________________
प्रियदर्शिनी टीका. अ० ७ गा० ११ लोभविषये काकिणीष्टान्तः
२४७
मानयामीति विचिन्त्य - 'नउली' इति ख्यातां सूत्रग्रथितां दीनारधानी का पि प्रच्छन्नस्थले निधाय स तामानेतुं तत्स्थले गतः । इतश्च प्रच्छाद्यमानां तां दीनारधानीं कोऽपि दृष्टवान् । तस्मिन् गते सति स तां हृत्वा तूर्णमेव ततः स्थानादपसृतः ।
अथासौं काकिण्याशया तद्विस्मृतिस्थानं प्राप्तः, काकिणी न पश्यति । तत्र कश्चिदागत्य तां काकिणीं गृहीत्वाऽन्यत्र गतः । स तत्र काकिणीमपश्यन् दुखितः सन् पुनर्यत्र दीनारधानी स्थापिता तदभिमुखं चलितः । तत्रागत्य तामपि नापश्यत् । अतः - सब से अच्छी बात यही है कि, वापिस पीछे लौटकर उसी काकिणी को ले आऊँ । ऐसा विचार कर उसने मोहरों से भरी हुई अपनी नली को किसी प्रच्छन्न- एकान्त स्थान में रख दिया और आप स्वयं वहां से शीघ्र ही उस स्थान की तरफ लौटा कि जहां वह उस एक काकिणी को भूल से छोड़ आया था । प्रच्छन्न स्थान में रखी हुई उस मोहरों की नउली को किसी आते जाते ने देख लिया सो उसके चले जानेपर उसने उसे उस जगह से उठाकर वहांसे रवाना हुआ। वह दरिद्री काकिणीकी प्राप्ति की आशासे उस स्थान पर पहुँचा, जहां वह उस काकिणी को भूल आया था। वहां जाकर उसने देखी पर वह काकिणी उसको नहीं मिली, क्यों कि कोई आने जाने वाला वहां से उसको उठाकर अन्यत्र चला गया था। जब उस दरिद्री को वह काकिणी नहीं मिली तो वह बहुत ही दुःखो हुआ। वहां से वापिस जहां अपनी मोहरों की नली रखीथी उस ओर रवाना हुआ। वहां वह आया और आकर देखा तो मोहरों से भरी हुई वह नउली भी गायब हो गई । उसको अपनी इस
ચૈગ્ય નથી. આથી સહુથી સારી વાત તે એ છે કે પાછા ફ્રીને જ્યાં કાકિણી ભૂલી ગયા છું, ત્યાં જઈ ને તે શેધીને પાછી લઈ આવું. એવા વિચાર કરી તેણે મહેારાથી ભરેલી થેલીને કેાઇ એકાન્ત સ્થાનમાં સંતાડી દીધો, અને એક કાકિણી માટે તે એ સ્થાન તરફ પાળેા ગયે. પેાતાની પાસેની સેાના મહેારની શૈલીને તે છુપાવતા હતા ત્યારે તે કેાઈ રાહદારીના જોવામાં આવેલી, તેથી એના જવા પછી તેણે એ ચેલી ઉઠાવી લીધી અને ત્યાંથી રવાના થઈ ગયા. તે દરિદ્રી એક કાકિણીની આશાથી જ્યાં તે ભૂલી ગયા, હતા તે સ્થાન ઉપર પહેાંચ્યા, ત્યાં જઈ તપાસ કરી પરંતુ ખાવાએલી કાકિણી તેને મળી નહીં'. કારણ કે લેાકેાની અવર જવરને કારણે ગમે તેની નજરે પડતાં કેઇએ તે લઈ લીધી હતી. આથી તે દરિદ્રીને જ્યારે પેાતાની એક કાકિણી ન મળી ત્યારે તે નીરાશ અને દુઃખી થયા, અન ત્યાંથી પાછા કર્યાં. ચાલતાં ચાલતાં જે સ્થળે સાના મહારાથી ભરેલી થેલી સતાડી હતી ત્યાં પહેાંચ્ચા, તપાસ કરી તે એ
ખૂમ
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૨
