Book Title: Agam 30 Mool 03 Uttaradhyayana Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
,
उत्तराध्ययनसूत्रे बहुश्रुतराधनात्मक एव गृह्यते, तस्य एवात्राऽधिकृतत्वात् तम् ' आणुपुचीं ' आनुपूर्वीम् - आनुपूर्व्या - क्रमेण, अत्र सौत्रत्वात् तृतीयार्थे द्वितीया; मादुष्करिष्यामि= प्रकटीकरिष्यामि । तमाचारं मे= मम सकाशाद् यूयं शृणुत = आकर्णयत । अस्या गाथायाः पूर्वार्ध प्रथमाध्ययने प्रथमगाथायां व्याख्यातम् ॥ १ ॥
इह बहुश्रुताराधना प्रोक्ता । तदाराधना तत्परिज्ञानमन्तरेण न सम्भवतीत्यतो बहुश्रुतपरिज्ञानमावश्यकम् । बहुश्रुतश्चाबहुश्रुतमतिपक्षी । अ बहुश्रुतपरिज्ञानेन तत्मतिपक्षिणो बहुश्रुतस्यापि परिज्ञानं संभाव्यते, इत्यतः प्रथममबहुश्रुतस्वरूपमाहमूलम् -
जे' यावि होइ निव्र्विज्जे, द्धे लुद्धे अणिग्गहे । अभिक्खणं उल्लेवई, अविणीए अबहुस्सु ॥ २ ॥ छाया - यश्चापि भवति निर्विधः स्तब्धो लुब्धः अनिग्रहः । अभिक्ष्णमुलपति अविनीतः अबहुश्रुतः ॥ २ ॥
५१८
दिक रूप एवं पश्चात्संयोग-सासुश्वशुरादिरूप संबंध से (विप्पमुकस्स विप्रमुक्तस्य) सर्वथा रहित तथा ( अणगारस्स - अनगारस्य ) अनगार - घररहित ऐसे (भिक्खुणो- भिक्षोः) भिक्षु-संयमी के (आयारं- आचारम्) आचारको बहुश्रुत आराधनरूप आचरणको - ( आणुपुवि - आनुपूर्वीम् ) क्रम से ( पाउक्करिस्सामि - प्रादुष्करिष्यामि ) प्रकट करूँगा, सो उस विनयरूपको तुम (मे) मुझसे ( सुणेह - शृणुत) सुनो ॥ १ ॥
इस अध्ययन में बहुश्रुतकी आराधना कही है, सो वह आराधना उसके परिज्ञान के बिना संभवित नहीं हो सकती है, इसलिये बहुश्रुतका परिज्ञान आवश्यक है । बहुश्रुत अबहुश्रुतका प्रतिपक्षी है, अबहुश्रुतके परिज्ञान से इस के प्रतिपक्षी बहुश्रुत का भी परिज्ञान हो सकता
रमने सासु ससराहिङ ३५ उत्तरसंयोगथी विप्यमुक्कर - विप्रमुक्तस्य सर्वथा रडित तथा अणगारस्ल - अनगारस्य ६२ रहित सेवा भिक्खुणो- भिक्षोः भिक्षुसंयमीना आयारं- आचारम् आयारने महुश्रुत आराधन ३५ मायरशुने आणुपुवि-आनुपूर्वीम् अनुउभे पाउक्करिस्सा मि- प्रादुष्करिष्यामि प्रगट उरीश, ते मायारने तभे (मे-मे) भारी पासेथी सुणेह - श्रृणुत सांभ ॥ १॥
આ અધ્યયનમાં મહુશ્રુતની આરાધનાનું કથન કર્યું છે. તે આરાધના તેના પરિજ્ઞાન વિના સંભવી શકતી નથી. બહુશ્રુતનું પરિજ્ઞાન આવશ્યક છે. અમહુશ્રુતનુ' પ્રતિયેાગી (ઉલટું ) મહુશ્રુત છે. અમહુશ્રુતના પરિજ્ઞાનથી તેના પ્રતિચેાગી મહુશ્રુતનું પરિજ્ઞાન પણ થઈ શકે છે. તે કારણે પહેલાં સૂત્રકાર
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૨
