gaI. pachI kumAre sustImAM chatAM ja kahyuM ke, "are rAkSasa! jema bhajana karatA mANasanA bhejanamAM aMtarAya kare, tema sukhe sutelA hArA jevA eka paradezI mANasanI nidrAne te kema bhaMga karyo? 1 dharmanI niMdA karanAre, paMktine bheda karanAre, vagara kAraNe Page #511 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 472] dravya zabda che kAraNa vAcI, [zrA, vi, nidrAne cheda karanAre, cAlatI kathAmAM aMtarAya karanAre ane pavagara kAraNe rasoI karanAro e pAMce puruSe ati zaya pAtakI che, mATe mane pharI jhaTa nidrA Ave te mATe sahArA paganA taLiyAM tAjA ghInA mizraNavALA ThaMDA pANIthI masaLa." kumAranAM evAM vacana sAMbhaLI rAkSase manamAM vicAryuM ke, "A puruSanuM caritra jagata karatAM kAMI judA prakAranuM dekhAya che! enA caritrathI IdranuM hadaya tharathara dhruje, te pachI bIjA sAdhAraNa jInI zI vAta! ghaNI AzcaryanI vAta che ke, e mahArI pAsethI pitAnAM taLiyAM masaLavAnI dhAraNA rAkhe che! e vAta siMha upara savArI karIne javA jevI che. enuM niDarapaNuM kAMI ajaba prakAranuM che emAM koI zaka nathI. enuM kevuM jabaruM sAhasikapaNuM! kevuM jabarUM parAkrama ! kevI dhIThAI ! ane kevuM niDarapaNuM? athavA ghaNe vicAra karavAmAM zuM lAbha che? saMpUrNa jagatane ziromaNi samAna e puruSa Aja mahAre atithi thaye che, mATe enA kahyA pramANe eka vAra karuM" ema ciMtavI rAkSase kumAranA paganAM taLiyAM komaLa potAnA hAthe ghI sahita ThaMDA pANI vaDe theDI vAra masaLyAM. kaI kALe jevAya, saMbhaLAya ke kalpanA paNa karAya nahIM, teja puNyazALI puruSone sahajamAM maLI Ave che. puNyanI lIlA kAMI judA prakAranI che ! "rAkSasa cAkaranI mAphaka pitAnAM paganAM taLiyAM thAka vinA masaLe che." ema jeI kumAre turata ja UThIne prItithI rAkSasane kahyuM ke, "he rAkSasarAja! tuM moTe sahanazIla che, mATe Page #512 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. kR] bharame na bhUlo karma nikAcI. (113) [473 je kAMI manuSyamAtra ane ajANa evA meM karela apamAnathI mane mAphI Apa. he rAkSasa rAja! hArI bhakti joI huM manamAM ghaNe khuzI thaye, mATe tuM vara mAga. hAruM kAMI kaSTa-sAdhya kArya haze, te paNa huM kSaNamAtramAM karIza--emAM zaka nathI." kumAranAM evAM vacanathI ajAyaba pAmele rAkSasa manamAM vicAravA lAgyo ke, "are ! A te viparIta vAta thaI! huM devatA chatAM mahArA upara e manuSya prANI prasanna tha! mhArAthI na banI zake evuM kaSTasAdhya e sahajamAM sAdhavA Icche che! ghaNuM AzcaryanI vAta che. navANunuM jaLa kUvAmAM praveza karavA iche! Aja kalpavRkSa potAnI sevA karanAra pAse potAnuM vAMchita meLavavA Icche! Aja sUrya paNa prakAzane arthe bIjA koInI prArthanA karavA lAge! huM zreSTha devatA chuM. mane A je mAnavI che te zuM ApavAne hatA? tathA mahArA jevA devatAne mAnavI pAse mAgavA jevuM te zuM hoya? te paNa kAMIka mAguM. manamAM ema vicArI rAkSase ucca svare kahyuM ke-"je bIjAnuM vAMchita Ape, e puruSa tralokamAM paNa durlabha che, tethI huM mAgavAnI IcchA chatAM paNa zI rIte mANuM ?" "mAruM" e vicAra manamAM AvatA ja manamAMnA sarve sadguNe ane "mane Ape" evuM vacana mukhamAMthI kADhatAM ja zarIramAMnA sarva saguNa jANe bhayathI ja na jatA hoya tema jatA rahe che, banne prakAranA mArgaNe (bANa ane yAcaka) bIjAne pAMDA karanArA te kharA ja; paNa temAM ajAyabI e che ke, pahele zarIramAM pese tyAre ja pIDA kare che, ane Page #513 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 474 DhALa-11. kumati ema sakala dUra karI, zriA, vi. bIje te jotAM vAra ja pIDA upajAve che. bIjI vastu karatAM dhULa halakI, dhULa karatAM tRNa halakuM, tRNa karatAM kapAsa (rU) halakuM, kapAsa karatAM pavana halake, pavana karatAM yAcaka halako ane yAcaka karatAM yAcakane ThaganAre halake che. kemake-he mAtA ! bIjA pAse mAgavA jAya evA putrane tuM jaNaza nahIM, tathA keI mAgavA Ave tenI AzAne bhaMga karanAra evA putrane te tuM garbhamAM paNa dhAraNa na karIza. lekanA AdhAra, udAra evA he ratnasAra kumAra ! teTalA sArU hArI mAgaNuM je phegaTa na jAya te huM kAMIka hArI pAse mAguM." ratnasAre kahyuM, "are rAkSasarAja ! manathI, vacanathI, kAyAthI, dhanathI, parAkramathI, UdyamathI, athavA jIvane bhoga ApavAthI, paNa hArUM kArya sadhAya evuM hoya te huM jarUra karIza" te sAMbhaLI rAkSase AdarathI kahyuM, "he bhAgyazALI zreSThiputra ! ema hoya te tuM A nagarIne rAjA thA. he kumAra ! hArAmAM sarve saddaguNo utkarSathI rahyA che ema joI huM tane harSathI A samRddha rAjaya ApuM chuM. te tu potAnI marajI pramANe bhogava. huM hAre vaza thayelo chuM, mATe haMmezAM hArI pAse cAkara jevo thaIne rahIza, ane dravya-traddhi divya bhega, senAne parivAra tathA bIjI je vastu joIe te ApIza. manamAM zatratA rAkhanArA save rAjAone meM jaDaLamUthI ukheDI nAMkhyA che, mATe bIjA agni te jaLathI olavAya che, paNa tyAre pratApa rUpa ne agni zatranI strInA AMsunA jaLathI vRddhi pAme. he kumArarAja ! hAra tathA bIjA Page #514 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArIe dharmanI rIta re; devatAnI sahAyathI saMpUrNa jagatane viSe hArUM IMdranI mAphaka eka chatra rAjya thAo, lakSmIthI IMdranI barAbarI karanAra tuM A lekamAM sAmrAjya bheLavavAM chatAM, devAMganAo paNa svargamAM hArI kIrtinAM gIta gAtI raho." have ratnasAra kumAra manamAM vicAra karavA lAgyuM ke, "e rAkSasa mahArA puNyanA udayathI mane rAjaya Ape che. pUrve me te sAdhu munirAjanI AgaLa parigraha parimANa nAme pAMcamuM aNuvrata lIdhuM, tyAre rAjaya na grahaNa karavAno niyama karyo che, ane hamaNAM meM e rAkSasanI AgaLa pite kabUla karyuM che. "je tuM kahIza, te huM karIza." A mahoTuM saMkaTa AvI paDayuM ! eka tarapha khADo ane bIjI tarapha dhADa, eka tarapha vAgha ane bIjI tarapha nadI, eka tarapha pAradhI ane bIjI tarapha phAse, evI kahevata pramANe hAla hArI sthiti thaI che. pitAnA vratane vaLagI rahIza te rAkSasanI mAgaNI phogaTa jaze, ane rAkSasanI mAMgaNI svIkArIza te svIkArelA vratane bhaMga thaze. hAya! hAya! are ratnasAra ! tuM ghaNA saMkaTamAM paDaye !! athavA bIje game tevI mAgaNI kare te koI paNa uttama puruSa, jethI pitAnA vatane bhaMga na thAya te ja vAta kabUla karaze. kAraNa ke potAnA vatano bhaMga thAya, tyAre bAkI zuM rahyuM ! jethI dharmane bAdha Ave evI saraLatA zA kAmanI? jenAthI kAna tUTI jAya evuM sanuM paheravuM zA kAmanuM? vicakSaNa puruSoe saralatA, zarama labha vagere guNe zarIra mAphaka bAhya jANavAane svIkAreluM vrata potAnA jIva sarakhuM jANavuM. tuMbane nAza. Page #515 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 476] hArIe navi prabhu bala thakI, [zrA vi, e ArAnuM zuM prajana? rAjAne nAza thae subhaTonuM zuM prajana? mULa baLI gaye zAkhAnuM zuM prajana? puNyane kSaya thaye ASadhanuM zuM prajana? citta zunya thae zAstronuM zuM prajana? ema potAnuM svIkAreluM vrata khaMDita thae divya azvarya, sukha vagerenuM zuM prajana? ratnasAra kumAre e vicAra karI rAkSasane parama AdarathI tejadAra ane sArabhUta vacana A rIte kahyuM. "he rAkSasarAja! te kahyuM te ucita che, paNa pUrve guru pAse me niyama svIkAryo che ke, ghaNA pAponuM sthAnaka evuM rAjaya hAre na svIkAravuM. yama ane niyama e banne virAdhyA hoya te tIvra duHkha de che. yama te AyuSyane aMte duHkhadAyI che paNa niyama janmathI mAMDIne haMmezAM duHkhadAyI che, mATe he puruSa! mahArA niyamane bilakula bhaMga na lAge evuM game te duHkhamaya kArya mane kahe, huM te zIgha karUM" pachI rAkSase krodhathI kahyuM. are! phekaTa kema bakabaka kare che? pahelI mAgaNI niSphaLa gumAvI have hArI pAse bIjI mAgaNI karAve? are pApI ! jene mATe saMgrAma Adi pApakarma karavuM paDe te rAjayane tyAga kare ucita che, paNa dee ApelA rAjyamAM pApa te kayAMthI hoya? are mUDha! huM samRddha rAjya devA chatAM tuM levA ALasa kare che? are! sugaMdhI vRta pIvA chatAM khAlI chI chI" e zabda kare che. are mUDha! tuM ghaNA mijAsathI mahArA mahelamAM sukhe gADha nidrAmAM sUte rahyo ! ane mahArI pAse potAnA paganAM taLiyAM paNa masaLAvyAM! he maraNane Page #516 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. kR] pAmIe jagatamAM jIre. [477 kAMThe AvelA! mhArUM kahyuM vacana hitakArI chatAM tuM mAnate. nathI, te have mahArA phaLadAyI kodhanAM kevAM kaDavAM phaLa che? te je." ema kahI rAkSasa, gIdhapakSI jema nirbhayapaNe mAMsane kaTake upADIne jAya, tema kumArane jhaTa apaherIne AkAzamAM uDI gayo. pachI krodhathI keIne na gaNe evA te rAkSase pitAnA hoTha dhrujavatAM zIgha pitAne saMsAra samudramAM nAMkhavAnI peThe kumArane ghera samudramAM nAMkhe. te vakhate kumAra, AkAzamAMthI zIdhra apAra samudramAM jaMgama mainAka parvatanI peThe paDyo. tyAre vajapAta je bhayaMkara avAja thaye. jANe kaututhI ja ke zuM! pAtALamAM jaI pAche te jaLa upara AvyuM. jaLane svabhAva ja evo che. pachI "jaDamaya samudramAM ajaDa (jANa) kumAra zI rIte rahI zake ? ema vicArIne ja ke zuM? rAkSase pinAne hAthe kumArane samudramAMthI kADhaye, ane kahyuM ke, durAgrahanuM ghara ane vivekazUnya evA he kumAra ! tuM kema phekaTa marI jAya che. rAjyalakSmIne kema aMgIkAra nathI karate ? nigha ! huM devatA chatAM me hArUM nigha kabUla karyuM ane tuM je kAMI mAnavI chatAM mahArUM hitakArI vacana paNa mAnate nathI! are! tuM mahA vacana hajI jaldI kabUla kara, nahIM te bebI jema vastrane pachADe tema tane patthara upara vAraMvAra pachAI pachADIne yamane ghera ekalI daIza, emAM leza mAtra zaMkA rAkhIza nahIM. devatAne kepa phekaTa ja nathI ane temAM paNa rAkSasane te na ja jAya". ema kahI kopI rAkSasa kumArane page pakaDI ane tenuM mukha nIcuM karI tene pachADavA Page #517 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 478) svAmI sImaMdhara tu jaye, (114) [zrA. vi. mATe zilA pAse laI gaye tyAre sAhasI kumAre kahyuM "are rAkSasa !tuM manamAM vikalpa na rAkhatAM pitAnuM dhAryuM kara. e vAtamAM vAraMvAra tuM mane zuM pUche che? puruSanuM vacana te eka ja hoya che. pachI kumArane pitAnA satyane utkarSa thavAthI AnaMda thayo. tenA zarIra uparanI rAmarAji vikasvara thaI, ane teja te kaIthI khamAya nahIM evuM dekhAvA lAgyuM. eTalAmAM rAkSase jAdugaranI mAphaka potAnuM rAkSasanuM rUpa saMhayuM. turata ja digya AbhUSaNethI dedIpyamAna evuM pitAnuM vaimAnika devatAnuM svarUpe pragaTa karyuM ane megha jema jaLanI vRSTi kare, tema teNe kumAra upara puSpavRSTi karI, pachI bhATa-cAraNanI mAphaka kumAranI AgaLa UbhuM rahI te devatA jaya-jayakAra bolyo ane AzcaryathI cakti thayelA kumArane kahevA lAgyA ke, "he kumAra ! jema manuSyamAM zreSTha cakAta, temanuM satvazALI puruSomAM uttama che. te puruSaratna ane apratima zUravIra hovAthI pRthvI Aja ha rAvaDe kharekhara ratnagarbhA(ratnavALI)ane vIravatI thaI. jenuM mana meruparvatanI cUlAnI mAphaka nizcaLa, evA te guru pAse dharma kAryo e bahu ja sArI vAta karI. Idrane senAdhipati harirNagameSI nAme uttama devatA bIjA devatA pAse hArI prazaMsA kare che, te barAbara che. " devatAnuM evuM vacana sAMbhaLI ratnasAra kumAre AzcaryathI cakti thaI pUchayuM ke hariNameSI nAme zreSTha devatA jemAM kAMI vakhANavA jevuM nathI e huM chuM te mahArI kema prAMsA kare che?" devatAe kahyuM. sAMbhaLa. huM eka vakhate jema gharadhaNInI gharanI bAbatamAM Page #518 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di, kR] bhAva jANe sakala jaMtunA, [478 takarAra cAle che tema navA utpanna thayelA hovAthI saudharmendra ane IzAnendrae bannemAM vimAnanI bAbatamAM vivAda paDe. saudharmendranAM vimAna batrIsa lAkha ane IzAnedranAM aThThAvIsa lAkha chatAM teo mAMhomAMhe vivAda karavA lAgyAM. kharekhara A saMsArane dhikkAra thAo! vimAnanIjhaddhinA leziyA evA te baMne jaNAnA be rAjAonI peThe bAhuyuddha tathA bIjA paNa ghaNA saMgrAma aneka vAra thayA. tiryamAM kalaha thAya te manuSya zIgha temane zAMta pADe che. manuSyamAM kalaha thAya te rAjAo vacce paDIne samajAve che; rAjAomAM keI sthaLe kalaha thAya te devatA vacce paDIne samAdhAna kare che; devatAomAM kalaha thAya te temanA Idra maTADe che, paNa Iko ja je mAMhamAMhe kalaha kare te tene vajana agni mAphaka zAMta pADa azakaya che. koNa ane zI rIte temane rokI zake? pachI mahattara devatAoe keTaleka vakhata gae chate mANavaka staMbha uparanI arihaMta pratimAnuM Adhi, vyAdhi, mahAdeSa ane mahAvairane maTADanArUM huvaNajaLa temanA upara chAMTayuM. e turata ja te baMne jaNa zAMta thayA. huMvaNa jaLane mahimA che ke, tethI zuM na thAya? pachI bane iMdroe mAhe mAMhenuM vara mUkI dIdhuM. tyAre temanA maMtrIe "pUrvanI vyavasthA A rIte che." ema kahyuM. ThIka ja che. buddhizALI puruSa avasara joIne ja vAta kare che. maMtrIoe vyavasthA kahI te A rIte -"dakSiNa dizAe jeTalAM vimAna che. teTalAM saudharma IMdranA che, Page #519 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48] bhava thakI dAsane rAkha, [zrA. vi. ane uttara dizAe jeTalAM AvyAM te sarve upara IzAna iMdranI sattA che. pUrva dizAe tathA pazcima dizAe sarve maLI tera goLa AkAranAM iMdraka vimAna che, te saudharma IdrinAM che. te ja bane dizAomAM trikoNa ane catuSkoNa jeTalAM vimAna che, temAMnA ardhA saudharma iMdranAM ane adha IzAna iMdranAM che. sanaskumAra tathA mahendra devalekamAM paNa eja vyavasthA che. te sthaLe Idraka vimAna te geLA AkAranAM ja hoya che. maMtrIonA vacana pramANe A rIte vyavasthA karI baMne Idro cittamAM sthiratA rAkhI, paraspara vera mUkI mahemAhe prIti karavA lAgyA. eTalAmAM caMdrazekhara devatAe hariNameSI devatAne. sahaja kautukathI pUchyuM ke, "saMpUrNa jagatamAM lebhanA sapATAmAM na Ave e kaI jIva che? athavA iMdrAdika paNa bhAvaza thAya che. te pachI bIjAnI vAta zI? jeNe IMdrAdikane paNa sahajamAM gharanAM dAsa jevA vaza karI lIdhA, te lebhanuM traNe jagatamAM kharekhara adbhuta ekacaka sAmrAjya che. pachI harinagameSI devatAe kahyuM. "he caMdrazekhara tuM ! kahe. che te vAta kharI che, te paNa evI kaI paNa cIja nathI, ke jenI pRthvIne viSe bilakula sattA ja na hoya. hAlamAM zreSTivarya zrI vasusArane putra ratnasAra nAme pRthvI upara che, te kaI paNa rIte lebhane vaza thAya tema nathI. e vAta bilakula niHsaMzaya che. te ratnasAra kumAre guru pAse parigraha parimANa vrata grahaNa karyuM che. te pitAnA vratane eTale daDha vaLagI rahyo che ke, jene sarva devatA athavA Page #520 -------------------------------------------------------------------------- ________________ meliyA khela je te gaNuM, [41 he kR] IMdra paNa calAvI na zake, dUra sudhI prasarI rahelA apAra lAbharUpa jaLanA mahApuramAM bIjA sa tRNa mAphaka vahetA jAya evA che; paraMtu te kumAra mAtra kALI citrAvelInI mAphaka palaLe nahI' evA che." jema siddha bIjAnA hAkAro sahana karI zakatA nathI tema rigameSI devatAnuM vacana sahana karanArA caMdrazekhara devatA thArI parIkSA karavA mATe AvyeA. pAMjarA sahita peApaTane te harI gayA. navI eka menA teNe taiyAra karI. eka zUnya nagara pragaTa karyuM, ane eka bhayakara rAkSasarUpa dhAraNa karyu. teNe ja tane samudramAM phekayA, ane bIjI paNa dhAstI upAvI. pRthvIne viSe ratna samAna evA he kumAra ! te ja caMdrazekhara devatA huM chuM. mATe he satpurUSa ! mhArA A save duSTa kRtyAnI mAphI Apa. ane devatAnu" darzIna niSphaLa jatuM nathI, mATe mane kAMika Adeza kara." kumAre devatAne kahyu.. " zrIdharmanA samyak prasAdathI mhArAM sarve kAryo siddha thayAM che, mATe mhAre hArI pAse mAgavA jevu... kAMI nathI, paraMtu huM zreSTha devatA! tu* nadIzvara Adi tIrthAne viSe yAtrAe kara, eTale thArA devatAnA bhavanI saphaLatA thaze. ' ca'drazekhara devatAe te vAta kabUla karI, popaTanuM pAMjarU kumAranA hAthamAM Apyu. ane kumArane upADI jhaTa kanakapurImAM mUkayA. pachI rAjA Adi lAkonI AgaLa kumArane mahimA pragaTa kahI caMdrazekhara devatA tura'ta peAtAnI jagyAe gayA. pachI ratnasAre koI paNa rIte rAjAnI paravAnagI lIdhI, ane banne strIone sAthe laI peAtAnA nagara tarapha prayANa karyuM. zrA. 31 Page #521 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 482] saphala je che tuja sAkhare. svAmI (115) [zrA. vi. sAmaMta, maMtrI vagere rAjAnA leke kumAranI sAthe AvyA. tethI mArgamAM jANe puruSo paNa ratnasArane rAjaputra samajavA lAgyA. mArgamAM AvelA rAjAoe ThekANe ThekANe ratnasArane satkAra karyo. vakhata jatAM kumAra keTaleka divase ratnavizALApurImAM AvI pahoMcyA. samarasiMha rAjA paNa ratnasAranI sArI trAddhine vistAra joI ghaNu zeThanI sAthe sAmo AvyA. pachI rAjAe tathA vasusAra Adi moTA zeThIAoe ghaNI trAddhinI sAthe kumArane nagarImAM praveza karAvyuM. pUrva puNyanI paTutA kevI adbhuta che! paraspara Adara-satkAra Adi ucita kRtye thaI rahyA pachI ucita kRtya karavAmAM catura evA popaTe ratnasAra kumArane samagra vRttAMta rAjA vagere lekanI AgaLa kahyo. kumAranuM AzcaryakArI sattva sAMbhaLI rAjA vagere save loko cakita thayA, ane kumAranAM vakhANa karavA lAgyA. eka vakhate vidyAnaMdanAme gururAja udyAnamAM samavasaryA. ratnasArakumAra, rAjA vagere loko temane vaMdanA karavA mATe harSathI gayA. AcArya mahArAje ucita dezanA ApI. pachI rAjAe Azcarya pAmI ratnasAra kumArane pUrvabhava guru mahArAjane pUchaye. tyAre cAra jJAnanA dhaNI evA vidyAnaMda AcArya nIce pramANe kahevA lAgyAH "he rAjA! rAjaputra nagaramAM dhanathI saMpUrNa ane suMdara e zrIsAra nAme rAjaputra hato. eka zreSThI putra, bIje maMtrIputra ane trIjo kSatriyaputra, evA traNa rAjaputranA dosta hatA. dharma artha ane kAmathI jema utsAha zebhe che, tema e traNe mitrethI rAja, Page #522 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dikuM.. eka che rAga tuja upare, [47 kumAra paNa mUrtimaMta utsAha sarakhA thebhatA hatA. cAramAM kSatriyaputra je hatA te potAnA traNa mitrAnu. kalA-kauzalya joI jaDamUDha evA potAnI niMdyA karatA hatA, ane jJAnane mAna ApatA hatA. eka vakhate rANInA mahelamAM kaI cAre khAtara pADayuM. subhaToe te cArane cArInA mAla sahita pakaDayA. krodha pAmelA rAjAe cArane zuLI upara caDhAvavAnA Adeza karyAM, zuLI upara caDhAvanAra lAko te cArane vadha karavA laI javA lAgyA, eTalAmAM yALu zrIsArakumAre riNanI mAphaka bhayabhIta AMkhathI Amatema jotA te cArane joyA. " mhArI mAtAnu dravya haraNu karanArA e cAra che, mATe huM ene pete vadha karIza. " ema kahI te vadha karanAra leAkeAnI pAsethI cArane peAtAnA tAbAmAM laIne kumAra nagara bahAra gayA. dilanA udAra ane dayALu evA zrIsArakumAre " pharIthI cerI karIza nahIM." ema kahI kAI na jANe evI rIte cArane choDI dIdhA. satpuruSAnI aparAdhI puruSane viSe paNa adbhuta dayA hoya che. sa manuSyAne badhA ThekANe pAMcamitra hoya che. ane pAMca zatru paNa hoya che. tema kumArane paNa hAvAthI koie ceArane cheDAvavAnI vAta rAjAne kAne nAMkhI. " AjJA bhaMga karavA e rAjAnA zastra vinAnA vadha kahevAya che. " ema hAvAthI roSa pAmelA rAjAe zrIsArane ghaNA tiraskAra karyAM, tethI ghaNA du:khI thayelA ane rASa pAmelA zrIsArakumAra jhaTa nagarathI bahAra nIkaLI gayA. mAnI puruSa potAnI mAnahAnine maraNa karatAM vadhAre aniSTa gaNe che Page #523 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 484 teha muja zivatarU kare [prAvi. jJAna, darzana ane cAritranI jema bhavya jIvane AvI maLe tema haMmezAM mitratA rAkhanArA traNe mitre zrIsArane AvI maLyA kemake-saMdeze makala paDe tyAre dUtanI, saMkaTa Ave bAMdhavonI, mAthe ApadA paDe tyAre mitranI ane dhana jatuM rahe tyAre strInI parIkSA karAya che. mArgamAM jaMgala AvyuM tyAre te cAre jaNA eka sAthenI sAthe cAlatA hatA, paNa karmagati vicitra hovAthI sArthathI bhUlA paDayA. sudhA-tRSAthI pIDAyelA evA te cAre jaNA traNa divasa sudhI bhamI bhamIne chevaTe eka gAmamAM AvyA, ane bhajananI taiyArI karavA lAgyA, eTalAmAM jene bhava cheDe bAkI rahyA che evA koI jinakalpI munirAja temanI pAse bhIkSA levAne tathA temane utkRSTa vaibhava ApavAne sAru AvyA. rAjakumAra svabhAve bhadraka hevAthI teNe caDhate bhAve munirAjane bhikSA ApI. ane mahAna bhegaphaLa karma upADa munirAjane bhikSA ApavAthI be mitrane AnaMda thayo. temaNe mana-vacana-kAyAthI dAnane anudanA ApI. athavA ThIka ja che, sarakhA mitrae sarakhuM puNya upArjana karavuM ucita che. "sarva Ape. eve vega pharIvAra amane kyAMthI maLavAne ?" A pramANe te banne mitroe pitAnI adhika zraddhA jaNAvavAne sAruM kapaTa vacana kahyuM. kSatriyaputrane svabhAva tuccha hatuM. tethI dAnane vakhate belyo ke, "he kumAra ! amane ghaNI bhUkha lAgI che, mATe amAre sAruM kAMIka rAkhe." khoTI buddhithI kSatriyapaNe phegaTa dAnamAM aMtarAya karIne bhegAMtarAya karma bAMdhyuM. Page #524 -------------------------------------------------------------------------- ________________ i nava gaNuM tuja pare avarane, [45 , ku.] pachI rAjAe kheAlAvyAthI te pAtapeAtAne sthAnake gayA, ane khuzI thayA. madhyama guNavALA te cAre jaNAmAM rAjakumArane rAjya, zreSThiputrane zreSThipada, ma`trIputrane ma`trIpada, ane kSatriyaputrane subhaTAnuM agresarapaNu' maLyuM. anukrame teo pAtapeAtAnuM pada bhogavI maraNa pAmyA. supAtradAnanA prabhAvathI zrIsArakumAra ratnasAra thayA, zreSThIputra ane matrIputra ratnasAranI strIe thaI, kemake, kapaTa karavAthI strIbhava prApta thAya che. kSatriyaputra popaTa thayA, kAraNa ke dAnamAM aMtarAya karavAthI tiya 'capaNu maLe che. pApaTamAM je ghaNI caturatA dekhAya che, te pUrvabhave jJAnane ghaNuM mAna dIdhu hatuM tenu phaLa che. zrIsAre che|DAvelA cAra tApasa vrata pALI ratnasArane sahAya karanArA ca'dracUDa devatA thayeA." rAjA Adi loka munirAjanAM evAM vacana sAMbhaLI supAtradAnane viSe ghaNA Adaravata thayA ane samyak prakAre jainadhama pALavA lAgyA. ThIka ja che, tatvanu sAna thAya tyAre kANuM ALasa kare ? satpuruSonA svabhAvasUrya sarakhA jagatamAM zAle che. kemake, sUrya jema aMdhakAra dUra karIne leAkeAne sanmAge lagADe che, tema satpuruSA paNa aMdhakAra dara karI lokone sanmArge lagADe che. ghaNA puNyazALI ratnasAra kumAre peAtAnI be srIenI sAthe cirakALa sudhI utkRSTa bhAga bhogavyA. peAtAnA bhAgyathI ja dhana joie teTaluM maLI gayAthI zuddha buddhivALA ratnasAre dharma ane kAma e be puruSAtha ne ja mAMhomAMhe khAdhA na Ave Page #525 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 486] jo mile sura nara vR dare, svAmI (116) zrA. vi tevI rIte samyak prakAre sAyA. kumAre rathayAtrA, tIyAtrAe, arihaMtanI rUpAnI, seAnAnI tathA ratnanI prati. mA, temanI pratiSThAe, jinama diA, caturvidha saMghanu vAtsalya, khIjA dInajanA upara upakAra vagere sArAM kRtya cirakALa sudhI karyAM. evAM sukRtyA karavAM e ja lakSmInu phaLa che. kumAranA sahavAsathI tenI be strIo paNa kumAra sarakhI ja dharmaniSTha thaI. satpuruSonI sAthe sahavAsa karavAthI zu na thAya? pachI ratnasAra kumAra AyuSya pUruM thayuM tyAre e strIonI sAthe patimaraNavaDe deha oDIne acyuta devalAke gayA. zrAvakane e gati utkRSTa kahI che. ratnasArane jIva tyAMthI cyavI mahAvideha kSetramAM avataraze. ane jainadhama nI samyak prakAre ArAdhanA karI zIghra meAkSasukha pAmaze. bhavya jIvAe A rIte kaheluM Azcarya karI ratnasArakumAranuM caritra bAbara dhyAnamAM levuM, ane pAtradAnane viSe tathA parigraha parimANuvrata AdaravAne viSe ghaNA ja yatna karavA. supAtradAna upara ratnasAranI kathA. bheAjanAvasare supAtradAna vagere-vivekI puruSa sAdhu AdinA yAga hoya tA upara kahelI rIte dararoja vidhi pramANe avazya pAtradAna kare. temaja seAjanane vakhate athavA pahelAM AvelA sAdhamI ene paNa zakti pramANe potAnI sAthe jamADe, kAraNa ke, sAdhIka paNa pAtra ja kahevAya che. sAdhI vAtsalyanI vidhi vagere AgaLa Avaze. temaja bIjA paNa bhIkhArI vagere lokone ucita anuka'pA dAna ApavuM. temane nirAza karI pAchA kADhavA nahI.. ka badha karAvavA Page #526 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. kR] tuja vinA meM bahu duHkha lahyA, [487 nahIM, dharmanI hIlanA paNa na karAvavI, pitAnuM mana nirdaya na rAkhavuM. bhejanane avasare dvAra baMdha karavuM vagere e heTA athavA dayALu puruSanuM lakSaNa nathI. sAMbhaLyuM che ke citrakUTane viSe citrAMgada rAjA hate. tenA upara caDhAI karanAra zatranI senAe citrakUTa gaDhane gherI nAMkhyo. zatraonI aMdara pesavAnI ghaNuM dhAstI hovA chatAM paNa citrAMgada rAjA dararoja bhojanane vakhate paLane daravAje ughaDAvate hate. te marmanI vAta gaNikAe jAhera karavAthI zatruoe gaDha tAbAmAM lIdhe. zatrane bhaya chatAM rAjAe niyama na cheDa-evI rIta che, mATe zrAvake ane temAM paNa divaMta zrAvake bhojanane vakhate dvAra baMdha karavA nahI, kemake koNa potAnuM udara-poSaNa karatuM nathI ? paraMtu ghaNA jIvane nirvAha calAve tenI ja puruSamAM gaNatrI che. mATe bhojana vakhate AvelA potAnA bAMdhava Adine jarUra jamADavA. bhojanane vakhate AvelA munirAjane bhaktithI, yAcakane zaktinA anusAra ane dukhI jIvane anukaMpAthI yathAyogya saMtuSTa karyA pachI ja moTA puruSone bhojana karavuM ucita che. AgamamAM paNa kahyuM che ke-suzrAvaka bhajana karatAM dvAra baMdha kare nahIM. kemake jiteMdroe zrAvakane anukaMpAdAnanI manAI karI nathI. zrAvake bhayaMkara bhavasamudramAM jIvene samudAya duHkhathI herAna thaele joI nAtajAtano athavA dharmane manamAM taphAvata na rAkhatAM dravya, annAdika daIne tathA bhAvathI sanmArge lagADIne yathAzakti anukaMpA karavI. evuM zrI bhagavatI Adi sUtromAM Page #527 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 488] tuja mitye te kema haiyere; [zrA. vi. zrAvakanA varNanane prasaMge "amagar " evuM vize. paNa daI "zrAvake sAdhu Adi lokone praveza karavA mATe haMmezAM dvAra ughADAM rAkhavAM" ema kahyuM che. tIrthakaroe paNa sAMvatsarika dAna daI dIna lokone uddhAra karyo. vikramarAjAe paNa potAnA rAjyamAMnA sarve lekene anuNI karyA, tethI temanA nAmane saMvata cAlyo. dukALa Adi ApadA AvI paDe tyAre anAtha lokone sahAya ApavAthI ghaNI phaLaprApti thAya che. kema ke-ziSyanI vinaya uparathI, subhaTanI saMgrAmane samaya AvavAthI, mitranI ApadAne prasaMga AvavAthI ane dAnanI durmikSa paDavAthI parIkSA thAya che. vi. saMvata 1315 mAM varSe dukALa paDe, tyAre bhadrezvara nagaranA rahIza zrImAlajJAtinA jagaDuzAhe ekase bAra sadAvrata rAkhI dAna ApyuM. kahyuM che ke-dukALa paDe chate hammIre bAra, vIsaLadeve ATha, bAdazAhe ekavIsa ane jagaDuzAhe hajAra mA dhAnyanA ApyA. aNahilapura pATaNamAM siMdhAka nAme moTo zarApha thaye. teNe azva, gaja, hoTA mahela Adi ghaNI trAddhi upArjana karI. sa vata 1429 me varSe teNe ATha maMdire baMdhAvyA ane mahAyAtrAo karI. eka vakhate teNe jyotiSInA kahevA uparathI AvatA kALamAM dukALa paDavAne have tema jANyuM. ane be lAkha maNa dhAnya ekaThuM karI rAkhyuM. tethI durmikSa paDe bhAvanI tejIthI tene ghaNo lAbha thaze. tyAre vIza hajAra maNa dhAnya teNe anAtha kone ApyuM. hajAra baMdIvAna cheDAvyA. chappana rAjAone cheDAvyA. jina Page #528 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. kR] meha viNa mAra mAce nahIM, [489 maMdire ughaDAvyAM, zrI jayAnaMdasUri tathA zrI devasuMdarasUrinAM pagalAM sthApana karyA-Adi aneka tenAM dharmakRtye jAhera che. mATe zrAvake vizeSe karI bhejana vakhate avazya anukaMpAdAna karavuM. daridrI gRhastha paNa gharamAM anna vagere ekaThuM karavuM ke jethI koI garIba Ave te tenI yathAzakti AsanAvAsanA karAya. ema karatAM tene kAMI bahu kharacamAM utaravuM paDatuM nathI. kAraNa ke garIba lokone DAmAM paNa saMtoSa thAya che. kemake -keLiyAmAMthI eka -dANa nIce kharI paDe che tethI hAthInA AhAramAM zuM ochuM paDavAnuM hatuM? paNa te eka dANa upara kIDInuM te AkhuM kuTuMba pitAne nirvAha karI le che. bIjuM e niravadya AhAra upara kahelI rIte kiMcit adhika taiyAra karyo hoya te tethI supAtrane vega maLI Ave zuddha dAna paNa apAya che. temaja mAtA, pitA, bAMdhava, bahena, putra-putrIo, putranI strIo, sevaka, glAna, baMdhanamAM rAkhelA loko tathA gAya jAnavare Adine ucita bhajana ApIne, paMcaparameSThInuM dhyAna karIne tathA paccakakhANane ane niyamane barobara upaga rAkhIne pitAne sadanuM hoya tevuM bhojana karavuM. kahyuM che ke--uttama puruSoe pahelAM pitA, mAtA, bALaka, garbhiNI strI, vRddha ane regI emane bhojana karAvIne pachI pote bhojana karavuM. dharmanA jANa puruSe sarve jAnavarenI, tathA baMdhanamAM rAkhelA lekenI sArasaMbhALa karIne pachI pote bhojana karavuM, te vinA na karavuM Page #529 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49] meha dekhI mAce soyare. svAmI (117) zrA, vi. prakRtine cagya parimita bhejana karavuM have je vastunuM sAmya hoya te vastu vAparavI. AhAra, pANI, vagere vastu svabhAvathI viruddha hoya te paNa koIne te mAphaka Ave che, tene sAmya kahe che. janmathI mAMDIne pramANasara viSabhakSaNa karavAnI Teva pADI hoya te te viSaja amRta samAna thAya che. ane kharekhara amRta hoya te paNa kaI vakhate na vAparavAthI prakRtine mAphaka na AvatuM hoya te te viSa mAphaka thAya che. e niyama che, tathApi pathya vastunuM sAmya hoya te paNa te ja upayogamAM levI, ane apathya vastunuM sAmya na hoya te na vAparavI "baliSTha puruSane sarve vastu hitakArI che." ema samajI kALakUTa viSanuM bhakSaNa na karavuM. viSazAstrane jANa puruSa suzikSita hoya te paNa koI vakhate viSa khAvAthI maraNa pAme che. temaja kahyuM che ke-je gaLAnI. nIce utaryuM te sarva azana kahevAya che, mATe DAhyA. leke gaLAnI nIce utare tyAM sudhI kSaNa mAtra sukhane arthe jihuvAnI lelupatA rAkhatA nathI evuM vacana che. mATe jihvAnI lepatA paNa mUkavI. tathA abhakSya, anaMtakAya ane bahu vastu paNa varjavI. pitAnA agnibaLa mAphaka parimita bhejana karavuM. je parimita bhajana kare che, te bahu bhejana karyA jevuM che. atizaya bhUjana karavAthI ajIrNa, bekArI, julAba tathA maraNa vagere paNa thoDI vAramAM thAya che. kema ke--he jIbha ! tuM bhakSaNa karavAnuM ane bolavAnuM mApa rAkha, kAraNa ke, atizaya bhakSaNa Page #530 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di. kR] manathakI milana meM tuja kiyo, [49 karavAnuM ane atizaya bolavAnuM pariNAma bhayaMkara nIpaje che. he jIbha! jo tuM doSa vinAnuM tathA parimita bhejana kare ane je doSa vinAnuM tathA parimita bele, te karma rUpa vIronI sAthe laDatA evA jIva thakI tane ja patrikA maLaze ema nakkI jANa. hitakArI, parimita ane paripaphavAtta bhakSaNa karanAre, DAbe pAse-zayana karanAre, hamezAM pharavA-haravAnI mahenata karanAro, vilaMba na lagADatAM maLamUtrane tyAga karanAra ane strIonI bAbatamAM potAnuM mana vazamAM rAkhanAro puruSa regene jIte che. bhajananI vidhi-atizaya prabhAtakALamAM, tadana saMdhyAne vakhate athavA rAtrie tathA gamana karatAM bhejana na karavuM. bhajana karatI vakhate ananI niMdA na karavI. DAbA paga upara hAtha paNa na rAkho. tathA eka hAthamAM khAvAnI vastu laI bIjA hAthe bhejana na karavuM. ughADI jagyAmAM, taDakAmAM, aMdhakAramAM athavA vRkSane taLe keI kALe bhejana karavuM nahIM; tathA bhejana karatI vakhate aMgUThA pAsenI AMgaLI UbhI na rAkhavI. meM, kapaDAM ane paga dhoyA vinA, nagnapaNe, melAM kapaDAM paherIne tathA DAbo hAtha thALIne lagADayA vinA bhejana karavuM nahIM. eka ja vastra paherIne, mastake bhInuM vastra vaTIna, apavitra zarIre tathA atizaya jIbhanI lolupatA rAkhIne vicakSaNa puruSe bhajana karavuM nahIM. pagamAM pagarakhAM paherIne, citta ThekANe rAkhyA vinA kevaLa jamIna upara ja athavA palaMga upara besIne, khUNAomAM agara dakSiNa dizAmAM mukha karIne temaja pAtaLA Asana. agara athavA paha B Page #531 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42) caraNa tuja bheTavA sAMI re, [zrA. vi. upara besIne bhojana karavuM nahIM. Asana upara paga rAkhIne, tathA dhAna, caMDALa ane patita lokonI najara paDatI hoya tevI jagyAe bhajana karavuM nahIM. temaja bhAMgelA athavA malina vAsaNamAM bhejana karavuM nahI. apavitra vastuthI utpanna thaeluM, garbha hatyA vagere karanAra lokoe jeeluM, rajasvaLA strIe sparza kareluM, tathA gAya, zvAna, pakSI vagere jIe zuM gheluM evuM anna khAvuM nahIM. je bhakSya vastu kayAMthI AvI tenI khabara na hoya, tathA je vastu ajANI heya te khAvI nahIM, eka vAra dheluM anna pharI vAra unuM karyuM hoya te te paNa na khAvuM. tathA bhejana karatI veLAe "bacabaca" e zabda, vAMkuMcUMkuM moM karavuM nahIM. kevuM bhejana karavuM-bhajana karatI vakhate AsapAsa rahelA lekene bhajana karavA belAvIne prati upajAvavI. pitAnA ISTa devanuM nAma smaraNa karavuM. tathA sarakhuM, pahoLuM ane ghaNuM nIcuM-UMcuM nahIM evA sthira Asana upara besIne potAnI mAsI, mAtA, bahena athavA strI vagere lake e rAMdheluM tathA pavitra ane bhojana karelA lekee AdarathI pIraseluM anna ekAMtamAM jamaNe svara vahetuM hoya tyAre khAvuM, bhejana karatI veLAe mauna karavuM, tathA zarIra vAMkuMcUMkuM na rAkhavuM; ane pratyeka khAvA gya vastu sUMghavI; kemake, tethI daSTideSa TaLe che. ghaNuM khArUM, khATuM, ghaNuM unha tathA ghaNuM ThaMDuM anna khAvuM nahIM. zAka ghaNuM na khAvuM. atizaya mIThI vastu na khAvI. tathA rucikara vastu paNa ghaNI na khAvI. atizaya unuM anna rasane nAza kare, atizaya khATuM Page #532 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kIjie jatana jina e vinA, [493, di mU] indriyanI zakti ochI kare, atizaya khArUM anna netrone vikAra kare; ane atizaya cIkaNu' anna grahaNIne (koThAmAMnI chaThThI kothaLIne) bagADe. kaDavA ane tIkhA AhArathI kaphanA, tarA ane mIThA AhArathI pittanA, snigdha ane uSNa AhArathI vAyune ane upavAsathI mAkInA rAgeAnA nAza karavA. je puruSa zAkabhAjI bahu khAya, ghInI sAthe anna khAya, dUdha Adi cIkaNI vastu seve, bahu pANI na pIe, ajINu vakhate bhAjana na kare, laghu nIti ke vaDInItinI zaMkA na DAya tyAre, cAlatAM khAya nahIM, ane khAdheluM pacyA pachI avasare bhAjana kare, tene zarIre roga thAya te bahu ja AchA thAya. nItinA jANa puruSA prathama madhura, vacce tIkhu ane cheDe kaDavu' evuM dunanI maitrI sarakhu` bhAjana Icche che. utAvaLa na karatAM prathama madhura ane snigdha rasa bhakSaNa karavA; madhye pAtaLA, khATA ane khArA rasa bhakSaNa karavA tathA aMte kaDavA ane tIkhArasa bhakSaNa karavA. puruSe pahelAM pAtaLA rasa madhye kaDavA rasa, ane aMte pAchA pAtaLA rasanA AhAra karavA tethI khaLa ane Arogya jaLavAya che. pANI kema ane kayAre pIvuM-bhAjananI zarUAtamAM jaLa pIe to agni maM thAya, madhyabhAgamAM pIe te rasAyana mAka puSTi Ape, ane aMte pIe teA viSa mAphaka nukazAna kare. mANase bhojana karI rahyA pachI sarva rasathI kharaDAyelA hAthe eka pANInA kogaLA dararoja pIvA. pANI pazunI mAphaka game teTaluM na pIvu. eThuM rahelu paNa na pIvuM, tathA khALethI paNa na pIvuM. kemake, pANI Page #533 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 494] avara na vAMchie kAMI re ! vAmo (118) [zrA. vi. parimita pIvuM te ja hitakArI che. bheAna karI rahyA pachI bhIne hAthe be gAlane, DAbA hAthane athavA netrone spa na karavA. paraMtu kalyANane mATe be DhIMcaNane hAtha lagADavA. bhAjana pachInA kRtyAkRtya-buddhizALI puruSe bheAjana karI rahyA pachI keTalIkavAra sudhI zarIranuM mana, maLamUtrane tyAga, bhAra upADavA, besI rahevu', nhAvu' vagere karavu nahIM. bhAjana karyA pachI turata besI rahe te peTa methI jADu thAya, cata sUI rahe te khaLanI vRddhi thAya; DAme pAse suI rahe te AyuSya vadhe, ane doDe tA mRtyu sAmuM Ave. bhojana karI rahyA pachI turata e ghaDI DALe pAse sUI rahevuM; paNa u'dhavu' nahIM athavA se| pagalAM cAlavuM. A rIte bhojanane lokikavidhi kahyo che. siddhAMtamAM kahelA vidhi nIce pramANe jANavA suzrAvaka niravadya, nirjIva ane parimita evA AhAravaDe AtmAnA nirvAha karanArA heAya che. e AhAra karatAM sara sara' cama cama' zabdo na thAya evI rIte tathA nIce khAtAM khAtAM dANA ke chAMTA na paDe tema; mana, vacana ane kAyAnI guptika sAdhunI jema upayeAgapUrNAMka sAdaDInA pratara khAle tema dhIme athavA siMhanI jema utAvaLathI nahIM. A pramANe ekalA athavA anekanI sAthe dhUmra ane IMgAla doSo na lAge tema AhAra kare. jema gADI kheDavAnAkAmamAM javAthI lepanI yukti hAya che. te pramANe saMyamarUpa ratha calAvavAne mATe sAdhuone AhAra kahyo che. anya gRhasthAe potAne arthe karelu Page #534 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di kR] tuja vacana rAga sukha Agale, [45 tIkhuM, kaDavuM, tUruM, khATuM, mIThuM athavA khAruM evuM jevuM anna maLe tevuM sAdhuoe mIThA ghInI mAphaka bhakSaNa karavuM. temaja roga, mehane udaya, svajanane upasarga thae chate, jIvadayAnuM rakSaNa karavAne mATe, tapasyAne mATe, tathA AyuSyane aMta Ave zarIrane tyAga karavAne arthe AhArane tyAga kare. e vidhi sAdhu AzrayI kahyo. zrAvaka AzrayI vidhi paNa yathAyogya jANa. bIje sthaLe paNa kahyuM che ke- vivekI puruSe zakti hoya te deva, sAdhu, nagarane svAmI, tathA svajana saMkaTamAM paDyA hoya, athavA sUrya-caMdrane grahaNa lAgyuM hoya tyAre bhejana karavuM nahIM. temaja ajIrNathI re utpanna thAya che mATe ajIrNa, netravikAra vagere roga thayA hoya te bhajana karavuM nahIM. kahyuM che ke-tAvanI zarUAtamAM zakti ochI na thAya eTalI lAMghaNa karavI, paNa vAyuthI, thAkathI, kodhathI, zekathI, kAmavikArathI ane prahAra thavAthI utpanna thaela tAvamAM lAMghaNa karavI nahIM. tathA deva, gurune vaMdanAdikane vega na hoya; tIrthane athavA gurune vaMdanA karavI hoya, vizeSa vrata paccakkhANa levA heya, moTuM puNyakArya AraMbhavuM hoya te divase, temaja aSTamI, caturdazI vagere mahA parvanA divase paNa bhojana karavuM nahIM. mAsakhamaNa vagere tapasyAthI A lekamAM tathA paralokamAM ghaNA guNo utpanna thAya che. kahyuM che ke--tapasyAthI asthira kArya hoya te sthira, vAMku hoya te saraLa, durlabha tathA asAdhya hoya te susAdhya thAya che. vAsudeva, cakavatI vagere lokonAM te te devatAne pitAne sevaka banAvavA vagere IhalekanAM kAryo paNa Page #535 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46] nava gaNa` mura nara zare; aai. vi. aThThama vagere tapasyAthI ja siddha thAya che, paNa tapa vinA siddha thatAM nathI. A rIte bhojana vidhi kahyo che. suzrAvaka bhojana karI rahyA pachI zrI navakAra smaraNa karIne UThe ane caityavaMdana vidhivaDe devane tathA gurune yeAga hoya te pramANe vAMde, cAlatIgAthAmAM supattayALA kuttiya padamAM Adi zabdanu grahaNa karyu che, tethI e sarvAM vidhi kahyo che. svAdhyAyanA bheda-have gAthAnA uttarAyanI vyAkhyA karIe chIe-bhojana karI rahyA pachI divasarima athavA graMthi sahita pramukha paccakkhANa guru pramukhane e vAMdaNAM daIne athavA te vinA grahaNa karavu. ane gItA munirAja pAse, gItA evA zrAvaka, siddhaputra vagerenI pAse yAga haiya tema pAMca prakAranA svAdhyAya karavA. 