Book Title: Dhatuparayanam
Author(s): Munichandrasuri
Publisher: Shahibag Girdharnagar Jain S M Sangh
Catalog link: https://jainqq.org/explore/004315/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjyapAda sadhasthavira AcArya deveza zrImad vijaya bhadra sUrIzvarebhyo namaH kalikAlasarvajJa AcArya-ziromaNi zrI hemacandra sUri bhagavad viracitam EARNI dhAtupArAyaNama SEVDA rikAH Santo2001 pUjyapAda AcAryadana zrImada vijaya AkArasva rAH zrI zAhIbAga gIradharanagara jaina zve. mU.saJca amadAbAda-380 010. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ BHARALLURRRRRRRRRR... na kalikAlasarvajJa-AcAryaziromaNi zrImad hemacandrasUri bhagavad viracitam / SL dhAtu pArAyaNam N prerakA pUjyapAda-AcAryadeva-zrImad vijaya oGkAra sUrIzvarAH LLLLL sampAdakaH pUjyapAda sabasthavira-AcAryadeveza zrImad vijayabhadrasUrIzvara ziSyaratna . pUjyamunirAja bhI jinacandravijayAntevAsI muni municandravijayaH prakAzakaH zrI zAhIbAga gIradharanagara jaina the. ma. saha amadAvAda-380010 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Gaaaaaaaaaaaaaaam X prAtisthAna V sarasvatI pustaka bhaNDAra motIlAla banArasIdAsa hAthIkhAnA, ratanapola, baMgalA roDa, javAhara nagara, amadAvAda-380001 . dIllI. orIenTala buka senTara - rANInA hajIrA pAse, mANekacoka, . amadAvAda VeKESESEEDSEKSEEEEEEEEaaaaaaw prathama saMskaraNa vIra saM. 2505 * vikrama saM. 2035 . I. saM. 1979 kAntilAla DI. shaah| " bharata priSTarI" dAnApITha pAchaLa, paalitaanaa| pIna. 195270 KhKhKhKhKhKhKhKhKhKh Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DHANUPARAYANAM EDITOR : MUNI MUNICHANDRA VIJAYA Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ First Published: 1979 PRICE: Rs. 40 PRINTED BY: KANTILAL D. SHAH PALITANA-364270 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parama tAraka, yugAdi deva zrI RSabha deva bhagavAna mULanAyaka bhagavAna,zrI RSabhajika prAsAda, gIradharanagara,zAhIbAga,amadAvAda-38001che. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- _ Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjyapAda, zAsanaprabhAvaka, AcArya bhagavaMta zrImad vijyakArasUrIzvarajI mahArAjAnuM A zI vaM ca na 3:05 1 ' ' I 3 1 ". t T kalikAla sarvajJa, AcArya bhagavaMta zrImadda hemacandrasUrIzvarajI mahArAja dvArA racAyela aneka graMthe paikIne eka grantha dhAtupArAyaNama, zrama sAthe saMzodhana pachI, Aje jyAre prakAzita thaI rahyo che tyAre eka durlabha granthane vidvAno ane abhyAsIo mATe sulabha banAvIne zrI zAhIbAga gIradharanagara jaina zvetAmbara mUrtipUjaka saMghe "pusthaSTii' nA zAstrakathita kartavyane ucita rIte kara bajAvyuM che tema kahevAnuM mana thAya che. A rIte dareka saMdhe eka eka prAcIna granthane prakAzita karAvatA jAya te ApaNuM mUlyavAna sAhitya bahAra Ave ane mahApuruSoe apAra zrama laI taiyAra karela graMtha vidvAno ane abhyAsIone mATe sulabha banyA kare. prastuta graMthanA adhyayana dvArA saMskRta bhASA para adhikAritA prApta karI abhyAsIo pUrva maharSioe racela graMthanuM avagAhana na karI jinavANinA amRta-pAna vaDe mokSa mAnA pravAsamAM AgaLa na vadhe e ja zubhAbhilASA. na zrI bhIlaDiyAjI tIthI, A vi saM. 2035 phAgaNa sudi 9, - vikArasUri. R . tA. 7-3-79 11 ja Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acinya cintAmaNi zrImate bhIlaDiyA pArzvanAtha bhagavate namaH pUjyapAda saMghasthavira AcArya bhagavaMta zrImad vijayabhadrasUrIzvarajI sadaguru namaH grantha ane granthakAra vyAkaraNa zAstranA adhyayananI anivAryatA A rIte tarata samajI zakAze ke, e adhyayanane sAme cheDe mokSa tatva beTheluM che. saMskRta ane prAkRta bhASAnA vyAkaraNanA jJAna dvArA, pUjanIya Agama granthamAM gaNadhara bhagavatee gUMthelI vAta ane tyAra pachInA granthAmAM paNa maharSioe prabodhela upadezane hadayaMgama banAvI zakAya che ane mahApurUSanA vacana dvArA hRdayamAM pariNata thayelI e bhagavad vANI janama-janamanAM badhAne kara phagAvavA vAcakone prerita kare emAM zuM Azcarya ? ' A paraMparAe mokSa sukhane ApanArA saMskRta vyAkaraNa zAstranA pAMca aMgo paikInA eka aMga-dhAtupAThanA vivaraNarUpa A grantharatna-dhAtupArAyaNamU-kalikAlasarvajJa AcArya bhagavaMta hemacandrasUri mahArAjAe racela sAthe dhAtupATha paranI nivRtti rUpa che. jemAM dhAtuonA vividha rUpo tathA dhAtuomAMthI vyutpanna thatAM lagabhaga cha hajAra jeTalA zabdanI sasUtra carcA karavAmAM AvI che. granthakAra pAradarzI medhAvitA ane ajoDa zAsana prabhAvakatA eTale ja AcArya bhagavaMta hemacandrasUri mahArAjA. vyAkaraNa, nyAya, chaMda zAstra, sAhitya, alaMkAra, caritravarNana, yoga, dharmazAstra, Adi viSayanI kaI paNa vidyAzAkhA lo; te te zAkhAnuM talasparzI UMDANa teozrIne te te granthAmAM evI adabhUta rIte avagAhavAmAM AvyuM che ke, alyAsI temAM uDe ne uMDe utarato jAya tema rasano pravAha cAgamathI phUTI nIkaLatA dekhAya! ane ethI ja, eka vidvAnanuM pUjyazrIne aMjalI apatuM A kathana marathAya che. ekalA hemacandrAcAryajInA samagra granthone mArmika abhyAsa sA zA Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizAradapaNuM meLavI zake emAM zaka nathI. e graMthane vAMcanAra kaMTALatoya nathI ke thAkoya nathI. e saMjIvanI eta emAM vA kare che. pratyeka viSayanI racanAmAM jJAnane pracaMDa dhodha varasI rahelo joIne thaI Ave che ke, emaNe A badhuM kyAre vAMcyuM ne lakhyuM haze? [ 5. aMbAlAla zAha] ane sane keTaluM badhuM vipula! sADA traNa kroDa zloka jeTalAM moTA vyApamAM prasareluM hema-sAhitya, pahelAM kahyuM tema UDu paNa eTaluM ja che. mAtra laMbAI ane pahoLAI ja nahi, UMDAI paNa sAmela che e ja anupAtamAM ! vipulatA, vaividhya ane rasapracurya badhI rIte ajoDa che hema-sAhitya. DaoN. nemicaMdra zAstrInA zabdomAM kahIe to, zabdAnuzAsana-prakriyAmAM pANinIya viyAkaraNanI AkhI penala dvArA je kAma thayuM che te ekalA hemacandrasUri mahArAje karyuM che. zrAcuM kahIe te, A draSTie, saMskRta bhASAnuM kaI paNa vyAkaraNa, bhalene te pANinituM ja hoya, siddhahema vyAkaraNanI tulanAmAM na AvI zake. hemacanasUri mahArAje pitAnA samayamAM upalabdha kAtanna, pANinIya, sarasvatI vaMkAbharaNa, jenendra, zAkaTAyana Adi tamAma vyAkaraNa graMthonuM avagAhana karI sAra rahyo che ane ene pitAnI adabhUta pratibhA dvArA vistRta ane camatkRta karyo che. [AcArya hemacandra aura unakA zabdAnuzAsana : eka adhyayana, pR. 7 nA AdhAre]. . . vi. saM. 1145 mAM janmelA A mahAna pratibhAzALI vidyA svAmI bahu nAnI vayamAM pUjya devacandrasUri mahArAjA pAse dIkSita thayA. vi. saM. 1166 mAM teozrI AcAryapada vaDe vibhUSita thayA ane potAnI pAchaLa aneka granthane mUkIne ane aneka zAsana prabhAvanAnAM kRtya karIne A mahApuruSa vi. saM. 1229 mAM kSara dehe ahIMthI sidhAvI gayA che ke emane akSara deha te ApaNI sAme ja che! granthanI upayogitA prastuta grantha dhAtupArAyaNama" saMskRta bhASAnA vyAkaraNanA abhyAsIoe vyAkaraNanuM adhyayana karyA pachI avazya avagAhavA jevo grantha che. prastuta grantha joha, kirTa nAmanA jarmana vidvAne saMpAdita karela ane te I. saM. 18lmAM pragaTa thayela. te chaNa paNa thayo che, durlabha paNa che. enI durlabhatAno Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khyAla e parathI Avaze ke enI eka mudrita nakala meLavavA mATe amAre keTalAya granthAgAramAM tapAsa karAvavI paDelI ane ghaNA prayatna eka nakala maLelI. - Aje A durlabha ane upayogI grantha sulabha banI abhyAsIonA hAthamAM jaI rahyo che e AnaMdanI vAta che. - saMpAdanamAM vaparAyela hastaprato AdinuM vivaraNa saMskRta prastAvanAmAM Apela che. RNadarzana ane dhanyavAda saMpAdananA kAryamAM mArgadarzana ApanAra pUjyapAda, virya munirAja zrI jabUvijayajI mahArAja sAhebanA amo atyaMta AbhArI chIe. zrI hemacandrAcArya jaina jJAna mandira-pATaNa, zrI saMvegI upAzraya, hAjApaTelanI pioLa-amadAvAda tathA zrI vijayagaccha jJAna bhaMDAra-rAdhanapuranA kAryavAhakee tADapatrIya prata ane hastaprata tathA zrI vijayadAnasUrIzvarajI jJAnamaMdira-amadAvAda nA kAryavAhakoe mudrita dhAtu-pArAyaNama" udAratApUrvaka vAparavA Apela che. A - pAlItANA bharata prinTarInA mAlika zrI kAntilAla DI. zAhe mudraNakArya saMtoSakAraka rIte karI ApyuM che. zrI bhIlayiAjI tIrtha ) vi. saM. 2035 phAgaNa, sudi 9 / '', tA. 7-3-79 muni muniyavijaya * * * * ' ' che. :::: *'' : *** (. s Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // aham // // zrI zaGkezvarapArzvanAthAya namaH // // zrImad vijaya bhadrasUrIzvarebhyo namaH // purovAk iha khalu viditameva viduSAM vyAkaraNazAstrasya mahattvam , na tena vinA zAstreSvaskhalitA gatiH / zAne cAkuNThitA matiH niHzreyasaphaladAnamukhA sampanIpayate / uktaM cA'nyatra"vyAkaraNAt padasiddhiH, padasiddherarthanirNayo bhvti| arthAttattvajJAna tattvajJAnAt paraM shreyH||" asya,granthasya prArambhe'pyUcuH granthakArA. kalikAlasarvajJAH zrI hemacandrAcAryAH "iha tAvat padapadArthajJAnadvArotpannaM heyopAyadeyajJAnaM niHzreyasa-hetuH iti prasiddham / " .. ato niHzreyasaphaladAnalabdhapratiSThasya paJcAGgasaMskRtavyAkaraNasyaikatamasyAGgasya dhAtupAThasya vivaraNAtmakamidaM grantharatna-dhAtupArAyaNam- viduSAM karakamaleSu samarpayanto vayaM paramAM mudaM labhAmahe / vyAkaraNasya aGgAni : . iha khalu saMskRtavyAkaraNazAne paJca aGgAni / imAni ca tAni- sUtrapAThaH dhAtupAThaH, gaNapAThaH, uNAdipAThaH, liGgAnuzAsanaM ca / atra sUtrapATho mukhyaH, zeSAstasyopakAriNaH; te ca 'khila' zabdena vyavaTriyante / asti saMskRtavyAkaraNavAGmaye dhAtupAThasya viziSTaM sthAnam / zabdAnuzAsanapravacane anivAryamasya pravacanam / ata eva pUjyapAda-devanandI-kAtantra-candra-zAkaTAyanAdayo vaiyAkaraNA. svaM svaM dhAtupAThaM procuH / pANinerapi prAcInasya ApizaleH vaiyAkaraNasya bahavo dhAtavo yatra tatra grantheSUpalabhyante (sakAramAtramasti dhAtumApizalirAcAryaH pratijAnIte, [ siddhahemabRhannyAsa, 1 / 1 / 22, pR. 226 ) tato'pi prAktanasya kAzakRtsnasya sampUrNo dhAtupATha upalabhyate / ___zrI hemacandrAcAryairapi svakIyadhAtupAThasya pravacanaM kRtam , idaM 'dhAtupArAyaNam' tasyaiva dhAtupAThasyopari racitaM svopajhaM vivaraNam / na kevalaM dhAtupAThaH, api tu zabdAnuzAsanasya paJcA'pyanAni viracitAni taiH / Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdAnuzAsanasya paJcaSvapyaGgeSu zabdAnuzAstureva kRtitvamatra siddhahemazabdAnuzAsana eSa darIdRzyate / anyanna jJAyate ekamapi vyAkaraNasya tantraM yasmin tasya kava paJcApyaGgAni racitAni / eke, anye, kecit : idaM 'dhAtupArAyaNam', yathA pUrvoktam , dhAtupAThasyopari racitaM svopajhaM vivaraNam , tena anyatantreSu yo'nekaprakAro dhAtupAThasambandhI matabhedo dRzyate, sa nAtra raSTigocaraH / pANinIyatantra eva triprakAro dhAtupATho darIdRzyate- dhAtupradIpAdau maitreyAdibhiH svIkRtaH pAThaH (paurvasaMjJaH ) kSIrataraGgiNyAM kSIrasvAmisvIkRtapAThAvatIvabhinno vartate / sAyaNena mAdhavIyA dhAtuvRttau upayuktaH pAThastato'pi bhinnaH / bhaTTojIdIkSitasya siddhAntakaumudIgato dhAtupATho'pi na sarvathA sAyaNena saha saMvAditAM gacchati / evamanyavyAkaraNasambandhini dhAtupAThe'pi paraHzatA matabhedAH cirakAlAt pravartante / hemacandrabhagavadbhiH teSAmullekhaH yatra tatra sthAne kutracit vivakSitamatakArasyollekhapUrvakam , bahutra tu nAmagrAhaM vinA 'eke, anye, kecit' ityullekhena saha prdrshitH| amISAmanirdiSTapranthakArANAM nAmAni anveSTuM pravRttamasmAbhiH, vividhadhAtupAThAdivyAkaraNaviSayakagranthAvalokanena ca yAnyabhidhAnAni labdhAni tAni navamapariziSTe (pR. 474 taH) tattagranthanirdezapUrvakaM dattAni / / zabdAnuzAsane dhAtupAThasya sthAnam : dhAtupAThena saha catvAro'pi khilapAThAH pUrva zabdAnuzAsanAntaHpAtina eSa Asan , matimAndhAdikAraNena pazcAt teSAM pRthakprakaraNapaddhatiH prasiddheti yudhiSThiramImAMsakasya matam (saMskRta vyAkaraNa sAhityakA itihAsa bhA. 2, pR. 1 taH 4) / zrIhemacandrAcAryeNa bhagavatA asya dhAtupArAyaNasya prArambhe gaditam"zrIhemacandravyAkaraNanivezitAn svakRtadhAtRRn / AcArya hemacandro vivRNotyaha~ namaskRtya / / " patatpAThAnusAreNa dRzyate yat taiH svakIyazabdAnuzAsana eva dhAtupAThasya pravacana kRtam, kintu tattvaprakAzikAkhyAyAM siddhahemabRhavRttau tattatsUtravyAkhyAne ( yathA-"divAdeH zyaH" 3 / 472 ityetasya sUtrasya bRhadavRttau pavamanyatra) divAdhAdigaNagatadhAtUnAM kevalam artharahitaM pravacanamupalabhyate, bhvAdigaNasya tu sampUrNa pravacanaM na dRzyate / sampUrNasArthadhAtupAThaH pRthakkaraNatvenaivopalabhyate / siddhahemazabdAnuzAsanasya laghupatti-vRddhRtyAdInAM hastalikhitapratiSu kutrA'pyasmAbhiH sArthadhAtupATho na dRSTaH // Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaNAnAM vibhajanam : dhAtupAThasya vibhajanapaddhatiH viprakArA purAtanakAlAdU vidyate / pANinyAdibhirAcArya: dhAtUnAM dazasu gaNeSu vibhajanaM kRtam , pANinerapi prAcInena kAzakRtsnena navagaNAtmako dhAtupAThaH proktaH / AcAryahemacandrasUrayo'pi navagaNAtmikAM dhAtupAThapaddhati svIkRtavantaH / eSAM mate dazagaNAste juhotyAdidhAtUnAM svatantra gaNaM svIkurvanti; ye tu nava gaNAn kathayanti te juhotyAdidhAtUna adAdigaNa eva antabhRtAn mnynte| .. granthasya racanA paddhatiH ___atra pranthe, dhAtUnAM pAThe prathamaM parasmaipadino dhAtavaH, tata AtmanepadinaH, paJcAdubhayapadinaH / tatrApi prathamaM svarAntadhAtavo'nukrameNa, tato vynyjnaantaaH| yatra yatra tu kramabhaGgastatra prAyaH prayojanaM nidarzitam; yathA-arthasAmyAthama, paramparAnusaraNArtham / kvacit varNakramo na bhiyate yathA 1 / 747 nAdhRk nAthasvat / dhAtUnAM pAThAnantaraM dhAtorarthaH, yatra ca arthaviSayakA spaSTatA''vazyakI tatra tatra arthasya paryAyAdirdattaH / yatra cakArAt arthasyAnuvRttiyA bhavati tatra sA'pi zabdamAI darzitA pathA 1 / 191 miza 492 maza roSe ca, cakArAt zabde; zabdane roSakriyAyAM cetyarthaH / . artha-paryAyAnantaram vartamAnakAlatRtIyapuruSakavacanasya rUpaM dattamasti, tato'nyAni api kapANi tattatsambandhisiddhahemasUtranirdezapUrvakaM nirUpitAni / pazcAt satranirdezapUrvakaM kRdantapratyayaiH kRdantAH zabdAH uNAdipratyayaizca uNAcantAH zabdAca sAdhitAH / kvacideka pava zabdaH kRtpratyayena uNAdipratyayena ca sAdhito'sti; etatu paJcamapariziSTe zabdasUcidarzanena jJAtuM zakyate / . yatra ca amukaH zabdo na tasmAd dhAtoH niSpadyate, atha ca varNasAmyAt tathAvidhabhramasya sambhAvanA, tatra tacchabdaH amukasmAda ghAtoH amukena khatreNa niSpanna iti spaSTIkaraNaM kRtamasti, yathA - 'anokaha iti tu aniteH okahe' (pR. 156 / paM. 5) / bahutra akArasthale bakAraH, sakArasthale ca zakAro mA bhUt ityartham ayaM dantyauupAdi. ayaM dantyAdiH iti spaSTatA kRtA asti / upalabdhadhAtuvivaraNAni : vividhadhAtupAThopari adyayAvat baDhyaSTIkA nimitAH santi tAsAM madhye baDhInAm astitvaM tu yatratatrAgatollekhAdeva jJAyate, na teSAM granthAnAmupalabdhiH / bhImasena-devanandIpandragomyAdInAM dhAtupAThAnAmuparI TIkA na prApyante, kAlakavalitAstAH khalu / / . bopadeSasya kavikalpadrumasyopari durgAdAsasya dhAtudIpikA TIkA, maitravarakSitasya dhAtupradIpaH', kSIrasvAminaH kSIrataraGgiNI', AcAryazrIhemacandrasUreH 'dhAtupArAyaNam', kRSNa Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12: lIlAzukamuneH 'puruSakAraH' (devasyopari ), sAyaNasya mAdhavIyA dhAtuvRttiH, A. guNaratnasareH kriyAratnasamuccayaH', zrIharSakulagaNinaH 'dhAtucintAmaNiH (kavikalpamasyopari), siddhicandragaNinaH 'dhAtumaJjarI', sAdhusundaragaNinaH 'dhAturatnAkaraH', jinadevasUreH 'kriyAkalApaH', harSakItisareH 'dhAtutaraGgiNI' ityAdayaH bahavaH dhAtuvivaraNA upalabhyante / (paSAM AdhagranthasaptakaM mudritam , antimAzcatvAraH, adyAvadhi amudritA eSa Aste, (vizeSArtha praSTavyaH 'jainasAhityakA bRhad itihAsa' bhaa.5)| anye api bahavo vaiyAkaraNAH prakriyAkrameNa vyAkaraNaM kurvanto nijanijagrantheSu AkhyAtavibhAge dhAtupAThasya TIkA nirmitavantaH / yathA vinayavijayamahopAdhyAyAH haimaprakAzamahAvyAkaraNe, bhaTTojIdIkSitaH siddhAntakaumukhAm / asya granthasya prakAzanasya AvazyakatA: jAnanti vidvAMso yad atIvopayogi idaM antharatnam siddhahemavyAkaraNasya adhyApakAnAmadhyetRNAM ca / asya granyasya sampAdanaM purA jarmanadezIya 'joha kirsTa' mahodayaiH kRtam AsIt, 1899 khiSTAbde ca sa prakAzitaH adhunA sa grantha atIvajIrNo durlabhazca jAtaH vaikramIye 2028 varSe jinabimbapratiSThArtha pUjyapAdAcAryabhagavantaH zrImadhijayokArasarivaryA beNapagrAmam [bana sakANThA jilAmadhye] gatavantaH / tatrasthabhANDAgAre munizrIharSavijayasampAditAni dhAtupArAyaNasya 1-112 pRSThAni dRSTAni, cintitaM.taH, grantho'sau atIvasundaraH prakAzanArhazca, tatasteSAmAdezenAsmAbhirasya sampAdanam (pR. 113 taH) prArabdham / pazcAt 1-112 pRSThAnAM 'phoTo-ophaseTa' paddhatyA punarmudraNe jAte adyacaiSa prantho deva-gurukRpayA pUrNIbhUtaH / sampAdana upayuktA hastalikhitapatayaH pA0 saMjJaka pratiH - zrIsaGghavIpADA jaina jJAnabhaNDAra (pATaNa) satkeyaM tAlapatrIyA pratiH samprati zrIhemacandrAcAryajainajJAnamandire pATaNanagare vartate / tatrastha sUcyanusAreNa asyAH kramAGkam 159 vartate / Catalogue of the Palmleaf Mss in the Patan Bhandar, Gaekwad's Oriental Series, Baroda No. 76 ityedanusAreNa asyAH kramAkam 259 vartate; patrANi 1-263 / tasyA ante dattA puSpikA" samarthitaM dhAtupArAyaNamiti, saMvat 1307 varSe caitra vadI 13 bhoma zrIdhIsaladevakalyANavijayarAjye vAma............... paJcakulapratipranno zrIcandragacchiya zrI candraprabhasariziSyaiH AcArya zrI nemiprabha............zrIhemacandradhAtupArAyaNapustikA lekhitA likhitA ca / Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjyapAda saMdhisthIra yugamaharSi AcArya bhagavaMta zrImad vijayabhadrasUrIzvarajI mahArAjA janma :- vi. saM. 1930 rAdhanapura dIkSA :- vi. saM. 1958 rAdhanapura AcAryapaddha :- vi. saM" 1989 rAdhanapura svargavAsaH- vi. saM. 2033 junADIsA Page #17 -------------------------------------------------------------------------- _ Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ :13: pa0 saMjJakaprati - iyaM pratiH 'saMvegI upAzraya' (hAjApaTelanI poLa amadAvAda) satkA kAgadapatropari likhitaa| kramAGkaH 1715 / patrANi 1-94 / pratipatraM pRSTha dvayam / pratipRSThaM 18 paGktayaH, pratipakti prAyaH 65 akSarANi, graM. 5968 / pa0 1 saMjJakaprati :- iyaM pratirapi saMvegI upAzraya (hAjApaTelanI poLa, amadAvAda) satkA kAgadapatropari likhitA / 'saMva 16 ASADhAdi 43 varSe kArtika vadi 14 ravau likhitam' iti antabhAge lekhaH / rA. 1 saMjJakaprati :- iyaM pratiH vijayagacchabhaNDAra ( rAdhanapura ) satkA, kAgadapatropari likhitA / kramAGkaH 1670, patrANi 1-89 / rA. 2. saMjJakaprati :- iyaM pratirapi vijayagacchabhaNDAra (rAdhanapura) satkA, kAgadapatro.. pari likhitA kramAGkaH 1671 patrANi 77-95 / apUrNA iyaM pratiH / pRSTha 112 paryantamupayuktAH hastalikhitapataya: (sarvAH tAlapatrIyAH) saM.1 = saGghabhaNDAra (pATaNa) satkA prtiH| = khetaravasIbhaNDAra (pATaNa) satkA pratiH / = vADIpArzvanAthabhaNDAra (pATaNa) satkA pratiH / = pravartakajIbhaNDAra saM. pA. 1 = saGghavIpADAbhaNDAra " saM. pA. 2 = " ta. athavA tapA. = tapagacchabhaNDAra AsAM pratInAM viziSTaM vivaraNaM nopalabhyate / kathitameva pUrvamasmAbhiryat 112 pRSThaparyanto granthaH sampAdito munizrIharSavijayaiH / - patadatiriktA anyA api kAzcana tAlapatrIya-kAgadapatrIyAH hastalikhitapratayaH - upayuktA asmAbhiH tattat zaGkitasthaladarzanArtham / ' pa. prateH asmAbhiH pUrNa upayogaH kRtaH, anyAsAM yathAsambhavam AMzika upayogaH kRtH| asmadIyaM saMskaraNam granthakRtA siddhahema0 sUtrANi tatra tatra uddhRtAni / tatra ca dIrghANAM sUtrANAM pratIkA eSa dattAH, yathA - " gatikviti" / vastuto'tra "gatikvanyastatpuruSaH' iti sampUrNa sUtram , Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ granthakRtA "gativiti" pratIka eva upanyastaH, IdRzeSu sthaleSu - "gatikva0" 331142 - iti - iti nirdezo'smAbhirasmin sampAdane vihitaH / ityevamanyatrApi sandhityAgena sUtrANAM pratIkAnAM nirdezAH samprati uccAryamANasUtrANAM saukaryAthai tatra tatrAsmAbhirvihitA iti dhyeyam / iha pArAyaNe sarvadhAtUnAM viSaraNe yadi tatsamAno dhAtuH anyasmin gaNe vartate tadA tasya nirdezaH AcAryavivaraNasyAnte kRtaH / asmAbhiH teSAm anyagaNIyadhAtUnAM gaNadhAtusUcakAGkAni IdRze [ ] catuSkoNake dattAni / yatra ca dvayoH trayANAM vA dhAtUnAm eka eva artha., tatra dhAtupAThe antimadhAtoreSa gaNasUcakAnubandho dRzyate, atha ca teSAM pRthak pRthak pArAyaNe prArabdhe hastalikhita pratiSu kvacid anubandho dRzyate kvacica na, asmAbhireSu sthaleSu sarvatrAnubandho nyastaH / yathApR. 172, paM. 9 zvasak / ___ curAdau pUrSamudritasaMskaraNe 263, 264 dhAtavoH pazcAt punarapi 263 A, 264 A iti aGke datte, asmAbhistu anukrameNa sarveSAmaSaM dattam , ataH pUrvasaMskaraNe curAdau 413 dhAtavaH asmadIye tu 415 dhAtavaH / kvacit kvacit atratyaH siddhahemasUtrapAThaH pracalitasiddha hema0pAThA bhinno dRzyate / asmAbhiretAzasthale pracalitapAThaH svIkRtaH, atratyapAThastu TippaNyAM nirdiSTaH / yathApR. 146, Ti. 1, 2 / / ___ atratyapAThasya pataviSayasaGgataiH anyagranthaiH saha yatra yatra zabdazaH arthazo vA sAmyaM dRSTaM, tatra tatra tulanArtha TippaNyAM nirdezaH kRtaH / yathA pR. 152, Ti. 1 / pR. 338, Ti. 1 / pR. 340, Ti 1...... / . kvacid uNAdisUtrasya dhAtupArAyaNIyaH pAThaH uNAdisUtraprakaraNAd bhinno dRzyate, tadbhinnatA'pi TippaNyAM drshitaa| yathA-pR. 184, Ti.2 / pR. 203, Ti. 2 / pR. 220, Ti. 1 / kvacit amukazabdo yena uNAdisaNeha sAdhitaH, sa zabdaH tatsUtra vivaraNe na sAkSAd upalabhyate, Adizabdena prAno bhavati, atha ca sa eSa zabdaH anyoNAdisUtravivaraNe sAkSAllabhyate, asmAbhiH TippaNyAM kvacitridarzitametad / yathA pR. 144 / Ti. 1 upasaMhAraH ghuphAcavalokane anavadhAnAdinA zItakAkSarabhaGgAda vA jAtA azuddhayaH zuddhipatrake darzitAH / ataH zuddhipatrakamanusandhAyaiva gratho'dhyetavyo vidbhiH| anyA api yAH kAzcana skhalanA atra dRSTipatha-maSatareyastAH sarvA apiH saMzodhya saphalayantu asmAkaM parizrama pranthapaThana-pAThana-pAlocanena iti saprazrayam abhyarthayAmahe / Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upakratismRtiH vividhabhASakovidaiHbhAratIyadarzanazAstravizAradaiH jinAgamatatvakuzalaiH pUjyamunirAjazrI bhuvanavijayajImahArAjAntevAsibhiH munirAjazrI jambUvijayamahArAjaiH bhUyo bhUyo mArgadarzanapradAnena bahusAhAyyaM kRtam / anekazaH parAmarzadAnena ca samaye samaye mama kSatayaH parimArjitAH, ataH te vizeSata upakAriNaH / - pUjya munirAjazrI yazovijayamahArAjAnAM preraNayA sAhAyyenaiva ca prantho'yaM sampAdito mayA / na kevalaM taiH pAThAntaragrahaNe mudraNAIpratilipilekhane prUphazodhana eva ca sAhAyyaM kRtam , api tu sarvaprakAreNa mama yogakSemarakSA kRtA / kizca, te mama gRhasthAvasthAyAM jyeSThabhrAtaraH adhunA va vividhazAstrAdhyApanena vidyaagurvH| teSAmeva asImavAtsalyAt sarvathA sAhAyyAzcaivedaM grantharatnaM nizcintamanasA mayA sampAditam / vastutaH asya samayasampAdanasauSThavasya yazaH teSAmeva / pariziSTAnAM prUphazodhane bAlamunimahAyazavijayenA'pi sAhAyyaM kRtam / paramakRpAluparamAtmanaH paramopakArINAM paramapUjyAnAM prAtaHsmaraNIyAnAm AcAryadeveza-zrImajiyabhadrasUrIzvarANAM ca paramakRpayA sAhAyyAMcava idaM kArya sampanna miti teSAM caraNeSu anantazaH praNipAtaM vidhAya prabhuzrIyugAdidevasya RSabhajinezasya janma-dIkSAkalyANaka pavitrite atha dine praNipatya yugAdIzaM mahAyAmyetena kusumena / vikrama saMvata 2035 ) phalgunakRSNA aSTamI ityAvedayati zrI RSabhadeva janma-dIkSA- kalyANakadinam pUjyapAdAcAryadevezazrImadvijayabhadrasUrIzvaraziSya... junADIsA pUjyapAdamunirAjazrIjinacandravijayAntevAsI ..... (jillA banAsakAMThA) muni municandravijayaH uttaragujarAta Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutasuM dila mAnyo ! [prakAzakIya nivedana] sadIonA vizALa paTane bhedIne zrutanI gaMgA ApaNuM yuganA kAMThA lagI AvI pahoMcI che Aje. bhagavadyANInA nIra Acamana ApaNane karAvavA mATe, temAM gaLADUba nAhIne jAtane nirmaLa banAvavAnI taka ApavA sAru " vANI. bhagavAnanI vANI. rAga ane dveSathI gaMThAI cUkelA vyaktine svastha banAvatI pAvanI vANI. ekAdI chalaka-A gaMgAnA nIranI-paNa je paDI jAya haiyAmAM, te saMsArane bALI nAMkhato asahya tApa kyAMya chUmaMtara thaI jAya ! anirvacanIya zAntithI haiyuM chalaka chalaka chalakAvA mAMDe. saMbhaLAya che pelI nadIne dhIre, madhura, mITha avAja ? bhagavAnanA pavitra zana evaM zravaNa. je ekavAra saMbhaLAyA pachI duniyAmAM bIjuM kaMI sAMbhaLavAnuM mana ja na thAya. jina vacanarasa evo mITho madhure lAge ke bIjA badhA rasa enI AgaLa sAva phikkA phasa lAge ! vANI. prabhunI vANuM. paNa AtmIyatAne puTa ApavA sAru mArApaNAnI bhAvanA emAM umerIe te ! "mArA bhagavAnanI vANI." mamatva camatkAra saje che. pavitra zabdane mamatvanA sonAnAM DhALe rasavAmAM AvyA che ne ! mArApaNAne sparza. eka nAnakaDI zI vAta vastunA vastRtvane kevo navo ghATa ApI rahe che e sAzcarya jevAne vAre have ApaNe che. saMsAranA mamatvane bhUMsavA mATe devAdhideva paranuM mamatva gADha banAvavuM paDaze. - jo ke, pUjanIya Agama graMthe sIdhI rIte ApaNane-zrAvakone vAMcavAno adhikAra nathI. paNa pUjanIya muni bhagavaMtane mukhethI ApaNe jarUra e sAMbhaLI zakIe. prastuta graMtharatna pUjanIya Agama granthonI bhASA prAkRta che. jyAre Agama grantha paranI TIkAo tathA anya maharSioe lakhela granthonI bhASA mukhyatayA saMskRta che. eTale e granthanA hAI sudhI pahoMcavA mATe A be bhASAo paranI pakaDa anivArya che. prastuta grantharatna dhAtu pArAyaNama" saMskRta bhASAnA vyAkaraNanA adhyayana pachI avazya avagAhavA jevo grantha che. pUjya munivare Adine adhyayana mATe khUba ja jarUrI e A grantha sAta-ATha dAyakA pahelAM prasiddha thayela hatuM. hAla te atyanta durlabha-ane teya ati jIrNa avasthAmAM hoI, vi. saM. 2030mAM amArA zrI saMghamAM cAturmAsArthe padhArela pUjyapAda, saMghasthavira AcArya bhagavaMta zrImada vijayabhadrasurI Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvarajI mahArAjanA paTTadhara pUjyapAda zAsana prabhAvaka AcArya bhagavaMta zrImad vijaya RArasUrIzvarajI mahArAjAnI preraNAthI amArA zrI saMghe prastuta grantharatnane prakAzita karavAno nirNaya karyo ane Aje e grantharatnane vidvAnonA karakamaLamAM mUkavA ame bhAgyazALI banyA chIe uMce AkAze laherAya, havaja zAsanano ! ' grantha prakAzananA AjanA A bhavya prasaMge, amArA zrIsaMghane maLela anyAne lAbhanI yAda saheje ja AvI jAya che. amAre AMgaNe, nUtana nirmita zrI RSabhajina prAsAdamAM mULanAyaka zrI RSabhadeva bhagavantanI pratiSThAno mahotsava pUjyapAda, saMghasthavira AcArya bhagavaMta zrImada vijaya siddhisUrIzvarajI mahArAjanI nizrAmAM ujavAyo hate. vi. saM. 2009 nA jeTha sudi 10 nA dine ujavAyela A pratiSThA mahotsavamAM mULanAyaka zrI RSabhadeva bhagavAna AdinA traNa tAraka bibonI tathA dhvajadaMDanI pratichAne lAbha zeTha mANekalAla mehanalAle lIdho hato. A pahelAM, saMghanI sthApanA thaI tyArathI zeTha jamanAbhAI bhagubhAInA baMgale Avela gRha caityamAM darzana-pUjanane lAbha maLato hato. tyAra bAda dharmaniSTha zeThANI pU. mANekabAnI sUcanA mujaba uparakta navIna jinAlayanuM nirmANa thayela. pratiSThA mahotsava pachI, deva-gurukRpAthI ekadhArI rIte jaina parivAranI vRddhi amArA zrIsaMghamAM thatI gaI. ane tethI "sAMkaDA bhAI parvanA dADA" ne badale dazanArthIo ane pUjanArthIonA samUhathI roja daherAsara sAMkaDuM paDavA lAgyuM. AthI vi. saM. 2030mAM amArA zrI saMghamAM cAturmAsArthe padhArela pUjayapAda, saMghasthavira AcArya bhagavaMta zrImada vijaya bhadrasUrIzvarajI mahArAjA tathA teozrInA paTTadhara pUjyapAda, zAsana prabhAvaka AcArya bhagavaMtazrInI preraNAthI amArA zrIsaMghe zrI RSabhajina prAsAdanI banne bAjue be devakulikAo tathA gUDha maMDapanI AgaLa nRtya maMDapa banAvavAno nirNaya karyo ane tadanusAra devakulikAo ane nRtyamaMDapa taiyAra thaI jatAM nUtana nimita devakulikAomAM pratiSThita karavA mATe tAraka paramAtmAonA biMba bharAvavAmAM AvyA. aMjanazalAkA mahotsava navIna bharAvAyela paramAtmAnA bionI aMjanazalAkAno ane pratiSThAno mahetsava have najIka AvavA lAgyo. pUjyapAda vyAkhyAna vAcaspati AcArya bhagavanta zrImada vijaya rAmacandrasUrIzvarajI mahArAjAnI pAvana nizrAmAM A mahotsava ujavAvAne hato. zrI jamanAbhAI zeThanA baMgale vizALa zamiyANAo bAMdhI bhavya nagara Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ :18: khaDuM karavAmAM AvyuM ane tyAM ja kalyANa kenI ujavaNI karavAmAM AvI. kalyANakenI ujavaNI prasaMge pUjyapAdazrInA te te kalyANakane anurUpa pravacana sAMbhaLavA e jIvanane lahAvo hato. vividha pUjano dvArA bhagavadUbhakti ane sAdharmika vAtsalya dvArA saMghabhakti karavAmAM AvI hatI. vi. saM. 2034nA vaizAkha mahine ujavAyela A mahotsava aneka rIte yAdagAra banyo hato. aMjanazalAkA vidhi che. su. 5 nA mAMgalika dine ane pratiSThAvidhi . . 6 nA zubha dine thayela. tapa-bhakti mahotsava pUjyapAda, vardhamAna taponidhi AcArya bhagavaMta zrImada vijaya rAjatilaka sUrI. zvarajI mahArAjA nI 200 (100 + 100) mI eLInI pUrNAhuti na zakvartI mahAtsava paNa amAre AMgaNe ujavAyo hato. vi. saM. 2034 nA phAgaNa mahine pRjapAda, vyAkhyAna vAcaspati AcArya bhagavanta zrImad vijaya rAmacandra sUrIzvarajI mahArAjAnI nizrAmAM ujavAyela A mahotsavane saMpUrNa lAbha amArA saMghanA agraNI, dAnavIra zreSTivarya zrI mANekalAla mohanalAle lIdhA hatA. sukRta karaNa kerAM lahAvA, pharI pharI maLyA karo ! - amArA zrI saMghane A mahAna puya che ke AvAM sukRtanAM kAryo karavAno lAbha avAra navAra maLyA ja kare che. A jinAlayanA nirmANa pachI, gaM. sva. piTabahene pAThazALA mATe upAzraya mATe) jigyA ApatAM zrI. piTabahena pAThazALA vi. saM. 2014 mAM astitvamAM AvI. - zrI yuta zAmaLadAsa vanamALIdAse temanuM nivAsasthAna zrAvikA upAzraya mATe zrI saMghane aparNa karyuM che. - zeTha lakamIcaMda gAdaDadAsanA suputrae pUjya AcAryadeva zrImad vijayabhadrasUrIzvarajI jJAna mandira ane zeTha lakSamIcaMda gAdaDadAsa vyAkhyAna haoNla baMdhAvI zrI saMghane samapita karela che. pUjyapAda, vardhamAna tanidhi AcArya bhagavanta zrImad vijaya rAjatilakasUrIzvarajI mahArAjAnA sadupadezathI zeTha mANekalAla mohanalAla taraphathI zrImatI lIlAvatI bahena mANekalAla Ayabila khAtuM zarU thayela che. Ama aneka dharmasthAnethI zobhato amAro saMgha vadhu ne vadhu dharmArAdhanA saMmukha bane evI AziSa guruvarga pAsethI cAhIe chIe. - popaTabahena jaina pAThazALA nivedaka: kAryavAha, gIradhara nagara, zAhIbAga zrI zAhIbAga gIradharanagara amadAvAda-380 010 tA. 20-7 79 * jaina zve. mU. saMgha, T Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ BHECRESORRORIANSACRORESAMAST ELETELETELETELETETELETEELETEEFTELELELETELELETELELELELELETEER I PATHA nAmA TOE . E tiennennennenn-nnnnnnnnnnn ALLELELECTELELELELELELELEL pUjyapAda-saGghasthavira-AcAryadeveza zrImada vijayabhadrasUrIzvarasadgurUNAM stutyaSTakam racayitA : vivaryaH pUjyamuniSaryaH aravindavijayaH ISLSLSLSLSLSLSLEIET SCORCHAEOSROSAROERS kSamAmArdavAdau khalu prAptasiddhi, sadAtoktisaMsmAraNe saMpralamam / tapaHpUtagAtraM suvAtsalyamUrti, namAmi tridhA zrIguruM bhadrasarim // 1 // puraM pAvitaM janmanA rAjadhanyaM, kulaM ghotitaM prAktanaiH puNyadIpaiH / kharatne punarnandacandre suyoge, namAmi tridhA zrIguruM bhadrasarim // 2 // vratAkAGkSayAmigrahA bhISmapAlyA, kRtA yena zAntAtmanA svAntazuddhathai / parityaktavAn martyabhogAMstato yaH, namAmi tridhA zrIguruM bhadrasarim // 3 // udAsInabhogazca vairAgyamagnaH, prabhubhaktilIna: punA rAjamAnyaH / agRhad vrataM bandhubhAryAsametaH, namAmi tridhA zrIguruM bhadrasarim // 4 // purANeSu tIrtheSu yAtrAH pavitrAH, ____ mahAsaGghasA, dhanAzcakrivAn yaH / puna navimvapratiSThA vizuddhAH, namAmi tridhAzrI guruM bhadraparim // 5 // bAjAhI ETERMINATORTOON napharata phailAlInAlImA H ASWAMOSHINTAMS gAvAdhAvAAAAbATadAnA 1--1 -1 MARWA JAMA CATIMRITWITMENT mAnAPIPELETELEL. -1-1 -1-1-1 PRASTAN Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7s bhimAnAmA RATAPre AALHINm : FFEETTETTETTETTETERESERVEDIAETER nijAnandazrI prAptukAmA bhavantaH, tadAnIM guroH pAdamUlaM zrayadhvam / anantaM zivaM ca prayAtAtizIghram , .... namAmi tridhA zrIguruM bhadrasarim // 6 // guroH svargavAsatha DIsAnagaryo, - caturyukzatAyuprakRSTaM gatasya / prazAntai rasaiH paritaM pUrNakAmaM, ... namAmi tridhA zrIguruM bhadrasarim // 7 // yadIyaM manastyAgavairAgyapUtaM, mukhaM saumyayuk zAradaM pUrNacandram / / sudhAspardhinI vAg yadIyA sumiSTA, namAmi tridhA zrIguruM bhadravarim // 8 // guNAH prastutAH bhadraghareH suvarNAH, bhujaGgaprayAtena vRttena yuktAH / smaranti prabhAte subhatyA ca ye te, : labhante'ravinda zriyaM zaMpramRtAm // 9 // navadhA brahmaguptAya, prAptAya zamasampadam / siddhAntamAtRbhaktAya, __ bhadrAya gurave namaH // 10 // jAnI najAnI FEATii mini HTETWEENNN indian mAdhAnAtIla Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjayapAda zAsana prabhAvaka AcArya bhagavaMta zrImad vijayakArasUrIzvarajI mahArAjA janma :- vi. saM. 1979 jhiMjhuvADA dIkSA :- vi. saM. 1990 jhiMjhuvADA paMnyAsapaddha :- vi. saM. 2006 rAdhanapura AyAyapaddha :- vi. saM', 2010 mahesANA Page #27 -------------------------------------------------------------------------- _ Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aNamola khajAno zratano -pUjya munirAjazrI aravinDavijyajI mahArAja sAheba. kalikAla sarvajJa, AcArya bhagavaMta hemacandrasUrIzvajI mahArAjAnuM sAhitya evaDA moTA vyApamAM phelAyeluM che ke, enuM mApa levuM te dariyAmAM deTa mUkavA jevuM duSkara gaNAya. kalikAla sarvazrInI e sarvajJatA-badhA viSaya paranA adhikAritApUrNa prabhutyano Achere AbhAsa ApI rahyA che emanA keDIbaMdha granthaH keTa keTalA viSaya para keTa keTalA graMthe ! kALanA pravAhamAM ane khAsa karIne to rAjakIya aMdhAdhUMdhInA gabharyA vahe NamAM teo zrImadanA keTalAya grantho nAma zeSa thaI gayA; chatAM atyAre jeTaluM hemasAhitya upalabdha che, te paNa eTaluM badhuM vistRta ane sarvAgINa che ke teno abhyAsI te te graMthanuM avagAhana karI te te viSayane niSNAta banI zake A sAhityane surakSita rIte sAcavIne ApaNA sudhI pahoMcADavA mATe e yuganA zrAddhavee je bhagIratha puruSArtha kheDelo, te temanI aNamela mRtabhaktinI AcherI jhAMya darzAvI rahyo che. A utkaTa zratabhaktie ja atyAre upalabdha evI hemasAhityanI gaMgAne ApaNA dvAra sudhI lAvI che. paramahaMta kumArapALa mahArAjAnA nidhana pachI, emanA anugAmI gUrjara zAsaka tarIke AvelA ajayapALe potAnA puragAmI paranA zreSathI jyAre kumArapALanAM amara sarjana samA bhavya jinamaMdirane ane granthAgArane naSTa karavA mAMDyA tyAre samaya pArakhu, agamacetI zrAvake rAtorAta e pavitra graMthane pATaNathI jesalamera ane anya surakSita sthaLoe pahoMcADI dIdhAM. pATaNamAM paNa bhoMyarA vageremAM amuka graMtho sAcavyA. alaMkAranI peTIonI surakSA karatAM ya vadhu jALavaNI grantha piTakenI emaNe karelI. dhanya che emanI e zrutabhaktine! emanI e zrutabhakti ane samayasUcakatAe zratano A aNamola khajAne ApaNuM sudhI hemakhema pahoMcADyo. have e khajAnAnA divya ratnone bahAra kADhIne vidvAno ane abhyAsIonA hAthamAM mUkavAnuM kAma atyAranA zrutabhakta zrAddhavae karavAnuM che ane ema pitAnA purogAmIonA pagale pagale cAlavAnuM che. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , A kA 2 prastuta grantha "dhAtu pArAyaNama" saMskRta vyAkaraNanA ucca abhyAsIo mATe AzIrvAda rUpa banaze emAM zaka nathI. saMsakRta vyAkaraNanA mArA varSonA adhyApananA AdhAre huM kahI zakuM ke, vyAkaraNanA adhyApana pachI A granthanuM adhyApana aMdhyA- : pakoe avazya karAvavuM joIe. tema thavAthI vidyArthIe karela saMskRta vyAkaraNanuM avagAhana vadhu UMDu banaze. - dareka saMskRta-prAkRta pAThazALAnA adhyApakone mAre draDha anurodhe che ke, teo potAnI pAThazALAmAM abhyAsIone prastuta graMthanuM adhyayana karAve ja | desAIvAsa, rAdhanapura vAyA-pAlanapura tA. 20-7-79 paM. mANekalAla haragovanadAsa senethA, (sAhityazAstrI) adhyApaka, zrImad vijayabhadrasUrIzvarajI saMskRta-prAkRta pAThazALA-rAdhanapura. | ] , -nara'; By: RD : ''1'' [ -:: v :::::: Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sampAdanopayuktagranthasUciH . granthAH anekArthasamahaH (kairavakaTIkA yutaH ) abhidhAnacintAmaNiH ( svopajJavRttiyutaH ) amarakozaH (vyAkhyAsudhAvyAkhyAyutaH) AkhyAta candrikA uNAdivivaraNam / kavikalpadrumaH [vopadevaracitaH, durgAdAsakRtadhAtudIpikAvyAkhyAsametaH] kavirahasya kAzakRtsna dhAtuvyAkhyAnam (cannavIrakavikRtakarnATakaTIkAyAH saMskRtarUpAntaram , *pra. bhAratIya prAcyavidyA pratiSThAna-ajamera) . kAvyaprakAzaH kAvyAlaGkArasUtrANi (vAmanakRtAni) kAzikA vRttiH kIrAtArjunIyakAvyam kumArasambhavakAvyam kriyAratnasamuccayaH kSIrataraGgiNI (kSIrasvAmiviracitA pra. rAmalAlakapUra TrasTa . amRtasara) gaNaratnamahodadhiH cAndravyAkaraNa (pra. rAjasthAnaprAcyavidyApratiSThAna ) jaina sAhityakA bRhad itihAsa bhA. 5 (pra. pArzvanAtha vidyAzrama zodha saMsthAna) devam (puruSakAravArtikayutam) myAzrayakAvyam (saTIkam ) dhAtukAvya dhAtupradIpaH (pra. vIrendra rIsarca sosAyaTI rAjazAhI) * idaM tu dhyeyam-pR. 1-112 paryanta granthaTippane prayuktagranthAnAM pRSThAkAH kasya saMskaraNasya iti na jAnImaH / atra tu zeSagranthoprayuktagranthapRSThAH yasya yasya saMskaraNasya tasyaiva pradarzanam // Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ :24: granthAH nighaNTuzeSaH (vallabhagaNikRtaTIkAyutaH) niruktam nyAyasaGgrahaH nyAsa: (jinendrabuddhikRtakAzikAvyAkhyA) padamArI (kAzikAvyAkhyA) pANinIyavyAkaraNam pAtAJjalamahAbhASyam (pradIpayutam) mAdhaSIyA dhAtuvRttiH (pra. prAcyabhAratIprakAzanam I. sa. 1964) medinIkoSaH laghunyAsaH (kanakaprabhasarikRtaH) vAkyapadIyam vizvaprakAzaH zizupAlavadhakAvyam siddhahemabRhadavRttiH sUryazatakam saMskRtavyAkaraNa zAstra kA itihAsa (lekhaka-yudhiSThira mImAMsaka) siddhAnta kaumudI (tatvabodhinIyutA) harSacaritam haimaliGgAnuzAsanam (svopATIkA-durgapadavivaraNayutam ) . saMketa vivaraNam Ti. = Tippana TI. = TIkA dra. = draSTavya pR. = pRSTha bhA. = bhAga vi. = vivaraNa Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 23 491 granthAnukramaH viSaya viSaya ArzIvacana AvakAra grantha ane prasthAkAra sampAdanopayuktapranthasUciH puro vAk saMketavivaraNam 24 zrutasunila bhAnyA! svopajhaM dhAtupArAyaNam stutyaSTakam pariziSTAni Aye Ma Qtana 21 / zuddhipatrakam a....nu....kra....ma....Ni....kA viSaya, pRSTha viSaya pRSTha bhvAdigaNaH 1-160 - divAdigaNaH 201-236 parasmaipadidhAtavaH parasmaipadidhAtavaH 201-224 AtmanepadidhAtavaH 73-112 | divASantargaNaH puSAdi gaNaH 208-224 ubhayapadidhAtavaH 113-129 AtmanepadidhAtavaH 224-234 putAdidhAtavaH 129-135 zamAdidhAtavaH 219-223 jvalAdidhAtavaH svAdidhAtavaH . 224-226 yajAdidhAtavaH 145-151 ubhayapadidhAtavaH 234-236 ghaTAdidhAtavaH 152-160 svAdigaNaH 237-246 adAdigaNaH 161-200 ubhayapadidhAtavaH 237-240 parasmaipadidhAtavaH 161-181 parasmaipadidhAtavaH 241-245 180-181 AtmanepadidhAtavaH 245-246 AtmanepadidhAtavaH 181-188 tudAdigaNaH 247-277 ubhayapavidhAtavaH 188-191 ubhayapadidhAtavaH 247-250 adAdhantargaNaH hvAdigaNaH 191-200 mucAdidhAtavaH 249-251 parasmaipadidhAtavaH 250-275 parasmaipadidhAtavaH 191-195 AtmanepadidhAtU tudAdhantargaNaH kuTAdi gaNaH 270-276 ubhayapadidhAtavaH 196-200 / AtmanepadidhAtavaH . 275-277 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ :26: viSaya pRSTha | viSaya rudhAdigaNaH 278-284 / AtmanepadidhAtavaH 333-339 umayapadidhAtavaH 278-280 adantAdhAtavaH 339-350 parasmaipadidhAtavaH 280-284 parasmaipadidhAtavaH 339-349 AtmanepadidhAtU 284-284 AtmanepadidhAtavaH 349-350 yujAdidhAtavaH tanAdigaNaH 285-288 1 pariziSTam kaNDvAdidhAtavaH 359 parasmaipadidhAtavaH 285-287 sautrA dhAtavaH 360-363 AtmanepadidhAta 287-288 3 " laukikAdidhAtava 364. krayAdigaNaH 289-307 dhAtusUciH 365-400 ubhayapadidhAtavaH 289-294 zabdasUciH 401-469 parasmaipadidhAtavaH 295-306 uddhRtagranthakArasUciH 470 . yAcantargaNa: pvAdigaNaH 292-300 uddhRtagranthasUciH 470 pvAdhantargaNaH lvAdigaNaH / 292-300 uddharaNasUciH 471-473. AtmanepadidhAtuH 306-307 matAntarasaciH 474-488 . curAdigaNaH 308-358 vizeSaTippaNAni 489-490 parasmaipadidhAtavaH 308-333 | 11 " nyAyasaciH 490 . arthavizeSe dhAtavaH 323-335 / zuddhipatrakam 491 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAtupArAyaNam Page #35 -------------------------------------------------------------------------- _ Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // OM aiM namaH // // AcAryapuGgavazrImadvijaya bhadrasUrIzvarapAdapanebhyo namo nmH|| kalikAlasarvajJa-zrIhemacandrAcAryaviracitaM dhaatupaaraaynnm| // aham // zrIsiddhahemacandravyAkaraNanivezitAn svakRtadhAtUn / AcAryahemacandro, vivRNotyaI namaskRtya // .. 'iha tAvat pada-padArthajJAnadvArotpanaM heyopAdeyajJAnaM niHzreyasahetuH' iti prasiddham / 'pada-padArtha jJAnaM ca naya-nikSepAdimiradhigamopAyaiH paramArthataH, vyavahAratastu prakRtyAdimiH' iti pUrvAcAryaprasiddhA / eva sukhaprahaNa-smaraNakAryasaMsiddhaye viziSTAnubandhasambandhakramAH sahArthena prakRtayaH prastUyante / tatra yadyapi nAma-dhAtu-padabhedAt 'rAjA, jayati, pUrvAdetarAM, pacatitarAm' ityAdau tredhA prakRtiH, tathApi nAmapadayordhAtumUlatvAd dhAtuprakRtirevaikA pradhAnam / avyutpattipakSavAdinAmapi vyutpattipakSAnusAreNaiva zabdasvarUpanirNaya iti tatrApi dhAtumUlatvameva / dhAtuprakRtistu dveSA-zuddhA pratyayAntA ca / zuddhA bhU ityaadiH| pratyayAntA gopAya kAmi RtIya jugupsa kaNDUya bobhUya bom cori bhAvi bujhSa 10 ityAdiH / eSA'pi zuddhamUlaiveti zuddhaivodAhiyate // 1. bhU sattAyAm / m ityavibhaktiko nirdezaH sAnta rAntazAnirAsArthaH, evaM sarvatra / bhU ityeSA prakRtiH sattAyAM vartate / abhUt bhUta ityAdau prayogitvadarzanAd UkArasya "aprayogIt" 1 / 1 / / 37 // iti itsaJjJA na bhavati, evamanyatrApi / varNasamAmAyakrameNa svarAnta-vyaJjanAntadhAtUpadezapratipAnAt pA pAne ityAdeH prathamaM nirdeze prApThe vRddhasamayAnuvartanArtha prathamamasya pAThaH / yad sadA-16 "bhUvAdayo dhAtavaH" (pA0 1 / 3 / 1) iti; majalAyaM ca, yadAhamAlikatvAt prathamamasya prayogaH" iti / Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrIhemacandraviracitaM - [bhuvAdigaNe evamadAdyAdigaNeSvapi vRddhasamayAnuvartanamadiprabhRtInAM prAmirdeze prayojanamabhyUdham / sato bhAvaH sattA astitvaM dravyadharmo dhAtvarthasAmAnyamiti yAvat / yadAhuH sA nityA sA mahAnAtmA, tAmAhustvatalAdrayaH / prAptakamA vizeSeSu, kriyA saivAbhidhIyate // tAM prAtipadikArtha ca, dhAtvartha ca pracakSate / iti / seti sattA / api ca dhAtvarthaH kevalaH zuddho, bhAva ityabhidhIyate / tathA yatrAnyat kriyApadaM na zrUyate tatra astIti bhavantIparaM pryoktvymiti| ___ nanu bhuvaH sattAvAcitve dhAtutvamanupapannam , kriyArtho hi dhAtuH, kriyA ca spandarUpA, sattA tu 10 dravyAdiSu 'sat sad' ityanuvRttapratyayAbhidhAnaliGgA spandarUpA na bhavati, naiSa doSaH, yathA jAnAti pazyati smarati zraddhatte saMyujyate samavaiti viyujyate nazyati zvetate ityAdInAM jJAna-darzana-smaraNazraddhAna-saMyoga-samavAya-viyoga-vinAza-varNAdayo dravyaguNA aparispandAtmakA apyAkhyAtaprakRtivAcyAH santaH kriyAvyapadezamarhanti, evaM sattA'pi dravyadharmo dhAtuvAcyatAmApadyamAnA kriyAvyapadezaM lapsyate / maNi mukura-kRpANAdijJApakavaicicyAcaka rUpasyApi mukhAdernAnAtvopalabdherdhAtuvAcyaiva sattA kriyAtvamA16 skandati, na prAtipadikavAcyeti nAvyavasthA / .., phiJca pAkAdikriyANAM traikAlyAbhivyaJjakatvamupalabdham-pacati pakSyati apAkSIt , jAnAti jJAsyati ajJAsIdityAdi; tohApi bhavati bhaviSyati abhUditi dhAtuvAcyAyAM sattAyAmupalabhyamAnaM kriyAtvaM vyavasthApayati, ata eva vRkSa ityAdiprAtipadikavAtyAyAH sattAyA na kriyAtvam , evaM ca ___ sthite kriyAvAcitvamAtramAkhyAtuM sattA upAttA / 20 arthAntarANyapyanayopalakSyante / yadAhuH nipAtAzcopasargAzca, dhAtavazveti te trayaH / ___anekArthAH smRtAH sarve, pAThasteSAM nidarzanam / / iti / tathA ca bhUrayaM kvacidastyarthe vartate, yathA bahUni dhanAnyasya bhavanti, santItyarthaH / kApyabhUtaprAdurbhAve, vacAkSIrabhojinyAH zrutadharaH putro bhavati, jAyate ityarthaH / kacidabhUtatadbhAvAkhye sampadyarthe, 25 azuklaH zuklo bhavati, sampadyate ityrthH|| upasargavazAcca dhAtoraneko'rthaH prakAzate, yathA prabhavatIti svAmyarthaH prathamata upalambhazca / parAbhavati paribhavati abhibhavatIti tiraskAraH / sambhavatIti janmArthaH pramANAnatirekeNa dhAraNaM ca / anubhavatIti saMvedanam / vibhavatIti vyAptiH / Abha 1 bhavatItiSa saM1 tapA0 // 2 "kriyArthoM dhAtuH" / 3 / 33 // iti sUtram // 3 bhaddhate saM1 saMra 30 tapA0 ||4degdityaadiH, ta saM1 saMra tpaa||5jnyaarthH saM1 saM2 kriyAratna // .. Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parasmaidhAtavaH 1] svopavaM dhAtupArAyaNam / .... vatIti bhAgAgatiH / udbhavatIti udbhedaH / pratibhavatIti lamakatvamiti / __athavA'rthAntareSvapi kriyAsAmAnyarUpA sattA'nuvartata eveti sattAyA evopAdAnaM kRtam / sattAvyatirekINi arthAntarANi kharaviSANAyamAnAni syuH / "SaD bhAvavikArAH" iti vacanAca bhAvaH sattA sAmAnyarUpA kriyetyvsiiyte| yadAhu~H__"jAyate asti vipariNamate vardhate apakSIyate vinazyatIti SaD bhAvavikArIH" iti| api ca sarve'pi khalu dhAtavastena tenopAdhinA sattAmevAvacchidyAvacchidya viSayIkurvantIti sA kriyaasaamaanymityucyte| tathA ca "kriyArtho dhAtuH" / 3 / 3 / 3 / iti suvo dhAtutvam / ____ AtmanepadobhayapadAnubandhAbhAvAca "shessaat-"333100| kartare parasmaipadam apavAdAbhAvAcca autsargikaH zava , bhavati bhavataH bhavanti, bhavasi bhavathaH bhavatha, bhavAmi bhavAvaH bhavAmaH / evaM saptamyAdiSu / zatari bhavan / "kriyaavytihaare-"3|3|23| "bhAvakarmaNoH" 3 / 4 / 68 / cA''tmanepadaM 10 c| vyatibhavate vyatibhavete vyatibhavante / evaM sarvatra / Anazi vyatibhavamAnaH / bhAve caitreNa bhUyate / bhAvasyAsattvarUpatvena saGkhyAdhabhAvAd dvivacana bahuvacane na bhavataH / ekavacanaM tu na vyAdipratipakSakatvasaGgyAnibandhanam , kintvamedaikatvanibandhanam / "ekavacanamutsargaH kariSyate" iti hi bhASyam / ata eva yuSmadasmakartRkatve'pi dvitIya-tRtIyatrike na bhavataH / tvayA bhUyate, mayA bhUyate / karmaNi anubhUyate 1 "bhAvasya kriyAyAH SaT prakArA ityarthaH / teSu cAstiH paThita iti tasyApi kiyAtvamityarthaH / athavA15 bhAvasya sattAyA ete prakArAH / sattaivAnekakriyAtmikA sAdhanasambandhAdavasIyamAnasAdhyarUpA jnmaadiruuptyaa'vbhaaste|" iti pradIpe kaiyaTaH // 2 "bhAvaH svabhAve'bhiprAye, ceSTAsattAtmajanmasu / kriyAlIlApadAryeSu, budhajantuvibhUtiSu / " iti vizvaprakAze vAntavarge 14 zlokaH // 3 vaarssyaaynnyH|| ___4 eSAM svarUpaM vAkyapadIye kriyAsamudraze 26 zlokasatkahelArAjakRtaprakIrNakaprakAzAkhyavyAkhyAgataM yathA"janma kenacid dhrmennaavirbhaavH| tatra savyApAra pUrvottaravasthAtyAgAvApsyorantarAle vartamAnaM jAyate ityabhidhIyate / 20 vastvAtmalAbhonmukhaM samAsAditarUpaM tu sadhyApAramivAstItyAkhyAtapadenAbhidhIyata ityastitvamAtmalAbhaparyAyamAvirbhAvarUpasya janmana evottaro'vasthAvizeSaH / tathA ca niruktakAraH 'jAyata iti pUrvabhAvasyAdimAcaSTe' ityAha / pUrvabhAvasya vipariNAmAdervyAvahArikAt prathamasyAstitvasyAdirjanma ityarthaH / tathAstItyutpatrasya sattvasyAvadhAraNamAcaSTe ityutpannasya sattvaspeti janmottarakAlatAmevAbhivyanakti / avadhAraNaM nizcayaH / astyAtmAnaM bhAvayati / asyAzca bhAvyamAnAyAH sattAyAH santAnena pravRttaH pUrvottarakSaNanirodhopajanAbhyAM saGgrahaH / yAvacca sadRzasantAnapravAhastAvadalakSitaviveko bhAvo'stItya-25 badhAraNArthamabhidhIyate / astyAtmAnaM bibharyeva na vaMsata ityarthaH / visadRzasantAnopajanane'rthabhedena vipariNamata iti dhyapadizyate tattvAdapracyataM vastu / yadAha nirutakAra:-'vipariNamata ityapracyavamAnasya tattvAda vikAramAcaSTe iti / atraivopacayavivakSAyAM vardhata iti / yadAha niruktakRt-vardhata iti svAnAbhyuccayaM saMyoginAM padArthAnAmAcaSTe' iti / vardhate zarIreNa, vardhate vija(ca)yena iti / apacayavivakSAyAM tu pUrvamapakSIyata iti tadanantaraM vinazyatIti tirobhAvAmidhAnamavasthAdvayena / yadAha sa eva-'apakSIyata iti svAhApacayaM saMyoginAmarthAnAM vAcaSTe, vina-30 svatIti pUrvabhAvasyAntamAcaSTe" iti| vizeSArthinA nirutabhASyaM vilokanIyam // ..'5 yathA ca vA0 // 6 "prAyovAdo'yam / anyathA 'uSTrAsikA bhAsyante hatazAyikAH zayyante' iti mAnye dhAvanirdeze jyuli kRdabhihito bhAvo dravyavatprakAzate iti AsikAH zAyikAH ityatra bahuvacanasikhAli mAsyante prApyante tyatra tamna sidhyeta" iti tatvabodhinyAm bhAvakarmaprakriyAvyAkhyAne // 7katve'pi saM. 2 // 86 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrIhemacandraviracitaM [bhuvAdigaNe sukham , saMvedyate ityarthaH / arthAntare hi vartamAnasyAkarmakasyApi sakarmakatvaM bhavati / "kaalaa-'dhv-bhaavdesh-"2|2123|| apekSayA ca sarva eva dhAtavaH sakarmakAH / mAsamAste, krozo guDadhAnAbhirbhUyate, godohaM khapiti, kurUn zete / arthAntaravRtyAdinA ca sakarmakasyApyakarmakatvaM bhavati / yadAha dhAtorAntare vRtterdhAtvarthenopasaGgrahAt / prasiddharavivakSAtaH, karmaNo'karmikA kriyaa.|| iti / / arthAntare vartamAnAd dhAtoH sakarmakasyApyakarmikA kriyA bhavati, yathA bhAraM vahati, udya cchatItyarthaH; nadI vahati, svtiityrthH| karmaNo dhAtvarthAntaHpravezAdakarmakatvam , yathA jIva prANadhAraNe jIvati, hadi purIpotsarge hadate, atra prANa-purISAkhye karmaNI dhAtvarthenaiva kroDIkRte / karmaNaH prasiddhatvAt , yathA devo varSati / na punaratra, rakta varSati, pArthaH zarAn varSati / karmaNo'vivakSitatvAt , yathA neha pacyate, neha mujyate / karmAvivakSA caudAsInyanivRttimAtraparatayA prayogAt , 10 yathA 'kiM karoti' iti prazne 'pacati paThati' ityAdi pratyavasthAnam , na tu bhavati vidyate vetyAdi, teSAmaparyanuyojyatvAt / yattu 'kiM karoti' iti prazne 'bhavati' ityuttaraM tat kriyAkhyakarmanibandhanam , na tu bAdhakarmApekSaM bhavanam , karotItyarthAvagamAt / kriyA hi sarvadhAtUnAmAntaraM karma, ata eva kriyAvizeSaNAnAM karmatvaM smrnti| nanvevaM "kriyAvizeSaNAt" 2 / 2 / 41 // iti yogo vyarthaH, "karmaNi" 2 / 2 / 40 / ityeva dvitIyA15 siddhaH, naivam , AntarakarmaNA sakarmaNo'pyakarmakakAryapratipayarthatvAd yogasya, tena 'sukhaM supta' ityAdI kartari ktaH siddhaH, 'sukhaM sthAtA' ityAdau kRnnimittA SaSThI na bhavatIti / ata eva sakarmakA-karmakavyavahAro dravyakarmanimitta ucyate / yadAha sakarmakA-'karmakatvaM, dravyakarmanibandhanam / iti / bhU iti niranukhArasya pAThAd "ekasvarAdanukhAretaH" 14 / 56 / ityaniTtvaM na bhavati / seTtvA20 'niTve ca yadyapi "staadyshito'tronnaadeH-"1|4|32| iti pratyayasyA''dau vidhAnAt pratyayasyaiva, tathApyupacAreNa dhAtoriti / vyatyabhaviSTa, vyatibhaviSISTa, bhavitA, bhaviSyati, abhaviSyat , bhavitavyam , bhavitA, bhavitum / "uvarNAt" 4 / 4 / 58 / itIpratiSedhAt bhUtaH, bhUtavAn , bhUtiH, bhUtvA / evaM padasya sAkSAtprakRtirudAhRtaH / paramparAprakRtistUdAhiyate---Nigi bhavantaM prayukDhe bhAvayati, karotItyarthaH / yadAhuH nitya na bhavanaM yasya, yasya vaa'nitybhuuttaa| na tasya kriyamANatvaM, khapuSpA-''kAzayoriva / tena bhUtiSu kartRtvaM, pratipatnasya vastunaH / prayojakakriyAmAhurbhAvanAM bhAvanAvidaH // iti / 1 yadA saMraH // 2 siddhArthatvAta paacdi| / dhAtorapi / nya' se. 80 sNpaa| pra* // 5 mAvAnAM mA saM1 tpaa| Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parasmadhAtavaH 1] svopara dhAtupArAyaNam / * "bhAvayejjyotirAntaram" ityanekArthatvAd dhyAyedityarthaH / yahi bobhUyate / yallupi bobhavIti bobhoti / sani bujhSati / samantANigi bumpayati / yabantANigi bobhyayati / yaGlubantANigi bobhAvayati / NigantANigi bhAvayati / NigantAt sani bibhaavyissti| ("tumarhAdicchAyAM san )attsnH"3|4|21| iti vacanAdicchAsamantAt san nAsti / ("vyaJjanAdeH) ekasvarAd" 3 / 4 / 9 / iti vacanAt san-yaGyaGlubantebhyo'nekasvarebhyo yad nAsti / vizeSAstu--"Lyarthe bhRzAdeH stoH" 3 / 4 / 29 / iti kyaki abhRzo bhRzo bhavati bhRzAyate, atra bhavatyarthopagRhIte cchyarthe kyavidhAnam , ata eva kyantasya kriyArthatvena dhAtutvaM bhavatezcAprayogaH / "bhUGaH prAptau Ni" 3 / 4 / 19 / bhAvayate padam, prAmotItyarthaH, pakSe utsAhAd bhavate lakSmIm / "dhAtoranekasvarAdAm parokSAyAH kumvasti cAnu tadantam" 3 / 4 / 46 // cakAsAmbabhUva / "bhU-svaporadutau" 1170 babhUva, atra svaravidheH prAgeva dvirvacane vRddhAvAvAdeze ca "bhuvo vaH 10 parokSA-'dyatanyoH 4 / 2 / 43 / ityupAntyasyot / "pibaiti-dA-bhU-sthaH sico lup parasmai na ceT" 4 / 3 / 66 / abhUt , atra "bhavateH silapi" 4 / 3 / 12 / iti guNapratiSedhaH / abhUvan , atra "sijvido'bhuvaH" 4 / 2 / 12 / iti pus na bhavati / "na khyA-pUga-bhU-bhA-kama-gama-pyAya-vepo Nezca" 239 prabhavanam prabhAvanA, ana "svarAt" 2 / 385 / iti "Ne" 2 / 3 / 88 / iti ca NatvaM prAptaM na bhavati / "bhavya-geya" 5 / 1 / 7 // ityAdinA kartari ye bhavyaH pumAn , pakSe bhAve bhavya- 16 manena / Avazyaka vyaNi bhAvyam / avazyabhAvyamanena "kRtye'vshymo-"3|2|138| iti mo lak / "hatyA-bhUyaM bhAve" 5 / 136 / brahmaNo bhavanaM brahmabhUyam / "prahAdibhyo Nin" 5 / 1 / 53 // paribhavatIti paribhAvI, paribhavI pakSe, isvatvaM gaNanipAtanAt , bhUte tvabhibhAvI / "vA jvalAdi-dunI-bhU-grahA-''sorNaH" 5 / 1 / 62 / bhavatIti bhAvaH, pakSe aci bhvH| "nm-"5|1|128| ityAdinA khiSNu-khukayoH anADhya ADhyo bhavati ADhyambhaviSNuH ADhyambhAvukaH / "bhAve cAzitAdbhuvaH.20 khaH" 5 / 1 / 130 / Azitasva-usasya bhavanamAzitambhavo vartate, Azito bhavatyanayA AzitambhavA pAlI / "prAjyalam-" 5 / 2 / 28 / ityAdinA iSNo bhavatItyevaMzIlo bhaviSNuH / "bhU-jeH SNuka" 5 / 2 / 30 / bhUSNuH / "za-kama-" 5 / 2 / 40) ityAdinA ukaNi bhAvukaH / "jINa-i-kSi-" 5 / 2 / 72 / ityAdinA ini paribhavI / "vidyud-dhd-"5|2|83|| ityAdinA kipi mitraM bhavatIti mitramaH, dhanika-dhArakayorantare pratibhavatIti pratimaH / "za-saM-svayaM-vi-bhAd bhuvo duH" 5 / 29 2285 / zammuH sammuH svayambhuH vimuH prabhuH / "bhU-bhyado'" 5 / 3 / 23 / prabhavaH anubhavaH / prabhAvAdhAstu bAhulakAd pani prAdisamAso vA / "bhuvo'vajJAne kA" 5 / 3 / 64 / paribhAvaH, pakSe ali paribhavaH / "bhyAdibhyo vA" 5 / 3 / 115 / iti kipi bhavatyasyAH sarvamiti bhUH, pakSe tau mRtiH / "ccya] kApyAd m-kagaH" 5 / 3 / 140 / kRcchreNA'nATyenA''nyena bhUyate durADhyambhavaM 1 "vyajyAvazyake" 1115 // iti haimasUtram // 2 mAse yA tapA0 // 3 pakSe "bhyAdibhyaH" 30 // 39 // iti ko vA. pratau maMzodhakena barSitam // Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvAryazrIhemacandraviracitaM [bhuSAdigaNe bhavatA, evaM svADhyambhavam ISadADhyambhavam / "svAgatabhavyartha-nAnA-vinA-dhA'rthena bhuvandha" 5 / 4 / 86 / pArzvatobhUya pArvatobhUtvA pArzvatobhAvamAste, "tRtIyoktaM vA" 331 / 50 / iti tatpuruSavikalpanAt pakSe ktvo yap na bhavati / evaM nAnAbhUya nAnAbhUtvA nAnAbhAvam, vinAmUya vinAbhUtvA vinAbhAvam , dvidhAbhUya dvidhAbhUtvA dvidhAbhAvamAste / "tUSNImA" 5 / 4 / 87 / tUSNImbhUya tUSNImbhUtvA tUSNImbhAva6 mAste / "Anulomye'nvacA" 5 / 4 / 88 anvagbhUya anvagbhUtvA anvabhAvamAste / uNAdau-"zI-rI-mU-dU-mU-ghR-pA-"(u0201) ityAdinA kiti te bhUto grahaH / "ado bhuvo DutaH" (u0214) ad-vismitaM mano bhvtysminnitydbhutm| "sU-dhU-bhU-asjibhyo vA" (u0274) ityane bhuvanam , kittvAbhAvapakSe bhavanam / "kR-bhUbhyAM kit" (u0690) iti kiti mau bhuumiH| "bhU-sU-kuzi-vizi-zubhibhyaH kit" (u0693) iti kiti rau bhuuriH| "bhuvo vA" (u0922) 10 iti Nini bhaviSyatIti bhAvI, NittvAbhAve bhavI, "vartyati gamyAdiH" 6 // 31 // iti bhaviSyati sAdhU / "kR-mvstibhyaam-"7|2|126|| ityAdinA taddhite cvau azukaH zukaH sampapate shukkiibhvti| "avyktaanukrnnaad-"7|2|145| ityAdinA DAci paiTadbhavati paTapaTAmavati, evaMmanyAnyapyudAharaNAni parIkSya yojyAni / bhUNa avakalkane bhAvayati sarpiSA saktUn , mishrytiityrthH|| athA''dantAH SaDaniTatha- ..... 15 2 pAM pAne / AtmanepadobhayapadAnubandhAmAvAt "zeSAtparasmai" 33100 / iti kartari parasmai padI, AkArazca net prayogitvAt / "shrauti-kbu-"4|2|108| ityAdinA pibAdeze pibati pivataH pibanti, AdezasyAdantatvAd guNAbhAvaH / "bhAva-karmaNoH" 3468 / Atmanepade "Iya'jane'yapi" 1397 / iti Itve caitreNa pIyate, pIyate payaH / "pivaiti-" 366 // ityAdinA sico lupi apAt / "Ato Nava auH" 1 / 2 / 120 // ityautve ppau| "gA-pA-" 113196 // ityAdinA''zi20 Syatve peyAt / anusvArettvA paataa| Nigi "pA-zA-" 1 / 2 / 20 / ityAdinA ye pAyayati, phalavati tu kartari AhArArthalakSaNaparasmaipadApavAdaH / "parimahA-" 3394 // ityAdinA''tmanepadam , paayyte| " pibaH pIpya" 11233 // iti pIpyAdeze apIpyat / "snycaayy-||5122ityaadinipaatnaat kuNDaiH pIyate'smin soma iti kuNDapAyyaH kratuH / "prA-dhmA-" 5 / 1 / 58. ityAdinA ze pivaH u spibaH vipibH| ye tu sopasargAdeva zamicchanti tanmate "tantryavI-" 51164 // ityAdinA Ne piba25 tIti paayH| "surA-zIghoH pibaH" 5 / 1 / 75 / iti Taki surApI zIdhupI mI / "khA-pA-" 5 / 1 / 142 // ityAdinA ke dvAbhyAM pibati dvipaH / "nI-dA-" 5 / 2 / 88 / ityAdinA Ti paatrii| "sAdibhyaH kaH" 5 / 3 / 82 / iti ke prapibantyasyAmiti prpaa| "gA-pA-paco mAve" 5 / 3 / 95 / iti tau sampAnaM sampItiH / "pAnasya bhAvakaraNe" 2 / 3 / 69 / iti vA gatve kSIrapANaM kSIrapAnaM vA vartate, 1 evaM saM 1 nAsti // 2 paTad bhavati paTad bhavati iti saM . sapA tapA. mu. diH // 30 3 Nava-" tapA0 saM1 sN2|| 4 vAjeda pAve // . . Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parasmaidhAtavaH 1-5] svopalaM dhAtupArAyaNam / kSIrapANaH kSIrapAno vA kNsH| "deze" 2 / 3 / 70 / iti nityaM Natve surA pAnaM yeSAM te surApANAH praacyaaH| uNAdau "kR-vA-pA-ji-" (u01) ityAdinA uNi pAyuH / "kIcaka-" (u033) ityAdinA'ke nipAtanAd bRhattantrAt kalA ApibantIti kalApakAH zAstrANi / "nI-nU-rami-" (u0220) ityAdinA kiti the pItho rviH| "artIri-" (u0338) ityAdinA me paamaa| mani paamaa| "paH pI-pyau ca vA" (u0775) iti tuni pItuzcandraH, pituH prajApatiH, pAtuH rkssitaa| "pA-hAkbhyAM / paya-cau ca" (u0953) ityasi payaH / "nIla-pItAdakam" 6 / 2 / 4 / iti taddhite ke pItena raktaM pItakaM vastram // 3 ghAM gndhopaadaane| vizeSAnubandhAbhAvAt parasmaipadI / "shrauti-"4|2|108| ityAdinA ziti jighrAdeze jiprati / "Tdhe-nA-zA-" 4 / 3 / 67 / ityAdinA sico vA lupi aghrAt aghrAsIt / AdantatvAt "saMyogAdervA''ziSyeH" 4 / 3 / 95 / iti vaitve gheyAt ghAyAt / anusvArettvAdiDabhAve praataa| 10 "prA-moryaDi" 4 / 3 / 98 / itItve jenIyate / upare Nau "jiprateriH" 4 / 2 / 38 / ityupAntyasya vetve ajipripat ajighrapat / "praa-dhmaa-"5|1|58| ityAdinA ze jinaH ujinaH / ye tu sopasargAdeva zamicchantri tanmate "tan-vya-" 5 / 1 / 64 / ityAdinA Ne praayH| "vyAghrA-''ne prANi-nasoH" 5 / 1 / 57 / iti De vyAghraH AghrA / "R-hii-"4|2|76| ityAdinA ktayostasya vA natve prANaH prAtaH, prANavAn prAtavAn / vizeSabodhArthatvAd "gati-bodhA-" 2 / 2 / 5 / ityAdinA'Nigi kartuH Nigi karmatve 15 prApayati gandhaM maitraM caitraH / ye tu dRzeranyasya bodhavizeSArthasya necchanti tanmate prApayati gandhaM maitreNa caitraH // ... 4. mAM zandAmisaMyogayo / zabde mukhAdinA caamisyoge| vizeSAnubandhAbhAvAd dhvAkhaM yAvat parasmaipadinaH / "zrauti-" 1 / 2 / 108 / ityAdinA dhamAdeze dhamati vidharmati / dadhmau / anusvArettvAt dhmAtaH zaGkhaH / "prA-dhmA-" 5 / 1 / 58 / ityAdinA ze dhamaH uddhamaH vidhamaH / ye tu sopasa- 20 gargAdeva zamicchanti tanmate "tan-vyadhI-" 5 / 1 / 64 / ityAdinA Ne dhmAyaH / "nADI-ghaTI-" 5 / 1 / 120 / ityAdinA khazi nADindhamaH ghaTindhamaH / "pANi-karAt" 5 / 1 / 121 // iti khazi pANindhamAH panthAnaH, pANindhamapuruSayogAt pathAM tAcchandyam , adhikaraNe vA "bahulam" 5 / 1 / 2 / iti khara / uNAdau "kIcaka-" (u033) ityAdinipAtanAdake dhamakaH / dhamaniriti tu dhameH sautrasya "sadi-vRtyami-" (u0 680) ityAdinA anau rUpam // 25 5 SThAM gatinivRttau / "shrauti-"4|2|108| ityAdinA tiSThAdeze tiSThati / "devArcA-maitrIsaGgama-pathi-kartRka-mantrakaraNe sthaH" 3 / 3 / 60 / ityanena "upAt kartaryAtmanepade jinendramupatiSThate, rabhikAnupatiSThate, gaGgA yamunAmupatiSThate, ayaM panthAH sunnamupatiSThate, ainyA gArhapatyamupatiSThate / "vA 1 "man" (u0 911) // 2 le pare khe. saMpA 1 // 3 nA'NikartuH saM1 sara tapA0 // . 4 mti| "mAto Nava auH" 4 / 2 / 12 / da sN2|| 30 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrIhemacandraviracitaM bhuSAdigaNe. lipsAyAm" 3361bhikSurdAtakulamupatiSThate upatiSThati vaa| "udo'nUdahe" 3 / 3 / 62 / muktAvRttiSThate / "saM-vi-prAvAt" 3 / 3 / 63 / satiSThate vitiSThate pratiSThate avatiSThate / "jJIpsA-stheye" -3 / 3 / 64 / tiSThate kanyA cchAtrebhyaH, "zlAgha-du-khA-zapA prayojye" 2 / 2 / 60 / iti cturthii| saMzayya karNAdiSu tiSThate yaH / (kirAtA0 sarga 3 zlo0 14) 5. "pratijJAyAm" 3 / 3 / 65 / tadatadAtmakaM tttvmaatisstthte| "upAt svaH" 3 / 3183 // iti karmaNya sati bhojane upatiSThate / "adheH zIl-sthAsa AdhAraH" 2 / 2 / 20 / ityAdhArasya karmatve gRhamadhitichati / kye "Iya'Jjane'yapi" 4 / 3 / 97 / itItve sthIyate / "pivaiti-" 4 // 3 // 66 // ityAdinA sico lupi asthAt / "izva sthA-daH" 4 / 3 / 41 // iti itve kittve ca upAkhita / pratyaSThAt kaThakAlApam , atra "sthA-seni-" 2 / 3 / 40 / ityAdinA'DvyavadhAne'pi SatvaM "caraNasya stheNo'vatanyAmanuvAde" 3 // 10 1138 // iti dvandrasyaikArthatvam / adhitaSThI, atra dvitve'pi matvam / anukhAretvAt neT ,adhiSThAsyati / pare Nau "tiSThateH" 4|2|39ityupaantysyetve atiSThipat / "pravacanIyAdayaH" 5 / 1 / 8 / iti vA / kartaryanIye upasthAnIyo gurozcaitraH, pakSe yathAprAptam , karmaNi upasthAnIyo guruH ziSyeNa, bhAve upasthAnIyaM ziSyeNa / "zliSa-zIk-" 5 / 1 / 9 / ityAdinA ca kartari ke upasthito guru ziSyaH, pakSe karmaNi upasthito guruH ziSyeNa, bhAve upasthitaM ziSyeNa, atra "do-so-mA-" 4 / 4 / 11 / ityAdinetvam / 15 "grahAdibhyo Nin " 5 / 1 / 53 / sthAyI / "sthaa-paa-"5|1|142|| ityAdinA ke pratiSThate praSThaH, atra "praSTho'prage" 2 // 3 // 32 // iti patvam / parameSThaH, atra "go-'mbaa-''mb-"2|3|30| ityAdinA patvam / kipi sAkSAd vyaJjana evetvavidhAnAdItvAbhAve saMsthAH / saMsthAzabdAdanyatra lumnynyjne'piicchtyeke| tathA ca jayakumAraH pA pAne ityasa kipi pIrityAha / "sthaa-glaa-"5|2|31|| ityAdinA khau sthAsnuH |"sh-km-"5|2|40| ityAdinA ukaNi sthAyukaH / "sthesh-"5|2|81|| ityA20 dinA vare sthaavrH| "sthAdibhyaH kaH" 5 / 3 / 82 // iti ke AkhUnAmutthAnamAkhUtyo bartate, atra "udaH sthA stambhaH saH" 1 / 344 / iti so luk / gAvastiSThantyasminniti goSTham , "goM-'mbA-amba-" 2 / 3 / 30 / ityAdinA patvam / "yo vA" 5 / 3 / 96 // iti ko vyavasthitiH, pakSe "upasargAdAtaH" 5 / 3 / 110 / ityaGi vyavasthA / vyavasthA zIlamasyeti "asthA-cchatrAderam // 6 / 4 / 60 / ityami baiyvsthH| uNAdau "sthA-kSutorUpa" (u0 185) iti Ne udAdeze ca sthUNA / "zuSISi-bandhi " 25 (u0 116) ityAdinA kitIre khirH| "sthavira-" (u0 417) ityAdinipAtanAd ire svvirH| "sthA-vire: kit" (u0 429) ityUre sthuurH| "kho vA" (u0 473) ityale sthalam , sthalI akRtrimA cet, DisvAbhAvapakSe sthAlaM sthaalii| "kiti-kuri-" (u0 518) ityAdinA kityave sthavaH / "aji-sthA-" (u0768) ityAdinA Nau sthANuH / "savyAt svaH" (u0 855) iti Diti Rpratyaye savye tivatIti sajyeSThA / atra bhIruThAnAditvAt Satvam / "prAt svaH" (u0 924) 30 "bhISTAnAdA" 2 // 3 // 33 // Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parasmaidhAtavaH 5-9] svopajhaM dhAtupArAyaNam / iti NitIni prasthAsyate prasthAyI, "vartyati gamyAdiH" 5 / 3 / 1 // iti bhaviSyati saadhuH| "paramAt kit" (u0 925) iti kitIni parame pade tiSThatIti parameSThI, bhIruSThAnAditvAt SatvaM saptamyalup ca / SopadezaH "SaH so'STayai-SThiva-pvaSkaH" 2 / 3 / 98 / iti sAdezArthaH / tathA ca kRtatvAt sasya tiSThAsatItyAdau "nAmyantasthA-" 2 / 3 / 15 / ityAdinA SatvaM siddhaM sthAtetyAdau sakArazravaNaM ca // 6 mnAM abhyAse / abhyAsaH pAramparyeNa vRttiH / "shrauti-"4|2|108| ityAdinA ziti manAdeze / Amanati / "Ato Nava auH" 4 / 2 / 120 / mmnau| anusvArettvAd neT , nAtA / ghani aamnaayH|| 7 dAMm daane| makAra it aprayogitvAt , sa ca "zrauti-" 4 / 2 / 108 / ityAdau vizeSaNArthaH / tathA ca ziti yacchAdeze prayacchati / dAsyA samprayacchate, atra "dAmaH sampradAne'dhamrye Atmane ca" 2 / 2 / 52 / iti sampradAnAt tRtIyA''tmanepadaM ca / "avau dA-dhau dA" 3 / 35 / iti dAsajJA, kye "IrvyaJjane'yapi" 4 / 3 / 97 // iti Itve dIyate / "pibaiti-" 4 / 3 / 66 / ityAdinA sico lupi 10 adAt / Navi dadau / "prAda jJazca" 5 / 1 / 79 / iti De annaM prayacchatIti annapradaH / "svarAdupasargAdastikityadhaH" 4 / 4 / 9 / iti nAdeze prattam / "dasti" 3 / 2 / 88 / iti verdIrghatve vIttam / "dat" 4 / 4 / 10 / iti dadAdeze dttH| "dA-the-si-" 5/2 / 36 / ityAdinA rau yacchatItyevaMzIlo daaruH| "bhuji-patyAdibhyaH karmApAdAne" 5 / 3 / 128 / iti karmaNyanaTi dIyate taditi dAnam / anusvArettvAt sampradAtA / "dA-bhAbhyAM nuH" (u0 786) ityauNAdike nau dAnuH // 15 itaH paramidantAzcatvAraH 8 jiM 9 jiM abhibhave / jayati / "praa-verjeH"3|3|28| ityAtmanepade parAjayate vijayate / "jergiH san-parokSayoH" 4 / 1 / 35 / iti myAdeze jigISati, jigaay| "Nau krI-jIGaH" 4 / 2 / 10 / ityAtve jApayati / "kSayya-jayyau shktau"4|3|90| iti nipAtanAt jetuM zakyo jayyaH, jeyo'nyH| "ji-vipU-nyo hali-muJja-kalke" 5 / 1 / 43 // iti kyapi jityA jityo vA haliH, jeyamanyat / 20 "bhR-vR-ji-tR-tapa-damezca nAmni" 5 / 1 / 112 / ityaNo'pavAde khe dhnnyjyH| "bhU-jeH ssnnuk"5|2||30|| jayatItyevaMzIlo jiSNuH / "jINa-ha-kSi-" 5 / 2 / 72 // ityAdineni jayI / "mR-jINa-nazaSTvarap" 5 / 2 / 77 / jitvarI / anusvArettvAd iDabhAve jetaa| uNAdau "kR-vA-pA-ji-" (u0 1) ityAdinoNi jAyuH pittm| "ta-ji-" (u0 221) ityAdinA'nte jyntH| "ci-ji-" (u0 392) iti re dIrdhe ca jIro'jAjI, latve jIlazcarmapuTaH / "R-zI-" (u0 906) ityAdinA kanipi jitvA 25 dharmaH, jitvAnau / striyAM "NasvarA'ghoSAd vano razca" 2 / 4 / 4 / iti DyAM ratve ca jitvarI ndii|| jiM / jayati / jijrAya jijriyatuH jiniyuH / anusvArettvAt neT netA // kecittu jiM jaye ityakarmakatvArtha pRthak paThanti jayaH sarvotkarSa iti ca vyAcakSate, tadayuktam ,utka 1 neT vA0 nAsti // 2 "aprayogIta" 11 // 37 // thA. pA02 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrIhemacandraviracitaM [bhuvAdigaNe pasvAmibhavAvizeSatvAt sakarmakatvA-'karmakatvayozca vivakSAnibandhanatvAt , tathA ca jayati jina ityakarmakaH, jayati zatrUniti sakarmakaH / ata eva kauziko'pi nAmumadhyaiSTa / anye tu jiMsthAne jR iti RkArAntaM paThanti, jarati, jartA // 10 viM kssye| kssyti| karmakartari tu kSIyate / yadvAmanaH-"kSIyate iti karmakartari" / anukhaa| rettvAt kSetA / kartari te "H kSI cAdhyArthe" 4 / 2 / 74 / iti tasya natve kSIityAdeze ca kSINaH / bhAve ke kSitamanena / vit nivAsa-gatyoH ityasya tu kSiyati / kSipara hiMsAyAm ityasya tu kSiNAti / aizvarye'pyayamityeke, RbhUn kSayati-ISTe RmukSAH // 116 12 1 13 hU~ 14 \15 khaM gatau / paJcApyanukhAretaH / ayati / ___ "udayati hi sa tAha kApi sndrbhriitau"| 10 udayati vitato razmirajjAvahimarucau himadhAmni yAti caastm| / __ vahati girirayaM vilambighaNTAdvayaparivAritavAraNendralIlAm // [zizupAla0 4-20] etaa| INk gatI, ik smaraNe, iMDak adhyayane ityeSAM tu eti prAmam , mAturadhyeti, zAkhamadhIte iti bhavati // . itaH paraM SaDudantA:-- . . 15 dN| davati / dotaa| "vA jvalAdi-" 5 / 1 / 62 / ityAdinA Ne dAvaH, po'ci davaH / udantatvAd "yuvarNa-" 5 / 3 / 28 / ityAdinA'li davaH / sampUrvAd "yu-du-droH" 5 / 3 / 59 / iti pani sandAvaH / duduMT upatApe dunoti // hu~ / dravati / drotA / droSyati / "skr-"4|4|8|| ityAdinA'nusvAretAmapi parokSAyAmiDvihitastatra druvarjanAdiD nAsti, drotha dura dudruma / "nni-shri-"3|4|58| ityAdinA ke adudruvat / Nau "calyAhArA-" 3 / 3 / 108 / ityAdinA phalavatkartaryapi "IgitaH" 20 363295 / ityAtmanepadApavAde parasmaipade drAvayati ayaH / sanpare Nigi "zru-su-tu-a-plu-cyorvA" 4 / 1 / 61 / iti pUrvokArasyatve vidrAvayiSati, pakSe dudrAvayiSati / sanvadrAvAt DaMpare Nau adidravat adudravat / "vezca droH" 5 / 2 // 54 // iti ghinaNi vidravaNazIlo vidrAvI, evaM prdaavii| utpUrvAd "yu-pU-drorSa" 5 / 3 // 54 // iti pani udmAvaH / sampUrvAd "yu-du-droH" 5 / 3 / 59 / iti pani sndraavH| "prAt su-du-stoH" 5 / 3 / 67 / prdraavH| kevalAdudantatvAdeti vA dravaH / uNAdau "drorvA"(u0 187) 25 iti Ne duNA jyA, kittvAbhAvapakSe droNaH, gaurAdipAThAt duNI droNI / "du-ha-vRhi-dakSibhya iNa" (u0 194) itINe draviNam / "ghu-dubhyAm" (u0744) iti DiduH, dustaruH / "hari-pIta-"(u0 745) ityAdinA huH, haridvaH RSiH, piitdurdevdaaruH|| zuM / zavati / zotA / zoSyati / aci 1 asya zlokasya prathama pAdaM muktvA anyAni khe0 saMpA 1 vA. nAsti // 2 davA khe0 saMpA1 vA. saM1 sN2| matra "niyamAnupasargAdvA " 5360 / iti sUtre anupasargAda ghazvikalpanAt "yuvarNa30vR--" 520 iti al davaH, pakSe dAvaH, pradrAvaH sannAvaH ityAdiSu vidhAnabalAma vaikalpikatvam // 3 "gaurAdibhyo mukhyAd joH" 2 // 19 // Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 parasmaidhAtavaH 10-20] svopalaM dhAtupArAyaNam / zavaH / uNAdau "bhIzali-" (u0 21) ityAdinA napUrvAt ke azokaH / "vici-puSi-muSi-" (u0 22) ityAdinA kiti ke zukaH / "ci-ji-zu-" (30 392) iti re dIrvaM ca zUro vikraantH| "Rcchi-caTi-" (u0 397) ityare shbrH|| tUM / savati / sotA / "Ni-zri-" 3 / 4 / 58 / / iti asusuvat / Nau "calyAhArArthe-" 3 / 3 / 108 / iti phalavatkartaryapi parasmaipadam , saakyti| sanpare Nau "zru-su-" 4 / 1 / 61 / iti pUrvasyoto vetve sisrAvayiSati susAvayiSati / upare Nau sanva- 6 drAvAt asisavat asusavat / "vA jvlaa-"5|1|62| itiNe AsAvaH, paMkSe'ci AsavaH / "didyuddhd-"5|2|83| iti kipi nipAtanAt savatItyevaMzIlA sUH / "prAt su-du-stoH" 5 / 3 / 67 / patri prasAvaH / "zvAdibhyaH" 5 / 3 / 92 / tau sUyate'nayeti sutiH / uNAdau "nighRSi-" (u0 511) iti kiti ve savatyasmAditi suvaH, "sozcika" (u0 871) savatyasyA haviriti suk, bhImAditvAdapAdAne sAdhU / "su-rIbhyAM tas" (u0 978) sotaH // 16 sthairya ca / cakArAd gatau / bhavati / anusvArettvAt protA, bhrossyti| dhruva gati-sthaiyeyoH ityasya dhruvati / aci kuTAditvAd hittve dhruvH|| 17.su prsvaishvryyoH| gtaavpyeke| savati / anusvArettvAt sotA, soSyati / apopadezatvAt SatvAbhAve susaav| yeSAM tu Sopadezo'yaM tanmate Satve suSAva / puMk prasavaizvaryayoH ityasya sauti| puMga abhipave ityasya tu sunoti sunute // 16 ... itaH paramRdantA nava 18 sma cintAyAm / smarati / anusvArettvAt smatA, smartum / RvantatvAt "hanRtaH syasya" 4 / 4 / 49 / iti pratiprasavAdiDapi. smrissyti| Nau smArayati / AdhyAne ghaTAditvAt smarayati / pare Nau "sa-i-tvara-" 4165 / iti sanvadAvApavAde pUrvasyAtve asasmarat / "smR-dRzaH" 333172 / iti samantAdAtmanepade susmarpate / "smRtyartha-" 2 / 2 / 11 / iti karmaNo vyApyatvavikalpanAd mAtuH 20 smarati, mAtaraM smarati / Nau sani sismArayiSati, apopadezatvAna patvam / smarati kokilo vanagusmam , smarayatyenaM vanagurumaH, atra "aNikarma NikartRkANNigo'smRtau" // 3 // 88 / iti smRtyarthavajanAdAtmanepadaM na bhavati / "punAgni-" 5 / 3 / 130 / iti ghe smarantyaneneti smaraH / ko smRtiH| smaeNTa pAlane ca smRNoti // 19 20 secane / grti| jgaar| anusvArettvAt grtaa| RdantatvAdiTi gariSyati // 25 / gharati / jghaar| uNAdau "maNIkAstIka-" (u0 50) itIke nipAtanAt gharSarIkA ghaNTikA / "-vI-hA-" (u0 183) iti kiti Ne ghRNA / "zI-rI-" (u0 201) iti kiti te ghRtam / "artIri-" (u0 338) iti me dharmaH / "Rd-" (u0 635) iti kiti Nau ghRnniH| 1"bhImAdayo'pAdAne' 5 // 14 // 2 "kuTAdekhid-" // 3 // 14 // 3 "pAIsyo-" // 24 // Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 AcAryabhIhemacandraviracitaM [bhuSAdigaNe yathAbhidhAnamasya prayogaH, anusvArettvAca svAyaziti yadyastiprayogastadA'nidatvaM jJeyam / ghRNa sapaNe . ityasya tu dhArayati, pArayAmAsa // . 21 ausa shbdoptaapyoH| svarati / sampUrvasya "samo gam-" 3 / 3 / 84 / ityAtmanepadam , saMsvarate / audittvA veda, svartA svaritA / susvapati sisvariSati / "hanRtaH syasya" 4 / 4 / 19 / iti 5 nityamiTi svrissyti| Nau sani sisvArayiSati, apopadezatvAt SatvaM nAsti / sisvarayiSatIti tu svaraNa AkSepe ityasyAdantasya / aci svaraH / uNAdau "bhR-mR-ta-tsari-" (u0 716) ityuH, svasarvajraH / "gamyami-ramyaji-" (u0 92) iti ge svargaH // 229 vrnne| varaNaM vaganam / dUrati / dadvaratuH ddvruH| anukhArettvAt dvartA / "hanRtaH sysy"4|4|49| itITi dvrissyti| Sabhi NigantAdaci vA dvAram / uNAdau "vAArau"(u0. 944) 10 iti kipi dvArayatIti dvaaH|| . 23 24 hai kauttilye| anusvAretau / dhvarati / dadhvaratuH dadhvaruH / harati / jaharatuH jaharuH / dhvartA, hartA / "hanRtaH sysy"4|4|19| itITi dhvariSyati, hrissyti| yaGi "kya-yA-" 4 / 3 / 10 / iti guNe dAdhvaryate / yalapi darivarti daz2arti darIdhvarIti / evaM haraterapi / aci na . dhvaratItyadhvaraH // 15. 25 saM gtau| sarati, prasarati / "vege sartev"i 4 / 2 / 100 / dhAvati / kye siyte| "sartyartervA" 3 / 4 / 61 // ityahi asarat , pakSe asArSIt / anusvArettvAd neT , sartA / "hanRtaH syasyai" 4 / 4 / 19 / iti iTi sariSyati / "kAdi-" 1148ityanusvAretAmapi parokSAyAmiDvihitastatra suvarjanAd na bhavati, sasava sasUma sasartha / Nau sani sisArayiSati, popadezAbhAvAd na Satvam / "varyopasaryA "5 / 1 / 32 // iti myaNapavAde ye upasaryA RtumatI cet , upsaaryaa'nyaa| "kupya-miyodhya-" 20 5 / 1 / 39 / iti nipAtanAt kyapi sUryaH / "ghu-sU-svo'kaH sAdhau" 5 / 1 / 69 / ityake sAdhu sarati sarakaH / Nake amisaarikaa| "puro'tra-" 5 / 1 / 140 / iti Te puraHsaraH, puraHsarI / "pUrvAt kartuH" 5 / 1 / 141 // pUrvasaraH, pUrvasarI / "bhUSA-krodhArtha-" 5 / 2 / 42 // ityane saratItyevaMzIlaH saraNaH / "vipari-pAt sarteH" 5 / 2 / 55 / iti ghinaNi visaratItyevaMzIlo visArI, evaM parisArI prsaarii| "su ghasya-" 5 / 2 / 73 / iti maraki samaraH / "su-jINa-" 5 / 277 / iti devarapi sUtvaraH, satvarI / "sateH 25 khira-" 5 / 3 / 17 / iti pani avayavairanyonyaM sarati dhAvatIti sAraH, candanasAraH, atipAvatItya tIsAro vyAdhiH, sAro balam , visAro matsyaH / "s-glhH-05|3|31| ityaki gvaamupsrH| "bhAbAkoH " 5|3|18|pni AsAraH prsaarH| visara-prasarau tvali bAhulakAt |unnaadau "da-ka-na-" 1 spedi. 1 saM2 ||2syeti sa vA0 se. sNpaa| vinA // 3 "skasa-pR-bhU-stu-dubhu-soya'dhanAdeH parokSAyAH" // 48 // ityatra skRpramRtInAM anusvAretAmapi sarvadhAtUnAM parokSAyAmiG30 vidhAne'pi masa iti bhaNanAt iT na bhavati // 4 'yaM dhA saMpA 1 vA. pra. saM. saMra tapA* mu.|| Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 parasmaidhAtavaH 21-27] svopajhaM dhAtupArAyaNam / (u027) ityake srkH| "sRNIkA-" (u050) itIke nipAtanAt sRnniikaa| "divyavi-" (u0 142) ityaTe saraTaH / "-kR-tR-" (u0 173) ityaNDe saraNDaH kRmijAtiH / "sarterNit" (u0 230) iti the sArthaH / "sarteH SapaH" (u0 313) sarSapaH / "sarteo'ntazca" (u0 478) iti kityAle sRgAlaH / "laTi-khaTi-" (u0 505) iti ve sarvaH / "Rd-ghR-sU-" (u0 635) iti kiti Nau sRNiH / "R-ha-sU-" (u0 638) ityaNau saraNiH / "sArerathiH" (u0 670) 5 sArayatIti saarthiH| "sarterayvanyU" (u0 803) sarayuH, sarayUH, saraNyurmeghaH / "sarteraD" (u0 878) saraD vRkSaH / "hR-sa-ruhi-" (u0 887) iti sarit / "as" (u0 952) ityasi [saraH jalAzayaH] / adbhayaH saranti sma apsarasaH, bAhulakAd bhUte'pi sAdhuH // 26 prApaNe ca / cakArAd gatau / "zrauti-" 4 / 2 / 108 / iti RcchAdeze Rcchati, prArchati / sampUrvAt "samo gam-" ityAtmanepade samRcchate / kye aryate / "avyarti-" 3 / 4 / 10 / 10 iti yaGi arAryate, atra "kya-yaGAzIrye" 4 / 3 / 10 / iti guNaH / AratuH AruH, atra "saMyogAdarteH" 4 / 3 / 9 / iti guNaH / "sartyartervA" 3 / 4 / 61 / ityaGi Arat , pakSe ArSIt / Nau "artirI-" 4 / 2 / 21 / iti pau arpayati / anusvArettvAd neT , artA / "hanRtaH syasya" 4 / 4 / 49 / itITi aripyati / thavi "R-vR-vye-'da itt"4|4|80| Aritha / sani "R-smi-pUGa-" 4 / 4 / 48 / itITi aripaMti / "R-hI-ghA-" 4 / 2 / 76 / iti tayorvA natve RNamadhamarNadeyam , anyatra Rtam / "svAmi- 15 vaizye'yaH" 5 / 1 / 33 // iti ye arthaH svAmI vaizyo vA, anyatra ghyaNi AryaH / "lU-dhU-sU-khani-" 5 / 2 / 87 / itItre aritram / "bhidAdayaH" 5 / 3 / 108 / ityaGi nipAtanAt ArA / uNAdau "ghRvI-hA-" (u0 183) iti kiti Ne RNam / "cikkaNa-kukkaNa-" (u0 190) ityaNe nipAtanAt uraNo meSaH / aMka gatau ityasya tu iyarti // 27 da plvn-trnnyoH| plavanaM manjanam , taraNamullaGghanam / tarati / kye tIryate / "skRcchRto'- 20 ki-" 4 / 3 / 8 / iti guNe "tR-trapa-" 4 / 1 / 25 / ityata etve ca teratuH teruH / anusvArettvAbhAvAd iD , "vRto nvaa-"4|4|35| itITo vA dIrghaH, taritA tarItA / sani "ivRdh-"4|4|47| iti veda, titariSati titarIpati titIrSati / AziSITo dIrghatvapratiSedhAt tariSISTa / "RvarNa-" 4 / 4 / 57 / iti nityamiDniSedhAtkiti tIrkhA / yaDi tetIryate / yaGlupi tAtati / Nake taratIti tArakaH, tArikA / "taarkaa-vrnnkaa-"2|4|113|| iti nipAtanAd itvAbhAve tArakA jyotiH| "bhR-vR-ji-"5|1|112| 25 __1 "Apo'pAptApsarAjAca" (u0964) iti sUtreNa 'AplRT vyAptau' ityasya aspratyaye apsaraAdeze cApi apsarasaH devagaNikAH // 2 nanu"-prAktu svare-" 4 / 11 / iti vacanAt kathaM guNAtprAg na dvitvam ? ucyate, svarAditvAddhAtoddhitIyAMzasyeTo dvitve kartavye dvitvanimittasya svarasyAbhAvAd dvitvAt prAg guNa eva // 3 iti ye vA. mu. naasti|| 4 atra "nAmino'niT" 4 / 3 / 33 / iti sanaH kinvAd ir // 5 "vRto navA'nAzI:-" 4 // 4 // 35 // ityanena sUtreNa // 6 yaGi saM1 saM2 tapA0 nAsti / 30 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAcAryazrIhemacandraviracitaM [bhuvAdigaNe iti khe rathAt sthairvA tarati rathantaro rAjA, rathantaraM sAma / "bhidAdayaH" 5 / 3 / 108 / iti nipAtanAdaGi tArA jyotiH / "avAt tRstRbhyAm" 5 / 3 / 133 // pani avatarantyanenAsmin vA avtaarH|. "yuvarNa-" 5 / 3 / 18 / ityali avataraNamavataraH / uNAdau "pati-tami-" (u0 98) ityane trmH| "tu-ka-kRpi-" (u0 151) iti kITe tirITaM mukuTam / "ja-ka-ta-" (u0 173) ityaNDe taraNDaH / 6 "yamyaji-" (u0 288) ityune taruNaH talunaH / "nI-nU-rami-" (u0 227) iti kiti the tI rtham / "R-ha-sa-" (u0 638) ityaNau taraNiH / "vR-kR-ta-" (u0 540) iti Se tarSaH plvH| "mA-vA-vadyami-" (u0 564) iti se to vItaMsaH, bAhulakAt na Satvam / "svarebhya i." (u0 606) tariH, tarI nauH / "tR-stR-tandri-" (u0 711) iti Ipratyaye tarInaH / "bhR-mR-tR-" (u0 716) ityuH taruH / "R-ta-za-" (u0 727) iti Nityupratyaye latve ca tAla / tIramiti tu 10 tIraNa karmasamAptau ityasya // .. . 28 dhe pAne / TakAraH zunindhayItyAdau DyarthaH / dhayati / azityAtve ddhau| Nigi "artirii-blii-"4|2|21| iti pau dhApayati / phalavatkartaryAtmanepadasya prAptasya "clyaahaaraa-"3|3|108| .ityapavAde parasmaipade prApte "primuhaa-"33394| iti punarAtmanepadam , dhApayate zizu mAtA / kye dAsajJAtvAd "iirvynyjne'ypi"4|3|97| itItve ghIyate / "dhe-zvervA" 3 / 4 / 59 / iti ke aidhat , 15 pakSe adhAt adhAsIt , atra "dhe-traa-"4|3|67| iti sico vA lup / anusvArettvAt neT, dhaataa|... "prA-dhmA-" 5 / 1 / 58 / iti ze dhayaH, uddhayaH, nidhyH| ye tu sopasargAdeva zamicchanti tanmate ."tn-vydhii-"5|164| iti Ne dhaayH| "zunI-stana--" 5 / 1 / 119 / iti khazi zunindhayaH, zuni- .. ndhayI / ktayoH pItaH dhItavAn , dhAvarjanAd "dat" 4 / 4 / 10 / iti dat na bhavati / "dA-dhe-si-" 5 / 2 / 36 / iti rau dhayatItyevaMzIlo dhArurgAH / "tRnnudantA-" 2 / 2 / 90 / iti niSedhAd na sssstthii| 20 "dhAtrI" 5 / 2 / 91 // iti nipAtanAt karmaNi truTi dhayanti tAmiti dhaatrii| uNAdau "dheH zit" (u0 787) iti nau ghenuH // itaH paramaindatA anusvAretavaikaviMzatiH____ 29 daiva zodhane / vakAro "avau dA-dhau dA" 3 / 3 / 5 / iti dAsajJAniSedhArthaH / dAyati / kye nidAyante bhAjanAni, avadAtaM mukham , adAsIt , didAsati, eSu dAsajJA'bhAvAd ItvaM ttaH sijlu25 vidAdezazca na bhavati / anusvArettvAd neT, dAtA / yaDi dAdAyate / yaGlupi dAdAti dAdeti dAdItaH, atra "essaamii-"4|2|97) ityatra dAsajJasyaiva varjanAt ItvaM bhavati / dAm dAne yacchati / deha trai pAlane dayate / dAMva lavane dAti / DudAMgk dAne dadAti / doM chocchedane chti|| 1 "ito'ktyarthAt" // 4 // 32 // iti byAM rUpam // 2 samjatvA khe0 saMpA1 vA0 ||3"iiydhne'ypi // 39 // iti ItvaM "svarAdupasargAdastikityadhaH 4 / 4 / 9 / iti taH "pivaiti-dA-bhU-stha:-" 30 4 // 3 // 66 // iti sico cha' "mi-mI-mA-dAmit svarasya" // 1 // 20 // iti idAdezazca // Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parasmaidhAtavaH 28-38] svoparza dhAtupArAyaNam / .30 dhyai cintAyAm / mAtuAyati, mAtaraM dhyAyati, "smRtyartha-" 2 / 2 / 11 / iti karmaNo vA vyApyatvam / azityAtve dadhyau / anusvArettvAd neTa, dhyAtA / Nau dhyAyati vanagulmaM kokilaH,dhyApayatyenaM vanagulmaH, atra "aNikkarma-" 3 / 3 / 88 / iti smRtyarthavarjanAdAtmanepadaM na bhavati / duSTaM mAM ca dhyAyatIti "Ato Do-" 5 / 1 / 76 / iti De dUvyaH mADhyaH, AdhyAyanti tamiti "sthAdibhyaH-" 5 / 3 / 82 / iti ke ADhayaH, pRSodarAditvAt sAdhavaH / sandhyAyantyasyAmiti "sthaadibhyH-"5|3|82| 5 iti ke sandhyA / mAM dhyAyatIti De madhyam / "vynyjnaantsthaa-"4|2|71| iti dhyAvarjanAt ktayostasya natvAbhAve dhyAtaH dhyAtavAn / "didyuddahat-" 5 / 2 / 83 / iti nipAtanAt vipi dhyAyatItyevaMzIlA dhIH / uNAdau "tIvara-" (u0 444) iti nipAtanAt varaTi dhIvaraH / "dhyA-pyordhI pI ca" (u0 908) iti kanipi dhIvA // 31 glai harSakSaye / iha harSakSayo dhAtvapacayaH / glAyati / azityAtve jglau| anusvArettvAd 10 neTa, glAtA / "saMyogAdervA''ziSyeH" 4 / 3 / 95 / gleyAt glAyAt / Nau "jvl-hl-"4|2|32|| ityanupasargasya vA isvatve glapayati glApayati / "vynyjnaantsthaa-"4|2|71| iti ktayostasya natve glAnaH glAnavAn / "sthA-lA-" 5 / 2 / 31 / iti skhau glAyatItyevaMzIlo glAsnuH / "glA-hA-" 5 / 3 / 118 / ityanau glAniH / glAyatAvupapade "shk-dhRss-"5|4|90| iti tum , glAyati bhoktum| uNAdau "glA-nudibhyAM DauH" (u0 868) glauzcandraH // . 32 mlaiM gAtravinAme / vinAmaH kAntikSayaH / mlAyati / azityAtve mmlau| anusvArettvAd neT , mlAtA / mleyAt mlAyAt / mlAnaH / "sthA-lA-mlA-" 5 / 2 / 31 / iti snau mlAsnuH / ye tu mlAyaterapi "glaa-haa-"5|3|118| ityanimicchanti tanmate mlAniH // 33 3 nynggkrnne| kutsitamaGgaM nyaGgam / dyAyati / azityAtve dadyau / anusvArettvAt neT , dyaataa| yeyAt dyAyAt / dyAnaH // 34 3 svapne / drAyati / azityAtve dadrau / anusvArettvAt neT , draataa| dreyAt dAyAt / . nidrANaH / "zIG-zraddhA-" 5 / 2 / 37 / ityAlau nidrANazIlo nidrAluH / "upsrgaadaatH"5|3|110| ityaGi nidrA / tArakAditvAt ite nidritaH / drAMka kutsitagatau drAti, nidrAti // 35 dhai tRptau / bhrAyati / azityAtve dadhrau / anusvArettvAt neT , bhrAtA / "R-hI-trA" 4 / 2 / 76 / iti ktayostasya vA natve dhrANaH bhrANavAn , bhrAtaH bhrAtavAt / dheyAt dhrAyAt // 36 37 - 38 rai zabde / kAyati / azityAtve cakau / anusvArettvAd neT, kaataa| uNAdau "bhINzali-" (u0 21) iti ke kAkaH // maiN| gAyati / azityAtve jagau / kye 1 nanu atra "nAmino guNaH" 4 / 3 / 1 / iti kathaM na guNaH aikArasyApi nAmitvAd ! iti cet 'aikAropadezavalAnna guNaH' iti siddhahemabRhadavRttau 4 / 3 / 1 / sUtre, yadvA 'guNa iti sAnvayasamjJAsamAzrayaNAt na guNaH, aikArAd ekArasya hInatvAt' iti kriyAratnasamuccaye // 2 "tadasya sakhAtaM tArakAdibhya itaH" // 1 // 138 / iti sUtram // 16 90 25 80 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . AcAryazrIhemacandraviracitaM [bhuvAdigaNe gIyate / "gA-pA-" 1396 / ityetve geyAt / anusvAretvAd neT , gAtA / "yami-rami-namyAtaH, so'ntazca" 4 / 4 / 86 / itITi se ca agAsIt agAsiSTAm / iNAdezasya tu aMgAt / "bhavya-geya-" 5 / 17 iti vA kartari ye geyo mANavako gAthAnAm , pakSe karmaNi geyA mANabakena gAthAH / "gastha ka" 5 / 1 / 66 / iti thake gAnazilpo gAthakaH / "TanaN" 5 / 1 / 67 / iti TanaNi gAyanaH, gAyanI / 5 "gAyo'nupasargAt Tak" 5 / 174 / iti Taki sAmagaH, saamgii| "upasargAt" 5 / 3 / 110 / ityaho 'pavAde "gA-pA-paco bhAve" 5 / 3 / 95 / iti ko pragItiH, upagItiH / uNAdau "kami-a-gA-"'. (u0 225) iti the gaathaa| "nI-nU-rami-" (u0 227) ityutpUrvAtkiti the udgItha oNkaarH|. "kRsi-kami-" (u0 773) iti tuni gAtuH / "hu-pUggonnI-" (u0 863) iti tRH, udgAtA / gAMDa gatau gaate|| 10 Rs rAyati / azityAtve rrau| anusvArettvAd neT, raataa| arAsIt arAsiSTAm / rAk dAne rAti dhanam // 39STathai 40 stya saGghAte ca / cakArAt zabde / dhyaayti| "paH so-' 2|3|98iti STyaivarjanAt pasya so'tra na bhavati / azityAtve taSTayau / anusvArettvAd ned, pThyAtA // styai / styAyati / azityAtve tastyau / anusvArettvAd ned , styAtA / "prasamaH styaH stiiH"| 16 4195 / iti stIbhAve prasaMstItaH, prasaMstItavAn / "prAt tazca mo vA" 4196 / prastImaH prastI mavAn , prastItaH prastItavAn / "vyaJjanAntasthA-" 4 / 2 / 71 / iti ktayostasya natve saMstyAnaH saMssyAnavAn / uNAdau "dina-nama-" (u0 268) iti nipAtanAt ne stenaH / "sI" (u0 450) iti nipAtanAd Diti Ti strI // 41 baiM khadane / khadanaM hiMsA khairya ca / khAyati / azityAtve cakhau ! anusvArettvAd neT, khAtA // 20 42 3 43 0 44 saiM kssye| kSAyati, jAyati, sAyati / azityAtve cakSau, jajau, sasau / anusvArettvAd neda, kSAtA, jAtA, sAtA / "jhai-zuSi-" 4 / 2 / 78 / iti ktayostasya matve kSAmaH kSAmavAn // 45 maiM 46 pAke / sAyati / azityAtve sakhau / anusvArettvAd neT, sAtA / ke sANaH // / zrAyati / zatrau / zrAtA / Nau pAke ghayAditvAd isvatvam , apayati / pAkAdanyatrai zrApayati / 25 ke "zraH zataM haviH kSIre" 4 / 1 / 100 / iti nipAtanAt zRtaM kSIraM havirvA / "apeH prayoktraikye" 111101 / apyate sma zRtaM kSIraM havirvA / zrAMka pAke zrAti // 1bhatra 'iNikorgAH' 4 / 4 / 23 // iti gAdeze kRte "yami-rami-nanyAta so'nta" 4186 / iti sUtrasya Adantatve'pi naiva pravRttiH, "pivaiti-dA-bhU-stha:-" // 66 // ityatra eti ityanena iNa-kohaNAt prathamameva siclopAt // 2 upagItiH saM. 2 tapA0 nAsti // 3 bhanekArthatvAda sa tapA. tti.| 304 vedayatItyarvI saM? tapA. Ti. / Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parasmaidhAtavaH 39-61] svopalaM dhAtupArAyaNam / -47 . 48 oveM shossnne| pAyati, asya pArUpaM lAkSaNikamiti "zrauti-" 1 / 2 / 108 // iti pivAdezo na bhavati / azilyAtve ppau| anusvArettvAd neT , pAtA / Nau "pA-zA-" 4 / 2 / 20 / iti ye'nte pAyayati / kye nipIyate / AziSyatve peyAt / pA pAne pibati / pAMca rakSaNe paati|| ovai / vAyati / vavau / vaataa| odittvAt "suuytyaadi-"4|270| iti ktayostasya natve vAnaH vAnavAn / uNAdau "kR-vA-pA-ji-" (u0 1) ityuNi 'vAyuH / vAk gati-gandhanayoH vAti // 5 . 49 Ne veSTane / snAyati, "SaH so-"2|3|98|| iti satvam / azityAtve sanau / anusvArettvAt neT , snAtA / uNAdau "kR-vA-pA-ji-" (u0. 1) ityuNi sAyuH / SNAMka zauce nAti / SNAMka zauce ityatra darzitaprayogA atrApyUyAH, veSTane khAyatIti prayogArthatvAdihaitatpAThasya // atha kAntAH paJca seTadha.. 50 phaka nIcairgatau / akAraH zrutisukhArthaH, evaM zeSeSvadanteSu / nIcairgatirmandagamanam asa- 10 dvayavahAro vA / phakati / paphakcha / phabitA / "kveTo-" 5 / 3 / 106 / ityapratyaye phakA / ke phaktiM nigIrNam // 51 taka hasane / sahane ityanye / takati / takitA / "shki-tki-"5|1|29| iti ye takyam // / 52 taka kacchUjIvane / udid "uditaH svarAno'ntaH" 4 / 4 / 98 // iti nAgamArthaH / tAti, 15 Ataiti / taiziSyati / pani AtaGkaH // 53 zuka gatau / zokati / shushok| zokiSyati / "naamyupaanty-"5|1|54| iti ke zukaH / uNAdau "zuka-zI-mUbhyaH kit" (u0 463) iti le zuklaH // . 54 buka bhASaNe / bhaSaNe itynye| bhaSaNaM bhartsanam / bukati zvA / bukiSyati / "keTo-" 5 / 3 / 106 / ityapratyaye dukA // 20 atha khAntA dvAviMzatiH seTaba- 55 ostR 56 rAkha 57 lAkha 58 drAtR 59 dhAtR zoSaNA-'lamarthayoH / okhati / "upasargasyAniNeghedoti" 1 / 2 / 19 / pokhti| "gurunAmyAdeH-" 3 / 4 / 48 / ityAmAdeze okhaackaar| RdittvAd mpare Nau "upAntyasyA-" 1 / 2 / 35 / iti na isvaH, mA bhavAnocikhat / RdittvAdeva cauto netsajhA pryogitvaac|| rAkha / rAkhati / ararAkhat // lAsla / lAkhati / alalAkhat // 5 drAkha / dAkhati / adadrAkhat // bhrAtR / bhAkhati / avadhAkhat / kecidamuM nAdhIyate // 60 zAkha 61 sAstra vyaaptau| zAkhati / RdittvAt ashshaakht| aci "keTo-" 5 / 3 / 106 / ityapratyaye vA zAlA / uNAdau "-zak-"(u0 160) ityoTe zAkhoTo vRkssH| zAkhesvitI cAtaH" (u0 100) ityare zikharam , shekhrH|| lAkha / nakhati / azalAkhat // 1 meT saM saMra ta0 pra* mu. nAsti // 2 mAtadviSyati // thA. pA0 3 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 bhAcAryazrIhemacandraviracitaM [bhUvAdigaNe 62 kakkha hasane / kakkhati / "kteTo-" 5 / 3 / 106 / ityapratyaye kkkhaa| uNAdau "divyaSi-" (u0 142) ityaTe kakkhaTaH / dvitIyAdimeta kecinmanyante, khakkhati / khakkhA // 63 urA 64 nakha 65 Nakha 66 vakha 17 makha 68 rakha 69 lakha 70 makhu 71 . rakhu 72 lakhu 73 rikhu 74 ikha 75 ikhu 76 Ikhu 77 valga 78 ragu 79 lagu / 80 tagu 81 zragu 82 zlagu 83 agu 84 vagu 85 magu 86 svagu 87 igu 88 ugu 89 rigu 90 ligu gatau / okhati / "upasargasyAniNedhedoti" 1 / 2 / 19 / ityupasargAvarNalope pokhati / "nAmyupAntya-" 5 / 1 / 54 / iti ke ukhA // nakha / nakhati / pranakhati, mopadezatvAt "adurupasargA-" 2 / 3 / 77 / iti na Natvam / aci nakhaH // Nakha / nakhati / praNakhati, NopadezatvAd Natvam // vakha / vakhati // makha / makhati / bAhulakAt "vyaJjanAd-" 10 5 / 3 / 132 / paJapavAde "punAmni paH" 5 / 3 / 130 / iti the makhaH // rkh| rkhti|| lakha / lakhati // makhu / maGkhati / udittvAd ne'nte'ci malo bndii|| rakhu / rajati // lakhu / laGgati // rikhu / riti| riGkhaNaH, riGgaNaM skhalanam // ikha / ekhati // ikhu / iGgati, presati / preGkhA // Ikhu / Iyati // atha gAntA aSTAdaza seTo valgavarjA uditatha15 blg| balgati / "vyaJjanAt-" 5 / 3 / 132 / dhani valgo balgetyarthaH // gu| raNati / udittvAd nAgame "vyaJjanAt-" / 5 / 3 / 132 // pani ragati-saGgacchate jano'smimiti rajaH / / lagu / lati / "lali-kampyoH -" 4 / 2 / 47 / iti nalope vilagitaH pazuH / ghani lagaH, khajane'yaM rUDhaH // tgu| taati| taguH skhalane ruuddhH|| - shrgu| ati // lagu / lAti // agu| aGgati / aci aGgam / uNAdau "amyani-" (u0405) ityAre aGgAraH 20 "masyasi-" (u0 699) ityurau aGguriH, latve aGguliH // vgu| vaGgati / aci vaGgaH / vagurgativaikalye ruuddhH|| magu / maGgati / manaH / uNAdau "mazernaluk ca" (u0 253) ityadhe magadhAH / "mRdi-kandi-" (u0 465) ityale maGgalam / "hRSi-vRti-" (u0 485) ityule mngglm| svagu / khnggti|| gu| inggti| te iGgitam / anaTi preGgaNam, "nAmyAdereva ne" 2 / 3 / 86 // iti Natvam // ugu / unati // rigu| ringgti|| ligu| liGgati, 25 AliGgati / "vyaJjanAt-" 5 / 3 / 132 // pani NAvaci vA liGgam / liguNa citrIkaraNe liyati // vakhamuditamapyeke paThanti, vasati // 91 tvagu kampane ca / cakArAd gatau / sthitasyaiva calanaM kampanam / gatirdezAntaraprAptihetuH kriyaa| tvati / aci tvaaH|| 92 yugu 93 jugu 94 bugu varjane / yugati / juGgati / buGgati // Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parasmaidhAtavaH 62-104] svopalaM dhAtupArAyaNam / atha SAntAzcatvAraH seTo gagyavarjA uditazca95 gagya hsne| gagdhati / "kteTo-" 5 / 3 / 106 / ityapratyaye gagdhA / ghAdirayamityeke, ghgghti|| 96 daghu pAlane / varjane'pItyanye / davati // 97 zighu aaghaanne| AghANaM gandhopAdAnam / zivati / uNAdau "dhA-lU-" (u070) ityANake zivANako naasaamlH| "zI-bhI-" (u0 71) ityAnake zivAnakaH zleSmA // 5 . 98. laghu shossnne|lngghti / laghuG gatau laGghate // atra maghu maNDane ityeke paThanti, mngghti|| atha cAntA viMzatiH seTazca99 zuca zoke / zocati / zociSyati / te seTtvAt katvAbhAve vyaNi zocyaH / nyaGkAditvAd pani katve zokaH / "nAmyupAntya-" 5 / 1 / 54 / iti ke zocati zucaH / "bhUSA-krodhArtha-" 5 / 2 / 42 // ityane zocanazIlaH zocanaH / uNAdau "nAmyupAntya-" (u0 609) iti kiti ipratyaye 10 zuciH / "rucyarci-" (u0 989) itIsi zociH // 100 kuca zabde taare| tAre ucca ityarthaH / zabdamAtre'pItyanye / kocati / cukoc| "uti zavarhAnyaH ktau bhAvArambhe" 4 / 3 / 26 // iti vA kittve kucitam kocitamanena, prakucitaH prkocitH| kuca samparcaneti jvalAdau paThiSyamANo'pIhArthavizeSAt punaH paThitaH // 101 kruzca gatau / kruJcati / kruJcan / "yujaJca-" 2 / 1 / 71 / iti nasya vidhAnAt ko nalo- 15 pAmAve kruG / "prajJAdi-" 7 / 2 / 165 / ityaNi krauJcaH / ajAditvAt striyAmApi krucA // 102 kuca ca kauttilyaa-'lpiimaavyoH| cakAraH kruzco'nukarSaNArthaH, tena kuzzasvaiyarthya siddham, gateranyasya vA kauTilye dravyasyAlpIbhAve / kuJcati / Nake kuJcikA / kipi nalope kuk / kte "no vyaJjanasyAnuditaH" 4 / 2 / 45 / iti nalope saGkucitaH, nikucitaH / sahocitaH iti tu kuca zabde tAre ityasya, anekArthatvAca dhAtUnAM kauTilyArthatA // 103 luca apanayane / anupayuktApAsane / luJcati / "RttRss-"4|3|24| iti ktvo vA kittve lacitvA luJcitvA / ktayorapi vA kittvamityeke, tanmate lucitam luzcitam // . 104 arca pUjAyAm / arcati / "anAto nazcAnta--" 4 / 1 / 69 / iti pUrvasyA''tve ne'nte ca Anarca / kte seTtvAd vyaNi katvAbhAve aWH, acerapi katvamicchantyeke, aryaH / "jJAnechArcA-" 5 / 2 / 92 // iti sati kte arcitH| "ktayorasadAdhAre" 2 / 2 / 91 / ityatra sato varjanAt 25 pratiSedhAbhAve "kartari" 2 / 2 / 86 / iti SaSThayAM "jJAnecchA -" 31186 / iti ca samAsAbhAve grAmaNasyArcitaH / "kteTo-" 5 / 3 / 106 / ityapratyaye arcA / uNAdau "bhINzalI" (u0 21) 151 "kenitt-"11111|| ityatra aniTa ityuktvAt // 2 "nyakrujameghAdayaH" 1111112 // iti sUtram // 3 sahocaka khe0 saM1 2 pra. tapA0 / sahocikavA . // Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 bhAcAryazrIhemacandraviracitaM [bhUvAdigaNe iti ke arkaH / "rucyarci-" (u0 989) itIsi arciH / aciMN pUjAyAm arcayati, arcate / 105 amcU gatau ca / cakArAt pUjAyAm / avti| "kriyaavytihaare'gti-"3|3|23|| iti gatyarthavarjanAd gatau nA''tmanepadam ,vyatyaJcati mithunaM grAmam ; pUjAyAM tu pratiSedhAbhAvAdAtmanepadameva, / vyatyaJcate mithunaM devam / kye gatau "azo'na_yAm" / 2 / 46 / iti nalaki acyate; pUjAyAmarcA5 varjanAd nalopAbhAve aJcyate / "anAto-" 1 / 169 / iti pUrvasyA''tve ne'nte ca Anazca / UdittvAd "Udito vaa"4|4|42|| iti ktvAyAM veTi aktvA aJcitvA; arcAyAM "lubhyaJce:-" 4 / 4 / 4 / iti ktayoH ktvAyAM ca nityamid , aJcitA asya guravaH, aJcitavAn gurun , azcitvA gurUn / "pUdivyaJce:-" 4 / 2 / 72 / iti ktayornatve "samaknau zakuneH pAdau"; "-anapAdAne" 4 / 2 / 72 / ityukteH "udaktamudakaM kUpAt", sApAdAnArthe na natvam / kAvarcAyAM nalopAbhAve'narcAyAM tu nalukyapi 10 "acaH" 1 / 4 / 69 / iti ghuTi nAgame pAe prAJcau prAyaH; zasAdau gatyarthe prAcaH prAcetyAdi, pUjane tu nalopAbhAve "acc prAg-" 2 / 1 / 104 / iti co'bhAve prAzvaH prAzcetyAdi / "bhAvAkoMH" 5 / 3 / 18 / pani paryakaH patyakaH, "kte'niTa-" 4 / 1 / 111 // iti katvam / "udaho'toye" 5 / 3 / 135 / iti nipAtanAd ghani udacyate'neneti udako ghRtasya; toye tu jalodazcanaH, "karaNA dhAre" 5 / 3 / 129 / itynd| uNAdau "aJceH ka ca vA" (u0 656) ityatau aGgatiH, katvAbhAve 15 aJcatiH / "neracceH" (u0 724) ityupatyaye nyAH, nyakAditvAt katvam , katvAbhAve nyaJcuH / svedabinduH // 106 vaJcU 107 caJcU 108 taJcU 109 tvaJcU 110 maJcU 111 muJcU 112 muJcU 113 acU 114 mlucU 115 gluJcU 116 pasca gatau / pascavarjA Udito daza / vaJcati / yaDi "vaJca-saMsa-" 4 / 1 / 50 / iti nyAgame vanIvacyate / yajantAdaci vanIvacaH / 20 yaGlupi vanIvaJcIti / UdittvAt ktvAyAM veTa , vaktvA; iTi "RtRpa-" 4 / 3 / 24 / iti ktvo vA ' kittve vacitvA vaJcitvA / veTtvAt ktayorneT itIDabhAve vaktaH vaktavAn / vaJcita iti tu vaziNa prala mbhane ityasya / patri "na vaJcergatau" 4 / 1 / 113 / iti katvAbhAve "vazvaM vazcanti bANijAH"; gateranyatra katve varka kASTham , "nAmni" 3 / 2 / 75 / iti dIrgha aSTAvakaH / Nau phalavakartaryAtmanepade prApte "calyAhArArthek-" 3 / 3 / 108 / iti parasmaipadaM bhavati, ahiM vaJcayati, gamavatItyarthaH / NigantAtu 25 pralambhane vartamAnAdaphalavakartaryapi "pralambhe gRdhi-vaJceH" 3 / 3 / 89 / ityAtmanepadam , bAlaM vaJcayate / aNigantastu pralambhane vaziNa pralambhane iti curAdirayam , bAlaM vaJcayate / caurAdikAdeva Nici NigantAt pralamme ityAtmanepadamityeke / uNAdau "bhR-zI-zapi-"(u0 232) ityo bacAyaH adhyaa| "Rjyaji-" (u0 388) iti kiti re vakram , nyakAditvAt katvam // cambU / caJcati / 1 sApAdAne'rthe vA0 // 2 te'niTtvAt katvam saMpA. vaa.|| dhanI, "ka' bA // 4-5 'nya meSAdayaH // 1112 // Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parasmaidhAtavaH 105-121] svopacaM dhAtupArAyaNam / caktvA cazcitvA / ktayoH caktaH caktavAn / ghani cakaH / aci caccA tRNapuruSaH / uNAdau "mRdikandi-" (u0465) ityale cnyclH| cAcala iti tu caleryaGantAdaci rUpam , atra lasyAnunAsikatvAbhAvapakSe pUrvasya mvabhAvaH, anunAsikatve tu mau caJcala ityapi / "bhR-mR-tR-tsari-"(u0 716) ityupratyaye caJcuH // taJcU / taJcati / taktvA tnycitvaa| taktaH taktavAn / uNAdau "Rjyaji-" (u0 388) iti re takram // tvaJcU / tvaJcati / tvaktvA tvaJcitvA // maJcU / maJcati / 5 aci maJcaH / maktvA maJcitvA / kte mktH| macuG dhAraNocchrAya-pUjaneSu ca mnycte|| munycuu| muJcati / muktvA muJcitvA // gruJcU / gruJcati / muktvA muzcitvA // cU / mocati / adyatanyAm "Rdicchi-stambhU-mucU-mlucU-grucU-glucU-gluJcU-jo vA" 3 / 4 / 65 / ityaGi aZcat , amrocIt / muktvA, seTaH ktvo "vau vyaJjanAdeH-" 4 / 3 / 25 / iti vA kitve jhucitvA mocitvA // __ mlucU / mlocati / amlucat amlocIt / mluktvA mlucitvA mlocitvA / "mUlavibhujA-" 5 / 1 / 10 144 / iti nipAtanAt ke malinaM mlocati malimlucaH // gluJcU / gluJcati / aglucat agludhvIt / gluktvA glunycitvaa|| pasca / "SaH so-"2|3|98| iti Sasya satve "sasya zaSau" 1 / 3 / 61 / iti sasya zatve ca sazcati / SopadezatvAd Nau sani Satve siSazcayiSati; sani SatvApanne "nni-storevaa-"2|3|37| iti niyamAt SatvAbhAve sisazciSati / yaGi sAsazyate / yaGlupi sAsazcIti sAsakti; divi asAsak, atra "D-naH saH tso'zcaH" 1 / 3 / 18 / iti zco varjanAd 5 "dantyasakArApadiSTa kArya tadAdezasya tAlavyasyApi bhavati" iti "sNyogsyaadau-"2|1|88| iti zasya luki casya katvam // 117 grucU 118 glucU steye / gatAvapi kecit / procati / vA aGi agucat agrocIt / muktvA gucitvA procitvA / / glucU / glocti| aglucat amlocIt / gluktvA glucitvA glo. citvA / ghani glocaH, lakSyAnurodhAt katvAbhAvaH // 20 - atha chAntA ekAdaza seTazca 119 mlecha avyaktAyAM vaaci| "svarebhyaH" 1 / 3 / 30 / iti chasya dvitve mlecchati / mimleccha / aci mlecchaH / yaGlupi memleSTi; vasmasoH "anunAsike ca-" 4 / 1 / 108 / iti chasya zatve memlezvaH memlezmaH, niranunAsikatve tu zatvAbhAve memlecchaH; divi amemleT / "kssubdh-viribdh-"4|4|70| iti nipAtanAt ke liSTamavispaSTam , mlecchitamanyat // 120 lacha 121 lAchu lakSaNe / chasya dvitve lacchati, lakSayatItyarthaH, aGkayatIti vA // lAchu / udittvAd nAgame lAJchati, sa evaarthH| kvipi lAn / yaGlupi lAlAMSTi; kvipi "anunAsike ca-" 4 / 1 / 108 / iti zatve saMyogAntalope lAlAn / anaTi lAJchanam // 1 lakSayatItyarthaH , aGkayatIti vA yo'rthaH / / 25 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [bhUvAdigaNe AcAryazrIhemacandraviracitaM - 122 vAchu icchAyAm / udittvAd nAgame vAJchati, vAJchA, vAJchitam / kvipi vAn vAMzI vaaNshH|| 123 Achu AyAme / udittvAd ne'nte AJchati / kye AJchayate / "anAto nazcA-" 4 / 1 / 69 / ityAto varjanAd Atva-nAgamayorabhAve AJcha AJchatuH / kipi An , svAn svAMzI 5 svAMzaH / te AJchitaH // 124 hIcha lajAyAm / chasya dvitve hIcchati / jihIccha / hIcchA // 125 hurchA kauTilye / (chati, "bhvAde mi-" 2 / 1 / 63 / iti dIrghatvam / AdittvAt "AditaH" 4 / 4 / 71 / iti ktayoreDabhAve hUrNaH harNavAn / "navA bhAvArambhe" 4 / 4 / 72 / iti veDabhAve hUrchitam harNamanena, prahUrchitaH prahUrNaH / yaGlupi "rAlluk" 4 / 1 / 110 / iti chasya 10 luki "laghoH-" 4 / 3 / 4 / iti guNe johorti, Iti jo ti / vipi hU: hurau huraH // 126 murchA moh-smucchraayyoH| mUrchati / AdittvAt ktayoriDabhAve mUrtaH mUrtavAn , "r-daadbhuurch-"4|2|69| iti varjanAt ktayostasya na natvam / te'niTtvAt "kteTo guroH-"5|3|106| ityapratyayAbhAve ktau mUrtiH / mUrchati tu bhidAditvAdaGi / tArakAditvAt ite mUrchitaH / "navA bhAvA rambhe' 4 / 4 / 72 / iti veDabhAve mUrchitam mUrtamanena, pramUrtaH pramUrchitaH // 15 127 sphurchA 128 smurchA vismRtau / sphUrchati / sphUrNaH / sphUrchitam , sphUrNamanena / ktau / - sphUrtiH // smurcha / smUrchati / smarNaH smarNavAn / smUrchitam smarNamanena smUrchA // .. .. 129 yucha pramAde / chasya dvitve yucchati / "zyazavaH" 2|1|116|ityturntaadeshe yucchntii| kipi yuT // atra 'uchu uJche, uchai vivAse' iti kecit paThanti, tadayuktam , tudAdipaThi tAbhyAmevAmUbhyAmabhimatarUpasiddheH // 20 atha jAntAzcatuzcatvAriMzat tyaja-paJjavarjAH seTazca - 130 dhRja 131 dhRju 132 dhvaja 133 dhvaju 134 dhraja 135 dhraju 136 vaja 137 vraja 138 pasna gatau / dharjati / darja / yaGi "RmatAM rIH" / 1 / 55 / darIdhRjyate / ikAropAntyo'yamiti kecit , dhejati // dhRju / udittvAd nAgame ghRJjati / dadhRJja / darIdhRjyate // dhvaja / dhvajati / "vyaJjanAdervopAntyasyAtaH" 4 / 3 / 47 / iti vA vRddhau adhvAjIt adhva26 jIt / aci dhvajaH // dhvaju / udittvAd nAgame dhvaJjati / dadhvaJja / yaGi dAdhvaJjyate // dhraja / dhrajati / daMdhrAja / adhrAjIt adhrajIt // dhraju / udittvAd nAgame bhrAti / dadhrana / yaDi dAdhrajyate // vaja / jati / avAjIt avajIt | "anaadeshaade:--"4||1||24|| ityetvasya "na zasa-dad-" 4 / 1 / 30 / iti pratiSedhAt vavajatuH vavajuH / ghani vAjo vega-pakSI, .1 "bhivAdayaH" 5 / 3 / 108 // 2 "tadasya sajAtaM tArakAdibhya itaH" // 1138 // 3 mUrchA sajAtA asya iti vigrahaH // Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . parasmaidhAtavaH 122-141] svopalaM dhAtupArAyaNam / / te seTtvAd na gatvam / uNAdau "bhI-vRdhi-"(u0 387) iti re vjrH|| braja / brajati / "vada-braja-" 4 / 3 / 48 / iti vRddhau abrAjIt / yaGi vAvrajyate / yaGlupi vAvakti vAvrajIti / dhyaNi parivrAjyam , kte seTtvAd na gatvam / Nake privraajkH| "didyuddad-" 5 / 2 / 83 // ityAdinipAtanAt kvipi parivrAT / "AsyaTi-" 5 / 3197 / iti kyapi jyA pravrajyA privrjyaa| "gocara-" 5 / 3 / 131 // iti nipAtanAd ghe vrajanti. tasminniti vrajaH / vaja vrajaNa mArgaNasaMskA- 6 ragatyoH vAjayati braajyti|| psj| "SaH so-" 23 / 98 / iti Sasya Satve "sasya zaSau" 1||361iti sasya zatve "tRtiiystRtiiy-"1|3|19| ityAsannatvAcchasya je sajjati / gau sani SopadezatvAt "Ni-storevA-" 2 // 3 // 37 // iti Satve siSajayiSati / "Ni-storevA-" 2 / 3 / 37 / iti niyamAt sani SatvabhUte na Satvam , sisajiSati / aci sajjaH / te sajjitaH / kacidAtmanepadamapi dRzyate 10 prakRterguNasammUDhAH, sajjante guNakarmasu / [bhagavadgItA a0 3 zlo0 29] 'sajjamAnamakAryeSu" iti // 139 aja kSepaNe ca / cakArAdtau / ajati / "aghakyap-" 4 / 4 / 2 / iti vIMbhAve vivAya, saMkviAya / "trane vA" 1 / 4 / 3 / vIMbhAve prAjitA pravetA, atrAnusvArettvAt neT , pAjano daNDaH, pravayaNo daNDaH / "kriyaavyti-"3|3|23| iti gatyarthavarjanAd gatau nAtmanepadam , vyatyajanti prAmam ; 15 kSepaNe tvAtmanepadameva vyatyajante / "aghaJ-" 44 / 2 / ityazidviSaye eva vIbhAve vyaJjanAditvAd yapi, vevIyate / ghAdivarjanAd ghanAdau vIMbhAvAbhAvaH / ghabhi samAja chAtrANAm , udAjaH khagAnAm / "samaja-" 5 / 3 / 99 / iti kyapi samajyA sabhA / "samudo'jaH-" 5 / 3 / 30 / ityali samajaH pazusahaH, udajaH pazupreraNam / aci ajaH ajA / "lalATa-vAta-" 5 / 1 / 125 / iti khazi vAtamajanti vAtamajA mRgaaH| "gocara-saJcara-" 5 / 3 / 131 // iti nipAtanA dhe vyajaH / uNAdau "pyA-pI-7 20 (u0 258) iti ne venaH prAjJaH / "yamyaji-"(u0 288) ityune vayunazcandraH / "vipinA-jinA-" (u0 284) iti nipAtanAdine ajinam / "Rjyaji-" (u0 388) iti kiti re vIraH / myavirAdinipAtanAdire ajiram / "mI-jyaji-" (u0 439) iti sare vesaraH / "pAdAcAtyajibhyAm" (u0 620) iti NidiH AjiH; padAjiH pattiH, "padaH pAdasyA''jyAtigopahate" 332 / 95 / iti pAdasya padAdeza AjIti nirdezAca vyaadeshaabhaavH| "aji-sA-" (u0 768) iti Nau vennuH| 25 "anjyaji-" (u0 966) ityasi gAdeze ca agaH kSemam // 140 kujU 141 khujU steye / kojati, khojti| UdittvAt ktvAyAM veTo, kuktvA, khuktvA; seTi ktvi "vau vynyjnaa-"4|3|25| iti ktvo vA kittve kujitvA kojitvA, khujitvA khojitvA / / 1 "sthavira-piThira-sphirA-'jiyadayaH" (u017) iti sUtram // Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 _ AcAryazrIhemacandraviracitaM - [bhUSAdigaNe 142 arja 143 sarja arjre| arjati / "anAto nazvAnta-" 4 / 1 / 69 / iti pUrvasyAtve nAgame ca Anarja / "ayi raH" 4 / 1 / 6 / iti rasya dvitvAbhAve arjijiSati / uNAdau "yamyaji-" (u0 288) ityune arjunaH / "arjerRj ca" (u0 722) RjuH / arjaN pratiyane arjayati // srj| sarjati / sasarja / Nake sarjikA / uNAdau "kRSi-cami-" (u0 829) ityUH, sarjUH kSAraH // 6 144 karja vyathane / karjati / cakarja / 145 kharja mArjane c| cakArAd vyathane / khrjti| ckhrj| uNAdau "mI-masi-"(u0 427) ityUre khajUraH / "kRSi-cami-" (u0 829) ityUH, khajUH // 146 khaja manthe / mantho viloDanam / khajati / cakhAja cakhajatuH cakhajuH, AdezAditvAd "anAdezAde:-" 4 / 1 / 24 / iti naitvam / yaGi caakhjyte| yaGlupi cAkhajIti / kte khaji10 tam / kte seTtvAd dhyaNi pani ca gatvAbhAve khAjyam khaajH| aci khajaH / uNAdau "zali-bali-" (u0 34) ityAke khajantyaneneti khajAko manthaH, khajAkA darvI // 147 khaju gativaikalye / gatavaikalyaM vikRtatvam / udittvAd nAgame khaJjati / cakhaJja / aci khaJjaH / nandyAditvAdane khaJjanaH / uNAdau "kharaJjerITaH" (u0 152) khaJjarITaH // 148 ena kampane / ejati / "gurunAmyAdeH-" 3 / 4 / 18 / iti parokSAyA AmAdeze ejA. 16 akAra / RdittvAd "upAntyasyAsamAna-" 4 / 2 / 35 / iti isvAbhAve mA bhavAnejijat / "ejeH" . 5 / 1 / 118 / khaz, anamejayaH / ejuG dIptau ejate // 149 dosphUrjA vajani?Se / sphUrjati / pusphUrja / yahi posphUyate / yaGlupi posphUrjIti; divi "rAtsaH" 2 / 1 / 90 / iti niyamAt saMyogAntalugabhAve aposphaGa / TvittvAt "Tvito'thuH" 5 / 3 / 82 / sphUrjathuH / odittvAt ktayostasya natve AdittvAt ceDabhAve sphUrNaH sphUrNavAn / "navA 20 bhAvA''ramme" 4 / 4 / 72 / iti veDabhAve sphUrNam sphUrjitamanena, prasphUrNaH prsphuurjitH| "bhavAde - mino-" 2 / 1 / 63 // iti dIrgha siddhe dIrghoccAraNaM "bhvAdeH-" 2 / 1 / 63 // iti dIrghatvasyAnityatvajJApanArtham , tena kurdate kurdanaH ityapi siddham // - 150 kSIja 151 kUja 152 guja 153 guju avyakte shbd| kssiijti| cikSIja // kUja / kUjati / cukUja / kte kUjitam / te seTtvAd na pani gatvam , kUjaH // guj| 25 gojati / jugoj||, guju / udittvAd nAgame guJjati / juguJja / guJjitam / guJjA // . 154 laja 155 laju 156 tarja bhartsane / lajati / lalAja // laju / udittvAd nAgame laati / lalala / lajuNa bhAsArthaH laJjayati // trj| trjti| ttrj| tarjiNa santarjane tarjayate // 1 "ke'niTamajoH kagau ghiti" 4 / 1 / 11 // ityatra ke pare aniTdhAtorgatvavidhAnAt // 2"nanyAdibhyo'naH" 5 / 1152 // 3 "suuytyaayoditH"4|2|70| ityanena // 4 "AditaH // 41 iti sUtreNa iDabhAve "ra-varNAno -12 / 3 / 63 // iti Natve ca // Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parasmaidhAtavaH 142-173] svopajhaM dhAtupArAyaNam / 157 lAja 158 lAju bharjane ca / cakArAd bhartsane / lAjati / te seTtvAd gatvAbhAve pani lAjyante iti laajaaH|| lAju / udittvAd nAgame lAJjati // 159 jaja 160 jaju yuddhe| jajati // jaju / udittvAd nAgame jajati / yaGlupi jAjakti jAjaJjIti // 161 tuja hiMsAyAm / tojati / tutoja / "vau vyaJjanA-" 4 / 3 / 25 / iti ktvA-sano kittve / tujitvA tojitvA, tutujiSati tutojiSati // 162 tuju valane c| cakArAd hiMsAyAm / pAlane'pItyanye / valanaM prANanam / udittvAd nAgame tuJjati / tutuJja / kte tuJjitA bhUH / kte seTtvAt "kteTo-' 5 / 3 / 106 / ityaH, tuJjA / tuGga iti tu tamerDityuGge / tujuNa hiMsAdyarthaH, bhAsArthazcAnyaH, tuJjayati / / 163 garja 164 gaju 165 gRja 166 gRju 167 muja 168 muju 169 mRju 170 maja 10 zabda // garja / grjti| jgj| kte garjitam / "bahulametannidarzanam" iti vacanAt curAditve garjayati / yallakSam ___ "pratiravaparipUrNA garjayantyadrayo'pi" // gaju / udittvAd nAgame gaJjati / jagaJja / aci gaJjA // gRja / garjati / jagRjuH / yaGi jarIgRjyate / yaGlupi jarigati jargati / te gRjitam // gRju / udittvAd ne'nte gRati| 15 jagRJja / yaGi jriigRnyjyte| yaGlupi jarigRti jati / uNAdau "svasi-rasi-" (u0 269) ityane gRJjanamabhakSyadravyam // muja / mojati / mumoja / "vau vyaJjanA-" 4 / 3 / 25 / iti ktvAsano kittve mujitvA mojitvA, mumujiSati mumojiSati // muju / udittvAd ne muJjati / mumuJja / aci munyjH|| mRju / udittvAd ne mRJjati // maja / majati // 171 gaja madane ca / cakArAt zabde / madanaM madotpattiH / gjti| jgaaj| aci gajaH / 20 gaja mArjaN zabde gAjayati // 172 tyajaM hAnau / hAnistyAgaH / tyajati / tatyAja / anusvArettvAd neT , atyAkSIt / tyktaa| yaGi tAtyajyate / yaGlupi tAtyajIti tAtyakti / dhyaNi "tyaja-" 4 / 1 / 118 / iti gatvapratiSedhAt tyAjyam / "yuja-bhuja-" 5 / 2 / 50 / iti ghinaNi tyaagii| ghani tyaagH|| 173 SajaM saGge / "SaH so-" 2 / 3 / 98 / iti satve "daMza-saJjaH zavi" 4 / 2 / 49 / iti 25 nalope sjti| "vynyjnaanaamnitti"4|3|45| iti vRddhau asAGkSIt / saMyogAntatvAt "indhyasaMyogA-" 1 tamUc kAGkAyAm ityasmAddhAtoH "kami-tami-zamibhyo Dit" (u0 107) iti Dit uGgaH / / "vyaJjanAnAmaniTi" 4 / 3 / 45 / "saH sijastadi-syoH" 4 / 3 / 65 / "aghoSe prathamo'ziTaH" 1350 / 2 atra "ca-jaH k-gm-"2|1|86|| iti vRddhau Ittve prathamatve katve ca kRte "nAmyantasthA-kavargAta-" 2 // 3 // 15 // iti sasya Satve "ka-Sayoryoge kSaH" iti vacanAt kSatvaM ca // dhA0pA04 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAcAryazrIhemacandraviracitaM [bhUvAdigaNe 4 / 3 / 21 / iti parokSAyAH kittvAbhAve' sasaJjatuH sasaJjaH / "sthA seni-" 2 / 3 / 40 / ityupasargAt Satve vyatiSajati abhissjti| abhiSiSati / SopadezatvAt Nau sani "saJjervA" 2 / 3 / 38 / iti Satve sipaJjayiSati, pakSe sisaJjayiSati / yaGi saasjyte| yaGlupi sAsaJjIti saasngki| anusvArettvAd neT, sakA, saGktum / kte prasaktam / te'niTvAd vyaNi gatve prasajayaH / paJi. utsaGgo'H / 5 "ghanyupasargasya-" 3 / 2 / 86 / iti dIce prAsako yugam , niSaGgastUNA / "ja-nazo ni-" 43 / 23 / iti ktvo vA kittve saktvA saGktvA / yAdeH ktvo nityaM kittve Asajya prasajya / uNAdau "vI-saJjyasibhyasthik" (u0 669) sakthi // atha TAntA aSTAtriMzat seTaca 174 kaTe vrssaa-''vrnnyoH| vRSTAvAvaraNe cArthe / kaTati / cakaTatuH cakaTuH, AdezAditvAd 10 "anAdezAdeH-" 11 / 24 / ityetvAbhAvo'tra / "vyaJjanAdervopAntyasyA-" 4 / 3 / 17 / iti vA prAptAyA vRddhereditvAt "na zvi-jAgR-" 4 // 3 // 49 // iti pratiSedhe bhakaTIt / aci kaTati-varSatimadajalaM savati kaTaH karigaNDaH, kaTati-AvRNoti kaTo vIraNAdimayaH, nAsya kaTo'sti nikaTaH samIpa ityarthaH / ghani kATaH / uNAdau "da-ka-na-" (u0 27) ityake kaTakaH / "kR-kaDi-" (u0 321) ityambe kaTambo vAdinam / "kR-za-pa-pUra-" (u0 418) iti Ire kaTIraM kttii| 16 "ka-ga-za-" (u0 441) iti varaTi kaTTaro vyAlAzvaH, kaTTarI daSivikAraH / "padi-paThi-" (u. 607) iti iH, kttiH| "bhR-bhU-tU-" (u0 716) ityuH, kaTuH / / 175 zaTa rujA-vizaraNa-gatya-'vazAtaneSu / caturvartheSu / shttti| zazATa / aci zaTaH / NyantAdaci shaattii| Nake zATakaH / pani zATaH / tAlavyAdiH // .. 176 vaTa veSTane / vaTati rajjum / "anAdezAdeH-" 4 / 1 / 24 / ityetvasya "na zasa-dada-" 20 4 / 1 / 30 / iti pratiSedhe vavaTatuH vavaTuH / aci vttH| "bahulam" 5 / 1 / 2 / ityakaTi vavyate-veSTyate iti vaTakam / pyantAdaci vATaH vATI vATaM ca vRtiH| uNAdau "padi-paThi-" (u0 607) iti iH, vaTiH / "bhR-ma-tR-tsari-" (u0 716) ityuH, vaTuH / paribhASaNe ghaTAditvAd Nau vaTayati / paTa baTaNa granthe, adantaH, vaTayati // 177 kiTa 178 khiTa uccAse / uttrAso bhayodgatiH uttrAsanaM ca / keTati / cikeTa / "nA25 myupAntya-" 5 / 1 / 54 / iti ke kiTaH, kiTI // khiTa / kheTati / cikheTa / khivyate-uttrA 1 nanu "tatra vasu-kAnau tadvat" 5 / 2 / 2 // ityatra kvasu-kAnayoH parokSAvadAve "ilbhyasaMyogAt paromA kita" iti saMyogAntadhAtUnAM kittvAbhAve kathaM sejivAn babhrazAnaH : ityAdauna : iti cet, pasu-pAnayoH parokSAbadAkAdeva kittve sibe kitakaraNaM saMyogAntadhAtvartham , tena saMyogAntAta paro...' kSAyAH kittvaniSe'pi anayoH kittvAt na lagiti // 2 "Nyantasya tvasya adyatanyAmeva prayogo dRzyate tena jaure prAcIkaTat" iti kriyAratnasamucaye // Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27 parasmaidhAtavaH 174-189] svopajhaM dhAtupArAyaNam / syate'neneti "vyaJjanAd-" 5 / 3 / 132 / ghani yAvAditvAt ke kheTakaH, AkheTakaH / kAbhAve kheTo grAmo'dhamazca // 179 ziTa 180 piTa anAdare / etau taalvy-muurdhnyaadii| zeTati / zizeTa // piTa / "SaH so-' 2 / 3 / 98 // iti satve seTati / SopadezatvAd Satve sipeTa // 181 jaTa 182 jhaTa saGghAte / jttti| jajATa / jaTyate-saMhanyate "sthAdibhyaH-" 5 5 / 3 / 82 / iti ke jaTA / jaTA asya santIti "kAlA-jaTA-" 7 / 2 / 23 / iti lelau, jaTAlaH jaTilo jaTAvAn / abhrAditvAdaH jaTaH / sthAditvAt ke jaTaH // jhaTa / jhaTati / ujjhaTati / aci jhaTaH, jhaTA / ghani jhATaH // 183 piTa zabde ca / cakArAt saGghAte / peTati / "tikkRtau-" 5 / 1 / 71 / iti ke svArthe ke ca piTakaH / "ghaJyupasargasya-" 3 / 2 / 86 / iti bAhulakAd dIpe piTAkaH / lihAditvAdaci pettaa| 10 uNAdau "chidi-bhidi-" (u0 30) iti vA kityake piTakaH kSudrasphoTaH, peTakaM cakram / kecita 'peDA' iti siddhyartha DAntamenaM paThanti / 184 bhaTa bhRtau / bhRtivetanaM bharaNaM ca / bhaTati / babhATa / paribhASaNe ghaTAditvAt Nau bhaTayati / aci bhaTaH / Nake bhATakam / uNAdau "bandhi-vahi-" (u0 459) iti itre bhaTitram / "kalyani-" (u0 481) iti ile bhaTilaH / "kami-vami--" (u0 618) iti NidiH, bhATiH suratamUlyam // 15 - 185 taTa ucchrAye / taTati / tatATa / aci taTaH / Nake tATakaH / uNAdau "zali-bali-"(u0 34) ityAke taTAkam // 186 khaTa kAjhe / kAGgA'syAstItyabhrAditvAdaH kAGgaH, kAGkSAviziSTo dhaatvrthH| khaTati / cakhATa / aci khaTastRNam / gaurAditvAt DyAm khttii| ladhvI kheTI khttikaa| uNAdau "laTikhaTi-" (u0 505) iti ve khaTvA // 20 187 NaTa nRtau| natAvityanye / hiMsAyAmapyeke / nttti| praNaTati, NopadezatvAd "adurupasargA-" 2 / 3 / 77 / iti Natvam / nAyaM Nopadeza ityeke, pranaTayati prnaattyti| neTatuH neTuH / aci naTaH / Nau natau ghaTAditvAd hrasve naTayati zAkhAm ; nRtau hiMsAyAM ca ghaTAditvAbhAve na hUkhaH, naTaM nATayati, praNATayati, corasyonnATayati, "jAsa-nATa-" / 2 / 2 / 14 / iti karmaNo vA vyApyatvam / naTaNa avasyandane nATayati nATakam // 188 haTa dIptau / haTati / jahATa / Nake hATakam // 189 paTa avayave / "SaH so-" / 2 / 3 / 98 / iti satve saTati / sasATa / aci saTA / popade 1 "abhrAdibhyaH" // 2 // 46 // 2 "sthAdibhyaH kaH" 5 / 3 / 82 // 3 "lihAdibhyaH" 5 / 1150 // 4 "tvAd DI, kha pra0 mu0 // 5 + + etanmadhyagataH pAThaH saM1 saM2 saMpA1 vA0 tapA0 nAsti / / 6 nartayatItyarthaH // 7 caurasyo pra. mu0 // 25 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 AcAryazrIhemacandraviracitaM [bhUvAdigaNe zatvAd Nau sani "Ni-storevA-" 2 / 3 / 37 / iti Satve sipATayiSati // 190 luTa viloTane / viloDane ityanye / loTati / luloTa / luTaca viloTane luTyati / luTaNa bhAsArthaH loTayati // 191 ciTa praiSye / praiSyaM dAsatvam / ceTati / ciceTa / Nake ceTako bAlo dAsazca / uNAdau 5 "kili-pili-" (u0 608) iti iH, ceTiH // 192 viTa zabde / Akroze ityanye / veTati / "nAmyupAntya-" 5 / 1 / 54 / iti ke viTaH / / Nake veTakam // 193 heTa vivAdhAyAm / heTati / jiheTa / DAnto'yamityeke, heDati, jiheDa // 194 aTa 195 paTa 196 iTa 197 kiTa 198 kaTa 199 kaTu 200 kaTai gatau / 10 aTati / parokSAyAm "asyaadeH-"4|1|68| iti pUrvasyA''tve ATatuH ATuH / "attyrti-"3|4| 10 / iti yaGi aTATyate / "AsyaTi-" 5 / 3 / 97 / iti kyapi attyaa| "vATATyAt" 5 / 3 / 103 / iti yaGantAda ye aTATyA; pakSe "zaMsi-" 5 / 3 / 105 / ityaH, aTATA / sani "svarAde:-" 4 / 1 / 4 / iti dvitIyAMzadvitve aTiTiSati / ane aTanaH / uNAdau "sadi-vRtyami-" (u0 680) ityanau attniH| "chavi-chivi-sphavi-"(u0 706) iti vau nipAtanAt aTaviH // paTa / paTati / papATa / aci 16 paTaH / uNAdau "vI-pati-paTibhyastanaH" (u0 292) paTTanam / "kR-za-pa-pUg-" (u0 418) itIre pttiirH| "mRdi-kandi-"(u0 465) ityale paTalam , pyantAt pATalam / "kaTi-paTi-" (u0 493) ityole paTolaH / "kR-pra-kaTi-" (u0 589) ityahe paTahaH / "bhR-mR-tR-tsari-" (u0.716) ityuH, pttuH| paTaNa bhAsArthaH pATayati / paTa vaTaN granthe, adantaH, paTayati // iTa / eTati / iyeTa // kiTa / keTati / cikeTa / uttrAse paThito'pyarthabhedAt punarupAttaH // kaTa / 20 kaTati / cakATa / "vyaJjanAdeH-" 4 / 3 / 47 / iti vA vRddhau akaTIt akATIt // kaTu / udittvAd nAgame kaNTati / [uNAdau] "dR-kR-nR-" (u0 27) ityake knnttkH|| kaTai / kttti| aidittvAt ktayorneT , kaTTaH kaTTavAn // . 201 kuTu vaikalye / udittvAd ne kuNTati / cukuNTa / aci kuNTaH / DAnto'yamityeke, kuNDati, aci kuNDaH // 25 202 muTa pramardane / moTati / ane AmoTanam / Nau te AmoTitaH / udidayamiti kauzikA, muSTati / muTat AkSepa-pramardanayoH muTati / puTa muTaN saJcUrNane moTayati // 203 cuTa 204 cuTu alpIbhAve / coTati / cucoTa / anaTi uccoTanam / cuTa chuTa ghuTat chedane cuTati / tuTa cuTa cuTu chuTaN chedane coTayati // cuTu / udittvAd ne cuNTati / 1 caurAdiko'pyayaM vartate, tatra cuNTayati // Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parasmaidhAtavaH 190-217] svopacaM dhAtupArAyaNam / cucuSTa / anaTi cuNTanam / DAnto'yamityanye, cuNDati, cucuNDa, aci cuNDaH // 205 vaTu vibhAjane / vibhAjanaM vibhAgIkaraNam / udittvAd ne vaNTati / vavaNTa / aci vaSTa ekacaraH sevakaH / ghani vaNTo bhAgaH / vaTuNa vibhAjane vaNTayati // 206 ruTu 207 luTu steye / udittvAd ne ruNTati / ruruNTa / aci ruNTaH // luttu| udittvAd ne luNTati / luluNTa / aci luNTaH / "vRG-bhikSi-" 5 / 2 / 70 / iti TAke luNTAkaH / kte / seTtvAt "kteTo guroH-" 5 / 3 / 106 / ityaH, luNTA / luNTaNa steye ca luNTayati / ThAntAvetAvityanye // 208 sphaTa 209 sphuTTa vizaraNe / sphaTati vastram / pasphATa / kte sphaTitam / aci karpUrasphaTA / uNAdau "krI-kalyali-" (u0 38) itIke sphttikH| udidayamiti kecita , tatra ne sphaNTati // . sphuTTa / sphoTati / pusphoTa / RdittvAd vA'Gi asphuTat , pakSe asphoTIt / 10 ghaJi sphoTaH, AsphoTaH, visphoTaH / sphuTat vikasane kuTAdiH, sphuTati, asphuTIt / "nAmyupAntya-" 5 / 1 / 54 / iti ke sphuTaH / caTa sphuTaN bhede sphoTayati / kathaM sphuTayati ? sphuTaM karotIti Nici bhaviSyati / "bahulametat" iti vacanAccurAdyadanto vA sphuTaN jJeyaH // 210 laTa baalye| bAlyaM baalkriyaa| laTati / lalATa / ghani lATaH / aci kutsitaM laTati kulaTA, laTaH, laTakaH / Nake lATakaH / uNAdau "laTi-khaTi-" (u0 505) iti ve laTTA // 15 211 raTa 212 raTha ca pribhaassnne| cakAro laTAnukarSaNArthaH, tena laTerarthadvayaM siddham / raTati / rarATa / ghani viraTyate iti virATaH / raTitA // atha ThAntAH saptadaza settshcrtth| raThati / rraatth|| 213 paTha vyaktAyAM vAci / paThati / papATha / Nake pAThakaH / te paThitam / "tehAdibhyaH" 20 4 / 4 / 33 / itITi nipaThitiH / "nenaMda-gada-" 5 / 3 / 26 / iti vA'li nipaThaH, nipAThaH // 214 vaTha saulye / vaThati / vvaatth| "anAdezAde:-" 4 / 1 / 24 / ityetvasya "na zasa-dada-" 4 / 1 / 30 / iti pratiSedhe vavaThatuH vavaThuH / uNAdau "Rcchi-caTi-" (u0 397) ityare vaTharaH / / 215 maTha mada-nivAsayozca / cakArAt sthaulye / maThati / mmaatth| maThanti-nivasantyatreti "vyaanAd-" 5 / 3 / 132 // iti pani prApte bAhulakAt "punnAmni ghaH" 5 / 3 / 130 / maThaH / uNAdau 25 "Rcchi-caTi-" (u0 397) ityare maTharo'dhamaH // 216 kaTha kRcchrajIvane / kaThati / ckaatth| aci kaThaH / uNAdau "zyA-kaThi-" (u0282) itIne kaThinaH / "kaThi-caki-" (u0 433) ityore kaThoraH / "caTi-kaThi-" (u0 752) i. tyAko kaThAkuH kuttumbpossii|| 217 haTha balAtkAre / plavana-kIlabandhanayorityanye / haThati / jhaatth| AdezAditvAt "anA- 80 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrIhemacandraviracitaM [bhUvAdigaNe dezAde:-" 4 / 1 / 24 / iti naitvam , jahaThatuH jahaThuH / aci haThaH // 218 uTha 219 ruTha 220 luTha upaghAte / oThati / uvoTha UThatuH UThuH / "nAmyupAntya-" 5 / 154 / iti ke uTha upaghAtakaH // rutth| roThati // luTha / lotthti| luThat saMzleSaNe laThati // 5 221 piTha hiNsaa-sngkleshyoH| peThati / uNAdau "mRdhundi-" (u0 399) iti kityare piTharaM bhANDam / piThiramiti tu piTheH "sthavira-" (u0 417) iti nipAtanAdire rUpam // 222 zaTha kaitave ca / cakArAd hiNsaa-sngkleshyoH| tAlavyAdiH / zaThati / zazATha / aci zaThaH / zaTha zvaTha zvaThuN saMskAra-gatyoH zAThayati / zaThaNa samyagbhASaNe adantaH, zaThayati / / 223 zuTha gtiprtiipaate| taalvyaadiH| shotthti| shushotth| udidayamityeke, tatra ca ne 10 shunntthti| zuThaNa Alasye zoThayati // 224 kuThu 225 luThu Alasye ca / cakArAd gatipratIpAte / udittvAd ne kuNThati / cukuNTha / karmaNi ghaJi kuNThaH / kuThAre iti tu kuTheH sautrasya // luThu / luNThati / lulunntth| aci luNThaH // 226 zuThu shossnne| tAlavyAdiH / udittvAd ne shunntthti| shushunntth| karmaNi ghaJi shusstthii| zuThaN zoSaNe zuNThayati / uNAdau "kili-pili-" (u0 608) iti iH, zuNThi garameva // 16 227 aTha 228 ruThu gatau / aThati // rutthu| udittvAd ne ruNThati // luThumapyanye'dhIyate / luNThati / lulunntth|| kecidarthabhedAt punarlaThamapi paThanti // atha DAntAstriMzat seTazca. 229 puDu prmrdne| udittvAd ne puNDati / pupunndd| Nake puNDakam / uNAdau "sRNIkA-" (u0 50) iti Ike nipAtanAt puNDarIkam / "khura-kSura-" (u0 396) iti re puNDH // 20 230 muDu khaNDane c| cakArAt pramardane / udittvAd ne muNDati / mumuNDa / muDuG maane muNDate / / 231 maDu bhUSAyAm / udittvAd ne maNDati / mamaNDa / "bhUSA-krodhArtha-" 5 / 2 / 42 / ityane maNDanaH / uNAdau "mR-manyaJji-" (u0 58) ityUke maNDUkaH / "tR-ji-" (u0 221) iti NyantAdante maNDayanta AdarzaH, "AmantA-" 4 / 3 / 85 / iti NerayAdezaH / maDaN bhUSAyAm maNDa-- yati / "Ni-vetti-" 5 / 3 / 111 / ityane maNDanA / vaDuG maDuG veSTane maNDate // 25 232 gaDu vadanaikadeze / gnnddgtsNhnnkriyaayaamityrthH| udittvAd ne gaNDati / jagaNDa / aci gaNDaH / Nake gaNDikA / uNAdau "kR-za-kuTi-" (u0 619) iti vA NidiH, gaNDiH, NittvabalAda vRddhau gANDiH, DyAm gaannddii| maNyAditvAd ve gANDivam , gANDIvam / "tR-ji-" (u0 221) iti pyantAdante gaNDayanto meSaH // 1 "tuSi-kuThibhyAM kit" (u0 408) iti kit AraH // 2 maNDanaH mu0 / maNDanam pr.