Book Title: Aptavani Shreni 14 Part 04
Author(s): Dipak Desai
Publisher: Dada Bhagwan Aradhana Trust
Catalog link: https://jainqq.org/explore/009218/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI zreNI-14 bhAga-4 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAdA bhagavAna prarUpita AtAvANI zreNI - 14 bhAga - 4 saMkalana : dIpaka desAI Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzaka prathama AvRti bhAva mUlya dravya mUlya mudraka : zrI ajita sI. paTela dAdA bhagavAna ArAdhanA TrasTa dAdA darzana, 5, mamatApArka sosAyaTI, navagujarAta koleja pAchaLa, usmAnapurA, amadAvAda-380014, gujarAta. phona : (079) 39830100 All Rights reserved - Deepakbhai Desai Trimandir, Simandhar City, Ahmedabad-Kalol Highway, Adalaj, Dist.-Gandhinagar-382421, Gujarat, India. No part of this book may be used or reproduced in any manner whatsoeverwithout written permission from the holder of the copyrights. : 10,000 Disembara, 2014 : 'parama vinaya' ane : 'huM kaMI ja jANato nathI', e bhAva ! 100 rUpiyA : aMbA ophaseTa pArzvanAtha cembarsanA bejhamenTamAM, navI rijharva beMka pAse, usmAnapurA, amadAvAda-380014. phona : (079) 27542964 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (trimaMtra vartamAnatIrthakara zrI sImaMdharasvAmI tamo arihaMtANaM tamo siddhANaM namo AyariyANa tamo uvajhAyANaM tamo loe savvasAhUNaM eso paMca namukkAro; sava pAvappaNAsaNo maMgalANaM ca savaeNsiM; paDhamaM havaI maMgala 1 OM namo bhagavate vAsudevAya 2 OM namaH zivAya ? jaya saccidAnaMda LL bApAnanA kasIne japa javA Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'dAdA bhagavAta' koNa ? jUna 1958nI e samI sAMjano chaeka vAgyAno samaya, bhIDamAM dhamadhamatAM suratanAM sTezana para beThelA e.ema.paTela rUpI dehamaMdiramAM 'dAdA bhagavAna' saMpUrNapaNe pragaTa thayA ane kudarate sarjyuM adhyAtmanuM adbhuta Azcarya ! eka kalAkamAM emane vizvadarzana lAdhyuM ! 'ApaNe koNa ? bhagavAna koNa ? jagata koNa calAve che ? karma zuM ? mukti zuM ?" I. jagatanAM tamAma AdhyAtmika praznonAM saMpUrNa phoDa paDyA. emane prApti thaI te ja rIte mAtra be ja kalAkamAM, anyane paNa prApti karAvI ApatAM, emanA adbhUta jJAnaprayogathI ! ene akrama mArga kahyo. krama eTale pagathiye pagathiye, krame krame UMce caDhavAnuM. akrama eTale krama vinAno, liphaTa mArga ! zorTakaTa ! teozrI svayaM pratyekane 'dAdA bhagavAna koNa ?'no phoDa pADatA kahetAM ke, ''A dekhAya che te 'dAdA bhagavAna' nhoya, ame to jJAnI puruSa chIe ane mahIM pragaTa thayelA che te dAdA bhagavAna che, je caudalokanA nAtha che, e tamArAmAMya che, badhAmAMya che. tamArAmAM avyaktarUpe rahelA che ne 'ahIM' saMpUrNapaNe vyakta thayelA che. huM pote bhagavAna nathI. mArI aMdara pragaTa thayelA dAdA bhagavAnane huM paNa namaskAra karuM chuM." AtmajJAta prAptitI pratyakSa liMka parama pUjya dAdA bhagavAna (dAdAzrI)ne 1958mAM AtmajJAna pragaTa thayuM. tyAra pachI 1962 thI 1988 sudhI deza-videza paribhramaNa karIne mumukSu jIvone satsaMga tathA AtmajJAnanI prApti karAvatAM hatAM. dAdAzrIe potAnI hayAtImAM ja AtmajJAnI pUjya DaoN. nIrubena amIna (nIrumA)ne AtmajJAna prApti karAvavAnI jJAnasiddhi Apela. dAdAzrInA dehavilaya bAda pUjya nIrumA te ja rIte mumukSu jIvone satsaMga tathA AtmajJAnanI prApti nimitta bhAve karAvatA hatA. AtmajJAnI pUjya dIpakabhAI desAIne paNa dAdAzrIe satsaMga karavA mATe siddhi Apela. vartamAnamAM pUjya nIrumAnA AzIrvAdathI pUjya dIpakabhAI deza-videzamAM AtmajJAna nimitta bhAve karAvI rahyA che. A AtmajJAna meLavyA bAda hajAro mumukSuo saMsAramAM rahIne sarva javAbadArIo pUrI karatAM paNa mukta rahI AtmaramaNatA anubhave che. 4 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAdA bhagavAna prarUpita AdhyAtmika prakAzano 1. bhogave tenI bhUla 2. banyuM te ja nyAya 3. eDajasTa evarIvhera 4. athaDAmaNa TALo 5. ciMtA 6. krodha 7. mAnavadharma 8. sevA-paropakAra 16. pratikramaNa (graMtha, saMkSipta) 17. pati-patnIno divya vyavahAra (graM., saM.) 18. mA-bApa chokarAMno vyavahAra (graM., saM.) 19. paisAno vyavahAra (graM., saM.) 20. samajathI prApta brahmacarya (graM., saM.) 21. vANIno siddhAMta 9. huM koNa chuM ? 33. AptavANI-3 10. dAdA bhagavAna ? 11. trimaMtra 34. AptavANI-4 12. dAna 35. AptavANI-5-6 13. mRtyu samaye, pahelAM ane pachI 36. AptavANI-7 14. bhAvanA sudhAre bhavobhava 37. AptavANI-8 15. vartamAna tIrthaMkara zrI sImaMdhara svAmI 38. AptavANI-9 24. satya-asatyanA rahasyo 25. ahiMsA 26. prema 22. karmanuM vijJAna 23. pApa-puNya 27. camatkAra 28. vANI, vyavahAramAM.... 29. nijadoSa darzanathI, nirdoSa 30. guru-ziSya 31. AptavANI-1 32. AptavANI-2 44. AptasUtra 45. kleza vinAnuM jIvana 46. sahajatA (graM.-graMtha,saM.-saMkSipta, pU.-pUrvArdha, u.-utarArdha) hindI, aMgrejI, marAThI, telugu, malayAlama, paMjAbI, uDIyA, jarmana tathA spenIza bhASAmAM bhASAMtirata thayelA parama pUjya dAdA bhagavAnanA pustako paNa upalabdha che. 5 39. AptavANI-10 (pU.,u.) 40. AptavANI-11 (pU.,u.) 41. AptavANI-12 (pU.,u.) 42. AptavANI-13 (pU.,u.) 43. AptavANI-14 (bhAga 1thI 4) 'dAdAvANI' megejhita dara mahite gujarAtI, hindI tathA aMgrejI bhASAmAM prakAzita thAya che. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarpaNa anaMta janmothI hato "pote', potAnA svarUpathI ajANa, jJAnI kRpAe jANyo khudane, pAmI jJAnAmRta rasa-lahANa. dehathI bhinna "huM zuddha AtmA', varte pratIti akhaMDa dina-rAta, puruSa pade "huM jAgRta AtmA, prakRtine zeya nihALuM lagAtAra. akartA, akriya "huM jJAtA-draSTA, jJAyakane zeya nA sparza lagAra, asaMga, nirlepa, nirvikalpa AtmA, spaSTa anubhava thayo vItarAga. aguru-laghu, ajanma, apratibaddha, svapariNAme nirAlaMba sadAya, guNo anaMta bhinna-bhinna, saMyukta svabhAva pUrNa prakAza." AtmA e ja paramAtmA, ebsaoNlyuTa anaMta guNadhAma, amara, azruta, alakha-niraMjana, jJAna-darzana-zakti-sukhadhAma. nijaguNonI samyak ArAdhanAe, avyakta AtmA vyakta thAya, aMza aMza kevaLajJAna prakAza, "bodha bIja'mAMthI pUnama thAya. avarNanIya, niHzabda AtmA, zabdothI ene kema samajAvAya ? nigraMtha jJAnI saMjJA-kRpAe, svapada sarvAge anubhavAya. anubhavano nicoDa jJAnI jJAnataNo, ahIM zabda zabda svarUpAya, samarpaNa "aho A "AptavANI", jagakalyANe sadA sohAya. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anubhava siddha vANI 'AptavANI' mahIM praznakartA: dAdA, ApanI A AptavANI vAMcatAM vAMcatAM be kalAka saMsAra ja adrazya ja thaI gayo ! dAdAzrI : te AvA be kalAka AvatAM ja nathI. saMsAranI hAjarI toDavI e to bahu moTI vAta che ane AptavANI vAMcavAmAM jagata bhUlAya to naryA pApa dhoI nAkhe. kAraNa ke AmAM to nathI saMsAramAM ne nathI mokSamAM, vacalA gALAmAM hoya, te pApo badhA bhasmIbhUta thAya. AmAM saMsAra bilakuleya nathI. eTale A AptavANI ApaNuM kAma kADhI nAkhe evI che. praznakartA : jJAna nathI lIdhuM hotuM emane paNa AptavANI vAMcIne evo anubhava thAya che. dAdAzrI hA, toya ene anubhava thAya che. kAraNa ke A akrama vijJAna che ne eTale. A akrama vijJAna saMpUrNa che, phUla sTopa che ane peluM kramikanuM e jJAna che, vijJAna nathI. eTale anubhava nA thAya. e jJAna karavuM paDe ApaNe ane A akrama e samajavuM paDe. A pustaka samajI jAya to ene anubhava utpanna thaI jAya. praznakartA : AptavANI vAMcatA ja aMdara seTa thaI jAya ke ApaNe je IcchatA'tA te vastu che AnI aMdara. dAdAzrI : AptavANI vAMcIne to keTalAya lokonA hRdaya parivartana thaI jAya che ! kAraNa ke A AptavANInuM pustaka ora ja jAtanuM che ! emAMya pAchI AtmAnA anubhavavALI vANI che. anubhava vANI koI dahADoya hoya ja nahIMne! adhyAtmanA anubhavanuM pustaka hoI zake nahIM. anubhavanuM pustaka kyAMthI lAve ? zAstrIya pustaka hoya ane te keTalo anubhava hoya ? te buddhijanya anubhava hoya, paNa AtmAno je jJAnajanya anubhava te koI jagyAe nA hoya. te A AptavANImAM e anubhava ja che. AtmAno pUrepUro anubhava pustakamAM bahAra paDelo ja nathI. 7 Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anubhavanA sTezana AvatA sudhInI ja vastu bahAra paDelI che. te A anubhavanA sTezane AvIne "anubhava zuM che' eTalo thoDo bahAra paDIne baMdha thaI gayuM che. kAraNa ke je je AtmaanubhavI thayA, te te "AtmA' kahevA rahyA nathI. anubhava AvyA pachI mauna thaIne cAlyA gayA. teo pustaka lakhavAya nathI rahyA ne kahevAya nathI rahyA. praznakartA: paNa AtmAno anubhava pUrepUro lakhI zakAya ? dAdAzrI : e anubhava lakhAya nahIM, paNa AnA parathI chAMTa khabara paDe ke e zuM anubhava che emane, AtmAno anubhava zuM zuM kAma kare che ! AtmAnA anubhava sivAya evI vANI nIkaLe nahIM, AvuM darzana UbhuM nA thAya, evuM emane samajAya. praznakartA: ApanI A orIjinala vAto, maulika vAto lAge che badhI. dAdAzrI : hA, maulika vAto che badhI ! praznakartAH Apa dRSTAMta evA Apo cho ke jhINI vAtoya have khabara paDI jAya che. dAdAzrI: hA, paDI jAya. draSTAMta che ne ! draSTAMto ja anubhavanA che A. ApaNI AptavANIo pUrNa anubhavanI ja vANI che. jJAnInuM eka vAkya to anaMta jJAnakaLAthI bhareluM hoya. e vAkya to anubhava vAkya kahevAya. zAstromAMya nA lakhI hoya evI emanI vANI hoya ane e vANI ApaNane anubhavamAM Ave ke ohoho ! kevI sacoTa vANI che ! A anubhavanI vANI to TheTha sudhI cAlaze. A amArA pustakanuM roja eka klAka ja ArAdhana karaze to chellI dazAe pahoMcADaze. kAraNa ke konuM nididhyAsana kare che ? jJAnI puruSe bolelI vANInuM, te ArAdhana kare che. amArA vAkyonuM ArAdhanA e ja tapa ane e ja dharma, to tamane niraMtara paramAnaMda raheze. 8 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpAdakIya A jagatanI vAstavikatA zuM haze e hakIkatanuM varNana tIrthaMkara bhagavaMtoe kevaLajJAnamAM joIne karyuM che. emaNe kahyuM ke A jagata mULa svarUpe cha sanAtana tattvothI baneluM che ane chae tattvo enA dravya-guNaparyAya sahita rahelA che. A cha tattvomAMnuM eka tattva e 'Atmatattva' e ja 'huM' pote ane e ja riyalAIjha karavAnuM che. 'jyAM lagI Atmatattva cindho nahIM, tyAM lagI sAdhanA sarva jUThI', to e AtmA riyalAIjha kevI rIte thAya ? enI prApti zAstronA adhyayane ke kriyAkAMDathI nahIM paNa jemaNe AtmA saMpUrNa anubhavelo che ane je bIjAne AtmAnI anubhUti karAvavAne samartha che, evA pragaTa jJAnI puruSa thakI ApaNane AtmA sahaja rIte anubhavamAM AvI jAya che. kRSNa bhagavAne gItAmAM kahyuM ke jJAnI puruSa e ja mAro AtmA che ane teo pApone bhasmIbhUta karI AtmajJAna prApta karAvI zake che. jyAre vedo aMte kahe che ke neti.. neti.. neti... tuM je AtmA zodhe che te AmAM nahIM maLe, jIvatA AtmajJAnI pAsethI maLaze. jo tane temanI pAsethI AtmajJAna prApta thAya, AtmadRSTi thAya to tane AgaLanI vAto samajAze. eTale jo tAre mokSa joIto hoya to jJAnI pAse Avaje. mokSa kaMI pustakamAMthI prApta thAya nahIM. e to pragaTa dIvAthI potAno dIvo pragaTAvavA pratyakSa AvavuM paDe. kramika mArgamAM samyaktva moha jyAre bAkI rahe tyAre AtmA zuM haze, kevo haze, zuM karato haze, enuM kevuM svarUpa haze, enA zuM guNo haze, zuM dharmo haze. ema jIvanamAM anaMta bhede AtmA saMbaMdhI jANavAnA prazno UThe ane A saMsAramAM kyAMya ruci, moha nA hoya. ema karatA karatA jyAre chelluM AvaraNa tUTe che, tyAre AtmAno sAkSAtkAra thaI saMpUrNa anubhava thAya che. pote saMpUrNa AtmA rUpa ja thAya che. mULa AtmA enA guNadharma-svabhAva, svarUpa sahita pUrepUro anubhavamAM AvI jAya che. te ja pachI potAnI anubhava vANImAM udaya hoya teTaluM, AtmAnA adbhuta rahasyo khullA karI zake. 9 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ akrama vijJAnI parama pUjya dAdAzrIne 1958mAM jyAre AtmAno saMpUrNa anubhava thayo, AtmAnA svarUpa ane svabhAva spaSTapaNe samajAyA, tyAre enA pratyeka guNone pRthaka pRthaka anubhavavAnA rahyA nahIM. saMpUrNasarvAga anubhava thaI pote te rUpa ja thaI gayA. pratyeka guNadharmo sahita AtmA anubhavamAM vartAyo. tethI ja teo AtmAnA guNadharmane, svabhAvane, svarUpane jema che tema dRSTAMta sAthe vANI dvArA samajAvI zakyA ane zrotAne paNa evuM dekhAtuM thAya evI samaja ApI zakyA. A ja anubhavI jJAnI puruSanI vizeSatA che. AtmAnA spaSTa vedanamAM pote varyA ne ApaNane te dazA pAmavAno saMpUrNa mArga khullo karI zakyA. tIrthakara bhagavaMtoe je AtmA kevaLajJAnamAM anubhavyo te AtmA jJAnI puruSa parama pUjya dAdAzrIne pUrepUro samajamAM Avyo, sarvAze anubhavamAM Avyo ne thoDe aMze kevaLajJAnamAM UNuM rahyuM. tethI teo pote AtmAnA dravya-guNa-paryAyanuM yathArtha varNana ApI zakyA. A kALamAM, A kSetra AvA jJAnI puruSa pAkavA te agiyAramuM dhI Azcarya che "asaMyati pUjA' nAmanuM. jJAnI' eTale potAnA svarUpanuM ane svabhAvanuM ja ciMtavana thayA karavuM. "svarUpa" eTale "pote koNa che e nakkI thayuM ane svabhAva eTale AtmAnA guNadharma, emAM ja rahyA kare enuM nAma "jJAnI." "jJAnI svarUpamAM ja rahe niraMtara, saMsAramAM eka kSaNavAra paNa nA hoya ! "huM AtmA chuM' e ane A mArA guNadharmo che, ema ciMtavana thavuM eTale svarUpa ane svabhAvamAM rahevuM e svaramaNatA che. -dAdAzrI koI paNa vastu oLakhavI hoya to enA guNadharmathI oLakhAya. AtmA tattva che, ene oLakhavA enA guNadharma oLakhavA paDe. anaMta guNomAM mukhya guNa-anaMta jJAna, anaMta darzana, anaMta sukha, anaMta zakti, agurulaghu svabhAva, avinAzI, amara, asaMga, nirlepa Adi che. aMze aMze guNa pragaTa thAya tyAre ene guNa kahevAya. jyAM sudhI bArasa, terasa, caudaza jeTalo pragaTa thayo hoya tyAM sudhI e guNa kahevAya ane pUname paripUrNa pragaTa guNa pote svabhAvamAM AvI gayo kahevAya. 10 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svabhAvamAM AvI jAya tyAre savaze badhA guNo pragaTa thaI gayA hoya. te eka ja guNa nahIM paNa pratyeka guNo, anaMtA guNo badhA ja sarvAze pragaTa thaIne pote AtmasvabhAvamAM AvI gayo hoya. badhA guNo saMpUrNa anubhavamAM varte ane kyAMya virodhAbhAsa nA hoya. niraMtara svapariNAmamAM ja vate. akrama vijJAnanA bhedajJAnathI ApaNane mULa AtmAnI pratIti besI jAya che. have pAMca AjJA pALavAthI jAgRti vadhe ane jAgRtithI pAMca AjJA pALI zakAya. paNa zuddha upayogamAM AvavA AtmaguNonuM ArAdhana hovuM ghaTe. AvA guNo oLakhIne upayogamAM le to anubhavadazAmAM pahoMce. AtmAnA vividha guNono vAraMvAra sTaDI (abhyAsa) karavAthI, upayogamAM goThavavAthI, dhIme dhIme abhyAsamAM levAthI e anubhavAtuM jaze ane chevaTe sahaja AtmasvarUpa dazAmAM pahoMcAze. niraMtara mukti, akhaMDa samAdhidazA anubhavAze. ApaNe ahIM je AtmAnA guNonI bhajanA karavAnI kahI che, to te kevI rIte karavAnI ? dA.ta. "mana-vacana-kAyAnI tamAma saMgI kriyAothI huM asaMga chuM', to huM asaMga kaI rIte, saMgI kriyA kone kahevAya, e sTaDImAM letA letA divasanA prasaMgomAM A kriyA saMgI kriyA che, emAM huM A rIte asaMga chuM, ema jAgRtipUrvakano abhyAsa asaMga dazAnI anubhavazreNI caDhAvaze. AtmaguNonI bhajanAthI AtmasthiratA Ave, daDhatA Ave ane AtmA tarapha javA mATeno e moTo AdhAra che. eTale AtmaguNonI bhajanA karavI e zarUAtamAM hitakArI che. kAraNa ke karmonA phorsa, bharelA mAla sAme jAgRtinI sthiratA AvavA mATe e helDiMga che. pachI AgaLanA sTeje potAnA mULa svabhAva je jJAtA-draSTA che, emAM rahIne phAIla vananecaMdune eka pudgalane jovAnuM che. e dazAe pahoMcavA mATe potAnA doSo joI, sAmAne nirdoSa joIne AgaLa vadhavAnuM che. pachI vyavahAramAM athaDAmaNa, DakhoDakhala 11 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ochI thAya tema tema caMdunI prakRtine judI jovAnI che. prakRtinI aMdara UbhA thatA kaSAya, cIkAzo, prakRti svabhAva, pachI AgaLa kyAM kyAM rasa Ave che ? mananI gAMTho vicAro svarUpe, pachI citta kaI kaI saMsArI bAbatomAM jAya che ne coMTe che ? pachI buddhi doSita batADe, sAruM-kharAba batADe ane ahaMkAra kyAM kyAM tanmayAkAra thAya che, bhogavaTAmAM Ave che. Ama sUkSmatAe zeyonA svarUpane potAnA jJAtA-draSTApadamAM rahIne jovAno puruSArtha karavAno che. parama pUjya dAdAzrInI vANImAM 'A badhuM roja ATaluM karavA jevuM che ema je kahevAyuM che, to e jJAna samajavAnuM che, jAgRtimAM rAkhavAnuM che ane jema jema DiscArja karmonA hisAba pUrA thatA jaze, tema tema jANelA jJAna pramANe vartanamAM AvatuM jaze. potAnA taraphathI nizcaya ane jAgRti ja rAkhavAnI che ke AvuM hovuM joIe ane evI goThavaNI karavAnoya vAMdho nathI, paNa kartAbhAve karavA maMDI paDe ne pachI DakhoLAI jAya, ke pachI dhUnI thaI jAya ne mikenikalI karyA kare, tevuM pariNAma ApaNane joItuM nathI. parama pUjya dAdAzrInI vANImAM Ave ke niraMtara Akho divasa AtmaguNonI bhajanA karavA guNo bolavA joIe. te ekAMte laIne karavA maMDI paDe, tene badale samaje ane upayoga jAgRti goThavIne pachI kare to kAmanuM. A to vyavahAra khaseDI nAkhe, toDI nAkhe ke vyavahAramAM bumo paDe ane nizcayanI bhajanAmAM majA paDI jAya, evuM nA hovuM joIe. vyavahAra e nikAlI bAbata che, teno pAMca AjJAmAM rahIne, phAIlono samabhAve nikAla karyA pachI vadhArAnA samayamAM pote AtmabhAve AtmaguNonI bhajana karavAnI che ane svabhAva jAgRti vadhe tevA puruSArtha mATe vidhi, vAMcana, pratikramaNa, sAmAyika goThavavAnA che. rojanI traNa sAmAyika karavI evuM vAMcyuM, eTale e jJAnamAM jANavAnuM che. e pramANe karavA maMDI paDavAnuM nathI. hA, dararoja ochAmAM ochuM paMdara miniTa sAmAyika jarUra karI zakAya. pUjya nIrumAne parama pUjya dAdAzrI rojanI traNa sAmAyika karAvatA, paNa emane tyAre bahAranI 12 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ koI phAIlonI Dakhalo nahotI. UlaTAnuM phrI TAIma maLato tene upayogapUrvaka sAmAyikamAM goThavatA. A AptavANImAM parama pUjya dAdAzrIe anubhavelA AtmAnA guNadharmo ane svabhAvanuM varNana che. thiyareTikala ane eTaluM ja prekTikala rIte, e guNane upayogamAM pote kevI rIte laI zakyA, emane e varlDa che ane ApaNane paNa ene upayogamAM laI AtmAmAM AvI javAnI adbhuta samaja ApI zakyA. ane e guNa upayogamAM laI saMsArI paristhitiomAM vItarAgatA kevI rIte rAkhI zakAya, tevI vAto siddha stutinA chellA cepTaramAM ApaNane prApta thAya che. laukika mAnyatAo sAme vAstaviktA zuM che? tema ja mAnyatAonI vividha dazAomAM A guNa-svabhAva kevI rIte upayogamAM levAya ? jJAnI puruSane AvA guNa-svabhAva kevI rIte yathArthapaNe varte che ? ane ethI AgaLa tIrthakara sAhebone sarvocca dazAmAM kevuM vartatuM haze ? e badhI vAto dAdA zrImukhe nIkaLI che, te sarva atre samAviSTa thaI che. jJAnInI vANI judA judA nimittone AdhIna nIkaLelI che, paNa saMkalana karatI vakhate evo prayAsa karavAmAM Avyo che ke eka ja vyakti joDe akhaMDa satsaMga cAlato hoya, emAM zarUAtathI te TheTha pUrNatA sudhInI vAtanI liMka temaja caDhatA kramamAM maLI rahe. jethI mahAtmAo A jJAna pAmyA pachI pragatinA sopAna caDhatA caDhatA AgaLano dhyeya lakSamAM rAkhI zake ane jarUriyAtanA mAIla sTona ene maLI rahe. A graMthamAM jJAna lIdhA pahelAnI vAto mumukSu joDe che, jyAre jJAna lIdhA pachInI vAto AtmajJAna pAmelA mahAtmAo joDe che ema vAcake samajI levuM. sujJa vAcake A vANI prathama vAMcI lIdhA pachI pharIthI anukULatAe vadhu vakhata vAMcIne sTaDI (abhyAsa)mAM levA jevI che. kAraNa ke A potAnA ja AtmasvarUpanuM varNana che, potAnA svaguNonuM ja varNana che. te pramANe joIne, vijyulAIjha karIne prakRtinA pariNAmo sAme guNonuM seTiMga karI svabhAvadazAmAM AvavAnuM che. judApaNuM anubhavavuM che. svaguNonI 13 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhajanAmAM AvIne chevaTe AtmArUpa thavAnuM che ane sAmAne paNa tevA ja guNadharma sahita zuddha AtmasvarUpe jovAno che. jema jema A vANInuM vAMcana-manana-nididhyAsana karatA jaIzuM, tema tema pachI parama pUjya dAdAzrInI A jJAnavANIno "poInTa oNpha bhU' (Azaya) samajAze. chatAM paNa potAne je samajAyuM che te ja pUrNatAe che, te mAnI levAnI bhUla nA thaI jAya, te mATe satata jAgRta rahevA jevuM che. ApaNo dhyeya to chevaTe pratyakSa jJAnI pAse jaIne ja pUro thaze, e vAcake avazya lakSamAM rAkhavuM joIe. varSo sudhI judI judI vyaktio joDe parama pUjya dAdAzrIno satsaMga judA judA kSetre, judA judA kALe thayA karato. te badhI ja vANI pUjya nIrUmAe keseTomAM rekarDa karI lIdhI. jemAMthI A vANI TrAnskrAIba (keseTamAMthI utAro) thaIne ghaNA badhA mahAtmAonI madadathI chevaTe AptavANInA A graMtha rUpe ApaNA hAthamAM Ave che, ke jemAM AtmAnA guNo ane svabhAva vizenI vigatonuM saMkalana thayuM che. mULa AtmasvarUpane jema che tema anubhavavuM te ja ApaNo dhyeya che. zabda jyAM pahoMcI zake nahIM, evA avarNanIya, avaktavya, zabdAtIta AtmAnA rahasyo saMbaMdhe jJAnI puruSa parama pUjya dAdAzrI dvArA jeTalI nimittAdhIna vANI nIkaLI che, tenuM A saMkalana thayuM che. jJAnI puruSanI vANI avirodhAbhAsa, saiddhAMtika, trikALa satya ja hoya, temAM samajapherane lIdhe kaMIka kSati bhAsita thatI hoya to te saMkalananI kamI samajazo ne te arthe kSamA prArthanA. - dIpaka desAI 14 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upoddhAta [1] AtmAnA guNo ane svabhAva AtmAnA guNono vikAsa karavo paDe ? nA, e guNo vikasita ja che. paNa pote AtmAne guNadharma sahita jANe, te pariNAma pAme tyAre AtmajJAna thAya. AtmA eTale paramAtmA ja che, anaMta guNadhAma che. potAnA svAbhAvika guNo, je kyAreya AghApAchA nA thAya evA che. emAM mukhya be guNo - jJAna ane darzana. anaMta jJAna, anaMta darzana, anaMta zakti, anaMta sukha A cAra guNo moTA-moTA, jabarajasta ane bIjA badhA to ghaNAM guNo dharAve che, jevA ke amUrta, agurulaghu, avyaya, azruta, arUpI vigere. AtmAnA badhA guNo paramenanTa (zAzvata) che, jyAre enA dharma vaparAI rahyA che. anaMta jJAna, anaMta darzana e guNo paramenanTa che, jyAre jANavuM-jovuM e dharma TempararI che. AtmAnA guNo AtmajJAna pAmyA pachI anubhavAya che. AkuLatAvyAkuLatA nahIM, niraMtara nirAkuLatA. anaMta jJAna hoya, to pachI koI vastu mUMjhave nahIM. jJAna hAjara thaIne samAdhAna Ape. pachI anaMta darzana hoya, to koI vastu aDacaNa nA kare, samajaNa UbhI thaIne nikAla karI nAkhe. anaMta zakti hoya, to game tevI kharAba paristhitimAMya samabhAvathI nikAla karI nAkhe, ciMtA-upAdhi karyA vagara. Ama aMze aMze anubhava vadhato jAya. badhA aMza bhegA kare tyAre mULa svabhAva thAya. bhAva eTale asti ane svabhAva eTale svanuM astitvapaNuM. AtmAno svabhAva eTale pote potAnA guNadharmamAM ane potAnI bAunDrImAM ja hoya che, enI bahAra AtmA pote jato ja nathI. jovA-jANavAno potAno mULa svabhAva. enuM phaLa paramAnaMda, svabhAvathI bahAra nIkaLavuM, svabhAvanI viruddha karavuM e karma. 15 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svabhAva ane guNamAM phera eTalo ja ke guNa judA judA bolavA paDe, jyAre svabhAvamAM badhA guNo bhegA AvI jAya. eka-be-traNa-cAra ema badhA guNo bharAI jAya, e svabhAva kahevAya. svabhAva eTale pUrNa dazA. jema caMdramAM ekama, bIjathI dhImedhIme pachI pUnama thAya. te bArasa, terasa, caudaza hoya tyAM sudhI guNa kahevAya ane pUnama hoya tyAre guNa nA kahevAya, svabhAva kahevAya. jJAna lIdhA pachI mahAtmAo jema jema phAIlono samabhAve nikAla karatA jaze, ema enI meLe pUnama thaze, kudaratI rIte. atyAre to samabhAve phAIlono nikAla karavo jarUrI che. - jJAnI puruSa AtmAne vedanathI, guNathI ane lakSaNathI jANe. vedanathI jANe eTale svasaMvedana, paramAnaMda hoya. pachI guNa eTale anaMta jJAna, anaMta darzana, anaMta sukha, anaMta zakti e badhuM. ane lakSaNa eTale kSamA, ArjavatA, RjutA, zauca evA dasa lakSaNo, A badhuM hoya tyAre AtmA prApta thayo kahevAya. sahaja kSamA, sahaja mRdutA, sahaja RjutA evA lakSaNo hoya. A AtmAnA guNo nathI ke nathI prakRtinA, paNa A vyatireka guNo che. krodhano abhAva ene "kSamA" kahe che. lakSaNa to lokone samajAvavA mATe che, bAkI A lakSaNo siddhakSetramAM nathI. tyAM kAyamanA guNo che te judA che. [2] ataMta jJAna-darzana [21] jJAyaka H jJAna : yA mULa AtmAnuM, dravya jJAnasvarUpa ja che, ebsaoNlyuTa jJAna mAtra che, jJAnaprakAza ja che. anaMta jJAna e eno guNa che. jANavAnI cIjo, zeya vastuo anaMta che, mATe jANanAro jJAyaka anaMta jJAnavALo che. zeyo saMkhyAta nathI, asaMkhyAta nathI, paNa anaMta che. enI sAme jJAna paNa anaMta che. zeya eTale jANavAnI vastu ane jANanAra eTale jJAtA. AtmA chUTo paDyA pachI (jJAna prApta thayA pachI) jJAtA kahevAya. 16 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zeya-dazya vinAzI che ane jJAtA-draSTA avinAzI che. je kalpanAthI dekhAya te zeya-dazya che, nirvikalpa dekhAya che e jJAtA-draSTA che. zeyono vizeSa phoDa atre maLe che. mocI je sIve che e kriyA ya nathI, je jJAnathI sIve che e joya che. vakIlAtanI kriyA e ya nathI, paNa je jJAnathI vakIlAta kare che e jJAna ja zeya che. - kriyA mAtra parasattA che. kriyAvALuM jJAna paNa parasattA che. mocInuM jJAna, vakIlAtanuM jJAna, DaoNkTarI jJAna e badhAM ahaMkArI jJAna, e parasattAmAM che. ahaMkArane paNa je jANe che te svasattA che. mocInI kriyAnuM je jJAna thayeluM che, e jJAnane jANanAro ahaMkAra che. kriyAnuM je jJAna che te buddhijJAna che. ene jANanAro buddhino mAlika - ahaMkAra. vakIlAta kevI rIte karAya, e jANe. emAM pote bhUla kare, to pAcho jANe ke mArI A bhUla thaI gaI, AvuM nA thavuM joIe. e jJAnanA AdhAre jANe, paNa e buddhijJAna che. eTale AkhA jagatanA badhA sajjekTa jANe chatAM e jJAna buddhimAM samAya. pAMca IndriyothI je je jaNAya che, e AtmAnA jJAnathI che? nA, e to IndriyajJAnathI jANe che. e to ajJAnIye jANe. IndriyajJAnathI jANavAmAM ajJAnIne ke jJAnIne phera nathI, bannenA atIndriyajJAnamAM phera che. jJAnIne atIndriyajJAna hoya. atIndriyajJAnamAM je AMkhe dekhAtA nathI, evA mananA paryAya, buddhinA paryAya, ene AtmA atIndriyajJAnathI jANe che. A IndriyajJAna (buddhi) che e ahaMkAranuM jJAna che, e paNa AtmA jANyA kare. mULa AtmA kevaLajJAna svarUpa che, kevaLajJAna prakAza ja che, jyAre huM e pote anaMtajJAnavALo che. AtmAnA badhA guNomAM abheda bhAve AtmA ja che. tyAM bheda nathI paNa jo enuM varNana karavuM hoya to bheda dekhAya, juduM juduM bolavuM paDe, paNa mULa svarUpe abheda ja hoya. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (kramika mArge) pratIti khaMDa (bheda) hoya, lakSa khaMDa hoya paNa anubhava khaMDa nA hoya. anubhava eTale jJAna, e akhaMDa (abheda) ja hoya. (je AvyA pachI jAya nahIM.) dRzyo anaMta che, enI sAme darzana anaMta che. dazyo anaMta hoya ne darzana thoDuMka ja hoya to zI rIte cAle ? ene pahoMcI nA vaLAya. paNa dRSTAnuM darzana anaMta. jJAna ane darzanamAM bhinnatA che. nakkI thayA pahelA, 'kaMIka che' ene darzana kahevAya ane nakkI thayuM ke 'A che' ene jJAna kahevAya. draSTAe dRzyane joyuM eTale darzana UbhuM thAya ane jJAtAe jJeyane jANyuM eTale jJAna UbhuM thAya. AvA jJAna-darzana Adi anaMtA guNo thakI pote saMpUrNa zuddha che, sarvAMga zuddha che. [2.2] anaMtA jJeyone jANavAmAM... zuddha chuM 'anaMtA jJeyone jANavAmAM pariNamelI anaMtI avasthAomAM huM saMpUrNa zuddha chuM, sarvAMga zuddha chuM.' A vAkya yathArthapaNe samajAya to paramArthasvarUpa thaI jAya. A zAstranuM vAkya nathI, khuda paramAtma svarUpa thayA sivAya A vAkya koI bolI nA zake. A vAkya evuM che ke e pote te dazAmAM pahoMcavuM paDaze samajavA mATe. A vAkya samajAze tyAre A dAdAnA jJAnanI pUrNAhuti thaze. je AtmAnA anubhavamAM raheto hoya te ja A vAkya samaje. A vAkya bahu UMDuM che. AmAM saMsArathI abaMdha rahevAnI badhI ja sAmagrIo mahAtmAone parama pUjya dAdAzrIe ApI dIdhI che ! AkhuM jagata zaiyothI bhareluM che, anaMtA jJeyo che. have e jJeyone jANavAmAM anaMtI avasthAo utpanna thAya che, chatAM e avasthAo potAne coMTatI nathI. pote zuddha ja rahe che. kerI joI eTale jJAna kerInA AkAre thaI jAya, paNa jJAneya chUTuM ne jJeya chUTuM ne jJAtAye chUTo. coMTatuM nathI e zuddha jJAna kahevAya, buddhijanya jJAna coMTe. 18 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zeya pramANe jJAna zaiyAkAra thAya, paNa pote coMTato nathI. roMga (avaLI) mAnyatAthI tadrupatA bhAse che. mAnyatA savaLI thAya tyAre te potAnA asala svarUpamAM ja hoya. pugalanI avasthAmAM kerIne badale bIjuM jue toya cetana zuddha ja che. zeyane jANavAmAM pariNamelI-tadAkAra-zaiyAkAra thaI gayelI avasthAmAMya paNa pote zuddha ja che. zeya kaMI aDatuM nathI. A bhautika prakAza zeyane eka bAju prakAze, to bIjI bAju aMdhAruM hoya. jyAre AtmAno prakAza to zeyane ekjhakTa svarUpe cogaradamathI rUpa-rasa-sparza-gaMdha sahita badhuM prakAze. pAcho eno chAMyo nA paDe. zeyanA AkAre jJAna thaI jAya enuM nAma pariNamelI kahevAya. zeyane jANavAmAM jJAnanI avasthA utpanna thAya. jJAnanA paryAya zeyAkAra thAya, jJAna pote jJAnAkAra ja rahe, pote zuddha ja rahe. zeyone vItarAgatAthI jANavAmAM koI harakata nathI. zeyo joDe rAga-dveSathI baMdhana che, bAkI joyo kaMI naDatA nathI. jJAnI, zeya jANavAmAM pariName toye saMpUrNa zuddha che ane saMsArIone svAda Ave, IcchA thAya to e coMTe. jJAnI vAstavikatA joIne bole che. zeya dekhI tevA AkAra jevo pote thaI jAya chatAM emAM tanmayAkAra thato nathI, lepAyamAna thato nathI. zeyAkAramAM dazA pariName paNa pote chUTo ne chUTo ja che. e keTalI jabarajasta zakti dharAve che ! AtmAno jJAnaprakAza, jyoti svarUpa che. te zeyane jue ane pote zeyAkAra thAya pAcho, chatAM aDe-kare nahIM. emAMya zuddhatA rahe. chatAM tyAM mAnI beTho che ke A mane karma aDyuM. zAthI mAne che ? mahIM pApa-puNyanA je paryAyo che te ene AvuM manAvaDAve che. paNa A jJAna pachI e pApapuNyanA paryAyo jJAnathI tUTI jAya che. pachI zuddhatAnI jAgRti AvI jAya che. jJAna zeyamAM pariName chatAM huM zuddha ja che. koI kaheze, "A coMTI gayuM ?" "nA, huM zuddha ja chuM." mATe gabharAzo nahIM. "huM" (AtmA) bagaDyo ja nathI, A to ahaMkAranI mAnyatA bagaDI che. 19 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsArI cIjavastuo vinAzI che, mATe A jJAnanA paryAya vinAzI che, paNa jJAna vinAzI nathI. jJAna to jJAna ja che, paramenanTa che. paryAyo niraMtara parivartana thayA ja kare che. jema avasthA phare, tema jJAna phare, chatAM jJAna zuddha rahe che. potAnA paryAyane je jANe che te pote che, AtmA che. jJAna e guNa kahevAya. kAraNa ke huM chuM, e kAyamano chuM. pachI anaMtA zeyone jANavAmAM pariNamelI anaMtI avasthAomAM e jJAna vaparAya, tyAre e jJAnano dharma kahevAya, paryAya kahevAya ane e paryAya vinAzI che. AtmA zeyamAM jAya nahIM, e jJAnano paryAya jAya. paryAyathI zeya joI zakAya. zeya-jJAtA ekAkAra nA thAya enuM nAma jJAna. dravya-guNa ne paryAya traNa bheguM thAya tyAre vastu kahevAya, tattva kahevAya. guNa vagara paryAya nA hoya. dravya avinAzI, guNa avinAzI ane paryAya vinAzI. eTale AtmA jJAna sivAya bIjI koI vastu ja nathI, kevaLa ebsolyuTa jJAna mAtra ja che. pachI anaMta dRzyone jovAmAM pariNamelI eTale pote dazyasvarUpa thaI jAya chatAM pote zuddha ja che, draSTA che. dRSTi ane draSTAmAM phera. dRSTi e to draSTAno paryAya che. paryAya e dravyanA guNanI kSaNe kSaNe utpanna thatI avasthA che. draSTA dRSTithI dazya jue. e avasthAo, paryAyo niraMtara badalAya chatAM draSTA nA badalAya. guNa-dravya kAyamanA ane paryAya badalAyA kare. zeyAkAre pragaTato jJAnano paryAya potAne kAraNe ja pragaTe che. e svataMtra rIte pragaTe che. kAraNa ke jJAna svataMtra che. zeya hoya to jJAna hoya. paNa jJAna pragaTa thayA pachI zeyane joI zake. bAkI zeyane ane jJAnane levAdevA nathI. e avasthA jJAnanI pUrvanizcita nathI. pudagalanI avasthAo badalAyA ja karavAnI, paNa dareka avasthA jovAmAM potAnuM jJAna meluM thatuM nathI, zuddha ja rahe che. potAnI zuddhatAne kazI harakata AvatI nathI. jalebI jue, emAM mArApaNuM kare ke moha kare to ja nukasAna. kAraNa ke vizeSa karyuM. sAmAnyabhAve nA joyuM, vizeSabhAve joyuM ke vaLagyuM. A sAruM che' kahyuM ke coMTyuM. bIje badhe sAmAnyabhAve rahe to nA coTe. 20 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM saMpUrNa zuddha chuM, sarvAga zuddha chuM eTale AtmAnA sarva pradezothI zuddha chuM. gaTarane jou chuM, jANuM chuM, toya mArI zuddhatA bagaDatI nathI. attarane jouM chuM, jANuM chuM, bIjuM sAruM ke kharAba jouM chuM chatAM mAruM jJAna emAM bhaLatuM nathI. ajJAnatAthI loko gUMcAya che ke A kharAba joyuM ke AtmA mahIM bagaDyo. paryAya ne A badhI vAto bahu sUkSmatAe nA samajAya to mokSa nahIM javAnA ? evuM nathI, e to jJAnI puruSanA AzrayathI mokSe javAnA. chatAM dAdAnuM jJAna pUruM samajavAnI bhAvanAthI satsaMgamAM doDI doDIne Ave che, mATe enuM pariNAmeya Avaze ja ! akrama vijJAnanI A ajAyabI che ke bhedajJAnanA vAkyo jJAnavidhimAM bolAvAya che, tenAthI mahIM AtmA chUTo paDI jAya che. zAstramAM bhedajJAna hoya nahIM. mULa dravya ane enI mULa vAta, maulika vAta joIe. tethI ATalI upAdhi hovA chatAM zuddhatA jatI nathI, mATe akrama vijJAna" kahevAya che. jyAre kramikamAM saMga choDo to asaMga thazo, kahe che. akrama vijJAnathI mahAtmAone mULa AtmAnA pratIti-lakSa-anubhava prApta thaI jAya che. e ajAyabI ja kahevAya ! e AtmA enA guNadharmo sahita ja che. koIne eka kSaNa paNa lakSa nA bese, tyAre A kAyamanuM lakSa rahe e ja A vijJAna che. raste jatA A jJAna maLyuM che, eTale raste dhULa UDe, kAMkarA UDe, chatAM e zeya ne pote jJAtA ema jJAtApadamAM rahIne badhAM jJayane jANavAnA che. gharamAM koInuM mRtyu thAya tyAre paNa e ya ne pote jJAtA rahe, tyAre A vijJAna pUrNatAe pragaTa thAya. AtmAne joyo jANavA mATe zeyo jyAM che tyAM sudhI pharavA javuM paDatuM nathI paNa potAnA dravyamAM ja zeyo jhaLake che. jema arIso enI jagyAe ja rahe che, paNa loko Ave-jAya, e badhA mahIM jhaLake evuM AtmAnA jJAnamAM ja zeyo jhaLake. 21. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nija avasthAne paNa zeya tarIke jotA tattvasvarUpI jJAna pote ja paramAtmA thAya che. A caMdubhAI e ja nija avasthA che, ene pote avasthA rUpe juo, to pote ja paramAtmA che. jovuM-jANavuM e potAnuM kAma ane caMdubhAInuM kriyAnuM kAma. akrama vijJAna dvArA parama pUjya dAdAzrIe mahAtmAone to kevaLajJAna svarUpI mULa AtmA prApta karAvyo che. anaMtA joyone jANavAmAM... e vAkya samajavAmAM agharuM che chatAM e vAkyamAM eTaluM badhuM baLa che ke bolatAnI sAthe ja pote pUrNa kevaLajJAna svarUpa thaI jAya. [3] anaMta zakti [3.1] anaMta zaktio kaI ? kevI ? AtmAne anaMta zaktino dhaNI kahyo che, to e zakti zuM che? kaI che ? kevI che ? ApaNane kevI rIte e anubhavamAM Ave, evo haMmezAM sAdhaka, mumukSu ke mahAtmAne prazna thayA ja karato hoya che. AtmAnI anaMta zaktio je che, te mikenikala zakti nathI. mikenikala zakti to mazinarImAM hoya. khAvAnuM (IdhaNa) nAkho, havA pUro to mazIna cAle, nahIM to baMdha thaI jAya. e mikenikala zakti jaDanI che ane AtmA e (kharekhara) anaMta zaktivALo paramAtmA che. e AvI kriyA nathI karato. jabarajasta jJAnakriyA-darzanakriyA hoya. AvI cAlavAnI-bolavAnI zakti AtmAnI nathI ane je zakti che, e loko jANatA nathI. AkhuM brahmAMDa dhrujAve eTalI zaktio enI che. AkhI duniyAmAM jeTalA jIvo che, e badhA jIvonI pragaTa thayelI zaktio bhegI karo to eTalI zakti eka AtmAmAM che. AtmAmAM paramAtmApaNAnI zakti che, paNa (vyavahAramAM) eka zekyo pApaDa bhAMgavAnI zakti nathI. jaDamAMya zakti che. A aNane toDIne aNubaoNmba phoDelA, e zaktio bahAra paDI che. jyAre paramANumAM zakti kharI, paNa paramANu 22 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avibhAjya hoya eTale zaktimAM pheraphAra nA thAya. paramANu bhegA thaIne aNu bane, e aNune toDe to zakti dekhAya. koI paNa vastune (jaDa ke cetana) tenA mULa svarUpe laI jAva to temAM anaMta zakitao che. mULa svarUpanI mULa zakti kadI nAza pAmatI ja nathI. paramANunI zakti e sivAya pudgalanI zakti che. vibhAvika paramANu, je AtmAnI vibhAvika dazA thavAthI UbhA thayA che te paNa anaMta zaktivALA che. e rUpI, sakriya ane pudgalanI karAmatavALA che. e pudgale to bhagavAnane hau AMtaryA che. pudgalamAM huM chuM, ema pote mAnato hato, tethI potAnI zakti pudgalamAM pesI gaI ne pudgala zaktivALuM thayuM. jyArathI potAne zuddhAtmAnuM lakSa besI gayuM tyArathI pudgalathI chUTo paDyo. pachI potAnI zakti pUrNatAe potAnAmAM vyakta thAya ne pudgala paNa narama thatuM jAya. jema dArU pIve teno amala che, tevuM ApaNe ahaMkAranA amalamAM chIe. tethI AtmAnI zakti AvarAI ne jaDa zaktimAM A milcara thayuM. have jaDa zakti ja caDhI beThI che, te AtmAne chUTavuM hoya toye chUTAya nahIM. jJAnI puruSa pAse jAya to chUTAya. AtmAnI be jAtanI zakti : eka svakSetramAM rahetA potAnI svazakti utpanna thAya ane parakSetramAM rahI svakSetramAM mUkAma hoya tyAre parakSetramAM vibhUti zakti utpanna thAya. AtmAnI anaMta jJAnazakti che, tenA AdhAre to jyotiSanuM jJAna, vakIlAtanuM jJAna, DaoNkTaranuM jJAna evA badhA judA judA sajjekTanA jJAna bahAra paDyA che. AtmAnI anaMta zakti che, tenI viparIta phuraNAthI AvaDuM moTuM brahmAMDa UbhuM thaI gayuM, UlaTI bAjunuM. to samyak phuraNAthI zuM nA thAya? AtmAnI anaMta zakti evI che ke dareka mANasanA vicArane eksepTa (svIkAra) kare. cora corI kare ke dAnezvarI dAna Ape, badhuM eksepTa kare evI Atmazakti che, e ja paramAtmazakti che ! 23 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmAnI anaMta zaktio anubhavamAM Ave tyAre samajAya A badhI paudgalika zaktio duHkhadAyI che, duHkha ApanArI che. chatAM e anaMta zakti potAne A badhuM aDavA nathI detI. pANImAM rahevA chatAM pANIne sparza nA karavA de te kevI zakti ! nirlepa rAkhe. bhIDamAM asaMga rAkhe. muzkelIo Ave chatAM pote ene pAra karI TheTha pahoMcI jAya. mATe to AtmA e bhagavAna che ! koI vastu ene DarAvI zake nahIM, koI vastu ene DiprezanamAM nA lAvI zake, koI vastu duHkhI karI zake nahIM, e keTalI badhI anaMta zakti ! anaMta sukha, je sukha bahAra khoLavA nA javuM paDe e potAnuM ! enAmAM AdhyAtmika, vAstavika zakti che, bhautika zakti nathI. paNa pragaTa thAya tyAre kAma lAge. mokSe jatA vighno aneka prakAranA che, aneka vinone khaseDIne pote mokSe jAya evI anaMta zaktivALo che. anaMta zakti chUTavA mATe ja vAparavAnI che, paNa e jJAnI puruSa AtmAne chUTo pADe pachI vaparAya. A zaktio AvarAI gayelI che. AvaraNa khase to abhivyakta thAya. AvaraNa khasavAno upAya karyA kare te potAno puruSArtha, to peluM pariNAme zakti pragaTa thatI jAya. potAnI zakti vyakta thaI jAya te pote paramAtmA che. svarUpanuM ajJAna ane svarUpanuM adarzana, e be moTA AvaraNa. pachI lokonuM joIne zIkhyA ke A joIe che ne peluM joIe che, tenAthI anaMta zakti AvarAI. pachI gharSaNa-saMgharSaNamAM zaktio khalAsa thatI gaI. badhA jIvo sAmAnyabhAve AtmA ja che, paramAtmA ja che paNa zakti pragaTa thaI nathI. jemane zakti pragaTa thaI che evA jJAnI puruSanA nimitte potAnI zakti pragaTa thaI jAya. jeTalI Atmazakti pragaTa thaI ene aizvarya kahevAya. 24 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anaMta zakti avyaktabhAve mahIM paDelI ja che, paNa potAne jAte tALuM ughADIne levAno hakka nathI, e to jJAnI puruSa ughADI Ape tyAre e nIkaLe. parama pUjya dAdAzrI kahe che ke amArI saMpUrNa zakti vyakta thaI che. emane jotA ja ApaNane ema lAge ke emanAmAM keTalI badhI zakti pragaTa thaI che ! emanI hAjarI e ApaNane AnaMda Ape. eTalI ja zaktio badhAnAmAM paDelI che. AtmAnI zakti vyakta thaI jAya, pachI bahAra kazI mAthAkUTa karavAnI nA rahe. khAlI mahIM vicAra ja Ave ke te pramANe bahAra badhuM enI meLe thaI jAya. vyavasthita zakti badhuM karI nAkhe. rAjA karatAya ghaNo UMco vaibhava che kAraNa ke bhagavAnapada che ne ! anaMta zakti zAthI kahI ? anaMta kAma karI zake. jeTaluM eDajasTamenTa goThavatA AvaDe eTaluM potAne prApta thAya ! pote kalpane te siddha thaI jAya tevI anaMta zakti che ! koI paNa (rileTiva) vastu mane kaMI paNa karI zakatI nathI paNa potAne "huM nirAlaMba chuM' evuM bhAna thaI javuM joIe. tyAre ghaNI badhI zaktio pragaTa thaI jAya ! eka vakhata zuddhAtmAnuM bhAna thayA pachI zuddhAtmA svarUpamAM varyA, ekatAra thavA mAMDyA, eTale mokSamArganI zreNIo maMDAI gaI. pachI zaktio pragaTa thatI jAya. jJAtA-draSTA e mukhya vastu che, upayoga emAM joInTa karIe to badhI zaktio utpanna thatI jAya. jJAtA-draSTA jeTalA pramANamAM rahyA eTalA pramANamAM AnaMda utpanna thAya. vibhAvika zaktithI to AvaDuM moTuM jagata utpanna thaI gayuM che ! sIdhI rIte zakti jJAtA-draSTAmAM ja vaparAya. have bIjI rIte zakti nahIM vAparavAnI. kAraNa ke kaMI paNa karavAno AtmAno dharma ja nathI. jo potAne sanAtana sukha joItuM hoya to A jJAtA-draSTAmAM AvI jAva. mokSamAMya badhI zaktio kharI, paNa tyAM vaparAvAnI nahIM. mokSa Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jatA vighno aneka prakAranA che, te potAnI zaktithI oLaMgIne mokSe jAya. pachI e zaktiono sTaoNka enI pAse rahe. selphanuM riyalAIjha karyuM ke anaMta zakti pragaTa thaI gaI. manathI ke dehathI nirbaLatA lAge to 'huM anaMta zaktivALo chuM' bolAvone to zakti pragaTa thaI jAya. AtmAnI anaMta zakti che. je bAju jeTalI pheravavI hoya, eTalI pheravI zakAya. paNa 'zuM thaze' kahyuM ke zuMye thaI jAya ! te AtmA pAse zakti mAgane, aMdara ja che. kAM to AtmAne oLakha ane te rUpa thA, to zaktio vyakta thAya. [3.2] anaMta aizvarya AtmA parama aizvaryavALo che, paNa potAne enuM bhAna ja nathI. AvaraNane laIne badhuM aizvarya rUMdhAyuM che. jeTalA aMze lAITa nIkaLe eTalA aMze ene phaLa maLe che. AtmA to sarvAMza ja che. aMzarUpe hoya to sarvAMza thAya ja nahIM. paNa jJAnI puruSe sarvAMza AtmA pragaTa thayelo joyo, badhAmAM te svarUpe ja che. anaMta zakti che, anaMta aizvarya che paNa potAne khyAla nahIM hovAthI ciMtA-upAdhi-muzkelIo bhogavavI paDe che. bAkI koI koIno uparI che nahIM. manuSya mULa svarUpe paramAtmA ja che. potAnuM anaMta aizvarya pragaTa thAya tema che, paNa IcchA karI ke manuSya thaI gayo. dAdAzrI jJAnavidhi karAve che, te AkhuM kevaLajJAna ja che. be kalAkamAM mokSa Ape evuM gajabanuM aizvarya emanuM pragaTa thayeluM che. jagatanA lokone A dAdAnuM aizvarya khyAlamAM AvyuM nathI. A kALamAM bhedivajJAnI pragaTyA te moTuM Azcarya che ! lAkho avatAre ThekANuM nA paDe, te be kalAkamAM diSTa pharI jAya che ne AtmajJAna thaI jAya che. jJAnavidhimAM potAne 'huM zuddhAtmA chuM' e pratIti besI jAya che. 26 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pachI potAnA aizvaryanuM potAne bhAna thAya che. pote ja caitanya paramAtmA che. dAdAzrI kahe che, lokone jevI duniyA dekhAya, evI amane paNa dekhAya. phakta amane rAga-dveSa nA hoya, eTalo ja phera. bIjuM, lokone je nA dekhAya evuM to amane ghaNuM badhuM dekhAya ane e ja amArA jJAnanI vizALatA che, aizvaryapaNuM che. dehanuM mAlikIpaNuM nA hoya to ja aizvarya pragaTa thAya. lobha-lAlacanA prasaMgamAM 'huM anaMta aizvaryavALo chuM' bole to e paramANu kharI paDe ne enI asaro nA thAya. jeTalI cittavRtti vikharAya ke aizvarya ochuM thatuM jAya ane jeTalI mULa jagyAe sTebilAIjha (sthira) thAya ke aizvarya utpanna thAya. aizvarya ochuM thatuM jAya. tethI to tamane keTalAka loko Dakho kare, herAna kare, baoNsa TaiDakAve, e badhuM sahana karavuM paDe che. aizvarya ochuM thAya tyAre TaiDakAvene ! nahIM to aizvaryavAnane to Ama TaiDakAvavA mATe Ave, te enuM moDhuM jotA gabharAmaNa thaI jAya. mATe aizvaryanI jarUra che. A badhA mahAtmAone 'jJAna' maLyA pachI bilIphamAM AvI gayuM che paNa vartanamAM nathI rahetuM. vartana e pahelA je roMga bilIpha hatI, tenuM phaLa AvyuM che. te bhogavye ja chUTako. paNa atyAre bilIpha samyakt thaI gaI che, aizvarya eka ka2vA tarapha bilIpha che, tenuM phaLa pachI Avaze. [3.3] anaMta vIrya anaMta vIrya eTale zuM ? jJAna-darzanathI cAritra pragaTa thAya ne svacAritrathI anaMta vIrya pragaTe, e ja anaMta vIryanI dazA. enAthI dareka padArtha-vastu dekhAya, enA dravya-guNa-paryAya, bhUtakALathI laIne bhaviSyakALa, badhA ja dekhAya. AtmAnA guNonI ramaNatAmAM AtmajJAnI rahI zake, paNa jenAmAM anaMta vIrya pragaTe (tIrthaMkaro ke jJAnI puruSa) te to mAthe hAtha aDADe ne sAmAnuM kAma kADhI nAkhe. 27 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmavIrya eTale AtmAno ullAsa ne zakti jabarajasta hoya. AtmavIryano abhAva tyAM kaSAyonI asaro thAya. bhautika sukhamAM ja rAce, tene AtmavIrya khalAsa thaI jAya. e to bhautika sukhano, dehanI lAlasAo badhI abhAva karI de, to AtmavIrya vadhe. jJAnI puruSa pAse Ave to saMpUrNa AtmavIryavAna banAvI zake. Atmazaktione to AtmavIrya kahevAya. AtmavIrya ochuM tema krodha-mAna-mAyA-lobha nabaLAI utpanna thAya. ahaMkArane laIne AtmavIrya tUTI jAya. jema ahaMkAra ogaLe tema AtmavIrya pragaTe. [4] anaMta sukhadhAma (potAno) AtmA anaMta sukhanuM dhAma che, chatAM loka bahArathI sukha khoLa khoLa kare che. sukha evuM hovuM joIe ke jenA pachI kyAreya duHkha nA Ave. evuM ekuMya sukha hoya to zodhI kADha. sukha potAnA svamAM che, te zAzvata sukha che, paNa loka nAzavaMta cIjomAM sukha zodhavA nIkaLyA. AtmA jANyA vagara to e sukha prApta thAya nahIM. jJAnI puruSa maLe to e potAnA sukhanuM bhAna karAve. pachI e sukha vartyA kare. e parama sukha AvyA pachI kyAreya duHkha hoya ja nahIM. pachI phAMsIe caDhAve toye du:kha hoya nahIM. phAMsIe pudgala caDhe, AtmA phAMsIe caDhe nahIM. jANanAro jANe ne phAMsIe caDhanAro caDhe. svarUpa jJAna pachI jema jema AvaraNa tUTe ema AnaMda utpanna thAya. AtmajJAna pAmyo nathI tyAM sudhI manano AnaMda thAya. e mastIvALo hoya, jyAre AtmAno nirAkuLa AnaMda hoya. AnaMda ane sukhamAM bahu phera. AnaMda AtmAno hoya, zAzvata hoya, jyAre A (saMsAranA) sukha e to vedanA che. vadhI jAya to duHkha thaI jAya. sukha e zAtA vedanIya che, ThaMDaka Ape, jyAre duHkha e azAtA vedanIya che, garamI Ape. baraphane aDe to ThaMDuM lAge, garamImAM e sukha lAge ne ThaMDImAM e 28 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ duHkha lAge. sukha-duHkha e vedanA che, zAtA vedanIya ke azAtA vedanIya, jyAre AnaMda e potAno svabhAva che. niraMtara AnaMda, eka kSaNa AghopAcho nA thAya evo. pote anaMta sukhanuM dhAma che, paNa e nahIM samajAvAthI kalpanA karIne Aropita kareluM A sukha-duHkha bhogave che. je sukha vadhAre bhogavavAthI duHkharUpa thaI paDe to e sAcuM sukha nathI. je sukha kAyama bhogave chatAM duHkharUpa nA thAya e (AtmAnuM) sanAtana sukha. saMsAramAM sukha che ja nahIM, bhrAmaka mAnyatAnA sukha che. zAzvata sukha AtmAmAM che. bhrAmaka mAnyatA eTale eka paraNavAmAM sukha mAne, to koIne brahmacaryamAM sukha Ave. bAkI je anubhUti prApta thayA pachI jAya nahIM e sAcuM sukha. sarasa cA pIdhI ne TesTa AvI jAya ke ThaMDo pavana Ave ne hAza thAya, koI paNa prakAranI bahAranI cIjanA avalaMbanathI AvatuM sukha e bAhya sukha che. jyAre thAkI jAya ne UMghe to sukha lAge te aMdaranuM sukha che. paNa evI bhramaNA thaI jAya che ke UMghI gayo tethI sukha AvyuM. paNa kharekhara to AtmA che tyAMthI sukha Ave che ane ahaMkAra sukha bhogave che. bahAranI aMtaHkaraNa-bAhyakaraNa rUpI mazinarI baMdha thaI ne mahIM bhagavAna (AtmA) hAjara che, tyAMthI sukha bahAra nIkaLe che. AtmAno AnaMda kevI rIte khabara paDe ? potAnI vastu bIjAne ApI de, to ApavAthI potAne duHkha thavuM joIe paNa A to ApyA pachI (ghaNI vakhata) potAne mahIM AnaMda vartAto hoya che. e potAno AnaMda che, bahArathI nathI. bahu du:khamAMya kyAreka vacce aMdara sukha AvI jAya, te kyAMthI AvyuM ? mahIM AtmAnuM sukha che e. AtmAnuM aspaSTa sukha vedanamAM Ave tyArathI saMsAranA sukha moLA lAgavA mAMDe chatAM pUrvakarmanA AdhAre sukha bhogavavA paDe. AtmA AnaMdano Akho kaMda ja che, emAM duHkha pese ja nahIM. 29 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukha-duHkha ahaMkAra bhogave che. manane-dehane aDe e zAtA-azAtA vedanIya kahevAya, jyAre AtmAnuM zAzvata sukha hoya. AtmAne pIDA aDe nahIM, A to mAnelA AtmAne pIDA thAya che. mane mAthuM duHkhe che" ema ciMtave to duHkhI thaI jAya, tyAM jo " anaMta sukhadhAma chuM" bole to sukhamaya thaI jAya. moha caDhato hoya to bolavuM ke "mohanIya aneka prakAranI hovAthI tenI sAme huM anaMta sukhanuM dhAma chuM.' to moha UDI jAya. jeNe kapaDAMno tyAga karyo e mohanIya, koI kapaDAM pahere che tema mohanIya. AtmA sivAya badhI mohanIya. dhArmika pustako vAMcavA teya mohanIya. e vAMcatA je AnaMda thayo te paulika AnaMda. e pAcho UtarI jAya. A jJAna pachI kyAMya rileTivamAMthI AnaMda prApta thayo evuM bole to jJAna bagaDI jAya. rileTiva cIjo e phAIla che, eno samabhAve nikAla karavo. koI cIjavastu vagara AnaMda thAya e AnaMda, e ja bhagavAna. cIjavastunA AdhAre AnaMda maLe, te AdhAra nA hoya to zuM thAya ? bahArathI kaMI paNa AnaMda Ave e paudgalika AnaMda che. potAne kaMI paNa cIja sivAya sAhajika AnaMda Ave, aprayAsa, e sAco potAno AnaMda mATe bilIpha (mAnyatA) bagaDavA devI nahIM. mATe mAnyatA badalAtI hoya to mAnyatAne khaseDo, AnA AdhAre Ave che mATe e AnaMda pArako, potAno AnaMda hoya. dAdAe dekhADyo che e zuddhAtmA e ja ApaNuM svarUpa, e ja potAnI milakata. emAM potAnuM anaMta sukhadhAmapaNuM che. emAM ja rahevA jevuM che. duHkhamAM (aMdara) AnaMdamaya sthiti rahe te AnaMda, AnaMda hoya tyAre sukha-duHkhanI asaro UDI jAya. jagata vistRta karAve e AnaMda kahevAya. je ullAsa ghaTe te AtmAno nahoya. mULa vastumAM ullAsa vadhaghaTa nA thAya. 30 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmA jANyA pachI AtmAno zuddha paryAyika AnaMda utpanna thAya. te krame krame saMpUrNa dazAne pAme. kevaLajJAna thAya pachI AtmA mokSe jAya. pachI potAnuM svAbhAvika sukha, paramAnaMda kAyama bhogavavAnA. jema jema AvaraNa tUTe, tema tema ajavALuM vadhe ane pUrNa svarUpa thayA pachI, sarva AvaraNa tUTyA pachI AkhI duniyA potAnAmAM jhaLake. pote nirAlaMba thaI jAya. siddhagatimAM pote potAnuM svAnubhava sukha bhogavyA ja kare. tyAM rahIne emanuM anaMta jJAna-anaMta darzana vaparAyA kare. enA pariNAme AnaMda hoya. ja che, AtmAnuM mULa svarUpa jJAnasvarUpa che ane AnaMda to eno svabhAva svarUpa nahIM. koI duHkha aDe nahIM saMsAramAM e AnaMda. paramAnaMda eTale potAnA sukhamAM ja pote rAce ane sahajAnaMda eTale vagara prayatne AnaMda utpanna thayA kare. mokSamAM ane paramAnaMdamAM phera nathI. paramAnaMda eTale pUrNAhuti. paramAnaMda e jIvanamukta dazA kahevAya. e ekAda avatA2mAM ja mokSano adhikArI thayo. AtmAnI sAthe niraMtara rahenAro guNa paramAnaMdano che. AtmA kSaNe kSaNe AnaMda vagara rahI zakato nathI. e AtmA joDe 'ApaNe' ekatA-abhedatA utpanna thAya, eTale paramAnaMdano ApaNane lAbha maLI jAya. AtmAthI chUTApaNuM thayuM, dehAdhyAsa thayo to paramAnaMda cAkhe nahIM. paramAnaMdamAM koNa rahe ? pote ke paramAtmA ? ApaNe pote ja, A caMdubhAI nahIM. 'huM caMdubhAI chuM' e bhAna chUTe ane 'huM zuddhAtmA chuM' e bhAna thavuM joIe. cetanano paramAnaMda svabhAva che. ene kaMI AnaMdamAM rahevAnI jarUra nathI. A to pote 'huM caMdubhAI' thayo eTale pote paramAnaMda khoLe che. buddhi nA vaparAya to te Atma anubhava thAya ane jJAtA-draSTA rahyo to paramAnaMda hoya ja. 31 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [5] aguru-laghu AtmAnA guNo aguru-laghu svabhAvanA che. eno paramAnaMda nAmano guNa, jJAna-darzana guNa jarAya vadhe nahIM, ghaTe nahIM. zuddhAtmAno jovA jANavAno svabhAva kyAreya vadhaghaTa thato nathI. guru-laghu pariNAmathI gotrakarma UbhA thAya. ApaNuM zarIra, je pudgalane ApaNe choDI devAnA chIe e gurulaghu svabhAvanuM che, jyAre ApaNe pote aguru-laghu svabhAvanA chIe. aguru-laghu svabhAva eTale enA pradezanI bahAra nA javA de. eTale sthiratA choDe nahIM. aguru-laghu eTale vadhaghaTa nA thAya, jADo-pAtaLo nA thAya, UMconIco nA thAya, halako-bhAre nA thAya. jema che tema sthitimAM rahe. A jagatamAM je kaMI dekhAya che te guru-laghu svabhAvavALuM che. tene jonAra (buddhi-ahaMkAra) paNa guru-laghu svabhAvavALA che. je AtmA che, te aguru-laghu svabhAvI che. TaMkotkIrNa kahe che te aguru-laghu svabhAvane laIne che. chaye tattvo zuddha svarUpe hoya, te badhAmAM aguru-laghu svabhAva kaoNmana che. paNa jyAre (jaDa paramANumAM) vikAra thAya, vizeSabhAvI thAya te gurulaghu svabhAvI hoya che. mULa zuddha paramANu je vizrasA, svAbhAvika paramANu, te agurulaghu hoya. paNa A vikRta pudgala, mizrasA paramANu, jemAM lohI-paru nIkaLe, e guru-laghu hoya ane prayogasA paramANu te badhA guru-laghu svabhAvanA. aguru-laghu svabhAva eTale bahAra hAni thAya, vRddhi thAya paNa pote aguru-laghu svabhAvamAM AvI jAya. potAnAmAM hAni-vRddhi nA thavA de. mULa paramANu eya aguru-laghu svabhAvanA, paNa prakRti e gurulaghu svabhAvanI. 32 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mULa tattva aguru-laghu kahevAya, jyAre mULa tattvanA paryAya, avasthAo utpanna thAya tyAre guru-laghu thAya. chaye dravya aguru-laghu svabhAvanA che, paNa A prakRti e vikArI svabhAva che, e guru-laghu svabhAvanI che. krodha vadhI jAya, ghaTI jAya, e aguru-laghu svabhAvamAM Ave nahIM. rAga-dveSaya guru-laghu svabhAvanA che. ene AtmAnA kahevAmAM Ave to bhayaMkara bhUla che. A duniyAmAM game teTaluM bALo, game te karo, paNa paramANu je che e eka paramANu vadhe nahIM, eka paramANu ghaTe nahIM. e mULa svarUpe aguru-laghu svabhAvanA che, paNa je vibhAvika pudgala che e badhuM vikRtivALuM che, e badhuM guru-laghu svabhAvanuM che. potAnAmAM ane jagatanI cIjomAM phera zuM che ? pote aguru-laghu svabhAvano ane jagatanI cIjono svabhAva guru-laghu che. rAga-dveSa thAya che e guru-laghu svabhAvavALA che, jyAre pote to svabhAvathI ja vItarAga che, aguru-laghu svabhAvavALo che. jJAnI puruSa potAne e zuddhAtmadazAmAM lAvI Ape. kaSAyabhAva pudgalanA che, AtmAmAM krodha-mAna-mAyA-lobha nathI. e bIjI koI vastunA guNadharma che. pudgala vadhI jAya, ghaTI jAya, moTuM thAya, paiDuM thAya, e badho pudgalano svabhAva che. anaMta avatAra thayA, AtmAmAM pheraphAra nA thAya. AtmA vadhe nahIM, ghaTe nahIM, teno te ja aguru-laghu svabhAva. game tevo kALa badalAya, AtmAmAM cenja nA thAya. AtmAnuM eka-eka pariNAma aguru-laghu svabhAvanuM che, sanAtana che, zAzvatI che ane bIjA badhA vizeSa pariNAmo che, e guru-laghu svabhAvanA che. e mArA pariNAmo nathI, huM to zuddhAtmA chuM. krodha-mAna-mAyA-lobha thAya ene 'ApaNe' joyA karavAnA, ke A doSa vadhyo, A ghaTyo, eTale 'ApaNe' chUTA rahyA. pachI potAnI jokhamadArI nahIM. zoka, hatAzA, nirAzA, gaDamathala thavA mAMDe, game tevuM Diprezana 33 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvyuM hoya to e vakhate huM aguru-laghu svabhAvavALo zuddhAtmA chuM' evo jApa eka guMThANuM cAlu kare to mahIM pAra vagaranuM sukha varte. A jJAnadazAmAM rahevAno upAya che. potAno aguru-laghu svabhAva che evuM poNo kalAka dhyAna kare to ajAyaba zakti utpanna thAya. [9] asaMga [6.1] saMgamAM e asaMga jyAM saMsArI lokonI dRSTi pahoMcI zake nahIM tyAM AtmA che. e nirlepabhAve, asaMgabhAve ja rahelo che. e pote Divalapa thato huM) paNa asaMga svabhAvano che. ene saMganI jarUra ja nathI. A to bhrAMtithI mAne che ke mane A vaLagyuM. bAkI kazuM ene vaLagyuM ja nathI, asaMga ja che. jIvamAtrano AtmA nirlepa, asaMga ja che. ye dravyo asaMga ja che. A saMgI thAya che, saMgI dekhAya che, e eno vizeSabhAva che. nirlepa AtmAne kazuM aDe nahIM. krodha-mAna-mAyA-lobha hoya toye e lepAyamAna thAya nahIM. saMgamAM raheto hovA chatAM e asaMgI che. tene koI DAgha paDe nahIM. mULa AtmA mithyAtvamAMya, gAya-bheMsamAMya asaMga che. kAraNa ke saMgI kriyA pULa che, mana-vacana-kAyAnI che, pote sUkSma che. saMgI kriyAo potAnI manAya che, e bhUlane lIdhe pote baMdhAya che. e asaMga AtmA to temaja che, paNa ApaNI bilIphamAM asaMga AtmA che nahIM. asaMganI bilIpha bese to asaMga thavAya. dehAdhyAsa jAya pachI potAnA asaMga svarUpamAM niraMtara rahe. dehAdhyAsane laIne saMgI lAge che. anaMta avatAromAM AtmAe koI paNa dehamAM deha sAthe saMga karyo ja nathI, pote asaMga ja rahyo che. gItAmAM kahyuM che ke asaMga zastrathI saMsAravRkSa chedI zakAya. te asaMga zastra, asaMga vANIthI samajAvI zakAya. mAlikI vagaranI vANI e asaMga vANI kahevAya. 34 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ potAno je asaMga svabhAva che, te svabhAva utpanna thaI javo joIe. potAnA svabhAvamAM Avyo eTale pote asaMga ja che, nirlepa ja che. pote zuddhAtmAmAM rahe to asaMga ja rahe. saMgadoSa eTale AtmAne jaDano je saMga thayo, tenA doSathI A krodha-mAna-mAyA-lobha UbhA thayA, tenAthI potAnuM jagata UbhuM thayuM. be tattvo chUTA paDI jAya, pote asaMga thAya to saMgadoSa jItAya. kramika mArge AtmAne asaMga karavA, nirlepa karavA tyAga kare che. AtmAne sthira karo, kahe che. paNa e vyavahAra AtmAne ja mULa AtmA mAnIne karavA jAya che. bAkI mULa AtmA asaMga ja che, nilepa ja che, sthira ja che. potAne e bhAna thavuM joIe. mULa AtmA asaMga ja che, jyAre vyavahAra AtmA ciMtave tevI asara pAme. kAraNa ke pote saMganI asaravALo che. huM asaMga chuM" ciMtave to asaMga thaI jAya. huM saMgI chuM ciMtave to evI asara thAya. asaMga chuM" e bhAna jJAnI puruSa pAsethI prApta thAya. e pote nitya mukta, nitya samAdhivALA, nitya AtmA thayelA che. jenuM anityapaNuM sarvathA chUTI gayeluM che, sanAtanapaNuM prApta thayeluM che, evA jJAnI puruSa pAse asaMga thavAya. A vijJAna evuM che ke saMsAramAM rahe chatAM pote asaMga ja rahe. bahArano bhAga saMgavALo che ane pote asaMga che. avasthAmAM asaMga rahevAya te ja Atma anubhava che. eTale A saMgamAM asaMga rahevAnI kriyA zIkho. bAkI saMga khaseDIne kyAreya asaMga nahIM thavAya. moTaranI AgaLa heDa lAITa hoya, te khADImAM paDe to gaMdhAya ? kAdavavALuM thAya ? evo AtmA che. AtmAne kaSAya aDe nahIM, nirlepa ja, asaMga ja. ahaMkArane badhuMya aDavAnuM, kaSAyo badhuMya. kRpALudeve kahyuM, asaMga che paramArthathI, paNa nija bhAne tema. ajJAnadazAmAM bhAna avaLuM che, mATe saMgI thayo che. bhrAMtine lIdhe asaMga 35 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAsato nathI. akrama vijJAnamAM nija bhAna prApta thaI jAya che, tyAre pote asaMga thaI jAya che. kramika mArge saMganI nivRttie sahaja svarUpanuM bhAna pragaTe. have badhA saMganI nivRtti kyAre thAya ? kramika mArge to badhuM choDavuM ja paDe ane akramamAM jJAna maLatA ja asaMganuM bhAna thaI jAya che. have saMyogono samabhAve nikAla karavAno rahyo. kramika mArge kahe ke sarva bhAvathI asaMgapaNuM thavuM te duSkaramAM duSkara sAdhana che. chatAM akrama mArge sarvabhAvathI asaMgapaNuM prApta thaI jAya che. pote caMdubhAI to bhAva Ave, paNa pote zuddhAtmA thayo pachI svabhAva rahyo. kRpALudeve kahyuM, niHzaMkatAthI nirbhayatA utpanna thAya che ane nirbhayatAthI niHsaMgatA utpanna thAya che. asaMgatA e ja mokSa kahevAya che. ahIM akramamAM AtmA saMbaMdhI niHzaMkatA utpanna thaI. huM zuddhAtmA, to pote niHzaMka thaI gayo. niHzaMka AtmAthI nirbhayatA Ave ane pachI asaMga rahI zake. AvAM jJAnavAkyo koI pustakamAMya nA hoyane ! A to dAdAzrIe mULa AtmA jevo joyo che tevo kahyo che. ene zabdothI, saMjJAthI samajAvI zakyA che. A to AgavuM saMpAdana che, maulika vAto che badhI ane enI pAchaLa alaukikanI mahora vAgI che ! pote pUrNa sthitimAM pahoMcyA, tethI jagatane A akrama vijJAna ApI zakyA ! kRpALadeva asaMga rahI zakelA. temanA jevA jJAnI ja samajI zake ke je trikALa asaMga rahetA haze emanI kevI dazA haze ! jagata jItavuM saheluM che, paNa eka samaya asaMga rahevuM mahA vikaTa che. tyAM jJAnI puruSa dAdAzrI niraMtara asaMga dazAmAM varte che ane A jJAna maLatAnI sAthe mahAtmAone paNa asaMga banAvI de che. deha bIjAne aDyo te saMgI kriyA. mana koI mATe vicAre, koI mATe vANI bolyA te saMgI kriyA. "caMdu, meM A karyuM te saMgI kriyA. e badhuM anAtmAnuM che, avastune Taca thAya che. AtmA koIne Taca thAya 36 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nahIM evo che, asaMga che. e saMgI kriyAono jANanAro che, saMgI kriyAono karanAro nathI. kramika mArge saMgI kriyAone choDazo to chUTazo evuM kahevAmAM che, jyAre akrama vijJAna je asaMga che tene asaMgapaNAnuM bhAna karAve che. saMgI kriyA pULa che, AtmA sUkSmatama che. beune bhegA karavA hoya toya thAya nahIM. AtmA kSaNa vAra paNa rAga-dveSI thato nathI, anAtmA thato nathI. phakta potAne roMga bilIpha besI gaI che ke "A huM karuM chuM." kriyA eka ja prakAranI Aropita bhAvathI kare to saMsAra, svAbhAvika bhAvathI kare to levAdevA nathI. jeTalA vikalpo eTalA A avalaMbano che. e vikalpo chUTI gayA ke nirAlaMba thato jAya. nirAlaMba eTale ebsaoNlyuTa sthiti. asaMga, nirlepa, nirapekSa badhA zabdo bhegA kare tyAre ebsaoNlyuTa thAya. [2] asaMga te nirlepa AtmA pote svabhAvathI ja asaMga che. koInI joDe saMyoga thayo che paNa saMga thayo nathI. saMga thayo hota to chUTo nA paData. pote ATaluM badhuM saMsArI kArya karavA chatAM asaMga rahe che. ATalA badhA saMsArI bhAva che, ATalA badhA kAryamAM lepAyamAna dekhAya che, chatAM AtmA pote nirlepa che ane evo AtmA jJAnIe joyo che, to ja bIjAno AtmA chUTo pADI zake. asaMga ane nirlepamAM phera. asaMgamAM ema lAge ke koI pAchaLa aDyuM che paNa koI aDyuM ja nA hoya, vacce avakAza ja hoya ane nirlepamAM to aDyuM ja nA hoya. (eTale aDyuM che evuM UbhuM thAya ja nahIM.) asaMgavALo pharI coMTI jAya, paNa nirlepavALo kyAreya lepAyamAna nA thAya. asaMgavALAne asaMganuM bhAna rahe, jyAre nirlepavALAne nirlepa paNAnuM bhAna nA rahe (nirlepatA sahaja varta). 37 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAtmAone pratItidazA che tethI teo koI paNa avasthAmAM asaMga rahI zake, jyAre dAdAzrIne niraMtara Atma anubhavadazA hoya tethI teo koI paNa avasthAmAM nirlepa rahe. 'huM zuddhAtmA chuM' e ja asaMgapaNAnuM lakSa che. asaMgapaNuM e ja virati (krodha-mAna-mAyA-lobhathI aTakavuM te) che. nizcayathI mahAtmAone asaMgapada prApta thayuM che. aviratipada (niraMtara AtmAmAM rahevuM) che A. eTale have phAIlonA samabhAve nikAla bAkI rahyA che. AjJAmAM rahe eTale nikAla thato jAya. AjJA eTalA mATe pALavAnI ke je rAITa bilIpha potAne prApta thaI che te badalAI nA jAya. AjJA e proTekzana (rakSaNa) che. A saMsAramAM lokonA kusaMgamAM rahevAnuM ane asaMga rahevuM te AjJAnA AdhAre rahI zakAya. paudgalika saMgane kusaMga kahevAya. pote asaMga che e anubhavavA nA de, te kusaMga. kharo satsaMga te asaMga-satsaMga. nahIM to kusaMga ane satsaMga banne jALo che. A caMdubhAI bhajiyAM ke rasa-roTalI TesTabaMdha khAya temAM ahaMkAra che, huM nathI. kriyAo badhI ja jaDanI che, AtmAne levAdevA nathI. kriyA eTalI najIka che ke bhrAMti UbhI thAya che ke huM ja jamuM chuM. paNa huM khAto ja nathI, huM judo ja che te vakhate. judo hoya to ja jANI zake. A caraNividha e to saMgI bole che ke 'huM asaMga chuM.' e ja asaMga thavA mATeno eno puruSArtha che. mULa AtmA to niraMtara asaMga ja che. jJAna ApyA pachI, eka vakhata asaMga thayA pachI pote saMgI nA thAya. eka vakhata nirlepa thayA pachI lepAyamAna nA thAya. saMga caMdune aDe, pote to jANyA ja kare. mATe A potAno svabhAva ApaNe pakaDI rAkhavo ane te rUpe rahevuM. deha e saMgI cetanA che, ene 'nizcetana cetana' kahyuM. 38 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaDakATa e dehano guNa che, e saMgI cetanAthI rahe che ane bhaya e AtmAnI ajJAnatAthI rahe che. parabhAvathI AtmAne asaMga karavo, te kramika mArga ane akrama mArge mahAtmAone asaMga AtmA prApta thaI gayo, dAdA bhagavAnanI kRpAthI bhedavajJAna thakI. ajJAnIne viSaya baMdhanuM kAraNa che ane jJAnIne viSaya nirjarAnuM kAraNa thAya che. kAraNa ke viSaya e no kaSAya che. viSayo viSa nathI, viSayamAM nIDaratA e viSa che. mATe viSayathI Daro. mana-vacana-kAyAnI tamAma saMgI kriyAothI huM taddana asaMga ja chuM, paNa pelA pAchalA bhAsyamAna pariNAma e jAgRtine pheravI nAkhe che. asaMgatA anubhavamAM AvavI joIe ane nabaLAIo javI joIe. ene mATe pote roja traNa sAmAyika kare, tyAre saMgI kriyAomAM Ama e asaMgavRtti anubhave. pote chUTo ja che, evuM bhAna rahevuM joIe. jeTalI miniTa pote asaMga rahe eTalI miniTa mukti anubhave ane vItarAgane kAyama mukti hoya. saMyogonA saMgathI baMdhana ane saMyogothI asaMga enuM nAma mukti. [7] nirlepa-alipta [7.1] AtmA sadA nirlepa ja jIva mAtrano AtmA dehamAM nirlepa ja che. saMsAramAM A je badhuM UbhuM thayuM che e vaijJAnika asara che. AtmAne zarIra sAthe (kharekhara) kaMI saMbaMdha ja nathI. mULa AtmA prakAzasvarUpa ja che. jema dIvAno prakAza hAtha upara paDe to ajavALuM hAthane lepAyamAna nA kare, tevo AtmA dehamAM taddana judo, nirlepa ja rahyo che. game tene aDIne bese toye asaMga, game tevuM rUpALuM dekhe toye coMTe nahIM, evo nirlepa AtmA che. 39 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsAramAM rahIe chatAM asaMga-nirlepa rahevAya evuM jJAnI puruSanA vijJAnathI thaI zake. pote saMsAra vyavahAramAM paNa rahe ane AtmAmAMye rahe. jJAnavidhimAM je jJAnavAkyo bolAve che te bolavAthI ja pApo bhasmIbhUta thAya, darzana badalAya ne bhrAMtirasathI coMTeluM chUTuM paDI jAya. te pachI pote lepAyamAna bhAvothI nirlepa thato jAya. saMsAranA pratyeka saMjogo potAne nirlepa karavA ja Ave che. asaro baMdha thatI jAya tema nirlepa thatA javAya. satsaMganA paricayathI pote potAnA padamAM rahevAya ne pArakI TapAlo svIkAravAnI baMdha thAya. jJAnI puruSano nirlepa vyavahAra hoya. koI paNa vastu sArI dekhe, to tene joIne AnaMda pAme paNa kyAMya coMTe nahIM. pachI bAvaLeya sAruM lAge, gulAbeya sAruM lAge. nirlepa vyavahAra pachI pAra vagarano AnaMda rahe. jJAnI puruSane Atma pariNAma ane anAtma pariNAma, banne juduMjudA varta. kAraNa ke nirlepabhAva utpanna thaI gayelo hoya. dAdAzrIno vyavahAra teo badhAmAM bhaLatA rahe chatAM aMdarathI saMpUrNa nirlepa rahe, tethI lokone saMtoSa thAya. AnI A ja duniyA paNa jJAnIne sparza nahIM, nirlepa ja rahe, jyAre jagatanA lokone sparza, lepAyamAna kare. [7.2] lepAyamAtA bhAvo lepAyamAna bhAvo eTale mana-buddhi-citta-ahaMkAranA bhAvo, buddhinA DakhA, mananA vicAro, taraMgo badhuM. paNa e badhA nirjIva bhAvo che, jaDa bhAvo che. e badhA lepAyamAna bhAvothI pote nirlepa ja che. lepAyamAna bhAvo zeya che, ApaNe jJAtA chIe. nA gamatA mahemAna Ave tyAre ema thAya ke "A kyAM AvyA e lepAyamAna bhAva. e bhAvone ApaNe oLakhI jaIe to e kazuM aDe nahIM. e pahelA pUraNa thayelo mAla galana thAya che. rastAmAM eksiDanTa thayelo joyo hoya to manamAM bhAva UbhA thAya Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke mAro paNa eksiDanTa thaze to ? te ene ApaNe joyA karavAnA. e mananA DiscArja thatA bhAvo che. sAMTha varSe paraNavAno bhAva Ave, ene joyA karo. e badhA jaDabhAvo che. ajJAnatAmAM potAne ema lAge ke A lepAyamAna bhAvo mArA che, mane ja Ave che. jJAna pachI samajAya ke A to prAkRtabhAvo che, jaDabhAvo che, cetanabhAva nathI. ene "A mAruM svarUpa nahoya' kahIe to chUTA thaI jAya. kerI khAya pachI kahe ke kerI bahu sarasa hatI, enuM varNana kare e lepAyamAna bhAvo. "huM caMdu chuM to e bhAvo lepe ne zuddhAtmA chuM to e ja bhAvo lepAyamAna nahIM kare. kerI khAvI e saMgI kriyA kahevAya ane 'pharI khaIzuM, majA AvI, A to bahu sarasa che' e lepAyamAna bhAvo. sAruM-kharAba vartana karyuM, koIne dhola mArI te dehanA lepAyamAna bhAvo. tyAM cetanabhAva kevo hoya ? AvuM karavAnI jarUra nahotI, AvuM nA hovuM ghaTe. caMdunA lepAyamAna bhAvo kahevAya. ApaNe zuddhAtmA ene joIe e cetanabhAva. koI mANasa mATe avaLI vANI nIkaLI gaI, to pelA jaDabhAvo UbhA thaI jAya ke A nAlAyaka che, bahu ja kharAba che, Ama che, tema che. eTale ene puSTi Ape. tyAre "e mANasa ApaNA upakArI che' evuM kahIe to e bhAvo baMdha thaI jAya. A to khoTa jAya evuM che' bolIe to pelA lepAyamAna bhAvo jAtajAtanI bUmo paDe ke Ama thaI jaze ne tema thaI jaze. pachI ApaNe kahIe, "nA, nA, A to lAbhadAyI che." tyAra pachI e besI jAya pAchA. lepAyamAna bhAvo e ApaNA pAchalA abhiprAyone laIne che. AvA jJAnavAkyo vAparIe e ja zuddha upayoga, nahIM to potAne ema lAge ke huM lepAyamAna thaI gayo, mane aDyuM, huM azuddha thaI gayo. prakRtinA guNa-doSa jue che te jonAro ahaMkAra-buddhino bhAga che. lepita bhAga che tethI ekarasa nirdoSatA nathI dekhAtI ane mULa AtmAno 41 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nirlepa bhAga hoya eTale ekarasa nirdoSatA hoya. prakRtinA doSa jue te prakRti thaI gayo. mULa AtmAne koInA doSa nA dekhAya. [7.3] asparya AtmA prakAza svarUpa che. prakAzane halAva halAva kare toye kazuM aDe nahIM tevo AtmA che, aspartha che. koI vastu ene sparza na karI zake. jema gADInI heDalAITano prakAza Ama kAdava, gaMdavADA, khADI upara thaIne pasAra thAya chatAM e ajavALAne kazuM aDatuM nathI, to A to mULa AtmAno prakAza, e alAyadI vastu che. e ajavALAne kazuM aDe nahIM, pa2ma jyotisvarUpa ! bhegAM rahevA chatAM aDe nahIM, sparze nahIM, asparza, TaMkotkIrNa. jaDa tattva ane cetana tattva banne pAse pAse hovAthI potAnI mAnyatAmAM bhUla thaI gaI che ke A huM chuM. bAkI jJAna game te avasthAmAM bagaDyuM ja nathI, bagaDatuM ja nathI. akrama vijJAnamAM jJAnavidhithI AtmajAgRti prApta thAya che. have AjJA jema jema paLAtI jaze, tema tema asparza, nirAlaMba AtmAnA anubhava thatA jaze. ene pUrepUruM samaja samajI levAnI jarUra che. pApa-puNya kyAreya ene sparzI nA zake evo AtmA che. ajJAnatA ane roMga mAnyatAe karIne huM azuddha thaI gayo, pApI thaI gayo manAtuM hatuM. paNa jJAna thavAthI pote zuddhAtmA thayo, pApothI nirlepa thaI gayo. jJAna lIdhA pachI pApa karanAro ahaMkAra ane AtmA pote judA ja thaI jAya che. ethI pApathI vimukha ja thaI gayo. jyAM sudhI deha huM chuM, evuM bhAna che tyAM sudhI pApa coMTyA ja kare. jyAre dehanuM mAlikIpaNuM nathI rahetuM, tyArathI pote niSpApI thaI gayo. hiMsAnA dariyAmAM ahiMsaka thaI gayo. jJAnI puruSa dAdAzrInI dazAmAM dehathI saMpUrNa asparza dazAmAM rahevAthI potAne thAka nA lAge, dehaneya thAka nA lAge. kAyama phreza, vAsI ja nA lAgene ! 42 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atma svabhAva ja samajI levAno che. maThiyA khAya te tIkhA hoya ke moLA, Atma svabhAva vItarAga che, jANakAra ja che. svAdanA raMge raMgAto ja nathI. e aspRzya svabhAvano ja che. game tevA apamAnamAMya AtmA pote jANakAra ja rahe che ke apamAna konuM thAya che, pote koNa che. paNa svabhAva jAgRtinI khAmIne laIne apamAnanI asara mAthe laI le che. pariNAme potAnuM jANapaNuM cUkI jAya che. [8] svabhAva-svapariNati-svariNAma [8.1] svabhAva : parabhAva "huM zuddhAtmA chuM" e svabhAva che ane huM caMdu, A mAruM e badho parabhAva che. huM caMdu ane huM paisA kamAvAnA bhAva karuM chuM, e parabhAva. paNa huM zuddhAtmA' ane paisA kamAvAnA bhAva che e parabhAva nathI gaNAto. e DiscArja che, ene jonAro pote che. AtmA svabhAvano ja kartA che, parabhAvano kartA nathI. parabhAvano kartA ajJAna, "huM caMdu chuM e. parabhAvo e kojhIjha baMdhAvAnI zarUAta che. pAMca AjJA pALe te parabhAvamAM jaI zake nahIM. AjJA pALavAnuM phaLa parabhAvathI mukti ane svabhAvamAM sthiti. parabhAva utpanna nA thAya e apratibaddha kahevAya. [8.2] svapariNati-parapariNati pariNati eTale pariNAmane potAnA mAnavA. A caMdubhAI je kare e parapariNAma che. ene "huM karuM chuM evuM jo thAya to parapariNati kahevAya. mAthuM duHkhe e parapariNAma. tene "mane duHkhyuM ema kahe te parapariNati. pArakA pariNAmane "huM karuM chuM mAnavuM e parapariNati ane potAnA pariNAmane potAnA mAnavA e svapariNati. zubha ane azubha e badhI pudgala pariNati che. 43 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariNati be prakAranI; eka svapariNati ane bIjI parapariNati. eka zuddha pariNati, tenAthI mokSa ane bIjI azuddha pariNati, tenAthI saMsAra. huM karuM chuM, huM bhogavuM chuM, huM dharma karuM chuM, huM UMghI gayo, e badhI parapariNati. svapariNatinI zarUAta thaI paNa pUrNAhuti thaI nathI e saMnyasta. parapariNatine khaseDa khaseDa kare e saMnyasta. parapariNAmane ane svapariNAmane samajIne cAlatA hoya te saMnyAsI. svapariNati ne parapariNati vItarAganI bhASAmAM samajyo tene bhedajJAna thayuM ema kahevAya. A akrama vijJAna thakI pahelA vastunI potAne pratIti bese che, jJAnI puruSa dAdA bhagavAnanI kRpAthI. pachI vadhatI vadhatI pratIti AgaLa saMpUrNa darzanamAM pahoMce tyAra pachI svapariNati zarU thAya. vastumAM jyAre potAne svAbhAvika puruSArtha jAge, pote vastu svarUpe thAya, tyAre potAne svapariNati utpanna thAya. svapariNati e alaukika vastu che. akrama vijJAna e agiyAramuM Azcarya che A jagatamAM ! be kalAkamAM ja parapariNatimAM hato te svapariNatimAM AvI jAya che, pachI bhalene te game te nAtano hoya ! lAyaka samakita eTale parapariNati ja nahIM, niraMtara svapariNati. dAdAzrI kahe che ke amane niraMtara svapariNAma ja hoya, parapariNati utpanna ja nA thAya. svapariNatimAM ja rahe e svarUpa sthiti kahevAya. akrama vijJAnamAM to jeTalo vakhata AjJAmAM rahyo teTalo vakhata svarUpa sthiti rahe, svarUpa samAdhi rahe. zuddhAtmA' e zabda to saMjJA che, e nija pariNati nathI. A jJAna prApta thayuM, pachI e jJAna upayogamAM Ave e nija pariNatimAM AvyuM kahevAya. nija pariNati e AtamabhAvanA che. 44 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AjJA nija pariNatimAM rahevA mATe ja che. zubhAzubha upayoga e parapariNati che, zuddha upayoga e nija pariNati che. kevaLajJAna thayA pachI pariNati rahetI nathI. eka kSaNa svapariNati utpanna thAya ene "samayasAra' kahyo. [8.3] mahAtmAonI svapariNati ahaMkAra e paudgalika vastu che. pudgalamAMthI A ahaMkAra cAlu rahe che te pote nA karavo hoya toye thayA kare. (jJAna pachI) e nirjIva ahaMkAra che. mULa caitanyazaktino pravAha svapariNatimAM utpanna thayo. eTale parapariNati nirjIva rahI. A jJAna lIdhA pachI ahaMkAra vyavasthitane tAbe che. tene DiscArja karavAnuM kAma vyavasthitanuM che. pudgalanI je kriyA che te vyavasthita kare che, tene parapariNAma kahevAya. tene jonAra-jANanAra pote zuddhAtmA che, e svapariNati che. pariNati e kartA bAbatamAM che, nahIM ke bahAranA vAtAvaraNane lIdhe. jo pote kartA to parapariNati ane pote zuddhAtmA ne vyavasthita kartA to svapariNati. caMdubhAIne gusso Ave tyAre potAne ema thAya ke A nA hovuM joIe. to jaDa jaDabhAve pariName ane cetana cetanabhAve pariName. je pUraNa thayelo mAla te galana thAya. galana e parapariNAma che. mana kharAba vicAre ke sAruM vicAre, paNa pote jANe ke A para pariNAma che to te svapariNati. vyavasthita kartA e jJAnane laIne parapariNati potAne rahetI ja nathI. parapariNati utpanna thAya to ciMtA zarU thaI jAya, jIva baLe. (DiscArja ahaMkAranI) parapariNatine judA rahIne juo e tapa. jJAtA-draSTA nA rahevAya te ghaDIe tapa karavuM paDe. 45. Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAtmAone parapariNati UbhI thAya tene khaseDavI paDe, jyAre dAdAzrInI dazAmAM parapariNati utpanneya nA thAya ane emane e hoya ja nahIM. mUrti, guru, zAstra, tyAganuM avalaMbana che tyAM sudhI parapariNati ane zuddhAtmAnuM avalaMbana e potAnuM svarUpa ja che eTale svapariNati che. dAdA bhagavAna e dehadhArI e.ema.paTelanI mahIM pragaTa thayA te che, e potAnuM svarUpa ja che. mATe dAdA bhagavAnanuM avalaMbana e svapariNati che. [8.4] svapariNAma-parapariNAma jIva mAtrane svapariNAma ane parapariNAma be dhArA judI hoya ja paNa ajJAnadazAne laIne eka ja mAne che. dIvo saLagato hoya paNa AMdhaLAne mATe zuM kAma lAge ? kriyA meM karI ne kriyAnuM jJAna paNa huM jANuM chuM, evuM ajJAnI be pariNAma bhegA karI nAkhe. tethI bebharamo svAda Ave. jyAre jJAnI puruSa be pariNAmamAM nA hoya, eka pariNAmamAM ja hoya. teo jJAnakriyAnA kartA hoya, ajJAnakriyAnA kartA nA hoya. je pariNAma caMcaLa ane vinAzI te parapariNAma che ane je acaLa ne avinAzI che te svapariNAma che. parane potAnA mAnyA tenA duHkho bhogavyA. tAva Avyo to game nahIM, paNa bhogavye ja chUTako, kAraNa ke te para pariNAma che. sAruM bhojana game, sUvAnuM game, jovAnuM game te badhA parapariNAma che. parapariNAmane "meM karyuM mAnyuM, tenAthI jagata UbhuM thayuM che. karma e pudgala svabhAvanA, e parapariNAma che ane ApaNe pote zuddhAtmA e svapariNAma chIe. parapariNAma zeya svarUpe che, pote jJAtA svarUpe che. eka kriyAnI dhArA che ane eka jJAtA-draSTAnI dhArA che, je bane dhArA jJAnamAM chUTI varta. 46 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka bola nAkhIe, pachI e parapariNAmamAM jAya. e parapariNAmamAM ApaNe jo pharIthI hAtha ghAlIe nahIM, to enI meLe e baMdha thaI javAnA. eTale akrama vijJAnamAM navA bola nAkhavAnuM baMdha karI do ane je pariNAmarUpe uchaLe che tene joyA karo, to enI meLe aMta Ave ja. jyAre kramika mArgamAM bola pheMkyA pachI uchaLatA bolane, pariNAmane baMdha karavA jAya. eTale pelo aTakato nathI ne vadhAre uchaLe che. je parapariNAma che, je DiscArja che, emAM vItarAgatA rAkhavAnI che, joyA karavAnuM che. e sivAya bIjo upAya ja nathI. - jJAna pachI have krodha e parapariNAma che. e enI meLe joyA karavAthI dhIme dhIme narama thato thato ogaLato jaze. jeTalA kriyAvALA che, e badhAya para pariNAma che, te DiscArja che. saMyama pariNAma eTale Atma pariNAma ane pugala pariNAma bane yathArthapaNe judA rahevA. pugala pariNAmane joyA e ja Atma pariNAma. mahAtmAone svapariNati che, paNa svapariNAma nathI. kAraNa ke haju parapariNAmamAM majA levAya che, vepAra-dhaMdhA karavA paDe che. dAdAzrI niraMtara svapariNAmamAM hoya. mahAtmAone pahelA je jovA-jANavAthI rAga-dveSa thatA hatA, te have nathI thatA. chatAM e jovA-jANavAnuM buddhithI che. A buddhi thakI jovA-jANavAnuM e parapariNAma che evuM jANe tyAre svapariNAmane samaje. e svapariNAma bhaNI pAcho pharI rahyo che. caMdu zuM kare che, ene jovuM-jANavuM e svapariNAma mAne che, paNa svapariNAma cokhkhA hoya, svAbhAvika hoya, jemAM dravyanA guNa, paryAya badhA jANe. hAtha ghasI ghasIne kApatA hoya, te ghaDIe pote homa DipArTamenTamAM ja rahe, svapariNatimAM rahe, parapariNati utpanna nA thavA de, e tapa kare. A parapariNAma che, mArA pariNAma nathI, ema svapariNAmamAM majabUta rahevuM enuM nAma tapa. Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAdAzrI kahe che, amane 356 (traNaso chappana) DigrIe jJAna rahyuM. cAra DigrIno Dakho rahyo, to mahAtmAone to vadhAre DakhA hazene ? A 'e.ema.paTela" e to manuSya ja che, chatAM emanI je vRttio che, je emanI ekAgratA che, e pararamaNatAya nathI ne parapariNati paNa nathI. niraMtara svapariNAmamAM ja mukAma che. AvI dazA hajAro-lAkho varSe koIkane ja hoya. sarvAze svaramaNatA ane pAchuM saMsArI veze, e Azcarya che. asaMyati pUjA nAmanuM dhIm Azcarya che A. dAdAzrI kahe che ke ame eka kSaNavAra saMsAramAM nathI rahetA. saMsAramAM rahevuM eTale parapariNati. ame niraMtara svapariNAmamAM ja hoIe, niraMtara mokSamAM ja hoIe. dAdAzrI kahe che, amAre AtmA Atma pariNAmamAM rahe ne mana mananA pariNAmamAM rahe. AtmA svapariNAmamAM paramAtmA ja che. banne potapotAnA pariNAmamAM Ave ane potapotAnA pariNAmane bhaje, enuM nAma mokSa. [8.5] pAriNAmika bhAva cha prakAranA bhAvo : 1. mithyAtvabhAva 2. upazamabhAva 3. kSayopazamabhAva 4. kSAyakabhAva 5. sannipAtabhAva 6. pariNAmika bhAva. A pAriNAmika bhAva ekalo AtmAno che, bIjA badhA paudgalika bhAvo che. pariNAmika bhAva tattvone hoya, bIjA koIne e lAgu na thAya. pudgalanA pariNAmika bhAva saMsAramAM adhogatie laI jAya, jyAre AtmAno pAriNAmika bhAva mokSe laI jAya. parama pAriNAmika bhAva eTale svabhAva. eTale sva upayogamAM, vItarAgatAmAM, e rUpe pote paramAtmA ja che. AtmA svabhAvamAM Ave to paramAtmA ja che ane vibhAvamAM hoya to jIvAtmA che. jagata AkhuM audayikabhAvamAM (udayAdhIna) che. bahu ochA mANasa 48 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hindustAnamAM upazamabhAvamAM AvyA hoya, jyAre koIka ja kSayopazamabhAvavALA hoya. ene jevuM bole evuM dekhAya. "dAdA zaraNam gacchAmi' bole to dAdA dekhAya, zaraNuM lIdheluM dekhAya. bolatAnI sAthe cittavRtti te pramANe batADe. bolatAnI sAthe te rUpa thaI jAya. "zuddhAtmA chuM" bole, tevuM mahIM bolatAnI sAthe lAyakabhAvavALAne dekhAya. kSAyakabhAvanuM phaLa sahaja pariNAmI pudgala ane sahaja pariNAmI AtmA, eTale beu pAriNAmika bhAvamAM AvI jAya. zuddhAtmAnA pAriNAmika bhAva e jJAtA-draSTA ja che. jeTalI phAIlonA nikAla thaI jAya eTalo pAriNAmika bhAva utpanna thAya. (jaDa ane cetana) beunA pAriNAmika bhAva thaI gayA ke kevaLajJAna. vyavasthita zakti e pAriNAmika bhAva nathI, e to sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansanuM pariNAma che. parama pUjya dAdAzrInI dazA ane bhagavAna mahAvIranI pAriNAmika sattAmAM phera nathI, phakta kevaLajJAnamAM bheda che. bhagavAnane sarvAze kevaLajJAna hoya, jyAre dAdAzrIne cAra DigrI kevaLajJAnamAM kamI hatI. [8.6] svasamaya-svapada ajJAnatAmAM pote mAne ke "huM caMdulAla chuM', to e niraMtara parasamayamAM ja che. "huM zuddhAtmA chuM' bhAna thayA pachI svasamayamAM che. jJAnI puruSanI AjJAmAM saMpUrNa rahe, potAnA svarUpamAM ja rahe, parakSetre pese nahIM, e svasamayamAM ja rahe. svasamayevALo "sva" sivAya mananI, dehanI pArakI paMcAtamAM paDe nahIM ke A deha mAMdo che ke sAjo che. 'caMdu' to apada, e maraNapada. amadavALo bhakti kare te bhakta. ane "huM zuddhAtmA' to svapada. svapadamAM besIne svanI bhakti kare te bhagavAna. svapada e amarapada. 49 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anaMta avatArathI ahaMkArapadamAM ja hato, dAdA bhagavAnanI kRpAthI pote svapadamAM beTho. apadamAM che tyAM sudhI asvastha. kAraNa ke parakSetre che, parano svAmI che. svapada prApta thAya to svastha thaI zake. badhA prazno svapadamAMthI khasavAne lIdhe che. mATe svapadamAM potAne phiTa karyA karo e ja puruSArtha. khase ke tarata pAchA potAnA padamAM phiTa thaI (AvI) javuM. [9] svaramaNatA-pararamaNatA jenI jenI yAdagIrI hoya, temAM ja ramaNatA hoya. cA-bhajiyAMjalebI yAda AvyA karatA hoya to emAM ja potAnI ramaNatA che. e ahaMkAranI ramaNatA che. vyavahAra AtmA kAM to saMsAramAM 2maNatA kare ke kAM to mULa AtmAmAM. eTa-e-TAIma eka jagyAe hoya ja. jemAM ramaNatA karI ke dhyAna utpanna thAya. dhyAna pachI dhyeyarUpa thAya tyAre pachI rUpakamAM Ave. 'huM zuddhAtmA chuM' e svarUpa ane potAnA guNadharmo e svabhAva, emAM rahevuM e svaramaNatA. saMsAramAM Ama karI nAkhuM, tema karI nAkhuM, vepAramAM Ama napho thaI gayo, Ama nukasAna thayuM, ATaluM kamAyo, ATalI khoTa gaI, mAre savAre beDa TI vagara nA cAle, Ama Akho dahADo 522maNatAmAM ja pote hoya che. je avasthA utpanna thAya temAM ja tanmayAkAra, temAM ja ramaNatA. svarUpamAM tanmayAkAra rahe to mokSa thAya. pudgala ramaNatAnuM kaDavuM-mIThuM phaLa bhogavavuM paDe ne potAnI ramaNatAmAM pAra vagaranuM sukha che. anAdino abhyAsa ja A che. kAM to dehanI ramaNatA, kAM to 50 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bajAranI ramaNatA, nahIM to pachI zAstra-svAdhyAya eya pudgalanI ja ramaNatA che, AtmaramaNatA nathI. AtmaramaNatA sivAya je kaMI karavAmAM Ave tene moha kahevAya. eka mohane choDIne bIjA mohanI ramaNatA hoya. jeTalA sAdhana mArge che e badhI pudgala ramaNatA che. enuM phaLa saMsAra che. jJAnI puruSa sivAya AtmaramaNatAmAM koI lAvI nA zake. pudgala ramaNatA ene ramakaDAM kahevAya. je khovAya to dveSa thAya, maLe to rAga thAya. jJAnI puruSa avinAzI vastumAM ramaNatA kare, jyAre jagatanA loko vinAzI phejhIjha (avasthAo)mAM ramaNatA kare. AtmAno svAda cAkhe nahIM tyAM sudhI AtmAnI ramaNatA nA hoya, tyAM sudhI prakRti ja race. AtmAnuM sukha cAkhe to saMsAranI Asakti moLI paDe ne AtmaramaNatAmAM Ave. parigraha game teTalA hoya, paNa jo pote AtmaramaNatAmAM rahe to mokSa ja che. deha che tyAM sudhI pote AtmaramaNatAmAM rahyo teTalo vakhata advaita ane saMsArI kAryamAM pesavuM paDe te daita. mokSe gayA pachI dvaitAdvaita ja nathI, tyAM vizeSaNa ja nathI. bhedavijJAnInI kRpAthI AtmA prApta thAya. tyAra pachI AtmaramaNatA utpanna thAya, tema pote te rUpa thato jAya. pachI anaMta avatAranI avasthAonI ramaNatAno aMta Ave. pachI niraMtara AtmaramaNatA rahe. svarUpanI ramaNatAmAM Avyo to pachI rAga-dveSa maTe ne vItarAga thAya. svaramaNatA prApta thayA pachI enA proTekzana mATe A pAMca AjJAo che. jema jema pAMca AjJA pALe tema tema AtmaramaNatA vadhatI 51 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAya ane pugala ramaNatA baMdha thatI jAya. pudgala ramaNatAthI mukta e niraMtara mukta kahevAya. jagatanA satyamAM ramaNatA e azuddha citta ane nirapekSa satyamAM ramaNatA e zuddha citta ne e ja zuddhAtmA che. jagatanA anaMta paramANuomAMthI citta AtmasvarUpamAM Avaze to A saMsAramAMthI ukela Avaze. potAnA AtmasvarUpanI bhakti e ja svaramaNatA. pachI bIjA avalaMbana chUTI jAya. jJAna prApta na thayuM hoya ne dAdAzrInI kIrtanabhakti thAya e pararamaNatAmAM jAya. jJAna pachI e kIrtana bhakti svaramaNatAmAM jAya, paNa te sAMTha TakA phaLa Ape. jJAna pachI svanuM lakSa rahe e svaramaNatA thAya, je pUrNa phaLa Ape. caMdubhAI je kare e prakRtine nihALavI, e svaramaNatA. vakIlane jJAna pahelA vakIlAtamAM, kAyadAmAM, emAM ja Akho dahADo ramaNatA hoya. jJAna pachI Akho dahADo AtmAmAM ja ramaNatA zarU thaI gaI. caMdubhAI zuM kare che, tenA jJAtA-draSTA rahevuM te AtmaramaNatA che. huM caMdu, te ahaMkAra saMsAra ramaNatA karato hato. huM zuddhAtmA thayo, tyAre teno te huM AtmaramaNatA kare. pachI e mULa AtmAmAM vilIna thaI jAya. AkhuM jagata pudgala khANuM, pudgala pINuM ne pudgala ramaNuMmAM ja che. khANuM-pINuM limiTeDa, jyAre ramaNuM anUlimiTeDa che. jJAna pachI pote zuddhAtmA thayo, eno khorAkeya AtmAno, pIvAnuMye AtmAnuM, ramaNatAye AtmAnI. zuddhAtmAnuM dhyAna rahe, zuddhAtmAnI ArAdhanA e ja zuddhAtmAnI ramaNatA che. zuddha upayoga e AtmaramaNatA kahevAya. A pAMca AjJA pAlana eya AtmaramaNatA ja che. 52 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajJAnamAMthI have AtmapratIti thaI, AtmajJAna thaI rahyuM che. pachI AtmalInatA Avaze. AtmalInatA e ja anubhavadazA, e ja AtmaramaNatA. zuddhAtmApadanI prApti pachI be prakAranI ramaNatAH (1) je nathI gamatI evI ramaNatA karavI paDe, te pahelA sahI thaI gayelI tethI, evuM caMda je kaMI kare, ene zeya tarIke jANe, e eka prakAranI svaramaNatA. ane (2) svarUpanI ramaNatA. akrama vijJAnamAM mahAtmAone pramAda hoya nahIM. pramAda to ahaMkAra hoya tyAM sudhI hoya. paramAM vRtti rAkhavI te pramAda, te pararamaNatA. svaramaNatA pUrNa thavAmAM thoDuM bAkI hoya, tyAre apramatta kahevAya. pramatta eTale pramAda nahIM paNa krodha-mAna-mAyA-lobhamAM rahevuM te ane kaSAyanI bahAra nIkaLavuM te apramatta. jalebI khAya pachI cAno InTaresTa nA rahe, tevuM jJAna pachI paudgalika ramaNatA enI meLe ja jatI rahe. vyasana jatuM rahyuM to ApaNe bolavuM ke vyasanano amAre saMbaMdha kAyamane mATe baMdha. eTale e paramANu pachI mahIM pese nahIM. "zuddhAtmA chuM' evuM kalAka-be kalAka bolo to AtmaramaNatA thAya. keTalAka "zuddhAtmA chuM' kAgaLamAM lakhe to deha-vANI-manathI svaramaNatA thAya. keTalAka jo zuddhAtmAnA guNonI bhajanA kare to e siddha stuti kahevAya. e bahu phaLa ApanArI che, e sAcI ramaNatA kahevAya. caMdu zuM kare che e badhI rIte jovuM-jANavuM, jhINAmAM jhINI bAbatamAM UMDA UtarIne, e AtmaramaNatA che. jyAre AtmaguNonI bhajanA e potAnuM nizcayabaLa, jAgRti, AtmAnI daDhatA vadhAravA che. jenAthI potAnI (anubhUtinI) pUrNAhuti thAya. e pUrNAhuti thayA pachI paudgalika kriyAne jovA-jANavAnuM AvI zake ema che. garamIthI bahu akaLAmaNa thaI hoya ne ThaMDo pavana Ave to hAza lAge. te pudgala sukha cAkhe to AtmaramaNatA cUkI gayo. 53 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna mahAvIra je potAnuM pudgala hatuM, temAM aMdara zuM thaI rahyuM che, e niraMtara joyA karatA hatA. e pudgalane jovuM-jANavuM e ja AtmaramaNatA. tyAra pachI kevaLajJAna uparyuM hatuM. mahAtmAoe chevaTe caMdubhAInA (phAIla naM.-1nA) mana-buddhicitta-ahaMkAra zuM karI rahyA che, e eka pudgala jovAya, emAM AvavAnuM che. e jovAno abhyAsa karo. bhUlAI jAya to pharI pAchuM jovAnuM cAlu karo. e jANI rAkhavAnuM che ke chevaTe potAnuM eka pudgala jovAnuM che. eka ja bhAva, jJAtA-draSTAmAM rahevAnuM. jJAyaka svabhAva e svaramaNatA bahAra javuM paDe paNa e eTecamenTa (coTa) vagaranuM hoya to jovuMjANavuM kahevAya ane eTecamenTa sahitanuM hoya te IndriyajJAna kahevAya. jJAna lIdhA pachI eTecamenTa nathI chatAM kyAMka tanmaya thaI gayA, to e kaMIka graMthi che. e graMthi chUTavI joIze, to nigraMtha thavAya. pachI svaramaNatA, nija mastI utpanna thAya. vikalpa ane vikalpIne jue eTale pote chUTo rahe. prakRtine nihALavI e svaramaNatA che. jJAtA-draSTAmAM rahevuM ne e padamAM ramaNatA thavI, e yathAkhyAta cAritra. pachI AgaLa kevaLa cAritra rahyuM. potAnI pUrNa dazA thatA sudhI svaramaNatA rahe che. pachI ramaNatA rahI nahIM. pote je che te mULa svarUpe pote ja thaI gayone ! [10] svakSetra-kSetrajJa [10.1] svakSetra-parakSetra A mana-vacana-kAyA, saMsAra e badhA parakSetra che. AtmAnI bahAra rahevuM e parakSetra ane AtmAmAM Avyo e svakSetra. bannenA kSetro judA judA che. caMdubhAI chuM' evuM bole e parakSetra kahevAya ane huM zuddhAtmA 54 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chuM' e svakSetramAM che. svakSetranuM astitva avinAzI che ne parakSetranuM astitva vinAzI che. pote parakSetre gayo to upAdhi ja thAya. parakSetre kSaNe kSaNe du:kha, niraMtara bhaya ane svakSetre nirbhaya samAdhi che. anaMta avatArathI A cAra bhUlothI bhaTakAmaNa thaI che. 1. parakSetre beTho che, pAcho kSetrAkAra thaI gayo che. 2. parAI cIjano svAmI thaI beTho che, je potAnI sAthe kAyama rahetI nathI. 