1 vAchanA, 2 pRcchanA, 3 parAvatanA, 4 dha kathA ane 5 anuprekSA e svAdhyAyanA pAMca prakAra che. jemAM nirAne mATe yathAyeAgya sUtra vagerenuM dAna karavuM athavA grahaNa karavuM te vAcanA kahevAya che. vAcanAmAM kaI sazaya rahyA haiAya te gurune pUchavA te pRcchanA kahevAya che. pUrve bhaNelA sUtrAdikane bhUlI na javAya te mATe vAMra vAra pheravavu te parAvanA kahevAya che. ja khUsvAmI vagere sthavirAnI kathA sAMbhaLavI athavA kahevI te dhama kathA kahevAya che. manamAM ja sUtrAdikanuM vAraMvAra smaraNa karavu te anuprekSA kahevAya che. ahiM'gurumukhathI sAMbhaLelA zAstrArtha nA jANa puruSo pAse vicAra karavA rUpa sajjhAya vizeSa kRtya tarIke jANavI. kAraNa ke, te te viSayanA jANa puruSonI sAthe zAstrAnA rahasyanI vAtAnA vicAra karavA" evu Page #536 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di ka " keDI je kapaTa kaI dAkhave, " kaha7 zrI cagazAstranuM vacana che. e sajajhAya ghaNu guNakArI che. kahyuM che ke - sajajhAyathI zreSTha dhyAna thAya che. sarve paramArthanuM jJAna thAya che, tathA sajajhAyamAM rahele puruSa kSaNe kSaNe vairAgya dazA meLave che. pAMca prakAranI sajhAya upara daSTAMta vagerenuM vivaraNa AcArapradIpagraMthamAM karyuM che, tethI atre te kahelanathI, A rIte AThamI gAthAne artha pUre thaye. (8) saMjhAi jiNaM puNaravi, pUyai paDikkamai taha vihiNA / visama sajjara, vihaM jo to vAha gha ISI (mUla) saMdhyA vakhate pharIthI anukrame jinapUjA, pratikramaNa, temaja vidhipUrvakamunirAjanI sevA-bhakti ane sajhAya karavI, e pachI ghera jaI svajanane dharmopadeza kare. (9) zrAvake haMmezA ekAsaNuM karavAM e utsarga mArga che. kahyuM che ke zrAvake utsarga mAge sacitta vastune vajanare, haMmezA ekAsaNuM karanAro temaja brahmacarya vrata pALanAre hoya che. paraMtu jenAthI dararoja ekAsaNuM thaI na zake ema hoya, teNe divasanA AThamA ghaDIAmAM pahelI be ghaDIe arthAt be ghaDI divasa bAkI rahe chate jana karavuM. chellI be ghaDI divasa bAkI rahe tyAre bhejana kare te rAtrijanane mahAdeSa lAgavAne prasaMga Ave che. sUrya asta thayA pachI rAtrie meDuM bhejana kare te ghaNuM deSa lAge che. tenuM daSTAMta sahita svarUpa meM karelI arthadIpikA uparathI jANavuM. bhajana karI rahyA pachI pAche sUrya udaya thAya, tyAM sudhInuM cauvihAra, tivihAra athavA duvihAra divasacarima paccakuM zrA, 32 Page #537 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 498] navi taNuM tAe tuja dharma. svAmI (119) [zrAvi. khANa kare. e paccakkhANa mukhya bhAge divasa chatAM ja karavuM joIe. paNa bIje bhAge rAtrie kare te paNa cAle ema che. tri bhojana ane tri bhojananuM phaLa(parabhava) garoLI - --- kAgo ja = = saya . . , zakAda-divasacarima paccakkhANa niSphaLa che, kAraNake ekAzana vagere paccakhANomAM te samAI jAya che? samAdhAna -ema nahI. ekAzana vagere paccakkhANanA ATha ItyAdika AgAra che. ane divasacarimanA cAra AgAra che, te mATe AgArane saMkSepa eja divasacarimamAM mukhya che. tethI te saphaLa che, divasa bAkI chatAM karavAnuM che, tathA tribhejananI paccakakhANane yAda karavAnA che, rAtribhejananA paccakakhANavALAne paNa te phaLadAyI che. ema Avazyaka laghuvRttimAM kahyuM che. e paccakkhANa sukhe karAya evuM tathA bahu phaLadAyI che. enA upara kathA che: . duradazArNanagaramAM eka zrAvikA sAMje bhojana karIne pratidina divasacarima pacakakhANa karatI hatI. tene bhartAra midaSTi hatuM. te "saMdhyAe jamyA pachI rAtrie Page #538 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di ka tuM muja hRdayagirimAM vase, (499 koI kAI bhANa karatuM nathI ja, mATe e divasacarima) moTuM paccakakhANa kare che." evI rIte zrAvikonI hamezAM hAMsI karatuM hatuM. eka divasa zrAvikoe "tuM bhAMgIza" ema kahIne ghaNI nA pADI, te paNa teNe divasacarima paccakkhANa karyuM. rAtrie samyagadaSTa devI parIkSA karI mATe tathA zikhAmaNa devAne mATe tenI bahenanuM rUpa dhAraNuM karI tene ghebara vagere ApavA lAgI. zrAvikAe ghaNe vAryo, te paNa jIbhanI lolupatAthI teNe te khAvA mAMDyuM, eTalAmAM devIe prahAra karyo ke jethI tenA DoLA bahAra nIkaLI bhUmi "upara paDayA. "hAro apayaza thaze ema dhArI zrAvikAe kAussaga karyo. pachI zrAvikAnA kahevAthI devIe tatkALa kaI eka maratA bAkaDAnAM netra lAvI te puruSane lagADayAM, tethI tenuM eDakAkSa evuM nAma paDayuM. pachI pratyakSa khAtrI thavAthI te puruSa zrAvaka thaze. leke kautukathI tene jovA mATe AvavA lAgyA, tene jevAthI ghaNA leke zrAvaka thayA. A rIte divasa carima upara ekAkSanuM daSTAMta kahyuM. pachI saMdhyAvakhate chellI e ghaDI divasa rahe tyAre sUryabiMba ardho asta thatAM pahelAM pharIthI trIjI vAra yathAvidhi AratI-dIvAsvarUpa jinapUjA karavI. tapAgacchIya zrI ratnazekharasUri-viracita zrAddhavidhiprakaraNanI "zrAddhavadhikaumudI TIkAmAM prathama dinakRtyavidhine gujarAtImAM anuvAda AgamAdAraka AcArya AnandasAgarasUrIzvarajI ma.sA.nA praziSya AcArya zrI darzanasAgarasUrIzvarajI ma. sA. na ziSya ratna pravacana prabhAvaka gaNivaryazrI mahAzazasAgarajI ma. sA. dvArA saMpUrNa thayo. Page #539 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 10] sihu jo prama nirIhare [trA. vi. OM hrI" A " OM muLInagara ma`Dana zrI pArzvanAthAya namaH rAtri kRtya zrAvaka trIjIvAra jinapUjA karyAM pachI zrImunirAjanI pAse athavA pauSadhazALA-upAzrayamAM jaI yatanAthI pUcha sAmAyika vagere vidhisahita SaDAvazyakarUpa pratikramaNa kare. temAM sthApanAcAyanI sthApanA, muhapatti, caravaLo vi. pikaraNa levA tathA sAmAyika karavuM. A saMbadhI bIjI keTalIka vidhi zrAdpratikramaNusUtravRttimAM kahI che, mATe ahi' kahetA nathI. zrAvake samyakRtvAdikanA sarve aticAranI zuddhine mATe tathA bhakapuruSe abhyAsAdikane mATe dararAja be vakhata jarUra pratikramaNa karavu'. vaidyanA trIjA rasAyanaauSadha sarakhuM pratikramaNa che, mATe aticAra lAgyA na hAya, to paNa zrAvake te khAsa karavuM. siddhAMtamAM kahyu che ke-pahelA ane chellA tIrthaMkaranA zAsanamAM ane TaMkanu pratikramaNa dararoja karavuM jarUra che, ane bAvIsatIrthaMkaranA zAsanamAM kAraNe pratikramaNa kahyu` che. kAraNa eTale ke atisAra lAgyA hoya teA. 1auSadha vyAdhi hoya te maTADe ane na hoya tA navA utpanna kare. auSadha vyAdhi hoya teA maTADe Page #540 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kRmata mAtaMganA jIthathI, [51 saha.] ane na hoya teA navA roga utpanna na kare. auSadha vyAdhi hoya te maTADe, na hoya teA sarvAMgane puSTi Ape, sukhanI ane khaLanI vRddhi kare; temaja bhAvikALe thavA na de, pratikramaNa trIjA rasAyana auSadha samAna che. tethI aticAra lAgyA hoya teA tenI zuddhi kare che ane na lAgyA hoya te cAritradharmanI puSTi kare che. sAmAyika ane pratikramaNanI bhinnatA viSe za'kAH AvazyakacUrNimAM kahelA sAmAyika vidhi te ja zrAvakAnuM pratikramaNa che. kemake, pratimaNunA cha prakAra che tathA e vakhata jarUra karavu' - e sa emAM ja (sAmAyika vidhimAM ja) ghaTAvAya tema che. te e rIte keH prathama 1 sAmAyika karI . pachI eka pachI eka ema 2 iriyAvahI, 3 kAryAtmaga, 4 cauvIsatthA, 5 vAMDhaNAM ane 6 paccakkhANu karavAthI cha Avazyaka pUrAM thAya che. temaja "sAmAIyasubhayasa a'" evu vacana che, tethI prabhAte ane saMdhyAe karavAnuM nakkI thAya che. samAdhAnaH- upara kahyuM te khareAkhara nathI, kemake, sAmAyika vidhimAM cha Avazyaka ane kALa niyamasiddha thatA nathI. te ema keH-(za'kAkAranA) abhiprAya mujaba paNa cUrNikAre sAmAyika, IriyAvahI ane vAMdaNAM e traNa ja khAsa dekhADayAM che, bAkInAM dekhADayAM nathI. temAM paNa IriyAvahI pratikramaNa kahyuM chete gamanAgamana saMbaMdhI che, paNa AvazyakanA ceAthA ayayanarUpa nathI. kAraNa ke, gamanAgamana tathA vihAra kare chate, rAtrie nidrAnA a'te tathA svapna joyA pachI, temaja nAvamAM Page #541 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 padmara] tAkizI prabhu muja bihare, svAmI (120) [zrA. vi esavu paDe te,nadI utaravI paDe te IriyAvahI karavI, evu' vacana che; khIju zrAvakane sAdhunI mAphaka iriyAvahImAM kAusagga ane caNvIsatthA jema kahyAM che, tema sAdhunI mAphka pratikramaNa paNa kema na kahevAya? vaLI zrAvake sAdhunA joga na heAya te caitya sa'a'dhI pauSadhazALAmAM athavA peAtAnA gharamAM sAmAyika tathA pratikramaNa karavu'. e rIte AvazyakacUrNimAM paNu sAmAyikathI pratikramaNa juduM kahyuM che, temaja sAmAyikanA kALa paNa niyamita nathI. kAraNa ke "jyAM vizrAMti le, athavA nirvyApArapaNe bese, tyAM satra sAmAyika karavu." temaja "jyAre avasara maLe tyAre sAmAyika karavu." tethI kAMI paNa bhaMga na lAge evAM cUNinAM pramANabhUta vacana che. have 'sAmAIyasubhayasa'a'' evu' je vacana che te sAmAyika pratimAnI apekSAthI kahyu che, kemake, tyAM ja sAmAyikane niyAmata kALa sabhaLAya che. anuyAgadvAra tramAM te khAsa zrAvakane pratikramaNa kahyu che. te ema keH-sAdhu, sAdhvI, zrAvaka tathA zrAvikA e sarva jaNlR peAtAnA citta-mUna, lezyA-sAmAnya ke tIvra adhyavasAya tathA indriyA paNa Ava zyakane viSe ja tallIna karI tathA atha upara barAbara upayega rAkhI AvazyakanI ja bhAvanA bhAvatAM prabhAtakALe tathA saMdhyAe pratikramaNa kare. te ja sUtramAM kahyuM che je mATe sAdhune ane zrAvakane rAtrinA tathA divasanA aMta bhAge pratikramaNa karavu joI e, mATe pratikramaNane Avazyaka kahe che. mATe sAdhunI peThe zrAvake paNa zrI sudharmAsvAmI Adi AcAyanI para parAthI cAlatI AvelI sAmAcArI mujaba pratikramaNamukhyamAge Page #542 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rA. phI keDI che dAsa prabhu tAhare, [53 ubhayakALa karavuM kecake tethI divase tathA rAtrie karelAM pApanI zuddhi thatI hovAthI ghaNI phaLaprApti thAya che. vaLI kahyuM ke pApane jIvapradezamAMthI kADhI nAkhanAruM, kaSAyarUpa bhAvazatrune jItanAruM, puNyane utpanna karanAruM ane muktinuM kAraNa evuM pratikramaNa darajabevAra karavuM pratikramaNa upara eka kathA che.6.83 dillImAM devasarAI pratikramaNakaranAro zrAvaka hatuM. rAjavyApAramAM kaMItahematamAM AvavAthI bAdazAhe tene sarvAge beDIo jaDIne baMdIkhAne nAkhe, te divase lAMghaNa thaI hatI, to paNa teNe saMdhyA vakhate pratikramaNa karavAne sAruM rakhevALone senaiyA eka ApavAnuM kabUla karI be ghaDI sudhI hAtha cheDAvyA ane pratikramaNa karyuM. e rIte eka mahinAmAM sATha senA pratikramaNa mATe ApyA. pitAne niyama pALavAmAM tenI evI daDhatA jANune bAdazAha saMtuSTa thaze, ane zeThane mukta karI paherAmaNI ApI, ane tenuM vadhu sanmAna karyuM. A rIte pratikramaNa karavAmAM yatanA ane daDhatA rAkhavI jarUrI che. pratikamaNu bheda ane samaya-pratikamaNanA devasI, rAI paphiba, comAsI ane saMvatsarI evA pAMca prakAra che. emane samaya utsargamAge gItArtha puruSe sUryane ardhabhAga asta thAya tyAre pratikramaNa sUtra kahe che. e vacana pramANabhUta che tethI devasI pratikramaNane samaya sUryane ardho asta e ja jANu. rAI pratikramaNane kALa-AcAryo pratikramaNa karavAne vakhata thAya che tyAre UMgha tajI de che, ane Avazyaka e rIte kare che ke, jethI daza paDilehaNA karatAM sUryodaya thAya, apavAdamArgathI te devanI pratikramaNa divasanA trIjA paherathI Page #543 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50% mAhare deva tuM ekare; [zrA. vi. adhI rAtri sudhI karAya che. zAstranI vRttimAM te devasI. pratikamaNa bArathI mAMDI adhI rAtri sudhI temaja rAI pratikramaNa maya rAtrithI mAMDI bapora sudhI karAya-ema kahyuM che vaLI kahyuM che. ke-"rAIpratikamaNa Avazyaka cUrNinA abhiprAya pramANe ugdhADaporisi sudhI karAya che. ane vyavahAra sUtranA abhiprAya pramANe bapora sudhI karAya." pAkSika pakhavADIye cAturmAsikamAsAne aMte sAMvatsarika varSane aMte karAya che. zakAH- paphikha pratikamaNa caudeze karAya ke amAsa-pUname? uttara:-caudaze ja karAya, ema amAruM kahevuM che je amAse tathA pUname paphiba pratikamaNa karAya, te caudaze tathA pakrikhane divase paNa upavAsa karavAne kahyo che, tethI paphikha AleyaNa paNa chaThavaDe thAya ane tema karavAthI Agamavacanane virodha Ave che. kahyuM che ke-saMvatsarIe aThThama, mAsIe chaThTha ane pakhie upavAsa kara. AgamamAM jyAM pAkSika zabdanuM grahaNa karyuM che tyAM caturdazI zabdajudo lIdhe nathI. te A rIte - amicaudasIsa upavAsakaraNuM" e vacana pAkSikacUrNimAM che. ami caudasIsu upavAsa kareI evacana AvazyakacUrNimAM che. "cautthachaDuMmakaraNe ahUmipabicaumAsavarise A "i e vacana vyavahArabhASya pIThikAmAM che. "adrumicausINANapacamacaumAsa-vagere vacana mahAnizIthanAM che. vyavahAra sUtranA chaThThA uddezAmAM "pakhassa aThThamI khalu, mAsassa ya pakhi muNe avaM" e vacananI vyAkhyA karatAM cUrNikAre ane vRttikAre pAkSika zabdano artha caturdazI ema ja karyo che. je pakrikha ane caturdazI judAM hoya te AgamamAM be zabda judA Avata, paNa tema nathI. tethI paphikha caturdazIne divase ja thAya. Page #544 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. ka. kijIe sAra sevaka taNI, pi05 cemAsI pUname ane saMvatsarI pAMcame pUrve karatA hatA, paNa hAlanA vakhatamAM zrI kAlikAcAryanI AcaraNAthI comAsI caudaze ane saMvatsarI ceAthe karAya che, e vAta sarva saMmata hovAthI prAmANika che. zrI kalpabhASya Adi graMthamAM kahyuM che ke-kaI paNa gItArtha AcAye koI paNa vakhate manamAM zaThatAM na rAkhatAM je kAMI niravA AcaraNa karyuM hoya ane anya AcAryoe tene je pratiSedha na karyo hoya te bahumatI Acarita ja samajavuM. tIrthodgAra nAmanA graMthamAM paNa kahyuM che ke- zAlivAhana rAjAe saMghanA AdezathI zrIkAlikAcArya pAse caudazane divase mAsI ane cothane divase saMvatsarI karI. vIra saMvata navase trANuMmA varSe caturvidha zrI saMgha caudazane divase mAsI pratikramaNa karyuM. te AcaraNa pramANabhUta che. A viSayamAM adhika carcA jevI hoya te pUjya zrI kulamaMDanasUrie karelo vicArAmRta saMgraha nAmane graMtha jevo. [ka caudasa-pUnama, caudasa-amAsa ane bhAdaravA suda 4 ane 5 A joDyA parvo che. AmAM bane divasonI ArAdhanA karavAnI hoya. hAlamAM amuka varga baMnetithine samAveza eka ja vAra ane tArIkhamAM karI de che eTale ke savAre tithi judI ane sAMje tithi judI. kayAreka savAre kAsu. 15 kare, paTe darzana karavA jAya. bapore caumAsIdeva vAMde ane sAMje caumAsI pratikramaNa kare. bhA. su. 4 ane 5 mAM paNa AvI hAlata karI. jenA pariNAme saMvatsarI jevA mahAparvanI ArAdhanA kaI varSe AgaLa te koI varSe pAchaLa. karmagraMthamAM batAvyuM Page #545 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5] e tuja UMcata viveka re. svAmI (121) zrA. vi. che ke apratyAkhyAnI kaSAyanI sthiti varSanI kahI che jo eka rAtri vadhI jAya te| AtmA anatAnuba"dhI kaSAyamAM cAlyA jAya mATe ja pU. kAlakasUrie pAMcamanI ceAthe saMvatsarI karI. ana'tAnubadhI kaSAyamAM AyuSyanA badha kare teA narakagatinA adha kare. ceAtha te vASi kapava che ane pAMcama te jJAnanu parva che. ba'ne ArAdhanIya che chatAM tee bhA. su. 45 lakhe, upara 4nA kSaya lakhe. vaLI jitakalpanI AcaraNAmAM paNa pheraphAra karyAM-pakRiSa vi. pratikramaNamAM meTI zAMti elI, logassa khAi 'satikara' elavu joI e te paNa baMdha karyu. ekAsaNAdithI upavAsa sudhInA pacca. paNa je perisi vinA na pALI zakAya te navakArasIthI pALavA. lAgyA. koI ema kahe ke sa tikara khelavu' evuM kAM lakhyu che? tA tenA uttara-stavana khelyA pachI sajhAya sadisAh ane sAyakarU A be Adeza mAgI navakAra, uvasaggahara'ne sa'sAradAvAnala thAya, khelIye chIe. AmAM eka stavana ane sasAradAvA thAya che teA pachI sajjhAya mAnI bAlA che kevI rIte ? te jema manAya che tema satikara" bolavuM te paNa mAnavu joIe. janma-maraNanA sUtakanA apalApa karyAM. traNa divasa aMtarAyavALI bAInuM mAtu paNa na jovAya te pachI jene janma Apela che tevI suvAvaDI bAInA hAthe tenA gherathI sutaka maryAdAkALa pUrNa thayA pahelA gocarI kevI rIte levAya. dara varSe zrI pasUtra vAMce ane sAMbhaLe che ke prabhunA janmasa'ba'dhI sutakanA divaso vItyA bAda prabhunA mAtapitAe Page #546 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. kR] bhakti bhAve Isyu bhAkhIe, [pace bArame divase sagA-svajanene bolAvI, jamADI, paherAmaNI karI pachI prabhunuM nAma paDyuM. A pUrvamAMthI kapasUtranI saMkalanA mRtakevalI bhadrabAhu svAmIe karelI che je sarvane mAnya che. je prabhunA saMbaMdhamAM paNa A vAta hoya te pachI prAkRta lekanA janma saMbaMdhI sUtaka kema na hoya ? jene kAyamanI pUjAne niyama che tevA smasAnamAM jaIne AvyA pachI nAhIne pUjA karI zake che, na kare te. niyama bhaMga thAya." bahene Rtudharma vakhate, purUSe mAMdagI prasaMge, gaDagumaDA-parU-lehI nIkaLatuM hoya tyAre pUjA na kare te tene niyama bhaMga thaye samaje? vaLI 64 praharI pauSadha lenAra ke saMyama lenArane paNa pUrve niyama hoya te bhaMga thaye gaNAya? navakArasI pachI pirisinuM pacca. kare te navakArasIne bhaMga thayo kahevAya? biyAsAsu pachI ekAsaNAnuM paca. le te biyAsaNane bhaMga karyo gaNAya? vicAravA jevuM lAge che. Ama sutaka paNa uDADyuM. devasi pratikamaNano vidhi-yegazAstranI vRttimAM ciraMtanAcArya kRta gAthAo kahelI che, te nIce pramANe che-- manuSyabhavamAM sAdhue tathA zrAvake paNa paMcavidhaAcAranI. zuddhi karanArUM pratikramaNa gurunI sAthe athavA gurune bhegA na hoya te ekalAe avazya karavuM. (1) caityavaMdana karI. cAra bhagavAnae0 pramukha khamAsamaNa daI bhUmine viSe mastaka rAkhI sarve aticArane micchA mi dukkaDa de. (2) prathama sAmAyika IcchAmi DAmi kAusagga ItyAdi sUtra belavuM. ane pachI bhUjAo tathA keeI lAMbI karI, rajoharaNa Page #547 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58] rAkhIe eha manamAMhi re [zrA. vi. athavA caravaLa tathA muhapatti hAthamAM rAkhI ghoDaga vagere deSa TALI kAusaga kare. te vakhate paherela cALa paTTo -nAbhithI nIce ane DhIMcaNathI cAra AMgaLa UMco hovo joIe (3-4) kAussaga karatAM manamAM divase karelA aticAra anukrame ciMtavavA. pachI kAussaga pArI logassA kahevo. (5) saMDAsaka pUjI nIce besI paraspara na lAge tema lAMbI be bhUjAo karI muhapattinI tathA kAyAnI 2525 paDilehaNa karavI. uThI, ubhA rahI vinayathI vidhipUrvaka gurune vaMdanA karavI. temAM 32 deSa TALavA ane 25 AvazyakanI vizuddhi sAcavavI. pachI samyak prakAre zarIra namAvI, be hAthamAM yathAvidhi muhapatti ane rajohaNa athavA caravaLo laI guru AgaLa anukrame prakaTapaNe aticAra ciMtavavA. (6-7-8) pachI nIce besI sAmAyika vagere sUtra cetanAthI kahe. te pachI uThIne abhudielDi vagere pATha vidhi pUrvaka kahe. (9) pachI vAMdaNAM daI pAMca Adi sAdhuo hoya te traNa sAdhune khamAve pachI vAMdaNa daI Ayarie pATha kahe. (10) A rIte sAmAyikasUtra tathA kAryotsarga sUtrane pATha kahI, pachI cAritrAcAranI zuddhine arthe kAussaga karI be legassa ciMtavavA. (11) pachI yathAvidhi kAussagga pArIne samyaktvanI zuddhine arthe pragaTalegassa kahe temaja sarvalekane viSe rahelAM arihaMta cityonI ArAdhanAne mATe kAussaga karI temAM eka legassa ciMtave, ane tethI zuddha samyaktvadhArI thaIne kAussaga pAre te pachI mRtazuddhine mATe puphakharavaradI kahe. (12-13) pachI pacIza uchUvAsane kAussaga kare ane Page #548 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zakuM] dAsanAM bhava duHkha vArIe, [59 yathAvidhi pAre. te pachI sakaLa zubha kriyAnAM phaLa pAmelA evA siddha paramAtmAne stava kahe. (14) pachI zrutasamRddhine arthe zrutadevInA kAussagga kare, ane temAM navakAra ciMtave. te pachI zrutadevInI thaI sAMbhaLe athavA pAte kahe. (15) eja rIte kSetradevatAnA kAusagga karI tenI thaI sAMbhaLe athavA pAte kahe, pachI paMcamaMgaLa kahI saDAsA pramAIne nIce bese. (16) pachI pUrvokta vidhie ja muhupatti DilehI gurune vAMdaNA devAM. pachI IcchAme aNusiddh kahI DhIMcaNu upara besavuM. guru stuti kahI "nameAstu vamAnAya" ucca svare kahe pachI namAtthaNuM kahI prAyazcittane mATe kAussagga karavA (17-18) rAIya pratikramaNanA vidhi-e pramANe ja paNa eTale ja vizeSa che ke- prathama micchA mi dukkaDa vruIne pachI zakrastava kahevu. (19) uThIne yathAvidhi kAussagga kare ane temAM legasa ci'tave tathA daza nazuddhine mATe bIjo kAussagga karI temAM paNa lAgamsa ja ciMtave (20) trIjA kAussaggamAM rAtrie thaelA aticAra anukrame ciMtave ane pachI pAre. te pachI siddhastava kahI sa`DAsA pramAIne bese. (21) pUrvInI jema muhapattinI paDilehaNA, vaMdanA tathA legassa sUtranA pATha sudhI karavuM te pachI vaMdanA, khAmaNAM, pachI vanA karI Ayariya kahI kAussagga karavo. (22) temAM citave ke--jethI mhArA sayamayAganI hAni na thAya te tapasyAne huM' aMgIkAra karU.. pahelAM chamAsI tapa karavAnI tA mhArAmAM zakti nathI. (23) chamAsImAM eka divasa Page #549 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa0] tArIe so grahI bAhara. svAmI (122) zriA. vi. e che, be divasa ochA ema karatAM ogaNatrIsa divasa ochA karIe te paNa teTalI tapasyA karavAnI mahArAmAM zakti nathI. temaja paMcamAsI, mAsI, trimAsI, bemAsI tathA (mAsakhamaNa paNakaravAnI mahAramAM zakti nathI. (24) mAsa khamaNamAM tera UbhuM karIe tyAM sudhI tathA soLa UpavAsathI mAMDI ekeka upavAsa e che karatAM TheTha cethabhakta (eka upavAsa) sudhI tapasyA karavAnI paNa mahArAmAM zakita nathI. tema ja Abila Adi, pirisi chevaTa navakArasI sudhI ciMtavavuM. (25) je tapasyA karavAnI zakti hoya te hRdayamAM dhAravI ane kAussagga pArI muhapatti paDilehavI. pachI saraLa bhAvathI vAMdaNa daI je tapasyA manamAM dhArI hoya tenuM yathAvidhi paccakakhANa levuM. (26) pachI IcchA aNusaDuiM kahI nIce besI dhImA svarathI vizAlalocana kahe te pachI namaskuNuM vagere kahI caityavaMdana karavuM. (27) paphikha, caumAsI, saMvatsarI pratikamaNane vidhihave caudazanA karavAnuM pakrio pratikramaNa kahIe chIe temA agAu kahyA pramANe devasI pratikramaNa sUtranA pATha sudhI vidhi kahI, pratikramaNa karI, pachI AgaLa kahevAze te anukrama pramANe sArI peThe karavuM. (28) prathama muhapatti paDilehathI tathA vaMdanA karavI, pachI sabuddhA khAmaNAM tathA aticAranI AlocanA karI, pachI vAMdaNA tathA pratyeka khAmaNAM karavAM pachI vAdaNAM pachI pakhisUtra kahevuM. (29) pratikramaNa sUtra karI UbhA thaI kAussagga karo pachI muhapatti paDilehI, mAlaNa chUI pAyaka khAmaNAM kare ane cAra thobhavaMdanA Page #550 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa. phI bAla jema vAta Agala kahe, [pA kare. (30) pachI agAu kahelI vidhi pramANe devasI vadanAdika karavuM. temAM bhavanadevatAne kAussagna kare ane ajitazAMti kahe (31) e rIte ja mAsI pratikramaNane tathA saMvatsarI pratikramaNane vidhi jANa. temAM eTale vizeSa ke-paphilma, comAsI ane saMvatsarI je hoya evAM judAM judAM nAma balavAM. (32) temaja paphikhanA kAussagamAM bAra, comAsAmAM vIsa ane saMvatsarInA kAussagnamAM navakAra sahita cAlI logassano kAussaga ciMtavavo. tathA saMbudvAkhAmAM paDI, comAsI ane saMvatsarIe anukrame traNa, pAMca tathA sAta sAdhunAM avazya karavAM. (33) A rIte ciratanAcAkAta pratikramaNa gAthA kahI. vartamAnavidhi chataka5 mujaba che. haribhadrasUrikRti Avazyaka vRttimAM vaMdanakaniyuktinI aMdara AvelI tharAzi paDiklemaNe e gAthAnI vyAkhyAne avasare saMbuddhA bAmaNanA viSayamAM kahyuM che ke-devasI pratikramaNamAM jaghanya traNa, paphikha tathA comAsAmAM pAMca ane saMvatsarImAM sAta sAdhuone jarUra khamAvavA. pAkSikasUtravRtti ane pravacana sAroddhAranIvRttimAM AvelI vRddhasAmAcArImAM paNa e pramANe kahyuM che. pratikamaNanA anukramane vicAra pUjya zrI jayacaMdrasUrikRta pratikramaNa garbha hetu graMthamAMthI jANave. gurUnI vizrAmaNuM-temaja AzAtanA TALavA vagere vidhithI munirAjanI athavA guNavaMta tathA atizaya dharmiSTha zrAvaka AdinI sevA kare. vizrAmaNa eka upalakSaNa che, mATe sukha-saMyamayAtrAnI pRcchA vagere paNa kare. pUrva bhave pAMcase sAdhuonI sevA karavAthI cakavAta karatAM adhika Page #551 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12] vinavuM huM tema tujare; [aa. vi. baLavAna thaelA bAhubaLI vagerenA dRSTAMtathI sevAnuM phaLa vicAravu. utsa mAge sAdhue koI pAse paNa sevA na karAvavI, kAraNa ke, "saMvAhaNuda tapaheAaNNA ya" e AgamavacanamAM niSedha karyA che. apavAde sevA karAvavI hoya tA sAdhu pAse ja karAvavI tathA kAraNe paDe sAdhune abhAve lAyaka zrAvaka pAse karAvavI. jo ke mhoTA munirAja sevA karAvatA nathI tathApi mananA pariNAma zuddha rAkhI sevAne badale munirAjane khamAsamaNa devAthI paNa nija rAnA lAbha thAya che, ane vinaya paNa sacavAya che. svAdhyAya karavuM. te pachI pUrve kahelA dinanRtya Adi zrAvakanA vidhi dekhADanArA graMthAnI athavA upadezamALA, kama graMtha vagere graMthAne pheravavArUpa, zIlAMgarathanI gAthA gaNavArUpa athavA navakAranI valayAkAre AvRtti vagere svAdhyAya potAnI buddhi pramANe mananI ekAgratAne mATe karavA. 18 hajAra zIlAMga rathanuM svarUpa karaNe joe 'sannA paidia 1degbhUmAI 1degsamaNadhamma a, siMga saha sahassANuM, aThTharasagassa NapphattI. karaNuM, karAvaNu, anumodana e traNa karaNa, e traNene mana, vacana ane kAyAnA traNa yAgathI guNatAM 9 thayA. te te navane AhAra, bhaya, maithuna, parigraha e cAra sa`jJAthI guNatAM 36 thayA. tene cakSu, spaza, zrotra, rasa ane ghrANu e pAMcai driyAthI guNatAM 180 thayA. tene pRthvIkAya, apkAya, teukAya, vAukAya, vanaspatikAya, ei driya, te driya, caridriya, poMcendriya ane ajIvakAya e dase guNatAM 1800 Page #552 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ucita jANA tema Aca, [53 rA ] thayA. tene kSAMti, mAva, Ava, mukti ( nilebhitA ) tapa, sayama, satya, zauca ( pavitratA ), akicanatA (pari grahatyAga) ane brahmacarya e dRzaprakAranA sAdhudha sAthe guNatAM 18000 thAya. e zIlAMgarathanA 18000 aMganI utpatti jANavI. have zIlAMgarathanI bhAvanA A rIte che H"je nA karati maNasA, niz2ia AhAra saGga sAiTvI, yuddhavikAyAraMbha', khaMtijuA te muNI vaMde." AhAra Adi sa'jJA ane zrotra vagere IdriyAne jitanAra je munie pRthvIkAya vagerenA AraMbha manathI paNa nathI karatA, te kSAMti vagere davidha dharmAMnA pALanAra munione hu' vaMdana karuM chuM. "na haNeI saya. sAhU maNusA AhAra sunna saMvuDa, sAI "dicya savaraNA, puddhavijIe kha'tisa'pannA." AhAra vagere sa`jJAenA ane zrotra Adi IdriceAnA saMvara karanAra, pRthvIkAya vagere AraMbhane vanAra tathA kSAMti Adi dRvidha dharmane pALanAra evA sAdhu te mana vaDe paNa hiMsA na kare. zIlAMgaratha, sAmAcArIratha, kSamaNAratha; zramaNadhama ratha, niyamatha, AlecanAratha, tAratha, sa sAratha, dharatha, saMyamaratha, zubhale yAtrikaratha, azubhaleyAtrikaratha, prakararatha, IrSyApathikIratha, rAgatrikatha, ratnatrikaratha, paccakkhANuratha, dharmAM'garatha, kAmAvasthAratha, niMdAratha ane cakravAlasamAcArIratha vagerenA pATha paNa A rIte ja jANavA. navakAra AdinI anAnupUrvI ane tenuM phala-navakAranI valaka gaNanAmAM te pAMca pada AzrayI eka pUrvAnu mA. 33 Page #553 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa14] navi rahyo tuja kidhu guMjare. svAmI (123) [zrA. vi. pUvI, eka pazcAnupUvI ane bAkI 118 anAnupavIe Ave che. navapada AzrayI anAnupUvI 36ra878. anAnupUvI vagere gaNavAne vicAra tathA tenuM svarUpa pUjyazrI jinakItisUrikRta saTIka parameSTi stavathI jANavuM. A rIte navakAra gaNavAthI duSTa evA zAkinI, vyaMtara, vairI, zaha, mahAroga vagerene zIdhra nAza thAya che. enuM AlekamAM pratyakSa phaLa che. paralokamAM enuM phaLa te anaMta karmakSaya che. je pApakarmanI nirjarA chamAsanI athavA eka varSanI tIvra tapasyAthI thAya che, teja pApanI nirjarA navakAranI anAnupUrve guNavAthI ardha kSaNamAM thAya che, zIlAMgaratha vagerenA gaNavAthI paNa manavacana-kAyAnI ekAgratA thAya che, ane tethI trividha dhyAna thAya che. siddhAMtamAM kahyuM che ke-bhaMgika zrata gaNanAre puruSa vividha dhyAnamAM vate che. A rIte svAdhyAya karavAthI dharmadAsanI jema potAne karmakSayAdi tathA bIjAne pratibedhAdika ghaNA guNo thAya che. 6.84 dharmadAsanuM dRSTAMta dharmadAsa darareja sAMje devasIpratikramaNa karIne svAdhyAya karatuM hatuM. tene pitA suzrAvaka hovA chatAM svabhAvathI ja ghaNe krodhI hatA. ekadA dharmadAse pitAnA pitAne koine tyAga karavA mATe upadeza karyo. tethI te ghaNe gusse thaye ane lAkaDI laI doDatA rAtre thAMbhalA sAthe athaDAIne maraNa pAmyA ane duSTasarpanI enimAM gayA. ekadA te duSTasarpa aMdhakAramAM dharmadAsane karaDavA AvatA hatA, tyAre svAdhyAya karatAM dharmadAsanA mukhamAMthI gAthA sAMbhaLI ke - Page #554 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zakuM.] [55 muja hAjo cita zubha bhAvathI, "tizva Si puntrakADIkayapi suyaM murhuttamittaNu, koThurgAhio Ni', hu hA ! havaI bhavaduge vi duhI.' akrodhI prANI pUkroDa varSa sudhI karelA ghaNA sukRtane haNInema'ne bhavamAM mahAdu:khI thAya che." te sAMbhaLatAM ja sane jAtismaraNajJAna thayuM. pachI anazana karI saudhama devalAke deva thaye, ane putrane sarva kAmeAmAM madada ApavA lAgyA. ekadA svAdhyAyamAM tallIna dharmAMda sane tyAMja kevaLajJAna thayuM. mATe jarUra svAdhyAya karavA. gharanA mANasane hamezA dharmopadeza ApavA-pachI zrAvake sAmAyika pArIne peAtAne ghera javuM, ane peAtAnI strI, putra, mitra, bhAI, sevaka, vhena, putranI vahu, putrI, pautro, pautrI, kAke, bhatrIjo ane vANuAtara temaja bIjA svajanAne paNa jenI jevI yAgyatA hAya te pramANe dhamanA upadeza karavA. upadezamAM samyaktva mULa mAravrata svIkAravAM, save dharmAMkRtyAmAM potAnI sarva zakti vaDe yatanA karavI. jyAM jinamaMdira tathA sAdharmika na hoya evA sthAnakamAM na' rahevuM. kusaMgati tajavI, navakAra gaNavA, trikALa caityavaMdana tathA jinapUjA karavI ane paccakkhANa vagere abhi graha levA, zakti pramANe dhama nA sAte kSetrAne viSe dhana vAparavuM, vagere kahevuM. dinakRtyamAM kahyu` che ke-jo gRhastha peAtAnI, strI, putra vagerene sana-praNIta dharmane viSe na lagADe, te te gRhastha AlekamAM tathA paraleAkamAM temanA karelAM kukarmAMthI lepAya. kAraNake evA leAkamAM rivAja che. jema cArane anna-pAna vagere sahAya ApanAra mANusa Page #555 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [zrA. vi. pA 51] bhavA bhava tAharI sevare; paNa cArInA aparAdhamAM sapaDAya che, tema dharmonI bAbatamAM paNa jANavu', mATe tattvanA jANu zrAvake dararAja zrI, putra, vagerene dravyathI yathAyAgya vastra vagere ApIne tathA bhAvathI dharmopadeza karIne temanI sArI athavA mAThI sthitinI khakhara levI. poSya-pASaka'' evu vacana che mATe zrAvake srI-putrAdikane vastrAdi dAna avazya karavuM anya sthaLe paNa kahyuM che ke dezanuM karelu. pApa rAjAne mAthe, rAjAnuM kareluM pApa pureAhitane mAthe, strInu kareluM patine mAthe; ane ziSyanuM kareluM pApa gurune mAthe che. strI-putra vagere kuTuMbanA leke gharanA--dukAnanA kAmamAM vaLagI rahelA hAvAthI tathA pramAdI vagere hAvAne lIdhe temanAthI guru pAse jaI dhama sAMbhALatA nathI, mATe gRhastha upara kahyA pramANe dharmopadeza karavAthI te dhamane viSe pravarte che. ahiM dhanyazreSThInA kuTuMbanuM dRSTAMta jAvuM'. 685 dhanyaroDanu daSTAMta-dhanyapura nagaramAM rahenAra dhanyaze gurunA upadezathI suzrAvaka thayA. te dararoja sa`yA vakhate peAtAnI strIne ane cAra putrone dharmopadeza karatA hatA. eka pachI eka ema strI ane traNa putra pratibaMdha pALyA; paNa ceAthe putra nAstikanI mAphaka puNya-pApanuM phaLa kayAM che ? ema kaheto hAvAthI pratidha na pAmyA. dhanyazreSThInA manamAM ghaNA kheda thatA hatA. eka vakhata pADozamAM rahenArI eka vRddha suzrAvikAne maraNa vakhate tene dhama sabhaLAvyA ane nizcaya karAvye ke devatAthaI ne mArA putrane pratibaMdha karavA. te vRddha strI maraNapAmI saudhama devalAke devI thaI. Page #556 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rA. kR] yAcIe keDI yatane karI, pachI teNe pitAnI divya trAddhi vagerene dekhADIne dhanyazreSThInA putrane pratibaMdha karyo. A rIte gharanA svAmIe pitAnA strI putra vagerene reja pratibaMdha kare. ema karatAM paNa je teo pratibaMdha na pAme, te pachI gharanA mAlikane mAthe doSa nathI. kemakesave zrotAjanene hitavacana sAMbhaLavAthI dharma ja maLe che, e niyama nathI, paraMtu bhavya jIve upara anugraha karavAnI IcchAthI dharmopadeza karanArane te jarUra dharmaprApti thAya che. A rIte navamI gAthAne artha pUrNa thaye. pAyaM ababhavirao, samae appaM karei to ni / niddAvarame thItaNu-asuittAI viciMtijjA // 10 // : te pachI suzrAvake ghaNuM karIne strIsaMgathI chUTA rahIne manamAM thoDo vakhata UMgha levI. ane UMgha uDI jAya, tyAre strInA zarIranuM azucipaNuM ciMtavavuM. (10) - suzrAvaka svajanene dharmopadeza karI rahyA pachI eka para rAtri gayA pachI ane madhyarAtri thayA pahelAM pitAnI zarIraprakRtine anukULa Ave te vakhate sUvAnA sthaLe jaIne zAstrokta vidhi pramANe thoDI UMgha le. UMghavA jatI vakhate zrAvake kevuM rahevuM joIe? te viSe kahe che. abrahma te strIsaMga, tethI nIrALA rahevuM, kAraNa ke cAvajIva caturthavrata pALavAne asamartha evA tarUNa zrAvake paNa parvatithi Adi ghaNA divasene viSe brahmacArIpaNe ja rahevuM joIe. kemake, brahmacaryanuM phaLa bahu ja moTuM che. mahAbhAratamAM Page #557 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 518] eha tuja Agale devare. svAmI (12) [zrA. vi. paNa kahyuM che ke-he dharmarAja! eka rAtri sudhI brahmacarya pALanAra brahmacArIne je zubhagati thAya che, te zubhagati hajAre yajJa karavAthI paNa thAya ke nahI? te mATe zaMkA rahe che. gAthAmAM "ni e vizeSya che, ane apue nidrAnuM vizeSaNa che. tathA e nyAya che ke, keIpaNa vidhi athavA niSedha vizeSaNa sahitanA hoya te te vidhi athavA niSedha pitAne saMbaMdha vizeSaNanI sAthe rAkhe che." tethI UMgha levI hoya te beDI levI" ema kahevAne uddeza che, paNa UMgha levI ema kahevAne uddeza nathI kAraNa ke darzanAvaraNIya karmane udaya thavAthI UMgha enI meLe Ave che mATe UMghalevAnI vidhi zAstra zuM karavA kahe? je vastu bIje kaI prakAre maLatI nathI, tene vidhi zAstra kahe che. evo niyama che. bahu nidrA lenAra mANasa A bhavathI tathA parabhavathI paNa bhraSTa thAya che. cera, vairI, dhUtArA, durjana vagere leke paNa sahajamAM tenI upara humale karI zake che. thoDI UMgha levI e mahApuruSanuM lakSaNa che. AgamamAM kahyuM che ke- je puruSa alpAhArI, alpa vacanI, alpanidrA lenAra tathA upadhi ane upakaraNa paNa abhyarAkhanAre hoya che, tene devatA paNa praNAma kare che. nItizAstrAdikamAM nidrAvidhi nIce pramANe kahI che. nidrAnI vidhi-jIthI bharele, TUMke, bhAgele, mele, paDapAyAvALe, tathA baLelA bALavAnAlAkaDAthI banAvele e khATale sUvAnA kAmamAM vApare nahIM. sUvAnA tathA besavAnA kAmamAM cAra sudhI jeDelAM lAkaDAM hoya te sArAM. pAMca Adi lAkaDAne yoga sunAra dhaNIne tathA tenA kuLane nAza kare Page #558 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rA, kR] Ima sakala sukha kara durita bhayahara; pi19 che. potAnA pUjanika puruSathI UMce sthAnake na sUvuM, tathA paga bhInA rAkhIne, uttara-pazcima dizAe mastaka karIne vAMsanI peThe lAMbo thaIne, paga mUkavAne ThekANe mastaka karIne na sUvuM; paraMtu hastinA daMtanI mAphaka sUvuM. devamaMdiramAM, rAphaDA upara, vRkSanI nIce, smazAnamAM tathA vidizAe mastaka karIne na sUvuM. kalyANanI IcchA karanAra puruSe sUvAne vakhate maLamUtranI zaMkA hoya te te dUra karavI, maLa-mUtra karavAnuM sthAnaka kyAM che te barAbara jANavuM. pANI pAse che ke nahIM te jevuM ane bAraNuM barobara baMdha karavuM.ISTadevane namaskAra karIne apamRtyune bhaya TALa, pavitra thavuM, pachI vastra barAbara paherIne rakSAmaMtrathI pavitra karelI pahoLI pathArIne viSe sarva AhArane parityAga karIne DAbe paDakhe sUI rahevuM. kodhathI bhayathI, zekathI, madyapAnathI, strIsaMgathI, bhAra upADavAthI vAhanamAM besavAthI tathA mArge cAlavAthI glAni pAmelA, atisAra, zvAsa, heDakI, zULa, kSata (ghA), ajIrNa vagere rogathI pIDAyelA, vRddha, bALa, durbaLa, kSINa thaelA ane tRSAtura thaelA eTalA puruSoe kaI vakhate divase sUI rahevuM. grISma RtumAM vAyune saMcaya, havAmAM rUkSatA tathA TUMkI rAtri hoya che. mATe te vAtamAM divase UMgha levI lAbhakArI che, paNa bIjI tumAM divase nidrA le te tethI kapha, pitta thAya. ghaNI AsaktithI athavA avasara vinA uMdha levI sArI nathI, kemake tevI UMghano vakhata rAtrinI mAphaka sukhane tathA AyuSyane nAza kare che. sUtI vakhate pUrva dizAe mastaka kare te vidyAne ane dakSiNa Page #559 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para0] vimala lakSaNa guNadhare, [zrA. vi. dizAe kare te dhanane lAbha thAya. pazcima dizAe mastaka kare to ciMtA upaje, tathA uttara dizAe mastaka kare te mRtyu athavA nukazAna thAya. A rIte nItizAstrAdikamAM kahyuM che. AgamamAM kahele zayana vidhi-sUtI vakhate caityavaMdana karIne devane tathA gurune vaMdanA karavI, cauvihAra vagere paccakkhANa graMthisahita ucaravuM, tathA pUrve grahaNa karelA vratamAM rAkhelA parimANane saMkSepa karavArUpa dezAvakAzikavrata svIkAravuM dinakRtyamAM kahyuM che ke prANAtipAta, mRSAvAda, adattAdAna, mithuna ane dinalAbha. (prabhAtasamaye vidyamAna parigraha) e sarve pUrve niyamita na hatA tene niyama karuM chuM. te e ke-ekedriyane tathA mazaka, ju vagere trasa jIvene mUkIne samagra ArabhaMthI ane sAparAdha trasajIva saMbaMdhI tathA bIjI sarva hiMsA, manane zekavuM azakya che, mATe vacanathI tathA kAyAthI gAMTha na choDuM tyAM sudhI na karuM ane na karAvavuM. e rIte ja mRSAvAda, adattAdAna ane maithunane paNa niyama jANa, tathA dinalAbhane paNa niyama nahoto, tene saMkSepa niyama karuM chuM. anarthadaMDane paNa niyama karuM chuM, zayana, AcchAdana vagere mUkIne bAkInA sarva upaga-paribhegane, gharane madhya bhAga mUkI bAkI sarva dizigamanane gAMTha na choDuM tyAM sudhI vacanathI tathA kAyAthI