|| 80 3 "maNyAdibhyaH" // 2 // 44 // iti sUtram // Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 parasmaidhAtavaH 218-254] svopacaM dhAtupArAyaNam / 31 233 zaur3a grve| tAlavyAdiH / zauDati / zuzauDa / RdittvAd Nau De "upaantysyaa-"4|2|35| iti hUsvAbhAve azuzauDat / uNAdau "kR-za-pR-pUg-" (u0 418) itIre zauDIraH // 234 yauTTa sambandhe / sambandhaH zleSaH / yauddti| yuyauDa / RdittvAd Nau De "upAntyasyA-" 4 / 2 / 35 / iti na hUsvaH, ayuyauDat // 235 me 236 greDa 237 mleDa 238 loDa 239 laur3a unmAde / meDati, preDati, 6 mleDati, loDati, lauDati / RdittvAd hasvAbhAve amimeDat , amicheDat , amimleDat , aluloDat , alulauDat / zauDrAdayo loDavarjASTAntA ityanye // 240 roDa 241 rauTTa 242 tauDa anaadre| roddti| rurodd| RdittvAt aruroDat // rauTTa / rauDati / rurauDa / RdittvAt arurauDat // tautttt| tauDati / tutaudd| RdittvAt atutauDat // 243 krIr3a vihAre / krIDati / cikriidd| "krIDo'kUjane" 3 / 3 / 33 / ityAtmanepadam , saGkrIDate, kUjane tu saGkrIDanti zakaTAni / "anvAG-pareH" 3 / 3 / 34 / anukrIDate, AkrIDate, parikrIDate / RdittvAd De na hrasvaH, acikrIDat / "AGaH krIDa-" 5 / 2 / 51 // iti ghinaNi AkrIDanazIla aakriiddii| te krIDitam / kte seTtvAt "kteTo-" 5 / 3 / 106 / ityaH, kriiddaa|| 244 tuDu 245 tUDa 246 tor3a toDane / toDanaM dAraNam / toDati / tutodd| RdittvAda 15 atutoDat / dAraNasya hiMsAvizeSatvAd "hantyarthAzca' iti curAditve toDayati / saMyuktaDAnto'yamityeke tudduti| ubhayorlakSyam "tuDatyaMhaH sakalamacirAttoDayatyazriyaM ca" // ___ tUr3a / tUDati / tutuudd| RdittvAt atutUDat / kte seTtvAt "kteTo-" 5 / 3 / 106 / ityaH, tUDA / / 247 huDa 248 hUDu 249 haTTa 250 hauDa gatau / hoDati, iDati, hUDati, hoDati / 20 RdittvAt ajuhoDat , ajuhUDat , ajuhUDat , ajuhauDat // __ 251 khoDa pratIpAte / gatAvityanuvRttergativiSaye pratIghAte / khoddti| RdittvAt acukhoDat / aci khoDaH paGguH / latve kholA zirastram // 252 viDa Akroze / veddti| viveDa / [uNAdau] "kuli-pili-" (u0 476) iti kityAle viDAlaH // 253 aDa udyame / aDati / vyaDati / aci vyaDaH / vyApUrvasya vyADaH / latve vyAlaH // 254 laDa vilAse / laDati / latve llti| jihvonmanthane ghaTAditvAd Nau hrasve laDayati, anyatra lADayati, latve lAlayati / nandyAditvAdane laDanA lalanA / aci lddH| laDaN upasevA 1 toDdhA torUpANi tudhAtutulyAnIti nAcAryeNollikhitAnIti jJeyam // 25 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 AcAryazrIhemacandraviracitaM [bhUvAdigaNe yAm upalADayati / laliN IpsAyAm lAlayate / "ghuravizabde" 4 / 4 / 68 / iti vizabdapratiSedhANNico'nityatve ullalate // ___255 kaDu mde| udittvAd ne knnddti| cakaNDa / kaDuG made udittvAd ne kaNDate / kaDamapyeke'tra paThanti, sa tu tudAdipAThenaiva gatArtha iti nehAdhIta // ___ 256 kadDa kArkazye / dopAntyo'yam / "tavargasya-" 1 / 3060 / iti dasya Datve kaDati / cakaDDa / aci kaDaH karkazaH / te seTtvAt "kteTo-" 5 / 3 / 106 / ityaH, kaDDA / vipi "padasya" 2 / 1 / 89 / iti saMyogAntalope kad kat / anye tu DopAntyamenaM manyante, tadA saMyogAntalope kaD kaT // 257 aDa abhiyoge| dopAntyaH / "tavargasya-" 1 / 3 / 60 / iti dasya Datve aDDati / 10 "anAto-" 4 / 1 / 69 / ityAtve ne ca AnaDu / sani "na b-d-nm-"4|1|5| iti dasya dvitvAbhAve aDiDiSati / kipi "padasya" 2 / 1 / 89 / iti saMyogAntalope ad at / anye tu DopAntyamenaM manyante, tadA saMyogAntalope aD aT ; sani "na ba-da-nam-" 4 / 1 / 5 / iti pratiSedhAbhAvAt DDi ityetasya dvitve aDiDDiSati // ___258 cudDa haavkrnne| hAvo bhAvasUcanam / dopAntyo'yam / "tavargasya-" 1 / 3 / 60 / iti 15 dasya Datve cuDuti / cucuGa / aci cuDaM bhagam / kipi sau "padasya-" 2 / 1189 / iti saMyogAntalope cud cut, sAdhucut / DopAntyo'yamityanye tatra saMyogAntalope cuD cuT // atha NAntA ekAnaviMzatiH seTaca259 aNa 260 raNa 261 vaNa 262 vraNa 263 vaNa 264 bhaNa 265 bhraNa 266 maNa 267 dhaNa 268 dhvaNa 269 dhraNa 270 kaNa 271 kvaNa 272 caNa zabde / zabdaH 20 zabdakriyA / aNati / ANa ANatuH / "tikkRtau nAmni" 5 / 171 / ityakaTi aNakaH / aci aNaH, kutsAyAM kapi aNakaH / uNAdau "kaNyaNerNit" (u0 56) ityuke ANukamakSimalam / "zalyaNe:-" (u0 59) iti NidUkaH, ANUkaM tadeva / "kaNyaNi-" (u0 169) iti vA NiDDaH, aNDaH ANDaH / "kR-za-kuTi-" (u0 619) iti vA NidiH, aNiH aannibhrkiilikaa| "bhR mR-ta-sari-" (u0 716) ityuH, aNuH / "aNe?'ntazca" (u0 836) iti NidUH, ANDU25 jlbhRnggaarH|| rnn| raNati / rarANa reNatuH rennuH| gatau ghaTAditvANNau hrakhaH, raNayati, anyatra rANayati / "prAja-bhAsa-" 4 / 2 / 36 / iti Nau De vA ikhatve ararANat arIraNat / aci raNaH / "yuvrnn-"5|3|28| ityali raNyate raNaH / raNantyasminniti "vyaJjanAd-" 5 / 3 / 132 / ghanityasyApavAde bAhulakAt "punAmni-" 5 / 3 / 130 / iti the raNaH / "cAlazabdArthAt-" 5 / 2 / 43 / ityane 1calaza sNpaa1|| Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parasmaidhAtavaH 255-272] svopanaM dhAtupArAyaNam / raNanazIlo rnnnH|| vnn| vaNati / "anAdezAdeH-" 4 / 1 / 24 / iti etvasya "na zasadadi-" 4 / 1 / 30 / iti vAditvAt pratiSedhe vavaNatuH vavaNuH / yaGi vaMvaNyate / yaGlupi vaMvaNIti vaMvaNti / vani "vanyAG-' 4 / 2 / 65 / iti Atve pravAvA / vici pravaNa / vipi "ahanpazcamasya-" 4 / 1 / 107 / iti dIrghatve pravAN / utpUrvAdaci pRSodarAditvAd do latve utkSaNam / ktau "ahanpaJcamasya-" 4 / 1 / 107 / iti dIrghatve tasya Tatve vANTiH / uNAdau "kami-vami-" (u0 618) iti / Nid iH, vANirvAk, DyAm vANI // vraNa / vraNati / aci vraNaH / beNaNa gAtravicUrNane adantaH, vraNayati // baNabiNati / "anAdezAde:-" 4 / 1 / 24 / iti etve beNatuH beNuH, pavargatRtIyAditvena "na zasa-dadi-" 4 / 1 / 30 / iti pratiSedhAbhAvaH / Nau--aci bANaH / "vyaJjanAd -" 5 / 3 / 132 / ghaJi baNantyasmin puDA iti bANaH // bhnn| bhnnti| Nau-aci bhANaH prbndhvishessH|| zraNa / bhraNati / babhrANa // maNa / maNati / mamANa meNatuH mennuH| uNAdau "maNi-va- 10 serNit" (u0 516) iti ave mANavaH ziSyaH / "padi-paThi-eci-"(u0607) iti iH, mnniH| "kuzika-"(u045) iti ike maiNiko mhaakumbhH|| dhnn| dhaNati / dadhANa // dhvnn| dhvaNati / dadhvANa // dhraNa / dhraNati / dadhrANa // kaNa / kaNati / ckaann| gatau ghaTAditvANNau hasvaMtve kaNayati, anyatra kANayati / aci kaNaH, kaNikA / ghani kANaH / uNAdau "syami-kaSi-" (u0 46) iti Ike kaNIkaH paTavAsaH / kaNIkA bhinnataNDulAvayavaH / "kaNyaNerNit" 15 (u0 56) iti uke kANukaH kAkaH, kANukam-akSimalam / "kaNi-bhallerdIrghazva vA" (u060) iti Uke kaNUko dhAnyastokaH, kANUkaH pakSI, kANUkam-akSimalaM tamazca / "vani-kaNi-" (u0 162) iti The kaNThaH / "kaNyaNi-" (u0 169) iti vA Niti De kANDaH zaraH, kaNDaM bhUSaNam / "laTikhaTi-" (u0 505) iti ve kaNvaM pApam , kaNvo medhAvI / "mR-zvi-" (u0 627) iti Icau kaNIciH zaGkhaH zakaTaM ca // kvaNa / kaNati / cakkANa / "navA kaNa-" 5 / 3 / 48 / iti vA'li 20 kaNaH kANaH / "nernada-" 5 / 3 / 26 / iti vA'li nikkaNaH nikkaannH| 'vaiNe kvaNaH" 5 / 3 / 27 / iti sopasargAd vA'li prakvaNaH prakvANo vINAyAH / uNAdau "sRNIkA-" (u0 50) iti nipAtanAd yaGantAdIke kaGkaNIko ghaNTAjAlam , tathA kimaH parAdIke kiGkiNIkA ghaNTikA // caNa / caNati / cacANa / hiMsA-dAna-gatiSu ghaTAditvAd Nau hUsvatve caNayati, anyatra cANayati / uNAdau "dR-ka-na-" (u0 27) iti ake cnnkH| "mahi-kaNi-" (u0 428) iti Niti Ure 25 cANUro viSNuhato mallaH // 1 paJcameti dIrgha pra saMpA 1 // 2 ulvaNaH / tau sNpaa1||3 "kuzika dRdika-makSikA-itika-pipIlikAdayaH" (u0 45) ityatra AdigrahaNAd gabdika-bhurika-bhulikAdInAmiva ayamapi // 4 vINAyAM bhavo vaiNaH, tasminnarthe vartamAnAdupasargapUrvAt kaNerbhAvAkoral vA syAt / prakvaNaH prakvANo viinnaayaaH| kathaM kyaNaH kvANo vINAyAH ? "naghA knn-"5||3||48|| ityAdinA sAmAnyena vidhAnAd vaiNe'pi bhavati / 5 "kimaH parAt kaNeH kiNa ca" (u0 50) dhA. pA0 5 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgaryazrIhemacandraviracitaM [bhUvAdigaNe ___ iha ca zabdArthatvAvizeSe'pi raNitaM nU purAdau, maNitaM suratakUjite, kaNitam Arte, kvaNitaM vINAdau rUDham / evamanyatrApi, kUjitaM vihagAdau, bRMhitaM gaje, hevitaM haye, vAzitaM pazuSu, garjitaM meghAdau, guJjitaM siMhAdAvityAdika lakSyAdabhyUhyam // 273 oNU apnyne| oNati / "guranAmyAde-" 3 / 4 / 48 / iti parokSAyA AmAdeze onnaanyckaar| RdittvAd Nau De "upAntyasyA-" 4 / 2 / 35 / iti hrasvAbhAve mA bhavAn oNiNat / nanu nityatvAdantaraGgatvAcca dvitve kRte upAntyAbhAvAdeva hUsvo na prApnoti kimRditkaraNena ? satyam , idameva RditkaraNaM jJApakam-nityamantaraGgaM ca dvitvamupAntyahasvo bAdhate, tenAnyatrApi pUrva hUsvaH pazcAd dvitvam , mA bhavAnaTiTat , mA bhavAnazizat / vani "vanyAG paJcamasya" 4 / 2 / 65 / iti Atve adAvA, striyAM "Na-svarA-" 2 / 4 / 4 / iti DyA nasya ratve ca avAvarI // 10 274 zoNa varNa-gatyoH / tAlavyAdiH / zoNati / zuzoNa zuzoNatuH zuzoNuH / RdittvAd hasvAbhAve azuzoNat / zoNitaH shonnitvaan| aci zoNo vairNaH, striyAM "navA zoNAdeH" 2 / 4 / 31 / iti vA GIH, zoNI zoNA / gatau "vyaJjanAd-" 5 / 3 / 132 / ghani zoNo ndH| uNAdau "ha-zyA-" (u0 210) iti ite zoNitam / / 275 zroNa 276 zloNa saGghAte / tAlavyAdI / zroNati / RdittvAt azuzroNat / aci gau15 rAditvAd DyAM ca zroNI / zroNiriti tu zRNoterauNAdike Nau // shlonn| zloNati / azuzloNat // 277 paiNa gati-preraNa-zleSaNeSu / paiNati / pipainn| yaGi pepaiNyate / RditvAt apipaiNat // atha tAntA daza seTazca278 citai saJjJAne / sajJAnaM saMvittiH / cetati / cicet| aidittvAt ktayorneT, cittaH cittavAn , cittam / "vAdibhyaH" 5 / 3 / 92 / iti ktau cittiH / "vau vyaJjanAde:-" 4 / 3 / 25 / iti 20 ktvA-sanoriTi vA kittve cititvA cetitvA, cicitiSati cicetiSati / Nau "sAhi-sAti-" 5 / 1 / 59 / iti ze cetayaH / vipi cetanaM cit / uNAdau "as" (u0 952) iti asi cetaH / citiNa saMvedane cetayate / cetanaH, cetanA // 279 ata sAtatyagamane / sAtatyena gamana nityagatiH / atati / Ata AtatuH AtuH / atitaa| sani atitissti| "kriyAvyatihAre-" 3 / 3 / 23 / iti gatyarthapratiSedhAd nAtmanepadam , vyatyatati / 25 Nigi Atayati maitram , atra phalavatkartaryapi "aNigi prANi-" 3 / 3 / 107 / iti parasmaipadam ; Atayati grAmaM caitramiti sakarmakatvavivakSAyAM tu calyarthatvAt "calyAhArArthe ' 3 / 3 / 108 / iti 1 + etanmadhyagataH pAThaH saMpA1 nAsti // 2 zoNa varNe ityasya aci zoNaH ujjvalo varNaH-nirdo. Saraktavarga ityarthaH // 3 dhuMda zravaNe ityasmAddhatoH "kA-vA-vI-krI-zri-zru-kSu-jvari-tUri-cUri-pUribhyo NiH" (u0 634) iti NiH, zroNirjaghanam / 4 'tyarthatvAnnAtma saMpA1 vA0 / Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parasmaidhAtayaH 273-283] svopajhaM dhAtupArAyaNam / parasmaipadam ; ubhayatrApi "gati-bodhA-" 2 / 2 / 5 / ityaNikkartuH karmatvam / Nau De oNerRditkagNajJApakAt pUrva hrasve pazcAd dvitve mA bhavAnatitat / "gatyarthA-" 5 / 1 / 11 / iti vA kartari kte atito grAmaM caitraH, pakSe yathAprAptam / karmaNi atito grAmazcaitreNa, karmAvivakSAyAM bhAve atitamanena / "adyarthAccAdhAre" 5 / 1 / 12 / idamaheratitam / atra "ktayorasadAdhAre" 2 / 2 / 91 / ityAdhAravarjanAt kartari SaSThIpratiSedho na bhavati / zatari atan / ktau attiH / uNAdau "bhINa-zali-" (u0 21) iti ke atka aatmaa| 5 "pyA-dhA-pan-' (u0 258) iti ne alno vAyuH / "tapyaNi-" (u0 569) ityase atsii| "pAdAcAtyajibhyAm" (u0 620) iti Nid iH, AtiH; paidAtiH, "padaH pAdasyA-" 3 / 2 / 95 / iti padAdezaH / "aterithiH" (u0 673) atithiH / "sAtmannAtman-" (u0 916) iti mani nipAtanAt AtmA // 280 cyuta Asecane / Asecanam ISatsekaH / cyotati / cyotitaa| RdittvAd "Rdicchvi-" 10 3 / 4 / 65 / iti vA'Gi acyutat acyotIt / "vau vyaJjanAdeH-" 4 / 3 / 25 / iti ktvA-sanoriTi vA kittve cyotitvA cyutitvA, cucyotiSati cucyutiSati / uNAdau "nAmyupAntya-" (u0 609) iti kid iH, cyutiH|| 281 cuta 282 cuta 283 scyuta kSaraNe / kSaraNaM sravaNam / cotati / RditvAd vA'Gi acutat acotIt // scutU / so dantyo'tra / "samya sh-pau"1|3|61| iti zatve zcotati / R- 16 dittvAd vA'Gi azcutat azcotIt // scyutU / so dantyaH, scyuzca yopAntyo'tra / "sasya za-pau" 1 / 3 / 61 / iti zatve zyotati / RdittvAd vA'Gi azyutat azthyotIt / SaT zyoti'ntIti "DnaH saH-" 1 / 3 / 18 / iti zco varjanAt zaH tso na bhavati / zco varjanAdeva ca sakArApadiSTaM kArya tadAdezasya tAlavyasyApi vijJAyate, tena ghRtaM zyotatIti kvip, ghRtazcyut , ghRtazcyutamAcakSANa iti Nici* antyasvarAdiluk, punaH kvip, "yvoM:-" 4 / 4 / 121 / iti yaluk, ghRtazca, tataH sau "saMyogasyAdau-" 20 2 / 1 / 88 / iti zaluki siddhaM ghRtaH / nanvatra "na sandhi-" 7 / 4 / 111 / ityatrAsklukIti varjanAd NilukaH sthAnitvapratiSedhAbhAve Niluk sthAnI iti padAntatvAbhAve salag na prAmotyeva, yathA sukusmayateH kvipi sau sukUriti / satyam / asklukIti varjanasya prAyikatvAd asadvidhau salukyapi sthAnitvapratiSedhAd bhavatyeva / zrutAvapi samAnametat / Adyo dramilAnAmeva, dvitIyaH kauzikasyaiva 1 ityatrAdhA saMpA1 vA0 // 2 atatIti AtiH pakSI // 3 pAdAbhyAmatatIti padAtiH pattiH / / 4 "atra "sasya zaSau" 1 / 3 / 61 // ityatrAnu ityadhikAre vartamAne zvavarjanAbhAve dantyasakArasya tsaH / syAditi / nanu tarhi upadezAvasthAyAmeva tAlavyaH panIyaH kiM dantyapaThaneneti, satyam , dantyaM paThannevaM jJApayati"dantyApadiSTaM kArya tAlavyasyApi bhavati paraM dantyasthAnaniSpannasya na sarvasya" tena bhavAn zete ityAdau tso na bhavati / nanu madhug ityatra "svarasya pare-" 74110 / iti sUtreNa NiloparUpasya svarAdezasya sthAnivattvAt zalopo na prApnoti, na ca vAcyaM "na sandhi-" 4111 / ityupatiSThate iti, asvalukIti vacanAt , yathA supUrvAt kusmayateH sukUrityatra / na / asklukItyatra namanirdezena 'nA nirdiSTamanityam' iti nyAyAt sthAnitvAbhAva iti"| Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrIhemacandraviracitaM [bhUvAdigaNe sammataH / evamanyatrApyAcAryabhedena dhAtupATho draSTavyaH // 284 jutU bhaasne| jotati / RdittvAd vA'Gi ajutat , ajotIt / "vau vynyjnaadeH"-4|3| 25 / iti vA kittve jotitvA jutitvA, jujotiSati jujutiSati // 285 atu bandhane / udittvAd ne antati / "anAto-'' 4 / 1 / 69 / ityAtve ne ca Ananta / 5 Nake antakaH / anye atu itu bandhane iti peTuH / intAJcakAra // 286 kita nivaase| ketati / anaTi saGketanam niketanam / ghaJi saGketaH / Nake ketkii| dhAtUnAmanekArthatvAt "kitaH saMzaya-pratIkAre" 3 / 4 / 6 / iti svArthe sani vicikitsati me manaH, cikitsatyAturaM vaidyaH / nigraha-vinAzAvapi pratIkArasyaiva bhedau, parakSetre cikitsyaiH pAradArikaH, ciki syAni kSetre tRNAAne // 10 287 Rta ghRNA-gati-spardheSu / "RtemayaH" 3 / 4 / 3 / iti svArthe GIye RtIyate / "azavi te vA" 3 / 4 / 4 / iti vA GIye RtIyitA, RtIyAzcakre; pakSe artitA, aanrt| "RttRSa-" 4 / 3 / 24 / iti seTaH ktvo vA kittve RtitvA artitvA // atha thAntAH SaT seTazca 288 kuthu 289 puthu 290 luthu 291 mathu 292 mantha 293 mAntha hiMsA-saGkke15 shyoH| hiMsA prANyupaghAtaH, saGklezo bAdhA / udittvAd ne kunthati, kunthyate / kte kunthitam / ktvi kunthitvA / kunthaz saGkleze kuzzAti, kuthyate, kuthitam // puthu / udittvAd ne punthati, punthyate, punthitam // luthu udittvAd ne lunthati, lunthyate, lunthitam // mthu| udittvAd ne manthati, manthyate, manthitam // mantha / nopaantyaa'ym| viloddne'ymityeke| manthati / mathyate / mathitam / "RttRSa-" 4 / 3 / 24 / iti seTaH ktvo vA kittve mathitvA, manthitvA / 20 aci manthaH / manthaz viloDane manAti mathnItaH // mAntha / mAnthati - / mAthyate // ___ atha dAntAH SaDviMzatiH skandavarjAH seTazca 294 khAdR bhkssnne| khAdati / cakhAda / RdittvAd hUsvAbhAve acakhAdat / "gati-bodhA-''hArA-" 2 / 2 / 5 / iti sUtreNa khAdivarjanAdaNikartuH karmatvAbhAve khAdayatyodanaM caitreNa maitraH, atra phalavatkartaryapi "calyAhArArthe-' 3 / 3 / 108 / iti prsmaipdm| "nind-hiNs-"5|2|68| iti Nake khAdanazIlaH 25 khAdakaH // 1 anavadhAraNAtmakaH pratyayaH saMzayaH, pratIkAro duHkhahetonirAkaraNam // 2 saMzete ityathaH // 3 pratikarotItyarthaH // 4 nanu anyairnigraha-vinAzayorapi san kathitaH tat svIyamate katham iti zaGkAyAmAha-nigraha-vinAzau iti // 5 niprAhya ityarthaH // 6 vinAzayitavyAni, apanetavyAni vetyarthaH // 7 nanu DIya iti adantAkaraNe'mi. RtIyate ityAdi setsyati kimadantakaraNena ? satyam, RtIyate ityAdInAmadantakaraNAbhAve'pi siddhiH paraM ArtitIya ityatrAdantatAyAH phalam , anyathA Atitiyat iti syAt / ukAra AtmanepadArthaH guNAbhAvArthazca / Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parasmaidhAtavaH 284-301] svopajhaM dhAtupArAyaNam / __295 bada sthairye / oSThyAdiH / vada vyaktAyAM vAci iti tu dntyosstthyaadiH| badati / badyate / te baditam / uNAdau "Rcchi -caTi-" (u0 397) iti are badarI badaram / pakArAdirayamiti kaNvaH, padati / / 296 khada hiMsAyAM ca / cakArAt sthairye / khadati / aci bhidAditvAd vA'Gi khadA / uNAdau "madi-mandi-" (u0 412) iti ire khadiraH // __297 gada vyaktAyAM vAci / gadati / jagAda / "ne -dA-" 2 / 3179 / iti neNatve praNi gadati, praNyagadat / praNyAgadat , "pade'ntare-" 2 / 3 / 93 / ityatrA''Go varjanAd AbyavAye'pi gatvam / "yama-mada-" 5 / 1 / 30 / ityamargAd ye gadyam / sopasargAd dhyaNi nigAdyo dharmaH / aci gdH| bhidAditvAdaGi gadA / "ajAteH-" 5 / 1 / 154 / iti Nini anugAdI / "nernd-"5/3|26| iti vA'li nigadaH, nigAdaH / uNAdau "kani-gadi-" (u0 8) iti aH svarUpadvitvaM ca, gadgado- 10 'vyaktavAk, gadgadamavyaktavacanam / gadaN garje adantaH, gadayati // . 298 rada vilekhane / vilekhanam utpATanam / radati / rarAda / anaTi radanam / nandyAditvAdane radanaH / aci radaH // 299 Nada 300 likSvidA avyakte zabde / zabdamAtre ityanye / "pAThe dhAtvAdeo nH"2|3| 97 / iti natve nadati / "adurupsrgaa-"2|3|37| iti Natve praNadati / "ne -' 2 / 3 / 79 / 15 iti nerNatve praNinadati / aci nadaH / gaurAditvAdai DyAM nadI / "krtunnin"5|1|153| iti Nini "pUrvapadasthAt-" 2|3|64|iti Natve ca khara iva nadati kharaNAdI, asaJjJAyAM tu khrnaadii| 'nernada-" 5 / 3 / 26 / iti vA'li ninadaH, ninaadH| uNAdau "dA-bhU-kSaNi-" (u0 793) iti anuGi nadanurmedhaH / nadaN bhAsArthaH nAdayati, pranAdayati // vizvidA / zvedati / cikSveda / yaGi cekSvidyate yaGlupi cekSvidIti cekSvetti / iTi kSveditA, kSveditum / AdittvAt ktayorneTa 20 viNaH, viSNavAn / "navA bhAvArambhe' 4 / 4 / 72 / iti veTi viNNam zveditamanena / prazciNNaH prakSveditaH, atra "na DIG-zIG-" 4 / 3 / 27 / itITi kittvAbhAvAdguNaH / zrIttvAd "jJAnecchA-'rcA-" 5 / 2 / 92 / iti satyarthe ktaH, kSvidyate viSNaH / anusvAredayamityeke, tanmate iDabhAve dettA, zvettum / DAnto'yamityeke, kSveDA // __301 arda gati-yAcanayoH / ardati / "anAto-' 4 / 1 / 69 / ityAtve ne ca aanrd| sani 25 "ayi raH" 4 / 1 / 6 / iti ratya dvitvAbhAve adidiSati / grahAditvAd Nini smrdii| nandyAditvAd ane janArdanaH / "saM-ni-verardaH" 4 / 4 / 63 / iti ktayorneT, samarNaH, nyaNaH, vyrnnH| "avidUre'bheH" 1 "RvarNavyaJjanAd dhyaN" 5 / 1 / 17 / iti sUtreNa // 2 "gaurAdibhyo mukhyAda GIH" 2 / 4 / 19 / .3 "AditaH" 4 / 4 / 71 / iti sUtreNa // 4 atra dAntatvAt "radAdamUrccha-madaH ktayordasya ca" ' 4 / 2 / 69 / iti sUtreNa ka ktavatoH tasya tadyoge dhAtordazca naH, "rapRvarNAd no nn-"2|3|63|iti nasya NaH / Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrIhemacandraviracitaM [bhUvAdigaNe 4 / 4 / 64 / abhyaNe shete| avidUrAdanyatra abhyarditazcauraH pIDita ityarthaH, ata eva yAcanasthAne yAtanetyeke paThanti, arditaH khedita ityarthaH / Rtha adie hiMsAyAm "yujAdernavA" 3 / 4 / 18 // iti vA Nici ardayati ardte|| 302 naI 303 parda 304 garda zande / nardati / nopadezatvAd NatvAbhAve prnrdti|| garda / "pAThe-" 2 / 3 / 97 / iti natve nardati / NopadezatvAd Natve praNardati / grahAditvAd Nini na naItIti anardI / "kartuNin" 5 / 1 / 153 / siMha iva vinardati siNhvinrdii|| garda / grdti| jagarda / te seTtvAt "kteTo-" 5 / 3 / 106 / ityaH, nardA gardA / uNAdau "kR-za-" (u0 329) iti abhe grdbhH|| 305 tarda hiMsAyAma / tardati / tatarda / Nake vitardikA vediH / te seTtvAd aH, tardA // 10 306 karda kutsite zabde / kardati / cakarda / kte seTtvAt kardA / uNAdau "sR-pR-prathi-" (u0 347) iti ame kardamaH / / ___307 kharda dazane / dazanamiha dandazUkakartRka dantakarma svabhAvAcca dhAtuH sAdhanapradhAnaprayogasamavAyI / khardati / ckhrd| aci ghani ca khardaH / kte seTtvAt khrdaa| pUrve tu kharda dandazUke iti ghaThanti, vyAcakSate ca-dandazanazIlo dandazUka ucyate, anena ca 15 tadviSayA kriyA lakSyate, kriyArthatvAd dhaatoH| dandazana iti yu(lyu)Dantanirdeze'pi tadviSayA kriyA prtiiyte| kintu sAdhananirdezaH sAdhanapradhAnaprayogasamavAyitvajJApanArtha iti // 308 adu bandhane / udittvAd ne andati / "anAto-" 4 / 1 / 69 / iti Atve ne ca 1 sarvAsvapi pratiSu 'bhyaNe sene / avi iti pATho dRzyate // 2 "310 kharda daMdazake"-zAkaTAyana dhAtupATha / "kharda dndshke| dandazUko daMzanazIlaH svabhAvabhUtagarhitadaMzanakriyAkartA / anena tatsamavetA svabhAvabhUtagahitakriyA lakSyate dhAtoH kriyAvacanatvAt / evam anyatrApi dravyanirdeze kriyA lkssyte| daMdazana ityetannoktam , tAcchIlyArthasya saMgraho na syAt"-maitreyarakSitaracitadhAtupradIpa pR0 14-dhAtu aMka 59 / "kharda dndshuuke| dandazaka iti dandazakakartRkA kriyA abhidhiiyte| sAdhanapradhAnapraNegitvasthApanArthaM dandazUkaprahaNam-iti saMmatA-taraGgiNyau / dandarko garhito daMzanazIlaH, iha tu tatsthA kriyA, daMza ityanuktiH tAcchIlyAdipratipattyarthA iti maitreye pratipAditam / dantazUka iti kezavasvAmI dakArasya sthAne takAramAha"-- ityAdi / mAdhavIyA dhAtuvRtti pR. 91 dhAtuaMka 60 / "kharda dndshke| daMzahiMsAdirUpAyAM dandazakakriyAyAm-ityarthaH"-siddhAMtakaumudI 7-4-7 sUtra dhAtu aMka 24 / 3 yaGanta tapA0 // 4 "ati adi bandhane / atra dhanapAlaH-tAntaM draviDAH ptthnti| AyaryAstu dAntam-iti / ubhayamiti maitreya-svAmi-kAzyapa-sammatAkArAdayaH"-mAdhavIyA dhAtuvRtti. pR0 93 dhAtuaMka 62 / "atyAdayaH (ati-adi-idi-bidi-gaDi-) paJcaite na tikaviSayAH iti kAzyapaH mAdhavIyA dhAtavRtti pR. 94 dhaatuaNk-65| Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parasmaidhAtavaH 302-317] svopajhaM dhAtupArAyaNam / Ananda / aci andaH / kte seTtvAt andA / uNAdau "kRSi-cami-" (u0 829) iti UH, andUrgajayAdazRGkhalam // 309 idu paramaizvarye / paramaizvaryaM prmeshnkriyaa| udittvAd ne indati / "gurunAmyAdeH-" 3 / 4 / 48 / ityAmAdeze indAJcakAra / ke seTvAt indA / anaTi indanam / uNAdau "bhI-vRdhi-" (u0 387) iti re indrH|| ____310 'vi(vi)du avayave / avayava ekadezaH, anena svagatA kriyA lakSyate / udittvAd ne vi(bi)ndati / yadyabhidhAnamasti vi(bi)nduriti dRzyate, yathA gaNDati gaNDa iti / uNAdau "bhR-mR-tRtsari-"(u0 716) iti uH, vi(bi)nduH // 311 Nidu kutsAyAm / "pAThe-' 2 / 3 / 97 / iti Nasya natve udittvAd ne nindati / NopadezatvAd Natve prnnindti| "nisa-nikSa-nindaH kRti vA" 2 / 3 / 84 / iti vA Natve praNindanam , 10 pranindanam / "ninda-hiMsa-" 5 / 2 / 68 / iti Nake nindanazIlo nindakaH / te seTtvAt nindA // 312 Tunadu samRddhau / udittvAd ne nandati / nopadezatvAd na Natvam, pranandati / nananda / Nau "nandyAdibhyo-" 5 / 1 / 52 / ityane nndnH| aci nandatIti nandaH, Api nandA tithiH, gaurAditvAd DyAm nandI nanda eva / "prajJAdi-" 7 / 1 / 165 / aNi nAndaH, striyAM naandii| nando'syAstIti nandI / Nake nandakaH / dvittvAt "Tito'thuH" 5 / 3 / 83 // nandathuH / uNAdau "hi-nandi-" (u0 15 220) ityante nandantaH sakhA, nandantI sakhI / "tR-ji-" (u0 221) iti Nau ante nandayanto rAjA / "hRSi-puSi-" (u0 797) iti Nau-inau nandayitnuH putraH / "yati-nanandibhyAM dIrghazca" (u0 856) iti RH, nanAndA nanAndarau // 313 cadu diiptyaa-''hlaadyoH| AhlAda aahvaadnm-aanndotpaadnmityrthH| udittvAd ne candati / cacanda / "ramyAdibhyaH-" 5 / 3 / 126 // ityanaTi candati-dIpyate AhlAdayati ceti candanam / 20 uNAdau "bhI-vRdhi-" (u0 387) iti re candraH / "madi-mandi-" (u0 412) iti ire candirazcandraH / chanda iti tu "chadi-vahibhyAm-" (u0 954) iti asi chAdayateH // 314 tradu ceSTAyAm / udittvAd ne trandati / tatranda // 315 kadu 316 kradu 317 kladu rodanA-''hvAnayoH / udittvAd ne kandati / cakanda / aci 1 "bidi avayave / avayava iti avayavakriyA ucyte| bshaadiH| bindati, bibinda, binditA ityaadi| binduH bAhulakAd u-pratyayaH / atra maitreyaH "binduricchuH" iti sUtraM bazAdiM paThan binduzabdaM vyudapAdayat / vRttau tu tatra vettereva paatthH| atra sammatAyAm-'bhidi avayave' / yadyabhidhAnamasti 'bhinduH' iti dRshyte"| mAdhavIyA dhAtuvRtti pR.94 dhAtuaMka 64 / 2 "adurupasargAntaro Na-hinu-mInA-''neH" 2 / 3 / 77 / ityanena / 3 napUrvAd nandateH / 4 atra nakhAditvAd (3 / 2 / 128) no't na bhavati // 5 chadaN saMvaraNe ityasmAt asa dhAtozca chanda ityAdezaH, chando vedaH icchA vAgbandhavizeSazca / Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 AcAryazrIhemacandraviracita [bhUvAdigaNe kando mUlam / uNAdau "Rcchi-caTi-" (u0 397) iti are kndraa| "mR-mR-tR-tsari-" (u0 716) iti uH kanduH pAkasthAnam / kanduka iti tu "kami-timerdo'ntazca" (u0 54) iti uke kmeH|| Rdu / udittvAd ne krandati / cakranda / "nanyAdibhyo-" 5 / 1 / 52 / ityane saGkandanaH / SaSi aakrndH|| kladu / udittvAd ne kndti| cakkanda / kaduG kraduG kladuG iti ghaTAdAvAtmanepadinaH, kandate krandate vandate // 318 klidu paridevane / paridevanaM zocanam / udittvAd ne klindati / kvindyate / te klinditH| kliduG paridevane klindte| klidauca ArdrabhAve kliyati / kinnaH // 319 skandaM gti-shossnnyoH| skandati / skadyate / caskanda casphandatuH csknduH| "ve: 20 skando'ktayoH" 2 / 3 / 51 / iti vA Satve viSkandati, viskandati / "pareH" 2 / 3 / 52 / iti ktayo10 rapi vA Satve pariSkaNNaH paripkannaH / RdittvAd vA'Gi askadat askAnsIt / anusvArettvAd neda, skantA, skantsyati / yaGi "vshv-sNs-"4|1|50| iti pUrvasya nyAgame cniiskdyte| yaGlupi canIskandIti, canIskanti / aci skandaH, praskandaH / "skanda-syandaH" 5 / 3 / 30 / iti ktvaH kittvAbhAvAd nalopAbhAve skantvA, praskandha / yAdeH ktvo na akittvamityeke, praskartha / "muji-patyA- 25 dibhyH-"5|3|128| ityanaTi praskandatyasmAditi praskandanaH / "viza-pata-" 5 / 4 / 81 // iti Nami 15 gehAvaskandamAste gehaM gehamavaskandamAste gehamavaskandamavaskandamAste / uNAdau "skandhamibhyAM dhaH" (u0 251) behulAdhikArAd dasya luk, skandhaH aMsaH / "skande' ca" (u0 960) iti asi skandhaH skandhasI / "Askandyate canIskandyate iti lakSye nalopo na dRzyate sa cecchiSTasammatastato nalopAbhAvazcintyaH" iti vAcakavAttikam // atha dhAntAtrayaH20 320 vidhU gatyAm / "SaH so-" 2 / 3 / 98 / iti satve sedhati / sisedha, "gatau sedhaH" 2361 / iti na Satvam; Nau parisedhayati gAm , gamayatItyarthaH / gateranyatra "sthA-seni-" 2 / 3 / 40 / iti Satve pratiSedhati pApAt , anekArthatvAcAyaM niSedhe'pi vartate / SopadezatvAd gateranyatra "nAmyantasthA-" 2 / 3 / 15 / iti patve siSedha / iTi sedhiSyati / UdittvAd "Udito vA" 4 / 4 / 42 // iti ktvi veTi siddhvA sedhitvA siMdhitvA, "vau vyaJjanAde:-" 4 / 3 / 25 / itITi ktvo vA ki25 tvam / sani sisidhiSati sisedhiSati / ktvi veTtvAt ktayorneT , siddhaH siddhavAn / niranubandhapAThe 1 kamUGa kAntau ityasya // 2 Acakranva saMpA 1 vA. // 3 "no vyaJjanasyAnuditaH" 4 / 2 / 45) iti naluki ||4"srvdhaatuunaaN bahulaM vedatvamityanye, AskandiSam AskAntsam , Askantavyam AskanditavyamityAdi, evamanyadhAtuSvapi pakkA pacitA, paTTA, paTitA ityAdi / idaM ca mataM "dhUgauditaH" 4 // 4 // 3 // ityatra vyavasthitavibhASAvijJAnAd "bhAgamazAstramanityam" iti nyAyAcca svamate'pi sagRhItaM draSTavyam" -kriyAratnasamuccaya pR. 66 'skandaM dhAtu. / 5bAhulakAda. saMpA 1 vaa0|| 6 sani pra0 saM1 saM2 tapA. nAsti // 7 "Ni-storevA-" 23 // 3 // iti niyamena SasvAbhAve // 8"veTo'pataH" 44162 // iti sUtreNa / Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 parasmaidhAtavaH 318-328] svopajhaM dhAtupArAyaNam / tu sidhitaH / Sica saMrAddhau / sidhyati / nisidhyati, "sthA-seni-' 2 / 3 / 40 / ityatra sedhanirdezAd nAtra Satvam / seddhA, setsyati // 321 Sidhau zAstra-mAGgalyayoH / zAstraM zAstraviSayaM zAsanam , mAGgalyaM mAlaviSayA kriyaa| anayorevArthayorayamaudit , arthAntare punarUdit pUrvaka eva, anyathA tatpATho'narthakaH syAt , arthAntare'pyanenaiveDikalpasya sarvatraiva siddhatvAt / "SaH so-" 2 / 3 / 98 / iti satve sedhati / popadezatvAt / sasya kRtatve "nAmyantasthA-" 2 / 3.15 / iti Satvam , sissedh| "sthA-seni-" 2 / 3 / 4 0 / iti Satve abhiSedhati, yaGlupi abhiSeSidhIti, avyavAye abhyaSedhat / ghaJi sedhaH, zobhanaH sedhaH suSedhaH, "nirduHso:-" 2 / 3 / 31 / iti Satvan / audittvAt "dhUgauditaH" 4 / 4 / 38 / iti veTa, seddhA sedhitA / parokSAyAM "skrasR-vR-" 4 / 4 / 81 / iti nityamiTa , siSidhiva siSidhima / "ghasekasvarA-" 4 / 4 / 82 / iti niyamAt kasau neT, siSidhvAn / veTtvAd "veTo'pataH" 4 / 4 / 62 / iti ktayoneMT , 10 siddhaH siddhavAn / uNAdau "Rjyaji-" (u0 388) iti kiti re sidhro vRkSaH, kapi sidhakaH / / 322 zundha zuddhau / zundhati / iTei zudhitaH zudhitavAn / zudhaMca zauce zudhyati, zuddhaH zuddhavAn / zundhiN zuddhau "gujAdernavA" 3 / 4 / 18 / iti vA Nici zundhate zudhitaH, zundhayati zundhitaH // atha nAntA nava seTazca 323 stana 324 dhana 325 dhvana 326 cana 327 svana 328 vana zande / stanati / tastAna / iTi stanitA / aci stanaH / zabde ghaTAditvAd Nigi hasve stanayati, anyatra stAnayati / ghani abhiniSTAno visargaH, "abhi-niHSTAnaH" 2 / 3 / 24 / iti Satvam / "asmaanlope-"4|1|63| iti sanvadbhAve atistanat / stanaN garje adantaH, stanayati, samAnalopitvAt sanvadbhAvAbhAve atastanat // dhana / dhanati / aci dhanam / iTi dhanitA, dhaniSyati / "mn-vn-"5|1| 20 147 / iti vanip , dhanvA, bAhulakAdAtvAbhAvaH / uNAdau "kRSi-cami-"(u0 829) iti UH, dhanUjyAM cApaM ca / "rudyarti-"(u0 997) iti usi dhanuH // dhvn| dhvanati / dadhvAna / yaGi dandhvanyate / iTi dhvanitA, dhvanipyati / aci dhvanaH / te "kSubdha-viribdha-" 4 / 4 / 70 / iti nipAtanAt tamasi neTa , dhvAntaM tamaH, dhvanitamanyat / zabde ghaTAditvAd Nau hrasve dhvanayati, anyatra dhvAnayati / uNAdau "padi-paThi-" (u0 607) iti iH, dhvniH| vanaN zabde adantaH, dhvanayati // 25 cana / canati / hiMsAyAM ghaTAditvAd Nau hUsve canayati // svana / dantyAdiH / vanati / sasvAna / "vyavAt svano'zane" 2 / 3 / 43 / iti Satve viSvAti avaSvaNati, viSaSvANa avaSaSvANa, 1 'sedha' iti kRtaguNasya nirdeshH| nanu sedha ityatra akArazravaNAt "tivA zavA" iti nyAyAt yalapi / 'na bhaviSyati iti cet, na, akAro'troccAraNArthaH, na tu zanirdezaH, tena yaGlupyapi bhavI, pratiSeSidhIti // 2 bhuGkte ityarthaH-sazabdaM bhuGkte ityarthaH iti vRttikaarH| "tathA ca vRttau abhyavahArakriyAvizeSo'bhidhIyatedhA0pA* 6 Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrIhemacandraviracita [bhUvAdigaNe vyaSvaNat avASvaNat : azanAdanyatra na Satvam , visvanati meghaH / parokSAyAM "na-prama-" 4 / 1 / 26 / iti vaitve svenatuH ssvntuH| avataMsane ghaTAditvAd Nau hUsve svanayati, anyatra svAnayati / seTtvAt svanitA, svaniSyati / "navA kvnn-"5|3|48| iti vA ali svanaH svAnaH / "kSubdha-viribdha-" 4 / 4 / 70 / iti manasi kte neT , svAntaM manaH, svanitamanyat / "zvasa-japa-" 5 4 / 4 / 75 / iti AGpUrvAt kte vA neT , AsvAntaH Asvanito mRdaGgaH, AsvAntam AsvanitaM mnH| "nernd-"5|3|26| iti vA ali nisvanaH nisvaanH|| vana / vanati / vavAna / yaDi vaMvanyate / yaGlupi vanIti, taisi kvAntaH / "ymi-rmi-"4|2|55| ityatra vanatIti tivanirdezAt nalopAbhAve "ahanpaJcama-" 4 / 1 / 107 / iti dIrghatvam / iTi vanitA, vaniSyati / aci mRga-vihagazabdairvanatIti vanam // 10 329 vana 330 pana bhaktau / bhaktibhaMjanam / vaniH arthabhedArtha punarihAdhItaH / vanati / anaTi saMvananam / ktau "ymi-rmi-"4|2|55| iAte nalope vatiH / tiki "na tiki-"4|2|59| iti. dIrgha-nalopAbhAve vanyAt vantiH / te vanitam , vnitaa| uNAdau "jaThara-krakara-"(u0 403) iti nipAtanAt are vaanrH| "vani-vapibhyAM Nit" (u0 421) iti Ire vaaniirH| vanUyi yAcane vanute // pana / "SaH so-"2|3|98| iti satve sanati / sasAna senatuH senuH / "ye navA" 15 4 / 2 / 62 / iti vA Atve sAyate sanyate / yaGi sAsAyate saMsanyate / yaGlupi. saMsanIti, tasi "AH khni-"4|2|60| iti Atve saMsAtaH / iTi sanitA, saniSyati / sani "ivRdh-"4|4|47| iti veTi sisaniSati, "nni-storevaa-"2|3|37| iti niyamAdatra na Satvam ; "sani" 4 / 2 / 61 / ityAtve siSAsati, atra SopadezatvAd "nAmyantasthA-" 2 / 3 / 15 / iti Satvam / Nau . asISaNat / kto ___"AH khni-"4|2|60| ityAtve sAtiH / tiki "tau sanastiki" 4 / 2 / 64 / iti vA Atva-nalukoH 20 sAtiH satiH, pakSe "ahanpaJcamasya-" 4 / 1 / 107 / iti dIrdhe sAntiH, tadevaM sanatestiki trairU pyam / uNAdau "kR-vA-pA-ji-"(u0 1) iti uNi sAnuH / SaNUyI dAne sanoti sanute, tiki sAtiH satiH, pakSe tanAditvAd "na tiki dIrghazca" 4 / 2 / 59 // iti dIrgha-nalugabhAve santiH // 331 kanai dIpti-kAnti-gatiSu / dIptiH prakAzaH, kAntiH zAbhA / kanati / cakAna / iTi kaniSyati / aidittvAt ktayorneT kAntaH, zIlyAditvAt satyarthe ktaH, kAntavAn / vani sukaavaa| 25 kvipi sukA sukAnau / uNAdau "da-ka-na-"(u0 27) iti ake knkm| "kanerInakaH" (u0 73) kanInikA / "sthA-chA-mA-"(u0 357) iti ye kanyA // yatra svananamastIti sazabdaM bhuGkte ityrthH| pinAkI tu bhujAnaH kiJcit zabdaM karotIti / kAzyapastu bhojanamevArthamAha / bodhinyAse'pi pakSatrayamapi darzitam"- mAdhavIyadhAtuvRttau pR. 143 dhAtuaMka 12 / 1 viSayeSu anAkulaM manaH .svAntamityanye // 2 manasA ghaTitaM spRSTamiti yAvat // 3 tasi tRtIyapuruSadvivacanasUcake pratyaye // 4 sambhakto saMpA1 sN||5"tik-kRtau nAmni" 5 / 1 / 71 / ityanena AziSi tik // 6 vani kAvA susNpaa1|| Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parasmaidhAtavaH 329-334] svopajhaM dhAtupArAyaNam / 'atha pAntAH pazcadaza, gupau veda, tapaM saplaM aniTI, zepAH seTaH - 332 gupau rakSaNe / "gupau-dhuup-"3|4|1| iti svArthe AyaH, gopAyati / "azavi te vA" 3 / 4 / 4 / iti vA Aye gopAyAzcakAra, jugopa / gopAyitA, pakSe audittvAd veTi goptA gopitA / "kupya-bhidyodhya-" 5 / 1 / 39 / iti nipAtanAt kyapi kuMpyaM suvarNa-rajatAbhyAmanyad dhanam , anyatra "shki-tki-"5|1|29| iti ye gopyam / Aye "zaMsi-pratyayAt" 5 / 3 / 105 / iti aH gopAyA, 5 pakSe to guptiH| gupi gopana-kutsanayoH jugupsate / gupac vyAkulatve gupyati / gupaNa bhAsArthaH gopayati, gopanA // ___333 tapaM 334 dhUpa santApe / tapati / "nisastape-' 2 / 3 / 35 / iti Satve niSTapati / "vyudastapaH" 3 / 3 / 87 / ityAtmanepadam , vitapate uttapate; vitapati uttapati pRSTham / tatApa tepatuH tepuH / yaGi tAtapyate / yaGlupi tAtapIti tAtapti / anuskhArettvAd neT , taptA, taptum / "tapestapaH- 10 karmakAt" 3 / 4 / 85 / iti kartayAtmanepadaM kyazca, tapyate tapaH sAdhuH-1 arjayatItyarthaH / atapta tapaH sAdhuH, + / atra "tapaH karba tApe ca" 3 / 4 / 91 / iti mirna bhavati / anvavAtapta pApaH pApena karmaNA, atrAnutApe jij na bhvti| "nandyAdibhyaH" 5 / 1 / 52 / ityane tapanaH / "shki-tki-"5|1| 29 / iti ye tapyam / "llaatt-vaat-"5|1|125| iti khazi lalATantapaH / "dviSantapa-parantapo" 1 gupau iti aukAro gupi gopane ityasya nivRttyarthaH yaGlubnivRttyarthazca / gupaNa bhAsArthaH gupada vyAkulatve anayozca katham ? anayostu dhUpasAhacaryAt niraasH| nanu dhUpa curAdirapyasti, satyam , aNijantavicchasAhacaryAt bhauvAdikasyaiva grahaNam / nanu vicchirapi bhAsArthaH curAdistat kathaM tena sAhacaryam , satyam , tasya aNijantAbhyAM paNi-panibhyAM sAhacaryAnnirAsaH / nanu yaGpratyayasya prAptireva nAsti Ayapratyaye'nekasvaratvAt tat kathaM 'yaGlubnivRttyarthazca' ityuktam , satyam , azakviSaye vikalpitasyA''yasya prathamaM yaki 'prakRtigrahaNe yaDUlubantasyApi' iti nyAyAt prAptiH // 2 nanu AyasyAdantatvAbhAve'pi gopAyati ityAdi sidhyati kimadantakaraNena? satyam , AyasyAdantatvAbhAve ajugopAyat ityAdisthAne "upAntyasyA-" 4 / 2 / 35 / iti hasvatve ajugopayadityAdyaniSTaM syAt ityadantakaraNaphalam // 3 gopAyyate tat iti gupeH kyap AdeH katvaM ca // 4 "AtU" 2 / 4 / 18 / ityAp saM1 Ti. // 5 sakRdani sprshytiityrthH| anAsevAyAmiti kim ? nistapati-puna: puna: tapati ityrthH| kathaM tarhi 'niSTaptaM rakSaH, niSTaptA arAtayaH' iti ! atra sadapyAsevanaM na vivakSyate iti / 'niratapat' ityatra kathaM na Satvam ? ucyate, atra pUrva kRtamapi SatvaM parasminnaDAgame "NaSamasat-" 2 / 1 / 60 / ityanenAsiddham iti // 6 iti sUtreNa akarmakAt svAGgakarmakAcca / akarmakatvaM cAsya dIpyate jvalati bhAsate rocate ityeSu artheSu / yathA-vitapate raviH, dIpyate-sAmAnyena dIpto bhavati; jvalati-jvAlAvAn bhavati, bhAsate-udbhUtarUpo bhavati, rocate-kiraNavAn bhavati ityarthAH / sve'Gge uttapate vitapate pANim - tApayatItyarthaH / yadA ayamasvAGgakarmakastadA uttapati suvarNa suvarNakAraH-davIkarotItyarthaH ityeva bhavati ||7"atr tapaterarjanamartha iti / sAdhustatra kartA, yatrA tau-sAdhuH-karma 'upavAsAdIni tapAMsi sAdhu santapanti iti, tatra tapirduHkhAnubhAvanArtha iti karmaNastapaso vyApAro duHkhajananamiti kriyAbhedAdvidhyarthametat-mA0 dhAvR0 pR0 197 dhaatu-965| 8 svastikamadhyagataH pAThaH saMpA1 nAsti // 9 nanvanena sAmAnyena sAnutApe'nanutApe ca kartari karmakartari ca bhaviSyati kimanutApagrahaNeneti ! satyam , anutApagrahagaM bhAve karmaNi cArtham tena karmakartari anvavAtapta kitavaH svayameva, kartari atapta tapAMsi sAdhuH, bhAve anvatapta caitreNa pazcAttapanaM kRtamityarthaH // 10 pazcAttA kArita ityarthaH / anutApAdanyatra udatApi suvarNa suvarNakAreNa iti jicA bhavitavyameva // 11 "khityananyayA'ruSo mo'nto hasvaca" 3 / 2 / 111 / iti mo'ntaH // Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 AcAryazrIhemacandraviracitaM [bhUvAdigaNe 5 / 1 / 108 / iti nipAtanAt khe dviSantapaH, parantapaH / "bhR-vR-ji-" 5 / 1 / 112 / iti khe sarvantapaH / ugAdau "as" (u0 952) iti asi tapaH tapasI // dhUpa / svArthe Aye dhUpAyati / aziti dhUpAyAJcakAra dudhUpa / dhUpAyitA, pakSe nityamiTi dhuupitaa| dhUpaNa bhAsArthaH dhUpayati // ___335 rapa 336 lapa 337 jalpa vyakte vacane |rpti / rApa repatuH repuH / rapitA, rapitum / 6 "Asu-yu-vapi-" 19 / 1 / 20 / iti dhyaNi rApyaH, abhirApyaH // lp| lapati / lalApa lepatuH lepuH / lapitA, lapitum / dhyaNi lApyaH, abhilApyaH / karaNe'naTi lapanaM mukham / kte lapitam / ghani AlApaH, saMlApaH, pralApaH / "matha-lapaH" 5|2|53iti ghinaNi pralapanazIlaH pralApI // jlp| jalpati / jajalpa / "kriyAvyatihAre-" 3 / 3 / 23 / ityatra zabdArthavarjanAnnAtmanepadam , vyatijalpati / "vRG-bhikSi-" 5 / 2 / 70 / iti TAke jalpAkaH, jalpAkI / ghaJi jalpaH // 10 338 japa mAnase ca / manonirvatrye vcne| cakArAd vyakte vacane / japati / jajApa jepatuH . jepuH / iTi japitA / "ga-lupa-" 3 / 4 / 12 / iti yaGi garhitaM japati jaJjapyate, atra "japa-jabha-" 4 / 1 / 52 / iti pUrvasya murantaH / "kR-vRSi-mRji-" 5 / 1 / 42 // iti vA kyapi japyam , pakSe dhyaNi jApyam , vikalpabalAdevAtra pa~vargalakSaNo yo na bhavati / "zokApanuda-" 5 / 1 / 143 / iti nipA tanAt ke karNejapaH sUcakaH, "amUrdha-mastakA-" 3 / 2 / 22 / iti saptamyA alup ; anyatra tRci kareM15 japitA mantrI / "zvasa-japa-" 4|4|75/iti ktayorvA neT , japtaH japitaH / "yji-jpi-"5|2|47/ iti yaGantAd Uke jnyjpuukH| "vyadha-japa-" 5 / 3 / 47 / ityanupasargAd ali japyate iti japaH / sopasargAd ghaJi upajApaH // 339 capa sAntvane / capati / cacApa cepatuH cepuH / aci capo vaMzaH tasya vikAraH cApaM dhanuH / uNAdau "divyavi-" (u0 142) iti aTe capaTo vipulaH / "capereTaH" (u0 158) 20 capeTaH / "mRdi-kandi-" (u0 465) iti ale capalaH // 340 papa samAye / "SaH so-" 2 / 3 / 98 // iti Sasya satve sapati / sasApa sepatuH sepuH / iTi sapitA, sapipyati / SopadezatvAd "Ni-storevA-" 2 / 3 / 37 / iti Satve siSApayiSati / yeSAM tu nAyaM SopadezasteSAM SatvAbhAve sisApayiSati / uNAdau "plu-jJA-yaji-" (u0 646) iti tau saptiH 1 nanvatropapade dviSatUzabdo dviSatIzabdo vA? yadvA 'nAmagrahaNe liGgaviziSTasyApi' iti nyAyAt ubhayorapi grahaNam ! ucyate, liGgaviziSTaparibhASAyA anityatvAt dviSacchabdopapado'yam na tu dviSatIzabdopapadaH, yadvA 'nipAtanasyeSTaviSayatvAt striyAmanabhidhAnam'iti bRhadavRttau shriihemcndrsuuryH| dviSatIzabde tu "karmaNo'Na" 5 / 3 / 14 / ityaNi dviSatItApaH, aNyantasya tu dviSattApaH paratApa iti // 2 etannAmA kazcit // 3"karaNA''dhAre" 5 / 3 / 129 / iti anaT ||4"shki-tkicti-yti-shsi-shi-yji-bhji-pvrgaat" 5 / 1 / 29 / iti sUtreNa vizeSAbhAvAt dhyaNa tu bhavatyeva vikalpasAmarthyAt ||5"cpo vRkSaH iti maitreyaH, veNuvizeSa iti daNDanAthaH" -mA0dhA..pR. 87 dhAtu-396 / 6 "samavAyaH sambandhaH samyagavabodho vA"-mA.dhA.pR0 87 dhAtu-397 / Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parasmaidhAtavaH 335-367] svopajhaM dhAtupArAyaNam / azvaH / "papyazaubhyAM tan" (u0 903) sapta ghaTAH / cAnto'yamiti cndrH| sacati / "palisacerivaH" (u0 522) sacivaH / paci secane sacate // ___341 sRplaM gatau / dntyaadiH| sarpati / kye sRpyate / sasarpa sasRpatuH sasRpuH / ladittvAdaGi asRpat / anusvArettvAd neT , saptA, saptum / "lihAdibhyaH" 5 / 1 / 50 / ityaci srpH| kuTilaM sarpatIti "gatyarthAt kuTile' 3 / 4 / 11 / iti yaGi aci sarIsRpaH, SopadezAbhAvAdatra na Satvam / 5 * 'RdupAntyAd-" 5 / 1 / 41 / iti kyapi sRpyam / bhAve ghani saMsAM vipAdikA, abhidhAnAdasya strItvam / uNAdau "Rjyaji-sacci-" (u0 388) iti kiti re sRSA kAcinnadI / "rucyarci-zuci-" (u0 989) iti isi sarpiH / / 342 cupa bhandAyAm / gatAvityanuvRttermandAyAM gtau| copati-kiciccalatItyarthaH / cucopa / anaTi copanam / iTi copitA, copipyati / uNAdau "kSu-cupi-"(u0 301) iti kit paH, cuppaM 10 mandagamanam / "jyaji-" (u0 388) iti kiti re cupro vAyuH // 343 tupa 344 tumpa 345 trupa 346 trumpa 347 tupha 348 tumpha 342 trupha 350 trumpha hiMsAyAm / topati / tutop| "vau vyaJjanAde:-" 4 / 3 / 25 / iti ktvA-sanoriTi vA kittve tupitvA topitvA, tutupiSati tutopiSati "uti zavadbhiyaH-" 4 / 3 / 26 / iti ktayorvA kittve tupitam topitamanena // tumpa / tumpti| tutumpa / "prAttumpatergavi" 15 4 / 4 / 97 / iti saTi prastumpati gAM vatsaH / yeSAM tu "prAttumpateH kapi" iti sUtraM teSAM kapi samAsAnte saTi prastumpakaH / ktayoH tupitaH tupitavAn / bhAve kte tupitam , atra kittvanimittatvAdupAntyatvasya sannipAtalakSaNatvena "uti zavadbhiyaH" 4 / 3 / 26 / iti na kittvavighAtakatvam tathA ca na guNaH // trupa tropati / tutropa / trupitvA tropitvA / tutrupiSati tutropiSati // trumpa / trumpati / tutrumpa / trupitaH trupitavAn // 20 atha phAntAH sapta seTazcatupha / tophati / tutoph| ktayoH tuphitaH tuphitavAn // tumpha / tumphti| tutumph| tumphitA / "Rttapa-" 4 / 3 / 24 / iti iTi ktvo vA kittve tuphitvA tumphitvA // trupha / trophati / tutroph| truphitaH truphitavAn / / trumpha / trumphati / tutrumpha / truphitvA trumphitvaa| tupa-tumpa-tupha-tumphAstu tudAdAvapItyanye, tupati, ze naluganiSTezca prastumpati gauH, tuphati, 25 tumphati // 351 varpha 352 rapha 353 raphu 354 arba 355 karba 356 kharva 357 garva 358 carba 359 ta 360 narva 361 parva 362 barSa 363 zarba 364 parba 365 sarva 366 ribu 367 rakhu gtau| 1 abhi saM1 saM2 pra. tapA0 saMpA1 khe0 // 2 paanniniiyaaH|| Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 AcAryazrIhemacandraviracitaM [bhUvAdigaNe saptadazApyete gtyrthaaH| phAntAstrayo'pi hiMsAyAmiti kaNvaH / varphati // [rph|] raphati // raphu / udittvAd ne ramphati // atha bAntA aSTAdaza seTazca arba / arbati / "anAto-" 4 / 1 / 69 / ityAtve ne ca Anarba // krv| kvaate| uNAdau 5 "divyavi-" (u0 142) iti aTe karbarTa kSudrapattanam / "vAzyasi-" (u0 423) iti ure karburaH // kharva / kharbati / aci kharbaH // gaI / garbati / ghaJi garbaH // carba / carbati / pani crbH| anaTi carbaNam // taba / tarbati // narba / narbati // parva / parvati // barba / oSThyAdiH / barbati / uNAdau "Rcchi-caTi-" (u0 397) iti are barbaraH, barbarI kuJcitAH keshaaH|| shrb| tAlavyAdiH / zarbati / prv| ssopdeshH| "paH so-" 2 / 3 / 98 / iti Sasya satve 10 sarbati / SopadezatvAd "NistorevA-" 2 / 3 / 37 // iti Satve siparvayiSati // sarva / sarvati / sopa-- dezatvAt SatvAbhAve sisarbayiSati // ribu / udittvAd ne rimbati // rakhu / udittvAd ne rambati / aci rambaH, karambaH / te karamvitaH / gharbatyapi kecit paThanti, sa punaranArSatvAdupekSitaH / a.tyAdau rephasthAne nakAraM kauzikA manyante // 368 kubu AcchAdane / udittvAd ne kumbati / "bhISi-bhUSi-" 5 / 3 / 109 / iti 15 Nau aGi kumbA / kubuN AcchAdane kumbayati // 369 lubu 370 tubu ardne| udittvAd ne lumbati / uNAdau NyantAt "svarebhya i:-" (u0 606) iti iH, lumbiH // tubu / udittvAd ne tumbati / aci gaurAditvAd DyAm tumbI / lubu tubuNa ardane, lumbayati, tumbayati // 371 cubu vaktrasaMyoge / vaktreNa smbndhH| "namastuGgazirazcumbi-" [harSacarite] ityupacArAt / 20 udittvAd ne cumbati / cucumba / cumbitum // atha bhAntA aSTau yabhaMvarjAH seTazca-- 372 sRbhU 373 sRmbhU 374 tribhU 375 SimbhU 376 bharbha hiMsAyAm / AdhAstrayo dantyAdyAzcaturthaH SopadezaH / sarbhati / sisarbhayiSati / UdittvAt kvi veT, sRbdhvA srbhitvaa|| sumbh| sRmbhati / sisRmbhayiSati / UdittvAt sRbdhvA sRmbhitvA // tribhU / sebhati / 25 sinema silibhatuH sitribhuH| sinemayiSati / UdittvAt sibdhvA, pakSe "vau vyaJjanAde:-" 4 / 3 / 25 / iti iTi vA kittve sibhitvA sebhitvaa| sani sisibhiSati sibhiSati / ktvi veTtvAt ktayorneT sibdhaH sibdhavAn // pimbhU / "SaH so-' 2 / 3 / 98 / iti Sasya satve simbhati / SopadezatvAd "nAmyantasthA-" 2 / 3 / 15 / iti Satve siSimbha / UdittvAt sibdhvA simbhitvA / veTtvAt ktayorneT, sindhaH sibdhavAn // bharbha / bharbhati / babharbha / iTi bharbhitA // Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parasmaidhAtavaH 351-384] svopajhaM dhAtupArAyaNam / 47 377 zumbha bhASaNe ca / cakArAt hiMsAyAm / bhAsane cetyanye / taalvyaadiH| zumbhati / zuzumbha / ke seTtvAt "kteTo-" 5 / 3 / 106 // iti aH zumbhA zobhetyarthaH / zubha zumbhat zobhArthe zubhati / Sopadezo'yamiti guptaH, sumbhati / kupUrvAdaci kusumbhaH / lakSyaM cai / ___ "sAvaSTambhanizumbhasumbhana0" [ ] iti|| 378 ya 379 jabha maithune / mithunasya karmaNi bhAve vA / Adyo'ntasthAdiranyazca cava- 5 rgAdiH / yabhati / "kriyAvyatihAre-" 3 / 3 / 23 / ityAtmanepade vyatiyabhate / kye yabhyate / yayAbha yebhatuH yebhuH / anusvArettvAd neT, yabdhA, yabdhum / ghani yAbhaH / "zaki-taki-" 5 / 1 / 29 / iti ye yabhyam // jama / "jabhaH svare" 4 / 4 / 100 / iti ne jambhati / jajambha / iTi jambhitA, jambhitum / Nake jambhakaH / ghani jambho vartate / "zaki-taki-" 5 / 1 / 29 / iti ye jabhyam / "ga-lupa-" 3 / 4 / 12 / iti garvArthAd yaGi "japa-jabha-" 4 / 1 / 52 / iti pUrvasya mvAgame ca 10 jaJjabhyate / ktayoriTi nAgame naluki ca jabhitaH jabhitavAn / jabhaiG gAtravinAme jambhate // atha mAntAH saptadaza yama-NamaM-gamlaMgharjAH seTazca380. camU 381 cham 382 jamU 383 jham 384 jimU adane / paJcApyUditaH / "SThivUklambA-" 4 / 2 / 110 / iti dIrghatve AcAmati / ApUrvasyaiva dIrghatvavidhAnAt camati, uccamati, vicamati / AcacAma / "amo'kampami-" 4 / 2 / 26 / iti Nau hUsvAbhAve cAmayati, AcAmayati / 15 Asu-yu-vapi-" 5 / 1 / 20 / iti dhyaNi AcAmyam / "mo'kmi-".4|3|55/ ityatra Acamo janAd vRddhiniSedhAbhAve Nake AcAmakaH / ghani AcAmaH / UdittvAt ktvi veT, cAntvA camitvA / veTtvAt ktayorneT, AcAntaH AcAntavAn / uNAdau "Rcchi-caTi-" (u0 397) iti are camaraH / prajJAdyaNi cAmaraH / "tapyaNi-" (u0 569) iti ase camasaH somapAtram , gaurAditvAd DyAm camasI mudgAdibhiMtakRtA / "kRSi-cami-" (u0 829) iti UH cmuuH| cham / 20 chamati / cachAma / "amo'kamyami-' 4 / 2 / 26 / iti Nau humve chamayati / UdittvAt chamitvA chAntvA // jamU / jamati / jajAma / Nau hrasve jamayati / UdittvAt jamitvA, jAntvA // jham / jhamati / jajhAma / jhamayati / jhamitvA jhAntvA / uNAdau "jhamejhaH" (u0 137) jhaJjhA // jim| jemati / anaTi jemanam / ghaji jemaH / UdittvAt jIntvA, pakSe "vau vyaJjanAdeH-" 4 / 3 / 25 / iti vA kittve jimitvA jemitvA // 25 1 hiMsAyAmeva iti dev-maitreyaadyH||2 durg-dhnpaal-shaakttaaynaaH|| 3 "guptastu 'sAvaSTambhaniSumbhasambhramanamabhUgola' ityAdidarzanAd mUrdhanyAditvamAha"-mA0dhA0va0pR.88 dhaatu-430||4ybh viparItamaithune-viparItAnuSThAna ityarthaH iti maitreyaH, puruSakAre tu viparItamaithune iti -viparItayabhane iti"-mA0dhA030pR0 191 dhAtu-961 / jamaM ca na paThanti pANinIyA iti // 5 upasargarahitasya " mo'kami-yami-rami-nami-gami-cama-AcamaH" 4 // 3 // 55 // iti vRddhipratiSedhe dhyaNi ye ca na vizeSa iti sopasargasyodAharaNam // 6 cAmaram vA0 sNpaa1pr0|| 7 bhittm-shklm-khnnddm| "camasI piSTavatiH'-abhidhAna03,64 "mudgAdInAM piSTasya vartiH"-abhi0 0 / Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 AcAryazrIhemacandraviracitaM [bhUvAdigaNe 385 krama pAdavikSepe / padanyAse / "kramo diirghH-'4|2|109| iti dIrdhe kAmati / cakrAma / "kramo'nupasargAda" 3 / 3 / 47 / iti vA Atmanepadam , kramate kAmati / "vRtti-srg-tiiyne"3|3|48| RkSu asya kramate buddhiH-na pratihanyate ityarthaH; yuddhAya kramate-utsahate ityarthaH; prAjJe zAstrANi kramante-sphItIbhavantItyarthaH / "paropAt" 3 / 3 / 49 / parAkramate, upakramate / "veH svArthe" 3 / 3 / 5 50 / sAdhu vikramate haMsaH / "propAdArambhe' 3 / 3 / 51 / prakramate upakramate bhoktum / "AGo jyo tirudme" 3 / 3 / 52 / Akramate namo'rkaH / iTi kramiSyati / "kramaH" 4 / 4 / 53 / ityanAtmanepade iniyamAdAtmanepade neda, prakraMsISTa, upakraMsISTa / "tuH" 4 / 4 / 54 / iti tRpratyaye anAtmanepadaviSayAdiniyamAdAtmanepadaviSayAd neT , prakrantA, upakrantA- / "gatyarthAt kuTile" 3 / 4 / 11 / iti yaGi cakramyate / "vyaJjanAd-" 5 / 3 / 132 / ghaJi kAmantyaneneti kramaH, "mo'kami-" 4 / 3 / 55 / 10 iti vRddherabhAvaH / bhAve ghaji kramaH, prakramaH, upakramaH / "drama-kramo yaGaH" 5 / 2 / 46 / iti ane padavinyAse saMpA1 vA. / pAdanyAse iti tu pra. mu0 / / 2 nanu anupasargAt iti ko'yaM samAsaH? tatpuruSo bahuvrIhiH vA? bahuvrIhirevAyam , yaduktaM bRhadvattau-avidyamAnopasargAt krameriti / laghunyAsakArairapi abhihitam avidyamAnopasargAditi bahuvrIhirayam / yadi punarna upasargo'nupasarga iti tatpuruSo vidhIyate tadA upasargAdanyo'nupasargastasmAt paro yaH kramistata iti pratipattau kevalAt na syAt, prasanyAzrayaNe tu asamarthasamAsaH kaSTaH syAditi // 3 vRttiH apratibandhaH AtmayApanaM vA sargaH utsAhaH tAtparya vA, sargeNAtisargasya lakSaNAdanujJA vA, tAyanaM sphItatA saMtAnaH pAlanaM vA // 4 AtmAnaM yApayati ||5ttpro'nujnyaato vA ityarthaH / / 6 "vRtti-sarga-tAyane" 33148 / ityeva siddhe "paropAt" 3 / 3 / 49 / ityArambhAnniyamAdvA'nyopasargAd na bhavati, tena saMkAmatIti parasmaipadameva, Nau kramayati acikramat ityAdi / nanu tarhi kathaM sakrAmayatIti ? saGkrAmantaM karotIti zatrantANici bhvissyti| "anye tu "mitA hasvaH" (pA0 6 / 4 / 921) ityatra vA anuvarttayanti, sA ca vyavasthitavibhASA, tena saGkAmayatItyevamAdi siddhaM bhavati ityuktaH mAdhavIyadhAtuvRttau-pR0 96 dhAtu- 469 saca nindita iti tatraivoktam , saGkramayatIti avigIta iti kathanena "rasAtale saGkramitA" ityAdiprayogo'pyanukUla: iti||7svaarthH pAdavikSepaH, tena azvena vikrAmati ityatra na bhvti| nanvatra pAdavikSepa eva Rmirvartate, sa ca kartakRta : karaNakRto vA bhavatu, satyam , "gauNa-mukhyayoH" iti nyAyAt sarvakArakapradhAnabhUtaH-kartakRta eva gRhyate atra tu karaNakRtaH pAdavikSepa iti na bhavati / vikrAmati rAjA utsahate ityarthaH, atra "paropAda" 3 / 3 / 49 / ityeveti niyamA. "vRtti-sarga" 3 // 3 // 48 // ityAdinA'pi na bhavati // 8 suSTha padAni vikssiptiityrthH| azvAdInAM gativizeSo'pi krama iti // 9 Arambha Adikarma / aGgIkaraNaM cetynye| eke tu svArthaviSaya evAramme manyante, tenopakramate prakramate-pAdAbhyAM gantumArabhate ityartha ityatraiva bhavati / svArthaviSayArambhAdanyatra tu prakrAmati upakAmati bhoktumityatra na bhavati, iti bRhadavRttau // 10 jyotiSAM candrAdInAmudgame Urdhvagamane pradhAne upasarjane vA vartamAnAt // 11 udayate ityarthaH, divamAkramamANena ketunA, atra divamiti karmaNA yogAdudgamanopasarjanavyAptivacanaH kramiH, keturgrahaH / jyotirudgama iti vacanAt AkrAmati dhUmo harmyatalam-udgacchan vyApnotItyarthaH, udgamanapUrvikAyAM vyAptau atrApi kramiriti dvitiiyaa| kaiyaTastu udgamane vartamAno'yamakarmakastena AkAmati dhUmo harmyatalAt iti panyate-mA0 dhAvR. pR0 96 / 12 prakrantA, upakrantA ityatra "propaadaarmbhe-"3|3|51| ityAtmanepadam / anAtmaneviSayatve tu kramitA ityAdi, sAyaNastu 'anupasargAt krameH kantA kramitA ityubhayamapi bhavati, "anupasargAdvA" (pA. 1 / 3 / 43) iti vikalpenAtmanepadaviSayAdityeke' iti paThati ca / kramiteti, "kramo'nupasargAt" 33147 // iti vikalpenAtmanepadaviSayatvAt kantetyapi, "tuH" 4 / 4 / 54 / iti sUtrasya nyAse kanakaprabhasarayo'pi // Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parasmaidhAtavaH 385-386] svopajhaM dhAtupArAyaNam / caGkramaNaH / "zaka-dhRSa-" 5 / 4 / 90 / iti tumi prakramate bhoktum , upakramate bhoktum / udittvAt ktvi veT , krantvA krAntyA, atra "kramaH ktvi vA" 4 / 1 / 106 / iti vA dIrghaH; pakSe kramitvA / veTtvAt ktayorneT , kAntaH krAntavAn / uNAdau "krameH kRm ca vA" (u0 53) iti uke kRmuko bandhanaH, kramukaH pUgataruH / "krami-tami-stambhericca namestu vA" (u0 613) iti iH, krimiH / "krami-gami-kSamestumAccAtaH" (u0 942) krAntuM gamanam tumarthazca // - 386 yamaM uparame / uparamo nivRttiH / "gamiSadyamazchaH" 4 / 2 / 106 / yacchati / yayAma / anusvArettvAd neT , yantA / "ymo'privessnne--"4|2|29| iti Nau hrasve yamayati kezAn , pariveSaNe tu yAmayatyatithIn / "yamaH svIkAre" 3 / 3 / 59 / iti upAt Atmanepadam , upayacchate knyaam| "ADo yama-hanaH sve'Gge ca" 3 / 3 / 86 / Ayacchate, Ayarcchate pANim / "samudAGo yameragranthe" 3 / 3 / 98 / iti phalavatkartaryAtmanepadam , saMyacchate udyacchate Ayacchate rajjum , "IgitaH" 3 / 3 / 95 / ityA- 10 tmanepadApavAdasya "aNigi prANikartRkA-" 3 / 3 / 107) iti prsmaipdsyaapvaadH| "parimuhA''yamA-" 3 / 3 / 94 / iti phalavatkartaryAtmanepadam , AyAmayate sarpam / "yamaH sUrcane" 4 / 3 / 39 / iti sicaH kittve udAyata udAyasAtAm / "vA svIkRtau" 4 / 3 / 40 / upAyata upAyaMsta kanyAm / "yami-rami-namyAtaH so'ntazca" 4 / 4 / 86 / ayaMsIt ayaMsiSTAm / yaGi yaMyamyate / yaGlupi yaMyamIti / "yama-mada-gado'nupasargAd" 5 / 1 / 30 / iti ye yamyam ; upasargAttu ghyaN eva AyAmyama prayAmyam / 15 'vAcaMyamo vrate" 5 / 1 / 115 / iti nipAtanAt khe vAcaMyamo vratI, anyatra aNi vAgyAmaH / ktayoH "yarami-" 4 / 2 / 55 / ityantalope yataH yatavAn / "prAcca yama-yasaH" 5 / 2 / 52 / iti ghinaNi prayama 1 kuTilaM kAmatItyevaMzIla: ckrmnnH|| 2 pariveSaNamiha bhojanaviSayi pariveSaNaM sUryAdiveSTanaM ca gAle, tadbhinna apariveSTanam // 3 pariveSaNakriyayA tAn vyaapnotiityrthH|| 4 pariNayatItyarthaH, atra "upAdyamaH svakaraNe" (pA0 1 / 3 / 56 / ) iti sUtrasya bhASye 'iha kasmAd na bhavati svaM zATakAntamupayacchati ? asvaM yadA svaM karoti tadA bhvitvymev|' idaM bhASyoktam-asvasya svatvena karaNaM vRttikAra-zivasvAmibhyAM prasiddhivazAt pANigrahaNaviSayaM saMskRtam / tathA ca kaashikaayaam-13156| 'pANigrahaNaviziSTamiha svakaraNaM gRhyate na svakaraNamAtramiti / mAdhavIyadhAtuvRttAvapi "sAmAnyenApi "vArtikakAreNa pANigrahaNaviziSTaM svakaraNaM zivasvAmi-jayAdityAvUcatuH, prasiddhatvAt 'upAyaMsta natIH' ityAdiprayogastu sAdharmyAt / pANigrahaNaviziSTaM svakaraNamiti mate vezyAmupayacchate ityAdi na bhavati / bhASyakAreNa tu svakaraNamAtre viziSTe sthita ityuktm| bhaTTikAvye ca 'zastrANyupAyaMsta vijitvarANi'iti sAmAnyena prayujyate"-pR0 196 dhaatu-964| 5 dIrgho bhavati vyApriyata iti vA'rthaH // 6 dIrdhIkarotItyarthaH / kathaM tarhi Ayacchati pAdau devadattasya ityatra svAGgatvAt pAdayoH parasmaipadam ? ucyate, atra "avikAro'vaM mUta, prANispaM svaajmucyte|" ityAdilakSaNasya pAribhASikasvAGgasya pratipattirmA bhUditi sUtre'samastanirdezaH // 7 nanu "AGo yama-hana:-" 3386 / ityanenaiva Atmanepade siddhe kimartha iha AGgrahaNam ? ihAlo prahaNamasvAGgakarmakArtham // 8 yadA tu karjabhiprAyatvaM padAntareNa pratIyate tadA "padAntaragamye vA" 3 / 3399 / iti svAn vrIhIna saMyacchatItyapi bhavati // 9 kazcid 'yamaH pariveSaNe iti paThati tanmatAbhiprAyeNa na hasvaH, svamate tu bhavatyeva Ayamayate ityAdi / 10 pareNa pracchAdyamAnasya doSasya AviSkaraNaM sUcanam // 11 atrApi udvAhe evetIcchantyeke // 12 vAcaM yacchati niyamayati veti vigrahaH // dhA0 pA07 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 AcAryazrIhemacandraviracitaM [bhUdigaNe NazIlaH prayAmI, aayaamii| "saM-ni-vyupAdyamaH" 5 / 3 / 25 / iti vA ali saMyamaH saMyAmaH, niyamaH niyAmaH, viyamaH viyAmaH, upayamaH upayAmaH / "navA kaNa-" 5 / 3 / 48 / ityanupasargAdvA ali yamaH yAmaH / ktau yatiH / yapi "vA maH" 4 / 2 / 57 / iti vA antalope prayamya prayatya / udittvAt ktvi veTi yatvA yamitvA / UdittvaM necchantyeke / "tikkRtau nAmni" 5 / 1 / 71 / ityakaTi yamakam / uNAdau "yamyaji-' (u0 288) iti une yamunA / "hu-yA-mA-" (u0 451) iti tre yantram / "mRdi-kandi-" (u0 465) iti ale yamalam // 387 syam zabde / syamati / "z2a-bhrama-" 4 / 1 / 26 / iti vaitve sthematuH sasyamatuH, syemuH sasyamuH / "vye-syamoryaGi" 4 / 1 / 85 / iti vRti sesimyate / "amo'kamyami-camaH" 4 / 2 / 26 / iti Nau hrasve syamayati / iTi syamitA, syamitum / UdittvAt ktvi peT , syAntvA syamitvA / 10 veTtvAt tayorneT , syAntaH syAntavAn / uNAdau "syameH sIm ca" (u0 44) iti ike sImiko vRkSaH / "syami-kaSi-" (u046) iti Ike syamIko vRkSaH; syameH simAdeze ca simIkaH sUkSmakRmiH / / 388 NamaM prahatve / prahRtvaM namratvam / "pAThe-" 2 / 3 / 97 / iti Nasya natve namati / NopadezatvAd "adurupasargA-" 2 / 3177 / iti Natve praNamati / karmakartari "ekadhAtau-" 3 / 4 / 86 / ityAtmanepade namate daNDaH svayameva, anaMsta daNDaiH svayameva, atra "bhUSArtha-" 3 / 4 / 93 / iti prati15 SedhAt kyo bhizca na bhavati / karmaNi kye nmyte| nanAma nemataH nemuH / "yami-rami-namyAtaH so 'ntazca" 4 / 4 / 86 / anaMsIt anaMsiSTAm / "jvala-bala-" 4 / 2 / 32 / ityanupasargasya Nau vA hasve namayati nAmayati; sopasargasya tu "ano'kamyami-" 4 / 2 / 26 / iti nityaM hasve praNamayati, unnamayati / yaGi nannamyate / yaGlupi nannamIti nannanti / anusvArettvAd neT , nantA nantum / ktayoH "yami rami-" 4 / 2 / 55 / ityantalope nataH natavAn / "Asu-yu-vapi-" 5 / 1 / 20 / ityApUrvAd 20 ghyaNi AnAbhyaH / "ramyajasa-" 5 / 2 / 79 / iti re namanazIlo namraH / uNAdau "name k ca" (u0 720) iti uH, naakurRssiH| "nameH p ca" (u0 862) iti tRH, naptA / "sAtmannAsman-" (u0 916) iti nipAtanAt mani nAma / "as" (u0 952) iti asi nmH|| 389 pama 390 STama vaiklavye / klavyaM kAtaratvam / ": so-' 2 / 3 / 98 / iti Sasya satve samati / sasAma / iTi samitA, samitum / "amo'kamyami-" 4 / 2 / 26 / iti Nigi haste sumayati / 25 aci samaH, "nirduH-su-veH-" 2 / 3 / 56 / iti Satve viSamaH / SopadezatvAt "nni-storevaa-"2|3|37| iti Satve siSamayiSati // Tama / "SaH so-" 2 / 3 / 98 / iti Sasya satve stamati / tastAma / 1 syamIkaM jalam , . syamIkA kRmijAtiH // 2 kecit syameH sim iti hasvopAntyamAdezaM pratyayasya ca dIrghatvamicchanti tanmatasaGgrahAyedam // 3 nanu 'nam' akarmakaH tat kathamasya karmasthakriyatvam ? ucyate, antarbhUtaNyarthatvena sakarmakatvAd daNDasya karmakartRtvam / yatra tu Nyartho nAsti tatra kartRtva, yathA namati zAkhA pAtena // 4 Anamenecchantyeke // Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parasmaivAtavaH 387-396] svopajhaM dhAtupArAyaNam / iTi stamitA, stamitum / Nau stamayati / SopadezatvAt tiSTamayiSati / aci stamaH / stana-dhanasvana-syamU-pama-TamAn SaDapyadantAn sabhyA abhyupAgaman // 391 ama zabda-bhaktyoH / bhaktirbhajanam / amati / Ama AmatuH aamuH| "amo'kamyami-" 4 / 2 / 26 / ityatra amo varjanAd Nigi hUsvAbhAve Amayati / "mo'kami-" 4 / 3 / 55/ iti giti kRtitRddhiniSedhAd Nake amakaH / dhani amaH / Ama iti tvApUrvasya ghaJi, amaN / roge ityasya vA Nici ali / seTtvAt amitA, amitum / "zvasa-japa-" 4 / 4 / 75 / iti ktayorvA neT , abhyAntaH abhyamitaH / "ji-inn-dR-kssi-"5|2|72| iti ini abhyamanazIlo abhymii| uNAdau "damyami-" (u0 200) iti te antaH / "ci-ji-zu-" (u0 392) iti re dIrgha ca aamrH| "hu-yA-mA-" (u0 451) iti tre antram / "vRg-nakSi-" (u0 456) iti atre amatram / "bandhi-vahi-" (u0 459) iti itre amitraH / "pA-dA-vami-" (u0 527) iti ze aNshH| 10 "mA-vA-vadyami-" (u0 564) iti se aMsaH / "amerbha-hau cAntau" (u0 962) iti asi ambhaH, aMhaH // ___392 ama 393 drama 394 hamma 395 mImR 396 gamlaM gatau / amirudAhRta eva / arthabhedArtha tu punaH paatthH|| drm| dramati / dadrAma / "vyaJjanAde:-" 4 / 3 / 47 // iti vA vRddheH "na zvi-jAgR-' 4 / 3 / 49 / iti pratiSedhAt adramIt / "drama-kramo yaGaH" 5 / 2 / 46 / 15 iti ane dandramaNazIlo dandramaNaH / iTi dramitA, dramitum / uNAdau "kalyani-" (u0481) iti ile dramilaH // hamma / "hammatiH surASTreSu" [A01, 5] iti bhASyAd dvivaddho makAraH / hmmti| jahamma / iTi hammitA, hammitum / yaGi jahammyate, atra "murato'nunAsikasya" 4 / 151 / ityatra anunAsikajAtiparigrahAdato'nunAsikAd natve pUrvasya murantaH / kecittu mvAgamaM necchanti, tanmate jAhammyate // mImR / mImati / mimIma / iTi mImitA, mImitum / yaGi memImyate / 20 RdittvAd Nau ke "upAntyasya-' 4 / 2 / 35 / iti hrasvAbhAve amimImat / ayaM zabde'pItyeke / / 396 gamlaM / "gam-iSad-" 4 / 2 / 106 / iti che gacchati / "samo gamRcchi-" 3 / 3184 / ityAtmanepade snggcchte'| jagAma / "gama-hana-" 4 / 2 / 44 / ityupAntyaluki jagmatuH / ladittvAda "ldid-dyutaadi-"3|4|64| ityaGi agamat / anusvArettvAd neT gantA, gantum / "namo'nAtmane" 4 / 4 / 51 / itITi gamipyati / "skR-asU-vR-' 4 / 4 / 81 / iti parokSAyAmiTi janmiva jammima; 25 "sRz2i-dRzi-" 4 / 4 / 78 / iti thavi vA neTi jagantha, jagamitha / "gama-hana-" 4 / 2 / 44 / iti kasau veTi janmivAn jaganvAn / "gamo vA" 4|3|37iti sijA-''ziSorAtmane vA kittvam , samagata, atrai "yami-rami-" 4 / 2 / 55 / ityantalopaH; samagasta, saMgasISTa saMgaMsISTa / gatyarthAdvA kartari 1 karmaNi asati idam / karmaNi sati tu saGgacchati suhRdam // 2 thavi veTi ja' saMpA1 vA0 // 3 "dhuhasvA-" 4 / 3 / 70 / iti sijluk ca // 4 "gatyarthA'karmaka-piva-bhujeH" 5 / 1 / 11 / iti sUtreNa // Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrIhemacandraviracitaM [bhUvAdigaNe te gato grAmam , pakSe karmaNi gato grAmaH / "nAmno gamaH khaDDau ca vihAyasastu vihaH" 5 / 1 / 131 / pravaGgaH pravagaH, vihaGgamaH vihaGgaH vihagaH, uragaH, pRSodarAditvAt slopH| "sh-km-"5|2|40| iti ukaNi gAmukaH / nipAtanAt gatvaraH / "didyuddadRd-" 5 / 2 / 83 / iti kvipi jagat / "yuvarNa-" 5 / 3 / 28 / iti ali gamaH / "na khyaa-"2|3|90| iti pratiSedhAt "svarAt" 2|3|85|iti "Ne;" / 2 / 3 / 88 / iti ca NatvAbhAve pragamanam , pragamanA / "gocara--'" 5 / 3 / 131 / iti ghe nigacchanti tatra tena vA nigamaH puTabhedanaM zAstraM ca / "punnAmni--" 5 / 3 / 130 / iti bAhulakAd the AgamaH / uNAdau "gamyami-" (u092) iti ge gaGgA / "vidana-" (u0275) iti nipAtanAt ane gaganam / "ji-bhR-sU-" (u0 447) iti truTi vRddhau ca gAntraM manaH / "gamerA ca" (u0 453) iti tre gAtram / "kRsi-kamyami-" (u0 773) iti tuni AgantuH / "ghu-gamibhyAM DoH" (u0 10 867) gauH / "gamerin" (u0 919) gamI, "AGazca Nit" (u0 920) AgAmI, gaimyAditvAd bhaviSyati sAdhU / "gamerDid dve ca" (u0 885) iti kartari jagat , jgtii||. .. atha yAntA aSTau seTazca397 haya 398 harya klAntau ca / cakArAd gtau| hayati / jahAya / "vyaJjanAde:-" 4 / 3 / 47 // iti vA vRddheH "na zvi-jAgR-' 4 / 3 / 49 / iti pratiSedhAt ahayIt / iTi hayitA, 15 hayitum / aci hayaH, gaurAditvAd DyAm hyii| vipi "svoH-" 4 / 4 / 121 // iti yalukyapi "ataH" 4 / 3 / 82 / ityallugityeke, supUrvasya suTU / ktau "DhastaDDe" 1 / 3 / 42 / iti Dhaluki pUrvadIrgha ca sUDhiH, kevalasya tu ddhiH| uNAdau "R-pR-nahi-" (u0 557) iti uSe hayuSA oSadhiH // hry| haryati / jaya / haryitA / haryitum / mani surmA / vani suharvA / kvipi vici vA suhaH // 399 mavya bndhne| mavyati / mamavya / mavyatIti vip "yvoH-" 4 / 4 / 121 / iti yaluk, 20 "anunAsike ca-" 4 / 1 / 108 / iti vasya uT, tataH "uTA" 1 / 2 / 13 / ityautve mauH, lAkSaNi- katvAcca "mavyavi-" 4 / 1 / 109 / ityupAntyena saha UDabhAvaH / manyitaH manyitavAn / kte seTtvAt "kteTo-" 5 / 3 / 106 / iti aH, mvyaa| tiki mautiH|| 400 sUrya 401 Iye 402 Ij iirssyaarthaaH| sUrya dntyaadiH| IrSyA kAmajamasahanam / sUryati / susUrya / sUyitA / mani yaluki susuukssaa| vani susUrdhvA / "krud-druheA -2 / 2 / 27 / iti 25 sampradAnatve caturthyAm caitrAya sUryati / kvipi yaluki sau "padasya" 2 / 1189 / iti Salope "zatsaH" 2 / 1 / 90 / iti niyamAt lugabhAve sU / ktayoH sUkSyitaH, sUyitavAn // Iya / Iyati / 1 kathaM tarhi gantrI ? 'gam' dhAtoH "traT" (u0446) iti truTi bhaviSyati // 2 "vartyati gamyAdiH" 5 / 3 / 1 / iti sUtreNa // 3 haya gatau ityeke, bhkti-shbdyorpiitynye| harya gati-kAntyoH ityapare / / 4 prathamaikavacanam / 5 ti kvipi saM1 saM2 pra. tpaa0|| 6 atra dantyAditvAd na Satvam iti candraprabhA / ayaM bhAvaH-"nAmyantasthAkavargAt padAntaH kRtasya saH ziDnAntare'pi" 2 / 3 / 15 / atra sUtre kRtasyeti pAThAt iha ca sakArasyAkRtatvAnna Satvam / kecittu "surya" iti manyante // 7 atra vipi yalaki ca Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parasmaidhAtavaH 397-410] svopajhaM dhAtupArAyaNam / "gurunAmyAdeH-" 3 / 4 / 48 / ityAmAdeze iikssyaanyckaar| mani "yvoH-" 4 / 4 / 121 // iti yaluki IrmA / vani IrkhA / iikssyitaa| maitrAyeyati // iiye / IrNyati / IJcikAra / chAtrAyerpyate / atra chAtrasya sampradAnatve'karmakalakSaNaM "tatsApyAnApyAt-" 3 / 3 / 21 / iti bhAve Atmanepadam / IpyitA / kte seTtvAt IrSyA / "yiH sanvarNyaH" 4 / 1 / 11 / iti yeH sano vA dvitve IpyiyiSati ISyiSiSati / Nau De yedvitve aiSyiyat / uNAdvau "lasjIyizalerAluH" (u0 822) IrSyAluH // b * 403 zucyai 404 cucyai abhiSave / zucyai taalvyaadiH| draveNa adravANAM parivAsanam abhiSavaH / "snAnam" iti cAndrAH / zucyati / zuzucya / mani yaluki upAntyattya guNe suzocmA / vani sushocvaa| zucyitA / vici suzok / aidittvAt ktayorneTa, zuktaH zuktavAn / tiki zuktiH / te'niTatvAd apratyayAprAptau "striyAM ktiH" 5 / 3 / 91 / shuktiH|| cucyai| cucyti| cucucya / cucyitaa| aidittvAt ktayorneTa cuktaH cuktavAn // 10 atha rAntA aSTau seTazca 405 rasara chadmagatau-chadmaprakAre / tAdirayam / tsarati / tatsAra / "vada-vraja-'' 4 / 3 / 48 / iti vRddhau atsArIt / uNAdau "bhR mR-tR-tsari-" (u0 716) iti uH tsaryate hastena pracchAdyate iti tsarurmuSTiH // "tsadma" ityapi kauzikaH tsadmati // 406 kmara hurchne| kauTilye / kmarati / ckmaar| "vada-vraja-" 4 / 3 / 48 / iti vRddhau a- 15 kmArIt / aci kmaraH // 407 abhra 408 babhra 409 mabhra gatau / abhrati / "anAto nazcA-'' 4 / 1 / 69 / ityAtve ne ca aanbhr| kye abhyUte, atra sarUpAntasthAyA abhAve "vyaJjanAt paJcamA " 13 / 47 // iti ro vA lug na bhavati / abhitA / aci abhram // babhra / babhrati / banitA // mabhra / mazrati / mabhritA // 20 410 cara bhakSaNe c| cakArAd gatau / carati / "kriyAvyatihAre-" 3 / 3 / 23 / gatyarthapratiSedhAd gatau nAtmanepadam , vyaticaranti grAmam ; bhakSaNe tu "kriyAvyatihAre'gati-" 3 / 3 / 23 // ityAtmanepadam , vyaticarante bhakSyam / "udshcr:-"3|3|31| ityAtmanepade gehamuccarate, ullaGghayatItyarthaH; sApyAdityeva dhvaniruJcarati / "samastRtIyayA" 3 / 3 / 32 / azvena saJcarate / "vada-vraja-" 4 / 3 / 48 / sau padAntasaMyogAditvAt "saMyogasyAdau skolaka" 2 / 1188 // iti kaluki "dhuTastRtIyaH" 2 / 1 / 76 // iti Sasya itve prathamatve ca sUH iti kecit // 1 avayavAnAM zithilIkaraNam surAyAH sandhAnaM vA'bhiSavaH, tathA somamabhiSuNotItyAdau darzanAt, surAprakaraNe ca 'sandhAnaM syAdabhiSavaH' iti amarokteH / 'snAnam' ityapi cAndrAH, 'bhavedabhiSavaH snAne mdysndhaanyo|' iti medinIkoSe ca // 2 'rate saMpA1 // 3 Urdhva gacchati ityarthaH // 4 dhAtostRtIyayA yogAbhAvAt carateH tRtIyAntena yoge sati iti vyAkhyeyam / tRtIyayeti kim ? "ubhau loko saJcarasi imaM cAmuM ca devala !" nanvatra vidyayA tapasA vetyAdiha tRtIyAntaM gamyate tathApi saJcarasi ityatra kathaM nAtmanepadam ? ucyate, tRtIyayeti sahayoge Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 AcAryazrIhemacandraviracitaM [bhUvAdigaNe iti vRddhau acArIt / "ga-lupa-" 3 / 4 / 12 / iti yaGi garhitaM carati caJcUryate, atra "ti copAntyA-" 4 / 1 / 54 / ityata utvam "cara-phalAm" 4 / 1 / 53 / iti pUrvasya murantaH / yaDyaci cnycurH| "carerAGastvagurau 5 / 1 / 31 / iti ye caryam , AcaryaM tapaH; Azcaryamadbhutam varcaskAditvAt sAdhuH; gurau tvAcAryaH / Nake paricArakaH / aci * caraH, gaurAditvAd DyAm carI / prajJAdyaNi cara eva cAraH / 5 paTantazcarantIti paTaccarAzcaurAH / jIrNavastraM tu "bhUtapUrve-" 7 / 2 / 78 / pacaraTi bhUtapUrva paTa ivAcarat paTaccaram / "tikkRtau naamni"5|1171| iti akaTi carakaH / "careSTaH" 5 / 1 / 138 / kurucaraH, kurucarI / "bhikssaa-senaa-''daayaat"5|1|139| bhikSAM carati bhikSAcaraH, senAM carati-parIkSate senAcaraH, AdIyate ityAdAyaH-vAgurA tena AdAya vA carati AdAyacaraH / "grahAdibhyo-" 5 / 1 / 53 / iti Nini vyabhicArI / vyabhicarI gaNanipAtanAt pakSe hrasvaH / "sabrahmacArI" 3 / 2 / 150 / iti nipA10 tanAt samAnaM brahmavrataM samAne vA brahmaNi-gurukule vrataM caratItyevaMzIlaH sabrahmacArI, atra samAnasya sabhAvo vrtshbdlopshc| "bhrAjyalakRg-'" 5 / 2 / 28 / iti iSNau caraNazIlazcariSNuH / "samatyapA-'" 5 / 2 / 62 / iti ghinaNi saJcArI aticArI apacArI abhicArI vyabhicArI / "luu-dhuu-suu| khana-" 5 / 2 / 87 / iti itre caritram / pani uccAraH / caritA, caritum / ktau tiki vA cUrtiH brahmacUrtiH / "samaja-'" 5 / 3 / 99 / iti kyapi caryA / "pareH sR-careryaH" 5 / 3 / 102 / paricaryA / 15 "gocr-snycr-"5|3|131| iti nipAtanAda ghaJapavAde ghe gocaraH snycrH| "carAcara-" 4 / 1 / 13 / iti nipAtanAdaci carAcaraH / uNAdau "tR-kR-za-" (u0 187) iti aNe caraNaH pAdaH / "sU-pRprathi-" (u0 347) iti ame caramaH / "bhU-gR-" (u0 460) iti Niti itre cAritram ; bhAve karaNe karmaNi adhikaraNe ca sAdhuH / "kR-za-kuTi-" (u0 619) iti vA Nit iH, cariH pazuH prAkArAgraM ca, cAriH pazubhakSyam / "mi-vahi-" (u0 726) iti vA Nit uH, caraH sthAlI, tRtIyA sAkSAdyogapratipattyartham , na gamyamAne iti, anyathA karaNamantareNa kriyAsiddharabhAvAd vyAvRttireva na ghaTate, nahi kAcitkriyA karaNamantareNa bhvtiiti| saha dhanena devadattaH saJcaratItyatra tu vidyamAnArthatAyAM caratestRtIyAntena yogAbhAva eva, tatra hi tRtIyAntaM katraiva yuktaM na saJcaratinA, nahi taddhanaM caitreNa saha saJcaratIti / / 1 atra "aGe hi-hano ho ghaH pUrvAt" 4 / 1 / 34 / ityataH pUrvAdityadhikArAd dvitve sati "ti copAntyAto'noduH" 4 / 1 / 54 / iti pUrvamutvam / carttirityatra dvitvA'sambhavAd dvitvAbhAvepi dRzyam // 2 kuruSu carati iti adhikaraNa eva pratyayaH,anAdhAre tu"bhikSA-senA-''dAyAt" 5 / 1 / 139 / iti aarmbhH| AdhArAdityeva kurUMzcarati, atra nyAsakAraH 'prApyAt karmaNaH kvacidaN bhavatIti yadi ag AnIyate tadA samAso'pi bhavati, tathA ca kurucAraH paJcAlacAraH ityapi' iti aah|| 3 senayA vA carati senAcara ityapi vigrahaH // 4 gRhItvA ityarthaH, dvitIyavigrahapakSe AdAnaM kRtvA caratItyarthaH, kimAdAyetyavivava tatra // 5 etadvacanameva pramANaM gaNapAThe'darzanAt / / 6 ghatri caarH| ca sNpaa1|| 7 caraNaM caryA, caranti anayeti vaa|| 8 paricaraNaM paricaryA, paricaranti anayeti vaa| kecittu bhAve eva manyante, yadAha vararuciH "paricaryAparisaryAmRgayATATyAnAmupasaGkhyAnam" iti paa03|3|10| sUtrasya vArtike // 9 gAvazcaranti asminniti gocaro dezaH, vyutpattimAtraM cedam , viSayasya tu saJjJA, tena 'anekAntAtmakaM vastu gocaraH sarvasaMvidAm' (nyAyAvatAra) ityAdi sidhyet // 10 saJcarante'nena iti saJcaraH // 11 caratIti carAcaraH, pakSe crH|| 12 caranti asmAd deva-pitR-bhUtAni iti bhImAditvAdapAdAne sAdhu:-uNAdi 726 suutrvRttau| Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parasmaidhAtavaH 411-414] svopalaM dhaatupaaraassnnm| cAruH [zobhanam "man" (u0 911) / iti] mani carma // 411 dhora gatezcAturye / dhorati / dudhora / kye dhoryte| RdittvAda na isvaH, adhorat / dhoritA / te dhoritam / "nndyaadibhyo-"5|1|52| ityane AdhoraNo hastipakaH / vyastanirdeza uttarArthaH // 412 khora pratIpAte / gaterityanuvRttaMrgatipratIghAte / khorati / cukhora / kye khoryate / khoritaa| RdittvAd na hUsvaH, acukhorat / aci khorA adhamastrI / "ke khorikA pAtrI / / atha lAntAzcatvAriMzat seTazca413 dala 414 triphalA vizaraNe / dalati / dadAla delatuH deluH / "vd-vrj"-4|3| 48 / iti vRddhau adAlIt / kecit enaM ghaTAdiM manyante, Nau dalayati / dalitA, dalitum / aci dalam / uNAdau "dali-vali-" (u0 304) iti ape dalapaH praharaNam / "dalerIpo dila ca" (u0 310) dilIpaH / "gR-dR-rami-" (u0 327) iti me dalma RSiH / dalaNa vidAraNe dAlayati // triphalA / phalati / pratiphalati, utphalati / paphAla / "tR-trapa-" 4 / 1 / 25 / ityetve 10 phelatuH pheluH / "vada-vraja-" 4 / 3 / 48 // iti vRddhau aphAlIt / yaGi "cara-phalAm" 4 / 1 / 53 / iti mvAgame "ti copAntya-" 4154 / ityutve ca pamphulyate / yaGlupi pamphulIti pamphulISi, "dvayuktopAntyasya-" 4 / 3 / 14 / iti gunnprtissedhH| pamphurita pamphulSi, atra "ti copAntya-" 4 / 1 / 54 // ityatrA'noditi vacanAd guNAbhAvaH / tasi pamphultaH / aci phalam , samphalaH / yaDyaci pamphulaH / "tikkRtau nAmni" 5 / 171 / iti akaTi phalakam / "anupasargAH kSIbollAgha-" 15 4 / 2 / 80 / iti kte nipAtanAt phullaH phullamanena, utphullaH smphullH| sopasargasya praphultA latA, atra jIttvAt "jJAnecchA'rcA-". 5 / 2 / 92 / iti vartamAne ktaH / ktavatau nipAtanAbhAvAt phultavAn / ye tu ktavatAvapIcchanti tanmate phullevAn / AdittvAd "navA bhAvA''rambhe' 4 / 4 / 72 / iti tayorvA neTi praphulitamanena praphultamanena, praphulitaH praphultaH / uNAdau "da--na-" (u0 27) iti ake 1 'gaticAturye' iti samastaM na kRtvA vyastanirdeza iti bhAvaH // 2 dalaNa vidAraNe, dalbha RSivalkalaM vidAraNaM ca iti uNAdivRttau, tathApi uNAdisUtre "gR-tR-rami-hani-janyatti-dalibhyo bhaH" (u0327) ityatra dali iti sAmAnyena paThanAt atrodAharaNAcca ubhayorapi prahaNam // 3 "tR-trapa-phala-bhajAm" 4 / 1 / 25 / ityatra phala triphalA ityubhayorapi grahaNArtha bahuvacanam anyathA "niranubandhagrahaNe na sAnubandhakasya' iti nyAyAd triphalA ityasya na syAt // 4 kathaM tarhi praphullaH ? iti, phulla vikasane ityasmAd dhAtoH kena acA vA bhAvyam / yadvA "anupasargAH kSIbollAgha-" 4 / 2 / 80 / ityatra bahuvacanavidhAnAt 'samAsAntAgamasajJAjJApakagaNananirdiSTAnyanityAni' iti nyAyAcca yathA phulliH / yadvA praphulla ityatra yaH prazabdaH sa kriyAntarayogAt phulli pratyanupasarga eva, 'yakriyAyuktAH prAdaya taM pratyevopasargasajJAH'iti vacanAt pragataH phullaH praphulla: iti prAdisamAsaH // 5 idaM vAmanasya matam , tathA ca tadvacaH-"ktavatvantasyApyetallatvamiSyate" iti pA0 8-2-55 sUtravRttau // 6 ktayorveTi saMpA1 vaa0|| Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 AcAryazrIhemacandraviracitaM [bhUdhAdigaNe phalakaH / "kIcaka-pecaka-" (u0 33) iti nipAtanAt phalaihakaH / "phaleo'ntazca" (u0 291) iti une phalgunaH phalgunI / "kami-cami-" (u0 618) iti Nit iH, phAlidalam / "phalivalyamerguH" (u0 758) phalguH / phala niSpattau phalitaH // 415 mIla 416 imIla 417 smIla 418 mIla nimeSaNe / nimeSaNaM saGkocaH / 5 mIlati / mimIla / Nau ke "bhrAja-bhAsa-" 4 / 2 / 36 / iti vA hrasve amImilat amimIlat / mIlitA / kte mIlitaH / kte seTtvAt pramIlA tndraa| anaTi mIlanam / milat zleSaNe milati / anaTi melanam // shmiil| tAlavyAdiH / zmIlati / shmiilitaa|| smiil| dantyAdiH / smIlati / smIlitA // mIla / kSmIlati / kSmIlitA // . 419 pIla pratiSTambhe / pratiSTambho ropaNam / pIlati / pipIla / Nau DeM apIpilat / piilitaa| 10 "nAmyupAntya-" 5 / 1 / 54 / iti ke pIlA / apipUrvAt Nake apipIlakaH pipIlikA, pRSodarAditvAd apeH piH|| 420 NIla varNa / varNopalakSitAyAM kriyAyAm / yathA-"zvataM nIlati marakatakAntyA" [ ] "paatthe-"2|3|97| iti Nasya natve nIlati / NopadezatvAd "adurupasargA-' 2 / 3 / 77 / iti Natve praNIlati / ninIla / nIlitA / aci nIlam , praNIlam / "nIlAt prANyauSadhyoH" 2 / 4 / 27 // iti 16 DyAm nIlI gauH oSadhizca, anyatra nIlA shaattii| "ktAcca-" 2 / 4 / 28 / iti vA DyAm nIlI nIlA / uNAdau "prI-kai-pai-nIleraoNk" (u0 761) nIlaGguH kRmiH // 421 zIla samAdhau / samAdhiH aikAgryam / tAlavyAdiH / zIlati, parizIlati / zizIla / Nigi zIlayati / "jJAnecchA-'rcA-" 5 / 2 / 92 / iti satyarthe kte anuzIlitaH / "zIli-kAmi-" 5 / 1 / 73 / iti Ne dharmazIlI / ghani zIlam / uNAdau "koradUSA-''TarUSa-" (u0 561) iti 20 nipAtanAt USe zailUMSaH zilUSaH zilUSApatyaM vA / zIlaNa upadhAraNe zIlayati // 422 kIla bandhe / kIlati / cikIla / kIlitA / Nigi kIlayati / "nAmyupAntya-" 5 / 1 / 54 / iti ke kIlaH / ghani kIlyate'nenAsmAd vA kIlaH, kapi kIlakaH / te seTtvAt "kteTo-" 5 / 3 / 106 / iti aH, kIlA / kte utkIlitaH / uNAdau "R-kR-mR-" (u0475) iti Ale kIlAlam / "nAmyupAntya-" (u0 609) iti kid iH kIliH // 1 sarvANyapi atra paThitAni udAharaNAni phala niSpattau ityasya, atra paThanAcca triphalA vizaraNe ityasyApi / evaM yatra yatra yaddhAtuvRttau ye dhAtavaH paThitAsteSAmapi tattatprayogA abhyuuhyaaH||2phlhkm saMpA. 1 vA0 // 3 rodhanamiti pke|| 4 'nIlI' ityatra jAtizabdAdapi jAtau nityastrItvAd 'jAterayAnta-nityastrIzadrAta" 24 // 54 // ityaprApte'nenaiva DIH / ye tu nIla: paTa ityarthAntare'styarthasyApi darzanAdanityaM strItvamabhyupagacchanti teSAM guNazabdasyaivedamudAharaNam / jAtizabdAttu "jAterayAnta-" 2 / 4 / 54 / ityanena lI: siddha eva // 5 dharma zIlayati iti dharmazIlaH, strI cet dharmazIlA // 6 "zalerai cAtaH" iti (561) uNAdivRttau nirdezAt abhidhAnacintAmaNikoSe'pi (kAM02 zlo0 242) "zalati veSAntaram" ityabhidhAnAcca zalateH idaM rUpam anvayA 'zIlerai-hasvazceto vA' iti vdeyuH|| Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 parasmaidhAtavaH 415-442] yopazaM dhAtupArAyaNam / 423 kUla varaNe kUlati, anukUlati / cukUla / kUlitA / ke karmaNi ghaJi ca kUlam // 424 zUla rujAyAm / tAlavyAdiH / zUlati / zuzUra / zUlitA / ke zUlam / / 425 tUla niSkarSe / niSkarSaH-antasthasya bahiniHsAraNam / talati / tutUla / tUlitA / ke tUlam / uNAdau "nAmyupAntya-" (u0 609) iti kit iH, tUliH zayvA / svArthe ke tUlikA citrakarazalAkA // - 426 pUla saGghAte / pUlati / pupUla / pUlitA / ke ghaJi vA pUlaH / "jAterayAnta-". 2 / 4 / 54 / iti DyAm pUlI tRNoccayaH // ___427 mUla pratiSThAyAm / mUlati / mumUla / mUlitA / Nigi unmUlayati kezAn / kte unmUlitaH / ke ghaJi vA mUlam / mUlaNa rohaNe mUlayati / / 428 phala niSpattau / nisspttiH-siddhiH| phalati / paphAla / "tR-trapa-' 4 / 1 / 25 / ityetve 10 phelatuH pheluH / phalitA / kte phalitaH, phalitavAn / jiphaletyasya tu phullaH / aci phalam / palitamiti tu pleH|| __429 phulla vikasane / phullati / puphulla puphullatuH puphulluH / phullitA / ktayoH phullitaH phullitavAn / aci phullam // 430 culla haarvkrnne| maithunecchApreritazarIravikAro hAvakaraNam / cullti| cucull| cullitA / 15 aci cullam / uNAdau "kili-pili-" (u0 608) iti iH, culliH // 431 cilla zaithilye ca / cakArAda hAvakaraNe / cillti| cicill| cilliSyati / aci cillaH paTaH zithila ityarthaH / te cillitaH // 432 pela. 433 phela 434 zela. 435 Sela. 436 sela. 437 vehna 438 sala 439 tila 440 tilla 441 palla 442 vella gatau / pelti| pipela / pelitA / RdittvAd Nau De api- 20 pelat / aci pelaM vRSaNaH, pelA vastrAdibhAjanavizeSaH / Nake pelakaH / kte pelitam / uNAdau "vaDi-vaTi-"(u0 515) iti ave pelavam // phela / phelati / piphel| phelitaa| RdittvAt apiphelat / kte phelitam / kte seTtvAt "kteTo-'" 5 / 3 / 106 / ityaH, phelA bhojanojjhitam // zela / zelati / zizela / RdittvAt azizelat // ssel| "ghaH so-" 2 / 3 / 98 / iti satve selati / SopadezatvAt Satve siSela / RdittvAt asiSelat // sel| selati / sopadezatvAd 25 na Satvam , sisela / RdittvAt asiselt| vehna / vehati / avivehat // sala / salati / sasAla / sopadezatvAd na Satvam , sisAlayiSati, sisaliSati / ghaJi bhramaraiH salyate iti sAlaH // tila / telati / titela / telitaa|| "nAmyupAntya-" 5 / 1 / 54 iti ke tilaH / tilat snehane 1 AvaraNe mu., mAdhavIyadhAtuvRttau ca pR0 104 dhAtuaM0 519 / 2 bhAvakaraNe iti pANinIyAH / bhAvakaraNam-abhiprAyAviSkAraH-mAdha0 dhAtu0 pR. 105 dhAtuaM0 525 / "hAvo bhAvasUcanam"-pR. 32 dhAtuaM0 258 / dhA. pA.8 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrIhemacandraviracita [bhUSAdigaNe tilati / tilaNa snehane telayati // till| tillati / titill| tillitA // pll| pallati / papalla / palliSyati / uNAdau "padi-paThi-" (u0607) iti iH, plliH|| vell| vellati / vivella / vellitaa| kte vellitam / Nau De avivellat // 443 vela. 444 cela. 445 kela. 446 kvela. 447 khela 448 skhala calane / 5 velati / vivela / velitaa| RdittvAt avivelat / aci velA / vela kAlaNa upadeze velayati // cel| celati / cicela / celitA / RdittvAt acicelat , acicelam / cilat vasane cilati / ghani celam // kel| kelati / cikela |kelitaa| RditvAt acikelat |kte kelitam / kilat zvaitya-krIDanayoH kilati / uNAdau "kili-pili-' (u0 608) iti iH, keliH / kIla bandhe ityasya tu kIlati, kIlitam , kIliH // kvela / kelati / cikkela / keli10 tA / RdittvAt acikelat // khel| khelati / cikhela / khelitA / RdittvAt acikhelat / aci khelaH, khelA khuraliH, pRSodarAditvAd isve khilam // skhala / skhalati / cskhaal| skhalitA, aci skhalaH / "cAla-zabdArthAd-" 5 / 2 / 43 // ityane skhalanazIlaH skhlnH| te skhalitam // 449 khala saJcaye ca / cakArAt calane / khalati / cakhAla / khalitA / "gocara-" 5 / 3 / 131 / 15 iti nipAtanAd ghe khalyante-saJcIyante yazAMsi dhAnyAni vA yatreti khalaH khalaM raNAjiram dhAnyapava nasthAnaM ca, khalo durjanaH / aci khalati-sazcinoti pApam calati vA guNebhya iti khalo nIcaH / uNAdau "khali-hiMsibhyAmInaH" (u0 286) khalInam / "laTi-khaTi-" (u0 505) iti ve khatvaM nimnam , khalvA dRtiH| "kapATa-virATa-" (u0 148) iti nipAtanAt khalvATaH / "ha-pR-bhR-" (u0 207) iti ate khalataH khlvaattH| "padi-paThi-" (u0 607) iti iH, khaliH piNyAkaH / 20 "khalyami-"(u0 653) iti atau khalatiH // 450 zvala 451 zvalla Azugatau / tAlavyAdI / zvalati / "vada-vraja-" 4 / 3 / 48 / iti vRddhau azvAlIt // zvalla / zvallati / azvallIt / zalimapyatra eke paThanti, sa jvalAdipAThenaiva gatArtha iti nehAdhItaH // 452 gala 453 carva adane / galati / jagAla / galiSyati / aci galaH kaNThaH / savaNe'25 pyayamanekArthatvAt , galatyudakaM kuNDikAyAH / uNAdau "kali-galerasyocca" (u0 315) iti phe gulphaH / "bahulametannidarzanam " iti galiNa lAvaNe gAlayate udgAlayate // 1 kIlitam sthAne kIlanam saM . saM 2 tapA0 / mudrite tu ubhayamapi // 2 "khalyante-saMcIyante dhAnyAni atra khalaM triliGgaH, "gocara-sazcara-" 5 / 3 / 131 iti nipAtanAd ghaH" iti svopajJAbhidhAnacintAmaNiTIkAyAm / kAM. 4 shlo035|| Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parasmaidhAtavaH 443-465] svopazaM dhAtupArAyaNam / atha vAntAH saptatriMzata seTazcacarva / carvati / cacarva / crvitaa| te carvitaH / uNAdau "mavAka-" (u0 37) iti nipAtanAd Ake cArvAkaH / "bahulametannidarzanam" iti curAditve carvayati // __454 pUrva 455 parva 456 marja pUraNe / pUrvati / pupUrva / pUrvitA / aci pUrvaH // parva / parvati / paparva / pvitaa| vici supaH suparau suparaH, "yvoH pvavyaJjane-' 4 / 4 / 121 // iti 5 valopaH / uNAdau "ha-pRbhR-' (u0 207) iti ate parvataH // marva / mrvti| mamarva / marvitA // 457 marva 458 dhavu 459 zava gatau / marvati mamarva / marvitA // dhavu / udittvAd ne dhanvati / dhanviSyati / uNAdau "ukSi-takSi-" (u0 900) iti ani dhanvA // "zavatirgatikarmA kAmbojeSu bhASyate / vikAra evainamAryA AhuH" [ mahAbhA0 A0 1,5] / zavati / 10 aci zavaH, zavam , suSThu zavatIti suzavaH, striyAM gaurAditvAd DyAm suzavI / kvipi "anunAsike ca-" 4 / 1 / 108 / iti vasyoT, tataH "UTA" 1 / 2 / 13 / ityasyautve zauH / zaviSyati // 460 karva 461 kharva 462 garva dapai / karvati, kharvati, garvati, cakarva, cakharva, jagarva / aci ghaJi vA karvaH, kharvaH, garvaH // ___463 SThivU 464 kSivU nirasane / "SaH so-" 2 / 3 / 98 / ityatra SThivo varjanAt Sasya satvA- 1b bhAve "SThivU-klamvA-" 4 / 2 / 110 / iti dIrgha ca SThIvati / "tirvA SThivaH" 4 / 1 / 43 // iti pUrvasya vA titve tiSTheva TiSTheva / yaGi teSThIvyate, TeSThIvyate / tthevitaa| UdittvAt ktvi veT , pThyUtvA tthevitvaa| - "ivRdha-'' 4 / 4 / 47 / iti sani veT, tuSThyUSati duSThyUSati; pakSe tiSTheviSati TiSTheviSati / veTtvAt ktayorneTa , SThyUtaH, SThyUtavAn / mani "anunAsike ca-" 4 / 1 / 108 / ityUTtve suSThayomA / vani suSThayovA / vipi suSThyUH / vici suSTheH / "SThiv-sivo'naTi vA" 4 / 2 / 112 / iti vA dIrgha SThIva- 20 nam , Thevanam // kSivU / kSevati / cikSeva / kSevitA / udittvAt kSyUtvA, kSevitvA / ktayoH kSyUtaH kSyUtavAn / kSIvamapyeke paThanti kSIvati / Nau De acikSIvam / te kssiivitH| SThivU kSivaca nirasane ThIvyati / kSIvyati // 465 jIva prANadhAraNe / jIvati / jijIva / jIvitA / Nau De "bhrAja-bhAsa-" 4 / 2 / 36 / 1 mahAbhASye tu-"kambojeSveva bhASito bhavati vikAra enamAryA bhASante zava iti" iti pAThabhedaH / 2"SThiva'-klamvAcamaH" 4 / 2 / 110 / ityatra sUtre 'TivU iti UkAranirdezAt yaGlupi na bhavati' iti kalikAlasarvajJazrIhemacandrasUripAdAH / zrIguNaratasUrayastu "SThivU-klamvA-" 4 / 2 / 110 / ityatra atyAdAbadhikArAd yaGlupi tyAdau na dIrghaH, teSTeti, atra "yvoH-" 4 / 4 / 121 / iti vluk, teSThivIti teSThayataH teSThivati, evaM TeSThetItyAdyapi" iti AhuH-kriyAratnasa. pR. 78 dhAtuaM0 126 / sAyaNo'pi 'UDabhAvinAM vakArAntAnAM yaGluG nAsti' ityAha-mAdha0 dhAtu* pR0 108 dhAtuaM0553 / 3 atra "upAntye" 4334 / iti sanaH kitve UTi dvitve "tirvA SThivaH" 41 // 43 // ityatra terikArasyoccAraNArthatvAt vA Thasya tatve ca rUpam // 4kSIvama pra. mu0|| 5 pANinIyAH-mAdha. dhAtu. pR0 109 dhAtuaM. 560 / 6 prANalakSaNasya karmaNo dhAtvarthenopasaGgrahaNAdakamako'yam // Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrIhemacandraviracita [bhUvAdigaNe iti vA hrasve ajIjivat ajijIvat / "nAmyupAntya-" 5 / 1 / 54 / iti ke jIvaH / Nake jIvakaH pakSI, jIvaMjIvako'pi / "yAvato vinda-jIvaH" 5 / 4 / 55 / iti Nami yAvajjIvamadhIte / "nAgni puMsi ca" 5 / 3 / 121 / iti Nake jIvikA / uNAdau "jIverAtRko jaiv ca" (u0 67) iti jaivAtRkaH / "ruhi-nandi-" (u0 220) iti ante jIvatAt jIvantaH, jIvantI / "bhR-zI-zapi-" 6 (u0 232) iti athe jIvatho vaayuH| "jIverAtuH" (u0782) jIvAturjIvanam / "jIveradAnuk" (u0795) jIvadAnuH / 466 pIva 467 mIva 468 tIva 469 nIva sthaulye / pIvati / pipIva / piivitaa| ke pIvaH / uNAdau "tIvara-" (u0 444) iti nipAtanAt are pIvaraH / pIvA iti tu pyaingH|| miiv| mIvati / mimIva / miivitaa|| tIva / tIvati / titIva / tiivitaa| uNAdau "khura-kSura-" 10 (u0 396) iti nipAtanAt tIvraH / "tIvara-" (u0 444) iti nipAtanAt are tIvaraM jalaM vyaJjanaM ca // nIva / nIvati / ninIva / nIvitA / uNAdau "nAmyupAntya-" (u0609) iti kit iH, nIviH, nayatervA jidai viH / "khura-kSura-" (u0 396) iti nipAtanAt nItram , nayatervA / mannAdiSu sarveSAM SThivinA tulyamudAharaNam // ___470 urvai 471 turvai 472 dhurvai 473 dubai 474 dhurvai 475 jurvai 476 arva 477 16 bharva 478 zarva hiMsAyAm / "mvAde:-" 2 / 1163 / iti dIrghe uurvti| uurvitaa| aidittvAt ktayorneT, UrNaH UrNavAn / vipi "zat luk" 4 / 1 / 110 / iti valuki UH urau uraH / uNAdau / "urverAderUdetau ca" (u0 814) iti Arau UrvAruH kaTucirbhaTI, ervAruzvArucirbhaTI // turvai / tUrvati / tUrvitA / mani sutormA / vani sutorvA / vici sutoH / vipi tUH, sutUH suturau suturH| aidittvAt tUrNaH tUrNavAn // thurvai / thUrvati / thUrvitA / aidittvAt thUrNaH thUrNavAn // 20 durvai / dUrvati / dUrvitA / aci dUrvA / kvipi sudUH sudurau suduraH / aidittvAt dUrNaH dUrNavAn // dhu / pUrvati / dharvitA / "didyuddad-'" 5 / 2 / 83 // iti kipi dhUH dhurau dhuraH / aidittvAt dhUrNaH dhUrNavAn / uNAdau "zI-rI-" (u0 201) iti kiti te dhUrtaH kittvAt na gunnH| "gR-pa-durvidhurvibhyaH-" (u0 943) kvipi dhuuH|| jurvai / juurvti| jUrviSyati / kipi sujUH sujurau sujurH| aidittvAt jUrNaH jUrNavAn // arv| arvti| "anAto-" 4 / 1 / 69 / ityAtve ne 25 ca Ana / aviSyati / aci arvaH // bharva / bhavati / brv| bharviSyati // zarva / zarvati / zaMzarva / zarviSyati / aci shrvH|| 479 murvai 480 mava bndhne| "bhvAde:-" 2 / 1 / 63 / iti dIghe mUrvati / muurvitaa| aci mUrvA tRNam , yadvikAro maurvI / kipi maH murau muraH / aidittvAt mUrNaH mUrNavAn // mava / 1 pyA vRddhau ityasya "dhyA-pyodhI-pI ca" (u0 9.4) iti kanippratyaye // 2 jastajAgR-ka-nI-ghRSibhyo Git" (u0705) ityanena ||3"niyo vo'ntazca" (u0 396 vRttau) iti vacanAt kArAgame re c| 4 cibhiMTI, parvArucArucibhiTI vA* saM1 vinA ||5kvie, dhUH vA0 // 6 tadhikArI vaa|| Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / 10 parasmaidhAtavaH 466-489] svopajhaM dhAtupArAyaNam / mavati / mamAva mevatuH mevuH / kvipi "mavyavi-" 4 / 1 / 109 / ityupAntyena sahoTi m: muvau muvH| sumH sumvau sumvaH / maviSyati / evaM mannAdiSvapi // 481 gurvai udyame / "bhvAdeH-" 2 / 1 / 63 / iti dIrgha gUrvati / jugUrva / grvitaa| aidittvAt tayorneT , gUrNaH gUrNavAn / vipi gUH gurau guraH / / 482 pivu 483 mivu 484 nivu secane / sevane ityeke| tryo'pyuditH| udittvAd / ne pinvati / pipinva / minvati / miminv| ninvati / nininva / pinvitA / minvitaa| ninvitaa| mannAdiSu pUrvavat // 485 hivu 486 divu 487 jivu proNane / trayo'pyuditaH / udittvAd ne hinvati / jihinva / dinvati / didinva / jinvati / jijinva / hinvitA / dinvitA / jinvitA / mannAdiSu pUrvavat // 488 ivu vyAptau ca / cakArAt prINane / udittvAd ne invati / invAJcakAra / anaTi "vottarapadAntana-" 2 / 3 / 75 / iti vA Natve preNvanam , prenvanam / Nake invikA mRgazIrSazirastArakAH / supUrvAt mani "anunAsike ca-" 4 / 1 / 108 / ityUTi svinomaa| vani "yvoH-" 4 / 4 / 121 / iti valope "vanyAG-" 4 / 2 / 65 / iti nasyAtve yatve ca suyaavaa| vici "yvoH-" 4 / 4 / 121 // iti valuki guNe ca sve svenau svenaH / vipi vasyoTi spinUH / invitA / invitum / vAnto'ya-15 miti dhuDvargAbhAvAt "nAm-" 1 / 3 / 39 / iti nakArasya mo na bhavati // 489 ava rkssnn-gti-kaanti-priiti-tRpti-avgmn-prvesh-shrvnn-svaamyrth-yaacn-kriyaa-icchaa-diipti-avaapti-aalinggn-hiNsaa-dhn-bhaav-vRddhissu| ekonviNshtaavrthessu| kaizcit kAntivarjamaSTAdazasu / anyaistu rakSaNa-gati-kAnti-prIti-tRpti-vRddhiSu SaTsu / avati / Ava AvatuH AvuH / avitA / vipi "mavyavi-" 4 / 1 / 109 / ityUTi UH uvau uvaH / ktau UtiH / uNAdau "divyavi-" 20 (u0 142) iti aTe avaTaH / "jINa-zI-dI-" (u0 261) iti kiti ne UnaH / "zyA-kaThi-" (u0 282) iti ine avinaM jalam / "aveIsvazca vA" (u0 342) iti kiti me umA, OM mam / "mahyavibhyAM Tit" (u0 547) iti iSe aviSaH samudraH, aviSI dyauH / "padi-paThi-" (u0 607) iti iH, aviH / "sadi-vRtyami-" (u0 680) iti anau avaniH / "tR-stR-tandri-" (u0 711) iti IH, avI rjsvlaa| "kRsi-kami-" (u0 773) iti tuni otuH / "avermaH' 25 (u0 933) om // atha zAntAH sapta AdyAH paJca seTazca 1avagamanasthAne avagama dahanabhAvasthAne dAnabhAga iti mAdhavIyadhAtu * 113 dhAtuaM0592 12 varjanAdaSTApra03 mu0||3aakaashN nagaraM ca iti khe.tti.||4 bhatra "anunAsikecacchavaH zUda" 4 / 1 / 108 // iti vasya Ud // Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrIhemacandraviracitaM [bhUvAdigaNe .490 kaza zabde / sautro'yamityeke / kaushikstvdhyaissttetydhiitH| kazati / cakAza / kazitA / aci "varcaskAdiSu-" 3 / 2 / 48 iti SAgame pratiSkazo'prayAyI dUtazca / ___ "grAmamadya pravekSyAmi, bhava me tvaM pratiSkazaH" [ ] kazA carmayaSTiH / ghaJi kAzastRNajAtiH / uNAdau "kazermo'ntazca" (u0 420) iti Ire 5 kazmIrAH / kAziriti tu kAzRG dIptau ityasya / vAnto'yamityanye, kavati // ___491 miza 492 maza roSe ca / cakArAt shbde| zabdane roSakriyAyAM cetyarthaH / mezati mimeza / mezitA / "nAmyupAntya-" 5 / 1 / 54 / iti ke mizo vyAjaH // msh| mazati / mamAza / mazitA / "tikkRtau nAmni" 5 / 1 / 71 / iti akaTi "dR-ka-nR-" (u0 27) ityuNAdau ake vA mazakaH // 10 493 zaza plutigatau / tAlavyAdiH / plutibhirgamane-utplutya gamane ityarthaH / zazati / zazAza zezatuH zezuH, atra "anAdezAde:-" 4 / 1 / 24 / ityata etvam / aci zazaH, zazakaH / zazitA / zazitum // 494 Niza smaadhau| "pAThe-" 2 / 3 / 97 / iti Nasya natve nezati / nineza ninizatuH ninizuH / "adurupasargAnta-" 2 / 3 / 77 / iti Natve praNezati / "nAmyupAntya-" 5 / 15 / iti 15 ke nezaH / "sthAdibhyaH-" 5 / 3 / 82 // iti ke nezanti-samAhitamanaskA bhavantyasyAmiti nishaa| nezitum // 495 dRzaM prekssnne| "zrauti-" 4 / 2 / 108 / iti pazyAdeze pazyati / "samo gamRcchi-" 3 // 3 // 84 / ityAtmanepade sampazyate / dadarza dadRzatuH dadRzuH / anusvArettvAd neT, draSTA draSTum / atra "aH sRji-dRzo-" 4 / 4 / 111 / ityakArAgamaH / parokSAyAM "skra-'sa-vR-bhR-" 4 / 4 / 81 / iti iTi 20 dadRziva dadRzima / "sRji-dRzi-skR-" 4 / 4 / 78 / iti thavi vA neTi dadraSTha ddrshith| "svara-graha-" 3 / 4 / 69 / iti vA niTi darziSyate drakSyate / RdittvAd vA aGi adarzat , atra "RvarNa-" 4 / 3 / 7 / iti guNaH / pakSe "ha-ziTo-" 3 / 4 / 55 / ityatra dRzo varjanAt sagabhAve sici adrAkSIt / Nau De "RvarNasya" 4 / 2 / 37 / iti guNApavAde vA RdAdeze adIdRzat adadarzat / sani "smR dRzaH" 3 / 3 / 72 / ityAtmanepade didRkSate / "aNikkarma-" 3 / 3 / 88 / iti NAvAtmanepade pazyanti 25 bhRtyA rAjAnam , darzayate rAjA bhRtyAn bhRtyairvA, atra "dRzyabhivado:-" 2 / 2 / 9 / iti vA'Nikkartu 1 "padi-paThi-paci-sthali-hali-kali-" (u0607) ityAdinA i: prtyyH||2 "aH sRji-dRzo-" 4 / 4 / 111 // iti aH, "vyaJjanAnAmaniTi" 4 / 3 / 45 / iti tavRddhizca / nanu atra paratvAt "aHsRji-dRzo-" 4 / 4 / 111 // iti pUrvamakArAgame nAmyupAntyatvAbhAvAt sako na prAptiH, tatkiM "ha-ziToH nAmyupAntyAdadRzo'niTaH sak" 3 // 4 // 55 // ityatra dRzo varjanena ? naivam , "nazo dhuTi" 4 / 4 / 109 / ityataH dhuTotyadhikArAt svarAdipratyaya "aH sRji"-44111|| ityakArAgamo nAsti, tato nAmyupAntyatvAt saki vyatyadRkSanta ityaniSTaM syAt, sicastu nyajanAntatvenAnakArAntatvAt "anato'nto'dAtmane" 4 / 2 / 114 / iti anto ati vyatyadakSata iti amAdau ca adRzaM vyatyahakSAtAmityAdi syAt , sicitu adrAkSaM vyatyarakSAtAmiti bhavati // 3 tAn rAjaivAnukUlAcaraNena prayuGkte / / Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parasmaidhAtavaH 490-498] svopajhaM dhAtupArAyaNam / rNigi karmatvam / "RdupAntyA-'" 5 / 1 / 41 // iti kyapi dRzyam / "ghrA-dhmA-" 5 / 1 / 58 / iti ze pazyaH, utpshyH| "lihAdi-" 5 / 1 / 50 / aci drshH| "karmaNo-" 5 / 3 / 14 / aNi devdrshH| "asUryogrA-" 5 / 1 / 126 // iti khazi asUryampazyA rAjadArAH, ugrampazyo rAjA / "tyadAdyanya-" 5 / 1 / 152 / iti Tak-sak-kkipsu "anya-tyadAde:-" 3 / 2 / 152 / ityAtve ca tAdRzaH, tAdRzI, tAdRkSaH, tAdRk / "dRg-dRza-dRkSe" 3 / 2 / 151 / iti samAnasya satve sadRk, sapRzaH, sadRkSaH / "dRzaH 5 kvanip" 5 / 1 / 166 / merudRzvA; striyAM "NakharAghoSA-" 2 / 4 / 4 / iti DyAm nasya ratve ca tttvdRshvrii| "zAsU-yudhi-'" 5 / 3 / 141 / ityane sudarzanaH / "vid-dRgbhyaH kAnye Nam" 5 / 4 / 54 / kanyAdarza varayati / pazuriti tu spaizeH "spazi-prasjeH sluk ca" (u0731) iti upratyaye rUpam // 496 daMzaM dazane / dazanaM dantakarma / "daMza-saJjaH-" 4 / 2 / 49 / iti naluki dazati / kye dshyte| dadaMza / saMyogAntatvAd "indhyasaMyogA-" 4 / 3 / 21 / iti parokSAyAH kittvAbhAve dadaMzataH ddNshuH| 10 anusvArettvAd neT, daMSTA daMSTum / "vyaJjanAnAm-" 4 / 3 / 45 / iti vRddhau adAGkSIt / "gR-lupa-" 3 / 4 / 12 / iti yaGi garhitaM dazati dandazyate, yaGlupi dandazIti, sUtre kRtanalopasya nirdezAd atra no luk / "yji-jpi-"5|2|47| iti Uke dandazUkaH / "karmaNo-" 5|3|14|anni dRSaM-- mUSikaM dazati vRSadaMzo biDAlaH / "dazestraH" 5 / 2 / 90 / daMSTro / aci daMzaH, daMzI / ghani updNshH| "dazanA-'vodaidhodma-" 4 / 2 / 54 / iti nipAtanAd anaTi dazanam , dazano dantaH / "daMzestRtIyayA-" 15 5 / 4 / 73 / iti Nami mUlakenopadaMzaM mUlakopadaMzaM bhuGkte, atra "tRtIyoktaM vA" 3 / 1 / 50 / iti vA tatpuruSaH / uNAdau "lU-pU-yu-" (u0901) iti kiti ani daza ghaTAH // __ atha SAntA ekacatvAriMzat kRSavarjAH seTazca. 497 ghuSa zabde / ghoSati / jughoSa / RdittvAd vA'Gi aghuSat , pakSe aghoSIt / "ghuSeravizabde" 4 / 4 / 68 / iti ktayorneT , ghuSTA rajjuH; vizabdane tviTi avaghuSitaM vaakymaah| sampUrvAt 20 "zvasa-japa-" 4 / 4 / 15 / iti veTi saGghaSTA saGghaSitA rajjuH, saGghaSTaM saghuSitaM vAkyam / ghughaN vizabdane ghoSayati / AU~H krande AghoSayati / uNAdau "hRSi-puSi-" (u0 797) iti ilau . ghoSayitnuH zabdaH // 498 cUSa pAne / cUSati / cucuuss| cUSitA / kte nicUSitam / cUSitvA / / 1 vAmanastu upasargapUrvakAt icchati, tathA ca tadvacaH-upasarga iti kecinnAnuvartayanti iti|| 2 sUryamapi na pazyanti iti asUryampazyAH; guptiparaM caitat , evaM nAma guptA yadaparihAryadarzanaM sUryamapi na pazyanti, atra dRzinA sambaddhasya nanaH sUryeNa sahAsAmarthyapi vAkyArthapratipAdakatvAt samAsaH // 3 yAM yAM kanyAM pazyati tAM tAM sarvA varayati ityarthaH // 4 spazi bAdhana-grathanayozca cAd go, sautro'yam // 5 dazatyanayA iti daMSTrA / / 6 vizabdanaM vizabdaH nAnA zandanaM pratijJAnaM ca / "vizabdanaM pratijJAnam / tacca zabdena svAbhiprAyaprakAzanam iti nyAse"mAdha0 dhAtu pR0 119 dhAtuaM0 643 / 7 sambaddhAvayavA ityarthaH // 8 nAnAzabditaM pratijJAtaM vA vAkyaM brata ityarthaH // 9 AGpUrvako ghuSaNa krande ityarthaH // Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrIhemacandraviracitaM [bhUvAdigaNe 499 tUSa tuSTau / tUSati / tutUSa / tUSitA / tUSitam / kte seTtvAt tUSA / tuSaM hRpaMca tuSTau tuSyati // 500 pUSa vRddhau / pUSati / pupUSa / pUrSitA / kte pUSitaH / uNAdau "ukSi-takSi-" (u0 900) iti ani pUSA // 5 501 lupa 502 mUSa steye / loSati / luloSa / loSitA / "nAmyupAntya-" 5 / 1 / 54 / iti ke lussH|| mUSa / mUSati / mumuuss| mUSitA / "nAmyupAntya-" 5 / 1 / 54 / iti ke mUSaH, mUSA taijasAvartanI, gaurAditvAd DyAM mUSI / Nake mUSakaH // 503 pUSa prasave / "SaH so-' 2 / 3 / 98 / iti Sasya satve sUSati / SopadezatvAt Satve suSUSa / yeSAM tu sopadezastanmate SatvAbhAve susUSa / suussitaa| "nAmyupAntya-" 5 / 1 / 54 / iti ke sUSaH, 10gaurAditvAd DyAM sUSI / tAlavyAdirayamiti cArakAH, zUSA zAkam / 504 USa rujaayaam| USati / "gurunAmyAdeH-" 3 / 4 / 48 / ityAmAdeze USAJcakAra / "nAmyupAntya-" 5 / 1 / 54 / iti ke USaH / USitum / anaTi USaNaM maricam , tryUSaNaM trikaTukam / mani aSmA / UparaM kSetramiti tu USAd "ro'zmAdeH" 6 / 2 / 79 / iti cAturarthike re, USaraM jalamiti tu "madhvAdibhyo-" 7 / 2 / 26 / iti matvarthIye re siddham / / 16 505 ISa uJche / uccham uccayanam / ISati / "gurunAmyAdeH-" 3 / 4 / 48 / ityAmAdeze ISA cakAra / ISitA / kte seTtvAt "ktaTo-'" 5 / 3 / 106 / iti aH, ISA vraNagaveSaNI maJcakAdyavayavazva / uNAdau "Rcyuji-" (u0 48) iti Ike ISIkA tRNazalAkA / iSIketi tu iSat icchAyAm ityasya // 506 kRSaM vilekhne| vilekhanam-halotkarSaNam / karSati / ckrss| anusvArettvAd neTa kraSTA / 20"spRza-mRza-" 3 / 4 / 54 / iti vA sici akArSIt , "spRzAdi-" 4 / 4 / 112 / iti vA akArAgame akrAkSIt , pakSe'niTtvAt "ha-ziTo-" 3 / 4 / 55 / iti saki akRkSat / Nau "RhavarNasya" 4|2|37|iti vA RdAdeze acIkRSat / acakarSat / "nndyaadibhyo-"5|1|52| iti ane sakarSaNo halI; anyatra "nAmyupAntya-" 5 / 1 / 54 / iti ke saGkSaH / "vynyjnaad-"5|3|132|ghni AkarSo dyUtaphalahakara / "upapIDa-" 5 / 4 / 75 / iti Nami paTopakarSa dhAvati, bhrASTropakarSa dhAnAH khAdati, 25"tRtIyoktaM vaa"3|1150| iti vA tatpuruSaH, pakSe paTe paTena vopakarSa dhAvati, bhrASTra prASTreNa vopakarSa dhAnAH khAdati / uNAdau "kRSerguNa-vRddhI ca vA" (u0 31) iti ake karSakaH kArSakaH kRSakazca kuTumbI / "pA-puli-" (u0 41) iti kiti ike kRSikaH pAmaraH / "ghR-vI-hA-" (u0 183) iti kiti Ne kRSNaH / "nAmyupAntya-" (u0 609) iti kit i:, kRssiH| "kRSezca cAdeH" . 1 jalamiti suSThu // 2 kSetramiti zobhanam , "madhvAdi-" 72 / 26 / sUtre tathaiva darzanAt // 3 "samaH Rndi-kRSi-SibhyaH saMjJAyAmeva" iti vacanAt saMjJAyAmevAyaM prayogaH // Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parasmaidhAtavaH 499-519] svopamaM dhAtupArAyaNam / (u0641) iti aNau carSaNiH carSaNI kulaTA : "kRSi cami-" (u0 829) iti UH, karpU: kulyA / kRSIt vilekhane kRSati kRSate // 507 kapa 508 ziSa 509 japa 510 jhaSa 511 vaSa 512 maSa 513 muSa 514 ruSa 515 riSa 516 yUSa 517 jUSa 518 zaSa 519 caSa hiMsAyAm / kaSati / "kUlA'bhra-." 5 / 1 / 110 / iti khe kUlaSA nadI / "sarvAt sahazca" 5 / 1 / 111 / sarvakaSaH khalaH / "kaSaH kRcchU-ga- ) hane" 4 / 4 / 67 / iti ktayorneT , kaSTaM kRccham gahanaM ca, "kaSo'niTaH" 5 / 3 / 3 / iti bhaviSyati saadhuH| "ajAteH zIle" 5 / 1 / 154 / iti Nini pAdAbhyAM kaSaNazIlaH patkASI, atra "hima-hati-" 3 / 2 / 96 / iti padbhAva / "vervica-" 5 / 2 / 59 / iti ghinaNi vikaSaNazIlo vikASI / "gocara-" 5 / 3 / 131 / iti nipAtanA ghaapavAde ghe kaSaH, AkaSaH, nikaSaH / "nimUlAt kaSaH" 5 / 4 / 62 / iti Nami nimUlakASaM kaSati / "hanazca samUlAt" 5 / 4 / 63 / samUlekASaM kaSati / uNAdau "syami-kaSi-'' 10 (u0 46) iti Ike kaSIkA kuddAlikA / "prAGaH paNi-" (u0 42) iti ike prAkaSiko vaayuH| "mA-vA-vadya-'mi--'' (u0 564) iti se kakSastRNam gahanAra'NyaM ca, kakSaH kakSA bAhumUlam gRhopAntazca / "kR-za-kuTi-" (u0 619) iti vA Nit iH kaSinikaSopalaH khanitraM ca, kASiH karSakaH / "kaSerDa-cchau ca SaH" (u0 831) iti UH, kaNDUH, kcchuuH| "samiNa-nikaSibhyAmAH" (u0 598) nikaSA parvataM ndii| shiss| taalvyaadiH| shessti| shishess| zeSitA / 10 zeSitum / kecidiTaM necchanti, tanmate zeSTA, zeSTum / "nAmyupAntya-" 5 / 1 / 54 / iti ke ziSaH / karmaNi ghaJi zeSam / ziSlaMe vizeSaNe vizinaSTi / ziSaNa asarvopayoge zeSayati / aci zeSaH atra yujAditvAdvA Nic / pakSe zeSati // japa / jaSati / jssitaa|| jhapa / jhaSati / jhaSitA / aci jhssH|| vaSa / vaSati / vaSitA // maSa / maSati / maSitA / karmaNi ghaJi maassH|| muss| moti / mossitaa| muSaz steye muSNAti / muSerdIrghazca" (u043) ityuNAdau ike mUSika AkhaH, 20 mUSikA ttstrii|| ruSa / roSati / tAdau "saha-lubheccha-' 4 / 4 / 46 / iti veTtvAt roSTA rossitaa| roSTum roSitum / "veTo'pataH" 4 / 4 / 62 / iti niSedhApavAde "zvasa-japa-" 4 / 4 / 75 / iti ktayorvA neTi ruSTaH ruSitaH, zIlyAditvAdatra satyarthe ktaH / ruSaca rope ruSyati // ripa / reSati / "saha-lumeccha-" 4 / 4 / 46 / iti veTi reSTA reSitA / reSTum , reSitum / veTtvAt ktayorneTa, riSTaH riSTavAn / riSTam , ariSTam / uNAdau "nighRSI-" (u0511) iti kiti ve riSvaH // yUSa / yUSati / 25 - 1 kRccha duHkhaM tatkAraNaM ca, gahanaM duravagAham // 2 nimUlamityatrAtyaye'vyayIbhAvaH, nirgatAni mUlAnyasyeti bahuvrIhirvA // 3 nimUlaM kaSatItyarthaH // 4 samUlamiti sAkalye'vyayIbhAvo bahuvrIhirvA / / 5 samUlaM kaSatItyarthaH / / 6 'raNyaM ceti ka sNpaa|| 7 maitreya-sAyaNAdayaH // 8 "yujAdevA" 3 / 4 / 18 / iti sUtreNa // 9 "jJAnecchArthi-" 5 / 2 / 92 / iti satreNa // 10riSeLaJjanAdeH kecidicchanti iti tanmatasaGgrahaparamidamudAharaNam svamate tu RSait gatau ityasya RSvaH ripuH hiMsrazca iti // dhA. pA. 1 Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrIhemacandra viracitaM yuyUSa / yUSitA / "nAmyupAntya-" 5 / 1 / 54 / iti ke yUSaH, yUSam / gaurAditvAd DyAM yUSI // . jUSa / jUSati / jUSitA / "nAmyupAntya-'" 5 / 1 / 54 / iti ke juussH| kte jUSitaH / "kteTo-" 5 / 2 / 106 / ityaH, jUSA // zaSa / taalvyaadiH| zati / zaSitA / uNAdau "pampA-zilpA-" (u0 300)iti pe zapyate zappo bAlatRNam // cp| caSati / caSitA / "tikkRtau nAmni" 5 5 / 1 / 71 / iti akaTi csskH|| khaSetyapi kaNvaH / khaSati // 520 vRSa saGghAte ca / cakArAd hiMsAyAm / varSati / vavarSa vavRSatuH / vrssitaa| UdittvAt ktvi veTa , vRSTvA varSitvA / ktvi veTtvAt ktayorneTa , vRSTaH vRSTavAn // 521 bhaSa bhartsane / bharsanaM kutsitazabdakaraNam , ato bhartsane zabdakarmako'yam / bhaSati zvAbukkatItyarthaH / bhaSati bhaSakaH-paizunyena vaktItyarthaH / bbhaass| bhaSitA / aci bhaSaH, gaurAditvAd DyAM 10 bhaSI / kte bhaSitam / "tikkRtau nAmni" 5 / 1 / 71 / iti akaTi bhaSakaH // 522 jighu 523 viSa 524 miSa 525 niSU 526 pRSU 527 vRSa secne| SaDapyUditaH / jeSati / jeSitA / UdittvAt ktvi veTa, jiSTvA; "vau vyaJjanAdeH-" 4 / 3 / 25 / iti vA kiye jeSitvA jiSitvA // viSa / veSati, pariveSati / veSitA / viSTvA veSitvA vissitvaa| viSlaM kI vyAptI veveSTi, veviptte|| mipU / meSati / meSitA / miSTvA meSitvA miSitvA / "lihA15 dibhyaH" 5 / 1 / 50 / ityaci meSaH / miSat spardhAyAm miSati // niSa / neSati / neSitA / niSTvA neSitvA niSitvA / bahubhirayaM na paThyate // pRSa / parSati / parSitA / pRSTA parSitvA / veTtvAt ktayorneT, pRSTaH, pRSTavAn / "nAmyupAntya-" 5 / 1 / 54 / iti ke pRSaH / "RdupAntyAd-" 5 / 1141 // iti kyapi pRSyam / uNAdau "pI-vi-zi-" (u0163) iti kiti The pRSTham / "pRSi raJji-" (u0 208) iti kiti ate pRSato mRgaH binduzca / "kuzi-pizi-" (u0 212) iti 20 kiti ite pRSitaM vAribinduH / "hiraNya-".(u0380) iti nipAtanAt anye pariparSatIti prjnyH| "Rd-ghR-' (u0 635) iti kiti Nau pRSNiH kirnnH| "pRSi-hRSibhyAM vRddhizca" (u0 636) iti Nau pANiH / "druhi-vRhi-" (u0 884) iti kartari pRSanti jalabindavaH, pRSatI mRgii| sthUlapRSatImAlabheta // vRSa / varSati / varSitA / vRSTvA vrssitvaa| vRSTaH vRSTavAn / "jJAnecchArcA-" 5 / 2 / 92 / iti satyarthe kte vRSTo meghaH / "kR-vRSi-" 5 / 1 / 42 / iti vA kyapi vRSyam varNyam / 25 "nAmyupAntya-" 5 / 1 / 54 / iti ke vRSaH / "sh-km-"5|2|40| iti ukaNi varSaNazIlo vrsskH| 1 "zadi-bAdhi-khani-haneH Sa ca" (u0299) ityatra "zaSa hiMsAyAmityasya vA rUpam" iti kathanAt / atra ca "pampA-" (u.300) iti sUtre AdigrahaNAt iti // 2 'anya'pratyaye // 3 "paripUrvasya pRSU secane ityasya upasargAntalopaH dhAtozca jaH samastAdezaH / garjatervA gakArasya pakAraH" iti hemacandrapAdAH / asmadabhiprAyeNa tu 'pRS+anya' iti sthite upAntyaguNe kRte parSanya iti jAte Sasya jatve parjanyaH-ityevaM sAdhanikAyAM bahutaraM lAghavam / 4 kit-atRpratyaye RkAro nyAdyarthaH / tena "adhAtUiditaH // 4 // 2 // iti rucAM pRSatI // Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parasmaidhAtavaH 520-535] svopajhaM dhAtupArAyaNam / "varSAdayaH klIbe" 5 / 3 / 29 / iti ali varSam / bhidaadyH"5|3|108| iti nipAtanAt aGi vrssaaH| "kvip" 5 / 1 / 148 / iti "krutsampadAdibhyaH" 5 / 3 / 114 / iti vA kvipi pravarSati pravarSantyatra meghA iti vA prAvRT , atra "gtikaarksy-"3|2|85| iti prasya dIrghaH / uNAdau "RSi-vRSi-" (u0 331) iti kiti abhe vRssbhH| "tRpi-vapi-" (u0 468) iti kiti ale vRSalaH / "Rd-ghR-" (u0 635) iti kiti Nau vRSNiH / "lU-pU-yu-" (u0 901) iti kiti ani 5 vRSA indraH / "divi-puri-" (u0 599) iti kit AH, vRSA prabalam // __528 mRSa sahane ca / cakArAt secane / marSati / marSitA / UdittvAt ktvi veT, mRSTvA; iTi "RttRSa-" 4 / 3 / 24 / iti ktvo vA kittve mRSitvA, marSitvA / veTvAt ktayorneT, mRSTaH mRSTavAn , anAniTatvAt ktayoH kSAntAvapi "mRSaH kSAntau" 4 / 3 / 28 / iti na kittvapratiSedhaH / "zAsU-yudhi-" 5 / 3 / 141 / iti ane durmarSaNaH, sumarSaNaH / mRSIca titikSAyAm mRSyati mRssyte| apamRSita 10 vAkyamAha // ___529 udhU 530 zripU 531 zliSa 532 puSa 533 pluSa dAhe / paJcApyUditaH / oSati / "jAgruSa-" 3 / 4 / 49 / iti vA''mAdeze oSAJcakAra, uvoSa / oSitA / UdittvAt ktvi veTa , uSTvA uSitvA / ye tu UditaM na manyante tanmate USitvA ityeva bhavati / uNAdau "uSeH killuk ca" (u088) iti khe ukhaa| "vani-kaNi-"(u0162) iti The oSThaH / "ghR-vI-hA-"(u0183) 15 iti kiti Ne uSNam / "sU-mU-khani-" (u0 449) iti kiti truTi uSTraH / "upe ca" (u0 959) iti asi ojo balam / "mithi-rajyuSi-" (u0971) iti kiti asi uSaH prAtaH // shri| shressti| shishress| shressitaa| zriSTvA zreSitvA shrissitvaa| zriSTaH zriSTavAn / "nAmyupAntya-" 5 / 1 / 54 / iti ke zriSaH // zliSta / zleSati / zleSitA zliSTvA zleSitvA zliSitvA / zliSTaH zliSTavAn / azleSIt / zliSaJca AliGgane lipyati / shlessttaa| zleSmA / zliSaNa zleSaNe zleSayati // 20 prudhU / prossti| puproSa / prossitaa| pRSTvA proSitvA puSitvA / uNAdau "nighRSI-" (u0 511) iti kiti ve puSvA nivRttiH|| plupU / ploSati / puploSa / ploSitA / pluSTvA ploSitvA pluSitvA / pluSTaH pluSTavAn / plupUc dAhe pluSyati / grupa pluSaz sneha secana-pUraNeSu puSNAti pluSNAti // 534 ghRSu saMharSe / ghrssti| jagharSa / ghrssitaa| UdittvAt ghRSTvA gharSitvA / veTtvAt ktayorneT, dhRSTaH ghRSTavAn / "nanyAdibhyaH" 5 / 1 / 52 / iti ane saGgharSaNaH / uNAdau "nighRSI-"(u0 511) iti 25 kiti ve nighaSvo'nukUlaH // __ 535 hRSU alIke / hrssti| jaharSa / harSitA / UdittvAt hRSTvA harSitvA / vedatvAt ktayorneT, hRSTaH hRSTavAn , zIlyAditvAdatra satyarthe ktaH / "hRSeH keza-goma-vismaya-pratighAte" 4 / 4 / 76 / Iti 1 nityabahuvacanAntaH strIliGgazcAyam / / 2 snehana-secana saM 2 // 3 "ghRSU saMgharSa' iti mAdha0 dhA. 10 125 dhAtuaM0 695 / hemadhAtupAThe'pi "saMgharSe" iti / 4 iti beTi saMpA01 vA0 // Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [bhUvAdigaNe AcAryazrIhemacandraviracitaM vA neTi hRSTAH hRSitAH kezAH, hRSTam hRSitaM kezaiH; evaM hRSTAni hRSitAni lomAni; hRSTaH hRSitazcaitraH vismita ityarthaH; hRSTAH hRSitA dantAH pratihatA ityarthaH / uNAdau "hRSi-vRti-" (u0 485) iti ule harSulaH kAmI / "hRSi-puSi-" (u0 797) iti Nau ilau harSayitnuH svajanaH tuSaM hRSaca tuSTau hRSyati // 6 536 puSa puSTau / poSati / pupoSa / apoSAt / poSitA / "sva-snehanArthAt-" 5 / 4 / 65 / iti Nami svapoSam, gopoSam , raipoSam / puSitaH / uNAdau "sU-puSibhyAM kit" (u0 436) iti kare puSkaram / "vali-puSeH kalak" (u0 496) puSkalaH / "hRSi-puSi-" (u0 797) iti Nau itlau poSayitnurmeghaH / puSaca puSTau puSyati apuSat , atra "ldid-dyutaa-"3|4|64| ityaG / puSaz puSTau puSNAti / puSaNa dhAraNe poSayati // 10 537 bhUSa 538 tasu alngkaare| bhUSati / bubhUSa / bhUSitA |kte bhUSitaH / kte seTtvAt "kteTo-" 5 / 3 / 106 / ityaH, bhUSA / anaTi bhUSaNam // atha sAntAtrayodaza ghaslaMvarjAH seTacatasu / udittvAd ne taMsati / ttNs| tasitA / "vyaJjanAd-" 5 / 3 / 132 / ghani uttaMsaH avataMsaH / bhUSa tasuN alaGkAre bhUSayati taMsayati // 16 539 tusa 540 isa 541 hrasa 542 rasa zande / tosati / tutosa / tositA / uNAdau "mR di-kandi-" (u0 465) iti ale tosalo rAjA, tosalA dezaH // isa / isati, jahAsa, hrasitA / te hasitam / uNAdau "laTi-khaTi-" (u0 505) iti ve hrasvaH // husa / isati / jabAsa jahasatuH jhNsuH| hasitA / te hasitaH // rasa / rasati / rarAsa resatuH resuH| rasitA / ke rasitam / uNAdau "raservA" (u0 260) iti Niti ne rAsnA oSadhiH, rasA jihaa| rasaN 20 AsvAdana-snehanayoH adantaH rsyti| karmaNi ali rasaH / "yvasirasi" (u0269) ityuNAdau ane rasanA rasanaM jihvA // 543 lasa zleSaNa-krIDanayoH / lasati / lalAsa lesatuH lesuH| lasitA / te lasitam / aci lasaH karmasu zliSTaH samAhita iti yAvat , na laso'lasaH / "vervica-" 5 / 2 / 59 / iti ghinaNi vilasanazIlo vilAsI / ghyaNi lAsyam / ghaJi vilAsaH / "hRdayasya hRt-" 3 / 2 / 94 / iti hRdA25 deze hallAsaH / "tikkRtau nAmni" 5 / 1 / 71 / iti ake lasikA rogaH // 544 ghaslaM adane / ghasati / kye ghsyte| jaghAsa jakSatuH jakSuH, atra "gama-hana-" 4 / 2 / 44 / ityupAntyalope "aghoSe-' 1 / 3 / 50 / iti prathamatve "ghasvasaH" 2 / 3 / 36 // iti Satvam / 1 poSam / puSTaH / u saMpA1 vA0 // 2 te hasitam saM saM 2 tapA. khe. nAsti / 3 ke isitam pra0 / saMpA 1tu ke iti nAsti // 4 kte saMpA / nAsti / / Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parasmaidhAtavaH 536-550] svopajhaM dhAtupArAyaNam / anusvArevAd neT ghastA, ghastum / "sR-ghasyado maraka" 5 / 2 / 73 / ghasmaraH / ghani ghAsaH / uNAdau "bhI-vRdhi-" (u0 387) iti re ghasro dinam / maragviSaya eva ghasirityeke // 545 hase hasane / hasati / jahAsa jahasatuH jhNsuH| hasitA / "vyaJjanAdeH-" 4 / 3 / 17 / iti vA vRddheredittvAd "na zvi-jAgR-" 4 / 3 / 49 / iti pratiSedhe ahasIt / "kriyaavytihaare-"3|3|23| haso varjanAd nAtmanepadam , vyatihasanti / "na vA kvaNa-" 5/3 / 48 / iti vAli hasaH haasH| 5 uNAdau "damyami-" (u0 200) iti te hastaH / "bhI-vRdhi-" (u0 387) iti re hasro dinam, sahasraM daza zatAni // 546 pisR 547 pesR 548 vesR gatau / pesti| pipesa / pesitaa| RdittvAd Nau ke "upAntyasyA-" 4 / 2 / 35 / iti hrasvAbhAve apipesat / "nAmyupAntya-" 5 / 154 / iti ke pisaH / "stheza-bhAsa-'" 5 / 2 / 81 / iti vare pesanazIlaH pesvaraH / pisaNa hiMsAyAm pesayati // 10 pesR / pesati / kye pesyate / pipesa pesitaa| RdittvAd Nau u apipest| kte pesitam // vesa / vesti| kye vesyate / vivesa / RdittvAd Nau ke avivesat / vesitA / te vesitam / uNAdau "jaThara-krakara-" (u0 403) iti nipAtanAt are vesaraH // 549 zasU hiMsAyAm / tAlavyAdiH / zasati / zazAsa / "anAdezAdeH-" 4 / 1 / 24 / ityetvasya "na zasa-dada-" 4 / 1 / 30 / iti pratiSedhAt zazasatuH zazasuH / zasitA / UdittvAt zastvA 15 zasitvA / "dhRSa-zasa-" 4 / 4 / 66 / iti pragalbhe eva neTa , vizastaH pragalbhaH, anyatreTi vizasitaH / "vyaJjanAdeH ' 4 / 3 / 47 / iti vA vRddheH "na zvi-jAgR-' 4 / 3 / 49 // iti pratiSedhe azasIt / "nI-dAv-'" 5 / 2 / 88 / iti traTi zastram / uNAdau "zAsi-zaMsi-" (u0 857) iti tRH, vizastA ghAtakaH / / 550 zaMm stutau ca / tAlavyAdiH / cakArAd hiMsAyAm / zaMsati / zazaMsa zazaMsatuH zazaMsuH / 20 kye zasyate / shNsitaa| UdittvAt zastvA zaMsitvA / ktvi veTtvAt ktayorneTa, zastaH zastavAn / "kR-vRSi-" 5 / 1 / 42 / iti vA kyapi prazasyam , pakSe vyaNi prazaMsyam / aNi nRzaMsaH, yo mRtAn zaMsati nirgatazaMso vA nRzaMsaH niranukampa ityarthaH, pRSodarAditvAnniro nRbhAvaH, anekArthatvAdvA drohArthatve nUn zaMsatIti nRzaMsaH / brAhmaNAdAhRtya zaMsatIti "ajAteH-" 5 / 1 / 154 / iti Nini brAhmaNAcchaMsI, "brAhmaNAcchaMsI' 3 / 2 / 11 / iti nipAtanAd Gaseralup / "zaMsi-pratyayAt" 5 / 3 / 105 / 25 iti aH prazaMsA / uNAdau "ci-midi-"(u0 454) iti kiti tre zastraM stotramAyudhaM ca / "zAsizaMsi-" (u0 857) iti tRH, zaMstA pazuvizasitA // 1sU-ghasi-ado mara" 5 / 2 / 73 / iti vihite marak-pratyaye eva 'ghas' dhAtoH prayogaH-iti bhAvaH / 2 jahasuH saMpA 1 nAsti // 3 pipesa saMpA 1 nAsti // 4 pragalbho jitasabhaH, avinIta iti vAmanaH / tathA ca "dhaSi-zaso vaiyAtye" // 2 / 19 / pANi0 sUtre tadvacaH-"viyAtasya bhAvo caiyAtyam prAgazbhyamavinItatA" iti / Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrIhemacandraviracitaM [bhUvAdigaNe jarsa paribhASaNa-hiMsA-tarjaneSvityeke // jartyati / jaha~ntI strii|| atha hAntAH paJcadaza mihaM-dahaMvarjAH seTazca 551 mihaM secane / mehti| mimeha / anusvArettvAt neT , meDhA / meDhum / "h-shitto-"3|4|55| ___ iti saki amikSat / "nAmyupAntya-" 5 / 1 / 54 / iti ke mihaH / "lihAdi-" 5 / 1 / 50 / aci 5 "vyaJjanAd-" 5 / 3 / 132 / iti ghaJi vA "nya dga-" 4 / 1 / 112 / iti ghatvam , meghaH / "RvarNa-" 5 / 1 / 17 / iti ghyaNi mehyaH / "nI-dAv-" 5 / 2 / 88 / iti traTi mer3haH / anaTi mehanam / "dAsvatsAha-" 4 / 1 / 15 / iti nipAtanAt kasau mIDhvAn mIdavAsau / uNAdau "zuSISi-" (u0 416) iti kiti ire mihiraH // 552 dahaM bhasmIkaraNe / dahati / ddaah| anusvArettvAd neda , dagdhA, dhakSyati / "gR-lupa-" 10 3 / 4 / 12 / iti yaGi "japa-jabha-" 4 / 1 / 52 / iti pUrvasya mau dndhyte| yaGlupi dandahIti dandagdhi / ghyaNi dAhyam / "vyaJjanAd-" 5 / 3 / 132 / ghani nidahyate'sminniti nidoSaH, bhAve ghaJi dAghaH, karmaNi avadAghaH bhakSye " nya ga-" 4 / 1 / 112 / iti ghatvam ; anyatra avdaahH| "verdahaH" 5 / 2 / 64 / iti ghinaNi vidahanazIlo vidaahii| "pare:-" 5 / 2 / 65 / iti pridaahii| uNAdau "yvasi-rasi-" (u0 269) iti ane dahanaH // 15 553 caha kalkane / kallanaM zATyam / cahati / cacAha cehatuH cehuH| "vynyjnaade:-"4|3|47) iti vA vRddheH "na vi-jAgR-" 4 / 3 / 49 / iti pratiSedhAt acahIt / yaDi caacrte| yaGlupi cAcahIti cAcADhi / aci cahaH zaTha ityarthaH / cahaNa kalkane adantaH cahayati / "cahaNaH zAThye" 4 / 2 / 31 / iti jiNampare Nau vA dIrgha acAhi acahi, cAhaM cAham , cahaM caham // 554 raha tyaage| rahati / rarAha rehatuH rehuH / "na zvi-jAgR-" 4 / 3 / 49 / iti vRddhipratiSedhAt 20 arahIt / uNAdau "kR-vA-pA-ji-" (u0 1) iti uNi rAhuH / "as" (u0.952) iti asi rahaH / rahaNa tyAge rahayati / ali virahaH // 555rahu gatau / udittvAd ne raMhati / rrNh| raMhitA / uNAdau "as" (u0 952) iti asi raMhaH / rahuN gatau raMhayati // 556 dRha 557 dRhu 558 bRha vRddhau / darhati / dadarha davahatuH dddhuH| darhitA // ihu| 25 udittvAd ne muMhati / kye dRhyate / "bali-sthUle-" 4 / 4 / 69 / iti nipAtanAt te dahedRhezca dRDhaH / hRhitum // bRha / barhati / barhitA / "kSubdha-viribdha-" 4 / 4 / 70 / iti nipAtanAt te neT , parivRDhaH prabhuH / uNAdau "duhi-vRhi-" (u0 884) iti katRH, bRhan bRhantau, bRhtii|| 1 mu-Agame / 2 daheyavAbhyAM ghami samjhAyAM hasya pratvam, nidAghaH RtuvishessH|| 3 kaMvalapAnIyapakvo'pUpaH // Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parasmaidhAtavaH 551-566] svopajhaM dhAtupArAyaNam / . 559 bRdR 560 bRhu zabde ca / cakArA vRddhau / brhti| babaI / barhitA / RditvAd "Rdicchi-'' 3465 / iti vA'Gi abRhat , pakSe abahIt / zatari barhan barhantau barhantaH / Nake barhakaH // bRhu / uditvAd ne bRMhati / bRNhitaa| kye bRhyate / Nake bRhakaH / bRhan bRhantau bRhantaH / kte hitam / "kssubdh-viribdh-"4|4|70| iti nipAtanAt kte paribRDhaH / uNAdau "bRMheno'cca" (u0 913) iti mani brahma / "baMhi-hernaluk ca" (u0 990) iti isi barhiH // 5 561 uTTa 562 tuTTa 563 duTTa ardane / Rditstryo'pi| ohti| "upsrgsyaa-"1|2|19| ityavarNalope apohati / RdittvAdvA'Gi auhat , pakSe auhIt // tuh| tohati / RdittvAdvA'Gi atuhat atohIt / uNAdau "vRji-tuhi-" (u0 283) iti ine tuhinam // duha / dohati / RdittvAdvA'Gi aduhat adohiit|| 564 aI 565 maha pUjAyAm / arhati / "anAto-" 4 / 1 / 69 / ityAtve ne ca Anarha 10 AnarhatuH AnaIH / ahitA / "arho'c" 5 / 1 / 91 / pUjArhaH, pUjAhA' / "suga-dviSA-" 5 / 2 / 26 / iti tRzi trilokyabhyarcanaprakarSamarhati arhan / "vyaJjanAd-" 5 / 3 / 132 / ghaJi "nyadga-" 4 / 1 / 112 / iti ghe ca arhanti teneti arko mUlyaM pUjAdravyaM ca / adhirdhAtvantaraM ca sautram , arghaH / ___ "kalAM nArdhanti ssoddshiim"| [ ] "zaka-dhRSa-" 5 / 4 / 90 / iti tumi arhati bhoktum / arhaNa puujaayaam| arhyti| "ayamartha- 15 vizeSe pUjAyAmeva curAdiH" iti pUjAyA anyatra yogyatvAdau na Nic, arhati / iha ca pUMjAyAM pAThAt pUjAyAmapi NijabhAvaH // maha / mhti| mhitaa| aci mahaH, gaurAditvAd DyAm mhii| uNAdau "duhi-vRhi-" (u0 884) iti katari mahAn mahAntau mahAntaH / "as" (u0 952) iti asi mahaH mahasI / "maheruccAsya vA" (u0 89) iti khe'ntaluki ca mukham , makhaH / "maherNidvA" (u0 285) iti ine mAhinaM mahinaM ca rAjyam , mahino mAhAtmyavAn / "mahyavibhyAM 20 Tit" (u0 547) iti iSe mahiSaH, mahiSI / mahaNa pUjAyAm mahayati // atha zAntA viMzatiH seTazca-kSAntAnAM SAnteSu pATho yuktaH, vaicitryArtha tviha kRtaH / / ___566 ukSa secane / ukSati / "gurunAmyAde:-" 3 / 4 / 48 / ityAmAdeze ukSAJcakAra / ukssitaa| ke ukSitaH / "vyatihAre-" 5 / 3 / 116 / iti ne "nityaM tra-" 7 / 3 / 58 / iti svArthe'Ni vyAtyukSI / uNAdau "ukSi-takSi-" (u0 900) iti ani ukSA // 25 1 vikrIyamANasya dhAnyAderiyattA pUjAvidheizca iti mAdhavIyadhAtuvRttau pR0 129 dhAtuaM* 662 // 2 argha mUlye iti sautro'yam , tathA ca zrImanto hemahaMsagaNayaH-atra yathoktasakalasautrAdidhAtUnAM saGgrahazlokAH--. kAmavAdiratha stambhUstandrAH ki-pati-gRhi-ciri-ju-kru starkiH / kakkiH karkiH siki-marki-car3i-maki-rikhikagA-'pimarcAzca // 1 // ivAdi // 3 pUjAyAH pAve. saM1 saM2 tapA0 // Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrIhemacandraviracitaM [bhUvAdigaNe 567 rakSa pAlane / caurAd rakSati / rarakSa / rakSitA / "grhaadi-"5|1|53| iti Nini nirkssii| te rakSitaH / te seTtvAt "kteTo-' 5 / 3 / 106 / ityaH, rakSA / uNAdau "as" (u0 952) iti asi rakSaH, bhImAditvAdapAdAne sAdhuH / prajJAditvAt svArthe'Ni rAkSasaH // 568 makSa 569 mukSa saGghAte / makSati makSitA / Nake makSikA / roSe'yamityeke / ghani makSo / manyuH // mukSa / mukSati / mukSitA // 570 akSau vyAptau ca / cakArAt saGghAte / "vA'kSaH" 3 / 4 / 76 / iti znaH, akSNoti akSati / , "anaato-,4|1|69| ityAtve ne ca AnakSa AnakSatuH aankssuH| audittvAd "dhUgauditaH" 4 / 4 / 38 / iti veTi aSTA akSitA / veTtvAt ktayoneMT , aSTaH aSTavAn / uNAdau "jaThara-krakara-" (u0 403) iti are akSaram / "padi-paThi-" (u0 607) iti iH, akSi / "ukSi-takSi-" (u0 10 (u0 900) iti ani akSA dRSTinipAtaH // 571 takSau 572 tvakSau tanUkaraNe / tanUkaraNaM kAya'm / "takSaH svArthe vA". 3 / 477 iti zbhuH, takSNoti takSati / svArthaH pAThApekSayA tanUkaraNam , idameva jJApakam-'dhAtavo'nekArthAH' iti / svArthAdanyatra santakSati vAgbhiH ziSyam-nirbhartsayate ityarthaH / ttkss| audittvAdveT , taSTA takSitA / veTa tvAt ktayorneT , taSTaH taSTavAn / Nake takSakaH / uNAdau "ukSi-takSi-" (u0 900) iti ani takSA, 15 "striyAM nRta-" 2 / 4 / 1 / iti DyAm tkssnnii|| tvakSau / tvakSati / tatvakSa / audittvAd veT , tvaSTA tvakSitA / veTtvAt ktayorneT , tvaSTaH tvaSTavAn // 573 NikSa cumbane / cumbanaM vaktrasaMyogaH / "pAThe-" 2 / 3 / 97 / iti Nasya natve nikSati / "adurupasargA-" 2 / 3 / 77 / iti Natve praNikSati, pariNikSati / nikSitA / "nisa-nikSa-" 2 / 3 / 84 / iti kRti vA Natve pranikSaNam praNikSaNam, pranikSitA prnnikssitaa| kRdabhAve'pi vA Natvam ityeke, 20 pranikSati praNikSati / evaM niMsa-nindorapi // 574 tRkSa 575 stRkSa 576 NakSa gatau / tRkssti| tatRkSa / tRkssitaa| aci tRkSaH / tRkSasyApaityaM vRddham tArkSyaH // stRkSa / stRkSati / tastRkSa / stRkSitA / popadezo'yam iti cndrH|| pakSa / "paatthe"-2|3|97| iti Nasya natve nakSati / "adurupasargA-" 2 / 3 / 77 / iti Natve praNakSati / aci nakSaH / uNAdau "vRg-nakSi-" (u0 456) iti atre nakSatram / nakhAdisUtra tvasya nipAtanam25 'nAmnAM vyutpattiravyavasthitA' iti jJApanArtham // 1"mI jyaji-mA-madyazau-vasi-kibhyaH saraH" (u0 439) iti sUtreNa sarapratyaye'pi akSaram // 2 "jaTharakrakara-" (u0403) ityatra tu AdigrahaNAt // 3 atra "padi-paThi-"(u0 607)ityatra AdigrahaNAt akSi-iti // 4 patyaM tAyaH saMpA 1 vA. saM saM 2 tapA* // 5 atra "gargAderyajJa" 61142 // iti ym-prtyyH|| 6 na kSIyate na kSarati vA nakSatram / yadvA kSada saMvaraNe iti sautro dhAtuH, nakSadati prabhAmiti nakSatram ,"huyA-mA-zu-" (u. 451) iti trH| ubhayatra nakhAditvAt siddham // 7 "nakhAdayaH" / 2 / 128 // iti satram / Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 73 parasmaidhAtavaH 567-593] svopajhaM dhAtupArAyaNam / 577 vakSa roSe / saGghAte ityeke / vakSati / vavakSa / uNAdau "am" (u0 952) iti asi sapatnIroSaviSayatvAd vakSatIti vakSaH-uraH // 578 tvakSa tvacane / tvacanaM tvaggrahaNaM saMvaraNaM vaa| tvakSati / ttvkss| tvkssitaa| uNAdau "zAsi-zaMsi-" (u0 857) ityAdigrahaNAt tRH, tvaSTA tvaSTArau // 579 sUkSa anAdare / sUkSati / susUjha / sUkSitA / mani susUkSA / yAnto'yam ityanye, sU- 5 yati susUya / mani "yvoH-" 4 / 4 / 121 / iti yalope sUrmA // 580 kAkSu 581 vAkSu 582 mAkSu kAmAyAm / udittvAd ne kAGkSati cakAGkSa // vAsati vvaar|| mAGgati mamAta // 583 drAkSu 584 dhrAkSu 585 dhvAkSu ghoravAzite ca / cakArAt kAGkSAyAm / trayo'pyuditaH / udittvAd ne drAkati dadrAsa // dhrAGkSati dadhAz // dhvAsati dadhvAGkSa / aci dhvaangkssH|| 10 ||ete niranubandhatvAt "zeSAt" 3 / 3 / 100 / kartarIti prsmaipdinH|| __atha iDinta Atmanepadina AIkServarNasamAmnAyakrameNa vakSyante586 gAMG gatau / GittvAdAtmanepadam / eka-dvi-bahutveSu gaate| jage jagAte jagire / kye "Iya'Jjane'yapi" 4 / 3 / 97 / iti Itve gIyate / ye tu gAyaterevetvamicchanti tanmate gAyate / anusvArettvAd neT , gAtA gAtum gAtavyam / "iNikorgA" 4 / 4 / 23 / agAt / ke gaiMrai zabde gAyati // 15 587 miMG ISaddhasane / "paH so-' 2 / 3 / 98 / iti Sasya satve smayate / SopadezatvAd "nAmyantasthA-" 2 / 3 / 15 / iti Satve siSmiye siSmiyAte siSmiyire / anusvArettvAd neTa , smetA smetum / sani "R-smi-puung-'4|4|48| itITi sismayiSate, atra "nni-storevaa-"2|3|37| iti niyamAt na Satvam / yaGi seSmIyate / yaGlupi seSmeti sepmayIti / Nau "smiGaH prayoktu:-" 3 / 3 / 91 // ityAtve Atmanepade ca muNDo vismApayate; karaNAt svArthe tu rUpeNainaM vismAyayati / "smyaja- 20 sa-" 5 / 2179 / iti re smeraH // 588 DIG vihAyasAM gtau| ddyte| DiDye DiDyAte / vAMsi ca niDiDiyare / iTi DayiSyate / ktayoriTi "na DIG-zIG-" 4 / 3 / 27 / iti kittvapratiSedhAt DayitaH DayitavAn / DIGaca gatau DIyate / ktayoH "DIyazvyaiditaH" 4 / 4 / 61 / iti neT "sUyatyAdi-" 412 / 70 / iti tasya natvaM ca, DInaH DInavAn // atha ukArAntA ekAdaza aniTazca589 uMG 590 kuMG 591 guMG 592 ghuGa 593 DuMgD zabde / paJcApyanusvAretaH / avate / "vArNAt prAkRtaM balIyaH" iti nyAyAdantaraGgAddIrghAt prAguvAdeze Uve UvAte Uvire / kye "dIrgha 1kSa / tvakSiSyati / tva saMpA 1 vinA sarvatra / / 2 Adare ityanye // 3 "zeSAt" 3 / 3 / 10 / iti kartari' ityevaM zabdayojanA samucitA / 25 ghA.pA.10 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrIhemacandraviracitaM [bhUvAdigaNe vi-" 1 / 3 / 108 / iti dIrdhe Uyate / anusvArettvAd neT , otA otum / sano "nAmino'niT" 4 // 3 // 33 // iti kittvAdguNAbhAve "svara-han-" 4 / 1 / 104 / iti dhAtordIdhai sano dvitve USiSate / ktayoH utaH utavAn / Nigi aavyti| "yuvarNa-" 5 / 3 / 28 / iti ali avaH / uNAdau "svarebhya iH" (u0606) aviH|| kuM / kavate / cukuve / kotaa| kotum / "na kavateryaGaH" 4 / 1 / 47 // 5 iti kasya catvapratiSedhAt kokUyate khrH| tinirdezAd yaGlupi catvapratiSedhAbhAvAt cokoti| uNAdau "ku-pU-samiNabhyazcaTa dIrghazca" (u0 112) kUco hastI, kUcI citropakaraNam / "yu-su-ku-" (u0 297) iti pe Utve ca kUpaH / "Rcchi-caTi-" (u0 397) iti are kabaro varNaH, kabarI veNiH / "nI-mI-" (u0 443) iti varaTi dIrdhe ca kUvaraH / "svarebhya-" (u0 606) iti iH, kaviH / kuk zabde kauti, cokUyate / kuMG kUn zabde kuvate, cokUyate // guMG / 10 ayamavyakte zabde ityeke / gavate / juguve / anusvArettvAd neTa , gotA gotum / uNAdau "zubhi gRhi-" (u0 35) iti kiti Ake guvAkam / "mavAka-" (u0 37) iti nipAtanAt Ake gUvAkam / "hu-yA-mA-" (u0 451) iti tre gotram / "mRdi-kandi-' (u0 465) iti ale gavalam / dIrghAntamenaM parasmaipadinaM purISotsarge kecidadhIyate / gavati / guMta purIpotsarge guvati, gutA, gutum // dhuMGa / ghavate / jughuve / anusvArettvAd neTa , ghotA ghotum / uNAdau "ghu-yu16 hi-" (u0 24) iti ke dIrgha ca ghuukH|| DuG / Dvate / buDave / yaDi joDUyate / anusvArettvAd neT , DotA Dotum / "khuMGityeke // 594 cyuG 595 jyuG 596 juG 597 muMG 598 pluG gatau / pazcApyaniTaH / cyavate / cucyuve / Nigi cyAvayati / Nau sani "zru-su-" 4 / 1 / 61 / iti vA oritve cicyAvayiSati cucyAvayiSati / Nau De sanvadbhAvAt acicyavat acucyavat / anusvArettvAd neT , cyoSyate / cyutaH 20 cyutavAn / "nandyAdibhyaH" 5 / 1 / 52 / iti ane cyvnH|| jyuGa / jyavate / jujyuve / anu svArettvAd neT , jyotA / uNAdau "mavAka-zyAmAka-" (u0 37) iti Ake nipAtanAt jyontAkaM svedagRham // juI / jvte| jujuve / anusvArettvAd neT , jotA / "bhuussaa-krodhaarth-"5|2|42| iti ane javanazIlo javanaH / "prAtsU-jorin" 5 / 2 / 71 / prajavanazIlaH prjvii| "didyud-" 5 / 2 / 83 / iti nipAtanAt kvipi jUH pizAcaH, juvau juvaH / "yuvarNa-" 5 / 3 / 28 / iti ali javaH / "sAti25 heti-"5|3|94| iti nipAtanAt ktau juutiH| sautro'pyayam , javati // zrRMG / pravate / pumuve| anusvArettvAd neT , protA / Nau phalavatkartaryAtmanepadApavAde "calyAhArA-" 3 / 3 / 108 / iti parasmaipade prAvaiyati / Nau sani "zru-su-" 4 / 1 / 61 / iti vA oritve piprAvayiSati pupraavyissti| Nau se sanvadbhAvAt apipravat apupravat / "pra-sa-vo-" 5 / 1 / 69 / iti ake sAdhu pravate pravakaH / 1 ukArasya // 2 yadyapi javanaH nuM vege iti sautreNa sidhyati tathApi atrollekhAt juMG gatau ityasyApi bhavati, atrArthe hemahaMsagaNayo'pi tathaiva paThanAdanukUlAH // 3 prApayatItyarthaH // . Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmanedhAtavaH 594-600] svopajhaM dhAtupArAyaNam / "yuvarNa-'" 5 / 3 / 28 / iti ali pravaH / "didyud-" 5 / 2 / 83 / iti nipAtanAt vipi kaTapUrnadItIraH (1) / uNAdau "kami-pu-gA--"(u0225) iti the prothaH azvaghoNAgram // plut / plvte| pupluve / anusvArettvAd neT , plotaa| Nau sani "zru- -"4 / 1 / 61 / iti vA oritve piplAvayiSati puplAvayiSati / Nau ke sanvadbhAvAt apiplavat apuplavat / "bhavya-geya-" 5 / 1 / 7 / iti nipAtanAdvA kartari ghyaNi AplAvyazcaitro nadyAm ; pakSe bhAve "uvarNAt-'" 5 / 1 / 19 / iti dhyaNi 5 AplAvyamanena / aci plavaH, gaurAditvAd DyAm plvii| "AGo ru-ploH" 5/3 / 49 / iti vA ali AplavaH AplAvaH // 599 ruMG reSaNe ca / cakArAt gatau / reSaNaM hiMsAzabdaH / ravate / ruruve / anusvArettvAd neT , rotA rotum / "AGo ru-ploH" 5 / 3 / 49 / iti vA ali AravaH ArAvaH / "rorupasargAt" 5 / 3 / 22 / iti pani virAvaH saMrAvaH / uNAdau "tR-ka-za-" (u0 187) iti aNe ravaNaH / "svarebhya-" 10 (u0 606) iti iH, raviH / "ru-pUbhyAM kit" (u0807) iti rau ruruH / ruk zande rauti // atha Udantau dvau seTau ca600 pUG pavane / pavanaM niirjiikrnnm| pvte| pupuve| pvitaa| pavitum / "graha-guhazca-" 4 / 4 / 59 / iti niSedhApavAde "R-smi-pUG-'' 4 / 4 / 48 / iti sanITi "orjAntasthA-'' 4 / 1 / 60 / iti pUrvasyota itve ca pipaviSate / yaGi popUyate / yaGlupi popoti popavIti / "pUGa-klizibhyo navA" 15 4 / 4 / 45 / iti kta-ktavatu-ktvAmAdau veTi pavitaH pavitavAn , atra "na DIG-" 4 / 3 / 27 / iti kittvAbhAvAdguNaH; pakSe pUtaH pUtavAn / pavitvA, atra "ktvA" 4 / 3 / 29 / iti kittvAbhAvAdguNaH; pakSe pUtvA / "pU-divyaJcaH-" 4 / 2 / 72 / iti ktayornatve pUnA yavAH, vinaSTA ityarthaH / "ji-vipU-nyo hali-" 5 / 1 / 43 / iti kyapi vipUyo muJjaH / "pUGa-yajaH zAnaH" 5 / 2 / 23 / pavamAnaH / "halakroDAsye-'" 5 / 2 / 89 / iti traTi halasya potram , sUkarasya potram / "puva itro daivate" 5 / 2 / 85 / 20 pavitro'rhan / "RSi-nAmnoH karaNe" 5 / 2 / 86 / pavitra RSiH, pavitraM darbhAdi / "nirabheH pU-svaH" 5 / 3 / 21 / iti pani niSpAvaH / nandyAditvAdane pavanaH / "na khyaa-puug-"2|3|90| ityatra gito 1 AcArya hemacandraH 'kaTapU' zabdaM svIye saMskRtadyAzraye udAharati / tathA ca-"kariNAM kaTapUrna mado druvAm"sarga 12 zlo0 45 / atra zloke udAhRtaM 'kaTa' zabdaM dyAzrayavRttikAraH zrIabhayatilakagaNiH evaM vyAkhyAti"duvAM nazyatAM kariNAM mado na tra:-na sravati bhayena madaH zuSka ityrthH| kii| kaTebhyo gaNDebhyaH pravate nirgacchati kaTapa:-pUrva pravAheNa vahannapi-ityarthaH" / evameva AcAryahemacandraH svIye anekArthasaMgrahe 'kaTapra' zabdasya imAn arthAn kathitavAn-"kaTapraH akSadevane" // 528 // "vidyAdhare-asrape rude" / kANDa 3 / nAtra 'kaTa' zabdasya 'nadItIraH' ityarthaH sUcitaH / aparaM ca taTavAcakaH tIrazabdaH napuMsakaliGgaH tatazca atra 'nadItIram' iti ucitaH pAThaH athavA ghaTTa-(bhASAyAM ghATa) vAcakaH aparaH 'tAra' zabdo'pyasti tato nadItAraH ityapi pATho bhavet paraMtu asmAbhistu-tIraH ityeva pATho lbdhH| anyacca puMliGgaH 'tIra' zabdaH trapuvAcakaH zabdaka / dRzyate parantu 'nadItIraH' ityatra 'trapu' zabdena kiM kalpyeta? ataH kathamapi 'nadItIraH' ityasya nAvagamyate bhAvaH / 2 potraM mukham // 3 pavateiti pavitraH kartarIdam , kecit karaNe'pi // 4 pUyate'neneti pavitra RSidarbhAdi ca, RSo kartaryapi kecit // 5 niSpUyate iti vigrahaH // Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 AcAryazrIhemacandraviracita [bhUvAdigaNe. varjanAt "svraat"2|3|85| iti Natve prapavaNam , prapavaNIyam / uNAdau "damyami-" (u0 200) iti te potaH / "pU-mudibhyAM kit" (u0 93) iti ge pUgaH / "yvasi-rasi-" (u0 269) iti ane pavanaH / "zikyA-''syA-''Dhya-" (u0 364) iti nipAtanAt puNyam / "putrAdayaH" (u0 455) iti / hUsve ca putraH / "svarebhya i." (u0 606) pviH| "hu-pUg-gontI-" 5 (u0 863) iti tRH, potA potArau / pUgz pavane punIte punAti // 601 mRG bandhane / mavate / mumuve / mavitA / mavitum / "graha-guhazca-" 4 / 4 / 59 / iti sani neT , mumUSate / Nau sani "orjAntasthA-" 4 / 1 / 60 / iti pUrvasyota itve mimAvayiSati / uNAdau "vici-puSi-" (u0 22) iti kiti ke mUkaH / "zI-rI-" (u0 201) iti kiti te mUtaH puTabandhaH / jIvanasya mUto jImUtaH pRSodarAdiH / "zuka-zI-" (u0 463) iti kiti le 10 muulm| "snu-pU-sU-" (u0 542) iti kiti Se mUSA // 602 dhRG avdhvNsne| dhrte| dadhe / Nigi maitrAya zataM dhArayati, atra "ruci-klapyartha-" 2 / 2 / 55 / ityuttamarNAccaturthI / yaGi dedhIyate / yaGlupi darIdharti daridharti dardharti / "sAhi-sAti" 5 / 1 / 59 / ityajapavAde ze dhArayaH / "dhaarerdhrc"5|1|113| iti khe vasundharA, jalandharaH, yugndhrH| "dhArIDo-" 5 / 2 / 25 / ityatRzi dhArayannAcAraGgam , atra "tRnnudantA-" 2 / 2 / 90 / iti karmaNi 15 na sssstthii| vipi kSemadhRt / "nyAyA-'vAyA-" 5 / 3 / 134 / iti nipAtanAt karaNAzare ghApavAde pani AdhAraH / bhidAdinipAtanAdaGi dhAro prapAtaH, dhRtiranyA / uNAdau "artIri-" (u0 338) iti me dharmaH / "R-ha-sR-" (u0638) iti aNau dharaNiH / dhRg dhAraNe dharati dharate / dhRGta sthAne dhriyate / curAderAkRtigaNatvAt dhArayati / ubhayapadiSu paThiSyamANasyApyasya avadhvaMsane dharatIti prayo ganivRttyartha iha pAThaH / / 20 ataH parau edantau dvAvaniTau ca 603 meMG pratidAne / pratidAnaM pratyarpaNam / mayate / praNimayate, atra "nerbhA-dA-" 2 / 3 / 79 / iti nerNatvam / "IrvyaJjane-" 4 / 3 / 97 / itItve mIyate / mame / anukhArettvAd neT , mAtA mAtum / "mi-mI-mA-dA-" 4 / 1 / 20 / iti svarasyedbhAve dvitvAbhAve ca sani mitsate / "Ato Do'hA-" 5 / 176 / ityatra mAvarjanAdaNi droNamAyaH / yaGi memIyate / yaGlupi mAmAti mAmeti / "do-so25 mA-stha i:" 4 / 4 / 11 / mitaH mitavAn / "nimIlyAdi-" 5 / 4 / 46 / iti parakAlArthAdapi vA ktvi 1 jIvanasya jalasya mUtaH puTabandhaH jImUtaH, atra "pRSodarAdayaH" 3 / 2 / 155 / ityanema vanazabdasya lopaH // 2 avidhvaMsane iti saM1 saM2 vA. tpaa0|| 3 etannAmA tIrthakaraH // 4 AcAram, a saMpAra saM. saM2 tapA0 pra0 vA0 / AcArapratipAdakamaGgamAcArAGgam / Acaryate zobhanaM karmAnena vyaJjanAd ghama, AcArazca tadarza ceti vA // 5 khaDgAdervA / "dhArA prapAtana iti bhidAdipAThAdaGi guNo dIrghatvaM c| dravadraSyanipAtanaM dhArA iti nyAse khaDgadhArAdAvupamAnAt prayoga:-" iti mAdhavavRttiH pR. 163 dhA, 884 // 6 avidhvaMsane iti saM1 saM2 vA. tpaa0|| 7 "svabhAvAt meG vyatihAra evaM vrtte| ko'rthaH ? apare dhAtavo Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmanedhAtavaH 601-607] svopajhaM dhAtupArAyaNam / apamitya yAcate / apamAya yAcate / atra "meDo vA mit" 4 / 3 / 88 / iti vA mit / pakSe yAcitvA'pamayate / uNAdau "zigru-geru-" (u0811) iti nipAtanAt rau meruH, nameruH / "sthA-chA-mA-" (u0357) iti ye mAyA / bhAMk mAne mAti / mAMG mAna-zabdayoH mimIte // 604 deMG 605 . pAlane / dayate / "Iya'Jjane-" 4 / 3 / 97 / itItve diiyte| "derdigiH-" 4 / 1 / 32 / iti digyAdeze digye / 'neAdA-" 2 / 379 // iti nerNatve'nusvArettvAt / iDabhAve ca praNidAtA praNidAtum / uNAdau "man" (u0 911) iti mani dAma / dAma dAne yacchati / daiva zodhane daayti| dAMvak lavane dAti / DudAMgk dAne dadAti / doMc chedane dyti|| atha aidantAtrayo'niTazca 3G / trAyate / tatre tatrAte / anusvArettvAd neT , trAtA / "R-hii-ghraa-"4|2|76| iti ktayostasya vA natve trAtaH devatrAtaH trANaH, trAtavAn trANavAn // 10 606 iG gatau / tAlavyAdiH / zyAyate zazye zazyAte / anusvArettvAd neT zyAtA zyAtum "zyaH zIvamUrti-sparze nazcAsparze" 4 / 1 / 97 / zInaM ghRtam ; sparze tu ktayostasya natvAbhAve zItaM vaitate, zIto vAyuH; anyatra saMzyAnaH-zItena saGkucita ityarthaH, atra "vyaJjanAntasthA''taH-" 4 / 2 / 71 / iti tasya natvam / "prateH" 4 / 1 / 98 / iti zIbhAve ktayornatve ca pratizInaH pratizInavAn , pratipUrvo'yaM rogArthaH / "vA'bhyavAbhyAm" 4 / 1 / 99 / iti vA zIbhAve ktayornatve ca agizInaH 18 abhizyAnaH, avazInaH avazyAnaH / "upasargAdAto-" 5 / 1 / 56 / ityatra zyAvarjanAd DasyAbhAve "tanyadhI-" 5 / 1 / 64 / iti Ne pratizyAyazca pInasaH / uNAdau "mavAka-zyAmAka-" (u037) iti Ake nipAtanAt zyAmAkaH / "ha-zyA-ruhi-" (u0 210) iti ite zyetaH / "zyA-kaThi-"(u0 282) iti ine zyenaH / "vili-bhili-" (u0 340) iti maki zyAmaH // 607 pyaG vRddhau / pyAyate / papye / anusvArettvAd neT , pyAtA pyAtum / uNAdau "tIvara-dhI- 20 vara-" (u0 444) iti varaTi nipAtanAt pIvaraH / "dhyA-pyoH-" (u0908) iti kvanipi pIvA, vyatipUrvakA vyatihAre vartante, ayaM tu svabhAvAt kevalo'pIti, ata Aha 'parakAlArthAdapi' / apamAya apamitya yAcate apamAtuM pratidAtuM yAcata ityarthaH pUrva hyasau yAcate pazcAdapamayata iti / "yAcestu pUrvakAlepi ktvA na bhavati meGaH parakAlabhAvinyA ktvayA yAciprAkAlasyoktatvAt" iti 5 / 4 / 46 sUtrabRhadvRttau // 1 "cI-nI-pI-myazibhyo ruH" (u0 806) iti sUtreNa mIca hiMsAyAm ityasyApi rupratyaye meruH // 2 dravasya mUrtiH kAThinyaM tasmin sparze ca vartamAnasya zyAyateH ktayoH parataH zIH AdezaH, tatsaMniyoge ca ktayostakArasyAsparza nakArAdezaH // 3 kartari ktH| atra zItasparTI mukhyabhAvena, zIto vAyurityatra tu gauNabhAvena // 4 dravamUrti-sparzayorapyanena paratvAdvikalpo bhavati, tena abhizInaM abhizyAnaM ghRtm| avazInaM avazyAnaM himam / abhizItaH avazIto vAyuH, atra sparzatvAd ntvaabhaavH| abhizyAnaH avazyAma vAyurityatra tu "dhya anAntasthAto'khyAdhyaH" 4 / 2 / 71 / iti sparzepi natvam / 'abhisaMzInaH, abhisazInavAn abhisaMzyAnaH abhisaMzyAnavAn ityAdiSu samA vyavadhAne'pi kecidicchanti iti bRhavRttau AcAryAH |idN vAmanAnusArimate veditavyam , tacca kAzikAyAm "vibhAgAbhyavapUrvasya" paa06|1|26|| iti sUtravRttau // Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrIhemacandraviracitaM [bhUvAdigaNe "Na-svarA-" 2 / 4 / 4 / iti DyAM no ratve ca pIvarI // atha kAntA ekAbhatriMzat seTazca608 vakuG kauTilye / gatAvapItyeke / udittvAd ne vaGkate, vahnitA, vaktitum / aci varSa kASTham / uNAdau "khura-kSura-'' (u0 396) iti nipAtanAd re vakrem / "tati-vakyaki-" (u0 5 692) iti riH, vakriH pArthAsthi // 609 makuG mnnddne| udittvAd ne makate / mamakke / mimakiSate / "i-Dito-' 5 / 2 / 44 // . ityane maGkanaH maGkanA vastravizeSaH / uNAdau "tR-ka-za-" (u0 187) iti aNe maGkaNa RSiH / "majhernaluk voccAsya" (u0 424) iti ure mukura Adarzo mukulaM ca, makura AdarzaH kalkaH bAlapuSpaM ca // 10. 610 akuG lakSaNe / gatAvapyeke / lakSaNaM cihnam / udittvAt ne aGkate / aGkayate / "anAto nazcA-" 1 / 1 / 69 / iti pUrvasyAtve ne ca Anake / "mnAM dhuD-" 1 / 3 / 39 / ityatrAnvityadhikArAd dvitve kartavye nakAra evAste tato "na ba-da-naM saMyogAdiH" 4 / 1 / 5 / iti no na dvirucyate, azcikiSate / "vyaJjanAd ghaJ" 5 / 3 / 132 / iti ghaJi aGkayate'smin nidhAya kAntAvaktraM zalAkayetyaGka utsaGgaH / uNAdau "vAzyasi-' (u0 423) iti ure aGkuraH / "vaJyupasargasya bhulm"3|2|86| 15 iti dIrghatve aGkaraH / aGkaNa lakSaNe aGkayati / "NivettyAsa-" 5 / 3 / 111 / ityane aGkanA // 611 zIkRG secane / gatAvapyanye / tAlavyAdiH / zIkate / zizIke / shiikitaa| zIkitum / RdittvAd Nau De "upAntyasyAsamAna-" 4 / 2 / 35 / iti hUsvAbhAve azizIkat / aci "ktetto-"5|3|106| ityapratyaye vA zIkA / anaTi zIkanam / uNAdau "Rcchi-caTi-"(u0397) iti are zIkaraH / zIkaNa AmarSaNe "yujAdernavA" 3 / 4 / 18 / iti vA Nici zIkayati zIkati // 20 612 lokaG darzane / lokte| luloke / RdittvAd Nau De hrasvAbhAve alulokat / lokitum , lokyate / lokaH, "bhAvA-'koMH" 5 / 3 / 18 / iti ghanaM , lokate'sminnavasthito'nantajJAnaH sarvabhAvAniti vA lokaH / Alokyate'nenArtha ityAlokaH, "vyaJjanAd ghaJ" 5 / 3 / 132 / iti pny| lokaNa bhAsArthaH lokayati / uNAdau "zambUka-zAmbUka-" (u0 61) iti Uke nipAtanAd Urdhva lokanAd uluukH|| 1paanniniiyaaH-|| 2 "vura-kSura-" (u. 396) ityatra AdigrahaNAt yadvA "Rjyaji-tazci" (u. 388) ityanena vaJca gatau ityasyApi rapratyayenaiva / / 3 "bahulavacanAt dIrghatvam"-iti hemacandrapAdAH (u0 423) sUtravRttau / 4 "dhanapAla-kAzyapau ayaM dantyAdiriti ata eva SopadezalakSaNe sRpi-sRji-stRstyA-sIkR-seka-sUvarjam iti petthtuH| ayaM pATho na jyAyAn, zIkara iti prayogAnanukUlAt , SopadezAH sRpisaji-styA-stu-stR-sU-sekRvarjam / " iti kArikAvirodhAcca / vAmanAcAryo'pi "ajdantyaparAH sAdayaH popadezAH smi-svidi-svdi-svnyji-svpityshc| sRpi-sRji-stR-styA-seka-suvarjam" iti (kAzikA a. 14) paThannatraivAnukUlaH iti" mAdhava. dhA* pR0 55 dhAtuaM0 75 tathA 85 / Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmanedhAtavaH 608-633] syopazaM dhAtupArAyaNam / 613 zlokaG saGghAte / saJcAtaH saMhananaM saMhanyamAnazca / zlokate / zuzloke / zlokitA / RdittvAd De na hrasvaH, azuzlokat / ghaJi zlokyate-prathyate zlokaH // 614 dreka 615 dhekR zabdotsAhe / zabdamyotsAha auddhatyam vRddhizca / dekate, didrake, dekitaa| dhekate, didheke, brekitaa| RdittvAd De na hUsvaH adidrekat , adidhekat / ghani udrekaH // - 616 rekRG 617 zakuG shngkaayaam| zaGkA sandehaH pUrvasyArthaH, yadAha-"ArekaM saMzaye'pyAhuH" [ ] / dvitIyasya trAsazca / rekate / Arireke / ArekitA / RditvAd De na hamvaH, Arirekat / "kteTo-" 5 / 3 / 106 / ityaH, ArekA / ghaJi ArekaH / zakuG / udittvAd ne shkte| shkyte| shkitaa| "kteTo-" 5 / 3 / 106 / ityaH, zaGkA / uNAdau "hRSi-vRti-" (u0 485) iti ule zaGkhalA Ayudham // 10 618 kaki laulye / laulyaM gardhazcApalaM ca / kakate / idittvAd "i-GitaH-" 3 / 3 / 22 / ityAtmanepadam / cakake, atrA''dezAditvAd "anAdezAde:-" 4 / 1 / 24 / ityetvAbhAvaH / kkitaa| aci kAkaH, pRSodarAditvAddIrghatvam // 619 kuki 620 vRki AdAne / kokate / cukuke / kokitA / "naamyupaanty-"5|1|54| iti ke kukH| ghaJi kokazcakravAkaH / "vau vyaJjanAde:-" 4 / 3 / 25 / iti ktvA-sanorvA kittve 15 kokitvA kukitvA, cukokiSate cukukiSate / "uti zavarhAbhyaH ktau bhAvA-''rambhe" 4 / 3 / 26 / iti .. vA kittve kukitamasya kokitamasya, prakukitaH prakokitaH / uNAdau "kalyani-" (u0 481) iti ile kokilaH // vRki / varkate / vavRke / varkitA / "nAmyupAntya-" 5 / 1 / 54 / iti ke vRkaH / "RdupAntyAt-" 5 / 1141 / iti kyapi vRkyam / "RhavarNasya" 4 / 2 / 37 iti Nau De guNApavAde Rto vA Rtve avIvRkat avavarkat // 20 621 caki tRpti-prtiighaatyoH| cakate / ceke / te ckitH| uktArthayoghaTAditvAd "ghaTAde:-" 4 / 2 / 24 / iti Nau hrasve cakayati; ji-Nampare tu vA dIrgha acAki acaki, cAkaM cAkam cakaM cakam ; arthAntare tu hasvAbhAve cAkayati / uNAdau "caki-rami-vikaseruccAsya" (u0 393) iti re cukraH amlo raso bIjapUrakamiJjikA asuraH nimantraNaM ca / "kaThi-caki-" (u0 433) iti ore cakoraH // 25 622 kakuG 623 zvakuG 624 bakuG 625 zrakuG 626 zlaku 627 DhaukaG 628 naukaG 629 pvaSki 630 vaski 631 maski 632 tiki 633 Tiki 634 1 zabdotsAhayoH iti kecit|| 2 utsAho vRddhiriti cndrH| auddhatyamiti kSIrasvAmI // 3 Ai .pUrvaH saMzaye iti mAdhavadhAtuvRttau (pR. 55 dhA0 80) Areka saMzayaM prAhuH iti ca // 4 "zaGkA syAt saMzaye bhaye" ityanekArthasaMgrahe kAM0 2 zlo. 15) haimavacanAt atra trAsArtho'pi praayH| Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrIhemacandraviracitaM [bhUvAdigaNe TIkRG 635 sekRG 636 rokaG 637 raghuG 638 laghuG gtau| kakuD / udittvAd ne kakate / cakaGke / kaGkitA / aci kaGkaH / uNAdau "tR-kR-za-" (u0187) iti aNe kaGkaNaH // ___zvakuG / tAlavyAdiH / udittvAd ne zvakate / zazvake / zvaGkitA / aci zvaGkaH // trakuG / udittvAd ne trngkte| tatrake / traGkitA // zrakuG / udittvAd ne zraGkate zraGkitA // zlakuG / udittvAd ne zlaGkate / zlaGkitA / etau dvau taalvyaadii|| DhaukaG / Dhaukate / ddhaukitaa| RdittvAd ( na isvaH, aDuDhaukat / uNAdau "zikyA-''syA-" (u0 364) iti ye nipAtanAt ADhyaH // aukaG / traukate / baukitA / RdittvAd na hrasvaH, atutraukat // SvaSki "SaH so-' 2 / 3 / 98 / ityatra varjanAt satvAbhAve pvaSkate / ssissvsskisste|| vaski / vaskate / vaskitA // mski| maskate / mskitaa| dantyopAntyAveto, tena yaGlupi divo luki ca 10 "saMyogasyAdau-" 21188 / iti sasya luka avAvak, amAmak // tiki / tekate / tekitaa| Nau u atItikat // ttiki| Tekate / TekitA / attiittikt| RditAvetAvityanye, tena De hrasvAbhAve atitekat , aTiTekat // TIkRG / ttiikte| TIkitA / RdittvAd De hrasvAbhAve aTiTIkat / "kteTo-" 5 / 3 / 106 / ityaH TIkate'syAH sphuTamarthamiti TIkA / NyantAdvA'ci TIkayati-gamayatyarthamiti TIkA // sekaG / sekate / sekitA / RdittvAd De hUsvAbhAve SopadezA15 bhAvAcca SatvAbhAve asisekat / yeSAM tu Sopadezo'yaM tanmate kRtatvAt sasya Satve asiSekat // rokaG / dantyAdiH / nekate / lekitaa| RdittvAd De hasvAbhAve asisekat // atha ghAntA nava seTazca raghuG / udittvAd ne racate / racitA // laghuG / udittvAd ne lazte / lacitA / uNAdau "ravi-lavi-liGgernaluk ca" (u0740) iti kit uH, raghuH, laghuH / etau curAdI bhAsArthI, 20 ravayati, laGghayati / laDirbhojananivRttyartho'pi, "navajvaro laGghanIyaH" [ ] // 639 aghu 640 vaghuGa gatyAkSepe / gaterAkSepo vega Arambha upalambho vA / udittvAd ne adyate / "anAto-" 4 / 1 / 69 / iti pUrvasyAtve ne ca Anathe / "na ba-da-nam-" 4 / 1 / 5 / iti nasya dvitvAbhAve anyjighisste| uNAdau "taGki-vaki-" (u0 692) iti rau anggrirityeke| vaghuG / udittvAd ne vaGghate / vacitA / "kteTo-" 5 / 3 / 106 / ityaH, vaGghA // 25 641 maghuG kaitave ca / kaitavaM vaJcanA / cakArAd gatyAkSepe / maGghate mimaGghiSate / uNAdau "vanmAtarizvan-" (u0 902) iti ani nipAtanAt maghavA / / 642 rAghRG 643 lAghRG sAmarthye / rAghate rASitA / RdittvAd u na isvaH, ararAghat // lAghRG / lAghate / lAghitA / RdittvAd De na hUsvaH, alalAghat / "anupasargAH kSIba-" 4 / 2 / 80 / iti nipAtanAt ktayoH ullAghaH ullAghavAn nIruk // 1 yastanItRtIyapuruSaekavacanasya / 2 curAdau bhAsArtho saM1 tapA0 mu0 // 3 upAlambho le0saMpA1 vA. / Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmanedhAtavaH 634-653] svopajhaM dhaatupaaraaynnm| 644 drAghRG AyAse c| cakArAt sAmarthye / AyAsaH kadarthanam / kauzikastvAyAme ityAha, dairghya viziSTAyAM kriyAyAmiti ca vyAkhyat / kAlpanike hi prakRtipratyayavibhAge drAdhimAdayaH kasmiMzcid vyAkaraNe dhAtoreva sAdhitAH / evaM nedatyAdenediSThAdayo'pi / drAghate / drASitA / RdittvAd he na hrasvaH, adadrAvat / kipi "ga-Da-da-bAde:-" 2 / 1 / 77 / iti Adicaturthatve pradhAk // 645 zlAghRG katthane / katthanamutkarSAkhyAnam / "zlAgha-hanu-sthA-" 2 / 2 / 60 / iti catu- 5 rthyAm maitrAya zlAghate / zazlAghe / zlASitA / RdittvAd ke na hUsvaH, azazlAghat / "ktaTo-'" 5 / 3 / 106 / ityaH, zlAghA / / atha cAntAstrayodaza seTazca 646 locaG darzane / locate / RdittvAd u na hUsvaH, alulocat / kte Alocitam / anaTi Alocanam / "tikkRtau nAmni' 5 / 1 / 71 / iti Nake locakaH strIzirovastram / locUNa bhAsArthaH 10 Alocayati / "Ni-vetti-" 5 / 3 / 111 / ityane AlocanA // 647 paci secane / secanaM sevanaM bhajanamiti yAvat / "SaH so-" 2 / 3 / 98 / iti satve sacate / sece / SopadezatvAt asISacat / "Ni-storevA-" 2 / 3 / 37 / iti niyamAt SatvApanne sani patvAbhAve siscisste| uNAdau "pali-sacerivaH" (u0 522) sacivaH / "kRsi-kami-" (u0 773) iti tuni sacyate sneheneti saktuH / candrastu Sava samavAye iti vAntamadhIte, tanmate savati // 15 648 zaci vyaktAyAM vAci / tAlavyAdiH / zacate / zece / zacitA / uNAdau "padipaThi-" (u0 607) iti iH, zacI // 649 kaci bandhane / kacate / cakace / sani cikaciSate / aci "punnAmni-" 5 / 3 / 130 / ghe vA kacAH ziraHprAgbhAgakezAH / karmaNi ghaJi kAcaH // - 650 kacuG dIptau ca / cakArAd bandhane / udittvAd ne knycte| kaJcyate / cakaJca / cika- 20 zciSate / acikaJcat / kte seTtvAd ghyaNi katvAbhAve knycym| uNAdau "kaJcukAMzuka-" (u057) iti uke kaJcukaH / "kuzika-hRdika-" (u0 45) iti ike nipAtanAt kArcikam / "vidanagagana-" (u0 275) iti ane nipAtanAt kAzcanaM hema / "kami-vami-" (u0 618) iti Nit iH, kAzciH // 651 zvaci 652 zvacuG gatau / zvacate / zazvace / zizvaciSate / u azizvacat // 25 zvacuG / udittvAd ne zvaJcate / zvaJcyate / zazvaJce / zizvaJciSate / u azazvaJcat / / 653 vaciM dIptau / varcate / vavarce / vrcitaa| ke seTtvAd ghani katvAbhAve varcaH / evaM cAnteSu jAnteSu ca te seTsu sarveSu vAcyam / "nAmni puMsi ca" 5 / 3 / 121 / iti Nake suvarNikA TaGkaNam / 1 AlocitaH saMpA1 vA* pra0 // 2degciSati saM1 saM2 tapA0 pra0 mu0|| 3cikaciSati saMpA1 / / 4 sUtre AdigrahaNAt saM1 tti.|| dhA* pA0 11 Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrIhemacandraviracitaM [bhUvAdigaNe uNAdau "muralorala-" (u0 474) iti ale suvarcalA zAkam / "as" (u0 952) iti asi varcaH azuci-tejasI // 654 maci655 mucuGkalkane / kalkanaM dambhaH zAThyaM kathanaM ca / macate / mece / macitA // mucetyapi candraH mocate // mucuG / udittvAd ne muzcate, muJcyate / mumuJce / mushcitaa| mu6 claMtI mokSaNe muJcati, mucyate // 656 macuG dhAraNocchrAya-pUjaneSu ca / cakArAd kaskane / diiptaavpyeke| udittvAd ne maJcate / mamaJca / mazcitA / Nau mazcayati / ke amamaJcat / ghami te seTtvAt katvAbhAve mnycH| Nake mazcikA / uNAdau "kaJcukAMzuka-" (u0 57) iti uke maJcukA khaTTikA // 657pacuG vyaktIkaraNe / udittvAd ne paJcate / papaJca / pipshcisste| appnyct| prpnycyte| 10 "nAmni puMsi ca" 5 / 3 / 121 / iti Nake paJcikA nyAsaH / pani nyaGkAditvAt katve paraH / uNAdau "R-kR-mR-" (u0 475) iti Ale paJcAla RSiH / "ukSi-takSi-" (u0 900) ini paJca ghaTAH / anudidanusvArezcAyamityeke pacate paktA / pacuNa vistAre prapaJcayati / Nicyali prpnycH|| 16 658 STuci prsaade| "SaH so-" 2 / 3 / 98 / iti satve stocte| tuSTuce / Nau stocayati / ke atuSTucat / yaGi toSTucyate / ghani nyaGkAditvAt katve stokaH // atha jAntA nava seTazca 659 ejaG 660 bhrejuG 661 bhrAji dIptau / ejate / "gurunAmyAdeH-" 3 / 4 / 48 / ___ iti parokSAyA AmAdeze ejaanycke| ejitA / RdittvAd De na isvaH, mA bhavAnejijat , atra 20 oNerRditkaraNajJApakAnnityAdapi dvitvAt prAgeva isvaH prApta Rdittvena nissidhyte| "sAhi-sAti-" 5 / 1 / 59 / iti ze udejayaH / "ejeH" 5 / 1 / 118 / iti khazi anamejayaH / eja kampane ityasya tu ejati // / bhejate / bibheje / zrejitA / RdittvAd De na hUsvaH, abibhejat // bhrAji / bhaajte| babhrAje / prAjitA / Nau u "bhrAja-bhAsa-" 4 / 2 / 36 / iti vA hasve abinajat ababhAjat / "yaja-sRja-" 2 / 1 / 87 / ityatra rAjisahacaritasyaiva prAjergrahaNAdasya SatvAbhAve yalapi 25 bAnAkti, ktau prAktiH, kipi vibhrAk; tasya tu bAmrASTiH prASTiH vinADiti bhavati / ata eva ca 1 azAnyejayati iti viprhH| vAmanastu ez2a kampane iti parasmaipadiNyantAt 'khaz' pratyayaM manyate // 2 ayaM prayogo vaiyAkaraNairna manyate / yadAhuH kanakaprabhasUrayaH "yj-sRj-mRj-raaj-bhraaj"221187| ityAdisUtrasya vRttau, tasyaiva ca laghunyAse rAjabhrAjoH ktireva dhuda ityasya zaDAyAm 'nanu yaGlubantayoranayoranyo'pi tivAdi(T sambhavati taskayaM ktireva dhuDiti, satyam , yaGlubantayoranayordhAtupArA. yaNikAnApeva mate prayoga iSyate na vaiyAkaraNAnAmiti ktirevetyuktam' iti // 3 dubhrAji dIptAvityasya dhAtuaMka-894 // Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAtmanedhAtavaH 654-667] svopazaM dhAtupArAyaNam / etva-dvitvAbhAvavikarupo'pi tasyaiva, bheje babhrAje / idameva ca bhrAjerAtmanepadino'pyubhayapadiSu rAjag dubhrAjI dIptAviti pAThe prayojanam / "bhrAjyalakRg-'" 5 / 2 / 28 / itISNau bhrAjiSNuH / "didyuddhRd-"| 5 / 2 / 83 // iti kvipi nabhrAk / rAjaga dubhrAjI dIptAvityasya tu divattvAdathau bhrAjathuH / / 662 ijuG gatau / udittvAda ne iJjate / ijAzcake / iJjitA / / 663 Iji kutsane ca / cakArAd gatau / iijte| viijte| IjAzcakre / laukikasya tu bIjera- 5 vIjayat / rAjahaMsairavIjyanta / asya tu vipUrvasya Nau divi vyaijayat vyairata // 664 Rji gati-sthAnA-rjanojaneSu / Urjana prANanam / arjate / "Rtyaarupsrgsy"1|2|9| iti Ari upArjate / "anaato-"4|1|69| iti pUrvasyAtve ne ca AnRje / saniTaH kAryitvena dvitvaM prati nimittatvAbhAvena dvitvAt prAgeva svarasya vidhau guNe sati "ayi raH" 4 / 1 / 6 / iti rephasya dvitvAbhAve "svarAderdvitIyaH" 4 / 1 / 4 / iti jereva dvitvam arjijisste| Nau arjayati / "RdupAntyAt-'; 10 5 / 1 / 41 / iti kyapi Rjyam / ghaJi udgAditvAt gatve argaH sthAnam , zobhano'rgaH svargaH / uNAdau "RcyUji-" (u0 48) iti kiti Ike RjIkaM vajaM balaM ca / "Rji-za-" (u0 554) iti kiti ISe RjISaH avaskaraH / RjISaM dhanamupahataM c| udriktAdisiddhayartha vyaJjanAdimenamanye manyante // 665 RjuG 666 bhRjaiG bharjane / bharjana pAkaprakAraH / udittvAd ne RJjate / "a- 15 nAto-" 4 / 1 / 69 / ityAtve ne ca AnRkhne / "RtyArupasargasya" 1 / 2 / 9 / ityAri upAJjate / RJjitA // bhRjaiG / bharjate / babhRje / "RvarNasya" 4 / 2 / 37 / ityuto vA Rtve Nau De abIbhRjat ababharjat / sani bibharjiSate / aidittvAt ktayorneT , bhRktaH bhRktavAn / kte'niTtvAt ghani gatve bhargo rudraH / "RdupAntyAt-" 5 / 1 / 41 / iti kyapi bhRjyam / uNAdau "kRSi-cami-" (u0 829) iti UH, bharjUH, abhyoSaH // 20 667 tiji kssmaa-nishaanyoH| nizAnaM tIkSNIkaraNam / "guptijo-" 3 / 4 / 5 / iti sani titikSate kopam / kSAntau sanvidhAnAt tejane pratyayAntaram / Nau tejayati / "karaNAdhAre" 1vIjyate vA0 saM1 // 2 " nyakRdgameghAdayaH" 41 / 112 / / 3 'abhyoSaH ardharivannayavAdetAdinA bharjitayavAdervA ghRtapakvAnnasya 'poLI' ityAdiprasiddhasya" iti amaraTIkAkAraH amara. vaizyavarga, kAMDa 2 zlo 47 / 4 sahate ityrthH|| 5 tena tejanam tejayati ityAdi / tyAdisamAnArthatvAt zatrAnazAvapi na, 'arthAntare'pi tyAdayo nAbhidhIyante' iti vacanAt / kecit zatrAnazAvicchanti, tena gopamAna tejamAna ketantaM prayuGkte ityapi bhavati / "guptijo gA~-kSAntau san" 345 / iti sUtravRttau prAyeNa iti bhaNanAt gopate tejate ketati badhate ityadyapi, ata eva rasavAcakatiktazabdasAdhanAya teja minA-" iti 3 / 45 sUtralaghunyAse kanakaprabhasUriH / "ayaM pakSo nandi-maitreyayorapi sammataH, haradattastu nAnumanyata etad, tathAca tadvacaH-'gupa gopane ityasya sanvidhau prahaNaM tasmAcca nityaH sanneva bhavati nAparaH pratyayaH / gopAyatItyAdi kastu prayogo guNa rakSaNe ityasya sa cAnya eva, avazyaM caitadevaM vijeyam / Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrIhemacandraviracitaM [bhUvAdigaNe 5 / 3 / 129 / anaTi tejanam tejanI / uNAdau "bhrUNa-tRNa-" (u0 186) iti nipAtanAt tIkSNaH / "tiji-yujerga ca" (u0 345) iti kiti me tigmam / "as" (u0 952) ityasi tejH| tijaNa nizAne uttejayati // atha TAntAH sapta seTazca 668 ghaTTi calane / ghaTTate / jghtttte| ghaTTitA / aci araghaTTaH / ghani ghaTTaH / Nake uddhaTTakaH / "Ni-vetti-" 5 / 3 / 111 / ityane ghaTTanA / ghaTTaNa calane ghaTTayati // 669 sphuTi vikasane / sphoTate / "aghoSe ziTaH" 4 / 1 / 45 / iti pUrvasya sasya lope pusphutte| sphottitaa| "vau vyaJjanAde:-" 4 / 3 / 25 / iti ktvA-sanorvA kittve sphuTitvA sphoTitvA, pusphuTiSate pusphoTiSate / "nAmyupAntya-" 5 / 1 / 54 / iti ke sphuTaH / ghaJi sphoTaH / DAnto'yamudi10 cetyeke, sphuNDate sphuNDitA / sphaTa sphuTTa vizaraNe sphoTati / RdittvAt aGi asphuTat / sphuTat vikasane sphuTati // 670 ceSTi ceSTAyAm / ceSTA IhA / ceSTate / ciceSTe / Nau ke "vA veSTa-ceSTaH" 4 / 1 / 66 / iti pUrvasya vA atve acaceSTat aciceSTat / kte ceSTitam / "kteTo-" 5 / 3 / 106 / ityaH, ceSTA // 671 goSTi 672 loSTi saGghAte |gossttte / jugoSTe / gossttitaa|| loSTate / lossttitaa| 15 karmaNi ghaJi loSTaH / uNAdau "bhR-mR-tR-tsari-" (u0 716) iti uH, loSTurmutpiNDaH // 673 veSTi vessttne| veSTanaM granthanam loTanam parihANizca / veSTate viveSTe vessttitaa| Nau ke "vA veSTa-" 4 / 1 / 66 / iti pUrvasya vA atve avaveSTat aviveSTat / yaGi veveSTayate / yaGlupi veveSTIti, "dhuTo dhuTi sve vA" 1 / 3 / 48 / iti Taluki vevesstti| hau "hu-dhuTo-' 4 / 2 / 83 / iti herdhitve "tavargasya-" 1 / 3 / 60 / iti dhasya Dhatve "dhuTo dhuTi-" 1 / 3 / 48 / iti Tasya luki "tRtIyastR20 tIya-" 1 / 3 / 49 / iti Sasya Datve veveDDi / aci praveSTo bAhuH / "nAmni puMsi ca" 5 / 3 / 121 // iti Nake veSTakaH, karNaveSTakaH // 674 aTTi hiMsA-'tikramayoH / atikrama ullaGghanam / dopAntyo'yam / "tavargasya-" 1 / 3 / 60 / iti DatvaM na kRtamasandehArtham / "tavargasya-" 1 / 3 / 60 / iti dasya Datve "adhoSe prathamo-" 1 / 3 / 50 iti Tatve ca aTTate / "anAto-" 4 / 1 / 69 / iti pUrvasyAtve ne ca AnaTTe / 25 dopAntyatvAt sanITi "na ba-da-nam-" 4 / 1 / 5 / iti dasya niSedhAt "svarAdeH-" 4 / 1 / 4 / iti dvitIyAMzasya Tereva dviruktau "tavargasya-" 1 / 3 / 60 / iti Datve "aghoSe-" 1 / 3 / 50 / iti Tatve ca aTiTiSate / aci ghaJi vA aTTaH / kipi ad at / topAntyo'yamityeke, teSAM sanITi atiTTiSate / yeSAM tu tAntaSTopAntyazcAyaM teSAM thIti dvitve aTiTTiSate // anya eva sanprakRtistasmAcca sanneva bhavatIti, anyathA nindAyA anyatra yathA Nic bhavati tathA laDAdirapi syAt"-mAdha0 dhAtu0 pR. 188 dhAtuaM0 951-54 / atrArthe vizeSArthinA padamajarI vilokanIyeti / Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 AtmanedhAtavaH 668-685] svopacaM dhAtupArAyaNam / atha ThAntAH sapta seTazca 675 'eThi 676 heThi vivAdhAyAma / eThate / "gurunAmyAdeH-" 3 / 4 / 48 // iti parokSAyA Ami eThAJcakre / eThitA / "svarAde:-" 4 / 1 / 4 / iti dvitve eTiThiSate // hetthi| hetthte| jihetthe| hetthitaa| Nau "Ni-vetti-" 5 / 3 / 111 / ityane viheThanA zAThyam // 677 maThuG 678 kaThuG zoke / zokaH atra AdhyAnam / udittvAd ne maNThate mmnntthe| 5 maNThitA // kaThuG / udittvAd ne kaNThate utkaNThate utkaNThyate uccakaNThe / ghaJi utknntthH| te utkaNThitaH / te seTtvAt "ktaTo-" 5 / 3 / 106 ityaH, utknntthaa| uNAdau "hRSi-vRti-" (u0 485) iti ule utkaNThulaH / kaThuN zoke "yujAdernavA-" 3 / 4 / 18 / iti vA Nici utkaNThayati utkaNThati // 679 muThuG palAyane / udittvAd ne muNThate / mumuNThe / muNThitA // 680 vaThuG ekacaryAyAm / ekasyAsahAyasya caryA gatistasyAm / udittvAd ne vaNThate / / vavaNThe / vaNThitA / aci vaNThaH // 681. aThuG 682 paDDaG gatau / udittvAd ne aNThate / "anAto-' 4 / 1 / 69 / iti pUrvasyAtve ne ca aannntthe| aNThitA // atha DAntAtrayoviMzatiH seTazca 16 paDuG / udittvAd ne paNDate papaNDe / gatyarthatvAt kartari kte paNDitaH / aci paNDaH / te seTatvAt "kteTo" 5 / 3 / 106 / ityaH, paNDA / uNAdau "jaThara-krakara-" (u0 403) iti are nipAtanAt paannddrH| pANDuriti tu "panerdIrghazca" (u0 766) iti Dau painateH / madhvAditvAt - re tu paannddurH|| 683 hurDaG 684 piDuG saGghAte / uditvAd ne hunnddte| juhunndde| hunndditaa| aci huNDaM sama- 20 ntato viSama dehasaMsthAnam nAmakarmabhedAnAM SagNAM saMsthAnAnAmantyasya vipAko narakabhavaniyataH / 'keTo-" 5 / 3 / 106 / ityaH, huNDA / "nAgni puMsi ca" 5 / 3 / 121 / iti Nake huNDikA / uNAdau "kili-pili-" (u0 609) iti iH, huNDiH piNDita odanaH // piDuG / uditvAd ne pinnddte| pinnddyte| pipinndde| pinndditaa| ghani piNDaH; striyAM gaurAditvAd DIH, pinnddii| uNAdau "kilipili-" (u0 608) iti i:, piNDiniSpIlitasnehaH piNDaH / piDuN saGghAte piNDayati // 25 685 zaDDaG rujAyAM ca / cakArAt saGghAte / tAlavyAdiH / udittvAd ne zaNDate / shshnndde| 1 "vipUrvo'yamiti svAmi-kAzyapau"-mAdhava0 dhA0 pR. 74 dhAtuaM0 264 // 2 vibAdhanaM zAThayammAdhava0 dhA0 pUrvavat // 3 pAlane iti mAdhavadhAtuvRttau pR0 73 dhAtuaM0 262 // 4 pani stutI ityasya // 5 "madhvAdibhyoraH" 7 / 2 / 26 / iti sUtreNa // 6 "atra kAzyapaH-AryAstu na paThanti draviDAstu paThantIti / bhASyAdau tu 'huNDA' iti 'avigItam' udAdiyate"-mAdhava0 dhA0 pR. 74 dhAtuaMka 266 / Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrIhemacandraviracitaM [bhUvAdigaNe zaNDitA / aci zaNDa utsRSTapazukraSizca / paNDa iti tu saneterauNAdike De bAhulakAt Satvam // 686 taDuG tADane / udittvAd ne tnnddte| tataNDe / taNDitA / "kteTo-'" 5 / 3 / 106 / ityaH, vitaNDA / uNAdau "hRSi-vRti-" (u0 485) iti ule taNDulaH / taNDuriti tu tnoto?| taNDunA proktamityaNi tANDavam // 5 687 kaDuG made / udittvAd ne kaNDate / kaNDitA / aci kaNDam / uNAdau "jaThara-krakara-" (u0 403) iti are kaNDarA snaayusngghaatH| "kaTi-paTi-" (u0 493) iti ole kaNDolo vidalabhAjanavizeSaH / kaNDuriti tu kaNDauM / kaDuNa khaNDane ca kaNDayati // 688 khaDuG manthe / udittvAd ne khaNDate / cakhaNDe / khnndditaa| ghani khaNDaH / khaDaN mede khaNDayati // 10 689 khuDuG gativakalye / udittvAd ne khuNDate / cukhuNDe / khuNDitA / curAderAkRtigaNatvAt khuDaN khaNDane khuNDayati // 690 kuDuG dAhe / udittvAd ne kunnddte| cukuNDe / kuNDitA / AdhAre "vynyjnaad-"5|3| 132 / iti ghani kuNDam / striyAM "bhAja-goNa-" 2 / 4 / 30 / iti DyAm kuNDI amatram / "kteTo-" 5 / 3 / 106 / ityaH, kuNDA / uNAdau "mRdi-kandi-" (u0 465) iti ale kuNDalam / 15 kuDuN rakSaNe kuNDayati // 691 vaDuG 692 maDuG veSTane / vibhAjane'pyanye / vibhAjanaM vibhAgIkaraNaM carmAbhAvazca / udittvAd ne vaNDate / vavaNDe / vaNDitA / aci ghaJi vA vnnddH|| maDuG / udittvAd ne mnnddte| mamaNDe / maNDitA / aci ghaJi vA maNDo rasAyam / Nake maNDakaH / uNAdau "mR-manyaji-" (u0 58) iti Uke maNDUkaH / "mRdi-kandi-" (u0 465) iti ale maNDalam , striyAM gaurAdi20 tvAd DyAm mnnddlii| "mI-masi-" (u0 427) iti Ure maNDUraM lohamalam / "hRSi-puSi-" (u0 797) iti NyantAt inau maNDayitnuH / maDu bhUSAyAm maNDati / maDaN bhUSAyAm maNDayati // 693 bhaDuG paribhASaNe / udittvAd ne bhaNDate / babhaNDe / aci bhaNDaH / bhADaMmiti tu bhAmarDaH / maDuG kalyANe bhaNDayati / "Ni-vetti-" 5 / 3 / 111 / ityane bhaNDanA // 25. 694 muDuG majane / majjanaM zodhanam nyagbhAvazca / udittvAd ne muNDate / mumuNDe / muNDitA / ghani muNDaH / muDu khaNDane ca muNDati // 1 San bhaktau ityasmAt "paJcamAd DaH" (u0 168) iti DapratyayaH bAhulakAt stvaabhaavshc|| 2 tanUyI vistAre ityasya "tani-mani-kaNibhyo duH" (u0 765) iti ddau|| 3 sUtre AdigrahaNAt // 4 kaNa zabde ityasya "tani-mani-kaNibhyo duH" (u0 765) iti Dupratyaye // 5 "vaDi vibhAjane, maDi veSTane iti nandI paThati"-mAdhaka dhA0 pR0 74 dhAtuaM0 269 // 6 bhAmi krodhe ityasya "paJcamAd DaH" (u0 198) iti Dapratyaye // Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmanedhAtavaH 686-704] svopajhaM dhAtupArAyaNam / 695 tuDuG toDane / toDanaM hiMsA / udittvAd ne tunnddte| tutuNDe / tuNDitA / tuNDyate / aci ghaJi vA tuNDam / uNAdau "kili-pili-" (u0 608) iti iH, tuNDiH pravRddhA nAbhiH // 696 bhuDuG varaNe / vairaNaM svIkaraNam / udittvAd ne bhuNDate / bubhunndde| bhuNDitA / aci bhuNDo dhRSTaH // 697 caDuGkope / udittvAd ne caNDate / cacaNDe / caNDitA / aci caNDaH, striyAM zoNAditvAd vA DyAm caNDI caNDA / uNAdau "R-kR-mR-" (u0 475) iti Ale caNDAlaH / caDDuG kope caNDayati // 698 drAG 699 dhADaG vizaraNe / drADate / ddraadde| drADitA // dhrADraG / dhADate / dadhADe / dhADitA / RdittvAd De na hrasvaH, adadrADat / adadhADat // 700 zAdRG zlAghAyAm / tAlavyAdiH / zADate / zazADe / RphiDAditvAisya latve zAlate / RditvAd De na hrasvaH, azazADat / aci zAlA / "ajAte:-" 5 / 1 / 154 / iti Nini guNazAlI / zAliriti tu zelerauNAdike Nau rUpam / zAlUkamityapi zalateNUke // 7.1 vATTaG AplAnye / AplAvyamAplAvanam / vADate / vavADe / vADitA / RdittvAd De na hrasvaH, avavADat / aci RphiDAditvAd Dasya latve vAlaH / vaDaveti tu vaDeH sautrasya ave rUpam // 702 heDraG 703 hoDuG anaadre| heDate / jiheDe / heDitA / RdittvAd De na isvaH, ajiheddt| ghaJi heDaH, "heDa-prasAdau prabhoH" [ ] |kte seTtvAt "kteTo-'" 5 / 3 / 106 / iti aH, RphiDAditvAca laH, helA / ghaTAdau heDa veSTane heDati / Nau hasve hiDayati // hoDaNa / hoDate / juhoDe / hoDitA / RdittvAd De na hrasvaH, ajuhoDat / "kteTo-" 5 / 3 / 106 / iti aH, hoDA / aci hoDaH // 704 hiDuGgatau ca / cakArAdanAdare / udittvAd ne hinnddte| jihiNDe / hiNDitA / yaGi jehiNDyate / yaGlupi jehiNDIti, "tavargasya-" 1 / 3 / 60 / iti tasya Tatve "dhuTo dhuTi-" 1 // 3||48iti dhuTo luki jehiNTi / "iDito-" 5 / 2 / 44 / iti ane hiNDanaH / gatyarthatvAt kartari te hiNDitaH / uNAdau "kili-pili-" (u0 608) iti iH, hiNDiH rAtrau rakSAcAraH / / / gharaNe iti mAdhava0 dhA0 pR. 74 dhAtuaM0 274 / 2 haraNamiti maitreyaH-mAdhava0 pA0 pR. 74 dhAtuaM* 274 // 3 gaurIvAcakazcaNDIzabdo nAtra draSTavyaH kintu kopnaavaackH| gaurIvAcakasya tu "gaurAdibhyo mukhyAn kIH" 21489 / iti nityaM chiiH| atra tu "navA zoNAdeH" 24 // 31 ityanena // 4 RphiDAdInAM Dazca laH" / 2 / 3 / 104 // 5 zala gatau inyasmAt "kami-cami-jami-ghasizali-phali-" (u0 618) iti NiH, zAli: vrIhirAjaH // 6 zalyarNit (u0 59) ityanena zala gatau ityasya Niti Uke zAlUkaM jalakando balavAMzca // 7 vaDa AgrahaNe ityasya "vaDi-vaTi-pelacaNi-paNi (u* 515) iti ave vaDavA azvA / / Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAyazrIhemacandraviracitaM [bhUvAdigaNe atha NAntAH SaT seTazca 705 ghiNuG 706 ghuNuG 707 ghRNuGgrahaNe / udittvAd ne ghiNNate jighinnnne| ghiNNitA // ghunnnnte| jughuNNe / ghuNNitA // ghRNNate / jaghRSNe / ghRNNitA / yaGi jarIghRNNyate / vani "vanyAG paJcamasya" 4 / 2 / 65/ ityatra paJcamasyeti jAtiparigrahAd NadvayasyApyAGAdeze AGo GitvAd guNAbhAvAd yatve sudhyAvA; vyaktiparigrahe tvantyasyaiva Atve sudhinAvA / evaM zeSayorapi / vipi "padasya" 2 / 1 / 89 / iti saMyogAntalope sughinnityAdi / 708 ghuNi 709 ghUrNi bhramaNe / ghoNate jughuNe ghoNitA / lihAyaci ghonnaa| "nAmyupAntya" 5 / 1 / 54 / iti ke ghuNaH / vani "vanyAG pazcamasya" 4 / 2 / 65 / iti AGAdeze GittvAdguNAbhAve caavaa|| ghuurnni| ghuurnnte| jughUrNe / ghUrNitA / vani AGi ghUrAvA / ghuNa ghUrNat bhramaNe ghuNati / ghUrNati // . 710 paNi vyavahAra-stutyoH / "gupau-dhUpa-" 3 / 4 / 1 / iti Aye paNAyati / AyAntasyeGittvAbhAvAt "zeSAtparasmai" 3 / 3 / 100 / iti parasmaipadam / "vinimeya-dyUtapaNam-" 2 / 2 / 16 / iti karmaNo vA karmatve "zeSe" 2 / 2 / 81 / iti SaSThayAm zatasya paNAyati / svArthikapratyayAntasya prakRtivad grahaNAt paNirevAyam |'ye tu stutyarthAdeva paNerAyamicchanti tanmate vyavahArArthAt zavi api AyA. bhAve zatasya paNate / "azavi te vA" 3 / 4 / 4 / iti vA Aye paNAyAJcakAra peNe, paNAyitA paNitA / " na copalebhe vaNijAM paNAyAH " [bhaTTikAvye sa0 3 zlo0 27]atra 'zaMsipratyayAt" 5 / 3 / 105 / iti aH / "varyopasaryA-" 5 / 1 / 32 / iti nipAtanAd ye paNyaM vikreyam ; anyatra vyaNi pANyaH saadhuH| "paNermAne" 5 / 3 / 32 // iti ghaJapavAde ali zAkapaNaH / "gocara-saJcara-'" 5 / 3 / 131 // ityAdhAre ca ghaJapavAde ghe etya tatra paNAyantIti ApaNaH / uNAdau "AGaH paNi-" (u0 39) 1 jayAdityaprabhRtayaH iti laghunyAsakAraH 341 sUtranyAse / tathA ca 3 / 1 / 26 / sUtre kAzi. kAyAm-'stutyarthena paninA sAhacaryAt tadarthaH paNiH pratyayamutpAdayati na vyavahArArthaH' iti / 'paNeH stutAveva AyapratyayaH' iti ca mitAkSarA-mAdhava0 dhA0 pR. 89 dhAtuaM0 435 / taraGgiNIkAro'pi mitAkSarAmanusarati / / 2 bhaTTikAvye "na copaleme vaNijAM paNA''yAn" iti pATho lbhyte| bhaTTikAvyaTIkAkAraH zrIjayamaGgalasUriH "paNA''yAn' padaM vyAcakSANaH paNAnAm ayAH-lAbhAH-tAn paNA''yAn-vyavahAralAbhAn ityevaM nirUpayati / tatastanmate 'paNA''yAn' pade nAsti "gupau-dhUpa-" 3 / 4 / 1 / iti sUtreNa vihitaH Aya-pratyayaH / ataH mAdhavIyadhAtuvRttau (pR0 89 dhAtuaMka 435) prastutapadyagataM 'paNA''yAn' padam Aya-pratyayAntaM manyamAnena zrItaraGgiNIkAreNa yA bhaTTikaveH bhrAntatA nirUpitA sA nirAdhArA / atha ca TIkAkAraH zrIjayamaGgala: 'paNAyAm' itirUpaM anyaM pAThaM nirdizati stutirUpaM ca tadartha nibadhnAti tato'pi taraGgiNIkArasya AkSepaH viphalaH / yadi 'paNAyAm' padasya kenApi vyavahArarUpaH arthaH nirdiSTo bhavet tadA stutyarthAdeva AyapratyayaM manvAnasya mate 'paNA yAm padam apapadaM bhavet / na cAtra tathA / 'vaNijAM pralApAn' iti tRtIyo'pi pAThaH zrIjayamAlena niradezi / hemacandrastu 'paNAyA' iti AyapratyayAntamakhaNDaM padaM manyate tasya ca dvitIyAbahuvacanametat 'paNAyAH' iti / Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmanedhAtavaH 705-716] svopacaM dhAtupArAyaNam / iti ike ApaNikaH pattanavAsI / "prAGaH paNi-" (u0 42) iti ike prApaNiko vaNik / "kami-vami-" (u0 618) iti Nit i:, paanniH| "bhR-paNibhyAmija bhura-vaNau ca" (u0 875) vaNik / prajJAdyaNi vANijaH // atha tAntAtrayaH seTazca711 yataiG prayatne / yatate / yete / ytitaa| aidittvAt ktayoneMT , yattaH AyattaH yttvaan| b "yaji-svapi-" 5 / 3 / 85 / iti ne yatnaH / uNAdau "padi-paThi-" (u0 607) iti i., yatiH / "yati-nanandibhyAM dIrghazca" (u0 856) iti RH, yAtA devarabhAryA / "tR-svasa-" 1 / 4 / 38 / ityatra tuH sArthakasya grahaNAt Ar-abhAve yAtarau / yataNa nikAra-upaskArayoH yAtayati / / 712 yutRG 713 jutRG bhaasne| yotte| yuyute / yotitaa| RditvAd ke na hrasvaH, ayuyotat // * jutRG / jotate / jujute / jotitA / RdittvAd De na hrasvaH, ajujotat / jutU 10 bhAsane jotati; RdittvAd vA'Gi ajutat ajotIt / kauzikastu 'jyotiH' siddhaye jutisthAne jyutimadhIte, tadasat , " dyuterAdezca jaH" (u0 991) iti siddhatvAt // atha thAntAH Sad seTazca714 vizRG 715 vezRG yAcane / vethate / vivithe| vithitaH / RdittvAd ke na hasvaH, avivethat // vethUGa / vethte| vivethe| vethitaH / RdittvAd De na hUsvaH, avivethat / kauzikastu 16 'vithura'siddhaye yAtane ityAha, tanna, vyathereva "zvazura-" (u0 426) iti ure nipAtanAt siddheH / / 716 nAGa upatApa-aizvarya-AzIHSu ca / cakArAt yaacne| upatApa upadhAtaH / atra yAcyAupatApau kriyAtvAt artho,aizvarya-AziSau tu dharmamAtratvAd dyotye / yadvA 'gaNDati, zvetate prAsAdaH, ghaNTA dhvanati, saMyujyate, asti, samavaiti' iti dravya-guNa-saMyoga-sattA-samavAyAnAmiva siddhAnAmapyAkhyAtavAcyatvena sAdhyatayA pratIteranayorarthatvamapyastu / yadAha-"pUrvAparIbhUtaM bhAvamAkhyAtenAcaSTe" / [] 20 sarpiSo nAthate sarpi thate, sapi bhUyAdityAzAste, "nAthaH" 2 / 2 / 10 / iti karmaNo vA'karmatve "zeSe" 2 / 2 / 81 // iti sssstthii| "AziSi nAthaH" 3 / 3 // 36 // ityAziSyevAtmanepadaniyamAdarthAntare parasmaipadameva, ripuM nAthati-upatapati / svAmI nAthati-ISTe, nRpaM nAthati-yAcate, eSvAtmanepadAbhAvAt "nAthaH" 2 / 2 / 10 / iti karmaNo vA akarmatvAbhAve "karmaNi" 2 / 2 / 40 / iti dvitIyaiva / katham "etanmandavipakkatindukaphalazyAmodarApANDuraprAntaM hanta ! pulindasundarakarasparzakSamaM lkssyte| 25 tat pallIpatiputri ! kuJjarakulaM jIvAbhayAbhyarthanAddInaM tvAmanunAthate kucayugaM patrAMzukairmA pidhAH" / / kAvyaprakAze ullAsa 7 zlo0 142 pR0 269 pUnA] apapATha eSaH, "anunAthati stanayugaM patrAMzukarmA pidhAH" iti tvabhiyuktaH / yeSAM cAnupasargasya 1 "upatApo rogaH iti vRttau / upaghAta iti taraGgiNyAm" iti mAdhava0 dhA0 pR. 37 dhAtu 0 // 2 svAmapanAthate saM1 saM2 tpaa0|| pA.pA. 1 Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrIhemacandraviracitaM [bhUvAdigaNe niyamastanmate sopasargasyArthAntare'pyAtmanepadaM na virudhyate / aNopadezazcAyam / yadAha-"sarve nAdayo NopadezA nRti-nandi-nardi-nakki nATi-na-nA-nAthUvarjam" iti, tena "adurupasargA-' 2 / 3 / 77 / iti NatvAbhAve pranAthate / aci nAthaH / "i-Dito-'" 5 / 2 / 44 / ityane nAthanaH // 717 zrathuG shaithilye| tAlavyAdiH / zaithilyam agaaddhtaa| udittvAd ne shrnthte| shrnthyte| 5 zranthitA / zazranthe, atra "vA zrantha-grantho nluk c"4|1|27| ityatraupadezikasya zrantho grahaNAd vA etva-naluko na bhavataH; anye tvatrApIcchanti / "dazanA'vodadhaudma-" 4 / 2 / 54 / iti ghaJi nipAtanAt prazrathaH himazrathaH / "Ni-vetti-" 5 / 3 / 111 / iti ane zranthanA / uNAdau "zrantheH zith ca" (u0 414) iti ire zithiram, latve zithilam // 718 grathuG kauTilye / kauTilya kusRtirbandhazca / udittvAd ne granthate / jagranthe / grnthitaa| 10 "Ni-vetti-" 5 / 3 / 111 / iti ane grnthnetyeke| zranthaz mocana-pratiharSayoH, granthaz sandarbha, zrathnAti zrathyate, athnAti prathyate / "vA zrantha-grantho naluk ca" 4 / 1 / 27 / iti vA etve naluki ca zrethatuH zazranthatuH, grethatuH jagranthatuH / zrantha granthaNa sandarbha, "yujAdernavA" 3 / 4 / 18 / iti vA Nici zranthayati zrandhati / granthayati granthati / zrethatuH zazranthatuH, prethatuH jana nthatuH / "ekadhAtau-" 3 / 4 / 86 / ityAtmanepade "bhUSArtha-'' 3 / 4 / 93 / iti bhi-kyayorabhAve ca 16 karmakartari trayANAmapi zranthate zradhnIte azranthiSTa vA svayameva, evaM granthate prathnIte agranthiSTa / uNAdau "padi-paThi-" (u0 607) iti iH, zranthimranthizca parvasandhyAdiH // 719 katthi zlAghAyAm / zlAghA guNAropaH / katthate / cakatthe / katthitvA / "i-Dito-" 5 / 2 / 44 / iti ane katthanaH / "vervica-" 5 / 2 / 59 / iti ghinaNi viktthii| "na NiG-ya-" 5 / 2 / 45 / ityatra dIpigrahaNena tAcchIlikeSvapyutsargasamAvezasya jJApanAdane vikatthanaH // atha dAntA ekaviMzatirhadivarjA seTazca 720 zviduG zvaitye / zvaityaM zvetaguNakriyA / udittvAd ne zvindate; ko'rthaH ? yadi sakarmakastadA zvetIkarotIti, athAkarmakastadA zvetIbhavatIti; zvetaguNaH siddho'pyAkhyAtena sAdhyaikarUpa ucyate, kRtAnusAdhyo'pi siddhatayA pAkAdivat zabdazaktisvAbhAvyAt / kye zvindyate / kte shvinditH| 721 vaduG stutyabhivAdanayoH / stutirguNaiH prshNsaa| abhivAdanaM pAdayoH prnnipaatH| udi25 tvAd ne vandate, devAn stotItyarthaH / vavande gurUn , abhivAditavAnityarthaH / vanditA |aci vandI haThAkRSTA strI / grahAditvAd Nini vandI maGkhaH / "za-vanderAruH" 5 / 2 / 35 / vandanazIlo vandAruH 1 AcAryahemacandrastu-"nRti-nandi-nardi-nazi-nATi-nakki-nAdhU-nA-navarjam" ityevaM (2 / 3 / 97 sUtravRttau) ullikhan atra nava dhAtUna gaNayati / atra viSaye vividhamatAni jijJAsunA mA. pA. pR0 37 dhAtuaMka 6-7 vivaraNaM vijheyam / 20 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmanedhAtavaH 717-726] svopajhaM dhAtupArAyaNam / kAmavRkSazca / "na NiG-ya-" 5 / 2 / 45 / ityatra dIpigrahaNAdasarUpe ane vandanaH / "Ni-vetti-" 5 / 3 / 111 / iti ane vandanA / uNAdau "padi-paThi-" (u0 607) iti iH, bandimrahaNiH // ___722 bhaduG sukha-kalyANayoH / sukhaM sadvedyakarmodayAcchubhAnubhavanam / kalyANaM zreyaH / prItAvapyanye / prItirmohanIyavipAkaH / udittvAd ne bhandate / babhande / bhanditA / "i-Gito-'" 5 / 2 / 44 / iti ane bhandanaH / uNAdau "sImanta-hemanta-" (u0 222) iti ante nipAtanAt bhdntH| 5 "bhandervA"(u0391) iti re vA naluki ca bhadraM bhandraM ca sukha-kalyANe / curAdau bhaDuNa kalyANe dAnta ityeke bhandayati // 723 maduG stuti-moda-mada-svapna-gatiSu / modo harSaH / mado darpaH / svamena Alasyamapi lakSyate / candrastu madi jADye ityevAha / moda-mada-svapnepvakarmako'yam , stuti-gatyoH sakarmakaH / udittvAd ne mndte| mamande / bhanditA / aci mandaH / striyAM "jaateryaant-"2|4|54| iti, yauva- 10 nAvasthAvRttau tu "vayasyanantye" 211 / 21 / iti GIprAptau "ajAdeH" 2 / 4 / 16 / iti Api mandA strIjAtiH yuvatirvA / uNAdau "zali-bali-pati-" (u0 34) iti Ake mandAkaH / matvarthIye ini mandAkinI / "bhI-vRdhi-" (u0 387) iti re mandraM gambhIram / madramiti tu mAdyateH / "RcchicaTi-" (u0 397) iti are mandaraH zailavizeSaH / "agyaGgi-" (u0 4 05) iti Are mandAro devavRkSaH / "madi-mandi-" (u0 412) iti ire mandiraM sadma / madireti tu mAdyateH / 15 "vAzyasi-" (u0 423) iti ure mandurA vAjizAlA / / 724 spaduG kizciccalane / udittvAd ne spandate / pspnde| spnditaa| NigantAt phalavatkataryapi "clyaahaaraartheng-"3|3|108| iti parammaipadam, spandayati / ghaJi spandaH / "cAlazabdA rthAd-" 5 / 2 / 43 / iti ane spandano vRkSavizeSaH / __ 725 kliduG pridevne| paridevanaM zocanam / udittvAd ne klindate / klinditaa| klidu pari devane klindati / gittvamakRtvobhayatra pAThastu phalavatyapi kartari parammaipadArthaH aphale'pyAtmane- 20 padArthazca // 726 mudi harSe / akarmako'yam / modate / mumude| moditaa| kte muditaH / "vau vyaJjanAde:-" 4 / 3 / 25 / iti ktvA-sanorvA kittve muditvA moditvA, mumudiSate mumodiSate / Nau modayati caitram , atra "aNigi-" 3 / 3 / 107 / iti phalavatkartaryapi parasmaipadaM "gati bodhaa-''haaraarth-"2|2|5| ityaNikkartuH karmatvaM ca / mUlavibhujAditvAt ke kumudam / "tikkRtau nAmni" 5 / 1 / 71 / ityAnazi 25 modamAnaH ko'pi yAmaH / Nake modayatIti modakaH / "nAmyupAntya-" 5 / 1 / 54 / iti ke mudaH / "i-Dito-" 5 / 2 / 44 / iti ane modanaH / uNAdau "pU-mudibhyAM kit" (u0 93) iti kiti 1 "stuti-moda-mada-svapna-kAnti-gatiSu iti / candrastu madi jaye ityapi papATha"-mA0yA0 pR042 dhA. 3 // 2 te / spanditum / Niga' khe0 saMpA1 vA0 saM2 // 3 "bhUlavibhujAdayaH" 5 / 1 / 144 // iti sUtreNa / / Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 AcAryazrIhemacandraviracitaM - [bhUSAdigaNe ge mudgaH / "Rjyaji-" (u0 388) iti kiti re mudraa| "mudi-gUribhyAM Tinajau cAntau" (u0 404) iti are mudgaraH mudgarI / "zuSISi-" (u0 416) iti kiti ire mudiro meghaH / mudaN saMsarge modayati // ___727 dadi daane| dhAraNe iti kauzikaH / ddte| "anAdezAde:-" 4 / 1 / 24 / ityetvasya "na zasa-dada-" 4 / 1 / 30 / iti pratiSedhAt dadade / daditA // ____728 hadiM puriissotsrge| hadate / jahade / anusvArettvAd neT , hattA hattum / sani jihatsate / "i-Dito-" 5 / 2 / 44 / iti ane hadanaH / / 5 729 Svadi 730 vardi 731 svAdiAsvAdane / AdyaH Sopadezo( 'yam ) netrau| yat smRtiH-svaradantyaparAH SopadezAH smi-svidi-svdi-svnyji-svpyshc| sRpi-sRji-stR-stR-styAseka-sRrjam / AsvAdanaM jihvayA lehH| caitrAya svadate / ssvde| SopadezatvAt Satve asiSvadat / sani SatvApanne "Ni-storevA-" 2 / 3 / 37 / ityatra varjanAd Nyantasya SatvAbhAve sisvAdayiSati / "NistorevA-" 2 / 3 / 37 / iti niyamAt sani SatvAbhAve sisvadiSate / "i-Gito-" 5 / 2 / 44 / iti 10 ane svadanaH / uNAdau "kR-vA-pA-ji-"(u01) iti uNi svAduH / vadaN AsvAdane svAdayati // khadi / svardate / aSopadezatvAt SatvAbhAve sisvardayiSati, asisvardat / svarditA // khAdi / svAdate / sasvAde / aSopadezatvAt SatvAbhAve asisvadat / sani sisvAdiSate // 732 urdi mAna-krIDayozca / cakArAt AsvAdane / monaM mitiH / "bhvAdeH-" 2 / 1 / 63 / iti dIghe Urdate / "gurunAmyAdeH-" 3 / 4 / 48 / iti parokSAyA Ami UrdAzcakre / "ayi raH" 16 4 / 1 / 6 / iti rasya pratiSedhAt "svarAdeH" 4 / 1 / 4 / iti dereva dvitve sani UrdidiSate / aci striyAM gaurAditvAd DyAm UrdI vimAnam // 733 kurdi 734 gudi 735 gudi krIDAyAm / "bhvAdeH-" 2 / 1 / 63 / iti dIrdhe kUdate cukUrde / kUrditA // gurdi|] gUrdate / juguudeN| garditA / gurdisthAnejye khudi peThuH / khUrdate cukhUrde / gurdaN niketane gUrdayati // gudi / godate jugude / "vau vyaJjanAdeH-" 4 / 3 / 25 / iti ktvA20 sanorvA kittve guditvA goditvA, jugudiSate jugodiSate / "nAmyupAntya-" 5 / 1154 / iti ke gudaM strINAmapAGgam / kalyANaM gudamasyAH kroDAditvAd DyabhAve klyaanngudaa| gudisthAne gudhimeke'dhyaiSata // 1 "kizcid uddizya apunargrahaNAya svIyatyAgo dAnam"-mA* dhA0 dhAtuaM0 17 pR. 43 / 2 "saMvaraNe iti kssiirsvaamii| AsvAdanam-anubhavaH"-mA0 dhA0 dhAtuaM0 18 pR. 43 / 3 vrjaaH| A saMpA1 vA0 // 4 asisvaIta saMpA1 vA0 pra0 nAsti // 5 "iha mAnaM sukhamiti sammatAyAma, krIDAyAmakarmakaH" itimA0dhA0 pR. 44 dhA. 2. // 6 dereva-dikAssyaiva / 7"atra kaiyaTa-puruSakAra-maitreyAdiSu tRtIyo na paThyate / saMmatAmoghAvistAra-cAndraSu tu trayo'pi paThyante / gudakrIDA gudavihAra iti crke"| -mA. bhA0 dhAtuaM0 24 pR. 44 / 8 "sphUrjeIrvopadezAt "bhvAde-" 21163 / iti dIrgha eSAM na iti bandraH -mA.dhA..pR. 44 dhA0 24 // 9 gudi saMpA1 vA0 nAsti / Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAtmanedhAtavaH 727-742] svopalaM dhAtupArAyaNam / ___736 pUdi kSaraNe / kSaraNaM nirasanam / "SaH so-' 2 / 3 / 98 / iti satve sUdate sudhde sUditA / asUSudat / kte niSUditaH / nandAditvAdane [madhusUdanaH / aci suudH| striyAM gaurAditvAd DyAm sUdI / zIlAdyarthavivakSAyAm "i-ddito-"5|2|44| ityasya "na nning-y-"5|2|45| iti pratiSedhAt tRni sUdanazIlaH suuditaa| khUdaN AsravaNe suudyti|| ____ 737 hAdi zabde / avyakte zabde ityanye / avyaktaH aparisphuTavarNaH / hAdate jahAde hA- 6 ditA / ghaJi hAdaH / aci hradaH, pRSodarAditvAd hasvaH // ___738 hAdaiG sukhe ca / ckaaraacchnde| hAdate jahAde hAditA / aidittvAt ktayorneT , prahannaH prahannavAn , atra "hAdo hRd ktayozca" 4 / 2 / 67 / iti had to nazca / Nau ke AhAditaH / tau prahattiH / "ma-na-ya-va-lapare he" 1 / 3 / 15 / ityanusvArAnunAsikayoH kiM hAdate kilhAdate // ___ 739 pardi kutsite zabde / pAyudhvanau vrtte| anye tu niHzabdamadhovAtaM pardanaM manvAnA 10 azabde ityAhuH / pardate papardai prditaa| "i-Dito-" 5 / 2 / 44 / iti ane pardanaH / pRdAkuriti tu piparterdAkuki // __740 skuduG ApravaNe / ApravaNam utplutya gamanam AskandanaM vA / uddharaNamityanye / udittvAd ne skundate cuskunde skunditA / sani cuskundiSate / yaGi coskundyate / yaklupi coskundIti / kunda iti tu kaivaterde ne'nte ca rUpam // 16 atha dhAntAH sapta seTazca 741. edhi vRddhau| edhate / "upasargasyA'niN-" 1 / 2 / 19 / ityatraidhivarjanAdupasargAvarNalugabhAve praidhate / akarmakatvAd bhAve edhyate maitreNa / sopasargastu sApyo'pi bhavati / "gurunAmyAde:-" 3 / 4 / 48 / iti parokSAyA Ami edhAzcakre / edhitaa| oNe;ditkaraNAnnityamapi dvirvacanaM isvo bAdhate, tena U~ hrasve dvitve ca mA bhavAnididhad / sani edidhiSate / Anazi edhamAnaH / ghani edhH| uNAdau 20 "as" (u0 952) iti asi edhaH edhasI / indherapi "dazanA-'vodai-" 4 / 2 / 54 / iti "yendhibhyAm-" (u0 968) iti ca vacanAd edha-edhasoH siddhiH // 742 spardhi saGgharSe / saGgharSaH praabhibhvecchaa| spardhate bhAtuH-AtrA saha spardhA karotItyarthaH / paspardhe / sani pispardhiSate / yaGi pAspardhyate / yaGlupi pAspardhIti / divi "yaG-tu-ru-stoH-" 4 / 3 / 64 / itIti apAspardhIt / sirvi "seH s-d-dhAM ca sarvA" 4 / 3 / 79 / iti sivo luki dhasya 25 1 ka pAlana-pUraNayoH ityasmAt dhAtoH "sR-pRbhyAM dAkuka' (u0756) ityanena kit dAkuH pratyayaH, pRdAkuH sarpaH gotrakRcca / 2 "ApravaNam utplavanam utplutya gamanaM vA iti taraGgiNI / uddharaNamiti bhojaH"-mA0dhA0 dhAtuaM0 9 pR0 41 / 3 kuMG zabde asmAda -tu-ku-subhyo no'ntazca" (u0240) iti yaH no'ntAdezazca, kundaH puSpajAtiH // 4 akarmako'yam / "parAbhibhavasya dhAtvarthenopasamahAt , uktazca-"dhAtorarthAntare vRtterdhaatvrthenopsnggrhaat| prasiddharavivakSAtaH karmaNo'karmikA kriyA" iti-mA.dhA. dhAtu* 3 pR. 35 / 5 tyastanabhUta-tRtIyapuruSekavacane / 6 vyastanabhUtadvitIyapuruSakakcane // Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrIhemacandraviracitaM [bhUSAdigaNe rutve "ro re lag-" 1 // 3 // 41 // iti ro lukyasya dIrgha ca apAspAH / "i-Dito-" 5 / 2 / 44 / iti ane spardhanaH / akarmako'yam , tena spardhayati maitramityatra "aNigi prANikartRkA-" 3 / 3 / 107 / iti phalavatkartaryapi parammaipadam "gati-bodhA-" 2 / 2 / 5 / ityaNikkartuH karmatvaM ca / spardhamAnaH sa kRSNamiti tu kRSNaM prApyetyadhyAhArAt / "bahulam" 5 / 1 / 2 / iti iSNau 5 "meruM mpardhiSNunevAnyo dhRto nAko himAdriNA // " [ ] "kteTo-" 5 / 3 / 106 / ityaH, spardhA / ghaJi spardhaH // 743 gAdhRG pratiSThA-lipsA-prantheSu / pratiSThA-Aspadam / labdhumicchA lipsA / granthanaM granthaH / pratiSThAyAmakarmako'yam , lipsA-granthayoH sakarmakaH / gAdhate jagAdhe gAdhitA / RditvAd De na isvaH, ajagAdhat / sani jigAdhiSate / yaGi jAgAdhyate / yaGlupi jAgAdhIti ! aci agAdham10 atalasparzam / "i-Dito-" 5 / 2 / 44 / iti ane gAdhanaH / uNAdau "padi-paThi-" (u0607) iti iH, gAdhivizvAmitrapitA // . 744 bAdhRG roTane / roTanaM pratighAtaH / bAdhate babAdhe bAdhitA / RdittvAd De na isvaH, ababAdhat / "i-Dito-'" 5 / 2 / 4 4 / iti ane bAdhanaH / "kteTo-" 53 / 106 / iti aH, baadhaa| ghaJi bAdhaH / bAhuriti tu "mi-vahi-" (u0726) iti Niti au vaheH // 16 745 dadhi dhAraNe / dAne iti kauzikaH / dadhate dedhe dadhitA / yaGlupi dAdadhIti dAdaddhi / Nau De adIdadhat / aci dadhaH / uNAdau "padi-paThi-" (u0 607) iti i., dadhi // 746 badhi bandhane / vairUMpye "zAn-dAn-" 3 / 4 / 7 / iti sani ito dIrgha ca biibhtste| arthAntare tu baMdhate / "na jana-badhaH" 4 / 3 / 54 / iti vRddhayabhAve abadhi, badhakaH / uNAdau "padipaThi-" (u0 607) iti i., badhiH / badhaN saMyamane bAdhayati // 20 747 nAdhRG nAghavat / upatApa-aizvarya-AzIr-yAcnAsu artheSu nAcavadayaM vartate / lAghavArthamevaM nirdezaH, varNakramAnusaraNAt tu naikatrAdhItau / naadhte| aNopadezatvAt "adurupasargAntaro-" 2 / 3 / 77 / iti NatvAbhAve pranAdhate parinAdhate / yeSAM tu Nopadezo'yaM tanmate praNAdhate pari. nnaadhte| nanAdhe / naadhitaa|| 1 "bAdhR loddne| loDanaM pratighAtaH"-mA0 dhA0 dhAtuaM0 5 pR. 37 / 2 vahIM prApaNe ityasmAt upratyaye ityrthH|| 3 "dadha dhAraNe / dAne iti kecit paThanti / 'dada dAne' ityatra 'dada dhAraNe' iti / tad ayuktam / "tadveSo'sadRzo'nyAbhiH striibhirmdhurtaamRtH| dadhate sulabhAM zobhAM tadIyA vibhramA iv"| pibati ca pAti ca yA'sako rahastvAm / vraja viTapamamuM dadasva tasyai // xxx ityAdau dadho dhAraNArthatvasya anyasya dAnArthatvasya ca vyavasthitatvAta"-mAdhA0dhAtuaM. 8 pR. 4. / 4 ninditarUpo virUpaH tasya bhASA vairUpyam // 5 bandhanArthamidamudAharaNam , yadAhuH zrIhemacandrasUripAdAH-"na jana-badhaH" 4 / 3 / 54 / sUtrasya bRhadvRttau"badhiratra badha bandhane ityayaM gRhyate yasya bIbhatsata iti vairUpye eva saniSyate, anyatra vdhte| 'bhakSakazcannAsti badhako'pi na vidyate' arthAntare'pi tyAdayo nAbhidhIyanta iti agIkurvANAH parasmaipadinazca etasyAniyamastyAdIn prati iti nyAsakAraH / anye tu agaNapaThitaM vadhiM hiMsArtha "yatra zAlapratIkAzaH karNo'vadhyata saMyuge" ityAdidarzanAt manyante, pratyuvAharanti ca vAdha iti" // Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAtmanedhAtavaH 743-757] spopalaM dhAtupArAyaNam / * atha nAntau dvau seTau ca-- 748 pani stutau / "gupau-dhUpa-" 3 / 4 / 1 // ityAye panAyati jinam , i-GittvAbhAvAdatra "zeSAtparasmai-" 3 / 3 / 100 / iti parammaipadam / ye tu svArthikapratyayAntasya prakRtivad grahaNAd yathA 'Aya' pratyayAntasya prakRtyarthavAcitvaM tathedittvamapIti pratipannAstanmate "i-DitaH kartari" 3 / 3 / 22 / . ityAtmanepade panAyate jinam / evaM paNAyate / "azavi te vaa"3|4|4| iti vA Aye panAyiSyate pani- 5 pyate / uNAdau "tapyaNi-" (u0 569) iti ase panasaH phlvRkssH| phanasa iti tu pheNeH "phanasa-tAmarasAdayaH" (u0 573) iti ase nipAtanAt // 749 mAni pUjAyAm / vicAre "zAn-dAn-mAn-'" 3 / 4 / 7 / iti sani pUrvasyeto dIrgha ca mImAMsate dharmam / "zaMsipratyayAt" 5 / 3 / 105 / ityaH, mImAMsA / arthAntare ghaJi mAnaH / anaTi mAnanam / Nau mAnayati / uNAdau "mA-vA-vadi-" (u0 564) iti se mAMsam / "mAni-bhAjerlak 10 ca" (u0 859) iti tRH, mAtA / mAnaN pUjAyAm "yujAdernavA" 3 / 4 / 18 / iti vA Nici mAnayati mAnati // atha pAntAzcaturdaza seTazca 750 tipRGgha 751 STipRG 752 TepaGa kSaraNe / tepate titipe tepitA / 'AgamazAsanamanityam' itIDabhAve teptA / RditvANNau De atitepat / "vau vyaJjanAdeH-" 4 / 3 / 25 / iti 15 ktvA-sanorvA kittve tipitvA tepitvA, titipiSate titepiSate // TipRG / "SaH so-"2|3|98| iti satve stepate / SopadezatvAt Satve tissttipe| stepitaa| RdittvAd De na hUsvaH, atiSTepat / kte stipitaH // TepRG / "SaH so-" 2 / 3 / 98 / iti satve stepate / popadezatvAt Satve tissttepe| stepitA / kte stepitaH / RdittvAd u atiSTepat // ... 753 tepaGa kampane ca / cakArAt kSaraNe / tepate titepe tepitaa| te tepitaH / RdittvAda 20 ke na ikhaH, atitepat // 754 duvepRGa 765 kepaGa 756 gepaGa 757 kapuGa calane / vepate vivepe vepitaa| RdittvAd na isvaH, avivepat / dvittvAdathau vepathuH / "na khyA-pUg-" 2 / 3 / 90 / iti prativedhAd NatvAbhAve pravepanam / uNAdau "vipinA-'jinAdayaH" (u0 284) iti ine nipAtanAt vipinaM gahanam // kepaGa / kepate kepitaa| RdittvAd ke acikepat // . gepacha / gepate 25 jigepe gepitA / RdittvAd u ajigepat // kapuGa / udittvAd ne kampate cakampe kmpitaa| "calyAhArArtha-" 3 / 3 / 108 / iti phalavatkartaryapi NyantAt parasmaipadam , kampayati zAkhAm , "gtibodhaa-"2|2|5| ityaNikartutra karmatvam / bhISyAdibhyaH 'a' pratyayenaiva 'bhISA' Adisiddhau 'a' 1 phaNa gatau ityasya // 2 "dipa deSTa iti ca kAzyapaH"-mA0 dhA0pa0pa0 83 pA* 31 / 'mathu' prtyye| 4 "bhISi-bhUSi-cinti" 53104 ityAdimUtranirdiSTebhyaH bhISyAdibhyo dhaatubhyH|| Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAcAryazrIhemacandraviracitaM [bhUrAdigaNe vidhAnaM Niluko'nityatvajJApanArtham , tenAci NerguNe kampayA strI / "laGgikampyo:-" 4 / 2 / 47 / iti naluki vikapitaH; aGgavikRteranyatroditvAnnalopAbhAve kampitaiH / zIlAdyarthavivakSAyAm "cAlazabdArthAt-" 5 / 2 / 43 // iti ane kampanaH / "smyajasa-" 5 / 3 / 79 / iti re kampraH / "kteTo-'" 5 / 2 / 106 / iti aH, kampA / uNAdau "ambhi-kuNThi-" (u0 614) iti irnaluk ca, kapiH / 5 kapola iti tu kape sautrasya ole / kepRG-gepRDau gatAvapi [anye] // 758 glepRG dainye c| cakArAccalane / gatAvapyanye / glepate jiglepe glepitA / RdittvAd De na hrasvaH, ajiglepat // 759 mepRG 760 repRG 761 lepRG gatau / mepate mimepe mepitaa| RdittvAd u ne hrasvaH, amimepat // . repRG / repate rirepe repitA / RdittvAd De arirepat / repa zabde10 spItyeke // lepRG / lepate lilepe lepitA / RdittvAd u alilepat / kte lephtiH / dezAntaraprAptiheturgatiH, tatraiva sthitasya spandanaM calanamiti pRthageSAM pAThaH / pRD ceti kaushikH|| 762 trapauSi lajAyAm / trapate / "tR-trapa-phala-" 4 / 1 / 25 / ityetve dvitvAbhAve ca trepe| audittvAd veT , traptA trpitaa| "veTo'pataH" 1 / 4 / 62 / iti ktayorneT , traptaH traptavAn / "Asu-yubapi-" 5 / 1 / 20 / iti yApavAde vyaNi apatrApyam / "bhrAjyalakRg-" 5 / 2 / 28 / iti iSNau 16 apatrapAzIlAdiH apatrapiSNuH / SitvAdaGi, trapA apatrapA / uNAdau "bhR-mR-ta-" (u0 716) iti uH, pu|| 763 gupi gopana-kutsanayoH / gardAyAM sani jugupsate / "avayave kRtaM liGga samudAyasya vizeSakaM bhavati yaM samudAyaM so'vayavo na vyabhicarati" na vyabhicarati ca gupirgIyAM sannantasamudA-. yamiti, "i-Dita:-" 3 / 3 / 21 / ityAtmanepadam , "svArthe" 4 / 4 / 60 itIDabhAvaH / icchAsanantA20 deva sano niSedhAt "tumrhaat-"3|4|21| iti sani jugupsiyate / "zaMsipratyayAt-" 5 / 3 / 105 / iti aH, jugupsaa| garhAyA anyatra sano'bhAve arthAntare'pi prAyeNa tyAdayo nAbhidhIyante ityatra prAyograhaNAt gopate / anaTi gopanam / ktau guptiH| gupau rakSaNe gopaayti| gupac vyAkulatve gupyati / bhAsArthaH gopayati // 1 vikRtazarIraH // 2 citte bhIta ityarthaH // 3 "kaTi-paTi-kaNDi-gaNDi-zaki-kapi-cahibhya olaH" (u. 493) iti sUtreNa // 4 "ke geTa glepR ca cakArAt kampane gatau ca / sUtravibhAgAditi svAmI maitreyasta cakAramantareNa paThitvA kampane ityapekSate ityAha" ityAdi-mA* dhA* dhAtuaM0 367 pR. 83 // 5 na hasvaH iti tu pra. eva // 6 "maitreyasta me lepR sevne| repR plavagato-ityAha"-mA0 dhA. dhAtu. 370 pR. 83 / 7 calanArthena '754 TuvepRddha' ityAdidhAtukadambakena sahaiva '759 mepUla' ityAdidhAtutrikasya pAThaH zreyAn calana-gatyoramedAt-ityAzakAyAmAha-gati-calanayo bhedaH-gatiH sthAnAntaragamanam calanaM tu sthAnAntaragamanAbhAve'pi gatirahitasya-sthitasya-api saMbhavati ityataH 'megha' ityAditrikasya pRthak paatthH| 8apaH be. sNpaa| . saM.2 tapA. pra. // 9 prAthagraha khe. sNpaa| saM1-2 tapA0 // . Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 AtmanedhAtavaH 758-773] svopalaM dhAtupArAyaNam / atha vAntAH SaT seTazca 764 abuG 765 rabuG shbde| udittvAnne ambate / "anAto-" 4 / 1 / 69 / iti pUrvasyA''tve ne ca Anambe / aci karmaNi ghaJi vA ambA / uNAdau "zA-mA-zyA-" (u0 462) iti le amblo rasaH // rabuG / udittvAnne rambate rarambe rambitA / ke rambate ityaci karambaH, kRgo vA "kR-kaDi- 5 kaTi-" (u0 321) iti ambe karambaH // 766 labuG avalaMsane ca / cakArAcchabde / udittvAnne lambate pralambate avalambate Alambate ullambate vilambate ityanekArthatvamupasargadyotitamanyatrApyudAhAryam / Nake lambikA trikaTA, vilambikA zakRdvilambaH / aci lambaH / uNAdau "nako lambernaluk ca" (u0 838) iti NidU:, alAbUH / alambuseti tvalaterambuse alambusA nAma zAkam // 767 kabRG varNe / varNo varNanaM zuklAdizca / kabate cakabe kavitA / RdittvAd De na hUsvaH, acakAvat / vyaNi kAvyam / uNAdau "jaThara-"(u0 403) iti are kabaraH kabarI / "padi-paThi-" (u0 607) iti iH, kaviH / karbura iti tu karberoSThayAntasya "vAzyasi-" (u0 423) iti ure // 768 klIbRG adhAyeM / klIbate ciklIbe klIbitA / RdittvAd ke aciklIbat / "nAmyu-15 paanty-"5|1|54| iti ke klIbaH / te seTtvAt "kteTo-" 5 / 3 / 106 / iti azva, klIbA viklIbA / / __769 kSIbRGmade / kSIbate cikSIbe kSIbitA / RdittvAd De acikSIbat / "nAmyupAtya-" 5 / 1 / 54 / iti ke kSIvaH prakSIbaH / ktayoH "anupasargAH kSIbo-" 4 / 2 / 80 / iti nipAtanAt kSIvaH kSIbavAn , upasargAttu prakSIbitaH prakSIbitavAn / ete ca kabRGAdayo yadyapi dantyauSThyAntA api kAvyAdizabdeSu zrUyante tathApi vRddharoSThayAntyamadhye paThitatvAdasmAbhistathaiva paThitAH / / 20 atha bhAntAH saptadaza rabhi-labhivarjA seTazca 770 zIbhRG 771 vIbhRG 772 zalbhi katthane / zIbhate zizIbhe zIbhitA / RdittvAd u azizIbhat / uNAdau "Rcchi-caTi-" (u0 397) iti are zIbharo hastihastamukto jalalavaH // vIbhRG / vIbhate vivIme vIbhitA / RdittvAd De avivIbhat // zalbhi / zalbhate zazalme zalbhitA / u azazalbhat / trayo'pi kte seTa iti "ktetto-"5|3|106| 25 iti aH, zImA vImA zalbhA // 773 valbhi bhojane / valbhate vavalbhe vlbhitaa| ghaJi valbhaH // 1 alI bhUSaNaparyAptivAraNeSu ityetasya "alerambusaH" (u0 585) iti ambusapratyayaH // . 2"cchi-caTi-" (u0 397) iti kuMka zande ityasmAd are'pi kabaraH iti uNAdigaNavivRtau / / 3 AdhASTaye saMpA.1 saM1 vappa. bA. .||4kthne saMpA. 1 vaa.|| Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrIhemacandraviracitaM [bhUSAdigaNe 774 galbhi dhAyeM / galbhate prajagalbhe galbhitA / aci pragalbhaH / "ktetto-"5|3|106| iti aH, pragalbhA / pragalbha ivAcaratIti [ "kartuH kip] galbha-klIba-hoDAt tu-" 3 / 4 / 25 / iti Diti kvipi "dhAtoranekasvarAt-" 3 / 4 / 46 / iti parokSAyA Ami pragalbhAzcakre, vipo GittvAdAtmanepadam // 775 rebhRG 776 abhuG 777 rabhuG 778 labhuG zabde / rebhate rirebhe rebhitaa| RdittvAd De na hasvaH, arirebhat / "kSubdha-viribdha-" 4 / 4 / 70 / iti nipAtanAd viribdhaH svaraH, virebhitamanyat // abhuG / udittvAd ne ambhate / "anAto-" 4 / 1 / 69 / iti pUrvayA''tve ne ca Anambhe / ambhitA / ambha iti tu "amerbha-hau cAntau"(u0 962) iti amate' rUpam // rabhuG / udittvAd ne rambhate rarambhe rambhitA / aci rambhA kadalI / karambho dadhi10 saktavaH / te rmbhitH|| labhuG / udittvAd ne lambhate lalambhe lambhitA / te lambhitaH / aci pani vA lambhaH // 779 STabhuG 780 skabhuG 781 STubhRG stamme / stambhaH kriyAnirodhaH / "SaH so-" 2 / 3 / 98 / iti satve udittvAd ne ca stambhate tastambhe stambhitA / aci pani vA stambhaH / "aGa pratistabdha-nistabdhe-" 2 / 3 / 41 / iti Satve viSTambhaH / "avAcAzrayorjA-" 2 / 3 / 42 / iti Satve 16 avaSTambhate daNDam , avaSTambhate zUraH / "udaH sthA-" 1 / 3 / 44 / iti saluki uttambhate / Nau sani patve tiSTambhayiSate / TaparaH SakAro'yamityeke, tanmate TiSTambhayiSate ttaassttmbhyte| viSTambhyate / stabhyate iti tu stabhnAteH // skabhuG / udittvAd ne skambhate skambhyate caskamme skambhitA / viSkabhyate iti tu skabhnAteH / stambhU skambhU sautrau staH, stabhnAti stabhnoti, skabhnAti skannoti / "skbhnH-"2|3|55| iti Satve viSkambhaH // STubhUG / "ghaH so-"2|3|98| 20 iti satve stobhate dossH| SopadezatvAt Satve tussttume| "upasargAt sug-" 2 / 3 / 39 / iti Satve abhiSTobhate / UdittvAd "udito vA" 4 / 4 / 42 // iti ktvi veTa , stundhavA; iTi "vau vyaJjanAde:-" 4 / 3 / 25 / iti vA kittve stubhitvA stobhitvA / veTtvAt ktayorneT , stubdhaH stubdhavAn / ghani stobhaH / uNAdau "kakup-' (u0 932) iti karmaNi kvipi triSTup anuSTup / stambhU iti sautrasya stubhnAti stubhnoti // 25 782 jabhuG 783 jabhaiG 784 jubhuGgAtravinAme / jabhuG / udittvAd ne jambhane jambhyate jajambhe / te jmbhitH| ane jmmnH|| jabhaiG / "jabhaH svare" 4 / 4 / 100 / iti me jambhate jmbhitaa| aidittvAt ktayorneT , jabdhaH jabdhavAn // jubhuG / udittvAd ne jRmbhate jambhe jRmbhitA jRmbhitaH jRmbhitavAn / kte seTtvAt "kteTo-" 5 / 3 / 106 / iti aH, jRmbhA ghaJi jRmbhH|| 1 ama gatau ityasya saM01 di. // 2 viSTambhyate saMpA01 tapA0 nAsti // Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmanedhAtavaH 774-787] svopajhaM dhAtupArAyaNam / 785 rabhiM rAmasye / rAbhasya kaaryopkrmH| "rabho'parokSA-zavi" 4 / 4 / 102 / iti zav-parokSayorvarjanAd nasyAbhAve Arabhate Arebhe / anusvArettvAnneT ,ArabdhA Arabdhum / [sani] "rbhlbh-"4|1|21| iti svarasyatve dvitvAbhAve ca Aripsate / ghaJi ArambhaH / Nau Arambhayati / Nake ArambhakaH / "sAdhau" 5 / 1 / 155 / iti Nini sAdhvArambhI / "khNam cAbhIkSNye" 5 / 4 / 48 / iti Nami ArambhamArambhaM yAti / aci rambhaH, striyAm rambhA / anaTi ArambhaNam / eSu "rabho'parokSA-'" 5 4 / 4 / 102 / iti naH / "zaki-taki-" 5 / 1 / 29 / iti ye rabhyam Arabhyam saMrabhyam / "zakadhRSa-" 5 / 4 / 90 / iti tumi Arabhate bhoktum / uNAdau "divAdi-" (u0 572) iti kitti ase rabhaso nirvicArA pravRttiH // 786 DulabhiM prAptau / zav-parokSayorvarjanAd "labhaH" 4 / 4 / 103 / iti nasyAbhAve labhate lebhe; anyatra svare ne Alambhayati, AlambhakaH, sAdhvAlambhI, AlambhamAlambhaM yAti, Alambho 10 vrtte| anusvArettvAnneT, labdhA labdhum / "zaki-taki-' 5 / 1 / 29 / iti ye labhyam / "AGo yi" 4 / 4 / 104 / iti ne Alambhyam / "upAt stutau" 4 / 4 / 105 / iti ne upalambhyaM dhanam / nitvAt trima, labdhrimam / pittvAd aGi "labhaH" 4 / 4 / 103 / iti ne "no vyaJjanasyA-" 4 / 2 / 45 iti naluki labhA upalabhA / "zyAdibhyaH" 5 / 3 / 92 / iti ktau labdhiH upalabdhiH / "ni-raNamorvA" 4 / 4 / 106 / iti vA ne alAbhi alambhi, lAbhalAbham lambhalambham / "upasargAt 15 khal-ghozca" 4 / 4 / 107 / iti ne duSpralambhaH upalambhaH upAlambhi upalambhamupalambham / "su-duryaH" 4 / 4 / 108 / iti ne atisulambham atidurlambham atisulambhaH atidurlambhaH / kevale yastu nasyAbhAve sulabham durlabham sulAbhaH dubhiH / "rabha-labha-" 4 / 1 / 21 / iti svarasyetve dvitvAbhAve ca sani lipsate bhoktum , atra "zaka-dhRSa-" 5 / 4 / 90 / iti tum // artha mAntAtrayaH seTazca 787 bhAmi krodhe / bhAmate babhAme bhAmitA / yaGi bAbhAmyate, atrAtaH parasyAnunAsikasyAbhAvAd "murato-" 4 / 1 / 51 // iti pUrvasya muranto na bhavati, ye tvata iti pUrvasya vizeSaNaM pratipannAstanmate mau bambhAmyate / yaGlupi vas-masoH "mo no-" 2 / 1 / 67 / iti masya natve bAbhAnvaH bAbhAnmaH bambhAnvaH bambhAnmaH / kvipi padAnte mo natve prabhAn , "nAmno no'nahnaH" 2 / 1 / 91 / iti nalag na bhavati, natvasyAsiddhatvAt / Avazyake Nini bhAminI / ghaJi bhaamH| uNAdau "paJcamAd 25 Da:" (u0 168) iti De bhANDam / / 1 rabhyam zaka iti sNpaa.1| khe0 tu rabhyam Arabhyam zaka iti // 2 degvicArA vRttiH saMpA01 vA0 pra0 // 3 kathaM tarhi atisulabham atidurlabhamiti ? atrAteH pUjAtikamArthatvAdanupasargatvam , tema manontaH iti // Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 AcAryazrIhemacandraviracitaM [bhUvAdigaNe 788 kSamauSi sahane / kSamate cakSame / audittvAd veT, kSamitA kSantA, kSamitavyam kSantavyam / "zaki-taki-" 5 / 1 / 29 / iti ye kSamyam / SittvAdaGi kSamA / kSamauca sahane ityasya tu striyAM tau zAntiH / veTtvAt ktayorneT, kSAntaH kSAntavAn / uNAdau "gami-jami-" (u0 937) iti Diti ami kSaM bhAryA / "krami-gami-kSamestumAccAtaH" (u0 942) kSAntuM bhUmiH tumarthazca / b kSamauca sahane kSAmyati // 789 kama kAntau / kaantirbhilaassH| "kameNi' 3 / 4 / 2 / iti NiGi kAmayate / "azavi te vA" 3 / 4 / 4 / iti vA NiGi kamyate kAmyate / "Ni-zri-" 3 / 4 / 58 / iti ke acakamata acIkamata / cakame / "dhaatorneksvraat-"3|4|46| iti parokSAyA Ami kAmayAJcake / kamitA kAmayitA / "Udito vA" 4 / 4 / 42 / iti ktvi veT, kAntvA kamitvA kAmayitvA / "jJAnecchA-" 10 5 / 2 / 92 / iti vartamAne ktaH, kAntaH, atra "veTo'pataH" 4 / 4 / 62 / iti nitymiddbhaavH| NiGi kAmitaH |ktau kaantiH| "nni-vettyaa-'5|3|111| iti ane kAmanA / anaTi kamanam kAmanam / "na khyaa-puug-"2|3|90| iti pratiSedhAd "adurupasargAntaro-" 2 / 3 / 77 / ityadhikRtya "svarAd" 2 / 3 / 85 / iti "NervA" 2 / 3 / 88 / ityanena ca NatvaM na bhavati, prakamanam prakAmanA / "karmaNo'N" 5 / 1172 / iti aNi dharmakAmI / NiGi "zIli-kAmi-" 5 / 173 / ityaNopavAde Ne dharmakAmA / 15 "ataH kR-kami--" 2 / 3 / 5 / iti rephasya satve payaskomaH / "zaki-taki-" 5 / 1 / 29 / iti ye kamyam / NiGi "ya ecAtaH" 5 / 1 / 28 / iti ye kAmyam / NiDyAnazi kAmayamAnaH, atra zanvipayatvAda nitya NiG "amo'kmymi-"4|2|26| ityatra kamervarjanAd isvAbhAvazca / kathaM kAmayAnaH ? kAmo yAnamasyeti bahuvrIhau kAmayAnaH, kAmagatirityarthaH; Anazi vA''gamazAsanasyAnityatvAd maabhaavH| yad vAmana:-"kAmayAnaH siddhonaadishceti"| "mo'kmi--"4|3|55| ityatra kamervarjanAd 20 vRddhipratiSedhAbhAve ghani kAmaH / "za-kama-" 5 / 2 / 40 / iti ukaNi kAmanazIlo dAsyAH kAmukaH, atra "akameekasya" 2 / 2 / 93 / ityatra kamervarjanAt pratiSedhAbhAve "karmaNi kRtaH" 2 / 2 / 83 // iti SaSThI / "smyajasa-" 5 / 2 / 79 / iti re kanaH / "na NiG-ya-" 5 / 2 / 45/ ityatra dIpigrahaNAdusargasyApi samAveze "iDito-'" 5 / 2 / 44 / iti ane kamanaH / uNAdau mR-ja-za-" (u0167) 1 idamudrAharaNaM NibhAve veditavyam anyacca NiGbhAve // 2 zIlAdirayam, tathA cAhu:-'zIlito rakSitaH kSAnta AkruSTo juSTa udyataH / saMyataH zayitastuSTo ruSTo ruSita AzitaH // 1 // kAnto'bhivyAhato hRSTastRptaH saptaH sthito mRtaH / amRto muditaH pUrtaH zakto'ktaH zrAntavismitau // 2 // saMrabdhArabdhadayitA digdhaH snigdho 'vatIrNakaH / ArUDho mUDha AyastaH kSudhitaklAntavIDitAH // 3 // matazcaiva tathA kruddhaH zlipa: suhita ityapi / liptahaptau ca vijJeyau sati lagnAdayastathA // 4 // iti zIlAdayaH // 3 "zIli-kAmi-bhakSyA carIkSikSamo jaH" 5 / 1173 // ityatra kAmIti NyantanirdezAt 'aNpratyayAnto'yaM prayogaH, aNyantanirdeze ca "ataH kamikaMsa-kumbha-kuzA-karNI-pAtre'navyayasya" 21315 / ityatra kevalasyaiva kamegrahaNAta sakArAdezaH, Nyantasya sati payaHkAma ityeva bhavati, triyAM tu payaHkAmA, aNantasya payaskAmI iti // Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 101 mAtmanedhAtavaH 788-796] sthopajhaM dhAtupArAyaNam / iti aThe kamaTho bhikSAbhAjanam / "Rcchi-caTi-" (u0397) iti are kamaro mUrkhaH / "kamerata ucca" (u0 409) iti Are kumAraH / "mRdi-kandi-" (u0 465) iti ale kamalam , Niki kAmalaH [netrarogaH] / "muralorala-" (u0 474) iti ale nipAtanAt komalam / "kami-timedoM'ntazca" (u0 54) iti uke kandukaH / "zami-kami-palibhyo balaH" (u0499) kambalaH / "mAvA-vadi-"(u0 564) iti se kaMsaH / "kRsi-kami-" (u0 773) iti tuni kantuH kandarpaH // 5 atha yAntAH saptadaza seTazca 790 ayi 791 vayi 792 payi 793 mayi 794 nayi 795 cayi 796 rayi gatau / ayate / "upasargasyAyau" 2 / 3 / 100 / iti latve palAyate palyayate / "dayA-'yA''s-" 3 / 4 / 47 / iti parokSAyA Ami palAyAJcakre / palAyitA / anaTi nilayanam dulayanam / nirdusostu so rutvasya pare latve'siddhatvAt nirayaNam , atra "svarAt" 2 / 3 / 85 / iti nasya 10 Natvam / "adurupasargAntaro-" 2 / 3 / 77 / ityatra duro varjanAt "svarAt" 2 / 3 / 85 / iti NatvAmAve durayanam / mani "yvoH-"4|4|121| iti yalope'kArAntAd vihite'ziti "ataH" 4 / 3 / 82 / iti lopavidhAnAdasya lopAbhAve svamA; ye tvatrApyallukamicchanti tanmate sumA / vipi "vo:-"4|4|121|| iti yaluki "hasvasya-" 4 / 4 / 113 / iti te svat ; ye tvatrApi "ataH" 4 / 3 / 82 / ityallopamicchanti tanmate sut ; ye tvantaraGgaM tAgamaM prati bahiraGgasya yaluko'siddha- 15 tvamicchanti tanmate svaH / vici yaluki svaH / ktau "yvoH-" 4 / 4 / 121 / iti yaluki atiH, allukpakSe tu tiH // vayi / vayate / "na shs-"4|1|30| ityetvaniSedhAd vavaye / vyitaa| mani "yvo:-"4|4|121| iti yaluki suvamA; allukpakSe suvmA, atra "kharasya pare prAgvidhau" .7 / 4 / 110 / iti sthAnitvAd "anunAsike ca-" 4 / 1 / 108 / iti vasyoT na bhavati / uNAdau "sR-vayibhyAM Nit" (u0 570) iti ase vAyasaH / "am" (u0 952) iti asi vayaH pakSI 20 pAsyAdi ca // payi / payate peye payitA / mani yo luki supamA, allukpakSe supmA / evaM pani suSavA supvA / ktau patiH ptiH| [uNAdau] "asU" (u0 952) iti asi payaH, pibatervA "pA-hAkbhyAM paya-yau ca" (u0 953) iti asi // mayi / mayate meye mayitA / aci mayaH // nayi / nayate neye nayitA / aNopadezatvAd NatvAbhAve pranayitA / mani yo luki sunamA, allukpakSe sunmA / evaM bani sunavA sunvA / kipi yaluki "hasvasya-" 4 / 4 / 113 / iti 25 te ca sunat sunatau sunataH / sU sUnI sUnaH, atrAlluk "svarasya pare prAgvidhau' 7 / 4 / 110 / iti sthAnitvasya 'na sandhi-" 7 / 4 / 111 / iti pratiSedhAt "ni dIrghaH' 1 / 4 / 85) iti dIrghaH "nAmno no'nahaH" 2 / 1 / 91 / iti nasya luk ca bhavati / ktau natiH ntiH // cayi / 1 "smAyakako' iti saM1 binA sarvatra muTvei'pi // Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 AcAryazrIhemacandraviracitaM [bhUvAdigaNe cayate ceye cayitA / ghaJi cAyaH / caya iti tu cinoteH ali // rayi / rayate reye rayitetyAdi / 797 tayi 798 Nayi rakSaNe ca / cakArAd gatau / tayate teye tayitA / "Nin cAvazyakA-" 5 / 4 / 36 / iti Nini tAyI // nnyi| "pAThe dhAtvAdeH-" 2 / 3 / 97 / iti Nasya 5 natve nayate / NopadezatvAd "adurupasargAntaro-" 2 / 3 / 77! iti Natve praNayate / neye nayitA / mannAdiSu pUrvavad // 799 dayi dAna-gati-hiMsA-dahaneSu ca / cakArAd rakSaNe / "smRtyartha-dayezaH" 2 / 2 / 11 / iti karmaNo vA karmatve "zeSe" 2 / 2 / 81 // iti SaSThayAm dAnasya dayate, dAnaM dayate / "dayA 'yA-''sU.-" 3 / 4 / 47) iti parokSAyA Ami dayAJcakre / dayitA / kye dayyate, atra "voH 10 pvay-" 4 / 4 / 121 / ityatra yi varjanAd yalopAbhAvaH / "zIG-zraddhA-" 5 / 2 / 37 iti Alo dayAluH / dayanaM dayante prANino'nayeti vA yathAkramaM ktyanaTorapavAde bhidAditvAd adhi dayA / te dyitH| dayereva karmaNA vA karmatvavidhAnAd deM pAlane ityasya karmaNi dvitIyaiva bhavati, mAtaraM dayate // 800 UyaiG tantusantAne / Uyate / "gurunAmyAdeH-" 3 / 4 / 48 / iti parokSAyA Ami 15 UyAJcake / UyitA / aidittvAt ktayorneT, UtaH UtavAn / mani yaluki guNe ca svomA / evaM bannAdiSvapi // 801 pUyaiG durgndh-vishrnnyoH| pUyate pupUye puuyitaa| aidittvAt ktayorneT , pUtaH pUtavAn / aci pUyaH, striyAM gaurAditvAd DyAm puuyii| ktau pUtiH, atra te'niTtvAt "kteTo-" 5 / 3 / 106 / ityapratyayo na bhavati / uNAdau "ha-muSi-" (u0 651) iti kiti tau pUrtirdurgandhaH // 20 802 knUyaiG zabda-undanayoH / undanaM kledanam / durgandhe'pItyeke / knUyate cuknUye knUyitA / aidittvAt ktayorneT , knUtaH nUtavAn / Nau "arti-rI-" 4 / 2 / 21 / iti pau "puspau" 4 / 3 / 3 / iti guNe "voH-" 4 / 4 / 121 / iti yaluki ca knopayati / "celArthAt knopeH" 5 / 4 / 58 // iti Nami celaknopaM vRSTo devaH / "na NiG-ya-" 5 / 2 / 45 / iti pratiSedhAd anAbhAve tRni knUyanazIlaH knUyitA // 25 803 kSamAyaiG vidhUnane / kSmAyate cakSmAye mAyitA / aiditvAt ktayorneT, mAtaH kSmA tavAn / Nau "arti-rI-" 4 / 2 / 21 / iti pau "pvoH-" 4 / 4 / 121 // iti yalaki mApayati / tRni pUrvavat kSmAyitA // 804 sphAyaiG 805 opyAyai vRddhau / sphAyate pasphAye sphAyitA / aidittvAt ktayo1 mana-dhanaprasUtikRdantapratyayeSu // 2 kalizabde iti zAkaTAyanaH // Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 103 15 bhAtmanedhAtavaH 797-808] svopajhaM dhaatupaaraaynnm| neT , sphAtaH sphAtavAn / "sphAyaH sphI vA" 4 / 1 / 94 / iti sphIbhAve sphItaH sphItavAn / Nau "sphAyaH sphAv" 4 / 2 / 22 / iti sphAv , sphAvayati / pArAyaNikAnAM tu sphAyayatItyapi / tathA kvipi yaluki sphAmAcaSTe iti Nici antasyAvAdeze sphavayatIti / uNAdau "dina-nana-" (u0268) iti ne nipAtanAt phenaH / "bhI-vRdhi-" (u0 387) iti re sphAram / "sthavira-piThira-"(u0 417) iti ire nipAtanAt sphiraH sphAra ityarthaH // opyAyaiG / pyAyate / parokSA-yaGo: "pyAyaH 5 pI:" 4 / 1 / 91 / iti pyAdeze Apipye ApepIyate / "ktayoranupasargasya" 4 / 1 / 92 / iti pIbhAve "sUyatyAdyo-" 4 / 2 / 70 / iti ktasya natve ca pInau stanau, pInaM mukham / "AGo'ndhUdhasoH" 111 / 93 / iti pyAdeze ApIno'ndhuH, ApInamUdhaH; arthAntare tu ApyAnaH candraH, atra "vyaJjanA-tasthA''to-" 4 / 2 / 71 / iti tasya natvam / "dIpa-jana-" 3 / 4 / 67 / iti kartaryadyatanyAste vA mici taluki ca apyAyi apyAyiSTa / "na khyA-pUg-" 2 / 3 / 90 / iti pratiSedhAt "svarAt" 2 / 3 / 85 / 10 iti NatvAbhAve prapyAnaH, odittvAt "sUyatyAdyo-" 4 / 2 / 70 / iti tasya natvam // 806 tAyaG sntaan-paalnyoH| santAnaH prabandhaH / tAyate tatAye tAyitA / "dIpajana-" 3 / 4 / 67 / iti vA jici atAyi atAyiSTa / RdittvAd De na isvaH, atatAyat / yaGi tAtAyyate / yaGlupi tAtAyIti tAtAti / "na NiG-ya-" 5 / 2 / 45 / iti pratiSedhAdanAbhAve tRni tAyanazIlastAyitA / "Nin cAvazyakA-" 5 / 4 / 36 / iti Nini tAyI // atha lAntA nava seTazca 807 vali 808 valli saMvaraNe / valate / "anAdezAde:-" 4 / 1 / 24 / ityetva-dvitvAbhAvayoH "na shs-"4|1630 iti niSedhAt vavale / vlitaa| te upodvalitaH / aci valaH, kutsito valaH kuvalaH, striyAM gaurAditvAd DyAm kuvalI badarI / ghaJi vAlAH kezAH; kalyANA vAlA yamyA iti koDAditvAd "asaha-naJ-" 2 / 4 / 38 / iti DyabhAve Api kalyANavAlA; zvetavAlIti 20 tu jAtivAcinaH "paak-krnn-"2|4|55| iti DyAM siddham / uNAdau "bhINa-zali-"(u021) iti ke balkam / "syami-kaSi-"(u0 46) iti Ike valIkaM nItram / "sRNIkA-'stIka-" (u0 50) iti Ike nipAtanAd valmIko nAkuH / "ku-gu-vali-"(u0 365) iti aye valayaH kttkH| "valipuSeH kalak" (u0 496) valkalam, valkaM lAtIti vA De valkalam / "padi-paThi-" (u0 607) iti iH, valiH / "phali-vali-" (u0 758) iti gau valyuH / dantyauSThyAdirayam / jvalAdau bala 25 prANana-dhAnyAvarodhayoriti tvoSThyAdiH / balati / "varSAdayaH klIbe" 53 / 29 / ityali balam / "vA jvalAdi-" 5 / 1 / 62 / iti Ne bAlaH / aci balaH / uNAdau "zali-bali-" (u034) iti Ake balAkA / "baleo'ntazca vA" (u0 133) iti aje balvaja ulapaH, balvajA sabuso dhAnya. 1 ko sphaatiH| kathaM sphItiriti ? ucyate, sphAyate sma ktaH sphItaH, sphIta ivAcarati "kartuH kvipa" // 25 // sphItatIti "svarebhya i." (u0606) iti sphItiH // 2 saMvaraNe sacaraNe ceti mAdhavadhA. pu099 dhA0 487-88 kaumadya ca pR0138 dhA. 492-2 / / . Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 AcAryazrIhemayandraviracitaM [bhUSAdi gaNe puJjaH / "viSTapolapa-" (u0307) iti ape nipAtanAt ulapaH / valaNa prANane / ghaTAdizvetyeke / valayati // valli / vallate vavalle vallitA / kte vallitaH / te seTtvAt "ktetto-"5|3|106| iti aH, vallA / aci vallam / uNAdau "kR-za-ga-"(u0 329) iti abhe vallabhaH / "mI-masi-" (u0 427) iti Ure vallUraM zuSkamAMsam / "vaDi-vaTi-" (u0 515) iti ave vallavo 5 gopAlaH / "padi-paThi-" (u0 607) iti i., vallilatA / "nadi-valli-" (u0 698) iti arau vallarimaJjarI // 809 zali calane ca / cakArAt saMvaraNe / tAlavyAdiH / zalate zele zalitA / uNAdau "bhINzali-"(u0 21) iti ke zalkaH zaraNam / "zali-bali-" (u0 34) iti Ake zalAkA / - "zalyarNit" (u0 59) iti Uke zAlUkaH / " kR-za-gR-" (u0 329) iti, ame zalabhaH / 10 "sthA-chA-mA-" (u0 357) iti ye zalyam , yAvAditvAt ke zalyakaH / "mRdi-kandi-" (u0 465) iti ale zalalaM zvAvit sUcI / zalamiti tu aci / "kami-vami-"(u0618) iti NidiH, zAliH / "zalerATuH" (u0 763) zalATuH komalaM phalam / "lasjISyi-zalerAluH" (u0 822) zalAlavRkSAvayavaH / zala gatau jvalAdiH / zalati / "vA jvalAdi-" 5 / 1 / 62 / iti Ne zAlA / aci zalaM zvAvidroma / / 16 810 mali 811 malli dhAraNe / malate mele malitA / aci malaH / karmaNi pani maalaa| uNAdau "ku-gu-vali-" (u0 365) iti aye malayo giriH / "mahi-kaNi-" (u0 428) iti Ure mAlaro bilvaH / curAderAkRtigaNatvAccurAdAvadantaH / malayati / ali parimalaH // mAlle / mallate mamalle mallitA / aci mallaH, gaurAditvAd DyAm mallI vicakilaH / NakeM mallakaH, striyAm mallikA / uNAdau dR-kR-nR-" (u0 27) iti ake mallakaH zarAvaH, mallikA vicakila: 20 zarAvazca // 812 bhali 813 bhalli paribhASaNa-hiMsA-dAneSu / bhalate babhale bhlitaa| bhalisthAne oSThyAdi balimeke paThanti, balate / "anAdezAde:-" 4 / 1 / 24 / ityetva-dvitvAbhAvayoH bele / bhalie AbhaNDane / nibhAlayate / uNAdau "mR-manyaJji-" (u058) iti Uke bhAlUka RkSaH // ___ bhalli / bhallate babhalle bhallitA / karaNe "vyaJjanAd-" 5 / 3 / 132 / iti ghaJi bhallaH kSurapaH / 25 uNAdau "kaNi-bhalleIrghazca vA" (u0 60) iti Uke bhallUko bhAllUkazca RkSaH / "padi-paThi-" (u0607) iti iH, bhalliH // 814 kali shbd-sngkhyaanyoH| kalate Akalate saGkalate parikalate pratyAkalate viklte| cakale kalitA / aci kalaH / karmaNi pani kAlaH / "tikkRtau nAmni" 5 / 1 / 71 / iti ake kalikA / uNAdau "bhINzali-"(u021) iti ke kalko dambhaH / "krI-kali-" (u0 38)iti 1 "yAvAdibhyaH kaH" // 3 // 15 // 2 ca saM 1 tapA0 nAsti // Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 205 AtmanedhAtavaH 809-827] svopalaM dhAtupArAyaNam / ike kalikA korakam , utkalikA UrmiH / kalama iti tu kaDat made ityasya "sa-pR-prathi-" (u0 347) iti ame Dasya latve ca siddham / "sthA-chA-mA-" (u0 357) iti ye kalyaM prAtaH / "kuli-luli-" (u0 372) iti Aye kalAyaH tripuTadhAnyam / "mRdi-kandi-" (u0465) iti ale kalalaM zukrazoNitamalaH / "kalyani-mahi-" (u0 481) iti ile kalilaM vyAptam / "RpR-nahi-" (u0 557) iti uSe kaluSaM pApam / "kalermaSaH (u0 562) kalmaSaM pApam / "kulezca 5 mASak" (u0 563) kalmASaH zabalaH / "kali kulibhyAM mAsak" (u0584) kalmAsaH zabalaH / "padi-paThi-" (u0 607) iti iH, kaliH / kalaN kSepe kAlayati / aci kAlaH / "Ni-vettyA-" 5 / 3 / 111 / iti ane kAlanA / "svarebhyaH-"(u0 606) iti iH, kAliH / kAliketi tu kAlAt corAdyakaji / kalaNa saMkhyAna-gatyoH adantaH, kalayati / klnaa| "bhISi-bhUSi-" 5 / 3 / 109 / ityatra bahuvacanAd aGi kalA // ____10 815 kalli azabde / zabdasyAbhAvo'zabdam tUSNImbhAvaH / zabdArtho'yamityeke / avyaktazabdArthe itypre| kallate cakalle kllitaa| aci kallaH / uNAdau "piJchola-kallola-" (u0 495) iti ole kallolaH // atha vAntAzcaturdaza seTazca 816 tevRG817 devRG devane / tevate titeve tevitA / RdittvAd De na isvaH, ati- 18 tevat / yaGi tetevyate / yaGlupi tetevIti, pakSe "anunAsike ca-" 4 / 1 / 108 / iti vasyoTi guNe ca tetayoti, kityevoDiti pakSe "yvoH-" 4 / 4 / 121 // iti valaki teteti / mani "anunAsike ca-" 4 / 1 / 108 / iti vasyoTi guNe ca sutayomA / vani "pvoH-" 4 / 4 / 121 / iti valuki sutevaa| vipi UTi sutayUH / vici "yvoH-" 4 / 4 / 121 / iti vasya luki suteH / terapavAdaH "kteTo-" 5 / 3 / 106 / iti aH, tevA // devRG / devate dideve devitA / Rdi- 20 ttvAd De na isvaH, adidevat / zeSaM pUrvavat / "paredevi-" 5 / 2 / 65 / iti ghinaNi paridevI / "upasargAda deva-devi-" 5 / 2 / 69 / iti Nake AdevakaH / uNAdau "Rcchi-caTi-" (u0 397) iti are devarA / "mRdi-kandi-" (u0 465) iti ale devalaH RSiH / devaTa iti tu dIvyateH "divyavi-" (u0 142) iti aTe // 818 SevRG 819 sevRG 820 kevRG 821 khevRG 822 gevRha 823 glevRG 25 824 peGa 825 plevRG 826 mevRG 827 mlevRG sevane / sarve RditaH seTazca / RdittvaM Gapare NAvupAntyahasvAbhAvArtham / "SaH so-" 2 / 3 / 98 / iti satve sevate siSeve sevitA / RdittvAd De hasvAbhAve SopadezatvAcca "nAmyantasthA-" 2 / 3 / 15 / iti Satve asiSevat / "parini-veH sevaH" 2 / 3 / 46 / iti Satve pariSevate niSevate viSevate / avyavAye'pi paryaSevata ityAdi / 1 kaliH saM 1 tapA. pra. // 2 corAdeH" 5113 / iti mUtram // dhA.pA. 14 Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrIhemacandraviracitaM [bhUSAdigaNe sani pariSiSeviSate, atra "Ni-storevA-" 2 / 3 / 37 / iti niyamena bAdhitasya Satvasya pratiprasavaH / anaTi sevanam / bhIruSThAnAditvAt patve dundubheH sevanaM dundubhiSevaNam // sevRG / sevate / aSopadezatvAt SatvAbhAve parisevate nisevate visevate paryasevata / sani prisisevisste| siseve / Nau De asisevat / kte sevitaH / "kteTo-" 5 / 3 / 106 / ityaH, sevA // . kevRG / kevate 5 cikeve / Nau De acikevat / uNAdau mRdi-kandi-" (u0 465) iti ale kevalaH // khevRG / khevate cigveve khevitA / Nau acikhevat // gevRG / gevate jigeve / Nau De ajigevt|| glevRG / glevate jigeve / Nau De ajiglevat // pevRG / pevate 'pipeve / Nau he apipevat // plevRD / plevate pipleve| Nau De apiplevat // meghRG / mevate mimeve / Nau u amimevat // mlevRG / mlevate mimleve / Nau Ge amimlevat // 10 828 revRG 829 pavi gatau / reva plutigatAvityanye / plutibhirgatiH plutigatiH / revate rireve revitA / RdittvAd hasvAbhAve arirevat / "nAmyupAntya-" 5 / 154 / iti ke revA narmadA / uNAdau "tR-ji-" (u0 221) iti ante revantaH sUryaputraH / revatI turIyatervici matau DyA rUpam // pavi / pavate peve pavitA / "i-GitaH" 5 / 2 / 44 / iti ane pavanaH / / atha zAntau dvau seTau calo 830 kAzRGdIptau / kAzate cakAze kAzitA / RdittvAd De hUsvAbhAve acakAzat / aci kAzaH AkAzaH saGkAzaH prakAzaH / "nAminaH kAze" 3 / 2 / 87 / iti dIrgha pratIkAzaH nIkAzaH / ghaJi kaashH| uNAdau "vani-kaNi-" (u0 162) iti The kASTham / "padi-paThi-" (u0 607) iti iH, kAziH // 831 klezi bA~dhane / klezate cikleze kleshitaa| te klezitaH / "ktaTo-'" 5 / 3 / 106 / 20 ityaH, kezA / ghani kleshH|| atha pAntA dvAdaza seTazca 832 bhASi ca vyaktAyAM vAci / prakRteH parazcakAraH prakRtimanukarSati, tena kleziSizca vyaktAyAM vAci / klezirudAhRta eva / bhASi / bhASate babhASe bhASitA / Nau De "bhrAja-mAsa-" 4 / 2 / 36 / iti vA haste abIbhaSat ababhASat / kte bhASitaH / "ktetto-"5|3|106| iti aH, bhASA / 25 ghani bhASaH / dhyaNi bhASyate iti bhASyam , karaNe vA "bhulm"5|3|1|| iti dhyaN / "ninda hiMsa-" 5 / 2 / 68 / iti Nake vyAbhASaNazIlo vyAbhASakaH // 1 "bhIruSTAnAdayaH" // 3 // 33 // 2 pipeve pevitA Nau iti mudrite // 3 klezi vidhAdhane pr.| kleza vyaktAyAM vAci iti dhAtu pradIpa pR. 45 dhA0 607 / atra sAyaNaH kleza avyaktAyAM vAci / yAdhana iti durgaH, atra svAmI kleza vyaktAyAM vAci ceti paThan imAvapi pUrvadhAtorAvevAha / candra-durga-maitreya-sammaH / tAkAra-devAdayastu dhAtvantaramevAhuH / iti mAdhavadhA0pR0114 dhA0599 // 4 bhASate bhApitA sNpaa.1|| Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmanedhAtavaH 828-842] svopajhaM dhAtupArAyaNam / 107 - 833 ISi gati-hiMsA-darzaneSu / ISate / "gurunAmyAdeH-" 3 / 4 / 48 / iti parokSAyA Ami IpAzcakre / ISitA / kte ISitaH / "kteTo-" 5 / 3 / 106 / iti aH, IpA, "nAmyupAntya-" 5 / 1 / 54 / iti ke vA rUpam / uNAdau Rcyuji-" (u0 48) iti Ike ISIkA kAzaH / iSIketi tu ipat icchAyAmityasya / iSurityapIcchateH "pR-kA-hRSi-" (u0 729) iti kiti au rUpam / ISa uJche ISati // 834 geSTaG anvicchAyAm / anvicchA'nveSaNam / geSati jigeSe geSitA / RdittvAd De hrasvAbhAve ajigeSat / / 835 yepRG prayatne / yeSate yiyethe yessitaa| RdittvAd De hrasvAbhAve ayiyeSat // 836 jeSG 837 NeG 838 epRG 839 DrepRG gatau / jeSate jijeSe jeSitA / RdittvAd u ajijeSat // pRG / "pAThe dhAtvAdeH-" 2 / 3 / 97 / iti natve neSate / 10 NopadezatvAt "adurupasargA-" 2 / 3 / 77 / iti Natve praNeSate / nineSe neSitA / RdittvAda De anineSat / neSTeti tu nayateH "niyaH SAdiH" (u0 864) iti tRpratyaye rUpam // etRG / eSate abveSate / "gurunAmyAde:-" 3 / 4 / 48 / iti parokSAyA Ami eSAJcakre / "sva derdvitIyaH" 4 / 1 / 4 / iti dvitve anveSiSate / RdittvAd De na hrasvaH, mA bhavAneSiSat / atrApyoNeriva RditkaraNena nityasyApi dvitvasya hUsvena bAdhAjJApanAd hasvasya prAptiH / kte anveSitaH / anviSTa 16 iti tvicchateH // iSTaG / heSate jiruSe heSitA / RdittvAd De ajiruSat / ke heSitaH / "kteTo-" 5 / 3 / 106 / ityaH, dveSA // 840 repRG 841 hetRG avyakte zabde / reSate rireSe reSitA / RditsvAda ke ariresat / "kteTo-" 5 / 3 / 106 / ityaH, reSA // hetRG / heSate jiheSe heSitA / te heSitam / RdittvAd De ajiheSad / "keTo-" 5 / 3 / 106 / ityaH heSA // 20 842 parSi snehane / parSate paparSe prssitaa| vipi taluki "raatsH"2|1|90| iti niyamAta "padasya" 2 / 1 / 89 / iti lopAbhAve supa / pANiriti tu pRSeH "pRSi-hRSibhyAM vRddhizca" (u0 636) iti Nau / parSadityapi pRNAteH "praH sad" (u0 897) iti sadi / pariSaditi tu paripUrvAt sIdateH kirpi // 1 hrasvasyAprAptiH iti mudrite // 2 asya sthAne mAdhavadIkSitadhAtukAvyakArAdayaH pemiti reSaheNa dveSa avyakte zabde iti cAhuH, tathA ca "supreSitAn pathi sareSavRke saheSaM, hepAstakAsaramadAnatibhAsurAGgAn ! mAlottharAsalasitAnnasitena dAmnA, sUto yayAma samarAbhyasiyAsturaGgAn" // iti dhAtukAvyasarga, zlo079 / evaM kezavo'pi 'kaukSe kardati pardate gudarave reSeti vArke hase bukati zvarave bhaSeti hayaje haSeti heSeti ca' iti / reSadhAtuH svabhAvAd vRkazabde, he leSu ca dhAtU azvazabde iti // 3 pRS secane ityasmAt dhAtoH / / 4 pazu pAlana-pUraNayoH ityasmAt // 5. Sadla vizaraNagatyavasAdaneSu // 6 kviy 1-2 tpaa0|| Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 AcAryazrIhemacandraviracita [bhUSAdigaNe 843 ghuSuG kaantiikrnne| udittvAd ne puMSate judhuMSe dhUSitA // atha sAntAtrayodaza seTa 844 srasaG pramAde / dantyAdiH / pramAdo'valepaH / saMsate sasraMse ssyte| UdittvAt ktvi veT, sastvA; iTi "ktvA" 4 / 3 / 29 / iti kittvAbhAve saMsitvA / veTtvAt ktayorneTa, sastaH 5 sastavAn / "vaJca-saMsa-" 4 / 1 / 50 / ityatra dhvaMsisahacaritasya dhutAdisaMsergrahaNAdasya yaGi nyabhAve sAsrasyate / "saMs-dhvaMs-" 2 / 1 / 68 / ityatra sAhacaryAnAzrayaNAdubhayorapi grahaNe vipi datve ukhAsat / bhAnto'yamityeke, visrambhate visrabhyate // 845 kAsRG zabdakutsAyAm / zabdasya kutsA rogaH / kAsate "dayAyos-" 3 / 4 / 47) iti parokSAyA Ami kAsAzcakre / kaasitaa| RrdittvAd De na isvaH, acakAsat / te kAsitam / 10 "kteTo-" 5 / 3 / 106 // iti aH, kAsA / ghani kAsaH / vikAsa iti tu kaserdhani / / 846 bhAsi 847 dubhrAsi 848 TumlAsRG dIptau / bhAsate babhAse bhAsitA / Nau De "bhraaj-bhaas-"4|2|36| iti vA hrasve abIbhasat ababhAsat / grahAditvAd Nini udbhAsI / "bhajibhAsi-" 5|2|74|iti ghure bhAsanazIlo bhaasurH| "stheza-bhAsa-" 5 / 2 / 81 / iti vare bhAsvaraH / "didyuddad-" 5 / 2 / 83 // iti kipi bhAH bhAsau bhAsaH / meti tu "mRgayecchA-" 5 / 3 / 101 / 15 iti nipAtanAdaGi Api ca bhAteH / kte bhAsitaH / "kteTo-" 5 / 3 / 106 / ityaH, bhAsA / ghaJi udbhAsaH / uNAdau "tR-ji-bhU-vadi-" (u0 221) iti ante bhAsantaH Nau "AmantA-" / 3 / 85 / iti ayi bhAsayantazca sUryaH // dubhrAsi / "prAsa-bhlAsa-" 3 / 4 / 73 / iti vA zye prAsyate bhaaste| "ja-ama-vama-" 4 / 1 / 26 / iti vA svarasyaitve dvitvAbhAve ca prese banAse / praasitaa| Nau De "prAja-bhAsa-" 4 / 2 / 36 / iti bahuvacanAdvA hrasve avinasat ababhAsat / TvittvA20 dathau prAsathuH // dumlAsaha / "prAsa-bhlAsa-" 3 / 4 / 73 / iti vA zye bhlAsyate mlaaste| "ja-ama-" 4 / 1 / 26 // iti vaitve dvitvAbhAve ca bhlese bbhlaase| bhlaasitaa| RdittvAd Nau ke na isvaH, ababhlAsat / divattvAdayau bhlAsathuH / / 849 rAsRG 850 NAsRG zabde / rAsate rarAse / RdittvAd Nau De na hasva., ararAsat / "nAmni puMsi ca" 5 / 3 / 121 / iti Nake rAsakaH / uNAdau "kRza-gR-" (u0329) iti abhe 25 rAsabhaH / rAsnA rasneti tu "raserNidvA" ("raservA") (u0 260) iti ne rasateH // NAsaG / "pAThe dhAtvAdeH-" 2 / 3 / 97 / iti natve naaste| NopedazatvAd "aduruprgaa-"2|3177| iti Natve 1 atra sAyaNaH ghusi kAntikaraNe / ghiSItIdupadhaM paiThatuH candrakAzyapau / svAmi ghaseti dantyAntamadupapadhaM ppaatth| yathA vayaM tathA deva-maitreya-durgAH / SakArAnto'pyayamiti mA.dhA.pR. 119 dhA0642 / dhAtukAvye tu ghasItyeke / ghaSetyanye / sarga, zlo. 84 TIkAyAm // 2 rogaje kutsitazabde'yaM prsiddhH| zabdamAtre zobhArthe'pyAha bhaTTiH iti dhAtukA pR. 153 sa1-79 zlokaTIkAyAm // 3 dayAyAkAra pr.||4degvaan hai sN| saM2 tpaa*|| 5 TubhrAza TumlAza iti pANinIyAH // Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 109 AtmanedhAtavaH 843-861] svopazaM dhAtupArAyaNam / praNAsate / nanAse naasitaa| RdittvAd u ananAsat / aci nAsA / Nake nAsikA // 851 Nasi kauTilye / "pAThe dhAtvAde:-" 2 / 3 / 97 / iti Nasya natve NopadezatvAd "adurupasargA-" 2 / 3 / 77 / iti Natve praNasate / nese nsitaa| Nake naasikaa| vici kipi vA sau bhvAditvAd "abhvAde:-" 1 / 4 / 90 / iti dIrghAbhAve sunaH / karmaNi ghAJa nAso ghrANam / uNAdau "nasi-vasi-" (u0 40) iti NidikaH, nAsikA // 852 bhyasi bhaye / bhyasate babhyase bhysitaa| "bheSa" iti cndrH| meSate // 853 AGaH zasuG icchAyAm / AGa iti AGaH para evAyaM prayujyate nAnyopasargAt nApi kevala iti jJApanArtham / udittvAd ne AzaMsate AzaMsyate aashshNse| kte AzaMsitam / "ktetto-"5|3|106| iti aH, AzaMsA / "san-bhikSA-" 5 / 2 / 33 / iti uH, AzaMsuH / prazasyate zastram , prazaMseti tu zaMsU stutAvityasya // 10 854 prasUG 855 glamsaG adne| grasate janase grasitA / yaGi jaagrsyte| yaGlupi jAgrasIti jAgrasti / UdittvAt ktvi veT, grastvA grasitvA / veTtvAt ktayorneT, grastaH prastavAn / ghaJi grAsaH / uNAdau "prasi-hAgbhyAM grA-jihau ca" (u0339) iti me graamH| "rukma-grISma-" (u0 346) iti me nipAtanAt grISmaH // glasUG / glasate jaglase glsitaa| UdittvAt ktvi veTa, glastvA glasitvA / veTtvAt ktayorneTa, glastaH glastavAn / ghaJi glAsaH // 16 856 ghasuG karaNe / udittvAd ne ghaMsate jaghaMse ghNsitaa| mUrdhanyAnto'yamiti candraH ghaMSate // atha hAntA aSTAdaza seTazca.. 857 Ihi ceSTAyAm / Ihate / "gurunAmyAdeH-" 3 / 4 / 48 / iti parokSAyA Ami IhAJcakre / iihitaa| ghaJi IhaH / striyAM "ktaTo-'" 5 / 3 / 106 / iti aH, IhA // 20 858 ahuG 859 plihi gatau / udittvAd ne aMhate / "anAto-" 4 / 1 / 69 / iti pUrvasyAtve ne ca AnaMhe / aNhitaa| uNAdau "ambhi-kuNThi-" (u0 614) iti inaluk ca, ahiH / "taGki-vaki-" (u0 692) iti rau aMhiH / "as-' (u0 952) iti asi aMhaH pApam , amervA "amehau cAntau" (u0 962) iti asi / ahuNa bhAsArthaH aMhayati // plihi / plehate piplehe plehitA / uNAdau "zvan-" (u0 902) iti ani nipAtanAt plIhA // 25 860 garhi 861 galhi kutsane / garhate jagaheM garhitA / yaGi jAgayate / mani sugA / vani sugardA / striyAM "kteTo-" 5 / 3 / 106 / iti aH, gardA / "vAdibhyaH" 5 / 3 / 92 / iti to . 1 atra kRga ubhayapaditve'pi "AmaH kRgaH" 3 / 3 / 75 / ityAtmanepadameva na parasmai / IhAmbabhUva, IhAmAsa, bhvastibhyAM parasmaipadameva evamanyatrApi // 2 ama gatau ityasmAd as bhakAra-hakArau cAntau bhavataH, aMhaH pApaM aparAdhaH dInazca // Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 AcAryazrIhemacandraviracitaM [bhUvAdimaNe gardiH / ghani grhH| kipi "rAtsaH" 2 / 1 / 10 / iti niyamAt saMyogAntalopAbhAve sugharTsa / garhaN vinindane yujAditvAd vA Nici garhayati garhati // galhi / galhate jagalhe glhitaa| yaGi jAgalhyate / mannAdiSu pUrvavat // 862 varhi 863 valhi prAdhAnye / varhate varhe varhitA / aci varhaH pradhAnabhUtaH / muni5 prvrhH|| valhi / valhate vavalhe valhitA / curAdau bhAsArtho varhayati valyati // 864 barhi 865 balhi paribhASaNa-hiMsA-''cchAdaneSu / dAne'pyanye / oSThyAdI etau, pUrvI tu dantauSThyAdI / barhate babaheM barhitA / ghaJi barhaH / prajJAdyaNi bArhaH / "phl-bcci-"7|2|13| iti ine brhinnH|| blhi| balhate babalhe blhitaa| "hA'ntasthA-" 2 / 1181 / ityadyatanyA dhasya vA Dhatve avalhiDhvam avalhidhvam / uNAdau "sRNIkA-" (u0 50) iti ike 10 nipAtanAt bAlhIkaH / "padi-paThi-" (u0 607) iti i., balhiH / bAhulakAddIdhai bAlhayaH / khArthike ke bAlhikA dezaH kSatriyAzca // 866 vehaG 867 jehaG 868 vAhRG prayatne / vehate vivehe vehitA : RdittvAd De na hakhaH, avivehat / vehaditi tu hainteH, vihanti garbhamiti vehad garbhaghnI gauH, "saMzca hatsAkSAdAdayaH" (u0 882) iti nipAtanAt // jehaG / jehate jijehe jehitA / RdittvAd De ajijehat / / 15 vAhaG / vAhate vavAhe vAhitA / RdittvAd u avavAhat / "kssubdh-viribdh-".4|4|70| iti kte nipAtanAdiDabhAve vADhaM bhRzam / vAhitamanyat // 869 drAhaG nikSepe / nidrAkSepe ityeke / drAhate dadrAhe draahitaa| RdittvAd De adadrAhat // 870 Uhi terke / tarka utprekSA / uhate / "upsdisy-"3|3|25| iti vA''tmanepade 20 samUhati samUhate / "upasargAdUho-" 4 / 3 / 106 / iti kGiti yi hrasve abhyuhyate samuhyate / "guru nAmyAde:-" 3 / 4 / 48 / iti parokSAyA Ami uhAJcakre / sani "svarAde:-" 4 / 1 / 4 / iti hedvitve UjihiSate / kte Uhitam / "kteTo-" 5 / 3 / 106 / iti aH, uhaa| ghaJi UhaH / 871 gAhauG viloDane / viloDanaM parimalanam / gAhate jagAhe / audittvAd veT, gADhA gAhitA / veTtvAt ktayorneT, gADhaH gADhavAn / aci gaahH| striyAM gaurAditvAd DyAm gaahii| 25 ghani avagAhaH / / 872 glahauGgrahaNe / glahate jaglahe / audittvAd veTa , glADhA, atra "DhastaDDe" 1 / 3 / 42 / 1 pANinIyAH // 2 vipUrvAt hanterDitkat vezca guNaH, vehat garbhanI aprajA strI anaDvAMzca // 3 kiyAvizeSaNamevaitat , yadyayaM kriyAvizeSaNaM tatkathaM bADhavikramA ityatra vikramAbhidhAyI bADhazabda iti cet, ucyte| nAtra bADhazabdo vikramAbhidhAyI kintu vispaSTapaTuvat bADhazabdena kriyAvizeSaNena saha samAsa iti // 4 paanniniiyaaH|| 5 vitarke / / vitarkaH sambhAvanam, iti paanniniiyaaH| kathaM tarhi 'anuktamapyUhati paNDito janaH' ityatra parasmaipadam ? atrAhuH-anudAttatvalakSaNasya taGo anityatvAnna doSa iti tatvabodhinyAM siddhAntakau. pR0371|| Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmanedhAtavaH 862-882] svopajhaM dhAtupArAyaNam / iti Dhe Dho luk pUrvasyAto dIrghazca / iTi glahitA / veTtvAt ktayorneTa, glADhaH glADhavAn / "su-glahaH prajanAkSe" 5 / 3 / 31 / ityali akSANAM glahaH pnnH| akSaviSayAdanyatra pani glaahH| ayaM gRhau ityeke / garhate garhitA gardA gRDhaH gRDhiH gRham gRhAH // 873 bahuG 874 mahuG vRddhau / udittvAd ne bahate babahe bNhitaa| uNAdau "sthAvaki-bahi-" (u0 486) iti kiti ule naluki ca bahulaH kRSNapakSaH / "baMhi vhernaluk ca" / (u0990) iti isi bahiH / bahuH bAhuriti tu "mi-vahi-" (u0 726) iti vA Niti au vheH|| mahuG / udittvAd ne maMhate mamahe mNhitaa| mahAniti tu mahe: "druhi-vRhi-" (u0 884) iti katari / mahItyapyasyaiva "padi-paThi-"(u0 607) iti ipratyaye, ajantasya vA DyAm / vahuN mahuNa bhAsArthoM vahayati mNhyti|| atha kSAntA aSTau seTazca / eteSAM ca SAnteSu pATho yuktaH, vaicitryArtha viha kRtH|| 10 875 dakSi zaighraye ca / zaighrayaM zIghratA cakArAd vRddhau| dakSate dadakSe dkssitaa| aci dakSaH / uNAdau "du-ha-" (u0 194) iti iNe dakSiNaH dakSiNA / "zru-dakSi-" (u0 373) iti Ayye dakSAyyo gruddH|| 876 dhukSi 877 dhikSi sandIpana-klezana-jIvaneSu / dhukSate dudhukSe dhukssitaa| mani sudhukSmA / kibluki "saMyogarayAdau-" 2 / 1 / 88 / iti ko luki sudhuT / te sndhukssitH|| 15 dhikSi / dhikSate didhikSe dhikSitA / mani sudhikSmA / kvipi sudhiT // 878 vRkSi varaNe / vRkSate vavRkSe vRkssitaa| yaGi "RmatAm-" 4 / 1 / 55 / iti rI, varIvRkSyate / aci ghaJi vA vRkSaH / mannAdipu dhukSivat // ... 879 zikSi vidyopAdAne / zikSate zizikSe shikssitaa| kte shikssitH| "kteTo-" 5 / 3 / 106 / iti aH,shikssaa| Nake zikSakaH / zikSatIti tu zakeH sannantasyAjijJAsAya upam / jijJA-20 sAyAM tu zakerapyAtmanepadameva, vidyAsu zikSate // 880 bhikSi yaanyaayaam| bhikSate gAM rAjAnam / bibhikSe bhikssitaa| "san-bhikSA-" 5 / 2 / 33 / iti uH, bhikSaNazIlo bhikSuH / "vRng-bhikssi-"5|2|70| iti TAke bhikSAkaH bhikssaakii| te bhikSitaH / "kttto-"5|3|106| iti aH, bhikSA / ghani bhikSaH / kecidalAbhe lAbhe cetyAhuH // 881 dIkSi mauNDayejyopanayana-niyama-vratAdezeSu / mauNDyaM vapanam , ijyA yajanam , 25 upanayanaM mauJjIbandhaH, niyamaH saMyamaH, vratAdezaH sNskaaraadeshH| dIkSate didIkSe diikssitaa| "iDito-" 5 / 2 / 44 / ityanasya "na nniddy-"5|2|45| iti pratiSedhAt tRni dIkSitA / te diikssitH| "ktaTo-" 5 / 3 / 106 / ityaH, dIkSA / kecittu dIkSi mauNDayejyopanayanAdau ceti vRddhapAThaM bhindanti / jyavate jItaH // 882 IkSi darzane / IkSate / "gurunAmyAde:-" 3 / 4 / 48 iti parokSAyA Ami IkSA-30 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrIhemacandraviracitaM [bhUvAdigaNe cake / "yadvIkSye raadhiikssii"2|2|58| iti caturthyAm maitrAyekSate, IkSitavyaM prstriibhyH| aci vIkSaH / "zIli-kAmi-" 5 / 1173 / ityaNo'pavAde Ne priyekssaa| te prekssitH| "kteTo-" 5 / 3 / 106 / ityaH, prekSA / dhyaNi utprekSyaH / karaNe'naTi IkSaNam // 1 tasya daivaM paryAlocayatItyarthaH // 2 // "IkSitavyaM parastrIbhyaH, svadharmo rakSasAmayam / saMkrudhyasi mRSA kiM tvaM, didRzkhaM mAM mRgekssnne||1|| parastrINAmabhiprAye yatsandehAdu IkSitavyaM nirUpayitavyaM kimevaM karoSi naveti tad rakSasAM kuladharmo na doSa iti // Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhvAdigaNe . athobhayapadino bhlakSIparyantA varNakrameNa // 883 vig sevaayaam'| gitvAt phalavati kartari " IgitaH" 3 / 3 / 95 iti Atmanepadam , anyatra ca "zeSAt parasmai" 3 / 3 / 100 iti parasmaipadam / evaM sarvatra / zrayate, zrayati, zizriye, zizrAya / "Nibhi0" 3 / 4 / 58 iti u azizriyat / zrayitA, zrayitum / "RvarNazrUyUMgaH kitaH" 4 / 4 / 57 itIDabhAve zritvA, zritaH, zritavAn / sani "ivRdha0" 4 / 4 / 47 iti veTi zizrIpati, zizrayiSati / "jINadRkSi0" 5 / 2172 itIni vizrayaNazIlo vizrayI / "didyud-dadRd" 5 / 2 / 83 iti vipi nipAtanAt zrIH / "bhUzrayadola" 53 / 23 iti sopasargAdali prazrayaH, anupasargAttu pani zrAyA, zraya iti tu bAhulakAdali / "udaH zreH" 5 / 3153 iti vAli ucchyaH, pakSe ghaji ucchrAyaH / uNAdau "kAvAvI0" (u0 634) iti Nau zreNiH / adhiH iti tu aznoteH "taGki-vaki0" (u0692) iti rau / imazruH ityapi zeteH "manaH zIDoDit" (u0 810) iti rau / zira iti ca zaNAte: " mithiraJjyuSi0 " (u0 971) iti kiti asi // ... '884 NIMga prApaNe' / ajAM nayate, nayati vA grAmam , prApayatItyarthaH / NopadezanvAt "adurupasargAntaro0" 2 / 377 iti Natve praNayate, praNayati / " pUjA''cAryaka0 " 3 3 / 39 ityAtmanepade nayate vidvAn syAdvAde, baTumupanayate / "kartRsthA0" 3 / 3 / 40 ityAtmanepade krodhaM vinayate / kye ajA nIyate grAmam / ninye, ninAya / anusvArecvAnneT , netA, netum / Nigi " gatibodhA0" / / 5 ityatra nIvarjanAdaNikartuH karmatvAbhAve nAyayati bhAraM grAmaM caitreNa / "praNAyyo niSkAmA'sammate " 5 / 1 / 23 iti yaNi nipAtanAt praNAyyaH / "dhAyyApAyya0" 5 / 1 / 24 iti nipAtanAt sAnnAyyaM haviH / "paricAyyopacAyyA0" 5 / 1 / 25 iti nipAtanAd AnAyyo dakSiNAgniH / ye tu agneH anyatrApyanityavizeSe icchanti tanmate AnAyyo godhuk / "jivipUnyo0" 5 / 1 / 43 iti kyapi vinIyaH kalkaH / vA, jvalAdi0" 5 / 1 / 62 iti Ne nAyaH, pakSe'ci nayaH / "grAmA'grAnniyaH " 1. vizeSami0 iti mu0 // 2. vizeSArthinA dra0 kAzikA (3 / 1 / 27) // Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 8842 / 371 iti Natve kvipi grAmaNIH, agraNIH / "asarUpopavAde0" 5 / 1 / 16 ityaNi grAmanAya ityapi / "nIdAva0" 5 / 2 / 88 iti karaNe traTi netram / "niyazcAnupasargA0" 53160 iti vA ghani nAyaH, pakSe'li nayaH / "vodaH" 5 / 3 / 61 unnAyaH, unnayaH / " avAt " 5 / 3 / 62 avanAyaH / "pare te " 5 / 3 / 63 pariNAyena zArIn hanti / " punnAmni ghaH" 5 / 3 / 130 nIyate'neneti nayaH / " AnAyo jAlam" 5 / 3 / 136 iti pani AnAyo mRgANAm / uNAdau " nInUrami0" ( u0 227 ) iti kiti the nIthaM jalam , sunItho nAma rAjA / " niyo vA" (u0 302) iti vA kiti pe nIpaH kadambaH / kittvAbhAve nepaH purodhAH, nepaM jalaM yAnaM ca / " Rjyaji0" (u0 388) iti kiti re nIram / "nIsA0" (u0 687) iti mau nemiH cakradhArA / "niyo Dit " (u0 854) iti RH, nA, narau / "hupadgotrI0" (u0 863) iti taH unnetA Rtvik / "niyaH pAdiH" (u0 864) neSTA Rtvika // atha RdantAzcatvAro'niTazca // '885 huMga haraNe' / harate, harati, jahe , jahAra / " vinimeya0 " 2 / 2 / 16 iti karmaNo vA karmatve "zeSe " 2 / 281 iti SaSThyAM zatasya vyavaharati, zataM vyavaharati / anusvArevAnneTa, hartA, hartum / " hanRtaH syasya" 4 / 4 / 49 itITi haridhyati / "hago gatatAcchIlye" 3 / 3 / 38 ityAtmanepade paitRkamazvA anuharante / haratiH ayaM sakarmakazca akarmakazca tathA abhyavahArArthazca itarArthazca dRzyate, yadA akarmakazca abhyavahArArthazca bhavati tadA Nau " gatibodhA0" 2 / 2 / 5 ityaNikartunityaM prApta karmatvaM " hakronavA" 2 / 2 / 8 iti vikalpyate, harati maitraH, hArayati maitraM metreNa vA caitraH, abhyavaharati maitraH, abhyavahArayati maitraM maitreNa vA caitraH / yadA sakarmako bhavati tadA cauryArthatvAd anabhyavahArArthazca, tadA karmatvamaprAptaM " hakrornavA" 22218 iti vibhASyate, harati dravyaM cauraH, hAsyati dravyaM cauraM caureNa vA caitraH / yadA tu sakarmako'pi dezAntaraprApaNArthaH tadA gatyarthatvAd "gatibodhA0" 2 / 2 / 5. iti nityaM prAptaM karmatvaM vibhASyate, harati bhAraM caitraH, hArayati bhAraM caitraM caitreNa vA maitraH, dezAntaraM prApayatItyarthaH / grahAditvANini vyAhArI, saMvyAhArI / " avahasAsaMsro" 5 / 1163 iti Ne avahAro grAhaH / " hRgo vayo'nudyame " 5 / 1195 ityaci asthiharaH zvA, manoharaH / udyame tu aNeva, mArahAraH / "AGaH zIle " 5 / 1296 1 'hupugyo' ityuNAdikhatre // Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 115 886 ] dhAtupArAyaNe bhvAdayaH (1) ityaci puSpAharo vidyAdharaH / "dRti-nAthAt pazAviH" 5 / 1197 dRtihariH nAthahariH pazuH / " nyAyA'vAyA0" 5 / 3 / 134 iti ghApavAde ghaji saMhAraH, avahAraH / uNAdau " kuzika-hRdika0" (u0 45) iti ike nipAtanAd hRdiko yAdavaH / "druhRvRhi0" (u0194) itINe hariNaH / "dRzyA0" (u0 210) iti ite haritaH / "gayahRdayA." (u0 370) iti aye nipAtanAd hRdayam / " hiraNya0" ( u0 380) iti anye nipAtanAd hiraNyam / " svarebhya i." ( u0 606) hariH / " nIvIprahRbhyo Dit" ( u0 616) prahiH kUpaH / "kaha0" (u0 772) iti eNau hareNurgandhadravyam / " husRruhi0" ( u0 887) iti iti harita dik / " hujanibhyAmiman" (u0 917) harimA mRtyuH / "sahabhR0" ( u0 918) iti Imani harImA vAyuH // ..' 886 bhuMga bharaNe' / bharate, bharati / anusvArecAnneT , bhartA, bhartum / tIrthasya bhartA tIrthabhartA, "karmajA tRcA ca" 31183 iti pratiSiddho'pi yAjakAditvAt SaSThIsamAsaH / "hanRtaH syasya " 4 / 4 / 49 itITi bhariSyate, bhariSyati / sani "ivRdha." 4447 iti veTi bubhUpati, bibhariSati / bhRtaH, bhRtavAn / ghani bhAraH / bhara iti tu bhRmAterali / "bhRgo'saMjJAyAm " 5 / 1145 iti kyapi mRtyaH, saMjJAyAM tu "RvarNa0" 5 / 1117 iti dhyaNi bhAryoM nAma kSatriyaH / bhAryA vadhUH / "kukSyAtmodarAd bhagaH khiH" 5 / 1 / 90 kukSimbhariH, AtmambhariH, udarambhariH / "bhRvRji." 5 / 1 / 112 iti khe vizvaMbharA bhUH / vipi vidabhRt / "ajAteH zIle" 5 / 1 / 154 iti Nini mAlabhArI, atra "mAlepIke0 " 2 / 4 / 102 iti pUrvapadasya hasvaH / evam utpalamAlabhArI / uNAdau " dRprabhR0" ( u0 207) ityate bharataH / " avabhR0" (u0 229) iti kiti the avabhRtho yajJAntaH / " kRvabhR0 " (u0 528) kiti ze bhRzam / "bhRmRt0" (u0 716) ityuH, bharuH dezaH, samudrazca / "RtRzamRnA. dibhyo ge lazca" (u0 727) iti NiduH, bhAluH indraH / " haniyA0" (u0 733) iti kityau dvitde ca babhrunakulaH / bhRguH iti tu bhrasjeH " pazibhrasjeH sluka ca" (u0 731) iti kityau / "bhRANibhyAmij muravaNau ca" (u0 875) bhurika bhurijI bAhuH / " divyavi" ( u0 142 ) ityaTe bharaTaH uDupaH / "zAzi-zaMsika" ( u0 857) iti taH, bhartA patiH / TuDubhaMgaka poSaNe ca (2682) viti // 1 somayajJAnAM samAptau kriyamANaM snAnaM avabhRthazabdena ucyate, . (kSI. ta. pR. 129, tti0)|| Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrIhemacandraviracite [dhA0 887___ '887 dhuMga dhAraNe' / dharate dhrti| anusvArevAnneT , dhartA, dhatum / " AyudhAdibhyo0" 5 / 1 / 94 ityaci vajradharaH, cakradharaH / daNDAdestu "karmaNo'Na" 5 / 1 / 72 ityaNi daNDadhAraH, sUtradhAraH / dhRG avidhaMsane (11602 ) dharate / " ,t sthAne" (5 / 153) dhriyate / curAderAkRtigaNatvAt dhArayati // 888 DukaMga karaNe' / " kRgatanAderuH" 3 / 4 / 83 kurute, karoti / phalavatkartayapi "parAno: kRgaH" 33 / 101 iti parasmaipade parAkaroti, anukaroti / tanAdiSu pATham akRtvA asya pAThaH " tanbhyo vA0" 4 / 3 / 68 iti sico lugvikalpAbhAvArthaH, tena akRta, akRthAH ityatra "dhuhasvAt0" 4 / 3 / 70 iti nityameva sijaluk bhavati, zavarthazca; tena karate, karati ityatra "kataiyanadyaH0" 3471 iti zavapi bhavati / cakre, cakAra / anusvArenvAnneT , kartA, kartum / DvicAt trima, kRtrimam / "gandhanA0" 3 / 3 / 76 ityAtmanepade utkurute / " adheH prasahane" 3377 adhikurute / "veH kRgaH0" 3 / 3 / 85 ityAtmanepade koSTA vikurute svarAn , vikRrvate saindhavAH / Nau "mithyAkago0" 3393 ityAtmanepade padaM mithyA kArayate, svarAdidoSaduSTamasakRt uccArayati ityarthaH / " kRgo yi ca" 4 / 2 / 88 ityulope kuryAt , kurvaH, kurmaH / eSu " kuruccharaH" 2 / 1 / 66 iti pratiSedhAt " vAde0". 2 / 1 / 63 iti dIrghA na bhavati / " hanRtaH0" 4 / 4 / 49 itITi kariSyate, kariSyati / " skrasRvR0" 4481 itITi saMcaskariva, saMcaskarima / atra "saMpare:0" 4 / 4 / 91 iti ssaT , " skacchRto0 " 4 / 3 / 8 iti guNazca / " upAd bhUSA0 " 4 / 4 / 92 iti ssaTi edhodakasyopaskurute, atra " kRgaH pratiyatne" 2 / 2 / 12 iti karmaNo vA karmatve " zeSe " 2 / 281 iti SaSThI / "hukrornavA" 2 / 2 / 8 iti aNikartuH go vA 2. atredamavadheyam-prAyeNa sarva eSa prAcInA deva-pAlya kIrti-hemacandra-dazapAdhuNAdivRttikArAdayaH kRzaM bhvAdau paThanti / asya bhvAdisthasyaiva prayogA: pAli-prAkRtabhASayo rupalabhyante / hindI bhASAyAmapi karatA hai' iti asyaivA'pabhraMza na tu krote:| etena kRto bhvAdiSvavigIta eva pAThaH / sAyaNena upo Su zaNuhi' (R0 1811) mantravyAkhyAne dhAtuvRttau (pRSTha 163) cAsya mahatA prapaJcena bhvAditvaM nirAkRtam / ye ca tatra hetavo nirdiSTAste sarve hetvAbhAsA eva / bhaTTojidIkSitAdayaH sAyaNamevAnuyayuH / vastutaH kRto bhvAdAveva pAThaH, na tu tanAdau / ata eva pANininA 'tanAdikRbhyaH uH' ( 79) satre tanAdibhyaH pRthaka kUtraH pAThaH kRtaH / sati tanAdau, kRJaH pRthaka pAThoDanucita eva / kadAciduttarakAlInairayaM tanAdiSu prakSiptaH syAt / tanAdikRbhyaH uH| iti sUtrasthamahAbhASyAccaitatpratIyate yatpataJjaleH prAgevAsya dhAtoH tanAdiSu prakSepo babhUva / (kSI. ta. Ti. pR. 130) / Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 887.] dhAtupArAyaNe bhvAdayaH (1) karmatve karoti kaTaM caitraH, kArayati kaTaM caitraM caitreNa vA maitraH / " kRgo navA " 3 / 1 / 10 iti vA gati saMjJAyAM " tiraso vA" 2 / 3 / 2 iti vA rasya satve tiraskRtya, tiraHkRtya / pakSe gatitvAbhAve " gatikva0" 31142 iti samAsAbhAvAd yavabhAve tiraH kRtvA / "karmaNo'Na" 5 / 1172 ityaNi payaskAraH, atra " ataH kakami0" 2 / 3 / 5 iti rasya satvam / "satyAgadA0" 312 / 112 iti me satyaGkAraH / "kRvRSi0 " 5 / 1 / 42 iti vA kyapi kRtyam / pakSe dhyaNi kAryam / "zakavastambAd" 5 / 1 / 100 iti i., zakRtakarivatsaH, stambakarivrIhiH / "kiMyattabahoraH" 5 / 1 / 101 kiMkaraH, kiMkarA, jAtiridAnIm / kiMkarIti tu " hetutacchIlA." 5 / 1 / 103 iti Te rUpam , yathA vidyA yshskrii| "saMkhyAhardivA0", 5 / 1 / 102 iti Te saMkhyAkaraH, ekakaraH ityAdi / "bhRtau karmaNaH" 5 / 1 / 104 karmakaraH, karmakarI / "kSema-priya-madra-bhadrAt khA'N " 5 / 1 / 105 kSemaGkaraH, kSemakAraH / "megharti-bhayAbhayAt khaH" 5 / 1 / 106 meghaGkaraH / "kRgaH khanaT karaNe" 5 / 1 / 129 nanaGkaraNa dyatam / "kRgaH supuNyapApa0" 5 / 1 / 162 iti bhUte vivapi sukRt / "saharAja0" 5 / 1 / 167 iti bhUte kvanipi sahakRtvA, rAjakRtvA / "bhrAjyalam" 5 / 2 / 28 itISNau alaMkaraNazIlaH alaMkariSNuH, nirAkariSNuH / "kRgaH za ca vA", 5 / 3 / 100 kriyA, kyapi kRtyA / pakSe to kRtiH / bhidAdinipAtanAd aGi kArA guptiH / "kAraNam " 5 / 3 / 127 ityanaTi nipAtanAt karotIti kAraNam / "vyarthe kaLapyA0" 5 / 3 / 140 iti khali sukaTaMkagaNi vIraNAni / " anyathaivaM0 " 5 / 4 / 50 iti khNami anyathAkAraM bhuGkate / "yathAtathAdIryottare" 5 / 4 / 51 yathAkAramastu kiM tavAnena ? / " zApe vyApyAt " 5 / 4 / 52 cauraMkAramAkrozati / " svAdvarthAdadIrghAt" 5 / 4 / 53 svAduGkAraM bhungkte| "kago'vyayenAniSToktI kvANamau" 5 / 4 / 84 uccaiHkRtya, uccaiH kRtvA, unakAraM kathayati brAhmaNa ! kanyA tegarbhiNI / "tiryacApavarga" 5 / 4 / 85 tiryakkRtya, tiryak kRtvA, tiryakAraM gataH, samASya ityarthaH / " svAgatacvyarthe nAnAvinAdhArthena bhuvazca" 5 / 4 / 86 mukhataHkRtya, mukhataH kRtvA mukhataHkAraM gataH, eSu "tRtIyoktaM vA" 3 1150 iti vA samAsaH / sani kte cikIrSitam / "prajJAdi0" 7 / 2 / 165 aNi caikIrSitam / "kRmvastibhyAM0" 7 / 2 / 126 iti cvau ghaTIkaroti mRdam / " arumana0 " 7 / 2 / 127 iti so luki arUkaroti / "tIyazamba0" 7 / 2 / 1356 iti DAci dvitIyAkaroti kSetram / " saMkhyAderguNAt" 7 / 2 / 136 dviguNA karoti kSetram / " avyaktAnukaraNA0 " 7 / 2 / 145 iti DAci, "DAcyAdau " // 2 // 149 iti Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 887pUrvasya to luki paTapaTA karoti / uNAdau " kazApAji0 " ( u0 1) ityuNi kAruH zilpI / "kRgo vA" ( u0 23) iti vA kiti ke kRkaH zirogrIvam , karka: zvetAzvaH / karakaH, karakA iti tu " dakana0 " ( u0 27 ) ityake rUpam / "kRgo dve ca " (u0 7) iti kid aH, cakram / " kukaDi0" (u0 321) ityambe karambo dadhyodano dadhisaktavazca / "kakale rambhaH" ( u0 336 ) karambho daghisaktavaH / karIra iti tu kirate: "kazrapa0 " ( u0 418) itIre / " RkRmR0" ( u0 475) ityAle karAlam uccam / " patikalUbhyo Nit " ( u0 479) kArAlaM lepadravyam / "kadhUtanyU0 " ( u0 440) iti kiti sare kRsaraH tilaurdanaH / "kRkuribhyAM pAsaH " ( u0 583) karSAsaH / "kRzakuTi0 " ( u0 619) iti vA gid i., kAriH zilpI, karihastI, viSNuzca / "RhasU0" (u0 638) ityaNau karaNiH sAdRzyam / "AGaH kRDha0" (u0 643) iti sanaH aNau AcikIrSaNiH vyavasAyaH / "kRbhUmyAM kina " (u0 690) iti mau kRmiH / krimiriti tu krameH "kramitami0 " (u0 613) iti ipratyaye upAntyetve ca / "jazasta." ( u0 705) iti Diti vau kRviH rudro rAjA ca / "kRDha0 " ( u0 772 ) ityeNau kareNuhamtI / "kRlAbhyAM ki " ( u0 780 ) ityatau kratuH / mani [ man ( u0 911) ] karma / karaNDa iti tu "jakata0 " ( u0 171 ) ityaNDe kirateH / evaM "kiroGko ro lazca vA" ( u0 62 ) karakaH, kalaGkaH / " kA Rta ura ca" (u0 734) inyuH, kuruH / kurorapatyamiti' " dunAdi0 " 6 / 1 / 118 iti jyaH - [ kauravyaH] / " kurorvA " 61 / 122 iti striyAM tallupi " uto'prANinazcA0" 2473 ityUGi kurUH / kuMgTu hiMsAyAm , [ 4 / 8] kRNute, kRNoti / ___ atha kAntaH // '889 hikI adhyakte zabde' / IdiccAt phalavatkartari " IgitaH" 3 / 3 / 95 ityAtmanepadam / aphalavati tu " zeSAt parasmai" 3 / 3 / 100 iti parasmaipadam / hikate, hikati, jihikke, jihika, hikitA, kte hikitam / "kteTo. " 53 / 106 ityaH, hikkA // 1 karIraH vaMzAdhaGakuraH, vRkSavizeSaH [loke kahara iti ] ghaTazca, (li. TI. pR. 133) / Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 892 ] dhAtupArAyaNe bhvAdayaH (1) atha cAntAstrayaH tatra Adyau seTau antyaH aniT // '890 aJcUgU gatau ca' / cakArAdavyakte zabde / gatipUjayorayaM parasmaipadiSu paThitaH sa cAsya pATho gatau phalavatkartaryapi parasmaipadArthaH, aJcate, aJcati / " aJconAyAm " 4 / 2 / 46 iti nasya luki acyate / "anAto." 4 / 1 / 69 iti pUrvasyAtve ne ca AnaJce, AnaJca, aJcitA, aJcitum / UditvAt ktvi veT , aktvA, azcitvA / atra " ktvA" 4 / 3 / 29 iti kittvAbhAvAnnasya lug nAsti / veTatvAt ktayo neT , aktaH, aktavAn / ayamacUg gatAvityeke; tanmate acate, acati, Ace, Aca, acitA, acitum / UditvAt ktvi veT , aktvA, acitvA / acug gatAvityanye, uditvAnne aJcate, aJcati, kye aJcyate, kte azcitaH / aJcU gatau ca [ 11105 ] azcati / anarcAyAM nasya luki acyate / arcAyAM nalopAbhAve aJcyate // __891 DuyAga yAzcAyAm ' / yAcate, yAcati, yayAce, yayAca / kte yAcitaH / RidatvAd De na hUsvaH, ayayAvat / vicAt trima yAcitrimam / vidayamityeke, tanmate'thau yAcathuH / kte seTtvAt dhyaNi katvAbhAve yAcyam / "mRgayecchA0" 5 / 3 / 101 iti nipAtanAnne yAzcA // _ '892 DupacI pAke' / pacate, pacati, pece, papAca, yaGi pApacyate / yaGlupi pApacIti, pApakti / anusvArecAnneTa , paktA, paktum / "vaizuSi0" 4 / 2 / 78 iti ktayostasya vatve pakvaH, pakvavAn / "kteniTa0" 4 / 1 / 111 iti casya katve dhyaNi pAkyaH / " vyApye ghurakelimakRSTapacyam " 5 / 1 / 4 kRSTe svayameva pacyante kRSTapacyA vrIhayaH / uNAdau " vihAvizA0" ( u0 354 ) iti kelime pacelimA mASAH / lihAditvAdaNopavAde aci zvapacaH / nyaGkvAdinipAtanAdaNi katve ca zvapAkaH, mAMsapAkaH / nyAditvAdeva karmakartaryaci vRddhAvudantatve ca dUrepAkuH, phalepAkuH / " mAMsasyAnaD" 3 / 2 / 141 ityalluki mAMspacanam , mAMsapacanam , mAMspAkaH, mAMsapAkaH / "parimANArtha0" 5 / 1 / 109 iti khe prasthaMpacaH, mitaMpacaH, nakhaMpacA yavAgUH / " udaH paci0 " 5 / 2 / 29 itISNau utpacanazIla: utpaciSNuH / vittvAt trimaki pAkena nivRttaM patrimam / "SitoGa" 5 / 3 / 107 pacyate'sAviti pacA / striyAM bhAve tu "gApA." 5 / 3 / 95 iti ktireva, paktiH / uNAdau " sthavira0 " ( u0 417) iti nipAtanAt kitIre piThiram // 1 tanmate mu0 nAsti // HHTHHTHA Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrIhemacandraviraSite [ dhA0 893atha jAntAzcatvAraH tatra Adyau seTau antyau tvaniTau // 893 rAjRg 894 dubhrAji dIptau' / rAjate, rAjati / " bhrama0 " 4 / 1 / 26 iti vA svarasya etve dvitvAbhAve ca reje, rAje, rejuH, rAjuH / rAjitA / RdicAd De ararAjat / vipi samrAT , virAT / uNAdau "zIbhI." ( u0 71) ityAnake rAjAnakaH / " dhAgrAji0" (u0 379) ityanye raajnyH| traTi rASTram / " ukSitakSya0" ( u0 900) ityani rAjA / ' 894 dubhrAji ' idicAd Atmanepade bhrAjate / "jubhrama0" 4 / 1 / 26 iti vA svarasya etve dvitvAbhAve ca bheje, babhrAje, bhrAjitA / gau De " bhrAjabhAsa" 4 / 2 / 36 iti vA hrasve avibhrajat , ababhrAjat / vicAdathuH, bhrAjathuH / TUvicameke necchanti / bhrAjeH Atmanepadino'pi punariha pAThaH rAjasAhacaryapradarzanArthaH, "tena " yajasRja0 " 221187 iti avAsyaiva grahaNAt Satve yaGlupi bAbhrASTi, pUrvasya tu dhAtogatve bAdhAkti, viccAyaM tenAsya bhrAjathuH, pUrvasya tu bhrAja iti rUpam / yadyevaM Satvameva vikalpyatAM kiM punaH pAThena ? satyam , asyAtmanepadAvyamicAropadazenadvArA anyeSAM yathA darzanamAtmanepadAnityatvajJApanArthaH punaH pAThaH, tena labhate, labhati, sevate, sevati, 'zrotAramupalabhati na prazaMsitAram', 'svAdhIne vibhave'pyaho ! narapati sevanti kiM mAninaH ?' ityAdayaH prayogAH sAdhava iti // . 