________________
प्रियदर्शिनी टीका अ. १४ नन्ददत्त-नन्दप्रियादिषड्जीवचरितम् छाया-मरिष्यसि राजन् ! यदा तदा वा, मनोरमान् कामगुणान् प्रहाय ।
एको हु धर्मो नरदेव ! त्राणं, न विद्यते अन्यदिहेह किंचित् ॥ ४० ॥ टीका-'मरिहिसि'-इत्यादि !
हे राजन् ! यदा तदा वा यस्मिंस्तस्मिन् काले वा मनोरमान् कामगुणान्= शब्दादिरूपान् प्रहाय परित्यज्य मरिष्यसि अवश्यमेव प्राणांस्त्यक्ष्यसि, जातस्य हि मृत्यु ध्रुवो भवति । उक्तं च__ "को वि ताव तए दिट्ठो, सुओ संभाविओ वि वा ।
खिईए जइया सग्गे, जो जाओ न मरिस्सइ ॥ १॥ छाया-कोऽपि तावत्वया दृष्टः, श्रुतः सम्भावितोऽपि वा।
क्षितौ यदि वा स्वर्गे, यो जातो न मरिष्यति ॥ १॥ इति। एते मनोज्ञाः कामगुणा न त्वया साकं गमिष्यन्तीति भावः । तथा हे नरदेव 'मरिहिसि' इत्यादि।
अन्वयार्थ हे राजन् ! (जया तया वा मणोरमे कामगुणे पहाय मरिहिसि-यदा तदा वा मनोरमान कामगुणान् प्रहाय मरिष्यसि ) जिस किसी भी समय मनोरम शब्दादिकरूप कामगुणोंका परित्याग कर आपको अवश्य ही मरना पडेगा क्यों कि-"जातस्य हि ध्रुवो मृत्युः" जो जन्मता है वह अवश्य मरता है:
"को वि ताव तए दिट्ठो, सुओ संभाविओ विवा।
खिईए जहवा सग्गे, जो जाओ न मरिस्सइ॥" स्वर्गमें या इस भूमंडलमें कोई भी ऐसा प्राणी न देखनेमें आया है और न सुनने हीमें आया है कि जो उप्तन्न तो हुआ हो पर मरा न हो । यह विश्वास रखो-ये मनोज्ञ कामगुण आपके साथ जानेवाले नहीं हैं । अतः
३२ ५-“ मरिहिसि "-४त्या !
मन्वयार्थ-डे २४! जया तया वा मणोरमे कामगुणे पहाय मरिहिसियदा तदा वा मनोरमान कामगुणान् प्रहाय मरिष्यसि न्यारे त्यारे ४ ५ समये મનરમ શબ્દાદિકરૂપ કામગુણેને પરિત્યાગ કરીને આપે અવશ્ય કરવું પડશે. भडे, “जातस्य हि ध्रुवो मृत्युः " २ मे छे ते अवश्य भरे छे.
" को वि ताव तए दिट्ठो, सुओ संभाविओ विवा ।
खिईए जइवा सग्गे, जो जाओ न मरिस्सइ ॥" સ્વર્ગમાં અથવા આ ભૂમંડળમાં કોઈ પણ એવું પ્રાણી જોવામાં ન આવ્યું તેમ ન તે સાંભળવામાં આવ્યું છે કે, જે ઉત્પન્ન તે થયું હોય પરંતુ મર્યું ન હોય. એટલે વિશ્વાસ રાખે કે, આ મનેજ્ઞ કામગુણ આપની સાથે
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૨