na karuM ane na karAvavuM. A rIte dezAvakAzika svIkAravAthI moTuM phaLa maLe che, ane ethI munirAjanI mAphaka niHsaMgapaNuM pedA thAya che. A vrata vaidyanA jIva vAnare jema prANuta sudhI pALyuM, ane tethI te jema Avate bhave sarvotkRSTa phaLa pAme, tema Page #560 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. kR] prabhu ajara amara nariMda vaMdita, pirA bIjA vizeSa phaLanA athI manuSya paNa mukhya mArgo pALavuM. saMpUrNa pALavAnI zakti na hoya te anAgAdi cAra AgarAmAM cethA AgAravaDe agni saLage dazAvakAzika vata tyAre mUke, te paNa vratabhaMga na thAya. vaidyanA jIva vAnaranuM dRSTAMta amArA AcArapradIpa graMthamAMthI joI levuM. kada,86 dezAvakAzika upara vAnaranuM dRSTAMta-kAMtimatI nagarImAM siddha nAme vaidya rahetuM hatuM. te lebhI hite ane pApavALI auSadhIo vAparato hate. eka vakhata lekanI sAthe te munirAjanI dezanA sAMbhaLavA gaye. dezanA sAMbhaLI vaidyanuM hRdaya kuNuM paDayuM. paraMtu pUrvanA mahAbhathI pitAne baMdha karavA mAMDayo. aMte mRtyu pAmI vAnara thayo. potAnA ToLAne agraNuM banI vAnarIo sAve kIDA kare. eka vakhata sametazIkhara jatA munionA samudAyamAMnA eka munine page kAMTo vAgye. te muni tyAM ja rokAyA. DIvAre tyAM vAnarenuM TeLuM AvyuM jemAM vaidyane jIva je vAra thayuM hatuM ane nAyaka paNa hatA. teNe potAnA pUrva bhavanA abhyAsathI muninA pagamAMthI kATa kheMcI kADhaye ane saMhaNa auSadhi lagAvI muninA pagane sAre banAvyuM. munie vAMdarAne uddezIne kahyuM. "he vAnara! tuM tiryaMca che chatAM tuM prayatna kare te tArU kalyANa sAdhI zake che." munie vAnarane bodha Ave ane dezAvakAzika vrata samajAvyuM. vAnaranuM citta dezAvakAzika upara ceTayuM. vAnarane saMpUrNa phaLanI IcchA thaI tethI teNe teja rAtrie eka parvata upara dezAvakAzika vata svIkAryuM. Page #561 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para2] " vinA sIdhare (zrA. vi. rAtre eka siMhe vAnara upara humalo karyo. vAnara vratane saMbhALI DagaluM paNa khacce nahIM. siMhe vAnarane phADI nAMkhe. vAnare mana sthira rAkhyuM ane dharmadhyAnamAM mRtyu pAmI bhavanapatimAM hajAro varSanA AyuSyavALo deva thaye devalekanuM AyuSya pUrNa karI vAnarane jIva maNi maMdira nAme nagaramAM maNizekhara rAjAnI paTarANI maNumAlAnI kukhe janme. tenuM nAma arUNadeva rAkhyuM. teNe prajJapti vigere hajAre vidyAo meLavI ane samaya jatAM cakavati rAjA thaye. eka vakhata rathayAtrAnA utsavamAM sAdhusamudAya maNimaMdiranagaramAM padhAryA. A sAdhusamudAyamAM agresara zrI prabhasUrinI pAse eka vRddha sAdhu ubhA hatA. A sAdhune jotAM cakkara AvyA ane mUccha khAIne jamIna upara DhaLI paDe. zuddhi AvatAM temaNe sau prathama te vRddha, munine vAMdhA. AcAryane badale vRddha sAdhune vAMdatA lekane navAI lAgI tethI rAjAe potAne pUrvabhava vAnarapaNAne kahI batAvyuM ane jaNAvyuM ke "A mAro parama upakArI, che." AcArye kahyuM, rAjana ! tiryacapaNAmAM paNa tame dharma karI AvI rAjyaRddhi pAmyAM te mAnava dharmamAM zuddha rIte dhamakaro te jagatanI keIpaNa vastu meLavI zakAya. rAjA pratibaMdha pAmyo. temaNe AcArya pAse dIkSA lIdhI ane ugra tapazcaryA AraMbhI. arUNadevarAjarSi lakSmIdevI dvArA. anukULa temaja pratikULa upasargo sahana karyA. te bhavamAM ugratapazcaryA karI. niraticAra cAritra pALI tIrthakara nAmakarma upArjana karyuM. AyuSya pUrNa karI dasamAM devaleke devapaNe utpanna thayA. tyAMthI mahAvidehe tIrthakara thaImekSe jaze. Page #562 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rA. kR] nija nAda tarjita megha garjita, pira3 temaja cAra zaraNAM aMgIkAra karavAM. sarve jIvarAzine khamAvavA, aDhAre pApasthAnakane tyAga kare. pApanI niMdA karavI. puNyanI anumodanA karavI. pahelAM navakAra gaNI- jaI e hajaja pamAo.ImarU dehassa ImArayaNIe AhAra muvahi dehaM savaeN tiviheNa sarie A gAthAvaDe traNa vAra sAgArI anazana karavuM ane sUtI vakhate navakAra ciMtavave. ekAMta zAne viSeja sUvuM, paNa jyAM strI vagere saMsarga hoya tyAM na sUvuM. kemake, viSayasevanane abhyAsa anAdikALane che, ane vedane udaya khame bahumuzkela che, tethI kadAca kAmavAsanAthI jIva pIDAya; kema ke-jema lAkhanI vastu agninI pAse mUkatAM turata pIgaLI jAya che, tema dhIra ane durbaLa zarIravALA puruSa strI pAse hoya te pIgaLI jAya che. puruSa manamAM je vAsanA rAkhIne sUI jAya che. te ja vAsanAmAM te pAche jAgRta. thAya tyAM sudhI rahe che-evuM DAhyA puruSanuM kahevuM che, mATe mehane sarvathA tyAga karIne vairAgya vagerenI bhAvanA bhAvatAM UMgha levI. tema karavAthI cheTuM svapna athavA duHsvapna AvatuM nathI dharmanI bAbatanAM ja sArAM svapna Ave che. bIju sUtI vakhate zubha bhAvanA bhAve te, sUto mANasa parAdhIna hovAthI, ApadA ghaNahevAthI, AyuSya sopakamI hovAthI tathA karmagati vicitra hovAthI kadAca. maraNa pAme te paNa tenI zubhagati ja thAya. kemake chevaTe jevI mati, tevI gati thAya" evuM zAstravacana che. ahiM vinayarana ane pisAtI udAyana rAjAnuM dRSTAMta jANavuM. Page #563 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 524] vaiya nirjita maMdarA, [zrA. vi. kAmarAganA vijaya kethI rIte karavA ? pAchalI rAtrie UMgha maMDI jAya tyAre anAdikALanA bhavanA abhyAsanA rasathI udaya pAmatA evA duya kAmarAgane jItavAne mATe strInA zarIranuM azucipaNuM vagere manamAM ciMtavu'. mATe jaMbusvAmI, sthUlala svAmI Adi mhoTA RSioe tathA sudana vagere suzrAvakoe duHkhathI paLAya evu zILa pALavAne mATe je mananI ekAgratA karI te, kaSAya vagerenA jaya karavAne mATe je upAya karyo te, sasAranI atizaya viSama sthiti, ane dharmAMnA manoratha manamAM ciMtavavA. temAM strInA zarIranuM apavitrapaNuM, ni'dyapaNuM, vagere sarva prasiddha che. pUjaya zrI munimu darasUrijI ma. sA. e adhyAtmakapadrumamAM kahyuM che ke-are jIva! cAmaDI, hADakAM, majjA, AMtaraDAM, carakhI, leAhI, mAMsa, viSTA vagere azuci ane asthira evA pudgaleAnA skaMdha strInA zarIranA AkAre pariNamyA che, temAM tane ramaNIya zu lAge che? are jIva! thoDI viSTA vagere apavitra vastu krUra paDelI jovAmAM Ave, ne tuM zuM zuM kare che, ane nAka maraDe che, ema chatAM huM mUrkha! te ja azuci vastuthI bharelA strInA zarIranI zA sArU abhilASA kare che? viSTAnI jANe kAyaLI ja na heAya ! evI, zarIranA chidramAMthI nIkaLatA ghaNA maLathI milana thaelA kRminA jALAthI bharelI, tathA capaLatAthI, kapaTathI ane asatyathI puruSane ThaganArI evI strIne tenI bahAranI saphAIthI mehamAM paDI je bhogave che, tethI tene naraka maLe chaeN. Page #564 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI navijaya adha caraNa sevaka [pasya * 5. ku. kAmavikAra traNe lAphane viTabaNA karanArA che, tathApi manamAM viSaya--sa'kalpa karavAnuM vaje tA kAmavikArane sahujamAM jItAya. kahyuM che ke--he kAmadeva ! huM thArU mULa jANuM. tuM viSaya saMkalpathI utpanna thAya che, mATe huM viSayasaMkalpa ja na karU ke, jethI tuM mhArA cittamAM utpanna thAya. A rIte viSaya upara pAte navI paraNelI ATha zreSThakanyAone pratibodha pamADanAra ane navANu kroDa sekhaiyA jeTalA dhanane tyAga karanAra zrI jaMbUsvAmInuM, kozA vezyAne viSe Azakata thaI, sADI bAra kroDa sAnaiyA kharacI kAmavilAsa karanAra tatkALa dIkSA laI kAzAnA mahelamAM ja cAmAsu` rahenAra zrI sthUlabhadrasvAmInu, tathA abhayA rANIe karelA aneka anukULa tathA pratikULa upasarga tha manamAM paNa jarAya vikAra na pAmanAra sudarzana zeTha vagerenu dRSTAMta prasiddha che, mATe ahi te kahevAnI jarUra nathI. 6 6. 87 ja'busvAmInI kathA-rAjagRhamAM RSabhadatta nAme zeTha ane tenI bhAryA dhArINI rahetA hatA. temanA putranuM nAma jabukumAra hatuM. ekavakhata sudharmAMsvAmInI dezanA sAMbhaLavA jabukumAra gaye.. sudharmAMsvAmInI dezanA jabukumArane asara karI gaI. ane dikSA levA taiyAra thayA. je ATha kanyA sAthe vivAddha karyAM che tenI sAthe lagna karyAM pachI dIkSA levAnI mAtApitAe rajA ApI. kanyAoe paNa kahyuM, "teo dIkSA leze te ame paNa temanI sAthe dIkSA laIzuM'. kanyAnA dAyajAmAM kanyAnA mAsALa taraphathI peAtAnA meAsALa taraphathI ane peAtAnA pitAnI milakata Page #565 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para6] jazavijaya budha jaya karo. (15) zriA, vi. meLavIne navvANuM kroDa sonAmaherane mAlika jabukumAra thaye. prathama rAtrie strIoe ghaNuM hAvabhAva karyo paNa ja bukumAra sthira rahyA. A vakhate prabhava nAmane cera pitAnA pAMca sAthIo sAthe corI karavA Ave tyAre jabukumAre gaNela navakAra mahAmyathI keI devatAe temane stabdha karyA. teNe kahyuM. "bhAgyazALI! huM tamArI cerI karavA mAMgate nathI paraMtu tamArI pAse je stabdha karanArI vidyA che te mane Ape ane huM avasthApinI ane tAledghATinI be vidyAo ApuM.' javAbamAM ja bukumAre kahyuM, huM te prAta:kALe dIkSA grahaNa karavAne chu. kAraNake A bhego te madhubiMdu jevA che. ane jaMbukumAre tene madhubiMdunuM daSTAMta ApI pratibodha karyo. tathA samudrazrI, padmazrI, padmasenA, kanakasenA, nabhasenA, kanakaza', rUpazrI ane jyazrI e anukrame kheDUtanuM, vAnaranuM, nupUrapaMDitAnuM, kaNabInuM, siddhibuddhinuM, vipraputranuM, mAsAhasa pakSInuM ane brAhmaNa putrIne daSTAMte kahyAM ane pratyuttara jabusvAmIe anukrame kAgaDAnuM, kaThIArAnuM, , vidyumbhAlInuM, vAnaranuM, ghaTakanuM, viprakathA, traNamitranuM ane lalitAMga kumAranuM daSTAMta Ape A pachI AThastrIo pratibodha pAmI. - prAtaHkALe ja bukumAre prabhavAra tenA pAMca sAthIdAra, ATha strIo, sAsu-sasarA ane mAtApitA sAthe dIkSA aMgIkAra karI. dikSA bAda jabusvAmI niraticAra zuddha cAritrapALI caudapUva thayA ane anukrame cAraghAti karma khapAvI kevaLajJAna meLavI mukti padane varyA. Page #566 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. kR] dhanya te munivara re, 8 (3eche. fr * ' ' LLI I madhanA biMdu samAnaviSayasukhomAM GST Asakta mAnava mRtyu vi. bhaTa #La = = Aphatone notare che kaSAyAdine jItavAnI paddhatihave kaSAya vagere dezane jaya, te te denI manamAM Page #567 -------------------------------------------------------------------------- ________________ po je cAle samabhAve; [trA. vi. virUddha bhAvanA karavAthI thAya che. jema krodhanA jaya kSamAthI, mAnanA nirabhimAnapaNAthI, mAyAnA saraLatAthI, lAbhanA sattASathI, rAganA vairAgathI, dveSane maitrIthI, meAhunA vivekathI, kAmanA strInA zarIra uparanI azuci bhAvanA bhAvavAthI, matsaranA bIjAnI vadhI gaelI saMpadA jovA chatAM manamAM adekhAi na rAkhavAthI, viSayanA iMdriyadamanathI, mana-vacana-kAyAnA azubha yAganA traNa guptithI, pramAdane sAvadhAnatAthI ane aviratinA jaya viratithI sukhe thAya che. takSaka nAganA mAthe rahelA maNi meLavavA, athavA amRtapAna karavuM. evA upadeza mAphka A vAta banavI muzkela che; evI paNa manamAM kalpanA na karavI. sAdhu munirAja vagere te te doSanA tyAga karIne sadguNI thaelA spaSTa rIte dekhAya che, tathA dRDhaprahArI, cilAtIputra, rohiNeya cAra vagere puruSonA dAkhalA paNa A viSaya upara jAhera che. kahyu che ke-he loko ! je jagatmAM pUjaya thayA te pahelAM ApaNA jevA ja sAdhAraNa mANasa hatA, ema samajI tame doSanA tyAga karavAmAM ghaNA utsAhavata thAe. kAMI koI evuM khetara nathI ke, jemAM satpuruSo utpanna thAya che, ane zarIra, iMdriyA vagere vastu jema mANasane svAbhAvika heAya che tema mANasane sAdhupaNu svabhAvika nathI maLatuM, paraMtu je puruSa guNNAne dhAraNa kare che te ja sAdhu kahevAya che. mATe guNAnuM upArjana karo. ahA ! hai priyamitra viveka! tu ghaNA puNyathI mane maLyo. tAre kyAre paNa amArI pAsethI kayAMya paNa na vuM. huM thArI shAyathI jaldI janma-maraNanA uccheda Page #568 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rA, kR] bhavasAyara lIlAe utare, pisTa karuM chuM. ke jANe pharIthI hAre ane mahAre meLApa thAya ke na thAya. udhama karavAthI guNenI prApti thAya che, ane prayatna kare ApaNA hAthamAM che, ema chatAM "phalANe hoTa guNa che." e vAta keNa jIvate puruSa sahana karI zake? - paththai phaLa] pApa na thavA 'modI ror OuT ( ko guNathI ja sanmAna maLe che, jJAti-jAtinA DabarathI kAMI na thAya. vanamAM utpanna thaeluM puSpa levAya che, ane pratyakSa pitAnA zarIrathI utpanna thaele maLa nAMkhI devAya che. guNathI ja jagatamAM mahimA vadhe che; paNa haTA zarIrathI athavA pAkaTa-moTI vayathI vadhatuM nathI. juo, kevaDAnAM moTA ane jUnAM pAdaDAM kare rahe che, ane vacce AvelAM nhAnAM pAMdaDAM sugaMdhI devAthI tene sarve svIkAre che. zrA. 34 Page #569 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 53] saMyama kiriyA nAve. dhanya. (1) [zrA. vi. vaLI jenAthI kaSAyAdikanI utpatti thatI hoya te vastune athavA pradezane tyAga karavAthI te te doSane nAza thAya che. kemake je vastuthI kavAyarUpa agninI utpatti thAya te vastu choDavI, ane je vastuthI kaSAyane upazama thAya te vastu avazya levI ema saMbhaLAya che ke, svabhAve krodhI evA caMDarUdra AcArya kaudhanI utpatti na thavAne mATe ziSyathI judA rahyA hatA. cAre gatimAM duHkhAno vicAra-saMsAranI atizaya viSama rithati, prAge cAre-gatimAM duHkha ghaNuM bhegavAya che te uparathI vicAravI. temAM nArakI ane tiryaMca e banemAM bahu duHkha che. te te prasiddha che. kemake-sAte narakabhUmimAM kSetravedanA ane zAstra vinA eka bIjAne upajAvelI vedanA paNa che. pAMca narakabhUmimAM zastrajanya vedanA che ane traNamAM paramAdhAmI devatAnI karelI vedanA paNa che. narakamAM apeniza pacIrahelA nArakIjIne AMkhamIMcAya eTalA kAla sudhI paNa sukha nathI. eka sarakhuM bhayaMkara daza prakAre duHkha ja che. he gautama ! nArakI jI narakamAM je tIvra duHkha pAme che, tenA karatAM anaMtagaNuM duHkha nigodamAM jANavuM. tiryaMca paNa cAbuka, aMkuza, paNa Adine mAra sahe che vagere. manuSyabhavamAM paNa garbhavAsa, janma, jarA, maraNa, nAnAvidha pIDA, vyAdhi, daridratA vagere upadrava hovAthI duHkha ja che. kahyuM che ke he gautama! agnimAM tapAvI lAlaceLa karelI soye eka sarakhI zarIramAM ghoMcavAthI jeTalI vedanA thAya che, te karatAM AThagaNuM vedanA garbhavAsamAM che. jIva garbhamAMthI bahAra nIkaLatAM niyaMtramAM pIlAya Page #570 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * zakuM.] bhAgapatajI upara beThA, [571 che. tyAre tene upara kahelI vedanAthI lakSagaNI athavA kroDAkroDagaNI vedanA thAya che. baMdIkhAnAmAM aTakAva, vadha, adhana, roga, dhanano nAza, maraNa, ApadA, manamAM sa'tApa, apayaza, niMdA evAM duHkha manuSya bhavamAM ghaNA che. keTalAka jIvA manuSya bhava pAmIne paNa mAThI ciMtA, saMtApa, dAridra ane roga ethI ghaNA udvega pAmIne marI jAya che. deva bhavamAM paNa cyavana, parAbhava, adekhAI vagere che ja. vaLI kahyu che ke adekhAI, kheda, mada, ahaMkAra, krodha; mAyA, lAbha vagere doSathI devatAo paNa lapaTANA che; tethI temane sukha kayAMthI hAya ? dhanA manorathA A rIte bhAvavA :--zrAvakanA gharamAM jJAna-darzanadhArI dAsa thavuM sAruM, paNa mithyAtvathI bharelI buddhivALA cakraSatI thavuM sArU nathI. huM svajanAdikanA saMga mUkI kayAre gotA ane saMvegI evA gurumahArAjanA caraNakamaLa pAse dIkSA laIza ? huM tapasyAthI dubaLa zarIravALA thai kayAre bhayathI athavA dhAraupasarga thI na DaratAM smazAna vagerene viSe kAussagga karI uttamapuruSonI karaNI karIza ? tapAgacchIya zrIratnazekharasUri-viracita zrAd vidhiprakaraNa'nI'zraddhavidhi kaumudI' TIkAmAMdvitIya rAtrikRtya vidhinA gujarAtImAM anuvAda AgamA dvAraka AcAya zrI Ana...dasAgarasurIzrvarajI ma. sA. nA praziSya AcAya zrI danasAgara sUrIzvarajI ma. sA. nA ziSyaratna pravacana prabhAvaka gaNiva zrI mahAzayasAgarajI ma. sA. dvArA pUrNa thaye Page #571 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa32 pakaja pare je nyArA; [zrA. vi. thI anaMta lakvinidhAna zrI gautamasvAmine namaH tRtIya prakAza parva kRtya pavvesu pAsahoI babhaaNAraMmatavavisesAi / gAridipa vise che ? (mUla) suzrAvake ene viSe tathA Asa tathA citranI AI viSe pauSadha vagere karavuM, brahmacarya pALavuM, AraMbha vaje ane viziSTa tapazcaryA vagere karavI. (11) paSa=dharmanI puSTi, dha dhAraNa kare te pauSadha kahevAya che. zrAvake siddhAMtamAM kahelA AThama, caudaza vagere pane viSe pauSadha Adi vrata jarUra karavuM. AgamamAM kahyuM che ke-jinamatamAM sarve kALa pavene viSe prazasta ga che ja. temAM paNa zrAvake AThama tathA caudazane viSe avazya piauSadha kare. upara pauSadha vagere kahyuM che mATe vagere zabdavaDe zarIre sArU na hoya ke bIjA koI gya kAraNe pauSadha na karI zake, te bevAra pratikamaNa, ghaNAM sAmAyika dizA vagerenA atizaya saMkSepavALuM dezAvakAzikavata vagere jarUra karavAM. temaja parvene viSe brahmacarya pALavuM, AraMbha caja, upavAsAdi tapazcaryA zakti mAphaka pahelAM karatAM Page #572 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. ka) siMhapare nija vikama zUrA, pi33 vadhAre karavI. gAthAmAM Adi zabda che tethI snAtra, caityaparipATI, sarvasAdhuone vaMdanA, supAtradAna vagere karIne, haMmezAM jeTaluM deva-gurupUjana, dAna vagere karAya che tenA karatAM parvane divase te vizeSa karavuM. kemake-je dararoja dharmanI kiyA samyapha prakAre pALe, te ghaNe lAbha che, paNa je tema karI zakAtuM na hoya, te parvane divase avazya pALe, dazerA, divALI, akhAtrIja vagere laukipane viSe jema miSTAnnanuM, bhejana tathA vastra, AbhUSaNa paheravAnI vizeSa yatanA rakhAya che, tema dharmanA parva Ave dharmane viSe paNa vizeSa yatanA rAkhavI. jainetara paNa agiyAraza, amAsa vagere parvone viSe keTaleka AraMbha vase che, upavAsa vagere kare che tathA saMkrAMti, grahaNa vagere pane viSe paNa pitAnI sarva zaktithI dAnAdika Ape che, mATe zrAvake te sarve parvadivase avazya pALavA joIe. parvadina A rIte kahyA che-be AThama, be caudaza, pUnama ane amAsa e che parva dareka mAsamAM Ave che, pakhavADiyAmAM traNa parva Ave che. temaja " gaNadhara zrI gautamasvAmIe bIja, pAMcama, AThama, agiyArasa ane caudaza" e pAMca parvatithi kahI che. bIja be prakArane dhama ArAdhavAne arthe, pAMcama pAMca jJAna ArAdhavAne arthe, AThama AThe karma khapAvavAne arthe, agiyArasa agiyAra aMganI sevAne arthe tathA caudaza caudapUrvenI ArAdhanAne mATe jANavI. temAM pUnama athavA amAsa umerIe te pakhavADiyAmAM utkRSTa cha parva thAya che, Page #573 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa34] tribhuvana jana AdhAra, dhanya, (2) [zrA, vi. AkhA varSamAM te aThThAI mAsI vagere ghaNAM parvo che. Ara bha ane sacirAhArano tyAga-parvane divase AraMbha sarvathA vajI na zakAya te paNa ceDAmAM cheDe te vaja athavA thaDA AraMbhamAM rahevuM. sacitta AhAra jIvahiMsAmaya hevAthI te karavAmAM ghaNe AraMbha thAya che. gAthAmAM AraMbha varjavAnuM kahyuM che, parvane divase sarva sacitta AhAra avazya vaje ema samajavuM. mAchalIo sacitta AhAranA nimittathI sAtamI narakabhUmie jAya che. mATe sacitta AhAra manathI paNa IcchavAyegya nathI evuM vacana che. mATe mukhya mAge te zrAvake haMmezA sacittaAhAra varSa ja joIe, paNa tema na karI zake te parvane divase jarUra vaje ja joIe. parvane divase snAna, mAthAnA vALa samAravA, mAthuM guMthavuM, vastrAdi devAM ke raMgavAM, gADAM, haLa calAvavA, dhAnya vagerenA purA bAMdhavA, carakhA vagere yaMtra-kArakhAnA calAvavAM, daLavuM, khAMDavuM, pIsavuM, pAna phUla-phaLa vagere teDavAM, sacitta khaDI, ramacI Adi vATavI, dhAnya Adi laNavA, lIMpavuM, mATI vagere khedI, ghara vagere banAvavuM ItyAdi sarva AraMbha yathAzakti varjavA. pitAnA kuMTuMbane nirvAha AraMbha vinA karI na zake te keTaleka Arabha te gRhastha kare paDe, paNa sacitta tyAga kare pitAnA hAthamAM hovAthI ane sahajamAM karI zakAya tema hovAthI te avazya kare. ghaNI mAMdagI vagere kAraNathI sarva sacitta AhArano tyAga karI na zakAya, te eka be Adi sacitta vastu nAma laIne chUTa rAkhI bAkInI sarva sacitta vastune niyama kare. Page #574 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [535 5. kR] jJAnavata jJAnIzuM maLatA, aThThAIonI vicAraNa-AnI, catranI, saMvatsarInI, (aSADha, kArtika ane phAgaNa e) traNa comAsInI aThThAI pavane viSe upara kahelA vidhi mujaba vizeSa dharmAnuSThAna karavuM. kahyuM che ke suzrAvake cha aThThAI viSe parama AdarathI prabhupUjA, tapasyA tathA brahmacaryAdika guNene viSe tatpara rahevuM. caitranI ane AnI aThThAIo zAzvatI che, kAraNa ke, te baMne aDhAIo viSe sarve devatAo tathA vidyAdhare naMdIzvaradvIpane viSe tIrthayAtrA-utsava kare che. tathA manuSya pitapetAnAM sthAnakene viSe kare che. vaLI traNa mAsI, saMvatsarI, cha parvatithio, tathA tIrthaMkaradevanA janmAdi kalyANaka vagerene viSe yAtrA kare che, te azAzvatI jANavI. chavAbhigama sUtramAM kahyuM che ke-ghaNA bhavanapati vyaMtara, jyotiSI ane vaimAnika devatAo te naMdIvaradvIpane viSe traNa comAsIe tathA saMvatsarIe ghaNuM mahimAthI aThThAI mahotsava kare che. udayatithinuM prAmANya prabhAta vakhate paccakkhANa vakhate je tithi hoya te pramANabhUta gaNAya che. sUryodayane anusarIne ja lekamAM paNa divasa vagere sarva vyavahAra cAle che. kahyuM che ke-pakrikha mAsI, saMvatsarI, paMcamI, aSTamImAM te tithio jaNAvI ke jemAM sUryodaya hAya paNa bIjI nahi. pUjA,paccakakhANa, pratikramaNa, niyama te tithie karavA ke je tithimAM sUryane udaya hoya. udayamAM je tithi hoya te pramANa karavI bIjI tithi karavAmAM Ave te AjJAbhaMga anavasthA, mithyAtva ane virAdhanA thAya che. pArAzarasmRti Page #575 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tana mana vacane sAcA [zrA. vi. nAmanA graMthamAM paNa kahyuM che ke je tithi sUryodayanI veLAe DI paNa hoya, teja tithi saMpUrNa jANavI, paraMtu udaya vakhate nahi chatAM te pachI ghaNA kALa sudhI hoya te paNa te saMpUrNa na jANavI. zrI umAsvAti vAcakanuM vacana paNa ema saMbhaLAya che ke parvatithine kSaya hoya te tenI pUrvanI tithikSaya karavI, tathA parva nidhinI vRddhi hoya tyAre bIjIne AThama, caudasa parvatithipaNe karavI, (eTale sAtama, terasanI vRddhi karavI) ane zrI vIra prabhunAM jJAna tathA nirvANakalyANaka lekene anusarIne karavAM, arihaMtanA janmAdi pAMcakalyANaka paNa parvatithirUpa ja jANavAM. be-traNa kalyANaka je divase hoya te te vizeSa parva tithi jANavI. saMbhaLAya che ke-sarve parvatithionI ArAdhanA karavAne asamartha evA kRSNa mahArAje zrI neminAtha bhagavAnane pUchayuM ke, "he svAmina! AkhA varSamAM ArAdhavA yogya utkRSTa parva kayuM?" bhagavAne kahyuM-"he mahAbhAga ! jinarAjanA pAMca kalyANakathI pavitra thaelI mAgazara zudi 11 ArAdhavA yogya che. A tithine viSe pAMca bharata ane pAMca eravata maLI dazA kSetramAM ekekamAM pAMca pAMca pramANe sarva maLI pacAza kalyANaka thayA." pachI kRSNa mauna, pauSadhepavAsa vagere karIne te divasanI ArAdhanA karI. te pachI "je rAjA tevI prajA" e nyAya hovAthI sarva lokomAM e ekAdazI parva ArAdhavA gya che" evI prasiddhi thaI. parvatithie vrata pazcakhANa vagere karavAthI moTuM phaLa maLe che, kemake, tethI zubha gatinuM AyuSya baMdhAya che. AgamamAM kahyuM che ke Page #576 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. ku) vavyabhAva sudhA je bhASe. pira prazna - he bhagavana! bIja vagere pUrva tithione viSe kareluM dhamanuSThAna zuM phaLa Ape che? uttara -he gautama! bahu phaLa thAya che. kema ke, pAye A parvatithione viSe parabhavanuM AyuSya baMdhAya che, mATe e parvane viSe jAtajAtanI tapasyA tathA dharmAnuSThAna karavAM ke jethI zubha AyuSya upArjana karAya. prathamathI ja AyuSya baMdhAeluM hoya te pAchaLathI ghaNuMe dharmAnuSThAna karavAthI paNa TaLatuM nathI. jema pUrve zreNika rAjAe garbhavatI haraNane haNI, tene garbha judo pADI potAnA khabhA tarapha daSTi karatAM naraka gatinuM AyuSya upAyuM, pAchaLathI tene kSAyika samyaktva thayuM, te paNa te AyuSya TaLyuM nahIM. anyadarzanamAM paNa parvatithie tela copaDIne nhAvuM, maithuna vagere karavAnI nA kahI che. viSNupurANamAM kahyuM che ke he rAjendra ! caudaza, AThama, amAsa, punama ane sUryanI saMkrAMti eTalAM parva kahevAya che. je puruSa A parvone viSe abhaMga kare, strI bhegave ane mAMsa khAya te puruSa maraNa pAmIne vimutrabhejana nAme narake jAya. manusmRtimAM paNa kahyuM che ke- tune viSeja strIsaMbhaMga karanAre ane amAvAsyA, aSTamI, pUrNimA ane catudazI e tithiene viSe saMga na karanAra brAhmaNa haMmezA brahmacArI kahevAya che, mATe parva Ave te vakhate pitAnI sarva zakti vaDe dharmA caraNane sAruM yatna karo. avasare DuM paNa pAna-bhejana karavAthI jema vizeSa guNa thAya che, tema avasare thoDuM paNa dharmAnuSThAna karavAthI ghaNuM phaLa maLe che. vaidyakazAstramAM kahyuM che Page #577 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 538] sAcI jinanI vAcA, dhanya, (3) zrA. vi. ke zaraRtumAM je kAMI jaLa pIdhu hAya, pASa tathA mahA mAsamAM je kAMI bhakSaNa karyu hAya ane jyeSTha tathA aSADha mAsamAM je kAMI U'gha lIdhI hAya, te upara mANase jIve che. varSARtumAM mIThuM, zarada RtumAM pANI, hemaMta (mAgazara-pASa ) RtumAM gAyanu` dUdha. zizira ( mahA tathA phAgaNu) RtumAM AmaLAno rasa, vasaMta (caitra tathA vaizAkha) RtumAM ghI ane grISma ( jayeSDa tathA aSADa ) RtumAM gALa amRta samAna che. panA mahimA evA che ke tethI prAye adhIne dhama karavAnI, nizcayane dayA karavAnI, avirati lokone viratinA 'gIkAra karavAnI kRpaNa lokeAne dhana vAparavAnI, kuzIla puruSAne zIla pALavAnI ane koi kALe tapasyA na karanArane paNa tapasyA karavAnI buddhi thAya che. A vAta hAlamAM sarve danAne viSe dekhAya che. kemake je paryAMnA prabhAvathI nirdaya ane adhI puruSone paNa dhama karavAnI buddhi thAya che, evA sa'vatsarI ane cAmAsI paryAM jeNe yathAvidhi ArAdhyA, te puruSa jayavaMta raheA; mATe paryaMne viSe pauSadha vagere dharmonuSThAna jarUra karavuM. temAM pauSadhanA cAra prakAra vagere adIpikAmAM kahyA che. tene vistArane lIdhe atre kahyA nathI. pauSadhavratanA bhedo ane tenI vidhi 1 ahArAtri pauSadha, 2 divasapauSadha ane 3 rAtri pauSadha evA traNa prakAranA pauSadha che, temAM ahArAtri pauSadhanA e vidhi che ke :-zrAvake je divase pauSadha leve hAya te divase sarve gRha-vyApAra tajavA ane pauSadhanA Page #578 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. kR] mula uttara guNa saMgraha karatA, [539sarve upakaraNa laI pauSadhazALAe athavA sAdhunI pAse javuM. pachI aMganuM paDilehaNa karIne vaDI nItinI tathA laghunItinI bhUmi paDilehavI. te pachI gurunI pAse athavA navakAra gaNI sthApanAcAryanI sthApanAkarI IriyAvahI paDikakeme pachI eka khamAsamaNe vaMdanA karI pauSadha muhapatti paDilehe. pachI eka khamAsaNa daI Ubho rahIne kahe ke, icchAkAreNa sa disaha bhagavan ! pAsaha sa desAvemi 32 // vAra eka khamAsaNa daI ke, nidai fma ema kahI navakAra gaNuM A mujaba piSadha pATha guru pAse uccarAve. na mare! naTTu gAdAra nava reto vA, sarIrasakkAraposaha savvao, babhacerapAseha savvao, avvAvAraposaha savvao caubihe posahe ThAmi, jAva ahoratta pajjuvAsAmi, duviha tiviheNa maNeNa vAyAe kAyeNa , na karemi na kAravemi tassa bhate paDikkamAmi niMfma rimi, saMA nirfma (evI rIte guru na hoya te pite uccarI) muhapatti paDilehI be khamAsamaNAM daI sAmAyika kare, pharI be khamAsamaNa daI je comAsuM hoya te kASThAsanane ane bAkInA ATha mAsa hoya te pAuMchaNagane vize saMhitAmi ema kahI Adeza mAga. te pachI khamAsamaNa daI sajhAya kare pachI paDikakamaNa karI be khamAsamaNa daI vahuveruM saMvisAvefma ema kahe, te pachI eka khamAsamaNa daI gi fma ema kahe tathA muhapatti, puMchaNuM ane paheravAnuM vastra paDilehe. zrAvikA hoya te muhapatti, puMchaNuM, oluM kapaDuM, kAMcaLI. Page #579 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tajatA bhikSA rASa); *ro] [zrA, vi. ane caNiyA Dilehe. khamAsamaNa daI anei maLavana DiheranA DihedAvA ema kahe, te pachI i kahI sthApanAcArya ne paDilehI sthApIne eka khamAsamaNa devu'. upaSi muhapattinI paDilehaNA karI upAdhi sattAvo ema kahe. pachI vastra, ka'baLa vagere paDileDI pauSadhazALA pramA kAjo upADIne paraDave te pachI riyAdI rudI samAjamaLa sAEArUM eka khamAsamaNa daI mAMDalAmAM bese ane sAdhunI mATaeNka sajajhAya kare, pachI pANI perisa thAya tyAM sudhI bhaNe, gaNe athavA pustaka vAMce. eka khamAsamaNu daI muhupatti paDilehI kALa veLA thAya tyAM sudhI pUrvanI mAphka sajjhAya kare. jo deva vAMDhavA hAya te gAvaAEda kahI jinamadira jaI deva vAMde. jo AhAra karavA hAya teA paccakkhANa pUrNa thaye eka khamAsamaNa daI muhapatti paDilehI, pAchu eka khamAsamaNu daI kahe ke, pArAvada poliI dumiMDho vA 234Ara zo tivihAra kao vA Asi nivtriNa AyaMbileNaM egAsaNeNa prAbAdAraina vA nA jAya vejA tIra A rIte kahI; devavAMdI, sajjhAya karI, ghera jaI, jo ghara so DagalA karatAM vadhAre dUra hoya te dariyAnI DinI mAgamanuM AlAI saMbhava hoya te pramANe atithisa'vibhAga vrata sAcave. pachI sthira Asane besI, hAtha, paga tathA mukha piDalehI eka navakAra gaNI prAsuka anna rAga-dveSa na rAkhatAM jame athavA pUrve kahI rAkhelA svajane pauSadhazAlAmAM lAvelu anna khAya; para'tu bhikSA na mAge. pachI pauSadhazALAe . Page #580 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. kaJ paga paga vrata dUSaNa pariharatA, [1. jaI IriyAvahI paDikkamI deva vAMdI vAMdaNa daI tivihAranuM athavA cauvihAranuM paccakkhANa kare. jo zarIraciMtA karavI hoya te vara kahI sAdhunI mAphaka upaga rAkha. jIva rahita zuddha bhUmie jaI vidhi mAphaka maLamUtrane tyAga karI, zuddhatA karI pauSadhazALAe Ave. pachI IriyAvahI paDikakamI eka khamAsamaNa daI kahe ke, icchA kAreNa saMdisaha bhagavan gamaNAgamaNa Alou" pachI "jI" pachI mAvatara karI vasati thakI pazcima tathA dakSiNa dizAe jaI dizAo joIne ajuda ema kahI saMDAsaga ane dhaiDila pramAjIne vaDInIti tathA laghunIti vosirAve. te pachI nahiM kahIne pauSadhazALAmAM jAya ane sAta jeka vidha ja vihi tA micchAmi dulahuM ema kahe. pachI pAchale pahera thAya tyAM sudhI sajajhAya kare. khamAsamaNa daI paDilehaNane Adeza mAge, bIju khamAsamaNa daI pauSadhazALA pramArjavAne Adeza mAge. pachI zrAvake muhapatti, puMchaNuM, paheravAnuM vastra paDilehavuM ane zrAvikAe muhapatti, puchANuM, caNiye, kAMcaLI ane oDheluM vastra paDilehavuM. pachI sthApanAcAryanI paDilehaNA karI pauSadhazALA pramAIne eka khamAsamaNa daI upAdhi muhapattinuM paDilehaNa karI eka khamAsamaNa daI maMDaLImAM DhIMcaNa upara besI sajajhAya kare. pachI vAMdaNA daIne paccakkhANa kare. be khamAsamaNa daI upAdhi paDileDavA Adeza mAgI vastra, kAMbaLI vagere paDilehIne je upavAsa karyo hoya te sarva upadhine cheDe paheravAnuM vastra paDilehe. zrAvikA te prabhAtanI mAphaka upadhinuM paDi Page #581 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 542] karatA saMyama meSa, dhanya, (4) [zrA, vi lehaNa kare. sAMjane samaya thAya, tyAre pathArIne viSe aMdara tathA bAhira bAra bAra mAtrAnI tathA spaMDitanI bhUmi paDilehe. pachI devasI paDikramaNa karIne vega hoya te sAdhunI sevA karI eka khamAsamaNa daI pirasI thAya tyAM sudhI sajajhAya kare, pirasI pUrI thAya tyAre eka khamAsamaNa daI icchAkAreNa sadisaha bhagavan bahu paDipunnA pArisi rAI ttithavemni ema kahe. pachI devavAMdI zarIre maLamUtranI zaMkA hoya te tapAsI sarve bahAranI upAdhi paDilehe, DhIMcaNa upara saMthArAne uttarapaTa mUkIne jyAM paga mUkavA heya tyAM bhUmi pramAjIne dhIre dhIre pAthare, tyArabAda DAbA pagavaDe saMthArAne sparzIne muhapatti paDilehI, "nizadi e pada traNavAra bolI name mAsamA aNunAda nigi ema kahete saMthArA upara besI navakArane AMtare traNavAra rema sAmA kahe,pachI A cAra gAthA kahe aNajANaha paramaguru, guruguNarayaNehi bhUsiasarIrA, bahu paDipunA parisi, rAI saMthArae ThAmi nA aNajANaha saMthAra, bAhuvahANeNa vAmapAsaNa, kuDipAya pasAraNa-ataraMta pamajajae bhUmi para saMkeItha saMDAsa, uvaheMte A kAyapaDilehA, dablAIvioga, UsAsanibhaNAe 3 jaI mehuja pamAo, Imasta dehasaImAI rayaNIe, AhAramuhideha, savva tiviheNa siriaMdA e cAra gAthA kahI "vAri vigere bhAvanA bhAvIne navakAranuM smaraNa karate caravaLa vagerethI zarIrane Page #582 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. ku. meha prate haNatA nita Agama, [543 saMthArA upara pramAIne DAbe pAse bAhu ezika laIne suve, je zarIraciMtAe javuM paDe te saMthAre bIjAne saMghAvIne gavarad karI pahelAM joI rAkhela zuddha bhUmimAM kAyaciMtA kare. pachI IriyAvahiyA karI gamaNAgamaNa AI jaghanyathI paNa traNa gAthAonI sajhAya karIne navakAranuM smaraNa karate pUrvanI mAphaka suI rahe. rAtrine pAchale pahere jAgRta thAya, tyAre IriyAvahI paDikkamIne kusumiNa dusumiNane kAussaga kare, pachI caityavaMdana karI AcArya vagerene vAMcI pratikramaNanI veLA thAya tyAM sudhI sakjhAya kare. te pachI pUrvanI mAphaka pratikramaNathI mAMDI maMDaLImAM sakjhAya karavA sudhI kare. je pisahakaravAnI IcchA na hoya te eka khamAsamaNa daI icchAkAreNa sadisaha bhagavan muhapatti paDilehemi ema kahe. guru kahe che pachI muhapatti paDilehI eka khamAsamaNa daI phuchALA mara6 nA vAraM? guru kahe kuLo vi ca pachI kahevuM ke parama guru kahe nAtha ja mutta pachI navakAra gaNuM DhIcaNe tathA bhUmie mastaka lagADI A gAthAo kahevI : sAgaracaMda kAme, caMdaDise sudaMsaNe dhane, jesiM pisaha paDimA, akhaMDiA kaviaMte vi 1 dhannA salAhaNijajA sulasA ANaMdakAmadevA a, jesiM pasaMsaI bhayavaM, daDhavayatta mahAvIre che 2 pachI pisaha vidhie lIdhuM, vidhie pArka, vidhi, karatAM je kAMI avidhi, khaMDanA tathA virAdhanA mana vacana Page #583 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaNA sadagurU pAse, (vi. kAyAe thaI hoya te "tassa micchAmi dukakaDuM" ema kahevuM. sAmAyikane vidhi paNa A rIte ja jANa, temAM sAmAIyavayajuno, jAva maNe hAI niama saMjuro, chinnaI asuhaM karma, sAmAIa jattio dvArA mAna. chaumathe mUDhamaNe, kiriamita ca saMbhAI , ja ca na sumarAmi ahaM, micchAmi dukkaDaM tassa mArA sAmAIapasaha-saMkialsa jIvasya jAI je kAle, so saphale bodha, sese saMsAra phala heU sA pachI sAmAyika vidhie lIdhuM ItyAdi kahe. divase pisaha paNa A rIte ja jANa, vizeSa eTale ja ke, pauSadha daDamAM "jAva livara juvAmi " ema kahevuM. devasI pratikramaNa karI rahyA pachI divasa pasaha parI zakAya. che. rAtri pisaha paNa A rIte ja jANavo. temAM eTale 'ja phera che ke sahadaMDakamAM "lArvaviratti pazuvArAma ema kahevuM. bapora pachI be ghaDI divasa rahe tyAM sudhI rAtri pisaha levAya che. posahanA pAraNAne divase sAdhune joga hoya te jarUra atithisaMvibhAga drata karIne pAraNuM karavuM, A rIte pauSadha vidhi kahyo che. pauSadha Adi karIne parvadinanI ArAdhanA karavI. enI nIce pramANe kathA che - da88 pauSadha vrata uparadhanezvara zeThanuM daSTAMta dhanyapuramAM dhanezvara nAme zeTha, dhanazrI nAme tenI strI ane dhanasAra nAme tene putra evuM eka kuTuMba rahetuM hatuM. dhanezvara zeTha parama zrAvaka hatA. te kuTuMba sahita dara pakhavADiye vizeSa AraMbha jevA vagere niyama pALate. Page #584 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. zrI duSama kAle paNa guNavaMtA, [545 hatuM, ane "caturdazI, aSTamI, amAvAsyA tathA pUrNimA e tithione viSe paripUrNa pauSadha karanAre hata" A rIte bhagavatIsUtramAM tuMgakA nagarInA zrAvakanA varNanane prasaMge kahyuM che, te pramANe dara mAse cha parvatithione viSe pauSadha vagere yathAvidhi karate hate. eka vakhate dhanezvara zreSThI aSTamIne pauSadha karela hovAthI rAtrie zUnya gharamAM pratimA aMgIkAra karIne rahyA, tyAre saudharmedra tenI dharmanI dRDhatAnI ghaNI prazaMsA karI. te sAMbhaLI koI mithyAdaSTi devatA tenI parIkSA karavA AvyA pahelAM teNe zeThanA dastanuM rUpa prakaTa karI "koDe senaiiyAno nidhi che, tame AjJA karo te te huM lauM." ema ghaNI vinaMti karI. pachI te devatAe zeThanI strInuM rUpa prakaTa karyuM ane AliMgana vagere karIne tenI (zeThanI) ghaNI kadarthanA karI. te pachI madhya rAtri hovA chatAM prabhAtakALane sUryano udaya tathA sUryanAM kiraNa vikuvIne te devatAe zeThanAM sI, putra vagerenAM rUpa prakaTa karI zeThane pauSadhanuM pAraNuM karavAne mATe ghaNI vAra prArthanA karI. evA ghaNu anukULa upasarga karyA, te paNa sakjhAya gaNavAne anusAre madharAtri che. ema zeTha jANatA hatA, tethI tilamAtra paNa bhramamAM paDyA nahIM. te joI devatAe pizAcanuM rUpa lIdhuM, ane cAmaDI ukheDavI, tADanA karavI, uchALavuM, zilA upara pachADavuM, samudramAM phekI devuM, vagere prANatika pratiphaLa upasarga karyA te paNa zeTha dharmadhyAnathI calita thayA nahIM. kahyuM che ke A pRthvIne dizAonA hastI, kAcabo, kulaparvata zrA. 35 Page #585 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 varate zubha abhyAse dhanya (5) zriA. vi. ane zeSanAga emaNe pakaDI rAkhI che, te paNa cale che, paraMtu zuddha aMtaHkaraNavALA puruSonuM aMgIkAra kareluM vata pralaya thAya to paNa cale nahIM. pachI devatAe prasanna thaI dhanezvara zeThane kahyuM "huM saMteSa pAmyo chuM, tuM vAMchita vara mAga." ema kahyuM te paNa zeThe pitAnuM dharmadhyAna cheDayuM nahIM. tethI atizaya prasanna thayelA devatAe zeThanA gharamAM kroDe senaiyAnI ane ratnanI vRSTi karI. te mahimA joI ghaNuM loke parvanI ArAdhanAne viSe AdaravaMta thayA. temAM paNa rAjAne ghebI, ghAMcI, ane eka kauTuMbika (kheDUta nekara) e traNe jaNa je ke rAjAnI prasannatA meLavavA upara emaNe ghaNuM dhyAna ApavuM paDatuM hatuM, te paNa chae jene viSe potapotAne dhadha teo baMdha rAkhatA hatA. dhanezvara zeTha paNa navA sAdhamI jANe temane pAraNAne divase sAthe jamADI, paherAmaNa ApI joIe teTaluM dhana vagere ApI temane ghaNe Adara-satkAra karate hate. kahyuM che ke-suzrAvaka sAdharmanuM jevuM vAtsalya kare che, tevuM vAtsalya mAtA, pitA athavA bAMdhavajane paNa koI kALe karI na zake. A rIte zeThane ghaNe sahavAsa thavAthI te traNe jaNa samyaktvadhArI thayA kahyuM che ke-jema merUparvate vaLagI raheluM tRNu paNa suvarNa banI jAya che, tema sapuruSane samAgama kuzIliyAne paNa suzIla kare che eka divase kaumudI mahotsava thavAne hato, tethI rAjAnA leke e "Aje dhoIne lAva" ema kahI caturdazIne divase rAjAnAM ane rANInAM Page #586 -------------------------------------------------------------------------- ________________ L[57 5. kR] chaThaThuM