895 bhajI sevAyAm ' / bhajate; bhajati / "tRtrapa0 " 4 / 1 / 25 ityetve dvitvA bhAve ca bheje, mejuH / yaGi bAmajyate, bAbhajIti, bAbhakti / anusvArettvAnneTa, bhaktA. bhaktum / " zliSa" 5 / 1 / 9 iti vA kartari kte vibhaktA bhrAtage riktham , pakSe karmaNi kte vibhaktaM dhanaM taiH / bhAve vibhaktaM taiH / "zakitaki0" 51 / 29 iti ye bhajyam / "bahulam" 5 / 1 / 2 iti dhyaNi bhAgyam / "bhajoviNa" 5 / 1 / 146 ardhabhAk / "yujabhuja" 5 / 2 / 50 iti dhinaNi bhajanazIlo bhAgI, pani bhAgaH / "gocara" 5 / 3 / 131 iti nipAtanAt karaNAdhArayoghajapavAde ghe bhagaH, kto bhaktiH // ... ... ' 896 rakhI rAgeM / " akaTUdhinozca0 " 4 / 2 / 50 iti nasya luki rajate, rajati / "kussirnyje".3|474 iti karmakartari vA zye parasmaipade ca rajati vastraM rajaka, rajyati vastraM svayameva * pakSe " eka dhAtau0 3 / 4 / 86 iti kye 1. vizeSArthinA dra.'Atmanepadamanityam'-nyA0 37 / / 2. pAThaH puna: iti mu0|| Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 121 899 ] dhAtupArAyaNe bhvAdayaH (1) Atmanepade ca rajyate vastraM svayameva / saMyogAntatvAd avitparokSAyA api " indhyasaMyogAta." 4 // 3 // 21 iti kivAbhAve nalopAbhAvAd rarao, rarakha / anusvArecAnneT , raktA, raktum / " Nau mRgaramaNe" 4 / 2 / 51 iti naluki "kagevanU0" 4 / 2 / 25 iti hrasve ca rajayati mRgaM vyAdhaH / mRgaramaNAdanyatra nalopAbhAve raJjayati naTaH / kecittu anyatrApi nalukamicchanti "rAjarSikalpo rajayati manuSyAn / " " nRtkhan0" 5 / 1165 ityakaTi rajakaH zilpI / " yujabhuja. " 5 / 2 / 50 iti ghinaNi raJjanazIlo raagii| "pani bhAvakaraNe " 4 / 2 / 52 iti naluki raJjanaM rAgaH / " vyaanAd ghaJ" 5 / 3 / 132 iti karaNe pani rAgaH / AdhAre pani raGgo nRttasthAnam / " RvarNa" 5 / 1 / 17 iti dhyaNi raGagyaH / uNAdau " pRSirabhi0 ".(30 208) iti kiti ate rajatam / " tudAdivRji0" (u0 273) iti kiti ane rajanam haridrA, mahArajanaM kusumbham / gaurAditvAd yAm rajanI / "rajeH kit" (u0 681) ityanau rajaniH rAtriH / "mithirajyuSi" ( u0 971 ) iti kityasi rajaH / rajIMca rAge [ 3 / 139] rajyate, rajyati // ___ atha TAntaH seT ca // ... '897 redRg paribhASaNayAcanayoH' / reTate, reTati, rireTe, rireTa, reTitA, reTitum / te reTitam / RditvAd De na isvaH, arireTat // ___ atha NAntaH seT // ___'898 veg gatijJAnacintAnizAmanavAditragrahaNeSu' / vAditrasya vAdyabhANDasya vAdanAya grahaNaM vAditragrahaNam / veNate, veNati, viveNe, viveNa, veNitA, veNitum / RdicAd Ga na hUsvaH, aviveNat / aci veNaH, Nake striyAm veNikA / uNAdo " iNurvizA0 " ( u0 182 ) iti Ne veNNA nAma ndii| vINeti tu " dhvIhvA0" ( u0 183 ) iti kiti Ne veteH / veNirityapi " kAvAvI." ( u0 634) iti NAvasyaiva // atha tAntaH seT // . 899 catega yAcane' / catate, catati, cete, cacAta, catitA, catitum / editvAd " vyaJjanAde0 " 4 / 3 / 47 iti vA vRddhaH " na vijAgR0" 4 / 3 / 49 iti pratiSedhe acatIt / kte catitam / uNAdau " kR-ga-zU" ( u0 441) 66 Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 899iti varaTi catvaram / " vAzyasi0 " ( u0 423) ityure caturaH / " caterura " (u0 948) catvAraH // atha thAntAstrayaH seTazca // -- 900 prog paryAptau' / paryAptiH pUrNatA / prothate, prothati, pupothe, puprotha. prothitA, prothitum / RditvAd De apuprothat / aci prothaH azvaghoNAdhaH priyazca yuvA / 'priyaM prothamanuvrajet ' // 901 mithuga medhAhiMsayoH' / methate, methati, mimithe, mimetha, methitA, methitum / kte mithitam / RditvAd De na hUsvaH, amimethat / kye mithyate / lihAyaci methaH / gaurAditvAd DyAm methI / ' methIbaddho'pi hi bhrAmyan ghAsanAsaM karoti gauH' [ subhASitAvalI, 2958 ] uNAdau "kilipili0" (u0 608) iti i., methiH khalamadhyasthUNA // '902 meg saMgame ca' / cakArAnmedhAhiMsayoH / methate, methati, mimethe, mimetha, methitA, methitum / kte methitam / RdivAd De na hrasvaH, amimethat / kye methyate / aci methaH / gaurAditvAd yAm methI // atha dAntAH SaT seTazca // . 903 cadega yAcane' / cadate, cadati, cede, cacAda, caditA, caditum / kte caditam / editvAd " vyaanAde0" 4 / 3 / 47 iti vA vRddheH "na vijAgR0" 4 / 3 / 49 iti pratiSedhe acadIt // 904 Ubundag nizAmane ' / nizAmanamAlocanam / bundate, bundati, kye budyate, bubunde, bubunda, bunditA, bunditum / RdicAd vA'Gi abudat , abundIt / aditvAt ktvi veT , buvA, bunditvA / veTvAt ktayoneMTa, bunnaH, bunnavAn / dhAnto'yamiti nandI, bundhate, bundhati, budhyate, abudhat , abundhIt , bubundhe, bubundha, bundhitA, bundhitum , buvA, bundhitvA, buddhaH, buddhavAn / ayam UcedRg ityeke / _ '905 Niga 906 Nega kutsaasnikrssyoH'| "pAThe0" // 397 iti natve nedate, nedati / NopadezatvAd " adurupasargA0 // 2 // 377 iti Natve 1. " prathU, pRtha, pRtR vyAptau " iti kAzakRtsnaH (kA0 dhA0 pR0 111 ) / / 2. ghoNA azvanAsikA // Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 912 ] dhAtupArAyaNe bhvAdayaH (1) 123 praNedate, praNedati / nidyate, ninide, nineda, neditA, neditum / RditvAd De aninedat // ___ '906 Nega' / "pAThe0 " 2 / 3 / 97 iti natve nedate, nedati, nedyate / NopadezatvAd " adurupasargA" 2 / 3 / 77 iti Natve praNedate, praNedati, ninede, nineda, neditA / kte neditam / RditvAd De aninedat // '907 miga 908 meg medhAsiyoH' / medate, medati, midyate, mimide, mimeda, meditA, kte miditaH / RdivAd De amimedat / / '908 meg' / medate, medati, medyate, mimide, mimeda, meditA, kte meditaH / RditvAd De amimedat / jimidAG snehane [12944] medate / jimidAca snehane [ 3 / 37] medyati / miduN snehane [ 9 / 90 ] mindayati // . atha dhAntAzcatvAraH seTazca // 909 medhRg saMgame c'| cakArAnmedhAhiMsayoH / medhate, medhati, medhyate, mimidhe, mimedha, medhitA, kte medhitaH / RditvAd De amimedhat / "kteTo" 5 / 3 / 106 ityaH, medhA / ghyaNi medhyam / "karmaNo'N " 5 / 1172 ityaNi azvamedhaH / "ajAteH0" 5 / 1 / 154 iti Nini gRhmedhii| uNAdau "padipaThi." (u0 607 ) iti i., medhiH // ___"910 zRdhUm 911 mRdhUg unde' / undaH kledanam / zRdhU tAlavyAdiH, zardhate, zardhati, zabhRdhe, zazardha, zardhitA / UditvAt ktvi veTa , zRddhavA, zardhicA / veTtvAt ktayoneMTa , zRddhaH, zRddhavAn / zRdhUG zabdakutsAyAm [1958 ] zardhate // ___ +911 mRdhUg' / mardhate, mardhati, mamRdhe, mamardha, mardhitA / aditvAt ktvi veT, mRdbhavA, mardhitvA, veTatvAt ktayoneMTa , mRddhaH, mRddhavAn / "nAmyupAntya." 5 / 1 / 54 iti ke mRdhaM raNaH // . 912 budhRg bodhane ' / bodhate, bodhati, bubudhe, bubodha, bodhitA / Rdi cAd vA'Gi abudhat , abodhIt / Atmanepade tu aGo'satve abodhiSTa, kte budhitaH / naaymRdidityeke| budha avagamane [11968] jvalAdiH, bodhti| " vA jvalAdi0" / / 5 / 162 iti Ne bodhaH / " nAmyupAntya0" 5 / 1 / 54 iti ke budhaH / budhiMc Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 912jJAne [ // 119 ] budhyate / avivakSitakarmatvena " gatyarthA0" 5 / 1 / 11 iti kartari kte buddhaH // . atha nAntAstrayaH seTazca // 913 khanUga avadAraNe' / khanate, khanati / "gamahana0 " 4 / 2 / 44 ityalluki cakhane, cakhnuH, khanitA / UdicAt ktvi veTa , khAtvA, atra "AH khani0" 4 / 2 / 60 iti Atvam ; khanitvA / "ye navA" 4 2062 iti vA''tve khAyate, khanyate / yaDi cAkhAyate cakanyate / yaGlupi caTanIti, caGkhanti / veTatvAt ktayorneT , khAtaH, khAtavAn / "kheya0" 5 / 1 / 38 iti kyapi nipAtanAt kheyam / " nRtkhan" 5 / 1165 iti akaTi khanakaH, khanakI / "kvacit" 5 / 1 / 171 iti De khanyate kham , parikhAtA parikhA / "lUdhUsU0" 5 / 287 itI khananti tena khanitram / "khano DaDarekekavakaghaM ca" 5 / 3 / 137 AkhaH, AkharaH, AkhanikaH, AkhanikavakaH, AkhanaH, AkhAnaH / uNAdau "samRkhanyU0" ( u0 449) iti kiti traTi khAtraM caurakRtaM chidram / "kR"kuTi0 " (u0 619) iti vA NidiH, khAniH khanizca AkaraH / " parAbhyAm0" (u0 742) iti Dityo AkhuH // * 914 dAnI avakhaNDane' / Arjave " zAndAn0 " 347 iti sani pUrvasyeto dIrghatve ca dIdAMsate, dIdAMsati / arthAntare tu sano'bhAve pratyayAntagaNyapi bhavanti / ..915 zAnI tejane' / nizAne "zAndAn0" 3 / 4 / 7 iti sani pUrvasyeto dIrghatve ca zIzAMsate, zIzAMsati zastram / arthAntare tu sano'bhAve pratyayAntarANyapi // atha pAnto'niTa ca // 916 zapI Akroze' / Akrozo viruddhAnudhyAnam / zapate, zapati / anekArthatvAdupalambhane'pi, "zapa upalambhane " 3 / 3 / 35 ityAtmanepade caitrAya zapate, atra " zlAghahanusthA0 " 2 / 2 / 60 iti caturthI / zepe, zazApa ripum / yaDi zAzapyate / yaGlupi zAsapIti, zAsapti / anusvArecAneTa, zaptA, zaptum / " zakitaki0" 5 / 1 / 29 iti dhyaNApavAde ye zapyaH / ghani zApaH / uNAdau " bhRzIzapi0" ( u0 232 ) iti athe zapathaH / " zAzapi0 " ( u0 237 ) Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 919 ] dhAtupArAyaNe bhvAdayaH (1) 125 iti de zabdaH / zabala iti tu "zameva ca vA" (u0 470 ) ityale shaamyteH| zapIMca Akroze [ 3 / 140 ] zapyate, zapyati / atha yAntau seTau ca // 917 cAyaga puujaanishaamnyoH'| cAyate, cAyati, cacAye, cacAya / RdicAd na isvaH, acacAyat / caayitaa| "cAyaH, kIH" 431186 yaGi cekIyate / "apAJcAyazciH ktau" 4 / 2 / 66 apacitiH / "apacitaH" 4 / 477 iti kte vA nipAtanAd apacitaH apacAyitaH / uNAdau " cAyaH keka ca" ( u0 366 ) ityaye kekayo rAjA / " cAyaH ke ca" (u0 778) iti tuni ketuH / "cAye? hasvazca vA" (u0 957) ityasi caNazcANazcAnnam / pAhulakANNatvam / NatvaM necchantyeke // * 9.18 vyayI gatau' / vyayate, vyayati, vavyaye, vavyAya / "vyaanAde0" 4 / 3 / 47 iti vA vRddheH "na vijAgR0" 4 / 3 / 49 iti pratiSedhAd avyayIt , vyayitA / Nau vyAyayati / aci vyayaH / vyayaNa vittasamutsarge [9 / 332] adantaH, vyayayati // atha lAntaH seT ca // * 919 alI bhUSaNaparyAptivAraNeSu' / alate, alati, Ale, Ala / sani aliliSate, aliliSati / aci alam , "niSedhe'laMkhalvo:0" 5444 iti nirdezAnmAntatvaM nipAtyate'vyayazcAyam / "bhUSAdara0 " 33144 iti bhUSAyA~ gatitve alaMkRtya kanyAmupayacchate, atra "gatikva0 " 31142 iti samAse ktvo yam / paryAptI alaM mallo mallAya, atra " zaktArtha " 2268 iti caturthI / vAraNe alaM kRtvA, atra " niSedhelaM. " 54 / 44 iti ktvA / uNAdau "niSkaturuSko" (u0 26) iti ke nipAtanAd alarkaH unmattaH zvA / " dRkanR0" (u0 27) ityake alakaM cUrNakuntalaH, alakA purI / "krIkalyali0" (u0 38) itIke alikaM lalATam / " syamikaSi0 " ( u0 46) itIke alIkaM mithyA, alIkA paNyastrI; vyalIkamaparAdhaH, vyalIkA lajjA / " kalyali0" (u0 246) itIndaki alindo dvArAgrasthUNA / " zalyalerucAtaH" ( u0 319 ) iti ve ulvaM kalalam / 1. zameva iti mu0 // Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 919" kRzakuTi0 " ( u0 619 ) iti vA NidiH, AliH sakhI, alibhramaraH / alakta iti tu araktazabdasya latve / parasmaipadinam enam anye manyante / / atha vAntau seTau ca // ___ . 920 dhAvaga gatizaddhayoH / / dhAvate, dhAvati, dadhAve, dadhAva, dhAvitA / UditvAt ktvi veT , dhautvA, atra " anunAsike ca0 " 4 / 1 / 108 iti vasya aTi " UTA" 112 / 13 ityautvam , pakSe dhAvitvA / veTtvAt ktayorneT , dhautaH, dhautavAn pAdau / kathaM dhAvitaH, dhAvitavAn ? satyapi veTtve gatau ktayoriTpratiSedhasyAnityatvAt / Nake dhAvakaH / mani " anunAsike ca0 " 4 / 1 / 108 ityUTi sudhomA / vani " voH0" 4 / 4 / 121 iti vasya luki sudhAvA, vici sudhAH / kvipyUTi sudhauH / ktau dhautiH / kte'niTtvAt "kteTo0" 5 / 3 / 106 iti apratyayo nAsti // __921 cIvRg jhapIvat' / jhaSI AdAnasaMvaraNayorvakSyate tadvad ayamapi AdAnasaMvaraNayorityarthaH / cIvate, cIvati, cicIve, cicIva, cIvitA, RdicAd he acicIvat / anRdidayam ityeke, tanmate De hrasve acIcivat / uNAdau "jaThara0" ( u0 403) iti nipAtanAdare cIvaraM munivAsaH, cinotervA varaTi dIrgha ca // atha zAntaH seT ca // '922 dAga dAne' / dAzate, dAzati, dadAze, dadAza, dAzitA / RdicAd ke adadAzat / " dAzvat-sAhvat0 " 4 / 1 / 15 iti nipAtanAt phalavakartaryapi kvasau dvitveTorabhAve dAzvAn / ghani dAzate'smai dAzaH / puro dAsyate puroDAzaH / duHkhena dAzyate dUDAzaH / pRSodarAditvAt sAdhU // ... atha SAntA nava tviSIMvarjAH seTazca // '923 jhaSI AdAnasaMvaraNayoH' / jhapate, jhapati, jajhaSe, jajhASa, jhpitaa| kte jhaSitam / aci jhssH| jhaSa hiMsAyAm [11510 ] jhaSati / 1. alaktaka iti tu araktaka0 pa0 pratau // 2. zuddhau iti kSIrasvAmI [kSI. ta. pR. 87 ] // 3. "nImikutucerdIrghazca" (70 443) iti sUtreNa varaTi // 4. dAya dAne iti kauzikaH (kSI. ta. pR. 127 ) // Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 127 930 ] dhAtupArAyaNe bhvAdayaH - '924 bheSag bhaye' / bheSate, bheSati, vibheSe, vibheSa, bheSitA / RdicAd De na hasvaH, avibheSat / Nau bheSayati // '925 bhraSag calane ca' / cakArAd bhaye / zreSate, bhraSati, vibhreSe, vidveSa, breSitA / RdiccAd Ga na isvaH, avibhreSat / Nau bhraSayati / ghaji zreSaH / / 926 papI bAdhanasparzanayoH' / sparzanaM granthanam / paSate, papati, peSe, papASa, paSitA / kte paSitam / ghani pASaH / uNAdau " papo Nit " (u0 192) ityANe pASANaH / ayaM spazItyeke / spazate, spazati / aci spazaH caraH / seyamubhayataH spAzA rajjuH / spAzazcAnyaH / paspaza upodghAtaH / paSaNa bandhane [ 9 / 187 ] pASayati / paSaNa anupasargo'dantaH [ 9 / 352 ] paSayati // 927 lapI kAntau' / kAntiricchA / " bhrAsamlAsa." 3 / 4 / 73 iti vA zye abhilapyate, abhilaSyati, abhilaSate, abhilaSati, lekhe, lalASa, laSitA / " laSapata0" 5 / 2 / 41 ityukaNi abhilASukaH / "bhUSAkrodhArtha" 5 / 2 / 42 ityane abhilaSaNaH / " vyapAme" 5 / 2 / 60 iti ghinaNi vilASI, apalApI, abhilASI / ghani abhilASaH / uNAdau " laSeH za ca" ( u0 289) ityune lazunaM kanda vizeSaH // 928 caSI bhakSaNe' / caSate, capati, ceSe, cacApa, caSitA / kte caSitam / ghaJi cApaH / uNAdau " dRkanR0 " ( u0 27 ) ityake caSakaM sarakaH / "RkRmR0 " ( u0 475 ) ityAle capAlo yUpavalayaH / capa hiMsAyAm [11519] capati // ____ +929 chapI hiMsAyAm , / chapate, chaSati, cacchaSe, cacchApa, chapitA, chaSitum / / '930 tviSIM dIptau' / tvaSate, tveSati, titviSe, titveSa / anusvArecAneTa , tveSTA, sveSTum / " haziTo0 " 3 / 4 / 55 iti saki atvikSata / "krutsaMpadA0" 5 / 3 / 114 iti vipi viTa / uNAdau " tvaSTakSatR0" (u0 865) iti tRpratyaye nipAtanAt tvaSTA arkaH / avapUrvo dAnanirasanayozvetyeke / nirasanam apAkaraNam cakArAt dIptau; avatveSate, avatveSati, dadAti, nirasyati, dIpyate cetyarthaH // Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 AcAryazrIhemacandraviracite [dhA0 931 - "931 apI 932 asI gatyAdAnayozca' / cakArAdIptau / aSate, apati, Ale, ASa, apitA, apitvA // ___ atha sAntau seTau ca // '932 asI' / asate, asati, Ase, Asa / Asa ityasateH iti vAmanaH [ vAmana kAvyAlaGkAra, 5 / 2 / 29] / asitA / asak bhuvi [ 2 / 44 ] asti / asUca kSepaNe [ 378 ] asyati // ___ 933 dAsRg dAne' / dAsate, dAsati, dadAse, dadAsa, daasitaa| kte dAsitam / aci daasH| gaurAditvAd DyAm daasii| grahAditvANini udAsI / ghani uddAsaH / " Nau dAnta0" 4 / 4 / 74 iti kte vA nipAtanAd dastaH, dAsitaH // atha hAntau seTau ca // '934 mAga mAne' / mAnaM vartanama / mAhate. mAhati, mamAhe. mamAha, mAhitA / RdicAd na hUsvaH, amamAhat / aci mAhaH / striyAm mAhA gauH // * 935 guhauga sNvrnne'| "gohaH svare" 4 / 2 / 42 ityatve gRhate, gRhati, jugRhe, jugRha / auditvAd veT, goDhA, gRhitA / iDabhAvapakSe " haziTo." 3 / 4 / 55 iti saki " duhadiha0 " 4 / 3 / 74 iti vA talluki ca aghukSata, agUDha, agUhiSTa / parasmaipade tu sako lugabhAve aghukSat , agRhIt / " svare'taH " 4 / 3 / 75 iti sakaH alluki aghukSAtAm , aghukSanta / " svarasya pare0" 7 / 4 / 110 iti prAcaH parasminnapi vidhau kartavye svarAdezasya sthAnivacam iSyate, tenAtra allukaH parasmin antaH adAdeze sthAnitvAd " anato'nto0" 4 / 2 / 114 ityanna bhavati / veTtvAt ktayorneTa , gUDhaH gUDhavAn / " grahaguhazca0 " 4 / 4 / 59 iti sanIpratiSedhAt jughukSati / No De ajUguhat / ye tu hasvaM necchanti tanmate ajugRhat / "kRvRSi0" 5 / 1142 iti vA kyapi gRhyam ; pakSe dhyaNi gohyam / " nAmyupAntya" 5 / 1 / 54 iti ke guhaH / giryoSadhyoH midAditvAd aDi guhA; anyatra ktau gUDhiH / uNAdau "vidanagagana" (u0 275) ityane nipAtanAd gahanam / "tIvaradhIvara0" ( u0 444 ) iti varaTi nipAtanAd gahvaram // 1. sate asak iti mu0 // Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 938 ] dhAtupArAyaNe bhvAdayaH (1) 129 atha kSAntaH seT ca // '936 bhlakSI bhakSaNe' / lakSate, bhlakSati, bamlakSe, babhlakSa, mlakSitA, kte bhlakSitam / ghani bhlakSaH / ayaM bhakSItyanye, bhakSate, bhakSati, babhakSe, bamakSa / bhakSitum , kte bhakSitam // _ 'atha dyutAdayaH kRpauDpayantA Atmanepadino'pi varNakrameNa seTazca / pUrvAcAryAnuvartanena dhuteH pUrva pAThaH' // ___ +937 yuti dIptau' / idivAdAtmanepadam , dyotate, didyute / "dyuyodyatanyAm" 3 / 3 / 44 ityAtmanepadino'pi vikalpanAt pakSe "zeSAt parasmai" 3 / 3 / 100 iti parasmaipade " ludidyutAdi0" 3464 ityaDi adyutat ; pakSe vyadyotiSTa / Nau De "dyuteriH " 4 / 141 iti pUrvasyetve adidyutat / " iGito." 5 / 2 / 44 ityane dyotanazIlo dyotanaH / vipi vidyut / " didyuddat0" 5 / 2 / 83 iti kvipi nipAtanAd didyat Ayudham / "vau vyaanAdeH0." 4 / 3 / 25 iti kvAmano; kittve dyutitvA, dyotitvA, didyatipate, didyotiSate / uNAdau " dyaterAzca jaH " ( u0 991 ) iti isi jyotiH / svArtha ke jyotiSkAH sUryAdayaH / / 938 ruci abhiprItyAM ca ' / cakArAt dIptau / abhiprItiH abhilASaH / maitrAya rocate dadhi; atra " rucikRpyartha " 2 / 2 / 55 iti caturthI / dhutAditvAd aGi arucat , arociSTa / phalavakartari "IgitaH" 3395 ityAtmanepade " aNigi prANi0 " 3 / 3 / 107 iti parasmaipadena bAdhite " parimuhA0" 3394 iti punarvihite, parirocayate maitraM caitrAya / " rucyAvyathya0 " 5 / 116 iti kartari nipAtanAt kyapi rucyam / bhAve ghyaNi te seTatvAt katvAbhAve rocyam / kte rucitaH / " bhrAjyalaMkaga0" 5 / 2 / 28 iti iSNo rocanazIlo rociSNuH / " iGito0 " 5 / 2 / 44 ityane rocanaH / ghaji nyayAditvAt katve rokaH / " karaNAdhAre " 5 / 3 / 129 ityanaTi rovanI dRSat / NyantAd nandyAdyane rocanA varNajAtiH / uNAdau " yvasirasi0" ( u0 269) ityane rocanazcandraH / virocanaH sUryo dAnavazca / rocanA gopittam / " rukmagrISma0" (u0 346) iti me 1. plakSa iti durga: (kSI. ta. pR. 128 ) // 2. ruciklR iti mu0 // 3. kAtvAbhAve iti mu0 // 17 . Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 938nipAtanAd rukmam hiraNyam , rukmo varNaH, so'syA asti iti rukmiNI / " nAmyupAntyaH" ( u0 609) iti kiH, ruciH / matvarthe re ruciram / "rucyaci0 " ( u0 989) iti isi rociH, vasubhiH rocate vasurociH AdityaH // atha TAntAstrayaH // * 939 ghuTi parivartane' / ghoTate, jughuTe / dyutAdhaDi aghuTat , aghoTiSTa / pake ghoTakaH / " nAmyupAntya0 " 5 / 1 / 54 iti ke ghuTaH / svArthike ke ghuTikA gulphAsthi // ___ +940 ruTi 941 luTi 942 luThi pratIpAte' / Ayau dIptau ityanye / roTate, rulTe / dhutADi aruTat , aroTiSTa / " nAmyupAntya0" 51154 iti ke ruTaH / ThAnto'yamityanye // '941 luTi' / loTate, luluTe / dyutAyaDi aluTat , aloTiSTa / luTa viloTane [ 11190 ] loTati / luTac viloTane [ 3 / 34 ] luTyati // atha ThAntaH // 942 luThi' / loThate, luluThe / dyutAyaDi aluThat , 'aloThiSTa / luTha upaghAte [ 11220 ] loThati / luThat saMzleSaNe [ 55128 ] luThati / / atha tAntaH // - '943 zcitAG varNe' / GicAd Atmanepade zvetate, zizvite / dyutAdhaGi azvitat , azvetiSTa / AditvAt ktayorneTa, zvittaH, vittavAn / "navA bhAvArambhe" 4 / 4 / 72 zvetitamanena, vittamanena, azvittaH, prazvetitaH / ghani zvetaH / uNAdau " Rjyaji0" (u0 388 ) iti kiti re zvitraM kuSThabhedaH // . atha dAntAstrayaH // '944 jimidAG snehane' / snehanaM snehayogaH / medate, mimide / dyutAdyaGi amidat , amediSTa / jIcAd " jJAnecchA." 5 / 2 / 92 iti vartamAne ktaH, minnaH / atrAditvAd neT , minnavAn / "navA bhAvArambhe" 4 / 472 1. "zuSISi-bandhi0 " ( u0 416 ) iti kiti ire'pi ruciram bhavati / Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 947 ] dhAtu pArAyaNe bhvAdayaH (1) . 131. iti veTapratiSedhe minnamanena, meditamanena, praminnaH, prameditaH, atreTi " na DI0 " 4 / 3 / 27 iti kittvapratiSedhAd guNaH / lihAyaci medo mlecchaH / "bhalibhAsi0" 5 / 2 / 74 iti ghure medanazIlo meduraH / uNAdau "cimidi0" (u0 454) iti kiti tre mitram / "asa" (u0 952) iti asi medaH vasA / jimidAca snehane [3 / 37 ] medyati / miduN snehane [9 / 90] mindayati // __945 mikSvidAGa 946 mizvidAGa mocane c'| cakArAt snehane / zvedate, civide / dyutAdyaGi azvidat , azvediSTa / jIvAd vartamAne ktaH, viSNaH, atrAdicAnneT / " navA bhAvArambhe" 4 / 4 / 72 iti vedapratiSedhe zveditamanena, viSNamanena, prakSveditaH, praviNNaH, prakSveditavAn , prakSiNNavAn / eviTi " naDI0" 4 / 3 / 27 iti kittvapratiSedhAd " lagho0" 4 / 3 / 4 iti guNaH / DAnto'yamityeke / zveDaH viSaH, veDA ravaH / jizvidAca mocane ca [3338 ] kSvidyati // / '946 jishvidaang'| "pa: so0" 2398 iti satve svedate / " nAmyantasthA0 // 2 // 3 // 15 iti Satve sivide / dyutAdhaGi asvidat asvediSTa / jIvAt sati kte svinnaH, svinnavAn ; atrAditvAnnaTU / " navA bhAvArambhe" 4 / 4 / 72 veDabhAve svinnamanena, sveditamanena, prasvinaH, prasveditaH, atreTi " naDI0 " 4 / 3 / 27 iti kivAbhAvAd guNaH / "vo vyaJjanAdeH0" 4 / 3 / 25 iti ktvAsanorvA kilve sviditvA, sveditvA, sisvidiSate, sisvediSate, atra "NistorevA." 2 / 3 / 37 iti niyamAnna Satvam / "NistorevA0" 2 / 3 / 37 ityatra svidevarjanAd No sani SatvAbhAve sisvedayiSati / ghaji svedaH / vidAMca gAtraprakSaraNe [3 / 35 ] svidyati // atha bhAntAH paJca // 947 zubhi dIptau' / zobhate, zuzubhe / yatAyaGi azubhat , azobhiSTa / "nAmyupAntya0" 5 / 1 / 54 iti ke zubham / Nau nanyAdhane zobhanaH / "iDito." 5 / 2 / 44 ityane zobhanazIlaH zobhana: / bhidAdinipAtanAd aGi zobhA / uNAdau "Rjyaji0 " ( u0 388 ) iti kiti re zubhraH / zubhat zobhArthe [ 5 / 73 ] zumbhati; atra " mucAdi0 " 4 / 4 / 99 iti naH // 1. maJji' iti mu0 // 2. nividAG iti mu0 / nainaM dhAtuM paThati kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 101 // ) Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrI hemacandraviracite [ dhA0 948 - '948 kSubhi saMcalane' / saMcalanaM rUpAnyathAtvam / kSobhate, cukSume / dyutAyaDi akSubhat , akSobhiSTa / "kSubdhaviribdha0" 4 / 4 / 70 iti nipAtanAd iDabhAve kSubdho manthaH, kSubhito'nyaH / zubhaca saMcalane [356] kSubhyati / zubhaz saMcalane [ 8146 ] kSumnAti, kSumnAditvAd NatvAbhAvaH // 949 Nabhi 950 tubhi hiMsAyAm ' / " pAThe0" 2 / 3 / 97 iti natve nabhate / NopadezatvAt " adurupasargA0 " 2 / 377 iti Natve praNabhate / nebhe / dyutAdyaGi anabhat , anabhiSTa / uNAdau " as" ( u0 952 ) ityasi namaH / aNopadezo'yamityeke // '950 tubhi' / tobhate, tutume / dyutAdyaGi atubhat , atobhiSTa / nabhatubhac hiMsAyAm [ 3 / 57, 58] nabhyati, praNamyati, tubhyati / Nabha-tubhaz hiMsAyAm [8 / 47, 48 ] namnAti praNamnAti tumnAti // ____ '951 sambhRG vizvAse' / dantyAdiH / sambhate, sasrambhe / dyutAdyaDi asramat , asrambhiSTa / UditvAt ktvi veTU , sabdhvA sambhitvA / "kvA" 4 / 3 / 29 iti seTa: kittvAbhAvAt "no vyaanasyA0" 4 / 2 / 45 iti nalopAbhAva: / veTtvAt ktayorneT , visrabdhaH, visrabdhavAn / " vervica0 " 5 / 2 / 59 iti ghinaNi visrambhazIlo visrammI / ghaji visrambhaH / hAnto'yamiti kauzikaH, saMhate // atha zAntaH // '952 bhraMzuGa 953 srasaG avasraMsane ' / " ziDhe0 " 1 / 3 / 40 iti nasyAnusvAre bhraMzate, babhraMze / dyutAdyaGi abhrazat abhraMziSTa / UdicAt ktvi veT , bhraSTrA, bhraMzitvA / veTtvAt ktayoneMT , bhraSTaH / saMjJAyAM "kutsitA0" 73333 iti kapi bhraSTakaH, bhraSTavAn / yaGi " vaJcatraMsa0" 4 / 1 / 50 iti pUrvasyAnto nI banIbhrazyate / te aniTtvAt "kteTo" 5 / 3 / 106 ityapratyayAbhAve striyAM ktau bhraSTiH / ghani bhraMzaH / bhraMzUca adhaHpatane [ 3 / 62 ] bhrazyati // ___ atha sAntau // * 953 saMsUGa' / dantyAdiH / sraMsate, sasraMse / dyutAdyaGi asrasat asaMsiSTa / sani sisrasiSate / yaGi sanIsrasyate / yaGlupi sanIsraMsIti / 1. sisraSite iti mu0 // Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 955 ] dhAtupArAyaNe bhvAdayaH 133 aditvAt ktvi veT , srastvA, saMsitvA veTtvAt ktayorneT , srastaH, sastavAn / vipi ukhena ukhayA vA saMsate ukhAsat , atra " sNsdhvNs0|| 2 / 1 / 68 iti padAnte sasya daH, "ghanyupasarga0" 3 / 286 iti bAhulakAd dIrghaH / striyAM tau sastiH / saMmUGa pramAde [11844] "vazvayaMsa" 4 / 1 / 50 iti atra dhvaMsisahacaritasya saMgrahaNAt nyabhAve yaGi sAsrasyate / aGabhAve asNsisstt| " saMsadhvaMsa0 " 2 / 1 / 68 ityatra tu ubhayograhaNAt kvipi datve ukhAsat // * 954 dhvaMsUGa gatau ca ' / cakArAdavaTeMsane / dhvaMsate, dadhvaMse / dyutAyaGi adhasat , adhvaMsiSTa / yaGi " vaJcasaMsa0" 4 / 150 iti pUrvasya nI, danIdhvasyate / uditvAt vitva veTa, dhvastvA, caMsitvA / vedatvAt ktayorneTa, dhvastaH, dhvastavAn / striyAM ktau dhvastiH / ghani dhvaMsaH / vipi parNadhat // atha dyutAdyantargaNo vRtAdiH paJcakaH // - '955 vRtUGa vartane ' / vartanaM sthitiH / vartate, vavRte / dyutAdyaGi avRtat , avatiSTa / " vRdbhyaH " 3 / 3 / 45 iti syasanoviSaye vA''tmanepadam , AtmanepadAbhAve ca " na vRdbhyaH " 4 / 4 / 55 iti neTa, vartyati, vatiSyate; avaya't , avartiSyata / sani vivRtsati, vivatiSate / yaGi "RmatAm" 4 / 1 / 55 iti pUrvasya rI, varIvRtyate / Nau De " RvarNasya " 4 / 2 / 37 iti guNApavAde Rto vA Rtve avIvRtat avavartat / " vartervRttaM " 4 / 4 / 65 iti nipAtanAt te vRttastarkaH, granthAdanyatra vartitaM kuGkumam / uditvAt ktvi veTa, vRttvA, vartitvA / vedatvAt ktayorneT , vRttaH, vRttavAn / Nake vartakaH / striyAM " vo vartikA" / 4 / 110 iti vA itve vartikA vartakA vA zakuniH / vipi " gatikArakasya." 3 / 2 / 85 iti dIrgha nIvRt , upAvRt / striyAM to vRttiH / vRttirastyamyA vArtA / " vyaJjanAd" 5 / 3 / 132 ghani rathA asmin vartante sthAvartI grAmo girizca / "ghaJyupasargasya 0 " 3 / 2 / 86 iti bAhulakAd dIrghaH / " hastArthAd" 5 / 4 / 66 iti Nami hastavataM vartate / Nau hastavarta vartayati / uNAdau " dakana0" (u0 27) ityake vartakaH, vartikA, vartakA vA zakuniH / "mavAka-zyAmAka0" (u0 37) ityAke nipAtanAt vArtAkI zAkavizeSaH, tatphalaMm vArtAkam / vRntAkI uccabRhatI, tatphalaM 1. avasra sane eva iti kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 102) // 2. vArtAkI-etasyAH loke vRddharIMgaNI 'DolharI' iti prasiddhiH / (ni. ze. TI. pR0 195 ) // Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 955/vRntAkam / " vRtestikaH" ( u0 75) vartikA citrakaropakaraNam / "Rjyaji0" (u0 388) iti kiti re vRtraH / " vidivRtervA " (u0 610 ) iti vA kidiH, vRtiH kaNTakAvaraNam , nirvRtiH sukham , vartiH dIpadazA / "sadivRtya." ( u0 680) ityanau vartaniH panthAH / " man" ( u0 911) iti mani vartma / vRtUci varaNe [3 / 113 ] vRtyate / vRtaNa bhAsArthaH [ 9 / 217 ] vartayati / / atha dAntaH // * '956 syandauGa sravaNe' / syandate, sasyande / dyutAdyaGi asyadava , asyandiSTa / "nirabhyanozca0" 2 / 3 / 50 iti vA patve niHSyadante, niHsyandate, abhiSyandate, abhisyandate / "vRdbhyaH" 33 / 45 iti syasanorvAtmanepadam , tadabhAve ca "na vRdbhyaH" 4 / 4 / 55 iti neTa, syantsyati / Atmanepade tu audittvAd veT , syandisyate, syantsyate, sisyantsate, sisyandiSate, sisyantsyate / yaDi sAsyadyate / yaGlupi sAsyandIti, sAsyanti / ktvIDabhAve " skanda-syandaH" 4 / 3 / 30 iti kivAbhAve syanvA / iTi tu " ktvA " 4 / 3 / 29 iti kivAbhAve syanditvA / yapi prasyandha / tAdereva ktvaH kittvAbhAva ityeke, tanmate kilve naluki prasyadya / veTtvAt ktayorneT , syanaH, syantravAn / " syado jave" 4 / 2 / 53 iti pani nipAtanAd gosyadaH, azvasyadaH / javAdanyatra tailasyandaH, ghRtasyandaH / uNAdau " vasirasi0 " (u0 269) ityane syandanaH / "syandi-sRjibhyAM sindharajau ca" (u0 717) ityuH, sindhuH // , atha dhAntau . .957 vRdhU vRddhau' / vardhate vavRdhe / dyutAdyaGi avRdhat , avardhiSTa / " vRdbhyaH syasanoH" 33145 iti vAtmanepadam , tadabhAve "na vRdbhyaH " 4 / 4 / 55 iti ne., vaya'ti, vardhiSyate, vivRtsati, vivardhiSate / UditvAt ktvi veT , vRddhvA, vardhinvA, veTattvAt ktayorne, vRddhaH, vRddhavAn / tau tiki vA vRddhiH / Nau nanyAdhane vardhanaH, sukhavardhanaH / " bhrAjyalaMkaga" 5 / 2 / 28 iti iSNau vardhiSNuH / uNAdau " bhIvRdhi0" ( u0 387 ) iti re vardhaH / vRdhaNa bhAsArthaH [ 9 / 220 ] vardhayati // 1. vRtraH-dAnavaH balavAn ripuzca ( u. vi.)|| . .. 2. kaNTakazAkhAvaraNam ( u. vi.) // Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 960 ] dhAtupArAyaNe bhvAdayaH (1) '958 zRG zabdakutsAyAm ' / tAlavyAdiH / zabdakutsA pAyuzabdatvAt / zardhate, zazRdhe / dhutAbaGi azRdhat azardhiSTa / " vRdbhyaH syasanoH" 3 / 3 / 45 iti vAtmanepadAbhAve " na vRdbhyaH" 4 / 4 / 55 iti neT , zartyati, zardhiSyate, zizRtsati, zizardhiSate / uditvAt ktvi veTa , zuddhavA, zardhitvA / veTtvAt ktayoneMTa, zRddhaH, zuddhavAn / ghani zardhaH, zajahA mASAH / uNAdau " DInIvandhi0 " ( u0 325) iti Dimbe zimyA bIjakozI / " nRtigRdhi0 " ( u0 844 ) iti kidaH, zRdhaH zardhanaH // 959 kRpauGa sAmarthe ' / "Rra0 " 2 / 3 / 99 iti latve kalpate / latve caklRpe / dyutAya ki aklapat , akalpiSTa / " vRdbhyaH syasanoH" 33 / 45 iti " kapaH zvastanyAm " 3346 iti ca vAtmanepadAbhAve " na vRdbhyaH" 4 / 4 / 55 iti neT / Atmanepade tu auditvAt veT , kalpsyati, kalpiSyate, kalpsyate, ciklRpsati, cikalpiSate, ciklRpsate, kalptAsi, kalpitAse, kalptAse, kalptum , kalpitum / veTtvAt ktayorneTa , klaptaH, klRptavAn / Nau kalpayati / " RdupAntyA0" 5 / 1141 iti atra kRpivarjanAt " zaki-taki0" 5 / 1 / 29 iti ye kalpyam / jau aci kalpa: / yaDi calIklRpyate / Nau kte avakalpitaH / " vyajanAd" 5 / 3 / 132 ityAdhAre ghaji klRpyante yasmin prANinAM bhogopabhogA vRddhihAnibhyAmiti kalpaH kAlavizeSaH utspinnyvsrpinniismudaayH| uNAdau " takRkRpi0" ( u0 151 ) iti kITe kRpITaM hiraNyaM jalaM ca / kRpaNa avakalkane [9 / 179 ] kalpayati / kRpaNa daurbalye [ 9 / 323 ] adantaH, kRpayati // 'vRt' / vartanam vRt , dyutAdiH 23 vRtAdiH 5 cAntargaNau vartitau samAptI ityarthaH / vRdheH kvipi vRt , vardhitau pUrNI ityeke // . atha jvalAdayo yajAdeH prAk Sad-zaba~-kruzaM-ruha-rabhiM varjA: seTazca varNakrameNa nirdizyante / tatrApi pUrvAcAryAnurodhena pUrvam // 960 jvala dIptau' / "zeSAt parasmai" 33100 iti parasmaipade jvalati, jajvAla, jvalitA / gau ghaTAditvAt isve prajvalayati / " jvalahvala." 4 / 2 / 32 ityanupasargasya vA hasve jvalayati jvAlayati, " vA jvalAdi0" 1. vRdbhya iti mu0 // 2. etasyA loke khejaDI iti prasiddhiH / (ni. ze. TI. 73 ) // 3. tulanA, (kSI. ta. pR. 104 ) // Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 960 5 / 1 / 62 iti Ne jvAlaH, jvAlA / pakSe aci jvalaH / "bhUSAkrodhArtha." 5 / 2 / 42 ityane jvalanazIlo jvalanaH / uNAdau "niSkaturuSko" (u0 26) iti ke nipAtanAd ulkA / "kaJcukAMzuka0 " ( u0 57) ityuke nipAtanAd ulmukam // atha cAntaH // * 961 kuca saMparcanakauTilyapratiSTambhavilekhaneSu' / saMparcanaM mizratA / pratiSTambho rodhanam / vilekhanaM karSaNam / kocati, cukoca, kocitA, saMkucitaH / Nau kte saMkocitaH / " vA jvalAdi0" 5 / 162 iti Ne kocaH / " nAmyupAntya. " 5 / 1154 iti ke kucaH / ghaji kte seTvAt phatvAbhAve utkocaH, saMkocaH // .. atha tAntaH // - '962 patla 963 pathe gatau' / patati, papAta, petuH / tRdicAdaGi " zvayatya0" 4 / 3 / 103 iti paptAdeze apaptat / " nemAdA." 2 / 3 / 79 iti neNatve praNipatati, praNyapatat , aTo dhAtvAditvAt vyavadhAnAbhAvaH / sani " ivRdha0 " 4 / 4 / 47 iti veTa , aniTpakSe " ramalabha0" 4 / 1 / 21 iti svarasyetve dvitvAbhAve ca pitsati / iTi pipatiSati / yaGi " vaJcasaMsa0" , 4 / 1 / 50 iti pUrvasyAnto nI, panIpatyate / bhAvakarmaNoreva prAptasya dhyaNo " bhavyageya0" 5 / 17 iti kartari votpattI ApAtyaH, pakSe ApAtyamanena / " vA jvalAdi0" 5 / 1 / 62 iti Ne pAto rAhuH, pakSe aci pataH pakSI / ghani utpAtaH, nipAtaH / "veTo'pataH" 4 / 4 / 62 iti pato varjanAdipratiSedhAbhAve patitaH, patitavAn / " udaH paci0" 5 / 2 / 29 iti iSNau utpatanazIlaH utpatiSNuH / " laSapata0" 5 / 2 / 41 ityukaNi prapAtukaH / "bhUSAkrodhArtha0 " 5 / 2 / 42 ityane patanaH / " nIdAva0" 5 / 2 / 88 iti truTi pattram / " vizapata0 " 54 / 81 iti Nami gehAnuprapAtamAste / uNAdau "zalibali." ( u0 34) ityAke patAkA / " AGaH paNi" (u0 39) iti ike ApatikaH zyenaH / "patitami0" (u098) ityaGge pataGgaH pakSI / "vIpatipaTibhyastanaH" ( u0 292) pattanaM puravizeSaH / " vRganakSi0" ( u0 456 ) ityatre patatraM patram / "patikulUmyo Nit " ( u0 479 ) ityAle pAtAlam / " pateH salaH" ( u0 504 ) patsalaH prahAraH / "kamivami0" (u0 618) iti NidiH, saMpAtiH gRdhrarAjaH / "sAtmanAtmancha" (u0 916) Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 966 ] dhAtupArAyaNe bhvAdayaH (1) iti mani nipAtanAt Nau pApmA / pataNa gatau vA [9 / 312 ] adantaH, "zIzraddhA0" 5 / 2 / 37 ityAlau patayAluH // atha thAntAstrayaH seTazca // 963 pthe| pathati, papAtha, pathitA / edicAt " vyaJjanAde." 4 / 3 / 47 iti vA vRddhaH "na vijAgR0" 4349 iti pratiSedhe apathIt / " vA jvalAdi0" 5 / 1162 iti Ne pAthaH / pakSe aci pathaH / uNAdau " pathimanthibhyAm " ( u0 926) iti ini panthAH // . '964 kvathe niSpAke' / kvathati, cakvAtha, kvathitA / editvAt " vyaJjanAde0" 4 / 3 / 47 iti vA vRddhaH " na vijAgR0" 4 / 3 / 49 iti pratiSedhe akvathIt / " vA jvalA0" 5 / 1 / 62 iti Ne kvAthaH / aci kvathaH / patri kvAthaH / " ato'nekasvarAt " 7 / 2 / 6 iti matvarthIyeke kvAthikA yavAgUH // . 965 mathe viloDane' / mathati, mamAtha, mathitA / edicAt "vyaanAde." 4 / 3 / 47 iti vA vRddheH "na vijAgR0" 4 / 3 / 49 iti pratiSedhe amathIt / " vA jvalA0" 5 / 1162 iti Ne mAthaH; pakSe aci mathaH / " mathalapaH" 5 / 2 / 53 iti ghinaNi pramathanazIlaH pramAthI / ghani pramAthaH adhvaparimANam / uNAdau " vAzyasi0 " ( u0 423) ityure mathuga / manthA iti tu manAteH [" pathimanthibhyAm " ( u0 926 ) iti kiti inpratyaye ] // .. atha dAntau // '966 Sala vishrnngtyvsaadnessu'| vizaraNaM zaTanam , avasAdaH anutsAhaH / " zrauti0" 4 / 2 / 108 iti sIdAdeze sIdati / "paH so." 2 / 3 / 98 iti satve sasAda / " sado'prate:0" 2 / 3 / 44 iti Satve niSIdati, viSIdati, niSasAda, viSasAda / sani niSipatsati viSiSatsati, pratestu SatvAbhAve pratisIdati / " nAmyantasthA0 " 23 / 15 iti patve siSatsati / luditvAdaGi Asadat / anusvArevAnneTa , sannaH, sannavAn / " gRlupa0" 3 / 4 / 12 iti garvArtha yaGi sAsadyate / "vA jvalAdi0" 51162 iti Ne sAdaH, bAhulakAt sopa . 1. gathe viloDane iti kAzakRtsna: (kA. dhA. pR. 107 ) // Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 966sargAdapi Ne niSAdaH, viSAdaH / aci sadaH / vipi bhIruSThAnAditvAt Satve AdiSat , upasat , puSkarasat / saMpadAdikvipi upaniSat / pariSIdantyasyAm iti pariSat / grahAditvANini sAdI, niSAdI / " dATdhesi0" 5 / 2 / 36 iti rau sAdanazIla: sadaH / ghani sAdaH, niSAdaH, viSAdaH / striyAM "samaja0" 5 / 3 / 99 iti kyapi niSadyA / AdhAre "vyaJjanAd" 5 / 3 / 132 iti ghaji "ghaJyupasarga." 32286 iti dI prAsAdaH / uNAdau " huzAmA0" (30 451) iti tre sattraM yajJaH / "kRgR0 " ( u0 441 ) iti varaTi niSadvaraH paGkaH / " man" ( u0 911) iti mani sama / " kamivami0" ( u0 618) iti NidiH, sAdiH azvArohaH sArathizca / " as" ( u0 952 ) ityasi sadaH sabhA // '967 zalaM zAtane' / zAtanaM tanUkaraNam / "zadeH ziti" 3341 ityAtmanepade "zrauti0.". 4 / 2 / 108 iti zIyAdeze zIyate / zito'nyatra parasmaipade zazAda / anusvArecAnneTa ; zatsyati / ludicAdaGi azadada / gau " zadiragatau zAt " 4 / 2 / 23 puSpANi zAtayati / gatau tu gAH zAdayati / "vA jvalA" 5 / 1262 iti Ne zAdaH tRNapakauM / aci zadaH zaTitaH, kSatriyApazadaH, vizadaH / Nau " karaNAdhAre " 5 / 3 / 129 ityanaTi palAzazAtano daNDaH, palAzazAtanI yaSTiH / uNAdau " zaderUcca" ( u0 394 ) iti re zUdraH / " taGki-vaGki" ( u0 692) iti riH, zadriH vajraH / "janihani0 " (u0 809) iti rau tAdeze ca zatruH // atha dhAntaH // - '968 budha avagamane' / avagamanaM jJApanam / bodhati, bubodha, bodhitA / " vA jvalA" 5 / 1162 iti Ne bodhaH / pakSe " nAmyupAntya" 5 / 154 iti ke budhaH / Nau "gatibodhA0 " 2 / 2 / 5 ityaNikartuH karmatve bodhayati ziSyaM dharmam / " ajAteH0" 5 / 1 / 154 iti "NincAvazyakA0 " 5 / 4 36 iti vA Nini pratibodhI, gamyAditvAt vaya'ti sAdhuH / pani bodhaH / uNAdau " yuyuji0" ( u0 277 ) iti kiti Ane budhAna: AcAryaH / anusvAredayamityeke, tanmate abhautsIt , boddhA, rAjJAm buddhaH / budhiMca jJAne [.3 / 119 ] budhyate // Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 971 ] dhAtupArAyaNe bhvAdayaH (1) ____ atha mAntau // . '969 Tuvam ugiraNe' / ugiraNaM bhuktasyordhvagatiH / vamati, vAma / " anAdezAde0" 4 / 1 / 24 iti etvadvitvAbhAvayoH " na zazadadavA0 " 4 / 1 / 30 iti pratiSedhe " jabhrama" 4 / 1 / 26 iti vA pratiprasave vematuH, vavamatuH / " vA jvalA0 " 5 / 1162 iti Ne " mo'kami0" 4355 iti atra vamevajanAt vRddhipratiSedhAbhAve vAmaH, aci vamaH / vamitA / "amo'kamya0" 4 / 2 / 26 iti hasve Nau udvamayati / " jvalahvala0 " 4 / 2 / 32 ityanupasargasya vA hasve vamayati, vAmayati / Nau nandyAdyane vAmanaH / Nake vAmakaH, ghani vAmaH, aGgAditvAnmatvarthIye ne vAmanaH / "jINadRkSi0" 5 / 272' iti ini vamanazIlo vamI / vivAdathuH, vamathuH / UditvAt ktvi veTa, vAntvA, vamitvA / veTtvAt ktayoH nityamiDabhAve prApte " zvasajapa0 " 4 / 4 / 75 iti veTi vAntaH, vAntavAn , vamitaH, vamitavAn / uNAdau " kamivami0" (u0 618) iti NidiH, vAmiH strI / " ito0 " 2 / 4 / 32 iti vA GyAm vAmI azvA / nAyamUdidityanye // _ '970 bhrama calane' / " bhrAsamlAsa0 " 3 / 4 / 73 iti vA zye bhramyati, bhramati, babhrAma / " jubhrama0" 4 / 1 / 26 iti vaitye bhramuH, babhramuH / UditvAt ktvi veTa , bhrAntvA, bhramitvA / veTtvAt ktayorneT , bhrAntaH, bhrAntavAn / " vA jvalA0" 5 / 1 / 62 iti Ne jvalAdipAThavalAt "mo'kami0" 4 / 3 / 55 iti pratiSedhAbhAve " Niti " 4 / 3 / 50 iti vRddhau bhrAmaH / aci bhramaH / tRci bhramitA / uNAdau "RcchicaTi0" (u0 397) iti are bhramaraH / "tRbhramya" ( u0 611 ) iti i: bhRmazca, bhRmirvAyuH / bAhulakAd bhRmAdezAbhAve bhramiH bhramaH / "bhramigami0 " ( u0 843 ) iti DiduH, bhraH / bhramUca anavasthAne [ 391 ] bhrAmyati // ___ atha rAntaH // '971 kSara saMcalane' / sakarmakazcAyamakarmakazca / kSarati gauH, payo muzcatItyarthaH / kSarati jalaM sravatItyarthaH / cakSAra, kSaritA / "vA jvalA0" 51 / 62 ..' iti Ne kSAraH, gaurAditvAd yAm kSArI / Ne dhyaNi kRtaM kvacidityeke / aci kSaraH, akSaraH // Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 972 atha lAntAzcaturdaza // * 972 cala kampane' / calati, cacAla, calitA / " vA jvalA0" 5 / 1 / 62 iti Ne cAla: / aci calaH / "carAcara0" 431113 iti nipAtanAt calAcalaH / yaGlupi cAcalaH, caJcalaH / kampane ghaTAditvAt Nau hrasve calayati zAkhAm / anyatra cAlayati sUtram / "cAlazabdA0" 5 / 2 / 43 ityane calanazIla: calanaH / ghani cAlaH / calaN bhRtau [9 / 134 ] cAlayati / / ___ +973 jala ghAtye ' / ghAtyaM jaDatvam , ataiSNyam ityarthaH / jalati, jajAla / " vA jalA0" 5 / 1162 iti Ne jAlam / aci jalam , DalayoraikyaM jaDaH / vyavasthitavibhASatvAd minne'rthe pratyayau / ghaji jAlam / ghanantasyApi napuMsakatvaM lokAt / jalaNa apavAraNe [ 9 / 120 ] jAlayati // 974 Tala 975 Tvala vaiklvye'| viklava eva vaiklavyam / Talati, Tvalati, TaTAla, TaTvAla / " vA jvalA0" 5 / 1 / 62 iti Ne TAlaH, TvAlaH / aci TalaH, balaH / Talitum , Tvalitum // '976 SThala sthAne ' / "paH so." 2 / 3 / 98 iti satve sthalati, tasthAla, sthalitA / " vA balA" 5 / 1 / 62 iti Ne sthAlam / gaurAditvAd yAm sthAlI / aci sthalam / striyAM "bhAjagoNa" 2 / 4 / 30 iti GyAm sthalI akRtrimA, sthalA anyA / " vikuzami0 " 2 / 3 / 28 iti Satve viSThalam , kuSThalam , zamiSThalam / "kapergotre" 2 / 3 / 29 kapInAM sthalamiva sthalamasya kapiSThalaH / popadezatvAt " nAmyantasthA0 " 2 / 3 / 15 iti Satve tiSThAlayiSati / apopadezo'yamityanye // 977 hala vilekhane' / vilekhanaM karSaNam / halati, jahAla, halitA / "vA jvalA0 " 5 / 1 / 62 iti Ne hAlaH / hAlA surA / aci halam , halAhalam / uNAdau " padipaThi0 " ( u0 607) iti i., hali:, haDiH // 1. dhAnye iti kAzakRtsna: (kSI. ta. Ti. pR. 116 ) // 2. " calazabdA0" iti pATho laghuvRtyAdiSu bahuSu grantheSu // 3. vaiplavye iti kSIrasvAmI (kSI. ta. Ti. pR. 116) // 4. haDiH kASThayantravizeSaH (zabdakalpadruma bhA. 5) // Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 141 982 ] dhAtupArAyaNe bhvAdayaH (1) '978 Nala gandhe' / gandhaH ardanam / " pAThe0 " 2 / 3 / 97 iti natve nalati / NopadezatvAt " adurupasargA0 " 2377 iti Natve praNalati, pariNalati / nanAla, nalitA / " vA jvalA0" 5 / 1162 iti Ne nAlam , nAlA padmAdInAM vRntam , nAlI, nADI. praNAlam , praNAlI praNAlikA, praNADikA / aci nalam , nalaH, naDaH / " Ato0" 5 / 1 / 76 iti De naladaH / '979 bala prANanadhAnyAvarodhayoH' / prANanaM jIvanam , dhAnyam avarudhyate yatra iti dhAnyAvarodhaH kumUlaH / oSThayAdiH / balati, babAla / " anAdezAde." 4 / 1 / 24 iti etve dvitvAbhAve ca belatuH, beluH, balitA / " vA jvalA." 5 / 1 / 62 iti Ne bAlaH / striyAM " vayasyanantye" 2 / 4 / 21 iti uyapavAde ajAditvAd Api bAlA / aci bala:, balam / uNAdau "dRSabhR0" (u0 207) iti ate balataH kumUlaH / vali saMvaraNe [11807] dantyauSThayAdiH / valate, vavale / valaNa prANane ghaTAdizca ityeke, valayati // ___980 pula mhttve'| polati, pupola, politA / " vA jvalA." 5 / 1 / 62 iti Ne polaH; pakSe " nAmyupAntya" 5 / 1154 iti ke pulaH, pulam, vipulam / uNAdau " dhrudhUndi0" (u0 29) iti kityake pulako romAJcaH / " pApuli0 " ( u0 41 ) iti kiti ike pulikaH tucchadhAnyam / " kalyali." (u0 246 ) iti indaki pulindaH / " vRjituhi0" (u0 283) iti kiti ine pulinam / " nAmyupAntya0 " ( u0 609) iti kidiH, puliH / " agivili0" ( u0 660 ) ityastiki pulastiH / ayaM tudAdiH api ityeke, pulati / pulaNa samucchAye [ 9 / 122] polayati // 981 kula bandhusaMstyAnayoH' / saMstyAnaM saMghAtaH / kolati, cukola, kolitA / " vA jvalA." 5 / 1162 iti Ne kolaH sUkaraH, kolaM badaram / " nAmyupAntya0" 5 / 1 / 54 iti ke kulam , nakulaH / kakolamiti tu kaceH " piJchola." ( u0 495) ityole nipAtanAt / uNAdau " kulipili." (u0 476 ) iti kiti Ale kulAlaH // 982 pala 983 phala 984 zala gatau' / palati. papAla, palitA / " vA jvalA0" 5 / 1 / 62 iti Ne pAlaH / aci palaM mAMsam / karmaNo'Ni __1. 'vali saMvaraNe, valata: kuzUla: ' ityuNAdi vivaraNe // Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 982 gopAlaH / uNAdau " dRzyA0" (u0 210) iti ite palitaM pANDuH kezaH kezapAkazca / abhrAditvAd aH, palitamasyAsti palitaH / "mRdikandi." ( u0 465) iti ale palalaM tilakalkaH / " RkRmR0" ( u0 475) ityAle palAlam / "zamikami0" ( u0 499 ) iti bale palvalam akhAtasaraH / palaNa rakSaNe [9 / 132] pAlayati // 983 phala' / phalati, paphAla / "tRtrapaphala0" 4 / 1 / 25 ityetve dvitvAbhAve ca phelatuH, pheluH / phalitA, phaliSyati / " vA jvalA0" 5 / 1162 iti Ne phAlaH kuzikaH / phAlA iva taNDulAH / aci phalam // 984 zala' / zalati, zazAla, zalitA / "vA jvalA0." 5 / 1162 iti Ne zAlaH, zAlA / aci zalaM zvAvidroma / uNAdau " mINazali." (u0 21) iti ke zalkaH zaraNam / "zalibali." (u0 34) ityAke zalAkA / "zalyaNeNit " (u0 59) iti Uke zAlUkaM kumudAdikandaH / " zalyaleruccAtaH" ( u0 319) iti ve zulvam / "kRzagR0" ( u0 329) ityabhe zalabhaH / "sthA-chA--mA0" (u0 357) iti ye zalyam / yAvAditvAt ke zalyakaH / " mRdi-kandi0" ( u0 465) ityale zalalaM zvAvitsUcI / "kami-vami0" ( u0 618) iti NidiH, zAliH / " mAzAli." ( u0 703) iti NyantAd malau zAlmaliH / phalizalyoH pUrvamadhItayoH apIha pATho jvalAdikAryArthaH zaleH parasmaipadArthazca / / * 985 hula hiMsAsaMvaraNayozca / cakArAd. gatau / holati, juhola, holitA / "vA jvalA" 5 / 1162 iti Ne holaH, pakSe " nAmyupAntya" 51154 iti ke hulaH, huDaH / uNAdau "pR-kA-hRSi0" ( u0 729) iti kiduH, huDuH meSaH // atha zAntaH // '986 kruza AhvAnarodanayoH' / krozati, cukroza / " haziTo0 " 3 / 4 / 55 iti saki akSat / anusvAreccAnneTa , kroSTA, AkroSTA / " vA jvalA." 1. zulbam tAmram ityuNAdi vivaraNe // 2. ayaM gatau eva iti kSIrasvAmI (kSo. ta. pR. 117 ) // Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 143 988 ] dhAtupArAyaNe bhvAdayaH (1) 5 / 1162 iti Ne krozaH / bAhulakAt sopasargAdapi ge utkrozaH kuraH, pakSe " nAmyupAntya" 5 / 1 / 54 iti ke kruzaH / " upasargAd devR0" 5 / 2 / 69 iti Nake AkrozanazIlaH AkrozakaH / ghami AkrozaH / kruzyate. ucyate adhvaparimANaM yasmAt krozaH / Nake utkrozakaH / uNAdau " kR-si-kamya0" (u0 773) iti tuni kroSTunA / "R-zI-kruzi0" ( u0 906) iti kvanipi kruzvA zivA // . atha sAntaH // / '987 kasa gatau / kasati, utkasati, vikasati, cakAsa, kasitA / " vA jvalA0 " 5 / 1 / 62 iti Ne kAsaH / aci kasaH / yaGi " vaJcasaMsa0 " 4 / 1 / 50 iti pUrvasyAnto nI canIkasyate / yaGalupi canIkasIti / "sthezabhAsa." 5 / 2 / 81 iti vare vikasanazIlo vikasvaraH / uNAdau "saMvibhyAma0" (u0 52) ityuke saMkasatyasmAt saMkasukaH asthiraH, bhImAditvAdapAdAne sAdhuH / vikasukaH guNavAdI / "kasipadya0 " ( u0 835 ) iti NidUH, kAsaH zaktyAyudham // .. atha hAntaH // . 1988 ruhaM jnmni'| bIjajanmani ityanye / bIjajanmA'GkurotpattiH / rohati, ruroha / anusvArecAnneTa, seDhA / " haziTo" 3455 iti saki arukSat / Nau " ruhaH paH" 4 / 2 / 14 iti vA pAdeze ropayati, rohayati / " vA jvalA" 5 / 1162 iti Ne rohaH / bAhulakAt sopasargAdapi Ne prarohaH, ArohaH / " nAmyupAntya0" 5 / 154 iti ke ruho mRgaH / chinnaruhaH, praruhaH / sthAditvAd bhAvAkoMH mUlavibhujAditvAd vA kartari ke bIjaruhA / asya " sAkSAdAdizvyarthe " 3 / 1 / 14 iti kRgA yoge vA gatitve bIjaruhAkRtya vIjaruhA kRtvA gataH / "zliSazI" 5 / 119 iti vA kartari te khaTvAm ArUDhaH / ktau rUDhiH / uNAdau " dRzyA0" (u0 210) iti ite rohito varNaH, latve lohitaH / "zyete." 2 / 4 / 36 iti yAm rohiNI / "ruhinandi0" (u0 220) iti Tityante gehalo drumaH, rohantI oSadhiH / "vipinA." (u0 284 ) iti nipAtanAd ine rohiNaH / striyAM " revata0 " ' 2 / 4 / 26 iti 1. utkozo matsyanAzanaH kurara. (a. ci. 4 / 401) // 2. koSTA zRgAlaH, tasya tRtIyaikavacanam // Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 988GyAm rohiNI nakSatram / " ruhervRddhizca" (u0 548) iti itheH rauhiSaM rANajAtiH / NyantAt " svarebhya i." ( u0 606) rohi: mRgaH / "hasuruhi." ( u0 887 ) iti iti rohit mRgaH / "RzIkruzi0" (u0 906) iti 1 kvanipi ruhvA vRkSaH // .... . . athAtmanepadinau // '989 rami krIDAyAm / idittvAdAtmanepade ramate / "vyApare." 3 / 3 / 105 iti parasmaipade viramati, Aramati, pariramati / " vopAt" 3 / 3 / 106 / uparamati, uparamate vA / saMtApo maitramuparamati, uparamate vA antarbhAvitaNyartho'yaM " sakarmakaH / reme / "yamirami0" 4 / 2 / 55 iti iTi se'nte ca vyaraMsIt , + vyaraMsiSTAm / yaGi ramyate / yaGlupi ranti / anusvArevAneTa , rantA, rantum / / " bhavyageya0 " 5 / 17 iti kartari nipAtanAye ramyaH / nandyAdyane ramaNaH / : " ramyAdibhyaH" 5 / 3 / 126 iti kartaryanaTi ramaNI / "vA jvalA0" 51162 iti Ne rAmaH, rAmA / aci ramaH, smA / "zokApanuda0" 5 / 1 / 143 iti nipAtanAt ke stamberamaH hastI / uNAdau "putapitta" (u0 204) iti nipAtanAt sUrato damito hastI, anyo vA dAntaH / " nInUrami0" (u0 227) / iti kiti the sthaH / " pathayUtha0" (u0 231 ) iti nipAtanAt sUrathI daantH| "ramesta ca" ( u0 264) iti ne ratnam / "kaza0". ( u0 329) iti / abhe ramamaH praharSaH / " cakiramivikaseruccAsya " ( u0 393) iti re rumraH ... aruNaH / rakSa iti tu raha iti ca rakSirahyoH asi / kecittu yamaM uparame, ramU / krIDAyAm iti Uditau jvalAdau adhIyate, tanmate uditvAt ktvi veT, yatvA yamitvA, ratvA ramitvA // . . 990 pahi marpaNe' / marSaNaM kSamA / "paH so0 " 2 / 3 / 98 iti satve idivAdAtmanepade sahate / parokSAyAm anAdezAditvAt " anAdezAde0" 4 / 1 / 24 ityetve dvitvAbhAve ca sehe / popadezatvAt " nAmyantasthA0 " 2 / 3 / 15 iti Satve ' Nau De asIpahat / " asoGa0 " 2 / 3 / 48 iti Satve pariSahate, niSahate, visshte| .. " stusvacATi navA " 2 / 3 / 49 paryaSahata, paryasahata, nyapahata, nyasahata, vyaSahata, - vyasahata / " asoGa0 " 2 / 3 / 48 iti varjanAt soGayoH patvAbhAve parisoDhaH, 1. " kili-pili0" ( u0 608) ityanena ruhaM bIja janmani ityasmAd dhAtoH ipratyaye'pi rohiH-sasyaM janma ca bhavati // Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 991 ] dhAtupArAyaNe bhvAdayaH (1) nisoDhaH, visoDhaH / Nau De paryasISahat , atra pUrvasya na Satvam , uttarasya tu " nAmyantasthA0 " 2 / 3 / 15 iti syAdeva / sani SatvApanne "NistorevA." 2 / 3 / 37 iti niyamAt SatvAbhAve sisahipate / "NistorevA0 " 2 / 3 / 37 ityatra NyantasyApi sahevarjanAd na Satvam , sisAhayiSati / sAkSAdAdau pAThAt SatvAbhAve anaTi gaNanipAtanAd etve ca visahanekRtya / "dAzvat-sAhvat" 4 / 1 / 15 iti nipAtanAt kvasau sAhvAn / "zakitaki0" 5 / 1 / 29 iti ye sahyam / "vA jvalA." 5 / 1 / 62 iti Ne sAhaH, aci sahaH / nandyAdhane sahanaH / vipi 'gatikArakasya." 3 / 2 / 85 iti dIrgha jalAsaT / grahAditvAd Nini utsAhI / " sAhisAti0" 5 / 1 / 59 iti ze sAhayaH / " sarvAt sahazca" 5 / 11111 iti khe sarvasahaH / "bhrAjyalaMkRg0" 5 / 2 / 28 iti iSNau sahanazIlaH sahiSNuH / "lU-dhU-0" 5 / 2 / 87 iti itre sahitram / " sahalubhe0" 4 / 4 / 46 iti tAdau aziti veTi soDhA, sahitA / veTtvAt ktayoneMTa , soDhaH, soDhavAn / " zakadhRSa0 " 5 / 4 / 90 iti tumi sahate bhoktum / uNAdau " RSi-raji0 " ( u0 279 ) iti asAne sahasAnaH dRDhaH / " masyasi0 " ( u0 699) ityurau sahuriH bhUH / "saheH SaS ca" (u0 951 ) iti kvipi SaT / "as" ( u0 952) ityasi sahaH balam / pahaNa maSeNe [9 / 415 ], "yujAdenevA" 3 / 4 / 18 iti vA Nici sAhayati / 'sahati kalabhebhyaH paribhavam ' // __"vRt jvalAdiH" / jvalAdayo vRttAH, samAptA ityarthaH // atha yajAdayo nava zvivadavarjA aniTazca varNakrameNa dayante, tatrApi pUrvAcAryAnurodhenAdau ' 991 yajI devapUjAsaMgatikaraNadAneSu' / IdiccAd " IgitaH" 3 / 3 / 95 iti phalavatkartaryAtmanepadam / anyatra " zeSAt parasmai " 3 / 3 / 100 iti parasmaipadam / yajate, yajati / " yajAdivaz0 " 4 / 1 / 72 iti pUrvasya vRti iyAja / " yajAdi vaceH0" 4 / 1 / 79 iti vRti ijyate, Ije, IjuH / yaGi yAyajyate / yaGlupi yAyajIti, yAyaSTi / anusvArecAnneT , yaSTA, yaSTum / " yajeryajJAneM" 4 / 1 / 114 iti gatvapratiSedhAd pani prayAjaH, anuyAjaH / yajJAnAdanyatra gatve yAgaH / 1. nisto' iti mu0|| Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrIhemacandraviracite [dhA0 991 " tyajayaja0" 4 / 1 / 118 iti dhyaNi gatvapratiSedhAd yAjyam , ata eva vacanAd ghyaNa api, " zakitaki0" 5 / 1 / 29 iti ye yajyam , - Nake yAjakaH / "karmajA tacA ca" 3 / 1183 iti niSiddho'pi yAjakAditvAt SaSThIsamAsaH, nRpayAjakaH / kvipi " yajasRja0" 211187 iti pApavAde "Rtvijadiza0" 2 / 1169 iti ge Rtau yajati Rtvik / "karaNAdyajo bhUte" 5 / 1 / 158 iti Nini agniSTomayAjI / "suyajo0" 5 / 1 / 172 iti vanipi yajvA / " pUGyajaH0" 5 / 2 / 23 iti zAne yajamAnA / " yajijapi0" 5 / 2 / 47 iti yaGantAd Uke yAyajanazIlo yAyajUkaH / " yajisvapi0 " 5 / 3 / 85 iti ne yjnyH| " AsyaTi0 " 5 / 3 / 97 iti striyAM bhASe kyapi ijyA / "vAdibhyaH" 5 / 3 / 92 iti ktau ijyate'nayA iSTiH / uNAdau " plujJA0" (u0 646) iti tau yaSTiH / " rudyati0 " ( u0 997 ) ityusi yajuH acchandAH zrutiH // athaidantAstrayaH // . 992 veMga tantusantAne' / gitvAta " IgitaH" 3395 iti phalavatkartaryAtmanepadam / anyatra " zeSAt parasma " 3 / 3 / 100 iti parasmaipadam ; vayate, vayati / " vevaya" 4 / 4 / 19 iti vA vayAdeze " yajAdivaza0 " 4 / 1 / 72 iti pUrvasya svRti uvAya, uvayitha / "yajAdivaH" 4179 iti vRti " na vayo ya" 4 / 1 / 73 iti yasya pratiSedhe UyatuH, UyuH / vayAdezAbhAvapakSe " vezyaH" 4 / 1 / 74 iti pUrvasya svRtpratiSedhe vavau / thavi " sRjizi0" 4 / 4 / 78 iti vA neTi vavitha, kvAtha / "aviti vA" 4 / 1175 iti vA svRti dvitve " vArNAt prAkRtaM balIyaH" [ tu0 nyAya0 44 ] iti pUrvamuvAdeze samAnadIrgha ca UvatuH, UvuH; pakSe vavatuH, vavuH / anusvArecAnneT , vAtA, vAtum , vAtavyam / Nau " pAzAchA0" 4 / 2 / 20 iti ye vAyayati / " jyazca yapi" 4176 iti ravRnniSedhe pravAya, upavAya / "ya eccAtaH" 5 / 1 / 28 iti ye veyaH paraH / "upasargAdAto." 5 / 1156 iti De pravaH / "tanvyadhI0" 5|sh64 iti Ne vaayH| - "Ato Do0" 5 / 1 / 76 ityatra vAvarjanAt karmaNo'Ni tantuvAyaH mani suvAmA / vani suvAvA / kvanipi "yajAdi0" 4 / 1179 iti svRti "dIghamavo0" 4 / 1 / 103 ityatra vego varjanAd dIrghAbhAve " dRsvasya0 " 4 / 4 / 113 iti tAgame sUtvA [ su+uvA ], vici 1. " tyajyajaH" iti mudrite sarvAsu pratiSu ca, atrApi apre'pi // 2. "Rtvidig" iti mudrite sarvAsu pratiSu ca, atrApi agre'pi // Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 147 994 ] dhAtupArAyaNe bhvAdayaH (1) suvAH, vipi sUt / te "yajAdi." 4 / 1179 iti vRti "dIrghamavontyam" 4 / 1 / 103 ityatra vAvarjanAt dIrghAbhAve utaH, utavAn / Uyate ityatra tu vRti "dIrghazcviyaka" 4 / 3 / 108 iti dIrghaH / ktau utiH / Utiriti tu UyaiGka tantusantAne [1800] ityasya ktau / uNAdau "vego Di" ( u0 628) iti icau vIciH / "sAtmanAtman " ( u0 916 ) iti mani nipAtanAd vemA, vema tantuvAyopakaraNam / viH iti tu veteH Dau [ " nIvIprahRbhyo Dit " (u0 616) / 993 vyaMg sNvrnne'| saMvaraNam AcchAdanam / vyayate, vyayati / " vyasthavaNavi" 4 / 2 / 3 iti AtvAbhAve "jyAvye0" 41171 iti pUrvasya itve saMvivyAya / " sRjidRzi0" 4478 iti thavi vikalpApavAde "RvR0" 4 / 4 / 80 iti iTi saMvivyayitha, atra parokSAzrayatvena "bahiraGgamitvamantaraDe dI asiddham " [ tu0 nyAya0 20 ] iti " bhvAde0 " 201163 iti pUrvasya dIrghAbhAvaH / " yajAdivace:0" 4 / 1179 iti vRti " yo'nekasvarasya " 21156 iti yatve ca saMvivyatuH, saMvivyuH / "yamirami0" 4 / 2 / 55 iti iTi se'nte ca avyAsIt , avyAsiSTAm / yaGi "vyesyamo0" 4 / 1 / 85 iti vRti saMvevIyate / yapi " vyaH" 4 / 1 / 77 iti vRniSedhe upavyAya / " saMparervA" 41178 saMvyAya, saMvIya; parivyAya, parivIya / kye vIyate / Nau " pAzAchA0" 4 / 2 / 20 iti ye vyAyayati / anusvAreccAnneTa , saMvyAtA, saMvyAtum / "ya eccAtaH" 5 / 1 / 28 iti ye vyeyam / nIviH iti tu nayateH auNAdike vo [ jaza0 (u0 705)] // ___ 994 havega spardhAzabdayoH' / hvayate, hvayati / " hvaH spardhe " 3 / 3 / 56 ityAtmanepade mallo mallam Ahvayate / " saMniveH " 3 / 3 / 57 saMhavayate, nihavayate, vivayate / " upAt " 3 / 3 / 58 upavayate / kye " yajAdivaceH0" 41179 iti vRti AhUyate / " dvitve havaH" 4 1187 iti vRti juhAva, juhuvatuH / thavi " sRjizi0" 4478 iti vA neTi juhotha, juhavitha / sani juhUSati / yaGi johayate / " Nau usani" 4|1188 iti svRti ajUhavat , juhAvayiSati / atra No viSaye vRd iti " pAzAchAsA0" 4 / 2 / 20 iti yo'nto na bhavati / "pAzA0" 4 / 2 / 20 iti ye AvAyayati / anusvArecAnneT , AjAtA, AhUvAtum / adyatanyAM " vAlip0 " 32462 ityaGi Avat / "vA''tmane" 3 / 4 / 63 Avata, AhvAsta / " upasargAdAto." 5 / 1156 iti De AhvaH / 1. sAtmanA iti mu0 !! Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 994" tanvyadhI0" 5 / 1 / 64 iti Ne hAyaH / "Ato Do0" 5 / 1176 ityatra huvAvarjanAt karmaNo'Ni svrgvaayH| " havaH samAhUvayAhvayau dyUtanAmnoH" 5 / 3 / 41 ityali nipAtanAt samAivayaH prANiyutam , AhvayaH saMjJA / "nyabhyupavezciot" 5 / 3 / 42 ityali nihavaH, abhihavaH, upahavaH / yaGlupi nijohavaH / "AGo yuddhe" 5 / 3 / 43 Ahako yuddham , AvAyaH anyaH / " AhAvo nipAnam " 5 / 3 / 44 AhUyante pAnAya gAvo yatreti AhAvo nipAnam / " bhAve'nupasargAt " 5 / 3 / 45 havaH / karmaNi pani havAyaH / uNAdau " tIvaradhIvara0" ( u0 444) iti varaTi nipAtanAd upavaraM sandhiH // . . atha pAntaH // ....995 DuvapI bIjasantAne ' / bIjAnAM saMtAnaH kSetre vistAraNam / vapate, vapati / "nemAdA0". 21379 iti neNatve praNivapate / "yajAdivaz0" 4 / 1 / 72 iti pUrvasya ravRti uApa, "yajAdivace:0" 4 / 179 iti svRti upe| kye upyate / yaGi vAvapyate / yaGlupi vAvapIti, vAvapti / " Asuyu0" * 5 / 1 / 20 iti yApavAde dhyaNi vApyam / aci vapa: / karmaNo'Ni vIjavApaH / anusvAreccAnneTa , vaptA, uptaH, uptavAn / DivacAt trimaki upatrimam / ghani parivApaH / bhidAditvAd aGi vapA medaH / upti: anyA / uNAdau "bhApAcaNi." ( u0 296 ) iti paH, vappaH pitA / " bhIvRdhi0 " ( u0 387 ) iti re vapraH kedAraH / " kamivami0 " ( u0 618 ) iti NidiH, vApi: / "rudyati 0" (u0 997 ) iti usi vapuH // . ___ atha hAntaH // '996 vahIM prApaNe' / vahate, vahati / " nemAdA0 " 2 / 3 / 79 iti neNatve praNivahate / "prAvahaH " 33103 " paremapazca" 3 / 3 / 104 iti phalavatkartayapi parasmaipade pravahati, parivahati / " yajAdivA0" 41172 iti pUrvasya vRti uvAha / " yajAdivace:0" 4 / 1179 iti vRti Uhe, UhuH / kye udyate / yaGi vAvahyate / yaGlupi vAvahIti, cAvoDhi / anusvArecAnneTa , voDhA, UDhaH, UDhavAn / ghaji pravAhaH / " gocarasaMcara0" 5 / 3 / 131 iti nipAtanAd ghanapavAde ghe vahaH vRSaskandhaH / " vA karaNe" 5 / 1 / 34 iti nipAtanAd ye vayaM zakaTam , 1. vaptA tu janakaH ( a. ci 3 / 220 ) // Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 998 ] dhAtupArAyaNe bhvAdayaH (1) - 149 vAhyam anyad / NyantAdaci vAhaH, udakasya vAhaH udavAhaH, atra "nAmnyuttarapadasya." 3 / 2 / 107 iti udAdezaH / "kUlAdudrujodvahaH" 5 / 1 / 122 iti khazi kUlamudvahaH samudraH / Nau karaNe'naTi vAhanam , pragatAni vAhanAni yasya saHpravAhaNaH, atra " pUrvapadasthAnAmyagaH" 2 / 3 / 64 iti Natvam / ajA asmin udyante iti vyaanAd ghani " yApo bahulaM nAmni" 2 / 4 / 99 iti isve ca ajavAho nAma grAmaH / " karturjIva0 " 5 / 4 / 69 iti Nami puruSavAhaM vahati / uNAdau "bandhivahi0" (u0 459) iti itre vahinaM vAhanaM vahanaM c| "vIyusuvAgimyo niH" ( u0 677) vahniH / " vaherdha ca" ( u0 832) ityUH vadhUH // ___atha parasmaipadinaH trayaH // / 997 Tavozvi gativRddhayoH / zvayati, zvayitA / kye " yajAdivaceH0" 4 / 1 / 79 iti vRti zUyate / " vA parokSA-Gi" 4190 iti vA ravRti zuzAva, zivAya / yaGi zozUyate, zezvIyate / yaGlupi zozacIti, zozoti, zezvayIti, zezveti / Nau usanpare " zvervA " 431189 iti vA vRti azazuvat , azizvayat , zuzAvayiSati, zizvAyayiSati / "Rdicchvi0 " 3465 iti vAGi " zvayatyasUbaca0" 4 / 3 / 103 iti zvAdeze azvat / "dhezvervA " 3 / 4 / 59 iti vA De azizviyat , pakSe sici " na vijAgR0" 4 / 3 / 49 iti vRddhaH pratiSedhAd guNe azvayIt / "ya ecAta:" 5 / 1 / 28 iti ye zveyam / odicAt "sUyatyAdyo0" 4 / 2 / 70 iti ktayostasya natve "DIyazvyai0" 4 / 4 / 61 iti iDabhAve ca zUnaH, zUnavAn / vivAdathuH, zvayathuH / striyAM to zUtiH / ktvi zvayitvA, "ktvA" 4 / 3 / 29 iti kivAbhAvAdana guNaH / uNAdau "zvanmAtarizvan" (u0 902) iti ani nipAtanAt zvA mAtarizvA // ___ 998 vada vyaktAyAM vAci' / vadati / "dIptijJAna0 " 3 / 3 / 78 iti Atmanepade vadate vidvAn syAdvAde, vadan dIpyate ityarthaH / " vyaktavAcAM sahoktau" 3 / 3 / 79 saMpravadante dvijAH / " vivAde vA" 3380 vipravadante, vipravadanti vA mauhUrtikAH / " anoH karmaNyasati " 3 / 3 / 81 anuvadate kaThaH kAlApasya / " vado'pAt" 3397 iti phalavat kartari apavadate, anyatra apavadati / " yajAdivaH" 4 / 1 / 79 iti svRti kye udyate / "yajAdivaza0" 41172 iti pUrvasya vRti uvAda / " skrasRvR0 " 4 / 4 / 81 iti iTi uvaditha / "vadavraja0" 4 / 3 / 48 iti vRddhau avAdIt / Nau " IgitaH" 3 / 3 / 95 iti phalavatkartari Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 998Atmanepade " aNigi prANi." 3 / 3 / 107 iti parasmaipadenApodite " parimuhA0" 3 / 3 / 94 iti punarvihite. vadati caitraH / vAdayate caitra maitraH, atra "gatibodhA." 2 / 2 / 5 ityaNikartuH karmatvam / phalavato'nyatra " zeSAt parasmai" 33100 iti parasmaipade vAdayati caitra maitraH / vaditA, vaditam / "RvarNa0" 5 / 1 / 17 iti dhyaNi vAdyam / "varyopasaryA0 " 5 / 1 / 32 iti nipAtanAd ye avadyam garyam , anudyam anyat / " nAmno vadaH kyap ca" 5 / 1 / 35 brahmodyA kathA / ye brahmavadyA / "kheyamRSodye" 5 / 1138 iti nipAtanAt kyapi mRSodyam / aci vadaH / "carAcara0" 4 / 1 / 13 iti nipAtanAd vadAvadaH / lihAyaci zlokavadaH / " priyavazAd vadaH" 5 / 1 / 107 iti khe priyaMvadaH, vshNvdH| "saMparivyanuprAd vadaH" 5 / 2 / 58 iti ghinaNi saMvadanazIlaH saMvAdI / evaM parivAdI / "vAdezca NakaH" 5 / 2 / 67 iti Nau Nake parivAdanazIlaH parivAdakaH / " yajijapi0" 5 / 2 / 47 iti yaGantAdake vAvadakaH / pani vAdaH / grahAditvAd iTi uditiH / ktvi uditvA / "gatyartha" 33118 iAta gatitve "gatikva0" / 3 / 1142 iti samAse ktvo yapi acchodya / uNAdau " vadisahibhyAmAnyaH" (u0 381 ) vadAnyo dAtA priyavAk ca / vadanyaH iti tu vadane sAdhuH iti sAdhau ye / "bhUgR0" ( u0 460) iti Niti itre vAditram Atodyam / " kamivami0" ( u0 618) iti NidiH, vAdiH vAgmI / " mAvAvadya0" (u0 564) iti se vatsaH // ____ '999 vasaM nivAse' / vasati / " yajAdivaza0" 4 / 1 / 72 iti pUrvasya vRti uvAsa / " yajAdivaceH0" 4 / 1179 iti vRti "ghasvasaH" 2 / 3 / 36 iti patve UpatuH, USu: / kye uSyate / " upAnvadhyAvasaH " 222221 iti AdhArasya karmatve grAmam upavasati, anuvasati, adhivasati, Avasati, anvAdisAha caryAd vAsArthasyaiva upasya grahaNam ; tena bhojananivRtyarthena upena yoge karmatvaM na 5 bhavati / yadvA nAtra vaseH upapUrvasya grAma AdhAraH, kintu vaseH / "grAme vasan trirAtramupavasati" ityupavasya AdhArasya trirAtrasya karmatA syAdeva / thavi "sRjidRzi0" 4 / 4 / 78 iti vA neTi uvastha, uvasitha / Nau "IgitaH" 3395 iti Atmanepade * aNigi prANi0 " 3 / 3 / 107 iti parasmaipadenApodite "parimuhA." 3 / 3 / 94 iti phalavatkartari punarvihite vasati caitraH, vAsayate caitraM maitraH, atra 1. iti tu sA' iti mu0 // 2. tulanA, mahAbhASya, 1448 // Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 999 ] dhAtupArAyaNe bhvAdayaH (1) " gatibodhA0 " 2 / 2 / 5 ityaNikkartuH karmatvam / anusvArecAnneT , nivatsyati vastum / " kSudhavasasteSAm " 4 / 4 / 43 iti iTi upitaH, uSitavAn , uSitvA; atra "kSudhakliza0" 4 / 3 / 31 iti ktvaH kivAd " yajAdi0 " 4 / 1179 iti gvRt / " rucyAvyathya0" 5 / 1 / 6 iti kartari nipAtanAt tavyaNi vAstavyaH / "vAdhAre" 5 / 1 / 21 iti dhyaNi vA nipAtanAt amAvasyA, amAvAsyA / " ajAteH zIle" 5 / 1 / 154 iti Nini "zayavAsi0" 3 / 2 / 25 iti saptamyA vA lupi grAmavAsI, grAmavAsI / " zrusada0 " 5 / 2 / 1 iti bhUte vA parokSA, anUvAsa; pakSe anvavAtsIt , anvavasat / " tatra vasukvAnI0 " 5 / 2 / 2 iti kvasau " ghasekasvarA0 " 4 / 4 / 82 iti iTi anUSitavAn guruM ziSyaH / "saMprAd vasAt " 5 / 2 / 61 iti ghinaNi saMvasanazIlaH saMvAsI / evaM pravAsI / uNAdau " tRji0 " (u0 221) ityante vasantaH / " upasargAd vasa:" (u0 233) iti athe AvasathaH / bheSajAdiTyaNi Avasathyam / " pyAdho0 " ( u0 258 ) iti ne vasnaM vastram , mUlyaM ca / " Rjyaji0 " (u0 388) iti kiti re usraH razmiH, bAhulakAt patvAbhAvaH / Nau "RcchicaTi0 " ( u0 397) iti are vAsaraH / "mIjyaji0" (u0 439) iti sare vatsaraH / " kRzakuTi0" ( u0 619) iti vA NidiH, vAsiH / DyAm vAsI takSamANDam / vasiH shyyaa| "plujJA0 " ( u0 646) iti tau vastiH meTrovaM vastradazAH gudaM snehanopa karaNaM ca / " khalyami0 " (u0 653) iti atau vasatiH / "vasyatibhyAmAtiH" (u0 662 ) vasAtayaH rASTram / " bhRmRta" ( u0 716) iti au vasu dravyam / "vaserNid vA" ( u0 774 ) iti tuni vastu padArthaH / vAstu gRhaM gRhabhUmizca / uSa iti tu uSeH " mithirajyu0 " ( u0 971) iti kityasi / vasik AcchAdane [ 2 / 59 ], vaste / vasUca stambha [ 383 ], vasyati / uNAdau " damyami0 " ( u0 200 ) iti te vastaH chAgaH, vastiNa ardane ityasya vAci / : vasaNa snehacchedAvaharaNeSu [ 9 / 194 ], vAsayati // ___ "vRt yajAdiH" / vartitAH samApitA yajAdaya ityarthaH // Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 ] AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 1000 atha ghaTAdayo varNakrameNA''svAdisamAptervakSyante, tatra ghaTeH pUrvAcAryaprasiddhayA pUrva nirdezaH // ___1000 ghaTipa ceSTAyAm ' / ceSTA IhA / iditvAt " iDitaH0" 3 / 3 / 22 ityAtmanepade ghaTate, jaghaTe / sani jighaTiSate / yaGi jAghaTyate / te ghaTitam / Nau " ghaTAdeI svo0" 4 / 2 / 24 iti hrasve ghaTayati / "-dIrghastu vA jiNampare " aghATi, aghaTi, ghATiSyate, ghaTiSyate, ghATaghATam ghaTaMghaTam / "NivecyA0" 5 / 3 / 111 ityane ghaTanA / pittvAd aGi ghaTA / iha ghaTAdInAmanekArthatve'pi paThitArtheSu eva ghaTAdikAryavijJAnam , tena udghATayati, "kamalavanodghATanaM kurvate ye" [ sUryazataka, 2], "pravighATayitA samutpatan haridazvaH kamalAkarAniva" [kirAtArjunIyam , 2 / 46 ], udghATitaH kapATaH / zrApayati, smArayati, dArayati, nATayati, phANayati, chAdayati, pramAdayati, cAlayati ityAdau ceSTAdyarthAbhAve " ghaTAdeI svo0" 4 / 2 / 24 iti isvo na bhavati / vighaTayati iti tu ajantasya aGantasya vA "Nij bahulaM nAmnaH0" 3 / 4 / 42 iti karotyarthe Nici rUpam / anye tu ye ghaTAdayo'nyatra paThitAH teSAM yo'rtha upAttaH tatraiva isvAdikArya, ye tu atraiva paThayante teSAM sAmAnyenA'nekArthatvAd iti bruvate; tanmate vighaTayati iti ceSTAbhAve hrasvaH syAdeva / kamalavanodghATanam , pravighATayitA, samutpatan ityAdi tu curAdau bhAsArthasya ghaTeH Nici yami-jJA-vahivarjitasya ghaTAdikAryaniSedhAd hrasvAbhAve rUpam , yathA zamiNo Nici nizAmayate, ceSTArthasyaiva vA ghanantasya Nici / itthaM ca " unnAmitAkhilamahIdharakandarasya" [ ], caurasyotkrAthayati ityAdi siddham / saMkrAmayati iti tu saMkrAmaM karoti iti Nici / " zakaSa0" 5 / 4 / 90 iti tumi ghaTate bhoktum / aci ghaTaH / iha ghaTAdau ke'pyatraivAdhItAH prakRtyAdikAryabhAjo nyAyyazavapratyayAzca / anye tu svasthAnoktakAryabhAjaH picahUsvAdyarthamanUdyante iti yathAyathamutprekSyam // atha jAntaH // 1001 kSajuGa gatidAnayoH' / uditvAnne kSamate, cakSaje, kSajitA / te kSatritaH / " teTo0" 5 / 3 / 106 ityaH kSamA / Nau kSaayati / ghaTAdipAThavalAd 1. tulanA, kSI. ta. pR. 105 // Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1004.] dhAtupArAyaNe bhvAdayaH (1). Nau JiNampare anekadhyaJjanavyavadhAne'pi vA dIrgha akSAjhi, akSadhi, kSAaMkSAam , kSakSakSam / evaM kandi-di-klandi-dakSINAM jJeyam ; ata eva Nau jiNampare hasvamavikalpya dIrghavikalpaH / kSaNa kRcchrajIvane [ 9 / 18 ], kSamayati / kauzikastu kSajau viparyayeNAdhIte // atha thAntau // 1002 vyathiSu bhayacalanayoH' / duHkhe'pyanye / vyathate / "jyAvyevyadhi0" '4 / 1 / 71 iti pUrvasya itve vivyathe / vyathitA / pau " ghaTAdeH" 4 / 2 / 24 iti isve vyathayati / jiNampare tu vA dIrSe avyAthi, avyathi, vyAvyAtham , vyarthavyatham / "rucyAvyathya0" 5 / 116 iti kartari nipAtanAd ye avyathyaH / bhAve ghyaNi avyAthyam / grahAditvAd Nini avyAthI / " jINa-dRkSi0" 5 / 2 / 72 iti ini avyathanazIlaH avyathI / " iGito." 5 / 2 / 44 ityane vyathanaH / pitvAdaGi vyathA / uNAdau " zvazura0" ( u0 426 ) ityure nipAtanAd vithuro rAkSasaH / " no vyatheH " ( u0 552) iti Titi iSe avyathiSaH sUryaH, avyathiSI bhUH // 1003 prathiH prakhyAne ' / prakhyAnaM prasiddhiH / prathate, paprathe, prathitA / Nau ghaTAditvAd hasve prathayati / Nau De sanvadbhAvApavAde " smRdRtvr0".4|1165 iti pUrvasyA'to'tve apaprathat / bhiNampare tu vA dIrdhe aprAthi, aprathi, prArthaprAtham , * 'prathaMpratham / SicAdaDi prathA / uNAdau " sRNIkAstIka0" ( u0 50 ) iti Ike nipAtanAt pRthvIkA elA / "sRpaprathi0" ( u0 347) ityame prathamaH / "pratherivaT pRth ca " ( u0 521) pRthivI / "prathenuk ca vA" (u0 647) iti tau prati cAdiH, prattiH prathanam / "rabhipRthibhyAmRcca rasya" (u0 730) .. ityau pRthuH / kutsitAdau kapi pRthukaH // ___ atha dAntAH paJca // / '1004 pradie mardane' / pradate, mamrade, praditA / Nau ghaTAditvAd huve pradayati / " smRdRtvara0" 4 / 1 / 65 iti samvadbhAvApavAde pUrvasyA'tve amamradat / pizcAdaGi pradA / uNAdau mRvIkA mRdIkA ceti " mRdervo'ntazca vA " (u0 49) iti Ike mRnAteH / evaM mRduH [" pRkAhRSi0 " ( u0 729 ) ] // Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrIhemacandraviracite [ 1005 skhadiS khadane' / khadanaM vidAraNam / skhadate, caskhade, skhaditA / pivAdaGi skhadA / Nau ghaTAditvAd hrasve svadayati // ___ '1006 kaduG 1007 RduG 1008 kladuG vaiklavye ' / viklavaH kAtaraH, tasya bhAvaH karma vA vaiklavyam / 'vaikalye iti candraH / uditvAne kandate, krandate, klandate / "ktaTo0" 5 / 3 / 106 ityaH kandA, krandA, klandA / Nau kandayati, triNampare tu vA dIrghaH, akAndi, akandi, kAndaMkAndam , kandakandam / evaM zeSayorapi / krandeH nandyAdyane saMkrandanaH / " iDito." 5 / 2 / 44 ityane AkrandanaH / ghani AkrandaH / trayo'pyete'nuditaH pitazca iti nandI; kadate, kradate, kladate, kadA, RdA, kladA / kadu-kradu-kladu rodanAhvAnayoH [11315-316317 ], kandati, krandati, klandati // atha pAntaH // '1009 krapi kRpAyAm ' / krapate, cakrape, krapitA / No ghaTAditvAd hasve krapayati / " mRgayecchA0 " 5 / 3 / 101 iti nipAtanAd aGi kRpA / kRpaNa iti tu " kRpR0 " ( u0 188 ) iti kityaNe kRpeH // atha rAntaH // 1010 jitvariSa saMbhrame / saMbhramaH atra AzukAritA / tvarate, tatvare, tvaritA / yaGi tAtvaryate / yaGalupi tAtvarIti / " mavyavi0" 41109 iti vasya upAntyena sahoTi tAtUti / SivAdaDi tvarA / Nau ghaTAditvAd isve svarayati / u sanvadbhAvApavAde " smRdRtvara0" 4 / 1 / 65 iti pUrvasyA'tve atatvarat / jittvAt " jJAnecchA0" 5 / 2 / 92 iti sati te " zvasajapa0" 4 / 4 / 75 iti vA neTi tvaritaH, pakSe " mavyavi0" 41109 iti vasyopAntyatvena sahoTi tUrNaH / tUrNiH iti tu tUreH " kAvAvI." (u0 634) iti Nau // atha SAntaH // 1011 prasiS vistAre' / prasave ityanye / prasate, paprase, prasitA / picAdaGi prasA / No ghaTAditvAd isve prasayati // 1 mudrite cAndradhAtupAThe tu vaiklavye iti pAThaH // 2 " kRpagR" iti mu0|| Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1018 ] dhAtupArAyaNe bhvAdayaH (1) atha kSAntaH // 1012 dakSi hiMsAgatyoH' / dakSate, dadakSe, dakSitA / "kteTo. " 5 / 3 / 106 ityaH, dakSA / dakSi zaiye ca iti asyaivArthabhedAd ghaTAdikAryAthaM punaH pAThaH / Nau dakSayati / triNampare tu vA dIrghaH, adAkSi, adakSi, dAkSaMdAkSam , dakSaMdakSam / / atha parasmaipadinaH // . 1013 zrAM pAke' / 8 pAke, zrIk pAke ityasya ceha ghaTAdikAryAtha pAThaH / zrAyati zrAti vA kazcit tamanyaH prayuGakte, apayati / zrAyati zrAti yA haviH svayameva, tadanyena prAyujyate iti Nau ghaTAditvAd husve kte "zrapeH prayokuvaikye " 4 / 1 / 101 iti zatAdeze zRtaM haviH kSIraM vA caitreNa / anyatra zrApayati dharmaH svedayati ityarthaH / ata eva jJApakAdanekArthatvaM dhAtUnAM siddham // atha RdantaH // - 1014 smR AdhyAne ' / AdhyAnam uktaM vA smarati / ghaTAditvAd hasve smarayati / AdhyAnAdanyatra cittaM smArayati, vismArayati / anyatroktasyArthavizeSe ghaTAdikAryArthamiha pAThaH // atha Rdantau // '1015 6 bhaye' / darati / " yuvarNa0 " 5 / 3 / 28 inyali daraH / Nau ghaTAditvAd hrasve darayati balam / bhayAdanyatra kASThaM dArayati / uNAdau " zUDha0" ( u0 894 ) ityadi daranAmnA janapadaH / dRz vidAraNe [ 8 / 28 ], dRNAti, dArayati kASTham / asyaiva ghaTAdikAryArthamiha pATha ityanye / dIryate iti kamakartari divAdau api ayam anyaH paThyate, tanmate kartaryapi dIyate // '1016 naye' / krayAdeH ghaTAdikAryArtha viralo'sya pAThaH / nRgantaM prayuGkte, narayati // ... atha kAntAzcatvAraH seTazca // __1017 STaka 1018 staka pratIghAte' / "paH so0" 2 / 3 / 98 iti satve stakati / Nau ghaTAditvAd isve sani SopadezatvAt Satve tiSTakayiSati // . 1018 staka' / stakati / Nau ghaTAditvAd isve popadezatvAt patvA___ bhAve tistakavipati // Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrIhemacandraviracite [dhA0 1019 '1019 caka tRptau ca / cakArAt pratIpAte / cakati / Nau ghaTAditvAd hasve cakayati / kte cakitaH / uNAdau "kaThicaki0 " ( u0 433) ityore cakoraH / caki tRptipratIghAtayoH [ 11621 ], cakate // - 1020 aka kuTilAyAM gatau ' / akati / gau ghaTAditvAd isve akayati / anokaha iti tu anite: 'okahe // atha khAntaH // '1021 kakhe hasane' / kakhati / editvAd "vyaJjanAde0" 4347 iti vA vRddhaH "na vijAgR0" 4 / 3 / 49 iti pratiSedhe akakhIt / Nau ghaTAditvAd husve kakhayati / kikhiH iti tu " korDikhiH " ( u0 626) iti kauteH // atha gAntA nava seTazca // '1022 aga akavat ' / aka kuTilAyAM gatau paThitaH, ayamapi tadarthoM lAghavArtha tathA nirdizyate, agati / Nau ghaTAditvAd isve agayati / uNAdau " bhIvRdhi0" ( u0 387 ) iti re agram / "vIyusuvA0" ( u0 677) iti nau agniH // 1023 rage zaGkAyAm ' / ragati / edicAd " vyaJjanAde." 4347 iti vA vRddhaH, "na vijAgR0" 4 / 3 / 49 iti pratiSedhe aragIt / Nau ghaTAditvAd hUsve ragayati // 1024 lage sage' / lagati / editvAd " vyaanAde0" 4 / 3147 iti vA vRddhaH, " na zvijAgR0" 4 / 3 / 49 iti pratiSedhe alagIt / Nau ghaTAditvAd hasve lagayati / " kSubdhaviribdha" 4 / 4 70 iti te nipAtanAd lagnaH saktaH / lagitaH anyaH // 1025 hage 1026 hage 1027 page 1028 sage 1029 SThage 1030 sthage saMvaraNe' / saMvaraNam AcchAdanam / hagati / edivAd " vyaanAde." 4 / 3 / 47 iti vA vRddheH " na vijAgR." 4 / 3 / 49 iti pratiSedhe ahU gIta / Nau ghaTAditvAd isve igayati // '1026 hage' / hagati, ahagIt , hragayati // 1 " anerokahaH" ( u0 595) ityanena // Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 157 1036 ] dhAtu pArAyaNe bhvAdayaH (1) ___ 1027 page' / "SaH so0" 2 / 3 / 98 iti satve sagati, asagIt , sagayati / popadezatvAt patve siSagayiSati // "1028 sage' / sagati, asagIt , sagayati, sisagayiSati // * 1029 SThage' / "paH so0 " 2 / 3 / 98 iti satve sthagati, asthagIt , sthagayati / SopadezatvAt Satve tiSThagayiSati // '1030 sthage' / sthagati, asthagIt , sthagayati / SatvAbhAve tisthagayiSati // . . atha TAntAstrayaH seTazca // '1031 vaTa 1032 bhaTa pribhaassnne'| vaTati, vaTayati / bhaTati, bhaTayati / vaTa veSTane [ 11176 ], vATayati / bhaTa bhRtau [ 11184 ], bhATayati // '1033 gaTa nato' / naTati / ghaTAditvAd hamve naTayati zAkhAm / nRtau tu nATayati / naTaNa avasyandane [ 9 / 26], caurasyonATayati // atha DAntAstrayaH seTazca // '1034 gaDa secane' / gaDati / latve galati / Nau ghaTAditvAd hasve gaDayati / aci gaDayatIti gaDaH / " sukhaM svapiti gaugaDI" [ / / uNAdau " tRjibhUvadi0" ( u0 221 ) ityante gaDayantaH, gaDayantI / kaDAra . iti tu kaDateH " agyaGgi0 " ( u0 405) ityAre / kaDatram kalatram ityapi " vRganakSi0" ( u0 456 ) ityatre'syaiva // ___ '1035 heDa veSTane' / heDati, jiheDa, heDitA / Nau ghaTAditvAd isve hiDayatiH isvavidhAnabalAdeva guNo nAsti / jiNampare tu vA dIrSe ahIDi, ahiDi, hIDaMhIDam , hiDaMhiDam / ye tu Nau JiNampare hUsvameva vikalpayanti, tanmate ahiDi, aheDi, hiDaMhiDam , heDaheDam // "1036 laDa jihvonmanthane' / jihvAyA unmanthanam jihvonmanthanam / Nau ghaTAditvAd ha sve laDayati jihvAM kukkuraH / latve 'jivAzatAnyullalayatyamIkSNam' [ ] / anyatra lADayati citram / lAlayati bAlam / lAlitaH / lAli... takaH sevakaH / lAlanA / lAlA / jiyonmanthanayoH ityeke, 'tanmatasaGgrahArtha jihvA 1 tanmate iti mu0|| Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrIhemacandraviracite [dhA0 1046 ca jihvAviSayA kriyA unmanthanaM ca iti samAhAraH / laDayati jihvAm / lalayati dadhi / laDaNa upasevAyAm [9 / 55 ], lADayati / laDa vilAse [ 11254 ], ityasyaiva arthavizeSa ghaTAdikAryArthamiha pAThaH // atha NAntAH SaT seTazca // ___ 1037 phaNa 1038 kaNa 1039 raNa gatau' / phaNati / Nau ghaTAditvAd isve phaNayati / "jabhrama0" 4 / 1 / 26 iti vA etve dvitvAbhAve ca pheNatuH, paphaNatuH, pheNuH, paphaNuH / thavi " skrasRvR0" 4481 iti iTi pheNitha, paphaNitha / -- kSubdhaviribdha0" 4 / 4 / 70 iti kte nipAtanAd anAyAse 'phANTAbhiH adbhiH AcAmet iti kaduSNAbhiH iti anAyAso gamyate / AyAse tu phaNitam / / 1038 kaNa' / kaNati / No ghaTAditvAd isve kaNayati / Nau aci kaNayatIti kaNaH / "kaNemanasa tRptau" 3116 iti sUtranirdezAd etve kaNehatya payaH pibati, zraddhAghAtaM kRtvA ityarthaH / tRpteranyatra gatitvAbhAve kaNe hatvA mUSikAM gataH // '1039 raNa' / raNati / Nau ghaTAditvAd hasve raNayati / gateranyatra phANayati ghaTaM niHsnehayatItyarthaH; kANayati rANayati zabdayatItyarthaH / kaNiraNI pUrvAdhItau ghaTAdikAryArthamiha paThitau // "1040 caNa hiMsAdAnayozca' / hiMsAyAM dAne cakArAd gatau / caNati / Nau ghaTAditvAd isve caNayati / zabde tu cANayati / uNAdau "dRkana" ( u0 27) ityake caNakaH // '1041 zaNa 1042 zraNa dAne' / zaNati / ghaTAditvAd haste zaNayati / ghani zANaH // '1042 zraNa' / zraNati / Nau hasve zraNayati / dAnAdanyatra zANayati, zrANayati / ANaNa dAne [ 9 / 76 ] vizrANayati // / atha thAntAzcatvAraH seTazca // '1043 snetha 1044 knatha 1045 kratha 1046 klatha hiMsArthAH' / snathati, snathayati / knathati, knathayati / krathati, Rthayati / caurasyotkrAthayati 1. phANTA bhiribharA iti mu* !! Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1053 ] dhAtupArAyaNe bhvAdaya (1) 159 iti tu yaujAdikasya ghantAd vA Nici "jAsanATakAtha0" 222114 iti nirdezAd vA hasvAbhASe // 1046 klatha' / klathati, klathayati // __ atha dAntau seTau ca // 1047 chada Urjane' / UrjanaM prANanaM balaM ca / chadaNa saMvaraNe iti paThiSyamANo'pi Urjane ghaTAdikAryArthamiha paThitaH / chadayati agniH svArtha Nica, chAdayantaM prayuGakte iti Nig vA / UrjanAdanyatra chAdayati gRhaM tRNaiH // '1048 madai harSaglapanayoH' / madaca harSe iti anayorthayoH ghaTAdikAryAthamiha paThitaH / madayati guruM ziSyaH / madayati surA caitram , harSayatItyarthaH / 'madayati zatrum , vimadayati zatrum , glapayatItyarthaH / anyatrAnekArthatvAd unmAdayati, pramAdayati // atha nAntAH paJca seTazca // 1049 Tana 1050 stana 1051 dhvana zabde' / "paH so0" 2398 iti satve stanati, stanayati / SopadezatvAt " nAmyantasthA0 " 2 / 3 / 15 iti Satve tiSTanayiSati // '1050 stana' / stanati, stanayati / aSopadezatvAt SatvAbhAve tistana'yiSati // '1051 dhvana' / dhvanati, dhvanayati / dacAna, dhvanayanAzAH / antyau pUrvapaThitau api arthavizeSe ghaTAdikAryArthamihAdhItau / anekArthatvAd arthAntare, stAnayati / zabde api stAnayati ityanye, dhvAnayati // . 1052 svana avataMsane ' / svanati / Nau hUsve svanayati, avataMsayatItyarthaH / "jabhrama" 4 / 1 / 26 iti vA etve dvitvAbhAve ca svenatuH, sasvanatuH, svenuH, sasvanuH / pUrvapaThitasyApyasyArthavizeSe ghaTAdikAryArthamiha pAThaH / zabde tu svAnayati // __1053 cana hiMsAyAm ' / canati / Nau hUsve canayati / zabde tu * cAnayati / pUrvapaThito'pyayam arthavizeSa ghaTAdikAryArthamihAdhItaH // 1 anyatra ma iti mu0 // Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 1054 ., atha rAntaH seT ca // "1054 jvara roge' / jvarati / No husve svarayati / jiNampare tu vA dIrSe ajvAri, ajvari, jvAraMjvAram , jvaraMjvaram / "rujArthasyA0". 2 / 2 / 13 ityatra jvarevarjanAd vA karmatvAbhAve dvitIyA eva, na tu SaSThI; cauraM jvarayati jvaraH / yaGi jAjvaryate / yahalupi jAjvarIti, jAjUti / kte jvaritaH / vipi " mavyavi0" 4 / 1 / 109 iti vasyoTi sujUH / ktau jUtiH / " samaH pRcaipa. " '5 / 2 / 56 iti ghinaNi saMjvaraNazIlaH saMjvArI / uNAdau " kAvAvI." (u0 634 ) iti Nau jUrNiH jvaraH // .. atha lAntAzcatvAraH seTazca // '1055 cala kampane' / calati / Nau hasve calayati zAkhAm / kampanAdanyatra cAlayati sUtraM paryanuyuGakte / cAlayati zIlaM haratItyarthaH / jvalAdau paThito'pyayaM ghaTAdikAryArthamiha paThyate // 1056 ivala 1057 hmala calane' / hvalati, hvalitA / Nau hrasve vihvalayati, pravalayati / aci vihavalaH // '1057 hmala' / hmalati, lalitA / Nau hasve prahmalayati / "jvalahvala0" 4 / 2 / 32 ityanupasargasya vA hrasve havalayati, ivAlayati, malayati, jhAlayati // '1058 jvala dIptau ca' / cakArAt calane / prajvalayati, saMjyalayati / " jvalahvala." 4 / 2 / 32 ityanupasargasya vA hasve jvalayati, jvAlayati / jvalAdau paThito'pyayaM ghaTAdikAryArthamihAdhItaH / kecittu dali-vali-skhali-kSapi-trapINAmapi ghaTAditvamicchanti, tanmate dalayati, valayati, skhalayati, kSapayati, payati ityapi bhavati // .. ityAcAryazrIhemacandraviracite svopajJazabdAnuzAsanadhAtupArAyaNe autsargikazavi' karaNo niranubandho bhUvAdigaNaH sampUrNaH // Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atha adAdayaH (2) '1 adaM 2 psAMk bhkssnne'| ihAvikaraNeSu varNakrameNa dhAtuSu paThiteSu pUrvAcAryaprasiddhathanusaraNenA'derAdAvupanyAsaH / kitkaraNamadAdijJApanArtha sarvatra jJeyam / "zeSAtparasmai" 3 / 3 / 100 iti parasmaipade " kartaryanayaH // 32471 ityadAdi varjanAcchavabhAve ca atti / zatari adan , " RduditaH" 1 / 470 iti ghuTi nakAraH / adatI / "kriyAvyatihAre0" 3 / 3 / 23 ityAtmanepade vyatyatte / "ghasla. sana" 4 / 4 / 17 iti ghaslAdeze jighatsati / luditvAdaGi aghasat / " parokSAyAM navA" 4 / 4 / 18 jaghAsa, jakSatuH, jakSuH, atra " gamahana0 " 4 / 2 / 44 ityupAntyaluki, " aghoSe0" 11350 iti ghasya katve, "nAmyantasthA." 2 / 3 / 15 iti Satvam / thavi " skrasRvR0" 4 / 4 / 81 iti iTi jaghasitha / pakSe Ada, AdatuH, AduH / thavi "sRjidRzi0" 4 / 4 / 78 iti vikalpApavAde "RvRvye'da0 " 4 / 4 / 80 iti iTi Aditha / "adazcAT " 4490 iti disyorAdigT , Adat , AdaH / anusvArevAnneT , attA, atsyati / Nau "gatibodhA0" 2 / 2 / 5 ityatra adevarjanAdaNikartuH karmatvAbhAve, Adayate piNDI caitraNa / atra "calyAhArArthe0 " 3 / 3 / 108 iti phalavakartaryapi parasmaipadApavAdaH, " parimuhAyamA0" 3 / 3 / 94 iti Atmanepadam / "yapi cAdo0 " 4 / 4 / 16 iti jagdhAdeze ktvi jagyA prajagdhya gataH / ktau jagdhiH / " adyarthAcA." 5 / 1 / 12 iti vA''dhAre kte idameSAM jagdham / pakSe karmaNi te jagdhamannam / bhAve jagdhamanena / annamiti tu "ado'nannAt " 5 / 1 / 150 iti nirdezAdane " pyAdhA0" (u0 258..) iti ne rUpam / aci praghasaH / "ado'nannAt " 5 / 1 / 150 iti kvipi AmAt / karmaNo'Ni annAdaH / "kravyAtkravyAdAvAmapakvAdo" 5 / 1 / 151 RvyAt AmamAMsAdI, kravyAdaH pakvamAMsAdI / "sRghasyado." 5 / 2 / 73 iti maraki adanazIlaH admaraH / "bhUzrayado'l" 5 / 3 / 23 vighasaH / upasargAbhAve dhani ghAsaH / " nyAdo navA" 5 / 3 / 24 nyAdaH nighasaH, nandyAdinvAdane kAkAdanaH / gaugaditvAd GyAm kAkAdanI / tatraiva pAThAt gavAdanaH / uNAdau " taGkivaGkaya0 " ( u0 692 ) iti riH, adriH / " rAzadi0" (u0 696) iti tri: antriH / "adekhin" ( u0 929) atrI RSiH, atriNau / Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 1 " adendha ca vA" ( u0 963) ityasi andhaH kUram / pakSe adaH asau / acA iti tu " atedha ca" ( u0 909) iti kvanipi atateH / atruH ityapi " janihanizadhartesta ca" (u0 809) iti rupratyaye arteH / kSIramityapi "ghasivazi0" ( u0 419 ) iti kiti ire ghasateH // athA''dantAzcaturdazA'niTazca // '2 psAMk' / sAti / " nemAdA0" 2 / 3 / 79 iti nerNatve praNipsAti / papsau / anusvArevAnneT , sAtA, psAtum / "ya ecAtaH" 5 / 1 / 28 iti ye pseyam / " upasargAdAto." 5 / 1156 iti De prapsaH / " tanvyadhI0" 5 / 1164 iti Ne psAyaH / uNAdau "zvanmAtarizvan" (u0 902) ityani nipAtanAt vizvapsA agniH, kAlazca // '3 bhAMka dIptau' / bhAti, babhau / anusvAreccAnneTa , . bhAtA, bhAtum / anaTi "na khyApUga0" 2 // 3 // 90 iti pratiSedhAt " svarAt" 2 / 3 / 85 iti "Ne" 2 / 3 / 88 iti ca NatvAbhAve prabhAnam , prabhApanA / zatari DyAm " avarNAdazno." 2111115 iti vA 'anta' ityAdeze bhAtI bhAntI strI / ktyapavAde " upasargAdAtaH" 5 / 3 / 110 ityaGi prabhA, vibhA / " mRgayecchA." 5 / 3 / 101 iti nipAtanAdaGi bhA / bhAH, bhAsau iti tu bhAseH kvipi / uNAdau "dAmAbhyAM nuH" ( u0 786 ) bhAnu: / " bhAterDavatuH" (u0 886) bhavAn / striyAmudicAt DyAm bhavatI // '4 yAMka prApaNe' / yAti / "nemAdA0 " 2 / 3 / 79 iti neNatve praNiyAti / yayau / " vA dviSA0" 4 / 2 / 91 iti zidano vA pusi "iDet" 4 / 3 / 94 iti Alluki ayuH / pakSe ayAn / " yamirami0" 4 / 4 / 86 iti iTi se'nte ca ayAsIt , ayAsiSTAm / " avarNAdazno0 " 2 / 1 / 115 iti vA'ntAdeze yAtI yAntI strI kule vA / anusvArecAt neT , yAtA, yAtum / " yAyAvaraH" 5 / 2 / 82 iti nipAtanAd yaGantAd vare yAyAyanazIlo yAyAvaraH / " gatyarthA" 5 / 1 / 11 iti vA kartari kte saMyAtaH, upayAtaH,. viyAtaH / "ajAteH zIle" 5 / 11154 iti Nini prayAyI / gamyAditvAt vaya'ti sAdhuH / "Nin cAvazyakA0" 5 / 4 / 36 iti Nini yAyI / uNAdau "huyAmA0" (u0 451) 1. arjuH kSuvrajantuH [u. vi.] // Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7] dhAtupArAyaNe adAdayaH (2) iti / yAtrA / " yApAbhyAM dve ca" (u0 714 ) iti kidIH, IH, yayIH raviH / " haniyA0" (u0 733) iti kityau dvitve ca yayuH azvaH / " pImRgamitradevakumAralokadharmavizvasumnAzmAvebhyo yaH " ( u0 741) iti kityau piyuH ulUkaH, mRgayuH, vyAdhaH ityAdi / " kRsikamya0" (u0 773 ) iti tuni yAtuH rAkSasaH / " artIri0" (u0 338 ) iti me yAmaH / "man" (u0 911) iti mani yAmA / bahuvrIhI suyAmA nAma kazcit // 5 vAMka gatigandhanayoH / vAti, vavau / anusvArecvAnneT , vAtA, vAtum / Nau " vo vidhUnane " 4 / 2 / 19 iti je pakSaNa upavAjayati / vidhUnanAdanyatra "atirI0" 4 / 2 / 21 iti pau vApayati kezAn / "nirvANamavAte" 4 / 279 iti nipAtanAt ktasya natve nirvANo bhikSuH / vAte tu nirvAto vAtaH, nirvAtaM vAtena / " avarNAdazno0" 2 / 1 / 115 iti vA'ntAdeze vAtI vAntI strI kule vA / uNAdau " kRvApAji0 " ( u0 1) iti uNi vAyuH / " damyami0" (u0 200 ) iti te vAtaH / " artIri0" ( u0 338) iti me vAmaH / " man " ( u0 911) iti mani vAmA / matvarthIye ne vAmanaH // '6 SNAMka zauce' / "SaH so0" 2 / 3 / 98 iti satve snAti, sasnau / popadezatvAt " nAgyantasthA0 " 2 / 3 / 15 iti patve siSNAsati / anusvArevAnnelU snAtA snAtum / Nau "jvalahvala." 4 / 2 / 32 ityanupasargasya vA hasve snapayati snApayati / sopasargasya tu svAbhAve prasnApayati / Nake prasnApakaH / "karmajA tRcA ca" 31183 iti pratiSiddho'pi yAjakAditvAt SaSThIsamAsaH, rAjasnApakaH / "ninadyAH0" 2 / 3 / 20 iti Satve niSNAtaH, niSNaH; nadISNAtaH, nadISNaH / kauzalAdanyatra SatvAbhAve nadIsnaH / sthAditvAtke prasnAti tatra iti prasnaH / evaM pratisnaH / kutsAdi kapi bhIruSThAnAditvAt Satve ca pratiSNikA / "prateH snAtasya0" 2 // 3 // 31 iti Satve pratiSNAtaM sUtram / "snAnasya nAmni" 2 / 3 / 22 pratiSNAnaM sUtram / uNAdau " snAmadi0" ( u0 904) iti pani snAvA sirA, nadI ca / pNa veSTane (1149) snAyati / " dhApA0" (u0 1) ityuNi snAyuH // '7 zrAMka pAke' / zrAti, pacyate svayamevetyarthaH / zazrau / anusvAreccAnneT , zrAtA, zrAtum / " zraH zRtaM haviH kSIre" 4 / 1 / 100 zRtaM haviH kSIraM vA / 1. 'susnAzmA' iti mu0 // Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 AcAryazrIhemacandraviracite [dhA0 7 anyatra " vyaJjanAntasthA0" 4 / 271 iti ktasya natve zrANA yavAgUH / pAke ghaTAditvAd Nau hrasve apayati / " zrapeH prayokvaikye" 4 / 1 / 101 nipAtanAt zRtaM kSIraM havirvA / pAkAdanyatra hasvAbhAve zrApayati // 8 drAMka kutsitagatau' / kutsitA gatiH palAyanaM svapnazca / drAti / " nemaadaa0|| 2 // 379 iti neNatve praNidrAti / anusvArevAnneTa , dAtA drAtum / "vyaanAntasthA0" 4 / 2 / 71 iti ktayostasya natve vidrANaH, drANaH, drANavAn / vRni drANazIlo dAtA / " zIzraddhA" 5 / 2 / 37 iti Alau nidrANazIlo nidrAluH / drAyateH evA''lu na tu drAteH ityanye / 3 svapne (1 / 34 ) drAyati / / 9 pAMka rakSaNe' / pAti, ppau| "Iyaane" 4397 ityatra gAsthAsahacaritasya pivategrahaNAt kye ItvAbhAve pAyate / Nau " pAteH" 4 / 2 / 17 iti le pAlayati / anusvArenvAnne, , pAtA, pAtum / "Ato Do." 5 / 176 iti De nRpaH / " sthApA0 " 5 / 1 / 142 iti ke adhipaH / zatari nakhAditvAd adabhAve napAt / uNAdau " bhINazali0" ( u0 21 ) iti ke pAkaH bAlaH / striyAM " vayasyanantye" 2 / 4 / 21 iti GyapavAde " ajAdeH" 2 / 4 / 16 iti Api pAkA / "bhApA0 " ( u0 296) iti pe pAnti tasmAdAtmAnam iti pApam , bhImAditvAdapAdAne sAdhuH / truTi pAtram / " pAtervA " ( u0.659) iti vA kityatau pati:, pAtiH / "pAtericca" ( u0 858) iti taH, pitA / "khurakSura0" ( u0 396) 'iti nipAtanAd vipraH / " man " ( u0 911) iti mani pAmA / matvarthIye ne pAmanaH / "pAtejasthasau" ( u0 977) pAjo balam , pAtho jalam / " pAtethumsuH" ( u0 1002) pumAn / pA pAne [12] pibati / paiM zoSaNe [ 1147 ] pAyati // "10 lAMka AdAne ' / lAti, lalau / anusvArecAnneTa , lAtA, lAtum / " Ato Do" 5 / 1 / 76 iti De bahula: / Nau " lo laH" 4 / 2 / 16 iti vA le ghRtaM vilAlayati, pakSe " atirI0" 4 / 2 / 21 iti pau ghRtaM vilApayati / te vilAtaH // '11 rAMka dAne' / rAti, rau| anusvAreccAnneT , rAtA, rAtum / AdAne'pIti kazcit , ' rAtuM vAraNamAgataH' / uNAdau " bhINzali0" (u0 21 ) iti 1. iti re ni iti pa0 pratau / / Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 ] dhAtupArAyaNe adAdayaH (2) 165 ke rAkA pUrNimA / " rAzadi0" ( u0 696 ) iti trau rAtriH / "rAte:" (u0 866) rAH dhanam // ___ 12 dAMva lavane' / vakAraH "abaudAdhaudA" 3 / 3 / 5 iti vizeSaNArthaH / dAti kSetram , dAyante vrIhayaH / atra "abau0 " 335 iti atra vito varjanAd dAsaMjJAyA abhAve " Iya'Jjane0 " 4 / 3 / 97 iti InaM bhavati / anusvArevAnneT , dAtA, dAtum / " nIdAva0 " 5 / 2 / 88 iti karaNe truTi dAtram // ' 13 khyAMka prathane' / prakathane ityanye / khyAti, Acakhyau / "zAstyasUvakti0 " 3 / 4 / 60 ityaGi Akhyat / "samaH khyaH" 5 / 1177 iti De azvasaMkhya: / " dazcAGaH " 5 / 1 / 78 iti De cyAkhyaH / " vyaJjanAntasthA." 4 / 2 / 71 ityatra khyAvarjanAt tasya natvAbhAve khyAtaH / sakhA iti tu "saneDakhiH" ( u0 625 ) iti Dakhau / anusvAreccAnneT , AkhyAtA AkhyAtum // 14 prAMka pUraNe' / prAti, pprau| anusvAreccAnneT , praataa| kte " vyaanAntasthA0" 4 / 2 / 71 iti tasya natve prANaH / "Ato Do0" 5176 iti De goSpadapraM vRSTo devaH / ekena goSpadapreNa // 15 mAMka mAne' / mAnaM vartanam / mAti pAtre / " nemAdA0" 2 / 3 / 79 / ityatra upalakSitasya mo grahaNAnnerNatvAbhAve pranimAti / atrA'pIcchantyeke praNimAti / kye " Iya'ane" 4 / 3 / 97 // iti Itve mIyate / mAteH ItvaM necchantyeke; tanmate mAyate, mamau / anusvArecAnneT , mAtA, mAtum / sani "mimI0" 4 / 1 / 20 / iti svarasyeti mitsati ye tu asya ivaM necchanti tanmate mimAsati / "dosomA0" 4 / 4 / 11 / iti iti mitaH, mitavAn / mAteH itvaM necchantyeke, tanmate mAtaH, mAtavAn / zatari " avarNAdazno0 " 2 / 1 / 115 / iti vA'ntAdeze mAtI mAntI strI kule vA / uNAdau "sthAchA." ( u0 357 ) iti ye mAyA / " huyAmA0" ( u0 451) iti tre mAtrA / " zAmA0" ( u0 462 ) iti le mAlA / " mAvAvadya0" (u0 564 ) iti se mAsa: / meruH iti tu. 'mInAteH "cinIpI0" ( u0 806) iti rau / candramA ityapi cando ramasi / [ cando ramas (u0 986) ] // 1. " mInAtermIyatervA cinIpI0" iti pa0 pratau / uNAdi vivaraNe tu mIc hiMsAyAm ityasmAda dhAto: meruH zabdaH sAdhita: // Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 16 ... athedantAvaniTau ca // - 16 iMk smaraNe' / "smRtyartha0 " 2 / 2 / 11 // iti vA karmaNaH karmatve "zeSe" 2 / 2 / 81 // iti SaSThayAM mAturadhyeti, mAtaramadhyeti / " iko vA" 4 / 3 / 16 / iti vA yatve aghiyanti / pakSe iyAdeze adhIyanti / " iNikorgAH" 4 / 4 / 23 / iti gA''deze " pibaiti" 4 / 3 / 66 / iti sijalupi ca adhyagAt / "kriyAvyatihAre0 " 3 / 3 / 23 / ityAtmanepade vyatyadhyagAsta / " bhAvakarmaNoH"' 3 / 4 / 68 / iti jici adhyagAyi / adhIyAya, adhIyatuH / anusvAreccAnneTa , adhyetA, adhyetum / "sanIGazca" 4 / 4 / 25 / iti gamuH, adhijigamiSati / " NAvajJAne gamuH" 4 / 4 / 24 / adhigamayati / ktvi adhItya / kitkaraNam "iko vA" 4 / 3 / 16 / ityAdau vizeSaNArtha gaNajJApanArtha ca / iGiko adhinA evaM prayujyate / 17 iMNk gtau'| NittvaM " iNaH" 21151 ityAdau vizeSaNArtham / eti / " upasargasyAniNe0". 122 / 19 / ityatra iNo varjanAd upasargAvarNasya lugabhAve upaiti, paraiti / "hniNo0 " 4 / 3 / 15 / iti yatve yanti, yantu / " iNikorgAH" 4 / 4 / 23 / iti gA''deze " pivaiti0" 4 / 3 / 66 / iti sijlupi ca agAt / "sijvido0" 4 / 2 / 92 / iti anaH pusi " iDet0" 4 / 3 / 94 / iti Ato luki ca aguH / "yo'nekasvara0" 2 / 156 iti yatvApavAde, " iNaH " 21151 iti iyAdeze IyatuH, IyuH / "AziSINaH" 4 / 3 / 107 iti hasve samiyAt / " NAvajJAne gamuH" 4 / 4 / 24 gamayati grAmam / jJAne tu zabdaH artha pratyAyayati / " sanIGazca" 4 / 4 / 25 jigamiSati grAmam / jJAne tu arthAn pratISiSati / anusvAreccAnneTa , etA, etum / kye " dIrghazccayaGa0" 4 / 3 / 108 iti dIghe Iyate / thavi " sRjida zi0" 4 / 4 / 78 iti veTi iyetha iyayitha / "ga" 5 / 1 / 40 iti yApavAde kyapi ityaH / "tanvyadhI0" 5 / 1164 iti Ne atyAyaH, pratyAyaH / lihAyaci ayaH, samayaH, pratyayaH / "gatyarthA" 5 / 1111 iti vA kartari kte mArgamatItaH / " veyivada0" 5 / 2 / 3 iti nipAtanAd bhUtamAtra kvasau nityatvAd dvitvAt prAgeva " ghasekasvarA0" 4482 iti iTi IyivAn , samIyivAn , upeyivAn / "jINadRkSi0" 5 / 2 / 72 iti ini atyayanazIla: atyayI / "sRjINa" 5 / 277 iti varapi itvaraH, 1. mAtura iti mu0 // 2. ayuH iti mu0 // Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 ] dhAtupArAyaNe adAdayaH (2) itvarI / mani svemA, vani svevA / kvanipi svitvA / vici sveH| vipi eti iti it / "yuvarNa0" 5 / 3 / 28 ityali ayaH, anyayaH, samayaH / " iNo'bhreSe" 5 / 3 / 75 ityalapavAde pani nyAyaH / "pareH krame" 5 / 3 / 76 paryAyaH; kramAdanyatrAli viparyayo mateH / " samaja0 " 5 / 3 / 99 iti kyapi ityA / " nyAyAvAyA0" 5 / 3 / 134 iti nipAtanAt karaNe pani nyAyaH / uNAdau " kuvApA0 " ( u0 1) ityuNi AyuH naraH, purUravaH, putraH, jIvanaM ca; jarAyuH garbhaveSTanam , jaTAyuH pakSI / " mINazali." ( u0 21) iti ke ekaH / " iNuvizA0 " ( u0 182 ) iti Ne eNaH / "damyami0" (u0 200) iti te etaH varNaH / " avabhR0" (u0 229) iti kiti the samithaH sNgmH| "jINazI" ( u0 261 ) iti kiti ne enaH / " iNaH kit" (u0 328) iti bhe ibhaH / " iNvAgbhyAM vA" (u0 389) iti vA kiti re irA sUrA, bhUzca / erA eDakA / " khurakSura0 " ( u0 396) iti re nipAtanAd duHpUrvasya [iNaH ] daram / "samiNa " ( u0 598 ) iti AH, samayA girim / "as" ( u0 952) ityasi ayaH loham / " iNo Nit " (u0 998) iti usi AyuH, AyuSI / " artINabhyAM nas" ( u0 979) enaH pApam / Aga iti tu ageH " vastyagibhyAM Nit " ( u0 970 ) ityasi // . athedanto'niT ca // 18 vIMk prajana-kAntyasanakhAdane c'| cakArAd gatau / prajanaH prathamagarbhagrahaNam , asanaM kSepaH, azanaM tRptirityeke / vaiti, vItaH, viyanti, vivAya, vivyatuH, vivyuH / atra "asiddhaM bahiraGgamantaraGge" [nyAya-20 ] iti yatvasyAsiddhatvAd " bhvAde0" 2 / 1 / 63 iti pUrvasya dIrghAbhAvaH / anusvArevAnneTa , vetA, vetum / "viyaH prajane" 4 / 2 / 13 iti vAtve purovAto gAH pravApayati, pakSe " nAmino0" 4351 iti vRddhau pravAyayati / kte vItam asAraM hastyazvam / "tikakRtau nAmni" 5 / 1 / 71 iti tiki vItiH azvaH / uNAdau "vIpatipaTibhyastanaH" (u0 292) vetanaM bhRtiH / " huyAmA0" (u0 451) iti tre vetraH / " tasazca" (dR0 u0 580 ) iti tase vetasaH / "kAvAvI." - (u0 634) iti Nau veNiH 'kabarI / "vIyusu0" (u0 677) hAta nau 1. kavarI iti mu0 // Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 18veniH-vyAdhi dI ca / veNuH iti tu " ajisthA0 " ( u0. 768) iti Nau ajeH / " asa" ( u0 952) iti asi vayaH / prajJAdyaNi vAyasaH // ___athodantA daza // . 19 jka abhigame' / " uta au0 " 4 / 3 / 59 iti auH, dyauti, dyutaH, yuvanti, dudhAva / thavi " sRji-dRzi0 " 4 / 4 / 78 iti veTi duyotha, dudhavitha / anusvArecAnne, dyotA, dyotum / yaGi dodhUyate / yaGlupi dodyoti, dodyavIti / vani sudyovA, kvanipi sudyutvA, vici dyauH / "ya ecAtaH " 5 / 1 / 28 iti ye, " vyakye " 1 / 2 / 25 ityavi ca dyavyaH / " uvarNA0 " 5 / 1 / 19 iti dhyaNi dyAvyam avazyam / uNAdau " drubhyAm" (u0 744) iti DiduH, yuH / "ghugamibhyAM DoH" ( u0 867) dyauH // 20 puMk prasavaizvaryayoH' / "paH so0" 2 / 3 / 98 iti satve "uta au0" 4 // 359 ityautve ca sauti, sutaH, suvanti / popadezatvAt " nAmyantasthA0" 2 // 3 // 15 iti Satve suSAva / anusvArecAnneT , sotA, sotum / apopadezo'yamityeke susAva / uNAdau " susitani0 " ( u0 203) iti te vA dIrghe ca sutaH putraH, sUtaH sArathiH / " yusuku0 " ( u0 297 ) iti pe Utve ca sUpaH / saM prasavaizvaryayoH (1 / 17) savati / dhuMgaTu abhiSave (4 / 1) sunoti // / '21 tuk vRttihiMsApUraNeSu' / " uta au0 " 4 / 3 / 59 iti autve tauti / " yaturusto0" 4 / 3 / 64 iti Iti tavIti; tutaH, tuvanti, tutAva / anusvArevAnneTa , totA totum / uNAdau ' bhINazali.' ( u0 21 ) iti ke tokam apatyam / " ghuyuhi0 " ( u0 24 ) iti ke dIrSe ca tUka: upastho girizca / " yusukuru0 " ( u0 297 ) iti pe Utve ca tUpaH AyatanazzeiSaH // '22 yuka mizraNe ' / yauti, yutaH, yuvanti, yuyAva / thavi " skrasavR0 " 4 / 4 / 81 iti iTi yuyavitha, yavitA, yavitum / sani " grahaguha0 " 4 / 4 / 59 iti iDabhAve prApte tadapavAde " ivRdha0" 4 / 4 / 47 iti vA iTi " ojAntasthA0" 4 / 1 / 60 iti pUrvasyetve yiyaviSati / pakSe yuyUSati / veTatvAt ktayorneTa, yutaH, yutavAn / " Asuyu0 " 5 / 1 / 20 iti yApavAde ghyaNi yAvyam / nandyAdhane yavanaH / mani suyomA / vani suyovA / vici suyauH / vipi suyut / " yuvarNa " 5 / 3 / 28 ityali yavaH / prajJAdyaNi yAvaH alaktakaH / svArthe ke yAvakaH / Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 ] dhAtupArAyaNe adAdayaH (2) 169 "yudroH" 5 / 3 / 59 iti saMpUrvAd pani saMyAvaH guDa godhUmaH / utpUrvAt " yupudropana" 5 / 3 / 54 udyAvaH / "sAtiheti" 5 / 3 / 94 iti kto nipAtanAt yutiH saGghaH, goyUtiH / pRSodarAditvAt gavyUtiH / ktvi "uvarNAt " 4 / 4 / 58 iti iDabhAve yutvA / uNAdau " ghuyuhi0 " ( u0 24 ) iti ke dIrdhe ca yUkA / " pathayatha0 " ( u0 231) iti nipAtanAt yathaH / "yusuku." ( u0 297 ) iti pe Utve ca yUpaH / " yorUcca vA" ( u0 541) iti Se vRSaH peyavizeSaH, yUSA chAyA, yoSA strI / "yujalerASaH" ( u0 545) yavASo durAlabhA / "vahiyubhyAM vA" ( u0 571 ) iti vA Nityase yAvaMsaM bhaktam tRNaM ca; yavasa ghAsaH annaM ca / "yuba libhyAmAsaH" (u0 574 ) yavAso durAlabhA / "yoH kit" ( u0 658) ityatau yuvatiH / "vIyusuvA0" ( u0 677) iti nau yoniH / " nIsA0" (u0 687 ) iti mau yomiH zakuniH / "lUpUyu0" ( u0 901) iti kityani yuvA / 'ayutasiddhAnAm ' ityAdi darzanAdamizraNe yuH, ityanye / yuMgz bandhane [ 86] yunIte, yunAti, yotA / yuNi jugupsAyAm [9 / 237] yAvayate / arthavizeSe curAditvAt jugupsAyA anyatra yauti // ... 23 Nuk stutau' / " pAThe0 " 2 / 3 / 97 iti Nasya natve nauti, nutaH, nuvanti / NopadezatvAd " adurupasargA0" 2 / 3 / 77 iti Natve praNauti, pariNauti / " nupracchaH " 3 / 3 / 54 ityApUrvAdAtmanepade Anute sRgAlaH / sani "graha guha0" 4 / 4 / 59 iti neT . nunUSati / nunAva, navitA, navitum / " uvarNAdA0 " 5 / 1 / 19 iti yApavAde dhyaNi nAvyam avazyam / aci navaH, praNavaH / kiti " uvarNAt " 4 / 4 / 58 iti neT , nutvA, nutaH, nutavAn , nutiH / " ukSitakSya0 " ( u0 900 ) iti ani nava padArthAH // ___ '24 kSNuka tejane' / kSNauti, kSNutaH, kSNuvanti / " samaH kSNoH" 3 / 3 / 29 ityAtmanepade saMkSNute zastram / kSNavitA / yaGi cokSNUyate, yaGlupi cokSNoti / sani " grahaguha0" 4 / 4 / 59 iti neT , cukSNUpati // 1. iti the iti pa0 pratau // 2. etasyA loke javAsau iti prasiddhiH / (ni. ze. TI. 2 / 228 ) // Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 AcAryazrIhemacandraviracite [dhA0 25__ '25 snuk prasnavane' / prasnavanaM kSaraNam / snauti, snutaH, snuvanti / kye "dIrghatricca0" 4 / 3 / 108 iti dI snUyate / prasnavitA / " snoH" 4 / 4 / 52 ityAtmanepadAbhAve eva iniyamAdAtmanepade neT , prasnoSyate / karmakartari "ekadhAtau0 " 3 / 4 / 86 iti jikyAtmanepadeSu prApteSu "bhUSArtha0". 3 / 4 / 93 iti jikyayoH pratiSedhAt prAsnoSTa gauH svayameva, prasnute gauH svayameva / susnAva, susnuvatuH, susnuvuH / yaGi sosnUyate / yaGlupi sosnoti, sosnavIti / sani " grahaguha0" 4 / 4 / 59 iti neT , susnUSati / uNAdau " snupUsU0" (u0 542) iti kiti Se snuSA / '26 TukSu 27 ru 28 kuMka zabde' / kSauti, kSutaH, kSuvanti, cukSAva, kSavitA, kSavitum / yaGi cokSUyate / yaGlupi cokSoti, cokSavIti / "ya eccA0" 5 / 1 / 28 iti ye kSavyam / " uvarNAdAvazyake " 5 / 1 / 19 iti dhyaNi kSAvyam avazyam / sani " grahaguha0 " 4 / 4 / 59 iti neT , curSati / kiti "uvarNAt" 4 / 4 / 58 iti neT , kSutvA, kSutam , kSutaH, kSutavAn / "yuvarNa0" 5 / 3 / 28 ityali kSavaH / vipUrvAt " kSuznoH" 5 / 3 / 71 iti ghaji vikSAvaH / TvitvAdathuH kSavathuH / " krutsaMpadA0" 5 / 3 / 114 iti kvipi kSut / uNAdau "sthAkSutorUcca" ( u0 185 ) iti Ne khUNam-aparAdhaH // '27 ru' / rauti / " yaturusto0" 4 / 3 / 64 iti Iti svIti; rutaH, ruvanti, ravitA, rurAva / sani " grahaguha0 " 4 / 4 / 59 iti neT , rUpati / yaGi rorUyate / yaGlupi rokhIti roroti / kiti " uvarNAt" 44 / 58 iti neT , rutvA, rutam , rutaH, rutavAn / "yuvarNa" 5 / 3 / 28 ityali ravaH / alapavAde " rorupasargAt " 5 / 3 / 22 iti pani saMrAvaH / " AGA ruploH" 5 / 3 / 49 iti 'vAli ArAvaH AravaH / " cAlazabdArthA0" 5 / 2 / 43 ityane ravaNazIlo ravaNaH / "kvacit " 5 / 1 / 171 iti De mayAM rauti mayUraH pRSodarAditvAt / uNAdau " tRkaza0 " ( u0 187 ) iti aNe vaNaH karamaH / "zervA" (u0 235 ) iti vA kityathe ruvathaH zakuniH, svathaH-AkrandaH / "svarebhya i." (u0 606) raviH / " rupUmyAM kit " ( u0 808) iti rau ruruH mRgaH / " vihAyas0" (u0 976) ityasi nipAtanAt puru rauti purUravA-rAjA / raMG reSaNe ca [ 11599 ] rakhate rotA // 1. vA ghaJi iti mu0 // Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 171 31 ] dhAtupArAyaNe adAdayaH (2) ' 28 kuMka' / kauti, kutaH, kuvanti, cukAva / anusvArevAnneT , kotA kotum / sani cukUSati / yaGi "na kavate." 41147 iti mvAdereva pratiSedhAt "kaGazcaJ" 4 / 1 / 46 iti pUrvasya catve cokUyate / uNAdau "dakana0" ( u0 27 ) ityake kavakam abhakSyadravyam / "dukUla" ( u0 49.1 ) iti Ule nipAtanAt kukUlam zaGkamadgataH / kuG zabde [ 11590 ] kavate / yaGi kokUyate / kuMDt zabde [ 5 / 149 ] kuvate, cokUyate / eSAM zabdArthatve'pi kautiH zabdamAtre, kuvatiH Artasvare, kavatiH avyakte zabde / athAntargaNo rudAdipaJcakaH // '29 rudak azruvimocane ' / " rutpaMcakA 0" 4 / 4 / 88 iti iTi roditi, ruditaH; rudanti; tatra vyaJjanAderityadhikArAd atreT nAsti / ruroda / "disyorIT" 4 / 4 / 89 arodIt , arodIH / " adazcAT" 4 / 4 / 90 arodat arodaH / " Rdicchvi " 3 / 4 / 65 iti vADi arudat , arodIt / roditA, roditum / "rudavida0" 4 / 3 / 32 iti kRtvAsanoH kilve ruditvA, rurudiSati / uNAdau " Rjyaji0" ( u0 388 ) iti kiti re rudraH / rodayatIti vA "khurakSura0" ( u0 396) iti nipAtanAd rudraH / "rudyati" (u0 997 ) ityusi roduH azrunipAtaH // '30 jiSvapaMka zaye' / "rutpaMcakA0" 4 / 4 / 88 iti iTi svapiti, svapitaH, svapanti / "bhUsvapo0" 4170 iti pUrvasya utve suSvApa / SopadezatvAt " nAmyantasthA0 " 2 / 3 / 15 iti patve, "svaperyar3e ca" 4 / 1180 iti vRti suSupatuH, suSupuH / jIcAt " jJAnecchA!" 5 / 2 / 92 iti sati kte suptaH / nirduHsuvipUrvasya avaH svapatyAdyasyA'pi sasya patve ni:puptaH, duHSuptaH, suSuptaH, viSuptaH / anusvArevAnneT , svaptA, svaptum / "rudavida0" 4 / 3 / 32 iti sana: kittve suSupsati / yaGi soSupyate / Nau sani " svapo NAvuH" 4 / 1 / 62 iti pUrvasya utve suSvApayiSati / De asUSuet / "disyorIT " 4 / 4 / 89 asvapIt asvapIH / "adazvA0" 4 / 4 / 90 ityaTi asvapat asvapaH / adyatanyAM asvApsIt / " tRpivRSi0" 5 / 2 / 80 iti najiGi svapnaka / "yajisvapi0" 5 / 3 / 85 iti ne svapnaH / asarUpatvAt pakSe pani svApaH / ktvi suptvA // '31 ana 32 zvasak prANane' / prANanaM jIvanam / varNakramasya pratijJAnAt svapaH prAg anenirdeze prApte lAghavArthamihapAThaH / " rutpaJcakA." 4 / 4 / 88 iti Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 31iTi aniti / " dvitve'pyante'pya0 2 // 381 iti Natve prANiti, parANiti, prANiNiSati / ante'pi iti vacanAt kvipi he prANa ! he parANa ! parestu vA paryaNiti, paryaniti / " asyAde." 4 / 1 / 68 iti pUrvasya Atve Ana, AnatuH / " disyo." 4 / 4 / 89 iti ITi prANIt , prANIH / " adazcA0" 4 / 4 / 90 ityaTi prANat / prANaH, prANitA, prANitum / aci ghani vA prANaH / ghani AnaH / uNAdau " syamikaSi0" ( u0 46 ) iti Ike anIkam / "pyAdhA." ( u0 258 ) iti ne annam / " sthAchA0" ( u0 357) iti ye anyaH / " as" ( u0 952 ) ityasi anaH zakaTam // ___ '32 zvasana' / tAlavyAdiH dantyAntaH / "rutpazcakA0" 4 / 4 / 88 iti iTi zvasiti, niHzvasiti, zvasitaH, zvasanti, zazvAsa / " vyaJjanAde0" 4 / 3 / 47 iti vA vRddhau azvAsIt , azvasIt / " disyo0" 4 / 4 / 89 iti ITi azvasIt , azvasIH; " adazcA0" 4 / 4 / 90 ityaTi azvasat , azvasaH / zvasitA, zvasitam / " zvasajapa0" 4475 iti ktayorkeT , AzvastaH, AzvasitaH, AzvastavAn , AzvasitavAn / " tanvyadhI0 " 5 / 1164 iti Ne zvAsaH / / '33 jakSaka bhakSa-hasanayoH' / ayaM rutpazcakasya pazcamo, jakSapaJcakasya vAdya ityubhayakAryabhAk / "rutpazcakA0" 4 / 4 / 88 iti iTi jaikSiti jakSitaH / " dvayuktajakSa0" 4 / 2 / 93 iti zidanaH pusi ajakSuH / "anto no luk" 4 / 2 / 94 jakSati, jakSatu, zatari jakSat / "zau vA" 4 / 2 / 95 jakSati, jakSanti kulAni / " disyo." 4 / 4 / 89 iti ITi ajakSIt , ajakSIH / " adazvA0" 4 / 4 / 90 ityaTi ajakSat , ajakSaH / jakSitA, jakSitum , jajakSa, jajakSatu: // 34 daridrAka durgtii'| daridrAti / " irdaridraH" 4 / 2 / 98 daridritaH / anto no luki "znazcAtaH " 4 / 2 / 96 ityAlluki ca daridrati / "daridro'dyatanyAM vA" 4 / 3 / 76 adaridrIt adaridrAsIt / "azityassan" 4 / 3 / 77 ityAlluki daridrayate, ssannAdivarjanAt didaridrAsati / " ivRdha0 " 4 / 4 / 47 iti veTi didaridripati, sAdereva sano varjanAt ihAlluk / daridrAyako vrajati, atra "kriyAyAM0" 5 / 3 / 13 iti Nakac / Nake daridrAyakaH / anaTi daridrANam / zatari daridrat , daridratau / " dhAtoranekasvarA0 " 3 / 4 / 46 ityAmi 1. ssanAdi iti mu0 // Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 173 36 ] dhAtupArAyaNe adAdayaH (2) dadidrAJcakAra / " Ato Nava0" 4 / 2 / 120 ityatra okAreNaiva papau ityAdisiddhau aukAravidhAnaM daridrAtarNavaH AmAdezAnityatvArtham , dadaridrau / kvasau daridrAJcakRvAn / zivastu Navo'nyasya api AmAdezamanityamicchati, dadaridravAn / "yuktajakSa0" 4 / 2 / 93 iti zidanaH pusi " iDet" 4 / 3 / 94 ityAlluki adaridruH / Nau daridrayati / Nau De adadaridrat / Nau viSaye AllukaM necchantyanye, daridrApayati / De " upAntyasyA0 " 4 / 2 / 35 iti hasvatve adadaridrapat / nanvatra sanvadbhAvAt pUrvasyatvaM prApnoti; naivam , ' yena nAvyavadhAnaM tena vyavahite'pi syAt' [nyAya0 13] ityekavarNavyavahite laghau laghoH pareNa caikavarNena vyavahite upare Nau sanvadbhAvo bhavati yathA apIpacat ityAdau / avIvrajat ityAdau tu " smRdRtvara0" 41165 ityatvavidhAnAd anekavyAnavyavahite'pi laghuni iSyate / iha tu laghoravyavadhAne'pi laghoH pareNa varNasamudAyena rvyavadheti na bhavati / daridritA, dariditum / veTtve'pyanekasvaratvAt ktayoriTa, daridrita: daridritavAn / aci dhani vA daridraH / dardUH iti tu " tRdRbhyAM dUH" ( u0 846 ) iti duNAteH / '35 jAgRka nidrAkSaye' / jAgarti, jAgRtaH / anto no luki jAgrati / zatari jAgrat , jAgratau / " dvayuktajakSa0" 4 / 2 / 93 iti zidanaH pusi " puspau" 4 / 3 / 3 iti guNe ajAgaruH / jajAgAra / " jAguH kiti" 4 / 3 / 6 iti guNe jajAgaratuH, jajAgaruH / pakSe " jAgruSa0" 3 / 4 / 49 iti parokSAyA Ami jAgarAJcakratuH, jAgarAJcakruH / " sici parasmai0 " 4 / 3 / 44 iti vRddheH " nazvijAgR0 " 4 / 3 / 49 iti pratiSedhe ajAgarIt / "jAgurbiNavi" 41352 iti vRddheH jiNavoreva niyamAt , " nAmino0" 4 / 3 / 51 iti vRddhayabhAve gau guNe jAgarayati, jAgaritA, jAgaritum / ktayoH jAgaritaH jAgaritavAn / "jAguH" 52 / 48 ityUke jAgaraNazilo jAgarUkaH / striyAM ktyapavAdau "jAgurazca" 5 / 3 / 104 iti a-yo jAgarA, jAgaryA / uNAdau " jazasta." ( u0 705 ) iti Giti vo jAgRviH agniH // '36 cakAsRk dIptau' / cakAsti, cakAsta: / anto no luki cakAsati zatari cakAsat , cakAsatau / "dvayaktajakSa0" 4 / 2 / 93 iti zidanaH pusi acakAsuH / " vyaJjanAd deH0" 4 / 3 / 78 iti de ki sasya datve ca, saH acakAt / " seH sdhA0" 4 / 3 / 79 iti seluki so vA rutve ca acakAH tvam , pakSe "dhuTa0 " 2 / 1 / 76 iti sasya datve acakAt tvam / "dhAtoraneka0 " Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 363 / 4 / 46 iti parokSAyA Ami cakAsAzcakAra / sani cicakAsiSati / cakAsitA, cakAsitum / RditvAt De na hrasvaH, acacakAsat // '37 zAmaka anuziSTau' / anuziSTiH niyogaH / zAsti / " isAsaH zAsoG vyaJjane" 4 / 4 / 118 "nAmyantasthAH0" 2 / 3 / 15 iti Satve ca ziSTaH / " zAstyasU0 " 3 / 4 / 60 ityaGi aziSat / " dvayuktajakSa0" 4 / 2 / 93 iti . zidanaH pusi azAsuH / anto no luki zAsati / zatari zAsat , zAsatau / " vyaJjanAd deH0" 4 / 3 / 78 iti deluki so datve ca, saH anvazAt / " seH sa-d-dhAM0" 4 / 3 / 79 iti seluki so rutve ca anvazAH tvam , anvazAt tvam / " zAsas0 " 4 / 2 / 84 iti hyantasya zAdhau, zAdhi, anuzAdhi / zAsitA / UdittvAt ktvi veTa , ziSTvA, zAsitvA / veTtvAt ktayorneTa , ziSTa: , ziSTavAn / vipi mitrazIH / ktau ziSTiH / "ikiztiv0" 5 / 3 / 138 iti tivi zAstiH / " upAntyasyA0 " 4 / 2 / 35 ityatra zAsevarjanAt De hasvAbhAve azazAsat / " dRvRg0 " 5 / 1 / 40 iti kyapi ziSyaH / "zAmrayudhi0" 5 / 3 / 141 ityane duHzAsanaH, suzAsanaH / uNAdau "zAsizaMsi0" (u0 857) iti taH, zAstA buddhaH; prazAstA Rtvika / " tRsvasR0 " 1 / 4 / 38 ityAri prshaastaaro| AGaH zAsUki icchAyAm [ 2160 ] AzAste, AzAsyate, AzIzasat , AzIH / / rujakSapaJcake samApya prakRto varNakramo'nusriyate // atha caantH|| '38 vacaMka bhASaNe ' / vakti, vaktaH, vacanti / antau vaceH prayoga necchantyeke / " yajAdivaza" 4 / 1 / 72 iti pUrvasya ravRti uvAca / "yajAdivaceH0" *4 / 179 iti vRti UcatuH UcuH / kye ucyate / "zAstyamU0" 3460 ityaGi " zvayatya0" 4 / 3 / 103 iti vocA''deze avocat / anusvAreccAnneTa , vaktA, vaktum / " pravacanIyA0" 5 / 1 / 8 iti vA kartayanIye pravacanIyo gurudharmasya, pakSe pravacanIyo dharmo gurUNA / " RvarNa0" 5 / 1 / 17 iti dhyaNi pravAcyaH granthavizeSaH, atra " tyajayaja0" 4 / 1 / 118 iti katvA'bhAva: / "vaco'zabdanAmni" 4 / 1 / 119 katvAbhAve vAcyam Aha / zabdanAmni tu "kte'niTa0" 4 / 1 / 111 iti karave vAkyam / "veyivada0" 5 / 2 / 3 iti bhUtamAtra nipAtanAd vA kAne anUcAnaH, pakSe ankvocat / " bhAvAkoMH " 5 / 3 / 18 pani anuvAkaH, vAkaH / " didyud-dadRd" 5 / 2 / 83 iti vipi nipAtanAt vacanazIlo vAk / Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 41 ] dhAtupArAyaNe adAdaya: (2) 175 " gocarasaMcara0" 5 / 3 / 131 iti nipAtanAd ghe vaktIti vakaH, kte uktam / lihAyaci zlokavacaH / uNAdau " nInUrami0" ( u0 227) iti kiti the uktham sAma / "T" (u0 446) iti traTi vaktram / " kakasthUrAd vacaH ka ca" ( u0 728 ) ityuNi kukavAkuH kukkuTaH, sthUravAkuH uccadhvaniH / "as" ( u0 952 ) ityasi vacaH / vacaNa bhASaNe [ 9 / 387 ] vAcayati, yujAditvAd vA Nici pakSe vacati // atha jAntaH // __ '39 mRjauka zuddhau' / " mRjo'sya 0" 4 / 3 / 42 iti vRddhau "yajasRja0" 2 / 1 / 87 iti patve mArTi, mRSTaH / " RtaH svare vA" 4 / 3 / 43 iti vA vRddhau parimArjanti, parimRjanti, mamAtuH, mamRjatuH, mamArjuH, mamRjuH / audicAt veT , mArTI, mArjitA / veTtvAt ktayorneT , mRSTaH, mRSTavAn / "kRvRSi0" 5 / 1142 iti vA kyani parimRjyaH, pakSe dhyaNi "te'niTa0" 4 / 1 / 111 iti gatve parimAryaH / " zokApanuda0 " 5 / 1 / 143 iti nipAtanAt ke tundaparimRjaH alasaH, anyatra karmaNo'Ni tundaparimArjaH / ghaji mArgaH / bhidAyaGi mRjA zuddhiH, anyatra striyAM ktau mRSTiH / uNAdau " agyaGgi0" ( u0 405) iti Are mArjAraH, latve mArjAlaH / "mRjikhanyA0 " ( u0 472 ) iti Dityale malaH / mRjauNa zaucAlaGkArayoH [9 / 390 ] yujAditvAt vA Nici mAjayati / " NivecyA0 " 5 / 3 / 111 ityane mArjanA, te mArjitaH / marjitA rasAlA iti rUDheH, pakSe mAjeti // ___ atha tAntaH // '40 sastuka svapne' / uditvAnne "dhuTo dhuTi sve vA" 1 / 3 / 48 iti to luki ca saMsti, saMstaH, saMstanti, saMstitA // ___ atha dAntaH // '41 vidaka jJAne' / " tivAM Nava0" 4 / 2 / 117 iti vA NavAdyAdeze veda, vidatuH, viduH, pakSe vetti, vittaH, vidanti / " samo gamRcchi0 " 3 / 3 / 84 1. " huyAmA0" ( u0 451 ) iti trapratyaye'pi vaktram bhavati // 2. kukuTa: iti mu0 // 3. mArjitA iti mu0 / "mArjitA rasAlA marjiteti rUDheH" iti curAdau [ 390 ] atraiva vakSyate // Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 ] AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 41iti karmaNyasati Atmanepade saMvitte saMvidAte / "vettenavA" 4 / 2 / 116 ityanto vA rati saMvidrate, pakSe " anatonto0" 4 / 2 / 114 ityati saMvidate / sati Apye " zeSAt " 3 / 3 / 100 iti parasmaipade saMvetti zAstram / "sivido0" 4 / 3 / 92 iti zidanaH pusi aviduH / " vetteH kit" 3 / 4 / 51 iti parokSAyA vA Ami vidAJcakAra, viveda "paJcamyAH kRgaH" 3 / 4 / 52 iti paJcamyA vA Ami kuga eva tadantasyA'nuprayoge ca vidAGkarotu, vidAGkaravANi, kittvAt na guNaH; pakSe vettu, vedAni / " vyajanAd deH0" 4 / 3 / 78 iti de ki saH avet / "seH saddhAM." 4 / 3 / 79 iti seluki do vA rutve ca aveH tvam , avet tvam / veditA, viditaH, viditavAn / "vo vyaJjanAde0" 4 / 3 / 25 iti vikalpA'pavAde "rudavida0" 4 / 3 / 32 iti ktvAsanoH kittve viditvA, vividiSati / "nAmyupAntya" 5 / 1154 iti ke vidaH / Nau " sAhisAti0" 5 / 1 / 59 iti ze vedayaH / vipi vit , vedavit / "tatra kvasu" 5 / 2 / 2 iti kvasau vividvAn / " skrasRvR0" 4 / 4 / 81 iti iTaH " ghasekasvarA0" 4 / 4 / 82 iti niyamAdatrA'bhAvaH / "gamahana0" 4 / 4 / 83 iti vetteH api veTa ityeke, tanmate vividivAn , vividvAn / " vA vetteH kvasuH" 5 / 2 / 22 vidvAn , vidan / " vetticchida0" 5 / 2 / 75 iti kiti ghure vedanazIlo viduraH / " vindvicchU" 5 / 2 / 34 iti nipAtanAd uH, vedanazIlo vindu / ghani vedaH / striyAM ,bhAvAkoMH nAmni " samaja0 " 5 / 3 / 99 iti kyapi vidyA / "NivecyA0" 5 / 3 / 111 ityane vedanA / karaNAdhAre punAmni " vyaJjanAd" 5 / 3 / 132 iti ghani vedaH / " vidagbhyaH " 5454 iti Nami atithivedaM bhojayati / uNAdau " vidimidi0" ( u0 234 ) iti kityathe. vidatho jJAnI / "vidivRttervA" (u0 610) iti vA kid i., vidiH zilpI,. vediH ijyAdisthAnam / " as" ( u0 952) ityasi nakhAditvAt adabhAve navedAH, sarvavedAH, sarvasvadakSiNakratuyAjI / yastu oSThayAdiH jalakaNavAcI 'binduH sa vindeH " bhRmRta." ( u0 716) ityau / vidica sattAyAm [3 / 115] vidyate / vidlantI lAbhe [5 / 8 ] vindate, vindati / vidipa vicAraNe [ 6 / 25 ] vinte / vidiNa cetanAkhyAnanivAseSu [ 9 / 242 ] vedayate // ___1. uNAdi vivaraNe vidu avayave, vinduH vipnuT / a. ci. TIkAyAM 'bidu avayave bindati, binduH, puMliGgaH, " bhRmRta" ( uNA0 716) ityuH [ 4 // 155 ] dhAtu pAThe 14310 vidu avayave ityasti // Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 ] dhAtupArAyaNe adAdayaH (2) 177 atha nAnto'niT ca // '42 hanaMka hiMsAgatyoH' / hanti / " nemaadaa0|| 2 // 379 iti narNatve praNihanti caurasya / atra "niprebhyo0" 2215 iti vA karmaNa: karmatve " zeSe" 2 / 2 / 81 iti SaSThI / " yamirami0" 4 / 2 / 55 iti nasya luki hataH / "gamahana0" 4483 ityupAntyaluki " hano ho" 2111112 iti ni nanti / "hanaH" 2 / 3 / 82 iti Natve prahaNyate / "vami vA" 2 / 3 / 83 iti vA Natve prahaNvaH, prahanvaH; prahami, prahanmi / "hano ghi" 2 / 3 / 94 iti NatvapratiSedhe praghnanti / "ADo yamahanaH0" 3386 iti Atmanepade karmaNyasati Ahate / svAGga karmaNi Ahate ziraH / "neha Ahanti ziraH zatroH" / "kriyAvyatihAre0" 3 / 3 / 23 ityatra gatihiMsArthavarjanAt " zeSAt parasmai" 3 / 3 / 100 iti parasmaipade vyatighnanti / " jiNavi0" 4 / 3 / 101 iti pani jaghAna, jaghnatuH, jaghnuH / thavi " sRjidazi0" 4478 iti veTi " aGe hi0" 4 / 1 / 34 iti hasya ghatve jaghanitha, jaghantha / "gamahana." 4 / 4 / 83 iti kasau veTi janivAn , jaghanvAn / anusvArevAnneT , hantA, hataH / "hanRtaH syasya" 4 / 4 49 iti iTi haniSyati / "zAzasa0" 4 / 2 / 84 iti hyantasya, jahi zatrUn / yaGlupyapi jahi / yaGlupi necchantyeke, tanmate "yamirami0" 4 / 2 / 55 iti naluki javahi / ye tu " tivAzavA0" [nyAya0 18] iti nyAyasya sUtragaNanirdiSTe'pi pravRtyabhyupagamAt " yamirami0 " 4 / 2 / 55 iti lugabhAvaM, viGati " ahanpaJcama0" 4 / 1 / 107 iti interapi dIrghatvaM cecchanti teSAM mate javAMhi / bhAvarkarmaNoH " svaragraha0 " 3 / 4 / 69 iti vA niTi ghAniSyate tvayA, pakSe haniSyate / "hano vadha0" 4 / 4 / 21 iti vadhe vadhyAt / hanyAt iti tu saptamyAM trivarjanAt jiTi vadhA'bhAve ghAnipISTa / "adyatanyAM vA." 4422 iti vadhe anusvArenve'pyanekasvaratvAt iTi " svarasya pare0" 74 / 110 ityallukaH sthAnitvAt " vyaJjanAde0" 4 / 3 / 47 iti vA vRddhayabhAve avadhIt / vA tvAtmane AvadhISTa / pakSe " hanaH sica" 4 / 3 / 38 iti sicaH kivAt " yapirami0" 4 / 2 / 55 iti no luki Ahata / sani " svarahana" 4 / 1 / 104 iti dIpe jighAMsati / yaGi " hano nIrvadhe" 4 / 3 / 99 jennIyate / vadhAdanyatra jAnyate / " carAcara0" 4 / 1 / 13 ityaci vA nipAtanAt , ghanAghanaH; pakSe hanaH "Niti ghAt " 4 / 3 / 100 ghAtayati / " hatyAbhUyaM bhAve" 5 / 1 / 36 iti Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 42nipAtanAt kyapi hatyA, brahmahatyA / karmaNi "RvarNa0 " 5 / 1 / 17 iti dhyaNi ghAtyaH / "AziSi0" 5 / 1 / 80 iti De zatru vadhyAt , zatruhaH / "klezAdibhyo 'pAt " 5 / 1681 klezApahaH, tamopahaH / "kumArazIrSANin " 5 / 1182 kumAraghAtI, zIrSaghAtI / "acitte Taka" 5 / 1183 pittaghnaM ghRtam , vAtaghnaM telam / " jAyApatezcihnavati" 5 / 184 jAyAghno dvijaH, patighnI kanyA / "brahmAdibhyaH" 5 / 185 brahmanaH, zatrughnaH / bAhulakAt saMpradAne'pi gAM hanti yasmai dAtuM sa godhno'tithiH / " hastibAhukapATAcchaktau" 5 / 1186 hastighnaH, bAhughnaH, kapATanaH mallaH / zakteranyatra hastighAto rasadaH, evaM bAhughAtaH, kapATaghAtaH; eSu " karmaNo'Na " 5 / 1 / 72 iti aNu / " nagarAdagaje" 5 / 1187 nagaraghnaH ariH / gaje tu nagaraghAtaH / " rAjaghaH" 5 / 1 / 88 rAjAnaM hanti rAjaghaH / " pANighatADaghau zilpini" 5 / 1 / 89 pANidhaH, tADaghaH zilpI cet , anyatra karmaNo'Ni pANighAta:, taaddghaatH| evaM dArvAdhAtaH, cArvAdhAtaH, varNasaMghAtaH / dArvAghATaH, cArvAghATa:, varNasaMghATa iti tu ghaTaterhantereva vA pRSodarAditvAt / "hano Nin " 5 / 1 / 160 pighAtI, mAtulaghAtI / " brahmabhrUNa" 5 / 1 / 161 iti bhUte vipi bahmahA, bhrUNahA, vRtrahA / " kvacit " 5 / 1 / 171 iti De varamAhanti varAhaH, paTe hanyate paTahaH, kalaM hanti kalahaH / "yujabhuja0" 5 / 2 / 50 iti ghinaNi abhyAhananazIla: abhyAghAtI / " zakama0" 5 / 2 / 40 ityukaNi AghAtazIlaH AghAtukaH / "hano'ntadhanAntarghaNau deze" 5 / 3 / 34 antarhanyate yasmin antarghanaH, antarghaNo vA dezaH; antarghAto'nyaH / " praghaNapraghANau gRhAMze" 5 / 3 / 35 praghaNaH, praghANazca dvArAlindakaH / "nighodghasaMghoddhanApadhanopaghnaM nimitaprazastagaNAtyAdhAnA'GgA''sannam" 5 / 3 / 36 nighA vRkSAH, nighAH zAlayaH, udgho manuSyaH prazasta ityarthaH / " mUrtinicitAbhre ghanaH" 5 / 3 / 37 daghno ghanaH kAThinyamityarthaH / ghanaM daghi iti guNavacanatvAt ghanaM nicitam , ghanaH abhram / "vyayodroH karaNe" 5 / 3 / 38 vighanaH, ayodhanaH, drudhanaH / arIhaNAdipAThAd Natve drughaNaH / " stambAd ghanazca" (5 / 3 / 39 stambadhno daNDaH, stambadhanaH / " pareghaH" 5 / 3 / 40 parighaH / " parerSA0 " 2 / 3 / 103 iti latve palighaH / " sthAdibhyaH" 5 / 3 / 82 iti ke vihanyate anena vighnaH / " hano vA vadha ca" 5 / 3 / 46 iti vAli vadhaH ghAtaH / vadhya iti vadhe dhyaNi, " na jana" 4354 iti vRddhipratiSedhAd vadhamarhati iti vA daNDAdeH ye / "sAtiheti0" 5 / 3 / 64 iti ktau nipAtanAt hetiH / " hanazca0 " 5 / 4 / 63 iti Nami samUlaghAtaM hanti / Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43 ] dhAtupArAyaNe adAdayaH (2) 179 " karaNebhyaH" 5 / 4 / 64 upalaghAtaM hanti / " hisArthAde0" 54 / 74 iti Nami daNDopaghAtaM gAH kAlayati / " tRtIyoktaM vA" 3 / 1 / 50 iti vA samAsaH pakSe daNDenopaghAtam / Nau karaNe'naTi parighAtanaH, paridhaH / uNAdau " kIcakapecaka." ( u0 33) ityake nipAtanAd vadhakaH hantA, vyAdhizva; vadhakaM padmabIjam / bAhulakAdanyatrApi vadhA''dezaH / lihAyaci vRtravadhaH shkrH| vadhitA, vadhyaH, vadhanam / " sImanta0 " ( u0 222 ) ityante nipAtanAt hemanta: / "nInagami0" ( u0 227 ) iti kiti the hathaH panthAH kAlazca / " hanerghatajaghau ca" ( u0 272) iti ane ghatanaH pApaH, jaghanaM zroNiH / himam hemam iti tu "kSuhibhyAM vA" ( u0 341) iti vA kiti me hinoteH / "koracora0" ( u0 434 ) iti ore nipAtanAt ghoraH bhImaH / " mAvAvadya0 " ( u0 564) iti se haMsaH / " kamivami0 " ( u0 618) iti NidiH, ghAtiH praharaNam / bAhulakAd ghAtAdezAbhAve hAniH ucchittiH, tata eva vA 'Nive haniH Ayudham / " hanteraMhU ca" ( u0 654) iti atau aMhatiH vyAdhiH, sthazca / "kahane:0" (u0 791) iti tuki hatuH himam , nuki bAhulakAt naluki ca hanuH kapolA'dhaH / anehA iti tu " natra Iherehedhau ca" ( u0 975 ) ityasi // atha zAntaH seT ca // 43 vazaka kAntau' / kAntiH icchA / " yajasRja0 " 231187 iti Satve vaSTiH / "vazerayaDi" 4 / 1183 iti vRti uSTaH, uzanti / zatari uzan , uzatI / UzatuH, UzuH / "yajAdivaza0" 4 / 1 / 72 iti pUrvasya vRti uvAza / yA varjanAd vRdabhAve pAvazyate / kye uzyate / vazitA / te uzitaH / Nau nanyAdhane vAzanaH / " yuvarNa0" 5 / 3 / 28 ityali vazaH / " sAkSAdAdi0" 3 / 1 / 14 iti vA gatitve vazekRtya vaze kRtvA gataH; gaNanirdezAt saptamyalup / uNAdau " ghasivazi0" ( u0 419) iti kiti Ire uzIraM varaNImUlam / "vazeH kit" (u0 876 ) iti iji uzik kAntaH, uzIraM ca / "vaSTeH kanas " ( u0 985) uzanAH zukraH / vazighasI chAndasau ityanye / bhASAyAmapi prayogadarzanAdatropAttau // .. 1. aNidikArapakSe ityarthaH // Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 44atha sAntau dvau seTau ca // 44 asaka bhuvi / bhavanaM bhUH sattA / asti, asi / " nAstyoH0" 4 / 2 / 90 ityalluki sta:, santi / " prAdurUpasargAd" 2 / 3 / 58 iti sasya Satve prAduHNyAt , prAduHSanti, abhiSyAt , abhiSanti, niSanti, viSanti / " kriyAvyatihAre0 " 3 / 3 / 23 iti Atmanepade "asteH si0" 4 / 373 iti so luki vyatise, hastveti vyatihe / " dhAtoraneka0 " 3 / 4 / 46 ityatra bhvastyoH ekatarAnuprayogeNaiva sAdhyasya siddheH ubhayorupAdAnAt asteH bAdezA'bhAve cakAsAmAhe caitreNa / " zAsas0 " 4 / 2 / 84 iti hyantasya edhiH, edhi / divi " saH sijasteH0" 4 / 3 / 65 iti Iti AsIt / adyatanyAm "astibruvo:0" 4 / 4 / 1 iti bhvAdeze " pibaiti0" 4 / 3 / 66 iti sijalupi iDabhAve ca "bhavateH0" 4 // 3 // 12 iti guNAbhAve abhUt , abhRtAm / "bhuvo vaH0" 4 / 2 / 43 ityupAntyasya Utve " sijvido." 4 / 2 / 92 ityatra bhuvo varjanAd ana: pusabhAve ca abhUvan / Navi dvitve " bhUsvapo:0" 41170 iti pUrvasya utaH atve "nAmino0" 4 / 3 / 51 iti vRddhau AvAdeze "bhuvo vaH0" 4 / 2 / 43 ityupAntyasya Utve ca babhUva / kiti "dhAtorivarNoM 0 " 21150 ityuvi upAnyotve ca babhUvatuH, babhUvuH / zatari san , satI / aziti " astitruvo:0" 4 / 4 / 1 iti bhUH, bhavitA, bhaviSyati / ktayoH " RvarNa,yU0" 4 / 4 / 57 ityadhikRtya " uvarNAt " 4 / 4 / 58 iti neT , bhUta:, bhUtavAn / " ya eccAtaH" 5 / 1 / 28 iti ye "vyakye" 1 / 2 / 25 ityavi ca bhavyam / " kRmvastibhyAM0" 7 / 2 / 126 iti ccau zuklIsyAd vastram / asI gatyAdAnayozca [ 1932 ] asate, asati, Asa / asUca kSepaNe [ 3678 ] asyati, apAsthat // '45 Sasaka svapne' / "paH so." 2 / 398 iti satve sasti, sastaH, sasanti, sasAsa / "anAdezAdeH0" 4 / 1 / 24 ityetve dvitvAbhAve ca sesatuH, sesuH / sasitA, samitam / popadezatvAt " nAmyantasthA0" 2 / 3 / 15 iti Satve siSAsayiSati / uNAdau "SaserNit" ( u0 259) iti ne sAsnA / " sthAchAmA0 " ( u0 357 ) iti ye sasyam // 'yaGluk ca' / sarve dhAtavo yaGalubantAH kikaraNAd adAdau, parasmaipadinazca / " kartaryanayaH0" 3 / 471 ityatra adAdivarjanAt zavabhAve. "zeSAt" 3 / 3 / 100 iti parasmaipade " yaturustorbahulam " 4 / 3 / 64 iti Iti bobhavIti, Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 181 46 ] dhAtupArAyaNe adAdayaH (2) bobhoti; pApacIti, pApakti; vAvadIti, vAvatti; pAspardhIti, pAsparddhi / " kriyAvyatihAre " 3 / 3 / 23 ityAtmanepade "zIDA rt4|2|115 ityatra Dit nirdezena yaGlubantasyA'grahaNAd anto radA''dezA'bhAve " anato." 4 / 2 / 114 ityati " yo'nekasvarasya " 2 / 1 / 56 iti yatve ca vyatizezyate / "zIGa e0" 4 / 3 / 104 ityatrApi Git nirdezAt " tivA zavA0 " [ nyAya0 18 ] iti yaGlubantasyA'grahaNam / tena ernAsti / yaGlubantamAtmanepade na prayujyata ityeke / bhAvakarmaNoH Atmanepade na prayujyata ityanye / yaGlubantasya carkarItaM carkarItizca pUrveSAM saMjJA / yaGluyantaM chandasi eveti kecit // athA''tmanepadinaH // 46 iMka adhyayane ' / iGikoH adhinA avazyaMbhAvI yogH| yadAha " kazcittamanuvartate" / GitvAd " iGitaH0" 3 / 3 / 22 ityAtmanepade adhIte, adhIyAte, adhIyate / " gAH parokSAyAm " 4 / 4 / 26 adhijage / atra parokSAviSaye gAH, tena prAk tu svare svaravidheH iti prAgeva dvitvaM na bhavati / " Nau sanDe vA" 4 / 4 / 27 adhijigApayiSati, adhyajIgapat , pakSe " Nau krIjIGaH " 4 / 2 / 10 ityAtve, "atirI0" 4 / 2 / 21 iti pau ca adhyApipayiSati, adhyApipat / " vAdyatanIkriyAtipatyorgIG" 4 / 4 / 28 adhyagISTa, adhyagISyata; pakSe " svarAdestAsu" 4 / 4 / 31 iti vRddhau adhyaiSTa, adhyaiSyata / " "sanIGazca" 4 / 4 / 25 iti gamau " svarahana0 " 4 / 1 / 104 iti dIrgha ca adhijigAMsate / anusvArevAnneTa , adhyetA, adhyetum / "gamo'nAtmane" 4 / 4 / 51 iti sAderAdirida, adhijigamiSitavyam / " ya eccAtaH" 5 / 1 / 28 iti ye adhyeyam / Nake adhyAyakaH / NyantAt Nake adhyApakaH / "karmajA tRcA ca" 3 / 1183 iti pratiSiddho'pi yAjakAditvAt SaSThIsamAsa: sAdhyadhyApakaH / te adhItam / "iSTAdeH" . 