________________
प्रिय० टीका अ०८ गा. ११-१२ रसेष्वगृद्धस्य कर्तव्यं अभ्रमणलक्षणवर्णनं च ३१७ माषमुद्गकुलत्थादय स्तान् । एते पुरातना अतिपूतयो नीरसाच भवन्तीत्यतः पुराति विशेषणम् । अथवा-बुक्कसम्=अति निपीडितरसं तुषमात्रावस्थितं । मुद्गादीनां तुषं वा, अथवा - पुलाकम् = असारं वल्लचणकादि, वा शब्दः समुच्चयार्थकः, मन्थं च = बदरचूर्ण च वदरचूर्णस्यापि रुक्षतया मान्तत्वम् । यापनार्थ शरीरयात्रा निर्वाहार्थ निषेवेत । अनेनैतत्सूचितम् - यदि शरीरयापना भवति, तदैव निषेवेत, यदि तु बातो द्रेकादिना तद्यापनैव न स्यात्, तदा स्थविरकल्पिको मुनिः सरसमपि सेवेत । जिनकल्पिकादिर्गच्छ निर्गतस्तु प्रान्तादीन्येव सेवेत तस्य तादृशानामेवादानानुज्ञानात् । उक्तंच
यह आहार शीतपिण्ड होकर नीरस होता है। ये बहुत वर्ष के रखे हुए होने पर सुवास रहित बिलकुल निरस हो जाते है । अथवा यदि ये भी न मिले तो ( बुक्कसं पुलागंवा-बुक्कसं पुलाकं वा ) बुक्कस - मुग आदि का तुष, या पुलाक - निस्सार बाल, चना आदि तथा (मंथु - मन्थुम् ) बेर - बोर का चूर्ण ये सब आहार रुक्ष हैं (जावणट्ठाए निसेवए- यापनार्थ निषेवेत् ) शरीर की यात्रा के निर्वाह के लिये साधु को ऐसा आहार करना चाहिये । इससे यह बात सूचित होता है कि यदि इस प्रकार के आहार से शरीर यात्रा का निर्वाह होता हो तो ही ऐसा आहार लेवे । यदि बात आदि उपद्रव के कारण से शरीर का निर्वाह नहीं होता हो, तो स्थविर कल्पि के लिये - सरस आहार के लेने में भी कोई बाधा नहीं है । यदि वह गच्छ निर्गत ऐसा जिनकल्पी आदि साधु अन्तप्रान्तादि आहार को ही लेवे, क्योंकि उसके लिए इसी प्रकार के आहार के लेने की आज्ञा है । कहा भी है
छे. याने भाटे उडेछे - पुरान्न, लुनु मन्न, उह, भग, उजथी, याहि भाडार ने ટાઢા થતાં નિરસ મની જાય છે, જે લાંખા સમય રાખવાથી સ્વાદ રહિત ખીલકુલ નિરસ અની જાય છે. અથવા उहाथ से पातु न भजे तो बुक्कस पुलागं वाबुक्कस ं पुलाक' बा भुहूग माहिनु तुष, अथवा वास, यथा वगेरे भने मंथु - मन्थुम् मोरनु यू या सघणा भाडार ३क्ष छे. जावणट्ठाए निसेवए- यापनार्थ निषेवेत् શરીરની યાત્રાના નિર્વાહ માટે સાધુએ એવા આહાર કરવા જોઇએ. આથી એ વાત જાણી શકાય છે કે, જો આ પ્રકારના આહારથી શરીર યાત્રાના નિર્વાહ થતા હાય તા જ એવા આહાર લે. વાત આદિ ઉપદ્રવના કારણથી જો શરી૨ના નિર્વાહ ન થાય તે સ્થવિરકલ્પી મુનિને સરસ આહાર લેવામાં કાઈ માધા નથી. ગચ્છનિત એવા જીનકલ્પી આદિ સાધુ પ્રાન્તાદિ આહાર જ લે કેમકે, તેને માટે તેવા પ્રકારના આહાર લેવાની આજ્ઞા છે. કહ્યું પણ છે—
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૨