guNa ThANuM bhava aDavI, vastra te dhAbIne dhevA ApyAM. bIe kahyuM, "mane tathA mArA kuTuMbane niyama hovAthI ame parvane divase vastra dhevA Ade AraMbha karatA nathI." rAjAnA lokoe kahyuM ke, rAjAnI AgaLa hArI bAdhA te kevI ? rAjAnI AjJAne bhaMga thAya te prANAMtika daMDa thaze." ' pachI dhAbInA sAthIoe tathA bIjA lokoe paNa vastra dhevAne mATe tene ghaNuM kahyuM, dhanezvara zeThe paNa rAjadaMDa thavAthI dharmanI hIlanA vagere na thAya," ema vicArI cAmoro e AgAra che, ItyAdi yukti dekhADI, te paNa dhobIe "daDhatA vinAne dharma zA kAmane ? ema kahI pitAnA niyamanI daDhatA na mUkI. eNe evA duHkhanA vakhatamAM paNa keInuM kahyuM na mAnyuM. potAnA mANasanA kahevAthI rAjA paNa rUcha thaze. ane hArI "AjJA teDaze te savAra thatAM tane tathA tArA kuTuMbane zikSA karIza." ema kahevA lAge eTalAmAM rAtrie karmayogathI rAjAnA paTamAM e zULarega thaye, ke jethI AkhA nagaramAM hAhAkAra vatI rahyo, ema karatAM traNa divasa cAlyA gayA. dharmanA prabhAvathI bebIe pitAne niyama barAbara pALe. pachI paDavAne divase rAjAnAM tathA rANunA vastra dhAyAM. bIjane divase rAjAnA mANasoe mAgyAM tyAre te teNe turaMta ApyAM. evI rIte kAMI khAsa kAmane sAru bahu telane khapa paDavAthI rAjAe zrAvaka ghAMcIna caturdazIne divase ghANI calAvavAne hUkama Aye. ghAMcIe pAtAne niyamanI dRDhatA Page #587 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 548] ughaNa jeNe lahila; [zrA. vi. jaNAvI, tethI rAjA gusse thaye. eTalAmAM paracaka AvyuM. rAjAne potAnI senA sAthe zatrunI sAme jaI saMgrAmamAM utaravuM paDyuM. pachI rAjAne jaya thaye. paNa e kAmamAM rAjA vyagra thaI javAthI telane khapa paDyo nahIM ane ghAMcIne niyama sacavAye. have rAjAe eka vakhate aSTamIne zubha muhUrta te zrAvaka kaNabIne haLa kheDavAnI AjJA karI tyAre teNe pitAne niyama kahyo. tethI rAjAne kodha caDe, paNa eTalAmAM dhArAbaMdha eka sarakhe varSAda paDavAthI tene niyama sukhethI sacavAye. A rIte parvane niyama akhaMDa pALavAnA puNyathI te traNe jaNA anukrame maraNa pAmI chaThThI lAMtaka devaleke cauda sAgaropama AyuSyavALA devatA thayA. dhanezvara zeTha samAdhie maraNa pAmI bAramA acuta devaleke gaye. pachI te cAre devatAonI ghaNI maitrI thaI zeThane jIva je devatA sanA pAkane Eo ke A 1 Page #588 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. ku] tasa sobhAga sakala mukha eke, piTa thayuM hatuM, tenI pAse bIjA traNe devatAoe pitAnA cyavanane avasare kabUla karAvyuM hatuM ke "tyAre pUrvabhavanI mAphaka Avate bhave paNa amane pratibaMdha kara." pachI te traNa jaNa devakathI judA judA rAjakuLane viSe avataryA. anukame yuvAna avasthA pAmI heTA dezanA adhipati thaI, dhIra, vIra ane hIra evA nAme jagatamAM prasiddha thayA. temAM dhIra rAjAnA nagaramAM eka zeThane parvane divase sadA kALa paripUrNa lAbha thatuM hatuM, paraMtu anya divasoe hAni paNa bahu thatI hatI. teNe eka vakhate jJAnIne A vAta pUchI, jJAnIe kahyuM, "te pUrvabhavane viSe daridrAvasthAmAM svIkArelA niyamane daDhapaNe vaLagI rahI yathAzakti parva divasa samyapha prakAre pALyA, paraMtu eka vakhate dharma sAmagrIne jema chatAM paNa tuM dharmAnuSThAna karavAmAM Alasya vagere doSathI pramAdI thaye. tethI A bhavane viSe tane A rIte lAbha-hAni thAya che. vaLI kahyuM che ke dharmane viSe pramAda karanAro mANasa je kAMi pitAnuM nukazAna karI le che. te ceranA luMTavAthI, agninA bALavAthI, athavA jugaTAmAM hAra khAvAthI paNuM thatuM nathI. jJAnInuM evuM vacana sAMbhaLI te zaTha pitAnA kuTuMba sahita haMmezAM dharmakRtyane viSe sAvadhAna rahyo, ane pitAnI sarva zaktithI sarva parvonI ArAdhanA karavA lAge, ane ghaNA ja De athavA thoDo AraMbha karI tathA vyavahArazuddhi barAbara sAcavIne vyApAra vagere bIja Adi parvane divase ja karatA hatA, paraMtu bIje vakhate nahIM. tethI Page #589 -------------------------------------------------------------------------- ________________ papa0] kema karI jAe kahIM. dhanya. (6) [zrA. vi. sarve grAhakone vizvAsa paDI gaye. sarve tenI sAthe ja vyavahAra karavA lAgyA, paNa bIjAonI sAthe kaI vyavahAra kare nahIM. ethI thoDA divasamAM te koDe seniyAne svAmI tha. kAgaDA, kAyastha ane kUkaDA e traNa jaNa pitAnA kuLanuM poSaNa kare che, ane vaNika, dhAna, gaja tathA brAhmaNa e cAre jaNa potAnA kuLane nAza kare che. evI kahevata che, te pramANe bIjA vaNika lokoe adekhAIthI rAjAnI pAse cADI khAdhI ke, "ene koDe naiyAnuM nidhAna maLyuM." tethI rAjAe zeThane dhananI vAta pUchI. zeThe kahyuM. "meM sthUla mRSAvAda, sthUla adattAdAna vagerene guru pAse niyama lIdhe che." pachI bIjA vANiyAonA kahevAthI rAjAe "e gharma Thaga che." ema vicArI tenuM sarva dhana pitAnA kabajAmAM laI tene tathA tenA parivArane pitAnA mahelamAM kabaje rAkhe. zeThe manamAM vicAryuM ke, "Aje paMcamI parva che, tethI Aja mane keIpaNa rIte avazya lAbha thaze joIe." prabhAta vakhate rAjA pitAnA sarva bhaMDAra khAlI thayelA ane zeThanuM ghara senA herathI tathA jhaverAtathI saMpUrNa bharAI gayeluM joI ghaNuM Azcarya ane kheda pAme, pachI teNe zeThane khamAvIne pUchayuM ke, "he zeThajI ! A dhana zI rIte hAre ghera gayuM ?zeThe kahyuM. "he svAmina! huM kaMI jANato nathI, paraMtu parvane divase puNyanA mahimAthI mane lAbha ja thAya che." A rIte sarva vAta zeThe kahI, tyAre parvane mahimA sAMbhaLI jAtismaraNa jJAna pAmelA rAjAe paNa chae parvo pALavAne yAjajIva niyama lIdhe Page #590 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. kR] guNaThANAnI pariNati jehanI, [papa - te ja vakhate bhaMDArIe AvI rAjAne vadhAmaNI ApI ke "varSAkALanA varasAdathI jema sarovara bharAya che, tema ApaNuM sarva bhaMDAra dhanathI hamaNAM ja paripUrNa thayA che." te sAMbhaLI rAjA ghaNu ajAyaba thaye ane harSa pApe. eTalAmAM caMcaLa evAM kuMDaLa Adi AbhUSaNethI dedIpyamAna e eka devatA prakaTa thaI kahevA lAgyuM ke, "he rAjana ! tyAre pUrvabhavano mitra je zeThane jIva ke, je hamaNAM devatAne bhava bhagave che, tene tuM eALakhe che? meM tane tArA pUrvabhave vacana ApyuM hatuM tethI tene pratibaMdha karavAne arthe tathA parva divasanI ArAdhanA karanAra lokomAM agresara evA e zeThane sahAya karavAne sAruM A kAma karyuM; mATe tuM dharmakRtyamAM pramAda na kara. have huM ghAMcInA ane kauTuMbikanA jIva je rAjAo thayA che, temane pratibaMdha karavA jauM chuM. kahI devatA gaye. pachI te banne rAjAone samakALe svapnamAM pUrvabhava dekhADe, tethI temane paNa jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM. tethI teo zrAvaka dharmanI ane vizeSe karI parva divasanI samakRprakAre ArAdhanA karavA lAgyA. pachI te traNe rAjAoe devatAnA kahevAthI pita pitAnA dezane viSe amArinI pravRtti, sAte vyasananI nivRtti, ThekANe ThekANe navA navA jinamaMdira, pUjA, yAtrA, sAdharmika vAtsalya, pavane pahele divase paTanI ulleSaNa tathA sarve ne viSe sarve lekene dharmakRtyane viSe lagADavA vagere dharmanI unnati evI rIte karI ke, jethI ekachatra sAmrAjya je jainadharma pravartI rahyo. Page #591 -------------------------------------------------------------------------- ________________ papara] na chIpe bhava ja jAle; zriA. vi. tenA prabhAvathI tathA zeThanA jIva devatAnI madadathI te traNe rAjAonA dezamAM tIrthakaranI vihArabhUminI mAphaka ativRSTinA, anAvRSTinA, durbhikSanA, svacaka-paracakanA, vyAdhinA, marakInA tathA daridra vagerenA upadrava svapnamAM paNa rahyA nahIM. evI duHsAdhya vastu zI che ke, je dharmanA prabhAvathI susAdhya na thAya? A rIte sukhamaya ane dharmamaya rAjyalakSmIne cirakALa bheLavI te traNe rAjAoe sAthe dIkSA laI ghaNI tapasyAthI zIghra kevaLajJAna upArjana karyuM. zeThano jIva devatA, temane mahimA ThekANe ThekANe ghaNe ja vadhAravA lAgyA pachI prAye pitAnuM ja daSTAMta kahI upadeza karI pRthvIne viSe sarva parvarUpa samyapha dharmanuM sAmrAjya atizaya vistaryuM, ane ghaNuM bhavya jIvane uddhAra karI pote mokSe gayA. zeThane jIva devatA paNa acuta devakathI hoTe rAjA thaI pharI vAra parvane mahimA sAMbhaLavAthI ja tismaraNa jJAna pAmyo, ane dIkSA laImekSe gaye. A rIte parvanI ArAdhanA upara kathA kahI. chetapAgacchIya zrI ratnazekharasUrivaracita "zrAddhavidha prakaraNanI "zrAddhavidhikaumudI TIkAmAM tRtIya parvatya" ne gujarAtI anuvAda gaNuvirya mahAyazasAgarajI ma. sA. dvArA saMpUrNa thaye. Page #592 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cA e pipa3 rahe zelaDI DhAMkI rAkhI, caturtha prakAza che cAturmAsika kRtya ! have aDadhI gAthAmAM cAturmAsika kRtya kahevAmAM Ave che. paicaumosa samucia-niyamagaho pAuse viseseNa // je zrAvake parigraha parimANa vrata lIdhuM hoya, teNe dareka cemAsAne viSe pUrve lIdhelA niyamamAM kAMIka ochuM karavuM. jeNe parimANa vrata pUrve na lIdhuM hoya, teNe paNa dareka comAsAmAM yogya evA vizeSa niyama aMgIkAra karavA. varSAkALanA comAsAmAM te ghaNuM karI ucita niyama grahaNa karavA ja. temAM je niyama je samaye lIdhAthI bahu phaLa thAya, tathA je niyama na lIdhAthI ghaNuM virAdhanA athavA dharmanI niMdA vigere deSa thAya te niyama te vakhate ucita kahevAya che. jema varSAkALamAM gADAM gADI calAvavAnI bAdhA vagere levI tathA vAdaLa, varSAdi thavAthI IyaLa vagere paDavAne lIdhe rAyaNa tathA AMbA vagerenA phaLane tyAga kare te ucita niyama jANavA, athavA deza, pura, gAma, jAti, kuLa, vaya, avasthA vagerenI apekSAe niyAmAM aucitya jANavuM. be prakAranA niyama -te niyama be prakAranA che. eka dukhe paLAya evA tathA bIjA sukhe paLAya evA. dhanavaMta vyApArI ane avirati lekene sacitta sane tathA zAkane tyAga ane sAmAyikane svIkAra vagere niyama duHkhe paLAya Page #593 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pave ke kAla parAle. dhanya. (7) [zrA, vi. evA che, paraMtu pUjA, dAna vagere niyamo temanAthI sukhe paLAya tema che. daridrI puruSonI vAta ethI UlaTI che. ema che te paNa cittanI ekAgratA hoya te cakravatIe tathA zAlibhadra vagere lekee jema dIkSAdi kaSTa sahana karyA, tema sarve niyama sarvathI sukhe paLAya tevA che. kahyuM che ke-jyAM sudhI dhIra puruSe dIkSA letA nathI, tyAM sudhI meruparvata uMce che, samudra dura che, ane kAmanI gati viSama che. ema chatAM pALI na zakAya evA niyama levAnI zakti na hoya, te paNa sukhe paLAya evA niyama te zrAvake jarUra levA ja. jema varSAkALamAM kRSNanI mAphaka tathA kumArapALa vagerenI mAphaka sarva dizAe javAne tyAga kare ucita che. tema karavAnI zakita na hoya te je vakhate te dizAone viSe gayA vinA paNa nirvAha thaI zake ema hoya, te vakhate te tarapha javuM nahIM. emaja sarva sacitta vastune tyAga karI na zake te, je vakhate je vastu vinA nirvAha thaI zake ema hoya, te vakhate te vastune niyama levo. je mANasane je ThekANe, je vakhate je vastu maLavAne saMbhava na hoya, jemake, daridrI puruSane hAthI vagere, marudezamAM nAgaravelanAM pAna vagere, tathA AMbA vagere phaLanI catu na hoya te, te te phaLa durlabha che, mATe te puruSe te ThekANe te vakhate te vastune te niyama grahaNa karo. A rIte achatI vastune niyama karavAthI paNa virati vagere moTuM phaLa thAya che. 6.89 achata vastunA tyAga viSe kamakamuninuM daSTAMta ema saMbhaLAya che ke rAjagRhI nagarImAM eka bhIkhA Page #594 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAkR], tehavA guNa dharAvA aNadhIrA, [papapa ? rIe dIkSA lIdhI, te joI leke "eNe ghaNuM dhana cheDIne dIkSA lIdhI" e rIte tenI hAMsI karavA lAgyA. tethI guru mahArAje vihAra karavAnI vAta karI. tyAre abhayakumAre cauTAmAM traNa kroDa senaiyAne eka hoTe Dhagale karI sarva lekone bolAvIne kahyuM ke, "je puruSa kUvA vagerenuM pANI, devatA, ane strIne sparza, e traNa vAnAM yAjajIva mUkI de, teNe A dhanane Dhagale grahaNa kare." lokee vicAra karIne kahyuM ke, "traNa kroDa dhana cheDI zakAya, paraMtu pANI vagere traNa vastu na cheDAya." maMtrIe kahyuM ke, "are mUDha loka! te tame A dramaka muninI hAMsI kema kare che? eNe te jaLAdi traNa vastune tyAga karela hevAthI traNa kroDa karatAM paNa vadhu dhanane tyAga karyo che." pachI pratibodha pAmelA lokoe dramaka munine khamAvyA A rIte achatI vastune tyAga karavA upara dAkhale kahyo che. mATe achatI vastunA paNa niyama grahaNa karavA joIe, tema na kare te te te vastu grahaNa karavAmAM pazunI mAphaka avirati paNuM rahe che, te niyama jhaDaNa karavAthI dUra thAya che, bhatRharie kahyuM che ke-"ame kSamA ApI paNa apamAna sahana na karyuM. saMtoSathI gharamAM bhogavavA yogya sukhane tyAga karyo nahI, dusaha TADha, vAyu ane tApa sahana karyA paNa kaleza veThIne tapa karyuM nahI, rAta-divasa dhananuM dhyAna karyuM, paNa niyamita prANAyAma karIne muktinuM dhyAna dharyuM nahIM A rIte munioe karelAM te te karmo te ame karyA paNa te te karmonAM phala te amane prAsa na ja thayAM." Page #595 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 556] [aa. vi. jo paNa sUtru... bhASI; aheArAtramAM divase eka vAra bhAjana kare, tA paNa paccakkhANa karyA vinA ekAzaNAnu phaLa maLatu nathI. lekamAM paNa evI ja rIti che ke, koI mANasa koInu ghaNu dhana ghaNA kALa sudhI vApare, teA paNa kahyA vinA te dhananu thoDuM vyAja paNa maLatu' nathI. achatI vastunA niyama grahaNa karyo hoya teA, kadAca koI rIte te vastune cega AvI jAya te paNa niyama lenAra mANasa te vastu laI na zake, ane niyama na lIdhA hoya teA laI zake. A rIte achatI vastune niyama grahaNa karavAmAM paNa prakaTa phaLa dekhAya che. jema pallopati va'kacUlane gurumahArAje " ajANyAM phaLa bhakSaNa na karavAM ' evA niyama ApyA hatA, tethI teNe bhUkha ghaNI lAgI hatI, ane leAkeAe ghaNuM kahyuM te paNa aTavImAM kapAkaphaLa ajANyAM hovAthI bhakSaNa karyAM nahI. paNa tenI sAthenA leAkeAe khAdhAM, tethI te lAka maraNa pAmyA. dareka cAmAsAmAM niyama levAnuM kahyu, temAM ceAmAsa' e upalakSaNathI jANavu'. tethI pakhavADiyAnA athavA eka, be traNa mAsanA tathA eka, be athavA tethI vadhu vanA paNa niyama zakti mAphaka grahaNa karavA. je niyama jyAMsudhI ane je rIte ApaNAthI paLAya, te niyama tyAM sudhI ane te rIte levA. niyama evI rIte grahaNa karavA ke, jethI niyama vinA eka ghaDI rahI na zake, kemake virati karavAmAM mhoTA phaLanA lAbha che, ane aviratipaNAmAM ghaNA karma baMdhanAdika hoya che, e vAta pUrve kahevAmAM AvI che. pUrve je nitya niyama kahevAmAM AvyA che, te ja niyama varSAkALanA cAmAsAmAM vizeSe karI levA. ja Page #596 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cA, kaJ jinazAsana zAbhAve te paNa, [papa7 temAM divasamAM be vAra athavA traNa vAra pUjA, aSTAkArI pUjA, saMpUrNa devavaMdana, jinamaMdire sarve jinabiMbanI pUjA athavA vaMdanA, snAtra mahotsava, mahApUjA, prabhAvanA vagere abhigraha levA, tathA gurune heTI vaMdanA, dareka sAdhune vaMdanA, vIza legassano kAusagga, navA jJAnane pATha, gurunI sevA, brahmacarya, acitta pANI pIvuM, sacitta vastune tyAga ItyAdi abhigraha levA. tathA vAsI, vidaLa, purI, pApaDa, vaDI, sUkuM zAka, tAMdalajA vagere pAMdaDAnI bhAjI, khAreka, khajura, drAkSa, khAMDa, suMTha, vagere vastune varSAkALanA cemAsAmAM tyAga kare. kemake, e vastumAM lIlaphUla, kuMthuA, ane IyaLa vagere utpanna thavAne saMbhava rahe che. auSadha vagere kAmamAM upara kahelI vastu levI hoya te sArI peThe tapAsIne ghaNI ja saMbhALathI levI. temaja varSAkALanA comAsAmAM khATale, nhAvuM, mAthAmAM phUla vagere guMthAvavAM, lIluM dAtaNa, pagarakhAM vagere vastune yathAzakti tyAga karavo bhUmi pedavI, vastra vagere raMgavAM, gADI vagere kheDavAM, bIje gAme javuM vagerenI paNa bAdhA levI. - ghara, hATa, bhIMta, thAMbhale, kapATa, pATa, pATiyuM, zI kuM, ghI, telanAM tathA pANI vagerenAM tathA bIjAM vAsaNa, IdhaNa, dhAnya vagere sarve vastuone nIlakUla vagere jIvanI saMsakti na thAya, te mATe jene jene je yogya hoya te pramANe keIne cUne lagADa, keImAM rAkha bheLavavI, tathA mela kADhI nAMkha, taDakAmAM sUkavuM, zaradI athavA bheja na hoya tevA sthAnamAM rAkhavuM vagere saMbhALa Page #597 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 558] sudhA saMvega pAmI, anya. (8) [trA. vi. levI. pANIne paNa e traNa vAra gALavA vagerethI saMbhALavu'. cIkaNI vastu, geALa, chAza, pANI vagerenI paNa sArI peThe DhAMkaNuM vagere mUkIne sabhALa karavI. esAmaNunuM tathA snAnanuM pANI vagere lIlaphUla vaLelI na hAya evI dhULavALI zuddhabhUmine viSe chUTuM chUTuM ane thoDuM thoDu' nAMkhavu' cUlAne ane dIvAne ughADo na mUkavA ane te mATe khAsa sa'bhALa levI. khAMDavuM, daLavu, rAMdhavu', vastra pAtra vagere dhAvuM ItyAddhi kAmamAM paNa samyak prakAre joI karIne saMbhALa rAkhavI. jinamaMdiranI tathA pauSadhazALA vagerenI paNa joIe evI rIte samAravAvaDe ucita yatanA rAkhavI. vaLI upadhAna, mAsAdi pratimA, kaSAyajaya, Indriyajaya, yAgavizuddhi, vIza sthAnaka, amRta AThama, agiyAra aga, cauda pUrva vagere tapasyA tathA namaskAra phaLatapa, caturvi zatikA tapa, akSayanidhitapa, damayaMtI tapa, bhadrazreNI tapa, mahAbhadrazreNItapa, sa'sAratAraNa tapa, aThAI, pakSakhamaNu, ma sakhamaNa vigere vizeSa tapasyA paNa yathAzakti karavI. rAtrie cauvihAra athavA vihAranuM paccakkhANu karavuM. pa ne viSe vigaInA tyAga tathA pauSadha upavAsa vagere karavuM. dararoja athavA pAraNAne divase atithisa vibhAganA avazya lAbha levA vagere. pUrvAcAryAe kahelA cAturmAsika abhigrahI pUrvAcAryAe cAmAsAnA anigraha kahyA che, te A pramANe-jJAnAcAra, danAcAra, cAritrAcAra, tapAcAra, ane vIryAcAra. enA dravyAdi bhedathI aneka prakAranA cAturmAsika abhigraha hoya che, tenA anukrama A pramANe Page #598 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAkuM] sahaNI anumodana kAraNa, [pakaDe jJAnAcArane viSe-mULasUtra vAMcavArUpa sajajhAya karavI, vyAkhyAna sAMbhaLavuM, sAMbhaLelA dharmanuM ciMtavana karavuM, ane yathAzakti ajavALI pAMcamane divase jJAnanI pUjA karavI. | darzanAcArane viSe-jinamaMdiramAM kAje kADhave, lIMpavuM, gahelI mAMDavI vagere jinapUjA, catyavadana ane jinabiMbane epa karIne nirmaLa karavA Adi kAryo karavAM. cAritrAcArane viSe-jaLa mUkAvavI nahiM, jU tathA zarIramAM rahelA gaMDaLa pADavA nahi, kIDAvALI vanaspatine khAra na de, lAkaDAmAM, agnimAM tathA dhAnyamAM, trasa jIvanI rakSA karavI. koIne ALa na devuM, Akroza na kare, kaThora vacana na bolavuM, deva-gurunA sogana na khAvA, cADI na khAvI tathA pArake avarNavAda na bola. pitAnI tathA mAtAnI dRSTi cUkavIne kAma na karavuM, nidhAna, dAna ane paDelI vastune viSe yatanA karavI. divase brahmacarya pALavuM rAtrine viSe puruSe parastrInI tathA strIe parapurupanI sevA na karavI, dhana, dhAnya vagere navavidha parigrahanuM parimANa jeTaluM rAkhyuM hoya temAM paNa ghaTADe kara. dizAparimANa vratamAM paNa keIna mekalavuM, saMdeze kahevarAvavo, adhabhUmie javuM vagere tajavuM. snAna, aMgarAga dhUpa, vilepana, AbhUSaNa, phUla, tAMbUla, barAsa, agara, kesara, aMbara ane kastUrI e traNa vastunuM tathA ratna, hIrA, maNi, sonuM, rUpuM, motI vagerenuM parimANa karavuM. khajUra, drAkSa, dADama, uttama, uttatiya, nALiera, keLAM, mIThAM liMbu, jAmaphaLa, jAMbu, rAyaNu, nAraMgI, bajerA, Page #599 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56) guNathI sayama kiriyA; [zrA. vi. kAkaDI, akharoTa, vAyaphala, kaTha, TiMbarU, bilIphaLa, AmalI, bera, bilvaka phaLa, cIbhaDAM, cIbhaDI, kerAM, karamadAM, bhoraDa, liMbu, ArUvetasa, emanuM athANuM, aMkurA jAtajAtanAM phUla tathA patra, sacitta, bahubIja, anaMtakAya paNa eka pachI eka varjavA. kAtarI jaTATA kadamULo che (. ) ) lasaNa, DuMgaLI , _zakakarIyAM ra6 Te. surAga mULAM, loDo , || (bahULajorAMgaNa - gAjya S :// vigaInuM ane vigaInI aMdara AvanArI vastunuM parimANa karavuM. vastra dheva, liMpavuM, khetra khaNavuM, havarAvavuM, bIjAnI jU kADhavI, kSetra saMbaMdhI jAtajAtanAM kAma, khAMDavuM, daLavuM, pANImAM jhIlavuM, anna rAMdhavuM, uvaTaNa lagADavuM vagerene ghaTADe kare. tathA beTI sAkSI pUravI. nahIM. dezAvakAzika vratane viSe bhUmi khodavAnuM, pANI lAvavAnuM, kapaDAM dhovAnuM, nhAvAnuM, pIvAnuM, agni saLagAvavAnuM, lIletrI kApavAnuM, maheTA vaDIlenI sAthe chuTathI balavAnuM, adattAdAnanuM tathA strIe puruSanI sAthe tathA Page #600 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yA. kR] vyavahAre rahiyA te pharase, [pa61 puruSa strInI sAthe besavuM, sUvuM, bolavuM, jevuM vagerenuM vyavahAranA saMbaMdhamAM parimANa rAkhavuM, dizinuM mAna rAkhavuM tathA bhegapabheganuM paNa parimANa rAkhavuM, temaja sarve anarthadaMDane saMkSepa kare, sAmAyika, pauSadha tathA atithisaMvibhAgamAM paNa je chuTa rAkhI hoya, temAM dararoja kaMIka ochuM karavuM, khAMDavuM, rAMdhavuM, jamavuM, khaNavuM, vastrAdi raMgavuM, kAMtavuM, pIMjavuM, laDhavuM, ghara vagere dhoLAvavuM, lIMpavuM, jhATakavuM, vAhana upara caDhavuM, lIkha vagere jevI, pagarakhAM paheravAM, khetara nIMdavuM, laNavuM, e chaNa karavuM - - - - - - - jA' 7 st ja rA>i bhAjana - tenuM phaLaparavara) | zrA, 36 Page #601 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pada2] je nizcaya naya dariyA dhanya (9) [zrA. vi. vagere kAryone viSe dararoja banatAM sudhI tene saMvara rAkhave. bhaNavuM, jinamaMdire darzana karavA, vyAkhyAna sAMbhaLavuM, gaNavuM, eTalAM kAmone viSe tathA jinamaMdiranAM sarve kAmone vize udyama kare. AThama, caudaza, kalyANaka tithiemAM tapa vizeSa karelA hoya tene, lekene dharma pamADavA varSa divasamAM udyApana mahotsava kara, dharmane arthe muhapatti, pANInAM gaLaNAM tathA auSadha vagere ApavAM. yathAzakti sAdharmika-vAtsalya karavuM, ane gurune vinaya sAcavave. dara mahine sAmAyika tathA dara varSe pauSadha tathA atithi saMvibhAga yathAzakti kara." A rIte zrAvaka-zrAvikAnA mAsAsaMbaMdhI niyama kahyA che te upara rAjakumAranuM da. che. 6.90 rAjakumAranI kathA-vijyapuramAM vijayasena rAjA hatuM. tene ghaNu putra hatA. temAM vijaya zrI rANIne putra rAjya calAvavA lAyaka thaye, ema jANuM rAjAe tene Adara sanmAna devAnuM mUkI dIdhuM. ema karavAmAM rAjAne e abhiprAya hatuM ke, "bIjA putre adekhAIthI ene mArI nAkhe nahI" paNa tethI rAjakumArane ghaNuM duHkha thayuM. te manamAM vicAravA lAgyuM ke, "pagathI uDAyelI dhULa uDADanArane - mAthe caDhe che, Ama apamAna sahana karanAra karatAM uttama che, evuM nItizAstranuM vacana che," mATe hAre ahiM rahIne zuM karavuM che? huM have paradeza jaIza. kemake je puruSa gharamAMthI bahAra nIkaLIne seMkaDe AzcaryathI bharelA saMpUrNa pRthvImaMDaLane jete nathI, te kUvAnA deDakA jevuM che. pRthvImaMDaLane viSe bramaNa karanAra puruSe dezadezanI bhASAo Page #602 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cA. kR.] duSkarakALa thakI paNa adhIkA, [563 jANuM che, dezadezanA vicitra rivAja jANe che, ane vividha prakAranA AzrcaryakArI camatkAra jue che. ,, rAjakumAra ema vicArI rAtrie koi na jANe tevI rIte hAthamAM talavAra leI bahAra nIkaLye, ane pRthvIne viSe pAtAnI IcchA pramANe pharavA lAgyA. keAI vakhate aTavImAM pharatAM baporanA vakhate bhUkha-tarasathI bahu herAna thayA. eTalAmAM sarvAMge dvivya AbhUSaNa paherelA eka divya puruSa AvyA. teNe snehapUrvaka tenI sAthe keTalIka vArtA karI ane kumArane eka sarve prakAranA upadravane dUra karanArU ane bIjuM sarva uttama vastune ApanArU evAM be ratno ApyAM. kumAre "tuM kANu che ? " ema tene pUchyuM, tyAre teNe kahyu ke, "jyAre tu tArA zaheramAM jaIza tyAre munirAjanA vacanathI hArUM ciratra jANIza. "" pachI rAjakumAra te ratnAnA mahimAthI sava ThekANe yatheccha vilAsa karatA rahyo. eka vakhate paDatunA udghASa sAMbhaLavAthI tenA jANavAmAM AvyuM ke, " kusumapurane devazarmA nAme rAjA AMkhanA daradathI ghaNIja vedanA bhAgave che. " pachI rAjakumAre turataja tyAM jaI ratnanA prabhAvathI AMkhanI IjA dUra karI. rAjAe prasanna thaI rAjakumArane peAtAnuM rAjya tathA puNyazrI nAme putrI ApI pote dIkSA lIdhI, pachI kumAranA pitAe paNa kumArane rAjya upara besADI peAte dIkSA lIdhI. A rIte rAjakumAra e rAjye calAvA lAgyA. eka vakhate traNu jJAnanA dhaNI thaelA devazarmAM rAjavie kumAranA pUrvabhava A pramANe kahyo ke-- Page #603 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 564] mAMsa AlAna barabAdI jJAna guNe Ima teheA; mahA vigai mATa phaLa jhagaDo kanuM kuLa [zrA, vi. ! " kSemApurIne viSe suvrata nAme zeTha hatA, teNe gurunI pAse peAtAnI zakti pramANe ceAmAsA saMbaMdhI niyama lIdhA hatA. tenA eka cAkara hatA, te paNa dareka varSAkALanA cAmAsAmAM rAtribhAjananA tathA madha, madya, mAMsasevananA niyama karatA hatA. pachI te cAkara maraNa pAmyA ane tenA jIva tuM rAjakumAra thayeA, ane suvrata zeThanA jIva mhATo RddhivaMta devatA thayA. teNe pUrvabhavanI prItithI tane e ratnA ApyAM " A rIte pUrva bhava sAMbhaLI kumAra jAtismaraNa jJAna pAmyA, ane ghaNA prakAranA niyama pALIne svage gayA. tyAMthI cyavIne mahAvidehamAM siddha thaze. A rIte cAmAsAnA niyama upara kathA kahI che. cAturmAsika mRtyu aMge lokikazAstronu samarthana laukika prathAmAM paNa A vAta kahI che. vasiSTha RSie pUchyuM ,, Page #604 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cA. phI dhamadAsa gaNI vacane lahiye, pi65 ke, "he brahmadeva! viSNu kSIrasamudramAM zI rIte nidrA kare che? ane nidrA kare tyAre zI zI vastu varjavI? ane te vastu varjavAthI zuM zuM phaLa thAya?" brahmadeve kahyuM : "he vasiSTha! vighaNu khare khara nikA karatA nathI ane jAgRta paNa thatA nathI, paraMtu varSAkALa Ave tyAre bhaktithI viSNune e sarva upacAra karAya che. have viSNuganidrAmAM rahe, tyAre zuM zuM varjavuM? te sAMbhaLa. u' , rAtribhojana je puruSa mAsAmAM musApharI na kare, mATI na khaNe, riMgaNA, ceLA, vAla, kaLathI, tuvera, kAliMgaDA, mULA ane tAMdaLaje eTalI vastune tyAga kare. tathA he vasiSTha? je puruSa mAsAmAM eka anna khAya, je puruSa haMmezAM Page #605 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56] jene pravacana rahe. dhanya. (10) (zrA. vi. tathA ghaNu' karI. cAmAsAmAM rAtribhejana na kare, te A lAkamAM tathA paralokamAM sa` abhiSTa vastu pAme. je puruSa cAmAsAmAM magha, mAMsa, vaje che, te dareka mAsamAM se| va sudhI karelA azvamegha yajJanu puNya pAme che. vagere. mAya RSie paNa kahyuM che ke :-he rAjana ! je puruSa cAmAsAmAM talamana karatA nathI, te ghaNA putra tathA dhana pAme che ane nirogI rahe che. je puruSa puSpAdikano bhoga ADI de che, te svalAkane viSe pUjAya che. je puruSa kaDavA, khATA, tA, mIThA ane khAreA e rasAthI utpanna thatA rasane vaje, te puruSa kurUpatA tathA daurbhAgya koI ThekANe paNa dArUthI guno Dra da bimArI bhikhArI nukazAna jhagaDo c duSTa Page #606 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cA. phI suvihita ga7 kiriyAne gherI, pi67 pAmatuM nathI. tAMbUlabhakSaNa karavAnuM vaje te bhegI thAya ane zarIre lAvaNya pAme. je phaLa, zAka ane pAMdaDAMnuM zAka vaje te dhana tathA putra pAme. he rAjana ! cemAsAmAM goLa na khAya te madhura svaravALe thAya. tAvaDI upara pAkeluM anna bhakSaNa karavAnuM taje te, bahu saMtati pAme. bhUmine viSe saMthAre sUI rahe te viSNune sevaka thAya. dahIM tathA dUdha vaje te geleka nAme devaleke jAya. bapora sudhI pANI pIvAnuM taje te rogapadrava na thAya. je puruSa mAsAmAM ekAMtara upavAsa kare te brahmakamAM pUjAya. je puruSa comAsAmAM nakha ane keza na utAre te dararoja gaMgAsnAnanuM phaLa pAme. je pArakuM anna taje te anaMta puNya pAme, comAsAmAM bhejana karatI veLAe je mauna na rahe, te kevaLa pApa ja bhegave ema jANavuM. maunapaNe bhejana karavuM, upavAsa samAna che, mATe cemAsAmAM jarUra mauna bhajana tathA bIjA niyama rAkhavA. ItyAdi bhaviSyottara purANamAM kahyuM che. { tapAgacchIya zrI ratnazekhara viracita che che "zrAddhavidhi prakaraNanI zrAddhavidhi kaumudI TIkAmAM caturtha cAturmAsika kRtya prakAzane che gujarAtI anuvAda gaNivarya zrI mahAyaza- che sAgarajI ma. sA. dvArA saMpUrNa tha. Page #607 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa68] zrI haribhadra kahAya; [zrA. vi. che. ) paMcama prakAzaH varSakRtya deDha gAthAmAM agiyAra dvAra vaDe varSakRtya kahe che: paiva risaM saMghaccaNasAhammiabhattijattatigaM // 12 // jiNagihi NhavaNaM jidhaNa-buDDhI mhpuuadhmmjaagriaa| suapUA ujjavaNaM, taha titthapabhAvaNA sohI // 13 // zrAvake daravarSe jaghanyathI ekavAra paNa 1 caturvidha zrI saMghanI pUjA, 2 sAdhamika vAtsalya, 3 tIrthayAtrA, rathayAtrA, ane aThThAI yAtrA e traNa yAtrAo, 4 jinamaMdirane viSe snAtramahatsava, 5 mALA paheravI, IMdramALA vagere paherI, paherAmaNI karavI, dhetiyAM vigere ApavA tathA dravyanI uchAmaNI pUrvaka AratI utAravI vagere dharmakRtya karIne devadravyanI vRddhi, 6 mahApUjA, 7 rAtrine vizeSa dharma jAgarikA, 8 zratajJAnanI vizeSa pUjA, 9 aneka prakAranAM ujamaNa, 10 jinazAsananI prabhAvanA ane 11 Aleya. eTalAM dharmakRtye yathAzakti karavA joIe. temAM zrIsaMghanI pUjAmAM potAnA kuLane tathA dhana vagerene anusarIne ghaNuM AdarathI ane bahumAnathI sAdhu-sAvInA khapamAM Ave evI AdhAkarmakRtya Adi doSa rahita vastu guru mahArAjane ApavI. te vastu e ke -vastra, kaMbaLa Page #608 -------------------------------------------------------------------------- ________________ va, kR] ehabhAva dharato te kAraNa [569 pachanaka, sUtra, una, pAtro, pANInAM tuMbaDAM (ghaDA) vagere pAtra, dADe, dAMDI, seya, kAMTAne kheMcI kADhanAre cIpIye, kAgaLa, khaDIyA, lekhaNane saMgraha, pustaka vagere. dinakRtyamAM kahyuM che ke-vastra, pAtra ApavAdika pAMca prakAranuM pustaka, kabaLa, prAdachanaka, dAMDa, saMthAre, sijajA tathA bIjuM paNa vika tathA aupagrahika muhapatti, puMchaNuM vagere je kAMI zuddha saMyamane upakArI heya, te ApavuM, pravacanasAroddhAra vRttimAM vaLI kahyuM che ke- "je vastu saMyamane upakArI hoya, te upakAra karanArI hovAthI upakaraNa kahevAya che. tethI adhika vastu rAkhavI te adhikaraNa kahevAya che. asaMtapaNe vastuno parihAra eTale paribhega(sevana)karanAre asaMyata kahevAya che." ahiM parihAra zabdano artha pariga karanAro e karyo, kAraNa ke vidyAre parimANo evuM vacana che, tethI asaMtapaNe je paribhega kare e artha thAya che. emaja prAtihArika, pITha, phalaka, pATe vagere saMyamepakArI sarve vastuo sAdhu munirAjane zraddhAthI ApavI. soya vagere vastuo paNa saMyamanAM upakaraNa che ema zrI kalpamAM kahyuM che. te evI rIte ke saraLarg vaOA putra ja titti atha:-azanAdika, vastrAdika ane sayAdika e traNa catuSka maLIne bAra; jemake 1 azana, 2 pAna, 3 khAdima ane 4 svAdima e AzanAdika cAra, 5 vastra, 6 pAtra, 7 kaMbala ane 8 prAdaDAMchanaka e vastrAdika cAra; . tathA 9 soya, 10 vastro, 11 neNuM ane 12 kAna khetaravAnI saLI e sayAdika cAra; A rIte traNa catuSka Page #609 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa70] mujha mana teha suhAya. dhanya. (11) [zrA, vi. maLIne bAra vastu saMyamanAM upakaraNa che. emaja zrAvakazrAvikArUpa saMghane paNa zakti mAphaka bhaktithI paherAmaNI vagere ApIne satkAra kare. devaguru vagerenA guNa gAnArA yAcakAdikane paNa ucita lAge tema tRpta kare. 1. saMghapUjA-traNa prakAranI che. eka utkRSTa, bIjI madhyama ane trIjI jaghanya. "jinamatadhArI sarva saMdhane paherAmaNa Ape te utkRSTa saMghapUjA thAya. sarva saMghane mAtra sUtra vagere Ape te jaghanya saMghapUjA thAya. bAkI rahelI save madhyama saMghapUjA jANavI. temAM jene vadhAre dhana kharacavAnI zakita na hoya, teNe paNa guru mahArAjane sUtra, muhapatti vagere tathA be-traNa zrAvaka-zrAvikAone sopArI vagere ApIne daravarSe saMghapUjA bhakitathI sAcavavI. daridrI puruSa eTaluM kare, te paNa tene ghaNe lAbha. kemake-lakSmI ghaNI chatAM niyama Adara, zakita chatAM khamavuM, yauvana avasthAmAM vrata levuM, ane daridrI avasthAmAM thoDuM paNa dAna ApavuM" e cAre vastuthI bahu phaLa maLe che. vastupALa maMtrI vagere leke te dareka cemAsAmAM saMghapUjA karatA hatA ane ghaNA dhanane vyaya karatA hatA, ema saMbhaLAya che. 691 dillImAM jagasI zeThane putra mahaNasiMha zrIpAgacchAdhipa pUjya zrI devacaMdrasUrijIne bhakta hatA. teNe ekaja saMghapUjAmAM jinamatadhArI sarva saMghane paherAmaNI vagere ApIne cerAzI hajAra TaMkane vyaya karyo. bIje ja divase paMDita devamaMgaLagaNi tyAM padhAryA. pUrve mahaNasiMha lAvelA zrIguru mahArAje te gaNijIne mekalyA hatA. Page #610 -------------------------------------------------------------------------- ________________ va, ka] saMyamaThANa vicArI jatAM, pi71 , temanA pravezane vakhate mahaNasiMhe TuMkamAM saMghapUjA karI, temAM cha5nahajAra TaMkane vyaya karyo. saMghapUjA vidhi kahI che. 2. sAdharmika vAtsalya-sAdharmika vAtsalya paNa sarve sAdha rmikabhAIonuM athavA keTalAkanuM zakita pramANe karavuM sAdhamI bhAIne vega maLavo je ke durlabha che. kemake-sarve jIve sarve prakAranA saMbaMdha mAhemAhe pUrve pAmelA che, paraMtu sAdharmika Adi saMbaMdhane pAmanArA che te koIka ThekANe viralA ja hoya che. sAdharmika bhAIne melApa paNa ghaNe puNyakArI che, te pachI sAdharmikane zAstramAM kahyA pramANe Adara-satkAra kare te ghaNe puNyabaMdha thAya emAM zuM kahevuM? kahyuM che ke-ekatarapha sarve dharma ane bIjI taraphasAdhamika vAtsalya rAkhI buddhirUpI trAjavAe teliye to banne sarakhA Utare che ema kahyuM che. sAdharmikane AdarasatkAra A pramANe kare. potAnA putra vagerene janmatsava, vivAha vagere hoya te sAdharmika bhAIone nimaMtraNa karavuM ane uttama bhajana, tAMbUla, vastra AbharaNa vagere ApavuM. kadAca teo keI vakhate bahu muzkelImAM AvI paDe te pitAnuM dhana kharacIne temane AphatamAMthI ugAravA. pUrva karmanA aMta rAyanA doSathI keInuM dhana jatuM rahe che tene pAche pUrvanI avasthAmAM lAvavo. je pitAnA sAdharmika bhAIone paise Take sukhI na kare, te puruSanI hoTAI zA kAmanI ? kemake "jemaNe dIna jIne uddhATana karyo, sAdhamikenuM vAtsalya na karyuM ane hRdayane viSe vitarAganuM dhyAna na karyuM." temaNe pitAne janma vRthA gumAvyuM. pitA sAdharmika Page #611 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAchI - jena lahe nija sAMkhe; [zrA. vi. bhAIo je dharmathI bhraSTa thatA hoya te, game te rIte temane dharmane viSe daDha karavA. je teo dharmakArya karavAmAM pramAda karatA hoya che, temane yAda karAvavuM ane anAcArathI nivAravA prayatna kare. kemake -pramAda kare te yAda karAvI, anAcArane viSe pravRtta thAya te nivAravA, bhUle te preraNA karavI, ane vAraMvAra cUke te vakhate vakhata preraNA karavI. temaja pitAnA sAdharmikene vAcana, pRcchanA, parAvartana, anuprekSA ane dharmakathA vagerene viSe joga maLe tema joDavA, ane zreSTha dharmAnuSThAnane viSe sAdhAraNa pauSadhazALA vagere karAvavI. zrAvikAonuM paNa sAdharmika vAtsalya karavuM zrAvikAonuM vAtsalya paNa zrAvakanI mAphaka karavuM. kAMI paNa ochuM vadhatuM na karavuM. kemake, jJAna, darzana ane cAritrane dhAraNa karanArI, utkRSTa zIlane pALanArI, tathA saMtoSavALI evI zrAvikAo jainadharmane viSe manamAM anurAgavALI hoya che, mATe temane sAdharmikapaNe mAnavI. zaMkAlekamAM tathA zAstramAM strIo ghaNI pApI kahevAya che, e te bhUmi vinAnI jherI keLanuM jhADa, megha vinAnI vijaLI, jenA upara auSadha cAlatuM nathI evI, kAraNa vinAnuM mRtyu, nimitta vinAne utpAta, phaNa vinAnI sarpiNI ane guphA vinAnI vAghaNa sarakhI che. emane te pratyakSa rAkSasI samAnaja gaNavI. guru uparane tathA bhAI uparane neha tuTavAnuM kAraNa eja che. kemake-asatya vacana, sAhasikapaNuM, kapaTa, mUrkhatA, atibha, azucipaNuM Page #612 -------------------------------------------------------------------------- ________________ va. kR] te juThuM bolIne duramati, pi73 ane nirdayapaNuM eTalA strIonA doSa svAbhAvika che. kemake-he gautama! jyAre anaMtI pApanI rAzio udayamAM Ave tyAre strIpaNuM pamAya che. ema tuM samyapha prakAre jANa. A rIte save zAstromAM strIonI niMdA pagale pagale javAmAM Ave che, mATe teothI dUra rahevuM, ema chatAM temanuM dAna sanmAnarUpa vAtsalya karavuM zI rIte ghaTe ? samAdhAna :-"strIo ja pApI hoya che" e ekAMta paNa nathI. jema strIomAM tema puruSomAM paNa pApIpaNuM sarakhuM ja che. kemake, puruSo paNa krara manavALA, ghaNA duSTa, nAstika, kRtaLa, potAnA zeThanI sAthe duzmanAvaTa karanArA, vizvAsaghAtI, jUThuM belanArA, pArakuM dhana tathA pArakI strI haraNa karanArA, nirdaya tathA gurune paNa ThaganArA evA ghaNuM jovAmAM Ave che. puruSa jAtimAM keTalAka evA loko che. tethI puruSonI avajJA karavI jema ghaTita tathI, tema strI jAtimAM paNa keTalIka pApI strIo che, tema ghaNI guNavaMtI strIo paNa che. jema tIrthaMkaranI mAtAe uttama guNavaDe yukata hoya che. mATe temanI pUjA devatAnA idro paNa kare che, ane munio paNa stuti kare che. laukika zAstranA jANa paNa kahe che ke strIo koI adbhuta garbha dhAraNa kare che ke, je traNe jagatane guru thAya che, mATe ja paMDita leka strIonI ghaNI hoTAI kabUla kare che. keTalIka strIo potAnA zILanA prabhAvathI agnine jaLa samAna, jaLane sthaLa samAna, gajane ziyALiyA samAna, sarpane deraDI samAna ane jherane amRta Page #613 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa) zuM sAdhe guNa pAkhe. dhanya. (12) [zrA. vi. samAna kare che, temaja caturvidha zrIsaMghanuM cothuM aMga zrAvikAo che. zAstramAM je temanI ghaNI nidA saMbhaLAya che, te puruSoe temane viSe Asakita na karavI mATe ja che. sulasA vagere zrAvikAonA guNanI te tIrthakaree paNa ghaNuM prazaMsA karI che. temanI dharmane viSe rahelI daDhatA Idroe paNa svargone viSe vakhANI che, ane jabarA mithyAtrIo paNa emane samyaktvathI calAvI zakyA nahi. temaja keTalIka zrAvikAo carama dehavALI tathA keTalIka be traNa bhava karIne mokSe janArI zAstramAM saMbhaLAya che, mATe mAtAnI mAphaka, bahenanI mAphaka tathA putrInI mAphaka emanuM vAtsalya karavuM ucita ja che, Ane vistAra nathI karatA. 