3. parAI sattAne potAnI sattA mAne che. 'huM ja badhuM karuM chuM' evuM mAne che. 4. parAI cIjono bhoktA thaI beTho che. svane, svakSetrane, svasattAne jANatA ja nathI. parasattA, parakSetra, parabhoktA, paranA svAmI thavAthI maraNa che, jyAre svanA svAmIne maraNa ja nathI. e potAnI jagyAmAM Ave to pote ja paramAtmA che. ajJAna dazAmAM 'huM' parakSetre, parasattAmAM hato, e jJAna pachI svakSetre, svasattAmAM beTho. eTale puruSArtha ne parAkramanI zarUAta thAya. svakSetre AvyA pachI parakSetramAM Dakhala nA thavI joIe. caMdubhAInA mana-buddhi-citta-ahaMkAra zuM kare che, ene pote jonAra thayo. pote svakSetre AtmasvarUpa thayo, pachI parakSetramAM pese to saMsAra kaDavo jhera jevo lAge. ajJAnatAmAM pudgalane 'huM chuM' mAne te paradravya kahevAya. pudgalanA kSetrane, parakSetrane mAruM kSetra che ema mAne che. parabhAva eTale vibhAva, vizeSabhAvane pote 'huM chuM' mAne che ane uMmara-janma-maraNa e parakALa, A badhuM parAyuM che. svadravya-svakSetra-svabhAva-svakALamAM Ave to potAnI mukti thAya. 55 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svakALa sanAtana che, maraNa ja nA Ave. svabhAva e jJAtAdraSTA che. svadravya-svakSetra-svabhAva-svakALa e cAra bhAve pote zuddhAtmA ja che. parabhAva che tyAM sudhI parakSetra che. parabhAvano kSaya thaye, svakSetramAM thoDo vakhata rahI pote siddhakSetramAM kAyamI sthita thAya. [10.2] kSetra-kSetrajJa zarIramAM vinAzI bhAga kSetra che, avinAzI bhAga kSetrajJa che. e pote ja jJAtA che, bhagavAna che. potAnA kSetramAM hoya to kSetrajJa che ne parakSetramAM "huM caMdu chuM" e IgoIjhama che. gItAmAM zrIkRSNa bhagavAne kahyuM, badhA kSetro jANavAvALo je kSetrajJa che te huM chuM. eTale AtmA e kSetrajJa che ane te huM ja chuM ane A prakRti che e parakSetra che, mana-vacana-kAyA e parakSetra che. pote kSetrajJa puruSa, paNa parakSetre beTho eTale kSetrAkAra thaI gayo. kSetrAkAramAM maraNa che. cetana e kSetrajJa che. e kSetrajJa sivAya pote koI jagyAe hoto nathI. e kSetramAM hoya nahIM. pote kSetrane jue ane jANe, kSetrarUpa kyAreya thAya nahIM. pote kSetrajJa, AkhA brahmAMDano uparI, te Aje ajJAnatAthI kSetrAkAra thaIne bhikhArInI peTha bhame che. AmAM paNa chevaTe dago nIkaLaze. eka phero svakSetrano sparza thaI gayo, pachI eno viyoga koI karAvI zake nahIM. jJAna maLyA pachI e sparza thaI jAya che. sva ane paranI vaheMcaNI karyA pachI jANe ke A bhAga prakRtino, A bhAga potAno. parakSetramAM zuM thaI rahyuM che, e kSetranne jANavAnuM. AMkha jatI rahI to kSetra jANe ke kSetrajJa ? kSetrajJa jANe. dravya-bhAva-kSetra-kALa apratibaddha rahe e jJAnI puruSa, e kSetrajJa. 56 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [11] acyuta je AvIne jatuM rahe, sthAna choDIne khasI jAya, e mruta kahevAya. saMsAranI sarva jaMjALo, napho-khoTa-saMpatti cyuta kahevAya. potAno AtmA acyuta che. eka vakhata pote te rUpa thayA pachI e khase nahIM. rileTiva badhuM cyuta svabhAvanuM che. ApaNe jhAlI rAkhIe toya jatuM rahe. saMsAranI badhI sagAIo saMbaMdha thaI ane chUTI paDI jAya. e cyuta thanA2 che. jyAre AtmA bhego thayA pachI koI paNa saMjogomAM potAnAthI kyAreya khase nahIM evo che. mATe AtmAnI sITa upara besajo. e acyuta svabhAvano che. A pudgala mAtra, dAMta, vALa, mana-vacana-kAyA, prakRti badhuM cyuta thayA kare. AtmAne kaMI thAya nahIM, evo acyuta che. [12] avyaya-akSaya je nAza thanArA te kSaya, jyAre AtmA akSaya che. vyaya eTale kharcAIne ochuM thAya ane AtmA kyAre ocho thAya nahIM, ghaTe nahIM, vadhe nahIM evo avyaya che. ATalA avatArathI pote bhaTake che, marI gayo, baLI gayo, kUtarAmAM gayo toye AtmAno vyaya nathI thayo. rUpiyAno vyaya thAya, ema zarIrano, mana-vANIno paNa niraMtara vyaya thayA ja kare che. maratI vakhate badhuM khalAsa thaI jAya. saMsAranI sarva saMpattino, saMbaMdhono vyaya thanAra che. huM avyaya chuM, mArAmAMthI kaMI vyaya thaI zake nahIM. [13] ajanma-amara-titya [13.1] ajanma AtmA svabhAvathI ja ajanmA che. pote paNa ajanmA ja che, paNa pote AtmA rUpa thAya to ajanmA ane pote caMdulAla thAya to maravAnuM. 57 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha avinAzI dravyo ajanmA che A duniyAmAM. pAMca IndriyathI jeTaluM anubhavAya che e badhuM janmeluM che. kRSNa bhagavAnano deha ajanmA nA hoya, paNa aMdara AtmA ajanmA hoya. e pote AtmasvarUpa thaI gayelA, tethI ajanmA kahevAya. - eka sthAnamAM banne hovA chatAM ApaNe pote avinAzI ane caMdubhAI vinAzI. dareka bIjamAM, bIjanI aMdara ja vinAzIye hoya ne avinAzIye hoya. bIjanI bahAra je avinAzI hoya, te AkhA brahmAMDathI nivRtta thaI siddhadazAmAM hoya. anaMta avatArathI dehano janma thAya, mRtyu thAya paNa AtmA ekano eka ja rahe. eno janma thayo kahevAya nahIM. e pote ajanmA svabhAvano che. AtmA to mULa zuddha ja che. ene janma-ajanma kazuM nathI. A je mAne che ke huM janmyo, te mare ne punarjanma le. mULa tattva ajara hoya, avasthAo jara hoya. jJAnI maLe, emanI pAse jJAna pAme to ajanmA svabhAva pragaTa thAya. pachI amarapada prApta thAya. [13.2] amara ApaNuM potAnuM svarUpa AtmA che, je ajara-amara-akhaMDaparamAnaMdI-avinAzI che. deha-mana-buddhi-ahaMkAra ane A dehAdhyAsa badhuM prANanA AdhAre jIve. AtmAno svabhAva ja amara che. jo pote maravAno che, to e rileTivamAM che ane potAne khAtarI thaI ke deha maravAno che paNa huM amara chuM', to pote riyalamAM che. "AtmA chuM' evuM bhAna rahe to e amara ja che. deha koIno amara thAya nahIM. dehamAM pote amarapadanA bhAnavALo thAya. AtmA amara che. 58 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baoNmba paDavA mAMDyA, to mahIM mana phaphaDI jAya. te ghaDIe kahevuM, caMdubhAI, AyuSya jene hoya tene maravAnuM. mAre AyuSya nA hoya. huM to amara chuM." baoNmba paDavA mAMDyA hoya tyAre huM to amara chuM', evI jAgRti rahI to maravAno bhaya nA rahe. potAnuM amarapada jANI lIdhuM to kalyANa thaI gayuM. [13.3] titya AtmA enuM nAma kahevAya ke jenI utpatti nA hoya, je vinAza nA thAya. e paramenanTa vastu che, avinAzI che, nitya che. nitya vastu kone kahevAya ? je bIjI vastuonI banAvaTathI nA hoya, svAbhAvika hoya. AtmA ane bIjA pAMca tattvo nitya che. ekabIjAne helpa ke nukasAna nathI karatA, badhA bhegA rahe che chatAM ekabIjAmAM bhaLatA nathI, svabhAve cokhkhA ja che. phakta sAmasAme tattvo parivartana thavAthI avasthAo badalAya che. loka avasthAne jue che ne avasthAne nitya mAnI le che, tene laIne duHkhI thAya che. jonAro pote avinAzI che, nitya che, tethI ja anityane joI zake che. kRpALudeve AtmasiddhimAM lakhyuM ke je je saMyoga dekhIe, te te anubhava dazya; upaje nahIM saMyogathI, AtmA nitya pratyakSa. A jeTalA dekhAya che, A kAkA che, mAmA che, bAI che, kUtaruM che, e badhA saMyogo anubhavamAM Ave che, paNa jyAM sudhI saMyogo che, tyAM sudhI AtmA pratyakSa nahIM thAya. dAdAzrI kahe che, amane e (bahirbhAva rUpI) saMyoga hotA nathI. eTale amane AtmA nitya pratyakSa hoya. upaje nahIM saMyogathI eTale A kaDhI thaI, te chAza, maracuM, mIThuM, masAlA badhA saMyogonuM bheguM svarUpa kahevAya, jyAre AtmA evI rIte saMyogathI bhego karelo nathI. e kAyamI vastu che. 59 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je saMyogI thayo e to viyogI thaI ja jAya. AtmA e to svAbhAvika-nitya che. saMyogathI bhegI thayelI vastu, e jyAre viyoga thAya tyAre chUTI paDI jAya, nAza thaI jAya. AtmA nitya che, ene koIe banAvavo paDyo nathI. AtmA dravya karIne nitya che, guNathI nitya che, paNa paryAya enA anitya hoya. guNo jyAre kAryakArI thAya tyAre paryAya kahevAya. mULa AtmAnI sthiti nitya che, enuM svarUpa paramAtmA che. eno koI paNa jAtano dhyeya nahIM evo zuddhAtmA che. nitya eTale sanAtana, zAzvata, paramenanTa. A TempararI che" kahenAro TempararI nA hoya, paramenanTa ja hoya. pote kAyamano che mATe "A takalAdI che" evuM bolI zake. jyAM sudhI dehAdhyAsa che, deha vinAzI che ene "huM chuM" mAne che, tyAM sudhI pote vinAzI thavuM paDe che. "huM zuddhAtmA chuM, avinAzI chuM, nitya chuM e bhAna thayuM to pachI avinAzI. pachI bhaya khalAsa thaI jAya. dAdAzrI kahe che, "nitya chuM' evo anubhava to keTalAya kALathI amane che. "deha ja huM nathI, nAmeya huM nathI" evuM amane lAge che. kharekhara to nitya e to nAnI bAbata che, pote evI jagyAe che ke je AtmA jagate kyAreya jANyo nathI, evA nirAlaMba AtmAmAM pahoMcyA che. nirAlaMbane mAro-gALo bhAMDo toya kazuM thAya nahIM. punarjanma e AtmAnuM nityapaNuM sUcave che. nitya svarUpa eTale maravAno bhaya jene kSaNavAreya lAgato nathI. A deha hamaNe laI le toya potAne vAMdho nathI. A dehamAM pote rahetA ja nathI. [14] AtmA tharmomiTara jevo darekanI mahIM AtmA tharmomiTara jevo che. pathArImAM sUtA sUtA khabara paDe ke A tAva vadhyo, ocho thayo, UtarI gayo. te AtmA badhI jAtanI khabara Ape. 60 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jema tharmomiTara keTalI DigrIe tAva caDhyo te dekhADe, paNa tharmomiTarane koI divasa tAva nA caDhe. tharmomiTaranA mAlika, DaoNkTarane tAva caDhI jAya koI vakhata. abhaNa strI paNa samaje ke A potAnI bhUla thaI, e enI pAse AtmA che tethI. avaLe raste cAlyuM te badhuM tarata khabara paDe, mahIM tharmomiTara jevo AtmA che tethI. mahIM niSpakSapAtIpaNe tapAse to badhI khabara paDe ke pote kyAM janma levAno, paNa pakSapAta che eTale khabara nathI paDatI. jema saMDAsa javAnuM hoya to mahIM tarata khabara paDe. paNa pakSapAta eTale zuM ke koI vepArI Avyo to enI vAtamAM InTaresTa paDe to pachI mahIM tharmomiTara saMDAsa javAnuM dekhADavAnuM baMdha karI de. aMdhArAmAM zikhaMDa moDhAmAM mUke to badhuM varNana karI Ape ke mahIM dahIM khATuM che, IlAyacI che, cAroLI che, drAkSa che. kAraNa ke potAnI mahIM AtmA hAjara che, tethI tenA prakAzamAM badhI khabara paDe. potAnI bhUlo kema dekhAtI nathI ? e mATe AtmajJAna thavuM joIe. ajJAnatAmAM je kriyA karato hoya, temAM ane kyAreya potAnI bhUla dekhAya nahIM. jJAnI puruSe Apelo AtmA prApta thAya to e AtmA tharmomiTara samAna che ke je potAnI bhUla dekhADe. jJAna pachI aMdaranuM tharmomiTara badhI bhUlo batAve te prajJAzakti. dADha du:khatI hoya to kharekhara pote jANakAra che ke ochI duHkhe che, vadhAre duHkhe che, have sAruM che. paNa kahe ke mane duHkhI, to pachI vedanA bhogave, nahIM to pote jANanAra che, jJAyaka che. akrama vijJAna zuM kahe che ke vedanAro caMdu judo ane jANanAro pote judo. dAjhayo, vedanA vadhaghaTa thAya, duHkha vadhyuM, duHkha ghaTyuM badhuM tarata 61 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ potAne khabara paDe. paNa mane duHkhe che, evuM mAne e roMga bilIpha che ane vadhaghaTa thAya che e pudgalane thAya che, AtmA to eno jANakAra ja che. jo pote AtmArUpa rahe to kazuM aDe nahIM. bAkI AtmA tharmomiTara hoya, pote tharmomiTara thaI gayo, pachI zuM rahyuM ? pachI badhI hakIkata jANe. aMtarAtmAe 'pote zuddhAtmA chuM' evo adhyAsa karavAno ane phAIlono samabhAve nikAla karavAno. [15] tirvikArI-anAsakta [15.1] vikArI-nirvikArI AtmAno mULa guNa nirvikArI che paNa pote ciMtave ke huM vikArI chuM, to vikArI thaI jAya. mULa guNa jAya nahIM, ciMtavelo guNa te nAza pAme. Ama saMjoga bAjhe to vikArI thAya ne A bAjunA saMjoga bAjha to nirvikArIye thAya. ahaMkAra che to vikArI thAya ne pAcho nirvikArIye thAya. huM kyAM varte che, e pramANe vikArI-nirvikArIpaNuM thAya. bAkI muLa AtmA to nirvikArI-anAsakta-akAmI ja che. AtmAnI hAjarImAM ahaMkAra vikArI karI nAkhe che. e paramANuonuM vikArI svarUpa che, ene pudgala kahevAya. vikArano AdhyAtmika artha vizeSabhAva, vibhAva. pANI enI meLe nIce jAya e nirvikAra, svabhAva kahevAya, paNa eka phUTa UMce caDhAvavuM e vikAra thayo, e vibhAva kahevAya. saMsAramAM zubhane nirvikAra kahe ne azubhane vikAra kahe. jo mokSe javuM hoya to zubhAzubha banneya vikAra che. saMsAra eTale pAMca IndriyonA viSayano vikAra ane mokSa eTale nirvikAra. vikArathI nirvikAradazA mATe AtmajJAna jarUrI che. 62 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dravya-kSetra-ka -kALa-bhAva pratibaddha karanArA nathI, svarUpanI ajJAnatA pratibaddha karanArI che. AtmadRSTi thaI to vikAromAM paNa pote nirvikArI rahI zake che. [15.2] atAsakta-akAmI potAne anAsakta thavuM che, kAraNa ke pote mULa svabhAvathI anAsakta ja che. paNa A to potAnuM bhAna khoI nAkhyuM che. bhAnamAM Ave to pote anAsakta, akAmI, krodha-mAna-mAyA-lobha rahita ja che. A jJAna pachI AjJAmAM raheto hoya, te pote anAsakta ja che. AjJA anAsaktanuM ja proTekzana che. AtmA svabhAve anAsakta ja che. dehamAM rahe to Asakti che ne dehathI chUTo rahe to anAsakta che. jene Asakti che te caMdubhAI, pote hoya. pote to zuddhAtmA thayo che. dAdAzrI kahe che ke meM tamane anAsakti ApI nathI, tamAro svabhAva ja anAsakta che. tamAruM che ne tamane bhAna karAvyuM che. jemAM pahelA Asakta hatA, tyAM ja anAsakta thayA. ema karatA karatA pratyeka avasthAmAM anAsakta yoga e ja pUrNa samAdhi. [16] tirvizeSa AtmA nirvizeSa che, kAraNa ke enI joDe sarakhAmaNImAM Ave evI bIjI koI vastu ja hotI nathI. eTale AtmAne vizeSaNa nA lAge, chatAM e anaMta guNadharma dharAve che. jeTalA vizeSaNa che e vyavahAra AtmAnA che, mULa AtmA to nirvizeSa che. jeTalA vizeSaNo Apo to vizeSaNono svabhAva ke ogaLI javAnA game tyAre, to pachI potAnuM rahyuM zuM ? eTale A to mULa vastu para 63 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvavA mATe vizeSaNo che. tyAM pahoMcI gayA pachI eya rahetA nathI. AtmA to paramAtmA ja che. tyAM zUnyavAdeya nathI, zabdeya nathI. zabda che tyAM sudhI kalpanA che. vikalpeya kalpanA che, nirvikalpeya kalpanA che. mULa AtmA to zabdAtIta che, tyAM kazuM pahoMcatuM nathI. A to oLakhavA mATe AropaNa karyuM ke A che ne bIjuM badhuM zuM che, bhAga pADavA mATe. jyAM sudhI mULa AtmAmAM AvyA nathI, tyAM sudhI AtmA jJAtAdraSTA-paramAnaMdI che, upayogamaya che evuM badhuM bolavAnuM, nahIM to avaLe raste jatA rahevAya. AtmA zuddha che, azuddha che, vizuddha che e badhuM saMjoga pramANe kahevAya. bAkI AtmA eno e ja che, emAM koI cenja nathI. AtmA nirvizeSa che, mULa tattva rUpe bhagavAna ja che. sonAnI thALI hoya to jamIne UTho to 'e thALI eMThI che' evuM kahevAya, paNa jamyA pahelA khAvAnuM nA mUkyuM hoya to ene 'zuddha che' kahevAya. bAkI thALI enI e ja che. saMjoga pramANe zuddha-azuddha dekhAya che. AtmA eno e ja che, paNa saMjogo judA lAgavAthI azuddhi dekhAya che. azuddhi kharI jAya to zuddha ja che. AtmA melo thatoya nathI, thayoye nathI, mAtra bhrAmaka mAnyatAo melI thAya che. AtmA jo pUro jANavAmAM Ave, pUro anubhavavAmAM Ave to e pote ja bhagavAna che. [17] avaktavya H anubhavagamya [17.1] avaktavya bhagavAna zakti rUpeya che ne vyaktirUpeya che, paNa vyaktirUpe pUje tene vadhAre lAbha maLe. vyaktirUpe eTale jyAM bhagavAna vyakta thayA che tyAM. manuSya ekalAmAM ja bhagavAna vyakta thaI zake. AtmA e ja paramAtmA che, paNa e vyakta thavo joIe. 64 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAstromAM AtmAnuM varNana paccIsa-trIsa TakA jeTaluM ja thaI zakyuM che, kAraNa ke AtmA sUkSmatama che. trIsa TakA varNanathI AkhI vastu jANavI hoya to na jANI zakAya. tethI vedAMte kahyuM, 'neti, neti." zAstromAM AtmA nahIM prApta thAya, mATe jJAnI puruSa pAse jA. vedAMta kahe che, A dehamAM ame pRthakkaraNa karatA hajI pula sudhI AvyA, hajI cetana (hAthamAM) AvyuM nathI. ame cetana khoLIe chIe paNa te A hoya, jaDanuM ja hAthamAM AvyuM che. mATe "neti, neti' kahyuM. AtmA e ja paramAtmA che ane anubhavamAM Ave evo che. zAstro kahe che, teo AtmAnI vAta amuka aMza sudhI karI zakyA, paNa ethI AgaLa vANI pahoMcI zakatI nathI. kAraNa ke AtmA avaktavya che, avarNanIya che, niHzabda che. zabdarUpa nathI, zabdothI varNana thAya evo nathI, vANIthI bolAya evo nathI. mATe jeNe AtmA anubhavyo che evA jJAnI puruSa pAse jA, e saMjJAthI samajAvaze. bIjo koI saMjJA karI zake nahIM. bhagavAnanI kRpA utAre to saMjJA thAya, to kAma thAya. sAkara gaLI che, paNa gaLI eTale zuM? e anubhavagamya che. evuM AtmAnI simili (upamA) ApI zakAya evuM nathI, kAraNa ke avaktavya che, avarNaniya che, e anubhavagamya che. kRpA sivAya anubhava nA thAya. AtmAnuM varNana jyAM sudhI buddhijanya che tyAM sudhI vaktavya che ane jJAnajanya e avaktavya che. dAdAzrI kahe che ke tIrthakaroe je AtmAne anubhavyo te rUpa ame thayA nathI, chatAM ame e AtmAne joIe chIe, ghaNo kALa e AtmAmAM rahIe chIe. tethI e AtmA joIne ame kahI zakIe chIe. pahelA e kALamAM jonAra hatA, te kahI zake evI dazAmAM nahotA. jyAre ame kahI zakIe e sthitimAM chIe. bAkI, jagate kyAreya paNa jene jANyo nathI e AtmAnI A vAta karIe chIe. tIrthakara bhagavaMto e AkhA jagatane anulakSIne bolelA che, jyAre dAdAzrI to mokSe janArAne anulakSIne bolelA che. 65 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAdAzrI kahe che, ame je AtmA joyo che, e ajAyaba AtmA che. tethI be kalAkamAM dRSTi badalAya che. kazI mahenata vagara kevuM adbhuta phaLa utpanna thAya che ! tethI kAma kADhI lo, kahe che. [17.2] anubhavagamya AtmA jANavA jevo che, mahAtmAoe jANyo tevo che. tethI vadhAre A 'dAdA' jevA che tevo AtmA che. A dAdA mUrtimAna mokSa che, tevo AtmA che. bAkI AtmA sva-para prakAzaka che, arUpI che, nirAkArI che, anupama che, avarNanIya che, avaktavya che, avAcya che, anubhagamya che. - jJAnI puruSa "AtmA kevo che" e jANI cUkyA hoya, tethI dRSTAMta ApI vANIthI samajAvI zake, chatAM AtmA vANImAM Utare evo ja nathI. eka jJAnI puruSa pAse ja che, je vyakta thayo te AtmA. jemane spaSTavedana thayuM hoya, tevA jJAnI puruSa ja bIjAne samajAvI zake. bIjA koInuM gajuM ja nahIM ke "AtmA kevo che' e kahI zake. A jJAna lIdhA pachI dAdAne, dAdAe Apela jJAnane, AjJAne sinsiapa rahe ane pAMca AjJA pALe to AtmAnA prakAzano anubhava rojeroja thAya. pote potAnAthI judI vastu hoya to joI zake, pote potAne zI rIte joI zake ? AtmA anubhavagamya che. enuM pada ja jJAtA-draSTA che. A (pugala) badhuM joyA-jANyA karavuM enuM nAma ja anubhava. dhIme dhIme A anubhava AgaLa vadhIne khullo anubhava, pragaTa anubhava, aparokSa anubhava thAya ema AgaLa vadhato jAya. svarUpanA bhAna sivAya je je jANe e ajJAna che. A jJAna pachI "huM zuddhAtmA chuM' e pratitI-lakSa-anubhava niraMtara rahyA ja kare. have e anubhava vadhatA jaze, tema AtmA pragaTa thayo kahevAya. jeTaluM anubhava pramANa teTalo AtmA pragaTa thayo. AtmAno anubhava eTale niraMtara paramAnaMda sthiti. 66 Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsAramAM rahevA chatAM ArtadhyAna-raudradhyAna na thAya e moTo Atma anubhava. mahAtmAone AtmAno anubhava rahe che e ja mULa AtmA che. paNa e anubhava mULa jagyAe bhego thato thato je mULa AtmA che, te rUpe pote thaI jAya tyAM sudhI anubhava ane anubhavI be judA hoya. pachI AgaLa upara ekAkAra thaI jAya. AtmAnuM jJAna saMpUrNa kahevAya ane anubhava aMze aMze vadhato jAya. aMzajJAnane anubhava kahevAya ne sarvAzajJAnane jJAna kahevAya. jJAnavidhi pachI Atma anubhava mahAtmAone thAya ja che. jAgRtithI AtmAnA bIjA anubhava vadhatA jAya. potAnA doSa dekhAya e ja AtmA. mULa AtmA e anubhavagamya che. A pudgala pUtaLuM potAnAthI juduM che. pugalanA mana-vacana-kAyA joDe potAne levAdevA ja nathI. pote tenAthI tadana judo ja che. A jJAna pachI potAno AtmA jovAmAMjANavAmAM Avyo che. jovuM eTale bhAna thavuM ne jANavuM eTale anubhava thavo. have pUrepUro anubhavamAM AvI jAya eTale kAma thaI gayuM. AtmA buddhithI samajAya evo nathI, anubhavagamya che. enA anaMta guNo che. anaMta bhede (rIte) AtmA che. jeTalA bhede ahIM jJAnI puruSa pAsethI jANyo teTalA bhedathI potAno ukela Avyo paNa bIjA anaMta bhede haju jANavAno bAkI che. jeTaluM jANe eTalI saraLatA thaze. A jJAna pachI pote paradezane paradeza ane svadezane svadeza jANI gayo. have paradezamAM nirjarA thayA kare niraMtara, tema tema svadeza mukta thato jAya. [18] siddha stuti ApaNane karmo khapAvyA vagara A jJAna maLyuM che. te kyAreka bharelA mAlanA phorsane kAraNe jAgRtinI liMka tUTI jAya, tyAre dAdAzrI upAya batADa 67 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che ke huM anaMta jJAnavALo chuM, anaMta darzanavALo chuM evA AtmaguNonI ArAdhanA karatA mahIM sthiratA AvI jAya. A liMka paudgalika che. liMka tUTI gaI, zarU thaI, ene jANanAra jJAtA pote zuddhAtmA che. pote zuddhAtmA thayo, to mamatva potAnA guNo upara le ke anaMta jJAna-anaMta darzana e badhA mArA guNo che. have jema jema AtmaguNonI bhajanA thatI jAya tema tema te guNo vyakta thaI pragaTa thatA jAya. AtmA ratnaciMtAmaNi jevo che. jevuM ciMtave tevo pote thaI jAya. anaMta duHkhanuM dhAma chuM' bole to duHkhI thaI jAya, jo "anaMta sukhanuM dhAma bole to tevo thaI jAya. "anaMta jJAnavALo chuM bole, te jJAna prakAzamAna thaI jAya. AtmaguNonI bhajanA che te zarUAtamAM jarUrI che. tenAthI A "huM zuddhAtmA ja chuM" e daDhatA thatI jAya. koI kaheze, "tamane mArIne kakaDA karI nAkhIza', to tyAM jAgRti Ave ke "huM to avyAbAdha svarUpa chuM', to bhaya nA rahe. eTale pahelethI guNono abhyAsa karI rAkhavAno. koI apamAna kare to jAgRti goThave ke "huM amUrta chuM, je dekhAya tenuM apamAna kare, mAruM nahIM." to pachI duHkha nA rahe. pote ja paramAtmA che. potAnAmAM anaMta jJAna-darzana-sukha-zakti che, chatAM na vApare to kono doSa? kaI rIte potAnA anaMta guNo pragaTa karavA, AvaraNo khaseDavA tenI rIta dAdAzrI batAve che. (samajaNa Ape che.) huM anaMta jJAnavALo chuM" e badhA vAkyo/guNo samakita thayA pachInA vikalpo che. je nirvikalpa karAvanArA che, hitakArI che. koI vakhata gaDamathala thAya, gUMgaLAmaNa thAya, mUMjhavaNa thAya, sUjha nA paDe to huM anaMta darzanavALo chuM paccIsa-pacAsa vakhata bolo to AvaraNa khasIne sUjha paDI jAya. 68 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mati mUMjhAya, samajaNa nA paDe to huM anaMta jJAnavALo chuM jozathI bole to paramANu kharI paDe ne sUjha paDavA mAMDe. manamAM ke dehamAM kaMI vedanA AvI paDe to "huM anaMta sukhanuM dhAma chuM' bole to vedanAno bhAra nA lAge. nizcayathI pote nirvedaka che. vedaka vedanA bhogave, tyAre A bole to vedakatA nAza pAme. A to vijJAna che, pUrepUruM samajIne upayogamAM le to kaeNza (rokaDuM) phaLa maLe evuM che. kharI rIte roja Akho dahADo A guNo bolavA joIe. navarAza hoya tyAre athavA to aDacaNa Ave tyAre A guNo bolavA joIe. dehabaLa ghaTI gayuM hoya, to "huM anaMta zaktivALo chuM" evuM joza jozathI bolIe to zarIramAM tarata zakti AvI jAya. bhayano prasaMga AvI paDe, lUMTArA AvI gayA hoya, te vakhate "huM avyAbAdha svarUpa chuM bole to bhaya nIkaLI jAya. vAgha jaMgalamAM bhego thaI gayo to so vakhata "huM amUrta chuM bole to ApaNI mUrti (zarIra) ene dekhAya nahIM, evuM A sAyansa che. AtmAnA guNo bolavAmAM eka kalAka kADhe to e moTAmAM moTI siddha sAmAyika kahevAya. dAdAzrI kahe che, je rIte ame cAlyA chIe, te rasto tamane batADIe chIe. amArA kahyA pramANe cAlo to gajabanuM phaLa maLe. zoka, hatAzA, nirAzA, Diprezana jevuM koI vakhata lAge to huM agurulaghu svabhAvavALo zuddhAtmA chuM' eka kalAka jo bola bola kare to samatulA AvI jAya. aMdaravALA badhAne cUpa thaI javuM paDe. A baTana dabAvo to lAITa thAya, A baTanathI paMkho thAya, ema baTano badhA samajI levA joIe, to te pramANe jarUra paDye A guNo bolAya. lobhanI gAMTha phUTe, lAlacanA prasaMga Ave, te vakhate "huM anaMta aizvaryavALo chuMbole to e paramANu kharI paDe, enI asara nA thAya. 69. Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phAlatuM vicAro gherI vaLe to "huM nirvicArI chuM', ema bolavAthI e badhA UDI jAya. navarAzamAM potAnA AtmAnA guNonI bhajanA karavAthI pugalanI hakUmatamAMthI chUTI javAya, potAnA svakSetramAM AvI jAva, Ane ja siddha stuti kahI che. "TaMkotkIrNa chuM' evuM so-so vakhata bolavuM joIe. TaMkotkIrNa zuM sucave che ke mAre A padugala sAthe levAdevA ja nahotI pahelethI. eTale A "TaMkotkIrNa chuM bolIe to pudgaleya samajI jAya ke AmaNe ApaNI joDe vyavahAra toDI nAkhyo. kahyA pramANe kare to phaLa maLe evuM A sAyansa che. akasmAtathI ke kaMI vAgavAthI zarIrano AkAra badalAI gayo. to huM nirnAmI chuM e bolavAthI "pote judo ne A deha judo' evuM anubhavamAM AvI jAya. pote asaramukta thaI jAya. A jJAna koI vyavahAranI upekSA karatuM nathI. e ajJAna sAme paNa saMpUrNa rakSaNa Ape. ene kALa-karma-mAyA aDe nahIM. dAdAzrI pote saMpUrNa anubhava dazAmAM rahe che, evuM dareka mahAtmAoe anubhava dazAmAM pahoMcavAnuM che. anaMta avatAra pudgalanA guNo gAyA, have AtmAnA guNo gAvA Akho dahADo, to kalyANa thaI jAya ! caraNavidhimAM jJAnavAkyo Ave che, "huM chuM', te badhA zuddhAtmAnA mULa guNo bolavAthI AnaMda thAya e ja siddha stuti ane AnaMda thAya e ja AtmA. AtmA agocara che, eTale enA guNo thakI ja AtmAnI bhajanA thAya. AtmAnA guNadharmo bolene, ene ahIM duniyAmAM siddha stuti kahI. e bole tyAre anaMta sukha thAya nahIM. AvuM bole to UMcAmAM UMco zuddha upayoga kahevAya, kaSAyo hoya toya e nAsI jAya. 70 Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNe siddha thavuM che, mATe siddha stuti roja karavI ja joIe. ApaNe prajJAe karIne bolAvavAnI, (huM) caMdu che e bolaze. caMdu (huM)ne kahIe, 'tame bolo ne amArA jevA thAva. pachI tameya chUTA ne ameya chUTA.' dAdAzrI ApaNane bolAve ne ApaNe bolIe, evuM ApaNe bolAvIe (prajJAmAM besIne) ane caMdu (huM) bole, to e pote paNa AtmA rUpa thato jAya. 'huM anaMta jJAnavALo chuM' e badhA vAkyo paccIsa vakhata ane bIjA badhA vAkyo pAMca vakhata ema karIne eka guMThANuM pUruM karIe. koI paccIsane badale so vakhata bole toya cAle. pahelA 'huM caMdulAla tathA caMdulAlanA mana-vacana-kAyAno yoga, bhAvakarma-dravyakarma-nokarmathI bhinna evA he pragaTa zuddhAtmA bhagavAna, huM anaMta jJAnavALo chuM...' ema badhA vAkyo bolAvavAnA. tame jonArA ane A caMdulAla bolanArA. e pachI siddha stutinuM phaLa tarata maLe ja, potAne AtmArUpa banAve. AvI siddha stutinI ramaNatAmAM badhAya aMtarAya tUTI jAya. AtmA siddha ja che. enI siddha stuti jo bolIe to pote bhagavAna ja thaI jAya. caraNividhamAM 'huM... karuM chuM, mane... zakti Apo', e sivAyanA je badhA vAkyo che, e badhI siddha stuti ja che, e bolavI. A nizcaya-vyavahAra caraNavidhi, e vyavahAra siddhanI stavanA che. ApaNane siddha sthitimAM laI janAro vyavahAra che A. eTale A khAsa karavA jevI vastu che. e AjJApUrvakanuM che. caraNividha karatI vakhate chUTApaNuM lAge. mAMdagImAMya e chUTo rahe. 'huM judo chuM' e anubhavamAM Ave. dAdAzrIne caraNe emanI sthULa hayAtImAM badhA mahAtmAo vidhi karatA, tyAre dAdAzrI kahe che, "rileTivalI badhA judA, paNa riyalI badhA sarakhA. amAre to zuddhAtmA joDe ja vyavahAra.' 71 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAdAnA aMguThe caraNavidhi karatI vakhate mahAtmAo huM zuddhAtmA chuM, huM zuddhAtmA chuM' bole ane tyAre dAdAzrI zuddhAtmAnA guNonI pratiSThA badhAmAM kare, vidhimAM zaktio pUre. mahAtmAo "huM zuddhAtmA chuM' bole tyAre dAdAzrI, "tame anaMta jJAnavALA cho" evI zaktio pure. eTale jema pratiSThA thatI jAya, ema potAne Atmazakti utpanna thAya. maMdiramAM mUrtimAM pratiSThA thAya, tyAre A sAcA AtmAmAM pratiSThA thAya. mULa AtmA, enI je dhAtu che A anaMta jJAna, anaMta darzana, anaMta sukha, anaMta zakti evI ApaNI dhAtu thaI jAya, te dhAtu milApa thayo kahevAya. AtmAnA guNo ApaNe bolIe to dhAtu milApa thAya. eTale enA svabhAve svabhAvarUpa thaI javuM che. bhagavAna je dhAtu che, te dhAtu rUpa pote thaI jAya, je sanAtana che, mokSasvarUpa che. - dIpakanA jaya saccidAnaMda 72 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = (anukramaNikA) [1] AtmAnA guNo ane svabhAva AtmaguNa jANe-pariName, thAya. 1 AtmasvabhAva : jJAtA-draSTA. 4 AtmAnA anaMta guNa paNa 2 terasa-caudasa sudhI guNa, pUname. guNadharma : guNa paramenanTa, dharma ra badhI phAIlonA nikAla thaye... mahAtmA anubhave AtmaguNo 3 lakSaNa-guNa-vedanathI jANyo.. 6 [2] anaMta jJAna-darzana [2.1] jJAyakaH jJAna : zeya zeya anaMta, mATe jJAna anaMta 9 'pote jJAnavALo, paNa mULa... 14 anaMta jJAna dekhe pratyeka zeyane 9 AtmA guNadharme abheda ne jJAna. 15 zeya khUTe paNa jJAna na khUTe 10 anaMta darzana, tethI pahoMcI vaLe. 16 jANavA jevuM badhuMya zeya 11 anUDisAIDaDa te darzana, DisAIDaDa....16 kriyA nahIM paNa saMsArI jJAna. 12 potAnA anaMta guNadharmo thakI pote..17 kriyAjJAnane ahaMkAra jANe ne... 13 [2.2] anaMtA yone jANavAmAM. zuddha chuM maulika vAkya A dAdAnuM, samaye... 19 draSTA pote ja mukhya, dRSTi e. 31 jagata bharAyeluM che anaMta zeyothI 20 zeya thakI jJAna, paNa pragaTe. 32 zeya pramANe badalAya avasthA, chatAM.... 21 tattva hoya guNa-avasthA sahita... 33 bhAse tadrupatA "roMga mAnyatA'thI. 22 sAmAnyabhAve joyuM to chUTyuM... 33 joyAkAra thaI cogaradamathI... 23 sarvAga : sarva pradeze saMpUrNa zuddha 34 zeya pramANe joyAkAra thayA kare. 24 jJAna samajavAthI pariNamaze. pariNamelI : zeyanI anaMtI... 24 zAstrothI para vAta, akrama... pariName joyAkAre, chatAMya na bane. 26 ajAyaba vastu prApta thaI coMTe zeyamAM azuddha upayogathI ra6 sarve jJayo dekhAya pUrNatAe... jJAnamAM joIne bole dAdA.... 27 pahelA sthULa dekhe pachI thatuM... paryAya thayA kare vinAza, guNa rahe28 siddhAtmA na kare mahenata... guNa vaparAya tyAre kahevAya dharma 29 nija avasthAne zeyarUpa joto.. zeyamAM na jAya AtmA, jAya jJAna.... 29 have na rahyuM cALavAnuM pharI paryAyane yathArtha oLakhAvyA jJAnIe 30 [3] anaMta zakti [3.1] anaMta zaktio kaI ? kevI ? Atmazakti anaMta, paNa nathI e... 44 lokasaMjJAe AvarAI anaMta... 54 73 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmA hAjara to pudgala dekhAya.... 45 AtmA prApta thaye, vyakta thAya. pa6 Atmazakti anaMta paNa AvarAyelI 46 mahAtmAne Ama pragaTe anaMta.. pa6 paramAtmazakti anaMta paNa saMsAre... 46 ekatAra thaye pragaTa thaI jAya... 57 mULa svarUpe jaDa tattva paNa anaMta... 46 anaMta zaktinA upayoge, maLe. 58 pudgalanI anaMta zaktie 47 anaMta zakti mukhyatve vaparAya. 59 Atmazakti AvarAtA caDhI beThI.... 48 jJAtA-draSTA rahyuM : maLe anaMta.. 61 anaMta zaktivALo paNa ahaMkAranI... 48 aneka aMtarAyo sAme anaMta.... 63 sImita jJAna pragaTe pudgala mAdhyama.... 49 anaMta zakti pUravAthI, rileTiva.... 63 svakSetre svazakti, to parakSetre.... 49 AtmarUpa thaIne bolavAthI... 64 ohohoho ! e anaMta zakti ... 50 jJAnavAkyo bolya, dUra thAya... 65 jJAnI maLatA ja, anaMta zakti para brahmAMDa dhrujAve tevI zakti. 66 Atmazakti che zuddhatA-aparigraha... pa3 pragaTAvI lo anaMta zakti 66 AvaraNo khasatA vyakta thAya... 54 [.2] anaMta aizvarya AtmA parama aizvarya, paNa jeTaluM.... 68 aizvaryane zaNagAre evI.... 70 jeTalo aham thAya DAuna, eTalI... 69 jenAmAM aizvarya utpanna thAya.... 71 svabhAvanA AkarSaNe, vibhutvamAMthI. 69 mAlika thayA sivAya mAlikI. 7ra pragaTyuM aizvarya akrama thakI... 70 bilIpha pharatA citta vIkharAtuM... 73 [.3] anaMta vIrya jJAnInuM Atma vIrya, tIrthakaranuM 76 lAlasAo chUTe ne ahaMkAra... 77 jJAna-darzana-cAritra-zakti-ullAsa.... 77 tUTe vIAMtarAya to pragaTe... 78 [4] anaMta sukhadhAma anaMta sukhadhAma samaye.... 79 sAhajika-viNa sAdhane prApta... 91 AtmA jANatA ja utpanna.... 79 sukha-duHkhanI asarothI mukta... 94 paramAnaMda guNathI anubhavAya 80 vadhe-ghaTe te AnaMda pADozIno... 94 mastIno AnaMda manano, nirAkuLa.... 81 svAbhAvika sukhane mATe nahIM. 96 aprayAsa AnaMda mATe na jarUra... 82 siddhagatimAM jJAna-darzanathI... 97 sukha ane AnaMdano sUkSma bheda... 82 sat-citta e svarUpa AtmAnuM. 98 na avalaMbana bahAranuM te AMtarika. 84 paramAnaMda e ja mokSa 98 mahAtmAne moLA lAge saMsArI. 86 prayatna AtmAnaMda, binaprayatna... 99 pote mULasvarUpa thAya, to varta... 87 AtmA joDe abhedatA, to thAya...10) huM anaMta sukhadhAma chuM' ciMtavatA. 89 svabhAna thaye rahe paramAnaMda, je. 100 anaMta sukhadhAma" bolatA ja. 89 buddhinI DakhoDakhala gerahAjara... 101 74 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [5] aguru-laghu guNo : pudgalanA guru-laghu... zeyo-dazyo guru-laghu, AtmA.... AtmA ekalo nahIM, chaye tattvo... pRthvI, pANI, teja, vAyu e... zuddha svarUpe aguru-laghu, vikArI... guNa aguru-laghu, paryAya guru-laghu 102 guru-laghu te na hoya mAruM... 111 103 AtmA aguru-laghu, acenjebala...112 104 guru-laghu saMyogone judA 'joyA'...113 105 rAga-dveSanA kAraNomAMya 'huM'... 107 A vijJAna samaje to pachI... 108 'huM aguru-laghu' maMtrajApe, rahe... 115 prakRti e vikArI svarUpa, guru-laghu... 109 'aguru-laghu svabhAvavALo'... potAnA aguru-laghu guNane lIdhe... 110 AtmaguNonI bhajanAe thavAya... 116 [6] asaMga 114 114 115 [6.1] saMgamAM e asaMga 132 132 AtmA svabhAve asaMga, vizeSabhAve... 117 zuddhAtmA bhAne thayo sarvabhAvathI... 127 asaMganI bilIpha bese to thAya... 118 AtmAsaMbaMdhI - niHzaMkatA )... 128 svabhAvamAM Ave to thAya pote... 118 alaukikanI mahora vAgatA thAya...130 asaMga vANIrUpI zastrathI chedAya... 119 tyAre karI levA pUrNa sthitinA... 130 AtmA-jaDano saMgadoSa maTADe, te... 119 trilokane vaza karavA karatA paNa... 131 AtmajJAna thakI asaMga thatA... 120 dAdAkRpAe mahAtmAo hau... asaMga thayA paNa bAkI rahyuM... 121 saMgI kriyAone potAnI... AtmAne kramikamAM mAne saMgI... 122 saMgI kriyAono karanAra nahIM... 133 sarve avasthAonA saMgamAMya... 123 saMgI kriyA sthULa, asaMga AtmA...134 AtmA-paramANu asaMgI... 124 saMgI kriyAmAM UMdhI kalpanAthI... 135 kramika mArge karavo paDe asaMga... 125 nirvikalpa-nirapekSa-asaMga-nirlepa...136 bhrAMtithI bhAse saMgI, nijabhAne 126 jJAnInA paramANu asaMgatA.... karoDo avatAreya je saMga na... 126 jJAnI-vItarAga pratyenA potAnA... 137 [6.2] asaMga te nirlepa 137 141 AtmAne thayo che saMyoga... asaMga-nirlepano guhya phera... 'meM karyuM' e bhrAMtirasa ogaLatA.... 141 'huM caMdu' nahIM paNa 'huM zuddhAtmA'... kusaMgamAMya asaMga, AjJArUpI... paudgalika vicArakriyAthI... 'huM zuddhAtmA' e asaMgabhAva... saMgI kriyAomAM jAgRtithI, 'huM'... 139 ajJAnathI bhaya, saMgI cetanAthI... 149 139 saghaLI kriyA saMgI cetanAnI... 150 viSaya e saMgI cetanA, tenAthI... 151 jJAnadaSTie viSayane paNa gaNyo... 151 142 strI saMgamAM che AtmA asaMga... 152 143 viSayomAM AtmA asaMga, paNa... 153 144 zuddhAtmApada : asaMga - nirlepa... 154 144 mAra khAtA ja pote pese... 155 75 Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajavALuM vadhatA thAya niraMtara. 14pa lAlaca gaI ke rahe zuddhAtmAnI... 156 'huM asaMga chuM e che saMgIno.... 145 asaMga jJAna nA vede, jANe 156 akrama vijJAna thakI saMsAramAM rahIne....146 asaMga vRtti anubhavAya... 157 zuddhAtmA svabhAva pakaDI rAkhe thAya... 146 asaMgatA e AMzika mukti... 158 deha e saMgI cetanA, je bhaDakA.... 147 jJAnInuM samyak cAritra... 158 saMgI cetanA te DiscArja cetanA 149 chellA sTezano, asaMga... 1pa9 [7] tirlepa-alipta [7.1] AtmA sadA tirlepa ja prakAzasvarUpa AtmA nirlepa-asaMga... 160 brAMtithI bhAse tanmayAkAra. 163 jJAnInA vijJAnathI rahevAya... 161 nirlepa vyavahAra pragaTe AnaMda 164 jJAnIkRpAthI badalAya darzana. 16ra jJAnI kare DrAmA, bahAra bhaLe.... 164 jJAnavidhimAM A zabdo bolavAthI.... 162 'jJAnI asarothI mukta, rahe. 166 [7.2] lepAyamAla bhAvo nirlepane lepI nAkhe te badhA. 167 lepAyamAna thanArane jANe e.. 17ra zuddhAtmA lepAyamAna nA thAya.... 168 "mArA bloya" kahetA ja bhAge.... 174 pUrve pUraNa thayelA bhAvo, Aje 169 "huM caMdu to bhAvo lepe, jo... 174 lepAyamAna bhAvomAM jJAtA-draSTA... 169 upakArI" bolavAthI, aTake... 176 lepAyamAna bhAvomAM tapa thatA... 17) abhiprAya virame, to zame. 177 lepAyamAna bhAvo e jaDa bhAva.. 171 lepAyamAna bhAvo lepe, ne temAM... 178 lepAyamAnanI rAzi judI chatAM... 17ra prakRtine jonAra lapita, teneya... 179 [7.3] aspRzya bheguM rahevA chatAM aspRzya-TaMkotkIrNa 181 mana-vacana-kAyAnuM mAlikIpaNuM... 183 sarve avasthAomAM AtmA aspRzya 182 jJAnI rahe sadA aspRzya ne phreza 184 AtmajJAne vimukha thAya saMpUrNa... 183 aspRzya svabhAva vartAya... 184 [8] svabhAva-svapariNati-svapariNAma [8.1] svabhAva : parabhAva AtmabhAva e svabhAva... 186 jJAna pachI rAga-dveSa ema. 188 jJAnI pote svabhAvamAM rahI... 187 AjJApAlana tyAM nA rahe parabhAva 188 AtmA na karI zake parabhAva, rahe. 187 svabhAvathI che ja apratibaddha. 190 [8.2] svapariNati-parapariNati pariNati eTale zuM? 191 "svapariNati' akrame be kalAkamAM... 199 pugala pariNAmane potAnA.. 191 parapariNatithI thayA mukta. 199 parane para ne svane sva mAne. 19ra jJAnaprApti pachI parapariNAmane. 200 76 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM zuddhAtmA' ne 'nA koI kartA'... 193 svapariNatimAM ja rahe e svarUpa. 202 zubha-azubha banne pudgala pariNati... 194 svarUpa sthiti kramikamAM zabdathI 202 samakitIne ja "pariNati" bolavAno... 194 AjJApAlane rahe svarUpa samAdhi 203 AtmapariNati jANe, to sva-para... 196 kartApada e parapariNati 204 kartApade japa-tapa-tyAga-dharma e badhuM... 197 pAMca AjJA-zuddha upayoga e ja. 205 svapariNatimAM che e saMnyasta 198 svapariNati utpanna thaI e... 206 AcArya bhagavaMtane hoya ghaNI kharI... 198 [8.3] mahAtmAonI svapariNati nATakIya ahaMkAre have parapariNati. 208 zuddhAtmA lakSe ne vyavasthitanA... 212 mahAtmAne parapariNAma have. 208 para pariNAma na game, ene na... 213 pote kartA to parapariNati... 209 parapariNatine judI jovI tyAM... ra14 jJAna pachI sva-para pariNati va... 210 'dAdA bhagavAna" e nijasvarUpa... 215 mana-vacana-kAyA e parapariNAma.... 211 [8.4] svapariNAma-parapariNAma nijadhArA-paradhArA vahe judI, paNa... 217 para pariNAma sAthe rahyo potAno... 224 jJAnI dekhADe nijadhArA, pachI... 218 svapariNatimAM rahe to upaje... 225 zuddhAtmAnA bhAna thayA zuddha... 218 svapariNatithI zarU saMyama, pachI. 225 acaLa-avinAzI sivAyanA. 218 mahAtmA svapariNatimAM, dAdA... 226 para pariNAma e parasattAdhIna... 220 mahAtmAnuM jovuM-jANavuM buddhinuM.. 226 para pariNAma thAya baMdha, mAtra... ra21 bhayaMkara vedanAmAMya para pariNati... 227 para pariNAma thAya baMdha, enI meLe 222 saMsArI veze agiyAramuM dhITa. 228 ahaMkAra na rahetA, parapariNAma.... 222 [8.5] pariNAmika bhAva AtmAno svAbhAvika bhAva te. 230 zuddhAtmAnA pariNAmika bhAvo.... 233 pAriNAmika bhAva : AtmAno.... 230 AtmA-anAtmA beu... parama pariNAmika bhAva e.. 231 vyavasthita nathI pariNAmika. 234 kSAyaka bhAve beu sahaja varta.. 231 pariNAmika zakti-sattA dAdAnI... 234 [8.1] svasamaya-svAda 'huM parakSetre praveze nahIM e... ra36 apade rahe asvastha, svapade... 238 huM zuddhAtmA' e svapada, vartAve... 237 nizcaya svapadamAM ane vyavahAra. 239 dAdAnI bhajanA sthita karAve... 238 [9] svaramaNatA-pararamaNatA yAdagIrI tyAM ramaNatA ahaMkAranI ra40 vyavahAra badho karatA ramaNatA. 255 233 77 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ da mm mm m m ramaNatA e kaoNjha, dhyAna e IphekTa 241 jJAna maLatA ahaMkAra vaLyo... 256 svarUpa-svabhAvamAM rahevuM e 241 "caMdu' zeya teno "huM" jJAtA, e. ra57 saMsArI avasthAomAM tanmayAkAra. 24ra jJAna pahelA ane pachI ramaNatA. rapa7 paudgalika ramaNatA upajAve upAdhi 243 svaramaNatA e zuddha upayoga, e... 258 zAstro-svAdhyAya e badhIya. 243 svaramaNatAmAM rahe tyAre bahAra... 259 AtmaramaNatAnA sAdhanoya moha. 244 jue-jANe e svaramaNatA, e. ra60 sAdhana e paudgalika ramaNatA, tyAM. 245 nA gamatAnI ramaNatAnA jJAtA. ra61 AtmaprApti sudhI ramakaDAMnI. 246 na have pramAdarUpI pararamaNatA. ra62 svabhAva prApti pachI thAya. 247 jJAnInI apramattadazA, paNa nahIM. ra63 Atmasukha cAkhatA thAya. ra47 "mAruM svarUpa hoya" kahetA, chUTe.. ra63 parigraha na naDe svaramaNatAmAM... 248 siddha stuti-pAMca AjJAthI vadhe... ra64 AtmaramaNatA tyAre ata.... 249 podgalika kriyA jovA-jANavI... ra65 svarUpa ramaNatA sugama jJAnIkRpAe 249 eka pudgalane jovuM e ja... ra66 AjJArUpI proTekazana, kare. 251 apanAvo rIta bhagavAna. 266 akrama jJAna maTADe parabhAva.. 251 svaramaNatAnI prApti, nigraMtha.. ra69 pote svanI ramaNatAmAM e ja... rapara prakRtine nihALavI e ja riyala 270 pararamaNatAmAM uttama, jJAnI... 253 svaramaNatA kevaLa cAritra thatA. 270 jJAnIbhakti e 60 TakA ne... ra53 svaramaNatA, pUrNa dazA thavA mATe... 271 prakRtine nihALavI te svarUpa... ra54 [10] svakSetra-kSetrajJA [10.1] svakSetra-parakSetra "AtmA' svakSetra, "mana-vacana.. 27ra svakSetre puruSa pade, thAya puruSArtha. 274 parakSetre niraMtara duHkha-bhaya 272 na karavI Dakhala kazI, khAlI. 275 paranI A cAra bhUlothI anaMtI... 273 svadravya-svakSetra-svakALa-svabhAvamAM.... ra75 svakSetre svasattA-anaMta zakti... 273 svakSetra-svadravya-svabhAva-svakALa. 277 chUTya svAmIpaNuM parakSetranuM, maLyuM. 274 parabhAva jatA svakSetre rahI. 278 [10.2] kSetra-kSetrajJa vinAzI e kSetra.... 279 svakSetre kSetrajJa, paNa ajJAne... 281 AtmA kSetrajJa, prakRti kSetra 280 brahmAMDano uparI paNa kSetrAkAre 282 parakSetre e nahIM cetana, kSetrajJa. 280 AtmajJAne pamAya kSetrajJapada 283 parAI cIjanA mAlika banatA... 281 jJAnI varte niraMtara kSetrajJapade 284 [11] ayyata sthAna choDe-badalAya te mruta... 285 saMbaMdho-saMyogo cuta, AtmA. 287 bhagavAneya azruta ne 'huMya.. 286 DAyavorsa (chUTA) thAya e badhuMya.... 287 78 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svaprakAzamAM acyuta, paraprakAzamAM.... acyuta e vizeSaNa, mULa AtmA... nAza na thAya e akSaya kharcAya nahIM, vadhe-ghaTe nahIM e anaMta avatAra thayA toya [12] avyaya-akSaya 289 mana-vacana-kAyAno vyaya thanAra... 290 289 avyaya thayA pachI nA thAya vyaya 290 AtmA... 290 [13] ajanma-amara-titya [13.1] ajanma 294 292 deha janme-mare e saMsArI... 292 'ajanmA-janma' pada, jJAnIkRpAe 295 293 cha tattvo ja ajanmA, bAkI badhuM... bhagavAna AtmArUpe ajanmA, deha... deha sAthe janme chatAM ajanmA... 286 rUpI niraMtara thAya cyuta, arUpI...288 286 [13.2] amara 298 296 mRtyu para vijaya, adhyAtma... 296 amarapadadhArIne bhaya zAne ? 299 298 'amarapada' jANyA pachI bujhe... 300 [13.3] titya nitya hoya paramenanTa-avinAzI... chae tattvo nitya paNa tenI... na thAya AtmA nitya pratyakSa... vastu svarUpa trikALI AtmA, nathI... saMyogothI para AtmA, tyAM... 302 nityabhAva pUro samajAyo nathI... 307 303 anityane jANanAro hoya nitya 307 303 dehAdhyAsa jatA anityabhAva... 308 304 nirAlaMba sAme nitya nAnuM lAge... 308 305 maravAno bhaya ja nahIM e nitya...309 AtmA nizcayathI nitya, vyavahArathI... 305 'nitya' AtmA saMga, jJAnI sadA... 310 AtmAnA dravya-guNa nitya, paryAya... 306 [14] AtmA tharmomiTara jevo sUkSmatama vastu AtmA... prANanA AdhAre saMbaMdha, deha ane... deha maravAno ne 'huM' amara e... potAno ja AtmA tharmomiTara... mahIM sAruM-khoTuM badhuM batADe... tharmomiTara dekhADe saghaLuM, jo.... dAnata khorI, mATe rAce pudgala... jJAna pachI tharmomiTara dekhADe... 311 tharmomiTararUpI AtmA jJAyaka... 315 312 kramikamAM AtmA pote veda... 316 313 vedakane juduM rAkhe, sUkSmatA akrama... 316 313 tharmomiTarane na caDe tAva, je... 317 314 pragaTa zuddhAtmA kAma kare [15] tirvikArI-atAsakta [15.1] vikArI-tirvikArI 318 AtmA nirvikArI, paNa ahaMkArI... 'huM'nI vartanAe, vartAya vikArI... 323 320 zubhAzubha badhuM vikAra, jJAna... 321 AtmajJAne prApta thAya nirvikArI... 323 79 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pudgalapakSI ahaMkAra, kare badhuM... vibhAva-vizeSabhAva te vikAra [15.2] anAsakta svanA bhAne thayo pote anAsakta... 326 zuddhAtmA anAsakta, Asakti... 328 AtmajJAne thayo anAsakta, paNa... 327 [16] tirvizeSa 330 AtmAne vizeSaNo vyavahAranI... 332 331 AtmA niraMtara zuddha bhagavAna... 333 [17] avaktavya H anubhavagamya [17.1] avaktavya 334 buddhijanya vaktavya, jJAnajanya... 336 335 tIrthaMkaranuM anekAMta jagata arthe... 337 336 bhedavajJAnI badhA tattvone judA... 338 [17.2] anubhavagamya 344 340 aMza jJAna e anubhava, sarvAMza... 343 341 jAgRti e ja, je dekhADe... 341 anubhava vadhatA thaze jJAnAtmA 345 342 pahelA AtmAnubhava varte, pachI... 345 343 akramathI AtmAnubhave, saMsAramAM...346 [18] siddha stuti AtmaguNo bolatA, lakSanI liMka 348 zArIrika khoDa vakhate bolavuM,.. 356 AtmAnA guNonA dhyAne, thAya... 348 siddha stutine kahyo zuddha upayoga 357 AtmA ratnaciMtAmaNi, ciMtave... 349 na zarata bhAvanI ke samayanI,... 359 guNonA abhyAse lakSa thAya majabUta 350 eka kalAka AtmaguNo bolatA... 360 samakita pachInA vikalpo e... 351 siddha thavA prajJA roja karAve... 361 sUjha na paDe to bolavuM, 'huM anaMta... 351 siddha stutinI ramaNatAthI tUTe... mati mUMjhAya tyAre bolavuM, 'huM... 352 caraNavidhi e siddha sthitimAM... vedanA vakhate bolavuM, 'huM anaMta... 352 caraNavidhi vartAve chUTApaNuM,... azakti vakhate bolavuM, 'huM anaMta... 353 jJAnI vidhimAM kare guNonI... hiMsaka prANI sAme 'huM amUrta chuM... . 354 dhAtu milApa eTale svabhAva... Diprezana Ave to bolo, 'huM... 354 pArasamaNi kare lokhaMDane sonuM lobha-lAlacanA prasaMge bolavuM,... 355 dhAtu milApathI paripUrNatA siddha stuti dUra kare, pudgalanI... 355 vizeSaNo to ogaLyA kare, mULa... AtmA jJAtA-draSTA-paramAnaMdI... 321 svarUpajJAnathI apratibaddha, rahe... 325 322 sUkSmatama AtmA, saMpUrNa nA... jJAnI samajAve avaktavya AtmA... Atma-anubhava avarNanIya... AtmA avarNanIya, chatAM dAkhalA... pAMca AjJAnI sinsiyAriTI karAve... AtmAnA aparokSa darzana... ekavAra anubhava thayA pachI... kSAyika samyaktva e ja spaSTa... 80 362 363 364 364 365 366 367 Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtAvANI zreNI-14 bhAga-4 [1] AtmAnA guNo ane svabhAva AtmaguNa jANe-pariName, thAya AtmajJAna AtmA zuM haze ? zabdabrahmathI to badhAya jANe che ke anaMta guNavALo che. paNa tenuM yathArtha jJAna prApta karavuM paDaze. praznakartA AtmAnA guNono vikAsa kare e ja jJAna ne ? bIjuM badhuM ajJAna ja kahevAya ? dAdAzrI : AtmAnA guNono vikAsa karavAno nathI. enA guNono vikAsa ApaNe zuM karavAno ? e pote vikasita ja che. AtmA to paramAtmA ja che. AtmAne to kaMI karavAnuM ja nathI. e to che ja pUrNa paNa yathArtha AtmajJAna to ApaNane kyAre thayuM kahevAya ? jyAre te guNo pariNAma pAme tyAre. bAkI "huM hIro chuM' bolya kaMI hIro nA pamAya. AtmajJAna thavA AtmA guNadharma sahita jANe ane te pariNAma pAme to AtmajJAna thAya. eTale AtmA to paramAtmA che, anaMta guNanuM dhAma ! AtmA e potAnA "svAbhAvika guNonuM dhAma che. eTale e guNo koI dahADo AghApAchA nA thAya evA guNanuM dhAma che. Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) AtmAtA ataMta guNa paNa mukhya be praznakartA H AtmAne anaMta guNadhAma kahyo to e guNo kayA kayA che ? dAdAzrI : AtmAnA mukhya be guNa : jJAna ane darzana. bIjA to pAra vagaranA guNo che. anaMta jJAna, anaMta darzana, anaMta zakti ne anaMta sukha, A cAra guNo moTA-moTA, jabarajasta, pachI bIjA badhA nAnA-nAnA to bahu guNo jevAM ke amUrta, aguru-laghu, avyaya, acyuta, arUpI, avyAbAdha svarUpa vigere che. pachI koInI paNa ArapAra nIkaLI zake ema che. A bhIMtanI aMdarathI pasAra thaI javuM hoya to thaI zake. moTo DuMgara hoya to DuMgaranI aMdarathI pasAra thaI zake ane moTI hoLI saLagatI hoya to hoLInI vaccethI pasAra thAya to dajhAya nahIM, evuM sUkSma svarUpa che enuM. eno koI AkAra hoto nathI. niraMjana-nirAkAra svarUpamAM che, koI dekhI zake ja nahIM. akSaya eTale kyAreya kSaya nA thAya evo. avinAzI, vinAza thAya nahIM tevo. potAnI kahevAtI cIjo, potAnI mAnelI cIjo, mamatAvALI cIjo e badhI vinAzI che ane e 'pote che', emAM koI cIja vinAzI nathI. oho ! enI ajAyabIno pAra nathI ! nAma ja saMbhAratA ja aMdara zAMti, zAMti, zAMti thAya. guNadharma : guNa parametanTa, dharma TempararI praznakartA : AtmAnA anaMta guNadharmo che, to e guNadharmane dharma kahevAya ke guNa kahevAya ? dAdAzrI : guNo e paramenanTa che ane dharma TempararI che. 'huM anaMta jJAnavALo chuM' e eno 'paramenanTa' guNa che. 'huM anaMta darzanavALo chuM' e eno 'paramenanTa' guNa che. 'huM anaMta zaktivALo chuM' e eno 'paramenanTa' guNa che. 'huM anaMta sukhadhAma chuM' e eno 'paramenanTa' guNa che. Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) AtmAnA guNo ane svabhAva AtmAnA guNa 'paramenanTa' che ane enA dharma vaparAI rahyA che. jJAna 'paramenanTa' che ane jovuM-jANavuM e 'TempararI' che. kAraNa ke jema avasthA badalAya che tema jonAranI avasthA badalAya che. jema sinemAmAM avasthA badalAya che tema jonAranI avasthA paNa badalAya che. pachI ! 3 mahAtmA anubhave AtmaguNo praznakartA : dAdA, AtmAnA guNo kema anubhavAya ? dAdAzrI : A tame anubhavo cho ne, AtmAnA guNo jJAna lIdhA praznakartA : hA, hA. eTale Ama kayo guNa ? dAdAzrI : eTale Ama nirAkuLatA nAmano guNa. AkuLa nahIM, vyAkuLa nahIM. nirAkuLatA nAmano eka aSTamAMza bhAga, je siddhano guNa che te ahIM AgaLa varte che. nirAkuLatA ! pachI anaMta jJAna, koI paNa vastu mUMjhave nahIM. tamane jJAna hAjara thaIne te khabara Ape. anaMta darzana, koI vastu tamane aDacaNa nA kare. tyAre samajaNa UbhI thaIne nikAla karI nAkhe. anaMta zakti, game tevI kharAba paristhitimAM paNa samabhAvathI nIkaLI jAva, ciMtA-varijha karyA vagara. praznakartA : A samabhAvathI nIkaLI javuM e anaMta zaktio che, dAdA ? dAdAzrI : hA. praznakartA H kAyamanI ke ? dAdAzrI : nA, A badhA aMza bhegA kare tyAre mULa thAya. praznakartA : jJAna pachI AtmAnuM dhyAna vadhAre kevI rIte karAya ? dAdAzrI : AtmA pote thaI gayo, paNa potAnA guNonuM dhyAna dhare, anaMta jJAna, anaMta darzana, anaMta cAritra, anaMta sukha, A badhA guNonuM dhyAna dhare, e dhyeyanI mahIM rahe, bole eTale dhyAna utpanna thAya. Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) AtmasvabhAva : jJAtA-draSTA-paramAnaMdI praznakartA H AtmAno svabhAva eTale zuM ? dAdAzrI : AtmAno svabhAva, bhAva eTale astitva. svabhAva eTale svanuM astitvapaNuM. potAno svabhAva eTale potAnI bAunDrI. eTale potAnA guNadharmo ane bAunDrImAM ja hoya che. guNadharma ane bAunDrInI bahAra jato nathI AtmA. eTale jovA-jANavAno eno svabhAva. tyAre enuM phaLa zuM? tyAre kahe, paramAnaMda, basa ! e sAthe ja che badhuM. jovuM-jANavuM ne paramAnaMda. AtmAno svabhAva ja evo che ke ene jANyo ke tarata phaLa Ape. praznakartA paNa A je badhA zeyone jovAnI-jANavAnI AtmAnI kriyA che. jJAtA ane draSTA. e paNa enI eka kriyA ja thaIne ? to e enuM eka karma thayuMne ? dAdAzrI : jovA-jANavAno potAno mULa svabhAva che. svabhAvathI bahAra nIkaLavuM e karma kahevAya. svabhAvanI viruddha karavuM e karma kahevAya. svabhAvane karma nA kahevAya. pANI nIcuM cAlyuM jAya to ene karma nA kahevAya, e svabhAva kahevAya ane upara caDhAvavuM paDe to karma karavuM paDe. terasa-caudasa sudhI guNa, pUname kahevAya svabhAva praznakartA H A anaMta darzanavALo, anaMta zaktivALo A badhA AtmAnA guNo kahevAya ane huM mArA sva-svabhAvavALo zuddhAtmA chuM, to e svabhAva ane A guNa emAM zuM phera che ? dAdAzrI : guNa judA judA bolavA paDe. svabhAva eka ja bole to badhAya AvI gayA mahIM. praznakartA : paNa dAdA, A nA samajAyuM. svabhAva ane guNa A to bolavAnI vAta thaI paNa e guNa kone sparze che ane svabhAva kone sparze che ? Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) AtmAnA guNo ane svabhAva dAdAzrI : guNo badhA judA judA bolAya, bhegA nahIM. bhegA karIe eTale svabhAva kahevAya. guNo be thayA hoya ne eka trIjo nA paNa thayo hoya, tyAM sudhI svabhAva kahevAya nahIM. svabhAva kyAre kahevAya? pUrNa dazAe. svabhAva eTale phula dazA. eTale badhA guNo bharAI jAya tyAre e svabhAva kahevAya, paNa chatAM guNanuM nAma devuM hoya to nAma devAya. chUTA kahevA hoya to guNa kahevAya ane jaththAbaMdha kahevuM hoya to svabhAva kahevAya. praznakartA: eka guNa, dhAro ke "anaMta jJAna", enAmAM pUro AvI gayo, to badhA AvI ja jAyane, dAdA ? dAdAzrI : nA, badhA ja AvI javA joIe. eka-be guNo hoyane jyAM sudhI, tyAM sudhI svabhAvamAM nA kahevAya e. teraza hoya tyAM sudhI guNa kahevAya, caudaza hoya tyAM sudhI guNa kahevAya ane pUnama hoya tyAre guNa nA kahevAya, svabhAva kahevAya. caudazane dahADe svabhAva nA kahevAya. pUnamane dahADe svabhAva kahevAya ke caMdra enA svabhAvamAM AvI gayo. pachI caudaza che, terasa che evuM tevuM nA bolIe to cAle ane jo bolIe to cAleya nahIM. loko e eksepTa nA karene ! (kAraNa ke) e svabhAva kahevAya. badhI phAIlonA nikAla thaye, thaze pUnama praznakartA: ApaNA thoDA guNo bAkI ja kahevAya ne? haju pUrNa guNa thayA nA kahevAya ne ? dAdAzrI : to to pachI pUnama thaI jAya ! eTale phAIlo zI rIte nikAla karo ? pUnama thAya eTale phAIlano nikAla nA thAya. paDI rahe phAIlo, pachI kone khAte jame karavI ? mATe kahe, phAIlono nikAla thayA pachI enI meLe pUnama thAya kudaratanI rIte. tame jo pUnama pahelA karavA jazo to upAdhimAM sapaDAzo. praznakartA paNa pachI zuM vAMdho dAdA, pUnama thaI gayA pachI ? phAIlone je thavAnuM hoya e thAya. Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) dAdAzrI : pahelI pUnama karI nAkhIe, pachI phAIlonuM zuM thAya? praznakartA je thavAnuM hoya e thAya, pachI zuM ? dAdAzrI : nA. ema ne ema jatI nA rahe. e to nikAla mAge e. eTale kAyado evo che ke nikAla thaI rahe ke, tame pUnama enI meLe thaI jazo. tamAre pUnama thavAnI jarUra nathI, tame phAIlono nikAla karo enI jarUra che. lakSaNa-guNa-vedanathI jANyo AtmA praznakartA : dAdA, pelI je vAta che ne ke jJAnI puruSa AtmAne lakSaNathI, guNathI ane vedanathI jANe, to e lakSaNathI kevI rIte jANe, guNathI kevI rIte jANe ane vedanathI kevI rIte jANe che ? dAdAzrI : vedanathI jANe eTale paramAnaMda hoya. svasaMvedana, paramAnaMda. tane tyAre AnaMda nahIM thayelo ? praznakartA : hA. dAdAzrI : e vedana kahevAya. praznakartA eTale aMdara je AnaMda utpanna thAya che to pote yathArtha AtmAne kevI rIte oLakhI zake ? dAdAzrI : tuM oLakhuM chuM te ja A yathArtha AtmA ja che. te oLakhyo che te. emAM zaMkA kAMI thaI ? praznakartAH nA, eTale e vastu Ama prekTiksamAM kevI rIte hoya che ? dAdAzrI : vedanathI AnaMda thAya che te. ciMtA thAya, kaMTALo Ave e badhuM AtmA nhoya. AnaMda rahe, ane te AnaMda pAcho khUTe nahIM, eTale jato na rahe. e AnaMda eTale AtmA che. e AnaMdathI AtmA jANe, ke bhaI, A have AtmA che. pachI guNe karIne, jJAnI puruSanI pAse guNa jANI levA. Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) AtmAnA guNo ane svabhAva praznakartA: guNathI kevI rIte che? dAdAzrI : guNa eTale AtmAnA che te, anaMta jJAna, anaMta darzana, anaMta zakti, anaMta sukhadhAma, avyAbAdha. A te badhA guNo batAvyA che ne ! praznakartA ane lakSaNa ? dAdAzrI : lakSaNa ? lakSaNa to ApaNane khabara paDe che ne, ke A atyAre pahelA che te A lakSaNa konA hatA ? dehAdhyAsanA hatA. have AtmA (AtmA prApta karyo)nA lakSaNa thayA ! praznakartA eTale e kevI rIte ? dAkhalA tarIke ? dAdAzrI : ahaMkAra nA dekhAya, krodha nA thAya, lobha nA thAya. dasa guNo rUpI lakSaNo UbhA thAya. kSamA, ArjavatA (saraLatA), RjutA, zauca, e badhA utpanna thAya lakSaNo. AvA lakSaNo hoya tene AtmA prApta karyo kahevAya. eTale lakSaNo to pariNAmika che. eTale enAmAM sahaja kSamA, sahaja mRdutA, sahaja RjutA, satya, sahaja zauca hoya. praznakartA : eTale ke A sahaja kSamA, e to badhA pelA guNo thayAne? AtmA prApta thayo hoya tene AvA guNo pragaTe evuM thayuM ke pachI AvA lakSaNo hoya ? dAdAzrI : AvA lakSaNo hoya, nahIM to lakSaNa nA hoya evA. praznakartA : e prakRtimAM ja thAyane, dAdA ? A dasa guNo to prAkRta vibhAgamAM pragaTa thAyane, pariNAme ? dAdAzrI : nA, prakRtinA zAnA ? A guNo, nathI prakRtinA, nathI AtmAnA. vyatireka guNo che A badhA. * dasa lakSaNo H kSamA, mArdava (abhimAnano abhAva, namratA), Arjava (saraLatA, mAyAkapaTa rahita thavuM), zauca (lobhathI virAma pAmavuM, nirlobhatA, pavitratA), satya, saMyama, tapa, tyAga, akiMcana (mamatAno abhAva), brahmacarya. Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) praznakartA : e vyatireka guNone lakSaNa kahyA ? dAdAzrI: lakSaNa A dekhAya che te ApaNe Ama sAmAsAmI lakSaNo dekhIe eTale ApaNe nA samajIe ke AmaNe AtmA prApta karyo che ? ane krodha-mAna-mAyA-lobha hoya to ApaNe jANIe nathI karyo !" ema nA samajIe? nA samaja paDe ? praznakartA H barobara che. dAdAzrI : AvA lakSaNa hoya to nathI prApta karyo, ne AvA lakSaNa hoya to prApta karyo che. kRpALudeveya e lakSaNone lakSaNa kahe che. bIjA lakSaNa enAmAM che nahIM. praznakartA: mRdutA, kSamA, saraLatA e dasa guNo kahyA che ane Apa kaho cho te lakSaNa che ? dAdAzrI : mRdutA, ArjavatA e badhA lakhyA che ne dasa guNo, e AtmAnA guNa nathI. enAthI ApaNane oLakhAya ke bhaI, Amane kSamA rahe che mATe emane AtmA prApta thayo lAge che. e lakSaNa che, guNa nathI. jene AtmA prApta thayo hoya enAmAM sahaja kSamA hoya. kSamA karavI nA paDe. sahaja kSamA hoya, sahaja mArdavatA hoya, sahaja mRdutA hoya. praznakartA H guNanI jema lakSaNa paNa paramenanTa ne ? dAdAzrI : nA, lakSaNa to A ajJAnIone samajavA mATenuM che ane guNa to enA kAyamanA che. tyAM lakSaNa-bakSaNa ekya nathI, siddhagatimAM. tyAM lakSaNa-bakSaNa nahIM. lakSaNa to kone, A lokone samajAvavA mATe ke A bhAI kevo ? A bhAIe pachI AtmA prApta karyo che paNa emanAmAM bilakuleya kSamA to dekhAtI nathI to kahe, pachI AtmA nathI prApta karyo? e lakSaNa nathI dekhAtA, mATe prApta nathI karyo. ene oLakhavA mATenuM che ke AtmA prApta karelo che ke nahIM. tamane samajAyuM? Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [2] anaMta jJAna-darzana [2.1] DrAyakaH DrAtaH zeya zeya anaMta, mATe jJAna anaMta praznakartA : "anaMta jJAnavALo chuM', ema bolIe chIe, e samajAvo. dAdAzrI : "huM to jJAnavALo che, paNa anaMta jJAnavALo che eTale enI limiTa nA hoya. bahAranI cIjo anaMta che. jANavAnI cIjo, zeya vastuo anaMta che, mATe huM anaMta jJAnathI joyane jANanAra chuM. praznakartA : jJAnano artha jANapaNuM thAya ? dAdAzrI : hA, jJAyakapaNuM. deha upara mAra paDe paNa paramAnaMda nA jAya. tene jANyA ja kare. (enI) jJAtA-joyano saMbaMdha che. anaMta zeya che mATe anaMta jJAnavALo che. anaMta jJAta dekhe pratyeka zeyane praznakartA AtmA zAyaka hoya, ene ya aneka prakAranA hoya ke nahIM? dAdAzrI : jJAyaka che te anaMta jJAnavALo che, eTale zeyo paNa Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 AptavANI-14 (bhAga-4) anaMta hoya. jJAyaka svabhAva che te kevo che ? anaMta jJAnavALo che. zAthI anaMta jJAna bhAga ? zeyo paNa anaMta che eTale. AtmA sva-para prakAzaka evo che ke emAM dareka joyo dekhAya tevo che. tethI anaMta jJAna che. A badhA manuSyamAM jeTaluM jJAna che ne, eTaluM eka AtmAnuM jJAna che. A badhA jIva mAtra che ne, e badhA ja jIvanuM jJAna eka ja AtmAnuM che. paNa e pragaTa thavuM joIe. A jJAnathI jagata cAlI rahyuM che. pudgalamAM jJAna nathI. bIjI koI vastumAM jJAna nAmano guNa ja nathI. ya khUTe paNa jJAta ta khUTe praznakartA : barobara che, zaiya anaMta hovAthI jJAna paNa anaMta che? dAdAzrI : A jagatamAM zeya pAra vagaranA che. saMkhyAta joya hota to saMkhyAta jJAna hota. anaMta joya che mATe anaMta jJAna che. tethI ame kahIe chIe ke pote anaMta jJAnavALo che. kAraNa ke joyo anaMta che mATe. A jagatamAM zeyo keTalo che ? zeyo saMkhyAta nathI, asaMkhyAta nathI, anaMta che. A zarIra kholo, te ghaDIe keTalI jagyAe joya che ? praznakartA : jyAM juo tyAM badhe ja joya che. dAdAzrI mATe AtmAnuM jJAna paNa anaMta che. ahIM AtmAnuM jJAna khUTe to AtmA hArI gayo kahevAya. A AtmA zuM kahe che ke zeya khUTe paNa mAruM jJAna nahIM khUTe ! ame phoDa pADIe chIe ke bhaI, zeyo anaMta che mATe jJAna anaMta che. koI kahe, jaththAbaMdha kahevAmAM vAMdho zo hato ? te holasela che A to kaMI ? ya badhA anaMta che, gaNAya nahIM. saMkhyAta hoya to saMkhyAta kahevAya. saMkhyAtathI vadhAre hoya, gaNI nA zakAya evA hoya to asaMkhyAta kahevAya. ane asaMkhyAteya che te ko'ka dahADo cogaradama gaNavA bese, to koI niveDo lAve vakhate, tola kare, paNa A to anaMta Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2.1) jJAyaka : jJAna : jJeya che. anaMtamAM thoDA kADhI le saMkhyAta ne asaMkhyAta, to e rahe keTalA ? tyAre kahe, anaMta ne anaMta ja rahe. jANavA jevuM badhuMya jJeya 11 praznakartA : jJeya eTale zuM samajavuM ? dAdAzrI : A jJeya eTale jANavAnI je cIjo che, je jANavAnI vastuo e badhI jJeyo kahevAya ane jovAnI vastuo te dRzyo kahevAya. AtmAno svabhAva zuM ? ke jANavuM ane jovuM. paNa zuM jANe ? tyAre zeyone jANe. haMmezAM jJeya hoya eTale AvI ja jAya jANavAmAM emanA. jema arIsA pAse koI mANasa jAya ke mahIM jhaLakI jAya. evuM AmAM AvI jAya. dazya ne zeya vinAzI hoya. draSTA-jJAtA avinAzI hoya. dazya ne zeya, avasthA svarUpe dekhAya ApaNane, e vinAzI hoya ane mULa svarUpe eya paNa avinAzI. A badhuM je bahAra dekhAya che ne e badhA jJeya che AmAM. ane A vALeya jJeya che ne AMkhoya jJeya che ne kAneya jJeya che ne A badhuM, jagatamAM zeya ne A tame jJAtA. AtmA chUTo paDyA pachI e jJAtA kahevAya. ane A vinAzI cIjo badhI dekhAya che e jJeya dekhAya. vinAzIye bahAra dekhAya ane aMdara avinAzIye dekhAya, badhuM dekhAya jene. aMdareya badhA bahu jJeyo che, paNa bahAranA lokone to IndrizAna pUratuM ja samajaNa paDe. mananuM ne AMkhanuM ne buddhinuM eTalI samajaNa paDe. ethI AgaLano bhAga samajaNa paDe nahIM. 'anAdithI zeyane ja jJAtA samajI varte che loka.' 'huM caMdu chuM' e to jJeya che, ene jJAtA mAne to kyAreya ukela Ave nahIM. jJAtA e jJAtA ne jJeya e zeya. caMdubhAInuM rUpa, UMcAI, jADAI badhuM tame jANo. emanA vicAra, mana-buddhi-citta-ahaMkAra badhAne tame jANo. paNa A to kaheze, meM jANyuM ne meM karyuM ! mUA, te karyuM zI rIte ? jANe e kare nahIM ne kare e jANe nahIM, paNa koI prakAranuM bhAna ja nathI. Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) e je kalpanAthI dekhAya che, e badhuM dazya ane zeya che. ane nirvikalpa dekhAya che, e jJAtA-draSTA. eTale jJAtA-draSTA e bhagavAna che ane dRzya zeya to jagatamAM che ja. A badhuM dekhAya che e badhuM dazya ja che, ne joya ja che. anaMtA joyomAM keTalA badhA zeyo ? AMbAne joIe to pAMdaDA ekalA dekhAya che ? kerIo hau eTalI dekhAyane ? te Ama laTakatI hala dekhAyane ? e zeya kahevAya ne ApaNe jJAtA chIe. kriyA nahIM paNa saMsArI jJAta te ya praznakartA : dAdA have A zeyo vize vadhu sUkSmatAe phoDa pADazo ? dAdAzrI : A badhA joyo, A vakIlAtanA joyo, phalANAnA zeya, e badhA jJeya che. mocI je sIve che e kriyA zeya nathI, je jJAnathI sIve te zeya. A vakIlAta kare che te kriyA nahIM, paNa je jJAnathI e vakIlAta kare che e jJAna ja zeya che. praznakartA: AmAM je (vakIlAtanuM) jJAna pragaTa thayuM, e A badhA joyone (vakIlAtanI kriyAne) joI zake che evuM thayuM ? dAdAzrI : je pragaTa thayuM te (vakIlAtanA) zeyane khulluM karyuM eNe. zeyane jANe ane jANe eTale pelA bhaI A vakIlAta kare. praznakartA H eTale vakIlAtanI kriyA kare che, e bhaI je jANene e kayuM jJAna ? dAdAzrI : vakIlAta je kare che tene je jANe che, vakIlAta kevI rIte karAya, kevI rIte nahIM, e badhAmAM pAchI vakIla pote potAnI bhUla kare che te pelA (buddhi) jJAnathI kADhe ke A bhUla thaI gaI, AvuM nA hovuM joIe. paNa zenA AdhAre ? kayA tharmomiTaranA AdhAre A bhUla tame joI zakyA ? tyAre kahe, e (buddhi) jJAnanA AdhAre. je jJAna pragaTa thayuM che te evuM bane ke nA bane ? e buddhi jJAna che. Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2.1) jJAyaka : jJAna : zeya yiAjJAtane ahaMkAra jANe te ekeya svasattA jANe praznakartA H tamAma kriyA mAtra parasattA che. kriyAvALuM jJAna e paNa parasattA che, to kriyAvALA jJAnane je jANe che e svasattA che ? AmAM peluM mocInuM jJAna che e jJAnane je jANe che e svasattA thaI ? dAdAzrI : e jJAnane jANanAro ahaMkAra che. praznakartA H eTale A mocInuM tamAma jJAna jANanAro ahaMkAra dAdAzrI : mocInuM je jJAna thayeluM che, e jJAnano jANakAra koNa ? tyAre kahe, buddhi, buddhi eTale mAlika koNa ? tyAre kahe, e ahaMkAra. te ahaMkAra eTale ahIMyA svasattA to hoya ja nahIM, svasattAne lAgatuMvaLagatuM nathI. ATalA badhA jJAna tuM jANIza, AkhA jagatanA manuSyonuM badhuM jJAna jANIza toya svasattAmAM AvIza nahIM, kahe che. e to pAcho IgoIjhama jAya to (svasattAmAM Ave). kAraNa ke e amuka jagyAe je bAkI rahyuM hoya, tenA AdhAre badhuM kAcuM rahI jAya. huM jANuM chuM tyAM sudhI svasattA nahIM. huM jANuM chuM, evuM e jANene ! eTale ame kahyuMne, AkhA jagatanA tuM sajeTsa jANuM toya e buddhimAM jAya ane A bhaI che te eka AtmA jANI gayo, kazuM AvaDe nahIM, DaphoLa hoya, te jJAnamAM jAya. pelA sAheba AvaDA moTA hatA toya e buddhimAM jAya. praznakartA: eTale AmAM mocIne je jJAna utpanna thayuM che, enAthI e mocInI kriyA karI zake che, to mocInI kriyA jANanAra, e mocInI kriyA je jJAnanA AdhAre thAya che... dAdAzrI : e ahaMkAra jANe ane ahaMkArane svasattA jANe. A ahaMkArI jJAnane svasattA jANe. praznakartA : eTale A mocInuM jJAna, vakIlAtanuM jJAna, DaoNkTarInuM jJAna e badhuM ahaMkArI jJAna. dAdAzrI : e ahaMkArI che. Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 AptavANI-14 (bhAga-4) praznakartA H ane e ahaMkArane paNa je jANe che te sva. dAdAzrI : ahaMkArane je jANe che te svasattA. praznakartA : atyAre ahIMyA sAmo kabATa che. mArA jJAne jANyuM ke A kabATa che, to e jJAna AtmAnuM nahIM ? dAdAzrI : nA. jJAna kabATane nA jANe. e to IndriyajJAna jANe che ane A IndriyajJAne zuM jANyuM te pote jANe. paNa A badhuM jANe IndriyajJAna. kAraNa ke A Indriyo che ne, tenA AdhAre A dekhAya che. AtmAne sIdhuM nA dekhAya potAnA jJAnathI. praznakartA : jJeya badhe jue eTale tyAM badheya AtmAnuM sIdhuM jJAna nahIM ? dAdAzrI : nA, nA, A je dekhAya che ne, e to badhuM che te IndriyajJAna che. e to bahAranA loko ajJAnIneya che. ajJAnIne ne jJAnIne IndriyajJAnamAM phe2 nathI. atIndriya jJAnamAM phera che bannenA. atIndriya jJAnamAM je AMkhe dekhAtI nathI evI vastune joI zake che. mananA paryAya je che, buddhinA paryAya ene jagatanA loko IndriyajJAnathI joI zakatA nathI, tene A AtmA atIndriya jJAnathI jANe che. e dehamAM tamAma prakAranA paryAyane e AtmA jANe che. praznakartA : eTale jANe, sahaja che e vastu. IndriyajJAnane paNa AtmAnuM jJAna jANe. dAdAzrI : AtmA IndriyajJAnane, A konuM jJAna che e pote jANe ke A IndriyonuM jJAna che. e paNa AtmA jANyA kare. 'huM' pote jJAnavALo, paNa mULa AtmA e pote ja jJAta praznakartA : dAdA, Ape kahyuM 'huM' jJAnavALo che to sAthe sAthe mULa AtmA to jJAnavALo ja che ne ? dAdAzrI : e pote ja jJAna che. pote jJAnavALo nahIM, jJAna ja pote che. jJAnavALo ene kahIe to 'jJAna' ane 'vALo' e be juduM thayuM Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2.1) jJAyaka : jJAna : jJeya kahevAya. eTale mULa AtmA pote ja jJAna che, e prakAza ja che pote. te prakAzanA AdhAre A badhuM ja dekhAya che. e prakAzanA AdhAre A badhuM samajaNeya paDe che ane jaNAya cheya kharuM. 15 praznakartA : eTale huM anaMta jJAnavALo chuM, evuM ApaNe bolIe paNa koI vastunuM pajhezana mULa AtmA karato nathI. e pote jJAnasvarUpa ja che. dAdAzrI : jJAnasvarUpa ja che, bIjuM kazuM nathI. eksaoNlyUTa jJAna che. mULa AtmA zuddha ja che. zuddha jJAna sivAya bIjI koI vastu nathI. paNa zuddha jJAna kone kahevuM ? kayA tharmomiTara upara zuddha jJAna kahevAya ? tyAre kahe, je jJAnathI rAga-dveSa ne bhaya nA thAya te jJAna zuddha jJAna. ane zuddha jJAna, parama jyotisvarUpa te ja paramAtmA. paramAtmA kaMI sthULa vastu nathI, jJAnasvarUpa che, eksaoNlyUTa jJAna mAtra che. eksaoNlyUTa eTale ja mATe ke emAM bIjI koI vastu bhaLelI nathI, ane bhaLe tema cheya nahIM. AtmA guNadharme abheda te jJAtarUpe akhaMDa praznakartA : jJAna bhedavALuM che ke abheda che ? dAdAzrI : bhedavALuM hoya ja nahIM. jJAna-darzana badhuM abheda AtmArUpe che. jema sonuM che te teno raMga pILo che, te eno guNa che, pachI vajanadAra che e bIjo guNa, kATa nathI caDato e eno guNa. eTale sonAnA A badhA guNadharma che tema AtmAneya guNadharmo che. jema sonuM enA guNadharmomAM abhedabhAve sonuM ja che, tema AtmAnA badhA ja guNomAM abhedabhAve AtmA ja che, tyAM bheda nathI. praznakartA : jJAna ApaNA vicAramAM Ave che tyAre to enA TukaDe TukaDA thaI jAya che, abhedasvarUpe rahetuM nathI. jANIe chIe abhedasvarUpe, paNa zabdamAM varNana karavuM hoya to pachI bhedasvarUpe thaI jAya che. dAdAzrI : varNana karavuM hoya to bheda dekhAya ja. 'sonuM pILuM che' te bolavuM paDe, paNa eTa e TAIma badhA guNadharma nA bolAya. 'e Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 AptavANI-14 (bhAga-4) vajanadAra che' e pharI bolavuM paDe. evI rIte huM anaMta jJAnavALo chuM" chatAMya bheda nathI, abhedasvarUpa che. vastu eka ja che. praznakartA : potAnA AtmAnA badhA guNonuM lakSa besene, pachI potAne akhaMDa jJAna utpanna thAya tyAre e kAma thAya kahe, eTale A jJAna akhaMDa ja hoya ke pachI khaMDa khaMDa paNa hoya ? dAdAzrI : jJAna khaMDa hotuM ja nathI, akhaMDa ja hoya che. buddhi khaMDa hoya ane jJAna akhaMDa hoya. pratIti khaMDa hoya, lakSa paNa khaMDa hoya paNa anubhava khaMDa nA hoya, akhaMDa hoya anubhava. eTale jJAna khaMDa nA hoya. anaMta darzana, tethI pahoMcI vaLe anaMta dazyone praznakartA : pachI anaMta darzana eTale zuM? dAdAzrI : evuM che ne, dazyo keTalA che? ene gaNAya evA che? praznakartA: nahIM. dAdAzrI : eTale dRzyo anaMta che, mATe darzaneya anaMta che. dRzyo anaMta hoya ne darzana anaMta nA hoya to zuM dazA thAya ? dRzyo anaMta hoya ne ApaNe thoDuMka ja darzana hoya zI rIte cAle ? Ane pahoMcI vaLAya ? draSTAnA darzana keTalA ? tyAre kahe, anaMta darzana che. praznakartA: A bAju anaMta darzana che, anaMta jJAna che ane vacce jJAnAvaraNa che, darzanAvaraNa che enA saMbaMdhamAM kaho. darzanAvaraNa kone kahevAya ? dAdAzrI : A jagatanA badhA lokone darzananuM AvaraNa che, mithyAtvanuM. samyak darzananuM AvaraNa hoya tene mithyAtva kahevAya. samyak jJAnanuM AvaraNa mithyAjJAna hoya tyAre jJAnAvaraNa kahevAya. aDisAIDeDa te darzana, DisAIDeDa te jJAta praznakartA : joyo aneka prakAranA hovAthI tenI sAme huM anaMta Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2.1) jJAyaka : jJAna : zeya 17 jJAnavALo chuM. dRzyo aneka prakAranA hovAthI tenI sAme huM anaMta darzanavALo chuM. joyo ane dRzyomAM taphAvata zuM che te samajAvavA kRpA karazo. dAdAzrI : jJAna ane darzanamAM bhinnatA guNa che. nakkI thayA pahelA darzana, nakkI thayA pachI jJAna. darzana eTale zuM ? tame aMdhArAmAM koI jagyAe beThA cho pAMcacha jaNa ane bagIcAmAM kaMIka avAja Avyo. eTale tamArA cha-sAta jaNamAM eka jaNa bolI UThe, alyA kaMIka che ! evuM bole ke nA bole ApaNA loka, avAja Ave eTale ? tyAre bIjo kaheze, hA, kaMIka che ! to badhAya kahevA mAMDyA, hA, kaMIka che ! tyAre mArA jevAe ko'ke pUchayuM ke paNa zuM che e kahene ? tyAre kahe, e to zI rIte khabara paDe ? kaMIka che kharuM. e "kaMIka che e jJAna thayuM enuM nAma darzana. jo tIrthakara kevA DAhyA hatA, nahIM ? Ane darzanamAM mUkyuM. praznakartA H darzanamAM. dAdAzrI : have e badhA UThIne gayA zuM che e jovA mATe ane tyAM jaIne eka jaNa kahe che, are ! A to gAya che. tyAre bIjo kaheze, hA, gAya che. tyAre enuM nAma jJAna. "kaMIka che" enuM nAma darzana ane A che' e jJAna. gAya che enuM nAma jJAna. DisAIDaDa thayuM, DisAIDaDa e jJAna kahevAya ane anDisAIDa e darzana kahevAya. praznakartA e saMjogomAM gAya e joya bane che ne e pachI ? dAdAzrI : hA, gAya zeya che, pahelA dRzya hatI. draSTAe dRzyane joyuM eTale darzana UbhuM thAya. jJAtAe zeyane jANyuM eTale jJAna UbhuM thAya. potAnA atyaMta guNadharmo thakI pote saMpUrNa zuddha praznakartA AtmAnA anaMta guNo che ke A jJAna ane darzana che tenA anaMta guNo che ? Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) dAdAzrI : nA, AtmAnA. jJAna-darzana moTA guNo eTale 'jJAnadarzana Adi anaMtA guNo thakI' evA bIjA anaMtA guNo thakI huM saMpUrNa zuddha chuM, sarvAMga zuddha chuM. 18 praznakartA H eno dAkhalo zuM ? dAdAzrI : A prakAza che enA jevuM. A prakAza bahAra badho che, te ahIMyA AgaLa lIlo raMgano kAca mUke, pILo mUke to nIce prakAza lIlo-pILo dekhAya chatAMya e kahe che ke huM zuddha ja chuM. A to lIlApILAne lIdhe raMga badhA judA badalAyA che, bAkI huM to pote zuddha ja chuM. evI rIte AtmA zuddha ja che. bIjA badhA jAtajAtanI pleTo (AvaraNa) Ave che eTale avaLuM dekhAya che, chatAM pote zuddha che. mArA potAnA guNadharma eTale jJAna-darzanAdi anaMta guNo thakI paNa huM saMpUrNa zuddha chuM, sarvAMga zuddha chuM. guNe karIne zuddha chuM evuM kahevA mAge che. tattve karIne zuddha che ja. guNa je enI mahIM rahelA che potAnAmAM, e guNo sahita pote zuddha ja che. hA, e guNoye zuddha che ne eya zuddha che. guNa eTale jJAna-darzana evA anaMtA guNo. jJAna-darzana-cAritra, zakti, vIrya. pachI AnaMda-bAnaMda badhA bahu guNo, e badhA guNothI zuddha chuM. Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [2.2] anaMtA yone jANavAmAM. zuddha chuM maulika vAkya A dAdAnuM, samaye thAya pUrNAhuti praznakartA: peluM vAkya che ne, "anaMtA joyone jANavAmAM pariNamelI anaMtI avasthAmAM huM saMpUrNa zuddha chuM, sarvAga zuddha chuM." to e samajAvazo ? dAdAzrI : vAkyano artha to karo? A vAkyano artha, je yathArtha kare te paramArthasvarUpa thaI jAya. A vAkya zAstranuM nathI, mAruM vAkya che. eka zabdano artha yathArtha koI karI zake nahIM. artha upara to paramArthanA so cheDA che. ajJAnI mATe to lAkho cheDA che. anaMtA joyone jANavAmAM pariNamelI, anaMtI avasthAmAM. eTale A eka-eka zabda che te, A AgaLanI kahevata nhoya. A to navA zabdo che. paNa e yathArtha samajavA mATe keTalo TAIma joIe ? praznakartA : bahu TAIma joIe. dAdAzrI : chatAM e vAkya samajavuM muzkela paDe che. game te A buddhivALAe pAchA paDI jAyane jAte samajavAmAM. je vakhate je jJAnamAM bhAsyuM te ja meM prakAzamAM mUkyA che. buddhinuM AmAM kAma nathI. AmAM A eka vAkya bahu UMDuM che. jJAna lIdhA pachI Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 ) AptavANI-14 (bhAga-4) A vAkya bahu loko samajyA vagara gAya che, paNa gAya che kharA. samajAya nahIMne hamaNe. have e samajavuM saheluM ochuM che ? praznakartA dAdA, kRpA karI A vAkya samajAvone ! dAdAzrI : e to samajAvIe kharA paNa e to bhASAmAM (saMpUrNa) samajAvAya nahIM. bhASAnA zabdothI samajAvIe e to, paNa A vAkya evuM che ke e tyAM potAnI jAte pahoMcavuM paDaze samajavA mATe. e vAkya samajAze tyAre to dAdAnA A jJAnanI pUrNAhuti thaze. A so TakA, ekjhakTa sAyansa che ! "anaMtA joyone jANavAmAM pariNamelI anaMtI avasthAmAM huM saMpUrNa zuddha chuM, sarvAga zuddha chuM." A vAkya samajI jAya te ahIMyA paramAtmA thaI jAya. atyAre mahAtmAone gokhAvyuM che. khuda paramAtmA sivAya A vAkya koI bolI na zake. saMsArathI abaMdha rahevAnI badhI ja sAmagrIo ApI dIdhI che. A to je AtmAnA anubhavamAM rahetA hoya te ja samaje. ane e samajAvI zake kharA, paNa lokone nA samajaNa paDe. jene samajaNa paDe, e bIjAne samajAvI zake. jagata bharAyeluM che ataMta zeyothI praznakartA: have eka-eka zabda laI ane ene (vistArathI) kaho. anaMtA zeyone vALuM vAkya samajAvo. dAdAzrI : A badhI jeTalI vastuo che ne, e badhI zeyo che. keTalAka to nathI dekhAtA ApaNane, thoDA-ghaNA ja dekhAya che. A jagata badhuM joyothI ja bhareluM che. anaMtA zeyo, saMkhyAta nahIM, saMkhyAta hoya to gaNI kADhIe. asaMkhyAteya nahIM, anaMtA. praznakartA H aMta ja nahIM ? dAdAzrI : hA. zeya keTalIka cIjo haze ? anaMtI che. gaNatarI nA thAya. agaNita nathI, saMkhyAta nathI, asaMkhyAta nathI, mATe ene "anaMta kahI. eTale anaMtA zeyone jANe AtmA. Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 (2.2) anaMtA joyone jANavAmAM zuddha chuM. pheya pramANe badalAya avasthA, chatAM jJAta rahe zuddha ja praznakartA : e anaMta zeyone jANavAmAM pariNamelI anaMtI avasthA eTale zuM ? dAdAzrI : AkhuM jagata zeyothI bhareluM che, anaMtA jJayo che. have e joyone jANavAmAM AtmAnA jJAnanI anaMtI avasthAo utpanna thAya che ane e avasthA utpanna thAya che toya paNa e avasthA "ene coMTatI nathI. coMTe nahIM, to pachI zuddha rahe. praznakartA : zuM zuddha rahe ? dAdAzrI : jJAna avasthA "ene coMTatI nathI. hamaNe kerI joI eTale ApaNuM jJAna kerInA AkAre thaI jAya. ApaNuM jJAna jJayAkAra thAya. kerInA AkAre thaI jAya, jevaDI hoya evaDuM. upara DIMTuM-bIMTuM badhuM ekjhakTa thaI jAya. paNa jJAna chUTuM ne kerIye chUTI. eTale jJeya chUTuM ane jJAtAye chUTo. pachI ahIMthI dRSTi Ama pharI ke peluM darzana baMdha thaI jAya ne bIjA jJeyamAM jAya. eTale coMTatuM nathI. coMTatuM nathI e zuddha jJAna kahevAya ane A buddhijanya jJAna coMTe. buddhinuM jJAna kerI dekhe, dekhe eTale eya dekhe. paNa e kerI keTalI dekhe ? jema A lAITa hoya che ne, e lAITa beu bAju dekhI zake ? tamane A bAjunI lAITa e pheMke to A bAju dekhAya, pAchaluM to nA dekhAyane lAITanuM? praznakartA: na dekhAya. dAdAzrI : evuM buddhine pAchaluM nA dekhAya ane AtmAnuM to cogaradama badhe pharI vaLe. sva-para prakAzaka badhe pharI vaLe. eTale A buddhi kerIne jotAnI sAthe ja te eka ja bAju joI zake ane pachI mahIM jIbhamAM pANI Ave. tyAM AgaLa kerI che ke ahIM jIbhamAM pANI Ave. IphekTiva eTaluM badhuM. e juduM nA rahI zake ane A juduM rahe. pachI kerI nA hoya tyAre pAcho Avato rahuM, mAruM lAITa mArA gharamAM. kerIne jovA gayuM hoya tethI mAruM bagaDatuM nathI. kerI khATI hoya to huM kAMI khATo thato nathI. Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) pAchuM zuM kahe che ? kerInA AkArano thAu chuM, eTale zeyone jANavAmAM zeyAkAra thau chuM. zeyAkAra thAu chuM chatAM ya thato nathI. praznakartA : TUMkamAM huM kerI thayo nathI. dAdAzrI : A lAITa kaMI Ama aDe, tethI kaMI lAITa coMTI nathI jatuM pelAne. A to enA manamAM ema thAya che ke mane ja coMTyuM A. kazuMya coMTyuM nathI. joyane jJAna coMTe ja nahIM koI dahADoya, enuM nAma jJAna kahevAya. A be vAkya samajAya to bahu kalyANa karI nAkhe. have A to pAMcaso kerIo paNa evI anaMtI avasthAomAM saMpUrNa zuddha chuM, sarvAga zuddha chuM. ane evI jo zuddhi nA rahI, tethI to A jagata UbhuM thaI gayuM che. bhAse tadrupatA "zRMga mAnyatA'thI, e tUTatA thAya jAgRta praznakartA H A zuddhi na rahevAnuM kAraNa zuM ? dAdAzrI : sapharajana juo eTale zeya pramANe jJAna thAya. eTale te zeyAkAra thaI jAya, te coMTatuM nathI. paNa tyAM te rUpa, tadrupa thaI jAya che teno vAMdho che. tyAM te chUTe zenAthI ? te tadrupa zenAthI thAya che ? mAnyatAthI. kharI rIte tadrupeya nathI thato paNa "roMga mAnyatAothI tadrupatA bhAse che. mAnyatA savaLI thAya tyAre te potAnA asala svarUpamAM ja hoya. praznakartA H eTale atyAra sudhI peluM hatuM, eTale pugalanI avasthA pramANe huM chuM ke mArI che" te rUpa thayA karatuM hatuM. enI sAme AkhI A avasthAo badalAya emAM paNa "huM zuddha chuM', evuM thayuMne ? dAdAzrI : e pudgalanI avasthAmAM paNa zuddha eTale emAM mArI jJAnanI-jANavAnI avasthA badalAya paNa chatAM huM zuddha cetana chuM." praznakartA: A pudgalanI avasthAmAM huM zuddha chuM' evuM zuddhatvanI jAgRti rAkhe to cetananI avasthA kyAM hoya ? Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2.2) anaMtA joyone jANavAmAM... zuddha chuM 23 dAdAzrI : kerIne joyAkAre jovuM ane pote zuddha che e ja cetananI avasthA. pudgalanI avasthAmAM kerI cetane joI eTale cetana zuddha ja che. pachI pAchuM kerIne badale bIjuM jue to e tevuM thAya, chatAMya zuddha ja che. eTale anaMtA joyane jANavAmAM pariNamelI, eTale zeyane jANavAmAM tadAkAra thaI gayelI, joyAkAra thaI gayelI, evI avasthAmAMya paNa huM zuddha ja chuM, kahe che. mane kaMI joya aDatuM nathI, paNa joyAkAra zeyanA AkAra thaI jauM. kerI Ave to, e AkAra thAya ane papaiyuM hoya to papaiyAnA AkAre thaI jAya ane hAthI joto hoya to hAthInA AkAre thaI jAya. yAkAra thaI cogaradamathI ekjhakTa prakAze praznakartA AtmAnA paryAya joyAkAre pariName, have e kevI rIte samajavuM ? dAdAzrI : A lAITa che ne, evo AtmA prakAza svabhAvano che. have ene AvuM eka nALiyera Ama dharIe to prakAza zuM kare ? A nAriyeLa che zeya paNa A prakAza joyAkAra thaI zake nahIM, enuM zuM kAraNa? praznakartA H e sva-para prakAzaka nathIne eTale AvaraNane lIdhe aTake che ne ? dAdAzrI : nA, A je paudgalika prakAza che ne, bAhya prakAza, je bhautika prakAza, te zeyane joyAkAra rUpe joI zake nahIM. kAraNa ke eka bAju hoyane, to sAmI bAju aMdhAruM hoya. ane pelo AtmAno prakAza to kazuMya bAkI nA rahe. zeyane ekjhakTa svarUpe prakAzita kare. zeyAkAra thaI jAya. nALiyera hoya to nALiyera jevo thaI jAya. kerI hoya to kerI jevuM thaI jAya, jAMbuM hoya to jAMbuDA jevuM thaI jAya. pAMdaDuM hoya to pAMdaDA jevuM A jJAna thaI jAya che. koI bAkI nA rahe. ATaloye eno chAMyo nA paDe. e AtmAno prakAza evo che. Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 AptavANI-14 (bhAga-4) ya pramANe sAkAra thayA kare niraMtara praznakartA: AtmAnA e zeyAkAra pariNAma pAchA satata badalatA rahe che ? dAdAzrI : kerI dekhADe eTale AtmAno paryAya kerInA AkArarUpa thaI jAya. pachI bIjuM jovA maLe eTale enA AkAre thaI jAya te paheluM jatuM rahe, ema niraMtara cAlyA ja kare. have anaMtA zeyone jANavAmAM pariNamelI je huM kahuM chuM ne, te sahu sahunI bhASAmAM samaje. huM samaju te juduM ane tame tamArI bhASAmAM samajI jAo te juduM. sahu potAnI bhASAmAM samaje. paNa chatAM thoDuM thoDuM samajaze toya bahu thaI gayuM. A zeyAkAra pariNamuM chuM, emAM pariNam zabda bahu UMcI vastu che. A badhA lokone samajAya nahIM. A to badhA hA e hA kahe. gAya kharA paNa badhAne samajAvuM muzkela che, pariNamavuM ! pariNamelI H yatI avaMtI avasthAone prakAze praznakartA : pariNamelIno kharo artha kayo te kahone. Apa kayA arthamAM samajyA cho e kaho amane. dAdAzrI : evuM che ne, A joya che ane jJAna to prakAza ja hoya che. prakAza Ama phelAI jAya che badhe. paNa jyAre A zeyane jue che tyAre enA AkAre thaI jAya che. eTale A zeyanA AkAre ja jJAna thaI jAya che, enuM nAma pariNamelI kahevAya. zeyanA AkAre thaI jAya bolavuM, tenA karatA pariNamelI kahevAya. emAM pariNamelI eTale A joyuM eTale A ya kharuMne, ene jANavA mATe AnI avasthA UbhI thAya. zeyAkAra avasthA hoya. eTale A zeyane jANavAmAM pariNamelI avasthA. avasthA kaI pariNamelI ? tyAre kahe, jevuM zeya che tevI avasthA pariNamelI. praznakartA jevuM joyuM hoya evI avasthA ene dekhAya. to emAM Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2.2) anaMtA jJeyone jANavAmAM... zuddha chuM jo enI khAmI hoya, doSo ke truTi hoya to evuM ja ene dekhAya ne paraphekTa hoya to paraphekTa dekhAyane ? 25 dAdAzrI : basa, jevuM jJeya hoya evuM dekhAya. bIjI kazI bhAMjagaDa nahIM. jJeya adhUruM hoya to adhUruM dekhAya, AkhuM hoya to AkhuM dekhAya. ApaNuM jJAna to jJAna ja che, paNa kerI laTake che ene jANavAmAM je ghaDIe pariName tyAre kerInI AjubAju jJAna pharI vaLe. kerInI hAITa keTalI, laMbAI keTalI, pahoLAI keTalI, badhuM enuM mejhara (mApa), DIMTuM-bIMTuM badhuMya joI zakAya, A dekhAvo-bekhAvo badhuMya dekhAya. praznakartA H Indriya pratyakSa paNa dekhAya che ? dAdAzrI : e badhuMya dekhAya. eTale kerIno AkAra kevo che, kevo raMga che, ATalA bhAgamAM lAla raMga che, ATalA bhAgamAM lIlo raMga che, badhuM dekhAya. praznakartA : te pariNamelI ? dAdAzrI : pariNamelI. e pariNamelI e zuM kahevA mAge che ? e kerI jue ane temAM ene jANavAmAM jJAna pariNameluM hoya, jJeyAkAra thAya. sarvatra prakAza, kerInI cogaradama bAjuethI jJeyAkAra thAya, jJeyanA AkAre thaI jAya. kerI hoya tenA AkAre jJAna thaI jAya e pariNamelI kahevAya. praznakartA : phUla hatuM, maravo thayo, enI kerI thaI, enI sAkha thaI, paNa mAre koI levAdevA nathI, huM zuddha chuM. hA, joDe hato badhAnI. dAdAzrI : kerInI eya dazA evI nA hoya ke jemAM AtmAno prakAza na hoya. kerI jotAnI sAthe badhuM ja paramANusvarUpe jue. pote e prakAza kevo thaI jAya ? kerIsvarUpa ja thaI jAya. e kerInA badhA ja bhAgane e zeyAkAre pariNamelI hoya. zuM pariNamelI ? tyAre kahe, anaMtI avasthAomAM, zeyanI jevI avasthA, tevI enI avasthA UbhI thaI jAya. praznakartA : e jJAnamAM kerI dekhANI eTale eno paryAya thayone ? Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 AptavANI-14 (bhAga-4) dAdAzrI : hA, eTale kharI rIte paryAya zeyAkAra thAya. AtmAnA paryAya che e joyAkAra rUpe thaIne UbhA rahe. jJAnanA paryAya zeyAkAra thAya. jJAna pote jJAnAkAra rahe, pote zeyAkAra nA thAya. pariName yAkAre, chatAMya na bane zeyarUpa praznakartA: paNa zeyAkAra to AtmAnA paryAya thaI jAya che ne? koI paNa pudgalamAM zeyAkAra thaI jAya che ne ? dAdAzrI : paNa joyAkAra thAya che, to zeyAkArane ne ene vAMdho zo? sinemA jovA gayA temAM tame jonAra. sinemA zeya, tame jJAtA ane tamAruM jJAna joyAkAra thAya. tame jJAtA cho paNa tamAruM jJAna je che te jevuM sinemAnuM zeya che ne, tevo AkAra thaI jAya che. te e AkAra tyAM baMdha thayo ke peloya AkAra baMdha thayo. eTale Ane kaMI baMdha karavAnI jarUra nathI. AkAra utpanna thAya che, te jevo dekhAya evo AkAra thaI jAya, yAkAra thaI jAya. jJAna" joyAkAre pariName paNa zeyarUpe nA pariName. coMTe kyAre ke A paravaLa sArA che" ema bole ke coMTe tyAM ane bIje badhe sAmAnyapaNe rahe. joyone jANavAmAM koI jAtanI harakata nathI. AtmAne joyo joDe rAga-dveSathI baMdhana che ane vItarAgatAthI chUTo che. bhale deha hoya, mana hoya, vANI hoya, paNa yonI mahIM AtmA vItarAgatAthI chUTo che. zeyAkAre pariNamavA chatAM huM saMpUrNa zuddha chuM." (paNa banneno) sAmIpya bhAva eTalo badho che ke zAdI thaI ja jAya, chatAMya huM saMpUrNa zuddha chuM. coTe yamAM azuddha upayogathI bAkI zeyo naDatA nathI. Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2.2) anaMtA jJeyone jANavAmAM... zuddha chuM praznakartA : ema jJeya nathI naDatA paNa ApaNe jJeyomAM je Asakti thAya che te naDe che ? 27 dAdAzrI : hA, basa. enA upara ene AkarSaNa che. eTale ApaNe rAgane zuM kahIe chIe ? Asakti. jJAnanI avasthAo thAya teya jJeyanA AkAre, zeyAkAra thAya. kerI jevo AkAra thaI jAya, mANasa Avato hoya teno AkAra thaI jAya, badhAnA AkAra thaI jAya. chatAMye e coMTe nahIM, chUTI jAya. jagatamAM azudgha upayoga hovAthI emAM coMTI paDe. te jagata zuM kahe che ke AtmA coMTyo, mUA nathI coMTyo. coMTe e AtmA hoya ane AtmA coMTe nahIM. praznakartA : coMTe e ahaMkAra ? dAdAzrI : ahaMkAra. ApaNe cokhkhuM ja kahyuM che ne ! jJAtamAM joIne bole dAdA, e kyAMya tA jaDe zAstromAM eTale A badhuM ame joIne bolIe chIe. kevaDuM moTuM bole che, A AkhuM jagata joIne ! emAM te avasthAmAM pAcho pariNamato hou, e kerI dekhIne kerI jevo AkAra thaI jau chuM, chatAMya paNa huM temAM tanmayAkAra thato nathI, ekAkAra thato nathI. jovA chatAM lepAyamAna thato nathI. A huM ahIM beTho chuM ne mane jJeyamAM badhuM dekhAya. tethI kaMI mane coMTe nahIM A. eTale jJeyane jANavAmAM pariName toya saMpUrNa zuddha chuM ane saMsArIone coMTe. emane to jo kaMI jIbhane svAda Ave evuM hoya to manamAM IcchA thAya, agara to bIjuM hoya tyAre gusso Ave. have A zAstromAM khoLavA jAya to kyAM jaDe ? have kerIne jANavA phare che ! jANavAmAM pariNamelI e avasthAmAM paNa (pote) zuddha ja che. azuddhatA thatI nathI ene. te jovAthI zuddhi kaMI tUTI jatI nathI. zeyAkAramAM dazA pariName paNa A chUTo ne chUTo. keTalI jabarajasta zaktio dharAve che ! Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 AptavANI-14 (bhAga-4) anaMtA joyo, te zeya keTalA prakAranA? ohoho ! jyAM juo tyAM zeya dekhAyA. emAMya che te (pote) saMpUrNa zuddha. AtmAno prakAza jyotisvarUpa, te zeya jue ane pote zeyAkAra thAya pAcho. paNa chatAM aDe-kare nahIM. emAMya zuddhatA. have tyAM mAnI beTho che ke A mane karma aDyuM. e mAnI beTho. mAneluM zI rIte chUTe ? e mAne che zAthI? tyAre kahe, mahIM puNya-pApanA je paryAyo che ne, e paryAyo ene AvuM karAvaDAve che, manAvaDAve che. e paryAyo ame toDI nAkhIe chIe haDahaDATa, eTale bhUmikA kliyara thaI jAya che. pachI jAgRti AvI jAya. joyomAM pariName che chatAMya huM zuddha ja chuM. koI kaheze, tyAM coMTI gayuM nathI ? tyAre kahe, nA, bA. huM zuddha ja chuM. mATe gabharAzo nahIM. kaMI huM (AtmA) bagaDyo nathI, tamArI (ahaMkAranI) mAnyatA bagaDI che paryAya thayA kare vinAza, guNa rahe paramenanTa praznakartA : ane A badhuM jonArI to jJAnazakti ja ne ? dAdAzrI : hA, jJAnathI joIe chIe. paNa jJAnathI je joIe chIe e vastu zeya che, jANavAnI vastu che. jANavAnuM jJAnathI ane jJAnathI jANavAnuM to kevI rIte jANyuM ? tyAre kahe, enI avasthAo utpanna thaI. te kerI joI eTale kerI rUpa thaI gayuM. te kerI tUTI paDI te A evuM thaI gayuM. kAraNa ke vastuo vinAzI, mATe A paryAya vinAzI che. paNa jJAna vinAzI nathI, jJAna to jJAna ja che, paramenanTa che. vinAzI vastunuM parivartana thAya che, emAM AtmAnI jJAnazakti parivartana pAme che. kAraNa ke avasthAne jonAra jJAna che. te avasthA badalAya che tema jJAna paryAya badalAya che. paryAyonuM niraMtara parivartana thayA ja kare che. anaMtA joyone jANavA jJAna pharatuM hoya. avasthAo jema phare tema jJAna phare chatAM jJAna zuddha rahe che, saMpUrNa zuddha rahe che, sarvAga zuddha rahe che. paryAya pheraphAra thAya che. praznakartA : jJAna paryAyasvarUpe phare che ? Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2.2) anaMtA jJeyone jANavAmAM... zuddha chuM dAdAzrI : hA, ane potAnA paryAyane paNa je jANe che te pote che, zuddhAtmA che. 29 AtmA e zuddha citta svarUpa che, paNa enA paryAya vinAzI che. jeTalo vakhata jJeya rahe teTalo vakhata jJAnanA paryAya rahe che ne zeyo vinAzI hovAthI paryAya vinAzI rahe che. A kerI jue to teTalo vakhata paryAya Ubho thAya ane kerI jAya eTale paryAya vinAza thAya. paNa jJeyano phe2phA2 thayA kare che niraMtara. eTale jJeya parivartanazIla hovAthI A jJAnane paryAya UbhA thAya che, avasthAo badhI. jJeya ne dRzya parivartanazIla hovAthI jJAtAnuM jJAna ane draSTAnuM darzana e pheraphAra paryAya-avasthA rUpe thayA kare che. kAraNa ke jovAnuM zuM ? tyAre kahe, potAnI jAtane jovAnI. potAnI jAta to sat che, avinAzI ja che ane A jJeyone jovAnA che. e jJeyo parivartanazIla che badhAya. e parivartanazIlane jue te ghaDIe enI, jJAnanI avasthAo UbhI thAya che. guNa vaparAya tyAre kahevAya dharma praznakartA : jJeyone jovAmAM-jANavAmAM jJAna-darzana e dharma kahevAya ke guNa kahevAya ? dAdAzrI : jJAna e guNa kahevAya. jJAna-darzana-sukha e badhA guNa kahevAya. kAraNa ke 'huM chuM, e kAyamano chuM' evuM kahevA mAge che. pachI e jJAna vaparAya anaMtA jJeyone jANavAmAM pariNamelI anaMtI avasthAomAM, tyAre e dharma kahevAya. jJAnano dharma kahevAya. jJAna e to guNa che, kAyamano guNa. eno dharma zuM ? jJeyone jANavAno. jJeyamAM na jAya AtmA, jAya jJAta paryAya praznakartA H AtmAno je jJAna guNa che, enAthI A jANyuM. have atIndriya jJAna ane tyAM AtmA hoya. have mArA atIndriya jJAnathI meM A jANyuM ke A vastu A che. tyAM mAro AtmA jJeyamAM jAya che kharo ke nahIM ? Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uO AptavANI-14 (bhAga-4) dAdAzrI : AtmA zeyamAM jAya nahIM. e jJAnano paryAya jAya che. paryAyathI joI zakAya A. ane joya AghApAchA thAya eTale paryAya paNa AghopAcho thAya. zeya ochA-vadhatA thAya to paryAya ocho-vadhato thAya. e zeyanA AdhAre paryAya thAya. zeyonA ane jJAnanA paryAyone nimitta-naimittika saMbaMdha che. nimitta-naimittika saMbaMdha che, tyAre to be bhegA thAya. paNa joya ne jJAtA ekAkAra nA thAya enuM nAma jJAna. paryAyane yathArtha oLakhAvyA jJAtIe praznakartA dAdA, have A paryAya je che, e kone dekhAya? jonAro koNa ? dAdAzrI : e prajJAne ! praznakartAH have e paryAya jyAre bahAra jAya eTale zeyane jue. dAdAzrI : paryAya utpanna thavuM, e pAchuM dekhAtuM zarU thAya. praznakartA: have e ja paryAya aMdara jAyane? je paryAya bahAra hatA, yone jotA'tA, e paryAya pAchA pharyA. ane jJAnamAM ke darzanamAM kyAM jaIne samAya ? dAdAzrI : nA, paryAya to joyoomAM ja javAnA. paryAya to atyAre tyAM AgaLa siddha lokonA che ne, te joyomAM ja javAnA. e zeyo sivAya joI zake nahIM bIjI vAta. ane jue nahIM ane jANe nahIM tyAM sudhI AnaMda baMdha thaI jAya. e-jANe to ja eno AnaMda utpanna thAya. eTale tyAM AgaLa e siddhane paNa paryAyamAM jovAnuM ne jANavAnuM. praznakartA A phoDa pADavo che ke je paryAya bahAra jAya che joyomAM, have e paryAya jo aMdara jAya, to jJAnamAM ke darzanamAM samAya ? jo e paryAya jJAnano hoya to jJAnamAM samAya, darzanano hoya to darzanamAM samAya.... Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2.2) anaMtA jJeyone jANavAmAM... zuddha chuM dAdAzrI : jarUra ja nathI. praznakartA H to e zuM che ? dAdAzrI : paryAya e to bahAranuM jovA mATe che. kema ? tyAre bahAra jovAnI je cIjo che ne, te parivartanazIla che eTale paryAya paNa parivartanazIla che. ane e mULa guNa che te AghApAchA nA thAya kAMI. praznakartA : AtmAnuM jJAna to paryAyamAM ja Ave che ne bIje kyAM jAya ? 31 dAdAzrI : hA, paryAyamAM jAya che paNa paryAyane AtmA nA kahevAya. dravya-guNa ne paryAya traNa bhegA thayA tyAre vastu kahevAya, tattva kahevAya ane e tattva AkhuM ja joIe. ekalA paryAyanuM cAle nahIM. guNa vagara paryAyeya nA hoya. paNa paryAya vinAzI che. loko zuM samajyA che ke AtmA koI vastu bIjI haze, jJAna sivAya. eTale ame zuM kahIe chIe ke e ebsaoNlyUTa jJAna mAtra ja che. draSTA pote ja mukhya, dRSTi e to draSTAto paryAya pachI anaMta dazyone jovAmAM pariNamelI, eTale pote dRzyasvarUpa thaI jAya che, chatAM pote che draSTA. praznakartA : dRSTi e ja draSTA che ne, je cetana ApaNe kahIe ? dAdAzrI : dRSTi to eno paryAya che, draSTAno paryAya che. praznakartA : paryAyamAMye dravya to samAyeluM ja che ne ? dAdAzrI : paryAya to dravyano kSaNe kSaNe utpanna thato bhAva che. kSaNe kSaNe utpanna thatI avasthA che. eTale A draSTAe A dRzya joyuM, A joyuM, A joyuM, A joyuM. draSTA dRSTithI jue che. e kSaNe kSaNe badalAyA kare che. kIDI dekhAya che, pachI vAgha dekhAya che. phalANuM e pAchuM eTale e avasthAomAM paryAya niraMtara badalAyA kare, draSTA nA badalAya. Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 AptavANI-14 (bhAga-4) praznakartA H paryAyamAM tattvadRSTithI to dravya dekhAyane ? paryAyamAM tattvadRSTi e ja dravyane ? dAdAzrI : nA. e paryAyamAM tattvadRSTi nA hoya, tattvamAM tattvadRSTi hoya. A kiraNa e sUrya nathI, sUrya e sUrya che, evuM A paryAyo kiraNasvarUpa che. e to kaMIka e vAdaLa Ave to baMdha thaI jAya paNa sUrya kaMI gayo nathI. agara to A kiraNa to amathA ahIM AgaLa kazuM kapaDuM bAMdhIe toya nA dekhI zake. sUrya e mukhya vastu che. guNo e kAyamanA hoya, paryAya badalAyA kare. ya thakI jJAta, paNa pragaTe svataMtrapaNe praznakartA: 'joyAkAre pragaTatuM potAnuM pariNAma e mULa potAne kAraNe ja pragaTe che ?" dAdAzrI : potAne ja kAraNe pragaTe che. praznakartA: jJAna je pragaTyA kare che, e svataMtra rIte pragaTe che ne ke zeyanA kAraNe pragaTe che ? dAdAzrI : jJAna svataMtra che, paNa jJAna orDara (amala)mAM kyAM sudhI hoya ? tyAre kahe, zeya hoya to ja A jJAna hoya, nahIM to hoya ja kevI rIte ? praznakartA : zeya hoya to jJAna hoya, e barAbara che paNa jJAna je pragaTa thayuM e svataMtra rIte thayuM ke zeyane lIdhe thayuM ? dAdAzrI : nA, svataMtra rIte pragaTa thayuM. pragaTa thayA pachI zeyane joI zake. praznakartA: have je jJAna pragaTa thayuM e avasthA pUrvanizcita che ? dAdAzrI : nA, e avasthA pUrvanizcita nathI. Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 (2.2) anaMtA joyone jANavAmAM... zuddha chuM praznakartA to pachI e zeyane kAraNe pragaTa thayuM ema thayuMne? evo artha thAya. dAdAzrI : zeyane levAdevA nahIMne ! zeyane ane ene levAdevA nahIM. tattva hoya guNa-avasthA sahita ja praznakartA H have e kahone, anaMtI avasthA eTale ? dAdAzrI : joyo anaMtA eTale avasthAo anaMtI thAya. praznakartA H barobara, paNa ene anaMtI avasthA kema kIdhI ? dAdAzrI : AtmAneya avasthAo che, anaMta avasthAo che. anaMta joyone jANavAmAM pariNamelI anaMtI avasthAomAM huM saMpUrNa zuddha chuM, sarvAga zuddha chuM. bhagavAna kahe che, jeTalA tattvo che te badhAneya guNa hoya ane tenI avasthA hoya. jo avasthA nA hoya to te tattva nahIM. AtmAnI anaMta avasthAo che. dahADe ahIM moTaro-ghoDAgADI, doDadhAma cAlu hoya tyAre siddha AtmAnI avasthAo ghaNI badhI vadhI jAya ne rAtre TADhuM paDe tyAre ochuM thaI jAya. anaMta zeyo eTale anaMta avasthAo. sAmAnyabhAve joyuM to chUTya, vizeSabhAve coMTyuM ane te avasthAo badalAyA ja kare che, jAnamAM, lagnamAM, gharamAM, mArkeTamAM paNa dareka avasthAomAM mAruM jJAna meluM thatuM nathI. avasthAo niraMtara pharyA kare che. eka Ama A kerIne joI ane pachI pAchuM bIjuM jue, trIjuM jue, cothuM jue e paryAya. avasthAo badhI pharyA kare che. e jJAnanI avasthAo zuddha ne zuddha ja rahe che. A badhA zeyo joIe tethI karIne badhI evI avasthA thaI jAya, paNa ApaNe zuddha ja chIe. ApaNI zuddhatAne kazI harakata AvatI nathI. jalebI joI ke game te joyuM tethI zuddhatAne harakata AvatI nathI. e jalebI jue ne emAM tame mArApaNuM karo ne moha karo to ja nukasAna Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) thAya. jue ne pachI moDhuM bagaDene, te nukasAna kare. kAraNa ke vizeSa karyuM, sAmAnya bhAvathI nA joyuM. rIMgaNA sArA hoya tene joI temAM tanmaya thaI jAya ne tevA ja AkArano thAya che. zeyAkAra thAya che to bhagavAne kahyuM ke, tuM zeyAkAra thaIza toya teno vAMdho nathI paNa phakta tuM te avasthAne jANa, to tuM chUTyo. badhI ja vastu sAmAnyabhAve jovI joIe, vizeSabhAve nA joIza. vizeSabhAve joyuM ke vaLagyuM ja che. khAlI tamane jJeyane jANavAno ja adhikAra che. 34 praznakartA : eno artha ke sahajabhAva rahe to eno vAMdho nahIM ? dAdAzrI : sahajabhAva ja basa. deha jalebI khAya ane tame tamArA sahajabhAvamAM, tame jJAtA-draSTA raho e ja. sarvAMga : sarva pradeze saMpUrNa zuddha praznakartA : e je saMpUrNa zuddha ane pachI sarvAMga zuddha e lakhyuM che, e zA mATe lakhyuM che ? dAdAzrI : lokone khyAlamAM Ave ke badhI rIte zuddha thaI gayelo che. eTale A samajavA mATe lakheluM che. praznakartA : eTale AtmAnA aMgo hoya che te sarvAMga ? dAdAzrI : aMga nA hoya, AtmAnA pradezo hoya. sarva pradezothI zuddha hoya paNa pradezo nA samajaNa paDe eTale sarvAMga kahyuM. sarvAMga eTale saMpUrNa. samajAI jAya mANasane. pradezo samajaNa nA paDe. praznakartA : saMpUrNa zuddha ane sarvAMga zuddha e bemAM zuM phera ? : dAdAzrI : saMpUrNa zuddha chuM eTale ekjhekTalI zuddha ja chuM, evuM pAchA badhA aMgo sahita, badhA aMgoe karIne zuddha chuM, evuM vigatavAra kahe che. sarvAMga eTale badhA aMgothI, aMga-upAMga badhAmAM zuddha chuM. azuddhatA have koI jagyAe rahI nathI have. kharekhara zuddha ja chuM. koI dahADo azuddhi mArAmAM AvI ja nathI. sarvAMga zuddha che. badhA aMge zuddha chuM. huM saMpUrNa Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 (2.2) anaMtA joyone jANavAmAM... zuddha chuM zuddha chuM ane sarvAga zuddha chuM, mane kazuM aDatuM nathI, eTale loko kaheze, A badhuM juo-karo cho to tamane kazuM karma nA baMdhAya ?" tyAre kahe, "nA bA, mAre to karma kazuM nA baMdhAya." praznakartA: evI rIte badhA ja dravya potAnAthI sarvAgI zuddha che ne ? dAdAzrI : A badhA ja dravyo zuddha ja che. praznakartA H A anaMtA joyone jANavAmAM pariNamelI anaMtI avasthAmAM huM saMpUrNa zuddha chuM, sarvAga zuddha chuM. to kahe, "A jyAre ApaNe bolIe tyAre mahIM zuM pariNAma thavA joIe ?" dAdAzrI : kazuM pariNAma thavA nA joIe. ene jANavuM joIe. ATalI badhI vastuo jANavAnI hovA chatAM, ene jANuM chuM chatAM mArI zuddhatAne bagADatuM nathI evuM kahevA mAge che. gaTarane jou chuM ne jANuM chuM toya mAruM e bagaDatuM nathI ane attarane jou , jANuM chuM, bIjuM karuM chuM, kharAba ke sAruM jou paNa tethI karIne A jJAna mAruM emAM nathI bhaLatuM. eTale loka mahIM gUMcAya che ke A joIe eTale mahIM AtmA bagaDyo. praznakartA: dravya-guNa-paryAyathI saMpUrNa zuddha chuM, sarvAga zuddha chuM, to A dravyathI, guNathI ane paryAyathI enuM zuddhatva kevI rIte samajAya ? ane A bolavAnuM bahAra phaLa AvyuM e kevI rIte khabara paDe ? dAdAzrI : ciMtA nA thAya eTale upAdhinA pariNAma Ave toya ciMtA nA thAya, e uparathI khabara paDe. pAsa thayo to nA khabara paDe ke bhaI, sAruM lakhyuM haze ! ane pUcha pUcha kare tyAre kahIe, bhAI, mArka joI Avo mArA. jJAna samajavAthI pariNamaze anubhavamAM praznakartA: dAdA, koIvAra A vAto agharI lAge ne, evuM thAya che jo A badhuM nahIM samajIe to ApaNo mokSa thaze ke nahIM ? Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 AptavANI-14 (bhAga-4) dAdAzrI : A bhAI paryAyane nA samaje, tethI kaMI moze nahIM javAnA ? tyAre kahe, nA, evuM nathI. kAraNa ke jJAnI puruSanA AzrayathI javAnuM che ne ? jANavA jAya to ko'ka phero baphAIye jAya, enA karatA ajANa rahyA e sAruM. A to ATaluMya samajAyuM che. pelA vAkyo mUkyA che ne badhA. vAkyone AdhAre samajAyuM che. praznakartA: emAM evuM che ne dAdA, A ja vastu bolavAnI paNa samajaNapUrvaka jo bolIe... dAdAzrI : to phaLa maLe, bahu sAruM maLe ane jyAre tyAre samajavuM ja paDaze ne ? tethI huM kahuM chuM ke kaMIka samajajo. vicAra AvatA hoya, pUchavuM hoya te pUchajo. paNa pelI ThaMDaka evI rahe che ne, pUchavAnI vAta thaI raheze, hau thaI raheze. kAraNa ke ThaMDaka che ne ! haMmezAMya mAMdo mANasa hoya ne tene ApaNe kahIe ke "saMDAsa ?" tyAre kaheze, be jaNa jhAle tyAre mArAthI javAya che. paNa jyAre enI pAchaLa vAgha paDe to ? doDe te ghaDIe. be jaNa jhAlavA-karavAnuM kazuM nahIM. e doDe daraasala, sarasa ! tevuM pelo vAgha pAchaLa paDyo nathI, tenI A bhAMjagaDa che. chatAMya vAMdho nathI, dAdAnuM jJAna che ne ! paNa bane eTalo asaMtoSa rAkhavo, thoDo thoDo. manamAM ema rAkhavuM ke A jANavuM che, vizeSa prakAre. ane evuM jANavuM che tethI to Ave che badhA loko amastA kaMI Ave che ? ghera ja nirAMte besI rahe, ahIM AgaLa zA mATe Avato haze ? kAraNa ke enI IcchA che, bhAvanA che ke A jANIe ne pUruM karI laIe. vAta samaje to kAma lAge. A jJAna samajavAnuM ja che, karavAnuM kazuM ja nathI. samajamAM AvyuM, enuM pariNAmeya AvI jAya. A samajeya pAriNAmika che ane pariNAmeya pAriNAmika che. eTale tarata ja pariNAmamAM AvI jAya. ane je samajathI pariNAma nA Ave, ene samaja ja nA kahevAya. praznakartA : paNa e to ema karatA karatA ahIM Apa samajAvo cho to samajAya che. Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2.2) anaMtA jJeyone jANavAmAM... zuddha chuM dAdAzrI : A to Ama karatA karatA TukaDe TukaDe samajAvAya jarA. pachI ema karatA karatA geDa besI jAya. zAstrothI para vAta, akrama vijJAta mahIM praznakartA : jJAnavidhimAM Apa bolo cho te vakhate bolI to jaIe chIe paNa... 37 dAdAzrI : bolavAnI ja jarUra. bolyo eTale ko'ka dahADo Ugaze. mahIM chapAI gayuM che ne ! eTale je kahuM chuM ne, pachI jANaze e ko'ka dahADo. bolyo ja nA hoya to zuM thAya ? praznakartA H chatAM dAdA, Apa je bolAvo che enI pAchaLa koI gUDha vaijJAnika kAraNa dekhAya che. dAdAzrI : hA, bolAvuM chuM. e bolAvuM nahIM tyAM sudhI AtmA mahIM chUTo paDe nahIMne ! A akrama vijJAnanI e ja che badhI ajAyabI ! nahIM to chUTo paDe nahIM AtmA koI dahADo. ekjhekTa bhedajJAna joIe. zAstramAM bhedajJAna hoya nahIM. AvuM vAkya hoya kadIye zAstramAM ? praznakartA : nA, na ja hoya. dAdAzrI : A vAkya anubhava siddha thaI jAya to ahIM ne ahIM mukti thaI jAya. ane AvAM vAkyo sivAya chuTakAro thAya nahIM ne AtmA judo paDe nahIM koI dahADoya. mULa dravya ane enI mULa vAta joIe. maulika vAta joIe, zAstranI vAta cAle nahIM. ajAyaba vastu prApta thaI jJAtIkRpAe praznakartA H AmAM to pragaTa puruSano AdhAra joIe. enI pragaTatA, enuM ja jJAna, ApaNuM nahIM, enI ja anubhUti to kAma thAya. dAdAzrI : tyAre ame kevA chIe evI pachI khabara nA paDI ? AvuM hovA chatAM, ATalI badhI dhamAla hovA chatAMya zuddhatA jatI nathI, AnuM nAma akrama ane kramamAM to saMga choDo to asaMga thazo. Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 AptavANI-14 (bhAga-4) A vAta koI jagyAe hoya nahIM. A vAta koI jagyAe carcAya nahIM. kAraNa ke zeyane paNa e nathI samajatA. nA samajI zake e mANasa. samajI zake ja nahIM ne ! koInuM gajuM nahIM A to ! A vAta ja ajAyabI kahevAya. anaMtA joyone jANavAmAM pariNamelI e vAkyano artha karavo hoya toya nA jaDe. e zuM kahevA mAge che tema samajaNa nA paDe. ApaNe AtmA prApta thaI gayone? lakSamAM besI gayone? pachI ethI vadhAre zuM joIe ? ane e AtmA enA potAnA guNadharmo sahita che ja ! praznakartA : paNa toya dAdA, evuM thAya ke tamArA jevuM kyAre thaze ? dAdAzrI guMThANuM (nizcayanuM) to tamane dAdA jemAM che e ja prApta thayuM che. bAkI, dAdA to badho sAmAna pahelethI bharI lAvelA che. tamane evI ja dazA thaI che paNa A jJAna raste jatA maLyuM che. eTale bahAra dhULa UDI ke dhyAna tyAM gayuM, paNa e jovAnuM nahIM. dhULa UDe, kAMkarA UDe, badhuM UDe. paNa e zeya che ane ApaNe jJAtA chIe. ApaNe jJAtApadamAM besIne zeya jANavAnuM che. jagata AkhuM UDe, mAbApa-dIkarA maravA paDyA hoya ne tyAM zeya-jJAtAno saMbaMdha rAkhIne rahe tyAre A vijJAna utpanna thAya. e maraze e vyavasthita kharuMne ! pote jJAna sattAmAtra che. jJAtAsattAmAM rahyA to muzkelI UDI gaI. jeTalo pUrvano abhyAsa avaLo hoyane eTaluM aDe. tamAre AtmajJAna thayuM e ochuM kahevAya ? varlDamAM pUjya thayA evuM pada prApta thayuM che. bAkI tamAre AtmA khakhaDe ja che. AtmA lakSamAM beTho e khakhaDe ja che. khakhaDe eTale DabAmAM goLo ghAlIne khakhaDAvIe to avAja Ave, evuM nahIM. e avAjavALI vastu nathI. enuM lakSa koIne eka kSaNa beTheluM nA hoya ne tamAre A kAyamanuM lakSa beThuM. have lakSa koI dahADo nA cUke e ja vijJAna che. Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 39 (2.2) anaMtA joyone jANavAmAM zuddha chuM | sarve yo dekhAya pUrNatAe, kevaLajJAtamAM praznakartA jevI rIte kerIno dAkhalo Apyone, to evI rIte koI paNa manuSya ke koI vyakti ke koI jIva ke koI prANI enI paNa tamAma avasthAo amane khyAlamAM Ave ? aMdaranuM badhuMya khyAla Ave ? dAdAzrI : badhI khabara paDe. aMdara-bahAra badhuMya khabara paDe. praznakartA: e sTeja Ave tyAre paNa ? dAdAzrI : e to kevaLajJAna thAya tyAre. praznakartA: kevaLajJAna thAya tyAre A dekhAya ApaNane athavA to A samaja paDe eTale ApaNane kevaLajJAna thavA mAMDyuM che, evuM ApaNane khyAla Avene ? dAdAzrI : A jJAna maLyA pachI be-eka avatAramAM pelo khAlI thaI jAya jyAre, bharelo mAla. e phAIlo khalAsa thaI ke phula gavarmenTa. tyAM sudhI Indrima gavarmenTa. phAIlo khalAsa thaI gaI eTale phula gavarmenTa. phAIlo eTale zuM ? manamAM badhI AvyA kare. te manamAM, buddhimAM je AvyA kare. jo krodha Ave tyAre krodha-mAna-mAyA-lobha thayA kare, e badhI phAIlo. praznakartA H huM evI rIte lau ke bIjAnuM mAre anaMtI avasthAonuM jJAna nathI joItuM, mArI anaMtI avasthAonuM mAre jJAna joIe che to? dAdAzrI : e to eya thAya ne Aye thAya, be sAthe ja hoya. evuM TUMkuM nA hoya. savAra thAya ke badhe sAmaTA sUryanArAyaNa UgyA. eTale ApaNA ekalA pUratuM nA Uge e, badhA mATe Uge. pahelA sthULa dekhe pachI thatuM jAya sUkSma, chelle nirAlaMba praznakartA: jJAnIne badhA zeyono khyAla Ave, paNa e koIne kahI nA zake ? dAdAzrI : emAM zabda ja nA hoya, avarNanIya, avaktavya. Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 AptavANI-14 (bhAga-4) praznakartA: tame jJAnI cho te koI eka vyaktine juo eTale enI tamAma avasthAono tamane khyAla AvI jAya. have e amane zeyone jema che tema jANavAnI A zarUAta kyAre thAya ? dAdAzrI: e to zarUAta thaI gaI che. atyAre A mana-bana badhuM dekhAya, vaMcAya. e badhuM joya che ane tame jJAtA cho. buddhi zuM kUdAkUda kare che ne A badhuM zuM thaI rahyuM che, ema je che e badhuM jANo. e joya che ane tame jJAtA cho. paNa peluM jyAre atyaMta sUkSma thAya tyAre bahu prakAre jANe. A uparano dhULa bhAga dekhAya che, paNa sthaLa bhAga dekhAya eTale zeya-jJAtAno saMbaMdha thaI gayo. tyArathI e mukti pAmavAno. bAkI zeyajJAtAno saMbaMdha kyAre thAya ? AtmA prApta thayA pachI. ane pachI badhA ja paryAya zuddha thaye anaMta jJAna kahevAya. sUkSma saMyogo to te jJAnanA zuddha paryAyo utpanna thAya tyAre ja jhaLake ane badhA ja paryAyo zuddha thAya te anaMta jJAnI, paramAtmA svarUpa ! eTale haMmezAM paryAya sUma thatA jAya dahADe dahADe. A saMsAranI badhI avasthAo jovAnI jovAI jAya tyAra pachI che te sUma thAya, jaladI, jhapATAbaMdha. ane pachI je dazA Ave te avalaMbana rahita hoya, nirAlaMba hoya. jJAnI nirAlaMba hoya. amane koI paNa avalaMbana, zuddhAtmA zabdanuM ke koI jAtanuM avalaMbana nA hoya. zabdanuM avalaMbana tamane ApyuM che, amane avalaMbana nA hoya. tamane muzkelI Ave to tame zuddhAtmAmAM pesI jAva. ane amAre to muzkelI hoyane, to ame nirAvalaMbanamAM ja hoIe. pachI amAre avalaMbananI jarUra ja nahIMne ! e tamArI sthiti utpanna thAya pachI, pahelo A mAla khapI jAya to. siddhAtmA na kare mahenata karavAnI, jhaLake saghaLuM mahIM ja praznakartA : pachI siddhakSetramAM AkhA brahmAMDanA joyonuM badhuM jANavAnuM, te badhe mAro AtmA phare che ? dAdAzrI : nA pharato nathI, mahIM jhaLake che. pharavA mATenI jarUra Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2.2) anaMtA jJeyone jANavAmAM... zuddha chuM nathI, jhaLake che aMdara. jema A arIso enI jagyAe Ubho rahe che ane loko jeTalA Avene, e badhA mahIM jhaLake. hA, jJAnamAM ja jhaLake. 41 praznakartA : have jJAna tyAM AtmA hoya, tyAre badhe je kaMI jhaLake che tyAM mAro AtmA badhe che ? dAdAzrI : AtmA che ja. jyAM jJAna nathI, tyAM AtmA nathI. praznakartA : ApaNe jeTalA jeTalA jJeyo joIe eTale jJAnathI jJeya jovAya to jyAM ApaNe dUradUranA zeyo joIe, to AtmA mAro tyAM tyAM badhe jAya ? dAdAzrI : nA, nA, kaMIe javAnI jarUra nahIM. e jyAM AgaLa beThA che ne, tyAM AgaLa siddhakSetramAM beThA che, tyAM aMdara badhuM jhaLake. meM hAtha UMco karyone, te emane emanA jJAnamAM aMdara jhaLake. emane jovA javuM paDe nahIM, upayoga devo nA paDe. upayoga devA jAya to mahenata thAya. upayoga to ApaNe devAno hoya che. kAraNa ke durupayoga karelo, te zuddha upayogamAM AvavuM paDe che. paNa emane zuddha upayoga kazuM rahyuM nahIMne ! tija avasthAne jJeyarUpa joto, pote tattvasvarUpa paramAtmA praznakartA : dAdA, chelle to nija avasthAne paNa jJeya tarIke joto tattvasvarUpI jJAna paramAtmA pote thAya che ne ? dAdAzrI : basa, A 'caMdubhAI'ne tame joyA karo. potAnI nija avasthA, caMdubhAI tamArI nija avasthA che. ene tame jotAM ja, avasthArUpe juo to tame pote ja paramAtmA cho. nija avasthAne paNa jJeya tarIke joto, A atyAre ene jJeya tarIke judo jue, te tattvasvarUpa paramAtmA ja che. Ama jovuM-jANavuM e tamAruM kAma ane caMdubhAInuM kriyAnuM kAma, A vAkya evuM kahevA mAge che. A nija avasthAne eTale A tamArI je avasthA che, A caMdubhAI, ene 'jJeya'svarUpe eTale A tame to pote 'jJAtA' ne A 'zeya' che, evI rIte joto... Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 AptavANI-14 (bhAga-4) praznakartA : joto, tattvasvarUpI jJAna pote ja paramAtmA che. dAdAzrI : barobara che. :: A caMdubhAI hoya te jJeya, e niraMtara parivartana thayA kare che. paNa eka bhavanA mATe (eno) AkAreya nakkI hoya che. paNa chatAM niraMtara pheraphAra thayA kare che. have ta rahyuM cALavAtuM pharI mULa AtmAno eka zabda boluM, 'anaMtA jJeyone jANavAmAM pariNamelI anaMtI avasthAmAM huM saMpUrNa zuddha chuM, sarvAMga zuddha chuM.' A enI samajaNamAM bese, AvuM keTalIyavAra enI samajamAM bese tyAre to phiTa thAya. cALavuM hoya tyAM sudhI cALavAnuM. bAkI badhuM cALI nAkhyuM che. have pachI ghauM-kAMkarA pharI cALavAnI jarUra nathI. A to ko'ka phero vAta nIkaLe sAdhAraNa, to e vAta judI che. bAkI eka phero AtmA judo paDyo, pachI e badhuM pharI cALavAnuM rahyuM nahIM. to have e AjJAmAM rahe. AjJA je pALavAnI hoya temAM ja rahevAnuM rahyuM che. paNa chatAMya manano svabhAva che te ko'ka vAta hoya to UMdhI ghAle, teno ukela lAvavo paDe. nahIM to kaMI jarUra nathI. kyAM sudhI jarUra ? jyAM sudhI jJAna-darzana-cAritra-tapanA bheda che, tyAM sudhI jarUra che. jyAM abheda thayuMne eTale kaMI jarUra nathI. ApaNuM abhedasvarUpa che, AtmA ApaNo abhedasvarUpa che ane peluM darzana paheluM zIkhavuM paDe, pachI jJAna zIkhavuM paDe. praznakartA H pachI tapa karavuM paDe. pachI samajIne samAI javAnI vAta Ave che. dAdAzrI : e to haju kacAza hoyane, tene samajIne samAI javAnuM. bIjAne AjJA samajAI gaI hoya ane AjJA ja paLAtI hoya, pachI vAMdho nahIMne ! jarUra ja nahIMne ! chatAM mana kUdAkUda karatuM hoya to besADIe, thoDIvAra vAtacIta karIe. samajavAnuM kaMIka bAkI rahyuM hoya, te samajI laIe eTale samAI jAya. A bahu jhINI vAta che. Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2.2) anaMtA joyone jANavAmAM... zuddha chuM 43 have jagata kyAM pahoMcI vaLe ? samakita-bamatine to pahoMcI nA vaLe. kevaLajJAna svarUpI AtmA Apelo che. e vAkya che e ja kevaLajJAna svarUpa che. "anaMtA joyone jANavAmAM pariNamelI anaMtI avasthAomAM huM saMpUrNa zuddha chuM." e kevaLajJAna vAkya che. dravya-guNaparyAyathI samaje eTale badhuM AkhuM kevaLajJAna samajI gayo. anaMtA joyone jANavAmAM. A amArA vAkyamAM eTaluM badhuM baLa che ke bolatAnI sAthe ja phula kevaLajJAna svarUpa thaI jAya. A vAkya samajavAmAM che bahu agharuM paNa bole to phula kevaLajJAna svarUpa thaI jAya. kArelAnuM nAma nA jANato hoya paNa zAka khAya to svAda to AvI jAyane ? Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [3] anaMta zakti [3.1] anaMta zaktio kaI ? kevI ? Atmazakti anaMta, paNa nathI e mikenikala praznakartA : jo AtmA-paramAtmA kazuM karI zakato nA hoya to ApaNe ene anaMta zaktivALo kema kahIe chIe ? dAdAzrI : anaMta zaktivALo AtmA-paramAtmA che paNa A je tame mAno cho evI mikenikala zakti emAM nathI. mikenikala zakti e pAvarathI UbhI thayelI che ane A badhI mikenikala zakti che. A tame mahIM khAvAnuM nAkho, to A mazIna cAle. khAvAnuM nA nAkho, havA nA pUro to mazIna baMdha thaI jAya. zakti be prakAranI; eka mazinarI banAvavAnI zakti ane A kazuM kare nahIM ne zakti pAra vagaranI. IzvaranI zakti apAra paNa kazuM karavAnI nahIM. enI hAjarIthI badhuM cAle. praznakartA : paNa dAdA, AtmA jo akriya che to pachI ATalI badhI zakti AvI kyAMthI enAmAM ? dAdAzrI anaMta zaktino dhaNI che. akriya che eTale AvI kriyA Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3.1) anaMta zaktio kaI ? kevI ? 4pa nathI karato. A mahenatanI kriyA mikenikala che, mikenikala nathI karato e. paNa enI jJAnakriyA jabarajasta hoya che, darzanakriyA jabarajasta hoya che. anaMta zaktino dhaNI, jabarajasta ! mikenikala zakti nahIM. A mazinarI phare ne A badhuM levAdevAnI je mikenikala zakti che, e badhI pudgalanI che. paramANunI zakti che. AtmAmAM cAlavAnI zakti nathI, bolavAnI zakti nathI. AtmAnI je zakti che, emAMno aMza jo loka jANatuM hotane, to lokonuM kalyANa nA thaI gayuM hota ? AtmA hAjara to pudgala dekhAya zaktizALI praznakartA: A jo pudgala nIkaLI jAya to AtmAmAMthI zakti nIkaLI jAya che ? dAdAzrI : A pudgala je zaktivALuM dekhAya che ne, te AtmA mahIM che tethI. nahIM to jo AtmA nIkaLI jAyane, to A zaktivALuM nA dekhAya. praznakartA H have A zakti to jaDa che ? dAdAzrI : hA, A je dekhAya che e zakti jaDa che badhI. praznakartA ? ane jo AtmAmAMthI A zakti kADhI levAmAM Ave.. dAdAzrI : nA, AtmAmAMthI nathI AvatI, AtmAnI hAjarIne lIdhe Ave che. AtmA hAjara che to A zakti utpanna thAya che. AtmA jo gerahAjara thaI jAya to zakti UDI jAya. praznakartA H e AtmAmAMthI nathI AvatI paNa AtmAmAM che to kharIne ? dAdAzrI : e enI judI zakti che, emAMthI ahIM zakti AvatI nathI. Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 AptavANI-14 (bhAga-4) Atmazakti anaMta paNa AvarAyelI AtmAnI zaktio svAdhIna che paNa AvarAyelI che eTale kAma nathI lAgatI. gharamAM dATelo hIro hoya to tenI kone khabara paDe ? paNa hIrAnI zakti hIrAmAM bharI paDI che. eTale ATalI badhI AtmAnI anaMta zaktio A AvarAyelI paDI che. AkhuM brahmAMDa dhrujAve, DagAve eTalI zaktio che. jeTalA jIvo che duniyAmAM, e badhA jIvonI bhegI karelI zakti eka AtmAmAM che badhI. AtmAnI zakti che e bIjI koI vastumAM AvatI nathI, eTalI badhI zaktio che. paramAtmazakti anaMta paNa saMsAre azakta AtmAnI zakti mahIM che ja. AtmAnI zakti e to paramAtmapaNAnI zakti che. bAkI e paramAtmAmAM eka zekyo pApaDa bhAMgavAnI zakti nathI ane Ama anaMta zaktinA e mAlika che. praznakartA : huM, pApaDa bhAMgavAnI zakti nathI paNa tame eka bAju ema kaho cho ke AtmAmAM anaMta zakti che, eTale be zaktio thaI ? dAdAzrI : hA, zakti be prakAranI. eka zakti te jJAna-darzana, temAM lAgaNIo hoya che ane bIjI kAryazakti, te temAM lAgaNIo nA hoya. anaMta zakti che te A zakti, potAnI zakti to pAra vagaranI che paNa AvI zaktio nathI. tyAM A kahe che, huM pahoMcyo e mArI zakti che A to. alyA, A tArI zakti che ja nahIM. A to rijhalTa che. mULa svarUpe jaDa tattva paNa anaMta zaktizALI praznakartA H to pachI A jaDane potAnI koI svataMtra zakti kharI ke badhI AtmAne lIdhe ja ? Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3.1) anaMta zaktio kaI ? kevI ? dAdAzrI : jaDanI paNa anaMta zakti. zakti be prakAranI : eka caitanyazakti ane eka jaDazakti. jaDamAMya zakti kharIne pAchI. jone, aNumAMthI khoLI che ne ! joyuMne badhI zaktio ? 47 praznakartA : have atyAre je vAta cAle che e je paramANu che e paramANumAMya zakti che ? dAdAzrI : 52mANumAM kharIne zakti, paNa paramANu e avibhAjya hoya eTale pheraphAra nA thAya zakti. paramANu jyAre bhegA thAyane, aNu thAya. ane aNune toDI zakAya. eTale aNumAM zakti che ane paramANu zakti bahAra nathI paDelI. aNu eTale keTalA (badhA) paramANu bhegA thAya tyAre aNu thAya ane A paramANu to avibhAjya che. koI paNa vastune tenA mULa svarUpe laI jAo to temAM anaMta zaktio che. mULa svarUpanI mULa zakti kadI ja nAza pAmatI nathI. pudgalatI anaMta zaktie bhagavAnaneya gUMcavyA praznakartA : AtmAnI zakti ane A pudgalanI zakti emAM taphAvata zuM ? dAdAzrI : pudgalamAMya anaMta zakti che. te rUpI che ane sakriya che. ane te pudgala kaMI pAchuM paDe evuM nathI. pudgale bhagavAnane AMtaryA. che ne te bhagavAna mahIM gUMcavAyA ! A kozeTo pelo karoLiyo vIMTe che ne potAnI AjubAju, te karoLiyo jALa taiyAra kare che, ne pachI mahIM mUMjhAya jAya enA jevI sthiti. A pudgalanI karAmata che. praznakartA : Ape pudgala ane AtmA bannenI anaMta zakti kahI sAthe sAthe e paNa samajAvyuM ke bannenI zakti nokhI-nirALI che, ekamekanI sAthe kaMI levAdevA nathI to pachI pudgale bhagavAnane kaI rIte AMtaryA ? dAdAzrI : pudgalamAM 'huM ja chuM' ema mAnato hato eTale enI zakti pudgalamAM pesI gaIne te pudgala zaktivALuM thayuM. ane jyArathI Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 AptavANI-14 (bhAga-4) huM AtmA chuM tenuM lakSa besI gayuM tyArathI pudgalathI chUTo paDyo. paNa zaktivaMta baneluM yugala narama paDatA vakhata jAya ane chUTo paDelo AtmA pUrNapaNe pahoMcatAya TAIma lAge. Atmazakti AvarAtA caDhI beThI jaDazakti pudgalanI zakti te Akho AtmA ja eNe bAMdhI lIdho che. chUTavA ja nahIM detI have. labAkA mAryA ja kare. anaMta zakti e jaDanI che. A aNubaoNmba phoDalA, joyeluM nahIM ? anaMta zakti. e jaDamAM peTho eTale jaDazakti prApta thaI jAya che. mizracetananI zakti eTale jaDa ane cetana benI miksaranI zakti che. AtmAnI anaMta zaktio che ane pudgalanI paNa anaMta zaktio che. A to pahelA pudgalanI anaMta zaktithI AtmA sapaDAyo che, paNa pudgalanI jaDazakti hovAthI chevaTe TikabAjI (yukti)thI AtmA nIkaLI jAya che. praznakartA: e barobara che, to pachI ene tame kIdhuM A jaDazakti, enI zakti vadhAre che e vAta to sAbita thaIne ? dAdAzrI : AtmAnI zakti AvarAI che. e AvarAI che eTale jaDazaktimAM A milcara thayuM, ne e jaDazakti ja upara caDhI beThI che ! have chUTavuM hoya toye chUTAya nahIM. e to jJAnInI pAse jAya, tyAre chUTe. nahIM to lAkha avatAreya e chUTe nahIM. ane A to jema dArU pIve che ne teno amala che ne, evI rIte A ahaMkArano amala che. tethI badhuM cAlyA kare che gADuM. anaMta zaktivALo paNa ahaMkAratI hAjarIe udAsIta praznakartA amala che paNa AtmAnI potAnI zakti to che ja ne? dAdAzrI : AtmAnI zakti che, paNa AtmA bilakula udAsIna che. jyAM sudhI ApaNe ahaMkAramAM chIe, tyAM sudhI AtmA udAsIna che. Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3.1) anaMta zaktio kaI ? kevI ? praznakartA : chatAMya AtmA anaMta zaktivALo che to pachI pudgalanI jALamAMthI kema chaTakI jato nathI ? 49 dAdAzrI : ene zuM levAdevA ? enI zaktine kaMI halAvatA nathI. upara AvaraNa caDyuM eTale ApaNane dekhAtuM baMdha thaI gayuM. ApaNe ApaNI AgaLa divAla karIe chIe, AtmAnI ane ApaNI vacce. sImita jJAta pragaTe pudgala mAdhyama thakI praznakartA : to pachI dAdA, mokSe javA pudgalanI zaktionI jarUra paDe kharI ? dAdAzrI : pudgalanA mAdhyamathI AtmAnuM jJAna pragaTa thAya che. zrutajJAna, matijJAna, adhijJAna e badhA jJAna pudgalanA mAdhyamathI pragaTa thAya che. praznakartA H AtmAnI anaMta zaktio Indriyo vaDe pragaTa thaI zake ? dAdAzrI : amuka sImita zakti IndriyathI pragaTa thAya che. bAkI bahu AgaLa pragaTa thAya nahIM. svakSetre svazakti, to parakSetre vibhUti praznakartA : dAdA, vibhUti zakti vize sAMbhaLyuM che te samajAvazo ? dAdAzrI : AtmAnI be jAtanI zakti : eka svakSetramAM rahe to potAnI svazakti utpanna thAya ne bIjuM, parakSetramAM vibhUti zakti utpanna thAya. parakSetramAM rahIne svakSetramAM hoya mukAma. ApaNA vAsudeva nArAyaNa kRSNa bhagavAna vibhUti kahevAya. rAvaNa vibhUti kahevAya ane e vibhUtino mokSa thavAno hoya. atyAre thoDo vakhata thoDuM nukasAna khamavuM paDe, paNa e to moTA ja thavAnA. e janmelA ja moTA. Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paO AptavANI-14 (bhAga-4) ohohoho ! e anaMta zakti kevI ! praznakartA: AtmAnI anaMta zaktimAM zuM zuM Ave che ? e kayA prakAranI che ? dAdAzrI : AtmAnI anaMta jJAnazakti che. ekAda-be jJAnazakti che evuM nathI. A anaMta jJAnazakti che tenA AdhAre to jyotiSavALAnuM jJAna, vakIlAtanuM jJAna, DaoNkTaranuM jJAna, e badhuM jJAna bahAra paDyuM che. darekanA judA judA "sabbeTsa' hoya. e badhA jJAna khullA thAya eTalI badhI jJAnazakti che. eTale AtmA anaMta zaktino dhaNI che, anaMta jJAnazakti che ne anaMta vIrya zakti che. bahu gajabanI zakti dharAve che evA e paramAtmA che ! praznakartA : pachI bIjI kaI zaktio ? dAdAzrI : AtmAnI anaMta zakti che. temAM kalpa nAmanI eka zakti che. kalpa e khUda che, temAMthI te vikalpI thAya che ane te nirvikalpI thAya to kalpa thAya. ApaNane jJAnI puruSa dekhADI de, pachI kalpavRkSathI anaMta zaktio khIlI jAya. atyAre to (ajJAna dazAmAM) zaktioya khIlatI nathI. UlaTI zaktio badhI khalAsa thavA mAMDI. zaktio mahIM hoya che ne je samatA hoya teya jatI rahe che. anaMta zakti che tenI viparIta phuraNAthI AvaDuM moTuM brahmAMDa UbhuM thaI gayuM che ADI bAjunuM, to samyak phuraNAthI zuM nA thAya ? phuraNA kare tevuM thaI ja jAya. te nakAmI nA jAya. phakta nizcaya karavAnI ja jarUra che. AtmAmAM eTalI badhI zakti che ke bhIMtamAM pratiSThA kare to bhIMta bole tema che ! AkhuM brahmAMDa jANavAnI, anubhavavAnI, evI badhI anaMta zaktio che. Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3.1) anaMta zaktio kaI ? kevI ? AtmazaktinI laMbAIno pAra ja nathI ! dareka mANasanA vicArane 'eksepTa' kare eTale sudhI laMbAI che. cora corI kare teya 'eksepTa' kare, dAnezvarI dAna Ape teya 'eksepTa' kare, badhuM 'eksepTa' kare evI e Atmazakti che, paramAtmazakti che ane e ja AtmA che ! 51 AtmAnI anaMta zakti che. AtmA to tamArI bhUla upareya bhUla kADhe che ne tenI upareya bhUla kADhe che. chellI bhUla vagarano AtmA. A AtmAnI zakti evI che ke dareka vakhate kema vartavuM, te badho upAya batAvI de, ne te pAchuM kadI bhUlAya nahIM, AtmA pragaTa thAya pachI. ohohoho ! anaMta guNa che, anaMta zakti che ! potAnA anubhavamAM Ave. eTale emAM bIjuM kaMI karavAnuM hotuM ja nathI. kAraNa ke ATalI badhI paulika zaktio duHkhadAyI ke duHkha ApanArI che. e badhIne aDavA nathI detI A. pANImAM rahevA chatAM pANIne sparza nahIM thavA detI te keTalI (badhI) zakti dharAve che ! A badhuMya nirlepa ja rAkhI zake che, asaMga ja rAkhI zake che. saMpUrNa saMgamAM rahevA chatAM, bhIDamAM rahevA chatAM asaMga rahI zake che. AvI keTalI (badhI) zaktio che potAnI ! A to khullI zaktio, bIjI to je zabdathI varNana nA thAya evI zaktio badhI huM jANuM chuM. enuM varNana zI rIte huM tamane kahuM ? praznakartA : eTale AtmA sarvazaktimAna kahyo ? dAdAzrI : mATe te bhagavAna che, e kaMI jevuM-tevuM nathI ! koI paNa vastu ene DarAvI zake nahIM. koI paNa vastu ene Diprezana nA lAvI zake. ene du:khI koI karI zake nahIM. keTalI badhI anaMta zakti ! aparaMpAra zakti hoya. eTama baoNmba paDavAno thAya toya mahIM peTamAM pANI nA hale eTalI zakti che aMdara ! AtmAnI khumArI ja jabarajasta che. AkhAya saMsAranA baoNmba paDe toya hAle nahIM tevI AtmAnI khumArI che. praznakartA : Apa kaho cho bhagavAna e bhagavAna. Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 AptavANI-14 (bhAga-4) dAdAzrI : hA, enI pAse anaMta zakti che. e zaktirUpe to dareka jIvamAM che. badhI ja jAtanI zakti, eTale zuM emAM bAkI rahe ? paNa AvI bhautika zakti nathI enAmAM. enAmAM badhI AdhyAtmika, vAstavika zakti che. AtmAmAM gajabanI zakti che, ahIM beThA beThA AkhuM brahmAMDa dekhAya tevuM che. mahIM anaMta zaktino bhaMDAra che. eka AMgaLI upara AkhAya brahmAMDano bhAra rahe tema che. paNa pragaTa thAya tyAre kAma lAge. pratyakSa AnaMda, paramAnaMda, rAga-dveSa rahitapaNuM, krodha-mAna-mAyAlobhanI nirbaLatA rahitapaNuM. koI paNa jAtanI azakti rahe nahIM. koI paNa jAtanA bodharezanane toDI nAkhe. tamAma prakAranI DiphikalTi (Apattio) toDI nAkhe. koI paNa DiphikalTine toDI nAkhIne AgaLa mokSamAM jaI zake, evI anaMta zaktiono dhaNI che. praznakartA: e anaMta zakti che te tIrthakara sivAya bIjA koIne dekhAya kharI ? tIrthakara sivAya bIjA koIne samajamAM Ave ? dAdAzrI : nA, bIjAne pUrepUrI samajamAM nA Ave. jJAtI maLatA ja, anaMta zakti chUTe jaDatA baMdhanamAMthI AtmA anaMta zaktivALo che, kAraNa ke mokSe jatA vighno aneka prakAranA che. te vighna aneka prakAranA hovAthI anaMta zakti nA hoya to javAya nA de. eTale aneka vinone e khaseDIne pote mokSe jAya che. bhagavAna bhagavAna ja che ! anaMtA guNo che ! anaMtu sukha che ! anaMta jJAna che ! anaMtu darzana che ! anaMta zakti che emanI pAse ! bhagavAna pAse jo ATalI badhI anaMta zakti nA hotane to A mokSe nA javA deta. A je anAtmAnI mAyA che te bhagavAnanA bApaneya mokSe nA javA de ! paNa bhagavAneya anaMta zaktivALA che ne ! anaMta zaktivALuM pudgala te ene khaseDIne pote bahAra nIkaLI jAya che. anaMta prakAranI muzkelIo Ave toya paNa TheTha pahoMcI jAya, evI anaMta zaktivALo che. Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3.1) anaMta zaktio kaI ? kevI ? praznakartA : AtmAnI je anaMta zakti che, e A saMsAramAMthI chUTavA mATe ja anaMta zakti che ? 53 dAdAzrI : AmAMthI chUTAya evuM ja nathI A. chUTAya evuM ja nathI eTale anaMta zaktinA AdhAre chUTI jAya che, nahIM to AmAM to je A jaDe bAMdhyo che, AtmAne koNe bAMdhyo che ? velDiMgathI kApyuM kapAya evuM nathI. A lokhaMDa to velDiMgathIya kapAI jAya. paNa A to evuM che baMdhana ! hA, A evuM che anaMta ke velDiMga ke koIthI kapAya nahIM evuM che. e jJAnI puruSa ekalA ja kApe Ane. praznakartA H eTale anaMta zaktino upayoga A choDAvavA mATe ja karavAno che ? dAdAzrI : chUTavA mATe ja badhI anaMta zakti vAparavAnI che. te anaMta zakti vaparAya kyAre ? jJAnI puruSa maLyA pachI AtmA chUTo pADe tyAre anaMta zakti (vaparAya), nahIM to tyAM sudhI anaMta zakti hoya ja nahIM. Atmazakti che zuddhatA-aparigraha-vItarAgatA-tirbhayatAthI praznakartA : AtmAnI je anaMta zaktio che, e anaMta zakti koI parigrahane kAraNe nahIM paNa tenI zuddhatAne kAraNe ne ? dAdAzrI : enI zuddhatAne kAraNe. praznakartA : parigrahane kAraNe nahIMne ? dAdAzrI : parigraha hoya to to zaktivALo kahevAya ja nahIMne ! hathiyAra vagaranI zakti. praznakartA : vyApakapaNuM che e paNa zuddhatAne lIdhe ? dAdAzrI : zuddhatAne lIdhe ja ne ! badhuM zuddhatAne lIdhe. praznakartA : AtmA e zuddha svarUpanI zakti che ? cetanA ? Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 AptavANI-14 (bhAga-4) dAdAzrI : taddana zuddhAtmA. mULa svarUpe paramAtmA che. praznakartA : paNa e eka zaktinuM svarUpa che ? dAdAzrI : paramAtmAmAM zuM nA hoya ? vItarAga, nirbhaya. nirbhaya eTale badhuM, pachI zakti koI jarUra rahI ja nahIMne ! nirbhayane zaktinI jarUra kharI ? praznakartA : nirbhaya hovuM e zaktinI jarUra nathI hotI ? dAdAzrI : nA, nA, vadhu zaktivALo hoya to ja ene bhaya nA lAgene koIno ? nirbhaya eTale kyAreya bhaya nA lAge. anaMta zaktiono dhaNI eTale e nirbhaya, vItarAga, niraMtara paramAnaMdI evo AtmA. AvaraNo khasatA vyakta thAya paramAtma zakti praznakartA : AtmAnI zaktinI abhivyakti kevI rIte thAya ? dAdAzrI : e to AvaraNa khase ke abhivyakta thAya. AvaraNa khasavAno upAya karIe eTale AvaraNa khase. AvaraNa khasavuM e kArya che, IphekTa che ane upAya e kaoNjha che. eTale kaoNjha karIe eTale peluM khasI jAya, eTale enI zakti pragaTa thAya. zakti to che ja, pragaTa thatI nathI. zakti to pUrNa che paNa pragaTa thavI joIe ne ? mULa AtmA svarUpe badhI anaMta zakti che paNa have e svarUpa pragaTa na thAya tyAM sudhI badhI zaktio veDaphAya che. pote potAnI saMpUrNa zaktio vyakta thaI jAya te paramAtmA. paNa A zaktio AvarAI gayelI che, nahIM to pote ja paramAtmA che. lokasaMjJAe AvarAI anaMta zakti praznakartA H AvaraNa khase to anaMta zakti pragaTa thAya to te AvaraNa vize vadhu samajAvazo. Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3.1) anaMta zaktio kaI ? kevI ? 55. dAdAzrI : svarUpanuM ajJAna enuM nAma ja mohanuM AvaraNa. AtmA to anaMta zaktino dhAraka che, (paNa) AvaraNa kADhavAnuM che. svarUpanuM ajJAna che ane svarUpanuM adarzana che, A be moTAmAM moTA AvaraNa che. dareka jIvamAM, gadheDA, kUtarA ne gulAbanA choDamAMye AtmAnI anaMta zaktio che paNa te AvarAyelI che, tethI phaLa nA Ape. jeTalI pragaTa thaI hoya eTaluM ja phaLa Ape. IgoIjhama ne mamatA badhuM jAya to e zakti vyakta thAya. AtmAnI caitanya zakti zenAthI AvarAya che ? A joIe che ne te joIe che. lokone joItuM hatuM te temanuM joIne ApaNeya zIkhyA e jJAna. AnA vagara cAle nahIM. methInI bhAjI vagara nA cAle, ema karatA karatA phasAmaNa thaI gaI ! anaMta zaktivALo che, tenI para patharA nAkha nAkha karyA ! AtmAnI anaMta zakti che paNa A jagatamAM gharSaNa ne saMgharSamAM ja badhI zaktio khalAsa thaI jAya che. potAnAmAM anaMta zakti che, A to pAra vagaranI vastuo chatAMya A juone, game tema muzkelIomAM AkhA divaso kADhavA. ciMtAupAdhio ! anaMta zaktio che paNa badhI AvarAyelI paDI che. jema gharamAM dAdAe dhana bahu dATeluM hoya paNa khabara nA hoya, eTale bhaI pAMca rUpiyA uchInA khoLavA jAya. tyAre loko kaheze, bhaI, tArA gharamAM to ghaNuM dhana che. to e kahe, paNa mane khabara nathI. enuM zuM thAya ? te dhana kADhI Ape to kAma lAge. eTale anaMta zakti che. badhA jIvo sAmAnya bhAve AtmA ja che, paramAtmA ja che paNa jenuM jeTaluM AvaraNa tUTyuM ne zakti pragaTa thaI eTale ene phaLa maLe. bAkI koI koIno uparI che nahIM. huM kaMI koIno uparI nathI, huM to nimitta chuM. mAre zakti pragaTa thaI, tamArI zakti pragaTa thaze. ekanuM eka, vastu eka ja che. (tamAre) apragaTa che ne (mAre) pragaTa che. te pragaTanI pAsethI pragaTa zakti utpanna thaI jAya. Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 AptavANI-14 (bhAga-4) AtmA prApta thaye, vyakta thAya anaMta zakti mahIM anaMta zakti che, anaMta siddhi che paNa avyaktarUpe rahelI che. mahIM rUpALI, raLiyAmaNI zaktio che, gajabanI zaktio che ! te mUkIne bahArathI kadarUpI zaktio vecAtI lAvyA. svabhAvakRta zaktio kevI suMdara che ! ane A vikRta zaktio bahArathI vecAtI lAvyA ! mahIM diSTa ja paDI nathI. AtmA prApta thAya eTale e zaktio vyakta thavA mAMDe. mokSe javAnI anaMta zakti che. e zakti avyakta bhAve paDelI che, ene vyakta karo. pudgalanI, AtmAnI badhI ja zaktio ekamAtra pragaTa paramAtmAmAM ja lagADavA jevI che. manuSyamAM pUrNa pa2mAtma zakti che, je vAparatA AvaDavI joIe. 'jJAnI puruSa' badhI ja zaktio ApavA taiyAra che. zakti tamArI mahIM ja paDI che, paNa tamane tALuM ughADIne levAno hakka nathI. jJAnI puruSa ughADI Ape tyAre e nIkaLe. mahIM keTalI badhI evI bhavya che zaktio ! mahIM bhaNI dRSTi ja paDI nathIne ! A to ahIM AgaLa AtmAnI vAta sAMbhaLe che tyAre dRSTi paDe che. dRSTi paDe tyAre AtmA prApta thAya che. (AtmA) prApta thAya che tyAre thoDIghaNI zaktio nIkaLe che. te ApaNe joIe chIe ke ohoho, ATalI badhI zaktio mahIM hatI to ATalI thoDI nIkaLI toya ATaluM badhuM sukha lAge, to pUrI nIkaLe, Ano vikAsa pUro thAya to kyAM pahoMcADe ? ane jJAnI puruSane ApaNe joIe toya ApaNane ema lAge ke ApaNA karatA keTalI (badhI) zakti emanAmAM pragaTa thaI che ! to e zaktio ApaNane keTalo (bo) AnaMda Ape che, to eTalI ja zaktio badhAnAmAM che. zaktinI kaMI kamI-bamI che nahIM. have e ApaNe kADhavAnI che. tamane chUTa ApI che. je padamAM huM beTho chuM e padamAM ja tamane besADyA che. mahAtmAne Ama pragaTe anaMta zaktio AtmAnI anaMta zakti che. te zakti jagatamAM badhA lokone che Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3.1) anaMta zaktio kaI ? kevI ? pa7 paNa avyakta che. tamane meM vyakta karI ApI che. amArI saMpUrNa zakti vyakta thaI che te ame vyaktAtmA chIe. tamAre badhAne amuka amuka aMze vyakta thatI jAya che. AtmAnI zakti vyakta thaI jAya, pachI bahAranI kazI mAthAkUTa ja karavAnI nA rahe. khAlI mahIM vicAra ja Ave ke te pramANe bahAra badhuM enI meLe thaI jAya. 'vyavasthita" badhuM karI nAkhe. pelA rAjA karatAya AtmAno vaibhava ghaNo UMco ! A to bhagavAna pada ! AtmAnI anaMta zakti zAthI kahI ? anaMta kAma karI zake ! tamane goThavatA AvaDavuM joIe. jeTalI (zakti) emAM tamane letA AvaDe. jeTaluM eDajasTamenTa goThavatA AvaDe, eTaluM tamane prApta thAya. tame zuddhAtmAthI juo eTale ApaNAmAM jagata dRSTi nA hoya. je daSTine ApaNe bAjue mUkI dIdhI che. ApaNe taraNatAraNa chIe, tarIe ane tArIe. tamo kalpo ne siddha thaI jAya tevI tamane (zakti) ApelI che te paramenanTa che. ekatAra thaye pragaTa thaI jAya zakti potAne nirAlaMba lAgavuM joIe. koI paNa vastu mane kaMI paNa karI zakatI nathI, evuM enA manamAM bhAna thaI jAyane badhuM to keTalI badhI zaktio utpanna thaI jAya ! zaktivALAne aDavAthI pheraphAra thaI jAya che. AtmAnI anaMta zakti, te tame ekatAra thAone to zakti pragaTa thaI jAya. praznakartA : zreNI mAMDIe tyAre ekatAra thAyane ? dAdAzrI : hA, zreNI mAMDavAnI. te bIjI zI zreNI mAMDavAnI ? ApaNe zuddhAtmAnA svarUpamAM varyA ane ekatAra thavA mAMDyA ke zreNI maMDAI gaI. praznakartA: pAMca IndriyonA viSayo ne cAra saMjJA e badhuM to hoya che ne ? Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) dAdAzrI : e badhuM zarIramAM rahyuM. e to ApaNe caMdubhAIne kahevuM ke pADozamAM beso. tamAruM mAthuM dukhyuM che ane ame zuddhAtmAnuM dhyAna karIe. te vakhate zakti utpanna thAyane, te zakti enI 52 jAya che. 58 tame zuddhAtmA cho ane A caMdubhAI zuM kare che e joyA karavAnuM. caMdubhAIne madada karyA karavAnI. zuddhAtmAnI anaMta zakti che. anaMta zaktie caMdubhAIne joyA karavAnuM, caMdubhAIne zakti ApyA karavAnI. jeTalI mAge eTalI zakti apAya. zuddhAtmA anaMta zaktivALo che. anaMta zaktinA upayoge, maLe parametanTa sukha praznakartA : AtmAnI anaMta zaktino upayoga A saMsAra chUTavAnA kAmamAM lAge, pachI bIjuM zuM prApta thAya ? dAdAzrI : anaMta zaktinA upayogathI naryuM sukha maLaze, kAyamanuM, paramenanTa sukha. praznakartA : paNa duHkhano abhAva, ene tame sukha kaho cho ? dAdAzrI : A to atyAre duHkhano abhAva, pachI sukhano sadbhAva zarU thaze. pahelA to duHkhano abhAva ja nahoto thato, duHkha vadhatuM hatuM, duHkha malTiplikezana thayA karatuM hatuM ane A to duHkhano abhAva thayo. te to duniyAmAM badhA saMta-sAdhuo zuM kahe ? e to bhagavAna kahevAya. praznakartA : paNa amane evuM lAgatuM nathI, dAdA. duniyAnI vAta to ThIka che paNa du:khano abhAvamAM zuM kADhyuM ? dAdAzrI : nA, nA, ene duniyA 'bhagavAna' kahe, saMta-sAdhu badhAya. praznakartA H AmAM ApaNe to duniyA zuM kahe enI joDe nisbata nathI paNa amane to peluM AtmAnuM anaMta sukha hoyane eno barAbara anubhava thavo joIe ne ? dAdAzrI : thaI gayo che ne e to badho anubhava ! Akho dahADo anubhava varte che AtmAno. Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3.1) anaMta zaktio kaI ? kevI ? praznakartA H tame ekavAra kahyuM'tuM ke jo potAno vizvAsa nA gumAve to AtmA vaibhava sAthe ja hoya che. ene potAnAmAM vizvAsa nathI haju. 59 dAdAzrI : nA, nA, e vaibhava ja che. AtmA che to vaibhava hoya ja paNa te potAne ThekANe ja nathIne haju ? praznakartA H nahIM. AtmAne zakti ane aizvarya je che. zuM te enI spaSTa anubhUti thavI joIe ne ? dAdAzrI : spaSTa to Akho dahADo thAya che, pachI keTaluMka thAya te ! anaMta zakti mukhyatve vaparAya jJAtA-draSTAmAM ja praznakartA : AtmAne ApaNe jJAtA-draSTA kahIe chIe, emAM jovuM ne jANavuM hoya ane sAthe ema paNa kahIe chIe ke AtmAnI anaMta zaktio che, to have jovuM ane jANavuM emAM ja enI A zaktio vaparAya che ? dAdAzrI : nA, badhI bahu rIte zakti vaparAya che. praznakartA : to pachI jJAtA-draSTA ekaluM ja ApaNe kema kahIe chIe ? dAdAzrI : jJAtA-draSTA mukhya vastu che. e AvI jAyane to badhI zaktio utpanna thaI jAya. ApaNe A bAju nIce UtarI gayA chIe to AmAM joInTa karIe to pelI badhI zaktio enI meLe oNTomeTikalI prApta thaI jAya. praznakartA H prApta thAya e barobara paNa pachI e jJAtA-draSTA ekalo ja raheto nathI ne bIjuM paNa ene karavuM paDe che ne, eno artha e thayo ? dAdAzrI : bIjuM zuM karavuM paDe ? praznakartA : jJAtA-draSTA sivAya jo zaktio enI meLe utpanna thatI hoya to e kartArUpe thayuMne paNa ? Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) dAdAzrI : bIjI zaktio ApaNane joItI ja nathIne ! ApaNane AnaMda ekalo ja joIe che. jIvamAtra zuM khoLe che ? AnaMda khoLe che. te AnaMda pAcho kevo ? TempararI nahIM cAle, amAre sanAtana AnaMda joIe, paramenanTa joIe, kahe che. jJAtA-draSTA jeTalA pramANamAM rahyA eTalA pramANamAM AnaMda utpanna thAya. dhIme dhIme dhIme A jJAtA-draSTA niraMtara rahI zakaze. eTale bIjI zaktio to badhI pAra vagaranI che. A AtmAnI UMdhI zaktithI to A jagata UbhuM thaI gayuM che. praznakartA : UMdhI zaktithI ? dAdAzrI : hA, vibhAvika zaktithI to A jagata UbhuM thaI gayuM che AvaDuM moTuM. A kevaDuM moTuM jagata UbhuM thayuM ! badhI pAra vagaranI zaktio che, paNa e badhI UMdhI vaparAya to nakAmuM jAya. 60 praznakartA : hA, UMdhI na vaparAya. UMdhI vaparAya to judI vAta che paNa sIdhI rIte vaparAya to jJAtA-draSTAmAM ja vaparAya ke bIjI rIte vaparAtI haze ? dAdAzrI : sIdhI rIte to jJAtA-draSTAmAM ja vaparAya, bIjI (rIte) kaMI nahIM vaparAvAnI. enuM kAraNa kriyAkArI dharma nathI. kaMI paNa karavAno dharma AtmAmAM che nahIM. praznakartA : jo kaMI karavAnuM na thAya to zaktino vyaya kevI rIte thAya ? dAdAzrI : nA, ema nahIM, anaMta zakti kahevAno bhAvArtha che, ke A badhuM jagata UbhuM thaI gayuM che. A jhADapAna badhA e eka AtmAmAMnI avaLI zaktithI ja utpanna thayuM che A badhuM. A anaMta zakti juo to kharA, badhI bahAra dekhAya che keTalI badhI ! ane potAne jo sanAtana sukha joItuM hoya to A jJAtA-draSTAmAM AvI jAva. e badhA siddha bhagavAno che, e badhA jJAtA-draSTA-paramAnaMda ! niraMtara temAM ja rahyA kare. ane potAnA anaMta sukha. (emAMthI) eka sekanDanuM sukha tyAMnuM ahIM paDe Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3.1) anaMta zaktio kaI ? kevI ? to jagatanA lokone varasa dahADA sudhI sukha rahyA kare, eTaluM badhuM sukha emanI pAse che. 61 jJAtA-draSTA ro : maLe anaMta sukha, miTe sarva vighno praznakartA : eTale eno artha e thayo ke A je badhI anaMta zaktio che e phakta jJAtA-draSTAmAM ja zaktio vaparAya, bIjI rIte zakti e na vaparAya ? dAdAzrI : bIjI badhI zaktio AnI mahIM hoya ja paNa ApaNe zene mATe joIe ? ApaNe to sukha joIe che. manuSya, jIvamAtra sukhane khoLe che. e sukhane mATe A badhI bhAMgaphoDa karyA kare che e. saMsAramAM sukha kalpita sukha maLe che. e sukha nAzavaMta che, aMtavALuM che ane aMte pAchuM duHkha AvIne UbhuM rahe che. e duHkheya nAzavaMta che, kalpita che ane sukhaya kalpita che. sAcuM sukha nathI ane sAcuM sukha eka sekanDa paNa Ave to pachI kAyamanuM joInTa thaI jAya, sanAtana sukha. te AtmA prApta thayA pachI potAnI zaktio badhI pragaTa thAya te anaMta zakti. te A peluM ApaNe kahyuM che ne ke saMsAramAM vighno aneka prakAranA hovAthI (enI sAme huM) anaMta zaktivALo chuM. badhA vighnone kADhI zake. praznakartA : hA, e ja kahuM chuM ne. vighnone jo kADhI zake ane vAta jo ApaNe karIe to jJAtA-draSTA ekaluM nathI raheto, bIjuM karavAnuM thAya che ne ? dAdAzrI : (bIjuM) kazuM ja karavAnuM nathI, eTaluM ja karavAnuM che. paNa badhA vighnone kADhe, tamAma prakAranA. praznakartA H eno artha e thayo ke jJAtA-draSTA rahe, bIjuM badhuM enI meLe, oNTomeTika nIkaLI jaze. dAdAzrI : bIjuM badhuM enI meLe ja nIkaLI jAya. enI meLe ja jaye ja chUTako. Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) eTale ApaNe je khoLIe chIe kAyamanuM sukha, te maLI jAya ApaNuM sukha, pachI koInuM dabANa nahIM, koInI paravazatA nahIM. jIvo A ja khoLe che, kAyamanuM sukha. te sukha (maLyA) pachI du:kha nA Ave ane paravazatA nahIM. 62 praznakartA : dAdA, e huM samajyo, paNa haju barobara samajAtuM nathI ke AtmAmAM anaMta zakti che jeno kaMI pAra ja nathI evI zaktio che ane ApaNe ema kahIe ke ene jJAtA-draSTAmAM ja rahevAnuM che, to e zaktiono jJAtA-draSTAmAM ja upayoga rahe. bAkInAmAM na rahe, e mane hajI barobara samajAtuM nathI. dAdAzrI : evuM nahIM, anaMta zaktio kahevAno bhAvArtha zuM che ? A jagata UbhuM thaI gayuM te enI A avaLI zaktithI. have savaLI zakti eTalI badhI che ke game evA jagatanA (vighno) che, te zuM ApaNe vAkya bolIe chIe ? praznakartA : mokSe jatA vighno aneka prakAranA hovAthI tenI sAme huM anaMta zaktivALo chuM. dAdAzrI : mokSe jatA vighno aneka prakAranA Ave to vighno badhAne e nAza karI nAkhe. praznakartA H to pachI eTalA jJAtA-draSTA nahIM rahyA enA pachI ? dAdAzrI : jJAtA-draSTA rahevAthI ja vighno nAza thAya, nahIM to nA thAya. bIjo koI upAya nathI. jJAtA-draSTA rahevAthI tamAma vighno nAza thaI jAya. praznakartA : dAdA, vighno to maryAdita hoyane ? dAdAzrI : vighno ? hA, badhuM maryAdita. praznakartA : hA, eTale nAza thaI jAya amuka kALe. dAdAzrI : sau-saunA gajA pramANe maryAdita vighno hoya paNa Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3.1) anaMta zaktio kaI ? kevI ? AtmAnI zakti anaMta che. te vidgo badhA game teTalA haze, (eNne) toDI nAkhaze. aneka aMtarAyo sAme anaMta zakti, pachI mokSamAM rahe sTaoNkamAM praznakartA: mokSamAMya anaMta zaktio che ? dAdAzrI : hA, badhI ja zaktio kharI, paNa tyAM vAparavAnI nahIM. mokSe jatA aneka aMtarAyo che, tethI mokSe javA mATe sAmI anaMta zakti che. praznakartA H "huM anaMta zaktivALo chuM" e bolIe chIe, paNa siddha bhagavAno mATe e zakti kaI ? dAdAzrI : A to vANI che tyAM sudhI anaMta zaktivALo chuM e bolavAnI jarUra che ane mokSe jatA vighno aneka prakAranA che tethI tenI sAme ApaNe anaMta zaktivALA chIe. pachI kazuM rahetuM nathI. vANI ne vino che tyAM sudhI ja bolavAnI jarUra che. praznakartA : AtmA mokSe gayA pachI enI jJAtA-draSTA sivAya kaI zakti ? dAdAzrI : bIjI ghaNI zaktio che. potAnI zaktithI e A badhuM oLaMgIne (mokSa) jAya. mokSe gayA pachI e badhI zaktiono "sTaoNka' rahe. Ajeya e badhI zaktio che, paNa jeTalI vaparAya eTalI kharI. praznakartA : mokSe gayA pachI e zaktio bIjAne kAma nA lAgene? dAdAzrI : pachI zemAM vAparavAnI ? ane tyAM zuM kAma che vAparIne ? potAne bIjI harakata nA Ave tevI "sepha sAIDa rahe. anaMta zakti pUravAthI, rileTiva paNa thAya zaktizALI praznakartA H tame kahyuM caMdubhAIne zakti ApyA karavAnI te vize vadhAre samajAvazo. Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 AptavANI-14 (bhAga-4) dAdAzrI : AtmA anaMta zaktivALo che. te have tenI anaMta zakti rileTivamAM pUre eTale rileTivamAM paNa jabarajasta zakti Ave ja. tamane bIjI samaja na paDe to rileTivamAM avirodhAbhAsa rahejo have. tamane jJAna ApyuM eTale jyAre samaja na paDe, sUjha na paDe tyAre huM anaMta jJAnavALo chuM, anaMta sUjhavALo chuM' tema bolajo. darzana kAcuM paDe to "huM anaMta sUjhavALo chuM." dehanI zakti kAcI paDe to "huM anaMta zaktivALo chuM." jaMgalamAM vAgha-vara ke siMha maLe tyAre amUrta chuM' ane bAdhA-pIDA dehane thAya tyAre "huM agurulaghu svabhAvavALo chuM' tema bolajo. mahIM AtmAnI anaMta zaktio che. eTalI badhI zaktio che ke bolatAnI sAthe pariNAma pAme. AtmarUpa thaIne bolavAthI zaktio pragaTe praznakartA : mahAtmAne Atmazaktio kevI rIte pragaTa thAya ? dAdAzrI : pote anaMta zaktivALo ja che ! AtmA thaIne "huM anaMta zaktivALo chuM bole eTale e zakti pragaTa thatI jAya. "jJAnI puruSa' rastA dekhADe te raste chUTI javuM, nahIM to chUTAya evuM nathI. mATe kahe te raste cAlIne chUTI javuM. A selphanuM riyalAIjha karyuM eTale anaMta zakti vadhI, pragaTa thaI gaI. jabarajasta zakti pragaTa thaI gaI. AtmA eTale anaMta zaktivAna, have emAMthI jeTaluM AvaraNa khase ema zakti khIlatI jAya bahAra, pragaTa thatI jAya. praznakartA : AvaraNa khasyA pachI e AvaraNanI pAchaLa je raheluM che e ja kArya kare che ? dAdAzrI : koI kArya karatuM nathI. svabhAva batAve che darekanA. kArya jo karatuM hoya to to tyAM AgaLa karanAra thayo. eno svabhAva batAve che, anaMta zaktino. Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3.1) anaMta zaktio kaI ? kevI ? 65 jJAtavAkyo bolyuM, dUra thAya nabaLAI-Diprezana caMdulAlane ko'ka dahADo jarA kaMIka za2I2-barIranI nabaLAI hoya, jarAka e (DhIlA) thaI gayA hoya tyAre tamAre caMdulAlane bolAvavuM paDe ke 'huM anaMta zaktivALo chuM.' evuM pA eka kalAka bolAvone eTale caMdulAlamAM zakti pragaTa thaI jAya. jJAnavALAne mana nirbaLa nA thAya. 'huM anaMta zaktivALo chuM' bolyo ke mana ekjhekTa thaI jAya. zarIra sAme mana nabaLuM paDyuM ke khalAsa thaI gayuM. aMdara avaLuM bole to ApaNe savaLuM bolIe. e kahe, nabaLAI lAge che to kahIe, bolo caMdulAla, 'huM anaMta zaktivALo chuM.' anaMta zaktivALo pAMca miniTa bolyA eTale pharsTa klAsa thaI jAya. dehano, manano svabhAva che, kAM to elivezana ke kAM to Diprezana. have ApaNe caMdubhAIthI judA thayA eTale vyavahAra to judo rAkhavo paDene ? eTale caMdubhAI joDe bolIe ke Diprezana AvyuM che ? eTale ApaNe bolAvIe 'huM anaMta sukhanuM dhAma chuM' to caMdubhAI bole, 'huM anaMta sukhanuM dhAma chuM.' tamAre potAnA guNo AmAM Aropa karavAnA. eTale regyulara thaI jAya. deha potAno nathI to (bIjuM) koI potAnuM hoya nahIM. oNla dhIsa Ara TempararI, AtmA potAno che. deha(no mAlika), mana Dipresa thAya to kahevuM, amArI pAse anaMta zakti che. have to je rahyo te pratiSThita AtmA che. have pratiSThitane jarA puza oNna ApavuM paDe, zakti ApavI paDe. ApaNe bolAvavuM ke 'anaMta zaktivALo chuM' eTale cAlyuM. ApaNI pAse jJAna che eTale ApaNe 'huM anaMta zaktivALo chuM' bolAya ane azakta dehamAMye zakti paDe ne bahAravALA to 'huM khalAsa thaI gayo chuM' bole ne khalAsa thaI jAya. Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 AptavANI-14 (bhAga-4) deha gharaDo thayo che paNa AtmA gharaDo thayo che ? AtmA anaMta zaktivALo che. jeTalI zakti kADhe teTalI tenA bApanI. brahmAMDa dhujAve tevI zakti pragaTAve dAdA AtmAnI to anaMta zakti che, ne jeTalI bAjue zakti pheravavI hoya eTalI pheravo. ene pheravanAra joIe. jeTalI bAjunI karoDo bAjunI pheravavI hoya te pheravI zakAya. evuM nahIM ke A ATalI badhI bhAMjagaDa AvI paDI, zuM thaze have ? zuM thaze kahyuM ke zuMye thaI jAya. praznakartA: eno artha ema ke e AtmAne gaNakArato ja nathI. AtmA anaMta zaktivALo aMdara beTho che, to tenI pAse zakti mAMga ne ! dAdAzrI : hA, AtmAne anaMta zakti che, tyAM zakti mAMgane. kAM to AtmArUpa thA ne kAM to AtmA yU, AtmA pAse zakti mAMga tuM. praznakartA AtmArUpa thayA pahelA zakti maMgAya ? dAdAzrI : hA, zakti to maMgAyane ! praznakartA AtmArUpa na thayo hoya to paNa zakti mAMgavAnuM bane? dAdAzrI : bane ne ! ApaNe kahIe, "he zuddhAtmA bhagavAna ! tame aMdara beThA che. have mane zakti Apo.' ane ApaNe to "he dAdA bhagavAna ! ApanI sAkSIe huM anaMta zaktivALo chuM' evuM bolavuM. pachI jo jo to kharA ! zakti to kevI uchALA mAre che ! zuM bolavAnuM? "ApanI sAkSIe huM anaMta zaktivALo chuM bolazo ke nahIM bolAya ? A zIkhavADuM chuM. A badhI bahu sarasa davA che. juone, bhAIe davA karI to emanuM kevuM sarasa thaI gayuM ! davA karavAnI bhAvanA thAya che ? pragaTAvI lo anaMta zakti, jJAna upayoge ane dAdA bhagavAnanuM nAma dezone to game te, (paristhitimAM) Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3.1) anaMta zaktio kaI ? kevI ? mana nA sthira thatuM hoya, teya thayA kare. game tevI kharAba pojhizanamAMya 'dAdA bhagavAnane namaskAra karuM chuM bolajo. kAraNa ke cauda lokano nAtha meM jAte joyo che. enAmAM zuM zakti nahIM hoya, anaMta zaktino je dhaNI che ! to (have) bolazo evuM ? A je tame anaMta zakti che ema bolo cho, te zakti keTalI? konA jevuM rUpaka che? nAnA chokarAne ApaNe pUchIe ke dariyo jovA gayo hato ? kevaDo moTo hato ? to te tenA hAtha pahoLA kare teTalo ja dekhADe, tevuM ApaNA mahAtmAonuM che. paNa AtmAmAM gajabanI zakti che ! anaMta zakti che ! AkhuM brahmAMDa DolAve teTalI zakti che ! paNa tene tenA gharanA dhaNIne jotA na AvaDe, tene koI zuM kare ? pote to anaMtAnaMta zaktiono bhaMDAra che, mAtra bhAna thavuM joIe. bhAna thayA pachI zaktio pragaTa karI levI joIe. Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [3.2] anaMta aizvarya AtmA parama aizvarya, paNa jeTaluM ajANa eTaluM apragaTa praznakartA : dAdA, dareka AtmAmAM aizvarya to che ja ne ? dAdAzrI : hoya ja, anaMta aizvarya che. aizvarya vagara AtmA na hoya. praznakartA : paNa enuM bhAna nathI mATe dAdAzrI : ene potAne khyAla ja nathI ke huM aizvaryavALo chuM. jeTalo ene khyAla thAya eTale enuM aizvarya pragaTa thAya. aizvarya che ja potAne paNa (ano) khyAla thavo joIe. AtmA parama aizvaryA che, paNa A AvaraNane laIne aizvarya badhuM baMdhAyuM che. emAMthI jeTalA aMze mahIM lAITa nIkaLe che, eTalA aMzanuM ene phaLa maLe che. eTale aMza svarUpe ene A lAITa che, ajavALuM che, nahIM ke AtmA aMza svarUpa che. AtmA to sarvAza ja hoya, nahIM to thAya nahIM sarvIza. pachI zI rIte thAya ? AtmA sarvAza ja che badhAnAmAM, sarvIza. meM mAro AtmA pragaTa thayelo joyo. sarvAza rUpe hato ne sarvAza rUpe che. AvaraNa tUTI gayuM, basa. eTale AtmA paramAtmAthI chUTo paDelo nathI, eno e ja pote ja che. Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3.2) anaMta aizvarya jeTalo aham thAya DAuta, eTalI aizvarI zakti pragaTe apa jeTaluM aizvarya pragaTa thayuMne, eTale eTalI aizvarI zakti pragaTa thayelI che. jema jema zaktio pragaTa thAyane, ene aizvarya kahevAya. Atmazakti pragaTa thAya, ene aizvarya kahevAya. 69 manuSyo to paramAtmA ja che. anaMta aizvarya pragaTa thAya tema che. paNa IcchA karI ke manuSya thaI gayo. nahIM to pote je cAhe te meLavI zake tema che. paNa aMtarAyane lIdhe nathI meLavI zakato. duniyAdArInI cIja evI che ke Atmaaizvarya pragaTa kare evI che ! paNa A to Atmaaizvarya laI lIdhuM UlaTuM ! aizvarya pragaTa thavuM eTale zuM ? jeTalI DigrI ajavALuM vadhyuM eTalI DigrI aizvarya pragaTe. jeTalo aham ocho teTaluM aizvarya Ave. tethI IzvaranI mAphaka kArya saphaLa thAya. svabhAvatA AkarSaNe, vibhutvamAMthI pragaTe prabhutva praznakartA H AtmA prabhutvavALo che e samajAvazo. dAdAzrI : AtmA prabhutvavALo che. jarAya hINapata na batAve tevo che, anaMta zaktivALo che. saMyogomAM phasAyo to zakti rUMdhAI. jeTalo ahaM ghaTyo teTalo prabhutva Ave. prabhutva nA hoya tyAM sudhI vibhutva hoya. vibhutvamAMthI svabhAvanuM AkarSaNa e prabhutva pragaTAve. praznakartA H svabhAvanuM AkarSaNa e prabhutva pragaTAve ? dAdAzrI : hA, svabhAva phera thAya pahelA, pachI svabhAvanuM AkarSaNa thAya. svabhAvanuM AkarSaNa vibhutvamAMthI prabhutva pragaTAve. jyAM AkarSaNa utpanna thayuMne, tema prabhutva pragaTAve. vibhutva to che ja paNa jema jema AkarSaNa vadhe ema prabhutva pragaTe. vibhAvika zakti pragaTa thaI te vibhutva. pachI badhI svAbhAvika zakti pUrNa pragaTa thAya te prabhutva. Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) pragaTyuM aizvarya akrama thakI jJAtavidhimAM praznakartA H akrama mArga zAstromAM pramANa che ane akrama mArga sAco che, to paNa badhA eno lAbha kema nathI laI zakatA ? dAdAzrI : A dAdAnuM aizvaryeya samajyA nathI e loko, ke zuM aizvarya che ! eTale bhedavijJAnI che, evuM aizvarya emane khyAlamAM nathI AvyuM. A kALamAM bhedavijJAnI hoI zake nahIM, evuM emane lAgatuM hoya. praznakartA A jJAnavidhi che ApanI, enI aMdara gajabanI zakti dAdAzrI : hA, ekjhakTa kevaLajJAna ja. AkhI jJAnavidhi kevaLajJAna ja che ane A mArI zakti nathI, aizvarya pragaTa thayuM che. be kalAkamAM mokSa Ape evuM aizvarya pragaTa thayeluM che. dAdAnI jJAnavidhi thAya, AtmajJAna thaI jAya, teno mokSa thaI jAya. nahIM to lAkha avatAreya ThekANuM nA paDe. A to mULa AtmAnuM aizvarya che ! aho ! aizvarya che A ! nahIM to be kalAkamAM mokSa te hoto haze ? A to mULa AtmAno vaibhava che. e AtmA ame joyo che. enuM aizvarya pAra vagaranuM che. jabarajasta aizvarya pragaTa thayuM che. je mAge e maLe ahIM, joIe eTaluM, mAgatA bhUle jagatamAM. mAgavAnI ApaNI pAtratA joIe. bahu moTuM aizvarya kahevAya. kalAkamAM to manuSyanI AkhI dRSTi pharI jAya che. aizvaryane zaNagAre evI adbhutatA dAdAnI ! amerikAvALA to Azcarya-bAzcarya nA bolyA, adbhuta ! adbhuta ! adbhuta ! praznakartA H e adbhutatA eTale dAdAnA AtmAnI aizvaryatA ? dAdAzrI : aizvaryatA. e to aizvaryatAnI pAra jAya evI vastu che, adbhutatA to eneya zaNagAra kare evI vastu. aizvaryaneya zaNagAre evI vastu che. Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3.2) anaMta aizvarya 71 praznakartA : aizvaryaneya zaNagAre ! dAdAzrI : haMa, evI adbhutatA ! praznakartA : aizvaryane zaNagAre to e aizvarya eTale zuM ? dAdAzrI : aizvarya eTale pyaoNriTI. haju cAra DigrInI amArI pyaoNriTImAM jarAka kacAza che. te cAra DigrImAMthI doDha eka DigrInI to thaI gaI, aDhI DigrInI rahI che. te eTalI aDhI DigrI jAya to kamplITa (saMpUrNa) pyaoNriTI AvI jAya. jetAmAM aizvarya utpanna thAya te Izvara praznakartA H cha aizvaryavALA hoya te Izvara ke bhagavAna kahevAya evuM kharuM ? dAdAzrI : bhagavAna eTale bhagavat guNo prApta thAyane, ene A jagata bhagavAna kahe. bhagavat guNo jenAmAM prApta thAya. aizvarya guNo, aizvarya ! praznakartA : mAyA nA khase to aizvarya kyAMthI Avaze ? dAdAzrI : mAyA khase to ja aizvarya utpanna thAya. mAyA nA khase tyAM sudhI aizvarya nA thAya. praznakartA : sAmAnya cetanamAM aizvarya to koI zAstramAM nathI lakhAyuM. sAmAnya cetanamAM aizvarya hoya ? aizvarya to bhagavAnamAM hoya, cetanamAM nA hoyane ? dAdAzrI : nA, nA, A cetanamAM nahIM. A cetanaye vibhAvadazA che. 'huM zuddhAtmA chuM' e pratItimAM beThA pachI potAnuM aizvaryanuM potAne bhAna thAya che. pote caitanya to paramAtmA che. pote anaMta zaktino dhaNI, anaMta aizvaryano dhaNI evA bhagavAna ! e nirAlaMba che ane pratyeka mAnavI bhagavAna thaI zake che. sAmAnya mANasomAM je guNo na dekhAya evA guNo dharAvato hoya te bhagavAna. Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. AptavANI-14 (bhAga-4) pAzavatAno saMpUrNapaNe nAza enuM nAma bhagavAna. jeTalA pAzavatAnA guNo ochA thatA jAya ane daivI guNo pedA thatA jAya ane pAzavatAnA guNo saMpUrNa nAza pAme ane daivI guNo saMpUrNa pedA thAya te deva, te Izvara. jenAmAM aizvarya utpanna thAya te Izvara. eno e ja AtmA che, bIjo nathI. mAlika thayA sivAya mAlikI brahmAMDanI, Atmaaizvarya thakI ! mane loko kahe ke "dAdA, tamane duniyA kevI dekhAya che ?" meM kahyuM, 'tane je dekhAya che evuM mane dekhAya che, kaMI tArAthI juduM dekhAtuM haze mane ? A tane dekhAya che emAM tane rAga-dveSa che ane mane emAM rAgaSa nathI, eTalo ja phera." praznakartA: rAga-dveSa vagaranuM? dAdAzrI : haMa, ane bIjuM tane nA dekhAtuM hoya evuM mane anaMta badhuM dekhAya. e mArA jJAnanI vizALatA che ane aizvaryapaNuM che. paNa tane tArA aizvarya pramANe dekhAya, tArI vADa pramANe, kampAunDa pramANe. aizvaryapaNuM eTale kampAunDa. AkhA jagatanuM kampAunDa thaI jAya e aizvaryapaNuM ! praznakartA: e to dAdA, A dehanuM mAlikIpaNuM nA hoya to ja thAyane, nahIM to kevI rIte thAya ? dAdAzrI: mAlikIpaNuM nA hoya to ja aizvarya (pragaTa) thAya, nahIM to nA thAya. mAlikIvALo to baMdhAyelA bhAgamAM che. ene to be ploTa hoya ne deha e. eTalAmAM ja e rajhaLatA hoya ane jenI mAlikI badhI UDI gaI ploTa-bloTa badhAmAMthI.. praznakartA: dAdA, te amAreya dhIre dhIre, jema jema mAlikI ochI thatI jAya che tema tema... dAdAzrI : hA, (ploTanI, dehanI) mAlikI tamane nathI evI have tamane khAtarI beThI che. eTale have dhIme dhIme ochI thatI jAya. pahelI A pratIti besavI joIe, mAlika nathI kharekhara. Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3.2) anaMta aizvarya 73 praznakartA : dAdA, e AtmAnuM aizcarya te A ? dAdAzrI : hA. aizcarya, (adbhuta) aizvarya ! ane tethI to ApaNe brahmAMDanA mAlika chIe ! mAlika sivAya mAlikI che. mAlikIbhAva rAkhavo hoya to TAITala hoya ane TAITala peTImAM mUkavuM paDe. ApaNe peTI hoya nahIM. mAlika chIe e vAta haMDreDa parasenTa (so TakA) che. chone, InkamaTekSavALA sAheba bUmo pADe, paNa (mAlika) chIe ApaNe haMDreDa parasenTa. TAITala hoya to e ghAlene InkamaTekSa ? bahu moTuM pada che A to ! je padanI AgaLa koI pada nathI evuM pada che A. je tame prApta karyuM che te pada ! bilIpha pharatA citta vIkharAtuM aTake, to pragaTe aizvarya praznakartA bharelo mAla phUTe tyAre huM anaMta aizvaryavALo chuM e kevI rIte phiTa karavuM ? dAdAzrI : koIvAra lobhanI gAMTha phUTe, lAlacanA prasaMga AvavA mAMDe evA vakhate huM anaMta aizvaryavALo chuM, huM anaMta aizvaryavALo chuM, huM anaMta aizvaryavALo chuM, e bolavAthI e badhA paramANuo kharatA jAya. enI asara nA thAya. jeTalI cittavRtti vIkharAya eTaluM aizvarya ochuM thatuM jAya ane jeTalI mULa jagyAe sTebilAIjha (sthira) thaI jAya ke aizvarya utpanna thayuM, saMpUrNa aizvarya! praznakartA: jJAna lIdhA pachI A badhA je mahAtmAo che, emanI cittavRtti dhIme dhIme eka jagyAe bhegI thAyane ? dAdAzrI : AvaDatuM hoya to thaI rahe, bIjuM zuM ? praznakartA ane darekane Ama thoDo TAIma lAge ? dAdAzrI : have kAco nA paDe, ne amArA vijJAnamAM rahe to ekAgra thaI ja javAnI che, eka ja avatAramAM. evuM che, bhale vartanamAM nA hoya, paNa bilIphamAM che ne ? Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 AptavANI-14 (bhAga-4) praznakartA: hA, bilIphamAM che. dAdAzrI : tyAre pachI bilIphamAM che e satya, bhale vartanamAM nA hoya. vartana e ApaNA hAthanI, kAbUnI vAta nathI, paNa bilIphamAM che ne ? praznakartA: bilIphamAM pUrepUruM. dAdAzrI tamane zuM lAge che? nahIM to jo kadI vartananI nesesiTI hoya to amAre vaDhavuM paData badhAne. ame vartanane jotA nathI, bilIphane joIe chIe, tArI bilIpha kyAM che te ? amAruM vartana ne bilIpha eka ja prakAranI hoya. tamArI bilIpha judI hoya, vartana judI jAtanuM hoya. praznakartA: A je aizvarya ochuM thaI gayuM, te jema citta vIkharAyuM ema aizvarya ochuM thatuM jAya. te ochuM thayuM e ema ejhekTalI khabara kevI rIte paDe ke A ochuM thaI gayuM ? dAdAzrI : khabara paDe ja che ne ! atyAre aizvarya ochuM che, tethI to keTalAka loko Dakho kare che. sahana karavuM paDe, keTalAka loko herAna kare, koI baoNsa TaiDakAve. sahana nA karavuM paDe ? praznakartA: hA, sahana karavuM paDe. dAdAzrI : e aizvarya ochuM tyAre ja TaiDakAvene ! nahIM to aizvarya hoya to mUo zuM TaiDakAve ? praznakartA: dAdA, eTale eno artha e ke je A kleza thAya che aMdara, manamAM je duHkha thayA kare.. dAdAzrI : hA, te A badhuM aizvarya ochuM tenuM, ne aizvarya hoya to to koNa TeDakAvanAro? Ama TaiDakAvavA mATe Avene, te moTuM jotA pahelA Ama Ama thaI jAya ! are bApa, zuM thaze, zuM thaze, zuM thaze ? kAraNa ke aizvarya che. aizvarya jotAnI sAthe ja gabharAmaNa, pasIno chUTI jAya. mATe aizvaryanI jarUra che, bIjuM kazuM jarUra nathI. have tamArI pahelAnI Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3.2) anaMta aizvarya bilIpha roMga hatI, samyak nhotI enuM A phaLa AvyuM che. te to tamAre bhogave ja chUTako. paNa atyAre bilIpha tamArI judI jagyAe che, aizvarya eka karavA tarapha ja bilIpha che ane Ama vartanamAM rahetuM nathI aizvarya. te eno vAMdho nahIM, paNa rAta-dahADo bilIpha kyAM che, e joyA karavuM, ane bilIphane TekA Apa Apa karavA ane bilIphane viTAmina Apa Apa karavuM. 75 kevuM aizvarya prApta thayuM che ! rasto keTalo suMdara ! sahelo, saraLa, nahIM bhUkhe maravAnuM, nahIM baTAkA choDavAnA, nahIM badhuM gaLyuM choDavAnuM, nahIM tIkhuM choDavAnuM, nathI bairAM-chokarAM choDavAnA, nathI baMgalA choDavAnA, A badhuM chone rahyuM ! AmAM cittavRtti zenA mATe joIe ? ////// Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [3.3] anaMta vIrya jJAtInuM Atma vIrya, tIrthakaratuM anaMta vIrya AtmAnuM svarUpa zuM che ? AtmA to pote paramAtmA, anaMta jJAnavALo, anaMta darzanavALo, anaMta zaktivALo, anaMta vIryavALo che. praznakartA : anaMta vIrya eTale zuM ? kaI avasthAmAM anaMta jJAnadarzana-cAritra, anaMta vIrya pragaTa thAya ? anaMta vIryanI dazA kaI ? dAdAzrI : jJAna-darzanathI cAritra thAya, svacAritrathI anaMta vIrya utpanna thAya. e ja anaMta vIryanI dazA ! praznakartA: kaI ? dAdAzrI : A badhuM dekhAya che, e badhA padArtha ne vastu, e dravyaguNa-paryAyathI, bhUtakALathI mAMDIne bhaviSyakALa badhA ja dekhAya. praznakartA ane Atma vIrya kone kahevAya ? dAdAzrI : A amAruM Atma vIrya kahevAya. tame Akho dahADo dekhatA nathI ? ane tIrthakarone anaMta vIrya, AthI amuka prakAranuM vadhI gayeluM hoya, basa eTaluM. AnuM nAma vIrya kahevAya. bIjuM kazuM vIrya-bIrya hotuM nathI. Atma vIryathI, anaMta lAbha-labdhi thAya. Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3.3) anaMta vIrya 77 praznakartA: eTale potAnA AtmAnA guNomAM ramamANa (lIna) thAya ? AtmAnA guNomAM niraMtara ramI rahelo hoya e anaMta vIrya gaNAya ? dAdAzrI : e to jJAnIya rahI zake, anaMta vIrya AvuM nA hoya. anaMta vIrya to Ama hAtha mUke toya kaMInuM kaMI (pheraphAra) thaI jAya ! anaMta vIrya ! anaMta vIrya eTale anaMta zakti, pAra vagaranI zakti ! Ama hAtha aDADe eTale sAmAnuM kAma kADhI nAkhe. jJAna-darzana-cAritra-zakti-ullAsa te Atma vIrya huM zuddhAtmA chuM, Atma vIryavALo chuM. eTale A deha vIrya kone kahevAya? deha vIrya pudgalane kahevAya che, je kharI paDe. ane Atma vIrya e zakti ne ullAsa. e je AtmAno ullAsa ne zakti, jabarajasta. e jJAna-darzana-cAritra AnA mukhya guNo. cAritra eTale jJAtA-draSTAmAM rahevuM te. cAritra eTale ramaNatA. ane vIryavALo eTale ullAsa che jene, upayoga che. ene upayogamAM rAkhI zake evI ullAsa zakti che. praznakartA: dAdA, je Atma vIryanI vAta kahIe chIe e AtmAnuM vIrya bahu ullAsita thayuM hoya, to e riyala-rileTivamAM che ? dAdAzrI : riyala-rileTivamAM ja hoya, riyalamAM na hoya. riyalamAM to vIrya ja che. anaMta vIryano mAlika thayo tyAM AgaLa ! riyala to anaMta vIrya kahevAya. ApaNe je mULa AtmA che te anaMta vIrya. jyAM ruci (hoya) tyAM AtmAnuM vIrya varte. lAlasAo chUTe te ahaMkAra ogaLe, to Atma vIrya vadhe praznakartA: ApaNe zAMta-sthira beThA hoIe, te vakhate bahArathI koI krodhita Avyo hoya to te vakhate ApaNA pariNAma badalAya to enA mATe ApaNe zuM AtmabaLa vadhAravuM joIe ke ApaNA pariNAma nA badalAya ? te vakhate kayo upAya karavo ? dAdAzrI : e Atma vIryano abhAva che. have dehanI lAlasAo Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) ne enA taraphanA bhAva, abhAva karI do, to e Atma vIrya vadhe. bhautika sukhono abhAva kare to Atma vIrya vadhe. Atma vIrya khalAsa thayuM che enuM kAraNa zuM ? bhautika sukhamAM ja rAce che niraMtara. ene pachI Atma vIrya khalAsa thaI jAya. nahIM to pachI jJAnI puruSanI pAse javuM, eTale tane saMpUrNa Atma vIryavAna banAvI zake. Atmazaktione to Atma vIrya kahevAya. Atma vIrya ochuM hoya to tenAmAM nabaLAI utpanna thAya, krodha-mAna-mAyA-lobha utpanna thAya. ahaMkArane laIne Atma vIrya tUTI jAya. te jema jema ahaMkAra ogaLe tema tema Atma vIrya utpanna thatuM jAya. jyAre jyAre Atma vIrya ghaTatuM lAge tyAre pAMca-pacIsa vakhata moTethI bolavuM ke "anaMta zaktivALo chuM eTale zakti utpanna thAya. tUTe vIryaMtarAya to pragaTe Atma vIrya, aMte ataMta vIrya praznakartA ane anaMta vIrya kevI rIte pragaTa thAya ? dAdAzrI : bhagavAna zuM kahe che ke jyAre aMtarAya tUTe, tyAre anaMta lAbha, anaMta bhoga, anaMta upabhoga, anaMta vIrya pragaTa thAya. to A vIrya zenA AdhAre che ? "huM karuM chuM, paNa thatuM nathI." alyA ! e vIAMtarAya che. enA aMtarAya pADyA che. jemAM ne temAM aMtarAya pADyA che. have ene samajaNa hota to nA pAData. paNa have koNa samajaNa pADe ene ? A samajaNa ja nathI eTale A sthiti che. eTale huM tamane zuM kahuM chuM ? badhA aMtarAya tUTyAno rasto karI Apyo che meM tamane. A badhI AjJA ApI che ke, te badhA aMtarAya tUTI jAya. AtmA tamane Apyo. have Atma vIrya pragaTa thaze ne pahelA aMtarAya hato. vIAMtarAya hato, anaMta vIryano je aMtarAya hato te tUTaze have. kRpALudeve kahyuM che ne, "sarva bhAva jJAtA-draSTA saha zuddhatA." tamAma prakAranA jJAtA-draSTA bhAva ja rahe, zuddhatAnA. ane "kRtajya prabhu vIrya anaMta prakAza jo." anaMta vIrya kahe che ke je vIrya che te, vIAMtarAya bAMdhyA'tA, te badhA tUTIne anaMta vIrya utpanna thAya. Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [4] anaMta sukhadhAma anaMta sukhadhAma samajya, oLakhAya AtmA praznakartA AtmAne oLakhavAnuM lakSaNa zuM? dAdAzrI : oLakhavAnuM to avinAzI pada che e, anaMta sukhadhAma che. anaMta jJAna, anaMta darzana, anaMta sukha. sukha bahAra khoLavA nA javuM paDe potAnuM. ane duHkha to che ja nahIM. AtmA anaMta AnaMdanuM dhAma che chatAM bahAra sukha khoLa khoLa kare che. A to aMdara ja sukha che paNa bahAra jagatamAM badhA sukha khoLe che, paNa sukhanI vyAkhyA ja nathI nakkI karatA. "sukha evuM hovuM joIe ke jenA pachI kyAreya paNa duHkha nA Ave." evuM ekeya sukha A jagatamAM hoya to khoLI kADha, jA. zAzvata sukha to potAmAM, svamAM ja che. pote anaMta sukhanuM dhAma che ne loko nAzavaMta cIjamAM sukha khoLavA nIkaLyA che ! AtmA jANatA ja utpanna thAya atIndriya sukha praznakartA: AtmAnuM sukha e ja atIndriya sukhane ? e kevI rIte prApta thAya ? dAdAzrI: hA, atIndriya sukha te kevaLa potAnuM AtmAnuM anaMta Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 AptavANI-14 (bhAga-4) sukha. e to AtmA jANyA vagara utpanna thAya ja nahIM. A to jJAnI puruSa maLe to e potAnA sukhanuM bhAna karAve. eTale pachI sukha varyA kare. jJAnI puruSa potAnuM zAzvata sukha, anaMta sukhano kaMda je che te cakhADI de. eTale nija ghara maLatA ja zuddha citta e ja zuddhAtmA prApta thaI jAya. "AI (huM)mAM InTaresTa Ave to naryuM sukha ja che. sukhanuM dhAma che, parama sukhanuM dhAma ! anaMta sukhanuM dhAma, je sukha AvyA pachI kyAreya paNa duHkha hoya ja nahIM. phAMsIe caDhAve toya nahIM. phAMsIe caDhAve to phAMsIe caDhanAro caDhe che, jANanAro jANe che. pudgala phAMsIe caDhe, AtmA koI dahADo phAMsIe caDhe nahIM. A aMbAlAlane tame gALo bhAMDo, mAra mAro to mane asara thatI nathI. kAraNa be tadana judA rahe che. phAMsIe caDhAvo toya mane vAMdho nathI. mArI IcchA nA hoya paNa chatAM tame badhA caDhAvo to pachI eno vAMdho nathI. kAraNa mAre pADozI (tarIke) eTaluM to rAkhavuM paDe ke mArI IcchA nA hovI joIe. emaNe mane, mArA dhakkA khAdhA che, mAruM kAma karyuM che. eTalo upakAra to mAre mAnavo paDene ! pADozI tarIke rahe che A. to tame caMdubhAInI joDe pADozI tarIke rahezo tyAre tyAM AgaLa sanAtana anubhUti thAya. paramAnaMda guNathI anubhavAya AtmA praznakartAH A sanAtana anubhUti eTale AvI sUkSmAtisUkSma vastu che, enI anubhUti kevI rIte thAya ? pratyakSa kevI rIte dekhAya ? dAdAzrI : tame AtmA cho e sanAtana anubhUti thAya. ane e AtmAnI anubhUti kevI rIte hoya ? AtmA nirAkArI che, amUrta che. koI vastuthI dekhAya nahIM evo che. ane pratyakSa dekhavAno prayatna karavo e guno che. to kahe, kema oLakhAya? tyAre kahe, e anubhavathI. enA paramAnaMda nAmanA guNathI pragaTa thAya. Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) anaMta sukhadhAma e AnaMda je eno mukhya guNa che, te AnaMda utpanna thAya. e AvaraNa tUTyuM ke AnaMda thayo. e pote nathI evuM che ja nahIM, e to Akho ja che. A AvaraNano ja Dakho che. te A jJAna ApIene, te AvaraNa tUTe eTale anubhava thaI jAya, sukha utpanna thAya. siddhone dareke dareka pradeza khullA hoya. pradeza pradeze potAnuM anaMta jJAna, anaMta darzana ane anaMta sukha hoya ! paNa kyAM gayuM e (ApaNuM) sukha ? "svarUpajJAna maLyA pachI jema jema Atmapradezo nirAvaraNa thatA jAya, tema tema AnaMda vadhato jAya. mastIno AnaMda mAto, tirAkuLa AnaMda AtmAto praznakartA : AtmAnA dhyAna vakhate AnaMda utpanna thAya che tenA vize samajAvazo ? dAdAzrI : ApaNe koI vastunuM dhyAna karIe, AtmAnuM dhyAna karavA mAMDyA, koI mANasa te dhyAtA, dhyeya AtmA, to pachI dhyAna utpanna thAya. ekAkAra thavuM enuM nAma dhyAna kahevAya ane dhyAnamAM AnaMda utpanna thAya. te jANe ke mane A AtmAno anubhava thayo. na hoya te AtmAnubhava. AnaMda to be prakArano; mastIno AnaMda te vyAkuLatAvALo hoya ane nirAkuLatAvALo AnaMda e sAco AnaMda AtmAno AnaMda. eTale sanAtana AnaMda nirAkuLatAvALo. paNa jyAM sudhI AtmajJAna pAmyo nathI tyAM sudhI manano AnaMda thAya. ane manane AnaMda thAya te thoDI vakhata rahyo, nA rahyo pAcho. te pelA mananA AnaMdamAM ne AtmAnA AnaMdamAM phera zuM ? tyAre e pelo che te mastIvALo AnaMda hoya ane A nirAkuLa AnaMda hoya. praznakartA: eTale eno artha e thayo ke mana jatuM rahe to ja AtmAno AnaMda thAya. dAdAzrI: mana bilakula kAma karatuM baMdha thaI jAya tyAre AtmAno AnaMda zarU thaI jAya. eTale e AtmAno AnaMda nirAkuLatAvALo hoya. Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) je AkuLavyAkuLapaNuM AkhI jiMdagI je joyuM hoya tenAthI mukta hoya, nirAkuLa hoya. mahIM ThaMDaka lAge. aprayAsa AnaMda mATe ta jarUra koI vastunI praznakartA H e AnaMda viSe vadhu samajAvazo ? dAdAzrI : AnaMda eTale zuM? koI cIja)vastu vagara AnaMda thAya evuM. vastunA AdhAre je AnaMda thAya e sukha kahevAya. vastu vagara AnaMda thAya e AnaMda e ja bhagavAna che. vastu vagarano AnaMda tane koI dahADo thayelo? praznakartA : vastu vagara na thAya AnaMda. dAdAzrI : eTale vastunA AdhAre AnaMda, e to vastu to nA paNa hoya tyAre pachI AnaMdanuM zuM thAya ? AnaMda vastu vagarano hoya evo joIe, ke jethI karIne kaMI mahenata vagara e prApta thayA ja kare ! vastu hoya to ene te levA javuM paDe bajAramAM. paravaLanuM zAka hoya ne ApaNane AnaMda thato hoya to bajAramAM levA javuM paDe, ne te dahADe nA maLe tyAre zuM karIe pachI ? paisA nA hoya tyAre paravaLa zI rIte lAvIe ? eTale evo AnaMda-sukha bhogavavAno artha ja nahIMne ! mIniMgalesa ! ane je sukha thayA pachI duHkha ja Ave ene sukha kahevAya ja kema karIne ? kAraNa ke je sukhano aMta Ave ene sukha kema karIne kahevAya ? tane zuM lAge che ? jagatanI koI vastu maLe nahIM ane AnaMda maLe te AtmAnaMda kahevAya. AnaMda to mahIM paramAnaMda hovo joIe, jAgRtipUrvakano. mUcha nA hovI joIe. saMpUrNa jAgRtipUrvaka AnaMda hovo joIe. AnaMda aMdarathI Avavo joIe. bahArathI, AMkhothI dekhIne Ave evo nA joIe. sanAtana AnaMda joIe ! cetanano AnaMda to ekavAra Ave pachI pAcho jAya nahIM. cetanano AnaMda sanAtana hoya ! sukha ane AnaMdano sUkSma bheda varNavyo jJAtIe praznakartA: dAdA, AnaMda eTale sukha nA kahevAya ? Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) anaMta sukhadhAma 83 dAdAzrI : nA, AnaMda ane (bhautika) sukhamAM to bahu phera. AtmAnuM sanAtana sukha e joyeluM nahoya, eno paDachAyo paNa joyo nahoya. praznakartA : AnaMda ane sukha e be vacce zuM phera che e jarA samajAvo ne ? dAdAzrI : (A saMsAranA) sukha e vedanA che, eka prakAranI vedanA che. e jo sukha vadhI jAya to duHkha thAya. AIskImamAM tane sukha maLe, e AIskrIma khUba khavaDAya khavaDAya kare to zuM thAya tane ? eTale e sukha pote vedanA che. sukheya vedanA che ne du:kheya vedanA che. A sukha-duHkha kahe che te kharekhara sukha-duHkha nathI paNa zAtAazAtA che, vedanIya che. e beu vedanIya che. vedanIya eTale beu duHkha che. zAtA ThaMDaka Ape ane azAtA garamI Ape. bahu ThaMDaka Ape teya duHkha che. baraphane aDIe te ThaMDuM lAge. te garamImAM ThaMDuM lAge eTale sukha thAya. ziyALAmAM ThaMDuM lAge to duHkha thAya. eTale A sukha ane duHkha e vedanA che. A sukhane) zAtA vedanIya kahe che ane du:khane) azAtA vedanIya kahe che. ane AnaMda e to svabhAva potAno. niraMtara AnaMda, eka kSaNavAra AghopAcho nA thAya. eTale A saMsAranuM sukha ne duHkha e to kalpanAo ja che. pote ja anaMta sukhanuM dhAma che. emAMthI ja badhuM sukha nIkaLe che. te A badhuM saMsAranuM, e emAMthI Aropita kareluM sukha che. praznakartA H to dAdA, sAcuM sukha kone kahevAya ? dAdAzrI : je sukha vadhAre bhogavavAthI duHkharUpa thaI paDe, e sukha sAcuM sukha nathI. je sukha kAyama bhogavato hoya paNa duHkharUpa nA thaI paDe enuM nAma sAcuM sukha. eTale AtmAnuM je sukha che e sanAtana sukha che. praznakartA : sukha ane AnaMda ane zAzvata sAthe maLI zake ? dAdAzrI : sukha to hoya ke nA hoya, AnaMda zAzvata maLI jaze. Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) kAraNa ke vedanIya karma che ne, e to azAtA hoya ne zAtAya hoya. e to tIrthaMkara bhagavAnaneya azAtA vedanIya thoDI hoya, ko'ka dahADo hoya. 84 praznakartA : koIne AvuM kadI banyuM che ke sAthe sukha ane AnaMda ? dAdAzrI : nA, varlDamAM koI dahADoya banyuM nathI. A AnaMda kAyamano maLI jAya, zAzvata AnaMda maLe. sukha che ja kyAM 'ahIM' saMsAramAM ? A to bhrAmaka mAnyatAo che. tethI 'ame' khulluM kahIe chIe ke, tame je sukha khoLo cho te 'AmAM' nahIM maLe. (sAcuM) sukha e AtmAmAM che. ame e sukha cAkheluM che, anubhaveluM che. tethI 'ame' badhAne kahIe chIe ke A bAju Avo, pelI bAju sukha nathI. praznakartA : sukhanI sAcI anubhUti kevI hoya ? dAdAzrI : ekuMya anubhUti sAcI nathI hotI. sAcI nA hoya tyAM sudhI krodha-mAna-mAyA-lobha rahe, tyAM sudhI du:kha rahe, ciMtA hoya, kaMTALo rahe. keTalAkane paiNe, te ene strImAM jevuM sukha lAge evuM koI vastumAM nathI evI anubhUti hoya. ane eka che te brahmacArI hoya tyAre kahe, brahmacaryamAM je sukha che enA jevuM ekuMya nathI ! eTale e anubhUtio te sTenDa sTila (pragati aTakI gayelI) badhI, kaMI barakata vagaranI. je anubhUti prApta thayA pachI jAya nahIM, evI sanAtana anubhUti joIe. na avalaMbata bahAratuM te AMtarika sukha : praznakartA H e banne juduM kevI rIte pADI zakAya, ke A AMtarika sukha che ne A bAhya sukha che ? dAdAzrI : A bahAranuM avalaMbana nA hoya ne sukha vartatuM hoya, te AMtarika sukha ane cA sarasa AvI eTale sukha vasyuM, eTale cAne laIne bahArathI AvyuM. agara pavana Avyo Ama ThaMDo, A hAza e sukha bahArathI AvyuM kahevAya. Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) anaMta sukhadhAma 85 praznakartA H A je ApaNe sukha ke AnaMdanI vyAkhyA ApaNe samajyA chIe to enuM pramANa to kahe bahAranuM che. ApaNe e ja joyuM che ne ApaNI pAse enuM ja pramANa che paNa aMdaranuM sukha che, eno anubhava ApaNane khabara nathI ke kaI rItanuM hoya che ? enuM pramANa zuM? dAdAzrI : kema mANasa UMghI jAya che ? thAka lAgyo hoya tyAre UMghI jAya che ne thAka UtarI jAya che. paNa joDe joDe manamAM ema thAya ke Aje bahu sarasa UMgha AvI. bahu sarasa eTale sukha potAne varte che. A pAMca IndriyonA bAraNA ja vAsI dIdhAne toya aMdaranuM sukha varte. tethI to loko sUI jAya che tyAre sukha varte mahIM. UMghI gayo eTale sukha varte. paNa e badhA sukha AvaraNa lAvanArA sukho che. AtmAne kothaLAmAM pUrIne sukha meLavIe te khoTuM che, tenA karatA tapa karIne sukha meLavavuM sAruM. UMghIne UThe che tyAre sukha zAthI lAge che? AtmA che tyAMthI ja sukha Ave che, e ahaMkArane sukha lAge che. eTale A bahAranI mazinarI baMdha thaI jAya to bhagavAna to hAjara che, emanuM sukha bahAra nIkaLe. anaMta sukhano kaMda ja pote che. eTale mahIMnuM sukha bahAra nIkaLe pachI. A mazinarI cAlu hoya tyAre peluM sukha bahAra nIkaLe kharuM paNa dekhAya nahIM. praznakartA: AtmAno je aMdarano AnaMda che, te enuM pramANa zuM? kevI rIte spaSTa khabara paDe ke A AtmAno ja AnaMda che? dAdAzrI : ApaNe ApaNI vastu bIjAne ApIe te ghaDIe khabara paDe. koI duHkhI mANasa hoya ne te ghaDIe ApaNe tyAM AgaLa davAkhAnAmAM jaIne kaMIka vastu ApI AvIe te e vakhate mahIM AnaMda vartato hoya, te ApaNI potAno che. e bahArathI nathI Avato. praznakartA: e ApaNe vastu bIjAne ApavAthI utpanna thayone ? dAdAzrI : ApavAthI to duHkha ja thAya haMmezAM. ApavAmAM sukha Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) hoya ja nahIM. ApavAmAM sukha hoya to loko ApI nA de badhuM? paNa ApatI vakhate je AnaMda thAya che, e aMdarano AnaMda che. ene duHkha thavuM joIe tene badale sukha thayuM te aMdarano AnaMda che. praznakartA : paNa temAMye vastu bIjAne ApavAnuM avalaMbana to rahyuMne? dAdAzrI : avalaMbanano savAla nathI. A AMtarika sukha kone kahevAya e pachI ema karatA karatA samajamAM Avaze ene. AMtarika sukha kharuM kyAre Ave ke jyAre ekAMtamAM bahu duHkha hoyane, ene duHkha mAne. duHkhamAM che te thoDIvAra thAya ne pachI mahIM sukha varte ene. pachI sarasa thaI jAya pAchuM. du:khamAM kaMIthI sukha AvyuM A ? nA, nA, kalAkathI duHkhI duHkhI hato ane thoDIvAra pachI ApaNane kahe che ke hA, have vAMdho nathI, have cAlo. e aMdarathI sukha AvyuM. aMdarathI helpa kare che. eTale pAchuM ene rAge paDe che bicArAne. aMdaranA sukhathI ja jIvana jIvI rahyA che loko. paNa emane anubhavamAM nA hoyane e vastu. mahAtmAte moLA lAge saMsArI sukho, rahe nirAkuLatA praznakartA : barobara che dAdA samajAyuM, bahAranI koI vastumAM sukha ja nathI, sukha potAnA AtmAmAMthI maLe che pachI bhalene ene potAnA AtmA viSe bhAna nathI, ajJAna prarvate che paNa sukha to AtmA saMge ja che. have prazna e thAya che ke amane mahAtmAne to AtmAnuM jJAna thayuM che to te anaMta sukhano anubhava kyAre thaze ? dAdAzrI : spaSTanuM vedana AvatA vAra lAgaze. aspaSTa vedana che atyAre. eTale ApaNe spaSTatAnI, e to bahu TAIma lAgaze emAM. praznakartA AtmAnuM zarUAtanuM sukha ane TocanuM sukha, emAMya phera to kharone, ghaNI kaeNTegarI AvIne ? dAdAzrI : zarUAtanA sukhathI ja ene A badhuM moLuM lAgavA mAMDe. saMsAranA sukha moLA lAgavA mAMDene, eTale AtmA bhaNI eno abhiprAya Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) anaMta sukhadhAma vadhato jAya ane A abhiprAya eno ghaTato jAya. paNa chatAMya A chUTe nahIM, enuM zuM kAraNa ? tyAre kahe, pUrvakarmano je goThavAyelo che, te krama choDe nahIMne ! IcchA nA hoya toye saMsArI sukho bhogavavA paDe. moLuM lAge toya bhogavo, kahe che. 87 praznakartA : AtmAnuM sukha kevI rIte khabara paDe ke A AtmAnuM ja sukha che ? dAdAzrI : bahArathI kazAmAMthI sukha nA hoya. kaMI jovAthI sukha utpanna thayeluM nA hoya, kaMI sAMbhaLavAthI, khAvAthI, ThaMDakathI, sparzathI ke koI paNa jAtanuM Indriya sukha nA hoya, paisAne lIdhe sukha nA hoya, koI 'Avo, Avo' kahenAruM nA hoya, viSaya sukha nA hoya tyAM AgaLa mahIM je sukha vartAya te AtmAnuM sukha. paNa A sukhanI tamone khAsa khabara nA paDe. bIjuM AtmAnA sukhanuM lakSaNa eTale nirAkuLatA rahetI hoya. saheje AkuLatA-vyAkuLatA thAya to jANavuM ke bIjI jagyAe upayoga che, mArga bhUlyA. bahArathI akaLAIne Avyone, te paMkho pherave te bahu sarasa lAge. ene zuddha upayoga nA kahevAya, eneya jANavuM joIe. azAtA vedanIya hoya teneya jANavI joIe ane nirAkuLatAye rahevI joIe. bannene jANavA joIe. zAtA vedanIya joDe ekAkAra thaI jAya te bhUla kahevAya. pote mULasvarUpa thAya, to varte AnaMda praznakartA : AgaLa kahyuM 'AtmA anaMta AnaMdanuM dhAma che' e vize vadhAre phoDa pADazo ? dAdAzrI : AtmA AnaMdanuM ja AkhuM astitva che. AnaMdano ja jANe ke kaMda hoyane, enA jevuM che. emAM duHkha pese ja nahIM aMdara, pote ja sukha. jema baraphanI aMdara devatA na hoyane evI rIte A AnaMdano ja goLo che. emAM bIjuM kaMI pese nahIM. eTale mULa svarUpa thaI jAya to AnaMda ja che, duHkha hoya ja nahIM. Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 AptavANI-14 (bhAga-4) praznakartA: to duHkha bhogavanAra ApaNuM zarIra che ke bIjuM koI che? duHkha koNa bhogave che ? dAdAzrI : duHkha ahaMkAra bhogave che. A je duHkha thAya che e ahaMkArane thAya che ane sukha thAya che teya ahaMkArane thAya che. A ahaMkAra vacce phAcara che ane te ja ajJAnatA che. ahaMkAra eTale huM karuM chuM ne huM bhogavuM chuM, e ja ahaMkAra che. A ahaMkAra jato rahe eTale AtmArUpa thaI jAya. praznakartA : to pachI A pIDA AtmAne aDatI nathI ? dAdAzrI : AtmAne kyAreya pIDA aDI nathI ane jo pIDA aDa ne, sparza thAya to e pIDA sukhamaya thaI jAya. AtmA to anaMta sukhanuM dhAma che. mAnelA AtmAne pIDA thAya che, mULa AtmAne kazuM ja aDatuM nathI. A baraphano moTo gAMgaDo hoya ane enI para devatA upara nAkhIe to barapha dajhAya ? barapha dajhAya ke devatA olavAya ? praznakartA H devatA olavAya. dAdAzrI : barapha koI dahADo dajhAya nahIM, devatAne olavAvuM paDe. A jema barapha ahIM ThaMDo kaMda che, evuM AtmA AnaMdano kaMda che. eTale ene jo duHkha aDene, to teya sukharUpa thaI jAya. te AtmA kevA sukhanuM dhAma haze ! naryuM sukha ubharAyA ja kare. dhodhamAra sukhanI Avaka che. A baraphano dAkhalo e to jANe ke sthULa dAkhalo che, "ekkekTa' nA kahevAya. paNa AtmA anaMta sukhano dhaNI, ene duHkha aDe ja nahIM. kevI rIte aDe ? je aDe te sukha thaI jAya, khAlI caDavA mAtrathI sukha thaI jAya. eka dahADo jo AtmA joDe vyavahAra bAMdhe to pharI duHkha ja nA Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) anaMta sukhadhAma 89 Ave. sukhiyA joDe saMga te duHkha Ave ja kyAMthI ? AkhuM jagatanuM duHkha AtmA para paDene toya nirAMte sthira. kAraNa ke e duHkha ApaNI para paDatuM nathI, du:kha duHkhanI upara paDe che. kAraNa ke AtmAmAM duHkha nAmano guNa ja nathI. AtmA niraMtara sukhano ja kaMda che Akho. Akho kaMda ja sukhano che. jyAMthI juo tyAM naryuM sukha. paNa huM bahu duHkhI chuMevuM ciMtave ke potAnuM anaMta sukha AvarAya ne dukhiyo thaI jAya. "huM sukhamaya chuM ciMtave ke sukhamaya thaI jAya. huM anaMta sukhadhAma chuM" ciMtavatA, thAya dukhatA bhAgAkAra praznakartA dAdA, vadhAre samajAvazo, "huM bahu duHkhI chuM' evuM ciMtave to duHkhI thaI jAya ? dAdAzrI: tamane A jJAna to maLeluM che chatAM tame kaho ke mAthuM duHkhe che, mAthuM duHkhe che, mAthuM du:khe che. te vadhatuM jAya. hA, eTale mAthuM duHkhe ne ko'ka pUche ke bhaI, kema atyAre sUnamUna cho? to kahevuM jarAka asara thayelI che ane pAchuM ApaNe zuM bolavuM, ke "anaMta sukhadhAma chuM, anaMta sukhadhAma chuM." bhAgAkAra karIne te rakamamAM kazuM rahe nahIM, ane saMsArIone guNAkAra thAya. jene jJAna nathIne, tene guNAkAra thAya. zI rIte ? praznakartA : ajJAnane lIdhe. dAdAzrI : "mane duHkhe che" kahe eTalA mATe. bole ema vadhatuM jAya. AtmAno svabhAva kevo che ? jevo ciMtave evo thAya. eNe mAthuM dukhe che evuM ciMtavyuM to tevo. te ApaNe bhAgAkAra zAnAthI karavA joIe? anaMta sukhadhAma chuM." A badho rasto (muM) batADyo che. badhA rastA AmAM batADI dIdhA che, paNa khoLI kADhe to badhI davA che AmAM. AkhA davAkhAnAnI badhI ja davAo mUkelI che. davA kaMI bAkI rAkhI nathI. paNa have eTalI tapAsa karavI paDene ke A zIzIo kyAM paDI che ? anaMta sukhadhAma" bolatA ja, Adhi-vyAdhi-mohanIya bhAge dUra praznakartA dehanI kaMI vedanA thAya e vakhate asala rIte to Ama Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) nizcayathI AtmA nirvedaka che, mana-zarIra vedaka che. ene vedanA thAya paNa e vakhate 'huM anaMta sukhanuM dhAma chuM, huM anaMta sukhanuM dhAma chuM, huM anaMta sukhanuM dhAma chuM, huM anaMta sukhanuM dhAma chuM' jorathI bolo eTale e badhI vedanA haTI jAya. eno jarAya bhAra na lAge. 90 dAdAzrI : pAMca-paccIsa vakhata bolyA to cokhkhuM thaI jAya. A deha muzkelIono kaMda che ne AtmA anaMta sukhano kaMda che. deha to ghaDIvAra paNa jaMpavA nA de. roja khavaDAvIe, pIvaDAvIe, navaDAvIe, dhovaDAvIe toya pAMsaro nA rahe. ko'ka vakhata caMdubhAInI tabiyata barobara nA hoya, hAthapaga phATatA hoya to kahIe, 'anaMta sukhanuM dhAma chuM' bolo. A to silakamAMthI vAparavAnuM che ne ! pahelA to pArakA pAsethI mAgatA hatA. ApaNe rUpiyo mAMgIe to kaheze, dasa ApyA. emAMthI mUo eka ApaNane Apyo, UlaTA ApaNA nava gayA ! zarIrane du:kha paDatuM hoya ne 'huM anaMta sukhanuM dhAma chuM' bole to sAmasAme belensa thaIne rAge paDI jAya. ane jyAre mahIM mAnasika upAdhi thatI hoya, to ApaNe 'anaMta sukhadhAma' bolyA ke mahIM (sukha) varSA kare. tane akaLAmaNa thatI hoya tyAre 'huM anaMta sukhadhAma chuM. huM anaMta sukhadhAma evo paramAtmA chuM. huM anaMta sukhano kaMda chuM.' ema bola. eTale sukha utpanna thaze. pote saMpUrNa sukhasvarUpa paramAnaMdI che te aNagamAne 'huM anaMta sukhavALo chuM' kahIne pheravI nAkhe. eTale ApaNI zakti AmAM nAkhavI. ApaNAmAM zakti to badhI pAra vagaranI che. te AmAM nAkhI ApavI. pADozI kharAne, phAIla naMbara vana ! moha caDhato hoya to bolavuM ke 'mohanIya aneka prakAranI hovAthI tenI sAme huM anaMta sukhanuM dhAma chuM.' eTale moha UDI jAya. mohanuM pramANa anaMta hovAthI tenI sAme huM anaMta sukhavALo chuM. mArA sukha AgaLa mohanIyano hisAba ja nathI. Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) anaMta sukhadhAma 91 e vinAzI sukho che ne A to avinAzI sukha. anaMta prakAranA moha ane temAM "huM anaMta sukhadhAma chuM' evuM kahe che. eTale mAre bIjA mohanI jarUra che nahIM. A to phasAyo che, emAMthI nIkaLI javAnuM che have. sAhajika-viNa sAdhate prApta AnaMda e AtmAto praznakartA: barobara che, mohanIyanI sAme huM anaMta sukhadhAma chuM. dAdAzrI: mohanIya anaMta hovAthI bhagavAne batAvyuM ke "mohanIya aneka prakAranI hovAthI tenI sAme huM anaMta sukhanuM dhAma chuM." e mohanIya aneka prakAranI eTale kaI kaI prakAranI ? je tyAga karyo e mohanIya, pelA kapaDAM pahere che e mohanIya, AtmA sivAya badhI ja mohanIya. A tapa-tyAga badhAya mohanA prakAra. praznakartA tapa-tyAga e mohanIya kahyuM to dhArmika pustaka vAMcavA te paNa mohanIyamAM jAya ? mane to te vAMcavAmAM bahu AnaMda Ave che. dAdAzrI : eTale pustaka vAMcatA je AnaMda thayo e paudgalika AnaMda che ane te UtarI jaze pAcho. AnaMda to ApaNA mahIMthI ja Avavo joIe. eya, niraMtara kazuM vAMcavuM nA paDe. AnaMdanuM te saMgrahasthAna che AkhuM badhuM. saMgrahasthAna eTale je jovA mAgo e badhuM jovAnuM hoya ne pAcho AnaMda. have A zAthI che ? to kahe nirlepa AtmA Apyo che badhAne. paNa nirlepa vAparatA to AvaDavo joIene badhAne ? te vAparavAmAM DiphekTa (kacAza), ekalI A DiphekTa ! eTale pustakamAMthI AnaMda nA Avavo joIe, bilakula nA Avavo joIe. juo. ApaNo AnaMda kevo che ke paramenanTa AnaMda ! eTale bahAra kaMIthI uchIno levAno nathI. koInI pAse prApti karavAnI nathI. koI mahenata karavAnI nathI. vagara mahenatano AnaMda potAnI pAse paDelo che. A rileTiva sTejano mArga nhoya. yU Ara kamplITa AtmA ane Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) cokhkho, pyaoNra AtmA, zuddhAtmA che. pachI nirlepa che, asaMga che. ATalI badhI samaja pADavA chatAM nirlepatA ane asaMgatAmAM nA rahI zakatA hoya to samaja tamArI kAcI paDI jAya che, ATaluM gajabanuM vijJAna prApta thayA pachI ! koI paNa pustaka vAMcavuM eTale mahenata karI AnaMda thayo e badho paulika AnaMda. mahenata (karIne) nahIM, sAhajika AnaMda rahevo joIe. hAtha kApe to AnaMda nA jAya evo sAhajika AnaMda rahevo joIe. A AtmA kevo Apyo che ? sAhajika AnaMdavALo Apyo che. jeTalI tamane samaja kAcI eTalo eno AnaMda (tame) lUMTI zakatA nathI. praznakartA: e AnaMda to rahe che. enA mATe kaMI vAMdho nathI. dAdAzrI: te e AnaMdamAM ja rahevAno prayatna karavo. bIje khoLavo nahIM ane bIje jo kadI (kaMI) vAMcavAnuM thAya to "phAIla che ema mAnIne vAMco ane phAIlano samabhAve nikAla karavo. AmAMthI AnaMda thayo evuM bolyA ke tamAruM A jJAna bhramita thAya che. emAM AnaMda hoya ja nahIM. pustakamAM AnaMda hoya to pustaka lokone kaoNmana (sAmAnya) nA thaI jAya. ane pustakano AnaMda to be bahAravaTiyAnI vAto vAMce temAM vadhAre AnaMda hoya che. temAM to UThavAnuM ja mana nathI thatuM. bahArathI kaMI paNa AnaMda Ave e AnaMda paudgalika che. ane potAne kaMI paNa vastu sivAya AnaMda Ave, sAhajika AnaMda, emAM kiMcitmAtra prayatna paNa nahIM, aprayAsa, e sAco potAno AnaMda, e jo cAkhyAmAM rahene to bharapa tRpti rahe haMmezAM. niraMtara ! bharapaTTe tRpti. te Apelo che te bhAgane samajIne emAM Avone ! mAnyatA badalAtI hoya to e mAnyatAne khaseDo ke bhaI, tuM mArA gharamAM nA AvIza. tuM che te phorena chuM, homa hoya tuM. bahAra jA ahIMthI. phalANI (mAnyatA) AvI to homamAM nA AvIza, bahAra jA. tame tamArA dezamAM beso, amane amArA dezamAM rahevA do. tamAruM badhuM ame pADozI tarIke dhyAna rAkhIzuM, kAraNa ke tame nirjIva mUA cho. tamAro svayaM prakAza nathI. Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) anaMta sukhadhAma eTale huM tamane prakAza ApIza, paNa tame tamAre bahAra beso. Dakho nA karazo amArAmAM. (to) potAno sAhajika AnaMda rahe. eno pAra vagarano, gajabano AnaMda thAya che ! gajaba eTale eno kaMI hisAba vagarano. bhagavAne kahyuM che ke siddha bhagavAnano eka miniTano (AnaMda) AkhA jagatanA tamAma jIvono eka varasa dahADAno, AnaMda bhego kare te eTalA barAbara thAya che. lyo, eka miniTamAM ! siddha bhagavAnano Avo AnaMda (tamane) nathI raheto ? tame AThamAM bhAganA siddha thayelA cho ane jo tamane keTaluM rahevuM joIe, ke A zarIra bhArarUpa lAgyA karavuM paDe ke A bojo che. A phAIla che te bojo che evuM ja lAgyA karavuM joIe. ke A bojo che, AnaMdamAM kamI nA kare evo nirlepa AtmA Apyo che. pachI koInI sahejeya bhUla nA thAya. sAyansa che A to. eka paramANunI bhUla thAya to AkhuM sAyansa pharI jAya chatAM tamAro AtmA jato raheze nahIM. mATe pharI pharI seTa thAo. sITa badalAI jAya, lapasI jAya to pharI seTa thAo, pharI lapasI jAya to pharI seTa thAo. paNa bahArano mahenatavALo AnaMda e paudgalika AnaMda che, vinAzI che. prayAsathI kareluM paudgalika kahevAya. je ApaNuM nathI tene bAjue mUkI daIe eTale anaMta sukha prApta thAya che. A badhI parabhArI vastuo, AtmA sivAya bIjI badhI parabhArI vastuo. koI vastu koI dahADo tamArI thavAnI nathI. mATe AtmA je dAdAe dekhADyo che te AtmA e ja ApaNuM svarUpa ane e ja milakta ane emAM anaMta sukhanuM dhAma che. potAnuM sukhadhAmapaNuM che, temAM ja rahevuM. sukhadhAmamAMthI mahIM bIjA koI pariNAma UbhA thAya, zAtA khasene to jANavuM ke zuddhAtmAnI bahAra nIkaLyA. mahIM je zAtA (nirAkuLatA) rahe che ne, mahIM rahe che ne zAtA ? praznakartA H hA. dAdAzrI : ane A mane zuM kahe che ? bahAra badheya upAdhi rahe che paNa mahIM zAtA jatI nathI. meM kahyuM, AkhA jagatane mahIM azAtA hoya Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 AptavANI-14 (bhAga-4) ne bahAra zAtA hoya, paNa ApaNane mahIM zAtA rahe che e ja AtmA. zAtA khase nahIM e ja jovuM, basa. bIjuM kazuM jovuM nahIM. zAtA khasI ke pharI zuddhAtmAnuM gAyA karavuM, bIjA kazAmAM paDavA jevuM ja nathI. samabhAve phAIlono nikAla karavo. sukha-duHkhatI asarothI mukta e ja AnaMda praznakartA H dAdA, sat-citta ane svarUpa samajAya che paNa AnaMda pakaDamAM nathI AvatuM. dAdAzrI : e to amArI AjJA pALe to naryo AnaMda ja hoya. AjJA pALanAra joIe. koI dahADoya gUMcAya nahIM ne AnaMda rahe. tamane zuM rahe che bhaI, "huM zuddhAtmA chuM' e rahe che ? praznakartA: hA, akhaMDa(paNe). game tevA saMjogomAM ciMtA-duHkha nA rahe paNa parama AnaMda svarUpa zuM che e barobara haju pakaDamAM AvatuM nathI. dAdAzrI : duHkhamAM je AnaMdamaya sthiti rahe, enuM nAma AnaMda kahevAya. praznakartA duHkha to UDI ja jAya che Ama. dAdAzrI : e ja AnaMda. AnaMda hoya tyAre sukha ne duHkhanI asaro UDI jAya, enuM nAma AnaMda. jagata vistRta karAvaDAve, enuM nAma AnaMda kahevAya. praznakartA: to udAsInatA che ene ne AnaMdane keTaluM cheTuM ? dAdAzrI : bahu cheTuM. udAsInatA e vairAgyamAMthI utpanna thayelI vastu che ane AnaMda to jJAnanI vastu. A to amArA jJAnanuM phaLa, te udAsInatA joI nA hoya toya, vairAgya joyo nA hoya toya. vadhe-ghaTe te AnaMda pADozIto, svAbhAvika te AtmAto praznakartA H kyAreka AnaMda-ullAsano atireka thAya to e AtmAno ? Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) anaMta sukhadhAma dAdAzrI : ullAsa vadhAre thAya che eya AtmAno svabhAva nhoya ne je DAuna thAya che (ghaTI jAya che) teya AtmAno AnaMda nhoya. e dRSTipherano roga che. te UMce-nIce jAya che teya pADozI caMdubhAIne tyAMno che mAla. AtmA to te svAbhAvika AnaMdamAM rahe che. 95 praznakartA : eTale je atireka AnaMda amuka thAya e che te hoya nahIM e, paNa enA jevo dekhAva kare. dAdAzrI : e je ati thAya teya ApaNe hoya. ApaNA pADozIne je DAuna thaI jAya che teya (ApaNe) nahIM. A to badhA pADozInA guNadharma che, ati thavuM, nIce javuM, ghaTavadha thavuM. enAthI (judA rahIne) pote potAnA gharamAM ja mukAma rAkhavo. eTale tyAra pachI moDhA para AnaMda Avaze. ko'kane ema lAgaze ke bhaI kaMIka navI jAtanI zodhakhoLa lAvyA che ! kaMIka che, AmanI pAse kaMIka che ! mULa vastumAM Avo ullAsa vadhaghaTa thAya e AtmavibhAga nathI. praznakartA : AnaMda e AtmAno anvaya guNa gaNAya che ne ? dAdAzrI : hA, AnaMda e to AtmAnA sahacArI guNomAMno eka guNa che, anvaya guNa che. AtmA jANyA pachI AtmAno zuddha paryAyika AnaMda utpanna thAya che. te krame krame vadhato vadhato saMpUrNa dazAne pAme che. jema bahAranA badhA ja saMjogomAMthI mukta thaI gayA pachI TheTha kevaLajJAna thatA sudhI amuka bhAga zuddha paryAyamAM nA rahe. kevaLajJAna pachI jyAre badhA ja (bhAga) zuddha paryAyomAM AvI jAya, pachI e mokSe jAya. praznakartA : pUrNasvarUpa thAya tenuM zuM kartavya ? dAdAzrI : caMdrane paDavo bIja, trIja emAM enuM zuM kartavya ? jeTaluM AvaraNa tUTyuM teTaluM ajavALuM Ape. badhA phejhIjha jatA rahe pachI pUrNa AtmA te AnaMdano kaMda che ne AkhI duniyA potAnAmAM jhaLake. e duniyAmAM nA jhaLake, jema arIsAmAM jhaLake tema. pachI avalaMbana nA le. Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 96 AptavANI-14 (bhAga-4) tyAMthI pachI AvavAnuM nahIM pAchA. pharI karma lAge nahIM. ene tyAM naryuM paramAnaMda sukha bhogavavAnuM, kAyamanuM. potAnA svAbhAvika guNamAM ja, sukhamAM ja rahyA karavAnuM. ane A badhAne tyAM ja javAnuM che jyAre tyAre. svAbhAvika sukhane mATe nahIM jarUra zarIranI praznakartA: paNa e sukhanI pachI jo zarIra nA hoya tyAM, to sukhanI khabara kema paDe ? dAdAzrI : A deha che ne, eTale ja sukha khabara nathI paDatI. A dehane laIne to sukha bilakula khabara nathI paDatI. A ApaNe je sukha kahIe chIe e sAcuM sukha nathI. e to zAtA vedanIya che, ane duHkha te azAtA vedanIya che. A sAcuM sukha nathI. sAcuM sukha to sanAtana sukha, je sukha AvyA pachI jAya ja nahIM. praznakartA: paNa e sukhanI khabara kayA aMgane paDe ? dAdAzrI : aMga joIe ja nahIM. A aMgane (khabara) paDe che ne e vedanIya kahevAya. e (peluM) svAbhAvika sukha che. svAbhAvika eTale e pote ja AnaMdathI bharapUra che. A to bIjAmAMthI AnaMda levA nIkaLyo che ke AmAMthI AnaMda lauM ke AmAMthI AnaMda ke jalebImAMthI lauM ! te pote Aropa kare che (mATe) jalebImAM AnaMda lAge che, nahIM to nA lAge. UlaTuM duHkha lAge. eTale vastuomAM AnaMda nathI. potAno AnaMda emAM nAkhe che UlaTo. praznakartA: e deha vagaranA sukhano anubhava atyAre kevI rIte thAya ? dAdAzrI: deha vagaranA sukhano anubhava pote ciMtavana kare paNa e deha to che ja joDe, eTale e sukha pelA jevuM nA thAya. e to AnA uparathI ApaNe hisAba kADhavAno ke ahIM jo ATaluM badhuM sukha che to tyAM kevuM sukha haze ! Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) anaMta sukhadhAma 97 siddhagatimAM jJAta-darzatathI sukhato svAnubhava praznakartA : je siddhagatimAM che, mokSe gayA che, e loko deha vagaranuM je sukha anubhava kare che, to e sukha koNa anubhava kare che ? dAdAzrI : pote ja, pote potAno anubhava kare che. pote potAnuM svAnubhava sukha bhogavyA ja kare che ane niraMtara gatimAna che pAchA. emane kArya zuM che ? jJAnakriyA ane darzanakriyA, je niraMtara cAlu ja rahe che ! praznakartA : pachI ene zuM jarUra che tyAM, A jJAnakriyAdarzanakriyAnI ? dAdAzrI : e to svabhAva che emano. A lAITa che, e niraMtara ApaNane joyA karatuM hazene ? A lAITa jo cetana hoya to ApaNane niraMtara joyA ja kare ke nA kare ? evuM e cetana joyA kare che. e have tyAM rahIne zuM jotA haze ? have emanI pAse jJAna-darzana che ne, e ja emanuM anaMta jJAna ne anaMta darzana e vaparAya, enA pariNAmamAM AnaMda hoya. eTale pahelA AnaMda nA hoya. AnaMda pahelA ne pachI jJAna ane darzana, evuM nA hoya. emanuM jJAna ane darzana vaparAya eTale AnaMda rahe ja ! te emane jJAna-darzana sivAya bIjuM kazuM che nahIM. e svarUpa ja AkhuM jJAnasvarUpa che, darzanasvarUpa che. meM hAtha UMco karyo, te badhA siddhone jJAnamAM dekhAya. e siddho zeyone jANyA ja kare che. A jagatamAM zeya ane dRzya be ja vastu che. zeyane jANyA kare che ane dRzyane joyA kare che. enuM pariNAma zuM ? ke anahada sukha, sukhano pAra ja nahIM. e svAbhAvika sukha che. : praznakartA H have e badhA alaga alaga hoya ke badhA eka levalamAM ja hoya ? dAdAzrI : emAM pheraphAra nahIM. e to dehadhArI ja nA hoya ne ! e to arUpI hoya badhA. Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 AptavANI-14 (bhAga-4) praznakartA: dAdA, AtmA mokSamAM jAya ane pachI jJAtA-draSTA bane, pachI emAM AgaLa vadhyA kare kharo ? dAdAzrI : pachI AgaLa vadhavAnuM rahyuM ja kyAM te vadhe ? praznakartA: basa, eka sthira sthiti thaI gaI ? dAdAzrI : pachI e dhyeya ne e ja paramAtmA jIvana, basa. je ApaNe khoLIe chIe. anaMta avatArathI zuM khoLIe chIe ? tyAre kahe, sukha paNa AvuM sukha Ave pachI duHkha Ave e gamatuM nathI. to kahe, sanAtana sukha joIe che. sanAtana sukha e potAno svabhAva. praznakartA: mokSamAM je sukha che te zenA AdhAre che ? eno AdhAra to kharo ja ne ? dAdAzrI : e dRzyo ne zeyonA AdhAre che. AtmA e pote jJAtAdraSTA che ne sukha, dRzyo ne zeyonA AdhAre che. sata-cita e svarUpa AtmA, AnaMda e svabhAva praznakartA: dAdA, AtmA jJAnasvarUpa che ke AnaMdasvarUpa che? dAdAzrI: e AnaMdasvarUpa, jJAnasvarUpa badhuMya che. mULa enuM svarUpa jJAnasvarUpa che. AnaMda to e svabhAva ja che eno, svarUpa nahIM. praznakartA : ApaNe je saccidAnaMda kahIe chIene, sat-cittaAnaMda, to e AtmAnuM svarUpa ja che ne ? dAdAzrI : nahoya e. sat-citta e AtmAnuM svarUpa ane AnaMda e svabhAva. sat-citta eTale AtmAnuM svarUpa. e sat-citta eTale zuddhatA, zuddha citta, zuddhAtmA. paramAnaMda e ja mokSa praznakartA: to pachI AtmAno svabhAva zo? paramAnaMda ke mokSa? Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) anaMta sukhadhAma 99 dAdAzrI : banne svabhAva enA ! praznakartA: paramAnaMda ane mokSamAM kaMI phera kharo ? dAdAzrI : mokSamAM ne paramAnaMdamAM phera nahIM. paramAnaMda utpanna thayone, e mANasa ekAda avatAramAM mokSano ja adhikArI thayo. eTale pachI A dehanI mukti maLI jAya. pachI pharI deha utpanna thAya nahIM. eTale paramAnaMda e jIvanamukta kahevAya, eya mokSa kahevAya che. e moTAmAM moTo mokSa. atyAre ame mokSamAM ja hoIe chIe, kAyamane mATe. vIsa varSathI ame mokSamAM hoIe. jJAna pahelA jyotA, tyAre to pAra vagaranI ciMtA ne upAdhio, mahIM ahaMkAra ne gAMDapaNa badhuM. paramAnaMda eTale parama tRpti. deha gayo eTale parama tRpti. deha gayo eTale paramAnaMda, dehano bojo che tyAM sudhI tRpti. bahAra game teTalI Aphato AvatI hoya toya tRpti jAya nahIM. prayatne AtmAnaMda, binaprayatna sahajAnaMda, pUrNatve paramAnaMda praznakartA: paramAnaMda ane AtmAnaMda e beumAM kaMI pharaka hoya ? dAdAzrI : AnaMda to tamane chUTyo che. te AnaMda eTale zuM? tyAre kahe ke koI duHkha aDe nahIM saMsAramAM, e AnaMda, praznakartA ane paramAnaMda ? dAdAzrI : paramAnaMda eTale potAnA sukhamAM ja pote rAce. praznakartA H to AnaMda, sahajAnaMda ane paramAnaMdamAM phera kyAM Avyo ? dAdAzrI : sahajAnaMda eTale vagara prayatna AnaMda utpanna thayA kare, koI paNa jAtanA prayatna sivAya. AtmAnaMda prayatnavALo che, sahajAnaMda prayatna vagarano che ane paramAnaMda eTale bhagavAna. A ekanA eka ja jAtano AnaMda paNa pelo prayatna dazAmAM che, prayatna vagarano AnaMda, Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1OO AptavANI-14 (bhAga-4) sahajAnaMda, sahaja eTale prayatna sivAya, aprayatna dazA. amAruM sahajAnaMda hoya ane tamAre che te AtmAnaMda hoya. praznakartA ane sauthI zreSTha paramAnaMda ? dAdAzrI : paramAnaMda e pUrNAhuti. AtmA joDe abhedatA, to thAya paramAnaMda AtmAnI sAthe niraMtara rahenAro guNa paramAnaMdano che. e kSaNekSaNa sAthe rahenAro. paramAnaMda vagara AtmA rahI zakato nathI. e paramAnaMda jo "ApaNe" "AtmA joDe ekatA-abhedatA utpanna thAya eTale e paramAnaMdano ApaNane lAbha maLI jAya. AtmAthI chUTApaNuM che, "huM caMdubhAI chuM', to pachI paramAnaMda cAkhe nahIM jarAya. AnaMdamAM pelo duHkhathI mukta thaI gayo, saMsArI duHkhathI, eTale hAza anubhave, hAza ! e kaDavI davA pIe che toya vAMdho nathI Avato, koI gALa bhAMDI jAya toya vAMdho nathI Avato. e hAza anubhave. ane e dazAno anubhava thayA pachI paramAnaMda Ave. paNa te ghaDIe AnaMda to hoya badho. koI gALa bhAMDe toya mahIM asara nA thAya eTale AnaMda to hoya. saMsArI duHkhathI abhAva e to bahu moTAmAM moTuM sukha kahevAya. svabhAva thaye rahe paramAnaMda, je svabhAva potAto' praznakartA: paramAnaMdamAM koNa rahe ? huM rahuM ke paramAtmA rahe ? dAdAzrI : nahIM, tame pote ja, huM ja. "huM caMdubhAI nahIM", " caMdubhAI" e rileTiva yU poInTathI che. "huM zuddha cetana chuM evuM bhAna thavuM joIe tamane. astitvanuM bhAna thavuM joIe. praznakartA: cetanane paramAnaMdamAM rahevAnI jarUra kharI ? dAdAzrI : nahIM, pote ja paramAnaMda svabhAvano ja che, svAbhAvika paramAnaMda che. ene rahevAnI kaMI jarUra nathI. pote svAbhAvika che. A Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) anaMta sukhadhAma to tame 'huM caMdubhAI' thayA eTale tame paramAnaMda khoLo cho. kAraNa tamane paramAnaMda che nahIM. 101 buddhitI DakhoDakhala gerahAjara, tyAM paramAnaMda hAjara praznakartA : kaI sthitine ApaNe paramAnaMda kahIe ? enuM kaMI varNana to hoyane ? dAdAzrI : A sUryanArAyaNa hoya paNa dekhAya nahIM, chatAM nIce ajavALuM dekhAya. pelA vAdaLa pAtaLA che eTale ajavALuM chAyArUpe dekhAya. evuM sukha atyAre tamane maLe che ane jyAre vAdaLA nA hoya ane svabhAvamAM ja AvI jaIe to paramAnaMda che. praznakartA H e paramAnaMda tarapha javuM kevI rIte ? dAdAzrI : buddhi nA vaparAya ane jJAtA-draSTA rahyo to paramAnaMda hoya ja. ne te paramAnaMdano anubhava te ja Atma anubhava. DakhoDakhala nA kare, to te jJAtA-draSTA rahe ne tenuM phaLa ja paramAnaMda. zuddhAtmAno jJAyaka svabhAva che. e svabhAvanuM phaLa zuM ? paramAnaMda ! gupta camatkAra eTale zuM kahevA mAge che ke A paramAnaMda potAnI pAse che. e khoLavA mATe jo A dhAMdhala mAMDI che, paNa e jaDato nathI. A gupta camatkAra che. jo e jaDe to kAma thaI gayuM. jyAre pote potAnA doSa dekhe tyAre svayaMjyoti sukhadhAma thAya ! //////// Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [5] agurulaghu guNo H pudgalatA gurulaghu, AtmAtA agurulaghu praznakartA: AtmAnA guNo agurulaghu che te samajAvo. dAdAzrI : AtmAnA guNo je che ne e aguru-laghu svabhAvanA che. vadhe nahIM, ghaTe nahIM. eno paramAnaMda nAmano guNa che. jarAya vadhe nahIM, ghaTe nahIM. jJAna nAmano guNa che te jarAya vadhe nahIM ghaTe nahIM. darzana nAmano guNa jarAya vadhe nahIM, ghaTe nahIM. aguru-ladhutva, vadhaghaTa nA thAya. vadhaghaTa thavI enuM nAma brAMti, enuM nAma pudgala. guru-lavuM eTale gotrakarma UbhA thayA. ucca-nIca thAya badhuM ucca gotra, nIca gotra badhuM e guru-laghu. gotra laghu-guru kare ane agotra alaghu-guru kare. je vadhaghaTa thAya che te badhuM ja anAtmA che ane je vadhaghaTa nathI thatuM e ja AtmA. ApaNe A pudgala je che ne, ApaNuM zarIra che ne, je pugalane ApaNe choDI devAnA chIe, e guru-laghu svabhAvanuM che ane ApaNe agurulaghu svabhAvanA chIe. ApaNe A vikArI pudgalathI chUTA thavAnuM che. mATe ApaNe kahyuM A badhuM guru-laghu svabhAvanuM che, ane huM agurulaghu svabhAvano chuM. Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (5) aguru-laghu 103 eTale cetanano agurulaghu svabhAva. ApaNo mULa svabhAva agurulaghu, te to guru-ladhumAMthI pote agurulaghu svabhAvamAM ja thavA phare. zuddhAtmA ane jJAtA-draSTA-paramAnaMdI ane badhA enA guNo je che e badhA agurU-laghu svabhAvanA che ane A je badhA guNo che jaDanA e gurU-laghu svabhAvanA che. zuddhAtmAno svabhAva jovAno ne jANavAno che, te kyAreya vadhaghaTa thato nathI. praznakartA H cetanamAM to jJAtA-draSTA e ja bhAvane ke bIjA koI bhAva che ? dAdAzrI : bIjA badhA bahu bhAva che paNa te badhA aguru-laghu bhAva che. pote ghaTavadha ja nA thAya. ane ghaTavadha thAya e ApaNe jovAnuM ke A jaDa bhAva che. praznakartA : AtmAno agurulaghu svabhAva eTale koI pradezane bahAra nA javA de ne ? dAdAzrI : hA, enA pradezanI bahAra nA javA de, eTale sthiratA choDe nahIM. yo-dazyo guru-ladhu, AtmA agurulaghu praznakartA: agurU-laghu svabhAva vize vadhAre phoDa pADazo. dAdAzrI: A dareka cIjo badhI gurU-laghu che, je tamArI pAse TacamAM Ave che ne ! vajanamAM halakI hoya, bhAre hoya. halakI hoya to bhAre thaI jAya che, bhAre hoya to halakI thaI jAya, evI badhI Ave che ne ? praznakartA: hA. dAdAzrI : A ghaDiyALanI ceIna ghasAtI jAya tema halakI thatI jAyane ? praznakartA : hA. Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 AptavANI-14 (bhAga-4) dAdAzrI : ane guru eTale A vALa vadhyA ja karene, ApaNe kapAya kapAya karIe toya ? praznakartA : hA. dAdAzrI : guru thayA ja karene ? ane aguru-laghu eTale vadhaghaTa nA thAya, jADo nA thAya, pAtaLo nA thAya, UMco nA thAya, nIco nA thAya, vajanadAra nA thAya, halako nA thAya, jema che tema sthitimAM rahe. praznakartA H barobara che, ApaNe joIe chIe e badhI vastuo guru-laghu ja hoya che. dAdAzrI : badhI guru-laghu hoya. jeTalI juone, e badhI guru-laghu hoya. A jagatanI badhI ja cIja guru-laghuvALI che. jagatamAM je kaMI dekhAya che te guru-laghu che. guru-laghu svabhAvavALA che. tene jonAra (buddhi, ahaMkAra) paNa guru-laghu svabhAvavALo che ane je AtmA che te aguru-laghu svabhAvI che. have A aguru-laghu svabhAva badhA ja tattvone che. chaye tattvo nirlepa che. badhA ja avicaLa che. AtmA ekalo nahIM, chaye tattvo aguru-laghu praznakartA : dAdA, A AtmA aguru-laghu ema kahyo paNa bIjI vastu aguru-laghu kema hoI zake, kaMI paNa che te ? magajamAM, buddhimAM besADI zakAya evI vAta nathI A. kAM to laghu che, kAM to guru che. kAM to A che, kAM to A che kaMIka to che ne ? kAraNa ke aguru-laghu eka AtmA ja che. dAdAzrI : nA, AtmA nahIM, cha e cha tattvo badhA. praznakartA : bemAMthI eka hoya paNa A to aguru-laghu, guruya nahIM ane laghuya nahIM, eTale kevuM ? Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (5) aguru-laghu 15. dAdAzrI : samakakSA kahevAya, samakakSI. praznakartA : AtmAnI bAbatamAM agurulaghu samajI zakAya paNa Apa kaho ke paramANu je che, e paramANuya agurU-laghu, e kevI rIte bane ? dAdAzrI : hA, eya agurulaghu. praznakartA: kAraNa ke paramANunI jyAre ApaNe vAta karIe tyAre A eTama che ke je kaMI aNu che, enuM vibhAjana karatA karatA karatA karatA pachI vibhAjana nA thAya tyAre e paramANu kahevAya. dAdAzrI : hA, e paramANu kahevAya. praznakartA to e laghu kharuM paNa aguru-laghu kevI rIte kahevAya ? agurulaghu e kevI rIte bane che ? dAdAzrI : evuM nahIM, aguru-laghu eTale guruye nathI ane laghuye nathI. A mULa tattva je che ene phakta paramANu ja kahevAya che. paramANu che te temAMthI je tattvo (jala, pRthvI, vAyu, teja) che te bIjA vikArIbhAvane pAmelA hoya. te pachI aNu thAya, pachI moTo AvaDo patharo thAya, badhuM thAya, e badhA guru-ladyuvALA. jeTalA cha tattvo che e badhAya a-laghu che, mULa tattva. mULa tattva ApaNane pAMca IndriyathI anubhavamAM AvatA nathI. eTale A jagatamAM je je dekhAya che te badhuM ja gurulaghu. hA, Indriyagamya te badhuMya guru laghu. ane AtmA ane paramANu sivAyanA bIjA tattvo che te paNa agurU-laghu svabhAvanA che ane te TaMkotkIrNa che. TaMkotkIrNa kahe che ne, te agurulaghu svabhAvane laIne che. badhA agurulaghu svabhAvavALA che ne TaMkotkIrNa bhAve rahelA che. pRthvI, pANI, teja, vAyu e guru-laghu cha vastu che A jagatamAM, e huM gerenTIthI kahuM chuM. cha vastuo Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) kAyama ne sat ja che. satno artha ja e che ke je avinAzI hoya ane joDe joDe guNa-paryAya sahita hoya. ane aguru-laghu svabhAvavALo hoya. e badhA ja tattvo evA che, e zuddhAtmA ekalo nahIM. badhA tattvo sat kahevAya che. 106 tattvano svabhAva kevo ? aguru-laghu. tattvane mATe jo vizeSaNa vAparavuM hoya to aguru-laghu lakhavuM paDe. je vadhe nahIM, ghaTe nahIM, enuM nAma tattva kahevAya. bhAre nahIM, halakuM nahIM, lAMbuM nahIM, TUMkuM nahIM, badhuM evuM hoya tyAre ene aguru-laghu tattva kahevAya. praznakartA : mULa tattva ghaTavadha thatuM nathI, have oNksijana e to ghaTI jAya che ? dAdAzrI : oNksijana e mULa tattva nathI. mULa tattva to paramenanTa hoya, ene pheraphAra nA thAya. ghaTe nahIM, vadhe nahIM, koI cenja nA thAya. oNksijana mULa tattva nathI, hAIDrojana mULa tattva nathI, pANI e mULa tattva nathI. tamArI samajamAM AvyuMne ? bIjuM badhuM vadhaghaTa thayA ja kare. mULa tattva sivAya dareka vastu vadhaghaTane pAme. (e) guru-laghu hoya ane mULa tattva aguru-laghu hoya. praznakartA H pANI mULa tattva nathI ? dAdAzrI : nA, nA, pANI, teja, vAyu e mULa tattva nathI. AkAza ekaluM mULa tattva che. praznakartA H have A cha e tattvo avinAzI tattva che, emAM AtmA gurutama ke badhA tattvo gurutama ? dAdAzrI : badhA sarakhA, gurutama-laghutama nA hoya. praznakartA H badhA sarakhA ja ne ? to AtmAne kema parama tattva kahyo che ApaNe ? Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (5) aguru-laghu 107 dAdAzrI : cetana guNa che enAmAM eTale. zuddha svarUpe aguru-laghu, vikArI rUpe guru-laghu praznakartA : eTale aguru-laghu svabhAva badhA dravyamAM sAmAnya che. dAdAzrI : je eno aguru-laghu svabhAva che ne, te badhAmAM kaoNmana che paNa zuddha svarUpe che. e tattvo zuddha svarUpe hoya, ne te badhAmAM kaoNmana che. enAmAM paNa jyAre vikRta svarUpe thAya, vikArI tyAre te guru-laghu thAya. bAkI AtmA vikArI kyAreya thato nathI. AtmA svabhAvathI ja vikArI koI dahADo thato nathI. A to bhrAMti bharelI che ane bhrAMtithI A pudgalano guNa vikArI thavAno svabhAva che. pUraNa-galanano vikA2I thavAno svabhAva che, ne te AnAthI A deha-vANI-mana utpanna thayelA che ane te pUraNa-galana svabhAvanA che. eTale vastu, tattvasvarUpe badhA aguru-laghu che paNa vikRtabhAve guru-laghu thAya. guru-laghu thAya te badhuM pudgala, paramANu nahIM. paramANu guru-laghu thAya nahIM. svAbhAvika paramANu jene kahevAmAM Ave che ne, vizrasA, te svAbhAvika che. ene pudgala nA hoya. te aguru-alaghu hoya. ane A je vikRta pudgala che, vikArI pudgala, temAM lohI, paru badhuM nIkaLe. praznakartA : mizrasA e ? dAdAzrI : mizrasA, e pudgala guru-laghuvALuM hoya. mANasa jyAre kaMI bhAva kare che ne, tyAre e paramANu che te kheMcAya che. paramANu kheMcAya che tyAre prayogasA kahevAya che ane pachI mizrasA thAya. prayogasA mizrasA thaIne pachI phaLa ApIne pachI vizvasA thAya tyAre pAchA aguru-laghu svabhAvanA ane A mizrasA ane prayogasA e badhA guru-laghu svabhAvanA che. A rAga-dveSa thAya che ne, te rAga vadheya kharo ne ghaTeya kharo. praznakartA H hAni-vRddhi vakhate aguru-laghu svabhAva kevo hoya ? dAdAzrI : aguru-laghu svabhAva eTale bahAra hAni thAya, vRddhi thAya, paNa 'pote' aguru-laghu svabhAvamAM AvI jAya. (potAnAmAM) Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) hAni-vRddhi thavA nA de. aguru-laghu svabhAva hAni-vRddhi kyAre paNa nA thAya. hAni thAya, vRddhi thAya ane pAcho aguru-laghu svabhAvamAM AvI jAya. paNa A je pudgala che ne, te ekalA ja hAni-vRddhi pAme che. 108 pudgala paramANuo avinAzI che paNa A pudgalanI avasthAo je dekhAya che e badhI vinAzI. avasthA nAza thAya che, vastu tenI te ja. praznakartA H rAga-dveSa thAya, krodha-mAna-mAyA-lobha e badhuM thAya te kayuM pudgala ? dAdAzrI : e badhuMya vikArI pudgala che, sAcuM pudgala nathI. sAcuM pudgala paramANu svarUpe laghu-guru nathI, aguru-laghu svabhAvanuM ja che. praznakartA H mULa paramANu aguru-laghu che, bAkInA skaMdha, deha, pradezo badhA guru-laghu ? dAdAzrI : pachI to e badhA guru-laghu ja thAyane ? praznakartA : e pachI paramANunA paryAya gaNAyane badhA ? dAdAzrI : ene avasthAo kahevAya. guNa aguru-laghu, paryAya guru-laghu praznakartA : AtmA sivAya bAkInA dravyo che e guru-laghu paNa thAya ? dAdAzrI : hA, e guru-laghu thAyane ! saMjogonA AdhIna enI avasthAo hoya ne, e badhI guru-laghu thAya. skaMdha moTo thAya, nAno thAya e skaMdha thAyane enA. e badhA skaMdha thavAnA. praznakartA : paNa dAdA, e guru-laghu pudgalamAM ja thAyane ? bAkInA nahIMne, pAMca dravyomAM ? dAdAzrI : nA, tene badhA skaMdha, deha, pradezo. A badhA je dharmAstikAya ne adharmAstikAya... Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 109 (5) aguru-laghu praznakartA pudgalAstikAya sivAya je dharmAstikAya-adharmAstikAyaAkAzAstikAya emAM paNa guru-laghu jevuM che ? dAdAzrI : evuM che ne, mULa tattva hoya, tene ja agurulaghu kahevAya. ane mULa tattvanA jyAre paryAya, avasthA thAya tyAre guru-laghu thAya. eTale darekane guNeya hoya ane paryAye hoya. prakRti e vikArI svarUpa, guru-ladhu svabhAvatI praznakartA: dAdA, A paramANu agurulaghu ane pudgala, prakRti e gurulaghu vize je vAta kahI te vadhAre samajAvazo ? dAdAzrI : have e je A prakRti che te dravya nathI gaNAtuM, A vikArI svarUpa che. eTale e gurulaghu svabhAvanuM che. jo guru-laghu svabhAvanuM nA hoyane ane e jo aguru-laghu svabhAvanuM hotane to koIne chUTata ja nahIM. tattva ja ahIM samajavAnuM che. kharuM svarUpa ja ahIM samajavAnuM che. ane Ameya hisAba kADhatA, krodha-mAna-mAyA-lobhano hisAba kADhI laIe, to vadhaghaTa thAya che ke nathI thatA ? A to krodha keTalo badho) vadhI jAya ane pAcho ghaTe tyAre eTalo ja ghaTI jAya. e agurulaghu svabhAvamAM Ave nahIM. A vikRta svabhAva che. bAkI chaye dravyo badhA agurulaghu svabhAvanA che paNa A prakRti e vikArI svabhAva che. vikArI vastu. have vikArI vastu gurU-laghu svabhAvanI che pAchI. eTale rAga-dveSeya guru laghu svabhAvanA che. have gurU-laghu svabhAvavALI vastu jo AtmAnI kahevAmAM Ave to bhayaMkara bhUla che. to to pachI jAya ja nahIM kAyama. jo enA anvaya guNo gaNavAmAM Ave, to kyAreya nA jAya. eTale AtmAnI hAjarIthI utpanna thanArA guNa che. krodha-mAna-mAyA-lobheya gurU-laghu che, e vadha-ghaTe ane AtmA aguru-lavu. A beno meLa paDe nahIM. beno guNadharmathI ja meLa nathI. pudgalanoya, eTale mULa sAcuM pudgale paramANu svarUpe aguru-laghu Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 AptavANI-14 (bhAga-4) svabhAvanuM che ane krodha-mAna-mAyA-lobha gra-laghu svabhAvanA che. eTale pugalanI joDeya meLa nathI. pelAno svabhAva judo, Ano judo. e vyatireka guNo thayA che. vyatireka guNo guru-laghu svabhAvanA hoya. ApaNe A vikArI pudgalathI chUTA thavAnuM che. mATe ApaNe kahyuM A badhuM guru-laghu svabhAvanuM che, ane huM aguru-laghu svabhAvano chuM. A vibhAvika) pudgala tattva caMcaLa che. A badhuM pudgala sacaLa che ne mikenikala che ane AtmA avicaLa che, acaLa che. je caMcaLa bhAga che e ja anAtmA ane acaLa e ja Atma bhAga che. caMcaLa laghu-guru thayA kare. paNa AtmA agurulaghu svabhAvavALo che. caMcaLa badhuM ja jJaya che ane acaLa jJAtA che. jJAtAzeyano saMbaMdha che, bIjo kazo ja saMbaMdha nathI. potAnA aguru-ladhu guNane lIdhe pote judo A pugala paramANu je che ne, e vadhaghaTa thAya ja nahIM. jeTalA che eTalA ne eTalA ja rahe. duniyAmAM game eTalA mANasone bALo-karo, game te karo to enI vadhaghaTa nA thAya. eka paramANu vadhe nahIM, ghaTe nahIM. e pudgaleya agurulaghu che. paNa A vibhAvika pugala guru-laghu che. te ApaNe oLakhavA mATe AvyuM che ke A gurulaghu che. e ApaNuM pada nathI. ApaNe agurulaghu chIe. mATe je vadhaghaTa thAya tyAMthI te ApaNuM hoya. A je vibhAvika pugala UbhuM thayuM che, vizeSa pariNAmI pudgala, te badhuM ja vikRtivALuM che. e badhuM ja laghu-guru hoya che. praznakartA: e vadha-ghaTe paNa AtmA to agurulaghune ? dAdAzrI : AtmA aguru-laghu. praznakartA : e guNa, enAthI (ene laIne) judo paDe. dAdAzrI : e ja guNathI tene lIdhe) e pote judo che. ApaNuM Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (5) aguru-laghu aguru-laghu che pada. koI kaheze, rAga-dveSa e AtmAnA guNa sivAya bIjuM hoya kevI rIte ? to kahe, nA, e laghu-guru che. ghaDIkamAM rAga vadhI jAya che ne ghaDIkamAM ghaTI jAya che. to AtmAnA guNa ghaTa-vadha nA thAya, e aguru-laghu svabhAvanA che, eTale ApaNe oLakhavA mATe samajI levuM. krodha-mAna-mAyA-lobha thAya to tuM gabharAIza nahIM. tAruM svarUpa nathI A. ane kharekhara krodha-mAna-mAyA-lobha thatAMya nathI, ApaNA jJAna ApyA pachI. je gusso thAya che, enI pAchaLa hiMsakabhAva ne tAMto be nathI hotA. eTale e che te nirjarA thato guNa che. nirjarA to thaI jaze ne mahIM je baMdha baMdhAyelo che enI nirjarA na thAya to baMdha emano ema ja rahe. 111 je guru-laghu te ta hoya mAruM, huM aguru-laghu mArAmAM ane A badhI jagatanI vastumAM phera zuM che ? tyAre kahe, huM (mAro) aguru-laghu svabhAva ane jagatano badho guru-laghu svabhAva che. tenA upa2thI aguru-laghu zodhakhoLa kara. to kahe che ke sAheba, mane rAgadveSa thAya che. mAre vItarAga thavuM che. to kahe ke rAga-dveSa guru-laghuvALA che, vadhI paNa jAya ane ghaTI paNa jAya. tuM to svabhAvathI ja vItarAga chuM, aguru-laghu svabhAvavALo chuM. eTale jJAnI puruSa tane e dazA lAvI Ape, zuddhAtmA dazA. pachI kaSAya rahe nahIM kazuM. kaSAyabhAva choDI de. pachI e bhAva pudgalanA, AtmAnA e bhAva nathI. AtmAmAM krodha-mAnamAyA-lobha che nahIM. A guru-laghu ane peluM aguru-laghu. krodha-mAna-mAyA-lobha gurulaghu, eTale pachI loka tyAM jANe ke A mAro guNa che. eTale ene tarata samajaNa paDe ke nA, A guNa bIjo che. kaSAyo badhAMya guru-laghu. vadha-ghaTa nathI thatA ? tame (krodha) nahIM joyelo hoya koI dahADoya ? krodha vadhe tene jANo ? praznakartA : vadheya kharo ne ghaTeya kharo, ThaMDo paDe vaLI pAcho. dAdAzrI : ghaTI jAya teneya jANo ? Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 2 AptavANI-14 (bhAga-4) praznakartA : hA. dAdAzrI : jANanAra koNa ? aguru ne alaghu ! vIMTIne kATa caDhato hoya, to sonAnI vIMTIne kATa kema caDhyo ? to kahe, mahIM bIjI bheLaseLa che eTale. AtmA agurulaghu svabhAvano che. krodha-mAna-mAyA-lobha eno guNa nathI. bIjI koI vastu che A. khoLI kADho, kaI vastu.... praznakartA H aMdara pesI gaI che ? dAdAzrI : tyAre kahe, pUraNa-galanano svabhAva che e. kono ? praznakartA pudgalano pUraNa-galanano svabhAva che. dAdAzrI : hA, pudgala vadhI jAya che, ghaTI jAya che. moTuM thAya che, paiDuM thAya che, Ama thAya che, tema thAya che te A badho pugalano svabhAva che. loka to pudgala para rAga kare che, paNa mUA je karamAvAnuM che tenI upara zuM rAga kare che ? rAga karavo hoya to agurulaghu svabhAva upara karajo. AtmA aguru-ladhu, acejebala svabhAvI A mana-vacana-kAyA to vadheya kharAM, ghaTeya kharAM pAchAM. pachI krodhamAna-mAyA-lobha vadhe-ghaTe. vadhI jAya, pAchA ghaTI jAya. AtmA tevo nathI. seIma DijhAIna (eka sarakho rahe), vadhe-ghaTeya nahIM pAcho, halako thAya nahIM, vajanadAra thAya nahIM, teno te ja. anaMta avatAra thayA, bhaTakyo toya paNa emAM pheraphAra nA thAya. agurulaghu svabhAva. saheja paNa vadhe nahIM, ghaTe nahIM, emAM koI cenja (pheraphAra) nA thAya. game tevA kALa badalAya paNa cenja nA thAya ane A je cenja thAya che e ja mAyA che, e badhuM pudgala che. ghaTe, vadhe, bhAre thAya, halakuM thAya, pAtaLuM thAya, jADuM thAya e badhuM Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 113 (5) aguru-laghu pudgala che ane AtmA agurulaghu svabhAvano che. zuM eno sarasa svabhAva ! paramAtmA ! A deha nA hoya to AkhA jagata, AkhA lokamAM prakAza paDe eTalA to prakAzavALA che ! A dehane laIne aMtarAI rahyA che. guru-laghu saMyogone judA "joyA' ke chUTyA eTale ApaNe kahyuM, A saMsAranI sarva jaMjALo guru-lavu svabhAvavALI che, huM agurulaghu svabhAvavALo chuM. nija guNadharmathI huM saMpUrNa zuddha chuM, savAMga zuddha chuM. AtmAnuM ekeeka pariNAma sanAtana che, zAzvatuM che ane AtmA sivAyanuM bIjuM badhuM ja guru-laghu svabhAvavALuM che, vizeSa pariNAmo che. phakta ApaNe jANI levAnuM ke A to vizeSa pariNAmo che ne huM to zuddhAtmA chuM. jagatanA tamAma saMyogo pUraNa-galanavALA che ane mArA svabhAvathI huM agurulaghu svabhAvavALo chuM. krodha-mAna-mAyA-lobha e pudgala bhAva che. e vadheghaTe ne AtmAno svabhAva vadhe nahIM, ghaTe nahIM evo agurU-laghu svabhAva che. eTale krodha-mAna-mAyA-lobha thAya ene "ApaNe" "joyA karavAnA ke "ohoho ! A vadhyo. A ghaTyo !" eTale "ApaNe" chUTA rahyA. pachI ApaNe" jokhamadAra nahIM. pudgalabhAvamAM bhaLyA eTale tamArI jokhamadArI, tame sahI karI ApI ane sahI nA karI ApI, bhaLyA nahIM eTale chUTyA, evuM bhagavAna kahe che. "agurulaghu svabhAvavALo chuM' evuM laghu-guruvALA saMyogomAM paNa (ApaNane) yathArtha rahevuM joIe. bAhya saMjogothI zithilatAmAM nA ja rahevuM ghaTe. saMyogomAM zithila thaI jAya che A to. eTale jevuM thAya evuM ApaNe joyA karavuM, ke caMdubhAInI zI dazA thAya che e ApaNe joyA karavAnuM. vadhaghaTa, vadhaghaTa, guru laghu kahyuMne ? guru laghu nahIM ? A agurulaghu svabhAvanuM to hoya nahIM, eTale vadhaghaTa thayA kare. Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 AptavANI-14 (bhAga-4) rAga-dveSatA kAraNomAMya "huM" agurulaghu svabhAvavALo zuddhAtmA vItarAga che ane agurulaghu svabhAvanA che. ane rAgadveSa guru-laghu svabhAvanA che. vadha-ghaTe, paNa have rAga-dveSa hoya nahIM. have evA je bhAva Ave e to nikAlI bhAva hoya che. emAM rAga-dveSa nA hovA joIe. pelA vaiSanA kAraNa seve toya ApaNane dveSa nA hoya. pelA rAganA kAraNo seve toya ApaNane rAga utpanna nA thAya. rAga-dveSa rahita thavuM e ja dharma. ApaNane e rAgadvaSa nathI thatA ane A lokone rAga-dveSa thAya che. ApaNe kahIe ke rAga-dveSa e gurulaghu svabhAvanA che ane huM to agurulaghu svabhAvavALo vItarAga ja chuM. eTale rAga-dveSaneya chUTA pADI dIdhA che. pachI to hoya ja nahIMne ! sAyansamAM kazuM hoya ja nahIMne ! rAga-dveSa na hoya. A "huM caMdubhAI chuM' e ja rAga hoya che ne, e jo UDyuM to badhuM gayuM. e zraddhA hatI ne, te ja rAga hato. Ama zraddhAthI pachI rAga rahita thayo pote, phAIlonA have nikAla karavAnA bAkI rahyA. dahADe ne dahADe chUTatA jAya. A dehanA, prakRtinA kAryamAM AtmA to chUTo ja che. eTale have bhaLato ja nathI e. prakRti prakRtinuM kAma karyA kare. e DiscArja thayA kare. A vijJAna samaje to pachI kAyama samAdhi tamane AtmA prApta thayo che, te AtmA prApta thayA pachI bIjuM kazuM hoya ja nahIM. phakta nikAla ja karavAno samabhAve. kazuM ja karavAnuM nA hoya. rAga-dveSa kazuM nA hoya. kAraNa ke AtmA che te agurulaghu svabhAvano, rAga-dveSa gurU-laghu svabhAvanA. rAga to vadhaya kharo ne ghaTeya kharo ane AtmA vadhe-ghaTe nahIM evo. be jude judI vastune ajJAnI pAcho eka karI nAkhe che. A meM je AtmA Apyo che ne, e agurulaghu svabhAvano che. e rAga-dveSavALo nhoya e. ane A che te A kevaLajJAna hAthamAM ApyuM che. praznakartA: ane te bilakula saraLa bhASAmAM ! jyAre e samajaNa paDI jAya che ne tyAre jaladI UtarI jAya che. Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (5) aguru-laghu 115 dAdAzrI : jaladI UtarI jAya. pAchuM bhUlI nA jAya. e to rAtre paDI jAya eka vAra samajI le to, tethI huM kahuM chuM ne, samajI jAva. ahIM AvIne samajI jAva ke A zuM che ! pachI kAyama samAdhi raheze. pelI samAdhi to guru-lagvALI che, e rileTiva samAdhi che ane ApaNI to sahaja samAdhi che. ApaNI samAdhi to agurU-laghu che. - "agurulaghu' maMtrajApe, rahe svamAM sthira mana-vacana-kAyAnI je badhI ghaTamALa aMtaramAM UThe che te badhA joya che, guru-laghu svabhAvanA che. te ApaNe kahetA'tA ke A mane thAya che. paNa ApaNe to have AtmA thayA. AtmA agra-laghu svabhAvano che. have beno meLa paDe ja nahIMne ! have je je bhAvo ane vicAro Ave te nikAlI bAbata che. ekya bhAva vicAra AtmAno hoya. IphekTa (asara) thAya to huM agurU-laghu svabhAvano chuMtema bolavuM. jIva uchALe caDhe tyAre huM aguru-laghu svabhAvano chuM bolyo ke uchALo baMdha. bAdhA-pIDA dehane thAya tyAre huM agurulaghu svabhAvavALo chuM' tema bolajo. 'huM agurulaghu svabhAvavALo chuM evuM bole ke tarata ja potAnI guphAmAM pesI gayo. "agurulaghu svabhAvavALo chuM e moTAmAM moTo maMtra che. A jagatamAM badhA DiprezananI pAchaLa "agra-laghu svabhAvavALo chuM" e bole, te ghaDIe game tevuM Diprezana AvyuM hoya to baMdha thaI jAya. keTalAya loka, mahIM kalAka-kalAka bole che. jeTaluM bole eTalo lAbha uThAve. ame to kahI chUTIe. DaoNkTaro davAo badhI kahI chUTe, davAo ApI chUTe, pachI pelAne pIvI-nA pIvI hoya enI marajI. ghera jaIne mUkI rAkhe tene huM zuM karuM? aNuTa-laghu svabhAvavALo' bolatA ja, Diprezana thAya baMdha praznakartA : koIvAra zoka vyApI jAya, ekadama hatAzA thaI jAya Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 AptavANI-14 (bhAga-4) Ama, nirAzA thaI jAya, gaDamathala thavA mAMDe, e vakhate huM agurU-laghu svabhAvavALo evo zuddhAtmA chuM." bolAya ? - dAdAzrI : jo tamane manamAM bahu vicAra AvatA hoyane khUba ja ane mana gUMcAyA karatuM hoya, hatAza karI nAkhe, Dipresa karI nAkhe, UMcAnIcA pariNAmo lAve tevA paramANuo, tyAre huM aguru-laghu svabhAvavALo' evA mahIM jApa cAlu karyA ane eka-eka guMThANuM karo to to mahIM pAra vagaranuM sukha varte ne mahIM samatulA AvI gaI. mana kone mahIM vicAra kare. 'agurulaghu svabhAvavALo" bolyA ke pelAM baMdha thaI jAya. badhAne samatulA thaI jAyane ? sAyansa che A to. evuM che ne ke A ahIM baTana dabAvo eTale tyAM paMkho cAle. bahAranA bhAgamAM paramANu caMcaLa thaI jAya, te "huM aguru-laghu svabhAvavALo chuM" ema bolIe to tenI davA thaI ne pachI sthira thavAya. AtmaguNotI bhajatAe thavAya te rUpa AMkho baLatI hoya teya joyA karavuM, paga duHkhatA hoya teya joyA karavuM, badhuM joyA karavuM. UMgha nA AvatI hoya to bIjA upAya kharA. te ApaNA AtmAnA je svAbhAvika guNadharma che ne, te eka guNa bolo ke rAge paDI jAya. "huM agurU-laghu svabhAvavALo chuM." paNa ajJAna dazAmAM to bhogavye ja chUTako. A jJAnadazAmAM upAya hoya. tamAro aguru-laghu svabhAva che ne, evuM eka poNo kalAka dhyAna karone to ajAyabI utpanna thAya ! AtmAnA jeTalA guNo che teno vicAra karo, manana karyA karo to te guNo tamArAmAM utpanna thaze. guNo keLavAya, vyakta thaI pragaTa thAya. Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [1] asaMga [6.1] saMgamAM e asaMga AtmA svabhAve asaMga, vizeSabhAve saMgI AtmA agamya che. jyAM dRSTi pahoMcI zake nahIM tyAM AtmA che. e AtmA nirlepabhAve rahelo che, asaMgabhAve ja rahelo che. praznakartA AtmAne asaMgI kahe che paNa jovAmAM saMgI dekhAya che. dAdAzrI : A saMgI thAya che ne saMgI dekhAya che ne, te emano vizeSabhAva che, vikRtibhAva. vikRta thayelo che e bhAva. nirlepa AtmAne kazuM aDe nahIM AmAM. kyAreya lepAyamAna thAya nahIM, game tevuM hoyane, krodha-mAna-mAyA-lobha hoya toya. AtmasvabhAva to saMgamAM raheto hovA chatAM asaMgI che. tene koI DAgha paDe nahIM. e pote asaMga svabhAvano che. ene saMganI jarUra ja nathI kaMI. A to bhrAMtithI mAne che evuM ke mane A vaLagyuM. paNa A vaLagyuM nathI ne kazuMya nathI. asaMga ja che. ane A thayuM che te vaijJAnika asara che. chaye dravyo asaMga che. praznakartA H dAdA, eTale svabhAvagata AtmA to asaMga ja che? Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) dAdAzrI : AtmA to asaMga ja che. mithyAtvamAMya asaMga che. gAyabheMsamAMya asaMga che. eTale to ame A vAkya bolIe chIe, manavacana-kAyAnI tamAma saMgI kriyAothI huM taddana asaMga ja chuM. asaMgatI bilIpha bese to thAya pote asaMga 118 praznakartA H to evA asaMga AtmAno anubhava kema nathI thato ? : dAdAzrI : asaMga AtmA to tema ja che, paNa ApaNI bilIphamAM asaMga AtmA che nahIMne ! jyAre e asaMga AtmA bilIphamAM Avaze to asaMga ja che. bilIphamAM Avavo joIe phakta. e che pote ja asaMga. tamArI bilIpha badalAyelI che te bilIphamAM Avavo joIe. tamane 'huM caMdubhAI chuM' e bilIpha badalAyelI che. have tame asaMga AtmA cho evuM tamane jyAre bilIpha bese to thaI javAnA asaMga pachI. pahelI bilIpha bese. zarIra hoya eTale bilIpha to bese. bilIpha badalAvI joIe. A bilIpha roMga bilIpha che. 'huM caMdubhAI chuM' e pharsTa roMga bilIpha ane huM vaiSNava chuM, A bAIno dhaNI chuM, Ano mAmo thauM, Ano kAko thauM. evI keTalI roMga bilIpho beThI che ? praznakartA : asaMkhya, agaNita. dAdAzrI : AvI asaMkhya roMga bilIpho hoya, tyAM sudhI rAITa bilIpha hoya nahIM. rAITa bilIpha bese eTale asaMganI bilIpha beThI kahevAya. rAITa bilIpha jene gujarAtImAM samyak darzana kahevAya. te asaMganI bilIpha kahevAya. asaMganI bilIpha bese eTale asaMga thAya. svabhAvamAM Ave to thAya pote asaMga dehAdhyAsa jAya eTale potAnA asaMga svarUpamAM niraMtara rahe. dehAdhyAsane laIne saMgI lAge che. jyAM sudhI jJAna na maLe tyAM sudhI tame badhAmAM ja bhegA ne bhegA ja dekhAva. AtmA judo ja che. AtmAe anaMta avatAra karyA che, paNa teNe koI dehamAM, deha sAthe saMga karyo ja nathI. gadheDAmAM, kUtarAmAM, pADAmAM, jIvaDAmAM, mANasamAM badhe ja pharyo che paNa pote asaMga ja che. Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (6.1) saMgamAM e asaMga eTale potAno asaMga je svabhAva che te svabhAva utpanna thaI javo joIe. potAnA svabhAvamAM AvyA eTale pote asaMga ja che, nirlepa ja che. e zuddhAtmAmAM rahe to asaMga ja rahe. asaMga vANIrUpI zastrathI chedAya saMsAravRkSa 119 praznakartA : gItAmAM adhyAya-15, zloka-3 batAvyuM che, azvatthamenaM suvirUDhamUlamasaGgazastreNa dRDhena chijvA / asaMga zastrathI A saMsAravRkSa chedI zakAya, to A vAtano artha kyAMya samajAvyo nathI. have Apa e samajAvo. dAdAzrI : asaMga zastra, asaMga vANIthI samajAvI zakAya. vANI asaMga joIe. je vANIno koI mAlika nA hoya e asaMga vANI kahevAya. vANInI mAlikI nA hoya. vANI nIkaLe paNa eno mAlika nA hoya. (have) mAlikI vagaranI vANI kyAMthI lAve ? eTale zarIra jo mAlikI vagaranuM thAya, aham naSTa thaI jAya to ja mAlikI vagaranI vANI thAya ane to ja asaMga vANI kahevAya. to enuM asaMga zastra UbhuM thayuM. pote saMgavALo te asaMga zI rIte bheguM thAya ? eTale A amArI vANI asaMga kahevAya che. mAlikI vagaranI vANI asaMga kahevAya, mAlikI vagarano deha asaMga kahevAya ane mAlikI vagaranuM mana asaMga kahevAya. te A asaMga vANIthI A badhuM kAma thAya. (saMsAravRkSa chedI zakAya.) AtmA-jaDato saMgadoSa maTADe, te ItAma akrama vijJAne praznakartA H pachI emAM pAMcamAM zlokamAM kahe che, nirmAnamohA jitasaGgadoSA adhyAtmanityA vinivRj'kaamaaH| to A saMgadoSa eTale zuM ? dAdAzrI : A saMgadoSa eTale AtmA ne jaDano je saMga thayo, tenA doSathI A jagata UbhuM thayuM che. have saMgadoSathI pelA guNo utpanna thayA; Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) vyatireka guNo ke je AtmAmAMya nathI ne je jaDamAM, anAtmAmAMya nathI. eTale A vyatireka guNothI A jagata UbhuM thayeluM che. AmAM vyatirekanA guNo kayA kayA ? krodha-mAna-mAyA-lobha. te mAnamAMthI ahaMkAra Ubho thayo ne cAlu thaI gayuM. have A saMgadoSa choDAvavAmAM Ave (to ja te chUTe). tethI huM A jJAna ApuM chuM ne chUTA karuM chuM saMgadoSathI. have e saMgadoSa chUTe ke tarata ja chUTuM thaI jAya. eTale potapotAnA ja svabhAvamAM AvI jAya. peluM vyatireka UDI jAya. 120 praznakartA : eTale dAdA, enA upara bahu bahu lakhANa thayA che, bahu vicAra thayA che. saMgadoSa A eka ja vastu jo mANasa jItI zake to ! dAdAzrI : saMgathI to jagata UbhuM thayuM che. be sAthe najIka AvavAthI A UbhuM thayuM che. A saMgadoSa maTADI dene, to thaI gayuM ! eTale sTepa bAya sTepa, grejyualI (krame krame) kAma levAnuM A kramika mArgavALAe rAkhyuM. bIjo rasto ja nahIMne ! ane A akrama mArge InAma to judI jAtanuM che, nahIM to A nokariyAto-vepArIo te A InAma pAmatA haze ? AtmajJAta thakI asaMga thatA, jItAya saMgadoSa praznakartA : e saMgadoSa saMpUrNa jItAya kevI rIte ? dAdAzrI : saMgadoSa jItavA mATe to eka ja rasto che. asaMga thAya to ja saMgadoSa jItAya, nahIM to jItAya evo nathI. A saMsArano saMgadoSa nAza karavA mATe to ApaNe bhAva pheravavA paDe. jyAM je saMga Ubho thayo che ane te doSita che, mATe ApaNe e saMgathI viruddha saMgano bhAva pheravavo paDe. tyAre AMTI Ukale, nahIM to AMTI Ukale nahIMne ! ane jene jJAna maLyuM hoya ene to asaMga ja bhAva utpanna thaI gayo eTale khalAsa thaI gayuM ane peluM badhuM je rahyuM e nikAlI. e badho bharelo mAla nikAla thaI jAya ane pharI (navo) mAla TAMkImAM Avato Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (6.1) saMgamAM e asaMga 1 21 nathI. eTale ApaNuM jJAna ja asaMga kare che. eTale pachI saMgadoSa jItAI gayo. ApaNe kahIe chIene, mana-vacana-kAyAnI tamAma saMgI kriyAothI huM tadana asaMga chuM. e saMgadoSa jItyo. A "phAIla" kahI ke pote asaMga. AtmA sivAya bIjA badhA bhAgane "phAIla" ja kahIe chIe. "A phAIla naMbara vana" kahyuM eTale AtmA chUTo. asaMga thayA paNa bAkI rahyuM saMgadoSa phaLa praznakartA H Ama to huM saMga vihIna ja chuM ne paNa ? AtmAnuM svarUpa to saMga vihIna ja che ne ? dAdAzrI : saMga vagaranuM ja che. praznakartA : paNa chatAMya saMgadoSa lAge che te ? dAdAzrI : ajJAnatAne laIne ja badhuM. ajJAnatA khase to badhuM jatuM rahe, haDahaDATa. praznakartA: eTale e ajJAna mAruM saMgadoSane lIdhe che ne ? dAdAzrI : hA, basa. eTale tame e asaMga thaI gayA have. tame zuddhAtmA cho ane asaMga cho, nirlepa ja cho. potAnuM svarUpa jANyuM, asaMga ja tadana. to paNa tamane je pahelA ajJAna dazAmAM saMgadoSa lAgelo che, te phaLa bhogavavAnuM rahyuM che. praznakartA : dAdA, eTale ghaNIvAra evuM bane che ke A huM nagInabhAInA saMsargamAM chuM, huM maganabhAInA saMsargamAM chuM, to mana-vANI ane kAyAthI amuka je bolAya, vicAra Ave, vartana thAya e benI hAjarIne hisAbe thAya, e benA saMgane hisAbe thAya, to e saMgadoSa mane lAge ? dAdAzrI: nATakamAM saMgadoSa lAge nahIM ane nATakanI bahAra badhe Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) saMgadoSa che ja. Amano sUI jauM ke Amano sUI jau paNa saMgadoSa che ane nATakamAM pharato hoya tene badhI kriyA hovA chatAM saMga lAgato nathI. tamane to khAtarI besI gaI che ne ke ApaNe to have nATaka vacce chIe ? 122 AtmAte kramikamAM mAte saMgI, akramamAM che asaMga praznakartA : dAdA, Apa kaho cho ke jJAna pachI tame asaMga thaI gayA paNa kramikamAM samakita thayA pachI paNa AtmAne asaMga karavAnuM kahe che. dAdAzrI : kramikamAM samakita thAya tyAre AtmAne pUro jANyo nathI hoto. e lepAyamAna AtmAne AtmA jANe che, saMgI AtmAne AtmA jANe che. eTale pachI ene samo karavA phare che. e to Ane ja AtmA jANe che, vyavahAra AtmAne ja. A ja mukhya AtmA che, daraasala AtmA ja A che ne Ane ja asaMga karavAnuM che ne Ane sthira karavAno che evuM mAne che. alyA, mULa AtmA sthira ja che, AtmA asaMgI ja che. nirlepa karavA mATe AkhI duniyAno badho tyAga kare che. jaMpIne besato nathI. AtmA nirlepa ja che, tane bhAna thavuM joIe. praznakartA H barobara che ? mULa AtmA to asaMga svarUpe ja rahelo che. dAdAzrI : hA, ane vyavahAra AtmA jevuM ciMtave evI asara kare. kAraNa ke saMganI asaravALo che. 'huM asaMga chuM' evuM ciMtave to asaMga thaI jAya. 'huM saMgI chuM' to saMgI thaI jAya. jevo saMga maLe tevo AbhAsa thaI jAya. saMgI kriyAothI AtmA asaMga ja che. tethI ApaNe khullo karyo che ke bhaI, saMgI kriyAothI asaMga che. zA mATe tame mAnI beThA cho ke huM phasAyo ? nahIM to vyavahAra AtmA jevo kalpo evo thaI jAya tarata. 'che' ema kalpo to vAMdho nathI, 'nathI' ema kalpo to UMdho thaI Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (6.1) saMgamAM e asaMga jaze. jagata AkhuM kalpIne ja UMdhuM thayeluM che ne ! asaMgIne saMga kyAMthI thayo ? mana-vacana-kAyAnI tamAma saMgI kriyAothI huM tadana asaMga ja chuM. A saMgI kriyAo che, tethI karIne mArI kriyAo nathI. A vAkyo ITaselpha bole evA che. AkhuM jJAna ja ughADuM kare evuM che ApaNuM vAkya eka-eka. 123 : praznakartA H tethI ja jJAnI puruSanuM mAhAtmya che ke jemanI pAsethI jJAna prApta karIne asaMga thavAya che. dAdAzrI : hA, A jJAnI puruSane joyA nathI, darzana karyA nathI, emano zabda sAMbhaLyo nathI. eka zabda sAMbhaLe kalyANa thaI jAya. je nitya mukta che, nitya samAdhivALA ane nitya AtmA thayelA che. jenuM anityapaNuM badhuM sarvathA chUTI gayeluM che, sanAtanapaNuM prApta thaI gayeluM che, tyAM asaMga thavAya. sarve avasthAonA saMgamAMya asaMgatA e ja asaMga A amAruM vijJAna bahu judI jAtanuM che. saMsAramAM chUTA rahevAya, loka samajI jAya ke ohoho, saMsAramAM rahe che ne nirlepa rahe che, asaMga ja rahe che. ane pelo ekalo nATho hoya toya mUo enuM mana pAchuM coMTyuM hoya. jaMgalamAM jAya toye jhUMpaDI UbhI kare, gAya ne bakarI pALe. paNa jyAre tane bhIDamAM ekAMta lAgaze tyAre ukela Avaze ema bhagavAna kahe che. traNa prakAranA saMga : 1) kusaMga 2) satsaMga ane 3) asaMga. A to kusaMga-satsaMga banneva jALo che. ekamAMthI nIkaLe te bIjAmAM pese. A chello te asaMga. asaMga mULa pote, kazuM ja aDe nahIM. praznakartA : ane dAdA, e tyAga vairAgya kare paNa ahaMkAra sahita hoyane ? dAdAzrI : hA, buddhiya hoya tyAM. jeTalI buddhi hoya eTalA pramANamAM ahaMkAra hoya ane ahaMkAra hoya tyAM nirlepatA nA hoya. Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 24 AptavANI-14 (bhAga-4) asaMga na hoI zake. asaMga, saMgamAM hovo joIe, saMpUrNa bhIDamAM hovo joIe, enuM nAma asaMga kahevAya. A nAsI jaIe ahIMthI, e asaMga nA kahevAya. game tene, himAlayamAM nAsI gayA tene asaMga kahevAya nahIM. ekalA paDI rahIe toya jyAM mana che tyAM asaMga hoI zake nahIM mANasa koI. asaMgane kazuM aDe nahIM. bhIDamAM paNa asaMgatA hoya, bhIDamAM paNa nirlepatA hoya. loka asaMga thavA saMga choDa choDa kare che. jyAre akrama jJAna zuM kahe che ? vyavahAra bhale ho koTI saMga. caMdubhAI pote to vyavahAra che. tenI mahIM to keTalA vALa, keTalIye naso, kapaDAM keTalAya ! koTI saMga paNa bhagavAnamAM tuM nizcaya rAkha. mana-vacana-kAyAthI asaMga thaI gayA eTale badhA saMgothI asaMga thaI gayA. eTale amAre to vyavahAra eksepTa (svIkAra) hoya, ne loko kaheze, eya, saMgathI nAso ! A hAra paheryA che to A phUlo che, e darekanA keTalA saMga thaI jAya ? enAthI mAruM asaMgapaNuM chUTuM ? A bahArano bhAga saMgavALo che ane pote asaMga che. avasthAmAM asaMga rahevAya to bahu thaI gayuM. avasthAmAM asaMga rahevAya te ja AtmA anubhava che. avasthAmAMthI to koI asaMga thayelo nahIM. A ApaNuM vijJAna avasthAmAM asaMga rAkhe. eTale A saMgamAM asaMga rahevAnI kriyA zIkho. bAkI A raste tuM asaMga kyAreya paNa nahIM thauM, A mohanI dukAnothI. AtmA-paramANu asaMgI, ahaMkAra saMgI jJAna pachI A saMsAranI koI cIja aDe nahIM. saMsAramAM rahevA chatAM, strI sAthe rahevA chatAM puruSa saMpUrNa nirlepa rahI zake, asaMga rahI zake. A moTaranI AgaLa lAITa hoya te bAndrA (muMbaInuM paruM)nI khADImAM paDe to kAdavane aDe ke nA aDe? kAdavavALuM thAya e lAITa ? tyAre mahIM pANI aDe ke nA aDe ? pANIvALuM thAya ? tyAre gaMdhane aDe ke nA aDe ? Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (6.1) saMgamAM e asaMga 125 praznakartA: koI cIjane aDe nahIM. tyAM hovA chatAM sparze nahIM. dAdAzrI : hA, evo AtmA che. kAdava ke kIcaDa kazuM aDe nahIM. AtmAne kaSAya aDe nahIM, nirlepa ja, asaMga ja. A badhuM ahaMkArane aDavAnuM. ahaMkArane aDe badhuMya, kaSAya-baSAyo badhuMya. ane AtmA to nirlepa ja che ane asaMga ja che. praznakartA eTale eno, (pudgalano) saMga nahIM ene ? dAdAzrI : koI paNa saMgathI saMgI thato nathI. koI paNa saMgano saMgI thato nathI. asaMga ja che, svabhAvathI ja asaMga che. AtmA asaMgI che, pudgala (paramANu) asaMgI che. svabhAva judA bannenA. koI koIne madada karatuM nathI, koI koIne nukasAna karatuM nathI. e helpa nA kare, nukasAna nA kare. ajJAna dazAmAM tamAruM nukasAna tame pote ja karI rahyA cho. e kAM to pudgala Azrita ho ke svAzrita ho, paNa pote potAnuM nukasAna karI rahyA che. kramika mArge karavo paDe asaMga, ekamamAM thAya kRpAthI praznakartA: dAdA, vacanAmRtamAMthI vAMcuM chuM to e vize vadhAre phoDa pADazo. zrImadjI patra-918 emAM kahe che; ane hAla dhyAna zuM varte che ? to, sadgurunA vacanane vAraMvAra vicArI, anuprekSIne parabhAvathI AtmAne asaMga karavo te. dAdAzrI : e kramika mArgano. ApaNe to thaI gayo che. emane karavAno, te keTalI mAthAkUTa kare tyAre asaMga thAya te, kramikamAM ! praznakartA : toya e to asaMga thayo ema lAge ne pAcho vayo jAya (jatuM rahe), ema thAya nahIMne ? dAdAzrI : e to A mAchalAM pakaDIe enA jevI vAta. mAchalAM pakaDe ne suMvALA rezama jevA te pakaDIe tyAra horA jatA rahe. evI rIte A asaMgatA nA pakaDAya. ane A (ahIMyA) niraMtara asaMgatA rahe che, Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) vagara pakaDe. (ApaNe) to A badhuM pUruM thaI gayuM. A chelluM che. aDatAlIsa Agamano sAra lakhyo che, teya (ahIM) pUruM thaI gayeluM che. bhrAMtithI bhAse saMgI, tijabhAte asaMga 126 praznakartA : 'kevaLa hota asaMga ja jo, bhAsata tane na kema, asaMga che paramArthathI, paNa nijabhAne tema.' -zrImad dAdAzrI : ApaNuM jJAna ahIM juduM paDe che. kevaLa asaMga ja che paNa bhAsato nathI. ene bhrAMtithI nathI bhAsato. asaMga ja che, paNa asaMga thAya kevI rIte ? jo saMgI hoya to asaMga thaI zake nahIM. kevI rIte asaMga thaI zake ? e to guNadharma che enA. saMgI thayo eTale lepAyamAna thayo. lepAyamAna thayo eTale badhA guNadharma pesI jAya pachI. eTale ApaNuM vijJAna ahIM AgaLa ATalo ja Dipharansa. 'asaMga che paramArthathI' e vAta sAcI che. te ApaNeya evuM kahIe chIe ke 'asaMga paramArthathI che, paNa nijabhAne tema.' atyAre bhAna avaLuM che, mATe A to asaMga nathI. bhAna avaLuM che mATe AtmA saMgI thayo kahe che. karoDo avatAreya je saMga ta chUTe, te akrama choDAve laklAkamAM praznakartA : (vAMce che) (zrImad patra-609)-4. 'e ja mATe sarva tIrthaMkarAdi jJAnIoe asaMgapaNuM sarvotkRSTa kahyuM che, ke jenA aMge sarva AtmasAdhana rahyA che. 5. sarva jinAgamamAM kahelA vacano eka mAtra asaMgapaNAmAM ja samAya che. kema ke te thavAne arthe ja te sarva vacano kahyA che. 3. 'saMganA yoge A jIva sahajasthitine bhUlyo che.' saMganA yoge. 'saMganI nivRttie sahajasvarUpanuM aparokSa bhAna pragaTe che.' dAdAzrI : have saMganI nivRtti kyAre thAya ? karoDo avatAreya saMganI nivRtti thAya nahIM. A saMga to, A khaseDe tyAre pelo pese. pelAne khaseDe tyAre pelo pese. pachI strI, putra, chokarAM badhA, kaMI saMga Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (6.1) saMgamAM e asaMga 127 chUTI jAya evo che ? A saMga kyAre chUTe ? paNa chatAMya kramika mArga to evo ja che, emAM choDavuM ja paDaze. ahIM to tame asaMga ja thaI gayA. have tamAre saMyogo ne viyogo be rahyA. praznakartA: saMyogo ane viyogo ? dAdAzrI : hA, te saMyogo pAchA viyogI svabhAvanA che. viyogeya kaMI karavAno nathI. saMyoga viyoga thayA kare. savAra thAya ane kaMI ne kaMI saMyoga thayA kare. chevaTe mAthAmAM dukhe eya saMyoga bhego thAya. paNa e saMyoga viyogI svabhAvano che ne ? badhA saMyoga viyogI svabhAvanA che. eTale tamAre zuM karavAnuM ? joyA karavAnuM. dhIraja pakaDI rAkhavAnI. e enI meLe UThIne cAlyo jaze. zuddhAtmA bhAte thayo sarvabhAvathI asaMga praznakartA H (zrImad patra-609)-6. ahIM zuM kahe che ? "sarva bhAvathI asaMgapaNuM thavuM te sarvathI duSkaramAM duSkara sAdhana che." dAdAzrI : have tame sarvabhAvathI asaMgapaNa thayA che. koI paNa bhAva tamane rahyo nahIM. bhAva hoyane tyAM abhAva hoya. ekalo bhAva hoya nahIM. bhAva eTale rAga ane abhAva eTale dveSa. ane tamane kazAnA bhAva-abhAva che ? tame jo caMdubhAI hoya to bhAva Ave paNa tame zuddhAtmA thayA, te bhAva ja kyAM rahyo ? svabhAva rahyo. A bhAva to vibhAva che, vizeSabhAva. sarvabhAvathI asaMgapaNuM te sarvathI duSkaramAM duSkara sAdhana che, paNa duSkaramAM duSkara sAdhana tame karIne beThA have. tamane nathI lAgatuM ? mana-buddhi kabUla kare che ? pachI vAMdho zo tamane? ApaNA dezanI pArlAmenTa maMjUra kare, pachI have ethI vadhAre zuM? - have tamane to asaMga ja banAvyA che, tyAre tame pAchA aDI Avo cho ene jaIne Ama. zuM karavA aDavAnI jarUra ? chatAMya tamane karma nahIM baMdhAya, evuM A vijJAna che. pAchuM aDI Avo to tamane mUMjhAmaNa thAya eTaluM ja, eTalo TAIma tamAruM sukha jatuM rahe eTaluM ja, bIjuM kaMI tamane vAMdho nahIM Ave. Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 AptavANI-14 (bhAga-4) praznakartA: e peluM aDI AvIe chIene, enAthI sukha jatuM rahe che. dAdAzrI: hA, e to paNa kaTeva paDelI jAya nahIMne have ! ApaNe pratikramaNa karavuM. 'caMdubhAI, pratikramaNa karo' kahIe. A to bahu suMdarasaraLa mArga che ! te mokSa hAthamAM AvI gayelo che. tame to bhagavAna mahAvIra jevA thayA cho. jo tamane rahetA AvaDe to tame mahAvIra cho. tamane to nirlepa, asaMga mahAvIra jevA banAvyA che. paNa rahetA AvaDavuM joIe. AvI vastu jo prApta karyA pachI vAparatA nA AvaDe to ApaNuM ovaravAIjhapaNuM che. AbhAsaMbaMdhI )ti zaMkatA ke nirbhayatA - tirusaMgatA praznakartA : niHzaMkatAthI nirbhayatA utpanna thAya che ane nirbhayatAthI asaMgatA utpanna thAya che. asaMgatA e ja mokSa kahevAya che. dAdAzrI : hA, niHzaMka AtmAthI nirbhayatA thAya che ane pachI asaMgatA utpanna thAya. pachI pote asaMga svarUpe rahI zake. kRpALudeve A bahu jhINavaTathI lakhyuM che ane ApaNA je zAstro che ne e lAMbA che, eno pAra Ave evo nathI. A kRpALudeve bahu lAMbuM citaryuM nahIM, TUMkAmAM ane zaoNrTa kaTamAM samajaNa pADI dIdhI. paNa kRpALudevanuM samajyA che toya AtmA jANyA vagara chUTako nathI. AtmA jANavA mATe A badhA zAstro lakhyA che. AtmA saMbaMdhamAM niHzaMkatA utpanna thaI, to "varlDamAM koI zakti ene bhayakArI banI zake nahIM. nirbhayatA ! ane nirbhayatA utpanna thAya eTale saMgamAM rahevA chatAM niHsaMga rahevAya. bhayaMkara saMgomAM rahevA chatAMya niHsaMgatA hoya, evuM A kRpALudeva kahevA mAge che. bAkI, jyAM zaMkA tyAM duHkha hoya ane "huM zuddhAtmA' to niHzaMka thaI gayo. eTale duHkha gayuM. eTale niHzaMka thAya to ja kAma cAlaze. Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (6.1) saMgamAM e asaMga 129 niHzaMka thavuM e ja mokSa. pachI kyAreya paNa zaMkA nA thAya, enuM nAma mokSa. eTale ahIM zaMkA kADhavA mATe to A "jJAnI puruSa' che. badhI ja jAtanI zaMkAo UbhI thayelI hoyane, tyAre "jJAnI puruSa' ApaNane niHzaMka banAvI Ape. AtmA A che evuM nakkI thayuM. nakkI eTale mahIM mana-buddhi-cittaahaMkAra badhA eka avAje nakkI thAya. koI vAMdho, zaMkA, AzaMkA, kuzaMkA uThAve nahIM, tyAre jANavuM kSAyaka samakita thaI gayuM. evuM thaI gayuM tamane. mahIM koI zaMkA-baMkA uThAve che have ? praznakartA: nA, have nathI. have khAsa nathI kaMI. dAdAzrI : koI zaMkA ja nA uThAve, ne niHzaMkapaNuM thAya. niHzaMka AtmA jANyo ane e niHzaMkatAthI nirbhayatA utpanna thAya che ane te nirbhayatAthI niHsaMgatA thAya che. praznakartA H hA, niHsaMgatA ! dAdAzrI : bIjI vAta ja nahIMne ! e niHzaMkatAthI nirbhayatA rahe, niraMtara nirbhayatA rahe ane tethI asaMga rahI zake. tenuM phaLa asaMga ja che. kRpALudeve kevuM sarasa lakhyuM vAkya ! nahIM ? nirbhayatAthI niHsaMgatA, eTale asaMgatA. praznakartA: have AmAM tame je kaho, enA kArya-kAraNa jANavAnI have jarUra nathI. dAdAzrI : kAraNa jANavAnuM kyAM rahyuM che ? atyAra sudhI kAraNo jANavA sAru ja, zaMkA-zaMkA, Ama haze ke tema haze, Ama haze ke tema haze, Ama haze ke tema haze ? atyAre niHzaMka thaI gayA, ane niHzaMkatAthI nirbhaya thAya, niHsaMga-asaMga thAya che. ane tethI vItarAgatA thAya che. pachI zuM joIe ? AthI vadhAre joIe ? niHzaMka thayo. jagatamAM eka mANasa niHzaMka khoLavo e mahA mahA vasamI vastu che. AtmA saMbaMdhamAM niHzaMkatA utpanna thAya eTale nirbhaya thaI gayo. Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13) AptavANI-14 (bhAga-4) alaukikatI mahora vAgatA thAya niHzaMka praznakartA : jJAnInA zabdanI aMdara A cetanAno saMga che mATe niHzaMka thavAya che ? dAdAzrI : hA, to ja thAyane ! nahIM to thavAya kevI rIte ? emanuM vacanabaLa che ane sajIvana thayelI che vANI. praznakartA: hA, eno saMga che. kAle kahyuMne, alaukikanI mahora che. dAdAzrI : hA, alaukikanI mahora ! praznakartA eno saMga che eTale niHzaMka thAya che. dAdAzrI : nA, paNa zabda e sAro che. te ghaDIe nIkaLI gayo, nahIM to huM kyAMthI khoLata ? huM kaMI AmanI DAyarImAM jovA jau ? te ghaDIe enI meLe nIkaLyo. mATe AnI pAchaLa che ne, kaMIka goThavaNI che ne ? goThavaNI che ke nahIM ? praznakartA H goThavaNI nathI, A to sAhajika che. goThavaNIvALA (hoya) to niHzaMka thAya ja nahIM. dAdAzrI : ane bIjo ImpAvara (sattA ApavI) nIkaLyo. ImpAvara karatA A je mahora kahIne te bahu sarasa lAgyo. tyAre karI levA pUrNa sthitinA darzana praznakartA : paNa dAdA, e Apa bolo cho, te vakhate je vAkyo AvA nIkaLI Ave che te e vAkyo nIkaLI Ave che te e vAkyo nIkaLatI vakhate je ame jJAnInI mukhamudrA joIe chIe. dAdAzrI: e darzana, te ghaDIe darzana karavA. Ama Ama (je" je') karI levuM. e pUrNa sthiti. vAkya nIkaLene, te ghaDIe jJAtA-draSTArUpe nIkaLe. nIkaLyA pachI pAchuM jarAka AghuMpAchuM thAya. te vakhate darzana karavA. pUrNa sthitinA darzana. Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (6.1) saMgamAM e asaMga 131 tamAma saMgI kriyAmAM asaMga to ApaNe ja kahyuMne ! koI jagyAe kahe nahIMne ! koI jagyAe bole nahIM ke AtmA Avo che, saMgI kriyAmAM asaMga che. koI pustakomAMya nA hoyane ! ApaNA A badhA vAkyo joIne sajajaDa thaI jAyane loko ! ame jema joyo che tevo kahyo che. te to rUpa batADI zakAya nahIM paNa zabdothI, A saMjJAthI tamane samajAvI daIe. koI zAstramAM jaDe nahIM A vAkyo ! AgavuM saMpAdana che ! maulika che. trilokane vaza karavA karatA paNa vikaTa, asaMgapaNuM praznakartA : (zrImad patra-213) "eka samaya paNa kevaLa asaMgapaNAthI rahevuM e trilokane vaza karavA karatA paNa vikaTa kArya che." evuM kahyuM che emaNe. dAdAzrI : eka samaya paNa ! eTale A AMkhanI nimeSa badalAya che eTalI vakhata A jagatamAM koI asaMga rahI zakelo nahIM, eka samaya paNa. tene zuM kahe che ? praznakartA : "evA asaMgapaNAthI trikALa je rahyA che." dAdAzrI : trikALa asaMga che. kRpALudeva ja asaMga rahI zakelA, teya thoDAghaNA. ane te ja samajI zake ke A trikALa rahetA haze, temanI kevI dazA haze ? praznakartA: 'tevA asaMgapaNAthI trikALa je rahyA che evA sat puruSanA aMtaHkaraNa, te joI paramAzcarya pAmI namIe chIe." dAdAzrI : hA, kharuM kahe che. praznakartA: 'trilokanA nAtha vaza thayA che jene ema chatAM paNa evI koI aTapaTI dazAthI varte che ke jenuM sAmAnya manuSyane oLakhANa thavuM durlabha che. evA sat puruSane ame pharI pharI tavIe chIe." dAdAzrI : hA, evA sat puruSane ame pharI pharI stavana karIe chIe. eka samaya paNa asaMgapaNuM rahevuM...! Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) praznakartA : jagata jItavuM saheluM che paNa eka samaya paNa asaMga rahevuM mahA vikaTa che. 132 dAdAzrI : jagatamAM jItavuM saheluM che paNa eka samaya paNa asaMga rahevuM mahA vikaTa che. have e tamane jJAna ApIe tyAre asaMga rAkhIe chIe. praznakartA H asaMga rAkho cho, barAbara che. dAdAzrI : hA, eka samaya ja, vadhAre nahIM. dAdAkRpAe mahAtmAo hau varte tiraMtara asaMgapaNe have e asaMgamAM tame keTalo samaya rahetA hazo badhA ? praznakartA H niraMtara ! dAdAzrI : niraMtara asaMga raho cho. huM to niraMtara asaMgamAM rahuM chuM paNa A (mahAtmAo) hau niraMtara asaMgamAM rahe che. have A saMsAramAM saMgamAM rahevuM ane asaMga rahevuM te eka samaya paNa, eka miniTa paNa asaMga rahI zake nahIM koI mANasa. A tamane to meM kAyamanA asaMga banAvyA. tethI tamane karma aDatA nathI. huM to thayo te thayo paNa tamane hau banAvyA. kRpALudeve zuM kahyuM ? kone kone vaza thAya ? zuM guNo hoya ? to kahe paLano nAnAmAM nAno bhAga eTaluM jo kadI asaMgapaNe vartyA A jagatathI to, AkhA trilokane vaza karavA karatA e kaThina che, kahe che. ane A dAdA to niraMtara (asaMga) rahe che. huM kahuM chuM, ke bhagavAna mane vaza thaI gayelA che, cauda lokano nAtha vaza thayelo che. amathA hAtha aDADI jazone toya kalyANa thaI jaze. AkhI duniyAnuM kalyANa karavA nIkaLyA chIe. saMgI kriyAone potAnI mAnavAthI che baMdhata praznakartA H mana-vacana-kAyAnI tamAma saMgI kriyAthI huM taddana asaMga chuM, e vadhAre samajAvazo. Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (6.1) saMgamAM e asaMga dAdAzrI : mana-vacana-kAyAnI saMgI kriyAo sthULa che ne huM sUkSma chuM. bannene kaMI levAdevA nathI. A saMgI kriyAo mana-vacana-kAyAnI che. ene AtmAno saMga ja nA thAya. asaMga AtmA ne saMga kevI rIte 133 karazo ? eTale A mana-vacana-kAyAnI saMgI kriyAo che, tene tuM tArI mAnuM chuM ne tuM phasAu chuM ne tuM baMdhAu chuM. ApaNuM jJAna kahe che ke tArI nA mAnIzane, to nahIM baMdhAu, nahIM to phasAI jaIza. mana-vacana-kAyAnI tamAma saMgI kriyAthI huM asaMga chuM. A asaMga zabda bahu moTo mUkyo che. tyAre kahe, saMsArI mANasa asaMga kevI rIte kahevAya ? te ame A sAyanTiphikalI prUpha ApyuM. A badhI tuM saMgI kriyAo karuM chuM ne, tenAthI AtmA judo che. jo, jJAnIe kevo AtmA joyo haze ? mana-vacana-kAyAnI tamAma saMgI kriyAthI tadana asaMga ja che, evo AtmA meM joyo che. mana-vacana-kAyAnI tamAma saMgI kriyAothI 'zuddha cetana'sAva asaMga ja che. mana-vacana-kAyAnI tamAma saMgI kriyAonuM 'zuddha cetana' jJAtA-draSTAmAtra che. samIpamAM rahevAthI bhrAMti utpanna thAya che. banne vastuo svabhAve karIne judI ja che. AtmAnI koI kriyA che ja nahIM, to pachI A badhI saMgI kriyAo konI che ? pudgalanI. saMgI kriyAoto karatAra nahIM, paNa jANatAra AtmA praznakartA H mana-vacana-kAyAnI saMgI kriyA eTale zuM ? saMgI kriyAo kone kIdhI ? dAdAzrI : koIne aDavuM e saMgI kriyA. ApaNo deha bIjAne aDyo, emAM 'huM judo chuM' kahe che. e saMgI kriyAo kahe che. praznakartA : e dehanI saMgI kriyA, to vANI ane mananI saMgI kriyA kaI kahevAya ? dAdAzrI : A mana che te tane yAda kare, ene saMgI kriyA kahevAya. Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 AptavANI-14 (bhAga-4) praznakartA : eTale potAnuM mana bIjAne yAda kare e saMgI kriyA kahevAya mananI ? dAdAzrI : huM. praznakartA H ane vANInI saMgI kriyA ? dAdAzrI : vANI bolIene ApaNe enuM nAma, e saMgI kriyA. 'huM caMdu' ane 'meM A karyuM' te saMgI kriyA. e saMgI kriyAo badhI anAtmA che. eTale AtmA koI vastune Taca thAya evo nathI. eTale A avastu, avastune Taca thAya che. eTale ene saMga aDe ja nahIM. (pote) asaMga rahe che. A badhI kriyAo thAyane, tenAthI asaMga ja che, e evuM kahevA mAge che. paNa loka mAnI beThA che ke mane thAya che. huM saMgamAM beTho chuM, evuM bhAna che e ja bhrAMti. e bhrAMti che badhI, paNa e samajAya zI rIte ke A badhI saMgI kriyAno huM bhoktA nathI, paNa jANanAra chuM ? kAraNa ke saMgI kriyAmAM AtmA hoto ja nathI. saMgI kriyA e jaDa che ane sthULa che, AtmA sUkSmatama che (ene) levAdevA nathI. e saMgI kriyAoneya jANanAra che, saMgIkriyA karanAro nathI. saMgI kriyA sthULa, asaMga AtmA sUkSmatama have asaMga AtmA prApta karavA mATe mana-vacana-kAyAnI saMgI kriyAothI AkhuM jagata je cheTuM rahe che, eno tyAga kare che, tyAM ApaNuM A akrama vijJAna kahe che ke e saMgI kriyAomAM huM judo chuM. A AtmA kevo che evuM koIe kahyuM che ApaNane ? 'huM tadana asaMga chuM' ema kahyuMne, te ApaNe ekalAe kahyuM, nahIM to koI kahe nahIM. tIrthaMkaro jANe paNa kahe nahIM AvuM. loko durupayoga kare. tamane to badhuM jJAna ApyuM eTale kahevAya. AtmA evo che ke kazI vastu ene saMga karI zake ja nahIM. dhanya che, tamArA jJAnaneya dhanya che ke asaMga hato tene asaMga tame Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (6.1) saMgamAM e asaMga banAvyo ja ane A kramikanuM jJAna asaMga banAvatuM ja nathI. e (to kaheze) bahAranuM choDo, choDo to chUTazo. to A deha zI rIte choDazo te ? ane ApaNe to kahyuM ke A 'mana-vacana-kAyAnI tamAma saMgI kriyAothI huM taddana asaMga chuM.' te AkhI saMgI kriyAo uDADI dIdhI. eTale badhuM uDADI melyuM ne bALI melyuM. (badhuM) cheda karI nAkhyuM che. AtmA enAthI judo. 135 A saMgI kriyAo e badhI sthULa kriyAo che ane AtmA to bilakula sUkSma che. be koI dahADo bhegA karavA hoya toye thAya nahIM. eTale sthULa ne sUkSma bheguM hoya ja nahIM. paNa A to bhrAMtithI UbhuM thayuM che jagata. AtmA eka kSaNavAreya rAgI thayo nathI ane dveSIye thayo nathI. A to bhrAMtithI, jema koI mANasane magaja upara Diprezana AvI gayuM hoyane, to e navI jAtanuM AcAra-vicAra nathI karato ? pahelA je potAnuM hitanuM karato hato, te ahitanuM karato nathI ? enA jevuM, ene A roMga bilIpho besI gaI che. AtmA anAtmA thayo nathI koI dahADo ne anAtmA AtmA thayo nathI, phakta ene roMga bilIpha besI gaI che. huM karuM chuM' evI bilIpha tUTI gaI eTale rAITa bilIpha beThI, eTale rAITa jJAna UbhuM thAya. 'A saMgI kriyAmAM UMdhI kalpatAthI phasAya AtmA peluM kavie gAyuMne, 'tanmayatA, saMgI kriyA, khullA phATaka.' saMgI kriyA eTale 'huM caMdu chuM' karIne je kriyA karIe e khullA phATaka, kahe che. te 'sUkSmabhAva kAraNanuM sthULa che nATaka.' sUkSmabhAva kAraNanuM sthULa badhuM UbhuM thayuM, (paNa jo) 'huM zuddhAtmA chuM' to pachI enI e ja kriyAmAM ene kazuM aDe nahIM ane enI e ja kriyAthI pelAne saMsAra Ubho thaI jAya. kriyA eka ja prakAranI, paNa koNa kare che ? te Aropita bhAvathI kare to saMsAra Ubho thaI jAya ane svAbhAvika bhAvathI kare to kazuM levAdevA nathI. 'tamAma saMgI kriyAothI huM taddana asaMga chuM' evuM ekjhekTa vAkya Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 AptavANI-14 (bhAga-4) te vakhate ona dhI momenTa rahyA kare, evuM jJAna hoya to ene aDe nahIM. paNa eTaluM badhuM manuSyanuM gajuM nahIMne ! ame je jJAna ApyuM che emAM keTalAka mANaso evA nIkaLaze haju ke saMsAramAM rahe chatAM kazuM aDe nahIM. kAraNa ke ame jJAna to pUrepUruM ApeluM che. kazuM saMsAra aDe nahIM evuM ApeluM che. paNa e jJAnanA zabdo hAjara rahevA joIene zabda nA rahevA joIe hAjara ? tirvikalpa-nirapekSa-asaMga-tirlepa batAve nirAlaMba praznakartA: dAdA, have e samajavuM hatuM ke jyAre koI vikalpa ja na rahe, tyAra pachI zeno saMga thAya ? dAdAzrI : nirvikalpI pote thaI gayo eTale A je vikalponA AdhAre jIvato hato, te e AdhAra chUTI gayo ne pote potAnA AdhArathI jIvatA zIkhyo. te je A vikalponA AdhAre jIvato hato, e chUTI gayuM. ane pote potAnA AdhArathI jIvana zarU thayuM eTale nirAlaMba thato jAya che. A avalaMbano che e badhA vikalpo. anaMta avatArathI vikalpo sivAya bIjuM kazuM kamAyA nathI. bhaTaka bhaTaka bhaTaka kare che. ane buddhino dhaMdho zuM? vikalpamAM caDhAve. praznakartA: A rIte asaMga thaI jAya e pachInI paristhiti zuM? dAdAzrI : nirAlaMba thayA pachI ene zuM sthiti ? A huM nirAlaMba thayo chuM. mane koI jAtanI jarUra nathI. koI jAtanI nesesiTI nathI mane. koI avalaMbananI mAre jarUra nathI ebsolyuTamAM. praznakartA: ebsolyuTa eTale zuM samajAvazo ? dAdAzrI : ebsolyuTa eTale asaMga, nirlepa badhA zabdo bhegA kare tyAre ebsaoNlyuTa thAya. emAM nirapekSa e zabda nAkhavo paDe. ebsaoNlyuTa eTale nirAlaMba. ane chevaTe nirAlaMbamAM AvavuM paDaze badhAne. kyAM sudhI avalaMbana ? A avalaMbana eTale paravazatA. vikalpo eTale paravazatA. A vikalpanA AdhAre e jIve che. Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (6.1) saMgamAM e asaMga 137 praznakartA: A vikalpa zamI gayA pachI paNa ene potAnuM dainika jIvana to gALavAnuM rahe che ja ne ? dAdAzrI: e to badhuM enI meLe ja cAle evuM che A jagata. A to vikalpo kare che ke "huM calAvuM chuM. eTaluM ja. jagata enI meLe ja cAlyA kare che. A to vikalpo, aham, IgoIjhama kare che khAlI. ane jyAM vikalpo zamI gayA e chelluM pada kahevAya, pUrNatva prApta thayuM kahevAya. jJAtItA paramANu asaMgatA utpanna karAve mahAtmAne praznakartA: Ape kahyuM, jJAnI asaMga ne nirlepa che, to pachI emanA dehane asara thAya ? dAdAzrI : asara thayA vagara rahe nahIMne ! Aya paramANunuM baneluM zarIra che ane Aya paramANunuM. paNa A paramANu badhe ja che. je asara thAya evA paramANu hatA te badhA nIkaLI gayA che have. pavitra paramANu thatA thatA thatA thatA pachI asaMga paramANu thAya. ApaNane asaMgatA utpanna kare evA paramANu. eTale emanI joDe jo lAbha maLe barAbarano, to ApaNe bhUlI jaIe badhuM, vicAro ja bhUlI jaIe. sthaLa bhegA thaIene te aMdaranuM badhuM, saMsAra badho bhUlADI de. jJAtI-vItarAga pratyenA potAnA bhAva thAya so gaNA riTarna praznakartA : jJAnI asaMga hoya to emane koI paNa jAtanI vyavahAranI levAdevA nahIM hoya, to have namaskAra karIe to e kevI rIte svIkAre ? dAdAzrI : svIkAre nahIM, e to vItarAga. riTarna vitha theMksa. jo eka gALa boluM to so gALo thaIne pAchI. eka namaskAra karuM to so namaskAra thaIne pAchA. tArI je bhAvanA IcchA che, so gaNI thaIne pAchI maLe. eka kAMkarI mAruM to so kAMkarI pAchI, riTarna vitha theMksa. praznakartA: haMDreDa TAImsa (so vakhata) ? Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 AptavANI-14 (bhAga-4) dAdAzrI: haMDreDa TAImsa. eTale tane ThIka lAge to kAMkarI mAra, ThIka lAge to phUla caDhAva ane ThIka lAge to kaMI IcchApUrvaka namaskAra kara. eTale tuM jevuM mAguM evuM, mokSa mAguM to mokSa maLe. praznakartA: kevaLajJAna thayA pachI jJAnI ahIM jagatamAM rahe ? dAdAzrI : kevaLajJAna grahaNa kareluM te ApavA mATe jJAnIne rahevuM paDe. tIrthakaro badhuM grahaNa karIne AvelA paNa te pote kartA nathI eTale temano grahaNa karelo mAla khAlI karavo paDe. eTale te upadeza rUpe ne AzIrvAda rUpe jagatane ApyA ja kare te abaMdha ane amane jJAnIne baMdha paDe. paNa te zAnA baMdha paDe ? tyAre kahe khaTapaTa kare, lyo, vidhi karo, jJAna ApIzuM ne cAlo satsaMga karIe, tame A karo ne te karo ne tamane mokSe laI jaIzuM vigere AghApAchI karIe te nikAlI nA hoya. teno amane baMdha paDe. praznakartA Ape kahyuM jJAnIne baMdha paDe paNa Apa to AtmArUpe ja raho cho ne AtmA to asaMga che pachI zuM vAMdho ? dAdAzrI : AtmA pote ja asaMga che, pachI zuM vAMdho che? paNa te vyavahArathI paNa AvavuM joIe. nizcayathI to AvI gayuM amAre. vyavahArathI thoDoka ja bhAga bAkI rahyo hoya. amAre ahIM bhegA thaIe eTaluM ja, bIjo koI khAsa vyavahAra rahyo nahIM. ATalo ja saMga amAre. te A to UMco saMga che ne ? paNa Aye saMga kahevAya. tamAre ochA thatA jAya che saMyogo, jema jema nikAla thatA jAya che (tema) tema. Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [6.2] asaMga te nirlepa AtmAne thayo che saMyoga, nathI thayo saMga praznakartA : nirlepa ane asaMga e be bhAvo kahyA Ape to e samajAvazo. dAdAzrI : asaMgIne saMga nA aDe ne nirlepIne lepa nA aDe. lepAyamAna nA thAya. lepAyamAna thayo ja nathI. A pote svabhAvathI nirlepa ja che, asaMga ja che. koInI joDe saMga ja thayo nathI. saMyoga thayo paNa saMga nathI thayo. saMyoga chUTA paDI zake, paNa jo saMga thayo hoya to chUTo nA paDe. eTale pote asaMga che. A varlDamAM koI paNa cIja evI nathI ke je ene lepAyamAna karI zake ane koI saMga evo nathI ke ene saMgamAM lAvI zake. e nirlepa ane asaMga be vastu judI che. ATaluM badhuM kArya karavA chatAM pote asaMga rahe che. ATaluM badhuM saMsArI kArya chatAM pote asaMga ja che. ATaluM badhuM kArya lepAyamAnamAM dekhAya che, saMsArI bhAva che, badhuM che, chatAM nirlepa che pote. evo AtmA che ane evo AtmA jJAnIe joyo. to ja chUTo paDene ! nahIM to lepAyamAna thayelo AtmA zI rIte chUTo paDe ? asaMga-tirlepato guhya phera samajAvyo jJAtIe praznakartA : asaMga ne nirlepamAM zo phera ? Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) dAdAzrI : nirlepa ne asaMga bemAM phera. asaMgamAM ema lAge ke ko'ka pAchaLa aDyuM che paNa koI aDyuM ja nA hoya. vacce avakAza hoya ja ne nirlepamAM to aDyuM ja nA hoya. asaMgavALo to pharI coMTIya jAya kharo paNa nirlepavALAnI to vAta ja judI. kyAreya lepAyamAna na thAya. 140 praznakartA : nirlepa avasthAmAM enA DiscArja karmo ghaNA kharA pUrA thaI ja gayA hoyane ? dAdAzrI : hA, ko'ka ko'ka ja rahyA hoya. praznakartA : nirlepa avasthAvALAne nirlepanuMya bhAna to hoyane ? : dAdAzrI : nA hoya. nirlepapaNAnuM bhAna hoya to to lepa che. amane e nA rahe. ane asaMgavALAne saMganuM bhAna rahe. avasthAmAM asaMga to sAdhAraNa mANasaneya amuka amuka bAbatamAM rahe. A bAra AnAno bhoTavo tUTyo hoya to gharamAM koI kazuM ja bole kare nahIM, enuM zuM kAraNa ? enI DivelyU thaI gaI che tethI ne velyUvALI vastumAM asaMga rahevuM te kharuM. ApaNuM A vijJAna velyUezanavALI vastunuM DivelyUezana karI nAkhe che ke A vinAzI che, takalAdI che. ame avasthAmAM asaMga hoIe ne pAchA nirlepa hoIe. avasthAmAM nirlepa te to jJAnI sivAya bIjo koI rahI nA zake. A ame jJAna ApIe eTale mahAtmAo asaMga rahI zake. amane Atma anubhava niraMtara rahe ne avasthAmAM ame nirlepa rahIe ane tamane mahAtmAone AtmA bilIphamAM rahe ne tethI avasthAmAM tame asaMga rahI zako. A ApaNuM vijJAna zuM kahe che ke tamAre mahAtmAone avasthAomAM asaMga rahevAnuM ne dhIme dhIme nirlepa thavAze. praznakartA : dAdA, evuM amAre kyAre thaze ? dAdAzrI : ame je sTezane pahoMcyA chIe te sTezane pahoMcazo eTale tamAre tevuM thaze. A pratyakSa purAvo joyone tame ? pustakamAMnuM nahIM. Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (6.2) asaMga ne nirlepa 141 meM kahyuM e bhrAMtirasa ogaLatA thAya asaMga have tame zuddhAtmA thaI gayA eTale nirlepa pratItithI ja thaI gayA, asaMga ja thaI gayA. pote A dehathI asaMga ja che. dehane aDato nathI. je dehane coMTelo hato bhrAMtithI, te ame jJAna ApIene, te dahADe beu chUTuM paDI gayuM. have zenAthI coMTelo hato? tyAre kahe, bhrAMtirasathI. e kahe "meM A karyuM ke tarata ja bhrAMtirasa utpanna thayo ane enI mahIM vacce paDe. e bhrAMtirasa koI dahADo ocho thAya nahIM. roja kArakhAnuM cAlu ja hoya. eTale bhrAMtirasa ane ogALI nAkhIe ane chUTuM karI nAkhyuM. have chUTuM karyA pachI asaMga thaI gayo. Ama aDeluM che paNa saMga nathI. niraMtara asaMga rahe che, asaMga, nirlepa. ene have lepa aDe nahIM. praznakartA H brAMtimAM kyAre besI javAya e khabara nathI paDatI te dAdAzrI : A jJAna ApyA pachI tuM eka kSaNa lepAyamAna thayo nathI. nirlepa ja rahyo che, asaMgI ja rahyo che. paNa jema paricaya vadhato jaze, phoDa paDato jaze, eTale bhrAMtimAM paDyA ja nathI, e bhAna Avaze. rAte UThyA pachI tarata "zuddhAtmA chuM'nuM lakSa AvyuM to jagata AkhAnI vismRti hatI, nahIM to rAte badhA prakAranuM bhAna jatuM rahe che. paNa zuddhAtmA pahelA yAda Avyo eTale zuddhAtmAnA bhAnamAM AvI gayA. huM caMdu' nahIM paNa "huM zuddhAtmA' to thayo asaMga asaMga eTale "huM zuddhAtmA', enA sivAya bIjuM bhAna nahIM. pote asaMga evo zuddhAtmA che. huM asaMga ja chuM, nirlepa ja chuM. pelI roMga mAnyatA tUTI gaI eTale gayuM. e roMga mAnyatA hatI. tethI to loka kahe, asaMga kevI rIte kahevAu ?" ema nA kahe loko? ane tamane to potAne samajAya ke A roMga mAnyatA tUTI. "huM caMdubhAI chuM e ApaNane bIjA padamAM bhrAMti paDI hatI. paNa have jeTaluM avaLuM ArAdhana kareluM, teTaluM pharI savaLuM karo to chUTe. eTale savaLuM thaI jAya. A jeTalA avaLe raste cAlyA eTalA pAchA pharavuM paDe. Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 AptavANI-14 (bhAga-4) huM zuddhAtmA chuM' te ja asaMgapaNAnuM lakSa che. jJAnanuM phaLa virati che. asaMgapaNuM e ja virati che. AtmA prApta thAya to ja sarvasaMga parityAga thAya. tamane AtmA Apyo che. tamane potAnuM svarUpa, sarva saMgathI rahita mAtra AtmA Apyo che. koI saMga ene aDe nahIM, ane (jo) saMga aDa to AtmA koI dahADoye Atmavat thAya nahIM. e saMgathI asaMga banAvyA pachI to A jJAna tamane pariNAma pAmyuM che. nahIM to pAme nahIMne ! have nizcayathI asaMga cho, eTale asaMga thaI gayA cho, nizcayathI. vyavahAranA lokoya bole paNa te nA cAle. tamAre to asaMga svarUpanuM lakSa rahe che jAte. lakSa eTale zuM? AtmadhyAna kahevAya. paheluM "huM caMdubhAI chuM evuM dhyAna hatuM, have "zuddhAtmA chuM' dhyAnamAM AvyuM. A "huM zuddhAtmA chuM dhyAnamAM amuka bhAga to ghaNo kharo zuddhAtmA dhyAnamAM jAya. bahu phAIlo hoya to jarAka cUkI jAya, paNa toye dhyAnamAM zuM che ? zuddhAtmA. e zukladhyAna che, asaMga svarUpa che. AthI moTuM pada varlDamAM koI na hoya. (A to) aviratipada che. eTalA mATe sAcavavAnuM eTaluM ja ke ApaNe aviratipadamAM AvyA chIe, eTale A badhAno nikAla to karavo paDazene ? amArI AjJAmAM rahe eTalo ukela thaI jAya. kusaMgamAMya asaMga, AjJArUpI proTekzanathI praznakartA H asaMgapada pAmyA pachI AjJAnuM mahatva keTaluM ? dAdAzrI : A AjJA eTale A rAITa bilIpha pharI badalAya nahIM, enA mATe ame ApeluM proTekzana. (enAthI) pharI bilIpha badalAI nA jAya. A lokono kusaMga puSkaLa che, eTale bilIpha pharI badalAI javAno saMbhava. jo kusaMgamAM nA rahetA hoya ane satsaMgamAM rahetA hoya, tene to pachI bilIpha badalAvAnIya nathI, to ene AjJAnI jarUra nathI. paNa satsaMgamAM rahevAya evuM nathI ane kusaMgamAM rahevAnuM che eTale bilIpha badalAI jAya. eTale AjJA pALo to pachI e proTekzana hoya, to pachI tamAre A bilIpha badalAya ja nahIM. paNa naryo Akho dahADo kusaMga kusaMga Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (6.2) asaMga ne nirlepa 143 kusaMga kusaMga. bairAM-chokarAM badhuM ja kusaMga che. A jagatamAM je badhuM cAle che, peparo-beparo badhuM, vicAro-bicAro badhuM kusaMga che. eTale kusaMgomAM rahI ane asaMga rahevuM e amArI AjJA sivAya rahI zake nahIM. padgalika saMgane kusaMga kahe che. "ApaNe" chIe ja asaMga. eno anubhava nA thavA de e badho kusaMga kahevAya. paudgalika vicArakriyAthI zuddhAtmAnI darzatakriyA judI praznakartA H dAdA, Aje asaMgatA upara meM vicAra karavA mAMDyo. huM asaMga chuM, zenAthI asaMga chuM e badhuM meM jovA mAMDyuM. AnAthI asaMga chuM, AnAthI asaMga chuM, AnAthI asaMga chuM. have e AtmAnA lakSe ja A vicAradhArA che, paNa A kriyA che ane kriyA baMdhanarUpa che A ? dAdAzrI : ene ne baMdhanane levAdevA ja nahIMne ! A vicArakriyA nahIM, darzanakriyA che. zuddhAtmA vicArakriyAthI bahAra che. vicArakriyA pudgalamAM che. zuddhAtmA nirvicAra che. praznakartA H eTale A darzanakriyA che ? dAdAzrI darzanakriyA ane jJAnakriyA. ane vicArakriyA judI vastu che. praznakartA : vicArakriyA to saMsAra ja baMdhAve. dAdAzrI : e ApaNe baMdhAyelo ke nA baMdhAyelo nathI jovo. e to koI saMjogamAM tema nathI hotuM, paNa e cAritramoha hoya. evuM ApaNe bahu bhAMjagaDamAM UtaravAnI jarUra nahIM. praznakartA amAre badhA kArya karavA mATe to vicArakriyAnI jarUra che ne ? dAdAzrI : e to badhuM hoya ja. e to saMsAranI, vyavahAranI vAta AvI. e asaMganI vAta kahe che. meM tamane kazuM vicAravAnuM soMpyuM nathI. phakta AjJAmAM raho ane saMsArano, tamArA vyavahArano, phAIlono nikAla karo, eTaluM ja meM kahyuM che. saraLa ne sIdhI vAta che A. Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) 'huM zuddhAtmA' e asaMgabhAva, tethI ta baMdhAya karma praznakartA H jJAna maLyA pachI karma bhale nirjarA thAya, to e nikAla ja karavAno rahe, bIjA navA to nahIM baMdhAyane emAM ? 144 dAdAzrI : 'huM zuddhAtmA chuM' (e) nirlepabhAva thayo, asaMgabhAva thayo, eTale navuM karma baMdhAya nahIM. have cArja nA thAya navuM. jUnuM DiscArja thayA kare. tamAre mahIM 'huM zuddhAtmA' nhoya ne 'huM caMdu' evuM AvI jAya ? evuM Ave evuM nathI. ame ApeluM che zuddhAtmA jJAna, e badalAya evuM nathI. have nirlepa, lepAyamAna nA thAya. saMga utpanna nA thAya, asaMga. AnI mahIM rahevA chatAM pote asaMga che. saMgI kriyAomAM jAgRtithI, 'huM' AtmArUpe asaMga praznakartA : jIbhanuM AkarSaNa bahu rahyA kare che, temAM zuM upAya rAkhavAno ? enAthI navo baMdha to nahIM paDene ? dAdAzrI : e AkarSaNa rahyA kare che, temAM phakta jAgRti rAkhavAnI che ke 'mana-vacana-kAyAnI tamAma saMgI kriyAothI huM taddana asaMga ja chuM.' e jAgRti rahevI joIe ane kharekhara ekjhekTalI ema ja che. e badhuM pUraNa-galana che. tame A jAgRti rAkho to tamane baMdha paDato nathI. A caMdubhAI bhijayAM khAtA hoya ke rasa-roTalI khAtA hoya ne TesabaMdha khAtA hoya to temAM ahaMkAra che paNa 'huM' nathI. kriyAo badhI ja jaDanI che. tenI sAthe AtmAne levAdevA ja nathI. e dehanI saMgI kriyA kahevAya ane ApaNe mana-vacana-kAyAnI tamAma saMgI kriyAothI asaMga chIe. A to kriyA eTalI badhI najIka thAya che te temAM ema bhrAMti UbhI thaI jAya che ke 'huM ja jamuM chuM.' paNa kharekhara to pote kyAreya khAto ja nathI. khAtI vakhate mana-vacana-kAyAnI saMgI kriyA thAya che te ghaDIe huM khAto nathI, huM judo chuM te vakhate. saMgI kriyAothI huM judo, kAraNa ke judo hoya to ja jANI zake, nahIM to judo nA hoya to jANI zake nahIM. Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (6.2) asaMga ne nirlepa have caMdubhAInI pAse kaMIka kAma thaI jAya, karanAra koNa ? vyavasthita, vyavasthita tamane ahIMyA preraNA kare, ane caMdubhAI badhuM kAma karyA kare, tamAre jJAtA-draSTA rahevuM. have, caMdubhAIthI kaMI kharAba kAma thaI gayuM koI jagyAe to tamane gabharATa nA rahevo joIe. kAraNa ke e to, vyavasthita zaktie karyuM ane tame to zuddhAtmA cho, zuddha ja cho. have pharI tamane lepAyamAna thAya ja nahIM have, asaMga ja cho. tame zuddha ja cho, have koI paNa saMjogomAM kAMI paNa kharAba kriyA AvI, eka bAju kharAba kriyA thAya che. ane tame zuddha ja cho. A kriyAnA Aje tame kartA nathI. A kriyAnuM saMcAlana tamAre hAthe thayeluM che paNa Aje enA kartA tame nathI. ajavALuM vadhatA thAya tiraMtara anubhava asaMga-nirlepapadato praznakartA : dAdA paNa have utAvaLa bahu thAya che, jaladI pUruM karavuM che. 145 dAdAzrI : ame tamane A je bodhabIja ApyuM che, te have dhIme dhIme bIja-trIja thaze. anaMta kALanI amAsa vItI ne ajavALuM saheja dekhAya, jhAMkhI (thAya) to e bodhabIja che. te pachI trIja thAya, cotha thAya ane pachI chelle pUnama thAya. eka phero bIja UgyA pachI thAya, tyAM sudhI amAsanI amAsa ja rahyA kare. bIja UgI eTale ApaNane khAtarI thaI ke have trIja thavAnI. dhIme dhIme trIja thaze evI tamane khabara paDaze ke A have ajavALuM vadhyuM. ajavALuM vadhe tema A saMsAra aDato ocho thaI jAya. atyAre sthULa rUpe aDato nathI paNa sUkSma rIte aDyA kare che haju. teya paNa ocho thato thato thato ApaNuM pada je nirlepa ja che, te nirlepano niraMtara anubhava rahyA kare. ApaNuM pada je asaMga ja che te niraMtara anubhava rahyA kare. 'huM asaMga chuM' e che saMgIto asaMga thavAto puruSArtha praznakartA : ApaNe caraNivavidha karatI vakhate bolIe chIe ke 'huM asaMga chuM, huM arUpI chuM, huM akSaya chuM, huM amUrta chuM' to te bolIe te vakhate evA bhAva mahIM utpanna thavA joIe ? to ja e barAbara kahevAya ne ? Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 AptavANI-14 (bhAga-4) dAdAzrI : enA bhAva karavAnI jarUra nathI, khAlI bolavAnI ja jarUra che. praznakartA : bolavAnI jarUra che paNa bhAva thAya to ? dAdAzrI : bhAva thAya to vAMdho nahIM. e che to vadhAre e (sArI rIte) thAya, bAkI ekanuM eka ja. e bolavAnI jarUra che khAlI. A to saMgI bole che ke 'asaMga chuM', eTale asaMga thavA mATeno eno puruSArtha che. AtmA to niraMtara asaMgI ja che. dahADAmAM pAMca vakhata bolavuM ke 'huM zuddhAtmA chuM, mane kazuM aDe nahIM AmAMnuM. nirlepa chuM, asaMga chuM, kazuM aDe nahIM mane' evuM bolavuM. akrama vijJAta thakI saMsAramAM rahIne paNa asaMga-tirlepa have ApaNe nirlepa chIe, asaMga chIe. kevuM suMdara jJAna ApyuM che ! AvuM sarasa vijJAna maLyA pachI eka taNakhaluM paNa tamane aDatuM nathI. saMpUrNa nirlepa ne saMpUrNa asaMga. caMdu zuM kare che, tene tame jANo. saMsAramAM rahevAnuM, chokarAM paiNAvavAnA, kAma karavAnuM, ane Ama saMsAramAM rahevA chatAM asaMga ane nirlepa rahevAnuM. saMsAramAM rahevA chatAM kaMI paNa sparze nahIM, nirlepa rahI zakAya, asaMga rahI zakAya. A khAyapIve chatAM asaMga. khAdheluM aDe nahIM. kAraNa ke A akrama jJAna che. praznakartA : dAdA, nokarI-dhaMdho hau karAyane ? dAdAzrI : dhaMdho karajo teno vAMdho nathI, paNa AjJA amArI pALajo. eTale AmAMthI mukta rahezo. A (saMsAranuM) kAma thaze ane emAM nirlepa rahI zakazo, asaMgapaNe rahI zakazo. saMgamAM rahevA chatAM asaMga rahezo. A vijJAna che. akrama vijJAna che A. dasa lAkha varSe pragaTa thAya che eka phero. te saMsAramAM rahevA chatAMya mukti bhogavo. zuddhAtmA svabhAva paDI rAkhyu thAya asaMga meM tamane je AtmA Apyo che, te asaMga ja Apyo che. dehano Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (6.2) asaMga ne nirlepa niraMtara saMga hovA chatAM asaMga ja che. AtmAne kazuM aDatuMya nathI ne naDatuMya nathI. mATe te rUpe rahevuM, nirlepa, asaMga ! agninoya saMga ene aDato nathI, to A duHkhano, zarIrano zI rIte aDe ? mATe A eno svabhAva pakaDI rAkhavo. 147 have je ApaNe zuddhAtmA thayA che, te zuddhAtmAne kazuM aDe ema ja nathI. eno nirlepa svabhAva ja che. svabhAvathI asaMga ja che. svabhAvathI ja che, to pachI ApaNe vaLI ene asaMga karAvavA kyAM jaIe ? je svabhAvathI ja asaMga che ! jJAna ApyA pachI eka vakhata nirlepa thayA pachI lepAyamAna nA thAya, asaMga thayA pachI saMgI nA thAya. DaoNkTare kahyuM hoya ke jamaNA hAthe pANI nA aDADazo to paNa anAdikALano paricaya te aDI jAya. tema A anAdi kALanA piracaye karIne kaMIka thAya to bolavuM, ame nirlepa chIe, asaMga chIe, eTale asaMga thaI javAya. tAva bhalene Avyo tethI AtmAne kazuM thavAnuM nathI. saMgamAM rahevA chatAM pote to asaMga ja che. pote to jJAtA-draSTA, zuddha bhAvamAM ja che. jevo saMga tevo raMga lAge. AtmA 'asaMga' che. tuM 'asaMga' che to tane raMga aDato nathI, 'caMdubhAI'ne aDe che. 'ApaNe' to 'jANyA' karIe ! deha e saMgI cetanA, je bhaDakATe kare asara praznakartA H game teTaluM jJAna goThavIe paNa deha upara kaMI Ave : to asara thaI ja jAya che. dAdAzrI : kAraNa ke A deha saMgI cetanA che. saMgI cetanA eTale Aropita cetanA. saMgathI pote cetanabhAvane pAmelI che. e saMga kare che. ApaNe e saMgane jANIe chIe. A saMgI cetanAe zuM saMga karyo, enA ApaNe jANakAra chIe. praznakartA : e saMgI cetanA eTale nizcetana cetanA ? dAdAzrI : hA, nizcetana cetana, paudgalika mAyA. je paulika, Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 AptavANI-14 (bhAga-4) je AkhuM phijhikala baoNDI che, enI mahIM cetanA bharAI gayelI che. paramANu e paramANumAM e saMgI cetanA che. A DiscArjamAM je badhuM cetana raheluM che. A saMgI cetanA e phijhikala baoNDInI che. A deha e saMgI cetanA che. ane pelI mAnasika ne vANInI e mizra cetanA kahevAya. mizra cetanAno vAMdho jJAnIne nA hoya. jJAnIne bIjI kazI asara nA kare paNa A saMgI cetanAmAM jarAka vADhakApa thAya to veza thaI paDe. chatAMya rAga-dveSa nA thAya e nizAnI. kApanAranI upareya rAga-dveSa nA thAya, kapAvanAranI upareya rAga-dveSa nA thAya. huM atyAre asaMga cetana tarIke jIvuM chuM. paNa jayAM sudhI deha che ne, tyAM sudhI dehanI asara rahyA kare. bahAranI, gALo bhAMDato hoya to te asara nA thAya, paNa dehanI asara to thAya. deha to vaLagelo, coTelo che, enI mahIM cetana ghUsI gayeluM che. te amuka cetana hatuM te ahaMkAranuM cetana e badhuM mULa cetanamAM pesI gayuM ane A dehanuM cetana e che te saMgI cetanA kahevAya che. e asara ApyA vagara rahe nahIM. eTale ApaNe samajavuM joIe ke aMdara saMgI cetanA che tyAM sudhI asara thavAnI ja. eTalo samaya ApaNe samajIe ke eka-be avatAra hoya tyAM sudhI, pachI have Dakho rahyo nahIMne ! karma baMdhAtA aTakyA ke gayuM badhuM. eTale badhuM gayuM ja che. vAMdho ja rAkhazo nahIM. tamAre vAMdhA rAkhavA jevuM che ja nahIM tyAM. have saMgI cetanAne jovI hoya to kyAM mAlUma paDe ? koI kaheze, mAre jANavuM che ke saMgI cetanA zuM che ? to koI ahIM AgaLa vidhi karato hoya ane kaMI navI jAtano avAja thAya, te zarIra dhruje. ApaNane dhrujayuM e khabara paDe. ahIM mane hau khabara paDe. potAneya khabara paDe paNa pote nA dhruje mahIM. e saMgI cetanA ja dhruje, pote nA dhruje. eTale saMgI cetanAne oLakhI javAya. e tyAM oLakhAya. je dhruje che e saMgI (IphekTiva) cetanA. kAraNa ke ene A AvA joDe saMga thayo. praznakartA saMgI cetanAne saMga (IphekTa) thayo. dAdAzrI : ApaNane saMga aDe nahIM. Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (6.2) asaMga ne nirlepa 149 praznakartA H AtmAne aDe nahIM. dAdAzrI : aspartha AtmA, niraMtara asaMga ja rahenArI cIja. ane A bhaDake che e saMgI cetanA che, mULa cetanA nathI. eTale saMgI cetanAne ApaNe zuM kahIe chIe ? ke anAtmA (pAvara cetanA). A ApaNI zodhakhoLa. saMgI cetanA e che DiscArja cetatA praznakartA : saMgI cetanA konA AdhAre, AtmA ke jIva ? dAdAzrI : saMgI cetanA jIvanA AdhAre che. eTale jIva jyAM sudhI jIve tyAM sudhI saMgI cetanA rahe. praznakartA : e saMgI cetanA kyAreka kAma karatI baMdha thaI jAya evuM bane kharuM ? dAdAzrI : nA, evuM bane nahIM. saMgI cetanA to niraMtara kAma karyA ja kare che. jyAre bebhAnapaNuM thAya tyAre e kAma nA kare. bebhAnapaNuM thAya tyAre to badhI cetanAo ja baMdha thaI jAya che, e cetanAo u52 AvaraNa AvI jAya che. zarIramAM saMgI cetanA e DiscArja bhaya bharelo che. te DiscArja thAya ke bhaya utpanna thayA vagara rahe nahIM. aMgamAM rahelI cetanA che, e sAcI cetanA nathI. e cetanA to mikScarasvarUpe che. sAcI cetanA to koI divasa mikScara thAyeya nahIM. A to bilIphathI utpanna thayelI che. e saMgI cetanA pAchI amuka jAtano avAja thayo hoyane, to eya (vidhi karatA mahAtmA) nA bhaDake, huMya nA bhaDakuM. keTalAka pherA amuka jAtanA avAja thAya che, temAM e bhaDake to huM nA bhaDakuM. e badhuM ame mApa kADhyA karIe. ajJAtathI bhaya, saMgI cetatAthI bhaDakATa praznakartA : bhaDakATa eTale zuM ? dAdAzrI : AtmAnI ajJAnatAthI bhaya rahe che ane saMgI cetanAthI Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15) AptavANI-14 (bhAga-4) bhaDakATa rahe che. bhaDakATa-phaphaDATa e saMgI cetanAno guNa che. bhaDakATa dehano guNa che. eTale eka ramakaDAMmAM cAvI ApI hoya, te jevI cAvI ApI hoya tevuM ja ramakaDuM cAle. eno mULa guNa nathI. tevI rIte dehamAM bhaDakATa vaNAI gayelo che. eTale ApaNe nA karavo hoya toya thaI jAya che. ahIMyA koI bhaDAko kare to ApaNI AMkha Ama baMdha nA thavA devI hoya to thaI jAya, evo e bhaDakAra che. te jJAna ApyA pachI bhaDakATa rahe ane ajJAna hoya to bhaya rahe. bhaya ajJAnathI che. A jagatane bhaya rahe che, te ajJAnano bhaya che. ajJAnano bhaya gayo eTale bhaya rahyo nahIM, bhaDakATa rahyo. je avAja nA sAMbhaLyo hoyane e avAja sAMbhaLe eTale bhaDake. ane je avAjano paricaya thaI jAya, pachI enAthI nA bhaDake. praznakartA : paricaya thaI gayA pachI nA bhaDake ? dAdAzrI : pachI nA bhaDake. paNa je avAja tame pahelA sAMbhaLyo nathIne, e gaNakAro ke nA gaNakAro toya deha dhrujyA vagara rahe nahIM. saghaLI kriyA saMgI cetatAtI, na rahyo have pote gunegAra A koI mANasa koIne dhola mArato hoya tyAre AtmA asaMga ja che. A to saMgI cetanAthI ema lAge che ke pote mAre che, paNa kharekhara to pote asaMga ja che. cArja thayelI beTarI DiscArja thAya to prakAza ApIne jAya, tema A saMgI cetanAnuM che. e DiscArja thAya che. pAMca hajAra rUpiyA gayA ane pachI moTuM UtarI jAya. moTuM bhale UtarI jAya, paNa A aMdara nA Utare toya ApaNe jANIe ke A sAcuM che. moTuM jo UtarI jAya e to saMgI cetanA che. te (moDhuM) UtarI jAya tene ame nA joIe. ame aMdara kemanuM che e joI laIe. aMdara kazuM nA thayuM hoya paNa. A bhAta UtarI jAya che, khIcaDI UtarI jAya che to kaMI A moTuM UtarI gayA vagara rahe ke ? UtarI nA jAya ? paNa keTalAkane nAya Utare, hoM ! A jJAnanA baLa upara AdhAra rAkhe che. Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (6.2) asaMga ne nirlepa keTalAkane nA Utare ane koIne Utare. tethI kaMI eno guno nathI, paNa aMdara nathI Utaryo. kAraNa ke A je cetanA che ne, e saMgI cetanA kahevAya che. paNa have e zAno saMgI thAya ? asaMgIno saMgI. asaMga che eno A saMgI. 151 viSaya e saMgI cetanA, tetAthI 'huM judo' kahyuM akramamAM kramika mArgamAM to ema kahe ke ApaNe saMsArI chIe, mokSa zI rIte thAya ? ApaNe to samakitaiya nA thAya. e strI rahI, chokarAM rahyA, viSayo rahyA. e to kahe sAheba, huM to strI paiNelo. A to meM (viSaya) bhogavyo tyAre A zuM kahe che ? e badhI saMgI cetanA che, tenAthI 'huM' judo chuM. eTale zuM thaI rahyuM che ene tuM jANa. te paNa A ApaNuM akrama vijJAna ja eka ATaluM karI zake. bIje badhe pelA raste nA karI zake. eTale bIje emaNe choDavuM ja paDe. eTale ApaNe chUTa ApelI. ane DiscArja che eTaluM ja thaze, bIjuM thavAnuM nathI. ene (cArja) baMdha karI dIdhuM. nahIM to strIsaMga hoya ne mokSa thAya, e be sAthe nA bane. A jagata AkhuM saMgavALuM che. lokoe DarIne ema kahyuM, ke A viSayathI ja baMdhana che, te amAro joyelo AtmA judI jAtano joyo che, asaMga ja che. tethI to ame kahyuM che, 'mana-vacana-kAyAnI tamAma saMgI kriyAothI huM taddana asaMga ja chuM' eTaluM bhAna rahevuM joIe. ApaNe je chIe te bhAna rahevuM joIe. jJAtadRSTie viSayane paNa gaNyo tokaSAya A saMgI kriyA che emAM kharekhara AtmA che ja kyAM ? A lokone samajAyuM nathI. te A meM mArA vijJAnamAM zuM zodhakhoLa karI che ? manavacana-kAyAnI tamAma saMgI kriyAmAM huM taddana asaMga ja chuM. je A jJAna hAjara rAkhe, eTale 'asaMga ja chuM' evuM e jJAna hAjara rAkhIne jo karato hoya to vAMdho nathI ane kharekhara asaMga ja che. huM jAte joIne bolyo chuM. A badhe asaMga che evuM A jagata samaje nahIMne ! samajavAnuMya nathI kyAreya. nahIM to AvI javAbadArI koI letuM haze ke ? strI (patnI) Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15ra AptavANI-14 (bhAga-4) sAthenI javAbadArI ? javAbadArI to nA le paNa A pariNAma badalAya nahIMne ! pariNAma badalAya che te joyuM che ne ApaNe ? praznakartA H hA, badalAya che. dAdAzrI : kevaDI moTI jokhamadArI A ! viSaya to saMyoga kare che e joyA karavAnuM ane ekavAra manamAMthI nIkaLI gayuM. te bhAvamAMthI nIkaLI gayuM ke te mAruM svarUpa nahoya ne mAre jarUreya nathI. "mana-vacana-kAyAnI tamAma saMgI kriyAothI huM tadana asaMga ja chuM." A jJAna tamane hAjara rahyuM to saMgI kriyAya koI naDe evI nathI. ekkekTalI che, A vijJAna che. A to tamane yAda rahyuMne eTale, nahIM to to strI sAthe kaMI A jJAna apAtuM haze ? strI sAthe to navamuM guMThANuM oLaMge nahIM. te tamAre paNa vyavahArathI to navamuM oLaMgAya ja nahIM. jyAM sudhI strIno parigraha baMdha nA thAya, tyAM sudhI vyavahAra tamAro navanI upara nA caDe. Ama bAramuM peluM (nizcayathI) rahe che. ahIM aMdara zAMti rahe che, ThaMDaka rahe che. have karma baMdhAze nahIM. have jagata A nA samaje ane kahe che, viSaya thaI gayo, coMTI gayuM. e ajJAna coMTe che. ajJAnI viSaya na kare toya coMTe viSayathI ane (ApaNA jJAna pAmelA) jJAnI viSaya kare toya nA coTe. jJAnIone mATe e badhuM judI jAtanuM che, e nirjarAnuM kAraNa che. ajJAnIne viSaya baMdhanuM kAraNa che ane jJAnIne viSaya nirjarAnuM kAraNa thAya che. mATe ene nokaSAyamAM gaNavuM paDaze. nokaSAya eTale nahIM jevA kaSAya, nahIMvatuM. kAraNa ke ene emAM parANe paDavuM paDe che. jema gADImAMthI paDI jAya, evI rIte karavuM paDe che. gADImAMthI jANIjoIne koI paDatuM haze ? bhaya che ne, ene paNa nokaSAya kahyo. kAraNa ke bhaya lAge ne zarIra dhrujI jAya. paNa e saMgI cetanAno bhaya che, AtmAno bhaya nathI. evuM viSaya e saMgI cetanAnuM che. strI saMgamAM che AtmA asaMga, paNa thayo zokha to jokhama A AtmA mana-vacana-kAyAnI tamAma saMgI kriyAothI asaMga ja Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (6.2) asaMga ne nirlepa che. phakta saMgI kriyAono jANakAra che. have strI (hovA) chatAM A jJAna ApIe chIe. strI hoya che emane ema kahetA nathI ke strIne tame kADhI melo. paNa strInI joDe sahavAsa tamAre keTalo rAkhavAno ? ke tAva Avyo hoya to ja davA pIe, enA jevo ja rAkhavAno, nahitara strInI joDe sahavAsa rAkhavAno nahIM. 153 praznakartA : paNa tAva to AvyA vagara rahe nahIMne ? zarIra che eTale Ave, AtmAne na Ave. dAdAzrI : nahIM, eno artha huM juduM kahevA mAguM chuM. have A badhAne zAthI thoDuM thoDuM aTakAvuM chuM emAM, viSayamAM ? A strInI joDe je sahavAsa che puruSano, te ene je zokhanI khAtara kare che te nahIM, paNa tamAre te tAva caDhyo hoyane jema davA pIe evI rIte tamane mahIM sahana na thAya, strIne sahana na thAya ane tame pIo to javAbadArI tamArI nathI. ane tame jo zokhanI khAtara pIo to tamArI jokhamadArI che. kAraNa ke AtmA brahmacArI ja che pote. tame nakkI karo ke mAre nathI bhogavavuM, eTale chUTA thaI jAva cho. eka kSaNavAra paNa saMsArano saMbaMdha rAkhavA jevo nathI, tyAM niraMtara paDI rahevuM paDe che. nAchUTake. zuM kare ? manamAM ema ja lAgavuM joIe ke A phasAI gayo chuM. viSayomAM AtmA asaMga, paNa durupayoge ta pADe phoDa tIrthaMkara meM tamane AtmA Apyo che e asaMga ane nirlepa Apelo che. kyAreya paNa saMgavALo na thAya, kyAreya paNa lepAyamAna nA thAya. kAyama nirlepa ja rahI zake tema che, asaMga ja rahI zake ema che. mana-vacana-kAyAnA saMgamAM asaMga rahI zake ema che. bharata rAjAne RSabhadeva bhagavAne je jJAna ApyuM'tuM, teraso rANIomAM rahevAnuM hatuM eTale. te jJAna meM tamane 'akrama vijJAna' ApyuM che. A AkhuM vijJAna che ! A to sAyanTiphika ! A ame je AtmA ApIe chIe, te nirlepa ne asaMga ja ApIe chIe. tyAre kahe, strIo sAthe zI rIte AtmA asaMga rahI Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 AptavANI-14 (bhAga-4) zake ? tyAre kahe che, ke e AtmA viSayathI judo che, badhAthI judo che. AtmA sUkSma che bilakula, ane A je viSayo che te sthULa svabhAvanA che. beune koI dahADoya meLa paDyo nathI. e jJAnI puruSa jANe, paNa e phoDa pADe nahIM. tIrthakaro phoDa pADe nahIM. tIrthakaro jo phoDa pADene, to loko durupayoga kare. ame phoDa pADIe te gupta rIte, ATalAmAM ja amuka ja mANaso mATe. nahIM to pachI eno durupayoga cAle. sUkSma svabhAvano che, have kazo vAMdho nathI. te bhUta peThuM pAchuM ! ApaNe to polIsavALo pakaDe ane tame mAMsAhAra nA karatA hoya toya tamane traNa dahADAthI khAvAnuM nA Ape ne kaheze, mAMsAhAra karo. to e mAMsAhAra karavuM paDe, to te tamane gunegAra tarIke noMdhavAmAM nA Ave. kAraNa ke polIsavALAnA AdhAre tamAre karavuM paDe che. evuM karmonA dabANathI A kriyA thayA kare che. temAM A sthULa kriyA che, tame sUkSma cho, paNa jo A jJAna tamArA manamAM rahe ke AtmAne kazuM aDatuM ja nathI, to UMdhuM karI nAkhe. eTale ame AvuM bahAra nA pADIe ke AtmA sUkSma svabhAvI che. viSayothI Daro ema kahIe. viSayo e viSa nathI, paNa nIDaratA e viSa che. nIDaratA, mane kaMI vAMdho nathI have, e saMpUrNa jJAnI thayA pachI, ene anubhava jJAna thAya tyAra pachI. A to ame tamane phoDA pADavA samajaNa pADIe. AtmA koI vastune sparza kare evo che ja nahIM, aspRzya che. e nirlepa ja che, kAyamane mATe asaMga ja che, paNa e samajamAM besyA vagara kAma nA lAge. e pUrepUruM samajI levuM joIe. zuddhAtmApada H asaMga - tirlepa - niHzaMka have tamAruM zuddhAtmApada kyAreya lepAyamAna nA thAya evuM che, ne caMcaLatA aDe nahIM. kAraNa ke lakSa beThuM che. nirlepa, acaLa AtmA prApta thAya to ja lakSa bese, bAkI ema ne ema bole to kazuM vaLe nahIM. A ApaNuM sAyansa che ne, tethI ApaNe ema kahIe chIene ke have tuM zuddhAtmA chuM ane saMsAramAM rahyo chuM, tenI zaMkA nA karIza. kAraNa Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (6.2) asaMga ne nirlepa ke meM je tane Apyo che e zuddhAtmA kevo che ? vItarAgoe joyo che, jANyo che, anubhavyo che, je kevaLajJAna svarUpa che, je huM anubhavI rahyo chuM ane e ja meM tane Apyo che. ane tane Apyo che te kevo che ? tyAre kahe che, mana-vacana-kAyAnI tamAma saMgI kriyAothI taddana asaMga che, bilakula nirALo evo AtmA che. 155 huM zuddhAtmA eTale zuddha ja. mane lepa aDe ja nahIM. saMga aDe ja nahIM evo asaMga. mATe zaMkAmAM paDazo nahIM ke mane saMga aDyo che. kAraNa ke asaMgIne saMga kema aDe ? chatAM zaMkA utpanna thaI to bhagavAna zuM kahe che ? tane zaMkA paDI e ja batAve che ke AtmA hAjara che. mATe tuM niHzaMka ja chuM. evuM A avirodhAbhAsa, vItarAgI vijJAna che. mAra khAtA ja pote pese zuddhAtmAtI guphAmAM praznakartA : ame dehanA saMgathI asaMga thayA, to dehanA karmo keTalA bhogavavA paDe ? dAdAzrI : dehano saMga to tIrthaMkaroneya rahe. emaneya (mahAvIra bhagavAnane) kAnamAM khIlA khosAyA teya vedavA paDyA, eya hisAba che. dehanuM AyuSyakarma hoya te pUruM karavuM paDe, pachI mokSe javAya. dehamAM rahevA chatAMya asaMga ane nirlepa rahevAya evuM vItarAgonuM vijJAna che ! praznakartA : dAdA, to jyAM sudhI zarIranI asara ahaMkArane lAge tyAM sudhI e jeTaluM chUTuM paDavuM joIe eTaluM chUTuM paDyuM nathI, e eka tharmomiTara (mApadaMDa) kharuMne ? dAdAzrI : ahaMkAra AmAM che ja kyAM te ? A to marelo ahaMkAra. marelA ahaMkAranI mUcho nA hAle ? pavanathI mUcho hAle e jIvato kahevAya nahIM, marelo ahaMkAra che. praznakartA H marelo kharo paNa zarIranI asaro ene anubhavamAM to Avene ? Aje mane koI lapaDAka mAre to mane anubhavamAM to Avene ke mane koIe mAryuM. Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1pa6 AptavANI-14 (bhAga-4) dAdAzrI : nA, ene kyAM vAgavAnuM? praznakartA : zuddhAtmArUpe jyAre vicAra karuM tyAre na vAge e barAbara che, paNa je vAge che te kone vAge che ? dAdAzrI : caMdubhAIne to lAge ja ne ! tame te ghaDIe caMdubhAI thaI jAva to vAge, (zuddhAtmAnI) guphAmAMthI bahAra nIkaLo to ! loka mAre, paNa mAre tyAre zuddhAtmA thaI jAva. mAra khAtA pahelA tame caMdubhAI thaI gayA ho, paNa mAra khAtI vakhate tame zuddhAtmA thaI jAva. te ghaDIe guphAmAM pesI jAva. "mAra khAvo paDyone hamaNe" kahIe, caMdubhAIne. lAlaca gaI ke rahe zuddhAtmAnI guphAmAM praznakartA: paNa dAdA, e guphAmAM kAyama rahevAya evI koI avasthA nA hoya ? dAdAzrI : kharIne, paNa tamane jyAM sudhI haju A lAlaco che ne, tyAM sudhI evI avasthA kema Ave ? A lAlaco che. jene kaMI paNa lAlaca nA hoya te guphAmAM rahI zake ane lAlacune guphA koI dahADo Ave ja nahIM. lAlaca zAnI karavAnI ? mahIM AvuM bhayaMkara sukha, pAra vagaranuM sukha mahIM ! asaMga jJAte tA veda, jANe sarva jJeyate praznakartA: eTale dAdA, je e guphAmAM sthira thaI gayo, ene zarIranI koI paNa sthitimAM koI rIte koI asara ja na hoya ? dAdAzrI : badhI sthitine e jANyA ja kare. eno jANavAno ja dharma ane asara thAya eTalo vecavAno dharma eno potAno nathI. eTale AmAM ne AmAM, dahIMmAM ne dUdhamAM beu jagyAe paga hoya te ghaDIe vedavuM kahevAya ane ekalo dUdhamAM paga hoya tyAre jANyuM kahevAya. praznakartA : paNa dAdA, zarIramAM hovA chatAMya evI sthiti Ave kharI ? Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (6.2) asaMga ne nirlepa 157 dAdAzrI : hA Ave, ame eTale sudhI kahyuM che ke ATaluM badhuM jovAthI, ATaluM badhuM jANavAthI paNa saMga ja nathI ene. saMga eTale zeya jeTaluM joyuM ke A aDyuM che, A aDyuM che paNa e saMgathI ApaNe asaMga chIe. ATalI badhI saMgI kriyAo, badhuM AkhuM jagata cAlI rahyuM che paNa temAMya "huM asaMga chuM kahyuM tyArathI nA samajyA tame ? A jokhamavALuM vAkya vedAMtamAM paNa nA hoya, koI zAstramAM nA hoya. A jJAna evuM che ke koI paNa saMyogo UbhA thAya to paNa koI paNa saMyogo tamone aDe to zuM, paNa sparza sarakhoya nA thAya. sarva samAdhAnakArI A jJAna che. asaMga vRti anubhavAya sAmAyithI mana-vacana-kAyAnI tamAma saMgI kriyAothI huM tadana asaMga ja chuM. have saMgI kriyAomAM asaMga rahevuM e keTalI jAgRti joIe ? praznakartA: jabarajasta jAgRti joIe. dAdAzrI : roja traNa sAmAyika kare tyAre saMgI kriyAmAM Ama e asaMga vRtti anubhavenahIM to saMga ja thaI jAya. have ApaNA keTalAka to mahIM ekAda karatA haze vakhate paNa bahu nahIMne ? eTale ja ame kahIe chIe ke ceto ! roja traNa sAmAyika to karavI ja joIe. "pote chUTo ja chuM evuM bhAna rahevuM ja joIe traNa kalAka, to asaMga vRtti thAya. nahIM to joInTa (bheguM thaI jAya pAchuM. huM zuddhAtmA chuM, zuddhAtmA chuM ekaluM kare kaMI vaLe nahIM. asaMga vRtti nA joIe? praznakartA : joIe. dAdAzrI : mana-vacana-kAyAnI tamAma saMgI kriyAothI "huM tadana asaMga che. te ja asaMga, paNa pelA bhAyamAna pariNAma pheravI nAkhe che ene. praznakartA : ene anubhavamAM AvavuM joIe ? dAdAzrI : anubhavamAM AvavuM joIe ane nabaLAIo javI Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 AptavANI-14 (bhAga-4) joIe. nabaLAIo kyAre jAya, ke pote kaMIka sAmAyika karatA hoya to jAya. eTale vAta jo samaje to bahu UMcI che. jo ATalAthI ja, haju kazuM nathI karato te pahelA ATaluM badhuM maLI gayuM che, to jo kare to kevI dazA utpanna thAya ! asaMgatA e AMzika mukti, vItarAgatA e kAyamI mukti praznakartA Ape je vAta karI hatI ke vItarAgatAnuM phaLa mukti che, to eno artha evo thayo ke asaMgatAnuM phaLa paNa mukti che ? dAdAzrI : asaMgatA to eka miniTa hoya, to eka miniTanI mukti. be miniTa hoya to be miniTanI, vItarAgane to kAyamanI mukti. praznakartA : eTale vItarAgane kAyamanI mukti hoya ne pelAne jeTalo samaya asaMga rahe eTalo samaya ja mukti hoya ? dAdAzrI : hA, ane saMgathI A baMdhana. A saMyogonA saMgathI baMdhana ne saMyogothI asaMga enuM nAma "mukti." - jJAtI samyak cAstri, asaMga-tirlepa praznakartA H samyak darzana thayuM, pachI samyak jJAna ane samyak cAritranI prApti thAya ? dAdAzrI : hA, darzana thaI gayuM. darzana pachI anubhava thavA mAMDe. pratIti che evA, "AtmAmAM sukha che evA tamane anubhava thavA mAMDe. ko'ka dahADo ATalA aMza, ko'ka dahADA ATalA aMza paNa anubhava thatA thatA anubhavanI poTalI bhegI thatI jAya. praznakartA anubhavanI poTalI ? dAdAzrI : tane pachI anubhava thAya che ne ? emAM kharekhara sukha che evuM thAya che ne ? te eTaluM e poTalImAM bheguM karyuM. ema karatA karatA poTalI bhegI thAya. AkhI poTalI pUrI thaI jAya, eTale samyak jJAna pUruM thaI gayuM kahevAya. samyak jJAnanA aMzo bhegA thAya che. Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (6.2) asaMga ne nirlepa 159 praznakartA: samyak jJAnanA aMzo bhegA thAya che ? dAdAzrI : anubhUtinI poTalI ane anubhUti, e be thayA pachI samyak cAritra zarU thaI jAya che. je cAritra nirlepa hoya, asaMga ja hoya te AtmAnuM cAritra. samyaka cAritra asaMga hoya, nirlepa hoya. e emAM ame ekalA ja hoIe. te amuka ja TAIma, vadhAre TAIma nahIM. paNa ame joyeluM eTale anubhaveluM, eTale ame tamane kahI zakIe kharA ke samyaku cAritra zuM che ! vItarAgo kayA cAritramAM vartatA, te ame tamane kahI zakIe. samajAvI zakIe paNa tamane pahoMce nahIM, kAraNa ke enA mATe zabdo nathI. ame je kahevA mAgIe chIe, enA mATe zabdo nathI. eTale jeTalA zabdothI samajAvAya eTaluM samajAvIe. bAkI A samyak jJAnanA mATe zabdo che, cAritra mATe zabdo nathI. chellA sTezato, asaMga ane tirlepa A "zuddhAtmA chuM' e moTAmAM moTuM pada tamane maLyuM che paNa have saMpUrNa nirlepa ane saMpUrNa asaMga thavAnuM che. A nirlepatA ane asaMgatA, A be chellAmAM chellA sTezana che. Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [7] tirlepa-alipta [7.1] AtmA sadA nirlepa ja prakAzasvarUpa AtmA nirlepa-asaMga, zarIrathI praznakartA H AtmA niraMtara hoya, nirlepa hoya, to pachI ene A zarIranI sAthe kema rahevuM paDe che ? dAdAzrI : hA, che ja ne niraMtara. tamAro AtmA che te nirlepa ja che. badhAno AtmA, jIva mAtrano AtmA nirlepa ja che. ane A (zarIra) thayuM che te vaijJAnika asara che. praznakartA H to pachI zarIrane ne AtmAne zuM saMbaMdha rahe ? dAdAzrI : zarIrane ne AtmAne koI saMbaMdha ja nathI. A dehamAM AtmA taddana judo ja che. jema pANImAM tela reDIe ne juduM hoyane, tevo nirlepa che. tame sAdhAraNa juone, (tamArA) hAtha upara prakAza paDavA do, to e prakAza nirlepa rahe che ke lepAyamAna thAya che ? A dIvAnuM ajavALuM che te hAtha upara nirlepa thAya che ke lepAyamAna thAya che ? praznakartA : nirlepa, lepAyamAna nahIM thAya. Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (7.1) AtmA sadA nirlepa ja 161 dAdAzrI : evI rIte ja che A badhuM. AtmA prakAzasvarUpa ja che, bIjuM kazuM che nahIM. AtmAmAM mizUrapaNuM hoya ja nahIM. AtmA svataMtra vastu ne svAbhAvika vastu che. praznakartA: AtmA kayA prakAro karIne e joDe ne joDe rahe che, paNa ene aDatuM nathI ? dAdAzrI : nirlepatA nAmanA guNathI. nirlepatA ane asaMgatA e be enA guNone laI kazuMya ene lAge nahIM. be moTA guNo, nirlepatA ane asaMgatA. asaMgatA eTale aDIne bese toya saMga nahIM ane nirlepatA eTale ke game tevuM rUpALuM-ramaNIya dekhAya to paNa coTe nahIM. be guNo che potAnA. jJAtInA vijJAtathI rahevAya jaLakamaLavat saMsAre praznakartA : saMsAramAM rahIne, saMsAranI pharajo bajAvatA bajAvatA paNa nirlepatAthI, asaMgatAthI kevI rIte rahI zakAya ? dAdAzrI : e ja, (jJAna) jJAnI puruSanI pAse hoyane ! jJAnI puruSanI pAse vijJAna evuM hoya, te vijJAnathI thaI zake. pachI enAthI saMsAranuMya thaI zake ane AtmAnuMya thaI zake. huM tamArI sAthe vAtacIta karI zakuM chuM, eTale saMsAramAM rahI zakuM chuM ane huM mArA potAnAmAMye rahI zakuM chuM, beu karI zakuM chuM. A saMsAranI kriyAo badhI karuM chuM, badhuM karuM chuM, eya karuM chuM ne teya karuM , saMsAramAMye rahevAya ne (AtmAmAMya) rahevAya. jJAnI puruSanI pAse badhuM vijJAna hoya. zAstramAM nA hoya e. zAstramAM to choDyuM ja chUTako thAya. AvA loka bheguM rahevuM ne dahADA kADhavA ane karma baMdhAya nahIM evI rIte rahevuM, te zI rIte rahevuM ? te badhI vidyA huM zIkhavADI daIza. lepAyamAna thAya nahIM, saMgI thAya nahIM evI vidyA batAvI daIza. nahIM to A jagata to lepAyamAna ja che. jema kamaLa pANImAM hoya ane nirlepa rahe che ne, tevI rIte nirlepatA tamane batAvI daIza. Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 AptavANI-14 (bhAga-4) eTale AtmA jANavAno kyAM hoya ? "jJAnI puruSa' pAse. A zAstranA jJAnIo pAse AtmA nA hoya. jo AtmA prApta thayo hoya to samakita emane thayeluM hoya ane samakita eTale A saMsAramAM rahIe chatAM saMsAra aDe nahIM. - jJAnI kRpAthI badalAya darzana, bese pratIti praznakartA: sAmAnya mANasa paNa sahelAIthI alipta rIte rahI zake jo jJAnI maLe to ? dAdAzrI : te jJAnI puruSanI kRpAthI badhuM thaI zake. kRpA prApta karavI joIe ne kRpApAtra prApta thaI jAya, pachI saMsAramAM sArI rIte Ama tamArA choDIo-chokarAMo paiNAvo paNa tame lepAyamAna nA thAvo evuM A vijJAna che. A kaMI dharma nathI, A to vijJAna che. "jJAnI puruSa" zuM kare ? ke kAyamanI samAdhi rahe evuM nirlepa jJAna Ape. e jJAna eTale to pratIti ja besI jAya. pahelI pratIti thaI gaI pachI ja lakSa bese, nahIM to lakSa bese nahIM. pratIti mukhya kAraNa. eTale bhagavAne kaheluM samyak darzana mukhya kAraNa che. pachI cAritranuM zuM? tyAre kahe, samyak darzana cAritrane lAvaze. tuM tArI meLe samyak darzana karI le. samyaku darzana cAritrane bolAvI lAvaze. kramika mArga zuM kahe che? paheluM jJAna, darzana ne pachI cAritra. ApaNe zuM kahIe chIe ? darzana, jJAna ne cAritra. jJAnavidhimAM A zabdo bolavAthI ja thato jAya tirlepa zuddhAtmAne to jJAnI puruSa ekalAe ja joyelo hoya, zuddhAtmA zuM che e. bAkI A darzana eTale pratIti thaI gayA pachI AgaLano bhAga lakSa bese eTale jAya nahIM. e zraddhA tUTe nahIM pachI. pachI AgaLa jema jema anubhava thato jAya, pachI eno amuka normala anubhavathI upara jAya tyAre ene potAne potAnuM svarUpa kevuM che te dekhAya. te abaMdha svarUpa che, kyAreya baMdhAyeluM nathI. huM je jJAnavidhi karAvuM chuM ne, enAthI paheluM darzana badalAya che. Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (7.1) AtmA sadA nirlepa ja 163 e zuM che? e badhuM vibhAjana thAya che, te ghaDIe karmo (pApa) bhasmIbhUta thAya che ane aMdara juduM paDI jAya che, bhrAMtirasathI coMTeluM. te tame mArA zabda bolo eTale AmAM mahIM Ave che ne e zabdo, 'tamAma lepAyamAna bhAvothI huM sarvathA nirlepa chuM." praznakartA: hA, bhAvothI sarvathA huM nirlepa chuM. dAdAzrI : eTale pachI e pote (nirlepa) thato jAya. mahIM jeTaluM bolato hoya tema thato jAya. pachI ghera jaIne gAye (bole) kazuM vaLe nahIM. ahIM vidhi karyA pachI thAya, nahIM to ema ne ema bolene badhuM, kazuM vaLe nahIM. ahIM e (amArI hAjarI) hoyane ! praznakartA: dAdA, paNa jyAre vAkyo nIkaLe che tyAre Azcarya thAya che ke kyAMthI A nIkaLyuM ? dAdAzrI : e je ame joyo che, jANyo che ane anubhavamAM che, e kevaLajJAna svarUpa AtmA che. tethI A vAkyo nIkaLe che. tamAma lepAyamAna bhAvothI sarvathA nirlepa ja chuM. praznakartA : e vijJAna, Ape kIdhuMne ! dAdAzrI : hA, vijJAna eTale eno eka aMzathI mAMDIne sarvAza sudhIno hisAba joIe. vaccethI kApI laIe e bhAga nA cAle. ane siddhAMta adhUro nA hoya, siddhAMta pUro ja hoya. eka jarAya dehAdhyAsanI ruci AthamelI hotI nathI chatAMya huM pratIti besADuM tyAra pachI pelI ruci tarata AthamI ja jAya. bhrAMtithI bhAse tanmayAkAra, jANyuM jo ene to chUTo praznakartA dAdA, jJAna lIdhA pachI je saMyogo Ave te saMyogomAM tanmayAkAra to thaI javAya che, nirlepa nathI rahevAtuM. dAdAzrI : tanmayAkAra thaI jAya che teya tuM nathI, zuddhAtmA nathI. zuddhAtmA tanmayAkAra thaI zake ja nahIM. teya tuM nathI, e tArI bhrama Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) mAnyatA che. te mAnyatAne lIdhe tanmayAkAra thaI jAya che. tene jANa ke tanmayAkAra kevI rIte, keTalo thayo che. A ekadama tanmayAkAra thaI gayo che ke thoDo thoDo kAcopoco ke atyAre saMpUrNa eDajasTa thaI gayo che, e badhuM jANa, kahe che. jANyuM ke tuM chUTyo. 164 keTalAka karALa saMjogo hoya che ane keTalAka vikarALa saMjogo che. pratyeka saMjoga nirlepa karavA ja Ave che. bahAranA e saMjogonI asaro thavAnI baMdha thatI jAya ema nirlepa thatA javAya. satsaMgano paricaya vadhato jaze eTale pote potAnA padamAM ja raheze, pArakI TapAlo svIkAraze nahIM. jenI TapAla hoya te svIkAre. nirlepa vyavahAre pragaTe AnaMda 'jJAnI puruSa'no nirlepa vyavahAra hoya. temanI pAse jaIe to ApaNo ukela Ave. e dekhADe ke A 'karekTa' che ne A 'InkarekTa' che. 'nirlepa vyavahAra' eTale zuM ke koI vastu sArI dekhI, tene joIne AnaMda pAmavAnuM. paNa tyAM cITakI nahIM rahevAnuM, AgaLa cAlavAnuM. to bAvaLa paNa sAro lAge ne gulAba paNa sAruM lAge. paNa jagata tyAM cITakI paDe che. cITakI paDe che e ja du:kha che ! A kudaratane ghera to nizcayamAM duHkha nathI ne vyavahAramAMya duHkha nathI. AkhA jagatane A samajaNa nahIM paDavAthI vyavahAra duHkhadAyI thaI paDyo che. vyavahAra ene AvaDato nathI. vyavahAra nirlepa joIe. nirlepa vyavahAra pachI AnaMdano pAra nathI raheto ! jJAtI kare DrAmA, bahAra bhaLe badhe te mahIM rahe tirlepa praznakartA : jJAnI puruSano nirlepa vyavahAra hoya e vize samajAvazo. dAdAzrI : jJAnI puruSane cetana pariNAma ane anAtmA pariNAma, Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (7.1) AtmA sadA nirlepa ja 165 e banne dhArAo judI judI vahe che. emane koI nukasAnakartA vastu hotI nathI, kAraNa ke nirlepabhAva utpanna thaI gayelo che, asaMgabhAva utpanna thaI gayelo che. eka kSaNa paNa saMga hoya nahIM. eka kSaNa paNa lepAyamAna nA thAya. koI paNa cIja kare toya lepAyamAna nA thAya enuM nAma jJAnI, nahIM to pachI bIjA ajJAnI badhA. kharA jJAnI te badhuM nATaka kare. saMsArIo hau evuM nATaka na bhajave evuM suMdara nATaka bhajave paNa nATaka, DrAmA. kharA jJAnI kevA nATaka kare ? praznakartA : nirlepa rIte badho DrAmA karyA kare. dAdAzrI : hA, nirlepa rIte. praznakartA: dAdA, e nirlepa eTale jJAtA-draSTAthI Apa joyA karo cho badhuM ? dAdAzrI : nA, e jJAtA-draSTAya nahIM. evuM to sAmAne khUMce e to. huM tamArA badhAmAM bhaLato rahuM chuM ane aMdara nirlepa rahuM chuM. eTale bojA nA vadhe. aMdara nirlepa rahI ane badhAnI sAthe hasavA-besavAnuM badhI rIte, tamane ema ja lAge ke A mArI joDe (sarasa) ja varte che. praznakartA e dAdA, bhUluM paDI javAya evuM che. tadAkAra thAva cho paNa tanmayAkAra nathI thatA ! dAdAzrI : tanmayAkAra nahIM, eTale judA, nirlepa. tadAkAra ne tanmayAkAra be vastu judI che, paNa A to nirlepabhAve badhuM che. kAraNa ke nahIM to tamane asaMtoSa thAya, huM dhyAna nA ApuM to. asaMtoSa thAya e bhUla mArI gaNAya. javAbadArI che ne ! praznakartA : kudaratI che te emanI ema rahe, paNa je bIjI manovaijJAnika Dakhalo nIkaLe che, te jJAnIne paNa duniyA judI hoya ? dAdAzrI : nA, eTale e emAM hoya ja nahIMne ! sparze ja nahIMne Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 AptavANI-14 (bhAga-4) pachI. AnI A ja duniyA paNa sparza nahIM ane pelAne sparyA kare badhuM. pelo lepAyamAna thayA kare ane pelA jJAnI nirlepa ja rahe. "jJAnI' asarothI mukta, rahe sadA alita AtmA anIphekTiva che chatAMya IphekTiva thAya toya paNa pote anIphekTiva rahe te jJAnI che. paNa anuIphekTivane IphekTa na thAya, te saMpUrNa jJAnI. mane saMsArano bhAva Ave ja nahIM. paNa kyAreka te bhAva lAvavA mATe mAre prayatna karavo paDe. bIjAone saheje saMsAra AvIne Ubho rahe che. jJAnIone viSayo (saMsAranI bhautika cIjavastuo) tenI upara paDe che, te viSayo khoLe nahIM. temanI upara viSayo (sAmethI) AvIne paDe, sahajabhAve viSayo Ave. prayatna karavo paDe to te saMpUrNa jJAnInI nizAnI nathI. praznakartA: A aliptatA je che, judA dekhAya che e je che, e aliptatA darzana sudhInI che ke cAritranI sthiratA sudhInI che ? dAdAzrI : cAritranI sthiratA sudhI. jJAnI puruSa jyAM beThA hoya tyAM nirbhaya sthAna hoya. je puruSa saMsAramAM rahevA chatAM saMsArathI alipta che, teo ardhasaMsArI. bAkInA badhA ja saMsArI. siddhagati ekalI ja asaMsArI che. Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [7.2] lepAyamAna bhAvo nirlepane lepI nAkhe te badhA lepAyamAna bhAvo jJAna maLyA pachI ApaNe zuM kahIe chIe ke mana-vacana-kAyAnA tamAma lepAyamAna bhAvomAM huM sarvathA nirlepa ja chuM. praznakartA: dAdA, A lepAyamAna bhAvo eTale zuM? dAdAzrI : lepAyamAna bhAvo eTale manamAM jeTalA vicAra Ave che, citta bhaTaka bhaTaka kare che, buddhi Dakho kare che, e badhI je che te bhAMjagaDo che. mana-buddhi-citta ne ahaMkAranA bhAvo tamane je Ave che. taraMgo-baraMgo badhuMya Ave e badhA lepAyamAna bhAvo che. e nirjIva bhAvo che, sahejeya sajIva nathI. mananA bhAva Ave che te, vANInA bhAva Ave che te, kAyAnA bhAva Ave che te badhA lepAyamAna bhAva che. e ApaNane lepI nAkhe, nirlepane lepI nAkhe evA che. lepAyamAna kare tevA che paNa jJAnIe nirlepa banAvyA eTale lepAyamAna thAya ja nahIM. je bhAvo lepa caDhAve, te mana-vacana-kAyAnA tamAma lepAyamAna bhAvothI huM nirlepa ja chuM. eTale e lepAyamAna bhAvo ApaNane aDe nahIM. e ghaDImAM Ama kahe ne ghaDImAM Ama kahe. te badhA lepAyamAna bhAvo UbhA kare. te badhA joya che ane tame jJAtA cho. tame jJAtA-draSTA Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 AptavANI-14 (bhAga-4) cho. ATaluM be juduM che, tene tame ekAkAra thaI jAva eTale pachI UlaTAMnuM bagaDI jAya. zuddhAtmA lepAyamAta tA thAya, vicAro-kaSAyo thakI praznakartA : huM ghaNA vakhatathI ahIM satsaMgamAM AvuM chuM paNa AtmAmAM barobara mana sthira rahetuM nathI, mAruM mana bIjA vicAromAM bahu bhaTake che. dAdAzrI vicAro to haju AvavA joIe, vadhAre AvavA joIe. eTale mahIM khAlI thaI jAya. mahIM bharelA che te nIkaLI javA joIe ne ? vicArono tamane zuM vAMdho ? praznakartA: ema nahIM paNa e ghaDIe emAM lepAyamAna thavAya che. lepAyamAna thAya to zuM karavuM? dAdAzrI : ApaNe nA thavuM hoya to koNa karanAra che? ene jovAnA che, vicArone. AtmA prApta thayo enI nizAnI zuM? to kahe, A jue, zuM vicAra Ave che te. kharAba vicAra, sArA vicAra e badhAne jue, enuM nAma AtmA prApta thayo kahevAya. have mana sthira na rahe ke kUde toya joyA karavAnuM. have tAre mananI joDe saMbaMdha nA rahyo. tuM jJAtA-draSTA thayo ane mana che to jJaya thaI gayuM. mana juduM ane tuM judo. have mane game tema kUdAkUda kare, ApaNe zuM? ApaNe joyA karavAnuM. evuM jotA phAvatuM nathI? praznakartA e hajI jovAnI zakti utpanna thaI nathI. dAdAzrI : nA, paNa A pramANe karo to ja thAya e badhuM. e vicAro to, je mAla bharelo che nIkaLyA vagara rahe nahIM. praznakartA prayatna karuM chuM. dAdAzrI : prayatna karavAnA nA hoya. A to samajI lIdheluM jarUrI che. Ano prayatna karanAra koNa ? caMdubhAI prayatna kare. tame caMdubhAI hoya, tame to zuddhAtmA, tamAre prayatna karavAnuM hoya nahIMne ! Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (7.2) lepAyamAna bhAvo 169 pUrve pUraNa thayelA bhAvo, Aje galata thatA soMpavA dAdAne akrama jJAna zuM kahe che? ke e (je saMyoga Ave che te) ApaNuM jJAna majabUta karavA Ave che. nA gamato mahemAna Ave to ema thAya ke A kyAM Avyo ! A je bhAva thAya te lepAyamAna bhAva che. AkhuMya jagata lepAyamAna bhAvamAM rahe che. ApaNane e bhAva Ave paNa te ene ApaNe tarata ja oLakhI jaIe. have lepAyamAna bhAvo to jAtajAtanA Ave. lepAyamAna bhAvone kahe che ke "dAdA, mane Avo kema vicAra Ave ?" alyA mUA, e to lepAyamAna bhAva che, tAro bhAva nathI e. e lepAyamAna eTale pUraNa thayelA te bhAvo che. lepAyamAna bhAvo Ave paNa te che to Ave che, tamone kazuM ja aDe nahIM. mane lepAyamAna bhAva na Ave, tamone Ave eTalo ja phera. tamone lepAyamAna bhAva bahu pajavatA hoya to mAruM nAma daI devuM. kahevuM ke dAdAne kahI daIza to te jatA rahe. praznakartA: basa dAdA, ame to tamArA mAthe nAkhIzuM. dAdAzrI : basa basa basa. e kAgaLiyuM amArA nAma para lakhI rAkhavuM. udhArI laI laIzuM ame ! tyAre zuM ? dAdAne mAthe badhuM nAkhavAnuM. nAkhIne badhAya, jeTaluM nakhAya eTaluM nAkho. paNa ApaNe je gAma javuM che, tyAM cAlo. e cUkazo nahIM. koI avaLa-havaLa bolAze, to ame samajI jaIzuM ke ene dasa varasa pahelA pUreluM, Aje ene bicArAne zuM? jJAna thatA pahelA pUreluM ane galana atyAre thAya che. A maraDo e AjanuM galana che. lepAyamAna bhAvomAM jJAtA-draSTA rahe, upaje saMyama pariNAma praznakartA: dAdA, amane zarIramAM vedanA thatI hoya to pachI A sAmAyika karavAnuM mana nA thAya, caraNavidhi karavAnuM mana nA thAya, to zuM? Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) dAdAzrI : e nA thAya eno vAMdho nahIM. vedanA thAya e joyA karIe emAM badhuM AvI gayuM. caraNavidhi, sAmAyika badhuM AvI gayuM. praznakartA : dAdA, svabhAva pachI cIDiyo thaI jAya. 170 dAdAzrI : kono svabhAva cIDiyo thaI jAya ? cIDiyo thAya teya ApaNe joyA karavAnuM. jo cIDiyo thayone, kahIe. praznakartA : koI kazuM bolene to Ama sahana nA thAya. dAdAzrI : kone sahana nA thAya paNa ? sahana nA thAya tene jovAnuM ApaNe. kaI jAtanuM bole che ? praznakartA : eTale huM zuM kahevA mAguM chuM dAdA, ke A aMdara saLagatuM hoya to ema thAya ke phAyado thavAne badale AvuM badhuM dekhAya che. AvA badhA pariNAmo Ave che eTale kaMIka bhUla thAya che ne ? dAdAzrI : A ja bhUla thaI rahI che. Ama thaIne pAcho eno e ja thaI jau chuM. aMdara sahana nA thAya ne phalANuM nA thAya ne cena nA paDene paNa zuM vAMdho, AtmAne cenanI jarUra ja nathI. sahana karavAnuMya AtmAne hotuM ja nathI. zuddhAtmA zuddha ja che. AvuM tevuM badhuM kazuM che ja nahIM. A badhAno e jJAtA-draSTA che. je badhuM A thaI rahyuM che teno jJAtAdraSTA che. A to badhA lepAyamAna bhAvo kahevAya. ene khAlI jovAjANavAnA ja che. joyuM-jANyuM eTale saMyama pariNAma thayuM ne pachI saMyama cAritra thAya. lepAyamAta bhAvomAM tapa thatA, rahevAya jJAtA-draSTA praznakartA : AtmA jJAtA-draSTA rahe che to jyAre bahAranA bhAvo Ave, mahIMnA mananA badhA bhAvo Ave, te vakhate AtmA kevI rIte jJAtA-draSTA rahe che ? te vakhate jJAtA-draSTAnI enI avasthA kevI hoya ? dAdAzrI : jJAtA-draSTA eTale atyAre ApaNe kaMIka TekSImAM javA taiyArI karIe ne rastAmAM koI jagyAe eksiDanTa thayelo hoya pachI Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (7.2) lepAyamAna bhAvo 171 ApaNA manamAM mahIM bhAva utpanna thAya, ke AgaLa eksiDanTa thaze to ? te ApaNe joyA karavAnuM. e je bhAvo utpanna thAyane, ene joyA karavAnA. praznakartA : potAnA aMdaranA UThelA bhAvone e potAnA jJAnamAM jue ? dAdAzrI : jJAnamAM joyA karavAnA. pachI e bhAvomAM tame hAlI nahIM jAva. jo tame jJAtA-draSTA rahezo to tarata ja bIjo bhAva utpanna thaze, ke pachI tyAM AgaLa jaIne kaI hoTalamAM jamavAnuM rAkhIzuM ? are mUA, hamaNe to eksiDanTanI vAta karuM chuM, ne hamaNe pAchI hoTalanI vAta kare che ? e mana DiscArja thaI rahyuM che, emAM tame zA mATe bhaDako cho ? mananA bhAvo DiscArja thaI rahyA hoya temAM tamAre bhaDakavAnuM koI kAraNa nathI. e to ghaDIkamAM sAMITha varSe paraNavAno bhAva hala Ave. mATe kaMI vaLyuM enuM ? ene joyA karo. praznakartA: dAdA, lepAyamAna bhAvo je UbhA thAya, ene ApaNe sahana ja karavA paDene ? dAdAzrI : chUTako ja nahIMne ! A to tapa karavA sivAya chUTakoya nahIM. ame Aja sudhI tapa karIe chIe. ame Akho dahADo tapa ja karIe chIe. chUTako nahIM ene, tapa ja karavuM paDe ! lepAyamAna bhAvo e jaDa bhAva, lepe AkhA jagatane e lepAyamAna bhAvo prAkRtika bhAvo che. e svabhAva bhAva nathI. lepAyamAna bhAvo e jaDa bhAva che. e chone bUmAbUma kare, emAM ApaNe zuM che? lepAyamAna bhAvoe ja lepI nAkhyA che ne A lokone ! lepAyamAna bhAvathI ja A jagata raMgAyuM che ne badhuM. jagata AkhuM ja e bhAvamAM phasAyuM che. e lepAyamAna bhAvomAM ekAkAra thaI jAya che, phasAI jAya che. e ema jANe che ke mane bhAva Ave che A. lepAyamAna bhAvane potAnA mAne che. A badhA lepAyamAna Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) bhAvo lepa kare. jagatane A bhAvo lepe che. A jagata zI rIte cAle che ? lepAyamAna bhAvathI cAle che. 172 AkhuM jagata lepAyamAna bhAvomAM ja che. kahe ke A mane vicAra Ave che. lepAyamAna bhAvone mane ja Ave che, bIjA kone Ave kahe che. teo vijJAnanI A vAta jANatA ja nathI. eTale ame khulluM karyuM A tamAma lepAyamAna bhAvo e pudgala bhAva che, ane pAchA kahIe chIe kharA ke bhaI, e prAkRtika bhAvo che, jaDa bhAvo che, e cetana bhAvo nathI. e pudgalanA bhAvo ene cetana bhAva mAne che. tethI kahe che ne, jaDa ane caitanya bannenA svabhAva bhinna che. lepAyamAnatI rAzi judI chatAM coMTe AkhA jagatane praznakartA : khAlI eka pote eTaluM joI lene, 'huM zuddha chuM' Ama. A vicAra e jaDa bhAva che, huM enAthI judo chuM. dAdAzrI : hA, ene kahIe, 'tamArI rAzi judI, mArI rAzi judI. tamAre ne mAre zuM levAdevA (tame) ahIM AvyA te ?" e jaDa che ne ApaNe cetana. emAM ApaNe levAya zuM javAnuM ? ApaNI jAtinuM hoya to ApaNe hajI jarA sAMbhaLavuM paDe. tethI ja ame kahIe chIene, manavacana-kAyAnA tamAma lepAyamAna bhAvothI huM sarvathA nirlepa ja chuM. kAraNa ke e pudgala bhAvo che, e cetana bhAvo nathI. ane ApaNe cetana bhAvo chIe. bene meLa ja nathIne ! A mArI sAsu che, A mArA mAmA che, A phuvA che, napho thayo, khoTa khAdhI, Aje Ama karavuM, tema karavuM che ne phalANuM karavuM che, e badhAya lepAyamAna bhAvo e pudgala bhAvo che. tene pote mAne ke mane lepa caDI gayo, coMTI gayA. coMTI jAya evA che, jagata AkhAne coMTI gayA che paNa tamane jJAna maLyuM eTale tamane coMTe evA nathI, kahe che. lepAyamAta thatArate jANe e draSTA khuda pote ja praznakartA : dAdA, tame kaho cho ke A jJAna ApyA pachI nirlepa Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (7.2) lepAyamAna bhAvo thaI gayA ane chatAM amane to haju evA nirlepa thayA dekhAtA nathI. amane evuM dekhAya che ke A lepAyamAna thaI gayA. pachI pAchA judA paDyA, pAchA lepAyamAna thayA, evuM je amane bhAna thAya che te kema thAya che ? AnA jevo ja e bhAva... dAdAzrI : tame pote lepAyamAna thaI jAva cho evuM bhAna thAya che ? 173 praznakartA : hA, koI vastumAM pAchA tanmayAkAra, lepAyamAna pUrA thaI jAya evuM ja thAya. dAdAzrI : e bhAna AtmabhAna nathI. AtmabhAna to kyAreya lepAyamAna nA thAya, enuM nAma AtmabhAna kahevAya. mATe ApaNe kahevAnuM ke A jagA ApaNI hoya. ApaNI jagA AvI verAna nathI, ApaNI to jAyajenTika plesa (vizALa jagyA) che. ApaNe A verAna jagyAmAM kyAMthI hoya ? A hoTela ApaNI nathI evuM khabara nA paDe ? kaI nAtanA chIe e hisAbe ApaNI hoTela khabara nA paDe ? sugaMdha uparathI samajI jAya ke ahIM kaMI birayAnI maLe che. eTale ApaNe e hoTelane samajI jaIe. evuM A tanmayAkAra thAya e bhAva ApaNo nahIM. eTale tanmayAkAra kevA prakAre thAya che, e joyA karavAnuM. praznakartA : paNa ame jyAre tanmayAkAra thaI jaIe teTalo vakhata amane zuddhAtmApadanuM bhAna rahetuM nathIne ? teTalo vakhata tanmayAkAra ke lepAyamAna thaI jaIe chIe. dAdAzrI : zAthI nathI rahetuM ke huM tanmayAkAra thaI gayo, eTale peluM bhAna khovAI jAya. koI mANasa amatho ema kahe, dArU na pIdho hoya chatAM kaheze, hA, meM to Aja dArU pIdho che, to eTalo vakhata caDI jAya. eTale dArUDiyA jevA ja lakSaNa nIkaLe, nA pIdho hoya chatAMya. praznakartA : e savAla nathI, paNa keTalIka vakhata evA lepAyamAna thaI jaIene ke pUrepUro dArU pIdhA jevuM dekhAIye chIe eno savAla che ne ? eTale ame jAtane nirlepa kevI rIte kahIe ? Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 AptavANI-14 (bhAga-4) dAdAzrI : ApaNe samajI javuM ke A hoTala ApaNI hoya. eTale bIjI hoTala ApaNI kaI che te jaDaze. dAdAe kahI che e hoTelamAM ApaNe huM nirlepa chuM, zuddha ja chuM, mane A kema hoya ? mane A dekhAya ke dRzya ne draSTA eka nA hoya. tanmayAkAra thayA chIe e dRzya che ane dazya pote kaMI samajI nA zake koI dahADo ke huM nahIM, A tanmayAkAra thayo che. e to draSTA ja jANI zake che. jANyuM koNe ? tyAre kahe, draSTAe. toye potAne khyAla nA Ave, e kevI ajAyabI kahevAya ! "mArA hoya' kahetA ja bhAge lepAyamAna bhAvo mana-vacana-kAyAnA lepAyamAna bhAvo che ne, te kUdAkUda karI mele. A mAruM nhoya" ema kahyuM ke pelA baMdha thaI jAya. e lepAyamAna bhAvo che. e to nA Ave evo koI kAyado nathI. e to Aveya kharAM. e to jIvatA smazAnamAM sUvADa, upara lAkaDA mele te hau dekhe pote, evI A duniyA che. paNa evuM game te kare nATaka, toya mAruM hoya ema kahyuM ke cAlyuM. smazAneya mAruM hoya, A bALo cho teya mAruM hoya. kAraNa ke mAruM ne tamAruM, ApaNuM ne pArakuM be juduM pADI ApyuM che. eTale tamAruM je che e tamAruM che ne tamAruM hoya te tamAruM nathI, e juduM pADI ApeluM che. ApaNe ne te chUTA che ane tene gaNakAravAnuM ja nahIM. mAruM svarUpa ja nahIM kahyuM, eTale chUTA thaI jAya. eTale tamAre kahevAnuM A. kaho ke tarata ja jatA rahe, bhAgI jAya. huM caMdu' to bhAvo lepe, jo "huM zuddhAtmA' to rahe tirlepa praznakartA : dAdA, dAkhalo Apo eka, e lepAyamAna bhAvamAM nirlepa eno. dAdAzrI : A je ratnAgirinI moMghA bhAvanI hAphusa lAvyA hoya ane pachI khAya tyAre zuM kahe ? bahu sarasa karI hatI A to ! huM. ema karatA karatA ajJAnatAmAM mahIM bIja paDyA kare, e lepAyamAna bhAva. have e bahu sarasa karI hatI e badhuM varNana karene e badhA bhAva kevA hatA ke lepAyamAna. paNa pote "huM caMdulAla chuM eTale ene lepAyA ja kare che Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (72) lepAyamAna bhAvo 175 ane "huM zuddhAtmA chuM to ene lepAyamAna nahIM kare. tenuM te ja, bhAvo to tenA te ja che. praznakartA eTale AmAM zuM thayuM ke ajJAnatAmAM ene pharI IcchA thAya ke pelI kerI pharI maLe to sAruM ? dAdAzrI : hA, pharI IcchA thaI ke baMdhAyo. praznakartA: hA, samajI gayo. eTale rasa utpanna thayo ane rasa rahyo. dAdAzrI : ane ApaNe zuM kahyuM ke khAva sArI rIte, rasa bhogavo paNa te pote judo ja che. te pelo to bhogaveya nahIM pUro ne mUo AvuM bAMdhe. eTale mana-vacana-kAyAnA tamAma lepAyamAna bhAvothI huM sarvathA nirlepa ja chuM. je bhAvo AkhA jagatane lepAyamAna karI de che, have tamane ema samaja paDI ke A lepAyamAna bhAvo e mArA bhAvo nathI. eTale tame kaho cho ke A mAre levAdevA nathI. eTale e bhAvo tamane nukasAnakartA nathI. paNa pelo to ema ja jANe che ke A bhAvo mane ja Ave che ne mArA ja che, eTale ene lepAyamAna thAya che. ene potAne bAMdhe che e bhAva. (e pote) nirlepa rahI zake nahIM. A mana-vacana-kAyAnA bhAva eTale zuM, ke ahaMkAra-buddhi badhAnA bhegA thaIne A bhAva utpanna thayelA che. eTale e badhA lepa kare evA che, lepAyamAna bhAvo che. eTale e AvaraNa kare evA che. manamAM vicAra Ave e manamAM lepAyamAna thayA kahevAya. vANI bole e vANInA lepAyamAna bhAva kahevAya ane vartana karyuM, ko'kane dhola mArI dIdhI e dehanA lepAyamAna bhAva kahevAya. e badhA prAkRta bhAvo che, jaDa bhAvo che ane e mArA bhAvo hoya. mArA cetana bhAva. praznakartA: cetana bhAva eTale zuM ? dAdAzrI : cetana bhAva kevo hoya ? pelo (caMdu) dhola mAre, to Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 AptavANI-14 (bhAga-4) cetana bhAva zuM kahe ? AvuM karavAnI jarUra nathI. AvuM nA ho, eTale koIne duHkha nA thAya e cetana bhAva. bIjuM caMdunA bhAvone ApaNe joIe. caMdunA lepAyamAna bhAva kahevAya ane tuM zuddhAtmA che, te tuM ene jue e cetana bhAvo, zuddha cetana bhAva. cetana bhAva eTale jANavuM-jovuM, jJAtA-draSTA e badhuM. upakArI' bolavAthI, aTake lepAyamAna bhAvo praznakartA H dAdA, vANI bahu kharAba nIkaLI jAya che ? dAdAzrI : have mana-vacana-kAyAnA tamAma lepAyamAna bhAvo e cetana bhAvo nathI, e badhA prAkRtika bhAvo, jaDa bhAvo che. te tamArI vANI nIkaLI gaI ke A mANasa nAlAyaka che, to pelA jaDa bhAvo UbhA thaI jAya ke bahu ja kharAba che. Ama che ne tema che. eTale e puSTi Ape badhuM. evuM bolatA bolAI gayuM, tIra vAgI gayuM paNa pelA bhAvo UbhA thAya tyAre ApaNe zuM kahevuM paDe ? upakArI che badhA. tame kaho ke e to ApaNA upakArI che, eTale baMdha thaI jAya pachI pudgala bhAvo. jevI tamArI vANI hoyane, evA badhA pudgala bhAvo. eTale e mana-vacanakAyAnA tamAma lepAyamAna bhAvo eTale lepAvuM nA hoya toya lepAyamAna karI de. tethI kahyuM che ne. lepAyamAna bhAvothI sarvathA nirlepa ja chuM. paNa e lepAyamAna bhAvone oLakhavA joIe. tame kaho ke "A to khoTa jAya evuM che eTale tarata ja lepAyamAna bhAvo jAtajAtanI bUmo pADe. Ama thaI jAya ne Ama thaI jAya ne Ama thaI jAya. alyA bhaI, tame besone bahAra hamaNe. meM to kahetA kahI dIdhuM paNa tame zuM karavA bhasa bhasa karo cho, kahIe. eTale (pachI) ApaNe kahIe ke "nA, nA, lAbhadAyI che." tyAre pachI besI jAya pAchA. praznakartA: 'upakArI che" evuM bolavAthI bahu phAyado thaI jAya? dAdAzrI: hA, enAthI badhA bhAvo UbhA thatA baMdha thaI jAya mahIM. praznakartA H laMda nA UThe ? Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (7.2) lepAyamAna bhAvo dAdAzrI : nA, e hau bolavA lAge, upakArI che. tame atyAra sudhI gALo detA hatA ne have upakArI bolo cho ? 177 praznakartA H zakti AvI jAya ne ? 'upakArI che' evuM kahIe eTale zakti Ave pachI. dAdAzrI : hA. ane pelo bhaI upakArI nA hoyane toya ene 'upakArI' bolavo. ApaNe 'upakArI' bolIene, eTale mahIM pudgala bhAvo, je lepAyamAna bhAvo te utpanna thatA baMdha thaI jAya ane ApaNe 'kharAba che' ema kahIe to lepAyamAna bhAvo jozabhera cAlu thaI jAya. eka Ama bole ne eka Ama bole, e lepAyamAna bhAvo che. abhiprAya virame, to zame lepAyamAta bhAvonA paDaghA have koI vakhata kevuM bane ke koI mANasanI jarA kharAba vAta karIe, te pahelA bIjA bhAva UbhA thaI jAya che mahIM ? praznakartA : dAdA pharI kaho, e samajAyuM nahIM. dAdAzrI : ApaNe koIne Aje 'nAlAyaka' kahyo ane kAle pachI ApaNe samabhAve nikAla karavA jaIe toya mahIM bIjA bhAva bola bola kare ke ? bhAI. praznakartA : kare, kare. dAdAzrI : zuM zuM bole e ? praznakartA : e to che ja evo, paNa have ApaNe javA done, dAdAzrI : hA, nAlAyaka che, badamAza che, Ama che, tema che, badhuM bola bola karaze mahIM. evuM bane ke nA bane ? praznakartA : evuM ja bane che. dAdAzrI : koNa bolatuM haze e ? Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 AptavANI-14 (bhAga-4) praznakartA: e khabara nathI. dAdAzrI : A badhA paDaghA che ane te nirjIva che pAchA. eTale tamAre sAMbhaLavAnuM nahIM, paNa te emane ema jAya evAya nathI. e bUmo pADyA ja karaze. e lepAyamAna bhAvo vAreghaDIe jAtajAtanA UbhA thayA ja karavAnA mahIM. e paNa ApaNA abhiprAyane laIne che. abhiprAya jo nA hoya to kazuM nahIM. jenA abhiprAya gayA tene kazuM ja nathI. haju pAchalA abhiprAya che ne ApaNA, te have nA IcchA hoya chatAMya pAchalA abhiprAya to jAya nahIMne ! mATe abhiprAya Apazo nahIM koInA mATe. ane Apo to samabhAve nikAla karI nAkhajo. have bolatI vakhate tame evo zuM upAya karazo, ke e besI jAya ? tyAre kahe, tamAre evuM bolavAnuM ke e to upakArI che mArA. to TADhA paDaze, nahIM to TADhA nahIM paDe. tamane gUMcavI mAraze mUA. eTale tame evuM bolazone, tyAre e badhAya baMdha thaI jAya. A to navI jAtanuM, upakArI kahe che pAchA. eTale pAchA TADhA thaI jaze. A to badhI duniyA evI che. ahIM sAva vagara kAmanuM. A to mahIM kazuM ja nahIM. AkhuM A AnAthI ja tophAna cAlI rahyuM che. e manavacana-kAyAnA bhAvothI ja, lepAyamAna bhAvothI ja cAlI rahyuM che A jagata. praznakartA H bahu ja moTuM hathiyAra ApyuM Ape A to ! dAdAzrI : hA, eTale A je hoya te tame samajI jajo. gabharAzo nahIM, e chone Ave. tAre AvavA hoya eTalA Avane, kahIe. lepAyamAna bhAvo lepe, te temAM tirlepa rAkhe te upayoga praznakartA: A pelA jJAnanA vAkyo che je, lepAyamAna bhAvothI nirlepa chuM, e jyAre prasaMga vakhate vApare tyAre e upayogamAM ja gaNAya ne ? dAdAzrI: upayogamAM ja. para upayogamAM jatA aTakAve e vAkyo. Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (72) lepAyamAna bhAvo 179 nahIM to ene ema lAge ke huM lepAyamAna thaI gayo. mane aDyuM, huM azuddha thaI gayo, kaheze. praznakartA: ApaNe koI mATe kaMI abhiprAya bAMdhyo hoya ane e mANasa AvIne Ubho rahe to aMdara badhA lepAyamAna bhAvo UbhA thaI jAya, to e lepAyamAna bhAvo e ja badho pUja-kacarone ? dAdAzrI tyAre bIjuM zuM? e lepe. lepe e lepAyamAna bhAvo ane nirlepa rAkhe e A upayoga. A to be-traNa miniTa rahe. ame beThA chIe evo upayoga kAyama rahe nahIMne ! praznakartA eTale mULa upayogamAM koI paNa vastu rahevA nA de, e badho ja kacaro ? dAdAzrI : hA, upayogamAM rahevA nA de e kacaro. rahevA de e kacaro khalAsa thaI gayo che. ApaNe to sApha karavAnuM nA hoya, ApaNe to "jovAnuM ! agara je Ave te "mAruM svarUpa nahIM kahyuM eTale chUTA. duHkha Ave, sukha Ave, krodha Ave, bIjuM Ave toya paNa je Ave te mAruM svarUpa hoya evI jAgRti rahevI joIe. prakRtine jotAra lepita, teteya jonAra tirlepa AtmA praznakartA: tame je kahyuM ke prakRtine jovAnuM to e kayo bhAga jue che prakRtine ? prakRtinA guNadoSa je jue che, te jonAro koNa che ? dAdAzrI : e ja prakRti che. praznakartA prakRtino kayo bhAga jue che ? dAdAzrI : e ahaMkArano, buddhino bhAga. praznakartA: to pachI AmAM mULa AtmAnuM zuM kAma che ? dAdAzrI : mULa AtmAne levAdevA nahIMne ! praznakartA mULa AtmAnuM jovA-jANavAnuM kaI rItanuM hoya? Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18O AptavANI-14 (bhAga-4) dAdAzrI : (e to) nirlepa hoya che, A to lepita che. praznakartA eTale sAruM-khoTuM jue che, e lepita bhAga che ? dAdAzrI : e badho lepita bhAga. tethI eka rasa nirdoSatA nathI dekhAtI. ane nirlepa bhAga eTale eka rasa nirdoSatA. praznakartA: A buddhie sAruM-khoTuM joyuM prakRtinuM, e je jue-jANe che te pote che ? dAdAzrI : prakRtino doSa jue, te prakRti thaI gaI. AtmA nathI tyAM AgaLa. AtmA avasthIne koIno doSa nA dekhAya. Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [7.3] aparya bheguM rahevA chatAM aspRzya-TaMkotkIrNa AtmA kevo che ? aspRzya. prakAzane halAva halAva karIe temAM enuM kazuM bagaDI javAnuM che? evo AtmA aspRzya che. ane e aspRzya AtmA ja jANavA jevo che, asparza eTale koI paNa vastu ene sparza na kare ? tyAre kahe, nA, koI vastu sparza nA kare. ApaNe gADI laIne AvatA hoIe ane bAndrAnI khADI Ave to khADInI AjubAju naryo kAdava ne pANI ne kIcaDa ne gaMdavADo badho hoya che. te gADInI lAITamAMthI ajavALuM jAya tyAM AgaLa, te e ajavALuM Ama kAdavane aDe, kIcaDane aDe, havAne aDe toya e ajavALuM gaMdhAya nahIM. ajavALAne sparza nA thAya koIno. A to rUpakano dAkhalo kahuM chuM. mULa vastu to ethIya alAyadI che. mULa ajavALuM to ora ja jAtanuM che ! A ajavALAne jo kazuM aDatuM nathI, to pelA ajavALAne zuM aDe? ane te ajavALuM meM joyeluM che, parama jyotisvarUpa ! praznakartA: koI vastu gaMdakImAM paDelI hoya paNa e gaMdakI ene aDe nahIM, enuM nAma TaMkotkIrNa ? dAdAzrI : gaMdakI aDe nahIM paNa Ama gaMdakIne sparza to thAya Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) ene, paNa A to sparzeya nA thAya. bheguM rahevA chatAM sparze nahIM, aspa che. tyAre e AtmA kevo ? TaMkotkIrNa ! praznakartA H eno artha jaLa-kamaLa-vat gaNAya ? dAdAzrI : nA, jaLakamaLavateya nahIM. e badhA prabhAva pADe che ekabIjA u52. A to prabhAveya nA pADe. sarve avasthAomAM AtmA asparzva 182 AtmA-anAtmAno aspartha svabhAva che paNa anAdinI bhrAMti che. mAnyatAmAM ja bhUla che ke A huM chuM, e roMga bilIpha che. eTale avasthAo badalAyA ja kare che, paNa dareka avasthAomAM mAruM jJAna meluM thatuM nathI. jAnamAM, lagnamAM, gharamAM, mArkeTamAM, bahAra badhe aspartha svabhAva che. AtmA aspartha svabhAvavALo che. AtmA rAgeya karato nathI chatAM te ahaMkAra kare che ke meM rAga karyo. loko jema mAne che tema jo AtmA bhogavato hoya to eka ja vakhata bhogave to pudgala thaI jAya. AtmA kyAreya viSaya bhogavato ja nathI. viSayathI judo che, badhAthI judo ja che AtmA. AtmA koI vastune sparza kare evo che ja nahIM. asparzI che, nirlepa ja che, e asaMga ja che, kAyamane mATe paNa e samajamAM besyA vagara kAma nA lAge. e pUrepUruM samajI levuM joIe. A tamane je AjJA ApI che, e ArAdhana karatA karatA enuM phaLa e AvIne UbhuM raheze. zuddhAtmA to thaI gayA paNa have zuddhAtmA pachI je ArAdhana ApyuM enuM phaLa asparza ane nirAlaMbI AtmA Avaze. eTale ApaNe zuM kahIe chIe 'huM zuddhAtmA chuM', huM sarva pApothI nirlepa evo zuddhAtmA chuM. huM saMpUrNa niSpApI evo zuddhAtmA chuM. pApa-puNya mane kyAreya spardhuM nathI ane mAnyatAe karIne huM azuddha hato, te have huM zuddhAtmA chuM. huM pApI hatoya nahIM, koI dahADo pApa mane vaLagyuMya nathI, evo huM chuM. jema gAma lakSamAM rAkhe, ke mAre amadAvAda javAnuM che ne pachI AkhA hindustAnamAM phare toya mAre javAnuM Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (7.3) aspartha che amadAvAda, e enA dhyAnamAM ja rahe. e rIte 'huM zuddhAtmA' enA dhyAnamAM ja rahe. ane vijJAna prApta thayuM che. niraMtara 'zuddhAtmA chuM' evuM bhAna che tamane. ko'kane gALa do cho, toya paNa tame zuM cho ? to kaheze, huM zuddhAtmA chuM. ane gALa jene de che teya zuddhAtmA che, evuM tamane lakSamAM che, dhyAnamAM che. gALa de che e vyavahAra kare che, vyavahArane chede che. 183 AtmajJAne vimukha thAya saMpUrNa pApakarmathI praznakartA : dAdA, bIjo eka prazna che ke dareka manuSya koI ne koI prakAre pApamAM to paDelo hoya ja che. jJAna levAthI jJAna lenAra vyakti pApathI dhIre dhIre vimukha bane kharI ? dAdAzrI : dhIre dhIre nahIM, saMpUrNa pApathI vimukha thAya, kAraNa ke pApa karanAra ane pote be judA thaI jAya. ane pachI potAnI navI zakti vadhe nahIM, je pApa karanAra hato te Dijholva thayA kare che roja roja. kAraNa ke je ahaMkAra hato te UDI gayo ane pote judo paDI gayo. eTale peluM Dijholva thayA kare che. eTale jJAna jJAnamAM bhaLe che ane jaDa jaDamAM bhaLe che. cetana cetanamAM bhaLe che ne jaDa jaDamAM bhaLe che, beu judA ja paDI jAya che. mata-vacata-kAyAnuM mAlikIpaNuM jatA, thAya saMpUrNa niSpApI praznakartA H A vanaspati toDIe emAM pApa nathI ? dAdAzrI : A pApa to, naryuM A jagata ja pApamaya che. jyAre A dehano mAlika nahIM hoya to ja niSpApI thAya, nahIM to A dehano mAlika che tyAM sudhI pApa ja che badhA. zvAsa laIe to keTalAya jIva marI jAya ne choDatAya keTalAya jIva marI jAya ! amathA ApaNe keMDIene, to keTalAya jIvone ApaNo dhakko vAgyA kare che, Ama dekhAtA nathI evA jIvone. naryuM pApa ja che badhuM paNa 'A deha nathI huM' evuM jyAre bhAna thaze, dehanuM mAlikIpaNuM nahIM hoya, tyAre (pote) pApathI niSpApa thaze. te huM Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) A dehano vIsa varSathI mAlika thayo nathI, A manano mAlika nathI, A vANIno mAlika nathI. mAlikI bhAvanA dastAveja ja phADI nAkhelA che. eTale enI javAbadArI ja nahIMne ! eTale jyAM mAlikI bhAva tyAM guno lAgu thAya. mAlikI bhAva nathI tyAM guno nathI. eTale ame to saMpUrNa ahiMsaka kahevAIe. kAraNa ke AtmAmAM ja rahIe chIe, homa DipArTamenTamAM ja rahIe chIe ane phorenamAM hAtha ghAlatA ja nathI. eTale A badhA hiMsAnA sAgaramAM saMpUrNa ahiMsaka chIe. jJAtI rahe sadA asparzva te phreza 184 huM kevaLa asparza svabhAvI chuM. ame asparthamAM ja rahevAnA, eTale pachI bhAMjagaDa nahIM. ApaNuM jJAna lIdheluM hoya paNa je sparzamAM rahe che jeTalA kaMIka aMze, te bannene thAka lAge, dehaneya thAka lAge ne AtmAneya thAka lAge. ane asparza (hoya e) potAne thAka nA lAge ne dehaneya thAka nA lAge. potapotAnA svabhAvamAM ja hoyane ! praznakartA : potAnA svabhAvamAM rahe to vizeSa bhAva utpanna thAya nahIMne tyAM ? dAdAzrI : ethI huM kahuM chuM, ke 'alyA bhAI, dAdA roja Ave che ne bhegA thAya che roja, paNa kaMTALo nathI (Avato), vAsI lAgatA nathI ?' tyAre kahe, 'nA, vAsI nahIM, e to phreza lAge che.' 'phreza lAge che, hA. vAsI nathI lAgatA', kahe che. vAsI lAge to kaMTALo Ave ApaNane. asparya svabhAva vartAya sva-svabhAvamAM : praznakartA H svabhAvanI khAmIthI mokSa jato rahe che, evuM Ape je kahyuM'tuM e vize vizeSa samajAvo. dAdAzrI : eka phero AtmasvabhAva samajI lIdho, pachI emAM khAmI Ave tyAre mokSa jato rahe. maThiyAthI tadana nyAro rahenAro AtmasvabhAva. Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (7.3) aspRzya 185 praznakartA ene kyAM koInI sAthe levAdevA che ? dAdAzrI : nA, bahu tIkhA thayA hoya toya vItarAga bhAva rahe ne moLA thayA hoya toya vItarAga bhAva rahe evo AtmasvabhAva. svabhAva nahIM oLakhavAthI AkhuM jagata bhaTakAI maryuM che. eno svabhAva che e to. ema jANe ke A maThiyAno raMga ene ja aMdara lAgI jAya che. jeTalA raMga lAgyA che ne, badhA manane lAgelA che. e zuM jANe ke AtmAne raMga lAgI gayo. alyA mUA, AtmAne raMga aDe ja nahIM. ene koI vastu sparza nA thAya. ene asparza kahevAya che. tamane eno svabhAva gamyo ? koI vastu sparza nA kare. praznakartA : barAbara che, dAdAjI, bilakula barAbara. dAdAzrI : kevo sarasa svabhAva che ! praznakartA: A nirALone ! haMmezAM, kAyama nirALo ! dAdAzrI : nirALo. mAra khAya che chatAM pote AnaMdamAM hoya. praznakartA H mAra khAya che e mAla jevo lAge. dAdAzrI : hA, amane tyAM kADhI mUkyA toya paNa AnaMda thayo. AtmA jANe ke kADhI melanAra koNa ne kADhI mUkyo kone ? aMdara e AtmA jANe. AtmA teno te. pachI svabhAvanI khAmI laIne mAthe laI le ke A mAruM apamAna karyuM to pachI AvI banyuM. zene laIne mAthe laI le che ? svabhAvanI khAmI ! praznakartA : svabhAvanI khAmI, e svabhAvane na jANavAthI ne, dAdAjI ? dAdAzrI : eTale e svabhAvanI khAmI ja kahevAya. praznakartA H e AtmAne gerahAjara kare che ? dAdAzrI : hA, enuM jANapaNuM khovaDAvI nakhAve che. Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [8] svabhAva-svapariNati-svapariNAma [8.1] svabhAva : parabhAva AtmabhAva e svabhAva, pudgalabhAva e parabhAva praznakartA: parabhAva eTale zuM ? svabhAva kone kahevo, jJAnInI bhASAmAM ? dAdAzrI : parabhAva eTale AtmabhAva nahIM e. AtmA sivAya bIjA badhAya paranA bhAva, eTale saMsArIbhAva e parabhAva kahevAya. ane svabhAvabhAvano artha zuM? AtmabhAvanA. svabhAvabhAva eTale koI cIjano pote kartA nahIM. svabhAvabhAvamAM bIjo koI bhAva ja nahIM. emAM to jJAtA-draSTA ne paramAnaMda ja rahe. praznakartA : parabhAvo pudgalanA che ? dAdAzrI : hA, parabhAva pUgalanA. parabhAva eTale baMdhana karAvanAra ane svabhAva e choDAvanAra. je bane che te pudgalano svabhAva che ane jovA-jANavAno AtmAno svabhAva che. praznakartA: svabhAva bhAva e dhruvabhAva che ? Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8.1) svabhAva : parabhAva 187 dAdAzrI : svabhAva bhAva dhruvabhAva che, sanAtana bhAva che. jJAtI pote svabhAvamAM rahI, parabhAvane jANe praznakartA H svabhAva-parabhAva vize vadhAre samajAvazo ? dAdAzrI : 'huM zuddhAtmA' e svabhAva kahevAya. 'huM caMdubhAI' ne 'A mAruM' e badho parabhAva. 'huM caMdu chuM ane A bhAva karuM chuM, paisA kamAvavAno bhAva karuM chuM' e parabhAva kahevAya. ane huM caMdu nahIM ne huM zuddhAtmA chuM eTale paisA kamAvavAno bhAva che e che te parabhAva nathI gaNAto. e che te DiscArja che. ane tene ApaNe joyA karavAnuM, ke caMdu zuM kare che. praznakartA : evuM kema, dAdA ? dAdAzrI : AtmajJAnI parabhAvamAM kema karIne Ave ? AtmajJAnI thayo eTale pote svabhAvamAM hoya. parabhAva ene utpanna thAya kharA, te parabhAvane jANe. AtmA ta karI zake parabhAva, rahe svabhAvano ja kartA praznakartA : eTale zuddhAtmA lakSa thayA pachI AvA bhAvo parabhAva nathI gaNAtA ? dAdAzrI : hA, kAraNa ke A AtmA parabhAva karI zakato ja nathI. AtmA svabhAvano ja kartA che. koI dahADo parabhAvano kartA che ja nahIM. parabhAvano kartA koNa ? tyAre kahe, ajJAna, 'huM caMdu chuM' e parabhAvano kartA, 'huM zuddhAtmA chuM' e svabhAvano kartA. AtmA koI dahADo parabhAvano kartA thayo nathI, thaze nahIM ane thavAnoya nathI. potAnA dharmanI bahAra AtmA gayo nathI. koI paNa vastu potAnA dharmanI bahAra hotI nathI. koI paNa vastu potAnA dharmanI AuTa sAIDa (bahAra) rahI zakatI ja nathI. enA nijadharmamAM hoya. AtmA potAnA nijadharmamAM ja che. A to parabhAvo e biginiMga oNpha kojhIjha che. A bhAvakarma Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) 'mane' thAya che e ja baMdhana che, e ja parabhAva che. parabhAvane svabhAva mAne e ja baMdhana. parabhAva kema ? parasattAne AdhIna che. zAstromAM zuM lakhyuM che, ke (AtmA) svabhAvathI akartA che. A vibhAvathI, vizeSabhAvathI kartA che ane mATe bhoktA che. 188 jJAta pachI rAga-dveSa eya DiscArja praznakartA : rAga-dveSane bhAva kahe che e barAbara nathI ? dAdAzrI : A jJAna pachI rAga-dveSa eya che te DiscArja vastu che. tamAre karavAnuM nA gamatuM hoya chatAMya karavuM paDe, te pahelAno rAga hato tethI. badhI DiscArja thatI vastuo che. kharAba vicAra AvatA hoya, te tamane nA gamatA hoya, to tamane enA karma baMdhAya nahIM. mahIM vicAra AvatA hoya ne tame ema kaho ke A Ama ja karavA jevuM che, to karma baMdhAya. bAkI, maneya DiscArja thayA kare che, vANIye DiscArja thayA kare che ane A baoNDIye (kAyAye) DiscArja thayA kare che. traNeva baeNTarIo DiscArja ja thayA kare che. dravya e DiscArja thanArI vastu che ane bhAva e aMdara utpanna thatI vastu che. e aMdara ApaNo abhiprAya hoya te vakhate bhAvamAM. AjJApAlana tyAM tA rahe parabhAva praznakartA : vyavahAramAM jo atikramaNa thaI jAya to turaMta pratikramaNa karI nAkhavAnuM Ape sUcana karyuM che, paNa jo nija svabhAvamAMthI parabhAva ke paradravyamAM kheMcAI javAya ke temAM ja tanmayAkAra thaI javAya to zuM karavuM ? parabhAva ke paradravyamAM tanmayAkAra thavuM e zuddhAtmAnuM atikramaNa thayuM kahevAya ? kRpA karIne samajAvazo. dAdAzrI : amArI je AjJA pALe te parabhAvamAM jaI zake nahIM. ene javuM hoya toya nahIM javAya. paradravyamAM kheMcAya ja nahIM. Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8.1) svabhAva : parabhAva 189 jo AjJA pALazo to parabhAva ne paradravyanI bhaDaka rAkhazo nahIM. e jo bhaDaka rahI hotane to A mArga kahevAta ja nahIM ke meM tamane mokSa Apyo che evuM. eTale e bhaDaka nathI, mATe tamAre koIe bhaDakATa rAkhavAno nahIM. eTale koI gabharAzo nahIM. emAM tanmayAkAra thAya toya e parabhAvamAM ke paradravyamAM nathI. jo AjJA pALo cho to A nathI ane A che to AjJA pALI zakAya nahIM. eTaluM badhuM vaijJAnika che A to badhuM. vijJAna AkhuM pUruM kare to eka ja mANasa AkhA brahmAMDane e (Azcarya) karI nAkhe. praznakartA: Avo vicAra Avyo eTale mArI jAgRti ochI ane AjJAnuM pAlana ochuM thAya che evo artha thayo ? dAdAzrI : nA, evuM kazuM nahIM. A to A samajaNano khulAso thayelo nahIMne eTale AvuM thAya. A samajaNano eka phero khulAso thaI gayo eTale pharI nA thAya. praznakartA: parabhAvamAM cAlyuM javAya che eTale AjJAmAM nathI rahevAtuM ema kahevAya ? dAdAzrI : have parabhAvamAM jatuM ja nathI. parabhAva vastu judI che. bIjuM jAya che e. parabhAva hoto nathI. (have) e karmanI nirjarA ja thayA kare. kaMI vAMdhA jevuM nathI emAM. parabhAva to karma baMdhAya, cArja thAya ane cArja thAya eTale ciMtA zarU thaI jAya. ane ciMtA thAya eTale bhaTakavAnuM duniyAmAM, saMsAra maMDAyo. A vijJAna emAM paradravya ane parabhAva che ja nahIM. jo hota to e samAdhi Ape ja nahIM. praznakartA H eTale AjJA pALavI e ja mukhya che ? dAdAzrI : basa, bIjuM kazuM ja nahIM. ApaNe AjJA pALazone, e enuM phaLa ja A che. parabhAvathI mukti ane svabhAvamAM rahevuM e ja A Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) AjJAnuM phaLa ja che. eTale tamAre e phaLa lAvavAnI jarU2 nathI, tamAre to AjJA pALavAnI jarUra che. svabhAvathI che ja apratibaddha, have jarUra dRDhatAtI 'huM zuddhAtmA chuM', svabhAva bhAva sivAya bIjo bhAva ja utpanna nA thAya, parabhAva jene utpanna ja nA thAya, e apratibaddha kahevAya. nahIM to pratibaddha che ja, baMdhAyelo ja che ne parabhAvamAM ! 190 praznakartA : dAdA, Ape to bahu sAdo artha karyo. A apratibaddhapaNuM eTale to svabhAvamAM AvavuM. dAdAzrI : hA, bhAvathI svabhAvamAM rahevuM. parabhAvathI pratibaddha ane svabhAvathI apratibaddha. tame svabhAvamAM ja AvelA cho, choye svabhAvamAM. paNa have zuM thAya ? praznakartA : dAdA, ame apratibaddha dazAmAM chIe ? dAdAzrI : hA, cho ne, paNa e tamane eTalI dRDhatA AvavI joIene ke nahIM, huM apratibaddha ja chuM, purAvA sahita. purAvA sahita hovuM joIe pAchuM. e dazA meM ApelI che tamane, prApta thayelI che. tame kArakhAnA calAvo cho ne apratibaddhapaNe varto cho, juone ! e kevI ajAyabI A kALamAM ! pachI zuM ? praznakartA : dAdA, haju apratibaddha dazAnI to zarUAta che. dAdAzrI : zarUAta che. eTale e gADha thavuM joIe. e mAnyatA gADha thavI joIe. tame A cho, paNa e mAnyatA haju gADha thaI nathI. e bilIpha gADha thavI joIe, samyak darzana ! cho to e ja, paNa haju gADha thayuM nathIne ! gADha to pahelAnuM, te pahelAnuM pAchuM yAda AvyA kare. ////// Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [8.2] svapariNati-parapariNati pariNati eTale zuM ? praznakartA : pariNati eTale zuM, dAdA ? pariNitano artha samajAvo. dAdAzrI : pariNati eTale pariNAmane potAnA mAnavA. pariNita be prakAranI : eka kriyA pariNati che ane eka jJAna pariNati che. kriyA pariNati e mikenikala che, jJAna pariNati daraasala hoya. jagata AkhuM 52pariNatimAM che, svapariNati joI ja nathI. pudgala pariNAmane potAnA mAtavA te parapariNati praznakartA : svapariNati-paraparaNita eTale zuM e samajAvo. dAdAzrI : pa2pariNati eTale zuM ke pudgalanA piraNAma pudgala karI rahyuM che tene ApaNe kahIe chIe, 'huM karI rahyo chuM.' eTale kare che bIjo ane kahe che ke 'huM karuM chuM.' bIjAnA pariNAmane 'huM karuM chuM' ema kahe che, 'potAnA pariNAma che' ema kahe che. che pudgalanA pariNAma, tene kahe che ke 'A mArA pariNAma che.' e to pudgala ja thaI gayone ! tArA Atma pariNAma judA hoya. pudgalane, krodha-mAna-mAyA-lobhane potAnA mAnavA te parapariNati. te loko pudgala piraNitamAM che. pudgala piraNAmane potAnA Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 AptavANI-14 (bhAga-4) pariNAma mAne che. eTale parapariNAmanA mAlika A loko. potAnA pariNAmanI khabara ja nathI. A zarIramAM AtmA sivAya bIjA je pariNAma thAya che, tene mArA ja pariNAma che mAne te parapariNati che. praznakartA: parapariNAma ane parapariNatimAM zuM pharaka ? dAdAzrI : A je caMdubhAI kare e badhuM parapariNAma kahevAya. ene 'huM karuM chuM evuM jo thAya to parapariNati kahevAya. "mAthuM du:khe che' e parapariNAma kahevAya ane tene "mane dukhyuM ema kahyuM ene parapariNati kahI. jeNe svapariNati, svapariNAma joyA nathI, te parapariNati sivAya bIjuM zuM jue ? parapariNati eTale, ITa hepansa A badhuM thaI rahyuM che, bIjI zakti kare che, parazakti kare che ne pote mAne che "huM karuM chuM." A kare che bIjo eTale udayakarma kare che, A vyavasthita kare che ane A kahe che ke huM karuM chuM te parapariNati. pArakAnA pariNAma pote karyA che evuM bolavuM, Aropa karavo. paradravyanA pariNAma che e, tene svadravyanA pariNAma mAnavA enuM nAma parapariNati. praznakartA: parapariNati utpanna koNa kare che ? dAdAzrI : parapariNati koNa utpanna kare che ? jIvato IgoIjhama. e parapariNatine svapariNati mAne che. ame kahyuM, parapariNatine parapariNati mAno ne svapariNatine svapariNati mAno. parate para te svane sva mAne e svapariNati praznakartA ane svapariNati eTale zuM? dAdAzrI : svapariNati eTale pugalanA pariNAmane parapariNAma mAnavA ane potAnA pariNAmane pote potAnA mAnavA, e svapariNati. Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8.2) svapariNati-52pariNati A je thaI rahyuM che tene kahe che ke 'huM karI rahyo chuM' te parapariNati. A je kaMI thaI rahyuM che te 'huM karato nathI' te nijapariNati. kartApadane parapariNati kahevAya ane jyAM parapariNati nathI tyAM svapariNati che. praznakartA : svapariNati kevI rIte utpanna thAya ? dAdAzrI : 'koNa kare che' e samajAI jAya to svapariNati utpanna thAya. jema che tema jANavuM e svapariNatimAM Ave. 193 mana-buddhi-citta-ahaMkAra e ja saMsAramAM rakhaDAvanArA che. manabuddhi-citta ne ahaMkArathI para thAya to ja zuddha pariNita Ave. A to je pote ja azuddha che, te zuddha pariNAma kyAMthI lAve ? AkhuMya jagata azuddha pariNatimAM ja che. zuddha pariNatimAM to koNa rahI zake ? jJAnIo sivAya koI zuddha pariNitamAM rahI zake ja nahIM. eka miniTa paNa svapariNatimAM Ave tyAMthI eno mokSamArga khullo thaI gayo. svapariNati e mokSano hetu. paraparaNita e saMsAra ! parapariNatithI to UlaTAno saMsAra bagADe che ane svapariNatithI to suMdara saMsAra cAle. 'huM zuddhAtmA' te 'nA koI kartA' e zuddha pariNati praznakartA : zrImaddna eka vAkya che ke zuddha pariNita hoya nahIM, tyAM sudhI parama vizvAsa prApta thAya nahIM, parama zraddhA prApta thAya nahIM. te samajAvazo. dAdAzrI : zuddha pariNati eTale 'huM zuddha AtmA chuM', potAnuM lakSa e. A deha huM nhoya, huM zuddhAtmA chuM' ane bIjA paNa 'zuddhAtmA che' evI ene khAtarI thaI javI joIe tyAre zuddha pariNati utpanna thAya. jo bIjAne, zuddhAtmAne kartA dekhe to zuddha pariNati nA kahevAya. bIjAne akartA dekhe. pote akartA, sAmoya akartA. huM karuM chuM, tuM karuM chuM ane teo kare che, e traNeva che te kartApada nA hovuM joIe. Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 AptavANI-14 (bhAga-4) eka kartApada ne bIjuM akartApada, kartApadamAM "huM caMdulAla ne huM ja A badhuM karuM chuM te parapariNati ne te anaMta avatAra saMsAramAM bhaTakAmaNa ja karAvanArI che ne bIjuM akartApada te svapariNati. svapariNati mokSamAM laI jAya. svapariNatine bhagavAne "mokSa' kahyo che. eka azuddha pariNati ne te prasavadharmI che. te naryA baccA ja janmyA kare. ane bIjI zuddha te svadharmI pariNati, te mokSa tarapha pragati kare. be ja pariNati che. zubha-azubha banne pudgala pariNati H zuddha e svapariNati praznakartA: tame be ja pariNati che ema kahyuM, eka azuddha ne bIjI zuddha pariNati kahI, to trIjI zubha pariNati nahIM ? dAdAzrI : zubha ane azubha te badhI pudgala pariNati che ane zuddha bhAva mokSa che. zuddha bhAva to enuM nAma kahevAya ke kyAreya paNa jAya nahIM, avinAzI bhAva. e svabhAvabhAva che, vibhAvabhAva nathI. praznakartA H adhyavasAyamAM zubha-azubhatA hoya ? adhyavasAyamAM zubha ane azubha evuM bhedAMkana hoya ? dAdAzrI : hA, e to hoya. zubha-azubha hoya ja. e to emAM dIvA jevI vAta. paNa A pariNati zubha-azubha hotI haze ? pariNati eTale be prakAranI pariNati; eka pudgala pariNati che ane eka Atma pariNati che. svapariNati ane parapariNati be ja hoya. jene mokSe javuM hoya tene be ja pariNati che; eka azuddha pariNati ne bIjI zuddha pariNati. azuddha pariNatithI saMsAra che ne zuddha pariNatithI mokSa che. samaktiIne ja "pariNati' bolavAno adhikAra praznakartA H ame evuM sAMbhaLyuM hatuM ke azubha pariNati choDo ane zubha pariNati karo to e zuM ? ? dAdAzrI : A azubha pariNati choDo ane zubha pariNati karo, Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8.2) svapariNati-pa2pariNati kaheze. have ene kharekhara pariNita nathI gaNAtI, paNa chatAM A pariNatino artha nIco lAvyA. be ja prakAranI pariNati; eka svapariNati ne bIjI pa2pariNita. bIje riNita nA vaparAya. 195 keTalAka kahe che ke A bhAInI pariNita barAbara nathI, paNa pariNati vastu judI ja che. tene loka jyAM tyAM vApare che. A 'pariNati' zabda ja koIthIye nA bolAya. A to badhA ja 'pariNati' zabda bole che ne zabda vApare che. e zabda to jJAnIno che. jJAnI ja 'pariNati' zabda bolI zake. dharmamAM hoya ke game tyAM parapariNati zabda nA vaparAya. vyAkhyAnamAM jAya tyAM saMsArano vicAra Ave to tene parapariNati mAne ane dharmanA kAryane svapariNati mAne. paNa e pote ja mULathI parapariNatimAM che. 'pariNita sArI nathI' evuM kahe che ne, e zuM haze ? bhagavAnanI bhASA judI che. bhagavAnanI bhASA rahI ja nathI. A to kaheze, mananA zuddha pariNAma rahe. A koNe artha karyo che te ja nathI samajAtuM. eka mahArAja samajaNa pADatA ke pariNati sArI rAkha. A pariNati bolavAno adhikAra ja nA hoya. pariNati to tIrthaMkara ke jJAnI bene ja bolavAno adhikAra che. e samitI mANasane ja piraNita bolavAno adhikAra, bIjA koIne bolavAno adhikAra ja nathI. kAraNa ke e ja parapariNatimAM che ne ene pariNita badalavAnuM kyAM rahyuM ? parapariNatimAM che, kAdavamAM ja che ne pachI 'kAdavane aDazo nahIM' ema kahe, enA jevI vAta che. bhAvanI piraNita sArI rahetI nathI evuM kahe che ne ? e pariNita zabda vaparAya ja nahIM. chatAM cothA guMThANA pachI vaparAya. paNa 52pariNatine svapariNita mAne to samakita AgaLa vadhe nahIM. mananI, buddhinI pariNati e badhI pa2pariNati che. Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 AptavANI-14 (bhAga-4) AtmapariNati jANe, to sva-para pariNati khyAlamAM Ave A badhA parapariNatimAMya nathI. kAraNa ke svapariNatine oLakhe to parapariNatimAM rahyo kahevAya. svapariNatine oLakhato nathIne, to parapariNati zAne ? praznakartA H svapariNatimAM nathI, parapariNatimAMya nathI to pachI zemAM che ? dAdAzrI : pariNati to AtmAnI pariNatine jANe, temAM na rahevAya to pote parapariNatimAM che ema khyAlamAM rahe ane A to vAtavAtamAM pariNati bole. praznakartA: AkhA divasamAM pacAseka vakhata to AvatuM haze, zubha pariNati, azubha pariNati evuM badhuM. dAdAzrI : have pariNatimAM zubha ne azubha hotuM nathI. A navI jAtanuM tophAna ! praznakartA sva athavA to para bemAMthI eka hoya che. dAdAzrI : basa, sva-para pariNati che. jo AtmAnI pariNatimAM che to svapariNati ane nahIM to pudgala pariNatimAM che. e ja jANe che ke A Atma pariNati che, mATe mArI A pudgala pariNati che. tene pariNati che, bAkI bIjAne pariNati kevI ? praznakartA: A parapariNAma jANe to tarata ja pAcho svapariNAmamAM AvI jAyane ? dAdAzrI : svapariNAmamAM nA AvI zake toya vAMdho nahIM paNa svapariNatine jANato hoya e parapariNati kyAre khase tevA prayatnamAM hoya. kyAre parapariNati jAya evA prayatnamAM hoya. praznakartA: to dAdA, e loko bIjAne kahe ke tame parapariNatimAM cho, to pote nA hoya tyAre ja kahene ? Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8.2) svapariNati-parapariNati 197 dAdAzrI : paNa enuM nAma ja bhrAMtine ! e pote pittaLa laIne beThelA hoya ane ApaNA sAcA sonAne kahe che ke tame pittaLa laIne AvyA cho. eTale sAcA sonAvALo samajato hoya ke mAruM sAcuM che, enuM pittaLa che, paNa ene samajaNa nathI eTale bicAro AvuM bole che. eTale pachI e ene sahana kare. sahana kone karavAnuM che ? A duniyAmAM je sAcA che ene sahana karavAnuM che. kartApade japa-tapa-tyAga-dharma e badhuM parapariNati A badhA je loko japa, tapa, tyAga je je badhuM kare che e badhI parapariNati che. eTale saMsAramAM ja bhaTakavAnuM sAdhana khoLI kADhyuM che. e sAdhu hoya ke saMnyAsI hoya, samAdhimAM raheto hoya ke upAdhimAM raheto hoya paNa ciMtA vagara koI mANasa nA hoya. ciMtA eTale zuM ? mahIM AkuLatA-vyAkuLatA rahyA ja karatI hoya Ama. kAraNa ke parapariNatimAM che. svapariNati utpanna thAya to ja dahADo vaLe. huM A karuM chuM, huM A bhogavuM chuM, huM A dharma karuM chuM tyAM sudhI parapariNati. huM saMDAsa jau chuM, huM UMghI jau chuM" teya para pariNati. A badhI para pariNati hoya tyAM sudhI svapariNatino chAMToya paNa na dekhI zake. parapariNati joyelI kharI koI vakhata ? praznakartA H parapariNatimAM ja chIe ne. dAdAzrI : have svapariNatimAM AvIe to svAda judI ja jAtano hoya. A atyAre parapariNatimAM je svAda Ave che enA karatA svapariNatino svAda judo ja hoya. A amRtamaya hoya, peluM viSapAna hoya. pelI viSamasthiti hoya, A samasthiti hoya. svapariNatimAM samasthiti hovI ja joIe, amRtapAna hovuM ja joIe. viSapAna kadI paNa, eka sekanDa paNa na Ave, enuM nAma svapariNati. svapariNatimAM jAgRtinuM pramANa ochuM-vatuM hoya ! Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 AptavANI-14 (bhAga-4) svapariNatimAM che e saMnyasta praznakartA Ape je saMnyAsI zabda kahyone, to e kharA saMnyAsIno artha samajAvo. emanI svapariNati, svapariNAma kevA hoya? dAdAzrI : parapariNAmane ane svapariNAmane samajIne cAlatA hoya te saMnyAsI kahevAya. parapariNAmane ane svapariNAmane je jANI zake te saMnyAsI. praznakartA ane dAdA, saMnyAsano artha samajAvo, saMnyasta ! dAdAzrI : saMnyAsa to parapariNatine khaseDa khaseDa kare. kramika mArgamAM parapariNatine khaseDa khaseDa kare. ane ene A saMsAra DakhAmAM paDelI nA hoya kazI. je saMsAramAM rahe che, badhI rIte saMsArI che, paNa saMsAranA bhAvamAM eTale parabhAvamAM nathI, je svapariNatimAM che e saMnyasta che. agara svapariNatimAM jenI zarUAta thaI che, haju pUrNAhuti nathI thaI e saMnyasta. AcArya bhagavaMtane hoya ghaNI kharI svapariNati praznakartA AcArya bhagavAnanI pariNati kevI hoya ? dAdAzrI : AcArya bhagavAna to kevo hoya ? ke pote sva-paranuM jJAna dharAvatA hoya ane parapariNatimAM thoDA kAcA hoya. svapariNati ja hoya ghaNI kharI. praznakartA: parapariNatimAM thoDA kAcA hoya e nA samajAyuM. dAdAzrI : parapariNatimAM thoDA kAcA hoya eTale e zuM kare ke bIjA bAbatamAM kartA chuM' evuM nA kahe, paNa A bhaNIe chIe, bhaNAvaDAvIe chIe e badhAmAM ame kartA chIe. AcAra paLAvaDAvIe chIe temAM ame kartA chIe. e parapariNAmanA eTalA bhAganA kartA rahelA hoya che. e to cAlI zake, e kramika mArgamAM thoDAghaNA parapariNAmanA kartA hoya to ja AcArya kahevAya. Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8.2) svapariNati-52pariNita 199 'svapariNati' akrame be klAkamAM ja parapariNati ne svapariNatinI samaja utpanna nA thAya tyAM sudhI ahIM satsaMgamAM AvIne khulAsA karI levA joIe. A parapiraNita ne svapariNatine judA paDe evuM A bhedakajJAna che. je svapariNati ne paraparaNita vItarAganI bhASAmAM samajyo, tene bhedajJAna thayuM ema kahevAya. praznakartA : dAdA, amAre svapariNati kevI rIte thAya ? dAdAzrI : A je jJAna che e to ajAyaba vijJAna che ! tenAthI pahelI 'vastu'nI pratIti bese, 'jJAnI puruSa'nI kRpAthI. pachI pratIti AgaLa vadhatI vadhatI saMpUrNa darzanamAM pahoMce. saMpUrNa darzanamAM pahoMce evuM A 'akrama jJAna' che. tyAra pachI 'svapariNita' zarU thAya. 'vastu'mAM jyAre puruSArtha jAge, 'vastu'no svAbhAvika puruSArtha jAge, 'vastu' svarUpe thAya, tyAre 'svapariNati' utpanna thAya ! svapariNati e alaukika vastu che ! laukikamAM jovAmAM ke sAMbhaLavAmAM nathI AvI evI A vastu che ! A to Ilevantha vanDara oNpha varlDa ! agiyAramA Azcarya tarIke bahAra paDaze A. be kalAkamAM AkhI pariNita ja pheraphAra thaI jAya. parapariNatimAM hato te svapariNatimAM AvI jAya. parapariNati AkhI UDI jAya che. pachI game te nAtano hoya teno vAMdho nathI. tamAre to A be kalAkamAM ja karekTa, ane AvuM baneluM nahIM A. vidhina Tu avarsa ATaluM badhuM kAma thAya che, evuM baneluM ja nahIM ane te kSAyaka samiti. A kALamAM zAstroe nA pADI che evuM kSAyaka samakita taiyAra thaI jAya che. parapariNatithI thayA mukta, kSAyaka samakite praznakartA : kSAyaka samakita vize phoDa pADazo. dAdAzrI : kSAyaka samakita eTale zuM ? parapariNati ja nahIM, niraMtara svapariNati ja rahe te ! Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2OO AptavANI-14 (bhAga-4) vinAzI cIjomAM sukhabuddhi koI jagyAe rahe nahIM. vinAzI upara badhI pariNati khalAsa thaI gaI che, ene lAyaka samakita kahyuM. samyakatva e daSTi che ane tenAthI svapariNati utpanna thAya. jyAM sudhI upazama samyakatva che, kSayopazama che, tyAM sudhI ene lAyaka nA kahevAya. ane kSAyaka thaI eTale parapariNati ja nA hoya. A mahAtmAone parapariNati nathI. e pote samajatA nathI ke amane (parapariNati) nathI paNa chatAM huM kahuM chuM ke nathI. svapariNatimAM ja mukAma che ane svapariNati e ja zukladhyAna. ene zukladhyAna ne dharmadhyAna be rahe, kAraNa ke mArI AjJAmAM rahevAnuM. Akho dahADo saMsAra vyavahAramAM, chokarAM badhuM paiNAvavAnuM. eTale tyAga to emaNe badho ja karI nAkhyo che. A sAdhu-saMnyAsIoe tyAga aDadho karyo che ane AmaNe to badho ja karI nAkhyo che, ahaMkAra ne mamatA beu gayelI che. praznakartA H zukladhyAna e AtmAnuM pariNAma kahevAya che ? dAdAzrI : hA, svAbhAvika pariNAma e cothuM dhyAna, svAbhAvika pariNati. praznakartA : to pachI pahelA je traNa dhyAna, Arta-dharma ane raudradhyAna e pudgala pariNati kahevAya ne ? dAdAzrI : hA, pudgala pariNati ane te (mahAtmA mATe) traNa dhyAna pudgalanA pariNAma che, ahaMkAranA pariNAma. jJAnaprApti pachI parapariNAmane na mAne potAnA ApaNuM vijJAna tamane pahele dahADe svapariNatimAM mUke che. A akrama jJAna maLyA pachI parapariNati thatI ja nathI. tene jainoe bahu moTAmAM moTuM kaheluM che. parapariNati nA utpanna thAya e bahu moTuM kahevAya. te to ApaNe jJAna ApIe tyArathI ja nathI rahetI parapariNati. tamAre rahe che parapariNati? Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8.2) svapariNati-pa2pariNati praznakartA H Ama to svapariNatimAM AvI gayA paNa pachI pravRttimAM e dhyAna na rahe. pravRtti vakhate e bhUlI javAya eTaluM ja. dAdAzrI : nA, paNa parapariNati rahetI nathIne ? praznakartA : bhUlI jAya te vakhate pariNita na kahevAya ne ? dAdAzrI : kema ? 201 praznakartA : bIjI pravRttimAM A lakSa na rahe ? dAdAzrI : paNa bIjI pravRtti mahAvIra svAmI nahIM karatA hoya ? cAlatA hoya, dezanA ApatA hoya, e badhI pravRtti to emane nhotI ? praznakartA H e vakhate pa2pariNati na kahevAya ? dAdAzrI : nA. praznakartA H bhAvamAM to vadhaghaTa nahIM thatI hoya ? dAdAzrI : je bhAva vadhaghaTa thAya che e badhA parapariNatinA ne je bhAva vadhaghaTa thatA nathI te badhI svapariNati. 'huM karuM chuM' te parapiraNita kahevAya. 'A AmaNe mAruM bagADyuM', ema kahe to e parapariNati kahevAya. A kaMI paNa parapariNAma UbhA thAya, e parapariNAmane potAnA pariNAma mAnavA enuM nAma parapariNati. te ApaNe jJAna ApIe tyArathI tamAre svapariNati utpanna thaI che. have pa2pariNAmane potAnA pariNAma mAnato ja nathI. eTale A to parapariNati che ja nahIM. svapariNAmane mAnavAvALA che. potAnA pariNAmone ja mAne che. amane niraMtara svapariNAma rahe. parapariNati amane utpanna ja thatI nathI. tamaneya thatI nathI paNa tamane haju jarA mahIM Dakho rahyA kare chatAM tame mane kaho ke mane 52pariNati utpanna thaI to huM mAnuM ja nahIM, kAraNa ke A jJAna ja evuM che ke pa2pariNati utpanna ja nA thavA de. Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 AptavANI-14 (bhAga-4) paNa akrama che eTale gUMcAya paNa parapariNati svapariNati thatI nathI ne svapariNati parapariNati thatI nathI. svapariNatimAM ja rahe e svarUpa sthiti praznakartA: zrImad rAjacaMdrajIe sadgurudevanA lakSaNo batAvyA che. svarUpa sthita IcchA rahita vicare udaya prayoga, to te svarUpa sthita eTale AmAM zuM kahevA mAge che e kaho. dAdAzrI : e zuM kahevA mAge che ke e potAnA svarUpamAM ja sthita thayelA che. homa DipArTamenTamAM ja beThelA che, phorenamAM che ja nahIM. parapariNatimAM nAmeya nathI, svapariNatimAM ja rahe che e svarUpa sthita kahevAya. niraMtara e ja lakSa rahe. niraMtara lakSa rahevuM enuM nAma svarUpa sthiti. praznakartA : ApaNane kAyama, akhaMDa svarUpa sthiti rahe evA thavuM che, to ene mATe zA upAya karavAnA ? dAdAzrI : akhaMDa svarUpa sthiti ene kahevAya ke eka kSaNa paNa prApta thaI jAya to pachI niraMtara akhaMDa ja rahe. je eka kSaNa paNa, eka samaya paNa prApta thaI jAya to niraMtara rahyA kare. pachI AghIpAchI nA thAya. ApaNe to ahIM AtmA anubhavamAM Avyo, zuddhAtmA. A svarUpa sthiti kahevAya che. A to paramenanTa sthiti che. A to cetaka hAthamAM Avyo, cetavanAro. te svarUpa sthiti kAyamanI sthiti thaI gaI. have bIjI jAtanI sthiti nA hoya. ApaNe je kalpIe evI sthiti nA hoya. svarUpa sthiti kramikamAM zabdathI, akramamAM zabdAtIta A to kAyamanI sthiti thaI gaI. lAyaka samakita thayuM. lAyaka samakitano artha kevo ? mithyAtva kSaya thaI gayuM, bilakula kSaya thaI gayuM. ane peluM to svarUpa sthiti e to koIne kalAka Ave, aradho kalAka, pA kalAka AvIne jatI rahe. Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8.2) svapariNati-papariNati 203 kramika mArgamAM hoya e zabdothI sthiti hoya. A saMsAramAM citta ne badhuM emAM rahe, te pelA zabdothI AtmAne jANavAno. e zabdothI je jANelo hoyane, ene svarUpa sthiti kahe che. temAM sthira thAya. te AmAM sthirapaNuM maTI jAya ane pelAmAM jeTalo vakhata sthira thAya eTalI svarUpa sthiti kahevAya. je mAnelI svarUpa sthiti hoya te sthiratAne rakhAvaDAve, sthiratA lAvavA de. paNa e kharekhara svarUpa sthiti nathI. paNa te to zabdonI sthiti che. haju to daraasala AtmA to judo rahyo. zabdoya nathI have, e daraasala AtmA kahevAya. tethI ja lAyaka samakti kahevAya ne ! A to kSAyaka samakita che. e svarUpa sthiti bahu UMcI jAtanI AjJApAlane rahe svarUpa samAdhi A to jeTalo vakhata tame AjJAmAM rahone to svarUpa sthiti nahIM, svarUpa samAdhi rahe che. praznakartA : samAdhi rahe ? dAdAzrI : hA, keTalo vakhata AjJAmAM rahyA ? traNa kalAka AjJAmAM rahyA to traNa kalAka samAdhi rahe ! koI dahADo kalAka rahelA ke nahIM rahelA AjJAmAM ? rastAmAM rileTiva-riyala jotA jotA pharo kharA ? meM kahyuM che evuM riyala ne rileTiva jotA jotA cAlajo kalAka. evuM kalAka koI vakhata cAlo cho ? praznakartA: cAlavAnuM nahIM paNa e khyAla rahe, eno khyAla rahe. dAdAzrI : hA paNa khyAla rahe eTale mahIM samAdhi jevuM rahyA kare ApaNane. e svarUpa samAdhi kahevAya. bahu UMcI vastu che A to. A svarUpa sthiti kAyamanI che. paNa tamane pelA bahAranA karma kharAne, te samabhAve nikAla karavA jAva eTale pachI sthiti sthitinI Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 AptavANI-14 (bhAga-4) jagyAe rahe, paNa tamAre bahAra nikAla karavo paDene, to upayoga bahAra laI javo paDe. samabhAve phAIlano nikAla karavA jAva tyAre peluM sukha nA Ave. A to phAIlonA nikAla jema jema ochA thaze, tema tema potAnI Atmazaktio pragaTa thatI jAya. pote AtmArUpa thato jAya. jema jema phAIla ochI thatI jAya tema tema upayoga vadhato jAya. e phAIla pUrI thaI gaI eTale upayoga zuddha thayo, Akho saMpUrNa thaI gayo. rtApada e parapariNati, akartApada e tijapariNati praznakartA: nijapariNati e AtmabhAvanA che ane "huM zuddhAtmA' te AtmabhAvanA nathI te samajAvo. dAdAzrI : zuddhAtmA e nijapariNati nathI, zuddhAtmA to saMjJA che. ame tamane je jJAna ApyuM che e jJAna che ane e jJAna pachI upayogamAM Ave to e nijapariNati kahevAya. zuddhAtmA e zabdamAM che, e jAgRtimAM che. jAgRti kharI paNa zabdamAM che jAgRti ane nijapariNati e to AtmabhAva kahevAya. have ApaNe "A Ano kartA huM nathI", e jJAna ja nijapariNati kahevAya che. nijapariNatinuM A jJAna eTaluM badhuM sajjaDa besADI dIdhuM che ane nijapariNati kramikamAM to utpanna ja nA thAya. kAraNa ke kartAbhAva chUTe ja nahIMne ! koI dahADoya kartAbhAva chUTe nahIM. TheTha jJAnIoneya kartAbhAva chUTe nahIM. dhIme dhIme ocho thato jAya paNa chUTe nahIM ane chUTI gayo enuM nAma nijapariNati kahevAya. akramamAM svapariNati para pariNatine jue ne jANe. parapariNati enI philama bhajavyA kare. ApaNane, derAsara sAruM baMdhAvavuM che, dAdAnI sevA karavI che, satsaMgamAM javuM che e badhI para pariNati. A mArI pariNati nathI evuM jANe, A svapariNati che ne A parapariNati che evuM je jANe e jJAnI. Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8.2) svapariNati-52pariNati A je thaI rahyuM che ene 'huM karuM chuM' ema kahevuM enuM nAma parapariNati ane A thaI rahyuM che te 'huM nathI karato' enuM nAma nijapariNati. chevaTe sAva saheluM ja karI ApyuM che ne ? 205 praznakartA : saheluM thaI gayuM have. dAdAzrI : enI meLe ja nijapariNati rahe paNa te ene samajaNa paDe nahIM ke mane rahe che. te samajaNa nA paDe. pote paNa davA pIve eTale maTI ja jAyane ! samaja paDe ke nA paDe paNa davA pIve eTale maTI jAya. (bAkI) kartApada chUTe nahIM. koI paNa evI davA nathI ke jenAthI kartApada chUTe. kartApadane parapariNati kahevAya che ane jyAM 525riNati nathI tyAM nijapariNati che. pAMca AjJA-zuddha upayoga e ja tijapariNati praznakartA : ApanI pAMca AjJAmAMthI eka AjJAmAM hoya to nijapariNati kahevAya ke nahIM ? dAdAzrI : hA, e nijapariNati kahevAya. amArI AjJA nijapariNatimAM rahevA mATe ja che, emAM bIjI pariNita nathI. parapariNati utpanna thAya paNa eno pote jJAtA rahe. eTale paraupayogamAM raheto nathI, svaupayogamAM rahe. eTale have upayoga ja zuddha rAkhavAno che. A saMsAra tevo ne tevo ja cAlavA devAno che. pahelA zubhAzubha upayoga hato. tapa karuM, japa karuM, phalANuM karuM, svAdhyAya karuM e zubhAzubha upayoga kahevAya. e upayoga te dahADe hato ane te atyAre zuddha upayoga rAkhavAno che. te ene bhUlAya nahIM enuM nAma jAgRti, jJAna kahevAya. zuddha upayoga e nijapariNati kahevAya che ane zubhAzubha upayoga e parapariNati kahevAya. 52pariNatithI saMsAra bhaTakavAnuM ane zuddha upayogathI ahIM ne ahIM ja mokSa. (enAthI) dehamAM beThA nirvANa che. A tamane to upayogamAM svaupayoga rahe. parapariNati to utpanna Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) nathI ja thatI, paraupayogeya jato nathI. A (kAraNa) kevaLajJAna ApyuM che tenuM A tamane rahe che. praznakartA : kevaLajJAnamAM nijapariNati kevI hoya ? 206 dAdAzrI : jyAM sudhI nijapariNatinI sAthe che ne parapariNatine Thele che tyAM sudhI pariNati rahe, paNa kevaLajJAna prApta thayA pachI pariNati rahetI nathI. svapariNati utpanna thaI e samayasAra eka kSaNa paNa svapariNati utpanna thAya ene samayasAra kahyo. eka samaya paNa samayasAra utpanna thayo tene kAyamane mATe e thaI gayuM, kahe che. tene kAyama e rahe ja. ane A samayasAra ne niyamasAra samajI zake evo varlDamAM koI mANasa janmyoya nathI atyAre. e samayasArano artha judo ja karI nAkhyo ! ene pachI tapasAramAM laI gayA. praznakartA H samaya eTale AtmA kahe che ? dAdAzrI : samayasAra kone kahevAya ke niraMtara nija upayogamAM rahyo. nijapariNati ene samayasAra kahevAmAM Ave che. e tamane utpanna thayelo che. A tamane dharmasAra to prApta thaI gayo paNa samayasAreya prApta thaI gayo. A jagatamAM be prakAranA sAra che; samayasAra ane dharmasAra. ArtadhyAna-raudradhyAna gayA eTale dharmasAra prApta thaI gayo. ane svAbhAvika pariNati utpanna thaI, svapariNati eTale samayasAra utpanna thayo. samayasAra eTale, A miniTano bahu nAnAmAM nAno bhAga. teno sAra prApta thayo, kahe che. te tamane samayasAra prApta thayo che. paNa have tamAre zuM, ke A ApaNuM kAyama mATe 2he evuM karavuM che. temAM je pAchaluM Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8.2) svapariNati-pa2pariNati devuM che te to tamAre ApavA javuM paDe. e to dAvA mAMDe mUA. koI vANiyo hoya, koI luhANo hoya, choDe ke koI ? ane e choDI jAya toya pAchuM cAle nahIM. ene ApI devA paDe. 207 paNa A samayasAra prApta thayo te tenuM to ApaNane manamAM e thayA kare ke have A pUruM karIe, samayasAra. e pUruM thaI jAya to bahu thaI gayuM. A tamane eka samaya thaI gayo che, tethI to tame mArI pAchaLa paDyA cho ke A amane je samaya thayo che te sarva samaya kyAre thAya ? ane mAre sarva samaya rahe che. Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [c.3] mahAtmAotI svapariNati nATakIya ahaMkAre have parapariNati rahI nirjIva praznakartA : dAdA, koIvAra ahaMkAra haju Ubho thato hoya evuM lAge che, to e paraparaNita thaI ? dAdAzrI : A jJAna pachI tamAro mULa ahaMkAra to jato rahyo che paNa duniyAne dekhavAno DiscArja ahaMkAra rahyo che. tamAre karma baMdhAtA hatA, te cArja ahaMkAra gayo. ahaMkAra e paudgalika vastu che. pudgalamAMthI A ahaMkAra cAlu rahe che ne mANasane nA karavo hoya toya thayA kare. have tamane ahaMkAra to rahevAno paNa toya ahaMkAra kevo ? nirjIva rahevAno. pahelA sajIva hato. ane AtmAnI je mULa caitanya zaktino pravAha Ama vahI rahyo'to, te pravAha Ama svapariNatimAM utpanna thayo. eTale paraparaNita rahI to kharI paNa nirjIva rahI have. nirjIva eTale nATakIya ahaMkAra jevo DrAmeTika ahaMkAra, badhuM DrAmeTika rahyuM have. mahAtmAne parapariNAma have vyavasthitane tAbe ApaNe tyAM A jJAna lIdhA pachI ahaMkAra vyavasthitanA tAbe che. tene DiscArja karavAnuM kAma vyavasthitanuM che. Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8.3) mahAtmAonI svapariNati A pudgalanI je kriyA che, je vyavasthita kare che te 'huM karuM chuM' evuM bhAna utpanna nA thavuM joIe. e vyavasthita kare che. e vyavasthita pariNAma che, ene bhagavAne 'pa2pariNAma' kahyA. 209 huM zuddhAtmA, caMdu nahIM. caMdunA je pariNAma te potAnA nA mAne e, e vyavasthitanA mAne. vyavasthita kare che ne huM jou chuM ne jANuM chuM, enAthI ApaNI svapariNati. AtmA jJAtA-draSTA rahe ane potAno kartAbhAva nA rahe, eTale svapariNati. ane kartAbhAva utpanna thAya, koI paNa jAtanI kriyA, pote 'huM karuM chuM' evuM mAne to e parapariNati kahevAya. ane (have) 'huM nathI karato, koNa kare che' e samajI gayo. 'huM nathI karato' evo bhAva Ave kyAre, ke 'koNa kare che' e samajI jAya tyAre. have tame nathI karatA e vAta nakkI che ne ? praznakartA : e to siddha thaI gayuM, dAdA. dAdAzrI : e svapariNati kahevAya. tuM tArI jAtane 'huM zuddhAtmA chuM' evuM bhUlI jaIne boluM ke 'A meM karyuM' to pa2pariNati kahevAya ane tuM 'huM zuddhAtmA chuM' ema jANIne kahuM ke 'caMdue karyuM' e ja svapariNati kahevAya. ene jema che ema bolavuM enuM nAma svapariNati ane nathI enuM AropaNa karavuM e parapariNati. have tame zuddhAtmA cho e svapariNati kahevAya ane pa2pariNita tamane raheze, e to vyavasthitane tAbe thaI. e pariNita judI ja che. pote kartA to parapariNati, vyavasthita kartA to svapariNati eTale 'A vyavasthita kartA che' enuM bhAna rahevuM joIe. praznakartA : eTale pariNAma zuddha thayA kahevAya. dAdAzrI : haM, e pariNAma zuddha ja rahevAnA, e zuddha ja pariNati Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) rahevI joIe. zuddha pariNati tyAre rahe ke, huM kartA nathI, A kartA nathI, gALo bhAMDe che te e kartA nathI, evuM ene bhAna thAya. enA upara saheja paNa doSa Ubho na thAya ane vyavasthita samajAya, to kAma thAya. 210 praznakartA H A bahAranA vAtAvaraNathI pariNatio para kaMI asara thAya kharI ? dAdAzrI : pariNatimAM phera nA thAya. pariNatimAM phera kone kahevAya che, ke 'huM kartA chuM' ke A bIjo koI kartA che. kartA bAbatamAM pariNati che. eTale jo ApaNe kartA chIe to pa2pariNati ane ApaNe kartA nathI, vyavasthita kartA che to svapariNati. jJAta pachI sva-para pariNati varte bhinna-bhinna tame zuddhAtmA ane caMdubhAI jarA akaLAya ko'kanI joDe, te ghaDIe tamArA pariNAma kevA hoya ke AvuM na hovuM joIe. evuM thAya ke nA thAya ? anubhavamAM Ave ke nahIM ? praznakartA : AvuM nA hovuM joIe, e Ave. dAdAzrI : e Ave che mahIM, pAchuM A gussoya thAya che. beu sAthe thAya che ne ? praznakartA : hA. dAdAzrI : eTale tame tamArI svapariNatimAM cho ane pudgala pudgalanI pariNitamAM che. potapotAnA pariNAmane bhaje che. emAM joyA karavAnuM che. bAkI krodha-mAna-mAyA-lobha, bilakula haMDreDa parasenTa gayA che. saMjvalana kaSAyeya nathI rahyA. haMDreDa parasenTa gayA che. kAraNa ke krodha konuM nAma kahevAya ke jenI pAchaLa hiMsakabhAva hoya. hiMsakabhAva nahIM hovA chatAM tamArA manamAM ema thAya che ke A kema thAya che ? evuM thAya che ne evuM dekhAya che ne Ama nA hovuM ghaTe evuM thAya che ne ? tAMto jato rahe ane hiMsakabhAva jato rahe, enuM nAma krodha-mAna-mAyA-lobha sapUruM gayuM kahevAya. tyAre kahe che, AmAM vyavahAramAM (hajI) kema che ? tyAre Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8.3) mahAtmAonI svapariNati 211 kahe ke vyavahAramAM je pudgala che ne, e je pUraNa kareluM che e galana thAya che temAM tamane zuM vAMdho ? eTale A samajI lejo barobara, pUrepUruM. kAraNa ke thAya ja nahIM A. have jaDa jaDa bhAve pariName ane cetana cetana bhAve pariName. eTale gusso je che e jaDa bhAvano che ane e nA nIkaLe to pachI mahIM rahI jAya, zarIramAM rahe. pUraNa thayelo galana thaI javo joIe. eTalo bojo ocho. krodha-mAna-mAyA-lobha saMpUrNa gayA che. have zuM rahyuM che ? tyAre kahe che, haju A caMdubhAImAM je doSo dekhAya che ne, te doSo ApaNe joIe eTale ApaNe enAthI chUTyA. kAraNa ke kRpALudeve zuM kahyuM ke ajJAne bAMdhelA jJAna karIne kADhyA eTale pharI ApaNe javAbadArI nahIM. eTale A chUTe tyAre ApaNe joIe te jJAna karIne thayuM, eTale cokhkhuM thaIne gayuM. ApaNane aMdara saMkalpa-vikalpa, taraMgo, kalpanAo athavA bIjuM je je kaMI UthalapAthala thatuM jaNAya che te to koThImAM dArU jevuM ja che. jema koThIne phUTatI jovAthI ApaNI AMkha kaMI dAjhatI nathI, tema temane jovAthI ane temAM ekatA nahIM karavAthI, kevaLa svasvabhAva ane svapariNatimAM pariNamavAthI nirvikalpa samAdhi rahe che. UDatA paramANune AtmA vAMce che ane te vAMcIne te rUpa nA thAya to te nirvikalpa dazA ja che. mana-vacana-kAyA e parapariNAma, tene jANe te svapariNati ame zuM kahyuM? pariNAma game te thayA hoya paNa pariNAma mAthe levuM nahIM. bahAranuM je pUraNa thayuM che te ja galana thaze. bIjuM kazuM thavAnuM nathI. mananA badhA ja galana, dehanA badhA ja galana, vANInA badhA ja galana e parapariNAma che. A dehathI je pravartana thAya te parapariNAma te svAbhAvika che. joDe joDe mananA, cittanA badhA pariNAma para pariNAma che. vicAra epa para pariNAma che. koIne mATe "AvuM kema kare che? e vicAra Ave te paNa Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) parapariNAma. te koI tamArA mATe kharAba vicAre ke sAruM vicAre paNa 'tame' jANo ke A parapariNAma che te svapariNati. tame nizcayamAM bAramA guMThANe beThA eTale tamane khabara paDI jAya ke A parapariNAma che, mArA nathI. zuddhAtmA lakSe te vyavasthitatA jJAte, UDe parapariNati 212 A jJAna akrama vijJAna che ne, eTale pariNita badalAtI nathI. piraNita badalAya eTale kAcuM paDI jAya. A samakitI jIvane vyavahA2mAM, AmAM kramika mArge svapariNati rahe ane pAchI pa2pariNati vadhAre rahe, Akho dahADo. emAM thoDo vakhata svapariNatimAM Ave. eTale svapariNati-pa2pariNati bheda pADelA. te samitI bahu ja jUja svapariNatimAM hoya, nahIM to Akho dahADo pa2pariNatimAM hoya. samikatI hoya toya jeTalo vakhata mahIM AtmAnuM bheda paDe, teya zabdathI, zabdanI pratIti... praznakartA : samakita jene thayuM e svapariNAmane ja mAnene ? dAdAzrI : huM.. aMze aMze rahevAnuM ene, sarvAMge nA rahe. bahu aMze parapariNAma rahe, 'huM kartA' e bhAva jAya nahIMne ! ane sAmo kartA e bhAva nA jAya. (eNe) Ama karyuM, tema karyuM. TheTha sudhI Dakho, TheTha chellA avatAramAMya Dakho, tyAMya pa2pariNati hoya. chelle mokSe jatA pahelA paMdara-vIsa varSa parapariNita nA hoya, tyAM sudhI e Dakho. ahIM to parapariNati ja nathI rahetI. A vyavasthitanA jJAnane laIne paraparaNita UDI gaI che. zuddhAtmAnuM lakSa beThuM ne vyavasthitanuM jJAna beThuM eTale A kare che, evuMya thaIne enI upara dveSa nathI thato. praznakartA : kartAbhAva pahelethI kADhI lIdho. dAdAzrI : kartAbhAva tamAro to nahIM, paNa bIjA pratyenoya kartAbhAva UDI gayo. bIjo kare che, te kare che, teo kare che, e badhuMya UDI gayuM. 'huM karuM chuM, te kare che, teo kare che', e badhuMya UDI gayuM. nimittabhAva AvI gayo. Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8.3) mahAtmAonI pariNati 213 parapariNAma na game, ene na mAne potAnA te ja svapariNati A jJAna ApatA parapariNati baMdha thaI jAya. paNa akrama vijJAna che ne. te tamane pelo bahAra Dakho thAya eTale manamAM ema thAya ke A zuM ? paNa tamane parapariNati utpanna thatI nathI. parapariNati utpanna thAya ke ciMtA zarU thaI jAya. ahaMkAra hoya to ciMtA UbhI thAya, paNa tamane saphIkezana thAya. ciMtA-saphokezana be judI vastu che. ciMtA to caLa caLa jIva baLyA kare ane saphokezana to akaLAmaNa karAve, A badhA paramANu UDe, DiscArja thAya te vakhate gUMgaLAmaNa karAve. e juduM jotA nA AvaDe eTale (pote) mananA, buddhinA pariNAmomAM, saphokezanamAM gUMcAya. bAkI ApaNI svapariNati utpanna thaI tene parapariNAma aDe ja nahIM, paNa A to gUMcAI jAya che e jagyAe. e TaoNpa paranI jagyAethI jotA nathI. e jagyA ja TaoNpa vastu che. pote zemAM che atyAre ? svapariNatimAM che ke parapariNatimAM che, e TaoNpa parathI juene to potAne khabara paDe. bIjuM badhuM jovAnuM nathI. bIjA badhA mananA spaMdano, buddhinA spaMdano, cittanA spaMdano e to pUraNagalana che. bhagavAnaneya pUraNa-calana hatuM ne Amaneya pUraNa-galana che. pUraNa-calana joDe ApaNe levAdevA nahIM. je pUrAyeluM che te galana thayA ja karaze. je pUraNa thayuM che tenuM galana thayA vagara raheze nahIM, enuM nAma pudgala. svapariNati ne parapariNati e benuM ja dhyAna rAkhavAnuM che. A kayA dravyanA pariNAma che te samajI levAnuM. pudgala dravyanA ke cetana dravyanA pariNAma che te samajI levAnuM. cAMca boLatAnI sAthe ja para pariNAma ne svapariNAma chUTA paDavA joIe. jene A bahAranA parapariNAma gamatA nathI, "yUjhalesa' (nakAmA) lAge che ne tene potAnA svapariNAma mAnato nathI te ja AtmAnI hAjarI che, te ja svapariNati che. AtmA chuM ane A anAtmA zuM e badhuM caraNavidhimAM lakheluM che ne, te badhuM samyak jJAna che. te samyak jJAna aMdara rahevuM joIe ApaNe. Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 AptavANI-14 (bhAga-4) beu juduM juduM, A parapariNati, A svapariNati. A caraNavidhimAM lakhyuM che ne, te pariNati dekhADavA mATe. AnA parathI pariNAma khabara paDe ke A pariNAma zAnuM che. e samyak jJAna kahevAya. parapariNatine judI jovI tyAM tapa AtmA sivAya badhuM parapariNati che ane svapariNatimAM rahevuM te ja jJAnanuM lakSaNa badhuM. vicAra Avavo teya para pariNAma che. parapariNatine judA rahIne nA juo, tanmayAkAra thAva to cotho pAyo (tapa) UDI jAya. have cotho pAyo (pAko) karavAno che. mana je kare tene joyA karavAnuM che. mana nathI heya ke upAdeya. tapa eTale zuM? mana dekhADe tene joyA karo te tapa che. ane tapa to mahIM AvyA ja karavAnuM. te ghaDIe tapavuM paDe mahIM thoDIvAra. jJAtAdraSTA rahevAya nahIM te ghaDIe tapa karavuM paDe. bhagavAna hoya ke jJAnI hoya toya paNa jJAna-darzana-cAritra ne tapa, A cAra pAyA sivAya mokSe koI jaI zake nahIM. cAra pAyA hovA joIe. te bhagavAna je tapa kare e tapa garama nA hoya e. e tapa ThaMDuM hoya, bALe nahIM. tapa eTale bALavuM. bhagavAnanuM tapa ThaMDuM hoya. eTale e tapane jo kadI A loko AvuM kahetA hoya, to AmanI lakhavAmAM bhUla che. e tapa zuM hoya che ? jJAna, eTale paheluM "huM zuM chuM' e bhAna. pachI darzana, enI pratIti, kAyama pratIti rahe. pachI cAritra. cAritra eTale te rUpe vartana thavuM. jJAna-darzana che ane tapa to, pudgala pariNAmane 'huM karuM chuM evuM utpanna na thAya, eTaluM ja emaNe joyA karavAnuM, jAgRti rAkhavAnI. UMgha nA AvI jAya, ene tapa kahyuM bhagavAne. eTale jAgRti nA javI joIe. amAruM tapa amane saMsAramAM ghaDIvAra nA rahevA de evuM tapa hoya. eka kSaNavAra saMsAramAM TakavA nA de amane e tapa amAruM. tapa eTale homa DipArTamenTamAMthI phorenamAM kyAreya paNa jAya nahIM. phorenamAM jarAka moTuM ghAlyuM hoya te pahelA aMdara bUma mAre. eTale homa ane phorena Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8.3) mahAtmAonI svapariNati vacceno je sAMdho che, tyAM amAruM tapa UbhuM rahevAnuM. eTale amAre, parapariNati eka sekanDa paNa nA thAya. 215 amAre 52pariNati ulecavI nA paDe. parapariNati utpanneya thAya nahIM ne hoyeya nahIM ane A badhAne paraparaNita ulecavI paDe. parapariNati thAya nahIM, svapariNatimAM ja rahe paNa parapariNatinA pariNAma UbhA thAya tene ulecavA, khaseDavA paDe. praznakartA H dUra karavA ja paDe, dhakkA mArI mArIne bahAra kADhavA paDe. dAdAzrI : dhakkA mArI mArIne. kAraNa ke A eka avatAramAM anaMta avatAranuM sATuM vALI devAnuM che. 'dAdA bhagavAta' e tijasvarUpa, mATe svapariNati jyAM sudhI kiMcitmAtra koInuM AlaMbana che tyAM sudhI paraparaNita che. mUrti, guru, zAstro, tyAganuM AlaMbana che tyAM sudhI pa2pariNati che. zuddhAtmAnuM bhAna utpanna thayuM eTale pa2pariNati bhAgI, nahIM to bahAra lokone parapiraNita jAya nahIM ane zuddhAtmAnuM avalaMbana e avalaMbana nathI, potAnuM ja svarUpa che eTale svapariNati che. eTale pa2pariNati ApaNane nA kahevAya. paraparaNita hoyane tyAM sudhI kaDhApo-ajaMpo thayA ja kare. praznakartA : amane badhAne dAdAnuM avalaMbana che enuM zuM ? dAdAzrI : dAdAnuM avalaMbana che ne, te A dAdAnuM nathI tamane. eTale e tamAro ja AtmA che. kRpALudeve tethI kahyuMne ke jyAM sudhI ApaNe AtmA yathArtha joyo nathI, yathArtha eTale pratIti che, zraddhAmAM che paNa yathArthatA utpanna thaI nathI, tyAM sudhI jJAnI puruSa e potAno ja AtmA che. A avalaMbana nA kahevAya. tethI ame kahIe chIene ke 'are ! dAdA, dAdA karajone, tamAruM kAma thaI jaze.' A ajAyabI che A kALanI ! agiyAramuM Azcarya ! Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 AptavANI-14 (bhAga-4) 'dAdA bhagavAna" e svapariNati karavAnuM jJAna. ane hamaNe bIjA koI bhagavAna hoya to parapariNati utpanna thAya. A to dAdA bhagavAna ApaNe kone udezIe chIe ? mahIM je pragaTa thayA che tene udezIe chIe. mATe e ja mukhya vastu che. e svapariNati che. - 'dAdA bhagavAna' sAdhana nathI, AlaMbana nathI, potAnuM ja svarUpa che. tamAruM svarUpa ja "dAdA bhagavAna' che. jo AlaMbana hoya to to parapariNati UbhI ja che. e AlaMbana nathI, mATe e svapariNati che. ko'ka ja vakhata AvuM bane che. tIrthakarone mATe kharuM. kAraNa ke emanAmAM ahaMkAra nahIMne ! ane kramika mArganA jJAnImAM to ahaMkAra rahe eTale parapariNati rahe. e emanuM avalaMbana ne nididhyAsana e parapariNati kahevAya. ane A svapariNAmI cIja che. praznakartA : "jJAnI puruSa e ja tamAro AtmA che' evuM kaho cho to temanuM niraMtara nididhyAsana rahe to ene svapariNati kahevAya ? dAdAzrI : hA, e svapariNati kahevAya. Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [8.4] svapariNAma-parapariNAma tijadhArA-paradhArA vahe judI, paNa ajJAtI re bhegI mahAvIra bhagavAne be bhAga pADyA : 1. prakRtinA pariNAma, 2. zuddhAtmAnA pariNAma. te banneva judI dhArAo vahe che. jIva mAtrane be jAtanI dhArA vahyA ja kare che. banneva judI judI paNa potAne bhAna ja nathI. manuSya, tiryaMca, darekane svanI ane paranI, nijapariNAmanI ane parapariNAmanI banne dhArA aMdara niraMtara vahyA kare che. paNa jagatanA lokone tenuM bhAna nathI. eTale bhegI thaI jAya che, eTale ajJAnIo eka ja mAne che. dareka jIva mAtramAM svapariNAma ane parapariNAma beu pariNAmo utpanna thayA ja kare che. paNa bilIpha roMga che ne, eTale parapariNAmane svapariNAma mAne che ane svaneya sva mAne che. AkhA pariNAmane potAnA mAnyA badhA. eTale pachI kahe che zuM ? juo, A dALa-bhAta, zAka-roTalI meM jAte ja banAvyA che. ApaNe kahIe ke tamane A roTalI banAvavAnuM jJAna hatuM ? tyAre kahe, hA, e jJAna to hatuM ja ne mane. eTale jJAneya huM jANuM chuM ane kriyAya huM karuM chuM. eTale A beu pariNAma bhegA varte che ajJAnImAM ane jJAnI be pariNAmamAM nA hoya, eka pariNAmamAM hoya. huM jJAnakriyAno kartA chuM, ajJAna kriyAno kartA nathI. kaMI paNa kriyA e ajJAna kriyA kahevAya che. Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) jJAtI dekhADe tijadhArA, pachI vartAya banne dhArA judI jJAnI maLe eTale nija pariNAmanI dhArAnI khabara paDe. jema aMdhArAmAM koI zikhaMDano prasAda Ape toya te khabara paDe ke khATo che ke moLo, cAroLI che ke nahIM, IlAyacI che ke nahIM, tema jyAre jJAnI maLe tyAre zuddhAtmA prApta thAya tyAre nijadhArA khabara paDe ane te sAthe parapariNAmanI dhArA paNa khabara paDe. 218 jene svanuM bhAna nathI, tenI svapariNAmanI dhArA vahe tenuM (ene) bhAna ja nathI. paNa meM tamane svamAM besADyA, tamone bhAnamAM ANyA eTale tamArI banneva dhA2A tamane judI vartAya. zuddhAtmAtA bhAte thayA zuddha pariNAmI A tamane 'akrama vijJAna'ne kAraNe cetana pariNati UbhI thaI che. pahelA cetana pariNAma ne pudgala pariNAmanI banne dhArAo bhegI rahetI hatI. dIvo saLagato hoya paNa AMdhaLAne mATe zuM ? jene 'huM zuddhAtmA chuM' ane 'huM caMdulAla nathI' e vibhAjana nathI thayuM, tene niraMtara pudgala piraNita ja rahe. ane jene vibhAjana thayuM e zuddha pariNAmI kahevAya. zuddhAtmA nija pariNAmavALo ja hoya. banne dhArA nija-nija rUpe rahe enuM nAma jJAna. banne dhArA potapotAnA svabhAvamAM ja rahe. jonArI dhArA joyA kare, te jovAnuM ane dRzya, dazyabhAvane choDe nahIM. acaLa-avitAzI sivAyatA badhA parapariNAma pahelA cetana ane jaDa banne pariNAmo utpanna thatA (ane te) mArA lAgatA, have paramAtmApada prApta thayuM tethI svapariNAma ane parapariNAma oLakhAya. je pariNAma caMcaLa ane vinAzI hatA te badhA parapariNAma. je acaLa che ane cetana che te svapariNAma. atyAra sudhI parane potAnA jANI cAlyA tethI du:kha bhogavyA. have paramahaMsa thayo eTale jJAna-ajJAna juduM paDe. Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8.4) svapariNAma-pa2pariNAma have pariNAma kayA che te jANyA pachI zaMkita thaIza nahIM. saMgI pariNAmo badhA vinAzI che, e badhAne oLakhyA e mArA nathI. huM to avinAzI ane avinAzI pariNAma, svapariNAma sivAyanA badhA ja parapariNAma che. deha je kare temAM bhrAMti na thavI joIe. 219 parapariNAma te ApaNA hAthamAM nathI, svapariNAma ApaNA hAthamAM che. UMgha e 52pariNAma che, e ApaNI sattAnI vAta nathI. ene ApaNe mahIM Dakho zuM kAma karIe ? ApaNe ApaNA pariNAmamAM rahI kAma karyA javuM. tAva Avyo to game nahIM, bhogavye ja chUTako. kAraNa ke parapariNAma. sAruM bhojana game teya pa2pariNAma. gamavuM ane nA gamavuM badhA mananA pariNAma che, parapariNAma che, AtmAnA pariNAma nathI. A parAyA pariNAma pUrve potAnA karI lIdhelA. 'meM karyuM' evuM, tenA A phaLa AvyA che. pArakA pariNAmane 'huM karuM chuM' evuM bhAna thavAthI A badhuM UbhuM thayuM che jagata. karma che te pudgala svabhAvanA che. e enA parapariNAma batAvyA ja karaze. ApaNe zuddhAtmA e svapariNAma chIe. parapariNAma 'jJeyasvarUpa' che ane pote 'jJAtAsvarUpe' che. eka kriyAnI dhAra che ane eka jJAtA-draSTAnI dhAra che, je 'jJAnI'mAM chUTI varte, tyAre ajJAnIne eka kaDavuM ane eka mIThuM ema 'mikScara' dhAra varte. tethI tene bebharamI kaDhI jevo svAda Ave. pa2pariNAma ne svapariNAma A beu bheLuM karavAthI svAda besvAda thaI jAya che. eTale tRpti vaLe nahIM. loka kahe che ke saMtoSa thAya che, te saMtoSaya zAno thAya che ? sAyakolaoNjikala pariNAma che. pote nija thayA bAda kayA prakAranI dhArA vahI rahI che te jovuM. paranI dhArA hoya to (ene) jovuM ne jANavuM. jevI bhajanA karIe tevuM thavAya. khokhAmAM pariNamaze to anaMta mAlikIpaNAmAM pArTanara thaze. ane Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 AptavANI-14 (bhAga-4) svamAM pariNamaze to AkhAya jagatanuM mAlikIpaNuM dharAvaze. eka svarUpe anaMta svarUpane bhogavaze. parapariNAma e parasatAdhIta, jo rahe vItaraNa to thAya baMdha praznakartA eTale vyavahAra Akho para pariNAma ? dAdAzrI : hA, e badhuM ja parapariNAma che ne pAchuM ApaNA hAthamAM nathI, parAzrita che. Akho vyavahAra parAzrita che. bAkI parAzrita vyavahAramAM krodha-mAna-mAyA-lobha zI rIte baMdha thAya ? jagata ene baMdha karavA jAya che. ApaNuM "akrama vijJAna" zuM kahe che te tamane A baoNlanA dAkhalA uparathI samajAvuM. ApaNe A baoNla ahIMthI nAkhIe pachI ApaNe kahIe, "heya. ahIMthI Agho nA jaIza have, nAkhyo tyAM paDI raheje." tyAre kahe, "nA, pachI enA parapariNAmamAM jAya." eTale jevo nAkhyo hazene, traNa phUTa UMcethI nAkhyo haze, to parapariNAma be phUTanA Avaze ane jo dasa phUTa UMcethI nAkhyo haze to parapariNAma sAta phUTa Avaze. have e parapariNAma, ApaNe jo pharIthI emAM hAtha nahIM ghAlIe to enI meLe baMdha ja thaI javAnA che. praznakartA para pariNAma samajAyuM, have AmAM pariNAma kone kahevuM te samajavuM che. dAdAzrI : ApaNA pariNAmathI (baoNla) nAkhavAno bhAva thavo, tyAMthI pachI hAthamAM AvyuM te parapariNAma. hAthathI nakhAyuM teya parapariNAma. paNa ApaNe navo bhAva baMdha karI do, ema kahIe chIe. praznakartA : e bhAva kevI rIte baMdha thAya ? dAdAzrI : e "jJAnI puruSa'ne soMpI dIdhA eTale enAthI chUTAya. tame bhAva mane soMpI dIdhA che. dravyakarma, nokarma e badhA para pariNAma che, te badhA mane soMpI dIdhA che. have tamAre kazuM levAdevA nathI. tame badhA Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8.4) svapariNAma-parapariNAma 221 khAlI A AjJAmAM ja raho ane niraMtara samAdhivALo mArga ane tarata phaLa ApanAro che. ane vijJAna che A, pratyakSa vijJAna che. parapariNAma thAya baMdha, mAtra judA jovAthI baoNlane pheMkyA pachI baMdha karavuM ne baoNla nAkhavAnI prakriyA cAlu rAkhavI e "sAyanTiphika rasto nathI. kramika mArgamAM A pheMkyA pachInA uchaLatA baoNlane baMdha karavA jAya che ne bIjI bAju navA bhAvathI baoNla nAkhavAnuM cAlu rAkhe che. eTale pAchaLa baMdha karato jAya ne AgaLa nAkhato jAya. e to kyAre pAra Ave ? ApaNe zuM karIe chIe ke (navA) baoNlane nAkhavAnuM baMdha karI daIe chIe ane pachI je pariNAma (rUpe) uchaLe che, tene "joyA karavAnuM kahIe chIe. A pariNAma to "DiscArja svarUpe che. eTalA mATe meM zAstro uDADI dIdhA. tuM ja baMdha thaI jAne. 'tuM koNa chuM' e tane nakkI karI ApuM. tArI lagAma tArA hAthamAM ApuM chuM. have tuM pharI navA bhAvathI nAkhato baMdha thaI jAne. ahIMthI bhAMjagaDa maTe ane khAlI joyA ja karaje, zuM thAya che te ! enI meLe baMdha thaI jaze. bIjI kazI bhAMjagaDa nahIM karavAnI. ApaNe ajJAnatAmAM hoIe tyAM sudhI A baoNlane pheMkIe, enA pariNAmane jANIe nahIM. have ApaNane jJAna thayA pachI navA bhAvathI baoNla nAkhavAnuM baMdha karI dIdhuM. paNa ene pahelA pheMkelo eTale e uchaLavAno to kharo. paNa te pachI ApaNe pheMkyo te eka ja pariNAma ApaNuM. pacIsa-pacIsa vAra uchaLe. paNa have te baoNla nAkhavAno baMdha karyo eTale peluM enI meLe baMdha thaze ja! parapariNAma samaja paDIne ? A baoNlane kazuM baMdha karavAnI jarUra che? praznakartA: nA, enI meLe baMdha thaze. dAdAzrI : ene baMdha karavA mATe prayatna karI rahyA che, enuM nAma vyavahAra. je parapariNAmamAM che, je DiscArja rUpe che, temAM vItarAgatA rAkhavAnI che. bIjo (koI) upAya ja nathI ! Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 AptavANI-14 (bhAga-4) parapariNAma thAya baMdha, etI meLe praznakartA : dAdA, paNa e baoNlane aTakAvavA jAya che, uchaLato baMdha karavA jAya che. dAdAzrI : eTale enA pariNAma baMdha karavAno prayatna kare che e. alyA, enA pariNAma to baMdha thaI ja javAnA che, enI meLe ja. pharI tuM nAkhavAno baMdha karI de, eTaluM ame kahIe chIe. nAkhavAnA baMdha kare eTale kartA-karma baMdha thaI jAya. jeTalA kartA thaI gayA che, e to enI meLe phUTabaoNla UMcA uchaLa uchaLa uchaLa karIne TADhuM thaI jAya. peluM phUTabaoNla to A bAju tame ahIM jozo toye enA pariNAma baMdha thavAnA che. je TAIme baMdha thavAnA che te TAIme ane nahIM juo toya e bAju baMdha thavAnA che. e to pa2pariNAma che, pariNAma utpanna thayA che. e pariNAma enI meLe baMdha thaI javAnuM. huM jANuM ke ko'ka haju ekadama khUba krodha karato hoya to dhIme dhIme e krodha narama thato thato thato e ogaLato jaze. praznakartA : dAdA, paNa haju krodha thaI jAyane tyAre zaMkAmAM paDI javAya che ke mAruM jJAna bagaDI gayuM ? dAdAzrI : tamane A jJAna pachI A badhA pariNAma ATalA badalAyA, temAMnuM eka ja badalAyuM hoya to paNa jagata kAcuM nA paDI jAya, evuM jagata che cokkasa. eka ja jo anubhava thaI gayo hoyane, eka ja ! emAMthI ciMtA baMdha thaI gaI, tyAM sudhInuM jo baMdha thaI gayuM hoya to pachI pAcho ja nA paDe. A to badhA keTalA (pheraphAra) ! lakSa beThuM, ciMtA UDI gaI, phalANuM UDI gayuM, badhuM keTaluM ! pariNAmamAM to game eTalo krodha thAya toya ApaNe joyA karavuM. ohoho ! caMdubhAI, tamArA pariNAma to bhAre lAge che, kahIe. ema kahevuM UlaTuM. ApaNe jonArA rahyA. ahaMkAra ta rahetA, parapariNAmatA na rahyA javAbadAra have A jJAna pachI krodha e vALI levAya evo thayo che ne ? ane lobheya vALI levAya evo thayo che ? Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8.4) svapariNAma-parapariNAma 223 praznakartA H lobha to hato nahIM khAsa. dAdAzrI hato ja nahIM pahelethI, nahIM ? tyAre zuM hatuM? praznakartA kAma (viSaya) che. dAdAzrI : kAma e vastu judI che, paNa temAM ahaMkAra nA rahyo. A kAmamAMthI ahaMkAra kADhI lIdho. kAma eTale zuM, ke abrahmacarya plasa ahaMkAra, ene kAma kahe che. pachI kAmamAMthI ahaMkAra kADhI lIdho to rahe zuM? abrahmacarya. e to parapariNAma che. tame A badhuM tAvaDo mUko ane emAM eka vastu nAkho, bIjI nAkho, trIjI vastu nAkho. to e ekadama lIlo raMga thaI jAya to tame nA samajo ke A zenuM pariNAma che ? A zenuM pariNAma che e samajI jAvane tame ? agara to ekadama UbharAvA mAMDe to tame jANo ke A zuM vastu paDI ? praznakartA: hA, khabara paDI jAya. dAdAzrI: evI rIte A parapariNAma ne e badhuM samajavuM paDe. A svapariNAma ane A parapariNAma. jeTalA kriyAvALA che, e badhAya para pariNAma che. e pachI mananI kriyA hoya ke vANInI kriyA hoya ke dehanI kriyA hoya, e badhA para pariNAma che ane te DiscArja che. A zarIramAMthI je kaMI cIjo kharI paDe, te badhI parapariNAma che. eTale A badhA parapariNAmane samajavA joIe. parapariNAmane parapariNAma jANe ane svapariNAmane svapariNAma jANe. krodha thAya e ApaNe jANIe ke A parapariNAma che. lobha thAya teya jANIe ke parapariNAma che ane A mArA pariNAma hoya. para pariNAmanI mULa bhUlo te ApaNI pahelAnI kharI. e to ApaNe samajIe ke e ahaMkAra, e ajJAnatA ane e badhuM bheguM thaIne A pariNAma UbhuM thayeluM che. Aje ApaNe e ahaMkAreya nathI ane e ajJAneya nathI. Aje ApaNe enA risponsibala nathI. Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 24 AptavANI-14 (bhAga-4) parapariNAma sAthe rahyo potAno ya-jJAtA saMbaMdha mahIM caMdubhAIne krodha thAyane, ukaLATa thAya to tame jANo ke nA jANo ke bhUlI jAo cho ? praznakartA : jANe. dAdAzrI: to ukaLATa vadhyo che ke ukaLATa ghaTI gayo te khabara paDe ? ukaLATa baMdha thaI gayo toya khabara paDe ? praznakartA : hA. dAdAzrI : to pachI tame jJAtA che ane e dazya e zeya che. jJAtAzeyano saMbaMdha che. tamane samajAI e vAta ? praznakartA e thAya, enuM jJAna to potAne thAya che. dAdAzrI : ene (ukaLATane) baMdha karavAno nathI, baMdha karyo thAya nahIM. kadAca ko'ka gALa de ne tyAre mahAtmAne bahAra samatA rahe paNa mahIM mazinarI cAlyA kare to te parapariNAma che, zeyasvarUpe che. te vakhate kahI dIdhuM ke amAre-tamAre to zeya-jJAtA saMbaMdha che, zAdI saMbaMdha nathI. ema kahe ke mAMhyalA badhA ja zeya raghavAyA thaIne nAsI jAya ke bhUgarbhamAM pesI jAya ! have krodha-mAna-mAyA-lobha e parapariNAma che. e svapariNAma nathI. parapariNAma e to mahIM jevo mAla bharelo hoya evo phUTe. phUTe eTale jANIe ke A che te phaTAkaDAno mAla. jevo dArU bharyo che evuM phUTe. e badhAnA jJAtA-draSTA ApaNe chIe. Ane (caMdune) AkarSaNa thAya e lobha nathI. lobha AtmA mahIM bhaLe to. A to tamane khabara paDe ohoho, haju to Amane IcchA che. tamane tarata khabara paDe ke AnI IcchA che, AnI IcchA nathI. AmAM A vastuno bhAva che ne (Ano) bhAva nathI e badhI tamane khabara paDI jAya. ane ajJAnI mANasa to krodha Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8.4) svapariNAma-parapariNAma 225 utpanna thatA pahelA potAnuM ja bhAna khoI nAkhe. eTale pote tanmayAkAra thaI jAya. bhAreya nA rahe ene. potAnA AtmAe karIne bhAna nathI rahetuM koI jAtanuM. svapariNatimAM rahe to upaje saMyama pariNAma kaSAyonuM nirvANa thAya pachI (vyavahAra) AtmAnuM nirvANa thAya. have kaSAya jora nathI karatAne ? praznakartA : nA. dAdAzrI : kaSAya karavAnI jagyAe kaSAya nA thavA de, e AtmapariNAma. AtmapariNAma potAnA hAthamAM AvyuM, pachI zuM rahyuM ? praznakartA H AtmapariNAma te ja saMyama pariNAma ? dAdAzrI : saMyama pariNAma eTale zuM ? pudgalamAM AtmA bhaLe nahIM, enuM nAma saMyama pariNAma. judo ne judo varyA kare. tame bhaLavA do cho ? bhaLavA do to hiMsakabhAva thaI jAya. A to hiMsakabhAva nathI, A saMyama pariNAma kahevAya. saMyama pariNAma eTale pudgalamAM game eTalI bhAMjagaDa, ghaDabhAMja thaI rahI hoya paNa svapariNati nA choDe. kevo A suMdara hisAba che ! ghaDabhAMja thaI rahI hoya bahAra to, dhamAcakaDI thaI rahI hoya, toya svapariNAma nA choDe. svapariNatithI zarU saMyama, pachI vadhato ja jAya saDasaDATa aMdaranA game tevA pariNAmo UbhA thAya, game tevI aMdara jhaMjhAvAta jAge chatAM bahAra koIneya khabara ja nA paDe te saMyama. Indriya saMyamane saMyama ja nathI kahevAto. kaSAyo maMda paDe ene ja saMyama kahevAya che. saMyamamAM koNa AvI zake ? svapariNativALo ja. e saMyamI kahevAya. parapariNativALAne saMyama (hoya) nahIM. vRttio potAnA gAma bhaNI pAchI pharavA mAMDI. aMzarUpe zarUAta thaI te saMyama Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) pachI to vAra ja nathI lAgatI. chellA avatAramAM pAMca varSamAM badhI ja cIja AvI jAya che. keTaluM lAMbuM haze eTaluM badhuM ? kAraNa ke saMyama pariNAma eTalo badho vadhato jAya, eTalo badho vadhato jAya, eTalo badho vadhato jAya, na pUcho vAta. saMyama pariNAma karoDa avatAra sudhI eka mANasane nA thAya eTalA eka jJAnI puruSane eka kalAkamAM saMyama pariNAma varte. tyAre tethI paNa AgaLa jAya to kevaLajJAnIne zuM thAya ? bahu ja saMyama pariNAma. mahAtmA svapariNatimAM, dAdA svapariNAmamAM 226 saMyama pariNAma eTale AtmapariNAma ane pudgala piraNAma banne yathArthapaNe judA rahevA. pudgala pariNAmane jovA e AtmapariNAma. praznakartA : pudgalanA mAlika nathI tyAM pachI dehanI kriyAo ne manane jovAno zuM artha ? dAdAzrI : tameya dehanA mAlika to nathI. paNa tamArAthI bolAya nahIM evuM, kAraNa ke haju parapariNAmamAM cho. paNa chatAM paraparaNita nathI tamane. zuM kahuM chuM huM ? parapariNAmamAM to kharA ! AmAM majA karo cho, TesTa karo cho, chatAM tamane paraparaNita nathI. praznakartA : jJAna maLyuM eTale amAre svapariNati ane svapariNAma ja rahyAne ? dAdAzrI : pariNati to, tamane badhAne svapariNatimAM ja mUkyA che. tame 'huM karato nathI' evA ja bhAvamAM cho, paNa svapariNAma nathI thayuM. svapariNAma joIe. tamane svapariNati che, svapariNAma nathI. ame svapariNAmamAM chIe. svapariNAma e ja paramAtmA pada. mahAtmAnuM jovuM-jANavuM buddhituM, svapariNAmatuM hoya svAbhAvika praznakartA : have pudgala piraNAmane juduM joIe chIe, to e jJAnathI che to e paNa riyala jJAnathI che ? dAdAzrI : haM, riyala nhoya. paNa chatAM lokone saMtoSa che ane sAco Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8.4) svapariNAma-parapariNAma 227 saMtoSa che. pahelA je jANavA-jovAthI ene rIsa caDhatI'tI, te nathI caDhatI jovA-jANavAthI. praznakartA : chatAMya A buddhinuM ja thayuM ? dAdAzrI : te buddhi nahIM to bIjuM zuM tyAre ? tuM ema jANe AtmAnuM AvI gayuM mahIM ? evo kaMI AtmA sahelo haze ? praznakartA H eTale atyAra sudhInuM che e badhuM buddhinuM ja thayuM to pachI AtmAnuM jovA-jANavAnuM kevuM hoya temAM ? dAdAzrI : A buddhithI jANavA-jovAnuM che e parapariNAma che evuM jANe tyAre svapariNAmane samaje. AmAM je jovA-jANavAnuM thAya che te A paNa parapariNAma che, evuM jANe ke tyAre e svapariNAma khoLe che ke svapariNAma bhaNI pAcho cAlI rahyo che. paNa A to badhA svapariNAma mAne che, jovuM-jANavuM thAya che tene. praznakartA: hA, to to e svapariNAma tarapha gayo evuM kahyuM, eTale svapariNAma to paNa nathI AvyA. dAdAzrI : svapariNAma zI rIte hoya ? svapariNAma cokhkhA hoya. svapariNAma svAbhAvika hoya. praznakartA H svapariNAma svAbhAvika eTale zuM ? dAdAzrI : enA dravyanA guNa, dravyanA paryAya badhAya jANavA. mahAtmAo mane kahe che ke "dAdA, (huM) jJAtA-draSTA rahuM chuM. meM kahyuM, "bahu sAruM.' hA, paNa e sAruM che ne, ene rAga-dveSa thatA nathI. jJAtA-draSTA na rahe to ciDhAya pelAnI upara. eTale e to puruSArtha che ne ! bhayaMkara vedanAmAMya parapariNati utpanna na thAya e tapa praznakartA: to pachI svapariNAma mATe zuM khUTe che ? dAdAzrI : tapa joIze, tyAre kahe che ke je vedanA thatI hoya ! A Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) to mAthuM du:khavuM ne e badhuM che, e badhI vedanA e vedanA ja gaNAya nahIM. e to jANyAmAM jatI rahe che. jANyA ja kare eTaluM. emAM jatI rahe evI che A vedanA to. paNa bIjI, hAtha kApatA hoya Ama ghasI ghasIne, ekadama kApI nAkhe to to jANe ke A patI gayuM. paNa ghasI ghasIne hAtha kApatA hoya tyAre duzmanane kaMI ema vinaMtI karAya ke bhaI, ekadama kApI nAkha ? vinaMtI karIe toye ekadama nA kApe e to mUo. evA saMjogomAM AvyA hoya tyAre vedanA kahevAya. te ghaDIe tapa karavAnuM che. bhagavAne kahyuM ke tuM homa DipArTamenTamAM chuM, svapariNatimAM chuM to parapariNati utpanna nA thAya. e tapa karavAnuM che. A pariNAma che ane A mArA pariNAma nathI, ema svapariNAmamAM majabUta rahevuM enuM nAma tapa. 228 parapariNati ApaNA mahAtmAone baMdha thaI che. paNa svapariNAmamAM rahetA nathIne ? haju to kAgaLanA vepAra karo, bIjuM karo, trIjuM karo. DakhA che ne ? ane amAre thoDoka Dakho cAra DigrIno che, tethI ja amaneya traNasone chappane rahyuM. traNaso sAMITha nA thayuM. ane tamAre vadhAre Dakho haze, nathI vadhAre ? tamane samajAya che A badhuM ? praznakartA : hA jI. dAdAzrI : haM, cokkasa ? eTale A badhuM samajavA jevuM che. samajyA vagara bAphIe. ane A loko to atyAre zuM kare che ke bAphavAnuM kAcuM rAkhe che ne kAcuM rAkhavAnuM bAphI nAkhe che. pachI enA viTAmina zI rIte maLe te, baLyA ? maLe viTAmina ? praznakartA H nA. saMsArI veze agiyAramuM ghITa Azcarya ! praznakartA : dAdA, tame kahyuM ame svapariNAmamAM chIe e samajAvazo ? paNa dAdAzrI : A 'e.ema.paTela' dekhAya che te to manuSya ja che, Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8.4) svapariNAma-pa2pariNAma 'e.ema.paTela'nI je vRttio che ane je emanI ekAgratA che te '522maNatA'ya nathI ne 'pa2pariNita' paNa nathI. niraMtara 'svapariNAma'mAM ja mukAma che ! niraMtara 'svapariNAma' varlDamAM ko'ka vakhata, hajAro-lAkho varSe hoya ! 'svaramaNatA' amuka aMze thAya, paNa sarvAMze sva2maNatA ane teya saMsArI veze nA hoya. eTale Azcarya lakhyuM che ne ! 'asaMyati pUjA' nAmanuM dhITa Azcarya che A ! 229 ame saMsAramAM ja rahetA nathI, eka kSaNavAra paNa ame saMsAramAM rahyA nathI. saMsAramAM rahevuM eTale parapariNati kahevAya. ame svapariNAmamAM hoIe, niraMtara mokSamAM ja hoIe. ughADI AMkhe ja hoIe, jyAre AkhuM jagata baMdha AMkhomAM che. 'amAre' to 'AtmA' AtmapariNAmamAM rahe ane 'mana' mananA pariNAmamAM rahe. 'AtmA' svapariNAmamAM paramAtmA che. banne potapotAnA pariNAmamAM Ave ane potapotAnA pariNAmane bhaje, tenuM nAma mokSa. praznakartA : amane dAdA bhagavAnanA darzana karavAno bhAva thayo hoya e bhAva svabhAvamAM Ave kharo ? dAdAzrI : svabhAvamAM lAvavAnA pariNAma che. eye pariNAma che, parapariNAma che. svabhAvamAM lAvavAnA pariNAma che, eTale e hitakArI kahevAya. Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [85] pAriNAmika bhAva AtmAto svAbhAvika bhAva te pariNAmika bhAva praznakartA: pAriNAmika bhAva eTale zuM? dAdAzrI : pAriNAmika bhAva to bahu judI vastu che. pAriNAmika bhAva e to ApaNe je chIe te rUpe bhAva utpanna thavo. pAriNAmika bhAva eTale mokSa bhAva. pariNAmika bhAva e AtmAno svabhAva che, e chello bhAva che. AtmAno mULa svabhAva bhAvae pAriNAmika bhAva che. eka mithyAtva bhAva che, bIjA upazama bhAva che, kSayopazama bhAva che, kSAyaka bhAva che. sannipAta bhAva che. sanepAta eya bhAva che. jJAnIne paNa sanepAta thAya tyAre zuMya kare, paNa emanuM jJAna jarAya AghuMpAchuM nA thAya. ane chello pAriNAmika bhAva che. A badhAmAM pariNAmika bhAva ekalo ja AtmAno che, bIjA badhA paudgalika bhAvo che. pAriNAmika bhAva che te tattvane hoya, bIjA koIne aDe nahIM. bIjA koIne lAgu nA thAya. pariNAmika bhAva H AtmAno Urdhva, pudgalano adho praznakartA : pAriNAmika bhAva kharekhara kaI rIte utpanna thAya ? Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8.5) pAriNAmika bhAva 231 dAdAzrI : A pAMca IndriyathI je dekhAya che e mAro bhAva nathI to pAriNAmika bhAva utpanna thAya. AtmAno potAno ja bhAva, potAnA ja guNadharma enuM nAma pAriNAmika bhAva. potAnA ja guNadharma, A to pArakA guNadharmane haju potAnA mAnIe chIe. jagatano pAriNAmika bhAva nIce kheMcI lAve ane AtmAno pAriNAmika bhAva UMce laI jAya. A bannenA) pAriNAmika bhAva judA judA che. tethI ja A bannenA ragaDA-jhaghaDA che ne teno ja saMsAra che. A bannenA pariNAmika bhAvamAM Dakho karavAthI saMsAra Ubho che. Dakho nA thAya to phakta jagatano pAriNAmika bhAva ane AtmAno pAriNAmika bhAva. e be ja jagatamAM che. jagatano, pugalano pAriNAmika bhAva niraMtara nIce laI javAno che ane AtmAno pAriNAmika bhAva niraMtara mokSe laI javAno che. pudgala pAriNAmika bhAvanI puSTi maLe to adhogatimAM laI jAya ane AtmAnA pAriNAmika bhAvane puSTi maLe to Urdhvagatie laI jAya. pama pariNAmika bhAva e paramAtmA praznakartA: parama pAriNAmika bhAva kone kahevAya che? AtmA mATe evuM bole che ke huM parama pariNAmika bhAva chuM. dAdAzrI : eTale svabhAvamAM chuM. e parama pariNAmika eTale svabhAva. eTale zuddha upayoga, sva-upayogamAM, vItarAgatAmAM ! praznakartA : paramAtmA chuM, eno zuM bhAvArtha thAya ? dAdAzrI : hA paNa, paramAtmA che ja ne ! pAriNAmika bhAva e rUpe paramAtmA ja che. jo pAriNAmika bhAva utpanna thayA to paramAtmA cho. pAriNAmika bhAva eTale svabhAva. jo AtmA svabhAvamAM Ave to paramAtmA ja che. e vibhAvamAM hoya to jIvAtmA che. kSAyaka bhAve beu sahaja varte pAriNAmika bhAvamAM praznakartA: Ape upazama bhAva, kSayopazama bhAva, kSAyaka bhAva kahyuM to e vize vadhu samajAvazo. Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 AptavANI-14 (bhAga-4) dAdAzrI : evuM che ne, AkhuM jagata audayika bhAvamAM che, jAnavaro ne manuSyo badhAya. hindustAnamAM bahu ochA mANasa upazamamAM AvyA che ne koIka ja kSayopazama bhAvamAM AvelA hoya. evo (koI) hoya te A be lITI vAcene ke : sonuM mahyA hIrAjaDita daravAjA totiMga, baMdha hatA brahmAMDamAM guptajJAna gopita. to tene daravAjA totiMga sonA-hIrA jaDelA dekhAya, te baMdha che evuM dekhAya. jyAre A audayikamAM vAMcavuM eTale vAMcavuM, ene dekhAya nahIM. eTale je kSayopazama bhAvamAM AvelA hoyane, ene jevuM bole evuM dekhAya. bolavuM ne evuM dekhavuM e sAthe thAya te kSayopazama bhAva kahevAya. A "dAdA zaraNaM gacchAmi bole te dAdA dekhAya, zaraNuM lIdheluM dekhAya. A bolatAnI sAthe cittavRti te pramANe batAve. zuddhAtmA bole tevuM mahIM bolatAnI sAthe lakSamAM besI jAya. bolatAnI sAthe te rUpa thaI jAya, evuM kSAyaka bhAvavALAne dekhAya. jyAre ApaNe to zuddhAtmA thayA, to to ethI ghaNuM gajabanuM rahe. o Izvara bhajIe tane, moTuM che tuja nAma. guNa tamArA gAtA, thAya amAruM kAma. ema A chokarAM roja gAya. te samajAya nahIM ke o Izvara zuM? bhajIe zuM ? thAya amArA kAma e zuM ? kazuM bhAna nA hoya evA dayika bhAvamAM jagata che. emAMthI nIkaLe to upazamamAM Ave ne pachI jo UMce jAya to kSayopazama bhAvamAM Ave. te amuka bhAva kSaya thaI gayA hoya. A kSayopazamavALAne keTalAka bhAva thAya ja nahIM. te jagatanA lokone jenI kiMmata hoya, jenA bhAva UMcA bolAtA hoya, tene A kSayopazamavALA maphateya nA le. enI amuka prakRti upazama thaI hoya. te to udayakarmanA udaye Ave, bAkI bhAvo zAMta hoya. evuM che ne ke jyAM sudhI A jJAna huM nA ApuM tyAM sudhI AtmA udayAdhIna che, udayane AdhIna che. ene pachI ghaDImAM udayabhAve hoya Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8.5) pAriNAmika bhAva 233 ghaDImAM upazama bhAve hoya, ghaDImAM kSayopazama bhAve hoya. e lAyakabhAva ene thAya nahIM. A sAyakabhAva ApaNe karI ApIe chIe tyAre e pachI have thavAnuM zuM rahyuM bAkI ? lAyakabhAva eTale bhAvo kSaya thaI gayA badhA. paNa have AnuM pariNAma zuM Avaze ? tyAre kahe che ke sahaja pariNAmI pudgala ane sahaja pariNAmI AtmA eTale pAriNAmika bhAvamAM beu AvI jaze. zuddhAtmAtA pAriNAmika bhAvo e jJAtA-draSTA tamane pAriNAmika bhAva varte, te zuddhAtmAno pAribhAmika bhAva tamane Apelo che. tethI te varte. zuddhAtmAno pAriNAmika bhAva ne pudgalano pAriNAmika bhAva beu judA che. vANIthI je bolI javAya te jevuM bolAya tevuM ApaNe to jANanArA. zuddhAtmAnA pAriNAmika bhAvo e to jJAtA-draSTA ja che. A bahAra audayika bhAvamAM ADuMavaLuM bolI javAyuM te A caMdulAla joDe pADozI sabaMdha rahyo che, mATe caMdulAla pAse pratikramaNa karAvavuM. A to pADozI bhAvamAM nahIM rahetA, nikaTabhAvamAM AvI javAthI AvuM lAge che. A paugalika pariNAmonI IcchA nA hoya toya te Ave, nA IcchA hoya toya bolI javAya. praznakartA: ghaNI vakhata nA bolavuM hoya chatAM bolI javAya, pachI pastAvo thAya. dAdAzrI : vANIthI je kaMI bolAya che tenA ApaNe "jJAtA-draSTA." paNa jene e duHkha pahoMcADe tenuM pratikramaNa "ApaNe" "bolanArA" pAse karAvavuM paDe. pariNAmika bhAva choDe nahIM. A to pudgalanA pAriNAmika bhAvo che. AtmA-atAtmA beu pAriNAmika bhAvomAM to kevaLajJAta jema dahADA jAya che ne, tema phAIlonA nikAla thatA jAya che. AtmA ane anAtmA beu pAriNAmika bhAvamAM ATalA divasamAM Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) AvatA jAya che. jeTalI phAIlono nikAla thAya eTalo pAriNAmika bhAva utpanna thAya. ane beu pAriNAmika bhAvamAM AvyA, beu pariNAma bhAvI thaI gayA enuM nAma kevaLajJAna che. 234 praznakartA H banne potAnA bhAvamAM rahI gayA eTale kevaLajJAna. dAdAzrI : svapariNAma ne svapariNAmI hoya to thaI rahyuM, khalAsa thaI gayuM. evuM A jagata che, bahu samajavA jevuM. vyavasthita tathI pAriNAmika bhAva praznakartA : Ape kahyuM ke A vyavasthita e pAriNAmika bhAva nathI e samajAvo. dAdAzrI : vyavasthita te pAriNAmika bhAva nathI. ITa Ijha dhI rijhalTa oNpha sAyanTiphika sarakamasTenziyala evinDasa. tame klAsisavALA zuM artha karo Ano, rijhalTa oNpha sAyanTiphika sarakamasTenziyala evinDasa ? praznakartA : rijhalTano artha Ama to pariNAma thAya. dAdAzrI : sAyanTiphika sarakamasTenziyala evinDasanuM e rijhalTa che ane pAriNAmika bhAva to bahu UMcI vastu, judI vastu che. tamane samajAyA pAriNAmika bhAva ? praznakartA : jI, e cha tattvane ja hoya. dAdAzrI : have A vizeSaNa kyAM lAgu thAya ? te amuka jagyAe ja lAge. pAriNAmika zakti-sattA dAdAtI, tyAM kAma kADhI lo praznakartA : dAdA pAse satata citta rahe che enuM kAraNa zuM ? dAdAzrI : e badhI alaukika zaktio che. paNa have ApaNe e rahe che eno lAbha uThAvI levAno. Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8.5) pAriNAmika bhAva 235 praznakartA: e pAriNAmika zakti che ? dAdAzrI : haMa, e jagate joI nathI evI pAriNAmika zakti che. praznakartA : pAriNAmika zakti kAma kare che ? dAdAzrI : hA, jagata upazama zaktimAM, kSayopazamamaya zaktimAM, udaya zaktimAM, sanepAta zaktimAM che, tyAre A pariNAmika zaktimAM che. eTale jagate joI nathI evI zakti. mATe (jJAnI) ApaNane e zakti joDe besADe, dhIme dhIme paricayamAM rahIe to. A kahyuMne, karoDo avatAramAM na bane te eka kalAkamAM bane che. mATe kAma kADhI lejo. pharI pharI A tAla besavAno nathI. eka miniTa paNa pharI pharI dAdAno tAla bese nahIM, bIjuM badhuM besaze. kAraNa ke A pAriNAmika sattA che. mahAvIra bhagavAnanI pAriNAmika sattA hatI, Aya pAriNAmika sattA che. phakta kevaLajJAnamAM bheda che. bhagavAnanuM kevaLajJAna saMpUrNa, sarvAza hatuM ane A kevaLajJAnamAM aMze kamI che. pAriNAmika sattA Ama saMpUrNa che. e (A kALamAM) bane nahIM ne ! e pAriNAmika sattA hoya nahIM. Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [8.6] svasamaya-svapada 'huM' parakSetre praveze tahIM e svasamaya pada praznakartA : dAdA, A je svasamaya ane parasamaya kahe che te zuM ? dAdAzrI : AkhuMya jagata parasamayamAM rahe che. svasamaya te ja mokSa. ajJAnatAmAM 'huM nagInabhAI chuM' mAnIne rAtre sUI jAya toya te nagInabhAI che. e parasamayamAM ja rahe che, jyAre ApaNe rAtre sUI jaIe toya zuddhAtmA yAda rahe te svasamaya. praznakartA : evuM svasamaya pada kevI rIte prApta thAya ? dAdAzrI : eka dArUDiyo hoya, tene koI kaheze, tamArAmAM jevo dArUDiyo che AtmA, evo mane dArUDiyo banAvo. te dArU pIe, (eTale) zIkhI jAya eTale dArUDiyo thaI jAya. vAra zI lAge ? evuM AtmAmAM, jJAnInI AjJAmAM rahe saMpUrNa, eTale (evuM pada prApta) thaI jAya. saMpUrNa AjJAmAM rahe, saMsAranI koI aDacaNamAM paDe nahIM, potAnA svarUpamAM ekalAmAM ja rahe, bIjAmAM, parakSetre pese nahIM, svasamayamAM ja rahe, eka samaya eTale sekanDanA amuka nAnAmAM nAnA bhAganuM paNa bagaDe nahIM tyAre e thAya. parasamaya e phorena. homano, niraMtara svasamaya rahe tyAre e thAya. e to cA moLI AvI ne pachI parasamaya pAcho bagADe UlaTo. e cA moLI che, moLI che. te pI jato nathI Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8.6) svasamaya-svapada 237 pAMsarI rIte ane "moLI moLI' karIne pAcho be miniTa emAM bagADe, pachI zI rIte thAya ? praznakartA eTale e svasamayavALo pudgalamAM bhaLe ja nahIM ? dAdAzrI : paranI, A dehanI paMcAta, mananI paMcAtamAM paDe nahIM. sva sivAya bIjI badhuM pArakuM ne A jagata pArakI paMcAta kone kahe ? praznakartA H A bIjAnI. dAdAzrI : bIjAnI. jyAre A (svasamayavALo) pArakI paMcAta eTale A deha mAMdo che ke sAjo che, evI tevI kazI paMcAtamAM paDe nahIM. huM zuddhAtmA' e svapada, vartAve svAnubhavapada praznakartA: apada-svapada vize samajAvazo. dAdAzrI : "apada' e maraNapada che. "huM caMdubhAI chuM" e "apada' che. apadamAM besIne je bhakti kare te bhakta ane "huM zuddhAtmA' e svapada' che, e "svapadamAM besIne "sva"nI bhakti kare e "bhagavAna" svapada e nirlepapada che ane bIjuM badhuM nAzavaMtapada che. svAdamAM amaratA che. jJAnI puruSa svapadamAM besADI tamane amara banAvyA. selphanuM riyalAIjha thayuM eTale badhA avatAranuM phaLa maLyuM. A to liphaTa mArga che, vaibhavavALo mArga che. lAkha avatAra bhaTaka bhaTaka kare toya AmAMno eka akSareya nA pAme evI A vAta che. A to sva-paranI, homa ane phorenanI vAta che. aMtima hetu siddhakavANI, hoya ja maMtrasvarUpe, I maMtarane ghUMTatA ghUMTatA svAnubhavapada siddha varate. -navanIta ame zuddhAtmAno (aMtima hetu siddhaka) maMtra tamane Apyo che te svAnubhava varta. A ajapAjApa te mahIM potAnA lakSanI, svapadanI sthiratA sthApe. Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 AptavANI-14 (bhAga-4) svAnubhavapada eTale huM te ja chuM ane temAM ja rahuM chuM ane "A (deha) pADozI che' evuM pada cAkhene, e svAnubhavapada kahevAya. dAdAtI bhajatA sthita karAve svapadamAM praznakartA: svapadamAM ja rahevAya te mATe zuM karavuM ? dAdAzrI : dAdAnI bhajanA karavAthI dAdA jevuM thavAya. kAraNa ke dAdA svapadamAM ja rahe che. eTale temanI bhajanA vadhu karavAthI svapadamAM rahevAya. AkhA jagatamAM je AnaMda che te AkuLatA-vyAkuLatAvALo AnaMda che ane jJAnI puruSa pAse nirAkuLa AnaMda utpanna thAya che. pudgalanI kaMI levAdevA nathI, to pachI A sukha utpanna kyAMthI thayuM ? tyAre kahe ke e svAbhAvika sukha, sahaja sukha utpanna thayuM, te ja AtmAnuM sukha che ane eTaluM jene phiTa thaI gayuMne, e sahajasukhanA svapadamAM rahyo, te pachI dhIme dhIme paripUrNa thAya ! anaMta avatArathI ahaMkArapadamAM ja beThA hatA. te A svapadamAM beThA. svapadamAM svAnubhava hau va, paNa A phAIlo pAra vagaranIne eTale jaMpa vaLavA nA de. phAIlo keTalI badhI ! bahAra phAIlonA nikAla karavAnA hoya tyAre AtmA dvata che ne svapadamAM peTho to advaita che. eTale kharI rIte AtmA vaitAdvaita che. jyAre phAIlono nikAla karavAno hoya tyAre anekAMtamAM chuM ane svapadamAM hoya tyAre huM ekatvamAM chuM. apade rahe asvastha, svapade rahe svastha svapada sivAya evuM koI pada nathI ke je nirlepa rAkhI zake. tapatyAga e badhA ja bhrAMtinA sTezana che. ene enI bhrAMti che, paNa kyAM sudhI ene saMghare ? jyAM sudhI ene samajAya nahIM ke A mAruM nANuM jUThuM che. vyavahAramAM loko svastha rahevA mAge che paNa loko niraMtara Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8.6) svasamaya-svapada 239 asvastha rahe che. kAraNa ke teo apadamAM rahe che. apadamAM che eTale asvastha che. parakSetre beThelA che. paranA svAmI thaIne beThelA che. te svastha kyAreya paNa nA thAya. je cIjo kyAreya ApaNI nA thAya tevI che temAM ja ApaNe mAnyatA karelI che. eTale asvastha rahe. svapada prApta thAya tyAre ja svastha thaI zake. ane svamAM ja svastha thAya to svasthatA anubhave, nahIM to asvasthatA. nizvaya svapadamAM ane vyavahAra nikAlI praznakartA: svapadamAMthI jo tuM khase to kALiyo viSadhara tujane daMze ! dAdAzrI : hA, svapadamAMthI khasyo eTale ! te ApaNA badhA prazno svapadamAMthI khasavAne lIdhe che. svapadamAM ene phiTa karyA karone, e ja puruSArtha. khase ke tarata phiTa thaI javuM, khase ke tarata phiTa thaI javuM. bIjuM badhuM jovAnI jarUra ja kyAM che te ? svapaNuM "sva"mAM varte te jAgrata kahevAya. potAnuM svarUpa ane DrAmeTikapada hovuM joIe. be pada sivAya A jagatamAM bIjuM che ja nahIM. te loka jANatA nathI. eka ja padane pakaDI le che. vyavahAramAM paDe che to dharma baMdha thaI jAya che ne dharmamAM paDe che to vyavahAra baMdha thaI jAya che. vyavahAra ane dharma banneya pada sAthe ja hovA joIe. jagatanA lokoe nizcaya potAnI bAunDrImAM (saMsArI svArtha) rAkhyo ane vyavahAra bAunDrInI bahAra rAkhyo che (huM caMdu, kuTuMba potAnuM, e sivAya badhuM pArakuM e vyavahAra) eTale mAra khAya che. ApaNe jJAna thayA pachI have ApaNo nizcaya svapadamAM hovo joIe ane vyavahAra te parArtha hovo joIe. (huM zuddhAtmA, e sivAya badhuM pArakuM e vyavahAra) ApaNe svArthane oLakhatA nahotA. te svArthanI bAunDrI bhrAMtinI hatI. have svArthane (sva-arthane) oLakhyo eTale zuddhAtmAnI bAunDrImAM AvyA ane bAunDrInI bahAra parArthamAM AvyA. Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [9] svaramaNatA-pararamaNatA yAdagIrI tyAM ramaNatA ahaMkAratI praznakartA: ramaNatA eTale zuM? InvaoNlvamenTa ? eTale enI aMdara otaprota thaI jaIe te ? dAdAzrI : nA, evuM kazuMya nahIM. yAdagIrI hoya temAM ja ramaNatA ApaNI hoya. ramaNatA vagara yAdagIrI nA Ave. bhajiyAM yAda AvyA karatA hoya to ramaNatA emAM hoya to ja bhajiyAM yAda Ave. jalebI yAda AvyA karatI hoya to jalebImAM ramaNatA hoya to Ave ane savAranA pahoramAM cA yAda AvyA karatI hoya, to cAmAM ramaNatA che. kArya badhA kare che, paNa ramaNatA cAmAM che. praznakartA : cAnI yAda Ave, e cAnI ramaNatA e konI ramaNatA ? dAdAzrI : e to ahaMkAranI. vyavahAra AtmAno (potAno) svabhAva ramaNatA karavAno che. AIdhara hiara ora dhara. agara kAM to saMsAramAM agara AtmAmAM. ahIM ramaNatA nA hoya to tyAM ramaNatA che ja ane tyAM ramaNatA nathI to ahIM che ja, "AIdhara vana' (bemAMthI eka jagyAe) ! praznakartA H eTale tame je kaho cho ne, e gItAnA bIjA Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) svaramaNatA-522maNatA adhyAyamAM mUkyuM che ke jyAM sudhI brahmanA darzana nahIM thAya, tyAM sudhI A je saMsAra pratye rasa che e moLo nahIM paDe, e jaze nahIM. 241 dAdAzrI : moLo zI rIte paDe te ? A rasa kaMI jevo tevo rasa che ? jalebI khAdhI hoya, te khAya teno vAMdho nathI paNa bIjI vakhate pakaDe teno vAMdho che. pakaDe che, pachI ApaNane e pakaDe che. juone, cAe kevA pakaDyA che lokone ! 'sADA ATha vAgyA, mAruM mAthuM caDyuM che' kaheze. 'alyA mUA, besane pAMsaro. roja cA sAta vAge maLe che ne eka dahADo sADA ATha thaI gayA to zuM bagaDI gayuM ?' pAMsaro nA rahe paNa, kAraNa ke e cAnI ramaNatAmAM ja hoya. ramaNatA e kA~jha, dhyAna e IphekTa praznakartA : dAdA, dhyAna ane 2maNatA be eka ja vastu che ? dAdAzrI : dhyAna e to pariNAma che. dhyAna to eka prakArano AnaMda lUMTavAno che. ane A ramaNatA to kAryakArI vastu che. jemAM ramaNatA karI ke dhyAna utpanna thAya, eTale AnaMda utpanna thAya ja, niyamathI. tyAM dAdAmAM ramaNatA thaI (eTale) e dhyAna utpanna thAya ja. to temAM AnaMda lAge. enA e ja vicAramAM ramaNatA karavI enuM nAma dhyAnarUpa thayuM kahevAya. e dhyAna pachI ene dhyeyasvarUpa thaI jAya. pachI ApaNuM cAle nahIM. svarUpa-svabhAvamAM rahevuM e svaramaNatA praznakartA : svaramaNatA-522maNatA be zabdo Ave che to svaramaNatA eTale ? dAdAzrI : AtmAnI ramaNatA. 'huM AtmA chuM' ne A mArA guNadharmo che ema ciMtavana thavuM, eTale ke svarUpa ane svabhAvamAM rahevuM e svaramaNatA che. Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 AptavANI-14 (bhAga-4) AtmAnuM lakSa rahyA karatuM hoya niraMtara, eka kSaNavAra aTakyA sivAya, tyAre svaramaNatA kahevAya. eka potAnuM svarUpa ekaluM ja svaramaNatA che. svaramaNatA eTale paramAtmAmAM ramaNatA thaI ane pararamaNatA eTale A pudgala, vinAzImAM ramaNatA. A vinAzInI ramaNatA e saMsAra ane avinAzI svarUpanI ramaNatA e mukti. A vinAzInI ramaNatA e rileTiva ramaNatA. svaramaNatA eTale riyalanI ramaNatA. riyalanI ramaNatA kAyamanI hoya ane A rileTivanI ramaNatA TempararI eDajasTamenTa che. saMsArI avasthAomAM tanmayAkAra te pudgala ramaNatA praznakartA: saMsAranI ramaNatA vadhu samajAvazo ? dAdAzrI : A saMsAramAM lokone dehAdhyAsanI ramaNatA rahe che, ne te khUba AnaMdamAM hoya te vakhate Ama karI nAkhuM ne tema karI nAkhuM, e ramaNatA e pudgala ramaNatA kahevAya. enAthI saMsAra Ubho thayA kare. ane A jJAtA-draSTA e AtmAnI ramaNatA che. A AtmAnI ramaNatA e mukti Ape. A paudgalika ramaNatAvALuM jagata che ! avasthAomAM tanmayAkAra rahe enuM nAma saMsAra. avasthAomAM tanmayAkAra eTale pugala ramaNatA. caMdubhAI chuM, huM vakIla chuM, Ano mAmo chuM, Ano sasaro chuM, Ano phuo thauM." jo Akho dahADo ! "vepAramAM Ama napho che, Ama nukasAna che" gA-gA kare, e badhuM pudgala ramaNatA. jema saMsArIo gAya tevuM gANuM Ama kamAyo ne tema gayo ne A khoTa gaI ne phalANuM che ne mAra tophAna ! "savAramAM vahelA UThavAnI Teva mAre. savAramAM UThatAnI sAthe beDa TI pIvI paDe. pachI pelI TI.." enuM badhuM gA-gA karene te jANavuM ke A pudgala ramaNatA. je avasthA UbhI thaIne tenI mahIM ja ramaNatA. UMghanI avasthAmAM ramaNatA, svapna avasthAmAM ramaNatA, jAgratamAM cA pIvA beTho to temAM tanmayAkAra, dhaMdhA upara gayo to dhaMdhAmAM tanmayAkAra. te tanmayAkAra to phorenavALA sahaja prakRtivALA tethI rahe che. A to Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) svaramaNatA-pararamaNatA 243 pAchA tanmayAkAreya nahIM. A to ghera hoya tyAre dhaMdho (sAMbhare), dhaMdhAmAM tanmayAkAra hoya. jamatI vakhate cittamAM tyAM AgaLa dhaMdhA upara tanmayAkAra hoya. eTalI badhI ApaNI avaLacaMDAI ! ane svarUpamAM tanmayAkAra rahe teno mokSa thAya). svarUpanuM jJAna maLe te svarUpamAM ramaNatA karI to te pote ja bhagavAna che. pahelA to poMka khAvA gayo tyAMya ramaNatA. sagAMvahAlAM raDatA hoya to tyAMya raDavAmAM ramaNatA. vALa kapAvavA jAya to tyAM vALa kapAvavAmAM paNa ramaNatA. je je avasthA utpanna thaI, te te badhAmAM ramaNatA. paugalika ramaNatA upajAve upAdhi praznakartA : padgalika ramaNatAnuM phaLa zuM ? dAdAzrI : pudgala ramaNatA che tethI kaDavuM-mIThuM e ramaNatAmAM lAgyA kare. ghaDImAM mIThuM lAge, ghaDImAM kaDavuM lAge. bebharamo svAda AvyA kare. lagnamAM paiNavA jato hoya to bebharamo svAda hoya, sAco svAda na hoya. to pachI koka maravAnuM hoya tyAre zuM sAco svAda Ave bicArAne? e to jene kalpAMta hoya e loko ja jANe, jagata kevA kalpAMtamAMthI pasAra thaI rahyuM che ! eTale atyAre A AtmAnI bIjI vastumAM ramaNatA che. potAnI ramaNatA bhUlAI gaI che, tenI A upAdhi che badhI. upAdhimAM ramaNatA karI to upAdhi utpanna thaI. have potAnAmAM ramaNatA kare to naryuM sukha, sukha ne sukha ja. anAdi kALano abhyAsa paDI gayelo. kAM to dehamAM ramaNatA kare ke bajAramAM ramaNatA kare ke pachI dharmanA pustakamAM ramaNatA kare. zAstro-svAdhyAya e badhIya padgalika ramaNatA praznakartA : dharmanA pustaka e to AtmaramaNatAmAM gaNAya ke e paNa saMsArI ramaNatA ? Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 AptavANI-14 (bhAga-4) dAdAzrI : AtmA sivAya koI jagyAe AtmaramaNA nathI. A badhI pudgalanI ja ramaNatA che. zAstro vAMce, svAdhyAya kare, toya zAstro e pudgala ne svAdhyAya e pudgala, karanAroya pudgala. eTale paugalika ramakaDAM ramADyA kare che AkhuM jagata ane tenI upAdhi che. AkuLa ne vyAkuLa rahyA kare. AkhA jagatanA loko je je kare che, e badho ja saMsAra che. game te karatA haze to paNa saMsAra ja che. ekavAra saMsAranI bahAra jatA nathI. ene pararamaNatA kahevAya. svarUpano bebhAna e je je kaMI paNa kare che te badhI ja saMsAranI ramaNatA che. pachI te je kaMI paNa karato hoya, tapa-tyAga-japayoga kare te badhI ja saMsAra ramaNatA che. praznakartA : jo kramika mArganA A badhA sAdhana pudgala ja hoya to AtmA kevI rIte prApta thAya ? dAdAzrI : badhA sAdhano to pudgala che, paNa tyAM pudgalanA sAdhanathI AtmA prApta karavAno che. zAstro e badhA ene (Atma) mArge laI janArA sAdhana hovAthI ene ApaNe kADhI nA nAkhIe paNa che pudgala ramaNatA. jyAM sudhI AtmAnI ramaNatA nA thAya tyAM sudhI ramakaDAMnI ramaNatA che. chatAM eno artha ApaNe evo nathI karavo ke kADhI nAkhavAnuM che. e (paNa) mArga che. pustako e bhautika che paNa jarUriyAta che. jyAM sudhI AgaLa vadhavAnuM che pharsTa sTAnDarDavALAne, sekanDa sTAnDarDa ne tharDa sTAnDarDa ne badhA sTAnDarDamAM javA, e badhAnI jarUriyAta che. paNa chevaTe AtmA mATe koI cIja jarUra nathI. emane (bhagavAnane) pUche ke A kaI AtmaramaNatA ? tyAre kahe, nA, bhAI, AtmaramaNatA to AtmA prApta thayA sivAya hoya nahIM. AtmaramaNatAtA sAdhano eya moha, paNa e prazastamoha bhagavAne AtmaramaNatA sivAya bIjuM je je kaMI karavAmAM Ave Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) svaramaNatA-pararamaNatA 245 che tene moha kahyo che. pachI je kaMI karo te. A mohamAMthI A mohamAM vaLagyA ne A mohamAMthI A mohamAM vaLagyA. mohanI bahAra nIkaLe nahIM tyAM sudhI enuM kazuM kAma nahIM. vItarAgonI vAta kevI DahApaNavALI che, nahIM ? AtmaramaNatA sivAya badhuM ja moha che. AtmaramaNatAnA sAdhanoya moha che. e moha kevo che ? prazastamoha che. e moheya prazasta che ke je sAdhano tamane sAdhya phaLa Apaze. paNa evA sAdhano maLavAya muzkela che, kharA sAdhano ja kyAM che atyAre ? eTale AvI dazA atyAre A hindustAnamAM badhA dharmonI thaI che. sAdhana e paugalika ramaNatA, tyAM nathI AtmaramaNatA zuddhAtmAnI ramaNatA e ja mukhya vastu che, tyAM sudhI A pudgalanI ramaNatA kahevAya. A badhuM pudgala ja kahevAya ne ! je rUpe kaho, A rUpe kaho ke te rUpe kaho, paNa badhA rUpe pudgala ja che. badhA jeTalA sAdhana mArga che, e badhA paugalika ramaNatAmAM che ! pudgala ramaNatA enuM nAma ja saMsAra. enAthI kaMI dahADo vaLaze nahIM. tuM game te hoya, emAM bhagavAnane zuM levAdevA ? bhagavAnane pUche, ke "ramaNatA zI che ?" tyAre e kahe, "yugala ramaNatA." tyAre e kahe, "sAheba, badhA zAstronA jANakAra chIe." (tyAre bhagavAna kahe, "te amAre vAMdho nathI. e jANyuM che tenuM phaLa maLaze, paNa ramaNatA zuM che? tyAre kahe, "pudgala ramaNatA." "caMdubhAI ne A badhuM mAruM, Ano dhaNI ne Ano bApo ne Ano mAmo." zAstrIya pugala kahevAya. sAdhu mahArAjo zAstrone ramADa ramADa kare teya paNa pudgala ramakaDAM ja kahevAya, tyAM sudhI koI dahADo AtmaramaNatA utpanna thAya nahIM. pudgalathI virAma pAmavuM enuM nAma virati. AkhuMya jagata kriyAomAM ja paDyuM che paNa ekamAtra dRSTinI ja jarUra che. badhA ja Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) 522maNatAmAM ja che. ekuMya svaramaNatAmAM ja nathI. zAstro 2mADe, ziSyo 2mADe, phoTA ramADe e badhI saMsA2 2maNatA ja che. AtmaramaNatA eka sekanDa paNa cAkhe to chuTakAro thAya. jJAnI sivAya AtmaramaNatAmAM koI lAvI ja nA zake. 246 AtmaprApti sudhI ramakaDAMtI ramaNatA citta sthiratA mATe praznakartA : dAdA, vadhAre samajAvo. dAdAzrI : bhagavAne kahyuM ke be jAtanI 2maNatA hoya. eka 'zuddha cetana'nI ramaNatA, e paramAtma ramaNatA kahevAya che ane nahIM to bIjI pudgalanI 2maNatA, e ramakaDAMnI ramaNatA kahevAya che. ramakaDAM ramADe che ema kahevAya che. ramakaDAM kone kahevAya ? je khovAya to dveSa thAya ne maLe to rAga thAya ! jyAM sudhI svarUpa prApta nathI thayuM ne svarUpamAM 2maNatA nathI tyAM sudhI jagata AkhuMya ramakaDAMnI ramaNatAmAM mazagula che. kAraNa ke tyAM sudhI cittane mUkavuM zemAM ? jyAM sudhI svarUpanuM bhAna nathI tyAM sudhI cittane zemAM mUke ? kAM to aMdara mUke paNa aMdaranuM 'svarUpanuM bhAna' nathI eTale tyAM sudhI pote bAhya ramakaDAM ramADe, nahIM to citta bhaTakyA kare. te ramakaDAM ramADe tyAM sudhI to citta sthira rahe ! have e to jyAM AgaLa, bIjI jagyAe ramaNatA che tenA AdhAre jIvAya che. jo ramaNatA koI paNa jagyAe, eka paramANu mAtramAM paulika 2maNatA nA hoya, ene AtmA prApta thaye ja chUTako. ramakaDAMnI ramaNatA to InTaresTa ane DisinTaresTa utpanna kare, AtmaramaNatAmAM tevuM nA hoya. je ramakaDAM ramADe e avasthAmAM mukAma kare ane je AtmAnI ramaNatA kare e AtmAmAM mukAma kare. avasthAmAM mukAma kare eTale asvastha rahe, AkuLavyAkuLa rahe ane AtmAmAM ramaNatA kare eTale svastha, nirAkuLa rahe ! Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) svaramaNatA-pararamaNatA 247 A badhA nAzavaMta ramakaDAMthI rame che, teno nAza thavAno che. AkhuM varlDa vastumAM ramatuM nathI, phejhijhamAM ramyA kare che. ame paramAtmA sAthe ramIe chIe. je caitanyamAM ramaNatA karatA nathI, te badhA ja ramakaDAmAM rame che. ame bhagavAnamAM ramIe chIe ane bhagavAna amane ramADe che. (padgalika) ramakaDAM nAzavaMta che. ame avinAzI ramakaDuM ramADIe chIe, amarapadanI ja ramaNatA. svabhAva prAti pachI thAya AtmaramaNatA eTale jo kadI paudgalika ramaNatA kiMcitmAtra hoya tyAM sudhI AtmA prApta thato nathI. AtmAnA aNasAra dekhAya che paNa tathArUpa nA thAya. tathArUpa bhagavAne je kahyo che, evo na thAya. e to acaLa AtmA ! A caMcaLa AtmA che. AtmAnI ramaNatA utpanna thAya tyAre jANavuM ke mokSa thayo ApaNo. pudgalamAM ramaNatA kare te pudgala sAra ane AtmAmAM ramaNatA kare te AtmasAra. paugalika ramaNatA jene baMdha thaI gaI hoya ane AtmaramaNatA jene cAlu thaI gaI hoya te saMnyAsI. AtmAno svAda cAkhyA pachI AtmaraNitA hoya. pahelo svAda Avavo joIe, tyAra vagara ramaNatA nA utpanna thAyane ! jyAM sudhI AtmAno svabhAva utpanna thAya nahIM, cAkhe nahIM, tyAM sudhI prakRti ja racyA kare che. svabhAva cAkhyA pachI potAnI ja ramaNatA kare che. Atmasukha cAkhatA thAya svaramaNatA "jagata vistRta rahevuM e ja chellAmAM chelluM sAdhana che. have vismRta ema ne ema to rahI zake nahIM. koImAM smRti dAkhala thayA sivAya jagata vistRta rahI zake nahIM. eTale sAcI ArAdhanA utpanna thayA sivAya jUThI chUTe nahIM. Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 AptavANI-14 (bhAga-4) eTale AtmAnA potAnA svarUpanI ArAdhanA zarU thAya, ramaNatA zarU thAya, tyAre A jagata vismRta rahe. A (saMsArI) ramaNatA cAlu che tyAM sudhI peluM vistRta rahe. AtmA hAthamAM AvyA vagara AtmAnI ramaNatA utpanna thAya nahIM, tyAM sudhI badhI paudgalika ramaNatA che. e ahIMthI Ama ghaTe che tyAre pelI bAju bese. pelI bAju ghaTaze tyAre pelI bAju bese. paNa AmathI Ama A saMsAramAM ja ramaNatA enI. jyAre e AtmAnuM sukha cAkhe che, tyArathI enI Asaktio badhI moLI paDI jAya ane AtmaramaNatAmAM Ave che. A je Asakti AnI saMsAranI ramaNatAmAM hatI e ene badale AtmAnI ramaNatA cAkhe che, tyArathI ja ramaNatA utpanna thAya che. "huM zuddhAtmA chuM' e lakSa besI jAya che. e ramaNatA e ja svAda cAkhyo kahevAya. cAkhyo mATe ramaNatA. AnA karatA UMco che svAda. eTale pelI saMsAranI ramaNatA baMdha thaI jAya che ne A ramaNatA cAlu thAya che. eTale lakSa besI jAya che. nahIM to lakSa bese nahIMne potAne ! ema (jeTaluM) cAkhe eTaluM potAne bhAna thAya ke A UMcuM che. parigraha ta vaDe svaramaNatAmAM, paNa ta thAya chellI dazA praznakartA H evI AtmAnI ramaNatA UbhI thAya, pachI mokSe javA mATe A saMsAranA parigraho keTalA naDe ? dAdAzrI : jyAM sudhI AtmAnI ramaNatA nA thAya tyAM sudhI mokSa nathI. bAkI parigraha kaMI naDatA nathI. parigraha game teTalA hoya, paNa jo te pote AtmAnI ramaNatAmAM rahe to mokSa ja che. evuM nodhAruM nA bolAya ke aparigrahathI ja mokSa che. tane jo svaramaNatA prApta thaI hoya, to paiNene teraso rANIo te naDatI nathI ! amane vAMdho nathI, tArI zakti joIe. svaramaNatA jo tane prApta thaI to tane zo vAMdho che ? svaramaNatA utpanna thayA pachI koI paNa jAtano vAMdho sparze nahIM. praznakartA : Apa kaho cho ke ApanA jJAna dvArA parigrahonI vacce paNa aparigrahI bane che to zuM e zakya che ke badhA parigraho vacce paNa chellI sthitinI prApti thAya ? Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) svaramaNatA-pararamaNatA 249 dAdAzrI : evuM che ke aparigrahI zAnA AdhAre che ? "akrama vijJAnanA AdhAre, paNa vyavahArathI aparigrahI nathI. eTale "aparigrahI dazA" jyAM sudhI nA thAya, tyAM sudhI chellI vastu hAthamAM nA Ave. AtmaramaNatA tyAre advaita, saMsArI kArya tyAre dvaita praznakartA : vedAMtamAM daita-advaitanI vAta Ave che, te dvaita eTale pararamaNatA ane advaita eTale svaramaNatA ema samajavuM ? dAdAzrI : hA paNa A daita ane aMta beu che. AtmAnI ramaNatAmAM rahe, te vakhate advaita ane pAcho ahIM saMsArI kAryamAM Ave te ghaDIe dvata. praznakartA : hA, vaitAdvaitabhAva e daitane aMge advaita ane advaitane aMge daita. paNa A vaita ne advaitathI je para... ! dAdAzrI : vaita ne advaitathI je para te parabrahma. mATe A advaita che, e daitanA AdhAre rahelo che. eTale A lokoe ema kahyuM ke zuddhAdvaita ne viziSTAdvaita. alyA mUA, ekalo nA besADAya. deha che tyAM sudhI AtmaramaNatAmAM jeTalo vakhata rahyo teTalo vakhata advaita ane A dehamAM pAchA Ama kArya karavA nIkaLavuM paDyuM e ta. ane jyAre A vaitAdvaitabhAva chUTyo e parabrahma. tyAM sudhI brahmasvarUpa che, vaitAdvaitabhAva. je vakhate upayoga AtmAmAM hoya te ghaDIe tamArI advaita sthiti che ane pachI AtmaramaNatAmAMthI nIkaLIne A saMsArI kAryamAM pesavAnuM thayuM hoya, to temAM daita sthiti che. vaitAdvaita che AtmA. ane pachI tyAMthI nirvANa thayA pachI to vaitAdvaiteya rahetuM nathI, kazuM vizeSaNa ja rahetuM nathI. svarUpa ramaNatA sugama jJAnIkRpAe praznakartA H bhagavAna mahAvIra vize sAMbhaLeluM ke upadeza ApatA ke kAryo karatA paNa emane akhaMDa svarUpa ramaNatA rahetI'tI ! dAdAzrI : hA, paNa teya che te kevaLajJAna thayA pachI, kevaLajJAna thatA Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 AptavANI-14 (bhAga-4) pahelA nahIM. eka phakta e kramika mArgamAM nathI thAya evuM. kevaLajJAna thayA pachI thAya evuM che. ane A akrama vijJAna che, eTale AmAM thAya evuM che. covIseya kalAka ramaNatA rahe. ahIM bhedavijJAnInI kRpAthI AtmA prApta thAya, tyAre pachI enI ramaNatA utpanna thAya ane ramaNatA utpanna thAya tyAre te rUpa thato jAya. "jJAnI puruSa' tamane avasthAonI ramaNatAmAMthI uThAvI laI AtmaramaNatAmAM besADI de. pachI A anaMta avatAranI avasthAonI ramaNatAno aMta Ave che ne niraMtara AtmaramaNatA kAyama mATe utpanna thaI jAya che. eka phero "jJAnI puruSa'no bheTo thaI gayo ne sAMdho maLyo, AtmA prApta thaI gayo, "svarUpanI ramaNatA'mAM Avyo tyAra pachI rAga-dveSa maTyo ne thaI gayo vItarAga ! nahIM to tyAM sudhI prakRtimAM ne prakRtimAM ja ramaNatA ! e prakRtinuM pArAyaNa pUruM thayuM, to thaI gayo vItarAga ! atyAra sudhI AkhuM jagata ema mAne ke svabhAva ramaNatA e to atyaMta kaThaNamAM kaThaNa vastu che. vAta sAcI che, paNa jJAnI puruSa hoya tyAM AgaLa Ama (mAthe hAtha mUkIne kRpA) karene thaI jAya. jJAnI puruSa mokSadAtA kahevAya che. praznakartA : svabhAva ramaNatA TakavI e to bahu muzkela che ne ? dAdAzrI : muzkela, tamArI bhASAmAM. vastu svabhAvamAM jAya, ene kazuM karavAnuM na hoya. A badhA mahAtmA svabhAva ramaNatA kare che. tame kaho ke muzkela che. muzkelavALuM hoya to badhA zI rIte kare ? praznakartA svabhAvamAM AvI gayo pachI muzkelI che nahIM paNa A svabhAvamAM AvavA mATe ja muzkelI che ane e svabhAvamAM lAvI Ape jJAnI ! dAdAzrI : hA, zarUAta thaI jAya. Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) svaramaNatA-pararamaNatA 2 51 AjJArUpI proTekzana, kare sthira svaramaNatAmAM AtmAnI ramaNatA utpanna thayA pachI kazuM kAma rahetuM nathI. ame tamane AtmA ApIe tenI ramaNatA tamAre UbhI nahIM karavI paDe. ame mahIM mUkI ApIe evuM ke tamane ramaNatA UbhI thaI jAya, enI meLe. tamAre kazuM karavAnuM nahIM, sahaja che A. jo tamAre kaMI paNa karavAnuM rahetuM hoya to jJAnI puruSa maLyA nathI ema nakkI thAya. jJAnI puruSa eTale kazuM karavAnuM nA rAkhe. liphaTamAM besADIne mokSamAM laI jAya ane pachI jJAnI puruSa ja calAve. ApaNe to emanI AjJApUrvaka besI rahevAnuM. A svaramaNatA thayA pachI dharma zuM karavAno ? tyAre emaNe AjJA ApI hoya. basa e AjJAmAM rahevuM. AjJA e proTekzana che. svaramaNatA prApta thayelAnuM proTekzana zuM ? tyAre kahe, AjJA ! eTale ame pAMca AjJA ApIe chIe badhI. eka phero AtmA jANyA pachI A pAMca AjJA pALato hoya, te ghaDIe AtmaramaNatAmAM pesatA zIkhyo. e ramaNatA pachI dhIme dhIme sthira thatI jAya ane A pudgala ramaNatA baMdha thatI jAya. pachI A pulanA ramaNathI mukta thayo, ene niraMtara mukta kahevAya, e "paramAnaMda" dazA. pararamaNathI mukta thayo. mukta ja che, ahIM beThoya mukta. akrama jJAta maTADe parabhAva-pararamaNatA praznakartA: ApanA akrama jJAna thakI je AtmaramaNatA cAlu thaI jAya che te jJAna vize jaNAvazo ? dAdAzrI : je jJAna anAtmAmAM bheLA nathI thavA detuM, parabhAvamAM, pararamaNatAmAM bheguM nA thavA de, e jJAna ane e ja AtmA che. homa DipArTamenTamAM ja rAkhe, phorenamAM pesavA nA de. jJAna pote ja mukti che, mokSamAM rAkhe, baMdhana thavA nA de. jJAna maLyA pachI huM zuddhAtmA chuM' e bhAva utpanna thayA pachI A badhAM kojhIjha baMdha thaI gayA. bhoktApaNuM baMdha thaI gayuM ne potAnA Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) svabhAvano, svarUpano bhoktA thaI gayo. AkhuM jagata 522maNatAmAM che, pudgala bhoktAmAM che ane svarUpavALA svaramaNatAmAM, svarUpanA bhoktA. svarUpano bhoktA thayo eTale bIjuM kharAba pesavAnuM nahIMne ! svaramaNatA utpanna thaI e ja mokSa che. 252 A jagata je che tene satya mAnavuM ne temAM ja ramaNatA karavI te azuddha citta ane A jagatanuM je jJAna-darzana che te sAcuM nathI ema mAnavuM ne sAcI vastumAM ramaNatA rAkhavI, enuM nAma zuddha citta. zuddha citta e ja zuddhAtmA che. eTale vItarAgoe kahyuM, anaMta paramANuomAMthI citta svarUpamAM Avaze to ukela Avaze. eTale ramaNatA zenI joIe ? svarUpanI. ame tamArI joDe vAta karatA svarUpanI ramaNatAmAM hoIe. UMghatA, khAtApItA, cAlatA svarUpanI ramaNatAmAM ja hoIe ! pote svatI ramaNatAmAM e ja bhakti akramamAM praznakartA H A akramika mArgamAM bhaktinuM sthAna kyAM Ave ? : dAdAzrI : akramika mArgamAM potAno AtmA jANyA pachI, potAne AtmasvarUpanI sabhAnatA utpanna thayA pachI bhakti potAnA svarUpanI ja hoya che, jene ramaNatA kahe che. praznakartA : eTale svarUpanI ramaNatA e ja svarUpanI bhakti ? dAdAzrI : hA, eTale bhakti zabda kahevo hoya to svarUpanI bhakti kahevAya, nahIM to pote potAnI ramaNatA ja che. puruSa thayA pachI bIjuM avalaMbana nA rahyuMne ! praznakartA : puruSa thayA pachI bhaktinuM svarUpa kevuM ? dAdAzrI : puruSa thayA pachI pote potAnI ramaNatA che. bIjI kazIya ramaNatA, bhakti che ja nahIM. eTale potAnA svarUpanI ramaNatA agara bhakti kaho, te potAnA svarUpanI ja che. Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) svaramaNatA-pararamaNatA 2 53 pararamaNatAmAM uttama, jJAnI puruSanI kIrtanabhakti ramaNatA enuM nAma bhakti. ajJAnatAmAM pudgala ramaNatA che. heya, kerIo dekhIne mahIM galagaliyA thayA kare. e ramaNatA juone, kevI majA Ave che ! citta coMTI jAya tyAM AgaLa. A badhI pararamaNatA kahevAya che. kyAM sudhI pararamaNatA ? ke jyAM sudhI AtmajJAna na thAya tyAM sudhI svaramaNatA utpanna nA thAya ane tyAM sudhI pararamaNatA bhagavAne kahelI che. ane pararamaNatAmAM uttamamAM uttama ramaNatA kaI ? tyAre kahe, jJAnI puruSanI kIrtana bhakti. kAraNa ke ApaNo dhyeya, lakSa baMdhAyeluM che. e jJAnI puruSa e dhyeyasvarUpa che. je jagyAe e gayA che te jagyAe ApaNe javuM che, mATe dhyeyanuM kIrtana kahevAya. eTale ApaNe dhyeya tarapha rahIe. bAkI, zAstro to anaMta avatArathI che. zAstro mArgadarzana Ape, paNa zAstro mokSa nA karAve. mokSa mATe to jJAnI puruSanI kIrtana bhakti hoya, e mokSamArga upara lAvI de ane ApaNane jJAnI puruSa bhegA karI Ape. jeTalI jJAnI puruSanI najIkanI bhakti eTalo e najIka kheMcAya. e najIkanI bhakti kahevAya ane keTalAkanI bhakti bahu lAMbI bhakti hoya. lAMbI eTale dasa mAIla cheTethI. keTalAkane be mAIla cheTethI. e zabdo judA dekhAya ApaNane. zabdo uparathI oLakhAya ke A keTalA mAIla cheTethI bhakti karI rahyA che. ane chevaTe AtmA jANavAno che. AtmA jANyA pachI bIjI bhakti karavAnI rahI ja nahIMne ! AtmA jANyA pachI svaramaNatA ja karavAnI che. A bhakti pararamaNatA che. eTale AtmA jo jANyo jJAnI puruSa pAsethI eTale svaramaNatA utpanna thaI. eTale pachI svanI ramaNatAmAM ja rahevuM joIe. jJAtIbhakti e 90 TakA te AtmalakSa e 100 TakA ramaNA chatAM A jJAna maLyA pachI dAdA yAda rahyA karene teya AtmaramaNatA kahevAya. Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) praznakartA : dAdA, A samajAyuM nahIM. jJAna na maLyuM hoya to dAdAnI kIrtanabhakti 522maNatA kahevAya ane jJAna maLyuM hoya to te ja vastu svaramaNatA kahevAya ? 254 dAdAzrI : e badhuM svaramaNatAmAM jAya. jJAnI puruSa e potAno ja pragaTa zuddhAtmA che. mATe emanA mATe je kIrtanabhakti hoya, e badhuM svaramaNatAmAM ja jAya. paNa te 2maNA sAMITha TakA phaLa Ape. sAMITha TakA ramaNatA to bahu moTI kahevAya. A sAMIThamAMthI te so TakA thaze. kAraNa ke jJAnI puruSa e potAno AtmA che. eTale mULa AtmA to haju pakaDatA ja vAra lAge ene paNa jJAnI puruSanI ramaNatA karIene, Ama AMkho sAme dekhAya haratA-pharatA, pachI bIjuM ethI vadhAre zuM joIe ? pachI dAdA yAda rahe, A pada gA gA karene to A sAMITha TakA ramaNA thAya evuM che. khAlI pada ja gA gA kare kalAka-be kalAka. ane pachI moDhe thaI jAyane to beThA beThAye che te cAlyA kare. chatAM kharI rIte dAdA yAda Ave e nijasvarUpanuM sAdhana kahevAya, nijasvarUpa nA kahevAya ane tamane zuddhAtmAnuM lakSa rahe e nijasvarUpanI ramaNatA kahevAya. prakRtine nihALavI te svarUpa bhakti-svaramaNatA praznakartA : Ape kahyuM ke svarUpa ramaNatA e ja svarUpa bhakti, to have jJAna maLyA pachI evI bhakti amAre kevI rIte karavI ? dAdAzrI : caMdubhAI je kare e prakRtine nihALavI, e svarUpa bhakti. prakRtine nihALavI, emAM karavAnuM zuM hoya te ? je nihALe che, ene prakRti risponsibala nathI. nihALatA nathI tene risponsibala che. kevo AtmA prApta thayo che ! ohoho ! je prakRtine nihALe. pote prakRtirUpe rahIne pharelo te ja potAnI prakRtine nihALe che. have zuM ? je jJAtA hatI te ja zeya thaI gaI, draSTA hatI te dRzya thaI gaI. Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) svaramaNatA-522maNatA praznakartA : ApaNe vidhio bolIe chIe, namaskAra vidhi bolIe, caraNividha bolIe, e svanI bhakti kahevAya ke ApaNe prakRtine jovI e ? dAdAzrI : nA, nA, A vidhio bole che te to caMdubhAI bole che. caMdubhAI chUTavA sAruM bole che, paNa tene tame jANo ke caMdubhAI zuM bolyA, caMdubhAInuM zuM kAcuM paDyuM, ane bhUla kyAM thaI e badhuM je jANe che, e tame. tame ne caMdubhAI be joDe ja ho, paNa beuno dhaMdho judo hoya. praznakartA : e to judo ja che. dAdAzrI : hA, basa, basa. eka dhaMdho karI nAkho eTale mAra paDe. ane prakRtine nihALavI ene svarUpa bhakti, svaramaNatA je kaho te. 255 prakRtine nihALavI e svaramaNatA. eTale prakRtimAM mahIM zuM zuM AvyuM ? tyAre kahe, mana-buddhi-citta-ahaMkAra, Indriyo e badhuM prakRtimAM AvI gayuM. ane caMdubhAIne kahe, 'caMdubhAI, tamArAmAM akkala nathI. konTrAkTano dhaMdho barobara karatA nathI.' ane jo moTuM divela pIdhA jevuM thaI gayuM ane tene e pote nihALe to basa thaI gayuM. tamane potAne khabara paDe ke moDhuM divela pIdhA jevuM thAya eno vAMdho nathI, paNa e lokone vAMdho che. divela pIdhA jevuM thaI jAya to tamAre vAMdho nathI, paNa te nihALo ene. vyavahAra badho karatA ramaNatA AtmAmAM ja praznakartA : Ape je jJAna prApta karyuM e amane kema prakAzamAM nA Ave ? dAdAzrI : AvyuM toya te AvuM bolo cho ? praznakartA : chatAMya ApanI pAse alaukika vastu che. dAdAzrI : hA, alaukika vastu tethI to Apano dIvo saLagyo. ApaNo dIvo saLagyo e ApaNane lAbha thayo. have e dIvo saLagyo Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 AptavANI-14 (bhAga-4) eTale je dIvAthI prApta thayuM che, e ja zakti ApaNane prApta thayA kare dhIme dhIme. bAkI, AtmAmAM ja tame ramo cho Akho dahADo ane AtmA tamArAmAM rame che. bolo have, tamArAmAM ane AtmAmAM phera zo rahyo? praznakartA : dAdA, e jarA vadhAre samajAvazo. dAdAzrI : pahelA tame vakIlAtamAM ja ramatA hatA, Akho dahADo. pelo kAyado, pelo kAyado Akho dahADo emAM ja ramyA karatA hatA, khAtA-pItI hareka vakhate. ane have Akho dahADo AtmAmAM ja ramyA kare. bahAranuM jame-kare, badhuM kare paNa ramaNatA tyAM AgaLa, bIjuM badhuM juduM. eTale bhagavAne zuM kahyuM ke tamArI ramaNatAmAM peThA pachI have je tamArI ramaNatA nathI tenAthI dUra raho, eTalo bhAva rahevo joIe ApaNo. jJAna maLatA ahaMkAra vaLyo AtmaramaNatAmAM jeNe AtmA ramADyone, tenuM kalyANa thaI gayuM. te tamane AtmaramaNA UbhI thaI, niraMtara, eka kSaNa ochI nahIM evI. tame bhUlo paNa ramaNatA kaMI bhUle ke ? tame bhUlo to tamArI cittavRtti bAsuMdImAM gaI, paNa e ramaNatA bhUle nahIMne ! AtmAnI ramaNatA barAbara rahe che ne ? praznakartA : hA, dAdA. dAdAzrI: have deha dehano dharma bajAve. e deha kaMI AtmaramaNatA kare nahIM. mana manano dharma bajAve, buddhi eno dharma bajAve. ane ahaMkAra AtmaramaNatA kare. e je pahelA saMsArano ahaMkAra karato'to, tene badale have A AtmA bhaNI vaLyuM. eTale AtmaramaNatA UbhI thaI, je niraMtara hoya. ApaNe have AtmayogamAM ja rahevuM joIe. jyAM sudhI dehano yoga che tyAM sudhI bhautika che badhuM. deha to che ApaNI pAse paNa dehamAM ramaNatA Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) svaramaNatA-522maNatA nahIM karavI ane AtmAmAM ramaNatA karavI. dehamAM rahIne loko badhI jAtanI ramaNatA kare. koI mANasa dAna ApavAnI ramaNatA karyA kare ane koI mANasa gajavA kApI levAnI ramaNatAmAM pharato hoya. evuM A AtmAnI ramaNatA eTale jyAM koI paNa prakArano rUpI padArtha nathI. AtmA arUpI che. 257 jJAnI puruSa maLyA pachI svaramaNatA Ape. potAnuM svanuM cAlu thayuM eTale pachI ramaNatA cUke e kacAza kahevAya. potAnI ramaNatA cAlu thayA pachI, svaramaNatA utpanna thayA pachI kAco paDe e bhUla kahevAya. 'caMdu' jJeya teno 'huM' jJAtA e cetatatI ramaNatA praznakartA H mane A zAstro vAMcavAnI gAMTha bahu che. dAdAzrI : nA, e to caMdune che, tane nahIMne ? zAstronA zAstro vAMcI nAkhavAnI Teva ? praznakartA : hA, badhAya zAstro vAMcuM. dAdAzrI : e badhAya ramakaDAM. ane 'huM zuddhAtmA chuM', jJAtA-draSTA, 'caMdubhAI zuM karI rahyA che' ene joyA karuM, tene AtmaramaNatA kahevAya. 'AtmAne ramADyo' kahe che. AtmA ramADavAno mArga che ApaNo. A ramakaDAMne ramADe e to A jagata AkhuM ramADe che paNa cetana jevo AtmA, A paramAtmA ene ramADe che pote. ene AtmaramaNatA kahevAya. A dehanI ramaNatA, bhautika cIjanI ramaNatA, jaDa cIjanI ramaNatA ane pelI cetananI ramaNatA. jJAta pahelA ane pachI ramaNatA karanAro teno te ja praznakartA H je ramaNatA kare che e koNa kare che ? dAdAzrI : je chUTo thayo'to, bIjAmAM ramaNatA karato'to, have AtmAmAM ramaNatA kare che. 2maNatA karanAro eka ja che. vakIlAtamAM ramaNatA karato'to, teno Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) te ja AmAM ramaNatA kare che. vakIlAtamAM karato'to tyAre ahaMkAra gaNAto ja hato. have AmAM ramaNatA kare tyAre 'huM' gaNAya che ne AtmAmAM ramaNatA kare eTale 'pote' ogaLI jaIne emAM pachI vilIna thaI jAya. 258 ane AtmAnI ramaNatA zarU thaI gaI eTale 522maNatA baMdha thaI gaI. deha bhalene rahyo. deha dehanA dharmamAM che, mana mananA dharmamAM che, buddhi buddhinA dharmamAM che, AtmA AtmAnA dharmamAM che, pachI vAMdho zuM che ? eTale tamane kahIe chIe ne, dhaMdho karajo, kazo vAMdho nathI. pudgala khANuM, pudgala pINuM ane pudgala 2maNuM, A traNa ja cIja jagatamAM badhAne che. enA aneka nAma ApyA. khANuM-pINuM e bAbata 'limiTeDa' che paNa ramaNuM 'alimaTeDa' che. AkhuM jagata pudgala ramaNuM kare che ! ane ApaNe to ahIM AgaLa badhuM AtmaramaNuM. pudgala khANuMya nahIM, pINuMya nahIM ane ramaNAya nahIM. (niraMtara) AtmaramaNatA. khorAkeya AtmAno, pIvAnuMya AtmAnuM ane ramaNAtAya AtmAnI. A kSaNe kSaNe jAgRta rahe evo AtmA hAthamAM Apelo che, emAM tamArI ramaNatA che. tame paraphekTa dharmamAM cho. ArAdhana karavA jevuM, ramaNatA karavA jevuM A 'riyala' eka ja che ! 'zuddhAtmA'nI ramaNatA eTale niraMtara 'zuddhAtmA'nuM dhyAna rahe te ! have svaramaNatA karavAnI, bIjuM kazuM karavAnuM nathI. svaramaNatA e zuddha upayoga, e ja zuddha nizcaya praznakartA : zuddha upayoga vakhate Atma ramaNatA ja hoyane dAdA ? dAdAzrI : hA, zuddha upayoga e AtmaramaNatA kahevAya. sAmAne zuddha jovuM, gadheDAne, kUtarAne, gAyane, bheMsane, jhADane, badhAne zuddha jovuM, e zuddha upayoga kahevAya. praznakartA H barobara dAdA, zuddha upayoga e ja AtmaramaNatA. Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) svaramaNatA-pararamaNatA 259 dAdAzrI : pudgala ramaNatA paraupayoga ane svaramaNatA sva upayoga, svaramaNatA e zuddha upayoga. AtmA jovA e zuddha upayoga thayo kahevAya. jJAnIno Apelo, dekhADelo AtmA e badhuM juo e zuddha upayoga. jeTalo zuddha upayoga, enuM nAma zuddha nizcaya, e ja zuddha AtmaramaNatA ane to ja zuddha vyavahAra rahe. jeTalo zuddha nizcaya hoya eTalI vyavahAra zuddhatA rahe. nizcaya eka bAju kAco, azuddha thAya eTalI vyavahAra azuddhatA. ApaNe to have badhuM cokhkhuM karIne sva-upayogamAM rahI ane mokSe javAnuM che. svaramaNatA, AtmaramaNatA, sva-upayoga je kaho te emAM rahIne ! praznakartA H dAdA, paNa pahelA to AtmaramaNatA, sva-upayoga, AtmA e badhI vAtomAM koI rasa paDato hoto ne Aje to jyAre A vAto sAMbhaLIe to enA AnaMdathI UbharAI javAya che. dAdAzrI : pahelAnI e vAta te konA gharanI vAta ? moTA mANasa che te zikhaMDa ne bAsuMdI evuM badhuMya jamatA hoya, te ApaNe ahIM vAto karIe tethI kaMI ApaNuM moTuM kaMI mIThuM thAya ? praznakartA: nA thAya. dAdAzrI : e badhI vAto ja buddhi vadhAranArI. te DakhalamAM paDyo. A to mULa mArga upara AvI gayA, vastu hAthamAM AvI gaI. svaupayoga hAthamAM AvI gayo, AtmaramaNatA hAthamAM AvI gaI ane pararamaNatA TaLI. je pudgalamAM ramaNatA hatI e TaLI gaI. svaramaNatAmAM rahe tyAre bahAra vyavasthita ja hoya praznakartA evuM manamAM beThuM che ke zuddhAtmAnuM je lakSa thayuM te pahelA to AtmA ne dehanI bhinnatA khabara nahotI. have A pudgala AtmAnA pradezonI aMdara je bhareluM hoya, te vyavasthita pramANe bahAra nIkaLene? Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 nathI. AptavANI-14 (bhAga-4) dAdAzrI : vyavasthita pramANe nIkaLe che. ApaNe emAM maNatA praznakartA : ApaNe pote potAnAmAM rahIe ane eno kALa pAke tyAre vyavasthita kahevAya ne ? dAdAzrI : potAmAM rahyA ke vyavasthita ja hoya bahAra. tamane jo potAmAM rahetA AvaDe ane evo tamAro puruSArtha hoya to bahAra vyavasthita ja hoya. A to bahAra bagADo cho. potAmAM rahetA nahIM hovAthI bagADo cho bahAra, avyavasthita karo cho. vyavasthita mANasane lapasAve toya sTepa bAya sTepa lapasAve che ane mANasa avyavasthita kare che, pote bhUsako mAre che. eTale vyavasthita ATalI badhI helpa kare che ane ahaMkAra ATaluM badhuM bagADe che. ahaMkAre karIne to A jagata AvuM thaI gayuM che. ahaMkAra, zuddha ahaMkAra hota to AvuM na thAta. atyAre ame jJAna ApyuM che badhAne, e svaramaNatAmAM rahetA hoya to bahAra vyavasthita ja hoya ane ramaNatAmAM rahevAya evuM A jJAna che. pAMca AjJAmAM rahe eTale ramaNatAmAM ja hoya ja. jue-jANe e svaramaNatA, e ja AtmalItatA praznakartA : basa have svaramaNatAmAM ja rahevuM che. dAdAzrI : e potAnI ramaNatA zI rIte thAya ? jue ne jANe, bIjuM kazuM ja karavAnuM nahIM emAM. A lAITa hoya enI ramaNatAmAM zuM kare che ? praznakartA : prakAza Ape che. dAdAzrI : jue-jANe, bIjuM pote kazuM karatuM nathIne ? praznakartA H nA. Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) svaramaNatA-pararamaNatA 261 dAdAzrI : hamaNe duHkhatuM hoya to nIce Ave ? praznakartA : nA. dAdAzrI : samajAyuM tane ? praznakartA H eTale AtmAmAM ja lInatA? dAdAzrI : lInatA eTale ramaNatA basa. ramaNatA eTale jJAtAdraSTA, bIjI kaMI ramaNatA ja nahIM. praznakartA : AtmapratIti, AtmajJAna ane AtmalInatA ja. dAdAzrI : e sivAya mukti koInI thaI zake nahIM. AtmAnI tamane pratIti thaI gaI. AtmajJAna thaI rahyuM che. AtmalInatA dhIme dhIme thaze. praznakartA ApaNe e mATe je vAparIe chIe e pratIti, lakSa ane anubhava. dAdAzrI: hA, te A je anubhava e che te AtmalInatA kahevAya ane lakSa e jAgRti kahevAya ane darzana e pratIti. nA gamatAnI ramaNatAnA jJAtA e svaramaNatA (A svarUpanuM jJAna prApta thayA pachI) mokSa to thaI ja gayelo che. paNa have je thaI jAya che ramaNatA te be prakAranI. (1) "huM zuddhAtmA chuM' tema jANo ane je nathI gamatI tevI ramaNatA karavI paDe che. bahAra javAnuM nA gamatuM hoya paNa pahelA sahI karI ApelI che te ramaNatAmAM rahevuM paDe. (2) bIjI, svarUpanI ramaNatA. bIjA loko pahelI ramaNatAmAM tanmayAkAra thaI jAya. jyAre ApaNane paNa pahelA prakAranI) ramaNatA Ave kharI paNa temAM ApaNe tenA jJAtA-draSTA hoIe. temAM ApaNe tanmayAkAra na thaI jaIe. Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262 AptavANI-14 (bhAga-4) praznakartA: hA, barobara che. caMdune joyA kare. dAdAzrI : e caMdu je kare che te joya che ane tame jJAtA cho. tame jJAtA e svaramaNatA, zeyane jovuM e svaramaNatA. te have pramAdarUpI pararamaNatA, jJAta pachI praznakartA: mahAtmAne have pramAda keTalA aMze naDe ? dAdAzrI: mahAtmAne pramAda kaMI hoya ja nahIM. pramAda zabda jyAM sudhI ahaMkAra hoya tyAM sudhI hoya. praznakartA to pramAda eTale zuM? dAdAzrI : pramAda eTale paramAM vRtti rAkhavI, pararamaNatA. praznakartA to e paraparamaNatAnuM jokhama keTaluM mahAtmAne ? dAdAzrI : amArAthI tamane evuM nA kahevAya ke pararamaNatA, kAraNa ke ame jJAna ApyA pachI pramAda hoto nathI. phakta amArI AjJA pALane, ene kazuMya hotuM nathI. praznakartA: AjJAmAM niraMtara rahe to pachI nathI hotuM, pahelI vAta e ! dAdAzrI : niraMtara, sittera TakA ane sahaja thayA pachI kazuM karavAnuM nA hoya, AjJAya pALavAnI nA hoya. sahaja thayA pachI AjJA paLAyA ja karatI hoya. praznakartA H bhagavAna mahAvIre gautamane kahyuM'tuM ke eka samayano paNa pramAda karIza nahIM. paNa gautama svAmIne peluM samati to thayeluMne ! dAdAzrI : kevaLajJAna nA hoya tyAM sudhI ahaMkAra hoya kramika mArgamAM. praznakartA : paNa dAdA, amane paNa kevaLajJAna kyAM thayuM che ? Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) svaramaNatA-522maNatA dAdAzrI : (tamane) kevaLajJAna ja ApeluM che, eTale ahaMkAra jato rahyo che. kartApadano ahaMkAra jato rahyo ane bhoktApadano rahyo. tame kasoTImAMthI nIkaLI gayA. jJAtItI apramattadazA, paNa tahIM e pUrNatva praznakartA : apramattadazA je che te ene kahe che ? 263 dAdAzrI : nA, nA, nA. apramatta to AthI bahu AgaLa. svaramaNatA kamplITa, emAM thoDuMka bAkI hoya tyAre apramatta kahevAya. amane apramatta kahevAya, thoDuMka bAkI. svaramaNatA kharIne, eTale apramatta kahevAya. eTale te ghaDIe ame jAgrata hoIe. pramatta eTale pramAda evuM nahIM. A to lokoe pramatta lakhyuMne teno artha pramAda nahIM. ApaNA loka kahe che ne ke A pramAdI che, e pramAda nahIM. pramatta eTale krodha-mAna-mAyA-lobhamAM rahevuM, enuM nAma pramatta ane apramatta eTale kaSAyanI bahAra nIkaLavuM, e apramatta. 'mAruM svarUpa hoya' kahetA, chUTe paudgalika ramaNatA praznakartA : paudgalika ramaNatA ApaNe jJAna lIdhA pachI kADhavAnI ke oNTomeTika jatI rahe ? dAdAzrI : jatI ja rahe. jema jalebI khAyane to cA upara abhAva thayA ja kare. e majA nA Ave, ene InTaresTa nA rahe. enI meLe jatI rahe. paNa eka niyama evo che ke A bIDI jatI rahI eTale ApaNe kahevuM ke 'bIDIno amAre saMbaMdha kAyamane mATe baMdha.' eTalo zabda bolavo. kAraNa enA paramANu jenI dukAna khullI hoyane, temAM pesI jAya che badhA. eTale bIDInuM baMdha thayuM tyAre bIDInI dukAna baMdha. te dukAnamAM pese ja nahIMne pachI ! praznakartA : eTale 'bIDI amAre kAyama mATe baMdha' evuM bolavAnuM. dAdAzrI : ane je nA khAvuM hoya te 'mAruM svarUpa nhoya' ema kaho ke chUTI jAya e badhuM. 'mAruM svarUpa nhoya' e kahe chUTI jAya badhuM. Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 thAya ? AptavANI-14 (bhAga-4) siddha stuti-pAMca AjJAthI vadhe AtmaramaNatA praznakartA : mahAtmAne 'nija vastu' ramaNatA vadhAre kevI rIte dAdAzrI : ramaNatA to be-cAra rIte thAya. bIjI koI ramaNatA nA AvaDe to 'huM zuddhAtmA chuM', 'huM zuddhAtmA chuM' evuM kalAka-be kalAka bole toya cAle, ema karatA karatA ramaNatA AgaLa vadhe. praznakartA : dAdA, Ape be-cAra prakAranI AtmaramaNatA kahI, te jarA vizeSa samajAvo. dAdAzrI : A keTalAka 'zuddhAtmA, zuddhAtmA' kare. keTalAka 'zuddhAtmA' lakhIne kare, te e AmAM lakhIne kare to deheya emAM mahIM ramaNAmAM peTho. deha ne vANI beu peThA, eTale mana to mahIM hoya ja. ane keTalAka A bahArano vyavahAra cAlato hoya chatAMya manathI jo zuddhAtmAnI kharekhara ramaNA karene enA guNanI, e siddhastuti kahevAya. e bahu kAma ApanArI, bahu phaLa ApanArI. paheluM jADuM karene eTale pudgala ramaNatA chUTavA mAMDe. ema karatA karatA jhINuM thAya ane jo enA guNa ja bolyA kare, ane zuddhAtmAnA guNomAM 2maNA kare, jema ke 'huM anaMta jJAnavALo chuM', 'huM anaMta darzanavALo chuM', 'huM anaMta sukhanuM dhAma chuM', 'huM anaMta zaktivALo chuM' bolo, eTale sAco rasa utpanna thaI jAya ! e sAcI ramaNatA kahevAya. e tarata ja, 'oNna dha momenTa' phaLa Ape ! potAnuM sukha anubhavamAM Ave. praznakartA : pudgalanA rasone dabAvIe, to AtmAnA raso utpanna thAya ? dAdAzrI : nA, dabAvavAno artha ja nathI. e to enI meLe phikkA thaI jAya. AtmAnA guNo kalAka-kalAka sudhI bolo to tarata ghaNuM badhuM phaLa Ape. A to rokaDuM phaLavALI vastu che, agara to darekanI mahIM 'zuddhAtmA' jotA jotA jAva toya AnaMda thAya evuM che. Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) svaramaNatA-pararamaNatA 265 zuddhAtmA chuM' e lakSamAM niraMtara rahe ane bIjAne zuddha jue, e zuddha ramaNatA kahevAya. e ramaNatA AtmAnI ramaNatA kahevAya. pachI bIjI samabhAve nikAla karatI vakhate AtmAnI ramaNatA. samabhAve nikAla karo to AtmAnI ramaNatA. pachI pAMcamuM pada che te zuddhAtmAno copaDo eTale ahIM AvyA, te AtmA ramaNatA. eTale ApaNe pAMceya AjJA AtmaramaNatA che. paudgalika kyiA jovA-jANavI e svaramaNatA praznakartA : Ape AgaLa kahyuM AtmAnI ramaNatA badhI pugalanI kriyAone jovI ane jANavI te ja che ane pachI pAchuM A AtmAnA guNone yAda karavA te paNa kahyuM to bannemAM pharaka zuM ? dAdAzrI : jovuM-jANavuM ane e AtmaramaNatA. A paudgalika kriyAo je thAya che tamArI, caMdubhAI zuM kare che e jovuM-jANavuM ane badhI rIte UMDA UtaravuM jhINAmAM jhINI bAbatamAM te AtmaramatA che. ane guNo yAda karavA te AtmAnuM, potAnuM nizcayabaLa vadhavA mATe che. jAgRti vadhavA mATe, saMpUrNa dazA mATe che. AtmAnA guNone yAda karavAthI AtmAnI daDhatA, nizcayabaLa vadhe che. mATe guNo yAda karavA. pote potAnI pUrNAhuti karIe chIe, guNo yAda karavAthI ane paugalika kriyAne jovI ane jANavI e to pUrNAhuti thayA pachI ja AvI zake ema che. e be judI vastu che. garamIthI bahu akaLAyelo hoya tyAre ThaMDo pavana Ave tyAre hAza kahe. alyA, jJAna lIdheluM che ne hAza hAza zuM kare che ? A pugala sukha cAkhe che ? ApaNAthI pudgala sukha nA cakhAya, to paNa cAkhe. anAdino abhyAsa che ne ! pachI ApaNe ene samajaNa pADIe ke AnI mahIM tanmayAkAra nA thaIza. to paNa evuM ekadama nA thAya, vAra lAge, dhIme dhIme thAya. nahIM to hAza karIne Ubho rahe. Ama pudgalano bhogavaTo le, ramaNatA kare, te ghaDIe e AtmaramaNatA cUkI gayo. niraMtaranI AtmaramaNatA ApI che chatAMya jo pudgalanI ramaNatA kare ? Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) garamImAMthI Avyo hoya ne ekadama pavana Ave tyAre hAza kare, te zenI ramaNatA karI ? pudgalanI, te kare ke nA kare ? 266 chatAM A badhI kaMI upAdhi rAkhavA jevI nathI. tame evA pada upara beThelA cho ke ATalI khoTano hisAba ja nathI. pAMca lAkha kamAyelo hoya, tenA so rUpiyA paDI jAya eno hisAba nahIM. eka pudgalane jovuM e ja AtmaramaNatA praznakartA : AtmaramaNatAmAM bhagavAna satata kevI rIte rahetA ? dAdAzrI : mahAvIra bhagavAna eka pudgala ekaluM joyA karatA'tA. je potAnuM pudgala hatuMne, emAM aMdara zuM thaI rahyuM che, mAnasika kriyA, bIjI kriyAo, bIjuM zuM thaI rahyuM che te joyA karatA'tA. bIjuM kazuM jotA nahotA. e ja badhuM bahu hoya che. praznakartA : eka pudgalane jotA hatA, eTale bhagavAna mahAvIra AtmAmAM ramaNatA kare che ke pudgalane jue che ? dAdAzrI : pudgalane jovuM ane jANavuM, enuM nAma ja AtmaramaNatA. bhagavAna mahAvIra zuM karatA ? eka pudgalamAM ja dRSTi sthira karIne ja rahyA tyAM, pachI kevaLajJAna upajyuM'tuM. kevaLadarzana thatA pahelA agiyAramA guMThANAmAMya pudgala ramaNA kare che ane kevaLajJAna thAya tyAre niraMtara svarUpanI ramaNatAmAM rahe. pudgala pudgalanI ramaNatA kare ane svarUpa svarUpanI ramaNatA kare. apanAvo rIta bhagavAta mahAvIratI praznakartA H bhagavAna mahAvIra potAnA eka pudgalane ja jotA hatA e zuM kahevA mAge che, dAdA ? dAdAzrI : bhagavAna mahAvIra to basa, ekaluM potAnuM ja pudgala joyA karatA'tA. e to emane dekhAya ja niraMtara. eka pudgalamAM ja diSTa rAkhatA'tA. eka ja pudgala, bIjuM nahIM. Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) svaramaNatA-pararamaNatA 267 eTale, bhagavAna mahAvIra pudgala zuM kare che te ja jue. buddhi zuM kare che, mana-citta zuM kare che, e ja jotA hatA eka ja pudgala, bIjuM kaMI nahIM. bIjA DakhAmAM UtaratA ja nahotA. ApaNe e prayatna karIe, paNa thoDIvAra rahene pachI pAchuM e khasI jAya. praznakartA H hA, ApaNe prayatna karIe thoDIvAra rahe paNa khasI jAya. dAdAzrI : kAraNa ke bahArano abhyAsa vadhArene ! pelo to judApaNAno bilakula abhyAsa. koI pudgalanI vastu evI-tevI hoya tenI upara e zuM zuM kare che te nirIkSaNa karatA hoya, e badhuM khyAlamAM hoyane evuM e. praznakartA: paNa potAnA eka ja pudgalano, bahAra koI Dakhala nahIM. dAdAzrI : bIjuM zuM? eka pudgala jovAya to bahu thaI gayuM. nahIM to bahAra Dakhala thAya ja, evuM kahevA mAge che. e ApaNe kahIe ke tame jovAno abhyAsa karo, paNa thAya nahIM. thoDIvAra rahe, pAchuM bhUlAI jAya. kyAMya sudhI badhuM bahAra joto hoya ! praznakartA : e sTeja AvavAnI to kharI ja ne ? dAdAzrI : e prayatna eno e ja hoya, paNa thAya nahIMne ! rahe nahIM ne jAya ne Ave, jAya ne Ave. e jANI rAkhavAnuM che, ke eka ja pugala jovAnuM che. je eka pudgalano svabhAva che e sarva pudgalano svabhAva che. svabhAva ekano eka ja jAtano che. eTale bhagavAnanI rIta meM tamane ApI che. te rIte cAlo have. caMdubhAInA mana-buddhi-citta zuM kare che, caMdubhAI zuM zuM karI rahyA che, e badhuM niraMtara oNkjharvezana karavuM jovAnuM) e kamplITa zuddhAtmA. praznakartA eTale dhAro ke meM A rIte upayoga goThavyo ke ApaNe Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 AptavANI-14 (bhAga-4) mana-buddhi-citta-ahaMkAra zuM kare che ene jovA ane koI ApaNane bIjI kaMI bAbata pUche ke bhaI, keTalA vAgyA ? e vyavahArika che, bIjuM-trIjuM che, to to ApaNe bolavuM ja paDene, nAchUTake ? dAdAzrI: hA, paNa e to eka pudgala jotA hoya. praznakartA: dhAro ke bhagavAna mahAvIra eka pugalane jue che ane e vakhate to gautama svAmI emane prazna pUche to e javAba nIkaLene? dAdAzrI : e toya eka ja pudgalane jotA hoya, eno vAMdho kyAM che ? praznakartA H to e javAba bahArano bhAga Apane ? dAdAzrI : bhagavAna mahAvIra to javAba na Ape. te ghaDIe je bhAga hato teno te ja javAba Ape. te ghaDIe teno te ja hoya. praznakartA: barobara che, paNa bahArano bhAga ApaNe kone kahIe chIe, eka pudgala ane te sivAyano bhAga ? dAdAzrI : bahArano bhAga hoto nathI jonArane. praznakartA: jonArane bahArano bhAga nathI hoto ? dAdAzrI: haMa. je jonAra ane jANanAra che, ene (vibhAva rUpI) bahArano bhAga hoto nathI. praznakartA to emAM jovAnuM ane jANavAnuM ja Ave phakta, eka pudgala jovAmAM. dAdAzrI : eTaluM ja e jANavAnuM che A tuM bolI rahyo chuM ne, tene jue-jANe ene jJAna kahevAya. praznakartA: dAdA, evuM kyAre raheze ? dAdAzrI : ApaNe to e prayatnamAM to hoIe ne ! chevaTe A karavAnuM che evuM to badhuM hoyane ? Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) svaramaNatA-522maNatA praznakartA H barAbara. chevaTe A karavAnuM che, evuM lakSamAM hovuM joIe. 269 dAdAzrI : hoya ja badhAne, zabda nA samaje toya paNa ema ne ema to bole. chevaTe AtmaramaNatA, svaramaNatA, badhuM ekanuM eka ja. svaramaNatA eTale peluM ja, e bhagavAna mahAvIranA jevuM eka pudgala ja joto hoya. praznakartA : Apane paNa evuM rahetuM hoyane, dAdA ? dAdAzrI : amAreya kAcuM hoyane ! thAya ne nA thAya ne e jarA kAcuM paDI jAya. A je tuM vAta boluMne, e 522maNatAmAM boluM chuM. Akho dahADo 522maNatAmAM raho cho tame. nizcayathI svaramaNatAmAM paNa vyavahAramAM ja tamAro nizcaya varte che. praznakartA : Akho dahADo ? dAdAzrI : e to AvuM ja hoya. (to paNa) A to bahu UMcuM pada kahevAya. svaramaNatAtI prApti, tigraMtha thAya tyAre have A jagata AkhuM 'zeya' svarUpe che ane tame 'jJAtA' cho. tamane 'jJAyaka' svabhAva utpanna thayo che. pachI have bAkI zuM rahyuM ? 'jJAyaka' svabhAva utpanna thayA pachI 'zeya'ne joyA ja karavAnuM che. jJAyaka svabhAva e svaramaNatA che. eka ja bhAvamAM, jJAtA-draSTAbhAvamAM ja rahevAnuM. praznakartA : atyAre to kaThina paDe e. dAdAzrI : atyAre e nA hoyane ! atyAre bahAra jovuM paDe ApaNe. paNa te eTecamenTa vagaranuM hoya to e jJAtA-draSTA kahevAya ane eTecamenTa sahita hoya to te Indriya jJAna kahevAya. praznakartA H tanmaya thaI jAya to Indriya jJAna AvI jAya ? Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27) AptavANI-14 (bhAga-4) dAdAzrI : nA. tanmaya thaI jAya toya eTecamenTa sahita hoya to Indriya jJAna kahevAya. eTecamenTa nathI to pachI tanmaya e thaI jAya koI jagyAe, paNa e tanmaya thavuM e paddhatasara nathI. e pharI ko'ka vakhata chUTuM karavuM paDaze ene. ekadhAruM ja hovuM joIe. tanmaya thavuM tyAM kaMIka graMthi che. e graMthi chUTavI joIze. have samajI javuM joIe ke tanmaya thAya to jANavuM graMthi che ApaNAmAM. nigraMtha thAya tyAre ja svaramaNatA, nija mastI prApta thAya. prakRtine nihALavI e ja riyala puruSArtha praznakartA: pahelA tame eka vAkya kaheluM ke tuM vikalpa karIza nahIM, paNa jo vikalpa thAya to vikalpa ane vikalpI beune joje. eTale chUTo thaI jaIza. dAdAzrI : joje, barobara che. e ja svaramaNatA ! prakRti parAdhIna che, AtmAdhIna nathI. prakRtine oLakhe te paramAtmA thAya. puruSa'ne oLakhe to "prakRti oLakhAya. jJAna thayA pachI puruSa thAya. puruSa thayo eTale puruSArtha zarU thayo ane puruSano puruSArtha zuM hoya? tyAre kahe ke prakRti che, ene nihALyA ja kare. prakRtine nihALavI e svaramaNatA. svaramaNatA kevaLa cAritra thatA sudhI ja ApaNe jJAtA-draSTA svabhAvamAM AvavAnuM che. e cAritra kahevAya. jeTaluM akhaMDa jJAna-darzana bheguM thAya ke cAritra eTaluM UbhuM thaI jAya. cAritra eTale ramaNatA. draSTAbhAvamAM rahevuM e. jJAtA-draSTAmAM rahevuM ne emAM ramaNatA thavI e cAritra. AtmAnI ramaNatA eTale "huM zuddhAtmA chuM' enuM lakSa tyAMthI mAMDIne chelluM "zuddha cAritra'mAM varte tyAM sudhInuM. Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) svaramaNatA-pararamaNatA 271 praznakartA: svabhAva ramaNatA e ja yathAkhyAta cAritra? dAdAzrI : hA, yathAkhyAta kahevAya. enA AgaLanuM cAritra e kevaLacAritra kahevAya. A pUruM thAya eTale kevaLacAritra kahevAya. vItarAga cAritranI aMdara ja pachI, enI ramaNatA emAM ne emAM ja rahyA kare, e bhagavAna mahAvIranuM cAritra. AtmAnI pUrNa dazA utpanna thatA sudhI A ramaNatA rahe che. AtmAnI ramaNatA kyAM sudhI ? potAnI pUrNa dazA UbhI thaI eTale pachI ramaNatA rahI ja nahIMne ! pote, pote (pUrNa svarUpa, paramAtmA) ja thaI gayone ! eTale pUrNa dazA AtmAnI che te. svaramaNatA, pUrNa dazA thavA mATe ja praznakartA: AtmAnI ramaNatA thaI jazene ? potAnI pUrNa dazA thaI jazene ? dAdAzrI : thaI ja javAnIne ! e je raste cAlyA che, te gAma to AvavAnuM ja ne vaLI. ane have evI dizA badalI thavAnI nathI. meIna lAIna para AvI gayA pachI vAMdho nahIMne ! A ja enI ja lAIna che A. eno svabhAva ja A che. karavAnuM kazuM nathI, eno svabhAva ja karaze. svabhAvamAM ja ramamANa, e AtmaramaNatA kahevAya. praznakartA H pachI pote" "pote ja thaI gayo ! dAdAzrI : "pote je hato te mULa "pote ja thaI gayo. eTale ramaNatAnI dazA pUrI thaI gaI ! amArA jJAnI mahAtmAone svaramaNatA ane nija mastI, te nija mastImAM rahevA svaramaNatAmAM ja rahe. Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [10] svakSetra-kSetrajJa [10.1] svakSetra-parakSetra AtmA' svakSetra, "mana-vacana-kAyA" parakSetra praznakartA : svakSetra ane parakSetranuM jarA samajAvIne kahone, dAdA. dAdAzrI AtmAnI bahAra rahevuM e parakSetra. "mana-vacana-kAyA e parakSetramAM che, "svakSetramAM che. bannenA kSetro judA ja che. svakSetranuM astitva avinAzI, parakSetranuM astitva vinAzI. parakSetre beThA che eTale bhrAMti varte che, svakSetre Ave to bhrAMti bhAMge. jyAM sudhI ajJAna che tyAM parakSetranuM ja svarUpa che. ema to A jagatamAM, dehamAM raho ke saMsAramAM badhuM parakSetra ja che ane AtmAmAM Avyo e svakSetra. A Aropita bhAva e parakSetra. Aropita bhAva, "huM caMdulAla chuM evuM bole e parakSetra kahevAya. potAnA svarUpamAM huM chuM bolyA e ahaMkAra nathI, paNa jyAM huM parakSetre bolAya e ahaMkAra che. parakSetre niraMtara du:kha-bhaya, svakSetre nirbhaya parakSetre AtmA gayo eTale upAdhi-upAdhi ja thayA kare, paNa A Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (10.1) svakSetra-parakSetra 273 gAyo-bheMsone mahIM AvaraNa eTale upAdhi nA thAya. te parakSetreya jema AvaraNa vadhAre tema upAdhinI asara tene ochI lAge. eka samaya paNa mAro evo nathI gayo ke mane A saMsAra du:khadAyI na lAgyo hoya. kAraNa ke huM ekkekTanesa zodhato'tone ! huM mAMkaNa Ave to mAMkaNane (karaDavA deto hato), eTale ekjhakTanesa ane mAMkaNane khaseDI nAkhIe eTale saMsAra duHkhadAyI lAge ja nahIMne ! ane (saMsAra) duHkhadAyI hovA chatAM duHkhadAyI lAgato nathI e kayA prakArano moha che ? kSaNe kSaNe duHkhadAyI, kSaNe kSaNe bhayavALo, niraMtara bhaya ! eka samaya paNa bhaya vagarano nahIM evuM A jagata, kAraNa ke parakSetre beThelo che ane svakSetra tyAM AgaLa koI bhaya ja nathI. paranI A cAra bhUlothI anaMtI bhaTakAmaNa potAnA gharamAM koIkane bIka lAge ? nA lAge. tema tame tamArA gharamAM ja nathI beThA. parakSetre beThA cho, ne pAchA kSetrAkAra thaI gayA. AtmA saMkoca-vikAsa thavAnA bhAjanavALo che. tuM kSetrajJa ne kSetrAkAra thaI gayo chuM. te moTI bhUla nahIM? parAI cIjano tuM svAmI thaI beTho chuM. te pAchI tArI sAthe rahetI nathI. parAI sattAne pAchA tame tamArI sattA mAno cho. pote ja badhuM kare che tevuM tamane bhAna che. ane parAI cIjonA bhoktA thaI beThA cho. A cAra bhUlothI ja anaMta avatArathI (coryAsI lAkha yonimAM) bhaTaka bhaTaka kare che. parasattA, parabhoktA, parakSetra, paranA svAmI thaIne beThA che. sva"nA svAmI thAya to maraNa nathI, pote ja paramAtmA che. AkhuM jagata parakSetre beThuM che ane sattAya parasattA vApare che. "sva"ne, svakSetrane ane svasattAne jANatA ja nathI. svakSetre svasatA-anaMta zakti, parakSetre parasatA-azakti svakSetra jANato nathI eTale parakSetramAM nivAsa karyo. eTale vastusthitimAM parakSetrane potAnuM kSetra mAnavAmAM AvyuM ane parakriyAne, Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) parasattAne potAnI sattA mAnavAmAM AvI, enuM nAma saMsAra. svakSetre bese to svasattAno upayoga thAya. loko parAI sattAne potAnI sattA mAnI bhaTake che. 274 potAnI jagyAmAM bese pachI khase nahIM. potAnI jagyAmAM jAya to pote paramAtmA ja che. be jAtanI zaktio : potAnI, svakSetranI ne parakSetranI. svakSetre brahmAMDa dhrujAvAnI zakti che, jyAre pa2kSetre pApaDa bhAMgI zakavAnI zakti nathI. e to vyavasthita calAve che. e bhAMgavAno (pote) kartA nathI. svakSetramAM hoya tyAM sudhI amRta Tapaka Tapaka kare, nahIM to niraMtara viSa TapakyA kare. chUTavuM svAmIpaNuM parakSetranuM, maLyuM svakSetranuM jagata AkhuM parakSetrane svakSetra mAnI beThuM che. A ja huM chuM ne A ja mAruM kSetra. ame tamane jJAna ApIe eTale parakSetra samajatA thayA ke parakSetramAM huMpaNuM hatuM te svakSetramAM rahevuM joIe. paNa tamane ekadama rahe nahIMne pAchuM ? pelA nikAla karavAnAne badhA ? niveDA lAvavAnAne badhA ? mAre niveDA ghaNA kharA AvI gayelA. (mAre A) dehanA aMdara svakSetramAM ja mukAma che. pAcho DrAmAya cAle che Akho dahADo ane aMdara potAnA kSetramAM ja mukAma che. sva ane pa2nI vacce saMpUrNa jAgrata rahIne paramAM nA pesavuM, e ja adITha tapa. A mArga to sva-parano mArga che. bahAra to sva ane paranuM bhAna ja nathIne ! ahIM sva-parano viveka thayo. bheda paDyA, A svakSetra ne A parakSetra. te ahIM parakSetranuM svAmIpaNuM choDAvIne svakSetranuM svAmIpaNuM ApI devAya che. pade, thAya puruSArtha-parAkrama zarU svakSetre puruSa ApaNuM 'huM' pahelA parakSetre ne parasattAmAM hatuM, have e 'huM' svakSetre ne svasattAmAM beThuM. eTale puruSArtha ne parAkrama zarUAta thaze. Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (10.1) svakSetra-parakSetra bAkI have koI paNa mUMjhAmaNa thAya to jANavuM ke ApaNe svakSetranI bahAra parakSetramAM hAtha ghAlyo che. eTale tarata ja kahI devuM ke A 'mAruM svarUpa nhoya', tenI sAthe ja chUTyuM. praznakartA : A mAruM nathI, enI sAthe chUTyuM. dAdAzrI : hA, mAruM nhoya. mArA svarUpamAM A che nahIM ane che e mAruM svarUpa nhoya A. ghaDabhAMja mArA svarUpamAM che ja nahIM. niraMtara paramAnaMdI che. jyAM saMsArano saheja paNa, kiMcitmAtra duHkhano abhAva varte che, eTale ApaNe puruSa thayA pachIno Avo puruSArtha hovo joIe. 275 ta karavI Dakhala kazI, khAlI jovA mata-buddhi-cittane tame jJAtA-draSTA eTale caMdubhAInuM kema cAle che e tamAre joyA karavAnuM. ane caMdubhAInuM mana zuM kare che te joyA karavAnuM. kAraNa ke mana tamArA tAbe rahyuM nahIM, buddhi tamArA tAbe rahI nahIM, citta tamArA tAbe rahyuM nahIM. badhuM ja A bAju AvI gayuM ne tame judA rahyA. eTale tamAre tamArA kSetramAM ja rahevuM. have kSetranI bahAra nIkaLAya nahIM. parakSetre hatA te svakSetre AvyA. eTale parakSetramAM Dakhala nahIM thavI joIe. eTale caMdubhAInA manane-buddhine-cittane e badhA zuM kare che e joyA karavAnuM. kharAba karatuM hoya, khoTuM kare e jovAnuM (noMdha levAnI) nahIM ApaNe, paNa e zuM karI rahyuM che ene joyA ja karavAnuM. sAruM-khoTuM hotuM ja nathI bhagavAnane tyAM. sAruM-khoTuM samAjane AdhIna che. AtmA sivAya badhI saDelI vastu che. AtmA ekalo ja saDe nahIM. ene kazuM thAya nahIM evo che. te ApaNe AtmasvarUpa thaI gayA to kAma thaI jaze, nahIM to kAma badhuM nakAmuM. AtmasvarUpa thavAnI jarUra che, bIjuM kazuM nahIM. A deha kapAya ke game te thAya, ApaNe dehasvarUpa thavuM nahIM. parakSetramAM pese to saMsAra kaDavo jhera jevo lAge. svadravya-svakSetra-svakALa-svabhAvamAM Ave tyAre thAya mukti praznakartA : dravya-kSetra-kALa ane bhAva e vistRtarUpe samajAvo. Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) dAdAzrI : tame je jagyA para beThA cho e kSetra che, spesa. dravya tame pote. paNa ajJAnatAmAM banne paradravya, parakSetra che. 276 ajJAnatAmAM A pudgalane 'huM chuM' ema kahe che te paradravya kahevAya. paradravya e potAnI jAtane mAne che. pachI parakSetra, A kSetra to pudgalanuM che ne te potAnuM kSetra juduM che. te A parakSetrane evuM kahe che ke A mAruM kSetra che. parabhAva eTale potAno je mULa svabhAva che tenAthI judo je vibhAva che, vizeSabhAva che, temAM pote 'huM chuM' mAne. eTale atyAre ahIM bhAva utpanna thayone, e pudgalabhAva che, e AtmabhAva nathI. ane parakALa, kALeya judo. atyAre pUchavAmAM A TAIma che te parakALa kahevAya. eTale parabhAva, paradravya, parakSetra ane parakALa badhuMya parAyuM che, ane svabhAva, svadravya, svakSetra ane svakALamAM AvavAnuM tyAre mukti thAya. praznakartA : dravya-kSetra-kALa ane bhAva, mahAtmAone kevI rIte badalAyA ? dAdAzrI : ApaNe have zuM thayuM ? paradravya svarUpa hatA, te svadravya svarUpa thayA. parakSetramAM hatA te svakSetramAM AvyA. parakALamAM hatA te svakALamAM AvyA. svakALa kevo che ? sanAtana che ne parakALamAM vinAzI hatuM. ane svabhAvamAM AvyA, parabhAvathI chUTA thayA. ane pelA je galana che emAM to kaMI pheraphAra thAya nahIM. e dravya-kSetra-kALa-bhAva je bhAve galana thavAnA hoya, e pramANe thayA kare. banI gayelI vastu che, emAM koI pheraphAra thAya nahIM. svakSetramAM rahevAnuM che, svadravyamAM rahevAnuM che, svabhAvamAM rahevAnuM che ane svakALamAM rahevAnuM che. svakALa eTale maraNa ja nA Ave ane parakALa eTale maraNanuM kAraNa, e samajI gayA to niveDo Avene, nahIM to niveDo zI rIte Ave ? Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (10.1) svakSetra-parakSetra 277 svakSetra-svadravya-svabhAva-svakALa cAreya zuddhAtmA pote ja praznakartA: A dravya-kSetra-kALa-bhAva je cAra che, emAM AtmA e kSetrathI kaI rIte rahelo che ? dAdAzrI : jeTalo bhAga astitvano avakAzane roke che ne, eTaluM kSetra kahevAya emanuM. avakAza eTale AkAza kahe che ne, eTalA bhAgane kSetra kahe che. eTale e kSetra badalAyA kare pAchuM. dravya-kSetra-kALa-bhAva ane bhava badalAyA kare. bhava to ema ke eka manuSyano Avyo hoya to manuSyano bhava pAMca, pacAsa, so varasa nabheya kharo, paNa A cAra to badalAyA ja kare niraMtara. praznakartA: AtmAnuM dravya paNa badalAya ? dAdAzrI : AtmAnuM dravya nahIM, AtmAne je paradravya lAgu thayA che A saMsArabhAvathI, te badhA badalAyA kare. kSetra badalAyA kare, tenA AdhAre kALa badalAyA kare ne tenA AdhAre bhAveya badalAyA kare. hamaNe nirbhayabhAva utpanna thAya. bhayavALI jagyAe jAya to bhaya utpanna thAya. samaye samaye badalAyA ja kare, niraMtara. jIva mAtrane badalAyA kare. praznakartA: dAdA, A tame vAta karo cho ne te parakSetranI che, mAre svakSetranuM pUchavuM che. AtmA svakSetre kevI rIte rahelo che ? dAdAzrI: e evuM che ne ke potAnA svakSetra-svadravya-svabhAva ane svakALa e cAra bhAveya pote che e zuddhAtmA ja che, bIjuM kazuM che nahIM. A to phakta A parakSetramAMthI kADhavA mATe svakSetranuM varNana kareluM che. kSetra eTale potAno je anaMta pradeza bhAga che e kSetra kharekhara kSetra nathI kahetA, paNa peluM samajAvavA mATe A samajamAM mUkyuM che. enI jarUra nathI. ApaNe zuddhAtmA eTaluM ja jarUra che. bIjuM emAM bahu UMDA UtaravAnuM nathI. emAM kALeya nathI evo hoto. AtmAne kALa lAgu hoto nathI. AtmAne bhAva hoto nathI, svabhAva ja hoya che. pote ja svabhAvathI ja jJAtA-draSTA che. paNa A bahAranA cAra samajAvavA mATe peluM sva eTale paramAMthI svamAM Avo. Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278 AptavANI-14 (bhAga-4) bAkI, zuddhAtmA ja che. sarva rIte svabhAva eTale svabhAva bIjo potAno hoto ja nathI, e jJAtA-draSTA-paramAnaMdI e ja eno svabhAva eTale potAno nija svabhAva. ane e bhAva pudgalamAM nathI ane je bhAva AtmAno nathI, te bhAva parabhAva kahyo che. AtmAno nathI chatAM AtmAno mAnavAmAM Ave che te parabhAva, parakSetrane AdhIna che. parabhAvane jyAM sudhI mAnya karyo che tyAM sudhI parakSetra kahevAya. dravyaya para kahevAya badhuM. eTale svamAM laI javA mATe A badho hetu samajAvyo che. ane zuddhAtmA samajAyo eTale thaI gayuM, badhuM kAma thaI gayuM. bAkI ene kaMI kSetra-betra hotuM nathI. svakSetra e to varNana karyuM che khAlI zAstrakAroe. parabhAva jatA svakSetre rahI, chevaTe siddhakSetre sthita praznakartA: jyAre juo tyAre Apa evA ne evA ja lAgo cho, phera nathI lAgato e zuM che ? dAdAzrI : A kaMI phUla che ke karamAya ? A to mahIM paramAtmA pragaTa thaIne beThA che ! nahIM to khakhaDI gayelA dekhAya ! jyAM parabhAvano kSaya thayo che, niraMtara svabhAva jAgRti rahe che, parabhAva pratye jene kiMcitmAtra ruci rahI nathI, eka aNu-paramANu jeTalI ruci rahI nathI pachI ene zuM joIe ? parabhAvanA kSayathI ora AnaMda anubhavAya che. eTale tame e kSaya bhaNI dRSTi rAkhajo. jeTalo parabhAva kSaya thayo eTalo svabhAvamAM sthita thayo. basa, ATaluM ja samajavA jevuM che, bIjuM kazuM karavA jevuM nathI. jyAM sudhI parabhAva che tyAM sudhI parakSetra che. parabhAva gayo ke svakSetramAM thoDoka vakhata rahI ane siddhakSetramAM sthiti thAya. svakSetra e siddhakSetrano daravAjo che ! Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [10.2] kSetra-kSetrajJA vinAzI e kSetra, avinAzI e kSetrajJa praznakartA : gItAmAM kRSNa bhagavAne kSetra, kSetrajJa ane jJAtA ane jJAna kahyuM che e samajAvo. dAdAzrI kSetra eTale A zarIramAM je vinAzI bhAga che te kSetra che. ane zarIramAM je avinAzI bhAga che te kSetrajJa che. avinAzI che te kSetrajJa che ane te pote ja jJAtA che. jJAtA kyAre thAya ke jyAre A jANe ke A vinAzI che ane temAMthI mukta thAya tyAre. dehAdhyAsa chUTI jAya tyAre jJAtA thAya che. nahIM to pachI avinAzI to hoya paNa peluM jJAtApaNuM nA hoya. atyAre tamAre jJAtA(paNuM) nA hoya. mana-buddhi-citta-ahaMkAra e badhuM kSetra che, enA ApaNe kSetrajJa chIe. A deha kSetra kahevAya ane pote kSetrajJa kahevAya. ahIM kSetrajJa e ja AtmA ane ene karavAnuM nA hoya, kSetrane samajavAnuM hoya. jyAM karavAnuM hoya tyAM AgaLa bhrAMti UbhI thAya ane tyAM AgaLa badhuM tethI to baMdhana che. je je kahyuM nathI te karavAthI baMdhana che. pote to kSetrajJa che paNa parakSetre mukAma che ane potAnI sattA zuM te jANato nathI tethI ja ciMtA thAya che. Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 AptavANI-14 (bhAga-4) kSetrajJa zakti, potAnI jabarajasta zakti anaMta che. potAnI zakti svakSetramAM che. potAnI zakti kSetrajJa che. e kSetrajJa zakti utpanna thaI gaI eTale kAma thaI gayuM. saMpUrNa zakti kSetrajJa che. A badhI bhrAMti che. potAnA kSetramAM hoya to kSetrajJa che, bhagavAna che ane potAnA kSetramAM nathI ane huM caMdu chuM" e badhuM IgoIjhama che. AtmA kSetrajJa, prakRti kSetra praznakartA: gItAnA teramA adhyAyamAM kahyuM che ke "kSetra kSetrajJa abhicamAvIda sarva kSetre." eTale ke A badhA kSetro jANavAvALo je kSetrajJa che te huM chuM evuM he arjuna tuM jANa, emAM zuM kahevA mAge che ? dAdAzrI kRSNa bhagavAne kahyuM'tuM, AtmA che e kSetrajJa che ane te ja huM chuM. ane A bahAra prakRti e kSetra che. AtmA sivAya prakRti bhAga e kSetra che ane huM kSetrajJa chuM. A kSetrano badho jANanAro huM chuM, kahe che. arjuna kSetrane kSetrajJa jANato'to. tyAre kahe che, te A bhUlo paDyo chuM. mATe A kSetra che ane tuM kSetrajJane jANa. huM 'kSetrajJa chuM eTale tuM mane jANa-oLakha, kahe che. tuM kSetrajJa che ne prAkRta kSetra che teno tuM kSetrajJa chuM. prAkRta e puruSa nathI. jo tuM svakSetramAM rahe to tuM kSetrajJa chuM. AtmA kSetrajJa che. pote kSetrajJa puruSa parakSetre beTho che eTale te pachI jANanAra rahyo nahIM. eTale huM chuM, huM chuM, huM chuM kahe che. parakSetre e nahIM cetata, kSetrajJa e cetana praznakartA H kRSNa bhagavAne arjunane kahyuM emAM "sarvakSetra' zabda Ave che, to sarvakSetra eTale jaDa kSetra ane cetana kSetra e banne kahevAya ke eka ja ? dAdAzrI : cetana che e kSetrajJa che eTale cetananuM kSetra ja nathI. Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (10.2) kSetra-kSetrajJa cetana e kSetrajJa che ane kSetrajJa sivAya e pote koI jagyAe hoto nathI. kSetramAM hoya nahIM. kSetrane jANe ane jue. eTale kSetrane jANe e kSetrajJa ane te kSetra svarUpe kyAre thAya nahIM enuM nAma kSetrajJa ! 281 eTale jANyA ja karavAnuM che niraMtara. A kSetramAM zuM thaI rahyuM che, te kSetrajJa thaIne A badhuM jANavAnuM che. parAI cIjatA mAlika batatA kSetrajJa thayo kSetrAkAra A to lokonI buddhi dehAtmabuddhi che, te Atmabuddhi thAya to ukela Ave. AtmAmAM Atmabuddhi nahIM ne dehamAM Atmabuddhi te dehAtmabuddhi. te AkhuMya jagata dehAtmabuddhimAM ja che. eTale te kSetrAkAra che ne AtmAmAM Atmabuddhi rahe to te kSetrajJa che. tame kSetrajJa cho, jJAnAkAra cho paNa tame parAI cIjonA svAmI thaI beThA cho. buddhi-citta-mana ane ahaMkAranA svAmI thaI beThA cho. paNa svanI oLakhANa thavI joIe. eTale thaI gayuM. (A to) parAI sattAmAM cho ane 'meM karyuM, meM karyuM' karo cho. parabhArI milakata, parabhAryuM ghara hoya, te emAM ApaNe jaIne besAya, rahevAya ? e gharanA ApaNAthI mAlika thavAya ? nA thavAya. paNa A to parabhArI sattA ne parAI cIjo potAnI mAnI beTho che ne pAcho kSetrAkAra thaIne phare che. kSetrajJa puruSa kSetrAkAra thaI gayo che. svakSetre kSetrajJa, paNa ajJAte thayo kSetrAkAra praznakartA : kSetrAkAra vize vadhu samajAvazo ? dAdAzrI : A zarIramAM (AtmA) tamAruM svakSetra che. tamArA svakSetramAM raho to tame kSetrajJa cho ane svakSetramAM nA raho to kSetrAkAra thaI jAva. potAnA svakSetramAM AtmA kSetrajJa che ane jo parAyA kSetramAM beThA, anAtma vibhAgamAM to kSetrAkAra thaI jAya. A parakSetramAM peThelA che. Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) mana-vacana-kAyAnA kSetramAM beThelo kSetrajJa AtmA te teno jANakAra che. te jJAnAkAra hovo ghaTe paNa mana-vacana-kAyAnA dehAkAra kSetrAkAra thaI gayo che. 282 pote kSetriya che ne kSetrAkAra thaI gayo che. pote svakSetramAM rahIne khAlI jANyA ja karavAnuM che. je kriyA kare te kSetrAkAra ane je jue ne jANe te kSetrajJa. mULa kSetrajJa che paNa ajJAne karI kSetrAkAra thaI gayo che. AtmA jJAnAkAra che, sva-para prakAzaka che. brahmAMDato uparI paNa kSetrAkAre thayo bhikhArI 'huM caMdubhAI' eTale mana-vacana-kAyA ane nAma upara Aropa kare che ke 'huM chuM' tethI maravuM paDe che. pote sthAnabhraSTa thayo. kSetrajJa puruSa kSetrAkAra thayo. eTale huM caMdubhAI, Amano sasaro thauM, Ano mAmo thauM, Ano kAko thauM e badhA Aropita bhAvo, kalpita bhAvo. pote nirvikalpa ane Ama kalpanAno pAra nahIM. jyAM pote nathI tyAM Aropa karyo, tethI saMsAra Ubho thaI gayo che. have potAnA svarUpanuM bhAna nA rahyuM, AtmAnA svarUpanuM eTale pachI pote kSetrAkAra thaI gayo che. AkhI bhrAMti ja utpanna thaI che ane pAcho 'huM karuM chuM' ema bole che. jema hAthI kSetrAkAra thaIne phare che tema AkhA jagatanA loko (manuSyo) kSetrAkAra thaIne phare che. te kSetrAkAramAM tAruM maraNa che. parakSetramAM nA bese to pote ja kSetrajJa che paNa parakSetramAM bese to te kSetrAkAra che. pote kSetrajJa AkhA brahmAMDano uparI te Aje kSetrAkAra thaIne bhikhArInI peThe bhame che. chevaTe AmAMthI dago utpanna thaze. tuM tArA mULa kSetramAM AvI jA. A badhA TempararImAM ja rAcI rahyA che. TempararI eTale takalAdI. Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (10.2) kSetra-kSetrajJA 283 AtmajJAne pamAya kSetrajJapada huM ne mAruM e vikalpa-saMkalpa che. e gayuM to thaI jAya kSetrajJa. jJAnI jJAna Ape tyAre kSetrajJa banAve. e tamAruM kSetra ane parAyuM kSetranI vacce lAIna oNpha DimArkazana karI Ape ane batAve ke A tamAruM kSetra ane peluM parAyuM kSetra. hajI to tame potAnA kSetramAM beThA ja nathI. hajI to potAnuM kSetra joyuM nathI. are ! paMjoya vALyo nathIne ! praznakartA: AtmAno saMyoga thAya paNa AtmAno viyoga nA thAya enI cAvI ? dAdAzrI : AtmAno viyoga thaI zake ema nathI. koIne karavo hoya toya nahIM thAya. eka phero e sparza karI gayA pachI pharI e viyoga thAya evo nathI. jyAM sudhI sparza nathI karyo, jyAM sudhI ApaNe e kSetramAM gayA nathI tyAM sudhI duHkha che. ene jo eka phero sparza thaI gayo svakSetranI joDe, pachI ene vAMdho nA Ave, paNa haju sparza ja nathI thayo ne ! ame jJAna ApIe chIe ne, te ene sparza karAvaDAvIe. pachI vAMdho na Ave. ene kRSNa bhagavAna pote ja hAjara thaI jAya. pachI zuM? pachI jAya ja nahIM. vaiSNavone kRSNa bhagavAna hAjara thAya ane jainone mahAvIra bhagavAna hAjara thaI jAya. A jJAna pachI ApaNA anaMta jJAna, anaMta darzana evA guNo vaDe ApaNe ApaNA kSetrane jANyuM. ethI ApaNe kSetrajJa banyA. have ApaNe mahIM be bhAga, eka homa DipArTamenTa che ane eka phorena DipArTamenTa che. homa DipArTamenTa svakSetra che ane parakSetre, "huM caMdu chuM parakSetratA. potAnA kSetramAM kSetrajJa che. (pote) kSetrajJa ane A kSetra che. have kSetra-kSetrajJa benA bheda paDI gayA. je kSetra che te phorena DipArTamenTa che ane svakSetra che te homa DipArTamenTa che. homa DipArTamenTamAM niraMtara rahevuM ane phorenamAM suparaphaluasa rahevuM. Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 AptavANI-14 (bhAga-4) ApaNe vaheMcaNa karI nAkhI ke A prakRtino bhAga, A tamAro bhAga. A (tamArA) bhAgamAM tame rahezo to kSetrajJa ane A (prakRti) kSetra che, e kSetranA tamAre kSetrajJa tarIke rahevAnuM che. kSetrajJa eTale kSetramAM zuM zuM thaI rahyuM che e jANavAnuM. jANanAra ane jANavAnI vastu eka ja hoya ke judI judI ? judI judI. eka AMkha gaI hoya to te kSetra jANe ke kSetrajJa ? kSetrajJa jANe. jJAtI varte niraMtara kSetrajJapade eka AtmA ja jANavA jevo che. kSetro ane kSetriya banneva judA che. kSetrathI apratibaddhatA joIze. kSetrathI, bhAvathI, dravyathI ne kALathI apratibaddha rahe che, te jJAnI. apratibaddha eTale mukta. e dehanA mAlika ja nathI rahetA, mananA mAlika nahIM, vANInA mAlika nahIM. pote potAnA kSetramAM rahIne kSetrajJa tarIke rahe. praznakartA H Apane draSTAbhAvanI sthiti kAyama rahe ? dAdAzrI : jJAtA-draSTA sthiti kAyama rahe. A vAta TeparekarDa kare che ane aMdara zuddha upayoga rahe. A zuM bolyA ne zuM nahIM, eTaluM ja joyA karIe. A vAteya cAlatI hoya ne zuddha upayoga rahe. praznakartA : jJAtA-draSTA bhAva sAthe paramAnaMda bhAva hoyane ? dAdAzrI : paramAnaMda ja hoya, niraMtara paramAnaMda, eTale niraMtara judA ja rahevAno vyavahAra che. ame eka sekanDa paNa pudgala bhAgamAM rahetA nathI. huM to kSetrajJa tarIke joyA karuM chuM. huM mArA kSetramAM ja rahuM Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [11] acyuta sthAta choDe-badalAya te cyuta, AtmA acyuta praznakartA : AtmAnA guNomAM ApaNe 'acyuta' zabda kahIe chIene ke 'huM acyuta chuM", to acyuta zabdano jarA phoDa samajAvo. dAdAzrI : acyuta eTale cyuta nA thAya. cyuta eTale khasI jAya ane acyuta eTale khasI nA jAya. je khasI jAya, je sthiratA pakaDe nahIM e cyuta kahevAya. je Take nahIM, ghaDIvAra AvIne chUTuM paDI jAya enuM nAma cuta kahevAya. cyuta to sthAna choDyA kare, badalAyA kare ane acyuta eTale potAnuM sthAna na choDe. samajaNa paDI tane, acyuta eTale zuM ? praznakartA : eka soTI hoya, ene game teTalI vAMkI karIe to enI jagyA nA choDe, cyuta nA thAya. mULa jagyA choDe nahIM e acyuta ! dAdAzrI : jagyA choDe nahIM enuM nAma acyuta. A lakSmI AvI ne jatI rahe e cyuta kahevAya ane AtmA acyuta che, jAya nahIM. A saMsAranI sarva jaMjALo cyuta thanAra che, A saMsArano sarva napho-toTo cyuta thanAra che, A saMsAranI sarva saMpatti cyuta thanAra che, huM acyuta chuM. Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286 AptavANI-14 (bhAga-4) bhagavAneya ayyata ne "huMya aTyuta A potAno AtmA to ayyata che. e kaMI khase nahIM. e tamArI pAse ne pAse raheze. te atyAra sudhI lokoe ema mAnyuM ke bhagavAna ayyata che ane ApaNe kahIe, tame azruta nahIM? tyAre kahe, nA, huM to ayyata zeno ? tyAre meM tamane bolatA zIkhavADeluM ke huM ayyata chuM. kAraNa ke te rUpa thaIne bolyA cho. eTale huM AtmA chuM" ne "ayyata chuM ema kahevuM joIe. svaprakAzamAM Avyuta, paraprakAzamAM Tyuta potAnI jAte karIne ayyata ane potAno prakAza samayavartI. praznakartA prakAza samayavartI ? dAdAzrI : sva-para prakAzita che ne ! sva-para prakAzita eTale svaprakAzamAM azruta ane paraprakAzamAM te cenja thayA kare. ane pote anacejebala che. ayyata e vizeSaNa, mULa AtmA e orijinala praznakartA H dAdA, azruta eTale orijinala nA kahevAya ? dAdAzrI : orijinala nA kahevAya, A to vizeSaNa che. praznakartA: acuta eTale orijinala evuM kema nA kahevAya ? emAM zuM taphAvata ? orijinala eTale mULa ? dAdAzrI : mULamAM to e badhuM kahevuM hoya to badhAya zabdo kahevAya. paNa ene potAne samajAvavuM paDene ? badhAne orijinala kahIe teno artha ja nahIMne? orijanala eTale to maulika hoya. vastu tene kahevAya. mULa AtmAne orijinala kahevAya. A bIjA badhA enA guNa che, vizeSaNa che. praznakartA H ayyata eTale nonaseparebala ? Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (11) acyuta 287 dAdAzrI : barobara che. e enI bhASAmAM samaje e barobara che. saMbaMdho-saMyogo cyuta, AtmA ekalo ja acyuta A parivartanazIla badhuM cyuta kahevAya. AtmA acyuta che, bIjuM badhuM cyuta svabhAvanuM che. A rileTiva badhuM cyuta svabhAvanuM che. ApaNe nA kahIzuM toya haDahaDATa (saDasaDATa) jatuM raheze. jhAlI rAkhIe toya kazuM nahIM. karAra karIe toya jatuM rahe. jatuM rahe ke nA jatuM rahe ? praznakartA H jatuM rahe. dAdAzrI : mana-vacana-kAyA e zruta svabhAvanA che, potAnI jagyA choDI de evA che. prakRtino svabhAva ja Avo che. eno cyuta thavo e svabhAva che ne ApaNo acyuta svabhAva che. A saMsAranA saMbaMdhoye cyuta svabhAvanA che. A badhA saMbaMdho jeTalA che e cuta thanAra che. mA-bApa, vAIpha badhuM cyuta thanAra che. te A badhI vastuo cyuta. saMbaMdho mAtra cyuta. saMbaMdha thAya ane chUTA paDI jAya. saMyogo badhA viyogI svabhAvanA, e cyuta kahevAya. ane AtmA zuM kahe che ? huM acyuta chuM. tuM mane bhego thayo pachI huM tArAthI khasuM nahIM. kyAreya paNa nahIM, koI paNa saMjogomAM. A saMsAranA saMbaMdho khasI jAya evA che. bApane chokarA joDe jhagaDo thAya to korTamAM beu jaNa jAya paNa 'pote' acyuta khase nahIM. A saMjogone khasatA vAra nahIM lAge ane AtmA khasaze nahIM eTale AtmA upara besI jaje. A ekalo ja saMbaMdha AtmAno e acyuta che, e potAno ja che saMbaMdha. tethI kRSNa bhagavAna kahe che, 'huM acyuta chuM.' DAyavorsa (chUTA) thAya e badhuMya cyuta A saMsAranA sarva saMbaMdho DAyavorsa thanAra che, huM acyuta chuM. cyuta eTale DAyavorsa kare e. je saMbaMdha jatA rahe AvIne, saMbaMdha thaIne jato rahe. je DAyavorsa le, ene acyuta kema kahevAya ? koIe lagna karyuM hoya ane Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 AptavANI-14 (bhAga-4) vAIpha DAyavorsa le to (saMbaMdha) Tyuta thaI gayone? DAyavorsa le eTale (saMbaMdha) Tyuta thaI gayo kahevAya ane DAyavorsa nA le eTale azruta. A badhA saMbaMdho DAyavorsa thanArA. kyAre DAyavorsa laI le, e kahevAya nahIM. A mAro sasaro, te kAyamanA hoya evI vAto karene loko ! kAyamano sasaro hoto haze ? praznakartA : nA hoya. dAdAzrI : kyAM sudhInI sagAI ? DAyavorsa nathI lIdho tyAM sudhI. kAla DAyavorsa laI le to kahevAya ApaNAthI ? evuM A jagata DAyavorsavALuM jagata che. jeTalA saMjogo che e badhA vyuta svabhAvanA che. DAyavorsa thanAra che, mATe ene paiNIne zuM kAma ? badhA saMjogo DAyavorsa thanArA eTale Tyuta. ApaNe chIe ayyata. rUpI niraMtara thAya zruta, arUpI AtmA adhyeta praznakartA: saMyogomAtra vyuta thanAra che. dAdAzrI : haM. badhI cIja vyuta ja che, pudgalamAtra, dAMta-bAMta e paNa, vALa-bALa badhuM cuta. A mana-vacana-kAyA badhuM vyuta thayA ja kare, niraMtara thayA kare paNa e dekhAya nahIM. tamane to e jANe ekanuM eka ja dekhAyA kare, paNa niraMtara thayA ja karatuM hoya. roja badalAyA ja kare che ne ? gorI hoya to zAmaLI thatI jAya che. zAmaLI hoya to gorI thAya. palaTA mAryA ja kare che ne ! te A badhuM yyata che ane AtmA ata che. ene kaMI thAya nahIM. mANasa marI jAya eTale chUTI jAya ke nA chUTI jAya ? sthAnabhraSTa thAya e badhuM vyuta. rUpI badhuM Thuta, arUpI azruta. Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [12] avyaya-akSaya tAza ta thAya e akSaya praznakartA : ApaNe A vidhimAM bolIe chIene 'huM akSaya chuM' to akSayano ekjhekTa mIniMga zuM che ? dAdAzrI : akSaya eTale je nAza nathI thanArA, avinAzI. kSaya thavuM eTale nAza thavuM ane akSaya eTale avinAzI. AtmA akSaya che. kharcAya nahIM, vadhe-ghaTe tahIM e avyaya praznakartA : AtmA avyaya che kahyuM to avyaya eTale zuM ? dAdAzrI : vyaya nA thAya te. praznakartA : vyaya eTale zuM ? DisTraoNI nA thAya ? dAdAzrI : vyaya eTale kharco. eTale ochuM thAya e vyaya kahevAya ane A kyAreya ochuM ne vadhatuM na thAya, ghaTe nahIM enuM nAma avyaya. praznakartA : ghaTeya nahIM ne vadheya nahIM ! dAdAzrI : hA, avyaya eTale jene kazuM pheraphAra nA thAya, vyaya nA thaI jAya, nAza nA thaI jAya. Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 290 AptavANI-14 (bhAga-4) anaMta avatAra thayA toya AtmA avyaya avyaya eTale AtmAno kyAreya paNa vyaya nA thAya evI vastu. anaMtakALathI ApaNe joDe rahyA, keTalAya avatAramAM bALI melyA, kUvAmAM paDyA. kUtarAmAM, gadheDAmAM gayo paNa ATaloya AtmAno vyaya nathI thayo. te ATalA avatArathI bhaTake che paNa eno vyaya thAya nahIM, ATaloya bagaDe nahIM, kazuM thAya nahIM. mata-vacata-kAyAto vyaya thatAra, AtmA avyaya ApaNe samajaNa pADI ke mana-vacana-kAyA e niraMtara vyaya ja thaI rahyA che ane AtmA avyaya che. eno vyaya nahIM thAya. A mana-vacana-kAyA vyaya che. vyaya thayA ja kare niraMtara. jema rUpiyAno vyaya thAya che ne, evuM Ano vyaya thAya che. paisA Ave teno vyaya thaI jAya ke nA thaI jAya ? rUpiyo Avaze tenoya vyaya thaI jaze. A badho vyaya thayA ja kare che niraMtara ! zarIra to, e to vyaya thayA ja kare che niraMtara, ane pachI maratI vakhate khalAsa thaI gayo hoya. te AvuM bharAvadAra zarIra hoya paNa maratI vakhate pAtaLuM thaI gayuM hoya, vyaya thayA ja kare. A saMsAranI sarva saMpattino, saMbaMdhano, svarUpano vyaya thanAra che. avyaya chuM. mArAmAMthI kaMI vyaya thaI zake nahIM, kaMI ochuM-vattuM thaI zake nahIM. praznakartA H avyaya eTale no enDa. dAdAzrI : A mana-vacana-kAyA enDa (aMta)vALA che ane peluM (AtmasvarUpa) che te no enDa (aMtahIna) che. eTale ApaNe bolIe chIene, 'mana-vacana-kAyAno vyaya thanAra che, huM avyaya chuM.' avyaya thayA pachI tA thAya vyaya praznakartA : avyayabhAva haju nathI Avyo. Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12) avyaya-akSaya 291 dAdAzrI : (ajJAnadazAmAM) avyaya (bhAva) zI rIte Ave ? azrutabhAva Avyo che ? praznakartA : azrutabhAva paNa haju nathI Avyo. dAdAzrI : avinAzIbhAva nathI Avyo, avyayabhAva nathI Avyo, azrutabhAva nathI Avyo, kazuM ja kyAM AvyuM che te ! paNa amathA mAnI beThA cho badhuM. paNa avyaya Ave, ayyata Ave, avinAzI Ave tyAre ApaNuM badhuM phera paDene ! pachI vyaya thAya ja nahIMne ! A to avyaya thayuM nathI tyAM sudhI vyaya thayA ja kare. Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [13] ajanma-amara-titya [13.1] ajanma cha tattvo ja ajanmA, bAkI badhuM janmA praznakartA : ajanmA AtmA eTale zuM ? dAdAzrI : AtmA svabhAvathI ja ajanmA che. ajanmA ja che pote. A to pote AtmArUpa thAya to pote ajanmA thAya paNa pote to caMdulAla thayA. eTale A TempararI eDajasTamenTa bheguM thayuM. baoNDI ne baoNDIno mAlika thayo. 'huM chuM ne A huM ja chuM' te A zarI2 mare, te enI joDe ApaNeya maravAnuM. A duniyAmAM koI cIja ajanmA nathI. eka phakta cha ITarnala cIja sivAya, bIjI badhI janmA che. eTale mana, buddhi badhuM ja janmeluM che. bhagavAta AtmArUpe ajanmA, deha che te janmA praznakartA : to pachI bhagavAnane ajanmA kema kahyuM ? dAdAzrI : ajanmA che to AtmA ajanmA che. AtmAne bhagavAna kahe che paNa je deha sAthe bhagavAna che, kRSNa bhagavAna ne badhA je che e Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13.1) ajanma 293 deha sAthe hoya. paNa deha che te ajanmA nA hoya, mahIM AtmA ajanmA che. e pote deha hovA chatAM AtmasvarUpa thaI gayelA eTale ajanmA kahevAya. tameya ajanmA kharA ke nahIM ? tameya ajanmA kharAne ! janma pAmyA caMdubhAI ane tame ajanmA cho. ATaluM bhAna thAya eTale mANasa pUro jAgrata kahevAya ! pachI tame avinAzI cho, caMdubhAI vinAzI che, eka ja sthAnamAM banne hovA chatAM. A dareka bIja hoya che ne, e dareka bIjamAM vinAzIya che ane avinAzIya che. avinAzI bIjanI aMdara ja hoya, bIjanI bahAra hoya nahIM. bIjanI bahAra je avinAzI hoya te AkhA brahmAMDathI nivRtti thaI gayelA hoya, siddhadazAmAM hoya. deha sAthe janme chatAM ajanmA svabhAvano AtmA praznakartA AtmAno mokSa thAya pachI to janma na thAya, paNa jo mokSa na thayo ane pharIthI zarIrano janma thAya to enI sAthe saMkaLAyelo je AtmA che e enI sAthe ne sAthe rahe ke kevI rIte thAya enuM ? dAdAzrI : eno e ja, bIjo koI nahIM. e to anaMta avatArathI ekano eka ja AtmA. praznakartA: hA, jo eno e ja jAya to ApaNe ema kahIe chIe ke AtmA ajanma che, AtmAno janma nathI to pugalano janma thAya enI sAthe ne sAthe AtmA joDAyelo jAya, to eno janma na thayo kahevAya ? dAdAzrI : nA, AtmAno janma thayo kahevAya nahIMne ! praznakartA: e kevI rIte? kAraNa ke sAthe ne sAthe ja joDAyelo che. dAdAzrI : eno svabhAva ja nathI, pote ajanmA svabhAvano che. A ene pudgalano saMyoga che. pudgalanA saMyogamAM phasAyo che. e viyoga thaI jAya to pote mukta ja che. Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) praznakartA : hA, viyoga thaI jAya eTale mukta thaI gayo. paNa jyAM sudhI phasAyelo che tyAM sudhI pudgalanI sAthe eno janma thayA karene ? dAdAzrI : eno janma thAya nahIM. 294 deha janme-mare e saMsArI avasthA, ajanmA AtmA praznakartA : Apa jema kaho cho enI sAthe lAgelo to kharo ja to pudgalano jema janma thayo tema AtmAno sAthe janma thayone ? dAdAzrI : nA, ethI ApaNA loko kahe che ne jIvano janma thayo ! pudgalanI avasthA ne Aropa AtmA upara karavAmAM Ave che ke jIvano janma thayo. praznakartA H mAro prazna e che ke AtmA mArI sAthe saMkaLAyelo che Aje, mArA AtmAno mokSa thAya ! dAdAzrI : tame ja cho, tame ja cho e. praznakartA H mAro mokSa thAya to to savAla Ubho thato nathI paNa mokSa na thAya ne pharIthI janma thAya to mArI sAthe je AtmA saMkaLAyelo che Aje, e pAcho enI sAthe ne sAthe rahe che. to e mAro pharIthI janma thayo to enI sAthe saMkaLAyelo AtmA emane pharIthI janma thayo na kahevAya ? dAdAzrI : avasthA kahevAya AtmAnI. janma to dehano ja kahevAya ne mareya deha. AtmA marI gayo ema koI kahetuM nathIne ? deha marI jAya che ne janmeya che te deha. paNa AtmAnI avasthA che atyAre, saMsArI avasthA. praznakartA H to mRtyu dAdAzrI : mRtyu to jevI vastu che kharI ? A je janmelo che, tenuM mRtyu thayuM. je janmato ja nathI enuM mRtyuya kevuM ? eTale AtmA ajanmA-amara che. ane mRtyu to A deha janmyo, mATe e marI javAno. Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13.1) ajanma jIve ane mare e jIva ne amarapada prApta kare e AtmA. AtmA e 'selpha' che ne jIva 'rileTiva selpha' che. jIva to avasthA che. 295 praznakartA : have eTale eno artha evo thayo ke punarjanma thayo to A jIvAtmA che eno punarjanma thAya che, AtmAno punarjanma nathI thato ? dAdAzrI : te ene kaMI che ja nahIMne ! e to mULa zuddha ja che. ene janma ne ajanma ne kazuM che ja nahIM. janma-ajanma to A je mAne che ke huM A janmyo te mare che, ne mare che e janme che pAcho. jene mare che e bhrAMti che te punarjanma le che. marato ja nathI tene punarjanma kevo ? AtmA ajara, amara, avinAzI ne dehAtIta che. praznakartA : ajara eTale zuM ? dAdAzrI : eTale A jagatamAM mULa tattva ajara hoya ane avasthAo jara hoya. eTale ajara kayuM hoya ? je thaiDuM nA thAya, mULa tattva. 'ajanmA-janma' pada, jJAtIkRpAe jJAnI maLe ne jJAna pAme to ajanmA svabhAva pragaTa thAya ane janmAjanmano svabhAva UDI jAya. aneka janma lIdhA paNa ajanmA thavAno vAro Avato nathI. paNa amane maLyA eTale (mokSanI) TikiTa phADIne bhaTakavAnuM badhuM baMdha karAvI daIe. pelA janmavALA janma to bahu pherA thayA ane pachI maravuM paDe. A to amarapada prApta thayuM kahevAya. *** Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [13.2] amara sUkSmatama vastu AtmA, ajara-amara-akhaMDa AtmA ajara-amara-akhaMDa, paramAnaMdI svarUpa che. tamAruM svarUpa paramAnaMdI che, ajara che, amara che, avinAzI che. praznakartA AtmA sivAya bIjuM kaMI amara che ? dAdAzrI : chaye tattva amara che. emAMnuM eka A cetana tattva. AtmA e ja cetana tattva. praznakartA: ApaNo AtmA che je cetana che, e mare nahIM ema kahe che. dAdAzrI : e sthULa vastu nathI, ke marI jAya. e to sUkSmatama vastu che. ene maravAnuM hoya ja nahIM. A AkAza jevI ja vastu che. eno nAza ja nA thAya ne e DuMgaranI ArapAra jato rahe, bhIMtonI ArapAra jato rahe. ene agni bALI zake nahIM. pANI e (bhIMjavI) karI zake nahIM. enA bIjA badhA bahu guNo che. prANanA AdhAre saMbaMdha, deha ane AtmAno praznakartA: ApaNe kahIe chIe ke prANa ane AtmA eka nathI, to eno artha samajAvo. Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13.2) amara 297 dAdAzrI : prANa to zvAsozvAsa laIe chIe ene prANa kahevAya. zvAsa laIe ene prANa kahevAya ane choDIe ene aprANa kahevAya, apAna kahevAya. eTale zvAsozvAsa e kaMI AtmA nathI, e pudgala che ane AtmA cetana che. be judI vastu che. praznakartA : to emAM ema kahe che ke prANa jato rahyo eTale e AtmAnA saMdarbhamAM kahevAmAM AvatuM hoya che ? dAdAzrI : hA, e prANanA AdhAre deha ane AtmAno saMbaMdha che. vacce prANano AdhAra che. prANa khasI jAya eTale be judA paDI jAya. prANanI dorIthI AyuSya baMdhAyuM che. praznakartA ema kahe che ke A prANa je che te AtmA ane deha ene joDanArI kaDI che ? dAdAzrI : ene AdhAre ja AtmA rahyo che A dehamAM. A jIvAtmA badhA prANanA AdhAre jIve che dehAdhyAsavALA ane AtmajJAnIo AtmAnA svabhAvathI jIve che. eTale je prANanA AdhAre jIvatA nathI, e kAyama jIvatA ja rahe. prANanA AdhAre to deha jIve che. deha-manabuddhi-ahaMkAra ne A dehAdhyAsa badho prANanA AdhAre jIve che ane tame tamArA svabhAvathI jIvI rahyA cho. AtmAno svabhAva ja amara che, avinAzI che. ane A prANa che te jyAre deha chUTo paDavAno thAya, AtmA judo paDavAno thAyane, tarata haM haM karIne nIkaLI jAya jaladI. eTale pachI (AtmA) chUTo thaI jAya. praznakartA H A prANa baMdha thAya enI joDe ja AtmA chUTo paDI jAya che ? dAdAzrI: A prANa baMdha thayo eTale chUTo ja. prANa baMdha thayo eTale (deharUpI) gADIo-bADIo badhuM baMdha. praznakartA: A prANano AdhAra tUTI kevI rIte jato haze ? Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298 AptavANI-14 (bhAga-4) dAdAzrI : e prANa AyuSyakarma bAMdheluM te tenA AdhAre vIMTAyelo che. eTale jeTaluM AyuSyakarma che eTalo e prANa vIMTAyelo che. eTale prANa jeTalo vadhAre vaparAI jAya eTaluM AyuSyakarma pachI khapI jAya vadhAre. eTale krodha-mAna-mAyA-lobhamAM vadhAre khapI jAya. duSyAritra kare tyAre ekadama khapI jAya ane sArA cAritravALAne prANa ocho khape, to e vadhAre jIve sArI rIte. deha maravAto te "huM amara e riyalapada praznakartA AgaLa kahyuM ema dehAdhyAsavALA prANane AdhAre jIve mare che eTale A rileTivamAM ja karavAnuM hoya che ne riyalamAM to kazuM nahIMne ? dAdAzrI : eTale jo tame maravAnA cho, to rileTivamAM cho ane tamane potAne jo evI khAtarI thaI gaI ke huM amara ja chuM ane deha maravAno che, to tame riyalamAM cho. A to jyAM maravAnuM pada che tyAM ja tuM mAnuM chuM ke huM ja caMdu chuM. e pada AkhuM badalAI gayuM eTale thaI rahyuM, khalAsa thaI gayuM. e caMdu to oLakhavAnuM sAdhana che. kharekhara huM zuM chuM e jANavuM ja joIe ne? kharekhara e tuM jANuM eTale pachI tAre maravAnuM rahyuM ja nahIM, e amarapada thayuM. mRtyu para vijaya, adhyAtma vijJAnathI praznakartA: amarapada vize samajAvazo ? dAdAzrI : amarapada eTale zuM ? AtmajJAna thAya eTale amarapada. pote AtmA chuM' evuM bhAna rahe to e amara ja che. pachI maravAnuM hoya ja nahIMne ! pachI tame caMdubhAI hoya to marone ? caMdubhAI (pada) chUTI gayuM. have marI jaIza ke jIvato rahIza ? praznakartA: to amara chuM ne, dAdA ! caMdu marI javAno che. Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13.2) amara 299 dAdAzrI : hA, tAre to maravAnuM nahIMne? caMdu mare. je jIve che, davAo pIe che e mare. je jIve che e mare. je jIvato nathI, niraMtara che tene maravAnuM hotuM haze ? avinAzIne maravAnuM hoya ? avinAzI thaIne beTho chuM ne ? tyAre kharuM. A jJAna lIdhA pachI pharI maravAnuM nA hoya, enuM nAma amara. A amara jJAna jene thayA kare, ene maravAno bho nA lAge. badhA keTalAya mANaso evA regyulara sTeja para AvyA che. ApaNe kaMI jJAna lIdhelA mANasa maravAnA to nathIne ? tamane kema lAge che ? praznakartA H nA. dAdAzrI : deha mare A, pote to AtmA che. maravAno savAla ja kyAM rahyo have ? tamane kema lAge che ? praznakartA : barobara che. dAdAzrI : tuM maruM kharo ? praznakartA : nA maruM. dAdAzrI: haMa, juo, amara thaIne beThA che ne ! tyAre have ropha mAre che. amarapadadhArIne bhaya zAne? praznakartA : kharuM che dAdA, amane have maraNano bhaya paNa nathI lAgato ! dAdAzrI : tamane manamAM ema che ke dAdA che mArI sAthe. eTale bhaya nathI raheto. ane ApaNe zuddhAtmA thayelA chIe. amarapada lIdhuM che ! amarapadane bhaya zo ? tamane to amarapada ApI dIdhuM che. maraze to deha maraze, ApaNe amara ja chIe. Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3OO AptavANI-14 (bhAga-4) mANasa mare che eka vakhata ane so vakhata bole eya marI gayo, eya marI gayo. loko so vakhata bole che ke nathI bolatA ? A kaMI rIta che mANasonI ? maravAnuM Ave toye "marI gayo" nA bolIe, kAraNa ke ApaNe to amara chIe, ApaNe maravAnuM zAnuM hoya che ? ApaNA mahAtmAo to puruSa thayelA, te A zvAsa nA cAlyo to mahIM guMgaLAmaNa thAya eTale pachI potAnI guphAmAM pesI jAya ke cAlo, ApaNe ApaNI sepha sAIDavALI jagyAmAM. eTale pote amarapadanA bhAnavALA che A ! sadehe amara ! eTale A deha sAthe ApaNe badhA amara ja thaI gayA chIe ne ! deha koIno amara thAya nahIM. pudgala vinAzI ja hoya ane AtmA avinAzI. baoNmba paDavA mAMDyA to mahIM phaphaDI jAya, te ghaDIe kahevuM A baoNmba to maravAnA hoya tene, "caMdubhAI, mAre AyuSya nA hoya. AyuSya jene maravAnuM hoya tene, huM to amara chuM." amarapada' jANyA pachI bujhe nahIM, jhage nahIM jyAM sudhI ApaNane potAne potAnuM amarapada jANavAmAM na Ave, e pAme nahIM tyAM sudhI kalyANa pAmyo nathI. amarapada jo jANI lIdhuM to kalyANa thaI gayuM ! pachI te pada bUjhe nahIM ke jhage nahIM. ApaNA mahAtmAoe to amarapada bUjhI lIdhuM, jANI lIdhuM eTale te rUpa ja thaI gayA ane bahAranA koIka kahe ke amane sAkSAtkAra thayo te to amarapadanA phoTAno, mULa vastuno nahIM. bhUtakALa ne bhaviSyakALa joDe ApaNe levAya nathI ne devAya nathI. vartamAnamAM ja rahe enuM nAma amarapada. ame vartamAnamAM evA ne evA ja rahIe chIe. rAtre UThADo toya evA ne dahADe UThADo toya evA. jyAre joIe tyAre evA ne evA ja hoIe. Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13.2) amara 301 praznakartA: eTale A je AtmA amara che, to AtmAne AtmAnuM potAnuM samajAya ke huM zuddhAtmA ja chuM. pachI ene bIjuM khoLiyuM nA karavuM paDe ? dAdAzrI : nA, eka thoDoka thoDoka mela coMTI jAya, te eka-be avatAra pachI kADhavA paDe. praznakartA eTale pachI AtmA amara rahe ema ? dAdAzrI : AtmA amara ja che ne AtmAmAM ja rahe e. eno upayoga, jAgRti badhI AtmAmAM ja hoya. Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [13.3] nitya nitya hoya paramenanTa-avinAzI-svAbhAvika praznakartA AtmAnI utpattinuM kAraNa zuM ? dAdAzrI : evuM che ne, AtmA enuM nAma kahevAya ke je utpanna ja nA thAya, vinAza nA thAya. e paramenanTa hoya. paramenanTanI utpatti nA hoya, evuM tane samajAya ke nA samajAya ? A TempararI vastu che to enI utpatti hoya, paNa paramenanTa vastunI utpatti hoya kharI ? eTale AtmA aMdara je che e paramenanTa che. ApaNA loka kahe che ne ke deha marI jAya tyAre AtmA nIkaLI gayo. e nIkaLI jaIne pAchuM bIjuM khoLiyuM prApta thAya che. paNa khoLiyA badalAyA kare che ne pote paramenanTa hoya che. eTale AtmAnI utpattinuM kAraNa ja nathI rahyuM. utpanna thAya kyAre ke vinAzI hoya tyAre. AtmA to avinAzI che, nitya che. A jagatamAM cha anAdi tattvo che, eTale ke sanAtana tattva che. e chae tattvo ja hakIkatamAM kAyamanA mATe, paramenanTa, nitya che. je kAyama hoya, kyAreya vinAza na thAya ene nitya kahevAya, anitya nahIM. nitya vastu kone kahevAya ? nityanI vyAkhyA hoya che. je vastu nitya che e bIjI vastuonI banAvaTathI nA hoya, svAbhAvika hoya. bIjI koI paNa vastu, avAja-bavAja badhuM nitya hoya nahIM. avAja to Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13.3) nitya Ama ghasAya ke Amatema bIjI vastuothI thAya to, nahIM to thAya kevI rIte ? hA, eTale anitya, bIjuM badhuM anitya. chae tattvo nitya paNa tenI avasthAo atitya 303 praznakartA : AtmA nitya che ke tame kahyuM ema chae tattva nitya che, e vize vadhu phoDa pADazo ? dAdAzrI : AtmA e nitya che evA bIjA pAMca nitya tattvo che. A badhA je tattvo che e nitya che ane koI koImAM bhaLe evA nathI, koI koIne helpa kare evA nathI, koI koIne nukasAna kare evA nathI chatAM bhegA rahe che. e cha tattvono svabhAva zuM che ? niraMtara parivartanazIla. ane svabhAve cokhkhA che. cokhkhAmAM pheraphAra thayoya nathI, pheraphAra thatoya nathI ane thazeya nahIM. phakta parivartanazIla (svabhAva)ne laIne enI Ama avasthAo badalAyA kare che. jagata AkhuM avasthAne jue che ne avasthAne nitya mAnI le che. anitya vastune nitya mAnI laI ane du:khI thayA kare che. A to khAlI avasthA UbhI thaI che. enuM cha tattvonuM samasaraNa eTale niraMtara parivartana thatuM hovAthI emAMthI A badhI avasthAo UbhI thAya che. e avasthAo badhI vinAzI che ane vinAzIne jue che, jANe che e pote avinAzI che, nitya che. e nitya hovAthI anityane joI zake che. ta thAya AtmA titya pratyakSa, saMyogo che tyAM sudhI praznakartA : AtmasiddhimAM lakhyuM che ke je je saMyogo dekhIe, te te anubhava dRzya, upaje nahIM saMyogathI, AtmA nitya pratyakSa.' Ano vizeSa kaMI artha samajAvo. dAdAzrI : je je saMyoga dekhIe, te te anubhava dRzya. e to A badhAya, A jeTalA dekhAya eTalA anubhavamAM AvI ja jAyane ke A saMyoga che. A kAko che, mAmo che, phalANo che, phuvo che, A bAI che, gadheDo che, kUtaruM che e badhA saMyogo. e to anubhava AvyA paNa A saMyogathI AtmA pratyakSa nahIM thAya, kahe che. Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 AptavANI-14 (bhAga-4) praznakartA : nitya pratyakSa ema kahe che te ? dAdAzrI : hA, nitya pratyakSa. jyAM sudhI saMyogo che tyAM sudhI AtmA nitya pratyakSa nahIM thAya. amane (bahirbhAva rUpI) saMyoga hoto nathI eTale amane nitya pratyakSa hoya che. amane saMyoga ja hoto nathI ane tamAre to saMyoga jAya nahIM, ne jyAM sudhI ArtadhyAna-raudradhyAna thAya che tyAM sudhI naryA saMyogonuM ja kArakhAnuM che. vastu svarUpa trikALI AtmA, tathI banyo koI saMyogathI praznakartA : nitya pratyakSa samajAyuM, pachI A je kahe che 'upaje nahIM saMyogathI' te zuM ? dAdAzrI : je je saMyoga dekhIe te te anubhava dRzya, je saMyogo dekhIe te A dahIMnI chAza banAvI ane pachI mahIM che te maracuM-mIThuM (nAkhIe e) badhA saMyogo dekhIe e anubhava dRzya. e badhA saMyogo bhegA thavAthI kaDhI thaI e to ApaNA anubhavamAM Ave che paNa 'upaje nahIM saMyogathI AtmA nitya pratyakSa.' evA saMyogathI AtmA banelo nathI, kahe che. evuM badhuM bheguM karavAthI thayo nathI, A mikScara karavAthI, vastu bhegI ka2vAthI banyo nathI. A banAvelo banyo nathI, vastusvarUpa pote ja che ane saMyogothI banelo nathI, asaMyogI che. praznakartA H e svayaM ja che, trikALI siddha ja che ? dAdAzrI : nA, e trikALI siddha judI vastu che ne A ahIM zuM kahevA mAge che ke AtmA koI paNa vastu bhegI karavAthI thayo nathI. eTale utpanna thayo nathI, laya thayo nathI. utpanna thaI laya koNa thAya ? saMyogo bhegA karIe tyAre utpanna thAya ane saMyogo vikharAya tyAre laya thAya. chAza, maracuM, mIThuM, haLadara, hiMga nAkhIne pachI bheguM karyuM, kaDhI thaI paNa e saMyogonuM bheguM svarUpa kahevAya. praznakartA : e to jaDanuM svarUpa kahevAyane ? dAdAzrI : e jaDanuM. paNa A AtmA evI rIte vastuo bhegI karIne Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13.3) nitya 305 banAvelo nathI. vastuo bhegI karIne jo banAvelo hota to utpanna thayo kahevAya ane to laya thAya. evuM utpanna-laya thAya nahIM evI A kAyamI vastu che, trikALI. pahelA paNa hatI, atyAre paNa che ane bhaviSyamAM paNa haze. emAM kaMI eka paNa pradeza ocho-vadhato na thAya evo e AtmA che. saMyogothI para AtmA, tyAM svAbhAvika tityatA praznakartA: "jaDathI cetana upaje, cetanathI jaDa thAya. evo anubhava koIne, kyAre kadI na thAya." je koI saMyogothI nahIM, jenI utpatti thAya. nAza na teno koImAM, tethI nitya sadAya." dAdAzrI : AtmA saMyogathI utpanna thato nathI ane nAza paNa thato nathI. saMyogono nAza thAya. saMyogo viyogI svabhAvanA hoya. saMyogathI je thayuM e to viyoga thaI ja jAya. ane A to svAbhAvika niyatA che. praznakartA: emAM AtmA svabhAve karIne padArtha che, evuM kahyuM che. dAdAzrI : hA, saMyoga padArtha nathI. saMyoga hoya to eno viyoga thaI jAya. saMjogothI bhegI thayelI vastu e jyAre viyoga thAya tyAre chUTI paDI jAya, e nAza thaI jAya ane AtmA nitya che. eTale ene koIe banAvavo paDyo nathI. koIne banAvavAnI ene jarUreya nathI ja. emAMthI vadhaghaTa thatuM nathI, kaMI cenja thato nathI, evo AtmA svabhAve karIne padArtha che. AtmA vizvayathI titya, vyavahArathI atitya praznakartA : AtmA nitya che e je kahyuM che, e vyavahArathI paNa nitya, evI vAta che ? dAdAzrI : nA, e vyavahArathI nitya nathI. vyavahArathI to AtmA anitya che. vyavahArathI AtmA kevo che evuM badhuM ja varNana karyuM hota to nizcayathI kevo che enuM varNana khyAla raheta emane ke vyavahArathI anitya che. Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 306 AptavANI-14 (bhAga-4) AtmAtA dravya-guNa titya, paryAya vinAzI praznakartA: AtmA guNathI nitya che, paryAyathI nitya che ke badhI rIte nitya che ? dAdAzrI : paryAya ekalA anitya hoya ane guNathI nitya che. guNa badhA nitya hoya ane guNo jyAre kAryakArI thayA hoya tyAre paryAya kahevAya. A sUryanArAyaNa che ne, emAM te sUryanArAyaNa dravya kahevAya, vastu kahevAya. prakAza nAmano guNa kahevAya ane rejha (kiraNo) enA bahAra paDe e paryAya kahevAya. te paryAyo nAza thAya. enA guNa ane vastu nAza nA thAya. praznakartA : dAdA, A dravya karIne te eno artha evo thayo ke AtmA ene avakAza che ke jagyA roke che ke evuM kharuM ? e avakAza kharo, ene jagyA kharI ? dravyane to jagyA hoyane? dravyane AkAra hoya, dravyane avakAza hoya.. dAdAzrI : nA, e dravya to, tyAM AgaLa (bhautikamAM) ApaNe ene (padArthane) dravya kahIe chIe ane ahIM je dravya kahe che ne e (sanAtana) vastune ApaNe dravya kahIe chIe, paNa vastu samajaNa nA paDe eTale dravya bolIe chIe. vastu eTale A je tame dravya kaho cho ne, te anitya vastuo che ane A dravya nityane mATe che. nityamAM A rUpI kayuM che ? eka ja tattva che ke je A aNu-paramANu Ave che ne, e ekaluM ja. A jagatamAM AMkhe dekhAya che e badhuM rUpI che. eka ja tattvanuM A badhuM AMkhe dekhAya che ApaNane. bIjA che te tattvo dekhAtA nathI. mahIM chUpA che kharA. tethI ApaNe dravya kahyuM che ene. AtmA dravya nitya che, vastu svabhAve pote nitya che paNa avasthAthI palaTAyA kare che. ene avasthA utpanna thavI, vinAza thavI ane dhruva tarIke rahevI. utpAta, vyaya, dhruvathI enI avasthAo badhI badalAyA kare che. AtmA nitya svarUpa hoya ane prakRti svarUpa e avasthA svarUpa hoya. pharyA ja kare niraMtara. jo tame AtmasvarUpa cho to mokSa tamAro che ane prakRtisvarUpa cho to tamane baMdhana che. Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13.3) nitya tityabhAva pUro samajAyo nathI paNa atityabhAva gayo praznakartA : AtmAnI sthiti, svarUpa, dhyeya zuM che ? dAdAzrI : zuddhAtmA to paramAtmAsvarUpa che, enI sthiti nitya che eTale avinAzI. ane ene dhyeya hoya nahIM, koI paNa jAtanuM dhyeya nahIM e ja zuddhAtmA. 307 : praznakartA : eTale have zuddhAtmArUpe huM avinAzI chuM, mAro koI vinAza nathI. dAdAzrI : hA, nitya chuM eTale paramenanTa, sanAtana, zAzvato. e nityapaNuM samajAya che ne ? AtmAnuM sanAtanapaNuM samajAya che ne ? praznakartA : e haju barAbara khabara nathI. mane anubhavamAM hoya paNa kahI nA zakuM. dAdAzrI : hA, barAbara che. paNa pelo to anityabhAva to 'huM marI jaIza, huM marI jaIza' e badho je hato, e anityabhAva gayo, eTale nityamAM AvyA have. atityane jANanAro hoya titya saMsAranA lokoya nityane samaje che ke jene ema kahe ke A TempararI zuM karavA lAvyo ? jyAM takalAdI kahe che ne, TempararI kahe che, e TempararI kahenAra TempararI nA hoya. e paramenanTa hoya to ja Tempa22Ine Tempa22I kahI zake, nahIM to TempararI kahI zake zI rIte ? paNa pote paramenanTa che evuM bhAna nathI. anityane samajanAro nitya hovo joIe, nahIM to anitya nAma paDe nahIM. ApaNA loka zuM kahe che ke A takalAdI che, A takalAdI che, paNa tene kahenAro takalAdI nathI. nahIM to takalAdI zabda judo nA paDe. poteya takalAdI ne bIjAya takalAdI, to takalAdI bolavAnI jarUra nathI. eTale pote kAyamano che, mATe takalAdI bolI zake. Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 308 AptavANI-14 (bhAga-4) dehAdhyAsa jatA anityabhAva gayo ne thayo nirbhaya praznakartA H Ama to TempararI ane paramenanTa, e manathI karIne UbhI karelI badhI mathAmaNo che ne ? dAdAzrI : nA, mathAmaNo nathI. tamane A badhuM je vaLagaNa che ne, te badhuM ja TempararI che. atyAra sudhI TempararImAM ja jIvatA'tA. jJAna na hatuMne tyAre huM ja chuM A, huM ja brAhmaNa chuM, phalANo chuM, badhuM emAM ja jIvatA'tA ane pachI DaoNkTarane kahe, "sAheba, mane bacAvajo." paiDapaNamAM kahe kharA DaoNkTarane ? paNa pelA DaoNkTaranI bahena marI gaI, mA gaI, e zuM tane bacAvavAno che? praznakartA : anitya bhAvanAnuM kAraNa zuM ? anitya bhAvanAnI paristhiti thAya to e paristhitimAM temanuM rahevuM ? dAdAzrI: dehAdhyAsa che to anityabhAva ja che ane dehAdhyAsa jAya to anityabhAva che nahIM. be bhAga judA che. ApaNuM jJAna maLyuM to tene dehAdhyAsa gayo, eTale anitya bhAva raheto nathI. jyAM sudhI dehAdhyAsa che, dehane "chuM ema mAne te vinAzI cIjane "huM chuM" ema mAne eTale pote vinAzI thAya che. "huM zuddhAtmA chuM' eTale "huM avinAzI chuM, nitya chuMe bhAna thayuM eTale pachI avinAzI. praznakartA nityabhAvamAM jo AvI jAya to e kAyamane mATe e paristhitimAM Ave, tyAre kevI sthiti hoya enI ? dAdAzrI : bhaya chUTI jAya bilakula. jagatano bilakula ja bhaya nahIM. thoDo ghaNo bhaya rahe che ne, e pUrvabhavano bharelo bhaya che ane meM AtmA Apyone, emAM bhaya nathI, nirbhayatA. nirAlaMba sAme titya tAtuM lAge dAdAne praznakartA: Ape anubhUtimAM evuM kayuM tattva anubhavyuM, kaI vAta tame anubhavI ke jethI karIne tame aMtarathI daDha nirNaya karo ke A nitya Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13.3) nitya dAdAzrI : nitya che evuM ? ohoho, nitya to keTalAya kALathI mane anubhava che ! nitya evuM to. e anubhavamAM huM to judo ja anubhavuM chuM. A deha ja huM nathI evuM mane lAge. huM to koI dahADo aMbAlAla nAmeya bhUlI jau chuM. praznakartA H e to barAbara che, kAraNa ke pote sva-svarUpe anubhave eTale... 309 dAdAzrI : A je nitya Apa kaho cho ne ke nitya (akSara) e to nAnI bAbata che, emAM to kaMI moTI vastu che nahIM. huM to e jagyA upara beThelo chuM ke je AtmA jagate kyAreya paNa jANyo nathI. huM nirAlaMba (akSarAtIta) AtmA upara pahoMcelo chuM. jyAM zabdanuM paNa avalaMbana nathI tyAM huM pahoMcelo chuM. eTale tame mane game ema karo, gALo bhAMDo, mAro, game te karo paNa mane pahoMcI zako nahIM. kazuM ja thAya nahIM ene, evo AtmA chuM. nitya to nAnA chokarAM paNa samaje evI vastu che. te emAM bIjI samajavAnI vastu nathI ane punarjanma e nityapaNuM sUcave che. nAnA chokarAMoya samaje che ke AtmA nIkaLI gayo. DaoNkTaroya nADI joIne ja kahe che, AtmA nIkaLI gayo mahIMthI. A deha anitya (kSa2) che te paDI rahyo ane je nIkaLI gayo te nitya che. maravAto bhaya ja nahIM e titya svarUpato anubhava praznakartA : eno bIjo janma nityapaNuM sUcave che e to sAcI vAta che ja, paNa evuM tame zuM anubhavyuM ke jethI karIne tamane nityatvanI pratIti che ? dAdAzrI : e nitya svarUpa lAge che ne, eTale maravAno bho ja nathI lAgato. e nitya svarUpa ochuM che ke jene koI dahADo eka kSaNavAra maravAno bho ja lAgyo nathI ? A badhAnI rUbarUmAM kahI dau chuM ke jyAre javuM hoya tyAre jAva. pachI ethI vadhAre to nityapaNuM keTaluMka... mAunTa AbumAM pAlanapuranA eka bhaI AvyA hatA. te mane kahe che Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310 AptavANI-14 (bhAga-4) ke AtmA nitya che eno purAvo Apo. tyAre meM kahyuM, e to ApaNA hindustAnanA badhA bALakoya jANI jAya che ke bhaI, AtmA Ama nIkaLI gayo. DaoNkTaro kahe che, mahIMthI nIkaLI gayo AtmA, e nityatAno purAvo tamane lAgato nathI? tyAre kahe, evo purAvo nahIM, pratyakSa purAvo. ekkekTa purAvo Apo. tyAre meM kahyuM, A deha hamaNe ja laI lo. ame pote nitya ja chIe evuM amane anubhavamAM ja che ane huM A dehanI aMdara raheto ja nathI. huM eka kSaNavAra A dehamAM rahyo nathI. pADozI tarIke rahuM chuM, bAvIsa varSa thayA. eTale emane khAtarI thaI gaI. emaNe kabUla karI dIdheluM ke tame deha laI levAnuM kaho cho tyAMthI ja AtmA nitya che, enuM tamane bhAna che. praznakartA : nitya che enuM bhAna che ! dAdAzrI : hA, zAne mATe bhaya, hamaNe ja laI lene ! amane vAMdho che ja nahIM. ane tema chatAM chUTI javAnI IcchA nathI. kAraNa ke manamAM evI bhAvanA che ke je sukha huM pAmyo chuM e sukha loko pAmo. bhAvanA eTalI che kharI. chatAMya koI deha laI le to vAMdho nathI. paNa che to sAruM che, lAge ke loko kaMIka pAme. titya' AtmA saMga, jJAtI sadA tirAlaMba AtmA zAzvata ja che, nitya che, sanAtana che, anubhavamAM Ave evo che ane huM temAM ja rahuM chuM, e AtmAmAM ja rahuM chuM. eTale avalaMbaneya nathI. A varlDamAM koI zabdanuM paNa mane avalaMbana nathI. A dAdAnuM jJAna ApelA tame badhA hAI-TaoNpa upara jAva toya tamane huM zuddhAtmA chuM e zabdanuM avalaMbana hoya ane amAre to e zabdanuMya avalaMbana nA hoya. eno vAMdho nahIM, e zabdanA avalaMbana upara Avo toya bahu thaI gayuM, paNa jo e pramANe A jJAnamAM Avone to ghaNuM badhuM thaI gayuM. e bhagavAna kahevAya. Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [14] AtmA tharmomiTara jevo potAto ja AtmA tharmomiTara samAta praznakartA : e kevI rItanA samajAya ke ApaNane dharmano sAra prApta thayo che ? dAdAzrI : e to koI mAra mAre, lUMTI le toya rAga-dveSa nA thAya e enuM tharmomiTara. tharmomiTara joIe ne ? raDe teno vAMdho nahIM, rAgadveSa nA thavA joIe. praznakartA H rAga-dveSa nathI thayA kevI rIte khabara paDe ? dAdAzrI : hA, ene mATe tharmomiTara mUkI jovAnuM ApaNe. jema ApaNane tAva caDhyo hoya to tharmomiTara mUkIe to khabara paDe ke nA paDe ? pachI keTalI DigrI che e khabara nA paDe ? tAva caDhelo Utaryo teya khabara paDe ke nA paDe ?! ApaNane sUtA-sUtA khabara paDe che ke A tAva caDyo che ! e tAva vadhAre caDe che, tAva ocho thayo, tAva UtarI gayo, e badhuM koNa kahe che ApaNane ? evo ApaNo AtmA tharmomiTara jevo che. e badhI ja jAtanI khabara Ape. AtmA tharmomiTara samAna che. e jyAre keTalA DigrI tAva caDhelo Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) e dekhADe, tyAre ene tAva Avato nathI. tharmomiTarane koI dahADo tAva nathI Avyo, e to UlaTuM tAva dekhADe evuM che. loka to kaheze ke bhaI, A tAvane aDI aDIne ene tAva caDI gayo che. te mUA ene caDato haze ? DaoNkTarane caDI jAya je tharmomiTaranA mAlika che ene, paNa tharmomiTarane tAva nA caDhe. eTale AtmA tharmomiTara samAna che. potAne badhI ja khabara paDe. 312 praznakartA H potAne potAnI meLe khabara paDe ? : dAdAzrI : hA, mana-vacana-kAyA IphekTiva che ane AtmA tharmomiTara jevo che, tarata ja khabara paDI jAya. mahIM sAruM-khoTuM badhuM batADe AtmArUpI tharmomiTara jenAmAM AtmA che, e bhaNelA ke nA bhaNelA e jovAnuM nathI. AtmAne adhyAtmamAM bhaNataranI jarUra che nahIM. bhaNataranI jarUra saMsAramAM che. abhaNa strIo paNa samajI jAya ke A emaNe karyuM e khoTuM kahevAya. e zI rIte samajI jatI haze ? abhaNa che ne ? AtmA ja enI pAse che tharmomiTara, te badhuM ja samajI jAya. tharmomiTara AtmA che jyAM AgaLa, tyAM tarata badhuM khabara paDI jAya ke avaLe raste cAlyuM. jo Ama ciMtA thatI hoya toya khabara nA paDe ke ciMtA thAya che ? samAdhi rahetI hoya teya tane khabara paDene ? e tharmomiTara koNa haze ? e tharmomiTara kyAMthI lAvyo tuM ? e AtmA tharmomiTara samAna che. tuM parIkSAmAM bhUla karato hoya ne te ghaDIe tarata khabara paDene ke A bhUla thaI rahI che ? praznakartA : bhUla thayA pachI yAda Ave. dAdAzrI : pachI paNa bIjuM koI vacce AvyuM nahIM, chatAMya khabara paDe ja che ne ? e to AvaraNa khasI gayuM ke tarata khabara paDe. keTalAka mANaso pote (parIkSAmAM) pAsa thavAnA ke nahIM, e jANatA hoya. keTalAka to ema kaheze, haMDreDa parasenTa geranTIthI pAsa thavAno ja. badhuM potAne Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14) AtmA tharmomiTara jevo 313 khabara che ke keTalA TakA Avaze ! TakA hau jANe. kAraNa ke ahIM AtmA tharmomiTara jevo che, badhIya khabara Ape paNa thara jADA hoya to khabara nA paDe. AtmA mahIM tharmomiTara che. aMdaranuM jovA jaIe to tharmomiTarathI mAlUma paDe (ema) che. tharmomiTara dekhADe saghaLuM, jo niSpakSapAtIpaNe jue to praznakartA H ApaNe mokSamAM javAnA chIe, e zI rIte khabara paDe ? dAdAzrI : badhuM khabara paDe. ApaNo AtmA che ne, e tharmomiTara jevo che. bhUkha lAge te khabara nA paDe ? saMDAsa javAnuM thAya te tamane khabara paDe ke nA paDe ? badhuM ja khabara paDe. kayA avatAramAM javAno che teya khabara paDe. niSpakSapAtIpaNe joto nathI. pote taTastha bhAve jue to AtmA tharmomiTara che. tame je kaho eTaluM mApa kADhI Ape. praznakartA : e sTeja upara AvavuM paDe ? dAdAzrI : nA, paNa AtmA e sTejavALo ja che. niSpakSapAtapaNe jovAnuM ja che. ApaNe joDe joDe pakSapAtamAM nA AvavuM joIe. saMDAsa javAnuM mahIM ApaNane khabara to tarata paDe, paNa joDe joDe pakSapAta eTale zuM? ApaNe tyAM koI sonAno vepArI Avyo che ne enI joDe vAtomAM rahyA kare, eTale pachI zuM thAya che ? pelo sonA upara pakSapAta paDyo, eTale peluM saMDAsa javAnuM A tharmomiTara dekhADatuM hoya te baMdha thaI jAya pachI. nahIM to pakSapAta nA hoyane, to AtmA tharmomiTara, badhuM ja dekhADe evo che. dAnata khorI, mATe rAce pudgala pakSamAM koI Ama rAtre moDhAmAM zikhaMDa ghAlI Apyo hoya ATalo, pachI ApaNe pUchIe ke zuM che ? to ghora aMdhArAmAMya e badhuM varNana kare. are mUA, ATalI badhI zakti che ! aMdhArAmAM tuM zikhaMDanuM varNana karuM chuM ke mahIM dahIM che, paNa dahIM saheja gaMdhAtuM che. te mahIM aMdhArAmAM zI rIte Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314 AptavANI-14 (bhAga-4) jANyuM teM A ? khATuM-mIThuM lAgyuM eTale dahIM che, khAMDa che, badho hisAba khoLI kADhyo. ane pachI mahIM IlAyacI che, cAroLI che, darAkha che. tyAre A nA AvaDe ? paNa dAnata khorI che. navarA paDIne vicAravuM ja nathI. Ama jo rAtre zikhaMDanuM kahI Ape che to A badhuM nA AvaDe ? kRpALudeve kahyuM che ne ke AtmA Ama tharmomiTara che. to tharmomiTara bolyA pachI ApaNe tAva caDyo-Utaryo, nA khabara paDe ApaNane ? paNa e dAnata ja khorI che A. ane bIjo eka pADozI maLe teya dAnata khorIvALo. "lyo, A pepara vAMco, sAheba' e kaheze. mera mUA, pepara zuM karavA vaMcAve che ? bIjuM kaMIka kahe, bolane kaMIka sAruM ! pepara ApI jAya vAMcavA. eTale ene lokasaMjJAmAMthI bahAra khasavA nA de. kRpALudeve ghaNuM kahyuM, lokasaMjJA duHkhadAyI che, trAsadAyI che paNa toya lokasaMjJAmAM rahe che ne loko nirAMte ! jJAta pachI tharmomiTara dekhADe potAnI bhUlo praznakartA : dAdA, A badhI sthaLa vAto thaI, paNa potAthI je anaMtI sUkSma bhUlo thaI rahI che tenI khabara mahIM zuddhatA Ave, jJAna thAya pachI ja AtmA kharo tharmomiTara thAya che ne ? dAdAzrI : barobara che AtmA ekalo zuddha thavo joIe, e zuddhatAne pAmavo joIe, ke je A caMdu (huM) na hoya ne A (huM) zuddhAtmA hovuM joIe. te ApaNe tyAM jJAna maLyA pachI AtmA kharo tharmomiTara jevo thAya. bAkI ajJAnatAmAM pote sahaja svabhAve je kArya, kriyA karato hoya ne, emAM potAnI bhUla che evuM kyAreya dekhAya nahIM. UlaTuM bhUla dekhADe toye paNa ene UMdhuM dekhAya. e japa karato hoya ke tapa karato hoya, tyAga karato hoya, ene potAnI bhUla nA dekhAya. e to AtmasvarUpa thAya pote, jJAnI puruSe Apelo AtmA prApta thAya to AtmA ekalo ja tharmomiTara samAna che ke bhUla dekhADe. bAkI bhUla nA dekhAya koIne. bhUla dekhAya to to kAma thaI gayuM. bhUla bhAMge to paramAtma sattA prApta thAya. paramAtmA Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14) AtmA tharmomiTara jevo 315 to che ja, paNa sattA prApta thatI nathI. paramAtmAnI sattA kyAre prApta thAya ? bhUla bhAMge to. e bhUla bhAMgatI nathI ne sattA prApta thatI nathI. ane ApaNe paramAtmA chIe, evuM lakSa beThuM che. eTale have dhIme dhIme zreNI mAMDe e. eTale sattA prApta thayA kare. praznakartA: Ape kahyuMne ke tharmomiTara badhuM ja batAve che e koNa? dAdAzrI : e ja prajJA, (jJAna pachI) cetavI cetavIne mokSe laI jAya. tharmomiTararUpI AtmA jJAyaka, nahIM vedaka praznakartA: dAdA, have potAnI bhUlo to dekhAya che paNa zArIrika pIDA vakhate tharmomiTara jevuM nathI rahetuM ane duHkhano bhogavaTo Ave che. dAdAzrI : nA, duHkha rahe to pachI AtmA ja hoyane ! tame zuddhAtmA cho. tamArI dRSTimAM duHkha ja nathI paNa duHkha lAge che te tame pratinidhirUpe thAva, pratinidhinuM duHkha tame svIkArI lo cho. koI jagyAe jANakAra sepha sAIDanI bahAra nA jAya. have kharekhara pote jANakAra che, pote jANe che. A to dADha du:khI to kahe, mane du:khI. alyA, dADhane duHkhI dADha. huM jANuM chuM ke bhaI, A keTalI duHkhe che ! tuM jANuM chuM ke dADha vadhAre duHkhe che ke dADha ochI duHkhe che. ochI thaI tene jANe pAcho. have sAruM che, kaheze. alyA mUA, tenI te ja. vadhatI'tI teya jANanAra hato ane ochI thaI teya jANanAra, AtmA tharmomiTara che. AtmA vedaka nathI. zAstrakAroe vedaka lakhyuM. te kramika mArgamAM. e ema kahe che ke A AtmA ja bhogave che ane te kramika mArgamAM bhogave, ahaMkAra rahyone ! emAM ahaMkAra sAthe hoya ne dhIme dhIme ahaMkAra ghaTavAno. ApaNo ahaMkAra UDADI melyA pachI e ApaNane vedaka nA rahe, jJAyaka rahe. praznakartA : jJAyaka rahe. dAdAzrI : huM, tharmomiTara jevo che ne ! ene vedakatA nA hoya. Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 316 AptavANI-14 (bhAga-4) kramikamAM AtmA pote vedaka, akramamAM tirveda kramika mArgavALAno AtmA vedaka che ane ApaNAmAM nirveda che. e AtmAne vedaka kahe. e mAro AtmA tanmayAkAra thaI gayo, evuM kahe. praznakartA : barAbara. dAdAzrI : ApaNo jANanAra hoya, zAtA varte ke azAtA varte eno. praznakartA : Ape pelo je zAtA-azAtA anubhave che, ene paNa jovAno (eTale) enI uparanI sthitimAM mUkelA. dAdAzrI: ane kramikamAM evuM hoya, vedaka ghUsI jAya eTale AtmA mAro ghUsI gayo evuM, e ghUsavAya nA de. praznakartA: e ghUsavA nA de to vyavahAra DisTarba thaI jAya ? dAdAzrI : hA, vyavahAra badho DisTarba thAya. paNa e vyavahArane choDatA choDatA, tyAga karatA karatA AgaLa jAya. vyavahAramAM rahevAnI ApaNAmAM chUTa zAthI ApI ? e vedaka che nahIM. A akrama che eTale. bahAranA to, kramika mArga to evuM ja kahe ke e vedaka pote ja. kAraNa ke ene pUruM jJAna thayuM nathI. pUro AtmA thayo nathI. pUro AtmA thayelo vedaka nA hoya, nirveda hoya. vedakane juduM lakhe, sUkSmatA akrama vijJAnamAM kramika mArgamAM AtmAne vedaka kahyo. 'vedakatA, caitanyatA, e saba jIva vilAsa." tyAMya ApaNuM vijJAna zuM kahe che ? vedanAro judo ne jANanAro judo. "huM bhogavuM chuM" kahe che to tAruM, nahitara A caMdubhAI bhogave che, to vedanAra vede che ane tuM jANuM chuM. praznakartA eTale vedakanI upara gayuM. dAdAzrI : vedakathI upara gayuM. nahitara tyAM "huM veduM chuM" kahe che. Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14) AtmA tharmomiTara jevo u... mArA bApa re. te tArA bApane zuM kAma bolAvyA dADha duHkhe che temAM mUA ? kAraNa ke pote bhogave che tethI. 317 ane jANanAra hoya to, dADha du:khe to mahIM pelo vedaka hoya tene kahe ke 'bhaI, A to mahIM hisAba che e cUkate thAya che.' paNa 'bApa re' nA bolAve, duHkhe to kharuM ja. vedakane vedanA thAya paNa 'bApa re' nA bolAya. pAcho bApane zuM kAma bolAve che ? e to gayA. pacAsa varSa to thayA gaye emane. pAcho 'bApa.. re' bole, nahIM ? : praznakartA H tyAM 'ka'nI AgaLanuM che ApaNuM. ApaNe to 'ka'ne joIe chIe. A badhA 'ka'ne jovAnA che ! dAdAzrI : hA, jo A badhAthI chUTo paDyo che AtmA. vedakatAthIya chUTo paDyo. kAraNa ke AtmA nirveda che. kramikano vedaka, A nirveda che. ATalI badhI sUkSmatA sudhI pahoMcyuM che A vijJAna ! tethI niraMtara samAdhi rahe che ne ! vedaka hoya to ciMtA thayA vagara rahe nahIM. eTale vItarAganuM tharmomiTara sAcuM che. e tharmomiTaranI joDe ene mUkIe, e jeTalo tAva dekhADe eTalo A tAva dekhADe to jANavuM ke A tharmomiTara barobara che. tharmomiTarane na caDe tAva, je bane teto rahe jANakAra eTale meM zuddhAtmA Apyo che, te tharmomiTara che. e to keTaluM duHkhe che, vadhyuM tene jANakAra, ghaTyuM teneya jANakAra. tuM tharmomiTara che, tharmomiTarane tAva nA caDe. je jANe ochuM-vattuM tene tAva caDato haze ? paNa A loko zuMya mAnI beThA che, te tharmomiTarane tAva caDAve che. tharmomiTarane tAva caDyo che, kaheze. DaoNkTaranuM keTaluM kharAba dekhAya, nahIM ? DaoNkTaranuM kharAba dekhAyane tharmomiTarane tAva caDyo kahe to ? tharmomiTarane tAva caDe nahIM koI dahADoya. DaoNkTarane caDe, dardIne caDe paNa tharmomiTarane tAva caDe nahIM. AtmA tharmomiTara che. te aMdara zuM thayuM che ? tyAre kahe, saLagyuM che. to koNa dAjhayA ? tyAre kahe, 'huM dAjhayo.' Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 318 AptavANI-14 (bhAga-4) tyAre kahe, "tuM dAjhayo ?" pharI pUche ke "koNa dAjhayuM?" tyAre kahe, "A deha dAjhayo', tyAre kahe, "te deha dAjhayo.' (AtmA) tharmomiTara che. duHkha vadhyuM, ghaTyuno jANakAra che. tarata khabara paDI jAya, duHkha ghaTavA mAMDyuM. e vadhavA mAMDyuM. alyA mUA, tuM tharmomiTarane AmAM zuM karavA ghAle che te? ApaNe pUchIe, kemanuM che have ? tyAre kahe, have ghaTatuM jAya che. to paNa jANakAra koNa ? A jene duHkha ghaTe che te evuM jANe che ke tharmomiTara jANe che A? duHkha vadhaghaTa thAyane, paNa "mane duHkhe che" e roMga bilIpha che ane vadhaghaTa thAya te pugalane thAya che. ene AtmA to jANe ja che ke A vadhyuM ne A ghaTyuM. jo tame dAdAe Apelo AtmArUpa raho cho to tamane kazuM aDatuM nathI ane tamane pahelAnI prekTisa kharIne eTale thoDuM pesI jAya tyAre jarA asara thAya. te pachI tarata dhoI nAkhavI paDe. koI dahADo A che te hAIve para pharelA nahIM ane nave navo hAIve, eTale pachI ene gUMcavADo thAyane baLyo ! dhIme dhIme prekTisa kare eTale pachI ThekANe AvI jAya. bAkI, AtmA pote tharmomiTara thaI gayo pachI rahyuM zuM ? pote zuM hakIkata, vAstavikatA che te badhuM ja jANe. e bhAI badhI vAto karatA'tA tyAre meM kahyuM, "tharmomiTarane A AvuM kema hoya ?" tyAre kahe, "hA, e nA hoya." meM kahyuM, "tharmomiTara sTejamAM nA AvavuM joIe e badhuM ? pragaTa zuddhAtmA kAma kare tharmomiTara jevuM tamane to zuddhAtmA evo pragaTa thayelo che ke jyAre kaho tyAre tharmomiTaranI peTha kAma kare. jema tharmomiTarane aDADatA ja kAma ApI dene evuM. AtmA pote ja tharmomiTara che. te to tAva mApe, tene tAva nA Ave, paNa A ja bhrAMti che ne ke mane tAva Avyo. huM jANuM chuM ke tane (caMdune) keTalo tAva Avyo che paNa tane bhrAMtithI eka jaNAya che. "mane kahyuM ke coMTyuM. saheja paNa anya dharmane potAno dharma nA manAya, beune chUTA rAkhavA joIe. A badhAya (mahAtmAo) AtmAnA tharmomiTara vApare ja che. tAva Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14) AtmA tharmomiTara jevo caDyo keTalo ne tAva Utaryo keTalo badhuM jANe. kaSAya caDyA ke kaSAya UbhA thayA te badhuM ja jANe. badhI ja vastu jANe. zuM zuM UbhuM thayuM teya jANe. eno pAcho samabhAve nikAleya karI nAkhe. kAraNa ke ApaNI nikAlI bAbata che, nikAla (bIje) koI jagyAe hoya nahIM. 319 praznakartA : enuM koI tharmomiTara kharuM ke Ama AgaLa vadhI rahyA che ke nahIM, e jANavA mATenuM ? dAdAzrI : e tharmomiTara to AtmA ja che. e kahI Ape ke 'haju barobara nathI. ATale sudhI anubhava barobara che.' AtmA tharmomiTaranI mAphaka kAma karyA ja kare che. Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [15] nirvikArI-anAsakta [15.1] vikArI-tirvikArI AtmA nirvikArI, paNa ahaMkArI ciMtavane thAya vikArI praznakartA : AtmA nirvikArI che, to pachI A jIvAtmA badhA vikArI kevI rIte thAya che ? dAdAzrI : AtmAno (ajJAnatAmAM) eka guNa evo che, ke jevo ciMtave tevo ja thaI jAya. Ama mULa guNa nirvikArI che, paNa e ciMtave ke "huM vikArI chuM' to vikArI thaI jAya. mULa guNa jAya nahIM, paNa ciMtavelo guNa nAza pAme. praznakartA eTale A vikArI athavA nirvikArI e pote ja thAya che ? dAdAzrI : Ama saMjogo bAjhe tyAre vikArIya thaI jAya. e pote kaheya kharo, mAro svabhAva vikArI che. ane nirvikArIya thaI jAya, Ama saMjogo bAjhe to. praznakartA : e koNa ? dAdAzrI : ahaMkAra. Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (15.1) vikArI-nirvikArI praznakartA H eTale A ahaMkAra to che ja. ahaMkAra to je astitva hatuM paNa e saMjogo pramANe badalAya enuM. dAdAzrI : ahaMkAra nA hoya to A kazuM thAya ja nahIM. praznakartA : A kazuM eTale ? dAdAzrI : A vikAra ja nA thAya ane e pAcho nirvikAreya nA thAya. ahaMkAra che to thAya che. 'huM'tI vartatAe, vartAya vikArI-tirvikArIpaNuM praznakartA : mULa AtmA to nirvikArI ja che ! 321 dAdAzrI : tyAM to vikAra hoya ja nahIM. akAmI, anAsakta ! praznakartA : eTale A ahaMkAreya te rUpa thaI zake che eTalo ? ahaMkAra paNa nirvikAra thaI zake che ? dAdAzrI : nirvikArI ja che. ene vaLI kahe che. 'huM zuddhAtmA' tyAM zuddha thaI gayo ane 'huM vikArI chuM' to vikArI thaI gayo. nirvikArI to nirvikArI, huM brahmacArI te brahmacArI thaI gayo. huM kyAM varte che tenAthI nirAgIpaNuM tathA nirvikArIpaNuM samajI zakAya. A 'huM nahoya' ne 'mAruM nahoya' e nirvikArI che. 'A huM chuM' ane 'A mAruM che' e vikArI saMbaMdha che. vikArI saMbaMdha te pratiSThita AtmAno che, zuddhAtmA to nirvikArI che. pudgalapakSI ahaMkAra, kare badhuM vikArI praznakartA : AtmAnI hAjarI vagara A vikArI guNo utpanna thAya nahIM, to pelAne vikArI thavAmAM hAjarInuM nimitta emAM zuM kAma karI jAya che ke jethI peluM vikArI bane che ? dAdAzrI : A sUryanI hAjarIthI pelA sela bharAya che ne ? tema AtmAnI hAjarIthI badhuM thaI jAya che. emAM AtmA, bhagavAna kazuM karatA nathI. e to prakAza Ape che jIvamAtrane. Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 322 AptavANI-14 (bhAga-4) praznakartA : e bhagavAna to sahaja prakAze che, to pachI A vacce koNa che ke je A badhuM vikArI karI nAkhe che ? dAdAzrI : je mokSa khoLe che te, baMdhAyelo che te. praznakartA ane e Ape kIdhuM ahaMkAra? dAdAzrI : hA, ahaMkAra ne mamatA. je baMdhAyelo che te chUTavA mAge praznakartA : e je baMdhAyelo che te kayA pakSamAM che ? prakAzanA pakSamAM che ke A paramANuonA pakSamAM ? dAdAzrI : paramANuonA pakSamAM. e paramANuono banelo che. e paramANuonuM vikArI svarUpa che. paramANunI je vikArI avasthA che ene pudgala kahe che. pudgala eTale pUraNa-galana. AtmA judo che ne A pUraNa-galana juduM che. jyAM sudhI pUraNa-galananA sodAmAM cho, tyAM sudhI AtmA prApta nahIM thAya. e sodA jyAre baMdha thaI jaze, e sodAnA mAlika tame nahIM raho tyAre tamAro AtmA prApta thaze. vibhAva-vizeSabhAva te vikAra praznakartA : vikAra eTale zuM? vikArano saiddhAMtika artha samajAvo. dAdAzrI : AtmA vikAramAM AvyAthI A saMsAra Ubho thaI gayo che. nirvikAra eTale mokSa. praznakartA: vikAra ja samajaNa nathI paDatI, vikAra kone kahevAya, vikAra zabda ? dAdAzrI : A pANI pADIe, te enI meLe nIce jAya. e vikAra nA kahevAya, nirvikAra kahevAya. ane pANIne UMce caDAvIe eka phUTa, te vikAra kahevAya. pANIne eka phUTa UMce caDAve e eno svabhAva nathI, e vikArI thayuM kahevAya. evA jAtajAtanA vikAra. ApaNe meLavaNa nAkhIne Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (15.1) vikArI-nirvikArI 323 dUdha mUkIe ane savAramAM dahIM thaI jAya e vikArI kahevAya. ApaNe ene dahIM karavuM hoya to to judI vastu che, paNa dUdha mIThuM hatuM ne ema ne ema enI meLe khATuM thaI gayuM e vikArI nA kahevAya. ApaNe karyuM hoya e juduM ane enI meLe thaI jAya e juduM. zubhAzubha badhuM vikAra, jJAtakriyA nirvikAra mokSe javuM hoya to eka mANasa dAna Ape che teya vikAra kahevAya, jo dayA rAkhe che teya vikAra kahevAya, badhuM ja vikAra kahevAya. ane saMsAramAM nAma kADhavuM hoya to dayA rAkhe, zAMti rAkhe to e nirvikAra kahevAya ane e jUThuM bole, luccAI kare, corIo kare, e vikAra kahevAya. eTale mokSe javuM hoya to vikArI svabhAva Avo kahevAya, je badhuM sAruM kare che ne e badhAya vikArI. praznakartA: mokSe javuM hoya tene sAruM kare che eya badhA vikArI ? dAdAzrI: hA, mokSe javuM hoya to badho vikAra ja che A ! vikAra eTale A karavAno bhAva rAkhavo nahIM, to ja mokSe jAya. nirvikArI svabhAva ! A "kArI" svabhAva nahIM, vi-kArI. vikAra. vi-kriyA karanAro. potAno svabhAva jJAna svabhAva, jJAnakriyA karavAno che. A vikAra, "kAra" kharA paNa vikAra ! A jagata badhuM e vikArI ja che, jJAnI ja nirvikArI kahevAya. praznakartA: A to ApaNe evuM samajIe chIe ke kharAba vicAra Avyo eTale vikArI. eTaluM ja samajatA'tA.. dAdAzrI: loko ene vikArI kahe, kAraNa ke vacce saba sTezana che ne, puNyanuM, dAnanuM ! eTale zubhAzubhane, azubha kare e vikAra ane zubha kare e vikAra nahIM evI mAnyatA che e. jyAre mokSe javuM hoya to zubhAzubha baneya vikAra che. AtmajJAte prApta thAya tirvikArIpada vikArathI ja saMsAra Ubho thayo che A badho. A saMsAra eTale Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) viSayono vikAra. pAMca Indriya viSayo, enA vikAro che. ane mokSa eTale nirvikAra. AtmA nirvikAra che. tyAM rAgeya nathI ne dveSeya nathI. 324 praznakartA : nirvAsanika eTale vAsanA vinAnuM. vAsanA vinAnuM banavAnuM e to caitanya jAgRti mATe ja ne ? vAsanA vagara rahevAnuM, nirvAsanika. dAdAzrI : vAsanA vagara koI rahI zake ja nahIM. nirvAsanika paNa eka jAtanI vAsanA ja che, nirvAsanikapaNuM kahe che te. 'huM nirvAsanAvALo chuM' to e paNa vAsanA ja che. praznakartA : vAta barAbara che, paNa e je vikArI kinArAthI nirvikArI kinArAmAM pahoMcavA mATe kaMIka nAvaDuM to hovuM joIe ne ? dAdAzrI : hA, enA mATe AtmAnuM jJAna hoya che, e meLavavuM joIe. A saMsAramAM jJAna e to buddhijanya jJAna che. praznakartA : buddhijanya jJAna che ? dAdAzrI : hA, eTale svayaM prakAzita jJAna joIe, jene vijJAna kahevAmAM Ave che. e vijJAna joIe. e to koI jJAnI puruSa hoya tyAre enI dRSTi badalAya, nahIM to diSTa nathI badalAtI. roga che ne e mATe. eTale dekhe ke tarata roga Ubho thaI jAya. praznakartA H kAraNa ke ahIMyA karmanI nirbaLatA paDelI che. e sabaLa nathI thayo ahIMyA. dAdAzrI : e parasattAmAM che ne ! praznakartA H e parasattAmAM che. e svasattAmAM hoya to e vastu na banI zake. dAdAzrI : hA, hamaNe ekalA hoyane to tyAgI puruSane kazuM harakata nA Ave. te ko'ka dekhAya ke manamAM Ama vikArabhAva utpanna thaI jAya. e jyAM sudhI jJAna thAya nahIM tyAM sudhI nirvikArI thaI zake nahIM. Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (15.1) vikArI-nirvikArI 32 5. svarUpajJAtathI apratibaddha, rahe vikAromAMya nirvikAra mANasane muktapaNAnuM bhAna thavuM joIe. e mokSabhAva kahevAya. mane niraMtara muktapaNAnuM bhAna rahe che, "enI vhera', "enI TAIma". dravya-kSetra-kALa-bhAva koI mane pratibaddha kare nahIM. (koI) vastu pratibaddha karanArI nathI. A to pADAne vAMke pakhAlIne DAma de de karyA kare che. praznakartA : to pachI pratibaddha koNa kare che ? dAdAzrI : svarUpanuM ajJAna pratibaddha karanAruM che. huM e ja kahevA mAguM chuM ke tame A vikAromAM nirvikAra rahI zako cho. A vikAra e vikAra nathI, A to daSTiphera che. A pratibaddha karanArI vastu ja nathI. tamArI daSTi vAMkI che, to ja pratibaddha kare che. praznakartA : AtmajJAna prApta karyA pachI huM saMpUrNapaNe nirvikArI thaI gayo ke mAro mAla saMpUrNapaNe khapI gayo enI zI nizAnI ? dAdAzrI : nizAnI to niraMtara samAdhi rahe. ApaNane upAdhimAMya samAdhi rahe. praznakartA: e to atyAre paNa thoDuM ghaNuM to rahe ja che paNa ? dAdAzrI : nA, paNa saMpUrNa rahe che to e ja nizAnI, bIjuM kazuM nahIM. niraMtara jAgRti, e ja saMpUrNa. praznakartA : e upAdhi to Ama jatI rahI. ame ciMtAmukta thaI gayA, tame banAvI dIdhA. toya paNa enIya kaMIka nizAnI hazene ke, amane kaMIka evuM vijhana thAya ke A pramANe thAya to ame e pramANe jAgrata thayelA chIe pUrNa ? dAdAzrI : vijhana to moTAmAM moTuM thaI gayuM. vijhana to huM zuddhAtmA chuM" e vijhana ne bIjAmAM zuddhAtmA dekhAya che e vijhana. bIjA vijhana kAmanA nahIMne ! bIjA vijhana to badhA nakAmA, nATakIya vijhana kahevAya. Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [15.2] anAsakta svatA bhAve thayo pote anAsakta-akAmI praznakartA: A je jIvAtmA che, ene anAsakta bhAvamAM AvavuM che ne ? dAdAzrI : hA, anAsakta thavuM che ene. kAraNa ke pote anAsakta ja che, paNa A potAnuM bhAna khoI nAkhyuM che. potAnuM bhAna utpanna thAya, "anAsakta chuM evuM e bhAna thaI gayuM, (huM caMdu chuM e) chUTI gayuM to anAsakta che, akAmI che." koI paNa vastu emAM che nahIM, krodha-mAnamAyA-lobha kazuM. A krodha-mAna-mAyA-lobha e to AtmA-anAtmA, jJAna-ajJAnanA baMdharUpa che, sAMkaLa che, nahIM to anAsakta bhagavAnane Asakti kyAMthI ? bhagavAna anAsakta ! mahIM beTho che zuddhAtmA te anAsakta che ane te akAmI che pAcho. ane A badhA kAmanAvALA. Asakti tyAM kAmanA. loka kahe che, huM niSkAma thayo chuM. te AsaktimAM rahe che e niSkAma kahevAya nahIM. Asakti joDe kAmanA hoya ja. praznakartA H Asakti nathI e anAsakta bhAva ? dAdAzrI anAsakta to vastu judI che. anAsakta to koI mANasa hoI zake nahIM. anAsakta to AtmA ekalo ja che. zuddhAtmA ekalo ja anAsakta che. anAsakta bhAva eTale mULa svarUpane pAmyA che te. jema Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (15.2) anAsakta 327 jalebI khAya, pachI cA pAIe to moLI lAge tema A svarUpajJAna prApta thayA pachI mana bhame ja nahIM, AkhuM jagata moLuM lAge, viSayamAtra moLA lAge. AtmajJAte thayo anAsakta, paNa pratItirUpe evuM che, A "jJAna" lIdhuM ne amArI AjJAmAM rahe, e anAsakta kahevAya. pachI bhalene e khAto-pIto hoya ke kALo koTa paherato hoya ke dhoLA koTa-penTa paherato hoya ke game te paherato hoya. paNa e amArI AjJAmAM rahyo e anAsakta kahevAya. A AjJA anAsaktanuM ja "proTekzana' che. praznakartA: AsaktimAMthI mukta thavA mATe, anAsakta thavA mATe jJAnI puruSano satsaMga ane viveka, zreya-preyanI barAbara samajaNa ke A mArA zreya-preya mATe che. e viveka na Ave tyAM sudhI Asakti jAya nahIM. dAdAzrI : nA jAya, ema jAya nahIM, paNa jJAnI puruSa maLI jAya ane tyAM AgaLa jo kadI e AtmajJAna thAya to Asakti tUTe. jJAnI puruSa potAne AtmA pragaTa thayelo che. have AtmA svabhAve anAsakta che. dehamAM rahe to Asakti che, dehathI chUTA rahe to anAsakta che. Atmabuddhi dehamAM te Asakti ane Atmabuddhi dehamAM nA rahe te anAsakta. eTale anAsaktano joga besavo joIe ApaNane ane te tamane to besI gayo che sarasa. praznakartA: e Ama tame kaho cho ne dAdA, eTaluM saheluM nathI dekhAtuM. TU bI verI phekTa kahuM. tame kaho ke A thaI gayuM, kabUla. ahIMyA huM be kalAka besuM tyAre ema lAge ke huM anAsakta thaI gayo paNa bahAra nIkaLyo, caMpala na maLe, to juo mArI Asakti ! dAdAzrI: hA, barAbara che. caMpala nA jaDe tyAre kharuM. e vAta to tamane samajAyane paNa ? praznakartA H hA. Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) dAdAzrI : have ahIM jJAna prApta thayA pachI zuM thayuM e kahuM tamane ? bhale e manamAM mAnI bese ke mAre badhuM thaI gayuM che, paNa zuM thayuM te kahuM ke 'huM anAsakta chuM' e pratIti beThI che, vartanamAM nathI e. have e pratIti beThA pachI dhIme dhIme dhIme enA tarapha, enA pravartana bhaNI jayA ja kare che. atyAre mAnI bese kaMI dahADo vaLe ? nahIM. eTale A je caMpala jaDatA nathI ane temAM Asakti dekhAya che te 'A mAruM svarUpa nhoya, huM anAsakta chuM' ema kahevuM. 328 zuddhAtmA anAsakta, Asakti rahI caMdubhAImAM evuM che ne, AtmA niraMtara anAsakta ja hato, anAsakta raheze ne anAsakta che ja. tame jo AtmA thayA hoya to Asakta koNa che ? caMdubhAI. korTanI kaMI Asakti hoya toya caMdubhAIne che, gharanI hoya te caMdubhAIne che. te ApaNe jANavI joIe ke caMdubhAImAM che. eno kaMI daMDa nathI. tame caMdubhAI cho, te eno daMDa che. bAkI tame to anAsakta (niSkAma svabhAvI) cho ja. anAsakti kaMI meM tamane ApI nathI. tamAro svabhAva ja che ane tame ema mAno, ke dAdAno upakAra mane anAsakti ApI. nA, nA, mAro upakAra mAnavAnI jarUra nathI. tamAro potAno svabhAva che. tamane kema lAge che, caMdubhAI ? tamAro potAno svabhAva ke meM ApyuM ? praznakartA H potAno ja ne ! : dAdAzrI : hA, evuM bolone jarA. badhuMya 'meM ApyuM, meM ApyuM' karo te kyAre pAra Avaze ? praznakartA : paNa dAdA, tame enuM bhAna karAvyuMne ? dAdAzrI : hA, paNa bhAna karAvyuM eTaluM. bIjuM badhuM 'meM ApyuM che' ema kaho, paNa bIjuM to tamAruM che ne tamane ApyuM. praznakartA : e dAdA, amAruM che e Ape amane ApyuM, paNa amAruM hatuM evuM ame kyAM jANatA hatA ? Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (15.2) anAsakta 329 dAdAzrI : jANatA nahotA paNa jANyuM ne chevaTe, jANyuM eno ropha to judo ja ne ! jANyuM teno ropha kevo paDe, nahIM ? koIka gALa bhAMDe toya eno ropha nA jAya. hA, e kevo ropha paDe ! ane pelo rophavALAno? "Ama Ama nA karyuM hoyane, Ama karavAnuM rahI gayuM risepzanamAM, to TADhoTapa. "badhAne karyuM ne huM rahI gayo." jo A ropha ne e rophamAM keTalo phera ? praznakartA : eTale pahelA jemAM Asakta hoIe chIe, tyAM ja pachI anAsakta para Avaze ? dAdAzrI : hA, e to rasto ja e che ne ! e enA sTepiMga ja che badhA. bAkI chevaTe anAsakta yogamAM AvavAnuM che. pratyeka avasthAmAM anAsakta yoga e ja pUrNa samAdhi. Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [16] nirvizeSa vizeSaNo to ogaLyA kare, mULa AtmA tirvizeSa praznakartA AtmA nirvizeSa che te samajAvazo ? dAdAzrI AtmA nirvizeSa che, ene vizeSaNa nahIM. kAraNa ke enI joDe bIjI sarakhAmaNImAM Ave evI vastu ja nahIM eTale nirvizeSa ! ane jene ebrekTiva nA lAge, vizeSaNa nA lAge, chatAM guNadharma dharAve che. praznakartA: zAstromAM to AtmA mATe eTalA badhA vizeSaNo che te zuM che ? dAdAzrI : e badhA mULa AtmAnA vizeSaNa nathI. A jeTalA vizeSaNa che e vyavahAra AtmAnA che, mULa AtmA nirvizeSa che. ene vizeSaNa ja koI nA hoya. praznakartA: to pachI mULa AtmAne kevI rIte pakaDAya ? dAdAzrI: pakaDAI gayo ne ! nakazAmAM tame joI lIdhuM. nakazAmAM tame joyuM ke muMbaI ahIM AgaLa che. pachI virAra, pachI A pAlaghara, pachI A valasADa, e to joyuM eTale tamArI gADI surata AvI eTale tame kaho haju ATaluM ATaluM bAkI che paNa mULa AtmA (muMbaI) pahoMcAze. paNa bIjA sTezananA nAma to kahevA paDane ? e badhA AtmAnA nAma nathI. Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16) nirvizeSa 331 praznakartA : to pachI mULa AtmAnuM to khAlI jJAtA-draSTA ne paramAnaMda eTaluM ja rahyuMne ? bIjuM kazuM ja nA rahyuM ne? dAdAzrI : tyAM pahoMcI gayA pachI eya nathI rahyuM. e to ApaNe nAma ApyuM. e to paramAtmA che, bIjuM kazuM che ja nahIM. (mULa AtmA) nirvizeSa che, nirvizeSa ! jene vizeSaNa hoya ne, te vizeSaNa to ogaLI jAya to pAchuM zuM rahI gayuM ? vizeSaNano svabhAva, koI paNa vizeSaNa tamane Ape, te jyAre-tyAre ogaLyA ja kare. pAchA hatA tyAMnA tyAM, te ja jagyAe AvI gayA. AtmA jJAtA-draSTA-paramAnaMdI atyAre, mULa jagyAe nirvizeSa praznakartA AtmAne jo kaMI ja vizeSaNa nA hoya to zunyavAda Avyo. dAdAzrI : nA, zUnyavAdeya nahIM, zabda ja nathI tyAM AgaLa. jyAM sudhI zabda che tyAM sudhI kalpanA che. pachI rnivikalpa kalpanA hoya che ne vikalpaya kalpanA hoya che. praznakartA to zuM che tyAM ? dAdAzrI : zabdAtIta, tyAM kazuM pahoMce nahIM. mULa AtmA, tyAMya zuddhAtmAya zabda eno hoto nathI. ApaNe A to AropaNa karyuM che Ama oLakhavA mATe ke A zuM che ne A zuM che ema bhAga pADavA mATe. praznakartA: hA, to pachI chevaTe e to kharuM ne ke A badhuM zuM che ? dAdAzrI : paramAtmA che. praznakartA : prakAza nahIM, AnaMda nahIM, huM nahIM to zuM che e badhuM ? tame kaho cho ke zabdo eka bAju mUkI do. mUkI to dIdhA, paNa have zeno puruSArtha karavAno ? ame gherathI ahIM satsaMgamAM AvIe chIe zA mATe AvIe chIe ? dAdAzrI : e to evuM che ne, ke have A zabda tamAre samajavA mATe nathI, A jANavA mATe kahuM chuM. e to jyAre te jagyAe jazone tyAre Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 332 AptavANI-14 (bhAga-4) tame jANI jazo. atyAre jo AropaNa karazo to mUrakha banazo. atyAre AropaNa karazo to avaLe raste jatA rahezo. atyAre to ema ja kahevuM ke "e AtmA jJAtA-draSTA, paramAnaMdI che, upayogamaya AtmA che." e badhuM atyAre to bolavAnuM. ApaNe suratanA sTezane hoIe ane pachI kahIe, muMbaI AvI gayuM. UtarI jaIe to zuM thAya ? praznakartA rakhaDI mare. dAdAzrI : atyAre to AtmA jJAtA-draSTA, paramAnaMdI che. A to tamane jANavA mATe kahuM chuM ke mULa hakIkata zuM che te. praznakartA AtmAne nirvizeSa kaho cho to eya enuM vizeSaNa thayuM ke nahIM ? dAdAzrI : nA, e ApaNe samajavA mATe che. eTale e mULa AtmA mATe nathI. vikalpo jyAM sudhI pahoMce tyAM sudhI dATA mAra mAra karyA A lokoe. vikalpone dATA mAra mAra karyA che, paNa toya AgaLa vikalpa UbhA thAya to phaTa dATo mArI Ape. AtmAne vizeSaNo vyavahAranI bhASAmAM, tattva rUpe tirvizeSa praznakartA H eTale ene vizeSaNo lagADavAnI jarUra nathI. dAdAzrI : AtmA nirvizeSa che, ene vizeSaNa hoya ja nahIM. paNa chatAM vyavahAramAM kahevuM paDe, oLakhavA mATe. vyavahAramAM ApaNe zuM kahevuM paDe ? ke bhaI, A ghauMnI guNa che eTale tame vepArIne pUcho ke A ghauMnI gUNo che ? tyAre kahe, hA. paNa ApaNe khAtarI nA thAya, vakhate khoTI hoya ne bIjI vaLagADe to zuM thAya ? eTale ApaNe bIjA koIne, bahAravALAne bolAvIe, te bahAravALA have cIpiyo nAkhIne jue aMdara ne pachI kahe ke bhaI, ghauMnI ja che, tame laI jAva. pachI ApaNe e ghauMnI pAMca gUNo laI gayA eTale pachI ghera vAIphane kahIe ke huM daLavA mATe mokalI dauM chuM, tyAre e nA pADe. kema nA pADatA haze ? praznakartA H aMdara kacaro hoya. Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16) nirvizeSa dAdAzrI : aMdara kAMkarA hoya, e badhuM hoya. tyAre vepArIe to ApaNane kahyuM nahIM ke bhaI, aMdara kAMkarA che mahIM ! chatAM vyavahAramAM e ghauMnI kahevAya che. kAMkarA mahIM paccIsa TakA hoya toya e ghauMnI kahevAya. evuM A vyavahArathI che badhuM. 333 praznakartA : vyavahAranI bhASAmAM ApaNe AvuM kahIe chIe. dAdAzrI : vyavahAranI bhASAmAM. bAkI e mULa bhASAmAM zuddha che. mULa tattvarUpe to pote bhagavAna ja che, nirvizeSa che. AtmA tiraMtara zuddha bhagavAna ja praznakartA : AtmAnA azuddha, zuddha, vizuddha evA prakAro che ke AtmA eka ja jAtano che ? dAdAzrI : AtmA to eno e ja che. AtmAmAM kaMI cenja nathI. phakta jevA saMjogo hoya te pramANe ene kahevAya che. ApaNA ghere A sonAnI thALI hoya, paNa e jamIne UThyA hoya tyAre ajavALavAnI kahe, eMThI che evuM kahe ane khAvAnuM nA mUkyuM hoya te vakhate sonAnI thALI pyaoNra che, zuddha che evuM kahe. eTale evI rIte A zuddha ne azuddha kahe che. eno e ja AtmA, judA saMjogo lAgavAthI A azuddhi dekhAya che ane azuddhi kharI jAya to zuddha ja che, pote zuddha ja che. praznakartA : eTale AtmA melo thAya kharo ? dAdAzrI : e melo thato nathI. ene kazuM thatuM nathI. A bhrAmaka mAnyatA melI thAya che. praznakartA H AtmAnI zreSThatA zI che ? dAdAzrI : AtmA to bhagavAna ja che, ne zreSThatA pUchavAnuM kyAM ? ne ene vizeSaNa nA hoya. zreSTha ne evuM te koI vizeSaNa nA hoya. AtmA pote ja bhagavAna che. jemAM kaMI kamI nA hoya ATalIya. jo pUro jANavAmAM Ave ane pUro anubhavamAM Ave to e pote ja bhagavAna che. ////// Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [17] avaktavya : anubhavagamya [17.1] avaktavya sUkSmatama AtmA, saMpUrNa tA varNavI zakAya zAstro thakI praznakartA: bhagavAna vyaktirUpe che ke zaktirUpe che ? dAdAzrI : banne sAcA che, paNa vyaktirUpe pUje tene vadhAre lAbha maLe. vyaktirUpe eTale jyAM bhagavAna vyakta thayA hoya tyAM ! manuSya ekalAmAM ja bhagavAna vyakta thaI zake, bIjI koI yonimAM bhagavAna vyakta thaI zake nahIM. AtmA e ja paramAtmA che, paNa vyakta thavo joIe. vyakta thaI jAya, phoDa paDI jAya, pachI ciMtAo jAya, upAdhio jAya. praznakartA : bhagavAna vyakta kyAM thAya ? dAdAzrI : (AtmA jANyA vagara) bhagavAna vyakta thAya evA nathI, e avyaktarUpe rahelA che ! praznakartA H zAstromAM AtmAnuM badhuM varNana ApyuM che to zAstro dvArA vyakta karI zakAya che ne ? dAdAzrI : bhagavAne kahyuM ke zAstro che e mahAna puruSonI badhI Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (17.1) avaktavya 335 vANI che, moTA jJAnI puruSonI badhI vANI che paNa e zAstromAM AtmAno keTalo bhAga vANImAM utarAyA jevo che ? tyAre kahe, pacIsatrIsa TakA utArAya evo che. kAraNa ke AtmA sthULa nathI. AtmA sUkSma, sUkSmatara ne chevaTe sUkSmatama che. paNa enA bhAga paDatA paDatA dhULamAM varNana karavuM hoya to keTaluM thAya ? pacIsa-trIsa TakA varNana thAya. ethI vadhAre AgaLa varNana thaI zake ema nathI. eTale trIsa TakAthI tame AkhIya vastu jANavI hoya to jANI zako evuM banI zake nahIM. jJAnI samajAve avaktavya AtmA saMjJArUpe A je jagatanA loka kahe che, zAstro kahe che e sAdhana che, e khoTuM nathI, paNa e regyulara (saMpUrNa) nathI. e enA amuka aMza sudhI kahI zake, ethI AgaLa vANI pahoMcI zakatI nathI. eTale vAta karI zakatA nathI. vANI amuka vaktavya (kahevA jevuM) hoya tyAM sudhI ja bolI zakAya che, tyAM sudhI ja pustakamAM Utare che. kAraNa ke AtmA avaktavya che. avarNanIya che, niHzabda che. e zabdarUpa nathI, e sthaLa nathI, zabdothI varNana thAya evuM nathI, vANIthI bolAya evo nathI. mATe go TU jJAnI." tyAM AgaLa te tane sUkSmarUpe, saMjJArUpe samajAvaze. zabda nA hoya to saMjJA to hoya, ane bIjo koI saMjJA karI zake nahIM. bhagavAnanI kRpA Utare to saMjJA thAya, to kAma thaI jAya evuM vedAMta kahe che. ApaNA loko evuM ja kahe che ke bhagavAne zAstromAM AtmAnuM varNana karyuM che. paNa te kevuM? pacIsa TakA sthaLamAM Ave eTaluM ja, ethI vadhAre nathI karyuM. praznakartA eTale AtmAnA guNonuM varNana thAya ? dAdAzrI : hA, eTale ghULamAM AvyuM eTaluM ja, paNa guNo to bahu sUkSma vastu che. ahIM sthaLamAM jeTaluM bolAya e bolyA, teya A badhuM, dravyAnuyogamAM che. bIjA ekuMya yogamAM AtmAnI vAta nathI. dravyAnuyogamAM badhI vAta lakhI che, paNa jeTalI lakhAya eTalI lakhI. zabdathI lakhe paNa e svarUpa je bhagavAnanA jJAnamAM dekhAyuM che te Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 336 AptavANI-14 (bhAga-4) bhagavAna kahI zakyA nathI evuM kahe che. mane mArA jJAnamAM dekhAyuM che. paNa kahevAtuM nathI, kAraNa ke zabda ja nathI. praznakartA: vANIthI pragaTa thaI zakatuM nathI. dAdAzrI : e mATe zabda ja nathI, zAnA AdhAre jaNAvI zake ? Atma-anubhava avarNanIya, chatAMya kRpAthI zakyA praznakartA: to pachI AtmA ane tenA guNono anubhava zakya kevI rIte bane ? dAdAzrI : badhuM ja anubhavI zakAya, paNa kyAM anubhave ? A anubhaveluM varNana nathI thAya evuM. anubhava e avarNanIya vastu che. "sAkara gaLI che' ema kahe pachI ApaNe pUchIe gaLI eTale zuM? to enI joDe simili ApI zakAya evuM nathI. evI rIte A AtmAno je anubhava thayo, enI simili ApI zakAya evuM nathI. kAraNa ke A sthULa vastunuM to ApaNe bIjI vastu batAvI zakIe ke AnA jevuM che, paNa Atmasukha koI (dhULa) vastu ja nathI ke je batAvI zakAya. eTale potAnI jAtano anubhava thAya, e kRpA sivAya anubhava thAya nahIM. jJAnI puruSa ekaluM jANavAnuM sthaLa che ane te zabdothI jaNAya nahIM evI vastu che. (kAraNa ke e) avaktavya che, avarNanIya che. eTale kRpApAtra (thayo) tenuM phaLa che. - buddhijanya vaktavya, jJAtajanya avaktavya praznakartA H jo ke e vAta barAbara che paNa AtmA sarvathA avaktavya che evuM nathI. e vaktavya che ane avaktavyaya che, e vAta levI paDaze. sarvathA avaktavya tame lezo to to cAle ema che nahIM. dAdAzrI : jyAM sudhI buddhijanya che tyAM sudhI ja vaktavya che, jJAnajanya e vaktavya nathI. praznakartA: haM, to pachI vaktavya che eTaluM to vaktavyamAM AvavuM joIze. Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (17.1) avaktavya 337 dAdAzrI : hA, eTaluM AvI zake, tyAM sudhI tamane chUTa che. vaktavya che tyAM sudhI badhI chUTa che. buddhijanya che e vaktavya che ane je jJAnajanya che e badhuM avaktavya che. tIrthakaratuM anekAMta jagata arthe, dAdAnuM kevaLa mokSArthe praznakartA: jJAnajanya e vaktavya nathI, to Apa je AtmAnuM varNana karo cho e zuM che ? dAdAzrI tIrthakara bhagavaMtoe je AtmA anubhavyo te rUpa ame thayA nathI, paNa ame e AtmAne joIe chIe, ghaNo vakhata e AtmAmAM rahIe chIe. ane te ja AtmA joIne ame kahI zakIe chIe, eTalo phera che. je jonAra hatA tenAthI kahI zakAya evI sthiti hotI ane amArAmAM kahI zakAya evI sthiti che. amAre eTalI badhI UMcI sthiti nathI emanA jeTalI, eTale amArAthI kahevAya evuM rahyuM che. bAkI je AtmA jagate kyAreya paNa jANyo nathI e AtmAnI ame vAta karIe chIe A badhI, ane te paNa kevI ? praznakartA: sarvamAnya ! dAdAzrI : haM, nahIM to jaino ekalA ja mAnya kare, vedAMtIo ekalA ja mAnya kare, e AtmA daraasala nhoya. tIrthakaro sarvamAnya jANatA'tA tyAre emanAthI bolAya evuM hotuM. praznakartA H e kema bolAya evuM hotuM emanAthI ? dAdAzrI : emane vANI ATalI ja bolAya. praznakartA : paNa enuM zuM kAraNa ? dAdAzrI : eTale evI ja TeparekarDa UtarelI, khulluM kahI nA devAya ema. kAraNa ke e javAbadAra gaNAya che. e bole che e AkhA jagatane anulakSIne bole che ane huM to mokSamAM janArAne anulakSIne boluM chuM. emanAthI eka pakSI bolAya nahIM. Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 338 AptavANI-14 (bhAga-4) praznakartA emane jagatanA badhA mANasone anulakSIne bolavuM paDe, janarala ? dAdAzrI: badhAne anulakSIne sarva sAmAnya vAta karavI paDe. emane to emeya kahevuM paDe ke bhaI, A tapa karavuM paDe, tyAga karavo paDe ema lakhavuM paDe. ane ame to e nA pADIe. A to mokSano mArga che. A anekAMtamAM ekAMta che. paNa ajAyaba AtmA ame je joyo che, te tIrthakaro kahI zakyA nathI. ane AvuM phaLeya koI dahADo utpanna thAya evuM nathI. kevuM phaLa utpanna thayuM che ? kaMI vAra lAgI che kazI ? vagara mahenate ? ha. mahenata-bahenata kazuM ja nahIM ! amaneya Azcarya lAgyuM che ! tethI kahIe chIe, kAma kADhI lo. bhedavijJAnI badhA tattvone judA pADI de praznakartA: have samajAyuM, dAdA. A je jabarajasta pajhala UbhuM thaI gayuM che, teno ukela zAstrajJAnIthI nahIM Ave. enA mATe ekkekTa AtmajJAnIno bheTo ane emanI kRpA joIe. dAdAzrI : have A solva karavA mATe zAstrajJAnI kazuM cAle nahIM, bhedavijJAnI joIe. e badhA ja tattvone judA pADI de. saMpUrNa jANatA hoya to badhA tattvo judA pADI zake. eTale kevaLajJAnI, bhedavijJAnI joIe. e "A bhAga AtmA ane A bhAga anAtmA', enuM lAIna oNpha DimArkazana nAkhI Ape. eTale chae cha tattvanI A bhedavijJAnI lAIna oNpha DimArkazana nAkhI Ape, pachI juduM paDI jAya. tyAM sudhI A pajhala solva thAya nahIM ane mANaso saoNlva karavA jAya te gUMcAI jAya, UlaTo vadhAre ne vadhAre gUMcAto jAya. saoNlva karavAno dina-rAta prayatna karI rahyA che ne, paNa gUMcAya che vadhAre. eTale jyAM sudhI A bhedavijJAnI pAse pajhala saoNlva na kare, tyAM sudhI A saMsAranA badhA manuSyo, sAdhu-saMnyAsIo, AcAryo, bAvA-bAvalI badhAya che te pajhalamAM ja Dijholva thaI gayA hoya. jJAna e zabda nathI, niHzabda che. avaktavya che, avarNanIya che, AtmA to. eTale bhedavijJAnInI mahIM bhagavAna pragaTa thayA che, emanI kRpA Utare to, eTale Aja kRpA UtarI tamArI para, te kAma thaI gayuM tamAruM. Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (17.1) avaktavya 339 AtmAnA guNo ja jANyA nathI. A AtmAnA guNo jANavA e bhedavijJAnI kahevAya. A je AtmAnA guNo che ne, e badhAya bahAra paDyA nathI, badhA amArAmAM che. ame aThyAvIsa varSathI AtmAmAM rahIe chIe, A dehanA mAlika nathI. praznakartA H have AvuM to koIe haju lagI kahyuM nathI. dAdAzrI : A to akrama vijJAna che ne ! praznakartA: badhA badhe pahoMce che, paNa ATale pahoMcyA nathI. dAdAzrI : mATe A kAma kADhI levA jevuM che. tethI Ama bUmo pADI pADIne ame kahIe chIe ne kAma kADhI lo, kAma kADhI lo, kAma kADhI lo. parapoTo phUTaze pachI nahIM thAya. praznakartA : parapoTAne eksaTenzananI arajI karavAnI badhAe bhegA thaIne. dAdAzrI : e to badhA kare ja che ne ! vidhi kare che, tyAre badhA savAranA pahoramAM (prArthanA) kare che ke he bhagavAna, dAdAjIne rAkhajo. mArA mananuM saMdhAya eTale huM jANuM ke A mahIM saMdhAya che zI rIte A badhuM ? Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [17.2] anubhavagamya AtmA avarNanIya, chatAM dAkhalA ApI samajAve jJAnI praznakartA : dAdA, Ape kahyuM ke AtmA avarNanIya che paNa bhedavijJAnInI kRpAthI anubhavI zakAya ema che te vadhAre samajAvazo. dAdAzrI : AtmA jANavA jevo che ne te A mahAtmAoe jANyo che tevo che ne tethI vadhAre A dAdA jevA che tevo AtmA che. A mUrtimAna mokSa che evo AtmA che, ema mAnavuM ne bIjI kalpanAmAM paDavuM nahIM. AtmA sva-para prakAzaka che. ene rUpa nathI, raMga nathI ne AkAra paNa nathI. AtmA to anupama che ne jagatanI badhI ja cIjo upamAvALI che. AtmA to anubhavagamya che. AtmA to avarNanIya che. AtmA vANIthI bolI zakAya tevo nathI. A to jJAnI puruSa vANIthI dAkhalA-dalIla ApIne ane bIjI rIte samajAvI zake. kAraNa ke badhI ja rIte AtmA kevo che e jANI cUkyA chIe. bAkI AtmA zabdomAM UtarI zake tema che ja nahIM. tethI to kahyuM ke pustakamAM ke zAstramAM AtmA nathI. AtmA to eka jJAnI puruSa pAse ja che, vyakta thayo te AtmA. koI pUche ke AtmA kevo che, to koIthI kahevAya ja nahIM. emAM koInuMya gajuM nahIM. jJAnI puruSa sivAya e mATe to koIthI eka akSareya bolAya ja nahIM. e to spaSTavedana hoya tevA jJAnI puruSa samajAvI zake. Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (17.2) anubhavagamya 341 pAMca AjJAtI sinsiyAriTI karAve anubhava praznakartA : e AtmAnA prakAzano anubhava kaI rIte thAya ? dAdAzrI : e to tame A jJAna lo ane jo dAdAne sinsiyara raho, tame pAMca AjJA pALo to tamane prakAzano anubhava rojeroja thAya paNa sinsiyara rahe to. (A) pAMca AjJA emanI pALo ane sahelI che pAMca AjJA, pachI tamane roja anubhava thAya. sAkara moDhAmAM mUke eTale enuM varNana nA karI zake paNa svAda to samajAya ke bhAI, Avo che. jema e anubhava svarUpa che evuM A AtmA anubhava svarUpa che. e bIjI vastu nathI chatAMya jJAnIo ene sarvAza rIte jANI zake. have anubhava thayA pachI jANavAno prayoga zarU thAya che. paheluM to anubhava thavo joIe. anubhava thAya eTale ekAgra thaI gayo, tyAM AgaLa phiTa thaI gayo. praznakartA: dAdA, Ape kahyuM ke jJAnIo jANI zake, te AtmAne jJAnIo joI zake ? dAdAzrI : AtmA Indriyagamya nathI, (anubhavagamya che.) e pote potAnAthI judI vastu hoya to joI zake, pote potAne to zI rIte joI zake ? anubhavagamya che. (eTale) enuM pada ja jJAtA-draSTA. AtmAtA aparokSa darzata mahAtmAone, pratyakSa anubhava dAdAne praznakartA: dAdA, Apa kaho cho, bhagavAna aMdara pragaTa thaI gayA che, to e "pragaTa thavuM eTale zuM? dAdAzrI : pratyakSa anubhava. parokSa anubhava thAya vakhate, paNa A to pratyakSa anubhava. praznakartA pratyakSa ? dAdAzrI : haM, AtmAno pratyakSa anubhava, aparokSa anubhUti. praznakartA: AtmAnA parokSa ane aparokSa darzana kevI rIte thAya? Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 342 AptavANI-14 (bhAga-4) dAdAzrI : AtmAnA aparokSa darzana tame karyA che paNa teno khyAla raheto nathIne! ahIMyA satsaMgamAM Avo to e vAta samajAya tamane. praznakartA: paNa potAnA AtmasvarUpanA bIjA anubhava je thavA joIe te nathI thatA. buddhine samajamAM Ave che paNa anubhava nathI thato. dAdAzrI: e ja anubhava, A badhuM jANyA-joyA karavuM enuM nAma anubhava kahevAya. bIjo anubhava nA kahevAya. manamAM vicAra kharAba Ave, sArA vicAra Ave te zeya che ane ApaNe jJAtA chIe. e badhA joyA karavA, enuM nAma anubhava kahevAya. pachI jema jema dhIme dhIme anubhava A badho AgaLa jato jAya, tema tema khullo anubhava thato jAya. pragaTa anubhava, atyAre A parokSa anubhava thAya. (pahelA) parokSa anubhava thAya, pachI aparokSa thAya, ema karatA karatA AgaLa vadhatuM jAya. ekavAra anubhava thayA pachI niraMtara vadhato jAya svarUpanA bhAna sivAya je je jANo cho te ajJAna che ane svarUpanA bhAna pachI je je jANo te jANeluM kahevAya. Atmayoga thayo e ja svarUpanuM bhAna thayuM. AtmA avAcya che, anubhavagamya che, divyacakSuthI ja dekhAya. AkhA jagatanuM tattva, AkhA jagatano sAra te 'zuddhAtmA." "huM zuddhAtmA chuM " evuM tamane enI meLe yAda Ave che ne jJAna pachI ? praznakartA: hA, Ave che. dAdAzrI : e have niraMtara tamane yAda rahyA karaze, niraMtara lakSa (raheze ane) e ja anubhUti. anubhUti dhIme dhIme vadhatI jAya have. haju amAsamAMthI te bIja rUpe zarUAta thaI, pachI trIja thAya, cotha thAya, pAMcama thAya, jema jema anubhUti vadhatI jAya tema tema. AtmA zabda svarUpa nathI, anubhava svarUpa che. eka phero anubhava thayo, pachI jAya nahIM. pachI A anubhava paraMparAmAM vadhato jAya divase Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (17.2) anubhavagamya 343 divase. have tamAro anubhava vadhato jaze, tema tamAro AtmA pragaTa thato jaze. AtmA keTalo ? tyAre kahe, anubhava pramANa. cittavRttio bahAra jAya ene Indriya anubhava kahevAya ane cittavRttio pAchI phare e atIndriya anubhava kahevAya. AtmAno anubhava eTale zuM ? niraMtara paramAnaMda sthiti. kSAcika samyaktva e ja spaSTa anubhava have akramamAM ahIM kSAyika samyakatvapaNuM thAya che ane ArtadhyAnaraudradhyAna baMdha thaI jAya che, saMsAramAM rahevA chatAMya. raudradhyAna-ArtadhyAna na thAya e Atma-anubhavanI moTAmAM moTI nizAnI. ane loko pUche che, spaSTa anubhava kema thAya ? are, A thayo e) spaSTa anubhava. AnuM nAma ja spaSTa anubhava, bIjo koI nahIM. spaSTa AtmA sivAya kazuM dekhAya nahIM. Ameya ApaNe aMdara riyalarileTiva joIe ne, te AtmA ja jue che paNa ApaNA manamAM e thAya gUMcavADo tethI evuM lAge badhuM bheguM thaI jatuM haze ? paNa pelo to spaSTa AtmA bIjuM koI che ja nahIM ne bIjA koInI hAjarI ja nathIne ! tamane AtmAno anubhava rahe che ne, e ja mULa AtmA che. pachI e anubhava eka jagyAe bhego thato thato mULa jagyAe, je mULa AtmA che te rUpa pote thaI jAya. tamane atyAre anubhava ane anubhavI be juduM hoya, jyAre tyAM AgaLanI dazAmAM ekAkAra hoya. aMza jJAna e anubhava, sarvAza jJAna e jJAta praznakartA H ApaNe AtmAnuM jJAna kahIe ane pachI AtmAno anubhava kahIe, te AtmAno anubhava ane AtmAnA jJAnamAM pharaka zuM? dAdAzrI : AtmAnuM jJAna saMpUrNa kahevAya ane anubhava aMze aMze kahevAya. aMza jJAnane "anubhava" kahyuM ane sarvAza jJAnane "jJAna" kahyuM. aMze aMze vadhatuM vadhatuM anubhava saMpUrNa thAya. Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) praznakartA : ane atyAre jema Apa jJAna Apo cho je lokone, e lokone AtmAnuM jJAna thAya ke AtmAno anubhava paNa thAya ke banne thAya ? dAdAzrI : thAya ne, thAya ja che. praznakartA : ene anubhava paNa thAya ane A jJAna paNa thAya ? dAdAzrI : thAya ja che ne, badhAne thAya che. anubhava jo nA hoya to pachI AtmA ja nahIM ne ! 344 praznakartA H anubhavanI aMdara che te jAgRti rahe, jAgRti Ave che ? dAdAzrI : jAgRti e ja. praznakartA : e ja anubhavane ? dAdAzrI : nahIM, jAgRti e ja vastu che ke jenAthI anubhava bIjA badhA ApaNane thAya che. eka bAju lakhIe ke pahelA caMdubhAI hatA te zuM hatA ane atyAre caMdubhAI zuM che ? e zuM kAraNathI ? tyAre kahe che ke A jJAnanA pratApe, jAgRtinA pratApe A AtmA taraphanI dizA jAgI gaI che, rAITa dizAmAM ane A roMga dizAmAM hatA, te Akhoya cenja mAre, haMDreDa parasenTa cenja lAge. praznakartA : hA, eTale cenja thAya barAbara. paNa cenja thAya kyAre ? jAgRti AvyA pachI cenja thAyane? dAdAzrI : jAgRti AvI ja jAya, A jJAna ApIe pachI ene. jAgRti e ja, je dekhADe potAtA ja doSo praznakartA : jJAna AvyA pachI jAgRti AvI jAya, emAMthI dhIme dhIme emAM AkhA jIvanamAM palaTo thato jAya. dAdAzrI : hA, palaTo thato jAya. praznakartA : e ja AtmAno anubhava. Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (17.2) anubhavagamya 345 dAdAzrI : basa, e ja, e ja. praznakartA je palaTo thato jAya, je pojhiTiva thato jAya.... dAdAzrI: potAnA doSa dekhAtA jAya. A jagatamAM A badhA loka che ne paNa potAnA doSa (koIne) nA dekhAya. sAmAnA doSa kADhavA hoya te badhA kADhI Ape, jyAre ahIM to potAnA doSo dekhAya. praznakartA: hA, potAnA doSa dekhAya ! dAdAzrI : badhuM dekhAya, badhuM. praznakartA pachI kAMIka kharAba-khoTuM, sAruM-narasuM teno khyAla Ave te anubhava kahevAya ne ? dAdAzrI : badhuM potAne khabara paDI jAya, potAne khyAla AvI jAya e ja AtmA. anubhava vadhatA thaze jJAtAtmA haju A AtmA, darzanAtmA kahevAya che, pachI jJAnAtmA thaze dhIme dhIme. jema anubhava vadhazene, tema jJAnAtmA thaze. praznakartA: e barAbara che, dAdA. e to anubhava thayo che ke gusso AvavAno hoya to tarata ja khyAla Ave che, jAgRti AvI jAya che. dAdAzrI : hA, tarata ja AvI jAya. A jagatamAM jJAna nA hoyane, to ene potAne bhUla dekhAya nahIM koI dahADoya. (e pote) AMdhaLo hoya ane jJAnavALAne badhI bhUlo dekhAya. praznakartA : jJAnavALAne potAnI bhUlo dekhAya. dAdAzrI : badhI bahu dekhAya. oho.. roja so-so bhUlo dekhAya. pahelA AtmAnubhava varte, pachI khape pudgala praznakartA: A pavana dekhAto nathI paNa tenI lahera Ave che ne Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) khabara paDe che ne anubhavamAM paNa Ave che ke pavana Avyo, tevo AtmAno anubhava tIrthaMkarone thato haze ke vizeSa ? 346 dAdAzrI : tIrthaMkarone to tethI paNa vizeSa, ghaNo ja vizeSa AtmAno anubhava thAya. A amane paNa pavana jevo anubhava to thAya ja che ne tamane je AtmAno anubhava thAya che, te to pratIti vizeSa majabUta (gADha) thavA mATeno che. praznakartA : AtmAnA je guNo che e to jyAre pudgalanuM badhuM pUruM thaze pachI ja vartAzene ? e pahelA vartAya kharA ? dAdAzrI : e vartAya to ja pudgalanA guNo khape. AtmAnI hAjarI vagara pudgala khape ja nahIM. praznakartA : to kAle huM evuM vicArato hato ke jyAre pudgala mAruM kliyara thaze, pachI AtmAnA guNo enI jAte pragaTa thaze. dAdAzrI : pachI nA hoya, be sAthe ja cAle. praznakartA H to dAdA, AtmAnA guNone pragaTa kevI rIte karavAnA ? : dAdAzrI : thaI gayelAne zuM pragaTa karavAnA ? e jANatA nathI eno ja Dakho che A badho. enA guNo to pragaTa ja cAle (hAjara ja) che. praznakartA : darzanamAM to AvyA, have anubhavamAM kevI rIte lAvavAnA ? dAdAzrI : darzanamAM hoya e ja anubhavamAM hoya. anubhava sivAya to darzanamAM nA Ave. akramathI AtmAtubhave, saMsAramAM rahIte mANe bAramuM guMThANuM mULa AtmA e anubhavagamya che, arUpI pada che. kevaLI bhagavAna je anubhave te A pudgala potAnAthI juduM pUtaLuM che. kharuM karyuM ke khoTuM, te jovAnuM nathI. e to pUtaLuM ja che, acetana che. kartAbhAva ja nA dekhAvo Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (17.2) anubhavagamya 347 joIe. pudgalanI joDe ke pudgalanA mana-vacana-kAyAnA vartana joDe levAdevA ja nathI. tame tenAthI tadana judA ja cho. tamane tamAro AtmA jovAmAM ne jANavAmAM Avyo ja che. jovuM eTale bhAna thavuM ane jANavuM eTale anubhava thavo. te bhAna thayuM che ne thoDo anubhavamAM paNa Avyo che. have mULa vastu pUrepUrI anubhavamAM AvI jAya, eTale kAma thaI gayuM! e to vastu ja judI. AtmA jANyo jAya evI vastu nathI, e buddhithI samajAya evo nathI, e anubhavagamya vastu che. jyAre enA guNadharma kahe, ohohoho ! guNadharmano pAra nathI. anaMta bhede AtmA che, eka-be bhede AtmA nathI. e jeTalA bheda ahIM jJAnI puruSa pAse jANyA eTalA bhedathI tamAro ukela Avyo. bIjA anaMta bheda haju bAkI che. jANavAthI saraLatA thaze. jeTaluM jANazo eTalI saraLatA. tame to eTaluM ja jANo ke cAra pelA guNa che. anaMta jJAnavALo che ne e cAra, paNa A bAju anaMta guNo eno hisAba ja nathI. AkhA brahmAMDano prakAzaka che ane te AtmA ame joyelo che. mATe vAtane samajavA jevI che, Ina zaoNrTa. nahIM to to AvuM eya saMsAramAM rahIne mokSamArgamAM bAramA guMThANAnI vAta karavAnI ja hoya nahIM. cothuM laI jAya to bahu thaI gayuM. koI kALamAM paradezane paradeza jANe ane svadezane svadeza jANe evuM baneluM nahIM. A to tame paradezane oLakhI gayAne ? paradezamAM nirjarA thayA kare che niraMtara ane jeTalI nirjarA thAya che eTalo svadeza pote mukta thato jAya che. Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. [18] siddha stuti AtmaguNo bolatA, lakSatI liMka joDAya pharI praznakartA H zuddhAtmAnuM lakSa kAyama kevI rIte rahe ? liMka tUTI jAya dAdAzrI : mahIM lakSanI liMka tUTI jAya, tyAre e to ApaNe bolavuM paDe, 'huM anaMta jJAnavALo chuM ke anaMta darzanavALo chuM' evuM badhuM bole eTale phiTa thaI jAya liMka. liMka tUTI jAya, liMka badhI paudgalika che. praznakartA : AvuM bane kharuM ? : dAdAzrI : hA, bane e to. AvuM badhuM to ghaNA vakhata bane, ane te jJeyasvarUpe che. ane jJeyane jovAnI liMka tUTI jAya. zAtA to hoya ja, paNa pelI liMka tUTI gaI hoya to ApaNe bolIe to pharI liMka cAlu thAya. che. liMka tUTI gayelI khabara paDe che eno (tuM) jJAtA chuM ane saLaMga rahelI che tenoya jJAtA chuM. ApaNe jJAtAsvarUpe ja chIe. tUTatuM hoya to tUTe, basa ene jANavuM joIe ApaNe. AtmAtA guNotA dhyAne, thAya pote te rUpa praznakartA H AtmAnA guNo bolavAnuM kahyuMne te vize vadhAre samajavuM Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (18) siddha stuti u48 dAdAzrI : koI jagyAe mamatA karavA jevI nathI A duniyAmAM. huM kahuM chuM, AtmAne jANo ane AtmA ja tamAro che, je tamAre enA guNonI mamatA karavAnI che. huM anaMta jJAnavALo chuM, huM anaMta darzanavALo chuM, huM anaMta zaktivALo chuM, huM anaMta sukhano kaMda chuM, avyAbAdha chuM, amUrta chuM, sUkSma chuM, aguru-lavuM , TaMkotkIrNa chuM. keTalA guNo che ene ! e enI mamatva che. praznakartA: AtmAnuM mamatva ? dAdAzrI : hA, mArA guNa eTale mamatva nA hoya, paNa A huM A chuM kahIe to A mamatA kyAM jAya ? tyAM jatI rahe enI joDe ja. ane pachI mokSe jatI hoya to eya UDI jAya, phakta te eka ja svarUpe ! huM zuddhAtmAye pachI bolavuM nA paDe. praznakartA: pote AtmAnA guNadharma, anaMta jJAna-darzana tenuM dhyAna kare to prApta thAya ? dAdAzrI : thAya, avazya thAya. AtmAnA guNo jeTalA jANyA teTalAnuM dhyAna karyuM to teTalA prApta thAya. ame jJAna ApIe chIe, te mana-vacana-kAyA tamane kyAreya yAda na Ave tevI rIte ApIe chIe. "huM zuddhAtmA chuM' tenI joDe eno ekaeka guNa gAtA jazo to bhayaMkara (adbhuta) pariNAma Avaze. jema ke huM zuddhAtmA chuM avyAbAdha chuM, anaMta jJAna-darzana-cAritravALo chuM, akriya chuM, aDola chuM, amara chuM. AtmA ratnaciMtAmaNi, ciMtave tevo thAya praznakartA: "huM anaMta zaktivALo chuM, anaMta darzanavALo chuM, anaMta jJAnavALo chuM, huM anaMta sukhanuM dhAma chuM' to e aMdarathI je bolIe chIe to e zakti kyAMthI utpanna thAya che ? kevI rIte vadhArI zakAya? dAdAzrI : tame anaMta duHkhanuM dhAma bolo to duHkhI thaI jAva. anaMta sukhanuM dhAma bolo to sukhI thaI jAva. AtmA ratnaciMtAmaNi che. jevo ciMtave tevo thaI jAya. "anaMta jJAnavALo chuM' eTale badhuM jJAna Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3pa0 AptavANI-14 (bhAga-4) prakAzamAna thaI jAya. anaMta sukhanuM dhAma chuM. pote badhA sukhanuM dhAma che evo tALA maLe to e jJAna kahevAya. tALo nA maLe ? jyAMthI-tyAMthI tALo maLavo joIe. hisAbamAM gaNIe tyAre mahIM tALo meLavIe chIe ke nathI meLavatA ? emAM to eka-be tALA hoya paNa AmAM to bahu tALA hovA joIe. dareka vAtamAM tALo maLavo joIe. potAnI pAse anaMta zakti che paNa AvarAyelI paDI che ne anaMta jJAna, anaMta darzana potAnI pAse che paNa upara AvaraNa paDyA che. gharamAM dhana dATyuM hoya paNa jANatA na hoya to zI rIte maLe ? guNonA abhyAse lakSa thAya majabUta praznakartA: AtmAnA guNonI je bhajanA karIe ke "huM anaMta jJAnavALo chuM, anaMta zaktivALo, anaMta darzanavALo, anaMta sukhanuM dhAma ane bIjA guNo to enAthI jJAtA-draSTApaNuM vadhAre majabUta thatuM jAya ke jJAtA-draSTApaNA pahelAnuM je che te bhajana karavAnI ? dAdAzrI : A to pahelA zarUAtamAM kahevAya A "huM zuddhAtmA chuM' evuM majabUta karavA mATe ane helDiMga thAya pAchuM. praznakartA : barAbara. dAdAzrI : koI kaheze, "huM mArI nAkhIza." to e bhaya pAmavAnI jagyAe ene zuM thAya ke "huM avyAbAdha chuM, mane zuM mAravAnA ?" e avyAbAdha nA jANato hoya to e kaheze, "mane koI mArI nAkhaze to zuM thaze ?" koI kaheze, "kApIne TukaDA karIza." toya ApaNane manamAM ema lAge ke "huM avyAbAdha chuM, zarIra TukaDA thAya." eTale pahelAthI enA guNo sTaDI karI rAkhavAnA, majabUta karI rAkhavAnA. praznakartA: majabUta karI rAkhavAnA, haMa. dAdAzrI : "huM amUrta chuM." A loko apamAna kare che te konuM apamAna kare che ? dekhAya che tenuM. mAruM apamAna zI rIte thAya ? praznakartA : barAbara. Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (18) siddha stuti 351 samakita pachItA vikalpo e nirvikalpa batAvatArA dAdAzrI : eka mANasa mane pUchato'to ke 'huM zuddhAtmA chuM e nirvikalpa jJAnane kahe che ?" meM kahyuM, 'eya vikalpa che.' samita thayA pachInA je vikalpo e nirvikalpa karAvanArA che. mATe 'zuddhAtmA chuM, zuddhAtmA chuM' bolyA karajo. 'huM anaMta jJAnavALo chuM, huM anaMta darzanavALo chuM' te badhA vikalpa kahevAya paNa samita thayA pachInA vikalpo e nirvikalpa karanArA che. e vikalpo hitakArI che ane samakita vagaranA vikalpo e ahitakArI che. sUjha na paDe to bolavuM, 'huM ataMta darzanavALo chuM' pote paramAtmA ne chUpAI kyAM sudhI rahevuM ? potAnA ja gharamAM bharapUra mAla, chate mAla anaMta jJAna-darzana-zakti, anaMta sukha potAnA gharamAM hoya chatAM te na vApare to kono doSa ? bharelo mAla to phaLa ApIne jaze. paNa jJAna che ne sUjha che to pachI saphokezana kyAMthI ? eTale je upAya batAvyA e upAya karavA paDe badhA, te lakhyA che. temAM zuM upAya meM batAvyA che ? te vAMco joIe ! praznakartA : jyAre gaDamathala thAya, Ama taMga tophAna thavA mAMDe ekadama, te vakhate dAdA bhagavAnanuM akrama jJAna hAjara thaI jaze. kaMIka gUMgaLAmaNa thAya, sUjha nA paDe, DakhoDakhala ke evuM thAya, te vakhate 'huM anaMta darzanavALo chuM, huM anaMta darzanavALo chuM, huM anaMta darzanavALo chuM' ema bolo pAMca-paccIsa vakhata ane tarata ja sUjha paDavA mAMDe ke Ano ukela kema lAvavo. dAdAzrI : hA, atizaya mUMjhavaNamAM Azaro kono ? darzanano. 'huM anaMta darzanavALo chuM, huM anaMta darzanavALo chuM' pAMca-paccIsa-pacAsa vakhata bolI nAkhavuM, dAdAne sAme rAkhIne, phoTo rAkhIne. eTale pachI tarata ja sUjha paDI jaze, tarata ja. mUMjhAmaNa thAya tyAre 'anaMta darzanavALo chuM, anaMta darzanavALo chuM' bole to badhI mUMjhAmaNa (mUMjhavaNa) nIkaLI jAya. Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) mati mUMjhAya tyAre bolavuM, 'huM ataMta jJAnavALo chuM' praznakartA : kaMI paNa, problema Ubho thAya tyAre samajaNa paDatI na hoya, jyAre mati mUMjhAve vyavahAre, kyAMka evo vyavahArika prasaMga AvI paDe ane samajaNa na paDe tyAre 'huM anaMta jJAnavALo chuM, anaMta jJAnavALo chuM, huM anaMta jJAnavALo chuM' jorajorathI bole eTale badhA paramANu nIkaLe. ekadama sUjha paDavA mAMDe, tarata ja, te vakhate. dAdAzrI : AvaraNa AvyuM hoya, te UDI jAya badhuM. praznakartA : badhA vAdaLA haTatA jAya. 352 dAdAzrI : potAnA guNo badhA bolavA joIe. svAbhAvika guNo che e. 'huM anaMta jJAnavALo chuM,' 'anaMta darzanavALo chuM' evuM paccIsapacAsa vakhata bolavuM joIe. roja e badhA guNo bolavAno abhyAsa karavo joIe... pachI AgaLa zuM kahe che ? vedatA vakhate bolavuM, 'huM ataMta sukhatuM dhAma chuM' praznakartA H mana ke dehanI kaMI vedanA thAya e vakhate asala rIte to Ama nizcayathI nirvedaka... eTale AtmA nirvedaka che, mana-zarIra vedaka che. ene vedanA thAya. paNa e vakhate 'huM anaMta sukhanuM dhAma chuM, huM anaMta sukhanuM dhAma chuM, huM anaMta sukhanuM dhAma chuM', jorathI bolo eTale e badhI vedanA haTI jAya. eno jarAya bhAra na lAge. dAdAzrI : pUThiyuM kAcuM hoya tyAM sudhI vedakatA AvavAnI ja ane te khUba ja pramANamAM Ave tyAre AtmAnA guNa yAda karye ja javA to vedakatA nAza thaze. darekane vedaka AvyA ja kare. paNa A ajJAnIone dekhAya nahIM, jJAnIone dekhAyA ja kare. te vakhate tame hAlI na jazo. evI sthitimAM zuddhAtmAnuM smaraNa ane tenA guNonuM raTaNa karavuM. e pAMca-paccIsa vakhata bolyA to cokhkhuM thaI jAya. A to vijJAna che. ApaNe badhA pUrepUruM vijJAna haju samajI letA nathI. Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (18) siddha stuti 3pa3 paddhatisara samajI levAmAM Ave to vijJAna eTale phaLa ja ApyA kare. vijJAna eTale phaLa Ape ja. kaeNza beMka ja che, paNa samajI levAnI jarUra che. je AtmAnuM lakSa) ApaNane karoDo upAye prApta nA thAya te ApaNane hAjara thayuM ane teya kalAkamAM hAjara thayuM te A vijJAna kevuM? eka kalAkamAM hAjara thaI gayuM ane atyAre rAtre jAgo tyAre huM zuddhAtmA chuM e sAmuM Ave UlaTuM. sAmuM nathI AvatuM ? praznakartA Ave che. dAdAzrI : nahIM to "zuddhAtmA" yAda karIe toya jaDe nahIM paNa sAmuM Ave che to A vijJAne jyAre ATalo badho sAkSAtkAra karyo to pachI bIjuM badhuM kema na thAya ? paNa samajI levAnI jarUra che. je AtmAnA guNo che ne, te Akho dahADo navarAza hoya tyAre niraMtara bola bola ja karavA joIe kharI rIte. navarAza nA hoya paNa AvI aDacaNa Ave tyAre bolavA. pachI AgaLa... azakti vakhate bolavuM, "huM anaMta zaktivALo chuM' praznakartA: mananuM, dehanuM baLa ema lAge ghaTI gayuM che, ema lAge zarIra zakti kSINa thavA mAMDI che e vakhate "huM anaMta zaktivALo chuM, huM anaMta zaktivALo chuM, huM anaMta zaktivALo chuM evuM jorajorathI bolIe eTale te vakhate pAchI zarIramAM tarata zakti AvI jAya. dAdAzrI : dehabaLa ghaTI gayuM hoya, zakti khUTe ne mana-deha nirbaLa thAya tyAre "anaMta zaktivALo chuM." mAMdo hoya toya bole. have A mahAtmA Ave che ne, emanA pitAzrI vyAsI varasanA, te pachI Ama dAdaro caDavAno hoya to ene jAte caDAya ja nahIM. jhAlIne caDAve be jaNa, ne ahIM dAdaro caDavAno thayo. pachI meM kahyuM ke bhaI, uparathI be jaNA Ave che. tame utAvaLa nA karazo, besI rahejo. paNa e to A anaMta zaktivALo bolyA. "huM anaMta zaktivALo chuM, anaMta zaktivALo chuMjorathI bolyA, te traNa AkhA dAdarA (trIje mALa) thoDIvAramAM to caDI gayA. che ne, zakti pAra vagaranI che ! paNa pAchA bole evuM, have Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) mAre dhaiDapaNa thayuM eTale kAMI thatuM nathI. evuM bole eTale pachI tevuM thaI jAya. te atyAre vaiDapaNamAM tene bhAna nathI ne bole che. enA manamAM ema ke ApaNI kiMmata vadhIne ! chaiDapaNa che ne ! pachI AgaLa vAMco. 354 hiMsaka prANI sAme 'huM amUrta chuM' bolatA thavAya 'adRzya' praznakartA H koIvAra bhayano evo prasaMga AvI jAya. lUMTArA maLI jAya rastAmAM ne sAme kAMI sUjhe nahIM, e vakhate bhayanI Ama vyAdhi lAgyA kare. kyAreka mAnasika evuM thAya tyAre kahe ke 'huM avyAbAdha svarUpa chuM, huM avyAbAdha svarUpa chuM, huM avyAbAdha svarUpa chuM' to bhayanI saMjJAo badhI nIkaLI jAya. koIvAra jaMgalamAM javAnuM thAya ke hiMsaka janAvara sAme maLI jAya e vakhate 'huM amUrta chuM, huM amUrta chuM, huM amUrta chuM,' jorathI bolIe to ene ApaNe dekhAIe ja nahIM. dAdAzrI : e so vakhata amUrta bolone to vAgha ApaNane joI zake nahIM. ene ApaNI mUrti ja dekhAya ja nahIM eTaluM badhuM A vijJAna che. vAgha sAmo maLyo hoya ne ApaNe amUrta-amUrta pAMca-pacAsa-sovA2 bolI gayA, to ene ApaNI mUrti dekhAya ja nahIM. pachI mAre kone ? e badhuM sAyansa che A to. Diprezana Ave to bolo, 'huM aguru-laghu svabhAvavALo chuM" praznakartA H koIvAra zoka vyApI jAya, hatAzA thaI jAya ekadama Ama, nirAzA thaI jAya, gaDamathala thavA mAMDe, e vakhate 'huM aguru-laghu svabhAvavALo evo zuddhAtmA chuM, huM aguru-laghu svabhAvavALo evo zuddhAtmA chuM, huM aguru-laghu svabhAvavALo evo zuddhAtmA chuM' kahevuM. dAdAzrI : jo tamane manamAM bahu vicAra AvatA hoyane ane mana khUba ja, gUMcAyA karatuM hoya tyAM 'huM aguru-laghu svabhAvavALo chuM' evo mahIM jApa cAlu karyo ane eka guMThANuM karo to mahIM pAra vagaranuM sukha varte. aguru-laghu svabhAva kahe eTale samatulA AvI gaI. chone mahIM vicAra baMdha thaI jAya. badhAne cUpa ja thaI javuM paDe. Diprezana Ave to Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (18) siddha stuti 355 huM agurulaghu svabhAvavALo chuM tema bolo eTale sApha. sAyansa che A to. evuM che ne ke A baTana dabAvavAthI A paMkho cAle. e baTanane badale bIjuM dabAvIe tyAre ghaMTI cAlu thaI jAya. mATe ApaNe baTano samajI levAnA che badhAya. pachI AgaLa zuM kahe che ? lobha-lAlacatA prasaMge bolavuM, "huM anaMta aizvaryavALo chuM' praznakartA: pachI koIvAra lobhanI gAMTha phUTe, lAlacanA prasaMga AvavA mAMDe evA vakhate huM anaMta aizvaryavALo chuM, huM anaMta aizvaryavALo chuM, huM anaMta aizvaryavALo chuM." e bolavAthI e badhA (lobhanA) paramANuo kharatA jAya. enI asara nA thAya. dAdAzrI : pachI... ? praznakartA pachI koIvAra bahu vadhAre paDatA phAlatu vicAro ke evA AvavA mAMDe kaMI, magaja tara (bhAre) thaI jAya, kaMI sujha nA paDe, bahu ja vicAro evA AvyA kare tyAre huM nirvicArI chuM, huM nirvicArI chuM, nirvicArI chuM, nirvicArI chuM" ema bolavAthI e badhA UDI jAya badhA. siddha stuti dUra kare, pudgalatI hukumata dAdAzrI : Avo abhyAsa karelo nahIM, nahIM ? praznakartA: A badhI AvI sUjha kyAM paDI hoya, dAdA ? sUjha nA paDI hoyane AvI badhI. dAdAzrI : mahIM jUnA mahAtmA hoyane, te badhA karI gayelA A. A to navA mahAtmA Ave che te rahI jAya che. ko'ka kaheze, "bhaI, Akho dahADo zuM pustaka vAMcavA ?" te Akho dahADo A potAnA guNadhAmanuM varNana karyA karavAnuM che. pALudeve je kahyuM che e badhuM ja varNana AvI gayuM che mahIM. have e samajo to ne ! bALakanA hAthamAM rAjanI lagAma Ape paNa have samajavA to prayatna karavo joIene ! to rAja Take. nahIM toya rAja koI Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3pa6 AptavANI-14 (bhAga-4) laI levAnuM nathI. paNa svAda nA Ave eno, svAda Ave nahIM rAjAno. thoDI-thoDI samAdhi rahe che ne ? thayuM tyAre ! ema karatA karatA paNa A badhuM samajI lezo ane Akho dahADo navarAza hoya tyAre AtmAnA potAnA guNa gA-gA karavA eTale pudgala baMdha thaI gayuM. praznakartA : pugala baMdha thaI gayuM ! dAdAzrI : hA.. pudgalanI hukumatamAMya nA rahyA. potAnA svakSetramAM vAta thaI. e potAnA guNonuM varNana karyA ja karavuM. ene siddha stuti kahI che bhagavAne potAnA guNo ja "huM anaMta jJAnavALo chuM' evuM paccIsa-pacAsa vakhata bolI, "huM anaMta darzanavALo chuM' ema paccIsapacAsa vakhata, pachI anaMta zaktivALo chuM, anaMta sukhanuM dhAma chuM. avyAbAdha svarUpa chuM, amUrta chuM, sUkSma chuM, agurulaghu svabhAvavALo chuM, avinAzI chuM, avyaya chuM, ayyata chuM, arUpI chuM, TaMkotkIrNa chuM', TaMkotkIrNa to so-so vakhata bolavuM joIe. TaMkotkIrNa eTale zuM kahe che ke mAre pudgala sAthe levAdevA ja nahotI pahelethI. to pachI pudgala samajI jAya ke ApaNI joDe vyavahAra toDI nAkhyo A lokoe. A to AvuM bolavuM joIe ApaNe kaMIka.. sAyansa che ne A to. sAyansanA pramANe, kahyA pramANe kare nahIM, to pachI enuM phaLa AvuM maLe nahIM. A to bhagavAna mahAvIra jevuM rAkhe evuM che, paNa A evuM che ne karo to ne ?!.. AjJA e ja dharma rahyuM. ApaNe ahIMyA AgaLa bIjuM kazuM rahyuM nahIM. bolo, have pachI zuM kahe che ? zArIrika khoDa vakhate bolavuM, "huM nirvAmI chuM' praznakartA: koIvAra zarIrano AkAra badalAI jAya, kaMI vAgye hoya ke ema kaMI thayuM hoya, paga-baga laMgaDAI gayo te vakhate huM nirnAmI chuM, huM nirnAmI chuM, huM nirnAmI chuM, huM nirmANI chuMe rIte bolavAthI A TaMkotkIrNavatu enA jevI ja asara thAya A tamane. "pote" ne A banne bhinna ja che. saMpUrNa anubhavamAM AvI jAya e rIte. eTale zarIrane je thayuM enI asara nA rahe, koI paNa prakAranI. have pAchuM A jJAna kevuM Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (18) siddha stuti 3pa7 che ke vyavahAranI koI paNa prakAranI upekSA karatuM nathI ane potAnA aMdaranA divyacakSu khuleluM A jJAna che. rakSaNa Ape che. ajJAna avasthA sAme saMpUrNa rakSaNa Ape evuM jJAna che ane tethI A jJAnane kALa, karama ne mAyA kyAreya aDatA ja nathI. dAdA pote saMpUrNa e anubhavadazAmAM rahe che ane ApaNe AvavAnuM che badhAye. dAdAzrI : ApaNA mahAtmAoe anaMta avatAra potAnA pudgalanA guNadharmo gAyA. have AtmAnA guNo Akho dahADo gAo. huM anaMta jJAnavALo, huM anaMta darzanavALo chuM. zeyo anaMta prakAranA hovAthI tenI sAme huM anaMta jJAnavALo jJAtA chuM. dazyo anaMta prakAranA hovAthI tenI sAme huM anaMta darzanavALo draSTA chuM. huM anaMta jJAna, anaMta darzana, anaMta vIryavALo evo zuddhAtmA chuM. huM anaMta jJAnakriyA, darzanakriyA ane zakti kriyAvALo evo zuddhAtmA chuM. bhagavAnanI sarva rileTiva jaMjALothI sarvathA mukta evo zuddhAtmA chuM. zuddhAtmAnA mULa guNa bolavAthI AnaMda thAya. mULa guNa bole eTale siddha stuti ane e ja A zuddhAtmA. e bolatA bolatA je AnaMda thAya e ja AtmA. ApaNe tyAM AnaMdanI sthiti hoya che, bahAra che te zuM hoya che ? praznakartA : mastI hoya che. dAdAzrI : A mastI nA kahevAya, AnaMda kahevAya ane AnaMda e ja AtmA che. siddha stutie kahyo zuddha upayoga praznakartA : barobara che siddha sthitinI bhajanA karavI hoya to AtmAnA guNo bolavAthI thAya. dAdAzrI : AtmA agocara che eTale enA guNo thakI ja thAya. are ! A dAdA bhagavAnanA ekjhakTa darzana karo toya te saMpUrNa siddha stuti. Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 358 AptavANI-14 (bhAga-4) ane AtmAnA je guNadharmo che ne e je bole che ne, ene siddha stuti kahe che. e gAyA kare to ghaNuM kAma kADhI nAkhe. anaMta jJAnavALo chuM, anaMta darzanavALo chuM, anaMta zaktivALo chuM." "anaMta jJAnavALo chuM dasa-dasa vakhata bole, "anaMta darzanavALo chuM, anaMta zaktivALo chuM,' evuM dasa-dasa vakhata bole, kyAM jaIne pahoMce ! keTalo badho upayoga thAya ! ane e tadana zuddha upayoga ! siddha stuti kahI, hoM ! praznakartA siddha stuti ! dAdAzrI : hA, siddha stuti. ahIMyA AgaLa A duniyA upara siddha stuti kahI. koI dahADo bolelo ke ? koI dahADoya nahIM ? A siddha stuti thAya to anaMta sukha thAya. e kaMI agharI che AmAM kaMI ? tyAre rAta to ApaNA bApanI ja che ne ? kaMI bIjAno bhAga che mahIM ? praznakartA: ApaNA bApanI ja ! dAdAzrI : koIno bhAga nahIM? bApano hazene bhAga ? praznakartA sahejeya nahIM. dAdAzrI : tuM kahuM chuM ne ApaNA bApanI ? koInoya bhAga nahIM. heya.. nirAMte kalAka gAIe. tane kema lAge che ? ane agharuM bahu, nahIM? AmAM kaMI agharuM che ? praznakartA: agharuM to nathI, dAdA. dAdAzrI: khAlI e Teva pADI nathI eTaluM ja che. prekTisa pADIene to badhuM savaLuM thaI jAya evuM che. praznakartA H AtmAnA guNo ApaNI samakSa hoya e bolatI vakhate? guNo samajIne bolavuM paDe ? Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (18) siddha stuti 3pa9 dAdAzrI : nA, A bolavAnuM ja khAlI. guNo AmAM samajI rAkhavAnI jarUra ja nathI. guNo e judI vastu kahevAya. te bolatI vakhate e upayoga kahevAya, potAnA zuddha upayogamAM Ave ane e siddha stuti thAya. eTale A bolavAnuM ja basa. teya ApaNA kAnane saMbhaLAya eTaluM ja. te ATha miniTathI upara, prayoga karI jovAno. anukULa nA Ave to rahevA devo. anukULa Ave to karavo. paNa badhAne anukULa ja Ave. ta zarata bhAvatI ke samayanI, jarUriyAta bolavAnI ja praznakartA: samaya nirdhArita karAya A bolavA mATe ? dAdAzrI : game te TAIme bolo, nirdhArita samaye nahIM. praznakartA: dhAro ke ApaNe savAre sAtathI ATha eka kalAka bolavuM che evuM nakkI karyuM hoya, have e pramANe ApaNe roja nizcayathI karIe e vadhAre sAruM ke pachI game tyAre ApaNane mana thAya tyAre karIe ane bhAva nA thAya tyAre nahIM karavAnuM ? dAdAzrI : nA, e nirdhArita kareluM hoya to vadhAre sAruM. nirdhArita nA rahe to pachI game tyAre paNa bolavuM. nirdhArita samaya maLavo, evuM amuka, ko'ka ja mANasane maLe, badhAne nA maLe. praznakartA: sAtathI ATha, vakhate eka kalAka dhAro ke nakkI karelo hoya e TAIme bese bolavA, e vakhate bhAva hoya ke nAye hoya, toya bolIe. dAdAzrI : bhAvanI mAre jarUra ja nathIne! meM kyAM evuM kahyuM che ? koI kanDizanala (zaratAdhIna) nathI A. A to kalpanA che. bhAva hoya ke nA hoya, mAre kaMI jarUra nathI. ApaNe kAnane saMbhaLAya evuM bolajo. AmAM bhAva hoto ja nathI. ApaNe tyAM bhAva jevI vastu ja rahetI nathI. bhAva kensala thayelo che enuM nAma akrama. ane bhAva zabda bole che, e to IcchAne bhAva kahe che. eTale bhAva to ApaNe tyAM kensala thayelo che. praznakartA H manamAM kaSAyo hoya to bolAya? Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 360 AptavANI-14 (bhAga-4) dAdAzrI : kaSAyo hoya tyAre bole to uttama. kaSAyane baMdha thaI javuM paDe, ene te ghaDIe jatuM rahevuM paDe, ghara khAlI karIne. e jema vAghaNa Ave te ghaDIe (koI) UbhA rahe ? te AvuM bolo te ghaDIe kaSAyo nAsI javA jevuM thaI jAya. eka kalAka AtmaguNo bolatA thAya siddha sAmAyika AtmAnA guNo bolavAmAM eka kalAka, jo guMThANuM kADhe, ohoho ! e to moTAmAM moTI sAmAyika kahevAya che. e to siddha sAmAyika kahevAya, siddha sAmAyika ! Avo ko'ka dahADo nA nIkaLe baLyo caMdubhAI? ke sarakAra khAIkhapUcIne pAchaLa paDI che ? eka kalAkeya maLe ke nA maLe ? praznakartA: maLe. dAdAzrI : A to amArA kahyA pramANe cAlo to tamane bahu phaLa maLe ema che. je rIte ame cAlyA chIe e rIte tamane calAvIe chIe. ane e rIte tame karo to ghaNuM phaLa maLe evuM che ane rokaDuM phaLa che, udhAra nAmeya nathI. koI dahADoya udhAra nathI. ahIM Avo eTalo vakhata rokaDuM maLe che ne ? eTale ApaNe Ama jJAnInA kahyA pramANe karIe, eka kalAka caMdubhAI kADhajo tame. basa potAnA guNo, e guNo badhA lakhelA che tame? praznakartA: copaDImAM che ne pelA. dAdAzrI : nahIM, copaDImAM to vigata lakhelI che. vigatavAra guNo lakhelA che, paNa Ama paddhatasara guNo te lakhI lIdhA hoyane to bahu sAruM paDe. peluM AkhuM copaDInuM yAda nA rahe ne ! eTale UMcAmAM UMcA guNo, moTA-moTA guNo ekalA ja, te kAle ApaNe e guNo bolAvIzuM e pachI. kAle ahIM bhegA thaIzune ApaNe, tyAre ujavaNI karavAnI. lokonA jevuM kaMI laukika to ApaNI pAse hoya nahIM karuM. nA vAjA hoya, nA dhajA hoya, nA kazuM hoya, to ApaNI A ujavaNI. loka AkhuM bhrAMtimAM paDeluM che, tyAM AgaLa zI prabhAvanA karIe ApaNe te ? ApaNe to Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (18) siddha stuti 361 ApaNI jAtanI ja prabhAvanA karavAnI. kevI ? jAtanI ja. A AratI) jAtanI che, prabhAvanAya jAtanI che. badhuM jAtanuM ja che A. siddha thavA prajJA roja karAve siddha stuti siddha stuti roja karavI ja joIe. e stuti karavAnI che, ApaNe siddha thavuM che (mATe). je thavuM hoya te stuti karo. caMdubhAIne karAvaDAvavAnI, ApaNe to thaI gayA chIe. ApaNe prajJAe to karAvaDAvavAnI caMdubhAIne, hune kahIe, 'tame karo ne amArA jevA thAva. pachI tameya chUTA ne ameya chUTA. sarakhe sarakhI bhAgIdArI ApaNI. tame pudgala svabhAvanA, ame cetana svabhAvanA." AmAMya tamAre bolAvavAnuM caMdubhAIne. bolo, "huM zuddhAtmA chuM." eTale eno paDagho paDe. ane huM bolato hato tevI rIte bolAvaDAvavAnuM. phAvaze ke nahIM phAve ? ke huM bolAvaDAvuM ? roje roja huM bolAvaDAvavA AvuM ke ? tame bolAvaDAvazo ne ? ame siddha stuti karI'tI ne, te AvaDe ke nA AvaDe badhAne? praznakartA: AvaDe ne. dAdAzrI : e paccIsa-paccIsa vakhata e (vAkyo) "anaMta jJAnavALo chuM, anaMta darzanavALo chuM, anaMta zaktivALo chuM, anaMta sukhadhAma chuM, ane bIjA pachI pAMca-pAMca vakhata badhuM. ema karIne pUruM karo. jevI rIte AvaDe tevI rIte, eno kazo vAMdho nahIM. tamatamAre karone. huM beTho chuM, jAte beTho chuM ne pAsa mAre karavAnA che ne ! tamane AvaDe evI rIte karo. kAraNa ke tamArI bhUla thAya, e mULa to mArI ja bhUlane ! praznakartA H nahIM bhUla thAya, dAdA. bhUla kema thAya ? dAdAzrI : hA, bhUla thAya vakhate ko'kanI paNa mULa to mArI ja bhUlane. meM ene zIkhavADyuM nahIM, tethI bhUla thaIne ! Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-14 (bhAga-4) have badhA AMkho mIMcIne 'huM anaMta jJAnavALo chuM' e jo paccIsa vakhata nahIM, so vakhata bolAya to bolajo. tyAMthI zarU, paheluM bolo... praznakartA : aMdara ja bolavAnuM che ne ? dAdAzrI : aMdara ja bolavAnuM. paNa paheluM zuM bolavAnuM, ke caMdulAla, mana-vacana-kAyAno yoga, dravyakarma-bhAvakarma-nokarmathI bhinna he pragaTa zuddhAtmA bhagavAna ! huM anaMta jJAnavALo chuM, te koNa ? huM kAle bolAvato hato ne tame bolatA hatA. Aje tame bolAvo ne caMdulAla bole. koNa bolAve ? jonArA 'tame' ane bolanArA A caMdulAla. cAlo, have zarU karI dezo. praznakartA : siddha stuti karAve tyAre zuM anubhava thavo joIto'to ? dAdAzrI : kazuMya nahIM. (kazoya) anubhava thavo ja nA joIene ! AtmArUpa thaI gayA pachI bIjo zuM anubhava thavo joIe ? paNa siddha stutinuM phaLa tarata ja maLe evuM che. maLyA vagara rahe ja nahIM. e to maLI jAya tarata. eTale pachI amAre kahevAnuM nA hoya ke bhaI, tamane maLyuM ke nA maLyuM ? 362 siddha stutitI ramaNatAthI tUTe sarve aMtarAya praznakartA : 'sarva aMtarAyo tUTe siddha AtmaramaNAmAM !' e samajAvo. dAdAzrI : hA, AtmAnI je siddha stuti, te siddha stuti ramaNatAmAM badhAya aMtarAya tUTI jAya. AtmA siddha ja che ane enI siddha stuti jo bolIe, jo 2maNA thAya to badhuM UDI jAya. e AtmaramaNAmAM badhAya aMtarAya tUTe, bhagavAna ja thaI gayo. : praznakartA H jAgRti kAcI paDI jAya tyAM zuM karavAnuM ? pratikramaNa karavAnuM ke nizcaya karyA karavAno ? Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (18) siddha stuti 363 dAdAzrI : siddha stuti karavI. pelI je caraNavidhi che ne, emAMthI amuka amuka zabda kADhI nAkhavAnA, "huM karuM chuM" e badhuM ane bIjI badhI rahI e siddha stuti, e bolavI. caraNavidhi e siddha sthitimAM laI jatAro vyavahAra praznakartA H have A caraNavidhimAM je bolAya ke "huM zuddhAtmA chuM" ne "anaMta jJAnavALo chuM', e badhuM zemAM jAya ? dAdAzrI : AtmapakSamAM jAya. caraNavidhi to tamAre dahADe vAMcavAnI. A bIjI vidhiomAM A nava kalamo, namaskAra vidhi ne e badhuM Ave. te UMgheya AvI jAya tamane, toya cAle. UMgha pachI pAcho jAgrata thAya to pelI vidhi pAchI pharI bhegI thAya toya cAle. pelI caraNavidhimAM evuM cAle nahIM, TukaDA nA hoya emAM. praznakartA: to dAdA, A caraNavidhi karIe enAthI zuM phAyado thAya ? dAdAzrI : A caraNavidhi e vyavahAra siddhanuM stavana che, vyavahAra siddha stavana. eTale siddhanI stavanA che A. eTale khAsa karavA jevI vastu che. praznakartA : vyavahAra zuddha stavana eTale zuM ? dAdAzrI : siddha stavana. ApaNane siddha sthitimAM laI janAro vyavahAra A. eTale caraNavidhi eTalA mATe ja ApelI che ne ! ekAda vakhata vAMco cho (dararoja) ? praznakartA H hA, paNa A caraNavidhi karIe e cArja gaNAya ke DiscArja gaNAya ? dAdAzrI : e cArja kahevAya. jene "karavI paDe' ema kahIene, e cArja ane teya AjJApUrvakanI che vastu. Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 364 AptavANI-14 (bhAga-4) caraNavidhi vartAve chUTApaNuM, DiscArja pariNAmathI caraNavidhi ane siddha stuti beu bheguM che. caraNavidhimAM e banne che, caraNavidhi ne siddha stuti beu bhegA che. puSTi eTale majabUta banAve, e jema jema vAMce tema tema. praznakartA : caraNavidhi ApaNe bola bola karIe to ApaNane AtmAnA ane anAtmAnA guNadharmo khabara paDyA kare. dAdAzrI : haM.. praznakartA: eTale jyAre koI paNa prasaMga Ave, anurUpa prasaMga Ave tyAre ApaNane khabara paDe ke ApaNe chUTA chIe. (e TakAvI rAkhavA) A guNadharmo gA gA kare to cAle ? dAdAzrI : evuM che ne e caraNavidhi karato hoya, tyAre vadhAre chUTApaNA jevuM lAge. paNa jeNe caraNavidhi ekaMya vakhata nA bolI hoya paNa A AtmA prApta karyo hoyane, e paNa mAMdagImAM chUTo rahe. tyAre ene khabara paDe ke huM judo chuM." e svabhAva che. AmAM tanmayAkAra pariNAma nA thAya. ane peluM roja e (caraNavidhi) karato hoya tene to vadhAre pariNAma Ave, UMcuM pariNAma Ave. paNa A mAMdagI ekalAmAM chUTo rahe, kazuM nA karato hoya toye. A jJAna ApeluM, chUTuM paDyuM che, teno anubhava mAMdagI ekalAmAM thAya che chUTuM ja, paNa A to zA mATe AvuM bolavuM paDe che ? pelA bIjA DiscArjanA pariNAma Ave che, tenAthI badhuM mahIM e thaI jAya pAchuM, gUMgaLAmaNa, te A badhuM bolavAthI UDI jAya haDahaDATa. (pachI) cokhkhuM ne cokhkhuM rahyA kare. jJAtI vidhimAM kare guNonI pratiSThA, pragaTe zakti mahAtmAne praznakartA: A jJAna pAmelA je ApanA caraNamAM caraNavidhi kare sAMITha hajAra mahAtmAo che, e badhA Apane sarakhA ja ? dAdAzrI : badhAmAM Dipharansa. riyalI sarakhA, rileTivalI Dipharansa. Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 365 (18) siddha stuti praznakartA: te vakhate ApanI aMdara zuM cAlatuM hoya che ? dAdAzrI : e to mAre kazuM cAlavAnuM nahIM. e badhAnA zuddhAtmA joDe vyavahArane. praznakartA: A ApanI pAse ame je caraNavidhi karIe chIe, te vakhate Apane aMdara zuM thatuM hoya che ? Apa zuM karo cho ? dAdAzrI: e to huM che te pratiSThA karuM chuM. meM je zuddhAtmA Apyo che ne, enA pratiSThita guNothI pratiSThA karuM chuM. eTale zakti vadhatI jAya. praznakartA : pratiSThA eTale zuM ? dAdAzrI : pratiSThA eTale tamArAmAM je zaktio khalAsa thaI gaI'tI te zaktio huM nAkhuM chuM. tame anaMta jJAnavALA cho, anaMta darzanavALA cho. anaMta zaktivALA cho" evI zaktio nAkhuM chuM. tame evuM bolo ke "huM zuddhAtmA chuM,' (tyAre) huM kahuM ke "tuM anaMta jJAnavALo chuM, anaMta darzanavALo chuM, anaMta zaktivALo chuM, anaMta sukhadhAma chuM." eTale e mahIM parovAtuM jAya, pratiSThA thatI jAya. eTale jeTalI pratiSThA vadhAre thAya eTalI zakti vadhAre (prApta) thAya. praznakartA H ApaNe maMdiramAM je mUrtinI pratiSThA kare evI ja pratiSThA thaI ? dAdAzrI : e paththaramAM pratiSThA thAya ane A sAcA AtmAmAM thAya che. tyAre to tamAre zakti utpanna thAya. tamane Ama zaktinuM puza oNna karIe chIe, pratiSThA karIe chIe ane maMdiramAM ame je bolIe chIene, e badhI pratiSThA karIe chIe tyAM. dhAtu milApa eTale svabhAva meLApa praznakartA : parama vinaya e prajJA bhAga che. bhagavAnano dhAtu milApa thAya tyAM sudhI parama vinaya rahevo joIe. Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 366 AptavANI-14 (bhAga-4) dAdA, e dhAtu milApanuM jarA kahone. kAraNa ke ghaNI vakhata e zabda Ave che, e dhAtu milApa eTale zuM ? dAdAzrI : dhAtu milApa eTale emanI dhAtu je che, anaMta jJAna, anaMta darzana, anaMta zakti evI jo ApaNI thaI jAya eTale dhAtu. milApa thayo kahevAya. e je dhAtunA che, e ja dhAtu ApaNI thavI joIe. anaMta jJAna, anaMta darzana, anaMta zakti, anaMta sukha, avyAbAdha e badhuMya e dhAtue (ApaNI) dhAtu thaI jAya tyAre dhAtu milApa thayo kahevAya. Ameya bIjI dhAtumAM phera hoya to cAle nahIMne ! sonA joDe chAsiyuM sonuM joDIe to zuM thAya ? dhAtu milApa nA kahevAya. tamane samaja paDIne dhAtu milApa ? dhAtu milApanI kriyA eTale zuM? to kahe, AtmAnA guNo ApaNe bolIe, to ja dhAtu milApa thAya ane bIjA guNo bolIe to dhAtuno milApa nA thAya. dhAtu milApa eTale svabhAva meLApa. enA svabhAve svabhAvarUpa thaI javuM te. ane tamAre mATe to mahenata karavAnuM rAkhyuM che ja kyAM? mATe ja kahuM chuM ke kAma kADhI lejo. vahelAmAM vaheluM dhAtu meLApa karI lejo. praznakartA : to jeTalA ApaNe AjJAmAM rahIe chIe e dhAtu milApamAM pariName che ? dAdAzrI : haMDreDa parasanTa (so TakA). pArasamaNi kare lokhaMDane sonuM AtmA jJAtA-draSTA che ane tame paNa che te jJAtA-draSTAnA e (pada)mAM peso dhIme dhIme, to tamAre ne emanuM bannenuM dhAtu meLApa thAya. eTale tame che te lokhaMDanA sonuM thatA jAva ane e to pArasa che. paNa tamAruM dhAtu meLApa thAya eTale emano svabhAva e ApaNo svabhAva thaI jAya. paNa mahIMlAvALAne bhaje tone ? amArI joDe dhAtu meLApa kara, to tuM amArA jevo thaI jaIza. Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (18) siddha stuti 367 ame abudha thayelA. amArAmAM buddhi nahIM, enI joDe tame buddhithI kAma lo to zuM thAya ? ahIM to dhAtue dhAtu meLavavI paDaze. abudha thayelA joDe abudha thaIzuM to ja meLa paDaze, nahIM to nakAmuM jaze. dhAtu meLApa joIe. svabhAva dhAtu eTale svabhAva milApa. bhagavAnamAM je dhAtu che, e dhAturUpa tuM thaI jAya. je sanAtana che, e ja mokSa che. sanAtana eTale niraMtara. niraMtara rahe che e ja mokSa che. dhAtu milApathI paripUrNatA praznakartA H Ape kahyuMne ke ApaNI dhAtu, bhagavAnanI dhAtu joDe anaMta jJAna, anaMta darzana, anaMta cAritra jevuM che, enI joDe sarakho milApa thaI javo joIe to e ApaNI eTale konI ? dAdAzrI : ApaNI eTale ApaNe "zuddhAtmA' je kahIe chIe, e zuddhAtmA e ApaNo bhAva thayo atyAre. nakkI karyuMne pote ke "huM zuddhAtmA chuM', e zuddhAtmA ekkekTa e dhAtu milApa thaI jAya, tyAM sudhI e karavAnuM. praznakartA : zuddhAtmAnI paripUrNadazA? dAdAzrI : paripUrNatA. e dhAtu milApa kahevAya ane atyAre paripUrNatA nathI. Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aDAlaja rAjakoTa bhuja morabI saMparkasUtra dAdA bhagavAna parivAra : trimaMdira, sImaMdhara sITI, amadAvAda-kalola hAIve, aDAlaja, ji. gAMdhInagara-382421. phona : (079) 39830100 e-mail : info@dadabhagwan.org H trimaMdira, amadAvAda-rAjakoTa hAIve, taraghaDIyA cokaDI pAse, gAma - mAliyAsaNa, rAjakoTa. phona : 9924343478 : trimaMdira, hila gArDananI pAchaLa, eraporTa roDa, sahayoganagara pAse, bhuja (kaccha). phona : (02832) 290123 : trimaMdira, po. jepura, (morabI) navalakhI roDa, tA. morabI, ji. rAjakoTa phona : (02822) 297097, 9624124124 surendranagara : trimaMdira, surendranagara-rAjakoTa hAIve, loka vidyAlaya pAse, muLI roDa, surendranagara. phona H 9737048322 godharA : trimaMdira, bhAmaiyA gAma, epha.sI.AI. goDAunanI sAme, godharA, ji. paMcamahAla. phona : (02672) 262300 amadAvAda : dAdA darzana, 5, mamatApArka sosAyaTI, navagujarAta kolejanI pAchaLa, usmAnapurA, amadAvAda-14. phonaH (079) 27540408 vaDodarA : dAdAmaMdira, 17, mAmAnI poLa, rAvapurA polIsa sTezananI sAme, salATavADA, vaDodarA. phona : 9924343335 amarelI : 94269 85638 bhAvanagara : 99243 44425 jAmanagara : 98242 77723 jUnAgaDha 99243 44489 gAMdhInagara 99241 24042 gAMdhIdhAma : 99243 48844 mahesANA : 99256 05345 pAlanapura : 98252 80923 bhAdaraNa trimaMdira : 99243 43729 U.S.A. : +1877-505-DADA (3232) U.K. : +44 330-111-DADA (3232) Kenya : +254 722 722 063 UAE : +971 557316937 bharUca naDIyAda : 99243 48882 : 99989 81965 surata :95740 08007 valasADa : 99243 43245 muMbaI :93235 28901 : 98100 98564 dilhI beMglora : 95909 79099 kolakatA : 98300 93230 pUnA :94226 60497 Australia : +61 421127947 New Zealand : +64 21 0376434 Singapore : +65 81129229 vebasAITa : www.dadabhagwan.org Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cetanane sparzIne nIkaLelI caitanyavANI A AptavANI e to DirekTa cetanane sparzIne nIkaLelI vANI che. bIjI koI jagyAe cetana vANI hoya ja nahIM. jJAnI puruSanI vANI zuddha cetanane sparza karIne nIkaLelI hoya, eTale cetana jevI A vANI kahevAya. cetana vANI eTale asara kare. - A AptavANIno amAro ekeeka zabda mokSe laI jaze. A anubhava vANI che. prekTikala vANI che A. ane A to mane je varlDa e kahuM chuM A. eTale anubhUtino svAda Ave. - dAdAzrI AtmavijJAnI 'e. ema. paTela'nI mahIM pragaTa thayelA dAdA bhagavAnanA asIma jaya jayakAra ho TET kapa 8929 Printed in India RP 3100 dadabhagwan.org