1. tithA 1, zavA 2, anuvandhena 3, nirdiSTaM yadgaNena 4 ca / ekasvaranimittaM 5 ca paJcaitAni na yaGlupi // (nyAya0 18) / 2. tu. yadAhu: "dhAtvartha bAdhate kazcit , kazcittamanuvartate / tameva vizinaSTrayanyo'narthako'nyaH pryujyte"| ( hai. pra. pR. 653) / anyatra tu itthamuttarArdha dRzyate, " vizinaSTi tamevArthamupargagatistradhA / (kSI. ta. pR. 176 Ti. ) // 3. parokSAyAM viM iti mu0 // 4. sanIzca iti mu0 // WER THE Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182] AcAryazrIhemacandraviracite [ pA0 4671 / 168 iti ini adhItI zAstre, atra " vyApye tenaH" 2299 iti dvitIyApavAdaH saptamI / mani adhyemA / vici adhyaiH / vipi adhIt / "dhArIDeo'kRcchetRz" 5 / 2 / 24 adhIyan siddhAntam / atra " 'tannudantA." 2 / 2 / 90 iti pratiSedhAt "karmaNi kRtaH" 222683 iti SaSTho nAsti / "yuvarNa0" 5 / 3 / 28 ityalapavAde " iDA'pAdAne tu Tid vA" 5 / 3 / 19 iti ghaji upAdhyAyaH, strI cet upAdhyAyA / Tiva pakSe " aNayene0" 2 / 4 / 20 iti DyAm upAdhyAyI / " nAmni" 5 / 3 / 130 ghA'pavAde "nyAyAvAyA." 5 / 3 / 134 iti ghaji adhIyate asmin iti adhyAyaH // __47 zIGka svapne' / "zIGa e: ziti" 4 / 3 / 104 zete zayAte / " zIDo rat " 4 / 2 / 115 ityanto rati zerate / " adheH zIG" 2 / 2 / 20. ityAdhArasya karmatve grAmamadhizete / "viGati yi zaya" 4 / 3 / 105 zayyate adhizayya gataH / yaDi zAzayyate / yaGlupi zezeti, zezayIti / zizye, zayitA, zayitum / "ya eccA0" 5 / 1 / 28 iti ye zeyam / aci zayaH / "pArthAdibhyaH zIGaH" 511135 iti a, pArzvazayaH / " urdhAdibhya: kartuH" 5 / 1 / 136 urdhvazayaH, uttAnazayaH / " AdhArAt " 5 / 1 / 137 khazayaH, girishyH| giriza iti tu lomAditvAnmatvarthIye ze / "vratA0" 5 / 1 / 157 iti Nini sthaNDilazAyI / " zliSazI" 5119 iti sApyAdapi vA kartari te "na DIDazIDa" 4 / 3 / 27 iti kittvapratiSedhAd guNe upazayito guru ziSyaH, pakSe karmaNi kte upazayito guruH ziSyeNa / "zIzraddhA0" 5 / 2 / 37 ityAlo zayanazIlaH zayAluH / " yuvarNa0 " 5 / 3 / 28 iti ali saMzayaH " vyupAcchIGaH" 5 / 3 / 77 iti ghani tava vizAyaH, mama vizAyaH; tava rAjopazAyaH, mama rAjopazAyaH / " samaja0" 5 / 3 / 99 iti kyapi zerate asyAmiti zayyA / AdhAre anaTi zayanam / zavAnAM zayanam smazAnamiti pRSodarAdiH / uNAdau "zIbhI." ( u0 71 ) iti Anake zayAnakaH ajagaraH zailazca / zikhA zAkhA iti tu "zyaterica vA" ( u0 85 ) iti khe zyateH / " zIrI." ( u0 201) iti kiti te zItam / "dRpRbhR0 " ( u0 207) ityate zayataH nidrAluH candrazca / " nyujhyA zIGaH" ( u0 228 ) iti kiti the nizerate asmin iti nizIthaH ardharAtraH rAtriH pradoSazca / ucchIthaH svapnaH TiTibhazca / "bhRzIzapi0" 1. tRnu iti mu0 // Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 49 ] dhAtupArAyaNe adAdayaH (2) .. ( u0 232 ) iti athe zayathaH ajagaraH / "jINazIdI" ( u0 261) iti kiti ne zInaH pIluH / " zIGaH sanvat " ( u0 267) iti Diti ne ziznam medam / "bhApA0" ( u0 296 ) iti pe zepaH puccham / "rIzIbhyAM phaH" ( u0 314) zephaH mer3ham / "zukazImUbhyaH kit " ( u0 463 ) iti le zIlam / " zIGastalakUpAlavAlaNavalaNvalAH" ( u0 501) zItalam anuSNam , zepAlam , japAditvAd vatve zevAlam , zaivAlam , zaivalam , zevalaM ca jalamalaH / " zIDApo hasvazca vA" ( u0 506) iti ve zivam bhadram , zivA pathyA, zevam dhanaM sukhaM ca; zevaH ajagaraH, zevA 'pracalA nidrAvizeSaH / "bhRmRta." ( u0 716) iti uH, zayuH ajagaraH / " zIDo dhuk" ( u0 784) zIdhuH / " zIGaH phas ca " ( u0 982) iti phasi pasi ca zephaH zepazca medam / zekharazikharau tu " zAkherideto cAtaH" (u0 400) ityare zAkheH // - dIpIka dIptidevanayoH / vevIG vIsamAnArthaH etAvapi kecit paThanti, chAndasatvAttu upekSitau // 48 hunuMGka apanayane' / apanayanam apalApaH / " manayavala." 1 / 3 / 15 iti maH anunAsikA'nusvArayoH kinnute, kiM nute / "zlAghahanusthA." 2 / 2 / 60 iti caturthyAM caitrAya ninute / 'junuve / yaGi jonUyate / anusvArecAnneTa, hotA, hrotavyam / "ya aicA0" 5 / 1 / 28 iti ye havyam / " uvarNAt" iti dhyaNi hAvyam avazyam / "yuvarNa0" 5 / 3 / 28 ityali apahavaH // ___ ataH paramUdantaH seT ca // . ___ 49 pUDauk prANigarbhavimocane' / " SaH so0" 2 / 3 / 98 iti satve sUte, suvAte, suvate / "sUteH paJcamyAm " 4 / 3 / 13 iti guNAbhAve " dhAtorivoM." 211150 ityuvi suvai, suvAvahai, suvAmahai / SopadezatvAt "nAmyantasthA0" 2 / 3 / 15 iti Satve suSuve / kthe sUyate / No sani suSAvayiSati / auditvAt veTi sotA, savitA / kiti " uvarNAt " 4 / 4 / 58 iti neT , sUtaH, sUtavAn / yuvatI " bhojamatayoH0" 2 / 4 / 81 ityantasya Sye sUtyA / yuvateranyatra "kutsitA." 73 / 33 iti kapi " dvayeSa0" 2 / 4 / 109 ityato vetve sUtikA, sUtakA / to 1. prabalA iti mu0 // . 2, juhnate iti mu0 // Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 49sUtiH / " nirdaHsuveH0" 2356 iti Satve niHSatiH, duHSatiH, suSutiH / sUtvA / " saMcAyya0" 5 / 1 / 22 iti dhyaNi nipAtanAd rAjasUyaH kratuH / vipi saH, pramaH, aNDasUH, zatamaH / "prAtsujorin " 5 / 2 / 71 ityatra 'sUterapi grahaNamityeke, prasavazIlaH prasavI / " klIve0" 5 / 3 / 123 iti te sUtam / svArthe ke sUtakam / uNAdau " Rjyaji0" (u0 388 ) iti kiti re sUraH / " suvaH kit " ( u0 788 ) iti nau sUnuH / pRGoc prANi prasave [3 / 99] . sUyate / pUt preraNe [ 5 / 18 ] suvati // . atha cAntaH seT ca // '50 pRcaiG 51 pRjuG 52 pijuki saMparcane' / saMparcanaM mizraNam / pRkte saMpRkte / kthe saMpRcyate / saMpapRce, saMpacitA, saMpacitum , aiditvAt ktayorneTa ; saMpRktaH saMpRktavAn / "RdupAntyA0 " 5 / 1 / 41 iti kyapi saMpUcyaH / ghani "kte'niTa." 4 / 1 / 111 iti katve sNprkH| saMpRkterapi "samaH pRcaip0 " 5 / 2 / 56 iti ghinaNa ityeke, tanmate saMparcanazIlaH saMparkI / ayaM pRjeGa iti kauzikaH, pRkte / pacaip saMparke [6 / 10 ] pRNakti // __ atha jAntAH paJca seTazca // 51 ejuG' / udivAnne pRGkte, pRnAte, pRnate, papRthne, pRzritA, pRaitum // '52 pijuki' / udivAnne piGkte, piAte, pijhate, pipiche, piJjitA, piaitum / yaGi pepiJjyate / yaGalupi pepini, pepinIti / ghaji nyayAditvAd gatve piGgaH / uNAdau "RcchicaTi0" ( u0 397 ) iti are piaraH / "pibhimani" ( u0 488 ) iti Ule piJjUlaH hastibandhanapAzaH / varNA'rtho'yamityeke, avyaktazabdArtha iti kauzikaH / pijuNa hisAdau bhAsArthazca [9 / 208], piJjayati // '53 vRjeki varjane ' / vRkte, vRjAte, vRjate, vRje, varjitA, varjitum / aiditvAt ktayorneT , vRktaH, vRktavAn / vRjeNa varjane [ 9 / 389 ] yujAditvAd vA Nici varjayati varjati // 1. setopi iti mu0|| 2. " sUGa: kit" iti uNAdisUtre pAThaH / / 3. pRci iti kauzikaH, pRDkte (kSI. ta. 170) // Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 57 ] dhAtupArAyaNe adAdayaH (2) [ 185 '54 Nijuki zuddhau' / "pAThe0" 213397 iti Nasya natve, uditvAnne ca niGkte, nibhAte / NopadezatvAt "adurupasargA" 2377 iti Ne praNiGkte / niniLe, nimitA, niaitum // '55 'zijuki avyakte shbde'| tAlavyAdiH / uditvAnne zirate. ziAte, zijate / Anazi zijAnaH / zizije, ziJjitA, ziJjitam / yaGi zeziJjyate / yaGlupi zezinIti, zeziti / grahAditvAd Nini ziainI / klIbe te zibhitam / / . atha DAntaH seT ca // '56 2IDika stutau'| " aghoSe0" 1350 iti Dasya prathamatve, " tavargasya0 // 13 / 60 iti tasya Tatve ca ITe, IDAte, IDate / " IzIDaH" 4 / 4 / 87 iti iTi IDipe, IDidhve, IDiSva, IDidhvam / svasahacaritasya vamo grahaNAd hyastanIdhvamIDabhAve aiDavam / "gurunAmyAdeH " 3 / 4 / 48 iti parokSAyA Ami IDAcakre / IDitA, IDitum / " RvarNa0" 5 / 1 / 17 iti dhyaNi IDyaH / te IDitaH / "kteTo." 5 / 3 / 106 ityaH, IDA / pRSodarAditvAd hrasve iDA bhUH / uNAdau " mlecchIDeI svazca vA" ( u0 3) ityaH, iDaH IDazca devavizeSaH; iDA IDA ca bhUH // atha rAntaH seT ca // 57 Irika gatikampanayoH' / Ita, IrAte, Irate / kthe Iryate / " gurunAmyAdeH0" 3 / 4 / 48 ityAmi IrAJcake / IritA, Iritum / "RvarNa" 5 / 1 / 17 iti dhyaNi IyaH / " nAmyupAntya" 5 / 1 / 54 iti ke IraH / " ajAte." 5 / 11154 iti Nini, " svairasvairI0" 1 / 2 / 15 iti svasya ataH ItA saha aitve svairI / uNAdau " takaza0" ( u0 187) ityaNe samIraNaH / "kaphAdIrela ca" ( u0 839) ityUH, kaphelUH zleSmAtakaH / IraNa kSepe [9 / 408] yujAditvAd vA Nici Irayati, Irati // . 1. siji iti kAzakRtsna: / (kA. dhA. pR. 126 ) / 2. IDa-Ila stutau iti kAzakRtsnaH / (kA0 dhA0 pR0 125 ) / 3. Ira gatau iti kSIrasvAmI / (kSI. ta. pR. 168 ) // Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA058 atha zAntaH seT ca // '58 Izik aizvarya' / " smRtyarthaH " 2 / 2 / 11 iti vA karmaNaH karmatve, " zeSe0 " 2 / 2 / 81 iti SaSThayAM bhuva ISTe, bhuvamISTe / "IzIDa0 " 4 / 4 / 87 iti iTi IziSe, Izidhve, IziSya, Izidhvam / svasAhacaryeNa paJcamIdhvamo grahaNAt hyastanIdhvamIDabhAve " yajasRja0 " 2 / 1187 iti zasya Satve, " tavargasya." 1 / 3 / 60 iti dhasya Dhatve, " tRtIyastRtIya0 // 1 / 3 / 49 iti pasya Datve " svarAdestAsu" 4 / 4 / 31 iti vRddhau aiDDhvam / " gurunAmyAdeH0" 3 / 4 / 48 iti parokSAyA Ami IzAJcakre / IzitA, Izitum / " nAmyupAntya0" 5 / 1154 iti ke IzaH / Anazi IzAnaH / " stheza0 " 5 / 2 / 81 iti vare iSTe ityevaMzIlaH IzvaraH / striyAmApi IzvarA / IzvarI iti tu " aznoterIccAdeH" (u0 442 ) iti varaTi DyAm / kte IzitaH / "kteTo." 5 / 3 / 106 ityaH0 IzA / uNAdau " yuyuji0" (u0 277) iti kiti Ane IzAnaH // atha sAntAH paJca seTazca // '59 vasika AcchAdane' / vaste paTam / kthe vasyate / " anAdezAdeH0 " 4 / 1 / 24 iti etvasya dvitvAbhAvasya ca "na zasa0" 4130 iti pratiSedhe vavase, vavasAte, vasire / vasitaH, vasitavAn / Anazi vasAnaH / karaNe'naTi vasanam / " iGito0" 5 / 2 / 44 ityane vasanazIlo vasanaH / vasitvA / uNAdau " plujJA0 " (u0 646) iti tau vastiH mUtrAdhArazcarmapuTaH / "T" ( u0 446 ) iti truTi vastram / " vastyagibhyAM Nit " ( u0 970) iti asi vAsaH / vasaM nivAse [ 1999 ] vasati, vastA, uSitaH, uSitvA // '60 AGa:- zAsUki icchAyAm ' / AGa iti ApUrva evAyaM prayojyo na kevalo nApyanyopasargapUrva ityevamartham / " kvau" 4 / 4 / 119 ityeva siddhe "AGaH0" 4 / 4 / 120 iti vacanaM yAvevAGapUrvasya zAsteH Asa isiti niyamArtham / tena "isAsaH zAso0" 4 / 4 / 118 iti isamAve AzAste / kye AzAsyate / " zAstyamuvakti0 " 3 / 4 / 60 ityatra zAstaH eva grahaNAt aGabhAve AzAziSTa / " upAntyasyA0 " 4 / 2 / 35 ityatrApi zAsteH eva pratiSedhAt Nau De hUsve 1. anye tu AGpUrvakatvaM prAyika, tena prazAsmahe ityapi siddhamityAhuH (hai. pra. pR.657)| Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 63 ] dhAtupArAyaNe adAdayaH (2) [ 187 AzIzasat / asyApi hasvapratiSedha ityanye, tanmate AzazAsat / AzAsitA, AzAsitum / aditvAt vitva veT , ata eva cottarapadAntasyApi ktvo yavabhAvaH / yapi hi stAyazidabhAvAdiTaH prAptireva nAsti AzAstvA, AzAsitvA / yapameva icchantyeke AzAsya / anU didayamityanye / veTtvAt ktayorneT , AzAstaH, AzAstavAn / yeSAM nodit tanmate veTvAbhAvAd iTi AzAsitaH, AzAsitavAn / " iDito." 5 / 2 / 44 ityane AzAsanazIlaH AzAsanaH / "krutsaMpadA0" 5 / 3 / 114 iti vipi AzIH / "vAdibhyaH" 5 / 3 / 92 iti ktau AzAstiH / zAsak anuziSTau [ 2 / 37 ] zAsti, ziSyate, azazAsat // '61 Asika upavezane' / Aste / "kAlAdhva0" 2 / 2 / 23 iti karmatve mAsamAste / " adheH zIG" 2 / 2 / 20 iti AdhArasya karmanve grAmamadhyAste / "dayAyA0 " 3 / 4 / 47 iti Ami AsAJcakra / "gatyarthAkarmaka0" 5 / 1 / 11 iti vA kartari te AsitazcaitraH / pakSe bhAve AsitaM caitreNa / sApyAt " zliSazI0" 5 / 1 / 9 iti vA kartari kte upAsito guruM ziSyaH, pakSe karmaNi upAsito guruH ziSyeNa / AsitA, Asitum / Anazi nipAtanAd AsInaH / "AsyaTi0" 5 / 397 iti kyapi AsyA / "NivecyA0" 5 / 3 / 111 iti ane AsanA, upAsanA / " zRvAdibhyaH" 5 / 3 / 92 iti ktau upAstiH // _ '62 kasuki gatizAtanayoH' / udittvAnne kaMste, cakaMse, kaMsitA / yaGi cAkaMsyate / 'yaGlupi cAkaMsti, cAkaMsIti / aci ghani vA kaMsaH / "kteTo." 5 / 3 / 106 iti aH, kaMsA // '63 Nisuki cumbane ' / udivAne, "pAThe0 " 2 / 3 / 97 iti natve ca niste / NopadezatvAd " adurupasargA0" 2 / 3 / 77 iti Natve praNiste pariNiste / " nAmyantasthA0 " 2 / 3 / 15 ityatra ziTA nakAreNa 'cAntare'pi iti pratyeka vAkyasamApteH iSTatvAt dvayavyavadhAne SatvAbhAve nisse / ninise, nisitA, nisitum / yaGi nenisyate / yaGlupi nenisIti, nenisti / "RvarNa0 " 5 / 1 / 17 iti dhyaNi nisyam / aci ghani vA nisaH / " nisanikSanindaH kRti vA " 2 / 3 / 84 iti vA Natve praNisanIyam , pranisanIyam , praNisanam , pranisanam / kRto'nyatrApi Natvavikalpa ityanye, tanmate praNiste praniste, praNisAte pranisAte, praNinise praninise // 1. yaGlupi cAkaMsIti iti mu0 // 2. vA'nta iti mu0 // Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 ] AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 64- . atha kSAntaH seT ca // '64 cakSika vyaktAyAM vaaci'| "saMyogasyAdau0 " 2 / 1 / 88 iti kasya luki AcaSTe / " navA parokSAyAm" 445 iti vA kazAMkhyAMgoH gicAt phalavakartaryAtmanepade Acakze, Acakhye / phalavato'nyatra " zeSAt " 3333100 iti parasmaipade Acakzau Acakhyo pakSe AcacakSe / aziti " cakSovAci0 " 444 iti kshaaNglyaaNgo| anusvArevAnneT , AkzAsyate / " ziTyAdyasya0" 1 / 3 / 59 iti vA dvitIye AkhzAsyate AkhyAsyate, AkzAsyati AvazAsyati AkhyAsyati / " zAstyamuvakti0 " 3 / 4 / 60 iti aGi Akhyat / " ya eccA0" 5 / 1 / 28 iti ye Akhyeyam / " upasargAdAto." 5 / 3 / 110 iti De AkhyaH, prakhyaH / " tanvyadhI0" 5 / 1164 iti Ne khyAyaH / / " samaH khyaH" 5 / 1177 iti De gosaGkhyaH / " vyaJjanAntasthA." 4 / 2 / 71 ityatra khyAvarjanAt ktayostasya natvAbhAve khyAtaH khyAtavAn / "pumoziTya0" 1 / 3 / 9 ityatra khyAgo varjanAt mo'nusvarAnunAsikapUrvarephAbhAve pukhyAnaM, mukhyAti: / vAgarthasyaiva kzAMgakhyAMgo, tena varjanArthAd dhyaNi saMcakSyAH, durjanAH varjanIyA ityarthaH / bhakSaNArthIdanaTi cakSaNam / cakSitA / " svarAt " 2 / 3 / 85 iti kRto nasya [ Natva saMbhave ] " zubhnAdinAm " 2 / 3 / 96 iti NatvapratiSedhe prakhyAnam prakhyApanIyam / uNAdau " tRkaza0" ( u0 187) iti aNe vicakSaNaH / jJAnArthatvAdatra kzAMgakhyAMgabhAvaH / " cakSaH zidvA" ( u0 969 ) iti asi 'cakSAH nRcakSAH khyAzca rAkSasaH, avacakSAH / " cakSeH zid vA" ( u0 1001) iti kiti usi cakSuH, paricakSuH, avacakSu, avasaMcakSuH, avakhyuH / bAhulakAt dvitve saMcacakSuH, vicakhyuH / / ____athobhayapadinastatrApyudantau // . '65 Uryugaka AcchAdane' / "vorNoH" 4 / 3 / 60 iti vA. autve prorNoti prooti / " na disyoH " 4 / 3 / 61 iti autvapratiSedhe praurNot , praurnnoH| parasmaipade sici " voNugaH0" 43 46 iti vA vRddhau praurNAvIt , pakSe proNavIt / " vorNoH" 4 3 / 19 iti iTo vA Gitve proNuvIt / " gurunAmyAdeH0 " 3 / 4 / 48 ityatra UrNoH varjanAt parokSAyA AmabhAve proNunAva / gittvAt phalavatkartaryAtmanepade 1. cakSaH, khyA:, ubhe api rakSo nAmnI / ......nRcakSAH rAkSasa: / iti uNAdivivaraNe / cakSaH iti pa0 ra0 pratayoH // Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 ] dhAtupArAyaNe adAdayaH (2) [ 189 proNute / proNunuve / " aTyati0 " 3 / 4 / 10 iti yaDi prorNonUyate / prorNavitA proNuvitA, prorNavitum proNuvitum / sani " ivRdha0" 4 / 4 / 47 iti veTi proNunaviSati proNunaviSati, pakSe proNunUSati / kiti "RvarNa,yU0 " 4 / 4 / 57 iti neT , prorNataH proNutavAn / urNA' iti tu " iNuvizA0 " ( u0 182 ) iti Ne UvateH / UruH [" arurca" u0 736] uruH ["mahatyurca" u0737] ityapi ataiH au // 66 TuMgk stutau' / "paH so0 " 2 / 3 / 98 iti satve stute / " uta auH0" 4 / 3 / 59 iti autve stauti / " yaGturustoH0" 4 / 3 / 64 iti Iti stavIti / " upasargAtsug0 " 2 / 3 / 39 iti patve abhiSTauti, viSTauti / " nAmyantasthA0" 2 / 3 / 15 iti Satve tuSTAva / yaGi toSTrayate / yaGlupi toSToti toSTavIti / sani tuSTrapati / anusvArevAnneT , stotA prastotA / sici parasmaipade " dhRgasustoH " 4 / 4 / 85 iti iTi astAvIt astAvISTAm / " skrasRvR0" 4 / 4 / 81 ityatra sto: varjanAt parokSAyAm iDabhAve tuSTotha / " uta auH0" 4359 ityatra adveH iti vacanAt dvitve autvAbhAvaH, tuSTuva, tuSTuma / parinivipUrvasya " stusvAzcA0 " 2 / 3 / 49 iti avyavAye vA Satve paryaSTot paryastot / " daga0" 5 / 1 / 40 iti kyapi stutyaH / "didyuddadRd" 5 / 2 / 83 iti vipi nipAtanAt AyatastavanazIla: AyatastUH / evaM grAvastut / " nIdAva0" 5 / 2 / 88 iti truTi stotram / vipi "upasargAt" 2 / 3 / 39 iti Satve pariSTut / " samAse'gneH stutaH" 2 / 3 / 16 agniSTut / "prAt snudrustoH" 53 / 67 iti pani prastAvaH / "saMstoH" 5 / 3 / 66 sametya stuvanti atra saMstAvaH / yajJaviSayAdanyatra " yuvarNa0" 5 / 3 / 28 iti ali saMstavaH / evaM stavaH / "vAdibhyaH" 5 / 3 / 92 iti anaDapavAde karaNe ktau stutiH / uNAdau "bhINazali0" ( u0 21) iti ke stokam / "dRkana" ( u0 27) iti ake stabakaH gucchaH / " yusuku0 " ( u0 297 ) iti pe Utve ca stUpaH bodhisatvabhavanam / " artIri0 " (u0 338 ) iti me stomaH samUhaH, yajJaH, stotraM ca / 'TubhUG stambhe [ 1781 ] ityasya tu stobhaH anarthakaM zrutipUraNaM vacaH // .. 1. urdhe hiMsAyAm [ 1470 ] urNA meSAdiloma, dhruvorantarAvartazca ( u. vi. ) / 2. STubhuG iti mu0 // Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 ] AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 67- / athodanto'niT ca // '67 brUgka vaktAyAM vAci' / brUte / kirAditvAt jikyayorabhAve karmakartari avocata kathA svayameva, brUte kathA svayameva / "brUtaH parAdiH" 4 / 3 / 63 iti Iti bravIti / "brUgaH paJcAnAm" 4 / 2 / 118 iti bega AhA''deze tivA NavAdau ca Aha, AhatuH, AhuH, Attha, AhathuH / aziti "asti brUvo:0" 4 / 4 / 1 iti vacAdeze, " yajAdivaz0 " 4 / 1 / 72 iti pUrvasya vRti uvAca / " yajAdivace" 4 / 1 / 79 iti vRti Uce / kthe ucyate / " zAstyasUvakti" 3 / 4 / 60 iti aGi avocata / anusvAretvAnneT , vaktA, vaktum / "pravacanIyAdayaH" 5 / 1 / 8 iti vA kartari anIye pravacanIyo gururdharmasya, pakSe karmaNi pravacanIyo dharmoM guruNA / dhyaNi " vaco'zabdanAmni" 4 / 1 / 119 iti katvapratiSedhe vAcyam / zabdasaMjJAyAM tu vAkyam / " tyajayaja0" 4 / 1118 iti katvAbhAve pravAcyo granthavizeSaH / aci "bruvaH " 5 / 1151 iti nipAtanAt brAhmaNamAtmAnaM brUte brAhmaNabruvaH / " veyivada0" 5 / 2 / 3 iti nipAtanAd bhUtamAtre kAnaH, anUcAnaH / " tatra vasu0" 5 / 2 / 2 iti sau ucivAn / "didyud" 5 / 2 / 83 iti kvipi nipAtanAt vacanazIlA vAk / uNAdau " nInUrami0" ( u0 227 ) iti kiti the uktham-sAma // ___ atha pAnto'niT ca // __ '68 dviSIMka aprItau' / dviSTe, dveSTi / "vA dviSA0 " 4 / 2 / 91 iti zidanaH vA pusi adviSuH, adviSan / " haziTo0 " 3 / 4 / 55 iti.saki advikSat / anusvArevAnneTa , dveSTA dveSTum / " RvarNa" 5 / 1 / 17 iti dhyaNi dveSyaH / " nAmyupAntya0" 5 / 1 / 54 iti ke dviSaH / vipi sudviT , mitradviT , bahmadviT / " sugadviSA0" 5 / 2 / 26 iti atRzi " dviSo vA'tRzaH " 212184 iti karmaNi SaSThayAM caurasya dviSan , cauraM dviSan / " yujabhuja0" 5 / 2 / 50 iti ghinaNi dveSaNazIlo dveSI / ghabhi dveSaH // . atha hAntAstrayo'niTazca // . '69 duhIka kSaraNe' / dugdhe gauH, dondhi / karmakartari " eka dhAtau0 " 3 / 4 / 86 iti jikyAtmanepadeSu prApteSu "bhUSArtha0 " 3 / 4 / 93 iti kirAditvAt kyaniSedhe dugdhe gauH svayameva / " svaraduho vA" 3 / 4 / 90 iti vA jiniSedhe Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 ] dhAtu pArAyaNe adAdayaH (2) adugdha gauH svayameva, adohi gauH svayameva / " haziTo0" 34 / 55 iti saki adhukSat / vatavargAdAvAtmanepade " duhadiha0" 4 / 3 / 74 iti sako vA luki aduhvahi, adhukSAvahi, adugdha, adhukSata, adugdhAH, adhukSathAH / anusvArecAnneT , dogdhA dogdhum / " kRvRSi0" 5 / 1 / 42 iti vA kyapi duhyA gauH, pakSe " RvarNa" 5 / 1 / 17 iti dhyaNi dohyA / vipi godhuk / " duherDadhaH " 5 / 1 / 145 kAmadugho dharmaH / " yujabhuja0" 5 / 2 / 50 iti ghinaNi dohI / bAhulakAt khalapavAdene sudohanaH / ghani dohaH / uNAdau "kumuda0" (u0 244 ) iti ade nipAtanAt dohadaH abhilASavizeSaH / " tvaSTa" ( u0 865) iti tRpratyaye nipAtanAd duhitA // ___ '70 dihIka lepe' / digdhe degdhi / " nemAdA0" 22379 iti narNatve praNidegdhi / " haziTo0 " 3 / 4 / 55 iti saki adhikSat / vatavargAdau Atmanepade vA sako luki aghikSAvahi, Adibahi, adhikSata, adigdha / saMdidehe, saMdideha / yaGi dedihyate / yaGlupi dedihIti, dedegdhi / anusvArevAnneT , degdhA, digdhaH, saMdigdhaH / uNAdau " mRdikandi0" ( u0 465 ) iti ale dehalI dvArA'dhodAru / / '71 lihIka AsvAdane' / lIDhe, leDhi / " haziTo." 3 / 4 / 55 iti saki alikSat / vatavargAdAvAtmanepade vA sako luki alihvahi, alikSAvahi, alIDha, alikSata / lilihe, lileha / yaGi lelihyate / yaGlupi lelihIti, leleDhi / anusvArevAnneT , leDhA, leDhum / "RvarNa0" 5 / 1 / 17 iti dhyaNi lehyam / lihAyaci lehaH, AlehaH / bAhulakAt " nAmyupAntya0" 5 / 1 / 54 iti ke lihaH / uNAdau " liherjiha ca" ( u0 513 ) iti ve jihvA // atha adAdyantargaNo hvAdayaH // '72 huka dAnAdanayoH' / dAnamatra haviSprakSepaH / adanaM bhakSaNam / " havaH ziti" 4 / 1 / 12 iti dvitve, " uta auH0" 4359 ityatra advaH ityukteH autvAbhAve juhoti / juhutaH / " hviNora0" 4 / 3 / 15 iti vatve " anto no luka0" 4 / 2 / 94 iti na luki ca juhvati / " dvayukta0" 4 / 2 / 93 iti zidanaH pusi, " puspau" 4 / 3 / 3 iti guNe ajuvuH / " bhI hI0" 3 / 4 / 50 . 1. 'he rdughaH iti mu0 // Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 ] AcAryazrIhemacandraviracite [dhA0 72 iti parokSAyA vA Ami juhavAJcakAra / atra AmastivvadbhAvAt " havaH ziti" 4 / 1 / 12 iti dvitvam , pakSe juhAva / "hudhuTo hedhiH" 4 / 2 / 83 juhuAdha / anusvArettvAnneT , hotA, hotum / "ya eccA0 " 5 / 1 / 28 iAta ye havyam / " uvarNAdAvazyake" 5 / 1119 ghyaNi hAvyam avazyam / aci havaH / " AziSyakan " 5 / 1 / 70 havakaH / "didyuddadRd" 5 / 2 / 83 iti vipi nipAtanAd havanazIlaH juhaH / "yuvarNa" 5 / 3 / 28 iti Ala havaH / uNAdau " artIri0" (u0 338 ) iti me homa AhutiH / " huyAmA0 " (u0 451) iti tre hotram havanam , hotrA RcaH / " rucyaci0 " (u0 989) iti isi haviH puroDAzAdiH / "hupUdgo0 " (u0 863 ) iti taH, hotA Rtvik // athAdanto'niT ca // '73 ohAMka tyaage'| kakAraH adAditvajJApanArthaH, "na hAko lupi" 4 / 1 / 49 ityAdau vizeSaNArthazca / jahAti / " hAkaH" 4 / 2 / 100 iti vA itve jahitaH / pakSe " eSAmI." 4 / 2 / 97 iti Itve jahItaH / " A ca ho" 4 / 2 / 101 jahAhi, jahihi pakSe jahIhi / yi luki jahyAt jahyAtAm / kthe. " Iya'bhane" 4 / 3 / 97 iti Itve hIyate / "Ato Nava auH" 4 / 2 / 120 jahau / " gApAsthA0" 4 / 3 / 96 iti AziSi eH, heyAt / yaDi jehIyate / yaGlupi " na hAko0" 431149 iti pUrvasya AtvAbhAve jahAti, pakSe "yaturustoH0" 4 / 364 iti Iti jaheti / " lalATavAta0" 5 / 1 / 125. iti khazi zardhajahA mASAH / anusvArecAnneTa , hAtA, hAtum / oditvAt " sUyatyAyo0" 4 / 2 / 70 iti ktayostasya natve hInaH, hInavAn / " haH kAla." 5 / 1168 iti TanaNi jahAti bhAvAn iti hAyanaH saMvatsaraH / jahati udakamiti hAyanA vrIhayaH / " Ato Do0" 5 / 1176 iti De kalAM jahAti kalahaH / " DyApo bahulaM nAmni" 2 / 4 / 99 iti pUrvasya hrasvaH / "hAko hiH ktvi " 4 / 4 / 14 hitvA / "glAhA." 5 / 3 / 118 iti anau hAniH / " ahIyaraho." 72 / 88 ityatra hAko varjanAt paJcamyAH tasvabhAve sArthAt hInaH / "pApahIyamAnena0" 7286 iti tRtIyAyAH tasau vidyAto hIyate / uNAdau " bhINazalI." ( u0 21) iti ke nihAkaH niHsnehaH, nihAkA godhA / "pAhAbhyAM payahyau ca" (u0 953) iti asi hyaH anantarAtItadinam / ahar iti tu " zvanmAtarizvan(u0 902) iti ani nipAtanAt aMhateH // Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 ] dhAtupArAyaNe adAdaya: (2) [ 193 athedantAvaniTau ca // '74 jibhIka bhaye / buddhisaMsargapUrvakepAye'vadhitvAta apAdAnatve "paJcamyapAdAne" 2 / 2 / 69 iti paJcamyAM caurAd bibheti / "bhiyo navA" 4 / 2 / 99 iti vA itve bibhitaH, pakSe vibhItaH / bibhyati / " dvayukta0" 4 / 2 / 93 iti zidanaH pAsa " puspau " 4 / 3 / 3 iti guNe avibhayuH / " bhIhI." 3 / 450 iti parokSAyA vA Ami vibhayAJcakAra vibhAya / hetukatRto bhaye vartamAnasya Nau " vibheterbhIS ca" 3 / 3 / 92 iti Atve bhISAdeze Atmanepade ca muNDo bhApayate, muNDo bhISayate / karaNAd bhaye tu kuzcikayainaM bhAyayati / "bhiyo rurukalukam" 5 / 2 / 76 bhayazIlo bhIruH, bhIrukaH, bhIlukaH; kivAdatra na guNaH / " varSAdaya: klIve " 5 / 3 / 29 iti ali bhayam / " bhyAdibhyo vA" 5 / 3 / 115 iti vA vipi bhIH, pakSe to bhItiH / uNAdau " bhINUzalI0" ( u0 21) iti ke bhekaH maNDakaH kAtarazca / " zIbhI. " ( u0 71) iti Anake bhayAnakaH / " bhiyaH So'ntazca vA" ( u0 344 ) iti kiti me bhImaH bhISmaH / * " bhIvRdhi0 " ( u0 387 ) iti re meraH dundubhiH kAtarazca / RphiDAditvAt latve bhela: cikitsAgranthakAraH aprAjJazca // '75 hrIMka lajAyAm ' / jiheti, jihItaH " yo'nekasvarasya " 201156 iti yApavAde, "saMyogAt " 2 / 1 / 52 iti iyi jiTTiyati / " dvayukta0" 4 / 2 / 93 iti zidanaH pusi " puspau" 4 / 3 / 3 iti guNe ajihayuH / "bhIho" 3 / 4 / 50 iti parokSAyA vA Ami jiyAJcakAra jihAya / yaGi jeDIyate / Nau " atirI0 " 4 / 2 / 21 iti pau " puspau" 4 / 3 / 3 iti guNe hepayati / anusvArevAnneT , hetA, hetum / " RhIghrA0" 4 / 2 / 76 iti ktayostasya vA natve hINaH, hItaH, hINavAn , hItavAn / "ya ecA0" 5 / 1 / 28 iti ye heyam / " krutsaMpadA0" 5 / 3 / 114 iti kvipi hIH / uNAdau " hIyo razca lo vA " ( u0 25) iti kiti ke hIkaH lIkazca salajaH / " hiyaH kidro lazca vA" ( u0 750 ) iti ko hIH hrIkuzca trapu jatunI, lajAvA~zca // atha RdantAvaniTau ca // '76 pRk pAlanapUraNayoH' / " pRbhRmA0 " 4 / 1 / 58 iti pUrvasya itve pipati, pipRtaH, piprati, papAra, papratuH / thavi " RtaH" 4 / 479 iti neTU , Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 ] AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 76papartha / ve " skrasRvR0" 4 / 4 / 81 iti iTi pariva / Rdanto'yaM seT ca, ityeke / tanmate 'tasi " oSThayAd" 4 / 4 / 117 iti uri, " bhvAdeH" 2 / 1 / 63 iti dI ca pipUrtaH / antau pipurati / parokSAyAM " R: zUDha0" 4 / 4 / 20 iti vA RH, nipapratuH, nipagraH, pakSe "skRcchrato0" 4 / 3 / 8 iti guNe nipaparatuH nipaparuH / thavi " skrasRvR0" 4 / 4 / 81 iti iTi nipaparitha / ve nipapriva, nipapariva / anusvAreccAnneT , partA partum / "hanRtaH" 4 / 4 / 49 iti iTi pariSyati / ktayoH vyApRtaH, vyAptavAn / yeSAM tu dIrghAntaH tanmate " RvarNa" 4457 iti iDabhAve, " vAde." 4 / 2 / 68 ityatra pro varjanAt ktayostasya natvAbhAve pUrtaH, pUrtavAn / No "sAhisAti0" 5 / 1159 iti ze pArayaH / ghaji pAraH / " No dAntazAnta " 4 / 4 / 74 iti kta vA pUrNa iti nipAtanamasyApi ityeke, tanmate Nau te pUrNaH, pAritaH / pUrita: iti tu pUraiceH NyantAt kte // .... '77 Rk gatau' / " havaH ziti" 4 / 1 / 12 iti dvitve " prabhRmA0" 4 / 1 / 58 iti pUrvasya itve " pUrvasyAsve0 " 4 / 1 / 37 iti iyi " nAmino0 " 4 / 3 / 1 iti guNe iyati / iyata: ithati, "zrauti0" 4 / 2 / 108 ityatra "atyAdau" 4 / 2 / 104 ityadhikArAta atra RcchA''dezAbhAvaH / saMpUrvAt "samo gamRcchi0" 3 / 3 / 84 iti Atmanepade samiyate / Apye tu sati " zeSAt parasmai" 33100 iti parasmaipade samiti mitram / " asyAdeH0" 4 / 1 / 68 iti pUrvasya Atve RdAditvAbhAvAt "anAto." 4 / 1 / 69 iti nantAbhAve, Ara, AratuH, AruH / " indhyasaMyogA0" 4 / 3 / 21 iti avitparokSAyAH kitve'pyatra "saMyogAt" 2 / 1 / 52 iti guNaH / " kyayaGa0 " 4 / 3 / 110 iti guNe aryate / "avyati" 3 / 4 / 10 iti yaGi agaryate / AzIrye aryAt / saptamyAm iyayAt / adyatanyAM " sartyarteH0" 3461 iti vADi Arat , ArSIt / thavi "Rvyeda0 " 4 / 4 / 80 iti iTi Aritha / sani "RsmipUGa0" 4 / 4 / 48 iti iTi svarasya kAryitvAd dvitvaM prati nimittatvAbhAva iti pUrva svarAdeze guNe pazcAt " svarAdeH0" 4 / 1 / 4 iti dvitIyAMzasya dvitve aririSati / anusvAretvAnneT , artA, atum / " RhI." 4276 iti ktayostasya vA natve RNam Rtam / Nau "atirI." 4 / 2 / 21 iti pau arpayati / uNAdau " RkRvR0 " (u0 196) iti uNe 1. tasyoSThayA' iti mu0 // 2. RcchAbhAvaH iti mu0 // THAN Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 79 ] dhAtupArAyaNe adAdayaH (2) [ 195 aruNaH / "kamipragA0" ( u0 225) iti the arthH| "gadarami0" ( u0 327 ) iti me arbhaH zizuH / " artIri0" (u0 338) iti me armaH akSirogaH / "dhAgrAji0" ( u0 379) iti anye araNyam / " RcchicaTi0" (u0 397 ) iti are 'araram kavATa: "RhasU0" ( u0 638 ) iti aNau araNiH / " arteraniH" (u0 682 ) araniH utkaniSTho hastaH / " sarterUccAtaH" ( u0 689 ) iti mau UrmiH / "nadivalli0" ( u0 698) iti arau arariH kpaattH| " aJjyataH kit" ( u0 777 ) iti tuni RtuH vasantAdiH strIrajaH tatkAlazca / "kaTikuTya0" ( u0 812) iti arau araruH asuraH AyudhaM ca / " atai kSinaka " ( u0 928) RbhukSA indraH / " snAmadi0" ( u0 904) iti pani arvA azvaH / " arterurAzauM ca" ( u0 967 ) iti asi uraH vakSaH, arzaH gudakIlaH / " artINabhyAm" ( u0 979 ) iti nasi arNaH jalam / " rudyati " ( u0 997) iti usi aruH vraNaH / R prApaNe ca [ 1 / 26 ] Rcchati // / athAtmanepadinAvAdantAvaniTau ca // ___78 ohAGa gatau' / GicAt " iGitaH0" 3 / 3 / 22 iti Atmanepade " havaH ziti " 4 / 1 / 12 iti dvitve, "pRbhRmA0 " 4 / 1 / 58 iti pUrvasya itve, "eSAmI0" 4 / 2 / 97 iti Itve ca jihIte / jihAte, jihate / " Iya'ane" 4 / 3 / 97 ityatra hAko'nuvRtteH kye ItvAbhAve hAyate / saMjahe / anusvArevAnneTa , hAtA, hAtavyam / "ya ecA0" 5 / 1 / 28 iti ye heyam / "haH kAla." 5 / 1168 iti TanaNi hAyana: varSa vrIhizca / oditvAt " sUyatyAdyo0" 4 / 270 iti ktayostasya natve hAnaH, hAnavAn / adurupasargAntapUrvasya " svarAt " 2 / 3 / 85 iti nasya Natve prahANaH, prahANavAn / ohAMka tyAge [2 / 73] jahAti hIyate / '79 mAMGgha mAnazabdayoH' / " havaH ziti" 4 / 1 / 12 iti dvitve "bhRmA0 " 4158 iti pUrvasya itve " eSAmI0" 4 / 2 / 97 iti Itve ca mimIte / " Iyaane0 " 4 / 3 / 97 iti Itve mIyate / mame / " nemAdA." 2 / 379 iti neNatve praNimame / AziSi viGattvAbhAvAt " gApAsthA0 " 4 / 3 / 96 iti etvAbhAve mAsISTa / sani " mimImA0 " 4 / 1 / 20 iti svarasya iti dvitvA 1. araraH iti u. vi. / liGgAnu0 TIkAyAm abhighAnacintAmaNau ca bhararam // Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 ] AcAryazrIhemacandraviracite [dhA0 79 bhAve ca pramitsate / anusvAretvAnneT , mAtA, mAtavyam / " ya ecA." 5 / 1 / 28 iti ye meyam , prameyam / kiti tAdau " dosomAstha i." 4 / 4 / 11 pramitaH, pramitavAn / "vAdibhyaH" 5 / 3 / 92 iti ktau pramitiH / " upasargAt 0 " 5 / 3 / 110 iti aGi pramA, karaNe'naTi pramANam // . athobhayapadinaH SaDaniTazca // tatrA''dantau 80 DudAMgka daane'| gityAta phalavakartari " IgitaH" 3 / 395 iti Atmanepade, " havaH0" 4 / 1 / 12 iti dvitve, "znazcA0" 4 / 2 / 96 iti Alluki ca datte / " nemAdA" 2 / 3 / 79 iti neNatve praNidatte / phalavato'nyatra "zeSAt" 3 / 3 / 100 iti parasmaipade dadAti, praNidadAti, dattaH / AGpUrvAt "dAMgo'svA''sya0" 3353 iti Atmanepade vidyAm Adatte / "eSAmI0" 4 / 2 / 97 ityatra do varjanAt atra itvAbhAvaH / "anto no luk" 4 / 2 / 94 dadati dadatu / zatari dadat / " zau vA" 4 / 2 / 95 dadati dadanti kulAni / " hau daH " 4 / 1 / 31 iti svarasya etve dvitvAbhAve ca dehi / "dvayukta0" 4 / 2 / 93 iti zidanaH pusi adaduH / " pivaiti0" 4 / 3 / 66 iti sico lupi adAt / adyatanyAmAtmanepade " izca sthAdaH " 4 / 3 / 41 iti kittve daH itve ca adita / " Ato Nava oH" 4 / 2 / 120 dadau / Adade / AziSi " gApAsthA0" 4 / 396 iti eH, deyAt , viDato'nyatra dAsISTa / sani "mimI0" 4 / 1 / 20 iti svarasya iti dvitvAbhAve ca disate, atra phalavakartari " prAgvat " 3 / 3 / 74 iti Atmanepadam / anyatra "zeSAt " 3 / 3 / 100 iti parasmaipade ditsati / anusvArevAneT , dAtA dAtavyam / "ya eccA0 " 5 / 1 / 28 iti ye deyam / " tanvyadhI0" 5 / 1164 iti Ne dAyaH / dada iti tu dadateH aci / " Ato Do0" 5 / 1176 iti aNapavAde De godaH / "dazvAGaH" 5 / 1178 dAyAdaH / "prAjjJazca" 5 / 1179 dharmapradaH / "prAdAga0" 4 / 4 / 7 iti vA te dAtumArabdhaM prasam ,' pakSe "dat" 44.10 iti dati pradattam / " nivisvanvavAt " 4 4 / 8 iti vA te, " dasti" 3 / 2 / 88 iti dIrgha ca nIttam vIttam , sUttam , anUttam , avattam , pakSe " dat" 4 / 4 / 10 iti dati, nidattam ityAdi / " svarAdupasargAd" 4 / 4 / 9 iti te AttaH uttaH / " dat" 4 / 4 / 10 iti dati, DivaccAritramaki dAnena nivRttaM datrimam / " dAdhesi0" 5 / 2 / 36 iti rau dAnazIlo. dAruH / " bhAvAkoM: 5 / 3 / 18 ghani dAyaH / " upasargAd daH kiH" 5 / 3 / 87 AdiH / Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 81 ] dhAtupArAyaNe adAdayaH (2) [ 197 " upasargAdAtoH " 5 / 3 / 110 iti aGi upadA / khalapavAde "zAsUyudhi0 " 5 / 3 / 141 iti ane sudAnaH // '81 DudhAMgk dhAraNe ca' / cakArAd dAne / dhatte, atra " dhAgastathozca" 2 / 1178 iti pUrvasya caturthaH / caturthAntatvAbhAve tu pUrvasya na caturthaH dadhAti / " neGamAdA0" 2 / 3 / 79 iti neNatve praNidadhAti / " adhazcaturthAt " 2 / 1 / 79 ityatra dho varjanAt tathoH dhatvAbhAve dhataH dhatthaH / " anto no luk " 4 / 2 / 94 dadhati / zatari dadhat , "zau vA" 4 / 2 / 95 dadhati dadhanti kulAni / "hau daH" 4 / 1 / 31 iti svarasya enve dvitvAbhAve ca dhehi / "dvayukta0" 4 / 2 / 93 iti zidanaH pusi adadhuH / " avau0 " 3 / 3 / 5 iti dAsaMjJatvAt "pibaiti0" 4 / 3 / 66 iti sico lupi adhAt / "sijvido0 " 4 / 2 / 92 iti anaH pusi " iDet" 4 / 3 / 94 iti Alluki adhuH| adyatanyAmAtmanepade " izva sthAdaH" 4 / 3 / 41 iti itve kittve ca adhita / kye " Iyaane" 4 / 3 / 97 iti Itve dhIyate / dadhe dadhau / AziSi " gApA0" 4 / 3 / 96 iti eti dheyAt / Gito'nyatra dhAsISTa / sani " mimImA0" 4 / 1 / 20 iti iti dvitvAbhAve ca dhitsati / anusvArevAnneT , dhAtA, dhAtavyam / "dhAyyApAyya0" 51 / 24 iti dhyaNi nipAtanAd dhAyyA sAmidhenI / Rco'nyatra " ya eccA0" 5 / 1 / 28 iti ye dheyam / "tanvyadhI0" 5 / 1 / 64 iti Ne dhAya: / dadha iti tu dadhateH aci / kiti tAdau "dhAgaH" 4 / 4 / 15 iti hi', vihita:, vihitavAn / " samastata0 " 3 / 2 / 139 iti vA mo luki saMhitam , sahitam / "vAvApyostani0" 3 / 2 / 156 iti vA pyAdeze pihitam , apihitam , pidhAnam , apidhAnam / " Ato Do0" 5 / 1 / 76 iti De godhA / " zIzadvA0 " 5 / 2 / 37 iti Alo zraddhAluH / " sasricakri0 " 5 / 2 / 39. iti nipAtanAt chau dhAnazIlo dadhiH / DvicAttrimaki vidhAnena nirvRttaM vihitramam / " upasargAd daH kiH " 5 / 387 pradhiH, vidhiH, saMdhiH, / " nirdussoH sedha0" 2 / 3 / 31 iti patve niSedhiH, duHpaMdhiH, supaMdhiH / " vyApyAdAdhAre" 5 / 3 / 88 vAladhiH, oSadhiH / " antaddhiH" 5 / 3 / 89 antardhAnamantaddhiH / " sthA''dibhyaH kaH" 5 / 3 / 82 vidhaH / " upasargAdAtaH " 5 / 3 / 110 iti aGi Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 ] AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 81 vidhA, upadhA, saMdhA / " mRgaye0" 5 / 3 / 101 iti nipAtanAt aGi zraddhA / khalapavAde " zAsayudhi0" 5 / 3 / 141 iti ane sudhAna: / uNAdau "bhINazali0" (u0 21) iti ke dhAkaH odanaH stambhazca / "dhAlU0" (u0 70) iti ANake dhANaka: dInAradvAdazabhAgaH / "zIbhI." (u0 71) iti Anake dhAnakaH hemAdiparimANam / " pyAdhA0 " ( u0 258) iti ne dhAnA bhRSTayavaH / aDarazca / "tudAdivRji0" (u0 273) iti kiti ane nidhanam / "artIri0" ( u0 338) iti me dhAmaM nilayastejazca / " dhAgrAji0" (u0 379) iti anye dhAnyam / saMdhyA iti tu " sajedha ca" (u0 359) iti ye / " iNadhAgabhyAM vA" ( u0 389 ) iti vA kiti re dhIraH dhArA / " kRsikamya." (u0 773) iti tuni dhAtuH / dhRSestu "dhRSerdidhiSadidhISau ca " ( u0 842) iti UH, didhiSaH jyAyasyAH pUrvamUDhA laghvI, puMzcalI ca / didhISaH UDhAyAH kaniSThAyAH jyeSThA'nUDhA / " man " (u0 911) iti mani dhAma / "vayaH payaH puroretomyo0" (u0 974 ) iti asi vayodhAH yuvA, payodhAH parjanyaH, purodhAH purohitaH, retodhAH janakaH / vidhAH vedhAH iti tu " vidhervA" (u0 972) iti vA kiti asi vidhateH // atha RdantaH // 82 TuDu ra poSaNe ca' / cakArAd dhAraNe / " havaH ziti" 4 / 1 / 12 iti dvitve " prabhRmA0" 41158 iti pUrvasya itve vibhRte bibharti / "dvayakta" 4 / 2 / 93 iti zidanaH pusi " puspau" 4 / 3 / 3 iti guNe ca avibhaH / " bhIhI0" 3 / 4 / 50 iti parokSAyA vA Ami tivvadbhAvAt dvitvetvayoH bibharAzvakAra babhAra / anusvArecAnneT , bhartA, bhartum / "bhRgo'saMjJAyAm " 5 / 1145 iti kyapi bhRtyaH / saMjJAyAM tu " RvarNa 0 " 5 / 1 / 17 iti dhyaNi bhAryoM nAma kSatriyavizeSaH, bhAryA vadhUH / "samo vA" 5 / 1 / 46 saMbhRtyaH saMbhAryaH / " lihAdibhyaH " 5 / 1 / 50 iti aNapavAde aci jArabharA kanyA / te bhRtaH / " kutsitA0" 73 / 33 iti kapi bhRtakaH / "bhAvAkoMH " 5 / 3 / 18 ghani 1. dhAnakA iti mu0, uNAdivivaraNe tu dhAnakaH / / 2. didhiSastu punarbhUxirUDhA / ( a. ci. 3 / 189 ) // manustvanyathA''ha jyeSThAyAM yadyanUDhAyAM kanyAyAmuhyate'nujA / sA cAgredidhiSUyA pUrvA tu didhiSarmatA // (a. ci. TI. 3 / 189) // Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 85 ] dhAtupArAyaNe adAdayaH (2) 199 bhAraH / bhara iti tu bhRNAterali / " kukSyAtmodarA0" 5 / 1190 iti khau kukiMbhariH, AtmabhariH udaraMbhariH / " bhRvRji0 " 5 / 1 / 112 iti khe vizvaMbharA bhUH / "bhRgo nAmni " 5 / 3 / 98 iti striyAM bhAve kyapi kumArabhRtyA / saMjJAyA anyatra bhRtiH / TvicvAdathuH / bharathuH / DvitvAtrimak, bhRtrimam / uNAdau "dvArazRGgAra0" (u0 411 ) iti Are nipAtanAd bhRGgAraH / "dRmuSi0" ( u0 651 ) iti kiti tau prabhRtiH AdiH / bhuMga bharaNe [ 11886] bharate, bharati // atha jAntau // '83 NijaeNkI zauce ca' / cakAgat poSaNe / " pAThe0". 2 / 3 / 97 iti natve, " havaH zitiH" 4 / 1 / 12 iti dvitve, "nijAM zityet " 4 / 1 / 57 iti pUrvasya etve ca nenikte, nenijAte, nenijate, nenekti, neniktaH, nenijati / NopadezatvAt " adurupasargA0" 2 / 3 / 77 iti praNenekti / " dvayukta0 " 4 / 2 / 93 iti zidanaH pusi anenijuH / "dvayuktopAntyasya" 4 / 3 / 14 iti guNaniSedhe nenijAni, anenijam / RditvAt "Rdicchvi0 " 3 / 4 / 65 iti vAGi anijat / pakSe sici " vyaJjanAnAm " 4 / 3 / 45 iti vRddhau anaikSIt / ninije, nineja / anusvAreccAnneTa , nektA, nektum / " nAmyupAntya0" 51154 iti ke nijaH / zatari anto no luki nenijat , nenijatau / ghani "ktaniTa0" 4 / 1 / 111 iti gatve negaH // - '84 viz2aMkI pRthagabhAve' / "nijAM zitye" 4157 iti pUrvasya etve vevikte, vevijAte, vevijate, vevekti, veviktaH, vevijati / divi aviveka / " dvayukta0" 4 / 2 / 93 iti zidanaH pusi avevijuH / " dvayuktopAntya0" 4 / 3 / 14 iti guNAbhAve vevijAni, avevijam / RdicAt vA'Gi avijat , avaikSIt / vivije, viveja / anusvAreccAnneT , vektA, vektum / " nAmyupAntya0" 5 / 1154 iti ke vijaH / ghani "kteniTa0 " 4 / 1 / 111 iti gatve vegaH / cAnto'yamiti sabhyAH / vivecanam , vevicati, vevicate, avicat , vivekaH // atha SAntaH // ' 85 viSla kI vyAptau' / "nijAM" 4 / 1 / 57 iti pUrvasya etve veviSTe, veviSAte, veviSate, veveSTi, veviSTaH, veviSati / " dvayukta0 " 4 / 2 / 93 iti zidanaH pusi aveviSuH / laditvAdaGi aviSat , Atmanepade tu aGabhAve "haziTo." Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 ] AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 853 / 4 / 55 iti saki avikSata / " svaretaH" 4 / 3 / 75 iti alluki avikSAtAm / " svarasya pare0" 7 / 4 / 110 iti allukaH sthAnitvAt " anato'nto0" 4 / 2 / 114 iti adabhAve avikSanta / nAyam ladit , Udit ityeke, tanmate " haziTo." 3 / 4 / 55 iti saki avikSat / UditvAt ktvi veTi viSTvA veSitvA / anusvArevAneTU , veSTA, veSTum , viSTaH, viSTavAn / " nAmyupAntya." 5 / 1 / 54 iti ke viSaH, viSam / Nake pariveSaka: / " karmajA0 " 3 / 1183 iti pratiSiddho'pi yAjakAditvAt SaSThIsamAsaH, sAdhupariveSakaH / ghyaNi veSyaH / ghani veSaH, pariveSaH / uNAdau " viSeH kit " ( u0 769) iti Nau viSNuH // ___ atra anyaiH anye'pyekAdazA'dhIyante / ghR kSaraNadIptyoH / hR prasahyakaraNe / sR gatau / bhasa bharsanadIptyoH / kikitI jJAne / tura tvaraNe / ghiSa zabde / dhana dhAnye / jana janane / gA stutau iti / te tvalaukikatvAt asmAbhiH upekSitAH // ityAcAryazrIhemacandraviracite svopajJadhAtupArAyaNe'vikaraNaH kidadAdigaNaH sNpuurnnH|| kidadAdigaNa " Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atha divaadyH|| atha zyavikaraNA divAdayo varNakrameNa nirdizyante / tatrApi pUrvAcAryaprasiddhayanurodhena Adau___1 divac krIDA-jayecchA-paNi-dyuti-stuti-gatiSu' / jayecchA vijigISA, paNiH vyavahAraH krayAdiH / " divAdeH0" 3472 iti zye "bhavAdeH0" 2 / 1 / 63 iti dIpe ca dIvyati / " upasargAd divaH " 2 / 2 / 17 iti vinimeya- dyUtapaNayoH karmaNo vA karmatve " zeSe" 2 / 2 / 81 iti SaSThayAM zatasya pradIvyati, zataM pradIvyati / anupasargasya "na" 2 / 2 / 18 iti karmatvAbhAve zatasya dIvyati / " karaNaM ca" 2 / 2 / 19 iti karaNasya karmatvakaraNatvayoH akSAn dIvyati , akSaH dIvyati; vA ityanuktvA " karaNaM ca " 2 / 2 / 19 ityatra cakArakaraNaM saMjJAdvayasamAvezArtham , tena karaNatvAt tRtIyA, karmatvAcca anApyalakSaNam aNikartuNoM karmatvam , " aNigi prANikartRka0 " 3 / 3 / 107 iti parasmaipadaM ca na bhavati, ardevayate maitrazcaitraNa / dideva, devitA / sani " ivRdha0 " 44 47 iti veTi iDabhAve " anunAsike ca0" 4 / 1 / 108 iti vasya uTi duyaSati, dideviSati / UditvAt ktvi veT , chUtvA, devinvA, "ktvA" 4 / 3 / 29 iti vivAbhAvAdatra guNaH / veTtvAt ktayorneT , dyUtaH, dyUtavAn / dyUtAdanyatra " pUdivyazcaH0" 4 / 2 / 72 iti ktayostasya natve AdyUnaH, AyunavAn / lihAdyaci devaH / gaurAditvAd iyAM devI / Nake devakaH, devikA nadI / vipi akSayaH / NyantAt vipi dayUH / " upasargAd deva." 5 / 2 / 69 iti Nake AdevayatItyevaMzIlaH AdevakaH, evaM paridevakaH / uNAdau " divyavi0" ( u0 142 ) iti aTe devaTaH devakulavizeSaH zilpI ca / devara iti tu devateH " RcchicaTi0" ( u0 397) iti are / devala ityapi asyaiva " mRdikandi0" ( u0 465 ) iti ale / "chavichivi0" ( u0 706 ) iti ki(Gi)ti vau nipAtanAd dIviH kitavaH kAlazca / didiviH svargaH / dIdiviH annaM svargazca / kikIti kurvan dIvyati kikidIviH cApaH / " diva RH" ( u0 852) devA devaraH pitRvya strI ca / "lupUyu." 1. 705 tamAt uNAdisUtrAt GitpratyayasyAnuvRttiH / / Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202] AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 1(u0 901) iti kiti ani divA, divAnau / pratidivanaH, pratidivanA / " diverDiva " ( u0 949 ) iti Divi dyauH, divau / citkaraNaM divAdijJApanArtham / evaM sarvatra // atha Rdantau seTau ca // '2 jUSa 3 apaca jrsi'| jarA vayohAniH / " divAdeH zyaH " 3 / 4 / 72 jIryati / jajAra / " jabhrama" 4 / 1 / 26 iti ato vA etve dvitvAbhAve "skRcchrato." 4 / 3 / 8 iti guNe ca jestuH, jajaratuH / " Rdicchci0 " 3 / 4 / 65 iti aGi "RvarNa0" 4 / 37 iti guNe ajarat ; pakSe sici "sici parasmai0" 4 / 3 / 44 iti vRddhau ajArIta / "vRto navA" 4 / 4 / 35 iti iTo vA dIrgha jarItA, jaritA / sani " ivRdha0" 4 / 4 / 47 iti veTi jijariSati, jijarIpati, jijIrSati / " iTa sijAziSoH0" 4 / 4 / 36 iti veTi ajariSTa, ajarISTa svayameva; pakSe " RvarNAt " 4 / 3 / 35 iti sicaH kitve ajISTa svayameva / eSu " ekadhAtau0 " 3 / 4 / 86 iti karmakartaryAtmanepadam , kigaditvAca "bhUSArtha." 3 / 4 / 93 iti jica nAsti, jariSISTa, jarISISTa, jIrSISTa / Nau "kage0" 4 / 2 / 25 iti hrasve jarayati / kiti "RvarNadhi" 4 / 457 iti neT , "gatyarthAkarmaka0" 51111 iti vA kartari kte jIrNaH caitraH pakSe bhAve jIrNa caitreNa / sApyAdapi "zliSazI." 5 / 119 iti vA kartari kte anujIrNo ghRSalI caitraH; pakSe karmaNi anujIrNA vRSalI caitraNa / akarmakA api hi sopasargAH sakarmakA bhavanti / kvi "javrazca0" 4441 iti iTi jaritvA jarItvA / " saMgate'jaryam " 5 / 1 / 5 na jIryati [iti ] ajayam AryasaMgatam / aci jaraH / pRSodarAditvAt kumaraH / bhUte "juSo'taH" 5 / 11173 jaran , jaratI / SivAdaGi "RvaNe" 4 / 37 iti guNe jarA / karaNAdhAre " nyAyAvAya" 5 / 3 / 134 iti ghApavAde pani jAraH / uNAdau " RtaSTit " ( u0 9) iti , sarUpe ca dve rUpe, jarjaraH adRDhaH, / jarjarI strI / " vizibhyAmantaH " ( u0 219) jarantaH vRddhaH / jaz vayohAnI [8129] jRNAti jaNa vayohAnau [9 / 381], yujAditvAdvA Nici jArayati, jarati / "3 jhUSac' / jhIryati, jajhAra / "skRcchato." 4 / 3 / 8 iti guNe jajharatuH / jharitA / aci ali ca jharaH nirjharaH / SicAdaGi " RvarNa0" 437 iti guNe jharA / aSidayamityanye / uNAdau "RtaSTit " ( u0 9) iti aH sarUpe ca dve rUpe, jharjharaH vAdyavizeSaH, jhajharI jhallarikA / "sRNIkAstIka0" (u0 50) iti Ike nipAtanAd jharjharIkaH dehaH, jhajharIkA vAdinabhANDam // Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 ] dhAtupArAyaNe divAdayaH (3) [203 athaudantAzcatvAro'niTazca // 4 zoMca takSaNe ' / takSaNaM tanUkaraNam / "na ziti" 4 / 2 / 2 iti AtvapratiSedhAt "otaH zye" 4 / 2 / 103 iti luki zyati / "At sandhyakSarasya " 4 / 2 / 1 iti Atve zazau / " dheghAzA0" 4 / 3 / 67 iti sico vA lupi azAt / pakSe " yamarami0" 4 / 4 / 86 iti iTi se'nte ca azAsIt / Nau " pAzA0" 4 / 2 / 20 iti ye nizAyayati / anusvArecAnneTa , zAtA, zAtum / kiti te "chAzo;" 4 / 4 / 12 iti vA itve nizitaH, nizAtaH, nizitavAn , nizAtavAn , zitvA, zAtvA, zitiH, zAtiH / "zo vrate" 4 / 4 / 13 saMzitavrataH sAdhuH / " tanvya dhi0" 5 / 1 / 64 iti Ne zAyaH / striyAM bhAvAkoM: " upasargAd0". 5 / 3 / 110 iti aGi nizA / uNAdau "zAzapi." (u0 237 ) iti de zAdaH paGkaH / "zAmA0" (u0 462) iti le zAlA / "zaH sanvaca " ( u0 747) iti Dau zizuH // ____ '5 'doM 6 choca chedane' / "otaH iye" 4 / 2 / 103 iti luki yati / "pivaiti0" 4 / 3 / 66 iti sijlupi adAt / dadau / kiti te " dosomA0" 4 / 4 / 11 iti itve ditaH, ditavAn / svarAntopasargapUrvasya tu " svarAd" 4 / 49 iti tatve avattam / " dasti " 3 / 2 / 88 iti nAmino dIrghe parIttam / kye "IvyaMane0" 4 / 3 / 97 iti Itve dIyate / anusvArencAnneT , dAtA, dAtum / "tanvyadhi0" 5 / 1164 iti Ne dAyaH / "ya ecA0" 5 / 1 / 28 iti ye deyam / dinam iti tu dIvyateH "dinanagna0" (u0 268) iti nipAtanAt / / 6 choca' / avacchayati / " dheghA." 4 / 3 / 67 iti vA sijalapi acchAt , acchAsIt / apacacchau / kiti te "chAzo;" 4 / 4 / 12 iti vA itve chitaH, chAtaH, chitavAn , chAtavAn , chinvA, chAtvA / anusvAreccAnne , chAtA, chAtum / Nau " pAzA" 4 / 2 / 20 iti ye chAyayati uNAdau "gamyami0" ( u0 92 ) iti ge chAgaH / "sthAchAmA0 " ( u0 357) iti ye chAyA / "cho DaggAdirvA" (u0 471 ) iti kiti ale. chagalaH, chAgaH, chAgala: RSiH, chalam asaduttaram // 1. do avakhaNDane iti kAzakRtsnakSIrasvAminau / (kA. dhA. pR. 137, kSI. ta.' pR. 204) // 2. chorDa iti uNAdisUtre pAThaH // Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 ] AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 7'7 SoMca antakarmaNi' / antakarma vinAzaH / " SaH so0|| 2398 iti satve avasyati / " upasargAtsug0 " 2 / 3 / 39 iti Satve " nemAdA0" 2 / 379 iti neNatve praNiSyati / aDvyavAye'pi abhyaSyat vyaSyat / popadezatvAt " nAmyantasthA0" 2 / 3 / 15 iti patve sipAsati / " dheghrA0" 4 / 3 / 67 iti vA sijlupi avAsAt , avAsAsIt / avasasau / kye "Iya'ane" 4 / 397 iti Itve avasIyate / " dosomAstha0 " 4 / 4 / 11 iti itve avasitaH, avasitavAn , sitvA / avasAyaH, vyavasAyaH / katham adhyavasya, vyavasya iti ? atra kecit pArAyaNikA " otaH zye " 4 / 2 / 103 iti yoga vibhajya yapyapi luka. micchanti, tadanye na manyante iti vAcakavArtikam / anusvAreccAnneTa , sAtA, sAtum / Nau "pAzA0" 4 / 2 / 20 iti ye avasAyayati / "abahasA0" 5 / 1163 iti Ne avasAyaH / " sAtiheti0" 5 / 3 / 94 iti ktau nipAtanAt sAtiH / anaTi avasAnam / uNAdau " sthAchAmA0" (u0 357 ) iti ye sAyam / "sAtman0 " ( u0 916) iti mani nipAtanAt sAtma atyantAbhyastaM prakRtibhUtam / sAtmano bhAvaH sAtmyam // atha DAntaH seTa ca // 8 brIDaca lajAyAm ' / vIvyati, vivIDa, bIDitaH / "kteTo." 5 / 3 / 106 iti aH vrIDA / RphiDAditvAllatve bIlyati, bIlA / puMbhAve ghani vIDaH // atha tAntaH seT ca // .. __ 9 nRtaic nartane' / nartanaM nATyam / nRtyati, nanarta, nartitA, nartitum / aNopadezatvAd " adurupasarga0 " 22377 iti NatvAbhAve pranRtyati / " kRtacUta." 4 / 4 / 50 iti asicaH sAderAdirveT , natiSyati, nartyati, ninatiSati, ninRtsati / sici tu nityamiTi anartIt / veTatvAdeva ktayoriDabhAve siddhe aiditkaraNaM yaGlubantAdanekasvarAdapi iDabhAvArtham , nRttaH, nRttavAn , narinRttaH, narinRttavAn / " nRteryaGi" 2 / 3 / 95 iti NatvapratiSedhe narInRtyate / Nau " IgitaH " 3395 iti phalavakartaryAtmanepade " aNigi prANikatakAt 0 " [3 / 3 / 107] iti parasmaipadenApodite "parimuhAyama" 3394 iti punarvihite nRtyati naTaH, nartayate naTaM caitraH / "RdupAntyAd" 5 / 1141 iti kyapi nRtyam / lihAyaci pani vA nataH / " nRtkhana0" 5 / 1 / 65 iti akaTi nartakaH / anaTi " pUrvapadasthAd" 2 / 3 / 64 iti Natvasya kSumnAditvAdabhAve pranartanam / "klIbe0" 5 / 3 / 123 kte nRttam / / Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 ] dhAtupArAyaNe divAdayaH (3) [205 atha thAntau seTau ca // 10 kuthay pUtibhAve' / pUtibhAvo durgandhaH kledaH / kuthyati, cukotha, kothitA, kuthitam / ghaji kothaH / uNAdau " udvaTikuli0" ( u0 351) iti kume kuthumaH RSiH, kuthumaM mRgAjinam / " kuthigudherUmaH" ( u0 353 ) kothUmaH caraNakadRSiH // '11 puthaca hiMsAyAm ' / puthyati, pupotha, pothitA, pothitum , puthitaH / puthaNa bhAsArthaH [ 9 / 218 ], pothayati / / . atha dhAntAstrayaH // -- 12 gudhac pariveSTane ' / gudhyati, jugodha, godhitA, godhitum / "kSudhakliza" 4 / 3 / 31 iti ktvaH kinve gudhitvA / gudhitaH / lihAyaci bhidAdhaGi vA godhA / uNAdau " kuthigudherUmaH" ( u0 353 ) godhUmaH / "gudhigRdhestaca" ( u0 568 ) iti kiti se gutsaH tRNajAtiH / guccha iti tu gavateH "tudimadi0" ( u0 124 ) iti chaki / / 13 rAghaMca vRddhau' / svAdiSu paThiSyamANasyApyasya iha pATho vRddhau eva zyavikaraNArthaH / rAdhyati-vardhate ityarthaH / vRddharanyatra zvaH eva rAdhnoti-odanaM pacatItyarthaH / maitrAya rAghnoti-maitrasya zubhAzubhaM paryAlocayatItyarthaH / kathaM tarhi * "maitrAya rAdhyati' ityatra zya: ? atrApi maitrasya vRddhiviSayaM zubhAzubhaparyAlocanamiti vivakSAyAM vRddhayarthatA eva, iti syAdeva / anusvArevAnneTa , gaddhA, rAddham / curAderAkRtigaNatvAd rAdhayati / kazcittu rAdha-sAdha saMsiddhau iti paThan vRddhenyatrApi rAdheH zyaM sAdhiM ca dhAtvantaramicchati, rAdhyati annam , sAdhyati // 14 vyadhaMca tADane ' / " zidavit " 4 / 3 / 20 iti zyasya GicAd " jyAvyadhaH kiti" 4 / 1 / 81 iti ravRti vidhyati / " jyAvyevyadhi0" 4 / 1 / 71 iti pUrvasya itve vivyAdha / anusvArevAnneT , vyaddhA, vyadbhum , viddhaH / " tanvyadhi0" 5 / 1164 iti Ne vyAdhaH / vipi "gatikArakasya0" 3 / 2 / 85 iti dIrgha marmAvit , zvAvit / anupasargAt " vyadhajapa0" 5 / 3 / 47 iti ali vyadhaH / upasargAtu pani AvyAdhaH / " sthAdibhyaH kaH" 5 / 3 / 82 vidhyanti aneneti vidhaH zastropakaraNam Avidham / uNAdau " pRkA0" ( u0 729.) iti . kiduH, vidhuH candraH // Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206] AcAryazrIhemacandraviracite [ atha pAntA // '15 kSipaMca preraNe' kSipyati cikSepa / anusvArevAnneTa , kSeptA, kSiptaH / " trasigRdhi0 " 5 / 2 / 32 iti nau kSepazIlaH 'kSipNuH / kSipIt preraNe [5 / 3] kSipate, kSipati // * 16 puSpaca vikasane' / puSpyati, pupuSpa, puSpitA, puSpitaH / aci puSpam // atha mAntAzcatvAraH seTazca // __ 17 tima 18 tIma 19 Tima 20 STImaca aardrbhaave'| timyati, titema, temitA, timitaH / anaTi temanam / uNAdau " zuSISi0" (u0 416) iti kiti ire timiram / " nAmyupAntya0" ( u0 609) iti kidiH timiH matsyaH // 18 tIma' / tImyati, titIma, tImitA // ... '19 Tima' / "paH so0" 2 / 3 / 98 iti satve stimyati / popadezatvAt " nAmyantasthA0 " 2 / 3 / 15 iti Satve tiSTema / stamitA, stimitaH // '20 STIma' / "paH so0" 2 / 3 / 98 iti satve stImyati / popadezatvAt " nAmyantasthA0" 2 / 3 / 15 iti Satve tiSTIma / stImitA, stImitaH // ____ atha vAntAzcatvAraH seTazca // ' ___ 21 SivUca utau' / uti:-vAnam , tantusantAna ityarthaH / "paH so." 2 / 3 / 98 iti satve sIvyati / popadezatvAt " nAmyantasthA0 // 2 // 3 // 15 iti satve siSeva / pari-ni-vipUrvasya " asoGasivUsaha0 " 2 // 3 // 48 iti Satve paripIvyati, nipIpati, vipIvyati / aDvyavAye " stusvaazva0" 2 / 3 / 49 iti yA patve paryapIvyat , paryasIvyat , nyapIvyat , nyasIvyat , vyapIvyat , vyasIvyat / sevitA, sevitum / aditvAt ktvi veT , " anunAsike ca0" 4 / 1 / 108 iti vasya UTi syUtvA / iTi " ktvA" 4 / 3 / 29 iti kittvAbhAvAd guNe sevitvA / veTtvAt ktayorneT , syUtaH, myUtavAn / "SThisivo'naTi vA" 4 / 2 / 112 'iti vA dIrghe sevanam sIvanam / lihAyaci svArthe ke ca, prasevakaH / mani syomA / uNAdau " siverDit " ( u0 121) iti UcaTi sUcaH, sUcI / sUtram iti tu " sUmUkhani0" (u0 449 ) iti kiti Ti sUteH // 1. pANinIyatantre abhidhAnacintAmaNau [ 3314 ]ca 'kSipnu' zabdaH dRzyate / / 2. asti matsyo timi ma zatayojana vistaraH' iti bharata // Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 ] dhAtupArAyaNe divAdayaH (3) [ 207 -- 22 'zrivac gatizoSaNayoH' / zrIvyati, ziva, zrevitA / UditvAt vitva veT , " mavyavi0 " 4 / 1 / 109 iti vasya upAntyena saha UTi zrUtvA / iTi zrevitvA / veTtvAt ktayorneTa , zrUtaH, zrUtavAn / vipi zraH, aNuzraH / / '23 SThivU 24 kSivUca nirasane' / "paH so0" 22398 ityatra SThivo varjanAt satvAbhAve " mvAdeH " 2 // 1 // 63 iti dIrSe SThIvyati / " aghoSe ziTaH" 4 / 1 / 45 iti pUrvasya Sasya luki " tirvA0" 4 / 1 / 43 iti vA to TiSTheva, tiSTheva / SThevitA / UditvAt ktvi veT , pThayatvA, pThevitvA / veTtvAt ktayorneTa, niSTayataH, niSThayatavAn / "SThiva sivo'naTi vA" 4 / 2 / 112 iti vA dIrdhe niSThIvanam , niSThevanam // ...... 24 kSibUca' / kSIvyati, cikSeva, kSevitA / UditvAt tvi veda , kSyUtvA, kSevitvA / veTtvAt ktayorneT , kSyUtaH, kSyUtavAn / SThivU-kSivU nirasane [11463, 464 ] SThIvati, kSevati // atha SAntaH seT ca // ' 25 iSac gatau ' / iSyati, iyeSa, eSitA, epitvA / Udidayamityanye, tanmate ktvi veT , iSTvA, epitvA / veTtvAt ktayorneT , iSTaH, iSTavAn // " yadvAyuranviSTamRgaiH kirAtarAsevyate bhinnazikhaNDibarhaH" [kumArasaMbhava 1315], anviSyaH-preSitaH / " RvarNa" 5 / 1 / 17 iti dhyaNi eSyaH / ghani eSaH / " prasyaiSaiSya0 " 1 / 2 / 14 iti aitve praiSyaH, preSaH / "upasargasyA'niNa" 1 / 2 / 19 iti alluki preSaNam / " iSo'nicchAyAm" 5 / 3 / 112 iti ane eSaNA, anvessnnaa| " paryadhervA " 5 / 3 / 113 paryeSaNA, parISTiH; adhyeSaNA,adhISTiH / "zrUvAdibhyaH" 5 / 3 / 92 iti to iSTiH / uNAdau " iSyazi0 " ( u0 77) iti takaki iSTakA / " masjISi0" (u0 826) iti suki ikSuH / iSat icchAyAm [ 5105 ] icchati, eSTA, epitA / iSaz AbhIkSNye [ 8152] iSNAti // atha sAntAzcatvAraH seTazca // '26 SNasUca nirasane ' / "paH so0 " 2 / 3 / 98 iti satve nimittAbhAvAt Nasya natve snasyati, sasnAsa, snasitA / UditvAt kvi veTa , snastvA, . svasitvA / veTtvAt ktayorneT , snastaH, snastavAn / popadezatvAt "nAmyantasthA." 1. sivu gatizoSaNayoH iti kSIrasthAmI, (kSI. ta. 198) / 2. parISTiH zrAddhe vijazuzrUSA (li. TI. za6) // HHHTHHA Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 ] . AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 262 / 3 / 15 iti patve siSNAsayiSati / ghaTAdirayamityake, tanmate Nau hasve siSNasayiSati / SNusa adane iti dramilAH, snuSyati, suSNosa // 27 namUca hvRtidiiptyoH'| vRtiH-kauTilyam / knasyati, caknAsa, knasitA / UditvAt ktvi veTa, knasitvA, kanastvA / veTatvAt ktayorneT , knasta:, knastavAn / aci "ciklida0" 431314 iti nipAtanAt caknasaH / / / '28 trasaica bhaye' / "bhrAsa-glAsa." 3 / 4 / 73 iti vA zye trasyati, pakSe "kartaryanabhyaH " 3 / 471 iti zavi trasati, tatrAsa / "jabhrama0 " 4 / 1 / 26 iti vA etve dvitvAbhAve ca tresatuH, tresuH / thavi " skrasRvR0" 4 / 4 / 81 hAta iTi sitha; pakSe tatrasatuH, tatrasuH, tatrasitha / trasitA, trasitvA / aidicAt ktayorneT , trastaH, trastavAn / " trasi-gRdhi0" 5 / 2 / 32 iti knuH, sanazIlaH trasnuH / trasaNa vAraNe [9 / 193] trAsayati // '29 pyusac dAhe' / pyusyati, pupyosa, pyositA, pyusitaH // atha hAnto seTau ca // '30 Saha 31 puDhaca zaktau' / "paH so0" 2 / 3 / 98 iti satve sahyati / pari-ni-vipUrvasya " asoDa0" 2 / 3 / 48 iti Satve pariSayati, niSahyati, viSahyati / sasAha / " anAdezAdeH0" 4 / 1 / 24 iti etve dvitvAbhAve ca sehatuH, sehuH / sahiSyati // 31 puhaca ' / "paH so0" 2 / 3 / 98 iti satve suhyati / popadezatvAt " nAmyantasthA0 " 2 / 3 / 15 iti Satve suSoha / sohitA, suhitaH, suhitavAn / " tRptArtha." 3 / 1 / 85 iti SaSThIsamAsapratiSedhAt phalAnAM suhitaH / tRptI ayamityeke // atha divAdyantargaNaH puSAdiH parasmaipadI eva / / tatrA'pi prasiddhadhanurodhAd Adau '32 puSaMca puSTau' / akarmako'yam , puSyati / puSyAditvAdaGi apuSat / pupoSa / anusvArevAnneT , poSTA, puSTaH, puSTvA / "kupyabhidyodhya0" 5 / 1 / 39 iti nipAtanAt kyapi puSyantyasminnarthAH iti puSya: / " svasnehana0" 5 / 4 / 65 iti Nami svapoSaM puSTaH; evaM gopoSam / puSa puSTau [ 11536 ], popati / puSaz , puSTau [ 8 / 57] puSNAti / puSaNa dhAraNe [9 / 188 ] poSayati // . 1. SNusa adarzane iti dramiDA: iti kSIrataraGgiNyAm (kSo. ta. 198 ) // Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 ] dhAtupArAyaNe divAdayaH (3) [209 atha cAntaH seT ca // __ '33 ucaca samavAye' / samavAya aikyam / ucyati, boca / puSyAdyaGi aucat / ucitA, ucitaH, ucitvA / ghaji nyaGkavAditvAt katve okaH / uNAdau " kruzi-pizi0" ( u0 212 ) iti kiti ite ucitam / " ucyaJceH ka ca" (u0 965) iti asi okaH, okasI / dyauH okaH yeSAM te, pRSodarAditvAd , divaukasaH / divazabdo vA akArAntaH / / atha TAntaH seT ca // '34 luTac viloTane' / luTyati / luloTa / puSyAdyaGi aluTat / loTitA, luTitaH / luTa viloTane [ 11190 ], loTati, aloTIt / luTaNa bhAsArthaH [ 9 / 214 ], loTayati // atha dAntAzcatvAraH // '35 vidAMca gAtraprakSaraNe' / gAtraprakSaraNam-dharmasrutiH / "saH po0" 2398 iti satve svidyati / popadezatvAt " nAbhyantasthA0" 2 / 3 / 15 iti Satve siSveda / puSyAdyaGi asvidat / AditvAt ktayorneTa, svimaH, svinnavAn / " navA bhAvArambhe" 4 / 4 / 72 iti vA neTi svinnamanena asvinaH / pakSe iTi " na DIG" 4 / 3 / 27 iti kittvAbhAvAd guNe sveditamanena prasveditaH / anusvAreccAnneTa, svettA, svitvA / jiSvidAG mocane ca [1946], svedate, sveditA / / ____ '36 klidoc ArdrabhAve' / kliyati, cikleda / puSyAdyaGi aklidat / auditvAt veT / sani ciklitsati / klitvA / pakSe iTi "vau vyaJjanAdeH0" 4 / 3 / 25 iti vA kilve ciklidiSati, ciklediSati, kliditvA, kleditvA / veTtvAt ktayorneTa , klinnaH, klinnavAn / " nAmyupAntya0" 5 / 1 / 54 iti ke " ciklida0" 4 / 1 / 14 iti nipAtanAt ciklidaH / uNAdau " bhRmRtR0" (u0 716) iti uH, kleduH yoniH // ____ 37 jimidAca snehane' / " midaH zye" 435 iti guNe medyati / mimeda / puSyAyaGi amidat / meditA / jIvAt " jJAnecchA0 " 5 / 2 / 92 iti sati te "AditaH" 4 / 4 / 71 iti neTi minaH mitravAn / "navA bhAvArambhe" 4 / 472 iti vA neTa , minnamanena, praminnaH / pakSe iTi "na DIka0" 4327 Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 ] AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 37iti kittvAbhAvAt guNe meditamanena prameditaH / lihAyaci medaH, medAkhyo dezaH / " bhalibhAsi0" 5 / 2 / 74 iti ghure medanazIlaH meduraH / "Nin cAvazyaka0 " 5 / 4 / 36 iti Nini medinI / uNAdau " asa " ( u0 952) iti asi medaH vapA / jimidAG snehane [ 11944 ], medate, amediSTa / miduNa snehane [ 9 / 90 ], mindayati // '38 nividAca mocane ca' / cakArAt snehane / vidyati, cikSveda / puSyAyaGi azvidat / zveditA / "Adita: " 4471 iti ktayorneT , mIcAt " jJAnecchA." 5 / 2 / 92 iti sati te viSNaH, viNNavAn / "navA bhAvArambhe" 4 / 4 / 72 iti vA neTa , viSNamanena praviNNaH / pakSe iTi " na DI0" 4 / 3 / 27 iti kivAbhAvAt guNe zveditamanena prakSveditaH / likSvidA avyakta zabde [1 / 300 ], zvedati / vizvidAG mocane ca [ 11945 ], zvedate, akSvediSTa // atha dhAntAH sapta // '39 kSudhaMca bubhukSAyAm ' / kSudhyati, cukSodha / puSyAghaDi akSudhat / anusvAreccAnneT , kSoddhA / ktvAkteSu "kSudhavasasteSAm " 4 / 4 / 43 iti iTi "kSudhakliza0 " 4 / 3 / 31 iti kittve kSudhitvA, kSudhitaH kSudhitavAn / ye tu kSudheH ktvaH kittvaM necchanti, tanmate "vau vyaJjanAdeH0" 4 / 3 / 25 iti vA kittve kSudhitvA, kSodhitvA / "krutsaMpadA0" 5 / 3 / 114 iti kvipi kSut / bAhulakAt ukaNi zodhukaH' / uNAdau " pizimithi0" ( u0 290 ) iti kiti une kSudhunaH kITa: // ___ 40 zudhaca zauce' / zocaM naimalyam / zudhyati, zuzodha ! puSyAyaGi azudhat / anusvAreccAnneT , zoddhA, zuddhaH // 41 krudhaca kope' / " druha0 " 2 / 2 / 27 iti saMpradAnatve caitrAya krudhyati / cukrodha / puSyAdyaGi akrudhat / anusvArevAnneTa , kroddhA, kruddhaH / "bhUSA-krodhA0" 5 / 2 / 42 iti ane krodhazIlaH krodhanaH / "krutsaMpadA." 5 / 3 / 114 iti kvipi krut // 42 Sica saMrAddhau' / saMrAddhiH niSpattiH / "saH po0" 2398 iti satve sidhyati / popadezatvAt " nAmyantasthA0 // 2 // 3 // 15 iti Satve siSedha / 1. kSaudhukaH iti mu0 // 2. krudha iti mu0 // Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .. 44 ] dhAtupArAyaNe divAdayaH (3) [ 211 puSyAyaGi asidhat / Nau " 'sidhyaterajJAne " 4 / 2 / 11 iti Atve annaM sAdhayati dAtam / jJAne tu, AcAraH kulaM sedhayati, jJApayatItyarthaH / anusvArevAnneTa seddhA, seddham , siddhaH / UditvAt ktvi veTa , sivA sedhitvA, sidhitvA / vidhU gatyAm [ 1 / 320 ], pidhau zAstramAGgalyayo: [ 1 / 321 ], sedhati // _ '43 RdhUca vRddhau' / Rdhyati, samRdhyati / " anAto." 41169 iti pUrvasya Atve ne ca Anardha, AnRdhatuH / puSyAdyaGi Ardhat / 'amAGa' [4 / 4 / 29] ityadhikArAt " svarAdeH0" 4 / 4 / 31 iti vRddhayabhAve mA Rdhat / ardhitA, ardhitum / sani " ivRdha0" 4 / 4 / 47 iti veTi " ayi raH" 4116 iti rasya dvinvAbhAve " svarAdeH0" 4 / 1 / 4 iti dvitIyAMzasya dheH eva dvitve adidhipati, pakSe iDabhAve sAdau sani "Rdha I" 4 / 1 / 17 na ca dviH, Irsati / UditvAt visva veTa , RvA, adhitvA / veTtvAt ktayorneT , RddhaH, RddhavAn / Nau ardhayati / De Adidhat / "RdupAntyAd0 " 5 / 1 / 41 iti kyapi Rdhyam / ghani ardhaH / RdhUT vRddhau [ 4 / 21 ], samRdhnoti // '44 gRdhUca abhikAGkSAyAm ' / gRdhyati, jagadha / puSyAdyaGi agRdhat / yaGlupi sivi' guNe " seH suddhAm" 4 / 379 iti se: luki dhasya rutve Adicaturthatve "ro re." 113141 iti rasya luki ato dIrgha ca, ajarghAH / divi " yaturustoH0" 4 / 3 / 64 iti iti " dvayuktopAntya" 43 / 14 iti guNAbhAve ajagaMdhIt / gardhitA, gardhitum / UditvAt ktvi veTU , gRvA, gardhitvA, "ktvA" 4 / 3 / 29 iti kittvAbhAvAt guNaH / veTtvAt ktayoneMT , gRddhaH, gRddhavAn / Nau phalavatkartari " aNigi prANikataka0" 3 / 3 / 107 iti, aphalavati tu "zeSAtparasmai" 3 / 3 / 100 iti parasmaipade prApte "pralambhe gRdhi0" 3 / 3 / 89 iti Atmanepade zvAna gardhayate / " trasigRdhi0" 5 / 2 / 32 iti knuH, gRdhnuH / " bhRSAkrodhA." 5 / 2 / 42 iti ane gardhanaH / ghaji gardhaH / striyAM ktau gRddhiH| uNAdau " Rjyaji0" (u0 388 ) iti kiti re gRdhraH / kecitta gRdhiM curAdimabhyupagamya Nici " pralambhe gRdhi0" 3 / 3 / 89 iti Atmanepadamicchanti, gardhayate // 1. sidhyaterAjJA iti mu0|| 2. sidhi iti mu0 // 3. ajaghAH iti mu0 // Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 45___45 radhauca hiMsAsaMrAddhayoH' / saMsaddhiH pAkaH / radhyati / "radha iTi0" 4 / 4 / 101 iti ne randha / saMyogAntatvAt parokSAyAH kiyAbhAve randhataH / " skrasRvR0" 4 / 4 / 81 iti iTi randhiva, rarandhima / kvasau " anAdezAdeH0" 4 / 1 / 24 iti etve kRte, ekasvaratvAt " ghasekasvarAtaH0" 4 / 4 / 82 iti iTi " radha iTi0" 4 / 4 / 101 iti nA''game, kitvAt na luki ca redhivAn / puSyAghaDi " no vyAna0" 4 / 2 / 45 iti na luki aradhat / audicAt veT , " iTi tu parokSAyAmeva" 4 / 4 / 101 iti niyamAt nAbhAve radhitA, aradhiSyat / pakSe raddhA, aratsyat / veTtvAt ktayorneT , raddhaH, raddhavAn / Nau mdhayati / piLUca saMgaddhau [3 / 42 ] radhauca hiMsAyAM ca ityakRtvA asyA'tra nirdezaH saMsaddhibhedajJApanArthaH // ___ atha pAntA nava seTazca // '46 tRpauca prIto' / zrItiH sauhityam / tRSyati, tatarpa, puSyAdyaGi atRpat / " spRzamRza0 " 3 / 4 / 54 iti vA sici atApsIt / "spRzAdi0" 4 / 4 / 112 iti svarAtpare vA'ti atrApsIt / iTi atIt / audicvAt veTU , tarpitA, tA, traptA / veTnvAt ktayoneMT , tRptaH, tRptavAn / uNAdau "Rjyaji0" (u0 388 ) iti kiti re tRpaM duHkham / tRpaTa prINane [ 4 / 23 ] tRpnoti // 47 dRpauca harSamohanayoH ' / mohanaM garvaH / dRpyati, dadarpa / puSyAGi adapat / " spRzamRza0 " 3 / 4 / 54 iti vA sici adAsIt / "spRzAdi." 4 / 4 / 112 iti svarAtpare vA'ti adrApsIt / iTi adIt / auditvAt veTa , darpitA, dartA, draptA / veTtvAt ktayoneMT , dRptaH, daptavAn / uNAdau "Rjyaji0" (u0 388 ) iti kiti re dRpram balam , dRprA buddhiH // '48 kupac krodhe' / kupyati, cukopa / puSyAditvAdaGi akupat / kopitA, kopitum , kupitaH / bhUSAkrodhA0" 5 / 2 / 42 iti ane kopazIlaH kopanaH / lihAyaci ghani ca kopaH // '49 gupaca vyaakultve'| gupyati, jugopa / puSyAdyaGi agupat / gopitA / "kupyamidya0" 5 / 1139 iti nipAtanAt kyapi kupyam suvarNarajatAbhyAmanyat / "zakitaki0 " 5 / 1 / 29 iti ye gopyamanyat / gupau rakSaNe [ 1 / 332 ] gopAyati / gupi gopanakutsanayoH [ 11763 ], jugupsate / gupaNa bhAsArthaH [ 9 / 221 ], gopayati // Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 ] dhAtupArAyaNe divAdayaH (3) [ 213 '50 yupa, 51 rupa, 52 lupaca vimohane' / yupyati, rupyati, lupyati / puSyAdyaGi ayupat , arupat , alupat / "vau vyaanAdeH0" 4 / 3 / 25 iti tvAsanoH vA kinve yupitvA, yopitvA, yuyupiSati, yupopiSati / evaM rupaluporapi / pani ropaH-zaraH / uNAdau " zikyAsyADhaya0" ( u0 364 ) iti ye nipAtanAt rupyatIti rUpyaM-rajatam / luplatI chedane [ 5 / 9 ], lumpate, lumpati // 53 Dipaca kSepe' / Dipyati, DiDepa / puSyAdyaGi aDipat / DepitA / "zakinaki0 " 5 / 1 / 29 iti ye Depyam / Dipat kSepe [ 5 / 144 ], Dipati / DipaNa kSepe [ 9 / 101] Depayati // __ '54. STrapaca samucchAye' / "SaH so." 2 / 3 / 98 iti satve stUpyati / popadezatvAt " nAmyantasthA0" 2 / 3 / 15 iti Satve tuSTrapa / puSyAdyaGi astUpat / No sani "NistorevA0 " 2 / 3 / 37 iti Satve tuSTrapayiSati / stUpitA, stUpitum / 'STrapaNa samucchrAye [ 9 / 100 ], stUpayati / ali stUpaH // atha bhAntAzcatvAraH seTazca // ___'55 lubhac gArddhaye' / gAyam-abhikAGkSA / lubhyati, lulobha / puSyAghaDi alubhat / lobhiSyati / tAdau " sahalubha0" 4 / 4 / 46 iti veTi lobdhA, lobhitA / veTtvAt ktayorneTa , lubdhaH, lubdhavAn / lubhat vimohane [5 / 76 ], lubhati / vilubhitA: kezAH // '56 kSubhac saMcalane' / saMcalanaM-rUpAnyathAtvam / kSubhyati, cukSobha / puSyAyaDi akSubhat / kSobhitA / "kSubdhavirindha0" 4470 iti te nipAtanAt kSubdhaH manthaH / kSubhitaH anyaH / kSubhi saMcalane [ 1948 ], kSobhate / zubha saMcalane [ 8 / 46], kSumnAti / dyutAdipaThitenaiva akSubhat iti siddham , zyavikaraNArtha tu divAdI ayamavazyaM paThitavya iti puSyAdAvapi paThitaH // '57 Nabha 58 tubhaca hiMsAyAm ' / "pAThe0" 22397 iti natve nabhyati / NopadezatvAt "adurupasarga0 " 2 / 3 / 77 iti Natve praNabhyati / nanAbha / puSyAghaDi anabhat / nabhitA / " zakitaki" 5 / 1 / 29 iti ye nabhyam // '58 tubhac' / tubhyati, tutobha / puSyAghaDi atubhat / tobhitA / gami tubhi hiMsAyAm [ 11949, 950 ], nabhate, tobhate / Nabha-tubhaz hiMsAyAm [8147, 48 ], namnAti, tumnAti // . 1. STupaNa iti mu0 // Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 ] AcAryazrIhemacandraviracite [ pA0 59 atha zAntAH SaT seTazca // '59 nazauca adarzane' / adarzanam-anupalabdhiH / nazyati / "nazaH zaH" 2 / 3 / 78 iti nasya Natve praNazyati / nanAza, nezatuH / puSyAghaGi " nazernezvA'." 4 / 3 / 102 iti vA nezA''deze anezat , anazat / auditvAt veT , " nazo dhuTi" 4 / 4 / 109 iti ne naMSTA, nazitA / " nazaH zaH" 2 / 3 / 78 iti SAntasya na Natvam , pranakSyati / zAntasya Natve praNaziSyati / " janazo ni0" 4 / 3 / 23 iti vA kilve naSTvA, naMSTvA, nazitvA / veTtvAt ktayorneT , naSTaH, naSTavAn / NatvAbhAve pranaSTaH / vipi " nazo vA" 221170 iti vA gatve nazyati iti nak, pakSe " yajasRja0 " 211187 iti Satve naT / " krutsaMpadA0" 5 / 3 / 114 iti kvipi jIvanak , jIvanaT / Nau phalavatkartaryapi "calyAhArArtha" 3 / 3 / 108 iti parasmaipade nAzayati / nandyAdhane nAzayatIti nAzanaH / "nindahiMsa0" 5 / 2 / 68 iti Nake vinazanazIlo vinAzakaH / "sRjINa" 5 / 277 iti Tvarapi nazvaraH, nazvarI / "karturjIva0 " 5 / 4 / 69 iti Nami jIvanAzaM naSTaH / uNAdau "jibhRmR0 " ( u0 447) iti traTi vRddhau ca nAMSTrA yAtudhAnAH // 60 kuzaca zleSaNe' / kuzyati, cukoza / puSyAdyaGi akuzat / koshitaa| " nAmyupAntya0" 5 / 1154 iti ke kuza: / " bhAjagoNa." 264.30 iti DyAm kuzI AyasI cet / kuzA anyA / ghaji kozaH / gaurAditvAt yAM kozI / uNAdau " tRpivapi0" ( u0 468) iti kiti ale kuzalam / " kuzikamibhyAM kulakumau ca" (u0 503 ) iti malaki kulmalam-chedanam / / '61 bhRzU 62 bhraMzUca adhaHpatane' / bhRzyati / babharza / puSyAyaGi abhRzat / bharzitA / aditvAt ktvi veT , bhRSTvA, "ktvA" 4 / 3 / 29 iti kivAbhAve bharzitvA / veTtvAt ktayorneT , bhRSTaH, bhRSTavAn / "nAmyupAntya." 5 / 1 / 54 iti ke bhRzaH // '62 bhraMzUca' / bhrazyati / babhraMza / puSyAdhaGi abhrazat / bhrazitA / aditvAt ktvi veT , bhraSTvA, bhraMzitvA / veTtvAt ktayoneMTa , bhraSTaH, bhraSTavAn / " vaJcatraMsa0 " 4 / 1150 ityatra dhvaMsisahacaritasya bhvAdereva bhraMzegrahaNAt nyabhAve yaGi bAbhrazyate / bhrazRGa avalaMsane [ 11952 ], bhraMzate, abhraMziSTa, banIbhrazyate / kvipi "cupasargasya0 " 3 / 2 / 86 iti bAhulakAd dIrgha vahAbhraT // 1. zcA0 iti mu0 // Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 67 ] dhAtupArAyaNe adAdayaH (3)' '63 vRzaca varaNe' / vRzyati / varza / puSyAdyaGi avRzat / varzitA / vRzitaH / " nAmyupAntya 0" 5 / 1 / 54 iti ke vRzaH / ghaji varzaH // 64 kuzac tanutve' / kRzyati / cakarza / puSyAvaGi akRzat / karzitA / " nAmyupAntya0" 5 / 1 / 54 iti ke kuzaH / " anupasargAH kSIba0" 4 / 2 / 80 iti ktayonipAtanAt kRzaH, kuzavAn , parikazaH, parikuzavAn / sopasargasya tu prakRzitaH / "RttazamRSa0" 4 / 3 / 24 iti seTaH ktvo vA kittve kRzitvA, karzitvA / uNAdau " kuzerAnuk" ( u0 794 ) kRzAnuH // ___ atha SAntA nava // '65 zupaMca zoSaNe' / zuSyati, zuzoSa / puSyAdyaGi azuSat / anusvArevAnneT , zoSTA / "vaizuSi0". 4 / 2 / 78 iti ktayostasya katve zuSkaH, zuSkavAn / "UrdhvAt pU:0" 5 / 4 / 70 iti Nami UrdhvazoSaM zuSkaH / uNAdau "vilibhili." ( u0 340) iti kiti me zuSmam-balam / "zupISi0" ( u0 416) iti : kiti ire zuSiram / " nAmyupAntya" ( u0.609) iti kid i., zuSi: chidram / "sAtman0 " ( u0 916 ) iti mani nipAtanAt zuSmA 'barhiHzuSmA // '66 duSaMca vaikRtye' / vaikRtyaM rUpabhaGgaH / duSyati / dudoSa / puSyAghaDi adupat / anusvAreccAnneTa, doSTA, duSTaH / Nau " Ud dupo0" 4 / 2 / 40 iti upAntyasya ati dUSayati / " citte vA" 4 / 2 / 41 cittaM dUSayati, cittaM doSayati; prajJAM kSayati, prajJAM doSayati / nandyAdhane dUSaNaH / uNAdau "krIkali." ( u0 38) iti ike dRSikA-netramalaH / " syamikaSi0" (u0 46) iti Ike dapIkA sa eva // 67 lipaMca AliGgane ' / zliSyati / zizleSa / "zliSaH" 3 / 4 / 56 iti puSyAdyaGapavAde saki AzlikSat kanyAM caitraH / " kriyaavytihaare0|| 3 / 3 / 23 iti Atmanepade " haziTo0" 3 / 4 / 55 iti saki vyatyazlikSata kanyAm / asacAzleSe tu " nA'satvA0 " 3 / 4 / 57 iti sako niSedhAt puSyAdyaGi samAzliSat jatu ca kASThaM ca, AzliSat / Atmanepade sici vyatyazliSTa / anusvArecAnneTa , zleSTA / " gatyarthAkarmaka0" 5 / 1 / 11 iti vA kartari kte zliSTo maitraH, pakSe 1. zukro vaizvAnaro bahirbahiH zuSmA tanUnapAt iti zabdArNavAd barhiH zuSmA iti vyastaM samastaM nAma iti kazcit / (amara koza, vyAkhyAsudhAvyAkhyA 131654) / Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 ] AcAryazrIhemacandraviracite [dhA067bhAve zliSTaM maitreNa / sApyAdapi "zliSazI" 5 / 1 / 9 iti vA kartari te AzliSTo maitraH kanyAm , pakSe karmaNi te AzliSTA kanyA maitreNa / lihAdyaci zleSaH / uNAdau "bhraNataNa" (u0 186) iti Ne nipAtanAt lakSNaH / " man" (u0 911) iti mani zleSmA / zliSu dAhe [ 11531 ], zleSati, 'azleSIt / zliSaNa zleSaNe [9 / 137] zleSayati // ___ '68 pluGc dAhe ' / pluSyati / puploSa / puNyAdyaGi apluSat / ploSitA / UditvAt ktvi veT , pluSTvA, "vau vyaJjanAdeH0 " 4 / 3 / 25 iti seTo vA kittve pluSitvA, ploSitvA, veTtvAt ktayorneT , pluSTaH, pluSTavAn / anUdidayamityeke / uNAdau " pluSeH plaS ca " ( u0 566 ) iti se plakSaH / pluSa dAhe [11533], ploSati / puSa-pluSaz sneha-secana-pUraNeSu [8154, 55] pluSNAti // '69 jitRSaca pipAsAyAm' / tRSyati / tatarSa / puSyAdyaGi atRSat / tarSitA / jIvAt " jJAnecchA." 5 / 2 / 92 iti sati kte tRSitaH, tRSitavAn / " RttaSa0" 4 / 3 / 24 iti seTaH ktvo vA kittve tuSitvA, taSitvA / " tRSidhRSi0 " 5 / 2 / 80 iti najiGi tarSazIlaH tRSNaka / ghani taSaH / "krutsaMpadA." 5 / 3 / 114 iti kvipi tRT / bhidAyaGi tRSetyeke / "kAlena0" 5 / 4 / 82 iti Nami " tRtIyoktaM vA" 331150 iti vA samAse yahatarSam , dvayahaM tarSe gAH pAyayati / uNAdau "ghRvIhvA0" (u0 183) iti kiti Ne tRSNA, "mRgayecchA" 5 / 3 / 101 iti nipAtanAdvA // '70 tuSa, 71 hRSaca tuSTau' / tuSTiH prItiH / tuSyati, tutoSa / puSyAdyaGi atuSat , anusvArevAnneTa , toSTA, tuSTvA / zIlyAditvAt sati kte tuSTaH, tuSTiH / " nAmyupAntya0 " 5 / 1 / 54 iti ke tuSaH / uNAdau "tuSikuThibhyAM0 " (u0 408) kiti Are tuSAraH // '71 hRSac' / dRSyati / jaharSa / puSyAyaGi ahRSat / harSitA, harSitaH, hRSitavAn / " hRSeH keza0" 4 / 4 / 76 iti vA neTi hRSTAH, hRSitAH kezAH, hRSTAni, hRSitAni lomAni, hRSTaH, hRSitaH chAtraH, hRSTAH, hRSitAH dantAH / Udidayamiti 'nandI / alIkArtho'yamityeke / uNAdau " hRSivRti0" ( u0 485) iti ule harSulaH kAmI / hRSU alIke [ 11535 ], harSati / / 1. azleSIta iti mu0 // 2. vizvanandI iti haimaprakAze (pR. 598) // Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 ] dhAtupArAyaNe divAdayaH (3) [ 217 '72 ruSaca roSe' / ruSyati, ruroSa / puSyAyaDi aruSat / tAdau "sahalubha0" 4 / 4 / 46 iti veTi roSTA, roSitA / ktayoH " zvasajapa0 " 4 / 4 / 75 iti veTi ruSTaH, ruSitaH / zIlyAditvAt satyatra ktaH, ruSTavAn , ruSitavAn / "bhUSAkrodhA." 5 / 2 / 42 iti ane rozaNazIlaH roSaNa: / krutsaMpadA0" 5 / 3 / 114 iti kvipi ruT / ruSa hiMsAyAm [ 1514], roSati / '73 pyuSa 74 pyusa 75 pusaca vibhAge' / pyuSyati / pupyoSa / puSyAdyaGi apyupat / pyopitA, pyuSitaH / "vau vyaanAdeH0" 4 / 3 / 25 iti ktvo vA kittve pyuSitvA, .pyoSitvA // . atha sAntAstrayodaza seTazca // '74 pyuma' / pyusyati / puSyosa / puSpAdyaGi apyusat / pyositA, pyusitaH / pyusitvA, pyositvA // "75 pupac ' / pusyati, puposa / puSyAyaGi apusat / positA, pusitaH / pusitvA, positvA / uNAdau " zIrI0" ( u0 201) iti kiti te pustaM lepyAdikarma, svArthe ke pustakam // '76 visaca preraNe' / visyati, vivesa / puSyAdyaGi avisat / vesitA / " nAmyupAntya " 5 / 1 / 54 iti ke visam / uNAdau " zIrI0" (u0 201) iti kiti te vistaM parimANam // ": 77 kusac zleSe' / kusyati / cukosa / puSyAdyaGi akusat / kositA, kusitaH / uNAdau "zipizi0" ( u0 212) iti kiti ite kusitaHRSiH / tasya bhAryA "pUtakratu0" 2460 iti GayAm , aidantAdeze ca kusitAyI / " udvaTikulyali." ( u0 351) iti kume kusumam // ____ 78 asUca kSepaNe' / asyati / " upasargAdasya0" 33 / 25 iti vA Atmanepade nirasyati, nirasyate / "akakhAdya0 // 2 // 380 iti vA nerNatve praNyasyate, pranyasyate, praNyasyati, pranyasyati / " asyAde0" 41168 iti pUrvasya Atve Asa, AsatuH / puSyAdyaGi "zvayatya0" 4 / 3 / 103 iti asthAdeze Asthat / Atmanepade tu "zAstyamuvakti0" 3 / 4 / 60 iti aGi udAsthata, udAsthetAm / asitA, asitum / UditvAt kitva veda , astvA, asitvA / 2 Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 ] AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 78 veTtvAt ktayorneT , asta:, astavAn / "RvarNa" 5 / 1 / 17 iti dhyaNi Asyam / " kAlena tRSya" 5 / 4 / 82 iti Nami, " tRtIyoktaM vA" 3 / 1 / 50 iti vA samAse dvayahAtyAsam , dvathahamatyAsaM gAH pAyayati / " uNAdau " zikyAsyA0" (u0 364) iti ye nipAtanAt Asyam / "vAzyasi0" (u0 423) iti ure asuraH / "padipaThi0" (u0 607) iti i., asiH / " vIsani0" ( u0 669 ) iti thiki asthi / " masyasi0" (u0 699 ) iti urau asuriH raNaH / "bhRmRta" ( u0 716) iti uH, asavaH prANAH / " sorase: " ( u0 853) iti RH, svasA // '79 yasUca prayatne' / prayasyati, Ayasyati / saMpUrvasya anupasargasya ca "bhrAsa-bhalAsa0" 36473 iti vA zye saMyasyati, yasyati, pakSe zavi saMyasati, yasati / yayAsa / puSyAyaGi ayasat / yasitA, yasitam / uditvAt ktvi veT , yastvA, yasitvA / veTtvAt ktayorneT , Ayasta:, AyastavAn / gau phalavakartari " iGitaH0 " 3 / 3 / 22 ityAtmanepade " aNigi prANikartRka0 " 3 / 3 / 107 iti parasmaipadenApodite "parimuhAyamAyama0" 3394 iti punarvihite AyAsayate zatru maitrH| "prAcca yama" 5 / 2 / 52 iti ghinaNi prayAsazIlaH prayAsI // '80 jasUca mokSaNe ' / jasyati / jajAsa / puSyAdyaGi ajasat / jasitA adittvAt ktvi veT , jastvA, jasitvA / veTtvAt ktayorneT , jastaH, jastavAn / No hiMsArthatvAbhAvAt " jAsa-nATa0" 2 / 2 / 14 iti karmaNo vA. na karmatvam , tena dvitIyA eva, cauraM bandhanAt jAsayati, mocayati ityarthaH / hiMsArtho'pItyeke, tanmate vA karmatve zeSaSaSThayAM caurasya ujAsayati, cauramujjAsayati / "smyajasa" 5 / 2 / 79 iti re ajAsazIlaM ajasraM pacati / ajasraH pAkaH / dhAtvarthavizeSaNatvAt dhAtvarthakartaka evA'yaM prayojyaH, tena " ajasro ghaTaH" iti prayogo. 'sAdhuH / jasaNa hiMsAyAm [ 9 / 146 ], caurasya ujAsayati // '81 tamU , 82 dasUca upakSaye' / tasyati / tatAsa / puSyAdyaGi atasat / tasitA / uditvAt kvi veT , tastvA, tasitvA / peTvAt ktayorneTa , tastaH, tastavAn / "tikRtau0 " 5 / 1171 iti tiki 'vitastiH / uNAdau "damyami0" 1. loke vahithI [veta ] iti. (liM. du. pa.) // Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 ] dhAtupArAyaNe diSAdayaH (3) [ 219 ( u0 200) iti te vitastA-nadI / " plujJA0" ( u0 646) iti tau vitastiH // '82 dasUca' / dasyati / dadAsa / puSyAdyaGi adasat / dasitA / UditvAt kitva veT , dastvA, dasitvA / veTtvAt ktayorneT , dastaH, damtavAn / Nyantasya kte " Nau dAntazAnta0" 4474 iti vA nipAtanAt , dastaH, dAsitaH / uNAdau " bhIvRdhi0" ( u0 387 ) iti re dasrau-devavaidyau / " yuji zundhi0" (u0 801) iti yuH, dasyuH, cauraH // '83 vasUca stambhe' / vasyati / vavAsa / puSyAdyaGi avasat / vasitA / UditvAt kitva veT , vastvA, vasitvA / veTatvAt ktayoneMT , vastaH, vastavAn / uNAdau " damyami0." ( u0 200 ) iti te vastaH chAgaH / " plujJA0 " ( u0 646) iti tau vastiH meDhordhvam / vasaM nivAse [11999 ], vasati, vastA / vasik AcchAdane [2.59 ], vaste / vasaNa snehacchedAvaharaNeSu [9 / 194 ], vAsayati // '84 vusac utsarge' / utsargaH tyAgaH / vusyati / vuvosa / puSyAdyaGi avusat / vositA, vusitaH / " nAmyupAntya0 " 5 / 1 / 54 iti ke vusam // '85 musaca khaNDane ' / musyati / mumosa / puSyAdyaGi amusat / mositA, musitaH / uNAdau " zIrI0 " ( u0 201) iti kiti te 'mustA / " tRpivayi0" ( u0 468 ) iti kiti ale musalam / SAnto'yam ityanye // __ 86 masaic pariNAme' / pariNAmaH vikAraH / parimANe ityanye / masyati / mamAsa / puSyAdyaGi amasat / masitvA / aiditvAt ktayoneMTa , mastaH, mastavAn / dhaji mAsaH / mAs iti prakRtyantaraM candrAbhidhAyI / pUrNamAsA yuktA sA'sya paurNamAsIti nirdezAt aNi paurNamAsI / uNAdau " damyami0 " (u0 200) iti te mastaH / svArtha ke mastakaH / "padipaThi0 " ( u0 607) iti i., masiH zastrI / " kRsikami0 " ( u0 773 ) iti tuni mastu dadhimaNDaH // atha zamAdInAM seTAM saptakaM zye dIrghAyaM madaic paryantaM, klamaparyantaM cASTakaM dhinaNathaM pradarzyate / tatra ca bahutvAnmAntAH SaDAdau / 1. musyati khaNDayati rogAn mustA / etasyA loke motha iti prsiddhiH| (nighaNTu zeSa, 381, ttii0)|| Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220] AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 87 __87 zam , 88 damUn upazame' / " zamsaptakasya0 " 4 / 2 / 111 iti zye dIrghe zAmyati / "nemAdA0" 2379 iti nerNatve praNizAmyati / zazAma, zematuH / puSyAghaDi azaman / Nau " zamo'darzane0 " 4 / 2 / 28 iti hasbe zamayati rogam / darzane tu nizAmayati rUpam / zamitA, zAmatum / aditvAt kitva veTa , zAntvA, zamitvA / veTtvAt ktayorneTa, zAntaH, zAntavAn / Nau te " Nau dAntazAnta." iti vA nipAtanAt zAntaH / pakSe " seTUktayoH" 4 / 3 / 84 iti geluMki zamitaH / " zakitaki0" 5 / 1 / 29 iti ye zamyam / vipi "ahanpazcama0" 4 / 1 / 107 iti dIrghe " mo no0" 2 // 167 iti masya natve tasya ca pare'satvAt , " nAmno no0" 2 // 1191 iti lugabhAve " no prazAno0" 1138 ityatra prazAno varjanAt , anusvArA'nunAsikapUrvasya zasyA'bhAve. "tavargasya." 1 / 3 / 60 iti nasya atve prazAJ carati / " zamaSTakAt ghinaNa" 5 / 249 " mo'kami0" 4 / 3 / 55 iti vRddhyabhAve zamazIla: zamI / ghani zamaH / gaurAditvAt DyAm zamI / ktau zAntiH / uNAdau "zamimanibhyAM khaH" (u0 84 ) zaGkhaH / "kamitami0 " ( u0 107 ) iti Diti uGge zuGgAH kadalyaH / " paJcamAt DA" (u0 168) zaNDaH utsRSTaH pazuH / "zamiSaNibhyAM DhaH" ( u0 179) zaNDaH klIvam / "kaizIzami0 " ( u0 749.) iti ko zaGkuH / zakRt iti tu " 'zaka Rt " ( u0 891 ) iti zake: Rti / / '88 damUc ' / dAmyati / dadAma / puSyAghaDi adamat / damitA / aditvAt kitva veTa , dAntvA, damitvA / veTatvAt ktayorneTa , dAntaH, dAntavAn / Nau " amokamyami0" 4 / 2 / 26 iti isve phalavakartari " IgitaH " 3 / 395 iti Atmanepade, "aNigi prANi0 " 33 / 107 iti parasmaipadenApodite, "parimuhAyamA0 " 3394 iti punarvihite "gatibodhA0" 2215 iti aNikartuH karmatve ca dAmyati azvaH, damayate azva caitraH / " akakhAdya0 // 2 // 338. iti vA neNatve praNidamayate, pranidamayate / " zakitaki0" 5 / 11129 iti ye damyaH / nandyAdhane kuladamana: / "bhRvRji0 " 5111112 iti khe arindamaH / "Nau dAntazAnta." 4474 iti kte vA nipAtanAd , dAntaH, damitaH / " zamaSTakAd" 5 / 2 / 49 iti ghinaNi damazIlaH dmii| ghani damaH / uNAdau " paJcamAt DaH" ( u0 168) daNDaH / " damyami0 " ( u0 200 ) iti 1. "zakerRt" ityuNAdisUtram / / Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 ] dhAtupArAyaNe divAdaya: (3) [ 221 te dantaH / "damerunamanasau " ( u0 987 ) damunAH, damUnAH ca vahniH / "yamidamibhyAM Dos" (u0 1005) doH bAhuH // '.89 tamaca kAGkSAyAm' / tAmyati / tatAma / puSyAdyaGi atamat / tamitA / UdicAt kitva veT , tAntvA, tamitvA / veTtvAt ktayorneT , tAntaH, nitAntaH, tAntavAn / "zamaSTakAt" 5 / 2 / 49 ghinaNi, "mo'kami0" 4 / 3 / 55 iti vRddhayabhAve tamI / ghani tamaH / gaurAditvAd iyAM tamI rAtriH / uNAdau " cijizu0" (u0 392) iti kiti re dIrgha ca tAmram / " tapyaNi." ( u0 569) iti ase tamasA nadI / "krami-tami0" (u0 613) iti au upAntyettve ca timiH / "asa" (u0 952) ityasi tmH|| 90 zramaca khedatamasoH' / zrAmyati / zazrAma / puSyAdyaGi azramat / zramitA / UdicAt kitva veT , zrAntvA, zramitvA / veTatvAt ktayorneT , zrAntaH, zrAntavAn / "zakitaki0" 5 / 1 / 29 iti ye zramyam / nandyAdhane zramaNaH / striyAmApi zramaNA / pani "vizrame 4356 iti vA vRddhayabhAve vizramaH, vizrAmaH / " zamaSTakAd0" 5 / 2 / 49 iti ghinaNi zramI // 91 bhramUca anavasthAne' / anavasthAnaM dezAntaragamanam / " bhrAsamlAsa0 " 3 / 4 / 73 iti vA zye bhrAmyati / pakSa zavi bhramati / babhrAma / puSyAdyaGi abhramat / bhramitA / UdicAt kitva veT , bhrAntvA, bhramitvA / veTtvAt ktayoneTa , bhrAntaH, bhrAntavAn / " zamaSTakAd" 5 / 2 / 49 iti ghinaNi bhramI / ghani " mo'kami0 " 4 / 3 / 55 iti vRddhayabhAve bhramaH / gaurAditvAd GayAm bhramI / uNAdau " tRbhramyadyA." ( u0 611) iti au . bhRmAdeze ca bhUmiH vAyuH, bAhulakAd bhRmA'bhAve bhramiH, bhramaH / " bhramigami0 " ( u0 843 ) iti Did UH, bhraH / bhram calane [ 11970 ], bhramati / "bhrAsamlAsa0" 3 / 4 / 73 iti vA zye bhrAmyati // 92 kSamauca sahane ' / kSAmyati / cakSAma / puSyAdyaGi akSamat / audicAt veTa , kSantA, kSamitA / veTtvAt ktayoneMT , kSAntaH, kSAntavAn / "zamaSTakAd" 5 / 2 / 49 ghinaNi kSamI / ghani " mo'kami0" 4 / 3 / 55 iti vRddhayabhAve kSama: / ktau zAntiH / Udidayamityeke, kSAntvA, kSamitvA / kSamauSi sahane [ 11788 ], kSamate, akSamiSTa, pivAdaGi kSamA / Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 ] AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 93 atha dAntaH // '93 madaic harSe ' / mAdyati / mamAda / puSyAdyaGi amadat / maditA / aiditvAt ktayorneT , "radAda0" 4 / 2 / 69 ityatra madevarjanAd natvAbhAve mattaH, mattavAn / Nau harSaglapanayoH ghaTAditvAt hasve madayati / anyatra pramAdayati, unmAdayati / anupasargAt " yamamada0" 5 / 1 / 30 iti ye madyam / sopasargAd dhyaNi pramAdyam / nandhAdhane madayati iti madanaH / " irammadaH" 5 / 1 / 127 iti khazi nipAdanAd irayA mAyati irammadaH meghajyotiH / " udaH paci0" 5 / 2 / 29 iti iSNau unmAdazIlaH unmadiSNuH / "zamaSTakAd" 5 / 2 / 49 iti ghinaNi madazIlaH mAdI, unmAdI / " vyadhajapa0" 5 / 3 / 47 iti ali madaH / sopasargAtta pani pramAdaH / saMmadapramAdau harSe, saMmadaH kanyAnAm , pramadaH kokilAnAm / uNAdau " tudimadi0" ( u0 124 ) iti che maccha: matsyaH / " made: syaH" (u0 383 ) matsyaH / gaurAditvAd DyAm " matsasya yaH" 2 / 4 / 87 iti yaluki matsI / " madimandi0" ( u0 412) iti ire madirA / "mIjyaji." (u0 439) iti sare matsaraH / madiNU tRptiyoge [ 9 / 241 ], mAdayate // ___94 klamUc glAnau' / " bhrAsamlAsa0" 3 / 4 / 73 iti vA zye, " SThivU-klamvA0" 4 / 2 / 110 iti dIrgha klAmyati, pakSe zavi klAmati / caklAma / puSyAghaDi aklamat / klamitA / UditvAt 'kitva veT , klAntvA, klamitvA / veTtvAt ktayorneTa klAntaH, klAntavAn / " zamaSTakAd" 5 / 2 / 49 iti ghinaNi klamI / ghaji klamaH // avasitaM zamAdInAM saptakamaSTakaM ca // atha prakRtavarNakrameNa hAntAzcatvAraH seTazca // ___95 muhauca vaicitye' / vaicityam avivekaH / muhyati / mumoha / puSyAdyaGi amuhat / auditvAd veTU , dhuTpratyaye padAnte ca " mudruhaH2184 iti vA hasya dhatve mogdhA, moDhA, pakSe mohitA / unmuk, unmuTa / veTtvAt tayorneT , mugdhaH, mUDhaH, mugdhavAn , mUDhavAn / Nau phalavakartari "IgitaH " 3 / 3 / 95 ityAnmanepade, "aNigi prANikartaka0 " 3 / 3 / 107 iti parasmaipadenApodite, "parimuhAyamA0 " 3394 iti punarvihite parimohayate zatrum / 1. mu0 nAsti // Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 ] dhAtupArAyaNe divAdayaH (3) [ 223 " parerdebi0 " 5 / 2 / 65 iti ghinaNi parimohazIla:, parimohI / ghaJi mohaH / uNAdau " pUmuhoH punmUrau ca" ( u0 86) iti khe mUrkhaH / "maheH kit" ( u0 700 ) iti urau muhuriH gauH / " muhimithyAdeH kit " (u0 1000) iti usi muhuH kAlAvRttiH // 96 hauca jighAMsAyAm ' / " krudhe0 " 2 / 2 / 27 iti saMpradAnatve maitrAya druhyati / dudroha / puSyAdya ki agRhat / auditvAd veT , "muha druha0" 2 / 1 / 81 iti vA hasya ghatve drogdhA, droDhA, drohitA / vipi mitradhruka, mitradhruT / veTtvAt ktayoneMTa , drugdhaH, druhaH / " yujabhuja0 " 5 / 2 / 50 iti ghinaNi drodazIlaH, drohI / ghaJi drohaH / uNAdau " RdruheH kit" (u0 195) iti iNe druhiNaH brahmA // 97 SNuhauca ugiraNe' / "paso0" 2 // 398 iti satve snuhyati / popadezatvAt " nAmyantasthA0 " 2 / 3 / 15 iti Satve suSNoha, suSNohayiSati / puNyAdyaGi asnuhat / auditvAd veda , " muhadruha0" 21184 iti hasya vA ghatve snogdhA, snoDhA, snohitA / veTtvAt ktayorneT , snUgdhaH, snUDhaH, snugdhavAn , snUDhavAn uNAdau " nAmyupAntya gR0" (u0 609) iti kid i., snuhiH mahAvRkSaH // .98 Nihauca prItau' / "paH so." 2 / 3 / 98 iti satve snihyati / popadezatvAt "nAmyantasthA0" 2 / 3 / 15 iti Satve siSNeha / puSyAdyaGi asnihat / auditvAd veT , " muhadha0" 221184 iti hasya vA ghanve snegdhA, sneDhA, snehitA / veTtvAt ktayorneT , snigdhaH, snIDhaH, snigdhavAn , snIDhavAn / kvipi snika, sniT / "Rtvija0" 221169 iti hasya gatve, sUtranirdezAdeva udaH daluki sasya patve ca uSNika / "ajAdeH0" 2 / 4 / 16 iti Api uSNihA / ghaJi snehaH / SNihaNa snehane [9 / 148 ], snehayati // kecittu zamU-damU-tamU-zramU-bhramU-kSamau-madai-amU-yamU-jamUdasa-vama-pyupa-pyusa-pusa-plu-visa-kusa-kuza-dusa-musa-mase-luTha-uca-bhRzU-bhraMzUvRza-kRza-jitaSa-hRSa-ruSa-Dipa-STrapa-kupa-gupa-yupa-rupa-lupa-lubha-Nama-tubha-klidau jimidA-jizvidA-RdhU-gRdhUnAM puSyAditvaM necchanti, tanmate puSyAdhaGabhAve sici azamIt , adamIt , azramIt , ayasIt , aloTit , aploSIt , akopIt , alopIt , aharSIt ityAdi // Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 ] AcArya zrIhemacandraviracite [ dhA0 98vRt puSAdiH / puSAdiH divAdyantargaNo vartitaH saMpUrNa ityarthaH // athA''tmanepadiSu sUyatyAdirnavakaH ktayostasya natvArtha pradarzyate / tatra lAghavArthamAdau Udantau seTau ca // 99 pRGauca prANiprasave' / "paH so0" 2 / 3 / 98 iti satve "iGita." 3 / 3 / 22 ityAtmanepade sUyate / popadezatvAd , "nAmyantasthA0" 2 / 3 / 15 iti patve suSuve / auditvAd veT , sotA, savitA / kiti " uvarNAt " 4 / 4 / 58 iti neT , sUtvA / " sUyatyAdyo0 " 4 / 2 / 70 iti ktayostasya natve sUna:, sUnavAn ; prasUnam-kusumam / ata evA'yaM prANiprasave ityanye / sani "grahaguhazca0" 4 / 4 / 59 iti neT , "NistorevA0" 2 / 3 / 37 iti niyamAt SatvAbhAve sumpate / "yuvarNa0" 5 / 3 / 28 iti ali prasavaH / pUDauka prANigarbhavimocane [2 / 49 ], sUte / put preraNe [5 / 18], suvati // ____ 100 dUc paritApe ' / paritApaH khedaH / dUyate / duduve / davitA / kiti " uvarNAt " 4 / 4 / 58 iti neT , dUtvA / " sUyatyAdyo0" 4 / 2170 iti ktayostasya natve dUnaH, dUnavAn / uNAdau " zIrI0 " ( u0 201) iti kiti te dUtaH // athedantAH sapta DIGo'nye'niTazca // - 101 dIMc kSaye' / dIyate / " dIya dIGaH kiGati svare" 4 / 3 / 93 upadidIye, upadidIyAte / dIGaH sani0" 4 / 2 / 6 iti vA Atve didAsate, didIsate / "nAmino'niT " 4 / 3 / 33 iti sana: kittvAdatra na guNaH / " yabaGiti" 4 / 27 iti Atve upadAya / dArUpasya bahiraGagatvAd dAsaMjJAyA abhAve "izca sthAdaH" 4 / 3 / 41 iti na itvam , upAdAsta, dAtA / akiGadviSaye eva Atve " tanvyadhI0" 5 / 1 / 64 iti Ne dAyaH / ghaJi upadAyaH / " sUyatyAdyo0" 4 / 2 / 70 iti ktayostasya natve dInaH, dInavAn , anusvAreccAdatra neT / uNAdau " jINazIdI0" ( u0 261 ) iti kiti ne dInaH / / . 192 dhIca anAdare' / dhIyate / didhye / anusvAreccAnneTa , ghetA, dhetum / "sUyatyAdyo0" 4 / 270 iti ktayostasya natve dhInaH, dhInavAn / AdhArArtho'yamityanye / "zeSo bhuvaM dhIyate " [ ] // .. Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 ] dhAtupArAyaNe divAdayaH (3) [ 225 '103 mIMDac hiMsAyAm ' / mIyate, mimye, anusvArevAnneTa , GittvAt ca " migmIgo0" 4 / 2 / 8 iti na Atvam , metA, metum / asyA'pi Atvamityeke, mAtA, mAtum / sani " mimImA0" 4 / 1 / 20 iti svarasya iti dvitvAbhAve ca mitsate / " mUyatyAdi0 " 4 / 2 / 70 iti ktayostasya natve mInaH, mInavAn / uNAdau "jINazI0" ( u0 261 ) iti kiti ne mInaH / " mIjyaji." ( u0 439) iti sare mesaraH varNavizeSaH / " cinIpImyazibhyo " (u0 806) meruH / mIMgza hiMsAyAm [ 85 ] mInIte, mInAti / 104 saGca sravaNe' / rIyate / rirye / anusvAreccAnneT , retA, retam / " sUyatyAdi0" 4 / 2 / 70 iti ktayostasya natve rINaH, rINavAn / Nau " atirI0" 4 / 2 / 21 iti pau " puspau" 4 / 3 / 3 iti guNe repayati / vici reH / matau striyAM revatI / uNAdau " rIzIbhyAM phaH" ( u0 314) rephaH / " ajisthA0 " ( u0 768) iti Nau reNu: / " srurIbhyAM tas" (u0 978) retaH / " rIvRbhyAM pas" ( u0 981) repaH pApam / zaiz gatireSaNayoH [ 8 / 18 ], riNAti // '105 lIMca shlessnne'| lIyate / vililye / anusvArevAnneTa , yavaGiti " lIlinorvA " 4 / 2 / 9 iti vA Atve vilAtA, viletA, vilAsyate, vileSyate / yapi vilAya, vilIya / ' akhalacali' [4 / 2 / 8] ityanuvRtteH khali durlayaH / aci nilayaH / ali pralayaH / No " liyo no'ntaH snehadrave" 4 / 2 / 15 iti ne ghRtaM vilInayati / 'liyaH' iti ikAraprazleSAta Atve nAntAbhAve "lo laH" 4 / 2 / 16 iti vA le . ghRtaM vilAlayati, pakSe " anirI0" 4 / 2 / 21 iti pau vilApayati / lIGlIno'rcA" 3 / 3 / 90 ityAtmanepade Atve ca jaTAbhi: AlApayate; zyenaH vartikAm apalApayate, mAyAvI lokam ullApayate / " tanvyadhI0" 5 / 1 / 64 iti Ne vilAyaH / " sUyatyAdi0" 4 / 2 / 70 iti ktayostasya natve lInaH, lInavAn / lIM zleSaNe [ 8 / 19 ], linAti, leSyati / lINa dravIkaraNe [ 9 / 376 ], "yujAdenavA" 3 / 4 / 18 iti vA Nici vilAyayati, vilayati // ___106 DIDac gatau' / DIyate / DiDye / DayitA / " DIyazvyai0 " 4 / 4 / 61 iti ktayoneMTa , " sUyatyAdi0" 4 / 270 iti ktayostasya natve DInaH, Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 ] AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 106 DInavAn / ayamapi vihAyasAM gatau ityanye / DIG vihAyasAM gatau [ 11588 ], Dayate / ktayoriTi " na DIG" 4 / 3 / 27 iti kittvAbhAvAd guNe DayitaH, DayitavAn / bhvAderiveha zyArtha sUyatyAditvArtha ca pAThaH ityeke, tanmate Dayaterapi DIna:, DInavAn / / ___ 107 vIc varaNe' / bIyate / " yo'nekasvarasya" 211156 iti yApavAde "saMyogAt" 20152 iti iyi vidriye / anusvArecAnneTa, vetA / " mayatyAdi0 " 4 / 2 / 70 iti ktayostasya natve vINaH, vINavAn / vIM varaNe [ 853], vINAti // vRt svAdiH / sUyatyAdiH divAdyantargaNo navakaH vartitaH, saMpUrNa, ityarthaH // . athedantAstrayo'niTazca // 108 pIMc pAne' / caitro jalaM pIyate, pipye / anusvAreccAnneTa, petA, pItaH / ApIyanta / uNAdau " pIpUDo hasvazca" ( u0 125) iti cha picham / "guluJchapilipiJcha0 " ( u0 126 ) iti cha nipAtanAt piJcham / "pIvizi0" (u0 163 ) iti kiti The pITham / " pIGaH kit " ( u0 821 ) iti lau pIluH gajavRkSau // ____mAMca mAne ityapi kazcidadhIte, mAyate, mitam / kye " Iya'ane." 4 / 3 / 97 iti Itve mIyate / " neGmAdA0 " 2 / 379 iti neNatve praNimAyate, zivAdatra na Itvam / mAG mAne [ 2015 ], mAti / mAk mAnazabdayoH [2179 ], mimIte // ___ 109 Ic gatau' / Iyate, pratIyate / "gurunAmyAde0" 3 / 4 / 48 iti parokSAyA Ami AyAMcakre / vyapadezivadbhAvena gurunAmyAditvamAmaM necchantyeke, tanmate AmabhAve Iye, IyAte, Iyire / anusvArevAnneT , etA, etum / " ya ecA0" 5 / 1 / 28 iti ye upeyam / ali pratyayaH // ___ 110 prIMc prItau' / prIyate / " saMyogAt " 20152 iti iyi pipriye / anusvAreccAnneT , pretA, prItaH / Nau " nAmino0 " 4 / 3 / 51 iti vRddhau prAyayati / " nAmyupAntya0" 5 / 1 / 54 iti ke priyaH / prIMga tRptikAntyoH [8 / 3], prINIte, prINAti / prIgaNa tarpaNe [ 9 / 378 ], "yujAde0" 3 / 4 / 18 iti vA Nici, " dhUgagrIgo0" 4 / 2 / 18 iti ne'nte prINayati; pakSe prayate, prayati / Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 ] dhAtupArAyaNe divAdayaH (3) [227 __atha jAntAvaniTau ca // '111 yujica samAdhau' / samAdhiH cittavRttinirodhaH / yujyate / yuyuje / anusvArevAnneT , yoktA, yoktum / " kupyabhidya0 " 5 / 1 / 39 iti kyapi nipAtanAd yujyate aneneti yugyaM vAhanam / ghyaNi yogyamanyad / karmaNo'Ni nyavAdi' iti gatve goyogaH / dhyaNi "ni-prAd yuja:0 " 4 / 1 / 116 iti gatvAbhAve niyoktuM zakyaM niyojyam , prayojyam / " nAmyupAntya0 " 5 / 1 / 54 iti ke, "nya dga0" 4 / 1 / 112 iti gatve yugam , saMyugam / vipi "yujro0 " .1 / 4 / 71 ityatra yunaktagrahaNAt nAntAbhAve yuk, yujau, yujaH, azvayuk / asyA'pi no'nta ityanye, yuGa, yujhau, yuJjaH / "gatyarthA'karmaka0" 5 / 1 / 11 iti kartari kte, " kuzalAyukte0" 2 / 2 / 97 iti vA saptamyAm Ayukto devArcAyAM devArcAyA vA / " yujabhuja0 " 5 / 2 / 50 iti ghinaNi yogazIlaH yogI / " nIdAba0" 5 / 2 / 88 iti karaNe traTi yoktram / ghani yogaH / AdhAre'naTi yojanam / Nau "NivecyA0" 5 / 3 / 111 iti ane yojanA / "kutsaMpadA0 " 5 / 3 / 114 iti kvipi yujamApanA munayaH / uNAdau "yuyuji." (u0 277) iti kiti Ane yujAnaH sArathiH / " tijiyujegaM ca " (u0 345) iti kiti me yugmam / yunUMpI yoge [14] yuGkte, yunakti / yujaNa, saMparcane [ 9 / 373 ], "yujAde0 " 4 / 3 / 18 iti vA Nici yojayati, yojati // '112 sRjic visarge' / " iGita: " 3 / 3 / 22 ityAtmanepade sRjyate mAlAM caitraH / karmakartari "ekadhAtau0" 3 / 4 / 86 iti kye sRjyate mAlA svayameva / sasRje / anusvAreccAnneT , "a sRjidRzo0" 4 / 4 / 111 iti ati sraSTA, sRSTaH, sRSTavAn / "pANisamavAbhyAm" 5 / 1 / 18 iti kyavaSavAde dhyaNi pANisagyA, samavasaryA rajjuH / " saMveH " 5 / 2 / 57 iti ghinaNi saMsargazIla: saMsargI, visargI / ghaji nisargaH / "krutsaMpadA0" 5 / 3 / 114 iti karmaNi kvipi "Rtvijadiza" 21169 iti nirdezAd Rto ratve sak / " zvAdibhyaH" 5 / 392 iti ktau sRSTiH / uNAdau "syandisRjibhyAM sindharajau ca" (u0 717 ) iti uH, rajjuH / sRjat visarge [ 5 / 35], sRjati // 1. "nyakRdgameghAdayaH" 4 / 1 / 112 iti sUtreNa // Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 ] AcAryazrIhemacandraviracite [dhA0 113 atha tAntaH seT ca // '113 vRtUci varaNe' / vRtyate / vavRte / vartitA / uditvAt visva veTa , vRtvA, vartitvA / veTvAt ktayorneT, vRttaH, vRttavAn / vRtUG vartane [11955], iti asyaiva varaNe divAditvaM vidhIyate, tena varaNe dhutAditvAd " yudbhyo'dyatanyAm0" 3 / 3 / 44 " vRdbhyaH syasanoH" 3 / 3 / 45 iti vA AtmanepadaM nAsti, avatiSTa, vartiSyate, avatiSyata, vivartiSate / varaNAdanyatra tu avRtat , vartyati, avaya't , ityapi bhavati / anye tu vA vRtUci varaNe ityadhIyate varaNe divAditvaM vA pratipannAH, tanmate varaNe'pi pakSe zavi vartate, " dhujhyo." 3 / 3 / 44 iti adyatanyAM vA''tmanepade avatiSTa, pakSe " zeSAt parasmai" 3 / 3 / 100 iti parasmaipade dhutAdyaGi avRtat , "vRdbhyaH syasanoH" 33 / 45 iti vA Atmanepade vatiSyate, "zeSAt parasmai" 3 / 3 / 100 iti parasmaipade "na vRdbhyaH " 4 / 4 / 55 iti iDabhAve vaya'ti, sani vivatiSate; pakSe " prAgvat " 3 / 3 / 74 iti parasmaipade vivRtsati / kecittu vA zabdAdiranekasvaro'yaM dhAturityAhuH, vAvRtyate / 'tato vAvRtyamAnA sA' [ bhaTTIkAvya, 4 / 28 ] // ___ athadAntAstrayo'niTazca // '114 padiMca gatau' / gatiH yAnaM jJAnaM ca / padyate / " nemAdA." 21379 iti neNatve praNipadyate / prapede / "bica te padastaluka ca" 3 / 466 udapAdi bhaikSam / anusvAreccAnneTa , pattA, saMpannaH / yAGa "vazvAsa" 4 / 1 / 50 iti pUrvasya nIH, ApanIpadyate / sani " ramalabha0". 4 / 1 / 21 iti svarasya iti dvitvobhAve ca prapitsate / "laSapata0" 5 / 2 / 41 iti ukaNi upapAdazIlaH upapAdukaH / "bhUSAkrodhA0 " 5 / 2 / 42 iti ane padano dharmasya / " padaruja0" 5 / 3 / 16 iti kartari ghani pAdaH / "samaja0" 5 / 3 / 99 iti kyapi nipadyA / " varSAdayaH klIve" 5 / 3 / 29 iti ali padam / "krutsaMpadA0" 5 / 3 / 114 iti kvipi saMpad , pratipad / " vizapatapada0" 5 / 4 / 81 iti gami gehAnuprapAdamAste, gehaM geham anuprapAdam / jAteH saMpadA ca" 7 / 2 / 131 iti ssAti sarva zAstramagnisAt saMpadyate / uNAdau " artIrI0 " ( u0 338) iti me panam / " bhivRdhi.." ( u0 387) iti re padraH grAmaH / "chavichivi0" ( u0 706 ) iti vau nipAtanAt padaviH; GayAM padavI mArgaH / "plujJA0" Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 ] dhAtupArAyaNe divAdayaH (3) [ 229 (u0 644) iti tau pattiH / "kasipAda0" ( u0 835 ) iti Nid UH, pAdUH, kapi pAdukA / padaNi gatau [ 9 / 366 ], adantaH upapadayate // '115 vidica sattAyAm ' / sattA bhAvaH / vidyate / vivide / anusvArekvAnneTa , vettA, vittaH / "kikilAstyarthayobhaviSyantI" 5 / 4 / 16 asti nAma vidyate nAma tatra bhavAnparadArAn prakariSyate nAvakalpayAmi na zraddadhe / "zakaghRSa" 5 / 4 / 90 iti tumi vidyate bhoktum / vidaka jJAne [ 2 / 41] vetti, viditaH / vilatI lAme [5 / 8 ], vindate, vindati, vitta: / vittaM dhanaM pratItaM ca / vidipa vicAraNe [ 6 / 25 ]. vinte, " RhI." 4 / 2 / 76 iti vA ktayostasya natve vittam , vinam / yadAha 'vetterviditaM vintervighnaM vittaM ca vidyatevinam / vittaM dhane pratIte ca vindatevinamanyatra' // vidiNa cetanAkhyAnanivAseSu [ 9 / 242], vedayate // * 116 khidica dainye' / khidyate / cikhide / anusvAreccAnneT , khettA, khinaH / khidaMt parighAte [ 5 / 12 ], khindati / khidipU dainye [ 6 / 24 ],khinte // ___atha dhAntAstrayo'niTazca // 117 yudhiMca saMprahAre' / saMprahAraH hananam / yudhyate / yuyudhe / anusvA* revAnneT , yoddhA, yuddhaH / Nau phalavatkartari " Igita:" 3 / 3 / 95 iti Atmane padApavAde "calyAhArA0" 3 / 3 / 108 iti parasmaipade yodhayati kASThaM caitraH / " nAmyupAntya0" 5 / 1 / 54 iti ke yudhaH / "saharAja." 5 / 1 / 167 iti kvanipi sahayuddhavAn , sahayuddhavA, rAjayuvA / " sthAdibhyaH0" 5 / 3 / 82 iti ke Ayudhyante anena Ayudham / " zAmyudhi0 " 5 / 3 / 141 iti khalapavAde ane duryodhanaH, suyodhana: / AdhAre'naTi Ayodhanam // 118 ano rudhica kAme' / kAma icchA / anupUrvo rudhiH kAme divAdiH / anurudhyate / anururudhe / anusvArevAnneT , anuroddhA, anuruddhaH / " samanuvya0 " 5 / 2 / 63 iti ghinaNi anurodhazIlaH anurodhI / kAmAdanyatra rudhAditvAt " rudhAM0" 3 / 4 / 82 iti ne anuruddhe, anuruNaddhi / Nau rodhayati // 1. tulanA, mahAbhASya 8 / 2 / 58, kAzikA 8 2 / 56 // Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 ] AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 119'119 budhiM 120 manica jJAne' / budhyate / bubudhe / "dIpajana" 3 / 4 / 67 iti kataiyadyatanyAtmanepade te vA mici taluki ca abodhi; pakSe "dhuDhasvAt " 4370 iti sico luki abuddha / anusvArettvAnneT , boddhA / " jJAnecchA." 5 / 2 / 92 iti sati te rAjJAM buddhaH / Nau phalavatkartaryapi " IgitaH " 3 / 3 / 95 ityAtmanepadApavAde "calyAhArArthe0 " 33108 iti parasmaipade bodhayati padma raviH / " nAmyupAntya0" 5 / 1 / 54 iti ke budhaH / " ajAte:0" 5 / 1 / 154 iti Nini pratibodhazIlaH pratibodhI / gamyAditvAt " vayati." 5 / 3 / 1 sAdhuH / uNAdau "jINazIdI0 " ( u0 261 ) iti kiti ne budhnaH mUlaM rudrazca / " yuyuji0 " ( u0 277) iti kiti Ane budhAnaH sUriH / "kilipili0" ( u0 608) iti au bodhiH-tatvajJAnam / budhag bodhane [ 1 / 912 ], bodhate, bodhati, abudhat / budha avagamane [ 11968 ], bodhati // atha nAntAstrayo manivarjAH seTazca // - 120 manica' / manyate / " manyasyA0" 222164 iti atikutsane karmaNi vA caturthI na tvA tRNAya manye, na tvA tRNaM manye / anusvArevAnneT , mantA / "yamirami0" 4 / 2 / 55 iti no luki matvA / " jJAnecchA." 5 / 2 / 92 iti sati kte rAjJAM mataH / "manyANin" 5 / 1 / 116 "kthaGmAni0" 3 / 2 / 50 iti puMvacce darzanIyamAnI bhAryAyAH / "kartuH khA" 5 / 1 / 117 paTumAtmAnaM manyate paTuMmanyaH / " parata: strI0 " 3 / 2 / 49 iti puMstvApavAde " khitya0" 3 / 2 / 111 iti hUsve paTviMmanyA, pakSe " asarUpo'pavAde." 5 / 1 / 16 iti Nini paTumAnI / " samaja0" 5 / 3 / 99 iti kyapi manyA 'kRkATikAsirA / saMjJAyA anyatra striyAM to matiH / uNAdau " kIcakapecaka0" (u0 33) iti ake nipAtanAd menakA / " manermatamAtau ca0" (u0 100) iti aGge mataGgaH mAtaGgazca hastI / " zAzapi0 " (u0 237 ) iti de mandaH / " manerudetau cAsyavA0 " ( u0 612 ) iti au muniH, meniH saMkalpaH, maniH dhUmavatiH / "bhRmRta0" ( u0 716) iti uH manu: / " manijanibhyAM dhatau ca" ( u0 721 ) iti uH madhu / " kRsikami0 " ( u0 773 ) iti tuni mantuH 1. kRkATikA grIvApazcAbhAgaH (a. ci. TI. 3 / 250 ) / Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 ] dhAtupArAyaNe divAdayaH (3) [ 231 AgaH / " yajizundhi0" ( u0 801) iti yuH manyuH / " as" (u0 952) iti asi manaH / " rugharti0 " ( u0 997 ) iti usi manuH prajApatiH / mAMsam iti tu mAneH " mAvAvadi0" ( u0 564) iti se / maThara ityapi maThateH ' RcchicaTi0 " ( u0 397 ) iti are / manUyi bodhane [ 89 ], manute / maniNa stambhe [ 9 / 243], mAnayate, ali mAnaH / / 121 anica prANane' / anyate / "asyAde0" 41168 iti pUrvasya Atve Ane / anitA, anitaH / NAnto'yamityeke, aNyate, ANe / ana zvasak [ 2 / 31, 32 ], prANane, aniti, " dvitve'pyantepya0" 2 / 3 / 81 iti Natve prANiti // __ 122 janaici prAdurbhAve' / prAdurbhAva: utpattiH / "jA jJA." 4 / 2 / 104 iti jA''dAze, jAyate / "gamahana0 " 4 / 4 / 83 iti alluki jajJe / " dIpajana0 " 3 / 4 / 67 iti adyatanyAH kartRvihite te vA mici "na jana" 4 / 3 / 53 iti vRddhathabhAve ajani, pakSe sici ajaniSTa / Nau "kagevanU0" 4 / 2 / 25 iti hasve janayati / "ye navA" 4 / 2 / 62 iti iti kiGati vA Atve jAyate, janyate, jAjAyate, jamanyate / janitA / Nau " IgitaH " 3 / 3 / 95 iti phalavakartari AtmanepadA'pavAde "calyAhArArthe." 3 / 3 / 108 iti parasmaipade janayati dharmam / karaNe ghani abhijanaH gotram / aiditvAt ktayorneT , "gatyarthAkarmaka0" 5 / 1 / 11 iti vA kartari kte "AH khani0" 4 / 2 / 60 iti Atve jAtaH, jAtavAn , pakSe bhAve kte jAtaM caitreNa / sApyAdapi " zliSazIGa0" 5 / 19. iti kte anujAto mANavakaH mANavikAm , pakSe karmaNi kte anujAtA mANavikA mANavakena / " bhavyageya0 " 5 / 117 iti nipAdanAd vA kartari dhyaNi janyaH caitraH, pakSe bhAve janyaM caitreNa / aci jana: / " vanyAG pazcamasya" 4 / 265 vijAvA / "anorjanerDaH " 5 / 1 / 168 syanujaH / " saptamyAH0" 5 / 1 / 169 mandure jAtaH mandurajaH / " ajAteH paJcamyAH " 5 / 1 / 170 muNDajaM. bhayam / " kvacit " 5 / 1 / 171 iti De 'anujaH, prajAH, pUrvajaH / "bhrAjyalaM." 5 / 2 / 28 iti iSNau prajaniSNuH / ktau jAtiH / anaTi jAyate asyAmapatyamiti jananI / uNAdau / 1. anUjaH iti mu0 // Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 ] AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 122" dRkana0 " ( u0 27 ) iti ake janakaH / " sthAti0 " ( u0 109) iti ghe jayA / " namitani0 " ( u0 139) iti Te no luki ca jaTA / "janipaNi0 " ( u0 140 ) iti Te dIrdhe ca jANTaH pakSI / " Rzijani0" ( u0 361) iti kiti ye "ye navA" 4 / 2 / 62 iti vA Atve jAyA, janyaM raNaH / " jaTharakrakara0 " ( u0 403) iti are nipAtanAd jaTharam / " padipaThi0 " ( u0 607) iti i: janiH utpAdaH / "kuvApAji0" ( u0 1) iti uNi jAnu, [ sUtre ] jAni iti nirdezAd vRddhiH / " manijanibhyAM dhatau ca" ( u0 721) iti u:, jatu / " kRsi0 " ( u0 773 ) iti tuni jantuH / " hRSipuSi0 " ( u0 797 ) iti Nau innuH, janainnuH pitaa| " yajizundhi0" ( u0 801) iti yuH, janyuH janma prANI ca / "janihani0" ( u0 809 ) iti rau tA''deze ca jatruH vakSoM'sasandhiH / "kamijanibhyAM bUH" ( u0 847 ) jambUH / " man " ( u0 911 ) iAta mani janma / "rugharti0" (u0 997) iti usi januH, janupI, janma // atha pAntau // '123 dIpeci dIptau' / dIpyate / kartaryadyatanyAste " dIpajana0 " 3 / 4 / 67 iti vA jici taluki ca adIpi, adIpiSTa / didIpe / Nau De, " bhrAjabhAsa." 4 / 2 / 36 iti vA upAntyahasve adIdipat , adidIpat / dIpitA / aiditvAt ktayorneT , dIptaH, dIptavAn / " nAmyupAntya0" 5 / 1 / 54 iti ke dIpaH, pradIpaH / " smyajasa0" 5 / 2 / 79 iti re dIpanazIla: dIpaH / " iDito." 5 / 2 / 44 iti ane " na Niya0" 5 / 2 / 45 iti niSiddhe tRni dIpitA / ktau dIptiH // -- 124 tapiMca aizvarye vA' / tapaM dhUpasaMtApe ityasya aizvarye'rthe divAditvamAtmanepadaM ca vA vidhIyate; tapyate, tepe / anusvAreccAnneT , taptA, taptaH; pakSe aizvarye'pi bhvAditvAt pratapati, pratatApa / nandyAdhane pratapanaH / " dviSantapa0 " 5 / 1 / 108 iti khe nipAtanAt parantapa: / eke tu ' tapiMca aizvarye' iti dhAtvantaraM divAdimAhuH / anye tu bhvAdereva aizvarya saMtApe ca zyA''tmanepade vA icchanti / dramilAstu tapoH' viparyayeNa patiMca aizvarya vA iti peThuH / bhvAdereva patla gatau ityasya aizvarye pakSe divAditvamAtmanepaditvaM ca samuditaM bhavatItyarthaH, patyate, apatiSTa, 1. patoH iti mu0 / nairuktAH patyate ityaizvaryakarmasu paThanti / ( nighaNTu 2 / 21 ) kSI, ta. Ti. 207 ) // Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAmAca pati, riyala mAyA, sammakA 131 ] dhAtupArAyaNe divAdayaH (3) [233 patiSyate; pakSe aizvarye'pi bhvAditvAt patati, laditvAt apaptat , patiSyati; aizvaryAdanyatra patati apaptat ityAyeva bhavati // atha rAntA aSTau seTazca // __ 125 pUraici ApyAyane' / ApyAyanaM vRddhiH / pUryate / pupUre / " dIpajana0 " 3 / 4 / 67 iti kartari vA mici apUri, apUriSTa / pUritA / editvAt ktayorneT , pUrNaH, pUrNavAn / " No dAntazAnta0" 4 / 4 / 74 iti kte vA nipAtanAt , pUrNaH, pUritaH / " iGitaH0" 5 / 2 / 44 iti ane pUraNazIla: pUraNaH / " carmodarAt" 5 / 4 / 56 iti Nami carmapUraM dadAti, udarapUraM bhuGkte / " pRSTimAne Uluk cAsya vA" 5 / 4 / 57 goSpadapUraM vRSTo megha:, goSpadapram / " UrddhavAt pUH zuSaH" 5 / 4 / 70 UrdhvapUraM pUrNaH // 126 ghareGa 127 jUraici jagayAm' / jaga kyohAni: / ghUryate / jughare / ghUritA / aiditvAt ktayorneT , " radAda0" 4 / 2 / 69 iti ktayostasya natve ghUrNaH, ghUrNavAn // - '127 jUraici' / jUryate / jUritA / aiditvAt ktayorneT , jUrNaH, jUrNavAn // * 128 dhUraiG 129 gUraici gatau' / dharyate, gUryate / dudhare, jugUre / dhUritA, gUritA / aiditvAt ktayorneT , dhUrNaH, dhUrNavAn / gUrNaH, gUNavAn / "krutsaMpadA0" 5 / 3 / 114 iti kvipi dhUryate iti dhUH / uNAdau " mudigUribhyAM Tidgajau cAntau " ( u0 404 ) iti are gUrjaraH // -- 130 zUraici stambhe' / tAlavyAdiH / zUryate / 'zugarerizaraH zaraiH [ ] / zaritA / aiditvAt ktayorneT , zUrNaH, zUrNavAn / " nAmyupAntya." 5 / 1 / 54 iti ke zUraH // 131 tUraici tvarAyAm ' / gatitvarAyamityanye / tUryate / tutUre / tUritA / aiditvAt ktayorneT , tUrNaH, tUrNavAn / dhyaNi tUryam / " nAmyupAntya 0 " 5154 iti ke tUram / " iDitaH0" 5 / 2 / 44 iti ane tUraNazIlaH tUraNaH / uNAdau "kAvAvI." ( u0 634) iti Nau tUrNiH tvarA / ghUrAdayo hiMsAyAM ca, ghUgadayaH SaDapi hiMsAyAM cakArAt yathAyathamukteSu jarAdiSu / tAni eva udAharaNAni // 1. asmin sUtre (556) vA Nam bhavati // .. 3. Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 ] AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 132'132 cUraici dAhe ' / cUryate / cucUre / cUritA / aiditvAt ktayorneT , cUrNaH, cUrNavAn / uNAdau " kAvAvI. " ( u0 364 ) iti Nau cUrNiH vRttiH // atha zAntAzcatvAro liziMc varjAH seTazca // 133 klizica uptaape'| klizyate / 'parArthe klizyataH sataH' [ ] iti tu lakSyam / ciklize / klezitA / " pUklizimyaH" 4 / 4 / 45 iti taktvAsu veTa , kliSTaH, klizitaH; kliSTavAn , klizitavAn , kliSTvA / "kSudhakliza0 " 4 / 3 / 31 iti kitve klizitvA / " nindahiMsa0" 5 / 2 / 68 iti Nake klezakaH / uNAdau " klizaH ke ca" (u0 530) iti ze kezaH / kInAza iti tu " kanerIzcAtaH " ( u0 534 ) iti Aze kanateH / kizora ityapi "koracora0" ( u0 434) iti nipAtanAd ore kRzeH / klizoz vivAdhane [ 8 / 50 ], kliznAti // 134 liziMca alpatve ' / lizyate / lilize / anusvArecAnneT , leSTA, liSTaH / " nAmyupAntya0" 5 / 1154 iti ke lizaH / ghaji lezaH / lizaMt gatau [5 / 103 ], lizati // 135 kAzica dIptau ' / kAzyate / cakAze / kAzitA / kAzitaH / Nau De " upAntyasyA0 " 4 / 2 / 35 iti hasve acIkazat / Rdidayamityeke, tanmate husvAbhAve acakAzat / aci " nAminaH kAze" 32187 iti dIrdhe nIkAzaH, pratIkAzaH / saMkAzaH / ghani avakAzaH, kAza: / uNAdau " vanikaNi." (u0 162) iti The kASTham / kAzRG dIptau [11830 ], kAzate // '136 vAzica zabde' / vAzyate, vavAze kAkaH / vAzitA, vAzitam / Nau avIvazat / Rdidayamityeke, teSAM hasvAbhAve avavAzat / "kteTaH0" 5 / 3 / 106 iti aH, vAzA / " nAmni puMsi ca" 5 / 3 / 121 iti Nake vAzikA / No nandyAdhane vAzanaH / uNAdau " vAzyasi0" (u0 423 ) iti ure vAzuraH / / athobhayapadiSu kAnto'niT ca // '137 zakIMca marSaNe' / marSaNaM kSamA ! " IgitaH" 3 / 3 / 95 iti phalavakartari Atmanepade zakyate / phalavato'nyatra "zeSAt0" 333100 iti parasmaipade zakyati / zazAka, azakta, azAkSIt / anusvArevAneTa , zaktA, zaktum , zaktaH, zaktavAn / " zakaH karmaNi" 4 / 4 / 73 iti karmaNi kte vA neTa , zaktiH , Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 139 ] dhAtupArAyaNe divAdayaH (3) [ 235 zakto vA ghaTaH katuM caitreNa / sani " rabhalabha0" 4 / 121 iti svarasya itve dvivAbhAve ca zikSate, zikSati / " zakitaki0" 5 / 1 / 29 iti ye zakyam / aci zakaH / vani zakvA; " NasvarA0" 2 / 4 / 4 iti uyAM no ratve ca zakvarI / to zaktiH / bAhulakAt ghaji zakyate 'anena bhoktum zAkam / " zakaSa0 " 5 / 4 / 90 iti tumi zakyate bhoktum / uNAdau " divyavi0" (u0 142) iti aTe zakaTam / "kRzakazAkheroTaH" ( u0 160 ) zakoTaH pAhuH / " zakerunta:" ( u0 223) zakuntaH / " yamyaji0" ( u0 288) iti une zakunaH / " bhIvRdhi0" ( u0 387 ) iti re zakra: / " jaThara-phrakara" ( u0 403 ) iti are karizakaraH hastimallaH / " zAmAzyA0" ( u0 462) iti le zaklaH ma puravAk / " mRdikandi0 " ( u0 465) iti ale zalam / " zakeruntiH " ( u0 666) zakuntiH / "zakeruniH " ( u0 684) zakuniH / " kRpizakibhyAmaTiH" ( u0 630) zakaTiH / " zaka Rt" ( u0 891) zakRt / anIdayaM marSaNe zyavikaraNaH, arthAntare tu anuvikaraNaH svAdipaThita eva ityeke, zakyati mRSyate ityarthaH / puSyAditvAd aGi azakat / maSeNAdanyatra sno zaknoti, ludicAdaGi azakat / anye tu zaka vibhASito marSaNe iti paThanti vyAcakSate ca marSaNe zaknoteH parasmaipadaM zye vikalpyate / aGi Tau ca zakyate, zakyati, azakIt , azakat , zaktA, zakitA; anyatra zaknoti, azakat , zaktA // atha cAntaH seT ca // ___ +138 zucagaica pUtibhAve' / pUtibhAvaH kledaH / gicAt " IgitaH" 3 / 3 / 95 iti phalavakartari Atmanepade zucyate / zucyati / "Rdicchavi0 " 3 / 4 / 65 iti vA aGi azucat , azocIt , azociSTa / zocitA / aiditvAta ktayorneT , zuktaH, zuktavAn / zuca zoke [ 1199 ], zocati // atha jAnto'niT ca // "139 raJjIMca rAge' / rajyate, rajyati / rabhe, rarakSa / anumbAreccAnneTa , rakSA, raGgaH / "yujabhuja0 " 5 / 2 / 50 iti ghinaNi " aghinozca0 " 4 / 2 / 50 iti naluki rAgI / ghaji " bhAvA0" 5 / 3 / 18 iti naluki rAgaH / AdhAre ghaji raGgaH / raJjI gage [ 11896 ], rajate, rajati // 1. anena iti bho0 iti mu0 // Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrI hemacandraviracite [ dhA0 140 atha pAnto'niT ca // 140 zapIMca Akroze' / zapyate, zapyati / zepe, zazApa / anusvArevAnneT , zaptA, zaptvA, zaptaH / ghani zApaH / uNAdau " zAzapi0 " (u0 237) iti de zabdaH / zapIM Akroze [ 11916 ], zapate, zapati // atha SAntaH seT ca // 141 mRSIca titikSAyAm ' / titikSA kSamA / mRSyate, mRSyati / phalavakatayapi " parermaSazca" 3 / 3 / 104 iti parasmaipade parimRSyati / mamRSe, mamarpa, marSitA / " RttaSa0" 4 / 3 / 24 iti katvo vA kinve mRSitvA, marSitvA / " mRSaH kSAntau" 4 / 3 / 28 iti ktayoH kittvAbhAve marSitaH, marSitavAn , kSAnteH anyatra dhAtUnAmanekArthatvAd bhUSaNAdiSu kittve mRSitaH, mRSitavAn / nandyAdyane marSaNaH / " zAsUyudhi0 " 5 / 3 / 141 iti khalapavAde ane durmarSaNaH / mRSU sahane ca [ 11528 ], marSati / mRSaNa kSAntau [ 9 / 354 ], adantaH, mRSayati / mRpiNa titikSAyAm [ 9 / 409 ], "yujAde0" 3 / 4 / 18 iti vA Nici marpayati, maSate // atha hAnto'niTa ca // 142 NahIca bandhane' / " pAThe." 2 / 3 / 97 iti ne nahyate, nahyati / NopadezatvAd " adurupasargA0 " 2 / 377 iti Natve praNahyate / "vAvApyo0" 3 / 2 / 156 iti pirvA apinAte, pinahyate / nehe, nanAha / anusvArecAnneT , " nahAho0 " 21185 iti hasya dhe naddhA, saMnaddhaH / ghami saMnAhaH / "nIdAv0" 5 / 2 / 88 iti traTi naddhI / "krutsaMpadA0" 5 / 3 / 114 iti kvipi " gatikArakasya 0" 3 / 2 / 85 iti dIrgha upanahyate iti upAnat / uNAdau "RpUnahi0" (u0 557) iti uSe nahuSaH-rAjA / " nahebha ca" (u0 621 ) iti Nid i. nAbhiH / nabha iti tu nabhyateH [ " as" ( u0 952 ) iti ] asi / nakha iti tu nAsya khamasti iti bahuvrIhI nakhAditvAd adabhAve // ityAcAryazrIhemacandraviracite svopajJadhAtupArAyaNe cit divAdigaNaH zyavikaraNaH saMpUrNaH // Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atha svAdayaH atha svAdayo varNakrameNa nirdizyante / tatrA'pi prasiddhayanurodhenA''dau 1khugaTa abhissve'| 'abhiSavaH kledanaM 'saMdhAnAkhyaM, pIDanamanthane vaa|"ssH so0" 2 / 3 / 98 iti se, gitvAt phalavatkartari " IgitaH0" 3 / 3 / 95 ityAtmanepade, " svAdeH znuH" 3 / 4 / 75 iti znau sunute / phalavato'nyatra "zeSAt" 3 / 3 / 100 iti parasmaipade " uznoH " 4 / 3 / 2 iti guNe sunoti / " upasargAt sug0 " 2 / 3 / 39 iti Satve abhiSuNoti; avyavAye'pi abhyaSuNot , 'advitve' ityukteH pUrvasya SatvAbhAve uttarasya tu SopadezatvAt " nAmyantasthA0 " 2 / 3 / 15 iti- patve abhisuSuve, abhisuSAva / "sugaH syasani" 22362 iti patvapratiSedhe abhisoSyate; sani kvipi abhisumaH / "NistorevA." // 3 // 37 iti niyamAt SatvAbhAve abhisusUpati / "vamya viti vA" 4 / 2 / 87 iti vA uluki sunvaH, sunuvaH; sunmaH, sunumaH / anusvArevAnneT , sotA, sutaH, sutavAn / "dhUgasusto0" 4 / 4 / 85 iti sici iTi asAvIt ; Atmanepade tu iDabhAve asoSTa / "Asuyu0" 5 / 1 / 20 iti yApavAde ghyaNi AsAvyam / "saMcAyyakuNDapAyya0" 5 / 1 / 22 iti dhyaNi nipAtanAd rAjJA sotavyo rAjA vA sUyate asminniti rAjasUyaH kratuH / " somAt sugaH" 5 / 1 / 163 iti bhUte vipi somasut / "suyajovanip" 5 / 1 / 172 sutavAn , sutvA / " NasvarAghoSA." 2 / 4 / 4 iti GayAm no ratve sutvarI / " suga dviSA0" 5 / 2 / 26 iti azi sunvantaH yjmaanaaH| "samiNA0 " 5 / 3 / 93 iti kyabapavAde ktau AsutiH / " samaja0" 5 / 3 / 99 iti kyapi sutyA / uNAdau " vicipuSi0" ( u0 22) iti kiti ke sukaH nirAmayaH / " susitanituserdIrghazca vA" ( u0 203 ) iti kiti te sutaH, sUtaH / "vRtukusubhyo no'ntazca" ( u0 240) iti de sundaH daityaH / "sorU ca" ( u0 263) iti ne sUnA ghAtasthAnam / "yvasirasi0" ( u0 269) iti ane savanaH / "yusuku0 " ( u0 297 ) iti pe Utve ca 1. abhiSavaH snAna miti cAndrAH, dra0 hai. pra. // 2. sandhAna iti mathANA, dra0 liM. durgapada0 12 // Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 ] AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 1sUpaH / "artIri0" (u0 338) iti me somaH / "Rjyaji." (u0 388) iti kiti re suraH, surA / suM prasavaizvaryayoH [ 1 / 17 ], savati / dhUka prasavaizvaryayoH [ 2 / 20 ], sauti / TittvaM svAditvajJApanArtha sarvatra jJeyam // ___athedantAzcatvAro'niTazca // '2 piMgaTa bandhane' / "paH so." 2 / 3 / 98 iti se sinute, sinoti / SopadezatvAd " nAmyantasthA0 " 2 / 3 / 15 iti Satve siSye, sipAya / anusvAresvAneT , setA / " seAse0" 4 2 / 73 iti ktayostasya natve sino grAsaH svayameva / "prasitotsukA0" 2 / 2 / 49 iti AdhAre vA tRtIyAyAM kezaiH prasitaH, kezeSu prasitaH / pari-ni-vipUrvasya " sayasitasya " 2 / 3 / 47 iti Satve pariSitaH, niSitaH, viSitaH; aci pariSayaH, niSayaH, viSayaH / Nake sAyaka: / "dATUdhesi0" 5 / 2 / 36 iti rau sayanazIlaH seruH / " nIdA0 " 5 / 2 / 88 iti Ti setram / uNAdau " susi0 " ( u0 203) iti kiti te vA dIrgha ca sItA sasyam , sitaH zuklaH / " servA " ( u0 262 ) iti kiti ne sinaH kAyaH; kitvAbhAve senA / "ciji0" (u0 392) iti re dIrvaM ca sIraM halam / "Rjyaji." (u0 388 ) iti kiti re sIrA / " kRsikammi0" ( u0 773 ) iti tuni setuH // '3 ziMgT nizAne ' / nizAnaM tanUkaraNam / zinute, zinoti / zizye, .. zizAya / anusvArevAnneTa , zetA, zitaH // '4 DumiMgaTa prakSepaNe' / minute, minoti, praminoti / mimye, mimAya / anusvAretvAbheT , mita: / yabakDiti " migmIgo0" 4 / 2 / 8 iti Atve nimAya, pramAtA; khalacali tu na Atvam , durmayaH, mayaH, pramayaH / sani " mimImA0 " 4 / 1 / 20 iti svarasya itvaM dvitvAbhAvazca, pramitsate, pramitsati / vicAt trimaki mAnena nivRttaM mitrimam / uNAdau " miga: khalazcaiJca" ( u0 497 ) mekhalA; cAt kale mekalaH RSiH / " mivahi0 " ( u0 726) iti vA Nid uH, mAyuH pittam ; bAhulAkAd na Atvam , mayuH kinnaraH // '5 ciMgaTa cayane' / cinute, cinoti / " neImAdA0" 2 / 3 / 79 iti neNatve praNicinute / sanparokSayoH "ceH kirvA " 4136 iti vA kittve cikIpati, cicIpati; cikye, cicye / anusvArevAnneTa , cetA, citaH, Acitam / Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5] dhAtupArAyaNe svAdaya: (4) [ 239 Nau " cisphuro0" 4 / 2 / 12 iti vA Atve " atirI0" 4 / 221 iti pau uccApayati, uccAyayati / "saMcAyya0" 5 / 1 / 22 iti dhyaNi nipAtanAt saMcAyyaH kratuH / " ya ecA0" 5 / 1 / 28 iti ye saMceyam anyat / "dhAyyApAyya." 5 / 1124 iti nipAtanAd nikAyyaH nivAsaH, niveyaH anyaH / "paricAyyopacAyyA0" 5 / 1 / 25 iti nipAtanAt paricAyyaH agniH; evamupacAyyaH, cityaH / paricayaH, upaceyaH, ceyazcAnyaH / "agnicityA0" 5 / 1137 iti bhAve kyapi nipAtanAd agneH cayanam agnicityA / " agnezvaiH " 5 / 1 / 164 iti kvipi agnicit / " kamaNyagnyarthe " 5 / 1 / 165 zyena iva cIyate sma zyenacit , rathacakracit / " hastaprApye" 5 / 3 / 78 iti alapavAde pani puSyapracAya: / "citidehA0" 5 / 379 iti pani 'AkAyamagni cinvIta', kAyaH, nikAyaH, gomayanikAyaH / " saMgha'nUrve" 5 / 3 / 80 sAdhunikAyaH; soce tu "yuvarNa" 5 / 3 / 28 iti ali mUkaranicayaH / striyAM ktau citiH / uNAdau " ciji0" ( u0 392 ) iti re dIrdhe ca cIram / "cimidi0 " ( u0 454 ) iti kiti tre citram , citrA / kecittu cigaNa caye iti curAdau paThanti tasya ca ghaTAditvaM "cisphuronavA" 4 / 2 / 12 iti AtvAbhAvaM cecchanti, tanmate cayayati / Atvamapi anye cApayati / NijabhAve tu cayate, cayati // .. __ athIdantaH seT ca // '6 dhRgaTu kampane' / dhUnute, dhUnoti; dudhuve, dudhAva / thavi "skrasRvR0" 4 / 4 / 81 iti iTi dudhavitha / "dhUgauditaH" 4 / 4 / 38 iti veT dhotA, dhavitA / sici " dhRgusustoH0" 4 / 4 / 85 iti iTiH adhAvIt ; Atmanepade tu veTi adhoSTa, adhaviSTa / Nau "dhUgagrIgo0" 4 / 2 / 18 iti ne vidhUnayati / " lUdhUsU0" 5 / 2 / 87 iti itre dhUyate'nena iti dhavitramityeke / peTatvAt ktayorneTa, avadhRtaH, dhUtaH, dhRtavAn / "yuvarNa0 " 5 / 3 / 38 iti ali dhavaH / uNAdau " dhrudhRndi0" ( u0 29 ) iti kiti ake kSipakAditvAd itvAbhAve dhUvakA AvapanavizeSaH / " vilimili0 " ( u0 340) iti kiti me dhamaH / "kRdhUtani0 " ( u0 440 ) iti kiti sare dhUsaraH / udanto'niTa cAyamityanye, dhunute, dhunoti; dhotA, vidhuta: / dhUt vidhUnane [5 / 116 ], dhuvati / dhUgazU kampane [ 8 / 13 ], dhunIte, dhunAti / dhUgaNa kampane [ 9 / 379 ], dhUnayati, NijabhAve dhavate, dhavati // Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 ] AcAryazrIhemacandraviracite [dhA0 7___ atha RdantAstrayo'niTazca // 7 stuMgTa AcchAdane' / stRNute, stRNoti / "saMyogAd" 4 / 3 / 9 iti guNe tastare, tastataH / kthe " kyayaDA0" 4 / 3 / 10 iti guNe AstAryate; yaGi tAstayate / anusvArecAnneT , startA, vistRtaH / vistIrNa iti tu stuNAteH // '8 kuMgaTa hiMsAyAm ' / kRNute, kRNoti; cakre, cakAra / anusvArevAnneTa, kartA, kRtaH / DukaMga karaNe [ 11888 ], karoti, karati // 9 vRgaTa varaNe' / ghRNute, vRNoti, vane, vavAra / thavi "RvR0" 4 / 4 / 80 iti iTi vavasthi / " skrsRvR0|| 4 / 4 / 81 ityatra asya varjanAd iDabhAve vavRva, vavRma / " vRto navA0" 4 / 4 / 35 iti iTo vA dIrgha prAvaritA, prAvarItA; AziSi sicaparasmaipade ca dIrghAbhAve prAvariSIsTa, prAvariSTAm / " iT sijAziSo0" 4 / 4 / 36 iti veTi prAvariSTa, prAvarISTa, prAvRtaH prAvariSISTa, prAvRSISTa / sani " ivRdha0 " 4 / 4 / 47 iti veT , vivariSati vivarISati, vuvUrSati / " RvarNazya0" 4 / 4 / 57 iti kiti neTa , vRtvA, vRtaH, vRtavAn / karmaNo'Ni "ghanyupasargasya0 " 32 / 86 iti bAhulakAd dIrghe kucaM vRNoti kUcavAraH / "varyopasaryA0 " 5 / 1 / 32 iti nipAtanAd ye vayam upeyam cet ; strI varyA, anyastu "dR-vRga0" 5 / 1 / 40 iti kapi vRtyaH / bAhulakAd ghyaNi NyantAdvA ye vAryam / "bhRvRji0" 5 / 1 / 112 iti khe pativarA kanyA / "yuvarNa" 5 / 3 / 28 iti ali varaH / "nevuH" 5 / 3 / 74 iti pani nIvAraH brIhiH / " vRgo vastre " 5 / 3 / 52 iti vAli pravaraH; pakSe ghaji "ghaJyupasargasya 0" 3286 iti dIghe prAvAraH / uNAdau " vicipuSi0" ( u0 22) iti kiti ke vRkaH / "jakRta 0" (u0 173) iti aNDe varaNDa: ikSvAdisaMcayaH / " takaza 0" ( u0 187 ) iti aNe varaNaH vRkSaH / "kagaza 0" (u0 441) iti varaTi varvaraH kuJcitaH kezaH / " vRganakSi0 " ( u0 456 ) iti atre vstraa| pyantAt " svarebhya0" ( u0 606) iti au vAri: gajagrahaNagartA, vAri jalam / "ajisthA0" ( u0 768) iti Nau vaNuH hRdaH / "vAArau" (u0 944) iti nipAtanAt kvipi vAH jalam / varUtha iti tu " vRbhyAmthaH " (u0 236) iti Uthe vRNAteH / varNa ityapi " iNurvizA0" (u0 182) iti Ne vRNAteH / Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 ] dhAtupArAyaNe svAdayaH (4) [241 __atha parasmepadiSu idanto'niT ca // '10 hiMTa gativRddhayoH' / "zeSAt0 " 3 / 3 / 100 iti parasmaipade hinoti / "adupasargA." 