62 daMDavItha rAjAnuM daSTAMta-sAdhanika vAtsalya karIne rAjAe pitAnuM atithisaMvinAza vrata sAcave che. kemake, munione rAjapiMDa kalpata nathI, A viSaya upara bhAratanA vazamAM thaelA traNakhaMDanA svAmi daMDavIrya rAjAnuM daSTAMta che. daMDavIrya rAjA hamezAM sAdhanika bhAIne jamADI pachI ja pote bhojana karatA hate eka vakhate InDe manamAM tenI parIkSA karavAnuM dhAryuM tene jJAna-darzana-cAritrarUpa traNa ratnanI sUcaka suvarNanI janaI ane bAra vatenA sUcaka bAra tilakane dhAraNa karanAra tathA bharate racelA cAra vedane mukhe pATha karanArA evA tIrthayAtrA karIne AvelA koDe zrAvaka jaNavyA. daMDavIrya temane bhaktithI nimaMtraNa karI jamADI rahe che, eTalAmAM sUrya Athame. pachI I e rIte lAga ATha divasa zrAvaka prakaTa karyA, tethI rAjAne Page #614 -------------------------------------------------------------------------- ________________ va. ka. navi mAyA dhame navi kahevuM, pi75 ATha upavAsa thayA. paNa tenI sAdharmika-bhakti te tarUNa purUSanI zaktinI mAphaka divase divase vadhatI ja rahI. tethI IMdra prasanna thayo, ane teNe tene divya dhanuSya, ratha, hAra tathA be kuMDaLa ApI zatruMjayanI yAtrA karavA tathA tIrthoddhAra mATe preraNA karI, daMDavIye paNa te pramANe karyuM. 6. 93 saMbhavanAtha bhagavAna AdinA daSTAMte zrI saMbhavanAtha bhagavAna paNa pUrvanA trIjAbhavamAM dhAtakIkhaMDanI aMdara AvelA aravatakSetranI kSemApurInagarImAM vimaLavAhana nAme rAjA hatA tyAre temaNe moTA duSkALamAM sarve sAdhamika bhAIone bhejanAdika ApIne jinanAma karma bAMdhyuM. pachI dIkSA laI AyapUrNa thaye Anata devalekamAM devatApaNuM bhagavI zrI saMbhavanAtha tIrthaMkara thayA. teo phAgaNa sudi AThamane divase avataryA, tyAre heTe duSkALa chatAM te ja divase cAre taraphathI sarva jAtanuM dhAnya AvI pahoMcyuM, tethI temanuM saMbhava evuM nAma pADayuM. bRhadbhAgyamAM kahyuM che ke zuM zabdane artha sukha kahevAya che. bhagavAnanA darzanathI sarve bhavya jIvane sukha thAya che, mATe temane saMbhava kahe che. A vyAkhyAnane anusarIne sarve tIrthakare saMbhava nAmathI oLakhAya che. saMbhavanAthajIne saMbhava nAmathI oLakhavAnuM bIjuM paNa eka kAraNa che. kaI vakhate zrAvastI nagarImAM kALadeSathI duSkALa paDaze. tyAre sarve mANasa duHkhI thayA. paNa senAdevInI kukSimAM saMbhavanAthajI avataryA. tyAre iMdra pote AvIne senAdevInI pUjA karI, ane jagatane viSe eka sUrya samAna putranI Page #615 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa76). parajananI anuvRtti, zriA. viprApti thayAnI temane senAdevIne) vadhAmaNa ApI. te ja divase dhAnyathI paripUrNa bharelA ghaNa sAthe cAre taraphathI AvyA, ane tethI tyAM sAre sukALa thaye. je mATe te bhagavAnanA saMbhavathI (janmathI) save dhAne saMbhava thaye, te mATe mAtA-pitAe te bhagavAnanuM saMbhava nAma ApyuM. devagiri (vartamAna delatAbAda)mAM jagasiMha nAme zeTha pitAnA jevA sukhI karelA traNa sATha vANetara pAse hamezAM bahotera hajAra TaMkane vyaya karI pratidivasa ekeka sAdharmika vAtsalya karAvatuM hatuM. A rIte dara varSe te zeThanAM traNa sATha sAdhamika vAtsalya thatAM hatAM. tharAdamAM zrImALI AbhUnAmA saMghapatie traNa sAdhamI bhAIone pitAnA sarakhA karyA. kahyuM che ke te suvarNa parvatane tathA rUpAnA parvatane zuM upaga? kAraNa ke, jene Azraya karI rahelAM kASThanAM vRkSo kASThamaya rahe che, paNa sonA rUpAnAM thatAM nathI. eka malaya parvatane ja ame ghaNu mAna ApIe chIe; kemake, tene Azraya karI rahelA AMbA, lIMbaDA ane kuTaja nAmanAM vRkSo paNa caMdanamaya thAya che. sAraMga nAmanA zreSThIe paMcaparameSThI maMtrane pATha karanAra lokone pravAhavaDe darekane suvarNanA TaMka ApyA, eka cAraNane, bela ema pharI pharI kahevAthI te nava navakAra belya, tyAre teNe nava soniyA ApyA. A rIte sAdharmika vAtsalyane vidhi kahyo che. 3. yAtrAe-zrAvake daravarSe jaghanyathI eka paNa yAtrA khAsa karavI. yAtrAe traNa prakAranI che. te e ke-1 aThThAI Page #616 -------------------------------------------------------------------------- ________________ va, kI dharmavacana AgamamAM kahiye; [pa77 2 rathayAtrA yAtrA ane 3 tIrthayAtrA. A rIte traNa prakAranI yAtrA paMDitajane kahe che. temAM aThThAI yAtrAnuM svarUpa pUrve kahyuM che. temAM savistara sarva caityaparipATI karavA vagere aThThAI yAtrA tene caityayAtrA paNa kahevAya che. che ke saMpratirAjAnI rathayAtrA-rathayAtrA te AcArya hemacaMdrasuriviracita pariziSTaparvamAM kahI che, te e rIte ke -pUjya zrIsuhasti AcArya avaMti nagarImAM padhAryA hatA, tyAre eka vAra saMghe atyayAtrA utsava karyo. bhagavAna suhastI AcArya ma. paNa dararoja saMghanI sAthe caityayAtrAmAM AvI maMDapane zobhAvatA hatA. tyAre saMprati rAjA nhAnAmAM nhAnA ziSyanI peThe hAtha joDI suhastI sUrinI AgaLa besate hate. caityayAtrA utsava thaI rahyA pachI saMghe rathayAtrA zarUkarI yAtrAne utsava rathayAtrA karavAthI saMpUrNa thAya che. suvarNanI tathA mANikaya ratnonI kAMtithI dizAone prakAzita karanAra e sUryanA ratha sarakhe ratha ratha zALAmAMthI nIkaLe. vidhine jANa ane dhanavAna zrAvakoe rathamAM padharAvelI jinapratimAnI snAtra pUjA vagere karI. arihaMtanuM snAtra karyuM, janma kalyANakane avasare jema merUnA zikhara uparathI, tema rathamAMthI snAtrajaLa nIce paDavA lAgyuM, jANe zra. 37 Page #617 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa78] kapaTa rahita mana vRtti. dhanya, (13) [zrA. vi. bhagavAnane kAMI vinaMti ja na karatA hoya evA mukhe mukhakeza bAMdhelA zrAvakoe sugaMdhI caMdanAdi vastuthI bhagavAnane vilepana karyuM. mAlatI, kamaLa vagere phUlanI mALAothI bhagavAnanI pratimA pUjAI, tyAre te zaraskALanA meghathI vIMTAyelI caMdrakaLAnI mAphaka zebhavA lAgI. baLatA malayAgaranA dhUpathI thaelI dhUmADAnI rekhAothI viMTAyelI bhagavAnanI pratimA nIla vastrothI pUjAyelI na hoya? evI rIte zobhavA lAgI. jenI aMdara dIpatI dIpazikhAo che evI bhagavAnanI AratI zrAvakoe karI te dIpatI auSadhIvALA parvatanI TUMka mAphakazebhatI hatI. ariha tanA paramabhakta evA te zrAvoe bhagavAnane vaMdanA karI azvanI mAphaka AgaLa thaI pite ratha che. te vakhate nagaravAsI janenI strIoe hallIsakarAsa zarU karyA. zrAvikAo cAre tarapha ghaNAM maMgaLa gIta gAvA lAgI. pAra vinAnuM kezaranuM jaLa rathamAMthI nIce paDatuM hovAthI AgaLanA rastAmAM chaMTakAva thavA mAMDe. A rIte pratyeka gharanI pUjA grahaNa karate ratha, dararoja saMprati rAjAnA dvAramAM haLave haLave AvatuM hatuM. te joI saMprati rAjA paNa rathanI pUjA karavAne taiyAra thAya ane phaNasa phaLanI mAphaka sarvAga vikasvara remarAjIvALA thaI tyAM Ave. pachI navA AnaMda rUpa sarovaramAM haMsanI mAphaka kIDA karatA saMprati rAjA, rathamAM virAjamAna thayelI pratimAnI aSTaprakArI pUjA kare. mahApadyacakIe paNa pitAnI mAtAnA manoratha pUrNa karavA ghaNA ADaMbarathI rathayAtrA karI. kumArapAle karelI rathayAtrA-kumArapALe karelI Page #618 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sacama viSNu samRtatA thApe, [59 va. rR.] rathayAtrA A rIte kahI che--caitra mAsanI AThamane divase ceAthe paheAre jANe cAlatA merU pata ja na hAya ! eve ane suvarNa maya mhoTA daMDa upara rahelI dhvajA, chatra, cAmara vagere vastuthI dIpate eve savamaya ratha ghaNI RddhinI sAthe nIkaLe che, te vakhate harSathI nagaravAsI lAkA ekaThA maLIne maMgaLakArI jaya jaya zabda kare che. zrAvaka snAtra tathA caMdanatuM vilepana karI sugaMdhI puSpothI pUjAyelI zrI pArzva jinanI pratimAne kumArapALanA baMdhAvelA mahera AgaLa ubhA rahelA rathamAM ghaNI RddhithI sthApana kare che. vAji MtranA zabdathI jagane bharI denAra ane haSathI maMgaLa gItA gAnArI suMdara strIonI tathA sAmatanA ane matrIenA maMDaLanI sAthe te ratha kumArapALanA rAjamahela AgaLa jAya pachI rAjA rathanI aMdara padharAvelI pratimAnI paTTavastra, suvarNamaya AbhUSaNa vagere vastuothI pate pUjA kare, ane vividha prakAranA gAyana, nATaka vagere karAve. pachI te ratha tyAM eka rAta rahI si'dvAranI bahAra nIkaLe, ane pharakatI vajAethI jANe nRtya ja karI rahelA na hAya! evA paTamaDapamAM AvIne rahe. prabhAtakAle rAjA tyAM AvI rathamAM zeAmatI jinapratimAnI pUta vagere kare ane caturvidha sagha samakSa te AratI utAre. pachI hAthI jotarelA ratha sthAnake baMdhAvelA ghaNA paTTamaDapamAM rahetA nagaramAM phe. tI yAtrA ane tenI vAdhahave trIjI tIrtha yAtrAnuM svarUpa kahuM chuM. temAM zrI zatruMjaya, giranAra vagere tIrthaM samajavAM. temaja tItha "karAnA janma, dIkSA, jJAna, nirvANu Page #619 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pApa zramaNa te bhASyA; [zrA, vi 50] ane vihAranI bhUmie paNa ghaNA bhanya jIvAne zubha bhAva utpanna kare che ane bhavasamudramAMthI tAre che, mATe te bhUmie paNa tItha ja kahevAya che. A tIrthAne viSe samyaktvazuddhi mATe javu te tItha'yAtrA kahevAya che. tene vidhi. * ekaAhAra, sacittaparihAra, bhUmizayana, brahmacarya vrata vagere kaThaNa abhigrahe yAtrA karAya tyAM sudhI paLAya evA prathama grahaNa karavA. pAlakhI, sArA gheADA, pala'ga vagere samagra Rddhi hAya, tA paNa yAtrA karavA nIkaLelA dhanADhya zrAvakane paNa zakti hAya tA page cAlavuM ja ucita che kemake-yAtrA karanAre cha'rI pALavI ekAhArI, samaktidhArI, bhUmizayanakArI, sacittaparihArI, pAdacArI ane brahmacArI rahevu. laukika zAstramAM paNa kahyuM che ke-yAtrA karatAM vAhanamAM bese te yAtrAnu' a* phaLa jAya, pagarakhAM pahere teA phaLanA ceAtheA bhAga jAya, muMDana na kare teA trIjo bhAga jAya, ane tIthaeN jaIne dAna le teA yAtrAnu sa phaLa jatuM rahe. mATe tIrthayAtrA karanAra puruSe eka Taka bhAjana karavu', bhUmi upara sUvu' ane zrI RtuvatI chatAM paNa Page #620 -------------------------------------------------------------------------- ________________ va, kR] uttarAdhyayane sarala svabhAve, braTTAcArI rahevuM. upara kahyA pramANe abhigraha lIdhA pachI zakti pramANe rAjAne bheTayuM vagere ApI prasanna karI tenI AjJA levI. yAtrAmAM sAthe levA mATe zakti pramANe uttama maMdira taiyAra karavAM. svajananA tathA sAdharmika bhAIonA samudAyane yAtrAe AvavA mATe premapUrvaka nimaMtraNa karavuM. paramabhaktithI sadgurune paNa nimaMtraNa karavuM, amArI pravartAvavI. jinamaMdiramAM mahApUjAdi mahatsava karAvavA. jenI pAse bhAtuM na hoya tene bhAtuM tathA jene vAhana na hoya tene vAhana ApavuM. nirAdhAra mANasone paisAno tathA sArA vacanane AdhAra Apo. yogya madada ApIza evI udgheSaNa karI utsAha vinAnA yAtrALu lekone paNa sArthavAhanI peThe himmata ApavI; ADaMbarathI maheoTA ane aMdaranA bhAgamAM ghaNuM samAsavALI koThIo, zarAvala, kanAte, taMbUo, moTI kaDhAIyuM tathA bIjA paNa pANInAM heTAM vAsaNo vagere karAvavAM. gADAM, paDadAvALA ratha, pAlakhI, piThiyA, uMTa, azva vagere vAhane sajaja karAvavAM. zrIsaMghanI rakSAne sAru ghaNA zUra ane subhaTone sAthe levA, ane kavaca zirastrANa vagere upakaraNa ApIne temane satkAra kare. gIta, nRtya, vAjiMtra vagere sAmagrI taiyAra karAvavI. pachI sArA zakuna; nimitta vagere joIne ghaNA utsAhavALA thaI sArA muhurtA javuM. mArgamAM yAtrALunA sarva samudAyane ekaTho kare. sArAM pakUvAne jamADI temane tAMbUla vagere ApavuM. temane aMge AbhUSaNa tathA vastro paherAvavAM. sArA pratiSThita, dharmiSTha, pUjya ane ghaNA bhAgyazALI puruSo pAse saMghavI Page #621 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 582) zuddha parUpaka dAkhe, dhanya. (14) [zrA. vi. paNAnuM tilaka karAvavuM. saMghapUjA vagere mATe utsava karo. bIjAo pAse paNa gyatA pramANe saMghavIpaNA vagerenuM tilaka karavAne utsava karAve. saMghanuM jokhama mAthe lenArA, AgaLa cAlanArA, pAchaLa rahI rakSaNa karanArA tathA mukhyapaNe saMghanuM kAma karanArA vagere lekane cagya sthAnake rAkhavA. zrI saMghanA cAlavAnA tathA mukAma vagerenA je TharAva thayA hoya, te sarva prasiddha karavA. mArgamAM sarve sAdhamIonI sArI peThe sArasaMbhALa karavI. keInuM gADAnuM paiDuM bhAMge, athavA bIjI koI harakata Ave te pote temane sarva zaktie yeAgya madada karavI. dareka gAmamAM tathA nagaramAM jinamaMdirane viSe snAtra, mahATI davajA caDhAvavI. cityaparipATI vagere mATe utsava kara, jIrNoddhAra vagerene paNa vicAra karavo. tIrthanAM darzana thaye sonuM, ratna, matI Adi vastu vaDe vadhAmaNI karavI. lApazI, lADu Adi vastu munirAjane vaherAvavI. sAdharmika-vAtsalya karavuM. ucitapaNe dAna vagere ApavuM tathA mahA pravezotsava kare. tIrthe dAkhala thayA pachI pahelAM harSathI pUjA, DhIkana vagere AdarathI karavuM. aSTaprakArI pUjA karavI tathA snAtra vidhithI karavuM. mALa paherAvavI vagere karavuM. dudha (ghI)nI dhArAvaDI devI. paherAmaNI mUkavI. jinezvara bhagavAnanI navAge pUjA karavI tathA phUlaghara, kelighara vagere mahApUjA rezamI vastramaya davajAnuM dAna, keIne harakata na paDe evuM dAna (sadAvrata), rAtri jAgaraNa, gIta, nRtya vagere nAnAvidha utsava, tIrtha prApti-nimitta upavAsa, Page #622 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. ku. eka bAla paNa kiriyAnameM te, pi83 chaThTha vagere tapasyA karavI. koDa, lAkha cokhA vagere vividha vastu vividha ujamaNamAM mUkavI. jAtajAtanA cevIza, bAvana, botera athavA eka ATha phaLe athavA bIjI jAtajAtanI eTalI ja vastuo tathA sarva bhakSya ane bhejya vastuthI bharelo thALa bhagavAna AgaLa dharavo. temaja rezamI vagere uttama vastranA cheDa (caMdraA.) paherAmaNI, AMgaluchaNAM, dIvAne sAruM tela, dhetiyA, caMdana, kesara, bheganI vastu, puSpa lAvavAnI chAbaDI, piMgAnikA, kaLaza, dhUpadhANuM, AratI, AbhUSaNa, davAo, cAmara, nALIvALA kaLaza, thALIo, kaLA, ghaMTAo, jhalarI, paTahu vagere vAjitre ApavAM. sUtAra vagerene satkAra kara. tIrthanI sevA, viNasatA tIrthano uddhAra tathA tIrthanA rakSaka lokone satkAra kare. tIrthane garAsa Apa. sAdharmika vAtsalya, gurunI bhakti tathA saMghanI paherAmaNI vagere karavuM. yAcaka vagerene ucita dAna ApavuM. jinamaMdira vagere dharmakRtyo karavAM. yAcakone dAna ApavAthI kIrti mAtra thAya che. ema samajI te niSphaLa che ema na mAnavuM; kemake yAcako paNa devanA, gurunA tathA saMghanA guNa gAya che mATe temane ApeluM dAna bahu phaLadAyI che. cakravattI vagere lake jinezvara bhagavAnanA AgamananI vadhAmaNI ApanArane paNa sADAbAra koDa sonaiyA jeTaluM prIti dAna ApatA hatA. siddhAMtamAM kahyuM che ke-sADAbAra koDa seniyA jeTaluM, cakravatanuM prItidAna jANavuM. A rIte yAtrA karI pAchA vaLato saMghavI ghaNuM utsavathI pitAnA gharamAM praveza kare. Page #623 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 584] zAna na navibAlA; [zrA. vi. pachI devAhAnAdi utsavathI kare; ane eka varSa sudhI tIrthopavAsa vagere kare. A rIte tIrthayAtrAne vidhi kahyo che. vikamarAjA Adi saMghanuM vRttAMta zrIsiddhasena divAkare pratibaMdha pamADelA vikramAditya rAjA zatruMjayanI yAtrAe gayA tyAre tenA saMghamAM 169 senAnA ane pa00 dAMta, caMdanAdimaya jinamaMdira hatAM. zrI siddhasena divAkara vagere 5000 AcArya hatA. cauda mukuTadhArI rAjAo hatA. tathA sIttaralAkha zrAvakanAM kuTuMba, 11009000 gADAM, aDhAra lAkha ghoDA, 7600 hAthIo ane ja UMTa, baLada vi. ghaNA hatAM. '' kumArapALe kahelA saMghamAM suvarNaratnAdimaya aDhAra cumotera (1874) jina maMdira hatA. tharAdamAM pazcima maMDaLika nAme prasiddha evA AbhusaMghavInI yAtrAmAM sAtaso (700) jinamaMdira hatAM, ane teNe yAtrAmAM bAra koDa sonaiyAne vyaya karyo. pethaDa nAmA zreSThIe tIrthanAM darzana karyA tyAre agiyAra lAkha rUpAmaya TaMkane vyaya karyo, ane tenA saMdhamAM bAvana derAsara ane sAta lAkha mANasa hatAM. vastupALa maMtrIe karelI sADIbAra yAtrAmAM prasiddha che. Page #624 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pi85 pa, kI seve yogya susaMyatane te, 4.snAtra mahatsava tathA jinamaMdiramAM dararoja ghaNA ADe. barathI snAtrotsava kara, tema karavAnI zakti na hoya te dareka parvane viSe kare, tema paNa na karI zakAya te varSamAM eka vAra te avazya snAtrotsava karavo, temAM merUnI racanA karavI. aSTa mAMgaLikanI sthApanA karavI. naivedya dharavuM tathA ghaNA bAvanAcaMdana, kezara, suMgadhI puSpo ane bhega vagere sakaLa vastune samudAya ekaThe kara. saMgIta AdinI sAmagrI sArI rIte taiyAra karavI. rezamI vastramaya mahAdhvajA ApavI, ane prabhAvanA vagere karavI. snatrotsavamAM pitAnI saMpatti, kuLa, pratiSThA vagerene anusarI sarva zaktivaDe dhanane vyaya vagere karI sarva ADaMbarathI jinamatanI ghaNI prabhAvanA karavAne sArU prayatna kare. saMbhaLAya che ke-pethaDa zeThe zrI giranArajI upara snAtra-mahotsavane avasare chappana dhaDI pramANa suvarNa ApI iMdramALA paherI. ane teNe zrI zatruMjaya upara tathA giranArajI upara eka ja suvarNamaya davA ApI. tene putra jhAMjhaNa zeThe te rezamI vastramaya davajA ApI. A rIte snAtretsavanuM svarUpa kahyuM che. 5-6-7.devadravyanI vRddhi-devadravyanI vRddhine mATe dareka varSe mALadghATana karavuM. temAM IdramALA athavA bIjI mALA daravarSe zakti pramANe grahaNa karavI. zrI kumArapALanA saMghamAM mALaghATana thayuM tyAre vAbhaTTa maMtrI vagere samartha loke cAra lAkha, AThalAkha ItyAdi saMkhyA jolavA lAgyA. te samaye soraTha dezane mahuvAne rahIza prAgvATa haMsarAja dhIrUne putra jagaDa, malinavastra paherI tyAM ubhe hatuM. teNe sevAkoDanI rakama Page #625 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58] ele upadeza mAlA. dhanya, (15) [zrA. vi. kahI. Azcarya thI kumArapALa rAjAe pUchyuM, tyAre teNe kahyu ke--mhArA pitAe naukAmAM besI deza-dezAMtara vyApAra karI upArjana karelA dravyathI savA savA kroDa sonaiyAnI kimatanAM pAca mANikaya ratna kharIdyAM, ane aMta vakhate mane kahyuM ke"zrIzatru Mjaya, giranAra ane devapaTTana bhagavAnane ekeka ratna caDAvavuM. ane e ratna peAtAne mATe rAkhavAM." pachI jagaDuzAe te traNe ratnA suvarNa jaDita karI zatru'jaya RSabhadeva bhagavAnane, giranAra zrI neminAthajIne tathA devapaTTaNa zrI caMdraprabhasvAmine kaMThAbharaNa tarIke ApyAM. eka vakhate zrI giranArajI upara digaMbara tathA zvetAMbara e baMnenA sadya samakALe AvI pahAMcyA ane banne jaNAe amAruM' tItha kahI vivAda karavA mAMDayo. tyAre je iMdramALA pahere tenu A tItha che' evA vRddha janAnA vacanathI pethaDa zeThe chappana paDI pramANu suvaNa ApI iMdramALA paherI ane yAcakane cAra ghaDI pramANa suvaNu ApI tI potAnu che ema siddha karyuM. A rIte ja paherAmaNI, navI dheAtIe, jAtajAtanA caMdaravA, aMgalUchaNAM, dIpaka, tela, UMcuM caMdana, kesara bhAga vagere jinamaMdire khapamAM AvatI vastue daravarSe zakti pramANe ApavI. temaja uttama AMgI vela muTTinI racanA, sarvAM ganAM AbhUSaNa, phUlaghara, kelighara, pUtaLInA hAthamAMnA phuvArA vagere racanA tathA vividha prakAranAM gAyana, nRtya vagere utsavavaDe mahApUjA tathA rAtrijAgaraNa karavAM. 694 jema eka zeThe samudramAM musApharI karavA jatAM eka lAkha. Page #626 -------------------------------------------------------------------------- ________________ va, kR] riyAna paNa eka bAlate, [paha dravya kharacIne mahApUjA bhaNAvIne managamata lAbha thavAthI bAra varSe pAcho AvyA tyAre harSathI eka phroDa rUpiyA kharacI jinamaMdire mahApUjA vagere utsava karyo. 8. zrutajJAnanI ArAdhanA temaja pustaka vageremAM rahelA zratajJAnanI kapUra Adi vastuvaDe sAmAnya pUjA to game tyAre banI zake tema che. mUlyavAna vastra vagere vastuvaDe vizeSa pUjA te daramAse, ajavALI pAMcamane divase zrAvakane karavI yogya che. tema karavAnI zakti na hoya te jaghanyathI varSamAM eka vAra to avazya karavI ja, A vAta janmakRtyanI aMdara AvelA jJAna-bhaktidvAramAM vistArathI kahIzuM. [prama jJAnanI virAdhanAthI bacavuM pachI jJAnabhakita karavI.] KEYII bhimanatImakhA bI pAtra wkhar . . . :: >> ka, Lee 9. ughApana mahatsava-tema ja navakAra, Avazyaka sUtra, upadezamALA, uttarAdhyayana vagere jJAna, darzana ane judA Page #627 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188] je liMgI muni rAgI; [zrA. vi. judA prakAranA tapa saMbaMdhI ujamaNamAM jaghanyathI eka 'ujamaNuM te daravarSe yathAvidhi jarUra karavuM. kemake mANasonI ujamaNuM karavAthI lakSmI sAre sthAnake joDAya, tapasyA paNa saphaLa thAya, ane niraMtara zubha dhyAna, bhavya ane samakitane lAbha, jinezvara mahArAjanI bhakti tathA jinazAsananI zebhA thAya, eTalA guNa thAya che. tapasyA pUrI thayA pachI ujamaNuM karavuM te navA banAvelA jinamaMdire kaLaza caDhAvavA samAna, cekhAthIbharelA pAtra upara phaLa mUkavA samAna athavA bhejana karI rahyA pachI tAMbUla devA samAna che. zAstramAM kahelI vidhi pramANe navakAra lAkha athavA kroDa vAra gaNuM jinamaMdire snAtretsava, sAdharmika vAtsalya, saMghapUjA vagere ghaNA ADaMbarathI karavuM. lAkha athavA koDa cokhA, aDasaTha sonAnI athavA rUpAnI vADakiye, pATiye, lekhaNe tathA ratna, motI, paravALAM, nANuM, temaja nALiyera vagere aneka phaLa, jAtajAtanAM paphavAne, dhAnya tathA khAdya ane svAdya evI aneka vastuo, kapaDAM vagere vastuo mUkI navakAranuM ujamaNuM karanAra, upadhAna karavA Adividhi sahita mALA paherI Avazyaka sUtranuM ujamaNuM karanAra, gAthAnI saMkhyA mAphaka eTale pAMcaso cummAlIza pramukha medaka, nALiyera, vATakiya vagere vividha vastu mUkIne upadezamALAdikanAM ujamaNuM karanAra, sonaiyA vagere vastu nAkhI lADavA Adi vastunI prabhAvanA karI darzanAdikanAM ujamaNa karanArA bhavya che paNa hAlanA kALamAM dekhAya che. mALA paheravI e moTuM dharmakRtya che, kemake navakAra, Page #628 -------------------------------------------------------------------------- ________________ va, kR] jJAnayogamAM jaza mana varate, [588 iriyAvahI ItyAdi sUtra zakti pramANe tathA vidhi sahiMta upadhAna vahyA vinA bhaNavA-gaNavAM e azuddha diyA gaNAya che. zratanI ArAdhanA mATe jema sAdhuone vegavahevA, tema zrAvakene upadhAnatapa jarUra karavuM joIe. mALA paheravI eja upadhAnatapanuM ujamaNuM che; kaiIjIva upadhAnatapayathAvidhi karI. potAnA kaMThamAM navakAra Adi sUtranI mALA tathA gurue paherAvelI sUtaranI mALA dhAraNa kare che, te be prakAranI zivazrI (nirupadravapaNuM ane mokSalakSmI upAje che. muktirUpa kanyAnI varamALA ja na hoya ! sukRtarUpa jaLa kheMcI kADhavAnI ghaDAnI mALA na hoya! tathA pratyakSa guNenI guMthelI mALA ja na hoya ! evI mALA puNyavAnathI ja paherAya che. A rIte ajavALI pAMcama vagere vividha tapasyAe, ujamaNAM paNa te te tapasyAnA upavAsa vagerenI saMkhyA pramANe nANuM, vATakiye, nALiyera, lADu vagere judI judI vastu mUkI yathAzrata saMpradAyane avalaMbIne karavAM. 10. zAsananI prabhAvanAM temaja tIrthanI prabhAvanAne mATe zrI guru mahArAja padhAravAnA hoya tyAre temanuM sAmaiyuM, prabhAvanA vagere daravarSe jaghanyathI ekavAra te zakti pramANe jarUra karavI ja. temAM zrIguru mahArAjano pravezatsava badhI rIte ghaNA ADaMbarathI caturvidha saMgha sahita sAmA jaI tathA zrIguru mahArAjane tathA saMghane satkAra vagere karIne zakti pramANe kare; kemake zrIguru mahArAjane sanmukha gamana, vaMdana, namaskAra ane sukhazAtAnI pRcchA karavAthI cirakALathI saMcita kareluM pApa eka ghaDI vAramAM zithila Page #629 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 590] te kariyA seAbhAgI, dhanya. (16) [all. fa. baMdhavALu thAya che. pethaDa zeThe tapA. zrI dharma ghASasUrijInA pravezeAtsavamAM aheAMtera hajAra TakanA vyaya karyAM. 'saMvegI sAdhuone pravezotsava karavA e vAta anucita che' evI khATI 95nA karavI nahI, kemake siddhAMtamAM-sAmuM jaI temanA satkAra karyAnu pratipAdana karela che, e ja vAta sAdhunI pratimAne adhikAre zra vyavaDArabhASyamAM kaDI che. pratimA pUrI thAya tyAre pratimAvahana sAdhu jyAM sAdhuAnA saMcAra heAya evA gAmamAM peAtAne prakaTa kare, ane sAdhune athavA zrAvakane saMdezA kahevarAve. pachI gAmanA rAjA, adhikArI athavA te na hoya te zrAvikAonA ane sAdhu sAdaivIenA samudAya te pratimAvahana sAdhune AdarasatkAra kare. A gAthAnA bhAvArtha evA che ke pratimA pUrI thAya tyAre je najIkanA gAmamAM ghaNA bhikSAcarA tathA sAdhue vicaratA hAya tyAM AvI peAtAne prakaTa kare, ane tema karatAM je sAdhu athavA zrAvaka jovAmAM Ave, tenI pAse saMdeza kahevarAve ke, " me' pratimA pUrI karI ane tethI Tu' AvyA chuM. " pachI tyAM AcArya hoya te rAjAne A vAta jAhera kare. " amuka moTA tapasvI sAdhue peAtAnI tapasyA yathAvidhi pUrI karI che, tethI tenA ghaNA satkArathI gacchamAM praveza karAvavA che' pachI rAjA, te na hoya te gAmanA adhikArI, te na hoya te samRddha zrAvakavaga ane te paNa na hai| tA sAdhu-sAvI Adi catuvidha zrIsaMdha pratimAvahana sAdhunA yathAzakti satkAra kare. upara caMdaravA bAMdhavA, maMgaLa vAjIMtro vagADavAM, sugaMdhI vAsakSepa karavA vagere Page #630 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. kR] bAlAdika anukula kiriyAthI, satkAra kahevAya che e satkAra karavAmAM guNa che, te evo ke praveza vakhate satkAra karavAthI jainazAsana ghaNuM zobhe che. bIjA sAdhuone zraddhA utpanna thAya che ke jethI evI zAsananI unnati thAya che, te satkRtya ame paNa evI rIte karIzuM, temaja zrAvaka-zrAvikAonI tathA bIjAonI paNa jinazAsana upara bahumAna buddhi utpanna thAya che, "jemAM evA maheTA tapasvIo thAya, te jinazAsana mahApratApI che," temaja khoTA tIthikanI hIlanA thAya che, kemake temanAmAM evA mahAsattvavaMta puruSa nathI. temaja pratimA pUrI karanAra sAdhune satkAra karavo e AcAra che. vaLI tIrthanI vRddhi thAya che, eTale ke pravacanane atizaya joIne ghaNA bhavya saMsArathI vairAgya pAmI dIkSA le che. A rIte vyavahArabhAgyanI vRttimAM kahyuM che. temaja zakti pramANe zrIsaMghanI prabhAvanA karavI. eTale bahumAnathI zrIsaMghane AmaMtraNa karavuM, tilaka karavuM, caMdana, javAdi, kapUra, karaturI vagere sugaMdhI vastune lepa kara, sugaMdhI phUla arpaNa karavAM, nALiera Adi vividha phaLa ApavAM tathA tAMbUla arpaNa karavuM. vagere prabhAvanA karavAthI tIrthaMkarapaNuM vagere zubha phaLa maLe che. kahyuM che ke-apUrvajJAnagrahaNa, zratanI bhakti ane pravacananI prabhAvanA A traNa kAraNa vaDe jIvane tIrthakarapaNuM prApta thAya che. bhAvanA zabda karatAM prabhAvanA zabdamAM "g? eka akSara vadhAre che, te yukataja che. kemake bhAvanA te tenA karanAraneja mekSa Ape che, ane prabhAvanA te tenA karanArane tathA bIjAne paNa mokSa Ape che. Page #631 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 592] [zrA. vi. OM Ape IcchA cogI; AlAyaNA-vaLI gurunA caiAga hoya te daravarSe jaghanyathI eka vAra tA guru pAse jarUra AlAyA levI, kAraNa ke potAnA AtmAnI zuddhi karavAthI te daNanI mAphka nimaLa thAya che. AgamamAM zrI AvazyakaniyuktimAM kahyu` che kecAmAsI tathA saMvatsarIne viSe AleAyaNA tathA niyama grahaNa karelA abhigraha kahIne navA abhigraha levA. zrAddhajItakalpa' Adi graMthamAM AlAyAvidhi kahyo che. te nIce pramANe kRiSa cAmAsI athavA sa'vatsarIne divase tema na ane te, Ara varasa jeTalA kALe teA avazya gItA guru pAse AleyaNA levI. kSetrathI sAtase yeAjana pramANa kSetramAM tathA kALathI mAra varasa sudhI gItA gurunI gaveSA karavI. 11. AlAyaNA ApanAra gurunuM lakSaNu-zAstramAM Ale caNA ApanA raAcAya gItA eTale nizItha vagere sUtra arthAMnA jANu, kRtayegI eTale mana vacana kAyAnA zubha cega rAkhanArA athavA vividha tapasyA karanArA, arthAta vividha prakAranA zubha dhyAnathI tathA vizeSa tapasyAthI potAnA jIvane tathA zarIrane saskAra karanArA. niraticAra cAritra pALanArA, AleAyaNA lenAra pAse bahu yuktithI judA judA prakAranAM prAyazcitta tathA tapa Adi kabUla karAvavAmAM kuzaLa, AlAyA tarIke ApelI tapasyA vagere karavAmAM keTaleA zrama paDe che? tenA jANu, AleyaNA lenArane mhoTA doSa sAMbhaLavAmAM Ave, te paNa viSAda na karanArA, AleAyaNA lenArane judAM judAM dRSTAMta kahI vairAgyanA vacanathI utsAha ApanArA kahyA che. 1. jJAnADhi pAMcaAcArane pAlana karanArA, 2 Page #632 -------------------------------------------------------------------------- ________________ va, phI adhyAtma mukha yoga abhyAse, [593 AlaelA deSanuM barAbara manamAM smaraNa rAkhanArA, 3 vyavahAravAna eTale pAMca prakArane vyavahAra jANI prAyazcitta ApavAmAM samyapha prakAre vartana karanArA, te e ke (1) pahele AgamavyavahAra te kevaLI, manaH paryavajJAnI, caturdazapUrva, dazapUrva ane navapUvane jANa. (2) bIjo mutavyavahAra te AThathI ardha pUrva sudhInA pUrvadhara, agIAra aMganA dhAraka tathA nizIthAdika sUtranA jANu vagere save zratajJAnIone jANavo. (3) trIje ajJAvyavahAra te gItAtha be AcAryo dUra dezamAM rahelA hovAthI eka bIjAne maLI na zake temaja tenuM kaI jANI na zake tevI rIte je mahemAMhe AleyaNuM prAyazcita Ape che te pramANe jANa. (4) cotho dhAraNuvyavahAra te potAnA gurue je dezanuM je prAyazcita ApyuM hoya, te dhyAnamAM rAkhI te mujaba bIjAne Apavu te rUpa jANa. (5) pAMcame jItavyavahAra te siddhAMtamAM je doSanuM jeTaluM prAyazcita kahyuM hoya, te karatAM ochuM athavA adhika prAyazcita paraMparAne anusarIne ApavuM e rUpa jANave. hAlamAM A jItavyavahAra mukhya che. 4 AyaNa lenAra zaramathI barAbara na kahete hoya te tene vairAgya utpanna karanArI kathAo evI rItathI kahe ke, te sAMbhaLatAM ja AleyaNA lenAra zarama choDIne sArI rIte Ave. 5 AleyaNa lenAranI samyapha prakAre zuddhi kare evA. 6 AyaNe ApI hoya te bIjAne na kahenArA. 7 je jeTaluM prAyazcita laI zake tene teTaluM ja ApanArA. 8 samyapha AyaNa ane prAyazcita na karanArane A bhavamAM zA. 38 Page #633 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 594] kema vi hiye' cegI. dhanya. (17) [zrA, vi, tathA parabhavamAM keTaluM duHkha thAya che. te jANanArA; evA AThe guNavALA guru AleAyaNA ApavAne samatha che ema kahyuM che, AlAyA levAnA zubha pariNAmathI gurunI pAse javA nIkaLelA bhavya jIva, jo kadAca AlAyA lIdhA vinA vacce ja kALa karI jAya, tA paNa te ArAdhaka thAya che. sAdhue athavA zrAvake pahelAM te peAtAnA gacchanA ja je AcAya hAya, temanI pAse jarUra AleAyaNA levI, temanA joga na hoya teA peAtAnA ja gacchanA upAdhyAya, te na hAya te peAtAnA ja pravartaka, sthavira athavA gaNAvacchedI emanI pAse lAvaNA levI. peAtAnA gacchamAM upara kahelA pAMcenA joga na hoya te sAMbhAgaka-peAtAnI sAmAcArIne maLatA evA bIjA gucchamAM AcArya Adi pAMcamAM jene joga maLe tenI pAse AleyA levI. sAmAcArIne maLatA paragacchamAM AcAryAdi pAMcene ceAma na hAya te, bhinna sAmAcArIvALA paragacchamAM paNa saMvegI AcAryAdikamAM jene yAga DAya, tenI pAse AleAcaNA levI. tema na bane te gItA pAsasthAnI pAse AleAyaNA levI. tema na bane te gItA pazcAdbhuta pAse AleAvavuM, sapheda kapaDAM paheranArA, muDI, kaccha vinAnA rajoDuraNa vagere na rAkhanArA, brahmacarya pALanArA, bhAryA rahita ane bhikSAvRttie nirvAha karanArA evA hoya te sASika kahe. vAya che. siddhaputra te zikhA ane bhAryA sahita hAya che. cAritra tathA sAdhuneveSa mRkI gRhastha thaele te pazcAdbhuta kahevAya che. upara kahelA pAsasthAdikane paNa gurunI mAphaka vaMdana Page #634 -------------------------------------------------------------------------- ________________ va. kR] ucita kiriyA nija zakti chAMDa, piya vagere yathAvidhi karavuM. kAraNa ke dharmanuM mULa vinaya che. je pAsatkAdika pitAne guNa rahita mAne ane tethI ja te vaMdanA ma karAve, te tene Asana upara besADI praNAma mAtra kare, ane AleyaNA levI. upara kahelA pAsatkAdikane vega na maLe te rAjagRhI nagarImAM guNazIlAdika catyane viSe jyAM ghaNI vAra je devatAe arihaMta, gaNadhara vagere mahApuruSone AleyaNuM ApatAM dIThA hoya, tyAM te samyagdaSTi devatAne aThThama vagere tapasyAthI prasanna karI tenI pAse AleyaNA levI, kadAca te samayano devatA cavyuM hoya ane bIjo utpanna thaye hoya te te mahAvidehakSetramAM jaI arihaMta bhagavAnane pUchI prAyazcitta Ape che. tema na bane te arihaMtanI pratimA AgaLa AlaI pote ja prAyazcitta aMgIkAra kare. arihaMtanI pratimAne paNa joga na hoya te pUrva athavA uttara dizAe hoTuM rAkhIne arihatenI tathA siddhonI samakSa Ave. paNa AloyA vagara na rahe. kemake, zalya sahita jIva ArAdhaka kahevAtuM nathI. pote gItArtha nahIM hovAthI caraNazuddhi tathA AleNa ApavAthI thatuM hita na jANe, te te puruSa potAne ane AloyaNA lenArane paNa saMsAramAM pADe che. AlocanA samayanI zuddhi-jema bALaka bolatuM hoya tyAre te kArya athavA akArya je hoya te saraLatAthI kahe che, tema AloyaNA lenAre mAyA athavA mada na rAkhatAM AlovavuM, mAyA mada vagere doSa na rAkhatAM vakhate vakhate Page #635 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je ativege caDhata; [zrA. vi. saMvegabhAvanAnI vRdidha karI je akAryanI AloyaNA kare, te akArya jarUra pharIthI na kare. je puruSa zarama vagerethI, rasAdi garavamAM lapaTAI rahyAthI eTale tapasyA na karavAnI IcchAthI athavA huM bahuzrata chuM evA ahaMkArathI, apamAnanI bIkathI athavA AloyaNA ghaNI Avaze evA DarathI gurunI pAse pitAnA doSa kahIne na Alove, te jarUra ArAdhaka kahevAto nathI. te te saMvega utpanna karanAra Agamavacanene vicAra karI tathA zalyane udhAra na kara vAnAM khoTAM pariNAma upara najara daI pitAnuM citta saMvegavALuM karavuM ane AloyaNuM levI. . AloyaNu lenAranA daza deSa 1 guru gheDI AleyaNA Apaze, ema dhArI temane vaiyAvacca vagerethI prasanna karI pachI AleyaNuM levI. 2 temaja A guru gheDI tathA sahelI AloyaNA ApavAnAM che evI kalpanA karI AlovavuM. 3 je pitAnA doSa bIjA keIe joyA hoya, te ja Alove, paNa bIjA chAnA na Alove. 4 sUkSma (nhAnA) doSa gaNatrImAM na gaNavA, ane bAdara (heTA) doSanI ja mAtra AloyaNA levI. 5 sUkSmanI AloyaNuM lenAra bAdara doSa mUke nahi. ema jaNAvavAne sArU tRNahaNAdi nAnA dezanI mAtra AloyaNA levI ane bAdaranI na levI. 6 channa eTale prakaTa zabdathI na AlovavuM. 7 temaja zabdAkuLa eTale guru sArI peThe na jANe evA zabdanA ADaMbarathI athavA AsapAsanA loke sAMbhaLe tevI rIte AlovavuM. 8 AlovavuM hoya te ghaNuM lokone saMbhaLAve. Page #636 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [597 3 sva. kR] te bhavaciti pariSAka thayA viNA, athavA AloyaNA laI ghaNA lokeAne sabhaLAve. 9 avyakata eTale cheda graMthanA jANa nahi evA gurU pAse AlovavuM. 