Book Title: Agam 30 Mool 03 Uttaradhyayana Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रियदर्शिनी टीका अ० ८ गा० १७ असंतोषे स्वविदितवर्णनम् ३२३
न वह्निस्तृणकाष्टाधे, नदीभिर्वा महोदधिः ।
न चैवात्माऽर्थसारेण, शक्यस्तर्पयितुं क्वचित् ॥ १॥ इति अनेनोक्तमकारेण, अयमात्मा दुष्पूरकः - पूरयितुमशक्यः, इच्छायाः पूरयितुमशक्यत्वादिति भावः ॥ १६॥
असंतोषे स्वविदितं हेतुमाह -
मूलम्
जही लाहो तहा लोहो, लाही लोहो पवढइ । दोमसिक्यं कंज्ज, कोडीएं वि" ने निट्टियं ॥१७॥ छाया-यथा लाभो तथा लोभो, लाभाल्लोभः प्रवर्धते ।
द्विमाषकृतं कार्य, कोटयापि न निष्ठितम् ॥ १७ ॥ टीका-'जहा लाहो'-इत्यादि ।
यथान्येन प्रकारेण, लाभः धनप्राप्ति भवति । तथा तेन प्रकारेण लोभः= तृष्णा प्रवर्धते । कस्मात् कारणादेवं भवतीत्याह– 'लोहा लोहो पवडूढइ' __"न वहिस्तृणकाष्टाद्यै, नदीभिर्वा महोदधिः।
न चैवात्मार्थसारेण, शक्यस्तर्पयितुं क्वचित् ॥"१॥ जैसे-तृण काष्ठों के ढेरे से अग्नि, एवं हजारों नदियों से समुद्र तृप्त नहीं होता है, उसी प्रकार अर्थ के सार से यह आत्मा कहीं पर भी तृप्त नहीं होता है। इस प्रकार ( अयमात्मा दुष्पूरकः ) यह दुष्पूरक आत्मा अर्थात् यह अपनी इच्छाओं की कभी भी पूर्ति नहीं कर सकता है ॥१६॥ 'जहा लाहो तहा लोहो'-इत्यादि ।
अन्वयार्थ (जहा-यथा) जैसे २ (लाहो-लाभः) धनादिक रूप इष्ट पदार्थों की प्राप्ति इस जीव को होती है (तहा-तथा) वैसे २ (लोहो
" न वह्रिस्तुणकाष्टा द्यै, नदीभिर्वा महोदधिः।
न चैवात्मार्थसारेण, शक्यस्तर्पयितुं क्वचित् ॥१॥" જેવી રીતે તૃણ, કાષ્ટના ઢગલાથી અગ્નિ, અને હજારો નદીઓથી સમુદ્ર તૃપ્ત થતું નથી એજ રીતે અર્થના સારથી આ આત્મા કેઈ સ્થળે પણ તપ્ત થત नथी. २मा प्रारे अयमात्मा दुष्पूरकः २॥ मात्मा ०५२४ अर्थात् ते पातानी ઈચ્છાઓની કદી પણ તૃપ્તિ કરી શકતો નથી. ૧૬
" जहा लाहो तहा लाहो" ध्याह. मन्वयार्थ-जहा-यथा रेभ भ लाहो-लाभः पना४ि३५ ट पहानी प्राति । अपने थाय छे तहा-तथा तेम तेम लोहो-लोभः तृश्य म४ि३५था
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૨
