________________
(૯૨) નથી-પણ પૂર્ણ છું. કદી કયાંય બે પૂર્ણ ન હોઈ શકે. તેથી હું એક તેનું ગંભીર રહસ્ય એ જ કે “હું પૂર્ણ છું.”
જે પૂર્ણ છે તે માત્ર એક અદ્વિતીય છે. પૂર્ણ અર્થાતું તેનાથી કંઈ ભિન્ન દૂર નથી. જે કંઈ અસ્તિત્વમાં છે તે સર્વ તેનામાં સમાવિષ્ટ છે. અથાત્ જે કંઈ છે તે બધું પૂર્ણ દ્વારા આચ્છાદિત છે. “એવરીથિંગ ઍન્ડ એનીથિંગ ઈઝ પરેડ બાય નોનડયુઅલ રિયાલિટી અથવા પૂર્ણ દ્વારા સંપૂર્ણ ભ્રાંતિરૂપી સર્જન વ્યાપ્ત છે. સમજાવવા કહી શકાય કે કોઈ વસ્તુ આકાશથી બહાર નથી, સર્વ આકાશથી વ્યાપ્ત છે. તેથી સાપેક્ષ ઈષ્ટએ આકાશ પૂર્ણ છે. તારા, ગ્રહો, સૂયાં બ્રહ્માંડ માત્ર આકાશમાં જ છે. તેથી આકાશ દી બે ન હોય. જે બે આકાશ હોય તો બન્ને એકબીજાથી અપૂર્ણ થઈ જાય, મર્યાદિત થઈ જાય, અંતવાન થઈ જાય; અનંત ન હોઈ શકે. દૈતમાં બન્ને એકબીજાથી મર્યાદિત છે. ઈન ડયુઆલિટી બોથ આર લિમિટેડ બાય ઈચ અધર” તેથી વિચારવાનું કે હું “એક” તો છું જ, પણ “પણ” છું. અપૂર્ણતા મને સ્પર્શે તેમ નથી. મારામાં કંઈ ઉમેરી શકાય નહીં, ન તો કંઈ બાદ થઈ શકે, ‘એક’ માં જ્યાં અન્ય નથી ત્યાં કોણ ઉમેરે? અને ક્યાંથી લાવે? જે બીજું હોય તો ત્યાંથી ઉમેરણ લાવે! તેમ જ એકમાં જયાં બીજે દશ” નથી ત્યાં બાદ કરી મકે ક્યાં? અને તેવો પ્રયત્ન કરે કોણ? માટે જ કહ્યું કે જે એક
અને પૂર્ણ છે તેમાં જે કંઈ ઉમેરીએ તો પણ તે પૂર્ણ જ રહે, વધે કે નહીં અને કંઈ બાદ કરતાં ઘટે નહીં પૂર્ણ જ રહે. કારણ કે ઉમેરવાની વસ્તુ પણ પૂર્ણમાંથી લેવી પડે અને તેમાં જ ઉમેરવી પડે. અર્થાત બાદ કરવાનું કે ઉમેરવાનું ત્યાં શક્ય જ નથી. જેમ કે “લિમિટલેસ માઈનસ વન મિલિયન ઇકવલ ટુ લિમિટલેસ અને લિમિટલેસ પ્લસ ટેન મિલિયન ઈકવલ ટુ લિમિટલેસ.” આમ, અનંતમાં ઉમેરવાથી કે બાદ કરવાથી કોઈ ફેરફાર થતો નથી. તેથી હું એક, અતિીય અને એવું પૂર્ણ તત્વ છું કે જેમાં કોઈ પરિવર્તનને અવકાશ નથી.
આઈ એમ ચેલેસ એન્ટિટી આવી તત્વવિચારણામાં સ્પષ્ટ થાય છે કે જે હું એક એટલે પૂર્ણ છું, તો પછી મારું એક શરીર પડે કે હાર પડે, અત્યારે તત્કાળ પડે કે હજારો વર્ષ પછી પડે, મારી પરિપૂર્ણતામાં શરીરની જ્યાં ભ્રાંતિ જ નથી, ત્યાં ક્યાં હોય શોક! ક્યાં રહે શરીરનો મોહ? આ શરીર ગમે તેટલાં વર્ષોનું કેમ ન હોય! ઘણા યોગી, મહર્ષિ