10 lokamAM nidA vagere thaze evA bhayathI peAtAnA jevA ja doSane sevana karanAra gurunI pAse Alovavu. AlAyA levAnA phAyadA-1 jema bhAra upADanArane bhAra utAravAthI zarIra halaku lAge che, tema AloyaNA lenArane paNa zalya kADhI nAMkhyAthI peAtAnA jIva halakA lAge che. 2 AnaMda thAya che. 3 peAtAnA tathA bIjAonA paNa doSa TaLe che, eTale pAte AloyaNA laI doSamAMthI chUTo thAya che e jAhera ja che, tathA tene joI ne khIjAe paNa AloyaNA levA taiyAra thAya che tethI temanA doSa paNa dUra thAya che. 4 sArI rIte AloyaNA karavAthI saraLatA prakaTa thAya che. 5 aticArarUpa maLa dhovAi gayAthI AtmAnI zuddhi thAya che. 6 temaja AloyaNA levAthI duSkara kAma kayuM ema thAya che. kemake, deSatu' sevana karavuM te kAMI duSkara nathI, anAdikALathI doSa sevanane abhyAsa paDI gayA che, paNa doSa karyAM pachI te AlovavA e duSkara che. kAraNa ke meAkSa sudhI paheAMce evA prabaLa AtmavInA vizeSa ullAsathI ja e kAma ane che, nizIthacUNI mAM paNa kahyuM che ke jIva je doSanu sevanakare che te duSkara nathI; paNa samyak prakAre Alove teja duSkara che; mATe ja samyak AloyaNAnI gaNatarI paNa abhyaMtara tapamAM gaNI che, ane tethI ja te mAsakhamaNu vagerethI paNa duSkara che. lakSmaNAsAvI vagerenI tevI vAta saMbhaLAya che, te nIce ApI che Page #637 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198] jarAmAM dise paDane dhanya. (18) [zrAvi. da95 lamaNu AryAnuM daSTAMta.A vIzIthI atIta kALanI eMzImI vIzImAM eka bahuputravAna rAjAne seMkaDe mAnatAthI eka bahumAnya putrI thaI. te svayaMvara maMDamAM paraNI, paNa durdavathI corInI aMdara ja patinA maraNathI. vidhavA thaI. pachI te samyaphaprakAre zIla pALI satI strIomAM pratiSThA pAmI, ane jainadharmane viSe ghaNI ja tatpara rahI. eka vakhate te vIzInA chellA arihaMte tene dIkSA ApI. pachI te lakSmaNe evA nAmathI jANItI thaI. eka vakhate cakalA-cakalIne viSayasaMga joIne te manamAM vicAravA lAgI ke, "arihaMta mahArAje cAritrione viSayasaMganI kema anumati na ApI? athavA te (arihaMta) pite veda rahita hovAthI vedanuM duHkha jANatA nathI." vagere manamAM ciMtavIne kSaNavAramAM lakSmaNa sAThavI ThekANe AvI ane pastAvo karavA lAgI. "have huM AleyaNA zI rIte karIza ?" evI tene lajajA utpanna thaI. paraMtu zalya rAkhavAthI keIpaNa rIte zuddhi nathI, e vAta dhyAnamAM laI teNe AleyaNA karavA pitAne dhIraja ApI, ane te tyAMthI nIkaLI. eTalAmAM eciMte eka kAMTo pagamAM bhAMge te apazukana thayAM ema samajI lakSmaNe manamAM bIjavAI, ane "je evuM mAThuM ciMtave, tene zuM prAyazcitta ?" ema bIjA koI aparAdhIne (hAne) pachI AleyaNA lIdhI, paNa zaramane aMge ane moTAIne bhaMga thaze evI bIkathI lakSmaNae pitAnuM nAma jAhera karyuM nahi. te doSanA prAyazcitta tarIke teNe pacAsa varSa sudhI Page #638 -------------------------------------------------------------------------- ________________ va. ka.] mAce moTAImAM je muni, ugra tapasyA karI kahyuM che ke-vigaya rahitapaNe chaThTha, aThThama, dazama (cAra upavAsa) ane duvAlasa (pAMca upavAsa) e tapasyA dasa varSa, tema upavAsa sahita be varSa, bhejanavaDe be varSa mA khamaNa tapasyA seLa varSa, ane AMbila tapasyA vIsa varSa. A rIte lakSmaNa sAThavIe pacAsa varSa sudhI tapasyA karI. A tapayA karatAM te sAvIe pratikramaNa vagere Avazyaka kriyA Adi mUkI nahi. tathA manamAM dInapaNuM kiMcit paNa ApyuM nahi. A rIte duSkara tapasyA karI te paNa lakSmaNA sAvI zuddha thaI nahi. chevaTa ArtadhyAnamAM teNe kALa karyo. dAsI vagere asaMkhyAta bhamAM ghaNAM AkarAM duHkha bhogavI aMte zrI padmanAbha tIrthakaranA tIrthamAM te siddhi pAmaze. kahyuM che ke-zalyavALe jIva game te divya hajAra varSa sudhI ghaNI ugra tapasyA kare, te paNa zalya hovAthI tenI te tapasyA taddana nakAmI che, jema ghaNe kuzaLa e paNa vaidya pitAne roga vaidyane kahIne ja sAjo thAya, tema jJAnI purUSanA paNa zalyane uddhAra bIjA jJAnI pAsethI ja thAya. | 7. temaja AleyaNA karavAthI tIrthakarenI AjJA ArAdhita thAya che. 8 niHzalyapaNuM jAhera thAya che. uttarAdhyayana sUtranA ogaNatrIzamA adhyayanamAM kahyuM che ke-he bhagavaMta! jIva AyaNa levAvaDe zuM utpanna kare che? (javAba) rAjubhAvane pAmele jIva anaMta saMsArane vadhAranAra evA mAyAzalya, niyANazazya ane mithyAdarzana zalya e Page #639 -------------------------------------------------------------------------- ________________ foo] calave DAkaDamAlA; [all. Fa. traNa prakAranA zalyathI rahita niSkapaTa thaI strIvedane tathA napusakavedane bAMdhatA nathI, ane pUrve AMdhyA hoya tA tenI nirjarA kare che. AAyaNanA ATha guNa che. A rIte zrAddhajItakalpamAMthI tathA tenI vRttimAMthI lezamAtrauddhAra karI kADhelA AleyaNA vidhi pUNa thayA che. atizaya tIvra pariNAmathI karelA mhoTA tathA nikAcit thaelA paNa bALahatyA, strIhatyA, yatihatyA, deva, jJAna vagerenA dravyanuM bhakSaNa, rAjAnI strI sAthe gamana vagerenA mahApApanI samyak prakAre AleAyaNA karI gurue Apelu prAyazcitta yathAvidhi kare te te jIva te ja bhavamAM zuddha thAya. ema na heAta te dRDhaprahArI vagerene te ja bhave mukti zI rIte thAya ? AleyaNA dareka cAmAse athavA daravarSe jarUra levI. A rIte vakRtya gAthAnA uttarArdha nA atha kahyo che. TPE tapAgacchIya zrI ratnarokharasUriAvaracita 'zrAddhaviAMdha prakaraNa'nI 'zrAddhavidhakaumudI' TIkAmAM pacatra varSa kRtya-prakAzanA gujarAtImAM anuvAda gaNitra zrI mahAyarAsAgarajI ma. sA. dvArA saMpUrNa thayA. T EDUS 23 Page #640 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja. rR.] zuddha parUpaNa guNa viNa na ghaTe. TDI NE DTGTT NOT chaThTho prakAza : janmakRtya [601 XXXXXXXXXXXXX jammaMmi vAsaThANaM, tivaggasidhdhI kAraNa uciaM / citra vijJAnaddaLa, vAgiddAM 2 minnArUM ?! mUla have janmakRtya traNa gAthA tathA aDhAra dvAravaDe kahe che. 1. nivAsasthAna kevu ane kayAM rAkhavuM ? janmarUpa maMdIkhAnAmAM pahelAM nivAsasthAna ucita levu. jethI trivaganI eTale dharmAM kAmanI siddhi thAya evu, tyAM rahevuM, khIje na rahevu', kemake tema karavAthI AbhavathI tathA parabhavathI bhraSTa thavAnA sabhava rahe che. vaLI kahyuM che ke bhillaleAkeAnI pallImAM, cAranA raheThANumAM, pahADI leAkeA rahetA heAya tevI jagAmAM ane hi'saka tathA pApI leAkeAnA Azraya karanArA pApI lokonI pAse sArA mANase na rahevuM. kemake, kusa'gata sajjanane doSa lagADanArI che. jyAM rahevAthI munirAje pAtAne tyAM padhAre, pAse jinamadira hAya, tathA jenI AsapAsa zrAvakonI vastI hAya evA sthAnakamAM gRhasthe rahevuM, yAM ghaNAkharA vidvAna leAkA rahetA heAya, jyAM zIla, jIvatara karatAM paNa vadhAre vahAluM gaNAtuM hoya ane jyAMnA leke 'mezAM sArA Page #641 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 602] tasabhava arahaTa mAlA. dhanya. (19) [zrA, vi. dharmiSTa hoya tyAM sArA mANase rahevuM. kemake puruSanI sebata kalyANane kare che. je nagaramAM jinamaMdira, siddhAMtanA jANa sAdhu ane zrAvake heya tathA jaLa ane baLataNa paNa ghaNuM hoya, tyAM haMmezAM rahevuM. traNase jinamaMdira tathA dharmiSTha, suzIla ane jANa evA zrAvaka vagerethI zebhatuM evuM ajameranI najIkaharSapura nAmanuM nagara hatuM. tyAM rahenAra aDhAra hajAra brAhmaNa ane temanA ziSya chatrIzahajAra moTA zekIAo hatA. ekadA zrI priyagra thasUri te nagaramAM padhAryA tyAre pratibaMdha pAmyA. sArA sthaLamAM rahevAthI paisAvALA, guNa ane dharmiSTha lokone samAgama thAya che. vaLI tethI dhana, viveka, vinaya, vicAra, AcAra, udAratA, gaMbhIrapaNuM, dhairya, pratiSThA vagere guNo tathA sarva rIte dharmakRtya karavAmAM kuzaLatAprAya vinA prayatna maLe che. e vAta hamaNa paNa sAkSAt jaNAya che, mATe aMta prAMta gAmaDA vigeremAM dhanaprApti vagerethI sukhe nirvAha thatuM hoya, te paNa na rahevuM. kemake jyAM jina, jinamaMdira ane saMghanuM mukhakamaLa e traNa vastu dekhAtI nathI, temaja jinavacana saMbhaLAtuM nathI tyAM ghaNI saMpadA hoya te zuM kAmanI? je hAre mUrkhatA joItI hoya, te tuM gAmaDAmAM traNa divasa rahe, kAraNa ke tyAM navuM adhyayana thAya nahi, are! pUrvebhaNeluM hoya te paNabhUlI javAya. da. 96 kugrAmavAsa para saMbhaLAya che ke-kaI nagarane vaNika eka gAmaDAmAM jaI dravya-lAbhane mATe rahyo. khetI tathA bIjA ghaNuM vyApAra karI teNe dhana meLavyuM. eTalAmAM Page #642 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nijagaNa sace mana nava khaMce, [603 ja **] tenuM rahevAnu` ghAsanuM jhu MpaDuM' hatu. te maLI gayuM. A rIte phrI phrI dhana meLavyA chatAM koI vakhate cAranI dhADa, te koI vakhate dukALa, rAjadaMDa vagerethI tenuM dhana jatu' rahyuM. eka vakhate te gAmaDAnA rahIza cArIe keI nagaramAM dhADa pADI tethI rAjAe gusse thai temanu (cArAnu) gAmaDuM mALI nAkhyu, ane zeThanA putrAdikane subhaTAe pakaDayA. tyAre zeTha subhaTAnI sAthe laDatAM mAryAM gayA. A rIte kugrAmavAsa upara dAkhaleA che. rahevAnu... sthAnaka ucita hoya te paNa tyAM svacakra, paracakra, virAdha, duSkALa, marakI ativRSTi vagere, prajAnI sAthe kalaha, nagara AdghinA nAza ityAdri upadravathI astrasthatA utpanna thai hAya tA, te sthAna zIghra choDI devu.... tema na kare te dharmArtha kAmanI kadAca hAni thAya. jema yavana leAkAe dillI zahera bhAMgI nAMkhyu', tyAre bhaya utpanna thavAthI jemaNe dillI cheADI, ane gujarAta vagere dezamAM nivAsa karyAM. temaNe peAtAnA dharma, artha ane kAmanI puSTi karIne A bhava tathA parabhavane saphaLa karyA, ane jemaNe dillI cheADI nahi, te leAkAe baMdIkhAnAmAM paDavA AdinA upadraya pAmI peAtAnA banne bhatra pANImAM gumAvyA. nagarakSaya thae sthAnatyAga upara siddhAMtamAM kahyuM che ke--kSitipratiSThita, vaNakapura, RSabhapura, kuzAgrapura, rAjagRha, caMpA, pATalIputra vagere. rahevAnu sthAnaka eTale nagara, gAma vagerenA vicAra karyAM. sArA-narasA pADozIthI lAbha hAnighara paNa rahevAnuM sthAnaka kahevAya che, jayAM sArApADAzI hAya Page #643 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 604] graMtha bhaNIjana vace; [zrA, vi. tyAM karavuM tathA bahu khUNAmAM gupta na karavuM. zAstramAM kahela vidhi pramANe parimita bAraNuM Adi guNa je gharamAM hoya, te ghara dharmArthakAmane sAdhanArUM hovAthI rahevAne ucita che. kharAba pADozI zAstramAM niSiddha karyA che, teTalA sAruM ke-tiryaMca yoninA prANI, talAra, bauddha vagerenA sAdhu, brAhmaNa, smazAna, vAgharI vyAdha, gutipALa, dhADapADu, bhilla, macchImAra, jugArI, cera, naTa, nAcanAra, bhaTTa bhavaiyA ane kukarma karanAra eTalA lekane pADoza pitAnA ghara AgaLa athavA dukAna AgaLa paNa sArA mANase taja. tathA emanI sAthe dastI paNa karavI nahIM temaja devamaMdira pAse ghara hoya te duHkha thAya, cauTAmAM hoya te hAni thAya, ane Thaga tathA pradhAna emanA ghara pAse ApaNuM ghara hoya te putrane tathA dhanane nAza thAya. svahita IcchanAre buddhizALI puruSa mUkha, adhama, pAkhaMDI, patita, cera, regI krodhI, caMDALa, ahaMkArI, gurunI strIne bhegavanAra, vairI, potAnA svAmIne ThaganAra, lobhI ane munihatyA, strI hatyA athavA bALa hatyA karanArA emane pADoza taje. kuzIliyA vagere pADazI hoya te temanA vacana sAMbhaLavAthI tathA emanI ceSTA jevAthI mANasa pite saguNa hoya te paNa tenA guNanI hAni thAya. pADozaNe jene khIra banAvI ApI, te saMgama nAme zAli bhadrane jIva sArApADozInA dAkhalA tarIke, tathA parva divase munine vahorAvanAra pADezaNunA sAsusasarAne khoTuM samajAvanArI semabhadanIbhAryA kharAba pADozaNanA dAkhalA tarIke jANavI. Page #644 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja. .] [65 luMce keza na mulye mAyA, atizaya jAhera sthaLamAM ghara karavuM sAru nathI, kemake AsapAsa khIjuM ghara na heAvAthI tathA cAre taraph khulle bhAga hAvAthI cAra vagere upadrava kare che. atizaya gIca vasativALA gupta sthaLamAM ghara hoya te paNa sArU nahi. kemake, cAre tarapha bIjA gharo AvelAM hovAthI te gharanI zeAbhA jatI rahe che. temaja Aga vagere aMdara javuM athavA bahAra AvavuM kaThaNa thaI paDe che. upadrava thae jhaTa bhUminI parIkSA-gharane mATe sArI jagyA te zalya, bhasma, khAtra vagere doSathI tathA niSiddha AyathI rahita hovu joI e. temaja dUrvAe, phUpalAM; daba'nA guccha vagere jayAM ghaNAM hoya, evuM tathA sArAvaNunI ane sArA gadhanI mATI, madhura jaLa tathA nidhAna vagere jemAM hoya evu' hAvu' joI e, kahyuM che ke--unALAmAM ThaMDA sparza vALI ane ziyALAmAM unhA spa vALI, tathA varSARtumAM ThaMDA tathA unhA spazavALI je bhUmi hoya te sava zubha kArI jANavI. eka hAtha UDI kheAdIne pAchI teja mATIthI te bhUmi pUrI nAkhavI. jo mATI vadhe te zreSTha, barAbara thAya to madhyama ane AchI thAya te adhama bhUmi jANavI. je bhUmimAM khADo karIne jaLa bharyu hoya to te jaLa seA pagalAM jaI e tyAM sudhImAM ja jeTaluM hatu teTaluM ja rahe ! te bhUmi sArI. AMgaLa jeTalu ochu thAya tA madhyama ane te karatAM vadhAre echu thAya tA adhama jANavI. athavA je bhUminA khADAmAM rAkhelAM puSpa khIje divase tevAM ne tevAM ja rahe te te uttama bhUmi, ardhA sUkAI Page #645 -------------------------------------------------------------------------- ________________ za] tA vrata na rahe pace. dhanya. (20) [zrA. vi. jAya tA madhyama ane sarve sUkAI jAya te adhama jANavI. je bhUmimAM vAvela DAMgara vagere dhAnya traNa divasamAM Uge te zreSTha, pAMca divasamAM uge te madhyama ane sAta divasamAM uge te adhama bhUmi jANavI. bhUmi rAphaDAvALI hoya te vyAdhi, pelI hoya te dAridra, phATava.LI hoya teA maraNa ane zalyavALI hoya teA du:kha Ape che, mATe zalya ghaNAja prayatnathI tapAsavuM, mANasanu' hADakuM' vagere zalya nIkaLe tA tethI mANasanI ja hAni thAya, gadheDAnuM zalya nIkaLe tA rAjArdikathI bhaya utpanna thAya, zvAnanu' zalya nIkaLe te khALakanA nAza thAya, bALakanu zalya nIkaLe te gharadhaNI musApharIe jAya, gAyanuM athavA baLadanu' zalya nIkaLe teA gAyabaLadonA nAza thAya ane mANasanA keza, kapALa, bhasma vigere nIkaLe te tethI maraNa thAya vigere. dhyAnamAM levA ceAgya kaTalIka vArtA- pahele ane cAtheA paheAra mUkI bIjA athavA trIjA paheAre ghara upara AvanArI jhADanI agara ghvajA vagerenI chAyA sadA kALa duHkha ApanArI che, arihaMtanI pUMTha, brahmA ane viSNunu paDakhu', caMDikA ane sarpa emanI najara tathA mahAdevanuM upara kaheluM satra (pUTha, paDakhu' ane najara) vavu. vAsudevanu DAbu' aMga, brahmAnu jamaNuM aMga, nirmAlya, nhavaNa jaLa, dhvajanI chAyA, vilepana, zikharanI chAyA ane arihaMtanI dRSTi eTalAM vAnAM uttama che. kahyuM che ke arihaMtanI pUTha, sUrya' ane mahAdevanI pUMDha DAbe pAse paDatI hoya teA ta kalyANakArI che, paNu Page #646 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ceoga graMthanA bhAva na jANuM, [67 ja. kR.] ethI viparIta hoya te bahu du:kha thAya, temAM paNu vacce mAga hoya te kAMI deSa nathI. zaheramAM athavA gAmamAM IzAnAdika kaNa dizAmAM ghara na karavuM. te uttama jAtanA lokane azubhakArI che, paNa ca'DALa vagere nIca jAtine RddhikArI che. rahevAnA sthAnakanA guNu tathA doSa, zakuna, pna, zabda vagere nimittonA baLathI jANavA. sArUM sthAna paNa ucita mUlya ApI tathA pADozInI sammati vagere laI nyAyathI ja grahaNa karavu', paNa kAI nA parAbhava Adi karIne levu nahIM, tema karavAthI dharmAkAmanA nAza thavAno saMbhanna che, A rIte ja IMTo, lAkaDAM patthara vagere vastu paNa doSa vinAnI majabUta evI hAya te ja ucita mUlya ApIne vecAtI levI ane maMgAvavI, te vastu paNa vecanAre enI meLe taiyAra karelI levI; paNa peAtAne mATe tenI pAse taiyAra karAvIne na levI, kemake tethI mahA-AraMbha vagere doSa lAgavAnA sa'bhava che. upara kahelI vastu jinamaMdira vagerenI hoya teA levI nahI', kemake tethI ghaNI hAni vagere thAya che. evI vAta saMbhaLAya che ke-- jinamaMdiranIvastuonA upayAgathI thatI hAni- 6. 97 koI e viNaka pADozI hatA. temAM eka paisAdAra hatA, te bIjAnA pagale pagale parAbhava karatA hatA. bIjo daridrI heAvAthI nukazAna karIna zakayA tyAre pahelAnu ghara navu adhAtu` hatu`, tenI bhIMtamAM kAI na jANe tevA rIte jinama'diranA paDelo eka iMTanA kaTakA nAkhyA, dhara baMdhAI ne taiyAra thayuM tyAre daridrI pADozIe zrImaMta pADozIne je vAta khanI Page #647 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 608] jANe na prakAze; [zrA. vi. hatI te pramANe kahI dIdhI. tyAre zrImaMta pADezIe kahyuM ke, eTalAmAM zuM deva che?" evI avajJA karavAthI vidyutpAta vagere thaI zrImaMta pADozIne sarva prakAre nAza thaze. kahyuM che ke-jinamaMdira, kUvA, vAva, smazAna, maTha ane rAjamaMdirane sarasava jeTalo paNa patthara, iMTa ke kAka tajavAM. gharanuM mApa vigere-pASANamaya staMbha, pITha, pATiyAM, bArasAkha vagere vastuo gRhasthane viruddhakAraka che, paraMtu te dharmasthAnake zubha jANavI. pASANamaya vastu upara kASTa ane kASThamaya vastu upara, pASANanA staMbha vagere vastuo gharamAM athavA jinamaMdiramAM prayatnathI varjavI. haLanuM kASTha, ghANI, zakaTa vagere vastu tathA raheMTa Adi yaMtre, e sarva kAMTA vALA vRkSanA, vaDa Adi pAMca uMbaranA tathA jemAMthI dUdha nIkaLatuM hoya evA AkaDA vagere jhADanA lAkaDAnAM varjavAM. upara kahelI vastuo bIjorI, keLa, dADama, mIThAM lIMbune ApanAra liMbaLI, be jAtanI haLadara, AmalI, bAvaLa, beraDI tathA dhaMturA emanAM lAkaDAMnI paNa varjavI. je upara kahelA vRkSanAM mULa pADozathI gharanI bhUmimAM pese, athavA e jhADanI chAyA upara Ave te te gharadhaNInA kuLane nAza thAya che. ghara pUrva bhAgamAM UMcuM hoya te dhana jatuM rahe che, dakSiNa bhAgamAM UMcuM hoya te dhananI samRdidha thAya che. pazcima bhAgamAM UMcuM hoya te vRdhi thAya che, ane uttaradizAmAM UMcuM hoya te zUnya thAya che. valayAkAravALuM ghaNA khUNAvALuM, athavA eka, be ke traNa khUNa vALA, jamaNI tathA DAbI bAjue lAMbAMgharamAM rahevuM nahi. je Page #648 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja. | phogaTa meTAI mana rAkhe, dibda kamADa pitAnI meLe baMdha thAya athavA ughaDe te sArAM nahi. zubha ane azubha citre-gharanA mULa bAraNAmAM citramaya kaLazAdikanI vadhu zobhA sArI kahevAya che. je citramAM ginInA nRtyane AraMbha, bhArata, rAmAyaNane athavA bIjA rAjAone saMgrAma, RSinAM athavA devanAM caritra heya, te citra gharane viSe sArAM na jANavAM. phaLelAM jhADa, phUlanI velaDIe, sarasvati, navanidhAnayukta lakSamI, kaLaza, vadhAmaNa, cauda svapnanI zreNI vagere citre zubha jANavAM. vRkSethI thatI lAbha hAni-je gharamAM khajUrI, dADamI, keLa, boraDI athavA bijorI emanAM jhADa Uge che, te gharane samULa nAza thAya che. jemAMthI dUdha nIkaLe evAM jhADa hoya te te lakSmIne nAza kare che, kAMTAvALAM hoya te zatruthI bhaya Ape che, phaLavALAM hoya te saMtatine nAza kare che, mATe emanAM lAkaDAM paNa ghara banAvavAmAM vAparavAM nahI, koI graMthakAra kahe che ke gharanA pUrva bhAgamAM vaDanuM dakSiNa bhAge uMbara ane pazcima bhAgamAM piMpaLo ane uttara bhAgamAM khAkharAnuM jhADa zubhakArI che. gharanI bAMdhaNI-gharanA pUrva bhAgamAM lakSmInuM ghara (bhaMDAra), agni khUNAmAM rasoDuM, dakSiNa bhAgamAM sUvAnuM sthAna, nairUtya khUNAmAM Ayudha vagerenuM sthAna, pazcima dizAmAM bhajana karavAnuM sthAnaka, vAyavya khUNAmAM dhAnyane saMgraha karavAnuM sthAna, uttara dizAmAM pANiyAruM ane IzAna khUNAmAM devamaMdira karavuM. gharanA dakSiNa bhAgamAM agni, jaLa, gAya, vAyu ane dIpaka emanAM sthAna karavAM. ane zA. 39 Page #649 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6171 tasa guNa dure nAse dhanya (ra1) [zrA. vi. uttara tathA pazcima bhAgamAM bhejana, dhAnya, dravya ane deva emanA sthAna karavAM, gharanA dvAranI apekSAe eTale je dizAmAM gharanuM bAraNuM hoya te pUrva dizA ane tene anusaratI bIjI dizAo jANavI. jema chIMkamAM tema ahiM paNa jemAM sUrya udaya thAya che, te pUrva dizA na jANavI. temaja banAvanAra sUtAra tathA bIjA majUra vagerene je karAva karyo hoya, te karatAM vadhu paNa ucita ApI temane rAjI rAkhavA, paraMtu keI ThekANe paNa temane ThagavA nahi. jeTalAmAM pitAnA kuTuMbAdikane sukhe nirvAha thAya, ane lekamAM paNa zobhA vigere dekhAya, teTaleja vistAra (lAMbApaheLA) ghara baMdhAvavAmAM kare, saMteSa na rAkhatAM vadhAre ja vistAra karavAthI nAhaka dhanane vyaya ane AraMbha vagere thAya che. upara kahyA pramANe kareluM ghara paNa parimita (pramANuvALA) dvAravALuM ja joIe, kemake, ghaNAM bAraNuM hoya te duSTa lekanI Ava-jAva upara najara na rahe, ane tethI strI, dhana vagerene nAza thavAno saMbhava rahe che. parimita (pramANuvALA) bAraNAnAM paNa pATiyAM, ulALe, sAMkaLa, bhUMgaLa vagere ghaNu majabUta karavAM, tethI ghara surakSita rahe che. kamADa paNa sukhe vasAya ane ughADAya evA joIe ane tevI sthitimAM hoya te sArAM nahi te adhika adhika jIva-virAdhanA thAya ane javuM-AvavuM vagere kArya jeTaluM tarata ja thavuM joIe teTaluM zI na thAya. bhAratamAM rahenArI bhUMgaLa kaI paNa rIte sArI nahi; kAraNa ke, tethI paMcedriya vagere nI paNa virAdhanA Page #650 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja. kR] mele veze mahiyala hAle, [61 thavAne saMbhava che. evAM kamADa paNa vAsavAM heya te jIvajaMtu vagere barAbara joIne vAsavAM. A rIte ja pANInI paranALa, khALa vagerenI paNa yathAzakti yatanA rAkhavI. gharanAM parimita bAraNuM rAkhavA vagere saMbaMdhI "zAstramAM paNa kahyuM che ke' je gharamAM vedha Adi doSa na hoya, AkhuM dUdha (pASANa, ITa ane lAkaDAM) navuM hoya, ghaNAM bAraNAM na hoya, dhAnyane saMgraha haya, devapUjA thatI hoya, AdarathI jaLa vagereno chaMTakAva thate, heya, lAla paDado, vALavuM vagere saMskAra hamezAM thatA hoya, nhAnA-moTAnI maryAdA sArI rIte paLatI hoya, sUryanAM kiraNa aMdara AvatAM na hoya, dIpaka prakAzita rahete hoya, rogIonI cAkarI ghaNuM sArI rIte thatI hoya, ane thAkI gaelA mANasane thAka dUra karate hoya, te gharamAM lakSmI vAsa kare che. A rIte deza, kALa, pitAnuM dhana tathA jAti vagerene ucita dekhAya evuM baMdhAveluM ghara yathAvidhi snAtra, sAdhamika vAtsalya, saMghapUjA vagere karIne zrAvake vAparavuM. sArA muhUrta tathA zakuna vagerenuM baLa paNa ghara baMdhAvavAnA tathA temAM praveza karavAnA vakhate jarUra jevuM. A rIte yathAvidhi | banAvelA gharamAM lakSmInI vRdidha vagere thavuM durlabha nathI. vidhipUrvaka baMdhAelA gharanA lAbha aMge daSTAMte 6 98 ema saMbhaLAya che ke, ujajayinI nagarImAM dAMtAka nAmA zeThe aDhAra koDa nayA kharacI vastuzAstramAM kahelI rIta pramANe eka sAta mALavALe mahela taiyAra karAvyuM. Page #651 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 612] baka pare nIce cAle; [zrA. vi. ene taiyAra thatAM bAra varSa lAgyAM hatAM. te mahelamAM dAMtAka rahevA gaye, tyAre paDuM ke? paDuM ke? e zabda tenA sAMbhaLavAmAM AvyuM. tethI bhaya pAmI zeThe mUlya tarIke dhana laI temahela vikamarAjAne Ape. vikrama rAjA te mahelamAM gayA ane paDuM ke? paDuM ke? e zabda sAMbhaLatAM ja rAjAe kahyuM-paDa, ke turata ja suvarNapuruSa paDe. vagere. vaLI vidhi pramANe banAvelA ane vidhi pramANe pratiSThA karelA zrI munisuvrata svAmine stUpanA mahimAthI keNika rAjA prabaLa senAne dhaNuM hatuM, tathApi te vizALA narIne bAra varSamAM paNa laI zakyuM nahi, bhraSTa thaelA phUlavAlakanA kahevAthI jyAre teNe sUpa pADI naMkhA. tyAre te ja vakhate nagarI tAbAmAM lIdhI. A rIteja eTale jema gharanI yukti kahI te pramANe dukAna paNa sAre pADoza joI ghaNuM jAhera nahi, tathA gupta nahi evI jagyAe parimita bAraNAvALI pUrve kahela vidhi pramANe banAvavI, eja sAruM che. tethIja dharma, artha ane kAmanI sididha thAya che. Ucita vidyAnuM grahaNa-trivargasididhanuM kAraNa e padane saMbaMdha bIjA dvAramAM paNa levAya che, tethI e artha thAya ke, dharma, artha ane kAma e traNanI sidhi jethI thatI hoya, te vidyAonuM eTale lakhavuM, bhaNavuM, vyApAra vagere kaLAonuM grahaNa eTale adhyayana sArI rIte karavuM. kema ke, jene kaLAonuM zikSaNa na maLyuM hoya tathA temane abhyAsa jeNe na karyo hoya, tene pitAnI mUrkhatAthI tathA hAMsI karavA yogya hAlatathI pagale pagale tiraskAra Page #652 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja. kR] jJAna vinA jaga dhaMdhe ghAle, [613 khama paDe che. kAlidAsa kavi pahelAM te gAyo cAravAne baMdha karate hate. eka vakhata rAjAnI sabhAmAM teNe svatika ema kahevAne badale uzaraTa ema kahyuM. tethI te ghaNe dhikkArAye, pachI devatAne prasanna karI hATe paMDita tathA kavi thaze. graMtha sudhAravAmAM, citrasabhA-darzanAdika kAmamAM je kaLAvAna hoya, te je ke, paradezI hoya, te paNa vAsudevAdikanI mAphaka satkAra pAme che. kema ke paMDitAI ane rAjA paNuM e be sarakhAM nathI; kAraNa ke rAjA potAnA dezamAMja pUjAya che, ane paMDita sarva ThekANe pUjAya che. | sarve kaLAo zIkhavI. kemake deza, kALa vagerene anusarI savera kaLAone vizeSa upaga thavAno saMbhava che. tema na kare te kadAca mANasa paDatI dazAmAM Ave che. kahyuM che ke saTTama paNa zIkhavuM, kAraNa ke zIkheluM nakAmuM jatuM nathI. amadRnA prasAdathI goLa ane tuMbaDuM khavAya che. sarve kaLA AvaDatI hoya te pahelA kahelA AjIvikAnA sAta upomAMnA ekAda upAyathI sukhe nirvAha thAya, tathA vakhate samRddhi Adi paNa maLe. sarve kaLAene abhyAsa karavAnI zakti na hoya te, zrAvakaputre jethI AlekamAM sukhe nirvAha ane paralekamAM zubha gati thAya, evI eka kaLAne paNa samyapha prakAre abhyAsa jarUra karo. vaLI kahyuM che ke zratarUpa samudra apAra che, AyuSya DuM che, hAlanA jIva echI buddhinA che mATe evuM kAMIka zIkhavuM che ke je thoDuM ane sAruM kArya sAdhI zake eTaluM hoya. A lekamAM utpanna thaela manuSyane be vAta jarUra Page #653 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14] te kema mAraga cAle. nya. (22) zrA. vi. zIkhavI joIe. (1) jethI potAnA sukhe nirvAha thAya, (2) maraNa pachI sadgati pAme te, jethI nidya ane pApamaya vyApAravaDe nirvAha karavA anucita che. mULa gAthAmAM " ucita " pada che, mATe nidya tathA pApamaya vyApAranA niSedha thayA, ema jANuvu. Iti khIjuM dvAra saMpUrNa, 2 pANigrahaNaH-pANigrahaNa eTale vivAha. te paNa trivaga nI eTale dharma, artha ane kAmanI siddhi' kAraNa che, mATe ucitapaNAthI karavA joIe. te ( vivAha) pAtAthI judA gAtramAM thaelA tathA kula, sAre| AcAra, zIla, rUpa, vaya vidyA, sa'patti, veSa, bhASA, pratiSThA vagerethI peAtAnI kharAkharInA hAya temanI sAthe ja karavA. anenAM kuLa, zIla vagere sarakhAM na hoya teA mAMheAmAMhe hIlanA, kuTubamAM lahu, kalaMka vagerenI prApti thAya che. 6.99 jema peAtAnapura nagaramAM zrImatI nAme eka zrAvaka kanyA Adara sahita koI anya dhInI sAthe paraNI hatI. te dharmIne viSe ghaNI dRDha hatI, paNa tenA pati paradhI hAvAthI tenA upara rAgarahita thayA. eka vakhata patie gharanI aMdara ghaDAmAM sarpa rAkhI zrImatIne kahyuM ke, phUlANA ghaDAmAM puSpanI mALA che te lAva.'' navakAra smaraNanA mahimAthI sapa maTI puSpamALA thaI. pachI zrImatInA pati vagere lAkA zrAvaka thayA. mATe bannenAM kula, zIla vagere sarakhAM heAya te uttama sukha, dhama tathA mhoTAI Adi maLe che. e upara pethaDazeTha tathA prathamiNI zrI vagerenAM drSTAMta samajavAM. 66 Page #654 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja. kR] para pati potAnI mAne, [65 vara ane kanyAnA guNadeSa -sAmudrikAdika zAstromAM kahelA zarIranAM lakSaNa tathA janmapatrikAnI tapAsa vagerethI kanyAnI tathA varanI parIkSA karavI. kahyuM che ke-1 kula, 2 zIla, 2 sagAMvahAlAM, 4 vidyA, 5 dhana, 6 zarIra ane 7 vaya. e sAta guNa varane viSe kanyAdAna karanAre jevA. e uparAMta kanyA potAnA bhAgyanA AdhAra upara rahe che. mUrkha, nirdhana, dUra dezAMtaramAM rahenAre zUra, mekSanI IcchA karanAra ane kanyAthI traNa guNa karatAM paNa vadhu uMmaravALo evA varane DAhyA mANase kanyA na ApavI. ghaNuM Azcarya lAge eTalI saMpattivALa, ghaNe ja ThaMDe athavA ghaNe ja krodhI, hAtha, page athavA keIpaNa aMge apaMga tathA regI evA varane paNa kanyA na ApavI. kuLa tathA jAtivaDe hIna, pitAnA mAtApitAthI chUTA rahenArA ane jene pUrve paraNelI strI tathA putra heya evA varane kanyA na ApavI. ghaNuM vera tathA apavAdavALA, haMmezAM jeTaluM dhana maLe te sarvanuM kharaca karanArA, ALasathI zUnya manavALA evA varane kanyA na ApavI. pitAnA gotramAM thaelA, jugAra, corI vagere vyasanavALA tathA paradezI evA varane kanyA na ApavI. pitAnA pati vagere lekenI sAthe niSkapaTapaNe vartana nArI, sAsu vagere upara bhakti karanArI. svajana upara prIti rAkhanArI, baMdhuvarga upara snehavALI ane haMmezAM prasanna sukhavALI evI kula strI hoya che, je puruSanA putra AjJAmAM rahenArA tathA pitA upara, bhakti karanArA hoya, Page #655 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 616] vate Arata dhyAne; [zrA. vi. strI mana mAphaka vartanArI hoya, ane mana dharAya eTalI saMpatti hoya; te puruSane A maryaleka svarga samAna che. vivAhanA AThabheda -agni tathA deva vagerenI rUbarU hasta meLApa kare, te vivAha kahevAya che. te lekamAM A prakArane che. 1 AbhUSaNa paherAvI te sahita kanyAdAna ApavuM. te brAhma vivAha kahevAya che. 2 dhana kharacIne kanyAdAna karavuM te prAjApatya vivAha kahevAya che. 3 gAya baLadanuM jeDuM ApIne kanyAdAna karavuM te Arya vivAha kahevAya che. 4 yajamAna brAhmaNane yajJa dakSiNa tarIke kanyA Ape te deva vivAha kahevAya che. A cAra prakAranA vivAha dharmane anusaratA che. pa mAtA, pitA athavA baMdhuvarga emane na gaNatAM mAMhomAMhe prema baMdhAyAthI kanyA managamatA varane vare te gAMdharva vivAha kahevAya che. koI paNa TharAva karIne kanyAdAna kare te AsurI vivAha kahevAya che, 7 jabarAIthI kanyA haraNa karavI te rAkSasa vivAha kahevAya che. 8 sUtelI athavA pramAdamAM rahelI kanyAnuM grahaNa karavuM te paizAca vivAha kahevAya che. A cAre vivAha dharmane anusaratA nathI. je vahunI tathA varanI mahAmahe prIti hoya te chellA cAra vivAha paNa dharmane anusaratA ja kahevAya che. pavitra strIne lAbha e ja vivAhanuM phaLa che. pavitra strIne lAbha thAya ane puruSa tenuM je barAbara rakSaNa kare te tethI saMtati sArI thAya che, manamAM haMmezAM samAdhAna rahe che, gRhakRtya vyavasthAthI cAle che, kulInapaNuM jaLavAI rahe che, AcAra-vicAra pavitra rahe che. deva, atithi tathA bAMdhava janane satkAranuM puNya thAya che. Page #656 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja. ] baMdha mikSa kAraNa na pIchAne, [617 strInuM rakSaNa-have strInuM rakSaNa karavAnA upAya kahIe chIe. tene gharakAmamAM joDavI, tenA hAthamAM kharaca mATe mAphakasara rakama rAkhavI, tene svataMtratA ApavI nahi. haMmezAM mAtA samAna strIonA sahavAsamAM tene rAkhavI. vagere strInA saMbaMdhamAM pUrve je yegya AcaraNa kahyuM che, temAM kahI gayA chIe. vivAha vageremAM kharaca tathA utsava vagere ApaNuM kuLa, dhana, leka vagerenA ucitapaNuM upara dhyAna daI jeTaluM karavuM joIe teTaluM ja kare, paNa vadhAre na kare, kAraNa ke, vadhu kharaca Adi dharmakRtyamAM ja karavA ucita che. A rIte bIje ThekANe paNa jANavuM. vivAha vagerene viSe jeTaluM kharaca thayuM hoya, te anusAre snAtra, mahApUjA, mahAnavedya, caturvidha saMghane satkAra vagere dharmakRtya paNa AdarathI karavuM. saMsArane vadhAranAra vivAha vagere paNa A rIte puNya karavAthI saphaLa thAya che. (3) cAgyamitro-vaLI mitra sarva kAmamAM vizvAsa rAkhavA gya hovAthI avasare madada kare che. gAthAmAM Adi zabda che, tethI vaNikaputra, madada karanAra nekara vagere paNa dharma, artha tathA kAmanAM kAraNa hevAthI ucitapaNathI ja karavA. temanAmAM uttama prakRti, sAdharmikapaNuM, vairya, gabhIratA, cAturya, sArI buddhi Adi guNa avazya hovA joIe. A vAta uparanA daSTAMte pUrve vyavahArazuddhi kahI che. (4) ceiapaDimapaiTThA suAipavvAvaNA ya payaThavaNA / pusthaavIyA pohalIkA vAyava aaaa (mUla) Page #657 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 618] te pahile guNa ThANe. dhanya. (23) [zrA. vi. | jinamandira temaja (5) UMcA tAraNa, zikhara, maMDapa vagerethI zobhatuM, bharata cakravatI vageree jema karAvyuM tema ratna khacita, senAmaya, rUpAmaya, vagere athavA zreSTha pASANAdimaya heTe jinaprasAda karAvo. teTalI zakti na hoya te uttama kASTha, ITa vagerethI jinamaMdira karAvavuM. tema karavAnI paNa zakti na hoya te jinapratimAne arthe ghAsanI jhuMpaDI paNa nyAyathI kamAelA dhanavaDe vidhipUrvaka baMdhAvavI. kemake-nyAyathI upArjana karelA dhanane dhaNI, F LA to coote UR Bishnu w II - - kirNa - S *sI . Page #658 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kiriyA va paNa je jJAnonA, [19 or. .] buddhimAna, zubha pariNAmI ane sadAcArI evA zrAvaka gurunI AjJAthI jinamAMDhira karAvavAne adhikArI thAya che. dareka jIve prAye anAdi bhavamAM anaMtA jinamadira ane ana`tI jinapratimAe karAvI; paNa te nRtyamAM zubha pariNAma na heAyAne lIdhe tethI bhaktinA lavaleza paNa tene maLyA nahi. jemaNe jinamadvira tathA jinapratimA karAvI nahi, sAdhuone pUjyA nahi, ane dura vrata paNa a'gIkAra karyuM nahi, temaNe potAnA manuSyabhava nakAme gumAvye. je puruSa jinapratimAne vAste eka ghAsanI jhuMpaDI paNa karAve, tathA bhakitathI paramaguru jinezvara devane eka phUla paNa arpaNa kare, te tenA puNyanI gaNatrI kayAMthI thAya ? vaLI je puNyazALI manuSya zubha piraNAmathI mhATuM, majabUta ane nakkara paththaranu jinamaMdira karAve che, temanI tA vAta ja zI ? te dhanyapuruSa tA paraloke vimAnavAsI devatA thAya che. jinama'dira karAvavAnA vidhi tA pavitra bhUmi tathA pavitra daLa (paththara, lAkaDAM) majura vagerene na ThagavuM, mukhya kArIgaranuM sanmAna karavu vagere pUrve kahela gharanA vidhi pramANe sa ucita vidhi ahiM vizeSe karI jANavA. kahyuM che ke-dha karavAne sAruM udyamavAna thaelA purUSa koI ne paNa aprIti thAya ema karavuM nahIM. A rIteja sayama grahaNa karavA te zreyaskara che. jema prabhuvIre " mhArA rahevAthI A tApasAne aprIti thAya che ane aprIti te adhinu' bIja che " ema jANI cAmAsAnA kALamAM paNa tApasane Azrama tajI daI vihAra karyAM. jinama Mdira Page #659 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dUo] daSTi zirAdika lAge; [zrA. vi. banAvavAne arthe kASTa vagere daLa paNa zuddha joIe. koI adhiSThAyaka devatAne reSa pamADI avidhithI lAvevuM athavA pitAne sArU AraMbha-samAraMbha lAge evI rIte banAveluM paNa je na hoya, teja kAma Ave. garIba evA majUra leka vadhu majurI ApavAthI ghaNo saMtoSa pAme che. ane saMtoSavALA thaI pahelAM karatAM vadhAre kAma kare che. jinamaMdira athavA jinapratimA karAve tyAre bhAvazuddhine sAru guru tathA saMgha rUbarU ema kahevuM ke, "A kAmamAM avidhithI je kAI pArakuM dhana AvyuM hoya, tenuM puNya te mANasane thAo."DazakamAM kahyuM che ke--je jenI mAlIkInuM dravya A kAmamAM anucitapaNe AvyuM hoya tenuM puNya te dhaNIne thAo. A rIte zubha pariNAmathI kahe che te dharmakRtya bhAvazuddha thAya. pAye khoda, pUra kASThanAM daLa pADavAM, patthara ghaDAvavA, caNavavA vagere mahAraMbha-samAraMbha jinamaMdira karAvavAmAM karavuM paDe che, evI zaMkA na karavI. kAraNa ke, karAvanAranI yatanApUrvaka pravRtti hovAthI temAM deSa nathI. jinamaMdira karAvavAthI nAnAvidha pratimA sthApana, pUjana, saMdhane samAgama, dharma dezanAkaraNa, samakti vata vagerene aMgIkAra, zAsananI prabhAvanA, anumodanA vagere anaMta puNyanI prApti hevAthI tenAM sArAM pariNAma nIpaje che. sUtrokta vidhine jANa puruSa yatanApUrvaka kaI kAmamAM pravarte, ane je kadAca temAM kAI virAdhanA thAya, te paNa adhyavasAyanI zuddhi hovAne lIdhe tene nirjarA ja thAya che. dravyastava upara kUvAnuM dRSTAMta pUrve kahela che. (pR. 175) Page #660 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja. kR] tethI sujaza (hi) sAhiba, [621 jIrNoddhAra - jIrNoddhAra karavAnA kAmamAM paNa ghaNe ja prayatna karo. kemake--jeTaluM puNya navuM jinamaMdira karAvavAmAM che, te karatAM AThagaNuM puNya jIrNoddhAra karAvavAmAM che, jIrNa maMdira samarAvavAmAM jeTaluM puNya che teTaluM navuM karAvavAmAM nathI, kAraNa ke navuM maMdira karAvavAmAM ghaNuM jIvanI virAdhanA tathA hArUM maMdira evI prakhyAti paNa kharI. mATe temAM jIrNoddhAranA jeTaluM puNya nathI. temaja kahyuM che ke-jinakalpI sAdhu paNa rAjA, pradhAna, zeTha tathA kauTuMbika emane upadeza karI jIrNa jinamaMdira samarAve, je puruSo jIrNa thayelAM, pahelAM jinamaMdirone bhaktithI uddhAra kare che, teo bhayaMkara saMsArasamudramAM paDelA pitAnA AtmAne uddhAra kare che. A upara nIce pramANe daSTAMta che - 6.100 zatruMjayane jIrNoddhAra karavAnuM pitA(udAyane)abhigraha sahita dhAryuM hatuM, tethI maMtrI (vAlsaTe) te kAma zarU karAvyuM, tyAre heTA zeThIA lokoe pitAnI gAMThanuM nANuM paNa te kAmamAM ApyuM. cha drampanI mUDI rAkhanAra bhIma nAme eka ghI vecanAra hatuM, tenI pAse pharatI TIpa AvI, tyAre teNe ghI vecI mUDI sahita dravya ApI dIdhuM. tethI tenuM nAma sarvanI upara lakhAyuM ane tene suvarNanidhine lAbha thaze. pachI kASTamaya caityane sthAnake zilAmaya maMdira taiyAra thavAnI vadhAmaNI denArane maMtrIe batrIza suvarNanI jIbhe ApI. te uparAMta jinamaMdira vIjaLI paDavAthI tUTI paDayuM evI vAta kahenArane te maMtrIe cosaTha suvarNanI jo ApI. tenuM kAraNa ke, maMtrIe manamAM ema vicAryuM ke- Page #661 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122] sImara tujha sI. dhanya. (24) [zrA. vi. hu' jIvatA chatAM khIjo uddhAra karavA samartha chuM. khIjA jIrNoddhAramAM e kroDa sattANu hajAra eTala' dravya vAparyuM". pujAne mATe covIza gAma ane cAvIza bagIcAo ApyA. gAgbhaTTa maMtrInA bhAI AMbaDa ma`trIe bharUcamAM duSTa vyatarInA upadravane TALanAra zrI hemacaMdrasUrinI madadathI aDhAra hAtha UMcA zakunikAvihAra nAme prAsAdanA chA~ddhAra rAkhyA. mahlikArjuna rAjAnA bha DAra saMbadhI maMtrIza dhaDI suvarNanA banAvele kalaza zakunikAvihAra upara caDhAvyeA. tathA suvarNamaya dauMDa, vajA vagere ApyAM ane mAMgalika dvIpane avasare khatrIza lAkha kSma yAcaka janAne ApyA. pahelAM jIrNoddhAra karI pachI ja navuM jinamadira karAvavu' ucita che. mATe ja saprati rAjAe paNa pahelAM sanyAzI hajAra jIrNoddhAra karAvyA, ane navAM jinamaMdira tA chatrIza hajAra karAvyA. A rIte kumArapALa, vastupALa, vagere dharmiSTha lokoe paNa navA jinamaMdira karatA jA~dvAra ja ghaNA karAvyA. tenI saMkhyA vagere paNa pUve kahI gayA chIe. jinamaMdira tayAra thayA pachI vila ba na karatAM pratimA sthApana karavI. zrIharibhadrasUrijIe kahyu' che ke buddhizALI puruSe jinamaMdiramAM jinabibanI zIghra prati ThA karAvavI. kemake ema karavAthI adhiSThAyaka devatA turaMta tyAM AvI vase che, ane te maMdiranI AgaLa jatAM vRddhija thatI jAya che. madiramAM tAMbAnI kUDIe, kaLaza, erasIe, dIvA vagere sarva prakAranI sAmagrI paNa ApavI. tathA zakti pramANe mandiranA bhaMDAra karI temAM rokaDa nANu : Page #662 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja. kI sajhAya jagata he svArtha ke sAthI, [23 tathA vADI, bagIcA vagere ApavA. rAta vagere je maMdira karAvanAra hoya te, teNe bhaMDAramAM ghaNuM nANuM tathA, gAma gokuLa vagere ApavuM joIe. jemake-mAlavadezanA jADI pradhAne pUrve giranAra upara kASThamaya caityane sthAnake pASANu maya jinamaMdira baMdhAvavuM zarU karAvyuM, paNa te dudevathI marI gaye. te pachI ekaso pAMtrIsa varSa pasAra thayA tyAre siddharAja jayasiMhanA daMDAdhipati sajajane traNa varSamAM saurASTra dezanI upaja sattAvIsa lAkha drazna AvI hatI, te kharacI jinaprAsAda pUre karAvyuM. siddharAja jayasiMhe raNa varSanuM pedA kareluM dravya sajjana pAse mAgyuM, tyAre teNe kahyuM ke, "mahArAja ! giranAra parvata upara te dravyano saMgraha karI rAkhe che pachI siddharAja tyAM AvyA ane navuM suMdara jinamaMdira joI harSa pAmI che ke, " A maMdira koNe banAvyuM ?" sajajane kahyuM. "mahArAjA sAhebe karAvyuM. A vacana sAMbhaLI siddharAja bahu ja ajaba thaye. pachI sajene jema banI tema sarva vAta kahIne araja karI ke-" A sarve mahAjane Apa sAhebanuM dravya Ape che. te , athavA jinamaMdira karAvyAnuM puNya ja . ApanI marajI heya te mujaba kare." pachI vivekI siddharAje puNya ja grahaNa karyuM ane tene neminAthajInA maMdirane khAte pUjAne sArU gAma ApyA. temaja jIvitasvAminI pratimAnuM maMdira prabhAvatI rANIe karAvyuM hatuM. pachI anukrame caMDapradyota rAjAne pratimAnI pUjAne mATe bArahajAra gAma ApyA. te vAta nIce pramANe che. ' Page #663 -------------------------------------------------------------------------- ________________ darajI samaja le kauna hai apanA; briA. vi. udAyanarAjA tathA jIvitasvAmInI pratimAnuM vRttAMta 6101 caMpAnagaramAM strIlaMpaTae eka kumAranadInAmane senI rahetuM hatuM. te pAMcase senaiyA ApIne suMdara kanyA paraNate hate. A rIte paraNelI pAMcaso strIonI sAthe ISyavALe te kumAranaMdI eka thaMbhavALA prasAdamAM kIDA karate hate. eka vakhate paMcazala dvIpanI aMdara rahenArI hAsA tathA prahAsA nAmanI be vyaMtarIoe pitAne pati vinmALI caLe, tyAre tyAM AvI pitAnuM rUpa dekhADI kumAranadIne vyAha pamADe. teNe prArthanA karI tyAre "paMcazala dviIpamAM Ava" ema kahI te banne cAlI gaI. pachI kumAranadIe rAjAne suvarNa ApI paDaha vajaDA ke, "je puruSa ane paMcazela dviIpe laI jAya, tene huM kroDa dravya ApuM" pachI eka vRddha khalAsI hatA, te keTi dravya laI, te pitAnA putrone ApI, kumAranaMdIne vahANamAM besArI samudramAM bahu dUra gaye, ane pachI kahevA lAge ke, "A vaDavRkSa dekhAya che, te samudrane kinAre AvelI DuMgaranI talATIe thaela che. enI nIce ApaNuM vahANa jAya, tyAre tuM vaDanI zAkhAne vaLagI raheje. traNa pagavALA bhAraMDapakSI paMcaula dvIpathI A vaDa para AvIne suI rahe che. temanA vacale page tuM pitAnA zarIrane vastra vaDe majabUta bAMdhI rAkhaje; prabhAta thatAM uDI jatAM bhAraDa pakSInI sAthe tuM paNa paMcaula kipe pahoMcI jaIza. A vahANa te moTA bhamaramAM sapaDAI jaze." pachI nirdhAmakanA kahevA pramANe karI kumAranaMdI paMcaula dvIpa Page #664 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ce kAyA kAcA kuMbha, [karapa ja. kuM.] gayA. tyAre hAsA-prasAsAe tene kahyuM ke, "hArAthI A zarIravaDe amArI sAthe bhega karAya nahI' mATe agnipraveza vigere kara." ema kahI te strIee kumAranadIne hastasaMpuTamAM besArI ca`pA nagarInA udyAnamAM mUkayeA. pachI tenA mitra nAgila zrAvake ghaNA vAryAM, te paNa te niyANu karI agnimAM paDayA ane maraNa pAmI paMcaula dvIpanA adhipati vyatara devatA thayeA. nAgilane tethI vairAgya utpanna thayA, ane te dIkSA laI kALa karI khAramA acyuta devaloke devatA thayA. eka vakhate naMdIzvara dvIpe