________________
उत्तराध्ययनसूत्रे रात्रिः, स च दिवसः, न पुनः प्रतिनिवर्तते, न पुनरागच्छतोत्यर्थः । ताश्च रात्रयः दिवसाश्च अधर्म कुर्वतः = प्राणिनः, अफलाः = धर्माचरण रहितत्वेन निष्फला यान्ति-गच्छन्ति ॥ २४ ॥
सफलाः कथं यान्तीत्याह
जा जा वञ्चइ रयणी, न सा पडिनियत्तइ । धम्मं च कुणमाणस्स, सफलो 'जति राईओ ॥२५॥ छाया-या या व्रजति रजनिः, न सा प्रतिनिवर्तते ।
धर्म च कुर्वतः सफला यान्ति रात्रयः॥ २५ ।। टीका-'जा जा' इत्यादि
या या रजनिः उपलक्षणत्वादिवसोऽपि व्रजति, सा न प्रतिनिवर्त्तते । तथाधर्म च कुर्वतः पाणिनो रात्रयो दिवसाः सफला यान्ति । अतो धर्मोपादानभूतां दीक्षामावामवश्यं ग्रहीष्याव इति भावः ॥२५॥ (वच्चइ-व्रजति ) निकलती जा रही हैं । (सा न पडिनियत्तए-सा न प्रतिनिवर्तते ) वे वे दिन और रातें पीछे वापिस आनेके नहीं हैं। अतः उन दिन रातोंमें (अहम्मं कुणमाणस्स-अधर्म कुर्वतः) अधर्म करनेवाले जो प्राणी हैं उनकी वे (राईओ-रात्रयः) दिन रातें (अहला जंति-अफला: यान्ति) धर्माचरणसे रहित होने के कारण निष्फल ही व्यतीत होती हैं। अर्थात्-धर्माचरण शून्य प्राणियोंकी दिनरातें बिलकुल ही निष्फल हैं ॥२४॥ वे दिनरातें कैसे सफल होती हैं सो कहते है-'जा जा वच्चइ'इत्यादि।
अन्वयार्थ-अर्थ पूर्वोक्त रूपसे ही है। परन्तु इसमें रात्रियोंकी सफलता बतलाई गई है। उन्हींकी दिनरातें सफल हैं जो धर्मक्रियाओंके व्रजति व्यतीत थ६ २७ी छे. सा न पडिनियत्तए-सा न प्रतिनिवर्तते तत हिस અને રાત્રી ફરીથી પાછી આવવાની નથી. આથી એ દિવસ અને રાત્રીમાં अहम्मं कुणमाणस-अधर्म कुर्वतः १५ ४२१4२ प्राणी छे अमनी से राइओ-रात्रयः दिवस मने रात्री। अहलाजंति-अफला यान्ति धमथी २हित पाने કારણે નિષ્ફળ જ વ્યતીત થઈ ચુકી છે. અર્થાત ધર્માચરણ ન કરનાર પ્રાણું એની દિવસ અને રાત્રી નકામી જ ગયેલ છે. જે ૨૪
हिवस भने रात्री श स थाय छेते ४ छ-"जा जा वच्चई'-त्या!
અર્થ પૂર્વોક્ત રૂપને જ છે. પરંતુ આમાં રાત્રીઓની સફળતા બતાવવામાં આવેલ છે. એમની જ દિવસ રાત્રી સફળ છે કે, જે ધર્મકિયાના આચરણમાં
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૨
