Agam 30 Mool 03 Uttaradhyayana Sutra Part 02 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 560

प्रियदर्शिनी टीका अ० ११गा० १९-२० वृषभ सिंहदृष्टान्तेन बहुश्रुतप्रशंसा ५४५ स्कन्धो वृषभो बलीवईः यूथाधिपतिः = गोसमूहस्वामी सन् विराजते = शाभते, एवम् = अनेन प्रकारेणैव बहुश्रुतोऽपि परपक्षभेदकत्वेन तीक्ष्णाभ्यां शुङ्गरूपाभ्यां स्वसमयपरसमयाभ्यां युक्तः, यद्वा-द्रव्यार्थिकपर्यायार्थिक नयाभ्यां ज्ञानक्रियाभ्यां वा युक्तः, गच्छादिगुरुकार्ये धुराधरणसमर्थतया च जातस्कन्धोऽत एव चतुर्विधसंघ यूथस्याधिपतिः आचार्यादिपदवीं प्राप्तः सन् गच्छे विराजते ॥ १९ ॥
अन्यच्च—
मूलम् -
जहा से तिक्खदाढे, उदग्गे दुप्पहए । सीहे मियाण पवरे, एवं हैवइ बहुस्सुं ॥२०॥ छाया -- यथा स तीक्ष्णदंष्ट्रः, उदग्रो दुष्प्रधर्षकः । सिंहो मृगाणां प्रवरः, एवं भवति बहुश्रुतः ॥ २० ॥
( वसहे - वृषभः) बैल - सांड ( जूहाहिवई विरायह-यूथाधिपतिः विराजते ) अपने यूथका मालिक बनकर शोभित होता है ( एवं - एवम् ) इसी प्रकार (बहुस्सुए हवइ - बहुश्रुतः भवति) बहुश्रुत भी अपने गच्छ में शोभा पाते हैं ।
भावार्थ - जैसे बलिष्ठ वृषभ अपने यूथ का अधिपति बनता है उसी प्रकार तीक्ष्णशृंगस्वरूप स्वपर समयों के ज्ञान से अथवा द्रव्यार्थिक एवं पर्यायार्थिक नयाँ से या ज्ञानक्रियाओं से युक्त बहुश्रुत अपने गच्छ आदिके गुरुतर कार्य की धरा को धारण करने में समर्थ होने से बलिष्ठ स्कंध वाले माने जाते हैं। इसलिये वे भी चतुर्विध संघरुपी यूथ के अधिपति होते हुए आचार्य पदवी को धारण कर अपने गच्छ में सदा शोभित होते हैं ॥ १९ ॥
शिंगडांवाणी जायकखं घे - जातस्कन्धः तथा तिष्ठ अंधवा वसहे - वृषभः जः सांढ जूहा हिवई विराय - यूथाधिपतिः विराजते घोताना જૂથના આગેવાન अनीने शोले छे. एवं - एवम् ४ प्रमाणे बहुस्सुए हवइ - बहुश्रुतः भवति महु. શ્રુત પણ પેાતાના ગચ્છમાં શાલે છે.
ભાવા—જેવી રીતે બળવાન વૃષભ પેાતાના યૂથના અધિપતિ અને છે એજ પ્રમાણે તીક્ષ્ણશ્રૃંગ સમાન સ્વ અને પર સિદ્ધાંતાના જ્ઞાનથી અથવા દ્રવ્યાથિક પર્યાયાથિક નથી અથવા જ્ઞાન ક્રિયાઓથી યુક્ત બહુશ્રુત પેાતાના ગચ્છ આદિના ભારેમાં ભારે કાર્યની ધુરાને ધારણ કરવાની શક્તિવાળા હાવાથી અલિપ્ટ સ્કંધવાળા મનાય છે, તેથી તેઓ ચતુર્વિધ સ ંઘના અધિપતિ થઇને આચાય પદવીને ધારણ કરીને પેાતાના ગચ્છમાં સદા શેાલે છે. ૧૯ા
उ० ६९
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૨