Book Title: Agam 30 Mool 03 Uttaradhyayana Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रिय. टी. अ. ८ गा० १ कपिलवरितवणने संसारस्य असारतावर्णनम् २९९ छाया-अध्रुवे अशाश्वते, संसारे तु दुःखप्रचुरके।।
किं नाम भवेत् तत् कमकं, येनाहं दुर्गतिं न गच्छेयम् ॥१॥ टीका-' अधुवे' इत्यादि।
अध्रुचे ध्रुवः-निश्चलः, न ध्रुवः-अध्रुवस्तस्मिन् , संसारे इति सम्बन्धः । भवे भवे जन्तूनां भ्रमणात् कस्मिन्नपि स्थाने प्रतिबन्धाभावादध्रुवत्वमिति भावः ।
तथा—अशाश्वते अनित्ये, क्षणभङ्गुरत्वादिति भावः।
तथा-दुःखप्रचुरके-प्रचुराणिप्रभूतानि-दुःखानि अशातवेदनीयरूपाणि शारीरमानसानि, यस्मिन् स तथा तस्मिन् , जन्मजरामरणाधिव्याधिपूर्णे इत्यर्थः । संसारे-भवे, तत् कमकं-कर्मैव कर्मकम् = क्रियाऽनुष्ठानं, कि नाम वर्तते, येन कर्मणाऽहं दुर्गति नरकादिकां न गच्छेयं न प्राप्नुयाम् । कपिलमुनेः केवलित्वात् संशयदुर्गतिगमनयोरभावेऽपि प्रतिबोधनीयापेक्षया-'दुग्गइं न गच्छेज्जा' इत्युक्तिः संगच्छते । संसारिणां आरम्भपरिग्रहालीकवचनादिकं सर्वमनुष्ठानं दुर्गतिपापकमेवास्तीतिभावः । 'दुःखपउराए' इत्यत्रार्षत्वाद् विशेषणस्य परप्रयोगः स्त्रीलिङ्गनिर्देशश्च ॥ १ ॥ उक्तञ्च___ 'अधुवे असासयम्मि'-इत्यादि ।
अन्वयार्थ-(अधुवे-अध्रुवे ) एक सरीखी स्थिति से रहित भवर में जीवों को भ्रमण करने से किसी भी स्थान में प्रतिबन्ध के अभाव होने से अनिश्चल (असासयम्मि-अशाश्वते ) अनित्य क्षणभंगुर होने से नित्य नहीं (दुक्खपउराए-दुःखप्रचुरके ) अशातवेदनीय रूप शारीरिक मानसिक कष्टोंसे भरे हुए-जन्म, जरा मरण आधि व्याधि से परिपूर्णऐसे (संसारम्मि-संसारे) संसार में (तं कम्मयं किं नाम होज्ज-तत् कर्मकं किं नाम भवेत् ) ऐसा क्रियानुष्ठान क्या हो सकता है (जेणाहं दुग्गइं न गच्छेज्जा-येनाहं दुर्गति न गच्छेयम् ) कि जिससे मैं नरकादिक की वेदना न पा सकू ।।
" अधुवे असासयम्मि" त्या.
अन्याय-अधुवे-अध्रुवे मे४ सभी स्थितिथी २हित मलमलवाने ભ્રમણ કરવાથી કેઈ પણ સ્થાનમાં જવા આવવાના પ્રતિબંધના અભાવને લઈ मनिश्वसअसासयम्मि-अशाश्वते अनित्य-क्षय शु२ डापाथी नित्य नथी. दुःख पउराए-दुःखप्रचूरके सातवेहनावाणा शारीर मानसिप ष्टोथी मरेता-म १२१, भ२६] माधिव्याधियी परिपूर्ण-शा संसारम्मि-संसारे संसारमा त कम्मय किं नाम होज्ज-तत् कर्मक किं नाम भवेत् सेठियानु मतुष्ठान युथ . जेणाहं दुग्गय न गच्छेज्जा-येनाह दुर्गतिं न गच्छेयम् नाथी नानी વેદના ભેગવનાર ન બનું.
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૨