janArA devatAonI AjJAthI hAsA-prahAsAe kumAranaDhInA jIva vyaMtarane kahyuM ke, "tuM paDahu grahaNa kara." te ahaMkArathI huMkAra karA lAgyA; eTalAmAM paDatu tene gaLe AvIne vaLagyA. koI paNa upAye te paDahu chUTA paDe nahi. te vakhate avidha jJAnathI jANIne nAgila devatA tyAM AvyeA, jema ghuvaDa sUryanA tejathI nAsIpAsa thAya tema te devatAnA tejathI kumAranadI vyaMtara nAsavA lAgyA, tyAre nAgila devatAe peAtAnuM teja saMrIne kahyuM ke, "tuM mane eLakhe che ?" vyaMtare kahyu iMdra Adi devatAene keNu oLakhe nahI ?" pachI nAgila devatAe pUrvabhavanA zrAvakanA rUpe pU bhava kahI vyaMtarane pratikhAdha pamADayeA. tyAre vyaMtare kahyuM, "huve mAre zuM karavuM ?" devatAe kahyuM, have tuM gRhastha paNAmAM kAryAtsaga karI rahelA bhAvayati zrI mahAvIra svAmInI pratimA karAva ema karavAthI tane Avate bhave edhilAbha thaze." devatAnuM A vacana sAMbhaLI vyaMtare zrI zrA. 40 Page #665 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 626] nAhaka tuM dekha ke kulatA; [zrA. vi. mahAvIrasvAmInI pratimA joI mahAhimavaMta parvatathI lAvelA gazIrSa caMdanavaDe tevI ja bIjI pratimA taiyAra karI pachI pratiSThA karI sarvAge AbhUSaNe paherAvI tenI puSpAdika vastuvaDe pUjA karI, ane jAtivaMta caMdanane DAbhaDAmAM rAkhI. pachI eka vakhate vyaMtare samudramAM eka vahANanA cha mahinAnA upadrava te pratimAnA prabhAvathI dUra karyA, ane te vahANanA khalAsIne kahyuM ke, "tuM A pratimAnA DAba siMdhusauvIra dezamAMnA vItabhayapattanamAM laI jA, ane tyAMnA cauTAmAM "devAdhidevanI pratimA . evI udghapaNa kara." khalAsIe te pramANe karyuM tyAre tApasane bhakta udAyana rAjA tathA bIjA paNa ghaNuM darzanIo pitApitAnA devanuM smaraNa karI te DAbhaDA upara kuhADAvaDe prahAra karavA lAgyA, ane kuhADA bhAMgI gayA yaNa DAbaDe ughaDe nahi. tethI sarve loke udvigna thayA. barane avasara paNa thaI gaye. eTalAmAM prabhAvatI rANIe rAjAne bhejanakaravA belAvavA mATe ekadAsI mokalI. te ja dAsIne hAthe saMdezomekalI rAjA e prabhAvatIne kautuka jevAne sArU teDAvI. prabhAvatI rANIe AvatAM ja kahyuM ke, "A DAbaDAmAM devAdhideva zrI arihaMta che, paNa bIjA koI nathI. hamaNAM kautuka ju." ema kahI rANIe yakSakardImavaDe DAbaDA upara abhiSeka karyo ane puSpanI eka aMjalI mUkIne kahyuM ke, devAdhideva mane darzana Ape, ema kahetAM ja prabhAta samayamAM jema kamaLakalikA pitAnI meLe khIle che tema DAbaDe pitAnI meLe ughaDI gayo! nahi sukAI gaelA Page #666 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja kR] palaka meM phUTa jAyegA, [627 phUlanI mALAvALI pratimA aMdarathI bahAra dekhAI, ane jainadharmanI ghaNuM unnati thaI. pachI vahANavaTIne satkAra karI prabhAvatI rANI te pratimAne potAnA aMtaHpuramAM laI gayAM, ane pite navA baMdhAvela catyamAM sthApana karI dararoja traNa TaMka pUjA karavA lAgI. eka vakhate rANInA AgrahathI rAjA vINA vagADato hate; ane rANI bhagavAna AgaLa nRtya karatI hatI. eTalAmAM rAjAne rANInuM zarIra mAthA vinAnuM jovAmAM AvyuM tethI rAjA gabharAI gaye, ane vINA vagADavAnI kabakA tenA hAthamAMthI nIce paDI gaI nRtyamAM rasabhaMga thavAthI rANuM kopAyamAna thaI, tyAre rAjAe yathArtha je hatuM te kahyuM eka vakhate dAsIe lAveluM vastra sapheda chatAM prabhAvatIe rAtA raMganuM joyuM, ane krodhathI darpaNa vaDe dAsIne prahAra karyo, tethI te (dAsI) maraNane zaraNa thaI. pachI te vastra prabhAvatIe joyuM to sapheda ja dekhAyuM, te dunImattathI tathA nRtya karatAM rAjAne mAthA vinAnuM zarIra dekhAyuM, tethI potAnuM AyuSya thavuM rahyuM evo rANIe nizcaya karyo, ane strIhatyAthI pahelA prANAtipAta viramaNa vatane bhaMga thaye, tethI vairAgya pAmI dIkSA levAnI rajA levA sArU rAjA samIpa gaI. rAjAe "devatAnA bhavamAM tuM mane samyaka prakAre dharmane viSe pravartAvaje" ema kahI . AjJA ApI. pachI prabhAvatIe te pratimAnI pUjA sAru devadattA nAmanI kujAne rAkhIne pite ghaNA utsava sahita dIkSA lIdhI, ane te anazana vaDe kALa karI saudharma devaleke devatA thaI prabhAvatInA jIva devatAe ghaNuM baMdha karyo, Page #667 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 628] patA yu DAlase giratA ja, (1) [zrA. vi. tA paNa udAyana rAjA tApasanI bhakita na mUke. dRSTirAga tADavA e keTale muzkela che ! haze, pachI devatAe tApasanA rUpe rAjAne divya amRta phaLa ApyuM. tene rasa cAkhatAM ja lubdha thaelA rAjAne tApasarUpI devatA pote vivelA AzramamAM laI gayA. tyAM vaiSadhArI tApasAe ghaNI tADanA karavAthI te (rAjA) nATho. te jainasAdhuenA upAzraye AvyA. sAdhuoe abhayadAna ApyuM, tethI rAjAe jainadhama aMgIkAra karyAM. pachI devatAe potAnI RRdhdhi dekhADI, rAjAne jainadharmIne viSe dRDha karI ApadA Ave mane yAda karaje '' ema kahI adRzya thayA. have gAMdhAra nAmanA koI zrAvaka sarva ThekANe caityavaMdana karavA nIkaLyA hatA. ghaNA upavAsa karavAthI tuSTa thaelI devIe tene vatAya pate laI jaI tyAMnI pratimAne vaDhAvI ane peAtAnI IcchA pAra paDe evI ekasA ATha goLI ApI. teNe temAMnI eka goLI moMDhAmAM nAMkhIne ciMtavyu` ke, " hu vItabhaya pATaNa jAuM. guTikAnA prabhAvathI te tyAM AvyA. kubjA dAsIe tene te pratimAne vaMdAvI. pachI te gAMdhAra zrAvaka tyAM mAMdA paDayo. kukhta dAsIe tenI sAravAra karI. pAtAnuM AyuSya gheADu' rahyu ema jANI te zrAvake sarve guTikAe kukhta dAsIne ApI dIkSA lIdhI. kubjA dAsI eka guTikA bhakSaNa karavAthI ghaNI suMdara thai, tethI ja tenuM suvaNu gulikA evu` nAma prasiddha thayuM. bIjI goLI bhakSaNa karIne te dAsIe ci'tavyu` ke, cAda mukuTadhArI rAjAoe sevita evA ca'Dapradyota rAjA Page #668 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja, kR] manuSyakI aisI jiMdagAnI, [629 mahAre pati thAo, eTale udAyana rAjA pitA samAna thaze. ane bIjA rAjAo to udAyananA sevaka che." pachI devatAnA vacanathI caDapradyota rAjAe suvarNa gulikAne tyAM dUta mokalya, paNa suvarNagulikAe caMDapradyotane lAvyAthI te anilaga hAthI upara besI suvarNagulikAne teDavA mATe tyAM AvyuM. suvarNagulikAe kahyuM ke, "A pratimA lIdhA vinA huM tyAM na AvuM mATe A pratimA sarakhI bIjI pratimA karAvIne ahiM sthApana karo eTale A pratimA sAthe laI javAze. pachI caMDapradyote ujajayinIe jaI bIjI pratimA karAvI. ane kapila nAmanA kevaLIne hAthe tenI pratiSThA karAvI. te pratimA sahita pAche vatabhaya pATaNa AvyuM. navI pratimA tyAM sthApana karI junI pratimAne tathA suvarNagulikA dAsIne laI caMDapradyota kaI na jANe tevI rIte rAtrie pAchA ghera AvyuM. pachI suvarNa gulikA ane caMDapradyota bane viSayAsakata thayAM, tethI temaNe vidizApurInA rahIza bhAyala svAmI zrAvakane te pratimA pUjA karavAne sArU ApI. eka vakhate kaMbala-zebala nAgakumAra te pratimAnI pUjA karavA AvyA, pAtALamAMnI jinapratimAone vAMdavAnI IcchA karanAra bhAyalane te nAgakumAre kahane mAge pAtALe laI gayA, te vakhate bhAyala pratimAnI pUjA karatuM hatuM paNa javAnI utAvaLathI adhI ja pUjA thaI, pAtALamAM jinabhaktithI prasanna thaela bhAyale kahyuM ke, jema mahArA nAmanI prasiddha thAya tema kare." nAgenke kahyuM. temaja Page #669 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 630] aba tuM cata abhimAnI; [zrA. vi. thaze" caMDapradyota rAjA vidizApurInuM hArA nAmane anusarI devakIyapura evuM nAma rAkhaze, paNa tuM adhI pUjA karI ahiM AvyuM tethI AvatA kALamAM te pratimA pitAnuM svarUpa gupta ja rAkhaze ane mithyAdaSTie tenI pUjA karaze. "A Aditya bhAyalasvAmI che." ema kahI anyadarzanIo te pratimAnI bahAra sthApanA karaze. viSAda, na karIza. duSamakALanA prabhAvathI ema thaze." bhAyela, nAgendranuM A vacana sAMbhaLI ne AvyA hatA te pAcho gayo. have vItabhaya pATaNamAM prAtaHkALe pratimAnI mALA sUkAI gaelI, dAsI jatI rahelI ane hAthInA madane strAva thaele joI lokoe nirNaya karyo ke, caMDaprota rAjA AvyA haze ane teNe te pramANe karyuM haze. pachI seLa dezanA ane traNaso tresaTha puranA svAmI udAyanA 2 jAe mahAsenA dika dasa mukuTadhArI rAjAone sAthe laI caDAI karI. mArgamAM unhALAnI Rtune lIdhe pANInI aDacaNane lIdhe rAjAe prabhAvatIne jIva je devatA, tenuM smaraNa karyuM. teNe turata AvI pANIthI paripUrNa evAM traNa taLa bharI nAMkhyAM. anukrame yuddha karavAno avasara AvyuM tyAre rathamAM besIne yuddha laDavAne TharAva chatAM caMDapradyota rAjA anilaga hAthI upara besIne Ave, tethI pratijJA-bhaMgadeSa caMDapradyotane mAthe paDe, pachI hAthInA paga zAstravaDe viMdhAyAthI te paDo, tyAre udAyane caMDapradyotane AMdhI tenAkapALe hArI dAsIne pati evI chApa eDI. Page #670 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanakA kayAM bharesa hai, [431 V Less pachI udAyana rAjA caMDapradyotane sAthe laI pratimA levAne sArU vidizA nagarIe ga. pratimAne uddhAra karavAne ghaNe prayatna karyo tathApi te kiMcit mAtra paNa sthAnakathI khasI nahi. pachI pratimAe kahyuM ke, huM jaIza te vItabhaya pATaNamAM dhULanI vRSTi thaze, mATe huM AvatI nathI." te sAMbhaLI udAyana rAjA pA che vanyo. rastAmAM comAsuM AvyuM. tyAre eka ThekANe paDAva karI senAnI sAthe rahyo, saMvatsarI parvane divase udAyana rAjAe upavAsa karyo, rasoIyAe caMDapradyotane pUchayuM ke-Aje rasoI zI karavAnI? caMDapradyotanA manamAM "e mane kadAca annamAM viSe Apaze, e bhaya utpanna thayuM. tethI teNe kahyuM ke-te ThIka yAda karAvyuM, mahAre paNa upavAsa che, mhArA mAtA-pitA zrAvaka hatA" te jANuM udAyane kahyuM ke "enuM zrAvakapaNe jANyuM tathApi te je ema kahe che, te Page #671 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kura] karI le dhamakI karaNI ja (2) [zrA. vi. te nAma mAtrathI paNa mhArA sAdhI thaye, mATe te a'dhanamAM heAya tyAM sudhI mhArU' sa'vatsarI pratikramaNa kevI rIte zuddha thAya ?'' ema kahI udAyane ca'pradghAMtane kha'dhanamAMthI mukta karyAM, mAnyA, ane kapALe lekhavALe paTTa bAMdhI tene avatI deza ApyuM. udAyana rAjAnA dharmiSThapaNAnI tathA sateSa vagerenI jeTalI prazasA karIe teTalI gheADI che. cAmAsu' purU' thayA pachI udAyana rAjA vItabhaya pATaNe gayA. senAne sthAnake AvelA viNaka lokonA raheThANuthI dazapura nAme eka navuM nagara vasyuM. te nagara udyAyana rAjAe jIvajaMtasvAmInI pUjAne mATe aNu karyuM. temaja vidizA purIne bhAyalasvAmInu nAma daI te tathA khIjA' khAra hajAra gAma jIvatasvAmInI sevAmAM ApyAM. have udAyana rAjA, prabhAvatIne jIva je devatA, tenA vacanathI kapila kevaLIe pratiSThA karelI pratimAnuM nitya pUjana karatA hatA. eka vakhate pima pauSadha hAvAthI teNe rAtrijAgaraNa karyuM. tyAre tene ekadama cAritra levAnA dRDha pariNAma utpanna thayA pachI prAtaHkALe teNe kapila devaLIe pratiSThita pratimAnI pUjAne sArU ghaNAgAma, Akara, pura vagere ApyAM. " rAjya aMte naraka ApanArU che, mATe te prabhAvatInA putra abhIcine zI rIte Apu?" manamAM evA vicAra AvyAthI rAjAe kezi nAmanA potAnA bhANejane rAjya ApyuM, ane pAte zrIvIra bhagavAna pAse cAritra lIdhuM. te vakhate kezi rAjAe dIkSA utsava karyAM. Page #672 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja. kR] khajAnA mAlane madira, [633 eka vakhate akALe apathya AhAranA sevanathI udAyana rAjarSinA zarIra mahAvyAdhi utpanna thaye. "zarIra e dharmanuM mukhya sAdhana che." ema vicArI vadhe bhakSaNa karavA kahelA dahIne jega maLe, te mATe govALanA gAmomAM mukAma karatA tethI vItabhaya pATaNe gayA, kezI rAjA udAyanA munine rAgI hatA, to paNa tenA pradhAna vage tene bharamAvyo ke, "udAyana rAjya levA mATe ahiM AvyuM che." pradhAnanI vAta kharI mAnIne kezI rAjAe udAyana munine viSamizra dahI apAvyuM. prabhAvatI devatAe viSa apaharI pharIthI dahI levAnI manA karI. dahIne khArAka baMdha thavAthI pAcho mahAvyAdhi va. dahInuM sevana karatAM traNa vAra devatAe viSa apahayuM. eka vakhate prabhAvatI devatA pramAdamAM hatuM tyAre viSamizra dahI udAyana muninA AhAramAM AvI gayuM. pachI eka mAsanuM anazana karI kevaLajJAna thae udAyana rAjaSi siddha thayA. pachI prabhAvatI devatAe reSathI vItabhaya pATaNa upara dhULanI vRSTi karI, ane udAyana rAjAne zayyAtara eka kuMbhAra hatuM, tene sinapallImAM laI jaI te pallInuM nAma kuMbhArakRta pallI evuM rAkhyuM. udAyana rAjAne putra abhIci, pitAe yogyatA chatAM rAjya ApyuM nahi tethI duHkhI thayo, ane tenI mAsInA putra koNika rAjAnI pAse jaI sukhe rahyo. tyAM samyaga prakAre zrAvaka dharmanI ArAdhanA karatA hatA, to paNa "pitAe rAjya na ApI mAruM apamAna karyuM." ema vicArI pitAnI sAthe bAMdhelA varanI AlocanA karI nahi, Page #673 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 634] tuM karyuM kahetA meza merA: [zrA. vi. tethI paMdara divasa anazanavaDe maraNa pAmI eka palyopama AyuSyavALe zreSTha bhavanapati devatA thayA. tyAMthI cyavI mahAvideha kSetramAM siddha thaze. prabhAvatI devatAe dhULanI vRSTi karI, tyAre bhUmimAM daTAI gaelI kapila kevaLI pratiSThita pratimA kumArapALa rAjAe gurunA vacanathI jANa pachI teNe pratimA jyAM daTAI hatI te jagyA khodAvI, tyAre aMdarathI pratimA pragaTa thaI ane udAyane Apele tAmrapaTTa paNa nIkaLe. yathAvidhi pUjA karI kumArapALa te pratimAne ghaNA utsavathI aNahilapura pATaNe laI AvyuM. navA karAvelA sphaTikamaya jinamaMdiramAM te pratimAnI teNe sthApanA karI, ane udAyana rAjA e tAmrapamAM jeTalAM gAma, pura vagere ApyAM hatAM, te sarva kabUla rAkhI ghaNu vakhata sudhI te pratimAnI pUjA karI. tethI tenI sarva prakAre vRddhi thaI, A rIte devAdhidevanI pratimAne tathA udAvana rAjA vagerene saMbaMdha kahyo che. maMdira vidhi s/vie , H : R ma ] S S / / jas 2: . - / M Wi * , je ke 2018 (4) * * * & Page #674 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja. J yahAM saba choDa jAnA hai, 65. AvI rIte devane garAsa ApavAthI, niraMtara uttama pUjA vagere tathA jinamaMdiranI joIe tevI sArasaMbhALa, rakSaNa Adi paNa sArI yuktithI thAya che. kemake je puruSa potAnI zakti pramANe azvaryavALuM jinamaMdira karAve. te puruSa devakamAM devatAoe vakhaNAye chatAM ghaNuM kALa sudhI parama sukha-pAme che. ema pAMcamuM dvAra samApta thayuM. 6. jinabiMba-temaja ratnanI, dhAtunI, caMdanAdika kASThanI, hastidaMtanI, zizAnI athavA mATI vagerenI jinapratimA yathAzakti karAvavI. tenuM parimANa jaghanya aMguThA pramANa. ane utkRSTa pAMcaso dhanuSya jANavuM. kahyuM che ke-je loke sArI mRttikAnuM, nirmaLa zilAnuM, hastidaMtanuM, rUpAnuM, suvarNanuM, ratnanuM, mANekanuM, athavA caMdananuM suMdara jinabiMba zakti mujaba kare che. teo ubhayalokamAM paramasukha pAme che jinabiMba karAvanAra lokone dAridra, durbhAgya, niMgha jAti, siMgha zarIra, mAThI gati, durgati, apamAna, raMga ane zeka ATalAM vAnAM bhegavavAM paDatAM nathI. vAstu zAstramAM kahela vidhi pramANe taiyAra karelI zubha lakSaNavALI pratimAo A lekamAM paNa udaya vagere guNa prakaTa kare che. kahyuM che ke-anyAyathI upArjana karelA dhanathI karAvelI, pArakI vastunA daLathI karAvelI tathA ochA athavA adhika aMgavALI pratimA pitAnI tathA paranI unnatine vinAza kare che. je mULanAyakajImAM mukha, nAka, nayana, nAbhi athavA keDa eTalAmAMthI kaI paNa avayavano bhaMga tho hoya, te mULanAyakajIne tyAga kare. paNa jenAM AbhUSaNa, vastra Page #675 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 636] na Ave sAtha aba terA ja, (3) [zrA, vi. parivAra, laMchana athavA Ayudha emane bhaMga thayo hoya, te pratimAne pUjavAne kAMI paNa harakta nathI. je jinabiMba so varSa karatAM vadhAre junuM hoya tathA uttama puruSe pratiSThA kareluM hoya, te biMba kadAca aMgahIna thAya, te paNa tenI pUjA karavI. kAraNa ke, te biMba lakSaNahIna thatuM nathI. pratimAnA parivAramAM bhinna-bhinna varNanI aneka jAtanI zilAo hoya te zubha nahi. temaja be, cAra, che Adi sarakhA AMgaLavALI pratimA kaI kALe paNa zubhakArI na thAya. eka AMgaLathI mAMDI agIAra AMgaLa pramANanI pratimA gharamAM pUjavA gya che. agIAra AMgaLa karatAM vadhAre pramANanI pratimA jinamaMdire pUjavI, ema pUrvAcAryo kahI gayA che. niriyAvalisUtramAM kahyuM che kelepanI, pASANanI, kASThanI, daMtanI tathA leDhAnI ane parivAra vinAnI athavA pramANa vinAnI pratimA gharamAM pUjavA rogya nathI. gharaderAsaramAMnI pratimA pAse baLine vistAra (naivedya) na kare, paNa reja havaNa ane traNaTaMka pUjA karavI. save pratimAo mukhamAge te parivAra ane tilakAdi AbhUSaNa sahita hevI joIe, tema karavAthI vizeSa zobhA dekhAya che, ane puNyAnubaMdhI puNyane baMdha vagere thAya che. kahyuM che ke-jinaprasAdamAM virAjatI pratimA sarva lakSaNa sahita tathA AbhUSaNa sahita hoya te, manane jema jema AhUlAda upajAve che, tema tema karmanija rA thAya che. jinamaMdira, jinabiMba vagerenI pratiSThA karAvavAmAM bahu puNya che. kAraNa ke, te maMdira athavA pratimA vagere jyAM Page #676 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja, kR] kuTuMba parivAra suta dArA, [637 sudhI rahe, teTalA asakhyAta kALa sudhI tenuM puNya bhegavAya che. jema ke, bharatacIe bharAvelI aSTApadajI uparanA derAsaranI pratimA, giranAra upara brahmajje karela kAMcanabadhAnakAdi derAsaranI pratimA, bharatacakavatInI mudrikAmAMnI kulapAka tIrthe virAjatI mANikacasvAmInI tathA staMbhanazaMkhezvara pArzvanAtha vagerenI pratimAo hajI sudhI pUjAya che. kahyuM che ke-jaLa, ThaMDuM anna, bhajana, vastra, mAsika, varSa ke jAvaja jIva AjIvikA e vastuonA dAnathI athavA sAmAyika, pArasI, ekAsaNuM, AyaMbila, upavAsa, abhigraha ane vratathI anukrame kSaNavAra, eka pahera, eka divasa, eka mAsa, cha mAsa, eka varSa ane jAvajIva sudhI bhagavAya eTaluM puNya thAya che, paraMtu jinamaMdira, jinapratimA vagere karAvavAthI te tenA darzana vagerethI thaeluM puNya asaMkhyAta kALa sudhI gavAya che. mATe ja A vIzImAM pUrvakALe, bharata cakravatie zatruMjaya parvata upara ranamaya caturmukhathI virAjamAna corAzI maMDapathI zobhatuM, eka gAu UMcuM, traNa gAu lAMbuM jinamaMdira pAMca koDa muni sahita jyAM zrI puMDarIkasvAmI kevaLajJAna ane nirvANa pAmyA hatA, tyAM karAvyuM. temaja bAhubalinI tathA marUdevI vagerenI kene viSe, giranAra upara, Abu upara, vaibhAra parvate, sametazikhare tathA aSTApada vagerene viSe paNa bharatacakavatIe ghaNu jina prAsAda, ane pAMcaso dhanuSya vagere pramANanI pratimAo paNa karAvI. daMDavIya, sagara cakravartI Adi rAjAoe te maMdiranA tathA pratimAonA udhAra paNa karAvyA, hareNu cakavatIe jinamaMdirathI pRthvIne suzobhita karI. Page #677 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 638]. supana sama dekha jaga sArA; zriA, vi. saMprati rAjAe paNa se varSa AyuSyanA sarva divasanI zuddhinA sArU chatrIsa hajAra navAM tathA bAkInA jIrNoddhAra maLI savA lAkha jina-derAsara banAvyAM. suvarNa vagerenI savAkoDa pratimAo bharAvI. Ama rAjAe gavaddhana parvata upara sADA traNa koDa nAhora kharacI sAta hAtha pramANa suvarNanI pratimA yukta mahAvIrasvAmInuM derAsara karAvyuM. temAM mULa maMDapamAM savA lAkha suvarNa tathA raMgamaMDapamAM ekavIsa lAkha suvarNa lAgyuM. kumArapALe te caudaso cu mAlIza navAM jinamaMdira tathA soLaso jIrNoddhAra karAvyA. chanuM koDa dravya kharacIne pitAnA nAmathI banAvelA tribhuvanavihAramAM ekaso pacIsa AMgaLa UMcI mULanAyakanI pratimA ariSTaratnamayI pharatI bahera derIomAM cauda bhAra pramANanI covIza ratnamayI, vIza suvarNamayI ane vIsa rUpAmayI pratimAo hatI. vastupALa maMtrIe terase tera navAM jinamaMdira, ane bAvIse jIrNoddhAra karAvyA. tathA savA lAkha jinabiMba bharAvyAM. pethaDazAhe corAzI jinaprAsAda karAvyA. temAM suragirine viSe catya nahi hatuM, te banAvavAnuM vicAra karI vIramada rAjAnA pradhAna vipra hemAdenA nAmathI tenI prasannatAne sArU pethaDazAhe mAMdhAtApuramAM tathA kArapuramAM traNa varSa sudhI dAnazALA maMDAvI. hemAde tuSTamAna thaye ane sAta rAjamahela jeTalI bhUmi pethaDane ApI, pAye begho ane mIThuM pANI nIkaLyuM. - tyAre keIe rAjA pAse jaI cADI khAdhI ke, "mahArAja! -mIThuM pANI nIkaLyuM. che mATe vAva baMdhAvo." te vAta Page #678 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja. .] nIla jaba haMsa vegA, [639 jANatAM ja rAteArAta pethaTha zAhe bAra hajAra TaMkanuM mIThu pANImAM na khAju, A caitya banAvavA sAru sAnaiyAthI bharelI khatrIza UMTaDIe mAkalI. pAyAmAM cArAzI hajAra Ta'kanu' kharaca thayu. caitya taiyAra thayuM tyAre vadhAmaNI ApanArane traNa lAkha TaMka ApyA. A rIte pethaDa vihAra banyA vaLI te pethaDe ja zatru jayapava ta upara zrI RSabhadeva bhagavAnanuM caitya ekavIza dhaDI pramANu suvaNuM thI cAre tarapha maDhAvIne meru paryaMtanI mAphaka suvarNa maya karyuM. giranAra patanA suvarNa maya alAnakanA sabadha nIce pramANe che-- gaI cAvIzImAM uttajjayinI nagarAne viSe trIjA zrI sAgara tIrthaMkarane kevaLInI padA joI naravAhana rAjAe pUchyuM ke, "huM kayAre kevaLI thaIza ?" bhagavAne kahyuM AvatI cAvIzImAM bAvIzamAM tIthakara zrI neminAtha bhagavAnanA tImAM tuM kevaLI thaIza" naravAhana rAjAe dIkSA lIdhI ane AyuSyane ate brahmendra thaI zrI neminAtha bhagavAnanI vajrasUttikAmaya pratimA karI daza sAgaropama sudhI tenI pUjA karI potAnA AyuSyanA a`ta AvyA, tyAre giranAra pava ta upara suvarNa -ratnamaya pratimAvALA traNa gabhArA karI tenI AgaLa eka suNamaya balAnaka karyuM; ane temAM te vasmRttikAmaya pratimAnI sthApanA karI. anukrame saMghapati zrI ratnazreSThI mhATA saMgha sahita giranAra upara yAtrA karavA AvyA. ghaNA harSoMthI snAtra karavAthI mRtti kAmaya (lepTemaya) pratimA gaLI gaI. tethI ratnazreSThI ghaNA kheda pAmyA. sATha upavAsa karavAthI prasanna I Page #679 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ya] usI dina hai sukhI nyArAja, (4) zriA, vi thayela amAdevInA vacanathI suvarNa maya khalAnakamAMnI pratimA ke; je kAcA sUtrathI vITAyelI te lAvyeA. caityanA dvAramAM AvatAM pAchaLa joyu. tethI te pratimA tyAM ja sthira thaI. pachI caityanuM dvAra pheravI nAMkhyu. te hajI sudhI tema ja che. keTalAka ema kahe che ke--suvarNa maya khalAnakamAM mahAMttara mhATI pratimAe hatI. temAM aDhAra suvarNanI, aDhAra ratnanI, aDhAra pASANanI hatI. A rIte zrI giranAranI uparanA zrI neminAthabhagavAnanA prakha`dha che, Iti chaTTha' dvAra. 7. pratimAnI aMjanazalAkA ane pratiSThA-- temaja pratimAnI pratiSThA, aMjanazalAkA zIghra karAvavI, kemake SoDazakamAM kahyuM che keH-pUrve kahela vidhi pramANe anAvelI jinapratimAnI pratiSThA, tatkALa daza divasanI aMdara karavI. pratiSThA saMkSepathI traNa prakAranI che. eka vyakti pratiSThA, khIjI kSetrapratiSThA ane trIjI mahApratiSThA. siddhAMtanA jANu leAkeA ema kahe che ke-je samayamAM je tIrthaMkaranuM zAsana cAlatu... hAya, te samayamAM te tIrthaMkaranI ekalI pratimA hAya te vyakti pratiSThA kahevAya che. RSabhadeva Adi cAvIzenI kSetrapratiSThA kahevAya che, ane ekaseAsItera bhagavAnanI mahApratiSThA kahevAya che, bRDubhAgyamAM kahyuM che ke eka vyaktipratiSThA, khIjI kSetrapratiSThA ane trIjI mahApratiSThA te anukrame eka, cAvIza ane ekasAsittera bhagavAnanI jANavI. sarva prakAranI pratimAnI sAmagrI sa'pAdana karavI, zrI sa`ghane tathA guru mahArAjane khelAvavA. temane praveza vagere ghaNA utsavathI karI samyak prakAre temanu Page #680 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja. kI tere saMsAra sAgara ke, [141 svAgata karavuM. bhojana, vastra vagere ApI temane sarva prakAre satkAra kare, baMdIvAnene choDAvavA, amArI pravartAvavI, koIne paNa harakta na paDe evI dAnazALA calAvavI. sUtAra vagerene satkAra kare. ghaNA ThAThathI saMgIta Adi adbhuta utsava kare. vagere pratiSThAvidhi pratiSThAkalpa Adi graMthethI jANa. pratiSkAmAM snAtrane avasare janmAvasthA ciMtavavI. tathA phaLa, naivedya, puSpa, vilepana, saMgIta vagere upacArane vakhate kumAra Adi caDhatI avasthA ciMtavavI. chadmasthapaNuMnA sUcaka vastrAdika vaDe zarIranuM DhAMkavuM karavuM vagere upacAravaDe bhagavAnanI zuddha cAritrAvasthA ciMtavavI. aMjanazalAkAvaDe netranuM ughADavuM karatAM bhagavAnanI kevI avasthAcitavavI tathA pUjAmAM sarva prakAranA maheTA upacAra karavAno avasare samavasaraNamAM rahela bhagavAnanI avasthA ciMtavavI ema zrAddhasamAcArIvRttimAM kahyuM che. pratiSThA karyA pachI bAra mAsa sudhI mahine mahine te divase uttama prakAre khAtra vagere karavuM. varSa pUruM thAya tyAre aThAI utsava kare, ane AukhAMnI gAMTha bAMdhavI. tathA uttarouttara vize pUjA karavI. varSa-gAMThane divase sAdhamikavAtsalya tathA saMghapUjA vagere zakti pramANe karavuM. pratiSThA cheDazakamAM te vaLI kahyuM che ke bhagavAnanI ADadivasa sudhI ekasarakhI pUjA karavI. tathA sarve prANIone yathAzakita dAna ApavuM. 8. putrAdikane dIkSA mahotsava temaja putra, putrI, bhAIo, bhatrIje, pitAno mitra, zrA. 41 Page #681 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 642] jape je nAma jInavara ke; [zrA, vi. sevaka Adine dikSAne tathA vaDI dIkSAno utsava ghaNuM ADaMbarathI kare. kemake-bharata cakravartAnA pAMca putra ane sAtaso pautra eTalA kumArae te samavasaraNamAM sAthe dIkSA lIdhI. zrIkRSNa tathA ceTaka rAjAe pitAnI saMtatine nahi paraNAvavAne niyama karyo hato, tathA pitAnI putrI Adine tathA bIjA thAvAputra vagerene ghaNuM utsavathI dikSA apAvI te vAta prasiddha che. dIkSA apAvavI-emAM ghaNuM puNya che. kemake-jemanA kuLamAM cAritradhArI uttama putra thAya che, te mAtA-pitA ane svajana-varga ghaNuM puNyazALI ane dhanyavAdane egya che. laukika zAstramAM paNa kahyuM che ke-jyAM sudhI kuLamAM keI putra pavitra saMnyAsI thata nathI, tyAM sudhI piMDanI IcchA karanArA pitarAIe saMsAramAM bhame che. Ama AThamuM dvAra samApta thayuM. 9 padasthApanA- temaja padasthApanA eTale gaNi, vAcanAcArya, vAcaka, AcArya dIkSA lIdhelA pitA putra Adi tathA bIjA paNa je yegya heya, temanI padasthApanA zAsananI unnati vagerene sAru ghaNu utsavathI karAvavI. saMbhaLAya che ke arihaMtanA prathama samavasaraNane viSe iMdra pite gaNadhara padanI sthApanA karAve che. vastupALamaMtrIe paNa ekavIza bAcAryonI padasthApanA karAvI hatI. ItinavamuM dvArA 10. zrutajJAnanI bhakti- temaja zrIkA Adi Agama, jinezvara bhagavAnanAM caritra vagere pustaka nyAyathI saMpAdana karelA dravyavaDe zuddha akSara tathA sArAM pAnAM vagere yutithI lakhAvavAM. temaja vAcana eTale saMvegI gItArtha Page #682 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja. ka] kahe khAti yahI prANI, [643 evA munirAja pAse graMthane AraMbha thAya, te divase ghaNe utsava vagere karI ane dararoja bahumAnathI pUjA karI vyAkhyAna karAvavuM, tethI ghaNuM bhavya pratibaMdha pAme che. temaja vyAkhyAna vAMcanAra tathA bhaNanAra munirAjone kapaDAM vagere vaherAvI temane (sahAya) bhakti karavI. - kahyuM che ke-je leka jinazAnanAM pustako lakhAve, vyAkhyAna karAve, bhaNe, bhaNAve, sAMbhaLe ane pustakonI ghaNI yatanAthI rakSA kare, te leke manuSya lekanAM, devavekanA tathA nirvANanAM sukha pAme che je puruSa kevaLIbhASita siddhAMtane pite bhaNe, bhaNave athavA bhaNanArane vastra, bhejana, pustaka vagere ApI sahAya kare, te purUSa A lekamAM sarvajJa ja thAya che. jinabhASita AgamanI kevaLajJAna karatAM paNa zreSThatA dekhAya che. ke-ahI yupayoga rAkhanAra zrutajJAnI sAdhu je kadAca kevalInI daSTie azudhdha vastu vaherI lAve te te vastune kevaLI bhagavAna paNa vApare che. kAraNa ke, ema na kare te te zrutajJAna apramANa thAya. ' sAMbhaLyuM che ke-"agAu duSama kALanA vegathI bAra varSa sudhI dukALa paDaze. tethI tathA bIjA aneka kAraNothI siddhAMta bucchinnaprAyaH thaela joI bhagavAna nAgArjuna, skaMdilAcArya vigere AcAryoe tene pustakArUDha karyo. " mATe siddhAMtane mAna ApanAra mANase te pustakane viSe lakhAvavuM, tathA rezamI vastra Adi vastuvaDe tenI pUjA karavI saMbhaLa ya che ke, pethaDazA sAta koDa dravya baracIne traNa jJAna bhaMDAra lakhAvyA. tharAdanA saMghavI AbhUe traNa Page #683 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24] haThAve kama ja jIkeja, (5) prA. vi. koDa TaMka kharacIne sarva AgamanI ekeka prata suvarNamaya akSarathI ane bIjI sava graMthanI ekeka prata zAhIthI lakhAvI. 11. pauSadhazAlA-temaja pauSadhazAlA eTale zrAvaka vagerene pauSadha karavAne mATe khapamAM AvatI sAdhAraNa jagyA paNa pUrve kahela ghara banAvavAnI vidhi mAphaka karAvavI. sAdhamione sArU karAvelI te pauSadhazALA sArI sagavaDavALI ane niravadyagya sthAnaka hevAthI avasara upara sAdhuone paNa upAzraya tarIke ApavI. kAraNa ke tema karavAmAM ghaNuM punya che. kahyuM che ke-je puruSa tapasyA tathA bIjA ghaNA niyama pALanAra evA sAdhu munirAjone upAzraya Ape te purUSe vastra, anna, pAna, zayana, Asana vagere sarva vastuo munirAjane ApI ema samajavuM. vastupALa maMtrIe navase cArAzI pauSadhazALAo karAvI hatI. siddharAja jayasiMhanA mukhya maMtrI sAjue pitAne ne mahela vAdidevasUrine dekhADIne kahyuM ke "e ke che ?" tyAre ziSya mANikaye kahyuM. "je enI pauSadhazALA kare te ame ene vakhANue.maMtrIe kahyuM. "e pauSadhazALA thAo." te zALAmAMnI bahAra parazALAmAM zrAvakene dharmadhyAna karI rahyA pachI mukha jevAne sAru eka puruSa pramANu UMcA evA be ArisA be bAjUe rAkhyA hatA. agyAramuM dvAra tathA paMdaramI gAthAne artha samApta thayo. AjajmaM saMmattaM, jahatti vayAi dikkhagahaNaM vA / AraMbhacAu bamaM paDimAI AMtiArahaNA // 16 ||(bhuup Page #684 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja. kR] sukhanI lAlazA ja badhA duHkhenuM muLa che. [64pa 12. 13. samyaktva ane aNuvrata-Ajanma eTale bAlyAvasthAthI mAMDIne jAvAjajIva sudhI samakti ane aNuvrata Adi yathAzakti pALavAM. AnuM svarUpa arthadIpikAmAM kahyuM che. 14. dIkSAno svIkAra temaja dIkSA grahaNa eTale avasara Ave cAritra svIkAravuM. ene bhAvArtha e che ke-zrAvaka bAlyAvasthAmAM dIkSA na levAya te potAne ThagAyelAnI peThe samaje. kemake-jemaNe sarva lokone duHkhadAyI kAmadevane jItIne kumAra avasthAmAM ja dIkSA lIdhI, te bALa munirAjone dhanya che. pitAnA karmane vazathI maLeluM gRhasthapaNuM, sarvaviratinA pariNAma ekAgracittathI aharniza rAkhIne pANInuM beDuM mAthe dhAraNa karanArI strInI mAphaka pALavuM. kahyuM che ke-ekAgra cittavALe gI aneka karma kare, te paNa pANalAvanArI strInI mAphaka tenA doSathI lepAya nahi. jema para-puruSane viSe Asakta thayelI strI uparathI patinI marajI rAkhe che, tema tattvajJAnamAM rAcI rahelA cagI saMsArane anusare che. jema zuddha vezyA manamAM prIti na rAkhatAM "Aje athavA kAle ene choDI daIza" e bhAva rAkhI jAra puruSane seve che, athavA jene pati musApharI Adi karavA gaye che, evI kulIna strI premaraMgamAM rahI patinA guNonuM smaraNa karatI chatI bhajana-pAna vagerethI zarIrane nirvAha kare che, tema suzrAvaka sarvaviratinA pariNAma nitya manamAM rAkhI pitAne adhanya mAnate chate gRhasthapaNuM pAle. je lekee prasAratA mehane rekIne jenI dIkSA lIdhI, te puruSone dhanya che ane temanAvaDe A pRthvImaMDaLa pavitra thaeluM che. Page #685 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 646] satakarmane saravALo kara (zrA. vi. - bhAvazrAvake kevA heya? bhAvazrAvakanAM lakSaNa paNa e rIte kahyA che, ke-1 strIne vaza na thavuM, 2 iMdriye vaza rAkhavI, 3 dhana anarthane hetu che ema mAnavuM 4 saMsAra asAra jANa, 5 viSayane abhilASa rAkha nahIM, 6 AraMbha taja, 7 gRhavAsa baMdhana samAna gaNave, 8 Ajanma samakti pALavuM, 9 sAdhAraNa mANase gADariyA pravAhe cAle che, ema vicAravuM, 10 AgamanA anusAre sarva ThekANe javuM, 11 dAnAdi catuvidha dharma yathAzakti Acara, 12 dharma karatAM koI ajJa jana hAMsI kare te tenI zarama na rAkhavI, 13 gRhakRtye rAga dveSa na rAkhatAM karavAM, 14 madhyasthapaNuM rAkhavuM, 15 dhanAdika hoya te paNa temAM ja lapaTAI na rahevuM, 16 parANe kAma pabhegana sevavA, 17 vezyA samAna gRhavAsamAM rahevuM. A sattara padavALuM bhAva zrAvakanuM lakSaNa bhAvathI saMkSepamAM jANavuM. have pratyeka padonA khulAsA vistArathI kahIe chIe. 1 anarthane utpanna karanAra, capaLa cittavALI ane narake javAnA rastA sarakhI evI strIne jANe pitAnuM hita vAMchanAra zrAvake tenA vazamAM na rahevuM. 2 IndriyarUpa capaLa ghaDA haMmezAM durgatinA mArge doDe che, tene saMsAranuM svarUpa yathArthapaNe jANanAra zrAvake samyagRjJAnarUpa lagAmavaDe temane beTA mArge jatAM aTakAvavA. 3 badhA anarthonuM prayAsanuM, kalezanuM kAraNa ane asAra evuM dhana jANIne buddhizALI purUSe cheDe paNa dravyane lebha na rAkha. 4 saMsAra pite duHkharUpa duHkhadAyI phaLa ApanAra, pariNAme Page #686 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja kI bahmabhaMga kAra kare [647 duHkhanI saMtati utpanna karanAra, viTaMbaNArUpa ane asAra che ema jANI tenA upara prIti rAkhavI nahIM. 5 viSa sarakhA viSaya kSaNamAtra sukha denArA che, e haMmezAM vicAra karanAra puruSa saMsArathI DaranAro hoya che. 6 tIvra AraMbha vaje, nirvAha na thAya te sarve jIva upara dayA rAkhI paraNe cheDe AraMbha kare, ane nirAraMbhI sAdhuonI stuti kare. 7 gRhavAsane pAza samAna gaNate temAM duHkhathI rahe ane cAritra mehanIya karma khapAvavAne ghaNe udyama kare. 8 buddhizALI puruSa manamAM gurubhakti ane dharmanI zraddhA rAkhIne dharmanI prabhAvanA, prazaMsA vagere karato nirmaLa samakti dhAraNa kare. 9 vivekathI pravRtti karanAra dhIra puruSa, "sAdhAraNa mANaso gADariyA pravAhathI eTale jema eke karyuM tema bIjAe karavuM evI aNasamajathI cAlanArA che-ema jANuM lekasaMjJAno tyAga kare. 10 eka jinAgama vinA paralokanuM bIjuM kaI pramANu nathI, ema jANI jANa purUSe sarve kiyAe Agamane anusAra karavI. 11 jIva pitAnI zakita na gopavatAM jema ghaNuM saMsAranAM kRtya kare che, tema budhimAna puruSa zakita na gopavatAM dAnAdi caturvidha dharma jema AtmAne bAdhApIDA na thAya tevI rIte Adare. 12 ciMtAmaNi ratnanI mAphaka durlabha evI hitakArI ane niravagha dharmakiyA pAmIne samyapha prakAre AcaraNa karatAM ApaNane joI ajJAna loke ApaNuM hAMsI kare, te paNa tethI manamAM lajajA lAvavI nahi. 13 dehasthitinAM mULa kAraNa evI dhana, svajana, Page #687 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 648] burAIonI bAdabAkI kare [zrA, vi. AhAra, gRha vagere saMsAragata vastuone viSe rAga-dveSa na rAkhatAM nirlepabhAve saMsAramAM rahevuM. 14 pitAnuM hita vAMchanAra puruSe madhyasthapaNAmAM rahevuM tathA nitya manamAM samatAne vicAra rAkhI rAga-dveSane vazana thavuM tathA kadAgrahane paNa sarvathA cheDI de. 15 nitya manamAM sarva vastuonI kSaNabhaMguratAne vicAra karanAre puruSa dhanAdikane dhaNuM chatAM paNa dharmakRtyane harakata thAya e temane saMbaMdha na rAkhe. 16 saMsArathI virakta thaelA zrAvake gopagathI jIvane tRpti thatI nathI, ema vicArI strInA AgrathI parANe kAmaga seva. 17 vezyAnI mAphaka AzaMsA rahita zrAvaka "Aje athavA kAle cheDI daIza" ema vicAra karate pArakI vastunI mAphaka zithila bhAvathI gRhavAsa pAle. A rIte kahelA sattara guNavALe puruSa, jinAgamamAM bhAvazrAvaka kahevAya che. e ja bhAvazrAvaka zubhakarmanAyegathI zIghabhAvasAdhupaNuM pAme che. A dharmaratna prakaraNamAM kahyuM che. upara kahelI rIte zubha bhAvanA karanAre, pUrve kahela dinAdi kRtyane viSe tatpara eTale "A nigraMtha pravacana ja artharUpa tathA paramArtharUpa che, bAkI sarva anartha che." evI sidhAMtamAM kahelI rIta mujaba sarva kAryomAM sarva prayatnathI yatanAvaDe ja pravRtti karanAre, keI ThekANe paNa jenuM citta pratibaMdha pAmyuM nathI e ane anukrame mohane jItavAmAM nipuNa thaele puruSa pitAnA putra, bhatrIjA vagere gharane bhAra upADavA lAyaka thAya tyAM sudhI athavA bIja ke kAraNasara keTaleka mata havAsamAM Page #688 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja. kR] saddaguNene guNAkAra kare [649 gALI yogya samaye potAnI tulanA kare. pachI jinamaMdire aThThAI utsava, caturvidha saMghanI pUjA, anAtha vagere lekene yathAzakita anukaMpA dAna ane mitra, svajana Adine khamAvavuM vagere karIne sudarzana Adi zeThanI mAphaka vidhi pUrvaka cAritra grahaNa kare. kahyuM che ke keI puruSa sarvathA ratnamaya evA jinamaMdiravaDe samagra pRthvIne alaMkRta kare, te puNya karatA paNa cAritranI didha adhika che. temaja pApakarma karavAnI pIDA nathI, kharAba strI, putra tathA dhaNa emanAM durvacane sAMbhaLavAthI thanArUM duHkha nathI. rAjA Adine praNAma kare na paDe, anna, vastra dhana, sthAna enI ciMtA karavI na paDe, jJAnanI prApti thAya, lekathI pUjAya, upazama sukhamAM rati rahe, ane paraleka, mekSa Adi prApta thAya, cAritramAM ATalA guNa rahyA che, mATe he buddhizALI puruSa! tame te cAritra AdaravAne arthe prayatna kare. Iti caudamuM dvAra 15 AraMbhano tyAga kadAca kaI kAraNathI athavA pALavAnI zakita vagere na hovAthI zrAvaka je cAritra na laI zake, te AraMbha-vajanAdika kare, te ja kahe che. athavA dIkSA AdaravAnuM na bane to AraMbhane tyAga kare. temAM putrAdika IpaNa gharane kArabhAra nabhAve evo hoya te sarva AraMbha che, ane tema na hoya te sacitta vastune AhAra vagere keTalAMka AraMbha jema nirvAha thAya tema taja. banI zake te potAne sArU annane pAka vigere paNa na kare. kahyuM che ke jene mATe annapAka (I) thAya, tene mATe Page #689 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 650] - dharmakriyAnuM dUSaNa dana [zrA. vi. ja AraMbha thAya che. AraMbhamAM jIvahiMsA che, ane jIvahiMsAthI durgati thAya che. ema paMdaramuM dvAra samApta thayuM. 16. brahmacarya vrata pAlana - zrAvake yAjajIva brahmacarya pALavuM. jema pethaDazADe batrIzame varSe brahmacarya vrata svIkAryuM ane pachI te bhImasanInI maDhImAM gaye. brahmacarya vagerenuM phaLa arthadIpikAmAM kahyuM che. Iti 16 dvArA zrAvakanI 11 pratimAo-17 zrAvake pratimAdi tapasyA karavI. saMsAratAraNAdika kaThaNa tapasyA jANavI. temAM eka mAsikI Adi 11 pratimAo kahI che. te batAve che - dasaNa 1 vaya 2 sAmAia 3 posaha 4 paDimA 5 abama 6 sacite 7 // AraMbha 8 pesa 9 Uddivajjae 10 samaNabhUe 22 = martha-1pahelI darzanapratimAte, rAjAbhiyegAdi cha AgAra rahita, zraddhAnA pramukha cAra guNe karI sahita evA samaktine bhaya, lebha, lajajA Adi deSavaDe aticAra na lagADatAM eka mAsa sudhI pALavuM, ane trikALa devapUjA vagere karavuM te rUpa jANavI. 