2 / 3 / 77 iti Natve prahiNoti / " aGe hi0" 4 / 1 / 34 iti hoghe prajighAya, sani jidhIpati / yaGi jedhIyate, he tu ghA'bhAve prAjIhayat / anusvAreccAnneTa , hetA, prahitaH / ' sAtiheti0" 5 / 3 / 94 iti ktau nipAtanAd hetiH / aci ali vA hayaH / gaurAditvAd jhAM hayI azvA / uNAdau "ghuyuhi." ( u0 24) iti kiti ke hIkaH pakSI / "kSuhibhyAM vA" ( u0 341 ) iti vA kiti me himam , hemam / mani hema / " kRsikammi0" ( u0 773 ). iti tuni hetuH // - athodantAvaniTau ca // '11 zrRMT zravaNe' / gatau inyanye / " zrautikRvu0 " 4 / 2 / 108 iti zaH, zaNoti / " samogamRcchi" 3 / 384 ityAtmanepade saMzRNute, karmaNi tu sati parasmaipade saMzRNoni hitam / zuzrAva / " skrasRvR0 " 4 / 4 / 81 ityatra zrIvarjanAd iDabhAve zuzrItha / sani " zruvo'nAGa0 " 3 / 3 / 71 ityAtmanepade zuzrUSate dharmam , Apratestu parasmaipade AzuzrUpati, pratizuzrUSati / "pratyAGaH zruvA0" 2 / 2 / 56 iti caturthI maitrAya pratizRNoti, maitrAya AzaNoti / anusvAreccAnnaT , zrotA, zrutaH, zrutavAn / Nau sani " zru-su-dra0" 4161 iti pUrvasya utaH .. vetve zizrAvayiSati, zuzrAvayiSati / hu " asamAnalope0 ' 4 / 1 / 63 iti sanva dbhAve azizravat , azuzravat / " grahAdibhyo." 5 / 1153 iti Nini zrAvI / gaNanipAtanAd husve zravI ityeke / " zrusada0 " 5 / 2 / 1 iti bhUtamAtre vA parokSA zuzrAva, pakSe azrauSIt , azRNot / " tatra vasu0" 5 / 2 / 2 iti kvasau zuzruvAn / vipUrvAt " kSuzro." 5 / 3 / 71 iti pani vizrAmaH / " zvAdibhyaH" 5 / 3 / 92 iti ktau zrayate'nayA iti zrutiH / karaNe anaTi zravaNaM karNaH / uNAdau " tRkaza 0 " ( u0 187) iti aNe zravaNaH azvatthaH karNazca / "huyAmA0" ( u0 451 ) iti tre zrotram / "kAvAvI0" (u0 634 ) iti Nau zroNiH / " as" ( u0 952 ) iti asi zravaH. vizravAH // . 12 TukuMTa upatApe' / dunoti, dudAva / anusvArecAnneTa , dotA / "dugo0" 4 / 2 / 77 iti ktayostasya natve utve ca dUnaH, dUnavAn / Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 ] AcAryazrIhemacandraviracite [. " vA jvalAdi0" 5 / 1162 iti vA Ne dAvaH, pakSe aci davaH / TvivAdathau davathuH / duM gatau [ 112 ], davati // atha RdantAvaniTau ca // '13 pRT prIto' / pRNoti, papAra / thavi "RtaH " 4479 iti neTa , papartha / anusvArenvAnneTa , partA, pRtaH / sani pupUrSati / paMka pAlanapUraNayoH [2276], pipati // 14 'smRT pAlane ca' / cakArAt prItau / jIvane'pyanye / smRNoti, sasmAra / anusvAreccAnneT , smartA, smartum / thavi " Rta:" 4 / 4 / 79 iti neT , sasmartha / popAntyo'yamityeke; spRNoti, paspAra, spartA // atha kAntau // 15 zaklaMTa zaktau' / zaknoti, zazAka, zekuH / ludiyAda Di azakat / ye tu zakyate: puSyAditvaM pratipannAH teSAM puSyAditvAdeva aGi siddhe ladicamAtmanepade'pi aGartham, tena "kriyAvyatihAre0" 3 / 3 / 23 ityAtmanepade aGi vyatyazakat / anusvAreccAnneTa, zakSyati, zaktaH caitrH| " zakaH karmaNi" 4 / 4 / 73 iti vA neT , zaktaH zakito vA dharmaH katu caitraNa / sani " rabhalama0 " 4 / 1 / 21 iti svarasya i: dvitvAbhAvazca zikSati / "zako jijJAsAyAm " 3 / 3 / 73 iti Atmanepade vidyAH zikSate / " zakitaki0 " 5 / 1 / 29 iti ye zakyaH / " zakadhRSa0 " 5 / 4 / 90 iti tumi zaknoti bhoktum / zakIMca maSaNe [3 / 137 ], zakyate zakyati // 16 tika, 17 tiga, 18 paghaTa hiMsAyAm ' / Adyau Askandane'pi ityeke / tiknoti, titeka, tekitA / " nAmyupAntya0" 5 / 1154 iti ke tikaH / / ___ atha gAntaH seT ca // '17 tiga' / tignoti, titega, tegitA / " nAmyupAntya0" 5 / 1154 iti ke tigaH // ____ atha ghAntaH seT ca // '18 paghaTU' / " SaH so." 2 / 3 / 98 iti se sadhnoti, sasAdha / SopadezatvAd "NistorevA0 " 2 / 3 / 37 iti Satve sipAghayiSati / aSopadezo'ya 1. smR prItibalanayoH, balanaM jIvanam (kSI. ta. 128 ) // Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21] dhAtupArAyaNe svAdayaH (4) [243 mityeke, sisAghayiSati / tika-tiga-'caSagha hiMsAyAmityanye peThuH, tighnoti, caSaghnoti // atha dhAntAstrayaH // * 19 rAdhaM 20 sAdhaMT saMsiddhau' / saMsiddhiH phalasaMpattiH / " yadvIkSye" 222 / 58 iti caturthI maitrAya ganoti / rarAdha / ArarAdhuH gurum / vadhe tu "avitparokSA0" 4 / 1 / 23 iti svarasya etve dvitvAbhAve ca pratiredhuH zatrum / anusvArevAnneTa, rAddhA, rAddhaH / sani " rAdhervadhe " 4 / 1 / 22 iti svarasya i: dvitvAbhAvazca, pratiritsAta / vadhAdanyatra ArirAtsati gurum / " grahAdibhyo." 5 / 1 / 53 iti Nini aparAdhI, uparAdhI / ghani rAdhaH / "ghaJyupasargasya." 3 / 2186 iti vA dIrgha anurAdhAH, anurAdhAH / to rAddhiH / rAdhaMca vRddhau [ 3 / 13 ], rAdhyati // '20 sAdhaMT' / sAnoti sasAdha / aSopadezatvAt SatvAbhAve sisAtsati, sisAdhayiSati / Sopadezo'yamityeke tanmate " nAmyantasthA0" 0315 iti "NistorevA0" iti ca Satve siSAtsati, siSAdhayiSati / Nau nandyAdhane sAdhana: / uNAdau " kuvApAji0" ( u0 1) iti uNi sAdhuH // / ___- '21 RSaT vRddhau' / Rdhnoti / "RtyA0" 1 / 2 / 9 ityupasargA'varNasya Ari praanoti, parArnoti / " anAto0 4 / 1 / 69 iti pUrvasya Atve ne'nte ca Anardha, AndhataH / ardhitA / UditvAt kitva veTa , RdbhavA, adhinvA / sani "ivRdha0" 4 / 4 / 47 iti veTa , adidhiSati / " Rdha Ita" 4 / 1 / 17 dvitvAbhAvazca Isati / veTtvAt ktayoneMTa , RddhaH, RddhavAn / RdhUc vRddhau [ 3 / 43 ], Rdhyati / 1. yathA tu kAzakRtsnakAtantracAndrahai mazAkaTAyanaghAtupATheSu pAThastathA tikatigadhAtvorhisArtha:, na tu skandanArthaH / pratIyate kasyacit prAcInazlokabaddhadhAtupAThasyAnukaraNena madhye cakAraH paThita: syAt-STigha Askandane tika, tiga ca Sadha hiMsAyAm / idaM rahasyamaviditvaiva kaizcid vRtikAraizcakArAd AskandanArtho gRhItaH / aparaizca cakAraM Sagha-dhAtunA saMyojya caSagha-dhAtuH svIkRta: / (kSI. ta. Ti. 230 ) / [va] Sagha iti mu0 / / 2. [vaSaghnoti iti mu0 // Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 ] AcArya zrIhemacandraviracite [ dhA0 22 atha pAntau // -- 22 Apla~T vyAptI' / Apnoti. Apa / ludicAdaGi Apat / anusvAretvAnneTa , AptA / " gatyarthA0 " 5 / 1 / 11 iti vA kartari te prApto dharmam ; pakSe karmaNi prApto dharmo'nena; bhAve prAptamanena / sani "jJapyApo0" 4 / 1 / 16 iti Ipi dvitvAbhAve ca Ipsati / yapi " vA''pnoH" 4 / 3 / 87 iti NervA ayi prApayya, prApya / " vyApye tena:" 2 / 2 / 99 iti karmaNi saptamyAM samAptamanena zrutamiti " iSTAdeH " 7 / 1 / 168 ini samAptI zrute / ktau prAptiH / uNAdau " Apo'p ca" ( u0 238 ) iti de abdaH / " tRbhrammi0 " ( u0 611) iti au apAdeze ca api / "Apo'p ca" ( u0 776) iti tuni aptuH kAlaH / "Apo'p ca" ( u0 823) iti Alau apAluH vAyuH / "Apo'p ca" ( u0 861 ) iti taH, aptA yajJaH / "Apa: kvip hrasvazva " ( u0 931) iti vipi Apo jalam / ambha iti tu " amerbhahI cAntau " ( u0 962 ) iti ameH asi // . ___ '23 tRpaTa prINane ' / kSumnAditvANNatvAbhAve tRpnoti, tatarpa, tarpitA, tRpitH| tRpauca prItI [ 3 / 46 ], tRSyati, tRptaH // . ___ atha bhAntaH seT ca // '24 dambhUTa dambhe' / dabhnoti, dadambha / "dambhaH" 4 / 1 / 28 iti svarasya etve, naluki dvitvAbhAve ca debhatuH / "the vA" 4 / 1 / 29 debhiya, dadambhitha / dambhitA / sani " ivRdha0" 4 / 4 47 iti veTi didambhiSati; pakSe " dambho dhipa dhIp" 4 / 1 / 18 na ca dviH, dhipsati, dhIpsati / UdicAt ktvi veTa , dabdhvA, dambhitvA; veTtvAt ktayorneT , dabdhaH, dabdhavAn / vipi padAnte " gaDadabAde0" 2 / 1 / 77 iti Adezcaturthe vidhap , vidhav / uNAdau "Rjyaji" 0 (u0 388 ) iti kiti re damraH // Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 ] dhAtupArAyaNe svAdayaH (4) [ 245 atha vAnto seTau ca // 25 kRvuTu hiMsAkaraNayoH' / "zrautikRyudhivu0" 4 / 2 / 108 iti krAdeze kRNoti, kRNutaH, kRNvanti / uditvAnne cakRNva, kRNvitA || '26 dhivuTa gatau' / prINane'pyanye / "zrautikavudhivu0" 4 / 2 / 108 iti dhyAdeze dhinoti, dhinutaH, dhinvanti / uditvAnne didhinva, dhinvitA, dhinvitum / ye tu anyairiha aSTau paThitA aDa vyAptI, dagha ghAtane, RkSi-cari-jaridAsa-dru hiMsAyAmiti, udAhRtAzca, aNoti, dadhnoti, RkSNoti / kecittu RkSi chindanti RNoti, kSiNoti, ciriNoti, jiriNota, iti, te laukikAH iti asmAbhirupekSitAH / / atha SAntaH seT ca // _' 27. nidhRpAT prAgalbhya' / dhRSNoti, dadharSa, dharSitA / "dhRSazasaH pragalbhe" 4 / 4 / 66 iti ktayoneMT , dhRSTaH, dhRSTavAn ; nittvAdatra " jJAnecchA0" 5 / 2 / 92 iti sati ktaH, prAgalbhyArthAdanyatra iTi " na DIG" 4 / 3 / 27 iti kivAbhAvAd guNe dharSita:, dharSitavAn / AditvAd " navA bhAvArambhe" 4 / 4 / 72 iti vA neT , dhRSTamanena, dharSitamanena, pradhRSTaH, pradharSitaH / vipi "Rtvija-diza0" 2 / 1161 iti gatve, nirdezAdeva dvitve ca dadhRk / " trasigRdhi0" 5 / 2 / 32 iti vanau dharSazIlaH dhRSNuH / " tRSidhRSi0" 5 / 2180 iti najiGi dhRSNak / " zAsU-yudhi0" 5 / 3 / 141 iti khalapavAde'ne durdharSaNa: / " zakadhRSa0" 5 / 4 / 90 iti tumi dhRSNoti gantum / dhRSaNa prasahane [ 9 / 412 ], " yujAde." 3 / 4 / 18 iti vA Nici dharSayati, dharSati // athA''tmanepadinau seTau ca // ' 28 TighiTa Askandane' / "paH mo0 " 2 / 3 / 98 iti se nimittAbhAvAt Tasya te " iGitaH0 " 3 / 3 / 22 ityAtmanepade stiznute / popadezatvAd " nAmyantasthA0 " 2 / 3 / 15 iti patve tiSTidhe / stedhitA // 29 azauTi vyAptau' / saMghAte'pyanye / aznute / " anAto." 4 / 1 / 69 iti pUrvasya Atve ne'nte ca Anaze / audittvAd veTa , aSTA, azitA / sani "RsmipUDa0 " 4 / 4:88 iti iTi " svarAde0 " 4 / 1 / 4 iti dvitIyAM Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 ] AcAryazrIhemacandraviracite [ pA0 29 zasya dvitve aziziSate / " aTathati0" 3 / 4 / 10 iti yaGi azAzyate / veTvAt ktayorneT , aSTaH, aSTavAn / uNAdau " kuvApA0" ( u0 1 ) iti uNi AzuH vrIhiH / " idhyazi0" ( u0 77) iti takaki aSTakA pitRdevatyaM karma / [" azerDit " ( u0 87 ) iti ] azeDiMti khe khaM namaH / "azo razcAdau" ( u0 270 ) iti ane razanA / zupUrvasya azupUrvasya vA " zvasurakukundura0" (u0 426) iti ure nipAtanAt zvasuraH / striyAM " nArIsakhI0" 0476 iti nipAtanAd UGi zvazraH / "mIjyaji." ( u0 439) iti sare akSaram / " aznorIccAdeH" (u0 442) iti varaTi IzvarI / "papyazobhyAM tan" (u0 903) aSTau / " laTikhaTi0" ( u0 505) iti ve azvaH / " mAvAvadI." ( u0 564 ) iti se akSaH / " azorazvAdiH" ( u0 622) iti. NidiH, rAziH / "sadivRti0 " ( u0 680) iti anau azaniH / "azorazAdiH" (u0 688 ) iti mau razmiH / " taGkivakri0 " ( u0 692) iti rau adhiH / " puSipluSi0" (u0 707) iti siki akSi / "azeryazvAdiH" (u0 958) iti asi yazaH / azaza bhojane [ 851 ], aznAti // ityAcAryazrIhemacandraviracite svopajJadhAtupArAyaNe TitsvAdigaNaH anuvikaraNaH saMpUrNaH // Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tudAdayaH (5) atha tudAdayastito varNakrameNa pradarzyante / tatra prasiddhadhanurodhenA''dau '1 tudIt vyathane' / titvaM tudAditvajJApanArtha sarvatra jJeyam / IditvAt " IgitaH " 3 / 3 / 95 iti phalavakartari Atmanepade " tudAdeH zaH" 3 / 4 / 81 iti ze tasya " zidavit " 43 / 20 iti GiccAd guNAbhAve tudate / phalavato'nyatra "zeSAt" 3 / 3 / 100 iti parasmaipade tudati, tutude, tutoda / anusvArevAbeT , totA, tunnaH / " nAmyupAntya0" 51154 iti ke tudaH / "bahuvidhu0" 5 / 1 / 124 iti khazi bahuntudaH, vidhuntudaH, aruntudaH, tilantudaH / zatari " avarNAdazno0" 2 / 2 / 115 iti vA'ntAdeze tudatI tudantI strI kule vA / " ajAteH0" 5 / 1 / 154 iti Nini zRGkhalatodI / "nIdAva0" 5 / 2 / 88 iti karaNe traTi totram / karaNe pani pratodaH / uNAdau 'tudimidi0" (u0 124) iti che tucchaH / " nAmyupAntya 0 " (u0 609) iti kid iH, "tudIvarmatyA." 6 / 3 / 218 iti sUtra nirdezAd dIrghe " ito'kRtyarthAt " 2 / 4 / 32 iti khyAM tUdI nAma grAmaH / " tudAdiviSi0 " ( u0 5) iti kid aH, tudaH / nInUrami0" ( u0 227 ) iti kiti the tuttham / " tudAdivRji0" ( u0 273) iti kiti ane tudanaH // atha jAnto'niT ca // '2 bhrasjIt pAke / "grahabazca0 " 41184 iti vRti "sasya zo" 13 / 61 iti ze " tRtIyastRtIya0" 1 / 3 / 49 iti zasya je bhRjate, bhRjati / aziti " bhRjo marja " 4 / 46 iti vA bharjasaMyogAntatvAd " indhyasaMyogA." 4 / 3 / 21 iti kittvAbhAvAd vRdabhAve babhaje; pakSe babhraje; varja, vabhraja / anusvAreccAnneT , bhraSTA, bhI, bhRSTaH, bhRSTavAn / " ivRdha0" 4 / 4 / 47 iti sani veTi bibhrajiSati. vibhrakSati / bharjAdeze vibharjiSati; pakSe " yajasRja0" 2 / 1187 iti patve vibhakSati / "RvarNa" 5 / 1 / 17 iti dhyaNi "taniTa." 4 / 1 / 117 iti gatve " tRtIyastRtIya0" 113 / 49 iti sasya datve bhradyaH / bharyaH / karmaNo'Ni "nAmnyuttara0 " 3 / 2 / 107 iti udAdeze udabhraJjaH / mImAditvAdapAdAne ktau bhRjyate'syAH bhRSTiH / uNAdau " madhUbhU0 " ( u0 274) Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 ] AcArya zrIhemacandraviracite [ dhA02 iti vA kiti ane bhRjanaM pAkaH, bhraJjanaH pAvakaH / " jibhRmR0 " (u0 447) iti traTi vRddhau ca bhrASTram / " spazibhrasjeH sluk ca" ( u0 731) iti kiduH, bhRguH / "kRSicami0 " ( u0 829) iti UH, bhajUyavavikAraH // atha pAnto'niT ca // '3 kSipIt preraNe' / kSipate, kSipati / phalavakartari AtmanepadApavAde " pratyabhyateH" 3 / 3 / 102 iti parasmaipade pratikSipati, abhikSipati, atikSipati, cikSipe, cikSepa / anusvArevAnceTU , kSeptA, kSipta: / " nAmyupAntya0 " 5 / 1154 iti ke kSipaH / "sigRdhi0" 5 / 2 / 32 iti kno kSepazIlaH 'kSipnuH / " kSiparaTaH" 5 / 2 / 66 iti ghinaNi parikSepI ambhasAm / " vAdeca0 " 5 / 2 / 67 iti Nake parikSepakaH / uNAdau " dhrudhUndi0" ( u0 29) iti kiti ake kSipakaH vAyuH / kSipakAditvAditvAbhAve kSipakA Ayudham / " Rjyaji." ( u0 388) iti kiti re kSipram / " kSipeH kit" ( u0 642 ) iti aNau 'kSipaNiH hetiH / " kSiperaNuka " ( u0 770 ) kSipaNuH / kSipaMca preraNe [ 3 / 15 ], kSipyati // .. atha zAnto'niT ca // '4 dizIt atisarjane' / atisarjana tyAgaH / dizate, dizati, didize, dideza / anusvArevAnneTa , deSTA, AdiSTaH; diSTaM daivam / "krutsaMpadA0" 5 / 3 / 114 iti kvipi " Rtvidiz" 2 / 1 / 69 iti pApavAde ge dizyate sA iti dik / bhidAyaGi dizA / " thAdibhyaH " 5 / 3 / 92 iti ktau diSTiH vitastiH / " nAmnA grahA." 5 / 4 / 83 iti Nami nAmA''deza datte; "nRtIyokta vA" 3 / 1 / 50 iti vA samAsa', pakSe nAmAni Adezam / uNAdau "mithidizibhyastha-ya-TyAzcAntAH" ( u0 601 ) iti AH, diSTyA Anandokto nipAtaH // atha SAnto'nida ca // '5 kRSIta vilekhane ' / kRpate, kRpati, caNe, cakarSa / " spRzamRza0" 3 / 4 / 54 iti vA sici "spRzAdi0" 4 / 4 / 112 iti vA akArAnte akrAkSIt ; pakSe " haziTo0 " 3 / 4 / 55 iti saki akRkSat / anusvAreccAnneTa , kraSTA, 1. kSipNuH iti mu0 // 2. loke gophaNi iti liM durga. 45 // Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 ] dhAtupArAyaNe tudAdayaH (5) kI, AkRSTaH / kto kRSTiH / uNAdau " kRSerguNavRddhI ca vA" ( u0 31) iti ake karSakaH kRSakaH, parazuH, kArSakaH, kRSakaH kuttumbii| "pApuli0" ( u0 41 ) iti kiti ike kRSikaH pAmaraH / " dhvIhvA0" ( u0 183) iti kiti Ne kRssnnH| " nAmyupAntya0 " ( u0 609) iti kid i., kRSiH / " kRSacami0" (u0 829) iti UH, karSaH nadI / kRSaM vilekhane [ 11506 ], karSati // atha mucAdayo'STau / tatrAdyAH pazcA'niTa ubhayapadinazca, trayaH parasmaipadinaH khidivarjAH seTazca / tatra cAntau '6 mulaMtI mokSaNe' / " mucAdi0" 4 / 4 / 99 iti svarAtpare ne'nte muzcate, muzcati / mumuce, mumoca / luditvAdaGi amucat / Atmanepade tu "dhuDisvAd" 4370 iti sico luki amukta / anusvArevAneT , moktA, muktaH / " avyApyasya 0" 4 / 1 / 19 iti sani vA moki dvitvAbhAve ca " ekadhAtau0 " 3 / 4 / 86 iti kyasya "bhUSArtha0 " 3 / 4 / 93 iti pratiSedhe mokSate vatsaH svayameva pakSe mumukSate / dhani nirmokaH / uNAdau " mAvAvadi." ( u0 564) iti se mokSaH / " nAmyupAntya0" ( u0 609) iti kido muciH, na muJcati, na na muJcati vA namuciH; nakhAditvAt sAdhuH / mUtram iti tu "sUmUkhani0" ( u0 449 ) iti kiti truTi mavateH // '7 picIt kSaraNe' / "paH so0" 2 / 3 / 98 iti se " mucAdi0" 4 / 4 / 99 iti ne siJcate, siJcati / SopadezatvAt " nAmyantasthA0" 2 / 3 / 15 iti Satve siSice, siSeca / sopasargasya " sthAseni0" 2 / 3 / 40 iti Aderapi sasya Satve abhiSiJcati, avyavAye'pi abhyapizcat , dvitve'pi abhiSiSeca, abhipiSikSati; sopasargAt siJcateH Nau abhyapISicat / Nyantasya upasargayoge pUrvasya na Satvam , abhyasISicat / " hvAlipsicaH" 3 / 4 / 62 iti aGi asicat / " vA''tmane" 3 / 4 / 63 asicata, asikta / " NistorevA0 " 2 / 3 / 37 iti niyamAta SatvAbhAve sisikSati / yaDi " sico yaDi" 2 / 3 / 60 iti niSedhe sesicyate, abhisesicyate / anusvAreccAnneTa, sektA, siktaH / "nIdAva0" 5 / 2188 iti karaNe vaTi sektram / siMha iti tu hiMseH sim ca" (u0 588) iti he hiMseH // Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 ] AcAryazrIhemacandraviraci [ dhA08 atha dAntaH // 8 vitRRtI lAbhe' / " mucAdi0 " 4 / 499 iti ne vindate, vindati / vivide, viveda / "vetteH kit" 3 / 4 / 51 iti parokSAyA vA Am vindaterapi ityeke, tanmate vidAJcakAra, viveda / adyatanyAM laditvAdaGi avidat ; Atmanepade sico luki avitta / anusvArevAnneT , vettA, vittaH, vittavAn / " vittam" 4 / 2 / 82 iti nipAtanAnatvAbhAve vittaM dhanaM pratItaM ca / kvasau "gamahana0" 4 / 4 / 83 iti veTi vividivAn , vividvAn / " limpavindaH" 5 / 1 / 60 iti ze vindaH / aNapavAde " nigavAde0" 5 / 1161 iti ze govindaH, aravindaH / " yAvato vinda0" 5 / 4 / 55 iti gami yAvadvedaM bhuGkte / - atha pAntau // 'luplaMtI chedane' / mucAditvAne lumpate, lumpati / lulupe, lulopa / ladizvAdaGi alupat / Atmanepade tu " dhur3a0 " 4 / 3 / 70 iti sijUluki alupta / " gRlupa0 " 3 / 4 / 12 iti garvArthAd yaGi lolupyate / anusvAreccAnneT , loptA, luptaH, luptiH / ghani lopaH / uNAdau " huyAmA0" ( u0 451) iti tre lopatram apahRtaM dravyam // ___ 10 lipIt upadehe ' / upadehaH vRddhiH / mucAditvAnne limpate, limpati / lilipe, lilepa / " hvAlip0 " 3 / 4 / 62 iti aGi alipat / " vA''tmane" 34 / 63 alipata, alipta / anusvAreccAnneTa , leptA, liptaH / "limpavindaH" 5 / 1 / 60 iti ze limpaH / "nigavAde0" 5 / 1 / 61 iti ze nilimpA nAma devAH / Nake striyAmApi vilepikA, anulepikA / / atha parasmaipadiSu tAntaH // 11 kRtait chedane' / " zeSAta" 3 / 3 / 100 iti parasmaipade mucAditvAnne kRntati / cakarta, kartitA / sAdau aziti " kRtacUta." 4450 iti veTi kartyati, kartisyati, cikRtsati, cikartipati / sici tu nityamiTi akartIt / veTatvAt ktayorneT , kRttaH, kRttavAn / aidittvAd yaGlubantAd anekasvarAdapi ktayorneTa , carIkRttaH, carIkRttavAn / vipi kRt / nandyAdhane kartanaH / uNAdau "kRtiputi." (u0 76 ) iti kiti tike kRttikA / " kRtyazobhyAM snaka" ( u0 296) kRtsnam / " kRteH kRcchau ca" ( u0 395) iti re krUraH, Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 ] dhAtudhArAyaNe tudAdayaH (5) [251 kRccham / "nadIvalla." (u0 698) iti arau kartariH / kRtaipa veSTane [6 / 18 ], kRNatti // atha dAntaH // - 12 khidaMt parighAte' / paritApe ityanye / mucAditvAnne khindati / 'cikheda / anusvAretvAnneTa , khettA, khinnaH / bhidAyaGi khidA / khidica dainye [ 3 / 116 ], khidyate / khidipa dainye [ 6 / 24], khinte // atha zAntaH // ___ 13 pizat avayave' / mucAditvAnne piMzati / pipeza, pezitA / uNAdau "pizerAcA" ( u0 116) pizAcaH; prajJAyaNi paizAcaH / "zipizi0" ( u0 212) iti kiti ite pizitam / "pizimithi0" (u0 290 ) iti kiti une pizunaH / "mRdikandi0" (u0 465) iti ale pezalaH / "kilipili." ( u0 608) iti au peziH mAMsalezaH // vRt mucAdiH / mucAdiH tudAdyantargaNo'STaka: saMpUrNaH // atha prakRtavarNakrameNa idantAzcatvAro'niTazca 14 ri 15 pit gtau'| riyati, rirAya / "yo'nekasvarasya " 2 / 1156 iti yatvasya bahiraGgatvena antaraGge " vAde mino" 221163 iti . . dIrdhe kartavye asiddhatvAt dIrghAbhAve riryatuH / anusvAreccAnneTa , retA, ritaH // ____15 pit ' / piyati, pipAya / anusvArecvAnneTa , petA, pitaH / uNAdau "ghuyuhi0" (u0 24) iti ke dIrgha ca pIkaH upasthaH, pika iti tu "pApuli0" (u0 41 ) iti kiti ike pibateH // 16 dhit dhAraNe' / dhiyati, didhAya, didhyatuH / anusvAreccAnneT , ghetA, dhitaH // / 17 kSit nivAsagatyoH' / kSiyati, cikSAya / "yo'nekasvarasya " 211156 iti yA'pavAde " saMyogAt" 2 / 1152 iti iyi cikSiyatuH, cikssiyuH| anusvAreccAnneTa' kSetA, kSitaH grAmaH, kSitamanena / karmabhAvAbhyAmanyatra "kSeH kSI cA0" 4 / 2 / 74 iti ktayostasya natvaM kSeH kSIH ca, kSINaH, kSINavAn / 1. mu0 nAsti // . . . Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArya zrIhemacandraviracite [dhA0 17 "vA''krozadainye". 4 / 2 / 75 kSItA''yuH, kSiNA''yuH, jAlmaH / kSitakaH kSINakaH tapasvI / yapi kSeH kSI [4 / 3 / 89 ] prakSIya, upakSIya / " kSayya-jayyau zaktI" 4 / 3 / 90 iti ye nipAtanAdayi kSetuM zakyaM kSayyam ; zakteranyatra kSeyam / "jINadR-kSi0 " 5 / 2 / 72 iti ini kSayazIla: kSayI / striyAM to kSitiH / bhidAyaDi kSiyA / AdhAre " punAmni" 5 / 3 / 130 iti ghe kSayaH gRham / uNAdau "atiri0" ( u0 338 ) iti me kSemam / " huyAmA0" (u0 451 ) iti tre kSetram / kiM kSaye [ 1110 ], kSayati / kSipazu hiMsAyAm [8134 ], kSiNAti // athodantaH seT ca // 18 put prernne'| "pa: so0" 21398 iti se suvati / SopadezatvAd " nAmyantasthA0 " 2 / 3 / 15 iti Satve suSAva, suSuvatuH / " upasargAt sug0" 2 / 3 / 39 iti Satve AbhaSuvati, avyavAye'pi abhyaSuvat / savitA / kiti " uvarNAt " 4 / 4 / 58 iti ne , sUtaH, sUtavAn , sUtvA / sani " grahaguhazca0 " 4 4.59 iti neT , "NistorevA0" 21337 iti niyamAt SatvAbhAve susUpati / " prAtsUjorin " 5 / 2 / 71 prasavazIlaH prasavI / pUDok prANigarbhavimocane [2149 ], sUte / pUDauca prANiprasave [399], sUyate // . ____ atha Rdanto'niTa ca // ___-- 19 mRt prANatyAge' / " mRyateradyatanyAziSi ca " 3 / 3 / 42 iti Atmanepade "riH zakyA0" 4 / 3 / 110 iti rau " dhAtoriva!" 2 / 1 / 50 iti iyi mriyate / " RvarNAt " 4 / 3 / 36 iti sijAziSorAtmanepade kitvAd guNAbhAve amRta, mRSISTa; zidAderanyatra "zeSAt" 3 / 3 / 100 iti parasmaipade mamAra, mamratuH / " hanRtaH0 " 4 / 4 / 49 iti iTi mariSyati / sani mumUrSati / anusvAreccAnneT , martA, mRtaH / aci amaraH / abhimaraH tIkSNaH / Nake mArakaH / pani mAraH / uNAdau " adupAntya0 " ( u0 14) iti aH, sarUpe ca dve rUpe pUrvasya cA'nte aH, maramaraH anukaraNazabdo'yam / " dRkuna 0" ( u0 27) iti ake marakaH / japadazamRnyo dverazvAdau" ( u0 47 ) iti Ike. mamarIkaH agniH / " mRmanyami0 " ( u0 58) iti Uke marUkaH nirdantebhaH / " mRtra Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 ] dhAtupArAyaNe tudAdaya: (5) [ 253 pibhyAmicaH", ( u0 117 ) maricam / " mriyaterIcaNa" (u0 118) mArIcaH / " lUmro vA " ( u0 202 ) iti vA kiti te mRtaH, mataH; svArthe ye martyaH / " mRzIpasi0" (u0 360) iti tAdau ye mayaH / "jaTharakrakara0" ( u0 403) iti are nipAtanAd marmaraH zuSkapatradhvaniH / " mRzvikaNyaNi0" u0 626 ) iti Icau marIciH / " bhRmRta0" (u0 716) iti uH, maruH / "mustyuka0" (u0 805) mRtyuH / "palimRbhyAmANDukaNDuko" ( u0 767) mRkaNDuH RSiH / mani marma / marut iti tu "mra ut" ( u0 889) iti mRNAte: uti // . atha Rdantau seTau ca // ___20 kata vikSepe / kirati / " apaskiraH" 3 / 3 / 30 ityAtmanepade " apAccatuSpAt" 4 / 4 / 95 iti ssaTi apaskirate vRSabho hRSTaH, apaskirate kukkuTo bhakSyArthI, apaskirate zvA AzrayArthI / karmakartari " ekadhAtau0 " 3 / 4 / 86 iti jikyAtmanepadeSu prApteSu "bhUSArtha." 3493 iti kyajyoH pratiSedhe avakirate pAMsuH svayameva / " isijA." 4 / 4 / 36 iti veTi "vRto navA0 " 4 / 4 / 35 iti veTo dIghe, anisicaH " RvarNAt " 4 / 3 / 36 iti kittve avAkISTa pAMsuH svayameva; pakSe avAkariSTa, avAkarISTa; karitA, karItA / kiti " RvarNazyU0 " 4 / 4 / 57 iti neT , kIrNaH, kIrNavAn , kIrvA / "RsmipU." 4 / 4 / 48 iti sani iTi cikariSati, cikarISati / asya iTo na dIrgha ityeke / upapUrvasya " upAkiro" 5 / 4 / 72 iti Nami " kiro vane" 4 / 4 / 93 iti ssaTi ca upaskAraM madrakA lunanti / " pratezca vadheH". 4 / 4 / 94 iti saTi pratiskIrNam , upaskIrNam ha te vRpala bhUyAt / "skRcchrato0 " 4 / 3 / 8 iti guNe " praticaskare nakhaiH " [ zizupAlavadha 1147] / " nAmyupAntya0" 5 / 154 iti ke kiraH sUkaraH / "vau viSkiro0" 4496 iti vA ssaTi viSkiraH, " asoGa0 " 2 / 3 / 48 ityatra Satvam - vikirazca pakSI / " yuvarNa0" 5 / 3 / 28 iti ali "varcaskA0" 3 / 2 / 48 iti nipAtanAd avaskaraH varcaskam / avakaraH anyaH / unnipUrvasya " kiro dhAnye " 5 / 3 / 73 iti ghani utkAraH, nikAraH dhAnyasya / ali utkaraH nikaro'nyasya / uNAdau " RtaSTit " ( u0 9) iti 1. " RtaSTit " [ u0 9] iti sUtre maz hiMsAyAm ityasmAd dhAtoH marmarazabdaH .. sAdhitaH // Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 ] AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 20 aH svarUpe ca dverUpe, karkaraH kSudrAzmA, karkarI galantikA / " DhakanR0 " (u0 27) iti ake karakaH, karakam , karakA ca dhanopalaH / " kiroko ro lazca vA" ( u0 62), karakaH samudraH, kalaGkaH / " patitami0" (u0 98) iti aGge karaGgaH karmazIlaH / " kUrcacUrcA0" ( u0 113 ) iti caTi nipAtanAt kUrcam ; kUrcam iva kUrcakaH, kUrcikA iti ca / " kalyavi0" (u0 114 ) iti ace karacaH dhAnyAvapanam / "kiro lazca vA" (u0 147) iti kiti ATe kilATaH, kirATaH / "takakRpi0 " ( u0 151 ) iti kITe kirITam / "vihaDakahoDa" ( u0 172 ) iti aDe nipAtanAt keraDaH trairAjye rAjA, kroDam aGkaH / " jukRta0 " ( u0 173 ) iti aNDe karaNDa: / " iNurvizA0" ( u0 182) hAta Ne karNaH / "gapa0 " iti kiti aNe kiraNaH / "Rkava0 " (u0 196) iti uNe karuNA / "kRzasRbhya Ura cAntasya" (u0 298) iti pe kUpaM bhrUmadhyam / "kRzaga0 " ( u0 329) iti abhe karabhaH / " kRzapa0 " ( u0 418) iti Ire karIraH; gaurAditvAd DyAM karIrI / " kRtRbhyAmISaH" ( u0 553 ) karISaH / " nAmyupAntya0" (u0 609) iti kidiH, kiriH sUkaraH / "kuna Rta ura ca" ( u0 734 ) iti :, kuruH / kRgaz hiMsAyAm [ 8 / 15 ], kRNIte, kRNAti // ___'21 gRt nigaraNe' / nigaraNaM bhojanam / " navA svare" 2 / 3 / 102 iti vA latve girati, gilati / pratijJAyAM " samaH " 3 / 3 / 66 iti Atmanepade saMgirate / " avAt " 3 / 3 / 67 avagirate / karmakartari " ekadhAtau0" 3 / 4 / 86 iti jikyA''tmanepadeSu prApteSu kirAditvAd "bhUSArtha " 3 / 4 / 93 iti kyoH pratiSedhe nigirate grAsaH svayameva / " iTU sijA." 4436 iti veTi " vRto navA0" 4 / 4 / 35 iti veTo dIghe nyagITa grAsaH svayameva / nyagariSTa, nyagarISTa svayameva / Nau phalavat kartari "IgitaH " : 3 / 395 iti AtmanepadApavAde " calyAhArArtha" 3 / 3 / 108 iti parasmaipade nigAsyati grAsaM caitra maitraH / " gUlupa0" 3 / 4 / 12 iti garthAid yaGi "yo yaGi" 2 / 3 / 101 iti latve nijegilyate / yaGlupi nijAgalIti / " RsmipUGa0" 4 / 4 / 48 iti sani iTi jigaripati, jigarISati / asya iTo dIrgha necchantyeke / gariSyati, garISyAta / " RvarNazrRyU0" 4 / 4 / 57 iti kiti neT, "RllAde0 " 4 / 2 / 62 iti to natve 1. tRkRpIti iti mu0 // Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 ] dhAtupArAyaNe tudAdaya: (5) / gIrNaH, gIrNavAn / ktau girNiH / gIrvA / " nAmyupAntya0" 5 / 1154 iti ke giraH, latve gila: / aNapavAde lihAyaci ajagaraH, odanagaraH / kA'pavAde aci ali vA garaH, latve galaH / " nyudo graH" 5 / 3 / 72 iti pani nigAraH, udgAraH / bAhulakAd ghatri Ne vA agAram / uNAdau "RtaSTit " ( u0 9) iti aH sarUpe ca dve rUpe gargaraH rAjarSiH, gargarI mahAkumbhaH / "gamyami0" ( u0 92 ) iti ge gargaH RSiH / " damyami0" ( u0 200) iti te gataH / " gRdRrami0" (u0 327) iti me garbhaH / "kRzagR0" (u0 329) iti abhe garabhaH garbha eva / " laTikhaTi0 " ( u0 505) iti ve garvaH / "prabAhvA0" ( u0 514 ) iti ve nipAtanAd grIvA / "nAmyupAntya0" (u0 609) iti kidiH, giriH / "yo mAdirvA" ( u0 890) iti uti garut , garmut-hema / gRz zabde [ 8 / 31 ], gRNAti // atha khAntaH seT ca // _ 22 likhat akSaravinyAse' / likhati, lilekha, lekhitA, likhitaH / " nAmyupAntya0" 5 / 1 / 54 iti kA'pavAde lihAyaci lekhaH, bhidAdinipAtanAdaDi lekhA / karaNA''dhAre " vyaJjanAt" 5 / 3 / 32 iti pani lekhaH / uNAdau " dhrudhRndi0" ( u0 29) iti kiti ake likhaka: citrakAraH / kuTAdisyamityeke, likhanIyam // atha cAntAH paJca seTazca // .. 23 jarca 24 jharcat paribhASaNe' / tarjane'pi ityeke / jarcati, jajarca, jaciMtA, jarcitaH // '24 jharcat ' / jharcati, jajharca, jharcitA jharcitaH / cAdirayamityeke, carcati; Nake carcikA // '25 svacat saMvaraNe' / saMvaraNam-AcchAdanam / tvacati, tatvAca, tvacitA / 'aci tvacaH / vipi sirAmAMsAdi tvacati iti tvak // . '26 Rcat stutau' / Rcati / " anAto." 4169 iti pUrvasya Atve ne ca Anarca, AnRcatuH / arcitA, RcitaH / "RdupAntyAda0 " .5 / 1 / 41 ityatra Rco varjanAd " RvarNa0 " 5 / 1 / 17 iti dhyaNi te seTtvAt Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 ] AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 26katvAbhAve aryaH / bAhulakAt kartari karaNe vA " krutsaMpadA0" 5 / 3 / 114 iti knipi Rk / aciH iti tu ' rucyaci0" ( u0 987) iti isi arceH // '27 ovascaut chedane' / dantyopAntyo'yam / " sasya zaSau" 11361 iti ze " grahabazca0 " 431184 iti vRti vRzcati / vavrazca / saMyogAntatvAd " indhyasaMyogAt" 4 / 3 / 21 iti kittvAbhAvAna svRt , vavrazcatuH, vavrazcuH / auditvAd veT , "saMyogasyAdau0 " 2 / 1188 iti zasya luki " yajasRja0". 2 / 187 iti casya Satve vraSTA / pakSe vrazcitA / veTtvAt ktayorneT , "sUyatyAdyo" 4 / 2 / 70 iti tasya natve "ktAdezo'Si" 2 / 161 iti nasyA'siddhatvena sasya luki casya katve ca vRkNaH, vRkNavAn / ' aSi' iti vacanAt Satve kartavye natvaM siddhameva iti dhuDabhAvAd " yajasRja0" 221187 iti na patvam / kitva " jutrazca0 " 4 / 4 / 41 iti iTi "kRtvA" 4 / 3 / 29 iti kittvAbhAvAna vRd , vazcitvA / vipi mUlavRT / uNAdau " pApuli." (u0 41) iti kiti ike vRzcikaH / RjiriSi0 " ( u0 567 ) iti kiti se vRkSaH // .. . atha chAntAH SaT prachaMvarjAH seTazca // '28 Rchat indriyapralayamUrtibhAvayoH' / indriyANAM pralaye mohe mUrtibhAve ca / gatAvapyanye / " svarebhyaH" 1 / 3 / 30 iti chasya dvitve Rcchati / " samo gamRcchi0 " 3 / 3 / 84 iti Atmanepade samRcchate / " gurunAmyAde" 3 / 4 / 48 ityatra Rcho varjanAd AmabhAve " skRcchto0" 4 / 3 / 8 iti guNe " anAto." 4 / 1169 iti pUrvasya Atve ne ca Anache, AnachatuH, AnachuH / RcchitA, kricchitaH, RcicchiSati // ___29 vichat gatau' / " svarebhyaH " 1 / 3 / 30 iti chasya dvitve "azavi te vA" 3 / 4 / 4 iti vA Aye vicchAyati, vicchati, vicchitA, vicchAyitA / zatari " avarNAdazno." 21115 iti vA antAdeze vicchatI, vicchantI strI kule vA / dramilAstu ze nityamAyaM tudAdipAThavalA'cAyavyavAye'pi pakSe'ntAbhAvamicchanti vicchAyantI, vicchAyatI; yathA jugupsate iti sanA vyavadhAne'pi Atmanepadam / viccho naG [ 5 / 3 / 86 ], viznaH / vichaN bhAsArthaH, vicchayati // 1. cAy iti mu0 // Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 ] dhAtupArAyaNe tudAdayaH (5) [257 '30 uchait vivAse' / vivAsaH atikramaH / " svarebhyaH" 13 / 30 iti chasya dvitve ucchati / " gurunAmyAdeH0 " 3 / 4 / 48 iti parokSAyA Ami ucchAJcakAra / ucchitA / aiditvAt ktayorneT , " anunAsike ca0 " 4 / 1 / 108 iti chasya ze " yajasRja0" 2 / 1187 iti zasya Se vyuSTaH, vyuSTavAn ; vyuSTA nADiH, vyuSTaM prAtaH / sani ucicchiSati / chasya dvitve pUrvasya casya tatvaM ca icchannyeke, tanmate uticchiSati ityapi; evamanyatrApi / zatari " avarNAdazno." 2 / 1 / 115 iti vA'ntAdeze ucchatI, ucchantI strI kule vA // '31 michat utkleze' / utklezo vAdhanam / " svarebhyaH" 1330 iti chasya dvitve micchati, mimiccha, micchitA, micchita:; micchatI, micchantI strI kule vA / picheti dramilAH, 'picchA AcAmaH // '32 uchut uJche' / uJchaH uccayaH / udivAne " tavargasya." 11360 iti nasya je ucchati / " gurunAmyAdeH0" 3 / 4 / 48 iti parokSAyA Ami uJchAJcakAra / uJchitA / ghaji uJchaH / uJchatI, uJchantI strI kule vA // '33 prachaMt jJIpsAyAm ' / jJIpsA jijJAsA / " svarebhyaH" 113 / 30 iti chasya dvitve " grahavazca0 " 4 / 1 / 84 iti vRti pRcchati / " samo gamR0" 3 / 384 iti Atmanepade saMpRcchate / ApUrvasya "2nupracchaH" 3 / 3 / 54 ApRcchate gurum / papraccha / saMyogAntatvAd " indhyasaMyogA0 " 4 / 3 / 21 iti kivAbhAvAnna vRt , papracchatuH, papracchuH / anusvArevAnneT , praSTA, pRSTaH / "RsmipUGa0 " 4 / 4 / 48 iti iTi "rudavida0" 4 / 3 / 32 iti sanaH kittve picchiSati / " didyud0" 5 / 2683 iti vipi nipAtanAt praznazIlaH prAT , zabdaprAT / prADivavAko nirNetA / " yajisvapi0" 5 / 385 iti ne " anunAsike ca" 4 / 1 / 108 iti chasya ze praznaH / bhidAdhaGi pRcchA / uNAdau "lUdhUpracchibhyaH kit " ( u0 679 ) iti nau pRzniH razmiH // atha jAntAH SaTa / "34 ubjat Arjave' / ubjati / " gurunAmyAdeH" 3 / 4 / 48 iti parokSAyA Ami ubjAzcakAra / ubjitA, ubjitaH / "na badanaM0 " 4 / 1 / 5 iti 1. picchA: AcAmaH / (kSI. ta. pR. 236 ) / 2 tuma iti mu0|| - . 33 Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 34vasya pratiSedhAt " svarAdeH0" 4114 iti dvitIyAMzasya jereva dvitve ubjijiSati / " bhAvAkoM: " [5 / 3 / 18] pani udgAditvAd gatve abhyudgaH, samudgaH / AdhAre " vyaJjanAt" 5 / 3 / 132 iti ghaji nyubjitaH; zete asminniti nyunjo rogaH, "bhujanyujaM." 4 / 1 / 120 iti nipAtanAdatra na gatvam / ubjatI, ubjantI strI kule vA / oja iti " urja ca" ( u0 959 ) iti asi usseH|| '35 sRjaMta visrge'| sRjati / "sRjaH zrAddhe0" 3 / 4 / 84 iti jikyAtmanepadeSu asaji mAlA dhArmikaH, sRjyate mAlAM dhArmikaH, srakSyate mAlAM dhArmikaH / karmakartari sRjyate mAlA svayameva, asaji mAlA svayameva / sasarja / thavi " sRjidRzi0 " 4 / 4 / 78 iti veTi sasraSTha, saptarjitha / anusvArevAnneT , "a: sRjidRzo0" 4 / 4 / 111 iti svarAtparo aH, " yajasRja0 " 2 / 1 / 87 iti jasya SaH, sraSTA / asrAkSIt , sRSTaH / sRjatI sRjantI strI kule vA / uNAdau " syandisRjibhyAM sindharajI ca" ( u0 717 ) iti uH, rajjuH // . '36 rujot bhaGga' / "rujArthasya0" 2013 iti vA karmaNaH karmatve " zeSe " 2 / 2 / 81 iti SaSThayAM caurasya rujati rogaH, cauraM rujati rogaH / ruroja / anusvAreccAnneT , roktA / oditvAt " sUyatyAdyo0" 4 / 2 / 70 iti ktayostasya natve "ktAdezo'pi " 2 / 161 iti nasya asiddhatvena dhuTi "caja:0" 2 / 1 / 86 iti me rugNaH, rugNavAn / " kUlAdudrajo0" 5 / 1 / 122 iti khazi kUlamudrujaH samudraH / vivapi "gatikArakasya0" 32285 iti neH dIrghe nIruka ityeke / " padaruja0" 5 / 3 / 16 iti kartari ghaji rogaH / bhidAdyaGi rujA / uNAdau " rukmagrISma0 " ( u0 346) iti maki nipAtanAt rukamam // '37 bhujoMt kauTilye' / bhujati, nibhujati, bubhoja / anusvAreccAnneT , bhoktA / oditvAt " sUyatyayo0" 4 / 2 / 70 iti ktayostasya natve bhugnaH, bhugnavAn / " nAmyupAntya0 " 5 / 154 iti ke bhujaH / " RvarNaH" 5 / 1 / 17 iti dhyaNi bhogyam / " sthAdibhyaH " 5 / 3 / 82 iti bhAve ke bhujaH kauTilyam / bhujena gacchati bhujagaH / karaNAdhAre " vyaanAd" 5 / 3.132 iti pani bhogaH sarpakAyaH / bhujaMpa pAlanAbhyavahArayoH [6 / 15], bhunakti, "bhunajo'trANe " 3 / 3 / 47 iti Atmanepade bhuGkta / 1. zeSaSaSThayAM iti mu0|| Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 41 ] dhAtupArAyaNe tudAdayaH (5) [ 259 '38 Tumasjot zuddhau' / zuddhayA snAnaM 'bruDanaM ca lakSyate / "sasya zaSau" 1 // 361 iti ze. " tRtIyastRtIya0 " 1 / 3 / 49 iti zasya je majjati, mamajja / anusvArecAnneT , " masjeH saH" 4 / 4 / 110 iti dhuTi sasya natve maGkA / oditvAt "sUyatyAdyo0" 4 / 270 iti ktayostasya natve " no vyaanasya." 4 / 2 / 45 iti naluki magnaH, magnavAn / " janazo0" 4 / 3 / 23 iti ktvaH vA kicce maktvA, maGktvA / " RvarNa0" 5 / 1 / 17 iti dhyaNi "kte'niTa." 4 / 1 / 111 iti jasya ge " tRtIyastRtIya0" 1 / 349 iti sasya de madgyaH / aci majjaH / " nAmnyuttarapadasya0 // 32 // 107 iti ude udake majjaH udamajjaH / TvittvAdathau majjathuH / anaTi majanam / bhidAyaGi majjA / uNAdau "bhRmRtR0" (u0 716) iti uH, udgAditvAt gatve madguH / " ukSitakSi0" (u0 900) iti ani majjA asthisAraH, majjAnau / maJjUSA iti tu moH sautrasya "khaliphali0" ( u0 560 ) iti USe // '39 jaja 40 jhajhat paribhASaNe' / jarjati, jajarja, jarjitA, jarjitaH, jarjatI, jarjantI strI kule vA // atha jhAntau seTau ca / 40 jhajhan ' / jhajhati, jajharjha, jhajhitA, jharzitaH, jhajhatI, jhajhantI strI kule vA / jarjarajhajharau tu SaSo " RtaSThit0 " (u0 9) iti apratyaye sarUpadvitve ca / tarjane'pyayamityanyaH // 41 udjhata utsrge'| dopAntyo'yam / "tavargasya 0" 113160 iti dasya je ujjhati / " gurunAmyAdeH0" 3 / 4 / 48 iti parokSAyA Ami ujjhAJcakAra / ujjhitA / " na badana0 " 41115 iti dasya pratiSedhAt " svarAdeH0" 4114 iti dvitIyAMzasya jhereva dvitve ujjhijhiSati / "kupyabhidyo0" 5 / 1139 iti kyapi nipAtanAd ujjhati udakamiti uddhyo nadaH / kvipi padAnte " padasya" 221189 iti saMyogAntaluki ut , ud / ujjhatI, ujjhantI strI kule vA // 1. bruDanaM iti mu0 // 2. udi iti mu0|| 3. bhRma iti mu0 // Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260] AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 42 ho atha DAntAzcatvAraH seTazca // '42 juDat gatau' / juDati, jujoDa, joDitA, juDitaH / ghatri joDaH // ' 43 pRDa 44 mRDat sukhane' / pRDati, papaI, parDitA, pRDitaH // '44 mRDat ' / mRDati, mamarDa, marDitA, mRDitaH / " kSudhakliza" 4 / 3 / 31 iti ktvaH kitvAd guNAbhAve mRDitvA / " nAmyupAntya0" 5 / 1 / 54 iti ke mRDaH; tadbhAryA tu " varuNendra0" 2 / 4 / 62 iti GayAmAnante ca mRDAnI / / 45 kaDat made' / bhakSaNe ityanye / kaDati, cakADa / aci kaDaH, latve kalaH / kaDitA, kaDita:, kaDatI, kaDantI strI kule vA / kecittu kuTAdirayam , kuTAditvAcca na vRddhirityAhuH, tanmate Nake kaDakaH / uNAdau "kukaDI0 " (u0 321 ) iti ambe kaDambaH jAtivizeSaH / " sapaprathi0" ( u0 347 ) iti ame kaDamaH zAliH, latve kalamaH / " agyaGgi0 " ( u0 405) iti Are kaDAraH / "vRganakSi0" ( u0 456 ) iti atre kaDatram , latve kalatraM bhAryA nitambazca / "bandhivahi0 " ( u0 459) iti itre kaDinaM lekhyacarma / " kaDerevarAGgaro" ( u0 445 ) kaDevaraM mRtakAyaH, latve kalevaram / kaDaGgaraH busaH / kalaha iti tu kalateH " kRpakaTi0" ( u0 589 ) iti ahe / kalirityapi asyaiva "padipaThi0" ( u0 607) iti au // . atha NAntA nava seTazca // 46 pRNat prINane ' / pRNati, paparNa, parNitA, pRNitaH / "nAmyupAntya0" 5 / 1 / 54 iti ke pRNaH / " lokampRNa" 3 / 2 / 113 iti nipAtatanAnme'nte lokasya pRNaH lokampRNaH // 47 tuNat kauTIlye' / tuNati, tutoNa, toNitA, tuNitaH / uNAdau "kuguhu0 " ( u0 170) iti 'kiti De tuNDam / bAhulakAnna dIrghaH // 48 mRNat hiMsAyAm ' / mRNati, mamarNa, marNitA, mRNitaH / uNAdau " kulipuli0" ( u0 476 ) iti kiti Ale mRNAlaM bisam // ___ 49 druNat gatikauTilyayozca' / cakArAd hisAyAm / druNati. droNa, droNitA, druNitaH / " nAmyupAntya0 " 5 / 1 / 54 iti ke druNaH / gaurAditvAd GayAM druNI / ghaJi droNaH / gaurAditvAd GyAM droNI // 1. kiDDe iti mu0 // Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 55 ] dhAtupArAyaNe tudAdaya (5) [ 261 '50 'puNat zubhe' / zubhaM zubhaviSayA kriyA / puNati, pupoNa, poNitA, puNitaH / " nAmyupAntya0" 5 / 1 / 54 iti ke puNaH nipuNaH / uNAdau "sRNIkAstIka0 " ( u0 50 ) iti Ike nipAtanAt puNDarIkam / "kuguhuni." ( u0 170 ) iti kiti De puNDaH minnavarNaH, bAhulakAna dIrghaH / evaM kuNDAdidhvapi / "Rzijani0" ( u0 361) iti kiti ye puNyam / "khurakSura0" ( u0 396) iti nipAtanAt puNDraH // '51 muNat pratijJAne' / muNati, mumoNa, moNitA, muNitaH / uNAdau "kuguhunI0 " ( u0 170 ) iti De muNDaH // 52 kuNat zabdopakaraNayoH' / kuNati, cukoNa, koNitA, kuNitaH / " nAmyupAntya0" 5 / 1 / 54 iti ke kuNaH / ghaji koNaH / uNAdau "kuguhunI." ( u0 170) iti kiti De kuNDam / "bhAjagoNa." 2 / 4 / 30 iti DyAM kuNDI amatram'; kuNDA anyA / "kalyali." ( u0 246) iti indaki kuNindaH mlecchaH / "kulipili." ( u0 476 ) iti kiti Ale kuNAlaM nagaram // - '53 ghuNa 54 ghUrNat bhramaNe' / ghuNati, jughoNa, ghoNitA, ghuNita: / " nAmyupAntya 0 " 5 / 1 / 54 iti ke ghuNaH / lihAyaci ghoNA // ... 54 ghUrNat' / ghUrNati, jughUrNa, pUrNitA, pUrNitaH; ghUrNatI, ghurNantI strI kule vA / ghuNi ghUrNi bhramaNe [ 11708-709], ghoNate, ghUrNate // atha tAntaH seT ca // '55 cutait hiMsAgranthayoH' / ghRtati, cacarta, cartitA / sAdau 'kRtacUta" 4 / 4 / 50 iti veT , caya'ti, cartiSyati, citsati, cicartiSati / asicaH iti vacanAt sici nityamiTi acIt / veTtvAktayorneT , vRttaH, vRttavAn ; aiditvAd yaGlupi anekasvarAdapi ktayoneMTa , carIvRttaH, carIvRttavAn / " RdupAntyAda0" 5 / 1 / 41 ityatra cUto varjanAt "RvarNa0 " 5 / 1 / 17 iti . 'dhyaNi caya'm // . 1. puNa karmaNi zabde ca iti kSIrasvAmI (kSo. ta. pR. 239 ) // Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262] AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 56 atha dAntAvaniTau ca // '56 Nudat preraNe' / " pAThe0 " 2 / 3 / 97 iti Nasya ne nudati / NopadezatvAd " adurupasargA0 " 2 / 3177 iti Natve praNudati / nunoda / anusvArevAnneT , nottA / "RhIghA." 4 / 276 iti ktayostasya vA natve nunnaH, nunnavAn ; nuttaH, nuttavAn / "zokApanuda." 5 / 1 / 143 iti ke nipAtanAt zokApanudaH putraH / ghaji praNodaH nudatI, nudantI strI kule vA / Ididayamityeke, tanmate "IgitaH" 33 / 95 iti phalavakartari Atmanepade nudate, nunude / uNAdau " glAnudibhyAM DauH" ( u0 868) nauH // '57 Sadlata avasAdane' / "zrauti0" 4 / 2 / 108 iti . sIdAdeze, sIdati, sasAda / ladicAdaGi asadat / SopadezatvAd " nAmyantasthA0" 2 / 3 / 15 iti Satve sipatsati / jvalAdipaThitenaiva siddha ihA'sya pAThaH "avarNAdazno0 " 2 / 1 / 115 iti vA'ntAdezArthaH, sIdatI, sIdantI strI kule vA / jvalAdipATho'pi " vA jvalAdi0" 5 / 1 / 62 iti NavikalpArthaH sAdaH, sdH| anusvArevAnneT , sattA / zalaMta zAtane iti tu na paThitavya eva, zityAtmanepaditvena zaturabhAve'ntAdezavikalpAprAptaH, azadat ityAdestu tenaiva siddheH // atha dhAntaH seTa ca // '58 vidhat vidhAne ' / vidhati, vivedha, vidhitaH, vidhitavAn / "vau vyaanAdeH0" 4 / 3 / 25 iti kRtvAsanorvA kilve vidhitvA, vedhitvA; vividhiSati, vivedhiSati / " nAmyupAntya0" 5 / 1 / 54 iti ke vidhaH / uNAdau "vidhervA" ( u0 972 ) iti vA kiti asi vidhAH, vedhAzca brahmA // atha nAntau seTau ca // '59 juna 60 zunat gatau' / junati, jujona, jonitA, junitaH // '60 zunat ' / zunati, zuzona, zonitA / " nAmyupAntya0" 5 / 1 / 54 iti ke zunaH vAyuH / uNAdau " kIcakapecaka0 " ( u0 33) iti ake nipAtanAt zunakaH // atha pAnto'niT ca // '61 chupet sparza' / chupati, cucchopa / anusvAccAnneT , choptA // Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 ] dhAtupArAyaNe tudAdaya (5) [ 263 atha phAntA nava seTazca // '62 riphat kthn-yuddh-hiNsaadaanessu'| riphati, rirepha, rephitA, riphitaH / nyupAntya iti vyAvRttibalAd "RttapamRSa0" 4 / 3 / 24 iti "vau vyaJjanAdeH0" 4 / 3 / 25 iti ca vA kivAbhAve " ktvA" 4 / 3 / 29 iti nityamakittve rephitvA / svarAdirayamityeke, Rphati; Nau arphayati // '63 tupha 64 tumphat tRptau' / " mucAdi0" 4 / 4 / 99 iti ne vidhAnabalAd "no vyaJjanasyA0" 4 / 2 / 45 iti nasyA'luki tumphati / tatarpha, tarphitA, tRphinvA, tRphitaH / "RdupAntyAd" 5 / 1 / 41 iti kyapi tRphayaH // '64 tRmphat ' / "no vyaJjanasyA0" 4 / 2 / 45 iti naluki tRphati / tatampha, tamjhitA, tRphitaH / "RttaSa" 4 / 3 / 24 iti ktvaH vA kitve tRphitvA tRmphitvA / pAntau etau ityanye tRpati ze naluk ca neSyate tRmpati // '65 Rpha 66 Rmphat hiMsAyAm ' / Rphati / " anAto." 41169 iti pUrvasya Atve ne ca Anarpha, AnRphatuH; arpitA, RphitaH / sani arpiphiSati / "ktvA" 4 / 3 / 29 iti kivAbhAve aphitvA / "RdupAntyAda0" 5 / 1141 iti kyapi RphayaH // '66 Rmphat ' / "no vyacanasyA0" 4 / 2 / 45 iti naluki Rphati / nalopaM necchanti eke, Rmphati / " anAto." 41161 iti pUrvasya Atve ne ca AnRmpha / RmphitA, RphitaH / "RttaSa" 4 / 3 / 24 iti ktvaH vA kinve RphitvA, RmphitvA / ikAgepAnyo rAdizcAyamityanyaH, tanmate ze nalopAniSTau rimphati, ririmpha // '67 dRpha 68 damphat utkleze' / " mucAdi0" 4 / 4 / 99 iti ne damphati / dadarpha. daphitA, dRphitaH / "ktvA" 4 / 3 / 29 iti kivAbhAve darphitvA / / 68 damphat ' / "no vyaJjanasyA0" 4 / 2 / 45 iti naluki dRphati / dadRmpha, dRmphitA / " RttRSa0" 4 / 3 / 24 iti ktvaH vA kinve dRphitvA, dRmphitvA / / __ 69 gupha 70 gumphat granthane ' / " mucAdi0" 4499 iti ne gumphati / jugopha, gophitA, guphitaH / "ktvA" 4 / 3 / 29 iti kivAbhAve gophitvA / nyupAntya iti vyAvRttivalAd "RttRSa0 " 4 / 3 / 24 iti "vau vyaanAdeH0" 4 / 3 / 25 iti cAtra vA na kicam // Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 ] AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 70 '70 gumphat / "no vyaanasyA0 " 4 / 2 / 45 iti naluki guphati / jugumpha, gumphitA / " RttRSa0" 4 / 3 / 24 iti ktvaH vA kitve guphitvA, gumphitvA / / ___ atha bhAntAH SaTa seTazca // '71 ubha 72 umbhat pUraNe' / " mucAdi0" 4 / 4 / 99 iti ne umbhati / uvobha, umitA, ubhitaH / "nAmyupAntya" 5 / 1 / 54 iti ke ubhau / uNAdau " ubhetrau ca" (u0 615) iti au dvau, trayaH // 72 umbhat' / "no vyaanasyA0" 4 / 2 / 45 iti naluki umati / " gurunAmyAdeH" 3 / 4 / 48 iti parokSAyA Ami umbhAzcakAra / umbhitA, umbhitvaa|| '73 zubha 74 zumbhat zobhArthe ' / "mucAdi0" 4 / 4 / 99 iti ne zumbhati / zuzobha, azobhIt , zobhitA / " nAmyupAntya0" 5 / 154 iti ke zubham / bhidAyaGi nipAtanAt zobhA / uNAdau " Rjyaji0" ( u0 388 ) iti kiti re zubhram / zubhi dIptau [11947 ], zobhate, " yudbhyo'dyatanyAm " 3 / 3 / 44 iti vA Atmanepade azobhiSTaH pakSe " zeSAt" 33 / 100 iti parasmaipade dyutAyaGi azubhat // '74 zumbhat' / " no vyaJjanasyA0" 4 / 2 / 45 iti naluki zubhati / zuzumbha, zumbhitA, zumbhitvA / zumbha bhASaNe ca [11377 ], ityarthabhedAtpAThaH, zumbhati / bhvAdau sumbha nizumbhanAdyarthoM dantyAdirityeke // 75 dRbhait granthe / dabhati, dadarbha, darbhitA / " ktvA" 4 / 3 / 29 iti kittvAbhAvAd guNe darbhitvA / aiditvAktayorneT , dRbdhaH, dRbdhavAn / ghaJi sandarbhaH / uNAdau " dRbhicapeH svarAnno'ntazca" (u0 841) iti UH, dRmbhUH sarpaH // '76 lubhat vimohne'| vimohanaM vyAkulIkaraNam / lubhati, lulobha / " sahalubheccha0" 4 / 4 / 46 iti veTi lobdhA, lobhitA / " lubhyazca0 " 4 / 4 / 44 iti ktayoriTi vilubhitAH kezAH, vilumitavAn / dhAtUnAmanekArthatvAd vimohAdanyatra veTatvAnneT , lubdhaH, lubdhavAn / lubhac gAddharthe [ 3155 ], lubhyati, alubhat / / __ atha rAntA aSTau seTazca // ' 77 kurat zabde ' / kurati, cukora, koritA, kuritaH / ".kurucchara: " 2 / 1 / 66 ityatra kRga eva grahaNAt " bhvAde:0" 2 / 1 / 63 iti dIghe kUryate, Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 ] dhAtupArAyaNe tudAdayaH (5) [ 265 AziSi kUryAt / asyA'pi na dIrgha ityake, kuryAt / uNAdau " mRdhundi0" (u0 399) iti kiti are kuraraH jalapakSI / "kitikuDikuri0" (u0 518) iti kiti ave kuravaH vRkSaH / / '78 kSurat vikhanane ' / kSurati, cukSora, kSoritA / " nAmyupAntya." 5 / 1154 iti ke zuraH // '79 khurat chedane ca' / chedanaM vilekhanam / cakArAta vikhanane / khurati, cukhora, khoritA / " nAmyupAntya0 " 51154 iti ke khuraH / kroDAditvAd " asahanaJ" / 4 / 38 iti GayabhAve kalyANakhurA // ____80 ghurat bhImArthazabdayoH' / ghurati, jughora, ghoritA / ghani ghoraH / uNAdau " idudupAntyAbhyAM0" (u0 17) iti kidaH, sarUpadvitvaM pUrvasya codantaH, ghuraghuraH / " jajala0 " (u. 18) ityAdi nipAtanAt pUrvasya udabhAve ghughuraH anukaraNazabdau // '81 purata agragamane' / purati, pupora, poritA, puritaH / "nAmyupAntya." 5 / 1 / 54 iti ke puram / vipi pU: / puruSa iti tu "vidipRbhyAM0" (u0 558) iti kiti uSe pRNAteH / puruH ityapi asyaiva " pRkAhaSi0" (u0 729 ) iti kiti au // '82 murat saMveSTane ' / murati, mumora, moritA, muritaH / "nAmyupAntya0" * 5 / 1154 iti ke muraH / uNAdau " idudupAntyAbhyAM0" (u0 17) iti kidaH, sarUpadvitvaM pUrvasya codantaH, murumuraH anukaraNazabdaH / " jajala." (u0 18) ityAdi nipAtanAt pUrvasya udabhAve mumuraH // ___ '83 surat aizvaryadIptyoH ' / surati / apopadezatvAt patvAbhAve susora / popadezo'yamityake, tanmate " nAmyantasthA0" 2 / 3 / 15 iti Satve supora / soritA / " nAmyupAntya0 " 5 / 1 / 54 iti ke suraH devaH, surA madyam / uNAdau " idudupAntyAbhyAM " ( u0 17) iti kidaH, sarUpadvitvaM pUrvasya codantaH surusuraH anukaraNazabda: // '84 sphara 85 sphalat sphuraNe' / calane ityeke / spharati, pasphAra, spharitA / aci spharaH / kuTAdirayamityanye, tatpAThavalAca Nake vRddhayamAve sphrkH| ghaji sphAraH // Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 266 ] AcAryazrIhemacandraviracite [dhA0 85atha lAntAstrayodaza seTazca // '85 sphalat ' / sphalati, pasphAla, sphalitA / Nau te AsphAlitaH / anaTi AsphAlanam / kuTAdirayamityeke, tatpAThavalAcca Nake vRddhayabhAve sphalakaH // ___86 kilata zvaitya kriiddnyoH'| kilAta. cikela, kelitA, kilitaH / uNAdau " kileH kit" ( u0 575 ) iti Ase kilAsaH sidhmam / kilATa iti tu kiraH " kiro lazca vA" (u0 147) iti ATe 'kirateH / " idudupAntyAbhyAM0" ( u0 17) iti kidaH, sarUpadvitvaM pUrvasya cedantaH, kilikila: anukaraNazabdaH / " bahulaM guNavRddhI cAdeH" (u0 19) iti pUrvasya guNavRddhayozca kelikilaH, kailikilazca hAsazIla: / " kilipili." (u0 608) iti au keliH // 87 ilata gatisvapnakSepaNeSu' / ilati, iyela, elitA / "nAmyupAntya." 5 / 154 iti ke ilA / lihAyaci patri vA elaH / striyAm elA / Nau elayati // 88 hilat hAvakaraNe' / hilati, jihela, helitA / Nau aci helA / uNAdau " idudupAntyAbhyAM0" (u0 17) iti kid a:, svarUpadvitvaM pUrvasya cedantaH, hilihilaH anukaraNazabdaH / bahulaM "guNavRddhI cAdeH" (u0 19) helihilaH, hailihilazca vilAsazIlaH // ' 89 zila 90 silat uJche' / zilati, zizela, zelitA, zilitaH / '" nAmyupAntya0 " 5 / 1 / 54 iti ke zilam / striyAmApi zilA / zeluH iti tu zeteH lau // - '90 silat / silati / apopadezatvAt SatvAbhAve sisela / popadezo'yamityeke, tanmate " nAmyantasthA0" 2 // 3 // 15 iti Satve siSela / selitA, silitaH / " nAmyupAntya" 5 / 154 iti ke silam // __ 91 tilat snehane' / tilati, titela, telitA / " nAmyupAntya0" 5 / 1 / 54 iti ke tilaH / tilaNa snehane [9 / 119 ], telayati / / 92 calat vilasane' / calati, cacAla, calitA; calatI, calantI strI kule vA / Nau kampane eva ghaTAditvAd hasvAbhAve cAlayatI / vala kampane 1. kilATaH iti mu0|| Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 ] dhAtupArAyaNe tudAdayaH (4) [ 267 [1972 ], balAditvAd vA Ne cAlaH calA; "iyazavaH" 2 / 1 / 116 iti nityamantAdeze calantI strI kule vA; Nau ghaTAditvAd hrasve calayati / calaNa bhRtau [9 / 134 ], cAlayati // " 93 cilat vasane ' / cilati, civela, celitA / lihAyaci celam // '94 vilat varaNe' / 'dantyauSThayAdiH / vilati, vivela, velitA / ghatri AvelaH / gau aci velA // 95 bilata bhedane / oSThayAdiH / bilati, bibela, velitA / " nAmyupAntya.. " 5 / 1154 iti ke vilam , Abilam / uNAdau "vilibhili0" ( u0 340) iti kiti ne 'vilma prakAzam / "nighRSI0" (u0 511) iti kiti ve 'bilvam / vilAla iti tu viDAlasya latve // '96.Nilata gahane' / "pAThe." 22377 iti Nasya natve nilati / NopadezatvAd " adurupasargA0" 2 / 3 / 67 iti nasya Natve praNilati / ninela, nelitA // '97 milat shlessnne'| milati, mimela, melitA, militaH / lihAyaci melA // atha zAntAH SaDaniTazca // - '98 spRzaMt saMsparze' / spRzati, pasparza / "spRzamRza0" 3454 iti vA sici "spRzAdi0" 4 / 4 / 112 iti vA svarAtparaH a, aspAkSIt , aspArTAt ; pakSe " haziTo. " 3 / 455 iti saki aspRkSat / anusvArecAneTa , spaSTA, sparTI, spRSTaH / " padaruja0" 5 / 3 / 16 iti kartari ghani sparzaH vyAdhiH / "spRzo'nudakAt " 5 / 11149 iti kvipi "Rtvija-diza0 " 2 / 1169 iti zasya pApavAde ge ghRtaspRka; udakAttu " karmaNo'Na " 5 / 1 / 72 iti aNi udakasparzaH / uNAdau "spRzeH zvaH pAra ca" ( u0 523) iti zve pArzvam / pazuH iti tu "praH zuH" ( u0 825) iti zau " uto'prANinazcA" 26473 iti UGi ca paNAteH // 1. dantyoM iti mu0 // 2. vilat varaNe, vilma prakAzaH iti u. vi. // 3. bilvaH mAluraH iti u. vi. / mAlUra: zrIphalo bilva: / (a.ciM 41201 ) // Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268] AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 99" 99 ru 100 rizaMt hiMsAyAm ' / ruzati, ruroza / " haziTo." 3 / 4 / 55 iti saki arukSat / anusvArecAnneT , roSTA, ruSTaH // '100 rizaMt' / rizati, rireza / " haziTo0" 3 / 4 / 55 iti saki arikSat / anusvArecAnneT , reSTA, riSTaH / / '101 vizaMt pravezane' / vizati / " nivizaH " 3 / 3 / 24 iti Atmanepade "vA'bhinivizaH" 2 / 2 / 22 iti AdhArasya karmatve grAmamaminivizate / viveza / " haziTo. " 3455 iti saki avikSat / anusvArevAnneT , veSTA, praviSTaH / kvasau "gamahana0 " 4 / 4 / 83 iti veTi vivizivAn , vivizvAn / " padaruja.0" 5 / 3 / 16 iti pani vezaH vezyAvATaH / "ajAteH zIle " 5 / 1 / 154 iti Nini saMvezI / " vizapata0 " 54 / 81 iti Nami gehAnupravezamAste, gehaM gehamanupravezamAste / uNAdau " vizibhyAM0" ( u0 219) iti ante vezanta: palvalam / "viSTapolapa0 " ( u0 307) iti ape nipAtanAt viSTapaM jagat / "vizeripaka" ( u0 309) vizapaH rAziH / "nighRSI0" ( u0 511) iti kiti ve vizvam // '102 mRzaMt Amarzane' / AmarzanaM sparzaH / mRzati, parAmRzati, mamarza / "spRzamRza0" 3 / 4 / 54 iti vA sici " spRzAdi0" 4 / 4 / 112 iti svarAtpare vA ati " anAnAm " 4 / 3 / 45 iti vRddhau amrAkSIt , amArsIt ; pakSe " haziTo. " 3 / 4 / 55 iti saki amRkSat / anusvArevAnneT , bhraSTA, marTA, mRSTaH / "RdupAntyAda0" 5 / 1141 iti kyapi mRzyam / uNAdau " yuyuji0" ( u0 277) iti kiti Ane mRzAnaH // '103 lizaM 104 RSat gatau' / lizati, lileza / " haziTo." 3 / 4 / 55 iti saki alikSat / anusvArecAnneT , leSTA, liSTa: / ghaji lezaH / liziMca alpatve [ 33134 ], lizyate // atha SAntAstrayaH seTazca // * 104 RSait' / RSyati / "RtyArupasargasya" 112 / 9 iti Ari prApati, parArSati / " anAto." 4 / 1 / 69 iti pUrvasya Atve ne'nte ca AnarSa, AnRpatuH / arSitA / "ktvA" 4 / 3 / 29 iti 'kivAbhAve arSitvA / aiditvAt 1. kittvattvAbhAve iti mu0 // Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 109 ] dhAtupArAyaNe tudAdayaH (5) ktayorneT , RSTaH, RSTavAn / "RdupAntyA0" 5 / 1141 iti kyapi RSyaH / uNAdau "RSivRSi0" ( u0 321 ) iti kiti ame RSabhaH / "RjiriSi0" (u0 567) iti kiti se RkSaH / " nAmyupAntya0" (u0 609) iti kidiH, RSiH / " dRmuSi0" ( u0 651 ) iti kiti tau RSTiH khaDgaH // . 105 iSat icchAyAm' / " gamiSadya0 // 4 / 2 / 106 iti che icchati / iyeSa, eSiSyati / tAdau " sahalubhe0" 4 / 4 / 46 iti veTi eSTA, eSitA, iSTvA / " ktvA" 4 / 3 / 29 iti kittvAbhAvAd guNe eSitvA / veTtvAt ktayorneTa , iSTaH, iSTavAn / "RvarNa0" 5 / 1 / 17 iti dhyaNi eSyaH / " praSyapaiSyo0" 02 / 14 iti aitve praiSyaH / " vindvicchU0 " 5 / 2 / 34 iti nipAtanAt uH, eSaNazIlaH icchuH / " nAmyupAntya0" 5 / 154 iti ke iSaH AzvayujaH / "zcAdibhyaH" 5 / 3 / 92 iti ktau iSyate anayA iti iSTiH / "mRgaye." 5 / 3 / 101 iti nipAtanAt ze icchA / "karaNAdhAre" 5 / 3 / 129 iti anaTi eSaNaH / striyAM gaurAditvAd DyAm eSaNI vaidyazalAkA / "krutsaMpadA0" 5 / 3 / 124 iti kvipi iT / uNAdau " iSyazi0 " ( u0 77) iti takaki iSTakA / " masjISya" ( u0 826 ) iti suki ikSuH / iSaca gatau [3 / 25], anviSyati / izaS AmIkSNye [ 8152 ], iSNAti // .. '106 miSat spardhAyAm' / miSati, mimeSa, meSitA, unmiSitam / " nAmyupAntya0" 51154 iti ke animiSaH devaH / AmiSam / lihAyaci - meSaH / ghani nimeSaH, unmeSaH / / atha hAntAH paJca seTazca // 107 vRhaut udyame' / udyamaH uddharaNam ' / vRhati, varha / audicAt veTa , varhitA, vardA / vedatvAt ktayorneT , bRDhaH, parivRDhaH, vRDhavAn / ghani udvahaH, vhH| vRha vRddhau [ 11558 ], varhati // '108 tRhau 109 tahau 110 stRhau 111 stahot hiMsAyAm / tahati, tatarha / audicAd veT , atIt / " haziTo0" 3455 iti saki atRkSat / tarhitA, tardA / veTtvAt ktayorneT , AvRDhaH, AtRDhavAn // . 109 taho' / "no vyaJjanasyA0" 4 / 2 / 45 iti naluki tahati / taha / auditvAd veT , atuMhIt , atAGkSIt / tUMhitA, tRNDhA / veTtvAt . ktayorneT , "no vyaJjanasyA0" 4 / 2 / 45 iti naluki tRDhaH, tRDhavAn // Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 270 ] AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 110 '110 stuhau' / stRhati, tastaI / auditvAd veTa , stahitA, stam / veTatvAt ktayoneMT , stRDhaH, stRDhavAn / popadezo'yamityeke, tanmate " NistorevA." 2 / 3 / 37 iti Satve tiSTahayiSati // '111 stuhaut ' / "no vyaJjanasyA0 " 4 / 2 / 45 iti naluki stRhati tastUMha / audicAt veT , stUMhitA, stRNDhA / veTtvAt ktayorneTa , stRDhaH, stRDhavAn / tRhatI, tRhantI strI kule vA / ayamapi Sopadeza ityanye / tRhapa hiMsAyAm [ 6 / 23], " tRhaH znAdI0" 4 / 3 / 62 iti tRNeDhi // atha tudAdyantargaNaH kuTAdiH, tatra prasiddha yanurodhenAdau * 112 kuTat kauTilye' / kuTati / " kuTAdeH0" 4 / 3 / 17 iti GiccAd guNAbhAve kuTitA, kuTitum , kuTitvA / Niti tu GivAbhAvAd guNe uccukoTa, utkoTayati, utkoTakaH, udakoTi, utkoTaH / "NidvAntyo Na" 4 / 3 / 58 aham uccukoTa, NicAbhAve tu GittvAt na guNaH, aham uccukuTa / " nAmyupAntya0" 5 / 1154 iti ke kuTaH, utkuTaH / uNAdau " bhujikuti0" (u0 305) iti kiti ape kuTapaH prasthacaturbhAgaH, "RcchicaTi0" ( u0 397 ) iti are kuTaraH markaTaH, bAhulakAt guNe koTaraH chidram / "ghasivazi0" ( u0 419) iti Ire kuTIram / " kalyani0 " ( u0 481 ) iti ile kuTilam / " rucikuTi0" (u0 502) iti malaki kuDUmalaH viSNuH mukulaM ca / "kRzakuTi0" (u0 619) iti vA NidiH, koTiH, kuTiH // athodantAvaniTau ca // "113 guMt purIpotsarge' / guvati, jugAva / anusvArevAnneTa , "kuTAdeH." 4 // 3 // 17 iti GittvAd guNAbhAve gutA, gutam , gutavyam / "sici parasmai0 " 4 / 3 / 44 iti vRddhayabhAve nyugupIt / "dugorU ca" 4 / 277 iti ktayostasya natve gUnaH, gUnavAn / uNAdau " pathayUtha 0 " ( u0 231) iti 'the nipAtanAd gUtham / dIrghAntaH seT cA'yamityanye, tanmate nyaguvIt , guvitA, guvitavyam / guG zabde [ 11591 ], gavate // ___ 114 ,t gatisthairyayoH / dhruvati, dudhrAva / anusvArettvAnneT , "kuTAde.." 4 / 3 / 17 iti GiccAd guNAbhAve dhrutA / "sici parasmai0 " 4 / 4 / 44 iti 1. mu0 nAsti // Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 ] dhAtupArAyaNe tudAdayaH (5) [ 271 vRddhayabhAve adhruSIt / aci dhruvaH / " kutsitA0" 73333 iti kapi dhruvakaH / " gupimithi0 " ( u0 483 ) iti ile dhruvilaH RSiH / seT ayamityanye, tanmate nyadhruvIt , dhruvitA / kiti " uvarNAt " 4 / 4 / 58 iti neT , dhrutaH / Gitvena kittvaM bAdhyate [ nyA0 7], iti 'naye dhruvitaH / dhuM sthairye ca [1 / 16], dhravati // athodantau seTau ca // 115 NUna stavane' / " pAThe0" 2 / 3 / 97 iti ne nuvati, nunAva, nuvitA, nuvitum / NopadezatvAt " adurupasargA0" 2377 iti Natve kiti " uvarNAt " 4 / 4 / 58 iti iDamAve praNUtaH, praNUtavAn / anye tu Gittvena kittvasya bAdhanAt iTpratiSedhaM necchanti; nuvitaH, praNuvitaH / evaM dhuvita iti uttaratrA'pi dRzyam / / __116 dhUt vidhUnane' / dhuvati, dudhAva, dhuvitA, dhuvitavyam / kiti " uvarNAt " 4 / 4 / 58 iti iDabhAve dhUtaH, dhUtavAn / anaTi nidhuvanam / uNAdau " dhrudhUndi0" ( u0 29) iti ake dhuvakaM dhUnanam , dhuvakA AvapanavizeSaH / dhUgTu kampane [ 46], dhUnute, dhUnoti / dhUgz kampane [813 ], dhunIte, dhunAti / dhUgNa kampane [ 9 / 379 ], " yujAdeH0" 3 / 4 / 18 iti vA Nici dhUnayati, pakSe dhavate, dhavati // ___ atha cAntau seTau ca // '117 kucat saMkocane' / kucati, cukoca / "kuTAdeH0" 4 / 3 / 17 iti GitvAd guNAbhAve kucitA, kucitum , saMkucitaH / " nAmyupAntya." 5 / 154 iti ke kucau / Niti tu GicAbhAve No kocayati / ghani te seT tvAt katvAbhAve saMkocaH / kuca saMparcanAdau [ 11961 ], saMkocati // ___(118 vyacat vyaajiikrnne'| " vyaco'nasi". 4|1182 iti vRti vicati / " jyAvyevyadhi0" 4 / 171 iti pUrvasya ittve vivyAca / "kuTAde:." 4 / 3 / 17 iti Give vicitA, vicitum / uNAdau "as" ( u0 952) iti asi vRdabhAve uruvyacAH, pitRvyacAH vRzcikaH // 1. nyAye iti pa0 pratau / Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272] AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 119 atha jAntaH seT ca // '119 gujat zabde' / gujati, jugoja / " kuTAdeH " 4 / 3 / 17 iti GittvAd guNAbhAve gujitA, gujitum , gujitaH, agujIt / giti tu GittvAbhAvAd guNe agoji, gojayati / guja avyakte zabde [ 13152 ], gojati // atha tAntA aSTau seTazca // 120 ghuTat pratIpAte' / ghuTati, jughoTa / "kuTAdeH " 4 / 3 / 17 iti DittvAd guNAbhAve ghuTitA, ghuTitum , ghuTitaH / "tikRtau0 " 5 / 171 iti ake ghuTikA gulphAsthi / Niti tu DivAbhAvAd guNe aghoTi, ghoTakaH / gAdiH DAntazcAyamityanye, guDati / " nAmyupAntya" 5 / 1154 iti ke ayoguDaH // . 121 cuTa 122 chuTa 123 truTat chedane' / cuTati, cucoTa " kuTAdeH0" 4 / 3 / 17 iti GittvAd guNAbhAve cuTitA, cuTitam / Niti tu 'GivAbhAvAd guNe pani coTaH / gau nandyAdhane uccoTanaH / Nake coTakaH // ____ 122 chuTa ' / chuTati, cucchoTa / " kuTAde:0" 4 / 3 / 17 iti GittvAd guNAbhAve chuTitA, chuTitum / Niti tu DivAbhAvAd guNe acchoTi / bhAve iti Nake choTikA / Nau choTayati // '123 truTat / / " bhrAsamlAsa." 4 / 2 / 36 iti vA zye truTyati, truTati, tutroTa / "kuTAdeH0" 4 / 3 / 17 iti GicAd guNAbhAve truTitA, truTitum / Niti tu DivAbhAvAd guNe atroTi, troTakaH, troTayati / uNAdau ." kilipili." (u0 608) iti Nau i., troTiH // * 124 tuTat kalahakarmaNi' / tuTati, tutoTa / " kuTAdeH0 " 4 / 3 / 17 iti GittvAd guNAbhAve tuTitA, tuTitum / Niti tu guNe atoTi / Nake toTakam / uNAdau " nAmyupAntya0" ( u0 609 ) iti kid iH, tuTiH // ___ 125 muTat AkSepapramardanayoH' / muTati, mumoTa / " kuTAdeH0 " 4 / 3 / 17 iti hitvAd guNAbhAve muTitA, muTitum / Niti tu guNe amoTi / Nau moTayati / Nake AmoTakaH / muTa pramardane [ 1 / 202], moTati / muTaNa saMcUrNane [ 9 / 36 ], moTayati // ___ '126 sphuTat vikasane ' / sphuTati, pusphoTa / " kuTAdeH0 " 4 / 3 / 17 iti DivAd guNAbhAve asphuTIt , sphuTitA, sphuTitum / Niti tu guNe sphoTaH / Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 131 ] dhAtupArAyaNe tudAdayaH (5) [ 273 Nau sphoTayati / "nAmyupAntya0" 5 / 1 / 54 iti ke sphuTaH / sphuTa visaraNe [11209], sphoTati, asphuTat , asphoTIt / sphuTi vikasane [ 11669 ], sphoTate // '127 puTa 128 luThat saMzleSaNe' / puTati / "kuTAdeH0 " 4 / 3.17 iti GitvAd guNAbhAve puTitA, puTitum / " nAmyupAntya0 " 5 / 1 / 54 iti ke puTaH / "jAterayAnta0" 2 / 4 / 54 iti GyAM puTI / Niti tu guNe ghaji poTA, Nau aci vA / puTaNa saMcUrNane bhAsArtho vA [ 9 / 35, 213 ], poTayati // atha ThAntaH seT ca // ' 128 luThat ' / luThati, luloTha / " kuTAde:0" 4 / 3 / 17 iti DiccAd na guNaH, luThitA, luThitum / Niti tu guNe aloThi loThayati / DAnto'yamityanye, luDati, luloDa, luDitA / luTha upaghAte [ 1 / 220 ], loThati / luThi pratIghAte [ 1 / 942]; loThate // atha DAntAzcaturdaza seTazca // 129 kuDat ghasane ' / ghasanaM bhakSaNam / ghanatve ityanye, ghanatvaM sAndratvam / kRDati, cakarDa / "kuTAdeH0" 4 / 3 / 17 iti GitvAd na guNaH, kRDitA, kRDitum / Niti tu guNe arDi, karDayati // * 130 kuDat bAlye c'| cakArAd ghasane / kuDati, cukoDa / "kuTAdeH0" 4 / 3 / 17 iti GitvAd na guNaH, kuDitA, kuDitum / Niti tu guNe akoDi, koDayati / uNAdau " patitami0 " ( u0 98 ) iti aGge kuDaGgaH / "kitikuDi 0" ( u0 518) iti ave kuDavaH mAnam ; latve kulavaH / kuDuGa dAhe [ 11690 ], kuNDate / kuDuNa rakSaNe [ 9 / 63 ]. kuNDayati // ___131 guDat rakSAyAm ' / guDati, jugoDa / "kuTAdeH0" 4 / 3 / 17 iti GitvAd na guNaH, guDitA, guDitum / " nAmyupAntya0" 5 / 1 / 54 iti ke guDaH, striyAmApi guDA hastisaMnAhaH / " tikRtau0 " 5 / 1 / 71 iti ake latve ca gulikA, guDAd vA hu svArthe kapi / Niti tu guNe agoDi / Nake golakaM yugmam / ghani bhUgolaH / guDaN veSTane ca [ 9 / 64 ], guNDayati // 35 Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 274 ] AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 132"132 juDat bandhe' / juDati, jujoDa / " kuTAde:0" 4 / 3 / 17 iti GittvAd na guNaH, juDitA, juDitam / Niti tu guNe ajoDi, joDayati / juDat gatau [ 5 / 42 ], joDitA, joDitum // '133 tuDat 'toDane' / toDanaM bhedaH / tuDati, tutoDa / "kuTAdeH0" 4 / 3 / 17 iti GitvAd guNAbhAve tuDitA, tuDitum / Niti tu guNe atoDi, toDayati / uNAdau " nAmyupAntya0 " ( u0 609) iti kid i., tuDiH // * 134 luDa 135 thuDa 136 sthuDat saMvaraNe' / luDati, luloDa / thuDati, tuthoDa / sthuDati, tusthoDa / "kuTAde:0" 4 / 3 / 17 iti GicAd na guNaH, luDitA, luDitum ; thuDitA, thuDitum ; sthuDitA, sthuDitum / Niti tu guNe aloDi, loDayati; athoDi, thoDayati; asthoDi, sthoDayati / "nAmyupAntya." 5 / 1154 iti ke sthulaM paTakuTI // '137 vuDat utsarge c'| cakArAt saMvaraNe / vuDati, vuvoDa / " kuTAdeH0" 4 / 3 / 17 iti GiccAd na guNaH, buDitA, vuDitam / Niti tu guNe avoDi, voDayati // '138 bruDa 139 bhraDat saMghAte' / saMvaraNe'pyanye / vaDati, vuboDa / bhraDati, bubhroDa / " kuTAdeH" 4 / 3.17 iti GittvAd na guNaH, buDitA, truDitum ; bhraDito, bhraDitam / Niti tu guNe anoDi, broDayati; abhroDi, bhroDayati / / 140 duDa 141 huDa 142 truDat nimajane' / duDati, dudoDa / huDati, juhoDa / truDati, tutroDa / "kuTAdeH0" 4 / 3 / 17 iti GiccAd na guNaH, duDitA duDitum ; huDitA, huDitum ; truDitA, truDitum / Niti tu guNe adoDi, doDayati; ahoDi, hoDayati; atroDi, troDayati / ghani doDa:, latve striyAmApi dolA3B hoDaH / uNAdau " nAmyupAntya0 " ( u0 609) iti kid i., huDiH / "pRkAhRSi0" ( u0 729) iti kid uH, huDuH meSaH / huDiH saMghAte'pi ityanye / / __ atha NAntaH seT ca // '143 cuNat chedane' / cuNati, cucoNa / "kuTAde:0" 4 / 3 / 17 iti DivAd na guNaH, cuNitA, cuNitum / Niti tu guNe acoNi, coNayati // 1. toDate iti mu0 // Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 ] dhAtupArAyaNe tudAdayaH (5) [ 275 atha pAntaH seT ca // ' 144 Dipat kSepe' / Dipati, DiDepa / "kuTAdeH0 " 4 / 3 / 17 iti GivAd na guNaH, DipitA, Dipitum / Niti tu guNe aDepi, Depayati / "Asuyu0" 5 / 1 / 20 iti dhyaNi Depyam / Dipaca kSepe [ 353 ], Dipyati, DepitA / DipaNa kSepe [ 9 / 101 ], Depayati / DipiNa saMghAte [9 / 264], Depayate // __ atha rAntau seTau ca // "145 churat chedane ' / churati, cucchora / AziSi " kuruccharaH " 21166 iti dIrghapratiSedhe churyAt / "kuTAdeH0" 4 / 3 / 17 iti GittvAd na guNaH, churitA, churitum , Acchuritum / " nAmyupAntya0" 5 / 1154 iti ke churaH / "tikRtau0" 5 / 1 / 71 iti ake churikA / Niti tu guNe acchori, chorayati // 146 sphurat sphuraNe' / calane ityanye / sphurati / "nirneH0" 2 / 3 / 53 iti vA patve niHSphurati, niHsphurati; niSphurati, nisphurati / "ve" 2 / 3 / 54 viSphurati, visphurati / vipUrvAt Nau " cisphuroH0" 4 / 2112 iti vA sandhyakSarasya Atve viSphArayati, viSphorayati, visphArayati, visphorayati / ghani " sphurasphuloH0" 4 / 2 / 4 iti Atve viSphAraH, visphAraH / Navi pusphora / " kuTAdeH0" 4 / 3 / 17 iti Nito'nyasya GittvAd na guNaH, sphuritA, sphuritum , sphuritaH / " nAmyupAntya0" 5 / 1 / 54 iti ke sphuraH, sasphuraH / ktau sphUrtiH // atha lAntaH seT ca // .. 147 sphulat saMcaye ca' / cakArAt sphuraNe / calane ityanye / sphulati / " nirne:0" 2 / 3 / 53 iti vA patve niHphulati, niHsphulati; niSphulati, nisphulati / " veH" 2354 viSphulati, visphulati / ghani " sphurasphaloH0" 4 / 2 / 4 iti sandhyakSarasya Atve viSphAlaH, visphAlaH / vipUrvAt Nigi viSpholayati vispholayati / Nito'nyasya " kuTAdeH" 4 / 3 / 17 iti GicvAt na guNaH, sphuliSyati, sphulitaH / uNAdau "sphulikali0" ( u0 102 ) iti iGgaki sphuliGgaH / / . . atha AtmanepadiSu udanto'niT ca // . 148 kuMG 149 kUGt zabde' / kuvate, cukuve / yaGi cokUyate / " kuTAdeH0" 4 / 3 / 17 iti Nito'nyasya GicAd na guNaH, anusvArecAnneT , kutA, kutam , kutaH // Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 ] AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 149 athodantaH seT ca // '149 kUt' / kuvate, cukuve / " kuTAdeH0 " 3 / 4 / 17 iti Nito'nyasya DivAd na guNaH, kuvitA, kuvitum / kiti " uvarNAt " 4 / 4 / 58 iti neT , kUtaH, kUtavAn , kUtvA, AkRtam // atha rAntaH seT ca // '150 guraiti udyame' / gurate, jugure / "kuTAdeH " 3 / 4 / 17 iti GittvAd na guNaH, guritA, guritum / aiditvAt ktayorneTa , gUrNaH, gUNavAn / JNiti tu guNe " vA'paguro Nami" 4 / 2 / 5 iti sandhyakSarasya vA Atve apagAramapagAram , apagoramapagoram / Nau Agorayati / AgUrayati iti tu gUyateH // ." vRt kuTAdiH / kuTAdiH tudAdyantargaNaH vartitaH saMpUrNa ityarthaH // atha prakRtavarNakrameNa RdantAstrayo'niTazca // 151 paMData vyAyAme' / vyAyAma udyogaH / " iDitaH0" 3 / 3 / 22 iti Atmanepade "riH zakyA0" 4 / 3 / 110 iti rau iyi vyApriyate / vyApapre / anusvArevAnneTa , partA, partum , vyApRtaH / " hanRtaH0" 4 / 4 / 49 iti iTi vyApariSyate / ghaji vyApAraH // 152 daMGat Adare' / Adriyate, Adadre / anusvArevAnneT , AdartA, AdRtaH, pradRtaH / " hanRtaH0" 4 / 4 / 49 iti iTi AdariSyate / "RsmipUGa0" 4 / 4 / 48 iti sani iTi didariSate / " dRvRg0 " 5 / 1140 iti kyapi AdRtyaH / "purandara0" 511114 iti Nau khe nipAtanAt puro dArayati purandaraH zakraH, bhagandaraH roga / "jINa" 5 / 2 / 72 iti ini AdarazIlaH AdarI / "yuvarNa" 5 / 3 / 28 iti ali AdaraH / darbha iti tu "gRdRrami0" ( u0 327) iti bhe dRNAteH / uNAdau " dRmuSi0" ( u0 651) iti kiti tau dRtiH bhasvA / / 153 dhRt sthAne ' / dhAraNe ityanye / dhriyate, dadhe / anusvAreccAnneT. dhartA, dhRtaH / "hanRtaH0" 4 / 4 / 49 iti iTi dhariSyate / "RsmipUGa" 4 / 4 / 49 iti sani iTi didhariSate / "RvarNa0" 5 / 1117 iti dhyaNi dhAryaH / " nyAyAvAya0 " 5 / 3 / 134 iti AdhAre pani AdhAraH / dhuMga dhAraNe [11887], gharate, dharati // Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 ] dhAtupArAyaNe tudAdayaH (5) [ 277 atha jAntAzcatvAraH // '154 ovijaiti bhayacalanayoH' / udvijate, udvivije / " vijesTi" 4 / 3 / 18 iti iTaH GitvAd na guNaH, udvijitA, udvijitum / aiditvAt ktayoneMTa , vignaH, vignavAn ; oditvAt " sUyatyAdi0" 4 / 2 / 70 iti ktayostasya natvam / gau kte udvejita: / " vyaanAd0" 5 / 3 / 132 iti karaNe ghaji vegaH / / 155 olajeGa 156 olasjeti brIDe' / lajate, leje, lajitA / aiditvAt ktayorneT , oditvAt " sUyatyAdi." 4 / 270 iti ktayostasya natve lagnaH, lagnavAn / nAdiH ayamiti 'candraH, nagnaH // 156 olasjeti' / " sasya zaSau" 11361 iti ze, tasya " tRtIyastRtIya0" 113 / 49 iti je lajjate, lalajje, lajjitA, lajjitum / aiditvAt ktayoneMTU , oditvAt tasya natve "saMyogasyAdau0 " 2 / 1 / 88 iti saluki lagnaH, lagnavAn / bhidAdyaGi lajjA / uNAdau "lasjIyi0 " ( u0 822) iti Alau lajjAluH / bhvAdau yuktapAThau apyetau prasiddhathanurodhAdiha paThitau // * 157 pvajit saGge' / "paH so0" 2 / 3 / 98 iti se "svAzca" 2 / 3 / 45 iti Satve "no vyaanasya0" 4 / 2 / 45 iti naluki pariSvajate / parokSAyAM tu AdeH eva Satve " svornavA" 4 / 3 / 22 iti parokSAyA vA kittve pariSasvaje, pariSasvaje / pari-ni-vipUrvasya " stusvAzca0 " 2 / 3 / 49 iti aDvyavAye vA patve paryaSvajata, paryasvajata; nyadhvajata, nyasvajata; vyaSvajata, vyasvajata / anusvAreccAnneT , svatA, svaGkatum , pariSvaktaH / natrA nirdiSTasya anityatvAd iTi asvaJjiSTa / " janazo0 " 4 / 3 / 23 iti ktvaH vA kilve svatvA, svaGktvA / ghatri pariSvaGgaH, ktau svaktiH, pariSvaktiH // atha SAntaH seTa ca // __ 158 jupaiti priitisevnyoH'| juSate, jujuSe, joSitA, joSitum / aiditvAt ktayorneT , juSTaH, juSTavAn / " dRvRg0 " 5 / 1 / 40 iti kyapi juSyaH / kvipi "sajuSaH" 2 / 1173 iti nirdezAt sahasya se, sasya rutve sajU: sajuSau / juSaNa paritarkaNe [ 9 / 411 ], " yujAdeH0" 3 / 4 / 18 iti vA Nici joSayati joSati // ityAcArya zrIhemacandraviracite svopajJadhAtupArAyaNe __ticchavikaraNastudAdigaNaH saMpUrNaH // 1. mudrite cAndradhAtupAThe tu olajI (6 / 100) ityeva paThyate / (kSo. ta. Ti. pR. 235) / Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atha rudhAdayaH (6) // atha rudhAdayaH znavikaraNA varNakrameNa pradarzyante // '1 rupI AvaraNe' / AvaraNaM vyApitvam / pitvaM rudhAditvajJApanArtham / IditvAt " IgitaH" 3 / 3 / 95 iti phalavakartaryAtmanepade " rudhAM svarAt" 3 / 4 / 82 iti zne " nAstyoH0" 4 / 2 / 90 ityalluki " mnAM0 " 113 / 39 iti bahuvacanAd NatvA'pavAde ne runddhe / phalavato'nyatra "zeSAt 0 " 3 / 3 / 100 iti parasmaipade ruNaddhi / rurudhe, rurodha / RditvAd " Rdicchavi0 " iti vA'Gi arudhat , pakSe sici " vyaanAnAm " 4 / 3 / 45 iti vRddhau arautsIt / Atmanepade "dhuDhrasvAt " 4 / 3 / 70 iti sijaluki aruddha / karmakartari " rudhaH" 3 / 4 / 89 iti bicpratiSedhe aruddha gauH svayameva / " seH suddhAm" 4 / 3 / 79 iti sico luki dho vA rutve ca aruNastvam , aruNat tvam / anusvArecAnneT , roddhA, roddham , ruddhaH / " nAmyupAntya0" 5 / 1 / 54 iti ke rudhaH, arudhaH / " grahAdibhyo." 5 / 1153 iti Nini aparodhI, uparodhI / "samanuvyavA0" 5 / 2 / 63 iti ghinaNi saMrodhazIlaH saMrodhI, anurodhI / "upapIDa0" 5 / 4 / 75 iti Nami vrajoparodhaM gAH sAdayati; " tRtIyoktaM vA" 3 / 1150 iti vA samAsaH / pakSe vrajenoparodham , vraje uparodham / uNAdau " zuSISi0" ( u0 416) iti kiti ire rudhiram // ___ atha cAntAvaniTau ca // '2 ripI virecane ' / virecanaM niHsAraNam / riGkte, riNakti, ririce, rireca / RdicAd vA'Gi aricat , arekSIt / anusvAretvAnneT . rektA, rektum , riktaH / uNAdau " nInUrami0" ( u0 227) iti kiti the riktham / ricaNa viyojane ca [9 / 386 ], " yujAdeH0" 3 / 4 / 18 iti vA Nici recayati, recati / / '3 vipI pRthagbhAve ' / viGkte, vinakti, vivice, viveca / RditvAd vA'Gi avicat , avaikSIt / Atmanepade tu " dhuD0 " 4 / 3 / 70 iti sijuluki avikta / anusvAreccAnneTa , vektA, vektum , viviktaH / ghani "kte'niTaH0" 4 / 1 / 111 iti casya ke vivekaH // Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aba 7 ] dhAtupArAyaNe rudhAdayaH (6) atha jAnto'niT ca // ' 4 yunUMpI yoge' / yuGkte, yunakti, yuyuje, yuyoja / RdivAd vA'Gi ayujat , ayokSIt / Atmanepade tu "dhuD0" 4 / 3 / 70 iti sijluki ayukta / " utsvarAd0 " 3 / 3 / 26 ityAtmanepade udyukte, prayuGkte, neha, dvandvaM yajJapAtrANi prayunakti / yajJe yad yajJapAtraM tadviSayasyaiva yujyarthasya varjanAd iha Atmanepadam eSa, ndhane yajJapAtraM prayukte, yajJe randhanapAtraM prayuGkte / anusvArevAnneT , yoktA, yoktum , viyuktaH / yujiMca samAdhau [ 3 / 111 ], yujyate // '5 bhidaMpI vidAraNe' / bhinte, bhinatti, vibhide, vibheda / RditvAd vA'Gi abhidat , abhetsIt / Atmanepade tu "dhuD0" 4 / 370 iti sijluki amitta / anusvArevAnneTa , bhettA, bhettum / "radAda0" 4 / 2 / 69 iti ktayostasya natve bhinnaH, bhinnavAn / bhittaM zakalam [ 4 / 2 / 81], bhinnam anyat / "kupyabhidya0" 5 / 1 / 39 iti kyapi nipAtanAd bhinatti kUlAni iti bhidyo nadaH / "karmaNo'Na" 5 / 1 / 72 ityaNi kASThabhedaH / " asarUpo0" 5 / 1 / 16 iti kvipi kASThabhit / " vetti" 5 / 2175 iti kiti ghure bhidyate svayameva bhiduraM kASTham / bhidAyaGi bhidA vidAraNam , bhittiH anyA / uNAdau " kRtiputi" ( u0 76) iti kiti tike bhittikA kuDyam / " vihAvizA0" (u0 354 ) iti karmakartari kelimaH, bhidelimaM kASTham / " Rjyaji0" ( u0 388 ) iti kiti re bhidram adRDham / "zuSISi0 " ( u0 416) iti kiti ire bhidiraH azaniH / " nAmyupAntya0 " ( u0 609) iti kid :, bhidiH vajram // '6 chipI dvaidhIkaraNe' / advaidhasya pRthaktve / chinte, chinatti, cicchade, ciccheda / RdivAd vA'Gi acchidat , acchatsIt / Atmanepade tu " dhuD0" 4 / 3 / 70 iti sijluki acchitta / anusvAreccAnneT , chettA, chettum , chimaH / kvipi rajjucchit / "vetti0" 5 / 2 / 75 iti kiti ghure chidurA rajjuH / midAyaDi chidA dvaidhIbhAvaH / chisiH vicchittizcA'myA / uNAdau "Rjyaji." (u0 388 ) iti kiti re chidram / "zupISi0 ". ( u0 416 ) iti kiti ire chidiraH unduraH / chidiraM zastram / "nAmyupAntya0" (u0 609) iti kid i:, chidiH chettA parazuzca // '7 kSudaMpI saMpeSe' / kSunte, kSuNatti, cukSude, cukSoda / RdivAd vADi akSudat , akSautsIt / Atmanepade tu " dhuD0 " 4 / 370 iti sijluki akSutta / .. Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 ] AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 7anusvAreccAnneTa, kSottA, kSottam , kSuNNaH / uNAdau " Rjyaji0" (u0 388) iti kiti re kSudraH // 8 UchadRpI dIptidevanayoH' / vamane'pyanye / chante, mRNatti, cacchUde, caccharda, charditA, charditum / RdicAd vA'Di acchRdat , acchIt / Atmanepade tu acchardiSTa / asici sAdau " kRtacUta0" 4 / 4 / 50 iti veTa , chadmati, chardiSyati / sici tu nityam iTi acchardIt / Nau De " RDhavarNasya0" 4 / 2 / 37 iti Rto vA Rtve acicchradat , acacchardat / UditvAt ktvi veT , kRtvA, charditvA / veTUtvAt ktayorneT , kRSNaH, sRSNavAn / "RdupAntyAd0" 5 / 1641 iti kyapi chUdyam / uNAdau " rucyaci0 " ( u0 989) iti isi chardiH vAntiH // ____ 9 UpI hiMsA'nAdarayoH' / tante, tRNatti, tatRde, tatarda / RditvAd vA'Gi atRdat , atIt / Atmanepade tu atardiSTa / tarditA, taditum / asici sAdau " kRtacata0" 4450 iti veTa , taya'ti, tardiSyati / sici tu atadIt / UditcAt ktvi veT, tRttvA, tarditvA / veT tvAt ktayorneTa , tRSNaH, tRNNavAn / uNAdau " padipaThi0 " ( u0 607 ) ityo vitardiH; svArtha ke vitardikA ca vediH|| . atha parasmaipadiSu cAntAstrayaH seTazca // '10 pRcaipa samparke' / " zeSAt 0 " 3 / 3 / 100 iti parasmaipade pRNakti, paparca, papRcuH / " vyaanAd deH0" 4 / 3 / 78 iti divo luki apRNak / saMpaciMtA / aiditvAt ktayorneT , saMpRktaH, saMpRktavAn / "samaH pRcaip0" 5 / 2 / 56 iti ghinaNi saMparkazIlaH saMparkI / ghaji "kte'niTaH0" 4 / 1 / 111 iti ke parkaH / madhunA parkaH madhuparkaH / saMparkaH / pRcaiG saMparcane [ 2.50 ], pRkte / pRcaN saMparcane [ 9 / 385 ], " yujAdeH0 " 3 / 4 / 18 iti vA Nici saMparcayati, saMparcati / / - 11 vRcaip varaNe' / vRNakti, vRtaH, vRzcanti / divi avRNak / vavarca, vavRcuH, vaciMtA / aidicAt ktayorneTa, vRktaH, vRktavAn / ghani "kte'niTaH0 " 4 / 1 / 111 iti ke varkaH / jAnto'yamityanye / jAnto'pi varjanArtha ityeke / vRanti, vavarja / ghaJi vargaH // Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 ] dhAtupArAyaNe rudhAdayaH (6) [ 281 '12 taJcU 13 taaupa saGkocane' / "rudhAM0" 3 / 4 / 82 iti ne naluki ca tanakti / divi atanak / tatazca, tazcitA / UditvAt ktvi veT , taktvA, taJcitvA / veTtvAt ktayorneT , taktaH, taktavAn / uNAdau "Rjyaji0" ( u0 388 ) iti kiti re nyabyAditvAt katve takram / audidayamityeke, tanmate audicAd veT , taGktA , tazcitA // atha jAntAH paJca // 13 tAp' / tanakti, tataJja / audicAd veT , taGkA, taJcitA / veTtvAt ktayoneTa , taktaH, taktavAn / " janazo0" 4 / 3 / 23 iti tAdeH ktvo vA kiye takatvA, taGktvA , iTi tabhitvA; " ktvA" 4 / 3 / 29 iti kittvAbhAvAd na no luk|| 14 bhoMpU Amardane' / bhanakti, babhaJja / " bhaJjanauM vA" 4 / 2 / 48 iti vA naluki abhAji, abhani / " vyaJjanAnAm " 4 / 3 / 45 iti vRddhau abhA GkSIt / yaGi " japajabha0 " 4 / 1152 iti pUrvasya mau ante bambhajyate / anusvAreccAnneT , bhaGgA, bhaktum / odiccAt " sUyatyAdi0" 4 / 2 / 70 . iti ktayostasya natve bhagnaH, bhagnavAn / " janazo0" 4 / 3 / 23 iti tAdeH ktvo vA kittve bhaktvA, bhaktvA / " bhaaibhAsi0" 5 / 2 / 74 iti ghure bhaguraM kASTham / ghani bhaGgA dhAnyavizeSaH, bhaGgo'nyaH // 15 bhujaMp pAlanAbhyavahArayoH' / abhyavahAro bhojanam / bhunakti bhuvam / bubhoja / divi abhunak / trANAdanyatra " bhunajo0" 3 / 3 / 37 ityAtmanepade haviH bhuGkte / bubhuje, abhuGga / anusvArevAnneT , bhoktA, bhoktum / "gatyarthA." 5 / 1 / 11 iti vA kartari te bhuktaH caitraH annam , pakSe karmaNi bhuktamannaM caitreNa / bhAve bhuktaM caitreNa / Nau " gatibodhA0" 2 / 2 / 5 ityaNikartuH karmatve "calyAhArArtha0" 3 / 3 / 108 iti phalavatkartaryapi parasmaipade bhojayati caitraM payo maitraH / " RvarNa" 5 / 1 / 17 iti dhyaNi "kte'niTa." 4 / 1 / 111 iti ge bhogyA bhUH / " bhujo bhakSye" 4 / 1 / 117 iti gatvAbhAve bhojyam annam / "vyaanAd" 5 / 3 / 132 iti karaNe ghani " bhujanyuja" 4 / 1 / 120 iti nipAtanAd bhuja: pANiH, anyatra gatve guNe ca bhogaH ahikAyaH / " lihAdibhyaH " 5 / 1 / 50 ityaci bhojaH / "yujabhuja0" 5 / 2 / 50 iti ghinaNi bhogI / "zaMsi0" : 5 / 3 / 105 - iti aH, bubhukSA / uNAdau " rucibhujibhyAM kiSyaH" (u0 384 ) bhujiSya: Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 ] AcAryazrIhemacandraviracite [dhA0 15. dAsaH / " bhujeH kit " ( u0 802) iti yuH bhujyuH RSiH / "vizvAdvidi0" (u0 956 ) ityasi vizvabhojA agniH / bhujot kauTilye [5 / 37], nibhujati / / ___ '16 anaupa vyakti-mrakSaNa-gatiSu' / vyaktiH prakaTatA, mrakSaNaM ghRtAdisekaH / tatra kevalasya mrakSaNe eva vRttiH, sopasargavizeSasya tu zeSayoriti vivekaH / anakti, vyanakti / "anAto." 4 / 1 / 69 iti pUrvasyA''tve ne'nte ca AnA, AnaatuH / audicAd veT , ajitA, aGgA / " sico'jeH" 4484 iti iTi AzrIt , AJjiSTAm / " RsmipU0" 4 / 4 / 48 iti sani iTi "na vadanaM " 4 / 1 / 5 iti nasya dvitvAbhAve " svarAdeH0 " 414 iti jebitve ajijiSati / " janazo0" 4 / 3 / 23 iti vA ktvaH kicce aktvA, aGktvA , iTi ajitvA / veTa tvAt ktayoneMTa , aktaH, aktavAn / "kupyabhidya0" 5 / 1 / 39 iti kyapi nipAtanAd AjyaM ghRtam / saMjJAyA anyatra "RvarNa" 5 / 1 / 17 iti dhyaNi "kte'niTa0" 4 / 1 / 111 iti ge agyam / uNAdau " pATayaaibhyAmali:" ( u0 702 ) aJjaliH / " apheyaveriSThuH" ( u0 764 ) aJjiSThuH bhAnuH / " aJjariSNuH" ( u0 771 ) aJjiSNuH tailAdi / " afeyarteH kina " (u0 777) iti tuni aktuH indraH / " as" (u0 952) ityasi anaH snehaH / / * 17 ovijaipu bhayacalanayoH' / vinakti, viGktaH, viveja / " vijesTi" 4 / 3 / 18 iti iTo GitvAd na guNaH, udvijitA, udvijitum / aiditvAt ktayoneMT / odicAt "yatyAdi0" 4 / 2 / 70 iti ktayostasya natve udvignaH, udvignavAn / ovijeti bhayacalanayoH [5 / 154 ], udvijate // ___ atha tAntaH seTa ca // . "18 kRtaipa veSTane' / kRNatti, kRttiH, cakarta, kartitA / sAdau asici "kRtacUta0" 4 / 4 / 50 iti veTi karvyati, katiSyati / veTtvAt ktayorneT . kuttaH, kRttavAn / aiditvAd yaGlupi anekasvarAd api ktayorneTa , carIkRttaH, carIkRttavAn / "kvA" 4 / 3 / 29 iti kivAbhAvAd guNe katitvA / sipi akartIt / uNAdau " kRtiputi0 " ( u0 76 ) iti kiti tike 'kRttikA / "kRtestarka ca" (u0 723 ) ityuH, tarkuH sUtraveSTanazalAkA // ___ atha dAntaH seTa ca // * 19 undaipa kledane' / unatti / " gurunAmyAdeH " 3 / 4 / 48 iti parokSAyA Ami undAzcakAra / unditA, unditum / sani " na badanaM0 " 4 / 115 1. kRttikAH iti mu0|| HTTHDCHI Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 ] dhAtupArAyaNe rudhAdayaH (6) [ 283 iti nasya dvitvAbhAve " svarAdeH0" 4 / 1 / 4 iti dereva dvitve undidiSati / aiditvAt ktayorneT , " RhI." 4 / 2 / 76 iti ktayosyasya vA natve samunnaH, samunnavAn , samuttaH, samuttavAn / "dazanAvoda0" 4 / 2 / 54 iti nipAtanAd pani avodaH / mani oma, odmanI / uNAdau " dhrudhUndi0" (u0 29) iti kityake udakam / " unde luka ca" (u0 271) ityane odanaH / "Rjyaji0" ( u0 388) iti kiti re udraH RSiH / samundanti ArdIbhavanti velAkAle nadyaH asmAt iti samudraH / indra iti tu " mIdhi0" ( u0 387 ) iti re indateH / " mRyundi0" (u0 399) iti kityare udaram / "vAzyasi0" ( u0 423) inyure unduraH / "RjiriSi0" (u0 567) iti kiti se utsaH prasravaNam // atha SAntAvaniTau ca // '20 ziSlaMpa vizeSaNe ' / vizeSaNaM guNAntarotpAdanam / zinaSTi, vizinaSTi / kye viziSyate / vizizeSa / ladivAd aGi aziSat / anusvArevAnneT , zeSTA, zeSTum , ziSTaH / " RvarNa0" 5 / 1 / 17 iti dhyaNi vizeSyaH / karmaNi Atmanepade " haziTo0" 3 / 4 / 55 iti saki vyazikSanta / ghani vizeSaH / vinayAditvAt svArthe ikaNi vaizeSikaH / ziSaNa asarvopayoge [ 9 / 410 ], yujAditvAd vA Nici zeSayati / ali vizeSaH / pakSe zeSati / ghani zeSaH // '21 piplaMpa saMcUrNane ' | " jAsanATa0 " 2 / 2 / 14 iti vA karmaNaH karmanve. "zeSe" 2 / 2 / 81 iti SaSThayAM caurasya pinaSTi, cauraM pinaSTi / hiMmArthAd anyatra dhAnAH pinaSTi / pAntatvAd "akakhAdya0" 213180 iti nervA NatvAbhAve pranipinaSTi / pipeSa / ludicAdaGi apiSat / karmaNi Atmanepade "haziTo." 3 / 4 / 55 iti saki apikSanta / anusvArecAnneT , peSTA, peSTum , piSTaH / ghani niSpeSaH / "zuSkacUrNa0" 64 / 60 iti Nami zuSkapeSa pinaSTi / evaM cUrNapeSam , rUkSapeSam / " svasnehanArthAt0" 5 / 4 / 65 iti Nami tailapeSaM pinaSTi / uNAdau " viSeH pipiNyau ca " ( u0 36 ) ityAke pinAkaM rudradhanuH, piNyAkaH tilakhalaH / / atha sAntaH seT ca // __22 hisu 23 tRhapU hiMsAyAm ' / uditvAd ne hinasti, jihisa / divi " vyaanAd deH0" 4 / 3 / 78 iti divo luki sasya datve ca ahinat / 1. ntyI0 iti mu0 // Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 ] AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 26" seH saddhAM0" 4 / 3 / 79 iti sico luki sasya vA rutve ca ahinaH tvam , ahinat tvam / "hudhuTo." 4 / 2 / 83 iti heH dhau "so dhi vA" 4 / 3 / 72 iti so vA luki hindhi, hinddhi / hiMsitA, hisitaH / aci hiMsaH / " nindahiMsa0" 52 / 68 iti Nake hiMsAzIlaH hiMsakaH / "smyajasa0" 5 / 2 / 19 iti re hiMsraH / "kTo. " 5 / 3 / 106 ityaH, hiMsA / uNAdau "khalihiMsibhyAmInaH" ( u0 286) hiMsInaH zvApadaH / " kazapa0 " ( u0 418) iti. Ire hiMsIro hiMsraH / "hiMseH sim ca" ( u0 588 ) iti he siMhaH // .. atha hAntaH seTa ca // '23 tRhap' / "tRhaH znAdIta " 4 / 3 / 62 iti tRNeDhi / divi atNeT / tataha, tarhitA, tRhitaH / tRNam iti tu "bhrUNaNa " ( u0 186) iti nipAtanAd Ne tarateH // atha AtmanepadiSu dAntAvaniTau ca // '24 khidipa dainye ' / idicAd " iGitaH0" 3 / 3 / 22 ityAtmanepade khinte, cikhide / anusvArevAd neT , khettA, khinnaH / khidica dainye [3 / 116], khidyate / khidaMta parighAte [ 5/12], khindati // ___'25 vidipa vicAraNe' / vinte, vivide / anusvArevAnneTa , vettA / "RhI." 4 / 2 / 76 iti ktayostasya vA natve vinaH, vinnavAn , vittaH, vittavAn // atha dhAntaH seT ca // ___ '26 jiindhaipi dIptau' / inddhe / "dhuTo dhuTi sve vA" 113148 iti daluki indhe / " jAgruSa0 " 34 / 49 iti parokSAyA vA Ami samidhAMcakre, samIdhe / indhitA / editvAt ktayorneT , jIvAt sati kte samiddhaH, samiddhavAn / karmaNo'Ni "bhrASTrAgneH0" 3 / 2 / 114 iti me bhrASTamindhaH, agnimindhaH / kyipi agnIt / saMpadAdivivapi samit / "dazanA0" 4 / 2 / 54 iti nipAtanAd no luki ghani edhaH / uNAdau "Rjyaji0" (u0 388 ) iti kiti re vIdhaM vimalam / "yendhibhyAM0" (u0 968 ) ityasi, edhAdeze ca edha: // ityAcAryazrIhemacandraviracite svopajJadhAtupArAyaNe navikaraNaH pid rudhAdigaNaH sampUrNaH // Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atha tanAdayaH (7) // atha tanAdaya: uvikaraNA varNakrameNa pradarzyante, tatra ubhayapadiSvAdau nAntAH sapta seTazca // ___ 1 tanUyI vistAre' / yittvaM tanAditvajJApanArtham / IditvAd -- IgitaH " 3 / 3 / 95 iti phalavakartayAtmanepade " kRgatanAdeH0 " 3 / 4 / 83 ityau ca tanute / phalavato'nyatra "zeSAt ". 3 / 3 / 100 iti parasmaipade tanoti / "vamyaviti0 " 4 / 2 / 87 iti vA uto luki tanvaH, tanmaH; tanuvaH, tanumaH / tathAsoH " tanbhyo vA0" 4 / 3 / 68 iti vA sijanayoH lup na ceTa , atata, ataniSTa, atathAH, ataniSThAH / " tanaH kye" 4 / 2 / 63 iti nasya vA''tve tAyate, tanyate / tene, tatAna, tanitA, tanitavyam / " ivRdha0 " 4 / 4 / 47 iti sani veT , "tano vA" 4 / 1 / 105 iti vA dIrgha titAMsati, titaMsati, pakSe titaniSati / UditvAt kvi veTa , " yamirami0" 4 / 2 / 55 iti naluki tatvA; iTi tanitvA / vedatvAt ktayorneTa , tataH, tatavAn / " tanvyadhI0" 5 / 1164 iti Ne tAnaH, avatAnaH, vitAnaH / " tikRtau0" 5 / 1171 iti tiki " na tiki0" 4 / 2 / 59 iti dIrghanalukorabhAve tantiH tantrIH / vipi " gatikArakasya0" 3 / 2 / 85 iti dIrdhe "gamAM0" 4 / 2 / 58 iti naluki parItat / ghani vitAna:, saMtAnaH, ekatAnaH / striyA~ kto tati: paGktiH / "yapi" 4 / 2 / 56 iti naluki pratatya, vitatya / uNAdau " susi-tani-tuserdIzca vA" ( u0 203) iti vA kiti te tAtaH pitA, tataM vAdyavizeSaH / " kRdhUtani0" ( u0 440 ) iti kiti sare tasaraH kauzeyasUtram , 'tasaraH sUtraveSTanam / trasarastu paTTasUtram ityeke / "T " (u0 446) iti truTi tantraM pradhAnam / " kuguvali0" ( u0 365 ) ityanye tanayaH putraH / " bhRmRta0" ( u0 716 ) ityuH tanuH / " kRsikammi0 " ( u0 773) iti tuni tantuH / " kRSicami0 " ( u0 829 ) ityUH, tanU: kAya: / " tanerDauH" ( u0 748) sanvat ca, titauH parivapanam / "taneDva ca" ( u0 872) tvak / tokaM tuk iti ca tauteH ke kiki ca / taNDula ityapi taNDeH ule // 1. trasaraH sUtraveSTanam , a. ci. 3577, tasaraH sUtraveSTanam , trasarastu paTTasUtram / (kSI. ta. 261) // Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286 ] AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 2 '2 SaNUyI dAne' / "Sa: so0 // 2 // 3 / 98 iti se nimittAbhAvAd Nasya ne sanute sanoti / " vyaJjanAdeH0" 4 / 3 / 47 iti vA'to vRddhau asAnIt , asanIt / " tanmyo vA." 4 / 3 / 68 iti sijnayoH vA lupi " sanastatrA0" 4 / 3 / 69 iti vA''tve asAta, asata, asaniSTa; asAthAH, asathAH, asaniSThAH / sene, sasAna, sanitA, sanitum / " ivRdha0" 4 / 4 / 47 iti sani veTa , "nAmyantasthA0 " 2 / 3 / 15 iti Satve " sani" 4 / 2 / 61 ityAtve siSAsati, pakSe sani SatvabhUte "NistorevA0 " 2 / 3 / 37 iti niyamAd na patvam , sisaniSati / UditvAt ktvi veT , " AH khani." 4 / 2 / 60 ityAtve sAtvA, pakSe sanitvA / veTtvAt ktayorneT , sAtaH, sAtavAn / "ye navA " 4 / 2 / 62 ityAtve sAyate, sanyate / "tikRtau0" 5 / 171 iti tiki " na tiki0" 43259 iti dIrgha nalugabhAve santiH / " to sana0" 4 / 2 / 64 iti vA''tvanalukoH, sAtiH, satiH / "sAtiheti0" 5 / 3 / 94 iti ktau sAtiH / uNAdo "vApA0" (u0 1) ityuNi sAnuH prasthaH / / '3 kSaNUg 4 kSiNUyI hiMsAyAm ' / "ravarNAt" 2 / 3 / 63 iti nasya Natve kSaNute, kSaNoti, cakSaNe, cakSANa / " vyaJjanAdeH " 4 / 3 / 47 iti vA vRddhaH "na vijAgR" 4 / 3 / 49 iti pratiSedhe akSaNIt / kSaNitA / UdicAt ktvi veTa , " yamirami0 " 4 / 2 / 55 iti naluki kSatvA, iTi kSaNitvA / veTtvAt ktayorneT , kSataH, kSatavAn / "na tiki0" 4 / 2 / 59 iti dIrgha nalukoH pratiSedhe "mnAM" 1 / 3 / 39 iti NatvApavAde nasya ne kSaNutAt kSantiH / striyAM ktau kSatiH / '4 kSiNUyI' / " raghuvarNAt " 2 / 3 / 63 iti nasya Ne guNaM necchantyeke; kSiNute, kSiNoti; cikSiNe, cikSeNa kSeNitA, kSeNitum / UditvAt ktvi veTa , " yamirami0 " 4 / 2 / 55 iti naluki kSitvA / iTi " vo vyaJjanAdeH0" 4 / 3 / 25 iti vA kinve kSiNitvA kSeNitvA / veTtvAt ktayorneTa , kSitaH, kSitavAn / " tikRtau0" 5 / 1171 iti tiki " na tiki0" 4 / 2 / 59 iti dIrghanalukoH abhAve " mnAM" 113 / 69 iti NatvApavAde nasya ne kSintiH, kto kSitiH / amuM na paThantyeke // '5 RNUyI gatau' / " raghuvarNAt " 2 / 3 / 63 iti nasya Ne "laghoH0" 4 / 3 / 4 iti guNe aNute, arNoti / " anAto0 " 4 / 1 / 69 iti pUrvasya Atve ne'nte ca AnRNe, AnarNa / arNitA, arNitum / sani "ayi H" 416 Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8] dhAtupArAyaNe tanAdayaH (7) [ 287 iti rasya pratiSedhe " svarAdeH0" 4 / 1 / 4 iti ne: eva dvitve aNiniSati / UdicAt ktvi veT , "yamirami0 " 4 / 2 / 55 iti naluki RtvA / iTi " ktvA" 4 / 3 / 29 iti kittvAbhAvAd guNe arNitvA / vedatvAt ktayorneT , RtaH, RtavAn / ktau RtiH // - '6 tRNUyI adane' / adAne ityanye / " raghuvarNAt0 " 2 / 3 / 63 iti nasya Natve taNute, tarNoti, tatRNe, tatarNa, tarNitA, taNitum / UdicAt ktvi veTa , " yamirami0" 4 / 2 / 55 iti naluki tRtvA / iTi " ktvA" 4 / 3 / 29 iti kittvAbhAve tarNitvA / veTtvAt ktayorneTa , tRtaH, tRtavAn / "tikRtau0 " 5 / 1171 iti tiki "na tiki0" 4 / 2 / 59 iti dIrgha nalukoH abhAve " nAM0" 1 / 3 / 39 iti NatvApavAde nasya ne tRntiH / ktau tRtiH // '7 ghRNUyI dIptau' / " laghoH0" 4 / 3 / 4 iti guNe "raghuvarNAt" 2 / 3 / 63 iti nasya Ne ghaNute, gharNoti, jaghRNe, jagharNa, gharNitA, gharNitum / aditvAt ktvi veTa , " yamirami0 " 4 / 2 / 55 iti naluki ghRtvA / iTi "ktvA" 4 / 3 / 29 iti kivAbhAve gharNitvA / veTatvAt ktayorneT , ghRtaH, ghRtavAn ghRtam / "tikRtau0 " 5 / 1 / 71 iti tiki " na tiki0 " 4 / 2 / 55 iti dIrghanalukorabhAve "mnAM0 " 113 / 39 iti nasya NApavAde ne ghRntiH / NAnto'yamityeke, tanmate " tavargasya" 1360 iti tasya Te ghRNTiH / " nAmyupAntya0" 5 / 1 / 54 iti ke ghRgaa| to ghRtiH / uNAdau " nAmyupAntya0 " ( u0 609) iti kid i., ghRNiH / uvikaraNe RNU-tRNU ghRNUdhAtUnAM guNaM necchantyeke; RNute, RNoti; tRNute, tRNoti; ghRNute, ghRNoti / akAropAntyo NAntazcAyamiti zivaH; ghaNoti, jaghANa; ghataH, ghatavAn / tiki ghaNTiH / / athAtmanepadinau nAntau seTau ca // 8 vayi yAcane ' / iditvAd " iGitaH0" 3322 ityAtmanepade vanute / "anAdezAdeH" 4 / 1 / 24 iti etvasya " na zasa-dada." 4 / 1 / 30 iti pratiSedhe vavane / vanitA, vanitum / UditvAt ktvi veTa , "yamirami0" 4 / 2 / 55 iti naluki vatvA, iTi vanitvA / veTatvAt ktayorneTa , vataH, vatavAn / Nau " kagevanU0 " 4 / 2 / 25 iti isve avavanayati, saMvanayati / anupasargasya tu "jvala-bala0" 4 / 2 / 33 iti vA hasve vAnayati, vanayati / "tikRtau0" 5 / 171 iti tiki " na tiki0 " 4 / 2 / 55 iti dIpa nalukoH abhAve vantiH / Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 ] AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 9 najasamAse avantiH rAjA / to patiH / uNAdau " vanikaNi" ( u0 162) iti The vaNThaH 'abhiniviSTaH / " vanivapibhyAM Nit " ( u0 421) iti Ire vAnIraH vetasaH / vaniSThuH iti tu vanipUrvasya tiSThateH kityau / vana pana bhaktI [11329-330 ], vanati // 9 manUyi bodhane' / manute, mene / " tanbhyo vA0" 4 / 3 / 68 iti nasicoH vA lup, na ceTa , amata, amaniSTa; amathAH, amaniSThAH / manitA, manitam / aditvAt ktvi veTa , " yamirami0" 4 / 2 / 55 iti naluki 'matvA / iTi manitvA / veTUtvAt ktayorneT , mataH, matavAn / manica jJAne [3 / 120 ], manyate // ityAcAryazrIhemacandraviracite svopajJadhAtupArAyaNe uvikaraNo pittanAdigaNaH sampUrNaH // 1. anabhini' iti mu0, saM0 pratau ca / aniviSTaH ityuNAdivivaraNe // Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atha kyAdayaH (8) // atha krayAdayaH znAvikaraNA varNakrameNa prastUyante, tatrA''dau. 1 DukrIMgaza dravyavinimaye' / vinimayaH parivartaH / zivaM krayAditvajJApanArtham / gitvAd " IgitaH " 3 / 3 / 95 iti phalavatkartaryAtmanepade "krayAdeH" 3 / 479 iti znA, " eSAmI0 " 4 / 2 / 97 iti tasya Itve krINIte / phalavato'nyatra " zeSAt " 33 / 100 iti parasmaipade, krINAti / "parivyavAt0 " 3 / 3 / 27 ityAtmanepade parikrINIte, vikrINIte, avakrINIte / "nazcA0" 4 / 2 / 96 iti zna Alluki krINanti / "saMyogAt " 2152 iti iyi cikriye / " nAmino0 " 4 / 3 / 51 iti vRddhau cikrAya / "NI krIjI." 4 / 2 / 10 ityAtve krApayati / anusvArecAnneT , kretA, ketum / "parikrayaNe" 2 / 2 / 67 iti vA caturthI zatAya parikrItaH, pakSe karaNe tRtIyaiva, zatena prikriitH| "krItAt karaNAdeH" / 4 / 44 iti DyAm azvakrItI / "ya ecA0" 5 / 1 / 28 iti ye "krayyaH krayArthe " 4 / 3 / 91 iti nipAtanAd ayi krayyA gauH, tadarthAdanyatra kreyam / " nindye vyApyAd" 5 / 1 / 159 itIni somavikrayI, nindyAdanyatra, "karmaNo'Na " 5 / 1 / 72 dhAnyavikrAyaH / aci ali ca krayaH / DivanyAt trimaki krItrimam / uNAdau "krIkali0" (u0 38 ) itIke krayikaH kretA / " kAvAvI0 " ( u0 634 ) iti gau kreNiH krayavizeSaH // athedanto'niT ca // _ '2 piMgazu bandhane' / "paH so0 " 2 / 3 / 98 iti se sinIte, sinAti / popadezavAd "nAmyantasthA0" 2 / 3 / 15 iti the siSye, sipAya / "sici parasmai0" 4 / 3 / 44 iti vRddhau asaipIt / " NistorevA0 " 2 / 3 / 37 iti niyamAt sani na Satvam , sisIpati / anusvArevAnneT setA, setum / " seaase0|| 4 / 2 / 73 iti ktayostasya natve sino grAsaH svayameva / sinotereva natvamityeke, tanmate sito grAsaH : svayameva / karmakarturanyatra sitaH pAzena / piMgTu bandhane [ 4 / 2], sinute, sinoti // 1.37 Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29.] AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 3athedantAstrayo'niTazca // '3 prIMgaza tRptikAntyoH' / kAntiH abhilASaH / prINIte, prINAti / pipriye, piprAya / anusvAretvAnneT , pretA, pretum , prItaH, prItavAn / Nau "dhUgaprIgo:0" 4 / 2 / 18 iti ne prINayati / " nAmyupAntya0" 51 / 54 iti ke priyaH / " sthAdibhyaH" 5 / 3 / 82 iti karmaNi ke priyaH / prIMca prItI [ 3 / 110 ], prIyate / zrIgaNa tarpaNe [9 / 378 ], " yujAdeH0" 3 / 4 / 18 iti vA Nici prINayati, prayate, prayati // - "4 'zrIMga pAke' / zrINIte, zrINAti, zizriye, zizrAya / anusvArecAbheTa , zretA, zretum , zrItaH, zrItavAn / ktau zrItiH // 5 mIMgA hiMsAyAm ' / mInIte, mInAti / " adurupasargA0 " 2377 iti Ne pramINAti / ekadezavikRtasyA'nanyatvAt pramINIte / mimye, mamau / yabaGiti "migmIgo0" 4 / 2 / 8 ityAtve pramAya / Nau pramApayati / anusvArevAnnaMTa , mAtA, mAsyati khalacali tu nA''tvam , durmayaH / aci ali ca mayaH, pramayaH viGati pramItaH, pramItavAn . pramemIyate / " mimImA0" 4 / 1 / 20 iti sani svarasyeti dvitvAbhAve ca pramitsate, pramitsati / " zAmrayudhi0" 5 / 3 / 141 iti khalapavAde'ne durmAnam , sumAnam / uNAdau. " mImasi0" ( u0 427 ) ityUre bAhulakAnA''tvam , mayUraH // athodantAvaniTau ca // '6 yugaza bandhane' / yunIte, yunAti, yuyuve, yuyAva / anusvAreccAnneT , yotA, yotum , yuyuSati / " ivRdha0" 4447 iti veTi thiyaviSati / " nIdA0 0" 5 / 2 / 88 iti truTi yotram / yuk mizraNe [ 2222 ], yauti, yavitA / yuNi jugupsAyAm [9 / 237 ], yAvayate // 5. 7 skuMgaza ApravaNe' / ApravaNam uddharaNam / " stambhU-stambhU0" 3 / 4 / 78 iti zrAH nuzca, skUnIte, skunAti, skunute, skunoti / cuskuve, . cuskAva / anusvAretvAnneTa , skotA, skutaH, skutavAn // ... .., athodantau seTau ca // ....8 knUgara zande' / knUnIte, knUnAti, cuknuve, cuknAva, anAvIt / knavitA / kiti " uvarNAt " 4 / 4 / 58 iti neT , knUtaH, knUtavAn , knUtvA // Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 ] dhAtupArAyaNe krayAdayaH (8) ___9 gaz hiMsAyAm ' / gatAvityanye / druNIte, druNAti, dudruve, dudrAva, adrAvIt , dravitA, dravitum // atha hAntaH seT ca // '10 grahIz upAdAne ' / upAdAnaM svIkAraH / " grahazca0 " 4 / 1 / 84 iti svRti gRhNIte, gRhNAti, jagRhe, jagrAha / " gRhNo0" 4 / 4 / 34 iti iTo dIrdhe grahItA, grahItum / " vyaJjanAdeH0" 4 / 3 / 47 iti vA vRddhaH " na vijAgR." 4 / 3 / 49 iti pratiSedhAd agrahIt / "rudavida0" 4 / 3 / 32 iti ktvAsanoH kittve gRhItvA / " grahaguhazca0 " 4 / 4 / 59 iti sani neTa , jighRkSati / bhAvakarmaNoH "svaragraha" 3 / 4 / 69 iti vA jiTi grAhiSyate, grahISyate. agrAhiSAtAm , agrahISAtAm , grAhiSISTa, grahISISTa, grAhitA, grahItA / "padAsvairi0" 5 / 1 / 44 iti kyapi pragRhya padam , avagRhya padam ; gRhyakA ime paratantrA ityarthaH / grAmagRhyAH grAmAd bAhyA ityarthaH, pakSye'rjunagRhyAH / "gehe0" 5 / 1 / 55 iti ke gRham / " vA jvalAdi0" 5 / 1 / 62 iti Ne grAho jalacaraH, pakSe'ci grahaH sUryAdiH / " grahAdibhyo0 " 5 / 153 iti Nini grAhI / "asarUpo0" 5 / 1 / 16 iti Nake grAhakaH / tRci grahItA / " dhanurdaNDa 0" 5 / 1 / 92 ityaNapavAde'ci dhanugrahaH, daNDagrahaH, sarugrahaH ityAdi / " sUtrAd dhAraNe" 5 / 1 / 93 sUtragrahaH, dhAraNAdanyatra "karmaNo'Na" 5 / 1 / 72 ityaNi sUtragrAhaH / "rajaHphale." 5 / 1 / 98 ityau rajograhiH, sUtranipAtanAd etve phalegrahiH, malagrahiH / "sRglahaH0" 5 / 3 / 31 ityali nipAtanAd glahaH akSANAm / " varSavighne" 53 / 50 iti vAli avagrahaH, pakSe ghani avagrAhaH / "prAd razmi0 " 5 / 3 / 51 iti vAli pragrahaH, pragrAhaH, rajjuH tulAsUtraM ca / utpUrvasya "grahaH" 5 / 3 / 55 iti dhaji udgrAhaH / "nyavAcchApe" 5 / 3 / 56 nigrAhaH te vRSala bhUyAt ' / evam avagrAhaH / "prAllipsAyAm " 5 / 3 / 57 ' pAtraprAheNa carati piNDapAtArthI ' / "samo muSTau" 5 / 3 / 58 saMgrAhaH muSTerdADhayam / " yajJe grahaH" 5 / 3 / 65 pUrvaparigrAhaH, uttaraparigrAhaH, vederyajJAGgabhUtAyA grahaNavizeSaH / striyAM to " tehAdibhyaH" 4 / 4 / 33 itITi gRhIti:, nigRhItiH / "kRgagraho." 5 / 4 / 61 iti gami jIvagrAhaM grahItaH / " hastArthAd graha" 5 / 4 / 66 iti Nami hastena grahaNaM hastagrAhaM gRhNAti / " nAmnA grahA." 5 / 4 / 83 iti Nami nAmAni grahItvA nAmagrAham , 1. graha gRha' iti mu0 // 2. sani veTa jideg iti mu0 // Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 292 ] AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 10 nAmAni grAham Ahvayati, " tRtIyoktaM vA" 3 / 1 / 50 iti vA smaasH| uNAdoM " RhasU0 " ( u0 638 ) ityaNau grahaNiH pravAhikA // atha krayAdyantargaNaH pvAdiH "pvAderhasvaH" 4 / 2 / 105 iti isvaprayojanaH pradarzyate // tatrodantAstrayaH seTazca // '11 pUgaz pavane' / pavanaM zuddhiH / " pyAdeH0" 4 / 2 / 105 iti hrasve punIte, punAti / pupuve, pupAva, pavitA, pavitum / kiti " uvarNAt " 4 / 4 / 58 iti ned , pUtaH, pUtavAn / nAze " pUdivi0" 4 / 2 / 72 iti ktayostasya natve pUnA yavAH, nAzAdanyatra pUtaM dhAnyam / " puva0 " 5 / 2 / 85 iti itre pavitrorhan / "RSinAmnoH karaNe " 5 / 2 / 86 pavitraH RSiH, pavitraM darbhAdi / "halakroDA." 5 / 2 / 89 iti truTi halasUkarayoH potraM mukhamityarthaH / "niraH" 5 / 3 / 21 iti pani niSpAvaH / "na khyApUga0" 2 // 390 iti pratiSedhAt " svarAta" 2385 iti NatvAbhAve'naTi prapavanam , paripavanam / Nau "Ne " 23 / 88 iti NatvavikalpAbhAve prapAvanam , paripAvanam / uNAdau " hupUdga" (u0 863) iti ta: potA Rtvika / "putrAdayaH" (u0 455) iti / nipAtanAt putrH| pUGa pavane [ 11600 ], pavate / / atha pvAdyantargaNo lvAdiH "RlvAdeH0" 4 / 2 / 68 iti natvArthaH pradarzyate // ___ +12 lUguza chedane' / " vAdeH0" 4 / 2 / 105 iti * husve lunIte, lunAti / luluve, lulAva, lavitA, lavitum / sani " grahaguhazca0 " 4 / 4 / 59 iti neTU , lulUpati / No sani " orjAntasthA0" 4 / 1160 iti pUrvasyotaH itve lilAvayiSati / Nau De " asamAnalope0 " 4 / 1 / 63 iti sanvatve alIlavat / kiti " uvarNAt ' 4 / 4 / 58 iti 'neT , "RlvAdeH0 " 4 / 2 / 68 iti ktakInAM to natve lUnaH, lUnavAn , lUniH / "pusRllo." 5 / 1169 ityake sAdhu lunAti lavakaH / "lU-dhU-mU0" 5 / 2 / 87 iti itre lUyate'nena lavitram / " niramaH " 53 / 21 ityalapavAde ghani abhilAvaH / uNAdau "dhAlU." ( u0 70) ityANake lavANakaH kAlaH / "zIbhI0" ( u0 71) ityAnake lavAnako dAtram / "lUmro vA" ( u0 202) iti vA kiti te lUtA kSudra 1. veTa iti mu0 // Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 ] dhAtupArAyaNe krayAdayaH (8) [293 jantuH, lotaH vastaH / " svarebhya0" (u0 606) ityo laviH dAtram / "lUdhU0" ( u0 679) iti kiti nau lUni: lavana: / " man" (u0 911) iti mani loma // ___ 13 dhUgA kampane ' / vAditvAd hrasve dhunIte, dhunAti / dudhuve, dudhAva / "dhUgauditaH" 4 / 4 / 38 iti veT , dhotA, dhavitA / " dhUgasustoH0" 4 / 4 / 85 itITi adhAvIt / Nau "dhUgaprIgo0" 4 / 2 / 18 iti ne vidhUnayati / kiti " uvarNAt " 4 / 4 / 58 iti neT , "RlvAdeH0" 4 / 2 / 68 iti ktaktInAM to natve dhUnaH, dhUnavAn . dhUniH / dhUgTU kampane [ 46], dhUnute, dhUnoti / dhUt vidhUnane [5 / 116], dhUvati / dhUgaNa kampane [ 9 / 379 ], yujAditvAd vA Nici dhUnayati, dhavate, dhavati // ___ atha RdantAstrayaH seTazca // 14 stRgaz AcchAdane' / vAditvAd husve stRNIte, stRNAti / "skRcchto0" 4 / 3 / 8 iti guNe tastare / Navi tastAra / " vRto navA0" 4 / 4 / 35 iti vA iTo dIrgha staritA, starItA; Astaritam , AstarItum / " iT sijAziSorAtmane" 4 / 4 / 36 iti veT , AstariSTa, AstarISTa / "RvarNAt " 4 / 3 / 36 iti sicaH kittve AstITa / AstariSISTa, AstIrSISTa / sani "ivRdha0" 4 / 4 / 47 iti veTa , AtistariSati, AtistarISati, AtistIrSati / kiti "RvarNazri" 4457 iti neTa , "RlvaadeH0|| 4 / 2 / 68 iti taktInAM to ne AstINaH, AstIrNavAn , AstINiH / Nau De sanvadbhAvApavAde "smRdRtvara0" 4 / 1 / 65 iti pUrvasyA'tve atastarat / "RvarNa" 5 / 1 / 17 iti dhyaNi AstAryaH / "ayajJe svaH" 5 / 3 / 68 ityalapavAde pani zaGkhaprastAraH / yajJe tu barhiSprastaraH / " verazande0" 5 / 3 / 69 iti ghani paTasya vistAraH; zabde tu vAkyavistaraH / " chandonAmni" 5 / 370 viSTArapatiH / 'vRkSAsanayoH viSTaraH; ubhatraya "veH svaH" 2 / 3 / 23 iti Satvam / " avAt tRstRbhyAm " 5 / 3 / 133 iti karaNAdhAre pani avastAraH / ali ghe vA staro vastrabhedaH / uNAdau "tRstRtandri0" ( u0 711) iti IH starIH zayyA / " sRhabhR0 " ( u0 918) iti Imani starImA prAvAraH // 1. vRkSAsanovi iti mu0, tulanA / Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 294 ] AcAryazrIhemacandraviracite [dhA0 1515 kagaza hiMsAyAm ' / " pvAdeH0 " 4 / 2 / 105 iti hrasve kRNIte, kRNAti / "skRcchto0 " 4 / 3 / 8 iti guNe cakare, cakAra / " vRto navA." 4 / 4 / 35 iti iTo vA dIrgha karitA, karItA / sani " ivRdha0 " 4 / 4 / 47 iti veTi cikariSate, cikarIpate, cikIrSati / kiti " RvarNazri." 4 / 4 / 57 iti neTa , " RlvAdeH0" 4 / 2 / 68 iti ne kIrNaH, kIrNavAn , kINiH / kye kIryate / uNAdau " kRgaza0" ( u0 441 ) iti varaTi karo vyAghaH / kabarI bhUmiH / " kapakaTi0 " ( u0 589 ) inyahe karaho dhAnyAvapanam / hUsvAnto'yamityeke / kRt vikSepe [ 5 / 20 ], kirati // '16 vRgaza varaNe.' / " vAdeH0" 4 / 2 / 105 iti hasve vRNIte, vRNAti / " skRcchto0" 4 / 3 / 8 iti guNe vavare, vavaruH / "vRto navA0" 4 / 4 / 35 iti iTo vA dIrgha varitA, varItA / kiti "RvarNazri" 4457 iti neT , " RlvAdeH0" 4 / 2 / 68 iti ne pUrNaH, varNavAn , vRNiH / sani " idha0" 4 / 4 / 47 iti veTi vivariSati, vivarISati, vuvUSati / uNAdau "Rkva0 " ( u0 196) ityuNe varuNaH; tasya bhAryA " varuNendra0" 2 / 4 / 62 iti GyAm Ani cAnte varuNAnI / hrasvAnto'yamiti nandI // atha parasmaipadiSu Adanto'niT ca // 17 jyAMza hAnau' / vayohAnI ityeke / " zeSAta" 3 / 3 / 100 iti parasmaipade " jyAvyadha0 " 4 / 1 / 81 iti kRti " dIrghamavo0 // 4 / 1 / 103 iti dI " vAdeH0" 4 / 2 / 105 iti hasve jinAti / " jyAvyevyadhi0 " 4 / 1 / 71 iti pUrvasya itye jijyau / thavi " sRjidRzi0" 4 / 4 / 78 iti veTi jijyitha, jijyAtha / anusvArecAnneT , jyAtA, jyAtum , jIvA / "RlvAdeH0" 4 / 2 / 68 iti ne jInaH, jInavAn / striyAM ktimapIcchantyeke, jiiniH| "glAhA." 5 / 3 / 118 iti anau jyAniH / aNapavAde " Ato Do0" 5 / 1176 iti De brahmajyaH / "jyazca yapi" 4 / 1 / 76 iti svRdabhAve prajyAya / jina iti tu "jI." ( u0 261 ) iti kiti ne jayateH // athedantAzcatvAro'niTazca // 118 rIza gatireSaNayoH' / reSaNaM hiMsA / " vAdeH0" 4 / 2 / 1-05 iti isve riNAti / rirAya / " yo'nekasvarasya " 2 / 1156 iti yatvasya bahiraGgatvena Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 295 22 ] dhAtupArAyaNe krayAdayaH (8) " bhvAdeH0" 201163 iti dIrghamantaraGgaM pratyasiddhatvAt pUrvasya dIrghAbhAve ryitaH, riyuH / Nau " atirI0" 4 / 2 / 21 iti pau " puspau" 4 / 3 / 3 iti guNe repayati / anusvAreccAnneTa , retA, retum / " RlvAdeH0" 4 / 2 / 68 iti to ne rINaH, rINavAn , rINiH / saGc sravaNe [ 3 / 104 ], rIyate // ____ 19 lIMz leSaNe' / "pvAdeH0" 4 / 2 / 105 iti husve linAti, lilAya / Nau " lIlino0 " 3 / 3 / 90 ityAtmanepade Atve ca jaTAbhirAlApayate, zyeno vartikAmullApayate / yayakGiti "lIlIno." 4 / 2 / 9 iti vA''tve vilAya, vilIya / anusvArevAnneTa , vilAtA, viletA / " lo laH" 4 / 2 / 16 iti le vilAlayati, pakSe " atirI0" 4 / 2 / 21 iti po vilApayati / " liyo." 4 / 2 / 15 iti ne ghRtaM vilInayati, pakSe " nAmino" 4351 iti vRddhau ghRtaM vilAyayati / "RlyAdeH0" 4 / 2 / 68 iti to ne lInaH, lInavAn , lIniH / lIMc zleSaNe [ 3 / 105 ], lIyate / lIN dravIkaraNe [ 9 / 376 ], yujAditvAd vA Nici ghRtaM vilInayati, vilayati // ___ '20 blIMz varaNe' / gatAvityanye / " vAdeH0" 4 / 2 / 105 iti isve linAti / vivlAya / yA'pavAde "saMyogAt ". 2 / 152 iti iyi vigliyatuH, vivliyuH / anusvAreccAnneTa , bletA, vletum / "RlvAdeH0" 4 / 2 / 68 iti to ne vlInaH, vlInavAn , vlIniH / Nau " atirI0 // 4 / 2 / 21 iti pau "puspau" 4 / 3 / 3 iti guNe blepayati // ____ '21 khIMza gtau'| " vAdeH0" 4 / 2 / 105 iti hUsve vinAti, lilvAya / yA'pavAde "saMyogAt " 2 / 1152 iti iyi lilviyatuH / anusvAreccAnneT , lvetA, lvetum / "RlvAdeH " 4 / 2 / 68 iti to ne lvIna:, lvInavAn , lvIniH / / 'vAditvamasya necchantyeke, tanmate husvAbhAve lvInAti / " RlkhAdeH0" 4 / 2 / 68 iti natvAbhAve lvItaH, lvItavAn , lvItiH / lpIMgU zleSaNe ityapyeke paThanti, " vAdeH0" 4 / 2 / 105 iti husve lpinAti / "RlvAdeH0 " 4 / 2 / 68 iti to ne lpInaH, pInavAn , lpIniH // . ___ atha RdantA ekAdaza seTazca // 22 ka , 23 ma , 24 zaza hiMsAyAm ' / "pvAdeH " 4 / 2 / 105 .. iti haskhe kRNAti / cakAra / " skRcchto0 // 4 // 338 iti guNe cakaratuH, cakaruH / Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 296] AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 22" vRto navA0" 4 / 4 / 35 iti iTo vA dIrghe, karitA, karItA / kiti "RvarNatri0" 4 / 4 / 57 iti neT , "RlvAdeH0" 4 / 2 / 68 iti to ne kIrNaH, kIrNavAn , kINiH / " ivRdha0" 4 / 4 / 47 iti sani veT cikariSati, cikarISati, cikIrSati, ubhayapadiSvadhIto'pyayaM phalavatkartari parasmaipadArthamiha paThitaH / kRt vikSepe [ 5 / 20 ], kirati // . 23 mR' / " pvAdeH0" 4 / 2 / 105 iti husve mRNAti / mamAra / "skRcchrato0" 4 / 3 / 8 iti guNe mamaratuH / " vRto navA0" 4 / 4 / 35 iti iTo vA dIrSe maritA, marItA / kiti " RvarNazri0" 4 / 457 iti neT , "RlvAdeH0" 4 / 2 / 68 iti to ne pUrNaH, pUrNavAn , mUrNiH / uNAdau "mra ut" ( u0 889) 'marut // '24 z' / " pvAdeH0" 4 / 2 / 105 iti isve zRNAti / kye zIryate / vizazAra / "RH zUdRpraH" 4 / 4 / 20 vizazratuH, vizazruH; pakSe "skRcchato." 4 / 3 / 8 iti guNe vizazaratuH, vizazaruH / " vRto." 4 / 4 / 35 iti iTo vA dI vizaritA, vizarItA / kiti "RvarNazri0" 4 / 4 / 57 iti neT , " RlvAdeH " 4 / 2 / 68 iti to ne zIrNaH, zIrNavAn , zINiH / aci zaraH / " zRvandeH0 " 5 / 2 / 35 ityArI zaraNazIlaH zarAru: / " zakama0" 5 / 2 / 40 iti ukaNi vizArukaH / " punAmni" 5 / 3 / 130 iti ghe zuNanti tena zaraH / "zrI vAyu0" 5 / 3 / 20 iti ghani zAro vAyuH varNazca; nIzAro himAnilApahaM 'vastram / gaurivAkRtanIzAraH, prAyeNa zizire kRzaH' // uNAdau " kicca" (u0 10) iti kid aH dhAtozca sarUpadvitvam , ziziraH / " japaDha0 " ( u0 47 ) itIke dvitve re cA''dau zarzarIkaH krimiH, zarzarIkA mAGgalyAbharaNam / " zRGga" (u0 96 ) iti ge nipAtanAt zRGgaM viSANam , zAGgaH pkssii| " patitami0 " (u0 98 ) ityaGge shrnggH| "anizR0" ( u0 145) ityATe zarATaH zakuntaH, zRGgATa iti tu " kapATa0" ( u0 148) ityATe nipAtanAt zrayateH / " mRjaza0" ( u0 167 ) ityaThe zaraThaH Ayudham / " jukRta0" ( u0. 173 ) ityaNDe zaraNDaH / "tRka 0 " ( u0 187) ityaNe zaraNaM gRham / "parAt zrI Dit " ( u0 255 ) iti vadhe prshvdhH| " kRzasabhya 1. uNAdi vivaraNe tu mRta prANatyAge ityasmAd dhAto: 'marut ' zabdaH sAdhita: // Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [297 25 ] dhAtupArAyaNe krayAdayaH (8) Ura cAntasya" ( u0 298 ) iti pe zUrpo dhAnyapavanabhANDam / "kRzagR0" (u0 329 ) ityabhe zaramaH / "artIri0" ( u0 338) iti me zarma sukham / " dhAgrAji0 " ( u0 379) ityanye zaraNyaH trAtA / "kRza 0" ( u0 418 ) itIre zarIram / " zvasurakukundura0 " ( u0 426 ) ityure nipAtanAt zarkuraH taruNaH / "kuzavRbhyaH karaH" (u0 435) zarkaraH, zarkarA / "kRgaza0 " ( u0 441 ) iti varaTi zarvaro rudraH, zarvaraM tamaH, zarvarI rAtriH / "zrI no'nto hasvazca" ( u0 498 ) iti khale zRGkhalA / " laTikhaTi0 " ( u0 505 ) iti ve zauM rudraH / "zaNAterAva: " ( u0 520) zarAvaH / "Rjiza0 " ( u0 554 ) iti kitISe zirISaH / " nAmyupAntya0" (u0 609) iti kidiH, ziriH hiMsraH / " kRzakuTi0" ( u0 619) iti vA NidiH, zAriH dyUtopakaraNaM-hastiparyANa-zArikA ca / zariH hiMsA / "RddhRmR0" ( u0 635) iti kiti Nau zINiH rogaH / "nIsAvR0" (u0 687) iti mau zarmiH mRgaH / " kundri0" ( u0 695 ) iti se nipAtanAt zarAriH Ati: / " jastR0" (u0 705) iti Diti vo zIviH hiMsraH / "bhRmRtR0 " ( u0 716) ityuH, zaruH zaraH hisrazca / " uvarNa0" 7 / 1 / 30 iti ye zarave hitaM zaravyaM vedhyam / "kimaH zrI Nit " ( u0 725) ityuH, kiMzAru: dhAnyazUkam / "RtazamRbhrAdibhyo ro lazca " ( u0 727 ) zAluH kssaayH| " parAbhyAM zRkhanibhyAM Dit " ( u0 724 ) parazuH / zigruH iti tu "zigrugeru0" ( u0 811) iti se nipAtanAt zinoteH / kazerUH ityapi "kAcchIDA DerUH" (u0 851) iti zeteH / "zUda. " ( u0 894 ) ityadi zarat / "man" (u0 911 ) iti mani zarma sukham / " mithiraJjI." ( u0 971 ) iti kityasi ziraH // '25 pRz pAlanapUraNayoH' / " pvAdeH" 4 / 2 / 105 iti dvasve pRNAti / papAra / " RH zRdRpraH" 4 / 4 / 20 nipapratuH, nipAH; pakSe "skRcchto0 " 4 / 3 / 8 iti guNe nipaparatuH, nipaparuH " vRto navA0" 4 / 4 / 35 iti iTo vA dIrdhe paritA, parItA / kiti "RvarNazri0" 4 / 4 / 57 iti neT , " RlvAdeH0" 4 / 2 / 68 ityatra pro varjanAt to natvAbhAvaH pUrta, pUrtavAn , pUrtiH / "No dAnta* zAnta0 " 4 / 4 / 74 iti kte vA nipAtanamasyA'pItyeke, pUrNaH, pAritaH / asmAdeva 1. dhAnyazUkham iti mu0 // 30 Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ da 298 ] AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 25nipAtanAt pUreNI te pUrNaH, pUritaH / NyabhAve tu pUrNaH / " yuvarNa0 " 5 / 3 / 28 ityali paraH / uNAdau " pRpalibhyAM Tiva pip ca pUrvasya" (u0 11) viparI vRkSajAtiH / "kicca" ( u0 10) iti kid a: sarUpadvitvaM ca pupuraH phenaH / " iNuvizA0" ( u0 182 ) iti Ne parNam / " gapa0" ( u0 188) iti kityaNe puraNaH samudraH / " bhApA0 " ( u0 296 ) iti pe parpaH plava: / " sapRprathi0 " ( u0 347) ityame paramaH / " Rjiza0" (u0 554 ) iti kitISe purISam / " vidipRbhyAM0 " ( u0 558 ) iti kityuSe puruSaH / " pakA0" ( 30 729) iti kiduH, puruH mahAn rAjA ca / " snAmadi0" (u0 904) iti vani parva granthiH / " rudyati0" (u0 997) ityusi paruH parva / " gupadurvi0" ( u0 943) iti kvipi pU: purI // '26 vaza bharaNe' / varaNe ityanye / oSThayAdiH / " pvAdeH0" 4 / 2 / 105 iti hasve bRNAti / babAra / "skRcchrato0" 4 / 3 / 8 iti guNe babaratuH, babaruH / vRto navA0 " 4 / 4 / 35 iti iTo vA dIrce baritA, barItA / " ivRdha0" 4 / 4 / 47 iti sani veT , vivaripati, vibarISati / " nAmino'niTa " 4 / 3 / 33 iti sana: kinve " oSThyAd" 4 / 4 / 117 ityuri bubUpati / kiti "RvarNazri." 4 / 4 / 57 iti neTa , " RlvAdeH0" 4 / 2 / 68 iti to ne cUrNaH, bUrNavAn , bUrNiH / uNAdau " RtaSTit " ( u0 9) ityaH, sarUpadvitvaM ca barbaro mlecchaH; barbarI kuJcitaH kezaH / " pR0 " ( u0 709) iti nasau varNasiH bhUmiH // 27 mA bharjane ca' / bharjanaM pAzaH / cakArAd bharaNe / bharsane ityanye / " vAdeH0" 4 / 2 / 105 iti hrasve bhRNAti / bbhaar| " vRto navA0" 4 / 4 / 35 iti iTo vA dIrSe bharitA, bharItA / "ivRdha0 " 4 / 4 / 47 iti sani veTa, vibharipati, vibharIpati, bubhUSati / kiti "RvaNazri0" 4 / 4 / 57 iti neT , " RlvAdeH0" 4 / 2 / 68 iti to ne bhUrNaH, bhUrNavAn , bhUrNiH / uNAdau " RtaSTit " ( u0 9) ityaH sarUpadvitvaM ca bharbharaH chadmavAn / bharbharI zrIH / "kicca" ( u0 10) bhurbhuraH saJcayaH / / 28 dRz vidAraNe' / bhaye ityanye / " vAde:0" 4 / 2 / 105 iti isve dRNAti / dadAra / " RH zapraH" 4 / 4 / 20 dadratuH, dadruH; pakSe " skacchato." 4 / 3 / 8 iti guNe vidadaratuH, vidadaruH / Nau De " smRdRtvara0" 4165 iti pUrvasya sanvadbhAvApavAde atve adadarat / " vRto navA0" 4 / 4 / 35 iti iTo vA Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 ] dhAtupArAyaNe krayAdayaH (8) [299 dIce daritA, darItA / kiti " RvarNazri0" 4457 iti neT , "RlyAdeH0" 4 / 2 / 68 iti to ne dIrNaH, dIrNavAn , dINiH / aci drH| gaurAditvAd DyAm darI / uNAdau " kR-vA-pA-ji0 " ( u0 1) ityuNi dAru kASThaM bhavyaM ca / "RtaSTit " ( u0 9) itya: svarUpadvitvaM ca dardaro vAdyavizeSaH, dardarI sasyaluNTiH / " dakana0" ( u0 27) ityake darako bhIruH / " japada " ( u0 47 ) iti Ike dvitve re cAdau dardarIkaH vAditravizeSaH / "duro draH kUTazca dur ca " ( u0 156) dudu rUTaH durmukhaH; cakArAduTe durdurutto'deshkaalvaadii| Nau "R0 " ( u0 196 ) ityuNe dAruNaH ugraH / "zvabhura0" ( u0 426) ityure nipAtanAd darduraH maNDUko meghazca / "laTikhaTi0" ( u0 505) iti ve davaH hiMsraH, darvA janapadaH / " svarebhya i." ( u0 606) dariH mahAbhidA / " dRpavabhyo viH" ( u0 704 ) darviH taH / "tRbhyAM dUH" (u0 846) daH kuSThabhedaH / "zubhaserad" (u0 894) darat kSatriyaH / darado janapadaH / 'darat cepadarthe'vyayam / prAkRte daretyardhAlpe, sa eSa saMskRte kavibhintyA prayuktaH, - daradalitaharidrApiJjarANyaGgakAni' [viddhazAlabhamikA, 3 / 17 ] / "dro hambazca" (u0 898) iti sadi daSat zilA / dR bhaye [1 / 1015]. darati / Nau ghaTAditvAd hrasve darayati / dRNAteH dArayati / '29 jaza vayohAnI / " pvAdeH0" 4 / 2 / 105 iti hasve jaNAti / .. jajAra / " skacchRto." 4 / 3 / 8 iti guNe jajaratuH, jajaruH / " vRto navA0" 4 / 4 / 35 iti iTo vA dIrgha jaritA, jarItA / kiti " RvarNazri" 4457 iti neT , "RlvAdeH" 4 / 2 / 68 iti to ne jIrNaH, jIrNavAn , jINiH / ktvi " janazca0 " 4 / 4 / 41 iti iTi jaritvA, jarItvA / juSaca jaraSi [ 3 / 2], jIryati / vivAdaGi jarA / RNa vayohAnau [ 9 / 381 ], "yujAdeH0" 3 / 4 / 18 iti vA Nici jArayati, jarati // '30 nRza naye' / " vAdeH0" 4 / 2 / 105 iti hasve nRNAti / nanAra / " skacchato0 " 4 / 3 / 8 iti guNe nanaratuH, nanaruH / kye nIryate / "vRto navA." 4 / 4 / 35 iti iTo vA dIrSe naritA, narItA / kiti " RvarNazri0" 4 / 4 / 57 iti neT , " RlvAde:0" 4 / 2 / 68 iti to ne nIrNaH, nIrNavAn , nINiH / . 1. tulanA kSI. ta. pR. 270 / iSadarthe tvavyayaM dezya padaM ca, (li. Ti. pR. 113) // Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 300 ] AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 30aci naraH / striyAM " nArI-sakhI0" 2 / 4 / 76 iti nipAtanAd yAm nArI / gau ghaTAditvAd hrasve narayati // 31 gRza zabde' / " vAdeH" 4 / 2 / 105 iti hUsve gRNAti / jagAra / "skRcchato0" 4 / 3 / 8 iti guNe jajantuH, jajaruH / " vRto navA." 4 / 4 / 35 iti iTo vA dI garitA, griitaa| kiti " RvarNazri0 " 4457 iti neTa , " RlyaadeH0|| 4 / 2 / 68 iti to ne gIrNaH, gIrNavAn , gINiH / "yuvarNa0" 5 / 3 / 28 ityali garaH / uNAdau " kuna Rta ura ca" ( u0 734) iti uH, guruH / gRt nigaraNe [ 5 / 21 ], girati / / 32 Rza gatau' / " pvAde:0" 4 / 2 / 105 iti isve RNAti / kye Iryate / Ara, AratuH / " vRto navA0" 4 / 4 / 35 iti iTo vA dI aritA, arItA / kiti "RvarNazri0 " 4 / 4 / 57 iti neT , " RlyAdeH0" 4 / 2 / 68 iti to ne samIrNaH, samIrNavAn , samINi: / " ivRdha0" 4447 iti sani veTa , ariSiti, arirISati / iDabhAvapakSe irAdeze dIrghatve sano dvitve, pUrvasya itve, dvayoH Satve ca IpiSati // vRt pvAdiH / lvAdiH / pvAdirkhAdizca vRt vartitaH, saMpUrNa ityarthaH // atha parasmaipadiSvevA''danto'niTa ca / '33 jJAMza avabodhane' / " jA jJA0" 4 / 2 / 104 iti jA''deze jAnAti / phalavakartari "jJo'nupasargAt " 3 / 3 / 96 ityAtmanepade dharma jAnIte / "padAntaragamye vA" 3 / 3 / 99 svAM gAM jAnIte, jAnAti vA / upasargAttu " zeSAt " 3 / 3 / 100 iti parasmaipade avajAnAsi mAm / " nihnave jJaH" 33 / 68 zatam apajAnIte / "saMpraterasmRtau" 3 / 3 / 69 " samo jJo0" 222151 iti vyApye vA tRtIyAyAM mAtrA saMjAnIte, mAtaraM saMjAnIte, nityaM zabdaM pratijAnIte / "ananoH sanaH" 3370 dharma jijJAsate / anostu, putram anujijJAsati pAThAya / karmaNyasati jJaH "ajJAne" 2 / 80 iti karaNe SaSThayAM sarpiSo jAnIte, sarpiSA karaNabhUtena pravartate ityarthaH / jajJe. jajJau / " saMyogAdervA''ziSyaH" 4395 jJeyAt , jJAyAt akGiti tu jJAsISTa / anusvArevAnneT , jJAtA, jJAtum / " jJAnecchA0" 5 / 2 / 92 iti sati te jJAta: / Nau " mAraNatoSaNa" 4 / 2 / 30 iti hrasve saMjJapayati pazum , vijJapayati gurum , jJapayati * zastram / anyatra jJApayati / " ivRdha0" 4 / 4 / 47 iti sani veTa , jijJapayiSati; pakSe Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 ] dhAtupArAyaNe krayAdayaH (8) [ 301 " jJapyApo0" 4 / 1 / 16 iti jJIpa na ca dviH jJIpsati / " nAmyupAntya0 " 5 / 154 iti ke jnyH| " upasargAdAto0 " 5 / 1156 iti De prajJaH / prajJAdyaNi prAjJaH / "prAjjJazca" 5 / 179 iti De pathiprajJaH / "Nau dAnta" 4 / 4 / 74 iti te vA nipAtanAt saMjJaptaH pazuH; pakSe " seTuktayoH" 4 / 3 / 84 iti Neluki saMjJapitaH / " upasargAd" 5 / 3 / 110 ityaGi prajJA, upajJA / uNAdau " plujJAyaji0" ( u0 646) iti to jJAtiH bandhuH; jJAyate iti vA striyAM to jJAtiH / jJAnaM jJAtiriti tu nAsti, prasiddhenApahRtatvAt // athedanto'niT ca // '34 kSiA hiMsAyAm ' / kSiNAti, cikSAya / " saMyogAt" 221152 iti yA'pavAde iyi cikSiyatuH, cikSiyuH / anusvArecAnneTa , kSetA, kSetum / sAnubandhatvAt " kSeH kSI cA0" 4 / 2 / 74 iti ktayostasya natvA'bhAve kSyAdezAbhAve ca kSitaH, kSitavAn / picAdaGi kSiyA / " zvAdibhyaH " 5 / 3.92 iti to kSitiH / dIrghAnto'yamityeke, kSINAti, kSItaH, kSItavAn / jhiM kSaye [1110], kSayati / kSit nivAsagatyoH [5 / 17], kSiyati // athedantAvaniTau ca // / '35 vIM varaNe' / vINAti / pAdirayamityeke; tanmate " pvAdeH0" 4 / 2 / 105 iti isve viNAti / vivAya / yApavAde " saMyogAt" 2 / 152 iti iyi viviyatuH vitriyuH / anusvAretvAnneTa , betA, betum , bItaH, bItavAn , prItiH / uNAdau " triyo hik " ( u0 710 ) vrIhiH // '36 bhrIMza bharaNe' / bhaye ityanye / bhrINAti / pvAdirayamityeke, tanmate " pvAdeH" 4 / 2 / 105 iti husve bhriNAti / vibhrAya / yA'pavAde "saMyogAt " 2 / 1 / 52 iti iyi vibhriyatuH, vibhriyuH| anusvAreccAnneTa , bhratA, bhratum , bhrItaH, zrItavAn , bhrItiH / "yuvarNa" 5 / 3 / 28 inyali bhrayaH // atha ThAntaH seT ca // ___37 heThA bhUtaprAdurbhAve' / bhUtaprAdurbhAvaH atikrAntotpattiH / "tavargasya." 11360 iti nasya Natve heThaNAti / "vyaJjanAcchanAherAnaH" 3480 heThAnaH / * jiheTha, heThitA, heThitum , heThitaH / heThi vivAdhAyAm [ 11676 ], heThate // Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302] AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 38 atha DAntaH seT ca // '38 mRDaza sukhane' / "tavargasya0" 113 / 60 iti no Ne mRNAti / "vyaJjanAt" 3480 iti znAheH Ane mRDAnaH / mamarDa, marDitA, mRDitaH / "kSudhakliza" 4 / 3 / 31 iti ktvaH kitve mRDitvA / " nAmyupAntya0" 5 / 1 / 54 iti ke mRDaH / uNAdau " Rcyaji0" ( u0 48) iti kiti Ike 'mRDIkaH sukhakRt / mRDat sukhane [5 / 44 ], mRDati // atha thAntAzcatvAraH seTazca // 39 zranthaz mocanapratiharSayoH' / "no vyaanasyA0" 4 / 2 / 45 iti naluki zrathnAti, zrathAna / karmakartari "ekadhAtau0" 3 / 486 iti jikyAtmanepadeSu prApteSu kirAditvAt "bhUSArtha0 " 3 / 4 / 93 iti kyaJyorabhAve athnIte mAlA svayameva / azranthiSTa mAlA svayameva / zazrantha / " vA zrantha0" 4 / 1 / 27 iti ata aitve, dvitvAbhAve no luki ca zrethatuH, zreyuH, zrethitha; pakSe zazranthatuH, zazranthuH / " skrasRvR0" 4 / 4 / 81 iti iTi zazranthiya / zranthitA, zranthitum , zrathitaH, zrathitavAn / " dazanAvoda0 " 4 / 2 / 54 iti nipAtanAd naluki ghani prazrayaH, himazrathaH / " Nivetti0" 5 / 3 / 111 ityane zranthanA / "RttaSa0 " 4 / 3 / 24 iti ktvo vA kittve, athitvA, zranthitvA / zrathuG zaithilye [11717], zranthate / zranthaNa sandarbha [9 / 392 ], " yujAdeH " 3 / 4 / 18 iti vA Nivi zranthayati, zranthati // 40 manthA viloDane' / madhnAti / ho mathAna / mamantha, manthitA, mandhitum , mathitaH, mathitavAn / "RtRSa0" 4 / 3 / 24 iti ktvo vA kinve mathitvA, manthitvA / ghaJi manthaH / uNAdau " saMstuspRzimantherAnaH " (u0 276) manthAnaH khajakaH / mantha hiMsAsaMklezayoH [ 11292 ], manthati // '41 granthaya sandarbha' / sandarbho bandhanam / adhnAti / ho athAna / karmakartari " ekaghAtau0" 3 / 486 iti jikyA''tmanepadeSu prApteSu "bhUSArtha." 3 / 4 / 93 iti kyaJyorabhAve granIte mAlA svayameva, agranthiSTa mAlA svayameva / jagrantha / " vA antha0 " 4 / 1 / 27 iti ata etve dvitvAbhAve no luki ca grethatuH, grethuH / " skrasRvR0" 4 / 4 / 81 iti iTi grethitha; pakSe jagranthatuH, jagranthuH, 1. mRDokam iti uNAdi vivaraNe // Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45 ] dhAtupArAyaNe krayAdayaH (8) [ 303 jagranthitha / granthitA, granthitum , grathitaH, prathitavAn / " RttRSa0 " 4 / 3 / 24 iti ktvo vA kilve prathitvA, granthitvA / ghatri granthaH / uNAdau " padipaThi0" (u0 607) iti iH, granthiH parva / grathuGa kauTilye [ 1718 ], granthate / granthaNa sandarbha [ 9 / 393 ], " yujAdeH0 " 3 / 4 / 18 iti vA Nici granthayati, granthati / / '42 kunthaza sngkleshe'| zleSaNe ityanye / kuthnAti / hau kuthAna / cukuntha, kunthitA, kunthitum , kuthitaH, kuthitavAn / "Rttapa0 " 4 / 3 / 24 iti ktvo vA kilve kuthitvA, kunthitvA / ghani kunthaH / sthAditvAt ke kuthyate iti kuthaH, kuthA, kuthaM vA varNakambalaH / "kteTo0" 5 / 3 / 106 ityaH, kunthA / uNAdau "bhRmRta0 " ( u0 716) ityuH, kunthuH sUkSmajantuH / "te lugvA" 3 / 2 / 108 ityuttarapadaluki kunthudayAparaH 'kunthubhNgaastiirthkrH'| kuthu hiMsAsaMklezayoH [ 1 / 288 ], udiccAnne kunthati, kunthyate // atha dAntaH seT ca // '43 mRdaz kSode' / mRgAti / hau mRdAna / mamarda, marditA, mRditaH / "ajAteH zIle " 5 / 1 / 154 iti Nini nagaramI, prAkAramardI / "kSudhakliza0" 4 / 3 / 31 iti ktvaH kilve mRditvA / " krutsaMpadA0" 5 / 3 / 114 iti karmaNi kvipi mRd / uNAdau "mRdevo'ntazca vA" ( u0 49) iti Ike mRdvIkA, mRdIkA ca drAkSA / " mRdundi0" ( u0 399) iti kityare mRdaro vyAdhiH / * "mRdikandi0 " ( u0 465 ) ityale mardalo murajaH // atha dhAntau // '44 gudhara roSe' / gudhnAti / hau gudhAna / jugodha, godhitA, godhitum , gudhitaH / "kSudhakliza" 43 / 31 iti ktvaH kittve gudhitvA / "vo vyAnAde:." 