Book Title: Agam 30 Mool 03 Uttaradhyayana Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रियदर्शिनी टीका अ० ९ नमिचरिते नमिइन्द्रयोः संघादः
३९५ एवं पुनः पृष्टः, नमिानमिनामकः, राजर्षिः, ततः-तदनन्तरं देवेन्द्रंशक्रम् , इदं-वक्ष्यमाणम् अब्रवीत् उक्तवान् ॥१९॥ तिसृभिर्गाथाभिरिन्द्रवाक्यस्योत्तरं ददाति
मूलम्संद्धं च नगरं किच्चा, तव संवर मग्गलं ।
खंतिं निउणपागारं, तिगुत्तं दुप्पंधंसगं ॥ २०॥ छाया--श्रद्धां च नगरं कृत्वा, तपः संवरम् अर्गलाम् ।
शान्ति निपुणमाकारं, त्रिगुप्तं दुष्पवर्षकम् ॥ २० ॥ टीका--'सद्धिं च ' इत्यादि ।
भो ब्राह्मण ! यो मुनिः, श्रद्धां सम्यक्त्वं सर्वगुणाश्रयतया नगर-पुरं, कृत्वा =विधाय, इदमुपलक्षणम्-तेन ' तत्र-श्रद्धानगरे-प्रशमसंवेगादीनि गोपुराणि कृत्वा' इत्यनुक्तमपि बोध्यम् । तपः संवरं तपः-अनशनादि द्वादशविधं बाह्यं, तत्पधानः संवरः-आस्रवनिरोधरूपः, स तपः संवरस्तम् , अर्गलाम्-अर्गलासहितं महाकपाटं नगररक्षकः" यह प्रतिज्ञा है । "भवांश्च क्षत्रियः" आप भी भरत आदि की तरह क्षत्रिय हैं, यह उपनय, "तस्मान्नगरक्षकः" इसलिये नगररक्षक हैं, यह निगमन वाक्य है। इस प्रकार नगर की रक्षा करने रूप कर्तव्य प्रदर्शित करने में यह पञ्च अवयव संपन्न हेतु है। इसी तरह नगररक्षकत्व के विना क्षत्रियत्व आप में अनुपपन्न है, अतः नगर की रक्षा करने से ही आप में क्षत्रियत्व घट सकता है यह यहां कारण प्रदर्शन है। आप यदि ऐसा नहीं करते हैं तो आप का यह निष्क्रमण दीक्षा लेना अनुचित है। इस प्रकार इन्द्रने जब कहा तब नमिराजऋषि ने उसको इस प्रकार उत्तर दिया ॥ १९॥ "भवांश्च क्षत्रियः" मा५ ५५ मत माहिनी भा५४ क्षत्रिय छt. 21 नय "तस्मान्नगररक्षकः" मेट ०४ मा५ नगर २६४ छ।, मा निगमन १४य છે. આ પ્રકારે નગરની રક્ષા કરવારૂપ કર્તવ્ય પ્રર્શિત કરવામાં આ પાંચ અવયવ સંપન્ન હેતુ છે આ રીતે નગરની રક્ષા વીના ક્ષત્રિયત્વ આપવામાં અનુપાત્ર છે. આ કારણે નગરની રક્ષા કરવાથી જ આપમાં ક્ષત્રિયત્વ માનવામાં આવે. આ અહિં કારણ પ્રદર્શન છે. આપજે એમ ન કરે તે આપનું આ નિષ્ક્રમણ અનુચિત છે. આ પ્રકારથી ઈન્દ્ર જ્યારે કહ્યું ત્યારે નમિરાજર્ષિએ તેને આ પ્રકારે ઉત્તર આપ્યો છે. ૧૯
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૨