2 bIjI vratapratimA te be mAsa sudhI khaMDanA tathA virAdhanA vagara pAMca aNuvrata pALavAM, tathA prathama pratimAnI kriyA paNa sAcavavI, te rUpa jANavI. 3 trIjI sAmAyika pratimA te, traNa mAsa sudhI ubhayakALa pramAdatajI beTeka sAmAyika karavuM tathA pUrve kahela pratimAnI kriyA paNa sAcavavI 4 thI pauSadhapratimA te, pUrvAkata pratimAnA niyama sahita cAra mAsa sudhI cAraparvatithie akhaMDita ane paripUrNa pauSadha karavo te rUpa jANavI. 5 pAMcamIpaDimA pratimAnAmanI eTale kAryotsargapratimA te, Page #690 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvananu-dUSaNa-durAcAra. pUrvokata pratimAnI kriyA sahita pAMcamAsa sudhI snAnavaI, rAtrie cauvihArapaccakkhANa karavuM, divase brahmacarya pALavuM, tathA kAchaDI chUTI rAkhI cAraparvatithie gharamAM, gharanA dvAramAM athavA cauTAmAM pariSaha-upasargathI na DagamagatAMAkhI rAta, sudhI kAussagna kara 6. chaThI brahmacarya pratimA te chamAsa, sudhI niraticAra brahmacarya pALavuM te rUpa jANavI 7 sAtamI sacittaparihAra pratimA te, sAta mAsa sudhI sacittavarjavuM 8 AThamI AraMbha parihAra pratimA te AThamAsa sudhI pite. koIpaNa AraMbha na karavo te 9 navamI preSaNapratimA te. navamAsa sudhI pitAnA nekara pAse paNa AraMbha na karAve te 10 dazamI udiSTa parihArapratimA te dasamAsa mAthuM muMDAvavuM, athavA coTalI ja rAkhavI, nidhAnamAM rAkhelA dhanasaMbaMdhI kaI svajana savAla kare che te jANamAM hoya te dekhADavuM, ane na hoya te huM jANato nathI ema kahevuM, bAkI gRhakRtya tajavuM, tathA pitAne sArU taiyAra karele paNa AhAra bhakSaNa kare nahI te. 11 agiyAramI zramaNabhUtapratimA te, agiyAramAsa sudhI ghara Adi choDavuM, leca athavA muMDana karAvavuM, e, pAtrA Adi muni veSa dhAraNa kare, pitAnI AdhInatAmAM rahelAM gokuLa vagerene viSe vAsa kare, ane pratibhAvAhakAya zramaNe pAsakAya bhikSA datta ema kahI sAdhunI mAphaka AcAra pALave, paNa dharmalAbha zabda. na uccAra. - 18. aMtima ArAdhanA-aMte eTale AyuSyane cheDe samIpa Ave, tyAre AgaLa kahIzuM te pramANe Page #691 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 65 bhaktinudUSaNa-svArtha (zrA. vi. salekhanA Adi vidhi sahita karavI, ene bhAvArtha e che ke -"te purUSe avazya karavA gya kAryane bhaMga thae ane mRtyu najadIka Ave chate prathama saMlekhanA karI pachI cAritra svIkAra karI" vagere grata vacana che, zrAvaka avazya kartavya je pUjA pratikramaNa vagere kiyA, te karavAnI zakti na hoya te, athavA mRtyu najadIka AvI pahoMce te dravyathI tathA bhAvathI be prakAre saMkhelanA kare, temAM anukrame AhArane tyAga kare te dravyathI ane kaSAyane tyAga kare te bhAvathI saMlekhanA che. kahyuM che ke-zarIra saMlekhanavALuM na hoya te maraNa vakhate sAta dhAtune ekadama prakopa thavAthI jIvane ArtadhyAna utpanna thAya che. huM hAruM A (zarIra) vakhANa nathI ke zarIra kevuM sAruM che? ke hArI AMgaLI bhAMgI kema? mATe he jIva! tuM bhAva saMlekhanA kara. najadIka Avela mRtyu svapna zakuna tathA devatAnA vacana vagerethI dhAravuM. kahyuM che ke-mAThAM svapna, pitAnI haMmezanI prakRtimAM judI rItane pheraphAra, mAThAM nimitta, avaLA graha, svaranA saMcAramAM viparIta paNuM eTalAM kAraNethI puruSe pitAnuM maraNa najadIka AveluM jANavuM. A rIte saMkhanA karI sakaLa zrAvaka dharmanA uthApanane sArU ja jANe na hoya? tevI rIte aMtakALane viSe paNa cAritra grahaNa kare. kahyuM che ke-jIva zubha pariNAmathI eka divasa paNa je cAritrane prApta kare. ane kadAca je mokSane pAme nahIM tathApi vaimAnika devatA te jarUra thAya che. Page #692 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phI [3. HH Aradhana paNa-koMgraha naLa rAjAnA bhAI eranA putra nA paraNyA hatA, tema paNa have " tArUM AyuSya pAMca ja divasa che" ema jJAnInu kahevu", sAMbhaLIne tatkALa teNe dIkSA lIpI ane chevaTe siddhapadane pAmyA. harivAhana rAjA jJAnInA vacanathI peAtAnuM AyuSya nava paheAra bAkI jANI dIkSA laI sarvA siddha vimAne pahoMccA. saMthArAne avasare zrAvaka dIkSA le tyAre prabhAvanA vagerene arthe zakti pramANe dharmomAM dhananA vyaya kare. tharAdanA AlU saMghavIe jema avasare te (ata vakhate) sAta kSetromAM sAta kroDa dhana vadhyuM. 4. have aMtakALe sayama levAnuM jenAthI na ane, te zrAvaka aMtasamaya Ave sa`lekhanA karI zatruMjaya Adi zubha tIthe jAya, ane nirdoSa sthaDilane viSe (jIvajaMturahita bhUmine viSe) zAstrokta vidhi pramANe catuvidha AhAranu paccakkhANa karI Ana dArdika zrAvakonI mAphaka anazana svIkAre. kahyu` che ke-tapasyAthI ane matathI mekSa thAya che, dAnathI uttama bhega maLe che, devapUjAthI rAjya maLe che. ane anazana karI maraNa pAmavAthI IMdrapaNa' pamAya che. laukika zAstramAM paNa kahyuM che ke he arjuna ? vidhipUrvaka pANImAM atavakhate rahe te te sAta hajAra varSa sudhI, agnimAM paDe te dasa hAra varSa sudhI, jhapApAta kare te sALa hajAra varSa sudhI, mhoTA sa MgrAmamAM paDe te sATha hajAra varSa sudhI, gAya DAvavAne sArU deha tyAga kare te ezI hajAra varSa sudhI zubha gati bhAgave, ame atakALe anazana kare te akSaya gati pAme, pachI sarva Page #693 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -654] mananuM dUSaNa IrSyA [trA. vi. aticAranA parihArane mATe cAre zaraNarUpa ArAdhanA kare. daze dvArarUpa ArAdhanA e rIte kahI che ke :-1 aticAranI AleAyaNA karavI, 2 vratAdika uccaravAM, 3 jIvAne khamAvavA, 4 bhAvitAtmA evA zrAvaka aDhAra pApasthAnakane vesirAve, 5 arihaMta Adi cAre zaraNa karavAM, 6 karelA duSkRtanI niMdA karavI, cha karelA zubha karmAMnI anumaiAdanA karavI, 8 zubha bhAvanA bhAvavI, 9 anazana AdaravuM ane 10 pacaparameSTinavakAra gaNavA. evI ArAdhanA karavAthI jo te bhavamAM siddha na thAya, tA paNa zubha devatApaNuM tathA zubha manuSyapaNuM pAmI ATha bhavanI aMdara siddha thAya ja; kAraNa ke, sAta athavA AThe bhava kare, tethI vadhAre na kare evu Agamavacana che. iti aDhAramu' dvAra tathA sAlamI gAthA. have prakaraNanA upasa'hAra karatAM nakRtyAdikanuM phaLakahe che. eaM gihidhammaviddi, paidiahaM nivvahaMti je gihINo / phada mavi varmani nivurNa--mudde hajuM te hatlRti putraM ||?gA(mUla) A upara kahela nikRtya Adi cha dvAravALA zrAvakanA je dhavAya, tene nira'tara je zrAvakA samyak prakAre pALe, tee A vatamAna bhavane viSe sArI avasthAmAM rahI sukha pAme, tathA paraloke sAta-ATha bhavanI aMdara sukhanA hetubhUta paNe sukhanI para parA rupa muktisukha tatkALa jarUra pAme che. V~~~~~~~~ tapAgacchIya zrI ratnazekharasUArAvarAcata ' zrAddhaviAdha prakaraNa' nI zrAddhAvAdhAmudI' TIkAmAM chaThThA janma kRtya prakAzanA gujarAtI anuvAda gaNivarya zrI mahAyarasAgarajI ma. sA. dvArA samApta thayA. LL L Page #694 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacananuM dUSaNa-khuzAmata [655 paMcama gaNadhara zro sudharmAsvAmine nama, - graMtha kA 2 nI pra za sti jagatamAM zrI jagatacaMdrasUri tapA evA nAmathI prasiddha thayA che. teozrInA paTTa upara anukrame prasiddhine pAmelA zrIdevasuMdarasUri prakhyAta thayA.(1) e devasu darasUri mahArAjane pAMca ziSya thayA. temAM prathama jJAnarUpa amRtanA samudra evA jJAnasAgaraguru thayA. jeee vividha prakAranI ghaNuM zAnI avarNIrUpI laherene prakaTa karavAthI pitAnuM nAma sArthaka karyuM hatuM. (2) bIjA ziSya zrI kuLamaMDanasUri thayA, je e ghaNA siddhAMta graMthamAM rahelA aneka prakAranA AlAvA laIne vicArAmRtasaMgraha vigere ghaNu graMthanA banAvanAra thayA. tathA trIjA ziSya zrI guNaratnasUri thayA. (3) je guNaratnasUri mahArAjeSaTadazanasamuccayanI vRtti ane hamIvyAkaraNane anusAre jiyAratnasamuccaya, vagere vicArani ya eTale vicAranA samUhane pragaTa karyA che ane zrI bhuvanasuMdarAdika ziSyanA vidyAguru thayA hatA. (4) jeone atula mahimA che evA zrIsemasuMdarasUri cethA ziSya thayA. jeonAthI sAdhu-sAvIne parivAra sArI rIte pravarte. jema sudharmAsvAmIthakI grahaNa-AsevanAnI rIti pramANe sAdhu-sAdhvI pravaryA hatA, tema. (5) yatijatakalpavRtti vagere graMthanA racanAra pAMcamA ziSya zrI sAdhunasAra evA thayA ke jeoe hastAvalaMbana daIne saMsArarUpa kUpathI buDatA mArA jevA ziSyane uddhAra karyo. (6) pUrvokta pAMca ziSyanA guru zrI devamu darasUrinA pATe yugavara padavIne prApta thayelA zrI samasuMdarasAra thayA. ane teone paNa pAMca ziSya thayA hatA. (7) parvacAryanamahimAne dhAraNa Page #695 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hRda zarIrajI Na dhaniyA aai. vi. karanArA, a'tira' Otra racIne marakInA rogane dUra karanArA, sahasrAvadhana vigere kAryAMthI eLakhAtA, evA zrI muni su MdarasUri prathama ziSya hatA. (8) saMghanA, gacchanAM kA karavAne apramAdI bIjA ziSya zrI jayacaMdrasUri thayA ane dUra dezAvaramAM vihAra karIne paNa potAnA gacchane parama upakAra karanArA trIjA zaSya zrI bhuvanasudarasUri thayA. (9) je jIvanasuMdarasUri gurue viSama mahAvidyAonI viTa'banArUpa samudramAM praveza karAvanArI nAvaDInI peThe viSamapadanI TIkA karI che. evA jJAnidhAna gurune pAmIne mArA jevA ziSyA paNa peAtAnu' jIvitasa phaLa kare che. (10) tapazcaryA karavAthI espraMgI (ekavaDIyA zarIravALA) che chatAM paNa agIAra aMganA pAchI cethA ziSya zrI jinasu dasUri thayA; ane nigra thapaNAne dhAraNa karanArA, graMthonI racanA karanArA pAMcamA ziSya zrI jinakIrtisUri thayA. (11) pUrvokta pAMca guruonA prasAda pAmIne sava'ta 1506 nA varSe A zrAvidhi sUtranI vRttizrI ratnazekharasUrie karI. (12) ahiMyA guNarUpI dAnazALAnA jANakAromAM mukuTa sanmAna udyamava'tA zrI jinaha sagaNi pramukhAe lakhavA, zeAdhana karavA vigere kAryoMmAM sAnnidhya-sahAya karI che. (13) vidhinu vividhapaNu dekhavAthI ane siddhAMtAmAM rahelA niyame na dekhavAthI A zAstramAM jo ka MI utsUtra lakhAyu hAyatA te mArAM pApa mithyA thAo. (14) e prakAre A vidhikaumudI vRttimAM pratyeka akSaranA gaNavAthI cha hajAra sAhase ane ekasaTha zloka che. zrAvakonA hitane mATe zrAddhavidhi prakaraNanI " zrAddhavidhi kaumudI " nAmanI A DhIkA racI che te ghaNAkALa sudhI paDitAne jayaneApanArI thaI jayavatI vartA. (16) ,, Page #696 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ziSya] bIjAnA duHkha`khI rAjI na thavuM [57 5 paccakkhANA H namukkArasahiM murphiMsahia -uggae sUre, namukkArasahia" muTThisahia paccak khAi, ( paccakkhAmi ) caunniha`pi AhAra', asaNuM paNa khAimaM sAima, annatthaNAbhogeNaM, sahasAgAreNa, mahattarAgAreNuM, savvasamAhivattiyAgAreNa, vAsirai (vAsirAmi ). pArisi-sADhapArisi-uggae sUre, namukkArasahiaM; pArisi sADhapArisi... muTThisahia... pracakkhAi (paccakkhAmi ) uggae sUre, canniha.pi AhAraM, asaNuM, pANuM khAIma, sAIma', annatthaNA bhAgeNuM sahasAgAreNuM pucchantakAleNuM, disAmeAheNaM, sAhavayaNeNaM, mahattarAgA reNaM, savvasamAhi vattiyAgAreNuM vaisiraI (vesirAmi) Ayakhila nivi-ekAsaNu-yAsaNuM:- uggae sUre, namukkArasahi, pArisi, sADhapArisi, muTThihua paccakkhAI ( paccakkhAmi) uggae sUre, canviRspi AhAraM, asaNuM, pANu, khAma sAIma" annatthaNAbhogeNaM, sahasAgAreNa, pacchantakAleNa, disAme heNuM sAhuvayaNeNaM, mahattarAgAreNu, savvasamAhittiyAgAreNuM; Aya'bila' niSvigaIa* vega paccakkhAi (paccak khAmi) annatthaNA bhAgeNaM, sahasAgAreNaM, levAleveNa, gahatthasa sa uktavavegeNaM, paDucamikkhaeNu, pAparAviNayAgAreNa mahattarAgAreNu' savvasamAhivattiyAgAreNaM, biyAsaNuM, ekAsaNu, paMcaphkhAI, (paccakkhAmi) tiviha`pi AhAraM, asaNuM; khAIma' sAIma annatthaNAbhogeNaM, sahasAgAreNaM, sAgAriyAgAreNaM, AuMTaNapa sAreNu,guruadbhuThThANe pArITThAvaNiyAgAreNuM, mahattarAgAreNaM, savvasamAhivattiyAgAreNu' pANa leveNa vA, aleveNu vA, azNa vA, bahUleveNu vA, sasintheNa vA, asittheNu vA. siraI (vesirAmi) ( jo biyAsaNAnuM paccakkhANa karavuM hoya te biyAsaNa ' ane ekAsaNAnu... paccakkhANu karavuM hoya teA " ekAsaNuM '" pATha kahevA.) cavihAra upavAsaH- sUre uge akhmattanlR paccakkhAI (paccak khAmi) cauttriha.pi AhAraM, asaNuM, pANa, khAIma 6 zrA. 4ra Page #697 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 658] haMmezA prabhupUjA karavI joie [zrA.vi. sAIma, annatthaNAbhogeNaM, sahasAgAreNaM, pAriphAvaNiyAgAreNaM, mahattarAgAreNaM, savvasamAvittiyAgAreNaM, vosiraI (vosirAmi). tivihAra upavAsa:- sUre uggae, abbataTTa, paccakkhAI, (paccakakhAmi) tivihaM pi AhAraM, asaNaM, khAimaM, sAIma annatthaNAbhogeNaM, sahasAgAreNaM, pArivaNiyAgAreNaM, mahattarAgAreNaM, savasamAhittiyAgAreNaM, pANakAra parisi, sADhaparisi, muSTisahie paccakakhAI (paccakhAmi), annatthaNAbhogeNaM, saDasAgAreNaM, pucchanakAleNuM, dasAheNuM, sAvayaNeNaM bhattarAgAreNaM, savvasamAvittiyAgAreNaM, pANassa leveNa vA, aleveNa vA, accheNa vA, bahuleveNa vA, sasintha vA, asitthaNa vA siraI (vosirAmi). desAvagAsika-desAvagAsiya, uvabhegaM, paribhegaM, paccakakhAI (paccakakhAmi), annatthaNAbhogeNaM, sahasAgAreNaM, mahattarAgAreNaM, savvasamAhivattiyAgAreNaM, vosiraI (sirAmi). sAMjanA paccakkhANe pANahAra -pANahAra divasacarimaM paccakkhAI, (paccakkhAmi) annatthaNAbhogeNaM, sahasAgAreNaM, mahattarAgAreNuM, savvasamAhittiyAgAreNaM, saraI (vosirAmi ). cauvihAra-tivihAra:-divasayarimaM paccakhAI (paphakhAmi), cauvipiAhAra, tivihaMpiAhAra asaNaM, pAchuM, khAIma, sAIma, annatthaNAbhogeNaM, sahasAgAreNaM, mahattarAgAreNuM savvasamAhittiyAgAreNuM vasiraI (vosirAmi), zrAvakane karavA lAyaka che kartavyo :-prabhupUjA-sAdhubhakti-svAdhyAya-pAMca Indriya ane mana uparano saMyama, tapa ane dAna AtmAne svabhAva aNahArI che te meLavavA dararoja navakArazI Adi paccakakhANa karavA. AhAra saMjJAne jItavA mATe pAMca tithie yathAzakti tapa karavuM. cittanI prasannatA meLavavA dararoja prabhapUjA karavI. sAdhujIvananA abhyAsa mATe sAmAyike karavA saMyamI jIvana sulabha thAya mATe munirAjene vaMdana karavuM tathA bhakti karavI. Page #698 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa] jJAnInA vinaya-bahumAna karavA [6pa9 K mATe trividhatApathI bacavA vyAkhyAna sAMbhaLavuM. mananI ekAgratA navakAravALI gaNavI. vicArone bhraSTa karanAra nATaka, sInemA, TI, na. jovA nahI. tathA tevA sAhitya vAMcavA nahI, anaMtA jIvAne abhayadA ApavA baTATA, mULA, Adu anatakAya tthA abhakSya khAvA nahI. zrAvakanA pAMtrIsa guNA :- nyAyathI dhana meLavavuM. ziSTAcAranI prazaMsA karavI. sarakhA kuLAcAra sAthe vivAha karavA. pApA Dara rAkhavo. prasiddha dezAcAra pramANe cAlavuM. kAInA avaguNu khAlavA niha, kevA dharamAM rahevuM. sadAcArInI mitratA karavI, mAtA-pitA vaDIlanI bhakti karavI. upadravALA sthAnane tyAga karavo. ni MdanIya kArya karavuM nahi. Avaka pramANe kharca karavuM. dhana anusAre veza Page #699 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 660] dAna devAnI bhAvanA sadA rAkhA [zrA vi dhAraNu karavA. buddhinA ATha guNA meLavavA. dharma niraMtara sAMbhaLavA, aja thatAM bhAjana karavuM nahI. prakRti anusAra bhojana karavuM. dharma atha ane kAma paraspara bAdha nahIM Ave tema sAdhavuM, sAdhu- atithi-dInaduHkhInI sevA karavI. kadAgraha karavA nahi. guNIjanAnA pakSapAta karavA ayeAgya dezakALamAM pharavuM nahI. potAnI zaktinA vicAra karI kArya karavuM. vratadhAri-jJAnIpurUSonAM sevA karavI. pANu karavA lAyakanu` pASaNa karavuM. dIdI banI vicAra karavA, sArAkhATAnA jANakAra thavuM. upakArane jANavA. lekapriya banavuM. lajjAvAna banavuM. dayALutA rAkhavI. zAMtasvabhAvavALA banavuM. paropakAra karavAmAM tatpararahevuM. kAmakrodhAdi (chane) jItavA IndriyAne vaza rAkhavI. sAmAyika eTale zu? samasthiti potAnA svarUpama! lInatA. anAdinI viSamasthitine sama karavI, sarva jIva pratye samabhAva mitratA, baMdhutvabhAva. svaAtmAnI jema anya pratye samAna vartana rAkhavuM, rAgadveza rahIta thavuM. kAI jIvAne pIDA, trAsa, hiMsA, thAya nahI tevu" kALajIpUrNAMkanuM jIvana jIvavAnI zikSA. pa pavyApArano tyAga. kamela dhAvAnA upAya. cha kAyanI rakSAnI pratijJA. anukuLa pratikuLa vastumAM samabhAva rAkhavA. AvA sAmAyikamAM vartatA zrAvaka sAdhu jevA hoya che. mana-vacana-kAyAnA batrIsa dASAne! tyAga karavo. cAra doSo rahita sAmAyika vi.karavu. 1 arvAdha-vidhine je krama hAya temAM pUrA Adara na rAkhavo. 2. nyunA dhaka-ochA ke adhika akSarA khe!lavA. eche ke adhika TAIma 3 dugdha-zubhAzubha karmAnuM ciMtana karavuM', saMkalpa vikalpe! karavA. 4 zunya-sAmAyika kevI rIte karavuM, kema karavuM tenI samajaNanA abhAva. A cAre doSo vavA. sthApanAcArya zA mATe? dharmanI dareka kriyA gurU samakSa karavAnI che. gurUnA AlaMbanathI zuddha sAmAyika thAya che. gurUnI gerahAjarImAM sthApnAcAya e gurU che. caravaLe zA mATe--sAmAyika-pratikramaNa ubhA ubhA karavAnuM che. kAI jIvane pIDA, trAsa ke bhaya na thAya tene dUra karavA mATe caravaLA che jayaNA vaDe ka`raja dUra thAya che. Page #700 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa] sadAcArI-saMskArI banavuM. [661 kaTAsaNuM zA mATe-apramatta thaIne sAmAyika pratikramaNa ubhA ubhA karavAnA che. paraMtu jemanI zarIranI zakti na hoya te besaNe saMdIsAu ane besaNe ThA'nA Adeza mAMgI besavAnI AjJA le che. kaTAsaNuM garama joIe tenAthI chakAyanA jIvonI kilAmaNathatI nathI. muhapattI zA mATe upayogapUrvaka bolavA mATe mukhathI cAra AMgaLa dUra muhapattI rAkhI bolavAthI jIvadayAnuM pAlana thAya che. saMpAtika jIvonuM rakSaNa thAya che. muhapattInA purUSone pa0 ane strIone 40 bola bolavAnA hoya che. moDhe bAMdhI rAkhavAthI dayA paLAtI nathI. sAmAyikamAM svAdhyAya- sAmAyikamAM vAMcana, ciMtana, manana, mALA vagere karavAnA hoya che. IrSA, mamatA ke kaSAye karavA nahi. sAmAyika upara daSTAMta-(1)eka zeTha hatA. AbarU ghaNI hatI ke thApaNa mUkI jAya. zeThanA vahANa dezAvara gayA hatAM. ghaNo samaya thayo chatAM keAI samAcAra AvyA naDI leNadAree paisA mATe utAvaLa karI-zeTha akaLAyAM. strIne kahe che ke jhera pIvuM paDaze. leNa rone zuM moDhuM batAvuM. strIe kahyuM eka sAmAyika karI che. pachI jhera pIje. purU thayuM bIjuM, trIju karAvyu dravya sAmAyika che bhAva nathI tevAmAM koI AgevAna purUSa Avyo tene yAtrAe javuM hatuM. traNa karoDa rUpiyA thApaNu tarIke ApIne gaye zeThane hiMmata AvI. leNadAranuM kAma patAvyuM. thoDA divasamAM vahANo AvI gayA zeThane sAmAyika upara zraddhA thaI gaI tyArathI rAja karavA lAgyA. (2) kaI gAmamAM zeThane tyAM cAra cerI karavA Avyo baMne sAmAvikamAM hatA dharma caryA kare che. sAMbhaLI pachI gharamAM ghUsyo, avAja thayo tyAre zeThe potAnA manane samajAvyuM ke tArU che te "kaI laI jAya nahi. tArU jJAna, darzana, cAritra dhana tArI pAse ja che mATe cAra para krodha karatA nahI. sAmAyikamAM te badhu vasarAvyuM te pachI tene vicAra zA mATe ? vikalpa na kara. tArA bhAgamAM haze te koI laI jaze nahI je laI jaze te pAchuM Avaze mATe zraddhA rAkha tevAmAM jore poTalA bAMdhI bahAra nAkhyA. zeTha name Page #701 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 662] mAtA pitAne ja page lAgavuM. [zrAvi. arihaMtANuM be cAra vicAre che AvuM kyAMka sAMbhaLyuM che. jAtismaraNa jJAnathI pUrva bhava je. meM pUrvabhave sAmAyikamAM vikalpa karyA tethI rakhaDate ba. corI karI peTa bharavAne vakhata Avye tevI AtmaniMdA ane zeThanI anumodanA karatAM cArane kevaLajJAna thayuM jeo paccakhANa, pUjA, pratikramaNa, pravacana sAmAIka Adi kare ane meM kAMI karyuM che e saMte mAne paraMtu vartanamAM vizuddhi Ave nahIM te yathArtha phaLa maLatuM nathI. (3) eka zeTha hatAM. ghare sAmAyika kare tyAre vividha ceSTA, IzArA, khAMkhArA karyA kare. tenI putravadhue vicAryuM ke AvA sAmAyikanuM phaLa kevuM Ave mATe zikhAmaNa ApavI jarUrI che. ekavAra zeTha sAmAyika kare che vepArI Avyo, puchayuM zeTha kyAM gayA che ? vahu kahe zeTha DheDavADe gayA che, zeThe sAMbhaLyuM gusso Avyo vahune pUchyuM te kahyuM ke sAmAyika vakhate tame kevA vicAro kare che ane kevA vacane bole che manane ugharANI vageremAM mokale che. sAmAyikamAM saMsAra bhUlI javo joIe tenA badale tame yAda kare che eTale vepArIne kahyuM ke DheDavADe gayA che zeTha sArAMza samajI gayA ane sudharI gayA. mALAmAM 108 maNako zA mATe ? () arihaMtanA-12, siddhanA-8 AcAryana-36, upAdhyAyanA-25, sAdhunA-ra7=108 guNa meLavavA mATe (2) saMsAramAM jIva ga ane kaSAyathI 108 prakAre Avo-5, bAMdhe che. tene dUra karavA mATe zALAnA maNakA 108 che. saMraMbha-kaI jIvane mAravAne vicAra karo karAvavA ane anumodavo. krodha, mAna, mAyA, lebhathI, manavacana kAyAthI. 34447=36. samAraMbha-keIpaNa jIvane pIDA upajAvavI te. AraMbha-koIpaNa jIvanI hiMsA karavI te. uparanA 3636 bhedamAM meLavatAM 108 thAya che mATe mALAmAM 108 maNakA hoya che. prabhupUjananuM phaLa-upasargone nAza thAya che, vidananI velaDIe. chedAI jAya che. mananI prasannatA maLe che. zrAvake roja pUjA karavI joIe. sAthe za mATe saMsAranI cAre gatimAM pApa tApa saMtApa, Adhi vyAdhi upAdhi, janma jarA mRtyu, AmAM kayAMya sukha zAMti Page #702 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa) hiMsA, ju, cArIne tyAga kare [663 nathI, bhavabhramaNa aTakAvavA, darzana, jJAna, cAritra je AtmAnA mULa guNe che tene pragaTa karavA traNa DhagalI karAya che. ane te guNo vaDe AtmA pAMcamI gati-mekSa pAme che. AvI bhAvanA vicAravI. naivedyapUjA zA mATe-zarIravALAne khAvAnuM joIe che paraMtu mekSamAM azarIra che tyAM AhAra nathI, aNahArIpada meLavavA naivedya sAthiyA upara mUkavAnuM che. phaLapUjA zA mATe-pAMcamIgati mokSa-siddhazIlA upara sthAna meLavavAnI bhAvanA mATe phaLa siddhazilA upara mUkavAnuM che. darpaNapUjA zA mATe-darpaNamAM prabhunuM mUkha joI temanA jevA vitarAgI svarUpa meLavavA, rAgadveSa rahIta thavA darpaNamAM jovAnuM che. cAmarapUjA zA mATe-prabhu pratye bhakti, prIti, bahumAna pragaTa karavA cAmara vAMjhavA nRtya pUjA karavAnI che. zrAvakane tyAM daza caMdaravA joIe- derAsara, vadhazALA, sAmAikazALA, bhojanazALA, valeNunuM sthAna, khAMDavAnuM sthAna, pIrasavAnuM sthAna, cUlA upara, pANIyArA upara, sUvAnA sthAna para. sAta gaLaNuM rAkhavA joIe -pANInuM, ghInuM. telanuM, chAnuM, dUdhanuM, ukALelA pANInuM gaLaNuM ane leTa cAravAnI cAraNI. 18 doSa rahIta jinezvara de:-dAnAMtarAya lAbhAMtarAya, bhegAMtarAya, upabhegAMtarAya, vIrthAtarAya hAsya, rati. arati, bhaya zoka, jugupsA niMdA, kAma mithyAtva, ajJAna, niMdrA avirati, rAga, dveSa. AThamada (abhimAna) ane te kartAnuM nAma - jatimada - hIrakezI tapamada - kuragaDumaharSi kuLamada - marIci | Rddhimada - dazArNabhadra baLamada - zreNIka-(vasubhUti) vidyAmada - sthUlabhadrajI rUpamada - sanatakumAra cakravata lobhamada - sulUma cakravatI sAta bhanAnAma-Ihalokabhaya, paralokabhaya, AdAnabhaya, akasmAtabhaya, AjIvikA bhaya maraNabhaya, apayaza ke apakIrti bhaya AdaravA yogya dhUmanA prakArenA nAma- dAna, zIla, tapa, bhAva. pAMca prakAranI kriyA - viSa, garala, ananuSThAna, taduhetu, amRta Page #703 -------------------------------------------------------------------------- ________________ blu mUkIne ja javAnu che. tenu phaLa vaizyA tejo leyA nArakapaNuM" sthAvarapaNu ti capaNuM padma lezyA zula vaizyA phaAAnI oLakha havA tathA coranuM TraSTAnta. 664] sA kRSNa lezyA nIla vaizyA kApAta lephsA C_4 # G hA leyA mAtra rAtana dhArIno vadha WE WER zukle vaizyA 9879 -- - [zrA.vi. tenu kula manuSyapaNa devapa meAkSaprApti - nm purUSa vadha padmalA ce paDelA jAMbu-bhakSaNa pota leyA Page #704 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parizi1] dhama vinA kayAMya sukha nathI. [165 viSa-A lekamAM sukha meLavavAnI IcchAthI je kriyA karavAmAM Ave che. gala - parabhavanA sukha mATe je kriyA karavAmAM Ave te. anuSThAna - upayoga zanya thatI kriyA che. tahetu - zukriyAnA rAga pUrvaka karAtI kriyA che. amRta - UMcakeTinA bhAvapUrvaka karAtI saMpUrNa zuddha kriyA. dazA prakAranI vedanA sahana karatAM nArakInA cha - zIta, uSNa, sudhA, pipAsA, khaMjavALa, paravazatA, javara, dAha, bhaya, zAka, strIo te ja bhavamAM zuM zuM na pAmI zake - tIrthakara padavI, cakravatapaNuM, vAsudevapaNuM, baLadevapaNuM, bhinnatalabdhi, cAraNalabdhi, caudapUrva, gaNadharalabdhi, pulAlabdhi, Ahiraka zarIra. ( zrI malinAthaprabhu strIvede tIrthakara thayAM te eka AzcaryamAM gaNAya che.) bhAvazrAvakanA cha liMga - katavratakarmA, zIlavAna, guNavAna, juvyavahArI, guruzruSA ane pravacanakuzaLa. AMtakrama - vrata bhaMga thAya tevI pravRttinI IcchA nathatima - vrata bhaMga thAya tevI pravRtti karavAnI lagabhaga zarUAta aticAra - vratamAM vadhAre paDatI khAmI te anAcAra - krodhAdika Aveza hoya, jIvanI hiMsA thAya, vrata tarapha durlaya hoya e spaSTa vratabhaMga ja che ane te anAcAra kahevAya che. puNya keTalA prakAre baMdhAya ane kaI rIte - puNya nava prakAre baMdhAya che. sAdhuone anna, pANI, sthAna, bichAnuM, vastra, ApavAthI, prANIonA kalyANa mATe sAro vicAra karavAthI, sArU balavAthI, zarIranA zubhavyApArathI, devagurUne namaskAra karavAthI, A uparAMta jinamaMdira Adi sAte kSetranI bhakti vagerethI viziSTa puNya baMdhAya che. pApa keTalA prakAre baMdhAya:- jIvane mArI nAkhavA (duHkha devuM.) juThuM bolavuM, corI karavI, viSayo sevavA, dhandhAnyane saMgraha kara, gusso karava, ahaMkAra karavo, kapaTa karavuM, asaMtoSa rAkha, prIti karavI, tiraskAra karavo, kajIye, khoTuM ALa devuM, cADI khAvI, sukhamAM havana karavo, duHkhamAM zoka kara, pArakI niMdA Page #705 -------------------------------------------------------------------------- ________________ $$] paralAkamAM bhaluM thAya tevu karA karavI, kapaTa sAthe juThThuM khelI chetaravu, kudeva, kuzurU ane dharmAMte mAnavA. aDhAra prakAre baMdhAya che ane byAsI prakAre bhogavAya che. dareka rAtri bhAjananA tyAga karavA joIe-draSTAMta kezave rAtri bhAjana tyAganA gurU mahArAja pAse niyama lIdheA, sAta divasa rAtre bhojana na karatA mAtA-pitAe kredha karI kezavane kADhI mUkayA. kezava cAlatAM cAlatAM aTavImAM AvyA ane thAkelA jhADa nIce sUI gayA tyAM rahelA kAi deve rAtre khavaDAvavA AkarI kaseATI karI. paNa kezava na DagyA. rAtrI bhojana na ja karyuM. deve prasanna thaI puSpanI vRSTi karI ane varadAna ApyuM. niyamanA prabhAve kezavane rAjya maLyu.. ekadA jharukhAmAM beThelA kezavarAjAe duHkhI avasthAmAM rahelA potAnA mAtA-pitA ane rAgI bane teyA jhaTa nIce utarI pagamAM paDayA. rAjA kezavanuM haiyuM bharAI AvyuM. pitAe jaNAvyuM tArA gayA pachI tArA bhAI haMsa rAtre bhojanamAM sapanu garala AvI javAthI khUba du:khI thayA che. ane ame paNa nina thayA chIe. kezavarAjAe devanuM varadAna tathA rAtribhojanA tyAgane mahimA kahyo. devanI sahAyathI huMsa nIrAgI thayA. a!ma mAtApitA tathA nagarajane rAtribhojana tyAganA mahimA pratyakSa joI dharma pAmyA tathA vratamAM AdaravAlA banyAM. ane ghaNA bhAgyazALIe yathAzakti paccakakhANa laI pALI sukhI thayA, rAtribhojana karavAthI jinAjJAbhaMganA mahAna dASa lAge che. ane zubha pariNAmanA nAza thAya che. vaLI parabhavamAM kAgaDA, ghuvaDa, gIdha, khIlADI, zIyALa, sApa, vIMchI, bhuMDa ane garoLI jevA duSTa avatAra prApta thAya che. ahI. pratyakSa paNa ghaNAM nukazAna thAya che. bhojanamAM kIDI AvaAvavAthI buddhinA nAza thAya che. ju thI jaleAdara, mAkhIthI ulTI, karALIyAthI kADharAga vagere thAya che mATe kadIpaNa rAtribhojana karavu" nahI... mA "Da RSIe rAtrI samaye levAtAM pANIne leADI ane khArAkane mAMsanI upamA ApI che, vizeSa yAgazAsrAdi graMthAmAMthI [aa vi. Page #706 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa jagata Akhu svArtha mAM rAce che. [667 jANI levuM. (A bukamAM pR. naM. 498, pa61, 56pamAM citro juvo) vaMdana karavAthI thatA lAbha-vinaya Ave, abhimAnane nAza thAya, jinezvarabhagavAnanI AjJAnuM pAlana, dharmanI ArAdhanA, vaDIlanapUjA, ane mokSa prApti thAya che. (17 saMDAsA ane 25 AvazyakapUrvaka) vajevA gya ra2 abhakSya mAMsa-mAchalI-iMDA, kADalIvaratela, madha, mAkhaNa, dArU-tADI-carasa gAMje, uMbare, kAluMbara, pipaLA, pipara, vaDanA TeTAM, barapha-kulphI AIsakrIma, jhera, karA, kAcI mATI, rIMgaNa, bahubIja-paMparA aMjIra-khasakhasa, bera athANuM, vidala, tu7phaLa, ajANyA phaLa, rAtri bhojana, calita rasa, vAsI bhojana, be rAta pachInuM dahIM, vAsI mA, AdrA pachInI kerI, kALa pachInI mIThAI Adi, phAgaNa mAsI pachI mevA, bhAjI, pAna anaMtakAya, kaMdamULa vigere. vajevA yogya 32 anaMtakAya suraNakaMda, vajakaMda, Adu, baTATA, hiralIkaMda, lasaNa, gAjara, padmInIkaMda, garamara, khIrasukhakaMda (kemero), thega, lIlImotha, mULAM kaMdajAti, lIle kacUro, zatAvarI, kuMvArapAThA, therajAti, lIlI gaLo vAMsakArelI, luNI, luNunI chAla, khileDA, amRtavela, vathulAbhAjI, suaravela, pAlaka bhAjI, kUNuM AmaLI, ratALu, piMDALuM, komaLa. vanaspati zevALa vigere. tathA sAta vyasanene cheDI devA. paMcapratikramaNamAnAM sUtro ane tenA racayitA:jagacaMtAmaNi - zrI gautama svAmIjI mahArAja uvasaggahara - , bhadrabAhu svAmIjI , saMsAradAvAnala - e haribhadrasUrijI nAnI zAMti - ,, mAnadevasUrijI mahArAja sakala tIrtha - ,, jIvavijaya muni ,, sakalahaMta - , hemacaMdrasUrijI , ajItazAMti - , nadiSeNasUrijI ,_ Page #707 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kanI nijarA thAya tevu karo mAnadevasUrijI mAnatu MgasUrijI bhatAmara mAnatu gasUrijI kalyANa madira siddhasena divAkara meTIzAMti 16] tijayapadgutta mizaNa -O T 12 ,, - "" .. d. ', 39 ,, zivAdevI mAtA. ,, traNeya lekamAM zAzvatA daherAsarA kule 8,57,00,282. che ane zAzvatI pratimAe kula 15,42,58,36,080 che, 7 bhAvanA eTale saMsAra uparane meha ghaTe ane meAkSa meLavavAnI IcchA thAya tevI vicAraNA. te bhAvanA 1ra che. anitya bhAvanA, azaraNu bhAvanA, saMsAra bhAvanA, ekatva bhAvanA anya bhAvanA azucittva, Azrava, saMvara, nirA, lAkasvabhAva, khAdhidubha, ane dharmAbhAvanA tathA maitrI-prameAda-kArUNya ane mAdhyastha e cAra bhAvanA. tI...kara paramAtmAne keTaluM. baLa : (ana-takhalI kahyA che). yodhdhAnu baLa = 1 AkhalAmAM hAya. 10 AkhalAnuM maLa = 1 dheADAmAM hoya 12 gheADAnuM khaLa = 1 pADAmAM hAya. 15 pADAnuM baLa = 1 hAthImAM hAya. 500 hAthInuM khaLa = 1 siMhamAM hAya. 2000 siMhanu baLa 10 lAkha aSTApadanuM baLa = 1 baLadevamAM hAya ! 2 baLadevanu baLa = 1 vAsudevamAM hoya ! 2 vAsudevanu baLa 11 lAkha cakravatI = 1 cakravatI mAM hAya ! = 1 nAgendramAM hAya ! 1 kADa nAgendranu baLa = 1 IndramAM hAya ! anaMta Indronu` baLa = zrI jinezvaranI TacalI AMgaLImAM hAya. sUtaka vicAra-putraputrI janme 11 divasa sutaka, judA jamatA hAya tA khIjAnA gharanA pANIthI pUjA thAya. jeTalA mAsanA ga "" [zrA.vi. = 1 aSTApada (prANI)mAM hAya ! Page #708 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa] abhakSya, anaMtakAya khavAya nahi [669 paDe teTalA divasanuM sUtaka. prasavavALI strI 1 mAsa darzana na kare ane 40 divasa pUjA na kare tathA sAdhune vaherAve nahi, ane 8 divasane asvAdhyAya. jene ghera maraNa thAya tyAM jamanArA 12 divasa pUjA na kare ane sAdhune herAvAya nahi. zetrIne 5 divasanuM sutaka. mRtakane sparza karanAra 3 divasa pUjA na kare; vAcika svAdhyAya dina be na kare; gatriyone 5 divasanuM sUtaka, paraspara sparza karanAra, 2 divasa pUjA na kare. phakta smazAnamAM gayA hoya te 24 kalAka bAda pUjA thAya. janme te divase mare athavA dezAMtare mara te 1. divasanuM sUtaka, ATha varSa sudhInuM maraNa pAme te 8 divasanuM sUtaka DheranuM mRtaka jyAM sudhI paDayuM hoya tyAM sudhI paraMtu gAyanA maraNanuM 1 dina sutaka, dAsadAsI janma ke mare to ka divasanuM sUtaka. strIne RtunA traNa divasa sudhI asvAdhyAya, cAra divasa pratikramaNa na kare, pAMca divasa pUjA na kare, rogAdi kAraNe pAMca divasa pachI paNa rUdhira Ave te phakta pUjA na kare. Rtu strAva (mAsikadharma) aMge jarUrI mAhitI-bhArata varSanI pavitra saMskRtimAM AdhyAtmika tatvanI mukhyatA che, tenI jALavaNI mATe ucca vicAra ane pavitra AcAranI khUba ja jarUra che. pAzcAtya saMskRtinA viSamaya vAtAvaraNathI evI kaDhaMgI sthitI thavA pAmI che ke sabhyatA (Civilization) ne nAme pAyAnI zuddhi jokhamAtI jAya che. jemake strIone kudaratI, zArIrika baMdhAraNathI thatAM mAsika-RtustrAva (M. C.) prasaMge jALavavI joItI maryAdAo bhUlAtI jAya che. ApaNuM jainadharmanI dRSTie AvA prasaMge gharanuM ke dhArmika koIpaNa kArya na karavuM. zAstrakAroe A bAbata ghaNI ja gaMbhIra AlekhelI che. vaidika, khristI, yahudI, pArasI, ane muslima dharmanA darzanakAree AvA prasaMge pavitratA jALavavA sUcanA karI che pAzcAtyanI daSTie AvA prasaMge je strIo anya padArthone sparza kare to te bagaDI jAya che ke tenuM anya raMgamAM Page #709 -------------------------------------------------------------------------- ________________ co] rAtri bhejana mahApApanuM kAraNa che. [zrAvi. rUpAMtara thaI jAya che. sugaMdhIvALA dravyonI suvAsa bagaDI jAya che. DAkaTara oNparezana thIyeTaramAM praveza sAme jokhama mAne che. devaLa dhAmika kSetromAM praveza upara pratibaMdha pharamAvyuM che. bhAratamAM paNa paDachA paDe to pApaDa lAla thaI jAya che. zItaLA nIkaLyA hoya te tyAM praveza thavA devAto nathI. vahANamAM bese te vahANa DUbe. phala para asara thAya che. TUMkamAM RtustrAva mAsikadharma vALI strIoe AvA prasaMge tamAma pravRttione tilAMjalI ApI ucAra hita manamAM zAMtipUrvaka navakAramaMtranuM smaraNa karavuM joIe. eka IriyAvahIyA karatAM 1828120 bhAga-e micchA mi dukakaDe apAya che. pa63 jIvabheda x abhiyAdi 10 4 rAgadveSa 2 x 3 yuga mana-vacana-kAyA x 3 karavuM -karAvavuM-anumodana * 3 kALa x 6 arihaMta siddha sAdhu deva gurU AtmA sAkSo. 0 sAmAIkamAM tyajavAna 3ra deSa - 10 mananA - zatruparakrodha, aviveka ciMtava, sUtrArtha na vicAro, manamAM kaMTALavuM, yazanI IcchA rAkhavI, avinaya kare, bhaya rAkhavo, sAMsArika kAmanA vicAra karavA, sAmAyikanuM phaLa maLaze ke nahIM ? tevo vahema rAkha, niyANuM karavuM. (niyANuM eTale keIpaNa sAMsArIka phaLanI IcchA). 10 vacananA-kuvacana bolavuM, huM kAragarva karavo, pApanuM kAma karavA kahevuM, lavAre kare, kajIye kalaha karavo, -jAva-beso vagere hukame. satkAranA vAkya bolavAM, gALo devI, zrApa devA, bALakane ramADavuM, kuthalIniMdA, vikathA karavI, ThaThThAmazkarI karavI. 12 kAyAnA Asana sthira na rAkhavuM, cAre tarapha joyA karavuM, sAvagha kAma karavuM, ALasa maraDavI. avinayapaNe vartavuM. oThuM laIne besavuM, mela utAravo, kharaja khaNavI, paga upara paga caDAvI besavuM, DhAMkavA lAyaka aMga ughADuM mUkavuM, ughADuM mUkavA lAyaka aMga DhAMkavuM, uMdhavuM. Page #710 -------------------------------------------------------------------------- ________________ D pariziSTa] [671 pApa karavAthI duHkha Ave che. pratikramaNamAM cha AvazyakeAnA hetu - sAmAika - pApayAgathI bacavu. carvisa thA w 24 tIrthaMkarAnA guNAnuM kIrtana. vaMdana guNuvaMtanI pratibhakti satkAra. pratikramaNa-- atikrama, vyatikrama, atiyAranI niMdA, garahA, bhUla sudhAravI, kAusagga kaNu cikitsA, dA.ta. gumaDuM thayu. heAya tene jabarajastIthI kApavAmAM Ave che. ane davA lagADAya che. tema dASAne baLajabarIthI kADhI nAkhavA traNe yeAgenuM baLa karavuM te. paccakkhANa -tyAgarUpa guNu khIlavave. sAvadyayeAganA tyAga. ra . -- pratikramaNamAM AyArAnI zuddhi-sAmAyikamAM cAritracAranI, ca visatthAmAM danAcA nI, vadanamAM jJAnAcAranI, pratikramaNamAM sa AcArAnA atiyArAnI zuddhi, kAussaggamAM vIryAcAranI, pratyA myAnamAM tapAcAranI zuddhi. pratikramaNanA ATha nAmeA- pratikramaNa-pApayeAgamAMthI pAchA pharI sAmAIkayeAgamAM AvavuM. pratikaraNa-anAjJAmAM je je bhaga karyo DhAya ajJAnatAthI temAMthI pAchA pharavuM. paDiharaNA-doSa na lAge tenI pahelethI ja kALajI rAkhavI, saMyama vrata pALavAM. vAraNAM-prathamathIja pramAdanA tyAga karI jAgRtI rAkhI thatAM deASAne aTakAvavA. nivRtti-bhUlathI ke seAbatathI ke sayAgAthI doSamAM dorAI javAya, tA turaMta bhAnamAM AvI javuM. niMdAtrithayelA DhASA vize khedarakArI na rAkhatAM peAtAnI jAtane TapakA Apave. manasAkSIe Atmani dA karavI. gahagurUpAse rzana dA karavI svadoSo khullAM karavA Atmazuddhi mATe sakAca na rAkhave, zAdhana (zuddhi)-melu vastra sAbuthI dhoI sApha karAya che tema deSothI mele AtmA pratikramaNu rUpI sAjIthI sApha thAya che. pratikramaNa zA mATe karavu joIe.-sajJoe niSedha karelAnu AcaraNa karavAthI, upadezelAnuM anAcaraNa karavAthI, jinavacane Page #711 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17] dhama karavAthI sukha maLe che. [zrA.vi. upara azraddhA rAkhavAthI ane jinAjJA virUddha prarUpaNA karavAthI je atiyArA lAge che tenI zuddhi mATe pratikramaNa karavuM jarUrI che. " 1 pATalIputramAM azAzrI rAjAe peAtAnA kuNAla putrane bhaNavA ujajainI mekalyA. ekadA rAjAe patramAM lakhyuM ke adhIyatAM kumAra: ' temAM khIjI rANIe 'a' mAthe mIDu karyuM. patrakumAre vAMcyA temAM adhIyatAM kumAra : ' zabdo vAMcI peAtAnI AMkhA phADI nAMkhI, eka biMdI vadhatAM kevA ana thAya che. kutI-kuttI. 2 krAmIkAnAme sarAvara hatuM. tenA tIre vaMjula nAme vRkSa hatuM tenI uparathI kAI tiryaMca sarovaranA pANImAM paDe te te tInAM prabhAve mAnava thAya. ane mAnava paDe tA deva thAya. adhika leAbhathI temAM khIjIvAra paDe teA mULarUpa pAchuM pAme. ekavAra vAnara-vAnarInA jotAM puruSa-strI te vRkSa upara caDhI sAvaramAM paDayAM ane deva-devI jevA thayAM te joI vAnara vAnarI uparathI paDayAM ane rUpALAM naranArI thayAM, pachI vAnare kahyuM pharIne paDIe tA deva thaIe. strIe nA pADI chatAM te paDayA ane vAnara thayA. ane strI koI rAjAnI rANI banI. ( Ama sutrapAThAmAM adhika akSare khelavAthI nukazAna thAya che. ) : 3 kAI vidyAdhara a!kAzagAmInI vidyAne eka akSara bhUlI jatAM nIce paDayA, abhayakumAre padAnusArinI labdhi vaDe akSara kahyo tyAre te sukhI thayA. ( ochA akSarA kheAlavAthI doSa. ) 4 jema rAgIne tenA pitA vagere. yA ciMtavI kaDavA, tIkhAM kaSAyelA auSadha ochA Ape te jaldI sAjo thAya nahI ane adhika Ape tA marI jAya eTale anyanAdhika auSadha ane AhAra vaDe sAjo thAya che. (tema anyanAdhika sUtra khelavAthI ja lAbha thAya che. ) Page #712 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa. pU. A. bha. zrI dazanasAgarasUrIzvarajI ma. sA. pe tA nA vidvAna ziSya ratna mahAyazasAgarajI ma.sA. ne kAnamAM vidhipUrvaka gaNipadanAM maMtrAkSare kahI rahyA che. saMvata 2036 zrI kezavalAla tathA zAradAbena parivAra gaNIpadanA paTa vahe rAvI rahyA che. ,