________________
७८२
उत्तराध्ययनसूत्रे वचनम् ? तदाह—'मा कासी' इत्यादि । हे चक्रवर्तिन् ! महालयानि कर्माणि =पञ्चेन्द्रियवधादीनि गुरुकर्माणि मा कार्षीः-मा कुरु ॥ २६ ॥ एवं मुनेर्वचनमाकर्ण्य चक्रवर्ती पाह
मूलम्अहं पि" जाणामिजहे है साह, जं मे तुम साहेसि व मेयं । भोगा इमे संगकरा हवंति, जे दुजयाँ अँजो! अम्हारिसेहिं ॥२७॥ छाया-अहमपि जानामि यथेह साधो, यन्मे स्वं साधयसि वाक्यमेतत् ।
भोगा इमे सङ्गकरा भवन्ति, ये दुर्जया आर्य ! अस्मादृशैः ॥ २७॥ वचन (सुणाहि-शृणुष्व) सुनों-वे वचन ये हैं कि आप कमसे कम (महालयाई कम्माइं मा कासि-महालयानि कर्माणि माकार्षीः) पंचेन्द्रियवधादिक बुरे कर्मों को तो मत करो, जो कि नरकनिगोदादिमें पहुंचानेवाले होते हैं। __ भावार्थ-मनुष्यपर्यायका अन्त एकदम नहीं होता है। अवीचिमरण द्वारा समय २ पर आयुके अविभागी अंशोंका क्षय होता रहता है। इसीका नाम भावमरण है। एक तरफ यह भावमरण प्रति समय जीवन के अंत करने में जुटा हुआ है तो दूसरी ओर जरा इस शरीरके लावण्य को नाश करने में जुटी हुई है। अतः इसकी रक्षाका उपाय तो है ही नहीं । इस लिये इसको सार्थक बनानेका यदि कोई उपाय है तो वह एक यही है कि मनुष्य पर्याय पाकर जीवन में अशुभ कर्मों का आच. रण न किया जाय । यही बात मुनिराजने चक्रवर्तीको समझाई है॥२६॥ पायल देशना २in! भारा वयणं-वचनम् हित४२ वयन सुणाहि-श्रृणुश्व समय
पयन छ है, मा५ माछामा माछा महालाई कम्माइं माकासिमहालयानि कर्माणि माकर्षिः पये द्रिय वाहि शु३ ४भन त न ४२१. भ, તે નરક નિગોદાદિકમાં પહોંચાડનાર હોય છે.
ભાવાર્થ–મનુષ્ય પર્યાયને અંત એકદમ નથી થતું. આયુના અવિ. ભાગી અને સમય સમય ઉપર ક્ષય થતું રહે છે. આનું નામ ભાવ મરણ છે. એક તરફ આ ભાવ મરણ પ્રતિસમય જીવનને અંત કરવામાં લાગેલ છે તો બીજી તરફ વૃદ્ધાવસ્થા શરીરના લાવણ્યને નાશ કરવામાં લાગી પડેલ છે. આથી એની રક્ષાને ઉપાય તે છે જ નહીં. આ માટે એને સાર્થક બનાવવાને જે કંઈ ઉપાય હોય તે તે એ છે કે, મનુષ્ય જીવનમાં આવીને અશુભ કર્મોનું આચરણ કરવામાં ન આવે. આ વાત મુનિરાજે ચક્રવતીને સમજાવેલ છે. મારા
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૨