4 / 3 / 25 iti sano vA kittve jugudhiSati, jugodhiSati / bhidAdyaGi godhA / uNAdau "kuthigudherUmaH" (u0 353) godhUmaH / gudhac pariveSTane [ 3 / 12 ], gudhyati / '45 bandhaMza bandhane' / badhnAti, ho badhAna / babandha / saMyogAntatvAd ." indhyasaMyogA0" 4 / 3 / 21 iti kivAbhAve babandhatuH, bbndhuH| anusvArevAnneTa , "gaDadabAde:0" 211177 iti basya me saMbhansyati / saMbaddhA, baddhaH / " bandhernAmni" 5 / 4 / 67 iti Nami kukuTIvandhaM baddhaH / "AdhArAt" 5 / 4 / 68 Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 ] AcAryazrIhemacandraviracite [dhA0 45 hastabandhaM baddhaH / uNAdau " dRkuna0 " (u0 27) ityake bandhakaH cArakapAlaH / gaurAditvAd DyAm bandhakI pAMsulA / "mRmani0" (u0 58) iti Uke bandhakaH / " bandheH " ( u0 157) iti kityUTe vadhUTI / "dinanagna " (u0 268) iti ne nipAtanAd 'badhnaH raviH / " zuSISi0" ( u0 416) iti kiti ire badhiraH / "bhRmRtR." ( u0 716 ) ityuH, bandhuH // atha bhAntAstrayaH seTazca // '46 kSubhaza saMcalane' / "kSumnAdInAm" 2 / 3 / 96 iti NatvAbhAve kSumnAti, kSumnItaH, kSumnanti / hau bhubhANa / cukSobha, kSobhitA, akSobhIt / "kSubdhaviribdha0" 4 / 4 / 70 iti te nipAtanAd neT , kSubdhaH manthazcet , kSubhita: anyaH / kSubhi saJcalane [ 11948 ], kSobhate / zubhace saJcalane [3 / 56), kSubhyati / puNyAdyaGi akSumat // '47 Nabha 48 tubha hiMsAyAm ' / "pAThe0" 2 / 3 / 97 iti No ne namnAti / "adurupasargA0" 2 / 3 / 77 iti no Ne praNamnAti / ho nabhAna / nanAma / "anAdezAdeH0" 4 / 1 / 24 iti ata etve dvitvAbhAve ca nebhatuH, nebhuH / namitA, namitaH // '48 tubhaza' / tumnAti, tutobha, tutubhatuH, tutubhuH, tobhitA, tubhitaH / Nabhi-tubhi hiMsAyAm [ 11949, 950 ], nabhate, tobhate / Nabha-tubhaca hiMsAyAm [ 3 / 57, 58 ], nabhyati, tubhyati // atha vAntaH seT ca // '49 khavara heThazvat ' / yathA heThA bhUtaprAdurbhAve tathA'yamapi, varNakramAnurodhena tu tatraiva na paThitaH / " anunAsike ca0" 4 / 1 / 108 iti va UTi "UTA" 1 / 2 / 13 ityataH autve khaunAti / UTaM, " voH0" 4 / 4 / 121 iti valukaM ca necchantyeke, tanmate khannAti / hau khavAna / cakhAva, khavitA khavitum , khavitvA, khavitaH / vipi khauH / cAnto'yamityeke, cAntaM dhAtvantaramityanye, tanmate " tavargasya0 " 1 / 360 iti no atve khAti / ho khacAna / khacitaH khacitavAn , khacitum / / 1. vradhno iti mu0 // Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 ] dhAtupArAyaNe krayAdayaH (8) [305 atha zAntau seTau ca // '50 klizoz vivAdhane' / " tavargasya0 // 1 / 3 / 60 iti no asya " na zAt " 113 / 62 ityabhAve kliznAti / ho klizAna / cikleza / audivAd veTa , kleSTA, klezitA / ktaktvAsu " pUklizibhyo." 4 / 4 / 45 iti veTi kliSTaH, klizitaH, kliSTavAn , klizitavAn , kliSTvA / "vau vyaJjanAdeH0" 4 / 3 / 25 iti vikalpApavAde "kSudhakliza0 " 4 / 3 / 31 iti kice klizitvA / uNAdau " klizaH ke ca" ( u0 530) iti ze kezaH / klizica upatApe [3 / 133 ], klizyate / klizyati iti tu AtmanepadasyA'nityatvajJApanAt // __51 azaza bhojane' / aznAti / ho azAna / Aza, azitA. azitaH / "bhAve cAzitAd" 5 / 1 / 130 iti nirdezAt sApyAdapi kartari kte dIpeca ApUrvAdavivakSitakarmaNo vA kte AzitaH tRptaH / " veyivad" 5 / 2 / 3 iti nipAtanAd bhUtamAtre kvasuH na ceTa , nAzIta , anAzvAn / " bhujipati0" 5 / 3 / 128 iti karmaNi anaTi azanam / kyani " kSuttaTa" 4 / 3 / 113 iti nipAtanAd azanAyati bubhukSuH / kSudho'nyatra azanIyati dAtum / uNAdau "iSyazi0" (u0 77 ) iti takaki aSTakA pitRdaivatyaM karma / adhiH iti tu "taviGki0" (u0 692 ) iti rau aznoteH / azauTi vyAptI [ 4 / 29 ], aznute / / atha SAntAH sapta seTazca // .. '52 iSa AbhIkSNye' / AmIkSNyaM paunaHpunyam / iSNAti / ho iSANa / iyeSa, epitA, ipitaH, iSitavAn / tAdau " sahalubheccha0 " 4 / 4 / 46 iti iT vA ato'pItyeke, eSTA, eSitA / veTtvAt ktayorneT , iSTaH, iSTavAn / iSaca gatI [ 3 / 25 ], anviSyati / iSat icchAyAm [ 5 / 105 ], icchati, iSTaH // 53 viSaza viprayoge' / viSNAti / hau viSANa / viveSa, veSitA / "vau vyaanAdeH" 4 / 3 / 25 iti ktvAsanoH vA kilve viSitvA, veSitvA, viviSiSati, viveSiSati / viSitaH / " nAmyupAntya0" 5 / 1 / 54 iti ke viSam / viSa secane [ 11523 ], veSati / viSlaMkI vyAptau [ 2185 ], veviSTe, veveSTi, aviSat / / 54 puSa 55 pluSA snehasecanapUraNeSu' / puSNAti, hau gruSANa / puproSa, proSitA, puSitaH / "krutsaMpadA0" 5 / 3 / 114 iti kvipi vigruT / uNAdau "nighRSI0" (u0 511) iti kiti ve puSvA nivRttiH // '38 Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 306 ] AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 55'55 pluSaz' / pluSNAti / hau pluSANa / ploSitA / pluSitaH / puSU, pludha dAhe [ 11532, 533 ], propati, ploSati / pluSaca dAhe [ 368 ], pluSyati // ___ 56 muSa steye' / muSNAti. hau muSANa / mumoSa, moSitA, muSitaH / "rudavida0" 4 / 3 / 32 iti ktvAsanoH kilve muSitvA, mumuSiSati / uNAdau " vicipuSi0 " ( u0 22) iti kiti ke mukaH pelam / " murdIrghazca" (u0 43) iti ike mUSikaH, ajAditvAdApi mUSikA // '57 puSaz puSTau' / puSNAti, hau puSANa / pupoSa, poSitA / puSa puSTau [ 11536 ], poSati / puSaca puSTau [ 3 / 32 ], puSyati, poSTA // '58 kuSaz niSkarSe' / niSkarSaH bahiSkarSaNam / kuSNAti / karmakartari " kupirajeH0" 3 / 4 / 74 iti vA parasmaipade zye ca kuSyati pAdaH svayameva, pakSe " ekadhAtau0" 3 / 4 / 86 iti kyA''tmanepadayoH kuSyate pAdaH svayameva / hau kuSANa / cukoSa, koSitA / "vo vyaJjanAdeH0" 4 / 3 / 25 iti sano vA kittve cukuSiSati, cukoSiSati / "kSudhakliza0" 4 / 3 / 31 iti ktvaH kittve kuSitvA / niraH parAt "niSkuSaH " 4 / 4 / 39 iti veTa , " haziTo. " 3455 iti saki nirakukSat , pakSe sici nirakoSIt / sani nizcukukSati / "upAntye" 4 4 / 44 ityatra kicam nizcukuSiSati / nizcukoSiSati, niSkoSTA, niSkoSitA / "ktayoH" 4 / 4 / 40 iti iTi niSkuSitaH, niSkuSitavAn / uNAdau " kuSeH kit" ( u0 80) iti Itake kupItakaH RSiH / " kuServA " ( u0 164) iti vA kiti The koSThaH, kuSTham / prakoSThaH doSaH / "pipluSi0" ( u0.707) iti siki kukSiH / "sivikuTi." (u0 753) iti kityAko kuSAkuH agniH // atha sAntaH seT ca // "59 dhasUrU uJche' / dhrasnAti / hau dhasAna / dadhrAsa, dhrasitA, dhrasitum / adicAt ktvi veT , dhrastvA, dhrasitvA / veTtvAt ktayorneT , dhrastaH, dhrastavAn / dhrasaNa utkSepe [ 9 / 195 ], dhAsayati // athA''tmanepadI RdantaH seT ca // '60 vRza saMbhaktau ' / saMbhaktiH saMsevA / " iGita:0" 3 / 3 / 2 iti Atmanepade " eSAmI0" 4 / 2 / 97 iti Itve vRNIte / vatre / " vRto navA0" Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 ] dhAtupArAyaNe krayAdayaH (8) [ 307 4 / 4 / 35 iti iTo vA dIrdhe varitA, vriitaa| " iT sijAziSA:0" 4 / 4 / 36 iti veTi avariSTa, avarISTa, pakSe "RvarNAt " 4336 iti sicaH kittve avRta / variSISTa, pakSe vRSISTa / " ivRdha0 " 4 / 4 / 47 iti sani veT , vivariSate, vivarISate; pakSe " nAmino'niTa " 4 / 3 / 33 iti sanaH kinve vuvUrSate / kiti "RvarNazri0" 4 / 4 / 57 iti neT , vRtaH, vRtavAn , vRtvA / "varyopasaryA0" 5 / 1 / 32 iti ye nipAtanAd varyam upeyam , vAryam anyat / "bhRvRji0 " 5 / 1 / 112 iti khe patiparA kanyA / " vRdikSi0" 5 / 270 iti TAke varAkaH, varAkI / " yuvarNa0" 5 / 3 / 28 ityali varaH / uNAdau " japaDha0" ( u0 47) iti Ike dvitve Adau ca re varvarIkA sarasvatI / " vRGa eNyaH" ( u0 382 ) vareNyaH / ghRgaTa varaNe [ 4 / 9 ], vRNute, vRNoti / vRgaNa AvaraNe [ 9 / 380 ], " yujAdeH0" 3 / 4 / 18 iti vA Nici vArayati; pakSe varate, varati // ityAcAryazrIhemacandraviracite svopajJadhAtupArAyaNe nAvikaraNaH zit krayAdigaNaH sampUrNaH // vAti // 1. uNAdivivaraNe tu 'gT varaNe' ityasmAd dhAtoH 'varvarIkA' zabdaH saadhitH|| Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atha curAdayaH (9) // atha Nitazcugadayo varNakrameNa prastUyante, tatrA''dau '1 curaNa steye ' / NitvaM curAditvajJApanArtham / svArthikatvenAntaraGgatvAd vizeSavidhAnAcca kAdikArakApekSatvena bahiraGgebhyaH sAmAnya vihitebhyazca tivAdibhyaH prAgeva "curAdibhyo0 " 3 / 4 / 17 iti svArthe Nici, NijantasyApi kriyArthatvAddhAtutve "zeSAt " 33100 iti parasmaipade corayati / Nico gitvAbhAvAt phalavakartaryAtmanepadaM nAsti / candrastu Nicyapi ubhayapaditvamAmnAsIt Nijvikalpa ca / "dhAtoranekasvagad" 3 / 4 / 46 iti parokSAyA Ami corayAMcakAra / "Nizri0 " 3 / 4 / 58 iti De acUcurat / corayantaM prAyukta iti NijantAt "prayoktavyApAre0 " 3 / 4 / 20 iti Nigi " NeraniTi " 4 / 3 / 83 iti Nico lukyapi NijAtyAzrayaNAt samAnalopitvAbhAvAt " upAntyasyA0 " 4 / 2 / 35 iti hUsve " laghordI?0" 4 / 1 / 64 iti pUrvasya dIrgha ca acUcurat / karmakartari " ekadhAtau0" 3 / 4 / 86 iti jikyA''tmanepadeSu prApteSu " bhUSArtha" 3 / 4 / 93 iti jikyayorabhAve acUcurata gauH svayameva, corayate gauH svayameva / jica eva pratiSedhAJciTi coriSyate gauH svayameva / corayitA / " seTaktayoH" 4384 iti Neluki coritaH, coritavAn / aci coraH / gaurAditvAd GyAm corI / prajJAyaNi cauraH / "Nivetti0" 5 / 3 / 111 iti ane coraNA / Nico'nityatvAdabhAve bhidAdinipAtanAdaGi curA / chatrAditvAdaji curAzIla: cauraH, "aNaye." 2 / 4 / 20 iti lyAm caurI / "yuvarNa0" 5 / 3 / 28 ityali coraH / ' iha pacuNa-cituNaprabhRtInAM sanakAranirdezamakRtvA uditkaraNaM curAdiNico'nityatvajJApakaM, na ca * cintyate' ityAdau nalopAbhAvArtham ; tato NijlukaH sthAnitvena upAntyatvAbhAvAnnaluko'prasaGgAt , tena corati, cintati ityAdi siddham / idaM ca jJApakaM, 'ghuSeravizabde" 4 / 4 / 68 iti vizabdanapratiSedhaH, ayaM hi vizabdane ghuSeriTpratiSedhAbhAvArthaH, sa ca Nico'nityatve'nekasvaratvAdeva siddhaH / tena ' mahIpAlavacaH zrutvA jughuSuH puSpamANavAH' [pAtAla.. mahAbhASya, 7 / 2 / 23 ] ityapi siddham // Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 ] dhAtupArAyaNe curAdayaH (9) [ 309 atha Rdantau // '2 pRNa pUraNe' / svArthe Nici pArayati / kye pAryate / " dhAtoranekasvarAd" 3446 iti Ami pArayAMcakAra / " sAhisAti0" 51159 iti ze pArayaH / Rdanto'yamityeke / paMka pAlana pUraNayoH [ 2176 ] piparti / pRGt vyAyAme [5 / 151 ], vyApriyate // '3 ghRNa sravaNe' / dhArayati, ghArayAmAsa / dhuM secane [ 1120 ], gharati ghRtam / ghR mR AvaraNe iti pUrve peThuH // . atha kAntA aSTau // '4 zvalka 5 valkaNa bhASaNe' / zvalkayati, zvalkayAMcakAra // '5 valkaNa' / valkayati, valkayAMcakAra / ali valkaH tvarutvak / valkalam iti tu vale kalaki // '6 naka 7 dhakkaN nAzane' / nakkayati, dhakkayati // 8 cakka 9 cukkaNa vyathane ' / cakkayati / uNAdau " murala0" (u0 474) iti nipAtanAdale cakkalam , cakkalakam // ' 9 cukaN' / cukkayati / aci ali vA cukaH / cika iti kauzikaH / cikkasam cikaNam // 10 TakuNa bandhane' / uditvAnne Tayati, ali viTaGkaH / "punAmni" 5 / 3 / 130 iti ghe TaGgaH dRSaddAraNaH, anaTi TaGkanam / " Nivetti0" 5 / 3 / 111 iti ane TaGkanA // 11 arkaNa stavane' / arkayati / aci ali vA arkaH // __ atha cAntau // -- 12 piccaNa kuTTane ' / piccayati / picuH iti tu " pariccAtaH " (u0 735) iti pace: au rUpam // .. '13 pacuNa vistAre' / udicAnne prapaJcayati, ali prapazcaH / pacuG vyaktIkaraNe [ 11657 ] pazcate / " nAmni puMsi ca" 5 / 3 / 121 iti Nake pazcikA / aci gaurAditvAd GyAm vipazcI / ghani nyaGkavAditvAt katve paGkaH / / Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 14 atha chAntaH // 14 mlechaNa mlecchane' / mlecchanam avyaktA vAk / mlecchayati / mleccha avyaktAyAM vAci [1 / 119], mlecchati // atha jAntA ekAdaza // '15 UrjaN balaprANanayoH' / prANanaM jIvanam / Urjayati / "didyud" . 5 / 2 / 83 iti kvipi Urcha / "rAtsaH" 2 / 1 / 90 iti niyamAdatra saMyogAntaluk nAsti / Urga asyAsti iti " UrjA vinvalAvazcAntaH " 7 / 2 / 51 UrjasvI, UrjasvalaH / midAdyaGi UrjA / kte Urjitam // '16 tuju 17 pijuNa hiMsAbaladAnaniketaneSu' / niketanaM gRham / uditvAne tuJjayati, piayati / uNAdau "RcchicaTi0" ( u0 397) iti are piJjaraH / "picimani0" ( u0 488 ) iti Ule pijUlaH hastibandhanapAzaH / lujumapyeke peThuH, luJjayati / loka-tati daNDake'nayoH punaH pAThaH arthabhedArthaH AtmanepadArthaH sakarmakArthazca, tuJjayate, piJjayate / tuju balane ca [ 11162 ], tuota, pijuki saMparcane [2152 ], piGkte / / '18 kSajuNa kRcchajIvane' / udivAnne kSamayati / kSajuG gatidAnayoH [ 111001 ] kSakSate / ghaTAditvAd jiNampare Nau vA dIrgha akSAJji, akSaJji // * 19 pUjaNa pUjAyAm ' / pUjayati / " ya eccA0" 5 / 1 / 28 iti ye pUjyam / Nake pUjakaH / yAjakAditvAt "karmajA tRcA ca" 3183 iti pratiSiddho'pi SaSThIsamAsaH, gurUNAM pUjakaH gurupUjakaH / "jJAnecchA!" 5 / 2 / 92 iti sati te "ktayorasadA0" 2 / 2 / 91 ityatra sadarthasya varjanAt pratiSedhAbhAve "kartari" 2 / 286 iti SaSThayAM rAjJAM pUjitaH / "jJAnecchA 0" 31186 iti pratiSedhAcAtra na SaSThIsamAsa: / " bhISIbhUSi0" 5 / 3 / 109 iti aGi pUjA // ___ '20 gaja 21 mArjaNa zabde ' / gAjayati, mArjayati / marcamarjAvapi eke paThanti marcayati, marjayati, marjitA // ' 22 tijaNa nizAne ' / tejayati / tejayAmAsa / "Nivetti0" 5 / 3 / 111 iti ane tejanA / tiji kSamAnizAnayoH [ 11667 ], "guptijo0 " 34 / 5 1. 'ghasvAnta iti mu0|| Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 ] dhAtupArAyaNe curAdayaH (9) [311 iti sani titikSate, nizAne tu tejate / uNAdau " as" ( u0 952) iti asi tejaH // '23 vaja 24 vrajaNa maargnnsNskaargtyoH'| mArgaNaH bANaH, tasya saMskAre gatau ca / mArgasaMskAre'pItyanye / vAjayati, brAjayati / vaja, braja gatau [1 / 136, 137 ], vajati, vrajati // '25 rujaN hiMsAyAm ' / rojayati, rojayAMcakAra // .. atha TAntAstrayoviMzatiH // '26 naTaNa avasyandane ' / avasyandanaM bhraMza: / " jAsanATa0 " 2 / 2 / 14 iti karmaNo vA karmatve " zeSe" 2 / 2 / 81 iti SaSThayAM corasyonnATayati / Nake nATakam / NaTa nRtau [ 11187], naTati, nato ghaTAditvAd isve naTayati zAkhAm / nateranyatra ghaTAditvAbhAve nATayati naTam / naDa iti nandI / naDaH nADI, praNAlaH, praNAlI // ___27 tuTa 28 cuTa 29 cuTu 30 chuTaNa chedane' / toTayati, coTayati / uditvAnne cuNTayati / choTayati, AcchoTayati / " nAmni puMsi ca" 5 / 3 / 121 iti Nake choTikA, anaTi AcchoTanam / chuTat chedane [5 / 122], chuTati // '31 kuTTaNa kutsane c'| cakArAt chedane / kuTTayati / "vRbhakSi0" 5 / 2 / 70 iti TAke kuTTAkA, ikSukuTTAkaH, kuTTAkI / ali kuTTaH / ramyAditvAt kartari anaTi kuTTanI / uNAdau " kuTTiveSTi0 " ( u0 349) iti ime kuTTimaM saMskRtabhUtalam // '32 puTTa 33 cuTTa 34 SuTTaNa alpIbhAve ' / pRTTayaMti, cuTTayati, "paH so." 2 // 398 iti se suTTayati / SopadezatvAd "NistorevA0" 2 / 3 / 37 iti Se supuTTayiSati / aSopadezo'yamanAdarArthazcatyanye; tanmate SatvAbhAve susuTTayiSati // ___ '35 puTa 36 muTaNa saMcUrNane' / poTayati, aci pottaa| bhAsArthe'pi vakSyate / puTat saMzleSaNe [ 5 / 127], puTati // 36 muTaNa' / moTayati, anaTi moTanam / muTat AkSepapramardanayoH [5 / 125 ], muTati // ... '37 aTTa 38 smiTaNa anAdare' / aTTayati / ali aTTaH / aci aTTA, aTThAM karoti iti kyaGi aTTAyate / smeTayati / apopadezatvAt patvAbhAve sismeTa. yiSati / aTTa alpIbhAve ityeke // Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 312 ] AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 39 '39 luNTaNa steye c'| cakArAdanAdare / luNTayati / " vRGbhakSi0" 5 / 270 iti TAke luNTAkA, luNTAkI / NijabhAve "kteTo0" 5 / 3 / 106 ityaH, luNTA // / '40 sniTaNa snehane' / sneTayati // '41 ghaTTaNa calane' / ghaTTayati / ali saMghaTTaH / "Nivetti " 5 / 3 / 111 ityane ghaTTanA / "puMnAmni" 5 / 3 / 130 iti karaNAdhAre ghe ghaTTaH nadyavataraNasthAnam , aci araghaTTaH / ghaTTi calane [ 11668 ], ghaTTate // 42 khaTTaNa saMvaraNe' / khaTTayati mukham // '43 SaTTa 44 sphiTaNa hiMsAyAm ' / "SaH so0" 2 / 3 / 98 iti se saTTayati / popadezatvAd "NistorevA0" 2 // 337 iti patve sipaTTayiSati / Nake saTTakaH / ayaM baladAnaniketaneSvapi ityanye / spheTayati, Nake spheTakaH "ghunAmni." 5 / 3 / 130 iti ghe spheTaH saMspheTazca tumulayuddham / sphiTaNa anAdare ityanye / / '45 sphuTuNU prihaase'| uditvAnne sphuNTayati / ayaM sphuTaNa ityeke, sphoTayati // - 46 kITaNa varNane' / bandhe ityanye / kITayati / aci kITaH // __47 vaTuNa vibhAjane' / uditvAne vaNTayati / DAnto'yamityeke, vaNDayati / aci vaNDa: / vaTu vibhAjane [1 / 205 ], caNTati // '48 ruTaN roSe' / roTayati / aNi grAmaroTaH / ruTu steye [1 / 206], ruNTati // '49 zaTha 50 zvaTha 51 zvaThuNa saMskAragatyoH ' / zAThayati / zaTha kaitave ca [ 11222 ), zaThati / aci zaThaH / zvAThayati // '51 zvaThu ' / uditvAnne zvaNThayati // ' 52 zuThaNa Alasye ' / zoThayati / zuTha gatipratIghAte [1 / 223], zoThati // 53 zuThuNa zoSaNe' / udicAnne zuNThayati / aci zuNThaH / gaurAditvAd yAm zuNThI / zuThu zoSaNe [ 12226 ], zuNThati // _ '54 guThuNa veSTane ' / uditvAnne guNThayati / "Nivetti" 5 / 3 / 111 iti ane guNThanA / kte avaguNThitaH / / Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 65 ] dhAtupArAyaNe curAdayaH (9) [ 313 atha DAntAH saptadaza // '55 laDaNa upasevAyAm ' / lADayati / Dasya latve upalAlayati / laDa vilAse [ 11254 ], laDati / jihvonmanthane ghaTAditvAd Nigi husve laDayati // .. '56 sphuDaN parihAse' / uditvAnne sphuNDayati / Nake sphuNDikA // '57 olaDDuNa utkSepe' / udivAnne olaNDayati / " seTaktayoH" 4 / 3 / 84 iti Ne ki olaNDita:, olaNDitavAn / odidayamityanye; tanmate laNDayati / NijiToranityatvAt "suuytyaadi0|| 4 / 2 / 70 iti ktayostasya natve laNDaNaH, laNDuNavAn / oditkaraNabalAt NijvyavAye'pi natvamityanye laNDinaH, laNDinavAn / 'laduN api iti cAndrAH; avalandayati uSTram // '58 pIDaNa gahane' / gahanaM bAdhA / pIDayati / De " bhrAjabhAsa." 4 / 2 / 36 iti vA hasve apIpiDat , apipIDat / " bhISibhUSi0" 5 / 3 / 109 ityatra bahuvacanAdaGi pIDA / avagAhane ityanye / tilapIlakaH // '59 taDaNa AghAte' / tADayati / uNAdau Nico'nityatvAdabhAve "zalibali0" (u0 34 ) iti Ake taDAkaM saraH / tintiDIka iti tu "sRNIkA." ( u0 50) iti Ike nipAtanAt timaH / "taDerAgaH" ( u0 97 ) taDAgaM saraH / " hasRruhi0" ( u0 887) iti iti taDit / "kamivami0" ( u0 618 ) iti NidiH, tADiH // '60 khaDa 61 khaDDuN bhede ' / khADayati // 61 khaDuN' / udittvAnne khaNDayati // '62 kaDuN khaNDane ca' / cakArAd bhede / uditvAnne kaNDayati / khuDuNa, khaNDane ityeke, khuNDayati, khuNDitaH // '63 kuDuN rakSaNe' / uditvAnne kuNDayati / kuDuG dAhe [1 / 690], kuNDate // 64 guDuNa veSTane ca' / cakArAd rakSaNe / uditvAnne guNDayati // '65 cuDaN chedane ' / udicAnne cuNDayati // 1. tulanA:-cAndrA ladimapyAhuH, (kSI. ta. pR. 280) // Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314 ] AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 66 "66 maDaN bhUSAyAm ' / uditvAne maNDayati / "bhUSAkrodhArtha0 " 5 / 2 / 42 ityane maNDanazIlo maNDanaH / " yuvarNa0" 5 / 3 / 28 ityali maNDaH / "Nivetti" 53 / 111 ityane maNDanA / maDu bhUSAyAm [1 / 231 ], maNDati / maDuG veSTane [11692 ], maNDate // __67 bhaDaNa kalyANe' / udittvAnne bhaNDayati / "Nivetti0" 5 / 3 / 111 ityane bhaNDanA / dAnto'yamityanye, bhandayati / uNAdau Nico'nityatvAd bhandena luk ca vA (dra0 u0 391) iti raki bhadraM bhandaM ca kalyANam / bhaDuG paribhASaNe [ 11693 ], bhaNDate, bhnnddH| 68 piDuNa saMghAte' / uditvAnna piNDayati / piDuGa saMghAte [11684 ], piNDate, piNDaH, piNDI / paDuNa ayamityeke, paNDayati / paDuG gatau [ 11682 ], paNDate, paNDitaH, paNDaH, paNDA // '69 IDaN stutau' / IDayati / IDik stutau [ 2 / 56 ], ITTe // .. '70 caDaNU kope' / uditvAnne caNDayati / aci caNDaH / "na vA zoNAdeH" 2 / 4 / 31 iti vA DyAm caNDI, caNDA / caDuG kope [ 1 / 697 ], caNDate, caNDAlaH // '71 juDa 72 cUrNa 73 varNaNa preraNe' / preraNaM dalanam / joDayati, latve jolayati / kte joDitam // atha NAntAH SaT // '72 [ cUrNaNa ] ' / cUrNayati / aci cuurnnH| uNAdau " svarebhya0 " ( u0 606) iti i., cUrNiH / / '73 [varNaNa ]' / varNayati / " Nivetti0 " 5 / 3 / 111 ityane saMvarNanA // '74 cUNa 75 tUNaNa saMkocane' / cUNayati / "yuvarNa0" 5 / 3 / 28 ityali cUNaH / tUNayati / "yuvarNa0" 5 / 328 ityali tUNaH / uNAdau " jambIrAbhIra0 " ( u0 422) iti Ire tUNIraH // '76 zraNaNa dAne' / zrANayati / "Nivetti" 5 / 3 / 111 ityane vizrANanA / klIbe'naTi vizrANanam / "bhISibhUSi0 " 5 / 3 / 109 ityatra- bahuvacanAdanApavAde aGi zrANA yavAgUH / "yamo'pariveSaNe0" 4 / 2 / 29 ityatra Nico Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 ] dhAtupArAyaNe curAdaya: (9) grahaNAd eSu " ghaTAdeH0" 4 / 2 / 24 iti isvo nAsti, Nico'nityatvAdabhAvapakSe tu Nigi hrasve zraNayati / zraNa dAne [ 111042 ], zraNati // '77 pUNaNa saMghAte' / pUNayati // atha tAntAH SaT // 78 cituNa smRtyAm ' / uditvAnne cintayati / " Nivetti0 " 5 / 3 / 111 ityanApavAde " bhISibhUSi0" 5 / 3 / 109 ityaGi cintA / bhISyAdibhyo'nApavAdepratyaye'pi gehUMki bhISAdInAM siddhau avidhAnaM Neluko'nityatvajJApanArtham , tena Ne gabhAve " saMyogAta0 " 2 / 1 / 52 iti iyi cintiyA / tathA na yamena na jAtavedasA, na kubereNa na vajrapANinA / 'madhavo yudhi 'suprakampayA, zvasanenaiva vasundharApate // atra suprapUrvAt kampaH khali geluMgabhAve guNe'yAdeze ca suprakampayA iti siddham / jJApakena ca kvacideva NilugabhAvo jJApyate / AmAdiSu tu sarvatrA'vyabhicArI ayAdeza ityAmanteti vacanam // '79 pusta 80 bustaNa AdarAnAdarayoH' / pustayati / ali pustaM lepyakarma / Nake pustakam / ayaM vandane iti candraH // '80 bustaNa' / bustayati / uNAdau " svarebhya0" (30 606) iti i., bustiH zuSkulI // 81 mustaNa saMghAte' / mustayati / aci mustA / / '82 kRtaNa saMzabdane' / saMzabdanaM khyAti: / " kRtaH kIrtiH " 4 / 4 / 122 kIrtayati / De " Rda]varNasya " 4 / 2 / 37 iti kIAdezA'pavAda Rto vA Rti acIkRtat , acIkIrtat / " sAtiheti0" 5 / 3 / 94 iti nipAtanAdanA'pavAde kto kIrtiH / uNAdau " svarebhya0" (u0 606 ) iti iH, kIrtiH / / 1. mAdhavo iti rA0 pratau / 2. suprakamyayAH iti hemahaMsagaNikRte nyAyArthamaJjUSAyAH nyAse (pR. 185 ) // 3. anena sUtreNa tu 'svarAntebhyaH dhAtubhyaH i. pratyayo bhvti'| kIrtizabdastu . "kilipili." (u0608) ityanena sAdhitaH / / Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 316] AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 83 83 svarta 84 pathuNa gatau' / svartayati / aSopadezatvAd "NistorevA0" 2 / 3 / 37 iti na Satvam , sisvartayiSati / Sopadezo'yamiti nandI / "NistorevA." 2337 iti Satve siSvartayiSati / ayaM kRcchajIvane'pItyanye // atha thAntAzcatvAraH // '84 pathuN' / uditcAnne panthayati, paripanthayati // '85 athaNa pratiharSe' / pratiyatne ityanye / zrAthayati / zrathaNa bandhane ca [ 9 / 396 ], iti yujAdau paThiSyamANo'pi arthabhedAdiha punaradhItaH / Atmanepade na rUpAnyatvArthamiha pATha ityeke, zrAthayate // '86 pRthaNa prakSepaNe ' / parthayAta / ayaM parthaN ityeke, pArthaNa ityanye; tanmate parthayati, pArthayati // '87 prathaNa prakhyAne' / prakSepaNe ityeke / prAthayati / De " smRdRtvara0." 4 / 1 / 65 iti sanvadbhAvApavAde pUrvasyA'tve apaprathat // atha dAntAH paJca // ___88 chadaNa saMvaraNe' / chAdayati / Urjane tu ghaTAditvAd hrasve chadayati / Nau " dAntazAnta0" 4474 iti te vA nipAtanAt channaH, chAditaH / Nake ucchAdakaH / "karmajA tRcA ca" 311383 iti pratiSiddho'pi yAjakAditvAt SaSThIsamAsaH; rAjocchAdakaH / vipi " chaderis0" 4 / 2 / 23 iti isve tanucchat / karaNAdhAre * punAmni" 5 / 3 / 130 iti ghe "ekopasargasya." 4 / 2 / 34 iti isve chadaH, pracchadaH, urazchadaH / uNAdau "traTa " ( u0 446) iti truTi chattram / "huyAmA0" ( u0 451) iti tre husvAbhAve chAttraH / " man" ( u0 911 ) iti mani chadma / " rucyarci0 " ( u0 989) iti isi chadiH / adanto'pyayamityeke chadayati / chadaNa apavAraNe [9 / 398 ], "yujAdeH0" 3 / 4 / 18 iti vA Nici chAdayati, chadati / rUpAnyatvArtha ceha pAThaH, chAdayate; atrA''tmanepadaM siddham // . '89 cudaNa saMcodane' / saMcodanaM nodanam / codayati / "ya eccA0" 5 / 1 / 28 iti ye codyam / "Nivetti0" ityane codanA / bhidAyaDi nipAtanAt cUDA // Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 ] dhAtupArAyaNe curAdayaH (9) [ 317 '90 miduN snehane' / uditvAnne mindayati / aci mindaH kuSThI / TAnto'yamityeke, miNTayati / nAyamudiditi kauzikaH, medayati // 91 gurdaN niketane' / pUrvaniketane ityeke; pUrvaniketanam Ayo nivAsaH / " bhvAdeH0" 2 / 1 / 63 iti dIrgha, gUrdayati / gurdi krIDAyAm [11734 ], gUrdate // 92 chardaN vamane ' / chardayati / uNAdau "padipaThi0 " (u0 607) iti iH, chardiH; sAntastu "rucyaci0 " ( u0 989) iti isi chNatteH / iha gardaN zabde ityeke petuH, gardayati gardabhaH / bhvAdau gardati / ayaM garje ityapare // atha dhAntAH paJca // * 93 budhaN hiMsAyAm ' / udicAnne bundhayati / ThAnto'yamityanye, buNThayati / / '94 vardhaNa chedanapUraNayoH' / vardhayati // '95 gardhaN abhikAGkSAyAm ' / gardhayati // '96 bandha 97 badhaN saMyamane' / bandhayati / bandhaMz bandhane [ 8 / 45], badhnAti // '97 vadhaN' / bAdhayati / u abIbadhat / badhi bandhane [11746], bIbhatsate / / atha pAntA aSTau // -- 98 chapuN gatau' / uditvAnne champayati // *99 kSapuNa kSAntau' / uditcAnne kSampayati // 100 STrapaNa samucchAye' / "paH so0 " 2 / 3 / 98 iti se stUpayati / popadezatvAt "NistorevA0 " 23 / 37 iti Se tuSTrapayiSati / aopadezo'yamityanye, tustUpayiSati / stupaNa ityeke, stopayati / STrapaca samucchAye [354 ], stUpyati // * 101 DipaNa kSepe ' / Depayati / DipiNa saMghAte [ 9 / 264 ], Depayate // ... 102 rupaNa vyaktAyAM vAci' / hrApayati // Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 318 ] AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 103'103 Dapu 104 DipuNa saMghAte' / abhimardane ityeke / udivAne Dampayati, Dimpayati / bhAntAvetau ityanye; Dambhayati, Dimbhayati / aci DimbhaH // 105 zUrpaNa mAne' / tAlavyAdiH / zUrpayati / aci "punAmni0" / 5 / 3 / 130 iti karaNe'dhikaraNe vA ghe zUrpaH // atha bAntA aSTau ___106 zulbaNa sarjane ca' / cakArAnmAne / tAlavyAdiH / zulbayati / aci zulbam // ___ 107 Dabu 108 DibuNa kssepe'| uditvAnne Dambayati, viDambayati / uNAdau "jaThara0" (u0 403) ityare ADambaraH // ___ 108 DibuN' / udittvAnne Dimbayati / aci Dimbam azastrakalahaH / kecittu dabhadabhudibhUnapi bhAntAniha adhIyate; dAbhayati, dambhayati, dimbhayati // '109 sambaNa sambandhe' / sambayati / Sopadezo'yamityanye / "NistorevA." 2 / 3 / 37 iti Satve sipambayiSati / tAlavyAdisyamiti dramilAH / zambayati zambalam / sAmba ityeke, sAmbayati / ali sAmbaH // '110 kubuNa AcchAdane' / udicAne kumpayati / " bhISibhUSi0" 5 / 3 / 109 ityaGi kumbA // '111 lubu 112 tubuNa ardane ' / uditvAnne lumbayati / uNAdau "svarebhya0" (u0 606) iti i:, lumbiH / / 112 tubuNa' / uditvAne tumbayati / aci gaurAditvAd yAm tumbI / " tikRtau0" 5 / 1171 iti ake tumbakaH / tupuN ityapyanye, tumpayati / / 113 purvaNa niketane' / " mvAdernAmino0" 2 / 1 / 63 iti dI pUrvayati / aci pUrvaH / pUrva ityamarakoze oSThayAnteSu paThitaH, tat prakRtitvAnurodhAd bAnteSvayamasmAbhirihAdhItaH / / atha mAntaH // '114 yamaNa pariveSaNe' / apariveSaNe ityanye / yAmayati atithIMzcandramasaM vA / pariveSaNAdanyatra " yamo'pariveSaNe gici ca " 412 / 29 iti husve yamayati / Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 125 ] dhAtupArAyaNe curAdaya: (9) [ 319 atha yAntaH // '115 vyayaNa kSaye' / vyAyayati // atha rAntAstrayaH // '116 yatruNa saMkocane ' / uditvAnne yantrayati, niyantrayati / "Nivetti0" 5 / 3 / 111 ityane yaMtraNA // -- 117 kudruNa anRtabhASaNe' / uditcAnne kundrayati / u acukundrat / gAdisyamiti anye gundrA bhadramustA // ___118 zvabhraNa gatau' / zvabhrayati / aci zvabhram // atha lAntAH SoDaza // 119 tilaNa snehane' / telayati / Nico'nityatvAdabhAve "nAmyupAntyaH" 5 / 154 iti ke tilAH / uNAdau " kIcaka0 " (u0 33) ityake nipAtanAt tilakam / tilat snehane [ 5 / 91 ], tilati // ___120 jalaNa apavAraNe' / jAlayati / Nake jAlakam / aci jAlam / ayaM lajaNa iti nandI, lAjayati / aci lAjAH / jala ghAtye [11973 ], jalati / / 121 kSalaN zauce' / zaucaM zaucakarma / kSAlayati, kSAlitam // . . 122 pulaNa samucchrAye' / polayati / pula mahattve [ 1980 ], polati / tudAdau adhyayaM ityeke, pulati // 123 bilaNa bhede' / oSThayAdiH / belayati / uNAdau Nico'nityatvAdabhAve " vilibhili0" ( u0 340) iti kiti me vilmaM prakAzam / " nighRSI0" ( u0 511) iti kiti ve bilvam / bhila iti kauzikaH, bhelayati, milmam / bilat bhedane [ 5 / 95], bilati // '124 talaN pratiSThAyAm ' / tAlayati, uttAlayati / aci tAlaH / svArthe ke tAlikA / Nico'nityatvAt talati / aci talam // 125 tulaNa unmAne' / tolayati / " bhISiSi0" 5 / 3 / 109 ityaGi tolA / bAhulakAd "Nivetti0 " 5 / 3 / 111 ityane tolanA / Nico'nityatvAda. 1. bili' iti mu0 / uNAdi vivaraNe tu vilata varaNe, vilma prakAzaH // Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 320 ] AcAryazrIhemacandraviracite [dhA0 125 bhAve " nAmyupAntya0 " 5 / 1 / 54 iti ke tulaH, Api tulA / bhidAyaGi api tulA / tulayati iti tulazabdAd "Nij bahulaM0" 3 / 4 / 42 iti Nici rUpam // '126 dulaN utkSepe' / dolayati / aci striyAmApi dolA / "seTUktayoH" 4 / 3 / 84 iti Neluki dolitaH / " bhISibhUSi0" 5 / 3 / 109 ityaGi dolA / uNAdau Nico'nityatvAdabhAve " nAmyupAntya 0 " ( u0 609) iti kidiH, duliH kacchapI / andolayatIti tu rUDheH, yathA preDholayati, vIjayati // '127 bulaNa nimajane' / bolayati, bolitam / anaTi bolanam / Nico'nityatvAd " nAmyupAntya0" 51154 iti ke bulaH // 128 mUlaNa gehaNe' / mUlayati, aci mUlam / uNAdau " svarebhya" ( u0 606) iti i., mUli: / mula iti nandI, molayati / Nico'nityatvAd " nAmyupAntya0 " 5 / 1 / 54 iti ke mulaH / mUla pratiSThAyAm [11427], mUlati / / ___129 kala 130 kila 131 pilaN kSepe' / kAlayati gAH / aci kAlayati kSipati sveSu sveSu paryAyAntareSu bhAvAn iti kAlaH / kalaNU saMkhyAnagatyoH [9 / 342 ], adantaH, saGkalayati / ali kalaH / kali zabdasaMkhyAnayoH [ 11814 ], kalate // 130 kila' / kelayati / uNAdau " svarebhya0 " ( u0 606) iti iH, keliH / kilat caityakrIDanayoH [5 / 86 ], kilati // 131 pilaNa' / pelayati / aci pelam / pelyante vastrAdIni asyAmiti bAhulakAd anaDapavAdaH, "zaMsipratyayAt " 5 / 3 / 105 iti a, bhidAditvAd vAGi pelA / Nico'nityatvAt pilyate // * 132 palaNa rakSaNe' / pAlayati / pAla iti candraH, pAlI // . * 133 ilaN preraNe' / elayati / " upasargasyAniNa' " 122 / 19 iti avarNalope prelayati, parelayati / De aililat , aci elA / ilat gatisvapnakSepaNeSu [5 / 87 ], ilati / / ___134 calaNa bhRtau' cAlayati / cala kampane [ 11972 ], calati / kampane ghaTAditvAd hasve calayati / calat vilasane [ 5 / 92], "avarNAdazno0" 2 / 1 / 115 iti zaturvA'ntA''deze calatI calantI strI kule vA // Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 ] dhAtupArAyaNe curAdayaH (9) [ 321 atha vAntaH // '135 sAntvaNa sAmaprayoge' / sAntvayati / apopadezatvAd "NistorevA." 2 / 3 / 37 iti SatvAbhAve sisAntvayiSati / popadezo'yamiti eke, sipAntvayiSati / sAma sAntvaprayoge iti candraH, sAmayati / De " upAntyasyA0" 4 / 2 / 35 iti isve asIsamat / sAmaNa sAntvane [ 9 / 329 ], adantaH, asasAmat / / atha zAntaH // 136 dhUzaNa kAntIkaraNe' / dhRzayati / dantyAnto'yamityeke, dhRsayati / " jaTharakrakara0" ( u0 403 ) ityare dhUsaraH / mUrdhanyA'nto'yamityanye, dhUSayati / / .. . atha SAntAzcatvAraH // -- 137 zliSaNa zleSaNe' / zleSayati / zliSa dAhe [ 11531 ], zleSati / zlipaMca AliGgane [ 3667 ], zliSyati // ___--138 lUSaNa hiMsAyAm ' / lUSayati // - 139 ruSaNa rope' / roSayati / ruSa hiMsAyAm [ 11514 ], roSati / ruSaca roSe [ 372 ] ruSyati // ____140 pyuSaNa utsarge' / pyoSayati / Nico'nityatvAt pupyoSa / pyuSaca vibhAge [ 3 / 73 ], pyuSyati // atha sAntAH SaT // ___141 pasuNa nAsane ' / udivAne paMsayati / uNAdau "paMse dIrghazca " ( u0 718) ityo pAMsuH / / 142 jasuNa rakSaNe ' / uditcAnne jasayati / dahaN ityapyeke, dehayati // 143 pusaNa abhimardane' / puMsayati / kte utpuMsitam / uNAdau " namaH puMseH" ( u0 32) ityake nakhAditvAd no'dabhAve napuMsakam // ___144 basa 145 pisa 146 jasa 147 varhaNa hiMsAyAm ' / basayati / phesapati / gatau ayamityeke, baladAnaniketaneSvapItyanye / pisR gatau [11546 ], pesati / RdanubandhatvAd Nau De hrasvAbhAve apipesat / eke tvAhuH nAyam Rdit 41 Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 322 ] AcAryazrIhemacandraviracite [dhA0 144 tathA ca Nico'nityatvAt caurAdikenaiva pesati iti prayogasiddhau bhvAdau pATho'syA''tmanepadArthaH, pesate // * 146 jasa' / "jAsanATa0 " 2 / 2 / 14 iti karmaNo vA karmatve "zeSe" 2 / 2 / 81 iti SaSThyAM caurasya ujAsayati / / atha hAntau // -- 147 barhaNU' / barhayati / varhi prAdhAnye [ 11862 ], vahate // '148 NihaNa snehane' / "paH so0" 2 / 3 / 98 iti se snehayati / popadezatvAd "NistorevA0 " 2 / 3 / 37 iti patve siSNehayiSati / Nihauca prItI [398 ], snihyati // atha kSAntAstrayaH // -- 149 mrakSaNa mlecchane' / akSayati / anaTi mrakSaNam / bhvAdau mrakSa rope ityeke, mrakSati // '150 bhakSaNa adne'| bhakSayati / Nigi "bhakSehisAyAm" / / 6 iti aNikartuH karmatve bhakSayati gauH yavAn , bhakSayati gAM yavAn maitraH / atra yavAnAM prasavaprarohadharmatvena cetanatvAd bhakSaNe prANaviyogalakSaNA hiMsA astyeva / hiMsAyA anyatra "gatibodhA" 22 / 5 iti prAptamapi karmatvaM na bhavatIti "hetukartR0 " 2 / 44 iti kartari tRtIyAyAM bhakSayati piNDI zizunA maitraH, " zIlikAmi0" 5 / 1 / 73 iti aNapavAde Ne mAMsabhakSA strii| "yuvarNa0" 5 / 3 / 28 ityali bhakSaH // - 151 pakSaNa parigrahe ' / pakSayati / karmaNyaNi pakSaH // athobhayapadI kSAntaH // * 152 lakSINa darzanAGkanayoH' / aGkana cihnam / IditvAd " IgitaH " 3 / 3 / 95 iti phalavakartaryAtmanepade lakSayate, phalavato'nyatra " zeSAt " 3 / 3 / 100 iti parasmaipade lakSayati / "Nivetti" 5 / 3 / 111 iti ane lakSaNA / " karaNAdhAre" 5 / 3 / 129 ityanaTi lakSaNam / uNAdau " tRkazR0 " (u0 187) ityaNe lakSaNam / "lakSermo'ntazca" ( u0 715) iti I:, lakSmIH / lakSiNa Alocane [ 9 / 249 ], arthavizeSe curAdiH, lakSayate // Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 159 ] dhAtupArAyaNe curAdayaH (9) [ 323 'ito'rthavizeSe AlakSiNaH' / itaH param arthavizeSe curAdayo lakSiNaparyantAH prastUyante, tatrA''dau Adanta: '153 jJANa mAraNAdiniyojaneSu' / mAraNAdayo "mAraNa-toSaNa-nizAne jJazca" 4 / 2 / 30 iti sUtroktAH, teSu niyojane cArthe / jAnAtizcurAdiH / mAraNe " mAraNa" 4 / 2 / 30 iti haste saMjJapayati pazum , toSaNe vijJapayati gurum / AjJapayati, AjJapitaH / sani "ivRdha0" 4 / 4 / 47 iti veTa , jijJapayiSati pakSe "jJapyApa0" 4 / 1 / 16 iti jJIpi dvitvAbhAve ca jJIpsati / nizAne prajJapayati zastram / niyojane AjJApayati bhRtyam , jJApitaH, jJApitavAn ; atra mAraNAdyarthAbhAvAt hrasvAbhAvaH / uktebhyo'rthebhyo'nyatra na curAdiH, iti kryAditvAt nAH, AjAnAti // atha udantaH // 154 cyuNa sahane ' / isane ityeke / cyAvayati zarAna , sahate ityarthaH / anyatra cyuG gatau [11594 ], cyavate // __ atha UdantaH // 155 bhrUNa avakalkane' / avakalkanaM mizrIkaraNam / bhAvayati danaudanam / vikalkane iti nandI; bhAvayet brAhmaNaM tapa: / avakalpane ityanye bhAvayati sAdhuH samayam / bhU sattAyAm [11], bhavati / prAptau tu "bhUGaH0" 3 / 4 / 19 iti vA NiGi bhAvayate, pakSe DivAd " iDitaH" 3 / 3 / 22 iti Atmanepade bhavate // atha kAntAstrayaH // '156 bukkaNa bhaSaNe' / bhASaNe ityeke, AbhASaNe ityanye / bukkayati zvA caurAn / bhaSaNAdanyatra bukka bhASaNe [ 1154 ], bukkati // 157 raka 158 laka 159 raga 160 lagaNa aasvaadne'| rAkayati, lAkayati / AsAdane ityanye, ArAkayati, AlAkayati dharmam // atha gAntAstrayaH // . 159 raga / rAgayati // Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 324 ] AcAryazrIhemacandraviracite [ pA0 160 ___ 160 laga' / lAgayati / anyatra rage zaGkAyAm [1 / 1023 ], ragati / lage saGge [ 1 / 1024 ], lagati / Nigi " ghaTAde:0" 4 / 2 / 24' iti isve ragayati, lagayati // 161 liguNa citrIkaraNe' / uditvAne liGgayati zabdam ; strIpunapuMsakaliGgaizcitrIkarotItyarthaH / ulliGgayati / aci liGgam / anyatra ligu gatau [ 190 ], liGgati, AliGgati // - atha cAntAstrayaH // 162 carcaNa adhyayane' / carcayati zAstram / " bhISibhUSi0" 5 / 3 / 109 ityaGi carcA / anyatra carcat paribhASaNe iti kecit ; carcati // __ 163 aJcaN vizeSaNe' / vizeSaNam atizayaH / azcayati artham , vyaktIkarotItyarthaH / anyatra aJcU gatau ca [ 11890 ], azcati // 164 mucaN pramocane' / mocayati zarAn / prayojane ityanye, mocayati kuNDale prayojayatItyarthaH / anyatra muci kalkane ityeke, mocate / mucchaMtI mokSaNe [ 5 / 6 ], muzcate, muzcati // atha jAntau // '165 arjaNa pratiyatne' / pratiyatnaH saMskAraH / arjayati, hiraNyaM nivezayatItyarthaH / De Ajijat / anyatra tu arja sarja arjane [ 13142, 1 / 143 ], arjati // 166 bhajaN vizrANane' / vizrANanaM vipacanam / bhAjayati, vibhAjayati / aci ali vA bhAjaH / striyAM " bhAjagoNa." 24 / 30 iti GyAm bhAjI pakvA ced , bhAjA anyA / anyatra tu bhajI sevAyAm [ 11895 ], bhajate, bhajati // ____atha TAntAstrayaH // 167 caTa 168 sphuTaNa bhede' / cATayati / anaTi uccATanam / Nico'nitvAt caTati, vicaTati / uNAdau " dRkuna 0 " ( u0 27 ) iti ake caTakA / sphoTayati, AsphoTayAJcakAra / arthAntare tu sphuTa visaraNe [11209], sphoTati / sphuTi vikasane [ 16669], sphoTate / sphuTat vikasane [ 51126 ], sphuTati // Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 ] dhAtupArAyaNe curAdayaH (9) [ 325 '169 ghaTaNa saMghAte' / ghATayati / anaTi udghATanam / udghATitaH kapATa: / arthAntare tu ghaTiSu ceSTAyAm [ 111000 ], ghaTate / ghaTAditvAd isve ghaTayati / 'hantyarthAzca; ye'nyatra hantyarthA hiMsAH paThyante, te'pyatra curAdau veditavyAH' / hanaM hiMsAgatyoH [2 / 42 ], ghAtayati / hiMsu vRhapa hiMsAyAm [6 / 22, 23], hiMsayati, tarhayati / tattadgaNapATha-sAmarthyAtta hanti, hinasti, tRNeDhi ityAdayo'pi / anenaiva ca siddhe'nyeSAM hiMsArthAnAM curAdau pAThaH AtmanepadAdigatarUpabhedArthaH // . anye tu caTAsphuTau ghaTa ca hantyarthA ityAcaM pAThaM manyante; asyArthaH -caTa ityayaM dhAtuH, ApUrvazca sphuTa iti, ghaTa ityayaM ca trayo'pyete hantyarthA hiMsAH santazcurAdau bhavanti; cATayati, AsphoTayati, ghATayati, hanti ityarthaH / arthAntare tu na curAditvam ; caTati, AsphuTati, ghaTate / apare tvanyathA vyAcakSate; caTAsphuTau AsphuTatyarthe curAdiH, cATayati / ghaTa ca; ayaM ca AsphuTatyarthe curAdiH, ghATayati / anyatra caTati, ghaTate // atha NAntaH // 170 kaNaNa nimIlane' / kANayati cakSuH, aci kANaH / arthAntare tu kaNa zabde [ 11270 ], kaNati / gatau ghaTAditvAd Nigi hrasve kaNayati // atha tAntaH // "171 yataNa nikAropaskArayoH' / nikAraH khedanam , yAtayati arim / " Nivetti0" 5 / 3 / 111 ityane yAtanA tIvravyathA / upaskAre yAtayati daridro nAgarasya dhanam / yAtayati 'chidraM rAjA, pracchAdayatItyarthaH / pratiyAtayati, pratibimbayatItyarthaH / arthAntare tu yataiG prayatne [ 11711 ], yatate / nirazca pratidAne, niraH paro yatiH pratidAne'rthe curAdiH, niryAtayati, RNam zodhayatItyarthaH // atha dAntAH SaT // ' 172 zabdaNa upasargAd bhASA''viSkArayoH' / bhASo bhASaNam / bhASe AviSkAre cArthe zabda ityayaM dhAturupasargAtparaH curAdiH, vizabdayati, prazabdayati / pratizabdayati, pratizrutkAmA''viSkarotItyarthaH / yogavibhAgo'tra iti nandI / zabda . 1. cchidraM iti mu0 // Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 326 ] AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 172 upasargAdityekaH, zabda ityayaM ghAturupasargAtparaH curAdiH; prazabdayati, vizabdayati / bhASA''viSkArayoH ityaparaH, anupasargArthoyamArambhaH / pUrvastu bhASaNA''viSkArArthaH; zabdayati, vizabdayati / anyastu zabda zabdakriyAyAmityadhIte; zabdayati / 'bhaSaNasyApi zabda vizeSakriyArUpatvAdatraivAntarbhAvaH, tataH upasargAdAviSkAre iti paThitvA prazabdayati, vizabdayati ityAviSkAramAtre udAharanti / / 173 daN AsravaNe' / kSaraNe ityeke / " SaH so." 2 / 3 / 98 iti se sUdayati / SopadezatvAt " NistorevA0 " 2 / 3 / 37 iti Satve sudayiSati / anaTi nimUdanam / arthAntare tu dhUdi kSaraNe [ 11736 ], sUdate / "nAmyupAntya." 5 / 1 / 54 iti ke sUdaH / / '174 AGaH krandaNa sAtatye' / AGa: para: kranda ityayaM dhAtuH sAtatye'rthe curAdiH; Akrandayati / ali AkrandaH / arthAntare tu Rdu rodanA''hvAnayoH [ 1 / 316 ], Akrandati // 175 vadaNa AsvAdane' / saMvaraNe ityanye / "paH so0" 2 / 3 / 98 iti se svAdayati / SopadezatvAd " nAmyantasthA0 " 2 / 3 / 15 iti Satve asiSvadat / arthAntare tu Svadi AsvAdane [ 11729 ], maitrAya svadate dadhi // * 176 AsvadaH sakarmakAt ' / ApUrvAt svadateH sakarmakAt Nij bhavati, AsvAdayati yavAgUm / anye tu grasaNa grahaNe [9 / 196], puSaNa dhAraNe [9 / 188], dalaNa vidAraNe [ 9 / 184], loka tarketi bhASArthadaNDakaH, pUraNa ApyAyane [9 / 183], svadaNa saMvaraNe iti krameNa paThitvA vyAkhyAnti; grasimArabhya AsvadaH svadamabhivApya yo dhAtuH paThitastasmAt sakarmakakriyAvacanAdeva Nij bhavati / tato'karmakebhyo Nico vyAvRttiH // - 177 mudaN saMsarge' / modayati saktUn sarpiSA / modayati uSNA apa: zItAbhiradbhiH / ubhayatra saMsRjatItyarthaH / " nAmni puMsi ca" 5 / 3 / 121 iti Nake modakaH / arthAntare tu mudi harSe [ 11726 ], modate // atha dhAntaH // 178 zadhaNa prasahane' / prasahanam abhimavaH / aprasahane ityeke / aprasahanam amarSaH / zardhayati arim / De " RdRvarNasya " 4 / 2 / 37 iti guNApavAde Rto vA 1. bhASa iti mu0 pA0 // Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 ] dhAtupArAyaNe curAdayaH (9) [ 327 Rti azIzRdhat , azazardhat / arthAntare tu zRG zabdakutsAyAm [1958 ], zardhate / zRdhUga unde [11910 ], zardhate, zardhati // atha pAntaH // 179 kRpaNa avakalkane' / avakalkana mizrIkaraNaM sAmarthya ca / kalpayati / avakalpane ityanye, kalpayati vRtti rAjA / candrastu bhUtapo dvAvapi avakalkane cintane iti vyAkhyat ; saMbhAvayati, avakalpayati / arthAntare tu kRpauGa sAmarthya [11959 ], kalpate // atha bhAntaH // 180 jabhuNa nAzane' / uditvAnne jambhayati / kye jambhyate / jabhaN iti candraH / "jabhaH svare" 4 / 4 / 100 iti svarAtpare ne jambhayati / arthAntare tu jabhuG gAtravinAme [ 11782 ] jambhate // atha mAntaH // 181 amaNa roge'| " amo kamyami0" 4 / 2 / 26 ityatra amo varjanA "yamo'pariveSaNe0" 4 / 2 / 29 ityatra Nico niyamArthatvAd vA hasvAbhAve "rujArthasyA0" 2 / 2 / 13 iti. vA karmaNaH karmatve zeSaSaSThyAm Amayati caurasya jvaraH / ali AmaH / uNAdau " kuguvali." (u0 365) ityaye Amayo rogaH / ." zvanmAtarizvan' ' ( u0 902) ityani nipAtanAd arIn Amayati iti aryamA raviH / arthAntare tu ama gatau [ 11392 ], amati / ghaji amaH // ___ atha rAntau // 182 caraNa asaMzaye' vicArayatyarthAn / "Nivetti" 5 / 3 / 111 ityane vicAraNA / anye tu caraNa saMzaye iti paThanti / vicAraNA hi saMzaye sati bhavati iti cAhuH / arthAntare tu cara bhakSaNe ca [ 11410 ], carati // * 183 pUraNa ApyAyane ' / pUrayati / arthAntare tu pUraici ApyAyane [ 33125], pUryate // atha lAntaH // 184 dalaNa vidaarnne'| dAlayati, dAgyatItyarthaH / arthAntare tu dala triphalA vizaraNe [ 11413-414 ], dalati / gigi ghaTAditvAd hasve dalayatItyeke / Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 328] AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 185 atha vAntaH // 185 divaNa ardane' / devayati zatrUn / paridevayati, atidevayati / atipUrvAdeva Nic ityeke / arthAntare tu divac krIDAdau [ 31 ], dIvyati // atha zAntaH // * 186 paza 187 paSaNa bandhane' / pAzayati pAzaiH azvam // ____atha SAntAzcatvAraH // 187 paSaNa' / pASayati pAzaiH azvam / dantyAntyo'yamityeke / arthAntare tu paSI bAdhanasparzanayoH iti mUrdhanyAntaH, tAlavyAnto, dantyAntyazca AcAryabhedena; pazate pazati, paSate papati, pasate pasati // 188 puSaNa dhAraNe' / poSayati AbharaNam , dhArayatItyarthaH / arthAntare tu puSa puSTau [ 11536 ], poSati / pupaMca puSTau [ 3 / 32 ], puSyati / puSaz puSTau [857 ], puSNAti // 189 ghuSaNa vizabdane' / vizabdanaM viziSTazabdakaraNaM nAnAzabdanaM vA; ghoSayati, udghoSayati / avizabdane inyeke; apaghoSayati, pApam apahanute ityarthaH / RditkaraNaM curAdiNico'nityatve liGgam , tena " Rdicchvi0 " 3 / 4 / 45 iti iti vA'Ggi aghuSat ; pakSe aghoSIt / ghoSati / 'jughuSuH puSpamANavAH' [ pAtaJjala mahAbhASya, 7 / 2 / 23] iti vizabdane'pi bhavanti / nAyam Rdiditi kauzikaH / arthAntare tu ghuSa zabde [ 11497 ], ghoSati / AGaH krande, krandaH sAtatye ityanye / AGaH paro ghuSiH krande'rthe curAdiH bhavati, AghoSayati / "Nivetti" 5 / 3 / 111 ityane AghoSaNA / anye tu AGaH krandaH sAtatye iti paThanti / AGaH parAt krandeH sAtatye'rthe Nij bhavati; Akrandayati nityam , anyatra Akrandati / / * 190 bhUSa 191 tasuN alaGkAre' / bhUSayati kanyAm , bhUSa alaGkAre [ 11537 ], bhUSati // ___ atha sAntAH sapta // * 191 tasuNa' / udiccAnne taMsayati / " punAmni0" 5 / 3 / 130 iti karaNe ghe avataMsaH / tasu alaGkAre [ 11538 ], taMsati // Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 ] dhAtupArAyaNe curAdayaH (9)..... [ 329 1. 192 jasaNU tADane / jAsayati / "jAsanATa0" 2014 iti karmaNo vA karmatve " zeSe" 222281 iti SaSThayAm caurasya ujjAsayati / arthAntare tu jamUca mokSaNe [3 / 80 ], jasyati / jasaNa hiMsAyAm | 9 / 146 ] iti paThito'pyarthabhedAt punaradhItaH // . 193 trasaNa vAraNe' / dhAraNe iti nandI / grahaNe ityeke / trAsayati mRgAn , nirAkarotItyarthaH / arthAntare tu saica bhaye [ 3 / 28 ], trasyati, vasati // / '194 vasaNa snehacchedAvaharaNeSu' / snehe vAsayati vasA / chede vAsayati vRkSam / avaharaNe vAsayati arIn , mArayatItyarthaH / arthAntare tu vasaM nivAse [ 11999 ], vasati / vasika AcchAdane [ 2159 ], vaste // -- 195 dhrasaNa utkSepe' / ucche ityeke' / dhAmayati / arthAntare tu bhramaz uJche [ 859], dhrasnAti / ukArAdI imau ityeke, udhrAsayati, udhrasnAti // - 196 grasaN grahaNe' / grAsayati phalam / arthAntare tu. grasaG adane [11854 ], grasate // - 197 lasaNa zilpayoge' / lAsayati dAru, bhramAdinA takSNotItyarthaH / arthAntare tu lasa zleSaNakrIDanayoH [11543], lasati / bhvAdau pAThaH zilpayoge'pi NijabhAvArthaH / evamanyatrApi / pAnto'yamityeke', lApayati dAruM / anyatra laSI kAntau [ 11927 ], pati, laSyati / tAlavyAnta iti tu kauzikaH // atha hAntaH // ' 198 arhaNa pUjAyAm ' / arhayati / De ANihat / "Nivetti " 5 / 3 / 111 ityane ahaNA / arthAntare tu arha pUjAyAm [ 11564 ], arhati / / atha kSAntaH // * 199 mokSaNa asane' / mokSayati zarAn / "yuvarNa0 " 5 / 3 / 28 iti ali mokSaH / anyatra mokSati // atha varNakrameNa bhaasaarthaaH| tatra kAntau // '200 loka, 201 tarka, 202 raghu, 203 laghu, 204 loca, 205 vicha, 206 aju, 207 tuju, 208 piju, 209 laju, 210 luju, 211 bhaju, 1. kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 30, 330) // Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330 ] AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 212 212 paTa, 213 puTa, 214 luTa, 215 ghaTa, 216 ghaTu, 217 vRta, 218 putha, 219 nada, 220 vRdha, 221 gupa, 222 dhUpa, 223 kupa, 24 cIva, 225 dara, 226 kuzu, 227 su, 228 pisu, 229 kusu, 230 dasu, 231 vaha, 232 bRhu, 233 valha, 234 ahu, 235 vahu, 236, mahuNa bhAsArthAH / lokayati, vilokayati / RdicAd "Antyasya." 4 / 2 / 35 iti humvAbhAve alulokat / anyatra loka darzane [ 11612], lokate // 201 tarka' / tarkayati / " yuvarNa0" 5 / 3 / 28 ityali tarkaH, vitarkaH / te tarkitaH / gaNAntareSu apaThitA apyatra daNDake pAThAd dhAtava eveti arthAntare, sarkati // atha 'ghAntau // ___ '202 raghu 203 laghu' / uditvAnne raJjayati, latyati / anyatra raghuGa laghuka gatau [ 11637-638 ], rahate, laGghante // atha cAntaH // 204 loca' / locayati, Alocayati / RditvAd " upAntyasya." 4 / 2 / 35 iti isvAbhAve alulocat / anyatra locaG darzane [ 1646 ], locate // atha chAntaH // .. ' 205 vicha' / " svarebhyaH" 113 / 30 iti dvitve vicchayati / anyatra vichat gatau [ 5 / 29 ], " azavi te vA" 3 / 4 / 4 iti vA ye vicchAyati, vicchati // atha jAntAH SaD uditazca // '206 aju' / aayati / anyatra aaupa vyaktyAdau [ 6 / 16 ], vyakti // '207 tuju' / tuayati / tuju balane ca [ 11162 ], tuati / / *208 piju' / piayati / anyatra vijuki saMparcane [ 2 / 52 ], piGkte / / "209 laju' / lAyati / anyatra laju bharsane [ 1 / 155 ], laati // 1. dhAntau iti mu0 // Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 ] dhAtupArAyaNe curAdayaH (9) [331 '210 luju' / luJjayati / anyatra luati // 211 maju' / bhakSayati / anyatra bhoMpa Amadane [ 6 / 14 ], manakti / atha TAntAH paJca // . '212 ptt'| pATayati / anyatra paTa gatau [1 / 195], paTati / paTaN granthe [9 / 294 ], adantaH, paTayati // ___213 puTa' / poTayati / anyatra puTat saMzleSaNe [5 / 127], puTati // 21.4 lutt'| loTayati / anyatra luTi pratIghAte [ 11941], loTate / luTaca viloTane [ 3 / 34], luTyati // '215 ghtt'| ghATayati / anyatra ghaTiSa ceSTAyAm [1 / 1000], ghaTate / Nigi "ghaTAdeH0" 4 / 2 / 24 iti isve ghaTayati / ghaTaNa saMghAte [9 / 169] iti paThito'pi sakarmakArtham arthavizeSArtha ca punarihAyamadhItaH // _ '216 ghttu'| udivAnne ghaNTayati / aci ghaNTA / anyatra ghaNTati / / iha ruTanaTau TAntau laDDunaDau ca DAntau kecidadhIyate / ruTa roTayati / anyatra ruTi pratIpAte [ 1940 ], roTate / naTa nATayati / anyatra gaTa nRtI [1 / 187), naTati / bhvAdau AtmanepadIti nandI, naTate / laDDu, udicAne laNDayati / anyatra laNDa ti / taDa tADayati, anyatra taDati // atha tAntaH // "217 ghRta' / vartayati / anyatra vRtUG vartane [ 11955 ], vartate // atha thAntaH // 218 putha' / pothayati / anyatra puthaca hiMsAyAm [3 / 11], puthyati / / atha dAntaH // 219 nada' / nAdayati / anyatra Nada avyakte zabde [1 / 299], nadati // atha dhAntaH / / 220 vRdha' / vardhayati / anyatra vRdhU vRddhau [ 11957 ], vardhate // . Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 332.] AcAryazrIhemacandraviracita [dhA0 221 atha pAntAstrayaH // . . " '221 gupa' / gopayati / anyatra gupau rakSaNe [ 1 / 332 ], "gupaudhUpa0" 14.1 ityAye gopAyati // ' 222 dhUpa' / dhUpayati / anyatra dhUpa saMtApe [ 1 / 334 ], dhUpAyati // , "223 kupa' / kopayati / anyatra kupac krodhe [ 3 / 48 ], kupyati // .. . atha vAntaH // -- 224 cIva' / cItrayati / anyatra cIna jhaSIvat [ 11921 ], cIvate bIvati // atha zAntAvuditau ca // -- 225 dazu' / daMzayati / anyatra daMza dazane [ 11496 ], dazati / / * 226 kuzu' / kuMzayati / anyatra kuMzAta // atha sAntAzcatvAra uditazca // '227 trasu' / sayati / anyatra sati // - 228 pisu' / pisayati / anyatra piMsati / / -- 229 kusu' / kuMsayati / anyatra kuMsati // '230 dasu' / dasayati / anyatra dasati // / atha hAntAH SaT varhavalhI muktvA uditazca // '231 vaI' / vahayati / anyatra vahi prAdhAnye [ 11862 ], varhate / / / 232 vRha' / vRhayati / " Nivetti0 " 53 / 111 ityane vRhaNA / anyatra bahu zabde ca [11560 ], bRMhati // 5233 valha' / valhayati / anyatra valhi prAdhAnye [ 12863 ], valhate // * 234 ahu' / aMhayati / anyatra ahuG gatau [ 11858 ], aMhate // :: 235 bahu' / vaMhayati // Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242] dhAtupArAyaNe curAdayaH (9)-." ... '236 mahuNa' / maMhayati / anyatra bahuGa mahuG vRddhau [ 1873-874 ], bahate maMhate / lokRtarkAdayaH svArthe NicamutpAdayanti bhAsArthAzceti pArAyaNam / bhAsayati dizaH, dIpayati, indhayati, prakAzayati / gaNAntarapAThastu eSAmAtmane padAdikArthaH // . athAtmanepadinaH tatrodantaH // . ' 237 yuNi jugupsAyAm ' / idicAd " iGita:0" 3 / 3 / 22 iti Atmanepade yAvayate dharma jAlmaH / "ya eccA0 " 5 / 1 / 28 iti ye yAvyam / anyatra yuk mizraNe [2 / 22], yauti / yuMgarU bandhane [816], yunIte, yunAti / yujirayamityeke, yojayati // .. atha RdantaH // ___'238 gaNi vijJAne ' / vijJApane ityeke / gArayate / anyatra gat nigaraNe [5 / 21], girati / gRz zabde [ 8 / 31 ] gRNAti / kRNIti candraH, kArayate / anyatra kRt vikSepe [ 5 / 20 ], kirati // atha cAntaH // 239 vazciNa pralambhane / pralambhanaM mithyAphalAkhyAnam / baJcayate / " zivetti0 " 5 / 3 / 111 ityane vaJcanA / anyatra vaJcU gatau [1 / 106 ], vaJcati / idicAdeva NijantAd Atmanepade siddha " pralambhe gRdhivaJceH" 3389 iti tadvidhAnaM NigantAdaphalavakarthamityeke / atha TAntaH // . - '240 kuTiNa pratApane ' / koTayate, utkoTayate / anyatra kuTat kauTilye [5 / 112 ], kuTati // atha dAntau // ' 241 madiN vRptiyoge'| tRptizodhane ityanye / tRpteH zodhanaM saMpattiH / mAdayate / anyatra madaica harSe [393 ], mAyati / harSaglapanayoH ghaTAditvAd Nigi hrasve, madayati // 242 vidiNa cetanAkhyAnanivAseSu' / vedayate sukham , cetayate ityarthaH / Avedayate dharmam , AkhyAtItyarthaH / vedayate gRham , nivAsaM karotItyarthaH / . 1. kSIrasthAbhI (kSI. ta. pR. 297) / 5.kayAmatyaka // Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13.] AcAryazrIhemacandraviracite [pA0 242vivAde'pyanye, pravedayate vAdinA / anyatra vidak jJAne [ 2 / 41], vetti / vidica sattAyAm [3 / 115], vidyate / vinaMtI lAme [5.8 ], vindate, vindati / vidipa vicAraNe [ 6 / 25 ], vinte // atha nAntaH // . '243 maniN stamme ' / stambho garvaH / mAnayate, vimAnayate vRSalaH, pakSe manati iti candraH / anyatra manic jJAne [ 33120 ], manyate / mayi bodhane [79), manute // .. ___atha lAntau // '244 bali 245 bhaliNa AbhaNDane ' / AbhaNDanaM nirUpaNam / bali: oSThayAdiH, udghAlayate / bhAlayate, nibhAlayate / anyatra vali saMvaraNe [ 11807 ], 'balate / mali paribhASaNAdau [ 11812 ], bhalate // atha vAntaH // ___ '246 diviNa parikUjane ' / devayati gntrii| anyatra divac krIDAdau -[1] dIvyati // ___ atha SAntaH // ___ +247 vRSiNa zaktibandhe' / AvarSayate grAmaH, zakti badhnAtItyarthaH / zaktibandhaH prajanAsAmarthya mityanye / varSayate varSadharaH / tavargaturyAdiH ayaM sAmarthyavAraNArtha ityeke, dharSayate arIn / kecidamumUditaM Nico'nityatvArtha paThanti, tanmate zaktibandhe'pi Nico'bhAvAd AtmanepadAbhAve varSati / UdicAt ktvi veT , vRSTvA varNitvA / arthAntare tu vRSa secane, varSati // atha sAntaH / / * 248 kutsiNa avakSepe' / kutsayate / " bhISibhUSi0 " 5 / 3 / 109 ityatra bahuvacanAd aGi kutsA / bAhulakAd "Nivetti0 " 5 / 3 / 111 iti ane kutsanA / / 1. degNe iti mu0 // 2. kSIrasvAmI (zrI. ta. pR. 296 ) // .. Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 ] dhAtupArAyaNe curAdanaH (1) . [ 335 atha kSAntaH // '249 lakSiNa Alocane ' / lakSaNaM lakSayate / anyatra lakSINa darzanA'nayoH [ 9 / 152 ], lakSayati, lakSayate / Nico'nityatvAd lakSate // atha Atmanepadina evArthAntare'pi curAdayaH // atha kAntAstrayaH // ... '250 hiSki 251 kiSkiNa hiMsAyAm ' / hiSkayate / te hiSkitam / hikkitam iti tu hikI avyakte zabde [11889 ] ityasya // 251 kiSkiNa' / kiSkayate / uNAdau " kAhavi0" ( u0 729) iti uH, kiSkuH vitastiH / kiSkindhA iti tu kimapyantardadhAti iti pRSodarAditvAt dadhAteH // .. ... -- 252 niSkiNa parimANe ' / niSkayati / aci niSkaH // ! ' . atha jAntaH // . ' 253 tarjiNa saMtarjane' / tarjayate / karaNe'naTi tarjanI / yatu lakSye tarjayati iti parasmaipadaM dRzyate tathA bharsayati, nizAmayati, bhAlayati, kunsayati, kaJcayati, nivedayatItyAdi; tad svAdau rAjuga TubhrAji iti punaH bhrAjigrahaNenA''tmanepadasyA'nityatvajJApanAt siddham / tarja bhartsane [ 1 / 156 ] tarjati // atha TAntau // 254 kaTiNa apramAde' / ApradAne ityanye kUTayate / ali kUTaH / kUTaNa dAhe [ 9 / 293 ], adantaH, kUTayati // 255 truTiNa chedane' / troTayate rajjum / DAnto'yamityeke, uttroDayate tRNam / truTat chedane [ 5 / 123 ], trudhyati, truTati // atha ThAntaH // '256 zaThiNa zlAghAyAm ' / zAThayate / aci zAThaH / "Nivetti" 5 / 3 / 111 ityane zAThanA / zaTa iti nandI / zala iti kauzikaH / zaTha kaitave ca [ 11222 ], zaThati, zaThaH // . . 1. durgaH (kSI. ta. pR. 295) || ...... . . / Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 336 ] bhAcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 257 atha pA atha NAntAstrayaH // 257 kUNiNa saMkocane' / kUNayate mukham / te kUNitaM cakSuH / 'uNAdau " svarebhya0 " ( u0 606 ) ityau kUNi: // '258 tUNiNa pUraNe' / tUNayate / ali tUNaH / uNAdau "jambIrAmIra0" (u0 422) itIre tUNIraH / tUleti candraH // 259 bhraNiNa AzAyAm ' / AzaGkAyAmityeke, bhrUNayate / ali bhrUNaH // . atha tAntau // 260 citiNa saMvedane' / cetayate / aziti viSaye geluMki vyaJjanAntatvAd " iDito." 5 / 2 / 44 ityane cetanAzIla: cetanaH / apratyayApavAde "Nivetti0" . . 5 / 3 / 111 ityane cetanA / " ramyAdibhyaH" 5 / 3 / 126 iti kartari anaTi cetanaH / citai saMjJAne [ 11278 ], cetati // .. 261 vasti 262 gandhiN ardane' / vastayate / aci vastaH / uNAdau "svarebhya0 " ( u0 606) ityo vastiH / / atha dhAntaH // '262 gandhiNa' / gandhayate / ali gandhaH / anaTi gandhanam / uNAdau " gandherara cAntaH " ( u0 508) iti ve gandharvaH // atha pAntAzcatvAraH // * 263 Dapi 264 Dipi 265 Dampi 266 Dimpi 267 Dambhi 268 DimbhiNU saMghAte' / DApayate / Depayate / Dampayate / Dimpayate // atha bhAntau // '267 Dambhi' / Dambhayate // * 268 DimbhiNa' / Dimbhayate / aci DimbhaH / / ___ atha mAntAstrayaH // ' 269 syamiNa vitakeM / " yamo'pariveSaNe0 " 4 / 2 / 29 ityatra NyadhikAre'pi NijgrahaNaM niyamArtham , tena " amokamyami0" 4 / 2 / 26 iti hrasvAbhAve Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 271 ] dhAtupArAyaNe curAdayaH (9) [ 337 syAmayate / syam zabde [ 11387 ], syamati / Nigi " amo0" 4 / 2 / 26 iti hasve syamayati // ' 270 zamiNa aalocne'| zAmayate, vizAmayate / "No dAnta0 " 4 / 4 / 74 iti kte vA nipAtanAt zAntaH, pakSe " seTUktayoH " 4 / 3 / 84 iti Neluka, zAmitaH / zamUca upazame [ 387 ], zAmyati / Nigi "zamo'darzane " 4 / 2 / 28 iti isve zamayati rogam // ___ '271 'kusmiNa kusmayane' / matidRSTe buddhayutprekSite'rthe ityanye / kutsitaM smayanam , kusmayanam / kusmayate, prakusmayate, Akusmayate / kye kusmyate / " dhAtoranekasvarA0" 3446 ityAmi kusmayAMcakre / De acukusmata / sani cukusmayiSate / kusmayitA, kusmayitavyam / vipi Niluko "na sandhi0" 7 / 4 / 111 iti sthAnitvapratiSedhasya skorlukya bhAvAt sthAnitve " saMyogasyAdau0" 2 / 1188 iti sasya lugabhAve, saMyogAntalope tu Niluko "na sandhi0 " 74 / 111 iti sthAnitvapratiSedhAt " padasya " 2 / 1189 iti masya luki sukUH sAdhukUH / " Nivetti0" 5 / 3 / 111 ityane kusmanA / kusmayitvA, prakusmya // ___kupUrveNa smiDaiva kusmayate iti prayogasiddheyartho'yamiti cet , naivam , aniSTApatteH tathA hi, / "gatikvanya0" 331142 iti samAsasya nAmnaiva saha vidhAnAt tivAdyantena sahAbhAve "prathamoktaM prAk " 3 / 1 / 148 iti prAktvAniyama iti smayateku ityapi syAt , upasargasya ca dhAtoH prAktvaniyamAt kuprasmayate / aDAgamasya ca dhAtvAditvAt koragrataH pAte kvasmayata / kye " dIrghazci0 " 4 / 3 / 108 iti dIrgha kusmIyate / ekasvaratvAcca parokSAyA AmabhAve kusiSmiye / adyatanyAM sici kvasmeSTa / sani " Rsmi0" 4 / 4 / 48 itITi "NistorevA." 2 / 3 / 37 iti niyamAt SatvAbhAve kusismayiSate / tRci tavye cAnusvAreccAdiDabhAve kusmatA, kusmatavyam / vipi " isvasya taH0" 4 / 4 / 113 iti te'nte kusmit / " striyAM0" 5 / 3 / 91 bhAvAkoMH ktau kusmitiH| ktvi kusmitya-kuprasmityetyAdIni rUpANi smiGaH prApnuvanti / atha kathaM kusmati iti ? kupUrvAt smayateH "kvacit " 5 / 1 / 171 iti De kusma ivAcaratIti kvipi kriyArthatvAd dhAtutve "zeSAt" 3 / 3 / 100 iti parasmaipade bhaviSyati / kusmanAmnastu NivAhulakAneSyate // 1. tulanArtha vizeSArtha ca draSTavyA kSI. ta. (pR. 297 ) // Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 338 ] AcAryazrIhemacandraviracite [dhA0 272 atha rAntAstrayaH // ' 272 gRriNa udyame' / gurayate, udgaeNrayate khaDgam / "Nivetti0" 5 / 3 / 111 ityane gUraNA, AgUraNA / gUraici gatau [ 3 / 129 ], gUryate // _ '273 tantriNa kuTumbadhAraNe' / kuTumbaM parivAraH / upalakSaNaM caitat / tantrayate, tantrayAMcakre / aci ali vA tantram / karmaNo'Ni svatantraH / uNAdau " padipaThi0" ( u0 607) ityau tantriH vINAstram / " tRstRtandri0" ( u0 711) iti IH, tantrIH zuSkasnAyuH AlasyaM ca / kuTumba ityapi dhAturiti cAndrAH, kuTumbayate // 274 mantriNa guptabhASaNe' / mantrayate / " grahAdibhyo." 5 / 53 iti Nini mantrI / ali mantraH / uNAdau "padipaThi0" (u0 607) ityau mantriH sacivaH // atha lAntaH // ___ '275 laliNa IpsAyAm ' / lAlayate / aci lAlaH, kutsito lAlaH kulAla:, karmaNo'Ni kuM lAlayate kulAlaH / "Nivetti" 5 / 3 / 111 ityane lAlanA / Nico'nityatvAd " iGito." 5 / 2 / 44 ityane lAlanAzIlA lalanA / kte lalitaH / lAlA iti tu " bhillAcchamalla." (u0 464 ) iti nipAtanAd le lAteH / laDa vilAse | 11254 ], RphiDAditvAd Dasya latve lalati / Nigi jihvonmanthane ghaTAditvAd isve lalayati zvA jihvAm / 'galiNa srAvaNe ityapyeke, gAlayate, udgAlayate / gala adane [ 11452 ], galati // atha zAntau // ' 276 spaziNa grahaNazleSaNayoH' / spAzayate / De " smRdRtvara0 " 4 / 1 / 65 iti sanvadbhAvApavAde pUrvasyA'nve apaspazat / " Nau dAntazAnta" 4 / 4 / 74 iti kte vA nipAtanAt spaSTaH, spAzitaH / papI bAdhanasparzanayoH [11926 ], ayaM spazItyeke'; spazate, spazati / " vyaJjanAd " [5 / 3 / 132] pani spAzaH // 1 mudrite cAndradhAtupAThe 'tatri kuTumbadhAraNe' ityevamekadhAturUpaM sUtraM paThyate, sa cApapAThaH / (kSI. ta. Ti. pR. 293) / tulanA:-kSI. ta. (pR. 293 ) // * 2. kSIrasvAbhI, (kSI. ta. pR. 295, pR. 127 ) // Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 ] dhAtupArAyaNe curAdayaH (9) '277 daMziN dazane' / daMzayate / "Nivetti0" 5 / 3 / 111 ityane dazanA / anaTi daMzanam / dazuNa bhAsArthaH [ 9 / 225 ], daMzayati / daMzaM dazane [11496 ], dazati / dAziNa dAne ityapyeke, dAzayate / dAzRg dAne [11922 ], dAzate, dAzati // atha sAntau // * 278 daMsiN darzane c'| cakArAd dazane / dasayate / te daMsitaH / pRSodarAditvAt Te nasyAtve ca dAsI / dasuNa bhAsArthaH [ 9 / 230 ], daMsayati, anyatra daMsati // ___ '279 bhatmiNa saMtarjane' / bharsayate / "Nivetti0 " 5 / 3 / 111 ityane bhartsanA // atha kSAntaH // '280 yakSiNa pUjAyAm ' / yakSayate / ali yakSaH / uNAdau " sAtman" ( u0 916) iti mani yakSmA rogaH // AtmanebhASAH // itodantAH // ita ucca yujAdeH prAgadantatvaM dhAtUnAM vidhIyate, tatazca " ataH" 4 / 3 / 82 ityallukaH sthAnitvAd guNavRddhyoH samAnalopitvAcca sanvadbhAvadIrghopAntyahasvAnAmabhAvaH, yathA sukhayati, racayati; atra " ataH" 4 / 3 / 82 ityallukaH svarAdezatvena pUrvavidhi prati sthAnitvAd guNavRddhathabhAvaH / araracat , asusukhat ; atra samAnalopitvAd "asamAnalope0" 4 / 1 / 63 iti pUrvasya sanvadbhAvaH, " laghordI!." 4 / 164 iti dIrghazca na bhavati / asusUcat , anopAntyahUsvAbhAvaH / __ akAdInAM tu uktaphalAbhAve'pi pUrvAcAryAnurodhenAdanteSu pAThaH / NijabhAve'nekasvaratvAd yanivRtyartha ityeke / dramilAstu evaMprakArANAmatvavidhAnasAmarthyAd allopAbhAvaM manyante, tatazca "Niti" 4350 iti vRddhau pvAgame ca duHkhApayati, lApayati, vaNTApayati, raMhApayati, arthApayate satrApayate, garvApayate ityudAharanti / te hi " Niti" 4350 iti vRddhi svaramAvasyecchanti // Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 340 AcAryazrIhemacandraviracite [ thA0 281 tatra kAntau // '281 aGkaNa lakSaNe' / aGkayati / sani " svarAde:0" 4 / 1 / 4 iti kedvitve azcikayiSati / anadanta evAyamityeke / akuG lakSaNe [ 11610 ], aGkate // .. ' 282 bleSkaN darzane' / bleSkayati / NijabhAve'pyadantatvArtho'sya pAThaH, tenAnekasvarAd yaG na bhavati / evaM mUtri-rUkSi-gaviprabhRtInAM pAThe prayojanamunneyam ; anadantA evaite ityeke // . atha khAntau // * 283 sukha 284 du:khaNa takriyAyAm ' / sukhanaM duHkhanaM ca takriyA; sukhayati, asusukhat / aci sukham / duHkhayati / aci duHkham // .. __ atha gAntaH // ' 285 aGgaN padalakSaNayoH' / aGgayati / sani aaigayiSati / asyApi pUrvAcAryAnurodhenA'danteSu pAThaH // .. - atha ghAntaH // '286 aghaNa pApakaraNe' / aghayati / sani ajighayiSati // . atha cAntau // '287 racaNa pratiyatne' / racayati, racayAMcakAra, araracat / "Nivetti." 5 / 3 / 111 ityane racanA // 288 sUcaNa paizUnye ' / sUcayati / apopadezatvAt SatvAbhAve asusUcat / " aTyati0 " 3 / 4 / 10 iti yaGi socyate / 'smiprabhRtibhiH sAhacaryAd ekasvarANAmeva hi popadezasmRtiH ata eva sUtra-satra-saMgrAma-sAma-samAja-sthUla-stanastena-stoma-sukhAnAmaSopadezatvAt sosUnyate, sisatrayiSate ityAdau na Satvam / Nake sUcakaH / aci sUcaH / gaurAditvAd yAm sUcayati sUtramArgamiti sUcI / " nAmni pusi ca" 5 / 3 / 121 iti Nake bhIruSThAnAditvAt Satve vicikA / uNAdau " rukmagrISma0 " ( u0 346) iti me nipAtanAt sUkSmaH / "putrAdayaH" (u0 455) iti tre nipAtanAt sUtram / " svarebhya0" (u0 605) ityo suuciH|| 1. tulanA:-kSIrataraGgiNI ( pR. 314 ) // Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 299 ] dhAtupArAyaNe curAdayaH (9) [341 atha jAntAzcatvAraH // -- 289 bhAjaNa pRthakarmaNi' / bhAjayati, vibhAjayati, ababhAjat / kte bhAjitam / ktvo yapi vibhAjya // ___'290 sabhAjaNa prItisevanayoH' / 'prItidarzanayorityanye / samAjayati / kye sabhAjyate / De asasabhAjat / anaTi samAjanam // '291 laja 292 lajuNa prakAzane ' / lajayati, alalajat // * 292 lajuN' / udivAne lakSyati / lajuNa bhAsArthaH [ 9 / 210 ], laayati / laja-laju bhartsane [ 11154-155 ], lajati, lakSati // atha TAntAH sapta // .. '293 kUTaNa dAhe ' / aamntrnne'piityeke| kUTayati Ge acukUTat / aci kUTam // * 294 paTa 295 vaTaNa granthe' / grantho veSTanam / paTayati rajjum , veSTayatItyarthaH / evaM vaTayati / vibhAjane'pyayamityanye / De apapaTat , avavaTat / paTa gatau [ 11195], paTati / paTaNa bhAsArthaH [ 9 / 212 ], pATayati / vaTa veSTane [1 / 176 ], vaTati / Nigi paribhASaNe ghaTAditvAd hasve vaTayati / vaTuNa vibhAjane [ 9 / 299 ], vaNTayati // -- 296 kheTaNa bhakSaNe' / kheTayati / u acikheTat / Nake kheTakaM phalakaH, ... ali kheTo grAmaH / "Nivetti0" 53 / 111 ityane AkheTanA / nAyaM kheTaH, 'kheDa iti devanandI, kheDayati / khiTa utvAse [ 11178 ], kheTati, acIkhiTat // 297 khoTaNa kSepe' / khoTayati / De acukhoTat / ali khoTaH / DAnto'yamiti devanandI, khoDayati / dAnta ityanye, khodayati // '298 puTaNa sNsrge'| puTayati / De apuSTat / puTat saMzleSaNe [5 / 127], puTati / puTaNa bhAsArthaH [ 9 / 213], poTayati // '299 vaTuNa vibhAjane' / uditvAne vaNTayati / vaNTApayatItyapyeke / baTu vibhAjane [205], vaNTati // 1. prItidarzane iti kSIrasvAmI, (kSI. ta. pR. 316) // . 2. kheDa iti daurgAH, (kSI. ta. pR. 314) // 3. kSIrasvAmI api, (kSI. ta. pR. 314) // . 4. a puTat iti mu0 // Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 300 atha ThAntau // ___ 300 zaTha 301 zvaThaNa 'samyagbhASaNe' / zaThayati, zvaThayati / De azazaThat , azavaThat / zaTha kaitave ca [1 / 222 ], zaThati / Nigi zAThayati / zaTha zvaTha catuNa saMskAragatyoH [ 9 / 49, 50, 51 ], zAThayati, zvAThayati, zvaNThayati / atha DAntaH // '302 daNDaNa daNDanipAtane ' / daNDayati / daNDAdena mno Nici daNDayatyAdisiddhau daNDaNaprabhRtInAM pATho yathAbhidhAnaM NicaM vinA'pi prayogArthaH / ata evA'dantatvamapyanekasvarakAthaM phalavat // / atha NAntA aSTau // '303 vraNaNa gAtravicUrNane ' / vraNayati / De avavraNat / aci vraNaH / vraNa zande [ 1262 ], vraNati / Nigi vANayati // 304 varNaNa varNakriyAvistAraguNavacaneSu' / varNakriyA varNanaM varNakaraNaM vA / kathAM varNayati, suvarNa varNayati / vistAre varNaneyam / guNavacanaM stutiH zuklAdhuktirvA, rAjAnam upavarNayati / " nAmni puMsi ca" 5 / 3 / 121 iti Nake varNakaH // '305 parNaNa haritabhAve' / parNayati / aci parNam // '306 karNaNa bhede ' / karNayati, AkarNayati // : '307 tUNaNa saMkocane ' / vitaNayati mukham / De vyatutUNat / cUNa tUNaNa saMkocane [ 9 / 74, 75 ], asamAnalopitvAd "upAntyasyA0 " 4 / 2 / 35 iti isve atUtuNat // '308 gaNaNa saMkhyAne' / gaNayati / je "2I ca gaNaH " 4 / 167 iti pUrvasyA'tve Iti ca ajagaNat , ajIgaNat / Nake gaNaka: / "karmajA tRcA ca" 3 / 1183 iti pratiSiddho'pi " pattisthau0" 3.1179 iti SaSThIsamAsaH, pattigaNakaH, sthagaNaka: / striyAmApi gaNayati dhanAgamamiti gaNikA / ali gaNaH / "Nivetti0" 53 / 111 ityane gaNanA // 1. asamyagbhASaNe iti kSIra0 (kSI ta. pR. 311) // 2. degIcca ga iti mu0 // Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 315 ] dhAtupArAyaNe curAdayaH (9) [ 343 '309 kuNa 310 guNa 311 ketaNa AmantraNe, AmantraNaM gUDhoktiH; kuNayati, guNayati / De acukuNat , ajuguNat / kuNat zabdopakaraNayoH [5 / 52 ], kuNati / Nigi De acUkuNat // atha tAntAstrayaH // 311 ketaNa' / ketayati, saMketayati / De aciketat , kte ketitaH / ktvo yapi saMketya / ayaM nizrAvaNanimantraNayorapItyeke' // 312 pataNa gatau vA ' / vAzabdo NijadantatvayoH yugapadvikalpArthaH, patayati / De apapatat / " zIzraddhA0 " 5 / 2 / 37 iti Alau " AmantA0" 4 / 3 / 85 iti zerayi patanazIlaH, patayAluH, pakSe patati / "vyaanAdeH0" 4 / 3 / 78 iti vA vRddhau apAtIt , apatIt / patla gatau [ 11962 ], patati, apaptat // ____313 vAtaNa gtisukhsevnyoH'| sukhasevanayoH ityeke / vAtayati, De avavAtat / nAyaM vAtaH kintu vA ityeke, vApayati, nirvApya gataH / vAMka gatigandhanayoH [25], vAti // atha thAntau // '314 kathaNa vAkyaprabandhe' / vAkyapratibandhe ityanye / pratibandho vicchedodIraNAt / vadane ityapare / kathayati / De acakathat / Nake kathakaH / " bhISibhUSi0" 5 / 3 / 109 ityaGi kathA / " nAmni0 " 5 / 3 / 130 ityAdhAre ghe Agatya kathyate'sminniti AskathaH, varcaskAditvAt / so'ntaH / ktvo yapi " lagho:0" 4 / 3 / 86 iti Nerayi saMkathayya / katham acIkathat ? 'bhUridAkSiNyasaMpannaM, yavaM sAntvamacIkathaH ' [ ] iti prayogaM dRSTvA ye gaNayateranyasyApi pUrvasya Itvamicchanti, tanmate bhaviSyati, prakRtyantaraM vA'nveSyam // '315 athaNa daurbalye' / zrathayati / RphiDAditvAllatve zlathayati / De azazlathat / zrathaNa pratiharSe [ 9 / 85 ], zrAthayati / zrathaNa bandhane ca [9 / 396 ], " yujAdeH " 3 / 4 / 18 iti kA Nici zrAthayati, zrathayati / zrathuGa zaithilye [ 1717 ], zranthate // 1. vizrAmaNA''mantraNayoriti kSIra0 (kSI. ta. pR. 316) // Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 344] AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 316 atha dAntau // * 316 chedaNa dvaidhIkaraNe' / chedayati / Ge acicchedat / kte cheditam / ktvo yapi vicchedya // '317 gadaNa garje' / goM meghazabdaH / gadayati / De ajagadat / gada vyaktAyAM vAci [ 11297 ], gadati / Nigi gAdayati / De ajIgadat // atha dhAntaH // '318 andhaNa dRSTyupasaMhAre' / andhayati / sani " na badanaM0" 4 / 1 / 5 iti nasya dvitvapratiSedhAd dhereva dvitve andidhayiSati // . atha nAntAzcatvAraH // 319 stanaNa grje'| garjI meghazabdaH / stanayati / u atastanat / apopadezatvAt SatvAbhAve tistanayiSati / uNAdau " hRSipuSi" ( u0 397) iti inau stanayitnuH gadayitnuzca meghaH / stana zabde [1323 ], stanati / Nigi zabdAdanyatra na ghaTAditvam , stAnayati // ___ 320 vanaNa zabde ' / dhvanayati / u adadhvanat / dhvana zabde [11325], dhvanati / Nigi zabdAdanyatra ghaTAditvAbhAve dhvAnayati // '321 stenaN caurye ' / stenayati / ke apopadezatvAt patvAbhAve atistenat / aci stena: // ___'322 UnaNa parihANe' / Unayati / De mA bhavAn Uninat / aci UnaH / kte anitam // atha pAntAstrayaH // ___ '323 kRpaNa daurbalye' / kRpayati / u acakRpat / nandyAditvAdane kRpaNaH / strI cet kRpaNA / " mRgayA0" 53 / 101 iti nipAtanAd anApavAde'Di kRpaa| kRpauG sAmarthya [11959], kalpate / kRpaNa avakalkane [ 9 / 179 ], kalpayati / '324 rUpaNa rUpakriyAyAm ' / rUpakriyA rAjamudrAdirUpasya karaNam , rUpayati / Nake rUpakam / ali rUpam / "Nivetti " 5 / 3 / 111 ityane rUpaNA / rUpapradarzanaM vA rUpakriyA; nirUpayati, nirUpaNA // 1. tulanAH-kSIrataraGgiNI pR. 321 // Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 333 ] dhAtupArAyaNe curAdayaH (9) [345 '325 kSapa 326 lAbhaNa preraNe' / kSapayati / aci kSapA // atha bhAntaH // "326 lAbhaNa' / lAbhayati / u alalAbhat / aci ali vA lAma: / labhaN' iti sabhyAH ; labhitam , vilabhanA / DulabhiS prAptI [ 11786 ], labhate / Nigi lambhayati // __atha mAntAH paJca // / '327 bhAmaNa krodhe| bhAmayati / De - ababhAmat / bhAmi krodhe [11787 ], bhAmate / Nige abIbhamat // ____ 328 gomaNa upalepane ' / gomayati bhUmim / De ajugomat / uNAdau "gayahRdaya0" (u0 370 ) iti nipAtanAdaye gomayaM gozakRt // '329 sAmaNa sAntvane' / sAntvanaM prINanam / sAmayati, asasAmat / apopadezatvAt SatvAbhAve sisAmayiSati // .'330 zrAmaNa AmantraNe' / zrAmayati / azazrAmat // '331 stomaNa zlAghAyAm ' / stomayati / u atustomat / ali stomaH / " jyotirAyuAm" 2 / 3 / 17 iti Satve aniSTomaH // atha yAntaH // 332 vyayaNa vittsmutsrge'| vittasamunsargastyAgaH, gatAvityeke / vyayayati / ke avavyayat / ali vyayaH / vyayI gatI [ 11918 ], vyayate, vyayati, avyayIt / Nigi vyAyayati / vitta iti dhAtvantaramityeke'; vittayati, vittitaH, vittayitvA // atha rAntAstrayodaza // 333 sUtraNa' vimocane' / vimocanaM mocanAbhAvaH, granthanam iti yAvat / sUtrayati / De asusUtrat / " aTyati0 " 3 / 4 / 10 iti yaGi sosUcyate / aci sUtram / " hetutacchIla0" 5 / 1 / 103 ityatra sUtrasya varjanAt karmaNo'Ni suutrkaarH|| 1. tulanA:-kSI. ta. pR. 321, 317 // 2. kSIrasvAmI, (kSI. ta. pR. 321) / ___3. durgAdAsa: (za. ka. pR. 385) // Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrIhemacandraviracite [dhA0 334 '334 mUtraNa prkhvnne'| mUtrayati / De amumUtrat / " avyti|" 3 / 4 / 10 iti yaGi momUtyate // '335 pAra 336 tIraNa karmasamAptau' / pArayati, apapArat / ali pAram / " sAhisAti" 5 / 1159 iti ze pArayaH / te pAritam / "Nivetti" 5 / 3 / 111 ityane pAraNA // '336 tIraNa' / tIrayati / De atitIrat / aci ali vA tIram // '337 katra 338 gAtraNa shaithilye| katrayati / u acakatrat / te katritaH / ayaM karbaNa ityeke, katrayati, kamtim / candrastu kartRNa iti . RditaM manyate, kartayati / katthaN iti devanandI; katthayati // '338 gAtraNa' / gAtrayati / De ajagAvat // '339 citraNa citrakriyAkadAci dRSTyoH' / citrayati, AlekhyaM karoti, kadAcit pazyati vA ityarthaH / vaicitryakaraNArtho'yaM, na citrakriyArtha ityanye, tanmate citrayati, vaicitryaM saMpAdayati, kadAcit pazyati vetyarthaH / te citritam / "Nivetti" 5 / 3 / 111 ityane vicitraNA // '340 chidraNa bhede ' / chidrayati / u acicchidrat / aci chidram / / '341 mizraNa saMparcane' / saMparcanaM zleSaH / mizrayati / he amimizrat / aci mizraH // . '342 varaNa IpsAyAm ' / varayati kanyAm / De avavarat / aci varaH // '343 svaraNa AkSepe / svarayati / asasvarat / AkSepAdanyatra austha zabdopatApayoH [ 1 / 21 ], svarati / Nigi svArayati // ___ ' 344 zAraNa daurbalye' / tAlavyAdiH, zArayati / De azazArat / zara iti nandI, azazarat // '345 kumAraNa krIDAyAm ' / kumArayati / acukumArat / aci kumAraH; kutsito mAro'syeti, " kamerata ucca " ( u0 409) ityAre kamatervA / lAnto'yamityeke, kumAlayati // 1. durgaH, (kSI. ta. pR. 318) // 2. kSIrasvAmI, (kSI. ta. pR. 320) // Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 354 ] dhAtupArAyaNe curAdayaH (9) [347 atha lAntAH paJca // '346 kalaNa saMkhyAnagatyoH' / kalayati / u acakalat / kali zabdasaMkhyAnayoH [ 11814 ], kalate / Nigi kAlayati / kalaNa kSepe [9 / 346 ], kAlayati gAH // - '347 zIlaNa upadhAraNe' / upadhAraNam abhyAsaH paricayo vA, zIlayati / De azizIlat / ali zIlam / zIla samAdhau [ 11421 ], zIlati / Nigi De 'azIzi (zizI) lat // '348 vela 349 kAlaN upadeze' / velayati / De avivelat / aci velA / vela calane [11443 ], velati // '349 kAlaNa' / kAlayati / OM acakAlat / kAlopadeza ityarthanirdeza ityeke // '350 palyUlaNa lavanapavanayoH' / palyUlayati kSetraM sabusadhAnyaM vA / Dhe apapalyUlat / palpUla ityeke / valyUla ityanye / pappUla ityapare // . atha zAntaH // 351 aMzaNa samAghAte ' / samAghAto. vibhAjanam / aMzayati riktham / ali aMzaH / candro dantyAntamAha, vyasayati, mayUravyaMsakaH // atha SAntAstrayaH // '352 paSaNa anupasargaH' / papa ityayaM dhAturanupasargo'danto NicamutpAdayati; paSayati apapaSat / gatyartho'yamityeke / anupasarga iti kim ? prapaSati / paSI bAdhanasparzanayoH [11926 ], paSate, paSati / paSaNa bandhane [9 / 187 ] pApayati / tAlavyAnto'yamityeke, kecittu imaM tAlavyAntamadhItya byAcakSate paza iti dhAtuH arthAnirdezAt bhvAdizcurAdizcAnupasargaH curAdiradantaH, pazayati / anupasarga iti kim ? prapazati / tAlavyAnta eva vA'danta ityanye, pazayati, pAzayati // '353 gaveSaNa mArgaNe' / gaveSayati / Ge ajagaveSan / anaTi gaveSaNam / '354 mRSaNa kSAntau' / zAntiH titikSA / mRSayati, De amamRSat / anaTi mRSaNam / mRSIca titikSAyAm [33141 ], mRSyate, mRSyati, mRSiNa titikSAyAm [ 9 / 409], " yujAdeH0" 3 / 4 / 18 iti vA Nici marSayati, marSati // 1. atra tu samAna lopatvAd hUsvo na bhavati / dRzyatAm 339 tame pRSThe 15 tmpNktittH|| 2. tulanA:-kSo. ta pR. 312 // . Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 348] AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 355 atha sAntAstrayaH // '355 rasaNa AsvAdanasnehanayoH' / rasayati / u ararasat / ali rasaH / uNAdau " basirasi0" ( u0 269 ) ityane rasanA / rasa zabde [ 11542 ], rasati / Nigi rAsayati / ghaJi rAsaH // '356 vAsaNa upasevAyAm ' / vAsayati / De avavAsat / Nake vAsakaH / "Nivetti0 " 5 / 3 / 111 ityane vAsanA / vasaM nivAse [ 1999 ], vasati / vasika AcchAdane [ 2 / 59 ] vaste / vasaNa snehAdau [ 9 / 194 ], vAsayati / * avIvasat // __ '357 nivAsaNa AcchAdane' / nivAsayati / u aninivAsat / sani, . ninivAsayiSati / ktvi nivAsayitvA / vAsaNa upasevAyAm [ 9 / 356 ], nipUrvasya nyavavAsat / ktvo yapi nivAsya // atha hAntAH paJca // '358 cahaNa kalkane' / kalkanaM dambhaH / cayati / u acacahat / jiNampare Nici " cahaNaH zAThaye" 4 / 2 / 31 iti vA dIrgha acAhi, acahi, cAhaMcAham , cahacaham / "yuvarNa0" 5 / 3 / 28 ityali vicahaH / caha kalkane [11553 ], cahati / Nigi cAyati / u acIcahat // '359 mahaNa pUjAyAm ' / mahayati / De amamahat / " punnAmni0 " ityAdhAre ghe mahaH utsavaH / gaurAditvAd yAm mahI / maha pUjAyAm [11565), mahati / uNAdau " maherNid vA" ( u0 285) iti ine mahinaM rAjyam , bhvAdestu mAhinaM tadeva / " zrudakSi0" (u0 373 ) ityAyye " Amanta0" 4 / 3 / 85 iti zerayi mahayAyyaH azvamedhaH / "mahyavibhyAM Tit" ( u0 549) itISe mahiSaH, mahiSI / " svarebhya0 " ( u0 606) iti iH, mahiH / "duhivRhi0" ( u0 884) iti katari mahAn // 360 rahaNa tyAge' / rahayati / De ararahat / ali virahaH / raha tyAge [11554 ], rahati / Nigi rAhayati // 361 rahuNa gatau' / udicAnne rahayati / adantatvabalAd "ataH" 4 / 3 / 82 iti lukaM bAdhitvA anupAntyasyApyato " Niti" 4 / 3 / 50 iti vRddhau " atirI0" 4 / 2 / 21 iti po rahApayati / rahu gatau [ 11555 ] raMhati // Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 367 ] dhAtupArAyaNe curAdayaH (9) . zaza .. "362 spRhaNa IpsAyAm' / " spRheApyaM vA" 2 / 2 / 26 iti vyApyasya vA saMpradAnatve puSpebhyaH spRhayati / akarmakatvAd "gatyarthA0 " 5 / 1 / 11 iti kartari kte puSpebhyaH spRhito maitraH, pakSe puSpANi spRhayati / karmaNi te puSpANi spRhitAni maitreNa / De apaspRhat / "zIzraddhA0" 5 / 2 / 37 ityAlo "Amanta0 " 4 / 3 / 85 iti zerayi spRhAzIlaH spRhayAluH / "bhISibhUSi0" 5 / 3 / 109 ityaGi spRhA / uNAdau " zrudakSi0" ( u0 373) iti Ayye spRhayAyyaM ghRtam // atha kSAntaH // '363 rUkSaNa pAruSye' / rUkSayati / De arurUkSat / aci rUkSaH / anaTi vilakSaNam / ktvo yapi virUkSya // athA'danteSveva kuhaNimabhivyApyA''tmanepadinaH, tatra gAntaH // '364 mRgaNi anvessnne'| idivAd " iGitaH0 " 3 / 3 / 22 iti Atmanepade mRgayate / " mRgayecchA." 5 / 3 / 101 iti ze nipAtanAd mRgayA / kte mRgitam // atha thAntaH // '365 arthaNi upayAcane' / arthyte| pUrvAcAryAnurodhAdadanteSvasya pAThaH, evaM satrigorapi / kecittu adantapAThavalAd ato [4 / 3 / 82] lukaM bAdhitvA'nupAntyasyApi "Niti" 4 / 3 / 50 iti vRddhau " atirI0" 4 / 2 / 21 iti pau arthApayate, satrApayate, garvApayate ityAhuH / De Atithata / sani atithayiSate / kte arthitam / ali arthaH / "Nivetti0" 5 / 3 / 111 ityane prArthanA // atha dAntaH // - 366 padaNi gatau' / padayate / u apapadat / padica gatau [3 / 114], padyate / Nigi upapAdayati // atha mAntaH // 367 saMgrAmaNi yuddhe' / saMgrAmayate zaraH / asaMgrAmayata / sani apopadezatvAt SatvAbhAve sisaMgrAmayiSate / ali "punAmni" 5 / 3 / 130 iti AdhAre ghe vA saMgrAmaH / ktvi saMgrAmayitvA / ayaM parasmaipadItyeka', saMgrAmayati // 1. kSIrasvAmI, (kSI. ta. pR. 320) / . Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 350 ] AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 368 atha rAntAstrayaH // 368 zUra 369 vIraNi vikrAntau ' / zUrayate / De azuzUrata' / aci zUraH / zUraici stambhe [ 3 / 130 ], zUryate / Nigi De azuzUrata // ___369 vIraNi ' / vIrayate / he avivIrata' / aci vIraH / "ya eccA0" 5 / 1 / 28 iti bhAve ye vIryam // '370 satraNi saMdAnakriyAyAm ' / santAnakriyAyAmityeke / satrayate zatrun / De asasatrata' / sani apopadezatvAt SatvAbhAve sisatrayiSate // ' atha lAntaH // '371 sthUlaNi parivahaNe' / parivahaNaM pInatvam / sthUlayate / De atusthUlata' / sani apopadezatvAt SatvAbhAve tusthUlayiSate / aci sthUlaH // .. atha vAntaH // ' 372 garvaNi mAne' / garvayate / u ajagavata' / ali garvaH / garva darSe [ 11462 ], garvati // ____ atha hAntau // : 373 gRhaNi grahaNe' / gRhayate / u ajagRhata / "zIzraddhA0 " 5 / 2 / 30 ityAlo gRhayAluH / kte gRhitam // ' 374 kuhaNi vismApane' / kuhayate / De acukuhata / Nake kuhakaH / bhidAyaGi kuhA nAma nadI / "Nivetti0 " 5 / 3 / 111 ityane kuhanA dambhaH / uNAdau " mivami0 " ( u0 51 ) ityuke kuhukam Azcaryam / " pakAhRSi0 " ( u0 729) iti kid u, kuhuH naSTacandrA'mAvAsyA / "nRtizadhi0" (u0 844 ) iti kid UH, kuhUH saiva // avasitA adantAH // 1. t iti mu0 / atra AtmanepadI dhAtuH, parasmaipadinaH rUpaM tu azuddham // 2. 'sattra saMtAnakriyAyAm' iti kSIrasmAmI, (kSI. ta. pR. 317) // 3. kuhukaH iti mu0 // Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ % 3D 379 ] dhAtupArAyaNe curAdayaH (9) [ 351 atha vikalpitaNico yujAdayaH // _ '375 yujaNa saMparcane ' / "yujAdeH0 " 3 / 4 / 18 iti vA Nici yojayati, pakSe nyAyyavikaraNaH zava yojati / yujica samAdhau [ 3 / 111 ], yujyate / yunUMpI yoge [ 64 ]; yuGkte, yunakti / 'iha yujAdInAM niyato NijvikalpaH, curAdInAM tu yathAdarzanaM Nijanitya ityuktameva // atha IdantAstrayaH // '376 lINa dravIkaraNe' / "liyo no'ntaH0" 4 / 2 / 15 iti ne'nte ghRtaM vilInayati, pakSe " nAmino0 " 4 / 3 / 51 iti vRddhau vilAyayati / "lIGlinorvA " 4 / 29 iti AtvamasyA'pItyeke, tanmate vA''tve " lo laH" 4 / 2 / 16 iti vA le'nte ghRtaM vilAlayati; pakSe " atirI." 4 / 2 / 21 iti pau vilApayati / lIGalino'rcA0" 3390 ityAtmanepadamAtvaM cAsyApi NicyapItyeke, kastvAm ullApayate, AlApayate, apalApayate / NijabhAve vilayati, layati / lIMca zleSaNe [3 / 105], lIyate / lIM zleSaNe [ 8 / 19 ], linAti // - '377 mINa matau' / matirmananam / gatAvityanye / mAyayati, mayati / mIMc hiMsAyAm [ 3 / 103 ], mIyate / mIMgA hiMsAyAm [815], mInAti, mInIte // ___ 378 prIgaNa tarpaNe ' / gitvasya NijabhAve phalavakartaryAtmanepadArthatvAd gici " dhUgagrIgoH" 4 / 2 / 18 iti ne'nte. "zeSAt " 3 / 3 / 100 iti parasmaipade prINayati / krayAdereva nAmacchantyeke, tanmate "nAmino0" 4351 iti vRddhau prAyayati', pakSe prayate, prayati / prIMc prItI [3110 ], prIyate / prIMgaza tRptikAntyoH [ 813], prINIte, prINAti // atha UdantaH // 379 dhRgaNa kampane' / "dhUgagrIgoH0" 4 / 2 / 18 iti ne dhUnayati / naM necchantyeke dhAvayati', pakSe gicAt phalavatkartari Atmanepadam / anyatra tu " zeSAt " 3 / 3 / 100 iti parasmaipadam , dhavate, dhavati / dhUgaTa kampane [4 / 6], dhUnute, dhUnoti / dhUt vidhUnane [5 / 116 ], dhuvati / dhUgz kampane [ 8 / 13 ], dhunIte, dhunAti // 1. tulanA:-kSo. ta. pR. 305, 308 // 2. kSIrasvAmI, (kSo. ta. pR. 307) // Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 352 ] AcAryazrIhemacandraviracite [dhA0 380 . atha RdantaH // '380 vRgaNa AvaraNe' / vArayati, pakSe gicAt ubhayapade varate, varati / vRnT varaNe [ 4 / 9] vRNute, vRNoti / vRSe saMbhakto [ 8 / 60 ], vRNIte // ___atha RdantaH // '381 jaNa vayohAnau' / jArayati / "Nivetti" 5 / 3 / 111 ityane jAraNA / pakSe jarati / jIti nandI, jAyayati, jayati / jaSc jarasi [32], jIryate / juz vayohAnau [ 8 / 29], jRNAti // : atha kAntau // '382 cIka 383 zIkaNa AmarSaNe' / cIkayati, cIkati // '383 zIkiH tAlavyAdiH' / zIkayati, zIkati / u azIzikat / zIkRG secane [ 11611], zIkate / Nigi u RdicAd hasvAbhAve azizIkat / / atha gAntaH // '384 mArgaNa anveSaNe ' / mArgapati, mArgati / amArgIt // atha caantaashctvaarH|| 385 pRcaNa sNprcne'| saMparcayati, saMparcati / yaDi parIpRcyate / pRcaiGka saMparcane [ 250 ], saMpRkte / pRcaip saMparke [6 / 10 ], saMpRNaktiM / / .. '386 ricaN viyojane c'| cakArAt saMparcane / recayati, recati / ricUpI virecane [6 / 2 ], riGkte, riNakti / / . '387 vacaNa bhASaNe' / saMdezane ityeke / vAcayati, vacati / "yajAdi0" 4 / 1 / 72 ityatra yaujAdikasyA'grahaNAd vRdabhAve kye vacyate / u avIvacat / vacaM bhASaNe [ 2 / 38 ], vakti / kye ucyate // ____388 arciNa pUjAyAm ' / arcayati, pakSe idicAdAtmanepade zavi arcate / acaM pUjAyAm [ 1 / 104 ], arcati // 1. Rdanta iti mu0 // 2. tulanA - candraH saMdeze curAdimAha (kSo ta. pR. 310) // Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 395 ] dhAtupArAyaNe curAdayaH (9) atha jAntau // ' 389 vRjeNa varjane' / varjayati, varjati / aiditvAt ktayoneMT , apavRktaH, apavRktavAn / ghani vargaH / vRjaiki varjane [2 / 53], vRkte // . '390 mRjauNa zaucAlaGkArayoH' / " mRjo'sya0 " 4 / 3 / 42 iti vRddhau mArjayati / "Nivetti0 " 5 / 3 / 111 ityane mArjanA / kte "seTaktayoH" 4 / 3 / 84 iti gehUMki mArjitA rasAlA, majiteti rUDheH, pakSe mAjavi / auditvAd veTa mArjitA, mAjhaM / veTtvAt ktayorneTa, mRSTaH, mRSTavAn / mRjauk zuddhau [ 2139], mASTiM // - atha ThAntaH // ___391 kaThuN zoke ' / udivAne kaNThayati, utkaNThati / kaTuG zoke : [1 / 678 ], kaNThate, utkaNThate // atha thAntAzcatvAraH // '392 zrantha 393 granthaNa sandarbhe / sandarbho bandhanam / zranthayati, zranthati / granthayati, granthati / zrathuG zaithilye [ 11717]. zranthate / grathuG kauTilye [ 11718], granthate / zrantha mocanapratiharSayoH [ 8 / 39 ], athnAti / graMthaz sandarbha [ 8141], prathnAti // '394 Rtha 395 ardiN hiMsAyAm ' / krAthayati, caurasya utkrAthayati / krathati / * Rtha hiMsArthaH [ 1 / 1045 ], Nigi ghaTAditvAd hrasve cauram utkathayati // atha lAghavArtha thAntamadhye eva arthAnuguNyena dAntaH // '395 adiNa' / idicvAd asya NijabhAve Atmanepade na sArthakatvAd Nici "zeSAt0 " 3 / 3 / 100 iti parasmaipade ardayati / ardte| parasmaipadyayam ityeke, ardati / * arda gatiyAcanayoH [1 / 301], ardati // Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 354 ] AcAryazrIhemacandraviracite [pA0 396'396 zratha bandhane ca' / cakArAd hiMsAyAm / mokSaNe ityeke / zrAthayati, athati / ayaM zranthapa hiMsArthaH ityanye, zranthayati, zranthati // . ... atha dAntAzcatvAraH // _ '397 vadiN bhaassnne'| sandezane ityanye / vAdayati, saMvAdayati / pakSe / idivAdAtmanepade vadate / kye vadyate / vada vyaktAyAM vAci [ 11998 ], vadati / yajAditvAd vRti udyate // ... 398 chadaNa apavAraNe' / chAdayati, chadati / chadaNU saMvaraNe [9 / 88 ], Urjane ghaTAditvAd husve chadayati // ___"399 AGaH sadaNa gatau' / AGaH paraH sada ityayaM dhAtuH gatAvarthe yujAdiH, AsAdayati, AsIdati / Asadati ityeke / anusvArencAnneTa ityanye, AsattA, AsAtsIt / AGo'nyatra sIdati, gateranyatra sIdati / paDheM vizaraNAdau [11966 ], asadat // '400 chudaNa sndiigne'| chardayati, chardati / "kRtacata." 4 / 4 / 50 ityatra tRdasAhacaryeNa rudhAdereva grahaNAt sAdAviDvikalpAbhAve chardiSyati / aididayamityeke / "DIyazvi0" 4 / 4 / 61 iti ktayoneMT kRSNaH, kRSNavAn / UkRDhapI dIptidevanayoH [6 / 8 ], chutte, kRtti // atha dhAntaH // '401 zundhiNa zuddhau' / zundhayati, zundhate / anididityeke, zundhati / te zundhitam / zudhaMca zauce [ 3 / 40 ], zudhyati // ___ atha nAntau // '402 tanUNa zraddhAghAte' / zraddhopakaraNayoH ityanye / tAnayati, tanati / ktvi UdiccAd veT , tAntvA, tanitvA / veTtvAt ktayoneMT , nitAntaH, nitAntavAn / " tanvyadhi0" 5 / 1 / 64 iti Ne tAnaH zraddhAhIno janaH / tanUyi vistAre Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 409 ] dhAtupArAyaNe curAdayaH (9) [ 355 [71 ], tanute, tanoti / te tataH / "upasargAd daidhye' upasargapUrvaH tanU dairye'rthe yujAdiH, AtAnayati, vitAnayati, pratAnayati; Atanati, vitanati, pratanati / anyatra tanoti / vana zraddhopahisanayoH iti cAndraM pArAyaNam // . '403 mAnaN pUjAyAm ' / mAnayati, mAnati / ayaM manaNU ityeke, mAnayati, manati / mAni pUjAyAm [ 11749 ], mImAMsate // atha pAntAstrayaH // '404 tapiNa dAhe ' / tApayati, pakSe iditvAd Atmanepade tapate / tapaM santApe [ 1 // 333], tapati / tapica auzcarye vA [ 3 / 124 ], tapyate // ___405 tRpaNa prINane ' / sandIpane ityeke / tarpayati, tarpati / te tRpitam / ayaM cUtaNa dRpaNa sandIpane ityeke, cartayati, cartati; darpayati, darpati / dRpoca harSamohanayoH [ 3 / 47 ], dRpyati / tRpauca prItI [ 3 / 46 ], tRpyati / tRpaTa prINane [4 / 23], hapnoti // ' 406 AplaNa lambhane ' / lambhanaM prAptiH / Aphyati, Apati / ladicAdaki Apat / kte Apitam / " vA''moH" 4 / 3 / 87 iti yapi NervAya asyApItyeke, prApayya prApya vA gataH / AplaMTa vyAptau [4 / 22 ], Apnoti // atha bhAntaH // 407 dRbhaiN bhaye ' / darbhayati, darbhati / aidiccAt ktayorneTa, dRbdhaH, dRbdhavAn / dRbhait granthe [ 5 / 75 ], dRbhati // atha rAntaH // " 408 IraNa kSepe' / gatAvityeke / kSepaH preraNam / Irayati, Irati / Irika gatikampanayoH [ 2 / 57 ], Ite // atha SAntAzcatvAraH // ___409 mRSiNa titikSAyAm ' / marSayati, pakSe idivAdAtmanepade marSate / mRSa sahane ca [ 11528 ], marSati / mRSIca titikSAyAm [3 / 141 ], mRSyate, mRSyati / mRSaNa kSAntau [ 9 / 354 ], adantaH, mRSayati / Nico'nityatvAt Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 409mRSati, adantatvAd na gunnH| arci-adi-zundhi-tapi-vadi-mRSayaH SaDapi parasmaipadina . iti bhImasenIyAH // - 410 ziSaNa asarvopayoge' / asarvopayogaH anupayuktatvam , zeSayati, zeSati / ziSTaMpa vizeSaNe [ 6 / 20 ], zinaSTi / vipUrvo'tizaye, atizaya utkarSaH, vipUrvaH ziSiH atizaye yujAdiH, vizeSayati, vizeSati / kye 'vizeSyate / sici vyazeSIt / ziSTuM vizeSaNe [ 6 / 20 ], vizinaSTi, vya ziSat // ' 411 juSaNa paritarkaNe' / paritarpaNa ityeke / joSayati, jopati / jupaiti zrItisevanayoH [ 5 / 158 ], juSate // : 412 dhRSaNa prasahane' / prasahanam abhibhavaH / dharSayati, dharSati / " RdupAntyAd0" 5 / 1 / 41 iti kyapi pradhRSyam / Adidayamityeke, tanmate " navA bhAvA''rambhe" 4 / 4 / 72 iti ktayorvA neTa, pradhRSTamanena / " na DI0" 4 / 3 / 27 iti kivAbhAve pradharSitamanena, pradhRSTaH, pradhRSTavAn , pradharSitaH, pradharSitavAn / niSAT prAgalbhye [ 4 / 27 ], dhRSNoti // atha sAntaH // '413 hisuNa hiMsAyAm ' / udicAne hiMsapati, hiMsati / hisup hiMsAyAm [6 / 22], hinasti // atha hAntau // .' 414 garhaNa vinindane ' / garhayati, garhati / gahi kutsane [ 11860 ], garhate // ' 415 pahA marSaNe' / "paH so0" 2 / 3 / 98 iti satve sAhayati / 'sahati kalamebhyaH paribhavam ' ( subhASita0 631) / pahi marSaNe [1 / 990], sahate // - 1. vizi iti mu0-paa0|| . .. Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 415 ] dhAtupArAyaNe curAdayaH (9) . [ 357 bahulametanidarzanam , yadetad bhavatyAdidhAtuparigaNanaM tabAhulyena nidarzanatvena jJeyam / tenA'trApaThitA api klaviprabhRtayo laukikAH, stambhUprabhRtayaH sautrAH, culumpAdayazca vAkyakaraNIyA dhAtava udAhAryAH / vardhate hi dhAtugaNaH, yallakSyam // milantyAzAsu jomUtA, viklavante divi grhaaH| upakSapayati prAT, kSIyante kAmivigrahAH / / ityAdi / musalakSepahuGkAra stobhaiH kalamakhaNDini / kucaviSkambhamuttabhnanniskubhnAtIva te smaraH // nIpAnandolayanneSa, preDDolayati me manaH / pavano vijayannAzA, mamAzAmucculumpati // tAvat kharaH prakharamullalayAMcakAra // (zizupAla0 5 / 7) yadvA bhUvAdigaNASTakoktAH svArthaNijantA api bahulaM bhavanti / curAdipAThastu nidarzanArthaH, yadAhuH - nivRttapreSaNAddhAtoH, prAkRterthe NijiSyate // lakSyam :___ 'rAmo rAjyamakAsyad ' [ rAmA0 yu0 128 / 105] / akarodityarthaH / raJjayati vastram, rajati ityarthaH / bhedayati kRtyAn , bhinatti ityarthaH / tApayati, vAcayati, vAhayati, ghAtayati; tapati, bakti, vahati, hntiityrthH| yadvA prayojyavyApAre'pi prayoktRvyApArA'nupravezo NigaM vinA'pi buddhayA''ropAd bahulaM bhavati // __jajAna garbha maghavA' / indraH ajIjanat ityarthaH / 'ekaM dvAdazadhA jjnye'| janitam ityarthaH / SaDmihalaiH kRSati, karSayatItyarthaH // 1. nayanAndo' iti kSI. ta. pR. 322 // 2. vizeSArthinA dra0 bRhadvRtti: 3 / 388 // 3. jajAna garbhamahimAnamindraH (atharva0 3 / 10 / 12) iti kSIrataraGgiNyAm [pR. 322] // Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ H 358] AcAryazrohemacandraviracite [ dhA0 415vAnti parNazuSo vAtA, vAnti parNamuco'pare / vAnti parNaruho'pyanye, tato devaH pravarSati' / // iti // athavA nAmno "Nij bahulam0 " 3 / 4 / 42 ityeva siddheH tatra sUtracchidrAndha-.. daNDAdayaH udAharaNArthAH, tenA'danteSu anuktA api bahulaM drssttvyaaH| tena skandha samAhAre, USa churaNe, sphuTa prakaTabhAve, vasaM nivAse ityAdayo'pi bhavanti / tathA ojayati ojaH // 'taDitkhacayatIvAzAH' / "pAMsurdizAM mukhmtutthydusthitodreH'| [zizupAlavadha, 5 / 2] iti // ityAcArya zrIhemacandraviracite svopajJadhAtupArAyaNe ... svArthe Nijanto NiccurAdigaNaH saMpUrNaH // samarthitaM cedaM dhAtupArAyaNamiti // KAPORN An.. SOAD NAGAP 1. vAnti parNazuSo vAtAstata: prnnmuco'pre| tataH parNaruhaH pazcAt tato devaH pravardhate // uNAdivivaraNa, 20 // 1 . 2. pAMzu0 iti kSI. ta. pR. 323 / / Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamaM pariziSTam kaNDvAdidhAtavaH // / 1 kanDUga gAtravinAme kaNDUyati / 2 mahIG vRddhayarcayoH mahIyate / 3 hRNIG roSe haNIyate / 4 mantu roSe vaimanasya ca mantUyati / 5 asu mAnasopatApe asUyati / valgu mAdhuryapUjayoH valgUyati / 7-8-9-10 veG lADU veTa lATa dhautye asvapne pUrvabhAve ca veyate, lAyate, veTyati, lATyati / 11 liTU alpArthakutsayoH liTyati / 12 loT dIptau lovyati / 13-14 iraja irasa iAyAm irajyati irasyati / 15 bhiSNaj upasevAyAm bhiSNajyati / 16 bhiSaj cikitsAyAma bhiSajyati / 17 urasa aizvarye urasyati / 18 nanda samRddhau nandhati / 19 kuSuma kSepe kuSubhyati / 20 saMbhUyasa prabhUtArthe saMbhUyasyati / 21-22 iyasa isasa IrSyAyAm iyasyati, isasyati / 23 puSpa santoSe puSpati / 24 uSapta prabhAtArthe upasyati / 25 repA citre reSAyati / 26 payas prasave payasyati / 27 velA samayArthe velAyati / 28 caraNa gatau caraNyati / 29 agada auSadhe agavati / 30-31 tirasa taraNa prasiddhau tirasyati, taraNyati / 32 Tuvasa paritApaparicaraNayoH Tuvasyati / 33 kusuma kSepe kusubhyati / 34-35-36 elA kelA khelA vilAsArthe elAyati kelAyati khelAyati / 37 medhA AzugrahaNe medhAyati / 38 magadha pariveSTane magadhyati / 39 samara yuddhe samayati / 40 sukha sukhIbhavane sukhyati / 41 duHkha dukhIbhavane duHkhyati / 42-43 bhuraNa puraNa gatau bhuraNyati puraNyati / 44 bharaNa dhAraNa-poSaNa-yuddheSu bharaNyati / 45 curaNa cauryacetanayoH curaNyati / 46 iSadha zaradhAraNe iSadhyati / 47-48 tantasa pampasa duHkhArthI tantasyati, pampasyati / 49 gadgada vAkyaskhalane gadgadyate / 50 turaNa tvarAyAm turaNyati / 51 sapara pUjAyAm saparyati // 1. iha dhAtupArAyaNe ye kaNDvAdidhAtavaH na saMgRhitAH te granthAtarebhya udRtya atra pradarzyante // Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 354 dvitIyaM pariziSTam 'sautrA dhAtavaH // 1 stambhU stambhe' / stabhnAti, stannoti / (" stambhU0 " 3 / 4 / 78 sUtre darzitaH ) // _ '2 tandrA Alasye' / tandrAti / ( "zIzraddhA0" 5 / 2 / 37 sUtre drshitH)|| 3 ki jJAne' / kayati / ( "janieNi" u0 140 sUtre darzitaH) // ' '4 pati patane' / patayati / ( "zIzraddhA0" 5 / 2 // 37 sUtre drshitH)|| 5 gRhI grahaNe' / gRhayati / (" zIzaddhA0" 5 / 2 / 37 sUtre darzitaH) // ___6 ciriTra hiMsAyAm / ciriNoti / ("cireriTo bha ca" u0 149 sUtre darzitaH) // ...7 nuM vege' / javati / (" janipaNi0 " u0 140 sUtre darzita: ) // 8 kruG gatau' / kravate // 9 bhUG prAptau' / bhAvayate, bhavate / ( " bhUGaH prAptau NiG" 3 / 4 / 19 sUtre darzitaH) / . .10 tarka vicAre' / tarkati // '11 kaka 12 karka haase'| karkati / ("karAruH" u0 813 sUtre darzitaH // 13 sika sevane ' / sekati // ("pRSiraJjisiki0" u0 208 sUtre drshitH)| "14 marka saMpracchane ' / markati / ( "divyavizrU0" u0. 142 sUtre darzitaH) / , '15 caki bhramaNe' / ckte| ("vAzyasi0" u0423 sUtre drshitH)| '16 maki gatau' / mkte| ("kakimaki0 " u0 245 sUtraM drshitH)|| '17 rikhi likhestulyArthe ' / rekhati // *18 kage mithHsNprhaare'| kagati / (' kagevanU0" 4 / 2 / 25 sUtre drshitH)|| __19 ardha mUlye' / arghati // '20 marcam zabde ' / marcapati ("mINa-zali." u0 21 mane drshitH)|| 1. iha dhAtupArAyaNe ye sautrA dhAtavaH na saMgRhitA: te granthAntarebhya uddhRtya atra prdrshynte|| Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 ] dhAtupArAyaNe dvitIyaM pariziSTam '21 mA saundarya c'| cakArAt zabde, maati / ("RcchicaTi." u0 397 sUtre darzitaH) // '22 pakSa rodhe / pAti / ("RcchicaTi0" u0 397 sUtre darzitaH) / ' 23 kA shbde'| kAti / ("agyaGi0" u0 405 sUtre darzitaH) // 24 raNTa prANaharaNe' / raNTati / ("koruruNTiraNTibhyaH" u0 28 sUtre drshitH)|| '25 ghaTu zabde ' / ghaNTati // '26 maTa hAse' / maTati / ("kRpakaTi0" u0 589 sUtre darzitaH) // * 27 kuTha chedane' / koThati / ("tuSikuThibhyAM kit" u0 407 sUtre darzitaH) / '28 kruDa zabde' / kroDati // '29 uDa saMghAte' / oDati / ("uDerupak" u0 311 sUtre darzitaH) / '30 vaDa AgrahaNe' / vaDati ("kaza." u0 329 sUtre darzitaH) // '31 NaDaN bhraMze' / naDati / ('naDeNi" u0 712 sUtre darzita:) // 32 kiNat zabdagatyoH' / kiNati / ("nighRSI0" u0 511 sUtre drshitH)|| '33 kuta gumphaprItyoH' / kotati / ("bhujikuti0" u0 305 sUtre darzitaH) / '34 puta gatau' / potati / ("kutiputi." u0 76 sUtre darzitaH) // '35 lata AdAne' / latati / ("kutiputi0" u0 76 sUtre darzitaH) / '36 sAta sukhe' / sAtati / ("sAhisAti0" 5 / 1 / 59 sUtre darzitaH) / / '37 katha vAkyaprabandhe' // '38 uda aaghaate'| odati / ("kuTikuli0" u0123 sUtre drshitH)|| '39 kSada hiMsAsaMvaraNayoH ' / kSadati / ("huyAmA0" u0 451 sUtre drshitH)|| '40 sunda hiMsAsaundaryayoH' / sundati / ("RcchicaTi0" u0 397 stre darzitaH) // ____ 41 kadi vaiklavyachedanayoH' / kadate / ("kaderNid vA" u0 322 sUtre darzitaH) // - '42 mig medhAhiMsAsaMgameSu' / medhati, medhate // Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 361 ] bhAcAryazrIhemacandraviracite [ dhA0 43 '43 dhanaru dhAnye ' / dadhanti / ("bhRmR0" u0 716 sUtre darzitaH) // '44 ripa kutsAyAm ' / repati // '45 kapa kampane' / kampati / ( "kaTipaTi0" u0 493 sUtre darzitaH) // '46 kSupa hAse' / kSopati // '47 Tupa saMrambhe' / Topati // '48 vimba dIptau' / bimbati // '49 ribhi 50 stumbhU 51 skambhU stambhe / virebhate, stumnAti, stubhnoti, viSkamnAti, viskamnoti // '52 skumbhU visAraNe ca' / viSkamnAti, viskamnoti / ( "stambhU0" 3 / 4 / 78 sUtre darzita:) // '53 dama vaJcane / damati // '54 Dima hiMsAyAm ' / Demati / ("DimeH kit" u0 356 satre drshitH)| '55 dhama zabde' / dhamati / ( "sadivRti0" u0 680 sUtre darzitaH) // '56 pIya pAne' / pIyati / ("khaliphali." u0 560 sUtra darzitaH) // '57 ura gtau'| orati / (" urerazak' u0 531 sUtre darzitaH) / '58 tura tvaraNe' / torati // '59 tandri sAdamohayoH / tandrate / ( "tRstR0" u0 711 sUtre darzitaH) / '60 cula pariveSTane' // '61 ula dAhe' / ( "ule." u0 828 sUtre darzitaH) // '62 lula kampane ' / lulyate / ( "kuliluli0" u0 372 sUtre darzitaH) // '63 salla gatau' / ("dRkR." u0 27 sane darzitaH) // '64 halla ghUrNane' // '65 bhilaNa bhede'| melayati / ("vilimili0" u0 340 sutre darzitaH // '66 dhanva 67 tava gtau'| dhanvati / tavati / ( "ukSitakSi0" u0 900 sUtre " tave " u0 550 sUtre ca darzitau) // Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 ] pAtupArAyaNe dvitIyaM pariziSTam '68 pazI 69 pazI bAdhanagrathanayozca' / "smRdR0" 4 / 1665 sUtre darzitaH) / '70 Rzat gtistutyoH'| Rzati / ( "Rzijani0" u0361 sUtre drshitH)| '71 miSa bhaye' / bheSati / ( "miSeH0" u0 131 sUtre darzitaH) // ___ 72 yuSI sevane' / yoSati / (yuSyasi." u0 899 sUtre darzitaH) // '73 lusa hiMsAyAm' / losati / ("RSivRSi0" u0 331 ne darzitaH) / '74 pasI gativandhananivAseSu' / pasate / ("mRzIpasi0" u0 360 sUtre darzitaH) // 75 bhasaka bharsanadIptyoH ' / babhasti / ("huyAmA0" u0 451 sUtre darzitaH) / '76 luhaM hiMsAmohayoH' / lohati // '77 rihaM hiMsAkatthanAdau // '78 cukSa zauce' / cukSati // '79 cikSi vidyopAdAne ' / cikSate // Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIyaM pariziSTama laukika-vAkyakaraNIya-AgamikA dhAtavaH // laukikA dhAtavaH // '1 klavi vaiklavye' // '2 vIjaNa vyajane' / ['rAjahaMsairavIjyata' iti prayogAnusAreNa // '3 hIlaNa nindAyAm' // '4 AndolaN 5 hindolaNa 6 prahyolaNa dolane' / ['calitaM kaMpitaM dhUtaM vellitAndolite'pi' iti abhidhAna ci0 6 / 117 prayogAnusAreNa] // ' '7 rupaNa rUkSaNavyAptyoH / ' [ 'karIva sontagiri reNu ruSitaH' iti prayogAnusAreNa ] // vAkyakaraNIyAH dhAtavaH // '1 culumpa chedane' / culumpati // '2 kuca udbhedane' / kucati // [ 'kRzcikAyAM tu kUcikA'.] , '3 dhaTaNa bandhane' / nirdhATayati // '4 avadhIraNa avajJAyAm' / [" tanna dharmamavadhIraya dhIra ] '5 udruSat 6 ullakasat ucchvasane / udbupati, ucchvasati / [romodgama udghaSaNamullakasanamityapi a. ci. 2 / 220 ] // ___ AgamikA dhAtavaH // '1 daTTa aacchaadne'| '2 vikurva vikriyAyAm / '3 kurva krnne'| '4 uSaNa nivaase'| '5 yuiM uddharaNe' / 1. iha dhAtupArAyaNe ye laukikAH vAkyakaraNIyA AgamikAca dhAtavo na saMgRhitA te granthAntarebhya uddhRtya atra pradarzyante // Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtha pariziSTam dhAtusUciH akArAdikrameNAtra dhAtupAThaH pradaryate / sUcakAI gaNasyAyaM dvitIyaM dhAtusUcakam // dhAtukramAMka dhAtu dhAtu / dhAtu dhAtukramAMka aJja aJ 206 194 aSTra 858 674 aMha 234 1020 227 ak akSa agU 570 aDra 253 1022 257 Jiao Jiao Zhao Zhao Zhao Zhao Zhao Ce A A A A - aNa 259 aNTha 681 279 at ajha aGka ana 1 an azca 285 aJ and ant 308 azca, andha 318 * 1 atra sUcI niranubandhAH dhAtavaH darzitAH, yatra udit dhAtustatra svarAt no'ntaH kRtvA darzita: / yathA dhAtupAThe proktaH 'ahuG gatau' atra aMha 1, 858 iti darzitaH // Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtha pariziSTam E dhAtu gaNa dhAtukramAMka | dhAtu . dhAtukramAMka abhra 407 am 391 Ancha nv am 392 Apa am 289 Apa As 764 r ambhU ayU arka artha 388 aja 142 arja or 476 or nr or orar or orarur or soms v cirm ar 564 al 911 av az az aS as as as Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAtusUciH [ 367 dhAtukramAMka | dhAtu dhAtukarmAka 663 322 800 732 470 504 870 aa M R Rca Rccha ukha Rm 4 ... orm 3 ta uca RNa uJch Rt ucha 3 ghu ujjha 3 RdhU uTha u 3 ubz2a ubh RSa 3 umbhU uSU - Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 368 ] [ caturtha pariziSTam dhAtu gaNa dhAtukramAMka dhAtu dhAtukramAMka kaNa 1038 kaNa kaNTa 199 kaNTha kaNTha 741 838 kaNT kaND kaND katth katra oNa katha olaNDa kan 315 1006 767 ka kam 789 kam kam karja kak kakA kA 757 144 306 306 62 1029 4ARos. kaGka kaca 649 460 814 346 ___ kaz kaDa 507 kama Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAtusUciH [ 369 // dhAtu E dhAtukramAMka dhAtukramAMka kAGka kAmaya 789 kuNa - kAl 349 309 201 kuNd orm kuNTha kAz kAz kAs 845 kuND kuNDa kiTa 63 x or or 268 197 kit * kuth kunth kunth . kil kiSk 117 kITa . 233 6) kumAra kumba kumbU 13 or or or. om mvom. -3 orm v_mro 3 roo . . . . . 16) 368 110 148 ke. 226 kula . . . kun 100 kuc . kusm kuc 374 . kuja 102 . kUja 151 kuda kUda . . | kUNa 47 Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 370] caturtha pariziSTam bhAta dhAtukramAMka dhAtukramAMka 733 prala kranda kranda 1007 AGa: krandU 174 krapa kRta krama kRta kI kRtva krID 243 kRp kruzca 101 kRpa 179 kudha kuza tu kRpa. kRza kRS klath 986 1046 1008 klanda 2 klam TI kli klinda kilandU 725 kliz 133 311 kA kA 445 768 831 820 kliz klIba klez kvaNa kvath kvela 271 knathA 446 vanasa. knu knUya kamara 406 1001 kSa | kSaGga kra 1046 Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 ] dhAtusUciH / [371 dhAtu dhAtukramAMka dhAtu dhAtukramAMka 8 9 kSaNa kSam khaja 146 khaJja orm or khaT kSampa 186 khaT khaD khaNDa 688 khaND or-sv9m kSi 6 kSiNa za kharz2a 45 kSipa 3 307 m kSi kSi -kSIja 24 kharva 461 kSIva 769 khav 49 kSu khAd khida bhUdha 116 kSu khidU kSubha or orm orm vs or or or khida kSama 689 khuNDa khura kheTa kSmAya 803 296 khela 447 kSmIla vid vid 300 kheva or- 945 vida 38 . khoTa m Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 372] [caturtha pariziSTam bhAtu dhAtukramAMka dhAtu dhAtukramAMka khoDU 251 gAtra 338 743 gA khora khyA ..... gAh 113 152 gambU guja guja guJja ga .. gan 20 guD . ha 1034 308 guNTha gaNa ... gaNDU gUda 25 gada 227 gudha gada u gandha 262 gam 332 763 163 49 304 so tum m gupa gupha 462 gumpha 70 860 mms 414 734 galbha 774 galha 861 mau 27ra maveS 353 88 Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAtusUciH [373 dhAtu maNa dhAtukramAMka | dhAtu dhAtukramAMka graja 165 ga . 166 856 373 -onor v 169 U 215 or ormsvorror or ord 238 756 geva. 822 ghaNT ghas 544 ghiNNa 705 gopAya gom a r or or nars s 328 20- m goSTa 671 grantha NEW 718 ghu 120 or v 708 granth ghuN grantha grasa .. 854 706 s ghuNNa ghura grama 724 80 497 ghuSa ghuSa gruca 126 glasa ov vr or or or or orr . 87ra GE 709 708 14 114 or rm or or sr 9 - ghRNa ghRNNa 707 Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 374) caturtha pariziSTam dhAtu gaNa dhAtukramAMka | dhAtu dhAtukramAMka 27 1055 512 cak cak cakAma 997 cakU cakSa ciT PPP cita cita 260 caN 1040 cinta caND 627 22 caNDa cat citra cil cilla cIk 431 cana. 326 382 921 jIva can canda 313 cIva cukta cap cama 404 cucya 203 cuna caya cara 121 cara Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAtusUciH [375 % 3D dhAtu dhAtukramAMka | dhAtu . dhAtukramAMka cuDD . 929 cuNU 258 143 204 chid chidra . 340 cuNT cuNT cuND 122 . cut 61 cud 342 371 cumb 0 cura ka - saroram.oroom - san or ano on . . m Law cUNa 132 72 o 642 kar jaz 33 444 jaja 160 670 594 ja jaTa jan r or or orm or or or orr 280 jap jambha jama 122 338 379 783 jam rU8ra 1047 980 jambha jambha jarca jarja jala m 0 or roo 381 3 - jala 120 0 Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 376 ] caturtha pariziSTam dhAtu dhAtukramAMka dhAtu gaNa dhAtukramAMka jalpa - - 417 44 jJA jJA jas - ha ___n or vvra ar - - - jAgR - jinv - zvara ... 2054 - jvala jim jiS jIva - 22 jvala - - jugups - 6367 jhaT - R juD - - - 3rorm .A jut .. jun juSa . 4 127 TaGka 10 Mob' 974 rarr 78 Tvala . khaay 4 khkh . TC .. . 32 Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAtusaciH [ 377 E dhAtu dhAtukramAMka q dhAtukramAMka a Dampa Damba Dambha 265 107 m m taND tan m m Dipa tan 402 tantra 273 m m 333 124 Dip s a am so aar ao ar m m 404. Dimpa tamA 89 DimbU taya sh mh m Dimbha 201 156 m m m 253 305 to 124 or m m s m m it tAya tika or tika o 17 tiga tija or h h m m m or an 75. or ta on taJ w til til m m m m m - w 119 ar tilla Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 378 ] caturtha pariziSTam dhAtukramAMka dhAtu gaNa dhAtukramAMka | dhAtu hai taNa . tIm tIra tIya 336 tUNa -- 258 468 307 m tu tUla tuJja os tu 109 207 tR tuT raka tRNa tuT 27 tuD ka tRp 133 tRp 8 . 5 tuN tuNDa tud tRpha tuSa tupa tupha 90mn 33 m sur or or or or or or 347 tu tu tubha 753 816 344 348 246 tumpa tumpha tumb tumbU 370 112 tyaja 242 / 172 227 624 turva s tula tuS tus or or orm or 762 28 taDa Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [379 dhAtusUdhiH dhAtu dhAtukramAMka / dhAtu dhAtukramAMka E rararU daNDU 302 ghuTa dada 727 142 745 dam trupha 2 dambha trumpU 345 daya 799 trumpha 350 daridrA 605 413 nauka 628 184 tvat ka7ra tva - or r or or or orrori.arror .. tvaGga tvaca tvaJca tvara 644 tviS dAna 924 tsara 922 dAz dAs dinv diva or 472 hu or 246 225 277 bihu 230 278 .881 ANA dIkSa dIdAMsa 875 or or or 1012 dIpa Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtha pariziSTam dhAtukramAMka 583 PEEEEEEEEP dhan dhAva dhA dhi ghi dhAtukramAMka | dhAtu E 0. maa.orm or rsms or or or vomorrorm or or orarror 380 ] PRESE BEEEEEye ye tvNE REFE drAkha Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAtusUciH [ 381 dhAtu dhAtukramAMka | dhAtu dhAtukramAMka dhvannU 133 dhvaNa dhvan 222 128 474 136 602 dhvan dhvan dhvAkSa dhvR 27 876 412 28 2063 134 219 312 622 388 16 014 35 798 302 303 360 978 Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 382] [ caturtha pariziSTam gaNa dhAtukramAMka dhAtu dhAtukramAMka | dhAtu 59 naza nas na 4ra nAth nA 747 paca paJca nAs paJca ninv 484 pada 63 nis nibh ni ni Em orm raorrowroor.or.or 294 213 710 paNa nida nindU paNDa pata 95 nil nivAs 963 494 niz niS pada niSk 252 pan 728 884 pantha 792 TY 305 739 * 361 #FREE FEE 8kara .smrv.. 16 palA 30 pala 132 palla 441 837 palyul Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAtusUciH [ 383 gaNa dhAtukramAMka | q dhAtukramAMka m 829 m puT m m papa AAAAAAAA m m 229 puND puth putha punth m m pAra 218 m 289 vi m 980 m m piJca 122 1 m A pia. . s piTa 183 @ m 222 puSa piND 64 puSpa s piND pus pusta fr m pinva pila m 21 m 546 m 1 h 125 58 lf@ m. m 183 113 h "454 143 m "426 fh wwk' Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 384 ] caturtha pariziSTam ' dhAtu gaNa. dhAtukramAMka | dhAtu - gaNa dhAtukramAMka 208 5 puS Mur vor or vor or or or protha 385 598 . .. . .22.' 22 m vrr pleva 824 547 o or vor or aroroommm. o 277 1037 805 414 ra..ar or or or or 228 pyuSa pyusa 429 pyusa kala 20 praccha prath 1003 pratha 873 263 prasa r.oram 1011 baNa or or or or mada 295 746 Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAtusUciH [ 385 dhAtukramAMka dhAtu dhAtukramAMka | dhAtu badha bandha bhakS 408 bhaj 362 bhaJ 14 864 bha bhada 1032 264 bal 244 bhaNa 865 bhaND bhaND bAdh 744 66 96 722 bil. bil bIbhets bhats bharbha 746 279 376 477 812 bharva 912 bhala raka 813 bhallU 968 119 bhA bund 904 bhAja 289 93 bhAm bala bhAm 327 bhASa bhAs 846 bhikS bas 144 bhida bleSka Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 386 ] caturtha pariziSTam dhAtu dhAtukramAMka | dhAtu dhAtukramAMka bhuja bhuja bhuND makSa makha bhUSa sa bhUSa bhUja bhUtha maGgha maca maja maj ma bhyas ma ma maNa 266 bhraNA maNTha 677 bhrama maNDa 231 692 maND 66 bhram bhrasja bhrAja bhrAj matha 962 prAs mada mada bhraD mana bhrUNa bhreS man manth bhlAs 848 manth Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAtusUciH [387 dhAtu gaNa dhAtukramAMka | dhAtu dhAtukramAMka mith 723 mida 907 mantha manda mantra madhU maya 274 mida 224 409 27 mida minda 793 456 minda mila mala malla miza mava U19 341 mitha miS mava 524 mavya miSa maz 492 miha maSa 512 mas 377 . mask * masja 38 mImAMz 749 maha 268 mIm 395 415 mIla mI 467 mukS mucU mAn 749 164 403 muja mAn.. mAnth 293 muJca muJca mArga mA mun 202 mAha 'mi 125 miccha Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 388] caturtha pariziSTam / dhAtu gaNa dhAtukramAMka | dhAtu dhAtukramAMka maya muN muNTha 102 528 muND 230 726 409 177 23. muda mura 603 ma methU 202 muSa mus 208 musta meda medha mepa meS mokSa mujhe 126 mnA mra 479 mrada 2004 ha 7. 113 128 mUla mUSa suzca 236 mRga mRja malecha 14 mRj mleD 237 827 mRDa 3 ur3a Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAtusUciH -- [ 389 dhAtu gaNa dhAtukramAMka dhAtukramAMka E yat yat 171 or or . 1023 yabhU 159 yama. or yam or yantra 637 yas 202 yA 287 .mom or vo orm 4444 139 211 or or o 260 r yuccha m yuja 298 orm yuja ur or 335 - 352 or or or 982 m mo. o. o 367 765 r or oar or or ord 796 542 . or . 360 . Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 390 ] caturtha pariziSTam - dhAtukramAMka dhAtu gaNa dhAtukramAMka anu-ru ru rAkh Motom o rAdha 514 - .72 rAdha rAs - 988 363 . pharaka oot ric 760 ripha 775 rimbU riza ba 14 Mon. ruja 249 lakh laga 1024 ruNT ruNTha . op . Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAtusUSiH / dhAtu dhAtukramAMka | dhAtu dhAtukramAMka lAbha 326 likha rara 68 203 . 7 120 lie na liza 134 laja liA 29 4442 05 292 376 210 103 210 254 luJ 190 22 9 34 214 220 942 766 228 lapa 927 la 134 luNT 207 197 luNTh lunth lA lAkh 643 lAth lAja lAJcha labha 121 lubha 158 / Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ caturtha pariziSTam dhAtukramAMka dhAtu dhAtukramAMka gaNa 295 214 261 vaNTU le 761 vaNTa loka vaNTra vaNTha 680 loca loca loDa 204 238 397 loSTa 672 vama laur3a 239 dhana 169 79.1 vakSA 342 653 66 608 304 640 va vaca vac 351 231 807 valk 239 vazva 190 balga ghaTa valbha 1031 valla Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAtusUciH [393 dhAtu dhAtukramAMka dhAtu dhAtukramAMka valha 863 vida 233 vida valha vaza 43 vida 242 vidha vaha vinda 310 vasa vila ni vasa vask vastU 830 viSa 261 996 vaha visa 76 581 18 771 vAJch vAr3a vAt 701 ETC 369 vaGga 94 vAz vAsU 136 356 vus vAha . 868 vica vicchU viccha vij vija 17 380 viTa 1. vRka viDa vitha 714 vRca Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 394 ] [ caturtha pariziSTam E dhAtu dhAtukramAMka | dhAtu gaNa dhAtukramAMka - 389 vyaya vRt 955 vyaya - 332 vRt 193 -- vRt 957 vraja 24 vRdh vRdh - or 220 vraNa ra6ra vA vraNa vRSa vrastha orm orm ooooooor vor or vI 247 vRS vRha m v_msv 22 r veNa veth 715 zaMsa A-zaMm / or 754 zak belA zaka 18 443 348 442 ormwar or or 617 vella zaca 648 veSTa 673 zaT 175 nema 548 222 437 256 or or or or or sam 300 vyaca 48 118 1002 TUT or 1041 zaND or vya vyadhU vyaya or 967 or 916 - Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAtuSiH dhAtu dhAtukramAMka | dhAtu dhAtukramAMka zIk 383 770 272 zIm zIla zIla 421 363 zIzAMs gata zuc zalbha zun zucya 403 zaz 223 zuTa zas zuNT 226 zAkh zAd zudh zun zundha aanu zAra zAs A-zAs 401 947 73 zubha zumbha zubhbhU zikS zith hisu 377 74 106 zida zuSa 65 910 958 Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtha pariziSTam dhAtu dhAtukramAMka | dhAtu dhAtukramAMka za 178 zroNa 272 ka 24 434 zo zoNa zauDa ra74 zlAkha zlAgh zliS 645 28ra rila 283 prilaS pracuta pracyuta zmIla zye 276 zloka zlANa zva zvaca zvaJca 623 TUE 1042 .652 zraNa zva atha 315 zvat zvaNTha zva zratha anth 717 zval zrantha zvalka 392 zvallU anth zram zvasa zci zrA zvit zrAm zvinda zriva bhiSa SThi ,46 / vak Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAtusUciH : [ 397 * dhAtu gaNa dhAtukramAMka , dhAtu w dhAtukramAMka sh m saha saha sAdhu sAntva 367 h saMgrAma saMst 10 m saga sAm m 3 1027 1028 saga h si h sagha sac sajja 647 m mh 180 saJca hh 320 m saT 321 sidh sidha sidhu simbha lh satra 370 mh 37da sila m siva sh m sad san 330 bh a m san sap samAja 283 Or m . sam m samba 10 sm lh qh m sala m 288 m sarac sas m 736 173 m sasja m Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 398 ] caturtha pariziSTam dhAtukramAMka | dhAtu dhAtukramAMka 400 503 stip stim stIm mR sRja stu stuma mRpa mR 372 sambha 373 seka 434 stRkSa so stepa 75 331 stom styai skam sthaga 1029 1030 740 skhadU 2005 448 sthaga sthala sthA 136 stak staka stana stana sthUla snath 371 1043 1050 1049 319 snas snA stan stan 390 779 sti 28 Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAtusUciH dhAtu gaNa dhAtukramAMka | dhAtu dhAtukramAMka snai 49 syam syam saMs saMs 287 269 844 742 spanda sparddha spaz spRz 276 strambha bha 374 spRh 362 sphara 4. 2 sphada 86 804 svada sphAya sphuTa sphuTa 729 275 209 svada svada svana svana 327 2052 146 svara svata 147 83 730 sphUrcha 127 149 svarda svAd svid svid svindu 956 smida 720 smIla 417 FREEEEEEEE 21 smR. 1014 728 Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 400 ] caturtha pariziSTam gaNa dhAtukramAMka | dhAtu dhAtukramAMka 42 397 702. 977 heD deSa 703 1057 540 / hika hiNDa hinv hIccha hiSk 72 247 . 738 1056 248 24 he 885 pa. Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcamaM pariziSTam zabdasUciH akSi 1,570 u. / 4,29 u | agra 1,1022 u.. akSita 1,570 agraNI 1,884 aMza 1,391 u. / 9,351 agas 1,139 u. aGka 1,610 aMsa 1,391 u. agAdha 1,743 aGkati 1,105 u. aMhati 2,42 u. agAra 5,21 (u.) aGkanA 1,610 aMhas 1,858 u. agni 1,1022 u. aGgura 1,610 u. ahitR 1,858, agnicit 4,5 aGkara 1,610 u. aMhi 1,858 u. agnicityA 4,5 : aktu 6,16 u. . agnimindha 6,26 akSa 4,29 u. agniSTut 2,66 aGgamejaya 1,148,659 akSaghu 3,1 agniSToma 9,331 aGgAra 1,83 u. akSan 1,570 u. agniSTomayAjin 1,991 aGguri 1,83 u.. akSara 1,570u.971|4,29u | agnIdh 6,26 . | aGguli 1,83 u. 1 atra sUcau prathamamaDUM gaNasUcakaM tataH paraM dhAtusUcakam / ye zabdA ekAdhikadhAtuSu AyAnti teSAM aGkAni yathAkramam darzitAni / yathA akSara 1,570,971 / ayamartha:-akSarazabdaH 570 tame 971 tame ca prathamagaNadhAtau upalabhyate / / ye zabdA gaNAntareSu api AyAnti teNaM nirdezArtha daNDa: / ' nirdiSTaH, yathA aMza 1.391.u.| 9.351 atrAyamartha:-aMzazabdaH prathamagaNe 391 tame navamagaNe ca 351 tame dhAtau upalabhyate / - ye zabdA uNAdisUtreNa sAdhitA uNAdisUtravivaraNe ca sAkSAt labdhAH tatra 'u.' iti nirdezaH kRtaH / ye tu uNAdisUtreNa sAdhitA api vivaraNe na labdhAH tatra '[u.] iti nirdezaH kRtaH / ye zabdA uNAdisUtreNa na sAdhitAH kintu uNAdi pratyayenA'pi ye siddhiAH bhavanti te (u.) iti saMjJayA nirdissttaa| ye punaH zabdA ekasminneva dhAtu-vivaraNe ekAdhikavAraM sAdhitAH tatra 'ca' iti * nirdezaH kRto'sti // Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 402] [paJcamaM pariziSTam / aGgya 6,16 achi 1,639 acitR 1,820 aja 1,139 ajagara 5,21 ajarya 3,2 ajavAha 1,996 ajasra 3,80 ajA 1,139 ajina 1,139 u. ajira 1,139 u. ... aJcati 1,105 .. azcita 1,105 aJcitR 1,890 aJjali 6,16 u. anas 6,16 u. ajita 6,16 adhiSTu 6,16 u. aniSNu 6,16 u. aTana 1,194 aTani 1,194 u. aTavi 1,194 u. aTATA 1,194 aTATyA 1,194 aTTa 1,674 / 9,37 aTTA 9,37 aTyA 1,194 aD 1,257 aNa 1,259 aNaka 1,259 ca aNi 1,259 u. aNu 1,259 u. aNuzU 3,22 aNThitR 1,681 aNDa 1,259 u. aNDas 2,49 atasI 1,279 u. ati 1,790 aticArin 1,410 atitR 1,279 atithi 1,279 u. atithivedam 2,41 atidurlambha 1,786 atisulambha 1,786 atIsAra 1,25 atka 1,279 u. atti 1,279 attR 2,1 atri 2,1 u. attin 2,1 u. atna 1,279 u. atyayin 2,17 atyAya 2,17 atyAsam 3,78 ad 1,257,674 adas 2,1 u. adbhUta 1,1 u. amara 2,1 adri 2,1 u... adhijigamiSitavya 2,46 adhipa 2,9 adhIt 2,46 adhItin 2,46 adhISTi 3,25 adhyApaka 2,46 adhyAya 2,46 adhyAyaka 2,46 adhyetR 2,16,46 adhyeman 2,46 adhyeya 2,46 adhyeSaNA 3,25 adhye 2,46 adhvan 2,1 u. adhvara 1,23 / anadina 1,303 anas 2,31 u. anAzvas 8,51 anitR 3,121 animiSa 5,106 anIka 2,31 u. anugAdina 1,297 anuja 3,122 anudha 1,998 anuprapAtam 1,962 anuprapAdam 3,114 anupravezam 5,101 anubhava 1,1 . anuyAja 1,991 anurAdha 5,19 anuroTTa 3,118 anurodhin 3,118 / 6,1 anulepikA 5,10 . anuvAka 2,38 Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdasaciH 4 anuSTubh 1,781 u. anUcAna 2,38,67 anUtta 2,80 anurAdha 4,19 anehas 2,42 u0 anokaha 1,1020 u. anta 1,391 u0 antaka 1,285 antarghaNa 2,42 antarghana 2,42 antarghAta 2,42 antadhi 2,81 antra 1,391 u. anda 1,308 andA 1,308 andU 1,308 andham 2,1 u0 anna 2,1 ca u0, 31 u0 annaprada 1,7 annAda 2,1.. anya 2,31 u. anyathAkAram 1,888 ambaya 2,17 anviSya 3,25 anveSaNA 3,25 ap 4,22 u0 apagAram 5,150 apagoram 5,150 apacArin 1,410 apaciti 1,917 apatrapA 1,762 apatraviSNu 1,762 apatrApya 1,762 aparAdhin 4,19 aparodhin 6,1 apalASin 1,927 apasava 2,48 apAlu 4,22 u0 api 4,22 u0 apidhAna 2,81 aptu 4,22 u0 aStR 4,22 u. apsaram 1,25 u. abda 4,22 u. abhicArin 1,410 abhijana 3,122 abhiniSTAna 1,323 abhibhAvin 1,1 abhibhara 5,19 abhirApya 1,335 abhilaSaNa 1,927 abhilApya 1,336 abhilAva 8.12 abhilASa 1,927 abhilASin 1,927 abhilASuka 1,927 abhisArikA 1,25 abhisusUs 4,1 abhihava 1,994 abhyamin 1,391 abhyarNa 1,301 abhyaghAtin 2,42 abhyudga 5,34 adhra 1,407 (u.) abhrita 1,407 ama 1,391 / 9,181 amaka 1,391 amatra 1,391 u. amara 5,19 (u.) amAvasyA 1,999 amAvAsyA 1,999 amitR 1,391 amitra 1,391 u. ambA 1,764 (u.) amla 1,764 u. ambhas 1,391 u. 776 u|4,22 u. ambhita 1,776 aya 2,17 ca ayas 2,17 uM. ayuta 2,22 ayoguDa 5,120 ayodhana 2,42 araghaTTa 1,668 / 9,41 araNi 2,77 u. araNya 2,77 u. arani 2,77 u. arara 2,77 u. arari 2,77 u. 'araru 2,77 u. aravinda 5,8 ariMdama 3,88 aritR 8,32 aruMtuda 5,1 | Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 404] paJcamaM pariziSam avatAna 7,1 . avatAraH 1,27 avatta 2,0 / 3,5 avadAgha 1,552 avadAha .. 1,552 avaSTa 1,998 avanAya, 1,884 avani 1,489 u. avanti 5,8 (u.) avabhRtha 1, 886 u... avazyabhAvya 1,1 . avazyAya 1,606 . avasaMcakSus 2,64 u.. avasAna 3,7 avasAya 20 aruNa 2,77 u. arus 2,77 u. arka 1,104. u. / 9,11 . ayaM 1,104 . arga 1,664 . argha 1,564 ca (u.) arcA 1,104 - acitaH 1,104. acitR 5,26 / arcis 1,104 u.||5,26 u. arcya 1,104 / 5,26 arjuna 1,142 u. arjunagRhya 8,10 : arNam 2,77 u. arNitR 75 artita 1,287 artR 1,26 / 2,77, arbu 2,1 u. artha 2,77 u. 19,365 athita 1,365 ardha 3,43 / - ardhabhAj 1,895 ardhitR 3,43 / 4,21 / arphitR - 5,65 arbha 2,77 u. arma 2,77 u. arya 1,26 . 6 aryaman 9,181 u. arva 1,476 ... arvan 2,77 u. / arzas 2,77 u. arSitR 5,104 arhaNA 9,198 arhat 1,564 ahita 1,564 alaMkariSNu 1,888 alaka 1,919 u. alakA / 1,919 u.. alakta 1,919 alam 1,919 / alambusA 1,766 u. alarka 1,919 u. : alasa 1,543 . alAbU 1,766 u, ali 1,919 u. alika 1,919 u. alinda 1,919 u. alIka, 1,919 u::: alIkA 1,919 u. ' ava 1,589 avakara 5,20. .. avakAza 3,135 .. avakhyus 2,64 u. avagAha 1,871 - avagraha.8,10 avagrAha 8,10 ca / avagRdya 8,10 avacakSas 2,64 [u.] avacakSus 2,64 u. avaTa 1,489 u. . avataMsa 1,538 / 9,191 (u.) avatara1,27 avaskara 5,20 avastAra 8,14 avahAra 1,885 ca * avAvan 1,273 avAvarI 1,273 avi 1,489 u., 589 u. avitR 1, 489 adhina 1,489 u. aviSa 1,489 u. aviSI 1,489 u. avI 1,489 u... avoda 6, 19 avyarthina 1,1002 avyathiSa 1,1002 u. avya thiSI 1,1002 u. avyathya 1,1002 avyAthina : 1,1002 Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdasUciH [405 AkAza 1,830 AkRta 5,149 . Akranda 1.316, 1007, . 9,174 abyAthya 1,1002 azana 8,51 azani 4,29 u. azitR 4,29 / 8,51 azoka 1,14 u. azri 1,883 u. / 4,29u. 8,51 u. azva 4,29 u. . azvakrItI 8,1 . azvamedha 1,909 . . . azvayuj 3111 . . . azvasaMkhya 2,13 azvasyada 1,956 ... aSitR 1,931 aSTakA 4,29 u.18,51. u. aSTan 429 u. aSTAvaka 1,106 : aSTra. 1,570 / 4,29 asi 3,78 u. . * asitR 1,932 / 3.78 asu 3,78 u. asura 3,78 u. . asuri 3,78 u.. asUryapazyA 1,495 asthi 3,78 u. asthihara. 1,885, ahan 2,73 u. ahi 1,858 u. AkarSa 1,506 Akrandana 1,2007 - AkrIDin 1243 . Akroza 1,986 Akrozaka 1,986 : AkroSTa 1,986 . Akha 1,913 Akhana 1.913 ... Akhanika 1,913 Akhanikavaka 1,913 / Akhara 1,913 AkhAna 1,913 Akhu 1,913 u... AkhUttha 1.5 - AkheTakaH 1,178 AkheTanA 9296 : Akhya 2,64. . AkhyAtR 2,13 . AkhyeyaH 2,64 . Agantu 1,396 u.. Agama. 1,396 Agas 2,17 u. AgAmin 1,396 u. AgUraNA 9,272 AghAtuka 2,42 AghoSaNA 9,189 AghrA 1,3 . Acarya 1,410 . AcAma 1,380 AcAmaka 1,380 AcAmya 1,380 AcArya 1,410 AcikIrSaNi 1,888 u. AcchoTana 9,30 Aji 1,139 / Ajya 6,16 ADambara 9,107 [u.] ADhya 1,30, 627 u. ADhayaMbhaviSNu 1,1 ADhyaMbhAvuka 1,1 ANi 1,259 u. ANuka 1,259 u. ANUka 1,259 u. ANDa 1,259 u. . ANDU 1,259 u... AtaGka 1,52 . Ati 1,279 u.". Atta 2,80 Atmabhari 1,886 / 2,82 Atman 1,279 u. Adara 5,152 Adarin 5,152 AdartR 5,152 AdAyacara 1,410 Adi 2,80. AdiSad 1,966 AdRtya 5,152 Adevaka 1,81743,1 Adezam 5,4 AkAya 45 Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 406] AdhAra 1,602 / 5,153 AdhoraNa 1,411 An 1,123 Ana 2,31 AnAmya 1,388 AnAya 1,884 ApaNa 1,710 ApaNika 1,710 u. Apatika 1,962 u. ApAtya 1,962 Apita 9,406 ApIna 1,805. Apta 4,22 Aplava 1,698 AplAvya 1,598 Abilam 5,95 Ama 1,391 / 9,181 Amaya 9, 181 u. AmAdU . 2,1 AmiSa 5,106 (u.) AmoTaka 5,125 AmoTana 1,202 AmnAtha 1,6 Amra 1,391 (u.) AyatastU 2,66 AyAmin 1,386 AyAmya 1,386 Ayu 2,17 u. Ayudha 3,117 Ayus 2,17 u. Ayodhana 3,117 / arabdhR 1,785 Arabhya 1,785 Arambha 1,785 Arambhaka 1,785 ArambhaNa 1,785 Arambham 1,785 Arava 1,599 / 2,27 Areka 1,616 ArekA 1,616 ArakitR 1,616 Aroha 1,988 Arya 1,26 Alambha 1,786 Alambhaka 1,786 Alambham 1,786 Alambhya 1,786 AlApa 1,336 Ali 1,919 u. Aleha 2,71 Aloka 1,612 Alocana 1,646 AlocanA 1,646 Avasatha 1,999 u. Avasathya 1,999 u. Avidha 3,14 Avela 5,94 AvyAdha 3,14 AzaMsA 1,853 AzaMsu 1,853 AzAsana 2,60 AzAsita 2,60 paJcamaM pariziSTam AzAsti 2,60 Azita 8,51 AzitaMbhava 1,1 AzitaMbhavA 1,1 Azisa 2,37,60 Azu 4,29 u Azcarya 1,410 AsanA 2,61 AsAra 1,25 AsAvya 4,1 AsitR 2,61 Asuti 4,1 bhAskatha 9,314 AstArya 8,14 AstINi 8,14 AsphAlana 5,85 AsphoTa 1,209 Asya 3,78 ca u. AsyA 2,61 AsraSa 1,15 AsrAva 1,15 Ahava 1,994 AhAba 1,994 ahaya 1,994 AhvAtR 1,994 . AhvAya 1.994 ikSu 3,25u.15,105 u, ikSukuTTAka 9,31 Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdasUciH . [407 icchu 5,105 IDA 2,56 ca [u.. ijyA 1,991 IDita 2,56 . iJjitR 1,662 IDya 2,56 iDa 2,56 u. Iyivas 2,17 iDA 2,56 ca [u.] Ira 2,57 ita 2,17 IritR 2,57 itya 2,17 Iman 1,401 ityA 2,17 IyitR 1,401 itvara 2,17 / Irzvana 1,401 itvarI 2,17 Irya 2,57 ina 2,17 u. IrSyA 1,402 indana 1,309 IrSyAlu 1,402 u... indA 1,309 IyitR 1,402 . indra 1,309u. / 6,19 u. Iza 2,58 . indhita 6,26 IzA 2,58 invikA 1,488 IzAna 2,58 ca. u. invita 1,488. IzitR 2,58 ibha 2,17 u. Izvara 2,58 (u.) raMmada 3,97 IzvarA 2,58 irA 2,17 u. IzvarI 2,583. / 4,29 u. ilA 5,87 ISadADhayaMbhava 1,1 ISA 1,505,833 ISIkA 1,505,u.833 u. iSIkA 1,505u. 833 u. | iSu 1,833 u. IhA 1,857 iSTakA 3,25 u. / 5,105 u. | Ihita 1,857 iSTi 1,991 / 3,25 / 5,105 ukSita 1,566 ukhA 1,63,529 u. ukhAsras 1,844,953 ca ugraMpazya 1,495 . ucita 3,33 u. ucitR 3,33 uccATana 9,167 uccAra 1,410 ucyaiHkAram 1,888 uccoTana 1,203 / 5,121 ucchAdaka 9,88 ucchitR 5,30 ucchItha 2,47 u.. ucchya 1,883 ucchrAya 1,883 ujighra 1,3 ujjhitR 5,41 uJcha 5,32 uJchitR 5,32 uTha 1,218 uti 1,992 utkaNTha 1,678 utkaNThA 1,678 utkaNThula 1,678 u. utkara 5,20 utkalikA 1,814 u.. utkAra 5,20 utkuTa 5,112 utkoca 1,961 utkoTa 5,112 utkoTaka 5,112 uktha 2,38 u,67 u. ukSan 1,566 u. kSiNa 1,882 Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 408] paJcamaM pariziSTam utkroza 1,986 utkrozaka 1,986 uttaMsa 1,538 uttaraparigrAha 8,10 uttAnazaya 2,47 utpaciSNu 1,892 utpatiSNu 1,962 utpalamAlabhArin 1,886 utpazya 1,495 utpAta 1,962 utpiba 1,2.. utprekSya 1,882 - utphulla 1,414 utsa 6,19 u. utsaGga 1,173 .. utsAhin 1,990 udejaya 1,659 , udgAtR 1,37 u. udgAra 5,21 udagItha 1,37 ugrAha 8,10 udgha 2,42 ughaDaka 1,668 udghATana 1,1000 cA9,169 uddAsa 1,933 udAsin 1,933 udrAva 1,13 udreka 1,314 udhama 1,4 uddhaya 1,28 uddhya 5,41 ubhAsa 1,846 udbhAsin 1,846 udyAva 2,22 udra 6,19 u.. udrikta 1,664 udvarha 5,107 udvijitR 5,154 / 6,17 unditR 6,19 undura 6,19 u.. unnaya 1,884 unnAmitR 1,1000 unnAya 1,884 unneta 1884 u. unmadiSNu 3,93 unmAdin 3,93 unmuha 3,95 unmeSa 5,106 upakrantR 1,385 upakrama 1,385 upagIti 1,37 upaghAtam 2,42 upacAthya 45 upaceya 4,5 upajApa 1,338 upajJA 8,33 upadaMza 1,496 upadA 2,80 upadAya 3,101 upadhA 2,81 upaniSad 1,966 upapAduka 3,114 upayama 1,386 upayAma, 1,386 uparAdhin 4,19 uparodham 6,1 uparodhin 6,1 upaladhAtam 2,42 upalabdhi 1,786 upalabhA 1,786 upalambha 1,786 upalambham 1,786 upalambhya 1,786 upazAya 2,47 upasadU 1,966 upasara 1,25 upasaryA 1,25 upasAryA 1,25 udaka 6,19 u. udakasparza. 5,98 udakta 1,105 udaGka 1,105 . udaja 1,139 udazcana 1,105 udabhranja 5,2 udamajja 5,38 udara 6,19 u. udaraMbhari 1,886 / 2,82 udarapUram 3,125 udavAha 1,996 udAja 1,139 uditi 1,998 Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdasUciH .. [409 upaskAram 5,20 ulapa 1,807 u.. Urjasvin 9,15 upaskIrNa 5,20 ulUka 1,612 u.. UrjA 9,15 upasthAnIya | 1,5 ulkA 1,960 u. UrNA 2,65 u. upahava, 1,994 ulmuka 1,960 u. UrdI 1,732 upahara , 1,994 u. ullAgha 1,643 UrdhvapUram 3,125 upAtta 2,80 ullAghavat 1,643 Urdhvazaya . 2,47 upAdhyAya 2,46 ulva 1,919 u. UrdhvazoSam 3,65 . upAdhyAyA 2,46 ulvaNa 1,261 (u.) Urmi 2,77 u. upAdhyAyI 2,46 uzanaz 2,43 u. UrvAru 1,470 u. upAnah 3,142 uzij 2,43 u. avitR 1,470 upAvRt 1,955 uzIra 2,43 u. USa 1,504 upAsanA 2,61 uSas 1,529 u. 999 u. USaNa 1,504 upAsti 2,61 . uSTra 1,529 u. USara 1,504 ca upeya 3,109 USman 1,504 (u.) upeyivas 2,17 . uSNiha 3,98 Uha 1,870 upti 1,995 uSNihA 3,98 UhA 1,870 uptima 1,995 umra 1,999 u. ubjita 5,34 ubha 5,71 . ubhayataH spAzA 1,926 RkSa 5,104 (u.) U 1,489 ubhitR 5,71 Rc 5,26 Ucivas 2,67 umA 1,489 u. RcchitR 5,28. ummitR 5,72 Uti 1,489, 992 RjIka 1,664 u, ur 1,470 Una 1,489 u.|9, 322 RjISa 1,664 u. uraga 1,396 Unita 9 / 322 Rju 1,142 u. uraNa 1,26 u. Uma 1,489 u.. Rjya 1,664 urachada 9,88 Uyita 1,800 RbhitR 1,665 uras 2,77 u. Uru 2,69 u. . RNa 1,26 u. uru 2,65 u. U 9,15 Rti 7,5 (u.) * uruvyacas 5,118 [u.] / Urjasvala 9,15 / RtIyita 1,287 Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 410 paJcamaM pariziSTam Rtu 2,77 u. Rtvij 1,991 Rdhya 3,43 Rphaya 5,65 RbhukSin 2,77 u. RmphitR 5,66 RSabha 5,104 u. RSi 5,104 u. RSTi 5,104 (u.) RSya 5,104 eSaNa 5,25 eSaNA 5,25 eSitR 3,25 ca / 5,105 / 8,52 ca eSTa 3,25 / 5,105 / 8,52 eSya 3,25 / 5,105 | o oka 3,33 okas 3,33 u. . ojas 1,529 u.|5,34 u. otu 1,489 u. otR 1,589 odana 6,19 u. odanagara 5,21 odman 6,19 om 1,489 u. oSadhi 2,81 (u.) oSitR 1,529 oSTha 1,529 u.. eka 2,17 u. ekakara 1,888 ekatAna 71 ejita 1,659 eThitR 1,675 eNa 2,17 u. eta 2,17 u patR 1,11 / 2,17 / 3,109 padha 1,741 / 6,26 edhas 1,741 u.6,26 u. edhita 1,741 enasa 2,17 u. erA 2,17 u. ervAru 1,470 u. ela 5,87 elA 5,87 / 9,133 elitR 5,87 eSa 3,25 kakSa 1,507 u... kakSA 1,507 [u.] : kaGka 1,622 (u.) . . kaGkaNa 1,622 u. kaGkaNIka 1,271 u.. kaGkita 1,622 kaca 1,649 kacchU 1,507 u. kaJcu ka 1,650 u. kaJcya 1,650 kaTa 1,174 kaTaka 1,174 u. kaTapU 1,597 kaTamba 1,174 u. kaTi 1,174 u. kaTIra 1,174 u.. kaTu, 1,174 kadura 1,174 u. kaTavarI 1,174 u. kaTha 1,216 kaThAMku 1,216 u. kaThina 1,216 u. kaThAra 1,216 u. kaD 1,256 kaDa 5,45 . kaDaka 5,45 kaDaGgara 5,45 u. kaDA 1,1034 u.15,45 u. kaDama 5,45 u. kaDamba 5,45 u. kaDAra 1,1034 u.15,453. kaMsa 1,789 u.|2,62 kaMsA 2,62 kaMsita 2,62 kakitR 1,618 kakkola 1,981 [u.] kakkha Ta 1,62 u. kakkhA 1,62 Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [411 % 31 dhAtusUciH kaDitR 5,45 kaDitra 5,45 u. kaDevara 5,45 u. kaDDa 1,256 kaDDA 1,256 kaNa 1,270, 1038 kaNikA 1,270 kaNita 1,272 kaNIka 1,270 u. kaNIkA 1,270 u. kaNIci 1,270 u. kaNaka 1,270 u. kaNTaka 1,199 u. kaNTha 1,270 u. kaNDa 1,270 u. 687 kaNDarA 1,687 [u.] kaNDitR 1,687 kaNDu 1,687 u. kaNDU 1.507 u. 'kaNDola 1,687 u. kaNva 1,270 u. kattritaH 9,337 katthana 1,719 kathaka 9,314 (u.) kathA 9,314 kad 1,256 kadA 1,1006 kanaka 1,331 u. kanInikA 1,331 u. 'kantu 1,789 u. / kanda 1,315 (u.) kandam 1,1006 karakA 1,888 u.|5,20 u. kandarA 1,315 [.] karaGka 1,888 u. / 5,20 u. kandA 1,1006 karaGga 5,20 u. kandu 1,315 u. karaca 5,20 u. kanduka 1,315 u. 789 u. | karaNi 1,888 u. kanyA 1,331 u. karaNDa 1,888 u.5,20 u. kanyAdarzam 1,495 karabha 5,20 u. kapATaghAta 2,42 karamba 1,367,765 ca, u., kapATana 2,42 .888 u. kapi 1,757 u. karambha 1,777,888 u. kapiSThala 1,976 karaha 8,15 u. kapola 1,757 u. karAla 1,888 u. kaphelu 2,57 u. kari 1,888 u. kabara 1,590 7. 767 u. karitR 5,2018,15,22 kabarI 1,590 u. 767 u. | karizakara 3,137 u. . kavi 1,767 [u.] karItR 5,20 / 8,10,22 kabitR 1,767 karIra 1,888 u.15,20 u. kamaTha 1,789 u. karIrI 5,20 kamana 1,789 ca karISa 5,20 u. kamara 1,789 u. karuNA 5,20 u. kamala 1,789 u. kareNu 1,888 u. kamitR 1,789 karka 1,888 u. kampana 1,757 karkara 5,20 u. kampayA 1,757 karkarI " 5,20 u. kampA 1,757 karNa 5,20 u. kampita 1,757 karNaveSTaka 1,673 kampra 1,757 karNejapa 1,338 kambala 1,789 u. kaNe japitR 1,338 kamya 1.789 kartana 5,11 kamra 1,789 kartari 5,11 u. karaka 1.888 u.|5,20 u. | kartitR 5,11 / 6,18 Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 412] paJcamaM pariziSTam katR 1,888 / 4,8 kaluSa 1,814 u. kardama 1,306 u. kalevara 5,45 u. kardA 1,306 kalka 1,814 u. karpAsa 1,888 u. kalpa 1,959 ca karpUrasphaTA 1,208 kalpita 1,959 karbaTa 1,355 u. kalptR 1,959 karbara 8,15 u. kalpya 1,959 kabarI 8,15 u. kalmaSa 1,814 u. karbura 1,355. u.,767 u. / kalmASa 1,814 u. karmakara 1888 karamAsa 1,814 u. karmakarI 1,888 kalya 1,814 karman 1,808 u. kalyANakhurA 5,79 karva 1,460 kalyANagudA 1,735 karzitR 3,64 kalyANavAlA 1,807 karSaka 1,506 u.5,9 u. kalla 1,815 ka' 1,506 u.15,5. u. kallitR 1,815 kallola 1,815 u. kala 1,814 / 5,459,129 kavaka 2,28 u. kalaGka 1,888u.15,20 u. kavi 1,590 u. kalatra 1,6034 u.5,45 u. kazA 1,490 kalanA 1,84 kazitR 1,490 kalama 1,814 u.15,45.u. kazeru 8,24 u. kalala 1,814 u. kazmIra 1,490 u. kalaha 2,42,73 / 5,45. u.. kaSa 1,507 kalA 1,814 kaSi 1,507 u. kalApaka 1,2 u. kaSIkA 1,507 u. kalAya 1,814 u. kasa 1,987 kali 1,814 u.5,45 u. kasitR 1,987 kalikA 1,814 ca u. kAka 1,36 u., 618 kalita 1,814 kAkAdana 2,1 kalila 1,814 u. kAkAdanI 2,1 kAGka 1,186 kAca 1,649 kAzcana 1,650 u. kAzci 1,650 u. kAzcika 1,650 [u.] .. kATa 1,174 kANa 1,2709,170 kANuka 2,270 u. kANUka 1,270 u. kANDa 1,270. u. kAtR 1,36 kAnti 1,789 kAndam 1,1006 kAvya 1,767 kAma 1,789 kAmadugha 2,69 kAmana 1,789 kAmanA 1,789 kAmayAna 1,789 kAmayitR 1,789 kAmala 1,789 u. kAmuka 1,789 kAmya 1,789 kAya 45 kAraNa 1,888 . kArA 1,888 kArAla 1,888 u. kAri 1,888 u. kAru 1,888 u. kArya 1,888 | kArSaka 1,506 u. / 5,5 u. Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdasUciH [413 kAla 1,814 ca / 9,129 / kilAsa 5,86 u. | kuTila 5,112 u. kAlanA 1,814 kilikila 5,86 u. kuTIra 5,112 u. kAli 1,814 [3] kizora 3,133 u. kAlikA 1,814 kiSkindha 9,251 kuTTanI 9,31 kAvya 1,769 kiSku 9,251 u. kuTTAka 9,31 kAza 1,490,830 cA4,135 | kITa 9,46 (u.) kuTTAko 9,31 kAzi 1,490 u., 830 u. | kInAza 3,133 u. kuTTima 9,31 u. kAzitR 1,830 / 3,135 kINi 8,15,22 kuThAra 1,224 u. kASi 1,507 u. kIrti 9,82 ca, u. kuDaGga 5,130 [u.] kASTha 1,830 u.| 3,135u. kIla 1,422 kuDava 5,130 u. kASThabhid 6,5 kIlaka 1,422 kuDitR 5,130 kASThabheda 6,5 kIlana 1,445 kuDmala 5,112 kAsa 1,845,987 kIlA 1,422 kuNa 5,52 kAsA 1,845 kIlAla 1,422 u. kuNAla 5,52 u. kAsitR 1,845 kIli 1,422 [u.] 445 | kuNinda 5,52 u. kAsU 1,987 u. kIlitR 1,422 kuNTa 1,201 kiGkara 1,888 kuka 1,619 kuNTha 1,224 u. kiGkarA 1,888 kukUla 2,28 u. kuNDa 1,201,690 / 5,50 kiGkarI 1,888 kukkaTIbandham 8,45 kiMzAru 8,24 u. kukSi 8,58 u. kuNDapAyya 1,2 kikidIvi 3,1 u. kukSimbhari 1,886 / 2,82 kuNDala 1,690 7. kikhi 1,1021 u. kuc 1,102 kuNDA 1,69015,52 kiGkiNIkA 1,271 u. kuca 1,961 / 5,117 kuNDitR 1,690 kiTa 1,177 kucitR 5,117 kuNDI 1,69015,52 kiTI 1,177 kuJcikA 1,102 kutR 5,148 kira 5,20 kuJjara 3,2 u. kutsanA 9,248 kiraNa 5,20 u. kuTa 5,112 kutsA 9,248 kirATa 5,20 u. kuTapa 5,112 u. kutha 8,42 (u.) kiri 5,20 u. kuTara 5,112. [3.] kuthA 8,42 (u.) kirITa 5,20 u. kuTi 5,112 u. kuthuma 3,10 (u.) kilATa 5,20 u. 86 u. kuTitR 5,112 . kuntha 8,42 Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcamaM pariziSTam kunthA 8,42 kunthitR. 8,42 kunthu 8,42 ca, u. kunda 1,740 u. kuSya 1,332 / 3,49 kumAra 1,789 u.| 9,345 kumAraghAtin 2,42 kumArabhRtyA 2,82 kumuda 1,726 kumbA 1,368 / 9,110 / kurara 5,77 u. kukha 5,77 u. kuru 1,888 u. / 5,20 u. kurucara 1,410 kurucarI 1,410 kurU 1,888 kurdana 1,149 kula 1,981 kulaTA 1,210 u. kuladamana 3,88 kulava 5,130 u. kulAla 1,981 u.9,275 ca kulmala 3,60 u. kuvala 1,807 (u.) kuvalI 1,807 (u.) kuvitR 5,149 kuza 3,60 (u.) kuzala 3,60 u. kuzA 3,60 kuzI 3,60 kuSAku 8,58 u. kuSItaka 8,58 u. kuSTha 8,58 u. kuSThala 1,976 kusita 3,77 u. kusitAyI 3,77 kusuma 3,77 u. kusumbha 1,377 (u.) kusmanA 9,271 kusmAyitR 9,271 kusmit 9,271 kusmiti 9,271 kusmetavya 9,271 kusmetR 9,271 kuhaka 9,374 kuhanA 9,374 kuhA 9,374 kuhu 9,374 u. . kuhuka 9,374 u. kuhU 9,374 u. kUca 1,590 u. kUcavAra 49 kUcI 1,590 u. kUja 1,151 kUjita 1,272 kUTa 9,254,293 kUNi 9,257 [u.] kUpa 1,590 u. kUrca 5,20 u. kUrcaka 5,20 u. kRrcikA 5,20 u. kRrdita 1,733 kUrpa 5,20 u. kUla 1,423 kUlaGkaSA 1,507 kUlamudruja 5,36 kUlamubaha 1,996 kUlita 1,423 kUvara 1,590 u. kRka 1,888 u. kRkavAku 2,38 u. kRcchra 5,11 u. . kRDitR 5,129 kRNvitR 4,25 kRt 5,11 kRti 1,888 kRttikA 5,11 u.6,18 u. kRtya 1,888 kRtyA 1,888 u. kRtrima 1, 888 kRtsna 5,11 u. kRpaNa 1,1009 u.|9,323 kRpaNA 9,323 kRpA 1,1009 / 9,323 kRpITa 1,959 u. kRmi 1,888 u.. kRmuka 1,385 u. kRvi 1,888 u. kRza 3,64 ca (u.) kRzavat 3,64 kRzAnu 3,64 u. kRSaka 1,506 u.5,5 u. Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdasUciH -- [415 " . kRSi 1,506 u.|5,5 u. | kothUma 3,10 u. kRSika 1,506 u. 15,5 u. | kopa 3,48 kRSTapacya 1,892 kopana 3,48 kRSTi 5,5 u. kopitR 3,48 kRSNa 1,506 u.1.5,5 u. komala 1,789 u. kRsara 1,888 u. koritR 5,77 kekaya 1,917 u. kola 1,981 ketakI 1,286 . kolita 1,981 ketana 1,286 koza 3,60 ketu 1,917 -u. kozitR 3,60 kepitR 1,755 kozI 3,60 keraDa 5,20 u. koSita 8,58 keli 1,445u / 5,86 u.| koSTha 8,58 u. 9,130 u. kositR 3,77 kelikila 5,86 u. [kaurabya 1,888] kelita 1,445 / 5,86 knavitR 8,8 kevala 1,820 u. knasitR 3,27 ca. keza 3,133 u.| 8,50 u. knUyitR 1,802 kailikila. 5,86 u. kmara 1,406 koka 1,619 (u.) kratu 1,888 u. kokita 1,619 kadA 1,1007 kokila 1,619 u. krandam 1,1007 koca 1,961 kandA 1,1007 kocitR 1,961 krapitR 1,1009 koTara 5,112 u. krama 1,385 ca koTi 5,112 u. kramuka 1,385 u. koNa 5,52 kraya 8,1 koNitR 5,52 Ryika 81 u. kotR 1,590 / 2,28 krayyA 8,1 kotha 3,10 kravyAd 2,1 kothitR 3,10 kravyAda 2,1 kraSTa 1,506 / 5,5 krAntum 1,385 u. krAndam 1,1007 krimi 1,385 u., 888 u. kriyA 1,888 krIDA 1,243 krItrima 81 kruc 1,101 kruzcA 1,101 krudh 3,41 kruza 1,986 kruzvana 1,986 u. krUra 5,11 u. kreNi 8,1 u. ketR 81 keya 81 kroDa 5,20 u. krodhdhR 3.41 krodhana 3,41 kroza 1,986 ca. krauSTu 1,986 u. kroSTa 1,986 krauJca 1,101 kladA 1,1008 klandam 1,1008 klandA 1,1008 klama 3,94 klamitR 3,94 klamin 3,94 klAndam 1,1008 klinditR 1,725 Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [paJcamaM pariziSTam klIba 1,786 klIbA 1,786 klIbitR 1,786 kle du 3,36 u. . kleza 1,831 klezaka 3,133 klezA 1,831 klezApaha 2,42 klezitR 1,831 / 3,133 / / kSam 1,788 u. kSama 3,92 kSamA 1,788 / 3,92(u.) kSamitR 1,788 // 3,92 kSamin 3,92 kSamya 1,788 kSaya 5,17 . kSayin 5,17 kSamya 5,17 kSara 1,971 kSarita 1,971 kSava 2,26 kSavathu 2,26 kSavitR 2,26 kSavya 2,26 kSAJjam 1,1001 kSAtR 1,42 zAnti 1,7881392 kSAntum 1,788 u. kSAra 1,971 kSArI 1,971 [kSArya 1,971] kSAvya 2,26. kSipaNu 5,3 u. . kSipNu 3,15 / 5,3 kSipra 5,3 u. kSiyA . 5,17 / 8,34 kSINaka 5,17 kSINAyum 5,17 kSIba 1,769 kSIvita 1,769 kSINa 1,10 kSIra 2,1 u. kSIrapANa 1,2 . kSIrapAna 1,2 kSut 2,26 kSudra 77 u. kSudh 3,39 kleSTra 8,50 kvaNa 1,271 kvaNita 1,272 kvatha 1,964 kvathita 1,964 kvANa 1,271 kvAtha 1,964 ca. kvAthikA 1,964 kvelita 1,446 kSudhuna 3,39 u. . . kSitaka 5,17 kSaJjam 1,1001 kSamA 1,1001 kSaJjita 1,1001 kSaNita 73 kSati 7,3 kSatriyApazada 1,967 kSanti 7,3 kSantR 1,788 / 3 92 kSapA 9,323 kSubdha 1,948 / 3,56 / 8,46 kSura 5,78 (u.) jhUNa 2,26 u. kSeNitR 7,4 kSetra - 1,10 / 5,17 / 8,34 kSetra 5,17 u. kSeptR 3,15 / 5,3 kSema 5,17 u. kSemaGkara 1,888.. kSemakAra 1,888 kSemadhRta 1,602 . kSeya 5,17 kSevitR 1,464 / 3,24 kSotR 6,7 kSodhdhR 3,39 . . kSitAyus 5,17 kSiti 5,17 / 7,4 / 8,34 kSinti 74.. kSipa 5,3 (u.) kSipaka 5,3 u. kSipakA 5,3 u. kSipaNi 5,3 u.. Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdasUciH kSobhitR 3,56 / 8,46 kSoritR 5,78 kSaudhuka 3,39 kSNavita 2,24 mAyitR 1,803 ca kSmIlita 1,418 kSveDa 1,945 kSveDA 1,300,945 . zvettR 1,300 zveditR 1,300 / 3,38 khanakI 1,913 khani 1,913 u. khanita 1,913 khanitra 1,913 kharaNAdin 1,299 kharanAdin 1,299 kha' 1,145 u. kharjUra 1,145 u. kharda 1,307 khardA 1,307 kharba 1,356 kharva 1,461 khala 1,449 (u.) khalata 1,449 u. khalati 1,449 u. khali 1,449 u. . khalitR 1,449 khalIna 1,449 u. khalva 1,449 u. khalvA 1,449 u. khalvATa 1,449 u. khavitR 8,49 khazaya 2,47 khAja 1,146 khAjya 1,146 khAtR 1,41 khAtra 1,913 u. khAdaka 1,294 khAni 1,913 u. khidA 5.12 khila 1,447 khuNDitR 1,689 khura 5,79 (u.) kheTa 1,178 / 9,296 kheTaka 1,178 / 9,296 khettR 3,116 / 5,12 / 6,24 kheya 1,913 khela 1,447 khelA 1,447 khelitR 1,447 khevitR 1,821 khoTa 9,297 khoDa 1,251 khorA 1,412 khorikA 1,412 khoritR 1,412 / 5,79 kholA 1,251 khau 8,49 khyas 2,64 u.. khyAya 2,64 kha 1,913 / 4,29 u. khakkhA 1,62 . khaja 1,146 khajAka 1,146 u. khajAkA 1,146 khaJja 1,147 * khaJjana 1,147 khaJjarITa 1,147 u. khaTa 1,186 khaTikA 1,186 khaTI 1,186 khaTvA 1,186 u. khaNDa 1,688 (u.) khaNDitR 1,688 khadA 1,296 khadira 1,296 u. * khanaka 1,913 gagana 1,396 u. gagghA 1,95 gaGgA 1,396 u. gaja 1,171 gaJjA 1,164 gaDa 1,1034 gaDayanta 1,1034 u. Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 418 ] . [ paJcamaM pariziSTam . gaDayantI 1,1034 u. / gaDI 1,1034 gaNa 9,308 gaNaka 9,308 gaNanA 9,308 gaNikA 9,308 gaNDa 1,232, 310 (u.) gaNDayanta 1,232 u. gaNDi 1,232 u. . gaNDikA 1,232 gatvara 1,396 gada 1,297 gadayitnu 9,319 u gadA 1,297 gadgada 1,297 u. gadha 1,297 gantR 1,396 gandha 9,262 gandhana 9,262 gandharva 9,262 u. gama 1,396 gamin 1,396 u. gara 5,21 / 8,31 garabha 5,21 u. garitR 8,31 garItR 8,31 garut 5,21 u. garga 5, 1 u. gargara 5,21 u. gargarI 5,21 u. garjita 1,272 gardi 1,860 gaI 1,872 garta 5,21 u. gartR 1,19 gardabha 1,304 u. / 9,92 gardA 1,304 gardha 3,44 gardhana 3,44 gardhita 3,44 garva 1,357 garbha 5,21 u. garbhUt 5,21 u. garva 1,462 / 5,21 u.| . 9,372 garha 1,860 gardA 1,860 garhita 1,860 gala 1,452 galbhitR 1,774 galhitR 1,861 gavala 1,591 u. gavAdana 2,1 gaveSaNa 9,353 gavyUti 2,22 gahana 1,935 u. gabara 1,935 u. gADha 1,871 gANDi 1,232 u. gANDiva 1,232 gANDI 1,232 gANDIva 1,232 gAtu 1,37 u. . gAtR 1,37, 586 gAtra 1,396 u. gAthaka 1,37 gAthA 1,37 u. gAdhana 1,743 . gAdhi 1,743 u. gAdhita 1,743 gAntra 1,396 u.. gAmuka 1,326 gAyana 1,37 gAyanI 1,37 gAha 1,871 gAhitR 1,871 gAhI 1,871 gira 5,21 giri, 5,21 u. giriza 2,47 girizaya 2,47 gila 5,21 gINi 5,21 / 8,31 guccha 3,12 u. gujitR 5,119 guJjA 1,153 guJjita 1,272 . guDa 5,131 (u.) guDA 5,131 (u.) guDitR 5,131 guNazAlin 1,700 guNThanA 9,54 gutR 1,591 / 5,113 Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdasUciH gutsa 3,12 (u.) guda 1,735 (u.) gundrA 9,117 (u.) gupti 1332,763 gumphitR 5,70 gura 1,481 guritR 5,150 guru 8,31 u. gurupUjaka 9,19 gulikA 5,131 gulpha 1,452 u. guvAka 1,591 u. guvitR 5,113 . guha 1,935 (u.) guhA 1,932 guhya 1,935 gRDhi 1,935 gRtha 5,113 u. garaNA 9,272 gUrita 3,129 gUrjara 3,129 u. gRrdita 1,734 gRvitR 1,481 * gRhita 1,935 gRJjana 1,166 u. gRDhi 1,872 gRdigha 3,44 gRdhnu 3,44 gRdhra 3,44 u. * gRha 1,872 / 8,10 gRhamedhim 1,909 gRhayAlu 9,373 gomaya 9,328 [u.] gRhA 1,872 gomayanikAya 4,5 gRhita 9,373 goyUti 2,22 gRhIti 8,10 goyoga 3,111 gRhyaka 8,10 golaka 5,131 gepitR 1,756 govinda 58 geya 1,37 goSThitR 1,671 geSitR 1,839 goSTha 1,5 gehAnuprapAdam 3,114 goSpadapUram 3,125 gehAnupravezam 5,101 goSpadapram 2,14 / 3,125 go 1,396 u. gosaMkhya 2,64 gona 2,42 gosyada 1,956 gocara 1,410 gojha 1,935 goDha 1,935 grantha 8,41 gotR 1,591 granthanA 1,718 gotra 1,591 u. . granthi 1,718 u. / 8,41 u. goda 2,80 grasitR 1,854 goduh 2,69 graha 8,10 godhA 2,81 / 3,12 / 8,44 / grahaNi 8,10 u. godhitR 3,12 / 8,44 grahItR 8,10 ca godhUma 3,12 u.18,44 u. grAma 1,854 u. gopana 1,763 grAmagRhya 8,10 gopanA 1,332 grAmaNI 1,884 gopAyA 1,332 grAmanAya 1,884 gopAyitR 1,332 grAmaroTa 9,48 gopAla 1,982 grAmavAsin 1,999 gopitR 1,332 // 3,49 grAmevAsin 1,999 gopoSam 1,536 / 3,32 grAvastut 2,66 goptR 1,332 grAsa 1,854 gopya 1,332 / 3,49 grAha 8,10 gophitR 5,69 | grAhaka 8,10 Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 420 ] . paJcamaM pariziSTam ghaNTi 7,7 grAham 8,10 grAhitR 8,10 grAhin 8,10 grIvA 5,21 u. grISma 1,854 u. glasita 1,855 glaha 1,872 / 8,10 glahita 1,872 glAdR 1,872 glAtR 1,31 glAni 1,31 glAsa 1,855 glAsnu 1,31 glAha 1,872 glepitR 1,758 glau 1,31 u. glauca 1,118 ghatana 2,42 (u.) ghana 2,42 ghanAghana 2,42 ghargharIkA 1,20 u. gharNitR 7,7 dharma 1,20 gharSitR 1,534 ghastR 1,544 ghasmara 1,544 ghasra 1,544 u. ghATam 1,1000 ghAta 2,42 ghAti 2,42 u. ghAtya 2,42 ghAsa 1,544 / 2,1 ghiSNitR 1,705 dhuMSita 1,843 ghuTa 1,939 ghuTikA 1,939 / 5,120 ghuTitR 5,120 ghuNa 1,708 / 5,53 ghuNNitR 1,706 dhurudhura 5,80 u. ghughura 5,80 [u.] ghUka 1,592 u. ghUrAvana 1,709 ghUritR 3,126 ghUrNitR 1,709 / 5,54 / ghRNA 1,20 u. / 7,7 / iNi 1,20 u.17,7 u. | ghRNTi 77 ghRNNitR 1,707 ghRta 1,20 u. / 7,7 / 9,3 ghRtac 1,283 ghRtazcyU t 1,283 ghRtaspRz 5,98 . ghRtasyanda 1,956 dhRti 7,7 ghRnti 7,7 ghoTaka 1,939 / 5,120 ghoNA 1,708 / 5,53 ghotR 1,592 ghora 2,42 / 5,80 ghoritR 5,80 ghoSayitnu 1,497 u. ghANa 1,3 ghrAta, 1,3 ghrAya 1,3 dhvAvan 1,708 DotR 1,593 dhaMsita 1,856 ghaTa 1,1000 ghaTanA 1,1000 ghaTam 1,1000 ghaTA 1,1000 (u.) ghaTiMdhama 1,4 ghaTTa 1,668 / 9,41 ghaTTanA 1,668 / 9,41 ghaTTitR 1,668 ghaNTA 9,216 (u.) cakam 1,621 cakAsitR 2,36 cakora 1,621 u., 1019 u. cakkala 9,8 [u.] cakkalaka 9,8 [u.] Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAtusUdhiH [ 421 caknasa 3,27 cakra 1,888 u. cakradhara 1,887 (u.) cakSaNa 2,64 cakSas 2,64 u. cakSitR 2,64 cakSus 2,64 u. caGka 1,107 caGkramaNa 1,385 caJcala 1,107 u. cazcA 1,107 (u.) caJcu 1,107 u. caJcura 1,410 .. caTakA 9,167 [u.] ghaNaka 1,272 u.,1040 u. | caNas 1,917 u. caNDa 1,697 / 9,70 (u.) caNDAla 1,697 u.| 9,70 caNDitR 1,697 caNDI 1,697 / 970 catitR 1,899 catur 1,899 u.. catura 1,899 u. catvara 1,899 u. caditR 1,903 candana 1,313 (u.) candanasAra 1,25 candira 1,313 u. candra 1,313 u. candramasa 2,15 u. capa 1,339 capaTa 1,339 u. capala 1,339 u. capeTa 1,339 u. camara 1,380 u. camasa 1,380 u. camasI 1,380 u. camU 1,380 u. caya 1,795 cayitR 1,795 cara 1,410 (u.) caraka 1,410 (u.) caraNa 1,410 u. carama 1,410 u. carAcara 1,410 cari 1,410 u. caritR 1,410 caritra 1,410 cariSNu 1,410 carI 1,410 caru 1,410 u. carkarIta 2.45 (u.) carkarIti 2,42 carcA 9,162 carcikA 5,24 cartita 5,55 cartya 5,55 carba 1,358 carbaNa 1,358 carman 1,410 u. carmapUram 3,125 carya 1,410 caryA 1,410 cavita 1,453 carSaNi 1,506 u. carSaNI 1,506 [u.] cala 1,972 / 5,92 calana 1,972 calAcala 1,972 calita 1,972 / 5,92 caSaka 1,519,928 u. caSAla 1,928 u. caSitR 1,519,928 caha 1,553 caham 1,553 / 9,356 cAkam 1,621 cAcala 1,107,972 cANas 1,917 u.. cANUra 1,272 u. cApa 1,339 cAmara 1,380 . cAya 1,795 cAyitR 1,917 . cAra 1,410 . cAri 1,420 u. cAritra 1,410 u. cAru 1,410 u. cArvAka 1,453 u. cArvAdhATa 2,42 cAvAghAta 2,42 cAla 1,972 ca / 5,92 cASa 1,228 cAham 1,553 / 9,356 Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pazcama pariziSTama corayitR 9,1 . corI 9,1 caura 9,1 ca cauraMkAram 1,888 caurI 9,1 cyavana 1,594 cyuti 1,280 [u.] cyotitR 1,280 cikitsya 1,286 - cikkaNa 9,9 (u.) cikkasa 9,9 ciklida 3,36 . cit 1,278 citi 4,5 citta 1,278 (u.) citti 1,278 citra 4,5 u. citrA 4,5 [u.] citrita 9,339 cintA 9,78 cintiyA 9,78 cilla 1,431 cIra 4,5 u. cIvara 1,921 u. cIvitR 1,921 cuka 9,9 cukra 1,621 u. cucyitR 1,404 cuTitR 5,121 cuD 1,258 cuGa 1,258 cuNitR 5,143 cuNTana 1,204 cuNDa 1,204 cuda 1,258 cuppa 1,342 u. cupa 1,342 u. curA 9,1 culla 1,430 culli 1,430 u. cullita 1,430 cUDA 9,89 cUNa 9,74 cUrita 3,132 cUrNa 9,72 cUrNapeSam 6,21 cUNi 3,132 u. / 9,72 u. cUrti 1,410 cUSita 1,498 ceTaka 1,191 ceTi 1,191 u. cetana 1,278 // 9,260 ca. cetanA 1,278 // 9,260 cetaya 1,278 cetas 1,278 u. cetR 4,5 ceya 45 cela 1,444 ca / 5,93 celakanopam 1,802 celita 1,444 / 5,93 ceSTA 1,670 caikIrSita 1,888 coTa 5,121 coTaka 5,121 codanA 9,89 codya 9,89 copana 1,342 copitR 1,342 cora 9,1 ca (u.) coraNa 9,1 chagala 3,6 u.. chattra 9,88 u.. chada 9,88 chadis 9,88 u. chadman 9,88 u. . chandas 1,313 u. chadi 9,92 u. chadita 6,8 chardisa, 6,8 u. / 9,92 u. chala. 3,6 u. chaSita 1,929 chAga 3.6 u. chAgala 3,6 u. chAtR 3,6 . chAtra 9,88 u. chAyA 3,6 u. chitti 6,6 chidA 6,6 chidi 6,6 u. chidira 6,6 u. Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdasUciH [ 423 chidurA 66 chidra 6,6 u. / 9,340 chinnaruha 1,988 chuTitR 5,122 chura 5,145 churikA 5,145 churitR 5,145 kRNNa 9,400 chedita 9 / 316 choTikA 5,122 / 9,30 choptR 5,61 jakSita 2,33 jagat 1,396 ca u. jagdhi 2,1 jaghana 2,42 u. jaghanvas 2,42 janibas 2,42 javA 3,122 u. jaJjapUka 1,338 jaTa 1,181 ca jaTA 1,181 / 3,122 u. jaTAyu 2,17 u. jaTAla 1,181 jaTila 1,181 (u.) jaThara 3,122 u. jaDa 1,973 jatu 3,122 u. jatru 3,122 u. jana 3,122 janaka 3,122 u. jananI 3,122 janayitnu 3,122 u. janArdana 1,301 jani 3,122 u. janitR 3,122 janus 3,122 u. jantu 3,122 u. nanman 3,122 u. janya 3,122 ca, u. janyu 3,122 u. japa 1,338 japitR 1,338 japya 1,338 jabhya 1,379 jambU 3,122 u. jambha 1,379 (u.) jambhaka 1,379 jambhana 1,782 ambhita 1,379,783 jayanta 1,8 u. jayin 1,8 jayya 1,8 jara 3,2 jarat 3,2 jaratI 3,2 jaranta 3,2 u. jarA 3,218,29 jarAyu 2,17 u. jaritR 3,2 / 8,29 jarItR 3,2 / 8,29 jarcita 5,23 jarjara 3,215,40 u. jarjarI 3,2 u. jarmita 3,39 jartR 1,9 nala 1,973 jalaMdhara 1,602 jalAsaha 1,990 jalpa 1,337 jalpAka 1,337 jalpAkI 1,337 atra 1,596 javana 1,596 aSitR 1,509 jasita 3,80 jAgarA 2,35 jAgarita 2,5 jAgarUka 2,35 jAgaryA 2,35 jAgRvi 2,35 u. jANa 3,122 u. jAti 3,122 jAtR 1,43 jAnu 3,122 u. jApya 1,338 jAyA 3,122 u jAyAnna 2,42 jAyu 1,8 u. Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 424] paJcamaM pariziSTam - jAra 3,2 jAraNA 9,381 jArabharA 2,82 jAla 1,973 ca / 9,120 jAlaka 9,120 jighra 1,3 jitya 1,8 jityA 1,8 jitvana 1,8 u. . jitvarI 1,8 ca u. jina 8,17 u. jinvitR 1,487 jiSNu 1,8 jihvA 2,71 u. jIni 8,17 jImUta 1,601 [u.] jIra 1,8 u. jIradAnu 1,465 u. jINi 8,29 jIla 1,8 u. jIva 1,465 jIvaka 1,465 jIvagrAham 8,10 jIvatha 1,469 u. jIvanaz 3,59 jIvanAzam 3,59 jIvanta 1,465 u. jIvantI 1,469 u. jIvAtu 1,465 u. jIvikA 1,465 jIvitR 1,465 jugupsA 1,763 jyotR 1,595 juDitR 5,132 jyontAka 1,595 u. juSya 5,158 jetR 1,9 juhU 2,72 jvaram 1,1054 jU 1,596 jvala 1,960 jUti 1,596 jvalana 1,960 jUrita 3,127 jvalitR 1,960 jUNi 1,1054 u. jvAram 1,1054 jUrti 1,1054 jvAla 1,960 . juSa 1,517 jvAlA 1,960 . jUSA 1,517 jUSita 1,517 jRmbha 1,784 jRmbhA 1,784 jRmbhita 1,784 jJAti 8,33 ca. u. jetR 1,8 jJAtR 8,33, jema 1,384 jJApanA 9,153 jemana 1,384 jeya 1,8 jeSitR 1,522,836 jhaJjhA 1,383 u. jehita 1,867 jhaTa 1,182 jaivAtRka 1,465 u. joDa 5,42 jhaTA 1,182 joDitR 5,42, 132 jhara 3,3 jotita 1,713 jhara 3,3 jotR 1,596 jharitR 3,3 joSitR 5,158 jharcitR 5,24 jyAtR 8,17 jharjhara 3,3 u. / 5,40 u. jyAni 8,17 jharjharI 3,3 u. jyotiSka 1,937 jharjharIka 3,3 u. | jyotim 1,713, 937 u. | jharjharIkA 3,3 u. Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 425 zabdasUciH : . jharzitR 5,40 jhaSa 1,510,923 jhaSitR 1,510, 923 jhATa 1,182 TaGka 9,10 TaGkana 9,10 TaGkanA 9,10 . Tala 1,974 TAla 1,974 TIkA 1,634 ca. TIkita 1,634 TekitR 1,633 Tvala 1,975 TvAla 1,975 taMsitR 1,538 takita 1,51 takya 1,51 taka 1,108 u.| 6,12 u. takSaka 1,571 takSan 1,571 u. takSita 1,571 takSNI 1,571 taGkata 6,12 taJcitR 6,12 ca. tanita 6,13 taTa. 1,185 (u.) taTAkaH 1,185 u. taDAka 9,59 u.. taDAga 9,59 u. taDit . 9,59 u. taNDita 1,686 taNDu 1,686 u. taNDula 1,686 u / 7,1 u. tata 7,1 u. .. tati 7,1 tatvadRzvarI 1,495 tanaya 7,1 u. tanitavya 7,1 tanitR 7,1 tanu 7,1 u. tanucchad 9,88 tanU 7,1 u. tanti 7,1 tantu 7,1 u. . tantuvAya 1,992 tantra 7,1 u. / 9,273 tantri 9,273 u. tantrI 9,273 u. tapana 1,333 tapas 1,333 u. taptR 1,333,3,124 tapya 1,333 tama 3,89 tamas 3,89 u. tamasA 3,89 u. tamitR 3,89 tamin 3,89 tamI 3,89 tamopaha 2,42 tayitR 1,797 taraGga 1,27 u. taraNi 1,27 u. taraNDa 1,27 u. . tari 1,27 u. taritR 1,27 tarI 1,27 u.. tarItR 1,27 taru 1,27 u. taruNa 1,27 u. tarka 9,201 / / tarka 6,18 u. . tarjanI 9,253 - DayitR 3,106 DipitR 5,144 Dimba 9,108 Dimbha 9,104,268 DepitR 3,53 / 5,144 * Depya 3,53 / 5,144 Dhi 1,397 daukitR 1,627 Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcamai pariziSTam tardR 5,108 tarNitR 76 tardA 1,305 tardita 6,9 tarpitR 3,46 / 4,23 taprtR 3,46 tarphitR 5,63 tarSa 1,27 u. / 3,69 tarSam 3,69 tarSitR 3,69 tarsa 1,27 u. tarhita 5,108 / 6,23 tala 9,124 taluna 1,27 u. taSTa 1,571 tasara 7,1 u. tasita 3,81 tATaka 1,185 tADagha 2,42 tADaghAta 2,42 tADi 9,59 u. tANDava 1,686 tAta 7,1 u. tAdRkSa 1,495 tAdRz 1,495 tAdRza 1,415 tAdRzI 1,495 tAna 7, 19,402 tAmra 3,89 u. tAyitR 1,806 ca. tAyin 1,797,806 tAraka 1,27 tuk 71 tArakA 1,27 tuGga 1162 u. tArA 1,27 tuccha 5,1 u. tArikA 1,27 tujhA 1,162 tAoM 1,574 tuJjitA 1,162 tAla 9,124 tuTi 5,124 [u.] tAlikA 9,124 tuTitR 5,124 tAlu 1,27 u. tuDi 5,133 [u.] ti 1,790 tuDitR 5,133 tika 4,16 tuNDa 1,695 // 5,47 u. tiga 4,17 tuNDi 1,695 u. tigma 1,667 u..| tuNDitR 1,695 titau 7,1 u. tuttha 5,1 u. timtiDIka 9,59 u. tuda 5,1 ca u. timi 3,17 u, 89 u. tudana 5,1 u. . timira 3,17 u. tundaparimArja 2,39 tirITa 1,27 u. tundaparimRja 2,39 tiryakAram 1,888 tumphitR 1,348 tila 1,439 / 5,91 / 9,119 / tumbaka 9,112 tilaMtuda 5,1 tumbI 1,370 19112 tilaka 9,119 u. . tura 1,471 tilapIlaka 9,58 tillitR 1,440 tulA. 9,125 ca tIkSNa 1,667 u. tuSa 3,70 tImitR 3,18 tuSAra 3,70 u.. tIra 1,27 / 9,336 tuSTi 3,70 tIrtha 1,27 u. . tuhina 1,562 u. tIrthabhartR 1,886 tUka 2,21 u. tIvara 1,468 u. tUDA 1,245 tIvita 1,468 tRNa 9,75,258 (u.) tIvra 1,468 u. tUNIra 9,79 u. 258 u. Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdasUciH [ 427 tUdI 5,1 [u.] tUpa 2,21 u. tara 3,131 tUraNa 3,131 tRritR 3,131 tUNi 1,1010 u. / 3,131 u. tUrya 3,131 tRrvitR 1,471 tula 1,425 / tRli 1.425 tUlikA 1,425 tulita 1,425 . tRSA 1,499 tUSita 1,499 taMhitR 5,109 tRkSa 1,574 tRkSitR 1,574 tRNa 6,23 u. tRNDa 5,109 tRti 6,6 tRnti 6,6, tRpita 9,405 tRpra 3,46 u. tRpaya 5,63 tRmphitR 5,64 tegitR 4,17 tejana 1,667 tejanA 9,22 tejanI 1,667 tejas 1,667 u.| 9,22 u. tepitR 1,750,753 tepta 1,750 temana 3,17 temitR 3,17 telina 1,439 / 5,91 tevA 1,816 . tevitR 1,816 tailapeSam 6,21 tailasyanda 1,956 toka 2,21 u. / 7,1 u. toTaka 5,124 toNitR 5,47 totR 2,21 tottR 5,1 totra 5,1 tobhitR 3,58 // 8,48 tolanA 9,129 tolA 9,125 toSTa 3,70 tosala 1,539 u. tosita 1,539 tyaktR 1,172 tyAga 1,172 tyAgin 1,172 / tyAjya 1,172 aGkita 1,624 trapA 1,762 trapitR 1,762 trapu 1,762 u. traptR 1,762 / 3,46 trasara 7,1 trasitR 3,28 trasnu 3,28 trAtR 1,605 tri 5,71 u. triSTubh 1,781 u. truTitR 5,123 truDitR 5,142 troTaka 5,123 troTi 5,123 u. caukitR 1,628 tryUSaNa 1,504 tvakSitR 1,572,578 tvana 1,91 . tvac 5,25 / 7,1 u.tvaca 5.25 ... tvacitR 5,25 tvarA 1,1010 tvarita 1,1010 . tvaSTa 1,572,578, u., - 930 u. viS 1,930 tveSTa 1,930 tsaru 1,405 u. sarugraha 8,10 tRSA 3,69 * tRSNA 3,69 ca, u. tekitR 1,632 / 4,16. Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 428 ] paJcamaM pariziSTam thuDitR 5,135 thUvitR 1,472 daMza 1,496 daMzana 9,277 daMzanA 9,277 daMzI 1,496 darza 1,495 daMSTrA 1,496 dakSa 1,872 dakSam 1,1012 dakSA 1,1012 dakSAyya 1,879 u. dakSiNa 1,875 u. dakSiNA 1,875 u. dakSita 1,875,1012 dagdhR 1,552 daNDa 3,88 u. daNDagraha 8,10 daNDadhAra 1,887 daNDopaghAtam 2,42 dadhi 1,745 u.|2,81 dardarIka 8,28 u.. dadhiti 1,745 dardura 8,28 u. dadhRS 4,27 dardU 2,34 u. 1 8,28 u. danta 3,88 u. . darpita 3,47 dandazaka 1,496 dartR 3,47 dandramaNa 1,393 daphitR 5,67 dabhra 4,24 u. darbha 5,152 u. dama 3,88 dabhitR 5,75 damitR 3,88 darSa 8,28 u. damin 3,88 davi 8,28 u. damunas 3,88 u. damUnas 3,88 u. darzanIyamAnin 3,120 dambhitR 4,24 dahita 1,556 damya 3,88 dala 1,413 . dayA 1,799 dalapa 1,413 u. dayAlu 1,799 dalitR 1,413 dayitR 1,799 dalbha 3,413 u. dayU 3,1 dava 1,12 ca / 4,12 dara 1,1015 / 8,28 davathu 4,12 . daraka 8,28 u. davitR 3,100 darada 1,1015 u.| 8,28 u.. dazana 1,496 u. dari 8,28 u. dazana 1,496 daritR 8,28 dasitR 3,82 daridra 2,34 dasyu 3,82 u. daridrANa 2,34 dara 3,82 u. daridrAyaka 2,34 ca dahana 1,552 u. daridrita 2,34 dAkSam 1,1012 darI 8,28 dAgha 1,552 darIta 8,28 dAtR 1,29 / 2,12,80 / dardara 8,28 u. / dardarI 8,28 u. dAtra 2,12 datrima 280 dada 2,80 dadaridvasa 2,34 daditR 1,727 dadha 1,745 // 2,81 Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAtuSiH duhita 2,69 u. duhyA 2,69 dUDAza 1,922 dUDhya 1,30 dUta 3,100 u. dUra 2,17 u. dUrepAku 1,892 dUrvA 1,473 dRvitR 1,473 dUSaNa 3,66 dUSikA 3,66 u. dUSIkA 4,66 u. dAna 17 dAnu 1,7 u. dAmana 1,604 u dAya 2,80 ca / 4,5,101 | dAyAda 2,80 dAru 1,7 / 2,8018,28 u. dAruNa 8,28 u. dAghATa 2,42 dAghAta 2,42 dAva 1,12 / 4,12 dAza 1,922 (u.) dAzitR 1,922 dAzvas 1,922 dAsa 1,933 dAsitR 1,933 / dAsI 1,933 / 9,278 dAhya 1,552 didivi 3,1 u. didyut 1,937 didhiSU. 2,81 u. didhISU 2,81 u. dina 3,5 u. dinvitR 1,486 dilIpa 1,413 u. div 3,1 u. divan 3,1 u. divaukas 3,33 diz 5,4 dizA 5,4 diSTi 5.4 diSTyA 5,4 u. dIkSA 1,881 dIkSitR 1,881 ca dIdivi 3,1 u. dIna 3,101 u. dIpa 3,123 dIpitR 3,123 ca dIpti 3,123 dIpra 3,123 / dINi 8,28 dIvi 3,1 u. duHkha 9,284 (u.) duHzAsana 2,37 duHSadhi 2,81 duHSUti 2,49 duDitR 5,140 . dundubhiveSaNa 1,818 durayana 1,790 durADhyaMbhava 1,1 durduruTa 8,28 u. durdurUTa 8,28 u. durdharSaNa 4,27 durmaya 4,4 / 8,5 durmarSaNa 1,528 / 3,141 durmAna 85 duryodhana 3,117 durlabha 1,786 durlaya 3,105 durlAbha 1,786 dulAyana 1,790 duli 9,126 u. duSpralambha 1,786 dRti 5,152 u. dRtihari 1,885 dRnbhU 5,79 u. dRpra 3,47 u. dRprA 3,47 u. dRbdha 9,407 dRmphita 5,64 . dRSat 8,28 u. degdhR 2,70 deya 2,80 / 3,5 deva 3,1 devaka 3,1 devaTa 1,817 u. / 3,1 u. devadarza 1,495 devara 1.817 u. / 3,1 u. devala 1,817 u. / 3,1 u. devikA 3,1 (u.) deSita 1,817 Page #465 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcamaM pariziSTam drAtR 1,34 / 2,8 ca drAhita 1,869 yahataSam 3,69 . cahAtyAsam 3,78 dhana 1,324 dhanaJjaya 18 dhanita 1,324 dhanurgraha 8,10 dhanusa 1,324. u. dhanU 1,324 u.. . dhanvan 1,324,458 u. dhama 1,4 devI 3,1 devR 3,1 u. deNTa 5,4 dehalI 2,70 u. dogdhR 2,69 doDa 5,140 dotR 1,12 / 4,12 dolA 5,140 / 9,126 ca doSTa 3,66 dos 3,88 u. doha 2,69 dohada 2,69 u. . dohin 2,69 dohyA 2,69 ghavya 2,19 ghAtR 1,33 cAvya 2,19 dhu 2,19 u. yo 2,19 ca u. dhotana 1,937 ghotR 2.19 draptR 3,47 dramitR 1,393 dramila 1,393 u. drava 1,13 draviNa 1,13 u. dravitR 8,9 draSTa 1,495 drASita 1,644 brAdhiman 1,644 brADita 1,698 drughaNa 2,42 . drughana 2,42 druNa 5,49 druNA 1,13 u... druNI 1,13 / 5,49. druhiNa 3,96 u. drakita 1,614 drogdhR 3.96 droDha 3,96: / droNa 1,13 u. / 5,49 droNamAya 1,603 droNitR 5,49 droNI 1,13 u. / 5,49 drotR 1,13 droha 3,96 drohita 3.96 drohin 3,96 dvartR 1,22 . dvAra 1,22 u. dvAra 1,22 (u.) dvi 5,71 u. dvipa 1,2 dviSa 2,68 dviSatapa 1,333 dveSa 2,68 dveSin 2,68 dveSTa 2,68 dveSya 2,68 dhamaka 1,4 u.. dhamani 1,4 u.. dhaya 1,28..... dharaNi 1,602 u. dhartR 1,887 / 5,153 dharma 1,602 u. dharmakAmA 1,789 dharmakAmI 1,789 dharmaprada 2,80 dharmazIlA 1,421 dharSitR 4,27 dhava 4,6 dhavitR 4,6 / 8,13 dhavitra 4,6 dhAka 2,81 u. dhANaka 2,81 u. dhAtu 2,81 u. | dhAtR 1,28 / 281 Page #466 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdasUdhiH dhvartR 1,23 dhvasti 1,954 dhvAGka 1,585 dhvAnta 1,325 dhAtrI 1,28 dhAnakA 2,81 u. dhAnA 2,81 u. dhAnya 2,81 u. dhAnyavikrAya 81 dhAma 2,81 u.. dhAman 2,81 u. dhAya 1,2812,81 dhAyyA 2,81 ghAraya 1,602 . dhArA 1,602 / 2,81 dhAru 1,28 dhArya 5,153 . dhAvaka 1,920 dhAvitR 1,920 dhikSita 1,877 dhindhita 4,26 dhI 1,30 dhIra 2,81 u. dhIMvan 1,30 u. dhIvara 1,30 u. dhukSitR 1,876 dhur 1,474 ca u. dhuvaka 5,116 u. dhuvakA 4,6 u.| 2,116 u. dhuvitavya 5,116 dhuvitR 5,116 dhUni 8,13 (u.). dhRpAyita 1,334 dhUpitR 1,334 dhUma 4,6 u. dhUra 3,128 dhUrita 3,128 dhUrta 1,474 u. dhUvitR 1,474 dhUsara 4,3 u. / 9,136 u. dhRti 1,602 dhRSNA 4,27 dhRSNu 4,27 / dhetR 3,102 / 5,16 dhenu 1,28 u. dheya 2,81 dhotR 4,6 ca / 8,13 dhoritR 1,411 dhauti 1,920 dhmAya 1,4 dhyAtR 1,30 dhrasita 8,59 dhrADita 1,699 dhrAtR 1,32 dhrutR 5,114 dhruva 1,16 / 5,114 dhruvaka 5,114 u.) dhruvitR 5114 dhruvila 5,194 u. dhekitR 1,615 dhrotR 1,16 dhvaMsa 1,954 dhvaja 1,132 dhvana 1,325 dhvani 1,329 u. dhvanitR 1,325 naMSTra 3,59 nakula 1,981 nakSa 1,576 nakSatra 1,576 u. nakha 1,64 / 3,142 u. nakhampacA 1,892 nagarapAta 2,42 nagarama 2,42 nagaramardin 8,43 nagna 5,155 (u.) nagnaGkaraNa 1,888 naTa 1,187 (u.) naDa 1,978 9 / 26 nati 1,794 nada 1,299 . nadanu 1,299 u. nadI 1,299 nadISNa 2,6 nadISNAta 2,6 nadIsna 2,6 nadhR 3,142 naddha 3,142 nanAndR 1,312 u. nantR 1,388 Page #467 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 432 ] [ paJcamaM pariziSTam nAlA 1,978 nAlI 1,978 nAvya 2,23 nAzana 3,59 nAsa 1,851 nAsA 1,850 nAsikA 1,850,851 ca,u. nAsitR 1,850 nisa 2,63 nisita 2,63 . nanda 1,312 nandaka 1,312 nandathu 1,312 nandana 1,312 nandanta 1,312 u. nandantI 1,312 u. nandayanta 1,312 u. nandayitnu 1,312 u.. nandA 1,312 nandina 1,312 nandI 1,312 napat 2,9 napuMsaka 9,143 u. naptR 1,388 u. nabhas 1,949 u.| 3,142 u. nabhitR 3,57 / 8,47 nabhya 3,57 nabhrAj 1,661 namas 1,388 u. namuci 5,6 [u.] nameru 1,603 u. namra 1,388 naya 1,884 ca nayita 1,794,798 nara 8,30 naritR 8,30 narIta 8,30 narta 3,9 nartaka 3,9 nartita 3,9 nardA 1,304 nala 1,978 nalada 1,978 nalita 1,978 nava 2,23 navan 2,23 u. navitR 2,23 navedas 2,41 [u.] naz 3,59 nazitR 3,59 nazvara 3,51 nazvarI 3,59 nasitR 1,851 nahuSa 3,142 u. nAMSTra 3,59 u. nAku 1,388 u. nATaka 1,187 / 9,26 nADiMdhama 1,4 nADI 1,978 / 9,26 (u.) nAtha 1,716 nAthana 1,716 nAthahari 1,885 nAdhita 1,747 nAnda 1,312 nAndI 1,312 nAbhi 3,142 u. nAmagrAham 8,10 nAman 1,388 u. nAmAdezam 5,4 nAya 1,884 ca. nArI 8,10 nAla 1,978 nisya 2,63 . niHSadhi 2,81 niHSUti 2,49 nikaTa 1,174 nikara 5,20 nikaSa 1,507 nikaSA 1,507 u. nikAya 45 nikAyya 4,5 nikAra 5,20 niketUna 1,286 nikvaNa 1,271 nikvANa 1,271 nikSitR 1,573 nigada 1,297 . nigama 1,396 nigAda 1,297 nigAgha 1,297 nigAra 5,21 nigRhIti 8,10 nigrAha 8,10 Page #468 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdasUciH .... [433 nigha 2,42 nighasa 2,1 nighRSva 1,534 u. niceya 45 nija. 2,83. nijohava 1,994 . niJjita 2,54 nitAnta 9,402 nidAgha 1,552 nidrA 1,34 (u.) nidrAlu 1,34 nidrita 1,34 nidhana 2,81 u.. nidhaya 1,28 nidhuvana 5,116 / ninada 1,299 ninAda 1,299 nindaka 1,311 nindA 1,311 ninvita 1,484 nipaTha 1,213 nipaThiti 1,213 nipadyA 3,124 nipATha 1,213 nipAta 1,962 nipuNa 5,50 nimUlakASam 1,507 nimeSa 5,106 niyama 1,386 . niyAma 1,386 . niyojya 3,111 nirakSin 1,567 nirayaNa 1,790 nirAkariSNu 1,888 nirupaNA 9,324 nirjhara 3,3 nirmoka 5,6 nirvANa 2,5 nivRtti 1,955 u. nilaya 3,105 . nilayana 1,790 nilimpa 5,10 niza 1,494 nizA 1,494 nizItha 2,47 u. nizumbha 1,377 niSaGga 1,173 niSadyA 1,966 niSadvara 1,966 u. niSaya 4,2 niSAda 1,966 ca. niSAdina 1,966 niSka 9,252 (u.) niSkoSitR 8,58 niSkoSTa 8,58 niSThIvana 3,23 niSThevana 3,23 niSNa 2,6 niSNAta 2,6 niSpAva 1,600 / 8,11 niSpeSa 6,21 nisarga 3,112 nisadana 9,173 nisvana 1,327 nisvAna 1,327 nihava 1,994 nihAka 2,73 u. nihAkA 2,73 u. nIkAza 1,830 / 3,135 nItta 2,80 nItha 1,884 u. nIpa 1,884 u. nIra 1,884 u. nIruj 5,36 nINi 8,30 nIla 1,420 nIlaGgu 1,420 u. nIlA 1,420 ca nIlita 1,420 nIlI 1,420 ca. nIvAra 4,9 nIvi 1,469 u.|993 u. nIvitR 1,469 . nIvRt 1,955 nIvra 1,469 u. nIzAra 8,24 nuti 2,23 nuvitR 3,115 nR 1,884 nRcakSas 2,64 u. Page #469 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 434 ] [paJcamaM pariziSTam patAkA 1,962 u.. pati 1,792 // 2,9 u. patiMvarA 4,9 / 8,60 patighnI 2,42 patkASina 1,507 pattana 1,962 u. patti 3,114 u. pattigaNaka 9,306 nRtta 3,9 nRtya 3,9 nRpa 2,9 nRpayAjaka 1,991 nRzaMsa 1,550 nektR 2,83 nega 2,83 netR 1,884 (u.) netra 1,884 nedi 1,644 neditR 1,905,906 nepa 1,884 u. nemi 1,884 u. nelita 5,96 neSitR 1,525,837 neSTa 1,837 u., 884 u. nottR 5,56 nau 5,56 u. . nti 1,794 nyaku 1,105 u. nyaJcu 1,105 nyAda 2,1 nyAya 2,17 ca nyuja 5,34 nyugjita 5,34 patrima 1,892 pakSa 9,151 (u.) paGka 1,657 / 4,13 (u.) pacA 1,892 pacelima 1,892 u. paJcana 1,657 u. paJcAla 1,657 u. pazcikA 1,65719,13 paTa 1,195 paTaccara 1,410 paTala 1,195 u. paTaha 1,195 u.|2,42 paTIra 1,195 u. paTu 1,195 u. paTuMmanya 3,120 paTumAnin 3,120 paTopakarSam 1,506 paTola 1,195 [u.] paTTana 1,195 u. parvimanyA 3,120 paNAyA 1,710 paNAyita 1,710 paNitR 1,710 paNDa 1,682 / 9,68 u. paNDA 1,682 / 9,68 paNya 1,710 pata 1,962 pataGga 1,962 u. patatra 1,962 u. patana 1,962 patayAlu 1,962 / 9,312 pattra 1,962 patsala 1,962 u. . patha 1,963 (u.) pathitR . 1,963 pathin 1,963 u.. pathiprajJa 8,33 pada 3,114 padana 3,114 padavi 3,114 [u.] padavI 3,114 u. padAji 1,139 u. padAti. 1,297 padma 3,114 u. padra 3,114 u. panasa 1,748 u. pamphula 1,414 . payas 1,2 u, 792 u. payaskAma 1,789 payaskAra 1.88 payitR 1,792 payodhas 2,81 u. para 8,25 (u.) pakti 1,892 pakta 1,892 Page #470 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [435 parantapa 1,333 / 3,124 parama 8,25 u. parameSTha 1,5. parameSThin 1,5 u. parazu 8,24 u. parazvadha 8,24 u. parANa 2,31 parikRza 3,64 . . parikRzavat 3,64 parikSepaka 5,3 parikSepin 5,3 parikhA 1,913 parigha 2,42 ca parighAtana 2,42 paricakSum 2,64 u. paricaryA 1,410 paricAyya 45 paricAraka 1,410 paricaya 45 pariNAya 1,884 paritR 8,25 paridAhina 1,552 paridevaka 3,1 paridevin 1,817 paripavana 8,11 paripAvana 8,11 paribhava 1,1. paribhavin 1,1 ca paribhAva 1,1 paribhAvin 1,1 parimala 1,810 parimArgya 2,39 pardana 1,739 parimRjya 2,39 padita 1,739 parimohin 3,15 paryaGka 1,105 parivAdaka 1,998 paryAya 2,17 parivAdina 1,998 paryeSaNA 3,25 parivApa 1,995 parvata 1,455 u. parivRDha 1,558,560 parvan 8,25 u. . pariveSa 2,85 pavitR 1,455 pariveSaka 2,85 .. parza 5,98 [u.] parivrajyA .1.137 parSada 1,842 u. parivrAj 1,137 parSitR 1,528,842 parivrAjaka 1,137 pala 1,982 parivrAjya 1,137 palala 1,982 u. pariSad 1,842,966 palAyita 1,790 pariSaya 42 palAla 1,982 u. pariSTut 2,66 palAzazAtana 1,967 pariSvakti 5,157 palAzazAtanI 1,967 pariSvaGga 5,157 paligha 2,42 parisArin 1,25 palita 1,982 ca u. parItat 7,1 palitR 1,982 parItR 8,22 palyaGka 1,105 parItta 3,5 . palli 1,441 u. parISTa 325 palvala 1,962 u. paras 8,29 u. pavana 1,600 ca u, / 829 parka 6,10 pavi 1,600 u. parjanya 1,526 u. pavitR 1,600,829 / 8,11 paDitR 5,43 pavitra 1,600 / 8,11 parNa 8,25 u. / 9,305 pazu 1,495 u. parNadhvas 1.954 pazya 1,495 parNitR 5,46 paSitR 1,926 paDhe 2,76 / 4,13 / 5,151 . paspasa 1,926 .. Page #471 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcamaM pariziSTam pAMsu 9,141 u. pAka 2,9 u. pAkA 2,9 pAkatha 1,892 pAjas 2,9 u. pATala 1,195 u. pAThaka 1,213 pANi 1,710 u. pANidhama 1,4 pANigha 2,42 pANighAta 2,42 pANisaryA 3,112 pANDara 1,682 u. pANDu 1,682 u. pANDura 1,682 pANya 1,710 pAta 1,962 pAtAla 1,962 u. pAti 2,9 u. pAtu 1,2 u. pAtR 1,47 / 2,9 pAtra 2,9 u. pAtraprayAha 8,0 pAtrI 1,2 (u.) pAtha 1,963 pAthas 2,9 u.. pAda 3,114 pAdukA 3,114 pAdU 3,114 u. pApa 2,9 u. pApman 1,962 u. pAman 1,2 u. / 2,9 u. | pAmana 2,9 pAmA 1,2 u. pAya 1,2 pAyu 1,2 u. pAra 2,76 / 9,335 pAraNA 9,335 pAraya 2,76 // 9,1,335 pArzva 5.98 u. pArzvazaya 2,47 pANi 1,526 u., 842 u. pAla 1,982 pAlI 9,132 pASa 1,926 pASANa 1,926 u. pika 5,15 u. piGga 2,52 (u.) picu 9,12 u. piccha 3,108 u. picchA 5,31 piJcha 3,108 u. . piJjara 2,52 u. / 9,17 u. picitR 2,52 piJjula 2,52 u. / 9,17 u. piTaka 1,183 ca u. piTAka 1,183 piThara 1,221 u. piThira 1,221,892 u. piNDa 1,684 piNDi 1,684 u. piNDitR 1,684 . piNDI 1,684 / 9,68 . piNyAka 6,21 u. pitu 1,2 u. pitR 2,9 u. . pitRghAtina 2,42 pitRvyacas 5,118 [u.]. pittanna 2,42 pidhAna 2,81 pinAka 6,21 u. pinvita 1,482 pipIlaka 1,419 pipIlikA 1,419 (u.) pipparI 8,25 u. piba 1,2 pizAca 5,13 u. pizita 5,13 u. pizuna 5,13 u. pisa 1,546 pI 1,5 pIka 5,15 u. pITha 3,108 u. pIDA 9,8 pItaka 1,2 pItalu 1,13 u. pItu 1,2 u. . pItha 1,2 u. pIyu 2,4 u. pIlA 1,419 pIlina 1,419 pIlu 3,108 u. pIva 1,466 Page #472 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdasUSiH .. pUritR 3,125 pUrNa 8,25 ca pUrti 8,25 pUrba 9,113 . pUrva 1,454 (u.) pUrvaja 3,122 pUrvaparigAha 8,10 pUrvasara 1,25 pUrvasarI 1,25 pUrvitR 1,454 . pIvan 1.607 u. purodhas 2,81 u. pIvara 1,466 u.,607 u. purpura 8,25 u. pIvarI 1,607 pula 1,980 pIvA 1,466 pulakaH 1,980 u. pIvitR 1,466 pulasti 1,980 u. puMkhyAti 2,64 . puli 1,980 [u.] puMkhyAna 2,64 pulika 1,980 u. ghum 2,9 u. pulina 1,980 u. puTa 5,127 pulinda 1,980 u. puTitR 5,127 puSkara 1,536 u. puTI 5,127 puSkarasad 1,966 puNa 5,50 puSkala 1,536 u. puNDa 5,50 u. puSpa 3,16 - puNDaka 1,299 puSpapracAya 4,5 puNDarIka 1299 u.|| puSpAhara 1,885 puSpitR 3,16 puNDra 1,299 u.| 5,50 u. puSya 3,32 puNya 1,600 u. / 5,50 u. pusta 3,79 u. / 9,79 putra 1,600 u. / 8,11 u. pustaka 3,72 / 9,79 'pura 5,81 / 8,25 u. pUga 1,600 u. pura 5,81 pUjaka 9,19 purandara 5,152 pUjA 9,19 puraHsara 1,25 pUjArha 1,564 puraHsarI 1,25 pUjAre 1,564 puraNa 8,25 u. pUjya 9,17 purISa 8,25 u. pUti 1,801 ca u. puru 5,81 u. / 8,25 u. puruSa 5,81 u. / 8,25 u. pUya 1,801 puruSavAham 1,996 | pUyita 1,801 'purukhas 2,27 u. pUyI 1,801 puroDAza 1,922 pUraNa 3,125 pUlitR . 1,426 pUlI 1,426 pUSan 1,500 u. pUSita 1,500 .. pRcchA 5,33 pRJjita 2,51 pRNa 5,46 pRthivI 1,1003 u. pRthu 1,1003 u. pRthuka 1,1003 (u.) pRthvIkA 1,1003 [u.] pRdAku 1,739 u. pRzni 5,33 u. pRSa 1,526 pRSat 1,526 u. pRSata 1,526 u. pRSatI 1,526 u. pRSita 1,526 u. pRSTa 1,526 u. pRSNi 1,526 u. pUna 8,11 Page #473 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 438] pazcama pariziSTama pRSya 1,526 peTaka 1,183 u. peTA 1,183 peDA 1,183 petR 3,108 / 5,15 pela 1,43219,131 pelaka 1,432 pelava 1,432 u. pelA 1,432 / 9,131 pelitR 1,432 pevita 1,824 pezala 5,13 u. pezi 5,13 u. peSTa 6,21 pesita 1,546,547 pesvara 1,546 paizAca 5,13 poya 5,127 / 9,35 poNitR 5,50 pota 1,600 u. potR 1,600 u.| 8,11 u. potra 1,600 / 8,11 (u.) pothitR 3,11 poritR 5,81 pola 1,980 polita 1,980 poSayitnu 1,536 u. poSitR 1,536 / 8,57 poSTa 3,32 / 8,57 positR 3,75 paurNamAsI 3,86 pti 1,792 pyAta 1,607 pyoSitR 3,73 pyosita 3,29,74 prakamana 1,789 prakAmanA 1,789 prakAza 1,830 prakoSTa 8,58 prakranta 1,385 prakrama 1,385 prakvaNa 1,271 prakvANa 1,271 prakSIba 1,769 prakhya. 2,64 prakhyAna 2,64 prakhyApanIya 2,64 pragamana 1,396 pragamanA 1,396 pragalbha 1,774 pragalbhA 1,774 pragIti 1,37 pragRhya 8,10 pragraha 8,10 pragrAha 8,10 praghaNa 2,42 praghasa 2,1 praghANa 2,42 pracchada 9,88 prajaniSNu 3,122 prajavina 1,596 prajA 3,122 prajJa 8,33 prajJA 8,33 praNava 2,23 praNADikA 1,978 praNAyya 1,884 praNAla 1,978 // 9,26 praNAlikA 1,978 praNAlI 1,978 / 9,26 praNisana 2,63 / praNisanIya 2,63 praNikSaNa 1,573 praNikSitR 1,573 praNidAtR 1,604 praNindana 1,311 praNIla 1,420 praNoda 5,56 . pratapana 3,124 prati 1,1003 u. pratidivan 3,1 u. pratipad 3,114 pratibodhin 1,968 / 3,119 (u.) pratibhU 1,1 pratizIna 1,606 pratizInavat 1,606 pratizyAya 1,606 pratiSkaza 1,490 pratiSNAta 2,6 pratiSNAna 2,6 pratiSNikA 2,6 pratiskIrNa 5,20 - .. Page #474 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdasUciH pratisna 2,6 pratIkAza 1,830 / 3,135 pratoda 5,1 pratta 2,80 pratti 1,1003 u. pratyaya 2,17 / 3,109 pratyAya 2,17 pratham 1,1003 prathama 1,1003 u. prathA 1,1003 prathitR 1,1003 pradIpa 3,123 pradAgha 1,644 pradrAva 1,13 pradrAvin 1,13 . pradharSita 9,412 pradhi 2,81 pradhRSTa 9,412 . pradhRSya 9,412 * 'pranayitR 1,794 pranartana 3,9 pranisana 2,63 praniMsanIya 2,63 . pranikSaNa 1,573 pranikSitR 1573 praninandana 1,311 prapaJca 1,657 / 9,13 prapavaNa 1,600 prapavaNIya 1,600 prapavana 8,11 prapA 1,2 prapAtuka 1,962 prapAvana 8,11 prapsa 2,2 prabhava 1.1 prabhavana 1,1 prabhA 2,3 prabhAna 2,3 prabhApanA 2,3 prabhAm 1,787 prabhAva 1,1 prabhAvanA 1,1 prabhu 1,1 prabhRti 2,82 u. pramada 3,93 pramaya 4,48,5 pramA 2,79 pramANa 2,79 pramAtR 4,4 pramAtha 1,965 pramAthin 1,965 pramAda 3,93 pramAdya 3,93 pramiti 2,79 pramIlA 1,415 prameya 2,79 prayAja 1,991 prayamin 1,386 prayAmya 1,386 prayAyin 2,4 prayAsin 3,79 prayojya 3,111 prarudha 6,1 praruha 1,988 praroha 1,988 pralaya 3,105 pralApa 1,336 pralApin 1,336 prava 1,597,992 pravaMga 1,396 pravaka 1,597 pravaga 1,396 pravacanIya 2,38,67 pravaNa 1,261 pravayaNa 1,139 pravara 4,9 pravAcya 2,38,67 pravAN 1,261 pravAvan 1,261 pravAsin 1,999 pravAha 1,996 pravAhaNa 1,996 pravighATayitR 1,1000 ca pravetR 1,139 pravepana 1,754 praveSTa 1,673 pravrajyA 1,137 prazaMsA 1,550853 prazaMsya 1,550 prazasya 1,550 prazAm 3,87 prazAstR 2,37 prazna 5,33 Page #475 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcamaM pariziSTam 440 praznatha 1,717 / 8,39 prazraya 1,883 praSTa 5,33 protR 1,597 protha 1,597 u. 900 . prothitR 1,900 porNavitR 2,65 proNuvitR 2,65 proSita 1,532 / 8,54 plakSa 3,68 u. plava 1,598 / 8,25 (u.). plavI 1,598 plIhan 1,859 (u.) plehita 1,859 plotR 1,598 ploSita 1,533 / 3,68 / 8,55 prAjita 1,139 prAjJa 8,33 prAJca 1,105 prAvivAka 5,33 prANa 2.31 .. prANa 2,31 ca prANitR 2,31 prAtR 2,14 prAtham 1,1003 prApaNika 1,710 u. prApti 4,22 : prArthanA 9,365 prAvaritR 49 prAvarItR 4,9 prAvAra 4,9 prAvRSa 1,527 prAsaGga 1,173 prAsAda 1,966 priya 3,110 / 8,3 ca priyaMvada 1,998 priyekSA 1,882 puSvA 1,532 u.1 8,54 u. prekSA 1,882 preDA 1,75 preGkhaNa 1,87 preNvana 1,488 pretR 3,110 / 8,3 prenvana 1,488 preSaNa 3.25 prasaGgaya 1,173 prasara 1,25 prasava : 3,99 - prasavin 2,49 prasA 1,1011 prasAra 1,25 prasArin 1,25 prasita 1,1011 prasU 2,49 prasevaka 3,21 / praskanda 1,319 praskandana 1,319 (u.) prastAva 2,66 prastumpaka 1,344 prastotR 2,66 prasthampaca 1,892 . prasthAyina 1,5 u. prasna 2,6 . prasnavitR 2,25 prasnApaka 2,6 prastAva 1,15 prahi 1,885 u. prahRtti 1,738 prAkaSika 1,507 u. prAkAramardin 8,43 prAch 5,33 prAjana 1,139 psAtR 2,2 psAya 2,2 pseya 2,2. phakkA 150 phakkita 150 phanasa 1,748 u. phala 1,414,428,983 phalaka 1,414 ca u. phalahaka 1,414 u. phalita 1,428,983 phalegrahi 8,10 phalepAku. 1,892 phalgu 1,414.u. phalguna 1,414 u. preSya 3,25 / 5,105 Page #476 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdasUciH [441 phalgunI 1,414 u. phANTa 1,1037 phAla 1,983 phAli 1,414 u. phulla 1,414, 429 phullita 1,429 phena 1,804 u. phelA 1,433 phelita 1,433 bindu 1,310 u.|2,41 u. bila 5,95 , bilma 5,95 bilva 5,95 u.|9,123 u. bIjaruhA 1,988 bIjavApa 1,995 ... bukkA 1,54 budha 1,912,968 / baMhita 1,873 badarI 1,295 u. badhaka 1,746 badhira 8,45 u. bandhaka 8,45 u. bandhakI 8,45. bandhu 8,45 u. bandhUka 8,45 u. badhitR 1,408 babhru 1,886 u, baritR 8,26 barItR 8,26 barbara 1,362 u.18,26 u. barbarI 1,362 u.| 8,26 u. barha 1,864 . barhaka 1,559 barhat 1,559 bahiNa 1,864 (u.) barhita 1,864 bahiSprastara 8,14 . barhis 1,560 u. bala 1,807 ca, 979 balata. 1,979 u. . balAkA 1,807 u. balita 1,979 balvaja 1,807 u. balvajA 1,807 [u.] balhi 1,865 [u.] balhita 1,865 bahis 1,873 u. bahu 1,873 u. bahuntuda 5,1 bahula 1,873. u. / 2,10 bANa 1,263 ca bAdha 1,744 bAdhana 1,744 bAdhA 1,744 bAdhita 1,744 bArha 1,864 bAla 1,807,979 bAlA 1,979 bAlhi 1,865 [u.] bAlhika 1,865 / bAlhIka 1,865 u. bAhu 1,744 u. 873 u. bAhughAta 2,42 bAhunna 2,42 budhAna 1,968 u.| .. 3,119 (u.) budhna 3,119 u. bunditR 1,904 bundhitR 1,904 bubhukSA 6,15 bula 9,127 busti 9,80 [u.] vRNi 8,26 bRhaka 1,560 bRhat 1,560 bRhat 1,558 u. bRhatI 1,558 u.. belitR 5,95 bodhR 1,968 / 3,119 bodha 1,912, 968 ca bodhi 3,119 u. bodhitR 1,912, 968 bolana 9,127 brahmaghna 2,42 brahmacUrti 1,410 Page #477 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 442] paJcamaM pariziSTam brahmajya 8,17 brahmadviS 2,68 / brahman 1,560 u. brahmabhUya 1,1 brahmavadyA 1,998 brahmahatyA 2,42 brahmahan 2,42 brahmodyA 1,998 prAhmaNabruva 2,67 brAhmaNAcchaMsin 1,550 bha bhakti 1,825 bhaktR 1,895 bhakSa 9,150 bhaga 1,895 bhagandara 5,152 bhaGkata 6,14 . bhaGga 6,14 bhaGgA 6,14 bhaGgura 6,14 bhajya 1,895 bhaTa 1,184 bharitra 1,184 u. bhaTila 1,184 u. bhaNDa 1,693 / 9,67 (u.) bhaNDanA 1,693 / 9,67 bhaNDitR 1,693 bhadanta 1,722 u. bhadra 1,722 u.| 9,67 u. bhandana 1,722 bhavita 2,44 bhandita 1,722 / bhavin 1,1 bhandra 1,722 u. 19,67 u. bhaviSNu 1,1 bhaya 2,74 bhavya 1,112,44 bhayAnaka 2,74 u. bhaSa 1,521 bhara 1,886 / 2,82 bhaSaka 1,521 bharaTa 1,886 u. bhaSita 1,521 bharata 1,886 u. bhaSI 1,521 : bharathuH 2,82 bhA 1,846 / 2,3 . bharita 8,27 bhAga 1,895 .. bharItR 8,27 bhAgin 1,895 bhara 1,886 u. bhAgya 1,895 bharga . 1,666 (u.) bhAja 9,166 . bharmya : 5,2 bhAjA 9,166 . bhajU 1,666 u. / 5,2 u... bhAjI 9,166 bhartR 1,886 ca u. / 2,82 bhATaka 1,184 bhartsanA 9,279 bhATi 1,184 u. bharbhara 8,27 u. bhANa 1,264 bharI 8,27 u.. bhANDa 1,693 u., 787 u. bhabhitR 1,376 bhAtR 2,3 bharzitR 3,62 . . bhAnu 2,3 u. bhAma 1,787 (u.) bhalitR 1,812 bhAmitR 1,787 bhalla 1,813 bhAminI 1,787 bhalli 1,813 [u.] bhAra 1,886 / 2,82. bhallitR 1,813 bhArahAra 1,885 bhallUka 1,813 u. bhArya 1,886 / 2,82 bhava 1,1 (u.) bhAryA 1,886 / 2,82 bhavat 2,3 u. bhAlu 1,886 u. bhavatI 2,3 u. bhAluka 1,812 u. bhavana 1,1 u. bhAllUka 1,813 u. Page #478 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdasUciH [453 bhRjana 5,2 u. bhRjya 1,666... bhRtaka 2,82 . . bhRti 2,82 . . bhRtya 1,886 / 2,82 bhRtrima 2,82 bhRmi 1,970 u. / 3,91 u. bhRza 1,886 u. / 3,61 u. bhRSTi 5,2 bhAva 1.1 bhAvin 1.1 u. bhAvuka 1,1 (u.) bhAvya 1,1 bhASa 1,832 bhASA 1,832 bhASita 1,832 bhASya 1,831 bhAs 1,846 / 2,3 . bhAsanta 1,846 u.. bhAsayanta 1,846 u. bhAsA 1,846 bhAsita 1,846 .. bhAsura 1,846 bhAsvara 1,846 bhikSa 1,880. bhikSA .1,480 bhikSAka 1,880 bhikSAkI 1,840 bhikSAcara 1,410 bhikSita 1,880 bhikSu 1,880 bhitta 65 bhitti 65 bhittikA 6,5 u. bhidA 6,5 bhidi 6,6 u. bhidira 6,5 u. bhidura 6,5 . bhidelima 6,5 u. bhigha 6,5 bhidra 6,5 u. bhilma 9,123 bhI 2,74 bhIti 2,74 bhIru 2,74 bhIruka 2,74 - bhIluka 2,74 bhIma 2,74 u. bhISma 2,74 u. bhuja 5,37 ca / 6,15 bhujaga 5,37 bhujiSya 6,15 u. bhujyu 6,15 u. bhuNDa 1,696 bhuNDita 1,696 bhurij 1,886 u. . bhurbhura 8,27 bhuvana 1,1 u. . bheka 2,74 u. bhUgola 5,131 bhUta 1,1 u. bhUti 1,1 bhUmi 1,1 u. bhUri 1,1 u. .. bhUNi 8,27 (u.) bhUSaNa 1,537 bhUSA 1,537 bhUSita 1,537 bhUSNu 1,1 bhRgu 1,886 u.| 5,2 u. bhRGgAra 2,82 u. bhera 2,74 u.: bhela 2,74 u. bheSitR 1,924 bhoktR 5,37 / 6,15. bhoga 5,37 / 6,15 bhogin 6,15 bhogya 5,37 bhogyA 6,15 bhoja 6,15 bhojya 6,15 bhyasita 1,852 bhraMza 1,952 bhraMzitR 3,62 bhrajana 5,2 u. bhradgya 5,2 bhrama 1,970 / 3,91 bhramara 1,970 u. bhrami 1,970 u. / 3,91 u. bhramitR 1,970 / 3,91 | bhramin 3,91 . / Page #479 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 444] [ paJcamaM pariziSTam ! maMhitR 1,874 makura 1,609 u. makSa 1,568 makSikA 1568 u. makSitR 1,268 makha 1,67,565 u. magadha 1,85 u. maghavan 1,641 u. maGkaNa 1,609 u. maGkana 1,609 maGkanA 1,609. . maGkha 1,70 . bhramI 3,91 . bhraya 8,36 bhraSTaka 1,952 bhraSTi 1,952 bhraSTa 5,2 . bhrAkti 1,661 / bhrAja 1,894... bhrAjathu 1,661,894 ca bhrAjita 1,661,894 bhrAjiSNu 1,661 bhrAma 1,970 . bhrASTi 1,661 bhrASTra 5,2 u. bhrASTramindha 6,26 bhrASTropakarSam 1,506 bhrAsathu 1,847 bhrAsitR 1,847 bhriti 8,36 (DitR 5,139 bhrU 1,970 u.|3,91 u. bhrUNa 9,259 (u.).... bhrUNahan 2,42 bhrejita 1,660 bhretR 8,36 bhreSa 1,925 bhreSitR 1,925 bhlakSa 1,936 . bhlakSita 1,936 bhlAsathu 1,848 bhlAsitR 1,848 - maThara 1,215 u.| 3,120 u. maNi 1,266 u. . maNika 1,266 [u.] . maNita 1,272 maNThitR 1,677 maNDa 1,692 / 9,66 (u.). maNDaka 1,692 maNDana 1,231 ca / 9,66 u. maNDanA .9,66 . . maNDayanta 1,231 u. maNDayitnu 1,692 .. maNDala 1,692 u. maNDalI -1,692 maNDitR 1,692 maNDUka 1,231 u., 692 u. maNDUra 1,692 u. mataGga 3,120 u... mati 3,120 matsara 3,93 u. matsI 3,93 matsya 3,93 u. matha 1,965 . mathitR 1,965 mathina 1,965 u. mathurA 1,965 u. mada 3,93 madana 3,93 (u.) maditR 3,93 madirA 1,723 u.| maGgala 1,85 u. . macitR 1654 maccha 3,93 u.. maja 5,38.. . manjathu 5,38 manjana 5,38 u. manjana 5,38 (u.) majjA 5,38 . maJca 1,110, 656 (u.) maJcikA 1,656 maJcitR 1,656 maJcukA 1,656 [u.] maJjUSA 5,38 u.. maTha 1,215 madru 5,38 u..... Page #480 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdasUciH [ 445 madagya 5,38 manyA. 3,120 (u.) / madya 3,93 manyu 3,120 u. .. madra 1,723 u. mabhrata 1,409 . madhu 3,120 u. maya 1,793 / 4,4 / 8,5(u.)| madhuparka 6,10 mayitR 1,793 madhya 1,30 (u.) mayu. 4,4 u.. . . manas 3,120 u. .. mayUra 2,27 / 8,5 u... mani 3,120 u... mayUravyaMsaka 9,351 manitR 79 . . maraka 5,19 u. manu 3,120 u. maramara 5,19 u. manus 3,120 u. marica 5,19 u. manohara 1,885 maritR 8,23 / mantu 3,120. u.. marIci 5,19 u. mantR 3,120 (u.) marItR 8,23 mantra 9,274 (u.) maru 5,19 u. mantri 9,274 u... marut 5,19 u. / 8,23 u. | mantrina 9,274 marUka 5,19 u. mantha 1,292 / 8,40 marjitA 9,388 manthAna 8,40 u. majita 9,21 / manthitR 8,40 marDita . 5,44 / 8,38 manda 1,723 / 3,120 u. marNitR 5,48 mandara 1,723 u. mata 5,19 u. . mandA 1,723 martR 5,19 mandAka 1,723 [u.] martya 5,19 ca u. mandAkinI 1,723 mardala 8,43 u. mandAra 1,723 u. marditR 8,43 manditR 1,723 mardhita 1,911 mandira 1,723 u.. marman 5,19 u. manduraja 3,122 marmara 5,19 u. mandurA 1,723 u.. marmarIka 5,19 u. mandra 1,723 u... ... | marmAvidh 3,14 marvita 1,456, 457 marSaNa 3,141 marSita 1,528 / 3,141 maSTa 5,102 . mala 1,810 / 2,39 u. malayahi 8,10 malaya 1,810 u. malitR 1,810 malimluca 1,114 malla 1,811 mallaka 1,811 ca u. mallikA 1,811 ca u. mallita 1,811 mallI 1,811 mavitR 1,601 manyA 1,399 mazaka 1,492 u. mazitR 1,492 maSita 1,512 masi 3,86 u. maskitR 1,631 masta 3,86 u. mastaka 3,86 (u.) mastu 3,86 u. . maha 1,565 / 9,359 . mahat 1,565 u., 874 u.| . 9,329 u. mahayAyya 9,357 mahas 1,565 u.. mahArajana 1,896 u. mahi 9,359 [u.] Page #481 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 446] pazcama pariziSTamaH - - E mIdavas 1,551 mIna 3,103 u. mImAMsA 1,749 mImitR 1,395 mIlana 1,415 mIlita 1,415 mIvitR . 1,467 mukura 1,609 u. mukSita 1,569 . mukha 1,565 u. mukhata:kAram 1,888 muci 5,6 [u.] muJcitR 1,655 mahita 1,565 mArjanA 2,39 / 9,390 mahina 1,565 u.|9,359u. | mArjAra 2,39 u. . mahiSa 1,565u..9,359 u. | mArjAla 2,39 [u.] mahiSI 1,565 u.| / mArjitA 2,39 / 9,390 mArjita 2,39 mahI 1,565,874 [u.]| mAI 2,39 / 9,390 mAlabhArin 1,886 mAMsa 1,749 u.| 3,120 u. mAlA 1,810 / 2,15 u. mAMsapacana 1,892 mAlUra 1,810 u. mAMsapAka 1,892 ca mASa 1,512 mAMsabhakSA 9,150 mAs 3,86 mAMspacana 1,892 mAsa 2,15 u.| 3,86 mAMspAka 1,892 mAha 1,934 mADhaya 1,30 mAhA 1,934 mANava 1,266 u. mAhitR 1,934 mAtaGga 3,220 u. mAhina 1,565 u.| mAtarizvana 1,997 u. mAtulaghAtina 2,42 micchitR 5,31 mAtR 1,603,749 u.2,15 mitampaca 1,892 2,79 / 3,103 / 8,5 mitra 1.944 u. mAtrA 2,15 u. mitradruh 3,96 mAtha 1,965 mitradviS 2,68 mAdin 3,93 ... mitrabhU 1,1 mAna 1,749 / 3,120 mitrazis 2,37 mAnana 1,749 mitrima 4,9 mAyA 1,603 u.| 2,15 u. minda 9,90 mAyu 4,4 u. minvita 1,583 mAra 5,19 miza 1,491 mAraka. 5,19 mizna 9,341 mArIca 5,19 u. miha 1,551 mArga 2.39 mihira 1,551 u.. muTitR 5,125 muNThitR 1,679 muNDa 1,694 / 5,50 u., muNDaja. 3,122 muNDitR 1,694 muda 1,726 mudira 1,726 u, mudga 1,726 u. mudgara 1,726 u. mudgarI 1,726 u. mudrA 1,726 u. muni 3.120 u.. muniprabarha 1,862 mura 1,479 mura *5,82 . . . murumura 5,82 u... Page #482 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdasUSiH [445 / murmura 5,82 mRkaNDu 5,19 u. . mula 9,128 mRgayA 9,364 muSka 8,56 mRgayu 2,5 u musala 3,85 mRgita 9,364 mustA 3,85 // 9,81 mRjA 2,39 muhuri 3,95 u. mRDa 5,44 / 8,38 muhus 3,95 u. mRDAnI 5,44 mU 1,480 mRDIka 8,38 u. mUka 1,601 u. mRNAla 5,48 u. mUta 1,601 u. mRta 5,19 u. mUtra 5,6 u. mRtyu 5,19 u. mUrkha 3,95 u, mRd 8,43 mULa 1,126 . mRdara 8,43 u. mUrchita 1,196 mRdIkA 1,1004 u.|| mUrNi 8,23 8,43 u. mUrti 1,126 mRdu 1,1004 u. mRrvA 1,479 mRvIkA 1,1004 u.| mUrvita 1,479 mUla 1,427,601 u.| mRdha 1,911 ,128 mRzAna 5,102 u. mUlakopadaMzam 1,496 mRzya 5,102 mUlavRzc 5,27 mRSaNa 9,352 mUli 9,128 [u.] mRSodha 1,998 mUlita 1,427 mRSTi 2,39 . mUSa 1,502 mekala 4,4 u. mUSaka 1,502 mekhalA, 4,4 u. mUSA 1,502,601 u. megha 1,551 mUSika 1,513 u.| 8,56 u. meghaGkara 1,888 mUSikA 1,513 / 8,56 medR 1,551 mUSita 1,502 medra 1,551 mUSI 1,502 / metR 3,103 metha 1,901,902 methi 1,901 u. methita 1,901,902 methI 1,901,902 meda 1,944 / 3:39 medas 1,944 3 / 3.3.3. meditR 1,905,908 / 3,37 medinI 3,37 medura 1,944 / 3,37 medhA 1,909 medhi 1,909 [u.] medhitR 1,902 medhya 1,909 menakA 3,120 u. meni 3,120 u. mepitR 1,759 meya 2,78 meru 1,603 u.|2,15 u.| 3,103 u. merudRzvana 1,495 melana 1,415 mela 5,97 melitR 5,97 mezitR 1,491 meSa 1,524 / 5,106 (u.) meSitR 1,524 15,106 mesara 3,103 u. mehana 1,551 mehya 1,551 mokta 5,6 mokSa 5,6 u. / 9,199 Page #483 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 448 ] paJcamaM pariziSTam mogdha 3,95 . : moTana 9 modR 3,95 moNitR 5,51 modaka 1,726 / 9,177 modamAna 1,726 modita 1,726 . moritR 5,82 moSitR 1,513 / 8,56 mositR 3,85 moha 3,95 mohita 3,95 mau 1,399 mauti 1,399 maurvI 1,479 mrakSaNa 9,142 mradA 1,1004 mradita 1,1004 mraSTa 5,2 ....... mlAtR 1,32. . mlAni 1,32 mlAsnu 1,32 mliSTa 1,119 - -- 'mleccha 1,119 (u.) yajJa 1,991 yajya 1,991 . yajvan 1,991 yati 1,386, 711 u. yatita 1,711 yatna 1,711 yathAkAram 1,888 yantR 1,386 : yantra 1,386 u. yantraNA 9,116 . . yabdhR 1,378 yabhya 1,378 yama 1,386 yamaka 1,386 yamala 1,386 u. yamunA 1,386 u. yamya 1,386 - yayI 2,4 u. yayu 2,4 u. yava 2,22 yavana 2,22 (u.) yavasa 2,22 u. yavASa 2,22 u. yavAsa 2,22 u. yavitR 2,2218,6 . yazas 4,29 u.. yazaskarI 1,888 yaSTi 1,991 u.. yaSTa 1,991 yasita 3,79 yAga 1,991 . . yAcathu 1,891 yAcitrima 1,891 yAcA 1,891 yAcya 1,891 yAjaka 1,991 yAjya .1,991 yAtanA 9,171 yAtu 2,4 u. . yAtR 1,711 u.2,4 yAtrA 2,4 u... yAma 1,378 yAma 1,386 / 2,4 u. yAman 2,4 u. yAyaka 1,991 . yAyAvara 2,4 yAyin 2,4 yAva 2,22 yAvaka 2,22 yAvajIvam 1,465 yAvavedam 5,8 yAvasa 2,22 u. yAvya 2,22 / 9,237 yuga 3,111 yugandhara 1,602 - yugma 3, 111 u... yugya 3,111 yucha 1,129 . yuj 3,111 ca, yujAna 3,111 u.. yuJja 3,111 yudha 3,117 yakSa 9,280 (u.) yakSman 9,280 u. yajus 1,991 u. Page #484 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdasUciH [449 yuvati 2,22 u. rakSA 1,567 yuvan 2,22 u. rakSitR 1,567 yUkA 2,22 u. raghu 1638 u. yUti 2,22 raGkatR 1,896 / 3,139 yUtha 2,22 u. raGga 1,78,896 / yUpa - 2,22 u. 3,139 (u.) yUSa 1,516 / 2,22 u. raGgya 1,896 yUSA 2,22 raGghitR 1,637 yUSita 1,516 racanA 9,287 (u.) yUSI 1,516 . rajaka 1,896 yeSitR 1,835 rajata 1,896 u. yoktR 3,111 / 6,4 rajana 1,896 u. yoktra 3,111 rajani 1,896 u. yoga 3,111 rajanI 1,896 yogina 3,111 rajas 1,896 u. yogya 3,111 rajograhi 8,10 yojana 3,111 rajju 3,112 u. / 5,35 u. yojanA 3,111. rajjucchid 6,6 yotita 1,712 raTita 1,211 yotR 2,22 / 8,6 raNa 1,260 ca yotra 8,6 raNana 1,260 yoddhR 3,117 raNita 1,272 yoni 2,22 u. ratna 1,989 u. yomi 2,22 u. ratha 1,989 u. yoSA 2,22 u. rathantara 1,27 rathagaNaka 9,308 rathacakracit 4,5 raMhas 1,255 u. rathAvarta 1,955 rahita 1,555 rada 1,298 . rakSas 1,267 u., 989 u. | radana 1,298 ca radhitR 3,45 rantR 1,989 rapitR 1,335 rabhas 1,785 u. rabhya 1,785 rama 1,989 ramaNa 1,989 ramaNI 1,989 ramabha 1,989 u. ramA 1,989 ramba 1,367 rambita 1,765 rambha 1,785 rambhA 1,777,785 (u.) rambhita 1,777 ramya 1,989 rayitR 1,796 rava 2,27 ravaNa 1,599 u.2,27 ca u. ravatha 2,27 u. ravi 1,599 u. / 2,27 u. ravitR 2,27 razanA 4,29 u. razmi 4,29 u. rasa 1,5421 9,355 rasana 1,542 [u.] rasanA 1,542 / 9,355 rasitR 1,542 rasnA 1,542 u., 849 u. Page #485 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 450 ] paJcamaM pariziSTam / rahas 1,554 u. rAkA 2,11 u. riktha 6,2 u. rAkSasa 1,567 rivaNa 1,73 rAga 1,896 ca / riSva 1,515 u. 3,139 rINi 8,18 rAgin 1,896 / 3,139 rukma 1,938 u. / rAdhita 1,642 5,36 u. rAjakRtvana 1,888 rukmiNI 1,938 rAjagha 2,42 ruci 1,938 u. rAjan 1,893 u. rucira 1,938 (u.) rAjanya 1,893 u. rucya 1,938 rAjayudhvan 3,117 rujA 5,36 rAjasUya 2,49 / 4,1 ruTa 1,940 rAjasnApaka 2,6 ruNTa : 1,206 rAjAnaka 1,893 u. rudra 2,29 ca, u. rAjitR 1,893 rudha 6,1 rAjocchAdaka 9,88 rudhira 6,1 u. rAtR 1,38 / 2,11 rumra 1,989 u. rAtri 2,11 u. ruru 1,599 u. / 2,27 u. rAddhi 4,19 ruvatha 2,27 u. rAdhR 3,13 / 4,19 ruSa 3,72 rAdha 4,19 ruha 1,988 rApya 1,332 ruvan 1,988 u. rAma 1,989 rUkSa 9,363 rAmA 1,989 rUkSapeSam 6,21 rAzi 4,29 u. rUDhi 1,988 rASTra 1,893 u. rUpa 9,324 (u.). rAsa 9,355 rUpaka 9,324 rAsaka 1,849 rUpaNA 9324 rAsabha 1,849 u.. / rUpya 3,51 [u.] rAsnA 1,542 u., 849 u. | re 3,104 rektR 6,2 reTita 1,897 reNu 3,104 u. retas 3,104. u. retR 3,104 / 5,14 / ., 8,18 retodhas 2,81 u. redhivam 3,45 repas 3,104 u.. repitR 1,760 repha 3,104 u... .. rephitR 5,62 rebhitR 1,775 revatI 1,828 / 3,104 revanta 1,828 u. revA 1,828 revitR 1,828 reSA 1,840 reSita 1,515 840 reSTa - 1,515 / 5,100 rai 2,11 u. raipoSam 1,536 roka 1,938 roktR 5,36 roga 5,36 rocana 1,938 ca, u. rocanA 1,938 ca, u. rocanI 1,938 rociSNu 1,938 rocisa 1,938 u. rocya 1,938 Page #486 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdasUciH [ 451 roDa 1,988 rotR 1,599 / 2,27 roditR 2,29 rodus 2,29 u. rodhR 6,1 ropa 3,5 roSaNa 3,72 roSitR 1,514 / 3,72 roSTra 1,514 / 3,72 / 5,99 roha 1,988 rohanta 1,988 u. rohantI 1,988 u. rohi 1,988 u. rohiNa 1,988 [u.] rohiNI 1,988 ca rohit 1,988 u. rohita 1,988 u. rauhiSa 1,988 u. lajjA 5,156 lajjAlu 5,156 u. lajitR 5,156 laTa 1,210 laTaka 1,210 laTvA 1,210 u. laDa 1,254 laDanA 1,254 lapana 1,336 lapitR 1,336 labdhi 1,786 ladhR 1,786 labdhrima 1,786 labhA 1,786 labhya 1,786 lamba 1,766 lambikA 1,766 lambha 1,778 lambham 1,786 lambhita 1,778 lalanA 9,275 lalita 9 / 275 lalATantapa 1,333 lavaka 8,12 lavANaka 8,12 u. labAnaka 8,12 u. lavi 8,12 u.. lavitR 8,12 lavitra 8,12 (u.) lazuna 1,927 u. laSitR 1,927 lasa 1,543 lasikA 1,543 lasita 1,543 lAMza 1,121 lAdhita 1,643 lAja 1,157 / 9,120 . lAJchana 1,121 lATa 1,210 lATaka 1,210 lAtR 2,10 lApya 1,336 lAbha 9,326 lAbham 1,786 lAla 9,275 lAlanA 1,1036 / 9,275 lAlA 1,1036 / 9,275[u.] lAlAMz 1,121 lAlitaka 1,1036 lAsya 1,543 likhaka 5,22 u. likhanIya 5,22 liGga 1,90 / 9,161 (u.) limpa 5,10 liza 3,134 liha 2,71 lIni 8,19 luThitR 5,128 luDitR 5,128,134 luNTa 1,207 luNTA 1,207 / 9,39 / luNTAka 1,207 / 9,39 lakSaNa 9,152 ca, u. lakSaNA 9,152 lakSmI 9,152 u. lagna 1,1024 laghu 1,638 u. laGga 1,79 laGghanIya 1,638 lacitR 1,638 lajitR 5,155 Page #487 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 452 ] [ paJcamaM pariziSTam loSTita 1,672 loSTu 1,672 (u.) lohita 1,988 (u.) lpIni 8,21 lvIti 8,21 lvIni 8,21 lvetR 8,21 . luNTAkI 9,39 luNTha 1,225 lupti 5,9 lumbi 1,369 [u.]| 9,111 [u.] luSa 1,501 lUtA 8,12 u. lUni 8,12 ca, u. lekha 5,20 ca. lekhA 5,22 lekhitR 5,22 le 2,71 / lepitR 1,761 leptR 5,10 leza 4,134 / 5,103 leSTra 4,134 / 5,103 leha 2,71 lehya 2,71 loka 1,612 lokampRNa 5,46 locaka 1,646 loTita 3,34 lota 8,12 u. lopa 5,9 loptR 5,9 lotra 5,9 u. lobdhR 3,55 / 5,76 lobhita 3,55 / 5,76 loman 8,12 u. loSitR 1,501 loSTa 1,672 (u.) vaka 2,38 vaktR 2,38,67 vaktra 2,38 u. vakra 1,106 u.,608 u. vakSas 1,577 u. vakatR 1,106,608 vaGkita 1,608 vakri 1,608 u. vana 1,84 vaGghA 1,640 vacitR 1,640 vacas 2,38 u. vajra 1,136 u. vajradhara 1,887 (u.) vaJca 1,106 vaJcatha 1,106 u. vaJcanA 9,239 vaTa 1,176 vaTaka 1,176 vaTi 1,176 u. vaTu 1,176 u. vaThara 1,294 u. vaDavA 1,701 u. vaNij 1,710 u. vaNTa 1,205 vaNTha 1,680 / 7,8 u. . vaNThitR 1,680 vaNDa 1,691 / 9,47 (u.) vaNDitR 1,691 vati 1,329 / 7,8. vatsa 1,998 u. vatsara 1,999 u. vada 1,998 (u.) vadanya 1,998 vadAmya 1,998 u. vadAvada 1,998 u. vadita 1,998 vadha 2,42 vadhaka 2,42 u. vadhana 2,42 u. vadhi 1,746 u. vadhitR 2,42 u. vadhU 1,996 u. vadhUTI 8,45 u. vadhya 2,42 ca u.. vana 1,328 vanitR 1,328,329 / 7,8 vaniSThu 7,8 u. vanti 1,329 / 7,8 bandana 1,721 . vandanA 1,721 Page #488 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdasUciH [453 varzitR 3,63 varSa 1,527 (u.) varSA 1,527 (u.) varSitR 1,520,527 varSaka 1,227 varNya 1,527 varha 1,862 / 5,107 vahita 1,558,559,862 / vandAru 1,721 vandi 1,721 u. vanditR 1721 vandin 1,721 vandI 1,721 vapa 1,995 vapA 1,995 vapus 1,995 u. vastR 1,995 vappa 1,995 u. vana 1,995 u. - vama 1,969 vamathu 1,969, vamitR 1,969 vamin 1,969 vayas 1,791 u. / 2,18 u. | vayita 1,791 vayuna 1,139 u. vayodhas 2,81 u. * vara 4,9 / 8,60 / 9,342 (u.) varaNa 4,9 u.. varaNDa 4,9 u. varatrA 4,9 u. . varAka 8,60 varAkI 8,60 varAha 2,42 (u.) varita 8,16,60 gharItR 8,16,60 varuNa 8,16 u. * varuNAnI 8,16 varUtha 4,9 u. vareNya 8,60 u. varka 6,11 varkitR 1,620 varga 6,11 / 9,389 (u.) varca 1,653 varcas 1,653 u.. vacitR 1,653 / 6,11 varjita 2,53 vaDhU 5,107 varNa 4,9 u. varNaka 9,304 varNasaMghATa 2,42 varNasaMghAta 2,42 varNasi 8,26 u. vargu 4,9 u. vartaka 1,955 ca, u. vartakA 1,955 ca, u. vartani 1,955 u. varti 1,955 u. vartikA 1,955 ca, u. vartita 3 / 114 vartikA 1,955 u. vartman 1,955 u. vardhana 1,957 vardhiSNu 1,957 vardha 1,957 u. varya 4,9 / 8,60 varyA 4,9 varvara 4,9 u. varvarIkA 8,60 u. varza. 3,63 vala 1,807 valaya 1,807 u. vali 1,807 u. valita 1,807 valIka 1,807 u. valka 1,807 u. / 9, valkala 1,807 ca, u.| valga 1,77 valgu 1,807 u. valbha 1,773 valbhitR 1,773 valmIka 1,807 u. valla 1,808 vallabha 1,808 u. vallari 1,808 u. vallava 1,808 u. vallA 1,808 valli 1,808 u. vallitR 1,808 vallUra 1,808 u. vahita 1,863 Page #489 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 454] paJcamaM pariziSTam vaza 2,43 (u.) vAgyAma 1,386 vAmI 1,969 vazaMvada 1,998 vAc 2,38,67. vAya 1,992 vazitR 2,43 vAcaMyama 1,386 vAyasa 1,791 u.| 2,18 vaSita 1,511 vAcya 2,38,67 vAyu 1,48 u.| 2,5 u. vasati 1.999 u. vAja 1,136 vAra 4,9 u. basana 2,59 ca. vAJchA 1,122 vAri 4,9 u. vasanta 1,999 u. vATa 1,176 vArtAka 1,955 u. vasAti 1,999 u. vATI 1,176 vArtAkI 1,955 u. vasi 1,999 u. vADita 1,701 vArtA 1,955 vasita 3,83 vADha 1,868 vArya 4,9 / 8,60 vasu 1,999 u. vANi 1,261 u. vAla 1,701,807 vasundharA 1,602 vANija 1,710 vAladhi 2,81 basurocis 1,938 u. vANI 1,261 u. vAvadUka 1,998 (u.) vaskRtR 1,630 vANTi 1,261 vAvRtyamAnA 3,113 vasta 1,999 u. / 3,83 u. | vAta 2,5 u. vAzana 2,43 / 3,136 vAtaghna 2,42 vAzA 3,136 vasti 1,999 u.|2,59 u.|| vAtamaja 1,139 vAzikA ,3,136 3,83 u. / 9,261 u. vAtR 1,48,992 / 2,5 vAzita 1,272 vastu 1,999 u. vAda 1,998 vAzitR 3,136 vastR 2,59 / 3,83 vAdi 1,998 u. vAzura 3,136. u. bastra 2,59 u. vAditra 1,998 u. . vAsaka 9,356 vasna 1,999 u. vAdya 1,998 vAsanA 9,356 vaha 1,996 vAnara 1,329 u. vAsara 1,999 u. vahAbhraz 2,62 . vAnIra 1,329 u. / 7,8 u. vAsas 2,59. u. vahita 1,996 u. vApi 1,995 u. vAsi 1,999 u.. vahni 2,996 u. vApya 1,995 vAsI 1,999 vahya 1,996 vAma 1,969 ca / 2,5 u. vAstu 1,999 u. vAMz 1,122 vAmaka 1,969 vAha 1,996 vAka 2,38 vAman 2,5 u. vAhana 1,996 vAkya 2,38,67 'vAmana 1,969 ca / 2,5 vAhita 1,868 vAkyavistara 8,14 vAmi 1,969 u. | vAhya 1,996 Page #490 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdasUciH vi 1,992 u. vikatthana 1,719 vikatthin 1,719 vikapita 1,757 vikasuka 1,987 u. vikasvara 1,987 . vikASin 1,507 vikAsa 1,845 vikira 5,20 viklIbA 1,786 vikSAva 2,26 vighana 2,42 vighasa 2,1 . vighna 2,42 vicakSaNa 2,64 u.. vicakhyus 2,64 u. vicaha 9,358 vicAraNA 9,182 vicitR 5,182 vicitraNA 9,339 vicchAyitR 5,29 vicchitR 5,29 vicchitti 6,6 vija 284 vijAvan 3,122 viTa 1,192 viTaGka 9,10 .. viDAla 1,252 u. vitaNDA 1,686 (u.) vitarka 9,201 vitadi 6,9 [u.] vitardikA 1,305 / 6,9 / vitastA 3,81 u. vitasti 3,81 ca, u. vitAna 7,1 ca vitta 3,115 / 5,8 vithura 1,715 u. 1002 u. vid 2,41 vida 2,41 (u.) vidatha 2,41 u. vidabh 4,24 vidabhRta 1,886 vidAhin 1,552 vidi 2,41 u. vidura 2,41 vidyA 2,41 . vidyut 1,937 vidrAvin 1,13 vidvas 2,41 vidha 2,81 / 3,14 / 5,58 vidhama 1,4 vidhas 2,81 u.|5,58 u. vidhA 2,81 vidhi 2,81 . vidhu 3,14 u. vidhuntuda 5,1 vinAzaka 3,59 vinIya 1,884 . vinda 5,8 vindu 1,310 / 2,41. vipazcI 9,13 viparyaya 2,17 vipina 1,754 u. vipiba 1,2 vipula 1,980 vipUya 1,600 vipra 2,9 u. vipuS 8,54 vibhA 2,3 vibhu 1,1 vibhrAj 1,661 ca viyama 1,386 viyAma 1,386 viraha 1,554 / 9,360 virAja 1,893 virATa 1,211 (u.) virAva 1,599 viribdha 1,775 virukSaNa 9,363 virocana 1,938 u. vilagita 1,79 vilabhanA 9,326 vilambikA 1,766 vilAtR 3,105 / 8,19 vilAya 3,105 vilAla 5,95 u. vilASin 1,927 vilAsa 1,543 vilAsin 1,543 viletR 3,105 / 8,19 vilepikA. 5,10 vilma 5,95 u.|9,123 u. vividivas 2,41 / 5,8 Page #491 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcamaM pariziSTam vividvasa 2,41 / 5,8 vivizivaz 5,101 vivizvaz 5,101 viveka 2,84 / 6,3 vivecana 2,84 vizada 1,967 vizaritR 8,24 vizarItR 8,24 vizasta 1,549 vizastR 1,549 u. vizAya 2,47 vizAruka 8,24 vizipa 5,101 u. vizeSa 6,20 ca vizeSya 6,20 vizna 5,29 vizrama 3,90 vizrayin 1,883 vizravas 4,11 [u.] vizrANana 9,76 vizrANanA 9,76 vizrAma 3,90 vizrAva 4,11 vizva 5,101 u. . vizvambharA 1,886 / 2,82 vizvapsan 2,2 u. vizvabhojas 6,15 u. viSa 2,85 / 8,53 (u.) viSama 1,389 viSaya 42 viSAda 1,966 ca viSUcikA 9,288 viSkambha 1,780 viSkira 5,20 viSTapa 5,101 u. viSTambha 1,779 viSTara 8,14 viSTArapaGkita 8,14 viSThala 1,976 viSNu 2,85 u. viSphAra 5,146 viSphAla 5,147 visa 3,76 (u.) visara 1,25 visargin 3,112 visAra 1,25 visArina, 1,25 vista 3,76 u. vistAra 8,14 visphAra 5,146 visphAla 5,147 visphoTa 1,209 visrambha 1,951 vizrambhina 1,951 vihaGga 1,396 vihaGgama 1,396 vihaga 1,396 vihitrima 2,81 viheThanA 1,676 vihvala 1,1056 vIkSa 1,882 vISi 1,992 u. vINA 1,898 u. vIta 2,18 vIti 2,18 vItta 1,712,80 vIdhra 6,26 u. vIbhA 1,772 vIbhitR 1,771 vIra 1,139 u. / 9,369 vIrya 9,369 . buDitR 5,137 vusa 3,84 . . vRNi 8,16. bRMhaNA 9,232 vRhita 1,272 .. vRhita 1,260 . vRka 1,620 / 4,9 u. vRkya 1,620 vRkSa 1,878 // 5,27 u. vRkSita 1,878 vRti 1,955 u. vRtta 1,955 vRtti 1,955 vRtya 4,9 vRtra 1,955 u. vRtravadha 2,42 u. . vRtrahan 2,42 vRddhi 1,957 vRntAka 1,955 u. vRntAkI 1,955 u. vRza 3,63 (u.) vRzcika 5,27 u. Page #492 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdasUciH [457 vRSa 1,527 veni 2,18 u. vyathA 1,1002 vRSadaMza 1,496 vepathu 1,754 vyathitR 1,1002 vRSan 1,527 u. vepitR 1,754 vyaGgha 3,14 vRSabha 1,527 u. vemana 1,992 u. vyadha 3,14 vRSala 1,527 u. veya 1,992 vyabhicarin 1,410 u. vRSA 1,527 u. velakA 1,443 vyabhicArin 1,410 ca. vRSNi 1,527 u. .. velA 1,443 / 5,94 / vyaya 1,918 / 9,332 vRSya 1,527 9,348 vyayitR 1,918 vektR 2,84 / 6,3 velita 1,443 / 5,94 vyalIka 1,919 u. vega 2,84 / 5,154 (u.) vellitR 1,442 vyalIkA 1,919 u. veTaka 1,192 veza 5,101 vyavasthA 2,5 veNa 1,898 vezanta 5,101 u. vyavasthiti 1,5 veNi 1,898 uH| 2,18 u. veSa 2,85 vyAghra 1,3 veNikA 1,898 veSita 1,523 / 8,53 vyADa 1,253 (u.) veNita 1,898 veSTaka 1,673 vyAtyukSI 1,566 veNu 1,139 u. / 2,18 u. . veSTitR 1,673 vyAtham 1,1002 veNNA 1,898 u. veSTa 2,85 / 5,101 vyAdha 3,14 vetana 2,18 u. veSya 2,85 vyApAra 5,151 vetasa 2,18 u. . vesara 1,139 u. 548 u. vyAbhASaka 1,832 vetR 2,18. .. vesita 1,548 / 3,76 vyAla 1,253 vettR 3,115 / 5,8 / 6,25 . vehat 1,866 u. vyAhArin 1,885 vetra 2,18 u. vehita 1,866 vyuSTa 5,30 veda 2,41 ca. vaiyavastha 1,5 vyuSTA 5,30 vedanA 2,41 vaizeSika 6,20 vyeya 1,993 vedaya 2,41 voDha 1,996 vraja 1,137 vedavid 2,41 vositR 3,84 vrajoparodham 6,1 vedi. 2,41 u. vyaja 1,139 vrajyA 1,137 veditR 2,41 vyaDa 1,223 vraNa 1,262 / 9,303 vedhas 2,81 u.| 5,58 u. vyathana 1,1002 vaghna 8,45 u. vaina 1,139 u. vyatham 1,1002 / vrazcitR 5,27 Page #493 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 458 ] paJcamaM pariziSTam vraSTa 5,27 vrIDa 3,8 vrIDA 3,8 vrIti 8,35 vIlA 3,8 vrIhi 8,35 u. buDitR 5,138 vrata 3,107 / 8,35 vlInI 8,20 bletR 8,20 zaMbhu 1,1 zaMsitR 1,550 zaMstR 1,550 u. zaka 3,137 zakaTa 3,137 u. zakaTi 3,137 u. zakala 3,137 u. zakitR 3,137 zakuna 3,137 u. zakuni 3,137 u. zakunta 3,137 u. zakunti 3,137 u. zakRt 3,87 u. 137 u. zakRtkari 1,888 zakoTa 3,137 u. zakti 3,137 zaktR 3,137 ca zakaya 3,137 / 4,15 (u.) / zabda 1,916 u. / 3,140 u. zakra 3,137 u. zabdaprAch. 5,33 zakla 3,137 u. zamitR 3,87 zakvan 3,17 (u.) zamin 3,87 zakvarI 3,137 (u.) zamiSThala 1,976 zaGkA 1,617 zambala 9,109 (u.) . zaGkitR 1,617 zamya 3,87 zuGa 3,87 (u.) zaya 2,47 (u.) zayata 2,47 u. zaGkhalA 1,617 u. zayatha 2,47.u. zaGkha 3,83 u. zayana 2,47 zaGkha prastAra 8,14 zayAnaka 2,47 u. zacitR 1,648 zayAlu 2,47 zacI 1,648 u. zayita 2,47. zaTa 1,175 zayu 2,57 u. . zaTha 1,222 / zayyA 2,47 9,49,256 (u.) zara 8,24 ca (u.) zaNDa 1,685 / 3,87 u. zaraGga 8,24 u. zaNDitR 1,682 zaraTha 8,24 u. zaNDa 3,87 u. zaraNa 8,24 u. zatam 2,49 zaraNDa 8,24 u. zatru 1,967 u. zaraNya 8,24 u. zatrughna 2,42 zarad 8,24 u. zatruha 2,42 zarabha 8,24 u. zada 1,967 zaravya 8,24 zadri 1,967 u. zarATa 8,24 u. zapatha 1,916 u. zarAri 8,24 [u.] zatR 1,916 / 3,140 zarAru 8,24 zapya 1,916 zarAva 8,24 u. zabara 1,14 u. zari 8,24 u, zabala 1,916 u. zarIra 8,24 u. Page #494 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdadhiH [ 459 zaru 8,24 u. zaSitR 1,518 zAlUka 1,700 u. 809 u. zarkara 8,24 [u.] zaSpa 1,518 u.. 984 u. zarkarA 8,24 u. zasita 1,549 zAlmali 1.984 u. zarkura 8,24 u. zastra 1,549,550 u. 853 , zAsita 2,37 zardha 1,958 zAka 3,137 zAsti 2,37 zardhaJjaha 1,958 / 2,73 zAkapaNa 1,710 zAstR 2,37 u. zardhita 1,910 zAkhA 1,60 / 2,47 u. zikSaka 1,879 zarma 8,24 u. zAkhoTa 1,60 u. zikSA 1,879 zarman 8,24 u. zATa 1,175 zikSita 1,879 zarmi 8,24 u. zATaka 1,175 zikhara 1,60 u.|2,47 u. zarva 1,478 // 8,24 u. zATI 1,175 zikhA 2,47 u. zarvara 8,24 u. zATha 9,256 zinu 8,24 u. zarvarI 8,24 u. zAThanA 9,256 zivANaka 1,97 u. zarzarIka 8,24 u. zANa 1,1041 (u.) zivAnaka 1,97 u. zarzarIkA 8,24 u. zAti 3,4 ziJjita 2,55 zala 1,809 ca, 984 zAta 3,4 ziJjita 2,55 zalabha 1,809 u., 984 u. zAda 1,967 / 3,4 u. ziJjinI 2,55 zalala 1,809 u. 984 u. zAnta 9,270 ziti 3,4 zalAkA 1,809 u. 984 u.- zAnti 387 zithira 1,717 u. 'zalATu 1,809 u. zApa 1,916 / 3,140 zithila 1,717 u. zalAlu 1,809 u. zAmitaH 9,270 zimbA 1,958 [u.] zalitR 1,809,984 zAya 3,4 ziras 1,883 u.8,24 u. zalka 1,809 u., 984 u. zAra 8,24 ziri 8,24 u. .. zalbhA 1,772 zAri 8,24 u. zirISa 8,24 u. zalbhitR 1,772 zArGga 8,24 u. zizira 8,24 u. zalya 1,809 u. 984 u. zAla 1,984 zila 5,89 zalyaka 1,809,984 zAlA 1,700,809,984 / zilA 5,89 zava 1,14,459 ziva 2,47 u. zaza 1,493 zAli 1,700 u. 809 u. | zivA 2,47 u. * zaMzaka 1,493 zizu 3,4 u. zazita 1,493 zAlu 8,24 u.. zizna 2,47 u. Page #495 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ paJcamaM pariziSTam ziSa 1,508 ziSTi 2,37 ziSya 2,37 zIkana 1,611 zIkara 1,611 u. zIkA 1,611 zIkitR 1,611 zIta 1,606 / 2,47 u. . zItala 2,47 u. zIdhu 2,47 u. zIdhupI 1,2 zIna 1,606 / 2,47 u. zIbhara 1,770 u. zIbhA 1,772 zIbhitR 1,770 zINi 8,24 ca, u. zIvi 8,24 u.. zIrSaghAtin 2,42 zIla 1,421 / 2,47 u.| 9,347 zuka 1,14 u. 53 zukti 1,403 ca zukla 1,53 u. zuGga 3,87 u. zuSa 1,99 zuci 1,99 u. zucyitR 1,403 zuNTha 9,53 zuNThi 1,226 u. zuNThI 1,226 / 9,53 zuna 5,60 zunaka 5,60 [u.] zunindhaya 1,28 zunindhayI 1,28 zundhita 9,401 zubha 1,947 / 5,73 zubhra 1,947 u. / 5,73 u. zumbhA 1,377 zumbhitR 5,74 zulba 9,106 zulva 1,984 u. zuzruvas 4,11 zuSi 3,65 u. zuSira 3,65 u. zuSka 3,65 (u.) zuSkapeSam 6,21 zuSkavat 3,65 zuSma 3,65 u. zuSman 3,65 u. zUti 1,997 zUdra 1,967 u. zUra 1,14 u. / 3,130 / 9,368 zaritR 3,130 zUrpa 8,24 u. 9,105 zUla 1,424 zUlita 1,424 zUSA 1,503 zRGkhalatodina 5,1 zRGkhalA 8,24 u. zRGga 8,24 u. zRGgATa 8,24 u. zRta 1,46,1013 / / 2,7 ca zRdhU 1,958 u. zekhara 1,60 u.| 2,47 u. zetR 4,3 zepa 2,47 u. zepas 2,47 u. zepAla 2,47 u. zepha 2,47 u. zephas 2,47 u. zeya 2,47 zelitR 5,89 zelu 5,89 u. zeva 2,47 u. zevala 2,47 u. zevA 2,47 u. zevAla 2,47 u. zeSa 1,508 ca 6,20 (u.) zeSitR 1,508 zeSTra 1,508 / 6,20 zailUSa 1,421 u. zaivala 2,47 u. zaivAla 2,47 u. zoka 1,99 zokApanuda 5,56 zocana 1,99 zocitR 3,138 zocis 1,99 u. zocya 1,99 zoNa 1,274 ca. zoNA 1,274 Page #496 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdasUciH [461 zoNita 1,274 u. / zramya 3,90 zloka 1,613 . zoNI 1,274 zraya 1,883 (u) lokavaca 2,38 zotR 1,14 zrayita 1,883 zlokavada 1,998 zodhR 3,40 zravaNa 4,11 ca, u. zlokitR 1,613 zonitR. 5,60 zravas 4,11 [u.] zvaGka 1,623 zobhana 1,947 ca . . zravina 4,11 zvaGkitR 1,623 zobhA 1,947 / 5,73 / zrANA 2,719,76 zvana 1,997 u. zobhitR 5,73 zrAtR 1,46 / 2,7 zvapaca 1,892 zoSTa 3,69 . zrAya 1,883 zvapAka. 1,892 zau 1,459 zrAvin 4,11 zvabhra 9,118 (u.) zauDIra 1,233 u. zriSa 1,530 zvayathu 1,997 zrI 1,883 zmazAna 2,47 zvayita 1,997 zmazru 1,883 u. zrIti 8,4 zvazura 4,29 u. zmIlita 1,416 zruti 4,11 zrU 3,22 zyAtR 1,606 zvazru 4,29 zreNi 1,883 u. zvasita 2,32 zyAma. 1,606 u. zretR 8,4 zyAmAka 1,606 u. pravAvidh 3,14 zyaita 1,606 u. zrevitR 3,22 zvAsa 2,32 zreSita 1,530 zvitra 1,943 u. zyena 1,606 u. zroNi 1,275 u. / 4,11 u. zveta 1,943 zyenacit 4,5 zroNI 1,275 zvetavAlI 1,807 aGkitR 1,625 zrotR 4,11 zveya 1,997 zraddhA 2,81 zrotra 4,11 u. zraddhAlu 2,81 zlakSNa 3,67 u. zranthanA 1,717 / 8,39 zlaGkitR 1.626 zranthi 1,718 u. zlAghA 1,645 SaNDa 1,685 u. zranthitR 1,717 / 8,39 lAghitR 1,645 SaS 1,990 u. zramaNa 3,90 praleSa 3,67 . SThyAta 1,39 zramaNA 3,90 zleSitR 1,531 SThIvana 1,463 zramitR 3,90 zleSTa 1,531 / 3,67 pThevana 1,463 zramin 3,90 praleSman 1,531 / 3,67 u. | SThevitR 1,463 / 3,23 Page #497 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcamaM pariziSTam sannAha 3,142 sampada 3,114 samparka 2,50 / 6,10 saGkathayya 9 / 314 saGkarSaNa 1,506 samparkin 2,50 / 6,10 sampacitR 2,50 / 6,10 saGkasuka 1,987 u. sampAti 1,962 u. saGkAsa 1,830 / 3,135 sampIti 1,2 saGghaSa 1,506 sampRcya 2,50 saGketa 1,286 sampradAtR 1,7 saGkoca 1,961 / 5,117 samphala 1,414 saGkocaka 1,102 saDkandana 1,316,1007 samphulla 1,414 sambandadhR 8,42 saGkhyAkara 1,888 sambhArya 2,82 saGgrAma 9,365 sambhu 1,1 sayAha 8,10 sambhRtya 2,82 saGghaTTa 9,41 saGgharSaNa 1,534 sammada 3,93 saJcakSya 2,64 saMgrAma 9,367 saMyama 1,386 saJcacakSus 2,64 u. saMyAma 1,386 saJcara 1,410 saJcAyya 4,5 saMyAva 2,22 saMyuga 3,111 saJcArin 1,410 saMrabhya 1,787 saJcaya 4,5 saMrAva 1,599 / 2,27 savArin 1,1054 saMrodhin 6,1 santAna 7,1 saMlApa 1,336 sandarbha 5,75 saMvanana 1,329 sandAva 1.12 saMvarNanA 9,73 sandrAva 1,13 saMvAdin 1,998 sandhA 2,81 saMvAsin 1,999 sandhi 2,81 saMvezina 5,101 sandhyA 1,30 / 2,81 u. | saMvyAtR 1,993 saMvyAhArin 1,885 saMzaya 2,47 saMzitavrata 3,4 saMsargin 3,112 saMsarpA 1,341 saMstava 2,66 saMstitR 2,40 saMsthA 1,5 saMspheTa 9,44 saMhAra 1,885.. saMhita 2,81 saktu 1,647 u. sakthi 1,173 u. sakhi 2,13 u. saGkta 1,173 saciva 1,340 u.,647 u. sajuSa 5,158 sanja 1,138 saTA 1,189 (u.) saTTaka 9,43 sati 1,330 ca / 7,2 sattR 5,57 sattra 1,966 u. satyaGkAra 1,888 sada 1,966 / 5,57 sadas 1,966 u. sadRkSa 1,425 sadRz 1,495 sadRza 1,495 sadman 1,966 u. sanita 1,330 / 7,2 Page #498 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdasaciH santi 1,330 / 7,2 sapitR 1,340 saptan 1,340 u. sapti 1,340 u. sabrahmacArin 1,410 . sabhAjana 9,290 .. sama 1,389 samakna 1,105 samaja 1,139 samajyA 1,139 samaya 2,17 ca samayA 2,17 u. samardin 1,301.. samavasaryA 3,112 samAja 1,139 samAhvaya 1,994 samitR 1,389 samitha 2,17 u. samidh 6,26 samIyivas. 2,17 samIraNa 2,57 u. samINi 8,32 . samud 5,34 samudra 6,19 u. samUlakASam 1,507 samUlaghAtam 2,42. samrAj 1,893 saraka 1,25 ca, u.. saraTa. 1,25 u. saraD 1,25 u. saraNa 1,25 saraNi 1,25 u. saraNDa 1,25 u. saraNyu 1,25 u. sarayu 1,25 u. sarayU 1,25 u. sarit 1,25 u. sarIsRpa 1,341 (u.) sarjikA 1,143 sarju 1,143 (u.) sartR 1,25 sarpa 1,341 (u.) sarpisa 1,341 u. sartR 1,341 sarva 1,25 u. sarvakaSa 1,507 sarvantapa 1,333 sarvasaha 1,990 sarvavedam 2,41 [u.] sarSapa 1,25 u. savana 4,1 u. savitR 2,49 / 3,99 / 5,18 savyeSTha 1,5 u. sasita 2,45 sasphura 5,146 sasya 2,45 u. saha 1,990 sahakRtvana 1,888 sahan 1,990 sahayudhvan 3,117 sahas 1,990 u. sahasAna 1,990 u. sahasra 1,545 u. sahita 2,81 sahita 1,990 sahitra 1,990 . sahiSNu 1,990 sahuri 1,990 u. . sahya 1,990 (u.) sAnAyya 1,884 sAti 1,330 ca / 3,7 / . 7,2 ca sAtR 1,44 / 3,7 sAtman 3,7 u. sAtmya 3,7 sAda 1,966 ca / 5,57 sAdi 1,966 u. sAdina 1,966 sAdhana 4,20 sAdhu 4,20 u. sAdhukus 9,271 sAdhucud 1,258 . sAdhunikAya 4,5 . sAdhupariveSaka 2,85 sAdhvadhyApaka 2,46 sAdhvArambhina 1,785 sAdhvAlambhin 1,786 sAnu 1,330 u. / 7,2 u. sAnti 1,330 sAmaga 1,37 sAmagI 1,37 sAmba 9,109 sAya 3.7 u. Page #499 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 464 ] paJcamaM pariziSTam sAyaka 4,2 sAra 1,25 sArathi 1,25 u. sArtha 1,25 u. sAla 1,438 sAsnA 2,45 u. sAha 1,990 sAhaya 1,990 sAhvas 1,990 . siMha 5,7 u.| 6,22 u. siMhavinardin 1,303 sita 4,2 u.1 8,2 sidhra 1,321 u. sidhraka 1,321 sina 4,2 ca u.18,2 sindhu 1,956 u. simIka 1,387 u. sirA 4,2 u. sila 5,90 sItA 4,2 u. . sImika 1,387 u. sIra 4,2 u. sIvana 3,21 suka 4,1 u. . sukaTaGkara 1,888 / sukan 1,331 sukAvan 1,331 sukus 1,283 / 9,271 sukRt 1,888 sukha 9,283 (u.)| sukhavardhana 1,957 sugarha 1,860 sugaman 1,860 sugavan 1,860 sudhin 1,707 sudhinAvan 1,707 sudhyAvan 1,707 sujur 1,475 sujUra 1,1054 sun 1,790 suta 4,1 u. / 2,20 u. sutayU 1,816 sutayoman 1,816 sutavana 4,1 sutura 1,471 sute 1,816 sutevan 1,816 sutora 1,471 sutorman 1,471 sutorvan 1,471 sutyA 4,1 sutvan 4,1 sutvarI 4,1 sudarzana 1,495 sudAna 2,80 sudur 1,473 sudohana 2,69 sudhutvan 2,19 sudyovan 2,19 sudviS 2,68 sudhA 1,920 sudhAna 2,81 sudhAvana 1,920 sudhikSman 1,877 sudhiS. 1,877 sudhukSman 1,876 sudhuS 1,876 sudhoman 1,920 sudhau 1,920 sunat 1,794 sunaman 1,794 sunavan 1,794 sunas 1,851 sunItha 1,884 u. sunda 4,1 u. sunman 1,794 sunvat 4,1 sunvan 1,794 supaman 1,792 supman 1,792 supra kampayA 9,78 supvan 1,792 suman 1,790 sumarSaNa 1,528 sumAna 85 sumU 1,480 sumbhana 1,377 suyAman 2,4 . suyAvan 1,488 suyut 2,22 suyodhana 3,117 suyoman 2,22 Page #500 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdadhiH / [ 465 suyovan 2,22 suyau 2,22 sura 4,15,83 surA 4,15,83 surApANa 1,2 surApI 1,2 . sulabha 1,786 sulAma 1,786 suvaman 1,791 suvarcalA 1,653 u. suvarcikA 1,653 suvA 1,992 . . suvAman 1,992 suvAvan 1,992 summan 1,791 suzava 1,459 suzavI 1,459 suzAsana 2,37 suzoc 1,403 suzocman 1,403 suzocvan 1,403 suSandhi 2,81 suMdhati 2,49. suSedha 1,321 suSThe 1,463 , suha 1,397 suhar 1,398 .. . suharman 1,398 suharvan 1,398 sU 2,49 sUkaranicaya 4,5 sUkSma 9,288 u... sUca 3,21 u. / 9,288 sUcaka 9,288 sani 9,288 [u.] sUcI 3,21 u. / 9,288 saDhi 1,397 sUt 1,992 sUta 2,20 u. 49 / 4,1 u. sUtaka 2,49 mRtakA 2,49 sUti 2,49 sUtikA 2,49 sUtta 2,80 sUtyA 2,49 sUtra 3,21 u.|9,288 u. 333 sUtrakAra 9,333 sUtragraha 8,10 sUtragrAha 8,10 sUtradhAra 1,887 sUtvan 1,992 sUda 1,736 / 9,173 sUdana 1,736 sUdita 1,736 ca sUdI 1,736 san 1,794 sUnA 4,1 u. sUnu 2,49 u. sUpa 2,20 u. / 4,1 u. sUra 2,49 u. sUrata 1,989 u. sUratha 1,989 u. sUrka 1,400 sUkSita 1,579 sUma'n 1,579 sUrSiyatR 1,400 sUrya 1,25 sUSa 1,503 (u.) sUSita 1,503 sRSI 1,503 sRgAla 1,25 u. sRNi 1,25 u. sRNIkA 1,29 u. mRtvara 1,25 sRtvarI 1,25 (u.) sRSya 1,341 sRpA 1,341 u. sRmara 1,25 sRSTi 3,112 se kitR 1,635 sektR 57 sektra 5,7 setu 4,2 u. setR 4,218,2 setra 4,2 seGgha 1,320,321 / 3,42 suSThyovana 1,463 susUdharman 1,400,579 sumravan 1,500 Page #501 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pazcamaM pariziSTam sedha 1,321 sedhitR 1,321 senA 4,2 u. senAcara 1,410 seru 4,2 selitR 5,90 sevana 1,818 / 3,21 sevA 1,819 sevitR 1,818 / 3,21 soDha 1,990 sotR 1,17 / 2,20,49 / 3,99 / 4,1 soma 4,1 u. somavikrAyin 8,1 somasut 4,1 soritR 5,83 sohita 3,31 skantu 1,319 skanda 1,319 skandha 1,319 u. skandhas 1,319 u. skambhitR 1,780 skundita 1,740 skotR 8,7 skhaditR 1,1005 skhadA 1,1005 skhala 1,448 skhalana 1,448 skhalita 1,448 stana 1,323 stanayitnu 9,319 u. stanitR 1,323 . stabaka 2,66 u. stama 1,390 stamitR 1,390 stambakari 1,888 stambaghana 2,42 stambaghna 2,42 stambarama 1,989 . stambha 1,779 stambhita 1,779 stara 8,14 staritR 8,14 starI 8,14 u. starItR 8,14 starIman 8,14 staI 5,110 startR 47 starhita 5,110 stava 2,66 (u.) stImitR 3,20 stuti 2,66 stutya 2,66 stUpa 2,66 u. / 3,54 stRpitR 3,54 stUMhitR 5,111 stRkSitR 1,572 stRNDa 5,111 stedhita 4,28 stena 1,40 u. / 9,321 stepitR 1,751,752 stamitR 3,19 stoka 1,65812,66 / / stotR 2,66 stotra 2,66 stobha 1,781 / 2,66 stoma 2,66 u. / 9,331 styAta 1,40 strI 1,40 u. stryanuja 3,122 stryAkhya 2,13 sthaNDilazAyin 2,47 / sthala 1,5 u. 976 . sthalA 1,976 sthalita 1,976 sthalI 1,976 . stha va 1,5 u. . sthavira 1,5.u. sthANu 1,5 u. sthAyin 1,5 .. sthAyuka 15 sthAla 1,5 u. 976 sthAlI 1,5,976 sthAvara 1,5 sthAsnu 1,5 sthira 1,5 u. stuDitR 5,136 sthula 5,136 (u.) sthUNA 1,5 u. sthUra 1,5 u. .. sthUravAku 2,38 u. sthUla 9,371. sthUlapRSatI 1,526 u. Page #502 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdasRSiH / [467 - snasitR 3,26 snAtR 1,49 / 2,6 snAyu 1,49 u.2,6 u. snAvan 2,6 u. snih 3,98 snuSA 2,25 u. snuhi 3,97 u. snegdhR 3,98 snedR 3,98 . sneha 3,98 snehita 3,98 snogdhR 3,97 - snodR 3,97. . snohita 3,97 spanda 1,724 spandana 1,724 spanditR 1,724 spartR 4,14 . spardha 1,742 spardhana 1,742 spardhA 1,742 spardhiSNu 1,742 sparza 5,98 spaSTa 9 / 276 spaSTa 5,98 sparza 1,926. spAza 1,926 / 9,276 spAzita 9 / 276 spRhayAyya 9,362 u. spRhayAlu 9,362 spRhA 9,362 spraSTa 5,98 sphaTika 1,208 u. sphara 5,84 spharaka 5,84 spharitR 5,84 sphalaka 5,84 sphalitR 5,84 sphA 1,804 sphAyitR 1,804 sphAra 1,804 u. / 5,84 sphira 1,804 u. sphuTa 1,209,669 / 5,126 sphuTitR 5,126 sphuNDikA 9,56 sphuNDitR 1,669 ... sphura 5,146 sphuritR 5,146 sphuliGga 5,147 u sphUrti 1,127 / 5,146 spheTa 9,44 . .. spheTaka 9,44 sphoTa 1,209,669 / 5,126 sphoTitR 1,669 smara 1,18... smartR 1,18 / 4,14 smIlitR 1,417 smurchA 1,128 smRti 1,18 smera 1,587 smetR 1,587 syandana 1,956 u. syamitR 1,387 syamIka 1,387 u. syoman 3,21 sraj 3,112 - sraSTa 3,112 / 5,35 srasti 1,953 srAtR 1,45 sruc 1,15 u. , yuti 1,15 ghuva 1,15 u. khU 1,15 . lekita 1,636 srotas 1,15 u.. srotR 1,15 .... sva 1,790 ca svakti 5,157 sva tR 5,157 .. svat 1,790 svatantra 9,273 . . svadana 1,729 svana 1,327 svanitR 1,327 svapoSam 1,536 / 3,32 svatR 2,30 svapna 2.30 (u.) svapnaj 2,30 svaman 1,790 svayambhU 1,1 svara 1.21 svarita 1,21 svaru 1,21 u. Page #503 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcamaM pariziSTam / svarga 1,21 u. svagAya 1,994 svartR 1,21 svardita 1,730 svasU 3,78 u. svADhacaMbhava 1,1 svAdu 1,729 u. svAdukAram 1,888 svAn 1,123 svAna 1,327 svAnta 1,327 svApa 2,30 svitvan 2,17 svanU 1,488 svinoman 1,488 sve 2,17 svettR 3,35 sveda 1,946 sveditR 3,35 svena 1,488 sveman 2,17 svevan 2,17 svairin 2,57 svoman 1,800 / hatu 2,42 u. hava 1,994 / 2,72 ca .. hartR 1,728 havis 2,72 u. hatyA 2,42 . havya 2,72 hatyAbhUya 1,1 hasa 1,545 u. hatha 2,42 u. hasita 1,545 hadana 1,728 hasta 1,549 u. hani 2,42 u. hastagrAham 8,10 hastabandham 8,45 hantR 2,42 hastavartam 1,955 hammitR 1,394 hastighAta 2,42 . haya 1,397 / 4,10 hastighna 2,42. .. hayitR 1,397 hasra 1,545 hayI 1,397 / 4,10 hATaka 1,888 hayuSA 1,397 u. hAtR 2,73,78 hari 1,885 u. hAni 2,42 u. 73 hariNa 1,885 u. hAyana 2,73,78 harit 1,885 u. hAla 1,977 harita 1.885 u. hAlA 1,977 haricha 1,13 u. hAvya 2,72 hariman 1,885 u. hAsa 1,545 harIman 1,885 hiMsa 6,22 hareNu 1,885 u. hiMsaka 6,22 hartR 1,885 (u.) hiMsA 6,22 haryitR 1,398 hiMsita 6,22 harSayitnu 1,535 u. hiMsita 6,22 harSitR 1,535 / 3,71 hiMsIna 6,22 u. harSala 1,535 u. / 3,71 u. hiMsIra 6,22 u. hala 1,977 hiMstra 6,22 halAhala 1,977 . hikA 1,889 hali 1,977 u. hikti 1,889 / halita 1,977 | hiDam 1,1035 ca . haMsa 2,42 u. haTha 2,17 haDi 1,977 [u.] Page #504 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdasadhiH [ 469 hiNDana 1,704 hiNDi 1,704 u. hiNDita 1,704 hinvita 1,485 hima 2,42 u.| 4,10 u. himazratha 1,717 / 8,39 hiraNya 1,885 u. . hilihila 5,88 u. hIka 4,10 u.. hIDam 1,1035 huDa 1,985 (u.) huDi 5,141 [u.] huDitR 5,141 heThitR 1,676 / 8,37 heDa 1,702 heDam 1,1035 heDita 1,702,1035 heti 2,42 / 4,10 hetu 4,10 u. hetR 4,10 hema 2,42 u. / 4,10 u. heman 4,10 u. hemanta 2,42 u. . .. heya 2,78 helA 1,702 / 5,88 helitR 5,88 helihila 5,88 u. heSA 1,841 heSita 1,272 heSitR 1,841 hailihila 5,88 u. hoDa 1,703 / 5,141 hoDA 1,703 hoDita 1,703 hotR 2,72 ca, u. . hotra 2,72 u. hotrA 2,72 u. homa 2,72 u. hola 1,985 holita 1,985 hnavya 2,48 hanAvya 2,48 notR 2,48 nalita 1,1057 yas 2,73 u. hada 1,737 hasitR 1,540 hrasva 1,540 u. hAda 1,737 chAdita 1,737 hI 2,75 hIka 2,75 u. hIku 2,79 u. hIcchA 1,124 5,141 [u.] huNDa 1,683 huNDA 1,683 . huNDi 1,683 u. huNDikA 1,683 huNDita 1,683 heya 2,75 haSA 1,839 heSitR 1,839 halasitR 1,541 hlAditR 1,738 lIka 2,75 u. lIku 2,79 u. hartR 1,24 dvalitR 1,1056 hAya 1,994 ca hRdaya 1,885 u. hadika 1,885 u. hallAsa 1,543 Page #505 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSThaM pariziSTama granthakArA ime sarve hemAcAryeNa saMsmRtAH / AryAH pR. 59 / paM. 10 devanandI 341 / 18,20 kaNvaH 37 / 3, 46 / 1, 66 / 5 'dramilaH 35 / 24, 208 / 2, 232 // 26, . kauzikaH 1012, 28 / 25, 35 / 24, 46 / 13, 256 / 24, 257 / 10,318 / 13 53 / 14, 62 / 1, 81 / 1, 89 / 11, 1. nandI 122 122, 154 / 8, 216 / 26, 15, 92 / 4, 94 / 15, 96 / 11, 294 / 15, 316 / 2, 319 / 14, 132 / 16, 153 / 3, 184 / 14, 320 / 10, 323 / 16, 325 / 26, 22,309 / 15, 317 / 2,319 / 20, 329 / 5, 331 / 15, 335 // 23, . . 328 / 17, 329 / 17, 335 / 23 346 / 22, 352 // 6. pArAyaNikaH 103 / 2 guptaH 47 / 3 pUrvAcArya 129 / 5, 135 / 23, 145 / 19, candraH 45 // 1, 53 / 7, 72 / 22, 91 / 9, 109 / 6, 109 / 16, 154 / 4, 152 / 1, 161 / 3 277 / 8, 308 / 7, 315 / 15, pUrvaH 38 // 14, 309 / 7, 326 / 2 321 / 4, 327 / 5, 334 / 6, 347 / 15, bhImasenIyAH 36 / 2 cAndrAH 53 / 7, 313 / 9, 333 / 12, vAmanaH 10 / 4, 100 / 19, 128 / 5, 338 / 8, vRddhAH 1 / 15, 97 / 20 cArakAH 64 / 10 zivaH 173 / 3, 287 / 21 jayakumAraH 8 / 18 sabhyAH 199 / 24, 345 / 4 saptamaM pariziSTama AcAryahemacandeNa granthA ullivitA ime / amarakozaH 318 // 22 bhASyam 3 / 13, 51 / 17 cAndraM pArAyaNam 355 / 3 vAcakavArtikam 40 // 18, 204 / 9 dhAtupAThaH 36 / 1 pArAyaNam 33312 smRti: 9219 1 kSIrataraGgiNyAM 'kaNva' sthAne kaNTha iti pATha upalabhyate / pR. 24 / 3, 46 / 1, 66 / 5 / / 2 kSIrataraGgiNyAM 'dramila' sthAne dramiDa iti pAThaH dRzyate / pRSTha 22 / 6, 198 / 11, 207 / 18, 252 / 6, 236 / 5, Page #506 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aSTamaM pariziSTam uddhRtagadya-padyAnAM sUciratra pradarzyate / gaNa 10 dhA. 415 / , gaNa 9 dhA. 24 aarekNsNshye'pyaahuH| IkSitavyaM parastrIbhyaH / udayati hi sa... udayati vitatovaM... (zizupAla0 4 / 20) unnAmitAkhila... ekaM dvAdazadhA jajJe / ekavacanamutsargaH.... etanmanda vipakva.... ( kAvyaprakAza 7 / 142) kamalavanodaghATanaM... (zAraGga paddhati 138)(sUryazataka glo0 2) kalAM nArghanti... .. ( mahAbhArata sabhAparva 38 / 36 ) kazcittamanuvartate / (si. he. bR. vR. 3 / 3 / 1) kAyamAnaH siddhonAdi... (kAvyAlaGkAra 5 / 2 / 83) gaurivAkRtanIzAraH... (mahAbhASya 3 / 3 / 21, bR. vR. 5 / 3 / 20) prAmamadya pravekSyAmi... (pA. 6 / 1 / 152 kAzikATIkA) jajAna garbha mghvaa| (tulanA atharva0 3 / 10 / 12) jAyate asti... (nirukta 1 / 29 ) jihvAzatAnyu... jughuSuH puSyamANavAH / ( mahAbhASya 7 / 2 / 23, u.vi.20 ) taDitkhacayatIvAzAH / tato vAvRtyamAnA saa| . ( bhaTTIkAvya 4 / 28 ) tAM prAtipradi...( vAkyapadIya 3134 ) sAvatkharaH prakhara mullalayAM cakAra / (zizupAla0 5 / 7) tuDatyaMhaH... ( kavirahasya pralo0 32) daradalitaharidrA... (viddhazAlabhaJjikA 3 / 17) dhAtorAntare vRtte... (vAkyapadIya 3 / 7 / 88) dhAtvarthaH kevalaH zuddho... 157 ... 24 358 .14 228 gaNa 1 dhA. 1 Ge Page #507 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 472] aSTamaM pariziSTam gaNa 10 dhA. 78 20 gaNa 10 dhA. 415 234 89 253 22 27 152 na copalebhe.... . (bhaTTIkAvya 3 / 27) namastuGga zirazcumbi- (harSacarita 1) na yamena na jAtavedasA..... . nava jvaro laGghanIyaH / nipAtazcopasargazva... (gaNaratnamahodadhi pR. 43) nityaM na bhavanaM yasya... (tantravArtika 2 / 1 / 1 ) nivRttapreSaNAghAto.... [si. he. bR. vR. 3 / 3 / 88 ] nIpAMnAn dolayanneSaH... parArthe klizyataH sataH / pAMsurdizAM mukha... ( zizupAla0 5 / 2.) pUrvAparIbhUtaM... (nirukta 1 / 1) prakRterguNasammuDhAH... ( bhagavadgItA 3 / 29) praticaskare na khaiH / ( zizupAla0 1 / 47 ) . pratiravaparipUrNA.... ( kavirahasya zlo. 42) prabhavatIti svAmyarthaH... pravighATayitA samu... (kIrAtA0 2 / 46) prAptakramA... (vAkyapadIya 3 / 1 / 35) priyaM prothamanuvrajet / ( uddhRtam ane. kai. 2 / 216 ) . bhUvAdayo dhAtavaH (pA. 1 / 3 / 1) mahipAla vacaH zrutvA... (mahAbhASya 7 / 2 / 23, u0 vi0 20) mAGgalikatvAt prathamasya... milantyAzAsu jIbhUtA...(zRGgAraprakAze iti puruSakAraH pR. 98) musalakSepahuGkAra.... (uddhRtam anekArtha ke0 3 / 671) methibaddho'pi hi bhrAmyan .. (dra. subhASitaratnAvalI 2958 iti kSI. ta. pR. 125 ) meraM spardhiSNunevAyo... yadvAyuranviSTamRgaiH... ( kumArasaMbhava 1 / 15 ) rAjarSikalpo rajayati rAmo rAjyamakArayat / (rAmA0 yuddha 128 // 125 iti kSI. ta. pR. 322) vAnti parNazuSo vAtA.... . ( u0 vi020) dhA. 1 120 6 29 gaNa 3 dhA. 25 Page #508 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uddharaNasUciH [473 ___ 10 . ..... vetteviditaM vintevinaM..... 10 ..... vattavidita vittavina... ... (mahAbhASya 812158) 10 ... .... zavatirgatikarmA .............. (mahAbhASya A12) zuzUrerizaraH zaraiH / zeSo bhuvaM dhIyate / zrotAramupalabhati zvetaM nIlati mrktkaamtyaa| saMzayyakarNAdiSu tiSThate yaH / (kirAtA0 3 / 14 ) 18. sakarmakA'karmakatvaM... (karmayogAmRtataraGgiNI ) sajamAnamakAryeSu / ( kA0 nIti 4 / 41 ) mahati kalabhebhyaH paribhavam / ( subhASita. 631 iti kSI. ta. 21 . sahati kalabhebhyaH... (subhASitA0 631 ) sA nityA sA mahAnAtmA..... ( vAkyapadIya 3 / 1 / 34 ) ___sAvaSTambhanizumbhasumbhana0 ( mAlatimAdhava 5122) sukhaM svapiti gaugNddii| svAdhIne vibhavepyaho... ( subhASitAvali-3236 ) hammatiH surASTreSu / ( mahAbhASya A0 115) heDaH prasAdau prbhoH| Page #509 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navamaM pariziSTam para zatA ye nirdiSTA nAmollekhaM vinA matAH / pRSTha-paGkatyAnusAreNa teSAM sUciH pradarzyate // abhiprAyazca kasyAyaM kasmin granthe ca vidyate / nidarzanaM yathAprAptaM teSAmapi pradazyate // pRSTha paddhi kasya mataH kasmin granthe kecittu kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 83). anye tu (zrI. ta. pR. 144) ityeke anye durga (kSI. sa. pR. 32) ." vopadevaH (kavikalpadruma pR. 63) durgaH (kSI.ta.pR. 32) eke kAzakRtsnaH . (kA. dhA. pra..8) ___,..kSIrasvAmI . (zrI. ta. pR. 34 ) : anye pake 19 22 kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 39) kAzikAkAra (kSI. ta. Ti. pR. 41) kecita COM kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 42) vopadevaH (kavika. pR. 85) kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 46) kAzakRtsnaH (kA. dhA. pR. 207) anye anyaH kecit anye eke vopadevaH (kadhika. pR. 97 ) kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 53) " (kSI. ta, pR. 54) anye eke Page #510 -------------------------------------------------------------------------- ________________ matAntarasUciH [475 kasya mata: 28 23 eke kasmin granthe zrIrasvAmI (kSI. ta. pra. 55) zAkaTAyanaH (mA. dhA, pR. 113) kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 55) anye anye kecit svAmI-kAzyapau (mA. dhA. pR. 114 ) kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 56) kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 57) kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 57) * anye eke . kecit kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 58) anye anye eka - anya anye anye anye pake anye durgaH (kSI. ta. pR. 59) kSIrasvAmI (kSI, ta. pR. 59) vopadevaH (kavika. pR. 107) kAzakRtsnaH (kA. dhA. pR 18) kAzakRtsnaH (kA. dhA. pR. 18) vopadevaH (kavika. pR. 110) kAzakRtsnaH (kA. dhA. pR. 18) eke vopadevaH (kavika. pR. 132) yeSAm anye kecit kAzakRtsnaH (kA. dhA. pR. 161) kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 65) kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 153) eke kecit eke vopadevaH (kavika, pR. 175) kecit sIrasvAmI (nI. ta. pR. 85) Page #511 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 476 ] navamaM pariziSTam kasya mataH pR. 58. paM. 22 kasmin granthaH . - . eke', kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 84) kaizcit kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 86) anyaH eke 1 . anye . : kecit kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 99) __ maitreyaH (mA. dhA. pR. 174) kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 95) 1714 kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 93) kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 93) : kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 93) ye tu eke kecit anye kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 27) / kSIrasvAmI (kSo. ta. pR. 30). anye eke ghopadevaH ( kavika. pR. 73) _ durgaH (kSI. ta. pR. 36) 83. 14 kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 47) . anye .. eke yeSAm anye anye kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 15) Page #512 -------------------------------------------------------------------------- ________________ matAntaradhiH .. [4.77 . kasya mataH kasmin granthe pake anye kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 18) anye anye - bhojaH (kSI. ta. pR. 14) yeSAm kAzakRtsnaH (kA. dhA. pR. 64) maitreyaH (dhA. pra. pR. 9) ye tu pANinIyAH (mahAbhASya 3.15) (kSI. ta. pR. 67) [anye] kSIrasvAmI (kSI: ta. pR. 60) kAzakRtsnaH (kA. dhA. pR. 76.) anye kAzakRtsnaH (kA. dhA, pR. 76) eke 201 ye tu 106 1. 08 anye eke anye eke 110 sIrasvAmI (kSI. ta. pR. 77) kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 63) kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 91) durgaH (kSI. ta. pR. 91) candra-durgoM (kSI. ta. pR. 92) kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 87) 110 111 eke 111 kecidU kecida ye tu kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 131) eke anye kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 123) Page #513 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navamaM pariziSTam kasya mataH eke __kasmin granthe durgaH (kSI. ta. pR. 124) kSIrasvAmI (zrI. ta. pR. 115) kecittu pake kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 125) . anye paka kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 126) __, ( , 127) durgaH ( , 158) kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 128 ) maitreyaH (dhAtupradIpaH pR. 65) 228 anye 130 anye anye kaiyaTa-kSIrasvAminI (kSI. ta. pR. 128) Aheta: (zrI. ta. pR. 101) zarU zrIrasvAmI (kSI. ta. pR. 122) anye eka anye kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 116) 141 143 anye kSIrasvAmI (kSo. ta. pR. 117) ___ , ( , 122) bhojaH ( ,, 194) kecitta 144 152 anye anye anye durgaH (zrI. ta. pR. 105) zrIrasvAmI (kSI. ta. pR..106) maitreyaH (dhA. pra. pR. 57) anye Page #514 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- matAntarasUciH kasya mata: ... 21. ..., anyaiH ....... 21 kasmin granthe ...... paJcikA (zrI. ta. pR. 110) kSIrasvAmI (zrI. ta. pR. 108) 'kaumArAH (kSI. ta. pR. 112) . ye tu.. bhojaH (sarasvatIkaNThA. 1 / 1.192) anye kecitu anye anye 264 kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 180) 165 165 eke 165 pake 167 pake 168 eka 169 .. . ... anye . 174 eke kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 181) svAmi-sammatAkAra-bhojAH (mA. dhA. vR. pR. 368) kSIrasvAmI (kSI. ta. pR.. 183) 176 pake 177 - 177 179 ye tu anye eke anye kecit kecit kAlApaH (mA. dhA. vR. pR. 381) 184 eke eke anye sammatAkAraH (mA. dhA. vR. 1339) Atreya-maitra-svAmi-kAzyapAH (mA. dhA. pa. pR.332) Page #515 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 480 ] [ najama, pariziSTam kasya mataH kasmin granthe (1870 ....... anye vardhamAna-saMmatAkAra-haradatta-gargAdayaH (mA. dhA. vR. pR. 332) / 187. . . . . . . . yeSAm vardhamAnAdi (mA. dhA. vR. pR. 332) 187. .. 27. . . anye AtreyAdayaH (mA. dhA. vR. pR. 335) ....... .. yeSAma 1941. eke AryaH ( mA. dhA. vR. pR. 397 ) kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 194 ) anyeH anye kecita anye kazcittu anye eke Atreya-maitreyau (mA. dhA. vR. pR. 403) . svAmi-dhanapAla-zAkaTAyanAH (mA. dhA vR. pR. 407) eke ye tu candraH . . eke eke jinendrabuddhi-vardhamAnI (mA. dhA. vR. pR. 441) eke anye kAtantra(vyAkaraNa)kAraH (mA. dhA. vR. pR. 439) candra: candra: .. kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 217 ) anye 223 2248 ake kecittu anye kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 201) ha , (kSI. ta. pR. 202) / 225 . 2 anye durgAdAsaH (kavikalpa. TI. pR. 35) Page #516 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uddharaNasUciH [ 481 kasyamataH kasmin granthe 226 eke 226 kazcit eke durgaH (kSI. ta. pR. 203) 226 227 228 228 anye anye 13 kecittu kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 211) vopadevaH (kavikalpa. pR. 126) kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 207) candraH (cAndra dhAtupATha) vopadevaH ( kavikalpa. pR. 118 ) eke 232 232 233 anye anye eke 234 kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 207) , ( , pR. 208) , ( , pR. 208) durgAdAsaH ( kavikalpa. TI. pR. 60) kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 213) 235 .. anye kecitta . anye eke anye anye kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 227 ) anye eke kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 228 ) maitreyaH (dhAtupradIpa pR. 103) ye tu eke kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 229) anye eke kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 228 ) anye yetu Page #517 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 482] [ navamaM pariziSTam kasya mataH kasmin granthe / anye 251 anye pake kSIrasvAmI ( zrI. ta. pR. 253) , ( , pR. 254) vAmanaH (mA. dhA. kR. pR. 482) 253 254 anye durgaH (kSI. ta. pR. 236) candraH (cAndra dhAtupATha). 206 anye eke 257 jinendrabuddhiH (nyAsa bhA. 2 / pR. 485) kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 244 ) anyaH anye kecittu eke .. Atreya-maitreyau (mA. dhA. vR. pR. 460 ) kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 237 ) mandraH (cAndra dhAtupATha) 263 anye m anyaH m eke " kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 240 ) ,, durgaH (kSI. ta. pR. 240) kAzakRtsna: (kA. dhA. pR. 164 ) kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 245) 265 anye 266 266 270 kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 242) durgaH (kSI. ta. pR. 241) durgaH ( , , ) kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 246) 270 anye anye 270 anye Page #518 -------------------------------------------------------------------------- ________________ matAntaraciH [483 kasya mataH kasmin granthe .. 9. amye ra7ra anye kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 245) 273 . anye anye kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 245) 27 anye anye 274 275 anye kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 245) maitreyaH (mA. dhA. vR. Ti. pR. 477) kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 245) AtreyaH (mA. dhA. vR. pR. 477) 275 anye 280 anye anye kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 260 ) Atreya-maitreyau (mA. dhA. vR. pR. 508) zAkaTAyana-kSIrasvAminau ( ) 287 pake 287 candraH kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 262 ) durgaH ( , , ) anye devanandI devanandI kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 271 ) 294 22 . , .. 295 14 anye / 1 'sphura sphuraNe saMcalane dIptau ca ' iti maitreyaH ( mA. dhA. vR. Ti. pR. 477 ) : 2 'Atreyastu sphura sphuraNe sphula saMcalane' iti papATha (mA. dhA. vR. pR. 477 ) . Page #519 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 484 ] navamaM pariziSTam kasyamataH kasmin granthe kSIrasvAmI (kSI. ta: pR. 271) pake kSIrasvAmI (kSI. ta. pU. 269) kAzakRtsnaH (kA. dhA. pR. 183) 298 298 anye anye 298 anye pake devanandI 301 anye anye eke 20 eke eke 303 kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 274 ) 304 ..., ( , pR. 276 ) .304 durgaH (., ,,) anye kAzyapaH (mA. dhA. vR. pR. 533 ) 309 kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 281) ..., ( , pR. 282 ) , ( , pR. 290) anye 'maitreyAdayaH (mA. dhA. vR. pR. 546 ) 311 22 kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 282 ) eke anye anye kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 283 ) candraH kAzakRtsnaH (kA. dhA. pR. 188 ) devanandI 312 15 anye 'maitreyaH (mA. dhA. vR. Ti. pR. 549) eke kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 284 ) 1 vaji mArga-saMskArayorgatau ceti maitreyAdayaH / ( mA. dhA. vR. pR. 546) . 2 bandhane iti maitreyaH (mA. dhA. vR. Ti. pR. 549) anye 312 Page #520 -------------------------------------------------------------------------- ________________ matAntaraSiH [485 kasya mataH kasmin granthe 313 . 6 anye anye 313 313 314 durgaH (kSI. ta. pR. 258 ) kSIrasvAmI ( kSI. ta. pR. 284 ) eke anye eke anye kSIrasvAmI ( kSI. ta. pR. 287 ) maitreyaH (mA. dhA. pR. pR. 540 ) kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 280) ':, ( , pR. 281 ) 316 anye kAtaMtraH ( kA. dhA. Ti. pR. 194 ) 317 317 kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 291) apare anye 317 pake anye durgaH (kSI. ta. pR. 292 ) kecittu 318 anye eke kSIrasvAmI (zrI. ta. pR. 281 ) durgaH (kSI. ta. pR. 290 ) anye 312 Page #521 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 486 ] navamaM pariziSTam pra. kasya mataH kasmin granthaH .. kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 285) eke 321 321 anye durgaH (kSI. ta. pR. 289) kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 289) (bhI. ta. pR. 292) . 321 M awww anye eke 323 anye kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 298) eke anye 323 323 323 324 durgaH (kSI. ta. pR. 303) mallaH (A. caM. pR. 41) kecit 324 _ anye 324 pake anye zAkaTAyana-mAdhavau (mA. dhA. vR. pR. 558) 325 apare aparaH 326 anyaH durgaH (kSI. ta. pR. 268) eke 326 326 anye kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 305) kSIrasvAmI-dhanapAla-zAkaTAyanAH (mA. dhA. vR. pa. 563) kSArasvAtA eke anye kSIrasthAmI (kSI. ta. pR. 301) 326 327 327 327 kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 302) " Page #522 -------------------------------------------------------------------------- ________________ matAntarasUciH [ 487 kasya mata: kasmin granthe 328 eke 328 ,, kAzyapa-maitreyau (mA. dhA. 1. pR. 558, Ti. ca. pR. 558) 228 anye 328 anye kAzyapa-maitrayau (mA. dhA. . pR. 559) kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 300) 329 kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 303) 333 333 11 , durgAdAsaH (kavikalpadruma pR. 50) kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 296) 334 anye - eke kecit 334 anye eke durgaH (kSI. ta. pR. 295) 337 anye eke kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 295) , ( , 127) , ( , 293) anye eke Page #523 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 488] [ navamaM pariziSTam kasmin granthe pati kasya mataH 341 anye 341 341 343 343 343 15 kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 315) ___ , ( , 311) anye 343 apare 343 ga eke kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 321) durgAdAsaH (kavika. pR. 179) durgaH (kSI. ta. pR. 318). kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 320 ) anye 346 eke durgAdAsaH (za. ka. pR. 508) 347 347 daurgAH (kSI. ta. pR. 315) anye apare eke 347 kecittu 347 347 anye 349 kecittu kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 320) [kaiyaTa (mA. dhA. vR. pra. 573)] 350 kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 307) Page #524 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizeSaTippaNAni [489 pRSTha pani kasya mataH kasmin granthe 351 352 354 2 . anye 354 14 . anye durgAdAsaH (za. ka. pR 259) kSIrasvAmI (.kSI.ta.pR.309) eke anye eke eke kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 308) ( , " 309) eke eke kSIrasvAmI (kSI. ta. pR. 307)durgAdAsaH(za. ka. pR.259) 354 anye eke eke 355 355 eke eke pake kSIrasvAmI (zrI. ta. pR. 308) zAkaTAyana (mA. dhA. pR. 567) 356. dazamaM pariziSTama vizeSa TippaNAni 1 pR. 34 / paMkti 3, guJjitaM siMhAdau- tulanA, guJjitaM bhramarAdau, gRzcitaM siMhAdau ityAdi / kSI. ta. pR. 69 // 2 41 / 16 stana- "stana-dhvana-svana-syama-Sama-TamAH Sar3a ye bhvAdau vyaJjanAntAH kathitAH santi te SaDapi adantAH iti sabhyA" / nyAya0 nyA0 pR. 192 / / 3 41 / 18 abhiniSTAno-tu0 abhiniSTAno kSI. ta. pR. 70 // 4 62 / 10 zaza-zazaNa iti ayamadhiko dhAtuH sUryaprajJaptivRttAvukto'sti / nyAya0 nyA0 pR 192 / / 5 71 / 14 kalAM-tulanA -mAse mAse hi ye bAlAH kuzAgreNaiva bhuJjate / santuSTopAsakAnAM te kalAM nAInti SoDazIm / yogazAstra svo0 TIkA pR. 424 // 6 75 / 1 kaTappU-tu0 'kaTapUrnadItAraH' kSI. ta. pR. 146 // 7.79 / 6 ArekaM-tu0 'ArekaM saMzayaM prAhu.' kSI. ta. pR. 28 // 8 83 / 16 AnR -tu0 AnRje kSI. ta. pR. 36 // Page #525 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 490 ] dazamam- ekAdazaM pariziSTama 9 87 / 6 caNDI caNDAyA svayaM caNDate sA caNDA, caNDasya strI (yA svayaM na caNDate). tu caNDI iti vivekaH / kSI. ta. Ti. pR. 50 // 10 89 / 26 jIvAbhayA - 'kumbhAbhayA' iti kAvyaprakAze pAThaH dRzyate // 11 92 / 9 smRtiH -smRtipadenAtra bhASyamabhidhIyate / tatra cAyaM pAThaH ' ajUdantyaparAH sAdayaH SopadezAH smiG-svadi-svidi-svaJji-svapayazca, sRpi-sRji-stR styAsekR-sRvarjam (664) / adantyau sAta parau yeSAM te sakArAdayaH sarve SopadezA ityarthaH ( udyota) kSI. ta. Ti. pR. 17 // 12 152 / 9 pravighATayitA-'pravighAtayitA sasutpatan' iti kSIrataraGgiNyAMpAThaH (pR. 104) / / 13 155 / 19 darada-tu0 darada romakadezaH kSI. ta. pR. 110 / dardIstAnanAmnA saMprati prasiddhaH kSI. ta. Ti pR. 110 // 14 184 / 13 ayaM pRjaiGa- pRcaiG samparcane ityayamaiva mRki iti kauzikaH nyAya nyA0 pR. 193 // 15 257 / 10 picheti-tu0 picchat iti dramilAH' / nyAya0 nyAsa pR. 193 // 16 310 / 13 AtmanepadArthaH- lokR-tarkadaNDake tu imau (gaNa 9 / dhA. 207, 208) parasmaipadinau dRzyete / pU. 333 / 3 tatra ca gaNAntara pATha stveSA-mAtmanepadAdi kAryArtha.' iti ca paatthH|| 17 333 / 13 sakarmakArthaH - gaNa 9 / dhA. 215 ghaTa dhAtoH vivaraNe'pi 'sakarmakArtham' iti paatthH|| kintu na lokR-tarkabahiH sthitAH gaNa 9 / 16 tuju 17 pijuNa AdayaH / akarmakAH / ataH kiM asya 'sakarmakArthaH' iti padasya arthaH? pR. 326 / 16 AsvadaH sakarmakAt .....anye tu iti kRtvA yo abhiprAyaH pradarzitaH sa kSIrasvAmisammataH kSIrataraGgiNyAM (pR, 304) paTa, puTa ...... 'ete sakarmakA bhAsArthA NicamutpAdayanti, iti pAThaH kSIrataraGgiNIkArakSIrasvAmiabhiprAyeNa ca loka-tarkAdayaH sakarmakA eva nnicmutpaadynti| 18 339 / 14 AtmanebhASA: -AtmanebhASetyAtmanepadinAMpUrvAcAryasaMjJeyam / dhAtu pradIpa pR.110 ekAdazaM pariziSTam gaNa dhAtu uddhRtanyAyasUcizca adhuneha pradarzyate / 1 / 589 vArNAt prAkRtaM balIya // 1 / 750 AgamazAsanamanityam // 1 / 992 vANAMtprAkRtaM balIya nyAya. 44 // 1 / 993 bahiraGgamitvamantarale dIrdhesiddham [nyAya, 20] / / 2 / 18 asiddhaM bahiraGgamantarane [nyAya. 20] / 2 / 42 tivA zavA...... [ nyAya. 18] // 2 / 45 " " 5 / 114 Gittvena kittvaM bAdhyate [nyAya. 7] // 5 / 157 natrA nirdiSTasyAnityatvAt // Page #526 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuddhi patrakam pRSTha 118 pati zIrSake zuddham 888 paTapaTAkaroti 118 Diti vau hastI . pati , . zuddham siddheH khanerarITaH syuta smyajasa jahasuH pratizyAyaH avazyAyazca 20 . . varjAH kaumudyAM zIDo Dit / 26 vizeSami punnAmni ghe nI 11 119 kaMgT yAcJAyAm dhyaNi yAcyA ghyaNi bhrAtarI dhyaNi dhinaNi 119 *120 120 ghyaNi 0 rara ekadhAtau 121 *121 . 122 (u0 528) iti .22 bhRmRta dvitve asyA'tra pAThaH bhASayo.116 bhraMzaH zIrSaka 888 gatisaMjJAyAM dhyaNi 117.19 . bhute 117 21 bhute 122 123 Dena gaurAditvAd RdisvAda mimede mimedhe RditvAd 123 117 samukhani / 124 124 12 25 zAzapIti * etad cihAzitasthale mudraNavelAyAm sIsakAkSarabhaGgena sAtA azuddhiH, ataH yAsu * pratiSu azuddhiH vidyate tatra saMzodhyA / Page #527 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 492 ] zuddhi patrakam pRSTha pani pRSTha pati zuddham 124 zuddham zAzapti neTa cAyaH *124 155 kte 127 128 156 129 0 tveSate vAmanakAvyA dyuteH0 mitrama as saMsadhvaMs khaMmadhvaMs veTtvAt .20 16 1 .MM 82 MM 163 vRdabhyaH jIttvAta zaidhye prayuGkte gharbhaH . karmakartari ahUgIt prayukte . ityadAdilUdisvAdaDi kidIH, hUsvAbhAve kutsAdikapi . 2 / 3 / 21 / evA''luH avau dAdhau dA adhiyanti Nitvam dIrghazcvIya vyAdhi suyomA guDagodhUmaH grahaguha TvittvAdathuH 807 svapaH 20357 ityA 'miha pAThaH na zvijAgR jAgaraNazIlo 12 *134 0 avalaMsane sAsyanti neTa neTa 'rabhiMvarjAH kampane cAlazabdA ghAtye kSI. ta, pR. ityuNAdivi saMvibhyAm yajAdIvaceH parasmai 166 166 11 166 168 *168 - 27 140 140 140 240 270 *143 170 *146 247 616)] 151 prAdU vahaH snehanopahUsvAdi kArya 173 de ki . 176 17 vinduH Page #528 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yukti bndh pRSTha pati 177 177 zuddham | pRSTha pati uNAdivivaraNe * *1926 kAraka zAsas tiyA zavA 194 "bhAvakarmaNoH" 3 / 4 / 68 *194 saptamyAm / 194 19 zuddham ali hetukartRto jehIyate Rdanto'yaM RlvAdeH pravRttya 0 - 1 - V0 0 kte kittve 22 . dadhno auH 177 177 178 178 178 *179 179 upasargAdAtaH hiH, 18 *198 23 198 vadheya'Ni 5 / 3 / 94 yajAdivaza vIraNImUlam prAduru upAntyotve Dinirde Ditanirde yad gaNena 12 180 21 P 201 . 202 yukta RditvAt "R RditvAt kittvAbhAvAdatra RtaSTit RtaSTita rAdhanoti samRkhani kecittu 202 vi 205 206 ' 182 182 . 6 14 211 182 14 tarSaH TitvapakSe UrdhAdibhyaH UdhvaMzayaH eJcA prANiprasave ktayorneTa 183 217 217 20 218 __mm 185 roSaNazIlaH DabyAm ktvi "IgitaH" 3395 ktvi yujizundhi ktvi vapi madaicaparyantaM 188 / 219 6 . kSubhnAdInAm bruvoH adhikSAvahi 26 yukta 191 / 219 25 Page #529 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 494 ] zuddhi patrakam pati pRSTha pati 18 226 *220 227 zuddham ghinaNartha zamitum ktvi no'prazAno GyAm ktvi 220 , zuddham . mAMGka tijiyujerga 375 kyabapavAde vedatvAt atha dAntA 227 220 227 228 220 220 * 220 vedatvAt yaDi . 221 yitva yAM 229 221 am 20 kasipadi zakadhRSa sahayudhvA / . rAjayudhyA . rudhAditvAt anurunche 229 20 221 221 229 222 229 20 . 19 9 221 222 222 ktvi pakSe kvi kyAm hasvatve ktvi vaicittye / vaicityama auditvAt ghatve paredaivi 222 stambhe ladittvAt liziMcva H zeke, zazAka zakalam rarara " 235 10 W 223 aW 9 236 w *237 ktvo abhyaSuNot suyajo Dvanip siraa|" kRsikami 223 223 snugdhaH nAmyupAntyagR ghani 15 23 239 224 224 20 21 didISate bahiraGtvAda sthA0 brIMc zIrSake 24 240 1 240 3 *240 16 2417 MC dhuvakA RdantAtrayo gavarjA'ni Astaryate kyapi ke dIrdhaM ca hIkaH Page #530 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuddhi patrakama zuddham pRSTa pani zuddham spharati pRSTha pati 241 241 22 12 rakara 28 *243 243 raka rakara 267 267 269 77 kRsikami zvAdibhyaH vyatyazakata 228 pratiritsati RtyAra tRbhrami VV zvAdibhyaH 114 271 itve 1273 245 daghnoti bhUjyate ra47 svaGaktum svaktvA 277 248 248 zvAdibhyaH SAnto kRSicami RdittvAd "R RdittvAda 278 2494 'gRlupa .250 : 13 251 rakara 278 279 279 8 nadIvalli. kSitA''yuH kSI abhiSuvati 2279 kur3ayam RdittvAda 279 279 252 26 280 dve razcAdau RtaSTit 280 *280 280 *254 254 27 . 28 *281 *281 284 dve rUpe Rta gariSyati RlvAdeH gINiH RtaSTit ityanye kvipi RtaSTita lyayozca tRNNavAn paMcap tanakti atanaka kvipi ktayoneTa ityaye kRsikami kSaNoti anusvArettvA sani *ra85 258 259 18 17 289 Page #531 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuddhi patrakam pRSTha 292 pati 10 pRSTha 329 *330 | 332 pani 27 292 11 15 28 . 28 ___ 20 12 294 *298 *298 *300 zuddham RSinAmnoH RSiH Rtvika veTa ubhayatra tulnaa:-8|3|93 pANinIya vyA0 RlvAdeH sRpRprathi RvarNazri saMyogA vAdibhyaH 13.34 . pacuNa tuJjati zaSkulI parthayati zvaitya paMserdIrghazca zabdaN bhASa 338 338 341 rU 26 zuddham 303, 300 224 kuMzati 296 secane [1 // 527] tulanA cAndrAH galiNa apuMTat vizrAmaNe iti cidRSTayoH paMktitaH acukuhata namicchantyeke Rdanta , kampati jvara jharcha granthe pR. paM. 25 347 350 *308 351 316 320 321 *325 326 17 18 24 28 362 376 . 376 476 480 3 29 2015 1 1 iti zrI dhAtupArAyaNam Page #532 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mudrAdhAna:bharata prinTarI 9.dANApITha pAchaLa lAla, pachItANA (gAyanuM STAR